ZON 4 Winter 2018

ZON December 2018 5e jaargang, nummer 4

Bijna 3.200 gratis winteruitjes

Voor vrijwilligers bij de Zonnebloem

Week van het Bezoekwerk

“Huisbezoek geeft dat echte Zonnebloemgevoel�

Winterwereld vol wonderen Er zit muziek in het meerjarenplan Helemaal van de kook

In dit nummer 21

22

Winterdroom wordt werkelijkheid

En verder: De column van Wilma 1 1 Er kan zoveel meer in... 1 6 Onbeperkt Eropuit! 1 7 Kort en actueel 1 7 Baanbrekend 2 1 De foto van Joke Huisman 2 2 VrijwilligersVoordeel 2 3 De dag van Mien 24

Nationale Vereniging de Zonnebloem Postbus 2100 | 4800 CC Breda Zorgvlietstraat 491 | 4834 NH Breda Tel. (076) 564 64 64 | Fax (076) 564 63 00

2

4 6

Week van het Bezoekwerk

dienstencentrum@zonnebloem.nl zonnebloem.nl ING: NL72 INGB 0001 0985 10 Rabobank: NL03 RABO 0108 9019 98

Meerjarenplan in de praktijk

7 Hoofdredactie: RenĂŠ Rijkers (zon@zonnebloem.nl) Concept en realisatie: Commond

Aan dit nummer werkten (o.a.) mee: Peter Venema, Ingrid Bertens, Michel Campfens, Manon van Wijnen, Paula Romein en Mike Rikken.

ZON

MARC

Goed nieuws

12

Gouden zet

14 Samen koken smaakt naar meer

18 Zij eten van twee walletjes

Bijblijven? zonnebloem.nl mijnzonnebloem.nl facebook.com/dezonnebloem @DeZonnebloem Kijk voor onze privacyverklaring op zonnebloem.nl of mijnzonnebloem.nl.

Geen internet? Vraag dan een papieren versie op via het Dienstencentrum.

december 2018

Onlangs was ik bij een regiovergadering in het oosten van het land, toen een vrijwilliger me in de pauze aanklampte. “Weet je wat wij zouden moeten doen?”, vroeg ze, meteen daarna zelf het antwoord gevend: “We moeten veel meer publiciteit geven aan het bezoekwerk. Je hoort of ziet er niets van, terwijl onze huisbezoeken voor tienduizenden mensen een wereld van verschil maken.” En dan, na een korte pauze: “Kunnen we niet proberen bij Pauw, Jinek of De Wereld Draait Door aan tafel te komen? Of een interview in een landelijk dagblad te regelen?”

Wat zou het mooi zijn als we dat voor elkaar konden krijgen, bedenk ik me. Ons bezoekwerk op alle voorpagina’s, extra journaalbulletins, miljoenen ‘hits’ op sociale media en deelnemers die in elke talkshow verkondigen dat er geen beter nieuws voor ze bestaat dan de bezoekjes van de Zonnebloem. Ik ben het met de vrijwilliger eens. Onze huisbezoeken verdíenen die aandacht. Maar kríjgen, is een ander verhaal. Het huisbezoek heeft geen nieuwswaarde; het gebeurt al jaren. Als we nu het miljoenste bezoek konden melden, dan wordt het anders.

Ons 70-jarig jubileum in 2019 biedt ook een mooi nieuwshaakje. Vanaf onze verjaardag, donderdag 17 januari, tot en met vrijdag 25 januari organiseren we daarom de Week van het Bezoekwerk. Een dikke week lang proberen we zoveel mogelijk huisbezoeken te realiseren. Zichtbaar, spectaculair qua aantal en met de nodige tamtam. Zodat het bezoekwerk voor even de (media)aandacht en waar­ dering krijgt die het verdient.

Hoe meer reuring in die week, hoe beter. Daarom ga ik ook mee op bezoek. En ik hoop jij ook.

De vrijwilliger kijkt me nog altijd vragend aan. “Goed nieuws”, glimlach ik. “Met een beetje geluk krijgen we in januari de media op bezoek.”

Marc Damen, directeur

3

Op de koffie bij

Bezoekwerk zorgt voor dat speciale Zonnebloemgevoel

We luiden ons jubileumjaar op 17 januari in met de Week van het Bezoekwerk. En dat is niet voor niets.

Zeventig jaar na oprichting van de Zonnebloem, is bezoekwerk nog steeds de kern van ons werk. De week is een ode aan de duizenden vrijwilligers die door het hele land trouw en met heel veel enthou­ siasme bezoekjes brengen aan onze deelnemers.

4

ZON

N

ormaal gesproken is het huisbezoek een onderonsje tussen deelnemer en vrijwilliger, maar voor de Week van het Bezoekwerk brachten we twee koppels bij elkaar. Juist omdat het zo mooi is om dat gevoel van verbondenheid eens met anderen te kunnen delen. Vrijwilligers Wiesje en Wendy en deel­ nemers Mieke en Sophie ontmoeten elkaar in een tuincentrum en wisselen ervaringen en ideeën uit over het belang van bezoekwerk.

Geen formule Hoe je het bezoekwerk invult? Daar is geen formule voor, blijkt al snel. Wendy waait soms gewoon even aan bij Mieke. “Ik hou van die spontaniteit”, legt die laatste uit. Sophie vindt het juist prettig als Wiesje belt om een afspraak te maken. Mieke en Wendy gaan samen graag op pad. Even naar de markt of een bezoekje brengen aan het winkelcentrum. Sophie gaat eropuit met haar man, met Wiesje wil ze juist gezellig thuis kletsen. Zoveel koppels, zoveel wensen. Daarom is het zo mooi dat deelnemers en vrijwilligers onderling kunnen afstemmen wat ze willen, zijn de vier het eens.

Meer dan koffie Sophie vertelt waarom het bezoekwerk voor haar veel meer betekent dan alleen iemand die op de koffie komt. “Als je minder mobiel bent en je kennissenkring steeds kleiner wordt, is het fijn als er iemand over de vloer komt. Je hebt eens een ander praatje.”Ze haast zich te zeggen: “Niet dat het met mijn man niet gezellig is, maar Wiesje houdt mij op de hoogte van wat er gebeurt. Bij de Zonnebloem én in de buurt. Zo ben ik overal toch een beetje bij.” Wiesje herkent dat van de andere deelnemers die ze bezoekt. “De vrijwilliger brengt een stukje buitenwereld binnen. Dat maakt dat deelnemers contact houden met de wereld om hen heen.”

Naar buiten Wendy merkt op dat het twee kanten op werkt.

Niet alleen brengen vrijwilligers de buitenwereld

Doe mee en ga ook tussen 17 en 25 januari op huisbezoek We trappen ons jubileumjaar af met de Week van het Bezoekwerk. Een dikke week lang proberen we in het land zoveel mogelijk huisbezoeken te realiseren. Zodat onze minst zichtbare activiteit voor even de landelijke en lokale (media)aandacht krijgt die het verdient. Help jij ook mee om van deze eerste jubileumactiviteit een groot succes te maken?

Ga dan ook tussen 17 en 25 januari 2019 bij je deelnemer(s) op huisbezoek.

mee de woonkamer in, ook kan bezoekwerk deelnemers helpen weer naar buiten te komen.

“Niet alle deelnemers willen meedoen met acti­ viteiten. Sommigen voelen een drempel om mee te gaan met een (grote) groep. Tijdens een bezoek moedig ik hen aan het gewoon eens te proberen.”

Uniek Wendy: “Bij onze afdeling zie je soms dat mensen minder behoefte hebben aan activiteiten. Andere organisaties bieden al zóveel activiteiten aan. Maar bezoek aan huis ontvangen ze allemaal graag.

Daarin is de Zonnebloem echt uniek!” Mieke vult aan: “Voor deelnemers is juist de com­binatie van bezoekwerk en activiteiten fantastisch. Ik zou jouw bezoek en de persoonlijke aandacht niet willen missen Wendy. Maar de activiteiten ook niet. Daar heb ik contact met anderen en ontmoet ik nieuwe mensen.”

Verbondenheid Als Wiesje concludeert wat huisbezoek nou zo speciaal maakt, knikt iedereen instemmend: “Het contact en de persoonlijke aandacht geven je dat echte Zonnebloemgevoel, een gevoel van verbondenheid. Dat is precies waar het bezoekwerk om draait.”

< S ophie Barnhoorn en Wiesje Adema Afdeling Doetinchem Overstegen-Noord

december 2018

Mieke Oudijk en Wendy Meerbeek > Afdeling Doetinchem-Zuid

5

Eropuit!

Wintersprookje in de Efteling Er waren eens, nog niet zo heel lang geleden, drie afdelingen die een fakir zagen vliegen op een tapijt en Doornroosje de hand schudden. Sprookjes bestaan niet, zeggen ze. Maar in de Winter Efteling waanden de afdelingen Weert, Nederweert en StramproyTungelroy zich voor een dag in een wonderlijke droomwereld. Vrijwilliger Mart Mennen vertelt.

Arrangement: Entree tot het park Uitje met: 24 deelnemers en 24 vrijwilligers Prijs: € 20,- euro p.p.

Bezoek ook eens…

I Jspegels “Met drie afdelingen zijn we een dag in de Winter Efteling. Echt een feestje! Bij binnenkomst zijn we er even stil van: Wát een mooi winters tafereel. De bomen zijn bedekt met sneeuw, aan de paddenstoelen hangen ijspegels en warme lichtjes schijnen op het pad. Onze lunch nuttigen we bij een groot vuur dat knappert op het plein in het Marerijk.” erug naar vroeger T “Iedereen wil door het sprookjesbos wan­delen. Voor de deelnemers zit het magische bos vol verhalen van vroeger.

De meesten kwamen hier voor het laatst toen de kinderen nog klein waren. Het is een mooi gezicht om hen te zien genieten van zoiets ogenschijnlijk simpels.”

Toegankelijkheid “Via de rolstoelingangen kunnen we de attracties in. Het instappen verloopt soepel, doordat vriendelijke medewerkers de deelnemers naar de karretjes bege­ leiden. Heel fijn dat zij zo behulpzaam zijn. Dat zorgt er mede voor dat ons bezoek een groot succes is.”

Orchideeënhoeve Winterse dromen komen tot leven in de Orchideeënhoeve in Luttelgeest.

Geniet van de kerstmarkt of kom naar een van de tien kaarsjesavonden die worden georganiseerd.

De Museumfabriek In dit familiemuseum in Enschede verwonderen bezoekers zich over alles wat natuur, techniek, kunst en wetenschap te bieden hebben. Alleen kijken is er hier niet bij. Bezoekers worden uitgedaagd om zelf dingen te bedenken en in elkaar te zetten.

Fluweelengrot Valkenburg Neem een kijkje in een van ZuidLimburgs oudste gangenstelsels.

Leer de verhalen kennen van de blokbrekers die er mergel wonnen en van de mensen die zich hier schuilhielden tijdens de oorlog.

Op zoek naar leuke activiteiten? Je vindt en boekt ze op het Eropuit Platform op Mijn Zonnebloem. In ZON lichten we er steeds eentje uit. Er is keus genoeg, dus kijk snel!

6

ZON

Er kan zoveel meer…

Punt van aandacht

Met ons nieuwe meerjarenplan!

Een dag na het verschijnen van deze ZON neemt de Nationale Vergadering een definitief besluit over het Meerjarenplan 2019-2023. Een afgevaardigde noemde het conceptplan ‘her­ kenbaar’ en vond dat het de kern van ons werk raakt. Het is dan ook niet vreemd dat je de drie pijlers van het vijfjarenplan al in de prak­ tijk terugziet. ZON nam een kijkje in het land.

december 2018

7

Punt van aandacht

Veghel begon spontaan een jongerentak

“ Toen we de vraag kregen, dachten we: doen!”

Er als afdeling zijn voor alle volwassenen met een be­perking, van alle leeftijden: met die wens liep Gijs van den Bogert van de afdeling Veghel-EerdeMariaheide-Zijtaart al rond sinds hij voorzitter is. Toen een jong­ gehandicapte hem hier concreet naar vroeg, besloot het bestuur het niet bij dromen te laten.

Er hangt een uitgelaten sfeer in café Den Brouwer in Mariaheide. Het is duidelijk dat de tien jongere deelnemers uit Veghel en omstreken ervan genieten om elkaar weer te zien en gezellig een avondje uit te zijn. Behalve een gezellige kroegavond schoven ze onlangs ook aan voor een tapasavond. En de telefoons

piepten zojuist unaniem met een WhatsAppgroep-bericht voor de volgende activiteit: een dagje dierentuin.

Mogelijk maken Gijs van den Bogert kijkt met plezier rond. “Sommige jongeren kenden elkaar al wel van gezicht, maar leren elkaar door deze activiteiten pas echt kennen.

Het zijn allemaal rolstoelgebruikers die niet makkelijk als groepje op stap kunnen. Het is mooi dat wij dat als afdeling wel mogelijk kunnen maken. Waarbij we steeds vragen naar hun wensen uiteraard. Ze geven zelf aan wat ze willen doen.”

Imago Van het imago dat de Zonnebloem alleen voor ouderen is, wil Gijs graag af.

“We zijn er voor alle volwassenen met een lichamelijke beperking, jong en oud.

Vanaf het moment dat ik voorzitter werd, hield het me al bezig dat we alleen activiteiten voor ouderen organiseren.

Dus toen de vraag naar een jongerentak kwam, dachten we als bestuur meteen: doen. We zien wel of het lukt.”

Jongere vrijwilligers De afdeling heeft drie nieuwe jongere vrijwilligers gevonden, die de activi­ teiten organiseren en begeleiden. “De jongeren gaven aan liever met jongere vrijwilligers op stap te gaan. Ik snap dat wel. Veel vrijwilligers zijn van de leeftijd van hun ouders. Dat praat toch anders.

En als die jongeren naar een festival willen, genieten de vrijwilligers net zo hard mee. Dat is voor iedereen leuker.”

Wie kijkt naar de proostende deel­ nemers en vrijwilligers die zichtbaar aansluiting vinden en plezier hebben, snapt precies wat hij bedoelt.

DICHTBIJ De Zonnebloem staat dichtbij de mensen.

Letterlijk en figuurlijk. Met kleinschalige uitjes, gewoon in de buurt, waarbij de wensen van de deelnemers leidend zijn. Onze afdelingen zijn een vertrouwd gezicht in de omgeving, worden makkelijk gevonden en zijn in staat mensen van allerlei leeftijden en interesses aan zich te binden.

8

ZON

Kippenvel in het Concertgebouw

Dat klinkt als muziek in de oren

DE DEUR UIT Een-op-een of in (kleine) groepen: met de Zonnebloem kun je de deur uit. Met ons project Onbeperkt Eropuit maken we vrijetijdslocaties in het hele land beter toegankelijk.

Zo maken we de weg vrij om er zorgeloos op uit te kunnen.

Waardoor je volop kunt genieten van een voetbalwedstrijd, een museumbezoek of een concert.

De afdeling Amsterdam Zuid bevindt zich in een cultureel bol­ werk. Met beroemde musea en het Concertgebouw op steenworp afstand. Veel van hun deelnemers houden van klassieke muziek en doe je een groot plezier met een concert. Liefst zonder enige obstakels of belemmeringen natuurlijk. Dat het Concertgebouw deelneemt aan ons project Onbeperkt Eropuit, klinkt ze dan ook als muziek in de oren!

Stralend stappen ze het majestueuze Concertgebouw binnen. Dee Vermeesch (98) in de rolstoel, geduwd door vrijwilliger Marie van Schijndel. En Mary Fluiter met rollator, geflankeerd door vrijwilliger Lia van Veen. Lia vertelt: “Onze gasten kun je ‘s nachts wakker maken voor een concert. Alleen is het nogal een prijzig uitje, dus zijn we dankbaar als we gesponsord worden en voor een klein prijsje mogen. Daar zijn écht wachtlijsten voor”, lacht ze.

Geroezemoes Bij de bar genieten ze tussen het gezel­ lige geroezemoes van het concertpubliek van een kop koffie. “Een groot orkest, dat vind ik het mooiste”, vertelt Dee enthousiast. “Vroeger kwam ik hier maandelijks met mijn vriendin, maar zij is er niet meer en ik ben rolstoelafhankelijk geworden.

Daarom ben ik zo blij dat ik hierbij kan zijn.” Dat het Concertgebouw werkt aan de toegankelijkheid vindt ze heel fijn.

“Het is zo belangrijk dat iedereen onbezorgd kan genieten van een uitje.” december 2018

Zonder obstakels Lia knikt instemmend. “Onze gasten houden erg van cultuur. De ene keer gaan we naar het Van Gogh Museum, dan naar het Rijksmuseum of de ­Hermitage: net waar een mooie tentoonstelling is. Ook het Concert­gebouw is heel geliefd bij onze gasten. Daarom zijn we blij dat onze vereniging zich ­inspant om vrijetijds­locaties toegankelijker te maken. Zo blijft het niet alleen bij organiseren en begeleiden, maar zorgen we dat de uitjes zelf zonder obstakels en dus leuker en makkelijker verlopen.

Daar zijn wij als afdeling heel blij mee.”

Philharmonisch Orkest De bel klinkt. Tijd om de zaal te betreden. Het is een imposant decor met

de rijk gedecoreerde muren en pilaren, het prachtige orgel en al het rode ­pluche. Al gauw voert de muziek de zaal mee. Het Nederlands Philharmonisch Orkest speelt de sterren van de hemel, met aan kop een jonge, talentvolle violiste. “Ik heb overal kippenvel”, zegt Mary terwijl ze met haar rollator de zaal uitloopt, “wat is dit mooi!” Even later, een wijntje in de hand, vertelt ze verder.

“Ik werkte vroeger om de hoek en fietste hier elke dag langs. Steeds keek ik naar dat mooie gebouw, maar nooit had ik de tijd om ernaartoe te gaan. Dat ik hier nu ben dankzij de Zonnebloem, daar word ik zo gelukkig van. Ik voel me zó rijk!”

9

Punt van aandacht

Facebookpagina op verzoek

“Je voelt je verbonden, ook als je niet de deur uit kunt” Nu bijna elke vrijwilliger een smartphone heeft, worden er bij uitjes meer foto’s gemaakt dan ooit. En hoe leuk is het dan om die, met een verslagje erbij, met elkaar te delen? De afdeling Achterveld kreeg zo vaak de vraag van deelnemers en hun familie hoe het uitje was geweest en of er foto’s van waren, dat ze een Facebookpagina is begon­ nen. En het mooie is: zelfs de grootste digibeten genieten mee!

10

Ruim twee jaar geleden lanceerde secretaris Karin Brienne de Facebookpagina van de afdeling Achterveld.

“We kregen vaak vragen van deelnemers, maar ook van hun familieleden en vrienden hoe een uitstapje was geweest en of er foto’s waren. Facebook is het ideale medium om dat soort dingen te delen. Uiteraard wel met toestemming. Wie wil kan erop kijken.

En wie er geen behoefte aan heeft, die hoeft er niets mee.”

WhatsApp Iemand die meteen aanhaakte is Nel Teunissen. Ze was al lid van Facebook voor de afdeling erop zat en gebruikt

ook WhatsApp. “Ik vind het leuk dat ik nu foto’s kan zien van onze uitstapjes.

Eerst zag ik die nooit. Ook geniet ik van de verslagen die Karin erbij schrijft en ik reageer daar ook altijd even op. Mijn Zonnebloemvriendin Greet zit ook op Facebook en samen kletsen we over wat er wordt geplaatst.”

Digibeten De familie van Nel volgt ook haar uitstapjes via Facebook. En Nel laat graag digibeten meegenieten. “Martha, mijn Zonnebloemvriendin waarmee ik altijd samen naar de uitjes ga, heeft zelf geen tablet of computer. Dus laat ik haar de afdelingspagina op Facebook zien als

ZON

WILMA

Wilma Oostdijk (43) uit Steenbergen is enorm actief als vrijwilliger bij de Zonnebloem. Ze gaat mee met aangepaste vakanties, helpt bij activiteiten en bezoekt mensen bij haar in de buurt. ze langskomt. Zo pikt ze er toch wat van mee.”

Warme kerst

Haakpatroontje Nel heeft haar tablet altijd binnen handbereik. “Ik kijk er tig keer per dag op. Even kijken of er een nieuw berichtje is, een spelletje spelen, een haak­ patroontje zoeken. Ik snap niet hoe mensen zonder zo’n ding kunnen”, lacht ze. “Het is de ideale manier om op de hoogte te blijven en je verbonden te voelen als je niet gemakkelijk buiten de deur kunt.”

Buiten giert de wind en af en toe komt de regen met bakken uit de hemel. Toch voel ik een aangenaam warme gloed tijdens de kerstlunch van onze afdeling. En dat komt niet alleen door de kachel die we lekker hoog hebben op­ge­ stookt. Of door de kaarsjes die we hebben aangestoken.

De zaal is warm en de geur van vers spijsbrood hangt in de lucht. In de hoek staat een met ballen overladen kerstboom uitbundig te glinsteren. Zijn lichtjes schitteren door de takken. De deelnemers schuiven aan aan lange tafels, volgeladen met lekkers.

AANGESLOTEN ZIJN De Zonnebloem zorgt voor verbinding tussen mensen. Communicatie speelt hierin een sleutelrol. De ene afdeling informeert deelnemers in persoon, de andere via de telefoon of op papier. Weer een ander organiseert een Zonnebloem­ café, heeft een WhatsAppgroep of gebruikt sociale media, zoals Facebook. Maatwerk dus, maar het doel is overal hetzelfde: dat deelnemers én vrijwilligers zich aangesloten voelen.

“Wat een mooie kerstboom”, stoot een oudere meneer me aan. “Toen mijn Marie er nog was, versierden we de boom altijd samen. Maar in mijn eentje begin ik er niet meer aan.

Gelukkig kan ik er hier toch van genieten.” Met kleine hapjes snoept hij van de bonbon die we bij de koffie serveren.

“Oh, die heerlijke smaak heb ik echt gemist. Ik koop nooit chocolade.” Hij sluit zijn ogen om nóg wat beter te kunnen proeven. Wat is het fijn om hem zo te zien stralen.

Na het toetje komen de verhalen over vroeger los. Een lieve mevrouw weet nog dat het op eerste kerstdag eens heel hard sneeuwde: “De kolen waren op en we moesten door enkeldiepe sneeuw naar het kolenhok. ‘Wie gaat dat doen?’ vroegen we aan elkaar. ‘We zitten net zo lekker’.” Ze kijkt me aan. “Kind jij bent gewend de verwarming wat hoger te draaien, maar vroeger waren de winters heel anders.”

Andere deelnemers knikken bevestigend. Ik hang aan haar lippen, heerlijk om haar zo vol vuur over vroeger te horen vertellen.

“Ach wat”, vervolgt de vrouw. “We kropen gewoon wat dichter bij mekaar en speelden nog een spelletje Mono­poly.” ­Onbewust schuift ze wat dichter naar me toe. Ik laat het toe en geniet van het moment. Die ver­ warming hebben we helemaal niet nodig: warmte creëren we samen.

december 2018

11

Bij elkaar

Schaakma(a)t

Rien Oostdijk (66) Woont in Middelburg Was in 1983 Nederlands kampioen driebanden Heeft de ziekte MSA

Elke woensdagmiddag rond een uur of vier zet Piet Walraven de schaakstukken klaar op het bord. Als Rien Oostdijk is aangeschoven, spelen de twee een potje.

Dat gaat al jaren zo en zal ook nog jaren zo gaan, want Piet en Rien zijn inmiddels hechte vrienden. Dankzij het schaakbord.

P

iet en Rien kenden elkaar al langer, via een andere sport. â&#x20AC;&#x153;We hebben elkaar ontmoet bij de biljartvereniging in Middelburg. Rien was een geweldig goede biljarter, werd in 1983 zelfs Nederlands kampioen driebanden.

Mijn niveau was niet zo hoog. Biljarten is een leuk tijdverdrijf. Ik doe het nog altijdâ&#x20AC;?, vertelt Piet.

Biljarttijd Rien niet meer. In 2010 werd bij de voormalig fysiotherapeut de ziekte

12

ZON

Piet Walraven (76) Woont in Middelburg Schaakt eens in de week met Rien Heeft daar enorm veel plezier in

“ Onze vriendschap is goud waard”

therapeut was, weet hij dondersgoed wat hij heeft. Lichamelijk gaat Rien achteruit, maar mentaal blijft hij ijzersterk”, vertaalt Piet Riens gedachten.

Toen in 2010 de vraag kwam wie met Rien wilde schaken, stapte Piet meteen naar voren. “Ik heb daar geen seconde spijt van. Rien kan niet zo makkelijk de deur uit, dus ik ben dankbaar dat ik er voor hem kan zijn. En ik krijg er zoveel blijdschap voor terug. Hij ontvangt me altijd met open armen en ondertussen is onze vriendschap heel hecht. Een middagje schaken met Rien, voelt voor mij als een dagje uit”, zegt Piet.

Multi Systeem Atrofie (MSA) geconstateerd, een neurologische aandoening waarbij zenuwcellen in bepaalde delen van de hersenen afsterven. “Ik ben met Rien nog weleens naar een biljartwedstrijd gaan kijken, maar het doet hem verdriet dat hij het zelf niet meer kan. Toch koestert hij vooral de mooie herin­neringen aan zijn biljarttijd”, weet Piet. Rien knikt instemmend.

IJzersterk Rien zit in een rolstoel en praten gaat heel moeizaam. “Doordat hij fysio­

december 2018

Knikkers Rien en hij zitten wat betreft schaken op hetzelfde niveau. “De ene keer wint Rien, de andere keer ik. Regelmatig houden we het op remise, want anderhalf uur spelen is lang genoeg.” Winnen is niet van belang, zegt Piet die niet alleen schaakt, maar ook al meer dan vijftig jaar damt. “Het gaat om het spel, hè, niet om de knikkers.”

Goud Hun vriendschap is goud waard voor Piet. En de glinstering in Riens ogen verraadt dat dat wederzijds is. “Doordat ik een slecht gehoor heb en Rien niet goed kan praten, versta ik hem niet goed. Enkele jaren terug ging dat nog wat beter. Maar ik zie aan zijn gezicht dat hij blij is dat ik er ben.” Er verschijnt een lach om Riens mond ter bevestiging. Tijdens het spel heerst er vooral rust, praten doen de twee niet veel,

maar ze hebben niet veel woorden nodig. Af en toe verzet Piet voor Rien een schaakstuk, omdat hem dat moeilijk afgaat.

Wandelmarathon Het contrast tussen beiden is groot.

Piet liep begin oktober nog een wandelmarathon (42,5 kilometer) en loopt in zijn vrije tijd sowieso veel. Rien heeft eigenlijk altijd hulp nodig. “Rien is 66, dat is nog jong, hè”, beschouwt Piet de situatie. “Maar Rien is altijd monter, opgeruimd en hij moppert nooit.” Dat bewondert Piet en die eigenschappen van Rien geven hem energie.

Uit eten De twee schaken niet alleen, regelmatig neemt Piet Rien mee voor een kleine wandeling en eens per jaar gaan ze met hun echtgenotes uit eten. “Toen Rien vorig jaar 65 werd, waren mijn vrouw en ik ook uitgenodigd op het feest, samen met familie van Rien en zijn vrouw Willy. Onze vriendschap voelt ontzettend goed. Het is mooi dat dat zo kan groeien.”

Vrijheid Onlangs kreeg Rien een spraakcom­ puter en daar verwacht Piet veel van.

De computer registreert Riens oog­ bewegingen en kan op basis daarvan woorden vormen. Piet: “Zo heeft hij weer de vrijheid om te vertellen wat hij denkt.” Al heeft hun vriendschap dat niet per se nodig; ook zonder woorden komen ze nader tot elkaar.

13

Ondertussen in Eindhoven

Helemaal van de kook

Wat zet je op tafel als het buiten guur is en je het kerstgevoel alvast in huis wilt halen? Deelnemers van de jonge­ renwerkgroep Eindhoven hoefden daar niet lang over na te denken: lekkere warme winterkost. Deze editie staat er wild op het menu van hun maandelijkse kookworkshop.

14

M

et zijn vingers om de aluminium kom geklemd, giet Jan de mix van gesmolten chocolade, boter en suiker in de bakvorm. De 56-jarige Eindhovenaar is hard aan het werk met het toetje: lavacake met zoute karamel en roomijs. De jongerenwerkgroep bereidt een driegangendiner voor vrijwilligers van de afdeling Eindhoven.

Cantharellen Een tafel verderop worden de voorbereidingen voor het hoofdgerecht getroffen. RenĂŠ snijdt de

ZON

bosui, Karin jast de piepers en Suzanne scheurt de cantharellen. “Dit geloven ze thuis nooit”, zegt ze met een lach. “Ik lust helemaal geen champignons. Maar”, benadrukt ze, “ik ga ze zo wel proberen.”

Zeven edities De jongerenwerkgroep startte dit jaar met de workshops. Zeven edities waren er en in 2019 gaan ze er gewoon mee door, zegt bestuurslid AnneMarie Snijders. “Iedereen vindt eten en koken leuk.

Een normale kookles gaat voor onze deelnemers te snel, of is onpraktisch voor degenen in een rolstoel.

Hier kunnen ze op een rustig tempo lekker zelf koken.” Onder begeleiding van drie vrijwilligers van de afdeling en haar man, chef-kok Robbert.

Karamelliseren Nadat René klaar is met de bosui staat hij op en informeert hij in het kleine keukentje of zijn hulp daar nodig is. Hij is sinds enkele jaren deelnemer bij de Eindhovense jongerengroep. Na zijn jarenlange revalidatie na een zwaar auto-ongeluk wilde René niet ‘alleen thuiszitten’. Nu klimt, kart en kookt hij een paar keer per maand met de anderen. “Bij deze groep is het gezellig. Ik doe er nieuwe contacten op waar ik lekker mee kan kletsen.” Hij verdwijnt achter het fornuis waar vrijwilliger Jan inmiddels de suiker staat te karamelliseren. Die begeleidt de workshops een paar keer per jaar. “Als er nog vrijwilligers nodig zijn, meld ik me aan. Ik ben gek op koken en help anderen er graag bij. Al die blije gezichten van deelnemers die hier zelf aan de slag kunnen. Daar word ik vrolijk van!”

Hachee De ramen van het kleine, houten onderkomen zijn inmiddels beslagen. Op het fornuis pruttelen de rode kool en de hachee. De geuren doen de toch al hongerige koks verlangen naar het avondmaal.

Want wat je zelf kookt, smaakt nou eenmaal het beste. Helemaal als je er met andere fijnproevers van kunt genieten. Daarom schuiven iedere keer andere gasten aan die een vorkje mee prikken. Zo kookten de jongeren al eens voor eenzame ouderen en voor vluchtelingen, voor deelnemers van andere afdelingen en voor Stichting Samen voor Eindhoven. De genodigden van vanavond arriveren rond half zeven. “Ik waardeer het enorm dat ik hiervoor ben uitgenodigd”, vat gast Ria het gevoel van de zes samen. Daarna is het aanvallen. Champignonsoep, dan hertenbiefstuk met een stoofpeertje, rode kool en aardappelpuree. De lavacakejes van Jan zijn een lekkere zoete afsluiting. “Wat een heerlijke avond”, verzucht hij.

december 2018

Menu Voorgerecht Bospaddenstoelensoep Hoofdgerecht Hertenbiefstuk, stoofpeer, rode kool en aardappelpuree Nagerecht lavacake met zoute karamel en roomijs

15

Er kan zoveel meer in

December is dé tijd van het jaar om gezellig bij elkaar te kruipen. Zo vieren deel­ nemers en vrijwilligers het laatste staartje van 2018 en dit wensen zij de lezers van ZON toe.

“Geniet van de kerst én van het leven!”

Petra Jong Amsterdam

Kerststukjes maken met de afdeling RotterdamGroot Schiebroek

“Kerst vier je samen. Wij wensen iedereen een gezamenlijk en gezellig kerstfeest!”

Afdeling HaarlemSchalkwijk

“Ik hoop dat alle vrijwilligers zich nog lang kunnen inzetten voor alle deelnemers, waar zij én wij ont­ zettend van genieten.”

Stephanie van Wijk Jongeren­ werkgroep Groningen en Drenthe

Werkgroep ZaanstreekWaterland poseert als levende kerststal

“Onze vrijwilligers wensen álle Zonnebloemers blije, gezellige dagen toe!”

Afdeling Zwanenburg/ Halfweg

Kerstshoppen met de afdeling In het hart van Capelle

Stuur ook je foto in!

Heb je ook iets bijzonders georganiseerd en daar een leuke foto van gemaakt?

Stuur deze dan op naar zon@zonnebloem.nl en misschien zie je hem terug in deze rubriek!

16

ZON

Onbeperkt Eropuit!

Het sfeertje, de actie, het wij-gevoel van met z’n allen luidkeels jouw club aanmoedigen. Er gaat niets boven live een voetbal­ wedstrijd bijwonen. Daarom zetten wij ons met Onbeperkt Eropuit in voor toegankelijke stadions.

Niet alleen musea, dierentuinen, pretparken en theaters onderwerpen we met ons project Onbeperkt Eropuit aan een onderzoek. Ook voetbalstadions nemen we onder de loep. In samenwerking met onder andere de KNVB gaan we komend jaar nóg meer stadions testen. Zodat ook fans met een lichamelijke beperking zonder belemmeringen kunnen genieten van een wedstrijd.

AANTAL GETESTE CLUBS*

Workshop gastvrijheid Ook met de workshops Gastvrijheid en Toegankelijkheid gaan we gewoon door. Op de foto ervaren medewerkers van Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam hoe het is om een beperking te hebben.

“ De uitleg van de mystery guests die bij de workshop aanwezig waren, was een echte eyeopener.

We zijn al hard aan de slag om obstakels aan te pakken.”

Kachiri van Zwam, coördinator educatie Museum Boijmans Van Beuningen

5

AANTAL CLUBS DIE NOG WORDEN GETEST

12

Dankzij een samenwerking met de Sport+Bus konden ouderen een wedstrijd van Vitesse bijwonen. De toegankelijkheid van het GelreDome is dik in orde oordeel­ den onze testers: goede rolstoelplekken naast het veld en een mindervalidetribune voor mensen met een stok of rollator. * Feyenoord, Vitesse, PSV, NAC, FC Utrecht

Er is er één jarig, hoera hoera…

Kort en actueel

De Zonnebloem bestaat volgend jaar 70 jaar. Een mijlpaal die we samen met alle vrijwilligers en deelnemers willen vieren. Trots op de prach­tige organisatie die we zijn, voert daarbij de boventoon. Daarom geven we tijdens het jubi­leum extra aandacht aan de activiteiten die onze vereniging zo bijzonder maken. We starten op 17 januari, onze verjaardag, met de Week van het Bezoekwerk (zie ook pag. 4).

En we sluiten het jubileumjaar af met de Dag van de Vrijwilliger op 7 december.

Activiteiten in het jubileumjaar 17-25 januari

Week van het Bezoekwerk

April, mei en juni Tijdens de 70 Zorgeloze Zonnebloemdagen staan onze dagjes en vakanties centraal September Tijdens de Wereldhavendagen Rotterdam staat MPS de Zonnebloem in de schijnwerpers 7 december Landelijke Dag van de Vrijwilliger – We sluiten ons jubileum­ jaar af door onze vrijwilligers in het zonnetje te zetten! december 2018

17

V

Vitamine

MPS de Zonnebloem is het boegbeeld van onze vereniging.

Toch lijken er soms heel wat mijlen te over­bruggen als het gaat om de verbinding die vrijwilligers van plaatselijke afde­ lingen voelen met ons vakantieschip.

Al zijn er ook afdelingsvrijwilli­ gers die maar wat graag van twee walletjes eten. ZON ging aan boord en volgde drie van hen tijdens hun dienst.

18

Van twee walletjes eten

Nieuw in 2019!

Varen met de afdeling

Voortaan kunnen ook afdelingen zich aanmelden voor kleinschalige vakanties op MPS de Zonnebloem. Per vaar­vakantie zijn in 2019 vier plaatsen voor deelnemers en vier plaatsen voor vrijwilligers van afdelingen gereserveerd. Wel goed om te weten: de vrijwilligers zijn overal aan boord inzetbaar en kunnen niet vast aan een deelnemer van je afdeling worden gekoppeld. Ga voor meer informatie naar mijnzonnebloem.nl en klik achtereenvolgens op ‘eropuit’, ‘vakanties’, ‘accommodaties’ en ‘MPS de Zonnebloem’.

ZON

H

et schip ligt voor anker aan de Boompjeskade in Rotterdam. De passagiers genieten op het zonnedek van het panoramische uitzicht over de Maas. Ze zitten zo dichtbij de beroemde Erasmusbrug, dat je deze bijna kunt aanraken.

Aan boord is het een grote bedrijvigheid. Veel mensen maken zich klaar om te pas­sagieren, want op deze A-locatie valt van alles te ondernemen. En dat op een steenworp afstand. Een bezoekje aan de pittoreske Oude Haven, je ogen uitkijken in de iconische Markthal of gezellig een middagje winkelen in de Koopgoot: het kan allemaal.

Verslaafd Vrijwilliger Bouktje Bottema (62) gooit haar schort in de wasmand. Ze is net klaar met restaurantdienst, haar favoriet.

Bouktje is al 21 jaar vrijwilliger bij afdeling de Marne, in Noord-Groningen, en voor de vijfde keer mee met het schip.

In 2006 ging ze voor het eerst mee, op de allereerste reis van het huidige vakantieschip.

“ Mooier werk bestaat er niet!”

“Ik ben na die ene keer meteen verslaafd geraakt en ga sindsdien eens per jaar of in de twee jaar mee. Geloof mij nou maar: als je één keer bent geweest, wil je nog een keer.

Het is hard werken en dat moet je fysiek aankunnen, maar mooier werk bestaat er niet. Je maakt zoveel mee in een week, het is echt een belevenis. De onderlinge betrokkenheid tussen deelnemers en vrij­willigers is zo intens; dat is fantastisch om mee te maken.”

Feestje Joke Kampstra (64) staat aan het bed van een van de vakantiedeelnemers die ze verzorgt. Joke is verpleegkun­dige, bestuurslid bij de afdeling Delfzijl en voor de eerste keer mee met het schip. “Ik heb veel regionale vakanties mee­gemaakt en die vond ik prachtig. Je bent wel moe, maar je krijgt er zoveel energie van. Je hebt echt de tijd voor mensen die je verzorgt. Je ziet gewoon het verschil tussen hoe mensen aankomen en vertrekken. Dat je zoveel kan betekenen voor iemand is zó bijzonder. Het is hard werken, maar een feestje om mee te maken. Ik nam voor de regiovakanties altijd met plezier vrij van mijn werk. Sinds kort ben ik met pensioen en wilde ik eens kijken of een vaarvakantie net zo’n feestje is.”

december 2018

19

V

Vitamine Bouktje Bottema

“Als je één keer bent geweest, wil je nog een keer”

Reservelijst Hun afdelingen juichen het toe dat ze zich inzetten op het schip. Bouktje: “Ze vinden het geweldig dat ik dit doe.” Joke vult aan: “Ook bij mijn afdeling vinden ze het super.” Frans Robert (69) serveert koffie. Hij is bestuurslid bezoekwerk bij de afdeling Leeuwarden-West en voor de vijfde keer mee. Hij draait afwisselend diensten achter de bar, in de bediening en hij loopt de zogenoemde brandwacht. “Bij mijn afdeling vinden ze het heel leuk dat ik dit doe. Ik laat me altijd op de reservelijst plaatsen, in de hoop dat de plek wordt gevuld door een jongere vrijwilliger, van een jaar of zestig. Maar ze bellen elke keer weer”, grijnst hij.

“Zolang ik het kan, doe ik het. Met het oog op de toekomst zou het goed zijn als er meer jon­gere vrijwilligers bij komen.”

Eén club Ze kunnen zich voorstellen dat mensen koud­ watervrees voelen om voor het eerst mee te gaan.

“Bij je afdeling voelt alles vertrouwd”, verklaart

Joke. “Je kent elkaar en komt niet snel voor verrassingen te staan. Een week op een schip waar je niemand kent, kan spannend zijn.” Bouktje valt haar bij. “De eerste vijf minuten aan boord dacht ik: wat doe ik hier?” Frans grapt: “Dat heb ik elke keer. Maar dan spreek je elkaar, maakt een praatje, een geintje. Je bent op elkaar aangewezen. Je bent er samen voor de mensen. Dat geldt voor de hele Zonnebloem. We doen het allemaal samen.

Laten we vooral stoppen met ‘ons clubje en jullie clubje’. We zijn één grote club en het schip hoort daar ook bij.”

Laat je verrassen Ze zouden graag zien dat er meer afdelings­­­ vrijwilligers meegaan met de vaarreizen. Bouktje legt uit: “Je bent als afdelingsvrijwilliger veel nauwer betrokken bij het Zonnebloemwerk. Je hebt er meer gevoel bij, weet precies wat het inhoudt en waar je het allemaal voor doet. Dat komt van pas in het contact met vrijwilligers en vakantiegasten op het schip.” Joke lacht: “Gewoon doen dus. Laat je net als ik verrassen. Het is een feestje, echt waar! En dat je er allemaal met hetzelfde doel bent, schept meteen een band.”

Varend ‘thuis’ Ze heeft het nog niet gezegd of we zien de vrij­ willigers en deelnemers in plukjes terugkeren van de excursies. Vol van alle belevenissen komen ze lachend en kletsend de loopbrug weer op. De banden waar Joke over sprak zijn zichtbaar gesmeed en het ‘onbekende’ speelt allang geen rol meer. Hoewel ze allemaal ergens anders vandaan komen, zie je aan alles dat ze deze week samen zijn. En dat betekent: samen uit, samen thuis. En zo’n tijdelijk varend ‘thuis’ is goed toeven!

Joke Kampstra

“Het is een feestje om mee te maken”

20

Frans Robert

“We zijn allemaal één grote club” ZON

Baanbrekend

Johan Wesselink (29) …is sinds september winkelmanager van een slijterij in Doesburg. In zijn woonplaats Doetinchem is hij secretaris van de afdeling Doetinchem Centrum-Oost.

“Tijdens mijn vrijwilligerswerk krijg ik vaak reacties op mijn leeftijd. Niet veel twintigers zijn vrijwilliger bij de Zonnebloem. Maar mijn leeftijd is niet belangrijk. Het gaat erom dat ik er sta voor de deelnemers en vrijwilligers.

Hun waardering maakt mij dankbaar dat ik dit vrijwilligerswerk kan doen.

Toen dit jaar de mogelijkheid ontstond, hoefde ik niet lang na te denken en stapte ik in het bestuur. Daarnaast kreeg ik deze zomer de kans om manager te worden van een slijterij. Plannen en organiseren liggen me goed en die vaardigheden komen op beide terreinen van pas. Als bestuurslid bij de afdeling regel ik diverse praktische zaken, ben ik onderdelen aan het digitalise­ ren en hou ik een vinger aan de pols.

Door mijn vrijwilligerswerk heb ik veel vooral oudere - mensen echt leren kennen en ontdekte ik wat eenzaamheid is. Ik dacht vaak: jullie hebben kinderen en klein­ kinde­ren en tóch zijn jullie eenzaam. Hoe kan dat? In de slijterij bekijk ik klanten die binnenlopen met een andere blik. Ik maak makkelijker contact, voel mensen beter aan.

Het is mooi om te zien dat wat ik leer bij de Zonnebloem, ook voor mijn werk van bete­ kenis is.”

“Tijdens mijn vrijwilligerswerk krijg ik reacties op mijn leeftijd” december 2018

21

Taart voor elkaar

100 x vakantie Honderd keer meegaan als vrijwilliger met een Zonnebloemvakantie. Ach, uiteindelijk is dat maar twee jaar van je leven, relativeert Ria van Zeijl. De 71-jarige Wateringse, die vrijwilliger is bij de afdeling Kwintsheul, bereikte onlangs deze bijzondere mijlpaal.

Ria heeft het in eerste instantie niet eens in de gaten. De slingers die voor haar jubileum opgehangen zijn in het vakantieverblijf in Lemele, ze loopt er gewoon onderdoor. Totdat anderen haar erop wijzen. “Ik was helemaal niet bezig met de honderdste keer”, zegt Ria als Dicky van Koppen, voorzitter van de afdeling Kwintsheul, met een slagroomtaart voor haar staat.

Ken je ook een vrijwilliger die een bedankje verdient?

Geef hem of haar op voor deze rubriek. Stuur een mail naar zon@zonnebloem.nl en laat weten waarom de taart verdiend is!

Energie Terwijl Dicky Ria de taart overhandigt, vertelt ze hoe fijn het is om te kunnen bouwen op een vrijwilliger als Ria: “Jij bent niet alleen op allerlei terreinen actief voor onze afdeling, maar gaat ook voor andere regio’s als verzorgende mee op vakanties. En daar blijft het niet bij, die rol vervul je ook tijdens vaarvakanties op het Zonnebloemschip!” Ria glimlacht.

“Ik doe graag iets voor een ander. Die blije gezichten van de deelnemers geven me energie.”

Bijna altijd ja Dicky weet dat de Zonnebloem Ria maar hoeft te bellen en ze staat klaar met haar koffers. “Als we jou bellen, weten we dat het goed komt. Jij zegt bijna altijd ja.” En zo kan het dat Ria in de afgelopen 33 jaar tijdens honderd Zonnebloem­ vakanties meeging als vrijwilliger. “Als ik een ander uit de nood kan helpen, doe ik dat. En ik vind het gewoon hartstikke leuk.”

Zelf bakken?

Wil je een Zonnebloemslagroomtaart bakken? Je vindt een recept op Mijn Zonnebloem.

De foto van Joke Huisman

Alle bollen verzamelen Wat is er lekkerder dan een smakelijke oliebol? Een bol die speciaal voor jou gebakken is! De Echte Bakker uit Schoonhoven bakte ze bruin voor de afdeling Krimpenerwaard Oost. “Heb je weleens drie­ honderd oliebollen bij elkaar gezien? Nou dat vergeet je niet snel meer. Met zes vrijwilligers hebben we ze ingepakt en later met nog 24 anderen naar de deelnemers gebracht. Je had de verrukte gezichten moeten zien. Mevrouw van de Heuvel bood mij een van haar olie­bol­ len aan bij de koffie. We hebben er samen van genoten. ’s Middags waren ze allemaal op. Kun je nagaan hoe goed ze smaakten!”

Stuur jouw Zonnebloemfoto op. Heb je ook een Zonnebloemfoto met een bijzonder verhaal of herinnering?

Stuur je foto op naar zon@zonnebloem.nl en vertel waarom deze zo speciaal voor je is.

22

ZON

VrijwilligersVoordeel Wees er snel bij want op = op

Bijna 3.200 gratis winteruitjes Deze winter hebben we bijna 3.200 gratis dagjes uit voor je in de aanbieding. Met dank aan de 51 aanbieders die ze schenken. Omdat zij – net als wij – hun dank en sympathie willen laten blijken

Onze toppers Gratis entree voor 2 personen

Attractie- en Vakantiepark Slagharen Kom naar Attractie- & Vakantiepark Slagharen en vier het 55-jarig jubileum! In meer dan dertig spannende attracties en shows beleef je hier samen met je (klein)kinderen een onvergetelijk Wild West-avontuur.

voor het geweldige werk dat jij doet.

Gratis entree voor 2 personen

De aantallen verschillen per aanbieder. Wees er snel bij, want op = op. Je kunt t/m 18 maart 2019 gratis kaartjes aanvragen. Ze zijn geldig t/m 31 maart 2019. Soms geldt een afwijkende geldigheidsdatum.

Je wandelt in het buitenmuseum door de begintijd van het oude Midden-Oosten. Bezoek een dorp met een synagoge en de Hidden Garden met een geboortegrot.

Museumpark Orientalis - Heilig Land Stichting

Aanbod maandag 17 december om 18.00 uur online Om alle vrijwilligers gelijke kansen te geven, gaat het aanbod pas enkele dagen na de verschijning van ZON online. Bestellen kan vanaf maandag 17 december om 18.00 uur via mijnzonnebloem.nl. Geen internet? Kijk of een familielid, kennis of collega-vrijwilliger voor je kan bestellen. Lukt dat ook niet, bel dan het Dienstencentrum, tel. (076) 564 64 64 (werkdagen: 8.30 -17.00 uur én maandag 17 december: 18.00 - 20.00 uur).

Gratis entree voor 2 personen

Voorrang voor ‘nieuwe’ bestellers Heb je in het eerste, tweede of derde kwartaal nog geen gratis VrijwilligersVoordeel-kaartjes besteld? Dan krijg je nu voorrang. Vanaf maandag 17 december om 18.00 uur tot donderdag 20 december om 12.00 uur kunnen alleen die vrijwilligers gratis kaartjes bestellen, die dat dit jaar nog niet eerder hebben gedaan. Kaarten die 20 december na 12.00 uur overblijven, komen wel weer beschikbaar voor iedereen. Zo kunnen we door het jaar heen meer vrijwilligers gelukkig maken met gratis kaartjes.

Maak de ‘Reis rondom de Zuiderzee’ en ervaar hoe men vroeger leefde aan deze binnenzee.

In de tentoonstelling reis je vanuit Enkhuizen over de Afsluitdijk naar Friesland. Bewonder verder in de Schepenhal de grote verzameling historische boten.

Korting hele jaar door Naast het gratis aanbod hebben we ook een aantrekkelijk kortingsaanbod. Met kortingen van minimaal 25% die het hele jaar door gelden. Van elk kortingsaanbod kun je eenmaal per jaar voor maximaal vier personen gebruikmaken.

Rondvaart Amsterdam

Tijdens deze één uur durende rondvaart van Rederij Lovers word je verleid door de schoonheid van de Amsterdamse grachten. De com­ fortabele rondvaartboot voert je over de in de Gouden Eeuw gegraven grachten, die sinds 2010 erkend zijn als UNESCO Werelderfgoed.

Gratis entree voor 2 personen

Zuiderzeemuseum - Enkhuizen

Gratis entree voor 2 personen

Vaartocht over de Maas - Maastricht Geniet met Rederij Stiphout van een één uur durende boottocht over de Maas langs diverse historische hoogtepunten van Maastricht.

Gratis entree voor 2 personen

Vakantiebeurs - Jaarbeurs Utrecht

Bereid je goed voor op je komende vakantie in eigen land of buitenland. Breng een bezoek aan de Vakantiebeurs in Utrecht.

Overige aanbiedingen Musea & kastelen Het Andere Museum van oldtimer tot kant, Leeuwarden • Museum Heerenveen • Wrakkenmuseum Terschelling • Klooster Ter Apel • Vesting Bourtange • Hunebedcentrum, Borger • Miramar Zeemuseum, Vledder • Stedelijk Museum Coevorden • Openluchtmuseum Ootmarsum • Fort Pannerden, Doornenburg • Musea Zutphen • Experience Volendam • Joods Cultureel Centrum, Amsterdam • Kasteel Radboud, Medemblik • Museum BroekerVeiling, Broek op Langedijk • Zaans Museum, Zaandam • Nationaal Sleepvaart Museum, Maassluis • Het Nieuwe Instituut Museum/Huis Sonneveld, Rotterdam • Stedelijk Museum Schiedam • Historisch Museum De Bevelanden, Goes • Watersnoodmuseum, Ouwerkerk • Zeeuws Museum, Middelburg • Nederlands Drukkerij Museum, Etten-Leur • Philips Museum, Eindhoven Theater Theater Hofpoort, Coevorden• Boom Chicago, Amsterdam • Theater Ludens, Voorburg • Theater Zuidplein, Rotterdam • De Avenue, Breda • Markant Uden • Nieuwe Nobelaer, Etten-Leur Wellness & sport Dagjewellness. nl, diverse locaties • Glowgolf, diverse locaties • Flevonice, Biddinghuizen • Leisure World, Dronten • Thermen Bussloo, Voorst • Thermen Soesterberg • Zwembad, Sauna & Zonnestudio De Wel, Nieuwkoop • Spawellness Lomm Overige uitjes & tijdschriften Chimpie Champ Aalsmeer • Chimpie Champ Gelderland, Oosterhout • Reptielenhuis De Aarde, Breda • Attractiepark Dippie Doe, Best • Hertog Jan Brouwerij • Wandelmagazine december 2018

23

De dag van Mien

Warme Winterfair De Winterfair in Garderen is een waar winterwonderland voor Mien. Kraampjes, muziek én heuse sneeuw.

Het is een dag die zij en de andere drie deelnemers van de afdeling Achterveld niet snel zullen vergeten.

10.00 uur

“Tijd om te vertrekken. Met de Zonnebloem is het altijd ge­nieten! Ik wil niet zeggen dat ik eenzaam ben, maar ik ben wel alleen. Dan is het fijn om even weg te zijn uit de dagelijkse sleur. Het is gezellig om eens met een kleinere groep op pad te gaan.”

10.30 uur

“Je gelooft het niet, maar we zijn de bus nog niet uit of het begint te sneeuwen.

We zien de kraampjes en lichtjes van de fair in de verte en horen de vrolijke muziek die gespeeld wordt. En dan die dikke witte vlokken erbij… We kijken elkaar aan en ik weet zeker dat iedereen hetzelfde voelt. Dit is zo’n moment om niet meer te vergeten. Prachtig dat we dit samen mogen meemaken.”

11.00 uur

12.00 uur

“‘Let it snow, let it snow, let it snow”, zingt een man met accordeon verderop.

Dat kun je wel zeggen ja. En we hebben ondertussen ook trek gekregen. Tijd om naar binnen te gaan. In het restaurant, dat is opgetuigd als dek van een schip, bestellen we een warme chocolademelk en apfelstrudel met een dikke toef slagroom. Lekker en toepasselijk met dit weer!”

13.00 uur

“We gaan terug richting de bus. Het is altijd lastig om afscheid te nemen en allemaal weer naar huis te gaan. Gelukkig heb ik een aandenken. Thuis zet ik mijn gloeilamp vast neer, ook al is het nog geen kerst. Steeds als ik ernaar kijk, krijg ik een warm gevoel. Wat een mooie herinnering aan een fantastische dag.”

“Sjaals, kleding, lichtjes, er is keuze te over bij de kraampjes. Ik zoek een ouderwets uitziende gloeilamp uit. Die krijgt een mooi plaatsje in huis deze kerst. Ook lopen er muzikanten over de fair die zo uit een roman van Charles Dickens lijken te komen. Ze dragen donkere mantels en hoeden. Tussen de vuurtjes, die gezellig knapperen in de korven, maken we een praatje met de dames van een koor. Wat zien zij er leuk uit! Ik word er helemaal blij van.”

24

ZON