Zuchowe Wieści Zima 2019/20

zima 2019/20

temat numeru: Imieniny Zucha 2020 Imieninowa Propozycja Programowa

Zbiórka z okazji Dnia Myśli Braterskiej

Czujnik na ... 100 lat solenizanci!

Książki dla zuchmistrzów Nowy cykl:

Cechy metody

1

!!

Wstępniak Kilka słów od Szefowej Zespołu Zuchowego

hm. Kinga Żydek Szefowa Zespołu Zuchowego Wydziału Wsparcia Metodycznego, instruktorka Hufca Czechowice-Dziedzice, gdzie pełniła funkcje drużynowej 12 GZ ‚Bajkowe Stworki’ oraz Namiestniczki Zuchowej.

Z wykształcenia prawnik.

2

Czuwaj!

okoliczności poświęciliśmy najważniejszemu zuchowemu wydarzeniu tegorocznej zimy, a mianowicie Imieninom Zucha. To ważny okres dla wszystkich Zuchów oraz Zuchmistrzów, bowiem 29 lutego 2020, jak co cztery lata i raz na cztery lata zuch się staje pępkiem świata. Idąc zatem za tą dewizą w niniejszym numerze znajdziecie wiele artykułów poświęconych tej tematyce. Mam nadzieję, że szeroka akcja promocyjna tego wydarzenia sprawi, że w każdej zuchowej

Witam Was serdecznie po raz pierwszy jako Szefowa Zespołu Zuchowego WWM GK ZHP. To dla mnie zaszczyt i olbrzymia odpowiedzialność.

Wielkim wyróżnieniem jest dla mnie również ten moment, że mogę gościć w Waszych domach, kiedy otwieracie to oto wydanie Zuchowych Wieści.

Przedstawiam zatem ich świeżutki numer, pierwszy w roku 2020, który to z uwagi na

3

gromadzie odbędą się obchody tego najważniejszego święta.

Turbasa. To zatem rozmowa jak Szefowa z Szefową.

A to tylko mały wycinek tego, co znajdziecie w tym numerze. Gorąco polecam!

Jednocześnie niezmiernie miło mi poinformować, że od tego numeru zmieniamy nieco formułę Zuchowych Wieści i będziemy starali się robić wydania tematyczne, w którym to wszelkie treści koncentrować będą się wokół wybranego tematu.

Jednocześnie, korzystając z okazji, chciałabym złożyć wszystkim Zuchom najpiękniejsze życzenia imieninowe, niech to będzie najważniejszych zuchowy dzień w roku, niech to będzie Wasze najwspanialsze święto.

Co warto jeszcze przeczytać?

Wieści ze Związku, w którym dzieje się jak zwykle wiele. Jesteśmy właśnie również w okresie przed Dniem Myśli Braterskiej, zatem poza Imieninami Zucha, to właśnie na tym wydarzeniu skupia się uwaga harcerskich i zuchowych środowisko. I o DMB w gromadzie zuchowej również możecie przeczytać w jednym z artykułów. Waszej uwadze polecam również artykuł dotyczący książek dla zuchmistrzów, tak często zapomnianych. Dodatkowo, Zuchmistrzem numeru… zostałam osobiście, odpytała mnie moja Szanowna poprzedniczka – hm. Magdalena

Miłej lektury!

Czuwaj Hm. Kinga Żydek

4

5

Wieści ze Związku

hm. Magdalena Turbasa Szefowa Zespołu Zuchowego Wydziału Wsparcia Metodycznego GK ZHP w latach 2013-2019, członkini ZKK Hufca Łódź-Górna.

Z wykształcenia pedagog.

Przez 6 lat drużynowa GZ „Promyczaki”.

6

SWA oraz jak wspierać podopiecznych w realizacji Służby SWA. Będzie to także możliwość do spotkania się z przedstawicielami organizacji pozarządowych, których działalność związana jest z obszarami, którymi zajmuje się program Odznaki SWA – pokój, rozwój i środowisko naturalne. Absolwenci szkolenia będą mogli samodzielnie organizować Odkrycia SWA oraz pełnić funkcję Tutora SWA, czyli opiekuna projektów Służb SWA.

W imieniu krajowego koordynatora ds. SWA, zapraszamy do wzięcia udziału w szkoleniu trenerskim do programu Odznaki Skautów Świata (Scouts of the World Award).

To najważniejsze odznaczenie przyznawane dla młodzieży w wieku 15-26 lat przez Światową Organizację Ruchu Skautowego (WOSM).

Szkolenie odbędzie się w Łodzi w dniach 24-26 stycznia 2020.

Podczas niego uczestnicy nauczą się, jak planować i przeprowadzać Odkrycie

7

Udział w szkoleniu wynosi 50 zł. Zgłoszenia do 13 stycznia 2020 roku. Uczestnicy muszą mieć być minimum w stopniu przewodnika. Szczegółowych informacji udziela hm. Maciej Czechowski poprzez maila: gajusz@zhp.net.pl.

wspomagać i doradzać innym w ich drodze do nagrody.

Aby zdobyć Odznakę Skautów Świata każdy z uczestników musi przejść 3 etapy związane z pokojem, rozwojem lub środowiskiem naturalnym:

Źródło: https://zhp.pl/2019/ zgloszenie-na-szkolenie-tutorow-swa/

Więcej na temat idei „Odznaki Skautów Świata” znajdziecie w wytycznych programowych zamieszczonych na stronie CBP.

Odbyć 21-godzinne szkolenie, podczas którego zapozna się z problemem związanym przynajmniej z jednym z wyżej wymienionych obszarów tematycznych (Odkrycie SWA).

Zrealizować długoterminowy (co najmniej 80-godzinny) projekt społeczny, czyli dobrowolne zobowiązanie, by przyczynić się do rozwiązania problemów związanych z rozwojem, pokojem lub środowiskiem naturalnym (Służba SWA).

Dołączyć do Społeczności SWA, czyli ogólnoświatowej sieci zdobywców Odznaki, aby

8

9

nie sposobów propagowania i wprowadzania w życie kultury tolerancji. Przedstawiciele ZHP brali udział w poprzednich spotkaniach w Szardży, w roku 2012 – nt. pracy z dziećmi i młodzieżą z niepełnosprawnościami, 2016 – na temat projektów turystycznych i krajoznawczych i 2018 – na temat wartości książek i czytelnictwa.

W dniach 10-19 lutego 2020 w Szardży (Zjednoczone Emiraty Arabskie) pod patronatem Jego Wysokości Szejka Sultana III ibn Muhammada al-Kasimi, emira Szardży, odbędzie się 9. Międzynarodowe Spotkanie Skautowe pod hasłem „Skauting & tolerancja”. Celem spotkania jest umożliwienie wędrownikom z całego świata zapoznania się z bogactwem kultury arabskiej, nawiązania kontaktów ze skautami z całego świata, zgłębienie tematu kultury tolerancji w skautingu, pozna-

Zaproszenie na The 9th International Scout Gathering Sharjah – Scouting & Tolerance skierowane jest do wędrow-

10

Koszt

ników i młodych instruktorów, mężczyzn, w wieku 18-23 lata, którzy doświadczyli w swoim życiu skautowym jak ważna jest tolerancja i są zainteresowani promocją kultury tolerancji, są gotowi podzielić się z innymi uczestnikami swoim doświadczeniem i przemyśleniami na temat tolerancji oraz doświadczeniami harcerstwa i kultura Polski.

Gospodarze zobowiązują się do pokrycia kosztów podróży lotniczej i pobytu. Pozostałe wydatki (dojazd do lotniska z miejscowości zamieszkania, kieszonkowe, ubezpieczenie, koszt ekwipunku, przygotowania się do wieczoru międzynarodowego i aktywnego uczestnictwa w programie) leżą po stronie uczestników.

Kiedy i gdzie?

Szardża, Zjednoczone Emiraty Arabskie, 10-19 lutego 2018

11

Wymagania rekrutacyjne

wza@zhp.pl kolorowego skanu paszportu oraz kolorowego zdjęcia paszportowego (4 x 6 cm, białe tło) w mundurze harcerskim,

Wiek – pomiędzy 18 a 23 lata, Bardzo dobra znajomość języka angielskiego, umożliwiająca aktywny udział w programie oraz dzielenie się doświadczeniem i wiedzą na temat Polski i ZHP,

Zadeklarowanie gotowości do złożenia pisemnego sprawozdania z udziału w warsztatach w terminie do 21 dni po powrocie oraz służenia organizacji wiedzą i doświadczeniem zdobytymi podczas wydarzenia,

Bieżące zaangażowanie w działalność ZHP na szczeblu drużyny, szczepu lub hufca, Rekomendacja właściwego komendanta hufca do udziału w przedsięwzięciu,

Posiadanie w dniu zgłoszenia do WZA paszportu ważnego co najmniej do 10.08.2020 (zgłoszenia osób, które w momencie odpowiadania na ofertę nie mają paszportu ważnego do 10.08.2020 nie będą brane pod uwagę).

Pozytywna opinia właściwego pełnomocnika KCh ds. zagranicznych na temat zdolności kandydata do udziału w przedsięwzięciu (znajomość języka angielskiego, otwartość na inne kultury),

Obowiązki i zadania uczestnika:

Wiedza/doświadczenie związane z tematem przewodnim spotkania,

Zabranie ze sobą stroju regionalnego, dwóch flag narodowych 60 x 120 cm (flagi będą podarowane gospodarzom) i najnowszych materiałów programowych ZHP oraz dwóch aktualnych zdjęć własnych w mundurze harcer-

Zadeklarowanie gotowości do niezwłocznego (w ciągu 24 godzin od powiadomienia o wyborze) przesłania na adres

12

skim;

ring Sharjah – Scouting & Tolerance,

Przygotowanie i przedstawienie na miejscu 10-minutowej prezentacji w języku angielskim na temat tolerancji, jej miejsca i znaczenia w Polsce i w ZHP z uwzględnieniem własnych harcerskich doświadczeń;

ramowy plan 10-minutowej prezentacji w języku angielskim na temat tolerancji, jej miejsca i znaczenia w Polsce i w ZHP z uwzględnieniem własnych harcerskich doświadczeń,

Zaprezentowanie kultury swojego kraju i swojej organizacji skautowej podczas wieczoru międzynarodowego.

odniesienie do wszystkich wymagań rekrutacyjnych, rekomendację właściwego komendanta hufca – np. w formie maila wysłanego z oficjalnego adresu przez KH na adres wza@zhp.pl

Zgłoszenie należy wysłać na adres e-mail Wydziału Zagranicznego GK ZHP – wza@zhp. pl do środy 8 stycznia 2020 r. do godziny 15:00.

Spośród kandydatów zostanie wybrana 1 osoba.

Zgłoszenie musi zawierać: Wydział Zagraniczny GK skontaktuje się z chorągwianym pełnomocnikiem ds. zagranicznych w celu uzyskania jego opinii nt. kandydata.

Kandydat może zawczasu poprosić chorągwianego pełnomocnika ds. zagranicznych o wystawienie opinii i przesłanie jej do WZA lub może sam ją przesłać wraz ze zgłoszeniem.

dane o kandydacie – imię i nazwisko, datę urodzenia, krótkie CV harcerskie, informację o poziomie znajomości języka angielskiego oraz pełne dane kontaktowe, list motywacyjny zawierający powody, dla których kandydat chciałby wziąć udział w The 9th International Scout Gathe-

13

z oryginalnym ogłoszeniem o wydarzeniu od organizatora oraz z informacjami MSZ dotyczącymi pobytu w Zjednoczonych Emiratach Arabskich dostępnych na stronie: https:// zhp.pl/2019/spotkanie-wedrownikow-w-zjednoczonych-emiratach-arabskich-luty-2020/

Wysyłając zgłoszenie kandydat jednocześnie wyraża zgodę na przetwarzanie jego danych osobowych podczas czynności niezbędnych do wyłonienia i zgłoszenia organizatorom przedsięwzięcia reprezentanta ZHP. W uzasadnionych przypadkach będą brani pod uwagę kandydaci, którzy nie spełniają wszystkich warunków. Wiek 18-23 lata jest warunkiem bezwzględnym.

Źródło: https://zhp.pl/2019/spotkanie-wedrownikow-w-zjednoczonych-emiratach-arabskich-luty-2020/

Prosimy o zapoznanie się

14

W celu przygotowania oferty organizacji jamboree powołany zostanie w Głównej Kwaterze ZHP mały zespół – „Patrol 2027”, do udziału w którym zapraszamy instruktorów ZHP, którzy spełnią następujące kryteria:

Światowy Komitet Skautowy na swoim posiedzeniu w Kuala Lumpur w dniach 28-29 września 2019 r. zatwierdził ZHP jako jedynego kandydata do goszczenia XXVI Światowego Jamboree Skautowego w 2027 r. Kandydatura ZHP zostanie rozpatrzona w trakcie Światowej Konferencji Skautowej, która w sierpniu 2020 r. odbędzie się w Egipcie.

Wtedy zapadnie decyzja, czy gospodarzem jamboree będzie Związek Harcerstwa Polskiego.

zaliczona służba instruktorska, doświadczenie w prowadzeniu zgrupowania obozów harcerskich, komunikatywne porozumiewanie się w języku angielskim,

15

udział przynajmniej w jednym zlocie międzynarodowym WOSM (np. Moot, Światowe Jamboree, Roverway),

Przygotowując dokumenty zachęcamy do skorzystania z narzędzia Europass (CV, list motywacyjny, paszport językowy).

wiek poniżej 26 lat w momencie składania aplikacji.

W trakcie przeglądu nadesłanych aplikacji Komisarz Zagraniczny ZHP występować będzie o opinię właściwego komendanta chorągwi.

Ogłoszenie składu „Patrolu 2027” nastąpi nie później niż 1 marca 2020 r. Z instruktorami „Patrolu 2027” zawarte zostaną porozumienia wolontariackie.

Rolą „Patrolu 2027” będzie: przygotowanie wstępnych założeń programowych jamboree, uwzględniających Raport wykonalności zatwierdzony przez WOSM, udział w wypracowaniu mapy drogowej przygotowań ZHP do Jamboree,

Wierzymy, że nasza organizacja potrzebuje wyzwań, które pozwolą jej lepiej odpowiadać na potrzeby dzisiejszej młodzieży oraz ugruntowywać pozycję ZHP jako wartościowego członka Światowej Rodziny Skautowej. Wyruszamy po przygodę, która potrwa siedem lat.

To wystarczająco długi czas, by do tej przygody się przygotować i rozważnie poprowadzić proces organizacyjny, we właściwy sposób włączając w niego całe ZHP. To jamboree nie może odbywać się obok codzien-

work shadowing komendy Europejskiego Jamboree 2020, prezentacja kandydatury Jamboree na Światowej Konferencji Skautowej.

Aby zgłosić się do „Patrolu 2027” należy przesłać do Komisarza Zagranicznego ZHP na adres e-mail karol. gzyl@zhp.pl w terminie do 31 stycznia 2020 r. 23:59 CET harcerskie CV i list motywacyjny.

16

nych spraw Związku, ale też na etapie kandydatury nie może zdominować aktywności naszej Organizacji. Podejmujemy wyzwanie zaprezentowania ZHP Światowej Rodzinie Skautowej jako gospodarza 26. Światowego Jamboree Skautowego 2027. Dzięki wspólnym działaniom możemy spełnić marzenie wielu pokoleń harcerek i harcerzy, by gościć w Polsce największe wychowawcze wydarzenie dla skautek i skautów z ponad 200 krajów i terytoriów świata oraz aby pokazać im to, co harcerstwo wnosi w tworzenie ruchu skautowego. Źródło: https://zhp.pl/2019/ patrol-2027-zgloszenia-do-31-stycznia/

17

18

Drogie Zuchmistrzynie, Drodzy Zuchmistrzowie!

pępkiem świata”.

Pragniemy również, by w ramach obchodów Imienin Zucha 2020, swoje małe święto mieli także Zuchmistrzowie, którzy na co dzień całe serce i siły wkładają w pracę z najmłodszymi członkami naszej organizacji, stąd w naszym materiale również i kilka pomysłów na świętowanie przez kadrę zuchową.

Z wielką przyjemnością przedstawiamy najnowszą propozycję programową, przygotowaną przez Zespół Zuchowy Wydziału Wsparcia Metodycznego ZHP z okazji Imienin Zucha w roku 2020.

Materiał ten jest formą inspiracji, którą można dowolnie modyfikować według swoich potrzeb. Jednocześnie rekomendujemy skorzystanie z pomysłów zawartych w propozycji opublikowanej w roku 2016, stworzonej także przez nasz Zespół, a dostępnej w Centralnym Banku Pomysłów ZHP (znajdziecie ją tutaj: cbp.zhp.pl/propozycje/ propozycja-programowa-na-imieniny-zucha/)

Korzystajcie i niech Wam służy!

Od nas, dla Was Zespół Zuchowy WWM GK ZHP hm. Kinga Żydek phm. Marta Paluszyńska

Liczymy, że ta propozycja i wszelkie inne pomysły, które prezentujemy Wam w tym intensywnym czasie przygotowań do obchodów Imienin Zucha sprawią, że każdy zuch 29 lutego 2020 roku, poczuje magię tego święta oraz zrozumie, że „raz na cztery lata zuch się staje

19

20

Konferencja Zuchmistrzowska Imieniny Zucha 2020 Łódź, 28.03.2020

21

Konferencja Zuchmistrzowska Imieniny Zucha 2020

Zgłoszenia ruszają na początku lutego Zaplanowane Panele:

Drogie Zuchmistrzynie, Drodzy Zuchmistrzowie!

I Blok: 1. Sztuka autoprezentacji.

O tym, jak przygotować się do wystąpień publicznych i rozmów z sojusznikami i rodzicami zuchów.

Serdecznie zapraszamy Was do miasta szczególnego dla Zuchmistrzów i Zuchów, do Łodzi, na Konferencję Zuchmistrzów organizowaną z okacji Imienin Zucha 2020.

2. Sytuacje intymne O tym jak proawidłowo reagować.

Podczas konferencji każdy uczestnik weźmie udział w trzech wybranych przez siebie wartsztatach lub panelach dyskusyjnych.

Nie zabraknie też czasu, na wspólne świętowanie przygotowaliśmy dla Was małą niespodziankę.

3. Ekologiczna majsterka O tym jak zaplanować majsterkę, by nie została po nas góra śmieci.

II Blok:

Data: 28.03.2020 Miejsce: Łódź

1. Pierwsza pomoc dla zuchmistrza O tym jak opiekować się zuchami cierpiącymi na choroby przewlekłe, co zrobić, gdy na biwaku okazuje się, że dziecko zarażone jest owsikami i o tym, jak opiekować się zuchami, by z biwaku i rajdu wróciły całe i zdrowe :)

Konferencja kierowana jestdo pełnoletnich Instruktowów pracujących z Metodyką Zuchową (dopuszczalna otwarta próba na stopień przewodnika).

22

2. Prawne aspekty pracy drużynowego Obalimy lub potwierdzimy prawne mity, które przewijają się w pracy kadry np. dotyczące odpowiedzialności za ewentualną ciążę, konieczność ubezpieczenia kadry etc.

O tym jak pracowac z dziećmi w wieku zuchowym w oparciu o Cele Zrównoważonego Rozwoju.

Do zobaczenia w Łodzi!

3. Naturalne kształcenie O alternatywnych formach kształcenia drużynowych i przybocznych III Blok: 1. Internet, tablet, komputer, telefon - ograniczać czy uczyć odpowiedzialnego użytkowania?

O tym, jak nowe technologie wpływają na realizację naszego programu.

2. Dziecko buntownik - jak sobie radzić z trudnymi dziećmi.

Coś dla tych, którzy nie raz spotkali się z trudnymi sytuacjami spowodowanych nieodowiednimi zachowaniami dziecka 3. Z dziećmi o sprawach globalnych.

23

Czujnik na...

Sto lat solenizanci!

hm. Magdalena Turbasa Szefowa Zespołu Zuchowego Wydziału Wsparcia Metodycznego GK ZHP w latach 2013-2019, członkini ZKK Hufca Łódź-Górna.

Z wykształcenia pedagog.

Przez 6 lat drużynowa GZ „Promyczaki”.

24

29 lutego. Ten pozornie zwyczajny dzień jest dla zuchów szczególny.

Dlaczego? Tego dnia obchodzimy Imieniny Zucha!

To data wyjątkowa, bo w kalendarzu pojawia się raz na cztery lata. Stąd “raz na cztery lata zuch się staje pępkiem świata”!

niczyć będą tylko raz. Takiej okazji nie powinniśmy więc zmarnować!

W świątecznym kalendarzu zuchów nie ma wielu okazji do świętowania, a już na pewno nie ma takich, która koncentruje się w pełni tylko na naszej metodyce. Dlatego warto takie obchody uwzględnić w planie pracy gromady. Imieniny można obchodzić na wiele sposobów - jako uroczysty bal z zabawą taneczną, zbiórka z grami i zabawami zuchowymi, wielki turniej czy

Imieniny zucha to dla najmłodszych członków naszej organizacji data niezwykła.

To święto, w którym prawdopodobnie jako członkowie gromady zuchowej, uczest-

25

miestnictwie.

wieczór kulinarny.

To tylko kilka pomysłów, bo najważniejsze w tym dniu jest to, by każdy zuch poczuł się wyjątkowo, by odczuł, że to jego święto. Dlatego prócz wesołej zabawy warto pomyśleć też o rzeczowym upamiętnieniu tego dnia. Dyplom, wspólne zdjęcie, specjalny znaczek na mundur – to od kadry gromady zależy, jaką atmosferę i magię zbuduje wokół świętowania. Jest to też doskonała okazja do integracji gromad, poznania innych środowisk, współdziałania w na-

Zapytałam kilku aktywnych zuchmistrzów, co sądzą o obchodzeniu z gromadą imienin zucha i jak wyglądają te obchody w ich środowisku. Oto, co odpowiedzieli: „To bardzo ważny moment dla zucha. Jeżeli kadra gromady odpowiednio zadba i wytłumaczy, o co chodzi z tym dniem, to zuch może czuć się naprawdę wyjątkowo.

Nie dzieje się to codziennie i jest to super okazja, żeby zro-

26

zrozumiałe dla nich przyjemności. U nas w gromadzie obchodziliśmy to w taki sposób, że na kilku zbiórkach przed realizowaliśmy odpowiedni cykl, żeby każdy aktualny zuch doskonale wiedział kim jest i zapoznał się ze Znaczkiem czy Prawem Zucha, a na podsumowanie poszliśmy na wycieczkę do figloraju.”

bić coś wyjątkowego z gromadą, coś na co normalnie nie mamy czasu. W tym roku na tę sobotę 29.02 zaplanowaliśmy drugą edycję Turnieju Zuchowego dla naszego namiestnictwa, więc wszystkie Gromady z hufca będą świętować razem.” „Według mnie obchodzenie imienin zucha to super sprawa, jeżeli odpowiednio wytłumaczy się zuchom, dlaczego w ogóle je obchodzimy, żeby nie były to tylko nie do końca

„Myślę, że to fajna inicjatywa.

Zuchy czują się wyróżnione, że ten dzień, który zdarza się raz na 4 lata jest specjalnie dla nich.”

27

„Uważam, że obchodzenie imienin zucha w gromadzie jest bardzo ważne. Takie wydarzenie ma miejsce tylko raz na 4 lata, dlatego jest bardzo wyjątkowe. Uważam, że powinno się je obchodzić w uroczysty sposób, ponieważ każdy zuch weźmie w nim udział prawdopodobnie tylko raz.”

Można wymienić się zwykłą kartką albo zorganizować coś wspólnie. W końcu to tylko raz na cztery lata, więc można się pokusić o ciekawy pomysł” „U mnie w gromadzie zawsze kontaktujemy się z jakaś inną gromadą (najlepiej z kompletnie różnego środowiska) i wymieniamy się czymś, co obrazuje naszą gromadę (może to być koszulka, zdjęcie, własnoręcznie wykonane przez zuchy obrazki - zależy od inwencji twórczej).

W szczepie niestety Imieniny Zucha nie są w żaden sposób obchodzone, ale w tym roku w Namiestnictwie chcemy zorganizować biwak połączony właśnie z Imieninami Zucha.”

„Sądzę, że gromady/namiestnictwa je robią, bo tak się robi, co nie zawsze jest złe, nie zawsze dobre ;) Jest to taki bal/ zbiórka, czasem karnawałowa, wielu gromad z hufca.” „Imieniny zucha są według mnie bardzo ważne ze względu na ich możliwość obchodzenia - każdy zuch ma tylko raz okazję obchodzenia tej daty. W tym roku planujemy biwak z tej okazji.”

„Imieniny zucha to dla drużynowego także dobra okazja do zacieśnienia współpracy z rodzicami. Organizując wielki bal imieninowy, nie bójcie się zaangażować do tego rodziców właśnie. Niech i oni poczują, jak ważne, ale i radosne jest dla ich dziecka bycie w gromadzie.”

„Uważam, że jest to ważny moment w gromadzie. Zuchy czują, że maja własne święto, pozwala im to jeszcze bardziej zrozumieć braterskie więzy pomiędzy harcerzami/zuchami, jest to także świetny moment na poznanie się z innym środowiskiem.

28

O szczegółach pomysłów obchodzenia imienin zucha nie będę pisać w tym artykule.

Zachęcę Was tylko do bacznego śledzenia strony zhp.pl lub strony Zuchy na Facebooku.

Tam niebawem pojawi się propozycja programowa dotycząca obchodów tegorocznych imienin.

A jeśli już teraz chcecie się czymś zainspirować w planowaniu wydarzenia, polecam skorzystanie z propozycji imienin, jaką oferowaliśmy Wam Zespołem Zuchowym cztery lata temu. Znajdziecie ją w cbp.zhp.pl, wpisując w wyszukiwarkę imieniny zucha.

Życzę Wam wspaniałego świętowania z Waszymi gromadami!

29

Drużynowemu pod rozwagę Nie lubię jeździć na rowerze, czyli tekst o osobistym zaangażowaniu drużynowych

hm. Michał Działowski HR Od 12 lat Drużynowy 23 Świdnickiej Gromady Zuchowej „Leśne Duszki”.

Gromada wygrała Ogólnopolski Turniej Gromad w 2015r. i 2016r. Członek komendy hufca ZHP Świdnica ds. gromad zuchowych.

Szczęśliwy małżonek żony Karoliny oraz tato Wiktora i Weroniki.

30

o sytuacji w pewnym hufcu:

Oczywiście najlepiej jest kiedy samo życie stwarza tematy do artykułów, gdyż wtedy możemy opublikować treści, które są ważne i odpowiadają na bieżące problemy czy wydarzenia naszej organizacji.

Jak to w życiu czasami bywa - pojawi się okazja do tematu na artykuł pozytywny, a innym razem do opracowania zagadnienia, nad którym warto popracować. Chciałbym napisać tekst o osobistym zaangażowaniu drużynowego.

Do tego tematu natchnęła mnie zasłyszana opowieść

Komendant Hufca: przed nami rajd rowerowy, a Twoja gromada jeszcze się nie zgłosiła- będziecie?

Drużynowa: no nie zgłosimy się, bo ja nie lubię jeździć na rowerze.

Komendant Hufca: to może Twoi przyboczni pojadą, a z zuchami rodzice, szkoda, żeby cała jednostka nie wzięła udziału.

31

Drużynowa: nie, niestety nie damy rady.

dla zuchów powinny być przede wszystkim podyktowane dobrem i potrzebami naszych podopiecznych, a nie nas samych, lecz nie za wszelką cenę. Nasze wybory czy kroki o ile nie mają podłoża zdrowotnego czy zaspokojenia innych ważniejszych ról społecznych nie powinny rzutować na decyzję podejmowania o kierunku działania gromady czy rozwoju zuchów.

Nie chodzi mi w tym momencie o sytuację, w której drużynowy całkowicie musi się zmuszać i postępować wbrew swoim przekonaniom, aby zadowolić zuchy, ale o zwykłą śródroczną pracę. Naszą naczelną zasadą powinno być tak jak do tej pory- drużynowi też się bawi. Inaczej zuchy, które najczęściej zapatrzone są w drużynowego czy drużynową jak w obrazek wyłapią fałsz lub niespójny przekaz.

W efekcie niektórzy rodzice zgłosili się na rajd indywidualnie, ale gromada decyzją drużynowej nie wzięła udział w wydarzeniu.

Wszyscy wiemy, iż osobisty przykład drużynowego jest bardzo ważny. Co jednak jeżeli drużynowy czy drużynowa nie lubi czegoś robić lub w czymś uczestniczyć?

Czy automatycznie oznacza to. że jego podopieczni też nie mogą tego robić?

Czy nie można znaleźć jakiegoś rozwiązania pośredniego lub zastępczego? Co jeżeli nie lubimy maszerować? Śpiewać lub pocić się? Z tego powodu zuchy też nie mogą ?

Czy drużynowa, która będzie się zmuszać do czegoś dla dobra swoich zuchów to właściwa postawa? Czy należy szukać zamienników lub alternatyw?

Inaczej może dojść do sytuacji, w których będziemy pozbawiać możliwości naszych zuchów rozwoju, aktywności fizycznej, poznania świata i wielu innych zalet płynących z udziału w wydarzeniach

Osobiście uważam, iż nasze wybory podejmowane podczas wybierania różnych form aktywności i wydarzeń

32

na szczeblu hufca (czy wyższym) lub związanych z naszymi wyborami.

Inną kategorią wyborów są nasze osobiste przekonania, sposób odżywiania czy kwestia wiary. Osobiście ciężko mi wyobrazić sobie sytuację, w której drużynowa wegetarianka dla dobrego przykładu dla swoich podopiecznych będzie zjadała schabowego.

W takich sytuacjach najlepiej się sprawdza logiczna argumentacji i kształtowanie właściwych postaw i wyborów.

Tłumaczenie. Czyli ja robię i postępuję w ten czy inny sposób, gdyż taki jest mój wybór. Podopieczny natomiast mogą wybrać swój wybór lub w przypadku zuchów czy młodych harcerzy po prostu nie powinniśmy im go ograniczać, ale jednocześnie zachowując właśnie osobiste nawet inne czy odmienne postawy czy wybory.

Innymi słowy drużynowa ateistka powinna umożliwić swoim zuchom udział we mszy świętej i choć będzie ze swoimi podopiecznymi w kościele wcale nie musi aktywnie uczestniczyć w obrzędach kościelnych.

Jak jednak to wygląda w praktyce i jakie argumenty powinniśmy w nas samych zwalczyć? Spróbujmy.

Nie umiem śpiewać. Z związku z tym moje zuchy też nie będą? Czy nie można spróbować co jakiś czas zaprosić kogoś z innej drużyny posiadającego tajemną wiedzę grania na gitarze i śpiewu, aby nauczyć nasze zuchy tej umiejętności?

Czy 11 listopada będzie dla nas dniem oglądania seriali w łóżku czy wzięciem wraz z zuchami udziału w Biegu Niepodległości. Jeżeli wybierzecie leniuchowanie to stracicie okazję do nauki radosnego patriotyzmu dla waszych zuchów.

Podobnie wygląda sytuacja z jeżdżeniem na rowerze, chodzeniem podczas rajdu, czy innymi wyborami na zasadzie lubię/ nie lubię lub umiem/ nie umiem.

Dla zachowania równowagi

33

34

dla niniejszego artykułu czasami musimy wybrać nasze własne dobro czy zdanie.

W sytuacji, gdy nie pozwala nam zdrowie, sytuacja ekonomiczna czy przygotowania do ważnego egzaminu nikt nie może nam zarzucić, że postępujemy właściwie rezygnując z jakiegoś wyjazdu (formy aktywności, okazji do nauki) z zuchami. Nawet gdy sami nie lubimy jeździć na przysłowiowym rowerze spróbujmy znaleźć instruktora, przybocznego czy rodzica, który poprowadzi peleton rowerowy, a sami możemy czekać na mecie dopingując naszych podopiecznych.

przebrane były tylko zuchy.

Pomyślcie sobie czego nauczyły się dzieci w tej sytuacji patrząc na kadrę innych gromady i kadrę własnej jednostki. Jaki przykład będzie płynął jeżeli drużynowy założy mundur raz w roku, albo podczas zabawy nie będzie się bawił z zuchami, bo jest to zadaniem młodszej przybocznej, a on jest zbyt dorosły na pląsanie. Nikt nie będzie wymagał od drużynowego rezygnowania czy poświęcania swoich fundamentalnych przekonań w imię dobra wychowania swoich podopiecznych.

Jednak często, albo zawsze sukces wychowawczy leży właśnie w zaangażowaniu drużynowego.

W sytuacji kiedy mówimy o zasadzie lubię/ nie lubię czegoś robić - nie można wspomnieć o zwykłych codziennych sytuacjach w pracy drużynowego. Osobiście widziałem podczas obecności wraz z drużyną na jednym z ogólnopolskich rajdu sytuację, podczas której kadra tylko trzech na dziewięć gromad przebrała się w stroje tematyczne wraz z zuchami.

W pozostałych gromadach

35

Drużynowemu pod rozwagę Psychika smyka!

Chciałbyś się ze mną czymś podzielić?

Chciałbyś się ze mną czymś podzielić?

Dh Bartosz Władarz Na co dzień studiuje pedagogikę na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu. Pełnił funkcję przybocznego gromady zuchowej przez dwa lata, a następnie działał już w niej jako drużynowy zuchowy przez kolejne trzy lata.

36

że problemów z komunikacją nie ma, wszystko jest dobrze i mamy inne problemy na głowie. Najlepiej to skończmy już ten temat i pogadajmy o czymś naprawdę ważnym.

Otóż nic bardziej mylnego!

O ile z punktu mechanicznego(mam tu na myśli np. ruch wargami, machnięcie ręką) to składniki(słowa i ich wartość mają wiele sobie do zarzucenia). Prawda jest taka, że coraz bardziej zamykamy się i odseparowujemy od ludzi.

Wcale nie mam tu na myśli sytuacji, w której ktoś zamyka się

Komunikacja to coś co w zasadzie wydaje się dla każdego z nas na ogół w żaden większy sposób nieskomplikowane. W końcu każdy umie mówić, pisać, czytać, prawda? Oczywiście nie chciałbym w żaden sposób pominąć przy tym osób z poszczególnymi niepełnosprawnościami, które utrudniają im komunikację. Jednak człowiek jako istota rozumna wpadł na pomysł i wymyślił chociażby przykładowo język migowy lub alfabet Braille’a.

Generalnie uważamy,

37

w swoim mieszkaniu/pokoju i odcina od reszty świata(chociaż takie również bywają na porządku dziennym). Chciałbym zwrócić uwagę na to jak często spłycamy istotę pewnych spraw, które niewątpliwie są ważne, a zamiatamy je pod dywan.

Udawanie, że czegoś nie ma, nie rozwiąże problemu. Często jak już podejmiemy decyzję podjęcia się wymiany zdań na jakiś kontrowersyjny temat to szybko pojawiają się krzyki, podniesiony głos, niemiłe komentarze. Trudno jest rozmawiać z drugim człowiekiem, szczególnie takim co ma inne poglądy. To jest fakt, dotyczy on zarówno ludzi dorosłych jak i młodzieży oraz dzieci. Niestety dopóki nie zaczniemy o tym otwarcie mówić to nic się w tej sprawie nie zmieni. Zresztą wynika to chociażby z tego co napisałem powyżej. Należy podejść poważnie do problemu i się nim zainteresować. Skupić się na tym czy rozmawiamy ze swoimi bliskimi, jeśli tak to jak często, czego dotyczą te rozmowy. Czy rozmawiamy o emocjach czy też je zu-

pełnie pomijamy i skrywamy głęboko w sobie? Jak podjąć walkę z zaniedbywaniem komunikacji międzyludzkiej tak samo jak z dbaniem o środowisko - przede wszystkim zacznij od siebie!

Od relacji.... ….do działania Prowadzenie gromady to głównie kontakt z drugim człowiekiem. Wyróżniamy trzy podstawowe grupy, z którymi komunikujesz się stale. Pierwsza – Twoje zuchy, druga – kadra, trzecia – rodzice/opiekunowie dzieci. Można tu jeszcze wyróżnić pracowników szkoły, w której macie harcówkę lub pracowników wszelakich instytucji, miejsc kultury, które będziecie odwiedzać w ramach zbiórek.

Program pracy, zbiórki, to jakie dobieramy formy i podejmujemy tematy na spotkaniach gromady są niezwykle ważne.

Natomiast należy pamiętać w tym wszystkim o relacji międzyludzkiej. To ona jest fundamentem każdej społeczności. Bez niej wszystko na zewnątrz może lśnić prze-

38

flikty oraz problemy, które były rytuałem każdej zbiórki, znikną. Oczywiście to nie będzie tak, że od teraz zuchy w Twojej gromadzie będą cichymi istotami, które odezwą się tylko po udzieleniu im głosu, ani że nikt nikogo nie uderzy.

Pamiętajmy, że opiekujemy się dziećmi, dla których dzieciństwo to czas na popełnianie błędów i uczenia się życia w społeczeństwie. Możemy jednak być ich przewodnikami i wskazywać pewne zachowania, które są na ogół przyjęte w naszej kulturze.

pięknym blaskiem, jednak z czasem okaże się to zwykłą iluzją zaprzeczającą stanu rzeczywistemu. Nie wiadomo co słychać u naszego przybocznego i dlaczego w ostatnim czasie zawiódł nas kilkakrotnie z rzędu. Dlaczego rodzice nie chcą posłać dzieci na kolonię letnią?

Jesteś WYCHOWAWCĄ!

Nie bój się wychowywać swoich zuchów!

Ważne jest, aby już od najmłodszych lat stwarzać warunki, w których uczymy się poprawnej komunikacji między ludźmi. Odgrywanie scenek z życia codziennego, w których przedstawiamy jak można rozwiązać konkretny problem w sposób kulturalny, dzielenie się swoimi emocjami tak, aby nikogo nie skrzywdzić z początku może być dla nas niezwykle trudnym zadaniem do przygotowania.

Mimo wszystko owoce naszej pracy i wysiłku, który w to włożymy przyniosą niezwykły efekt. Nagle kon-

Istota akceptacji Jeśli chcemy, aby nasza relacja była mocna i oparta na zaufaniu musimy zacząć od akceptacji drugiej osoby. Akceptując pozwalamy swojemu podopiecznemu rozwijać się, nabierać odporności psychicznej, kreatywnie podchodzić do problemu oraz korzystać w pełni ze swoich możliwości. Thomas Gordon porównał w jednej ze swoich książek akceptację do żyznej gleby.

Dziecko z kolei jest nasionkiem, które rolnik(wychowaw-

39

ca) może rzucić na wyschniętą, skamieniałą ziemię lub też przeciwnie, na pełne minerałów i soli, zadbane pole.

W zależności gdzie zasiane zostanie nasionko to taki kwiat z niego urośnie.

Może on wzbić się wysoko w niebo, rozrastając się to co raz bardziej i bardziej, lub też pozostać nadal niewykształconym ziarenkiem, które nie ma warunków do poprawnego rozwoju. Język akceptacji pozwala dziecku na swobodną wypowiedź i szczere dzielenie się swoimi uczuciami. Istnieje pewne powiedzenie „Mów dziecku dość często, jakie jest złe, a z pewnością stanie się złe”. Każdy z nas miał na pewno w gromadzie zucha, który zaburzał w jakiś sposób przebieg zbiórki.

Objawiało się to nagminnym łamaniem wcześniej ustalonych zasad, co utrudniało nam pracę. W takich sytuacjach zwykle idziemy po najniższej linii oporu i zalewamy zucha lawiną ocen, jaki to on nie jest zawsze niegrzeczny i niedobry. Sytuacja ma takie miejsce ponownie za tydzień, dwa tygodnie i tak dalej i tak dalej.

Zamiast skupić się na tym dlaczego tak dziecko się zachowuje, porozmawiać, poszukać rozwiązania, wpadamy w pewien schemat. Tak naprawdę z czasem zupełnie nieświadomie stwarzamy dziecku jego obraz jako zucha, które łamie zasady na każdej zbiórce.

Dbajmy o nasze ukochane “stado” Rozmawiajmy, rozmawiajmy i jeszcze raz rozmawiajmy!

Dbajmy o nasze relacje, które są podstawą i początkiem podejmowanego działania.

Pamiętajmy, że jesteśmy przede wszystkim ludźmi, “zwierzętami stadnymi”, które potrzebują poczucia silnej więzi z pozostałymi członkami “stada”(gromady).

Jeśli będziemy czuć się między sobą dobrze i bezpiecznie, o wiele łatwiej przyjdzie zmierzyć z czekającymi na nas wyzwaniami i problemami, które są nieodłącznym elementem naszego życia...

40

41

Zuchmistrz numeru hm. Kinga Żydek

hm. Magdalena Turbasa Szefowa Zespołu Zuchowego Wydziału Wsparcia Metodycznego GK ZHP w latach 2013-2019, członkini ZKK Hufca Łódź-Górna.

Z wykształcenia pedagog.

Przez 6 lat drużynowa GZ „Promyczaki”.

42

MT: Od października jesteś świeżo upieczoną szefową Zespołu Zuchowego.

To funkcja, która wymaga sporego doświadczenia zuchowego. Opowiedz, czym zajmowałaś się w harcerstwie wcześniej.

Zuchmistrzyni z Chorągwi Śląskiej, pół góralka, pół ślązaczka z miasta zapałek na Podbeskidziu – z Czechowic-Dziedzic. Swoje ukochane góry kilka lat temu zamieniła jednak na Wrocław, gdzie pracuje jako prawnik w azjatyckiej firmie. Jest też aplikantką radcowską. Jest zakochana w Warszawie oraz we Włoszech, uwielbia jazdę na rolkach i na rowerze.

Ostatnimi czasy żyje w ciągłej podróży.

KŻ: Właśnie w grudniu stuknęła mi przysłowiowa dycha w mojej służbie instruktorskiej.

Choć z metodyką zuchową mam do czynienia jeszcze dłużej. Moje harcerskie życie przez lata koncentrowało się w Hufcu Czechowice-Dziedzi-

43

ce, gdzie pełniłam różnorodne funkcje, ale mimo wszystko zawsze oscylujące wokół metodyki zuchowej. Przez kilka lat pracowałam w gromadzie zuchowej 12 GZ „Bajkowe Stworki”, pełniąc funkcje przybocznej, drużynowej, a także opiekuna gromady. Jest to również gromada, w której sama byłam przed laty zuchem, dlatego po dziś dzień żywię do niej wielki sentyment. Jednocześnie pełniłam inne funkcje w hufcu, m.in. przez lata byłam członkiem Zespołu Programowego Hufca, będąc odpowiedzialną za metodykę zuchową, programowcem hufca, szefową i założycielką Namiestnictwa Zuchowego, a także członkiem Komendy Hufca oraz zastępcą Szefa Zespołu Promocji i Informacji.

harcerskiej, kiedy miałam poczucie, że daliśmy z siebie, jako kadra, wszystko i jesteśmy w pełni dumni z zucha, który idzie w tym momencie dalej, w harcerski świat. Cudowne były też te chwile, gdy zuchy wcale nie chciały wychodzić ze zbiórki albo te, w których przychodziło na zbiórki tyle osób, że nie mieściliśmy się w naszej zuchówce. No i mistyczne „Mamo, tato, ale Druhna Kinga tak powiedziała…”.

MT: Jakie masz najlepsze wspomnienie z bycia drużynową gromady?

MT: Co jest Twoim zdaniem najtrudniejszego w funkcji drużynowego i co jest niezbędne do jej pełnienia?

Po dziś dzień z dumą patrzę też na kadrę mojego hufca, gdzie sporo osób niegdyś było „moimi” zuchami. To bardzo cieszy i tego życzę każdemu drużynowemu, aby mógł patrzeć, choćby z daleka, jak jego podopieczni wzrastają, harcersko.

KŻ: Jest wiele pięknych wspomnień, zwłaszcza obietnic zucha, chustowań, momentów, gdy nasze zuchy przechodziły do drużyny

KŻ: Funkcja drużynowego gromady zuchowego to w moje ocenie jedna z najtrudniejszych funkcji w naszej orga-

44

nizacji. To funkcja multiinstrumentalisty, dyrygenta i logistyka w jednym. Dlatego zawsze będę podkreślać, że bycie kadrą zuchową, a zwłaszcza drużynowym to nie lada wyzwanie, to czasem wspinanie się na Mount Everest. W tej roli każde zadanie to często wyzwanie.

Dlatego wszystko co może nas uratować to po prostu spokój.

Jednocześnie trzeba pamiętać, by we wszystkim co robimy kierować się sercem i nie zatracić w sobie dziecka.

Naczelną zasadą powinno też to, by zawsze zastanowić się, czy to co proponujemy zaciekawi dzieci, czy było popularne w naszym dzieciństwie, a czas po prostu poszedł już o trzy kroki naprzód.

być wsparciem, powinien służyć radą, pomocą i dzielić się doświadczeniem. Powinien podpowiadać, gdy trzeba i wskazywać drogę, gdy to konieczne. A czasami tylko patrzeć z boku.

Istotne jest też to, by motywować kadrę. Często bowiem słyszę, że kadra się wypala, że nie ma siły dalej prowadzić swojej jednostki. Uważam, że warto, by namiestnik po prostu potrafił też odciążyć momentami drużynowego – np. poprzez organizację integracyjnego spotkania dla kadry, gdzie to kadra gromad będzie mogła skorzystać z oferty zajęć, przygotowanej według jej potrzeb. Wszelkie spotkania niezwiązane z pracą z dziećmi, również są bardzo wskazane. Zawsze starałam się traktować swoją kadrę jako partnerów i myślę, że ten system sprawdza się najlepiej.

Jeśli krytyka, to tylko konstruktywna. A potem wsparcie w rozwiązaniu wszelkich problemów. I zawsze służenie radą.

To według mnie rola namiestnika.

MT: Byłaś namiestniczką zuchową. Czy jest coś, co Twoim zdaniem jest najważniejsze w pracy z drużynowymi zuchowymi?

Jak ich motywować?

KŻ: Z uwagi na dużą ilość zadań i intensywność pracy w gromadzie zuchowej, uważam, że namiestnik powinien

45

MT: Czym nas zaskoczy Zespół Zuchowy pod Twoim przewodnictwem? Jakie są plany na nadchodzący rok 2020?

mienia Zespołu Zuchowego (w innych metodykach odpowiednio z innych Zespołów) i chcemy, aby ten opiekun miał realny kontakt z referatem.

Chcemy dotrzeć tam, gdzie nas dotychczas nie było, choć ten projekt rozpoczął się jeszcze w 2019. Jedyne co, to zmieniamy nieco formę kontaktu. Stawiamy na indywidualność. Ale o szczegółach opowiemy już bezpośrednio szefom referatów.

KŻ: Wielkiej rewolucji nie będzie, ponieważ pracuję w tym Zespole od prawie 6 lat, zatem przez ostatnie lata miałam niejako realny wpływ na to, co robiliśmy.

Z uwagi na to, że przed nami najważniejsze święto zuchowe od 4 lat, jakim są bez wątpienia Imieniny Zucha, obecnie mamy pełne ręce roboty.

I taki będzie też początek 2020 roku. Wszelkie nasze działania będą się toczyć właśnie wokół tego święta. Tutaj mamy też nadzieję, że będzie trochę zaskoczenia, bo czujemy, że szykujemy dla Was coś zupełnie nowego.

Chcemy również szerzyć wiedzę metodyczną, wydawać Zuchowe Wieści, w nieco innej niż dotychczas formule, bowiem trzeba iść do przodu.

Nadal będzie to kwartalnik, ale jego ramówka będzie ewoluować. Do tego będziemy nadal wspierać Zespół ds. reformy instrumentów metodycznych. A to tylko namiastka tego, co będzie się działo.

Jeśli chodzi o pozostałą część naszej pracy, to na pewno będziemy współpracować z referatami, co stawiamy sobie za główny cel naszej działalność.

Cała Polska została podzielona na regiony i każda chorągiew ma swojego opiekuna z ra-

MT: No właśnie, pracowałaś nas nową odsłoną systemu instrumentów metodycznych. Czy możesz coś powiedzieć o kierunku tych prac? Czy metodykę zucho-

46

wą czeka rewolucja?

na projekt.

KŻ: Zuchmistrzom pracującym przy reformie instrumentów metodycznych bardzo zależało na tym, aby w metodyce zuchowej wprowadzić tylko naprawdę niezbędne i konieczne zmiany. Szerokie grono metodyków zuchowych wielokrotnie podkreślało, że nasza metodyka jest świetna sama w sobie i zmiany są potrzebne w wymiarze kosmetycznym, tylko tam, gdzie naprawdę coś przez lata nie grało.

Poza tym, człowiek do wszystkiego się przyzwyczaja, coś co dziś nas dziwi, za 10 lat (pod warunkiem, że zostanie wdrożone oczywiście w życie), będzie dla nas normalnością i nikt nie będzie się dziwić, dlaczego np. w gromadach zuchowych funkcjonują instrumenty o nazwie tropy, a nie sprawności zespołowe. Jestem o tym głęboko przekonana.

MT: Kształceie, program, finanse, kwatermistrzostwo - który obszar jest Ci najbliższy w ZHP i dlaczego?

Nie mogę powiedzieć, że zmian nie będzie, bo oczywiście będą, ale są to zmiany, które czuję, że naprawdę były niezbędne. Takie „must-have”.

Przygotowując reformę instrumentów metodycznych musimy patrzeć jednak nieco szerzej, niż na jedną metodykę. Musimy też pewne kwestie ujednolicić i dostosować do pozostałych grup wiekowych, dlatego też musieliśmy iść, jako zuchmistrzowie, na pewne ustępstwa, ale to jest też sztuka kompromisu, bo musimy patrzeć na tę reformę jako

KŻ: Zdecydowanie program.

To działka, która od zawsze była bliska mojemu sercu.

To coś, w czym czuje się najlepiej, przez lata też pracowałam z programem. Dlatego zostałam Szefową Zespołu Metodycznego. O ironio!

MT: Kim się inspirujesz, kto miał największy wpływ na Twój rozwój harcerski?

Na mój harcerski rozwój,

47

bo ja przecież wciąż się uczę i rozwijam harcersko, mają codziennie wpływ Ci, z którymi pracuję. Jednakże przed laty spotkałam na swojej harcerskiej ścieżce wielu wspaniałych ludzi, dzięki którym jestem, tu gdzie jestem i którzy ukształtowali mnie instruktorsko. To jest tzw. „wpływ M”. Wymieniając kolejno – moja pierwsza drużynowa, wspaniała zuchmistrzyni, moja zuchowa matka – hm. Marzena Malina, mój pierwszy drużynowy harcerski i potem wędrowniczy – phm. Michał Janik, harcerski tata, człowiek orkiestra – hm. Marian Hankus, a równocześnie w Zespole Zuchowym - moja zespołowa Szefowa, Ty Magdo - hm.

Magdalena Turbasa. Nie mogę także nie wspomnieć o kilku osobach, z którymi na przestrzeni lat realizowałam ważne i ważniejsze pomysły i spełniałam harcerskie marzenia – phm. Klaudia Wojciech - Zubrzycka (jedyna na literę K!), phm. Monika Hankus, hm. Marek Majewski oraz obecnie phm. Marta Paluszyńska

i do nie tak dawna jeszcze hm. Monika Ryszczyk.

To dzięki Nim i wielu innym, których nie sposób tutaj wszystkich wymienić personalnie, jestem tu gdzie jestem, bo oni mnie kiedyś nauczyli tego całego harcerstwa i we mnie uwierzyli, dając wsparcie, motywację i wiarę, że mogę wszystko.

I za to najmocniej dziękuję.

MT: O rany, sporo M, faktycznie! Dziękuję! No dobrze, zbliżamy się do koca - złota rada dla drużynowych gromad zuchowych od szefowej ZZ brzmi...

KŻ: Pamiętajcie, że uśmiech dziecka jest najważniejszy.

Jest to najpiękniejsze podziękowanie za Waszą pracę.

I do tego uśmiechu dzieci zawsze dążcie, cokolwiek będziecie robić w swojej służbie.

Jak mawia Martyna Wojciechowska, „niemożliwe nie istnieje” i uważam, ze tą dewizą dobrze się kierować również w byciu drużynowym gromady zuchowej. Ty nie dasz rady?

48

Dasz radę Drogi Zuchmistrzu, bo jesteś drużynowym gromady zuchowej, nie z przypadku, ale dlatego, że jesteś najlepszy w tym, co robisz, masz głowę pełną pomysłów i uśmiech dookoła głowy, dlatego, nawet jeśli nie ma na coś rozwiązania, i tak sobie z tym poradzisz, wymyślisz to rozwiązanie. Ja w Ciebie wierzę!

I pamiętajcie, po burzy zawsze wychodzi słońce.

49

Skarbiec inspiracji Książki dla zuchmistrzów

pwd.Małgorzata Kolasa HO Drużynowa 29 ŚGZ „Leśni Tropiciele”. Instruktorka Hufca ZHP Świdnica. Prywatnie studentka Technologii Chemicznej na Politechnice Wrocławskiej

50

ścią znajdziecie go w formie elektronicznej. Jest to pozycja książką o której można śmiało powiedzieć „must have”.

Oprócz elementarnej wiedzy harcerskiej i zuchowej, posiada on pomysły na zbiórki, cykle, piosenki pląsy. Jest to skarbnica wiedzy i pomysłów.

Każda osoba, która pracuje w metodyce zuchowej powinna go choć raz przeczytać od deski do deski. Co tu dużo pisać, jeśli jeszcze go jej nie przeczytałeś czas nadrobić zaległości.

Choć po książki sięgamy coraz to rzadziej, a informacji wolimy szukać raczej w wersji elektornicznej niż papierowej, to nadal książka ma w sobie to coś. Dlatego przygotowaliśmy dla Was wykaz książek, po które warto sięgać, a które pomogą Wam w codziennej pracy z zuchami: „W krainie zabawy” Poradnik drużynowego gromady zuchowej Ma on swoją wersje zarówno papierową jaki z łatwo-

51

52

„Zakochany zuch” Ludmiła Marjańska oraz „Piotruś zuch” Mieczysława Buczkówna

Jak uczyć zuchy śpiewać oraz Musztra zuchowa Oba te poradniki znajdziemy w składnicy harcerskiej. W pierwszym oprócz przydatnych rad i pomysł jak zachęcić nasze zuchy do śpiewania i jak ich nauczyć tekstu piosenki, znajdziemy też kilka tekstów piosenek wraz z chwytami gitarowymi, poradnik jest krótki ale treściwy. Natomiast w poradniku dotyczącym musztry zuchowej znajdziemy komendy i ich gesty załączone na fotografiach. Jak sami autorzy wspominają nie jest to żaden regulamin, a zbiór tego co można podpatrzeć w różnych środowiskach, więc jeśli ktoś chciałby zgłębić tajniki musztry zuchowej to ten poradnik jest właśnie dla niego.

Obie książki to doskonała lektura na dobranoc. Posiadają ciekawe historię, są napisane bardzo przystępnym językiem oraz mają krótkie rozdziały, wiec idealnie nadają się do przeczytania jako bajka przed snem naszym zuchom.

Przetestowane na własnej skórze, zuchom się podobały, więc chyba to najlepsza recenzja. Obie te książki można kupić, wystarczy dobrze poszukać w Internecie.

Pląsaczek Jak sama nazwa wskazuje jest to poradnik, w którym znajdują się różne pląsy. Jest to mała i poręczna książeczka. Pląsy, które w niej znajdziemy są znane i mniej znane. Do każdego tekstu pląsu są dołączone nuty oraz krótki opis jak się ten pląs wykonuje, co znacznie ułatwi nam jego naukę. Z łatwością znajdziemy go w składnicy harcerskiej.

45 pomysłów na nabór Jest to zbiór pomysł na przygotowanie się do wrześniowego poruszenia. Jeśli nadal brakuje wam skutecznych metod na akcję naborową, to w tym poradniku znajdziecie kilka pomysłów. Napisane są ona jasno i krótko, więc łatwo

53

znajdziemy interesujące nas rzeczy. Oczywiście łatwo ten poradnik znaleźć w składnicy harcerskiej.

ście bajki są na tyle uniwersalne, że doskonale sprawdzą się również w naszej pracy. Mamy tutaj opowieści które poruszają np. rozstawania się dziecka z rodzicem, porannego wstawania, grzebania się, kłótni przyjaciół. Bajka więc może być doskonałym wprowadzeniem do rozmowy z naszymi zuchami na różne tematy. Same bajki są krótkie, ale bardzo ciekawe. Dla zainteresowanych można ją kupić przez Internet.

Propozycje programowe w formie papierowej Myślę, że każdy z nas korzysta z propozycji programowych, a jeśli nie to poważny błąd.

Posiadają one gotowe cykle sprawnościowe lub ciekawe pomysły na zbiórkę dla każdej z grup wiekowych. Mamy w czym wybierać, więc warto co jakiś czas do nich zaglądać w poszukiwaniu inspiracji.

Mimo tego, że można je znaleźć w formie elektronicznej, zachęcam do zaopatrzenia się w nie w formie papierowej.

Dużo łatwiej się z nich wtedy korzysta, a przy okazji można pokazać zuchom różne ilustracje.

„Mój punkt widzenia” Robert Baden Powell To książka do której warto zajrzeć w wolnej chwili. Nie jest ona związana z pracą zuchmistrzowską, ale jest skarbnicą ciekawych przemyśleń i spostrzeżeń Roberta Baden Powella. Polecam wszystkim tym, którzy lubią od czasu do czasu poczytać harcerskie pozycje książkowe. Przy okazji treść tej książki można w praktyczny sposób wykorzystać w czasie przygotowywania gawędy.

„Bajki pomagają dzieciom” Cornelia Nitsch Tym razem pozycja nieharcerska. Jest to zbiór bajek psychologicznych, które mają pomóc rodzicom z codziennymi problemami ich pociech. Oczywi-

Podsumowując, tytułów można by mnożyć, bo książek któ-

54

re moglibyśmy wykorzystać w trakcie realizacji cyklu sprawnościowego jest wiele.

Warto więc czasem popatrzeć co posiadamy w swojej domowej biblioteczce, a nóż coś ciekawego nam się przyda.

55

Skarbiec inspiracji Zbiórka z okazji Dnia Myśli Braterskiej

pwd. Mikołaj Zawiślak HO 6 letni drużynowy 2 Rzeszowskiej Gromady Zuchowej (RwGZ) „Leśne Bractwo”, obecnie jej opiekun, a także szef Zespołu Promocji i Informacji (ZPI) Hufca ZHP Rzeszów, prywatnie student

56

na całym świecie obchodzą Dzień Myśli Braterskiej.

22 lutego to najważniejsze święto w świecie skautingu, w tym również harcerstwa.

Tego dnia, w 1857 roku urodził się gen.

Robert Baden-Powell, a dokładnie 32 lata później na świat przyszła Olave St Clair Soames, czyli przyszła żona Bi-Pi. Na pamiątkę tego wydarzenia harcerze i skauci

Poniższy konspekt, to propozycja zbiórki zuchowej z okazji DMB. Przygotowując zbiórkę warto spersonalizować niektóre elementy, aby pasowały one do umiejętności i charakteru zuchów z naszej gromady. Zbiórkę można także wpleść w aktualnie realizowany cykl sprawnościowy i rozbudować ją o elementy sprawności zespołowej.

57

1. Obrzędowe rozpoczęcie

go nauczyły. Hasło po zaszyfrowaniu prezentuję się tak (grafika powyżej)

Według obrzędowości i tradycji przyjętej w gromadzie.

3. Gawęda o historii DMB 2. Odszyfrowanie tematu zbiórki

Historia Dnia Myśli Braterskiej sięga XIX wieku, a dokładnie 1857 roku, gdy na świat przyszedł Robert Baden Powell, twórca skautingu. Po 32 latach, w ten sam dzień, urodziła się jego żona Olave. Kiedy byli już małżeństwem, a na świecie prężnie rozwijał się skauting (a w Polsce harcerstwo), to 22 lutego skauci z najdalszych za-

Zuchy będą pracować w szóstkach. Ich zadaniem będzie odszyfrowanie tematu zbiórki „22 lutego to Dzień Myśli Braterskiej”. Hasło zaszyfrujemy tzw. ułamkowym. Jeżeli zuchy nie znają jeszcze tego szyfru, to jest to bardzo dobra okazja, aby się

58

wszyscy są braćmi niezależnie od koloru skóry, narodowości lub religii. Oficjalnie Dzień Myśli Braterskiej został ustanowiony w 1926 roku. Tradycja wysyłania kartek jest utrzymywana do dzisiaj, a co roku DMB przyświeca inne hasło przewodnie, w 2020 roku jest to: „Różnorodność, Równowaga, Włączanie”.

kątków świata przysyłali Baden-Powellom kartki z życzeniami urodzinowymi.

Z roku na rok tych kartek było coraz więcej, nie było miejsca gdzie jest składować, a ich ilość można było liczyć w potężnych workach pocztowych.

Z tegoż powodu zrodził się pomysł, aby zamiast wysyłania kartek urodzinowych dla Roberta i Olave, skauci wysyłali kartki z życzeniami sobie nawzajem. Ideą było uświadomienie jak jest ich wielu na całym świecie oraz zwrócenie uwagi na to, że

4. Pląs – dziesięciu pocztowców Pląs ten to przeróbka pląsu „Dziesięciu ratowników”.

59

Tekst pląsu

Instrukcja pokazywania

Dziesięciu pocztów

pokazujemy obiema rękami dziesięć palców

Z torbami z listami

wykonujemy ruch ręką na ukos od lewego ramienia do prawego biodra

Spieszy się wielce

biegniemy w miejscu

Dostarczać listy

symulujemy ruch wyciągania listu z torby – lewą ręką wykonujemy ruch od prawego biodra przed siebie

60

Stop! Uwaga!

wystawiamy prawą rękę, tak jakbyśmy chcieli kogoś zatrzymać

A co tu się stało?

obracamy się do osoby obok i rozkładamy ręce ze zdziwienia

Zróbcie miejsce

wyciągamy ręce przed siebie i wykonujemy ruch każdą ręką w zewnętrzną stronę, jak jakbyśmy pływali

List musi być dostarczony!

prawą rękę wyciągamy przed siebie i udajemy, że trzymamy w niej list

61

https://www.youtube.com/ watch?v=BC8I5g4bkqQ

Pląs powtarzamy coraz szybciej, zwiększając również tempo pokazywania.

5. Piosenka – „Jeden świat jedno przyrzeczenie” Piosenką, którą można nauczyć zuchy z okazji Dnia Myśli Braterskiej jest „Jeden Świat jedno przyrzeczenie”.

Słowa wraz z akordami są dostępne poniżej. Z linią muzyczną piosenki można zapoznać się na YouTube.

62

Jeden Świat jedno przyrzeczenie Jedna prawda, którą zna każdy z nas Jeden czas jedno wydarzenie Jeden uśmiech, który żyje sto lat

Cd FC Cd FC

Jeden Świat jedno przyrzeczenie Jedna prawda, którą zna każdy z nas Jeden czas jedno wydarzenie Jeden uśmiech, który żyje sto lat

Cd FC Cd FC

Po różnych drogach się chodziło Nie jedno już widziało się Tysiące przygód się przeżyło Lecz jedno ,tylko jedno jest

FGC FG FGC FG

ref.: Jeden Świat jedno przyrzeczenie (...)/ 2x C d F C Ruszajmy na spotkanie czasów Słuchając głosów naszych serc Z dala od zgiełku i hałasów Wystarczy tylko mocno chcieć

FGC FG FGC FG

ref.: Jeden Świat jedno przyrzeczenie (...)/

CdFC

One world, one promise One truthatsoknowsevry one One time, one event lettime in power live for hundredyear

De GD De GD

Jeden Świat jedno przyrzeczenie Jedna prawda, którą zna każdy z nas Jeden czas jedno wydarzenie Jeden uśmiech, który żyje sto lat.

De GD De GD

63

6. Majsterka – wykonywanie kartek pocztowych

W zabawę można bawić się z podziałem na szóstki lub pojedynczo. Każda osoba/ szóstka dostaję nazwę miasta w Polsce, którym będzie podczas zabawy. Nasza poczta będzie wysyłać 3 rodzaje przesyłek: paczka, list lub list priorytetowy. Cała gromada siedzi w kręgu. Prowadzący zabawę wypowiada hasła:

Nawiązując do tradycji Dnia Myśli Braterskiej warto z zuchami przygotować okazyjne kartki z życzeniami, które wyślecie do zaprzyjaźnionych gromad. Jeżeli takich nie posiadacie lub chcecie wysłać do innych gromad dobrym miejscem na znalezienie chętnych są dwie facebookowe grupy: ZHP oraz Harcerskie Korespondencje.

„Paczka z Warszawy do Krakowa” – wymienione miasta zamieniają się miejscami idąc wolno tiptopkami,

7. Zabawa – Poczta Główna

64

ka (wolno), list (normalnie), list priorytetowy (szybko).

„List z Rzeszowa do Poznania” – wymienione miasta zamieniają się miejscami idąc normalnym tempem,

8. Piosenka – „Jeden świat jedno przyrzeczenie”

„List priorytetowy z Gdańska do Wrocławia” – wymienione miasta zamieniają się miejscami biegnąc.

Ponowne zaśpiewanie z zuchami piosenki dla jej utrwalenia.

9. Obrzędowe zakończenie

Na początku gry można wysyłać „przesyłki” pojedynczo, a z rozwojem gry zwiększyć tempo do kilku na raz. Cały czas jednak prędkość przesyłek pozostaje bez zmian: pacz-

Według obrzędowości i tradycji przyjętej w gromadzie.

65

Skarbiec inspiracji Sprawność zespołowa: Ambasador przyjaźni

phm. Agnieszka Rogozińska Instruktorka Referatu Zuchowego ZHP Chorągwi Białostockiej „Pierwszy Promień” oraz Członkini Komendy 33 BSDHiZ „Jagiellonowie”.

Wcześniej drużynowa 155 BGZ „Rybki z ferajny”

66

Wprowadzenie zuchów w temat otaczający nas na co dzień to dla Ciebie wyzwanie?

Nie wiesz, jak zuchom powiedzieć o tolerancji bądź płci innych ludzi. Mamy dla Ciebie propozycję!

Sprawność zespołowa Ambasador przyjaźni ma na celu zapoznanie zuchów z kulturami innych państw oraz religiami, kształtowanie wizerunku osób niepełnosprawnych oraz porozumiewających się językiem migowym.

67

68

Propozycja zdobywania sprawności indywidualnych:

Uczy tolerancji osób posiadających odmienny kolor skóry, wyznających inną religię czy osób z pewnym stopniem niepełnosprawności.

• Mim • Dobry opiekun • Poliglota • Przyjaciel innych

Sprawność możecie zdobyć samodzielnie z gromadą lub wspólnie z innymi co będzie idealną okazją na integrację gromad zuchowych należących do jednego namiestnictwa zuchowego.

Cele realizowane podczas sprawności zespołowej: • Uświadomienie zuchom jak ważna jest tolerancja drugiego człowieka, • Zapoznanie zuchów z kulturami innych państw, • Nauczenie zuchów podstawowych zachowań wśród osób niepełnospraw- nych, • Budowanie wśród zuchów potrzeby tolerancyjnej, • Wzbogacenie słownictwa zuchów o nowe zagadnienie związane z kulturą oraz religią innych państw, • Rozwijanie zdolności manualnych u zuchów;

Wspólnie możecie stworzyć obrzędowość danego cyklu, tworząc mniejsze zastępy zadaniowe, piosenkę, pląs bądź nazwy grup.

Na kolejnych stronach przedstawiamy proponowany cykl zbiórek gromady.

69

Zbiórka 1.

Zaczynamy WSPÓLNIE budować fundament przyjaźni.

Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki.

Gawęda.

Drużynowy czyta zuchom gawędę “Franio i Zasmuceni” - zadaniem zuchów będzie wsłuchanie się oraz zastanowienie nad pytaniem: “Jakimi cechami charakteru wyróżnia

70

się Franio”. Dowiedzą się również czym wyróżniają się Zasmuceni oraz jak Franio zbudował fundament przyjaźni.

myśli o cechach charakteru, które przedstawiały inne zuchy.

Gry i ćwiczenia.

Zadaniem zuchów będzie zbudowanie domu. Podczas zbiórek będą miały za zadanie umieścić na elementach domu cechy, którymi powinien kierować się zuch poznając cykl sprawnościowy.

Majsterka.

Zuchy losują cechy charakteru, którymi muszą się wyróżniać z tłumu. Każdy zuch ma za zadanie podejść do 3 osób i porozmawiać z nimi na temat Frania i jego postawy oraz odgadnąć jaką cechą wyróżnia się dany rozmówca. Następnie wspólnie tworzymy mapę

Pląs Nauka pląsu “Idzie zuch”

71

Krąg Rady.

Franio zaczynał wtedy naukę w nowej szkole, wiedział, że jego klasa czeka na niego na dole.

Chłopiec był sławny i rozpoznawany, więc od razu przez większość za kolegę uznawany.

Podsumowanie przez zuchy zbiórki o cechach charakteru.

Zuchy na kartach umieszczają słowo klucz z dzisiejszej zbiórki oraz przyczepiają do domu stworzonego wcześniej.

Obrzędowe zakończenie zbiórki.

„Franio i Zasmuceni”

Piękna Zuzia serdecznie się do niego uśmiechała Zresztą, cała klasa z entuzjazmem go przywitała!

Wesoły Franio cieszył się z przyjaciół wielu, Byłoby mu przecież smutno samemu stać na apelu.

Pewnego dnia do Różnogrodu, przyjechała rodzina ze sławnego rodu.

Na całym świecie wszyscy ich dobrze znali, gdyż to oni właśnie zabawki produkowali.

Gdy w grupie wszyscy stanęli zgromadzeni, Franio zauważył, że niektórzy byli bardzo zasmuceni.

Mała grupka dzieci stała nieco z boku, Wyraźnie nie chciała być postawiona na widoku.

Państwo Zabawkowi, tak ich zwano, podjechali pod szkołę bardzo wcześnie rano.

Z tyłu samochodu wyskoczył rozradowany, Franio Zabawkowy, na nową przygodę przygotowany.

Maluchy te były nieco smutne, ale widać też było od razu, że bardzo rezolutne.

Zapytał więc Franio kolegę, który stał z boku: “Chodź zaprosimy tamtych, by dotrzymali nam kroku.”

Załączniki: Gawęda

72

Nie był na to chętny nowy kolega ze szkoły: Szepnął mu do ucha: “Eee daj spokój, to straszne matoły!” i opowiadał dalej…

Już na następny dzień zaprosił je do wspólnej zabawy, “Zobaczymy jak się nazywają!”

– tego był najbardziej ciekawy.

Podbiegł do grupki Zasmuconych, “Mogę się z Wami pobawić!” krzyknął zadowolony.

Spędził z dzieciakami całe popołudnie, na koniec pomyślał: “Jejku, ale było cudnie!”

“Głupol o własne nogi się potyka, Gapa upada, bo nie widzi patyka, Ciamajda picie na siebie wylewa, wokół Beksy wciąż jest z łez ulewa.

Niezdarze nic nie pożyczaj, bo wszystko jej z rąk wypada, a Śmierdziel – fuj, z nim to dopiero jest beznadziejna zabawa!”

Zasmucone dzieciaki okazały się wyjątkowe, tak naprawdę wesołe, otwarte i baaaardzo zabawowe.

Franio pożałował, że inni z klasy tak się z nich wyśmiewają, brzydko o nich mówią, w ogóle ich nie znając.

Franio słysząc to, był nieco poruszony, “Co za dziwne imiona!” pomyślał zadziwiony.

Dopytał kolegę: “Brzydula i głupol, to chyba nie są imiona?”

Na co ten odpowiada: “A ja wiem…kto by się tam nimi przejmował!”

Franio posmutniał i przyrzekł w duchu sobie, że pozna te dzieci i o ich imionach się dowie.

73

Pląs

I do przodu maszeruje.

“Idzie zuch”

Przygotował zuch dwa ucha, To zabawa jest dla zucha.

Ucho lewe, ucho prawe, Oba dźwięki są ciekawe.

Przygotował zuch dwie nogi, Do dalekiej ciężkiej drogi.

Noga lewa, noga prawa, To dla zucha jest zabawa.

Ref: Idzie zuch, wicher dmucha, I do tyłu ciągnie zucha, Ale zuch się nie przejmuje, I do przodu maszeruje.

Ref: Idzie zuch, wicher dmucha, I do tyłu ciągnie zucha, Ale zuch się nie przejmuje, I do przodu maszeruje.

Przygotował zuch swą głowę, Na daleką ciężką drogę.

Głowa w lewo, głowa w prawo, Takie jest zuchowe prawo.

Przygotował zuch dwie ręce, Tylko dwie, bo nie ma więcej.

Ręka lewa, ręka prawa, To dla zucha jest zabawa.

Ref: Idzie zuch, wicher dmucha, I do tyłu ciągnie zucha, Ale zuch się nie przejmuje, I do przodu maszeruje.

Przygotował zuch dwa oka, Takie wielkie jak u smoka.

Oko lewe, oko prawe, Oba światy są ciekawe.

Ref: Idzie zuch, wicher dmucha, I do tyłu ciągnie zucha, Ale zuch się nie przejmuje,

74

75

Kraj pochodzenia.

Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki.

Gawęda.

Zuchy odwiedza gość z innego kraju. Kevin posiada inny kolor skóry niż nasz oraz mówi trochę inaczej niż każdy Polak.

Nasz gość opowiada o historii swojego kraju oraz o jego sposobie życia - jaka jest jego kultura, państwo oraz to kim on jest.

76

Pląs.

Następnie każda grupa prezentuje swój plakat.

Zuchy uczą się pląsu “Tam daleko w Afryce”

Majsterka

Gry i ćwiczenia.

Gry i ćwiczenia

Zuchy w szóstkach mają za zadanie zobrazowanie wylosowanego kontynentu. Ich zadaniem będzie na mapie przedstawienie jak wygląda na danym kontynencie życie tamtych ludzi, czym się zajmują oraz jakie rośliny tam występują.

Zadaniem zuchów będzie napisanie/ narysowanie z czym im kojarzy się tolerancja międzyludzka Następnie zuchy przyklejają prace do domu, który został zbudowany na poprzedniej zbiórce. łapki przyjaźni

77

Informacje o kontynentach (zuchy czytają samodzielnie, w przypadku trudności pomaga drużynowy/przyboczny gromady, kadra gromady tłumaczy znaczenie niezrozumiałych słów)

Obrzędowe zakończenie zbiórki.

Załączniki: Pląs “Tam daleko w Afryce”

Afryka Tam daleko w Afryce, gdzie płynie rzeka Nil, tam mały krokodylek ze swym ojcem żył.

Tam sobie skakali, tam sobie pływali A my zaśpiewamy tak.

1. KRAINY GEOGRAFICZNE Kotliny: • Czadu, • Górnego Nilu, • Konga

78

Wyżyny: • Dżos, • Abisyńska, • Somalijska, • Wschodnio-Afrykańska, • Bije

• Smocze, • Atlas Niziny: • Senegalu Zatoki: • Gwinejska, • Adeńska

Pustynie: • Libijska, • Arabska, • Nubijska, • Sahara, • Kalahari, • Namib

2. WYSPY Madagaskar, • Komory, • Maskareny, • Sokosta, • Teneryfa, • Kanaryjskie,

Góry: • Przylądkowe,

79

• Algeria, • Etiopia, • Mali, • Tanzania

• Zielonego Przylądka, • Seszele 3. PAŃSTWA • Egipt, • Republika Południowej Afryki, • Libia, • Erytrea, • Kongo, • Somalia, • Kenia, • Benin, • Sudan, • Czad, • Niger,

4. ROŚLINY UPRAWNE: • proso, • sorgo, • kukurydza, • ryż, • maniok, • bataty, • owoce 5. SUROWCE MINERALNE • 75% światowej produkcji kobaltu,

80

• 50% platyny, chromu i diamentów.

2. GŁÓWNE ZATOKI: • Zat. Szelichowa, • Zat. Bac Bo, • Zat. Tajlandzka, • Zat. Martaban, • Zat. Bengalska, • Zat. Omańska, • Zat. Perska, • Zat. Adeńska

Azja 1. GŁOWNIE WYSPY: • Sachalina, • Borneo, • Filipiny • Jawa, Sumatra, • Riukiu • Honsiu, • Nowa Ziemia , • Ziemia Pólnocna, • W-y Nowosyberyjskie, • W. Wrangla , • W. Św. Wawrzyńca

3. GŁÓWNE RZEKI AZJI • Tygrys, • Tarym, • Xi Jiang, • Kołyma, • Irawadi,

81

• Sungari, • Angora,

• Oleniek, • Amur, • Ganges, • Salin, • Brahmaputra, • Syr-daria, • Eufrat, • Indus, • Lena, • Amur-daria, • Mekpng, • Huang He, • Ob, • Irtysz, • Jangcy, • Kriszina, • Rzeka Żółta,

4. ROŚLINNOŚĆ na północy występują pustynie arktyczne i bezleśna trawiasto-krzewiasta strefa tundry, przechodząca ku południowi w lasotundrę i w strefę borów iglastych (tajga) z rozległymi bagnami; wybrzeża Azji porasta roślinność śródziemnomorska: śródziemnomorskie gatunki sosen, zimozielone

82

półwyspach panują zrzucające liście lasy monsunowe (z drzewem tekowym); najsuchsze części Indochin pokrywają sawanny.

zarośla makii i frygany. półwysep Arabski jest głównie pustynny. roślinność południowo-wschodniej części Azji stanowią przeważnie lasy; najbujniejszą ich formacją są wilgotne, wiecznie zielone lasy równikowe Archipelagu Malajskiego, bardzo bogate gatunkowo (m.in. liany, epifity);

Ameryka Północna 1. PASMA GÓRSKIE: • Kordyliery, • Appalachy, • Góry Skaliste.

• W Ameryce Północnej najwyższy szczyt to Mckinley (6194 m. n.p.m.)

do południowych Chin sięgają wiecznie zielone lasy zwrotnikowe; na wyspach i

83

4. NAJWIĘKSZE JEZIORA: • J. Huron, • Niewolnicze, • Niedźwiedzie, • Winnipeg, • Górne

2. NAJDŁUŻSZE RZEKI: • Missisipi, • Missouri, • Kolorado, • Jukan, • Rio Grande, • Mackenzie

5. ROŚLINNOŚĆ: 3. NAJWIĘKSZE WYSPY: • Grenlandia, • Ziemia Baffina, • Wyspa Wiktorii, • Wyspa Ellesmere’a, • Nowa Finlandia, • Kuba

na południu bezdrzewna strefa tundry (mchy, porosty, trawy, turzyce i niskie krzewinki); dalej na południe tundra przechodzi w borealną strefę lasów iglastych (ze świerkiem, jodłą, sosną i modrzewiem; oprócz

84

kordylierach pasma górskie są pokryte lasami iglastymi

lasów występują także bagna i torfowiska; jeszcze dalej na południe obszar lasów mieszanych (z bukami, klonami i choiną kanadyjską) i liściastych (z orzesznikami, magnoliami i tulipanowcami)

południowo-zachodnia część USA i północno-zachodni Meksyk są zajęte przez gorące półpustynie z kaktusami

nad Oceanem Atlantyckim bezleśny (z wyjątkiem gór) obszar stepów i półpustyń we wnętrzu kontynentu oraz obszar lasów iglastych nad Oceanem Spokojnym (z sekwojami, żywotnikami i jedlicami)

85

Zbiórka 3.

Poznajemy świat osób niepełnosprawnych.

Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki.

Gawęda.

Zuchy słuchają nagrania o zmysłach każdego człowieka. Muszą zwrócić uwagę, na zachowania podczas filmiku, gdyż ich kolejnym zadaniem będzie stworzenie plakatu o tym jakie zmysły są

86

Zuchy zostaną podzielone na szóstki. Wspólnie z opiekunem grupy wybiorą się na zwiad po okolicy, gdzie sprawdzą jakie utrudnienia mogą spotkać osobę niewidomą, jeżdżącą na wózku bądź niesłyszącą na drodze.

ważne oraz co nam dają.

Gry i ćwiczenia.

Zuchy dowiadują się, że bez tych zmysłów również żyją ludzie. Tacy ludzie to ludzie niepełnosprawni, ale również w taki sposób mogą żyć. Zuchy przy pomocy drużynowej nauczą się języka migowego.

Dowiedzą się jakie są litery w języku migowym oraz spróbują pokazać swoje imię.

Majsterka.

Zadaniem zuchów będzie z gazet stworzenie plakatu promującego pomoc dla osób niepełnosprawnych.

Zwiad.

Krąg Rady.

87

Zuchy przedstawiają swoje prace oraz podsumowują w zdaniach jak możemy pomóc dla osób niepełnosprawnych.

Zdania zostaną umieszczone na domku z pierwszej zbiórki.

Obrzędowe zakończenie zbiórki.

Załączniki: Alfabet migowy

88

89

Poznajemy wyznania z całego świata.

Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki.

Gawęda.

Zadaniem zuchów jest napisanie na kartce co rozumieją ze słowem “Religia”. Każdy zuch chowa karteczkę do kieszenie, na koniec zbiórki przyda się przy podsumowaniu.

90

Gry i ćwiczenia.

Załączniki:

Zuchy wezmą udział w grze o religiach świata.

Katolicyzm – szyfry SZYFR GA-DE-RY-PO-LU-KI

Krąg rady.

Katolicyzm – najliczniejszy nurt chrześcijański, biskupa Rzymu (papieża) nad całym Kościołem oraz prawdę o nieomylności papieża. Termin oznacza również ogół zasad wiary i życia religijnego do których odwołuje się Kościół katolicki.

Zuchy wyciągają karteczki z wyjaśnieniem ich zdaniem religii, a następnie dopisują lub rysują to czym jest religia. Zuchy wypowiadają się na temat tego co dowiedziały się podczas gry o religiach świata.

Obrzędowe zakończenie zbiórki.

91

Igtpukcrzm ngjukcznkdjszr nlyt chyzdśckjgńsik, lzngjącr oyrmgt bksilog Yzrml (ogokdżg) nge cgłrm Ipśckpłdm pygz epamgt p nkdpmrunpśck ogokdżg. Tdymkn pzngczg yównkdż paół zgsge wkgyr k żrckg ydukakjndap, ep itóyrch pewpłljd skę Ipśckół igtpukcik.

92

Islam - memory

Symbol islamu

Bรณg Islamu Allach

93

Islam - memory

Świątynia Islamu Meczet

Święta Księga Islamu Koran

94

Buddyzm - puzzle

95

Buddyzm–założycielem i twórcą jego podstawowych założeń był żyjący od około 560 do 480 roku p.n.e. Siddhartha Gautama syn księcia z rodu Śākyów, władcy jednego z państw-miast w północnych Indiach.

Słowo Budda oznacza – przebudzony

Buddyzm opiera się na Czterech Szlachetnych Prawdach głoszonych przez Siddharthę Gautamę, oraz na przedstawionej przez niego Ośmiorakiej Ścieżce, która prowadzić ma do ustania cierpienia.

96

Prawosławie - krzyżówka 1. Następca Św. Piotra 2. Np. Chrzest, Eucharystia to...

3. Podręcznik do religii 4. Miejsce modlitwy 5. Może być Boga, ale też w muzeum, na ścianie 6. Stary i Nowy...

7. Stworzony na obraz Boży 8. Miejsce pierwszego cudu 9. Ma nad głową aureolę 10. Jest piękny i mówi o wielkości Stwórcy 11. Krewna Maryi

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

11.

Odpowiedzi: papież, sakramenty, katechizm, świątynia, obraz, testament, człowiek, Kana, święty, świat, Elżbieta

97

Kim jest Ambasador Przyjaźni?

Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki.

Gawęda.

Zadaniem zuchów będzie odnalezienie karteczek zesłowami o przyjaźni, a następnie stworzenie z tego mapy myśli do hasła: Czym jest przyjaźń?

Piosenka.

98

wykonuje dwie „Sensoryczne łapki przyjaźni” (ad. Sposób wykonania przedstawiony w propozycji majsterki na kolejnych stronach)

Zuchy poznają nową piosenkę “Kilku kumpli weź” Teatr zuchowy.

Zuchy w swoich szóstkach mają za zadanie stworzenie scenki o przyjaźni nawiązując do tematów poprzednich zbiórek. Każda grupa ma do wykorzystania materiały do przygotowania stroi, masek oraz niezbędnych elementów.

Krąg rady.

Wszystkie zuchy mają możliwość zapoznania się z fundamentem przyjaźni - domem.

Dom był upiększany przez zuchy podczas każdego kręgu rady przez ostatnie 4 zbiórki. Zadaniem zuchów będzie powiedzenie 2 osobom miłej rzeczy na ich temat i wręcze-

Majsterka Każdy zuch własnoręcznie

99

Czym jest przyjaźń?

nie wykonanej przez nich w poprzednim zadaniu „sensorycznych łapek przyjaźni”. Na koniec zuchy podsumowują cykl o Ambasadorze Przyjaźni, iż przyjaźń to nie tylko kolega z ławki, ale również trzeba otwierać się na ludzi wokół nas.

Braterstwo, pomoc, wsparcie, uśmiech, radość, zrozumienie, tolerancja, radość, koleżeństwo, sympatia, serdeczność, życzliwość, jedność, sentyment, więź, zaufanie, wspólnota, bliskość, zażyłość, solidarność, łaskawość, ciepło, poufność;

7. Obrzędowe zakończenie zbiórki.

Piosenka “Kilku kumpli weź” Załączniki: Kilku kumpli i patyk albo dwa Powstanie dom, w którym mieszkać się da

100

Skromny lub zupełnie nie Tygrys może tu wpaść A nawet Sowa.

Kumpli weź patyk w garść Potrafisz to Wyrośnie dom choć nie było tu go.

Kilku kumpli i patyk albo dwa Powstanie dom, w którym mieszkać się da Kumpli weź patyk w garść Potrafisz to Wyrośnie dom choć nie było tu go.

Okno będzie tu a drzwi o tam Postawimy nasz dom To nie potrwa długo.

Kilku kumpli i patyk albo dwa Powstanie dom, w którym mieszkać się da Kumpli weź patyk w garść Potrafisz to Wyrośnie dom choć nie było tu go.

Kilku kumpli weź.

101

Skarbiec inspiracji Majsterka: sensoryczne łapki

phm. Paulina Bąkowska Kierownik Referatu Zuchowego Chorągwi Białostockiej, za-ca komendanta 15 SzDHiZ „Płomień”, członek ZKK Hufca ZHP Białystok. Wcześniej drużynowa 15 BGZ „Świetliki”, 115 BGZ „Rajska Dolina” oraz namiestnik zuchowy Hufca ZHP BiałystokW

102

Potrzebne materiały:

Sensoryczne łapki przyjaźni można wykonać podczas realizacji syklu sprawności zespołowej „Ambasador Przyjaźni”. Wykonane prace zuch może wręczyć dla innego członka gromady jako symbol ich przyjaźni.

• kartki techniczne A4 • klej w sztyfcie • klej wikol • bibuła karbowana • bibuła zwykła • filc • guziki • tektura brokatowa • markery • szablon dłoni na tekturze • folia aluminiowa • wata

Wykonanie proponowanej majsterki w szczególności rozwija wśród zuchów kreatywność oraz wrażliwość dotykową.

103

Sposób wykonania: 1. Każdy zuch otrzymuje kartkę techniczną na której odrysowuje markerem szablon dłoni 2. Zuch według własnego pomysłu dekoruje dłoń wybranymi przez siebie materiałami (w zależności od faktury przykleja je klejem w sztyfcie lub klejem wikol)

104

szablon dłoni

105

Skarbiec inspiracji Jak gromady obchodzą swoje urodziny?

pwd. Julia Grzędowska Drużynowa 13 GZ „Cytrynowa Trzynastka” z Radomska, członkini Hufcowego Zespołu Promocji i Wizerunku

106

działać tak jak działa teraz, a także miejsce do nauczenia zuchów jak ważne jest pielęgnowanie tradycji i obrzędów.

Urodziny to dla dziecka jeden z ważniejszych dni w roku, dlatego jeśli jubilatów jest „cała gromada” staje się to jeszcze ważniejszym wydarzeniem.

Urodziny gromady jest to przede wszystkim doskonała okazja do przywołania wspomnień z minionych lat, podziękowania osobom, bez których gromada nie mogłaby

Skoro wiemy już, dlaczego jest to takie ważne i dlaczego warto poświęcić trochę więcej czasu na przygotowanie niezwykłej zbiórki zadajmy sobie pytanie: Jak można obchodzić urodziny gromady? Zajrzyjmy do kronik kilku gromad, a okaże się że organizacja takiego

107

wydarzenia, mimo tego, że jest dla zuchów, ale i dla kadry wielkim przeżyciem, nie jest wcale taka trudna:

koszulki gromady – odnalezione na zakończenie zwiadu w wielkiej skrzyni skarbów.

Obchody urodzin zostały połączone z charytatywną licytacją na rzecz druha-założyciela gromady, który zmagał się w tym czasie z chorobą. W licytacji wzięli udział rodzice i inni zaproszeni goście. Po zbiórce zuchy wraz z rodzicami mogli zacząć ucztować, a najważniejszym łakociem okazał się tort wykonany przez mamę jednego z zuchów. Aby nikt się nie nudził biesiada została urozmaicona zasadami – niczego nie można było sobie nałożyć samemu, jeśli ktoś chciał się czegoś napić musiał o to poprosić osobę po prawej stronie, a jeśli nałożyć czegoś do jedzenia – osobę po lewej stronie. Po zakończonej uczcie nie zabrakło wspólnych pląsów i zabaw.

13 GZ „Cytrynowa Trzynastka” Urodziny gromady to od kilku lat pretekst do wyjątkowej zbiórki dla zuchów z 13 GZ „Cytrynowa Trzynastka”.

Co roku całe wydarznie wygląda nieco inaczej, a organizowane jest na przełomie października i listopada, kiedy to zaczęły się odbywać pierwsze zbiórki gromady.

W 2016 roku po raz pierwszy obchodziliśmy urodziny gromady tak hucznie. Zuchy wzięły udział w wyjątkowej zbiórce obrzędowej, na której pojawiło się dwóch specjalnych gości – dawne drużynowe gromady. Druhny z chęcią pokazały wszystkim swoje pamiątki z czasów, kiedy były drużynowymi i opowiedziały zuchom o tym jak kiedyś działała gromada. Zuchy dowiedziały się co znaczą słowa: „Per aspera ad astra”.

Prezentem dla zuchów zostały

Kolejne urodziny gromady odbyły się w tym samym miejscu co poprzednie – w zaprzyjaźnionej szkole.

Zostały na nie zaproszone wszystkie byłe drużynowe gromady, udało się pojawić trzem z nich. Na samym po-

108

109

czątku zuchy w szóstkach wzięły udział w grze, na której punktowymi były właśnie zaproszone druhny, a także przyboczne. Każda z nich miała okazję jeszcze raz poczuć to, w co kiedyś wkładała całe swoje serce.

Na punktach zuchy miały okazję stworzyć wpis do kroniki, wziąć udział w turnieju wiedzy o gromadzie, powtórzyć swoją wiedzę z prawa zucha a także zaprezentować swój ulubiony pląs. Po wykonaniu wszystkich zadań zuchy wraz z rodzicami udali się na salę gimastyczną w zaprzyjaźnionej szkole aby wziąć wspólnie udział w przyjęciu. Podczas oficjalnego rozpoczęcia drużynowa podziękowała za pomoc w organizacji wydarzenia, a także za regularne wspieranie działań gromady. Wszyscy mieli okazję obejrzeć film ukazujący działalność gromady w minionym roku. Każda szóstka otrzymała prezent w postaci materiałów kreatywnych, które posłużyły do wykonania wspaniałych majsterek na zbiórkach. Rodzice wzięli także udział w zbiórce podczas której mieli okazję

poznać niektóre obrzędy gromady i zobaczyć jak bawią się ich dzieci na cotygodniowych zbiórkach. Wydarzenie to zapoczątkowało także tradycję tworzenia kroniki gromady – właśnie na nim powstały pierwsze wpisy. Po oficjalnej części każdy mógł częstować się słodkościami, które przynieśli rodzice. Nie zabrakło również tortu, którego krojeniu towarzyszyły wystrzały konfetti. Na zakończenie wydarzenia każdy zuch zapisał na małej karteczce swoje marzenie, które później zostało przywiązane do balona z helem i wypuszczone w powietrze.

Następny rok przyniósł nowe wyzwania, a zatem urodziny świętowaliśmy w inny sposób niż do tej pory. Był to już 25 jubileusz istnienia gromady.

Tym razem zuchy świętowały podczas wycieczki do Łodzi – miasta, które nie raz zaskoczyło już nas swoimi atrakcjami.

Naszym środkiem transportu był pociąg, którym przejażdżka sama w sobie jest wielkim przeżyciem, zwłaszcza, kiedy dzieje się to po raz pierwszy.

Pierwszym wyzwaniem

110

dla zuchów był quiz wiedzy z historii gromady, który odbył się pod pomnikiem Aleksandra Kamińskiego – twórcy ruchu zuchowego oraz bohatera Chorągwi Łódzkiej, do której należy gromada. Zuchy mogły dowiedzieć się więcej o jego postaci, nie zabrakło także pamiątkowego zdjęcia.

Urodzinowy seans w kinie, wizyta w Experymentarium czy Muzeum Fabryki, gdzie dzieci miały okazję poznać włókienniczą historię miasta, wystawa motocykli i słodko-pączkowa uczta to pozostałe punkty wycieczki, w których wzięli udział solenizanci.

Prezentem dla zuchów tym razem stały się chusty skautowe, które od tej pory zdobią szyje członków gromady podczas wycieczek, zbiórek, czy wydarzeń hufcowych.

zabawy w figloraju na ogromnych dmuchańcach – figli było co nie miara. W całym tym szaleństwie znalazła się jednak tradycyjnie chwila spokoju. W małym zakątku przyozdobionym dekoracjami w barwach naszej gromady oraz balonami w jednym momencie zebrali się wszyscy uczestnicy wycieczki. Zuchy miały wtedy okazję odśpiewać „Sto lat”, zjeść tort i wypić wystrzałowego szampana a także szkosztować przygotowanych przekąsek. Podczas wyjazdu nie zabrakło także krótkiej sesji zdjęciowej uwieczniającej wszystkich uczestników przyjęcia. Była to najpewniej jedna z najbardziej nieoficjalnych form obchodzenia urodzin naszej gromady, jednak dla zuchów i kady był to idealny sposób na spędzenie czasu w takcie wytężonych przygotowań do corocznego hufcowego festiwalu piosenki.

Wycieczki to integralna część działań gromady, a po sukcesie zeszłorocznego wyjazdu 26. urodziny gromady również odbyły się w formie wyjazdowej. Tym razem naszym celem stał się park dmuchańców – figloraj. Zuchy miały okazję wyszaleć się podczas

pwd. Julia Grzędowska, drużynowa 13 GZ „Cytrynowa Trzynastka”

111

10 LGZ „Stumilowy Las”

zika” zuchy nauczyły się nieco o technikach „survivalowych”.

Na koniec odbył się apel przyznający chusty próbne, barwy, sprawności i funkcje. Urodziny były także okazją do nauki dbania o środowisko – zuchy wzięły udział w sprzątaniu po całym wydarzeniu pomagając w ten sposób kadrze.

Gromada urodziny obchodzi 29 października, od 3 lat co roku organizowane jest urodzinowe nocowanie w harcówce hufca. Pierwszego dnia zuchy utrwalają wiedzę zuchową podczas gry terenowej. Odbywa się także quiz wiedzy o gromadzie.

Zuchy tradycyjnie wspólnie ozdabiają tort urodzinowy – każda szóstka jedną warstwę biszkoptu. Po posiłku zuchy biorą udział w obrzędowym świeczkowisku ze śpiewankami. Jest to także doskonałe miejsce i czas do złożenia Obietnicy Zucha. Wszystko umila klimatyczna, tajemnicza gawęda o założeniu gromady.

Przed snem zuchy oglądają archiwalne zdjęcia wysłuchują opowieści kadry. Jest to także miejsce na powspominanie ulubionych chwil z zuchowego życia. Na dobranoc zuchy biorą udział w seansie bajki Kubuś Puchatek, która związana jest z obrzędowością. Poranek kolejnego dnia rozpoczyna gra w szóstkach w tematyce gromady – z racji zdobywania sprawności „Ła-

dh. Wiktoria Ceglarska, drużynowa 10 LGZ „Stumilowy Las” 23 ŚGZ „Leśne Duszki” Leśne Duszki to wielka rodzina, o czym można się było przekonać podczas spotkania urodzinowego na świdnickim campingu. Wspólnie świętowały obecne zuchy, młodzież i dorośli, którzy są wychowankami gromady.

Nie zabrakło rodziców i harcerzy, od lat wspierających działania Leśnych Duszków.

Za zaangażowanie najbardziej zasłużeni otrzymali tytuły Przyjaciół Gromady.

Hm. Michał Działowski (drużynowy) specjalne podziękowania skierował do swoich najbliższych – mamy, dzięki której trafił do harcer-

112

113

stwa i żony, która wspiera go w realizacji pasji.

Nie było plastikowych sztućców, talerzy i kubeczków, a cały teren po zabawie został gruntownie wysprzątany.

Goście w prezencie otrzymali uszyte z firanek siateczki wielokrotnego użytku na owoce i warzywa. W ramach atrakcji przygotowany został sektor zabaw, fotobudka, ciasta i kiełbaski z ogniska. Wydarzenie było też okazją do zaprezentowania obrzędowości, historii oraz wspomnień.

Serdeczne życzenia zuchom i rodzinie Leśnych Duszków przekazała w tym dniu Mariola Pamuła, komendantka Hufca ZHP w Świdnicy. – Zobaczcie, warto marzyć!

Marzenia naprawdę się spełniają – podkreślała, wskazując na założycieli i obecnie prowadzących gromadę. Na urodzinach nie mogło zabraknąć tortów, których było aż sześć i deszczu konfetti. Dzieci wraz z dorosłymi posłały do nieba niebieskie balony z życzeniami, a na tablicy każdy mógł wpisać swój dobry uczynek.

Z okazji jubileuszu gromada przygotowała specjalne wydawnictwo. W zbiorze zatytułowanym “Imponderabilia” znalazły się wspomnienia wychowanków i przyjaciół Leśnych Duszków. Ważnym momentem jubileuszu było pasowanie na zucha. Do gromady uroczyście wstąpili Kuba i Antek. Podczas urodzin było moc zabaw, słodyczy i pysznego jedzenia. Warto dodać, że gromada aktywnie działa na rzecz ochrony planety.

źródło: świdnica24.pl 1 GZ „Dębowe Królestwo” 14. urodziny gromady zuchy obchodziły w siedzibie Hufca.

Z tej okazji drużynowa upiekła tort, przygotowała zabawy, grę urodzinową, spotkanie z dawnymi członkami kadry gromady. Wieczorem jubilaci grali w gry planszowe, oglądali filmy z płyt robiąc przy tym ranking.

Towarzyszyło temu jedzenie pizzy i wspominanie dawnych dziejów. Zuchy następnego dnia otrzymały prezenty - symboliczne, ręcznie szyte breloki w kształcie korony - jeden ze znaków z plakietki

114

115

gromady. Przed zaśnięciem każdy pisał list do siebie na następny rok oraz swoje cele. O poranku wszyscy zjedli śniadanie i w mundurach udali się na wystawę zabawek w Muzeum Regionalnym w Radomsku.

Kolejne urodziny zuchy spędziły na wycieczce. Urodziny to także prezenty, zatem jubilaci otrzymali kurtki gromady na specjalne okazje. Po dotarciu na miejsce gromada udała się do Eksperymentarium gdzie zuchy poznawały przeróżne cuda fizyki, pobawiły się także w centrum gier.

Nie obyło się bez posilenia się w restauracji „Pod złotymi łukami”. Na zakończenie atrakcji wycieczkowicze szaleli w figloraju. W powrotnej drodze gromada nagrywała filmy pamiątkowe odnośnie wrażeń, opinii i streszczając przygody - nie zabrakło przy tym śmiechu. sam. Zuzanna Jędrzejczyk, drużynowa 1 GZ „Dębowe Królestwo”

116

t! a l 0 0 1

117

Skarbiec inspiracji Imieniny Zucha “Z pomocą u Matki Natury”

pwd. Sylwia Twardowska Drużynowa Gromady Zuchowej ,,Wielki Błękit’’ działającej przy Hufcu ZHP Łódź Górna

118

do integracji. Proponuję Wam by ten dzień szczególnie zjednoczył gromady nie tylko ze sobą ale także z Naszą Planetą.

Oto propozycja jak możcie to zrobić:

Każdy Zuch tylko raz podczas swojej zuchowej przygody ma możliwość świętowania najważniejszej daty w zuchowym kalendarzu. Raz na cztery lata organizujemy “Imieniny Zucha” - 29 lutego. Jeśli ma to być naprawdę okazałe świętowanie, nie zamykajcie się tylko we własnym gronie.

Jeżeli działacie w szczepie zorganizujcie wspólne spotkanie. W hufcu prężnie działa namiestnictwo zuchowe, czy gromady funkcjonują samodzielnie? W obu przypadkach to doskonała okazja

1. Zaproszenie Gromad Podstawą jest dobre zaproszenie, tak by zuchy już na zbiórce chciały wybrać się na wydarzenie. W tym przypadku nie zapomnijcie o tym by zaproszenie było ekologiczne, może być zarówno w formie internetowej - Nasze

119

Zuchy często dzięki rodzicom mają dostęp do blogów lub stron Gromad. Najlepiej jednak jeśli zaproszenie będzie w wersji ekologicznej papierowej, może Wam również posłużyć na przykład liść do zamieszczenia niezbędnych informacji.

przedimieninowe. Każda Gromada ma za zadanie rozejrzeć się dookoła swojego miejsca działania - może to być szkoła, parafia, osiedle i dostrzec co zaniszczyszcza Ziemię najbardziej, następnie podjąć działanie promujące by zniwelować ten problem. Proponuję również by Gromady przebrały się na event za pomocników Matki Natury.

2. Miejsce Wiadome, że najbardziej z ekologią wszystkim kojarzy się las i mnóstwo zieleni. Mimo że imieniny zucha są zimą zadbajcie by wystrój był właśnie naturalny, leśny. Nie przesadzajcie jednak z ilością papieru i taśmy klejącej.

Bardzo dobrze sprawdzą się stare gazety, z których możecie wykonać duże drzewa.

Zadbajcie również o sprzęt grający, nic tak nie wprowadza w naturę jak odgłosy zwierząt, szum wiatru, albo dźwięk deszczu.

4. Materiały Do organizacji Imienin Zucha będzie Wam niezbędnych kilka rzeczy: • Doniczki • Ziemia • Kwiaty • Różnorakie śmieci - butelki, gazety, foliówki itp.

5. Przebieg

3. Zadanie przedimieninowe

Zaproszenia wręczone, stroje gotowe, sale przygotowane.

Czas na świętowanie!

By każda jednostka mogła dobrze przygotować się na Imieniny Zucha i skupić swoją uwagę na dobru planety proponuję zorganizować zadanie

• Poniżej kilka pomysłów na świętowanie: • ekologiczny pokaz mody • wspólne sadzenie kwiatów przez Gromadę,

120

• konkurs na najpiękniejszy ekologiczny gadżet, • konkurs wiedzy ekologicznej - segregacja śmieci,

które znajdują zainteresowanie w planach pracy gromad.

Imieniny Zucha powinny być jednak punktem obowiązkowym. To nie tylko wspaniała tradycja, ale przede wszystkim okazja, by pokazać swoim zuchom, że zuchowanie to wspaniała i radosna przygoda.

Pamiętajcie by były to tylko przerywniki, najważniejszą formą jest opowieść każdej z Gromad o formie pomocy Matce Naturze w swojej lokalnej społeczności.

5. Podsumowanie turnieju.

Zakończenie turnieju będzie również niespodzianką dla Naszych Zuchów.

Na Imieninach jak i podczas całego Zuchowego życia skupiamy się na tym by Wszystkim było z Zuchem dobrze, pomagamy innym i jesteśmy dla innych.

W tej części musimy pokazać Zuchom, że to ich święto więc idealny to moment na TORT. Pamiętajcie by talerzyki i sztućce nie były plastikowe, bo wtedy wszystkie wartości, które wszczepimy w zuchy podczas całej uroczystości pójdą na marne.

Pamiętajcie, że w zuchowym kalendarzu niewiele jest dat,

121

Piosenka numeru Wyspa sł. J. Kofta, muz. M. Łangowski

Och. Urszula Zątek Drużynowa 10 ŚGZ Pogromców Gargamela.

122

D e* h A 2x Kiedy się szumem, tłumem, gwarem Ludzkie skupiska ustokrotnią Najdroższym na świecie towarem Będzie samotność

D e* h A D e* h A D e* h A D e* h A

Tęsknotą ciszy uciekamy W bezludność wyspy, skwar południa Lecz kiedy na niej zamieszkamy Wyspa przestanie być bezludna

DGAD e G A A7 DGA eGAD

Najpiękniej wiatr układa piach Tam gdzie nas nie ma, wieje wiatr Najpiękniej wiatr układa piach Tam, gdzie nas nie ma

DGAD DGAD DGAD DGAD

Przybędzie z nami trud i strach Niewola dnia, historii schemat Jak pięknie wiatr układa piach Tam, gdzie nas nie ma…

DGAD e G A A7 DGA eGAD

Najpiękniej wiatr układa piach Tam gdzie nas nie ma, wieje wiatr Najpiękniej wiatr układa piach Tam, gdzie nas nie ma E A H E 4x

DGAD DGAD DGAD DGAD

Najpiękniej wiatr układa piach Tam gdzie nas nie ma, wieje wiatr Najpiękniej wiatr układa piach Tam, gdzie nas nie ma

DGAD DGAD DGAD DGADd

123

Sprawność indywidualna Dobry opiekun

phm. Paulina Bąkowska Kierownik Referatu Zuchowego Chorągwi Białostockiej, za-ca komendanta 15 SzDHiZ „Płomień”, członek ZKK Hufca ZHP Białystok. Wcześniej drużynowa 15 BGZ „Świetliki”, 115 BGZ „Rajska Dolina” oraz namiestnik zuchowy Hufca ZHP BiałystokW

124

2. Opiekowałem się młodszymi dziećmi.

Zuch „dobry opiekun” systematycznie opiekuje się młodszym rodzeństwem lub inną osobą potrzebująca opieki. Drużynowy powinien dostosować program sprawności tak, aby wykonywane przez zuchy zadania były czymś więcej niż codziennym obowiązkiem nałożonym przez rodziców.

3. Gromadzę gry, ćwiczenia, zabawy, pląsy, które zaproponowałem dzieciom.

4. Nauczyłem pląsu młodsze rodzeństwo lub dzieci, którymi się opiekuję.

5. Zorganizowałem na podwórku zabawę dla młodszych dzieci.

Wymagania: 1. Opowiedziałem bajkę młodszym dzieciom.

6. Naprawiłem zabawki.

125

sować program sprawności tak, aby wykonywane przez zuchy zadania były czymś więcej niż codziennym obowiązkiem nałożonym przez rodziców.

7. Wykonałem zabawkę (puzzle, kukiełkę).

8. Udzieliłem pierwszej pomocy przy skaleczeniu.

9. Potrafię umyć, ubrać i uczesać dziecko.

10. Opiekowałem się osobą chorą lub starszą.

Zuch „dobry opiekun” systematycznie opiekuje się młodszym rodzeństwem lub inną osobą potrzebująca opieki.

Drużynowy powinien dosto-

126

Dobry opiekun

Imię i Nazwisko

1. Wiem co potrzebne jest, aby opatrzyć skaleczenie.

Narysuję niezbędne przedmioty. podpis druha/druhny:

designed by Freepik.com

127

Dobry opiekun

2. Nauczyłem/am się nowego pląsu, zaprezentowałem/am go dla mojej szóstki. podpis druha/druhny:

Tytuł pląsu:

Miejsce na wklejenie treści pląsu

designed by Freepik.com

128

Dobry opiekun

3. Wykonałem/am zabawkę, którą podarowałam/em dla młodszego zucha w mojej gromadzie. podpis druha/druhny:

4. Pomogłem/am młodszemu zuchowi podczas biwaku podpis druha/druhny:

Pomogłem/am w:

designed by Freepik.com

129

Dobry opiekun

Imię i Nazwisko

1. Wiem co potrzebne jest, aby opatrzyć skaleczenie.

Narysuję niezbędne przedmioty. Opowiem o tym w kręgu rady. podpis druha/druhny:

designed by Freepik.com

130

Dobry opiekun

2. Nauczyłem/am się nowego pląsu, zaprezentowałem/am go dla mojej szóstki. podpis druha/druhny:

Tytuł pląsu:

Miejsce na wklejenie treści pląsu

designed by Freepik.com

131

Dobry opiekun

3. Wykonałem/am zabawkę, którą podarowałam/em dla młodszego zucha w mojej gromadzie. podpis druha/druhny:

4. Pomogłem/am młodszemu zuchowi podczas biwaku podpis druha/druhny:

Pomogłem/am w:

5. Zorganizowałem/am zabawę podczas czasu wolnego na wyjeździe mojej gromady. podpis druha/druhny: designed by Freepik.com

132

Dobry opiekun

Imię i Nazwisko

1. Wiem co potrzebne jest, aby opatrzyć skaleczenie.

Narysuję niezbędne przedmioty. podpis druha/druhny:

designed by Freepik.com

133

Dobry opiekun

2. Nauczyłem/am się nowego pląsu a następnie nauczyłem go moją gromadę. podpis druha/druhny:

Tytuł pląsu:

Miejsce na wklejenie treści pląsu

designed by Freepik.com

134

Dobry opiekun

3. Będę opiekował/opiekowała się apteczką podczas wędrówki/wycieczki mojej gromady. podpis druha/druhny:

4. Opiekowałem/am się młodszym zuchem podczas wyjazdu z moją gromadą podpis druha/druhny:

Pomogłem/am w następujących czynnościach: 1.

2.

3.

4.

5.

6.

designed by Freepik.com

135

Dobry opiekun

5. Zorganizowałem/am zabawę podczas czasu wolnego na wyjeździe mojej gromady. podpis druha/druhny:

5. Zorganizowałem/am zabawę podczas czasu wolnego na wyjeździe mojej gromady. podpis druha/druhny:

designed by Freepik.com

136

137

Z teki metodyka Cykl - cechy metody

Hm. Aleksandra Nowak Z wykształcenia pedagog, pracujący w szkole. Harcersko była drużynowa dwóch gromad, była namiestniczka, była kierowniczka wielkopolskiego referatu zuchowego. Obecna harcmistrzyni, członkini Szkoły Wodzów.

138

Zaczynamy nowy cykl!

Dziś porozmawiamy o dobrowolności.

Ma on na celu przyjrzenie się cechom metody harcerskiej w odniesieniu do naszej zuchowej metodyki. Dlaczego o cechach? Bo uważam, że każdy szanujący się wódz powinien mieć je w małym paluszku! Są one naszymi drogowskazami, pokazującymi nam jak powinna nasz praca wyglądać. Nie od tej technicznej strony, ale od tej mniej uchwytnej miękkiej strony, a jednak bardzo istotnej.

Jak to z nią jest?

Rozkaz to rozkaz?

Zuch musi robić wszystko co mu zaproponujemy?

A my wszystko co rozkażą nam nasi przełożeni?

A może mogę w imię dobrowolności odpuścić jakiś instrument metodyczny,

139

zrezygnować z robienia kolonii czy może nie przyznawać gwiazdek?

I tak i nie. ;) Kamyk w „Wychowaniu metodą harcerską...” pisał o pewnym nierozłącznym zestawie – dobrowolności i posłuszeństwu.

Według niego w dobrym harcerstwie te dwa czynniki są ze sobą idealnie zsynchronizowane. Nie ma prawa bytu harcerskie wychowanie bez ich harmonii. Ta harmonia może istnieć dzięki dwóm rzeczom.

Jedną z nich są świadomie składane obietnice. Są nimi Obietnica Zucha, Przyrzeczenie Harcerskie, Zobowiązanie Instruktorskie. Człowiek przystępując do którejkolwiek z wymienionych, deklaruje również posłuszeństwo wyznawanym zasadom. Ale żeby mógł świadomie to zrobić potrzeba znajomości owych zasad, i to jest nasz drugi czynnik.

Jak to się przekłada na nasze zuchowanie?

Ważnym czynnikiem będzie odpowiednie przygotowanie

140

zuchów do Obietnicy. Zuchy muszą wiedzieć, że Obietnica jest dobrowolna. Że składają ją, nie dlatego, że tak trzeba, bo inni tak robią, tylko dlatego, że chcą! I to trzeba im mówić.

Ponadto dobre przygotowanie do obietnicy zawiera też zaznajomienie zuchów z Prawem Zucha. Czy musimy ich uczyć go na pamięć?

Nie, bo przy dobrej pracy z Prawem Zucha podczas zbiórek, często zuchy umieją je wymienić bez „wykówania” na pamięć... :) Może nie zawsze po kolei, może przekręcą jakieś słowo, ale jeżeli znają sedno, jeżeli potrafią w danej sytuacji powiedzieć „Co zrobi dobry zuch?”, to macie robotę wykonaną. Tak przygotowany zuch po złożeniu Obietnicy powinien wiedzieć, że wyraził zgodę na stosowanie się do naszych zuchowych zasad i będzie dobrowolnie i chętnie je wypełniał.

nad dwoma kwestiami. Po pierwsze, może to co proponujemy mu na zbiórkach nie jest dla niego atrakcyjne (punkt warty rozważenia, jeżeli problemy ze współpracą pojawiają się u szerszego grona zuchów). Po drugie, może w życiu naszego zucha wydarzyło się coś, co sprawia, że nie chce robić pewnych rzeczy, może potrzebuje więcej uwagi i otrzymuje ją z naszej strony kiedy nie współpracuje.

Który z wymienionych powodów nie byłby przyczyną – warto porozmawiać z zuchem by znaleźć przyczynę.

Z tą naszą dobrowolnością jest też tak, że lubimy mieć wybór. Więc nawet tak techniczna rzecz jak dobieranie słów podczas komunikacji, może mieć ogromne znaczenie. Kiedy drużynowi mówi: „Sprzątamy zuchówkę!” albo co gorsza ”Posprzątajcie zuchówkę!” przeważnie w gromadzie znajdzie się jakiś zuch, co będzie się migał od roboty.

A jeden taki może pociągnąć za sobą kolejnych. Jest za to pewien magiczny zwrot, który poprzedzając prośbę, zamienia

Zuchy z natury, z etapu rozwojowego na jaki jest, chce z nami współpracować. Jeżeli jednak zdarza się delikwent, który odmawia nam współpracy – warto zastanowić się

141

ją w misję życia, którą trzeba jak najszybciej wykonać, mianowicie: „Kto chce zrobić dobry uczynek?”. Ten zwrot działa cuda, czyni z naszych podopiecznych bohaterów dnia. Jeżeli nie próbowaliście, to zachęcam :)

A co z nami? Ja muszę robić wszystko, zgodnie z metodyką? Oddam tutaj głos Kamykowi.

Krąg Rady (s. 146) „Nie masz najmniejszego obowiązku obarczać się tymi wszystkimi kłopotami, które tu zwaliłem na Twą głowę. Jeżeli podane wytyczne ideowe ci nie odpowiadają, jeżeli ponadto nie przywiązujesz wagi do posiadania właściwości psychicznych, fizycznych czy moralnych, jakie wymagane są od instruktora - nie zostawaj instruktorem!”

A czasem w imię dobrowolności powinniśmy odpuścić naszą wizję i dać się wykazać zuchom. Od tego mamy wspaniałe narzędzie którym jest Krąg Rady. Wiecie ile znaczy to dla naszego zucha, jaki on czuje się ważny, kiedy może decydować o losach swojej gromady? A jaki dumny jest kiedy druhna czy druh się zgodzi, aby wprowadzić jego pomysł na jakiś element obrzędowości? Albo jak czują się przywiązani do swojego pacholika, kiedy sami nadali mu nazwę? W tym świecie, gdzie dzieci mają być tylko posłuszne, tutaj mają przestrzeń do decydowania :) A my dając im to pole, uczymy ich, że mają wpływ na swoje otoczenie, że warto zabierać głos, a to bardzo ważne umiejętności, które przydadzą się przez całe życie.

Zatem odpowiedź jest jedna. Nie musisz.

To jest Twój wybór.

142

143

Kamyk odpowie

phm. Kamila Roszyk

Hm. Aleksandra Nowak

Z wykształcenia i pasji historyk, członek Komisji Historycznej Chorągwi Wielkopolskiej.

Uczestniczyła w opracowaniu dwóch inwentarzy po zbiorach Muzeum Harcerstwa.

Drużynowa gromady zuchowej, Komendantka Szczepu.

Z wykształcenia pedagog, pracujący w szkole. Harcersko była drużynowa dwóch gromad, była namiestniczka, była kierowniczka wielkopolskiego referatu zuchowego. Obecna harcmistrzyni, członkini Szkoły Wodzów.

144

Dziś rozważmy dwie – wydawałoby się przeciwstawne narzędzia – zabawę i musztrę. Jedno kojarzy nam się z dziecięcą wyobraźnią, drugie z dyscypliną. A jednak ich przeplatanie się wzajemne daje nam sporą dozę zuchowania.

Miłego czytania :) Żeby odpowiedzieć na powyższe pytanie, trzeba sobie zdawać sprawę z jednej podstawowej rzeczy, którą przytoczę tu tylko dla uporządkowania faktów. Zabawa

145

wynika z natury wieku, w którym są zuchy.

Jest to ich naturalna potrzeba.

Dlatego też dostosowując wilczęctwo do naszych realiów, Kamyk podpatrywał chłopców podczas zabaw i na kanwie tych obserwacji zbudował adekwatny do zainteresowań polskich chłopców system zuchowy.

Czyli zabawa była podstawowym punktem wyjścia dla naszej metodyki!

Co więcej jest też podstawowym punktem wyjścia dla wilczęctwa.

w wilczków! Myśmy tylko dali inny temat.Skoro powiedzieliśmy już to co podstawowe, rozważmy profity jakie daje nam zabawa.

Książka Wodza Zuchów (s. 26) Wyobrażamy sobie, że każdy dobry wódz świadom jest dwóch rzeczy: 1- że wychowanie zuchowe odbywa się przez zabawy, gry i ćwiczenia, 2- że każda zbiórka zuchowa jest zespołem zabaw, gier i ćwiczeń.

Zabawa jest naszym bazą do wychowywania. Nie pogadanka moralizatorska, nie wykład – zabawa.

Krąg Rady (s. 97) Przecież wszystkie właściwie nasze zbiórki oparte są na tym, co myśmy nazwali „zabawą w coś”. Nie może być innej zbiórki zuchowej, jak tylko bawienie się w marynarzy, Kurpiów, w rycerzy, Słowian, kupców. Zabawa „w coś” jest zasadniczym typem zabawy zuchowej. Nie jest to zresztą polski wynalazek. Przyjęliśmy go całkowicie od lorda Baden-Powella, którego chłopcy bawią się właśnie

Krąg Rady (s. 101) (...)dziś już wiemy niezbicie, że zabawa to naczelny czynnik rozwojowy sił psychicznych i fizycznych. Że jest to wspaniała, choć instynktowna szkoła ćwiczeń przygotowujących do późniejszych zadań życiowych. Że jest to podnieta fizjologicz-

146

na do wzrastania. Że jest to wspaniały wychowawca, podtrzymujący nowo nabyte nawyki przez ciągłe ich odnawianie. Że jest to cudowny środek uszlachetniający instynkty, mogące przyczynić dużo kłopotów w życiu społecznym i w życiu jednostki. Że jest to niezastąpione środowisko dla socjalno-psychicznego dojrzewania dziecka.

Zabawa daje nam przestrzeń do pracy nad charakterem, umiejętnościami dziecka, jest pośrednio szkołą życia społecznego. Zatem dzięki niej realizujemy stawiane sobie cele.

Ten sam Zienkowskij: „ Wszystkie zabawy, z bardzo nielicznymi i i przypadkowymi wyjątkami, wypełnia treść socjalna. Dzieci zawsze bawią się „w człowieka”, zabawy służą im jako środek do wżywania się w całą pełnię ludzkich stosunków, w całe nieograniczone bogactwo życia ludzkiego”.

Krąg Rady (s. 95) Trzeba sobie przy tym zdać sprawę, że sama właściwość naśladownictwa ma ogromną wagę w życiu rozwojowym.

Claparede stwierdza na przykład z całym naciskiem,, że obok dziedziczności i doświadczeń osobistych jest naśladownictwo właściwie naczelną drogą „dojścia do posiadania kapitału funkcji”. „Dziecięctwo jest po to, aby dziecko bawiło się i naśladowało” - mówi Claparede na innym miejscy, jakby chcąc powiedzieć, że tylko tą drogą może dziecko najwłaściwiej przygotować się do czekających nań zadań człowieka dojrzałego. Tak jak wyżej wspomnieliśmy- zabawa j

Krąg Rady (s. 101) Przecież w zabawie – w ulubionej zabawie- jak w lustrze odbijają się zainteresowania dziecka! .Zatem obserwacja swobodnej zabawy naszych zuchów, może nam podpowiedzieć jakie sprawności możemy z nimi realizować.

Krąg Rady (s. 97)

147

est „salą ćwiczeniową” dla trenowania umiejętności

mowi umysłowemu drugiego dzieciństwa.

Socjalny charakter zabawy – to główne kryterium różnicujące wiek zuchowy, od wcześniejszego dzieciństwa.

Wciąż pozostając przy kwestiach społecznych – nasza zabawa, przy odpowiedniej aranżacji, jest czynnikiem, który może umacniać pracę szóstek.

społecznych. Dzięki niej zuch utrwala sobie zaobserwowane wcześniej wzorce zachowań.

Zatem mądrze zorganizowana zabawa, może zafundować naszym zuchom sporą dozę kompetencji społecznych.

W drugą stronę – jeżeli widzimy u naszych dzieci zabawy, w których postępują niezgodnie z ogólnie przyjętymi formami zachowań społecznych, może to być dla nas informacją, że dziecko ma w swoim środowisku źródło właśnie takich- negatywnych wzorców. I odpowiednio dobierając i aranżując cykl, możemy próbować wprowadzić poprawne wzorce.

Krąg Rady (s. 102) W dobrej gromadzie zuchowej nie zachodzi żaden inny proces, jak tylko bawienie się w ulubione w wieku zuchowym zabawy, a przez to całkowite zaspokojenie zainteresowań chłopca w tymże wieku. Doprowadzenie do stwierdzenia tego faktu było jednym z podstawowych celów tej książki.

Tylko na tak dobrych zabawach zbudować będzie można ów cudowny proces działania skautowego: wychowanie przez grę.

Dopiero tchnąwszy w te zabawy ducha rycerskości, „otwartości”, karności wewnętrznej,

Krąg Rady (s. 98) Zabawy „w coś” okresu zuchowego, różnią się od typu poprzedniego (wieku przedszkolnego) tym, że: 1) są zabawami zespołowymi, odbywanymi w gronie rówieśników, 2) treścią odpowiadają zainteresowaniom i pozio-

148

opanowania, radosnego poświęcenia się, upartego dążenia do zwycięstwa własnej partii i serdecznego traktowania zwycięstw przeciwników – dopiero wtedy uczynimy z zabaw tych niezwalczoną broń kształtowania charakterów.

Zataczając koło – skoro powiedzieliśmy, na początku, że zabawa zuchowa jest źródłem powstania naszej metodyki, jest ona również jej naczelnym elementem i wyznacznikiem poziomu działania gromady. I zauważcie – w dobrej gromadzie nie powinno zachodzić nic innego – wszystkie nasze cele realizujemy poprzez zabawę :)

Co Kamyk pisał o musztrze zuchowej?

Informacje o musztrze możemy znaleźć w Księdze Wodza Zuchów w rozdziale II o nazwie Zuchowa Obrzędowość.

Wśród elementów musztry Kamyk wymieniał: .

Zawołanie gromady str. 54 “ Może to być okrzyk (np. “Zuchy!”, “Czar”, etc. lub głos jakiegoś zwierzęcia (koguta, psa, wilgi, słowika) albo jakiś umówiony gwizd. Zawołania może używać tylko wódz lub szótskowy. Im rzadziej będzie się posługiwało zawołaniem tem lepiej” Krąg Rady str. 54-55

149

“(...) na rozkaz wodza: ”Krąg Rady”(...) ustawiają się chłopcy prędziutko wkoło, jeden obok drugiego i odrazu siadają na ziemi “po trurecku”(...). Jeżeli ziemia jest wilgotna, można stać. Stać należy w dowolnej, swobodnej postawie. Trzeba dbać o to by koło było bardzo ładne, równo utworzone.

Wódz też siedzi (stoi) na obwodzie koła, ale z obu jego stron jest więcej miejsca wolnego niż między poszczególnymi zuchami. W Kręgu Rady, zuchy siedząc, “naradzają się”, słuchają gawęd, objaśnień, oddają składki i t.d.”

tańcami i niektóremi grami.”

Szyk Marszowy str. 55 “Jest to szyk w którym ustawiają się zuchy przed maszerowaniem, a także na wielkich zbiórkach- odprawach, w których uczestniczą inne gromady lub drużyny harcerskie. Wódz wydaje komendę “Szyk marszowy dwójkami!” lub “Szyk marszowy trójkami(czwórkami)!”, a wtedy zuchy ustawiają się po dwóch, trzech lub czterech, jedna dwójka (trójk, czwórka) za drugą.”

Krąg Parady str. 55

Kamiński opisuje także zwroty i marsze, które są wykonywane “jak w wojsku”. Dopuszcza też alternatywne formy zbiórki niż Krąg Rady i Parady.

“Na rozkaz “Krąg Parady” zuchy tworzą wielkie koło, stojąc na odległość obu wyciągniętych ramion.

O obrzędach (w których wg.

Kamyka znajduje się musztra) pisał tak: str. 51

Stać w Kręgu Parady trzeba tak, jak stoją rycerze na obrazkach, t.j. nogi rozstawione, ręce na piersiach, głowa lekko uniesiona ku górze. Krąg Parady robimy na początku i na końcu zbiórki (przywitanie i pożegnanie) przed niektóremi

“Spełniają one doniosłą rolę w życiu gromady: wzmocnią więź społeczną, zespolą zuchów niewidzialną

150

Podsumowanie:

nicią. Słowu “nasza gromada” nadadzą przedziwnego uroku.” .

Kamyk zaznaczał, że: str. 55

Jak widać część elementów musztry przetrwała w większości środowisk do dzisiejszych czasów w stanie niezmiennym (szczególnie te z nich, które opierają się na musztrze wojskowej), część uległa modyfikacji, a część nie jest stosowana.

Pamiętajmy, żeby musztra nie zdominowała naszych zbiórek, a była tylko elementem wspierającym uporządkowanie jej przebiegu :)

“Wszelkie komenderowanie wojskowe, w celu uformowania szyku marszowego (“W dwu szeregu zbiórka. Równaj w prawo. Do dwóch - odlicz.

W czwórki w prawo zwrot.

W dwuszereg w lewo front”) Nie ma u zuchów sensu.

Zrobimy tylko parodię, gdyż mali chłopcy nigdy porządnie nie wykonają tych ćwiczeń(...)”

P.S. Z ciekawostek: Kamiński opisywał także “wielkie wycie”.

Jeżeli chcecie o nim dowiedzieć się więcej – zapraszam na nasz fanpage :)

A także: str. 56 “Nie będzie specjalnym grzechem wprowadzenie komend na “baczność”, “spocznij”, “równaj w prawo”, na składanie raportów i t.d. choć w mojem pojęciu są to rzeczy zupełnie zbyteczne.

Natomiast wprowadzenie więcej skomplikowanych form i przepełnienie całej musztry jakimś specjalnym, pseudowojskowym “drylem” - jest rzeczą śmieszną.”

Dzięki za dotrwanie do końca!

Hm Ola. Nowak

151

Hydepark Hej! Dobrze być sobą!

hm. Joanna Czarnecka HO Członkini Zespołu ds. WAGGGS działającego przy Głównej Kwaterze ZHP. Koordynatorka programu „Dobrze być sobą”.

Członkini Komisji Stopni Instruktorskich Chorągwi Opolskiej. Prywatnie mama rocznej Antosi i żona Łukasza, spełniająca nie tylko swoje marzenia.

152

ną w nich pewność siebie i zwiększą poziom ich samoakceptacji.

Propozycja programowa Światowego Stowarzyszenia Skautek i Przewodniczek (WAGGGS), która nosi nazwę „Free Being Me” jest obecnie wdrażana w ZHP. „Dobrze być sobą” bo tak jest tłumaczona ta angielska nazwa to program, który ma wzmocnić poczucie własnej wartości m.in. zuchen i zuchów. Celem programu jest również pozbycie się przekonania, że istnieje jeden kanon piękna do którego każdy z nas powinien dążyć.

Zadania, które zuchy realizują podczas trwania cyklu rozwi-

Cykl składa się z 5 zbiórek, podczas których odbywają się zajęcia typowo majsterkowe, ale również dyskusje, scenki czy zabawy ruchowe. Poniżej krótki zarys przebiegu zbiórek.

Całość jest dostępna w języku angielskim na stronie www. zhp.pl/dobrze-byc-soba. Polska wersja propozycji jest w trakcie redakcji i będzie dostępna wkrótce. Jeśli jesteś zainteresowana/y wykorzystaniem

153

propozycji w swojej gromadzie zajrzyj na naszą stronę i poszukaj ambasadora w swojej chorągwi lub napisz do krajowej koordynatorki programu – Joanny Czarneckiej. Dane kontaktowe na końcu artykułu.

konkretne części ich ciała.

O tym, że najpopularniejszą drogą na promowanie jednego kanonu piękna są media zuchy dowiedzą się na trzeciej zbiórce. Zajmą oni swoje stanowisko na ten temat, tworząc i dzieląc się lepszymi sposobami mówienia o pięknie w mediach, a także odkrywając sztuczki retuszu zdjęć.

Podczas pierwszej zbiórki zuchy dowiedzą się czym jest kanon piękna promowany przez społeczeństwo i poznają jego alternatywne odpowiedniki z całego świata. Będą również przygotowywały się do zaprzeczenia stwierdzenia, jakoby każdy powinien starać się wyglądać w określony sposób. Przede wszystkim jednak zaczną rozpoznawać swoje silne strony niezwiązane z wyglądem.

Kolejna zbiórka jest podsumowaniem wiedzy i umiejętności, których zuchy nauczyły się na poprzednich zbiórkach i przy okazji realizacji zadań międzyzbiórkowych. Pojawiają się tam ćwiczenia budujące poczucie własnej wartości, w tym piosenka „Ringa Ringa”, której tekst dotyczy bycia dumnym z siebie. Oprócz tego zuchy dostają sekretne wiadomości od przyjaciół, a ich zadaniem jest w pozytywny sposób odpowiedzieć na ich zmartwienia.

Zbiórka druga ma pokazać, że różnorodność jest piękna, a wygląd nie jest wszystkim.

Pierwszym zadaniem podczas tego spotkania jest zabawa prosto z Hiszpanii, nazywająca się Pelele. Jej celem jest zaprezentowanie przez zuchy swoich ulubionych zajęć.

Podczas tego spotkania zuchy będą wspólnie zastanawiały się co wspaniałego potrafią

Ostatnia zbiórka to cztery proste kroki, które pozwolą zaplanować Wam projekt pt. „Podejmij Działanie”. Projekt ma zawierać wszystkie te

154

wiadomości, których zuchy nauczyły się podczas trwania programu „Dobrze być sobą”.

Druhno Drużynowa!

Druhu Drużynowy!

Weź sprawy w swoje ręce i zmień coś w swoim otoczeniu.

Dane kontaktowe: koordynatorka programu, hm. Joanna Czarnecka joanna.czarnecka@zhp.net.pl , adres strony: www.zhp.pl/dobrze-byc-soba

155

Hydepark Akcja ,,Wszystkim jest z zuchem dobrze”

Julia Deryng Działa w 34 Białostockiej Gromadzie Zuchowej ,,Mali Wędrowcy”. Coraz więcej myśli ootworzeniu próby przewodnikowskiej. Cieszy się z życia na edukacji domowej, któraotworzyła przed nią morze możliwości i czas dla wielu zainteresowań jak np. pisanie listów zprzyjaciółmi z Polski, geografia czy pieczenie ciast.

Miłośniczka języka hiszpańskiego ikultury hiszpańskojęzycznych krajów.

156

Akcja ,,Wszystkim jest z zuchem dobrze” to akcja skierowana dla zuchów, powstała w ramach obchodów Dnia Myśli Braterskiej, organizowana przez 48 SzDHiZ ,,Xin fi ni ti” z Hufca ZHP Białystok.

Prawa Zucha „Wszystkim jest z zuchem dobrze” I ideę święta jakim jest DMB. Ma ona na celu również nawiązanie nowych relacji , a w tym poznanie przyjaciół z różnych stron.

Akcja polega na wymienianiu się przez gromady i grupy z Polski i zagranicy , pączkami przygotowanymi przez zuchy we własnej osobie z pomocą kadry.

Co można wysłać do innej gromady? Na pewno wszystko to co jest związane z jej obrzędowością : barwy, plakietkę, wiadomość napisana sekretnym szyfrem czy zeskanowana jedna strona z kroniki.

Zuchy uwielbiają prace plastyczne I z chęcią zrobią

Dzięki akcji zuchy lepiej poznają I zrozumieją punkt

157

śliczne kartki , figurkę z masy solnej czy stworzą ozdobę na ścianę. Istnieje mnóstwo możliwości, a ich wykorzystanie zależy od samych dzieci I ich chęci. Podczas przygotowywania paczek każdy się angażuje, uczy się współpracy i umacnia więzi z innymi.

Taki mały zuch jest podekscytowany mogąc dodać jakiś element od siebie dla innych.

Obdarowywanie sprawia radość i można to zobaczyć po uśmiechach swoich podopiecznych.

22 lutego akcja się kończy.

W tym roku to już druga jej edycja, do której zgłosiło się 261 jednostek. 19 z nich działa zagranicą. Już dzisiaj zapraszamy Cię na wzięcie udziału w 3 edycji, w której czas zgłoszeń zaczyna się w październiku 2020 roku. Warto wziąć to pod uwagę w tworzeniu planu pracy na następny rok harcerski.

158

159

Hydepark Depresyjna drużynowa z różowym gwizdkiem

160

161

Korekta: phm. Julia Grzędowska

Copyright © 2020 Główna Kwatera ZHP ul. Marii Konopnickiej 6 00-491 Warszawa www.zhp.pl

Opracowanie graficzne: phm. Marta Paluszyńska Fotografie i grafiki: https://pixabay.com/pl/ https://zhp.filecamp.com http://www.flaticon.com https://unsplash.com/ https://www.freepik.com/ https://skladnica.4zywioly.pl Agnieszka Madetko-Kurczab Karolina Piotrowska Archiwum gromad: 13 GZ „Cytrynowa Trzynastka” 23 ŚGZ „Leśne Duszki” 10 LGZ „Stumilowy Las” https://tiny.pl/t22mj https://www.scout.org/media

Redakcja: hm. Magdalena Turbasa hm. Michał Działowski HR hm. Małgorzata Zielińska HR hm. Kinga Żydek hm. Małgorzata Zielińska HR hm. Joanna Czarnecka HO hm. Aleksandra Nowak phm. Agnieszka Rogozińska phm. Joanna Hepner phm. Julia Grzędowska phm. Paulina Bąkowska phm. Kamila Roszyk pwd.Małgorzata Kolasa HO och. Urszula Zątek dh.Julia Deryng dh Bartosz Władarz

162