NR 1 - VOORJAAR 2016
Beleef! DE ZONNEBLOEM MAAKT MEER MOGELIJK
Elfstedentocht
Alleen én op een scootmobiel Onv erg e teli jk!
Zeilen tussen de dolfijnen debbi e van der put ten
‘ Met één arm kan ik best werken’
Kleding maken als medicijn s y lv i e f ra n c i s
ALLES OVER KTOEGANKELIJ HEID
Inhoud 6 Beleef! Mensen
04 In contact 06 Aan tafel met... 20 Sylvie Francis 30 Tineke Pijpers
Reacties, berichten, tweets en meer
Funda Müjde ontmoet Debbie van der Putten
‘Je hoeft geen muurbloempje te zijn’
‘Mijn scootmobiel is mijn vrijheid’
Actief
10 Hoe toegankelijk is... 12 Palmbomen en dolfijnen 16 Op maat... 25 Beleef! actief
Den Haag, stad aan de zee
Genieten op Tenerife
Heerlijk dagje Den Bosch
Tips om buiten de deur te genieten
Dichtbij
24 Column Jaap Bressers 26 Mienke van Alphen 28 Puzzel 29 Beleef! thuis
‘Creëer Carlosmomentjes’
29
‘Mijn rolstoel is mijn grote vriend’
En win een dagje Zonnebloemauto!
Tips & tricks voor in en om het huis
Praktisch
14 Update 19 Beleef! praktisch 22 Uitgelicht
Nieuws en achtergrond van de Zonnebloem
Nieuwtjes en tips
Meer weten over toegankelijkheid
2
Beleef!
30
12
Duo
24
Wie: mevrouw Resoort (82) Is: Zonnebloemdeelnemer Woont: in Kudelstaart Beperking: is doof geboren Vervoermiddel: rollator Hobby’s: voetbal, natuurfilms, tuinieren
Wie: Joke Brocken (67) Is: vrijwilliger Woont: in Kudelstaart Relatie: getrouwd met Wim Hobby’s: lezen, bloemschikken, wandelen
Mevrouw Resoort: “Omdat ik doof geboren ben, zijn sociale contacten lastig. Even een praatje maken kan ik niet. Daarom kijk ik zo uit naar de woensdagochtend, als Joke komt. Joke is de enige met wie ik over alles kan praten. Ook over dingen waarmee ik mijn kinderen niet wil belasten. Het is fijn dat je
Mevrouw Resoort:
‘ Fijn dat je elkaar begrijpt zonder woorden’
10
Joke: “Toen ik voor het eerst kwam, was het even zoeken. Ik kon tenslotte geen gebarentaal. Maar we begonnen met kletsen en als we elkaar niet begrepen, pakten we de blocnote erbij. Inmiddels kennen we elkaar al weer drie jaar en kletsen we wat af, over politiek, voetbal en familie. Maar het liefst knuffelt ze met mijn hond, een IJslandse poolhond. Als ik op
‘Ik stuur vakantiefoto’s van mijn hond!’
Joke:
vakantie ben, mist ze hem en stuur ik foto’s. Niet van mooie vergezichten, maar van de hond! Zijn portret prijkt zelfs tussen die van haar kleinkinderen op het dressoir. Het doet me goed om te zien hoeveel geluk hij haar brengt.”
Beleef!
Tekst: Manon van Wijnen Fotografie: Michel Campfens
16
elkaar begrijpt zonder woorden. Ze neemt altijd haar hond mee, daar word ik zo blij van. Ik ben gek op honden. Zodra ik hem zie, duik ik op mijn knieën om te kroelen. Voor ik het weet rollen we samen over de grond.”
3
In contact Weg met statige drempels De werkgever van deze Noorse man paste een machine zo aan dat hij zijn werk kon blijven doen. Wauw! Tweede Kamerlid Otwin van Dijk is van mening dat bedrijven verplicht moeten worden gebouwen toegankelijk te maken. Een toegankelijke samenleving: wij vinden het een prachtig streven. Maar ook een enorme uitdaging in oude steden met monumentale panden met statige drempels. Wat vind jij? Moeten die statige drempels er dan maar aan geloven? Of lijkt het je geen haalbare kaart om alle (dus ook eeuwenoude) bestaande bouw toegankelijk te maken? Wij zijn benieuwd wat jij vindt. Laat het ons weten. Reageer op de stelling hiernaast en licht je standpunt vooral toe.
T IP
ZINVOL BEDRIJFSUITJE! Onder werkgevers en werknemers groeit de behoefte om het bedrijfsuitje naast leuk ook zinvol te maken. Een betere invulling daarvoor dan met vrijwilligerswerk bestaat niet! Op de netwerksite LinkedIn juichen mensen dit idee toe. Maria van den Akker: "Vind ik een heel goed initiatief, dat hopelijk door veel
bedrijven zal worden opgepakt! Lijkt me een win/win voor alle betrokkenen." Ken jij mensen die op zoek zijn naar een leuk en nuttig bedrijfsuitje? Misschien willen ze graag een dagje als vrijwilliger op stap met de Zonnebloem. Tip ze! Meer informatie is te vinden op zonnebloem.nl/bedrijfsuitje
Post, mail, tweet...
Eens of oneenwse?n
A ll e g e b o u e g a n k e l ij k to n e t e o m wo r d e n e-mail
r een weten en stuu .nl Laat het ons zonnebloem naar beleef@
Doe mee
Hoezo
toegankelijk?
Deze mevrouw wil haar wandeling ongetwijfeld graag afsluiten zonder verplicht limbodansen... Verbaas jij je ook wel eens over de (on)toegankelijkheid van publieke ruimtes? Maak een foto en post deze op de Zonnebloem Facebookpagina. De leukste foto wordt geplaatst in Beleef!
Colofon Beleef! is een tijdschrift voor mensen met een lichamelijke beperking en is een uitgave van Nationale Vereniging de Zonnebloem. Beleef! verschijnt in maart, juni, september en december.
4
Beleef!
Oplage 60.000 exemplaren. Verspreiding per adres. Speciaal voor mensen met een visuele- of leesbeperking is er ook een gesproken versie beschikbaar. Deze kun je met streaming beluisteren of als daisy-cd aanvragen bij Dedicon; bel voor beide opties 0486-486486.
Contact: Nationale Vereniging de Zonnebloem, t.a.v. Beleef!, Postbus 2100, 4800 CC Breda. Tel: 076-5646464 E-mail: beleef@zonnebloem.nl, internet: www.zonnebloem.nl Redactie: Natalie de Neef (hoofdredactie), Saskia de Jong (managing editor), Christel Geense (art-director) Concept&Realisatie: Bindinc. Custom Media
Samen Dikke duim
De video op onze Facebookpagina over Ruben was enorm populair. Door een dwarslaesie maakt hij gebruik van een rolstoel. Te zien was hoe hij zijn eerste stappen zette met dank aan een exoskelet. Hij mocht dit robotpak testen en vond dat zo’n uitvinding dat hij een crowdfundingactie begon om er zelf een te kunnen aanschaffen. En met succes! Het filmpje waarin hij zijn eerste stappen zet oogstte ongekend veel duimpjes en enthousiaste reacties zoals: • " Kippenvel! Geweldig om te zien. Ik weet wat hij voelt, weer rechtop staan en zelf te kunnen lopen, op welke manier dan ook. Geweldig bikkel!" • " Jeeeeetje! ! Wat een vooruitgang zeg! Zal het nodige ‘werk’ gekost hebben. Vooral voor de spieren." • " Wat een cadeau van de wetenschap!"
De stelling in het winternummer van Beleef! luidde: ‘Mooi dat mensen met een beperking eindelijk ook bloot mogen schitteren!’ De foto viel in de smaak, vooral bij de dames. 100% positieve reacties variërend van “Wauw”, “Respect”, en “Wat een mooi lijf!”
Wilma (55) en José (54) vierden zes jaar lang samen vakantie op het Zonnebloemschip. In 2015 kon José door haar gezondheid niet mee. De vriendinnen willen elkaar dolgraag weer ontmoeten. De Zonnebloem brengt ze samen voor een etentje.
Wilma: “Bij onze ontmoeting aan boord herkenden we veel in elkaar. We weten allebei hoe het is om veel op bed te liggen.” José: “Na een gezellige week besloten we ons samen op te geven voor de vaarreis. Dineren op het zonnedek, vuurwerk kijken onder
Toptweet
Geluksmomentje van Maret van der Wees: Langzaam ontwaakt iedereen aan boord van @DeZonnebloem. Nachtdienst hebben heeft voordelen met zulke mooie luchten!
zo genoten!” Wilma: “Toen José door haar gezondheid niet mee kon, waren we bang dat we elkaar
‘ De hereniging waarvan we droomden’ niet meer zouden zien, want reizen is voor ons een probleem. We zijn zo blij dat de Zonnebloem deze ontmoeting mogelijk heeft gemaakt. Heerlijk zo’n etentje, waarbij we elkaar in de ogen kunnen kijken.” José: “Het is de hereniging waarvan we droomden. Het voelt meteen weer vertrouwd, alsof we op de boot zijn.”
Coverfoto: Marloes Bosch. Druk: Senefelder Misset BV. Doetinchem Auteursrechten voorbehouden: Overname van (delen van) artikelen kan uitsluitend na toestemming van de redactie. Wilt u Beleef! niet meer thuis ontvangen? Mail dan naar beleef@zonnebloem.nl
!
Tekst: Manon van Wijnen
100% eens
de sterrenhemel en kletsen in de hut. We hebben
Ook een bijzonder contact gelegd? Laat het ons weten! Mail naar beleef@zonnebloem.nl
Beleef!
5
Aan tafel met...
‘ Ik moet en proberen!’ Funda Müjde ontmoet Debbie van der Putten
6 Beleef!
zal het zelf
Debbie van der Putten verloor elf jaar geleden haar arm bij een busongeluk in ZuidFrankrijk. Tijdens haar revalidatie diende zich de gelegenheid aan om een carrière als model te beginnen. Funda Mßjde praat met Debbie thuis, in Helmond, over kansen grijpen. "Het was een toptijd, die me hielp het gemis van mijn arm te accepteren."
Beleef !
7
Funda Müjde (1961) werd bekend als actrice door haar rollen in Medisch Centrum West, GTST en Vrouwenvleugel. In 2007 raakte ze bij een auto-ongeluk in Istanbul zwaargewond en liep een dwarslaesie op. De rolstoel weerhoudt haar er niet van te blijven acteren, presenteren en columns te schrijven. Ze wordt ingehuurd als motivational speaker en in het voorjaar van 2014 fietste Funda op een BerkelBike van Amsterdam naar Turkije. Ze werkt nu aan een boek over haar leven en aan een voorstelling, die eind dit jaar in het theater komt. fundam.nl
Debbie van der Putten (1985) ging op haar negentiende op vakantie naar Spanje toen de bus waarin ze zat verongelukte. Hierbij verloor ze haar rechterarm. In 2007 deed ze mee aan de Mis(s) Verkiezing en werd vierde. Het blijkt de opstap voor een modellencarrière. Ze stond in allerlei bladen en was het gezicht van Models of Diversity, een wereldwijde campagne die aandacht vraagt voor bijzondere modellen: volslank, klein, gekleurd, met een lichamelijke beperking. Ze deed ook mee aan Britain’s Missing Top Model. Debbie werkt nu bij een reisbureau en runt een webwinkel: blojor-mjolk.com
8 Beleef!
A
ls Funda Debbie’s huis binnenkomt, valt haar meteen één ding op: een box. “Waar is je kindje?”, vraagt ze. Zoontje Ollie blijkt boven te liggen slapen, zodat Debbie rustig met Funda koffie kan drinken. Acht maanden is hij, en “een heerlijk mannetje”, volgens zijn stralend trotse moeder. De kleinzoon van Funda’s man is bijna net zo oud als Ollie. Hem verzorgen vindt ze best spannend, bekent Funda. “Verschonen gaat prima, dan leg ik hem voor me op tafel. Maar hij wordt snel sterker en ik ben bang dat ik hem straks niet meer kan houden.” Om te kunnen wennen aan zijn oma in een rolstoel, neemt Funda hem daarom nu al zo veel mogelijk op schoot. “Vond jij het door je beperking extra spannend om moeder te worden?”, vraagt ze aan Debbie. Die lacht ontkennend. “Vriendinnen en mijn zusjes hadden kinderen, waardoor ik gewend was om met baby’s om te gaan. Ik had al flesjes gegeven en luiers verschoond. Allemaal geen probleem.” Funda: “Hoe was dat toen Ollie er eenmaal was?” Debbie: “Door de zwangerschapshormonen had ik me stiekem wel een beetje zorgen gemaakt. Af en toe voor de baby van een ander zorgen is misschien toch makkelijker dan dag en nacht voor je eigen kindje. Maar het viel ontzettend mee. In en uit het autostoeltje tillen ging zelfs goed. Het enige wat echt niet lukte was Ollie in bad doen toen hij nog te klein was voor een badsteuntje. Hem vasthouden en ondertussen wassen gaat niet met één arm. Dat was wel jammer, maar dan deed mijn vriend het.” Funda: “Ben jij iemand die gemakkelijk hulp vraagt?” Debbie: “Nee, dat vind ik heel moeilijk. Mijn vriend voorziet soms dat iets me niet gaat lukken, maar als hij dan wil helpen, hou ik hem tegen. Ik moet en zal het eerst zelf proberen! Ik ben zeer van de eigen regie en het zelf doen. Ik mis dan wel een arm, maar ben gewoon moeder, onafhankelijk en heb een baan. Dat het UWV me 80 tot 100 procent afkeurde, vond ik ook zoiets geks. Met één arm kan ik best werken. Ik werk nu 24 uur in een reisbureau en heb een webwinkel met Scandinavische kinderspulletjes. Als er dozen gesjouwd moeten worden, vraag ik mijn vriend trouwens wel om hulp. (Lacht). Het is niet zo dat ik helemaal geen hulp accepteer. Maar het is zelden nodig. Ik heb het geluk dat ik alleen maar een arm mis. Er zijn veel hulpmiddelen om dat te compenseren.”
in Zuid-Frankrijk mijn moeder aan de telefoon kreeg en vertelde dat alleen mijn arm eraf was, was ik verbaasd dat zij in shock was. Ik vond dat ik er goed vanaf was gekomen. Twee mensen die ook in de bus zaten waarmee ik het ongeluk kreeg, zijn omgekomen. Het had veel erger kunnen zijn. Pas toen ik thuis kwam uit het ziekenhuis, kreeg ik het even te kwaad. Opeens besefte ik dat ik het huis compleet had verlaten en min of meer gehavend terugkwam. Ik realiseerde me toen dat mijn leven nooit meer hetzelfde zou zijn. Dat kwam even keihard binnen.” Funda: “Hoe is het daarna met je gegaan?” Debbie: “Behoorlijk goed. Mensen zeiden vaak tegen me dat de klap nog wel zou komen, maar dat is nooit gebeurd. Ik zat nog in mijn revalidatie toen ik werd gevraagd voor de Mis(s) Verkiezing van Lucille Werner. Voor het ongeluk werkte ik in een ijssalon en een kinderwinkel. Ik had er nooit over gedacht om model te worden. Nu werd ik zomaar gevraagd. Doordat ik een arm miste, is er veel moois op mijn pad gekomen. Ik heb over de hele wereld modellenwerk gedaan en veel prachtige reizen gemaakt. Het was een toptijd, die me hielp om het gemis van mijn arm te accepteren.” Funda: “Vroegen ze je altijd omdat ze een model met een lichamelijke beperking wilden?” Debbie: “Nee, niet altijd, en dat leidde soms tot ongemakkelijke situaties. Ik herinner me dat ik een modeshow moest lopen. De organisatoren bleken niet te weten dat ik maar één arm had. Ze schrokken toen ik binnenkwam, maar uiteindelijk mocht ik toch meelopen. Eigenlijk waren de mooiste klussen die waarbij ik werd gevraagd omdat ze me mooi vonden, en niet vanwege mijn handicap. Ik werd vaak ingezet als reclamestunt. Dat vond ik soms wel een beetje lastig. Aan de andere kant heb ik mijn modellencarrière aan mijn ene arm te danken. Ik ben kleiner dan het gemiddelde model, waardoor ik nooit door de selectie was gekomen.”
‘Dat het UWV me afkeurde, vond ik gek. Met één arm kan ik best werken’
Funda: “Doe je nu nog modelklussen?” Debbie: “De laatste keer is alweer twee jaar geleden. Het is prima zo. Het is goed voor mijn zelfvertrouwen geweest. Als ik mijn modellenfoto’s zie kan ik nog steeds denken: wow, ben ik dat? Maar ik heb het niet meer nodig om mezelf op een billboard te zien staan. Ik ben heel tevreden zo.” Funda: “Stel dat je de tijd terug zou kunnen draaien, wat had je dan graag anders gezien?” Debbie: “Niets. Ik zou de tijd niet terug willen draaien om weer twee armen te hebben. Dat zou betekenen dat ik alles wat ik sinds het ongeluk heb meegemaakt zou moeten inleveren. Het is bizar dat ik door het ongeluk zoveel kansen heb gekregen, maar het is wel de realiteit. Ik heb mooie dingen meegemaakt en veel inspirerende mensen ontmoet. Daar kan mijn arm niet tegenop boksen.”
!
Ook aan tafel met Funda Müjde? En in voor een stevig gesprek? Laat het ons weten. Stuur een bericht met je motivatie naar: beleef@zonnebloem.nl
Beleef !
Tekst: Deborah Ligtenberg Foto’s: Marloes Bosch
Modellenwerk dankzij die ene arm Funda: “Heb je wel eens nagedacht over een prothese?” Debbie: “Ik ben ermee bezig geweest, maar vond het niks. Ik ben nogal iel en die prothese was enorm groot en zwaar. Hij zat me alleen maar in de weg. Mocht er ooit een lichtgewichtprothese komen die de motoriek van je hand en vingers kan overnemen, dan zou ik er misschien over nadenken. Niet dat ik ernaar verlang trouwens, want ik mis mijn arm niet of nauwelijks. Ik vind het wel jammer dat ik Ollie straks niet bij beide handjes kan vasthouden als hij leert lopen. En ik vind het jammer dat ik niet twee armen om iemand heen kan slaan voor een stevige knuffel, met één arm voelt een beetje kaal. Maar verder mis ik mijn arm niet.” Funda: “Hoe komt dat?” Debbie: “Ik heb me er vrij snel bij neergelegd. Toen ik na het ongeluk
Inspirerende mensen
9
Hoe toegankelijk is
Den Haag Hollandse meesters bewonderen in een vermaard museum. Smullen van beroemde appeltaart. Wandelen in een groen stadspark en uitwaaien op het strand. Hagenaars willen niet voor niets met niemand ruilen. Beleef! test met David Smit (36) de toegankelijkheid van dé stad aan zee. “Ik ben een geboren en getogen Hagenaar. Sinds 2013 ontdek ik de stad vanuit de rolstoel. Het valt me nu pas op hoe ontoegankelijk mijn stad soms is. Gelukkig zijn er ook volop leuke, toegankelijke plekken. Als ik twijfel check ik altijd de Ongehinderd App. Daarop vind je veel gebruikersinformatie over de toegankelijkheid van 1 een locatie, maar ook of er een invalidenparkeerplaats in de buurt is. Het handige vind ik dat je kunt aanvinken wat je beperking is, want iemand die visueel beperkt is loopt tegen andere dingen aan dan ik. Als ik op pad ga, pak ik meestal mijn handbike. Ik deel mijn ervaringen in de app, zodat anderen er iets aan hebben. Mijn favoriete plekken zijn de stadsparken, musea en het strand. Kom, dan laat ik je de leukste plekjes zien.”
Tekst: Manon van Wijnen Illustratie: Saskia Rasink
3 2 Test 1 Passage
4
5
6
“De buurt rondom de Passage is hét shoppinggebied. Hier vind je alle bekende merken. Na een recente opknapbeurt is de Grote Marktstraat mooi vlak geworden. Minder is het slecht gemarkeerde fietspad in het midden, waardoor winkelend publiek schrikt van fietsers. Ik kom graag bij Lush, een winkel met zeepjes en verzorgingsproducten die eruitzien als kunstwerkjes. Vlakbij ligt de Passage. Het 1 is 2 oude gedeelte, een Unesco-monument, prachtig.”
3 5 6 1 2 Brasserie 4 Dudok Test “De lekkere appeltaart die er wordt geserveerd heeft Dudok beroemd gemaakt. Met
10 Beleef!
veel appel en een kruimelig laagje bovenop. De brasserie ligt midden in de stad, vlakbij het Binnenhof. Het is er altijd druk, dus met een rolstoel een plekje vinden is een uitdaging. De tafels aan de gangpaden zijn de beste optie, de rest staat te krap op elkaar. Er is ook een invalidentoilet.”
toegankelijke boot is de Ooievaart, die een plateaulift heeft waar maximaal vier rolstoelen tegelijk op passen (ooievaart.nl). Van ministeries tot de Schilderswijk, onderweg zie je van alles, mits je in staat bent te bukken bij lage bruggen. Opstappen kan bij Bierkade 18b.”
3 Mauritshuis 5 6 1 2 4 Test
5 Circustheater 6 4 Test
3 2 “Het mooiste museum van de stad – ik hou ontzettend van Hollandse meesters zoals Rembrandt en Vermeer. Het is onlangs verbouwd, een enorme klus bij zo’n eeuwenoud pand, en is goed toegankelijk. Al
‘Binnen tien minuten1 sta2 je3 4 vanuit de stad aan de vloedlijn!’ kun je verdwalen in de wirwar van liften. Als je binnenkomt moet je met de ene lift naar de kelder en met een andere naar de begane grond. Prima te doen, afgezien van het kleine liftje dat je moet nemen als je naar de tweede verdieping wilt. Het zit verstopt in een soort kast. Eruit komen vereist een draai die je alleen met een handbewogen rolstoel kunt maken.”
“Voor musicals, shows en concerten moet je hier zijn, in het grootste theater van Nederland. Als je de zaal binnenkomt, is het best indrukwekkend. Er zijn een paar rolstoelplaatsen, die goed zicht bieden op het podium. Dat rolstoelers achter elkaar zitten aan het gangpad is een minpunt. Ongezellig als je samen uit bent!”
5 6 Scheveningen Test “Ik hou van de zeelucht, de wind. Als ik van huis ga zonder doel, eindig ik vaak op het strand. De boulevard is drie kilometer lang en prima toegankelijk. Ik sta graag op een van de twee havenhoofden. Het lijkt alsof je in zee staat terwijl de schepen langsvaren. In de zomer is er ook een zomerboulevard, een betonpad langs de zee, en kun je diverse strandrolstoelen huren. Mijn favoriet is de Scout Crawler, een van rupsbanden voorzien voertuig waar je rolstoel in past. Te huur bij biesieklette.nl. Het ultieme gevoel van vrijheid!”
3 5 6Bos 4 Haagse Test “Er is verrassend veel natuur midden in de stad. Zoals het Haagse Bos, een geweldig stadspark, en de Scheveningse Bosjes. Een rondvaart is een leuke manier om alles met andere ogen te bekijken. De meest
Ook goed geïnformeerd op pad? Gebruik de Onge-
!
hinderd-app. Gratis te downloaden via de appstore.
Actief
Cees van der Put
‘Indrukwekkend. Het gesteente heeft alle kleuren’
‘De natuur komt Turen over een lavavlakte en varen tussen dolfijnen en walvissen. Als Cees van der Put (59) met de Zonnebloem op Tenerife is, geniet hij van alles wat het eiland te bieden heeft. Na twintig jaar trekt hij zelfs weer baantjes in een verwarmd zwembad. “Ik ben drie keer met de Zonnebloem op reis geweest. Met het vakantieschip naar Duitsland, met de bus naar Frankrijk en met het vliegtuig naar Tenerife. Het is telkens weer geweldig. Of we met de bus, de boot of het vliegtuig gaan, maakt me niet uit. Het is altijd goed geregeld met de Zonnebloem. Het belangrijkste vind ik dat de bestemming leuk is en de zon schijnt, want dan ziet alles er veel vrolijker uit.
12
Beleef!
Daarmee heb ik telkens geluk! Ik hou van de zon, al kan ik er niet meer goed tegen. Ik heb MS en door de ziekte kan ik niet meer zweten. Dit wordt het fenomeen van Uhthoff genoemd. Zodoende kan ik nog maar even in de zon. Verder zijn mijn benen de grootste belemmering, die willen niet wat ik wil. Aan een rolstoel gebruiken, moest ik erg wennen. Ik ben altijd een bezig baasje geweest. Jarenlang heb ik als metselaar
in de bouw gewerkt en in mijn vrije tijd sportte ik fanatiek. Van karate tot judo en bodybuilding.”
Palmbomen en sneeuw “Vliegen vond ik best spannend. Het was de eerste keer sinds ik gebruikmaak van een rolstoel. Wat als er een onderdeel kwijtraakt in het ruim, dacht ik, of stuk gaat? Maar het is goed gegaan. Ik kon tot aan het vliegtuig rijden, waar ik overstapte in een smal stoeltje waarmee ik mijn zitplaats bereikte. Toen we een paar uur later over Tenerife reden, kon ik mijn ogen nauwelijks geloven. De palmbomen, de vulkaan met zijn door sneeuw bedekte top tegen de achtergrond
heel dichtbij’ een koffiestop maakten op de berg, beleefden we iets heel anders. Terwijl we in het zonnetje op het terras zaten, was het links van ons prachtig weer en rechts noodweer. Zoiets had ik nooit eerder gezien. Dan komt de natuur heel dichtbij.”
Behulpzame vrijwilligers “Het hotel is geweldig. Ik geniet van de Spaanse wijnen en het uitgebreide buffet met lokale specialiteiten. Ook heb ik voor het eerst sinds ik MS heb, dat is nu zo’n twintig jaar, weer eens gezwommen. Even een stukje zwemmen in het verwarmde zwembad, dacht ik, net als vroeger. Maar dat viel tegen. Ik leek wel een duikboot. Gelukkig waren er
behulpzame vrijwilligers. Uiteindelijk is het me wel gelukt om baantjes te trekken. Heerlijk, vooral als je thuiskomt van een uitstapje. We hebben onder meer een bezoek gebracht aan een park vol tropische vogels. En we zijn de Atlantische oceaan op geweest met een zeilboot waaromheen dolfijnen en walvissen opdoken. Een onvergetelijke ervaring.”
Wil je dit jaar nog met de Zonnebloem op vakantie? Bekijk dan snel
!
de laatste beschikbare plekken op zonnebloem.nl/lastminutes
Beleef!
Tekst: Manon van Wijnen
van de oceaan. Het contrast is prachtig. Samen met de witte huizen die tegen de bergen zijn gebouwd, maakt dat een mooi plaatje. De excursie naar de vulkaan was een bijzondere ervaring. Ik zal nooit vergeten dat we op de lavavlakte stonden van de rustende krater, El Teide genaamd, met de 3.718 meter hoge top. Uit de plekken waar het lava is gestold, kun je afleiden hoe de uitbarsting is geweest. De vlakte is zo uitgestrekt, er lijkt geen einde aan te komen. Indrukwekkend! En je ziet niet alleen zwart om je heen, het gesteente heeft alle kleuren. Met een kabelbaan kun je naar de top, maar die was dichtgevroren. Jammer, dat had ik graag meegemaakt. Maar op de terugweg, toen we
13
Update
Nieuws en achtergrond van de Zonnebloem
Zonnebloemagenda 10 april: Start televisieserie ‘Er kan zoveel meer…’ op Omroep Gelderland 14 april: Start Zonnebloemloterij 2016 19 mei: Geniet mee van het uitzicht in onze aangepaste luchtballon
te Nie t ve rge
n!
25 t/m 28 mei: bezoek de stand van de Zonnebloem op de Support Beurs in Utrecht 28 mei: Wandelen voor de Zonnebloem tijdens de Heuvelrug Wandeltocht (let op: er is geen rolstoelroute) 10 juni: Feest mee tijdens Pinkpop 11 juni: Kom zien, doen en beleven wat de Koninklijke Luchtmacht doet tijdens de Luchtmachtdagen in Leeuwarden NB. We kunnen hier maar enkele van de evenementen noemen waar wij naartoe gaan. Kijk voor alle andere landelijke evenementen op: zonnebloem.nl/evenementen
Dagje op stap?
Huur de rolstoelauto!
Onze aangepaste auto is op maar liefst 21 plekken in Nederland te huur. Je huurt de auto voor E40,- per dag! In april/mei komen er weer tien locaties bij. Kijk voor de meest recente verhuurlocaties op zonnebloem.nl/ zonnebloemauto
14 Beleef!
KIJKTIP
Na Brabant kan nu iedereen in Gelderland (en de rest van Nederland) genieten van de tv-serie 'Er kan zoveel meer...'. De tweede reeks van twaalf afleveringen wordt vanaf 10 april uitgezonden door omroep Gelderland. In het programma ondervinden BN’ers aan den lijve hoe het is om een lichamelijke beperking te hebben. Dat zorgt voor verrassende en ontroerende momenten. Uitzendingen bekijken kan via zonnebloem.nl/erkanzoveelmeer
Kom langs op de
Support Beurs
Een kijkje nemen in onze rolstoelhuurauto? Kleding shoppen voor rolstoelgebruikers op het, door de Zonnebloem mogelijk gemaakte, beautyen modeplein? Het kan van 25 t/m 28 mei op de Support Beurs in Utrecht. De Zonnebloem is er aanwezig en bij onze stand krijg je een goed idee van wat we voor jou kunnen betekenen. Op zaterdag is er een modeshow. De presentatie is in handen van niemand minder dan Maik de Boer. Reden genoeg om naar Utrecht af te reizen!
Vrijwilliger vertelt Dubbelgoed bezig zijn Tegelijk sportief én sociaal bezig zijn? Met de Fundrunner-app kan dat. Met elke kilometer die je rent, fietst of wandelt steun je een goed doel naar keuze. Het werkt heel simpel: Stap 1: Download de (gratis) app. Stap 2: Kies een goed doel, bijvoorbeeld de Zonnebloem. Stap 3: Kies een sponsor (via de app). Stap 4: Zet de app aan zodra je de deur uit gaat. Stap 5: Deel je kilometers op sociale media. Donatie voltooid. Bedankt!
1 miljard mensen wereldwijd heeft een fysieke beperking
Naam: Ineke de Mots (43) Is: vrijwilliger in Nunspeet en vakantievrijwilliger Gezin: getrouwd en moeder van twee zoons (20 en 21) Vrijwilliger sinds: 2012
“Ik bezoek twee mensen die toevallig allebei een visuele beperking hebben. We gaan lekker wandelen, fietsen, naar een museum, of ik lees de krant voor bij een kopje koffie. Sinds kort ga ik ook mee met vakanties van de Zonnebloem. Ik heb altijd geroepen dat ik daar geen tijd voor had, omdat ik in de zorg werk en ook al actief ben bij de plaatselijke afdeling. Tot ik op Facebook een oud-klasgenoot tegenkwam
Naast het bieden van kwalitatieve, betaalbare oog- en hoorzorg, geeft Specsavers ook iets terug aan de lokale gemeenschap. Alle 120 winkels dragen hier een steentje aan bij. Per verkocht montuur en hoortoestel sparen zij een vast bedrag voor Stichting Specsavers Steunt. Naast aan de lokale liefdadigheidsinstellingen doneert de Stichting ook elk jaar een mooi bedrag aan een landelijk goed doel. Dit jaar is er gekozen voor de Zonnebloem. Bedankt Specsavers!
die zeer actief bleek te zijn als vakantievrijwilliger. Zij maakte me nieuwsgierig. Mijn eerste reis ging naar Londen. Samen met een andere vrijwilliger heb ik gezorgd voor Luuk, een jonge man die een rolstoel gebruikte en amper kon praten en slikken. We hebben allemaal dingen ondernomen die hij nooit eerder had gedaan. Zoals zwemmen en de stad op 135 meter hoogte bekijken vanuit het reuzenrad. Het was heel bijzonder om in zijn ogen de emoties te lezen, van spanning naar blijdschap. Dat maakte het voor mij tot een onvergetelijke ervaring. Toen ik thuiskwam dacht ik: dit had ik twintig jaar eerder moeten doen!”
Beleef!
Tekst: Manon van Wijnen
Bedankt Specsavers!
‘De emoties in zijn ogen maakten het onvergetelijk’
15
Op maat
16 Beleef!
Met de Zonnebloemauto naar... Den Bosch
‘Alle rompslomp vergeten en lekker genieten’ Er zijn verschillende mogelijkheden om met de Zonnebloem op pad te gaan. Deze keer volgen we Danielle van Hooff (40). Dankzij de Zonnebloemauto kon zij een dagje op stap met een stel vrienden.
Dankzij die oude panden en knusse boetiekjes hangt er in Den Bosch altijd een gezellige sfeer.
De Zonnebloemauto heeft maximaal vier/vijf zitplaatsen en ruimte voor een rolstoel of scootmobiel.
Danielle geniet in goed gezelschap van een overheerlijke Bossche bol.
Beleef!
17
Danielle: "Super om zo zelfstandig op stap te kunnen met vrienden en familie, wanneer het jou uitkomt."
T
erwijl Danielle met twee vrienden achterin zit te kletsen, chauffeurt haar moeder het gezelschap naar de gezelligste stad van Brabant: Den Bosch. “Het is even ‘omschakelen’ dat ik moet schakelen”, lacht Letty van Hooff, “maar de auto rijdt heerlijk.” “Hij zit ook superfijn”, klinkt het achterin. Danielle zit daar met vrienden Luc en Sanne. “Geweldig om zo een dagje op stap te kunnen met elkaar. Mijn moeder vindt het leuk om te rijden en wij kunnen lekker kletsen achterin. Top geregeld! Met Valys betalen extra personen een gewone taxiprijs, dan ben je met een groepje als dit duur uit. De Zonnebloemauto is gewoon te huur om de hoek. Super om zo zelfstandig op stap te kunnen met vrienden en familie, wanneer het jou uitkomt. Ik heb veel zin om naar Den Bosch te gaan. Ik ben er eens een dagje gaan winkelen met mijn moeder en ik wilde graag nog een keer terug.” “We zijn er”, roept Letty terwijl ze parkeert in de Sint-Jans-
Tekst: Manon van Wijnen Fotografie: Joshua Rood
‘Knus, met die oude panden en leuke boetiekjes’ garage. “Vanaf hier ben je binnen vijf minuten in de binnenstad”, zegt ze. Even later op de Markt kijkt Danielle om zich heen. “Wat een knus sfeertje hangt hier toch, met die oude panden en leuke boetiekjes. Veel mooier en sjieker dan bij ons in Breda. Die oude pandjes hebben soms wel drempels, maar er zijn best veel toegankelijke winkels. Septième, Riverwoods, Piet Zoomers... Hmm, ik krijg meteen zin om te shoppen.”
Bossche bol Dan krijgen ze de Sint-Jan in het vizier. “Dat vind ik zo’n mooie kerk”, roept Danielle enthousiast. “Daar wil ik wel even in.” Even later, weer buiten: “Heel leuk om zo’n beroemd gebouw even van binnen te bewonderen. Het is
18 Beleef!
Naam: Danielle van Hooff Leeftijd: 40 Doet: vrijwilligerswerk bij een bejaardenhuis in Breda Is: deelnemer bij de Zonnebloem in Breda Houdt van: eten met vrienden, winkelen, lekker eropuit gaan en genieten van het leven Woont: in een appartement in Breda
binnen al even prachtig als buiten. De straten in het centrum zijn ook prima te doen met de rolstoel. Alleen de straat die leidt naar de Parade is minder, want daar liggen kinderkopjes. Maar op de Parade moet je geweest zijn. Dat is hét uitgaansgebied van Den Bosch met alle gezellige cafeetjes.” En dat komt goed uit, want het is tijd voor koffie met wat lekkers. Op de hoek van de Parade zit Hart van Brabant, een café met een nostalgisch sfeertje. “Lekker knus, met die oude lampjes en glas-in-lood. De oprijplaat maakt het toegankelijk. De grote stamtafel bij de bar is het meest geschikt om met de rolstoel te zitten.” Hier hebben ze iets wat je ook niet mag missen als je in Den Bosch bent: een Bossche bol. “Overheerlijk”, lacht Danielle terwijl ze haar tanden in de chocoladelaag zet. “Ik ben zo blij dat ik dit heb kunnen doen, echt superidee die rolstoelhuurauto. Ik worstel al een tijd met mijn gezondheid. Het is goed om er even uit te zijn. Even alle rompslomp vergeten. Heerlijk! Hier kan ik nog dagen op teren.”
Wil je ook een dagje op pad met de Zonnebloemauto? Ga naar zonnebloem.nl/zonnebloemauto
!
praktisch Beleef!
Tips en tricks die altijd van pas kunnen komen. Beleef! zet de leukste voor je op een rij.
MAKKELIJK ALARM
Zonder moeite
Piep? Pil!
Aan de tafel, de rolstoel, de bedrand? Met de Flexible Tablet Holder van Kikkerland heb je je tablet waar je hem maar wilt, zonder hem vast te hoeven houden.
Heb je medicijnen die je op vaste tijden moet innemen? Deze multi-alarm pillendoos van Lydion geeft een geluid op een door jou bepaald tijdstip. Eenmaal ingesteld hoef je alleen nog dagelijks de vakjes te vullen.
€ 17,-, cadeau.nl
SLIM
Even met de raamzuiger
€ 42,50, stelcomfortshop.nl
Streeploos ramen wissen zonder morsen. Deze slimme raamwisser (€ 39,95) zuigt het vuile waswater gewoon op. Niet alleen ideaal voor het schoonmaken van ramen, maar ook van spiegels, tegels en de douchecabine. Makkelijk te combineren met de Leifheit telescoopsteel (€ 9,95), uitschuifbaar tot 110 cm. Onder meer te koop bij Blokker
HANDIG
PRETTIG
Zacht voor de knieën
Handig in de tuin bij plant- of wiedwerk, deze kniesteun. Even omdraaien en je hebt een bankje. Ook binnenshuis beschermt het kussen van het opvouwbare bankje je knieën tegen de harde ondergrond. Met de zijsteunen duw je jezelf makkelijk weer rechtop. € 27,50, tuinadvies.be
Blikken met lipsluiting, potten met metalen deksels, doppen van plastic flessen of melkpakken en veiligheidsdoppen, het valt soms niet mee om ze te openen. Voor alles is een oplossing te vinden op bijzonderhandig.nl
Beleef!
Tekst: Ariëtte Ettema
Alles open
19
Silvie Francis (60) doet de modevakschool als ze wordt aangereden en een dwarslaesie oploopt. Ze werpt zich op kleding ontwerpen voor mensen met een lichamelijke beperking. "Als je in de spiegel kijkt, moet je kunnen denken: ik ga ertegenaan!"
‘Kleding doet wonderen!’ 20 Beleef!
Mijn inspiratie
Veel voldoening “Ik trok eropuit en wist op markten en bij groothandels voor een paar centen stoffen met de nieuwste prints en kleuren op de kop te tikken. Mijn inspiratie haalde ik uit modeen zelfmaakmodebladen. Toen ik voor het eerst op reis ging met een gezelschap mensen met een lichamelijke beperking, werd ik elke ochtend opnieuw overladen met complimenten. Reisgenoten vonden dat ik er leuk en modieus uitzag en vroegen me of ik hen wilde helpen bij kleding kiezen of vermaken. Dat wordt me nog geregeld gevraagd bij allerlei activiteiten van de Zonnebloem. Ik zet bijvoorbeeld ritsen in de onderkant van een skinny jeans, voor mensen die een katheter gebruiken. Dat wordt vaak in een kous gedragen, en zo kunnen ze er gemakkelijk bij. Het is mooi om te zien hoe blij mensen zijn als ze weer een hippe spijkerbroek kunnen dragen. Kleding doet wonderen! Naailes geven leverde ook zoveel voldoening op. Niet alleen voor mijzelf, maar vooral voor mijn cursisten. Dat waren niet alleen rolstoelgebruikers die voor zichzelf kleding wilden maken, maar ook familieleden van
mensen met een beperking. Door mondtot-mondreclame zag ik mijn klasjes telkens weer groeien. Zo zijn mijn inzichten in 25 jaar tijd verspreid onder een grote groep mensen, en nog steeds wordt in Brabant kleding gemaakt of veranderd op basis van mijn ontwerpen. Iedere cursist kreeg een grondpatroon mee dat tot in de details op de lichaamsvorm en beperking was afgestemd. Daarop kon vervolgens eindeloos worden voortgeborduurd."
Simpele ingrepen “Ik doe het nu wat rustiger aan. Omdat tintelingen in mijn vingers het moeilijk maken om lang achter elkaar te naaien en handwerken, pas ik eigenlijk alleen nog maar kleding aan. Heerlijk om daarnaast tijd te hebben voor wat ik het allerleukste vind: mensen adviseren. Ik word geregeld gevraagd om te gaan shoppen met een vriendin of kennis die een rolstoel gebruikt. In een modezaak laat ik mensen dan eerst rustig kleding kiezen die aansluit bij hun smaak. Vervolgens beoordelen we samen bij elk afzonderlijk onderdeel of het comfortabel is. Als dat niet zo is, dan kan het soms met een paar simpele ingrepen worden aangepast. Een broek met een dubbel gestikte achternaad valt af, maar een rijk versierde tuniek kan aan de achterkant gemakkelijk worden ingekort. En rafelige of harde naden kan ik bijwerken met een locksteek.”
Club vriendinnen “Als mensen mij na zo’n dag shoppen vertellen over de enthousiaste reacties die ze krijgen op hun nieuwe outfit, groei ik. Zo heb ik in de loop van de tijd een warme kennissenkring opgebouwd. Tijdens mijn revalidatie, lang geleden, veronderstelde ik dat ik de enige rolstoelgebruiker was in mijn omgeving. Dat denken waarschijnlijk veel mensen, kort na een ongeluk. Nou, vergeet het maar, er zijn er legio!”
!
Ook geïnteresseerd in mode? Houd zonnebloem.nl/ fashiononwheels in de gaten.
Tekst: Maria Aarts Fotografie: Marloes Bosch
“Je hoeft geen muurbloempje te zijn als je gebruikmaakt van een rolstoel. Kruip niet in je schulp, zeg ik altijd tegen mensen die net in een rolstoel zitten en nog in de rouwfase zitten, maar verzorg jezelf goed, trek leuke kleren aan en laat jezelf zien. Dat draagt bij aan je zelfvertrouwen. Als je in de spiegel kijkt, moet je kunnen denken: ‘ik ga ertegenaan!’ Ik zit niet snel bij de pakken neer. Toen ik op mijn 18e werd aangereden en een dwarslaesie opliep, zat ik op de modevakschool en wilde ik verder in het vak. Een docent heeft mij toen een jaar lang thuis lesgegeven. Kleding maken heeft me door een moeilijke periode heen gesleept. Dat ik het pedaal van de naaimachine ook met mijn elleboog kon indrukken, ontdekte ik al snel. Het was niet de enige omschakeling; ik ben ook andere patronen gaan tekenen. Ontwerpen die afgestemd waren op zitten: broeken die in de rug wat hoger zijn dan van voren, en tops die aan de achterkant juist wat korter zijn. Anders zit je steeds op de zoom en dat kan de huid irriteren.”
Beleef!
21
Uitgelicht
Informatie en achtergrond over een actueel thema
alles over toegankelijkheid
17.000
mensen ma ken gebruik van de Ongehinderd -app. (Bron: onge
hinderd.nl)
Toegankelijk openbaar vervoer Reizigers met een beperking hebben recht op goede voorzieningen in bus, tram, trein of metro. En ook de stations en haltes moeten goed bereikbaar en toegankelijk zijn. Dit staat in de Wet gelijke behandeling chronisch zieken en gehandicapten. Voertuigen, haltes en stations die niet toegankelijk zijn, worden aangepakt. Zo loopt er tot 2030 een project om alle NS-stations te voorzien van roltrappen en liften naar de perrons. Veel informatie op: rijksoverheid.nl/onderwerpen/openbaar-vervoer.
Historisch!
2030
Nieuwe
In moeten alle stations roltrappen en liften hebbe n om op de p errons te kunnen k omen.
norm
“Iedereen in ons land verdient een eerlijke kans om volwaardig mee te kunnen doen. Maar dan moet de samenleving wel toegankelijk zijn. Voor iedereen. Met of zonder beperking. Dat moet wat mij betreft wettelijk worden vastgelegd”, aldus parlementariër Otwin van Dijk. Op 21 januari behaalde zijn wetsvoorstel een meerderheid in de Tweede Kamer. Een historisch moment: toegankelijkheid is nu de norm.
15%mevatneen
de mensen beperking gaat niet op e stap vanwege gebrekkig teoef Beh informatie. (Bron: Toeonderzoek Toeristische ) atie form sin eid ijkh gankel
22 Beleef!
(Bron: Rijkso
verheid)
Grootste gebouwergernissen 1. Geen geschikt toilet 2. Drempels en opstapjes 3. Smalle deuren
Op stap?Gebruik de app!
Weet je niet of de locatie waar je naartoe wilt toegankelijk is voor mensen met een lichamelijke beperking? Met de gratis Ongehinderd-app kun je op ieder moment van de dag toegankelijke locaties vinden, maar ook zelf locaties toevoegen en beoordelen. De Zonnebloem vraagt de lezers van Beleef! de app te gebruiken tijdens hun uitstapjes en vakanties. Ga naar de Appstore en download de Ongehinderd-app voor iPhone, iPad en Android.
15den
jaar gele te Week werd de eers ankelijkheid van de Toeg rd. georganisee
‘Nederland loopt achter’ Gerard de Nooij is mede-oprichter van Ongehinderd, een organisatie die maximale bewegingsvrijheid wil creëren voor mensen met een lichamelijke beperking.
Foto: Start Foundation
Wet gelijke behandeling
zijn buitengewoon actief, zo’n 11 procent deelt zijn ervaringen. Dat is veel in vergelijking met platforms zoals Zoover of Wikipedia. Het is ook leuk om je eigen wijk op de kaart te zetten, zodat een bezoeker uit een andere stad weet waar hij naartoe kan gaan. Maar voordat iedereen bewust is van de vele drempels die er zijn, is er nog een lange weg te gaan. Ons doel is om heel Nederland in de app te krijgen en toegankelijker te maken. Daarvoor moeten bij overheden en bedrijven nog veel obstakels worden weggenomen. Wist je dat we in Nederland achterlopen? In Amerika is toegankelijkheid al sinds 1990 bij wet geregeld. Op 21 januari 2016 heeft de Tweede Kamer eindelijk ingestemd met een wet die bepaalt dat alle openbare gebouwen toegankelijk moeten zijn voor mensen met een beperking.”
!
Op 19 januari waren Gerard de Nooij en Marc de Hond te gast in de talkshow Jinek om over dit onderwerp te praten. Terug te zien via kro-ncrv.nl/jinek
De wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte (Wgbh/ cz) regelt dat mensen met een beperking of chronische ziekte net als ieder ander behandeld moeten worden. De wet is nu van kracht voor de terreinen werk, wonen, onderwijs en openbaar vervoer. Informatie: rijksoverheid.nl
Top-3 toegankelijke Europese steden Borås - Zweden Göteborg - Zweden Berlijn - Duitsland (Voormalige winnaars van de Access City Award)
van 95ed% erlandse
de N heeft restaurants rgeen minde validentoilet. zet.nl)
(Bron: wijzijn
Natuur zonder drempels Tijdens het Goed Geld Gala 2016 heeft Natuurmonumenten €1.965.000 ontvangen om veertig natuurgebieden verspreid over heel Nederland toegankelijk te maken voor mensen met een beperking. Kijk voor een overzicht op natuurzonderdrempels.nl
Beleef!
Tekst: Zamarra Kok
“Tien jaar geleden heb ik een ongeluk gehad en sindsdien gebruik ik een rolstoel. Ik ontdekte overal drempels en trapjes, waardoor ik niet meer zelfstandig door de stad kon bewegen. Dat frustreerde me. Ik verlangde terug naar de keuze- en bewegingsvrijheid die ik voorheen had. Ik besloot actie te ondernemen en richtte het bedrijf Ongehinderd op. In 2014 lanceerden we de Ongehinderd-app. Ons streven is om meer locaties toegankelijk te maken. Daarom helpen we gemeenten en ondernemers werk te maken van toegankelijkheid. Dit doen we door locaties te toetsen met getrainde testteams, knelpunten in kaart te brengen en praktische verbeteradviezen te geven. De mooiste verbetering is dat al zeven gemeenten aangesloten zijn op het Ongehinderd-platform, en dat inwoners van die gemeenten meehelpen. We hebben een flinke groep gebruikers die jaarlijks tientallen locaties in hun woonplaatsen toevoegen, en zo toegankelijkheid op de kaart zetten. Wij zijn niet de enige organisatie die hiermee bezig is, maar wel de enige waaraan de gebruiker zelf kan bijdragen. Onze gebruikers
andetoe(Bron: weekv id.nl) he ijk gankel
23
Column Jaap Bressers heeft van jongs af aan een doel: alles uit het leven halen. Als Nederlands eerste Sitdown Comedian treedt hij op in bijna alle grote theaters in Nederland. Met zijn columns in Beleef! wil hij iedereen inspireren om op eigen wijze het verschil te maken.
“Waar een wiel is, is een weg.” Met die woorden sluit ik vaak mijn optredens af. Niet helemaal toevallig is het ook de titel van mijn eerste boek, dat begin dit jaar verscheen. Die paar woorden vatten samen waar het voor mij om gaat: dat je veranderingen echt als een kans kunt zien. Wat je op je pad krijgt, kun je niet kiezen. Hoe je ermee omgaat gelukkig wel. Door één
stelde me gerust, alleen maar door me te zien als mens en zich in mijn situatie te verplaatsen. Daarmee maakte hij voor mij zelfs het verschil tussen leven en dood. Carlosmomentjes krijg je gratis. Net zoals je ze ook zelf geeft. Op jouw eigen manier en makkelijker dan je denkt. Daar hoef je echt niet opnieuw het wiel voor uit te vinden. Je hoeft er ook niet harder voor te werken. Het gaat er
lettertje toe te voegen, krijgen de woorden bovendien net een andere draai. Ook dat is waar het volgens mij om gaat: met iets kleins het verschil maken, iets toevoegen. Zo creëer je wat ik noem de ‘Carlosmomentjes’. Carlos was de verpleger die mij verzorgde toen ik op mijn 21ste bij een duikongeluk mijn nek brak en met een hoge dwarslaesie in een Portugees ziekenhuis terechtkwam. Daar lag ik dan, alleen in een vreemd ziekenhuis, maar vooral ook in een vreemd lichaam. Regelmatig werd ik ’s nachts in paniek wakker. Dan kwam er een verpleger die keurig alle apparatuur controleerde en weer wegging. Behalve broeder Carlos. Hij legde zijn hand op mijn schouder – ongeveer de enige plek waar ik nog gevoel had – en zei ‘it’s okay’. Hij
vooral om dat je kijkt naar wat wel kan, in plaats van naar wat allemaal niet kan. Je maakt de wereld met iets kleins net een beetje mooier. Dan lever je toegevoegde waarde en ben je van betekenis voor anderen. En bovendien vergroot je zo je plezier in wat je doet, in werk en privé. Vlak na mijn ongeval luidde de diagnose: voor de rest van mijn leven vanaf borsthoogte verlamd, en geen beweging in mijn vingers. Terwijl ik tot mijn ongeluk met drie bijbanen naast mijn studie keihard werkte om mijn toekomst – ongetwijfeld als topmanager bij een multinational – veilig te stellen. In het begin probeerde ik met alle macht vast te houden aan mijn oude leven. Maar al snel kwam ik erachter dat als je blik op het verleden gericht blijft, er niets verandert. Ik heb mijn leven een totaal andere draai gegeven, werd Nederlands eerste sit-down-comedian en geef optredens voor bedrijven. Met humor en emotie probeer ik mensen te stimuleren om hun eigen toegevoegde waarde te vergroten. Bij de presentatie van mijn boek, vorig voorjaar, was ook Carlos aanwezig. Ontzettend mooi om dit moment met hem te mogen delen. Want geen van beiden hadden we tien jaar geleden gedacht ooit zo samen op een podium te staan. Nou ja, ik zit natuurlijk, maar je begrijpt wat ik bedoel. Het kan wél.
Jaap 24 Beleef!
Tekst: Jaap Bressers Fotografie: Janita Sassen
‘Een totaal andere draai’
toe
actief
Beleef!
Getest jokpheid! gankeli
Ook als je minder mobiel bent, zijn er genoeg redenen om naar buiten te gaan. Zeker als de lentezon doorbreekt! Beleef! geeft tips. ERVAREN
Onbeperkt fietsen
Pikdonker Amsterdam
De Achterhoek en Twente staan bekend om hun mooie fietsroutes, daarom een paar adresjes waar je terechtkunt voor een aangepaste fiets. • Twente: Twentefiets verhuurt en bezorgt fietsen op diverse locaties in Twente. twentefiets.nl/fietsen-met-beperking.
• De Achterhoek: Van Raam in Varsseveld maakt en verhuurt fietsen. Op vanraam.nl/verhuur/grp/186 vind je ook alle andere adressen in Nederland waar hun fietsen te huur zijn.
Smoes voor pannenkoeken Vrijdag 18 maart is het Nationale Pannenkoekdag. De dag waarop basisschoolleerlingen voor ouderen een pannenkoek bakken. Verder is het voor iedereen bij uitstek dé smoes om jezelf te verwennen met een ouderwets lekkere pannenkoek. Zelf gebakken of in een gezellig pannenkoekenhuis. Via pannenkoekenrestaurants.nl (vink ‘rolstoeltoegankelijk’ aan) vind je er een in de buurt dat toegankelijk is.
SMULLEN
Jouw huis, mijn huis Voor een prikkie op vakantie? Via matchinghouses.com kun je van woning ruilen met iemand. De site is van en voor mensen met een lichamelijke beperking en het aanbod varieert van VAKANTIE Afrika (1 aangepaste woning) tot Europa (250 aangepaste woningen), Oceanië (58 aangepaste woningen) en Azië (11 aangepaste woningen).
NIET MISSEN
Support 2016
Nieuwsgierig naar de nieuwste trends, ontwikkelingen en technieken die interessant zijn voor mensen met een lichamelijke beperking? En leuk: wij zijn er ook! Kom dan van 25 t/m 28 mei naar de Support Beurs in de Utrechtse Jaarbeurs. De toegang is gratis. supportexpo.nl
Beleef!
Tekst: Manon van Wijnen
EROPUIT
Amsterdam zien door de ogen van een blinde. Dat is ‘CtheCity’ in een notendop. Terwijl je een parcours aflegt in het pikkedonker, voel, hoor en ruik je van alles, waardoor het net is alsof je door hartje Amsterdam loopt. Je hoeft niet bang te zijn dat je ergens tegenaan botst, want je legt het parcours af met de beste gids in het donker: iemand die visueel beperkt is. cthecity.nl
25
Via dit statief met zuignap kan Mienke een goed en strak beeld schetsen van de omgeving. Zonder deze aanpassing zou ze haar hobby niet kunnen uitoefenen. Mienke fotografeert vooral voor haar weblog, maar vindt het ook leuk om in opdracht foto's te maken.
Met een druk op de knop gaat via een infraroodsysteem de juiste deur open. Dit geeft haar vrijheid, omdat ze niemand hoeft te vragen de deur voor haar te openen.
26 Beleef!
“Ik ben positief ingesteld. Er valt, ook als je met een beperking leeft, nog zo veel uit het leven te halen!�
Dichtbij Mienke heeft veel aandacht besteed aan de inrichting van haar woning. Ze brengt thuis heel wat uurtjes achter haar computer door om logo's en visitekaartjes te ontwerpen. Of ze werkt aan haar blog waarin ze vertelt over haar belevenissen en haar visie geeft op zaken als toegankelijkheid.
‘ Je moet het gewoon doen!’ Mienke van Alphen (23) is door cerebrale parese spastisch in al haar ledematen. Dat betekent niet dat ze achter de geraniums zit. Ze werkt halve dagen als receptioniste en planner bij een fysiotherapiepraktijk en geeft lezingen over leven met een beperking. te kunnen fotograferen. Uiteindelijk vond ik een statief dat ik met een zuignap op het blad van mijn rolstoel kan plakken. Door mijn rolstoel te verplaatsen of bijvoorbeeld achterover te laten zakken, kan ik het standpunt van de camera veranderen. Ik kan zelf de telefoon opnemen en een gewone computer bedienen. Ik doe aan vormgeving, schrijf een blog en ben actief op social media. In het begin was typen moeilijk, maar ik ben een doorzetter en heb het mezelf aangeleerd, met een beetje hulp van mijn ergotherapeut. Dat vertel ik ook altijd tijdens mijn lezingen: je moet het gewoon doen!”
!
Tekst: Zamarra Kok Fotografie: Marloes Bosch
“Ik woon zelfstandig naast mijn ouders. Dat kan dankzij de hulp van een geweldig zorgteam dat op afroep beschikbaar is. Ook mijn ouders staan nog altijd voor mij klaar. Ik maak gebruik van een paar aanpassingen, zoals een stalift voor transfers, beugels bij het toilet en een hooglaagbed. Maar ik ben vooral erg blij met het infraroodsysteem, waarmee ik lampen en de voordeur kan bedienen. Voor valide mensen is het vanzelfsprekend dat ze een deur open of dicht kunnen doen. Voor mij niet. Mijn rolstoel is mijn grote vriend, want die geeft me bewegingsvrijheid. Ik ga graag op stap, zo ben ik bijvoorbeeld met de Zonnebloem naar Pinkpop geweest. Ik ben een enorme muziekliefhebber, dus dat was een prachtige ervaring. Een andere hobby is fotografie, maar door mijn spasmes kan ik het fototoestel niet stil houden. Ik heb twee jaar gezocht naar een manier om toch
Meer weten? Ga naar haar site mienkevanalphen.jouwweb.nl
Beleef !
27
Puzzel
Genieten van een leuke puzzel en er nog een prijs mee winnen ook. Onder de goede oplossingen van de Zweedse puzzel verloten we een dagje huur van de Zonnebloemauto!
Win mooie prijzen! Zweedse puzzel: prijspuzzel wonder wonder
parfum parfum
5 5
atmosfeer atmosfeer
langs langs
zelfzucht zelfzucht
Genesis Genesis
vulkaan vulkaan op Sicilië Sicilië op moeilijk moeilijk breekbaar breekbaar
provocatie provocatie
pressie pressie
sluw sluw iemand iemand noodlot noodlot
dinsdag dinsdag jaartelling jaartelling
Kans op een dagje huur van d Zonnebloeme auto!
dichtregel dichtregel
voertuig voertuig
6 6
1 1 panel panel
2 2
3 3
nandoe nandoe
Hoe doe je mee
Japanse Japanse drank drank
deksel deksel
© ©
Stuur je oplossing van de Zweedse puzzel voor 1 mei 2016 naar: De Zonnebloem, redactie Beleef!, Postbus 2100, 4800 CC Breda. Of mail naar beleef@zonnebloem.nl. Graag je volledige naam en adres vermelden. De juiste oplossing en de winnaars worden in het volgende nummer bekend gemaakt. De prijswinnaar krijgt persoonlijk bericht. langs
4 4 Sanders Sanders puzzelboeken, puzzelboeken, Vaassen Vaassen
Breng de letters uit de overeenkomstig genummerde hokjes over naar de hokjes hieronder. Indien de puzzel correct is opgelost, ontstaat er een trefwoord. 1 1
2 2
3 3
4 4
5 5
wonder
6 6
B
Onderstaande woorden zijn in alle richtingen in het diagram verborgen. De letters mogen meer dan eenmaal gebruikt worden. De overgebleven letters vormen van boven naar beneden gelezen de oplossing.
FLUITEN GEEL GEUR GROEN JEUGD KUIKEN NARCIS
NESTJE NIEUW ONTBIJT ONWEER REGEN SLOOT VERVEN
atmosfeer
zelfzucht
Genesis
Woordzoeker BLOEI BOLLEN BOOM BUITEN DRUKTE EIEREN FEEST
parfum
VLINDER VROLIJK WARMTE ZINGEN ZOEMEN
S5 V
L
E
D
N
L
N
B
O
O M
R
Z L E provocatie
E
R
T
S
E
E
F
N
I
E
U W
I
O
O
U
R
N
K
E
L
F
W G
E
U
R
N
O
K
E
A
V
B
G
L
N
jaartelling
E
K
I
U
K
Gnoodlot T
N
R
I
U
E
U
O
N
E
M
E
O
Z
Evoertuig R
C
1
T
I
E
I
N
B
V
R
O
L
IJ
K6
N
I
O
T
B
TpanelR
E
D
N
I
L
V
R
I
Snandoe E
E
E
E
IJ
N
E
S
T
J
E
U
G
D
BdekselN
E
N
N
L
T
S
N
E
T
M
R
2
vulkaan op Sicilië moeilijk breekbaar
dichtregel
Japanse drank
sluw iemand
3
dinsdag
©
pressie
4
1
2
3
4
5
6
A W
Sanders puzzelboeken, Vaassen
Oplossing Kruiswoordpuzzel winter 2015: ANTENNE. Oplossing Paspuzzel winter 2015: RAADHUIS. Het dagje huur van de Zonnebloemauto is gewonnen door: Mw. J. Renting-Hoogewoning uit Eindhoven. Proficiat!
28 Beleef!
T
thuis Beleef!
LEZEN
Leuke gadgets, boeken en dvd's. Beleef! zet ze voor je op een rij.
Hilarisch
Vera is sekswerker en gaat op een dag naar een afgelegen en vervallen villa aan de Vecht, waar een moeder en een zoon wonen. Binnert (35) is nog nooit buiten zijn eigen huis geweest en heeft in zijn leven niet meer dan een paar mensen ontmoet. Vera valt als een blok voor deze wereldvreemde kluizenaar. Het Jagthuys van Merijn de Boer is een hilarisch en ontroerend boek dat je in één adem uitleest. € 18,99, bol.com
RELAXEN
Heerlijke
hoofdmassage
Een hoofd dat overloopt na een drukke dag? Masseer eenvoudig zelf de spanning weg. Zet deze metalen masseur op je kruin, duw hem langzaam naar beneden en ervaar de ontspanning. Relax Head Massager, € 8,90, ditverzinjeniet.nl
BEETJE GEK
Ondersteboven
Misschien is het even wennen, plantjes omgekeerd aan het plafond, maar het schept ruimte op de vensterbank. En zeg nou zelf, ziet het er niet vrolijk uit? De Sky Planter van Bosske is zo gemaakt dat aarde en plant er niet uit vallen. Via een reservoir krijgen ze vanzelf water. Planten die het goed doen zijn orchideeën, varens, klimop, geraniums, munt, aardbeien en peterselie. Verkrijgbaar in zes kleuren, € 16,- per stuk, cadeau.nl
HANDIG
ZIEN
Yann Arthus-Bertrand is beroemd om zijn schitterende (lucht)foto’s van onze planeet. In de documentaire Human (2015) laat hij de bewoners spreken. Hij verzamelde verhalen van meer dan 2000 vrouwen en mannen uit 60 verschillende landen. Liefde, oorlog, homoseksualiteit, vergevingsgezindheid, familie, leven na de dood, geluk, immigratie, de zin van het leven, alles wordt besproken. Afgewisseld met prachtige natuurbeelden. Dvd, 192 minuten, € 8,99, bol.com
Open boek
Lekker lezen, maar dan moet het boek wél meewerken. Met deze boekenhouder kun je je boek met één hand vasthouden of hem als standaard gebruiken door de pootjes uit klappen. Tijdens het lezen zorgt hij dat de bladzijdes niet omslaan en als je het boek dichtklapt dient hij als boekenlegger. € 30,-, bijzonderhandig.nl
Beleef!
Tekst: Ariëtte Ettema
Mensen van overal
29
jpers (63) Wie: Tineke Pi ril 2015 de ap in ed Wat: re et haar m ht Elfstedentoc l. ie ob tm scoo terhout, Woont: in Oos nt, met haar ba ra -B rd oo N en twee man. Ze hebb ren. er kleinkinde vi dochters en n ee ‘g n Beperking: ka er’ lopen door honderd met a. astma en reum aangeboren je nt ar ee Passie: in ha er en, liefst zond eropuit trekk . plan vooropgezet
30 Beleef!
De overwinning
Barre tocht langs stopcontacten In haar uppie reed Tineke Pijpers afgelopen voorjaar de Elfstedentocht op haar scootmobiel. Niet bij een lekker voorjaarszonnetje, maar bij de slechtst mogelijke weersomstandigheden. “Het was afzien, net als bij de échte tocht der tochten.” Dat maakt haar volle stempelkaart des te waardevoller!
Muur van natte sneeuw “Ik vertrok op 1 april 2015. Toen ik mijn reis plande had ik visioenen van lammetjes in lenteweides, een bleek zonnetje dat door frisgroene blaadjes prikt en uitzicht op zeilbootjes die na een lange winter weer te water worden gelaten. Nou, niks daarvan. De allereerste dag werd ik al geconfronteerd met het ware Elfstedentochtgevoel: afzien! Genieten van de natuur werd een gevecht met de elementen. Inderdaad, precies wat mij altijd zo heeft aangetrokken in de tocht der tochten. Ik was nog maar net vertrokken uit Balk, waar mijn man mij met een rolstoelhuurauto
van de Zonnebloem naartoe had gebracht, toen het begon te regenen en stormen. De poncho die ik wilde aantrekken, zwiepte om me heen. Om te voorkomen dat het ding zou worden weggerukt, zat er niks anders op dan hem weer op te bergen en me over te leveren. Terwijl ik de wind voelde aantrekken, keek ik omhoog en zag hoe een vlucht zwaluwen achteruit werd geblazen. Een paar seconden later vlogen ze weer gewoon verder, maar ik was stomverbaasd. Zoiets had ik nog nooit gezien. Bang was ik niet, misschien had de verwondering de angst overvleugeld. Natuurlijk heb ik me afgevraagd waar ik aan was begonnen, vooral toen de regen veranderde in een muur van natte sneeuw. Maar het woord opgeven komt niet voor in mijn woordenboek. Ik heb hem wel flink geknepen. ’s Ochtends had ik geen idee waar ik ’s nachts zou slapen. De afstand die ik dagelijks kon afleggen werd bepaald door de accu, en bij sterke tegenwind kun je aanzienlijk minder kilometers vreten dan bij wind in de rug. Als ik op mijn dashboard zag dat de accu bijna leeg was, moest ik op zoek naar een slaapplaats.”
Veilige haven “Toen ik Stavoren naderde kon ik het alarmerende wijzertje van de accu niet langer negeren. Gelukkig nam de wind wat af en tussen de vlagen door hoorde ik een klingelend muziekje, dat me intens gelukkig stemde. Het was alsof ik een veilige haven werd binnengeloodst, begeleid door rustgevende snaarklan-
ken. Het geluid bleek te worden veroorzaakt door het ruisen van de wind in scheepstuigen en het geklingel van haken. Niks bijzonders in een havenstadje, maar voor mij was het de muziek van de overwinning. Ik ben de eerste de beste winkel binnengereden om een stempel te vragen voor mijn Elfstedenkaart, maar had vooral dringend een stopcontact nodig. De eigenaars nodigden mij uit in hun verwarmde huiskamer, waar ik onder het genot van een kopje koffie de accu van mijn scootmobiel kon opladen.”
Warm bad “Zo ging het elke keer als ik bijna zonder stroom zat. Ik ontmoette telkens mensen die hun bewondering uitspraken voor mijn onderneming, me uitnodigden en verder hielpen. Maar het bleef een uitdaging om oplossingen te vinden voor onvoorziene tegenvallers, zoals het aanhoudende winterweer. De vierde nacht heb ik gekozen voor een luxe hotelkamer. Mijn botten stonden stijf van de kou en de pijn, en ik had geen idee hoe ik ooit weer warm kon worden. Ik heb urenlang in een warm bad gelegen, waar ik helemaal van opknapte. Wat de kamer kostte, kon me niet schelen: ik had het er graag voor over om mijn stempelkaart vol te krijgen. Dat is me gelukt!”
!
Wil je het verhaal over jouw overwinning delen?
Mail aan beleef@zonnebloem.nl
Beleef!
Tekst: Maria Aarts Fotografie: Marloes Bosch
“Mijn scootmobiel is mijn vrijheid. Ik kan er in mijn eentje mee op uit trekken en van de natuur genieten. Net als vroeger, toen ik tijdens zomervakanties van blokhut naar blokhut fietste. Veel meer lukte toen al niet op sportief gebied. Ik ben geboren met zware astma, waardoor ik snel buiten adem ben, en mijn botten zijn aangetast door reuma. Op de schaats kwam ik nooit verder dan wat krabbelen op het ijs. Maar als er een Elfstedentocht was, zat ik ’s ochtend om vijf uur aan de tv gekluisterd om mee te leven met de schaatsers die in de donkere vrieskou verdwenen, om het gevecht met de natuur aan te gaan. Je kunt de tocht ook op de fiets of lopend afleggen. Vanaf het moment dat ik mijn scootmobiel had, droomde ik ervan in mijn eentje de stempels te verzamelen van de elf Friese steden. Gewoon, om mezelf te bewijzen dat ik het kon.”
31
Omdat Antwerpen niet naar Hanneke komt… … kan Hanneke met de Zonnebloemauto naar Antwerpen. Want bij de Zonnebloem vinden we dat een lichamelijke beperking geen belemmering mag zijn. Wij denken in oplossingen. Daarom is er de Zonnebloemauto. Hiermee kan Hanneke gezellig met familie of vrienden een weekendje erop uit. We zeggen niet voor niets:
Er kan zoveel meer dan je denkt JAAR 2016
! B f ! e e e l f leef! e Be OV
M AA EBLOEM DE ZONNK J EL I OG en er vi M e i ER va ka nt
DE ZO NNEB MOGELIJK LOEM KT MEER M
El fs te
d
EG IN BEW
A AK T
MEER
MO G
ELIJK
All en to c ht ten scoeoetn én op een ch zi e T rg K ve mobiel A De MA e Eifel On v er EM LO d van d g et el EB n NN o Z O eilen tu i jk ! Z DE eH s s de rs rc doet retaria 3 xrande grachdteendolfijnesnen a M ntm sec sm Doo dam eb bi e rd s e n st t va o aa Klij van Am ‘Met é n d er pu t te n st tta F NI E T? én arm Oik b k Je n KE LI JK rs TO EGiAN e est werken’an d e ers n m d zo oDeme an m 3 x il Dia o Dfeostivals aanan k en Ne Zigg ? g n IET n a N i e d O F ron JK l dewil g l blij’ G ELI a t NK r A l a EG en a k a TO dsh alle nemhaanrddiicap, Sta ME
3 NR
icht Uitgel ING
NR 1
le e B
T2 FS ER -H
5 01
ER 2015 NR 2 - ZOM
- VOOR
t ich gel LES JN Uit AL ER PI
de
ha
ALLES OVER TOEGANKEL IJKHEID
as
Kleding o sagewoon’ gikeaell , wm ‘Ika‘Ahllessbiktik e ken ll a m n a k e e r a wanwt ilde dicijn ch li n
da
sSyt elvl i e f ra n c n der is J o y va
15
-09-
08
:25
23
10-06-15
09:29
covere.in
dd 1
cover.indd
s
1
01-03-16
dd
rc.in
ve
co
1
17:15
Word abonnee en ontvang Beleef! gratis thuis
Een tijdschrift met inspirerende interviews, tips&tricks over toegankelijke uitjes en vakanties én veel nieuws en gadgets voor mensen met een lichamelijke beperking. Ontvang dit kleurrijke magazine gratis! Meld je aan via zonnebloem.nl/beleef en ontvang Beleef! 4x per jaar thuis. Je kunt je daar ook aanmelden voor een digitaal abonnement.