Q Rozmowa o kołach gospodyń wiejskich z Marcinem Klejno z Fundacji Okno na Wschód str

produkCja zBóż w województwie podlaskim w 2020 r. co siejeMy

Pszenżyto ozime i mieszanki zbożowe jare to zboża, które są podstawowym kierunkiem produkcji rolniczej w woj. podlaskim. W ostatnich latach tendencję wzrostową wykazuje także owies i kukurydza.

Zboża należąc do najważniejszych płodów rolnych odgrywają zwykle istotną rolę w kształtowaniu sytuacji ekonomicznej gospodarstw rolnych, zarówno produkujących na rynek, jak i na własne potrzeby (paszę). Według wstępnych wyników Powszechnego Spisu Rolnego powierzchnia uprawy zbóż ogółem pod zbiory w woj. podlaskim wynosiła 403,5 tys. ha i w porównaniu z zanotowaną w czerwcu 2019 r. zmniejszyła się o 60,9 tys. ha, tj. o 13,1%. W strukturze zasiewów zboża zajmowały 62,6%, ich udział był niższy w stosunku do zanotowanego przed rokiem (66,7%). Areał zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi osiągnął poziom 359,2 tys. ha i był o 79,3 tys. ha, tj. o 18,1% mniejszy.

W czerwcu formy ozime zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi zajmowały powierzchnię 190,2 tys. ha, czyli o 12,8 tys. ha (o 7,2%) większą od zanotowanej rok wcześniej. Areał uprawy zbóż jarych wynosił 168,9 tys. ha i w odniesieniu do czerwca 2019 r. zmniejszył się o 92,2 tys. ha (o 35,3%).

Analiza wstępnych danych pochodzących ze spisu rolnego wykazała, że w 2020 r. pod uprawę zbóż intensywnych (pszenicy, jęczmienia i pszenżyta) przeznaczono 143,9 tys. ha, czyli o 29,5 tys. ha (o 17,0%) mniej niż w roku poprzednim. Powierzchnia uprawy zbóż ekstensywnych (żyta, owsa i mieszanek zbożowych) ukształtowała się na poziomie 215,2 tys. ha i była o 49,9 tys. ha (o 18,8%) mniejsza.

Plony zbóż

Plony zbóż ogółem osiągnęły 39,5 dt z 1 ha i zwiększyły się o 39,1% w porównaniu z uzyskanymi rok wcześniej, a w odniesieniu do średniej w kraju były o 17,5% niższe. W Podlaskiem z 1 ha uprawy zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi zebrano 36,4 dt ziarna, tj. o 38,4% więcej.

Plony wszystkich zbóż zarówno jarych, jak i ozimych, były wyższe od zanotowanych rok wcześniej, z wyjątkiem kukurydzy na ziarno, której wydajność z 1 ha utrzymała się na takim samym poziomie. Wśród form jarych największy wzrost plonów zaobserwowano w przypadku pszenżyta (o 14,7 dt/ha), natomiast wśród ozimin – w przypadku pszenicy (o 11,7 dt).

W omawianym roku uzyskano wyższe niż rok wcześniej plony wszystkich gatunków zbóż. Plony zbóż w woj. podlaskim na tle kraju przedstawiono w poniższej tabeli.

Na wielkość produkcji ziarna zbóż miały wpływ: Q dobry stan ozimin przed ich wejściem w stan zimowego spoczynku, Q wyższe niż przed rokiem plonowanie wszystkich gatunków zbóż (z wyjątkiem kukurydzy na ziarno), Q korzystne warunki agrometeorologiczne w okresie siewów zbóż ozimych,

|Struktura powierzchni uprawy zbóż w 2020 r. Dane wstępne Powszechnego Spisu Rolnego (stan w czerwcu)

Q wcześniejsze rozpoczęcie wiosennej wegetacji oraz siewy zbóż jarych wykonane w optymalnych terminach, Q niskie temperatury oraz nadmierne przesuszenie gleby spowodowane deficytem opadów w kwietniu 2020 r., Q nierównomierny rozkład opadów, Q korzystne warunki atmosferyczne podczas żniw.

Produkcja ziarna

Produkcja ziarna zbóż w woj. podlaskim wyniosła 1594,0 tys. t i była o 275,3 tys. t, tj. o 20,9% wyższa w odniesieniu do zanotowanej przed rokiem. W analizowanym roku produkcja ziarna zbóż ozimych (łącznie z mieszankami zbożowymi) osiągnęła 737,4 tys. t i była o 236,0 tys. t (o 47,1%) wyższa. Zbiory pszenicy zwiększyły się o 69,1 tys. t (o 59,7%), zbiory żyta – o 17,3 tys. t (o 9,6%), mieszanek zbożowych –o 7,1 tys. t (o 51,8%), pszenżyta – o 131,2 tys. t (o 71,5%) i jęczmienia – o 11,3 tys. t (ponad dwukrotnie). Zbiory zbóż podstawowych jarych (łącznie z mieszankami zbożowymi) wyniosły 569,1 tys. t i zmniejszyły się o 83,0 tys. t (o 12,7%) w stosunku do uzyskanych rok wcześniej. Spadek produkcji zanotowano wśród następujących gatunków zbóż: pszenicy –o 121,9 tys. t (o 81,9%), jęczmienia – o 4,9 tys. t (o 12,3%), pszenżyta – o 4,1 tys. t (o 20,4%) i mieszanek zbożowych – o 31,0 tys. t (o 9,0%), natomiast wzrost dotyczył owsa – o 78,9 tys. t (o 80,5%).

Zbiory gryki, prosa i innych zbożowych osiągnęły poziom 5,6 tys. t i zwiększyły się o 2,9 tys. t (ponad dwukrotnie). Wzrost produkcji był wynikiem znacznego zwiększenia areału ich uprawy oraz lepszego plonowania. Produkcja kukurydzy na ziarno w analizowanym roku wyniosła 281,8 tys. t i była o 119,4 tys. t, tj. o 73,6% wyższa, co było jednak efektem wzrostu powierzchni jej uprawy, przy plonach z 1 ha utrzymanych na poziomie 2019 r.

Tabela. Plony zbóż w województwie podlaskim na tle kraju

2019 2020 2019

Wyszczególnienie woj. podlaskie

Ogółem w tym: Pszenica Żyto Jęczmień Owies 28,4

30,0 23,5 27,5 21,6

Pszenżyto

30,1 Mieszanki zbożowe 25,1 Kukurydza na ziarno 69,7 39,5

44,0 32,2 38,3 35,6 40,7 32,1 69,7 z 1 ha w dt

36,7

43,9 27,2 34,6 24,9 34,9 26,5 56,2

Polska 2020

47,9

53,4 35,1 44,4 33,2 44,6 35,2 72,1

aldona nagórka urząd statystyCzny w Białymstoku

pieRwsze zabiegi wiosenne

Fundamentem podejmowania decyzji dotyczących wyboru wariantu ochrony fungicydowej powinna być wnikliwa lustracja plantacji. Warto ją przeprowadzić jeszcze przed ruszeniem wiosennej wegetacji, by wstępnie sprawdzić kondycję roślin.

Pełną ocenę stanu zbóż ozimych będzie można wykonać po ich restarcie. Na podstawie objawów zweryfikujemy gamę patogenów chorobotwórczych i stopień ich nasilenia. Największe ryzyko porażenia stwarza mączniak i septoriozy. Groźną, i trudną do zidentyfikowania we wczesnej fazie chorobą jest łamliwość źdźbła. Dopiero w stadium strzelania w źdźbło uwidacznia się ona w postaci zbrunatnień na pochwach liściowych i dolnych międzywęźlach. Oprysk fungicydem należy wykonać, gdy rośliny będą w fazie strzelania w źdźbło do drugiego kolanka. W tym momencie wytwarza się pierwsze miedzywęźle. Jeżeli odpowiednio wcześnie nie wykonamy ochrony tej części rośliny, nastąpi upośledzenie transportu wody i substancji odżywczych. Łan zacznie wylegać. Wczesną wiosną zaleca się stałą obserwację plantacji pod kątem występowania tych patogenów. Również jak najszybsze zastosowanie fungicydu. Zabieg T1 powinno się wykonać niezależnie od nasilenia występujących chorób. Powinien to być nie tylko zabieg o charakterze interwencyjnym, ale też profilaktycznym. Jego zaniechanie skutkować może porażeniem wyższych pięter liści i bezskutecznymi, dalszymi próbami okiełznania łamliwości źdźbła zbóż i traw.

Warto wybrać preparat, który zwalcza choroby i nadaje się do działań zapobiegawczych, a także spełnia wymogi strategii antyodpornościowej. Zastosowanie w jednym preparacie kilku substancji aktywnych potęguje efektywność zwalczania chorób, a także wpisuje się w koncepcję redukowania odporności na poszczególne związki chemiczne zawarte w fungicydach. Ciekawym narzędziem, którego użycie warto rozważyć, jest Input Triple. Ma on wyjątkowym skład, dopasowany do zabiegu T1. Połączenie aż trzech substancji zapewnia silny efekt działania przeciwko chorobom wczesnego rozwoju roślin. Doskonale chroni zboża przed łamliwością podstawy źdźbła i innymi chorobami. Skutecznie działa na mączniaka prawdziwego. Jest to preparat skierowany do rolników, którzy chcą uzyskiwać jak najlepsze rezultaty ochrony oraz wysokie plony zbóż.