XOXO The Mag/November 2015

057 FASHIONMUSICARTDESIGN

KASIM 2015 ÜCRETSİZDİR

BRIGITTE

ŠEJLA KAMERIC JOSH BROLIN LÉON KRIER JAMES LOWE ALI AKBAR SADEGHI JEMMA NAUGHTY BOY

KASIM 2015 ÜCRETSİZDİR

xoxothemag.net FASHIONMUSICARTDESIGN

10/23/15 4:37 PM

BRIGITTE

ŠEJLA KAMERIC JOSH BROLIN LÉON KRIER JAMES LOWE ALI AKBAR SADEGHI JEMMA NAUGHTY BOY

brigitte wearing prada

057KASIM2015

057 FASHIONMUSICARTDESIGN

cover guest brigitte photography chris floyd

İmtiyaz Sahibi CO Prodüksiyon Yayıncılık adına Cihan Şerbetcioğlu cihan@xoxothemag.net Genel Yayın Yönetmeni Olga Şerbetcioğlu olga@xoxothemag.net Sorumlu Müdür Ruşen İnceoğlu Yayınlar Direktörü Serap Gecü Editörler Seza Bali, Deniz İrem Çek, Melda Ennekavi, Gazali Görüryılmaz, Ayşecan İpek, Evrim Kaya, Aslin Kumdagezer, Utku Palamutçu, Gökhan Polat, Selin Ünüvar İdari İşler Vadi Gengüç Grafik Tasarım Elif Sunar, Rüya Dilara Şen Katkıda Bulunanlar Esra Acar, Sena Başöz, Koray Caner, Emre Doğru, Gülşah Görücü, Damian Griffiths, Metin Gürsoy, Yalım Kartal, Dasha Kova, Alina Negoita, Alican Öyke, Dilek Öztürk, Nando Salvà, Aslı Şen, Ali Tünay, Bahar Türkay, Ela Yeliz, Merve Yeşilçimen, Yağmur Yıldırım, Dilara Zengin Reklam cihan@xoxothemag.net İletişim 123@xoxothemag.net / +90 212 2590669 Yayın Türü Aylık, Yaygın, Süreli.

Baskı ve Renk Ayrımı Mas Matbaacılık San. ve Tic. A.Ş. Hamidiye Mahallesi Soğuksu Caddesi No:3 34408 Kağıthane, İstanbul, Türkiye, Sertifika No: 12055 XOXO The Mag'de yayınlanan yazı ve fotoğraflar kaynak belirtilmeden kullanılamaz.

Contents

COVER 104 Brigitte

20 Sevil Dolmacı Sanatta Yeni Dönem röportaj dilek öztürk

54 James Lowe Kaosun Gücü röportaj esra acar

24 Šejla Kamerić Umut Her Zaman Var röportaj sena başöz

58 Pablo Soler Topyekün Bir Deneyim röportaj gülşah görücü

30 Josh Brolin Küçük Düşme Ustası röportaj nando salva

62 Nilipek Bağımsızdan Hallice röportaj alican öyke

34 Gizem Girişmen Challenge Accepted röportaj utku palamutçu

64 Kerem Piker Bağlamsal Bir Mimarlık röportaj yağmur yıldırım

38 Moritz Krüger Kaizen und Kindergarten röportaj utku palamutçu

68 Ali Akbar Sadeghi Pers Sürrealizmi röportaj dilara zengin

42 Léon Krier Yeni Şehir Üzerine röportaj yağmur yıldırım

73 Kurt Klaus Aileden Biri röportaj serap gecü

48 Atelier Bow Wow Alternatif Kaçışlar röportaj bahar türkay

78 Some Women of Illustration hazırlayan merve yeşilçimen

52 Arzu Kaprol Özgür ve Özenli röportaj metin gürsoy

84 Nicoletta Fiorucci Hayatı Zenginleştirmek Adına röportaj seza bali

88 Jemma photography emre doğru styling olga şerbetcioğlu deniz irem çek 120 Caroline Levine Biçimin Parçaları röportaj ali tünay 124 Esra Tokel Camın Yarını röportaj ela yeliz 126 Phebe Schmidt Plastik Elastik Fantastik röportaj seza bali 130 Naughty Boy Soul-Driven röportaj evrim kaya 132 Fast Talk with Doina Ciobanu photography alina negoita styling dasha kova röportaj koray caner

BOŞ VERMEYİN.

OLGA ŞERBETCİOĞLU

Ed Ruscha, Future, 2012, dry pigment and acrylic on museum-board paper, 23.8 x 31.1cm

SONSUZA DEK GEZGİN

SONSUZA DEK GEZGİN

SONSUZA DEK GEZGİN

Nişantaşı İstinye Park Hermes.com

INTERVIEW/IWC ICONS

SEVİL DOLMACI

Sanatta Yeni Dönem O, sanat dünyasındaki farklı arayışlar peşinde, kendi hinterlandını oluşturup sanatçı ve koleksiyonerler için yeni açılımlar sunuyor. Hal böyle olunca, piyasadaki her aktöre hitap eden oluşumlar, fark yaratıyor. Sanatın kurumsallaşması anlamında Türkiye’ye yeni bir soluk getiren Sevil Dolmacı ile danışmanlık şirketi, faaliyet alanları, sanattaki kırılma noktaları ve zamandan bahsettik.

Sevil Dolmacı, IWC Portofino Midsize Automatic Moon Phase takıyor.

röportaj dilek öztürk fotoğraflar gökhan polat

XOXO The Mag

inanıyorum. Benim oluşturmaya çalıştığım yapılaşmanın da önemli bir adım olduğu kanaatindeyim. Bundan sonra Türkiye’de daha profesyonel ekiplerin, teknolojinin ağır bastığı yeni pratik sistemlerin tercih edileceği yeni bir algılayış ve talep olacağı kesin.

Bu da sanatta yeni bir çağı ifade ediyor olabilir.

Sıradan bir gününüzü anlatır mısınız?

Sabah erken kalkarım, Maçka Parkı’nda yürüyüş ve kahvaltı arkasından ofise geçer bir Türk kahvesi içerim. Gün içinde toplantılarım ve öğle yemeklerim olur, koşuşturmaca devam eder. Akşamüzeri ofise geçip, işleri toparlarım ve daha keyifli görüşmelerimi bu saatlere saklarım. Bazen bir kadeh şarap da buna eşlik eder. Akşam ise sergi açılışları ve yemekler işimin bir parçası olarak devam eder.

O halde, bu denli zor ve rekabetin yüksek olduğu bir sektörde sizi güçlü yapan, bu kulvarda sivrilten şey ne?

Bu işi iyi bir background ile yapıyor oluşum. Akademik kökenliyim, Türkiye’nin önde gelen isimleri ile uzun yıllardır çalışıyorum. Önemli projeleri yönettim. Türkiye’de her sanat tarihçisine nasip olmayacak şanslar elde ettim. Dünyanın ve Türkiye’nin bu konudaki önemli isimleriyle çalışmak bana çok şey kattı ve kısa sürede beni bu işi yapan diğer isimlerden ayırıp öne çıkardı.

Zamanı nasıl tanımlarsınız?

Zamanı Salvador Dali, ‘La persistencia de la memoria’ tablosu ile çok güzel tanımlamış. Benim için de aynen öyle; zamanı tutamıyorum eriyip gidiyor, gün bana kesinlikle yetmiyor. Bir yerlere yetişme heyecanı ile gün bitiyor.

Genç sanatçılarla çalışırken akademik kimliğiniz nasıl etkili oluyor?

Onların çoğu benim öğrencim. Dolayısıyla hepsinin eğitim ve gelişim sürecini biliyorum. Bu durumda çalışmak daha kolay ve verimli oluyor. Kimin neyi, nasıl ve neden yaptığını biliyorum. Bana (hocaları olduğum için) duydukları güven de ayrıca önemli, çünkü tümüyle tereddütsüz teslim oluyorlar.

Sizin için ikon ya da ikon olmak ne ifade ediyor?

Profesyonelliği, güçlü ve öncü olmayı.

Türkiye’deki ilk uluslararası sanat danışmanlığı şirketini kurdunuz. O zaman bundan bahsederek hızlanalım. Çeşitli şirketlerde sanat danışmanlığı yaptıktan sonra piyasada nasıl bir ihtiyaç gördünüz ve serüveniniz nasıl başladı?

Aslında bu karar uzun bir sürecin ve deneyimin doğal sonucu oldu.

Uluslararası bir ekibim var. Sanat tarihi okudum, yüksek lisans ve doktoram da çağdaş sanat üzerine. Yurtdışında hem eğitim aldım, hem de müze ve galerilerde çalıştım. Türkiye’ye dönünce Kabakçı Koleksiyonu, Demsa Koleksiyonu, Demirören Koleksiyonu vb. kurumsal koleksiyonlarda danışmanlık yaptım. Yurtdışı ile iş ilişkilerim son dört yıldır çok yoğun. Türkiye’de son yıllarda sanat alanına hatırı sayılır bir ilgi var ve ilgili kişiler uzmanlardan tavsiye almayı tercih ediyorlar. Tabii bir de Türk pazarına giren yabancı şirketler sanat yatırımları için ekibi olan sanat danışmanlık şirketi arayışına girdiler ve bulamadılar. 2009 yılından beri bana danıştıkları için düzenli bir müşteri portföyüm oluştu. Yurtdışında bu işin nasıl evrildiğine yakından tanıklık ettiğim için bu alanın kurumsallaşması gerektiğini düşündüm ve ilk kez bu isim altında bir şirket kurdum. Tüm bunlar doğrultusunda halihazırda yapmakta olduğum işi bir ekip ile kendi şirketim üzerinden kurumsal bir çatı altında yapmaya başladım. Hikaye kısaca böyle…

Ekipte kimler var?

Genel Koordinatörümüz Rüya Arıman Brüksel’de sanat tarihi eğitimi almış, özellikle savaş ve sonrası dönemi üzerine yoğunlaşmış. Christie’s Müzayede Evi’nde çalışmış Yapı Kredi Kültür Sanat’ta, Vedat Nedim Tör Müzesi’nde ve Kazım Taşkent Sanat Galerisi’nde koordinatör olarak hizmet vermiş, konusunda deneyimli biri. Nimet Şahingiray sanat danışmanı olarak ekibimizde yer alan diğer isim. İsviçre’de eğitim almış, uzun yıllar Portakal Müzayede Evi’nde ve Demsa Koleksiyonu’nda çalışmış. Şu anda bize müzayede ilişkilerinde yardımcı oluyor. Katherina Mato, Oxford Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü mezunu. Londra’daki fuar, müze ve galerilerden sorumlu sanat profesyoneli. Lars Malmberg, Avrupa, özellikle de Zürih, Basel, Cenevre gibi şehirlerdeki sanat ağında etkili bir isim. Zürih’teki Proart Galeri’nin sahibi.

30 yıllık bir geçmişe sahip, Sam Francis, Jim Dine gibi önemli isimlerle 200’ün üzerinde sergi düzenlemiş. Thomas Arnold ise ABD’de çağdaş sanat konusunda danışmanlık hizmeti veriyor. Asya Contemporary Art Fair NY’un direktörlüğünü yaptı. Mary Boone Galeri’de on dört yıl yöneticilik yaptı. Son olarak Leila Heller Galeri’de yönetici olarak galeriye destek verdi.

Bu oluşumla sanatla ilgili tüm aktörleri tek bir çatı altında topluyorsunuz. Süreci nasıl yönetiyorsunuz?

Az önce de söylediğim gibi, kısa sürede işin bu noktaya gelişi uzun bir deneyimin getirdiği bir sonuç. Sanatçılar yakın dostlarım, koleksiyonerlerin çoğu ile uzun zamana yayılan işbirliklerim var. Bu alanda çalışan yazar, akademisyen, dealer gibi sanat profesyonelleriyle çalışıyorum. Galerilerle sürekli işbirliği içindeyim. Sanatçılar, koleksiyonerler, galericiler, iş dünyası, yayınevleri... Tüm bunları aynı çatı altında toplayarak birbirine ihtiyacı olanları tespit edip buluşturuyorum. Bir tür “matchmaker”lık yapıyorum. Piyasayı iyi biliyorsanız kimi kiminle buluşturacağınız konusunda da başarılı oluyorsunuz.

Bildiğim kadarıyla metropolde olmayı, metropolü yansıtmayı seviyorsunuz. Yaratıcı dünyayı temsil eden bir kişi olarak metropolün size katkısını ve sizden aldıklarını anlatır mısınız?

Nişantaşı’nda yaşıyorum. Dolayısıyla yazar, ressam, koleksiyoner, moda tasarımcısı gibi yaratıcı işlerle uğraşan bir kesimin tercih ettiği bir bölgedeyim. Bu, insanı geliştiren bir şey. Kozmopolit yapının beni beslediğine de ayrıca inanıyorum. Yaşam stilim ve işim o kadar iç içe ki ikisi de ancak metropolde var olabiliyor.

Sanat camiasında yeni bir çağ mı başlıyor?

Teknolojinin hızla geliştiği, trendlerin sürekli yenilendiği, her şeyin hızlı tüketildiği bir zamanda yaşıyoruz. Türkiye’de sanatın hem uygulama hem de kurumsallaşma anlamında geçmişi çok eskilere gitmemesine rağmen, mevcut düzende yeni, pratik ve profesyonel arayışlar ve oluşumlar ilgi çekip rağbet görüyor. Bu sürecin, sanatın kurumsallaşması için gereken yeni girişimlerin ve oluşumların evrilme aşamasında olan Türkiye için çok verimli olacağına

Şu an Narmanlı Apartmanı’ndayız. İstanbul’un kentsel hafızasında önemli yer edinmiş mimari bir öğe. Mekanın hikayesi sizi buraya nasıl bağladı?

Narmanlı Apartmanı 20. yüzyıl kent mimarisinin önemli yapılarından bir tanesi. Erzurumlu Hacı Mustafa Bey’in köşe binalara olan tutkusu ile başlamış Narmanlı’nın hikayesi. Mustafa Bey’in üç çocuğu var, iki erkek bir de kız. Narmanlı Apartmanı’nı 23

oğullarına bırakan Mustafa Bey kızını kendisine küstürmüş. Kızının gönlünü almak için de iki bina sonrasında yeni bir apartman yaptırmış. Burada oturanlar da oldukça ilginç. Mithat Cemal Kuntay ve Ayşe Kulin bunlardan bazıları… Yüksek tavanlar, tavan bordürleri, sütunları gibi tarihi dokuyu kaybetmemiş iç mimarisi ile büyüleyici bir mekan. İstanbul’a taşındığımdan beri hayalim hep orada çağdaş sanat ile ilgili bir yer açmaktı ve bu hayalim gerçek oldu. Bu tip binalarda yer bulmak oldukça zordur, malum. Binamız tarihi dokusu yanında bugün üç çağdaş sanat galerisine de ev sahipliği yapıyor.

Türkiye’deki sanat etkinliklerini yeterli buluyor musunuz?

Gün geçtikçe iyiye gidiyor aslında. İstanbul Modern ve Sabancı Müzesi bu anlamda büyük ve önemli bir role sahip. Örneğin bu günlerde Sabancı Müzesi’ndeki Zero Sergisi Türkiye için önemli bir sergi. Ancak müze ve galeriler dışında ara kurumların eksikliği söz konusu. Sponsorların azlığı daha aktif olmayı engelliyor. Bağımsız platformlar az. Eksikler var, ancak yola devam.

Takip ettiğiniz sanatçı ve tasarımcılar kimler ve neden onları takip ediyorsunuz?

Ben minimal çizgileri, soyut formları özellikle çok seviyorum.

Türkiye’den takip ettiğim sanatçılar Haluk Akakçe, Kemal Önsoy, Ekrem Yalçındağ, Gülay Semercioğlu, Seyhun Topuz, Koray Ariş.

Yurtdışından özellikle ilgilendiklerim ise Frank Stella, Gerhard Richter, Ian Davenport, Anselm Reyle. Tasarım dünyasından, Alev Ebuziyya’nin tasarımlarını çok kuvvetli buluyorum. Faruk Malhan, Derin Sarıyer sayabileceğim diğer isimler. Yurtdışından kesinlikle favorim Philippe Starck. Sonrasında Karim Rashid ve Arik Levy. Mimari tasarım açısından ise şüphesiz Zaha Hadid’i hem çok

beğenirim, hem de yakın çalışma fırsatı bulabildiğim için iyi tanırım.

Disiplinler ötesi işbirlikleri yoğunlaşıyor, malum. Sanatın; mimarlık ve tasarımla kesiştiği noktalarla ilgili ne düşünüyorsunuz?

Kesinlikle doğru. Özellikle dijital ve neon işler mimari ve tasarımla son dönemde iç içe geçmiş vaziyette. Neonun mimari ile bütünleştiği işler özellikle benim ilgi alanıma giriyor. Daniel Firman’ın neon işleri ve Jenny Holzer’ın şehre yansıyan projeksiyon işlerini mümkün olduğunca takip ediyorum.

Gündemi takip etmek için kullandığınız araçlardan da bahsedelim.

Sıklıkla yurtdışına çıkıyorum, müzeleri geziyorum, galeri ziyaretleri yapıyorum. Yeni açılan restoranlar, trendy mekanlar mutlaka listemde vardır. Yurtdışında müzayedelere ve fuarlara katılırım.

Bu, benim uluslararası sanat marketinde de var olmamı, kendimi güncellememi ve dünyaya eklemlenmemi sağlıyor. Sosyal medyada Instagram’ı çok aktif kullanıyorum, dünya ve Türkiye’deki sanat aktivitelerini paylaşıp, aktif oyuncuların paylaşımlarını yakından takip ediyorum.

Zamanın iyi yönlerini mi kötü yönlerini mi alırsınız?

Ben her şeyin hep en iyi tarafına odaklanan biri oldum. Bu yüzden zamanın da kesinlikle iyi tarafları daha ağır basıyor. Zaman benim bugün mutlu olduğum bir işi en iyi şekilde yapmama aracılık etti.

Kolunuzda bir IWC saati taşımak nasıl bir his?

Hayatım saate bakmakla geçtiği için saat benim için olmazsa olmazlardan. IWC taşımak ise ayrıcalıklı bir duygu.

XOXO The Mag

THE LEGEND AMONG ICONS.

IWC Schaffhausen Boutique İstanbul: Mim Kemal Öke Cad. Altın Sokak 4/A Nişantaşı Tel: (212) 224 4604 İstanbul: Arte Gioia, İstinye Park Tel: (212) 345 6506 - Greenwich, Zorlu Center Tel: (212) 353 6347 - Unifree Duty Free, Ataturk International Airport Tel: (212) 465 4327 Ankara: Greenwich, Armada Tel: (312) 219 1289 - Next Level Tel: (312) 219 9315 I Bursa: Permun Saat, Korupark AVM Tel: (224) 241 3131 İzmir: Günkut Saat, Alsancak Tel: (232) 463 6111

IWC.COM

INTERVIEW/ART

ŠEJLA KAMERIC

Umut Her Zaman Var Bosna Savaşı’na tanıklık etmiş olan, savaş, travma ve ölüm gibi ağır konuları şiirsel bir yaklaşımla ele alan sanatçı Šejla Kamerić ile, bebeğini kucağına aldığı günlerde, önümüzdeki ay ARTER’de gerçekleşecek sergisi Bum Bam Bom Çarpınca Kalp üzerine konuştuk. Kamerić, sorgulamak, hatırlamak, yüzleşmek kavramları üzerinden sanatın tetikleyici bir unsur olarak dönüştürücü gücünü anlatırken umuda olan inancının altını çiziyor. röportaj sena başöz fotoğraf mustafa d.

Remains, 2006, 2-channel SD video installation, colour, sound, vintage dress, 4’44’’–6’59’’, Projection; endless loop, Installation view: OK Center for Contemporary Art, Linz, 2006

İnsanlığın karanlık tarafına bu kadar tanıklık ettikten ve sanatınız aracılığıyla bu karanlığı bu derece irdeledikten sonra anne olmakla ilgili ne söylemek istersiniz? ‘Fragile Sense of Hope’ diye bir işiniz var. Bu dünyaya bir çocuk getiriyorsanız mutlaka umudunuz var olmalı.

Direnmek, hayatta kalmak ve geriye bir şeyler bırakmak için doğamızda umut her zaman vardır. En güzel duygu ise karşılıksız sevgidir. Ebeveyn olsak da olmasak da hep bu duyguyu yaşamayı amaçlamalıyız. Çocuk saflığının çok ilahi bir yanı var ve bizim bundan bir şeyler öğrenmemiz lazım.

Sergi, çalışmalarınızdan geniş bir seçkinin yanı sıra üç yeni iş içerecek. Bize bunlardan bahseder misiniz?

Yeni çalışmalarım birbirinden çok farklı. ‘BFF’ büyük bir nesne. İkinci el kürk mantolardan yapılmış oyuncak bir ayı. Başlık, İngilizce “best friends forever”ın popüler kısaltması. Etrafımızdaki her şeyi nasıl tükettiğimizi ve kötüye kullandığımızı yansıtıyor. Tüketim toplumu, hızla değişen moda, alışkanlıklarımız ve seçtiğimiz hayal kırıklıklarıyla ilgili. ‘Liberty’ metne dayalı bir light-box enstalasyonu. Konu çok güncel ama bir yandan da toplumdaki pozisyonları ele alıyor. ‘Embarazada’ bir otoportre, renkli bir fotoğraf... Çok samimi ve bir o kadar da zorlayıcı bir iş. Kadının yeri, kadın sanatçı olmak, hamilelik, stereotipler ve stigmalar hakkında.

Annelik sizi bir sanatçı olarak dönüştürüyor mu?

Anne olmak harika bir duygu ve beni mümkün olan her şekilde daha iyi bir insan yapıyor. Bu kısacık süre içinde daha iyi odaklanmış, daha sabırlı, hoşgörülü, pratik bir insan oldum ve zamanımı çok daha iyi yönetiyorum. Her şeyin ötesinde, annelik bana yönelik hayatta yapılabilecek en iyi eleştiriyi sağlıyor ki bu bir sanatçı için hayati öneme sahip.

Sanatın travmaları işlerken toplumu dönüştürücü bir gücü var mı? Kişisel veya toplumsal ölçekte, sanatın iyileştirici bir güce sahip olduğunu söyleyebilir miyiz?

Bu soruya basit bir cevap vermek çok zor çünkü aslında sanat bir çözümden ziyade bir tetikleyici. Öncelikle, sanatın güçlerinden biri, travma yaratan hassas konuları ele alma özgürlüğe sahip olması. İkinci olarak, sanat belgeler, farklı bakış açılarına izin verir ve bunları sunar.

Bu, uzun vadede geçmişimizin gerçek görüntüsünü ortaya koyar. Birçok kere, insanlar çalışmalarımın onların bazı şeylerle başa çıkmalarına yardımcı olduğu için veya bazı şeyleri anlamalarına, sorgulamalarına neden olduğu, yeni bakış açıları sunduğu için bana teşekkür etti. Bu durum beni her zaman çok gururlandırdı ve doğru yolda yürüdüğüm konusunda bana güven verdi. Sanatın insanlara dokunabileceğini ve küçük ama bir yandan da büyük bir fark yaratabileceğini bilmek gerçekten harika. Benim için sanatın dekorasyonla, kendi kendini veya imtiyazlı birtakım insanları tatmin etmekle alakası yok. Sanat, topluma aktif bir şekilde katılmak ve bir şeyleri daha iyi hale getirmekle ilgili.

ARTER’de açacağınız serginizin başlığı Bum Bam Bom Çarpınca Kalp. Sergi metninde bu cümlenin bir punk rock şarkısının sözlerinden alıntılandığını öğreniyoruz. Niçin bu başlığı seçtiniz?

Bu alıntı, melankoli, neşe, sevgi ve korku gibi karmaşık hisleri ortaya çıkarıyor. Duyguların karmaşıklığını ortaya koyduğu kadar, farklı duyguları anlamlandırmanın zorluğunu da gösteriyor. Bu nedenle de bir o kadar dramatik. Bum Bam Bom Çarpınca Kalp birçok anlama gelebilir. Bu sizin kalbinizi neyin bam bom ettirdiğine bağlı ve tabii ki sonunda bir patlama olup olmayacağına...

Müzikle yakın bir ilişkiniz olmalı.

Evet, müzik benim için çok önemli. Aslında plastik sanatlardan çok müzik, edebiyat, sinema ve tiyatrodan hoşlanıyorum ve bunları takip ediyorum. Ayrıca müziğin insanlar üzerindeki etkisini ve dünyamızı şekillendirme şeklini seviyorum. Pop kültür her zaman ilham kaynaklarımdan biri oldu ve yaptığım işlerde de zaten kendini gösteriyor.

Kaybın hatırası, geçmişi ve kayıp insanları hatırlamak işlerinizde tekrar eden temalar. Hatırlamak neden önemli? Çünkü eğer hatırlamasaydık hiçbir şey öğrenemezdik. Hafıza olmasa zaman olmazdı. Kim olduğumuzu bilemezdik. Özellikle savaş ve çatışma kaynaklı derin travmalar geçirmiş bölgelerde bir unutma kültürünün varlığından söz edebiliriz. Sanat, fiziksel ve duygusal 27

Red Carpet (M), 2011; Red Carpet (L), 2012, Second-hand fabric, wool, Installation view: National Gallery of Kosovo, Pristina, 2015

kayıplarla yüzleşmek için iyi bir araç. İşlerimde bazı konulara tekrar tekrar geri dönüyorum ama bazen bu sadece izleyicinin gözünde de böyle olabiliyor. Boşnak olduğum için, savaşa tanıklık ettiğim için, kuşatma altında bir şehirde dört sene yaşadığım için -ki bu dünya tarihindeki en uzun kuşatmadır-, ailemin birçok üyesini savaşta kaybettiğim için, ölümü gördüğüm ve hissettiğim için….

Tüm bunların oluşturduğu bir prizmadan dünyaya bakıyorum, aynı zamanda insanlar bana ve benim işlerime de bu prizmadan bakıyorlar. Uzun zaman önce öğrendim ki, bir şeyleri değiştirmeye çalışmak çok saçma. Bunun yerine, en iyi yol üstesinden gelmek, öğrenmek, saklamak, hatırlamak, paylaşmak, öğretmek ve sorgulamak. Üretim sürecinizi bizimle paylaşabilir misiniz? Kişisel tecrübelerinizin izleri işlerinizde görülebiliyor. Sizce sanat üretimi için kişisel tecrübe esas mıdır?

Bahsedebileceğim olağan bir süreç yok. Daha çok farklı duygu ve fikirlerin bir anda birleştiği ve sağlam bir konsept oluşturduğu bir durum var. Sanat eseri üretmek için başlangıç noktası sadece bireyin kendisi olabilir. Kendimi tecrübelerimden soyutlayamam. Beni ilgilendiren konuları ele almak için derin bir ihtiyaç hissediyorum.

Bir yandan bu durum empati kurmak ile de alakalı, ki sanatçılarda bu özelliğin mutlaka olması gerektiğine inanıyorum.

Sanatsal üretiminiz dahilinde filmler de yapıyorsunuz.

Yönetmenlik pratiğiniz güncel sanat pratiğinizden ayrılıyor mu?

Hiç ayrılmıyor, sadece prodüksiyon metotları farklılıklar gösteriyor.

Ben çalıştığım aracı aklıma gelen fikre göre seçiyorum. Formatlar

arası geçiş yapabilmek çok eğlenceli ve aslında büyük bir ayrıcalık.

Güncel sanat ve film arasındaki geçiş bölgesi benim kendimi çok rahat hissettiğim bir alan. Film yaparken yaşanan işbirliği ruhu çok etkileyici ve benim çok hoşuma gidiyor. Ama bir yandan da güncel sanat işlerini tek başına, kısa bir sürede tamamlayabilmek harika bir duygu. İşlerinizin çok yüzleşmeci bir yanı olabiliyor. ‘Bosnian Girl’ buna iyi bir örnek. Bir röportajınızda hayatta kalmanın zihinsel bir oyun olduğunu söylüyorsunuz. Yüzleşmenin hayatta kalma oyununda nasıl bir rolü var?

“Hayatta kalmak zihinsel bir oyundur.” aslında bu Suada Kapić’ten bir alıntı. İnsanların her duruma adapte olabilme kapasiteleri ile ilgili. Ben olayları ve bizim aldığımız pozisyonları sorgulamayı seviyorum ve yüzleşme böyle bir ihtiyacın sonucunda ortaya çıkıyor.

Türkiye şu an sınır bölgesinde yaşanan bir savaşa ve bunun yansımalarına tanıklık ediyor. ‘Red Carpet’, ‘Summerisnotover’ ve ‘Fragile Sense of Hope’ gibi çalışmalarınız, tam da bu nedenle bana çok yakın geldi.

Bu röportaja umutla başladık ama size dünyanın şu anki durumu hakkında hislerinizi de sormak istiyorum.

Durum çok kötü. Son 20-30 yılda yapılmış kötü politik kararların sonuçlarını yaşıyoruz ve maalesef iyiye doğru bir değişim yok.

Kendimizi ve yaşadığımız dünyayı yok ediyoruz. Ama yine de umut her zaman var. Teknoloji yeni jenerasyonların daha iyi haber almasını, daha iyi bilgi edinmesini mümkün kılıyor. Onlara yeni araçlar sunuyor, ki bu da dünyayı iyiye doğru dönüştürmek için potansiyel bir güç.

XOXO The Mag

Sonbahar 2015

INTERVIEW/CINEMA

JOSH BROLIN

Küçük Düşme Ustası Josh Brolin, 30 senelik kariyerinin büyük bir kısmında aslında hiç kimseydi; çalışarak hayatını kazanabilen ama ne endüstri, ne basın ne de izleyiciler tarafından gerçekten önemsenmeyen bir aktördü. Sonra, kırkıncı doğum gününe yaklaşırken, Coen kardeşler onu No Country for Old Men filminin başrolü için seçiverdi ve Hollywood’daki herkes Brolin’e daha önce dikkat etmediği için birbirini suçlamaya başladı. Oliver Stone, Gus Van Sant, Ridley Scott ve Woody Allen gibi prestij sahibi yönetmenler hizmetlerini talep etmeye başladılar ve birilerini arayıp iş isteyen bir aktörken, aranıp teklifler alan biri olmaya alıştı. Brolin’le geçen Eylül ayında, 1996 yılındaki Everest Dağı faciasında yaşanan gerçek olaylara dayanan Everest filminin tanıtımı için yaptığı Venedik ziyaretinde buluştuk. Konuşmaya başlar başlamaz “Oyunculuktan gerçekten nefret ediyorum” diyerek bizi şaşırttı. röportaj nando salvà fotoğraf vera anderson/wireimage/gettyimages

Everest, 2015

Aktör olarak ilk filminiz 1985’teki The Goonies. O yıllardan neler hatırlıyorsunuz?

Sadece 16 yaşındaydım, bir sörfçü çetesinin içindeydim. Aslında sadece eğlenmek isteyen bir grup arkadaştık. Arada bir araba çalar, dumanlı kafalarla gezerdik. Aptalın tekiydim. Ama aktör olmaya karar vermemi sağlayan şey de aslında o günlerden miras kalan bir içgüdü.

Gerçekten oyunculuktan nefret mi ediyorsunuz?

Evet. Bana çile gibi geliyor. Zor, sıkıcı ve aşağılayıcı bir şey; sürekli teşhir ediliyorsunuz. Örneğin Everest’i çekerken sahte karın üstüne kıvrılıp yatmış, yüzüm gözüm tuzla kaplı, ter içinde, sanki nöbet geçiriyor gibi titreme numarası yaptığımı hatırlıyorum. Sonra, “Kestik” diye bağırdıklarında, ayağa kalkıp onurunu geri kazanmaya çalışmak yerine, yönetmene gidip bir çekim daha yapabilir miyiz diye soruyorsun ve tekrar yere yatıp titremeye başlıyorsun. Zavallılık. Ama hikayelerin anlatılmasına yardım etmek için ödemeniz gereken bedel bu, hikaye anlatmak da güzel bir şey.

Nasıl bir şey o?

Seyahat etmeye bayılıyorum, hareket eyleminin kendisine aşığım.

Uzun zaman önce Highway to Heaven dizisinde konuk oyuncu olduğumu hatırlıyorum. Oradan aldığım 5000 dolarla altı ay trenle Avrupa’yı dolaştım. O zamandan beri de durmadım. Benim için her karakter bu sürekli hareket sürecinin bir devamı.

Başka şekilde hikaye anlatmak ister miydiniz peki? Örneğin bir yazar olarak…

Hayır, tam da yapmam gereken şeyi yapıyorum. Yani bütün gün kendimi küçük düşürüyorum.

Peki Everest’teki karakteriniz?

Bu filme hazırlık sürecinde aylarca ABD, Fransa ve İsviçre’de seyahat ettim, dünyanın en tehlikeli ‘via ferrata’larında trekking yaptım.

Kağıttan evler kadar kırılgan köprülerden geçtiğimi hatırlıyorum; yukarı aşağı, sağa sola sallanıp duruyorlardı. Kendi kendime ‘ahbap, burada olmaman lazım, öleceksin!’ dediğimi hatırlıyorum. Hayatım boyunca hiç bu kadar korkmamıştım. Nişanlımı da benimle gelmeye zorlamıştım, kendimi dünyanın en kötü erkek arkadaşı gibi hissettim.

Orada hareketsiz sıkışınca bu filmi yapmak istemediğime karar verdim.

Küçük düşmeyi hak ettiğinizi mi söylüyorsunuz?

Biraz öyle. Bazen tiyatro yaparken, karakterin tam içindeyken, önemli bir sahnenin ortasında seyircilere doğru bakıp ağzını kapamaya bile gerek görmeden esneyen bir adam görürsünüz. İşte bu size haddinizi bildirir.

Oysa Venedik gibi bir festivalde olmak bir aktörün egosunu inanılmaz derecede besleyebiliyor. Böyle ortamlarda rahat ediyor musunuz?

Aslında hayır. İnsanlar kırmızı halının etrafını sarıp adınızı bağırınca kendinizi önemli biri sanmamak elde değil. Ama bu duyguyu bir şekilde dengelemek gerek, yoksa o sizi mahveder. Ben bu açıdan şanslıyım çünkü narsisizme karşı genetik bir bağışıklığım var. Bana utanç lütfu bahşedildi. İlahi güçler hayatım boyunca beni utandırıcı durumlara soktu.

Fikrinizi değiştiren ne oldu?

Sonra içimden bir ses bana ‘hareket etmelisin dostum’ dedi. Daha önce hiç bu kadar yoğun bir korkuyla yüz yüze gelmemiştim. Bu da bana filmi yapmak için ihtiyacım olan itibarı kazandırdı. Zaten ilk refleksim her zaman bana teklif edilen rolleri reddetmeyi istemek olur.

Neden?

Kendimi bu rolleri alacak yetkinlikte görmem. Sonra neden o rolü oynamak istemediğimi merak etmeye başlarım, dönüp kendime bakarım ve korkuya aşinalık kazanırım. Ve bu korku ilham vericidir, beni zinde tutar. Dahası, hak ettiğim bir şey için para aldığımı hissederim. Aksi halde her zaman ücretli izindeymiş gibi hissederdim.

Bana dağa tırmanmam için para veriyorlar ve bundan bir işmiş gibi söz etmemi bekliyorlar. Şaka gibi. Sadakat ve iş etiği konusunda üstüme yoktur.

Bu durumlara örnek verebilir misiniz?

21 yaşındayken oynadığım ilk tiyatro oyununu hatırlıyorum. Karakterimin sekiz sayfa bir monoloğu vardı, ve açılış gecesi 750 kişinin önünde dört koca sayfayı unuttum. Dilim tutuldu. Seyirci öksürmeye ve kıpırdanmaya başladı, ben de “Cehennemdeyim!” diye düşündüm.

Ondan sonra, kendi kendime, bir daha gereğinden fazla hazırlanmadan sahneye çıkmayacağıma ya da kamera önüne geçmeyeceğime söz verdim.

33

Sicario, 2015

İş etiği sizin için neden bu kadar önemli? Çünkü ne yazık ki insanların artık disiplinli olmadığı bir alan bu, Nedense artık herkesin tek istediği ilk filmleriyle bir anda çok ünlü olmak. Doğrusu o çocukları bundan 20 yıl sonra, benim yaşadığım kadar çok hayal kırıklığı yaşadıktan, işi başkasına kaptırdıkları her seferde güçlü durmaya çalıştıktan sonra görmeyi çok isterim.

30 yıldır oyunculuk yapıyorsunuz ve başarıya ulaşmadan önce uzun yıllar beklemeniz gerekti. Ortalama bir oyuncu olmak zor muydu?

Sahip olduğum kariyerden ötürü hiç hınç duymadım. Çocuklarımın okul masraflarını ödeyecek ve karınlarını doyuracak kadar para kazandım. Etrafta mızmızca dolanıp “Neden rolü bana vermediler?

Benimle ne dertleri var?” diyen adamlardan değildim. Öte yandan uzun bir zaman çok iyi bir oyuncu olmadığımı biliyorum. Eskiden performanslarımda nüans ve derinlik yoktu. Sekoya ağacı gibi bir şeydim. Sonra birden her şey değişti.

No Country For Old Men’den sonra her yönetmenin çalışmak istediği oyuncu oldunuz. Bununla baş etmek sizin için zor oldu mu?

Zorlayıcı ve kafa karıştırıcıydı. Ondan önce kimse beni fark etmiyordu, birdenbire herkes bana bakmaya başladı. Kendi kendime neden diye sordum.

Cevabı bulabildiniz mi? Sadece şans mıydı, yoksa başka nedenler de var mıydı?

Alışılmadık türden bir adam olduğumu söylemem gerek. Yani eski usul maço tarzda biriyim ve bu Hollywood’da zor bulunan bir şey.

Aktörlerin çoğu adam değil oğlan çocuğu. Öte yandan, koca bir kafatasım ve boğa gibi bir ensem var. İlkel bir adama ya da yabani bir hayvana benziyorum.

Gelecekten ne bekliyorsunuz?

Everest’te bir dağcıyı oynadığıma göre buna bir dağcılık metaforuyla yanıt vereyim: Dağın tepesine hiç ulaşamayabilirim, aslında ulaşmak isteyip istemediğimi de bilmiyorum. Ama dağlara tırmanıp durduğum için mutluyum. Önemli olan durduğun yerde durabilmek, ama düşsem bile bu çok büyük bir trajedi olmaz. Yarın, 47 yaşındayken, ölüversem bile, pek çok insanın sahip olabileceğinden daha zengin bir hayatım oldu.

Her halükarda yükselen bir dalganın üstündesiniz. Everest’in yanı sıra pek çok övgü alan Sicario’da oynadınız.

Evet, o filmle bilhassa gurur duyuyorum. Yönetmen Denis Villeneuve bir dahi. Bence film ABD ile Meksika sınırında olup bitenlerin çok hassas bir tasvirini yapıyor. Ve çoğumuz kafa çevirmeye çalışsa da, orada olan bitenin farkında olmamız gerekiyor.

Donald Trump’ın yabancı düşmanı yorumları iki ülke arasındaki ilişkileri politik tartışmanın ortasına çektikten sonra çok da güncel bir konu haline geldi.

Bir şey söyleyeyim mi? Donald Trump benim arkadaşımdı. Dürüst olmak gerekirse, eski karımla (Diane Lane) yatmak istediğini düşünüyorum, çünkü ondan boşandıktan sonra benimle bütün iletişimini kesti. Bakın, gerçekten de Trump’ın bir iş adamı olarak çok ilham verici olduğunu düşünüyorum. Ve neden bu kadar çok insanın onu dinlediğini anlıyorum: Ülkemiz şu aralar kendini o kadar zayıf hissediyor ki, güçlü fikirleri olan bir lidere ihtiyaç duyuluyor.

Bunlar sapkın fikirler bile olsa...

Ama sözlerin sonuçları vardır.

Sorun da bu. Sonra bir gün, beyaz bir çocuk bir kiliseye girip bir grup siyahı öldürür, ertesi gün insanlar Konfederasyon bayraklarıyla sokağa çıkarlar. Delirdik mi yoksa? Buna bir son vermeliyiz. Benim ülkem öyle deli ve saçma sapan bir yer oldu ki, artık bir şeyler olması gerekiyor.

XOXO The Mag

INTERVIEW/SPORTS

GİZEM GİRİŞMEN

Challenge Accepted

Hep beraber tüme varalım. Gizem Girişmen; 2004 yılında okçuluğa başlayan, Avrupa’da kazandığı dereceleri basamak olarak kullanıp bundan yedi yıl önce, 2008 Pekin Paralimpik Olimpiyatları’nda, okçuluk dalında altın madalya kazanan bir milli sporcu. Haklı olarak, sporu bir meslek gibi görüyor ve onun nelere kadir olabileceğini göstermek için, spor dünyasında Türkiye’yi temsil ediyor. Biz de, Uluslararası Paralimpik Komitesi’nin Lozan’daki buluşmasını fırsat bilip, geçmiş ve gelecek arasında mekik dokuyoruz. röportaj utku palamutçu fotoğraf yalım kartal

XOXO The Mag

yaklaşım gibi gelse de, Paralimpik Olimpiyatları’nda altın madalya kazanan ilk kadın sporcu olmak, pek çok insanın Paralimpik Olimpiyatları’nın farkına varmasını sağladı diyebilir miyiz?

Bence alınan her başarı spora, özellikle de amatör spor branşlarına ilgiyi ve buna bağlı olarak bilgiyi artırıyor. Bir sporcu olarak hem Olimpiyatlar’a hem de paralimpik oyunlarına duyulan ilgiye katkı sağladıysam ne mutlu bana. Ama benim asıl mutluluk kaynağım; benim sayemde okçuluğa ilgi duymuş, benim yönlendirmemle spora başlamış ve şu an milli takımda ülkemizi temsil eden sporcuların varlığı.

Aktif spora devam ediyor musun?

Hayır etmiyorum. Uluslararası komitelerdeki görevlerim, iş hayatım ve şu an ODTÜ’de sürdürmekte olduğum yüksek lisans eğitimim sebebiyle bıraktım.

2020 Olimpiyatları’nı neden İstanbul alamadı?

Politik ve sportif birçok neden var ama bence en önemli sebep, Türkiye’de eksik olan spor kültürü.

Geçtiğimiz hafta, Uluslararası Paralimpik Komitesi’nin düzenlediği buluşmada Türkiye’yi temsilen yer aldın.

Komite nasıl çalışıyor?

2012’den beri Uluslararası Paralimpik Komitesi (IPC) sporcu konseyi üyeliği ve Avrupa Paralimpik Komitesi (EPC) yönetim kurulu üyeliği görevlerini sürdürüyorum. Bu görevlere 2012 Londra Paralimpik Oyunları’nda gerçekleşen seçimle geldim. Tabii ki burada Türkiye’yi temsil ediyorum ama esas görevim, farklı ülkelerden farklı platformlarda yarışan sporcuları temsil etmek. Geçtiğimiz hafta, Avrupa Paralimpik Komitesi Genel Kurulu’na, bu toplantının bitiminde de Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) Sporcu Forumu’na katıldım. Genel hatlarıyla her iki toplantıdaki ana görevim, tartışılan konularda, sporculara dair bir bakış açısı sağlamaktı. Malum, spor, sporcudan bağımsız düşünülebilen bir olgu değil. Bu sebeple ancak o kopukluğu giderirseniz, bir bütünlüğü yakalamış olursunuz. Sahadan gelen insanların yaşadığı sorunları bir masa etrafında tartışırken, pratikte neler olduğunu da anlamalısınız. Sporcu temsilcileri olarak biz, toplantı gündemi ne olursa olsun sportif deneyimi temsil ediyoruz.

Olimpiyatlar’a katılan en güzel kadın sporcu seçilmen de aslında organizasyonun bilmediğimiz bir yönünü bize göstermiş oldu.

Aslında Olimpiyatlar’da böyle bir şey yok ama 2006 Avrupa Şampiyonası’nda turnuyava eğlenceli bir dokunuş katmak için böyle bir şey yapmışlardı. En yüksek oyu ben almıştım. Tabii ki insan mutlu oluyor ve onur duyuyor ama beni asıl mutlu eden şey verdiğim emeğin karşılığını almak oldu. Önce kış sporları, ardından su sporları, birbirinden farklı alanları denedikten sonra okçuluk branşı nasıl aklını çeldi?

Her şeyden önce sporun ruhuna aşık olduğumu söyleyebilirim. Çünkü spor yapmak, insana çok ciddi bir yaşam enerjisi sağlıyor.

Ben kendimi okçuluk sayesinde daha iyi tanıdım. Çünkü başarılı olabilmek için rakibinizle ilgilenmek yerine, kendi performansınıza ve kendi hedefinize odaklanmanız gerekiyor. Önemli olanın en iyi performansı ortaya koymak olduğunu biliyorsunuz ve ben bu felsefenin hayatın her alanında uygulanabileceğini düşünüyorum.

Beni en çok etkileyen şey bu oldu.

Türkiye Milli Paralimpik Komitesi de benzer organizasyonlar yapıyor mu?

Komite yönetim kurulundaki görevim bu yıl sona erdi, ancak hala işbirliği içerisindeyiz. Avrupa Paralimpik Komitesinin, Agitos Vakfı ve Uluslararası Paralimpik Komitesi (IPC) ile ortak yürüttüğü, kadınların yönetimde ve olimpik/paralimpik hareket içinde daha etkin rol almalarını amaçlayan Womentoring projesinde mentor olarak yer alıyorum. Türkiye Milli Paralimpik Komitesi, beni ve tekerlekli sandalye milli tenisçimiz Büşra Ün’ü önererek projeyi ciddi anlamda destekledi. Womentoring projesi, sportif anlamda veya yöneticilik alanında deneyimli olan kadınların, henüz yolun başında sayılabilecek genç sporcu ve yöneticilere danışmanlık yaptığı, onlarla birikimlerini paylaştığı ve onların daha donanımlı olmalarını sağladığı bir proje. Bu süreçte Büşra’nın kariyer hedeflerini belirledik. Ben de Büşra’nın hedeflerine ulaşması için onun mentorluğunu yapıyorum. Milli komitenin desteği de bu süreçte çok önemli tabii.

Okçuluğa başladığında hedefi dahi tutturamadığını, ama okçuluğu çok sevdiğin için bu spora devam ettiğini söylüyorsun. Halihazırda devam ettiğin bir spor dalını, henüz kendinden emin olamadığın başka bir branş için bırakmak zor olmadı mı?

Yüzmeyi tam olarak bırakmadım, sıklıkla günde en az bir saat yüzüyorum. Asıl konuya gelecek olursak; bu başarısız başlangıç beni kendine çekmiş olabilir ya da bu durumu bir çeşit meydan okuma gibi algılamış olabilirim, gerçekten bilmiyorum. Aslında her spor branşının farklı dinamikleri ve mantığı var. Bunları çözmeden başarılı olmak imkansız gibi bir şey. Ben yeni başlayan birine okçuluğu bir ya da iki cümleyle teknik olarak anlatabilirim ama esas olan bence o cümlenin arkasındaki felsefeyi anlamak ve sanırım ben bu konuda iyiyim.

Antrenman süreci nasıl işliyor? Okçuluğun gerektirdikleri bir kenara, fiziksel bütünlüğünü güçlendirmek için, ekstra bir efor sarf etmen gerekiyor mu?

Bir sporu üst düzeyde yaptığınızda veya milli formayı giydiğinizde, diğer spor dalları kadar fedakarlığa ve antrenmana ihtiyaç duyuyorsunuz. Aynı durum paralimpik oyunlar için de geçerli. Öyle ki, paralimpik oyunların, engelli sporcuların vakit geçirmesi ve eğlenmesi için yapıldığını söyleyen insanlar, günde yedi saat antrenman yapmanın eğlenceli bir kısmı olduğunu düşünüyorlarsa çok yanılıyorlar.

Kendini tanıtırken, asıl mesleğin olarak sporu mu telaffuz ediyorsun?

Benim için çok zor bir soru bu. Bu yüzden, verdiğim ve vereceğim cevap hala duruma ve ortama bağlı olarak değişiyor. Ama ne dersem diyeyim sporcu kimliğim hayatımın ayrılmaz bir parçası ve konu dönüp dolaşıp bir şekilde oraya geliyor.

2004’te Paralimpik Olimpiyatları’nda Korhan Yamaç’ın altın madalya kazanmasıyla başlayan ilgi, Pekin’de senin altın madalya kazanmanla giderek arttı. Kulağa seksist bir 37

Fotoğraf: Kaan Verdioğlu

Çek Cumhuriyeti’nde Avrupa üçüncüsü olduğunda, Pekin’de altın madalya kazanabileceğini düşünüyor muydun?

Aslında okçuluğa başladığım ilk günden itibaren hedefim 2008 Pekin Paralimpik Oyunları’na katılmak ve altın madalya almaktı.

Ama bunu başarabileceğime en çok, ilk uluslararası başarım olan Avrupa üçüncülüğüyle inandım. Bu yüzden 2006’da kazandığım bronz madalya, benim için altın madalya kadar değerli. Okçuluğa başladığım ilk iki sene haftada yaklaşık altı gün antrenman yaptım.

Hatta hem imkansızlıklardan, yani okçuluk sahası eksikliğinden, hem de ulaşımla zaman kaybetmemek için apartmanımızın garajına koyduğum hedef tahtası ile 15 metre mesafede istediğim her zaman antrenman yapma imkanı yarattım. Yeterli şartlar yok diye mızmızlanabilirdim ama bunun kimseye özellikle de bana faydası yoktu. Bunun yerine elimdeki imkanları en iyi şekilde değerlendirmeyi tercih ettim.

Okçuluk, Türkiye’deki diğer branşlarla kıyaslandığında, pastadan çok küçük bir dilim alıyor. Bunun sebebi antrenmanların maliyetli oluşu mu yoksa popüler kültürün bize dayattığı diğer alanların ön plana çıkması mı?

Her ikisi de. Yaptığınız sporda işin içine malzeme ve ekipman girince maliyetler artıyor ne yazık ki. Okçuluk için gerekli olan yay, oklar ve yardımcı ekipmanlar oldukça yüksek fiyatlı ürünler.

Mutlaka bu durum, branşa olan ilgiyi etkiliyordur. Ama popüler kültür, yayın hakları, bilet satışları, sponsorluk gibi unsurlar da spora duyulan ilgiyi ve kapasiteyi doğrudan etkiliyor. Ne yazık ki

okçuluk bu konuda biraz şanssız.

Laureus adaylığını ilk duyduğunda nasıl hissettin? Çok onur duydum çünkü adaylık sürecinde Laureus Spor Ödülleri’ni araştırmıştım ve sporcular için çok önemli olduğunu biliyordum. Benim aday olduğum 2010 yılında ödülleri Kevin Spacey sunuyordu, bir kırmızı halı seremonisi dahi vardı.

Televizyondan yıllarca izlediğiniz Oscar törenlerine benzeyen bir ödül törenine katılmak, üstüne bir de ödüle aday gösterilmek gerçekten rüya gibiydi. Şüphesiz, pek çok engelli insana, ve tabii ki sporcuya örnek teşkil ediyorsun. İleride farklı engelleri olan insanları bir araya getirecek ve onların spor yapmasını teşvik edecek bir organizasyona öncü olmayı düşünüyor musun?

Neden olmasın.

Robert M. Hensel, “Beni yapamadıklarımla değil, yapabildiklerimle tanıyın.” diyor ve kendisi tekerlekli sandalyeyle en uzun sürüşü yapmış kişi olarak Guinness Rekoru’nu elinde tutuyor. Bu minvalde, yapamadığın şeyler, seni daha hırslı kılıyor mu?

Açıkçası, herkesin her şeyi yapamayacağını bilecek kadar hayat deneyimim oldu. Bu sebeple, yapamadıklarım değil de, yapmak istediklerim beni daha hırslı kılıyor diyebilirim. Kişinin kendini tanıması ve ne istediğini bilmesi, hayata dair hırslarını kendi yararına kullanmasını sağlıyor.

XOXO The Mag

1957

58 YEARS OF CONTINUOUS INSPIR ATION IN THE SERVICE OF ST YLE

TUDOR, engineer of the timeless, strikes a resonant chord with the characteristic alarm tone of the Heritage Advisor, the modern interpretation of the ‘50s icon launched in 1957 as a companion to early plane travellers.

TUDOR ADVISOR Self-winding mechanical movement, waterproof to 100 m, titanium and steel case 42 mm.

Visit tudorwatch.com and explore more.

INTERVIEW/FASHION

MORITZ KRÜGER

Kaizen und Kindergarten Moritz Krüger ismi, size pek tanıdık gelmemiş olabilir. Kendisi Berlin’de yaşıyor ve Mykita’nın kurucusu ve Kreatif Direktörü olarak hayatına devam ediyor.

Güneş gözlükleri, sadece yaz aylarını çağrıştıran aksesuarlar olmaktan çıkmışken, birilerinin bu sektöre önem vermesi gerektiğini düşünen Moritz Krüger, elinde olmayan sebeplerden ötürü minimalizmi, daha sonrasında ise teknolojiyi ve pek çok modaevini bu denklemin içine dahil ediyor. Siz de davetlisiniz. röportaj utku palamutçu fotoğraflar moritz krüger’in izniyle

XOXO The Mag

Moritz, numaralı gözlük takıyor musun?

Hayır, henüz değil.

herkesin bir şey yapması bekleniyor. Mykita ekibi de bu şekilde çalışıyor. Sadece yeni bir ürünü satışa sunmak için değil, aynı zamanda hayalimizde canlandırdığımız şeyleri hayata geçirmek için çalışıyoruz. Bu da, ekip arasında bir bütünlük ve beraberinde verimli bir döngü oluşturuyor. Öte yandan, Japon kültüründe, üretilen herhangi bir şeyin kaliteli olmasına her zaman çok büyük önem verilir. Bizim için de kalite tartışılmaz bir demirbaş ve kalıcı bir özellik. Son olarak, düz metal zeminler üzerinde çalışıp, el işçiliği ile ortaya çıkarttığımız gözlüklerimizi, Japonların origami sanatına benzetiyoruz.

Ray-Ban Wayfarer mı yoksa Persol Aviator mı sana daha çok uyuyor?

Sanırım bu konuda Steve McQueen’e katılıyorum ve Persol Aviator diyorum.

Berlin’de hava nasıl?

Her geçen gün biraz daha soğuyor ve daha ne kadar soğuyacak diye düşünüp duruyorum. İlginç bir şekilde bu durum insanların sokağa hücum etmesine engel olmuyor. Şehir her zaman olduğu gibi çok canlı, oldukça kalabalık ve inanılmaz eğlenceli.

Form mu fonksiyonu takip etmeli hep, yoksa tersi de makbul mü?

Tasarım sürecimiz, öncelikle gözlüğün çerçevesini ve yapısını oluşturarak başlıyor. Tabii bahsettiğimiz yapıyı oluşturmak için teknolojiden büyük ölçüde faydalanıyoruz. Markanın bel kemiği, teknoloji ve tasarımın bir araya gelmesiyle ortaya çıkan estetik oluyor. Hal böyle olunca, tasarım ve fonksiyonu ayrı ayrı düşünmüyoruz. Elinize aldığınız ürüne baktığınızda, nasıl yapıldığını az çok görebiliyorsunuz ve tasarım sürecinin ona kattığı artı değeri algılayabiliyorsunuz.

Berlin son yıllarda, pek çok trendi belirleyen bir şehir olarak anılıyor. Günün birinde oranın Paris ve New York gibi modanın kurallarını belirleyen bir şehir haline geleceğini düşünüyor musun?

Paris ve New York, modanın temellerini atan şehirler. Bu ikiliye kıyasla Berlin, kurallardan ziyade yaratıcılıktan beslenen bir şehir.

Mykita’nın kurulduğu günden beri, şehrin değişimine çok daha yakından tanıklık edebiliyoruz. 12 yıldır bu sektördeyiz ve Berlin’in kreatif anlamda bize sundukları bir kenara, hala gelişmekte olan ve ileride büyük ilgi toplayacak alanlara da ev sahipliği yaptığını biliyoruz. Şüphesiz sanat ve tasarım da Berlin’i ilgi odağı yapan alanlar arasında. Uzun lafın kısası, insanların yaratıcı düşünceleri ve özgür ruhları, şehri modanın güçlü noktalarından birisi haline getirecektir, bundan hiç şüphem yok.

Bu arada, Mykita ismi nereden geliyor?

Bu işe girmeye karar verdiğimizde, ilk çalışmalarımızı, Doğu Berlin’de, adı Kindertagesstätte olan, önceden gündüz kreşi olarak kullanılan bir binada yapıyorduk. Burada geçen günlerimizin hakkını yememek için İngilizce ‘My’ ve bu binanın kısaltılmış adı olak ‘Kita’yı bir araya getirdik. Markanın çocuksu ve oyuncu ruhunu yansıtmak için böyle bir yol tercih ettik.

Orada, ofisiniz HAUS’ta, çalışan bütün insanlar, sıradışı tasarımların ortaya çıkması için, tasarım sürecine dahil olabiliyorlar ve sen bu durumdan bahsederken, bir şekilde Japon kültürüyle ilişki kuruyorsun. Bu durumu biraz daha detaylı anlatır mısın?

Japon kültüründeki Kaizen terimi çıkış noktamız. Bu konsepte göre, küçük ya da büyük olduğuna bakmadan, iyi bir sonuca ulaşmak için

Zamanda yolculuğa çıkıp, Carrie Bradshaw’un Sex & The City 2 filminde, Mykita x Bernhard Willhelm Franz koleksiyonundan bir parça taktığı döneme gidelim. Gözlüğün üstünde hiçbir logo yoktu ve filmi izleyen insanlar büyük logolar olmadan da ikonik bir görünüm elde etmek için Mykita mağazalarına hücum ettiler. Minimal bir duruş, sizin 41

imzanız olarak değerlendirilebilir mi?

Sarah Jessica Parker, ‘Franz’ modelini taktığında, gözlük sektörünün neredeyse tamamı büyük modaevlerinin hakimiyetindeydi. Tabii ki tüm gözlük üreticileri, büyük bir marka ile bir araya gelmedikçe ve büyük logolar tasarlamadıkça satış yapamayacaklarını düşünüyorlardı.

Carrie’nin hem yatakta hem de moda sektöründe başarılı olduğunu düşünen insanlar, filmde Berlin’in küçük bir fabrikasından çıkan gözlüğü gördüklerinde gerçekten deliye döndüler. Önemli olan şeyin marka değil ürün olduğunu böyle bir kanaldan keşfetmek üzücü bir şey olsa da, insanların gözü birazcık olsun açılmıştı.

Ama Mykita’nın bu duruşunu minimalizmle aynı cümle içerisinde kullanmaktan pek emin değilim. Minimal tasarımlarımız olduğu doğru, ama bunu sadelikten yana olmayı sevdiğimiz için yapmıyoruz.

Her zaman bir önceki koleksiyondan daha iyi sonuçlar elde etmek için çalışıyoruz ve bu sancılı süreç bizi minimal parçalara götürüyor, hepsi bu.

Tüm ürünleriniz el yapımı mı?

Marka olarak el işçiliğine sonsuz saygı duyuyoruz. Her ne kadar el işçiliğinin kattığı artı değeri ve ortaya çıkan ürünün yegane olduğunu bilsek de, bizim uzmanlık alanımız bu işçiliği teknoloji ile bir araya getirmek. Bu yüzden, eski ve yeniyi aynı potada eriterek el işçiliğinin ortaya çıkarttığı yapıyı teknoloji ile tamamlıyoruz diyebilirim. Özel koleksiyonlardan bahsetmişken; toplamda beş işbirliği yaptınız, hatta Maison Margiela ile yeniden bir araya geldiniz.

Hangi marka ile çalışacağınıza nasıl karar veriyorsunuz?

Her işbirliğinde marka olarak belirlediğimiz önceliklerden vazgeçmedik ve her zaman yeni ve farklı bir ürün ortaya koymaya çalıştık. Bu hem Mykita’nın kendini geliştirmesi, hem de ulaştığımız kitleyi genişletmek için bir fırsat. İşbirlikleriyle, normal zamanda üretmeyeceğimiz ürünler üretiyoruz ve karşımızdaki markanın

kimliğinden etkilenmekten kaçınmıyoruz. Bu yüzden Maison Margiela ile dördüncü kez bir araya geldik. Karşılıklı olarak çok güzel bir uyum yakaladık, zaten işbirliklerine en çok dikkat ettiğimiz şey de bu.

Bu işbirliğinde ürünler, ham denecek kadar az işlenmiş materyallerden oluşuyor. İki markanın ortak değerleri bir kenara, bahsettiğin uyumu nasıl yakaladınız?

Kreatif olarak ortak bir algıya sahibiz, ki bence en önemlisi bu. İki markanın, az ya da çok, bir geçmişi var ve tasarım sürecinde bu tarihi değerlere atıfta bulunmak bizim için çok önemli. Radikal denemeler yapmayı çok seviyoruz, sıradışı materyaller kullanıyoruz ve en önemlisi insanların bu işbirliğine duyduğu ilgi bizi birbirimize daha çok bağlıyor.

Son olarak, uzun zamandır merak ettiğimiz bir şeyi soralım; Mykita x Maison Margiela’nın kampanya görselindeki insanlar nereye bakıyorlar?

Biraz merak her zaman iyidir, bırakalım öyle kalsın.

Peki Mykita Mylon fikri nereden çıktı? Tasarımlarınızı daha sportif bir alana kaydırırken çıkış noktanız ne oldu?

Bu koleksiyon, teknolojik anlamda sınırları zorladığımız ve deyim yerindeyse kendimizi aştığımız bir dizi ürün ortaya çıkardı. Üretim aşamasında, poliamit tozunu eriten ve birbirine bağlayan, 3D bazlı bir lazer sistemi kullandık. Bu sayede ürünlere inanılmaz bir esneklik ve dayanıklılık kattık. Otomotiv sektöründe prototip üretiminde kullanılan bir tekniği gözlük üretmek için ele alınca, ortaya Mylon koleksiyonu çıktı. Biz de bu üretimi, sportif faaliyetlerde kullanılmak üzere satışa sunduk. Yani aslında bir ilham kaynağımız yoktu, ama kullanmak istediğimiz yeni teknolojiler vardı ve bu iyi bir çıkış noktasıydı.

XOXO The Mag

INTERVIEW/ARCHITECTURE

LÉON KRIER

Yeni Şehir Üzerine Léon Krier, modern ve sonrası mimarlık kuramının en özgün figürlerinden. Ortalığı kasıp kavurmakta iken modernizmin öğretilerini reddeden, o dönemde söylediği “inşa etmiyorum; çünkü ben bir mimarım”ı ile ikonlaşmış Krier, “artık ikna olmuş bir modernist” olduğunu söyleyerek bir an için şaşırtsa da, Le Corbusier üzerine farazi bir “Tüm İşleri, 9. Cilt” yazdığını da ilk defa bu söyleşide öğreniyoruz -ve rahat bir nefes alıyoruz. Nevi şahsına münhasır çizimlerinden daha sivri bir dile sahipse de, ruhu gerçek bir centilmen; ve mimarlık tarihinde yenilir yutulur olmayan cinsten “şey”leri, söyleneceği vaktin gelişinden çok önce ortaya koyan kişi olagelmiş Léon Krier’ın, bugünün mimarlığına ve şehirlerine dair sözlerini epey önemsemekte fayda var.

Léon Krier, Painting by Carl Laubin, 2002

röportaj yağmur yıldırım

XOXO The Mag

University of Miami, the Jorge M. Perez Architecture Center

Mimarlık sahnesinde hep “kinik polemikçi” rolündesiniz.

Moderne ve modernizme karşı sesinizi yükselttiğiniz zamanlarda, bu müthiş bir tabu sayılıyordu. Dönemsel mimari dogmalardan ötede, alternatif yollar yaratmak için çalıştınız ve bunu yaparken ütopyacılıktan olabildiğine kaçınmayı gözettiniz. Bugünün mimari ve şehircilik tartışmaları düşünüldüğünde, yaklaşımınız üzerine ne söyleyebilirsiniz?

Doğuştan bir polemikçi değilim. Bu ruhumda yoktu; fakat doğduğum yerin, bir mimari, şehircilik ve peyzaj mücevheri olan kentimin (Lüksemburg) modernizmin yanlış fikirleri yüzünden harabeye döndüğünü görünce uyandım. İçinde büyüdüğüm konağın yerine, hantal ve bayağı bir ofis kompleksi oturtuldu. Güzeller güzeli Corniche Linden promenadı asfalt ile süpürüldü ve hapishaneden fırlamış lamba direkleriyle donatıldı. Ben yalnızca, söylenmesi gereken ve bir elin parmaklarını geçmeyen kişilerce dile getirilebilecek şeyleri söylüyorum. İnsanın rasyonel davranma yetisi illüzyonlarına hiçbir zaman kapılmadığım doğru; fakat beni kinik yapan bu değil.

Bugünün ciddiye alınacak yegane mimari/şehircilik tartışması, ABD’deki Yeni Şehircilik/New Urbanism çevrelerinde gerçekleşiyor.

Fakat ne yazık ki, oradaki argümanlar ve fikirler medya tarafından karikatürleştiriliyor. Bunun da sebebi şudur ki; bugün yalnızca mimarların çoğunluğunun değil, mimarlık ve sanat eleştirmenlerinin de modası geçmiş ideolojilerle beyinleri yıkanmış halde -modernizm ya da postmodernizm, bu ideolojilere ne derseniz deyin, ikisi de aynı doxa’ya çıkıyor.

hareketinin de ticari, kültürel ve politik güç merkezlerince sistemin bir parçası haline getirilerek berbat edildiğinin farkındasınızdır.

Nitekim sürdürülebilirlik, bugünün en istismar edilen ve hastalıklı kullanılan terimi. Dillere pelesenk edilen ekolojik banliyö, yeşil gökdelen, yeşil ulaşım, yeşil besin ve yeşil yakıt; kısaca yeşil her şey, sıfır karbon projelerinin tümü gibi, bir yalan. Bugünün deviniminde, bunlar mümkün değil. Gerçekten doğru yegane ekolojik şehir, karma kullanımlı, karma ölçekli ve karma gelirli geleneksel şehirdir; bu şehir yerel malzeme kaynaklarını, tekniklerini ve zanaatını kullanır, böylece inşa eder, kullanır ve korur. Öte yandan, söz konusu yaklaşımların popülerleşmesi ile birlikte, birtakım “yıldız-yeni-şehircilik” girişimleri peyda olmaya başladı; Damien Hirst’ün Devon’daki 750 evlik sürdürülebilir eko-köyü, ya da Norman Foster’ın henüz duyurulan Dubai “Hipster Tasarım Köyü” gibi…

Modernizm, hem mimari, hem de şehircilik bağlamında Hidrokarbon Ekonomisi’nin bir semptomu. James Kunstler, bizim tam anlamıyla fosil yakıt sarhoşu olduğumuzu söyler. Bu sarhoşluk, en iyi zekaları bile işlemez kılıyor ve “sıfır karbon” şehrinin hilebaz yalanlarına inandırıyor. Bol miktarda erişilebilir fosil yakıt enerjisi olmadan, ileri teknoloji endüstriler de, “modernizm ve banliyöleşme” olarak bildiğimiz şeyler de var olamaz. Fosil enerjiler bize geçici olarak insanüstü güçler kazandırdı. Fakat ne yazık ki, bunda uzmanlaşmamız için gerekli kolektif zekaya da, niyete de sahip değiliz. Bu güçlerin insan aklına ve toplumlara uzun süreli etkilerinin, gezegeni taşıma kapasitesine ulaştırmasından iyi olmadığı aşikar. Ve bu umarsızlık, sürekli büyümeye ve gelişmeye dair boş hayalleri beslemeye devam ediyor. Bir düzine Fransız Nobel Ödülü sahibinin gelecek fantezileri lakırdılarından beridir, bu kadar saçmalığı bir arada okumadım.

Fakat inanıyorum ki, genelleşmiş aşırılıklar vahşice düzeltilecek ve insan ölçeğine törpülenecek; tercihen de değil, naifçe inandığım üzere bu bir yazgı. Yol göstericilerim oldukça basit: Fosil yakıtlar sınırsız olsaydı bile, yine de yapmamız gereken şey geleneksel şehircilik, mimari ve yapım modellerine dönmek olmalıydı. Bina ölçeklerinin, yerleşim biçimlerinin, yapı teknolojilerinin, bina tarzlarının, tasarım ve planlama yöntemlerinin ve bireysel-kolektif davranışların insaniliği, bu doktrine bağlı. İnsani ölçekli yapıların ve kamusal

Yeni Şehircilik demişken, bugün insan/kentli ölçekli şehirler yaratmak, öncelikli kentsel endişelerden birisi haline geldi. Gelişmekte olan Cittaslow Hareketi ya da Avrupa’da yayılmakta olan yürünebilir şehir politikaları gibi; Eski Dünya, kaynaklarının tükenişi karşısında paniğe kapılmaya başladı. Bu tabloda, söz konusu girişimleri nasıl görüyorsunuz?

Yalnız Eski Dünya değil, tüm dünya ölümcül fosil ve nükleer yakıt bağımlılığımızı ve kaçınılmaz sonu idrak etmeye başladı. Bir sorun karşısında umursamazlıktan paniğe kapılmaya geçmek bir uyanış habercisi olsa da, aynı zamanda ne yapılacağının bilinmeyişinin bir işareti. “Yürünebilir şehir” konsepti, eğer yalnızca hem yatayda, hem de düşeyde yürünebilecekse anlamlı olur. Ki bu ekolojik farkındalık 45

Cottage Studio for Ayn Rand

Ronchamp sur Mer

alanların tasarımı, elbette günümüzün makine ekipmanına ve araçlara entegre olacak; fakat boyutları ve ölçekleri, insan vücudunun kabiliyeti ve kısıtlamaları üzerinden tanımlanmalı.

Bir de insani/kentli ölçekli fakat soylulaştırma temelli girişimler ve pürist, monofonik, hijyenik yaklaşımlar var…

Kapalı topluluklar (gated communities), gettolar, işlevsel ve sosyal komplekslerden imtiyazlı faydalanış, ya da zoraki dışlanış, modern kalkınmaya hükmediyor. Yeni Şehirci İlkeler ise, karma kullanımlara, karma parsel boyutlarına, karma gelire, karma ırklara, karma yetilere, karma ihtiraslara, karma ölçekli girişimlere, karma özel ve kamusal mülkiyete izin verecek, açık kentsel topluluklar yaratmak üzere tasarlandı. Sivil Kamusal Alan, farklı sosyal sınıfların, ihtirasların ve felsefelerin sağlıklı bir rekabet ve medeni bir barış içinde bir arada var olabileceği, imtiyazlı bir mekandır. Bireylerin ve grupların mekanik ve elektronik ekipmanlarının mertebesi ne olursa olsun, hangi hayvansal-olmayan enerji biçimini kullanırlarsa kullansınlar; “kamusal” sokaklar, meydanlar ve parklar formundan feragat edilemez, özel mülkiyet ile, alışveriş merkezleri ile, terminaller ile, dolaşım ağları ile ya da sanal gerçeklik ile değiştirilemez.

Dubai’den ve bölgede gerçekleşmekte olan, “büyük” isimlerin büyük ölçekli projelerinden bahsetmişken, bugünün “yıldız mimarlığı”nın gösterisine dair fikirlerinizi alalım.

Gösteri binaları, hiper ölçekli mega strüktürler ve mevcut hiper yozlaşma, birbiriyle sıkı sıkıya ilişkide. Bunlar, bireysel ve kolektif, güce olan sonsuz arzunun somutlaşmış halleri. Absürt giderleri, deneysel doğalarına bağımlı. Bunlara dair sistemli muhasebe kayıtlarının zorluğu, güç sahiplerinin, bireylerin ya da organizasyonların kara para transferlerini örtbas etmek için kullanılıyor.

Gösteri mimarlığı tartışmalarının son dönemde gündemine oturan Guggenheim Helsinki yarışmasına tam 1715 başvuru yapıldı; şimdilerde, “Helsinki Etkisi” terimi ile, 90’ların “Bilbao Etkisi”nin bilgisayar destekli parametrelerle yeni bir çağının başlatıldığı iddia ediliyor. Buna dair ne düşünüyorsunuz?

“Yıldız” karakter, tarih boyunca tüm toplumlarda ortaya çıkmıştır,

bir nevi “İsa” figürüdür. Yolunu kaybetmiş toplulukları kurtaran, ya da günahlarının bedelini ödeyendir. Gehry, gerçekler tam tersi olsa da, kendisinin Bilbao’yu haritaya koyan kişi olduğuna kuvvetle inanıyor. Bilbao, Guggenheim’sız iyi bir şehir ve Bilbao’suz Guggenheim da mimarlığın sınırlarında gezen, pitoresk bir varoluş.

Wright, Le Corbusier, Dali gibi çağdaş sanatçı-model-figürlerde ilginç bir çelişki var; “nüfuz endişeleri”ne, eşdeğer ve onun doğal sonucu bir “nüfuz arzusu” eşlik ediyor. Bunun yerine bense, bir mimarın işinin kalitesini, tasarım prensiplerinin küresel uygulanabilirliği ile ölçüyorum. Eğer bir sokağın, bloğun, mahallenin, bölgenin, şehrin, ülkenin, kıtanın tamamı, bu işin prensiplerine göre inşa edilseydi, ne olurdu? Eğer bir ülkenin tamamı Gaudici, Schwitterscı, ya da Finsterlinci bir anlayışla tasarlansaydı, ne olurdu?

Son zamanlarda İstanbul’da bulundunuz mu; koruma ve çevre sorunları ile mega projelerin arasındaki kentsel dönüşüme dair bilginiz var mı?

Güçlü bir Alman yatırımcıdan, İstanbul’un tepelerinden birine dikilecek gökdelenleri tasarlama teklifi aldım. İşveren işini biliyordu, fakat gökdelen ya da klonlanmış bina blokları tasarlamayı reddettiğimden, mülk sahibi bana müthiş gücendi. Türk patriarkasına/mülk sahiplerine göre mimarların kişisel hisleri olmamalı; onların bu gibi durumlarda fikir beyan etmelerine izin verilmiyor. Tüm ileri endüstrileşmiş toplumlar gibi, Türkiye’de de devlet, bölge, belediye ve banka güçleri, yasal düzenlemelerde kullanım, sınıf ve topluluk ayrımını kabul ediyorlar.

Atina Antlaşması’nın (Charter of Athens) işlevsel bölgeleme talimatları, dünya çapında kanunlaştı. Düzenlemelerin çok büyük kısmı, özellikle bireysel, orta ve küçük ölçekli teşebbüsler karşısında ekonomik hiper-ölçeğin desteklenmesini doğuruyor. Kitlesel üretimin ve kitlesel tüketimin yaygınlaşması garantiye alınıyor; böylece klonlanmış “gök-delen” ve “yer-delen” heyulaların, yatayda ve düşeyde yayılarak egemenlik kurmaları sağlanıyor.

Modernizm konusuna geri dönelim. Rem Koolhaas’ın “Moderniteyi Özümsemek/Absorbing Modernity” teması ile “Mimarinin Temel Unsurları/Fundamentals” başlıklı bienalini gördünüz mü? The Architectural Review için eski hocası Charles Jencks, Rem Koolhaas ile efsane bir söyleşi gerçekleştirmişti ve 3M’den (Modernite, Modernizm,

XOXO The Mag

Roma Tor Bella Monaca Church

Modernleşme) bahsederken sizin de kulaklarınızı çınlatmıştı.

Sizce bienal, bu 3M’yi özümsemek için çağdaş bir zemin sağlayabildi mi?

Venedik Bienali’nin son sergisini görmedim, fakat projelerine ve ofisinde ürettiği işlere dayanarak Koolhaas’ın hala modernist bir dünya görüşünün esiri olduğunu söyleyebilirim; açık bir tabirle, fosil yakıt ekonomisinin ideolojik sınırları içinde her şeyin mümkün olduğu görüşünün yani. Terimlerin açıklığa kavuşturulması, bugün her zamankinden daha önemli. Burada, The Architecture of Community/ Toplumun Mimarlığı kitabımdan alıntı yapacağım. (2009 Island Press, Sayfa 43)

Çizimlerinizin büyük bir hayranıyım. Bir düşünce biçiminiz olarak çizim üzerine ne söyleyebilirsiniz?

Fikirlerin iletişimi için çizimleri kullanıyorum. Mimari çizimlerimde minimum çizgi kullanarak bir fikrin, bir nesnenin, bir yerin, bir peyzajın olabilecek en eksiksiz temsilini öneriyorum. Karikatürlerimse (Drawings for Architecture, MIT Press, 2009) skandal çelişkileri açığa vuruyor; bunlar bence şoke edici biçimde aşikar olsa da, üzerine kolektif bir bilinç yok. İnsanların genellikle benimle hemfikir olduğunu görüyorum; söylediğim ya da yazdığım şeyler yanlış anlaşılabiliyorsa da, bu yanlış anlaşılmalar çizimlerimde asla söz konusu olmuyor.

TERİMLERİN VE KONSEPTLERİN ÖZETİ Modernite- modernizm-gelenek Bugün, sanatçılar, eleştirmenler, tarihçiler ve hatta kamular “modern hareket”ten bahsediyorlar, fakat aslında modernist hareketlerden söz ediyorlar. “Modern” ve “modernist” terimleri, oldukça yaygın bir biçimde karıştırılıyor. İlki, kronolojik bir anlama sahip -zaman belirtir, çağdaş dönemi; diğeri ise, ideolojik bir atama. Anlam karmaşası, modernizmin iddiasından kaynaklanıyor, yani “modern hareket” olarak yegane meşru somutlaşmasından. Gerçek şu ki, “modernizm” ve “modernite” özdeş değil. İkisinin kimi zaman birbirine karışması uygun olabilir; fakat bu çoğunlukla ideolojik nedenlerledir.

“Gelenek” ve “modernite”, ya da “geleneksel” ve “modern”, iki düşman kavram değildir: geleneksel (artizan) yapı teknikleri, çoğunlukla ahşap, taş, toprak, kil gibi doğal malzemeleri kullanır ve uzun süreli nesne kullanımını gözetir. Modernist (endüstriyel) yapı teknikleri ise çoğunlukla sentetik malzemeler kullanır, betonarme, plastik, cam, çelik, yapıştırıcılar gibi, ve kısa süreli tüketim nesneleri üretmeyi gözetir.

Bugünün mimarlık eğitimi üzerine ne düşünüyorsunuz? Bugün mimarlık, yaygın olarak modern etkisindeki kuşak tarafından öğretiliyor.

Mimarlık disiplini, inanılırlığını ve otoritesini kaybetti; zira becerisi, modernist arkitektonik dile indirgendi, ki bu dilde yapı endüstrisi, sentetik malzemelerin değişip duran kataloglarına bağlı. Sanat ya da mimarlık okullarının % 99.9’unu kapatmak bile mevcut mimarlık, sanat ve tasarım ahvaline çok az etki edecektir. Ben iki dönemin ardından üniversiteyi bıraktım ve bu hiç de hızlı olmadı.

Bugünlerde Indiana’daki Notre Dame Üniversitesi, geleneksel yerel/ klasik mimarlıkları teknoloji ile çalışan dünyadaki yegane mimarlık okulu. Yale, Miami, Andrews, Denver, Madrid, Paris, Ferrara, San Diego, Aachen gibi üniversitelerde bu konularda öğreten tekil öğretim görevlileri de var; fakat bunlar genellikle müsamahasız ve modernist akademik fakültelerin tek tabancaları. Gerçek şu ki, mimarlık okullarının çoğu, standart yapı endüstrilerinden farklılaşacak geleneksel mimariler ve teknolojiler üzerine çalışmak ve üretmek isteyen öğrencilerin hevesini kırıyor ya da doğrudan bunu yasaklıyor.

Buradan devam edeyim. Rem’in Charles Jencks’e “Cezbedilmiştim ama modernizmin yer çekimli arazisinden kaçmayı başarabildim; bu nedenle ‘geri dönmek’ tabirini tam doğru bulmuyorum” yanıtı, kendisini açık ediyor: “Geride kalma korkusu”, modernizmin manifestolarının ortak paydasıdır. Çocukça bir günümüzü yakalayamama, cool olamama, ya da geride bırakılma, doğası gereği yaşlanma korkusu; işte bu korku akıllı insanlara budalaca fikirler benimsettiriyor, budalaca kararlar aldırıyor ve aptal binalar tasarlatıyor.

Çağdaş mimarlık/şehircilik sahnesinden takdir ettiğiniz hangi isimleri ya da girişimleri anabilirsiniz?

ABD’deki CNU (Congress of New Urbanism) ve ICCA (Institute of Classical Art and Architecture) güçlü hareketler. ABD’nin bugün yüzleştiği sorunlar, Avrupa’nınkilerden çok daha zorlayıcı. Fakat ABD İmparatorluğu’nun tebaası da, hatta en büyük düşmanları bile aynı geleceksiz kalkınma politikalarını uyguluyor. 1993’teki Yeni Şehircilik Antlaşması (The Charter of New Urbanism), şehri fosil yakıt sonrası 47

Poundbury (first phase) Middle Farm Quarter: Duchy of Cornwall

ekonomiye hazırlayarak yeniden inşa etmek ve Atina Antlaşması’nın felaket nitelikteki bölgeleme diktelerini değiştirmek için çok güçlü bir belgeydi, mükemmele yakındı. Andrés Duany, Lizz Plater Zyberk, Stefanos Polyzoides, Peter Calthorpe’un da aralarında olduğu bir grup bağımsız profesyonel tarafından yazılmıştı. Ben imzalamadım; zira temel unsurlardan kabul ettiğim ve 1985’teki Charter for the European City metnimin odağını oluşturan bina tarzı/teknoloji ve yoğunluk/kat sayı sınırlaması konuları göz ardı edilmişti, ki bugün de öyle. Yeni Şehircilik’in uyanışı ile, yapım aşamasında pek çok muhteşem şehir deneyi mevcut. Fakat ne yazık ki bunların çoğu, özel yatırımcı ve mülk sahibi girişimleri. Florida’da Windsor, Alys Beach, Seaside, Celebration, Fransa’da Val d’Europe, Birleşik Krallık’ta Poundbury, Hollanda’da Brandevoort, Guatemala’da Cayala, gibi. Ayrıca, dünya genelinde klasik ve yerel yapılardan ilham alarak inşa eden orta yaşlı muhteşem yetenekler var; Scott Merrill, Marieanne Khoury, Erik Vogt, Marina Khoury, Michael Imber, Pedro Godoy, Maria Sanchez, Liam O’Connor, Janusz Maciag, Ali Sagharchi, Ben Pentreath, George Saumarez-Smith, Duncan Stroik, Galina Tachieva, David Mayernik, Thomas Raykovich, Colum Mulhern, Lucien Steil, David Schwarz, Mark Ferguson, Luis ve Jorge Trelles, Javier Cenicacelaya, Inigo Salona Theophilo Victoria, Marc ve Nada Breitman, Helmut Peuker, Ruan Yisan, Michael Lykoudis, Alberto Nuñez Castro, Antonio Braga, Ong-Ard Satrabhrandhu gibi akla gelenlerin yanında, daha ünlü kimi isimlerse Andrés Duany, Lizz Plater Zyberk, Robert A.M. Stern, Abdel-Wahed El Wakil, Demetri Porphyrios, Rafael Manzano Martos, Peter Pennoyer, Alan Greenberg, Maurice Culot, Quinlan Terry, John Simpson, Pier Carlo Bontempi, Robert Adam, Thomas Beeby, Thomas Gordon Smith ve 80 yaşında bilinir olan mimarlık ve şehircilik dehası Donald Gray. Bu isimlerin hiçbiri Pritzker Ödülü’nü kazanamayacak; fakat içlerinden, Pritzker’in rakam olarak iki katı olmasına karşın medyanın pek ilgisini çekmeyen R.H. Driehaus Ödülü’nü alanlar var.

Peki şehirler nasıl kurtulabilir, ya da kurtulabilir mi?

Bence Birleşmiş Milletler, EC Council gibi uluslarüstü otoritelerin de, bu pratiklerin yıkıcı hükmünün üstesinden gelmek için oyuna girmeleri, çok önemli. Birinci adım, Şehir ve Taşra arasında temiz bir kontrastı yeniden kurmak olmalı; şehirlerin fiziksel sınırları yeniden tanımlanmalı ve böylece taşranın korunması ebediyen sağlanmalı.

Yeni bir Avrupa Başkenti ve bir grup bölgesel Yeni Şehir kurulmalı ve

geleceğin özel girişim modelleri olarak finanse edilmeliler. Sakinlerinin günlük ve haftalık ihtiyaçlarının tamamını tatmin edebilecek kompakt şehir bölgeleri olmalı. Banliyöye sıçrayıştan farklı olarak, buralarda yerel pazarları besleyecek tarıma ve bahçeciliğe ayrılacak geniş araziler korunmalı. Şehirlerin işlevsel olarak bölgelere ayrılması, tüm popülasyonun günlük hareketine ve her yaşın günlük işlerindeki performansına etki ediyor. Zoraki coğrafi ayrımlar, modern toplumlarda feci boyutlara varan küresel zaman, arazi ve enerji kaybının en büyük sebebi. Bu asla sürdürülebilir değil; taşıtlar ne kadar ekonomik olursa olsun, binaların LEED performansı ne olursa olsun, kentliler ve politikacılar ne kadar erdemli olurlarsa olsunlar bu mümkün değil.

Toplu taşımanın hiçbir boyutu da, etkinliği de uzun vadede ciddi bir değişiklik yaratmayacak. Tek çıkar yol, ülkesel ve kıtasal ölçekte entegre yerleşim politikaları tasarlamak; bu ölçekler yürünebilir şehirleri teşvik etmeli ve hem yürünebilir mesafeleri (yatay), hem de yürünebilir bina yüksekliklerini (düşey) gözetmeli. Yalnız bu öncüller, kentlilerin gündelik işlerinin arasında harcadığı günlük mesafe, zaman ve enerjiyi önemli ölçüde azaltabilir. Gerçek ekolojik düello, toplumlardaki günlük insan aktivitelerinin, alansal olarak yeniden düzenlenmesinde yatıyor.

Le Corbusier üzerine çalışmanız nasıl gidiyor?

Birkaç yıllık çalışmanın ardından şu sonuca vardım: Ünlü modernist ikonik binaların bazılarında üstün ve insani nitelikler mevcutsa, bunları geleneksel mimari üsluplar ve tekniklerle gerçekleştirmek mümkün; yani sentetik yapı malzemeleri kullanılmadan tasarlanabilir ve inşa edilebilirler. Le Corbusier benim ilk ustamdı; onun için asla çalışamayacak olsam da... Birkaç pişmanlığımdan birisi budur. O sanatsal bir dahiydi; fakat tüm dahiler gibi o da, anlamadığı konular üzerine bir yığın safsata ile atıp tutardı. Şehircilik de, onlardan birisiydi. Tüm 20. yüzyıl “modernizm ustaları” gibi o da oldukça ilham verici kimi binalar tasarladı, fakat tıpkı modernist saz arkadaşları gibi onun da daha büyük toplulukların nasıl planlanacağına, ve tüm bunların birlikte nasıl dengeli işleyeceğine dair hiçbir fikri yoktu. Le Corbusier After Le Corbusier isimli ve “Çevrilen, Düzeltilen, Tamamlanan LC” alt başlıklı projem, uydurma bir “Tüm Eserleri, 9. Cilt” biçiminde yayımlanacak. Şehircilik çalışmaları halen kınanıyor; fakat ben tam aksine, doğal yapı malzemelerinin ve artizan tekniklerin seçkin kullanımının özgünlüğü, yeniliği ve ilhamı engellemediğini göstermek istiyorum.

XOXO The Mag

INTERVIEW/ARCHITECTURE

ATELIER BOW WOW

Alternatif Kaçışlar

Dünyaya Japonya’dan bakmaya başlayan Atelier Bow Wow ekibini inceledikçe, gördüğümüz şeyleri anlamlandırırken ne kadar derinlikli bir açıya sahip olduğumuzun, nereden baktığımızla değil, nasıl baktığımızla ilgili olduğunu düşünüyor insan. Çantalarında objeler, binalar, teoriler, kavramlar var ve her şeyin özünde iyi tasarım öne çıkıyor. En son katıldıkları Chicago Mimarlık Bienali’nde ise “günümüzün hapishanelerini” sorgulatıyorlar. Kim bilir, belki içinde debelendiğimiz hücrelerimizden kaçışın -eğer bir gün olacaksa- alternatif senaryoları Japonya semalarından dünyaya yayılır, bir gün... Atelier Bow Wow ekibinden Yoshiharu Tsukamoto ile bu senaryoların akıbetini konuştuk. röportaj bahar türkay fotoğraf atelier bow wow’ın izniyle

XOXO The Mag

Biliyorsun İstanbul Tasarım Bienali’nin üçüncüsü de aynı yıl gerçekleşecek. Sayısı gittikçe artan bunca bienalin mesleğin kendisi için anlamı ne?

Bence bu, endüstrinin sahip olduğu değerlerin yön değiştirmesiyle ilgili. Bugün artık endüstri yalnızca makine ve elektronik üretimi anlamına gelmiyor. 2000’lerden beri endüstrinin yeni alanı kentsel gelişim. Küresel ekonomi, endüstrinin gelişimini teşvik ediyor. Az gelişmiş ülkeler de ekonomilerini büyütmek için yurtdışından yeni inşa yatırımları yaratmak suretiyle bu fırsattan faydalanıyorlar. Bazı kentler birbirleriyle rekabet içine girdiler ve bu medyanın bir hayli ilgisini çekiyor. İnsanlar da artık kentlerin birbirlerinden farkı konusunda daha bilinçliler. Bu çerçevede mimarlardan, kentin yeni gelişimine dair birer manifesto, anıt niteliğinde ikonik binalar tasarlamaları istenecek.

Buna paralel olarak pek çok kentte uluslararası sanat festivalleri düzenlenmeye başlandı. Bienaller, her bölgenin küresel kapitalizm ile yüzleşmesi konusunda reformları oluşturan stratejinin bir parçası. Bu doğrultuda yıldız mimarlar ve ikonik binalarla ve bienaller gibi kültürel aktivitelerle kentin ön yüzü ortaya çıkıyor. Biz de bunlardan birkaçı tarafından davet edildik ve kente dair gelişimler ve dönüşümler bu bienallerin ortak arka planını oluşturuyordu. Bizim ise bu çerçevede sanat ve mimarlığın buluştuğu ortamda, kamusal alan konusundaki fikirlerimizi test etme imkanımız oluyor. Bunu “mikro kamusal alan” olarak adlandırıyoruz. Bu sosyal deneyi sanatsal bir sergileme ile yapabiliyor olduğumuz için şanslıyız. Tüm bunlar mimari bir yaklaşımla planlanmış olsaydı, çok daha zor ve karmaşık olurdu.

Yaz aylarını nasıl geçirdin? Tatil yapabildin mi?

Köylerde ve kırsal bölgelerde projelerimiz olduğu için, o taraflarda çeşitli yerlerde gezdik ve oralarda bir süre kalmanın keyfini çıkardık.

Yaz ayları biraz on/off şeklinde geçti. İki projeniz 2013 yılında Good Design Award tarafından ödüllendirildi. İyi tasarım nedir?

Aslında Good Design Award, Ekonomi ve Endüstri Bakanlığı inisiyatifiyle, tasarımın, ekonomi ve endüstriyi desteklemesi için ortaya çıktı. Önemli bir özelliği, yalnızca tasarımcıları ve mimarları değil, işverenleri ve üreticileri de ödüllendiriyor olması. Bu organizasyon sayesinde, kurulan işbirlikleri de ödüllendirilmiş oluyor. Ödülden bağımsız olarak konuşursak iyi tasarım, çok çeşitli faktörler arasındaki en iyi dengeyi bulmak için bunları birbirine entegre etmekten geçiyor. Nesnelerin zekasını keşfetmekle ilgili bir şeyden bahsediyorum.

Objeler, binalar, çevre ve fikirler… Hangisinin tasarımı daha ilham verici?

Her biri biz ve onlar arasında bir çeşit bağlantı sağlıyor. Biz bu araçların arka planından ve sağladığı ağdan ilham alıyoruz. Arkasından hep daha geniş bir ağ geliyor. Diğer taraftan, obje, mimari ve çevre tasarımını karmaşıklık ve kapsanan bilgi ekseninde karşılaştırırsak, objeden çevre tasarımına doğru artış olduğunu görürüz.

Chicago Mimarlık Bienali’nde sergilenmekte olan projenizden bahseder misin?

Bienal bir kültür merkezinin içindeki büyük bir alanda gerçekleşiyor.

Alanın ortasında, hem çok derin, hem de binanın her yerinden görünür olan bir avlu var. Küratörler, bu avlu için bir şeyler yapmamızı istedi.

Biz de, avluda yaratılan, alışılmışın dışında bir yol ile, binanın içindeki boşluğu ortaya çıkaracak bir proje önerdik; avludaki havayı içine alan, bir taraftan diğer tarafa geçişin ve bir köprünün olduğu bir proje...

Ayrıca insanların çatıya tırmanmalarını bekliyorduk. Önermemizdeki amaç, binanın içinde gerçek anlamda geçişler olabilmesi için bu alanı genişletmekti. Teklif ettiğimiz proje, güvenlik sorunları ve fiziksel kısıtlar gibi zorluklarla karşı karşıya kalsa da, bize, insanların belli kurallar dahilinde avluyu gezebilecekleri söylendi. Ancak sonunda, alanı herkesin ulaşımına açmak birkaç sebepten dolayı imkansız hale geldi.

Ardından, koşullar her ne kadar değişmiş olsa da, aynı proje üzerinde çalışmaya devam ettik. Başlangıcından beri projemizin tamamıyla erişilebilir olacağını düşünmemiştik zaten. Bunun bizim için oluru var çünkü enteresan bir durum yaratıyor; kamunun bir parçası olduğunuz sürece fiziksel olarak girebildiğiniz, ancak sosyal olarak geçişinizin olmadığı bir durum. Bu da, mimarinin geldiği son noktayı da gösteriyor aslında.

Kamu kullanımı için tasarladığınız bir projeden bahsedelim; Bombay, BMW Guggenheim Lab. Kamudan ciddi anlamda bir katılım beklenen bu ölçekte projeleri tasarlarkenki deneyimin nasıl?

Bu projede, Guggenheim küratör ekibi, lokal ve uluslararası düşünürler ve kamu katılımı arasında bir iletişim ağı geliştirdi. Bizim görevimiz ise, bunun tercümesini yapmak ve BMW Guggenheim Lab felsefesine bir form vermekti. Bienalde ise, kurumsallaşmamış bir mekan yaratırken kullandığımız metodolojiye uygun olarak, kendilerine has davranış şekilleri olan insanlar bularak projeye başladık. Bu anlamda, mikro kamusal alan projesi ve BMW Guggenheim Lab arasında çok büyük farklar yok. BMW Guggenheim Lab de, kentin içinde insanların kurumsallaşmamış davranışlarını ortaya çıkaracak şekilde çok hafif bir yapıda tasarlandı. Kentteki pek çok insan çeşitli kurumsal yapılardan yararlanıyor ve davranışları buna göre şekillenebiliyor. Günümüzde insanlar mevcut yaşam koşullarından sıkıldılar ve farklı şekilde davranabilecekleri mekanların arayışı içindeler. BMW Guggenheim Lab Berlin, New York ve Bombay bu düşünce üzerine tasarlanmış yerler.

Geçen yıl, 2. İstanbul Tasarım Bienali kapsamında, öğrencilerle Haliç ve Galata Köprüsü’nde gerçekleştirdiğiniz atölye çalışması için İstanbul’a gelmiştin. Bu iki mekan İstanbul’un en karmaşık, kaotik yerleri arasında. Senin izlenimlerin nasıl? Kentle ilgili aklında ne kaldı? İstanbul’a ilk ziyaretimde Galata Köprüsü’nü çok enteresan bulmuştum.

Aynı yapı üzerinde, birbirinden bu kadar farklı aktivitelerin karmaşık kombinasyonu hep aklımın bir köşesindeydi. İnsanların birlikte vakit geçirmekten hoşlandıkları yerleri görmek her zaman ilgimi çekiyor.

Galata Köprüsü, insanların vakit geçirmekten keyif aldıkları bir nokta olarak, İstanbul’un en dikkat çekici yerlerinden birisi. Bu nedenle atölye çalışması kapsamında çizimini yapmak üzere orayı seçtik. Köprünün geçirdiği dönüşüm ile ilgili araştırmamız süresince, insanların köprü üzerinde balık tutma alışkanlıklarının çok eskiye dayanmadığını, altında iskelesi olmayan yeni köprüden sonra ortaya çıktığını fark ettik.

Köprünün kenarı, geçmişe nazaran suya çok daha yakın hale gelmiş. Bu da insanlara köprüden balık tutma imkanı veriyor. Yani bu eylem aslında

Bu mekan, size farklı çağrışımlar yaptı mı?

Tabii. Derin, karanlık, kapalı avlu alanı bize geç 18. yüzyılda yaşamış mimar Piranesi’nin ‘Prison’ çalışmasını hatırlattı. Bu çalışma, onun toplumdaki zorlu statüsünü yansıtan hayal ürünü, görsel bir mekandan oluşuyor. Projemizin karşılaştığı zorlukların, hareket alanımızı tıpkı bir hapishane gibi kısıtladığını düşünebilirdik. Dolayısıyla, burada bahsi geçen hapishane fiziksel olarak kilitli bir mekan değil. Bugünün hapishanesi günlük hayatımızı yöneten sosyal sistemin içine entegre olmuş durumda. İnsanlar doğal olarak bu limitli koşulların içinde hareket ediyorlar. Böyle bir önerme sunduğunuzda bu çevresel koşullar daha görünür hale gelebilir ve insanlar nerede yaşadığımızın, nasıl koşullarla çevrelendiğimizin farkına varabilirler. Enstalasyonumuzun arka planındaki amaç bu.

Bu Chicago’daki ilk mimarlık bienali. Ve daha yeni, 2016’da Londra’nın da bir tasarım bienaline sahip olacağı duyuruldu.

51

BMW Guggenheim Lab - Bombay, 2012

Piranesi Circus, Chicage Architecture Biennial, Fotoğraf: Steve Hall&Hedrich Blessing

şansa bağlı gelişmiş durumda.

Mimarlık tarihinde güçlü, etkili manifestolar var. Manifestolara inanıyor musun?

Manifesto önemlidir ancak insanın kendi geçmişine dayandırılması gerekir. Dolayısıyla nerede olduğumuz ve ne yaptığımızla ilgili tarihsel bir okuma yapmadıkça, manifestonun herhangi bir etkisi olmaz. Bu tarihsel okuma ve yaklaşım üzerine geleceğe dair bir şeyler inşa ediyorsun. Yani manifesto insanlar üzerinde yapıcı ve tartışmaya açık olabilir.

Stüdyo olarak birtakım teoriler üzerine de çalışıyorsunuz ve ‘Behaviorology’ bunlardan biri. Bu teori tam olarak ne anlatıyor?

Bu, doğuştan olan davranışları, insan davranışlarını ve davranış inşa etmeyi inceliyor. Işık, ısı, rüzgar, su gibi doğal elementler fiziksel kanunlara göre hareket ederler. İnsanlarsa, belli koşullar oluştuktan sonra buna göre davranırlar. Çünkü belli koşullar altında, belli bir şekilde davranmak üzere eğitiliyoruz. Diğer taraftan, binaların, yapıların da davranışları vardır. Uzun bir zaman dilimini, mesela 100 seneyi ele alalım. Bu zaman diliminde yapılar sürekli olarak değişim geçirirler, bazen yerlerine yenileri yapılır, bazen de yenilenirler. Aynı alana sürekli olarak aynı tipoloji inşa edilir. Mimari tasarım, tek bir fiziksel varoluş içindeki tüm bu birbirinden farklı davranış şekilleriyle ilgilenir. Bunlar tekrar edilebilir şeyler. Bu sebepten, paylaşıma açıklar ve onlardan nasıl faydalanacağını bilen herkes tarafından erişilebilirler. Davranış tekelleştirilemeyecek bir şey. İşte bu da bizim ortaklık konseptimizin temelini oluşturuyor. Mimari, tek bir fiziksel

varlık üzerinde birbirinden farklı pek çok davranış entegre etmekle ilgili, ki bu da mimarinin ortak noktalarla uğraşmak konusunda iyi olduğunun göstergesi.

Yaşantımızın, yaşam tarzımızın geleceğiyle ilgili öngörün ne?

Mülteciler konusunda dünya çapında bir kriz durumu söz konusu. Ayrıca büyük kentlere göç ve kent-kırsal arasındaki denge endişe verici. Tüm bu olan biten geleceğimizi tehdit ediyor. Gittikçe daha izole bir yaşama doğru mu gidiyoruz yoksa komünal bir yaşantı peşinde miyiz?

Yanıt vermesi zor. Kentte yaşayan insanlar için bu, ne kadar gelirleri olduğuna bağlı. Kent yaşamı düşük gelirli insanlar için zorlayıcı.

Gittikçe daha fazla yoksul insan toplumdan ve komün ağından kopacak.

Geçmişte, kentlerde dahi yoksul insanlar bir arada yaşayabiliyorlardı ve birlikte bir şeyleri paylaşıyorlardı, dolayısıyla kentte kendilerine ait bir topluluk oluşturabiliyorlardı. Şimdiyse, içinde bulunduğumuz sistem bizlere birer tüketici birey olarak yaklaşıyor. Zamanı ve parası olanlar bir güvenlik ağının parçası olarak ortak yaşantıların peşinde koşuyorlar, zira yaşamlarındaki hoyrat ekonominin onları zayıflatmasından korkuyorlar. Bir taraftan da çok zengin olan kesimin bu konularla hiç ilgisinin olmadığını düşünüyorum.

Tokyo’da olmasaydın nerede olurdun?

Kyoto.

Deli gibi seyahat ettiğini biliyoruz. Rotanda bir sonraki yer neresi?

Hırvatistan.

XOXO The Mag

first timer

Saat&Saat Diesel saatlerinin ve takılarının Türkiye'deki tek yetkili distribütörüdür.

INTERVIEW/FASHION

ARZU KAPROL

Özgür ve Özenli

Arzu Kaprol’le konuşmak ne zamandır aklımızdaydı. Nihayet, tasarımcının Sonbahar/Kış koleksiyonunu ve “Değişim başladı.” mottosuyla huzurlarımıza gelen, Mudo’yla yaptığı işbirliğini bahane ettik ve ona hem hazır giyim hem de haute couture koleksiyonları üzerine merak ettiğimiz soruları yönelttik. Elbette fazlasını da... Kısa ve net cevaplar bizi (ve haliyle sizi) bekliyordu. röportaj metin gürsoy fotoğraf gökhan polat

Arzu Kaprol ve Mudo, FW 2015

işbirliği kararı aldık ve her şey böyle başladı.

Kendini şanslı sayıyor musun?

Evet, hem de epey.

Genel olarak, marka işbirliklerinin tasarımcılara kattıkları konusunda ne düşünüyorsun?

Daha yaygın bir kitleye ulaşan büyük perakende markalarıyla yapılan işbirlikleri, tasarımcı markalarına farklı bedenlere dokunma ve ulaşma şansı tanıyor. Yani değişim bu noktada başlıyor. Bu yüzden bir tasarımcı için bu çok kıymetli bir deneyim.

En büyük hayalin ne?

Korkularımdan özgürleşmek.

“Günümüzde her şey moda ve hiçbir şey moda değil. Stilse zamansız ve her şeyin üstünde.” diyorsun. Modada birbirini kopyalamak oldukça kolay, sence bir stil oluşturmak neden bu kadar zor?

Aslında bunun cevabı çok basit; özen ve kişisellik gerektirdiği için.

Daha geriye gidersek, son koleksiyonun için Mercan Dede ile bir dijital şov yaptınız, canlı modellerin arasından geçen hologram modeller ve dijital grafiklerle canlı ve sanalı bir arada kullandınız...

Teknoloji ve sanat, yaratıcı zihinler için çok baştan çıkarıcı bir beraberlik.

Mercan Dede ile uzun zamandır ortak bir proje yapma fikrimiz vardı.

Vodafone için bir proje üretme konusu ilk ortaya çıktığında hologram bir defile yapma fikri içimize sindi ve hepimizi gerçekten çok heyecanlandırdı.

Hal böyleyken, moda tasarımının da tasarımın diğer alanlarına göre daha kişisel olması senin için bir avantaj mı yoksa zorlayıcı bir şey mi?

Her ikisi de. Bir moda tasarımcısının yenmesi gereken en büyük meydan okuma kişisel bakış açısını, kendisinden ayrı kabul etmek.

Kıyafet mimarlığı ne demek? Mimari senin için gerçekten bir ilham kaynağı, çalışma şekline benzeyen bir disiplin mi?

Giysi tasarımı ve oluşturma süreci bana ait, tasarımın ardından kolektif bir çalışma geliyor. Birlikte çalıştığım teknik ve uygulama ekipleriyle beraber bir anlamda kıyafet mimarlığı yapıyoruz. Giydiğimiz her şey ve yaşadığımız tüm mekanlar birilerinin elleri değerek oluşturuluyor ve teknik bir uzmanlık ve çözümlemeyi barındırıyor. Dolayısıyla, bu iki disiplinin birbirine çok paralel olduğunu söylemek çok ilginç değil.

Beklenmedik bir koleksiyon yaratmak mı seni daha çok heyecanlandırıyor, yoksa yarattığın koleksiyonun müşterilerinin zevkine hitap ettiğini bilmek mi?

Bir koleksiyon hem sıradışı, hem özgün, hem de giyilebilir olduğunda sanıyorum mükemmel denklemi çözmüş olacağız.

Peki Atelier ile Pret-à-Porter koleksiyonları arasında yalnız işçilik, kumaş gibi teknik farklar mı var, yoksa farklı bir ruh haline mi girmeye çalışıyorsun?

Tasarım parametreleri bir adet tasarlanacak bir ürün için ve çoklu adetler için farklı. Giyilecek ortam, zaman ve beden ilişkisi tasarımın ana kodlarını oluşturuyor. Bu yüzden ikisi birbirinden çok ayrışıyor.

Erkek kıyafeti tasarlamayı düşündün mü? Kadın ve erkek moda tasarımcısı diye bir ayrımdan söz edilebilir mi?

Bir kadının kadınlar için tasarım yapmasını daha samimi buluyorum.

Kadın bedeninin, idealize edilenin dışında, gerçek formunu anlayabilmek ve daha iyi gösterebilmek için...

Hayalinde Arzu Kaprol tasarımları giydirdiğiniz isimler var mı?

Madonna, Chloë Sevigny, Carine Roitfeld ve Jacqueline Kennedy.

Çocuklarını nasıl giydiriyorsun? Çocukları giydirmek kadınları giydirmekten zor mu? Çocuklarımı giydirmek çok eğlenceli ama artık kendi zevkleri doğrultusunda giyiniyorlar. Bu arada, onlar büyüdükçe yavaşça erkek koleksiyonu yapmaya da kayabilirim. Hiç belli olmaz.

Sonbahar/Kış 2015 sezonuna ‘Değişim başladı.’ mottosu ile giren Mudo’yla yaptığınız işbirliğiyle devam edelim… Bu değişim senin hayatına nasıl yansıdı?

Değişimden ziyade, büyük bir uyum söz konusu çünkü hayat benim için daimi bir değişim.

Pek çok marka ev eşyalarına kadar geniş bir ürün yelpazesine açılıyor. Senin böyle bir planın var mı? Yoksa kadın modası senin için yeterli mi?

Farklı bir alanda tasarım yapma fikri her zaman çok baştan çıkartıcı.

Mudo’yla nasıl bir araya geldiniz?

Sevgili Ömer Taviloğlu bana Mudo’da başlayan değişim projesinden bahsettiğinde, benim için de bir ilk olacak bu heyecan verici projede 55

INTERVIEW/FOOD

JAMES LOWE

Kaosun Gücü

James Lowe’un daha önce çalıştığı restoranlara ve geçen sene açtığı Lyle’s’e baktığınız zaman, kusursuz bir planın adım adım uygulandığını düşünüyorsunuz. Oysa onun hayatında önceden kurgulanmış bir yol çizgisi yok; hep neyi seviyorsa onu yapıyor. Kendini güvende hissettiği alanda sıkışıp kalmak en büyük korkusu, mutfaktaki kaos ve stres ise daimi motivasyonu. Buna, isterseniz şans deyin, isterseniz öngörü; James Lowe hep doğru zamanda doğru yerde oluyor. Lyle’s de yeni nesil foodie’lerin kalbini kazanarak tam 12’den vuruyor. röportaj esra acar fotoğraflar per-anders jorgenson

XOXO The Mag

çünkü hükümet, zamanında acımasızca davranan kişilerden ‘bazı Genç Türkler’ diye bahsederdi.

23 yaşında aşçılığa başladığın için diğer şeflerin gerisinde kaldığını hissettiğini söylemişsin. Bu hala geçerli mi?

Bunu daha çok, şimdilerde genç aşçıların 23 yaşına kadar ortaya çıkardıklarına olan hayranlığımdan dolayı söylemiştim. Ben o yaşlarda çok deneyimsizdim. Ama hayır, bu durum şu anda beni hiç rahatsız etmiyor. Britanyalı şeflerin yurtdışındaki ilginç deneyimleri çok heyecan verici.

Lyle’s’de yaptığın yemek St. John’da yaptığın yemekten nasıl ayrışıyor?

Temel felsefesinde hiçbir değişiklik yok. Ama tarzımız kesinlikle farklı; Lyle’s’de daha temiz ve daha yaratıcı yemekler yapmaya çalışıyorum. Ayrıca menü formatında da değişiklikler var.

Lyle’s’de yaptığın yemeği nasıl tanımlarsın? Bazıları buna ‘Edgy London Cooking’ diyor.

Yaptığım şeyleri etiketlemeyi çok sevmiyorum, ama insanların restorana, hakkımızda hiçbir şey bilmeden gelmemeleri için kaçınılmaz olarak bir tanımlama yapmak zorundayız. Sunduğumuz yemek Britanya yemeği, genelgeçer bir temele sahip. Yaptığımız, özünde, yemeği israf etmemek, malzemeyi etik olarak üreten çiftçiden ve tedarikçiden satın almak. Bir malzemenin üzerinde çok oynamıyoruz, çünkü asıl amacımız sadece insanların seveceği yemekler yapmak. Bazen bunu başka restoranlarda kolayca bulamayacağın ürünleri kullanarak yaptığımız oluyor. İnsanların yeni şeyler deneyimlemelerini seviyorum, ama El Bulli yöntemiyle değil.

Peki St. John’dan ayrılmaya karar verirken, zamanlamanın doğru olduğunu nasıl anladın?

Ayrılmanın benim için işleri hızlandıracağını ve yeni şeyler bulmak için beni teşvik edeceğini düşündüm. ‘İki ölç, bir biç’ felsefesinin tam tersi.

Gerçekten, istediğin bütün yemekleri yaratma fırsatın ve imkanın varken neden kendi restoranın olsun istedin?

Sanırım ayrılma sebeplerimden biri de “güvenli alan” konusuydu.

Hayatın kolay olmaması gerektiğine inanıyorum, çok kolay ve düzgün giden şeylerden sıkılıyorum ve ilgimi kaybediyorum.

Hayatımda kaos ve stres unsurunu seviyorum. Bu kaotik durum, adapte olma kabiliyetimi artırıyor ve beni odaklanmaya zorluyor.

Kendi kimliğini ve yemek yapma biçimini nasıl oluşturdun?

Sanırım kimliğim, bana anlamlı gelen şeyleri yapmaya başlamamla birlikte oluşmaya başladı. Restoranda aldığımız her kararın sebepleriyle beraber gerekçelendirilmesi gerektiğine inanıyorum, her şeyin arkasında mantıklı bir akıl yürütme olmalı.

Türkiye’de ne yazık ki aşçıların iletişimini sağlayan çok fazla yemek organizasyonu yok. Londra’da durumlar nasıl?

Londra da benzer bir duruma sahip. Biz dünyada işini ilginç bulduğumuz şefleri davet ettiğimiz ‘The Guest Series’ isimli misafir şef etkinlikleri yapıyoruz. Bu etkinliklerle Londra’daki insanlara içinde yaşadığımız baloncuğun dışında neler olup bittiğini göstermeye çalışıyoruz. Örneğin önümüzdeki aylarda Daniel Berlin, Bertrand Grébaut ve Morgan McGlone Lyle’s’de misafirimiz olacak.

Young Turks grubunu kurma amacın neydi? İşlerin nereye gideceğinden emin değildik, ama grup olarak Britanya yemeğine ve malzemelerine biraz dikkat çekmeyi umuyorduk. İnsanlar genelde bizim yemeğimize mum ışığında bakıyorlar ve çok az şey görüyorlar, bence bu durum değişmeli.

Londra Omnivore’daki deneyimin nasıldı?

Müthişti. Frenchie’den Greg Marchand ve onun bir şefiyle beraber mutfağa girdik. İnanılmaz yetenekli biri. Böyle insanlarla tanışmak ve çalışmak gerçekten ilham verici; ilerlemek ve daima yeni şeyler öğrenmek için beni motive ediyor.

Neden Young Turks?

Kısaca cevap vereceğim: Bu İngiltere’de genel jargonla ilgili bir durum. Young Turks’ün “öncü, belaya sebep olan, statükoya karşı” gibi bir anlamı var. Aslında bu tanımın tartışmalı bir tarafı da var, 57

Daha önce yaptıklarına bakınca, insana sanki en başından beri Lyle’s için hazırlanıyormuşsun gibi geliyor. Lyle’s’i hayata geçirdiğine göre, şimdi sırada ne var?

Odak noktam her zaman Lyle’s olacak, restoranın ortaya çıkması yıllarımı aldı, ilgim kolay kolay başka bir yere kaymaz. Ama iddialı insanları benimle çalışmaları için davet etmek, sonra da, restoran olsun, kafe ya da bar olsun, açmak istedikleri yeni yerler için, onlara destek olabileceğim bir pozisyonda olmak istiyorum.

Her zaman trendlere uygun olan şeyleri yaptın. Fransız yemeği daha popülerken La Trompette’de, moleküler gastronomi trend olmuşken Fat Duck’da ve insanlar baştan ayağa düşünmeye başladığında St. John’daydın. Özgeçmişimle ilgili en önemli nokta gerçekten yemek yemeyi sevdiğim yerlerde çalışmış olmam. Bir de neyi neden yaptıklarıyla ilgili net bir fikre sahip olduklarından dolayı hayran olduğum insanlar için çalıştım. İlham veren insanlar için çalıştığımda, onlardan kendi yolumda ilerlememe yardım edecek bir şeylerin bana da bulaşacağını umuyorum.

Kendini nasıl güncelliyorsun?

Beni yönlendiren şey, bir işi yapmanın her zaman daha iyi bir yolu olduğu ve geleneksel aklı sorgulamak gerektiği fikri.

Zarif bir şekilde, ama basitçe çalışıyorsun. Bu basitliği kullandığın tekniklerle mi sağlıyorsun?

Basit ve temiz yemek yaparken hataları ya da kötü malzemeyi saklama şansınız yoktur. Restoranda kullandığımız ürünün yetiştirilmesi için gereken zaman ve emeği ziyan etmeme sorumluluğumuz var. Soğuk dinlendirme ve tuzlama odaları yaptırdım ve hem alana hem de ekipmana çok fazla yatırım yaptım.

Londra’da bunlar çok pahalı ama bu sayede mümkün olan en iyi yemeği sunmak için gerekli araçlara sahibiz.

Londra’dan bakınca Türk yemekleri nasıl görünüyor?

Türk yemeğinin buradaki merkezi daha çok Doğu Londra; herhalde

bu yüzden onu bu kadar iyi tanıyorum. Galiba buradaki şefleri en çok heyecanlandıran şey Türk ızgarası ve Türk restoranlarında yemek yediğiniz zaman bazı şeylerin kendi yemeğinizi etkilemesi kaçınılmaz.

Aşçılarla ilişkin nasıl?

Hiç emin olamıyorum. Çalışmanın keyifli olduğu ve bugün restorasyonlarda hala var olan zorbalık ve istismarın yer almadığı bir ortam yaratmaya çalışıyorum.

Görece düşük fiyatlarla yüksek kaliteli ürünler sunarken neden fedakarlık yapmak gerekiyor?

En çok kardan fedakarlık ediyoruz. Bir konuğun restoranınızdaki deneyiminin kalitesini yükseltmek istiyorsanız eleman sayısını artırıyorsunuz, en büyük meblağ da elemanlarımızın maaşları. Ancak eleman sayısını artırmak daha iyi bir deneyimi garantilemiyor. Ben küçük ve kaliteli bir ekibi olan rahat yerlerde yemek yemeyi seviyorum. Basit bir yemek hazırlıyorsanız, 40 tane konuk için 12 şefi olan şık bir restorandaki hazırlığa ihtiyaç duymuyorsunuz. Yani yemeği basit, ekibi küçük, masrafları düşük tutuyoruz. Ama fiyatları yükseltmemiz lazım, kar olmadan restoran da olmaz.

Restoran sahibi olmak mutfaktaki verimini etkiledi mi?

Etkilememesi mümkün değil. Hem şef hem restoran sahibi olmanın en kötü tarafı kesinlikle bu. Burada anahtar iyi bir ekip kurmak, böylece yaptığınız en iyi şey olan mutfakta çalışmaya odaklanabilirsiniz.

Sence bir şefin restoran açmak için John Ogier gibi bir ortağa ihtiyacı var mı?

Kesinlikle çok faydası oluyor. Böylece hem tartışma, kavga hem de destek oluyor. Bunlar olmadan ilerleyemezsiniz. İstanbul’da ne yapmayı planlıyorsun? Çalışmayı, yemeyi ve öğrenmeyi.

XOXO The Mag

INTERVIEW/MUSIC

PABLO SOLER TOPYEKÜN BİR DENEYİM Primavera Sound, 2001’den beri dünya müzik sahnesini güçlendirmeye devam ediyor, ve bunu, sanatçıların da dinleyenler kadar iyi vakit geçirdiklerinden emin olarak yapıyor. Kurucularından Pablo Soler ile konuşuyoruz ve festivalin Barcelona’nın nasıl bir parçası haline geldiğini öğreniyoruz. röportaj gülşah görücü fotoğraf dani cantó

XOXO The Mag

Fotoğraf: Eric Pàmies

Primavera’yı başlatalı epey oldu. Geçen yıllara rağmen müzikte hala aynı ideale tutunmaya devam ettiğinizi söyleyebilir miyiz?

Alberto ve Gabi’yle uzun yıllar birçok festivalde birlikte çalıştık.

O dönemde içimizde her zaman bir şeyler yaratma, kendi projemizi hayata geçirme hevesi vardı. En nihayetinde, 1999’da kafamızda bir şeyler oluşmaya başladı. İlk Primavera Sound’u 2001 Nisan’da El Poble Espanyol’da gerçekleştirdik. Tek gecelik bir festivaldi ve 7.000 kişi katıldı. Tabii o zamandan bu yana pek çok şey değişti. Ama bu kadar zaman geçmesine rağmen, aynı hevesle ve daha ilk günden belirlediğimiz etik çerçevesinde yola devam ediyoruz.

festival alanını buraya taşırken aklınızda ne vardı?

Festivali şekillendirmeye başlamadan önce kafamızda ideal bir etkinlik yaratmaya çalıştık. Öncelikle bu bir kent festivali olmalıydı.

Gelenleri burada ağırlamak için kamp alanından daha fazlasına ihtiyacımız vardı. Şuna emindik: Festival deneyimi dediğimiz, katlanarak güzelleşen bir şey. Amaç buraya gelenlere, sabahları şehri keşfedecekleri ve akşamları müzikle dolacakları bir deneyim sunmaktı. Açıkçası bu idealleri karşılayacak ve böyle bir talebe yanıt verecek tek alan Parc del Forum’du. 2004’te Barcelona’da böyle bir alan kurulduğu için şanslıydık, diğer türlü bizim bir alan yaratmamız gerekecekti.

İlk günle ilgili ne hatırlıyorsun? İlk denemeydi, ilk deneyimimizdi. Yapabileceğimizden daha fazlasına yeltenmemiştik. Çok olumlu geçmişti, elbette her şey şu an olduğundan çok daha basitti. Ama o festival, bugün de hala hayatına devam eden festivalin temel prensiplerini oluşturdu diyebilirim.

Festival alanını sadece Parc del Forum ile sınırlamıyorsunuz.

Yeni soylulaştırılmış mahallelerin açık alanlarında ya da pub’larında da birtakım mini konserler düzenliyorsunuz.

Mesela El Born’da bir çok konser oluyor. Şehrin her tarafına yayılmak istiyoruz. Örneğin geçen sene Barcelona’daki gençlik dernekleriyle işbirliği içinde birkaç tane ücretsiz konseri bu kapsama aldık. Mahallem El Born hakkında bir şey söylemem gerekirse de, gerçekten bu fikri hayata geçirmek için oldukça elverişli bir yer. Çok merkezi, etrafında birçok restoran ve bar mevcut. Aynı zamanda ben mahallenin çeşitlilik barındıran, eklektik yapısını da çok seviyorum.

2004 yılı Primavera Sound için kuşkusuz bir dönüm noktasıydı. Pixies, Primal Scream, PJ Harvey ve hatta Julie Delpy...

Ve hatta aynı zamanda, El Pablo Espanyol’un artık bize alan olarak yetmediğini anladığımız yıldı. Tekrar bir araya gelen Pixies’in sahne alması, festival tarihinde ilk defa biletlerin tükenmesi... Gerçekten de bir dönüm noktasıydı. İlk kez o sene her şeyin pürüzsüz ve sağlam ilerlemesiyle ilgili kaygı duymuştuk. Eğlenmek için çok fazla zamanımız olmamıştı.

Büyüklük iddiasının peşinden koşan festivallerin 2015 performanslarına baktığımızda kötüye doğru bir gidişat hissediyoruz. Primavera Sound’un, Porto’nun ardından büyüme idealleri ne durumda?

NOS Primavera Sound’dan çok mutluyuz ve şu an için önümüzde üzerinde çalıştığımız herhangi yeni bir proje yok. Bu tip festivaller zamanın ruhuna bağlı olarak doğan fikirler. Ancak şehirle, devletle, partnerlerle ve sponsorlarla mükemmel uyumu yakaladığında iyi bir festival olabiliyorsun. Ama bu uyumu yakalamanın oldukça zor

Belki de etrafındaki kentsel iklimle uyumu en iyi yakalayan festivallerden birini yapıyorsunuz. Aynı zamanda kamusal alanın anlamının yeniden şekillenmesi ve hatta özellikle de Parc del Forum’un dramatik hikayesinden sonra, bir anlamda kamusal alanın kutlanmasından da söz edebiliriz. 2005’te 61

Christina Rosenvinge, Fotoğraf: Dani Cantó

Black Keys, Fotoğraf: Eric Pàmies

Jungle, Fotoğraf: Xarlene

Ibeyi, Fotoğraf: Dani Cantó

Barcelona atkısı açarak, takımın 2009 Şampiyonlar Ligi’nde Manchester United’a karşı galibiyetini kutlayarak sonlandırmıştı.

olduğunu kabul etmek gerek.

Bir festival yaratıcısı olarak kendini gerçekleştirmek nasıl bir his?

Aslında kendimizi birer yaratıcı olarak görmüyoruz. Her sene kendimize “Biz bu sene ne dinlemek istiyoruz?” sorusunu soruyoruz ve line-up’ı öyle hazırlıyoruz. Çok tutkulu ve müzik bilgileri çok geniş bir ekibimiz var ve amacımız her sene davet ettiğimiz sanatçılar arasında mükemmel bir uyum yakalamak.

Bu ahengi korumak zor oluyor mu?

Bu çok doğal gelişen bir süreç. Bugünün üretimine bakarsak, 30-40 yıl öncesine giden ve o dönemin müziklerini yapan sanatçılar da var. Kapsamlı bir line-up yapmak istiyorsan, bugün ne dinliyorsan, kendini o dinlediğin insanın referanslarını da line-up’a eklerken buluyorsun.

Peki her şeyin kötü gitme ihtimaline karşı hiç B planınız oldu mu?

Her seferinde bir adım sonrasını düşünmeye çalıştık ve ona göre hazırlandık. Ama hayat bize tahmin edilemez olduğunu da defalarca gösterdi. Sonunda, B planına gerek kalmadan, en iyi fikrin, önceden çok iyi hazırlanmış bir ekiple uygun kaynakları kullanmak olduğuna karar verdik.

Bu sorunun yanıtı elbette iyiyi nasıl tanımlayacağına bağlı olarak değişir ama aklında “en iyi yıl” veya “en iyi performans” gibi bir kategori var mı?

En iyi yıl: Geçtiğimiz yıl. Her şey nasıl olması gerekiyorsa öyle oldu.

Festivali geliştirmek için her sene daha çok çalışıyoruz, ve 2015’te hem dinleyicilerden hem de basından oldukça iyi geri dönüşler aldık.

En iyi performansa gelince, işte buna iki cevabım var... 2003’te LCD Soundsystem’in 500 kişilik bir salonda gece yarısı 04:00’da verdiği konser. 12 inçlik Loosing my Edge’i yayınlamalarından hemen sonraydı ve performansı tek kelimeyle anlatabilirim: Katharsis. Diğeri ise 2009’da Neil Young’ın 40.000 kişiye verdiği konser. Performansını, FC

Geçen senenin bilet satışlarına baktığımızda, İngiliz akınının yaşandığı kimi festivallere kıyasla, Primavera Sound’un kitlesinin daha çok ABD’li olduğunu görüyoruz. İngilizler, uluslarası ziyaretçilerin %33’ünü oluşturuyor. Kuzey Amerika’dan ziyaretçimiz oldukça fazla ve bu sayı her geçen yıl artıyor. ABD’nin yanı sıra, Primavera Sound’a pek çok ülkeden kişi katılıyor. Sanırım işin sırrı, line-up’ı sadece İspanya’da dinlenen müziğe odaklı değil de, küresel anlamda ilgi gören isimler etrafında oluşturmak.

Dijital müzik platformlarının hayatımıza girmesi müzik üretim ve tüketim alışkanlıklarının değişimini de beraberinde getirdi.

Mesela şu anda bu platformlarda kullanıcıların oluşturduğu Primavera Sound başlıklı birçok çalma listesi bulmak mümkün.

Müziğin bu noktaya evrilmesi hakkında ne düşünüyorsun?

Bu platformların özellikle sanatçılar ve dinleyiciler için müziği daha erişilebilir kılmasından oldukça mutluyum. Bence şu an online olarak dinlediğimiz çalma listelerinin, 80’lerin teyp kayıtlarından hiçbir farkı yok. Evet belki daha az romantik, ama amaçları aynı.

Gerek plak şirketleri, gerek mekan ve organizasyon yönetimi olmak üzere oldukça uzun bir süredir müzik sektöründesin.

Sana göre günümüzde sektörün en büyük yanılgısı ne? Şu anda büyük plak şirketleri köşelerine çekilmiş durumdalar, örneğin kararlarını sanatçılarından bağımsız alıyorlar. Endüstrinin modeli çok hızlı değişiyor ve bu hız büyük plak şirketlerinin şu anki durumlarını göz önüne aldığımızda yakalayabilecekleri bir şey değil.

Bir sonraki Primavera Sound için herhalde bize pek ipucu vermek istemezsin.

Evet, hiçbir ipucu vermem. Zira bunun kötü şans getireceğine inanıyorum. Ama gelenlerin inanılmaz bir deneyim yaşaması için elimizden gelenin en iyisini yapacağımızı söyleyebilirim.

XOXO The Mag

Yeni BMW X1

www.bmw.com.tr

HADİ X BİR YERE GİDELİM. YENİ BMW X1.

BMW X ailesinin en aktif üyesi Yeni BMW X1 tamamen yenilenen gövde yapısı ve çok yönlü tasarımı ile sizi bekliyor. Yeni BMW X1 ile gitmediğiniz yerleri keşfedecek, yeni heyecanlar yaşayacak ve her an yeni fikirlere açık olacaksınız. Yeni BMW X1 şimdi Borusan Otomotiv Yetkili Satıcıları’nda. Detaylı bilgi, kiralama ve finansal seçenekler için: 0850 252 10 10

Sheer Driving Pleasure

INTERVIEW/MUSIC

NİLİPEK BAĞIMSIZDAN HALLİCE İnternette dolaşan akustik kayıt videolarıyla radarımıza takılan Nilipek’le, ilk solo albümünün çıkışı öncesi bir araya geldik. Ve haletiruhiyesinin tezahürü olan müziğini konuştuk. röportaj alican öyke fotoğraf gökhan polat

XOXO The Mag

ne kadar bağırırsa bağırsın, ki müziğin bazen gerçekten sahip olduğum duyguları yansıttığını varsayabiliriz, ben sakin sakin söylemeye devam ediyorum.

Yaratıcılığını ne tetikler?

Yalnızlık. İçimde olup bitenleri anlayabilmek için kendime dönmem, kendimle kalabilmem gerekiyor. Bir de galiba okumam... Ama okuma fiili edebiyatla sınırlı bir şey değil. Düşünmemi, bağlantı kurmamı sağlayabilen herhangi bir yazı ve herhangi bir cümleden bahsediyorum.

Tek bir şansın olsa kiminle düet yapardın?

Jeff Buckley. Zaman zaman aklıma başka isimler de geliyor, ama hep ona geri dönüyorum.

Müziğini ‘mıy mıy pop’ olarak tanımlıyorsun. Ne demek bu?

Bu tanımı ilk yaptığım sıralarda Ozan Tekin ve ben iki kişilik akustik konserler veriyorduk, şarkıların henüz tam kadro düzenlemeleri ortada yoktu. ‘Singer songwriter’ kavramının Türkçesini bulmak zor geliyordu, akustik rock tanımı da yanlış gibiydi. Müziğimizi bir kategoriye yerleştirmeye çalışırken ağzımdan o laf çıktı. Sanırım mıy mıy pop ‘mıyır mıyır şarkı söyleyen bir vokal’e ve ‘rock gibi ama tam da değil gibi bir sound’a karşılık geliyor. Yani rock diyemiyoruz, çünkü rock değil. Ama tam pop da değil. Bir yandan ‘vicicu vicicu’ sesler...

Asla katlanamadığın bir müzik türü var mı?

Bu, nasıl bir gün geçirdiğime veya duygusal halime göre değişir, ama kesinlikle katlanamam, asla dinleyemem dediğim bir müzik türü yok. Yani mesela metali çok seviyorum, ama bazen ona katlanamıyorum; EDM’i pek sevmiyorum, ama bazen o güzel geliyor, gibi... Şarkılarını yazarken dinleyici ne kadar umurunda oluyor? Üreten her insan ürettiklerini, onların diğer insanlara ne ifade edeceğiyle bağlantılı olarak düşünür. Ben şarkı yazmaya ve söylemeye herhangi bir hedefle başlamadım, sadece kendi içimde çözmem gereken durumlar ve bir yere kaydetmek istediğim ruh halleri vardı. Bir nevi, geçtiğim yollara işaret koymak diyebiliriz.

İlk albümün çıkınca sence hayatında bir şey değişecek mi?

Müthiş derecede ünlü olacağım için sokakta yürümek çok zor olacak. Şaka bir yana, albüm tam istediğim gibi oldu ve albümün çıkmasıyla birlikte bizim için bir döngü tamamlanacak; yapabildiğimizi görmüş olacağız. Bu da bana müziğe daha fazla eğilmek ve daha çok üretmek için ihtiyaç duyduğum cesareti sağlıyor. Hayalim elbette albümün, türünden bağımsız bir kitleye ulaşabilmesi, ama dediğim gibi yalnızca bir hayal bu. Yoksa mesaili çalışan bir insanım, hayatımda çok bir şey değişeceğini sanmıyorum.

Daha önce Emir Yargın, Mabel Matiz ve 7PF2P gibi isimlerle birlikteydin ve müziğe grup ruhuyla atıldığını söyleyebiliriz. Şimdilerde Nilipek ismiyle ön plana çıkarak bağımsızlığını mı ilan ettin?

Eskiden müziğin gittiği yola dair pek bir sorumluluğum yoktu, yapmam gerekenler vardı, ve bunları yapmaktan keyif alıyordum.

Tabii ki kendimden kattığım vokaller, melodiler oluyordu, ama o kadar. Şimdi sahneye kendimi, hissettiklerimi, düşündüklerimi koyuyorum, ve bu benim için daha hassas bir durum. Ama bu arada grup ruhundan çıktığımız da pek söylenemez.

Son dönemde dijital platformlar ve alternatif sahne etkinliklerinin de katkısıyla ortak bir kümeye dahil edilebilir hale gelen bağımsız müziğin yükselişiyle ilgili fikirlerin neler?

Sence tüm bu üretimler yeni bir sonuç doğuracak mı?

Açıkçası, sadece rock’ın değil, Türk alternatif müziğinin büyük bir dönüşüme girdiğini düşünüyorum. Bu dönüşümün bir parçası mıyım, kenarından kösesinden ona ilişiyor muyum bilmiyorum. Ama bu üretimi, yükselişi, dönüşümü gözlemleyebildiğim için kendimi çok şanslı hissediyorum. Tabii ki bu sürecin sonunda melez müzikler doğacak, daha popüler yapımlar, alternatif müzikten belli öğeleri devşirecektir; bu hep böyle oldu. Sonuç iyi mi olur, kötü mü olur, bilemem, ama o melez sonuçları merak ediyorum.

Çizimlerinde ve dijital profillerinde rastladığımız ‘Ayşegülnazcan’ kim? Alt benliğin ya da hayali bir karakter mi?

Aslında o ekşisözlük’teki rumuzumdu; kadın ismi dediğimizde ilk akla gelen ‘Ayşe’ ve isimlere eklenen ekleri birleştirdim; -gül, -naz, -can. Anonim bir kadın olmak için uydurduğum bir isimdi, sonra her yerde o rumuzu kullanmaya başladım. Artık kullanmamam yönünde baskılar var, ama ben seviyorum.

Psikoloji eğitimi aldın. Bir parçayı yazarken kendi ruh halini analiz ediyor musun?

Ne yazık ki psikoloji, psikolojik danışmanlık gibi bölümlerden mezun olmak insana bir lanet gibi yapışıyor. Aslında bu kadar analiz yapmamamız gerekiyor olabilir, üstelik yanlış yapıyor da olabiliriz, ama yapıyoruz bir şekilde. Bir de sadece kendine değil, içten içe başkasına da yapıyorsun, bu da iyice kötü.

‘Klasik müziğin şovmeni’ lakabıyla anılan şef André Rieu’nün geçen sene İstanbul’daki performansında çevirmenliğini yaptın. Nasıl bir araya geldiniz?

André Rieu’yü İstanbul’a getirmek klasik müzik organizasyonları yapan yakın bir arkadaşımın en büyük hayaliydi, ancak ona bir türlü ulaşamıyordu. Ben o dönem Hollanda’daydım. Benden yardım istedi, ben de bir şekilde André ile iletişim kurdum, ikna ettim ve konser için Türk müzisyenlerle bağlantıyı sağladım.

André bir çevirmene ihtiyacı olacağını, bu işi benim yapmamı istediğini söyledi. Tabii ki hem André’nin ekibinde yer almak, hem de sahnede 9.000 kişinin karşısına çıkmak inanılmaz bir tecrübeydi. Teklifin geldiği andan, konser bittikten sonra arkada hep birlikte muhabbet ettiğimiz ana kadar her şey heyecan vericiydi. Ama daha önemlisi, o ekipte insan her gün müzisyenliğe, yönetime, organizasyona, yapıma dair yeni bir şeyler öğreniyor.

O zaman müziğinin sakinliği de senin karakterinle ilgili ipucu veriyor.

Evet, bu biraz benim karakterimle ilgili bir durum. Genel anlamda sakin bir insanım, gerçek hayatta da pek bağıramıyorum. Eğer kızgınsam ya da bir derdim varsa, en iyi nasıl anlatabilirim diye uzunca düşündükten sonra konuşuyorum ya da yazıya döküyorum.

Konuştuğum kişi olaya benim gözümden bakabilsin, o anki duygularım onu yanlış yönlendirmesin, beni yanlış anlamasın diye bazen gereğinden fazla uğraşıyorum. Bu yüzden arkada müzik 65

INTERVIEW/ARCHITECTURE

KEREM PİKER

Bağlamsal Bir Mimarlık Bıçkın İstanbul delikanlısını, TOKİ apartmanlarının oluşturduğu bir mahallede hayal edebilir misiniz? Tıpkı çatılarında gezdiği Beyoğlu’ndan ayrı düşünülemeyen nevi şahsına münhasır Vakur Barut çizgi roman karakteri gibi; Kerem Piker’e göre mimarlığın hikayeleri de, zeminlerinden ayrı düşünülemez. Chicago Athenaeum tarafından “Avrupa’da 40 yaş altındaki en iyi 40 mimardan birisi” olarak gösterilen Kerem Piker ile “bağlamsal bir karakter” olarak mimarlığı, İstanbul’u, çok konuşulan projeleri ile Emre Arolat Architects ortaklığı sürecini ve sonrasındaki, devam eden Kerem Piker Mimarlık seyrini konuştuk. röportaj yağmur yıldırım fotoğraf gökhan polat

Barut’u TOKİ apartmanlarının oluşturduğu bir mahallede hayal edemezsiniz sözgelimi, ayrık nizam blokların üzerinde damdan dama atlaması söz konusu değildir, denerse bile düşer ölür. Bağlamsal bir karakterdir Barut. Soluklanmak için çatıların üzerinde Galata’dan Haliç’i seyreder ve kendine özgü bir sinirle sürekli şehrin güzelliğini dillendirir. Barut’un hikayesini zemininden ayrı düşünemezsiniz ve bence bu mimarlığın kamusallaşmasının önemli bir ölçütüdür.

Geçtiğimiz haftalarda gerçekleşen “Bugünün Türkiyesi’nde Mimarlık Tartışmak?” panelinin konuşmacılarından biriydiniz.

Sorunun çarpıcılığı bir yana; tema eksenindeki oturumlarda, “Mimarlığın Kamusallaşması: Konut, İnşa ve İmkan” başlıklı konuşmanızı gerçekleştirdiniz. “İyi konut üretemeyen şehirde, mimarlığın kamusallaşmasının mümkün olmadığı” iddiasındaki konuşmanız, özellikle mevcut konut sorunu da düşünüldüğünde, kamusallık ve şehir tartışmalarına farklı ve ilginç bir bakış açısı taşıyor. Bu “mümkün olmama” halini biraz açıklayabilir misiniz?

Mimarlığın kamusallaşması ne demektir? Bunun tarifini yapmaya çalışmak yerine ben bundan ne anlıyorum, ondan bahsedebilirim.

Mimarlığın kamusallaşması ile basitçe mimarlıkla ilgili herhangi bir konunun kamunun yaşantısında bilinçli bir reaksiyon oluşturmasını kastediyorum. Bu tek cümlelik tarif üzerinden ilerlersek mimarlığın kamusallaşmasının önemli bir ölçütünün yapıların kentin yaşayanları tarafından sahiplenilmesi olacağı konusunda sanırım hemfikir olabiliriz. Bu kamusallaşmanın tek yolu kentin içerisinde yer alan kamusal alanların tasarımı ile sınırlı değildir; öncelikle panel esnasında anlatmaya gayret ettiğim konu buydu. Neyse ki ve iyi ki de mimarlık sadece kamusal alanların tasarımı vasıtasıyla kamusallaşmaz.

Sanıldığının aksine mimarlık salt mimarların ya da tasarımcıların çabaları ile de kamusallaşmaz. Mimarlığın kamunun gündeminde yer almasının pek çok aracı mevcut; yeniden üretim, temsil bunlardan sadece birkaçı. Öte yandan, kamusal alanlar kadar özel alanların tasarlanma ve kullanılma biçimleri de mimarlığın kamusallaşmasının önemli kriterleridir.

Konut ve İstanbul’un kamusallığı üzerinden devam edersek; İstanbul’un bir başka yüzü Ataşehir’de Kerem Piker Mimarlık’ın (KPM) tamamlanan ya da devam etmekte olan bir seri ofis yapısı projesi bulunuyor. Proje metinlerinde bölgeye şu görüşler getiriliyor: “Ataşehir diye bir yer 20 yıl önce yoktu. Bu bir uydu kent; ancak planlanmış bir kent olmaktan ziyade, piyasanın dinamikleriyle oluşturulmuş bir konut ‘şehri’.

Büyük konut stoku bir yandan batıya doğru genişlerken, diğer taraftan da bir süredir konut dışı yapılanmalar Ataşehir’de kastedilmemiş bir biçimde kendini göstermeye devam ediyor.”

Eski çiftlik arazisi, 2000’lerin gözde konut alanı, bugününse yeni finans merkezi olarak Ataşehir’de “bulunduğu fiziksel çevrenin en azından önümüzdeki on yıl boyunca inşa edilmeye devam edeceği gerçeğini sessizce kabul eden proje”lerinizin kurgusundan ve incelikli yaklaşımınızdan biraz bahsedebilir misiniz?

Ataşehir IX ve XI, aynı işveren için birbirini hemen takip eden bir zaman aralığında gerçekleştirdiğimiz satılmak ya da kiralanmak üzere tasarlanan iki ofis projesi. Ataşehir’in büyük konut projelerinin yarattığı yeknesak yapı, barındırdığı nüfusun talepleri ve bölgenin lojistik avantajlarından ötürü çeperinde farklı kullanımların da tetikleyicisi oluyor. Ataşehir’in daha kendiliğinden gelişen bölümünde bulunan ve bir anlamda kullanıcısı belli olmayan bu iki ofis yapısından ilki Ataşehir XI, olabildiğince çıplak bir yapı olarak kendisini var ediyor. Bu çıplaklık ya da açık seçiklik, sadece yapısal elemanlar için değil, aynı zamanda plan kurgusu için de anlamlı; zira plan şeması servis veren ve servis alan alanların birbirinden ayrıştığı net kullanımlarına ve tariflerine sahip bir iç düzenleme üzerine temelleniyor. Servis veren alanlar ile servis alan alanlar arasındaki geometri ve büyüklük farkı ise, ara alanların açık bahçeler halinde düzenlenmesine ve ikincil cephe sisteminin arkasında kurulan iç dünyanın zenginleşmesine olanak sağlıyor. Öte yandan, Ataşehir IX yapısının aynı genetik kodlara sahip olduğu ancak kullandığı cephe elemanları ile biraz daha farklılaştığı rahatlıkla söylenebilir.

Peki konut yapıları bu bağlamda nasıl ele alınmalı? İçinde yaşadığımız kentler ağırlıklı olarak, kamu yapılarından yani belediye binalarından, hükümet konaklarından, stadyumlardan, müzelerden, kültür merkezlerinden, parklardan ve bahçelerden ziyade, konut yapılarından oluşuyor. Hatırı sayılır büyüklükteki konut stoğumuzun sayısal büyüklüğü oranında kaliteye sahip olmadığının farkındayızdır, umarım. İddiam o ki, iyi bir fiziksel çevre içerisinde yaşantımızı sürdürmemizin yolu, bütün bu kentlerin sokaklarının ve caddelerinin iyi tasarlanmasından geçtiği kadar, iyi konutlar tasarlanmasından da geçiyor. Bugün gıpta ettiğimiz kamusal kullanımlara ev sahipliği yapan, iyi müzelere, iyi konser salonlarına sahip şehirlerin aynı zamanda ve mutlaka iyi ve kaliteli konut stoğuna da sahip olduğunun ayırdına varmalıyız. İyi bir müze tasarlamanın ön koşulu elbette iyi konut tasarlamaktır demiyorum; ancak iyi bir konut çevresi inşa etmemiş kentlerin, sakinleri tarafından yeterince sahiplenilmediğini, fiziksel çevrenin de bu sebeple sürekli yeniden inşa edildiğini bir süredir tecrübe ediyoruz. Dolayısıyla iyi konut üretemeyen şehirlerde mimarlığın kamusallaşmasını beklemeyi gerçekçi bulmuyorum.

Kamusallık üzerinden, konunun hem projesinin çıkış söylemi, hem de mimarlık çevrelerinde tartışma düzlemi teşkil ettiği Zorlu Center’a gelelim. Projeye, sürecine ve bugününe dair şu anki bakışınızı paylaşabilir misiniz?

Richard Rogers defalarca gerçekleştirdiği “Compact City” adlı sunuşunda genel kanının aksine kent çeperinde yer alan ekolojik donanımlı yapıların doğaya etkisinin, kent merkezinde yer alan binaların çoğundan daha tahripkar olduğundan bahsediyor. Kent merkezinin düşük yoğunluklu değil yüksek yoğunluklu olarak tasarlanması, kentin çeperlerinin giderek genişlemesinin önüne geçebilir. Bu aynı zamanda daha az kent içi ulaşım yolu, daha az fosil yakıt gideri, daha az araba demek. Dolayısıyla, epeydir İstanbul için telaffuz edilen yatay yerleşme modelinin şehir üzerinde ciddi tahribatları olduğunu ve olacağını kabul etmemiz lazım. Korkulması gereken bizzat yoğunluğun kendisi değil, yoğunluğun nasıl yönetildiği olmalıdır diye düşünüyorum. Zorlu Center benim için kentin yoğun olması gereken merkez bölgelerinden birinde yer alan karma kullanımlı bir projedir. İçerisinde yer alan

Suat Gönülay’ın “Vakur Barut” çizgi roman karakterinden ve bu karakterin hayat bulduğu Galata-Cihangir kent ortamından bahsederek paneldeki konuşmanızı açışınız da ilginç. Bir nevi antikahraman olarak “bıçkın İstanbul delikanlısı” Vakur Barut’un hikayeleri, bugün Beyoğlu-Haliç bölgesinin yaşadığı soylulaştırmayı ve bölgede yaratılan hijyenik kamusallığı da yeniden düşündürüyor.

Vakur Barut ilginç bir karakter; bir tür antikahraman, doğru. Ancak temsil ettiği sınıfsal ya da ahlaki pozisyondan çok, esasında benim üzerinde durmak istediğim, onun kendisini var etme biçimi. Bilenler bilirler; Suat Gönülay’ın kahramanı Beyoğlu’nun çatılarında gezer.

Dolayısıyla hikayesinin zemini ile sıkı bir bağlamsal ilişkiye sahiptir.

67

Ataşehir IX

performans sanatları merkezini de, tanım itibarıyla içe dönük olan yapısını gevşetmeye çalışan çarşısını da, açık alanlarını da, özellikle çocuklara yönelik kullanım alanlarını da önemsiyorum. Bulunduğu yere kendine has bir kamusal kullanım getirdiği rahatlıkla söylenebilir; bu kamusal kullanım kentin her kesimine engel teşkil etmeden açılabilecek niteliktedir. Öte yandan, bu kamusal kullanımın Beyoğlu’nun herhangi bir bölgesinden, sözgelimi İstiklal Caddesi’nden ziyade Nişantaşı’na, mesela Abdi İpekçi Caddesi’ne benzer bir yapıda olduğu da açıktır.

Kentin her bölgesinin aynı yapıda olmasını ümit etmek kadar sosyal sınıflar arasında aşılamayacak engeller oluşturmamak ve farklı kesimlerin bir araya gelebileceği mekanlara imkan sağlamak da önemlidir. Bu anlamda çarşının, açık alanların ve Performans Sanatları Merkezi’nin gün geçtikçe daha fazla değerlendirileceğini düşünüyorum.

Zorlu Center bir yarışmanın ürünüydü; KPM de çokça gerçekleştirdiği yarışma projeleri ve bu projelerin ardından kazandığı ödüller ile biliniyor. Türkiye’de ve dünyada, yarışmaların ve ödül endüstrisinin mimarlık ve kent kültürüne mevcut etkisi üzerine ne düşünüyorsunuz?

Türkiye’de çok sınırlı bir etkisi olduğunu söylemeliyim; bunun çok önemli bir sebebi de mimari proje yarışmalarının sayısal olarak azlığı ve o az sayıdaki yarışmanın galibi projelerin de çok azının inşa edilmiş olmasıdır. Ödül endüstrisi bizim mimarlıkla ilgili dertlerimizin en hafif olanı diyebilirim. Çok önemsediğim bir konu da değil açıkçası, mimarlığın gündemi yaşadığımız şehirde o kadar az insanın ilgisini çekiyor ki, “ödüllü mimar” lafı da aslına bakarsanız kimseye bir şey ifade etmiyor. Kent kültürüne etkisini sorarsanız ödüllerin, neredeyse hiç yok diyebilirim. Bundan o kadar da şikayetçi değilim, zira çoğunun kerameti kendinden menkul. Aksine, ödüller fazlaca önemsenir olsaydı o zaman belki daha şikayetçi olabilirdim.

Küresel etkinliklerden bahsetmişken, Alejandro Aravena’nın yeni Venedik Mimarlık Bienali ve henüz açıklanan teması “Reporting from the Front” üzerine fikriyatınızı paylaşabilir misiniz? Bienal, sizce iddia ettiği gibi “mimarlığın ve mimarın verdiği savaşların” düşünülmesi ve yeni alanlar yaratılması için bir şans olabilecek mi?

Bienallerden ve dünya sergilerinden medet umulan bir çağ sanırım

çoktan bitti. Venedik Mimarlık Bienali benim için iki yılda bir gerçekleşen heyecanlı bir buluşma; hatta itiraf edeyim, içindeki işlerin kendisi kadar ilgimi bir o kadar çeken şey de Giardini’de yer alan ve her seferinde yeni bir kılığa bürünen ülke pavyonlarının ta kendisi.

Denilebilir ki bugün Venedik Mimarlık Bienali dahil bütün bienaller dönüştürücü bir etkisi olamayacak kadar sınırlı ve kanıksanmış etkinlikler. Sosyal medya bir tarafa, internetin en yaygınlaşmış ve en temel araçlarının, sözgelimi YouTube’un, Google Earth’ün, her türden açık kaynak platformunun ve acemisi olduğum binlerce yeni “şey”in karşısında bienallerin etkisi elbette sınırlı olacaktır. Bu sınırlı mecrada Aravena bize yeni bir dünya vadedecek mi, hep birlikte göreceğiz. Çağdaş mimarlık sahnesinden kimi/neyi takdir ediyorsunuz?

Yaşıtlarımı daha az tanıyorum, izlediğim mimarlar hep savaş sonrası kuşağı. Bu belli ki bir zaaf, ancak yine de Renzo Piano, Richard Rogers, Rem Koolhaas, Álvaro Siza, Peter Zumthor, Luigi Snozzi, Jacques Herzog, işlerini öğrenme hevesimi kaybetmediğim mimarlar.

Sona gelirken, hem konuşmanın, hem de hikayenizin başına değinirsek; 2010 yılında Chicago Athenaeum tarafından Avrupa’da 40 yaş altındaki en iyi 40 mimardan biri olarak gösterildiniz. Emre Arolat Architects’in (EAA) proje lideri, tasarım grubu sorumlusu ve firma ortağı iken ayrılarak 2011 yılında kendi ofisiniz KPM’yi kurdunuz. “Bugünün Türkiyesi’nde Mimarlık Tartışmak?” ile söyleşiyi açmıştık; bugünün Türkiyesi’nde başarılı bir mimar olarak, genç mimarlara ne söylemek istersiniz?

Açıkçası, onların bana ne söylemek istediği daha çok ilgimi çekiyor.

Ve son olarak, bugünlerde hangi projeler üzerine çalışıyorsunuz, yakın gelecekte ne göreceğiz?

Kemerburgaz’da ve İzmit’te inşaatı süren iki tane konut sitesi bugünlerde en çok gündemimizi işgal eden projeler. Ataşehir XI ofis yapısı büyük ölçüde tamamlanmıştı, hemen yanı başındaki Ataşehir IX ofis yapısı da neredeyse bitmek üzere. Kemerburgaz’da da düşük yoğunluklu bir konut sitesi üzerinde çalışıyoruz. Ayrıca Çubuklu’da yine bir konut yapısı gündemimizdeki en sıcak konulardan bir tanesi.

XOXO The Mag

INTERVIEW/ART

ALI AKBAR SADEGHI

Pers Sürrealizmi

Ali Akbar Sadeghi, İran kültürüne ait figürleri kimi zaman geleneksel minyatür formlarla, kimi zaman ise popüler sanat formlarıyla tuvale yansıtan ve çalışmalarına dur durak bilmeden devam eden bir çınar. Firdevsi ve Rumi’den aldığı ilhamla eserlerini ortaya çıkaran Sadeghi, Pers mitlerini sürreal öğelerle harmanlayarak daha da büyülü hale getiriyor. Kimileri onun için “İran’ın Dali’si” benzetmesi yapıyor; o bu tanımlamaları tebessümle karşılayarak bu akımdan etkilenmiş olabileceğini ancak asıl sürreel olanın İran şiirinin doğası olduğu cevabını veriyor. Contemporary Istanbul’da Shirin Gallery tarafından çalışmaları sergilenecek sanatçıyla yaptığımız röportajın sonunda, eserlerinde Fars kültürüne ait efsaneleri değil de o kültürle beslenmiş rüyalarını anlattığının farkına varıyoruz. röportaj dilara zengin fotoğraf afshin sadeghi

XOXO The Mag

Picasso From the Lost in Fame Series, Acrylic & ink on canvas, 150x120 cm, 2015 © Artist & Shirin Gallery

Camouflage, 1 from the Camouflage Series, Acrylic & ink on canvas 150x100 cm, 2010 © Artist & Shirin Gallery

Sanatçı olmasaydınız ne olurdunuz?

Sanatçı.

detay düzeyinde çiziyorum, bu da günde sekiz saat, haftada yedi gün çalışarak yaklaşık altı aylık bir çalışmayı gerektirebiliyor. Fakat nasıl ki tablolarım boy ve tarz olarak farklılık arz ediyorsa, yapımı üç ay süren eserlerim de bulunuyor...

Eserlerinizde nar, semaver veya çöl gibi İran kültürü ve coğrafyasının öğeleri göze çarpıyor. Bu öğeleri kullanmanız, İran folklorunu korumaya yönelik bir eğilimden mi kaynaklanıyor?

Korumanın tanımı hakkında iki düşünceye sahibim. Birincisi, folklorun eğitim yoluyla korunması, diğeri ise İran folklorunda miras kalan ve geriye kalan belleğin korunması. Whispers serisini, İran folklorundaki yıkım ve yapım dünyalarını illüstre ettiğim Myth & Math serisini yaratma sürecinde yapmıştım. Gündüzleri bu yağlıboya serisinde yıkım dünyasını, geceleri ise Whispers suluboya serisinde yapım umudunu resmediyordum. Kurgusal yapım ve yıkım bu iki dünya belleğini korumak için bir amaçtı. Whispers’ı, Myth & Math’te ortaya çıkan tansiyonu düşürmek için yapmıştım.

Sanat dünyasında genellikle sinemasıyla öne çıkan İran’ın, çağdaş sanatta dünyadaki yeri nerede?

Aslında teknolojinin ve karşılıklı küresel sanat anlayışının gelişimi Fars sanatı ve kültüründe çok önemli bir etki bıraktı. İran’da 1940’lardaki sosyal ve siyasal radikal gelişmeler ülkenin plastik sanatlarının gelişimini ve bütünüyle onun izlediği doğal yolu da değiştirdi. Ancak, kanımca, İran çağdaş sanatının dış dünyaya güçlü etkisinde üç önemli dönüm noktası söz konusu.

Birincisi, İran’ın kültürel ürünlerini yeni bir seviyeye taşıyan Institute for the Intellectual Development of Children and Young Adults (IIDCYA)’ın 1961 yılında kurulması. İkincisi, hem Batılı hem de İranlı sanatçıların önemli koleksiyonlarının sergilendiği Tehran Museum of Contemporary Art (TMOCA)’ın 1977 yılında açılması. Sonuncusu, ama en önemlisi de, son 20 yılda sadece İran sanatını ve kültürünü gün yüzüne çıkarmakla kalmayıp genç nesiller için de akademik bir platform oluşturan uluslararası sanat fuarlarına yaptığımız katkılar. İran sineması, IIDCYA’ın bireysel sanatçıları film yapmakla görevlendirdiği 1960’lı ve 1970’li yıllarda dikkat çekmeye başladı. Sinemaya ilişkin işler IIDCYA’ın temel bölümlerinden birini oluşturuyor. Animasyon, belgesel ve kurgusal filmlerin üretim alanlarındaki başarıları öyle ki, sadece İran’da değil, aynı zamanda uluslararası seviyede beğeni topluyor.

Geleneksel Pers motifleriyle sürrealist öğeler nasıl bir araya geldi? İran motifleri ve mitsel hikayeleri sürreel duyularla dolu. Aslına bakarsanız, Pers şiirlerinin tüm doğası sürreel. Pers motifleri sürrealizmin bir ürünü. Ben ikisini birbirinden ayıran hiçbir sınır görmüyorum, belki de ben birini diğerinden ayırt edemiyorum.

Sürrealizm, 1920’lerde adlandırılan ve başlayan bir akım ama köken itibarıyla yüzyıllar öncesine dayanıyor. Çalışmalarınız minyatür sanatının inceliğini ve detayını taşıyor. Bir tablonun ortaya çıkması ne kadar sürüyor?

Detaylara, tablonun en küçük parçasını bile kendi başına bir esermişçesine görecek kadar büyük önem veriyorum. Unwritten serisindeki üç ile dört metre uzunluğundaki tabloları minyatür

Sizin de, İran çağdaş sanatının gelişimine bir katkınız olmuş olmalı.

IIDCYA’ın üyelerinden biri olarak, bu kurumda ürettiğim altı 71

AS 75th Birthday From the Unwritten Series, Ink & acrylic, Gold & silver leaf on canvas, 150x300 cm, 2013, © Artist & Shirin Gallery

animasyonumla İran çağdaş sanatı ve kültürüne o dönemde katkıda bulunduğumu söyleyebilirim.

Son seriniz Retell’de 1970’li yıllarda ürettiğiniz animasyonlarda anlattığınız hikayeleri yeniden anlatıp, gençlik dönemi eserlerinizi yeniden yorumluyorsunuz.

Bu iki dönem arasında, siz kendinizde nasıl bir farklılık gözlemliyorsunuz?

Retell, tüm animasyon karakterlerimin 40 yılı aşkın bir süredir arşivlerimde hapsolduğunun farkına varmamla ortaya çıktı. Bir anlamda onları özgür bırakmak istedim ve selüloit animasyonları yeniden düzenledim. Röprodüksiyon eylemi her insanın tecrübelerinden miras kalan şeydir ve benim için böyle bir eylem bir nevi kendini ispatlama eylemi. Karakterler tuvalimi doldurmadan önce geçmişin bir parçasıyken, belki de farklı bir şekilde şimdinin bir parçası oldular.

Ali Akbar Sadeghi bir gününü nasıl geçiriyor?

Oldukça sıkı ve disiplinli bir programım var. Sabah saat 08:00’de kalkarım ve bir saatimi yürümeye ayırırım. 10:00’da stüdyoma gitmeden önce kahvaltı yaparım, biraz da okurum. 14:00’daki öğle yemeğinden önceki dört saatte, salt bir sessizlik içinde resim yaparım. Sevgili eşim Ashraf ile vakit geçirip, dinlenirim. Sonra bir saatimi okumaya ayırıp, stüdyoma dönerim. Akşamları ise ailem ve arkadaşlarımla birlikte evimde olurum. Çalışma ortamınızı tarif eder misiniz?

Londra’da yaşayan mimar oğlum Ashkan tarafından tasarlandı.

Bu alanın bir bölümü büyük resimlerin yapımına, diğer bölümü ise üç boyutlu ince işlerin yapımına ayrılmış durumda. Ayrıca sanat hayatımın farklı dönemlerinden çalışmalarımın sergilendiği, birbirine bağlı beş galeri boyunca küçük bir kütüphane de bulunmakta.

Motivasyon kaynağınız ne?

Hayattaki her ayrıntı. Tanrının ayrıntılarda olduğuna inanıyorum ve bu açıdan bir sonraki fikrimi kağıda dökecek anı yakalamakta tereddüt

etmiyorum. Ama illaki de bunu adlandırmam gerekirse geceleri gördüğüm rüyaları örnek verebilirim. Sonraki gün, o rüyanın her ayrıntısını hatırlarım.

Sizi “İran’ın Dali”si olarak tanımlayanlar var. Buna katılıyor musunuz?

Açıkçası, bu görüşlerden memnuniyet duyuyorum. Bazı resimlerimi böyle bir düşünce okulundan esinlenmiş bir teknikle yorumlamış olabilirim ancak çalışmalarım sadece Şehname’nin mitsel anlatımları ve tamamen Fars kültürüne ait dini hikayelerden ilham alıyor.

Eserlerinizde İran edebiyatının izleri dikkat çekiyor. Başucu kitabınız var mı? Özel olarak kaynak aldığım bir kitap yok ancak az önce de bahsettiğim gibi Şehname’nin mitsel anlatımı ve Rumi çalışmalarıma ilham veriyor.

Bu eserler bir bakıma illüstrasyonlarımı etkiliyor. İran’ın iki dönemine de tanıklık etmiş biri olarak, ülkedeki radikal değişimin sanatınıza etkisi oldu mu?

Elbette. Hatta beni ben yapan şey bu değişim. Devrimden sonra IIDCYA için çalışmayı bırakıp yoğun bir şekilde resim kariyerime devam ettim ve bunun sonucunda yapımı 25 yılı aşkın süren Myth & Math serisi ortaya çıktı.

Picasso, Degas, Rodin, Michelangelo ve Munch gibi sanatçıların heykel ve çizimlerine yer verdiğiniz Lost in Fame’de, Herkül cinsel organı sansürlenmiş bir şekilde izleyicinin karşısına çıkıyor. Çalışmalarınız devlet sansürüne maruz kalıyor mu?

Bu çalışmada, resim Ali Akbar Sadeghi sansürüne maruz kaldı.

Sansüre karşı olmama rağmen birçok kez otosansür uyguladım ve bu resimlerimin önemli bir unsuru oldu.

Birçok İran’lı sanatçının sansür ve baskı nedeniyle ülkelerinden kaçtıklarına tanık oluyoruz. Siz başka bir ülkeye taşınmayı hiç düşündünüz mü?

Hayır. Evin, insanın kalbinin ait olduğu yer olduğuna inanıyorum.

XOXO The Mag

D E S I G N P O R T R A I T.

Ray, seat system designed by Antonio Citterio. www.bebitalia.com

B&B Italia Stores in Istanbul: Ortakรถy Dereboyu Cad. No. 78 34347 - T. +90 212 327 05 95 F. +90 212 327 05 97 Fulya Emirhan Cad. No. 2 34349 - T. + 90 212 236 68 00 F. +90 212 236 68 06 www.mozaikdesign.com - info@mozaikdesign.com

INTERVIEW/BRAND

KURT KLAUS

Aileden Biri

57 yıl boyunca, sadakatinizi hiç kaybetmeden tek bir marka için çalıştığınızı düşünün. İnandırıcı gelmiyorsa, sadakati ve geçen zamanı sabit tutup, cümleye IWC ve Kurt Klaus adlarını ekleyin. Bay Klaus, gözlerimizin içine bakarak anlattıklarıyla, bizi kendine çoktan inandırdı. Siz de, satır aralarında, onun 82 yaşında hala nasıl bu kadar zinde ve coşkulu olduğunu keşfedin. İpucunuz da iyimserlik olsun. röportaj serap gecü fotoğraflar gökhan polat

XOXO The Mag

Blumlein’dı. Doğru yolda olduğumu, devam etmem gerektiğini söylüyordu. Ofisimde beni ziyaretime gelip, işlerin yolunda gidip gitmediğini sorması bana güç veriyordu. Dört yıl boyunca sadece onun desteğiyle çalışmalarıma devam ettim. Ama çalışırken hep yalnızdım, herhangi bir yardımcım yoktu. Prototipleri hazırlarken saatlerin bütün parçalarını kendim yapıyordum.

Bay Klaus, mucit olmak nasıl bir şey?

Bunu tarif etmek bir hayli zor. Ama en önemli icadım olan tam otomatik takvimi (perpetual calendar) keşfetme hikayemi anlatırsam belki kendimi daha iyi ifade etmiş olurum. Önceleri sadece cep saati yapıyordum. Takvim özelliği olan bir kol saati yapmam istendiğinde, bunun şimdiye kadar yapılmış her şeyden farklı olmasını istedim, icat sözcüğünün içini doldurmalıydım. Pazara sunulmuş mevcut ürünleri inceledim, her şey fazlasıyla karmaşıktı, oysa ben tüketici için daha kullanışlı bir saat yaratmak istiyordum. Sonuca ulaşmam tam dört yıl sürdü, başka bir deyişle, 1985’e kadar... İlk iki yıl boyunca, küçük küçük adımlarla, her adımda durup düşünerek çalıştım. Hep kendime hedefler koydum ve onları aşmak için uğraştım. Bazen tüm bir günü sadece düşünerek geçirdiğim oluyordu.

Bu tek başınalık size sınırsız bir özgürlük sağlamış olmalı.

Evet, tabii ki. Şimdi geriye dönüp baktığımda kesinlikle muhteşem zamanlar geçirdiğimi düşünüyorum; halimden hiç şikayetçi olmadım.

O dönemki çabaların bir sonucu olarak, şu anda IWC’de yeni saatler üretmek hiç zor değil, ama eskiden tam anlamıyla bir maceraydı.

O zaman her şeyin Da Vinci ile beraber değiştiğini söyleyebiliriz.

O kesinlikle bir dönüm noktasıydı. Da Vinci’yi yarattıktan üç yıl sonra bilgisayarlı sisteme geçtik. Ve o günden sonra tasarım yöntemimiz bilgisayar çağını yakaladı. Bu, marka için bir devrim niteliğindeydi.

İyi fikirler sizi hangi anlarda yakalıyordu?

Her şeyi bir kenara bırakıp, yarış köpeklerimle ormana koşuya çıktığımda. Onlarla vakit geçirmek bana çok iyi geliyordu.

Onları yarışlara hazırlarken, kendim de bir sonraki adımda ne yapabilirim diye düşünüyordum. Malum, bazen en parlak fikirler, meşguliyetinizin en az olduğu, zihninizin en rahat olduğu anlarda sizi bulur.

Bunları gerçeğe dönüştürmenin matematiksel zorluğu bir yana, markayı yeni yatırımlar yapmaya nasıl ikna ettiniz?

Malum, o dönemde saat endüstrisi ciddi bir kriz yaşıyordu...

Logaritmik hesaplarla uğraşmak gerçekten çılgınlıktı. Ama esas zorlandığım şey, etrafımda fikirlerimin gerçeğe dönüşebileceğine inanan kimsenin olmamasıydı.

Peki, sizi Da Vinci’ye götüren süreçte neler oldu?

Az önce de bahsettiğimiz gibi, o dönemlerde endüstri krizdeydi, IWC de diğer markalar gibi mekanizması karmaşık olmayan, oldukça basit saatler yapıyordu. Bu yüzden, haftanın dört günü çalışmak bize yetiyordu. Ben de boş günümde önce cep saatleri ve moonphase üzerine çalışmaya başladım. Bir prototip yaptım, sorunsuz çalıştı.

Basel’de sergilendi, ve herkes tarafından çok beğenildi, hatta yok sattı.

Gerçekten o kadar yalnız mıydınız?

Aslında bana inanan bir kişi vardı; o da CEO’muz Günter

Bu ilgi karşısında ne düşündünüz?

Bunun sadece bir başlangıç olduğunu. Çünkü sadece 100 adet 75

üretmiştik ve bu bir saat markası için hiç yüksek bir sayı değildi. Ama o sırada önemli olan, bunu yapabileceğimizi göstermekti. Böylece, IWC’nin ilerleyeceği yolu çizmiş olduk. Ve eskiden çalışmadığım cuma günlerim de dolmuş oldu, kendimi tamamen bu yeni projeye adadım.

Aynı zamanda, bir-iki yıl boyunca ilginç saatler yaptım; mesela sıcaklık ölçen, termometre prensibiyle çalışan bir cep saati. Şaşırtıcı olabilir ama çalışıyordu. Bir gün patronum bana, bu deneylere devam etmemi, ama artık cep saati düşüncesinden uzaklaşıp kol saatine yönelmem gerektiğini söyledi. Cep saatlerinin modası geçmişti, artık kimse onları istemiyordu. İşte tam otomatik takvim fikri bundan sonra gelişti, ve Da Vinci’nin ilk adımını atmış olduk.

Hep basitliğe vurgu yapıyorsunuz; bunun matematiksel karşılığını merak ediyoruz.

Bir şeyi basit yapmak her zaman kolay değil. Ben her şeyden önce saatleri kullanıcı için karmaşıklıktan çıkarmak istiyordum, onları bir sürü ayar detayından kurtarmak istiyordum. Bir de zaten ben hiçbir zaman çılgın tasarımlar yapan biri olmadım. Adımlarımı atarken, aklımda hep IWC ve saat endüstrisi vardı. Tek amacım tam otomatik özellikli saati seri üretime uygun hale getirebilmekti. Nihayetinde, elde ettiğimiz saat karmaşıklıktan çok uzaktı, yapısal olarak da sadece 80 parçadan oluşuyordu.

Normalde kaç parça olurdu?

100’lerce.

Kolunuzdaki, IWC’nin hangi modeli?

Da Vinci; 1985’te sadece 50 adet ürettiğimiz seriden, 1 numaralı saat. Bu saati 22 yıl boyunca, hiçbir modifikasyon yapmadan, üretmeye devam ettik. Ancak Günter Blumlein’dan sonra gelen yeni yönetim tercihini değişimden yana kullandı. Artık yeni bir şeyler yapmamız gerekiyordu. Ve nihayet 2007’de, saat yeni görüntüsüne kavuştu.

Bay Klaus, bu arada, kaç yaşındasınız?

82.

Geleceğe dair en büyük hayaliniz ne?

Buna bir anekdotla cevap vereyim. 79. yaş günümde Tayvan’daydım ve benden üç dilek tutmamı istemişlerdi. Dileklerimden biri, bir gün 100. yaşımı görmek ve hala pırıl pırıl bir algıya ve zihne sahip olmaktı.

100. yaşınızı nasıl kutlamak isterdiniz?

Yine sana anlattığım bu hikayeyi anlatarak. Bu arada, geçenlerde 102. yaşını kutlayan bir kuzenim var ve hala zehir gibi, bu da benim için umut verici.

Peki siz şu anda zihninizi nasıl koruyorsunuz?

Düşünmeyi asla bırakmıyorum. Hiçbir zaman boş oturmuyorum.

Artık yeni mekanizmalar geliştirmiyor olabilirim ama bu düşünmeme engel değil. Çok okur musunuz?

Evet, ama rakamlar üzerinde düşünmeyi daha çok seviyorum.

Matematikle uğraşmak beynimi zinde tutuyor. Ayrıca, emekli olmuş olsam da, hala işten kopmuş değilim. Mühendislerden oluşan bir ekibimiz var ve onlara düzenli olarak eğitimler veriyorum. Da Vinci macerasını başından sonuna anlatıyorum, tam otomatik takvim mekanizmasının nasıl çalıştığını tüm detaylarıyla öğretiyorum. Bu tür sunumlar yaparken, ki her biri 1-1,5 saat kadar sürüyor, hiçbir şeyi kağıttan okumuyorum, bütün anlatımımı doğaçlama yapıyorum. Her şey zihnimde o kadar canlı ki...

Da Vinci’yi, onu daha önce hiç görmemiş birine nasıl tarif edersiniz?

Da Vinci ilk çıktığında onun için bir kullanım kılavuzu yapmıştık.

Düşünün, ekibimiz o kadar küçüktü ki bu kılavuzu baştan aşağı CEO’muz hazırlamıştı ve en sona “Da Vinci’nin Manevi Babasına” diyerek kılavuzu bana ithaf etmişti. Neyse, onu tek cümleyle anlatmam gerekirse, Da Vinci, maksimum fonksiyonu bir arada barındıran en basit tam otomatik saat; o Less Is More’un adeta bir ispatı.

XOXO The Mag

NEWS/BEAUTY

THE MAKING OF AN ICON

Try This at Home yazı ayşecan ipek fotoğraflar ysl’ın izniyle

Mesleğinizin makyajla pek bir ilgisi yoksa ya da bu konuda uçlarda gezinen, yine de amatör bir hevese sahip değilseniz bir rujun nasıl yapıldığı konusunda fikir sahibi olmayabilirsiniz. Minik tüplerin içine sıkıştırılmış bu yoğun pigmentler, dudak üzerinde gezinmeye başladıkları andan itibaren tüm gidişata yeni bir yön verme yetisine sahipler. Onlar için ‘güzellik silahı’ terimini kullanmak, tam da bu sebeple yanlış olmaz. YSL Beauté, dudakları göz alıcı renklerle giydirmeye 1978’de başladı ve bugün, 48 farklı renkte tasarlanan Rouge Pur Couture ile makyaj devrimine devam ediyor. Minimalist gardırobunuz siyah, beyaz ve gri arasında sıkışıp kalmış olabilir ancak doğal ve korkusuz kırmızı N° 1 Le Rouge, ya da fuşyanın ipeksi tonundaki N° 19 Le Fuchsia ile tüm dengeleri alt üst edebilirsiniz.

Eğer hayali adımlarınızı hızlandırıp Fransa’daki YSL Beauté atölyesine bizimle birlikte uğrarsanız, kusursuz Rouge Pur Couture’ün titiz üretim sürecine tanıklık etme fırsatı bulacaksınız. İtiraf etmemiz gerekir ki üç adımda tamamlanan bu süreç, klasik bir makyaj seansından çok daha uzun sürüyor, hatta 40 saatten bile fazla. Özel bir mekanda YSL Beauté uzmanı tarafından ölçülen pigmentler, yağlı bir bazın içine boşaltılıyor. Bu karışım Rouge Pur Couture’ün eşsiz renk skalasını yaratmak açısından hayati önem taşıyor.

Pigmentleri öğüten ezme makinesinden hamurun her geçişi, dikkatli bakışlar altında takip ediliyor. Daha ince pigment, daha yoğun bir renk demek. YSL Beauté Bilimsel İletişim Direktörü Caroline

Nègre’e göre iyi bir doku ve yoğun bir renk elde edebilmek için pigmentlerin genelde iki, bazense üç defa öğütülmesi gerekiyor. İkinci adım karıştırma ve eritmeden ibaret. Pigmenter faz, yani renkli oyun hamurumuz, saydam kristal balmumlarından, Candelilla özü ve eşsiz yağlardan oluşan bir başka bazın tam ortasına yerleştiriliyor. Rengi ortaya çıkaran teknoloji olarak bilinen bu kombin, kalıcılığı sağlıyor. İşte tam bu noktada görme ve dokunma kadar koku duyusunu da ilgilendiren bir kokteyl devreye giriyor: Rouge Pur Couture’ün imzası haline gelen ferah ve meyveli parfüm ve antioksidanlardan oluşan etkili bir karışım oyuna sokuluyor. İdeal yoğunluğuna erişene kadar dört saat boyunca sürekli olarak 90°C’de karıştırıldıktan sonra, ruj bloklarına boşaltılıyor ve hemen ardından blokların soğuması ve katılaşması için sabırsız bir bekleyiş başlıyor.

24 saatin ardından, sıra şekillendirme ve paketlemede. Ruj bloğu, optimum sıcaklığa ve yoğunluğa ulaşabilmesi için bir kazan içinde 90°C’de 90 dakika boyunca tekrar ısıtılıyor. Rouge Pur Couture’ün ikonik sivri formunu kazanması için karışım, silikon kalıpların içine enjekte ediliyor ve soğutulup katılaştırıldığı sırada, bir hava depresyon sistemi, Cassandre logosuyla süslenmiş rujları ortaya çıkarmak için her bir kalıba işleniyor. Vakit kaybetmeden sabitlenen rujlar, altın başlıklarıyla kaplanmadan önce kendi kalıbının içine ekleniyor ve taa-daa! Rujunuz hazır. Bon appétit!

XOXO The Mag

The Book

55 issues,

illustrated, reimagined...

XOXO The Book is available at selective bookstores and online in a limited edition of 500. xoxothemag.net/thebook

FILE

SOME WOMEN OF ILLUSTRATION hazırlayan merve yeşilçimen fotoğraflar gökhan polat

İpek Eriş Yaptığın ilk çizimin neye benzediğini hatırlıyor musun? Çocukken atlarla kafayı bozmuştum. Bu yüzden, muhtemelen, atların dünyasından bir şey çizmişimdir.

Kenya’da yaşamak sana neler kattı? Çok küçük yaşta gitmiş olmama rağmen hayatımda iz bırakan bir deneyimdi. Resmen vahşi doğanın içinde büyüdüm diyebilirim. Daha sonra uzun bir süre Almanya’da yaşadım ve sonra da üniversite için İngiltere’ye taşındım. Birbirinden bu kadar farklı kültürleri görmek vizyonumu değiştirdi ve bu sayede daha açık görüşlü biri olduğuma inanıyorum. Seyahat etmek en büyük tutkularımdan biri haline geldi, yeni ülkeler ve şehirler görmek bana gerçekten ilham veriyor.

Yurtdışında yaşamış olmak, hiç şüphesiz karakterimi geliştirdi ve değiştirdi.

Ağırlıklı olarak marka kimliği oluşturmaya ve logo üretimine dair çalışmalar yapıyorsun. Son zamanlarda içine en çok sinen iş ne oldu?

Projelerimin hepsini severek ve eğlenerek yapıyorum. Prensip olarak da içime sinmeyen bir işi teslim etmiyorum, o yüzden sanırım bugüne

kadar teslim ettiğim her iş benim için ayrı bir değer taşıyor. Çalışmalarının insanlarda ilk bakışta nasıl bir duygu yaratmasını istiyorsun? İşlerimde renkler ve minimal bir duruş öne çıkıyor. Bu ikilinin mutluluğa dair bir şeyler aşıladığını düşünüyorum. Tabii yaptığım her işin taleple doğru orantılı olarak şekillendiğini de söylemem gerekir. Şu ana kadar spor mağazası, kafe, eczane gibi farklı kimlikler üzerine çalıştım ve ve haliyle hepsinde farklı sonuçlar elde ettim.

Henüz kimsenin bilmediği bir projen var mı?

Bu aralar, yeni bir cold-pressed juice markası üzerinde çalışıyorum.

Bir yandan da hayvan aksesuarları satmayı planladığım bir marka yaratmak gibi bir hayalim var, bunun üzerine düşünüp duruyorum.

Başka nelerle ilgileniyorsun?

Sanat ve tasarımın her dalı ilgimi çekiyor. Yeni, farklı ve beni heyecanlandıran konulara her zaman açığım. Bu şekilde işimde daha başarılı olacağıma ve kendimi mesleki anlamda daha çok geliştireceğime inanıyorum.

XOXO The Mag

Başak Ağaoğlu Üzerinde çalıştığın yeni bir seri var mı?

Hayvanlarla bir röportaj serisi yapıyorum. İnsanların hayallerini süsleyen, süper güçlere sahip hayvanlara, merak ettiğim soruları sorup, onlardan almayı umduğum cevapları kağıda döküyorum. Hikayede 360 derece panoramik görme yeteneğine sahip tavşanlar, ölümsüz denizanaları gibi ilginç karakterler var.

Çocuk kitapları için illüstrasyon yapmaya nasıl başladın?

Aslında moda eğitimi aldım ve moda sektöründe bir süre çalıştım.

Hazırladığım her koleksiyonda yeni bir hikaye anlattığım bir endüstride çalışmak, kendimi geliştirmeme çok yardımcı oldu. Ancak benden beklenen şeyler yerine, tamamen beni mutlu eden çizimlere başladığımda ortaya keşfetmek için can attığım bir dünya çıktı.

Ölümsüz denizanalarıyla uğraşmadığın, sıradan bir günde ne yapıyorsun?

Kamp yapmayı ve doğa yürüyüşlerine çıkmayı seviyorum. Fırsat buldukça şehirden kaçıp doğada vakit geçirmeye çalışıyorum. Bir de, bu aralar seramik yapmaya başladım.

Bu iki farklı dünyayı bir araya getireceğin bir işe girişmeyi düşünüyor musun?

Evet, aklıma böyle bir şey var. Kağıt üzerine çizip tasarladıklarımın elle tutulabilir hallerini görmek paha biçilmez bir şey olacak. İllüstratörler ve moda markaları arasındaki işbirlikler son dönemde epey revaçta, malum. Langley Fox Hemingway de bu işbirliklerinin popüler isimlerinden. Onun stilini nasıl buluyorsun?

Evet, Langley’le Alice + Olivia markası için bir süre birlikte çalışmıştık.

Hemingway ailesinden olup ilham verici olmamak pek mümkün değil sanırım. New York’ta, Marc Jacobs’ın pop-up mağazası için yaptığı serideki siyah ve beyaz tavşanlar en sevdiğim işleri arasında.

Çizimlerinde mutlu ve eğlenceli bir dünya var. Verdikleri hissiyattan yola çıktığımızda, illüstrasyon yapmak senin için son derece kolay bir şeymiş gibi görünüyor.

Böyle düşündürüyorsa ne mutlu bana. Çizim yapmak, benim için oyun oynamak gibi; zaman ben farkına varmadan uçup gidiyor. Çizim derslerinde ögrendiğim kuralları unutup, çocukların yaptığı gibi özgürce ve herhangi bir şeyden ötürü kaygı duymadan çizmeye çalışıyorum.

81

FILE

Ekin Büyükşahin Esas eğitimin müzik üzerine, peki illüstrasyona nasıl yöneldin?

Müzikle ilişkim ilkokulda koro çalışmalarıyla başladı ve ortaokuldan itibaren de eğitimim bu yönde oldu. Dolayısıyla müzik, hayatımda hiç azımsanmayacak bir dönemi kapsıyor. Fakat lisansa başladığım sene kendimi ifade etmenin farklı yollarını fotoğraf çekerek ve çizim yaparak aramaya başladım. Hepimiz yaşam süremiz boyunca bir dönüşüm geçiriyoruz. Küçükken kurduğumuz hayaller, biz büyüdükçe şekil değiştirebiliyor.

seri nasıl ortaya çıktı?

Tamamen tesadüfi bir şekilde. Küçükken, tek çizgiyle çeşitli nesneler çizmeye çalıştığımız oyunlar oynardık. Bir gün, bir şeyler karalarken, o fikirden yola çıkarak kalemi kaldırmadan bir surat çizmeyi denedim ve ilk Tipler’imi çizmiş oldum. Biçim ve ifade bakımından beni çok heyecanlandırdı ve çizgisel anlamda da beni iyi bir şekilde ifade ettiğini hissettiğim için, üzerinde çalışıp çizgileri biraz daha geliştirdim.

Çizim yaparken müzik dinlemek, senin için bir ihtiyaç o halde.

Evet, kesinlikle. Genelde, dinlemekten keyif aldığım, ruh halime ve çalışma ortamıma iyi gelecek bir parça seçiyorum ve tekrar tuşuna basıyorum. Aynı parça defalarca çalıyor. Kafamda, çizgilerdeki tekrarla, müziğin tekrarı arasında bir paralellik kuruyorum. Çalıştığım süre uzun ya da kısa olsun, o süreyi dinlediğim parçaya ait olan zaman dilimine sıkıştırmayı seviyorum.

Bu seriden bir animasyon filmi çıkar mı? Çıksa ne güzel olur. Fırsat buldukça kısa hikayeler yazmaya çalışıyorum.

Belki günün birinde o hikayeler kısa film serilerine dönüşür.

Ağırlıklı olarak karakter illüstrasyonu yapıyorsun, sipariş üzerine farklı türde çalışmaların da oluyor mu?

Sipariş işler zaten benim stilimi beğenen kişilerden geliyor. Farklı türdeki işler gelince de, yaptığım türün dışına çok fazla çıkmayı tercih etmiyorum. Çünkü bana ait bir işin, direkt fark edilmesini istiyorum.

The Tiplers Family naif ve melankolik karakterlerle dolu. Bu

Bu arada, Peanuts, 3 boyutlu bir filmle ekranlara geri dönüyor.

Charles Monroe Schulz’un, 1950’lerin başında yarattığı bu karakterlerin günümüze kadar gelmesini sağlayan unsurlar ne sence?

Peanuts’ı ben de büyük bir heyecanla bekliyorum ve kafamızdaki imajı yerle bir etmeyecek bir yapım olacağını umuyorum. Schulz’un başarısının sırrı bence orijinallik, titizlik ve içtenlikten geçiyor.

Gelecek için aklında ne var?

Aklımın derinliklerinde bir yerlerde, hikayesini yazıp, resimlemesini yapmak istediğim bir çocuk kitabı fikrim var.

XOXO The Mag

Sevil Şimşek Şu sıralar aklını en çok ne kurcalıyor?

Bir illüstrasyon kitabı ve çizgi roman çıkarmak. Aklımda projeler ve yazılacak hikayeler uçuşuyor. Onları hayata geçirmek için, kendimi çok sıkıştırmadan ufak girişimlerde bulunuyorum.

BoJack Horseman’ı, izlemeyenlere tavsiye ederim.

Kimlerden ilham alıyorsun?

Farklı disiplinlerden beslendiğim için, tanıştığım her insanın benim üzerimde bir etkisi olduğuna inanıyorum. Malika Favre, Andrea Wan, mc bess, Craig & Karl, Alec Doherty takip ettiğim illüstratörlerden birkaçı. Alejandro Jodorowsky, Noah Baumbach, Wes Anderson ve Emmanuel Lubezki sinema dünyasından beğendiğim isimler. Wieden Kennedy ve Barton F. Graf 9000 ise reklam sektöründe beni kendine hayran bırakan isimlerden.

Revisiting the Turkish Patterns kitabını ve desenlere duyduğun ilgiyi de konuşalım o zaman.

Desenler her zaman ilgimi çekmiştir. Hatta küçükken, halı desenlerine bakarak, motiflerin her birine farklı karakterler yükleyip, onlarla oyun oynardım. Desenlerin, farklı alanlara uyarlanabilirliği ve zamansızlığı bakımından tasarımın vazgeçilmez elementleri olduğunu düşünüyorum.

Beş yıl önce Almanya’da okurken, bitirme projemde kendi kültürümden hafızama kazınmış bir konuya değinmek istiyordum. Türk desenlerinin geometrik ve tasarım trendleriyle epey uyumlu olmalarından yola çıkıp böyle bir proje yapmak için kolları sıvadım.

Reklam ajansında sanat yönetmenliği yapan birisi olarak, sıradan bir gününü anlatır mısın?

Masama oturduğum andan itibaren kafamdan onlarca şey geçmeye başlıyor. İş listemi kontrol etmek, günlük işler için bir plan çıkarmak, toplantılara hazırlanmak, ve bütün bunları yaparken işe konsantre olmak gibi. Kulağa rutine bağlanmış gibi gelse de, kendi içinde dalgalanmaları olan yoğun bir tempom var.

Bu projeni bir marka işbirliğine dönüştürmeyi düşünüyor musun?

Aslında başlarda tek amacım bu konuda yayınlanabilir bir kitap üretmekti. Başka bir girişimde bulunmadım, ama bir markayla işbirliği yapmayı düşünebilirim tabii ki.

Ödül kazandığın çalışmalar, seni motive mi ediyor yoksa beklentileri yükselttiği için üzerinde bir baskı mı oluşturuyor?

Her şeyden önce, ödüllerin varlığı motive edici ama yokluğu eksik hissettirmiyor. Bu durumun artıları ve eksilerine çok takılmıyorum.

Yaptığım işi, yaptığım şekilde üretmeye devam ediyorum.

Çizgi filmlerle aran nasıl?

Büyükler için hazırlananları özellikle çok seviyorum. Rick and Morty ve 83

FILE

Naz Sirmen Kendini en son ne zaman çok mutlu hisettin?

Yunanistan’da düzenlenen 1. Uluslararası Aleksandropolis Güzel Sanatlar Sempozyumu’nda Euphoria & Avrasya 2015 Genç Sanatçı Ödülü’nü kazandığımı öğrendiğimde.

Sürreal illüstrasyonlar yapmaya nasıl başladın?

Gerçek olduğunu düşündüğüm şeylerin, gerçekliğini yitirmeye başladığını fark ettiğim anda yaşam ile sürrealizmin bir bağlantısı olduğunu anladım. Kabul edilmiş gerçeklerin ötesinde, var olmayanın daha kıymetli olduğunu anlamak çok zamanımı almadı.

Yaratıcılığın bir sınırı yok ve yaşam tüm zenginliğiyle elimizin altındayken, bu zenginliğin sınırlarını sürreel çalışmalarda fazlasıyla zorlayabilirsiniz. Sınırların içinde sıkışıp kalmak, pek hoşuma giden bir şey değil.

O zaman ilham aldığın sürrealistler vardır. İlk sırada, görüşlerinden ve çalışmalarından ilham aldığım Andre Breton, ve resimleri sürrealist olarak değerlendirilse de sürrealizmi reddeden, Frida Kahlo var. Hans Bellmer, Max Ernst, Francis Bacon, René Magritte ve Salvador Dali de beni etkileyen diğer isimler.

Günün kaç saati atölyede geçiyor?

Konsantrasyon gerektiren bir iş yapıyorum, onu da bir kere yakalayınca bırakmak istemiyorum. Dolayısıyla uzun saatler çalışıyorum, öyle ki bazen mola vermeyi unuttuğum bile oluyor.

Borderline Personality Disorder ve Healing Damaged

Emotions adında iki çalışman var. Psikolojik hastalıklar neden ilgini çekiyor? Öncelikle, psikolojinin etkilendiği ve etkilediği bir işle uğraşıyorum. İşlerim, duygularımı, düşüncelerimi ve bilinçaltımı ifade etmeme yardımcı oluyor. Bilinçaltının, bilinç alanı üzerindeki egemenliğini artırmak için bilincin etkisini azaltmak gerekir. Özgür bir şekilde üretim yapabilmek adına sınırları kaldırmak önemli.

Mixer Arts’daki serginden sonra seni ne bekliyor?

Sergi açmak benim için zorlu bir süreç çünkü ne sergileyeceğime kolay karar veremiyorum. Öncelikle ürettiklerimle bir bağ kurmam gerekiyor, haliyle her çizimimi sergilemek gibi bir hedefim yok.

Moda markalarının illüstratör ile işbirliklerinin son yıllarda daha çok karşımıza çıkmasının sebeplerini neye bağlıyorsun? Sen de, A New Error ile bir işbirliği yaptın.

Genel olarak insanlarda bir farklılık arayışı olduğunu düşünüyorum. Çeşitlilik yaratmak gerekiyor zira hızlı tüketim çağında yaşıyoruz. Var olandan farklı bir şey üretmek için, yaratıcı birine ihtiyaç duyuyorsunuz ya da onların yaratıcılığına kendinizinkini katıyorsunuz.

Sanat dışında nelerle ilgileniyorsun?

Yeni yerler görmek benim için en büyük heyecan. Ayrıca, annemle Moda’da atölyeme yakın bir kafe açtık, Deli No.14. Kendimi atölyeden atmak istediğim zamanlarda buradayım.

XOXO The Mag

INTERVIEW/ART

NICOLETTA FIORUCCI

Hayatı Zenginleştirmek Adına Nicoletta Fiorucci sanat koleksiyonerliğini bir adım öteye götüren bir isim. Son beş senedir, kurucusu olduğu Fiorucci Art Trust ile sanatçılara projelerinde üretim desteği sunuyor, uluslararası sanat kurumlarıyla işbirliği yapıyor ve her yaz Yunanistan’ın Stromboli adasında sanatçıları bir araya getirdiği bir festival düzenliyor. Fiorucci, bütün bu projelerini heyecanla anlatırken, özellikle sanat toplamak ile sanatı desteklemek arasındaki farkın altını çiziyor. Biz de onu dinliyoruz. röportaj seza bali fotoğraf damian griffiths

XOXO The Mag

Patrizio Di Massimo, Lost in Lust, 2014, painted cotton cushions, faux leather cushions, yellow latex and pink velvet, live performance, variable dimensions, Courtesy of Nicoletta Fiorucci, Photograph by Lewis Ronald

yaptığı bir festival. Kulağa sanki sanatçılar için bir yaz kampı gibi geliyor. Fikir nereden çıktı?

Volcano Extravaganza tam olarak da Fiorucci Art Trust’ın misyonunun bir örneği; sanatçılara, kurum veya piyasa baskıları olmadan işlerini farklı bir kontekstte üretmelerini ve düşünmelerini sağlıyor. Bu projenin tohumları, Farronato ile birlikte sekiz sene önce sanatçılar, küratörler ve yazarlarla yaptığımız gayriresmi toplantılarımızda atıldı.

Bu kontekstin potansiyelini görünce, onu daha yapısal bir formata oturtmak istedik. Sonuç olarak da, sanatçılara Stromboli’de vakit geçirip mekana özel işler üretebilecekleri bir format sunmuş olduk.

Bayan Fiorucci, sanat hamisi olmak size ne ifade ediyor?

Bu benim için her şeyden önce sanatçıların emeklerine karşılık vermek ve projelerini geliştirmelerine destek olmak anlamına geliyor.

Sanat hamisi olarak sanat dünyasındaki önemli figürlerle diyaloglar kurabiliyorum ve tecrübeler paylaşabiliyorum, çağdaş sanat coğrafyasını oluşturan dinamikler ve yaklaşımlar hakkında da bilgi ediniyorum.

Sanat koleksiyonunuza 20 yaşında başladınız. Bu kadar genç yaşta koleksiyon yapmaya başlatacak ilgiyi ilk ne tetiklemişti?

Açıkçası ben de hatırlamıyorum. Sanırım sanata karşı en başından beri ölümcül bir çekim hissettim ve bu hala aynı yoğunlukta devam etmekte. Bu ilgiyi geliştirebildiğim için kendimi çok şanslı hissediyorum, çünkü sanatın benim hayatımı şekillendirdiğini düşünüyorum. Sanat olmasaydı, hayatım bambaşka olurdu.

Peki bu programın küratörlüğünü neden bir sanatçı yapıyor?

Sanatçı ve küratörün rolleri arasındaki ilişkiyi çok önemli ve hassas buluyorum, bu yüzden de Stromboli’deki programın bir sanatçı tarafından yönetilmesinin, projeyi daha da ilginçleştirdiğini düşünüyorum. Tabii sanatçı, küratör rolünde orada tek başına değil, Farronato gibi olağanüstü bir küratörle birlikte çalışıyor. Aralarında oluşan diyalog her sene farklı araştırma temaları doğuruyor ve festivalin yer aldığı mekan da her sene değişiyor.

Peki sizce sanat koleksiyonerliği ve sanat hamiliği arasında farklılıklar var mı?

Tabii ki çok büyük farklar var. Koleksiyoner, bir koleksiyon oluşturarak kendini ifade eder. Hami ise başkalarının kendini ifade etmesine yardım eder.

Bu bağlamda sanatçı-küratör ilişkisini nasıl tanımlarsınız?

Aralarında bir hiyerarşi ve güç mücadelesi olduğunu söyleyebilir miyiz?

Ben bu şekilde düşünmüyorum. Sanatçı-küratör ilişkisi sürecinin, işbirliğine açık olduğunu ve merak içerdiğine inanıyorum.

2010’da Fiorucci Art Trust’ı oluşturdunuz. Senelerdir koleksiyonerlik yapıyorsunuz, böyle bir kurumu oluşturmak için neden bu kadar beklediniz?

Koleksiyonerlik yapmak ve sanatçıları direkt desteklemek birbirlerinden çok farklı şeyler. 2010’da, kurumu, direktörü Milovan Farronato ile kurduğumuzda amacımız çağdaş sanatı geleneksel ve alışılmadık yollarla desteklemek, ve sanatçıların komisyon iş üretimini ticari baskılardan uzaklaşarak gerçekleştirmekti, ki bunun sanatçılar için çok kritik bir imkan olduğunu düşünüyorum. Düzenlediğimiz workshop’lar, performanslar ve toplantılar fiziksel sonuçlar doğurmaktan ziyade, elle tutulamayan tecrübelere, araştırmalara ve bilgi paylaşımına odaklanıyor.

Volcano Extravaganza’nın etkinlikleri nerelerde gerçekleşiyor?

Bütün adaya yayılıyor ve adadaki bazı evlerde yer alıyor. Mesela sanatçılar Marina Abramović’in eski evi ve benim La Lunatica isimli evimde kalıyorlar ve çalışıyorlar. Bütün adaya yayılıyor demişken, örneğin geçtiğimiz yaz Mathilde Rosier, Stromboli Volkanı’nın tepesinde bir performans yaptı. Orada vakit geçiren bütün sanatçıların bu adanın aurasını sonsuza dek etkilediğine inanıyorum. Zaten Stromboli’yi seçmemin nedeni, pek çok sanatçının yıllardır bu büyülü volkanik adaya geliyor olması.

Bahsettiğiniz tecrübelerden birisi de Volcano Extravaganza; Stromboli’de düzenlediğiniz, bir sanatçının küratörlüğünü 87

Katharina Fritsch, Hertz mit Geld, Ahren und Schlangen (Heart with Money, Wheat and Snakes), 2001, plastic aluminium, paint, 399 x 399 cm, Courtesy of Nicoletta Fiorucci Collection and Matthew Marks Gallery

Paulina Olowska, Even Angels make Mistakes, 2013, oil on canvas, 78 x 110 cm, Courtesy of Nicoletta Fiorucci Collection, Photograph by Lewis Ronald

Buradaki deneyimlerinizden bizimle neler paylaşabilirsiniz?

Ah, o kadar çok ki! Volcano Extravaganza’ya bayılıyorum ve biter bitmez dört gözle bir sonraki yazın gelmesini bekliyorum. Burada tecrübe ettiğim anlardan sanırım en akılda kalıcı olanları, sanatçıların bu mekandan etkilendiklerine tanık olmak. Örneğin 2008’de Christian Holstad, Stromboli’nin su altı hayatından etkilendiği bir seri iş üretti, 2009’da ise Runa Islam, ‘This Much is Uncertain’ isimli filminde, adanın poetik bir portresini işledi.

Londra’da yaşayan İtalyan bir koleksiyonersiniz. Neden Londra?

Orada yaşamak, uluslararası bir network ile iletişimde olmamı oldukça kolay kılıyor. Burası inanılmaz ilham veren ve heyecanlı bir şehir. Beş senedir burada yaşıyorum ve bu durumdan da oldukça memnunum.

Fiorucci Art Trust sizin koleksiyonunuzu temsil etmiyor. Peki koleksiyonunuzu nerede? Eserleri kamuyla paylaştığınız bir yer var mı?

Ben sanatla ve sanatçılarla çevrili olmayı seviyorum. Bu yüzden koleksiyonumun bir kısmı benim de vakit geçirdiğim yerlerde; farklı evlerim ve ofislerimde. Fakat koleksiyonumda domestik bir alanda var olması mümkün olmayan enstalasyonlar da var, lakin bunların bir kısmı depoda durmak zorunda. Eserleri düzenli olarak müze ve kurumlara sergilenmeleri için ödünç veriyorum. Fakat bütün koleksiyonumu bir arada hiç sergilemedim, bunun çok şahsi bir jest olduğuna inanıyorum ve sanırım buna daha hazır değilim.

Programlarınız, sanat üretimini bire bir destekliyor. Sizce, koleksiyonerlerin sanat üretimini destekleme gibi bir sorumluluğu var mı?

Sorumluluktan ziyade, sanatçıları bu şekilde desteklemenin, hayalleri, projeleri ve pratikleri hakkında bilgi edinmenin bir ayrıcalık olduğunu düşünüyorum.

Sanat dışında başka nelerle ilgileniyorsunuz?

Bahçe, tarım ve Akdeniz adalarının doğal ekosistemleri ve kültürel

gelişimleri çok ilgimi çekiyor. Bunlar sadece sanat dışındaki ilgi alanlarım değil, uzun zamandır aktif olarak rol de aldığım alanlar.

Zaten Akdeniz adalarına olan ilgimden dolayı projelerimiz Stromboli, Li Galli ve Kastellorizo adalarında yer alıyor.

Bir zamanlar Alta Roma’nın başkanıydınız. Modayla nasıl bir ilişkiniz var?

Ben her zaman araştırma ve çağdaş ifadeye karşı bir ilgi duymuşumdur.

Moda, tasarım, sanat, dans ve tabii ki bilim ilgilendiğim alanlar. Özellikle bu alanların bir araya gelip, birlikte bir diyalog oluşturdukları anlarla ilgileniyorum. Oğlum fizik okuyor ve beni düzenli olarak dünyadaki son keşifler ve tehditler hakkında bilgilendiriyor. Küresel ısınma tabii ki de bu listenin en başında.

14. İstanbul Bienali’ni ziyaret ettiniz. Ne düşündünüz?

Muhteşemdi. İlham verici ve düşündürücü bir tecrübeydi.

Bienaldeki kamusal program için gerçekleştirdiğiniz projeden bahseder misiniz?

Fiorucci Art Trust, bienalin kamusal programı dahilinde bir haftalık bir projenin küratörlüğünü yapmaya davet edildi. Milovan Farronato’nun gerçekleştirdiği ‘The violent No! of the sun burns the forehead of hills.

Sand fleas arrive from salt lake and most of the theatres close’ adlı proje, Yunanistan’da Kastellorizo adasında yer aldı. Irena Haiduk, Aslı Çavuşoğlu ve Anna Boghiguian gibi bienalde işlerini sergileyen sanatçılara ek olarak, sadece bu projeye davet edilen sanatçılar da vardı.

Son olarak, bir röportajınızdan bir alıntı ile bitirelim. “Ben sanatçıları veya sanat eserlerini ağırlamıyorum, sanat eserleri beni ağırlıyor. Sanat benim için evim, benim yerim. Sanat eserlerinin önemli olduğunu anlıyorum ama sanatçılar daha önemli.” Bazı koleksiyonerler sanatçılarla tanışmak veya yakın bir ilişki kurmak istemiyorlar. Siz ise tam tersini yapıyorsunuz.

Hepimiz farklıyız. Ben her tür yaklaşıma saygı duyarım. Bu dediklerime şunu da ekleyebilirim; sanatçılarla tanışmak hayatımı zenginleştiriyor, ve bundan asla vazgeçemem.

XOXO The Mag

XOXO The Mag’in katkılarıyla yayınlanmaktadır.

jemma photography emre doğru styling olga şerbetcioğlu, deniz irem çek hair tayfun kaydok makeup erkan uluç styling assistant aslı şen photography assistants can büyükkalkan, burak büyükyıldız, ünal turhan XOXO The Mag

91

k端pe dior

sol: triko sandro/brandroom mont moncler sağ: triko sandro/brandroom gömlek editöre ait pantolon vince/beymen zincir kemer editöre ait kemer louis vuitton çorap calzedonia ayakkabı editöre ait

XOXO The Mag

93

XOXO The Mag

sol: gömlek balenciaga palto john varvatos/beymen çanta louis vuitton sağ: triko sandro/brandroom tişört editöre ait pantolon vince/beymen kemer louis vuitton

95

XOXO The Mag

sol: triko sandro/brandroom pantolon vince/beymen kemer louis vuitton çanta dior yaka dior sağ: kürk zadig&voltaire şort dior çorap balenciaga

XOXO The Mag

sol: gรถmlek editรถre ait etek zadig&voltaire saฤ : triko sandro/brandroom gรถmlek sandro/brandroom

99

sol: triko sandro/brandroom elbise miu miu çorap calzedonia ayakkabı dior sağ: palto editöre ait çanta dior gözlük editöre ait

101

üst dior pantolon nazlı bozdağ kemer louis vuitton XOXO The Mag

103

sol: triko sandro/brandroom ceket editĂśre ait pantolon vince/beymen kemer louis vuitton saÄ&#x;: triko sandro/brandroom yelek dior etek zadig&voltaire çorap balenciaga

105

BRIGITTE

Stereotipik Fransız kadını çok yer ama kilo almaz, asla yalnız uyumaz, hep arzulanır, güzel giyinir, iyi eğitimlidir, çocuklarını büyütürken harap olmaz.

photography chris floyd styling noelia terrón-laya hair asami maeda makeup anna sadamori photography assistant lauren bos location hôtel bourg tibourg paris

t端m端 prada

Adınızın esin kaynakları Brigitte Bardot ve Brigitte Lahaye, olgunluk demlerini yaşayan iki kadın. Brigitte yaşlandığında ona ne olacak?

Bunu şimdiden hiç kestiremiyoruz ama hayatımızda her olasılığa açığız. İlk turnemize ABD’de çıkmıştık ve tam bir çılgınlıktı.

San Francisco’da, konser vermeye gelmiş iki Fransız, Golden Gate manzarasını izleyerek konseri bekliyorduk. Ve birbirimize şunları sorduk: “75 yaşına geldiğimizde de böyle olacak mıyız, bu çılgınlık devam edecek mi? El ele tutuşup yine böyle bir manzarayı izleyecek miyiz, ve bu dostluğu yaşayabildiğimiz için birbirimize minnettar olacak mıyız?” Neyse, umarız bu aramızdaki bağ sonsuza kadar devam eder.

Kendinizi “femme fatale” olarak görüyor musunuz?

Galiba öyle olamayacak kadar esprili ve neşeliyiz. İçimizde birbirinden farklı karakterler var. Hem anneyiz, hem hassas ve kırılganız, hem güçlüyüz; her kadının içinde olan bu çeşitlilik bizde de var. Ve bununla çok barışığız. Diğer yandan, “femme fatale” gibi görünmek istediğimizi de inkar edemeyiz tabii, bu bir nevi gençlik hayaliydi bizim için, şimdi nihayet o karaktere bürünmüş olmak hoşumuza gidiyor ama gerçek hayatta kesinlikle işin eğlence tarafındayız. İkili olmanın nasıl bir haletiruhiyesi var?

Birlikte çalışmak başımıza gelen en iyi şey. İkili olmadan önce de müzik yapıyorduk ama hiç iyi deneyimlerimiz olmadı, sanki tanışmadan önce başımıza iyi bir şey hiç gelmedi. İkimiz de tam birer kaybedendik. Diğer taraftan, 18 yaşında tanışıp bu birlikteliği başlatmış olsaydık muhtemelen Brigitte’i yaratamazdık.

Müziğiniz söz konusu olduğunda referanslardan kaçınıyorsunuz. Yaptığınızın benzersiz, daha önce denenmemiş bir şey olduğunu düşünüyor musunuz?

Bu bizim hikayemiz, kendi sözlerimizle anlattığımız hayat deneyimimiz, ve bu açıdan elbette benzersiz. Ama tabii ki bu kimseden etkilenmediğimiz anlamı taşımıyor. Aksine, müziğimiz pek çok etkileşimle dolu. 70’lerin disco müziği, Fransız müzikleri, ve şahsen çocukluğumdan aklıma kazınmış oryantal Tunus ezgileri... Tunuslu olduğum için hiç yerimde duramam, kalkıp oynamam, dans etmem, ağlamam falan lazım. Kısaca, yeniyetmeyken dinlediğimiz rock müzikten ne kadar etkilendiysek, oryantal ezgilerden de o denli etkileniyoruz. Sırf bunlar da değil tabii, yaşadığımız her şey bizi etkiliyor, izlediğimiz filmler, hayran kaldığımız karakterler... İlhamımızı nereden alırsak alalım, müziğimizde, kadınları ne kadar çok sevdiğimizi anlatıyoruz.

Neden?

Brigitte bizim zor zamanlarımızdan, çetrefilli hayat hikayemizden doğdu. Birlikte müzik yapmaya karar verdiğimizde, birbirimize şöyle bir söz verdik: “Bunu müzik kariyerimizin son projesi gibi düşüneceğiz, ve bugüne kadar istediğimiz her şeyi yapacağız, asla hiçbir şeyden çekinmeyeceğiz.” Rüyalarımızı, kadınlığımızı ve özgürlüğümüzü yaşamaya karar verdik. Klasik bir Fransız rock grubu olmak istemiyorduk, yaptığımız müziğin hiçbir kalıba sığmaması da umurumuzda değildi. Aklımıza ne eserse onu yapmak istiyorduk.

Cesaretinizi kırmak isteyenler olmuştur yine de.

Etrafımızda, çok da genç sayılmayan ve daha önce birçok projeye başlayıp sonuç alamayan iki kadının böyle bir işe kalkışmasının akıl karı olmadığını söyleyen insanlar oldu. Ama bunlara hiç kulak asmadık.

Bu sevgi nereden geliyor? İkimiz de harika kadınlar tarafından yetiştirildik, iki güzel annenin çocuklarıyız. Annem çok zeki, şefkatli ve misafirperver bir kadın, babam bizi terk ettiği için kız kardeşimle beni tek başına büyüttü.

Yani hayata adım atarken karşımda hep güçlü bir kadın figürü vardı.

Bu tablo biraz sıkıcı değil mi? Yani hiç birbirinizden yaka silktiğiniz olmuyor mu?

Hayır, asla. Hatta tatillerde bile hep beraberiz, çocuklarımızı da yanımıza alıp birlikte vakit geçiriyoruz. Tam bir aileyiz.

Şu an yaptığınız müzikle ilgili o ne düşünüyor?

Müziğimizi seviyor ve dinliyor, belki de kızı olduğum içindir bilemiyorum. O da bizim gibi her zaman seksi ve güzel olmayı önemsiyor, anlattığımız hikayelere kulak veriyor. Bizimle aynı deneyimleri yaşamamış olsa da bizi anlıyor. Duygularımızı, müziğimizdeki çoğulluğu bizimle paylaşıyor. O iyi ki var.

Çocuklar da sizinle aynı fikirdeler mi?

Evet, hallerinden memnunlar. İkimizin de ikişer çocuğu var. Hep birlikte muhteşem bir sevgiyi paylaşıyoruz. Birbirimize sonsuz saygımız var.

109

İstanbul konseriniz yaklaşıyor*.

Umarız insanlar şovumuzu beğenirler ve müziğimizle anlatmak istediklerimiz onlara geçer.

hem güzeldi. Şarkılarımızı duyan herkes, anlattığımız kadın hikayelerinden çok etkileniyordu ve gariptir, çoğu bizim feminist olduğumuzu düşünüyordu.

Peki İstanbul’un sesini nasıl tarif edersiniz? İstanbul’a ilk kez yaklaşık iki yıl önce gelmiştik, her şey harikaydı.

Orada çok özel vakit geçirdik. Her ne kadar şehrin tadını çok çıkaramamış olsak da, iyi şeyler hatırlıyorum. Sonuçta, pek çok ülkenin geçmişinin kesiştiği, etkileşimlerle dolu bir şehirden söz ediyoruz, hem Avrupalı hem oryantal, çok fazla insan, çok fazla gelenek, hepsi şehrinizde bir arada. Orayı düşündüğümde, kulağıma bu çeşitlilikten doğan, çok renkli bir tını geliyor.

Öyle değil misiniz?

Brigitte’in hikayesinin geneline baktığınızda, onun feminist bir tarafının olduğunu görürsünüz. Zira, övünç duyduğumuz kadınsılıktan, paylaştığımız özgürlükten ve ikili olarak aramızdaki dayanışmadan bahsediyoruz.

Şarkılarda hanginizin hayatı daha baskın?

Benimki, Sylvie’ye göre çok daha kaotik bir yaşantım oldu. Kocam tarafından terk edildim. İki çocuğumla yalnız kaldım. Çok fazla insan tanıdım, çok fazla hikaye biriktirdim.

Daha önce sinemaya ilginizi de konuştuk, film müzikleri de ilginizi çekiyordur bu durumda.

Bu pek çok müzisyenin hayali. Yazdığımız çoğu şarkı bir çevreyi, durumu, hayalimizde canlandırdığımız bir zamanı anlatıyor. Bu açıdan film müziği üretmeye yatkınız..

Stiliniz sahne dışında da örtüşüyor mu?

Birbirine yakın zevklerimiz var. Evet.

Birbirinizi kıskandığınız oluyor mu?

Hayır, birbirimizi çok seviyoruz. Kıskançlık gibi bir mutsuzluk ibaresine hayatımızda yer yok.

Amerikalı izleyicileri Avrupa’dakilerle kıyasladığınızda bir fark görüyor musunuz?

Bariz bir farktan söz edemeyiz. Mesela altı ay önce Çin’de çaldık, ve kendimizi hiç Çin’de gibi hissetmedik. Galiba müziğimizle ilgilenen insanların ortak bir noktası var ve bu sayede yabancılık çekmiyoruz. Çin’e ilk gidişiniz miydi?

Evet, ve harikaydı. Ülkemizden o kadar uzakta olmak hem tuhaf

Bu arada, çekim nasıldı?

Chris’le çalışmayı çok sevdik, onun kendine has, İngiliz tarzı espri anlayışı hoşumuza gitti. Çekim yaptığımız otel de çok etkileyiciydi, etrafımızda bir sürü sanat kitabı vardı, her şey çok ilham vericiydi.

Yaptığımızın bir fotoğraf çekimi olduğunu unutup o anı gerçekmiş gibi yaşamaya çalıştık, ve galiba bunu başardık.

Yaklaşan yılbaşı için kaydettiğiniz albümü de konuşalım.

Biraz da duyuru niteliğinde olacak sanırım; daha önce açıklamamıştınız.

Evet, önceki albümlerimizdeki şarkıları klasik müzik orkestrasıyla tekrar kaydettik. Yaylılar, saksafonlar, flütler... Ve böylece, bir hayalimizi daha gerçekleştirmiş olduk. Çok fazla vaktimiz yoktu, her şeyi tek bir günde kaydettik. Mix’ler henüz üç gün önce tamamlandı ve kaydın son halini dinledim. Gerçekten çok yoğun ve güzel bir sonuç çıktı ortaya.

Hazır güzel haber vermişken, sözü burada bitirelim. Ve hatta son soruyu sen bize sor.

Malum, biri bize nasılsın diye sorduğunda genellikle geçiştirme cevaplar veririz. Ama bence bu çok mühim bir soru. Mesela bana sorulduğunda, bu soru beni ağlatabilir. Çünkü çok mutluyum, şu anda karşımda iki kızım beni izliyor, onlar mutlular ve haliyle ben de mutluyum. Bu yüzden, size de sormak istiyorum; nasılsınız, mutlu musunuz?

*Brigitte, XXF Very Very French kapsamında 02 Aralık’ta, Babylon Bomonti’de.

XOXO The Mag

t端m端 sonia rykiel

t端m端 sonia rykiel

t端m端 prada

elbise christopher kane

t端m端 miu miu

t端m端 dior

aurélie elbise christopher kane sylvie tümü miu miu

kaban aurÊlie’ye ait

INTERVIEW/WHATEVER

CAROLINE LEVINE

Biçimin Parçaları

Wisconsin-Madison Üniversitesi’nden Profesör Caroline Levine, biçimlerin sadece sanatta değil sosyal, siyasi ve hatta tarihi düzlemde bir karşılığı olduğunu düşünüyor. Biçimlerin farklı katmanlardaki varlığını yeni kitabı Forms: Whole, Rhythm, Hierarchy, Network ile inceleyen Levine’in hedefi kimseyi ikna etmek değil. Aksine, istediği şey çevremizdeki gerçekliği -biliyoruz, herkesin gerçekliği kendine- farklı ve hayatlarımıza katkısı olacak şekilde sorgulamak. Bu minvalde, size sunulan bu alet çantasını kullanmanızı tavsiye ederiz. röportaj ali tünay fotoğraf caroline levine’in izniyle

XOXO The Mag

ikilisi bir sürü farklı toplumu organize etmeye devam ediyor. Ben bu yolu kaybetmek istemedim. İstediğimiz kadar kalıcı veya asli olmadıklarını düşünelim, bütün biçimler hayatlarımızı düzenlemeye nasıl devam ediyor? Düşünmemiz gereken esas soru bu.

Caroline, izninle sistematik ilerleyelim istiyoruz. Öncelikle bize anlatır mısın, sen biçim kelimesinden ne anlıyorsun?

Edebiyat çalışmalarında kalıpları, yapıları uzun uzun konuşuruz.

Bu çok olağan bir şey. Temalar nasıl oluşturulur? Karakterler nasıl organize edilir? Ben de işte bütün bunların, yani düzenlemelerin, yapıların, kalıpların hem sanat işlerini hem de yaşamımızdaki deneyimleri nasıl organize ettiği konusunda kafa yoruyordum. İnsanlar, uzun süre, bunu ifade ederken biçim (form) kelimesini kullanamayacağımı, bu sözcüğün sanat çalışmalarına özgü olduğunu söylediler. Ama bence bu doğru değil. Biçim bir sürü farklı alan arasında akan bir kelime. Zira, felsefe, mimari, edebiyat ve sosyoloji gibi alanlarda uzun yıllardır kullanılıyor. Bence düzenlenmiş veya ayarlanmış her şey için biçim kelimesini kullanabiliriz. Bu da bizim etrafımızdaki biçimleri nasıl anlayacağımıza yardımcı olabilir.

Caroline, kitabına bir göndermede bulunursak; biçimler, zaman ve uzay arasında nasıl seyahat ediyorlar?

Sanırım, kitaptaki en demode iddia bu. Bu iddiamın, etrafımdaki insanları endişelendirdiğini söyleyebilirim. Gerçekten bu konuda konuşmaya ihtiyacım var. Tarihin biçimlendirdiği olaylar hakkında çok fazla düşünmüşüzdür. “Şeyler, tarihi şartlar ve çevrenin içinden nasıl çıkıyor?” sorusu... Ama Foucault gibi biri çıkıp şunu söyledi: “Toplumlar sorunlarına çareler aradıkları zaman başka bir yerden örgütlenme deneyimlerini ödünç alırlar.” Örneğin veba salgını varsa manastırları kapatarak herkesi aynı yerde tutma yolunun başka bir deneyimden ödünç alınması gibi. Sonuç olarak insanlar sürekli olarak çeşitli yeni yapılar icat etmiyorlar. Her tarihi durum kendine has yapılar üretmiyor, bazen benzer yapıları tekrar tekrar kullanıyoruz.

Kitabın hemen başında biçimleri tartışırken Jane Eyre romanını örnek gösteriyorsun. Neden böyle bir yol tercih ettin?

Aslında bu örneği edebiyat okurları için vermedim. Anlatmak istediğim şu; konuşurken biçim kelimesinden ne anladığımızı bildiğimizi sanıyoruz. Ama gerçekten biçim nedir? Bir edebiyat okuru Jane Eyre’e baktığı zaman bir ‘Bildungsroman’ yani bireyin büyüdüğü bir roman görür. Bu biçim romanı düzenler. Peki, roman içindeki diğer biçimler ile ne yapmalı? Kızlar masanın etrafında neden yarım daireler halinde oturuyorlar? Okulun içinde sıralar halinde neden yürüyorlar? Bunlara ne demeliyiz? Bunlar da düzenleyen biçimler değil midir? Ben, edebi biçimler ile daha rahatça algılayabileceğimiz sosyal biçimleri bir araya getirmek istedim. Bu şekilde, iki farklı diyalog sunduğumu düşünüyorum.

Biçimleri tartışırken endüstri mühendisliğinden ‘affordance’ deyimini ödünç alıyorsun. Bu terim ne işimize yarıyor? Şekiller, düzenler, kalıplar ve bunları oluşturan şeylerin sadece sınırlı sayıda işlevsellikleri olabilir. Örneğin kahve çekirdeklerinden bir hapishane hücresi yapamazsınız. Bir çelik parçası veya bir kaya ne yapabilir sorusunu sorabiliriz. Diğer altını çizmemiz gereken şey ise bu nesneler nerede olurlarsa olsunlar yapabilecekleri sınırlıdır.

Tabii ki de kaya parçasından çok narin bir şey çıkartabilirsiniz ama size sunacaklarının her zaman bir sınırı olacaktır. Bu açıdan baktığınız zaman kapalı alanın da işlevselliği sınırlıdır. Kapalı bir alanın yapabilecekleri şunlar olabilir; hareket alanınızın sınırlandırılması veya daha olumlu bir özellik olarak, güvenliğinizin sağlanması. Dolayısıyla biçimlerle her istediğimizi yapamayız.

Ama bunun sonuçları her zaman kötü olmayacaktır. Bu biçimler ve yapabilecekleri her zaman güçle ilişkili olamaz. Bu nedenle tekrar tekrar düşünmemiz gereken soru şu: “Biçimleri hayatlarımızı organize etmeleri için neden istemeliyiz ve neden istememeliyiz?”

Biçimi bu farklı disiplinleri kullanarak ele alma fikri nasıl çıktı? Bu durumu nasıl savunursun?

Bence biçim estetik disiplinlerin tamamında bir yapıtaşı olarak durmakta ama son zamanlarda moda olmaktan çıktı ve insanlar biçimlerin sadece estetikten ibaret olduğunu, sosyal hayatla hiçbir bağlantıları olmadığını söylemeye başladılar. Öte yandan, biçim ve sosyal hayat hakkında düşünmeye devam eden Marksist bir gelenek vardı. Bu gelenek 20. yüzyıl boyunca ayakta kaldı. György Lukács ve diğerleri söz konusu geleneği o yüzyıla taşıyan isimlerdi. Sosyal hayat ve biçimin bağlantılı olduğunu düşünüyorlardı. Bir de biçim ve toplum arasında gidip gelen insanlar var. Onlar “Hayır, biçim edebiyatı özel yapan ve sosyal hayattan ayıran şeydir.” diyorlar. Bir de tabii biçimlerin sosyal durumların içinden çıktığını söyleyenler var. Bu insanlara göre estetik biçimleri anlamanın tek yolu tarihi koşulları anlamaktan gelir. Ben bunları bir araya getirerek, edebiyat ve sanat üzerine çalışan insanlar aracılığıyla özellikli bir düşünce biçimi geliştirmek, estetik ve sosyali beraber düşünmek istedim.

Tarzı neden biçimden farklı görüyorsun? Çoğu insan bu iki terimi aynılarmış gibi kullanıyor; biçim dediğimiz zaman sanki tarzdan bahseder gibi. Başından beri bu bana çok doğru gelmiyordu. Bazı biçimler tarzlardan çok daha ufak. Bir nokta perspektifine bakalım. Bunu bir sürü farklı konuyu ele alırken kullanabilirsiniz. Tanrıları da doğayı da resmetseniz bir nokta perspektifini kullanabilirsiniz. Bu açıdan benim için önemli olan şey biçimlerin farklı ölçeklerde nasıl hareket ettiği. Ulus-devlet gibi büyük bir yapı ya da dilbilgisi kuralı da biçim sayılabilir.

Tarz daha ziyade sanatla ve onun nasıl algılandığıyla ilgili bir durum. Bilimkurguyu sevdiğinizi söylersiniz ama asıl ilginizi çeken bilimkurgu kitapları mı, yoksa filmleri mi bunu dile getirmezsiniz.

Burada yine biçimden bahsedebilirsiniz veya aslında içeriği kastediyor olabilirsiniz ya da hepsinin bir kesişim kümesi olduğunu ileri sürebilirsiniz. Benzerlikleri var ama yine de biçim ve tarzın farklı olduklarına inanıyorum.

Bazı açılardan kitabın bize İngiliz tarihçi Richard J. Evans’ın postmodern kritiklere karşı yazdığı In Defence of History kitabını hatırlattı. Senin ifadenle “biçimlerin yok oluşunun altının çizilmesinden” pek memnun değilsin.

Biçimlere çok fazla inanırsanız deneyimleriniz kısıtlı hale gelir.

Eğer cinsiyet ikilisini (kadın-erkek) ele alırsanız ve her yerde, her zaman, her kültürde bu ikilinin var olduğunu iddia ederseniz bu durumu parçalayarak doğru analiz edemezsiniz. Bu nedenle bir sürü postyapısalcı düşünür bu durumu ele aldı ve söz konusu ikilinin nasıl parçalara ayrılabileceğini gösterdi. Ama bu düşünürler, bu denli güçlü ve sınırlayıcı biçimlerin nasıl hala hayatlarımızın içinde olduğunu göstermeyi maalesef atladılar. Sonuç olarak cinsiyet

Edebi biçimlerle, Althusser’in kulaklarını çınlatarak toplumsal formasyonları kıyaslayalım.

Sanatın yaratıcı olduğunu, toplumun ise bizi kısıtlayan gerçeklik olduğunu düşünmek isteriz. Bir evi düşünelim, tasarım ve planlama süreci yaratıcı olur ve sonra da inşa edilir. Ama burada 123

kısıtlarınız vardır, çökecek bir ev yapmamanız gerekir. Söz konusu süreç son derece yapaydır, aynı bir kitabın ortaya çıkması gibi.

Hayalgücünün ürünüdür ve gerçek hayattaki yerini alır. Sormamız gereken sorulardan biri bu formların ne kadar gerekli olduğudur.

Bir şekilde düzen kuran ilkelere ihtiyacımız var. Sosyal herhangi bir olguyu düşündüğümüz zaman bu formlar bize yardımcı oluyor.

Sanatta gördüğümüz özgürlüğü daha fazla gerçek hayata ve hayatın içindeki kısıtlamaların bir kısmını sanata taşıyabiliriz. Böylece bu biçimleri yeniden oluşturarak güçlü ve zayıf yanlarını daha iyi idrak edebiliriz. Bu nedenle biçimin sadece estetik olana ait olmadığını düşünüyorum.

Daha önce değindiğimiz gibi kitabın sonunda gücün sosyal hayatın içerisinde nasıl hareket ettiğine bakıyorsun. Güç ve biçimler bağlamında önermen nedir?

Etrafınızda düzenlemeler ve yapılar görmeniz baskıcı bir durum.

Ancak etrafımızdaki bütün yapılar her zaman baskıcıdır, her zaman özgürlüklere karşıdır gibi bir algı da mevcut. Bir açıdan bu doğru olabilir, bütün biçimlerin kendine has dezavantajları vardır.

Bizim yapmamız gereken ise hangi biçimlerin bizi organize ettiğini anlamak. Zira, biraz önce de bahsettiğim gibi, hepsinin baskıcı olduğunu düşünmek çok analitik bir yaklaşım değil. İkinci olarak ise bütün bu yapıların ne kadar katmanlı olduğunu görmemiz gerekiyor.

Daha önce verdiğim cinsiyet ikilisi aslında güzel bir örnek, cinsiyet konularını başka içerikler içinde konuştuğunuz zaman ne kadar katmanlı olduğunu görüyorsunuz. Temelde yapmak istediğim şey biçimi düşünürken analitik bir değerler dizisi oluşturmak ve formları her zaman kötü ve baskıcı şeyler olarak düşünmekten kaçınmak.

Bildiğimiz kadarıyla 2009 yılından beri HBO’nun meşhur dizisi The Wire üzerine kafa yoruyorsun. Bir tarafta yazdığın kitap son derece yoğun ve akademik önermelerle dolu. Diğer taraftan kitabın bir bölümünü bunun gibi bir televizyon

dizisine ayırmışsın. Neden böyle bir şey yaptın?

Her zaman yüksek ve popüler kültür arasında gidip gelerek kafamdaki sorulara cevap aramayı sevmişimdir. Sonuç olarak hedef akademik düşünce ile toplumun farklı kesimlerini birbirine bağlamak olmalı. Farklı kavramsal objelerle düşünebiliyor olmalıyız.

Düşünce aktivitesinin sadece bir alanda olabileceğini düşünmek baştan hatalı bir adım. Özellikle biçimler üzerine düşünürken bunu kesinlikle göz ardı etmemeniz gerekiyor. Çünkü biçimler her şeyi düzenliyor. Bu arada televizyon üzerine çalışan akademisyen arkadaşlarımızdan bazıları The Wire’ın popüler kültürün parçası sayılmayacağını çünkü dizinin televizyondaki diğer yapımlara göre çok daha sofistike olduğunu söylediler. Bir şekilde yine yüksek sanat objesi ile uğraşmış oldum sanırım.

Son olarak şunu söyleyebiliriz, biraz önce bahsettiğimiz bütün biçimler bireysel olarak hayatlarımızı da şekillendiriyor.

Bazen bunun farkındayız ve sahip olduğumuz yapılara, biçimlere sıkı sıkıya tutunmak istiyoruz bazen de hepsini kırıp geçmek… Bu kitabı yazdıktan sonra hayatı algılama biçimin değişti mi?

Kitabı yazarken, belki de tam ortasında, içime müthiş bir umutsuzluk ve keder düştü. Kitabın sonuna geldiğimde ise daha umutlu hissetmeye başladım. Şu anda, belki çok klişe ama, dünya gerçekten deliye dönmüş durumda. Umutlu hissetmek için pek bir neden yok.

Ancak yine de bizi baskı altında tutan şey ne? Bu mekanizmaları nerede bulabiliriz gibi sorulara cevaplar aradım. İnsan tabii bazen her şeyi kırıp geçmek istiyor ancak özgürlüklerimizi koruyacak kurumları nasıl oluşturacağımızı düşünmek de son derece geçerli bir soru. Avangart üzerine çalışırken kurumsal biçimlere nasıl ihtiyaçları olduğunu inceledim. Bütün kalıpları kırmak istemelerine karşın kendilerini tanıtmak için organize olmaları, reklam yapmaları gerekiyordu. Ne tarz örgütlenmelerin bizi daha özgür kılacağı sorusunu mutlaka sormalıyız.

XOXO The Mag

LIVE MUSICAL T EN ACCOMPANIM

sessizsinemagunleri.com T.C. Kültür ve Turizm Bakanlıg˘ ı’nın Katkılarıyla With the support of Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism

Kurumsal Ortaklar In Collaboration

Mekan Destekçileri Venue Partners

“Sinemanın Öncülerine Saygı” Bölüm Sponsoru “Ode To The Cinema Pioneers” Programme Sponsor

“Renkli Sessizler” Bölüm Ortag˘ ı Partner In “Fantasia in Color”

Radyo Sponsoru Radio Sponsor

Medya Sponsorları Media Sponsors

iSTANBUL SESSiZ SiNEMA GÜNLERi Destekleyenler Supporters

Tasarım 125

Design

Etkinlik ve Konaklama Sponsoru Event and Accomodation Sponsor

Organizasyon Organization

INTERVIEW/PEOPLE

ESRA TOKEL

Camın Yarını

Farkında değiliz belki ama, cam, hava ve su kadar hayatımızın pek çok yönünü kapsıyor. Paşabahçe Mağazaları’nın Genel Müdürü Esra Tokel ile Denizli Cam Fabrikası’nı birlikte gezerken yaptığımız sohbette camın ısıyla olan ilişkisinin sonuçlarını görüyor ve tek bir bardağın üretimine kaç kişinin katıldığını hatırlıyoruz. Siz de, onun neler anlattığını okurken bir saniye soluklanın ve elinizdeki çay bardağını tekrar gözden geçirin. Zira göründüğü kadar basit bir hikayesi yok. röportaj ela yeliz fotoğraf gökhan polat

XOXO The Mag

başlıklarının yanı sıra bir alametifarika olarak çay bardağını ve tabağını yeniden düşünmelerini istedik. Tasarımcılar ve cam ustalarımız, ana başlıkların tümünde bildik düşünce ve yöntemlerden cesaretle uzak durabilen, çok farklı estetik yaklaşımlar içeren ürünler tasarladılar. Daha evvel de birçok yerli ve yabancı tasarımcı ile işbirlikleri yaptık, fakat Omnia’nın farklılaştığı nokta ise ilk defa bir koleksiyonun çatısı altında bu kadar çok sayıda tasarımcının işlerine yer vermemiz oldu.

Sizce, camsız yapabilir miydik?

Cam, niteliğini kaybetmeden, sonsuz kere geri dönüştürülebiliyor, dolayısıyla pek çok kullanım alternatifi ile hem pratik hem de estetik anlamda ihtiyaçlarımızı karşılıyor ve karşılamaya her zaman devam edecek. Ayrıca hem otomatik ve yüksek adetlerde üretilebilme potansiyeline sahip hem de el imalatı ile tek tek üretilebiliyor. Bu da cam ile yapılabilecek ürünlerin çok farklı boyut, şekil ve görselliğe sahip olmasını sağlıyor. Ben camın büyüsüne inanıyorum.

Peki Çeşm-i Bülbül’ün hikayesi nedir?

Beykoz camcılığı, Sultan III. Selim döneminde cam sanayisinin geliştirilmesine yönelik çalışmaların sonucunda ortaya çıkmış, bu dönemde de Çeşm-i Bülbül camcılığın özelleşmiş bir türü olmuş. Bugün tek yapıldığı yer Denizli Cam Fabrikası. Türkçede bülbül gözü anlamına gelen Çeşm-i Bülbül adının kaynağı kesin olarak bilinmiyor. Fakat bu form, sıcak camın içine yerleştirilen renkli cam çubukların burulmasıyla oluşturuluyor ve elde edilen form bülbül gözlerindeki harelere benziyor.

Dolayısıyla da adının bundan geldiği düşünülüyor.

El üretimi camda usta-çırak ilişkisi çok önemli. Paşabahçe’de, bir çırak ortalama kaç sene sonra ustalığa ulaşabiliyor?

Cam ustalığı, ortalama 10 yıl süren, yetenek kadar sabır da gerektiren uzun ama değerli bir süreç. Bünyemizdeki tüm el imalatı ürünler, Denizli Cam Fabrikası’ndaki cam ustalarının ellerinden çıkıyor. Fakat Denizli Cam Fabrikası sadece bir üretim tesisi değil, aynı zamanda bağlı olduğumuz Şişecam Topluluğu’nun geleneksel camcılığı yaşatma misyonunu taşıyan bir okul. Camla çalışmak isteyen gençler, çıraklık okulumuzda aldıkları pratik ve teorik eğitimle üç yıl içinde mesleği öğreniyorlar. Üç yıl çıraklık yaptıktan sonra da sınavla kalfalık belgesi almaya hak kazanıyorlar.

Ustalık yolu da bu şekilde açılmış oluyor.

Paşabahçe Mağazaları’ndan bahsedersek, ilk mağazanızı İstiklal Caddesi’nde 1957’de açtınız. Ancak pek çok köklü mağaza oradan gitmek zorunda kaldı, malum, İstiklal Caddesi’nin yüzü değişiyor. Sizin için burada kalmak ne ifade ediyor?

Beyoğlu, perakende sektörüne adım attığımız yer olması nedeniyle bizim için çok özel. Sadece İstiklal Caddesi değil, tüm mağazalarımızın bulunduğu noktalarda değişen koşullara ayak uydurmaya çalışıyoruz.

Denizli Cam’da üretilen her ürünün el imalatı olması, elimizde tuttuğumuz bir su bardağına bile bakışımızı değiştiriyor.

Kesinlikle öyle. Bu işin içinde olduğum için, cam ev eşyası ürünlerine baktığımda sadece ürünü görmüyorum. O ürünün nasıl ortaya çıktığını biliyorum, dolayısıyla üretimdeki emeğin değerini çok iyi biliyorum. Basit bir su bardağının nasıl yaratıldığını gördüğünüzde, o, günlük yaşamımızda kullandığımız bir ürün olmaktan çıkıyor.

İlk yurtdışı mağazanızı da bu sene Milano’da açtınız. Yurtdışı ile ilgili planlarınız ve beklentileriniz nelerdir?

Bugüne kadar hep kendi mağazalarını açarak büyüyen Paşabahçe Mağazaları, yurtdışı için franchising sistemini de bir büyüme modeli olarak seçenekleri arasına aldı. Milano mağazamız ile de ilk yurtdışı mağaza yatırımımızı yapmış olduk. Aldığımız olumlu geri dönüşler ve bu olumlu deneyim, yurtdışında büyüme konusundaki motivasyonumuzu artırdı. Önümüzdeki dönemde Paşabahçe Mağazaları’nı her yıl yeni bir ülkeye taşıyarak yurtdışındaki büyümemizi sürdürmeyi hedefliyoruz.

Yeni koleksiyonunuz Omnia’yı da konuşalım.

Omnia, Çeşm-i Bülbül ile birlikte Beykoz işleri, kristal, nazarlık ve çay bardağı gibi Türk camcılığının sembolleri olan birçok ürünü kapsıyor. 18 tasarımcı tarafından yorumlanan ürünler modern bir yaklaşımla kültür ve tasarım arasında bir ilişki kuruyorlar. Sloganımız “Hayat iki bölümdür; geçmiş bir rüya, gelecek bir dilek”. Bununla, geçmişimiz ve geleceğimiz arasındaki ilişkiyi tasarım ve cam üzerinden kurmayı hedefliyoruz.

Pek çok tasarım fuarı gezdiğinizi varsayarsak, dünyada cam tasarımında ne tür yeni trendler görüyorsunuz?

2016’da bakır ve altın dokular, yeşil ve mavinin her tonu ve bu renklerin birbirine geçişli kullanımları öne çıkan trendler arasında. Bu trendlerin cama yansımalarını şimdiden Paşabahçe ürünlerinde de görülebilir.

Tasarlama süreci nasıl gelişti?

Tasarımın genel çerçevesini, gelenek ve kültürü kapsayan, ama yarını hedefleyen ‘Özgün Türk Camcılığı’ olarak belirledik. Tasarımcılardan Çeşm-i Bülbül, Beykoz, kristal-kesme, serbest şekil, nazarlık ana 127

INTERVIEW/PHOTOGRAPHY

PHEBE SCHMIDT

Plastik Elastik Fantastik Moda ve portre fotoğrafçılığı denince bildiğiniz veya gördüğünüz her şeye bir de buradan bakmanın vakti geldi. Phebe Schmidt, otoportresinden de belli olduğu gibi, kurguladığı fotoğraflarıyla güzellik kavramını alt üst etmeyi seviyor. Bunu yaparken renkleri büyük bir özgürlükte kullanıyor, prop’larla haşır neşir oluyor ve bize hiperrealitelerle dolu, pembeden yeşile, mordan sarıya, renk skalasındaki her tonun uyumlu bir uyumsuzluk içinde var olduğu bir dünya sunuyor. O her fotoğrafında bir kusur yaratmaya çalışadururken, biz ona sorularımızı yöneltiyoruz ve onun aklından neler geçtiğini öğrenmeye çalışıyoruz. röportaj seza bali fotoğraf otoportre/phebe schmidt

XOXO The Mag

dotCOMME x Phebe Schmidt, 2014

İşlerinden bahsederken plastiklik (plasticity) kelimesini kullanıyorsun. Tam olarak neden bahsediyorsun?

Kalıplanma, değiştirilme kapasitesine sahip olma ve plastik olma durumundan bahsediyorum. Fotoğraflarımdaki kişilerin dış görünüşlerini değiştirip, onları neredeyse gerçek dışı denilecek bireylere dönüştürdüğüm için de işlerimde bu terimi kullanıyorum.

Masahiro Mori’nin ‘Uncanny Valley’ hipotezi vardır, burada robotlar insanlara ne kadar çok benzemeye başlarlarsa, insanların, ilk başta onlarla duygusal bir bağ kursalar bile, kısa bir süre sonra robotları reddetmelerinden bahseder. Ben de çalışmalarımla bu hipotez arasında bir bağ kuruyorum. Benim yaklaşımım, gerçekle gerçek dışı arasındaki ilişkiyi irdeleyerek, güzellik ve ideal beden hakkındaki standart kavramları zorlamak ve bunları bozmak üzerine kurulu. Referanslarım arasında plastik mankenler gibi insan replikaları ve tabii Guri var; o, kadın bedeninin ‘mükemmel’ kopyası olan bir droid.

kompozisyona girmiş bir kusur kullandığım zaman -örneğin erimiş lateks havuzunun ortasında mükemmel bir şekilde ışıklandırılmış plastik bir ayakkabı, veya balıklar arasında yüzen pahalı bir çantareklamların doğasında olan yüzeysel ve yapay hikayeleri bozup onları sorguluyorum.

Birlikte çalıştığın bir set tasarımcısı var mı?

Hayır. Setlerimi kendim planlamayı, kurgulamayı ve yaratmayı seviyorum.

Stüdyonu tarif eder misin? Kafamızda canlandırdığımız, etrafta birçok renkli fon kağıdı, prop’lar ve mood board’ların olduğu...

Stüdyom aslında mekansal olarak çok basit bir alan; yüksek tavanlı, inanılmaz doğal ışık alan bembeyaz bir yer. Ama tahminiz doğru; prop’larla dolu bir bölüm var, burada peruklardan manken parçalarına kadar aklınıza gelebilecek her şeyi bulabilirsiniz. Ayrıca Star Trek kitaplarının da dahil olduğu bir referans kütüphanem var. Ve tabii sayısız renkli fon kağıdı.

Fotoğraflarında mükemmel olmama halinden mi ilham alıyorsun?

Hem evet hem hayır. Ben ilhamımı daha ziyade mükemmele karşı duyduğumuz hayranlıktan alıyorum. Bu yüzden de, mükemmel bir kompozisyon içerisindeki kusurları öne çıkarmayı tercih ediyorum.

Doğru, Star Trek’in renklerine hayran olduğunu biliyoruz.

Bilimkurgu sana nasıl ilham veriyor?

Bilimkurgunun, fütüristik, distopik, hiperreal ve sentetik kalitesini seviyorum.

Still life fotoğrafçılığının, portre veya moda çekimleriyle karşılaştırıldığında kendine has zorlukları var. Still life çektiğinde, bir reklam fotoğrafçısı gibi gözükmemek için kendine sınırlamalar koyuyor musun? Öncelikle reklam fotoğrafçılığından ilham aldığımı söylemem lazım, zaten reklamlarda gördüğümüz ışık kullanımını da oldukça sık tercih ediyorum. Kendime bir sınırlama koymuyorum ama tabii ki still life fotoğraflara farklı bir şekilde yaklaşıyorum. Nedensiz bir şekilde o

Portrelerinde insanları duygularından da arındırıyorsun.

Bu yaklaşımımla, çevremizin mükemmellikle olan takıntısına ve insanların kim olduklarına değil de, nasıl göründüklerine odaklanmalarına dair bir yorum yapıyorum. Örneğin modeller, adeta birer robot gibi ele alınıyorlar ve şekilden şekile sokuluyorlar. Ben 129

XOXO The Mag

Workshop, 2015

Another beautiful useless object, 2014

Secretly Susan, 2015

Secretly Susan, 2015

Autoportrait, Phebe Schmidt, 2015

gitmediğine dair bir his yaratmaya çalışıyorum. Bu oynamalar, fotoğrafı çekilen kişiyi daha az güzel yapmıyor, sadece fotoğrafa rahatsız edici bir katman ekliyor.

de bu kavramdan yola çıkarak duygu konusuyla oynamayı seviyorum. Bir örnek vermem gerekirse, en son Sui Zhen ile bir portre çekimi yaptık ve yüzüne tek bir sahte gözyaşı yerleştirdik. Fakat onun yüzünde üzüntü veya mutluluk yok, dümdüz, boş bir ifade var.

Bu kusurları yaratırken, amacın izleyiciyi rahatsız etmek mi?

Tam olarak değil. Benim istediğim bir tepki yaratmak, bu tepki fotoğrafın hissettirdiği rahatsızlıktan dolayı oluşsun veya oluşmasın, orası önemli değil. İzleyici zaten, baktığı fotoğrafın ona ifade ettiği şey üzerinden kendi hikayesini oluşturmaya teşvik olmuş oluyor.

Sen en son ne zaman ağladın?

Birkaç hafta önce. Gerçekten ağladım, bunlar sahte gözyaşları değildi.

Bir Hollywood reality yıldızının fotoğrafını çekecek olsaydın onu nasıl çekerdin?

Ah, bir bunu yapmayı gerçekten çok isterdim. Bu tabii kimi çekeceğime bakar ama çok meşakkatli bir set kurardım; her şeyin cam, plastik veya ahşap mobilyalardan oluştuğu, 80’lerden bir köşk odası yaratırdım. Ve o kişiyi, bu sürreal odanın ortasında sanki hiçbir şey olmuyormuş gibi en doğal haliyle çekerdim. Keşke!

Kullandığın canlı renkler fotoğraflarını daha sürreal ve ilginç kılıyor. Fakat fotoğraflarını çektiğin objeler günlük hayatımızda karşımıza çıkan şeyler. Burada nasıl bir tezat yaratmaya çalışıyorsun? Çok basit. Günlük hayatımızdaki sıradan bir şeyi ele alıp ona yeni bir anlam katmayı seviyorum.

Anti-güzellikten yana mısın?

Hayır. Bence çoğu kişi, güzel insanları, objeleri ve mekanları seviyor.

Güzelliğin arzulama ve elde etme duygusuna bağlı olan karışık bir kavram olduğunu düşünüyorum. Fakat, bence güzelliğin en enteresan yönü, onun ulaşılamaz ve kısa ömürlü olması. Bu kavramlar da zamanla, beni, neyin güzel olduğuna dair olan idealler ve algıları araştırmaya itti.

Fotoğraf tarihine baktığında, “Keşke bunu ben çekmiş olsaydım.” dediğin bir fotoğraf var mı?

Bilemiyorum, bu enteresan bir soru, bu konuda hiç düşünmemiştim.

Sanırım Dolly Parton’ın herhangi bir fotoğrafını çekmiş olmak isterdim. İnanılmaz bir yüzü var.

Peki senin çok güzel bir kadının fotoğrafını çekmen zor oluyor mu?

Daha evvel pek çok güzel kadının fotoğrafını çektim ve hiç zorlanmadım.

Bu tip çekimlerde, sadece gerçeğin bir temsilini göstermek istemediğim için, kompozisyona hiperreal bir açı eklemeye, ve bir şeylerin yolunda

Bir sanatçı konuşmanda dinleyicilerin karşısında oldukça çekingen gözüküyordun.

Kalabalık karşısında konuşmakta gerçekten hiç iyi değilim, ama bu kendimi fotoğraflarla daha iyi ifade ettiğim anlamına da gelmiyor. Fotoğraf çekmek benim için her zaman çok doğal bir süreç oldu.

131

INTERVIEW/MUSIC

NAUGHTY BOY SOUL-DRIVEN Söylemeden geçemeyiz: Naughty Boy’un hikayesi Türk filmlerinden çıkma klişesine cuk oturuyor. Birkaç yıl önce Londra’da yoksul bir mahalleden çıkmış bir garsonken şimdi yaptığı her şarkı listelerde hızla yükseliyor. Herkes Beyoncé ve Arrow Benjamin’le yaptığı ‘Running’den bahsetmeye başlayınca, onu yakından tanıma arzusuna yenik düşüp telefona sarılıyoruz. Sohbet umduğumuzdan çok daha eğlenceli geçiyor ve hayretle görüyoruz ki o anlatınca hiçbir şey kulağa klişe gelmiyor. röportaj evrim kaya fotoğraflar emi universal müzik türkiye’nin izniyle

XOXO The Mag

İlk albümün Hotel Cabana’yı audio-visual bir kavram olarak kurmuş olman çok ilginç. Başta yayınladığın fragmanlarda albümü bir film, kendini de onun yönetmeni olarak gördüğünü vurguluyorsun...

O kısmı her albüm için geçerli olacak bir şey değil, sadece ilk albüm öyleydi. Bütün albümü bir otel, her şarkıyı da o otelde bir kat gibi düşündüm. Bir yandan da aslında başarının metaforunu kuruyordum, başarılı oldukça üst katlara yavaş yavaş yükselirsiniz ya...

tanıdığını düşünüyorum. ‘Hotel California’nın yaptığı gibi ben de oteli şöhret kavramının bir sembolü olarak algılıyorum. Bu otele check-in yapabilirsin ama nasıl check-out yapacağın bambaşka bir hikaye... Şöhret kafanda canlandırdığın gibi miymiş?

Evet, tam da öyleymiş. Kaçınılması gereken bir şey. Bu yüzden fazla röportaj vermiyorum, fotoğraf çekimlerinden kaçınıyorum. En başından beri ünlü olmak gibi bir niyetim olmadı, benden ziyade şarkılarım ünlü olsun istiyorum.

Sonraki albümde buna devam edecek misin? İkinci albümün yine bir film gibi olacağını sanmıyorum. Ama herhalde onu da kavramsal bir bağlamda düşünürüm.

Ama Hitchcock’un cameo’ları gibi videolarında görünmeyi seviyorsun.

Hitchcock benzetmesi gerçekten olabilecek en iyi benzetme, ama onun kariyeriyle kıyaslanacak bir kariyere sahip olana kadar önümde çok uzun bir yol var. Yine de her videoda onun filmlerinde yaptığı gibi bir şekilde görünmeye çalışıyorum. Aslında ‘Running’de de görünmek istedim, ısrar da ettim ama yönetmen beni su altına sokuşturamayacağını söyledi. Balık kostümüyle girebilirdim halbuki.

Sinemayla bağlantılı düşündüğünü görselliği güçlü videolarından da anlıyoruz. Bu videoların yönetmenlerinin çalışma süreçlerine ne kadar müdahil oluyorsun?

Elbette onlarla bir işbirliği içine giriyorum. Şarkı sözlerini yazmam bu işbirliğinin ilk adımı, onlara bir çeşit senaryo vermiş oluyorum. Ama bir şarkı sözü farklı şekillerde yorumlanabilir. Mesela Running’i ele alalım. Yüzeyde koşmak kolaydır, bunu gösteren bir kısa film benim ilgimi çekmezdi. Ama videonun yönetmeni bana su altında koşma fikrini sununca çok heyecanlandım. Bir kadınla bir erkeğin suyun altında koşmaları çok daha güçlü bir metafordu. Başta birbirinizden kaçarsınız, ama geri geri koşarak pek çok zaman kaçtığınız yere geri dönersiniz.

Bence bu aşkı anlatan en basit, en güçlü imajlardan biri.

Hitchcock bir yolunu bulurdu bence.

Bu yüzden o Hitchcock, ben değilim.

‘La la la’ videosu yoksul bir çocuğu takip ediyor. Çok da içli.

Nereden çıktı bu?

O videodaki çocuk benim, çok net. Ben öyle bir dünyada büyüdüm. İşletme okuyup bırakmışsın. Müziğe yoğunlaşmak için mi?

Okuldan ayrılmış olmamın nedenleri yaratıcılık kaygımla ilgili. Okullar insana işin tekniğini, prodüksiyon koşullarını öğretiyor ama kafanın içindekini dışarı çıkarmak istiyorsan yardımdan çok zararları dokunuyor.

Beyoncé ve Arrow Benjamin’le çalışmak nasıldı?

Arrow Benjamin’in müziğini duymuştum ama onu iyi tanımıyordum. Yeni yeteneklerle çalışmak her zaman ilgimi çeker. Beyoncé’nin projeye dahil olması başlı başına bir olaydı. Herkesin çok ilgilendiği bir proje oldu, bu da herhalde parçanın çok güçlü olduğunu gösteren bir şey. Beyoncé parça konusunda çok rahat hissediyordu, bir Naughty Boy projesine dahil olmaktan memnundu. Ve ikimiz de insanlarla Arrow Benjamin’i tanıştırıyor olduğumuz için çok mutlu olduk.

Farklı sanatçılarla prodüksiyonları içeren bir albümün kişisel ve özgün olmasını nasıl sağlıyorsun?

Bir kere herkese eşitin gibi davranman lazım. Beyoncé aradığında onunla iki normal insan gibi konuştuk. İnsanlara yaptıkları işten dolayı saygı duyarsan onlar da sana saygı duyarlar. Öyle olunca da iletişim kanalları açılmış olur, ne yapmak istediğini tane tane, sakince anlatabilirsin. Bir de tabii Universal Music’le çalışınca her şey mümkün oluyor.

Hotel Cabana’ya Emeli Sandé’yle birlikte yaptığınız şarkılar damga vurmuştu... Çünkü bu işe birlikte başladık. 2009’da bir araya geldiğimizde ikimiz de şimdi olduğumuz yerde değildik, beraber büyüyüp ilerledik ve birlikte çalışmaya başladığımız ilk andan beridir de aynı kimyayı koruyoruz.

Birlikte çalışmanın hayalini kurduğun başka sanatçılar var mı?

Adele’le çalışmayı çok isterim. Bir de, bunu söylemek doğru mu bilmiyorum ama, genç ve kimsenin tanımadığı bir müzisyenken hep bir gün mutlaka Amy Winehouse’la çalışmak istediğimi düşünürdüm. Belki bir gün bir şarkısını yorumlayan bir şey yaparım.

Onda sana çekici gelen şey nedir? Çok basit: Dürüst bir sesi var. Söylediği şeylere inanıyorum. Ona ilk gördüğüm anda güvendim. Bazen insanlarla böyle büyülü ilişkiler kurarsınız. Hayatınıza hep birileri girip çıkar, öte yandan bazı şeyler hiç değişmez. Ben bizim ilişkimizin de sonsuza kadar süreceğine inanıyorum.

Sence birlikte çalıştığın sanatçılara göre tarzın değişiyor mu?

Bence bütün şarkılarımı birbirine bağlayan duygusal bir şey var. O biraz hüzünlü ama yine de umut dolu bir şey. Ama şarkılara bakınca bu Emeli için, bu Beyoncé’ye uyar diye düşünmem kolay oluyor.

Bir yerde Hotel California ile bir bağlantı kurduğunu anlatmışsın. Elbette o şarkı müzik endüstrisinin 1970’lerdeki durumuyla ilgiliydi. O günden bugüne çok şey değişti mi? İnanamayacağınız kadar çok şey değişti. Bence insanlar eskiden olup biten şeyleri çok çabuk unutuyorlar, aslında bu meslekle ilgili beni en çok korkutan şey de bu. Bu yüzden sonsuza kadar kalıcı olacak şarkılar yapmak istiyorum, düğün şarkıları, cenaze şarkıları gibi... İnternetin de etkisiyle unutkanlığımız kontrolden çıktı, bu korkulacak bir şey.

Kendi tarzını tanımlanı istesek?

“Soul-driven” derim. Müziğimi ruh yönlendiriyor ve herkesin onunla ruhları üzerinden ilişki kurduğunu düşünüyorum.

Bir sonraki albüm için Running dışında bir ipucu verir misin?

Biraz gerilere dönüp bakmak istiyorum. Janet Jackson’ı projeye dahil ettim mesela. Yine Kaiser’le bir şarkı yaptım, elbette Emeli de var.

Sanatçı ve tarzların eklektik bir buluşması olacak. Dar bir alanı aşıp müziğin her köşesini kapsamaya çalışıyorum. Ben insanlara seçme şansı vermeyi seviyorum, örneğin dilerlerse birkaç şarkımla ilgilenip albümle olan ilişkilerini bununla sınırlı tutabilsinler istiyorum.

Böyle konuşman biraz şaşırtıcı. Hotel Cabana ‘Hotel California’ kadar melankolik değil...

‘Hotel California’ benim hayatta en çok sevdiğim şarkı. Hotel Cabana’nın adı da kısmen buradan, tabii kısmen de o sıralarda garson olarak lüks bir otelde çalışıyor olmanın getirdiği ruh halinden geliyor. O otelde çalışırken çok fazla ünlüyle tanıştım. Tanıştım da denemez aslında, onlara kahvaltı servisi yaptım. Onlar benimle konuşmazlardı, ben sadece bir garsondum. Ama birine kahvaltı servisi yapınca onu iyi

Ne zaman çıkacak?

Bir sonraki single gelecek yıl gelecek. Belki bir ya da iki single daha yaparım. Albüm de ilkbahar-yaz dolayları çıkar diye düşünüyorum.

133

t端m端 marcus lupfer XOXO The Mag

FAST TALK

WITH

DOINA CIOBANU

Doğu Avrupa deyince aklınıza bol fotoğraflı turistik geziler ve modası geçmeye yakın etnik dokunuşlar geliyorsa henüz Doina Ciobanu ile tanışmamışsınız demektir. Golden Diamonds adlı web sitesinde farklı kültürleri buluşturan, farklı sosyal ağlarda giderek artan takipçi sayısına ulaşan bu yeni dijital yıldız ile tanışma zamanı. interview koray caner photography alina negoita styling dasha kova hair yusuke morioka makeup josie chan styling assistant holly chapman

t端m端 louis vuitton

kazak peter pilotto etek peter pilotto bot nicholas kirkwood x peter pilotto

Doina, şu anda neredesin?

Londra’da, evimdeyim. Son iki haftayı New York ve Paris’te geçirdikten sonra sonunda evde olmak gerçekten çok iyi hissettiriyor. Bunca zaman sonra kendi yatağımda uyuyacak olmanın verdiği heyecanı tarif etmem mümkün değil.

Neden evinden bu kadar ayrı kaldın?

H&M ve Balmain işbirliği sürecinde gerçekleştirdiğim özel çalışmalar için birkaç günlüğüne New York’ta kalmam gerekti. Paris ise çok daha özel bir sebepten takvimime girdi. Anneannemi hayatında ilk defa bu büyülü şehri ziyaret etmesi için ikna ettim. Kendisine annem de eşlik etmeye karar verince ailemizin kadınları, üç nesil birlikte, Paris’te keyifli bir hafta geçirdik.

Londra’dan evin olarak bahsettin; gerçek evin burası mı?

Aslında Moldova’da doğdum ve büyüdüm; ancak, ne mutlu ki artık Londra’ya “evim” diyebiliyorum.

insanların sürekli trendleri takip etmeleri gerektiğine inanmaları anlamına geliyor. Benim içinse trendleri takip etmek kadar kendi stilini yaratmak ve bunun devamlılığını sağlamak da önemli. Trendler, belirli isimler tarafından topluma sunulan ve uygulanmasında diretilen kavramlar; stil ise içgüdüsel olarak geliştirilen ve kendimizi yansıtmamızı sağlayan bir araç. Kendi kişisel stilinizi olgunlaştırırsanız, herhangi bir şeyi kaçırmış gibi hissetmez, ve dolayısıyla bundan korkmazsınız.

Etek mi? Pantolon mu?

“Pantolon üzerine giyilmiş bir etek.” cevabını kabul eder misin? Sıradışı bir şekilde kişisel stillerini ortaya koyan cesur kadınları takdir etsem de kendim böyle bir şeyi hiç denemedim. Genellikle pantolonları, özellikle bol kesimli takım elbise pantolonlarını tercih ediyorum. Çabasız bir şekilde şık, rahat ve cool olduklarını düşünüyorum.

Moda haftalarına katılıyor musun?

Tabii ki. Paris Moda Haftası’ndan henüz döndüm. En azından bedenen döndüm; ruhum hala orada.

Kendini tanıtırken “Volga’dan Thames’e kadar moda kültürü” gibi bir açıklama kullanıyorsun. Yaşantının özeti bu mu?

En azından fiziksel olarak gerçekleştirdiğim yolculuk bu şekildeydi.

Kimliğim ve kişiliğim de bu yolculuk sayesinde şekillendi. Eski bir Sovyetler Birliği ülkesinde büyümüş olmamdan dolayı Rus kültüründen yoğun bir şekilde etkilendiğimi inkar edemem. Ancak ailemin dünyanın farklı şehirlerine seyahat etmek ve yeni kültürlerle buluşmak konusundaki merakı ve heyecanı sayesinde Batı Avrupa’da bir hayli uzun zaman geçirme şansı yakaladım. Avrupa’nın doğusundan batısına kadar pek çok farklı kültürü deneyimleyince hepsiyle ilgili farklılıkları da keşfetmiş oldum. Bu nedenle, seyahat ettiğim her ülkenin kültüründen dokunuşları, kendi gardırobumdakilerle buluşturarak özgün bir stil yarattığıma inanıyorum.

Bütün bunlardan etkilenerek şekillendirdiğin gardırobunda elini ilk attığın parça hangisi?

Kesinlikle 12 cm topuklu Christian Louboutin Pigalle ayakkabılarım. Bir takım elbise, denim pantolon veya bir etek; ne giyersem giyeyim benim için şıklığın tanımı onlar. Parlak kırmızı tabanlar, baştan aşağı siyah bir kombine ayrı bir hava katıyor.

Evden çıkmadan önce yaptığın son şey nedir?

Boynuma ve bileğime birer damla Tom Ford Tobacco sıkmak.

Yüksek topuklular mı? Düz tabanlılar mı? Şüphesiz, yüksek topuklular. Düz tabanlı ayakkabılarımı da çok seviyorum; spor ayakkabılarım veya botlarımın içinde fazlasıyla rahatım.

Ancak yüksek topukluların beni daha şık ve kendine güvenen bir kadın haline getirdiğini hissediyorum.

Dijital dünyaya nasıl adım attın? Başarını neye borçlusun?

Yıllar önce bir blogla başladığım dijital yaşantımı, yeni çıkan ve trend olacağına inandığım diğer dijital platformlarda da öncü şekilde yer alarak devam ettiriyorum. Instagram ve Snapchat gibi son dönemlerde popüler olan uygulamalarda yer alan ilk Doğu Avrupa kullanıcılarından biri olarak kolayca fark edildim ve çok kısa zamanda dünyanın her yerinden geniş bir takipçi kitlesine ulaştım. Her gün karşımıza çıkan onlarca yeni uygulama, platform, girişim varken kendim için en uygun olanları seçiyorum ve enerjimi onlara yönlendiriyorum. Bence bu dünyada başarının anahtarı, bir adım sonra neyin kullanıcılar tarafından sahiplenileceğini tahmin edebilmek ve ona göre adımlar atmak.

FoMO (bir şeyleri kaçırma korkusu) hakkında ne düşünüyorsun?

Gardırobuma eklemek istediğim bir parça indirime girerse ve ben kaçırırsam diye çok korkuyorum. Şaka bir yana, kadınların moda söz konusu olunca herhangi bir şeyi kaçıracaklarını sanmıyorum. FoMO, bazı

Geçmişte yaşamış bir isimle stil değiş tokuşu yapsan bu kim olurdu?

Stiliyle aşk yaşadığım o kadar çok kadın var ki. Brigitte Bardot, Jane Birkin, Audrey Hepburn gibi isimleri listeye ekleyebilirim. Tabii listenin başında yarı-maskülen bir seksapelin sözlükteki karşılığı olan Katherine Hepburn yer almalı.

Son dönemde hangi markalarla ne tür çalışmalar yaptın?

Bu sezon, henüz sezonun ortasına bile gelmemişken, çok sevdiğim markalarla yan yana gelebildiğim için kendimi çok şanslı hissediyorum.

Versace Versus video kampanyasının tanıtım sürecinde dijital elçi olarak yer aldım, Paul Smith ile geçtiğimiz sezon başlattığımız #asuittotravelin kampanyasına devam ettim, az önce de bahsettiğim gibi New York’ta gerçekleşen H&M x Balmain etkinliğine katıldım; en çok heyecanlandığım ise James Bond Spectre filminde Lea Seydoux’nun giydiği elbiseyle gerçekleştirdiğim çekim oldu.

Dijitalleşen moda dünyasının geleceğinde neler var?

Tıpkı moda dünyasında olduğu gibi, dijital dünyada da insanlar “en yeni” neyse onun peşindeler ve olan biteni çabucak öğrenmek istiyorlar.

Bu “en yeni” ise, genellikle mobil uygulamalar arasından çıkıyor; önce Instagram, sonra Snapchat, şimdilerdeyse sektörün farklı denemeler yaptığı Periscope. Buna rağmen dijitalleşen moda dünyasının yakın geleceğini bir uygulamanın şekillendireceğini düşünmüyorum. Geçtiğimiz birkaç yıl, moda dünyasının dijital dünyayı anlamaya ve olan bitene ayak uydurmaya çalıştığı bir dönemdi. Markalar, değerlerini en iyi şekilde yansıtabilecek dijital kişilikleri bulmak ve dijitalin farklı kanallarına uygun içerik üretmek konusunda çözümler arıyordu. Önümüzdeki yıllarsa sektörün kanaat önderlerinin mevcut dijital platformları nasıl kullandıklarını gözden geçirdikleri bir dönem olacak. Herhangi başka bir mobil uygulamanın patlamasından ziyade, mevcut platformlarda sıradışı uygulamalara şahit olmaya hazırlanın.

En sevdiğin sosyal ağ hangisi?

Instagram. Yaşattığı görsel hazzı başka bir sosyal ağda bulmak mümkün değil. Fakat zaman içerisinde “Instagram’a uygun fotoğraf çekmek” gibi bir kurgu dünyaya yaklaştığımız için Instagram’ın gerçekliğini yitirmeye başladığını düşünüyorum. Gerçek hayatı bire bir yansıtan, o göz alıcı fotoğrafların arkasında olup biteni doğrudan paylaşmayı sağlayan Snapchat’i daha ilgi çekici bulmaya başladım. İnsanları takip etmesen de profillerine bakıyor musun?

Eğer bir takipçimin profil fotoğrafındaki saç ve makyajı dikkatimi çekerse kendisini takip etmesem bile zaman zaman profilini açıp bakıyorum.

Sanırım bunu en masum haliyle “stalk” sayabiliriz.

XOXO The Mag

kaban peter pilotto ayakkab覺 nike

端st kenzo pantolon kenzo k端pe vicki sarge

t端m端 louis vuitton

BRIEFS

Çizgi romanlarım ise üzerinde çalıştıkça gelişiyor diyebilirim, sayfa etrafına çok fazla not ekliyorum kendime rotasyon belirliyorum. İlk başta ince siyah kalemle çizim yapıyorum, ki bu kısım beni en zorlayan ve en çok sabır gerektiren bölüm, sonrasında ise yapmış olduğum çizimlere renk ekliyorum. Genelde, her şey bittikten sonra, yapmış olduğum işten keyif aldığım bilinciyle en iyisini yaptığıma ikna oluyorum.

düşünüyorum. Bununla beraber teknik olarak büyüleyici derecede en ince ayrıntıya giren çizimleri kişisel olarak başarılı buluyorum. Üzerinde çalıştığın çizim ne zaman bitmiş oluyor? Çizilmiş her detayda renklendirme işlemi yapılmışsa bitmiş diyebilirim.

Çizimlerinde farklı yüzeyleri/desenleri kaotik ve melodik bir şekilde uygulama yeteneğin var. Bu dengeyi nasıl yaratıyorsun?

Uzun zaman Op­Art ve desenler üzerinde çalışmış olduğum için optik ilüzyon ve algıda tekrarlar yaratan çizimler yapabilme becerim var. Bu yüzden, resimlerim içersinde denge oluşturmak zor olmuyor.

Tercihen siyah ve ton geçişi olmayan renklerle çizim yapıyorum.

XOXO ID JOE TALLARICO Sanatçı Bir günün nasıl geçiyor?

Haftaiçi her gün arşiv foroğrafçısı olarak çalıştığım Chicago Sanat Enstitüsü’ndeki Burnham Kütüphanesi’ne gidiyorum. Eve döndüğüm zamanlarda ise stüdyomda çalışmaya devam ediyorum, haftasonlarım da aynı şekilde stüdyoda geçiyor.

Ayrıca, Trubble Club isimli bir çizgi roman grubuna üyeyim, birlikte vakit geçirmek ve fikirlerimizi paylaşmak için gruptakilerle sık sık buluşuruz.

Zamanımı nasıl geçridiğim elimde çalıştığım projeyle alakalı olarak da değişiyor diyebilirim.

Eğer sadece tek bir renk ile çalışman gerekse tercihin hangisi olurdu?

Tek bir renk ile çalışabilir miyim bilmiyorum çünkü renk, çizgi roman içerisinde görsel oyunun önemli bir parçası. Son zamanlarda turuncu tonlarıyla çalışmayı tercih ediyorum ve bir sonraki çizgi romanım için açık renk mor bir sayfanın üzerine koyu mor ve siyah çizimler yapma düşüncesindeyim.

Sence iyi bir çizgi roman nasıl olur? Şu an Lumpen dergisinde çizgi roman editörüyüm ve üçüncü sayımızı çıkarıyoruz, her daim içerisinde olduğum için başarılı bir çizgi romandır demek doğru olmayabilir ancak dışarıdan aldığım tepkilere göre galiba iyi bir iş yapıyoruz. Çizer olarak topluma farklı bir yorum veya bakış açısı kazandırmak istiyorsanız bunun doğru bir motivasyon olduğunu

Etrafında sanatını icra etmeni teşvik eden ne gibi motivasyonlar var?

Müzenin kütüphanesinde çalışıyor olmanın etkisi eserlerimde oldukça fazla. Etrafımda sürekli olarak farklı kitaplar var ve ağırlıklı olarak sanat tarihi üzerine araştırma yapıyorum. Ayrıca, eskicilerde ve pazarlarda vakit geçirmeyi seviyorum, dolaşırken gördüğüm farklı objeleri topluyorum. Bir gün topladığım oyuncak, kitap, plak ve başkalarına ait sanat eserlerini bir çatı altında toplamak gibi bir fikrim var. Çizgi romanlarında başlıkları neye göre belirliyorsun?

Genellikle başlıklara tek başıma karar vermiyorum ama kaleme almış olduğum bazı serilerde başlıkları kendim seçtim. Mesela ‘The Hairless Who’ serimin adının arkasında 20’li yaşlarımda tüylerimi döken Alopesi hastalığımın hikayesi var.

Bir çizime başlamadan önce kaba hatlarıyla bir karakter mi yaratmaya başlıyorsun, yoksa her şey zaman içerisinde mi ortaya çıkıyor?

Her zaman yanımda çizim defteri ve kalem taşıyorum ve gün içerisinde aklıma gelen fikirleri burada topluyorum.

Zaten tüm çizimlerimin hikayeleri bu defterden çıkıyor. Resimlerim genellikle portre ile başlıyor, ve önceden biriktirdiklerimin arasından canlanıyor.

360 DERECE SES Bang & Olufsen’in senelerdir üzerine çalıştığı BeoLab 90 artık satışta.

Active Room Compensation teknolojisi ile üretilen sistem, odanın içerisinde bulunan mobilyaların, hoparlörün yerleştirildiği açının ve sizin ona olan mesafenizin, sesin dağılımını etkilememesini sağlıyor ve 360 derece tasarımı ile, sesi odanın her tarafına yayıyor. BeoLab 90, foksiyonu dışında geometrik tasarımı ile de, salonunuzda sergilemekten çekinmeyeceğiniz bir obje.

XOXO The Mag

MAPS TO THE STARS

BOY.FRIEND

Rita Ora’nın adidas Originals’la geçen yıl başlayan işbirliğinin sonucu olan yeni koleksiyon, şarkıcının kendi stili kadar iddialı. Çiçek desenleri ve pop art referanslarıyla dolu ilkbahar ve yazın ardından 2015 Sonbahar koleksiyonunda daha maskulen ve işlevsel bir estetikle beraber uzay teması göze çarpıyor. Siyah ve beyaza, ara sıra da olsa sarı, kırmızı ve mavi eşlik ediyor. Ora’ya uzay temalı bir koleksiyonun ilhamını son zamanlarda gelen geometri ve astronomi merakının yanı sıra sırtına yeni yaptırdığı bir yıldız haritası dövmesi vermiş.

MAKEUP TO GO

Saatin kaç olduğuna telefonlarımızın dijital ekranlarından bakmaya alışık olabiliriz, ama bir aksesuar olarak saatlerin bileklerimizde yerlerini korumaya devam edeceklerinden şüpheniz olmasın. En son 2000’de, J12 modelinden sonra ilk büyük saat lansmanını yapan Chanel, 15 senelik arayı, Boy.Friend modeli ile kapatmayı hedefliyor. Timsah deri kayışlı Boy.Friend, 18 karat bej ve beyaz altın, pırlantalı ve pırlantasız çerçeveli kadraj seçenekleri sunuyor. Siyah kayışı fazla maskülen bulanlar, görünümü, Chanel’in popüler oje renklerinde sunulan kayışlarla yumuşatabilirler.

RODARTE X & OTHER STORIES

Estée Lauder ikonik likid fondöteni Double Wear ile gün boyu yanımızda olabilmek için ailesine Double Wear Makeup To Go adını verdiği yeni üyesini kattı. Bu yeni ürün altı farklı renk seçeneği, üç nemlendiricili yeni formülü ile hyalüronik asit, gliserin ve muru muru yağı içeriyor. Bu özelliklerin yanında ürünün asıl amacı yoğun geçen bir günün içerisinde ihtiyaç duyduğumuz her an ona ulaşabilmemizi sağlamak. Bunu da yeni tasarlanan kompakt ambalajı ile mümkün kılıyor. Böylelikle her kadının, kurtarıcı fondötenini çantasında, elinin altında güvenilir bir şekilde ve tabii makul bir miktarda yanında taşıma şansı var.

Gözlerinizi kapayın ve Laura ve Kate Mulleavy’nin, Rodarte ile yarattığı silüeti tahayyül edin. Serbest çağrışımın işe dahil olduğu noktada, şanslıysanız H&M’in kanatları altından yükselen & Other Stories aklınızı çelecek. En azından, 2016 baharında yaşanacakların bir ön izlemesine kendinizi hazırladınız. Lykke Li ile yaptığı işbirliğinden sonra & Other Stories, Rodarte ile bir araya geliyor. Ready-to-wear parçalar, ayakkabı ve aksesuardan oluşacak kapsül koleksiyon için bir süre daha beklemeniz gerekecek.

DAILY REVIVING CONCENTRATE

AÇIK AÇIK

Kiehl’s’ın her ürününde, ambalajı açtığınızda, baskın bir malzemenin varlığını -bundan hiç rahatsız olmadanhissediyorsunuz. Onarıcı gece yağına alternatif yeni ürün Daily Reviving Concentrate’de de botanik yağları bir arada hissetme sanşınız var. Ayçiçeği, tamanu ve zencefil kökü yağları cildin savunma sistemini destekleyerek, nemini yitirmiş yorgun ve donuk cilde canlılık getirme özelliğine sahip. Ve günlük bakım rutininizin kalıcı parçası olmaya da aday.

Defne Koz’un Bernhardt Design’la yaptığı ilk işbirliği olan Laine, az teknolojiyle bolca geleneksel zanaat inceliğini bir araya getiren bir bar taburesi.

Paslanmaz çelik ayakların üzerine yerleştirilen masif ceviz taban, bağlantı yerlerini gizlemek yerine açık edecek şekilde tasarlanmış. Tıpkı tektaşını kavrayan metal bir yüzük gibi...

145

BRIEFS

KUŞBAKIŞI AVUSTRALYA Uluslararası Uzay İstasyonu’nda görev alan astronot Scott Kelly, Mart 2016’ya kadar sürecek yolculuğunda Avustralya’nın coğrafyasını 400 km mesafeden fotoğraflayıp Twitter hesabından paylaşıyor. Tamamen soyutlaşan coğrafya, fosforlu dağları, damarları andıran mavi nehirleri ve devasa gölleri ile ne kadar farklı renk ve dokuya sahip olduğunu, belki de şahsen deneyimleme şansımız olmayacak bir bakış açısı ile bize gösteriyor. Kelly’nin fotoğraflarının tümünü görmek için, #YearInSpace hashtag’ini takip edebilirsiniz.

SOLITAIRE Hatırlarsınız; Instagram, Candy Crush ve bilumum akıllı telefon aplikasyonlarından önce, bilgisayarda Solitaire oynayarak vakit öldürürdük. Maziye nostalji duyanlar, şimdi bu alışkanlıklarına gerçek hayatta devam edebilecekler. Solitaire’in 25. yıldönümü vesilesiyle üretilen Solitaire Cards, oyunun orijinal tasarımcısı Susan Kare tarafından tasarlandı. İlk Macintosh bilgisayarın ekran grafiklerini ve dijital font tasarımını da yapan Kare, Solitaire Cards’da da, bilgisayarda rastladığımız pikselli görüntüsünden ödün vermiyor.

ORTAÇAĞ KOKUYOR Dante’nin İlahi Komedya’sının ilham verdiği sayısız esere eklenen yeni halka epey nadide, zira bir filmden, tiyatro uyarlamasından ya da besteden değil, bir kokudan söz ediyoruz. Kokularında, Ortaçağ edebiyatından aldığı ilhamla, tutku, aşk, günah, erdem, ahlak ve insanlığı konu alan Tiziana Terenzi’yi, Dante’nin İlahi Komedya’yı yazdığı topraklarda bir kalede yaşayan Terenzi ailesi yarattı. Son kokuları V Canto, Dante’nin büyük aşkı Beatrice’ye olan aşkının yüzyıllar sonra duyulan bir yankısı. Üst notalarlarda amber, pelesenek yağı ve kaşmir, orta notalarda vanilya, sardunya, ylang ylang, sandal ağacı, alt notalarda ise laden reçinesi, vetiver, paçuli ve misk var.

CARDBOARD LEXUS Scales and Models tasarım stüdyosu, LaserCut Works ile güçlerini birleştiriyor ve Lexus IS3000h kopyasını kartondan üretiyor. Origamiden esinlenen tasarımcılar, lazer kesim teknolojisi ve arabanın orijinal CAD çizimini kullanarak, koltuk kıvrımlarından tekerlek göbeğine kadar her detayını aynı şekilde üretmekte hiç zorluk çekmiyor, ve üç aylık bir çalışma sürecinden sonra bir ton karton kullanarak Lexus IS3000h’i bir araya getiriyor. 1.700 adet 10 milimetre kalınlığındaki kartondan oluşan araba, içindeki elektrik motoruyla ve LED ışıklarıyla karton olması dışında bildiğiniz Lexus.

XOXO The Mag

beni, yapması gereken her şeyi yapmış bir tasarımcıya dönüştürmüyor. Sadece bu sektörde iyi bir başlangıç yapmış oluyorum, hepsi bu.

Vivienne Westwood’la çalışmış olmak, modaya bakış açını nasıl etkiliyor?

Onunla çalışmak gerçekten inanılmaz bir deneyimdi. Modaya bakış açımdan ziyade, kendisi, benim stilimi daha çok etkiledi.

Vivienne Westwood için, kendi stilini modaya adapte etmek için uğraşmayan yegane tasarımcı diyebilirim ve bu özelliğinden bir parça alabildiysem, başka bir şeye ihtiyacım yok demektir. Bence bu özelliği onun tasarımlarını zamansız ve asi kılıyor.

XOXO ID JULIA SEEMANN Tasarımcı En son ne zaman iyi bir skinny jean satın aldın?

Gerçekten hatırlamıyorum, ideal bir skinny jean bulmak o kadar zor ki.

Sanırım bu yüzden son zamanlarda boyfriend jean’lere ve eteklere daha çok ilgi duyuyorum.

Tasarımlarını ready-to-wear parçalar olarak mı değerlendiriyorsun?

Koleksiyondaki bazı parçalar fazla absürd olsalar da, tasarımlarımın sokakta giyilebilecek kadar genç ruhları olduğuna inanıyorum, ki bence bu durum oldukça modern bir koleksiyonu işaret ediyor. Her tasarımcının bir numaralı klişesi gibi, ben de sınırları zorlamaktan zevk alıyorum ve bu beni sıradışı tasarımları giyilebilir hale getirmeye yönlendiriyor.

Peki geometrik formlar oluşturmak için neden sert kumaşları tercih ediyorsun?

Koleksiyona hakim olan bir kontrast yaratmak istediğim için. Oluşturduğum silüet oldukça feminen bir duruşa

sahip. Bunu da kullandığım materyalle sertleştirmek istiyorum.

Koleksiyonu hazırlarken ilham kaynağın ne oldu?

Sanat ve müzik benim için her zaman en büyük ilham kaynağı oldu.

Konstrüktivizm, sürrealizm ve Dadaizm, koleksiyonu hazırlarken beni derinden etkileyen akımlar. Sanat ve müzik, tasarım sürecinde beni daha özgür kılıyor. Bu süreç bittiğinde ve gözümü açtığımda kendimi bambaşka bir yerde, bambaşka bir tasarım ile buluveriyorum.

Bu astral seyahatte kulağımda mutlaka 80’lerden ya da 90’lardan dark wave müzik oluyor.

24 yaşında ilk defileni hazırladın ve koleksiyonunu tanıttıktan birkaç gün sonra Rihanna, başka bir defileye giderken bu koleksiyondan parçalar giyiyordu. Bu olaydan sonra kendinle böbürlendiğin oldu mu?

Kesinlikle hayır. Tabii ki kendimle gurur duydum ve arkadaşlarımla bu konu hakkında inanılmaz komik espriler yaptık ama nihayetinde daha önümde çok uzun bir yol olduğunun farkındayım.

Rihanna’nın benim tasarımımı giymesi

Zürih moda sektörüne girmek için ideal bir şehir mi?

Londra ya da New York gibi kaotik bir şehir olmadığı için kafamı çok daha rahat toplayabiliyorum ve bu bana çalışma alanı yaratıyor. Tabii ki Zürih ya da daha genel bakacak olursak, İsviçre, modanın başkenti değil ve öyle olmak gibi bir çabası da yok. Ama tabii günün birinde elbet ben de diğer tasarımcılar gibi, bir moda başkentine taşınıyor olacağım.

Günlük hayatında kendi tasarımlarını giyiyor musun?

Hayır. Sanırım tasarımlarımı en çok eleştiren insan ben olduğum için, onları giymeye cesaret edemiyorum.

Tasarımcı olmasaydın bugün ne yapıyor olurdun?

Muhtemelen bir dedektif olurdum, eski sevgililerimin peşine düşerdim ve onları yeni sevgilileriyle fotoğraflayıp, komplo planları kurardım. Oldukça fazla meraklı bir insanım.

Favori süper kahramanın kim?

Grace Jones.

Peki bir süper gücün olsaydı, bunun ne olmasını isterdin?

Kendini dört farklı parçaya bölebilme ya da klonlama yeteneğim olsun isterdim.

NOW AND THEN ATEŞ, SU, TOPRAK, SİZ Mimar Natascha Madeiski ve takı tasarımcısı Linnie McLarty’nin işbirliğinden doğan Now and Then isimli saklama kapları koleksiyonu, geçmişi ve günümüzü bir araya getiriyor.

Beyrut’taki arkeolojik bölgeleri ziyaret eden tasarımcılar, ilhamlarını orada karşılaştıkları biblolardan alıyor. Seramik ve pirincin bir arada kullanıldığı kaplar, yeşil, gri, somon ve beyaz renklerde ve çatal, kaşık ve süzgeç gibi el yapımı pirinç malzemelerle birleşiyor.

Hem fonksiyonel hem estetik olan bu tasarım nesneleri, mutfağınızda da yer alabilir, süs eşyası olarak salonunuzda da.

147

Tohum Design’ın 2015 Sonbahar-Kış koleksiyonu dünyanın dört köşesindeki şaşılacak yerlerden esinlendi. Nil Nehri, Gobi Çölü, Andes’in dağları ve Calusa’nın yerli halkı deri ve gümüşün el işçiliğiyle birleştirilmesi sonucu ortaya çıkan bileklikler insanoğlunu binlerce yıl öncesine bağlayan mirasın son halkası olma iddiasında. Ve koleksiyon, her şeyin kaynağı su ve topraktan gelen bir mesaj gibi.

BRIEFS

DUMANLI YA DA DEĞİL Bobbi Brown’ın Greige Collection’ı, sonbahara uygun toprak tonlarını bir araya getiriyor.

Sınırlı sayıda üretilen Greige Eye Palette’de dumanlı tonlardan, ışıltılı Twinkle Sparkle’a kadar altı farklı far seçeneğine bir arada sahip olmak mümkün. Sonrasında hem dumanlı bir görünüm hem de düz çizgiler için göz makyajına Intense Pigment Eye Liner’la ya da Dual Ended Eye Liner ve Smokey Eye Line Brush’la devam edebilirsiniz. Koleksiyonda ayrıca kalem formatında Long Wear Cream Shadow Stick ve sonbahara uygun Greige ve Smokey Topaz renklerinde ojeler var.

MIRRORLESS Leica, yeni modeli Leica SL ile, dünyanın ilk elektronik vizörüne sahip, aynasız bir profesyonel fotoğraf makinesi üretti. Son teknoloji EyeRes vizör, deklanşörden parmağınızı çekmeden önce, fotoğrafı size alan derinliği ve pozlama gibi teknik ayarlarıyla birlikte gösteriyor ve son kararı vermenize yardımcı oluyor. 24 megapiksel ile mükemmel keskinlikte fotoğraflar çekebileceğiniz makinenin gövdesi tamamen alüminyumdan oluşuyor. Leica SL, saniyede 11 fotoğraf çekme kapasite özelliğiyle de, size klasiklerden vazgeçmemeniz için bir neden sunuyor.

İKİ YÜZYILIN PERİLERİ Muses geçen iki yüz yılın en önemli eserlerini onlara ilham veren kadınlar üzerinden hatırlıyor. Man Ray’in modeli, ilham perisi ve sevgilisi Lee Miller, Picasso’nun esin kaynağı ve aşığı Dora Maar, Ezra Pound ve T.S. Eliot’ın da aralarında bulunduğu bir grup 20. yüzyıl yazarı ve sanatçısını etkileyen Nancy Cunard ilk akla gelenler. Rizzoli’den çıkan kitap fotoğraflar ve biyografileriyle küçük çaplı bir sanat tarihi ansiklopedisi tadında.

ÜÇ YENİ TIFFANY Tiffany & Co. Atlas koleksiyonunun üç modeli, klasik güneş gözlüklerini yeniden yorumluyor. Butterfly, gümüş renkli metallerle parlak gri renkteki siyah asetat lensleri bir araya getirirken, Aviator 18 ayar metal çerçeve, Cat Eye ise altın renkli metal ve Tiffany Blue süslemeleri kullanıyor. Camları yüzde yüz UV korumasının yanı sıra yansıma önleyici özelliğe de sahip olan gözlükler, her görünüme uyacak kadar klasik ama bir yandan da odanın bir köşesinden kendini belli edecek şekilde tasarlanmış.

LE LABO NOIR 29 Le Labo’nun en yeni aile üyesi Thé Noir 29 ile tanışın. Adından mütevellit, siyah çay esansı üzerine kurulan bu karmaşık yapı, çay yapraklarının üzerine bergamot, incir, vetiver, sedir, odun ve misk notalarını ekliyor. Bu çok bilinmeyenli denklemin karşılığı, marka tarafından tütünsü bir koku olarak tasvir ediliyor. Thé Noir 29, parfüm, losyon ve vücut jelinden oluşuyor.

XOXO The Mag

VILEBREQUIN IN ASPEN

WILD AS LEATHER

Yaz aylarının son bulmasıyla mayolarınızı, gardırobunuzun görünmeyecek, kuytu raflarına kaldırdıysanız, birazdan okuyacağınız satırlar sizi mutlu edecek. Vilebrequin, mayo tasarımına ek olarak, ilk kışlık koleksiyonunu hazırladı. Aspen adını verdiği koleksiyonda, après-ski kıyafetleri, yelekler ve çift taraflı giyilebilen parçalar yer alıyor. Adından anlayacağınız üzere her bir parça markanın hayalindeki Aspen’i taşıyor.

Sadece safari gezisinde olduğunuzu düşünmenizin ötesinde çevrenizin nasıl koktuğunu da hayal etmeye çalışın. Beş duyudan dördünü saf dışı bırakan Memo Paris’in yeni parfümü African Leather, doğayı sadece kokusuyla hissetmemizi istiyor.

Kakule, fil hortumu, bergamot ve safran bir araya gelerek, altın ve siyah şişesinin yarattığı lüks algının içerisinde hayata karışıyor.

PS PINS 90’lara geri dönerseniz, ceketlerinizin yakalarına ve sırt çantalarınıza taktığınız rozetleri hatırlayacaksınız.

Proenza Schouler’ın yeni çanta koleksiyonu PS Pins, perfore modelleri ile, bu akımı yeniden yaşatmanıza fırsat veriyor. Markanın bu koleksiyon için tasarladığı emaye ve metal harf ve rakam rozetleri çantanızı kişiselleştirebilir ya da çekmecelerinizi karıştırıp, maziden kalan rozetlerini ortaya çıkarabilirsiniz. PS Pins’in dört farklı modeli siyah, beyaz ve sarı renklerde.

TUDOR IN BLACK, AGAIN Tudor’un Heritage koleksiyonuna ait Black Bay modeli, adından mütevellit, olması gerektiği gibi, siyah renkte ve yeni tasarımıyla karşımızda. Tudor’un Submariner modeli temel alarak tasarlanan saat, üçüncü kez evrim geçiriyor ve Black Bay Black, 1954’ten bu yana mirası korumaya devam ediyor. Otomatik ve tabii ki su geçirmeme özelliği 200 metreye kadar geçerli.

149

BRIEFS

KIŞTAN ÖNCE HAMAM ‘

Raffles Spa’nın sunduğu Anatolian Grace Hamam Journey, sıcak bir arınmayla sizi kışa hazırlamayı amaçlıyor. İki saat süren program organik lavanta ve gül esanslarının katıldığı suyla hazırlanan hamamla başlıyor; köpük masajı bal ve süt ile yapılırken keseyle yazın ölü derileri atılıp cilde nem maskesi uygulanıyor. Ardından da bölgesel masajlarla kan dolaşımı hızlandırılıyor.

Masaj öncesi dinlenme odasında bir çay seremonisine katılmak da mümkün. Birinci elden deneyimlemek isterseniz Raffles Spa, Raffles İstanbul Zorlu Center’ın içinde.

LONDRA HAVASI Vans’in işbirlikleri bitmek bilmiyor ve tabii ki bundan hiç şikayetimiz yok. Bu sefer Sneakersnstuff ile bir araya gelen marka, ilhamını Londra sokaklarından alıyor ve bağcıklı klasik siluetlerini yeniden yorumluyor. Old Skool LX ve SK8-Hi LX modellerin bu koleksiyon için hazırlanan desenleri, İngiltere trafik kurallarından ilhamını almış; Look Left, Look Right uyarıları, aşina olduğumuz checkerboard deseni üzerine basılıyor. The Sneakersnstuff x Vans “London Pack” sonbahar aylarına uygun gri renkleri ve süet kullanımı ile, gardırobunuzda yerini edinmeye hazır.

HAVANIN GELECEĞİ Havanın akıbetinin belirsiz olduğu mevsim geçişlerinde, bir sonraki günün neye benzeyeceğini haberlere bakarak değil de, kendi gözlerinizle görmek artık mümkün. Bluetooth ile telefonunuza bağlanan Temposcope, bulunduğunuz yerin 24 saatlik hava durumunu öğreniyor, ve karşılaşacağınız havanın aynısını kendi dört duvarı içerisinde yaratıyor.

Gerçek hava durumu yerine sevdiğiniz bir hava koşulunu görmek isterseniz, cihazı manuel moda alıp güneşli, bulutlu veya yağmurlu havaları hayal edebilirsiniz.

DRAKE X CANADA GOOSE Drake, hazır yeni single’ını çıkartmışken, hızını alamıyor ve moda sektörüne de el atıyor. Zira, markası October’s Very First aracılığıyla, Canada Goose ile tekrar bir araya geliyor ve dördüncü kez bir kapsül koleksiyon ortaya çıkıyor. Koleksiyon üç parçadan oluşuyor ve tahmin edersiniz ki Canada Goose önderliğinde Kanada’da üretiliyor. Markanın klasik duruşunun aksine, bu kez karşımıza kürklü yakalar ve koleksiyonda tercih edilen tek renk olan siyah çıkıyor. Online alışveriş keşfedildiği için bir kez daha minnettar olacaksınız.

XOXO The Mag

TRAVEL IN STYLE PAUL SMITH X CARAN D’ACHE

Bavul hazırlamanın kolay olduğu yalanını bir kenara bırakırsak, bavulu açtıktan sonra kırışmış kıyafetleri eski formuna getirmenin zorluğundan bahsetmekte fayda var. Ya da yolu uzatmadan doğrudan konuya girelim ve Damat’ın özel tekniklerle üretilen kumaşlardan hazırladığı Damat Travel serisini size takdim edelim. Koleksiyon, kırışmama özelliğinin yanı sıra, lekelerin de çok daha kolay çıkmasını sağlayan, suya dayanıklı bir kumaş dokusuna sahip. Pratik çözümlerin hakimiyet sürdüğü bir gardırop için yeni sezondaki alışveriş listenize ekleyebilirsiniz.

Takip eden satırları, Paul Smith’in Caran d’Ache Seminal 849 hayranı olduğu gerçeğini bildiğinizi varsayarak okuyunuz. Zira Smith, markanın 100. yıldönümü için Seminal 849’a el atıyor ve onu pastel tonlardan oluşan paralel evrenine dahil ediyor. 1969’da tasarlanan model, Paul Smith’in Sonbahar-Yaz 2016 koleksiyonundaki renklere bürünürken, Smith çıtayı biraz daha yükseltip 100 kalemi, özel olarak tasarladığı çizgili kutuda sunuyor. Hal böyle olunca, şanslı 100 kişiden biri olmak, Paul Smith’in paralel evrenine has bir durum olarak kalıyor.

TURN THE LIGHTS ON İstanbul, Avrupa’da ve dünyanın pek çok şehrinde benzeri düzenlenen bir festivale hazırlanıyor. Hazır Birleşmiş Milletler 2015’i Işık Yılı olarak benimsemişken, Kari Kola’nın küratörlüğünde İstanbul Light Festival, Zorlu Center’da konuşlanıyor. 13-29 Kasım tarihleri arasında ziyarete açık olacak festival, ışığın farklı kullanımlarını sergileyecek sanatçıların katılımıyla gerçekleşiyor. Burada size düşen görev, ışık enstalasyonlarının keyfini sürmek, tabii workshop’larla siz de bu sürece dahil olabilirsiniz.

HOUSE OF HACKNEY X EASTPAK House of Hackney mendillerinin ve doğal olarak desenlerinin, çantanıza nüfuz ettiğini düşünün. Üstelik bunun özel bir koleksiyon olduğu detayını aklınızın bir köşesinde tutun, ve renk skalasını alabildiğine geniş bırakın. Bu bilinmeyenlerin arasında bir yerlerde, karşınıza Eastpak çıkacak. Toplamda beş farklı desenden oluşan koleksiyon, klasik ve modernin, yine modern bir formda nasıl yorumlanabileceğini kanıtlamak ister cinsten.

151

SET UP

CAN AKDAŞLI

Mr. Pancake

Munchies Crèpes & Pancakes’in temelinde yatan fikir, Can Akdaşlı’nın evinde yaptığı tatlı-tuzlu pankek tarifini herkese tattırma isteğiyle ortaya çıkıyor.

Hedefine gün geçtikçe yaklaşan Can, üç beş masa ile açtığı ufak dükkanından sonra, bugünlerde ikinci dükkanının heyecanı içerisinde. Her gün ocağının başına geçip pankeklerini hazırlıyor ve sağ sayfadan anlayacağınız üzere, hikayenin geri kalanında siz devreye giriyorsunuz; akçaağaç şurubu ya da fıstık ezmesi, karar sizin. Tabii bu zorlu süreçte Can’dan fikir alabiliyorsunuz, zira onun, anneannesinin yaptığı reçellere güveni sonsuz. hazırlayan selin ünüvar fotoğraflar gökhan polat

XOXO The Mag

soldan sağa: 1. Canada Buckwud akçaağaç şurubu 2. Sirop d’érable akçaağaç şurubu 3. Papatya çayı 4. Karışık meyve çayı 5. Ihlamur çayı 6. Mini keser 7. Buz kıracağı 8. Metal kokteyl ezici 9. Vanilya çubuğu 10. Bal çubuğu 11. Bıçaklık 12. Top dondurma servis kaşığı 13. Un kaşığı 14. Çift taraflı ölçek 15. Hamur keseceği 16. Tarçın 17. Servis kürdanı 18. Kokteyl kürdanı 19. Mini boy Nutella shot 20. İncir reçeli 21. Çilek reçeli 22. Ahududu reçeli 23. Acılı ezme 24. Un ve Hindistan cevizi 25. Tek kullanımlık tuz ve karabiber 26. Doğal akçaağaç şurubu 27. Pudra şekeri 28. Spatula 29. Camp akçaağaç şurubu 30. Munchies tahta servis bıçağı 31. Mini pankek 32. Mini rende 33. Frenk üzümü 34. Hamur kalıpları 35. Mug soğuk kahve 36. Mini çay süzgeci 37. Süt servis bardağı 38. Kivi 39. Çilek 40. Yaban mersini 41. Çırpıcı 153

XOXO’nun mekanınıza gönderimi için mail atın: 123@coistanbul.com

180 COFFEE BAKERY 360 3DÖRTGEN 400DERECE 44A 48A LOUNGE 7GR 9 ECE AKSOY ALL SPORTS CAFE ANTI CAFE ARKA ODA ART NEXT İSTANBUL AŞŞK KAHVE AYI BABYLON BACKHAUS BALKON BALTAZAR BANT MAG. MEKAN BEBEK KAHVE BEBEK KORU KAHVESİ BEJ BEYMEN BRASSERIE BISANFA BREAD&BUTTER BUTİK BUKA CAFE FİRUZ CAFFÈ NERO CAFE SETUP CAHİDE CASITA ÇEKİRDEK CHERRYBEAN COFFEES ÇOK ÇOK THAI RESTAURANT CORVUS WINE & BITE COS COUPE LUNCH PUB CREMERIA MILANO DA MARIO RISTORANTE & PIZZERIA DAI PERA DELICATESSEN DELIRIUM DEM DEN CAFE DERIN DESIGN DIVINE ESMOD FAKÜLTE İSTANBUL FERAHFEZA FOTİNİ CAFÉ GALATA KAHVEHANESİ GALATA NO:5 GALERİ NON GALERİ ZILBERMAN GALERIST GATETATTOO GEYİK GEZİ İSTANBUL GRANDMA HABITAT HAMM HAMSİLİ KARADENİZ LOKANTASI HAPPILY EVER AFTER HARDAL HARVARD CAFE HELVETIA HERA HEZARFEN LOKANTASI HILLSIDE CITY CLUB HOMEROOM HÜNKAR İSTANBUL MODA AKADEMİSİ JAMIE’S ITALIAN JUNO KABİNE NADİRE KAFİKA KAHVE 6 KAKTÜS KAHVESİ KANTİN KARABATAK KARE SANAT GALERİSİ KARGA KASABIM KİKİ KIRINTI KRONOTROP KULİNATA KULP LE PAIN QUOTIDIEN LEB-İ DERYA LES BENJAMINS LIMONCELLO LOKANTA MAYA LOMOGRAPHY LUCCA LUSH HOTEL LUZIA MAGNOLIA CULTURE MAHALLE MAKAS MAMA SHELTER RESTAURANT MAMBOCINO COFFEE MANGERIE MANO BURGER MANUEL DELI & COFFEE MAVRA METİN GÜRSOY MIDNIGHT EXPRESS MIDPOINT MİLLİ REASÜRANS SANAT GALERİSİ MISS PIZZA MIXER MOC İSTANBUL MOMO MONO CAFE & BRASSERIE MONOCHROM MSA MUAF MUHİT MUM’S CAFE MUNCHIES CRÈPES & PANCAKES MÜNFERİT MUSE İSTANBUL NAAN BAKESHOP NAR PERA NARA GALATA HOTEL NESPRESSO BOUTIQUE NOODLE TOWN OKAFE ÖKTEM & AYKUT OPS CAFE OPUS3A OTTO PANDORA KİTABEVİ PAPPA CAFE PARISTEXAS PAROLE PATİKA KİTABEVİ PI ARTWORKS PICANTE PIOLA PLUMON POINT HOTEL POP-UP QUE TAL RAFİNERİ RAVOUNA 1906 ROBINSON CRUSOE SALOMANJE SALT BEYOĞLU BISTRO SHOPI GO ŞİMDİ CAFE SİMURG KİTABEVİ SMYRNA SNTRL DÜKKAN SODA SOSA SUNDAY COFFEE BAR SUSAM SUSHI EXPRESS SUSHICO SWEDISH COFFEE POINT TAPS TASARIMBOOKSHOP THE HOUSE APART THE HOUSE CAFE THE HOUSE HOTEL TOST BİLDİKLERİM TOUCHDOWN TRIBECA UGLY ULUS 29 UNTER URBAN VOGUE W İSTANBUL WE WHITE MILL WON YASEMİN ÖZERİ YER CAFE YILDIRIM ÖZDEMİR ZENCEFİL ZEPLIN PUB & DELICATESSEN

Sadece standart teslimat ücreti ödeyerek abone olmak için aşağıdaki link’e gidin. www.xoxothemag.net/uyelik XOXO The Mag

italian Masterpieces archibald arMchair. designed by J.M. MassaUd. sala del The, Palazzo colonna, roMa. poltronafrau.com

Ayazma Yolu Sokak No:5 Etiler T: 212-2636406 www.bms-tr.com 155

YENİ MINI CLUBMAN. OCAK 2016’DA TÜRKİYE’DE. www.mini.com.tr/Clubman