MEI 2018 MAGA Z INE VO O R EN DO O R HUU RD ERS VAN ZAYAZ
Levensbomenbos houdt herinneringen levend
Last van de buren?
P r a a t e r o ve r
Pas op: boekenwurmen
Minibiebs voor de Hadewychstraat
Op de koffie in Ordune buurt
1
Inhoud
3
Goede buren
4
De wijk als huiskamer
6
Bijbuurten
8
Let op: overstekende boekenwurmen
9
Zo’n grijs plein, daar word je depri van
‘Elk kind verdient een verjaardagsfeestje’, vindt Monique Wetzer
Onze sociaal wijkbeheerders zetten zich in voor het thuisgevoel Kort nieuws, tips en weetjes
Bouwbedrijf Van Wijnen deed de Hadewychstraat twee minibiebs cadeau Orthen trok aan de bel voor meer groen
10 Gefelici-happy birthday, zei de buurman Bestuurder Mohamed Acharki drinkt koffie met Fleur Veltenaar 12 Oude bomen & jonge bloemen
Twee huurders vertellen waar en hoe zij zich thuis voelen
Ilse en Wouter bouwen hun huis weer op in het nieuwe Minitopia
Bewoners fleuren Ordune op
14 Het huis verhuist
15 Je thuisgevoel op de muur
16 Last van de buren? Praat erover!
18
Buurtbemiddeling073 helpt graag
Bijbuurten
Kort nieuws, tips en weetjes
20 Een bos vol herinneringen
175 herinneringen blijven levend door het levensbomenbos
22
Op pad met John van de onderhoudsdienst
23
Samen sterk en nog gezellig ook
Gastvrouw Diny ‘moedert’ in Ordune
Filmster voor een dag
Huurdersvereniging De Vijfde Donk
24 Ordune bestaat één jaar
C O L O F O N Buurt verschijnt twee keer per jaar voor alle huurders van Zayaz. Redactieadres Buurt Postbus 488, 5201 AL ’s-Hertogenbosch Redactie Marjon van Dinther (Zayaz), Laura van der Burgt, Berlicum, Chantal Wuijster, Skrebbel Communicatie, Rosmalen Ontwerp & opmaak Plan C, Irene Pijnenburg, ’s-Hertogenbosch Fotografie Marc Bolsius,’s-Hertogenbosch Drukwerk DekkersVanGerwen, ’s-Hertogenbosch. Aan deze uitgave kunt u geen rechten ontlenen.
‘Elk kind verdient een verjaardagsfeestje’ Monique Wetzer (l) en Inge Hendriks (r)
Monique Wetzer is gek op kinderen, ze is ook al oma. Maar ze maakt zich ook hard voor andere kinderen in de wijk, vooral waar ze het thuis niet breed hebben. “Sommige ouders hebben niet eens geld voor een kinderfeestje. Met de GefeliciflapstaartBox zorgen wij ervoor dat ze toch een knalfeest kunnen geven.”
Een jaar of vier geleden raakte Monique tijdens Burendag aan de praat met Inge Hendriks, die een paar deuren verderop woont. “Inge verkocht lotjes en zamelde spullen in voor kinderfeestjes, waarmee ze feestpakketten maakt voor gezinnen die rond de armoedegrens leven. Ik bood aan haar te helpen met de lotjesverkoop en sindsdien zien we elkaar bijna elke dag”, vertelt ze. Het raakt Monique nog steeds dat er zoveel armoede is, ook in haar eigen wijk. “Maar liefst 4.000 kinderen in Den Bosch leven onder de armoedegrens. Zij gaan zonder ontbijt naar school, of melden zich ziek op hun verjaardag omdat er geen geld is voor een traktatie. Hoewel de problemen soms heel schrijnend zijn, vind ik het ontzettend fijn dat we mensen met onze stichting een mooie verjaardag kunnen bezorgen. We ontmoeten zoveel lieve en dankbare ouders! Zij zijn er echt voor hun kinderen, dat is veel waardevoller dan ze verwennen met geld.”
Klussendienst Naast haar werk voor de stichting GefeliciflapstaartBox is Monique ook actief voor de klussendienst van Divers in de Kruiskamp. “Als er iemand belt met een klus, ga ik op zoek naar een klusser. Ik vind het leuk om mensen in mijn eigen wijk vooruit te helpen. Veel tijd kost het niet hoor, ik pleeg die telefoontjes gewoon tussendoor.”
Mantelzorg Monique woont al haar hele leven in de Kruiskamp, haar ouders wonen er ook. “Elke morgen ga ik even bij ze op bezoek, mijn moeder kan wel wat hulp gebruiken in het huishouden. Ik vind het belangrijk om daar tijd voor te maken. Als iedereen iets voor een ander doet, kunnen we zoveel bereiken.” www.gefeliciflapstaartbox.nl
buurt
3
De wijk als huis Thuiskomen – dat doe je niet pas als je de voordeur openzwaait, maar al veel eerder. De wijk, de straat en de mensen om je heen bepalen ook of je je ergens thuis voelt. Precies daar zetten onze sociaal wijkbeheerders zich voor in.
Stephan de Laat
Muntel, Vliert, Orthen, Empel en Groote Wielen
“Ik wil er zijn voor iedereen; niet alleen voor de mensen naar wie de meeste aandacht toegaat. Creativiteit is belangrijk bij het zoeken naar oplossingen, maar volhouden ook. Ik geef niet snel op.”
Nellie Caron
Maaspoort, Haren, Donk, Reit en Hintham “Ik hou ervan problemen om te zetten in iets positiefs. Zoeken naar kansen, dat is mijn missie. Maar ik spoor mensen ook aan om naar hun eigen rol te kijken, in plaats van alleen te wijzen naar een ander.”
4
buurt
Ferry van Duijnhoven Graafsewijk en Aawijk
“Zonder buurt geen thuis - dat vind ik echt. Je kunt je eigen huis nog zo goed op orde hebben, maar je komt pas echt lekker thuis als het ook in de wijk gezellig is. Daar moeten we samen voor zorgen.”
kamer
Pepijn Meys
Zuid, binnenstad en ’t Zand “Als het lukt om mensen blij te maken, ga ik fluitend naar huis. Ik ben altijd duidelijk over wat ik wel óf niet kan doen; dat verwacht ik ook van anderen. Aan vage beloftes heeft niemand iets.”
Niki Arnts
Leon Pijnenburg
“Ieder mens is anders, dat maakt mijn werk zo leuk. Ik spoor bewoners aan om met elkaar in gesprek te gaan, ondanks hun verschillen. Oordelen of invullen levert zo weinig op. Praten brengt je verder.”
“Ik geniet enorm van de eigen kracht van mensen. Zelfs na de zoveelste tegenslag weten ze vaak weer iets van hun leven maken. Voor die mensen kom ik graag mijn bed uit ’s morgens.”
Hambaken, Slagen en Rompert
Kruiskamp, Schutskamp en Boschveld
buurt
5
Vreemde telefoontjes en nepmails We horen regelmatig dat huurders worden gebeld door een Engelstalig persoon, die beweert dat hij of zij namens Zayaz belt. Verbreek dan direct de verbinding en geef nóóit persoonlijke gegevens door, zoals uw geboortedatum of rekeningnummer. Als wij u benaderen, vragen wij niet om dit soort informatie - ook niet via mail. Bovendien spreken onze klantadviseurs allemaal Nederlands.
Wij beschermen uw gegevens Sinds vorig jaar is binnen Zayaz een speciaal team actief, dat ervoor zorgt dat de persoonlijke gegevens van huurders goed worden beschermd. Het team maakt medewerkers bewust van hun verantwoordelijkheid en zorgt ervoor dat eventuele beveiligingsincidenten goed worden geregistreerd en geëvalueerd. Meer informatie over onze aanpak vindt u op www.zayaz.nl/privacy. Tips over het voorkomen van internetfraude leest u bijvoorbeeld op www.veiliginternetten.nl
Tuingereedschap lenen en hop aan de slag! Wilt u lekker in de tuin werken maar heeft u geen tuingereedschap? Leen het dan bij de Tuinuitleenservice. Op vier locaties in Den Bosch kunt u terecht voor: • Elektrische heggenschaar • Tuinslang • Snoeischaar • Bladblazer • Handtuingereedschap • Elektrische grasmaaier • Hogedrukreiniger • ... en nog veel meer. Bel naar de locatie bij u in de buurt en spreek af wat u wilt lenen en wanneer. Op vertoon van uw legitimatie kunt u het tuingereedschap ophalen.
De locaties: Den Bosch West 06 - 43 11 58 58 Den Bosch Zuid/Oost 06 - 47 11 84 59 Maaspoort 06 - 83 39 77 38 Rosmalen/Groote Wielen 06 - 83 03 01 94 Volg ook onze Facebookpagina Tuingereedschap Uitleenservice ’s-Hertogenbosch.
6
buurt
Kapotte lantaarnpaal? Vies bushokje? Gedumpte vuilniszakken? U kunt dit soort problemen en ergernissen ter plekke doorgeven aan de gemeente. Download de gratis BuitenBeter-app. In vier stappen stuurt u de locatie, het probleem en foto door, zodat de gemeente er meteen werk van kan maken. Het was nog nooit zo simpel om uw buurt prettig te houden!
Loting voor actieve woningzoekers
We willen de woningen in de stad zo eerlijk mogelijk verdelen en tegelijkertijd mensen die actief op zoek zijn sneller helpen. Daarom startte WoonService in februari
met een experiment. Voor een periode van één jaar kunnen alleen actief woningzoekenden reageren op de lotingwoningen. Hiermee bedoelen we mensen die in 6 maanden minimaal 26 keer op een woning hebben gereageerd én in die periode nooit een woning geweigerd hebben. Bij lotingwoningen speelt de inschrijfduur geen rol; ze worden letterlijk ‘verloot’ onder degenen die reageren. Kijk voor meer informatie op www.woonservicedenbosch.nl
Binnenterrein van Röntgenstraat ziet er weer top uit! De 91 woningen aan de Röntgenstraat waren aan onderhoud toe. Na een flinke opknapbeurt van de huizen, zowel binnen als buiten, zijn we aan de slag gegaan met het binnenterrein. De bewoners kozen zelf voor de nieuwe inrichting met duurzame ledverlichting, goede riolering en veel groen. Voor een leefbare, veilige én mooie buurt. En natuurlijk blijven de schilderingen op de bergingen behouden.
buurt
7
Let op: overstekende boekenwurmen Bouwbedrijf Van Wijnen deed onze huurders twee minibiebs cadeau - mét boeken nog wel. Sindsdien is het een komen en gaan van boekenwurmen in de Hadewychstraat. Zayaz vindt het belangrijk dat iedereen de kans krijgt om een passende baan te vinden, ook als dat niet helemaal lukt op eigen kracht. Binnen Zayaz doen we ons best zoveel mogelijk werkgelegenheid te creëren, en we verwachten hetzelfde van onze leveranciers. Van Wijnen is er daar een van. Om ons te feliciteren met het feit dat we als eerste woningcorporatie het hoogste PSOcertificaat behaalden voor sociaal ondernemen, gaven ze onze huurders twee minibiebs cadeau. Daarmee laten ze zien dat ze precies begrijpen waar het ons om gaat: mensen samenbrengen.
Bernadette Lemmink woont tegenover de minibieb en beheert hem: “Wat een geweldige aanwinst voor de wijk is dit! Ik ben gastouder en wandel heel vaak met mijn oppaskindjes op en neer om boekjes uit te zoeken. Maar ik ben lang niet de enige, ook volwassenen lopen af en aan met boeken. Lenen, ruilen, geven – alles mag. Inmiddels staan er al zeker 45 boeken in, zelfs de
8
buurt
postbode van onze wijk vertelde dat ze er boeken in gaat leggen. ’s Avonds zet ik de boel even netjes recht en controleer ik of het deurtje dicht is, meer hoef ik er niet aan te doen. Het is echt een ontzettend leuk cadeau.”
Raymond van Krieken is hoofd Commercie bij Van Wijnen: “Dat Zayaz als corporatie zo goed presteert op maatschappelijk vlak, vonden wij een mooie reden voor een cadeautje. Wij gaan 176 woningen renoveren aan de Hadewychstraat, daarom leek ons dit een goede locatie voor twee bibliotheekkastjes. Het idee voor de minibieb kwam van onze medewerkers zelf. Twee senioren maakten de kastjes, onze medewerkers verzamelden de boeken. Het is onze manier om samen te bouwen aan ruimte voor een beter leven. Niet alleen de stenen, maar ook de omgeving bepaalt of mensen zich ergens prettig voelen. We vinden het geweldig om te zien dat de minibieb bijdraagt aan de contacten in de wijk.”
‘Zo’n grijs plein, daar word je depri van’ Sien en Eveline uit Orthen nemen geen blad voor de mond en gelijk hebben ze. “IsONTWE allesRPhier zo mooi opgeknapt, zitten we nog tegen zo’n Oostblokplein aan te Weterin gspad kijken.” Ze trokken aan de bel bij Zayaz. Grote boom (15m)
Lage heesters Hoge heesters
Prairiebeplanting Grote boom
Bank + afvalbak
De huizen in Orthen Rechts zijn vorig jaar grondig aangepakt: nieuwe dakpannen, ketels, ramen, waar nodig nieuwe keukens, toiletten en badkamers. Hoge heesters (tot 1,5m) De buitenboel werd geschilderd en er kwamen nieuwe poorten en schuttingen. “Maar die pleinen zijn nog net zo troosteloos als toen ik hier vijftig jaar geleden speelde”, zegt Eveline. ‘”Je wordt er gewoon depri van”, doet Sien er nog een schepje bovenop. Valse Christusdoorn (Gleditsia triacanthos ‘Skyline’)
Kleine boom
Gras - activiteitenveldje
Solitaire heesters
Hedera Lage heesters
Olijfwilg (Elaeagnus ebbingei)
Kleine boom
Groene afscherming electriciteitshuisje
Tegels Solitaire heesters
Struikklimop (Hedera helix)
Solitaire heester
airiebeplanting ‘Paerl’ (mengsel vaste planten, grassen)
oeg voorjaar
Hoge heesters
Allemaal meebeslissen “We kregen gauw gehoor bij Zayaz en ze kwamen samen met de gemeente kijken. Hier thuis hebben we er met elkaar over gepraat”, vertelt Sien. De huurdersvereniging organiseerde een inspraakavond in het Nico Schuurmanshuis. “Helaas kwamen er niet veel bewoners op af, maar genoeg om het in gang te zetten. Later heeft de hele wijk nog via een enquête mee kunnen beslissen.” Opdrachtgever: Zayaz, woningcooperatie Onderwerp: Herinrichting pleinen Orthen Datum 12 maart 2018 Schaal 1:100
Zomer
Krent (Amelanchier lamarckii) Sering (Syringa vulgaris ‘Madame Lemoine’)
Op het bankje
De architect maakte drie ontwerpen. “Dit is het geworden”, ze laten de tekening zien van hún pleintje. “Wij hebben gekozen voor een combinatie van veel groen, een pad, een bankje en ruimte voor activiteiten. Eveline ziet het al helemaal voor zich: “Ik denk dat het wel uitnodigt om wat meer samen te doen in de buurt. Zit er iemand op het bankje, dan ga je d’r toch eerder bij zitten. Misschien kunnen we bij mooi weer eens wat organiseren met elkaar.”
Kleine moeite
Over het onderhoud zijn ook al afspraken gemaakt; Zayaz komt twee keer per jaar snoeien. “Als we dat zelf moeten doen, wordt het een wildernis. Maar we gaan het natuurlijk wel zelf netjes houden. Ligt er vuil, dan ruim je het op. Kleine moeite toch? Dan hebben we er over een paar jaar ook nog plezier van.”
buurt
9
Gefelici-happy b Toen Fleur Veltenaar via school werd getipt voor een kamer in Ordune, waarbij ze ook een rol zou krijgen in het versterken van het leefklimaat, wist ze meteen: da’s iets voor mij! Bestuurder Mohamed Acharki ging bij haar op bezoek, om te horen hoe het leven in Ordune bevalt. Als Mohamed aankomt bij het voormalige kantoorpand van Zayaz aan de Ketsheuvel, staat Fleur toevallig net buiten met haar overbuurvrouw Nathalie. “Even afspreken wat we eten vanavond”, lacht ze. Als het menu is vastgesteld, lopen ze samen naar binnen.
Wat heb je het goed ingericht, zeg. Die hoogslaper is echt een uitkomst. “Ik heb het geluk dat ik een handige vriend heb, hij heeft mijn hoogslaper gemaakt. Voor een student is deze kamer al enorm luxe – vooral de eigen keuken en badkamer zijn geweldig - maar op deze manier hou ik nog meer ruimte over. Ik ben er heel blij mee.” Hoe bevalt het je hier? “Ik vind het fantastisch. De kamer is fijn, de locatie is top - lekker dichtbij het centrum- en ook de mensen zijn leuk. We drinken regelmatig koffie samen, en met een andere bewoonster heb ik ook een Facebookgroep voor Ordune opgericht. Ik vind het interessant
10
buurt
Op de koffie
irthday, zei de overbuurman om veel verschillende mensen te ontmoeten. Nathalie is een goede vriendin geworden, we eten vaak samen. Laatst was ik jarig en had ik slingers op mijn deur gehangen, waarna mijn Syrische overbuurman met een cadeautje voor de deur stond. ‘Gefelici-happy birthday’, zei hij. Dat is toch leuk?”
Dus voor jou werkt het wel, die mix van mensen? “Voor mij wel, maar dat komt ook omdat ik student ben. Ik heb niet veel nodig. Er wonen hier ook enkele moeders met kinderen, voor hen is dit niet ideaal. Als spoedzoeker heb je weinig te eisen, maar één kamer is wel erg klein en we zitten toch best bovenop elkaar. Zij willen graag weg, maar er is gewoon niets anders.”
‘Ik vind het interessant om veel verschillende mensen te ontmoeten’ Het is heel frustrerend dat er zo weinig woningen beschikbaar zijn. Wij zouden graag snel gaan bouwen, maar nu de economie weer aantrekt, stijgen de kosten van aannemers fors. Misschien moeten we ze in België of Duitsland gaan zoeken. Zijn de kosten voor jou op te brengen?
“Ik vind de huur best hoog, al krijg ik wel huurtoeslag. Ook het wassen en drogen van onze kleding vind ik prijzig: een wasje kost ongeveer € 2,75. Gelukkig kan ik mijn was altijd bij mijn ouders brengen, maar dat geldt niet voor iedereen.”
Ik snap het. Dit soort projecten is voor ons beter betaalbaar dan nieuwbouw, maar we investeren wel voor een kortere periode. Over tien jaar loopt de vergunning af en moeten jullie eruit, wij moeten dan een deel van de investering hebben terugverdiend, vandaar die hoge huren. Wat vind je verder van Zayaz als verhuurder? “Het is fijn dat er hier regelmatig mensen van jullie rondlopen. Bij een wijkbeheerder, huismeester of gastvrouw kun je altijd terecht. Zij kennen veel bewoners, ze zorgen voor harmonie in huis. Goede sfeer en leuke contacten zijn belangrijk om fijn te wonen.” Doe je daar zelf ook veel aan? “Zeker. Samen met de gastvrouw heb ik een borrel georganiseerd en daarnaast drink ik regelmatig koffie met bewoners uit het pand. Ik vind het een prettig gevoel als ik weet wie er naast me woont, dat hoeft helemaal niet veel tijd te kosten. Ik loop nu stage in een jongerencomplex, waar ze meer op zichzelf gericht zijn. In mijn beleving is dat hier echt anders.”
Oude bom & jonge Meneer Van Hooft (92) was al
in de Jacob Obrechtstraat, Don
net vijf maanden in de voorma dat zij zich thuis voelen?
‘Ik hoop dat ik mag blijven’
Da’s ook wat. Willen we op bezoek bij meneer Van Hooft omdat hij al vijftig jaar bij ons huurt, verblijft hij noodgedwongen al enkele maanden in een verzorgingstehuis buiten de stad. “Eerst verlangde ik erg naar huis. Mijn vrouw en ik hebben er drie prachtige dochters opgevoed; sinds haar dood, dertien jaar geleden, woonde ik er alleen. Ik redde me prima hoor. Ik was kerngezond en deed alles zelf - boodschappen, koken, autorijden, tuinieren. Alleen bij het huishouden kreeg ik hulp van mijn vierde, aangenomen dochter. Maar sinds die val eind januari bleef ik aan het kwakkelen, vanuit het ziekenhuis moest ik voor verder herstel naar de Ruwaard in Oss. In het begin dacht ik: het wordt niks hier. Maar mijn dochters brachten wat fotolijstjes mee en maakten het gezellig. De zon scheen lekker in mijn kamer, daar genoot ik van. En het personeel was ontzettend lief en behulpzaam. Door al die aandacht ben ik me toch thuis gaan voelen. Vroeger kwam ik veel buiten. Het Zuiderpark, het Bossche Broek, de binnenstad; ik fietste heel wat af met mijn fotocamera. Vooral op zondagmorgen was het overal nog zo heerlijk stil. Eigenlijk denk ik niet dat ik nog thuiskom. Dat geeft niet, deze oude boom liet zich goed verplaatsen. Ik hoop dat ik hier mag blijven.”
12
buurt
men bloemen vijftig jaar stevig geworteld
nna van Schijndel (24) woont
alige Bartjeskerk. Wat maakt
De hele familie van Donna van Schijndel (24) woont binnen een straal van 1,5 kilometer van haar nieuwe appartement in de Bartjeskerk. Ze heeft van iedereen een huissleutel. “De eerste nacht in mijn eigen huis was wel apart. Ik had net mijn scriptie klaar en de volgende dag begon ik ook nog aan mijn nieuwe baan: alles was anders. Ik stond al sinds mijn 18e ingeschreven, ik wist dat de wachtlijsten lang waren en wilde graag in Den Bosch blijven. Mijn hele familie woont verspreid over de stad. Van al die huizen heb ik een sleutel, ik voel me overal thuis. Ook hier ging dat snel. Ik heb wel goed nagedacht over de woning die ik zou accepteren. Kijk, het duurt zo’n acht jaar voordat je weer bovenaan de wachtlijst staat voor een andere huurwoning - ik heb me natuurlijk meteen weer ingeschreven. Dus je moet wel een tijdje vooruit kunnen in je huis. Die studio in de binnenstad zonder slaapkamer heb ik daarom toch maar afgewezen. Hier woon ik ook vlakbij het centrum én de IJzeren Vrouw, dat vind ik geweldig.
‘Ik voel me hier veilig’
Omdat ik de eerste bewoner van dit appartement ben, kon ik alles zelf bepalen. Mijn vader en broertje legden de vloer, mijn moeder hielp met de gordijnen. Alleen de bank is er nog steeds niet. Toch zijn het niet de spullen waardoor ik me hier thuis voel. Ik voel me hier veilig, dat telt.” buurt
13
minitopia
Het huis verhuist
Drie weken verwachten Ilse Zuidinga en Wouter Corvers ervoor nodig te hebben - dat moet genoeg zijn om hun zelfgebouwde huis aan de Sint Teunislaan af te breken én weer op te bouwen op de nieuwe locatie van Minitopia aan de Poeldonk. “Het huis is op de verhuizing voorbereid”, vertelt Wouter. “De balken en platen schroeven we uit elkaar, de vloer ligt los en wat verlijmd is, kan zo vervoerd worden. Half mei beginnen we.” Op Minitopia kunnen mensen experimenteren met nieuwe manieren van wonen. Er is straks plek voor 25 kleine huizen - van bouwpakket tot container of zelfbouw. Ze mogen vijf jaar blijven staan. “Alle huizen komen op terpen te staan, in september moeten de eerste woningen klaar zijn.” Of hij en Ilse de vijf jaar volmaken, durft Wouter niet te zeggen. “We hechten niet zo aan zekerheid, zo’n enorme hypotheek voor dertig jaar trekt ons helemaal niet. Dit huis kostte 5.000 euro, bijna alles is tweedehands. Het is veel duurzamer, heel eigen én het geeft ons financiële vrijheid. Het is perfect, voor nu.”
14
buurt
Interesse? Heb je interesse om te wonen op Minitopia? Ga dan naar www.minitopia.eu voor meer informatie en schrijf je in! Let op: inschrijven kan tot 4 juni 2018.
Je thuisgevoel op de muur
vroeg er haar medebewoners
Myrthe Rootsaert woonde een paar jaar in het historische pand van de Drie Mollen aan de Zuid-Willemsvaart. Hier huisde het Europees Keramiek Centrum; Myrthe had er niet alleen woonruimte, maar ook haar eigen atelier. Een unieke plek. Helaas ging het Keramiekcentrum verhuizen en moest ook Myrthe op zoek naar andere woonruimte. “En dat is niet eenvoudig in deze tijd van woningnood. Via een urgentieverklaring kreeg ik een plek in Ordune”, vertelt ze. “Het voelt een beetje als een hotel, door de kleine kamers en het tijdelijke karakter. Aan de andere kant heeft het wel iets. Het is een mooie mix van allerlei mensen, ieder met z’n eigen verhaal. Je staat hier echt midden in de maatschappij.”
naar. En fleurde de muren op
‘Kijk, die is van mij’
Thuis zijn betekent voor iedereen iets anders. Myrthe, kunstenaar en bewoonster van het appartementencomplex voor spoedzoekers in Orthen,
met de soms verrassende antwoorden.
En juist dat was voor Zayaz de reden om Myrthe te vragen iets moois in Ordune te creëren. Om mensen in contact te brengen en tegelijkertijd letterlijk wat kleur te geven aan het wat kale gebouw. “We dachten eerst aan een grote muurschildering. Maar ja, geef je iedereen zomaar een kwast in handen, dan wordt het natuurlijk een zooitje”, lacht ze.
“Ik wilde iets maken waarin iedere bewoner zichzelf zou herkennen, maar toch overzichtelijk. Zo kwam ik op het idee van de stripballonnetjes.” Myrthe vroeg alle bewoners: ‘Wat betekent ‘thuis’ voor jou?’ Met de reacties liep het niet direct storm, maar eenmaal aan het schilderen, kwam de een na de ander een praatje maken. “De vraag bleek best wat los te maken en er ontstonden soms mooie gesprekken. De één kwam spontaan met een antwoord, de ander dacht er nog even over na en kwam er later op terug.” Inmiddels hebben veel bewoners hun eigen ‘thuisgevoel’ op de muur staan. ‘Kijk, die is van mij’, hoor je hier dan ook geregeld. Heel eigen en net wat meer thuis.
Myrthe Rootsaert studeerde aan de Utrechtse Kunstacademie en volgde de opleiding culturele en maatschappelijk vorming, waarmee ze kunst en publiek verbindt. Ze organiseert lezingen, exposities en het jaarlijkse tekenfestival The Big Draw met haar Kunstinitiatief Stichting STeC.
buurt
15
Last van de buren? Praat erover! Hakken op het laminaat, een kraaiende haan om 5 uur ‘s morgens, die eeuwig ronkende brommer voor de deur... gek kun je ervan worden. Laat het niet zo ver komen. Praat erover of schakel Buurtbemiddeling073 in. Het proberen waard. Wilma Gevers is coördinator Buurtbemiddeling073. Overlast en burenruzies, ze heeft alles al eens meegemaakt. Alleen al in de gemeente ’s-Hertogenbosch, dus inclusief de dorpen eromheen, zijn vijftig bemiddelaars actief; vorig jaar gingen zij 227 keer het gesprek aan tussen buren. Jammer dat het nodig is, maar wel ‘onwijs leuk werk’, vindt Wilma. “Mooi om op een relatief eenvoudige manier het verschil te kunnen maken. Want overlast gaat echt ten koste van je woonplezier.”
Samen oplossen, met een beetje hulp
“Iemand heeft veel last van zijn buren en belt ons”, legt Wilma de werkwijze uit. “Er wordt bijvoorbeeld erg hard gepraat, met deuren geslagen of harde muziek gedraaid. Een bemiddelaar hoort het verhaal bij beide partijen aan en vraagt of zij bereid zijn om samen rond de tafel te gaan.” Wilma benadrukt dat de bemiddelaars niet het probleem oplossen, maar het gesprek begeleiden en proberen tot afspraken te komen. “Soms hebben mensen zelf niet eens in de gaten dat ze overlast veroorzaken. Het helpt om uit te leggen waar je precies last van hebt, hoe het je raakt of verstoort. Bijvoorbeeld dat je baby niet goed slaapt, dat je last van migraine hebt of nachtdiensten draait. Vaak is de ander dan al bereid wat meer rekening met je te houden. Begrip en de juiste toon, daar gaat het vaak om.”
Gaat het wel over dat hekje?
Bij tv-programma’s als De Rijdende Rechter zie je vaak de grootste ruzies om de kleinste dingen. Wilma: “Wat je daar ziet, komt veel voor: namelijk dat het helemaal niet over dat tuinhekje gaat, maar over de relatie tussen beide buren. Is de verhouding eenmaal zo verslechterd, dan stoor je je aan alles. Maar ben je bereid om het contact aan te gaan - of te herstellen - dan komt het met dat hekje ook wel goed.” Wilma noemt het opvallend hoe vaak het juist misgaat bij buren die jarenlang heel plezierig naast elkaar woonden, samen barbecueden en op elkaars kinderen pasten. “Als er dan iets gebeurt, is het superlastig om elkaar aan te spreken. Men gaat elkaar mijden en een conflict is zo geboren. Zeker dan is het belangrijk om samen uit te spreken wat er eigenlijk onder het overlastverhaal zit. Als je niets doet, blijft het zoals het is.”
16
buurt
Het onbekende leren kennen
Wilma ziet ook waar angst en onbegrip voor het onbekende toe leidt. “Door de veranderingen in de zorg wonen mensen langer thuis, ook ouderen, chronisch zieken, of mensen met een psychiatrische of verslavingsachtergrond. Bovendien wonen er steeds meer mensen met een andere herkomst in ons land, die misschien nog niet alle Nederlandse gebruiken kennen. Ga gewoon kennismaken, probeer elkaar te begrijpen. Dat is het begin van een goede relatie met je buren.”
Last van de buren? Dit kun je doen. 1 Maak kennis met de buren. Als je mensen kent, begrijp je ze beter. Bovendien is het dan gemakkelijker om te vertellen dat je ergens last van hebt. 2 Wacht tot je rustig bent. Spaar je irritaties niet op, want dan wordt het steeds moeilijker om dingen rustig te bespreken. Wacht tot je bent gekalmeerd en ga dan het gesprek aan. 3 De waarheid ligt in het midden. In situaties van overlast heeft nooit één partij gelijk. Zoek naar een oplossing waar jullie je beide goed bij voelen. 4 Blijf in gesprek. Je hoeft echt geen vrienden te worden, maar blijf wel met elkaar in gesprek. Dat is de enige garantie voor een blijvend goede relatie. 5 Vraag buurtbemiddeling om hulp. Als u er zelf niet uitkomt, kunt u de buurtbemiddelaars om hulp vragen. Bel 073 - 203 24 50, of stuur een mailtje naar info@buurtbemiddeling073.nl. Of bezoek de website www.buurtbemiddeling073.nl. Bemiddeling is voor bewoners kosteloos.
Overlast top 5 1 Met stip op ĂŠĂŠn: geluidsoverlast 2 Problemen rondom parkeren 3 Troep, rommel en (grof) vuil 4 (Huis)dieren 5 Tuin en tuinafscheiding buurt
17
Kom huiska
In de brand uit de brand Brand in huis, dat wil je ĂŠcht niet meemaken. Gelukkig kun je zelf veel doen om je huis brandveiliger te maken, of de gevolgen te beperken als het toch misgaat. Hier vind je een folder met checklist voor brandveilig wonen:
www.zayaz.nl/veiligheid
18
buurt
Op 13 maart o Steunpunt De 10.00 tot 13.0 Er zijn ook al e de bezoekers i
op de koffie in de amer van De Westhoek
opende wethouder Paul Kagie officieel de huiskamer van Westhoek. Iedere dinsdag kunnen ouderen hier van 00 uur binnenlopen voor een kopje koffie en wat gezelligheid. enkele vragenuurtjes georganiseerd over onderwerpen die interessant vonden. Kom gerust ook eens langs!
Blijf bij!
JONG & HUREN
en woning n huur je e e r a ja 0 -3 doen? Ben jij 18 je dat gaan il w f o , h c g en in Den Bos pagina Jon k o o b e c a F rm is e Volg dan d . Het platfo h c s o b n e r g erto zij delen hie t, e Huren ’s-H z e g p o lf ren ze voor hun door jonge r huren die e v o e ti a n zich alle inform is. Ze zette t n a v le re p e in, door leeftijdsgro eau voor je iv te n s id le e b meente hard e ook op g e d ij b rbeeld oningen. zich bijvoo etaalbare w b r e e m r o maken vo
Wil jij op de hoogte blijven van al het nieuws dat voor huurders interessant is? Abonneer je dan op de digitale nieuwsbrief van de Huurdersbelangenvereniging (HBV) van Zayaz. Hierin lees je actuele informatie over ontwikkelingen binnen Zayaz, maar ook over andere zaken die voor jou belangrijk kunnen zijn, zoals armoedebeleid, huurprijsbeleid of (sociale) woningbouw. De nieuwsbrief verschijnt zeven tot acht keer per jaar. Je kunt je aanmelden via mail:
hbvzayaz@gmail.com
! Volgen dus
buurt
19
Een bos vol herinneringen Voor Helmus Boons symboliseren bomen de cirkel van het leven. “In de winter komt het leven tot stilstand, maar er ontstaat altijd weer een nieuw begin. Dat idee staat ook centraal in het levensbomenbos in Rosmalen. Ruim 135 mensen hebben hier hun eigen boom geplant, om belangrijke herinneringen levend te houden.” Je hoeft hem niet lang te kennen om het te weten: Helmus is ‘een groene’. Al jaren maakt hij zich hard voor de bescherming van bomen en andere natuur in Den Bosch. “Bomen geven onze stad zuurstof, verkoeling en zoveel schoonheid”, verklaart hij zijn inzet. “Ze worden veel ouder dan wij, ze geven iets door. Het levensbomenbos is gebaseerd op die gedachte: alle bomen houden een herinnering levend aan een geboorte, vriendschap, huwelijk, familieband of afscheid.”
Zelf in actie
Aanvankelijk wilde Helmus via de gemeenteraad alleen maar de mogelijkheid scheppen voor de aanleg van zo’n bos; het was niet zijn bedoeling om het zelf ook aan te leggen. De gemeenteraad stemde unaniem in met het voorstel, maar vond ook dat het initiatief van de inwoners zelf moest komen. Toen na een half jaar nog niemand zich had gemeld, besloot Helmus zelf met een groepje in actie te komen. “De gemeente heeft ons op de achtergrond ontzettend geholpen, zonder het college was het nooit gelukt. Toen de locatie eenmaal was gekozen, onze website online ging en er publiciteit kwam, ging het snel met de verkoop van de bomen. Inmiddels zijn er 135 bomen verkocht en geplant.”
‘Hele families stonden gearmd rondom hun boom. Mens en natuur kwamen prachtig samen’
Stoet
Afgelopen november werden de eerste bomen geplant in het gebied tussen de begraafplaats en het spoor in Rosmalen-Oost. “Ik was diep geraakt toen ik die hele stoet mensen over de begraafplaats op ons af zag komen”, herinnert Helmus zich. “Jonge gezinnen met een baby, vriendengroepen, een terminale dame met haar familie - het hele leven kwam die middag voorbij. Mensen gingen gearmd rondom hun boom staan. Mens en natuur kwamen prachtig samen.”
Voldoening
Komend najaar wordt het laatste deel van het bos aangeplant; dan staan er zo’n 175 bomen in totaal. “Onze Stichting Levensbomenbosch gaat het bos vijf jaar onderhouden. Die eerste jaren zijn belangrijk, uitdroging is een groot risico. Daarna neemt de gemeente het vijf jaar over en dan redden de bomen zich op eigen kracht. Het kostte én kost ons ontzettend veel tijd, maar het geeft ook heel veel voldoening dat we dit voor mensen kunnen doen. Deze prachtige plek wordt alleen maar mooier.”
Zo kom je er! Vanaf de T.M. Kortenhorstlaan beginnen twee wandelpaden die door het gebied lopen, maar het bos is ook via de fietssnelweg F59 langs het spoor en de begraafplaats aan de Oude Baan bereikbaar. Meer informatie vind je op: www.levensbomenbosch.nl
20
buurt
‘Deze plek wordt alleen maar mooier’ buurt
21
Een ochtend op pad met John Al 28 jaar rijdt hij kriskras door de stad. Hier een lekkende kraan, daar een klemmende deur en op het volgende adres een nieuwe vensterbank. Geen dag is hetzelfde voor John, monteur bij de onderhoudsdienst van Zayaz. Dagelijks staat hij om half 8 bij het eerste adres op de stoep. Zo ook vandaag, maar dan met een camera in zijn kielzog. John werkte mee aan een informatiefilmpje over de onderhoudsdienst. Vooraf stond hij niet te springen, geeft hij eerlijk toe. “Ik ben niet zo filmgeniek, maar ik had die dag een paar mooie ‘karweikes’ dus genoeg om te laten zien. En eigenlijk was het nog leuk ook.”
Van alle markten thuis
John is een van de zeven allround onderhoudsmonteurs van Zayaz. Elektra, loodgieters-, kit- of timmerwerk, ze draaien er hun hand niet voor om. Naast onderhoud en reparaties, doet John ook inspecties. “Ik beoordeel of iets nog gerepareerd of opgeknapt kan worden of dat een badkamer of keuken toch echt aan vervanging toe is. En ik moet vaak op zoek naar de oorzaak van een probleem; iets heel simpels kan veel groter zijn. Dan denk je dat je voor het doucheputje komt, maar moet de hele vloer eruit.” In zo’n geval neemt John de ‘schade’ op en geeft de klus door aan een van de partners van Zayaz.
Picobello
Het mooiste werk? “Ik ben van oorsprong timmerman, dus ja, dat doe ik toch het liefst. Vooral deuren afhangen of een nieuwe keuken plaatsen. De huurder mag dan zelf de frontjes kiezen uit een lijst met kleuren en materialen, die ik voor ze bestel. Een paar weken later kan ik aan de slag en ziet het er weer picobello uit. Bewoners blij, dan heb je echt eer van je werk.”
22
buurt
Ei kwijt
Per dag heeft John zo’n tien tot twaalf klussen. Hard werken dus, maar ook op z’n tijd een kop koffie en een praatje. “Soms merk je dat iemand een beetje eenzaam is of even zijn ei kwijt wil, dan ga ik er even voor zitten. Moet kunnen. Maar zeker niet overal, hoor”, lacht hij, “ik krijg zoveel koffie aangeboden, dan kom ik niet meer aan werken toe!”
Iets kapot? Wij staan voor u klaar Elke woning heeft onderhoud nodig, en er gaat overal weleens iets kapot. Via www.zayaz.nl kunt u 24 uur per dag, 7 dagen per week uw reparatieverzoek melden. Dat gaat in een paar snelle stappen via uw computer, tablet of smartphone. U kunt hier zelf uw reparatieafspraak inplannen op het tijdstip dat het u uitkomt. Natuurlijk kunt u ons ook bellen: 073 - 648 24 00. Voor spoedeisende reparaties zijn we 24 uur per dag bereikbaar, ook in het weekend. Dit zijn bijvoorbeeld lekkages aan gas- en waterleidingen of brandschades. Benieuwd naar het filmpje van John? Bekijk het op www.zayaz.nl/inbeeld
Huurdersvereniging Vijfde Donk
Samen sterk en nog gezellig ook De binnenplaats ziet er vrolijk uit. Bloemen, planten, geschilderde stoelen en aan de muren kleurrijke posters. Bij Mijk op nummer 9 staat de koffie klaar, mét vlaai. De Huurdersvereniging Vijfde Donk - die van de witte appartementen op de hoek weet wat gezelligheid is. Buurvrouw Joyce nam in 2015 het initiatief voor de huurdersvereniging (HV). “Als er in huis iets kapot is, staat Zayaz altijd snel op de stoep. Maar gaat het over de buitenruimte, dan duurde het nogal eens lang. Zo hadden we hier last van groene aanslag op de tegels en buitenmuren, en van vocht en stank in de schuur. Ik dacht: samen staan we sterk, ik richt een huurdersvereniging op. Met wat goede tips van de Huurdersbelangenvereniging (HBV) was het zo geregeld.”
Van barbecue tot Burendag Mijk woonde vroeger al een tijdje op De Donk. Tien jaar geleden keerde ze terug, in het toen pas gerenoveerde appartementenblok. “In het begin was het een hecht clubje. Nu er wat wisselingen zijn geweest, is het fijn om elkaar wat beter te leren kennen. Via de HV organiseer je dat makkelijker dan als eenling. We houden samen de binnenplaats bij, zorgen voor een kerstboom, hebben jaarlijks een barbecue en vieren Burendag.’ Op verzoek van de beide dames sloot Berhane zich vorig jaar aan bij het bestuur. Berhane is gevlucht uit Eritrea en kwam na
vele omzwervingen op De Donk terecht. “Ik voelde me meteen welkom. Ik móest op de barbecue komen en leerde zo direct iedereen kennen. De taal is moeilijk, zeker als er veel mensen tegelijk en snel praten, maar het gaat steeds beter.” Koken daarentegen kan Berhane als de beste, vertellen de twee anderen, die dat pas zelf mochten ervaren. “Indjara, een Afrikaans gerecht, zó lekker.” En ook naar het tuincentrum gaat het drietal graag samen. Ze vergaderen en regelen van alles, maar ook de andere bewoners leveren een bijdrage. Ieder heeft zijn eigen taken. Zo zet een van de bewoners altijd de kliko’s buiten. Goed geregeld dus!
Ook een huurdersvereniging beginnen? De HV Vijfde Donk raadt het iedereen aan: ‘Het is goed voor het contact en, heel handig, je hebt een eigen contactpersoon bij Zayaz!
buurt
23
Ordune, het appartementencomplex in het oude kantoorpand van Zayaz, bestaat alweer één jaar. Hoe is het er nu? We vragen het gastvrouw Diny van Drongelen.
Diny ‘moedert’ in Ordune Ordune heeft 57 bewoners, meestal tijdelijk en om allerlei redenen. Omdat ze net gescheiden zijn bijvoorbeeld, even geen werk hebben of tussen twee woningen in zitten. Gastvrouw Diny is elke middag vanaf drie uur paraat. Dan opent ze de gezamenlijke woonkamer, die ze gezellig heeft ingericht. Hier zou ze het liefst van alles organiseren, vertelt ze. “Samen creatieve dingen doen, gezamenlijk koken en eten”. Maar daar is niet zoveel behoefte aan als ze had gehoopt. “En maar goed ook eigenlijk”, zegt ze zelf. “Iedereen woont hier zelfstandig en omdat het op dit moment in hun leven past. Mensen die een klik hebben, zoeken elkaar toch wel op, net als in een gewone straat.”
‘Ook een frietje?’
Toch vindt Diny het heel belangrijk dat de bewoners elkaar leren kennen. “Want als je elkaar kent, spreek je elkaar makkelijker aan.” En dat doet ze zelf ook. “Als ik weet dat iemand niet lekker in zijn vel zit, klop ik bij ze aan: ‘Hé, hoe is het vandaag?’. Ze houdt ook veel contact met de buurt. “Er was in het begin wat weerstand tegen de komst van Ordune, maar ik wil laten zien hoe goed het gaat. Het zijn toch een beetje mijn kinderen, hoor!” We lopen even binnen bij Hamila. Wat verlegen laat ze haar kamer zien. “Ik vind het fijn hier en ken al best veel mensen.” Ze is een van de bewoners die geregeld met vragen aanklopt bij Diny’s kantoortje. Hamila is bezig met haar inburgeringsexamen. Diny: ‘Maar ik neem niets uit handen. Ook niet als mensen langskomen met andere problemen of bijvoorbeeld lastige formulieren. Ik vraag dan eerst: hoe zou je het zelf oplossen? Uiteindelijk moeten ze het toch zelf doen.” Evengoed geniet Diny van deze contacten. “Soms gaat er ‘s avonds iemand naar de snackbar en roept in het voorbijgaan: ‘Dien, jij ook een frietje?’ Zo vanzelfsprekend, soms voelt het alsof ik er een hele groep vrienden bij heb gekregen.” Bezoekadres Eekbrouwersweg 8 ‘s-Hertogenbosch
Openingstijden Ma t/m vrij van 8:30 tot 17.00 uur
Contact 073 - 648 24 00 klantenservice@zayaz.nl www.zayaz.nl
Storingen cv- installaties Kemkens 0412 - 63 05 55
G lasschade Glasservice Noord 073 - 641 74 39
Verstopping riolering Van der Velden 073 - 622 04 00