NOVEMBE R 2 013 M AGAZINE VO O R EN D OOR H UURD ERS VAN ZAYAZ
Jasmijn aan de gevel In de Jonge Voetboogstraat
Al die regels
Je moet het maar snappen
Buurtbemiddeling NIET WEER DIE OUDE KOEIEN buurt
1
Inhoud
3
Ik kan geen papiertje zien liggen
4
Het gonst rond en iedereen doet mee
6
Bijbuurten
Goede buren
8
Moluks Buurt Comité organiseert Burendag in Haren-Donk-Reit Kort nieuws, tips en weetjes
Alsjeblieft, geen oude koeien uit de sloot
Sinds de buurtbemiddeling gaat het net zo lekker tussen Jan en Mariëlle
10 ‘Ries’ doet de bakken
Bewoners Christinastate verzorgen voortaan zelf de planten in de galerij
11
Klein gebaar, groot effect
12
Missie X-mas is een lichtpuntje voor mensen in armoede
Ouderwetse saamhorigheid
Bestuurder Mohamed Archarki op bezoek bij Wim en Ria Beekwilder
14 Jasmijn bij de voordeur
Geveltuinen geven de Jonge Voetboogstraat een facelift
16 Bijbuurten
Kort nieuws, tips en weetjes
Buurtevenement op Zuid
20
Al die regeltjes, je moet het maar snappen
22
Terug naar Brabant
18 Je komt vanzelf tot een praatje
Martun Elbakyan van VluchtelingenWerk genomineerd als Leermeester 2013 Binnenkijken bij Robert-Paul van Hardeveld & Robin de Geest in de Cavalier
24 Tekenen is een beetje toveren
Cartoonist Bart woont en werkt op bijzondere plek
C O L O F O N Buurt verschijnt twee keer per jaar voor en door alle huurders van Zayaz. Redactieadres Buurt: Postbus 488, 5201 AL ’s-Hertogenbosch Redactie: Inge Bosch, Stephanie Teelen (Zayaz); Laura van der Burgt, Berlicum; Chantal Wuijster, Skrebbel Communicatie, Rosmalen Met bijdragen van: Leoni Akkaya, Janine van Heertum, Nellie Caron, Hermia Brummelkamp, Touria Taalabi, Giovara Gibbes, Ingelies Nieuwland Ontwerp & opmaak: Creatief Planbureau, ’s-Hertogenbosch Fotografie: Marc Bolsius, Jan Zandee, Ben Nienhuis, Raymond Zachariasse Drukwerk: Dekkers VanGerwen, ’s-Hertogenbosch Aan deze uitgave kunt u geen rechten ontlenen.
‘Ik kan geen papiertje zien liggen’ Peter test alvast de kerstverlichting.
Met zijn vrouw Coby woont
terwijl hij het afklopt op de
En daar is duidelijk nóg een reden voor, blijkt als de foto’s van een stralende peuter op tafel komen. “Onze dochter woont hier ook met de kleine”, glunderen de trotse opa en oma. Maar waar we hier vooral voor zijn, is Peters vele werk voor de buurt en de speeltuin. “Ik wil mezelf echt niet prijzen, hoor”, zegt hij een paar keer bescheiden. Nou en óf er iets te prijzen valt: de speeltuin waarvoor Peter 25 jaar geleden het initiatief nam, houdt hij nog steeds bij alsof het zijn eigen voortuin is. “Ik kan nou eenmaal geen papiertje zien liggen, dat moet meteen opgeruimd worden.”
houten tafel: ‘ik blijf hier tot
Goudvissen in het opblaasbad
Peter van Gelder aan een van de pleinen van de Hadewychstraat. Het mooiste plein welteverstaan. Die met de grote speeltuin. Ze wonen er alweer 36 jaar en, zegt Peter
mijn dood zitten.’
“Och”, mijmert Peter, “we hebben hier zulke mooie tijden meegemaakt. Met speeldagen voor de kinderen, barbecues, lange avonden en zwembadjes buiten. We hebben wat afgelachen. Een keer vond ik ’s morgens goudvissen in het opblaasbadje. En ‘munne kameraad’ wist van niks natuurlijk! Prachtig was het.”
De speeldagen met pony’s en draaimolen zijn verleden tijd. Tijd voor iets anders. Peter regelde bij Zayaz, BrabantWonen en Divers een bijdrage voor kerstbomen en verlichting en sindsdien is de speeltuin in december een winters plaatje. “We trommelen een paar buren op en samen versieren we de boel. Met warme chocomel, glühwein en speculaas is kerstavond in de buurt weer ouderwets gezellig!”
Zet jij je, net als Peter, ook in voor jouw straat of buurt? Wat goed! Graag plaatsen we jouw verhaal in de volgende Buurt. Laat iets van je horen via onze Facebook-pagina of communicatie@zayaz.nl. Natuurlijk kun je ook een van onze wijkbeheerders aanspreken.
buurt
3
‘Het gonst rond en iedereen doet mee’ Volgend jaar ook Burendag bij jou in de wijk? Dit jaar vierden al ruim 4000 wijken in Nederland Burendag! Burendag is komend jaar op 27 september. Kijk op tijd op Burendag.nl hoe je ook kunt meedoen.
4
buurt
Indonesische hapjes, Surinaamse percussie, een Molukse band en de onvervalst Bossche Noorder Diva’s, ze zijn er allemaal. Want de jaarlijkse feestdag van het Moluks Buurt Comité - dit jaar tijdens Burendag - is er voor álle wijkbewoners. Het comité met de mooie naam Tenaga, wat in het Indonesisch zoveel betekent als ‘samen doen, saamhorigheid’ is een begrip in de wijk Haren-Donk-Reit. “Wat de overheid tegenwoordig graag ziet in wijken,” vertelt bestuurslid Ria van Dam, “doen wij hier al jaren. Samen dingen organiseren, naar elkaar omkijken. Niet voor alles de gemeente of de corporatie vragen, maar op eigen kracht mensen bij elkaar brengen. En dat is hier helemaal niet zo moeilijk; het gonst rond dat er een activiteit op komst is en iedereen meldt zich spontaan om te helpen.” Iedereen hoort erbij Komen er nieuwe bewoners in de wijk, en dat gebeurt geregeld met alle nieuwbouw, dan is Tenaga er als een van de eerste bij om ze welkom te heten. “Iedereen hoort erbij hier in de wijk. En wie niet zo makkelijk op eigen kracht naar de Burendag kan komen, halen we op. Met de huifkar!”
buurt
5
Bijstandsgerechten
Wie zegt dat lekker koken niet goedkoop kan? Janes Indische kippenvleugels maak je voor € 1,68 per persoon en Sandra’s bietjesstamppot voor € 1,25. Op bijstandsgerechten.nl staan meer dan zestig van dit soort budgetgerechten. Gratis. Win een kookboek! Heb jij een goed bijstandsgerecht? Deel dit dan op onze Facebook-pagina en maak kans op het budgetkookboek ‘Koken voor 4 personen voor € 5.-’. We verloten er drie.
facebook.com/zayaz.woningcorporatie
6
buurt
Liever digitaal? Zayaz ontmoet haar huurders graag ook digitaal. Zo zijn we actief op Facebook en Twitter en kun je Buurt digitaal bekijken op zayaz.nl. Heb je geen behoefte aan een gedrukt exemplaar in de bus? Dan kun je dat via Facebook of Twitter laten weten. Maar gewoon mailen of bellen kan natuurlijk ook: communicatie@zayaz.nl of 073-648 24 00
OOPOEH laat de hond uit Wie ooit een hond had, blijft van honden houden. Wie nu een hond heeft, is blij met een goed oppasadres. Wie een hond ís, wil ook graag naar buiten als de baas zelf geen tijd heeft! Zie hier de win-win-win achter de stichting OOPOEH. OOPOEH staat voor Opa’s en Oma’s Passen Op Een Huisdier. De stichting brengt ouderen en huisdierbezitters bij elkaar. Daarmee slaat ze drie
vliegen in één klap: gezelschap en beweging voor ouderen, een betrouwbare oppas voor huisdierenbezitters en aandacht en verzorging voor de dieren. OOPOEH bemiddelt voor alle soorten en maten, dus ook voor katten, knaagdieren of vogels. En uiteraard hoef je niet echt opa of oma te zijn om te mogen meedoen.
Meer op oopoeh.nl
Vijftig kanjers op hun kop
Alle vijftig hadden ze een jaar lang klusjes in hun wijk verricht en op 28 september ontvingen ze hun welverdiende beloning. De deelnemers aan de Talentbazaar in de Hambaken en het klussenproject in de Kruiskamp/Schutskamp mochten met zijn allen een dagje naar Walibi, waar ze naar hartenlust op z’n kop in achtbanen konden hangen.
buurt
7
Buurtbemiddeling ‘Na één gesprek waren we eruit. We hebben afspraken op papier gezet en sindsdien is de overlast voorbij. Geweldig.’ 8
buurt
Allebei opgelucht Alsjeblieft, geen oude koeien uit de sloot. Het gaat net zo lekker tussen Jan en Mariëlle. Maar dat ging niet vanzelf. Ze wonen allebei al jaren in ‘hun’ appartementencomplex. Mariëlle vanaf het begin en haar onderbuurman Jan sinds een jaar of vijftien. Fijne woningen zijn het, lekker ruim en vlakbij de stad. Alleen wel een tikje gehorig. “Als er een verdieping hoger een gat wordt geboord, dan klinkt het alsof ze hier in de kamer staan”, grinnikt Jan. En zo was het ook met het pingpongballetje waar de kat van Mariëlle graag mee speelde. “Die balletjes stuiterden zo lekker op het laminaat, mijn kat was er uren zoet mee”, vertelt ze. Fijn voor de kat, maar niet voor Jan. “Ik hoorde elke dag getik, al jarenlang. Ik snapte niet wat het was. Soms hoorde ik het zelfs ’s nachts, ik wond me er echt over op en kon me niet voorstellen dat mijn bovenbuurvrouw niet doorhad wat ze deed. Het zit niet in me om een ander daarop aan te spreken. Ik ken mezelf, het begint rustig en het eindigt met vloeken. Daarom heb ik buurtbemiddeling ingeschakeld.”
Last van de buren? Dit kun je doen. 1 Maak kennis met de buren. Als je mensen kent, begrijp je ze beter. Bovendien is het dan gemakkelijker om te vertellen dat je ergens last van hebt. 2 Wacht tot je rustig bent. Spaar je irritaties niet op, want dan wordt het steeds moeilijker om dingen rustig te bespreken. Wacht tot je bent gekalmeerd en ga dan het gesprek aan. 3 De waarheid ligt in het midden. In situaties van overlast heeft nooit één partij gelijk. Zoek naar een oplossing waar jullie je beide goed bij voelen. 4 Blijf in gesprek. Je hoeft echt geen vrienden te worden, maar blijf wel met elkaar in gesprek. Dat is de enige garantie voor een blijvend goede relatie. 5 Vraag buurtbemiddeling om hulp. Als je er zelf niet uitkomt, kun je de buurtbemiddelaars van Divers om hulp vragen. Neem dan contact op met projectleider Diny Ceelen via 073 - 612 44 88, of buurtbemiddeling@divers.nl.
Neutraal terrein Mariëlle stond wel even raar te kijken toen er een vrijwilliger van buurtbemiddeling belde. “Geluidsoverlast? Ik was me van geen kwaad bewust. De bemiddelaar legde uit wat er aan de hand was en stelde voor om een gesprek met mijn onderbuurman te organiseren. Op neutraal terrein, met twee mensen van buurtbemiddeling erbij. Daar heb ik mee ingestemd.”
Ander speeltje Over het gesprek willen Jan en Mariëlle niet veel kwijt, het is duidelijk dat ze willen voorkomen dat de oude emoties weer oplaaien. “Het was fijn dat de bemiddelaars erbij zaten. Zij zorgden ervoor dat we naar een oplossing toewerkten, in plaats van te blijven hangen in het probleem”, vertelt Mariëlle. “Aan het eind van het gesprek hebben we samen afspraken op papier gezet, die we beide hebben ondertekend. Een van de afspraken was dat de kat een ander speeltje zou krijgen, een prima oplossing.” Dat er uiteindelijk maar één gesprek voor nodig was om het levensgenot van Jan te verbeteren, stemt hem dankbaar:
“In het begin was ik nog een beetje afwachtend. Eerst zien, dan geloven… Maar het gaat geweldig. Het is zo’n opluchting, ik liep hier al jaren mee rond.” Na het gesprek, dat afgelopen juni plaatsvond, belde Mariëlle nog een keer aan bij Jan, om te vragen of het nog steeds goed gaat. “Ik weet dat Jan het lastig vindt om mij bij overlast rechtstreeks aan te spreken, daarom ga ik zelf naar hem toe”, vertelt ze. Ook de buurtbemiddelaars hebben nog een keer gebeld of alles is opgelost. “Zij hebben goed werk geleverd”, vindt Jan. “De kou is voor 100% uit de lucht. Anders zouden we hier echt niet samen aan de koffie zitten.”
buurt
9
Missie X-mas
Klein gebaar, groot effect
Angeli que de R “Er is veel ve ouw: rborg en arm oede
”
Fijne feestdagen? Als je geldzorgen hebt, is dat niet vanzelfsprekend. ‘Op zo’n moment iets aangeboden krijgen zonder dat je erom vraagt, is van onschatbare waarde’, vertelt Angelique de Rouw, initiatiefneemster van Missie X-mas. Ze spreekt uit ervaring. ‘Toen ik werd afgekeurd, besefte ik pas echt hoeveel geluk ik had met mijn ouders, vrienden en familie. Zij gaven me het gevoel dat ik er niet alleen voor stond. Missie X-mas is een lichtpuntje voor mensen in vergelijkbare situaties.’ Het verzamelen van levensmiddelen voor kerstpakketten. Klusprojecten en evenementen op een aantal Bossche scholen en jongerencentra, om geld op te halen. De boer op, om mensen aan spullen te helpen, zoals een nieuw matras, vloerbedekking of gewoon een dagje uit. Missie X-mas wordt dit jaar voor de derde keer georganiseerd en elk jaar groeit het aantal acties. “We krijgen veel hulp en dat moet ook. Er is veel verborgen armoede”, vertelt Angelique. “Tot 1 december kunnen instanties namen en wensen, van mensen die wel een steuntje in de rug kunnen gebruiken, aanleveren, de week daarna gaan onze vrijwilligers op pad om zoveel mogelijk voor elkaar te krijgen. Soms zorgen de instanties ervoor dat de spullen bij de mensen komen, soms zetten we iemand samen in de schijnwerpers. Dat geeft een heel goed gevoel.”
Kerstgevoel De komende maanden vragen de vrijwilligers van de stichting ‘Voor elkaar aan de slag’ op allerlei evenementen aandacht voor Missie X-mas. “We zoeken nog mensen met speciale kwaliteiten, zoals ‘schooiers’ - die uitblinken in het binnenhalen van spullen - en ‘raddraaiers’, die tijdens de wijktour leven in de brouwerij kunnen brengen. Iedereen die meedoet, wordt aangestoken door het kerstgevoel. Ik vind het fijn om iets te betekenen voor een ander, zeker rond de feestdagen. Dat ik volledig ben afgekeurd, betekent niet dat ik niets meer voor een ander kan doen. Door zelf in actie te komen, stimuleer je anderen om dat ook te doen. Geven is ontvangen. Dat is de kracht van Missie X-mas.”
10
buurt
Helpen?
Zayaz draagt dit initiatief een warm hart toe. U ook? Kijk op veads.nl, of word vriend van Missie X-mas op Facebook.
Of ze eens wilden meedenken over een oplossing voor het bijhouden van de plantenbakken in het complex, vroeg Zayaz hen eind vorig jaar. Meedenken...? De bewoners van Christinastate waren er snel uit. Voortaan wateren ze zelf de bakken. Zayaz wilde uit kostenoverwegingen stoppen met het uitbesteden van het onderhoud aan de dertig plantenbakken op de galerijen. Weghalen was geen optie voor de bewoners en een verhoging van de servicekosten evenmin. “De planten geven onze galerijen kleur, we zijn ze niet graag kwijt”, vertelt Johan, die voorzitter is van de bewonersvereniging. “Maar om er nou meer voor te betalen… Zayaz betaalde € 1200,- per jaar voor het onderhoud, dat zagen we niet zitten. De oplossing lag voor de hand: sinds begin dit jaar houdt medebewoner Richard Kolmer de bakken bij. Zayaz regelde een watertank op wieltjes en de voeding betalen we zelf.”
Bakkie Richard woont sinds vorig jaar in het complex en was direct te porren voor het onderhoud. “In de Rotterdamse flat waar ik voorheen woonde, hadden we een kale galerij. Hier oogt het - mede door de planten - veel gezelliger. Ik heb er best wat voor over om dat zo te houden. Elke maand besteed ik twee ochtenden aan de bakken, dat is nog gezellig ook. Ik word regelmatig binnengevraagd als ik aan het wateren ben. ‘Ries, lust je een bakkie?’, gaat het dan.” Johan sluit niet uit dat Zayaz vaker aanklopt om te praten over het overnemen van taken: “Als we daardoor kosten besparen, is dat zeker bespreekbaar. Wij hebben de tijd en houden het samen graag gezellig. Prima oplossing, toch?” buurt
11
Aan tafel met
Ouderwetse Jullie huren hier al bijna dertig jaar. Dan moeten jullie je hier erg thuis voelen.
“Een column van de
Wim: “Klopt! In de beginjaren hadden we veel ellende met vocht in huis, het water liep zó vanaf de zolder naar beneden. Maar een ander huis? We piekerden er niet over. Ook een seniorenappartement hoeft van ons niet. Onze tuin opgeven? Geen denken aan.”
bestuurder? Als we
In de loop der tijd kwamen er zo’n tien nationaliteiten bij in de straat. Hoe was dat voor jullie?
eens gewoon bij onze huurders op bezoek gaan en hún verhaal opschrijven?” 12
buurt
Ria: “Dat was al helemaal geen reden om te vertrekken, het gaat hartstikke goed. Als onze Koerdische overbuurman thuis komt van zijn werk, zwaait hij altijd even. Hij blijft staan, tot wij terugzwaaien. Mooi toch?”
Zo, dat is helder. Jullie zitten goed. Zijn er dingen die wat jullie betreft beter kunnen? Wim: “Jazeker: de brandgang achter onze tuin. Die wordt gebruikt als vluchtroute, je zit hierachter zo in de polder. Er is ooit
saamhorigheid eens een laptop over onze schutting gegooid en afgelopen jaar liepen er zelfs agenten met getrokken pistool door de brandgang. Dat geeft een onveilig gevoel. Pogingen om de brandgang af te sluiten met een poort, liepen op niets uit. Alle bewoners moeten daarvoor tekenen en dat is helaas niet gelukt. Die brandgang is het enige dat me dwarszit aan deze straat.”
‘De overheid wil dat mensen voor elkaar gaan zorgen, maar dat bepalen mensen zelf. Wij helpen de buren omdat we dat willen’ Wat vinden jullie van Zayaz als verhuurder? Ria: “De dienstverlening is in de loop der jaren verbeterd. De medewerkers zijn aardig en je krijgt sneller de juiste persoon aan de lijn. Maar wat nog wél beter kan, is de afhandeling van
onderhoudsklachten. Laatst lekte er water door onze schuurdeur, daar moesten ze drie keer voor terugkomen. Dat moet toch niet nodig zijn? Het onderhoud aan hun huizen mag sowieso wel wat beter worden bijgehouden. Onze huizen zijn bijna vijftig jaar oud, maar het onderhoud is in de loop der jaren juist teruggeschroefd. De verhouding is wel wat scheefgegroeid.”
Wat vinden jullie ervan dat de overheid mensen wil stimuleren meer voor elkaar te zorgen? Wim: “Dat is aan mensen zelf, vinden wij. Helpen moet je uit jezelf doen. Die ouderwetse saamhorigheid maakt onze straat juist zo fijn. We lopen de deur niet plat bij elkaar, maar we zijn er als het nodig is. Ik help mijn overbuurman met zijn verwarming en hij schildert bij mij. En als er iemand gereedschap nodig heeft, kunnen ze altijd hier terecht.” Ria: “Ook verzorgen we de post en de planten als er mensen op vakantie zijn. Afgelopen zomer hadden we hier zeven huissleutels liggen! Dat doen we gewoon.”
buurt
13
De achtertuin van Brigit Scholman is een paradijs voor liefhebbers. Wie er met haar doorheen kuiert, heeft na afloop van alles gezien, geproefd en geroken. Brigits groene vingers jeukten dan ook om de gevel vóór haar huis op te fleuren. “Wat begon als een idee voor mijn eigen geveltuin, mondde uit in een facelift van de hele Jonge Voetboogstraat.” Planten aan bed Een tafel vol zelfgemaakte hapjes, een hele berg planten en flink wat bewoners vulden de Muntelse straat op 14 september. Bijna alle huizen kregen een geveltuin. Brigit maakte vooraf voor de hele straat een beplantingsplan, maar uitgerekend op de dag zelf lag ze plat. Toch hinderde dat niet: “Mijn buurvrouw Marieke kwam gewoon met de planten aan mijn bed als ze vragen had”, lacht Brigit. “Ze heeft nog steeds de sleutel. Vóór deze actie kenden we elkaar niet, nu bracht ze me zelfs soep op bed.” De tuintjes zorgden dus niet alleen voor een mooier aanzicht van de straat, het leverde ook nieuwe contacten op. “We komen allemaal vaker buiten. We kijken bij elkaar en wisselen straks zaden en stekjes uit. De tuintjes zijn het begin van iets moois! Wie weet wat de toekomst brengt… Ik zou best een moestuin in de wijk willen, vol fruit en groenten voor ons allemaal.”
Tips uit de Muntel
• Vraag vooraf toestemming voor je geveltuin aan de gemeente en Zayaz, want er zijn een paar regels. • Een geveltuin is maximaal 45 cm diep en er moet minstens 1,2 meter stoep overblijven. • De tegels die je uit de stoep haalt, hergebruik je als beschermende borderrand. • Zorg ervoor dat er elk seizoen iets bloeit. Kies planten die niet giftig zijn of je gevel beschadigen. • Snelgroeiende, groenblijvende klimmers (zoals Jasmijn) zorgen voor snel resultaat. • Tuingereedschap kun je gratis lenen bij Zayaz! Kijk op zayaz.nl/onze-projecten
14
buurt
Jasmijn bij de voordeur Mahad Osman (20) Timmert afdakjes
buurt
15
! n u f r e wint Geen geglibber en geglij Sneeuw zorgt voor een hoop plezier, maar een gladde stoep kan een hoop ellende geven. Zorg dat je niet voor onaangename verassingen komt te staan en maak op tijd je stoep sneeuwvrij. En als je dan toch bezig bent… neem de stoep van de buren die niet zo goed ter been zijn, meteen even mee! Zorg dat je tijdig een sneeuwschuiver en strooizout in huis hebt. Deze spullen kun je bij de meeste bouwmarkten kopen. Of mail als eerste naar Zayaz! We geven 35 sneeuwscheppen weg!
Mail naar communicatie@zayaz.nl
Kerststal in de SintJan, elk jaar weer bijzonder De kerststal in de Sint-Jan is één van de mooiste van Nederland en trekt jaarlijks duizenden bezoekers uit het hele land. Ga ook dit jaar weer kijken, zeker voor de (klein) kinderen is een bezoek aan de levensechte stal altijd weer een feest. De kerststal is dit jaar geopend van 9 december 2013 tot en met 5 januari 2014.
16
buurt
Kerstsfeer in huis Elk jaar weer diezelfde kerstboom? Zo simpel kun je zelf sfeervolle kerstversiering maken! Met de goedkoopste kerstspulletjes (Zeeman, Wibra, de bouwmarkten) en een beetje creativiteit maak je de leukste dingen. Een tak met versiersels aan de muur, een oud dienblad zelf beschilderen of jampotjes met kerstlichtjes erin. En het is nog gezellig om te doen ook!
Bosch r e t n i W s j i d a r a p
r omgeParade wee e d t rd o w r ierde In decembe terparadijs. Voor de v in arkt is dit toverd tot W olle kerstm rv e e sf e D r. t en met keer alwee ecember to d 4 1 g a rd te jaar van za nuari. ja oud het 5 g a zond n komen? H a a sb ij n e e r Zou er wee site via de web n te a g e in d s.nl interparadij w h sc o .b w ww
Bossche Nieuwjaarsduik De Bossche Nieuwjaarsduik wordt steeds populairder. Op 1 januari 2013 trotseerden maar liefst duizend deelnemers de kou en renden joelend de Oosterplas in. Daarmee was het de grootste Nieuwjaarsduik van Nederland in binnenwater. Dit jaar weer!
www.bosschenieuwjaarsduik.nl
buurt
17
Hoe regel je zo’n buurtevenement? 18
buurt
Heel simpel eigenlijk, vinden de organisatoren. “Met elkaar om de tafel, goede afspraken maken en zoveel mogelijk hulp inschakelen. Familie, buurtbewoners, vrijwilligers van Cello en de Wijkraad, iedereen hielp een handje.” Ze vroegen BIG-geld aan bij de gemeente, een bijdrage van Zayaz en BrabantWonen en mochten gratis gebruikmaken van de ruimte van In de Roos. Zo gepiept!
‘Je komt vanzelf tot een praatje’ Buiten vermaken kinderen zich in de brandweerauto en op het springkussen. Binnen wordt er geknutseld en gekletst dat het een lieve lust is. De koffie is heerlijk, de appelflappen en popcorn vinden gretig aftrek. Zó was het bedoeld, deze zaterdagmiddag op Zuid. Een buurtevenement voor jong en oud uit de wijk. “Jij hebt er het meeste werk aan gehad.” “Nee, jíj, zeker weten.” In het kabaal van kinderstemmen en getimmer, schuiven drie dames elkaar de eer van de organisatie toe. Het zijn Nollie de Leeuw van Cello en buurtbewoonsters Trude Baert en Nel Kluijtmans. De laatste twee kennen elkaar al zo’n 45 jaar en zijn helemaal vergroeid met de buurt. Trude zit in de Wijkraad en Nel is, zoals ze zelf lachend zegt, ‘gewoon nieuwsgierig’. Ze vertellen: “Toen de kinderen nog klein waren, hielpen we op de peuterspeelzaal, toen op de basisschool, de scouting, je groeit met de wijk mee en er komt steeds iets anders op je pad. En we doen het graag!”
Silke en Dagmar smullen van de net gepofte popcorn. Ze wonen aan de andere kant van het park, vertelt mama Gaby, terwijl ze tegelijk een buurjongetje – ‘een verstekeling’ – in het oog houdt. “We komen hier vaak. Bij In de Roos zijn ze ook zo leuk met de kindjes!”
En ook dit keer was het verzoek om hulp niet tevergeefs. De vraag kwam van Nollie, ze begeleidt de jongeren van de woningen van Cello in de Brugmanstraat. “Er wonen veel verschillende mensen hier in de wijk. Jong en oud, alleenstaand en gezinnen, en onze jongeren natuurlijk. We willen heel graag dat ook zij hun plekje hier vinden. Om de band in de buurt te versterken en elkaar beter te leren kennen, hebben we dit bedacht. Als je iets leuks met elkaar doet, kom je vanzelf tot een praatje. En kijk, wat een mooie opkomst.”
“Twee linkerhanden heb ik”, zucht Juul van Lent met een blik op haar vogelhuisje. Gelukkig krijgt ze hulp van buurtgenoot Rinaldo van Wanrooy. Leuk initiatief dit, vindt hij. “Een goed contact in de wijk is belangrijk. Zo leer je elkaar weer beter kennen.”
Robin en Joey wonen in de Brugmanstraat. Huisgenoten én dikke vrienden. Ze hebben de hele ochtend hard gewerkt: “Alle hapjes zelfgemaakt.” Gelukkig is er wel tijd voor een rondje met de brandweerwagen. Eén rondje? Joey is al vier keer geweest! buurt
19
‘Hij stimuleert mensen om barrières te overwinnen, zichzelf te ontwikkelen en actief deel te nemen aan de samenleving. Hij bezorgt anderen plezier in het leren. Door zijn persoonlijkheid is hij een voorbeeld en inspiratiebron.’ Het zal maar over je gezegd worden… Deze lovende woorden gaan over Martun Elbakyan, medewerker van VluchtelingenWerk in Den Bosch. Zijn collega’s droegen hem voor als Leermeester 2013. Vochtige ogen en een lach van oor tot oor verraden hoe trots en ontroerd hij is door hun waardering. “Ik werk in de coulissen en zij hebben het gordijn voor mij opengeschoven. Ik ben dankbaar dat ik hier mag werken.”
Genomineerd!
Martun Elbakyan werd door de jury van het landelijke Festival van het Leren genomineerd voor de titel Leermeester 2013. Een leermeester is iemand die zich zijn hele leven blijft ontwikkelen en daarnaast anderen helpt om te leren.
20
buurt
Martun weet als geen ander hoe het is om in een vreemd land te komen, waar je de taal niet spreekt en de gewoonten je soms een groot raadsel zijn. In 1999 kwam hij uit Armenië naar Nederland. In de toenmalige Sovjet-Unie werkte Martun als professor, hoogleraar en rector op de universiteit. Dat een goede opleiding niet automatisch succes biedt in een nieuw land, ondervond Martun aan den lijve. “Ik vond het moeilijk. De taal leren is een ding, maar alle gewoonten en tradities leren kennen is nog iets heel anders. Je hebt veel doorzettingsvermogen nodig om je draai te vinden.” Direct na zijn aankomst ging Martun de taal leren en stortte zich al snel daarna in het maatschappelijk leven. Zo werkt hij inmiddels alweer jaren voor VluchtelingenWerk in Den Bosch. Martun begeleidt voornamelijk de Russischtalige gezinnen in Den Bosch. Ook bij Zayaz is hij een bekend gezicht; als mensen een woning toegewezen krijgen is Martun erbij als tolk en begeleider. Hij helpt met het leren van de taal, een school zoeken voor de kinderen tot en met al die kleine Nederlandse regeltjes. “Denk alleen al aan het afval; dan de grijze bak, dan de groene bak, papier apart, glas, plastic… Je moet het allemaal maar snappen. En dat terwijl je wel andere dingen aan je hoofd hebt. Deze mensen hebben vaak heel wat voor de kiezen gekregen. Toch probeer ik hun eigen kracht aan te spreken, hun eigen talenten weer naar boven te halen. Zo krijgen mensen hun zelfvertrouwen terug.”
Wat kun je zelf doen? Op de vraag wat mensen zelf kunnen doen om nieuwkomers in hun buurt te helpen, antwoorden Martun en collega Katja Laerkedal eensgezind: “Dat zit in heel kleine dingen. Een praatje maken, een keer op de koffie vragen. Gewoon openstaan voor de ander en proberen te beseffen hoe moeilijk het kan zijn om in een nieuw land je weg te vinden.”
‘Al die regeltjes, je moet het maar snappen’ buurt
21
Binnenkijken
Een bijzonder pand, vlakbij het station, de snelweg én de binnenstad. Een eigen parkeergarage. Nieuwbouw, dus voorlopig geen onderhoud. En eindelijk ruimte voor een grotere keuken. Robert-Paul van Hardeveld en Robin de Geest wilden terug naar Den Bosch en vonden hun ideale woning in De Cavalier. Als allereerste bewoners kregen ze afgelopen zomer de sleutel.
22
buurt
“Een grotere keuken, dat was mijn belangrijkste wens”, vertelt Robert-Paul. “Hier kan ik koken en tegelijk kletsen met onze gasten. Als we eters krijgen, pak ik graag uit. Dan fiets ik eerst even naar de markt voor verse spullen.” Van de wintertuin maakten Robert-Paul en Robin een studeerkamer. “Dat is het voordeel van nieuwbouw, je kunt je huis helemaal afstemmen op je wensen”, vindt Robin. “Hier kan ik mijn verzameling modelauto’s kwijt.” “Met twee muren wilden we iets bijzonders doen. Toen we deze ruwe steentjes zagen, waren we allebei direct verkocht”, vertelt Robin. “Een balkon was een must”, stelt Robert-Paul. “In ons vorige huis, aan de Rotterdamse Wilhelminapier, hadden we geen buitenruimte. Hier kijken we uit op een rustige straat met oude bomen. Ik vind het fijn om na zeven jaar terug te zijn in Den Bosch. De sfeer is gemoedelijker.” “Waarom we hebben gekocht? De huur van ons vorige appartement stond niet in verhouding tot de kwaliteit”, verklaart Robin. “Dit huis is zijn maandlasten wél waard. Bovendien hebben we nu geen last meer van een jaarlijkse huurverhoging.”
Terug naar
Brabant
Er zijn nog enkele woningen te koop in De Cavalier. Meer info: www.wonenindecavalier.nl
buurt
23
‘Tekenen is een beetje toveren’ Wat een mooi vak en wat een bijzonder plekje! Cartoonist Bart van der Kraan woont en werkt helemaal aan het uiterste randje van Den Bosch. Weet u het nog, ruim 25 jaar geleden? De Maaspoortse grasdakwoningen stonden in alle kranten – met geiten op het dak! De Hooipolder was een van de eerste milieuvriendelijke woonwijken van Nederland. Architect Renz Pijnenborgh ontwierp ook woon-werkerf ‘t Heem enkele straten verderop. Hier geen grasdaken, maar verder ook zo milieuvriendelijk mogelijk. En heel modern voor die tijd, werd er gebouwd in samenspraak met de woningbouwvereniging en de bewoners. Zoals Bart en zijn vrouw Joop. “Het leek wel bij ons te passen,” vertellen ze, “en dat is zo gebleken én gebleven”. De bewoners rondom het erf besloten allemaal een deel van hun eigen tuin af te staan voor een gezamenlijke. Het werd, niet zichtbaar vanaf de straat en geheel verscholen in het groen, een prachtige plek. Met speeltuin, kruiden- en moestuin, fruit- en notenbomen. “Nu er niet zoveel kleine kinderen meer wonen, zien we elkaar niet meer dagelijks”, vertelt Bart. “Maar nog steeds zorgen we samen voor deze plek. Zo hebben we dit weekend appels en peren geoogst en is er binnenkort onze jaarlijkse winterwerkdag. Dus dat wordt weer zagen en snoeien. Nog gezellig ook.” In Studio Bajo, naast het woonhuis, schetst Bart al pratende in enkele seconden – ondersteboven zelfs – een bekend gezicht. Gijs! Van de wekelijkse strip Gijs en Gijsje in de Bossche Omroep. “Tekenen is een beetje toveren, vind ik nog altijd. Je kunt zoveel zeggen door iets heel kleins toe te voegen of een bepaalde gezichtsuitdrukking.” Maar cartoonist zijn gaat natuurlijk veel verder dan leuk kunnen tekenen. Het moet bovendien een boodschap én een grapje in zich hebben.
Bart tekende de cartoon op pag.16. Heeft u ‘m al gezien?
Bezoekadres Ketsheuvel 12a ‘s-Hertogenbosch
Openingstijden balie Ma t/m vrij van 8:30 tot 12.30 uur ‘s middags op afspraak
Contact 073 - 648 24 00 klantenservice@zayaz.nl www.zayaz.nl
Storingen cv-installaties Kemkens 0412 - 63 05 55
Glasbreuk Glasservice Noord 073 - 641 74 39
Verstopping riolering Van der Velden 073 - 622 04 00