2 minute read
Stop cyberprzemocy
Agnieszka Maszczyk
Advertisement
W dobie intensywnie rozwijających się technologii cyfrowych i mediów społecznościowych młodzi ludzie coraz częściej rezygnują z życia w „realu” i przenoszą swoją aktywność do wirtualnej rzeczywistości. Wzmocniła tę tendencję pandemia, w czasie której wprowadzono zdalną edukację, a urzędy i sklepy działały głównie dzięki aplikacjom internetowym.
Często zdarza się, że młody człowiek zostaje „wciągnięty” w wirtualną pułapkę i nieświadomie może się stać ofiarą lub sprawcą cyberprzemocy. Dlatego współczesna edukacja to już nie tylko przekazywanie wiedzy i kształcenie umiejętności, ale również trudne zadanie polegające na przygotowaniu młodych ludzi do radzenia sobie z nowymi zagrożeniami, na jakie są narażeni podczas korzystania z zasobów internetu. Zapewnienie bezpieczeństwa w sieci jest dla nauczycieli, pedagogów, psychologów i terapeutów ogromnym wyzwaniem. Jak możemy mu sprostać?
Jak czytamy na stronie Polskiego Centrum Programu Safer Internet (PCPSI): z inicjatywy Komisji Europejskiej od 2004 roku obchodzony jest Dzień Bezpiecznego Internetu (DBI). Początkowo wydarzenie to świętowały jedynie państwa europejskie, ale od wielu lat DBI przekracza granice Europy i angażuje w swoje działania państwa całego świata.
W Polsce od 2005 roku wydarzenie koordynuje Polskie Centrum Programu Safer Internet, które tworzą Państwowy Instytut Badawczy NASK oraz Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę – realizatorzy unijnego programu „Łącząc Europę”
62 OPINIE, REFLEKSJE, DOŚWIADCZENIA REFLEKSJE 4/2022
(Connecting Europe Facility – CEF). Głównym partnerem wydarzenia jest Fundacja Orange.
W tym roku Dzień Bezpiecznego Internetu obchodziliśmy 8 lutego. Głównym celem tego przedsięwzięcia było przede wszystkim: inicjowanie i propagowanie działań na rzecz bezpiecznego dostępu dzieci i młodzieży do zasobów internetowych; zaznajomienie rodziców, nauczycieli i wychowawców z problematyką bezpieczeństwa online; promowanie pozytywnego wykorzystywania internetu.
Organizatorzy zachęcają szkoły, organizacje pozarządowe, firmy i osoby prywatne do wspierania tego przedsięwzięcia poprzez tworzenie lokalnych inicjatyw na rzecz bezpieczeństwa młodych internautów.
Powiatowy Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Stargardzie dołączył do kampanii promującej bezpieczeństwo w sieci pod hasłem: „Cyberprzemoc – jak uchronić dzieci i młodzież przed niebezpieczeństwem w cyberprzestrzeni”. W okresie od 27 lutego do 31 marca PODN realizował bezpłatne zajęcia otwarte i szkolenia dla nauczycieli, warsztaty dla uczniów, jak również prelekcje dla rodziców.
W spotkaniach mogły wziąć udział wszystkie chętne placówki oświatowe z powiatów: stargardzkiego, choszczeńskiego, gryfińskiego, myśliborskiego, pyrzyckiego oraz Miasta Stargard. Głównym założeniem działań profilaktyczno-informacyjnych było dotarcie do jak największej grupy odbiorców.
W trakcie spotkań szczegółowo omówione zostało zjawisko cyberprzemocy i jego skala; przedstawiono przykłady hejtu i mowy nienawiści, w tym ich skutki prawne; zwizualizowany został trójkąt cyberprzemocy (sprawca, ofiara, świadek). Uczestnicy spotkań wskazywali symptomy cyberprzemocy oraz wspólnie szukali sposobów reagowania na nią.
Spotkania z uczniami odbywały się w trzech grupach wiekowych (edukacja wczesnoszkolna, klasy IV–V i VI–VIII). Treści warsztatów dostosowano do potrzeb oraz możliwości wiekowych uczestników poszczególnych klas. W trakcie spotkań każdy miał okazję do głośnego wypowiedzenia się i zaprezentowania swojego stanowiska.
Nauczyciele i pedagodzy nie tylko obserwowali zajęcia, ale byli także angażowani do odgrywania scenek sytuacyjnych. Dużym zaskoczeniem dla uczniów był „głos zza ściany”, który wyjaśniał im rzeczywistość, pomagał rozwiązywać kwestie sporne oraz podpowiadał wiele ciekawych i sprawdzonych rozwiązań odnoszących się do zachowania bezpieczeństwa w sieci.
Na zakończenie każdego spotkania pokazywałam młodzieży wpisy i komentarze (potocznie nazywane memami) z dużą liczbą lajków, które znalazłam na portalach społecznościowych. Na pytanie: „co to jest?” uczniowie i uczennice jednoznacznie odpowiadali: żarty. Pytałam więc dalej: czy według was są to dobre żarty? Kiedy żart jest śmieszny, a kiedy zaczyna być prześmiewczy? Czy chcielibyście zostać bohaterami/bohaterkami takiego „żartu”? Po tych pytaniach pojawiało się zakłopotanie i zapadała cisza. Cienka jest bowiem granica między „żartem” a cyberprzemocą. Uświadomienie tego, jak łatwo można zostać jej sprawcą, było jednym z głównych założeń tych warsztatów i mam nadzieję, że choć częściowo udało się go osiągnąć.
Agnieszka Maszczyk
Doradczyni metodyczna do spraw wychowania przedszkolnego w Powiatowym Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli w Stargardzie. Uczy języka angielskiego w przedszkolu i na etapie wczesnoszkolnym. Trenerka Umiejętności Społecznych. Autorka programów profilaktycznych dla dzieci i młodzieży dotyczących bezpiecznego korzystania z internetu.
