ΑΕΛΛΩ - τεύχος 40 by Yacht Club of Greece

#40 | ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2015

CLASSIC YACHT 2O15

EXOFYLLO.indd 5

12/11/2015 16:53

editorial

γαπητά Μέλη, Το παρόν τεύχος του ΑΕΛΛΩ παρά την καθυστέρηση εκδόσεως του, λόγω δυσκολιών που οφείλονται στην γενικοτέρα κρίση, έχει κρατήσει την ποιότητα του, χάρην των προσπαθειών της επιτροπής εκδόσεως.

Εξάλλου η λειτουργία του Ομίλου γενικότερα είναι ικανοποιητική σε όλους του τομείς και κυρίως στον τομέα της ιστιοπλοΐας, αλλά και των κοινωνικών εκδηλώσεων που περιλαμβάνουν διαλέξεις με ιστορικά, πολιτιστικά και άλλα ενδιαφέροντα θέματα.

Η παρούσα οικονομική θέση του Ομίλου εν μέσω της κρίσεως είναι ικανοποιητική και αυτό οφείλεται στην πολιτική περιστολής δαπανών, με γνώμονα οι δαπάνες να μην υπερβαίνουν τα πάσης πηγής έσοδα, χωρίς βεβαίως να γίνονται εκπτώσεις στις παρεχόμενες υπηρεσίες.

Τα τελευταία χρόνια εξάλλου ο όμιλος παρουσιάζει ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς με κανονική εξυπηρέτηση του παλαιού δανείου.

Έτσι ο χειμώνας που έρχεται θα μας βρει έτοιμους να τον αντιμετωπίσουμε ευχόμενοι σε όλα τα Μέλη να έχουν καλήν υγείαν και οικογενειακή ευτυχία.

Με φιλικούς χαιρετισμούς Ο Πρόεδρος

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΟΓΓΟΝΑΣ

03 EDITORIAL.indd 3

13/11/2015 10:35

#40 | ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2015

5th

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ Ν.Ο.Ε. (Nαυτικός Όμιλος Ελλάδος) Καραγιώργη Σερβίας 18, 185 33 Πειραιάς Τηλ.: 210.4179730, Fax: 210.4124177 E-mail: noe@ycg.gr, www.ycg.gr

CLASSIC YACHT 2O15

ΠΡΟΕΔΡΟΣ Δ.Σ. NOE Αλέξανδρος Παπαδόγγονας ΕΚΔΟΤΗΣ Βαγγέλης Παπαλιός ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΣΥΝΤΑΞΕΩΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ Χριστόφορος Στράτος, Πρόεδρος Άννα Ανδρεάδη, Γενικός Έφορος ΝΟΕ Κωνσταντίνος Τσιγκαράς, Συνεργάτης ΝΟΕ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ Αναστάσιος Καβάλης, Νίκη Ταγκάλου, Κατερίνα Λαμπρέλη ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΚΔΟΣΗΣ Αγάθη Ζορμπά ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Γιώργος Σακελλόπουλος

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Λίνα Δέδε ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Άννα Μηλιάδη ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Βασίλης Θυμιανός ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Χρήστος Κ. Πουλάκης Δ/ΝΣΗ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ Πηνελόπη Χατζηδημητρίου ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ Ν. Αλευρομύτης, Ν. Ζάγκας, Δ. Κουμαράς, Π. Κούρκουλος, A. Νικολόπουλος, Αφοί Πατεράκη, P. de Smets, X. Στράτος

ΕΚΔΊΔΕΤΑΙ ΑΠΌ ΤΗΝ:

DIRECTION BUSINESS NETWORK

Μικράς Ασίας 43, 152 33, Χαλάνδρι Τηλ: 210 7712400, Fax: 210 7713343 email: info@direction.gr, www.direction.gr.

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 6 Πρεμιέρα της ταινίας του Π. Τριποδάκη: «Τα Παιδιά του Ανέμου» 8 Ε κδήλωση μνήμης και τιμής για την επέτειο της Αλώσεως της Κωνσταντινουπόλεως 10 Παρουσίαση Ελ. Συνδ. Παραδοσιακών Σκαφών 10 Συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ιδιοκτητών Ρυμουλκών

ΝΑΥΤΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

12 SPETSES CLASSIC YACHT REGATTA 2015 36 ΠΑΣΤΡΙΚΑΚΕΙΑ 2015 38 ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑ ΣΚΑΦΩΝ J24 40 ΑΓΩΝΑΣ ΚΥΘΝΟΥ 2015 & «ΚΥΠΕΛΛΟ ΛΑΚΗΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ» 2015 42 Αποτελέσματα Αγώνων ΝΟΕ 44 ΑΓΩΝ ΜΕΛΑΝΑΙΓΙΔΟΣ 46 Ελληνική κλάση σκαφών DRAGON

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 48 GSTAAD YACHT CLUB 54 Η κατασκευή και το ταξίδεμα του «ΚΥΡΗΝΕΙΑ ΙΙ»

04-5 PERIEXOMENA.indd 4

13/11/2015 10:35

περιεχόμενα 36

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ 50 Βραβείο Αναγνώρισης έργου ζωής στην ξυλοναυπηγική τέχνη 2015

ΙΣΤΟΡΙΚΑ 60 Ο Φράνκ Άστιγξ και η Ελλάδα

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ 64 ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ

ΑΡΘΡΟ 68 Σχεδιασμός και κατασκευή σκαφών από συνθετικά υλικά, Β΄ Μέρος

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΟΜΙΛΟΥ 73 Βραδιά αφιερωμένη στον κ. Π. Μάλλιαρη 73 « Γεύσεις Δωδεκανήσων» στον Ναυτικό Όμιλο Ελλάδος

ΝΕΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΝΟΕ (από 30/3/2015) Πρόεδρος

Γενικός Έφορος

Σύμβουλοι

Aλέξανδρος Παπαδόγγονας

Άννα Ανδρεάδη

Αντιπρόεδρος

Έφορος Εντευκτηρίων

Γεώργιος Ανδρεάδης

Δημήτριος Παντελεημονίτης

Αντιπρόεδρος

Έφορος Λιμένος & Nαυτ. Εγκατ.

Επαμεινώνδας Λαμπαδάριος

Aλέξανδρος Αραπάκης

Γεν. Γραμματεύς

Έφορος Ναυτικής Δραστηριότητος

Bασίλειος Γιαννακάκος Πλάτων Κεχαγιάς Κωνσταντίνος Μπουτάρης Ελισάβετ Προκοπίου Ασπασία Ράλλη Λίζα Σταθάτου Χριστόφορος Στράτος

Γεώργιος Χαραμής

Κωνσταντίνος Λυμπεράκης

Ταμίας

Κωνσταντίνος Λυμπεράκης

04-5 PERIEXOMENA.indd 5

13/11/2015 10:35

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

ΠΡΕΜΙΈΡΑ ΤΗΣ ΤΑΙΝΊΑΣ ΤΟΥ ΠΑΎΛΟΥ ΤΡΙΠΟΔΆΚΗ

«Τα Παιδιά του Ανέμου» Την Τρίτη το βράδυ της 17ης Μαρτίου, ολοκληρώθηκε η πρώτη προβολή της ταινίας «Τα παιδιά του ανέμου», του ταλαντούχου κινηματογραφιστή Παύλου Τριποδάκη, μπροστά στους πρωταγωνιστές ιστιοπλόους, τους υποστηρικτές τους και δημοσιογράφους. Στην κατάμεστη αίθουσα του Ναυτικού Ομίλου Ελλάδος, -σε μια βραδυά διοργανωμένη από την Lilian Lorenz- πάνω από διακόσιοι θεατές χειροκροτούσαν ασταμάτητα, με αίσθημα συγκίνησης και υπερηφάνειας, τους συντελεστές ενός μοναδικού ντοκιμαντέρ. Ο Τριποδάκης, που όπως με αφοπλιστική ειλικρίνεια παραδέχθηκε, «παρασύρθηκε από τους πρωταγωνιστές και αφέθηκε στην αλήθεια τους», κατέγραψε όχι τόσο τον τελικό προορισμό των κορυφαίων Ελλήνων αθλητών ιστιοπλόων, τη διάκριση – αν και αυτή ποτέ δεν έλειψε σε παγκόσμιο επίπεδο. Μέσα από την αφήγηση του Αντώνη Μπουγιούρη και της μαρτυρίας κορυφαίων Ελλήνων ιστιοπλόων, ανέδειξε κυρίως το κίνητρό τους, την αγάπη για τη θάλασσα και την ιστιοπλοΐα, το μακρύ ταξίδι της προσωπικής προσπάθειας, των κόπων, των θυσιών, των προκλήσεων και των καθημερινών πρακτικών δυσκολιών μέχρι την ημέρα της διοργάνωσης του όποιου παγκόσμιου ή άλλου πρωταθλήματος και, φυσικά, των Ολυμπιακών, της κορυφαίας έκφρασης του αθλητικού συναγωνισμού. Στέκεται εκεί που σκάει το κύμα, δίπλα στη μικρή της κόρη που μόλις αρχίζει να επιπλέει, η Σοφία Μπεκατώρου και εξομολογείται: «Προσπαθώ να σου εξηγήσω… Δεν είναι το χρυσό μετάλλιο. Αυτό το βλέπουν όλοι. Όταν τα πράγματα πηγαίνανε άσχημα, όταν υπήρχε ένας τραυματισμός και όλοι σου λέγανε δεν πρόκειται ποτέ να καταφέρεις να επανέλθεις. Κι όταν εσύ δεν τους ακούς και κλείνεις απλά τα αυτιά σου. Αυτό είναι το μετάλλιο». Αυτή είναι ίσως και η σημαντικότερη συνεισφορά του ντοκιμαντέρ για τον κόσμο της ιστιοπλοΐας, του αθλητισμού αλλά και για τη χώρα ευρύτερα: οι εικόνες, τα βλέμματα και ο λόγος των αθλητών –νεότερων αλλά και παλαιότερων– που σε πείσμα των όποιων εμποδίων αλλά και των άνισων συνθηκών σε σχέση με τον διεθνή συναγωνισμό, αγωνίζονται και νικούν, καταγράφουν την αισιοδοξία, την πίστη τους αλλά και την προσήλωσή τους στο στόχο. Η δύναμη, το μεγαλείο της ψυχής μέσα από τα λόγια του Νίκου Κακλαμανάκη: «Αν τα κίνητρά σου είναι αγνά και η θέλησή σου ξεπερνά την ικανότητά σου, τίποτα δεν μπορεί να σε σταματήσει». Τελικά, ο σκηνοθέτης και οι πρωταγωνιστές της ταινίας «Τα παιδιά του ανέμου», καταφέρνουν να μετατρέψουν μια έτσι κι αλλιώς μοναδική ταινία για την ελληνική αγωνιστική ιστιοπλοΐα, σ’ ένα παράλληλο σχόλιο για τη δύναμη της ψυχής και της θέλησης, την αξία της αγάπης γι’ αυτό που κάνεις και τη δύναμη ενός προσωπικού και αρκετές φορές μοναχικού αγώνα. Ενός αγώνα, που όπως «σοφά» σημειώνει ο Θοδωρής Αλεξάς, δεν μπορεί παρά να είναι μονόδρομος: «Εμείς οι αθλητές με αναπηρία θέλουμε να περάσουμε το μήνυμα… Κάνουμε αυτό που αγαπάμε. Η ζωή είναι έξω… Οι πλευρές είναι δύο: τα σκουπίδια ή η θάλασσα. Διαλέγεις…»

EKDHLOSEIS.indd 6

11/11/2015 15:28

21x29.indd 1

3/23/15 2:09 PM

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

ΕΚΔΉΛΩΣΗ ΜΝΉΜΗΣ ΚΑΙ ΤΙΜΉΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΈΤΕΙΟ ΤΗΣ

Αλώσεως της Κωνσταντινουπόλεως Πιστός, όπως πάντοτε, στις ιστορικές μας αξίες και παραδόσεις, ο Ναυτικός Όμιλος Ελλάδος πραγματοποίησε την Τετάρτη 27 Μαΐου 2015, εκδήλωση μνήμης και τιμής για την επέτειο της Αλώσεως της Κωνσταντινουπόλεως, με την παρουσία πολυπληθούς ακροατηρίου. Ανοίγοντας την εκδήλωση, ο Πρόεδρος του ΝΟΕ, αντιναύαρχος ε.τ., κ. Αλέξανδρος Παπαδόγγονας, αναφέρθηκε συνοπτικά στα γεγονότα που έφθειραν την Αυτοκρατορία και την οδήγησαν στην πτώση της, υπογραμμίζοντας ότι πρέπει κανείς να είναι προετοιμασμένος για το χειρότερο προκειμένου να το αποφύγει. «Εάν επαναπαύεται μέχρι τελευταίας στιγμής, τότε χάνεται η μάχη», υπογράμμισε. Κεντρική ομιλήτρια της εκδηλώσεως ήταν η συγγραφέας, κυρία Θεοδώρα Λούφα - Τζοάννου, η οποία στην αρχή της ομιλίας της είπε ότι με την απάντηση «Το δε την πόλιν σοι δούναι ουτ’ εμόν εστίν ουτ’ άλλου των κατοικούντων εν αυτή, κοινή γαρ γνώμη πάντες αυτοπροαιρέτως αποθανούμεν και ου φεισόμεθα της ζωής ημών», προς τον επίδοξο κατακτητή, οι υπερασπιστές της Πόλεως πέρασαν στην αιωνιότητα. «Αδιάψευστη απόδειξη, η αποψινή μας εκδήλωση μνήμης και τιμής, 562 χρόνια μετά», τόνισε. Στη συνέχεια η ομιλήτρια υπογράμμισε ότι «η πίστη, το κουράγιο και η προσδοκία, που καλλιέργησε τόσο αποτελεσματικά ο θρύλος του Μαρμαρωμένου Βασιλιά, 368 χρόνια μετά τη θυσία του, έκαναν το δικό τους θαύμα! Εκκόλαψαν το «Ελευθερία ή θάνατος», που οδήγησε στην ανάσταση του Γένους». Αναφερόμενη στα αίτια της πτώσεως της Κωνσταντινουπόλεως, τα απέδωσε σε «λάθη και πάθη», τονίζοντας ότι ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, τον οποίο χαρακτήρισε ως «έσχατο των Βυζαντινών και πρώτο των Ελλήνων», γνώριζε κατά βάθος ότι η Πόλη δεν μπορεί να σωθεί, αλλά αγωνίστηκε γιατί ήθελε «να διασώσει την τιμή και την υπερηφάνεια της». «Μέσα του το γνωρίζει ότι η Πόλη θα πέσει. Τον νοιάζει όμως το Έθνος που δεν θέλει να ξεπέσει», είπε. Και ολοκληρώνοντας την ομιλία της, η κυρία Θεοδώρα Λούφα - Τζοάννου υπογράμμισε ότι οι νέοι Έλληνες κράτησαν τον Μαρμαρωμένο Βασιλιά στις ψυχές τους «και θα τον ξεμαρμαρώνουν σε κάθε δύσκολη στιγμή της Πατρίδας. Όπως έκαναν το 1821, το 1912, το 1940. Και άμποτε να μη χρειαστεί να το ξανακάνουν».

EKDHLOSEIS.indd 8

11/11/2015 15:28

21x29.indd 1

20/10/15 12:15

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

Παρουσίαση Ελληνικού Συνδέσμου Παραδοσιακών Σκαφών Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΣΚΑΦΩΝ, στις 18/5/2015, στο πλαίσιο της συνεργασίας του με τον ΝΟΕ, έδωσε συνέντευξη τύπου στην Αίθουσα Ναυμαχιών του ΝΟΕ (και παρουσία πολλών μελών του ΝΟΕ), για το 3ο Ναυτικό Σαλόνι Παραδοσιακών Σκαφών, που έγινε στον Πειραιά, στο πλαίσιο του εορτασμού στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στον Πειραιά της «Ευρωπαϊκής Ημέρας Θάλασσας», κατόπιν πρόσκλησης του ΟΛΠ Α.Ε. και του Δήμου Πειραιά. Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης έγινε παρουσίαση των προγραμματισμένων δράσεων, με σκοπό το ευρύτερο κοινό του Πειραιά και των επισκεπτών του να αποκτήσει τη γνώση και να επαναφέρει τις αναμνήσεις, την ιστορία, τη ναυπηγική τέχνη και την αναγκαιότητα επιβίωσης επαγγελμάτων που χάνονται, ώστε να αγαπήσουν την ελληνική παράδοση και να λατρέψουν το υγρό στοιχείο της θάλασσας, τη νησιωτικότητα της Ελλάδας και τα παραδοσιακά μας σκαριά. Δυστυχώς, οι προγραμματισμένες δραστηριότητες περικόπηκαν λόγω γραφειοκρατικών αγκυλωμάτων, ενώ τα παραδοσιακά σκάφη αρκέστηκαν σε ένα πέρασμα /παρέλαση από τον Πειραιά και την Καστέλλα. Έγινε επιπλέον ανάλυση των ατελείωτων προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο Σύνδεσμος, στο πλαίσιο αντιμετώπισης της γραφειοκρατίας και του παραλογισμού που συναντά ο κάθε Έλληνας, που έχει ως αποτέλεσμα την καταστροφή των αλιευτικών σκαφών μέχρι τρόπιδος. Μας υπενθύμισαν ότι το δημόσιο, εφαρμόζοντας την κοινοτική νομοθεσία μόνο κατ’ επιλογήν του, φρόντισε να καταστραφεί ένα πολύ σημαντικό ποσοστό από τα ξύλινα αλιευτικά παραδοσιακά σκάφη, γιατί υιοθέτησαν την εύκολη λύση της καταστροφής. Σύνολο 12.500 ξύλινα αλιευτικά καταστράφηκαν ολοσχερώς στις χωματερές.

Συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ιδιοκτητών Ρυμουλκών Στις 13-15 Μαΐου ετελέσθη στα εντευκτήρια του ΝΟΕ η 52η ετήσια συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ιδιοκτητών Ρυμουλκών (European Tugowners Association/ΕΤΑ), φιλοξενούμενη από την ελληνική εταιρεία Αλέξανδρος Γ. Τσαβλίρης & Υιοί. Το πρόγραμμα περιελάμβανε μια συνεδρίαση της Επιτροπής Εποπτείας, την ετήσια γενική συνέλευση των μελών, ένα συνέδριο και μία Κοινωνική Ημέρα. Η ΕΤΑ ιδρύθηκε στο Λονδίνο την 1η Ιουλίου 1963 και είναι μία από τις παλαιότερες οργανώσεις θαλάσσιου εμπορίου της Ευρώπης, ενώ έχει 81 πλήρη μέλη σε 21 χώρες, που εκμεταλλεύονται ένα συνδυασμένο στόλο από περίπου 700 ρυμουλκά σε ευρωπαϊκά λιμάνια/εγκαταστάσεις.

EKDHLOSEIS.indd 10

11/11/2015 15:28

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

Lia Panagopoulos, Head of Marketing and Public Relations of Tsavliris Salvage, Mr Nicolas A. Tsavliris, Principal of Tsavliris Salvage, Mr Andreas A. Tsavliris, Principal of Tsavliris Salvage and former President of the International Salvage Union, the Secretary General of Maritime Affairs, Mr Ioannis Theotokas, the President of the International Propeller Club (Port of Piraeus) Mr George Xiradakis, Mr Alex Gigilinis, President of Gigilinis Group

Mr Andreas A. Tsavliris, Principal of Tsavliris Salvage, Mr Yiorgos Anomeritis, Chairman and Managing Director of the Piraeus Port Authority, Mr Nicolas A. Tsavliris, Principal of Tsavliris Salvage

Το Συνέδριο, εκτός απο τις αρχαιρεσίες, επικεντρώθηκε σε θέματα του σχεδίου κανονισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής γιά την ελεύθερη επρόσβαση στην αγορά λιμενικών υπηρεσιών και την οικονομική διαφάνεια στα ευρωπαϊκά λιμάνια. Ακολούθησε Ναυτιλιακό Συνέδριο, όπου μίλησαν ο κ. Ιωάννης Θεοτοκάς, Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλιακών Υποθέσεων και Τουρισμού, ο Πρόεδρος του Propeller Club (Πειραιά), Κ. Γιώργος Ξυραδάκης, ο κ. Γιώργος Ανωμερίτης, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος ΟΛΠ, ο κ. Steve Dougal, ναυλομεσίτης, και ο κ. Roger Clasquin από το λιμάνι του Ρότερνταμ. Το πρόγραμμα προσέλκυσε ρεκόρ συμμετοχής των μελών και συνδεδεμένων μελών, πολλούς από τους οποίους συνόδευαν οι σύζυγοί τους, ενώ όλοι γοητεύτηκαν από την ομορφιά του Λεκανοπεδίου των Αθηνών, από την πολιτιστική παράδοση της αρχαίας Ελλάδας και από τη θαλάσσια αύρα του Σαρωνικού.

From May 13-15 the EUROPEAN TUGOWNERS ASSOCIATION (ETA) held its annual convention and elections at the YCG premises. The members discussed numerous issues of common interest, and focused specifically on the legislative process on the European Commission’s proposed Draft Regulation on market access to port services and transparency in port finances. Following the AGM and the election of a new ETA President and Board members, the Mr Ioannis Theotokas, Secretary General from the Greek Ministry of Economy, Infrastructure, Maritime Affairs and Tourism opened the conference. The President of the International Propeller Club (Port of Piraeus) Mr George Xiradakis was the first of four guest speakers invited to speak at the conference, this year having the theme “Towage in a Global Shipping Context”. Mr Yiorgos Anomeritis, Chairman and Managing Director of the Piraeus Port Authority gave an expose of the valued importance of the Piraeus Port. Mr Steve Dougal of Century Marine, shipbroker and Associate Member of ETA, portrayed the evolution of the interoperability between harbour tugs and offshore towage. Lastly Mr Roger Clasquin from the Port of Rotterdam International wrapped up the conference by tackling the subject of the Evolution of Ports as Business Partner, Blending Public Duty with Business Development. The programme was completed over three days, and attracted the record participation of members and associated members, accompanied by partners and guests who were charmed by tthe YCG premises and the beauty of the surrounding Saronic Gulf and Attica mountains, captivated by the tradition and cultural of ancient Greece .

EKDHLOSEIS.indd 11

11/11/2015 15:28

NAUTATHLITISMOS - SPETSES CLASSIC YACHT RACE.indd 12

11/11/2015 15:30

ΝΑΥΤΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

NAUTATHLITISMOS - SPETSES CLASSIC YACHT RACE.indd 13

11/11/2015 15:30

ΦΑΝΤΑΣΜΑΓΟΡΙΚΉ Η ΕΠΕΤΕΙΑΚΉ 5η ΧΡΟΝΙΆ!

Χριστόφορος Στράτος

η Κρήτη, η Πάρος, ενώ είχαμε και αυξημένες (και σημαντικές) συμμετοχές από το εξωτερικό όπως Μ. Βρετανία, Γαλλία, Ελβετία, Ιταλία, Κύπρο και Τουρκία. Μερικά σκάφη είχαν ηλικία άνω των 100 ετών, ενώ αρκετές συμμετοχές είχαν σχεδιαστεί από διάσημους ναυπηγούς του προηγούμενου αιώνα, με 3 σκάφη William Fife, Sparkman Stephens, Charles Nicholson, Max Oertz, Fred Shepherd, N.Rhodes κλπ. Μεταξύ αυτών η επιβλητική ΑΕΛΛΩ, το σκάφος του ιδρυτή του Ναυτικού Ομίλου Ελλάδος, Αντώνη Μπενάκη, που συμμετείχε για πρώτη φορά στη διοργάνωση, καθώς και η SAVANNAH, με κυβερνήτη τον Ν. Λυκιαρδόπουλο, που επέστρεψε από τη Μ. Βρετανία, για να υπερασπιστεί τον περσινό της τίτλο. Στην ΑΦΡΟΕΣΣΑ, εκτός από τους Χρυσούς Ολυμπιονίκες της Ρώμης, φέτος συμμετείχαν και οι Χρυσές Ολυμπιονίκες Αθήνας και Πεκίνου, Pippa Wilson και Sarah Webb Gosling.

Ο μεγαλύτερος αγώνας Κλασσικών Σκαφών στην Ελλάδα διοργανώθηκε 18 - 21 Ιουνίου 2015 από τον Ναυτικό Όμιλο Ελλάδος, με ρεκόρ συμμετοχών και θεαματικές ιστιοδρομίες στο «Μπογάζι» των Σπετσών, με φόντο το υπέροχο κτίριο του Poseidonion Grand Hotel και με την υποστήριξη του Ναυτικού Ομίλου Σπετσών. Συνολικά, συμμετείχαν 75 σκάφη σε ένα ιστιοπλοϊκό τετραήμερο, όπου διαγωνίσθηκαν τρεις κατηγορίες σκαφών: κλασσικά σκάφη, καΐκια και λατίνια, με τα κλασσικά ιστιοπλοϊκά να υπερτερούν σε αριθμό συμμετοχών για πρώτη φορά στην ιστορία του αγώνα. Η διερυμένη διοργάνωση είδε τη θεσμοθέτηση ενός Challenge Race μία μέρα πριν από την έναρξη του βασικού αγώνα, με σκοπό την ικανοποίηση (και προπόνηση) όσων πληρωμάτων ήθελαν παραπάνω ιστιοδρομίες. Η άλλη σημαντική καινοτομία ήταν ότι η Regatta Κλασσικών Σκαφών των Σπετσών εντάσσεται πλέον στο πρωτοποριακό Σιρκουί Κλασσικών και Παραδοσιακών Σκαφών Ελλάδας, Hellenic Classic & Traditional Boat Circuit, που αρχίζει στην Κέρκυρα και καταλήγει στη Σύρο (μέσω Σπετσών).

Την προβλήτα του Ποσειδωνίου κόσμησαν, επίσης, τα εντυπωσιακά μεγάλα κλασσικά συνοδά σκάφη απ’ όπου πολλά μέλη του ΝΟΕ παρακολουθούσαν τους αγώνες, όπως τα ΑΕΤΟΣ, MADIZ, BLUE LEOPARD, καθώς και η εντυπωσιακή τρι-κάταρτη σκούνα MALCOLM MILLER, ανανεωμένη μετά από ριζική ανακαίνιση. Αρκετοί θεατές και δημοσιογράφοι παρακολούθησαν τους αγώνες και από θαλάσσης, με

Εκπληκτικά κλασσικά σκάφη ταξίδεψαν από όλες τις μεριές της Ελλάδας όπως η Κέρκυρα, η Σύρος,

NAUTATHLITISMOS - SPETSES CLASSIC YACHT RACE.indd 14

11/11/2015 15:30

ΝΑΥΤΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ The Yacht Club of Greece organised once again the Spetses Classic Yacht Regatta, from the 17th to 21st June 2015, assisted by the Spetses Yacht Club and the Poseidonion Grand Hotel. Now in its 5th edition, the race attracted a record level of participation, with 75 boats racing in three main categories: Classic and Spirit of Tradition Yachts, Traditional Caiques, and Lateen open boats, with Chivas Regal as the Gold Sponsor. The participating yachts racing close to the Spetses shore, included some very famous and impressive yachts, such as the large schooner Aello (originally built for A. Benakis, the founder of the YCG), Savannah (defending her title), the massive 3-masted schooner Malcolm Miller, Solway Maid (the last yacht built by William Fife) etc, with a significant number of crews and boats joining us from the UK, France, Italy, Turkey and Cyprus. This year the Regatta was lengthened to accommodate more events, starting with a welcome cocktail at the Nikki Beach Hotel in Porto Heli on Wednesday evening, a Challenge race for classic yachts on Thursday morning, followed by the Skipper’s Meeting at the historical Bouboulina’s Museum, and topped-off by a wonderful CHIVAS REGAL sponsored party at the Poseidonion Grand Hotel. Friday was the first day of the main race with a long offshore course, followed in the evening by a Day Prize Ceremony that took place at Adore Brachera Bar in the Old Harbour, and various art events in town. Saturday’s racing, with ideal sailing conditions was concluded with 2 races for each class. Apart from the racing, Saturday included a wide range of events such as the Parade of Sail of Spetsiot Caiques, a Day Prize Ceremony that took place at the boathouse of the Spetses Yacht Club, followed by a Pasta Party sponsored by the Silver Sponsor Berenberg Bank. The final races took place on Sunday, followed by the overall award Ceremony and an Award Cocktail Party at the Poseidonion Grand Hotel. This year the Lifetime Achievement award was awarded to Makis Mavrikos from the island of Syros for his (and his forefathers’) extensive work in the traditional art of wooden boat building by H.M. King Constantine, ex-King of Greece. The “Spirit of Chivalry – Chivas Honour Award” was awarded by Christophe Lemarie, CEO of Pernod Ricard Hellas, to the crew of Alexandra X, Panagiotis Mantis and Pavlos Kagialis, 470 World Champions and Olympic hopefuls, as their team best represented the values of Chivas Regal: team spirit, authenticity and fair play. Manolis Vordonis, Chairman of the Poseidonion Grand Hotel, presented the Poseidonion Concours D’ Elegance award to honour the best preserved and most authentic Classic Yacht to Aello, and IWC Schaffhausen awarded her a Portofino Chronograph. The awards for the most Authentic Traditional Caique went to Panagia Tinou, and Most Traditional Lateen Open Boat went to Chryssopigi, and were presented by the representatives of the Hellenic Traditional Boat Association, Annika Barbarigou and Manos Vernicos. Berenberg Bank from Hamburg, the oldest private banking institution in the world, was a Silver Sponsor of the SCYR 2015, IWC Schaffhausen from Switzerland was the Official Timekeeper, while the Amanzoe Resort and Nikki Beach Hotel from Portoheli, and Technohull (who supplied the spectator RIBs) were Supporters. Stelios Athiniotakis – Spetses Store was the Prize Supporter.

NAUTATHLITISMOS - SPETSES CLASSIC YACHT RACE.indd 15

11/11/2015 15:30

το πλαίσιο της Τελετής Απονομής, ο Πρόεδρος του ΝΟΕ, Αλέξανδρος Παπαδόγγονας, αναφέρθηκε και στις καινοτομίες της φετινής διοργάνωσης: «Στην πορεία αυτών των πέντε ετών, με επιμονή, σκληρή δουλειά και συνεχή εξέλιξη, έχουμε καταφέρει να εντάξουμε το Spetses Classic Yacht Regatta, στο διεθνές καλεντάρι των αγώνων της Μεσογείου, προσελκύοντας φέτος ρεκόρ συμμετοχών, με υπερδιπλάσιες συμμετοχές σκαφών από το εξωτερικό!». Από την πλευρά του, ο Νώντας Λαμπαδάριος, Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής του SCYR και Αντιπρόεδρος του ΝΟΕ, επισήμανε ότι «παραμένοντας πιστοί στις αξίες του ΝΟΕ, δουλεύουμε συστηματικά καθ’ όλην τη διάρκεια της χρονιάς, για να μπορέσουμε να καταστήσουμε τον αγώνα έναν από τους πιο καλά οργανωμένους και σημαντικούς στη Μεσόγειο, με προφανή οφέλη για τη χώρα μας και τον θαλάσσιο τουρισμό».

τα φουσκωτά που είχε παραχωρήσει για τους σκοπούς της διοργάνωσης ο κατασκευαστής πολυτελών φουσκωτών Technohull. Το ιστιοπλοϊκό τετραήμερο ξεκίνησε την Τετάρτη 17 Ιουνίου με ένα Welcome Cocktail στο Nikki Beach Hotel στο Πόρτο Χέλι, και την επομένη το πρωί με το Challenge Race, όπου συμμετείχαν 3 διαφορετικά ζευγάρια σκαφών. Την Πέμπτη 18 Ιουνίου, το απόγευμα, έγινε η καθιερωμένη συγκέντρωση των κυβερνητών στην υπέροχη αυλή του Μουσείου Μπουμπουλίνας, όπου οι αγωνιζόμενοι κυβερνήτες ενημερώθηκαν από την Οργανωτική Επιτροπή και παρέλαβαν τις οδηγίες πλου μέσα στις ξεχωριστές τσάντες Salty Bag από ανακυκλωμένα πανιά, μαζί με επιπλέον δώρα από τους Χορηγούς. Ακολούθησε στο Poseidonion Grand Hotel το καθιερωμένο Cocktail party του Χρυσού Χορηγού, Chivas Regal, που υποδέχθηκε τους συμμετέχοντες με μοναδικά cocktails και live μουσική μέχρι αργά. Την Παρασκευή 19 Ιουνίου, πρώτη αγωνιστική ημέρα του 5ου Διεθνούς Αγώνα Κλασσικών σκαφών και παραδοσιακών καϊκιών, έγινε μια ιστιοδρομία για κάθε κατηγορία, καθώς οι μεταβλητές συνθήκες του ανέμου επεφύλασσαν πολλές εκπλήξεις στους διαγωνιζόμενους που έπρεπε να αξιοποιήσουν όλη τη ναυτική τους τέχνη για να τερματίσουν εμπρόθεσμα, έχοντας καραντιάσει για αρκετή ώρα κοντά στη Νήσο Τρίκερι, ανάμεσα από Σπέτσες και Ύδρα. Η απο-

NAUTATHLITISMOS - SPETSES CLASSIC YACHT RACE.indd 16

11/11/2015 15:30

ΝΑΥΤΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

NAUTATHLITISMOS - SPETSES CLASSIC YACHT RACE.indd 17

11/11/2015 15:30

νομή των επάθλων στους νικητές της ημέρας έγινε το βράδυ στο Παλιό Λιμάνι, στο bar Adore Brachera Spetses, σε ένα πάρτι όπου κυριάρχησαν το κέφι και τα δροσερά ποτά από το Chivas Regal. Το Σάββατο 20 Ιουνίου, στις 11 το πρωί, έγινε η καθιερωμένη πλέον, παρέλαση σπετσιώτικων καϊκιών μπροστά από τη Ντάπια, παρέχοντας την ευκαιρία σε όλους τους θεατές να θαυμάσουν αυτά τα μοναδικά σκαριά. Η δεύτερη αγωνιστική ημέρα ξεκίνησε με καλύτερες συνθήκες, και η μπουκαδούρα επέτρεψε την εκτέλεση πολλαπλών ιστιοδρομιών, προσφέροντας ένα μοναδικό θέαμα από τη στεριά, καθώς το μπογάζι γέμισε πανιά και κλασσικά σκάφη. Το βράδυ έγινε η απονομή των επάθλων ημέρας στο λεμβοστάσιο του Ναυτικού Ομίλου Σπετσών, ενώ ακολούθησε Pasta Party για τα πληρώματα που απόλαυσαν μακαρόνια Melissa στο χώρο της στην Αναργύρειο και Κοργιαλένειο Σχολή Σπετσών (ΑΚΣΣ), διοργανωμένο από την τράπεζα Berenberg, Αργυρού Χορηγού του Αγώνος. Την 3η ημέρα, την Κυριακή 21 Ιουνίου, το Spetses Classic Yacht Race ολοκληρώθηκε με μία ιστιοδρομία για την κάθε κατηγορία.

Τελετη Απονομής Ο αγώνας έκλεισε με την εντυπωσιακή τελετή της απονομής, που πραγματοποιήθηκε στην πλατεία Ποσειδωνίου των Σπετσών, ακολουθούμενη από ένα ακόμη μοναδικό Cocktail Απονομής για τους συμμετέχοντες στη βεράντα του Poseidonion Grand Hotel, με ειδικά σχεδιασμένα cocktails από το Chivas Regal. Τα βραβεία απονεμήθηκαν στους κυβερνήτες και πληρώματα των 3 πρώτων σκαφών κάθε κατηγορίας, ως εξής: ΚΛΑΣΣΙΚΑ ΣΚΑΦΗ Α΄ - CLASSIC BOATS A΄

1. FLAMINGO 2. SOLWAY MAID 3. CASSIOPEIA

A. NIKOLARAS R. J. SANDIFORD/S. NIGHΥ J. KALLIAS

ΚΛΑΣΣΙΚΑ ΣΚΑΦΗ Β΄ - CLASSIC BOATS Β΄

1. SUNSHINE 2. NAVISA 3. JADE

M. FISCHER F. LYKIARDOPOULOS – P. LIVAS S. KANTZELIS

ΣΚΑΦΗ SPIRIT OF TRADITION

1. SAVANNAH 2. ALEXANDRA I 3. BACCARA

N. P. LYKIARDOPOULOS S. PAPAGIANNOPOULOS I. KATSAOUNIS

ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΚΛΑΣΣΙΚΑ ΣΚΑΦΗ - CONT CLASSIC

1. TALLULAH 2. BLACK SOUL 3. BOLERO

B. GOODHEAD A. WIRTZ S. POLEMIS / L. POLEMIS

NAUTATHLITISMOS - SPETSES CLASSIC YACHT RACE.indd 18

11/11/2015 15:30

ΝΑΥΤΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

NAUTATHLITISMOS - SPETSES CLASSIC YACHT RACE.indd 19

11/11/2015 15:30

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΚΑΪΚΙΩΝ - AEGEAN CLASSIC SCHOONERS

1. AG. GIORGIS 2. STRATIS 3. PARALOS

P. / A. MATHIOS S. ANDREADIS G. CHRISTOPOULOS

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΣΚΑΡΙΩΝ - TRADITIONAL WORK BOATS

1. NOTIOS ANEMOS 2. AIOLOS SPETSON 3. ATHINA

A. STRATOS N. KALOGIANNIS - N. MOSCHONAS K. GOUZELIS

ΛΑΤΙΝΙΑ - ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ ΛΕΜΒΟΙ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 1 TRADITIONAL OPEN BOATS 1

1. NEARCHOS II 2. KIMOTHEI 3. NIIRIS

I. PSOMAS Ε. DIMOU P. PSOMAS

ΛΑΤΙΝΙΑ - ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ ΛΕΜΒΟΙ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 2 TRADITIONAL OPEN BOATS 2

1. AROKALI 2. AMALTHEA 3. CHRISTINA

P. PAPADEAS D. KIOUSI M. VELIOTI

Βραβεία καλύτερης εμφάνισης πληρώματος Η Αλεξάνδρα Τσουκαλά παρέδωσε τα ιδιαίτερης αισθητικής βραβεία καλύτερης εμφάνισης πληρώματος στο πλήρωμα του Baccara για τα κλασσικά σκάφη, στα πληρώματα των Νότιος Άνεμος και Στρατής -λόγω ισοπαλίας- για τα καΐκια, και στην Αλεξάνδρα Χ για τα λατίνια.

Βραβείο Αναγνώρισης Έργου Ζωής Εκτός από τα βραβεία που απονεμηθήκαν στους νικητές των κατηγοριών, ειδική μνεία χρήζει το Βραβείο Αναγνώρισης Έργου Ζωής το οποίο απονεμήθηκε στον Μάκη Μαυρίκο του γνωστού παραδοσιακού ναυπηγείου από τη Σύρο, για τη μεγάλη συμβολή του ιδίου και της οικογένειάς του στην εξέλιξη, διάδοση και διατήρηση της παραδοσιακής ξυλοναυπηγικής τέχνης. Το ιδιαίτερο αυτό βραβείο, που θεσπίστηκε από την SCYR με σκοπό τη στήριξη των πανέμορφων ελληνικών σκαριών και με την ελπίδα να συνεχίζουν να ταξιδεύουν στις ελληνικές θάλασσες, απένειμε ο Βασιλεύς Κωνσταντίνος, τ. Βασιλεύς των Ελλήνων, Χρυσός Ολυμπιονίκης της Ρώμης το 1960, Επίτιμος Πρόεδρος της Διεθνούς Ιστιοπλοϊκής Ομοσπονδίας και Ναύαρχος του ΝΟΕ.

NAUTATHLITISMOS - SPETSES CLASSIC YACHT RACE.indd 20

11/11/2015 15:30

ΝΑΥΤΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

NAUTATHLITISMOS - SPETSES CLASSIC YACHT RACE.indd 21

11/11/2015 15:30

Concours d’Elegance Βραβείο Αυθεντικότητας και Καλοδιατήρησης Στην τελετή απονομής, ο Πρόεδρος του Ναυτικού Ομίλου Σπετσών και CEO του ξενοδοχείου Poseidonion Grand Hotel, Μέγα Υποστηρικτή της διοργάνωσης, ο κ. Αντώνης Βορδώνης και τα μέλη του Ελληνικού Συνδέσμου Παραδοσιακών Σκαφών Α. Μπαρμπαρίγου και Μ. Βερνίκος, απένειμαν τα υψηλού κύρους βραβεία Concours d’Elegance στα πιο αυθεντικά και καλοδιατηρημένα σκάφη. Στην κατηγορία των Κλασσικών σκαφών το βραβείο Concours d’Elegance έλαβε η Αελλώ, η παλαιά ναυαρχίδα του ΝΟΕ, η οποία κόσμησε το μπογάζι με την ατελείωτη ιστιοφορία της. Μάλιστα, ο Επίσημος Χρονομέτρης του αγώνα, IWC Schaffhausen, προσέφερε στην Αελλώ ως νικητή του βραβείου ένα εντυπωσιακής σχεδίασης Portofino Chronograph! Στα καΐκια, το βραβείο Concours d’ Elegance απονεμήθηκε στο εκπληκτικά αυθεντικό Πέραμα, «Παναγία Τήνου» με κυβερνήτη τον Κ. Νίκα, κατασκευασμένο στη Σύρο το 1952, στο Ναυπηγείο του Μαυρίκου, όπου μέχρι και ο εργάτης της άγκυρας και η μηχανή είναι από τον αρχικό εξοπλισμό του σκάφους, εξαιρετικά συντηρημένα δείγματα της εποχής τους. Στην κατηγορία λατινιών,, το βραβείο έλαβε η εντυπωσιακή «Χρυσοπηγή» με κυβερνήτη τον Π. Χασάπη, η οποία παρόλο που είναι πρόσφατα κατασκευασμένη από τον Ν. Δαρουκάκη, χρησιμοποιήθηκαν μόνο αυθεντικά παραδοσιακά υλικά και παραδοσιακές τεχνικές.

NAUTATHLITISMOS - SPETSES CLASSIC YACHT RACE.indd 22

11/11/2015 15:31

ΝΑΥΤΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

Spirit of Chivalry - Chivas Honour Award Η σπουδαιότερη στιγμή της τελετής ήταν η απονομή του ανεκτίμητης αξίας Spirit of Chivalry - Chivas Honour Award Spetses Classic Yacht Regatta 2015 από τον Χρυσό Χορηγό του SCYR Chivas Regal και τον CEO της Pernod Ricard Hellas, κ. Christophe Lemarié, στο λατίνι Αλεξάνδρα Χ και στο πλήρωμά του τους Παγκόσμιους Πρωταθλητές ιστιοπλοΐας Τάκη Μάντη και Παύλο Καγιαλή, που ανέδειξαν με τον καλύτερο τρόπο τις αξίες του ομαδικού πνεύματος, της ευγενούς άμιλλας και της αυθεντικότητας στη διάρκεια του Spetses Classic Yacht Regatta 2015.

NAUTATHLITISMOS - SPETSES CLASSIC YACHT RACE.indd 23

11/11/2015 15:31

Σχόλιο του Σ. Ανδρεάδη (Principal Race Officer) Φθινόπωρο πλέον, και αναπολώ τις Σπέτσες, που πέντε μέρες στα τέλη Ιουνίου φτιάξαμε εικόνες για μια ζωή, μια ολοζώντανη ηλιαχτίδα σε ένα καλοκαίρι γεμάτο εθνικές δυσκολίες και «κακοκαιρίες». Φέτος, με ρεκόρ συμμετοχών, εβδομήντα πέντε, υπέροχα σκάφη γέμισαν με τρεις στίβους, ένα μικρό μπογάζι, αρμενίζοντας τέσσερις μέρες πανέμορφου ναυταθλητισμού. Με εξαίρεση την Παρασκευή, που ιστιοπλοϊκά εύκολη ή ευχάριστη μέρα δεν τη λες, ζήσαμε εικόνες ενός κόσμου στη θάλασσα καλύτερου και ομορφότερου, με τα ζωντανά γλυπτά αιώνων ναυτικής παράδοσης, και με τις απολήξεις τηλαυγών ναυπηγικών μυαλών να φέρνουν ομορφιά ανθρώπινη στην απαράμιλλη ομορφιά της θαλάσσιας περιοχής των Σπετσών. Γιατί στο κάτω-κάτω τις γραφής αυτή είναι δουλειά ενός ναυτικού ομίλου, ενός αληθινού φορέα πρωτοβουλιών ναυτικού πολιτισμού. Ως τέτοιος πρέπει να φέρνεις στον τόπο σου ό,τι καλύτερο δύναται και να κοιτάζεις να αφήνεις καλύτερο, σε πλάτος, σε μήκος, και σε βάθος, τον πολιτισμό που εκπροσωπείς.

ΝΕΕΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ

Πρωτοτυπίες, καινοτομίες, με το μάτι στην παράδοση και το κάλλος Από το 2011, που οραματιστήκαμε έναν αγώνα στις Σπέτσες, ως τη λήξη του πέμπτου αγώνα με τις προσπάθειες που έγιναν από τους διάφορους οργανωτές, καταλήξαμε σε ένα μοναδικό αποτέλεσμα για αγώνα ιστιοπλοΐας οπουδήποτε στον κόσμο, αλλά κυρίως στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης. Σε πέντε χρόνια ο αγώνας έζησε μια αύξηση συμμετοχών πάνω από 350%. Η αλήθεια είναι πως ιδέα δεν είχαμε πως κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει, ούτε να το φανταστούμε δεν προσπαθήσαμε. Το 2011, ύστερα από παραινέσεις τοπικών παραγόντων, βρεθήκαμε σε μια ταβέρνα στο Τουρκολίμανο πέντε έξι άτομα και συμφωνήσαμε να «τσοντάρουμε» κατιτίς ο καθείς, αν δε βρίσκαμε χορηγό και να κάνουμε το μεγάλο βήμα, να μεταφέρουμε τις ναυταθλητικές και οργανωτικές δυνάμεις του ΝΟΕ πενήντα-τέσσερα μίλια από το σπίτι τους, πρώτη φορά στην ογδοντάχρονη ιστορία του, για έναν αγώνα όπου οι μισοί και πλέον συμμετέχοντες δεν είχαν ναυταθλητική γνώση. Ήτανε σαν να πέσαμε σε πηγάδι και αντί να πνιγόμασταν, να ανακαλύπταμε ένα αδαμαντωρυχείο στον πάτο του. Στα πέντε χρόνια του Spetses Classic Yacht Race, τώρα πλέον Regatta, γεννήσαμε ναυταθλητισμό εκεί που υπήρχε μοιρολατρία και ομφαλοσκόπηση. Δημιουργήσαμε δύο νέες αγωνιστικές κατηγορίες (για τα καΐκια μας), βελτιστοποιήθηκε ως ποτέ πριν το σύστημα ισοζυγισμού τους. Οι λέμβοι ανοικτού τύπου είναι πλέον μια κατηγορία που έχει τη μεγαλύτερη ανάπτυξη στην Ελλάδα. Από πέντε-έξι λατίνια το 2013 φθάσαμε

MALCOLM MILLER

ΑΕΛΛΩ

ΑΤΑΛΑΝΤΗ ΙΩΑΝΝΑ

TAI MO SHAN

BELLE LURETTE

NAUTATHLITISMOS - SPETSES CLASSIC YACHT RACE.indd 24

11/11/2015 15:31

ΝΑΥΤΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ κοντά στα τριάντα το 2015 και πιστεύουμε πλέον πως ο στόλος μπορεί ακόμη και να διπλασιαστεί σε βάθος χρόνου. Τεράστια χαρά δημιουργεί η ανάπτυξη των κλασσικών σκαφών, όπου σχεδόν τα τρία πέμπτα του στόλου αγοράστηκε για ή επειδή υπάρχει ο αγώνας. Χονδρά-κοφτά υπολογίζουμε πως για σκάφη, ιστία και την εξαρτία σκαφών έχουν ξοδευτεί πάνω από 3.000.000 ευρώ. Λόγω του αγώνα το νησί των Σπετσών έχει ξανά Ναυτικό Όμιλο! Το μεγαλύτερο κέρδος όμως φαίνεται καθαρά σε μια κουβέντα ενός νέου καραβομαραγκού του νησιού: «Τόσα κατάρτια, τόσες μάτσες που έχω φτιάξει τα τελευταία πέντε χρόνια, σ’ όλη του τη ζωή ο πατέρας μου δεν έχει φτιάξει. Έχω βαρεθεί να στρογγυλεύω ξύλο». “No man [or yacht race] is an island” Φέτος είχαμε την τύχη να έχουμε για τέταρτη χρονιά Χρυσό Χορηγό τη Chivas, που όχι μόνο γλύκανε κάθε σούρουπό μας κατασκευάζοντας μοναδικά ποτά για τον αγώνα, αλλά και δημιουργώντας το μόνο, από όσο γνωρίζω, crosscategory award σε αγώνα ιστιοπλοΐας, συνδυάζοντας αρετές όπως η ομαδικότητα, τα ταξίδια, αλλά και τα αποτελέσματα σε ένα βραβείο- ύμνο στην ναυτοσύνη. Ο Αργυρός Χορηγός μας, η τετρακοσίων εικοσιπέντε ετών τράπεζα Berneberg, μας χάρισε ένα μαγευτικό μέρος για δείπνο το Σάββατο και ο αγώνας ξεκίνησε με τις καλύτερες προϋποθέσεις με ένα πάρτι την Τετάρτη το βράδυ, στο Nikki Beach Resort and Spa. Το Poseidonion Grand Hotel υποστήριξε τον Ναυτικό Όμιλο Ελλάδας, προσφέροντας εδέσματα και χώρους για να χαρούμε τις Σπέτσες, όπως μόνο αυτό το μοναδικό ξενοδοχείο μπορεί να κάνει. Οι υποστηρικτές μας επέτρεψαν να έχουμε κύπελλα για τον αγώνα (Στέλιος Αθηνιωτάκης), ταχύπλοα για τις όποιες ανάγκες μας (Technohull). Χωρίς την εξαιρετική, αειφόρο, αέναη προσπάθεια της Clab, με επικεφαλής εμπνευστή την ακούραστη Μαρίνα Κουταρέλλη, κανένας δεν θα μας είχε μάθει όπως μας έχουν μάθει. Ένας αγώνας είναι πάντα το σύνολο των υποστηρικτών και των προσπαθειών και της όρεξης όλων. Χωρίς τους εθελοντές που μάζεψε ο Ναυτικός Όμιλος Σπετσών δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε τόσο επιτυχημένα τον αγώνα. Χωρίς τη μέριμνα του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου Σπετσών, ο αγώνας δεν θα γινόταν, γιατί δεν θα είχαμε πού να βάλουμε τα σκάφη. Ο αγώνας, καιρού επιτρέποντος, τώρα ξεκινά να ανδρώνεται. Ίσως τα πρώτα 5 χρόνια να δείξανε αριθμητική ανάπτυξη του αγώνα μεγάλη. Ίσως να μην ξαναδούμε για πολύ καιρό ξανά τόσα σκάφη. Ίσως να δούμε. Από εδώ και πέρα, με το ενδιαφέρον που έχει χτιστεί, η ιστιοπλοΐα στο Spetses Classic Yacht Regatta ενδέχεται να είναι μόνο το έναυσμα.

GIZELA

SUNSHINE

SPIRIT OF GALATEA

ΦΡΟΣΩ

JADE

ΝΕΕΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ

SOLWAY MAID

NAUTATHLITISMOS - SPETSES CLASSIC YACHT RACE.indd 25

11/11/2015 15:31

Η πρόκληση της Ρεγκάττας και οι εθελοντικές προσφορές των Μελών του ΝΟΕ Για τον ΝΟΕ αποτελεί ιδιαίτερη πρόκληση η διοργάνωση ενός τόσο μεγάλου αγώνα, και δη εκτός έδρας, με πολλαπλούς παράλληλους στίβους και πολλαπλές επίγειες εκδηλώσεις. Η επιτυχία αυτού του εγχειρήματος εξαρτάται από την εθελοντική εργασία και προσφορά σκαφών και υλικών από αρκετά μέλη και φίλους του ΝΟΕ, καθώς και από το φιλότιμο του μόνιμου προσωπικού του ομίλου, που καλείται να λειτουργήσει εκτός έδρας για μία εβδομάδα, με μειωμένες δυνατότητες υποστήριξης, επομένως οι προσπάθειες αυτές χρήζουν ειδικής μνείας. Για τη διοργάνωση και χωροθέτηση των στίβων μεταφέρονται από το Μικρολίμανο ένας μικρός στόλος 10 σκαφών, συμπεριλαμβανομένων 5 φουσκωτών σκαφών του ομίλου και 2 εθελοντικών, που χρησιμοποιούνται στο στήσιμο των στίβων, καθώς και 3 μεγαλυτέρων σκαφών που χρησιμεύουν ως σκάφη επιτροπών (των οποίων τα έξοδα κίνησης κ.λπ. καλύπτουν οι ιδιοκτήτες, τους οποίους ευχαριστούμε ιδιαιτέρως). Πέραν τη Διοργανωτικής Επιτροπής, δουλεύουν πάνω από 50 άτομα από τον ΝΟΕ, οι περισσότεροι σε εθελοντική βάση, που καλύπτουν τους στίβους, τη γραμματεία, τις διάφορες επιτροπές αγώνων, καταμετρήσεων, βραβείων κλπ., καθώς και 15-20 Σπετσιώτες εθελοντές που προσφέρει ο Ναυτικός Όμιλος Σπετσών, που βοηθούν στην ομαλή διευθέτηση των προκλήσεων ελλιμενισμού ενός στόλου άνω των 100 σκαφών (περιλαμβάνοντας τα σκάφη υποστήριξης, συνοδείας και θεατών) στα περιορισμένα δυνατοτήτων λιμενικά καταφύγια των Σπετσών, καθώς και στα διάφορα επίγεια δρώμενα. Ας μην παραλείψουμε τις αυξημένες ανάγκες προβολής και συντονισμού των χορηγών που διαχειρίζονται οι συνεργάτες μας της Communication Lab, σε συνδυασμό με την Οργανωτική Επιτροπή. Αν συνδυάσουμε και το γεγονός ότι σημαντικό ποσοστό των αθλητών προέρχονται από τον ΝΟΕ, βλέπουμε ότι η συνδυασμένη συνεργασία αθλητών/κυβερνητών, διοργανωτών και εθελοντών αποτελεί τη βασική μαγιά και τη δύναμη αυτής της επιτυχημένης διοργάνωσης.

NAUTATHLITISMOS - SPETSES CLASSIC YACHT RACE.indd 26

11/11/2015 15:31

ΝΑΥΤΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

NAUTATHLITISMOS - SPETSES CLASSIC YACHT RACE.indd 27

11/11/2015 15:31

To Match Race Academy με το Tai Mo Shan στη Spetses Classic Yacht Regatta! Το Match Race Academy του Ναυτικού Ομίλου Ελλάδος είναι το μοναδικό κέντρο στη χώρα μας που καλλιεργείται το Match Racing, η πλέον μοντέρνα τάση στην ιστιοπλοΐα. Φέτος οι μαθητές της Ακαδημίας αποφάσισαν να δοκιμάσουν μία νέα εμπειρία, να συμμετάσχουν στον αγώνα κλασσικών σκαφών του ΝΟΕ στις Σπέτσες. Η ιστιοπλοΐα, η ναυτική τέχνη, είναι ένα παζλ, που αποτελείται από πολλά κομμάτια. Η φιλοσοφία της ακαδημίας δεν θα μπορούσε να είναι άλλη: Χρησιμοποιώντας σαν βάση την πλατφόρμα του Match Racing, οι μαθητές συνέχεια εκτίθενται σε πολλά ερεθίσματα, που έχουν στόχο να συμπληρώσουν το υπόλοιπο παζλ: fleet racing, team racing, ανοικτή θάλασσα, ειδικά σεμινάρια, μικρά σκάφη, μεγάλα σκάφη. Όλα έχουν την αξία τους και όλα προσφέρουν μια διαφορετική γεύση και εμπειρία στον ιστιοπλόο, και με αυτήν τη λογική σκεφτήκαμε ότι μία εμπειρία με παραδοσιακό σκάφος θα διεύρυνε τους ορίζοντές μας. Έτσι, το Match Race Academy κατάφερε να εξασφαλίσει για τον φετινό αγώνα το Tai Mo Shan, ένα κλασσικό σκάφος του 1932, ώστε να συμμετάσχει στην διοργάνωση με ένα πλήρωμα αποτελούμενο μόνο από μαθητές του! Το πλήρωμα, όλοι μαθητές της ακαδημίας, προπονήθηκε για αρκετό καιρό και προσπάθησε να προσαρμοστεί σε ένα σκάφος τελείως διαφορετικής λογικής από τα μοντέρνα σκάφη που έχει συνηθίσει. Ταυτόχρονα έκανε αρκετές μικροεπισκευές, ώστε να μπορέσει το σκάφος να ετοιμαστεί για την πρόκληση του Spetses Classic Regatta. Η ομάδα από τον πρώτο κιόλας καιρό αγκάλιασε το project, με αποτέλεσμα όλα να κυλήσουν ομαλά και να γίνει μια αξιοπρεπέστατη εμφάνιση από την ομάδα, τόσο αγωνιστικά όσο και εκτός. Όλη η ομάδα εντυπωσιάστηκε από το στόλο και την κατάσταση στην οποία βρίσκονταν τα σκάφη που συμμετείχαν παρά την ηλικία τους. Οι après sail εκδηλώσεις του SCΥR ήταν η τέλεια πλατφόρμα για να βρίσκεται η ομάδα μαζί όλη τη μέρα, αφού τελείωνε η δράση στη θάλασσα. Ταυτόχρονα, όλοι έμειναν εντυπωσιασμένοι από τη συμπεριφορά του σκάφους το οποίο, αν και δεν έκανε τις γωνίες στα όρτσα που κάνουν τα μοντέρνα σκάφη και ως εκ τούτου δεν μπορούσε να διακριθεί σε όρτσαπρίμα διαδρομές, αντιδρούσε απίστευτα ναυτικά και αναμενόμενα σε κάθε συνθήκη. Μαζί με την ομάδα συμμετείχε και ο εκπαιδευτής του Ναυτικού Ομίλου Ελλάδος, Άκης Τσαρούχης, που είχε την ευθύνη του εγχειρήματος.

NAUTATHLITISMOS - SPETSES CLASSIC YACHT RACE.indd 28

11/11/2015 15:31

ΝΑΥΤΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

NAUTATHLITISMOS - SPETSES CLASSIC YACHT RACE.indd 29

11/11/2015 15:31

SPONSORS Ο Ναυτικός Όμιλος Ελλάδος ευχαρίστησε όσους συνετέλεσαν στην επιτυχία του αγώνα, τους φορείς του νησιού, τον Χρυσό Χορηγό, όλες τις Επιτροπές, τα μέλη του Ομίλου που παραχώρησαν τα σκάφη τους για τις ανάγκες του αγώνα, ενώ ο Πρόεδρος του ΝΟΕ απένειμε αναμνηστικά αρχίζοντας από τον Χρυσό Χορηγό, την Chivas Regal. Αργυρός Χορηγός του SCYR 2015 ήταν η τράπεζα Berenberg, με ειδίκευση στην εξυπηρέτηση και παροχή συμβουλών σε ιδιώτες, που φέτος γιορτάζει 425 χρόνια λειτουργίας. Επίσης πολύτιμοι Υποστηρικτές του Spetses Classic Yacht Regatta 2015 ήταν οι πολυτελείς ξενοδοχειακές μονάδες Amanzoe Resort και Nikki Beach Resort & Spa από το Πόρτο Χέλι και η Technohull, κορυφαία εταιρεία στο χώρο των ταχύπλοων. Επίσημος Χρονομέτρης, ο Ελβετικός Οίκος υψηλής Ωρολογοποιίας IWC Schaffhausen, που παρουσίασε την ανανεωμένη σειρά ρολογιών Portugieser, και Αθλοθέτης ήταν ο Στέλιος Αθηνιωτάκης - κατάστημα Σπετσών. Ο Αγώνας τελεί υπό την Αιγίδα του Δήμου Σπετσών, με αρωγούς την Αναργύρειο & Κοργιαλένειο Σχολή Σπετσών, τον Εμπορικό Σύλλογο Σπετσών, το Μουσείο Μπουμπουλίνας και τον Ελληνικό Σύνδεσμο Παραδοσιακών Σκαφών. Χορηγοί Επικοινωνίας ήταν ο ΣΚΑΪ Τηλεόραση, η Huffington Post Greece, το Sport24 Radio 103,3, o Easy 97.2, η εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ και τα περιοδικά Boats & Yachting, Plefsi, Skipper OnDeck, και το Saronic Magazine.

NAUTATHLITISMOS - SPETSES CLASSIC YACHT RACE.indd 30

11/11/2015 15:31

ΝΑΥΤΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

NAUTATHLITISMOS - SPETSES CLASSIC YACHT RACE.indd 31

11/11/2015 15:32

ΑΠΟΝΟΜΕΣ

Ο Christophe Lemarie της Chivas Regal

Ο Ν. Λαμπαδάριος βραβεύει το ΝΟΤΙΟΣ ΑΝΕΜΟΣ

Η Μ. Κουταρέλλη της C-lab με τον Λιμενάρχη Σπετσών

Ο Ν. Λαμπαδάριος βραβεύει το ΑΙΟΛΟΣ ΣΠΕΤΣΩΝ

Ο Πρόεδρος του ΝΟΕ βραβεύει το SOLWAY MAID

Ο Προεδρος του ΝΟΕ βραβεύει το FLAMINGO

Τα βραβεία καλύτερης ενδυμασίας

O Ν. Λαμπαδάριος και ο Α. Βορδώνης

NAUTATHLITISMOS - SPETSES CLASSIC YACHT RACE.indd 32

11/11/2015 15:32

ΝΑΥΤΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

Ο Γ. Ανδρεάδης βραβεύει το ALEXANDRA

Η J. Fackler της Berenberg με το πληρωμα του FLAMINGO

Η Α. Ανδρεάδη βραβεύει το TALLULAH

Ο Κ. Μπουτάρης βραβεύει τον Π. Παπαδέα του ΑΡΟΚΑΛΙ

Ο Δ. Παντελεημονίτης βραβεύει το λατίνι ΝΕΑΡΧΟΣ ΙΙ

Ο Δήμαρχος Σπετσών, Κ. Λυράκης

Ο Ν. Λαμπαδάριος βραβεύει το ΣΤΡΑΤΗΣ

ΑΠΟΝΟΜΕΣ

Η Βασίλισσα με τον Γ. Χαραμή και την Ολυμπιονίκη Pippa Wilson

NAUTATHLITISMOS - SPETSES CLASSIC YACHT RACE.indd 33

11/11/2015 15:32

ΑΠΟΝΟΜΕΣ

Ο Γ. Ανδρεάδης βραβεύει το SAVANNAH

Ο Κ. Τσαντίλης βραβεύει την ΑΜΑΛΘΕΙΑ

Η Α. Μπαρμπαρίγου βραβεύει το ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΗΝΟΥ

Ο Κ. Τσαντίλης βραβεύει το ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Η Κ. Κατώπη του Amanzoe βραβεύει το BLACK SOUL

Ο Πρόεδρος του ΝΟΕ βραβεύει το SUNSHINE

Τα βραβεία, χορηγία του Σ.Αθηνιωτάκη

Ο Ν. Λαμπαδάριος απονέμει αναμνηστικό στον C. Lemarie

NAUTATHLITISMOS - SPETSES CLASSIC YACHT RACE.indd 34

11/11/2015 15:32

ΝΑΥΤΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

NAUTATHLITISMOS - SPETSES CLASSIC YACHT RACE.indd 35

11/11/2015 15:31

ΠΑΣΤΡΙΚΆΚΕΙΑ 2015

Στις 9 και 10 Μαΐου 2015 διεξήχθη στον Φαληρικό Όρμο με μεγάλη επιτυχία και εντυπωσιακή συμμετοχή (πάνω από 150 σκάφη) ο αγώνας «Παστρικάκεια 2015-Επετειακός Αγώνας 170 Χρόνων ΣΝΔ». Ο αγώνας αυτός διοργανώνεται ετησίως από τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων (ΣΝΔ), τον ΝΟΕ και τον Ιστιοπλοϊκό Όμίλο Πειραιώς (ΙΟΠ), υπό την αιγίδα της Ελληνικής Ιστιοπλοϊκής Ομοσπονδίας (ΕΙΟ), εις μνήμη του Ν. Δοκίμου Ι. Παστρικάκη, ο οποίος στις 17 Νοεμβρίου 1912 έπεσε ηρωικά εκτελών χρέη αξιωματικού αποβατικού αγήματος κατά την απελευθέρωση της Χίου. Τα «Παστρικάκεια» είναι ουσιαστικά μια γιορτή της ελληνικής αγωνιστικής ιστιοπλοϊας, καθώς καλύπτουν τις περισσότερες κατηγορίες σκαφών και αθλητών τριγώνου, αρχίζοντας με τους παίδες στα OPTIMIST, με νέους/ νέες και άνδρες/γυναίκες στα διθέσια 420, 470 και 49er, τα μεγάλα μονοθέσια LASER (όλες τις κατηγορίες) και FINN, καθώς και τα LIGHTNING, J24 και PLATU 25, και τα σκάφη για αθλητές ΑΜΕΑ, όπως 2.4 mr, HANSA. Κατά τη διάρκεια του αγωνιστικού τριημέρου, γέμισε ο Φαληρικός Όρμος από πανιά και αθλητές, σε πολλαπλούς στίβους, με έντονο αθλητικό χαρακτήρα. Η τελετή απονομής επάθλων έγινε όπως πάντα με όλη τη μεγαλοπρέπεια και την παρουσία της διοίκησης του Πολεμικού Ναυτικού στο κατάμεστο με αθλητές και οικογένειες, προαύλιο της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων.

NAUTATHLITISMOS - Pastrikakeia.indd 36

11/11/2015 15:34

21x29.indd 1

3/23/15 2:13 PM

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑ ΣΚΑΦΩΝ

J24

Κείμενο: Χ. Στράτος

Ο ΝΟΕ διοργάνωσε επιτυχώς το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα 2015 σκαφών J24 μεταξύ 1719 Απριλίου 2015. Το φετινό Πανελλήνιο Πρωτάθλημα έδειξε ότι η ιστορική αυτή κατηγορία, μετά από μία περίοδο ύφεσης, έχει ανθήσει και πάλι, δεδομένου ότι τα σκάφη αυτά προσφέρουν δυνατές ιστιοπλοϊκές συγκινήσεις, με σχετικά χαμηλό κόστος σκαφών και εξοπλισμού. Συνολικά συμ-

μετείχαν 13 σκάφη, με συμμετοχές από διάφορα σημεία της Ελλάδος όπως Κρήτη, Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Το «κέντρο επιχειρήσεων» των επιτροπών και των ομάδων ήταν στις εγκαταστάσεις του ΝΟΕ, ενώ ο ελλιμενιμός των σκαφών μοιράστηκε στούς ΝΟΕ, ΝΟΤΚ και ΝΟΠΦ. Ο άνεμος ήταν ασθενής και μεταβλητός, αλλά τελικά οι ανησυχίες των πληρωμάτων καθησυχάστηκαν, καθώς, με λίγη υπομονή, η Επιτροπή κατάφερε να ολοκληρώσει 9 ιστιοδρομίες μέσα σε 3 μέρες. Τους αγώνες ακολούθησε τελετή απονομής στον Νεώσοικο του ΝΟΕ, με φαγητό, γλέντι και «ιστιοκουτσομπολιό». Ο νικητής του αγώνα, Αλτσιάδης, δήλωσε: «Το επίπεδο ανταγωνισμού ήταν πολύ υψηλό, κάτι το οποίο δεν φαίνεται στα αποτελέσματα…». Διασκέδασαν όλοι, ο αγώνας είχε πολλή ένταση, ενώ με 3 ενστάσεις την τελευταία μέρα, δεν ξέραμε το τελικό αποτέλεσμα μέχρι τη στιγμή της απονομής. Η ομάδα του έχει καινούργιο σκάφος με βλέψεις για Γαλλία και στο παγκόσμιο… Ήταν μεγάλη η χαρά του να καλωσορίσει τις νέες ομάδες που

NAUTATHLITISMOS - J24.indd 38

12/11/2015 13:25

ΝΑΥΤΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ έχουν αρχίσει να εξελίσσονται… Ο πρόεδρος της Κλάσης J24, Παλλήκαρης, δήλωσε: «Είμαστε σε ιστορικό όμιλο, οι εγκαταστάσεις και οι επιτροπές είναι του καλύτερου επιπέδου, τα αποτελέσματα βγαίνουν γρήγορα, και όλα δουλεύουν σωστά λόγω γερής υποδομής. Γενικά το φαγητό και η φιλοξενία ήταν πολύ καλά… Πολλές ευχαριστίες στις επιτροπές…». Ένας πανελλήνιος στην Αθήνα είναι σημαντικός για την εξέλιξη της κλάσης, διότι φέρνει επιπλέον αθλητές, πολύ έμπειρους, και αναζωγονεί την κλάση. Παρόλο που ο κορμός του στόλου είναι στην Κρήτη, ερχόμενοι στην Αθήνα μαθαίνουν πολλά με την είσοδο νέων αθλητών, και εδήλωσε επίσης ότι η κλάση θέλει να συνεχίσει με 1-2 αγώνες το χρόνο στην Αθήνα. Αποτελέσματα: Rank

GRE

BOAT

HelmName

5441

ΕΥΝΙΚΗ

ΑΛΤΣΙΑΔΗΣ

5239

ΕΥΝΙΚΗ

ΨΩΜΟΠΟΥΛΟΣ

751

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ

ΤΑΓΑΡΟΠΟΥΛΟΣ

5367

J MANIA

ΚΑΙΤΑΤΖΙΔΟΥ

5205

ΚΙΚΑ

ΑΓΓΕΛΑΚΗΣ

5113

MINOAN SPIRIT

ΠΑΛΛΗΚΑΡΗΣ

487

PHYSALIA PHYSALIS

ΚΑΠΝΙΣΗΣ

4772

ΣΗΜΕΡΑ

ΛΥΡΩΝΗΣ

1483

ACTIVISTA

ΛΕΚΚΑΣ

1475

ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΡΕΙ

ΠΑΤΕΡΑΚΗΣ

MOMENTUM

ΒΙΤΣΑΚΗΣ

4029

ΔΕΛΗΓΕΩΡΓΗΣ

3616

ΩΚΥΡΟΗ

ΚΟΥΡΗΣ

NAUTATHLITISMOS - J24.indd 39

12/11/2015 13:25

ΑΓΩΝΑΣ ΚΥΘΝΟΥ 2015

& «ΚΥΠΕΛΛΟ ΛΑΚΗΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ» 2015

NAUTATHLITISMOS - Kythnos.indd 40

12/11/2015 13:25

ΝΑΥΤΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ Φέτος ο ΝΟΕ αποφάσισε να συνδυάσει τον κλασσικό ανοιξιάτικο αγώνα ανοικτής θαλάσσης «ΚΥΘΝΟΣ» με τον αγώνα «ΚΥΠΕΛΛΟ ΛΑΚΗΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ» του ΑΝΟΙΑΘ εις μνήμην ενός μεγάλου ιστιοπλόου και δάσκαλου που ήταν ενεργό μέλος του ΝΟΕ από τα αρχικά ιστιοπλοϊκά του βήματα, ενώ απετέλεσε μέλος της Εθνικής Ιστιοπλοϊκής Ομάδας για είκοσι έτη, στέφθηκε 3 φορές Βαλκανιονίκης και έλαβε μέρος στις Ολυμπιάδες της Ρώμης (1960) και του Μεξικού (1968). Διετέλεσε Ομοσπονδιακός Προπονητής της Ελληνικής Εθνικής Ομάδας Ιστιοπλοΐας και διευθυντής του τμήματος Ιστιοπλοΐας Ανοικτής Θαλάσσης του Ναυτικού Ομίλου Βουλιαγμένης, και κατόπιν διευθυντής της σχολής Ανοικτής Θαλάσσης του ΑΝΟΙΑΘ. Έτσι, το Σαββατοκύριακο 2-3

Μαΐου 2015, συνδιοργανώθηκε από κοινού ο αγώνας «ΚΥΘΝΟΣ 2015» «Κύπελλο Λάκης Κυριακίδης 2015» και διεξήχθη στον Φαληρικό Όρμο. Οι διαδρομές ήταν τριγωνικές με σημαδούρες και όρτσα πρίμα για τα ORCi και παράκτια διαδρομή και Ολυμπιακό τρίγωνο για την κατηγορία CLUB. Ο καιρός ήταν σύμμαχος των προσπαθειών μας και της εμπνευσμένης συμμετοχής των ιστιοπλόων. Τα σκάφη των δύο κατηγοριών, ORCi και ORC CLUB, συμμετείχαν σε αρκετές κούρσες, με αποτέλεσμα τα οφέλη μιας ευχάριστης και γρήγορης ιστιοπλοΐας. Υποστηρικτές των αγώνων ήταν οι FLY YACHTING και PANTAENIUS.

NAUTATHLITISMOS - Kythnos.indd 41

12/11/2015 13:25

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΓΩΝΩΝ ΝΟΕ ΑΓΩΝΑΣ

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 470

420

LASER STD

ΕΛΛΗΣ 2015

LASER RDL

LASER 4 7

ΑΓΩΝΑΣ

ΕΝΔΟΟΜΙΛΙΚΟ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑ MATCH RACE

ΑΡΓΟΝΑΥΤΟΥ 2015

ΝΙΚΗΤΕΣ

ΕΠΩΝΥΜΟ

ΟΝΟΜΑ

ΟΜΙΛΟΣ

ΕΠΩΝΥΜΑ

1η ΘΕΣΗ

ΚΑΜΠΟΥΡΙΔΗΣ

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

ΝΟΕ

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

ΣΤΑΘΗΣ

ΟΣΦΠ

2η ΘΕΣΗ

ΠΑΠΟΥΤΣΟΓΛΟΥ

ΒΑΣΙΛΗΣ

ΙΟΠ

ΟΡΦΑΝΟΣ

ΓΙΑΝΝΗΣ

ΙΟΠ ΝΟΚΒ

3η ΘΕΣΗ

ΠΑΓΙΔΑ

ΔΗΜΗΤΡΑ

ΙΟΠ

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

ΣΟΦΙΑ

1 ΑΝΔΡΩΝ

ΓΟΥΡΙΩΤΗΣ

ΒΑΣΙΛΗΣ

ΙΟΠ

ΜΠΑΤΣΗΣ

ΟΡΕΣΤΗΣ

ΙΟΠ

2 ΑΝΔΡΩΝ

ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ

ΑΓΓΕΛΟΣ

ΝΟΤΚ

ΚΑΝΑΚΑΡΗΣ

ΦΑΝΗΣ

ΝΟΤΚ

3 ΑΝΔΡΩΝ

ΜΠΡΙΛΑΚΗΣ

ΝΙΚΟΣ

ΝΟΤΚ

ΚΑΡΑΔΗΜΑΣ

ΓΙΩΡΓΟΣ

ΝΟΤΚ

1 ΓΥΝΑΙΚΩΝ

ΔΡΟΥΓΚΑ

ΕΒΕΛΙΝΑ

ΝΟΤΚ

ΒΑΡΔΑΛΗ

ΕΥΑ

ΝΟΤΚ

1η ΘΕΣΗ

ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

ΓΙΩΡΓΟΣ

ΝΟΠΦ

1 ΕΦΗΒΩΝ

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

ΟΡΕΣΤΗΣ

ΙΟΠ

2 ΕΦΗΒΩΝ

ΠΟΠΠΗΣ

ΙΩΑΝΝΗΣ

ΝΟΝΜΑ

3 ΕΦΗΒΩΝ

ΚΑΡΑΔΗΜΑΣ

ΜΑΡΙΟΣ

ΝΟΚ

1 ΓΥΝΑΙΚΩΝ

ΚΑΡΑΧΑΛΙΟΥ

ΒΑΣΙΛΕΙΑ

ΙΟΠ

2 ΓΥΝΑΙΚΩΝ

ΒΛΑΧΟΥ

ΜΑΡΙΑ

ΝΟΠΦ

3 ΓΥΝΑΙΚΩΝ

ΡΕΚΚΑ

ΑΓΓΕΛΙΚΗ

ΕΝΟΑ

1 ΠΑΙΔΩΝ

ΚΟΛΛΙΑΣ

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ

ΙΟΠ

2 ΠΑΙΔΩΝ

ΜΠΑΡΟΥΞΗΣ

ΔΑΜΙΑΝΟΣ

ΟΣΦΠ

3 ΠΑΙΔΩΝ

ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ

ΣΠΥΡΟΣ

ΝΟΠΦ

1 ΚΟΡΑΣΙΔΩΝ

ΠΑΛΑΙΟΥ

ΚΥΡΙΑΚΗ

ΙΟΠ

2 ΚΟΡΑΣΙΔΩΝ

ΖΑΡΑΝΗ

ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ

ΝΟΚ

3 ΚΟΡΑΣΙΔΩΝ

ΤΑΜΒΑΚΙΔΟΥ

ΝΑΤΑΛΙΑ

ΟΦΘ

DRAGON

1η ΘΕΣΗ

ΝΙΚΟΛΑΡΑΣ

ΚΑΜΠΙΤΣΗΣ

ΠΑΠΑΡΙΖΟΣ

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

ΝΙΚΗΤΕΣ

ΕΠΩΝΥΜΟ

ΟΝΟΜΑ

ΟΜΙΛΟΣ

1 ΑΓΟΡΙΩΝ

ΓΛΥΝΟΣ

ΗΛΙΑΣ

ΑΛΚΥΩΝ ΡΑΦΗΝΑ

OPTIMIST

ΟΝΟΜΑ ΟΜΙΛΟΣ

2 ΑΓΟΡΙΩΝ

ΠΑΠΑΔΑΚΟΣ

ΓΙΩΡΓΟΣ

ΑΛΚΥΩΝ ΡΑΦΗΝΑ

3 ΑΓΟΡΙΩΝ

ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΙΔΗΣ

ΝΙΚΟΣ

ΝΑΟΒ

1 ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ

ΚΑΛΑΤΖΗ

ΑΛΙΚΗ

ΝΟΤΚ

2 ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ

ΒΟΓΙΑΤΖΗ

ΑΘΗΝΑ ΜΑΡΙΑ

ΙΟΠ

3 ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ

ΜΑΡΙΝΟΥ

ΧΡΥΣΑ

ΝΑΟΒ

1 ΠΑΙΔΩΝ

ΓΚΑΡΙΠΗΣ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ

ΟΦΘ ΝΑΟΒ

ΝΟΕ

2 ΠΑΙΔΩΝ

ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΙΔΗΣ

ΓΙΩΡΓΟΣ

3 ΠΑΙΔΩΝ

ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

ΙΟΠ

1 ΚΟΡΑΣΙΔΩΝ

ΒΛΑΧΑΚΗ

ΒΑΣΙΛΙΚΗ

ΝΟΓΚ

2 ΚΟΡΑΣΙΔΩΝ

ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ

ΔΗΜΗΤΡΑ

ΝΟΚΒ

3 ΚΟΡΑΣΙΔΩΝ

ΣΩΤΗΡΙΟΥ

ΕΛΕΝΑ

ΙΟΠ

ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ

ACT1

ACT2

ACT3

ACT4

ACT5

TOTAL

VAIDANIS

KONTOGIANNOPOULOU

PAPAGEORGIOU

AGGELAKIS

KALAPOTHARAKOS

POLITOPOULOS

TSOYBANAS

TSOULFAS

KOUNIAKI

SPANOMANOLIS

DRAKOPOULOS

LADA

XENAKIS

ARGYROPOULOS

NAUTATHLITISMOS - ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΓΩΝΩΝ.indd 42

12/11/2015 13:25

ΝΑΥΤΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

ΚΥΘΝΟΣ 2015 ΚΥΠ. ΛΑΚΗ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ 01/05-03/05/2015

ΑΓΩΝΑΣ

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

ORCi

ORC CLUB ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

ΔΙΟΝΥΣΟΥ ΜΕΛΑΝΑΙΓΙΔΟΣ 30/05-01/06/2015

ORCi

ΑΓΩΝΑΣ

ΝΙΚΗΤΕΣ

ΕΠΩΝΥΜΟ

ΟΝΟΜΑ

ΟΜΙΛΟΣ

1η ΘΕΣΗ

MELX II P.L.FERRARI

Στ. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ

ΝΟΕ

2η ΘΕΣΗ

ΒΑΝΑ ΒΙΟΛΕΤΤΑ 3

Ι. ΣΥΚΑΡΗΣ

ΠΟΙΑΘ

3η ΘΕΣΗ

OPTIMUM 3 ASPIDA SAXO B

ΛΙΒΑΣ - ΛΑΖΟΣ

ΝΟΚ

1η ΘΕΣΗ

ADRASTEIA

Γ.ΠΑΥΛΙΟΓΛΟΥ

ΣΕΑΝΑΤΚ

2η ΘΕΣΗ

TRITON

Ν.ΝΟΤΑΡΑΣ

ΙΟΠ ΔΕΗ

3η ΘΕΣΗ

GITANA

Π.ΒΑΜΙΑΛΗΣ

ΝΑΟΒΒ ΟΜΙΛΟΣ

ΝΙΚΗΤΕΣ

ΕΠΩΝΥΜΟ

ΟΝΟΜΑ

1η ΘΕΣΗ & 1η ΚΑΤ.2

ZANTINO

Π.ΣΤΡΟΥΖΑΣ

ΠΟΙΑΘ

2η ΘΕΣΗ & 2η ΚΑΤ.2

COYOTE

Ε.ΦΙΣΕΡ

ΝΑΟΕΦ

3η ΘΕΣΗ & 1η ΚΑΤ.1

CLEOPATRA

Ν.ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ

NOK

3η ΘΕΣΗ ΚΑΤ.2

CHRYSSAOR

Α.ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ

ΙΟΠ

1η ΘΕΣΗ ΓΕΝΙΚΗ & 1η ΚΑΤ.2

THALASSINOS AETOS

Α.ΤΟΥΛΑΣ

ΝΑΟΕΦ ΣΕΑΝΑΔΠ

2η ΘΕΣΗ ΓΕΝΙΚΗ & 1η ΚΑΤ. 3

ZANIN

Π.ΚΑΝΑΚΗΣ

3η ΘΕΣΗ ΚΑΤ. 1 & 2η ΚΑΤ. 2

ALMYRA

Ε.ΣΥΛΛΙΓΑΡΔΑΚΗΣ

ΝΟΕΦ

3η ΘΕΣΗ ΚΑΤ. 2

DE MALO V

Ι.ΓΙΑΠΑΛΑΚΗΣ

ΠΟΙΑΘ

ORC CLUB

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

2η ΘΕΣΗ ΚΑΤ. 3

GALENA

Α.ΑΡΑΒΙΔΗΣ

ΣΕΑΝΑΤΚ

3η ΘΕΣΗ ΚΑΤ. 3

ANEMORIA

Ζ.ΑΡΑΠΗΣ

ΣΕΑΝΔΠ

1η ΘΕΣΗ ΚΑΤ. 1

TRITON

Ν.ΝΟΤΑΡΑΣ

ΙΟΠ ΔΕΗ

2η ΘΕΣΗ ΚΑΤ. 1

ADRA

Ζ.ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ

NAOB

3η ΘΕΣΗ ΚΑΤ. 1

MANOULI TOO

Α.ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ

ΝΟΤΚ

ΝΙΚΗΤΕΣ

ΕΠΩΝΥΜΟ

ΟΝΟΜΑ

ΟΜΙΛΟΣ

MELX II P.L.FERRARI

Στ. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ

ΝΟΕ

2η ΘΕΣΗ

GANT

Γ. ΚΡΙΜΙΤΣΑΣ

ΠΟΙΑΘ

3η ΘΕΣΗ

OPTIMUM 3 ASPIDA SAXO B

ΛΙΒΑΣ - ΛΑΖΟΣ

ΝΟΚ

1η ΘΕΣΗ

GANT

Γ. ΚΡΙΜΙΤΣΑΣ

ΠΟΙΑΘ

2η ΘΕΣΗ

MELX II P.L.FERRARI

Στ. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ

ΝΟΕ

3η ΘΕΣΗ

BULLET ENCODE

ΣΙΝΟΥΡΗΣ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗΣ

ΝΟΕ

ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΝΟΕ 29/05-01/06/2015

1η ΘΕΣΗ ORCi

IRC

NAUTATHLITISMOS - ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΓΩΝΩΝ.indd 43

12/11/2015 13:25

ΑΓΩΝ ΜΕΛΑΝΑΙΓΙΔΟΣ (ΜΑΥΡΗ ΓΙΔΑ) 30/5-1/6

Κείμενο: Μ.Χ. Κοντογιαννοπούλου

Παράλληλα με την Ιστιοπλοϊκή Εβδομάδα ΝΟΕ ετελέσθη άλλος ένας κλασσικός αγώνας του ΝΟΕ, η γνωστή «Μαύρη Γίδα». Τρεις ημέρες γεμάτες Αργοσαρωνικό: αυτός είναι ο αγώνας της Μαύρης Γίδας που για περισσότερα από πενήντα χρόνια μας ταξιδεύει στα νησιά του Πόρου και της Αίγινας, με σημαντική συμμετοχή φέτος, 55 σκαφών.

Εκτός από την πλεύση ανάμεσα στα όμορφα αυτά νησιά, οι αποφάσεις της τακτικής είναι δύσκολες: στη διαδρομή προς τον Πόρο μένουμε κοντά στις ακτές της Αίγινας ή ταξιδεύουμε ανοικτά προς την μπουκαδούρα; Ταξιδεύοντας προς Αίγινα, πόσο κοντά θα περάσουμε από τη Μονή, το ψηλό νησάκι ανοικτά από την Πέρδικα, για να μην μας κόψει τον άνεμο; Στη διαδρομή της επιστροφής θα παραμείνει ο μαΐστρος ή θα επικρατήσει η μπουκαδούρα; Αλλά και οι εικόνες που προσφέρει ο αγώνας είναι πολύ ωραίες: Τα σκάφη γεμίζουν το στενό του Πόρου ταξιδεύοντας όρτσα προς τον τερματισμό στο ξενοδοχείο Poros Image, με τα πανιά τους να ξεπροβάλλουν ανάμεσα στα πεύκα. Τερματίζοντας στην Αίγινα, αλλά και στην εκκίνηση για το Φάληρο, πολύχρωμα μπαλόνια απλώθηκαν σε όλη τη διαδρομή. Όπως συμβαίνει συνήθως αυτήν την εποχή, οι καιρικές συνθήκες ήταν ήπιες: Ξεκινώντας με γαρμπή το πρωί, αργότερα ο άνεμος γύριζε σε μπουκαδούρα. Μόνο το απόγευμα της Δευτέρας, κατά την επιστροφή στο Φάληρο, ο γαρμπής έπεσε, για να δώσει αργότερα τη θέση του στο βοριά. Η αλλαγή αυτή ήταν καθοριστική για κάποια σκάφη, που παγιδεύτηκαν στη μεταβατική άπνοια, με αποτέλεσμα να μείνουν πίσω στη βαθμολογία.

NAUTATHLITISMOS - ΜΕΛΑΝΟΓΙΔΑ.indd 44

12/11/2015 13:26

21x29.indd 1

12/6/13 10:43 AM

ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΚΛΆΣΗ ΣΚΑΦΏΝ DRAGON Πρωτάθλημα της Κλάσης Dragon στον Φαληρικό Όρμο. Η διοργάνωση έγινε σε δύο φάσεις: η Α΄ Φάση το Σαββατοκύριακο 21-22 Μαΐου, με συμμετοχή 10 σκαφών, και η Β΄ Φάση το Σαββατοκύριακο 7-8 Νοεμβρίου, με συμμετοχή 5 σκαφών.

Κείμενο: Χ. Στράτος

Ο ΝΟΕ, σε συνδυασμό με την Ελληνική Κλάση Σκαφών Dragon, πραγματοποίησε το Πανελλήνιο

Ειδικά κατά την Α΄ Φάση υπήρξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς συμμετείχαν όλα τα σκάφη του ελληνικού στόλου, καθώς και 3 τουρκικά σκάφη, που ήρθαν στον Πειραιά ειδικά για αυτόν το σκοπό. Οι συνθήκες ανέμου ήταν ευνοϊκές και έγιναν 6 ιστιοδρομίες, ενώ το Σάββατο ο άνεμος έπνεε αρκετά ισχυρός, προκαλώντας τα πληρώματα να ξεδιπλώσουν όλο τους το ιστιοπλοϊκό ταλέντο. Τα έμπειρα τουρκικά πληρώματα δεν άργησαν να εγκλιματιστούν στις ιδιαιτερότητες του ανέμου στον Φαληρικό Όρμο, και έτσι ο ανταγωνισμός για τις πρώτες θέσεις απεδείχθη έντονος. Η τελετή απονομής, με ωραιότατα έπαθλα, έγινε στο σαλόνι του Ομίλου, από τον Πρόεδρο του ΝΟΕ και τον Πρόεδρο της Ελληνικής Κλάσης Dragon (και μέλος του ΝΟΕ), ενώ παρέστη και ο Πρέσβυς της Τουρκίας μετά της συζύγου του, σε ιδιαίτερα θερμή ατμόσφαιρα. Η Β΄ φάση ετελέσθη τον Νοέμβριο, επίσης υπό ευνοϊκές συνθήκες ανέμου, με το βοριά να γεμίζει τον Φαληρικό Όρμο το Σάββατο, ενώ την Κυριακή επικράτησε η γνωστή σε όλους μας μπουκαδούρα. Είναι γνωστό ότι τα

NAUTATHLITISMOS - Dragon.indd 46

12/11/2015 13:27

ΝΑΥΤΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

Dragon θεωρούνται σκάφη παντός καιρού, καθώς ο κλασικός τους σχεδιασμός είχε γίνει αρχικά για να ταξιδεύουν στην πολυτάραχη Βόρεια Θάλασσα και έτσι παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον σε δυνατούς ανέμους. Οι αθλητές, πολλοί εκ των οποίων είναι μέλη του ΝΟΕ, αγωνίστηκαν επιδεικνύοντας μεγάλο σθένος στους δυνατούς ανέμους του Σαββάτου.

NAUTATHLITISMOS - Dragon.indd 47

12/11/2015 13:27

GSTAAD YACHT CLUB

Ο ΜΟΝΑΔΙΚΌΣ ΝΑΥΤΙΚΌΣ ΌΜΙΛΟΣ ΣΤΟΝ ΚΌΣΜΟ ΧΩΡΊΣ ΠΡΌΣΒΑΣΗ ΣΕ ΥΔΆΤΙΝΟ ΣΤΊΒΟ

Σε συνέχεια των παρουσιάσεων των σημαντικότερων ναυτικών ομίλων με τους οποίους ο ΝΟΕ έχει αναπτύξει αμοιβαίες σχέσεις, παρουσιάζουμε το Gstaad Yacht Club (GYC), τον μοναδικό ναυτικό όμιλο στον κόσμο χωρίς πρόσβαση σε υδάτινο στίβο. Το GYC ιδρύθηκε το 1998 από μία ομάδα φανατικών ιστιοπλόων με βάση το Gstaad, κατόπιν προτροπής του Ναυάρχου του ΝΟΕ, Βασιλέως Κωνσταντίνου, εμπνευσμένου από την παρουσία του σκάφους Star, που είχε κερδίσει το Χρυσό Μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Seoul. Βασικός σκοπός των ιδρυτών του Gstaad Yacht Club ήταν να δημιουργηθεί ένας διεθνής όμιλος, χωρίς τοπικές δεσμεύσεις, με τη δυνατότητα να προωθεί και να υποστηρίζει κορυφαίες ιστιοπλοϊκές ομάδες και ιστιοπλοϊκες διοργανώσεις ανεξαρτήτως εθνικότητας και τοποθεσίας, σε ευρωπαϊκή και παγκόσμια κλίμακα, χρησιμοποιώντας τις πολύτιμες διασυνδέσεις του με τους σημαντικότερους ομίλους και ιστιοπλόους στον κόσμο. Επίσης, να παρέχει στα εκλεκτά του μέλη ποικίλες κοινωνικές και αθλητικές δραστηριότητες, αξιοποιώντας τη μο-

ναδική τοποθεσία του συλλόγου, στην καρδιά των Αλπεων. Σήμερα, το GYC αριθμεί 420 εκλεκτά μέλη και έχει αδελφοποιηθεί με 22 από τους σημαντικότερους ναυτικούς ομίλους στον κόσμο, όπως τα Yacht Club de Santos, St. Francis Yacht Club, Royal Thames Yacht Club, Royal Cape Yacht Club, Royal Hong Kong Yacht Club και Royal Melbourne Yacht Club. Commodore είναι ένας από τους συνιδρυτές του Ομίλου, ο Peter Erzberger, και επίτιμος πρόεδρος ο επίσης συνιδρυτής, George Nicholson. Τη διεύθυνση του GYC διαχειρίζεται η Cindy Schönrich, με εκτενή εμπειρία σε δημόσιες σχέσεις, ΜΜΕ και διοργάνωση κορυφαίων αθλητικών και κοινωνικών εκδηλώσεων και ευρύ

PAROUSIASH - GSTAAD YACHT CLUB.indd 48

12/11/2015 13:28

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ κύκλο γνωριμιών και διασυνδέσεων με άλλους ομίλους και ιστιοπλόους. Η βάση του GYC βρίσκεται σε ξεχωριστό χώρο στο Le Grand Bellevue Hotel του Gstaad, και το πολυτελές του Clubshouse περιλαμβάνει ένα εξαιρετικό εστιατόριο μελών, υπό τη διεύθυνση του Robert Speth, του guru στη γαστρονομία του Gstaad, καθώς και μπαρ, σαλόνια με τζάκι, ναυτική βιβλιοθήκη και αίθουσες συνεδριάσεων και παιχνιδιών. Οι ομάδες του GYC αγωνίζονται στις σημαντικότερες διεθνείς εκδηλώσεις, με τα καλύτερα σκάφη στον κόσμο, με θαυμαστά αποτελέσματα. Μέχρι τώρα 12 αθλητές του GYC από 7 διαφορετικές χώρες έχουν συμμετάσχει σε Ολυμπιακούς Αγώνες, αθλητές του GYC εκπροσωπούν την Ελβετία σε όλους τους Ολυμπιακούς Αγώνες από το 2004, ενώ στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου το 2012, οι 3 από τις 4 ελβετικές ιστιοπλοϊκές ομάδες της Ελβετίας ήταν αθλητές του GYC. Οι ομάδες του GYC αγωνίζονται σε όλα τα επίπεδα, με σημαντικές διακρίσεις και στους νέους, όπως η 4η συνεχής νίκη τους στο International Club Team Regatta με Optimist του Yacht Club de Monaco, και συμμετοχή στο πρώτο LITTLECUP στη Γενεύη με C Class Catamaran με την ομάδα των Παγκοσμίων Πρωταθλητών Billy Besson και Matthieu Vandame. Το Gstaad Yacht Club καλύπτει ένα ευρύ φάσμα εκδηλώσεων yachting, συμπεριλαμβάνοντας ιστιοφόρα θαλαμηγά σκάφη, αλλά και αγωνιστικά ιστιοπλοικά σκάφη. Μέσα από τις εκδηλώσεις του συλλόγου

Gstaad Yacht Club In Continuation of our presentations of famous Yacht Clubs that YCG is sistered with, we hereby present the Gstaad Yacht Club. The Gstaad Yacht Club was founded by 10 prominent international sailors with Gstaad as a base, inspired by His Majesty King Constantine, a Patron of the GYC, whose vision was to create a unique global yacht club away from the waters, instead of another local club by the waters. The GYC currently numbers over 420 members from over 20 countries and thus enjoys an exclusive circle of the Gstaad acquaintances. Peter Erzberger, one of the founders, is the current Commodore of the GYC, whereas George Nicholson, a founder, is the honorary president. The Club management is in the hands of Cindy Schönrich, who is the focal point for all aspects of GYC and has developed strong international connections to other clubs, promoters, yacht and boat owners, agents, partners and sponsors. The GYC’s clubhouse is based above the spa of Le Grand Bellevue Hotel in Gstaad, where its members and their guests can enjoy the harmony between the sea and the mountains, as well as a top restaurant and relaxation areas. Although the club has no lake or sea access, its strength lies with its members and its affiliation and reciprocity agreements with 22 of the best known yacht and sailing clubs around the world. The GYC promotes championship sailing for all ages, by providing on-land training and on-water education, and children, youth and club teams are introduced and trained by top level sailing pros. Results have a great history at the GYC, where 12 of its members, representing seven different countries, have participated in Olympic Game. Furthermore, GYC Sports Members represent Switzerland in sailing at every Olympic Games since 2004. The most popular (and unusual) events organised by GYC include Ski Yachting, held in Gstaad in wintertime, and the Centenary Trophy in autumn in St. Tropez.

και άλλες επαφές, τα μέλη του έχουν πρόσβαση σε δραστηριότητες yachting σε όλο τον κόσμο. Το GYC διοργανώνει, επίσης, και μερικούς διαφορετικούς και πρωτοπόρους αγώνες, όπως το Ski Yachting το χειμώνα στο Gstaad, που συνδυάζει αγώνες σκι με αγώνες με τηλεκατευθυνόμενα ιστιοπλοϊκά σκάφη, και το Centenary Trophy, έναν αγώνα που διοργανώνεται στο St. Tropez και βασίζεται στο ιστορικό κύπελλο 100+ ετών, για το οποίο διαγωνίζονται τα καλύτερα κλασικά σκάφη του κόσμου, με ηλικία άνω των 100 ετών.

PAROUSIASH - GSTAAD YACHT CLUB.indd 49

12/11/2015 13:28

ΒΡΑΒΕΙΟ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ ΕΡΓΟΥ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΞΥΛΟΝΑΥΠΗΓΙΚΗ ΤΕΧΝΗ 2015 Συνέντευξη/Κείμενο: Χ. Στράτος

Το Βραβείο Αναγνώρισης Έργου Ζωής για την Ξυλοναυπηγική Τέχνη για το 2015 απένειμε ο Βασιλεύς Κωνσταντίνος στον Μιχαήλ (Μάκη) Μαυρίκο από τη Σύρο κατά την τελετή απονομών του SCYR, ως αναγνώριση του έργου 4 γενεών της οικογενείας του στην ξυλοναυπηγική.

Ο ΝΟΕ και η οργανωτική επιτροπή της Ρεγγάτας Κλασσικών και Παραδοσιακών Σκαφών στις Σπέτσες (SCYR) θέσπισαν πέρυσι το Βραβείο Αναγνώρισης Έργου Ζωής για την Ξυλοναυπηγική Τέχνη, ώστε να προωθηθεί η διατήρηση των πανέμορφων και παραδοσιακών ελληνικών σκαριών και να συνεχίσουν αυτά να πλέουν και να ταξιδεύουν στις ελληνικές θάλασσες, ως ζωντανά αντικείμενα και όχι απλώς σαν μουσειακά εκθέματα. Το βραβείο απονέμεται σε σημαντικούς Έλληνες ναυπηγούς, που συνεχίζουν την ξυλοναυπηγική παράδοση, η οποία, ως εξέλιξη των ναυπηγικών τεχνικών των αρχαίων Ελλήνων, μας συνδέει διαχρονικά με τους αρχαίους και νεότερους προγόνους μας, και με μερικές από τις σημαντικότερες στιγμές της ιστορίας του έθνους.

Η ναυπηγική ιστορία της οικογενείας Μαυρίκου αρχίζει το 1860 στη Σύρο, όταν ο Μιχαήλος Μαυρίκος ήρθε πρόσφυγας από τη Χίο και εγκαταστάθηκε στην Ερμούπολη, που ήταν τότε το πρώτο εμπορικό λιμάνι της χώρας και που πρωτοστάτησε στην ανασυγκρότηση του ελληνικού εμπορικού στόλου, που καταστράφηκε στην Επανάσταση. Η Οικογένεια Μαυρίκου δουλεύει εδώ και τέσσερις γενεές στον ίδιο χώρο, και το ναυπηγείο τους είναι το αρχαιότερο εν ενεργεία στην Ελλάδα. Και τι δεν πέρασε όμως από τα μαγικά χέρια των καραβομαραγκών. Έργα τέχνης δημιουργήθηκαν στα υπαίθρια μουσεία του ταρσανά της Σύρου: περάματα, καραβόσκαρα, τρεχαντήρια, τσερνίκια. Μόνο η τρίτη γενιά (Γεώργιος - Κωνσταντής - Νηρέας - Άρης - Μήτσος) λέγεται ότι κατασκεύασε πάνω από 5.000 σκάφη μεγαλύτερα των 20 μέτρων. Εκείνη την εποχή, 60 εργάτες μπορούσαν να δουλέψουν ταυτόχρονα 20 σκάφη. Το καρνάγιο ανθεί και πάλι στα μεταπολεμικά χρόνια, όταν ναυπηγούνται και συντηρούνται καΐκια, θαλαμηγά και μικρά σκάφη. Το 1918, ο παππούς του Μάκη έφτιαξε δύο παραδοσιακά καραβόσκαρα, εμπορικά σκάφη 90 μέτρων, τα «ΑΡΗΣ» και «ΝΗΡΕΑΣ». Με 850 τόνους φορτίο το καθένα, αρμένιζαν σε όλες τις θάλασσες, την εποχή που η γιαγιά του ήταν έγκυος και τα αδέλφια του παππού του μάλωναν για το ποιος από τους δύο θα βαφτίσει το παιδί της. Όμως η γιαγιά γέννησε δίδυμα και έτσι τα παιδιά πήραν τα ονόματα των σκαριών. Το 1962 στον ταρσανά του Μαυρίκου δημιουργείται ένα από τα περιβόητα θαλαμηγά της εποχής, το

SYNENTEUXH MAVRIKOS.indd 50

12/11/2015 13:30

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

40μετρο καραβόσκαρο (με έμπνευση από ισπανικό γαλιόνι), «ΚΥΜΑ», δώρο του εφοπλιστή Εμπειρίκου στη γυναίκα του. Άλλο θρυλικό σκάφος κατασκευής Αφων Μαυρίκου είναι το πέραμα «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑ», ένα από τα τελευταία γνήσια αιγαιοπελαγίτικα ιστιοφόρα, που φτιάχτηκε από τον παππού Μιχαήλο και τα παιδιά του για λογαριασμό του Μυκονιάτη καραβοκύρη Αντώνη K. Μπόνη. Το 1987, ο γιος του το δώρισε στο Ναυτικό Μουσείο Αιγαίου και σήμερα πλέον είναι πλωτό μουσείο, στον Φλοίσβο, δίπλα στο θωρηκτό «Αβέρωφ». Άλλα γνωστά σκάφη που αρμενίζουν εδώ και χρόνια στο Αιγαίο είναι το 20μετρο καραβόσκαρο «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ», που κατασκευάστηκε το 1971 για τον Ιάσονα Στράτο, όπως και το 20μετρο σπογγαλιευτικό που έφτιαξε, πριν από 5 χρόνια, ο συνεχιστής της παράδοσης Μάκης για λογαριασμό ενός Ικαριώτη, για τουριστικό σκοπό. Πρωταγωνιστής και εκπρόσωπος του ναυπηγείου Μαυρίκου φέτος στον αγώνα Παραδοσιακών Σκαφών στις Σπέτσες ήταν το «ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΗΝΟΥ»,

πέραμα 16.50 μέτρων, κατασκευής του 1953 (ανακαινισμένο από τον Νηρέα Μαυρίκο το 1990), που κέρδισε το Βραβείο Αυθεντικότητητας και Καλοδιατήρησης. Σήμερα, ο ταρσανάς της οικογένειας Μαυρίκου έχει ενώσει τις δυνάμεις του με το καρνάγιο της οικογένειας Τζώρτζη και συνεχίζουν τη ναυπηγική παράδοση με μοντέρνο εξοπλισμό, αλλά με σεβασμό στις παραδοσιακές τεχνικές. Ο ταρσανάς και το

SYNENTEUXH MAVRIKOS.indd 51

12/11/2015 13:30

καρνάγιο του σήμερα ανταποκρίνονται στις σύγχρονες απαιτήσεις των πελατών τους. Εδώ ναυπηγούνται και συντηρούνται σκάφη εμπορικά μέχρι 500 τόνων, αλλά και ψαροκάικα που μετασκευάζονται σε τουριστικά. Μηχανουργεία και ηλεκτρολογεία βρίσκονται σε εγρήγορση στο ναυπηγείο. Όλες οι εργασίες -βαφές, καλαφάτισμα, πολυεστερικές, υδροβολές- συνθέτουν το σκηνικό του σύγχρονου ταρσανά.

τον οραματίζονται οι συνεχιστές των παραδοσιακών οικογενειών ναυπηγών Μαυρίκου-Τζώρτζη: ένα εργαστήρι ιδεών και αντιπαραθέσεων, που μυρίζει θάλασσα και ξύλο.

Επίσης, στον ταρσανά της τέταρτης γενιάς, μέσω της επαναλειτουργίας του παλαιού καφενέ μέσα στο χώρο του ναυπηγείου, δημιουργείται ένας πόλος επικοινωνίας μεταξύ ναυπηγών και επισκεπτών. Η μετατροπή του τα βράδια σε μουσικό μεζεδοπωλείο και χώρο πολιτιστικών εκδηλώσεων δίνουν το στίγμα του σύγχρονου ταρσανά όπως

Πώς συνδυάζεται ο τουρισμός με τα παραδοσιακά σκάφη; Όταν φτάνεις σε ένα λιμάνι, σε μια μαρίνα, το παραδοσιακό σκάφος είναι αυτό που τραβάει την προσοχή όχι μόνο στους Έλληνες αλλά και στους ξένους, δεδομένου ότι δίνει το τοπικό στίγμα. Χώρια που είναι αξιολογότερο και πιο καλοτάξιδο από τα περισσότερα πλαστικά ή μεταλλικά σκάφη... Γιατί λοιπόν να μη μεγαλώσουμε τον παραδοσιακό στόλο μας με σκάφη παραδοσιακά;

Συνέντευξη με τον Μάκη Μαυρίκο Γιατί είναι σημαντικό να διατηρηθεί η ξυλοναυπηγική παράδοση την εποχή μας; Η ξυλοναυπηγική είναι οι ρίζες μας, η κουλτούρα μας, ο πολιτισμός μας, ο χαρακτηρισμός μας σαν έθνος σε σχέση με τη θάλασσα. Κάθε έθνος που δεν σέβεται τις παραδόσεις του, πεθαίνει. Έχουμε μια χώρα που δεν είναι Ελβετία, με βουνά, αλλά περιτριγυρίζεται από θάλασσα και δεν πρέπει να αγνοούμε ένα κύριο συστατικό του ελληνικού πολιτισμού το οποίο αποτελεί πολύτιμο θησαυρό για τους συνεχιστές της παράδοσης.

Είναι βιώσιμη και ανταγωνιστική η κατασκευή και η συντήρηση ενός ξύλινου παραδοσιακού σκάφους; Η συντήρηση ενός παραδοσιακού σκάφους είναι ένας μεγάλος μύθος.

SYNENTEUXH MAVRIKOS.indd 52

12/11/2015 13:30

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Κάθε σκάφος χρειάζεται συντήρηση ανάλογη για να είναι σε ετοιμότητα. Ένα ξύλινο σκάφος με σωστή συντήρηση μπορεί να φτάσει τα εκατό χρόνια ζωής. Πιστεύω ότι με τη βοήθεια του κράτους (δηλαδή κατάργηση τεκμηρίων παραδοσιακών σκαφών, μείωση φορολογίας και σωστή ναυτική γνώση), το ξύλινο σκάφος θα είναι ανταγωνιστικό. Επειδή βέβαια έχουμε χάσει παρά πολλά χρόνια, καλό θα είναι να βιαστούμε, για να έχουμε ξυλοναυπηγούς που να μπορούν να χτίσουν καΐκια. Η Τουρκία ακολούθησε και ξεπέρασε την Ελλάδα στη ναυπήγηση ξύλινων σκαφών και τώρα έχει αναχθεί σε ηγέτιδα δύναμη στο χώρο... Μπορεί η Ελλάδα να ανακτήσει τη θέση της σε αυτόν τον τομέα και πώς θα το επιτύχει; Βασικό ρολό παίζει η πολιτεία στην Τουρκία (χαμηλή φορολογία χαμηλοί δασμοί κτλ) και τόσα χρόνια που εμείς σπάγαμε τα καΐκια μας, η αγοράζαμε πλαστικά, αυτοί δούλεψαν σαν μονοπώλιο ουσιαστικά στο Αιγαίο. Οι μισοί και λίγο παραπάνω που ψάχνονται και επιθυμούν την ποιότητα της παράδοσης, τη λιτή πολυτέλεια του ξύλινου σκαριού, θα πάνε στην Τουρκία, γιατί εκεί, πολύ απλά, δεν έχει δασμούς και θα τους κοστίσει φτηνότερα απ’ ό,τι στον ελληνικό ταρσανά, παρόλο που στην Ελλάδα έχουμε καλύτερο προϊόν. Πιστεύω ότι η βιοτεχνία ξύλινου σκάφους θα έδινε φτερά στα δυναμικά εργατικά χέρια της χώρας, όπως συμβαίνει στη γειτονική Τουρκία, με τις τέσσερις σχολές καραβομαραγκών και την απαλλαγή των παραδοσιακών σκαφών από τα τεκμήρια. Κανένας όμως κρατικός φορέας μέχρι σήμερα δεν έχει δείξει ενδιαφέρον, οδηγώντας έτσι, με μαθηματική ακρίβεια, στον περιορισμό των κατασκευών έως το μαρασμό και την παρακμή. Γενικά Σχόλια Ελπίζω να ξαναγεμίσουν οι θάλασσες μας με τα σκάφη που μεγαλουργήσαμε σαν έθνος και ελπίζω να έρθουν νέοι άνθρωποι να μάθουν την ξυλοναυπηγικη όπως πρέπει, γιατί έχουμε μείνει πολύ λίγοι πια... «Η

δημιουργία του παραδοσιακού καραβιού δεν έχει ρουτίνα, είναι κομμάτι του εαυτού σου, κάθε μέρα το πλάθεις, είναι παιδί σου...».

SYNENTEUXH MAVRIKOS.indd 53

12/11/2015 13:30

Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΉ ΚΑΙ ΤΟ ΤΑΞΊΔΕΜΑ ΤΟΥ «ΚΥΡΗΝΕΙΑ ΙΙ» ΜΙΑ ΠΡΟΣΠΆΘΕΙΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΉΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΊΑΣ

Χάρης Τζάλας, Ελληνικό Ινστιτούτο Προστασίας Ναυτικής Παράδοσης

Φέτος συμπληρώνονται 30 χρόνια από το πρώτο πειραματικό ταξίδι του Κυρήνεια ΙΙ και σχεδόν μισός αιώνας από την ανεύρεση του αρχαίου πλοίου έξω από το λιμάνι της Κυρήνειας.

στον άνθρωπο που συναρμολόγησε τα συντηρημένα μέλη του Αρχαίου Πλοίου. Είχα επανειλημμένες συναντήσεις με τον Μανόλη Ψαρρό για να ερευνήσω κατά πόσο ήταν εφικτή μια τέτοια κατασκευή. Ο Ψαρρός είναι ο γνωστός ναυπηγός του Περάματος, ιδιοκτήτης το ομώνυμου ναυπηγείου και απόγονος οικογένειας καραβομαραγκών της Σύμης, που για γενιές κατασκεύαζαν ξύλινα καράβια.

Το καλοκαίρι του 1981 συναντήθηκα με τον ανασκαφέα αυτού του αρχαίου ναυαγίου, τον καθηγητή Michael Katzev του Institute of Nautical Archaeology του Τέξας, και του πρότεινα να συνεργαστούμε για την κατασκευή στο Πέραμα ενός ομοιώματος, σε φυσική κλίμακα, του «Πλοίου της Κυρήνειας». Την ίδια πρόταση έκανα και στον καθηγητή Richard Steffy,

Χρειάστηκαν πολύωρες συζητήσεις με τον Κάτζεβ, τον Στέφη και τον Ψαρρό· πολλές οι δυσκολίες που

POLITISMOS - KYRHNEIA.indd 54

12/11/2015 13:30

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

αφορούσαν κυρίως την αρχαία μέθοδο συναρμολόγησης των μελών του πλοίου, γνωστή με τον αγγλικό όρο ‘shell-fist’, δηλαδή κατασκευή με «πρώτο το πέτσωμα». Πρέπει να τονίσω ότι τότε πολλοί επιστήμονες ειδικευμένοι στην αρχαία ναυπηγική αμφισβητούσαν τη δυνατότητα κατασκευής ενός σκαριού χωρίς την εξαρχής τοποθέτηση των νομέων και αντιπρότειναν αυτό που οι Γάλλοι ονόμαζαν la méthode alternée, δηλαδή το κτίσιμο του σκαριού με την εναλλασσόμενη τοποθέτηση μαδεριών του πετσώματος και των νομέων.

Εκείνο που με ώθησε να προχωρήσω στην κατασκευή ενός πλοίου με την αρχαία μέθοδο, πράγμα που δεν είχε αποτολμηθεί μέχρι τότε, ήταν ότι το «Αρχαίο Πλοίο της Κυρήνειας» είχε διατηρήσει περίπου το 75% της ξυλείας του. Είχαμε την τρόπιδα, ένα μεγάλο μέρος των μαδεριών του πετσώματος και των νομέων, καθώς και μικρά τμήματα από τα ποδοστήματα, μαζί με πολλές κατασκευαστικές λεπτομέρειες. Όλη η συναρμολόγηση των μαδεριών του πετσώματος ήταν με την περίπλοκη μέθοδο με μόρσα και καβίλιες, ενώ οι νομείς συνδέονταν με ορειχάλκινα καρφιά. Αυτή η μέθοδος αποτελούσε των κανόνα για όλα τα εμπορικά πλοία της Μεσογείου εκείνης της εποχής, δηλαδή στα τέλη των Κλασσικών χρόνων και την Ελληνιστική περίοδο.

Τα ερωτήματα ήταν πολλά, γιατί πέρα από την αρχαία μέθοδο συναρμολόγησης, που δεν είχε εφαρμοστεί τουλάχιστο για 1.500 χρόνια, υπήρχαν και αλλά σοβαρά ερωτηματικά. Πώς θα λειτουργούσε ένα σκαρί με κυρτή καρένα και τι θα προέκυπτε με την έλλειψη καλαφατίσματος; Άλλο ερώτημα ήταν η διαγωγή ενός τετράγωνου πανιού και των πλευρικών κουπιών-πηδαλίων.

Με εξαίρεση τα ρωμαϊκά πλοία της Λίμνης του Νέμι, κοντά στη Ρώμη, που δυστυχώς καταστράφηκαν στα τέλη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, δεν υπήρχε κανένα άλλο αρχαίο σκαρί από τη Μεσόγειο τόσο καλοδιατηρημένο όσο το «Πλοίο της Κυρήνειας». Πίστεψα ότι η κατασκευή ενός ομοιώματος σε φυσικό μέγεθος, με όλους τους κανόνες της πειραματικής αρχαιολογίας θα μπορούσε όχι μόνο να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε την πολύπλοκη μέθοδο του ‘shell-first’, αλλά και να εμπλουτίσουμε γενικά τις γνώσεις μας για το πώς αυτά τα πλοία, τα τόσο διαφορετικά στην κατασκευή τους από τα αιγαιοπε-

Το αρχαίο πλοίο βρισκότανε «αιχμάλωτο» στην Τουρκοκρατούμενη Κυρήνεια και ήταν τότε αδύνατο για μένα να το επισπευτώ, χωρίς τα λεπτομερή σχέδια των Αμερικανών επιστημόνων η κατασκευή του ομοιώματος θα στερούνταν κάθε επιστημονική βάση.

POLITISMOS - KYRHNEIA.indd 55

12/11/2015 13:30

λαγίτικα καΐκια, με παράξενο μηχανισμό πλοήγησης και διαφορετική αρματωσιά, ταξίδευαν. Η πειραματική αρχαιολογία γενικά, και η ναυτική πειραματική αρχαιολογία ειδικά, πρέπει να στηρίζεται σε κάποιους κανόνες. Από ένα ομοίωμα αρχαίου πλοίου αναμένει κανείς επιστημονικά συμπεράσματα. Πρέπει να χρησιμοποιούνται τα ίδια υλικά του πρωτοτύπου, εργαλεία που να ομοιάζουν με τα αρχαία και να αποφεύγονται αναχρονισμοί. Κάποιες κατασκευές που έγιναν τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό με φανταστικές απομιμήσεις μυθικών καραβιών, δεν προσφέρουν τίποτα στην επιστήμη, δημιουργούν μόνο σύγχυση, καθώς είναι κακοφτιαγμένα φανταστικά κατασκευάσματα, που υστερούν ακόμα και από τα πλοία κινηματογραφικών ταινιών της Cinecita και του Hollywood. Άλλα ερωτήματα ήταν το στοίβαγμα των αμφορέων του φορτίου, η χρήση των βοηθητικών κουπιών για την κίνηση στα λιμάνια, ο τρόπος της αγκυροβόλησης, η ζωή του πληρώματος πάνω σε ένα τόσο απλό μικρό σκαρί χωρίς ανέσεις ενδιαίτησης. Εύλογα θα διερωτηθεί κανείς γιατί αποτόλμησα ένα τόσο πολύπλοκο εγχείρημα ναυτικής αρχαιολογίας; Το επάγγελμα του ναυτικού εμπειρογνώμονα σε θαλαμηγά σκάφη που εξασκούσα από το 1963 με έχει φέρει κοντά όχι μόνο σε μια ποικιλία yachts διαφόρων τύπων και κατασκευών, αλλά και σε παραδοσιακά αιγαιοπελαγίτικα σκαριά. Το 1967, όταν ο Ανδρέας Καριόλου, ο Κυρηνειώτης δύτης, ανακάλυπτε τυχαία το Αρχαίο Πλοίο της Κυρήνειας στα ανοιχτά των κυπριακών ακτών, εγώ ήμουνα στη Σύμη και ασχολούμουν με την κατασκευή μιας σειράς από πέντε 15μετρα τρεχαντήρια στον ταρσανά του ΜάστροΔημήτρη Σαρρή, το τελευταίο «χαράνι» του νησιού όπως το αποκαλούσαν. Δεκαπεντάμετρα τα συμιακά καΐκια που κατασκευάζαμε, δεκαπεντάμετρο και το «Πλοίο της Κυρήνειας». Είχαν, πέρα από το ίδιο μήκος, πολλές ομοιότητες, αλλά και μεγάλες διαφορές στην κατασκευή και την εξάρτιση.

κατασκευή και το ταξίδεμα της Jaganda, μιας πρωτόγονης ιστιοπλόας σχεδίας με εξαιρετικές ικανότητες πλεύσης και αργότερα στο Μανάος του Αμαζόνιου την κατασκευή μονόξυλων. Το πρόγραμμα της κατασκευής του «Κυρήνεια ΙΙ» παρουσίαζε και άλλες πρακτικές δυσκολίες, πέρα από τις τεχνικές. Το κτίσιμο του αρχαίου πλοίου, για το οποίο χρειάστηκαν πιθανώς 3-4 μήνες, υποχρέωσε τον πρωτομάστορα του Ναυπηγείου Ψαρρού, τον Μιχάλη Οικονόμου, και τους βοηθούς του σε εργασία 3 ετών. Πέρα από τη μεγάλη επιστημονική βοήθεια που προσέφεραν στο πρόγραμμα οι Michael Katzev και Richard Steffy, πρέπει να εξάρω το αφιλοκερδές ενδιαφέρον του Μανώλη Ψαρρού, που έθεσε το ναυπηγείο του στη διάθεση της προσπάθειάς μας για πάνω από τρία χρόνια.

Πριν έρθω στην Ελλάδα, είχα γοητευτεί από τις «Φελούκες» του Νείλου, με τα θεόρατα κατάρτια και τα τεράστια τριγωνικά πανιά, το 1954, κατά ένα περιπετειώδη ταξίδι πάνω στο μεγάλο αιγυπτιακό ποτάμι. Αλλά το ενδιαφέρον μου για τη ναυτική «εθνοαρχαιολογία» μάλλον εκπορεύεται από τα ταξίδια μου στη Βόρεια Βραζιλία κατά τη περίοδο 1956-59. Εκεί είχα την τύχη να παρακολουθήσω στη Fortalezza, την

Έζησα πάνω από 300 μέρες στο ναυπηγείο κατά την

POLITISMOS - KYRHNEIA.indd 56

12/11/2015 13:30

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ κατασκευή του πλοίου, που τελικά καθελκύστηκε τον Ιούνιο του 1984· τα μεγάλα ταξίδια έγιναν την επόμενη χρονιά.

να βρεθούν λύσεις ήταν και τα καρφιά, που έγιναν από έναν παλιό Κωνσταντινουπολίτη σιδερά, τον Ναπολέοντα Κρυσταλλήδη, ένα-ένα σφυρήλατα από μπρούντζο. Και το πανί που δεν έπρεπε να είναι συνθετικό αλλά από βαρύ λινό ύφασμα, το βρήκαμε στην Αγγλία.

Πηγαίναμε με πολύ αργό ρυθμό, το κάθε τι ήταν πρωτόγνωρο, περνούσα χρόνο στο ναυπηγείο όσο σε βιβλιοθήκες. Ξανά και ξανά διάβαζα τα όσα γράφει ο Θεόφραστος για την αρχαία κατασκευή πλοίων, αλλά και την πλούσια διεθνή βιβλιογραφία σχετική με παραστάσεις πλοίων των Κλασσικών και Ελληνιστικών χρόνων.

Κάτι που μας απασχόλησε καθώς προχωρούσε η κατασκευή: Tι θα γίνονταν με το καλαφάτισμα; Ο Κάτζεβ και ο Στέφη με διαβεβαίωναν ότι δεν υπήρχε ίχνος καλαφάτισμα στο αρχαίο πλοίο. Αλλά το αρχαίο σκαρί που κατά τη βύθισή του ήταν γέρικο, κάπου 70 χρόνων, ήταν πετσωμένο με φύλλα μολύβδου μέχρι τα βρεχάμενα. Επρόκειτο βέβαια για μεταγενέστερη επισκευή, αυτό όμως του εξασφάλιζε τη στεγανότητα. Εμείς το αφήσαμε ακαλαφάτιστο, ελπίζοντας ότι θα στάνιαρε. Ο Μάστρο-Γιώργης Ψαρρός, ο πατέρας του Μανόλη, είχε σωστά προβλέψει ότι αν έμενε ακαλαφάτιστο, θα έβαζε τόσο πολύ νερό από τους αρμούς του πετσώματος, που θα βούλιαζε. Και πράγματι, μετά την πρώτη καθέλκυση η εισροή νερού ήταν τέτοια, που το πλοίο βούλιαξε μέχρι την κουπαστή. Όμως, την επόμενη μέρα, αφού αντλήσαμε τα νερά, «στάνιαραν» τα μαδέρια του πετσώματος και το πλοίο στάθηκε περήφανο στην επιφάνεια της θάλασσας.

Πολλά τμήματα του πλοίου λείπανε, όπως το πανί, τα ξάρτια και άλλες πολλές λεπτομέρειες, που έπρεπε να συμπληρωθούν με τρόπο επιστημονικό από αρχαίες παραστάσεις. Είχε διασωθεί από το αρχαίο πλοίο σχεδόν όλη η σκάτσα, όπου θα έδραζε το άλμπουρο, αλλά δεν είχε βρεθεί ούτε τμήμα του άλμπουρου. Και η ξυλεία από πεύκο, όπως στο αρχαίο πρότυπο, δεν αγοράστηκε από το εμπόριο αλλά κόπηκε από δάσος της Σάμου κατά τον τρόπο τον παραδοσιακό. Για το άλμπουρο χρειάστηκε ειδική άδεια για να κοπεί μια μεγάλη ερυθρελάτη από ένα δάσος της περιοχής των Μετεώρων. Ανάμεσα σε τόσες λεπτομέρειες που χρειάστηκαν

POLITISMOS - KYRHNEIA.indd 57

12/11/2015 13:30

Το 1985 το πλοίο ανέλαβε μια σειρά από δοκιμαστικές διαδρομές, που συνεχίστηκαν τον Σεπτέμβρη του 1986 και την άνοιξη του 1987 με δύο μεγάλα πειραματικά ταξίδια προς την Κύπρο, με επιστροφή στον Πειραιά. Η επιλογή του πληρώματος και ο προγραμματισμός των ταξιδιών από τον Πειραιά προς την Κύπρο και αντίστροφα, ήταν μια μεγάλη ευθύνη.

το πλήρωμα με ό,τι διαφορετικό είχε από τα παραδοσιακά πλεούμενα. Καπετάνιος ήταν ο Αντώνης Βασιλειάδης, ένα έμπειρος ιστιοπλόος, που μετρούσε στο βιογραφικό του και ένα μοναχικό πέρασμα του Ατλαντικού. Η επιστροφή ήταν ένα κατεξοχήν επιστημονικό πειραματικό ταξίδι. Επελέγη ένα αμιγώς κυπριακό πλήρωμα ιστιοπλόων από την Κυρήνεια, με κυβερνήτη τον Γλαύκο Καριόλου, υιό του Ανδρέα Καριόλου, του δύτη που είχε βρει το αρχαίο πλοίο.

Επέλεξα τον καπετάνιο και το πλήρωμα του «Κυρήνεια ΙΙ» όχι μόνο για τις ναυτικές τους ικανότητες, αλλά κυρίως λαμβάνοντας υπόψη τη δυνατότητα που είχαν να πάνε πίσω στο χρόνο και να αποβάλουν, όσο αυτό ήταν δυνατό, την εξέλιξη που γνώρισε η ναυσιπλοΐα κατά τα τελευταία 2.300 χρόνια.

Από τον Πειραιά στη Ρόδο, το πλοίο συνοδεύτηκε από το ναρκαλιευτικό «Αηδόνα» και το τρικάταρτο «Ευγένιος Ευγενίδης» από τη Ρόδο στην Πάφο από το αντιτορπιλικό «Αιγαίο». Οι επιστήμονες παρατηρητές ήταν οι Γιάννης Βήχος, Χαράλαμπος Κριτζάς, Νίκος Λιανός και ο Patrice Pomey. Κατά το ταξίδι επιστροφής Πάφο-Πειραιά πέρα από το «Αιγαίο» το Κυρήνεια ΙΙ συνόδευσε και το 40μετρο ρυμουλκό ανοιχτής θαλάσσης «Ελλάς», ευγενικά προσφερόμενο από τον εφοπλιστή Γιάννη Λάτση. Οι επιστήμονες παρατηρητές ήταν οι Michael Katzev, Suzan Katsev και Richrd Steffy. Η διάρκεια του κάθε ταξιδίου ήταν δύο εβδομάδες.

Κατά τον πλου προς την Κύπρο σταματήσαμε σε πολλά νησιά, γιατί το ταξίδι ήταν και μια δοκιμή. Έπρεπε να δοκιμαστεί το πλοίο και να εξοικειωθεί

Η κατασκευή του «Κυρήνεια ΙΙ» και τα εκτεταμένα πειραματικά ταξίδια, που ξεπερνούν στο σύνολο τα 2.000 ναυτικά μίλια, αποδείχτηκαν χρησιμότατα για την κατανόηση της ναυπήγησης πλοίων με τη μέθοδο ‘shell-first’, αλλά και του τρόπου πλεύσης με ένα τετράγωνο πανί και δύο πλευρικά κουπιά-πηδάλια. Αποδείχτηκε πέρα από κάθε αμφιβολία ότι μπορεί να κτιστεί ένα καράβι με τη συναρμολόγηση πρώτα των μαδεριών του πετσώματος και την προσθήκη, αργότερα, των στραβόξυλων –των νομέων– σαν αντιστήριγμα στην πίεση που ασκεί η θάλασσα. Αυτή η μέθοδος ναυπήγησης, η οποία παρατηρήθηκε σε κάθε αρχαίο πλοίο της Μεσογείου, από τα αιγυπτιακά προϊστορικά μέχρι και τα ύστερα ρωμαϊκά χρόνια, δίνει ένα πολύ γερό και αξιόπλοο σκαρί. Το «Κυρήνεια ΙΙ» ταξίδεψε με διάφορους καιρούς και ανέμους και με διάφορες συνθήκες της θάλασσας. Αποδείχτηκε ένα εξαιρετικό πλοίο, που έκανε μια μέση ταχύτητα 4- 5 κόμβους. Ο συντονισμός της κατασκευής και των ταξιδιών απαίτησε έναν απίστευτο όγκο διοικητικής εργασίας πέρα από την επιστημονική. Ο μακρύς κατάλογος όσων συνέβαλαν στο έργο αυτό δεν μπορεί να παρουσιαστεί αναλυτικά στον περιορισμένο χώρο ενός άρθρου. Περιλαμβάνει την Υπουργό Πολιτισμού, την

POLITISMOS - KYRHNEIA.indd 58

12/11/2015 13:30

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

αείμνηστη Μελίνα Μερκούρη, και το σύμβουλο του υπουργείου, Σπύρο Μερκούρη, τον Μανόλη Ψαρρό και τους καραβομαραγκούς, τους βοηθούς, τους σιδεράδες για την κατασκευή των μπρούντζινων καρφιών και άλλων εξαρτημάτων, τους αρμαδόρους για τα ξάρτια, τους πανάδες για το πανί, τους ναυπηγούς, αρχαιολόγους, ιστορικούς, σχεδιαστές, μοντελιστές, κυβερνήτες και ναυτικούς των πειραματικών ταξιδιών.

Θάλασσας. Τέλος, εκτέθηκε και σε δέκα ελληνικές πόλεις. Το πρόγραμμα «Κερύνεια ΙΙ» στάθηκε καθοριστικό για τη Ναυτική Πειραματική Αρχαιολογία στην Ελλάδα. Ακολούθησε αμέσως η ναυπήγηση (1985-1987) και τα πειραματικά ταξίδια της Αθηναϊκής Τριήρους, ενός κωπήλατου πολεμικού πλοίου 37 μέτρων μήκους, από το Trireme Trust του Λονδίνου. Κατασκευάστηκε στο Κερατσίνι από το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό με βάση τις μελέτες και τα σχέδια δύο σπουδαίων Άγγλων επιστημόνων, του John Morrison και John Coates. Το 1987 προχώρησα στην πειραματική κατασκευή και το ταξίδεμα της «Παπυρέλλας», μια πρωτόγονη σχεδία 6 μέτρων, σε μια προσπάθεια να κατανοήσουμε την πρώιμη θαλάσσια μεταφορά του οψιδιανού της Μήλου. Το ίδιο πείραμα επανέλαβα στο Κάιρο τρία χρόνια μετά με αιγυπτιακό πάπυρο, ενώ πάλι στο Κάιρο κατασκεύασα στη συνέχεια ένα δεκάμετρο φαραωνικό παπυρένιο πλοίο.

Θεώρησα ότι θα ήταν καλό το «Κυρήνεια ΙΙ» να προβάλλει τη ναυτοσύνη των Ελλήνων πέρα από τον βασικό στόχο, που ήταν η ναυτική πειραματική αρχαιολογία. Έτσι, στα χρόνια που ακολούθησαν τα πειραματικά ταξίδια, του ανατέθηκαν και άλλες «αποστολές». Φορτωμένο σε κατάστρωμα μεγάλων εμπορικών πλοίων, διέσχισε θάλασσες και ωκεανούς. Παρουσιάστηκε στο Ναυτικό Μουσείο του Mystic Sea Port, στη Νέα Υόρκη μετά τη συμμετοχή του το 1985 στα εκατό χρόνια του Αγάλματος της Ελευθερίας. Στο πλαίσιο της μεγάλης έκθεσης «Ο δρόμος του μεταξιού», φιλοξενήθηκε στην παλαιά αυτοκρατορική πρωτεύουσα Νάρα της Ιαπωνίας. Μεταφέρθηκε στη Σεβίλλη σαν έκθεμα της Παγκόσμιας Έκθεσης. Ακολούθησε επίσκεψη στο Αμβούργο για τον εορτασμό των 700 χρόνων αυτού του λιμανιού της Βόρειας

Σήμερα, το «Κυρήνεια ΙΙ» στεγάζεται στο Μουσείο «Θάλασσα» στην Αγία Νάπα της Κύπρου μαζί με την «Παπυρέλλα» και αποτελούν πόλο έλξης για χιλιάδες επισκέπτες.

POLITISMOS - KYRHNEIA.indd 59

12/11/2015 13:30

Ο ΦΡΑΝΚ ΆΣΤΙΓΞ ΚΑΙ Η ΕΛΛΆΔΑ Αλέξανδρος Παπαδόγγονας, Πρόεδρος Δ.Σ. ΝΟΕ Πλάτων Κεχαγιάς, Μέλος Δ.Σ. ΝΟΕ

Το 1805 ένας πολύ νεαρός Άγγλος, ο Frank Abney Hastings, έντεκα μόλις ετών, κατατάσσεται στο Αγγλικό Βασιλικό Ναυτικό. Κατάγεται από διακεκριμένη οικογένεια και είναι γιος στρατηγού (Sir Charles Hastings). Ο νεαρός Hastings εντάσσεται στο πλήρωμα του δικρότου Ποσειδών (Neptune), το οποίο περιλαμβάνεται στο στόλο με τον οποίο ο ναύαρχος Nelson επιτίθεται στο Trafalgar εναντίον του ενωμένου Γαλλο-ισπανικού στόλου, την 21η Οκτωβρίου 1805. Κατά τη ναυμαχία ανατινάσσεται η πρύμνη του Ποσειδών και τα θύματα μεταξύ του πληρώματος είναι πολλά. Όμως ο 11χρονος Hastings επιδεικνύει παραδειγματικό θάρρος και κερδίζει την εκτίμηση όλων. Είναι τόσα τα προσόντα του νέου αυτού, ώστε, σε ηλικία 25 ετών, έχοντας πλέον γίνει ένας ρωμαλέος άνδρας, ορίζεται κυβερνήτης σκάφους. Το 1819 όμως λαμβάνει χώρα ένα ατυχές γεγονός, φαιδρό εκ πρώτης όψεως. Ο Hastings αγκυροβολεί εκ λάθους το σκάφος του στη θέση αγκυροβολίας του ναυάρχου, στο Πορτ Ρουαγιάλ της Ιαμαϊκής. Το θέμα παίρνει διαστάσεις και ο Hastings το 1820 αποπέμπεται, για απείθεια και προσβολή ανωτέρου, από το Αγγλικό Βασιλικό Ναυτικό. Τότε ο πάντοτε δραστήριος και ανήσυχος Hastings πήγε στη Γαλλία, κυρίως για να μελετήσει βελτιώσεις στο πυροβολικό που ο Γάλλος συνταγματάρχης (μετέπειτα στρατηγός) H.J. Paixhans ερευνούσε. Η καινοτομία Paixhans αφορούσε στα βλήματα και ήταν δύο ειδών: είτε τα βλήματα επυρακτούντο προ της βολής, ώστε να δρουν εμπρηστικά είτε ήταν κοίλα με γόμωση, ώστε να εκρήγνυνται στο στόχο. Παραλλήλως, ο Hastings μελετούσε τις δυνατότητες που θα είχαν ατμήλατα (τροχήλατα) πολεμικά σκάφη, που θα εκινούντο ανεξαρτήτως ανέμου. Όταν στη Γαλλία φθάνει η είδηση της Ελληνικής Επαναστάσεως ο Hastings, ενθουσιασμένος, μπαίνει από τη Μασσαλία, σε ένα σουηδικό πλοίο (Drontheim) και αποβιβάζεται στην Ύδρα, στις 8 Απριλίου του 1822. Μπαίνει αμέσως σαν εθελοντής στην κορβέτα του Εμμανουήλ Τομπάζη Θεμιστοκλής, η οποία αναχωρεί στις 30 Απριλίου για επιχειρήσεις εναντίον των Τούρκων μεταξύ Τενέδου και Λέσβου. Εκεί ο Άστιγξ (με το εξελ-

ληνισμένο πλέον όνομα) δίνει δείγματα της ανδρείας και της ναυτοσύνης του, σώζοντας μάλιστα με προσωπική του επέμβαση το πλοίο από μια πολύ επικίνδυνη κατάσταση στις ακτές της Τενέδου. Όταν ο Κανάρης, τον Ιούνιο του 1822, ανατίναξε τη ναυαρχίδα του Καρά-Αλή στη Χίο, ο τουρκικός στόλος αποσύρθηκε αποδιοργανωμένος στα στενά και έτσι τα ελληνικά πλοία επέστρεψαν στα νησιά τους. Με την προοπτική ενός διαστήματος απραξίας ο Άστιγξ δεν μπορεί να συμβιβαστεί. Είναι η εποχή που ο Δράμαλης έχει κατεβεί στην Αργολίδα και ο Άστιγξ ζητεί να καταταγεί στο στρατό. Η ανδρεία του και η αγνότητά του έχουν γίνει γνωστές και η κυβέρνηση της Κορίνθου τον κατατάσσει με βαθμό χιλιάρχου στο πυροβολικό. Ο Άστιγξ, μαζί με άλλους φιλέλληνες, επανδρώνουν το Μπούρτζι, στον όρμο του Ναυπλίου, όπου υπάρχουν κανόνια και Κρανιδιώτες κανονιέρηδες. Ο Άστιγξ εμπνέει εμπιστοσύνη στους Κρανιδιώτες, τους οργανώνει και τους εκπαιδεύει και από 21-25 Ιουλίου του 1822 βομβαρδίζουν με μεγάλη αποτελεσματικότητα τις θέσεις των Τούρκων στο κατεχόμενο Ναύπλιο. Παρότι ο κανονιοβολισμός περιορίστηκε αργότερα, για να αποφευχθούν απώλειες μεταξύ του ελληνικού πληθυσμού, συντέλεσε σημαντικά στην καταρράκωση του ηθικού των Τούρκων και συνέβαλε στην πτώση του Παλαμιδίου, τον Νοέμβριο. Από τότε οι Κρανιδιώτες κανονιέρηδες τρέφουν θαυμασμό για τον Άγγλο. Έτσι, όταν το 1823 ο Εμμανουήλ Τομπάζης ορίζεται αρμοστής στην ξεσηκωμένη Κρήτη, ο Άστιγξ με ομάδα Κρανιδιωτών και 15 κανόνια τον συνοδεύει. Αποβιβάζεται την 21η Μαΐου στην περιοχή της Κισσάμου και αναγκάζει την τουρκική φρουρά να του παραδώσει την Κίσσαμο μέσα σε 5 ημέρες. Τα κρητικό όμως κίνημα δεν θα έχει επιτυχή απόληξη και ο Άστιγξ, ο οποίος έχει προσβληθεί και από βαριά ελονοσία, επιστρέφει τον Σεπτέμβριο 1823 στην Ύδρα και προσπαθεί να συνέλθει. Στο μεταξύ, κάνει αγωνιώδεις κρούσεις με γραπτά υπομνήματα τόσο προς το Λόρδο Βύρωνα όσον και προς την Ελληνική Κυβέρνηση, για την οργάνωση κρατικού ελληνικού στόλου, τονίζοντας ιδιαιτέρως την ανάγκη ναυπηγήσεως ατμοκίνητων σκαφών με πυροβολικό τύπου Paixhans. Το 1824 το ελληνικό «βουλευτικό» ενέκρινε να ναυπη-

ISTORIKA - HASTINGS.indd 60

12/11/2015 13:31

ΙΣΤΟΡΙΚΑ γηθούν δύο ατμήλατα σκάφη και εξι φρεγάτες στην Αγγλία. Τα έξοδα της ναυπηγήσεως θα κάλυπτε δάνειο από την Αγγλία. Τα πράγματα βέβαια αποδείχτηκαν αρκετά περίπλοκα, η ναυπήγηση καθυστέρησε και ο Άστιγξ πήγε ο ίδιος στην Αγγλία και, για να φιλοτιμήσει τη Φιλελληνική Εταιρεία του Λονδίνου ώστε να συνεισφέρει στη ναυπήγηση, πρότεινε να καταβάλει και ο ίδιος χρήματα. Τελικώς, επετεύχθη να ναυπηγηθεί το πρώτο ατμοκίνητο ελληνικό σκάφος, το Καρτερία (Perseverance), τη ναυπήγηση του οποίου επέβλεψε ο ίδιος ο Άστιγξ. Με έγγραφο της «Διοικητικής Επιτροπής της Ελλάδος» ο Άστιγξ μετατίθεται από το πυροβολικό στο ναυτικό και ορίζεται, με βαθμό υποπλοιάρχου, κυβερνήτης του Καρτερία. Το Καρτερία ήταν 235 τόνων και είχε μηχανή 84 μόλις ίππων, η οποία κινούσε τους κλασσικούς τότε τροχούς με πτερύγια στα πλάγια του σκάφους (οι έλικες δεν είχαν ακόμη μπει σε εφαρμογή). Με καλές καιρικές συνθήκες το πλοίο μπορούσε με τη μηχανή να αναπτύξει ταχύτητα 5-6 κόμβων. Σε θαλασσοταραχή ή ενάντια στον άνεμο, η ταχύτητα έπεφτε ή και μηδενιζόταν. Υπήρχαν βέβαια για κίνηση και ιστία. Όταν στις 3 Σεπτεμβρίου του 1826 το Καρτερία πλησίαζε στη Μονεμβάσια, οι κάτοικοι, απαισιόδοξοι μετά την πτώση του Μεσολογγίου, είδαν τον καπνό από την καπνοδόχο του πλοίου και τρόμαξαν, γιατί πίστεψαν ότι το πλοίο καιγόταν. Όταν όμως τους εξηγήθηκε περί τίνος ακριβώς επρόκειτο, ο ενθουσιασμός τους υπήρξε μεγάλος. Την επομένη, στον Αργολικό κόλπο, με πανηγυρικούς κανονιοβολισμούς αντικαταστάθηκε η αγγλική με την ελληνική σημαία στο πλοίο. Από την ημέρα εκείνη αρχίζει μια αληθινή ναυτική εποποιία του Άγγλου ναυτικού και του Καρτερία, του πλοίου για τη ναυπήγηση του οποίου τόσο είχε αγωνισθεί και με το οποίο συνδέθηκε άρρηκτα ο γενναίος εκείνος ναυτικός. Το 1827 ο Σκώτος φιλέλλην Sir Thomas Gordon, που βρίσκεται στη Σαλαμίνα με 3.000 μαχητές, επιθυμεί να αποβιβασθεί στη μαχόμενη εναντίον του Κιουταχή Αττική. Ο Άστιγξ με το Καρτερία, επικεφαλής μοίρας 15 πλοίων, εκ των οποίων τα κυριότερα ήταν τα Νέλσων (κυβ. Παπανικολής), Ηρακλής (κυβ. Γιαννίτσης) και Σωτήρ (κυβ. ο Άγγλος Thomas), καλύπτει με τα κανόνια του την απόβαση, που γίνεται με επιτυχία στην περιοχή Μουνιχίας-Καστέλλας (24 Ιανουαρίου 1827), ενώ την επομένη, παρά το έντονο πυρ που δέχεται από την ξηρά, κανονιοβολεί τους Τούρκους, που είχαν οχυρωθεί στη Μονή Αγ. Σπυρίδωνος στον Πειραιά, και η φρουρά παραδίδεται. Τον Φεβρουάριο του 1827 ο Μιαούλης, με το αγορα-

σμένο από την Αμερική περίφημο δίκροτο Ελλάς, συνοδευόμενος από το Καρτερία και άλλα σκάφη, χτυπά στον Ευβοϊκό κόλπο την περιοχή του Ωρωπού, απ’ όπου εφοδιάζεται ο Κιουταχής. Το Καρτερία κυριεύει δύο μεγάλα τουρκικά φορτηγά γεμάτα προμήθειες. Τον Απρίλιο ο Άστιγξ, επικεφαλής σημαντικής μοίρας του στόλου, στην οποία μετέχουν τα πολεμικά Θεμιστοκλής (κυβ. Αντώνιος Ραφαλιάς), Άρης (κυβ. Λάζαρος Νέγκας) και τρεις γολέτες, σκορπίζει τον τρόμο στο τουρκικό ναυτικό στην περιοχή του Παγασητικού κόλπου, όπου πυρπολεί ένα πολεμικό και τρία εξοπλισμένα εμπορικά σκάφη και κυριεύει εξ φορτηγά με φορτίο κυρίως σιταριού, που τα στέλνει κατ’ ευθείαν στην Αίγινα. Κατά την ίδια καταδρομή καταστρέφει με κανονιοβολισμό τα πυροβολεία των Τούρκων τόσο στον Βόλο όσον και στο Τρίκερι. Τον Σεπτέμβριο του 1827 του ανατίθεται να εκκαθαρίσει τον Κορινθιακό κόλπο από τουρκικά σκάφη, σαν αρχηγός μοίρας, που περιλαμβάνει τον πάρωνα Σωτήρ (κυβ. Thomas) και τις κανονιοφόρους Βαβαρία και Φιλελληνίς. Στον όρμο της Ιτέας βρίσκονται αραγμένα κοντά στη στεριά, ώστε να καλύπτονται και από τα επίγεια πυροβόλα, τουρκικά πολεμικά, εκ των οποίων ένα μπρίκι φέρει επισείοντα ναυάρχου. Ο Άστιγξ δείχνει εκεί όλη την επιδεξιότητα αλλά και την ψυχραιμία του. Μπαίνει στον

ISTORIKA - HASTINGS.indd 61

12/11/2015 13:31

όρμο και πλησιάζει τα εχθρικά πλοία σε απόσταση ενός τρίτου του μιλίου. Ενώ δέχεται ισχυρό πυρ, τόσο από τα πλοία όσον και από την ξηρά, αγκυροβολεί ψυχραιμότατα στη θέση που θεωρεί καταλληλότερη, χειρίζει, ώστε η πλευρά του Καρτερία να βλέπει προς τα τουρκικά σκάφη, δοκιμάζει τα στοιχεία της βολής με κοινές μπάλες και μόνον όταν θεωρεί τη θέση του απολύτως κατάλληλη, αρχίζει το πυρ με τις πυρακτωμένες μπάλες (μπαλαφουγάδες). Το μπρίκι του Τούρκου ναυάρχου ανατινάσσεται αμέσως. Η εντύπωση είναι τόσο τρομακτική, που οι Τούρκοι εγκαταλείπουν τα άλλα πλοία και με βάρκες βγαίνουν στην ξηρά για να σωθούν. Ο Άστιγξ πυρπολεί όλα τα τουρκικά πλοία, ενώ αιχμαλωτίζει δύο αυστριακά φορτηγά, τα οποία, κατά παράβαση του αποκλεισμού που είχε κηρύξει η ελληνική Κυβέρνηση, είχαν φέρει τροφές και πολεμοφόδια στους Τούρκους. Η ναυμαχία αυτή της Ιτέας έκανε μεγάλη εντύπωση ευρύτερα στην Ευρώπη. Ήταν η πρώτη φορά που ατμήλατο πλοίο, εξοπλισμένο με πυροβόλα τύπου Paixhans, έπαιρνε μέρος σε ναυμαχία και απεδείκνυε τα σοβαρά πλεονεκτήματά του. Μετά από αυτό πολλές δυτικοευρωπαϊκές χώρες, με πρώτη την Αγγλία, εφάρμοσαν προγράμματα ναυπηγήσεως ατμήλατων πλοίων με εξελιγμένα πυροβόλα. Η ναυμαχία του όρμου της Ιτέας είχε για την Ελλάδα ένα διπλό αποτέλεσμα. Πρώτα-πρώτα εμψύχωσε τον πληθυσμό, ιδίως της Στερεάς Ελλάδας, που τόσο είχε ταλαιπωρηθεί από τον Κιουταχή και τον Ιμπραήμ. Δεύτερο, προκάλεσε τέτοιο εκνευρισμό στον Ιμπραήμ, που αυτός αποφάσισε να βγάλει από το Ναυαρίνο μεγάλη μοίρα του στόλου του για να κυνηγήσει και να συντρίψει τον Άστιγγα. Όμως, οι ναύαρχοι των τριών μεγάλων δυνάμεων του είχαν θέσει όρο να μην προβεί σε ναυτικές επιχειρήσεις. ΄Ετσι, οι Κόδριγκτων, Ντερινί και Xέϋδεν αποφάσισαν να μπουν στον όρμο του Ναυαρίνου, για να επιβάλουν τις αποφάσεις τους. Πράγμα που κατέληξε στη γνωστή ναυμαχία της 8ης Οκτωβρίου 1827, με τις λυτρωτικές για την Ελληνική Επανάσταση συνέπειες. Τον Νοέμβριο του 1827 ο στρατηγός Τζωρτζ σχεδιάζει να μεταφέρει στρατεύματα από τον κάβο-Πάπα (Άραξος, βορειοδυτική Πελοπόννησος) στη Στερεά Ελλάδα, με σκοπό την ανακατάληψη Αιτωλικού και Μεσολογγίου. Ζητεί τη βοήθεια του Άστιγγα. Αυτός, στις 18 Νοεμβρίου περνά με τη μοίρα του, μέρα μεσημέρι, από το φραγμό των κανονιών του Ρίου και Αντιρρίου και, παρά τις ζημίες, βυθίζει ένα αυστριακό φορτηγό που, αψηφώντας τον ελληνικό αποκλεισμό, προσπαθούσε να εφοδιάσει τους Τούρκους της Πάτρας, και στη συνέχεια παραλαμβάνει τις δυνάμεις του Τζωρτζ από τον Άραξο και τις αποβιβάζει στη Στερεά Ελλάδα (Δραγουμέστο).

Το σχέδιο όμως της επιθέσεως στην περιοχή ΑιτωλικούΜεσολογγίου απαιτεί και δράση από τη θάλασσα. Το γνωστό μας Βασιλάδι, ένα βραχονήσι στην είσοδο της λιμνοθάλασσας του Αιτωλικού, με 14 τουρκικά κανόνια, ελέγχει αποτελεσματικά αυτήν την είσοδο. Ματαίως ο Κόχραν προσπαθεί να το κυριεύσει. Ο Άστιγξ με το Καρτερία δεν μπορεί να πλησιάσει γιατί τα νερά είναι ρηχά. Οργανώνει λοιπόν επίθεση με 17 ακάτους, που η κάθε μία έχει στην πλώρη ένα κανόνι (μονοκάνονα πλεούμενα). Μ’ αυτά βομβαρδίζει το Βασιλάδι. Η πυριτιδαποθήκη στο νησάκι ανατινάσσεται και οι απώλειες των Τούρκων είναι βαριές. Στις 15 Δεκεμβρίου 1827 ο φρούραρχος Μουσλή παραδίδει στον Άστιγγα το Βασιλάδι. Ο δρόμος για τη λιμνοθάλασσα έχει ανοίξει. Είναι η περίοδος που στην Ελλάδα φθάνει ο Ιωάννης Καποδίστριας (Ιανουάριος 1828). Η επίθεση στο Αιτωλικό αποφασίζεται για τον Απρίλιο 1828. Ο Άστιγξ με τα μονοκάνονά του βομβαρδίζει καταιγιστικά τη φρουρά, η οποία αρχίζει να κάμπτεται. Τότε όμως η ατυχία χτυπά τον Άστιγγα. Σε μια επίθεση, στις 11 Μαΐου, τραυματίζεται βαριά στον αριστερό βραχίονα. Οι συμπολεμιστές του τον μεταφέρουν στο Καρτερία. Στην αρχή επικρατεί αισιοδοξία για την πορεία του τραύματος και ο Άστιγξ έχει την αντοχή να συμπληρώσει μια αναφορά για τη μάχη, στην οποία μάλιστα παρακαλεί να εγκριθεί σύνταξη για τη χήρα του φονευθέντος Υδραίου καπετάνιου Παπαπάνου. Όμως η κατάσταση του τραύματος χειροτερεύει μέρα με τη μέρα. Μεταφέρεται στη Ζάκυνθο, με σκοπό μάλλον να υποβληθεί σε ακρωτηριασμό. Αλλά πρόλαβε ο τέτανος και η ζωή του ήρωα τέλειωσε στις 20 Μαΐου του 1828. Ήταν 34 μόλις ετών! Για το αγωνιζόμενο έθνος ο θάνατος αυτός υπήρξε μια τεράστια, δυσαναπλήρωτη απώλεια. Ο άνθρωπος που με αυτοθυσία και ανιδιοτέλεια αγωνίστηκε για την ελευθερία αυτού του τόπου, ο ναυτικός που είχε την οξυδέρκεια να διακρίνει την κατεύθυνση προς την οποία έπρεπε να εξελιχθεί ο ναυτικός πόλεμος και να αποδείξει τη σημασία αυτής της εξελίξεως μέσω του Ελληνικού Ναυτικού πρώτα από τα ναυτικά όλου του κόσμου, ο αξιωματικός που ήξερε να επιβάλλει την πειθαρχία χωρίς να χάνει το θαυμασμό και την αγάπη των πληρωμάτων του, ο πολεμιστής που πρώτος απ’ όλους ριχνόταν στον κίνδυνο, έφυγε τόσο, μα τόσο, νέος! Ο Καποδίστριας, ο Σπυρίδων Τρικούπης, οι Έλληνες όλοι τίμησαν με σεβασμό τη μνήμη του Βρετανού αυτού Φιλέλληνος. Σήμερα τα οστά του βρίσκονται στον ναύσταθμο του Πόρου, όπου υπάρχει και μνημείο προς τιμήν του, ενώ η καρδιά του φυλάσσεται στην Αγγλικανική Εκκλησία των Αθηνών, στην οδό Φιλελλήνων.

ISTORIKA - HASTINGS.indd 62

12/11/2015 13:31

21x29.indd 1

6/22/15 2:14 PM

ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ Το Μουσείο Μπενάκη, ένας από τους μεγαλύτερους οργανισμούς της χώρας, ιδρύθηκε από τον Αντώνη Μπενάκη (1873-1954), γόνο μιας ιστορικής οικογένειας της Ελληνικής Διασποράς, ιδρυτή του Ναυτικού Ομίλου Ελλάδος και διορατικό συλλέκτη με έντονη συναίσθηση της κοινωνικής προσφοράς. Προσφέρθηκε στο έθνος το 1931.

Δεληβορριά, επί 40 χρόνια διευθυντή του Μουσείου, αλλά και με τη στήριξη της οικογένειάς του Αντώνη Μπενάκη, του ακούραστου προσωπικού και την αμέριστη συνδρομή του κοινωνικού συνόλου και των χορηγών, η δωρεά του αυτή έχει πολλαπλασιαστεί.

ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ Με έναν τρόπο μοναδικό, το Μουσείο Μπενάκη αφηγείται τον ελληνικό πολιτισμό, ερμηνεύοντας τις αναρίθμητες καλλιτεχνικές και πνευματικές του όψεις. Στο πλαίσιο μιας νέας μουσειολογικής αντίληψης, τον τοποθετεί σε έναν συνεχή διάλογο με τον σύγχρονο πολιτισμό και τους πολιτισμούς του κόσμου. Με τις εκτεταμένες ενότητες των εκθεμάτων του, αλλά και με τη γενικότερη ευέλικτη λειτουργία του, το Μουσείο Μπενάκη προσφέρει ένα μοναδικό ίσως υπόδειγμα σύνθετης δομής μέσα στο ευρύτερο πλέγ-

«Είχε πάντα γεμάτες τις τσέπες του από τόσους θησαυρούς. Τι δεν έβρισκες μέσα! Ολόκληρο πλούτο είχαν οι τσέπες του Αντώνη», γράφει η Πηνελόπη Δέλτα στον «Τρελαντώνη» αναφερόμενη στην παιδική συλλεκτική μανία του μεγάλου αδερφού της. Μια ευγενής «μανία», που στο χρόνο μεταμορφώθηκε σε ένα μοναδικό μουσειακό ίδρυμα. Σήμερα, με το εξαιρετικά ζωτικό έργο του Άγγελου

POLITISMOS - MPENAKH.indd 64

12/11/2015 13:33

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ μα των μουσειακών ιδρυμάτων της Ελλάδας. Έξι μουσεία ανοιχτά στο κοινό, 5 αρχεία που εξυπηρετούν αναρίθμητους ερευνητές, 180 εργαζόμενοι, περισσότερα από 100.000 έργα τέχνης και πάνω από 150.000 επισκέπτες το χρόνο. Ένα Μουσείο που το χρόνο που πέρασε υποδέχτηκε περίπου 20.000 παιδιά και ενήλικες στα 327 εκπαιδευτικά του προγράμματα, παρουσίασε 26 περιοδικές εκθέσεις στους χώρους του, κυκλοφόρησε 25 νέες εκδόσεις, διοργάνωσε 647 πολιτιστικές εκδηλώσεις όπως: συνέδρια, παρουσιάσεις/διαλέξεις, θεατρικές και χορευτικές παραστάσεις, μουσικές εκδηλώσεις και συναυλίες, προβολές ταινιών, συνεντεύξεις τύπου και φεστιβάλ, ένα Μουσείο που έστειλε 1.041 έργα από τις συλλογές του σε μουσεία σε όλον τον κόσμο, ενισχύοντας τους δεσμούς με σημαντικούς πολιτιστικούς φορείς του εξωτερικού.

Ο Aντώνης Μπενάκης εξετάζει τη Μυκηναϊκή κύλικα

χαρακτήρα του ελληνικού κόσμου στο θεαματικό πανόραμα της χρονικής του διαδρομής.

ΤΑ ΚΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΜΠΕΝΑΚΗ

Το Κτήριο της οδού Πειραιώς, κατά γενική ομολογία, είναι ένα από τα ωραιότερα σύγχρονα κτήρια της Αθήνας και σίγουρα ένα από τα ελάχιστα κτήρια δημόσιας χρήσης με αρχιτεκτονική υπογραφή. Φιλοξενεί εκθέσεις σημαντικών Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, αρχιτεκτονικής, φωτογραφίας, design και πολλαπλές πολιτιστικές εκδηλώσεις και δράσεις.

Στο κέντρο αυτού του συστήματος εξακολουθεί να βρίσκεται το γνωστό, Kεντρικό Kτήριο στην οδό Κουμπάρη 1, μέσα από τα εκθέματα του οποίου οι επισκέπτες ταξιδεύουν από την αρχαιότητα και την εποχή της ρωμαϊκής κυριαρχίας ως τη μεσαιωνική περίοδο του Βυζαντίου, από την πτώση της Κωνσταντινούπολης, την περίοδο της φραγκικής και οθωμανικής κατοχής, ως την έκρηξη του Αγώνα της Ανεξαρτησίας του 1821, και από την περίοδο της

Η Πινακοθήκη Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα παρουσιάζει το εργαστήρι και έργα του καλλιτέχνη, καθώς και την πορεία της πνευματικής και καλλιτεχνικής

διαμόρφωσης του νέου ελληνικού κράτους ως το 1922, τη χρονιά εκείνη που σημαδεύει η Μικρασιατική Καταστροφή. Η ενότητα των συλλογών αυτών συγκροτείται από πολλές επιμέρους κατηγορίες με πάνω από 33.000 έργα, τα οποία καταγράφουν το

ζωής από τον Μεσοπόλεμο έως το 1967. Μέσα από την πρώτη αυτή συνολική παρουσίασή τους, οι γενιές που βίωσαν τις μεγάλες πολιτισμικές ανατροπές του Μεσοπολέμου γίνονται σημείο αναφοράς για τους νέους τού σήμερα.

POLITISMOS - MPENAKH.indd 65

12/11/2015 13:33

Το Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης στον Κεραμεικό, δωρεά του Λάμπρου Ευταξία, εκθέτει μια από τις σπουδαιότερες συλλογές ισλαμικής τέχνης σε διεθνές επίπεδο, μεγαλύτερο τμήμα του οποίου άνηκε στον Αντώνη Μπενάκη.

κής και Αρχεία Παραστατικών Τεχνών), μια πλούσια Βιβλιοθήκη με 130.000 τίτλους και το Βιβλιολογικό Εργαστήρι «Φίλιππος Ηλιού» υποστηρίζουν τις ερευνητικές δραστηριότητες του ιδρύματος. Το Τμήμα Εκδόσεων, στηρίζοντας το εκθεσιακό και ερευνητικό πρόγραμμα του Μουσείου, εκδίδει 10 με 15 εκδόσεις το χρόνο. Με αυτά τα εφόδια, το Μουσείο Μπενάκη μπορεί σήμερα και ξεπερνά τα σύνορα της Ελλάδας, προκαλώντας τη σκέψη και μεταδίδοντας τη γνώση. Αναγνωρισμένο διεθνώς, έχει αναπτύξει συνεργασίες ανά τον κόσμο με τα σημαντικότερα μουσεία και τα μεγαλύτερα πανεπιστήμια.

Το Εργαστήρι του Γιάννη Παππά, στην περιοχή Ζωγράφου, είναι ένα μοναδικό εργαστήρι γλυπτικής και ζωγραφικής, ανοιχτό σε μαθητές και κοινό. Ο χώρος του Μέντη λειτουργεί ως βιοτεχνία και κέντρο διατήρησης παραδοσιακών τεχνικών της κλωστοϋφαντουργίας.

ΑΛΛΑ ΤΜΗΜΑΤΑ

Στα μελλοντικά σχέδια του Μουσείου Μπενάκη περιλαμβάνεται η λειτουργία του Μουσείου Παιχνιδιών και Παιδικής Ηλικίας, σε ένα μοναδικό γοτθικό κτήριο, στο Φάληρο, καθώς και του σπιτιού του Βρετανού συγγραφέα Sir Patrick Leigh Fermor στη Μάνη, το οποίο ο μεγάλος δημιουργός δώρισε στο Μουσείο.

Μικροί και μεγάλοι γνωρίζουν το Μουσείο μέσα από ειδικά προγράμματα, εργαστήρια, διαλέξεις, παιχνίδια και εκδόσεις, σχεδιασμένα από το Τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων. Το Μουσείο Μπενάκη υπήρξε άλλωστε το πρώτο μουσειακό ίδρυμα της χώρας που συγκρότησε οργανωμένο εκπαιδευτικό τομέα για να απευθυνθεί στα παιδιά. Αρχαιολόγοι, ιστορικοί τέχνης, φιλόλογοι, μουσειολόγοι και παιδαγωγοί αναδεικνύουν τα εκθέματα των μόνιμων αλλά και των περιοδικών εκθέσεων, παρακινώντας το κοινό να παρατηρήσει, να προβληματιστεί, να εκφραστεί, να δημιουργήσει, να ψυχαγωγηθεί.

ΑΡΧΕΙΑ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΑ Το Μουσείο Μπενάκη έχει δεσμευτεί για την καλλιέργεια και τη διάχυση της γνώσης που αναδύεται μέσα από τις ποικίλες και σπάνιες συλλογές του, οι οποίες υποστηρίζονται από μια πληθώρα πολιτιστικών δραστηριοτήτων, εκθέσεων και εκδηλώσεων. Τέσσερις αρχειακές μονάδες (Φωτογραφικά Αρχεία, Ιστορικά Αρχεία, Αρχεία Νεοελληνικής Αρχιτεκτονι-

Το Τμήμα Συντήρησης έχει 5 εξειδικευμένα εργαστήρια και στηρίζει επιπλέον το Μουσείο αναλαμβάνοντας εξωτερικές εργασίες συντήρησης.

POLITISMOS - MPENAKH.indd 66

12/11/2015 13:33

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Το Πωλητήριο, κατά κοινή ομολογία, είναι το πιο επιτυχημένο μουσειακό πωλητήριο στην Ελλάδα και είναι ένας από τους σταθερούς μοχλούς ανάπτυξης του Μουσείου. Παράγει και διαθέτει μουσειακά αντίγραφα άριστης ποιότητας όπως και εξαιρετικά αντικείμενα εφαρμοσμένων τεχνών και design.

σου Βρεττού στους αυτοσχέδιους χώρους λατρείας των μεταναστών και των προσφύγων της Αθήνας και των περιχώρων της, παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο Μουσείο Μπενάκη. Κτήριο Οδού Πειραιώς Εγκαίνια: 19 Νοεμβρίου 2015 Διάρκεια: 20/11/2015 - 10/01/2016

Στην ταράτσα του Μουσείου Μπενάκη στην οδό Κουμπάρη θα ξεκουραστείτε στο γνωστό σε όλους καφέ - εστιατόριο, στο οποίο θα απολαύσετε εξαιρετικές γεύσεις και τη θέα στην Ακρόπολη και τον Εθνικό κήπο.

Το σχεδιαστήριο του αρχιτέκτονα Η έκθεση πραγματοποιείται με αφορμή τη συμπλήρωση 20 χρόνων από την ίδρυση των Αρχείων Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής και παρουσιάζει παλαιά αρχιτεκτονικά όργανα. Κτήριο Οδού Πειραιώς Εγκαίνια: 24 Νοεμβρίου 2015 Διάρκεια: 26/11/2015 – 10/1/2016

ΓΙΝΕ ΜΕΛΟΣ Τα Μέλη του Μουσείου Μπενάκη αποτελούν ένα από τα πιο ζωτικά κομμάτια της επαφής του Μουσείου με το κοινό. Το πρόγραμμα μελών προσφέρει μια σειρά από μοναδικά προνόμια, ανάμεσα στα οποία: δωρεάν είσοδο στις μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις, συμμετοχή σε εκδηλώσεις σχεδιασμένες ειδικά για τα μέλη, ξεναγήσεις, γνωριμία με τις ανεξερεύνητες πτυχές του Μουσείου και έκπτωση στα Πωλητήρια του Μουσείου και στο e-shop (www. benakishop.gr).

Εκπαιδευτικά Προγράμματα Βλέποντας με τις Αισθήσεις Μηνιαίο πρόγραμμα για επισκέπτες με χαμηλή όραση ή τυφλότητα, που διοργανώνει το Τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων με την ευγενική χορηγία των Φίλων του Μουσείου Μπενάκη, κάθε δεύτερη Δευτέρα του μήνα. Πρώτη συνάντηση του φετινού κύκλου: Και μιλώντας και σιωπώντας: Ο Διονύσιος Σολωμός με και χωρίς τις λέξεις. Κεντρικό Κτήριο, Δευτέρα 9 Νοεμβρίου, 17:00 -19:00

ΑΥΤΗ ΤΗ ΠΕΡΙΟΔΟ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ Αυτή τη περίοδο το Μουσείο θα φιλοξενήσει τις εξής εκθέσεις: Ένας συλλέκτης στην Αθήνα του 20ού αιώνα: Η δωρεά Βαλαδώρου στο Μουσείο Μπενάκη Το κληροδότημα Αναστασίου και Μαρίας Βαλαδώρου συγκαταλέγεται στις σημαντικότερες δωρεές που παρέλαβε το Μουσείο Μπενάκη τις τελευταίες δεκαετίες. Ανάμεσα στα έργα της συλλογής, μοναδικής σημασίας εύρημα αποτελεί ένας σπάνιος χρυσοκέντητος επιτάφιος (14ος αιώνας). Κεντρικό Κτήριο Εγκαίνια: 11 Νοεμβρίου 2015 Διάρκεια: 12/11/2015 - 24/01/2016

Γλυπτά σε Κίνηση Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για παιδιά 6 έως 9 χρόνων. Ένας περίπατος ανάμεσα σε γλυπτά που μοιάζουν να στροβιλίζονται. Τα παιδιά θα τα παρατηρήσουν από διαφορετικές οπτικές γωνίες και θα δοκιμάσουν να συνεχίσουν την κίνηση που προτείνει ο γλύπτης εκφράζοντας ιδέες και συναισθήματα. Κτήριο Οδού Πειραιώς, Κυριακή 8 Νοεμβρίου, 11.00-12.00 και 12.30-13.30

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Για περισσότερες πληροφορίες, ωράρια των κτηρίων και εγγραφή στο newsletter του Μουσείου Μπενάκη: www.benaki.gr, E-shop: www.benakishop.gr.

Τ(ρ)όποι Λατρείας. Τάσος Βρεττός Η φωτογραφική «έρευνα πεδίου» του Τά-

POLITISMOS - MPENAKH.indd 67

12/11/2015 13:33

Σχεδιασμός και κατασκευή σκαφών από συνθετικά υλικά Β΄ Μέρος Σπύρος Δ. Βολονάκης, Απόστρατος μάχιμος αξιωματικός του Π.Ν.

Κατασκευαστική διαμόρφωση Το βασικό κατασκευαστικό στοιχείο που διαμορφώνει μια κατασκευή από σύνθετα υλικά είναι η στρώση. Η επαλληλία πολλών στρώσεων διαμορφώνει το τελικό πολύστρωτο. Ο κύριος σκοπός της επίστρωσης επάλληλων στρώσεων είναι η ρύθμιση των αντοχών και των δυσκαμψιών στις διάφορες κατευθύνσεις έτσι ώστε να συμπέσουν με τις διευθύνσεις των φορτίων κάθε συγκεκριμένου κατασκευαστικού στοιχείου. Για παράδειγμα, αν επιθυμούμε την αύξηση της αντοχής και της δυσκαμψίας σε εφελκυσμό σε μια συγκεκριμένη κατεύθυνση, τότε αυξάνουμε τον αριθμό των στρώσεων προς αυτή τη κατεύθυνση. Μεταξύ των στρώσεων κυριαρχούν οι διατμητικές τάσεις. Αυτές δημιουργούνται λόγω της τάσης κάθε στρώσης να παραμορφωθεί ανεξάρτητα από τις άλλες. Το αίτιο αυτής της συμπεριφοράς είναι οι διαφορετικές μηχανικές ιδιότητες της κάθε στρώσης (σε διαφορετικούς προσανατολισμούς). Στα άκρα του πολύστρωτου εμφανίζεται το μέγιστο των διατμητικών τάσεων με πιθανό αποτέλεσμα στις περιοχές αυτές να αποχωρίζονται οι στρώσεις (delamination). Εκτός του πολύστρωτου, μια άλλη κατασκευαστική διαμόρφωση είναι οι κατασκευές sandwich. Σκοπός τους είναι η αύξηση της

ακαμψίας, αυξάνοντας το πάχος της πλάκας, με μικρή αύξηση του βάρους, το οποίο επιτυγχάνεται χρησιμοποιώντας δύο λεπτά περιβλήματα (skins, faces) από σύνθετα πολύστρωτα ενισχυμένα με ίνες, τα οποία κολλιούνται σε έναν πολύ παχύτερο αλλά ελαφρύ πυρήνα (π.χ. αφρός ή ξύλο balsa). Η κατασκευή με πλάκες sandwich είναι δυσκολότερη από εκείνη με τα ενισχυμένα πολύστρωτα λόγω των μέτρων που πρέπει να ληφθούν για να επιτευχθεί καλή σύνδεση μεταξύ των περιβλημάτων και του πυρήνα. Για ισοδύναμες μηχανικές ιδιότητες η πλάκα sandwich θα έχει μικρότερο βάρος και μικρότερο πάχος από μια αντίστοιχη πλάκα ενισχυμένου πολύστρωτου. Λόγω αυτών των πλεονεκτημάτων χρησιμοποιούνται πιο συχνά στην κατασκευή μεγάλων επίπεδων επιφανειών όπως τα κατστρώματα και οι φρακτές.

Κατασκευαστικές μέθοδοι Απλή επαφή (contact moulding). Είναι η πλέον χρησιμοποιούμενη μέθοδος κατασκευής σκαφών από FRP. Γίνεται η μορφοποίηση μέσα σε ένα ανοιχτό καλούπι με τη χρήση πολυεστερικής ρητίνης και ινών γυαλιού (τύπου Ε). Η στερεοποίηση της ρητίνης γίνεται εν ψυχρώ. Βασικό στοιχείο στη μέθοδο αυτή είναι η ύπαρξη καλουπιού. Τα καλούπια στα μικρά σκάφη συνήθως είναι από GRP, ενώ στα μεγάλα μπορεί να είναι και από χάλυβα ή αλουμίνιο. Πολλές φορές είναι διαιρετά στο κέντρο συμμετρίας τους για να παρέχουν μεγαλύτερη ευκολία στη κατασκευή. Η επίστρωση αρχίζει συνήθως με την εφαρμογή μιας χρωματισμένης εξωτερικής επιφάνειας από καλής ποιότητας ρητίνη (gel coat), η οποία τοποθετείται είτε με ψακασμό είτε με πινέλο. Σκοπός της είναι η επίτευξη μιας ομαλής χρωματισμένης επιφάνειας στο σκάφος και η προστασία των στρώσεων ινών-ρητίνης από την επαφή με το νερό. Η επίστρωση συνεχίζεται πριν από τη στερεοποίηση του gel coat με μια από τις παρακάτω μεθόδους: α. Με ψεκασμό (spray-up). Πλεξίδες νημάτων ψεκάζονται ταυτόχρονα με πολυεστερική ρητίνη με παράλληλη ανάμιξη καταλύτη (catalyst) και επιταχυντή (acceleretor) στο πιστόλι ψεκασμού. Το μείγμα μορφοποιείται στη τελική κατάσταση πιεζόμενο με ρόλο.

Σχηματική απεικόνιση της μεθόδου spray up

ARTHRO - Plastika Skafh B_Meros.indd 68

12/11/2015 13:33

ΑΡΘΡΟ β. Επίστρωση με το χέρι (hand lay-up). Η υγρή ρητίνη μαζί με καταλύτη και επιταχυντή τοποθετείται ελεύθερα πάνω στο gel coat ή σε μια προηγούμενη στρώση με τη βοήθεια πινέλου ή ενός πιστολιού ψεκασμού. Αν και απαιτεί περισσότερη εργασία, είναι η πιο ευέλικτη και πιο διαδεδομένη κατασκευαστική μέθοδος. Επιτρέπει την κατασκευή πολύστρωτων με συγκεκριμένες απαιτήσεις, συνδυάζοντας π.χ. στρώσεις από CSM, WR με οποιαδήποτε ακολουθία. Έχουν αναπτυχθεί αυτοματοποιημένες μέθοδοι επίστρωσης με το χέρι όπου οι ενισχύσεις προδιαβρέχονται με ρητίνη και η επίστρωση γίνεται με τη βοήθεια ανυψωτικών μηχανημάτων. Με αυτό τον τρόπο μειώνεται μειώνεται αισθητά ο χρόνος της απαιτούμενης εργασίας.

Διαδικασία μορφοποίησης με επίστρωση στο χέρι και άντιστοιχη σχηματική απεικόνιση της μεθόδου

Μορφοποίηση με πίεση (compression moulding). Οι μέθοδοι αυτές περιλαμβάνουν την άσκηση πίεσης που συνοδεύεται συνήθως από θερμότητα στην επιφάνεια του μη στερεοποιημένου ακόμη πολύστρωτου. Σκοπός αυτής της μεθόδου είναι η αύξηση της περιεκτικότητας ινών και η μείωση των κενών αέρα. Οι μέθοδοι αυτές χρησιμοποιούνται περιορισμένα στην κατασκευή σκαφών αλλά ευρέως σε κατασκευές υψηλών προδιαγραφών. α. Μορφοποίηση με σάκο κενού (vacuum bag moulding). Αποτελεί μια εξέλιξη της μεθόδου μορφοποίησης με επαφή. Πάνω από το μη στερεοποιημένο πολύστρωτο τοποθετείται ένα διάφραγμα (μεμβράνη, σάκος), στεγανοποιούνται τα άκρα του και αναρροφάται ο αέρας στο εσωτερικο του. Με αυτό τον τρόπο το πολύστρωτο φορτίζεται από πίεση που φτάνει και το 1 bar. Η σκλήρυνση μπορεί να επιταχυνθεί με την τοποθέτηση του καλουπιού μέσα σε φούρνο ή με τη χρήση θερμαινόμενου καλουπιού. Παραλλαγή της μεθόδου είναι η μορφοποίηση με σάκο πίεσης (pressure bag moulding), όπου κάτω από το σάκο διοχετεύεται αέρας υπό πίεση.

Μέθοδος περιέλιξης ινών (filament winding). Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται σε παραγόμενες εκ περιστροφής συμμετρικές κατασκευές (αξονοσυμμετρικά σώματα) όπως κυλινδρικά, σφαιρικά, ελλειπτικά σώματα. Μια από τις σημαντικές εφαρμογές της είναι η κατασκευή γαστρών για υψηλών απαιτήσεων υποβρύχια οχήματα (αυτόνομων και επανδρωμένων) καθώς επίσης για την κατασκευή υποθαλάσσιων αγωγών. Ευρεία εφαρμογή γίνεται στην κατασκευή κελυφών των κινητήρων πυραύλων των διαστημοπλοίων. Σημαντική χρήση της γίνεται και στην παραγωγή άλμπουρων υψηλών απαιτήσεων στα αγωνιστικά ιστιοπλοϊκά σκάφη. Η κατασκευή πραγματοποιείται με την περιέλιξη ενισχυτικών ινών με τη μορφή πλεξίδων νήματος (rovings) πάνω στο αξονικό καλούπι (mandrel). Το καλούπι καθορίζει την εσωτερική γεωμετρία.

Σχηματική αναπαράσταση μεθόδου filament winding

Επίστρωση σιλικόνης με το χέρι για τη δημιουργία σάκου κενού - Αποκόλληση σάκου μετά τη μορφοποίηση

Διαδικασία παραγωγής κυλινδρικής κατασκευής με τη μέθοδο filament winding

Σχηματική αναπαράσταση μεθόδου μορφοποίησης με σάκο κενού

ARTHRO - Plastika Skafh B_Meros.indd 69

12/11/2015 13:33

Μέθοδος έκχυσης ρητίνης (resin transfer mourding, RTM). Χρησιμοποιείται σε κατασκευές που απαιτείται απόλυτα καθορισμένη γεωμετρία με λείες και ομαλές επιφάνειες. Συνηθίζεται η χρήση δύο καλουπιών, ενός αρσενικού και ενός θηλυκού. Στο ανοιχτό καλούπι τοποθετούνται οι ενισχυτικές ίνες (χωρίς ρητίνη). Μετά την τοποθέτηση και του άλλου καλουπιού εκχύεται η ρητίνη με πίεση. Η ρητίνη εισέρχεται με πίεση στο καλούπι και οδηγείται μέσα απο τις ίνες προς το άνοιγμα διαφυγής.

Σχηματική αναπαράσταση μεθόδου RTM

Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα σύνθετων υλικών Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα των κατασκευών από σύνθετα υλικά είναι το μικρό τους βάρος, το οποίο συνοδεύεται από υψηλές ειδικές ιδιότητες (λόγος τιμής ιδιότητας προς ειδικό βάρος). Ένα σημαντικό πλεονέκτημα είναι η δυνατότητα ενίσχυσης ακριβώς στα σημεία που χρειάζονται με την τοποθέτηση ενισχυτικών ινών (π.χ. στις διευθύνσεις των επιβαλλόμενων φορτίων). Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνονται οικονομία και περιορισμός του βάρους κατασκευής. Πρακτικά έχουν μηδενικό συντελεστή θερμικής διαστολής και πολύ χαμηλή θερμική αγωγιμότητα. Εμφανίζουν αντοχή σε κόπωση (ιδιαίτερα οι ίνες άνθρακα). Η διαμόρφωσή τους, συγκρι-

νόμενη με τα μέταλλα, γίνεται σχετικά απλά και εύκολα. Δεν απαιτούνται ραφές και συγκολλήσεις στις κατασκευές από σύνθετα υλικά, επομένως μειώνεται αισθητά το κόστος. Έχουν σχετικά εύκολη επισκευασιμότητα και απαιτούν μικρή συντήρηση. Ο μηχανολογικός εξοπλισμός για την παραγωγή τους είναι φθηνότερος σε σχέση με αυτόν που απαιτείται για μεταλλικές κατασκευές. Διαθέτουν πολύ καλά χαρακτηριστικά απόσβεσης, περιορίζοντας τη μετάδοση ήχων και κραδασμών. Σε αντίθεση με τα μέταλλα, παρουσιάζουν εξαιρετική αντοχή στη διάβρωση, και ιδιαίτερα στο θαλάσσιο περιβάλλον. Είναι γενικά ηλεκτροχημικά αδρανή υλικά και δεν αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον. Είναι κακοί αγωγοί του ηλεκτρισμού. Παρουσιάζουν εξαιρετική συμπεριφορά έναντι χημικών ενώσεων όπως οξέα, αλκάλια, ενυδατωμένα άλατα, οξειδωτικά μέσα και οργανικές ενώσεις. Τέλος, η μικρή δυσκαμψία που παρουσιάζουν (μικρό μέτρο ελαστικότητας) άλλοτε μπορεί να θεωρηθεί ως πλεονέκτημα, αν επιθυμούμε από το υλικό να απορροφά μεγάλα ποσά ενέργειας χωρίς να αστοχεί, και άλλοτε ως μειονέκτημα, αν ζητείται σε κάποια σημεία της κατασκευής μεγάλη δυσκαμψία. Το σημαντικότερο μειονέκτημά τους είναι η έλλειψη ολκιμότητας και δεν έχουν πλαστική περιοχή στη μηχανική συμπεριφορά τους. Τα υλικά αστοχούν χωρίς προειδοποίηση όταν φθάνουν στο όριο αστοχίας. Παρουσιάζουν δυσκολίες στην επιθεώρηση και στον ποιοτικό έλεγχο λόγω των μη σταθερών συνθηκών κατασκευής, με αποτέλεσμα να απαιτείται μεγάλης έκτασης επιθέωρηση. Είναι ευπαθή στις υψηλές θερμοκρασίες και ιδιαίτερα σε περίπτωση πυρκαγιάς. Εμφανίζουν συχνά φαινόμενο ερπυσμού (ιδίως αυτά με ενίσχυση ινών γυαλιού) υπό συνθήκες υψηλής και συνεχούς φόρτισης. Γενικά, η αντοχή σε τριβή είναι μικρή. Συγκρινόμενα με τα μεταλλικά υλικά, η σύνδεση και η εγκατάσταση εξαρτημάτων δεν είναι εύκολη και απαιτεί προσεκτική σχεδίαση των κατασκευαστικών λεπτομερειών. Το γεγονός αυτό απαιτεί καλούς σχεδιαστές, αυξάνει το κόστος και παράλληλα αυξάνει τις πιθανότητες τοπικών αστοχιών. Οι μέθοδοι παραγωγής σε κατασκευές υψηλών απαιτήσεων είναι πολύπλοκες και απαιτούν ειδικό εξοπλισμό, ελεγχόμενες συνθήκες περιβάλλοντος και έμπειρο και εξειδικευμένο προσωπικό.

Επίδραση από το θαλάσσιο περιβάλλον Παρά τις ελκυστικές ιδιότητες που διαθέτουν τα σύνθετα μπορούν να παρουσιάσουν υποβάθμιση των μηχανικών τους ιδιοτήτων κυρίως λόγω των παρακάτω: • βιολογικής επίθεσης • γήρανση λόγω απορρόφησης νερού και • μηχανική καταστροφή λόγω στατικής φόρτισης κάτω από υδροστατική πίεση συνδυαζόμενο πολλές φορές από λυγισμό, δυναμική ή κρουστική φόρτιση. Με το πέρασμα του χρόνου οι φυσικοχημικές και μηχανικές ιδιότητες μπορούν να επηρεαστούν από επίθεση στη ρητίνη και υποβάθμιση στην κοινή επιφάνεια μεταξύ μήτρας και ινών. Η διείσδυση του νερού στο πολύστρωτο από FRP πραγματοποιείται με διάχυση μέσω της ρητί-

ARTHRO - Plastika Skafh B_Meros.indd 70

12/11/2015 13:33

ΑΡΘΡΟ νης με τριχοειδείς ροές μέσω των ρωγμών και των κενών αέρα, ή κατά μήκος των ατελών δεσμών ίνας-ρητίνης. Η απορρόφηση νερού κυμαίνεται από 1% έως 3% κατά βάρος, ανάλογα των υλικών κατασκευής. Η απορρόφηση νερού και ο ρυθμός διάχυσης αυξάνει με την αύξηση της θερμοκρασίας. Η μείωση των μηχανικών ιδιοτήτων που οφείλεται στην απορρόφηση νερού σχετίζεται με την πλαστικοποίηση της ρητίνης και τη συνακόλουθα προκαλούμενη μείωση της δυσκαμψίας με τις αναπτυσσόμενες αποκολλητικές τάσεις. Στη συνέχεια θα αναφερθούμε ιδιαίτερα στην ώσμωση και στη γήρανση.

Ώσμωση Η ώσμωση (φουσκάλιασμα) της επιφάνειας των πολύστρωτων από GRP προκαλεί αρκετή δυσφορία στους ιδιοκτήτες των σκαφών. Το φαινόμενο της ώσμωσης στη σημερινή εποχή έχει μειωθεί αισθητά λόγω της κατανόησης του μηχανισμού της ώσμωσης. Παλαιότερα κυμαινόταν η εμφάνισή της ως και στο 20% των κατασκευών. Σήμερα το 1% φαίνεται πιο κοντά στην πραγματικότητα. Η ώσμωση είναι αποτέλεσμα της δημιουργίας ωσμωτικής πίεσης σε θύλακες νερού στο gel coat και ιδιαίτερα στη διαχωριστική επιφάνεια (διεπιφάνεια) μεταξύ gel coat και του υποκείμενου πολύστρωτου. Το οπτικό αποτέλεσμα είναι η δημιουργία φυσαλίδων στην επιφάνεια του πολύστρωτου. Η ώσμωση μπορεί να παρουσιαστεί και κάτω από στρώσεις χρωματισμού που έχει τοποθετηθεί πάνω στο gel coat. Για την αποφυγή της δημιουργίας της ώσμωσης κατά τη διάρκεια της κατασκευής πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα ακόλουθα (Τσούβαλης 1998): 1. Αποφυγή υγρασίας στο καλούπι και στις ενισχυτικές ίνες 2. Προσεκτικός έλεγχος των συνθηκών πολυμερισμού 3. Ελαχιστοποίηση των κενών αέρα στο gel coat 4. Χρήση ρητινών όπως οι ισοφθαλικές που υπόκεινται σε λιγότερη υδρόλυση 5. Αποφυγή υδατοδιαλυτών υπολειμμάτων στη ρητίνη και στα διάφορα πρόσθετα 6. Χρήση υαλοπιλημάτων με συνδετικό σκόνης 7. Χρήση gel coat με υδατοδιαλυτότητα όχι μεγαλύτερη (και κατά προτίμηση μικρότερη) από εκείνη του υποκείμενου πολύστρωτου 8. Χρήση πολύ ελαφριάς ενίσχυσης στο gel coat ή μιας στρώσης με ελαφριά ενίσχυση και πλούσια σε ρητίνη πίσω από το gel coat Για την επισκευή της ώσμωσης ακολουθούνται συγκεκριμένες τεχνικές που όμως δεν θα αναφερθούν καθόσον δεν σχετίζονται με το αντικείμενο του συγκεκριμένου άρθρου. Αποτελούν όμως ένα σημαντικό θέμα που απασχολεί όλους τους ιδιοκτήτες σκαφών.

Τυπική εικόνα προχωρημένης ώσμωσης σε γάστρα GRP

Μεγάλη αποφλοίωση λόγω ώσμωσης σε μια γάστρα GRP όπου η ζημιά έχει αποκαλύψει το κατεστραμμένο πολύστρωτο. Σημειώστε τις ξηρές λευκές ίνες γυαλιού. Αυτή είναι σοβαρή ζημιά και έχει προκαλέσει τοπική εξασθένηση της αντοχής της γάστρας

Παράδειγμα ζημιάς λόγω ώσμωσης σε βάθος του πολύστρωτου σε γάστρα GRP. Στη φωτογραφία ένα μικρό μαχαίρι είναι τοποθετημένο κάτω από μια αποκολλημένη στρώση. Το σημειωμένο «90» με κιμωλία δεικνύει την ανάγνωση της υγρασίας που μετρήθηκε. Με το κόκκινο χρώμα φαίνεται ένα στρώμα του υποκείμενου στρώματος Kevlar®. Τα πηδάλια είναι συχνά επιρρεπή σε ώσμωση. Αυτό μπορεί να συμβαίνει επειδή χρησιμοποιείται φθηνότερη ρητίνη στο layup.

Γήρανση Η έκθεση στο θαλάσσιο περιβάλλον για μεγάλα χρονικά διαστήματα μπορεί να είναι πολύ δυσμενής, αλλά πολύ λίγες είναι μέχρι τώρα οι μελέτες πού έχουν γίνει πάνω στο συγκεκριμένο επιστημονικό πεδίο. Ο χρόνος χρήσης των κατασκευών από σύνθετα υλικά είναι σχετικά μικρός (περίπου 40-50 χρόνια)

ARTHRO - Plastika Skafh B_Meros.indd 71

12/11/2015 13:33

και ως εκ τούτου δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για τη γήρανση των υλικών αυτών. Γενικά, η γήρανση λόγω της μακροχρόνιας παραμονής στο θαλάσσιο περιβάλλον οφείλεται σε δύο μηχανισμούς: • Στη φυσική υποβάθμιση των ιδιοτήτων λόγω της πλαστικοποίησης και των συνακόλουθων αποκολλήσεων των στρώσεων του πολύστρωτου •Σ τη χημική υποβάθμιση λόγω της υδρόλυσης της μήτρας κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες και την υποβάθμιση των ινών. Η μέχρι στιγμής χρήση των σύνθετων υλικών έχει αποκαλύψει πολύ λίγες περιπτώσεις πρόωρης γήρανσης και τα GRP έχουν γενικά εξαιρετικά καλή συμπεριφορά.

Συμπεράσματα Μελλοντικές τάσεις Τα σύνθετα υλικά αποτελούν μια εξαιρετική λύση για τη κατασκευή σκαφών μικρού σχετικά μεγέθους. Οι κατασκευαστικές μέθοδοι αργά αλλά σταθερά μετακινούνται από τη διαδεδομένη hand lay-up και αντικαθίστανται από τεχνικές όπως της έκχυσης, όμως το μακροπρόθεσμο μέλλον των υλικών αυτών είναι λιγότερο σαφές. Νέοι περιβαλλοντικοί κανονισμοί, η αβεβαιότητα της διαθεσιμότητας ρητινών, το κόστος ως παραγώγων του πετρελαίου καθώς και το κόστος παραγωγής των ινών έχουν οδηγήσει το ενδιαφέρον σε εναλλακτικά υλικά. Τα βιο-σύνθετα υλικά ως συνδυασμοί ρητινών και ινών από φυσικές ίνες αρχίζουν να ελκύουν το ενδιαφέρον και ίσως μελλοντικά αποτελέσουν την πιο φιλική προς το περιβάλ-

λον οδό για τις ναυπηγικές κατασκευές. Ήδη γίνονται μελέτες για την κατασκευή σκαφών από βιο-σύνθετα υλικά με ίνες από φύκια1 που χρησιμοποιούνται ως ενίσχυση σε βακτηριδιακές πολυεστερικές ρητίνες που έχουν παραχθεί με βακτηριακή ζύμωση θαλάσσιων βακτηρίων2. Ίσως η προοπτική αυτή να μοιάζει μακρινή, αν και θεωρητικά είναι πλήρως εφικτή σήμερα. Προς το παρόν η συγκεκριμένη πρόταση δεν είναι μια οικονομική λύση αλλά μελλοντικά μπορεί να είναι μια συμφέρουσα λύση για την κατασκευή sandwich ferries με ταχύτητες άνω των 50 knots.

* Συνοπτικό βιογραφικό Ο Σπυρίδων Δ. Βολονάκης είναι απόστρατος μάχιμος αξιωματικός του Π.Ν. Είναι ναυπηγός μηχανολόγος μηχανικός, CEng, CMarEng, με μεταπτυχιακές σπουδές στο ΕΜΠ. Είναι επιστημονικός συνεργάτης στο Εργαστήριο Ναυπηγικής Τεχνολογίας του ΕΜΠ και επισκέπτης διαλέκτης στο πανεπιστήμιο του Frederick. Τομέας της επιστημονικής του ενασχόλησης είναι η κατασκευαστική ανάλυση και ο κατασκευαστικός σχεδιασμός θαλάσσιων κατασκευών από σύνθετα υλικά. Συμμετέχει ως έμπειρος ερευνητής σε ευρωπαϊκά και εθνικά ερευνητικά προγράμματα σχετικά με το επιστημονικό του αντικείμενο. Διενεργεί πραγματομοσύνες και υποστήριζει αξιώσεις (claims) σχετικές με το επιστημονικό του πεδίο. Έχει συγγραφικό έργο με σειρά επιστημονικών δημοσιεύσεων, άρθρων και μεγάλο αριθμό τεχνικών εκθέσεων. e-mail: svolonak@central.ntua.gr.

1 Davies P., Morvan C., Sire O., Baley C, Structure and properties of fibres from sea-grass (Zostera Marina), Journal of Materials Science, 42 (13), 2007 2 Doi Y., ed., Microbial Polyesters, VCH Publishers, New York, 1990.

ARTHRO - Plastika Skafh B_Meros.indd 72

12/11/2015 13:33

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΟΜΙΛΟΥ

Βραδιά αφιερωμένη στον κ. Π. Μάλλιαρη Το Διοικητικό Συμβούλιο απεφάσισε την Πέμπτη 25 Ιουνίου να τιμήσει τον κ. Παναγιώτη Μάλλιαρη για τις πολλαπλές του υπηρεσίες προς τον Όμιλο ως Διευθυντή τα παλαιότερα χρόνια και ως Μέλος Διοικητικού Συμβουλίου τα νεότερα, με 12ετή συνεχή θητεία. Παρέστη σύσσωμο το Δ.Σ. με τις συζύγους των και η οικογένεια του τιμώμενου προσώπου. Η βραδιά κύλησε σε ένα πολύ συγκινητικό περιβάλλον.

«Γεύσεις Δωδεκανήσων» στον Ναυτικό Όμιλο Ελλάδος Πολιτιστική Ομάδα «Αρχιπέλαγος» www.arxipelagos.orge-mail: info@arxipelagos.org

Μια ξεχωριστή δωδεκανησιακή βραδιά ήταν το αποτέλεσμα της συνεργασίας της Πολιτιστικής Ομάδας «Αρχιπέλαγος» με τον Ναυτικό Όμιλο Ελλάδος. Γεύσεις, αρώματα, εικόνες και ακούσματα από τα Δωδεκάνησα πλημμύρισαν τις αίθουσες του ΝΟΕ. Στόχος της εκδήλωσης ήταν να γνωρίσει -στα μέλη (κυρίως) του Ναυτικού Ομίλου- τις υπέροχες δωδεκανησιακές γεύσεις της Σαρακοστής, με παραδοσιακές συνταγές αλλά και προϊόντα των Δωδεκανήσων, και να τα αναδείξει. Κοπέλες με τοπικές φορεσιές από τη Ρόδο, την Κω, την Κάλυμνο, τη Λέρο, την Κάσο και τη Σύμη υποδέχθηκαν τους προσκεκλημένους με παραδοσιακά κεράσματα, ροδίτικα μελεκούνια και γλυκό κρασί Καλύμνου. Ακολούθησαν οι χαιρετισμοί του Προέδρου του Ναυτικού Ομίλου Ελλάδος Αντιναυάρχου ε.α. κ. Αλέξανδρου

EKDHLOSEIS - OMILOU.indd 73

12/11/2015 13:33

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΟΜΙΛΟΥ

Παπαδόγγονα , του μέλους του Δ.Σ. του Ν.Ο.Ε., κ. Δημητρίου Παντελεημονίτη, και του μέλους της Πολιτιστικής Ομάδας «Αρχιπέλαγος» κ. Ευδοκίας Βουβάλη. Η κ. Βουβάλη στο χαιρετισμό της, μεταξύ των άλλων απηύθυνε έκκληση στους παρευρισκόμενους να συμβάλλουν με όποιο τρόπο μπορεί ο καθένας, στην επίλυση του ακτοπλοϊκού προβλήματος που αντιμετωπίζουν τα νησιά μας. Στη συνέχεια έγινε προβολή ντοκυμαντέρ, παραγωγής της Πολιτιστικής Ομάδας «Αρχιπέλαγος», με τίτλο «Περίπλους Δωδεκανήσων». Ένα οδοιπορικό στα «μαργαριτάρια του Αιγαίου», που ταξίδεψε νοερά όλους τους παρευρισκόμενους στις ομορφιές της πατρίδας μας. Αμέσως μετά «άνοιξε» ο μπουφές, με δεκαοκτώ (18) παραδοσιακές σαρακοστιανές συνταγές απ’ όλα τα Δωδεκάνησα, παστά και τυριά από Λέρο, Κάλυμνο και Κάσο, με πρώτες ύλες που φροντίσαμε να έρθουν από τα νησιά μας. (Μιρμιζέλι, καλαμάρια γεμιστά, σουπιές με σπανάκι και αντίδια, ρεβίθια φούρνου, φάβα με κάπαρη, μπακαλιάρος μαγειρευτός με πράσα και σέλινο, λαχανοντολμάδες με μπακαλιάρο και ρύζι, χταποδοκεφτέδες, ρεβιθοκεφτέδες, γαελλόπιτες (αθερινοπιτάκια), μελιτζάνες γεμιστές, τούρτες (μυζηθρόπιτες), χορτόπιτα, μακαρούνες, κρεμμύδια γεμιστά, μακαρονάδα του ψαρά κ.ά.)… Πανδαισία. Μετά και από τα γλυκά (αμυγδαλωτά Λέρου, γλυκιά κολοκυθόπιτα Καλύμνου, σβίγγοι, χαλβά με μέλι θυμαρίσιο Καλύμνου και παγωτό), τα κορίτσια μας με τις τοπικές φορεσιές χόρεψαν δωδεκανησιακούς χορούς, με τη συνοδεία του Γιώργου Χατζηπέτρου στο βιολί και του Γιάννη Μεγαλούδη στο λαούτο, παρασύροντας και προσκεκλημένους στο χορό. Η πανέμορφη βραδιά ολοκληρώθηκε με την επίδοση αναμνηστικής πλακέτας στην Πολιτιστική Ομάδα «Αρχιπέλαγος» εκ μέρους του Προέδρου του Ναυτικού Ομίλου Ελλάδος, κ. Αλέξανδρου Παπαδόγγονα, και του έφορου Εντευκτηρίων του ομίλου, κ. Δημητρίου Παντελεημονίτη. Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους, ως εκπρόσωπος του Αρχηγού ΓΕΝ ο Διευθυντής Εθιμοτυπίας & Δημοσίων Σχέσεων Πλοίαρχος κ. Αν. Μιχέλης (ΠΝ), ο τ. Βουλευτής Δωδεκανήσων κ. Γιώργος Κασσάρας, η πρ. Έπαρχος Καλύμνου κ. Χρυσούλα Σιφουνιού, ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Δωδεκανησιακών Σωματείων κ. Γιάννης Φραγκούλης, η Πρόεδρος της Δωδεκανησιακής Μέλισσας κ. Λιάνα Μαυρή-Κορκόνδειλα, η Αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Δωδ. Σωματείων κ. Κ. Βουρεξάκη, η Επίτιμη Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Δωδ. Σωματείων κ. Θ. Χαραλαμποπούλου, ο Πρόεδρος της Ένωσης Καλυμνίων Αττικής κ. Αντ. Κουντούρης, ο Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Λερίων κ. Δ. Ήσυχος, και τα μέλη Δ.Σ. κ.κ. Π. Χατζηδάκης & Γ. Χλωρός, καθώς και από το σύλλογο των εν Ελλάδι Κασίων η κ. Μ. Σουλτανάκη.

EKDHLOSEIS - OMILOU.indd 74

12/11/2015 13:34

Open Calculation

Ποτέ το κόστος των εταιρικών σας αυτοκινήτων δεν ήταν πιο ξεκάθαρο!

Με το Open Calculation τα οφέλη είναι συγκεκριμένα και μετρήσιμα: • Πλήρης διαφάνεια στα κοστολογικά σας δεδομένα. • Προτάσεις μείωσης συνολικού κόστους χρήσης. • Δυνατότητα επιστροφής χρημάτων. Οι σύμβουλοι πωλήσεων της LeasePlan είναι στη διάθεση σας για μία πρώτη μελέτη του στόλου σας!

www.leaseplan.gr

ad_opencalculation21x29.indd 1 21x29.indd 1

9/9/15 PM 06/11/152:39 11:47

21x29.indd 1

9/28/15 10:34 AM