Uczenie się to nie sport dla widzów z profesor Dorotą Klus-Stańską rozmawia Sławomir Iwasiów
Jaką autobiograficzną historię z czasów szkolnych przywołałaby pani, żeby zobrazować swoje poglądy na zorganizowane formy edukacji i przemiany współczesnych teorii pedagogicznych? To ciekawe pytanie dla pedagoga, bo istnieją mocne podstawy, by sądzić, że teorie pedagogiczne powstają pod znacznym wpływem osobistych doświadczeń szkolnych. Widać to wyraźnie na przykładzie specyfiki profesji nauczycielskiej. Osoby podejmujące studia pedagogiczne nie znają teoretycznych meandrów tej dyscypliny, a jednocześnie mają bardzo mocno ugruntowaną wizję swojej przyszłej roli zawodowej. Źródłem tej wizji są reminiscencje szkolnej rzeczywistości, wspomnienia wieloletnich doświadczeń – tych dobrych i tych złych – z czasów bycia uczniem. Włoski filozof i pedagog, Ricardo Massa, jest nawet autorem koncepcji edukacji nauczycieli opartego na przekształcaniu utajonych, a przez
6
W YW I A D
to bardzo trwałych wspomnień szkolnych w kompetencje zawodowe. Podobnie badacz szkoły nie może uwolnić się od swojej potoczności, uciec od obrazu praktyk kulturowych, jakim był poddawany, i sensów, jakie im nadawał. W określony sposób mają one wpływ na rozumienie uczenia się i nauczania, a w konsekwencji na taki czy inny kierunek rozwoju teorii edukacji. Niemniej jednak chyba pana rozczaruję, ponieważ ja nie mam w pamięci opowieści o konkretnych zdarzeniach, dzięki której mogłabym przedstawić impuls ważny dla moich poglądów na edukację. Muszę natomiast przyznać, że mimo iż byłam uczennicą, której nauka nie sprawiała żadnych trudności, to nigdy nie czułam się w szkole dobrze. Mój krytyczny stosunek do obowiązującego w Polsce modelu edukacji ma pewnie zatem źródła w osobistych szkolnych doświadczeniach. Przy czym nie sądzę, abym była przykładem w tym zakresie odosobnionym.
R E F L E KS J E 5/2021
