SIŁY POWIETRZNE
Koniec Tornado
Ikona RAF przechodzi do historii MIKE SCHOENMAKER, NIELS HOOGENBOOM
Tornado GR.4A (na pierwszym planie) z numerem seryjnym ZG711 uczestniczył w szkoleniu Tactical Leadership Program w bazie Florennes w Belgii w lutym 2006 r. Samolot utracono w tym samym roku w wyniku zderzenia z ptakiem.
W czasie zimnej wojny samoloty Tornado GR.1 były przystosowane do przenoszenia taktycznych bomb jądrowych WE 177. Na ziemi: przeciwradiolokacyjny pocisk ALARM.
Tornado był głównym samolotem myśliwsko-bombowym Royal Air Force (RAF) przez ostatnich czterdzieści lat. Ostatnia maszyna tego typu z lotów operacyjnych w Królewskich Siłach Powietrznych Wielkiej Brytanii została wycofana z dniem 31 marca bieżącego roku. Dziś zadania Tornado przejmują samoloty wielozadaniowe Eurofighter Typhoon FGR.4 i Lockheed Martin F-35B Lightning.
S
zef Sztabu Królewskich Sił Powietrznych Holandii, gen. por. Bertie Wolff, w 1967 r. uruchomił program mający na celu doprowadzenie do zastąpienia samolotów myśliwskich i myśliwsko-bombowych F-104G Starfighter jakościowo nową konstrukcją, która miała zostać opracowana siłami europejskiego przemysłu lotniczego. W ślad za tym Wielka Brytania, Belgia, Holandia, Włochy i Kanada przygotowały plan stworzenia wielozadaniowego samolotu bojowego Multi-Role Combat Aircraft (MRCA). Studia nad wymaganiami na MRCA zakończono 1 lutego 1969 r. Koncentrowały się one na możliwościach uderzeniowych i w związku z tym nowy samolot miał być konstrukcją dwumiejscową i dwusilnikową. Tymczasem Ministerstwo Obrony Holandii chciało lekkiego, jednosilnikowego samolotu wielozadaniowego o niewygórowanych kosztach zakupu i eksploatacji. Ze względu na sprzeczne wymagania, nie do pogodzenia ze sobą, Holandia wycofała się z programu MRCA w lipcu 1969 r. Podobnie uczyniła Belgia i Kanada, ale w zamian do programu dołączyła Niemiecka Republika Federalna.
68
Lotnictwo Aviation International
Partnerzy ukierunkowali swoje wysiłki na opracowanie samolotu przeznaczonego do uderzeń na obiekty naziemne, prowadzenia rozpoznania, a także zadań z zakresu obrony powietrznej i wsparcia taktycznego sił morskich. Studiowano różne koncepcje, w tym alternatywne rozwiązania samolotów jednosilnikowych, ze stałym skrzydłem. Zawiązane konsorcjum MRCA zdecydowało o budowie prototypów; miały to być samoloty dwumiejscowe, wielozadaniowe, z szerokim asortymentem lotniczych środków bojowych, w tym kierowanych pocisków rakietowych „powietrze-powietrze”. Pierwszy prototyp takiego samolotu został oblatany w Manching w NRF 14 sierpnia 1974 r. Był on zoptymalizowany pod kątem atakowania obiektów naziemnych. W próbach wzięło udział dziewięć prototypów, a później dodatkowo sześć samolotów serii próbnej. 10 marca 1976 r. podjęto decyzję o uruchomieniu pełnoskalowej produkcji Tornado. Do momentu, kiedy konsorcjum Panavia (utworzone przez brytyjską firmę British Aerospace, niemiecką Messerschmitt-Bölkow-Blohm i włoską Aeritalia) zbudowało pierwszy
przedseryjny samolot, określenie MRCA zmieniono na nazwę Tornado. Po raz pierwszy wzbił się on w powietrze 5 lutego 1977 r. Pierwszy wariant dla RAF nosił oznaczenie Tornado GR.1 i różnił się nieco wyposażeniem od niemiecko-włoskiego samolotu Tornado IDS. Pierwszy samolot myśliwsko-bombowy Tornado GR.1 został dostarczony do wielonarodowej jednostki szkolnej Trinational Tornado Training Establishment (TTTE) w bazie RAF Cottesmore, 1 lipca 1980 r. Jednostka szkoliła załogi Tornado dla wszystkich trzech państw partnerskich. Pierwszym liniowym dywizjonem RAF wyposażonym w Tornado GR.1 był No. IX (Bomber) Squadron, który wcześniej używał strategicznych bombowców Avro Vulcan. W 1984 r. uzyskał on pełną gotowość operacyjną na nowym sprzęcie.
Zadania i cechy taktyczno-techniczne
Tornado jest dwusilnikowym samolotem wielozadaniowym, zoptymalizowanym do zwalczania obiektów naziemnych z małej wysokości i bombardowania celów w głębi obrony przeciwnika, a także do wykonywania lotów
KWIECIEŃ 2019
