3 minute read
Między morzem a lądem
Lilianna Janeczek
Advertisement
Po raz kolejny duże grono osób zainteresowanych dydaktyką spotkało się na XXII Ogólnopolskim Forum Nauczycieli Przedmiotów Przyrodniczych, które odbyło się 17–18 września 2022 roku w Gdańsku. Nauczyciele pracujący w różnych typach szkół na terenie całej Polski, ale także z Czech, przez cały rok czekają na to jesienne wydarzenie – za każdym razem odbywające się w innym ośrodku akademickim. Forum od ponad dwudziestu lat dostarcza okazji do odnowienia kontaktów, jak również poznawania nowych tendencji w edukacji i pedagogice. Każdy ośrodek akademicki goszczący uczestników Forum dokłada wielu starań, by jak najlepiej zaprezentować swoją uczelnię, kładąc nacisk na popularyzację praktyk wartych przeniesienia do codziennej pracy nauczycieli. Dlatego każdego roku tak ważne jest spotkanie z organizatorami, wśród których bez względu na zespół organizacyjny danej uczelni jest dr hab. Adam Hibszer – dydaktyk geografii, pracownik naukowy Uniwersytetu Śląskiego, od lat zabiegający o organizację konferencji, ciągłość i atrakcyjność wydarzenia.
Tematyka morska na XXII Forum
Tradycją Forum jest przede wszystkim integracja środowiska nauczycieli przedmiotów przyrodniczych – przyrody, biologii, chemii, geografii i fizyki oraz wskazywanie na interdyscyplinarność zagadnień przyrodniczych.
Kolejne edycje odbywały się pod zróżnicowanymi tematycznie hasłami. Warto przypomnieć, że pierwsza była zatytułowana: „Jedność intelektualna Europy. Relacje człowiek – przyroda w świadomości uczniów”, natomiast ostatnia jak do tej pory: „Między morzem a lądem – aspekty edukacyjne”. Zagadnienie przewodnie nie powinno dziwić, ponieważ gospodarzem był Uniwersytet Gdański. W programie tegorocznego Forum ujęto między innymi:
64 OPINIE, REFLEKSJE, DOŚWIADCZENIA REFLEKSJE 1/2023
• nadbałtyckie zajęcia terenowe w miejscach znanych z pieszych wędrówek i turystycznych wypraw po Polsce lub programów telewizyjnych – na Klifie Orłowskim – pod tytułem „Procesy geomorfologiczne w strefie brzegowej morza.
Skały na plaży i w osadach lodowcowych”, które poprowadził dr hab. Piotr Woźniak prof. UG z Zakładu Geologii i Geomorfologii Czwartorzędu, Wydziału Oceanografii i Geografii; • zajęcia warsztatowe, jako jedną z bardziej interesujących i inspirujących metod pracy ze studentami, uczniami szkół podstawowych i średnich, na przykładzie Kuźni Wodnej z pokazem wykorzystania narzędzi napędzanych siłą Potoku
Oliwskiego; • zajęcia integracyjne – ważne niezależnie od wieku uczestników spotkania; • wycieczkę miejską „Śladami gdańskich przyrodników”.
Warsztaty i wykłady
W drugim dniu Forum uczestnicy wzięli udział w warsztatach chemicznych i biologicznych: „Wykorzystanie nowoczesnych rozwiązań w szkolnym eksperymencie”, które poprowadziła dr Bożena Karawajczyk z Zakładu Dydaktyki i Popularyzacji Nauki, oraz „Wystawa muzealna jako środowisko uczenia się”.
Warsztaty w laboratorium chemicznym pozwoliły na powrót do przeszłości, czyli czasów studenckich, w nieco zmienionej odsłonie dzięki przeprowadzeniu doświadczeń w małej skali. Każdy z zespołów wykonał siedem doświadczeń. W pracowniach biologicznych poszczególne zespoły zadaniowe zajęły się rozwiązywaniem zadań zawartych w kartach pracy dotyczących: historii „bałtyckiego złota”, czyli bursztynu, będącego kopalną żywicą; płetwala zwyczajnego zwanego potocznie finwalem, którego szkielet jest jedynym tego typu eksponatem w Polsce; drapieżnych kręgowców: ptaków, ssaków oraz gadów, których eksponaty są własnością Muzeum i Instytutu Zoologii Polskiej Akademii Nauk i były prezentowane w Muzeum Ewolucji, w Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie, a zostały wypożyczone Uniwersytetowi Gdańskiemu w 2014 roku.
Forumowicze wysłuchali również wykładów: Od plejstocenu do antropocenu, czyli jak uczyć o zmianach środowiska przyrodniczego (dr Dawid Weisbrodt, Zakład Geomorfologii i Geologii Czwartorzędu, Wydział Oceanografii i Geografii UG); Planowanie miast przyjaznych klimatowi (dr Hanna Obracht-Prondzyńska, Zakład Gospodarki Przestrzennej, Wydział Nauk Społecznych UG); Teoria kwantów w szkole. Przykłady (prof. Marek Żukowski dyrektor International Centre for Theory of Quantum Technologies [ICTQT] w Uniwersytecie Gdańskim, który na co dzień współpracuje z tegorocznym noblistą w dziedzinie fizyki, prof. Antonem Zeiligerem).
Podsumowanie
Gdańskie Forum było intensywne, ciekawe, pobudzające do kreatywności, podobnie jak każde wcześniejsze. Duże zaangażowanie dr Teresy Sadoń-Osowieckiej w organizację XXII Forum było widoczne na każdym etapie realizowanego programu. Dziękując organizatorom, dr hab. Adam Hibszer podkreślił wartość indywidualizowania programu spotkania i wspaniałego zaprezentowania Uniwersytetu Gdańskiego. Sukcesem organizacyjnym dr Teresy Sadoń-Osowieckiej była również odczuwalna dbałość o uczestników konferencji.
Warto podkreślić, że XXIII Ogólnopolskie Forum Nauczycieli Przedmiotów Przyrodniczych po raz drugi odbędzie się w Szczecinie, a organizatorem spotkań przyrodników będzie Zachodniopomorskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli.
Lilianna Janeczek
Doradczyni metodyczna ds. przyrody i biologii w Powiatowym Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli w Stargardzie.
