23 // MART’14
zete
Editรถr: Cem GELGร N
//
01.
DAKOTA FANNING: HOLLYWOOD ÇEKİŞMELERİNİ SEVMİYORUM
//
//
02.
FOTOĞRAFÇILIĞIN SÜPERSTARI DAVID LACHAPELLE ÇEVRECİLİĞE SOYUNDU
03.
SIPHO MABONA’DAN DEV ORİGAMİ
//
//
04.
GOOGLE ART PROJECT İLE SANAT ESERLERİ PARMAĞINIZIN UCUNDA
05.
REDOSKING’TEN OLAĞANÜSTÜ GÖZLER //
06.
BUZ ADAM WIM HOF’TAN SOĞUKTA AYAKTA KALMA DERSLERİ
01.
Dakota FannIng: Doğru olanı yaptığımı düşünerek ilerliyorum
Ünlü komedi dizisi Friends’i takip edenler onu 2004’te küçük bir kızken tanıdı. Daha çok sinemaya ilgi duyanlar ise bir yıl sonra Steven Spielberg’in filmi ‘Dünya Savaşları’nda Tom Cruise’un yanında gördü. O zamanlar 10 yaşında olan küçük kız, bugün kariyerinde emin adımlarla ilerleyen ve şımarmayı aklının ucundan bile geçirmeyen yetenekli, genç bir oyuncu oldu. Elbette Dakota Fanning’den bahsediyoruz. Çok genç yaşta mesleğe atıldınız. Bunun sizi gerekenden de erken olgunlaştırdığını düşünüyor musunuz?
6
bir meyvesi. Çocuk stardan genç oyuncuya geçiş, özel bir efor gerektiriyor mu? Bence herşeyden önce bu bir zevk işi ve ben bunu çok uzun süredir bu şekilde yaşıyorum. Oyunculuğu çok seviyorum. Her zaman hayalini kurduğum ve uğruna çok ter döktüğüm bir meslek. Bu meslekte, kendisini bir anne ya da baba gibi gördüğünüz biri var mı?
Steven Spielberg. Aramızda çok kuvvetli bir Herşey ben 7 yaşımdayken başladı. Kendimi bağ var. Hayatımın çok kilit bir döneminde, bir çocuk için inanması güç yerlerde bulu- kariyerimin ilk başlarında yanımda oldu. yor, benim iyiliğimi isteyen ve tecrübelerini Kapısı her zaman açık olan, beni uyarmaktan paylaşan muhteşem insanlarla tanışıyordum. geri kalmayan, kişisel olduğu kadar profesBir yandan harika filmlerde oynarken, bir yonel açıdan da bana nasihatlar veren biri. yandan da huzurlu bir çocukluk yaşıyordum, Kendisine sorduğum her soruya bir cevabı bugün olduğum şey, bütün bu tecrübelerin oluyor.
İmajınızı nasıl tanımlarsınız?
entellektüelleştirecek biri değil, ya da ne pahasına olursa olsun takip etmeye çalışan biri.
Ben belli bir tarzımın olmaması için uğraşıyorum! Kendime özgürlük tanıyorum, herşey o gün kendimi nasıl hissettiğime The Last of Robin Hood ve Effie Gray gibi ve havanın nasıl olduğuna bağlı. Modayı özel konular işleyen iki bağımsız filmde
7
8
arka arkaya rol aldınız. İmajınızı değiştir- iki önemli aktris oldu. Nasıl bir tecrübeydi? meye mi çalışıyorsunuz? Tabii ki, olağanüstü bir şeydi! Susan Sarandon Kesinlikle değil. Filmler, insanların belki de çok güçlü bir karakteri olan, akıllı ve çok pek bilmediği, gerçekten yaşanmış olayları komik bir kadın. Çekimlerin sonunda ondan konu alıyor ve kararımı tamamen içgüdü- ayrılmakta zorluk çektim. Emma ise büyülesel olarak verdim. Bu filmlerde rol alırken yici bir kadın, cana yakın ve herkesi dinleyen belirli bir stratejim yoktu. Elbette zorlanmayı, biri. Onunla beraber oynamak çok zevkliydi. kendime aşılması gereken engeller koymayı seviyorum, bu işin tuzu biberi ve kendimi her Yapıştırması kolay olan etiketlerden nasıl filmde yeni bir arayış içinde değilken düşüne- kaçıyorsunuz? miyorum. Benim için herşey kendiliğinden Filmden filme yeni ve farklı roller arayarak. oluyor. Bu bazı tuzaklardan uzak durmanızı sağlıyor, H o l l y w o o d ’d a k i ç e k i ş m e y i n a s ı l ayrıca çok ilham verici. yaşıyorsunuz? Hayatınızdaki, varsa eğer, lüksünüz? Düşünüldüğü kadar sert değil. Ben kendi tempomda, doğru olanı yaptığımı düşünerek Masajlar. Uzun süren bir yolculuktan sonra, ilerliyorum. Piyasayı ya da çekişmeyi aklımın ayağa kalkmak için bir masajdan ve spada ucundan geçirmiyorum… Bunlar sanatın geçirilmiş zamandan daha iyisi yok. dışında kalan şeyler. Ben Hollywood’da herkese yer olduğunu düşünenlerdenim. Her Küçük totemleriniz var mı? oyuncu, yönetmenlerin ihtiyacı duyduğu küçük artılarla geliyor ve sinema dünyasına Çin restoranlarında, kurabiyenin içinden çıkan, tek cümleyle falınızı anlatan kağıtlar. bir şeyler katıyor. Kesinlikle bir an bile inanmıyorum ama her Sektörü, çocukluktan yetişkinliğe geçiş- seferinde çantama atıyorum. Sonunda bir lerinde başarısız olan “çocuk starların” koleksiyon oluşturacağım herhalde. örnekleriyle dolu… Sizi korkutmuyor mu? Hollywood’un en iyi ve en kötü yanları? Hayır! Çok iyi bir çevreye sahibim. Beni seven ve her zaman yanımda olan bir ailem En iyi: yaratım aşaması. Tek bir proje için bir var, harika arkadaşlara sahibim, hayatımda araya gelen, kafa patlatan, çalışan bunca yeteçok mutluyum. Çok erken yaştan itibaren nekli beyni görmek çok ilham verici, gerçek sağlam bir tecrübeye sahip olma şansım oldu. dışı bir tecrübe. En az sevdiğim ise: çekişme, Önümdeki seneler için neden korkayım ki? rekabet ve bunca gereksiz baskı olacaktır. Tam tersine oldukça meraklı ve heyecanlıyım. Göründüğü kadar mutlu olmayan bir sürü oyuncu tanıyorum. Oyuncular olarak birbiriDeğişmeyi de düşünmüyorum. mize engel olmaktansa, destek olmalıyız. Ben, Oynadığınız son filmlerde, partnerleriniz başkalarının başarılarını kıskanmaktansa Emma Thompson ve Susan Sarandon gibi gurur duymayı tercih ederim.
9
02.
Fotoğrafçılığın süperstarı DavidLaChapelle çevreciliğe soyunuyor 10
Dünyanın en önemli fotoğrafçılarından biri olan ve çılgın kompozisyonlarıyla tanınan David LaChapelle’in son iki serisi ‘Landscape’ ve ‘Jungle Gas Station’dan karelere geçmiş sayılarımızda yer vermiştik. Bir kez olsun Hollywood starlarını ve ünlü pop şarkıcılarını bir kenara bırakarak, insanın doğa üzerindeki etkisini yansıtmaya çalışan sanatçı, Photo dergisinin sorularını yanıtladı. Nasılsın David?
yarattığı gerginliği ve bunalımı aldı götürdü. Kendimi dengeli ve yaratıcı hissediyorum. Fizik olarak da kendimi daha çok zorlamaya çalışıyorum: yüzüyorum, ormanda yürüyüşlere çıkıyorum, çiftlik işlerine yardımcı oluyorum. Bütün bunlar, her anlamda, bana çok iyi gelen şeyler. Son iki fotoğraf serinizin (Landscape ve Jungle Gas Station) çıkış noktası ne oldu?
Belli bir süredir, hayal gücüme bir görüntü Hayat Hawaii’de çok güzel. Buraya yerleş- yerleşmişti. Nereden geldiğini bilmiyomiş olmak, bunaltıcı şehir hayatının bende rum. Gördüklerimin, hayal ettiklerimin
11
sonuna kadar gitmem gerektiğini düşündüm. Kafamda tasarladıklarımın maketlerini yapmaya başlayınca anladım ne kadar önemli bir hikayeye sahip olduklarını ve tam olarak ne ifade ettiklerini.
Atmosfere etki ettiği kadar, gezegenimizin yapısını da değiştirdi ve bunun sonuçlarını bugün ufak ufak görmeye başladık.
Kariyerinin en başından beri, moda fotoğrafları çektiğin dönemde dahi, her zaman Çevremizi ihmal etmemizden ve aşırıya düşündüklerini savunan ve doğrular için kaçan enerji ve doğal kaynak tüketimimiz- mücadele veren biri oldun. Oysa seninle ilgili insanların aklındaki bu değil… den bahsediyor, öyle değil mi?
12
İnsanlık tarihinin belki de en önemli olayın- Doğru. Ben gerçek dışı, eğlenceli, hafif ve dan, en ağır sonuçları doğuran buluşundan, matrak fotoğraflar çektim. Ama çok daha bütün dinlerden, savaşlardan, her türlü önemli konularda, daha derin meselelerle icat ve akımdan daha önemli bir şeyden ilgili de işlerim oldu. Müzeler ve galeriler, sanatseverlerin bu fotoğrafları görebilmelebahsediyoruz. rini sağlayan yerler. Dergilerin bana sipariş Fosil yakıtların keşfi ve kullanımı, insanlık ettiği fotoğraflardan çok farklılar elbette ama tarihini düşündüğümüzden de fazla değiştirdi. saygıyı bir o kadar hakediyorlar.
Fotoğrafların, insanları bilinçlendirebi- Daha önce karton ya da dönüştürülmüş leceğini, vicdanlarını uyandırabileceğini malmeze kullanmış mıydın? düşünüyor musun? Evet, kartonla çalışmaya bayılıyorum. İlk Yaratmamdaki, fotoğraf çekmemdeki ana işlerinde, Picasso bile karton kullanırdı. motivasyon bu zaten, bunun tersini nasıl Normalde karton, sanat eserlerini kaplamaya düşünebilirim. Bana göre bir fotoğrafın, este- yarar, yaratmaya değil. Bu arada, dönüştürülmüş plastik, gündelik hayatta kullandığımız tikten çok daha derin anlamları olabiliyor. nesneleri imal etmeye yarar, oysa plastik de fosil yakıtlardan geliyor. Bu iki seriyi nasıl gerçekleştirdin?
13
Benzin istasyonları tropikal ormanda görüntülendi, rafineriler ise Kaliforniya’da. Fotoğraflarda Malibu yakınlarındaki kurumuş bir göl, Joshua Tree doğal parkı ve Pasadena’nın tepeleri de var. Sadece iki kare stüdyo ortamında gerçekleştirildi. Maketlerin boyutu 2.5 - 3 metre arasında değişiyordu.
Bir evin kesimini gösteren ve “otoportre” olarak gördüğünüz fotoğrafı yayınlıyoruz. Bize evini gezdirir misin? Her oda, benim psikolojimin, bilinç altımın bir yansıması. Hepsi bir araya gelince, beynimi oluşturuyorlar. Onun için evi bu şekilde
kesmeye karar verdim.
kendinizi tekrar etmezsiniz.
Kardashian ailesinin 2014 dilek kart posta- 2000’lerin başında moda dünyasını terk lını hazırladın. Bu nasıl oldu, biraz anlatır edip, çağdaş sanat dünyasına girdin. Aldığın bu karardan memnun musun? mısın? Kardashian’lar önceki iki sene de benden bu işi yapmamı istemişlerdi. Ancak bu sene zaman bulabildim. Bana karşı çok cömert davrandılar ve beni tamamen serbest bıraktılar. Bu proje, çağdaş kültürü resmetme arzumla uyuşuyordu, diğer yandan da, Kardashian’ların ailece çekici olmaları var. Benim için harika bir tecrübe oldu. Bu tür, ilginç siparişler geliyor mu? Dünyanın dört bir yanından gelen her türlü isteğin hedefiyim. Farklı projeleri ve genel anlamda da çeşitliliği her zaman sevmişimdir. Bu, hayatı daha heyecanlı kılar ve sürekli yeni deneyimler getirir. Hiç bir zaman sıkılmaz ve
14
Yaptığım herşeyi seviyorum! İşimin ticari yanı benim tercih ettiğim bölüm değil ama ona da aynı önemi veriyorum. Son yıllarda kazandığım özgürlüğü ve sanat dünyasının aşmam için önüme koyduğu engelleri seviyorum. Başka projelerin var mı? Rize benim yaptığım tek uzun metraj oldu, kısa metrajlar üzerine daha önce çalışmıştım. Bu hoşuma gidiyor çünkü konuya farklı bir yönden yaklaşabiliyorum. Yaratıcılığımı besleyen bu tecrübler bana sanatçı olarak doping veriyor. Ama yine de tekrar ediyorum, benim aşkım, tutkum, hareketsiz imajdır, yani fotoğraf.
15
03.
Sipho Mabona’dan dev origami
Çocukluğundan beri origami merakı olan Amerikalı sanatçı Sipho Mabona, uzun zamandır hayalini kurduğu projeyi gerçekleştirerek, kelimenin tam anlamıya ‘devasa’ bir esere imza attı. Origami sanatını kullanarak gerçek boyutlarda bir fil yapan heykeltraş, eserini İsviçre’nin Bern kentinde sergileme olanağı buldu. Projesini hayata geçirmek için internet üzerinden bağış toplayan Sipho Mabona, dev origamiyi üç asistan eşliğinde iki haftada bitirmiş. Kenarları 15 metre uzunluğunda olan bir kağıttan yapılan origaminin küçük replikalarını ve daha bir çok eseri sanatçının internet sitesi üzerinden edinmek mümkün.
19
04.
Google Art Project sanat eserlerİnİ ayağınıza getİrİyor
Google’ın Amit Sood yönetiminde 2011 yılında başlattığı Google Art Project, bugün 250 koleksiyondan 6.000 sanatçının yer aldığı, 45.000 eserlik dev bir müze haline geldi. Basit bir fikirden yola çıkarak hayata geçirilen proje, onbinlerce eserin yüksek çözünürlükte fotoğraflarını sanatseverlerle buluşturuyor. Klasik sanat eserlerinin yanısıra çağdaş sanata da yer veren Google Art Project sayesinde, İstanbul Pera Müzesi’nden yola çıkıp, New York’a ve Paris’e, Mexico City’den bir tıkta Pompei’nin külle kaplı sokaklarına seyahat edebilirsiniz.
bir ayrım yapmaksızın, herkesin sanata ulaşabilmesi amacıyla başlatılan proje, ayrıca Street View teknolojisini kullanarak sanatseverleri müzelerin içinde 360 derecelik bir yolculuğa çıkarıyor. Washington D.C’de Beyaz Saray’ı ziyaret ettikten sonra bir tıkta Katar’a İslam Sanatları Müzesi’ne uçacak, oradan “Sao Paolo Street Art” sergisine bir göz atacak ve yolculuğunuzu Paris’te Musée d’Orsay’de sonlandırabileceksiniz. Birkaç dakikanızı alacak bir işlemle hesap açabilecek ve kendi galerinizin küratörlüğüne soyunarak en sevdiğiniz sanat eserlerinden oluşan koleksiyonunuzu oluşturabileceksiniz.
Dünyanın en önemli sanatçılarının eserlerini görmek için artık binlerce kilometre katet- Google Art Project’in, hayatımızda ilk defa menize ve bir yığın para harcamanıza gerek gittiğimiz bir müzede, sanat eserlerini keşfetkalmadı. Google’ın Amit Sood önderliğinde menin verdiği heyecanı ortadan kaldırdığını başlattığı Google Art Project, dünyanın en düşünebilirsiniz ama “gigapixel” çözünürprestijli müzelerini ayağınıza getiriyor. Hiç lükte sunulan fotoğraflar hayranlığınızın kat
be kat artmasına neden olacak. Bu teknoloji sayesinde ressamların kullandığı farklı boya katmanlarını ve zamanla oluşan çatlakları, insan gözünün göremeyeceği netlikte görebileceksiniz. Bir ustanın fırça darbelerine mikroskopla bakar gibi bakacak, tablolarda daha önce hiç keşfetmediğiniz detaylar keşfedeceksiniz. Google Art Project’in başındaki Amit Sood, projenin sadece batılı sanatçıların eserlerini sunmakla kalmayıp, çok azımız
23
tarafından bilinen Meksika, Brezilya ya da Çin sanatı gibi farklı kültürleri de milyonlarca insana ulaştırdığını söylüyor. Müzelere gitme imkanı olmayanları, seyahat edemeyenleri ya da daha önce sanata hiç ilgi duymamış insanları düşündüklerini belirten Sood, insanların internet üzerinden sanat eserlerine ulaşmalarını sağlayarak müzelere karşı duyulan önyargıyı kırmayı amaçladıklarını söylüyor.
05.
Redosking’den olağanüstü göz çİzİmlerİ
24
Göreceğiniz karelerin birer fotoğraf mı yoksa bir sanatçının kaleminden çıkan gerçekçi çizimler mi olduğunu ayırt etmek oldukça güç. Lafı fazla dolandırmadan söyleyelim, bu muhteşem gözler Redosking’in kaleminden çıkıyor. Klasik kuru kalemler kullanan ve insan gözünü olağanüstü bir detaycılıkla çizen sanatçı, işlerini internet üzerinden sanatseverlerle buluşturuyor. Sanata 1990’lar ortalarında graffitiyle adım atan Redosking diğer eserlerini de Instagram hesabı üzerinden paylaşıyor.
25
26
27
06.
Buz Adam WIm Hof’la soğukta hayatta kalma dersleri 28
29
Soğuğa karşı dayanıklılığı ve farklı dallarda kırdığı rekorlarla dünya çapında şöhrete sahip Hollandalı Wim Hof, Polonya dağlarında stajlar düzenliyor. Iceman, “Buz Adam” olarak tanınan Hof, iki gün ila bir hafta süren staj süresince, insanlara ekstrem koşullarda hayatta kalmanın ve soğuğa karşı gelmenin püf noktalarını öğretiyor. Wim Hof ’un öğrencileri arasında maceraperest gençlerin dışında, soğuk tedavisiyle çektikleri acıları hafifletmeyi uman hastalar da var.
30
kutup çizgisini takip eden yarım maratonu (21km) çıplak ayak koştu. Avrupa’nın zirvesi olan Mont-Blanc’a şortla tırmanan Hof, Everest için yine terlikli, şortlu tırmanma girişimine, parmaklarının donmaya başlaması nedeniyle 7.400 metrede son vermek zorunda kalmıştı. 2008’de New York’ta buzlarla dolu konteynerde 1 saat 52 dakika kalarak, kendine ait olanı rekoru kıran Wim Hof ’a, otoriteler tarafından “Buz Adam” yakıştırması yapılması boşuna değil.
Wim Hof, ne bir doktor, ne de bir guru. 55 yaşındaki Hollandalı Buz Adam, 30 senedir Soğuk, vücudu daha güçlü kılıyor kullandığı tekniklerle vücudunu aşırı soğuklara alıştırarak, kitabına da adını veren ‘içsel Soğuğun insan vücuduna yararlarını sayateş’i bulmuş. Wim Hof ’un hayatı kırılması makla bitiremeyen Wim Hof, Polonya güç rekorlarla dolu. 2002’de kutup buzulları- dağlarında iki gün ile bir hafta arasında süren nın altında 6 dakika 20 saniye apnede kalan stajlar düzenliyor. Programda, -10 derecede Hof, 2007’de Finlandiya’da düzenlenen ve üzerinde sadece bir şortla (kadınlar için ince
bir fanilayla) ormanda yürüyüş, kar üzerinde yoga ve donmaya yüz tutmuş gölette yüzmek gibi ‘aktivite’ler var. “Soğuk bizi daha güçlü kılıyor. Bağışıklık sistemimizi harekete geçiriyor ve vücudumuzu bakterilere ve virüslere karşı koruyor. Gündelik alıştırmalar, konsantrisyon ve iradeyle, vücut ısımızı hava koşulları ne olursa olsun 37 derecede tutabiliriz” diyen Wim Hof, derin bir nefes alıp, omuzlarımızı, karın ve boyun kaslarımızı kasarak içimize işleyen bir sıcaklık hissedeceğimizi söylüyor.
karşı çıkmıyor, rahatlıyorsunuz ve bir anda vücudunuz ısıyla kaplanıyor” diyor, “Suda bacaklarımı ve kollarımı hissetmiyorum. Çıktığımda ise kendimi hiç olmadığı kadar canlı hissediyorum”.
Sniejka tepesinden barınaklarına dönüşte, grup ormanda yarı çıplak halde üç saat yürüyor. Vücutları kızarmış, dudakları morarmış ama başarmış olmanın verdiği tatminle barınağa ulaşan stajyerler, tecrübelerini birbirleriyle paylaşıyor. “Altı ay öncesine kadar romatizmadan dolayı ne bacaklarımı hareket 1 derece suda 5 dakika yüzmek ettirebiliyor ne de kollarımı kaldırabiliyordum. Nefes ve konsantrasyon alıştırmalarıyla baş- Soğuk beni kurtardı, bu bir mucize” diyen 48 layan tipik bir gün daha sonra kar üstünde yaşındaki Marianne önümüzdeki sene mutyogayla devam ediyor. Buradan Podogma laka geri döneceğini söylüyor. Polonya’nın nehri kenarına gelen grup, donmaya yüz Przesieka kasabasında düzenlenen bir haftalık tutmuş 1 derecelik sulara teker teker dalı- staj 125 euro tutuyor. İnternet sitesi icemanyor. Stajyerlerden kanser hastası 67 yaşındaki wimhof.com üzerinden tecrübelerini paylaşan Wubbo Ockels beş dakika süren seans sonrası Buz Adam, yirmi kişilik bir gönüllü grubunu, “Su o kadar soğuk ki ilk başta vücudunuza ağustos ayında Mont-Blanc’ın zirvesine yarı bıçaklar saplanıyormuş gibi hissediyorsunuz. çıplak halde, sadece bir şortla tırmanmaya Ama sonra, nefesiniz yavaşlıyor, titremeye çağırıyor. Katılmak isteyen?
31
Haftaya görüşürüz:)
23 // MART’14
zete