Neuroflits 2

NEURO FLITS MAGAZINE

Jaargang 4 | Nummer 2 | 2018 | €4,95

Kanker Hoe te voorkomen?

Aspirine

Gevaarlijker dan gedacht Een uitgave van

Blauwe bes Boordevol voedingsstoffen

Inhoud

Wanhopig naar het plafond staren

4

Laat gebak en zoetigheden staan

16

Noten kunnen terugkeer kanker voorkomen

6

Het ene koolhydraatdieet is het andere niet

18

Weet wat je eet

18

Gezond recept

19

Stop met aspirine tegen hart- en vaatziekten

22

Er overlijden meer 75-plussers aan aspirine dan gedacht

23

Gezond cholesterol, toch een hartinfarct

25

Elke patiënt na hartinfarct een bètablokker? Een slecht idee.

25

Niet goed kunnen slapen wordt een steeds groter probleem in Nederland.

Amerikaans onderzoek: regelmatig noten eten vermindert de kans dat kanker terugkomt.

Handig overzicht van langzame en snelle koolhydraten

Rode uien belemmeren groei kankercellen

6

Canadese onderzoekers ontdekken dat rode uien twee stoffen bevatten, die kanker doden.

Wat u over hernia moet weten

7

Antwoorden op de belangrijkste 5 vragen

Uit het leven gegrepen

8, 14, 20 & 28

Vier meeslepende verhalen van onze patiënten

Kunstmatige intelligentie helpt om beroertes sneller vast te snellen

9

Bij een beroerte is het belangrijk om zo snel mogelijk met de behandeling te kunnen starten.

Het is dan ook goed nieuws dat nieuwe toepassingen van kunstmatige intelligentie helpen om beroertes sneller vast te kunnen stellen.

Vitaminen voor het brein

Psychiatrische patiënten hebben vaak een tekort aan bepaalde B-vitaminen en mineralen.

Magere melk kan kans op Parkinson vergroten

10

10

Drie porties magere melk per dag verhogen kans op Parkinson met 34 procent.

Rustig aan: Tai chi tegen depressie

Ook zonder medicatie kan Tai chi symptomen van depressie ingrijpend verminderen.

11

Blauwe bes

11

Kwart van de mensen heeft een hersenaandoening

13

Boordevol voedingsstoffen, suikerarm en vetarm.

Gevolgen van hersenaandoening niet altijd goed zichtbaar voor anderen

2

NEUROFLITS | NUMMER 2 | 2018

Aantal koolhydraten terugschroeven kan effectieve manier zijn om kanker halt toe te roepen.

Weet u welke suikers u binnenkrijgt?

In rozenbottel gemarineerde kip met blauwe bessensalade

Nieuw onderzoek wijst uit dat aspirine niet helpt om hart- en vaatziekten te voorkomen, behalve als u al een hartinfarct hebt gehad.

Nieuw onderzoek wijst uit dat aspirine slikken een veel hogere kans geeft op een dodelijke bloeding dan werd gedacht.

Een gezond cholesterol is geen garantie voor het uitblijven van een hartinfarct. Ook andere factoren, zoals roken, spelen een rol.

Bètablokker is niet altijd nodig en kan ernstige bijwerkingen geven.

Op menstruatie rust nog een groot taboe 26 Vrouwen lopen vaak te lang door met hun gyneacologische klachten.

Brein pompt afvalstoffen weg

Manier waarop hersenen zich van hun rommel ontdoen, speelt mogelijk een rol bij de ziekte van Alzheimer.

30

Colofon

Voorwoord

Om wakker van te liggen

In 2017 had één op de vijf Nederlanders van 12 jaar en ouder problemen met slapen. Van deze groep voelt meer dan 40% zich als gevolg van het slaaptekort belemmerd in het dagelijkse functioneren. Dit blijkt uit cijfers uit de Gezondheidsenquête van het CBS. Omdat de vragen over slaapproblemen nieuw zijn in deze enquête, is het nog niet mogelijk om er een trend uit af te leiden.

Maar afgaande op het aantal mensen, dat zich met chronische slaapproblemen in onze kliniek meldt, is de trend onmiskenbaar duidelijk. Het probleem groeit met de dag. Het is met recht iets om van wakker te liggen. Niet alleen voor de patiënten in kwestie, maar ook voor beleidsmakers en zorgverzekeraars.

NeuroFlits is een uitgave van Functional Neurology & Vestibular Rehabilitation Center Van der Kuil en verschijnt eenmaal per kwartaal. NeuroFlits wordt verspreid onder relaties van Functional Neurology & Vestibular Rehabilitation Center Van der Kuil en andere belangstellenden.

Redactieadres NeuroFlits Heereweg 333, 2161 BL Lisse info@functionalneurologycenter.org Redactie Jan Hendriks, Tekstbureau Blitz Eindredactie Functional Neurology & Vestibular Rehabilitation Center Van der Kuil Vormgeving Yordi Vermeulen, Goedinvorm grafische producties

Dieperliggende oorzaak Veel mensen beschouwen het tekort aan slaap als het probleem op zich, terwijl het in feite slechts om een symptoom gaat. De dieperliggende oorzaken lopen sterk uiteen. Van trauma’s, als gevolg van bijvoorbeeld een val van een trap of een klap op het hoofd, tot een schildklierafwijking. En van een whiplash tot hormonale schommelingen. Opvallend is de groeiende rol van stress, zowel van kortstondige spanningen als van chronische stress. Deels is dit terug te voeren op onze hedendaagse maatschappij, waarin steeds meer verwacht wordt van mensen, zowel qua prestaties op het werk als met andere zaken. Ook een posttraumatische stressstoornis (PTSS) is een belangrijke veroorzaker van slaapproblemen. Ronduit zorgelijk is dan ook de groei van het aantal patiënten met een posttraumatische stressstoornis (PTSS) onder de groep hulpverleners, zoals politiemensen, ambulancemedewerkers en brandweermannen.

Alles draait om evenwicht Voor een goede slaap is het belangrijk dat de neurotransmitters in het brein in evenwicht zijn. Idealiter is het aantal neurotransmitters, dat het brein activeert, gelijk aan het aantal neurotransmitters, dat het brein juist afremt. Dopamine, serotonine, en acetylcholine zijn bekende neurotransmitters in de eerste categorie. Bij mensen met slaapproblemen is er sprake van een onbalans tussen beide typen neurotransmitters. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door stress, bijvoorbeeld als gevolg van spanningen, drukte of angstgevoelens. Dan worden er namelijk stresshormonen aangemaakt, als adrenaline, nor-adrenaline en cortisol.

Behandeling op maat Vanuit de functionele neurologie hebben wij inmiddels veel waardevolle ervaring opgebouwd om mensen met slaapproblemen succesvol te kunnen behandelen. Aan de hand van testen zijn we in staat om de exacte disbalans in het brein vast te stellen en een behandeling op maat te ontwikkelen. Over het algemeen bestaat zo’n behandelplan uit een toepassing van de Gyrostim, gecombineerd met een functioneel neurologische behandelmethode, zoals bijvoorbeeld een oogtraining. Een derde element in het behandelplan is vaak het gebruik van Gabax, een neurotransmitter.

Deze neurotransmitter remt het brein juist af. De resultaten zijn verbluffend volgens onze patiënten. En terwijl er nog veel onderzoek nodig is naar de daadwerkelijke invloed van neurotransmitters op het brein, zijn deze positieve resultaten op zich goed nieuws. Een gebrek aan nachtrust is per slot van rekening een probleem waar niemand van wakker mag liggen.

3

Ook steeds meer jongeren kunnen de slaap niet vatten

Wanhopig naar het plafond staren Schaapjes tellen, woelen van zij naar zij, en de voorbij tikkende cijfers op de digitale wekker vervloeken. 20 procent van de Nederlanders van 12 jaar of ouder had naar eigen zeggen in 2017 problemen met slapen. Dit blijkt uit nieuwe cijfers uit de Gezondheidsenquête van het CBS.

De cijfers over slaapproblemen zijn nieuw in de Gezondheidsenquête. De vraag luidt: ‘In welke mate heeft u in de afgelopen 2 weken last gehad van problemen met slapen? Denkt u hierbij aan moeite met in slaap vallen, moeite om door te slapen, of te vroeg wakker worden.’

Problemen in het dagelijks functioneren Van de mensen die rapporteerden dat ze slaapproblemen hadden, gaf 41 procent aan dat zij daardoor belemmerd werden bij hun dagelijkse functioneren, bijvoorbeeld tijdens het werk. Zij waren bijvoorbeeld minder geconcentreerd, vergeetachtig of slechter gestemd. Van de mensen die veel last hadden van slaapproblemen, ondervond 57 procent zulke belemmeringen.

Ouderen hebben meer last Met het ouder worden nemen de problemen met slapen toe. Van de 12- tot 16-jarigen zegt 8 procent slaapproblemen te hebben gehad, van de 40- tot 50-jarigen is dit 19 procent, van de 75-plussers zelfs 28 procent.

Voor alle leeftijdsgroepen geldt dat meer vrouwen dan mannen slaapproblemen rapporteren. Van alle vrouwen kon bijna een kwart wel eens de slaap niet vatten.

Dat is ruim anderhalf keer zoveel als bij mannen (15 procent).

Vaker slaapproblemen bij lagere inkomens Van de mensen uit de 20 procent huishoudens met de hoogste inkomens had 16 procent slaapproblemen.

Dat percentage is bijna twee keer zo laag als onder mensen uit de 20 procent huishoudens met de laagste inkomens.

Slechte slapers hebben vaker een slechte gezondheid Mensen uit de laagste inkomensgroep vinden hun gezondheid twee keer zo vaak niet goed vergeleken met mensen uit de hoogste inkomensgroep. Ze hebben

4

NEUROFLITS | NUMMER 2 | 2018

bijna anderhalf keer vaker een langdurige aandoening en ze zijn drie keer vaker psychisch ongezond.

Van de mensen met een minder dan goed ervaren gezondheid heeft 43 procent slaapproblemen. Van de mensen met minimaal 1 langdurige aandoening is dat een derde. Van de mensen die psychisch ongezond zijn kampt zelfs ruim de helft (56 procent) met slaapproblemen.

20 procent van de mensen heeft problemen met slapen Geen ‘slaapversterkende’ matrassen Veel slapeloosheid doen we onszelf aan, stelt slaapdeskundige Hans Hamburger. Hij is verbonden aan het Amsterdam Slaap Centrum in Boerhaave MC. “We moeten ons gedrag veranderen: we gaan te laat naar bed en blijven tot laat bezig met (sociale) media.”

Maar als alle gouden tips voor een goede nachtrust niet helpen, kan je een serieus slaapprobleem òf een slaapziekte hebben. “Grijp dan niet naar slaappillen zonder recept en trap niet in de ‘slaap versterkende’ matrassen. Want het werkt allemaal niet, hooguit is er sprake van een placebo-effect of het geeft bijwerkingen”, zegt Hamburger. Hij vervolgt: “Je kunt bij de huisarts slaapmiddelen vragen, maar die zijn vaak verslavend. Beter is het om cursussen te volgen van een psycholoog. Cognitieve gedragstherapie kan goed helpen.”

Werken in wisseldiensten Een van de praktijken waar die therapie wordt aangeboden is ‘Slaapmakend’, opgericht door Taco Bos. Een jaar of zeven geleden had hij zelf last van slapeloosheid. “Ik las veel over het probleem en verbaasde me over het feit dat er veel onderzoek was gedaan naar

therapieën, maar dat deze bijna niet in de praktijk werden gebracht.” Bos noemt een aantal gedragsmatige invloeden op slapeloosheid: als mensen in wisseldiensten werken of stress hebben, bijvoorbeeld door financiële zorgen of druk op het werk.” Ook hij stipt het probleem van schermen met blauw licht aan.

“Die werken als een versterkende factor.

Ga ook in het weekend ’s ochtends naar buiten.

Al is het maar een kwartier.

Steeds groter probleem onder jongeren Decennia geleden kwam slapeloosheid relatief veel voor bij ouderen, je merkt dat steeds meer jongeren er ook last van hebben. Jongeren denken vaak onterecht dat ze maar weinig uren slaap nodig hebben, stelt Hamburger. “Slaaptechnisch ben je echter pas volwassen als je 25 jaar bent. Tot die tijd heb je zeker 9 uur slaap per nacht nodig. Als je die tijd niet krijgt, voel je je slaperig in de ochtend en is er kans op minder goede cijfers op school. Onregelmatig slapen is nog slechter en kan bij basisschoolkinderen een pseudovorm van ADHD veroorzaken.” Hamburger licht toe: “Door chronisch te laat naar bed gaan worden kinderen druk; ze houden zichzelf wakker. Na onderzoek krijgen ze snel de diagnose ADHD en pillen om wakker te blijven. Ze kunnen dan vaak ’s avonds helemaal niet meer vroeg slapen en krijgen dan ook middelen om te slapen. Helaas wordt de oorzaak van gestoorde slaap niet onderzocht.”

Strak slaapritme aanhouden Bij de praktijk ‘Slaapmakend’ wordt cliënten aangeleerd om een strak slaapritme aan te houden. Bos: “Ga ook als je slecht hebt geslapen op dezelfde tijd het bed uit. Anders ontstaat een soort jetlag.” En wie moeite heeft met inslapen, kan beter tijdelijk wat minder tijd in bed doorbrengen. “Een uurtje later naar bed gaan, zodat je pas in bed ligt op het moment dat je echt slaperig bent. Zodra het inslapen weer goed gaat, kun je je tijd in bed uitbreiden.” Nog belangrijker: de invloed van licht. Merkbaar in het weekend. “Vaak hebben mensen een weekendjetlag. Omdat ze uitslapen, of later op de dag pas naar buiten gaan en daardoor later actief worden en later moe.“ De tip van Bos: ook in het weekend ’s ochtends naar buiten. “Al is het maar een kwartier.”

Aandacht voor neurotransmitters In het Functional Neurology & Vestibular Rehabilitation Center in Lisse heeft men de ervaring dat gespecialiseerde slaapklinieken weinig tot geen aandacht besteden aan neurotransmitters. Een neurotransmitter is een chemische stof, die zorgt voor de prikkeloverdracht van de ene naar de andere zenuwcel (neuron).

Er zijn neurotransmitters, die het brein activeren, zoals onder meer dopamine, serotonine, adrenaline en noradrenaline. Maar er zijn ook neurotransmitters, die het brein juist afremmen, zoals gaba. “Bij sommige mensen blijven de hersenen actief, ook op de momenten dat je dit liever niet hebt, bijvoorbeeld als je wilt slapen,” legt Ronald van der Kuil van het Functional Neurology & Vestibular Rehabilitation Center uit.

“Deze groep mensen heeft vaak een chronisch tekort aan de neurotransmitter Gaba, met als resultaat dat ze moeilijk in slaap komen. Wij adviseren deze mensen om Gabax te gebruiken. In principe ervaren al onze patiënten, die met dit probleem kampen, dat Gabax een weldadig en ontspannen gevoel geeft.”

Hoe val ik in slaap?

Slaapexpert en neuroloog Hans Hamburger geeft de volgende tips: •S laapduur: zorg dat er voldoende tijd is om te slapen (zie adviestijden) •R egelmatig slaapritme: dagelijks op zelfde tijd naar bed, op dezelfde tijd opstaan •Z org dat je overdag veel licht vangt, dus geen zonnebril ’s morgens •Z org voor een donkere slaapkamer, met name in de zomer •M ijd schermlicht in bed van pc’s, smartphones of televisie •W ees vooral overdag actief, sport niet te laat in de avond •N eem geen cafeïne of suiker voor het slapen; dit houdt je wakker •D rink weinig of geen alcohol in de avond, neem geen nicotine of drugs •B ouw de dag ontspannen af met bijvoorbeeld een douche •M ijd spanning aan einde van de dag; maak geen ruzie, kijk geen enge film Hoeveel slaap heb je nodig?

Baby: tussen de 14 – 16 uur 1 – 4 jaar: tussen de 11 – 14 uur 5 – 12 jaar: tussen de 11 – 12 uur 13 – 17 jaar: tussen de 9 – 10 uur 18 – 25 jaar: tussen de 8 – 9 uur 26 – 64 jaar: tussen de 7 – 8 uur 65 + jaar: tussen de 6.5 – 7.5 uur Ingrediënten per capsule in mg: Vitamine B6 5,00 mg Vitamine B2 10,00 mg Magnesium 10,00 mg Zink 5,00 mg Mangaan 10,00 mg L-taurine 150,00 mg Valeriaan 100,00 mg Passiebloem 100,00 mg Phenibut 50,00 mg L-theanine 15,00 mg Vitamine B12 150,00 mcg

Het Functional Neurology & Vestibular Rehabilitation Center adviseert mensen met slaapproblemen om de natuurlijke rustgever Gabax (zie pagina 32) te gebruiken.

Dosering: De eerste maand 3 capsules per dag (ochtend, middag en avond). Daarna 2 capsules per dag (ochtend en avond). De capsule innemen met voldoende water, tenzij anders voorgeschreven door uw specialist.

Een gevarieerde, evenwichtige voeding en een gezonde levensstijl zijn belangrijk.

Gabax®

Voedingssupplementen zijn geen vervanging van een gevarieerde voeding. Heeft u vragen of twijfels of dit product geschikt voor u is, neem dan contact op met een deskundige.

Plantaardige hypermellose capsule

Bewaaradvies: Bewaren op een koele, donkere en droge plaats (6 - 7° C).

Allergenen: Geen

Buiten bereik en uit het zicht van jonge kinderen houden.

Waarschuwing: Indien u andere medicijnen gebruikt, overleg met uw specialist voordat u Gabax gebruikt.

Valeriaan kan de werking van andere medicijnen beïnvloeden.

Houdbaarheid:

Macrogenix B.V. Heereweg 333 A 2161 BL Lisse Nederland T +31 (0)71 364 67 00 www.macrogenix.nl

90 capsules á 545 mg

5

Noten kunnen terugkeer kanker voorkomen Bron: Proceeding of the American Society of Clinical Oncology, Chicago, 18 mei 2017.

Iedereen die kanker heeft gehad, zou noten moeten eten. Noten, met name de soorten die aan bomen groeien, zoals hazelnoten, kastanjes en walnoten, verminderen de kans dat kanker terugkomt. Mensen met dikke darm kanker stadium III, die wekelijks 60 gram noten of meer aten, hadden 2 procent minder kans dat de kanker terugkeerde. De kans om aan kanker te overlijden daalde door de noten met 57 procent. Onderzoekers van het Amerikaanse Dana Farber Kankerinstituut keken naar de overlevingskansen en de voeding van 826 patiënten, die waren behandeld voor dikke darm kanker.

obesitas, diabetes type 2 en insulineresistentie (een verminderde gevoeligheid voor insuline). Ze verlagen bovendien de kans dat u kanker krijgt. En nu blijkt dus dat ze ook de kans verlagen dat kanker terugkomt.

Om de kans te verkleinen dat de kanker terugkeert, adviseert het Functional Neurology & Vestibular Rehabilitation Center in Lisse om walnootolie en/of hazelnootolie te gebruiken, in combinatie met het supplement XO-P (hoogwaardige pompoenpitolie).

Vergroting van de overlevingskans De gemiddelde overleving van deze soort kanker is na drie jaar ongeveer 70 procent, maar dit verbeterde aanzienlijk bij patiënten, die regelmatig noten aten. Dit voordeel werd niet gezien bij degenen, die pinda’s aten.

Pinda’s worden in de VS het meest gegeten, ook als gevolg van de consumptie van pindakaas. Alleen boomnoten hadden het beschermende effect, mogelijk ook omdat een pinda feitelijk een peulvrucht is, vermoeden de onderzoekers. Maar de onderzoekers geven ook toe dat ze niet weten hoe het komt dat noten bijdragen aan een vergroting van de overlevingskans. Noten helpen tegen allerlei gezondheidsproblemen, waaronder

Rode uien belemmeren groei kankercellen

Bron: Food ResInt, 2017;96:12

Als het gaat om voeding tegen kanker, moet u weten wat voor vlees, of eigenlijk wat voor uien, u in de kuip hebt. Rode uien, hopelijk. Die werken het beste tegen kanker, want ze bevatten twee stoffen die kankercellen doden. Alle uien bevatten veel quercetine, een flavonoïde.

Maar rode uien bevatten daarnaast bovendien het meeste anthocyaan, de kleurstof die de ui zijn kleur geeft. Uit laboratoriumtests blijkt dat deze twee stoffen samen een krachtige ‘killer ’ van dikke darmkanker cellen vormen. Volgens onderzoekers van de Universiteit van Guelph in Canada lijkt de kleurstof de quercetine te versterken en de ‘aasetende’ eigenschappen ervan te vergroten.

6

NEUROFLITS | NUMMER 2 | 2018 UROFLITS | NUMMER 1 | 2018

Vijf uienrassen De onderzoekers probeerden vijf verschillende uiensoorten uit op de kankercellen. Alle uien bevatten quercetine en dus hebben ze in theorie allemaal kanker bestrijdende eigenschappen. Maar de rode soort viel extra op. Voor hun experiment kozen de onderzoekers vijf uienrassen, die in Ontario geteeld worden, waaronder het ras Ruby Ring. “Uien activeren methoden, waarmee het lichaam kankercellen aanzet tot celdood. Ze bevorderen een ongunstige omgeving voor kankercellen en ze verstoren de communicatie tussen kankercellen onderling, waardoor hun groei belemmerd wordt,” legt onderzoeker Abdulmonem Murayyan uit.

Wat u over hernia moet weten

Wat is het?

Een hernia nuclei pulposi (HNP, kortweg hernia) is een uitstulping van een tussenwervelschijf, die een zenuw beknelt, die naar het been of naar de arm loopt. Een hernia komt meestal laag in de rug voor en minder vaak in de nek.

Waar heb je last van?

De voornaamste klacht is lage rugpijn, die uitstraalt naar een been. Maar nekpijn, uitstralend naar een arm, komt ook veel voor. De pijn ontstaat meestal in korte tijd, vaak zonder duidelijke aanleiding, soms plotseling, bijvoorbeeld bij tillen. We bespreken hier alleen de hernia in de onderrug. De uitstralende pijn in het been is erger dan de rugpijn. Vaak is er er ook sprake van tintelingen of van een doof gevoel in een deel van het been of in de voet. De pijn neemt toe bij hoesten en persen. Meestal geeft liggen verlichting van de pijn.

Wat is de oorzaak?

De tussenwervel bestaat uit een elastische ring en een zachte binnenkant. Door een verticale houding ontstaat druk op de elastische ring. Door verslapping van deze elastische ring kan de zachte binnenkant gaan uitpuilen en afknelling van een nabijgelegen zenuw veroorzaken. Hernia’s komen meestal voor op een leeftijd tussen 25 en 50 jaar, vaker bij mannen.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Op grond van de klachten is de diagnose meestal snel duidelijk. Met bepaalde tests bij het lichamelijk onderzoek kan zenuwprikkeling vastgesteld worden. Om te bepalen welke zenuw bekneld zit, is de route van de uitstralende pijn in het been belangrijk. Verder kijkt de arts naar spierkracht, de reflexen en het gevoel van de huid. Een hernia is ook waarneembaar op een MRI-scan.

Wat kun je eraan doen?

De pijn in het been wordt minder als de druk op de zenuw vermindert. De uitpuilende tussenwervelschijf zal moeten slinken, wat bijna altijd spontaan gebeurt. In de eerste weken moet de rug zo min mogelijk worden belast, maar bedrust is niet nodig. Pijnstillers helpen om deze periode te overbruggen. Functionele neurologie kan ondersteunend zijn, met name voor vermindering van de toegenomen spierspanning en versterking van het rugspierkorset. Bij ongeveer 80% van de mensen treedt goed herstel op in een periode van twee tot drie maanden. Een operatie is te overwegen bij blijvende pijnklachten in het been. In sommige specifieke situaties is operatie in een eerder fase noodzakelijk.

7

UIT HET LEVEN GEGREPEN Lees de meeslepende verhalen van onze patiënten.

In deze editie het relaas van de 69-jarige Elly de Jongh uit Rhoon.

Elly de Jongh (69) sluit pijnlijke periode met gordelroos af

“ Ik ben inmiddels nagenoeg pijnvrij en kan mijn arm weer gebruiken” Elly de Jongh (69) uit Rhoon had zich de Kerstperiode heel anders voorgesteld als ze medio december getroffen wordt door een acute vorm van gordelroos (postherpes zoster neuropathie). Als de Ibuprofen niet helpt tegen de pijn en er zich allemaal bultjes vormen op de pijnlijke arm, bezoekt Elly op zaterdag 16 december de centrale huisartsenpost. De behandelend arts schrijft valaciclovir voor om de gordelroos te bestrijden en Tramadol en paracetamol om de pijn te verlichten.

“Met drie à vier weken zou ik er dan vanaf moeten zijn.” Het tegendeel bleek waar. De pijn in de arm wordt eigenlijk alleen maar erger.

Veel pijnstillende medicatie Ten einde raad bezoekt Elly op de dag na Kerst de huisarts, die haar pregabaline voorschrijft. Ook krijgt ze een verwijsbrief mee voor de pijnpolie, waar ze echter pas op 9 januari terecht kan. “De pregabline hielp gelukkig redelijk om de pijn wat te onderdrukken.”

Toch is de 69-jarige Rhoonse niet gelukkig met de situatie. “Het bleef uitermate pijnlijk en daarnaast was ik ook niet blij met al die medicijnen, die ik moest slikken. Het is toch een soort ‘gif’, dat je binnenkrijgt.

Op 2 januari besluit Elly dan ook om Functional Neurology & Vestibular Rehabilitation Center Van der Kuil te bellen. “Mijn man en ik komen daar al twintig jaar over de vloer, onder meer om mijn man van zijn hernia- en prostaatklachten af te helpen. Om eerlijk te zijn had ik niet verwacht dat ze daar ook kennis van gordelroos hadden, maar de receptioniste verzekerde mij ervan dat zij de gordelroos succesvol kunnen bestrijden.

Bovendien kon ik de volgende dag al terecht.”

Bijna geen pijn meer en meer energie Drie maanden later hangt de vlag er heel anders bij in huize De Jongh. “Vanaf januari heb ik eerst drie weken twee behandelingen per week gehad met de Gyrostim en daarna 1 behandeling tot begin maart. De GyroStim is een hightech computergestuurde stoel, die in verschillende richtingen rondom zijn assen kan draaien, en artsen helpt om patiënten van hun beperkingen af te helpen. Onderdeel van de behandeling vormt tevens het gebruik van supplementen. “Ik slik vitamine C, vitamine B-complex, D-Toxinex, hoogwaardige (UDP47 techniek) supplementaire walnootolie, alsmede CTX Cannelex, een zuivere wietolie. Dat voelt toch een stuk fijner dan al die pijnstillende middelen. Mijn weerstand

8

NEUROFLITS | NUMMER 2 | 2018

groeit weer en ik krijg weer meer energie. De pijn is inmiddels voor 95% verdwenen.” Gelukkig kan Elly haar arm inmiddels ook weer gewoon gebruiken. “Los van het wegvallen van de pijn is dat een verademing.

Ons huishouden heeft wekenlang gedraaid op mijn man en dochter, omdat ik niets kon met mijn rechterarm.”

Positieve ervaringen Elly is zeer goed te spreken over Functional Neurology & Vestibular Rehabilitation Center Van der Kuil. “Met de behandelend arts, Ronald van der Kuil, hebben we inmiddels al twintig jaar goede ervaringen. Hij is zeer kundig en zegt eerlijk waar het op staat. Hij schept reële verwachtingen en geeft je als patiënt een goed gevoel. Wij bellen voortaan bij medische problemen eerst met hem.”

Snelle behandeling cruciaal voor betere herstelkansen

Beroerte sneller vast te stellen door nieuwe toepassingen van kunstmatige intelligentie Bron: René Steenhorst

Bij een beroerte is het van belang om zo snel mogelijk met de behandeling te starten. Het is daarom goed nieuws dat de ernst van een beroerte binnen afzienbare tijd veel sneller kan worden vastgesteld. Dat is mogelijk door nieuwe toepassingen van kunstmatige intelligentie.

Door de aanzienlijk snellere diagnose - straks binnen drie tot vijf minuten - wordt bij de patiënt het afsterven van hersenweefsel tegengegaan.

Eind maart start in acht Nederlandse ziekenhuizen twee academische en zes streekziekenhuizen - een verkennende studie met circa drieduizend patiënten.

Bij deze studie wordt de nieuwe diagnostiek vergeleken met de gangbare methode, waarbij de hersenschade als gevolg van bloedingen wordt vastgesteld met behulp van hersenscans. “Hoe eerder na de beroerte met de behandeling kan worden begonnen, hoe sneller de toestand in het brein onder controle komt”, zegt algoritme onderzoeker Robert Kuipers van Nico.lab, een technologiebedrijfje dat is ontstaan uit het Academisch Medisch Centrum (AMC) in Amsterdam.

Als je pech hebt, zijn er minder deskundige artsen in het ziekenhuis Snelle en accurate opsporing Met de nieuwe diagnosetechniek, op basis van algoritmen, kunnen veranderingen in het brein snel en accuraat worden opgespoord. Jaarlijks worden ongeveer 55.000 mensen door een beroerte dan wel een cerebrovasculair accident (CVA) getroffen. Van hen overlijden er circa 10.000 en dit aantal neemt verder toe. Beroertes doen zich steeds vaker voor bij mensen onder 55 jaar. Voordat de conditie van het brein na een beroerte definitief bepaald is, verstrijken nu niet zelden vier tot vijf uur, stelt Kuipers. “Want een arts kan pas de juiste behandeling kiezen, als er veel over het probleem, zoals de exacte locatie van de eventuele bloedprop, bekend is. Dat is complex en tijdrovend.”

En hij voegt daaraan toe: “Als er bij een patiënt het vermoeden van een hersenbloeding bestaat, heb je geluk wanneer er op dat kritieke moment een ervaren expert in het ziekenhuis aanwezig is. Maar je kunt ook de pech hebben dat je in een weekend wordt getroffen door een beroerte en er dan minder deskundigen aanwezig zijn.”

Verouderend brein bij beroerte Het langer duren van diagnostisch onderzoek doet het brein verouderen als gevolg van het verlies aan hersenweefsel. Dat afsterven van hersencellen wordt uitgedrukt in jaren van veroudering. Per verloren uur kan het brein zo vier jaren ouder worden. “Bovendien leidt de analyse van de hersenscan in de praktijk niet altijd tot de juiste diagnose. Dat heeft grote gevolgen voor wanneer een behandeling begint en hoe de patiënt uit de beroerte komt.” Elk uur dat artsen na de beroerte eerder kunnen starten met behandelen, neemt het aantal patiënten met een ‘goede klinische uitkomt’ met 15 procent toe. Dit betekent een aanzienlijke verbetering van de kwaliteit van hun leven.

9

Vitaminen voor het brein Bron: 1 prostaglandins Leukot Essent Fatty Acids, 2006;74::75-85;Am J

De in 1994 overleden tweevoudig Nobel-prijswinnaar en moleculair bioloog Linus Pauling pleitte voor het gebruik van hogere doses vitamine C bij allerlei medische problemen. In 1968 introduceerde Pauling de

term ´orthomoleculair’ voor het voorkomen van en behandelen van ziekten door het lichaam te voorzien van optimale hoeveelheden voedingsstoffen, waaronder vitaminen. Bij dit nieuwe terrein in de geneeskunde hoorde ook de ´orthomoleculaire psychiatrie’.

Er is nooit een diagnostisch onderzoek geweest, dat kan aantonen dat een psychiatrische ziekte, zoals een angststoornis, het gevolg is van een chemische disbalans in de hersenen. Uit onderzoek naar de voedingstoestand van psychiatrische patiënten blijkt echter dat zij vaak een tekort hebben aan bepaalde B-vitaminen en mineralen. Onlangs bleek uit een Turkse studie bij 52 kinderen en adolescenten met een dwangstoornis, dat ze aanmerkelijk lagere vitamine B12 en D-spiegels hadden, alsmede een hogere homocysteïnespiegel dan de 30 gezonde deelnemers uit de controlegroep.

Er blijkt een oorzakelijk verband te zijn tussen een verhoogde homocysteïnespiegel en schizofrenie en ook vergroot zo’n verhoging de kans op dementie en Alzheimer.

Magere melk kan kans op Parkinson vergroten Bron: Neurology, 2017 doi: 10.1212/WNL 0000000000004057

Het gebruik van halfvolle of magere melk zou de kans op de ziekte van Parkinson weleens kunnen verhogen. Het gebruik van volle melk heeft dat risico niet. Parkinson is een neurologische ziekte, die zich kenmerkt door trillen en trager bewegen.

Onderzoekers ontdekten dat het consumeren van drie porties magere melk per dag, of meer, de kans op Parkinson met ongeveer 34 procent verhoogt.

Mensen die volle melk gebruiken, lopen echter geen extra risico.

Dat geldt ook bij andere volvette zuivelproducten, zoals room, kaas, yoghurt, boter en ijs, zeggen onderzoekers van de Harvard T.H Chan faculteit voor Volksgezondheid in Boston.

Beïnvloedbare risicofactor De onderzoekers analyseerden 10

NEUROFLITS | NUMMER 2 | 2018

het eetgedrag en de gezondheid van 80.736 vrouwen en 48.610 mannen over een periode van 25 jaar. In die tijd kregen 1036 deelnemers de ziekte van Parkinson. Hoewel de onderzoekers niet met zekerheid kunnen zeggen dat magere producten Parkinson veroorzaken, denken de onderzoekers wel dat het een ‘beïnvloedbare risicofactor voor de ziekte is’. Met andere woorden: het is een risicofactor, waar u iets aan kunt doen. Het risico is wel klein, zeggen de onderzoekers. Van de 5830 mensen die drie of meer porties magere melk per dag nuttigden, kregen er 60 Parkinson. Dat is ongeveer 1 procent. En van de 77.864 mensen die minder dan 1 portie per dag consumeerden, ontwikkelden slecht 483 de ziekte: dat is 0,6 procent.

Rustig aan: Tai chi tegen depressie Bron: Clin Psychiatry 2017;78 e522

In de behandeling van depressie wordt, als aanvulling op medicatie, vaak Tai chi, de trage Chinese lichaamsbeweging, toegepast. Uit nieuw onderzoek blijkt dat deze sport de ziekte ook zonder medicatie ingrijpend kan verbeteren.

Als u twaalf weken lang tweemaal per week oefeningen doet, kan dat zelfs de symptomen van een zware depressie verminderen, ontdekten onderzoekers van het Massachusetts General Hospital.

De onderzoekers vroegen deskundigen om de Tai chi-bewegingen en ademhalingsoefeningen

aan te leren aan 25 mensen met een matige tot zware depressie, die daar geen medicijnen voor slikten.

Een tweede groep van 25 mensen, die op de wachtlijst voor het Tai chi-programma stonden, werd als controlegroep gebruikt om de verbeteringen in de eerst groep aan af te kunnen meten.

Aan het eind van de periode van twaalf weken constateerden de onderzoekers in de Tai chi-groep aanmerkelijke verbeteringen in hun depressie- en angstgevoelens, vergeleken met degenen die de oefeningen niet deden.

Blauwe bes: boordevol voedingsstoffen, suikerarm en vetarm Blauwe bessen (Vaccinium cyanococcus) vormen een uitstekend natuurlijk voedingssupplement, omdat ze vol voedingsstoffen zitten en tegelijkertijd suiker- en vetarm zijn. Blauwe bessen zijn eerst lichtgroen van kleur, daarna rood, vervolgens paars en uiteindelijk worden ze donkerblauw naarmate ze verder rijpen.

Ze hebben een karakteristieke zoet en lichtzure smaak en hun populariteit zorgt ervoor dat ze over de hele wereld geteeld worden voor de verkoop.

Daardoor kunt u ze bijna het hele jaar door vers kopen. Blauwe bessen zijn een smakelijk tussendoortje met weinig calorieën en zijn vers, gedroogd en bevroren verkrijgbaar.

Bewaren Verse, ongekneusde bessen kunt u ongeveer een week bewaren in de koelkast. U kunt ze ook bewaren in de vriezer, in een luchtdicht hersluitbaar zakje of bakje. Pas echter op dat u de bessen niet kneust.

Spoel ze om voor gebruik.

Verwarring met bosbes Blauwe bessen behoren tot de heidefamilie (Ericaceae) en groeien in Europa, Noord-Amerika en Azië in het wild. Ze worden vaak aangezien voor een andere blauwe bes, de bosbes, die ook veel geplukt en gegeten wordt in Europa. Het is echter makkelijk om beide soorten te onderscheiden als u de bessen doormidden snijdt. Rijpe blauwe bessen hebben wit of groen vruchtvlees, terwijl bosbessen paars zijn van binnen. De bessen rijpen op verschillende tijdstippen, van de vroege zomer tot in de herfst. Nieuwe soorten groeien makkelijk in tuinen en gedijen het best in lichtzure, humusrijke grond.

Fyto-nutriënten Blauwe bessen bevatten vitamine A, C, K, B1, B2, B3 en B6, folaat, kalium, magnesium, koper, antioxidanten (anthocyanen en flavonoïden) en tannine.

11

XO-7

HOOGWAARDIGE ZALMOLIE mét rozemarijnsmaak voor het brein

Ingrediënten per 7 ml: Meervoudig onverzadigd vet Enkelvoudig onverzadigd vet Verzadigd vet

1250 mg 500 mg 500 mg

Vitamine E Cholesterol

1 IU 0,5 mg

Onverzadigde vetzuren EPA DHA Additionele Omega 3 vetzuren

180 mg 120 mg 100 mg

Aanbevolen dosering Tweemaal daags een dessertlepel (7 ml) innemen (ochtend/avond) tenzij anders voorgeschreven door uw specialist. XO-7 kan het beste puur worden ingenomen.

De XO-7 olie, ontwikkeld door Macrogenix B.V., is gemaakt van 100% ongeraffineerde, koud geperste zalmolie met de hoogwaardige meervoudige onverzadigde vetzuren omega 3, 6, 9 en de benodigde DHA, DPA en EPA in de juiste verhoudingen. Aangevuld met de antioxidant rozemarijn heeft de XO-7 een aangename smaak en geur, hetgeen de XO-7 olie uitermate geschikt maakt voor kinderen.

XO-7 vult het tekort aan essentiële onverzadigde vetzuren en vitamines (B-groep) in onze dagelijkse voeding aan, en draagt bij aan de biologische processen binnen het menselijk lichaam.

Een gevarieerde, evenwichtige voeding en een gezonde levensstijl zijn belangrijk. Voedingssupplementen zijn geen vervanging van een gevarieerde voeding. Heeft u vragen of twijfels of dit product geschikt voor u is, neem dan contact op met een specialist.

Bewaaradvies: Bewaren op een koele, donkere en droge plaats (6 - 7° C). Buiten bereik en uit het zicht van jonge kinderen houden.

Houdbaarheid:

100% ongeraffineerde, gefilterde Noorse zalmolie met rozemarijnsmaak (anti-oxidant).

250 ml

XO-7®

Lot: K26457 Exp: 10-18 De olie niet verwarmen of gebruiken voor bakken of braden, dan verliest het product zijn goede eigenschappen.

Macrogenix B.V. Heereweg 333 A 2161 BL Lisse Nederland T +31 (0)71 364 67 00 www.macrogenix.nl

De XO-7 draagt bij aan:

• De normale werking van het hart • De instandhouding van de normale hersenfunctie • De instandhouding van de normale bloeddruk • De normale werking van het zenuwstelsel • De vermindering van vermoeidheid en moeheid • De regulering van de hormonale activiteit • Een goede werking van het immuunsysteem.

Macrogenix | Heereweg 333 2161 BL Lisse | T 071-3646700 | info@macrogenix.nl www.macrogenix.nl 12

NEUROFLITS | NUMMER 2 | 2018

K17288852-01

XO-7® draagt bij aan de ondersteuning van het brein / immuun systeem.

Het lichaam maakt zelf geen meervoudig onverzadigde vetzuren aan. Toch zijn deze vetzuren onmisbaar voor een gezond functioneren van onze cellen, weefsels en organen.

Daarom worden deze meervoudig onverzadigde vetzuren essentiële vetzuren genoemd. Over de afgelopen zes jaar heeft Macrogenix B.V. uitvoerig onderzoek gedaan naar dierlijke meervoudig onverzadigde vetzuren. Het blijkt dat de kwaliteit en kwantiteit van deze vetzuren, onder dieren en met name onder vissoorten, niet overal even sterk vertegenwoordigd is. Ons onderzoek heeft zich vooral gericht op diverse zalmrassen. Niet alle zalmsoorten leveren hoogwaardige meervoudig onverzadigde vetzuren. Er is echter één specifiek ras, XO-7, dat een gegarandeerde kwaliteit en hoeveelheid meervoudig onverzadigde vetzuren levert, die de mens hard nodig heeft. Uit gepubliceerd wetenschappelijk onderzoek blijkt dat de plantaardige onverzadigde vetzuren niet de benodigde kwaliteit en kwantiteit kunnen leveren.

Zorgkosten rijzen de pan uit

Kwart van de mensen heeft een hersenaandoening

1 op de 4 Nederlanders heeft een hersenaandoening.

Vorig jaar stonden er 3,8 miljoen mensen met een hersenaandoening geregistreerd bij de huisarts.

Dat blijkt uit onderzoek van het RIVM in opdracht van de Hersenstichting.

Van de mensen met een hersenaandoening hebben er 1,9 miljoen een psychische stoornis, zoals depressie, angst en paniekstoornissen. 1,3 miljoen mensen kampen met een chronische hersenaandoening,

De zorgkosten zijn 25 miljard euro per jaar, circa 27 procent van de totale zorgkosten zoals dementie, de ziekte van Parkinson of epilepsie.

De aantallen zijn kleiner voor niet-aangeboren hersenletsel, zoals door een beroerte of een ongeluk (645.900), slaapstoornissen (506.200) en hersenaandoeningen, die bij baby’s blijken te bestaan, zoals een verstandelijke beperking (100.400).

Niet alles geregistreerd 2,1 miljoen van de geregistreerde mensen met een hersenaandoening is vrouw, 1,7 miljoen man. Veel mensen zoeken geen medische hulp, dus staan niet geregistreerd. Dat betekent dat de werkelijke cijfers nog hoger liggen. Het is voor het eerst dat er is gekeken naar hersenaandoeningen in zijn geheel, zegt neurowetenschapper Laura Rigter van de Hersenstichting, kort na de start van een nieuwe campagne om de impact van een hersenaandoening te laten zien. “Dat geeft een heel nieuw inzicht.”

Miljarden aan zorgkosten De stichting heeft ook gekeken naar de zorgkosten.

“Die zijn zo’n 25 miljard euro per jaar en dat vinden wij ook behoorlijk veel”, zegt Rigter. Dat is 27 procent van de totale zorgkosten in Nederland. “Dat zijn bijvoorbeeld bij psychische aandoeningen de kosten voor de GGZ en bij hersenletstel de kosten voor revalidatie.”

De hersenstichting wil laten zien dat er behoorlijk veel mensen zijn met een hersenaandoening, en dat dat niet altijd even zichtbaar is. “Vervolgens willen we daar wat aan gaan doen door middel van onderzoek, maar ook door de zorg voor de patiënten van nu te verbeteren, in de hoop dat dan die kosten omlaag gaan.”

XO-7® draagt bij aan de ondersteuning van het brein / immuun systeem.

Het in vitamines en supplementen gespecialiseerde bedrijf Macrogenix adviseert het gebruik van XO-7 hoogwaardige zalmolie. Deze olie met rozemarijnsmaak draagt, dankzij een gegarandeerde kwaliteit en hoeveelheid meervoudig onverzadigde vetzuren, bij aan de instandhouding van de normale hersenfunctie.

Ingrediënten per 7 ml: Meervoudig onverzadigd vet Enkelvoudig onverzadigd vet Verzadigd vet

1250 mg 500 mg 500 mg

Vitamine E Cholesterol

1 IU 0,5 mg

Onverzadigde vetzuren EPA DHA Additionele Omega 3 vetzuren

180 mg 120 mg 100 mg

XO-7®

Een gevarieerde, evenwichtige voeding en een gezonde levensstijl zijn belangrijk. Voedingssupplementen zijn geen vervanging van een gevarieerde voeding. Heeft u vragen of twijfels of dit product geschikt voor u is, neem dan contact op met een specialist.

Bewaaradvies: Bewaren op een koele, donkere en droge plaats (6 - 7° C). Buiten bereik en uit het zicht van jonge kinderen houden.

Houdbaarheid:

100% ongeraffineerde, gefilterde Noorse zalmolie met rozemarijnsmaak (anti-oxidant).

Lot: K26457 Exp: 10-18

Aanbevolen dosering Tweemaal daags een dessertlepel (7 ml) innemen (ochtend/avond) tenzij anders voorgeschreven door uw specialist. XO-7 kan het beste puur worden ingenomen.

De olie niet verwarmen of gebruiken voor bakken of braden, dan verliest het product zijn goede eigenschappen

Macrogenix B.V. Heereweg 333 A 2161 BL Lisse Nederland T +31 (0)71 364 67 00 www.macrogenix.nl

250 ml

13

UIT HET LEVEN GEGREPEN Lees de meeslepende verhalen van onze patiënten.

In deze editie het relaas van de 64-jarige Gerry van Nuland.

Gerry van Nuland (64) boekt op alle fronten grote progressie

“ Ik kreeg in het ziekenhuis te horen dat ik maar moest leren leven met mijn klachten” “Als ik aan buitenstaanders vertel hoe ik met 4 behandelingen in het Functional Neurology & Vestibular Rehabilitation Center vooruit ben gegaan, dan realiseer ik me zelf af en toe hoe ongeloofwaardig dit op een ander kan overkomen. Ik kan het zelf ook nauwelijks geloven.

Het voelt voor mij als een wonder. Gelukkig ervaren de mensen in mijn directe omgeving ook dat ik met enorme sprongen vooruitga.” Aan het woord is Gerry van Nuland (64), die met gevoel voor understatement vertelt over zijn waslijst aan medische klachten.

Prostaatkanker en streptokokken bacterie “Ik heb prostaatkanker gehad en heb, bij of na een operatie, een streptokokken bacterie opgelopen, die voor ernstige pijn zorgde in mijn schouderblad.”

Alhoewel de antibiotica-kuur in het ziekenhuis wel aansloeg, verdween de pijn niet helemaal. Sterker nog, er traden allerlei bijwerkingen op, onder andere aan de darmen en bijnieren, waardoor de stofwisseling verstoord raakte. “En ik kreeg een auto-immuun aandoening.” Los van de pijnen in de rechterschouder leidde het complex aan klachten ertoe dat Gerry structureel extreem vermoeid was. “Ik heb een administratie- en adviesbureau en was wel gewend om af en toe werkweken van 80 uur te maken. Zonder moeite. Maar dat werd totaal onmogelijk. Ik had totaal geen energie meer. Na elke maaltijd moest ik eerst even een kwartier gaan zitten om weer bij te komen.”

Leren leven met klachten In het ziekenhuis kreeg Gerry te horen dat hij maar moest leren leven met zijn klachten. “Dat was voor mij echter geen optie.” Toen een relatie Gerry vertelde over diens positieve ervaringen met het Functional Neurology & Vestibular Rehabilitation Center in Lisse, was een afspraak snel gemaakt. “Wat me nog goed bijstaat is dat de behandelend arts, Ronald van der Kuil, direct zag dat ik een probleem heb met mijn ogen. Een

14

NEUROFLITS | NUMMER 2 | 2018

jaar of vijf terug heb ik inderdaad last gekregen van een netvliesloslating, waardoor ik geen traanvocht meer aanmaak en overmatige lichtgevoeligheid ervaar, waardoor ik 2 à 3 keer per uur moet druppelen.”

Afwijking naar rechts Mede met behulp van een serie evenwichtsoefeningen slaagde de behandelend arts er volgens Gerry in om snel een diagnose te stellen. “Mijn kleine hersenen bleken een kleine afwijking naar rechts te hebben.”

“ Na elke maaltijd moest ik een kwartier zitten om weer bij te komen” Toen Gerry de diagnose aanhoorde, vielen er voor hem een aantal puzzelstukjes op de juiste plek. “Ik heb inderdaad altijd een lichte afwijking naar rechts gehad.

Tijdens mijn militaire dienst schoot ik bijvoorbeeld steevast iets rechts van de plek waar ik op mikte.” Nadat de behandelend arts een aantal kleine neurologische applicaties bij Gerry uitvoerde, maakte Gerry voor het eerst kennis met de GyroStim. Dit een hightech computergestuurde stoel, die in verschillende richtingen rondom zijn assen kan draaien.

Verbetering bloedwaardes In combinatie met het gebruik van Flamex, dat ontstekingsreacties in de maag-darm functie moet tegengaan, alsmede XO-7 (hoogwaardige zalmolie), ervaart Gerry dat hij zienderogen vooruitgaat. “Het is echt een

FLAM-EX wonder hoeveel beter ik me voel na vier behandelingen. De pijn in mijn schouder is aanzienlijk verlicht en ik heb weer veel meer energie. Ik voel me echt zoveel beter, op alle fronten. Neem alleen mijn ogen.

Inmiddels druppel ik niet meer 2 à 3 keer per uur, maar 2 à 3 keer per dag. En mijn bloedwaardes zijn spectaculair verbeterd,” aldus Gerry, verwijzend naar de metingen, die de behandelend arts uitvoert voor en na de behandeling met de GyroStim. “Mijn zuurstofopname is sterk verbeterd, net als mijn bloeddikte en mijn bloeddruk. Die was 156 om 110 en na vier behandelingen zit ik inmiddels op 123 om 78. Dat is echt formidabel voor iemand van mijn leeftijd.”

“ Ik voel me nu echt zoveel beter, op alle fronten” Blokkade opgeheven Veelzeggend voor Gerry is dat zijn natuurgenezer, die hij parallel aan het Functional Neurology & Vestibular Rehabilitation Center bezoekt, ook concludeert dat de progressie indrukwekkend is. “Zij constateerde dat de oorspronkelijke blokkades tussen mijn cellen, veroorzaakt door mijn auto-immuun ziekte en het vele antibiotica gebruik, inmiddels volledig zijn opgeheven. Hierdoor worden vitamines inmiddels wel weer doorgegeven, waardoor ik weer veel meer energie heb. Zoveel energie dat ik zondagochtend probleemloos weer 80 kilometer kan wielrennen met mijn fietsclubje.”

Oorzaak aanpakken Gerry ziet een belangrijk verschil tussen de reguliere medische wetenschap en de aanpak van het Functional Neurology & Vestibular Rehabilitation Center. “In het ziekenhuis worden de symptomen bestreden, maar wordt de oorzaak van de kwaal niet aangepakt. Dat is wezenlijk anders dan in het Functional Neurology & Vestibular Rehabilitation Center. Daar hanteert men de oorzaak als vertrekpunt voor de behandeling. Bovendien kijkt men daar ook nadrukkelijk naar de samenhang tussen verschillende klachten, waar specialisten in het ziekenhuis alleen maar naar hun ‘eigen stuk’ kijken. Ik ben dan ook zo blij dat ik de gang naar Lisse gemaakt heb.”

Wat is Flam-ex?

Flam-ex maakt deel uit van de Macrogenix lijn van ondersteunende supplementen. Wij adviseren Flam-ex als een algemeen hulpmiddel voor de spijsvertering en intestinale ondersteuning, vooral wanneer uw maaltijd glutenbevattend is.

Flam-ex is ontwikkeld om de effecten van glutengevoeligheden te verminderen door te helpen bij een meer volledige vertering van gluten en om de darmbarrière te ondersteunen.

Ondersteuning van de darmbarrière helpt het imuunsysteem door de preventie op opbouw van toxines en onverteerde voedseldeeltjes (eiwitten) uit de bloedbaan.

Flam-ex: waar goed voor?

Belangrijkste redenen Flam-ex te gebruiken: •O ndersteunt de normale werking van het spijsverteringsstelsel.

•O ndersteunt de normale darmfunctie na minder glutenblootstelling.

• Helpt de spijsvertering en de darmbarrière.

•S peciaal gerichte bioflavonoïden (antioxidanten)

Macrogenix | Heereweg 333 2161 BL Lisse T 071-3646700 | info@macrogenix.nl www.macrogenix.nl 15

16

NEUROFLITS | NUMMER 2 | 2018

Bron: Bryan Hubbard

Roep kanker een halt toe

Laat gebak en zoetigheden staan Recent wetenschappelijk onderzoek uit Ierland laat zien dat een dieet, waarbij het aantal koolhydraten drastisch wordt teruggeschroefd, een effectieve manier kan zijn om kanker een halt toe te roepen.

Als het over kanker gaat, en de oorzaken en behandeling ervan, lijken er twee stromingen te bestaan. De eerste is de traditionele geneeskunde met chemotherapie en radiotherapie als behandeling. Daarbij worden zacht gebak en zoetigheden aanbevolen om een energieboost te krijgen aan het eind van een slopende behandeling, vaak om een levensbedreigende zwakte en gewichtsverlies na chemotherapie te voorkomen. In de tweede stroming ziet men een duidelijk verband tussen de ziekte en de suikers die we uit koolhydraten halen. Dat zijn de suikers die in het zachte gebak zitten dat

kankercentra de patiĂŤnt voorschotelen, maar die ook in zetmeelrijke voedingsmiddelen, zoals brood, pasta en aardappelen aanwezig zijn.

Baanbrekende studie In een recente baanbrekende studie hebben wetenschappers van het Trinity College Dublin ontdekt dat sommige cellen, met name immuun cellen die kanker bestrijden, geactiveerd worden als ze geen suiker krijgen. Dit suggereert dat een dieet dat het aantal koolhydraten drastisch terugbrengt, zoals een ketogeen dieet of het Atkins dieet, een effectieve manier kan zijn om de groei van kanker te stoppen. Alleen artsen moeten hier nog van overtuigd worden. Voorlopig lijkt het wijs om gebak en zoetigheden te laten staan.

17

Het ene koolhydraatdieet is het andere niet

Ken je GI’s Sommige diëten zijn koolhydraatvrij, andere koolhydraatarm, maar waar het vooral om gaat is het suikergehalte van de koolhydraten.

Wat de hoeveelheid suiker betreft zijn namelijk niet alle koolhydraten hetzelfde. Sommige koolhydraten worden snel en andere juist weer langzaam opgenomen. Dit wordt gemeten met de glycemische index (GI). De glycemische index zegt iets over de snelheid waarmee koolhydraten in de darm worden verteerd en als glucose in het bloed worden opgenomen.

In het overzicht hiernaast kunt u zien welke voedingsmiddelen een lage of juist een hoge GI hebben.

Langzame koolhydraten (lage GI) Geroosterde pinda’s 14 Kersen 22 Grapefruit 25 Rode linzen 26 Volle melk 27 Gedroogde abrikozen 31 Volkoren spaghetti 37 Appels/peren 38 Perziken 48 Erwtjes 49 Wortels, gekookt 49 Kiwi’s 52

Snelle koolhydraten (hoge GI) Aardappelpuree 70 Witbrood 72 Koolraap 75 Frites 82 Rijstwafels 97 Pastinaak, gekookt 98 Witte rijst, gekookt en/of gestoomd 100

Bron: Clin Psychiatry 2017;78 e52285;Am J

Weet wat je eet, herken de suikers Ons lichaam heeft suiker nodig om te overleven en haalt die uit koolhydraten, ook wel sachariden genoemd. Dat zijn suikers of zetmeel. Zetmeel is te vinden in brood, pasta, bonen, aardappelen, rijst, zemelen en andere graanproducten. Er worden vier verschillende soorten enkelvoudige suikers of monosachariden onderscheiden, te weten: Glucose: Dit is de belangrijkste monosacharide, omdat deze in het lichaam gebruikt wordt voor energie. Andere voedingssuikers en koolhydraten worden omgezet in glucose, die als het vrijgegeven wordt in de bloedbaan, bekend staat als bloedsuiker.

Een toename van het bloedsuikergehalte zorgt ervoor dat de alvleesklier insuline aanmaakt.

De enige uitzondering is fructose, die gemetaboliseerd wordt in de lever, waardoor dit de enige suiker is die diabetica kunnen verdragen.

Fructose (vruchtensuiker): Dit zit in fruit en groenten, en wordt toegevoegd aan frisdrank en dranken met fruitsmaak. Het is ook te vinden in glucose-fructosestroop, die vaak toegevoegd wordt aan bewerkte levensmiddelen. Fructose wordt omgezet in de lever,

18

NEUROFLITS | NUMMER 2 | 2018

en zodoende komt er geen insuline vrij om het af te breken. Maar het werkt meer als een vet dan als een suiker en dat leidt tot andere gezondheidsproblemen.

Sucrose (tafelsuiker): Dit zit in suikerriet en suikerbieten. Fruit en groenten bevatten ook sucrose.

Lactose: Deze suikersoort zit in melk.

Gezonde voeding Recept:

In rozenbottel gemarineerde kip

met blauwe bessensalade Bereidingstijd: 30 minuten, plus 30 minuten voor het marineren.

Ingrediënten (voor 4 personen) •3 00 gram kipfilet of stevige tofu, in blokjes • 1 eetlepel olijfolie Voor de marinade: • 4 eetlepels rode wijnazijn • 2 eetlepels Franse mosterd • 4 teentjes knoflook • 3 eetlepels olijfolie • 2 eetlepels sinaasappelsap •1 00 gram gezeefde rozenbottels zonder zaden • 1 eetlepel kerriepoeder •Z eezout en versgemalen zwarte peper Voor de salade: • 100 gram slabladeren, in reepjes •2 00 gram geblancheerde groene erwten • 200 gram blauwe bessen • 50 gram pecannoten

Bereiding 1. M eng alle ingrediënten voor de marinade. Bewaar de helft om later als dressing voor de salade te gebruiken.

2. L eg de blokjes kipfilet in een niet-metalen kom en giet er de resterende marinade overheen.

3. B edek de kom en laat de inhoud minstens 30 minuten in de koelkast marineren.

4. V erwarm de oven voor op 1600C. Bak de kipblokjes een paar minuten aan in de olie tot ze aan beide zijden bruin zijn.

Leg ze dan in een ovenschaal en braad ze in de oven gedurende tien minuten of tot ze goed gaar zijn.

5. M eng ondertussen de ingrediënten voor de salade in een grote kom. Verdeel de kip erover en besprenkel met de resterende marinadedressing. Serveer met ciabattabrood.

Tip: Jujubessen of kakivruchten zijn goede vervangers voor rozenbottels.

19

UIT HET LEVEN GEGREPEN Lees de meeslepende verhalen van onze patiënten.

In deze editie het relaas van de 40-jarige Suzanne Clemens-Verberk uit Lisse.

Nicky (4) overwint spraakstoornis

“ Tijdens het tweede bezoek sprak ze al de eerste woordjes”

Als de eerste woordjes van dochtertje Nicky steeds langer uit blijven, groeien de zorgen van beide ouders.

“Toen Nicky 3 jaar was, kon ze nog nauwelijks praten,” vertelt moeder Suzanne Clemens-Verberkt.

Artsen hadden op dat moment ook nog geen plausibele verklaring voor de spraakproblemen van Nicky.

Het consultatiebureau verwees moeder Suzanne naar het ziekenhuis voor een gehoortest. Ook consulteerde de familie een psychologe. Met het gehoor van Nicky bleek niets mis te zijn. Ook de psychologe kon geen oorzaak vinden voor de spraakstoornis (neurogene groeiachterstand) van Nicky. Ten einde raad riep moeder Suzanne de hulp in van Functional Neurology & Vestibular Rehabilitation Center Van der Kuil te Lisse.

Neurology & Vestibular Rehabilitation Center Van der Kuil. “Wat me vooral is bijgebleven van dit eerste bezoek, is dat de behandelend arts Ronald van der Kuil al heel snel het vertrouwen won van Nicky. Ze gaf zich vrij gemakkelijk over aan de eerste onderzoeken en voelde zich goed op haar gemak.” Van der Kuil constateert

De volgende dag een afspraak Voor de ouders van Nicky markeerde dat moment het einde van een stressvolle periode. “Nicky speelde altijd alleen in het kinderdagverblijf. Er kwam geen geluid uit. De enkele keer dat ze wel iets probeerde te zeggen, lukte het niet,” aldus Suzanne. “En naarmate kinderen ouder worden, zie je dat ze er een beetje lacherig over gaan doen. Als moeder is het moeilijk om dat aan te zien.”

Tijdens het maken van een afspraak bij Functional Neurology & Vestibular Rehabilitation Center Van der Kuil, werd moeder Suzanne positief verrast. “Ik kon de volgende dag al terecht met Nicky.” Deze ervaring stond haaks op de lange wachttijden, waaraan zij inmiddels gewend was geraakt in het ziekenhuis.

“Vijf maanden wachttijd was heel normaal.”

een verstoring in de activiteit tussen de hersenstam en het spraakcentrum. Tot verbazing van Suzanne neemt Nicky tijdens het eerste bezoek, zonder tegenstribbelen, plaats in de Gyrostim. De GyroStim is een hightech computergestuurde stoel, die in verschillende richtingen rondom zijn assen kan draaien, en artsen helpt om patiënten van hun beperkingen af te helpen.

Volledig vertrouwen Met de ingevulde vragenlijst op zak meldt Suzanne zich de volgende dag met dochter Nicky bij Functional

20

NEUROFLITS | NUMMER 2 | 2018

“ Nicky speelde altijd alleen in het kinderdagverblijf”

Veel vooruitgang Het tweede bezoek verloopt in de ogen van moeder Suzanne zo mogelijk nog positiever. “Nicky ging al huppelend mee en stapte zo in de Gyrostim. Ook sprak Nicky al wat woordjes.” Dit laatste zal in de periode, die volgt, steeds vaker gebeuren. Uiteindelijk blijken 8 behandelingen voldoende om de verstoring in de activiteit tussen de hersenstam en het spraakcentrum van Nicky te verhelpen. “Ook tijdens het spelen met haar poppen praat ze volop. Als ze heel enthousiast wordt, dan wil ze nog weleens te veel tegelijk en is ze moeilijk te verstaan,” aldus Suzanne, die zeer blij is

“De volgende dag konden we al terecht voor een eerste afspraak” met de geboekte vooruitgang. “Op dit moment bezoekt ze 3 dagen in de week een behandelcentrum, waar ze logopedie krijgt. Hier heeft ze gezelschap van andere kinderen met TOS, een taalontwikkelstoornis.”

Beter in je vel Alhoewel Nicky veel vooruitgang boekt, vindt Suzanne het moeilijk om soms de frustratie bij andere TOSpatiëntjes te zien. “Het is best heftig als je jonge kinderen op de grond ziet gaan liggen om hun

frustraties uit te schreeuwen.” Des te blijer is Suzanne dan ook met de progressie van Nicky. “Als eerste uit de behandelgroep hoeft Nicky geen bijzonder onderwijs te volgen, maar mag ze naar het regulier onderwijs.” Ook mensen in de directe omgeving van Suzanne zien Nicky zienderogen vooruitgaan. “Dit zijn mensen, die bekend zijn met de achtergrond van Nicky en nu soms zeggen dat ze er niets meer van merken. Ook als moeder zit je een stuk beter in je vel, als je kindje het goed doet.”

21

Stop met aspirine tegen hart-en vaatziekten Aspirine is de meest gebruikte ‘voor het geval dat’-pil. Aspirine wordt daarnaast ook gebruikt om hart-en vaatziekten te voorkomen. Nieuw onderzoek wijst echter uit dat dit niet zal helpen, behalve als u al een hartinfarct heb gehad.

Bron: ClinCardiol, 2017, doi;10.10021/dc.22724

Zelfs mensen met atherosclerose, bij wie de bloedvaten al vernauwd of verkalkt zijn, hebben geen baat bij het slikken van aspirine, zeggen onderzoekers van de Universiteit van Florida. Het innemen van aspirine is alleen de moeite waard als u al een hartinfarct of beroerte hebt gehad. En zelfs dan is het voordeel ‘marginaal’, aldus de onderzoekers. De ontdekking plaatst vraagtekens bij het wel bekende advies om elke dag een aspirientje te nemen om een hartkwaal of beroerte te voorkomen. Dankzij dit advies is aspirine uitgegroeid tot de meest populaire pil ter wereld.

Het middel wordt inmiddels veel vaker gebruikt om hart-en vaatziekten te voorkomen, dan waar het eigenlijk voor bedoeld was: als pijnstiller.

Geen verschil Toen de onderzoekers van de Universiteit van Florida de gezondheid van meer dan 33.000 patiënten met atherosclerose in kaart brachten, ontdekten ze echter

22

NEUROFLITS | NUMMER 2 | 2018

dat aspirine geen verschil maakt: de patiënten kregen even vaak een hartinfarct of beroerte, ongeacht of ze wel of geen aspirine gebruikten. Zelfs de ongeveer 21.000 van hen, die al een hartinfarct hadden gehad, ervoeren maar weinig voordeel van het medicijn: de kans op een hartaandoening, hartinfarct of beroerte was 10,7 procent voor aspirineslikkers tegenover 10,5 procent voor degenen, die geen aspirine gebruikten.

De enige mensen die beter wel door kunnen gaan met aspirine, zijn patiënten die in het verleden al een coronaire bypass of stent (kunststof buisje dat een bloedvat open houdt) hebben gekregen. Daarnaast is het een effectieve behandeling voor iemand, die een hartinfarct of beroerte doormaakt. Maar omdat aspirine de kans op een maagbloeding en zelfs die op een hersenbloeding verhoogt, concluderen de onderzoekers dat mensen aspirine niet routinematig moeten slikken.

Er overlijden meer 75-plussers aan aspirine dan gedacht Ouderen die voor alle zekerheid aspirine slikken, om hart-en vaatziekten te voorkomen, moeten daar misschien nog eens over nadenken. Uit nieuw onderzoek blijkt namelijk dat het medicijn een veel hogere kans op een dodelijke bloeding geeft dan werd gedacht.

Bron: Lancet, 2017; online gepubliceerd op 13 juni:doi.10.1016/S00140-6736(17)30770-5

Mensen boven de 75 hebben door het gebruik van aspirine vier keer zoveel kans op een ernstige bloeding in maag, slokdarm of dunne darm, waarvoor ze naar het ziekenhuis moeten, en tien keer zoveel kans om aan die bloeding te overlijden. Die kans is volgens onderzoekers van de Universiteit van Oxford veel hoger dan uit eerder onderzoek was gebleken. Om het risico te verminderen zouden ouderen die willen doorgaan met aspirine, er een medicijn naast moeten slikken, namelijk een maagzuurremmer (protonpompremmer), zegt hoofdonderzoeker Peter Rothwell.

Verhoogd risico Maar dat medicijn brengt ook weer risico’s met zich mee, zoals een verhoogde kans op maaginfecties.

Mensen die al een hartinfarct of beroerte hebben gehad , moeten doorgaan met aspirine, omdat het als bloedverdunner fungeert, adviseren de onderzoekers.

Deze studie is een van de eerste studies, waarin de

gevolgen van aspirine voor 75-plussers wordt onderzocht. De onderzoekers volgden 3166 patiënten, van wie de helft 75 of ouder was. Er waren 405 mensen die een bloeding kregen terwijl ze aspirine slikten.

Hoewel het probleem op alle leeftijden voorkwam, hadden de mensen boven de 75 drie keer zoveel kans op een ernstige bloeding ergens in het lichaam, en vijf keer zoveel kans op een fatale bloeding.

Niet plotseling stoppen Onder de 65-plussers werd 0,5 procent van de mensen door een dodelijke bloeding getroffen; 1 op de 200.

Dat cijfer steeg naar 3 per 200 onder de mensen boven de 75 jaar. En de kans wordt steeds groter naarmate de patiënt ouder is. Als mensen willen stoppen met aspirine, moeten ze de dosering langzaam afbouwen.

De onderzoekers waarschuwen ervoor dat plotseling stoppen het risico op een hartinfarct of beroerte kan vergroten.

23

Nieuw onderzoek naar effect supplement biedt hoop

PMS verstoort de normale manier van leven Sommige vrouwen zien als een berg op tegen de zogenaamde ‘maandelijkse periode’. Een deel van hen ervaart gedurende de menstruatie dusdanig grote fysieke en emotionele klachten, dat zij lijden aan Premenstrueel syndroom (PMS). Voor deze groep gloort er echter hoop aan de horizon.

Tijdens een klinische studie in Duitsland hebben onderzoekers vastgesteld dat supplementen met fosphatidylserine en fosfatisch zuur complex de PMS-klachten aanzienlijk verlichten.

Tijdens de klinische studie gebruikte een groep van 40 vrouwen van 18 tot 45 jaar met PMS ofwel het supplement met fosphatidylserine en fosfatisch zuur complex, ofwel een placebo. De studieperiode besloeg één menstruatiecyclus zonder gebruik van het supplement dan wel placebo, gevolgd door drie menstruatiecycli, waarin de onderzoeksgroep het supplement dan wel placebo wel gebruikte. Door de resultaten van de eerste menstruatiecyclus (zonder gebruik supplement/ placebo) te vergelijken met de resultaten van de drie volgende cycli, waren de onderzoekers in staat om het effect van het supplement vast te stellen.

Oorzaken van PMS Het staat nog steeds niet vast wat de precieze oorzaak is van PMS. Alhoewel het wetenschappelijk bewijs hiervoor nog ontbreekt, denken artsen dat het te maken heeft met hormonale schommelingen tijdens de cyclus. Andere mogelijke oorzaken zijn: •V oeding: met name alcohol, chocolade en cafeïne zouden PMS bevorderen; • Vitamine B6-tekort; •E rfelijke aanleg; vrouwen die naaste familieleden hebben met PMS, hebben meer kans het ook te krijgen.

Verlichting van klachten De groep vrouwen, die het supplement gebruikte, rapporteerde een significante verlichting van fysieke en emotionele klachten. Ook liet deze groep een kleinere productiviteitsdaling zien ten opzichte van de groep, die het placebo gebruikte. Daarnaast ervoeren deze vrouwen minder problemen in de relaties met anderen.

Symptomen van PMS In totaal zijn er meer dan 150 lichamelijk en geestelijke PMS-symptomen. De meest voorkomende klachten zijn:

Daling van cortisol-niveau Tot slot constateerden de onderzoekers dat bij de vrouwen, die het supplement gebruikten, het cortisolniveau tussen de eerste en laatste meting licht afnam, terwijl dit bij de groep vrouwen, die het placebo gebruikten, juist toenam. Cortsol is een stresshormoon, waarvan een te hoge productie tot verschillende klachten leidt. Als het lichaam teveel cortisol aanmaakt, heeft dit een negatieve invloed op onder meer het immuunsysteem, nachtrust, spijsvertering en het ontstaan van hart- en vaatziekten, alsmede kanker.

PMS: wat is het?

PMS is een verzamelnaam voor ernstige lichamelijke en emotionele klachten, die optreden tijdens de tweede helft van de menstruatiecyclus. De klachten starten vanaf twee weken tot enkele dagen voor de menstruatie en verdwijnen meestal als de menstruatie doorzet. Bij sommige vrouwen houden de klachten dan nog enkele dagen aan. Na een symptoomvrije periode van minimaal een week steken de symptomen weer de kop op. Bij PMS zijn de symptomen zo ernstig dat ze de normale manier van leven verstoren.

Lichamelijk • Gewrichtspijn • Pijnlijke en gespannen borsten • Rugpijn • Spierpijn • Hartkloppingen • Hoofdpijn • Opgeblazen gevoel • Duizeligheid • Vocht vasthouden Geestelijk • Prikkelbaarheid • Gespannenheid • Lusteloos, vlug moe • Stemmingswisselingen • Huilerig, labiel • Angst- of paniekgevoelens • Somberheid • Agressie • Boosheid • Concentratieproblemen • Slecht slapen •V eranderde eetlust of een sterk verlangen naar specifiek voedsel

Bron: Schmidt K. et al. Clinical Nutrition ESPEN (2018), https://doi.org/10.1016/j.clnesp.2018.01.067 24

NEUROFLITS | NUMMER 2 | 2018

25

Bron: Rene Steenhorst

Eén op de drie vrouwen kampt met ernstige menstruatieproblemen

Op menstruatie rust nog een groot taboe Vrouwen lopen vaak veel te lang door met hun gynaecologische klachten. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van het VU Medisch Centrum in Amsterdam. Zo’n 70 procent van deze patiënten gaat niet snel naar de dokter.

Zelfs wanneer sprake is van abnormaal bloedverlies bij de menstruatie, of van langdurig aanhoudende pijn- en bloedingsklachten na een keizersnede, dan nóg stellen veel vrouwen de gang naar de dokter dikwijls uit. Veel vrouwen vinden het moeilijk om over hun menstruele- of andere lichamelijke problemen te praten, zelfs met partners of vriendinnen, signaleert prof. Dr. Judith Huirne. Recent sprak zij over dit onderwerp bij haar aanvaardingsrede van het hoogleraarschap aan het VU Medisch Centrum.

Veel schaamte Volgens professor Huirne rust er nog altijd een taboe op gynaecologische problemen. “Er is veel schaamte”, zegt zij . “Bovendien klagen vrouwen niet zo snel.

Maar wanneer ze uiteindelijk medische hulp zoeken, dan wordt regelmatig de onderliggende oorzaak van hun klachten over het hoofd gezien.” Nog altijd is de behandeling van gynaecologische klachten namelijk te veel gericht op symptoombestrijding, stelt Huirne.

“De klachten, die door het te lange wachten van de patiënt zijn verhevigd, worden standaard aangepakt met het voorschrijven van hormonen, het plaatsen van een spiraaltje of het verwijderen van de baarmoeder.

Inmiddels zijn er echter voldoende nieuwe technieken voorhanden, waarbij een onderliggende oorzaak effectief behandeld kan worden op een voor de patiënt zo min mogelijk belastende manier.

Pijnlijke bloedingen en onvruchtbaarheid Eén op de drie vrouwen in Nederland kampt met ernstige menstruatieproblemen, zo blijkt uit de studie van het VU Medisch Centrum. Daarnaast loopt ongeveer 60 procent van de vrouwen als gevolg van een keizersnede een defect op in de baarmoeder. Bij een kwart is er 26

NEUROFLITS | NUMMER 2 | 2018

zelfs sprake van een groot defect, dat met veel bloedverlies gepaard gaat. Deze baarmoederbeschadigingen worden ‘niches’ genoemd. Niches geven een drie keer hogere kans op abnormaal bloedverlies ná de menstruatie.

Ook vruchtbaarheidsproblemen kunnen er het gevolg van zijn. Judith Huirne licht toe: “Veel vrouwen hebben daardoor na hun normale menstruatie nog dagenlang bloedingen, die vaak pijnlijk zijn. Doordat de bloedingen optreden op een onvoorspelbaar moment, heeft dit een grote invloed op het dagelijks functioneren en de kwaliteit van leven, evenals op de seksuele beleving.

Moeilijk zwanger worden Daarnaast zorgen deze niches er soms voor dat het moeilijk is opnieuw zwanger te worden, doordat zich vocht ophoopt in de baarmoeder. Dit maakt het voor een embryo lastiger om in te nestelen.” De nieuwe hoogleraar pleit voor gespecialiseerde centra voor de controle en behandeling van goedaardige ofwel benigne aandoeningen van de vrouwelijke geslachtsorganen.

“Bij landelijke centra als deze kunnen vrouwen de juiste zorg krijgen en vinden optimale beeldvormende onderzoeken plaats”. Huirne richtte zelf kortgeleden het zogenoemde ‘uterine repair center’ op voor vrouwen met afwijkingen van de baarmoeder. Vrouwen met bijvoorbeeld vleesbomen (mygomen), baarmoederlittekens of aangeboren baarmoederafwijkingen kunnen hier terecht voor een second opinion.

In het Functional Neurology & Vestibular Rehabilitation Center in Lisse heeft men de ervaring dat vrouwen met ernstige menstruatieproblemen veel baat hebben bij gebruik van het supplement XO-P (hoogwaardige pompoenpitolie).

Gezond cholesterol, toch een hartinfarct Bron: J Am Heart Assoc, 2017 ; 6:e005333

Opnieuw ligt de theorie onder vuur dat een hoog cholesterol hart- en vaatziekten veroorzaakt. Uit een nieuwe studie onder mensen, die een hartinfarct hebben gehad, blijkt dat zij allemaal een ‘gemiddelde’ cholesterolspiegel hadden.

Met andere woorden: de hoeveelheid ‘slechte ’LDL-cholesterol in hun bloed was normaal en vormde geen waarschuwing voor een dreigende hartziekte. Hart- en vaatziekten kunnen net zo goed veroorzaakt worden door roken of slechte eetgewoonten, zeggen onderzoekers van het Minneapolis Hartinstituut. Ze onderzochten 1823 patiënten, die allemaal een STelevatie-myocardinfarct (STEM) hadden overleefd: een van de ernstigste infarcten waarbij een grote kransslagader volledig is afgesloten. Dat is meestal het gevolg van slagaderverkalking: ophopingen van vet in de vaatwand. Volgens de gangbare theorie wordt dit veroorzaakt door een hoge cholesterolspiegel, waardoor een bloedvat op den duur volledig verstopt raakt.

Meerdere oorzaken voor hartziekte “Hartziekte is een proces, dat meerdere oorzaken kan hebben, en er zijn naast cholesterol andere factoren die het risico kunnen vergroten, zelfs bij een gezond cholesterol. We ontdekten zelfs dat de gemiddelde cholesterolspiegels bij deze groep patiënten heel gewoon waren,” zegt hoofdonderzoeker Michael Miedema. Ondanks hun normale cholesterolspiegel voldeed 79 procent van de groep aan de nieuwe, strengere Amerikaanse criteria om met statines, cholesterol verlagende medicijnen, te beginnen.

Onder de oude richtlijn zou dat slechts 39 procent zijn geweest.

Elke patiënt na hartinfarct een bètablokker?

Een slecht idee.

Bron: JAmcoll Cardiol, 2017;doi10.1016/jacc2017.03578

Het is gangbaar om een bètablokker voor te schrijven aan iemand, die een hartinfarct heeft gehad. Maar dat beleid moet op de schop, want dat medicijn is niet altijd nodig en het kan ernstige bijwerkingen geven.

De gedachte achter bètablokkers is dat ze de overlevingskansen vergroten bij mensen, die een hartinfarct hebben gehad en daarna hartfalen krijgen.

Bij hartfalen neemt de pompfunctie langzaam af als gevolg van beschadiging van het hart. Maar uit nieuw onderzoek blijkt dat dit niet geldt voor patiënten, die na een hartinfarct geen hartfalen hebben. Toch krijgt momenteel ongeveer 95 procent van hen bètablokkers voorgeschreven. De medicijnen helpen deze patiënten niet om langer te leven, maar veroorzaken wel vaak bijwerkingen, zoals vermoeidheid en duizeligheid.

Krachtig medicijn Bètablokkers zijn krachtige medicijnen die de hartslag vertragen en de bloeddruk verlagen, maar volgens onderzoekers van de Universiteit van Leeds zijn ze geldverspilling en helpen ze niet, behalve als het hart beschadigd is. Ze keken naar de behandeling van 179.000 patiënten, die een hartinfarct hadden gehad, maar geen hartfalen hadden. Na een jaar leefden er verhoudingsgewijs nog evenveel patiënten in de groep, die wel een bètablokker hadden gekregen, als in de groep die geen bètablokker had gekregen.

27

UIT HET LEVEN GEGREPEN Lees de meeslepende verhalen van onze patiënten.

In deze editie het relaas van de 46-jarige Wilco van Hemert uit Brakel (Noord-Brabant).

Chronische vermoeidheid maakt plaats voor hernieuwde energie

“ Zowel mijn dochter als ikzelf hebben veel baat bij de behandelingen” “Ik was altijd moe en kon op elk moment van de dag slapen. Zonder tussenslaapje kwam ik de dag echt niet door. Twaalf uur slapen op een dag was heel normaal” Aan het woord is Wilco van Hemert (46) uit Brakel in Noord-Brabant. “Mijn energieniveau was op een gegeven moment zo laag, dat ik zelfs heb moeten stoppen met wielrennen. Dat vond ik echt heel erg.” Naast chronische mentale en fysieke vermoeidheid worstelde Wilco al jaren met verkoudheid, een teveel aan slijm en vervelende voorhoofdsholteontstekingen.

“ Ik was altijd moe en kon op elk moment van de dag slapen” Tweede tijd bij skiën Naar aanleiding van positieve ervaringen in zijn omgeving besloot Wilco om een bezoek te brengen aan het Functional Neurology & Vestibular Rehabilitation Center in Lisse. “De directe aanleiding voor dit eerste bezoek was overigens het feit dat mijn dochter niet goed in haar vel zat. Ze was dyslectisch, werd op school gepest en was altijd moe.” Na acht behandelingen constateerde Wilco een enorme progressie. “Mijn dochter kijkt inmiddels heel anders uit haar ogen en heeft weer veel meer energie.” Ter illustratie noemt Wilco haar opmerkelijke prestatieverbetering tijdens het wedstrijdskiën. “Ze werd altijd laatste of één na laatste, maar tijdens het laatste Nederlands Kampioenschap werd ze knap tiende. Twee weken na het NK zette ze zelfs de tweede tijd neer in één van haar runs.

28

NEUROFLITS | NUMMER 2 | 2018

Dat was voorheen ondenkbaar. Zo fijn dat ze nu weer lekkerder in haar vel zit.”

Niets hielp Getriggerd door de positieve behandelresultaten van zijn dochter, besloot Wilco ook zijn eigen klachten voor te leggen aan de behandelend arts, Ronald van der Kuil. “Ik had tot aan dat moment zo veel dingen geprobeerd en alternatieve behandelingen ondergaan, dat de moed me inmiddels in de schoenen was geschonken.” Na vijf behandelingen met de Gyrostim, en aansluitend functionele neurologische applicaties, gecombineerd met het gebruik van Vitamine B-Complex, XO-7 (speciale zalmolie) en Gabax, ziet de wereld er echter inmiddels heel anders uit voor Wilco. “Alhoewel ik ‘s avonds nog wel op tijd naar bed ga, kan ik inmiddels goed zonder mijn tussenslaapje. Ook heb ik veel minder last van ontstekingen en is de hoeveelheid slijm sterk afgenomen.”

Weer begonnen met wielrennen Zelfs zijn oude liefde, het wielrennen, heeft Wilco voorzichtig weer opgepikt. “En waar ik vroeger altijd spierpijn had in één bil omdat ik uit balans op de fiets zat, heb ik daar nu geen last meer van.” Dankzij de behandelingen met De GyroStim, een hightech computergestuurde stoel, die in verschillende richtingen rondom zijn assen kan draaien, lukt het Wilco nu om op beide pedalen evenveel druk uit te oefenen. “Dat scheelt heel wat spierpijn.”

Bedrijf draait gewoon door Ook bij de werknemers van zijn succesvolle poeliersbedrijf blijft de vooruitgang van Wilco niet onopgemerkt. “Als ik vroeger om zes uur of half zeven startte, dan moest ik om negen uur echt alweer stoppen. Dat gaat nu veel beter.” Terugkijkend vermoedt Wilco dat

juist het succes van zijn poeliersbedrijf er aan heeft bijgedragen dat hij te lang is blijven rondlopen met zijn klachten. “De marges waren goed. En omdat ik twintig mensen in dienst heb, hoefde ik niet altijd zelf aanwezig te zijn. Er was geen man overboord als ik weer naar huis moest om te slapen.”

“ Ik rijd met veel plezier een uur en drie kwartier naar de praktijk in Lisse”

Omgaan met spanningen en stress Inmiddels kan Wilco beter omgaan met spanningen en stress, en ziet hij de toekomst zonnig in. “Ik ben blij dat ik de stap heb genomen om mijn klachten voor te leggen aan Ronald van der Kuil, die goed naar me heeft geluisterd en een goed werkend behandelplan voor mij

heeft ontwikkeld. Ik heb nog een paar behandelingen te gaan, maar stap met veel plezier in de auto om in een uur en drie kwartier naar de praktijk in Lisse te rijden.”

29

Glymatisch systeem speelt mogelijk een rol bij de ziekte van Alzheimer

Brein pompt afvalstoffen weg De ontdekking deed behoorlijk wat stof opwaaien: de hersenen voeren hun afvalstoffen af via een soort parallel circuit naast de bloedvaten. Dit aparte reinigingssysteem komt verder nergens in het lichaam voor. De route verloopt echter anders dan gedacht, ontdekte Beatrice Bedussie, die onlangs promoveerde aan de Universiteit van Amsterdam.

Het afvoeren via een parallel circuit gebeurt vooral als we slapen, ontdekte de Deense onderzoekster Maiken Nedergaard in 2012. Dan reinigt het brein zichzelf. Zo wordt voorkomen dat de door de hersencellen geproduceerde afvalstoffen zich ophopen, en de werking van

muizen, dat er naast de bloedvaten in het brein, een ruimte is waarlangs hersenvloeistof richting de aderen wordt gepompt. Onderweg worden direct de afvalstoffen meegenomen. Als het glymfatisch systeem niet goed functioneert, dan hoopt het afval zich op in de vorm van eiwitklonten. “Dit proces zou een rol kunnen spelen bij de ziekte van Alzheimer”, vertelt copromotor van Beatrice Bedussi, dr. Erik Bakker van de afdeling Biomedical Engineering and Physics.

3D-reconstructie Mede met het oog op de link met de ziekte van Alzheimer is de groep van Bakker erg geïnteresseerd in de manier waarop hersenen zich van hun rommel ontdoen. “We willen bijvoorbeeld weten wat de drijvende krachten van deze vloeistofstromen zijn en hoe hoge bloeddruk of een beroerte het reinigingssysteem verstoren.” AMC-promovenda Bedussi probeerde de muizenstudies van Nedergaard na te doen, zodat ze daarop konden voortborduren.

“Hiervoor hebben wij een deel van de muizenschedel dunner gemaakt, zodat je er met een lichtmicroscoop

Een deel van de muizenschedel is dunner gemaakt, zodat je er met een lichtmicroscoop doorheen kunt kijken. de hersenen verstoren. Nedergaard gaf dit reinigingssysteem een eigen naam: het glymfatisch systeem.

De Deense onderzoekster en haar collega’s zagen bij

30

NEUROFLITS | NUMMER 2 | 2018

Bron: Irene Elzakker

doorheen kunt kijken. We gebruikten microsferen-minuscule bolletjes, die met een bepaalde substantie gevuld kunnen worden. Deze bolletjes volgden we vervolgens langs deze bloedvaten”. In andere experimenten injecteerde Bedussi een fluorescerende stof in het brein, en maakte ze een 3D-reconstructie op basis van honderden microscopische preparaten. “Daardoor konden we het glymfatisch systeem bestuderen.”

Alternatieve uitleg Door de lichtmicroscoop was duidelijk zichtbaar, dat er naast de bloedvaten van de hersenen, inderdaad een soort buizenstelsel loopt, waar het hersenvocht doorheen stroomt. Dat de vloeistof door de hersenen in de richting van de aderen stroomt, kon Bedussi echter niet bevestigen. Integendeel, het lijkt erop dat alles juist de andere kant op gaat, naar de slagaders toe.

Op basis van de beelden met de lichtmicroscoop geeft de promovenda een alternatieve uitleg over de manier waarop het verzamelen van de afvalstoffen in zijn werk gaat. Bakker: “Doordat de slagaders een beetje pulseren, ontstaat er beweging in de ruimte ernaast. Daardoor vermengen de afvalstoffen uit het brein zich met hersen en ruggenmergvocht. Vergelijk het met een theezakje dat je heen en weer beweegt in een kopje water.”

Zeef met prut Bedussi wilde ook weten welke factoren het glymfatisch systeem kunnen verstoren. Ze zag dat de vloeistofstroom in de hersenen van ratten met een hoge bloeddruk, veel groter is dan in dieren met een norma-

Het is als het ware een zeef, waar prut in achterblijft. En die prut veroorzaakt schade. le bloeddruk. “Dat lijkt op het eerste gezicht gunstig, maar we denken dat daarmee de normale afvoer van afvalstoffen verstoord wordt. Water en zouten worden snel afgevoerd, terwijl grotere moleculen zich op allerlei plaatsen ophopen. Het is als het ware een zeef, waarin prut achterblijft. En die prut veroorzaakt schade. Reden genoeg om de komende jaren de relatie tussen hoge bloeddruk en dementie verder te gaan onderzoeken”, aldus copromotor Bakker.

31

GABAX VOOR EEN WELDADIG EN ONTSPANNEN GEVOEL

Gaba is een natuurlijke rustgever en een belangrijke lichaamseigen stof van het menselijk brein. Een tekort aan Gaba zorgt ervoor dat de hersenen blijven racen en dat het vermogen om rustig na te apsule in mg: 5,00 mgdenken en te handelen, ernstig 10,00 mgverstoord raakt. Bovendien 10,00 mgzorgt het ervoor dat de spieren 5,00 mg 10,00 mgniet kunnen ontspannen.

150,00 mgNaarmate we ouder worden, 100,00 mgproduceert het lichaam 100,00 mgsteeds kleinere hoeveelheden 50,00 mg Gaba (een neurotransmitter) 15,00 mg 150,00 mcgen kan aanvulling noodzakelijk zijn. Een neurotransmitter ellose capsulezorgt voor de prikkeloverdracht van de ene zenuwcel naar de andere zenuwcel.

GabaxÂŽ

Als natuurlijke rustgever icijnen gebruikt, overleg metom tot rust te helpt Gabax t u Gabax gebruikt. komen en te kunnen o king van andere medicijnen beĂŻnvloeden. ntspannen. Het gevoel dat Gabax geeft is uniek en overstijgt de ervaring met alle andere supplementen. capsules

45 mg

Macrogenix | Heereweg 333 2161 BL Lisse | T 071-3646700 | info@macrogenix.nl www.macrogenix.nl

Doser De ee en avo avond tenzij a Een ge gezon

Voedin gevari produ een de

Bewa Bewar

Buiten

Houd

Macro Heerew 2161 B T +31 (