Zuid Oktober 2010

Aan de bewoners van dit adres

Onafhankelijk POlitiek ecOnOmisch OPinieblad

WWW.ZUIDMAGAZINE.NL 1e jAArGANG NUMMEr 2 - oktobEr 2010

Kansloos ten onder

Van Wolde: geen pispaal Caris wil erkenning xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 1

28-09-10 17:24

aar eschikb Cor tile n direc t b N u p e r e n th o u s e s v a p enkele Cortile. Luxe & Comfort

Piazza. Wonen & Werken

Gemak, service en comfort staan voorop

Cortile is centraal gelegen, op loopafstand van het stadswinkelcentrum, de uitvalswegen en het NS station. Er is een ruime keuze in woningtypen met een goede prijs/kwaliteitverhouding, waar-onder de zgn. Serviced Apartments, ideaal voor mensen die op zoek zijn naar luxe en comfortabele woonruimte voor de korte of middellange termijn.

Piazza Céramique ligt aan de Boschcour, een sfeervol binnenplein aan de oostkant van de Maas. Het aantrekkelijke woongebouw ademt een mediterrane sfeer en de grote ramen met zonwerende luiken bieden veel lichtinval. Uniek aan Piazza is dat je kunt kiezen om hier te wonen, te werken of een combinatie van beide.

Woningtypen - Reguliere appartementen - Volledig gemeubileerde Serviced Apartments Per direct beschikbaar,: enkele penthouses met royaal dakterras, 1 slaapkamer en een atelierruimte - Huurprijs vanaf € 1299,50, excl. servicekosten en parkeren

Woningtypen - Stadswoningen - Luxe appartementen - Office apartments - Seperate werkunits

Cortile en Piazza beschikken over allerlei extra’s die het wonen nog meer veraangenamen, zoals toegang tot de exclusieve Céramique healthclub, een inpandige parkeergarage en een woonbode: een handige computer in de woning die dienst doet als video-intercom en brand- en inbraakalarm en waarmee eenvoudig boodschappen, een taxi of de stomerij besteld kunnen worden.

Voor meer informatie over beide appartementencomplexen kunt u kijken op www.wonenopceramique.nl of bellen met onze verhuurmakelaars Anja Starren of Lieke van Eijndhoven (043 328 41 40) voor een afspraak of bezichtiging.

Céramique, luxe huurappartementen in vele stijlen

VESTEIND0138_ADV_CORTILE_ZUID.indd 1

www.ease-travelclinic.nl

0900 - 8504466 azM GGD GGD

27-09-2010 10:13:14

ga gerust op reis!

Van een vakantie wil je optimaal genieten. Problemen met de gezondheid wil je voorkomen. Vraag daarom vooraf persoonlijk medisch reisadvies en laat je, indien nodig, vaccineren. Neem voor een deskundige begeleiding contact op met Ease Travel Clinic.

Samen gaan we er voor zorgen dat je optimaal voorbereid vertrekt.

P. Debyelaan 25, Maastricht Geleenbeeklaan 2, Geleen Het Overloon 2, Heerlen

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 2

Ease is powered by:

28-09-10 17:24

Inhoud | ZUID | oktobEr | 3

Inhoud

p

onen ve een nst armee d

en met en

10:13:14

hoofdREdACTIonEEL CommEnTAAR 5 | In Limburg treedt een nieuwe lichting bestuurders aan. Gaan zij een coalition of the willing smeden?

pEnSIoEnEn 20 | Pensioenen zijn in het nieuws. Vooral omdat nu blijkt dat het pensioenrecht helemaal geen recht is. Het pensioen als kansspel. Winnen of verliezen?

EConomIE 10 | De breuk tussen sterrenkok Hans van Wolde uit Maastricht en het Struyskommitee is definitief.

Van Wolde heeft genoeg van de goedwillende amateurs die het Preuvenemint organiseren.

ESSAy 56 | Govert Derix gaat in zijn essay dieper in op de relatie tussen cultuur en economie.

De vraag wat eerder kwam is een kip-ei verhaal. Beide ontstonden samen.

omRoEp 14 | De Stichting Omroep Limburg wil alle aandelen van L1. Niet verstandig zegt oudcommissaris Harry Pennings.

“Stichtingsbesturen zijn geen ondernemers’. Servaas Huys, voorzitter van de stichting reageert.

ToEKomST 40 | De Limburgse ziekte en het medicijn. Professor Jan Bierhoff meent dat op drie fronten gestreden moet worden voor de toekomst van Zuid-Limurg. De regio heeft invloedrijke olie-mannetjes nodig.

KunST 70 | Met de dood van Corneille verdween een van de belangrijkste oprichters van de Cobrabeweging.

Een Limburgse film over de schilder is in de maak.

66 | De Maastrichte kunstenaar Gerard Caris wil erkenning voor zijn werk. Om te beginnen in zijn eigen stad.

Al meer dan veertig jaar houdt hij zich bezig met vijfhoeken en figuren van twaalf vijfhoekige vlakken. Een stijl die niet erg courant is. En Caris heeft de neiging om door te drammen en dat werkt tegen hem.

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 3

ARChITECT WIEL ARETS oVER LImbuRg 24 “Zuid-Limburg wordt steeds meer afgesneden van de rest van de wereld. Het is triest te zien dat bomvolle treinen uit Amsterdam hier stoppen met nog maar twaalf mensen erin.”

KRAnTEn In ZWAAR WEER 30 De Limburgse kranten hebben het moeilijk. Al jaren. Gaat de krant definitief verloren of is er nog toekomst? De vragen en het antwoord.

RELIgIE 64 | De vermeende slachtoffers van seksueel misbruik door monniken van voormalig pensionaat St. Maria ter Engelen in Kerkrade eisen een schadeclaim. Hoe groot is de kans op succes?. Hoe betrouwbaar zijn de getuigenverklaringen veertig jaar na dato en mag je zo maar namen openbaar maken van verdachten? De rechtspsychologen Van Koppen en Jelicic van de Universiteit Maastricht geven antwoord. opInIE 52 | Laurence Stassen is namens de PVV lid van het Europees Parlement. De uit Echt afkomstige Stasssen maakt zich zorgen om Limburg.

De Limburgers voelen zich volgens haar niet door de politiek als geheel in de steek gelaten, maar vooral door de partijen die pluche als vanzelfsprekend zijn gaan beschouwen.

duuRZAAmhEId 40 Bedrijven moeten een product maken waar ze met hart en ziel achter staan en waar ze in geloven. Toos Hofstede van de Gulpener brouwerij over Limburg, marketing, en duurzaam ondernemen.

28-09-10 17:24

Extra slaapplezier voor twee

Artanova Auping Artemide Artifort Bontempi Bert Plantagie Brand van Egmond De Sede Flos FSM Gispen Gealux HĂźlsta Jori

2e Matras voor de halve prijs!

2 eAup matraing s hal ve prij * s!

Op een goed ventilerend matras slaapt u lekkerder.

Bovendien krijgt u bij Auping bij aankoop van twee matrassen, nu ook nog eens de 2e matras voor de halve prijs. En al is het misschien maar voor het gevoel, volgens ons ligt dat nog net even wat lekkerder. * Exclusief de matrassen uit de boxspringsets Dublin (Maximus), Boxton en Monaco Maximus. Deze actie is geldig t/m 14 november 2010, vraag naar de voorwaarden.

Karat Label Leolux Machalke Presotto Rolf Benz Tables4you TouchĂŠ Van Gaasbeek en Van Tiel Walter Knoll

berden stijl van leven Wonen: Woonboulevard Trefcenter Venlo | Industriestraat 23 Sittard | Promenade 12 Heerlen Slapen: Willem II Singel 25 Roermond | Industriestraat 4a Sittard | Laurentiusplein 3 Blerick | Promenade 12 Heerlen

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 4

28-09-10 17:24

hoofdREdACTIonEEL CommEnTAAR | ZUID | oktobEr | 5

UITGEVER Zuid Media Groep bv Postbus 4211 6202 WB Maastricht Tel. 043-3212144 mail@zuidmagazine.nl www.zuidmagazine.nl OPLAGE 33.000 exemplaren. Zuid wordt per post verspreid in Zuid-Limburg en in het Belgische Lanaken ADVERTEREN Stefan Denen: 06 47302812 FREQUENTIE Zuid verschijnt tien keer per jaar, telkens in de eerste week van de maand DIRECTIE Peter Eberson (algemeen) peter.eberson@zuidmagazine.nl 06 55932918 Stefan Denen (commercieel) stefan.denen@zuidmagazine.nl 06 47302812 HOOFDREDACTIE mr. Maurice Ubags maurice.ubags@zuidmagazine.nl 06 24397212 VASTE MEDEWERKERS Peet Adams, Sander Bisscheroux, Mariëlle Hartmann, Thijs Lenssen, Ruud Linssen, Wim Ortjens, Pedro Rademacher, Guus Queisen, Paul Rinkens, Marco Soeters, Gwen Teo, Stafford Wadsworth, Govert Derix, PeterPaul Verreussel, Charles Lückers, prof. dr. Mariëlle G. Heijltjes AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Jan Bierhoff, Linda Milder FOTOGRAFIE Arnaud Nilwik, Koen den Os, Josette Stevens, Frits Widdershoven, Janine Opreij, Twan Wiermans, Rob Oostwegel VORMGEVING Kracht 12, Stefan Roex Grafisch Design, Ça va bien INFOGRAPHICS Jos Breeschoten, Stefan Roex Grafisch Design COVER Mathijs Hendrix DRUK Senefelder Misset Doetinchem VERSPREIDING BusinessPost (Licom, Vixia, MTB) AbONNEREN www.zuidmagazine.nl VOLGENDE NUMMER Het volgende nummer verschijnt 2 november. Aanleveren materiaal voor 25 oktober.

AUTEURSRECHTEN Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande toestemming van Zuid Media Groep worden gepubliceerd, openbaar gemaakt of verveelvoudigd.

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 5

Coalition of the willing

D

SM verplaatst enkele hoofdkantoren vanuit Sittard en Geleen naar de rest van de wereld. De directie van Vesteda verhuist naar Amsterdam. Vodafone ging hen al eerder voor. Het ABP groeit nu veel harder in Amsterdam dan in Heerlen.

Heel veel grote andere bedrijven zijn al in buitenlandse handen. Enkele al heel lang, andere van recentere datum. Cementmaker ENCI in Maastricht is langer van Heidelberg.

De Koninklijke Nederlandse Papierfabriek heet ook al enige jaren Sappi, waarbij de S en de a staan voor South-African. DSM verkocht zijn petrochemische activiteiten aan Saudi Basic Industries, Sabic. Orascom Construction Industries uit Egypte nam DSM Agro en DSM Melamine over. Iets noordelijker hebben de Japanners recent Océ overgenomen.

In spanning wachten we af of Nedcar overleeft onder Japanse vlag.

Wat DSM betreft is niet te hopen dat de visies van enkele beurs-analisten uitkomen dat DSM een smakelijk overnamehapje is voor grote chemische concerns als bijvoorbeeld Bayer. De analisten sporen DSM aan zelf overnames te plegen; de schatkist is rijkelijk gevuld. Dat zien beleggers niet graag: geld moet renderen en dus moet het geïnvesteerd worden.

De wereld draait door en de ontwikkelingen raken Limburg. Als de grote trekkers van onze regionale economie hier krimpen, merkt iedereen dat. De superspecialisten onder de accountants verruilen hun Limburgse kantoren al voor Eindhoven. Ook andere dienstverleners en het toeleverend MKB zijn mede afhankelijk van de grote jongens.

Het overgaan van bedrijven in buitenlandse handen is een zorgpunt.

Mr. M. Ubags

Daar weten ze in Oss alles van. Het oude Organon in Oss was Oss en omgekeerd gold hetzelfde. Maar bij de Amerikaanse eigenaar is ‘Oss’ niet meer dan een klein vakje in een heel groot excel-bestand. De wereld draait door. Krimpend Limburg mag niet stil blijven staan. Wellicht gelukkig treedt dit jaar een nieuwe lichting bestuurders aan. Paul Depla als burgemeester in Heerlen, Onno Hoes als eerste burger van Maastricht. Gerrit van Vegchel is voorzitter geworden van Parkstad. Voorzitter Jo Ritzen van de Universiteit Maastricht treedt in februari terug. Beek krijgt een nieuwe burgemeester, in Landgraaf is pas een advocaat benoemd. Begin volgend jaar komt er en nieuw college van Gedeputeerde Staten.

Het is voor Limburg te hopen dat deze bestuurders uit overheid en onderwijs, samen met de ondernemers on-orthodox effectief gaan samenwerken. Ze moeten een coalition of the willing smeden en daarbij moet de provincie, die meer dan een miljard in kas heeft vanwege de verkoop van Esent-aandelen, zijn geld nu investeren. Dat geld vasthouden en uitzetten tegen minieme rente is in deze zwakke economische tijd de verkeerde keuze. Zou de provincie Limburg aan de beurs genoteerd zijn, zouden we ook een overnameprooi zijn.Bij het inzetten van dat geld moeten experts worden ingehuurd.

DSM heeft met succes diverse transities doorgevoerd in honderd jaar. Van die ervaring moet heel Limburg profiteren. En als een van de investeringen mislukt en tientallen miljoenen verdampen, moeten we dat durven accepteren zonder meteen (politieke) zondebokken te zoeken.

Ondernemen is risico accepteren.

Een coalition of the willing. Wie neemt het voortouw?

28-09-10 17:24

Te huur: compleet ingerichte studio’s

Zoekt u tijdelijke huisvesting voor medewerkers of studenten?

Woonpunt biedt diverse mogelijkheden in Zuid-Limburg. Zo verhuren we aan de Markt in Maastricht in een mooi monumentaal pand compleet ingerichte studio’s. Alles is aanwezig van dekbed tot gordijn en van LCD-tv tot theelepel.

Elke studio heeft een eigen keuken en ruime badkamer met toilet. Ook is een internetaansluiting aanwezig. Bewoners kunnen gebruikmaken van de was machines en drogers die in het pand

aanwezig zijn. De oppervlakte van de studio’s varieert van 35 tot 45 m2.

Prijzen en voorwaarden De studio’s worden verhuurd voor prijzen tussen de € 700,- en € 1000,per maand, inclusief service- en beheerkosten, energie, water, tv en internet. Opzeggen kan op elke dag van de week, waarbij één maand opzegtermijn geldt.

Meer informatie Neem voor meer informatie contact op met Woonpunt, woonconsulent Kim Snijders (043) 387 38 38.

WP_adv_SNS-gebouw_A4_Zuid_def.indd 1 xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 6

12-08-2010 15:53:32 28-09-10 17:24

CoLumn | ZUID | oktobEr | 7

nieuw leiderschap vraagt om verandering Paul Rinkens

W

illen is kunnen, maar mensen doen meestal niet wat ze willen. Dromen over veranderingen doet iedereen, maar die veranderingen doorvoeren is een stuk lastiger. Elke belangrijke verandering heeft een romantische herkomst, noem het maar een droom. Ga maar na, de bevrijding van de vrouw, het einde van de slavernij, de vernietiging van het racisme, al het indrukwekkende dat mensen hebben bewerkstelligd komt voort uit de kracht van de verbeelding, uit de overtuiging dat er een betere toekomst in het verschiet ligt. Zo ook de huidige crisis waarin we ons bevinden, Philip Blond, denker en adviseur van de Britse premier Cameron, schrijft in zijn boek de Red Tory; ‘zowel de staat als de markt heeft de menselijke verhoudingen vernietigd’. Dat is de kern. De staat die alles centraliseerde heeft alle vormen van betrokkenheid van mensen op elkaar overbodig gemaakt. De markt heeft met al zijn nadruk op individualiteit hetzelfde bereikt. Daaraan is onze samenleving kapot gegaan. De zwakste gemeenschap uit de jaren zeventig was sterker dan het sterkste sociale netwerk van nu. Nieuw leiderschap vraagt om veranderingen, echter omgaan met veranderingen is niet evident. De wetmatigheden van het menselijke gedrag staan vaak veranderingen in de weg. Ben Tichelaar schreef er een boek over, met de titel Dromen, Durven, Doen. “Iedereen heeft dromen op het gebied van werk , relatie, gezondheid, persoonlijke ontwikkeling, maar wat is er nodig om de stap van dromen naar durven en uiteindelijk doen te zetten?”. Veel mensen dromen over veranderingen, maar zetten die dromen nooit om in concreet gedrag. Mensen blijven het liefst hangen in het oude en bekende, zelfs wanneer een verandering op de lange termijn veel beter voor hen zou zijn. Er bestaat een enorme spanning tussen wat mensen zeggen te willen doen, en wat mensen daadwerkelijk doen. Er is een traditie in sociale wetenschappen, die ervan uitging dat als mensen zeiden dat ze iets gingen doen, ze dat ook deden. Niets is minder waar.

De tegenstelling tussen het onbewuste automatische gedrag en het bewust geplande gedrag is het principe van de Dual System Theory. Grofweg komt het erop neer dat ons gedrag maar voor vijf procent bewust en gepland gedrag is; de rest doe je onbewust, ongepland, op de automatische piloot. Die twee processen spelen zich allebei af in een mensenbrein en ze zitten elkaar voortdurend dwars. Professionals zoals psychologen en neurologen weten dit al lang maar de gemiddelde leidinggevende weet hier te weinig van. De gemiddelde leidinggevende gelooft nog echt dat als je met mensen een afspraak maakt en ze zeggen: “Ja, dat doe ik”, dat ze het dan ook echt gaan doen. De meeste mensen hebben geen idee hoe gedrag tot stand komt. Het geheim is psychologisch

15:53:32

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 7

inzichten over menselijk gedrag vertalen naar de werkvloer.

Ben Tichelaar vertelt leidinggevenden dat ze eerst maar eens moeten nadenken hoe het werkt als ze met zichzelf een afspraak maken: stoppen met roken, tien kilo afvallen. Als je je realiseert dat je dat soort afspraken vaker niet nakomt dan wel, waarom verwacht je dan dat je medewerkers wel doen wat ze zeggen? Leidinggeven aan anderen begint met leidinggeven aan jezelf. Onze wil is maar heel dun, klein element in onze gedragsvorming. De wil past zich veel makkelijker aan het gedrag aan dat er al is, dan dat het gedrag zich aanpast aan wat we eigenlijk willen. Dat realiseren veel mensen zich niet. Vraag aan iemand waarom iemand anders iets doet en hij zal antwoorden: “Omdat hij dat wil natuurlijk”. We hijsen de wil op een voetstuk. We denken dat mensen doen wat ze willen, en dat iets ook wel gebeurt als je het maar hard genoeg wilt, maar dat is een volstrekt verkeerde gedachte.

Het nadenken over mooie toekomsten is op zichzelf natuurlijk een vorm van afleiding en ontspanning. De eerste vraag is: wil je die toekomst echt, of wil je alleen maar met de gedachte spelen? Zegt iemand vervolgens: neen, ik wil dat echt. ik wil echt dat andere leven of die andere baan, dan is de vraag: hoe ga ik mijn gedrag aanpassen aan wat ik wil? En dan wordt het lastiger. Want gedragsverandering is verschrikkelijk moeilijk. Tichelaar raadt mensen aan niet te proberen meteen het ultieme deel in hun leven te realiseren.

Werk in stapjes, kijk wat haalbaar is, realiseer dat, en ga dan weer verder. Wat er in ons hoofd gebeurt, is voor een heel groot gedeelte mechanisch en technisch, daar komt helemaal geen wil aan te pas. Het grootste gedeelte van ons gedrag is gericht op het vermijden van pijn en verlies. Mensen willen houden wat ze hebben. Op het onbewuste niveau is ons brein heel erg gericht op het vermijden van verlies. Dat is een zeer krachtige drijfveer, misschien wel de krachtigste die bestaat. Potentieel verlies is in ons hoofd altijd groter dan het verlies zelf: onze angst daarvoor is eigenlijk overdreven groot! Wanneer we Philip Blond en Ben Tichelaar beluisteren dan staat ons maar een ding te doen en dat is het tot stand brengen van verbindingen in economische netwerken van allerlei soort, gericht op de mensen die zijn achtergelaten. Deze netwerken hebben een gemeenschappelijke transparantie. Een omgeving waarin mensen durven een eigen economische en sociale rol op zich te nemen, zonder dat er sprake is van ‘Mislukken’. Mislukken is zo’n vervelend woord, net als een half leeg glas. Laten we de dialoog aangaan en waarde toevoegen op een manier dat mensen durven te veranderen. www.conceptisch.nl

28-09-10 17:24

Top-

zorg

voor

uw ogen Snel De Universiteitskliniek voor Oogheelkunde is altijd dichtbij. Vestigingen zijn er in het azM in Maastricht, in de Kliniek voor Oogheelkunde in het Medisch Centrum Maastricht Annadal, in het Atrium Medisch Centrum Parkstad Heerlen, Brunssum en Kerkrade en in St. Truiden (België). Er is een formele samenwerking met de oogartsen uit Terneuzen, Vlissingen, Middelburg, Goes, Hulst en Oostburg.

Géén lange wachttijden.

Bij elke vestiging van ons kunt u altijd terecht binnen vijf werkdagen. Voor spoedeisende zaken is 7 dagen per week, 24 uur per dag, een oogarts beschikbaar. Binnenkort kunnen afspraken aangevraagd worden via e-mail.

Vragen? Bel onze oogarts.

Elke dag hebben wij een oogarts beschikbaar die u direct te woord kan staan.

Deze arts is telefonisch te bereiken via onze polikliniek in het azM. Heeft u vragen naar aanleiding van een bezoek aan één van onze artsen, bel gerust even. U krijgt direct antwoord.

Compleet De Universiteitskliniek voor Oogheelkunde Maastricht verzorgt de behandeling van oogaandoeningen bij patiënten uit Zuid-Limburg. Voor gespecialiseerde zorg komen patiënten uit heel Nederland naar ons toe. Alle oogheelkundige problemen worden bij ons behandeld. Op het gebied van netvliesaandoeningen, glaucoom, ziekten van het hoornvlies en refractiechirurgie is onze kliniek toonaangevend in binnen- en buitenland.

Soms is een oogziekte onderdeel of gevolg van ziektes als diabetes, reuma, hoge bloeddruk of een andere algemene ziekte. Daarom hebben onze oogartsen goede contacten met collegae van andere specialismen. Indien nodig kan heel snel overlegd worden en kunnen meteen afspraken gemaakt worden. Dat garandeert een optimale zorg voor uw ogen, waarbij met al uw persoonlijke omstandigheden rekening wordt gehouden.

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 8

Deskundig

Innovatief

Alle oogartsen hebben zich na hun opleiding tot oogarts verder gespecialiseerd in een specifiek deel van de oogheelkunde.

Wij bouwen nu de Oogtoren, naast het azM. Onze oogartsen hebben maximale inbreng gehad bij het ontwerp van het gebouw, de inrichting en de uitbreidingen van onze faciliteiten. Daardoor is straks een baanbrekende manier van werken mogelijk.

Al die specialisten verrichten ook wetenschappelijk onderzoek, om de behandelingen van oogziekten verder te ontwikkelen. Onze artsen publiceren jaarlijks zo’n veertig keer in toonaangevende internationale tijdschriften.

Ze wisselen kennis uit met oogartsen uit de hele wereld. Dat betekent dat de nieuwste ontwikkelingen altijd voor u beschikbaar zijn.

Het resultaat U wordt sneller geholpen, hoeft niet meer lang te wachten en minder vaak terug te komen.

28-09-10 17:24

Oogartsen en subspecialisme

Goed Een apart onderdeel van onze kliniek is het Academisch Centrum voor Refractiechirurgie (ACRC). Hier vinden laserbehandelingen en lensimplantaties plaats die u minder afhankelijk maken van een bril of contactlenzen. Deze kliniek is door de Consumentenbond beoordeeld als één van de beste van Nederland. In sommige gevalen wordt de behan-deling vergoed door de verzekeraar. Meer informatie op www.acrc.nl Voor staaroperaties hebben wij in Annadal een speciale organisatie opgezet. De patiënten kunnen hier een

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 9

operatie ondergaan in een prettige, kleinschalige omgeving, die toch volledig voldoet aan de hoogste standaard. De wachttijden zijn kort. De operatie vindt in dagbehandelingen plaats.

Als het medisch nodig is dat u een nacht in het ziekenhuis blijft, wordt de operatie in het azM uitgevoerd.

Ook ooglidchirurgie wordt veelal in Annadal verzorgd. Hoewel patiënten vaak om cosmetische redenen deze ingreep willen, blijkt de verzekeraar regelmatig bereid de kosten te vergoeden. De behandelend arts vraagt dat voor u aan.

Prof. Dr. F. Hendrikse hoofd, opleider, vitreoretinale chirurgie, medische retina Dr. C.A.B. Webers waarnemend hoofd, waarnemend opleider, glaucoom Dr. N.J.C. Bauer neuro-ophthalmologie, kinder-ophthalmologie, voorsegment chirurgie Dr. H.J.M. Beckers glaucoom Dr. C. Budo voorsegment chirurgie, refractiechirurgie Drs. M.B. Buissink voorsegment chirurgie Drs. P.P. van den Broek voorsegment chirurgie Drs. N. Debruijne algemene oogheelkunde Dr. R.J. Erckens uveïtis Drs. S.T.J.M. Gast voorsegment chirurgie, cornea Drs. F. Goezinne voorsegment chirurgie, vitreoretinale chirurgie Dr. E.C. la Heij vitreoretinale chirurgie, medische retina, uveïtis Dr. S.C. Kramer algemene oogheelkunde Drs. I.J. Lundqvist vitreoretinale chirurgie, voorsegment chirurgie, maculadegeneratie Drs. I. Moortgat Voorsegment chirurgie Dr. R.M.M.A. Nuijts cornea, voorsegment chirurgie, refractiechirurgie Dr. J.S.A.G. Schouten medische retina, uveïtis, maculadegeneratie Drs. O.A. Slot algemene oogheelkunde, begeleiding co-assistenten Drs. D. Stanescu Vitreoretinale chirurgie, medische retina Drs. N. de Vries voorsegment chirurgie, ooglidchirurgie

Afsprakennummers azM MCMA Atrium Heerlen Atrium Brunssum Atrium Kerkrade St. Truiden

043-3876800 043-3876464 045-5766777 045-5279560 045-5450280 0032-11-689684

28-09-10 17:24

Titel Titel Titel Titel Titel

‘Als je succes hebt, dan krijg je op je kloten’ Hans van Wolde over de breuk met het Preuvenemint xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 10

28-09-10 17:24

maastRicht sterrenkok hans van Wolde heeft het gehad met het Preuvenemint. Voor het eerst sinds de breuk met het struyskommitee vertelt van Wolde er over. “ik wil niet als pispaal gebruikt worden.”

Door Peter Eberson en Maurice Ubags Foto: Frits Widdershoven Illustratie: Ruben L. Oppenheimer

D

e breuk met het Struyskommitee is definitief. De jubileumeditie – de dertigste – van het Preuvenemint zal het voor het eerst in acht jaar tijd zonder de flamboyante Rotterdammer moeten doen. En Van Wolde is er niet rouwig om. Niet meer. “Ik heb heel veel verdriet gehad. Mij afgevraagd waar ik en mijn team dit aan verdiend hebben. Gelukkig kreeg ik honderden steunbetuigingen per sms en email. Mensen die lieten weten dat het Preuvenemint het Preuvenemint niet meer zal zijn zonder Beluga.”

Maar er waren ook hatemails.

Dreigbrieven kreeg hij, nadat hij aan het Struyskommitee had laten weten te stoppen met het Preuvenemint. ‘Bedaaaaank.

Het Preuvenemint is eindelijk weer van Maastricht.’ Met die strekking voelde Van Wolde zich echt niet meer welkom.

De onvriendelijkheden, beledigingen en lelijke gezichten die zijn team ten deel vielen, waren de spreekwoordelijke druppel te stoppen. Het Struyskommitee bij monde van woordvoerder Ben de Bruijn zei zich niet te kunnen voorstellen dat Van Wolde het Struyskommitee bedoelde als het ging om de beledigingen en onvriendelijkheden. ‘Maastricht is Van Wolde moe’ kopte Dagblad De Limburger nadat de chefkok het Preuvenemint de rug toe keerde. Een deel van Maastricht zou volgens het artikel zijn publiciteitsgeilheid, grote mond en arrogantie niet meer pruimen. Maar vooral de dominantie van de Belugastand zette kwaad bloed. Te veel een eigen feestje. Te harde muziek. “Hij (Van Wolde red.) gedroeg zich als een dictator,” zo verwoordde standhouder van het eerste uur Jo Habets van restaurant De Awwe Stiene de aversie tegen Van Wolde.

Van Wolde: “Negenentwintig jaar knien in ‘t zoer maken, daar word je toch ook niet blij van?”

“Ik heb natuurlijk fouten gemaakt,” zegt Van Wolde. “Ik hou ook van een beetje rebels gedrag. De mensen kennen mij inmiddels toch?” En ja,….. de limiters (geluidsbegrenzers red.) heb ik op zondag eruit getrokken en een feestje gevierd.

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 11

Maar in mijn stand zijn wel tienduizend bezoekers geweest. De mensen willen dit,” zegt Van Wolde. “Inspelen op de behoefte, dat doe ik al acht jaar. Het is onmogelijk een echt kopie van mijn restaurant neer te zetten. Dan kun je de kosten helemaal niet in de hand houden.

‘het zijn goedwillende amateurs’ Het probleem zit bij het Struyskommitee. “Het zijn goedwillende amateurs, maar het is geen professionele organisatie. Een ouderwets gezelschap dat vernieuwing tegen houdt, terwijl het Preuvenemint is uitgegroeid tot een vooraanstaand evenement in Nederland.

Een evenement dat om een professionele

organisatie vraagt. Elk jaar houden ze vast aan hun tradities. Staan de restaurants op dezelfde plek, houden ze vast aan een fraude-gevoelig bonnensysteem.

Zo pleit ik al jaren voor een pasjessysteem, een soort Preuvenemintcreditcard om te betalen. Het zou fraude tegenaan en het goede doel ten goede komen.

Tijdsbesparing door geen bonnen meer te hoeven tellen en een besparing op drukkosten. Alleen wij misten al 2.000 bonnen.

Weg! Foetsie! Bij het Struyskommitee blijft altijd alles zoals het is. Er is geen speld tussen te krijgen. Als je weet dat het gaat regenen, zorg je toch voor een oplossing.

Maar dat gebeurt helaas niet. Maar ik wil niet langer als pispaal gebruikt worden.”

Neem Winterland. Bussen van heinde en verre kwamen het evenement bezoeken. De organisatie heeft tien jaar lang het evenement gehouden. Er was veel kermis en dat ging inderdaad te ver voor kerstmis, maar iedereen stond er bij, zag het gebeuren en vond het goed.

28-09-10 17:24

12 | oktobEr | ZUID | pREuVEnEmInT

Iedereen profiteerde van het succes.

En dan pats….. komt daar een ambtenaar en die roept ‘kappen met die handel’.

Als iets een succes wordt krijg je op je kloten. Zo is het mij ook vergaan. Maar ik kan je wel vertellen dat de Maastrichtse economie voor een groot deel op Hollandse toeristen draait en daar hoeft de Maastrichtenaar helemaal niet zijn kop voor in het zand te steken. Let wel.. ik houd van daadkracht. Bij Winterland terug naar de basis van Kerstmis. Zo zou ook het Preuvenemint terug naar de basis mogen. Terug naar proeven centraal, maar dan wel geregisseerd.”

De sterrenkok zegt acht jaar lang met veel plezier op het Preuvenemint te hebben gestaan. “Het vreet energie, je verdient er bijna niks aan, maar so what, ik deed het graag. We hebben daar met het hele team hard gewerkt en 30.000 euro bij elkaar kunnen krijgen voor het goede doel.

Dat hebben wel mijn mensen gedaan, met keihard werken. Daar hebben mijn gasten voor gezorgd! Ik heb Maastricht hoog zitten. Maak altijd reclame voor mijn stad.

Het tv-programma Masterchef waar ik momenteel aan mee doe is toch ook Hans van Wolde Maastricht. En de Maastrichter Bitterbal heeft ook een reden. Overal krijg je hier Amsterdamse Van Dobbe of

Kwekkeboom bitterballen. Dus dacht ik, laat ik een echte Maastrichtse bitterbal maken om die overal in de stad tegen te komen. Heb ik samen met Mora in Maastricht ontwikkeld. Vijfduizend bitterballen hebben we gratis weggegeven.

Alle kinderen gratis een zak chips gegeven.

En dan krijg ik van het Struyskommitee op mijn donder dat het niet de bedoeling is dingen gratis weg te geven.”

Ik doe het allemaal omdat ik van het leven, mijn vak en de stad hou. Van de Maastrichtenaar. Het gaat niet om mijn ego of om haantjesgedrag. Alles wat ik doe staat ook in het teken van promotie van Maastricht. Ik werk samen met mijn

zakelijk partner Daniëlle zeventig uur per week. Alles wat hier bereikt is, is bereikt met hard werken. Ik ben geen rijkeluiszoontje die dit restaurant in zijn schoot geworpen kreeg. Wie staat om vijf uur op, om naar de tv-opnames van een kookprogramma in Hilversum te gaan? Daar lift Maastricht toch ook op mee? Een percentage van 60% van mijn gasten komt van boven de rivieren. Komen speciaal hier om te eten en te shoppen. Om te genieten van Maastricht, zoals ik. ooit hier begonnen omdat ik geloof in Maastricht, omdat Maastricht in mijn bloed zit.”

Van Wolde wil beluga beach Club Hans van Wolde heeft serieuze plannen om in 2011 het Strand aan de Maas nieuw leven in te blazen. Dit nagebootste strand met restaurant stond in 2005 twee maanden lang Op de Griend langs de Maas. Van Wolde ziet het als een fantastische uitdaging. “Mijn gevoel voor zomer 2011 is Beluga Beach Club aan de Maas.

Om succesvol te kunnen zijn moet Club Beluga at the Beach bij goed en slecht weer iets bieden. Dat betekent dat wij een ruim paviljoen neerzetten waar je als het slecht weer is binnen kunt eten en drinken of ‘s avonds genieten van een dj.” Van Wolde zoekt partners om zijn idee te realiseren. “Sponsors mogen zich aanbieden.”

Startbaan voor je leven ASL Flight Academy bevindt zich op een unieke locatie. Op Maastricht Airport op slechts 200 meter van de start-en landingsbaan.

ASL Flight Academy heeft in 2008 een gloednieuw gebouw betrokken dat voldoet aan de hoge eisen die men aan een moderne luchtvaartschool mag stellen.

Modern ingerichte klaslokalen, visuele hulpmiddelen, etc.

ASL Flight Academy beschikt over een moderne vloot vliegtuigen. ASL Flight Academy denkt ook aan het milieu. De vliegtuigen zijn voorzien van zeer geavanceerde Thielert Dieselmotoren. De motoren van de vliegtuigen produceren 40% minder geluid dan de motoren van vergelijkbare vliegtuigen. Ook verbruiken de motoren minder brandstof dan de motoren van vergelijkbare vliegtuigen.

De student piloten van ASL Flight Academy worden

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 12

opgeleid tot verkeersvlieger. Bij een dergelijk beroep hoort een strenge selectie. Na circa 2 jaar kan men zich piloot noemen en kan de hele wereld het werkterrein zijn voor jonge, goed opgeleide, verkeersvliegers.

Groot voordeel van het opleiden op een internationaal vliegveld is, dat de student-piloten zich meteen thuis voelen in een omgeving waarin het naleven van procedures en regels absolute noodzaak is.

Daarnaast beschikt ASL Flight Academy over een zeer goed geoutilleerde onderhoudshangaar. ASL biedt tevens stallingruimte aan eigenaars van vliegtuigen.

De lounge en het terras van ASL Flight Academy bieden een schitterend zicht op startende en landende vliegtuigen. De lounge en het terras zijn 7 dagen per week geopend. In de lounge kunt u tegen redelijke prijzen kiezen uit de kleine kaart.

Het auditorium van ASL Flight Academy biedt ruimte aan groepen tot 50 mensen. Het auditorium wordt regelmatig gebruikt voor bedrijfspresentaties of lezingen.

ASL beschikt over de meest moderne flight simulator die op dit ogenblik bij de Nederlandse luchtvaartscholen in gebruik is.

Bent u op zoek naar een unieke locatie voor een bedrijfspresentatie of feestelijke bijeenkomst dan bent u bij ASL zeker aan het goede adres.

Voor meer informatie:

www.asl.nl info@asl.nl 043 - 364 69 49

28-09-10 17:24

CoLumn | ZUID | oktobEr | 13

Echte leiders (verdienen we) Prof. dr. Mariëlle G. Heijltjes

D

imte wordt s of

lator aarteen dan

e verleiding is groot om het gewoon even snel in te vullen. Voor me liggen dertig vragen die me binnen vijftien minuten vertellen of ik een echte leider ben of niet. Ik scan de vragen en ze doen me denken aan een uitspraak van collega Stoker in Trouw die stelt dat het imago van de ideale leider is verworden tot een wasmiddel: steeds nieuwer, krachtiger en met ‘super-power’ nog frisser. Wie kan daar tegenwoordig nog aan voldoen? Weinigen, zo lijkt het, want de maatschappelijke roep om echte leiders klinkt steeds luider. Ik probeer me een beeld te vormen van de superman/vrouw die opdoemt. Tegelijkertijd flitsen Limburgse nieuwsberichten over mensen in leidinggevende posities voorbij: Leon Frissen, Feike Sijbesma, Guy Peters, Maria van der Hoeven, Jo Ritzen, André Rieu. Zijn dat echte leiders?

Zonder een definitie of op zijn minst een beschrijving van een echte leider blijft het zoeken naar iets wat je niet zult vinden. De belangrijkste impliciete boodschap in de media is een vrij eenvoudige: een echte leider boekt zichtbaar resultaat.

Het liefst op korte termijn. Een echte leider staat ergens voor, communiceert op inspirerende wijze zijn/haar visie en toont daadkracht. Een beeld dat gebaseerd is op het geromantiseerde leiderschapsideaal van de kordate redder die de boel op orde brengt. Een type leider dat alleen kan bestaan bij de gratie van relatief gedwee meewerkende volgers die zich schikken naar de wensen van de leider. Medewerkers schetsen dan ook een heel ander ideaal plaatje van de echte leider (*): een echte leider is in hun ogen iemand die medewerkers in staat stelt om hun werk goed te doen en iemand die ze met respect als mens behandelt. Dat klinkt logisch zult u denken, is er werkelijk wetenschappelijk onderzoek voor nodig om dit boven tafel te krijgen? Schijnbaar wel, want hoewel u en ik ongetwijfeld al eens hebben ervaren dat de laatstgenoemde leider effectiever is, blijkt de aantrekkingskracht van het geromantiseerde leidersideaal hardnekkig. Juist voor mensen in leidinggevende posities. Zij voelen zich vaak veel comfortabeler in de rol van de daadkrachtige baas, dan in een meer ondersteunende rol.

De reden waarom intrigeert.

Het lijkt voor leiders moeilijk om uit de rol van ‘de baas’ te stappen omdat het gedrag vereist dat ze zelf niet bij hun leidersrol vinden passen. Een ondersteunende rol betekent immers dat de leider mensen helpt in hun taak (in plaats van ze te hinderen met vaak onnodige regels); mensen van adequate middelen en tijd voorziet (in plaats van inadequate middelen en vaak onnodige tijdsdruk); reageert op succes en falen met een houding die leren mogelijk maakt (in plaats van te veroordelen); en duidelijkheid verschaft over het doel en waarom van de taken (in plaats van te confronteren met tegenstrijdige doelstellingen). Een echte leider is hier dus iemand

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 13

die niet zichzelf, maar de dynamiek tussen leider en medewerker centraal stelt. Iemand die inter-persoonlijke processen kan doorgronden en begrijpt hoe het eigen gedrag als leider de prestatie van de medewerkers beïnvloedt. Iemand die met respect ideeën en meningen van anderen beschouwt zonder het doel uit het oog te verliezen en die eigen ideeën verenigt met kennis over datgene wat andere mensen drijft. Kortom, gedrag dat zelfkennis en een grote dosis empathie vereist. En dat is zeker niet eenvoudig.

Een andere interessante reden voor de hardnekkigheid van het geromantiseerde leidersbeeld, is de rol van de medewerker zelf. ‘It takes two to tango’ en dat maakt ons als medewerker medeverantwoordelijk voor de dynamiek die tussen leider en medewerker ontstaat. Ieder krijgt zo de leider die hij/zij verdient: medewerkers die zich niet gehoord, geholpen of gerespecteerd voelen, roepen om een echte leider die hun vervolgens in zijn/haar daadkracht ook niet hoort, helpt of respecteert. Voor die medewerker schuilt er een verborgen gemak in het geroep: de daadkrachtige baas als leider ontslaat hem/haar immers van de eigen verantwoordelijkheid om initiatief te nemen, passie te tonen en visie te hebben. Dat doet de leider voor hem of haar. En als de zaken niet gaan zoals gewenst, is het gemakkelijk wijzen naar de leider: men kon er immers zelf niets aan doen. Echt leiderschap ontstaat pas wanneer de medewerker stopt met roepen en zelf een andere rol aanneemt. Een rol waarin de medewerker, net als de leider, zelf verantwoordelijkheid neemt en tot productieve actie overgaat. De effectieve volger leidt en de echte leider volgt in een over tijd wisselende dynamiek.

Ik kijk nogmaals naar de eerste vraag. De verleiding blijft om mijn leiderskwaliteiten als daadkrachtig, inspirerend boegbeeld even te meten. Ik leg mijn pen neer. Echte leiders hebben immers de moed hun medewerkers gewoon te vragen of ze echt behulpzaam zijn en het respect ook echt te luisteren naar het antwoord.

(*) Amabile, T.M., Kramer, S.J. (2007), Inner work life: understanding the subtext of business performance, Harvard Business Review, May, 72-83.

Mariëlle Heijltjes is hoogleraar Managerial behavior en directeur Postgraduate Education bij Maastricht University School of business and Economics.

28-09-10 17:24

14 | oktobEr | ZUID | omRoEp

Titel Titel Titel Titel Titel

Harry Pennings

oud-commissaris harry pennings vreest voor continuïteit L1 maastRicht de stichting Omroep limburg (sOl) wil de twee medeaandeelhouders in l1, media Groep limburg en attero, uitkopen. “sommige mensen leren het nooit”, zegt oud-commissaris harry Pennings daarover.

Door Maurice Ubags

H

ij was architect van de fusie tussen de voormalige Omroep Limburg en TV8 tot L1 en nu vreest hij voor de continuïteit van L1 als de marktpartijen eruit stappen en de stichting het weer alleen voor het zeggen krijgt. “Stichtingsbesturen zijn geen ondernemers. Ook het stichtingsbestuur van Omroep Limburg had vroeger al een slechte reputatie op het gebied van bedrijfsvoering”, weet Pennings uit ervaring.

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 14

Pennings roept de provincie op zijn invloed aan te wenden om het doemscenario dat de stichting de volledige zeggenschap krijgt bij L1 te voorkomen.

“Gelukkig zijn er twee marktpartijen die de aandelen in L1 willen overnemen van de huidige twee commerciële aandeelhouders.” Wie dat zijn wil Pennings niet zeggen. “Het gaat om een partij met een puur Limburgs belang en een partij met een strategisch belang.” Pennings: “Media Groep Limburg zou de boekwaarde van twee miljoen euro willen hebben. Het geld waarmee de stichting dat wil betalen is in feite belastinggeld, gemeenschapsgeld. Wordt betaald, verdwijnt dat geld meteen uit Limburg richting Londen, waar Mecom zit, de eigenaar van Media Groep Limburg. Dat moeten we ook niet willen.”

Pennings wil niet langer zwijgen over de op handen zijnde verkoop van aandelen

L1 aan de SOL. Hij heeft een uitgesproken mening over het jarenlange succes van L1 en weet dat nu de bijl aan de wortels van dat succes wordt gelegd, als Limburg niet oplet.

In 1998 werd Pennings na veel aandringen voorzitter van de Stichting Omroep Limburg. “Al gauw werd mij duidelijk dat Omroep Limburg geen zelfstandig bestaansrecht had. Financieel stond de omroep er zeer wankel voor en de continuïteit van de onderneming was op korte termijn in gevaar. De bedrijfsvoering door de toenmalige directie en stichtingsbestuur was chaotisch.”

Pennings kan het zich nog als de dag van gisteren herinneren. “Ik heb vrijwel meteen met Joep Brentjens gebeld, die toen bestuursvoorzitter was bij VNU, dat TV8 in Limburg in de markt had gezet.

Een commerciële omroep die ook geen

28-09-10 17:25

omRoEp | ZUID | oktobEr | 15

toekomst had. In de tijd dat Joep en ik een sigaar rookten, waren we het eens over de absolute noodzaak beide omroepen te fuseren.”

Limburg kreeg een voor Nederland uniek radio- en televisiebedrijf, omdat een publieke en commerciële omroep samen gingen onder één vlag: L1. Politici in Limburg en ook in Den Haag werkten mee aan deze publiek-private samenwerking.

Pennings: “Het unieke van L1 zat in het feit dat het Commissariaat voor de Media bepaalde dat de publieke status van de omroepprogrammering gewaarborgd diende te blijven. De stichting (SOL) bleef eindverantwoordelijk voor het programmabeleid. De totale bedrijfsmatige eindverantwoordelijkheid werd juist niet bij de stichting neergelegd, mede gezien de slechte reputatie van het stichtingsbestuur als exploitant van de vroegere Omroep Limburg.”

In het gefuseerde omroepbedrijf kreeg de stichting volgens Pennings dan ook 45% van de aandelen en kregen twee marktpartijen met 45% (Media Groep Limburg) en 10% (Attero, voorheen Essent) bewust een meerderheid. L1 floreerde onder die constructie. L1 scoorde als het ging om kijkcijfers, om het verkopen van reclamezendtijd en om zijn vele innovaties. Op journalistiek gebied werden jaren achter elkaar landelijke prijzen gewonnen en in 2005 sleepte L1 de titel ‘Omroepbedrijf van het jaar’ binnen.

Volgens Pennings is de constructie waarbij de stichting de zendmachtiging heeft en marktpartijen in meerderheid het bedrijf runnen de kritische succesfactor van L1. “Toen kreeg ik een brief – van 20 april - onder ogen van voorzitter Servaas Huys van de stichting aan het college van Gedeputeerde Staten van Limburg.

De stichting wil de aandelen van Media Groep Limburg in L1 overnemen. Mijn eerste reactie was: sommige mensen leren het nooit. In het verleden heeft het stichtingsbestuur het omroepbedrijf ondeskundig en slecht beheerd en aangestuurd. Het bestuur heeft niets toegevoegd aan waarde op bedrijfsmatig gebied. Er zijn zelfs bestuursleden die er meer dan twintig jaar zitten en zaten.”

Volgens Pennings staat de brief van 20 april aan GS vol feitelijke onjuistheden en wordt blijk gegeven van een totaal gebrek aan kennis over de rol van een aandeelhouder met betrekking tot de bedrijfsvoering

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 15

van een onderneming. Pennings legt uit: “Huys schrijft letterlijk dat L1 een gelegenheidsoplossing was in 1999. Dat ziet hij helemaal verkeerd. Zowel het oude Omroep Limburg als TV8 hadden separaat geen bedrijfs-economisch bestaansrecht en zouden dat ook niet krijgen. De fusie was de enige mogelijkheid de werkgelegenheid te handhaven.”

nonsens bestaat niet. Al sinds de start van L1 hebben private partijen een meerderheid van 55% in L1. Als het belang van die commerciële partijen overgaat naar andere commerciële partijen, verandert er niets aan de bestaande verhoudingen.

De publieke status wordt ontleend aan de publieke zendmachtiging, die in handen is van de SOL.”

Pennings ergert zich ook aan de voorstelling van zaken in de brief dat “de eindverantwoordelijkheid in het gefuseerde bedrijf bij de stichting (SOL) zou blijven”. Pennings: “Pertinent onjuist.

Het Commissariaat voor de Media heeft alleen bepaald dat de publieke status van de omroepprogrammering gewaarborgd diende te blijven. De totale bedrijfsmatige eindverantwoordelijkheid werd juist niet bij de SOL gelegd vanwege hun slechte reputatie.”

Gedeputeerde Staten geven Huys antwoord in een brief van 6 juli. De provincie zegt op grond van de Mediawet geen bevoegdheden te hebben ten aanzien van de voorgenomen overdracht van aandelen. Het college stelt in de brief dat het haar voorkeur heeft dat een derde partij bij de aandelenoverdracht wordt betrokken. Volgens GS blijft zo het vermogen van de stichting, ongeveer 1,4 miljoen euro, vrij aanwendbaar en zou een marktpartij een positieve invloed kunnen hebben op de bedrijfsvoeringsdiscipline.

Pennings: “Dat getuigt van inzicht.”

er was een absolute noodzaak beide omroepen te fuseren

Saillant is een opmerking van GS over de toekomst rond de zendmachtiging.

Het college van GS wil met het oog op de beëindiging van de huidige zendmachtiging in 2012 bestuurlijk overleg over de governance-structuur van de stichting (SOL) in relatie tot L1. Dat is bepaald geen opmerking voor de bühne: het provinciebestuur moet het Commissariaat voor de Media adviseren over de zendmachtiging voor de komende periode.

Daarmee is ook politiek Limburg aan zet.

Pennings: “Het zou een gotspe zijn in deze moeilijke tijden als het vermogen van de stichting – belastinggeld - niet gebruikt wordt voor de interne organisatie en voor programmabeleid van L1, maar naar Londen wordt gebracht, naar Mecom, door de aandelen over te nemen van de Media Groep Limburg.”

“Ronduit beledigend” noemt Pennings de zin in de brief van Huys dat het succes van L1 niet tot stand is gekomen dankzij maar ondanks de betrokkenheid van de twee private aandeelhouders. Pennings: “Deze opmerking toont opnieuw aan dat de SOL geen kennis en/of ervaring heeft met de rol die een aandeelhouder dient te vervullen. Als voorzitter van de Raad van Commissarissen van L1 gedurende tien jaar, kan ik stellen dat het buiten kijf staat dat het succes van L1 juist wel te danken is aan de in 1999 tot stand gekomen fusie waarbij L1 – in tegenstelling tot het amateurisme bij Omroep Limburg van vóór die datum – een bedrijfmatig geleide onderneming werd. Bedrijfservaring, deskundigheid en realisme uit de private sector werden sturende krachten. Dat bleek: L1 beleefde gouden jaren.”

Pennings kan er niet over uit hoe Huys draait met de feiten in zijn poging de stichting weer aan de macht te helpen.

Pennings: “In De Limburger zegt hij dat de omroep zijn publieke status en de daarbij behorende miljoenensubsidie kwijtraakt als commerciële partijen een meerderheidsbelang krijgen in L1. Grotere

Volgens Pennings heeft L1 de beste kansen in Limburg om ook de komende jaren goed en gezond te functioneren en de werkgelegenheid te waarborgen. Een fusie met het commerciële TV Limburg, in handen van de Belgische uitgever Concentra, is daarvoor volgens hem niet nodig. “De continuïteit van L1 is gewaarborgd met enkele deskundige, innovatieve en stimulerende aandeelhouders.”

28-09-10 17:25

omRoEp | ZUID | oktobEr | 16

Servaas huys: management bedrijf bepaalt succes

Servaas Huys

V

oorzitter van de Stichting Omroep Limburg, Servaas Huys uit Grubbenvorst, is het niet eens met de opvattingen van Pennings. Volgens Huys bepaalt vooral het management van L1, directeur en hoofdredactie, het succes van de omroep. “Het gaat om de mensen die het doen. De invloed van de aandeelhouders is maar betrekkelijk.”

Pennings vrees dat de continuïteit van L1 in gevaar zou komen bij het uitkopen van commerciële aandeelhouders is volgens Huys onterecht. “Pennings doet zichzelf geweldig veel onrecht aan. Bedenk dat de Stichting Omroep Limburg hem daar heeft neergezet als commissaris. En Pennings heeft veel goed werk gedaan voor de omroep. Op belangrijke momenten in de geschiedenis van de omroep heeft hij vooral financieel heel goed gestuurd. Ook daaruit blijkt dat het gaat om de mensen die het moeten doen. De stichting kan ook goede mensen selecteren.”

De beschrijving van Pennings dat voor zijn komst de stichting voor een

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 16

chaotische en amateuristische aansturing van de omroep zorgde, zegt Huys niks.

“Dat was voor mijn tijd. Ik weet dat niet. Ik vind het niet sterk om achteraf af te geven op je voorganger zodat je zelf beter uit de verf denkt te komen. ” Huys noemt Pennings opmerking dat publiek geld van de stichting naar Londen gaat als de aandelen van de Media Groep Limburg gekocht worden “een zorgpunt.”

“Het is ons een lief ding waard als zo veel mogelijk gelden beschikbaar blijven voor de omroep. Die opvatting van Pennings snijdt hout. Ook gedeputeerde Ger Driessen heeft er in zijn weblog al op gewezen dat het geld verdwijnt uit Limburg, als de aandelen gekocht worden van de Media Groep Limburg.”

Huys schuift de kritiek over het verdwijnen van ‘Limburgs’ belastinggeld naar Londen niettemin opzij. Hij wil de komenden maanden de aandelen van Media Groep Limburg kopen.

“Bij de fusie is destijds een hele strikte

aanbiedingsregeling afgesproken als een van de aandeelhouders wil verkopen. Dan moeten ze eerst aan de blijvende aandeelhouders worden aangeboden. Die regeling is zo strikt om optimaal het publieke belang van de omroep te waarborgen.

Bij een publieke omroep heb je niets aan aandeelhouders die zo veel mogelijk willen verdienen. Ik zeg wel eens: wat als blijkt dat de aandeelhouder helemaal niet van je houdt? Dat is ook niet alles, zachtjes gezegd. Daarom wil de stichting de aandelen kopen. Als we het niet eens worden met de Media Groep Limburg over de prijs, verwacht ik dat alles bij het oude blijft. Er zal geen partij zijn die meer wil bieden dan de stichting verantwoord vindt als hoogste bod. De stichting heeft ook op voorhand zijn bedoelingen gemeld aan het provinciebestuur. Dat hebben we gedaan op verzoek van de Media Groep Limburg, die wil achteraf geen gedoe.”

Huys vindt ook dat Pennings de inbreng van de huidige commerciële aandeelhouders veel te veel gewicht geeft.

“Laat ik zeggen dat we niet ontevreden zijn over hoe het is gegaan. Pennings redeneert dat commerciële partijen de garantie zijn voor continuïteit. Dat is veel te absoluut.

Laat ik het voorzichtig zeggen: dat kan waar zijn.”

Huys is blij dat de zendmachtiging elke vijf jaar verlengd moet worden. “De provincie geeft daarover advies aan het Commissariaat voor de Media. Dat is echt een heel zwaar advies, dat eigenlijk altijd opgevolgd wordt. Dat is ook goed: als de verlenging een automatisme zou worden, zou dat leiden tot luiheid en arrogantie.

Over de verlenging van de zendmachtiging zijn in het verleden telkens goede gesprekken gevoerd met de provincie.

Dan wordt duidelijk wat de provincie van je verwacht.”

Huys verwacht overigens niet dat de stichting de publieke zendmachtiging kwijt raakt. “In theorie kan alles. Er kan een nieuwe organisatie komen die publieke omroep wil worden. Maar dan moet je wel voldoen aan alle eisen die daarbij horen.

TVL? Die organisatie zie ik niet zo gauw omvormen tot een publieke omroep.”

28-09-10 17:25

REpoRTAgE | ZUID | oktobEr | 17

bernadette Crijns en minister Maria van der Hoeven

Een eigen Route du Vin of Weinstrasse slenaken demissionair minister van economische Zaken maria van der hoeven was het van harte eens met bernadette crijns van Wijndomein de Planck in slenaken: Zuid-limburg zou een eigen wijnroute moeten krijgen.

Door Maurice Ubags

E

en eigen Weinstrasse of Route du Vin, naar goed buitenlands voorbeeld. Een route langs wijnkastelen en wijngoederen, langs wijnboeren en wijngaarden, langs wijnmusea, wijnkelders en niet onbelangrijk wijnfeesten. Een route voor toeristen, maar zeker ook een route voor de eigen inwoners voor wie vaak niet duidelijk is hoe de wijnsector zich ontwikkelt in Limburg.

Van der Hoeven opende in Slenaken onder een stralende herfstzon het nieuwe, zuidelijkste wijngoed van het land. Een wijndomein van drie hectare, met een grote wijnkelder waar wijn gemaakt en

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 17

ook bewaard kan worden. Uiteraard is er straks de mogelijkheid te proeven. En net zo belangrijk: het is de bedoeling dat de omgeving en de sfeer van het wijngoed ook bedrijven trekt die er in alle rust willen vergaderen. Die tussen de soms lange zitten door een stukje langs de wijnranken willen lopen of die ´s avonds een mini-cursus wijn maken krijgen. Uiteraard kan gezorgd worden voor een goed glas wijn en in combinatie met restaurants uit de omgeving kan ook elke culinaire wens ingevuld worden. “Zakelijk inzicht”, noemde Van der Hoeven die combinatie.

Ze riep net als Bernadette Crijns op dat de wijnboeren nog meer gaan samenwerken bij het promoten van hun wijnen.

Burgemeester Bas van den Tillaar is overigens de meest aangewezen burgemeester om de wijnroute te realiseren. In zijn groene gemeente Gulpen-Wittem zijn er alleen al tien wijnboeren actief. Behalve de afsluiting van de carnaval kan GulpenWittem dan ook de verkiezing voor de Limburgse Wijnkoningin binnenhalen.

Een opsteker voor het toerisme in Gulpen, waar brouwerij Gulpener ook al zijn eigen bierfeest houdt.

De zachte G van Gulpen, bier en

wijn van Limburgse bodem. Wie d’r Hergott Limburg hat gemaak… Frans Croonenberg bezong het al.

René van Drunen van VitiConsult

VITIConSuLT VitiConsult heeft de plantage aangelegd en beheert die ook.

VitiConsult uit Meerssenhoven is het enige adviesbureau in ons land dat zich al jaren richt op alles wat met wijnbouw en wijnmaken te maken heeft. Bij VitoConsult werken op dit moment vijf fulltimers en zeven parttimers.

28-09-10 17:25

Titel Titel Titel Titel Titel

Je eigen rentmeester

Jos Oostenbach

cadieR en keeR de toename van senioren heeft vele dimensies. Voor de senior zelf bijvoorbeeld: hoe wil ik mijn oude dag verbrengen? eigen huis verkopen en een service-flat huren, naar een aanleunwoning, de stap zetten naar een luxe bejaardenhuis, of toch oud worden in de eigen woning? Zeker met de moeizame woningmarkt komt die laatste optie steeds nadrukkelijker in beeld.

Door Maurice Ubags

J

os Oostenbach uit Cadier en Keer is 50. Hij heeft iets met ouderdom.

“Ik heb lang gewerkt in de ouderenzorg in het Westen en ik heb gewerkt bij een organisatie voor monumentenzorg. Oude mensen, oude gebouwen,

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 18

dat is mooi.” Oostenbach, van origine jurist en makelaar, is in 2007 begonnen als - iets wat zich nog het beste laat omschijven als- persoonlijk rentmeester.

Zijn klanten komen vooral uit Limburg.

“Ik heb gemerkt dat er een grote groep mensen is die thuis, in de eigen omgeving oud wil worden, maar daarbij wel op hulp willen kunnen rekenen. Of het nu gaat

om een woningaanpassing, woning- of tuinonderhoud, het regelen van zorg van huishoudelijke tot verpleegkundige hulp, het voeren van de administratie tot en met het regelen van gemaksdiensten zoals een kok aan huis voor een familiefeest.”

Oostenbach als persoonlijk rentmeester. “In feite ben ik een regelaar. Ik kan een woningaanpassing van A tot Z regelen, van het aanvragen van vergunningen, het onderhandelen met architecten en aannemers tot en met het toezicht houden op de naleving van de afspraken.

Op zorggebied zijn er vele goede organisaties. Maar wat ik merk is dat mijn klanten vaak willen dat ze geholpen worden door één of twee vaste mensen, waarmee ze een vertrouwensrelatie kunnen opbouwen.

Dat kan ik verzorgen. Op het gebied van administratie willen ouderen vaak gewoon dat ze weten waar ze aan toe zijn. Ik regel dus heel veel verschillende praktische zaken. Dat regelen zit nu eenmaal in mijn aard. Die term rentmeester is misschien nog wel de beste benaming die daarbij past. Want alles wat ik voor mensen doe draait om vertrouwen. Vertrouwen en ook discretie is het fundament van mijn aanpak. Door die brede aanpak hebben mensen alleen met mij te maken en niet met meerdere gezichten. Dat past bij dat persoonlijke rentmeesterschap. Je hebt een wat de Engelsen noemen ‘trustee’. ” Oostenbach werkt zeker niet alleen voor eenzame hulp-behoevende ouderen.

“Er zijn ouderen die om te beginnen vooral willen genieten van hun jaren na hun - zeg maar - 65e. Die zijn prima in staat hun administratie te voeren en hun huis te onderhouden, maar ze willen tijd overhouden om leuke dingen te doen. Die willen van hun kinderen en kleinkinderen genieten en ze niet lastig vallen met het ene na het andere klusje.”

Oostenbach wil helder zijn over de kosten van zijn dienstverlening. “Of er wordt een tarief per uur afgesproken of een vaste vergoeding. Door scherp te onderhandelen met partijen in de markt, of het nu gaat om een dak dat gerepareerd moet worden of de inzet van zorg, moeten mijn kosten al voor een deel terug te verdienen zijn. Veel mensen zijn niet gewend om te onderhandelen en kennen ook vaak de prijzen niet in bijvoorbeeld de aannemerij omdat niemand nu eenmaal dagelijks verbouwt.

Goed onderhandelen en niet achteraf voor verrassingen komen te staan kan wel een paar slokken op een borrel schelen.

Helaas betalen goedgelovigen te vaak de hoofdprijs. Dat kunnen voorkomen geeft me altijd weer energie.”

28-09-10 17:25

poRTRET | ZUID | oktobEr | 19

Te koop / te huur:

Villa in uitstekende staat te Landgraaf Ligging

Direct aan de rand van bos en hei in prachtige rustige en natuurlijke omgeving

Indeling

Grote woonkamer van circa 80m2 met vide. Grote separate keuken voorzien van alle comfort. 4 slaapkamers, aparte hobbyruimten. Volledig onderkelderd met aparte kantoorruimte.

Prachtig aangelegde tuin met grote vijverpartij. Separate sauna in tuin met jacuzzi.

Totale perceeloppervlakte circa 1500 m²

Koopprijs â‚Ź 675.000

Serieuze interesse of inlichtingen:

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 19

Telefoon

0654-994992

Email

jans7114@tiscali.nl

28-09-10 17:25

20 | oktobEr | ZUID | pEnSIoEn

Titel Titel Titel Titel Titel

+$$12 $- '..02 '$2 $+*$ # & 0 (1 5 2

- #$ ' -# ,$2 35 /$-1(.$- ..0 #$ *0$#($2"0(1(1 #

.4$0 + 2$0 5$0$+# #$ !$307$- .* #$ 5 .,+

+#$-

0#$ 4 - #$ !$+$&&(-&$- 4 - /$-1(.$-%.-#1$- &(-& %.01

& $+$&&$- (1 -($2 7.-#$0 0(1(". ."' (1 !$+$&&$- -.#(& 4..0 $$- &.$# /$-1(.$- .3#$- 5$

-($2 !$+$&&$- $- ++$$- ,

0 1/ 0$- # - 5 1 .-1 /$-1(.$- -3 4$$+ + &$0 $- $$- 123* #330#$0

$ 4$0+($7$- ./ #$ !$307$- 7()- 5$$0 5$&&$5$0*2 #..0 .-7$ &.$#$ 0$-#$,$-2$- (- $-

0 -3 7.0&2 #$ + &$ 0$-2$ $04..0 # 2 5$ 4..0 .-1 /$-1(.$- 4 - + 2$0 4 -#

& 4$$+ $620 &$+# ./7()

,.$2$- 7$22$- 0 *.,$- !.4$-#($- ,$$0 .3#$0$- - 5$ +$4$- 12$$#1 + -&$0 ..0 35 /$-1(.$- $- # 2 4 - .-1 ++$,

+ !$2$*$-2 # 2 -.& + 5 2 -2 5($ + -&$0 +$$%2 5(+ ..* + -&$0 &$-($2$- 4 -

4.+#.$-#$ (-*.,$- ,$0*2 + 5 2 4 - #$ ,.$(+()*$ 2()#$- +1 3 &$/$-1(.-$$0# !$-2 (1 35 /$-1(.$- + $$- 2()# -($2 .% ,(-#$0 # - 3 &$5$-# !$-2 4$0'..&# - +1 3 -.& 5$0*2 !$2 #31 (- #$ /.02$,.--$$ +1 '$2 -($2 !$2$0 &

+2 3 ,$$0 /0$,($ $#$0$$- 4.$+2 '$2

2 ,$2 #$ $".-.,($ 7()- ,(11"'($- -.& $620 ,

-.#(& *3-2 7$*$0 7()- 4 - $$- /$-1(.$- -2 &$$- + -# 2$0 5$0$+# '$$%2 7.4$$+ &$1/ /$-1(.$- +1 5() $2 $+*

0# 4..0

0 $ '$!!$- #31 4$$+ ., 73(-(& ./ 2$ 7()- $2 $-(&$ 0(1(". # 2 3 +../2

(1 # 2 35 /$-1(.$- ($21 + &$0 * - 7()- +1 '$2 1+$"'2 & &

20$&$+$-

2 ,$2 #$ $".-.,($ .% ($21 '.&$0 +1 '$2 !$2$0

2 ..0 #$ +312$- $- #$ + 12$- $$0+()* 2$ #$+$- 7.0&$- 5$ $0 1 ,$- 4..0 # 2 5$ ..* 120 *1 -.&

++$,

+ *3--$- &$-($2$- 4 - .-7$ .3#$ # &

,$- -2 5() 4(-#$- # 2 )$ 1.,,(&$ #(-&$- !$2$0 1 ,$- 0$&$+2 # - ++$$- 2 &$+#2 7$*$0 4..0 )$ /$-1(.$- ,$- (1 # 2 4$(+(&$0 $- $$- 123* &.$#*./$0 3(12 -3 (1 # 2 !$+ -&0()* 0 (1 5 2

- #$ ' -# ,$2 35 /$-1(.$- $$%2 3 40 &$- .% ,

.-7$ 5$!1(2$1 () 4$02$++$- 3 &0 7($- 5

& '.$ '$2 $04..0 12

*2 3 7("' 7.0&$- $+ .-1 # - .% !$7.$*

2 / 1 ,$-12 )()12$0* -+ *3-2 3 !.4$-#($-

0., )$ $$- /$-1(.$- !$2$0 1 ,$- 0$&$+2 5 $(&$- /$-1(.$-%.-#1 '.3#2 3 ./ #$ '..&2$

() './$- 4 - 3 2$ '.0$-

De advertentie in de dagbladen

pensioenpaniek

heeRlen de mythe van een zeker pensioen is doorbroken. Voor het

eerst

geven de pensioenfondsen toe dat er !.35/$-1(.$- -+ niet zo iets ,$2 bestaat als een !/ -+ /%75 -+ !/,2 -+ +$*20./$-1(.$- -+ ‘gegarandeerd pensioen’. het pensioen is een riskant product.

Door Peter Eberson

H

et grootste pensioenfonds van Nederland, het APB in Heerlen, maakt lastige tijden door. Vrijdag 8 oktober maakt het APB, dat de pensioenen van 2,8 miljoen ambtenaren en onderwijzers beheert, bekend wat de

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 20

huidige dekkingsgraad is. De dekkingsgraad. Weinig mensen zullen er zich in het verleden in verdiept hebben. Het pensioen, dat is toch een recht? Daar betaal je toch je hele werkzame leven premie voor? Dat laatste klopt, je betaalt jarenlang ongeveer 18% van je salaris per maand aan pensioen (werknemer en werkgever) maar het pensioen biedt geen zekerheid,

maar is een riskant product. Hoe riskant, dat laat de dekkingsgraad zien. Een dekkingsgraad van 100% betekent dat het pensioenfonds precies genoeg vermogen heeft om aan haar toekomstige verplichtingen te voldoen. Van de toezichthouder De Nederlandsche Bank moeten fondsen een minimale dekkingsgraad van 105% aanhouden zodat er nog enige buffer is.

Maar 105% is lang niet voloende om de pensioenuitkeringen volledig te kunnen laten meestijgen met de inflatie. Om dat te halen moeten de pensioenfondsen op een dekkingsgraad van rond de 140% zitten.

Tot eind 2007 was er niet zo veel aan de hand. Het ABP had een dekkingsgraad van maar liefst 148,8 procent. Maar toen kwam de economische crisis en holde de dekkingsgraad achteruit. Van 132 % in 2008 naar 109% in 2009, naar 88% in augustus van dit jaar. En deze week weten we wat de dekkingsgraad over september is.

Om de onrust weg te nemen plaatsten de vijf grootste pensioenfondsen op 10 september een advertentie in de dagbladen met de kop ‘Er is wat aan de hand met uw pensioen’. Erg geruststellend mag de tekst in de advertentie niet genoemd worden. “Als het niet beter gaat met de economie, zijn misschien extra maatregelen nodig,� schrijven de pensioenfondsen.

En verder: “Het enige risico dat u loopt is dat uw pensioen iets lager kan zijn als het slecht gaat met de economie of iets hoger als het beter gaat.� Vooral het gebruik van twee keer het woord ‘iets’ in een zin is veel- en tegelijkertijd ook nietszeggend. Veelzeggend omdat voor het eerst in vijftig jaar de pensioenfondsen zeggen dat het pensioen geen garantie is en lager kan uitvallen als het economisch tegen zit. Nietszeggend omdat niet duidelijk is hoe veel lager ‘iets lager’ is. Casper van Ewijk, adjunct-directeur van het Centraal Planbureau, benadrukte in het tv-programma Buitenhof dat het opgebouwde pensioen geen recht is. “Pensioenrechten zijn niet zo hard. Mensen denken dat het een recht is en voelen dat ook zo, maar wat we doen is dat we met z’n allen premie inleggen. Die premie wordt belegd door de pensioenfondsen en uiteindelijk zijn we afhankelijk van de beleggingsresultaten. En daar delen we in,� aldus Van Ewijk.

Die beleggingsresultaten waren bij het begin van de crisis rampzalig, maar hebben zich de afgelopen twee jaar redelijk hersteld. De fondsen zitten nu vooral in de problemen door de lage rentestand en de toegenomen levensverwachting.

Eerst de rente. Die is historisch laag en een lage rente is van invloed op de

28-09-10 17:25

pEnSIoEn | ZUID | oktobEr | 21

dekkingsgraad. Pensioenfondsen moeten nu berekenen hoeveel geld ze in kas moeten hebben om alle huidige en toekomstige uitkeringen te kunnen betalen.

Om dat uit te rekenen wordt gebruik gemaakt van de huidige rentestand en omdat die historisch laag is moet extra geld opzij worden gezet om straks de pensioenen te kunnen betalen.

Een tweede nadelig effect is dat we steeds ouder worden. Voor de mensen is dat goed nieuws, maar het is duur voor de pensioenfondsen. Die instellingen hebben onvoldoende rekening gehouden met dit fenomeen. In augustus werd bekend dat de levensverwachting nog veel sneller stijgt dan tot nu toe gedacht. In het verleden is hiervoor nooit premie betaald. Alleen al het aantal 100plussers stijgt fors. Begin dit jaar telde Nederland 1743 inwoners ouder dan honderd jaar. In 2050 zijn dat er 14.000.

Pensioenfondsen roepen dat er nog niet veel aan de hand is, dat er zelfs meer geld in kas zit dan ooit. Dat klopt. Het kapitaal van de pensioenfondsen groeit nog wel, maar de (toekomstige verplichtingen groeien bij veel fondsen nog harder.

Het Heerlense ABP heeft 218 miljard in kas, maar 229 miljard euro nodig om aan alle verplichtingen te kunnen voldoen.

Ook de lage dekkingsgraad is volgens de fondsen niets om ongerust over te zijn. Als de rente stijgt gaat ook de dekkingsgraad omhoog.

‘ mensen gaan geloven dat het een garantie is’ Toch waarschuwt de adjunct-directeur van het Centraal Plan Bureau voor optimisme. Om een geïndexeerd pensioen te ontvangen dat op het niveau ligt van 70% van het gemiddelde loon is een dekkingsgraad van 140-150% nodig. “Dat is ook wat de gemiddelde Nederlander verwacht van zijn pensioen. Dat dat overeenkomt met ongeveer 70% van het gemiddelde salaris en de pensioenfondsen hadden die dekking ook, maar dat is in rap tempo verdwenen,” betoogde Van Ewijk in Buitenhof. “Feitelijk is de dekkingsgraad dus nog veel lager. Het is goed van de pensioenfondsen dat ze voor het eerst zeggen dat pensioen geen recht meer is, maar een riskant product.”

Martin Pikaart van het Alternatief Voor Vakbond (AVV) gaat zelfs een stapje verder. Hij noemt het pensioen een piramidespel. “Vijftig jaar lang hebben de fondsen met geen woord gerept over het feit dat het pensioen ook wel eens minder kan zijn. Daardoor gaan mensen geloven dat het een garantie is. Dat blijkt dus niet waar,” betoogde Pikaart in Buitenhof.

De advertentie van de pensioenfondsen is een eerste voorzichtige stap de mensen beter te informeren. Die boodschap kan nog veel duidelijker. Door eerlijke communicatie. Als het pensioen alleen betaalbaar is als je meer risico loopt is het beter omdat ook zo te vertellen. En niet in vage omschrijvingen als ‘het kan ietsje meer zijn, maar ook ietsje minder.

Het kan vriezen, het kan dooien.

Dé specialist in gashaarden: inspiratie, advies, levering en installatie.

Nieuw: Eén open haard op gas én hout!

om ! o r w o h s e w u e ni Bezoek onze xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 21

Willem Alexanderweg 4 6222 NC Maastricht T: 043-36 32 011 www.arnoldopreij.nl

28-09-10 17:25

Hair Science Institute helpt patiënten én cliënten!

VOOR BEHANDELING

9 MAANDEN NA BEHANDELING

VOOR BEHANDELING

9 MAANDEN NA BEHANDELING

Haarverlies of zelfs kaalheid kan veel verschillende oorzaken hebben. Bij het woord kaalheid denkt u automatisch aan natuurlijk haarverlies bij mannen en vrouwen. Maar kaalheid kan ook ontstaan door externe oorzaken. Zo komen littekens als gevolg van brandwonden of chirurgische ingrepen veel voor. Oorzaken waarvoor meestal behandeling op basis van medische indicatie aangevraagd kan worden, maar waarvoor bij de reguliere ziekenhuizen geen oplossing bekend of mogelijk is.

De door Hair Science Institute gepatenteerde HaarStamcel Transplantatie® (HST) is door arts/onderzoeker Coen Gho speciaal ontwikkeld voor de behandeling van brandwonden. Dankzij HST maken uw eigen haren weer nieuwe haren, precies daar waar u dat wilt.

Hoofdhaar, maar ook wenkbrauwen, snor, baard en zelfs wimpers. Zonder pijn of littekens. En zonder dat het u haren kost, want de donorharen groeien gewoon verder. Traditionele transplantatietechnieken verplaatsen het haar alleen maar: elke haar die u op een kalende plek erbij krijgt raakt u ergens anders kwijt. Bovendien resteert na een dergelijke ingreep een groot litteken in het donorgebied, meestal het achterhoofd. Hair Science Institute heeft inmiddels al veel van dergelijke littekens gerestaureerd.

Omdat HST zo patiëntvriendelijk is heeft Hair Science Institute deze techniek ook ten dienste gesteld aan mannen en vrouwen die om esthetische redenen iets aan hun kaalheid willen doen. Als kliniek ontvangen wij dan ook inmiddels meer ‘cliënten’ dan ‘patiënten’.

A M S T E R DA M

HSI 1-1 pag. Blad Zuid adv. 2010.indd 1 xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 22

/

M A A S T R I C H T

/

Overweegt u een behandeling? Bezoek dan eens onze website: www.hasci.com. Daar vindt u zeer uitgebreide informatie over de techniek, de behandeling en natuurlijk de resultaten. U kunt ook bellen voor een gratis en vrijblijvend consult met één van onze artsen. Zij zullen u een goed beeld geven van wat u kunt verwachten en wat de kosten zullen zijn: 043-6018101.

Medisch Centrum de Wittevrouwenhof Wethouder van Caldenborghlaan 45 / 6226 BS Maastricht T: 043-6018101 / info@hasci.com / www.hasci.com

LO N D E N

/

W E N E N

/

A N T W E R P E N

23-09-10 15:42 28-09-10 17:25

10 15:42

EuREgIo CoLumn | ZUID | oktobEr | 23

onze mannen en vrouwen in openbare dienst

P

owned en de Jakhalzen staan zich op Prinsjesdag te verdringen bij de ingang van het Mauritshuis en roepen de meest vunzige beledigingen naar de Majesteit en een aantal Tweede-Kamerleden. De laatste giechelen zich enigszins beschaamd een weg naar binnen en hopen vurig dat hun hoofd straks niet op YouTube is terug te vinden, naast die van Ellen Vogelaar. ’s Avonds wordt er door weldenkend en wakker Nederland besmuikt gegniffeld om de brutaliteit van Jakhals Erik en GeenStijl Rutger. Zo die durven. En morgen herhaalt zich het hele ritueel weer. Het blijft helaas niet beperkt tot Haagse fratsen.

Wethouder Luc Winants moet aftreden en wordt geportretteerd als een voormalig ambtenaar die ‘zijn dagen sleet in een sjofel kantoor in Limmel’. Natuurlijk, hij was ambtenaar, en dan slijt je je dagen in een sjofel kantoor, toch? Taal is een machtig wapen. Wie deze ex-ambtenaar kent weet dat hij allesbehalve een dagenslijtende diender was, maar een uiterst gedreven, ambitieuze topper in de gemeentelijk organisatie.

Maar dat doet er nu even niet toe: Henk en Ingrid moeten het ook leuk blijven vinden.

Dezelfde beurt trof Jo Ritzen in dit blad dat toch pretendeert afstand te nemen van de opwarmjournalistiek en belooft met evenwichtige, gebalanceerde verhalen te komen. Dat lukt gelukkig grotendeels ook, maar als we op het portret van deze universiteitsbestuurder moeten afgaan, heeft de man zich jaar-in-jaar-uit 80 uur per week louter bezig gehouden met het invullen van hilarische declaratieformulieren. Het verhaal van die bonnetjes kennen we (oud nieuws overigens) en kan dus niet ongenoemd blijven in een afscheidsportret. Maar dat hij de universiteit heeft laten groeien en bloeien en daarmee grootse verdiensten voor stad en regio heeft gerealiseerd, is óók waar. En verdient dus minstens net zo’n prominente plek.

Waarom sturen media zo? Probeer die vraag maar eens te stellen. Weinig kans dat je een antwoord krijgt. Journalisten zijn namelijk héél sensitieve mensen en kunnen niet zo goed tegen kritiek. Soms krijg je een antwoord. “Wij zijn een afspiegeling van de maatschappij” of “Anders snappen Henk en Ingrid het niet”. Daar schrik ik dan van. Want is het niet juist de taak van de media om het Henk en Ingrid uit te leggen? En beseft een journalist zijn eigen macht wel? In deze mediacratie is het juist de maatschappij die gevormd wordt door media en niet andersom. Kijk maar hoe razendsnel we het inmiddels normaal zijn gaan vinden dat bestuurders waar we ooit respect voor hadden, worden bespuugd en beschimpt door Rutger en Erik. Kunt u het zich voorstellen dat Kok of Lubbers zich zo hadden laten klieren?

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 23

Naam columnist(e) Wim Ortjens

En als de gezagsvolle publieke omroep het mag, mogen wij, Henk en Ingrid, het toch ook?

De Fortuyn-revolte was bedoeld om het respect van bestuurders voor burgers terug te brengen. Dat is gelukt. Met de bijbehorende transparantie en sterk toegenomen verantwoordingsplicht. Ook de media kregen destijds het verwijt dat ze de aansluiting met de samenleving waren verloren.

En dus kwam er een correctie. Prima. Maar nu zijn we zo ver doorgeschoten dat een bestuurder vanaf zijn benoeming direct een verdachte, plucheklevende, snoepreizende zakkenvuller is. En vervolgens zijn we ook nog verbaasd dat er nog maar zo weinig animo is voor openbare functies als raadslid, wethouder, deputé of minister? A me hoela, denkt de zakenvrouw die tien jaar geleden nog best voor minder dan een Balkenendennormpje een paar jaar de burgemeesterssjerp had omgehangen. Ik laat me daar een beetje op de strontkar door het dorp rijden.

Maar er gloort hoop. Nadat onze provinciebestuurders weer eens twee pagina’s lang slaag kregen vanwege hun “reislust” (het woord alleen al) bracht dezelfde krant enkele dagen later een verstandig en afgewogen hoofdredactioneel commentaar over deze kwestie. Daarin trof zij de kern van de zaak: openbaar bestuurders hebben een extra verantwoordingsplicht, maar moeten wel hun werk kunnen blijven doen. En zoals een normaal bedrijf van zijn bestuurders eist dat deze kennis binnenhalen uit de rest van de wereld en business seats regelt om ze fit in China te krijgen, mogen we dat van gedeputeerden ook verwachten. Dat heeft niets met “reislust” te maken.

Uitleggen en vertalen wat een overheid doet; verslag doen van de noden van het volk en bestuurders scherp houden. Daar ligt de taak van de media. Niet blijven wroeten in de gapende kloof tussen publiek en politiek en hem daarmee steeds verder uithollen. Maar deze kloof overbruggen. De discussie over de rol van de media in onze samenleving kan alleen door de media zelf worden gestart.

Momenteel flakkert het debat hierover op, onbedoeld aangeblazen door Rutger en Erik. Hopelijk is dit een indicatie voor een brede zelfreflectie van een doorgeschoten situatie, en het begin van de terugkeer van respect voor al die mannen en vrouwen die zich met hart en ziel inzetten voor de publieke zaak.

Wim Ortjens

28-09-10 17:25

24 | oktobEr | ZUID | InTERVIEW

‘Wereld wacht niet op Zuid-Limburg’ maastRicht in 2085 bestaat de wereld uit één grote stad. 53 met elkaar verbonden megasteden met minimaal tien miljoen inwoners vormen de economische centra, superintelligente robots maken deel uit van de samenleving en de hoogontwikkelde, onafhankelijke arbeider bepaalt. Ziehier de visie van Wiel arets.

Door Gwen Teo

A

rchitect, Limburger, maar vooral: wereldburger. “ZuidLimburg moet nu keuzes maken. Want de wereld stoomt vooruit, die wacht niet op Zuid-Limburg.”

Hoe denkt een internationaal opererend architect met roots in Heerlen over de toekomst van Zuid-Limburg? Met het oog op de krimp, de vergrijzing en het streven om potentiële inwoners over te halen hun appartement in de Randstad te verruilen voor een vrijstaand huis in het diepe zuiden? Binnen tien minuten veegt Wiel Arets (55) - weliswaar op gedempte, vriendelijke toon - lokale en regionale vraagstukken van tafel. Regiobranding, woonvisies, discussiëren over de ‘inrichting van voortuinen’, het is belangrijk, maar heeft op de lange termijn weinig zin zolang het Zuid-Limburg aan overkoepelend perspectief ontbreekt. Toekomstvisie, mondiaal denken. Laat dat de bestuurders eerst maar eens leren, luidt de boodschap.

Zelf doet hij dat al zijn ‘hele leven’. “Ik woon in Maastricht, Amsterdam, Zürich, Tokyo en Berlijn. Kies de steden die me interesseren, doe werk dat me boeit op uiteenlopende plekken en doceer onder andere in New York, Londen en Washington. Ik heb kantoren in Amsterdam, Zürich en hier, in Maastricht.

Omdat ik van deze streek houd, emotioneel ermee ben verbonden. Alléén vanuit hier werken is echter onmogelijk. Dat laat

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 24

de infrastructuur simpelweg niet toe.”

Het laatste is in een notendop de kern van een groot probleem dat Zuid-Limburg in de nabije toekomst duur kan komen te staan, stelt hij. “We worden steeds meer afgesneden van de rest van de wereld.

Het is triest om te zien dat bomvolle treinen uit Amsterdam hier stoppen met nog slechts twaalf mensen erin. Het is letterlijk een dead end.” Met, als er niets verandert, weinig florissante economische perspectieven.

Zuid-Limburg is niet de enige regio die worstelt. Ook andere postindustriële gebieden moeten zichzelf vroeg of laat opnieuw uitvinden om weer mee te tellen.

Denk aan Luik, net om de hoek. Die stad heeft met vliegveld Bierset nadrukkelijk ingezet op de internationale verbinding.

Daar kan Zuid-Limburg nog wat van leren, zegt Arets. “Te veel kansen worden gemist.

Zo heeft de politiek niet ingezet op een TGV-aansluiting in Heerlen. Gebieden die wel strategisch voortvarend te werk gaan, streven ons voorbij. De lijn wordt straks Amsterdam, Brussel, Luik. Met Zuid-Limburg als de achtertuin van Luik.”

Hij wijst erop dat na een periode van grote economische vooruitgang sinds de sluiting van de mijnen amper lange termijnvisie is geformuleerd. “De plannen voor een groen Parkstad zijn uitgevoerd.

En nu? Wie heeft de grote woonvisie voor Zuid-Limburg klaarliggen? Ik zou het niet weten. In het buitenland betekent ZuidLimburg niets. DSM kennen ze, verder houdt het al snel op. Het is net als met de stad Venetië. Daar wonen nog maar 25.000 mensen, terwijl de Venetianen denken dat het nog steeds ‘je van het’ is. Ze teren op het verleden.”

Hoewel hij erkent dat de vergelijking enigszins mank gaat (“zover is het nog niet, Maastricht heeft bijvoorbeeld nog veel voorzieningen dankzij de miljoenen toeristen die de stad jaarlijks trekt”), zijn de eerste scheuren volgens de architect wel degelijk zichtbaar. “Echte armoede kennen we hier niet. Maar de situatie in bepaalde wijken in Kerkrade is niet rooskleurig.”

In zijn nog niet verschenen boek

28-09-10 17:25

‘A wonderful world, a new map of the world’ licht Arets zijn theorie over de manier waarop de wereld over pakweg vijfenzeventig jaar functioneert verder toe. Hij heeft er naar eigen zeggen uitgebreid onderzoek naar verricht en er aan Washington University vijftien lezingen over gegeven en debatten over gevoerd.

Want ‘je moet de wereld kennen om erop te kunnen inspelen’. Zijn voornaamste conclusies: in 2085 is het belang van een goede infrastructuur allesoverheersend.

De kieskeurige arbeider, die dan veel meer macht heeft, eist namelijk razendsnelle toegang van de ene tot de andere wereldstad. Zijn woonplaats selecteert hij behalve op strategische ligging op ontwikkelingsmogelijkheden (“de arbeider houdt nooit op met studeren”). Bovendien moet er voldoende ontspanning en vertier zijn (“we willen altijd kind blijven”). Het gezag van bedrijven groeit eveneens, terwijl de macht van de overheid juist afneemt.

“Vergelijk de invloed van de staat eens met dertig jaar geleden. Die is tegenwoordig veel geringer. Grote bedrijven en banken hebben in toenemende mate wat in de melk te brokkelen. Dat wordt alleen maar meer.” Werk is over driekwart eeuw niet meer aan fysieke plekken gebonden, aan kantoorgebouwen in een land. Bijna iedereen is straks een soort freelancer. Die tegelijkertijd voor AkzoNobel, Philips en DSM kan werken. Een proces dat reeds in gang is gezet met dank aan de digitalisering. “We werken thuis, reizen al op jonge leeftijd en de binding met de geboorteplaats vervaagt. Iedereen staat met elkaar in contact dankzij internet. De iPhone is de eerste stap naar het wereldburgerschap.”

Om überhaupt aanspraak te kunnen maken op het ‘megastad-predicaat’ en dus een rol van economische betekenis te spelen, pleit Arets al een paar jaar voor een ‘Zuidstad’. Maastricht, Heerlen, SittardGeleen en omringende gemeenten, die samen met de Euregio een vuist maken. Waarna er drie metropolen in Nederland moeten ontstaan: de Randstad, ‘Noordstad’ - Groningen en omgeving, inclusief aangrenzende Duitse gemeenten - en ‘Zuidstad’. “De voordelen van dit gebied zijn duidelijk. Zuid-Limburg ligt geografisch perfect in Europa, heeft een goed woon- en werkklimaat en is landschappelijk heel mooi. Al fietsend realiseer ik me dat telkens weer. Bovendien zijn Limburgers harde werkers. Maar als we niets doen met die kwaliteiten hebben we er weinig aan.”

Wil Zuid-Limburg ze wel benutten, dan moeten er keuzes worden gemaakt.

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 25

28-09-10 17:25

26 | oktobEr | ZUID | InTERVIEW

Gevolgd door duidelijk, consequent beleid. Een rol die in eerste instantie voor de politiek is weggelegd? In theorie wel, maar zijn vertrouwen daarin is beperkt: “De landelijke politiek toont weinig interesse en als Limburgse politici eenmaal een felbegeerde zetel in Den Haag hebben bemachtigd, herinneren ze zich meestal weinig van eerdere beloftes. Hoewel ze dat natuurlijk ontkennen. Ik vind dat de Zuid-Limburgse politiek haar eigen agenda moet bepalen. Vechten voor het behoud van een belastingkantoor levert niet de banen op die dit gebied nodig heeft om in de toekomst mee te blijven draaien. Structureel onderhandelen met DSM, Sabic en NedCar wel. Alleen doet de politiek dat niet.”

Tot nu toe bepaald geen hoopvolle vooruitzichten. Desondanks hamert Arets erop dat het nog niet te laat is. Een groeiscenario behoort nog altijd tot de opties.

Hij doet een opmerkelijk voorstel: pas het belastingstelsel in ‘Zuidstad’ aan. Geef het een status aparte. Het gebied krijgt veel minder geld, dus hoeft ook minder te betalen, is het argument. Daar kan de politiek zich hard voor maken. “Als we dat voor elkaar krijgen, plukt Zuid-Limburg er over een jaar al de eerste vruchten van.”

Tip twee: kijk naar andere gebieden en steden, die hun zaakjes beter voor elkaar hebben. Zoals Zürich. “Je ziet dat ZuidLimburgse bedrijven naar Amsterdam trekken. En vervolgens verder trekken naar Zürich.” De reden? De relatief kleine - volgens Arets’ megastedentheorie Zwitserse stad (380.500 inwoners, red.) heeft zich een stevige positie toegeëigend door zich scherp te profileren. Kapitaal en socialisme zijn de kernwoorden. “Het niveau van de arbeiders is enorm hoog.

En Zürich is de sociaalste stad van Europa.

Als je niks kunt, word je opgevangen.

Anderen moeten hun kansen pakken. De medische zorg is goed, iets waarin ZuidLimburg ook kan uitblinken, evenals het onderwijs. Ik dacht dat ik er wel even een kantoor kon vestigen. Verkeerd gedacht, het heeft bijna twee jaar gekost om alles te regelen en overal aan te voldoen. Inwoners hebben er rechten én plichten.”

Rechten en plichten. Keuzes maken en die plannen vervolgens uitvoeren.

Flexibeler zijn, minder in plaats van meer wetten en regeltjes. Het is voor ZuidLimburg allemaal van cruciaal belang om te overleven, benadrukt Arets. “In Nederland moet je drie jaar wachten op een vergunning. In China zitten drie weken tussen de opdracht en de start

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 26

van een bouwproject. In 1989 ben ik er met een groep internationale studenten naartoe geweest. Steden waar nu tien miljoen mensen wonen, hadden toen nog geen geasfalteerde wegen. Er liepen koeien op straat. Dat geeft wel aan hoeveel er in korte tijd kan veranderen als een stad, gebied of land ergens echt voor gaat.

Neem de stedenbouwkundige visie voor Valkenburg (die is ontwikkeld door Arets, red.). Er wordt één project uitgevoerd, daar heeft iedereen het over. Terwijl er nog 25 projecten op de plank liggen. We moeten doorzetten als we iets besluiten.”

Ongeacht welke koers is gekozen. Er zijn namelijk eveneens andere scenario’s mogelijk. Kiezen voor krimp bijvoorbeeld. “Wellicht wordt Zuid-Limburg dan uiteindelijk een prachtig natuurgebied.

Ook goed. Zolang we onszelf maar niet voor de gek houden. En we beseffen welke consequenties bepaalde beslissingen met zich meebrengen. Ik hoor mensen zeggen dat we het ‘Florida van het zuiden’ zijn.

Dat is niet zo. In Amsterdam staan geen gepensioneerden in de rij om naar ZuidLimburg te verhuizen. Mijn uitspraken worden me vaak niet in dank afgenomen.

Ik ben kritisch omdat ik het potentieel van Zuid-Limburg zie. Dat we hier maar wat voortkabbelen zonder duidelijke koers, doet pijn. Dat kan anders. Maar we moeten nu wel wakker worden. Want de wereld stoomt vooruit, die wacht niet op Zuid-Limburg.”

pRofIEL Wiels Arets werd op 14 mei 1955 geboren in Heerlen. Studeerde aan de TU in Eindhoven en richtte vervolgens zijn eigen bureau op. Onder andere de renovatie en uitbreiding van de Academie Beeldende Kunsten Maastricht, de universiteitsbibliotheek in Utrecht en het ontwerp voor het nieuwe Allianz-hoofdkantoor in Zürich zijn van zijn hand. Ook was hij medeverantwoordelijk voor de renovatie van het Glaspaleis in Heerlen. Arets doceerde aan internationale universiteiten en was decaan van het Rotterdamse Berlage Instituut.

Hij ontving in 2005 de BNA Kubus voor zijn oeuvre. Vanaf 17 december besteedt Schunck in Heerlen aandacht aan de architect. Behalve werk van Arets zijn er ook vijf documentaires te zien waarin hij dieper ingaat op zijn toekomstvisie, gefilmd in onder meer Tokyo, Zürich en Berlijn.

Cultureel p O

p de snelweg tussen Amsterdam en Milaan staan zes stoplichten. Allemaal in Maastricht. Als de A2-ondertunneling een feit is en de verkeerslichten zijn verdwenen, moet Zuid-Limburg nog steeds de moeite waard zijn om te stoppen.” Architect Marc Visser, programmadirecteur van de nieuwe post-graduatestudie architectuur

28-09-10 17:25

InTERVIEW | ZUID | oktobEr | 27

pRofIEL Marc Visser werd op 28 juli 1959 geboren in Amsterdam, waar hij zich na zijn studie vestigde als zelfstandig architect en adviseur. Als oprichter van S@M, adviesbureau voor de bouwkunst, is hij betrokken bij verschillende stadsvernieuwingsprojecten. Visser was ook adviseur van de voormalige rijksbouwmeester, indertijd Jo Coenen. Nu combineert hij zijn werk bij S@M met zijn functie als programmadirecteur van het nieuwe post-graduateprogramma architectuur aan de Universiteit Maastricht. Visser woont in Amsterdam en in Maastricht.

Marc Visser

el proeflab Euregio van de Universiteit Maastricht, ziet het antwoord op deze metafoor vooral in Euregionaal verband. Met de Maastrichtse kandidaatstelling voor culturele hoofdstad van Europa in 2018 als proeflab voor de samenwerking.

Associeerde hij Zuid-Limburg voorheen voornamelijk met joie de vivre,

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 27

nu hij tussen de landelijke hoofdstad en Maastricht (“ik heb hier inmiddels een pied-à-terre”) pendelt, waardeert hij juist de delicate balans tussen hard werken en ontspanning in het zuidelijkste deel van Nederland. “In de Randstad eten mensen hun boterhammen achter de computer op, hier gaan ze even de deur uit. Dat bevalt me.”

Desondanks ziet de in Amsterdam geboren en getogen Marc Visser (51) andere Randstedelingen zich pas definitief in Zuid-Limburg vestigen als hier de komende decennia een ‘dynamisch economisch klimaat’ kan worden gegarandeerd. De huidige inzet van bedrijven, de universiteit en de toeristische sector - ‘de gedachte om bezoekers in plaats van één dagje Maastricht drie dagen Zuid-Limburg aan te bieden begrijp ik’ - is goed, maar een aantrekkelijk ondernemersklimaat vergt met het oog op de toekomst tevens een brede internationale basis. Oftewel: creëer naast een sterk Zuid-Limburgs profiel binnen Nederland ook een internationaal ‘gezicht’ door intensiever samen te werken met de provincies Belgisch-Limburg, Luik en de regio Aken. “Richt je minder op Den Haag en meer op Brussel.”

Hoewel dat bepaald geen nieuwe visie is, de Euregio Maas-Rijn is immers sinds 1991 een feit (de werkgroep werd zelfs al in 1976 opgericht en is daarmee een van de oudste grensoverschrijdende samenwerkingsverbanden, red.), blijven er volgens Visser toch regelmatig kansen liggen. Soms op slechts een paar kilometer afstand. “Parkstad kampt met leegstand, terwijl vlak over de grens door de oosterburen druk naar huizen wordt gezocht.

Duitsers vinden onze Nederlandse woningen echter te klein. Als je daar een mouw aan kunt passen, boor je een nieuwe, internationale markt aan.”

Visser is ervan overtuigd dat kunst en cultuur het grensoverschrijdend denken een broodnodig zetje kan geven. “Cultuur is, evenals kenniseconomie, een sector die bij uitstek een internationale dimensie heeft.”

28-09-10 17:25

28 | oktobEr | ZUID | InTERVIEW

Zodoende steunt hij de Maastrichtse ambities om samen met regionale partners, waaronder Aken, Heerlen, Hasselt, Luik en Sittard-Geleen (MAHHLS-steden, red.), in 2018 culturele hoofdstad van Europa te worden. Niet alleen als adviseur van artistiek leider Guido Wevers, ook vanuit zijn beleving als Randstedeling die het zuiden beoordeelt. “Maastricht is een winkelwalhalla en modetalent wordt opgeleid aan de Academie Beeldende Kunsten in dezelfde stad. Maar hoeveel jonge Limburgse modeontwerpers hebben een boetiek in Maastricht? Bepaalde culturele aspecten zijn in Zuid-Limburg maar mondjesmaat vertegenwoordigd of ontbreken helemaal. Vanuit Euregionaal perspectief is dat plaatje veel completer.”

In tegenstelling tot hetgeen weleens wordt gedacht, namelijk dat de titel ‘Maastricht, Culturele Hoofdstad van Europa 2018’ het eindpunt vormt van een cultureel uitgestippeld pad, ziet Visser dat in zeker opzicht juist als beginpunt. En de weg er naartoe als een uitgelezen kans om een blik op de verdere toekomst van Zuid-Limburg te werpen. Allereerst zal de samenwerking tussen de MAHHLS-steden intensiever worden. Tussen cultuurinstellingen,

bestuurders, (creatieve) ondernemers en niet te vergeten de inwoners. Van banden die dan worden gesmeed en aangehaald, wordt ook na 2018 geprofiteerd, stelt hij.

Kunstenaars krijgen de gelegenheid om te experimenteren met de inhoud van het Zuid-Limburgse profiel. Na te denken over hoe de (Eu)regio er ná 2018 kan uitzien en hoe Zuid-Limburg daarin het beste kan functioneren. Zonder de eigen identiteit te verliezen. De focus van de provincie op duurzaamheid kan worden uitgebreid.

“Misschien is het volledig weren van benzinevervoer in bepaalde gebieden over tien jaar wel een streven. Mensen die hun auto’s aan de rand van de stad parkeren en vervolgens overstappen op elektrische wagentjes. Dat zou het duurzame imago van Zuid-Limburg een enorme boost geven. Een dergelijk besluit heeft natuurlijk enorme consequenties en verzet is te verwachten. Tijdens het culturele hoofdstadtraject kunnen kunstenaars met zulke ideeën aan de slag gaan. En zich buigen over opties om zo’n transitie stapsgewijs te laten plaatsvinden.”

Ambities, zoals het veroveren van de culturele hoofdstadtitel, vragen echter om te beginnen om een scherpe

analyse van de doelstellingen, meldt de website van Vissers adviesbureau voor de bouwkunst. En die heeft Zuid-Limburg nog onvoldoende gemaakt, concludeert hij. Gedurende de architectuuropleiding, die nu onder zijn leiding vorm krijgt en volgend jaar van start gaat, zal eveneens aandacht worden besteed aan Euregionale vraagstukken. Zo staat het analyseren van de fysiek-ruimtelijke dimensies in het gebied op het programma. Wat kun je hier allemaal? Wat zijn de beperkingen?

Vooralsnog legt Zuid-Limburg zich de beperkingen vooral zelf op: “Een beetje minder ‘eigen volk eerst-mentaliteit’ zou goed zijn. Dat vergemakkelijkt het zien en pakken van kansen over de grens.”

Via2018 als proeflab. Waarbinnen industrie, politiek en cultuur de handen ineen slaan zodat de slagingskans op het vormgeven van een succesvol internationaal profiel toeneemt. “Het is geen bestuurdersfeestje waar politici het glas heffen en André Rieu muziek speelt. Het is een kans om een internationale toekomstvisie voor Zuid-Limburg te ontwikkelen en uit te proberen.”



•



•



•



•



•



•



•



•



•



•



•



•



•





•



•





•



•













 









xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 28



28-09-10 17:25

Daelzicht: maatwerk binnen confectie Samen meer mogelijk maken

Stoffen uitzoeken, een model kiezen, maten exact opnemen en tussentijds passen. Een kleermaker werkt vele uren aan één uniek pak. Het is niet zo moeilijk te begrijpen waarom een maatpak gemakkelijk drie, vier of vijf keer meer kost dan een confectie-pak.

Het is dat beeld dat Jan Valkenborgh en Jenny Buijks-Schmitz, bestuurders van Daelzicht, gebuiken om aan te geven hoe ze tegen de nabije toekomst aankijken. Daelzicht is een grote Limburgse instelling die zorgt voor mensen met verstandelijke beperkingen. In 2009 vierde Daelzicht haar eeuwfeest: de locatie St. Joseph in Heel bestond toen exact honderd jaar. De organisatie is in die dikke eeuw inmiddels gegroeid naar 1750 medewerkers, 700 vrijwilligers en 2000 cliënten.

Valkenborgh maakt de vertaling van een maatpak naar de zorg. “Het is eenvoudig onbetaalbaar om voor elke cliënt apart een maatpak te maken. De budgetten in de zorg laten dat niet toe. Toch is het streven om elke cliënt precies op maat te kunnen helpen. Hoe doe je dat?”

Valkenborgh en Buijks-Schmitz leggen uit hoe dat kan: “Kijk nog eens naar de kledingbranche. Confectiepakken kunnen steeds in serie gemaakt worden in grotere aantallen en zijn daardoor veel goedkoper dan een maatpak. Wat je ziet is dat er winkels zijn die een confectie-pak voor jou speciaal op maat gaan maken. Mouwen inkorten, broeken of het rugpand iets innemen of juist iets uitlaten en pijpen inkorten bijvoorbeeld. Je krijgt dan een perfect zittend pak, maar wel tegen acceptabele kosten. Dat is eigenlijk precies wat we bij Daelzicht willen doen.

Meer kunnen doen voor onze client, maatwerk leveren, binnen de beschikbare budgetten.”

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 29

Valkenborgh: “Onze medewerkers weten heel goed welke zaken, procedures, administratieve handelingen enzovoorts logischer geregeld kunnen worden. Onze gedachte is dat als we samen van laag tot hoog in de organisatie onze processen nog efficiënter inrichten, we steeds een goede collectie confectiepakken als uitgangspunt hebben. En meer dan dat: omdat we onze kledingrekken snel en tegen scherpe kostprijs kunnen vullen, hebben we en tijd en geld over om van die confectiepakken voor elke individuele client een maatpak te maken. Er is bij Daelzicht een schat aan kennis in huis die we in het belang van onze cliënten moeten verzilveren. Als we daar Daelzicht-breed, van begeleiders, ondersteunende diensten, beleidsmedewerkers en staf in slagen, dan kunnen we heel veel bereiken. Dienstroosters kunnen bijvoorbeeld nog meer afgestemd worden op de vraag naar personeel.

Bij een organisatie van 1750 medewerkers valt alleen daar al veel te winnen. En zo kun je naar elk onderdeel en naar elke taak van onze organisatie kijken. We hebben daarvoor de denkkracht van alle Daelzichters nodig!”

Jenny Buijks-Schmitz: “Maatwerk binnen confectie geldt bijvoorbeeld ook voor onze nieuwbouw. We werken met standaard bouwmodules: afhankelijk van de vraag kiezen we de goede combinatie van die modules. Zo kun je goed maar toch kostenbewust bouwen, terwijl je uiteindelijk maatwerk hebt. Het begrip ‘Maatwerk binnen confec-

tie’ is naar heel veel situaties bij onze organisatie te vertalen. En altijd levert het ruimte op. Ruimte in tijd en soms ook geld. En daarmee kun je meer mogelijk maken.”

De ondertitel van ‘Maatwerk binnen confectie’ is dan ook niet voor niets ‘Samen meer mogelijk maken’. Met samen wordt gedoeld op de client, zijn of haar begeleider en Daelzicht als organisatie. Het samen meer mogelijk maken is de uitkomst van de strategie om maatwerk binnen confectie te willen leveren. Meer kunnen doen voor het beschikbare budget.

Valkenborgh: “Warmte, respect en deskundigheid. Het zijn de associaties die Daelzicht oproept, zo blijkt telkens uit onderzoek. Het is de kunst die warmte en dat respect te blijven koesteren en onze deskundigheid nog verder uit te bouwen. Dat willen we doen door nog nadrukkelijker te kiezen voor de zaken waar we al goed in zijn. “Wat we kunnen afspreken met cliënten doen we en die afspraken voeren we met passie uit. Want dat is de drijfveer waarom onze medewerkers voor Daelzicht hebben gekozen. De ervaren passie en betrokkenheid is de reden dat cliënten al honderd jaar voor Daelzicht kiezen. We doen wat we beloven. Onze clienten moeten ten alle tijde op ons kunnen rekenen! Daelzicht moet – om in de beeldspraak te blijven - als gegoten zitten.”

28-09-10 17:25

30 | oktobEr | ZUID | omSLAgARTIKEL

Cocaïnestrategie moet de krant redden sittaRd de enige limburgse krant, de limburger/ limburgs dagblad, is ten dode opgeschreven. jaar in jaar uit dalen de inkomsten uit abonnementen en uit de verkoop van advertenties. dat kan niet blijvend worden opgevangen met telkens opnieuw snijden in de kosten. het zoeken naar alternatieve inkomsten, waarbij vooral wordt ingezet op internet, zal de krant niet redden. terwijl de uitgever media Groep limburg regelrecht op een faillissement afstevent – volgens

Door Peter Eberson en Maurice Ubags

N

iet alleen voor de uitgever ontvouwt zich een doemscenario, ook voor de provincie Limburg is een faillissement van de Limburgse kranten rampzalig. Niet voor de werkgelegenheid bij en de economische spin off van de kranten, maar voor het teloor gaan van de vele functies die een dagblad heeft.

Media Groep Limburg is nog het enige onafhankelijke journalistieke bedrijf in Limburg dat voldoende massa heeft om alle functies van een dagblad waar te maken. Of het nu gaat om het informeren van de samenleving, het duiden van het nieuws, het geven van commentaar en het schrijven van analyses, het kritisch volgen van de machthebbers en de politiek of het bieden van een platform voor debat.

Als de Limburgse krant teloor gaat, is het verlies van al die functies zonder meer zeer schadelijk voor het economisch, het democratisch en het cultureel klimaat in de provincie.

Het uitgeven van kranten is decennia lang een zeer winstgevende activiteit geweest. Het geld klotste lettelijk tegen de plinten. Nog in de goede jaren, tot eind jaren negentig, kreeg het personeel een winstdeling van bijna 15%, bijna twee maandsalarissen extra. De strategen van VNU, het bedrijf dat toen nog eigenaar was van de kranten, voorzagen echter dat de euforie niet zou aanhouden. VNU nam afscheid van zijn regionale kranten.

Uitgever De Telegraaf kocht de Limburgse activiteiten en smeedde die

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 30

de directeur mogelijk al in 2013 – maken directie, hoofdredactie, redactieraad, OR en aandeelhouder vooral ruzie. de sfeer is totaal verziekt. een richtingenstrijd over de toekomst van de krant wordt binnenskamers uitgevochten. de krant zelf wordt er bepaald niet beter van. en twitterende journalisten, een boekenfonds, een webshop en internetprofielen waarvoor betaald moet worden: ze zullen de krant niet redden.

samen met het Limburgs Dagblad, dat ze al sinds de jaren zeventig in bezit had, om tot de Media Groep Limburg. Het nieuwe hoofdkantoor mocht niet in Maastricht komen (te zeer De Limburger), niet in Heerlen (te zeer Limburgs Dagblad) dus

miljoenen euro’s minder dan Mecom: 140 tot 160 miljoen euro. De redactieraad van de MGL maakt zich ernstig zorgen over de 200 miljoen die Mecom neertelt.

“Het bedrag is erg hoog. Wij vrezen dat dit moet worden ‘terugbetaald’ door forse

Oplage-ontwikkeling Dagblad De Limburger en Limburgs Dagblad 300.000

280.208 246.058

250.000

206.478

200.000

150.000

178.522 1995

2000

werd het Sittard. De Telegraaf zou ook niet lang eigenaar blijven. De activiteiten in Limburg misten volgens de bestuurders van De Telegraaf voldoende schaalgrootte om op termijn succesvol te kunnen blijven.

De Telegraaf zag geen mogelijkheden die schaalgrootte in het eigen bedrijf te voorzien, waarna Media Groep Limburg in de verkoop ging.

In 2007 kocht de Engelse investeringsgroep Mecom de Limburgse kranten, de krantendrukkerij Nieuwsdruk en De Trompetter van De Telegraaf voor een bedrag van 200 miljoen euro. Ook het Belgische Concentra en de uitgever van onder meer de Rheinische Post boden op de Media Groep Limburg. Zij waardeerden het bedrijf echter enkele tientallen

2005

2009

inkrimpingen’, stelt Björn Oostra, lid van de redactieraad. “Als er inderdaad gevaar blijkt te zijn voor de werkgelegenheid, kan ik nu alvast medelen dat wij daar niet zonder slag of stoot mee akkoord gaan.’.

Onder steeds wisselende vlag maakt de Limburgse uitgever langzaam water.

Al zeker 16 jaar op rij , sinds 1994, loopt de oplage van de Limburgse kranten terug. De Limburger en het Limburgs Dagblad zien jaarlijks per saldo duizenden abonnees vertrekken met als uitschieter 2005, toen ruim 14.000 (!) opzeggingen genoteerd moesten worden en er nog 206.478 abonnees overbleven. De uitgever van de Limburgse kranten, Media Groep Limburg slaagt er niet in de oplage te stabiliseren. Inmiddels koerst de uitgever

28-09-10 17:25

De kerstboom bij de drukkerij in Heerlen is al lang niet meer actueel.

richting een totale oplage in heel Limburg van 160.000.

Behalve de inkomsten uit abonnementsgelden heeft de uitgever ook inkomsten uit de verkoop van advertenties. Die inkomsten staan ook al jaren onder druk. Internet heeft belangrijke pijlers onder de advertentie-inkomsten ernstig verzwakt. Of het nu gaat om auto’s (zeker occassions), banen of huizen. De landelijke supermarktketens zetten de kranten in vergelijking met vroeger nog maar sporadisch in om acties te ondersteunen. En dan is er natuurlijk dé crisis van de afgelopen jaren. Adverteerders adverteren minder frequent of in kleinere formaten.

Korten op uitgaven voor advertenties is zeker op de korte termijn een snelle methode om zo veel mogelijk cash in de zaak te houden.

Mecom heeft Media Groep Limburg gekocht om er meer geld uit te halen dan erin is gestopt. Daarvoor moet het rendement omhoog. Mecom houdt jarenlang geloof in topman David Montgomery die keiharde saneringen afdwingt en inzet op substantiële digitale inkomsten. Van papier naar scherm. De Limburgse krant is nog steeds een winstgevend bedrijf. De resultaten blijven op peil omdat de directie er in lijn met de opdracht

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 31

van Mecom in slaagt de kosten harder te laten zakken dan de inkomsten. De ene reorganisatie is nog niet uitgevoerd, of de volgende wordt aangekondigd, ingegeven door steeds slechtere omzetcijfers. ‘De Limburgse krant is medio 2013 technisch failliet, als geen verdere bezuinigingen worden doorgevoerd’, zegt directeur Johan Boermann in maart van dit jaar tegen de OR, de ondernemingsraad.

Maar aan die bedrijfskundig gezien makkelijke oplossing om steeds verder te saneren is voorlopig een eind gekomen.

Dit jaar, in 2010, trekt de OR een streep en legt de sanering die in 2009 is aangekondigd (deze keer 48 fte, verdeeld over krant en drukkerij) voor aan de Ondernemingskamer van het Gerechtshof in Amsterdam. Hoofdredacteur Huub Paulissen staat nog achter die ingreep.

Hij noemt die weliswaar “pijnlijk”, maar hij verwacht dat het kan zonder de krant dunner te maken en aan kwaliteit in te boeten. De OR krijgt via de rechter gedaan dat Boermann zijn voorgenomen besluit niet mag uitvoeren. Boermanns fatale ‘2013’ komt daarmee vanzelf steeds nadrukkelijker in zicht.

Mecom en Boermann hebben lang in de kosten kunnen snijden omdat de kosten voor het maken van de krant

onverantwoord hoog waren opgelopen.

Alleen al de redactie was zeer kostbaar.

Veel te veel journalisten in totaal en veel te veel journalisten in de bovenste schalen van het loongebouw, waar de bruto-salarissen oplopen tot 81.000 euro, werkgeverslasten niet eens meegerekend.

Die kostenpost afgezet tegen de prestaties is terecht aangepakt door Boermann. Veel journalisten krijgen van zo’n vergelijking het schuim op de mond: het ene verhaal is bepaald het andere niet, je kunt geen stopwatch – of zelfs maar een tijdsklok - in de journalistiek hanteren. Maar toch, wat te denken als je topjournalisten met dito salarissen in het weekend tegenkomt om verslag te doen van een schutterswedstrijd.

Dat gebeurt omwille van het rechtvaardig verdelen van het werk in de weekends.

Vergelijk het eens met een advocatenkantoor, waar de stagiair de eenvoudige klussen doet en de topadvocaten zich bezig houden met de grote zaken. Het is ook niet voor niets dat hoofdredacteur Huub Paulissen lang met kracht van argumenten heeft kunnen beweren met minder journalisten een even goede krant te kunnen blijven maken voor Limburg. Paulissen is daar realist genoeg voor. De vergadercultuur bij de krant is nog steeds berucht.

28-09-10 17:25

32 | oktobEr | ZUID | omSLAgARTIKEL

Maar het snijden houdt natuurlijk wel een keer op. Uit een schrijven dat ingebracht werd voor de Ondernemingskamer van het Hof in Amsterdam blijkt dat voor de hoofdredactie die grens ligt op 110 fte voor de redactie. Om dat cijfer enigszins in perspectief te plaatsen: In 2005 werd nog een sociaal plan afgesproken voor een reductie van 35 fte, waarbij de totale bezetting van de redactie kromp naar 165 fte.

Het mag niet verbazen dat na jarenlang bezuinigen de sfeer bij de Media Groep Limburg verziekt is. Boermann die openlijk roept dat het goed zou zijn als er eens geen OR was. Volgens Boermann hebben journalisten te veel macht gekregen over hoe een bedrijf gerund zou moeten worden. Een OR die tot twee keer toe (de eerste keer al in oktober 2008) het vertrouwen in Boermann opzegt, overigens ook zonder dat dat verdere consequenties heeft. En de NVJ, de Nederlandse Vereniging van Journalisten verwijt Boermann zelfs dat hij personeel intimideert.

laten schrijven. De inhoud wordt in de gaten gehouden door content-managers.

Voor die specifieke informatie op het web zal de consument bereid zijn om iedere maand tussen de vijf en tien euro te betalen, verwacht Johan Boermann van MGL. De focus op specifieke doelgroepen moet ook de adverteerder warm maken voor het product. Mecom-breed werd stevig ingezet op multimedia.

Journalisten moesten niet langer alleen een stukje tikken voor de papieren krant, ze moesten ook een filmpje maken en dat zo snel mogelijk up-loaden naar het net.

Daarvoor werden ze uitgerust met smartphones. Elke afzonderlijke redactie kreeg een eigen twitter-adres en verslaggevers stuurden hun tweets de lucht in.

Content-management en multimediale aanpak: Boermann lanceerde uiteindelijk in 2009 het project Perspectief, waarin alle gedachten en inzichten samenkwamen.

Kernvraag van Perspectief: is het mogelijk de dagelijkse redactionele productie uit te breiden met daaraan gerelateerde digitale content en deze

Over één belang zijn journalisten en directie het in elk geval eens: er moeten nieuwe wegen ingeslagen worden en nieuwe verdienmodellen gezocht worden.

De Limburger zit wat dat betreft bepaald niet stil.

Als eerste krant investeerde De Limburger fors in internet, al in een tijdperk dat het net nog in zijn kinderschoenen stond. I-Media werd opgericht en later, toen bleek dat tegenover de kosten nauwelijks inkomsten stonden, weer ontmanteld.

In 2004 kreeg MGL een subsidie van het Bedrijfsfonds voor de Pers van 680.000 euro voor het project ‘civic journalism’ in de Parkstad. De redactie voor de editie Parkstad van het Limburgs Dagblad werd fors uitgebreid en de journalisten gingen bewust de boer op om contacten te maken met de samenleving. Deze editie moest volgens de hoofdredactie “het paradepaardje” worden van de hele krant. De burgers werden nadrukkelijk betrokken bij de redactie, Het plan mislukte en werd voortijdig stopgezet: het aantal abonnees bleef dalen ondanks de focus op civiele journalistiek. De subsidie die uiteindelijk werd uitgekeerd bedroeg 250.000 euro.

David Montgomery zelf geloofde in internet als bron van nieuw geluk. Hij wilde van journalisten content-managers maken. “MGL creëert ‘special interest groups’ waarvor het zijn journalisten wil

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 32

Johan boermann

28-09-10 17:26

omSLAgARTIKEL | ZUID | oktobEr | 33

te koppelen aan interesse-profielen?

Subvragen: Zijn abonnees en lezers daarvoor bereid te betalen? Is naast de krant en de internetsite een mobiel kanaal te ontwikklen op basis van die profielen?

Is het mogelijk om redactie, advertentie en marketing te laten samenwerken in één multidisciplinair team? Het doel van het onderzoek is te komen tot een nieuwe exploitatiebasis voor De Limburger en het Limburgs Dagblad.

Het Stimuleringsfonds voor de Pers is benieuwd naar de antwoorden op die vragen. Mocht Boermann een nieuwe exploitatiebasis vinden, zou de hele dagbladsector in Nederland daarvan kunnen profiteren. Het fonds heeft daarom een subsidie beschikbaar gesteld van 1.297 miljoen euro, het totale project kost ongeveer drie miljoen euro.

Tijdens het nationale uitgeverscongres, begin juni 2009 in Haarlem, sprak Boermann de overtuiging uit dat hij met zijn nieuwe uitgeefmodel in vijf jaar tijd 40 miljoen euro extra uit de markt kan halen.

Daarmee zou hij goed kunnen maken wat er de komende jaren uit zijn huidige omzet gaat wegvallen.

Oud-hoofdredacteur van de Limburger Bart Brouwers deed er in zijn weblog Dode Bomen verslag van en gaf er zijn visie over.

‘Boermann verwacht dat hij 60 tot 120 euro per jaar kan gaan rekenen voor een abonnement op regionaal getinte informatie over interessegebieden zoals economie, gezond leven, onderwijs en sport. In totaal zijn zestien interessegebieden gedefinieerd, waarvoor ieder afzonderlijk betaald moet worden. Dagelijks worden de profielen ververst door teams onder leiding van een winstverantwoordelijke profielmanager. Boermann is vol vertrouwen dat die klanten er gaan komen. Hij spreekt daarbij van een cocaïnestrategie: eerst iets gratis aanbieden om er later – als de eerste sporen van verslaving zichtbaar worden – dik voor te laten betalen. De MGL-directeur overweegt ook andere betalingsvormen, waaronder micro-payments. Daarnaast denkt hij geld te gaan vangen van bedrijven en instanties die hun commerciële informatie via een van zijn kanalen kwijt willen.’

Brouwers noemt vier redenen waarom Boermanns plan gedoemd is te mislukken.

Consumenten zijn steeds minder bereid te betalen voor online-content. Alleen bij de belofte dat het gaat om unieke noodzakelijke informatie die nergens anders

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 33

te krijgen is, begint een gebruiker na te denken over betaling. Als blijkt dat het een schijnbelofte is geweest, levert dat veel schade op.

Volgens Brouwers zullen de teams er ook niet in slagen unieke informatie te leveren. En mocht dat wel lukken, is het op het net snel gedaan met die uniciteit.

Boermanns idee dat zoekmachine Google wel internationaal en nationaal werkt, maar op regionaal niveau niet goed functioneert noemt Brouwers onzin.

Ondertussen is op een niveau hoger het geloof in topman david montgomery verdampt Brouwers vreest dat profielmanagers voor een onmogelijke opdracht komen te staan om organisaties die gebruik willen maken van een profiel daarvoor te laten betalen, terwijl als ze zelf die informatie gratis aanbieden ze te weinig publiek bereiken. Het zou zo maar eens kunnen zijn dat het niet aan het kanaal ligt, maar aan de informatie zelf.

Ook ziet Brouwers gevaren in het advies van MGL aan organisaties om delen van marketingbudgetten te verleggen. Dat heeft gevolgen voor de dalende advertentie-inkomsten en bergt ook nog eens het risico in zich dat adverteerder helemaal vertrekken bij uitblijvend succes.

Brouwers vat samen dat de basis van Boermanns businesscase niet deugt: de betalende consument. “Daar kan zelfs het enthousiasme van 10 Johan Boermannen niets aan veranderen.”

‘En dan laten we maar even in het midden hoeveel collega’s van Boermann hun producten met cocaïne willen vergelijken. Lector Piet Bakker wees er in elk geval al fijntjes op dat de teruggang van 10% in abonnees misschien wel iets zegt over de geringe verslaving van de Limburgers aan de huidige producten van MGL.’ Natuurlijk gaat Media Groep Limburg geen 40 miljoen euro uit de markt halen verdeeld over vijf jaar. Dat is acht miljoen per jaar, daarvoor is Limburg simpelweg te klein. Voordat Boermann het tegendeel kan bewijzen, moet hij eerst zorgen dat het project in de lucht komt. De softwarematige ingewikkeldheid van het project is

kennelijk zo groot, dat dat tot maanden vertraging heeft geleid. “Het aanmaken van de toegespitste informatie die bij andere bronnen via internet beschikbaar is, kost meer tijd en moeite dan we dachten. Als een redacteur bijvoorbeeld een bepaalde grafiek uit een pdf-bestand op de community-site wil plaatsen, is dat ingewikkeld.

Technisch, maar ook auteursrechtelijk zitten daar meer haken en ogen aan dan verwacht” zo zei Boermann eind juli.

Ondertussen is op een hoger niveau het geloof in Montgomery verdampt. Een meerderheid van de aandeelhouders heeft Montgomery gedwongen terug te treden.

Het is nu de bedoeling van de aandeelhouders om Mecom in stukken te knippen en te verkopen. Zo kan het papieren aandelen-verlies van dik een miljard euro worden beperkt. Alleen in Nederland zou Mecom nog willen vasthouden aan Wegener en aan de Media Groep Limburg.

De vraag is: hoe lang nog?

Mecom zal de MGL uiteindelijk willen verkopen. Tweehonderd miljoen zal niemand er meer voor neertellen.

Een koper zal beslist niet op de huidige voet verder willen. Meer van hetzelfde proberen leidt volgens Einstein niet tot andere uitkomsten. Een koper zal alleen geld naar Londen overmaken als hij het bedrijf volledig kan reorganiseren, of als het hem gereorganiseerd wordt aangeboden. Mocht dat niet lukken, rest een faillissement. Het is dan voor Limburg van het grootste belang dat een serieuze partij klaar staat de boedel over te nemen, in het belang van het snel weer oprichten van een goed regionaal dagblad. Het belangrijkste bestanddeel van de boedel is dan het abonneebestand.

REACTIE ZUID heeft zowel directeur Johan Boermann als ook hoofdredacteur Huub Paulissen om een interview gevraagd voorafgaande aan het schrijven van dit verhaal. Beide hebben niet willen meewerken aan een interview.

28-09-10 17:26

34 | oktobEr | ZUID | omSLAgARTIKEL

de krant is dood, leve de krant! sittaRd er is nog toekomst voor de krant, maar die toekomst vergt een fundamentele koerswijziging.

Overleven betekent dat de krant duidelijke keuzes moet maken, terug moet naar de basis. die basis is een puur, regionale krant.

D

e behoefte aan een papieren krant, aan regionaal nieuws is er nog steeds. En blijft. In Limburg zijn voldoende mensen die willen betalen voor een regionale krant. Maar dan wel een echte regionale krant. Een krant die eigen nieuws brengt. Een krant die keuzes durft te maken. Een krant die inziet dat de lezer in Venlo een andere lezer is dan de lezer uit Vaals en daar naar handelt.

Begin dit jaar nam gedeputeerde Ger Driessen een voorschot op zijn weblog waarin hij de staat van de Limburgse krant beschreef. ‘De dagelijkse vriend van weleer is een vreemde geworden. De krant is vergeten dat ze groot is geworden door het nieuws uit de dorpen. Maar in de meeste dorpen zie je geen journalist meer,’ zo schetste hij.

Anders kijken naar de processen in een bedrijf. Dat is de manier om te kunnen gaan rekenen aan het oprichten van een nieuw dagblad voor Zuid-Limburg. Laten we die De Nieuwe Limburger noemen.

De allerbelangrijkste opgave is zoals altijd hoofd- van bijzaken onderscheiden. Waar draait het nu eigenlijk in de kern om?

Wil je wellicht elke dag een zo compleet mogelijke krant maken, of maak je scherpe keuzes in de manier waarop je je krant maakt.

De positie van de krant in het medialandschap is duidelijk veranderd de afgelopen twintig jaar. Vóór de opkomst van internet, mobiel internet, i-Pad en i-Phone kon de krant het zich permitteren de beursberichten van vandaag, morgen pas af te drukken. In 2010 kan dat niet meer. Toch blijft de krant elke ochtend weer de beurskoersen van een dag eerder publiceren. Zit een actieve belegger hier

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 34

op te wachten? Ook houdt de krant vast aan een stevige hoeveelheid binnen- en buitenlands nieuws. In een wereld waarin mensen elke seconde via Twitter, internet, en i-Phone op de hoogte worden gehouden van het nieuws dat zich op dat moment afspeelt. Bij De Nieuwe Limburger zijn de keuzes helder. De berichten, analyses, commentaren, reportages, cartoons, interviews en achtergrondverhalen hebben één gemene deler: ze hebben altijd een link met Zuid-Limburg. Negatief geformuleerd: Geen verhalen over de olieramp in de Golf van Mexico, over de vraag of de Staatkundig Gereformeerde Partij discrimineert, over een vliegtuigramp in India.

Allemaal kost voor het 8-uur journaal. Die beelden hoef je de volgende dag niet te herkauwen in de krant.

het is logisch dat een regionale krant begint met regionaal nieuws De Nieuwe Limburger neemt daarmee afscheid van het idee dat een krant alles moet brengen. Regionaal nieuws, buitenlands nieuws, sport, cultuur, beurskoersen, het weer voor de hele week, recepten, strips, puzzels en horoscopen. Die tijd is voorbij. Deze herbezinning op de functie van de krant leidt ertoe dat De Nieuwe Limburger er voor kiest een regionale krant voor Zuid-Limburg te zijn. Het is dan ook logisch dat de eerste pagina’s in de krant het regionale nieuws bevatten. Liefst eigen nieuws. Op die manier heeft de krant altijd een nieuwsvoorsprong. Hoeft niet hijgerig achter nieuws aangerend te worden dat per definitie door andere media (internet, radio en tv) sneller gebracht wordt.

Door zelf de agenda te bepalen en niet agenda-volgend te zijn blijft De Nieuwe Limburger interessant voor lezers.

De Nieuwe Limburger kan met relatief weinig mensen gemaakt worden. Tachtig fte’s is voldoende om een volwaardige regionale krant te maken. Door met een

kleine organisatie vanuit één kantoor te werken zijn de kosten laag en kan het abonnementsgeld naar 192 euro per jaar.

Het goedkoopste abonnement bij MGL is 284 euro per jaar.

De meeste banen bij De Nieuwe Limburger zijn journalistieke banen. Met een hoofdredacteur, een chef nieuwsdienst en een plaatsvervangend chef nieuwsdienst aan de top. Zij sturen de redactie aan. De journalisten hebben geen vaste werkplek meer, maar werken flexibel. Van huis uit, voorzien van moderne communicatie-apparatuur. Een i-Phone, een laptop of i-Pad en digitale fotocamera. Op die manier kan overal gewerkt worden.

Het werken voor de Nieuwe Limburger vergt een omslag in het denken van de journalisten. Het betekent durven kiezen voor de regio en niet doen wat anderen doen omdat iedereen het doet.

De Nieuwe Limburger stapt ook af van de gedachte dat de krant het sportnieuws zo volledig mogelijk moet brengen.

Hoeveel lezers van de Limburgse kranten haken af als de krant niet meer alle voetbaluitslagen van de zesde klasse onderafdeling publiceert? Hoeveel lezers vreten het artikel over de topscorers van de Vijfde klasse A met daarin clubs als RKVCL en SC WVV’28?

Het feit dat kranten veel sportnieuws brengen heeft voor een deel te maken met de aanwezigheid van sportjournalisten in leidinggevende functies. Een hoofdredacteur met een sportverleden zal altijd sport belangrijk blijven vinden. Commercieel is sport niet interessant. Dat is goed te zien aan de sportpagina’s in de Limburgse kranten. Tel de advertenties op sportpagina’s maar. Eén hand is voldoende! En dat dag in dag uit. Adverteerders willen graag dat lezers hun advertentie zien. Om die reden willen ze op een plek staan die goed gelezen wordt. Sport wordt daarbij altijd aangehaald als het katern dat de grootste lezersschare heeft. Dan geeft het te denken dat bijna geen enkele adverteerder daar wil staan.

De Nieuwe Limburger maakt de afweging wat de krant wel en wat de krant niet meer tot zijn kerntaak laat horen.

Een eigen drukkerij is geen kerntaak van de krant. Een drukkerij is niets meer of minder dan een leverancier. In Limburg en de directe omgeving van Zuid-Limburg liggen voldoende drukkerijen die de krant kunnen drukken. Een eigen ICT-afdeling hoort ook niet tot de kerntaken van een krant. Dit kan veel goedkoper extern worden ingekocht.

28-09-10 17:26

Verdienmodel De Nieuwe Limburger Uitgaven

Inkomsten

1

Druk

2.184.000

5

Abonnementen 11.520.000

2

Verspreiding

3.744.000

6

Advertenties

3

Personeel

5.600.000

4

Overige kosten

1.200.000

15.888.000

430.000

Onvoorzien Totaal

Totaal

4.368.000

13.158.000 Brutowinst

2.730.000

Nadere toelichting 3 1

80 fte × gemiddeld 70.000 euro per fte, inclusief werkgeverslasten.

312 kranten in een oplage van 60.000, 48 pagina’s full colour. Volgens offertes 7000 euro per uitgave.

Hoofdredactie:1, Chef-nieuwsdienst en plv chef-nieuwsdienst: 2, Nieuwsdienst: 14 , Regio-redactie: 21 , Eindredactie: 4, DTP ten behoeve redactie en commercie: 8, Direcabonnees in Zuid-Limburg. De voorbije jaren tie: 1, P&0 en directie-secretaresse 1, ICT 1, zijn zeker 20.000 abonnees gestopt. 60.000 Administratie, bedrijf en abonnementen 10 , abonnees is dus reëel gerekend.

Chef-commercie 1, Verkopers buitendienst 6, Er is dan nog een fors potentieel om te groeien. verkopers binnendienst 3, Bezorginspecteurs 5, Werving abonnees 2 2 600 bezorgers die elk 100 kranten, bezorgen. 600 bezorgers keer 15 euro per dag, dat is bezorgloon inclusief kosten werkgever. 60 bestellers die elke ochtend 1000 kranten bij de bezorgers afleveren. 60 keer 50 euro per dag. Totaal 312 dagen × 12.000 euro.

Bezorgers kunnen 100 kranten per ochtend bezorgen, zo leert navraag. Bezorgers ontvangen nu ongeveer 10 euro per ochtend voor 100 kranten. Het bedrijf maakt ook kosten voor Zestig duizend kranten meenemen en gemiddeld bij deld 50 euro per dag.

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 35

mogelijk een kwaliteitskrant te maken.

5 60.000 abonnees a 16 euro per maand keer 12 maanden.

Abonnementsgeld is bij De Nieuwe Limburger 192 euro per jaar. Bij de huidige, bestaande krant is het goedkoopste abonnement 284 euro per jaar.

6 7 pagina’s × 2000 euro × 312 nummers.

Kun je elke dag vijf pagina’s advertenties verkopen? Ja, dat kan. Elke dag gemiddeld minimaal twee pagina’s met overlijdensadvertenties. Resteren gemiddeld drie pagina’s per dag, inclusief de zaterdagkrant. Met een verkoopteam van tien man is dat haalbaar. Tweeduizend euro per pagina bij een betaald dagblad met een oplage van 60.000 exemplaren is een zeer, zeer scherpe prijs voor adverteerders.

4 100.000 euro per maand voor kantoor, inhuur externen, et cetera

De Nieuwe Limburger huurt één kantoor. Bij die 100.000 euro per maand ook kosten voor externen zoals accountant en advocaat. Verder telecom en data-infrastructuur en abonnementen, verzekeringen, autokosten, telefoonkosten, werkplekken, verteerkosten et cetera. Ook kosten voor correspondenten en inkoop foto’s.

28-09-10 17:26

36 | oktobEr | ZUID | omSLAgARTIKEL

Ook journalistieke producties van redacteuren en fotografen kunnen goedkoper en vaak ook nog beter door free-lancers worden gemaakt. Het voordeel voor De Nieuwe Limburger is dat je nooit te maken hebt met zieken, je betaalt per opdracht en je weet dat een free-lancer extra zijn best zal doen in de hoop voldoende, nieuwe opdrachten te krijgen.

De Nieuwe Limburger rekent ook voor eens en voor altijd af met de gedachte dat je iets met internet moet doen. De eerste vraag zal zijn…kun je geld verdienen met een toepassing op internet? Als die vraag ontkennend wordt beantwoord is duidelijk waar de prioriteiten liggen.

Nu.nl, L1 en vele anderen zijn veel

beter in internet-nieuws. Deze bedrijven profiteren vooral van de sites van de dagbladen: nog voor je in de file staat, hebben ze het nieuws al weer geknipt en geplakt, doorgaans zonder bronvermelding. Nieuws achter een betaalmuur stoppen is volstrekt kansloos. Eén handige ondernemer/journalist op en zolderkamer betaalt keurig alle abonnementen en schrijft het nieuws vervolgens in eigen woorden op. Het algemene nieuws op het net zal altijd gratis zijn.

De Nieuwe Limburger levert ook bewust minder service aan de lezer: geen uitleg-verhalen als antwoord op de meest onnozele vragen van de lezer. Wie wil weten waarom een brandweerwagen rood is, kijkt zelf maar even op internet.

Geen wijnrubrieken, geen beschrijvingen

Met mijn SAAB naar Landgraaf?

Ja, u leest het goed. U kunt met uw Saab naar Saab Service Ben Goossens in Landgraaf. Dat kon al meer dan tien jaar maar automobielbedrijf Ben Goossens is met zijn team uitgegroeid van Saabspecialist tot officieel Saab Service Ben Goossens.

Voor u betekent dit, dat Ben Goossens en zijn door Saab onderrichte monteurs uw auto onderhouden en repareren zoals u dat van Saab mag verwachten. Dit gebeurt volgens de laatste technische know-how, de meest up-to-date informatie, volledig onder garantie en met gebruikmaking van originele onderdelen. U verwacht niet anders, daarom rijdt u Saab.

Kent u ons nog niet?

Maak nu een afspraak voor een vrijblijvende controle of kom gewoon eens kennismaken! De koffie wordt vers voor u gezet!

Saab Service Ben Goossens Saab Service Ben Goossens

Koeweg 12 | 6372 AM Landgraaf | T +31 (0)45 533 10 18 M +31 (0)6 533 255 77 | I www.ben-goossens.nl

10 0823 BENG adv Niveau 147x228.indd 1

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 36

van oude Duitse badplaatsen. Geen boekenfonds.

Alle medewerkers bij De Nieuwe Limburger zullen bezig zijn met het maken van een regionale, papieren krant. De krant wordt een ander product. Een krant die niet voor iedereen zal zijn. Iemand die zweert bij het buitenlandse nieuws zal voor een andere medium moeten kiezen.

Beleggers die met spanning naar de beurskoersen uitkijken ook. De lezer van De Nieuwe Limburger weet wat hij van zijn krant mag verwachten. Een regionale krant met regionaal nieuws.

Belangrijk voor De Nieuwe Limburger is dat het dagelijkse nieuws, ook het ogenschijnlijk ‘kleinere’ nieuws, met kennis van zaken gemeld wordt. Dat nieuws is de basis voor de toegevoegde waarde van de krant: duiding, verdieping en meningsvorming. Journalisten zijn in staat om de verbanden te leggen. Ze moeten de lezers inzichten bieden over de ontwikkelingen in hun eigen regio die de lezers nergens anders vinden: niet op internet, niet bij L1. De krant zoekt zaken die dat waard zijn tot op de bodem uit: vier onderzoeksverslaggevers zijn daar permanent voor vrijgemaakt. En zonodig komt de krant met heldere stellingnames in het publieke debat. Deugdelijke motiveringen en scherpe oordelen. De Nieuwe Limburger is een meneer.

Bij dat beleid is het zaak de krant zo efficiënt mogelijk te runnen: een organisatie die lean en mean is. Op het uitspreken van het woord vergaderen alleen al moet bij wijze van spreken een boete staan.

Journalisten zijn professionals: behandel ze ook zo. In alle opzichten: ook voor wat betreft kwaliteit en kwantiteit van hun productie. Aan beide mogen hoge eisen gesteld worden. Van hard werken is nog niemand doodgegaan. Dus geen rijen journalisten met een bruto-jaarsalaris van 81.000 euro (hoogste schaal CAO) die één of twee stukjes per week tikken. Dat is onverantwoord. Alleen voor de vier onderzoeksjournalisten geldt een apart regime. Maar ook zij leggen verantwoording af.

Bovenal is duidelijk dat de Nieuwe Limburger als geen ander betrokken is bij het wel en wee van de regio. De krant is sterk verankerd in de samenleving. De krant bericht onafhankelijk en zoals de Duitsers zeggen: überparteilich. Door de burger gekozen bestuurders die zich met de verkeerde details bezighouden, worden ter verantwoording geroepen. De Nieuwe Limburger is trots op deze regio, maar zegt wel waar het op staat.

06-09-10 20:57

28-09-10 17:26

STRATEgIE | ZUID | oktobEr | 37

Hout, het enige bouwmateriaal dat weer bijgroeit Wie meer wil weten over toekomstgericht bouwen: Vestigingsadres

Tel. 045-5353120

Krijgersberglaan 57

Mob. 06-55392784

6371 CA Landgraaf

Fax. 045-5354066

www.houtskeletbouwlimburg.nl

Tweede toekomst voor houtskeletbouw In Duitsland werken nu al 250.000 mensen in de groene industrie. Landen met een sterke groene economie, zullen straks het beste presteren, verwachten de deskundigen. Logisch: met zijn allen begrijpen we inmiddels dat groen denken alleen niet genoeg is. We moeten groen handelen om onze kinderen en kleinkinderen ook een leefbare wereld te gunnen. Groen leven en ondernemen wordt goud waard.

Groen bouwen bestaat al lang, maar krijgt nu door het nieuwe bewustzijn de wind in de zeilen, merken ook Leo Leerssen en Roy Ouwerkerk van Houtskeletbouw Limburg.

“Houtskeletbouw was al duurzaam vanwege het materiaalgebruik (hout groeit bij) en de energie-efficiëntie van dit type woningen. Houtskeletbouw gaat vooral uit van de uitstekende

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 37

warmte-isolatie die hout biedt. In combinatie met diverse isolatiematerialen kunnen eenvoudig Rc-waarden boven de 5 K/W gerealiseerd worden. Aangevuld met warmtepompen en zonnecollectoren zijn deze woningen extreem energiezuinig, indien gewenst uit te voeren als nul energie woning. (passiefwoning) In een nog verdere toekomst zijn we met zijn allen niet alleen klanten van energiebedrijven, maar zijn huishoudens ook leveranciers aan het netwerk.”

Leerssen heeft al twintig jaar ervaring met houtskeletbouw.

Hij ziet de vraag naar deze bouwmethode gestaag toenemen.

“Met houtskeletbouw kun je elk woningontwerp met elke denkbare buiten- en binnenafwerking op het hoogste kwaliteitsniveau realiseren.

28-09-10 17:26

CoLumn | ZUID | oktobEr | 38

Lokalisme

E

r hangt iets in de lucht. Er broeit en er groeit iets.

En dat voelt goed, ruikt lekker en smaakt naar veel meer.

Het begon al vroeg dit jaar, tijdens die eerste prille lentedagen van maart, na die lange, wrange winter die maar niet wilde wijken. De gelegenheidsformatie Herberg De Troost gaf zeven uitverkochte concerten in een oude varkensstal in Broekhuizenvorst. Die varkensstal was voor de gelegenheid verbouwd tot een heuse herberg, inclusief haardvuur, regionale hapjes en drankjes.

Gelegenheidsherbergier Emil Szarkowics ontving alle gasten hartelijk in zijn ‘herberg’ en creëerde een intieme sfeer, ondanks de uitpuilende varkensstal.

Herberg De Troost bestond uit Jack Poels en Tren van Enckevort van Rowwen Hèze, Mo’Jones, Skinnie en Sjoerd Rutten. Ze hadden samen een cd gemaakt en speelden tijdens die zeven concerten de nieuwe nummers van die cd. En vanaf het eerste nummer op de eerste dag was vrijwel iedereen in de ‘herberg’ duidelijk dat dit iets heel bijzonders was. En dat zat hem in die wat vreemde en ongelikte omgeving, dat zat hem in die lekkere lokale spijzen en dranken, dat zat hem in die vreemde, maar perfecte combinatie van muzikanten. Hier gebeurde iets onalledaags, iets unieks, iets waar je bij wil zijn geweest. En ondanks dat ik nog nooit in die varkensstal in Broekhuizenvorst was geweest, voelde het daar als een thuiskomen.

Na die zeven concerten ging de ‘herberg’ weer dicht.

De muzikanten gingen terug naar hun eigen bands en pikten de oude draad weer op. De gasten die in de herberg waren geweest spraken nog weken, maanden na over die bijzondere ervaring. En hoe meer tijd er sindsdien verstreek, hoe mooier werden de herinneringen aan Herberg De Troost. Want zo gaat dat.

Begin september moest ik naar een persconferentie in het Parkstad Limburg Stadion. De Stichting Popmuziek Limburg (SPL) had ons wat nieuws te vertellen. Die stichting bestaat 25 jaar en om dat te vieren heeft de stichting een gelegenheidsformatie opgericht: De Limburg All stars. Een club van gelouterde, Limburgse muzikanten die zich presenteert als een voetbalteam, inclusief reservespelers en een trainer. Op 21 oktober geven zij ter ere van SPL een eenmalig concert in het Parkstad Limburg Theater in Heerlen.

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 38

28-09-10 17:26

Pedro Rademacher

De Limburg All stars zijn: Mo'Jones, Skinnie, Maurice Möllenbeck, Peter Beeker, Frans Pollux, David Plantaz, Mark Voorst, Marco Roelofs, Jack Poels, Arno Adams, Stevie Ann, Floor Janssen, Kelly Kockelkoren, Henk Steijvers, Thijs Schrijnemakers, Emil Szarkowics, Bart Oostindie, Sjoerd Rutten, Mike Roelofs, Alex van Damme, Bas Lindelauf, Tim Paters, Hub Boesten, Tren van Enckevort en Tim Daemen. Wat een affiche.

the anarchy of silence john cage

Terwijl ik dat nieuws hoorde, dacht ik: er hangt iets in de lucht. Er broeit en er groeit iets. Het concert van de Limburg All Stars is weliswaar eenmalig, maar de SPL denkt erover om structureel samenwerkingsverbanden tussen Limburgse muzikanten aan te wakkeren, liet Marike Peters van SPL weten in het Parkstad Limburg Stadion.

Prima zaak, die samenwerking. Gedeelde vreugd is dubbele vreugd. Limburg is een provincie waar ontzettend veel muziek in zit. Laten we er dan ook een gewoonte van maken om ons als een buitengewone muziekprovincie te presenteren. Zeker als je weet dat het toerisme in Limburg steeds belangrijker gaat worden.

Als je zo’n samenwerking wil structureren zou je een soort revue van steeds wisselende artiesten kunnen samenstellen. En die revue zou je wekenlang door de provincie kunnen jagen, van Eijsden tot de Mookerhei, zonder een dorp of stad over te slaan. En dan liever niet in die (gaaap) schouwburgen, waar nooit iets anders in de lucht hangt dan steriele stilte, maar in kroegen, herbergen, gemeenschapshuizen en clublokalen, waar het echte leven nog van de wanden druipt. Daar waar het voelt als thuiskomen.

In de zomer zou je die revue met een tent dwars door de provincie kunnen jagen. De tent opslaan op de mooiste plekken van Limburg, en toeristen onthalen op een Bourgondische, Limburgse avond met volop eten, drinken en muziek uit eigen provincie, onder het motto: Hiej is get los! Lang leve het lokalisme. Als dat geen feest wordt…

OPENING 03 09 2010 20.00 UUR BONGERD 18 HEERLEN www.schunck.nl 0031(0)455772200

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 39

28-09-10 17:26

40 | oktobEr | ZUID | duuRZAAm

Toos Hofstede van Gulpener:

‘ondernemen is meer dan w GUlPen “ik geloof niet zo in marketing. marketing maakt mensen tot slaven van de markt. marketing doet exact wat de markt wil. maar ik denk dat je als bedrijf of als persoon op de eerste plaats moet doen wat je zelf wil. een product maken waar je met hart en ziel achter staat en waar je in gelooft. een product dat jou een eigen identiteit geeft. en als je weet wie je bent, en je straalt dat letterlijk uit dan trek je uiteindelijk ook de mensen aan die bij jou passen.”

Door Pedro Rademacher Foto Frits Widdershoven

Dat zegt Toos Hofstede (28), strateeg en communicatiemedewerker van de Gulpener Bierbrouwerij in Gulpen, sinds

december 2007. Ze leerde de brouwerij min of meer per toeval kennen, ze raakte “verliefd” op het bedrijf en op Zuid-Limburg.

Ze werd geboren in Zwolle en groeide landelijk op in Dedemsvaart, op de grens van Overijssel en Drenthe. Na de

middelbare school ging ze toegepaste psychologie studeren. “Ik wist nog niet precies wat ik wilde en met psychologie kon ik nog vele kanten op.” Maar toen raakte ze zwanger en werd ze op haar 18de moeder van een dochter. Ze bleef een jaar thuis om voor haar kind te zorgen. “Als je lang thuis zit wordt je wereld kleiner en kleiner. De muren kwamen op me af en ik raakte een beetje in een isolement.”

Via een vriendin hoorde ze van de mogelijkheid om te studeren aan de Universiteit Twente in Enschede, waar volop mogelijkheid was voor kinderopvang. Ze nam tegelijkertijd twee studies op: toegepaste communicatiewetenschappen en bedrijfskunde. “Dat ik koos voor twee studies gaf wel aan dat het mij menens was. Door mijn dochter was ik

Toos Hofstede: “Gulpener toont aan dat Maatschappelijk Verantwoord Onderne

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 40

28-09-10 17:26

duuRZAAm | ZUID | oktobEr | 41

n winst najagen’ in korte tijd heel volwassen geworden. Ik wist dat ik hard moest gaan werken voor de toekomst van mijn kind en mijzelf. Ik was erg gemotiveerd.”

Tijdens haar studies werd ze onder andere begeleid door professor Jacques Troch. De Belg Troch was jarenlang de directeur van de Grolsch bierbrouwerij in Groenlo. “Hij kon heel enthousiast vertellen over de biercultuur. Maar ik had destijds nog bijna niets met bier. Als ik al wat dronk, dan was dat tequila.” Bij wijze van weerwoord vertelde Hofstede aan Troch dat ze vroeger als kind met haar ouders vaak op herfstvakantie ging in het Zuid-Belgische plaatste Orval, en dat ze daar ooit de plaatselijke brouwerij had bezocht. “Toen ik dat zei bleef het even stil… Troch kende die brouwerij heel

ntwoord Ondernemen meer oplevert dan alleen financiële winst.”

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 41

goed: het bedrijf werd gerund door een goede vriend van hem. Sterker nog: Troch had over dezelfde paadjes gewandeld, waar ik als kind ook gewandeld heb. Ook hij kent die schitterende herfstkleuren van Orval. Dat schiep een band tussen ons.”

Voor haar afstudeerscriptie wilde Hofstede aantonen dat Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) op meerdere gebieden winstgevend kan zijn voor een bedrijf. “Ondernemen is in mijn ogen een maatschappelijke activiteit. Je zit als ondernemer niet op je eigen eilandje, je leeft te midden van een maatschappij waarmee je rekening dient te houden.”

Door Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen kan een bedrijf winst maken in financiële zin. Maar MVO levert ook winst op voor het milieu en voor de mensen die bij het bedrijf betrokken zijn.

Voor haar afstudeerscriptie onderzocht Hofstede zes bedrijven op mogelijkheden voor MVO. “Toen Troch dat hoorde zei hij tegen mij dat ik per se kennis moest maken met een in zijn ogen heel bijzonder bedrijf in Zuid-Limburg: de Gulpener Bierbrouwerij.”

De eerste keer dat ze Zuid-Limburg bezocht was een openbaring voor haar.

“Ik kende Limburg helemaal niet. Ik reed vanaf Enschede over Duitland naar Aken.

Van daaruit reed ik Zuid-Limburg binnen en ik wist niet wat ik zag. Die heuvels, dat landschap: ik had een vakantiegevoel, wat nog werd aangewakkerd omdat bijna niemand er Nederlands sprak.”

Ze werd gastvrij ontvangen op de brouwerij en directeur John Halmans nam haar meteen mee in zijn auto richting de eigen hopvelden van de brouwerij. Gulpener had in 1999 de omslag gemaakt naar Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Sinds dat jaar haalt de brouwerij alle ingrediënten voor het bier uit eigen regio. De milieuvriendelijke brouwgerst komt van 62 Limburgse boeren, de hop wordt geteeld in Reijmerstok en het water komt uit eigen bron in Gulpen. “Gulpener was voor mij een droombedrijf. Een bedrijf dat aantoont wat ik in mijn afstudeerscriptie beweerde: Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen levert meer op dan alleen financiële winst.”

In de winter van 2006 studeerde ze met succes af aan de universiteit. Ze ging werken voor een consultancybedrijf in

Enschede. “Als nieuweling was ik vooral bezig met administratie en klusjes. Ik miste iets: we waren niet een bedrijf dat concreet een product maakte, wij maakten vooral theoretische adviezen voor klanten.

Ik miste vooral de passie.” In 2007 telefoneerde ze naar de brouwerij in Gulpen.

“Ze boden mij spontaan een baan aan op de brouwerij.” Aanvankelijk hield ze dat nieuws even geheim, en ging ze stiekem op zoek naar een mooi huis in Zuid-Limburg.

In december 2007 trad ze in dienst van Gulpener.

Aan haar is de taak om de filosofie van Gulpener uit te dragen. “Als mensen eenmaal weten waar Gulpener voor staat zullen ze bewust voor ons bier kiezen, omdat ze onze filosofie ondersteunen.”

Voor dat doel richtte ze onder andere het kwartaalblad Puurzaam op. Geen bierblad, maar een blad over duurzaamheid, MVO, cultuur, historie, gastronomie en vakmanschap. “Puurzaam is een eigenwijs blad dat op geen enkel ander blad lijkt, en dat is helemaal de bedoeling.”

Verder werkt ze jaarlijks mee aan een nieuwe, snelgroeiende traditie in Gulpen: de jaarlijkse hopoogst tijdens het tweede weekend van september.

“Medewerkers, sympathisanten en lezers van Puurzaam treffen elkaar bij het hopveld in Reijmerstok en gaan gezamenlijk de hopplanten oogsten. Daarna vieren we gezamenlijk feest in de tent bij de hopvelden.”

Gulpener (sinds 1825) is nog steeds een familiebedrijf. Het bedrijf is eigendom van de familie Rutten, al bemoeit die familie zich nauwelijks met de dagelijkse gang van zaken op de brouwerij. “De familie staat vierkant achter onze filosofie van duurzaamheid. Zij geven ons alle tijd om dat concept verder te ontwikkelen. En dat is een fijn gevoel.”

Gulpener toont aan dat Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen meer dan lonend is, aldus Hofstede.

“We zijn een gezond bedrijf, we maken winst, we zetten de Limburgse boeren milieuvriendelijk aan het werk, we produceren klimaatneutraal en vooral lekker bier en we zorgen goed voor het Limburgs landschap.En bovenal zijn we trots op onze 100 % Limburgse bieren.”

28-09-10 17:26

KIJK

BE L ONTDEK DE INSPIRERENDE WERELD VAN AU FOUR EN LAAT U VERRASSEN DOOR 2000 M 2 SPECTACULAIRE WOONBELEVENISSEN DESIGNKEUKENS

BADKAMERS

HAARDEN

WELLNESS

S A U N A’ S

U BETAALT NU TIJDELIJK 6% BTW* OP UW DROOMKEUKEN Of u nu op zoek bent naar een keuken, een badkamer of een designhaard... bij Au Four helpen wij u graag bij het realiseren van uw woondromen. Kom eens langs in onze showroom en laat u inspireren in een ruime keuze aan creatieve woonoplossingen. Keukens, badkamers, haarden, wellness, sauna’s, spa’s, zwembaden en designverlichting zijn er in iedere stijl, voor ieder budget en in iedere uitvoering. Spectaculair gepresenteerd volgens de laatste woontrends. En u betaalt nu tijdelijk slechts 6% btw op een Au Four droomkeuken. Alvast een voorproefje? Kijk eens op onze website of stap gewoon binnen in de inspirerende woonwereld van Au Four en laat u verrassen in de mooiste showroom van de Benelux! * Vraag naar de verkoopvoorwaarden. Deze actie is geldig t/m 31 oktober 2010.

ZONDAG 31 OKTOBER OPEN VAN 10.00 - 17.00 UUR

W W W. A U F O U R . N L A K E R S T R A AT N O O R D 3 5 0 I 6 4 3 1 H X H O E N S B R O E K I 0 4 5 5 2 8 4 0 5 0

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 42 Au Four_ZUID_09.10.indd 1

28-09-10 17:26

S

E LE E F

’S

S PA’ S

ZWEMBADEN

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 43

VERLICHTING

28-09-1017:33:32 17:26 24-09-2010

44 | oktobEr | ZUID | LImbuRg

maastRicht het openingsnummer van ZUid laat er geen misverstand over bestaan: werk aan de winkel in de regio!

Door Jan bierhoff

D

iverse bijdragen, in het bijzonder de artikelen van Rob Hermans en Joop de Vries over Limburgs verleden en toekomst bieden stof tot nadenken – en debat. Zelf ben ik nu zo’n kleine 20 jaar bewoner van dit ‘mooiste stukje Nederland’, een goed moment om persoonlijke ervaringen te ijken aan de gepresenteerde analyses. Prima overigens, dat een onafhankelijk magazine daar een forum voor biedt.

In de afgelopen twee decennia heb ik Maastricht, en deels Zuid-Limburg van karakter zien veranderen. Medio 1992 overheerste elan, optimisme, was er ruimte voor onorthodoxe projecten. Maastricht stond zwanger van Europese ambities, in de nasleep van het Verdrag. Ceramique werd niet alleen bedacht maar ook gedaan.

De echo van topbestuurders als Kremers was nog hoorbaar. Maar het werd allemaal minder, langzaam ja, maar zeker. Naar mijn gevoel planeren stad en regio nu. Ambities worden onverkort verwoord, maar de slagzinnen klinken hol. Men berust al snel in de afstand tussen bedoelen en bereiken.

Kritische rapporten van externe deskundigen en bureaus volgen elkaar in een macaber ritme op, maar worden gelaten gearchiveerd. Het is wat het is.

Na de energieke opgang het stilhangen: de natuurwetten voorspellen dan een onvermijdelijke neergang. Voldoende statistieken geven aan dat die fase al is ingezet. De vraag dringt zich nu op of met voldoende gas geven de regio weer in stijgstand kan geraken. Daar mag alleen op gerekend worden als voor erkende zwaktes een patente behandeling beschikbaar blijkt. Laat ik, op basis van eigen ervaringen, de ‘Limburgse ziekte’ onder ogen zien en dan een mogelijk medicijn suggereren.

Vanuit mijn beleving, aanvankelijk als directeur van een Europees instituut, het European Journalism Centre, later als communicatieonderzoeker aan universiteit en hogeschool maar ook als modale ingezetene van Limburg, dringen zich drie zwaktes op die alle terug te voeren zijn op de problematische relatie tussen binnen en buiten, tussen wij en zij, tussen lokale cultuur en internationale dynamiek. Mijn

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 44

Jan bierhoff

Limburgs toekomst: strijd op drie fronten ervaringen onderstrepen de alledaagse realiteit van de door Hermans en de Vries geconstateerde manco’s. Allereerst is er de halfslachtige positionering in Europa.

Dan de dubbelhartige omgang met jeugd en jonge professionals en als derde de tekortschietende integratie van nieuwe Nederlanders van allochtone afkomst.

Maastricht gaat er nog steeds trots op, het grote aantal Europese instituten binnen de stadsgrenzen. Inderdaad, ze zijn in de jaren negentig met verve binnengehaald, maar daarna al snel verweesd achtergelaten. Op het gehanteerde vestigingsbeleid, aantrekkelijke locaties en daaraan gekoppelde bonussen, valt niets aan te merken.

Iets doen met al die gebundelde internationale expertise, dat bleek een brug te ver. Niemand zou raar opgekeken hebben als voor verleende privileges wat teruggevraagd zou zijn: advies, contacten, op de stad gerichte activiteiten, maar dat geschiedde zo goed als niet. Het stadsbestuur huisde weliswaar fysiek steeds op loopafstand, maar was in mentaal opzicht mijlenver verwijderd van de kenniswerkers in het Europees domein. Zo waren op het EJC vaak hoofdredacteuren en verslaggevers van prominente buitenlandse media te gast, voor workshops, brainstorms of presentaties. Promotioneel hadden die interessante dingen voor Maastricht en Limburg kunnen doen. Maar het verzoek om een officiële welkomstspeech stuitte doorgaans op aarzeling en praktische

bezwaren, met de gebrekkige beheersing van het Engels bij collegeleden als voornaamste argument.

Eigenlijk is maar een fractie van het potentieel benut. Met een meer inhoudelijke aanpak had Maastricht de rol van ‘stad van het Europese debat’ kunnen claimen. Al die instituten, aangevuld met de universiteit, hadden en hebben met elkaar gemeen dat ze kennis ontwikkelen, toetsen en beschikbaar maken. Ondanks de verschillen in invalshoek bedenken alle partijen scenario’s voor internationaal beleid. Kijk even terug naar de turbulente recente geschiedenis van de Europese eenwording en je realiseert je hoe waardevol (en prestigieus) een dergelijke rol als debatcentrum zou kunnen zijn.

Het is al langer en vaker geconstateerd: de regio en stad Maastricht slagen er niet in om de jeugd en jonge volwassenen blijvend te boeien. Het heuvelland en de historische hoofdstad bieden een pittoresk decor voor de losse jaren, maar daarna vertrekken studenten en professionals weer even vastbesloten als ze arriveerden.

Veel van de stafleden op het Journalism Centre, en ook de onderzoekers die ik heb aangestuurd op diverse researchcentra, bleken na drie, vier jaar te zijn uitgekeken op het naar binnen gerichte leefklimaat.

Niet dat ze het niet probeerden, met hun aandoenlijke Nederlands, met spontane gesprekken in de kroeg, maar onthutst wegkijken was doorgaans hun deel. De

28-09-10 17:26

LImbuRg | ZUID | oktobEr | 45

enige optie bleek het expat-reservaat, en daar waren ze nu juist niet voor gekomen.

De meesten zijn uitgeweken naar internationale banen in Brussel of andere Europese hoofdsteden. Ze komen bij gelegenheid langs en zijn dan betrekkelijk unaniem in hun oordeel: Maastricht, een prima stad voor bezoekers, niet voor blijvers. Geen bestuurder van naam zou vrede moeten hebben met die constatering, maar het tegendeel blijkt het geval. Het vertrekoverschot wordt weliswaar betreurd maar tegelijkertijd ook behandeld als een natuurgebeuren. Het is wat het is.

Een derde lakmoesproef voor eigentijdsheid is wat mij betreft de omgang met allochtonen. Zoals ieder landsdeel heeft ook Limburg zijn deel aan opvangcentra, dat is het punt niet. De problemen beginnen pas echt na de inburgeringsronde. Zeker, een deel van die nieuwe Nederlanders komt niet toe aan enig initiatief, maar een ander, substantieel deel is vastbesloten hier opnieuw wortel te schieten, en wordt aardig gefrustreerd bij die ambitie. Mijn vrouw en ik, ze gaf onder meer Nederlands als tweede taal op een ROC, hebben heel wat spijtoptanten aan de deur gehad en geruime tijd een soort informeel detacheringskantoor

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 45

richting Randstad gerund. En met succes, vrijwel al die allochtonen hebben daar nu een bloeiend bestaan. Kunnen we ze hier missen? Eigenlijk niet, ook deze regio heeft grote behoefte aan zorgverleners, aan boekhouders, aan IT-specialisten, aan medische experts. Maar Achmed (had zich hier zonder succes suf gesolliciteerd, kreeg daar meteen een baan) ging naar Delft, Bahar (prima ziekenverzorgster, maar weggestuurd wegens gebrekkige beheersing van het plaatselijke dialect) verpleegt nu in Eindhoven, Samantha (kwam hier niet tussen het hechte collectief) is inmiddels kinderarts in Amsterdam en Antonio repareert computers in Utrecht.

Vertrekken was niet hun keus, pijnlijk zelfs omdat ze die kleine kring van Nederlandse contacten weer moesten verlaten, maar wel de enige mogelijkheid voor het opbouwen van een zinvol bestaan.

Verbindende factor tussen al deze hoofdpijndossiers is, zoals gezegd, het onvermogen, deels ook de onwil om de buitenwereld toe te laten tot de eigen kring. Het lijkt in deze regio welhaast een genetisch bepaalde beperking. Verbaasd, en later geamuseerd heb ik al de verhalen aangehoord. De ‘hollanders’, zo’n beetje alles en iedereen van boven Sittard, als

verklarende factor voor ongemak. Het echte Maastricht, dat zich alleen aan de westzijde van de Maas zou bevinden. De boeren (in de ogen van de burgerij) van Bunde, en omgekeerd het dedain ten aanzien van ‘die lui’ in de stad, een levendig sentiment in mijn Maastrichtse wijk Amby. Limburgers die op een steenworp afstand wonen en toch elkaars dialect niet verstaan. Ieder apart, maar wel allemaal samen in een diepgewortelde voorkeur voor de identiteit van de vierkante meter.

En daaronder, alle bestuurlijke retoriek te spijt, de hang naar onbeduidendheid, naar comfort, naar berusten eerder dan bereiken. Die levensvisie maakt het herpositioneren van de vertrouwde stad en regio in een snel veranderende wereld tot een moeizame zaak en het accepteren van buitenstaanders van welke snit dan ook onwaarschijnlijk.

Goed, tot zover de pijn, tijd voor het medicijn. Twee veelgehoorde suggesties vragen om aandacht: een ander type bestuurder en een grotere, bij voorkeur euregionale schaal. Rob Hermans vestigt alle hoop op de komst van enige inspirerende leiders, die met aansprekende initiatieven het volk bij de teugel nemen en in de moderne tijd parachuteren.

28-09-10 17:26

All

30

All

46 | oktobEr | ZUID | LImbuRg

30

All

30

Hij verwijst naar Limburgse voormannen als Kremers en Tans. Die hebben huzarenstukjes geklaard, althans daar richting aan gegeven. Maar de jaren zeventig, met hun partijvastheid en hiërarchische verhoudingen (en compensatiegelden voor de sluitende mijnen), liggen achter ons. Vandaag de dag is charisma mooi meegenomen, maar absoluut geen garantie voor succes.

Recent sprak ik met Frits Campagne, algemeen directeur bij De Persgroep, uitgever van Nederlands kwaliteitsbladen.

Invloedrijk, maar hij omschrijft zijn rol bij voorkeur als ‘het oliemannetje’. Ik schat in dat we ook in Zuid-Limburg , eerder dan grote roergangers, oliemannetjes nodig hebben. Invloedrijk ja, maar vooral achter de schermen. Werkend aan de voorwaarden voor verandering, sleutelend aan de afwezige openheid van geest, aan speelruimte voor particulier initiatief, aan de gemankeerde bereidheid tot samenwerking, eerder dan aan tot de verbeelding sprekende projecten. Die zijn zeker nodig, maar komen vanzelf als de omstandigheden gunstig zijn.

Die openheid van geest zullen bestuurders zelf moeten belichamen. Daarbij past de bestuurlijke moed en de visie om niet alleen zaken te entameren die voortvloeien uit eigen voorkeur of opvatting.

Een voorbeeld. In mijn huidige werk heb ik veel van doen met digitale communicatie. Het leek me een goed idee als bij het aanstaande Maastrichtse cultuuricoon de Timmerfabriek ook deze dimensie van kunstbeleving een rol zou spelen.

Voor jongeren is internet al lang het belangrijkste podium. Prima plan maar kansloos, zei de betreffende beleidsadviseur, mijn wethouder begrijpt dat niet. Zo blijft vernieuwen de reproductie van het vertrouwde.

De tweede remedie: Europa. Als het

binnen niet helemaal lukt, moeten we het omringende buiten er maar bij betrekken, is de redenering. Veel hoop is lange tijd gevestigd op de heilzame invloed van grensoverschrijdende, euregionale initiatieven. Het lijkt logisch, het verknopen van de buursteden Aken, Maastricht, Hasselt en Luik. De praktijk van de afgelopen decennia geeft echter aan dat Maas-Rijn toch vooral een bestuurlijk concept is.

De euregio bestaat maar leeft niet, inspireert niemand en vitaliseert alleen de vergadertijgers.

‘charisma is geen garantie voor succes’ Wat dan wel? De basisgedachte van open grenzen is absoluut de juiste; de noodzaak om Limburg hernieuwd te laten assimileren met buurlanden onomstreden.

Maar het moet minder een prestigeobject van ambtenaren en meer een maatschappelijke vanzelfsprekendheid worden. Het resultaat van talloze culturele, economische of sportieve dwarsverbindingen.

Geleidelijk aan weer ontdekt, tegen juridische obstakels in toch gerealiseerd, toevallig tot stand gekomen en organisch groeiend. Als er Europese gelden beschikbaar zijn moeten die ingezet worden voor het scheppen van gunstige voorwaarden voor dit type grensoverschrijdende vanzelfsprekendheid. Minder spectaculair, weinig scoringskansen inderdaad voor de dames en heren politici, een zaak van de lange adem ja, maar de beste garantie voor succes op termijn. Een drielandenzomercompetitie voor jeugdelftallen, uitgezonden op een grensoverschrijdend digitaal televisiestation, ik noem maar wat. Tijdens de rust sneak previews van

popfestivals in de gehele veeltalige regio.

Het heeft hierbij niet veel zin om het buitengebied (vanuit Limburgs perspectief) strak af te bakenen. Beter stoppen we met de kunstmatige euregionale stedenfocus, ten faveure van avonturen in heel Vlaanderen en in Noordrijn-Westfalen tot ruim achter Keulen of Essen. En accepteren we ook dat het in de ene richting wat sneller zal gaan dan in de andere: in francofoon Luik shoppen is spannend maar zaken doen is een ander chapiter.

Tot slot: de wie-vraag. Hoe broodnodig het ook is om te analyseren, het debat te voeren en voorstellen te lanceren, uiteindelijk moet iemand in het Limburgse aan de slag. Op het vlak van de uitvoering speelt wederom de wij-zij-problematiek.

De grote verandering wordt doorgaans bepleit door een bont gezelschap van alle niveaus: binnen- en buitenlandse professionals, vrijgestelden, de culturele elite. Maar verder (verwijt ik ook mezelf) zijn die te druk met hun eigen besognes en nemen maar mondjesmaat plaatselijk politieke verantwoordelijkheid. Tegelijkertijd, als ze die stap wel zetten, stuiten ze op een gesloten, traditionele bestuurscultuur die weinig op heeft met de vergezichten van nieuwlichters. Zo ontstaat het beeld van twee parallelle universums, ieder met een eigen logica en zelfrechtvaardiging. Zo heb ik Maastricht leren kennen, als een stad met het hart van de een en het hoofd van de ander. En dat, kan iedere arts je uitleggen, schiet niet op. Wil er beweging komen, niet alleen in standpunten maar ook in het proces van effectieve modernisering van stad en streek, dan dringt de thematiek van mobilisatie van (politieke) macht zich op. Maar dat is een ander verhaal.

Jan bierhoff is associate professor Infonomics and New Media

2

M M F u M F

la u F D la u m D la D m D B D m a B D a B

a

F

In F

In F

In

Au Nu Au Nu Au 04 Nu

04

210x297

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 46

28-09-10 17:26

04

210x297

Alle bedragen in euro’s. Prijzen zijn incl. BTW/BPM, excl. kosten rijklaar maken en verwijderingsbijdrage, tenzij anders aangegeven. Wijzigingen voorbehouden. Afgebeelde auto kan afwijken van standaardspecificaties. *Geldig voor registratie tot en met 30 september 2010. **Alleen uit voorraad leverbaar en tijdelijke prijs geldig bij registratie uiterlijk

30 september 2010. ***Uitgaande van catalogusprijs van 25.739,- en inkomstenbelasting van 42%.

Gemiddeld brandstofverbruik en CO -uitstoot: km/liter: van 12,7-19,2; liter/100 km: 5,2-7,9; CO gr/km: van 139-184.

Gemiddeld brandstofverbruik en CO2-uitstoot: km/liter: van 12,7-19,2; liter/100 km: 5,2-7,9; CO2 gr/km: van 139-184.

Alle bedragen in euro’s. Prijzen zijn incl. BTW/BPM, excl. kosten rijklaar maken en verwijderingsbijdrage, tenzij anders aangegeven. Wijzigingen voorbehouden. Afgebeelde auto kan afwijken 2 van standaardspecificaties. *Geldig voor registratie tot en met 30 september 2010. **Alleen uit voorraad leverbaar 2 en tijdelijke prijs geldig bij registratie uiterlijk

30 september 2010. ***Uitgaande van catalogusprijs van 25.739,- en inkomstenbelasting van 42%.

Alle bedragenAlle in euro’s.

Prijzen zijn incl.

BTW/BPM, excl. kosten rijklaar verwijderingsbijdrage, tenzij anders aangegeven.

Wijzigingen voorbehouden.

Afgebeelde standaardspecificaties.*Geldig *Geldig voor registratie totmet en met 30 september **Alleen uit voorraad leverbaar en tijdelijke prijs bij registratie bedragen in euro’s.

Prijzen zijn incl. BTW/BPM, excl. kostenmaken rijklaaren maken en verwijderingsbijdrage, tenzij anders aangegeven.

Wijzigingen voorbehouden.

Afgebeeldeauto autokan kanafwijken afwijken van van standaardspecificaties. voor registratie tot en 30 september 2010.2010. **Alleen uit voorraad leverbaar en tijdelijke prijs geldig bij geldig registratie uiterlijk uiterlijk

Gemiddeld -uitstoot:km/liter: km/liter:van van12,7-19,2; 12,7-19,2; liter/100 5,2-7,9; gr/km: van 139-184.

Gemiddeldbrandstofverbruik brandstofverbruik en en CO2-uitstoot: liter/100 km:km: 5,2-7,9; CO2 CO gr/km: van 139-184.

2

30 september ***Uitgaande van catalogusprijs van 25.739,en inkomstenbelasting van 42%.

30 2010. september 2010. ***Uitgaande van catalogusprijs van 25.739,en inkomstenbelasting van 42%.

FordMondeo FordMondeo Platinum Platinum FordMondeo Platinum FordMondeo Platinum ,,-9 3 .7 99,3 23 7 .

3 33.7 ,22 9 3 7 .

3 2

�Geen andere middenklasser �Geen andere stuurt zo strak alsmiddenklasser een Mondeo.� �Geen andere middenklasser stuurt zo strak als een Mondeo.� stuurt zo strak als een Mondeo.� �Geen andere middenklasser stuurt zo strak als een Mondeo.�

Zomer Inruilpremie.

Uitsluitend groene labels Uitsluitend groene labels Uitsluitend groene labels

Uitsluitend groene labels

Met spectaculair lage bijtelling en Met spectaculair lage bijtelling en Zomer Inruilpremie.

Met spectaculair lage bijtelling en Zomer Inruilpremie. toonaangevend in zijn klasse. Dat wordt keer op keer Ford pakt nu ink uit met de Mondeo Platinum. Een tijdelijke toonaangevend in zijn klasse. Dat wordt keer op keer Ford pakt nu ink uit met de Mondeo Platinum. Een tijdelijke bewezen in autotests van gerenommeerde autobladen. De uitvoering met een zeer scherpe prijsstelling, bijbehorend Met spectaculair lage bijtelling en Zomer toonaan in zijn klasse.

DatInruilpremie. wordt keer op keerDe Ford uitvoering pakt nu ink met descherpe Mondeo Platinum.

Een tijdelijke bewezenge in vend autotests van gerenommeerde autobladen. metuit een zeer prijsstelling, bijbehorend lage bijtelling voor de zakelijke rijder en zeer rijke speciďŹ catie. uitvoering met een zeer prijsstelling, lage bijtelling voor descherpe zakelijke rijder en zeer bijbehorend rijke speciďŹ catie.

Ford pakt nuPlatinum ink uit met de Mondeo Een tijdelijke De Mondeo is gebaseerd op Platinum. de Mondeo Titanium, lage De bijtelling voor de zakelijke rijder en zeer rijke speciďŹ catie.

Mondeo Platinum is gebaseerd op de Mondeo Titanium, uitvoering met een zeer scherpe prijsstelling, met zijn schitterende styling en zeer complete bijbehorend uitrusting.

De Mondeo Platinum is gebaseerd op de Mondeo Titanium, met zijn schitterende styling en zeer complete uitrusting. lage bijtelling voor de zakelijke rijder en zeer rijke speciďŹ catie.

Daaraan is toegevoegd een 5 inch kleurennavigatiesysteem, Daaraan is toegevoegd inchcomplete kleurennavigatiesysteem, met zijn schitterende stylingeen en 5zeer uitrusting. ÂŽ De Mondeo Platinum is gebaseerd op de Mondeo Titanium, Bluetooth /Voice Controle en parkeersensoren voor ĂŠnĂŠn ÂŽ Bluetooth /Voice Controle parkeersensoren voor Daaraan is toegevoegd een 5en inch kleurennavigatiesysteem, met zijn schitterende styling en zeer complete uitrusting. achter.

De Mondeo is sinds zijn introductie nog steeds achter. ÂŽ De Mondeo is sinds zijn introductie nog steeds Bluetooth /Voice Controle en parkeersensoren voor ĂŠn Daaraan is toegevoegd een 5 inch kleurennavigatiesysteem, achter. De Mondeo is sinds zijn introductie nog steeds BluetoothÂŽ/Voice Controle en parkeersensoren voor ĂŠn

Mondeo Platinum is in een gelimiteerde oplage beschikbaar bewezen in autotests vangelimiteerde gerenommeerde Mondeo Platinum is in een oplage autobladen. beschikbaar De toonaan geinvend in zijn klasse.

Dat wordt keer op keeren met en staat nu de showroom.

Ook leverbaar als Wagon Mondeo Platinum is in een gelimiteerde beschikbaar en staat nu in de showroom.

Ook leverbaaroplage als Wagon en met bewezen autotests gerenommeerde autobladen.

De 2.0 SCTi 149inkW (203 pk)van sterke EcoBoost benzinemotor met en nu kW in de showroom. leverbaar als Wagon en met 2.0 staat SCTi 149 (203 pk) sterke Ook EcoBoost benzinemotor met Mondeo Platinum is vanaf in een29.901,gelimiteerde oplageInruilpremie). beschikbaar Powershift automaat (incl. Zomer Powershift automaat 29.901,(incl. Zomer Inruilpremie).met 2.0 SCTi 149 kW (203vanaf pk) sterke EcoBoost benzinemotor en staat nu in de showroom.

Ook leverbaar als Wagon en met Meerprijs 1.400,-.

U rijdt de de Mondeo MondeoPlatinum Platinumalal met MeerprijsWagon Wagon 1.400,-.

U rijdt met Powershift automaat vanaf 29.901,(incl. Zomer Inruilpremie).

2.0 SCTi kW (203 sterke EcoBoost benzinemotor een bijtelling voorpk) privĂŠgebruik vanaf225,225,p.mnd.*** met eennetto netto149 bijtelling privĂŠgebruik p.mnd.*** Meerprijs Wagon voor 1.400,-.

U rijdt devanaf Mondeo Platinum al met Powershift automaat vanaf 29.901,- (incl. Zomer Inruilpremie). een netto bijtelling voor privĂŠgebruik vanaf 225,- p.mnd.*** Meerprijs Wagon 1.400,-. U rijdt de Mondeo Platinum al met

achter. De Mondeo is sinds zijn introductie nog steeds

FordMondeo Platinum (107 kW/145 pk)** FordMondeo Platinum 2.02.0 (107 kW/145 pk)**

een netto bijtelling voor privĂŠgebruik vanaf 225,- p.mnd.***

25.739,25.739,-

23.739,23.739,25.739,Inclusief Zomer Inruilpremie* vanaf FordMondeo Platinumtijdelijk 2.0 (107 kW / 145 pk)** 23.739,25.739,Inclusief Zomer Inruilpremie* tijdelijk vanaf 23.739,-

Inclusief Zomer Inruilpremie* tijdelijk vanaf Inclusief Zomer Inruilpremie* tijdelijk vanaf FordMondeo Platinum 2.0 (107 kW / 145 pk)**

ĂĽ ĂĽ

ĂĽ ĂĽ

ĂĽ ĂĽ

ĂĽ ĂĽ

Automobielbedrijven Jos Jos Bogman Bogman B.V. Automobielbedrijven B.V. Nu ook de Ford dealer voor Sittard, Geleen en omstreken. www.ford-josbogman.nl Nu ook de Ford dealer voor Sittard, Geleen en omstreken. www.ford-josbogman.nl Automobielbedrijven Jos Bogman B.V. Beek Kerkrade Maastricht Heerlen Nu ook de Ford dealerKerkrade voor Sittard, Geleen en omstreken. www.ford-josbogman.nl Beek Maastricht Heerlen Automobielbedrijven Jos 046 - 437 53 53 045 - 542 30 30 043 - 361 66Bogman 66 045 - 523 20B.V. 30 046 - 437 53 53 045 - 542 30 30 043 - 361 66 66 045 - 523 20 30 Nu 210x297+ ook de Ford dealer Kerkrade voor Sittard, Geleen en omstreken. www.ford-josbogman.nl Beek Maastricht Heerlen Mondeo Platinum FC.indd 1 24-09-2010 10:55:36

046 - 437 53 53

Beek

045 - 542 30 30

Kerkrade

043 - 361 66 66 Maastricht

046 - 437 53 53

045 - 542 30 30

043 - 361 66 66

210x297+ Mondeo Platinum FC.indd 1

210x297+ Mondeo Platinum FC.indd xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 47 1

24-09-2010 10:55:36 045 - 523 20 30

Heerlen

10:55:36 17:26 045 - 52324-09-2010 2028-09-10 30

48 | oktobEr | ZUID | hoRECA

Vermeulen beste gastheer van belgië en nederland moeten zich bij ons thuis voelen. Als ik de menukaart uitleg, dan zie je vaak gebeuren dat de gasten de kaart dichtklappen. Dan laten ze zich leiden door mijn aanbevelingen. Ik ben gek op mooie wijnspijscombinaties. En dan let ik er altijd op dat als ik een wijn aanbeveel, die minder dan veertig euro kost. Tussen dertig en 35 euro heb je ook al heel sjieke wijnen. In de weekends komt het vaak voor dat we de hele avond de gerechten verkopen die we aanbevelen. Dat werkt heel plezierig.”

Alain Vermeulen

cadieR en keeR alain Vermeulen (38) van restaurant de Pastory in cadier en keer is uitgeroepen tot d’couvert 2010, de prijs voor allerbeste gastheer of –vrouw van nederland en belgië. deze prijs is in 2009 door het vakmagazine culinaire saisonnier in het leven geroepen om meer positieve aandacht te vestigen op het vak van gastvrijheid.

Door Maurice Ubags

Vermeulen is uiteraard blij met de erkenning. “Het is een serieuze prijs met veel competitie. Het voelt als een soort Michelin-ster voor gastheren.” Een topprestatie voor een jongen uit Cadier en Keer die zijn carrière begon met bijbaantjes in cafés in Maastricht; overstapte naar hotels; restaurants en de cruise-wereld.

“Gastvrijheid moet in je genen zitten.

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 48

Toen ik nog klein was, wilde ik al in de horeca werken. Mijn zus Nathalie en ik hebben dit vak met de paplepel binnengekregen. We hebben de Pastory van pa en ma overgenomen. Ook mijn oom is gastheer. Het zit in de familie.”

Alain Vermeulens filosofie over wat een goede gastheer moet zijn, is in de kern heel eenvoudig: een goede gastheer is op de eerste plaats zichzelf. Om er prikkelend aan toe te voegen: “Etiquette is om”. Vermeulen: “Jezelf blijven. Gasten

Op een natuurlijke en ontspannen manier zorgt Vermeulen voor een thuisgevoel bij zijn gasten. “Natuurlijk ben je aanwezig en maak je een grapje of een praatje, maar je moet wel weten hoever je kunt gaan. Het mooiste is als de gasten halverwege de avond eigenlijk niet meer in de gaten hebben dat jij er ook nog bent, dat je als het ware onzichtbaar bent geworden.”

Volgens Vermeulen is de gastheer de spil in de zaak. Hij is de link tussen keuken en gast. “Als er wat misgaat in de keuken, dan gaat het erom hoe je dat verhaal bij de gasten brengt. Je moet vooral niet te krampachtig doen over een fout, die kunnen we allemaal maken. Als de sfeer goed is, wordt je een fout ook vergeven.

Aan de andere kant: al zijn de gerechten nog zo goed, als de bediening niet correct is, is de avond van de gast ook een beetje verpest. Het is echt teamwork waarbij je wilt dat je gasten een mooie avond hebben. Dat is de reden waarom je in de horeca wilt werken.”

Volgens Vermeulen is de oude etiquette om. “Als ik nog een ober zie staan met een witte doek over de ene arm en de andere arm op zijn rug heb ik altijd medelijden met zo iemand. Dat is zo ouderwets.” De visie van Vermeulen staat haaks op het gedachtengoed van de horeca-opleidingen in de regio, die nog heel klassiek opleiden. “Ze zouden eens moeten kijken naar de examens: veel te ouderwets. Die kunnen veel beter aansluiten op de eisen van deze tijd. Waarom de studenten vermoeien met bijvoorbeeld tafelbereiding, als dat in de praktijk eigenlijk nergens meer gebeurt?”

28-09-10 17:26

SoCIETy | ZUID | oktobEr | 49

Thiessen Wijnkoopers sedert 1740 Het echte joie de vivre

Bij Thiessen Wijnkoopers in Maastricht treft u bijna drie eeuwen wijnkennis aan, gebotteld in een prachtig pand dat bijna net zo oud is. U proeft hier de passie van onze ervaren wijnkenners. Laat u meeslepen in de wonderlijke wereld van de mooiste en meest bijzondere – veelal Franse – wijnen. U bevindt zich in hartje Maastricht en waant zich midden in de Bordeaux.

De sfeervolle authentieke caves à vin laten u proeven aan tijden van weleer, natuurlijk gecombineerd met moderne luxe.

U bent bij Thiessen Wijnkoopers aan het juiste adres voor een mooie fles wijn, maar ook voor complete arrangementen; van wijnproeverijen en diners tot een workshop of wijncursus. Wat dacht u bijvoorbeeld van een zaterdagmiddag genieten van een twee uur durende individuele proeverij plus rondleiding door onze caves à vin, bottelarij en stadswijngaard voor maar € 19,95?

Laat het echte joie de vivre gevoel zich van u meester maken bij het oudste wijnhuis van Nederland.

Thiessen Wijnkoopers • Grote Gracht 18 Maastricht • T 043 3251355 • F 043 3214715 wijnhandel@thiessen.nl • www.thiessen.nl • Geopend: ma. 13–18, di.–za. 10–18 uur.

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 49

28-09-10 17:26

50 | oktobEr | ZUID | mAIL@ZuIdmAgAZInE.nL

Vodafone (Vodafone: Klaar voor vertrek. Zuid, september 2010) Vodafone reageerde met een intern bericht voor haar medewerkers op het verhaal ‘Vodafone: Klaar voor vertrek’ in de eerste editie van Zuid.

Onderstaand de letterlijke weergave.

Deze week heeft Zuid Magazine, een nieuw politiek economisch tijdschrift in de regio Zuid-Limburg, een kritisch artikel geschreven over Vodafone. Dit tijdschrift is op grote schaal verspreid in Zuid-Limburg. Het artikel kopt op de cover met ‘Vodafone, klaar voor vertrek’ en betoogt dat ‘de ontmanteling van Vodafone in Maastricht in volle gang is.’

Vodafone kan zich totaal niet vinden in de beweringen in het artikel. Vodafone heeft geen enkel plan om Maastricht of Zuid-Limburg te verlaten. Vodafone is en blijft een belangrijke werkgever in Maastricht en in Zuid-Limburg. Daarom is recentelijk het huurcontract van onze kantoren met 10 jaar verlengd en het pand voor miljoenen volledig verbouwd en opnieuw ingericht volgens het mobiel werken concept.

pioniers Beste Zuid-pioniers, Wie het aandurft in Limburg een nieuw blad uit te geven heeft lef en courage. Vooral voor een uitgave die bij het Genootschap ter Bevordering van de Wederzijdse Bewondering geen applaus oogst. Toemaar: een kritisch Ritzen-verhaal. (Le Canard Enchainé limbourgeois est arrivé. ) Even op het verkeerde spoor door de Vodafone-cover, de zoveelste bright company story ?

Maar het pikante verhaal over de ontmanteling snijdt hout. En eindelijk meer duidelijkheid over de Poolse club op Kasteel Blankenberg: seminarie-pendelaars richting Rolduc. Wat beter kan ?

Verzin iets beters voor de collectie bête smoelen bij een pint, waar zelfs huisaan-huis Gazetten al achteraan lopen.

Wat bekort en strakker geredigeerd komt dat kerk-verhaal overigens beter uit de verf.

Jos Stijfs

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 50

sPelReGels Reageren op recente artikelen in Zuid? Dat kan. Stuur uw reactie naar mail@zuidmagazine.nl. Er zijn wel enkele spelregels. Reacties mogen niet langer zijn dan 400 woorden. Reacties moeten voorzien zijn van naam, woonplaats en telefoonnummer, dit ter controle. Het telefoonnummer wordt niet afgedrukt. De redactie behoudt zich het recht voor brieven in te korten danwel helemaal te weigeren. Inzenders geven onherroepelijk toestemming aan Zuid Media Groep bv de reactie te plaatsen.

Jo Ritzen (sept 2010: Zonnekoning op de berg) Ook het Universiteitsblad Observant besteedde aandacht aan het eerste nummer van Zuid. Dat was voor enkele decanen aanleiding om onderstaande reactie in het Universiteitsblad te plaatsen.

Zuid en Jo Ritzen In Observant van verleden week wordt melding gemaakt van een artikel in het eerste nummer van Zuid. Onafhankelijk politiek economisch tijdschrift. Naar verluid is het blad bezorgd bij hoger opgeleiden in de regio. De decanen van de FPN en FHML horen daar blijkbaar niet bij, want zij mochten dit tijdschrift niet thuis ontvangen. Het artikel waar Observant op wijst gaat over de voorzitter van het college van bestuur van de UM, Jo Ritzen. Wie het blad niet in de bus kreeg weet nu uit Observant in elk geval dat er een stukje over Ritzen in Zuid staat. Wat men uit ons universiteitsblad helaas niet leert is dat het gaat om een schrijven dat met halve waarheden en hele onzin bij elkaar wordt gehouden. Op enkele punten kan men het stuk lasterlijk noemen. Al het uitgangspunt, een vergelijking van de situatie van voormalig burgemeester Leers en die van Ritzen, slaat als een tang op een varken.

Politieke functies en bestuurlijke posities zijn niet zo maar te vergelijken. Nuances of verhelderingen worden gemeden in het stuk; zaken die gunstig voor Ritzen uitkomen blijven onvermeld; misverstanden worden gecultiveerd; opinies van willekeurige columnisten worden voor waarheden gehouden.

Tja, wat te doen? Sommigen pleiten voor stilzwijgen omdat elke reactie de aandacht en dus de publiciteit zal vergroten.

Het blad zelf benaderen? Gezien de toon van het stuk leek dit ons een zinloze onderneming. Ondergetekenden zijn echter van mening dat het artikel zo beschadigend is – niet alleen voor Jo Ritzen maar ook voor de hele UM - dat een protest onzerzijds gepast is. Nu Observant het stuk heeft willen vermelden leek ons dit ook het beste platform.

De raad van toezicht van de UM heeft zich in Zuid gedistantieerd van de inhoud van het artikel en nog eens benadrukt dat Jo Ritzen de afgelopen acht jaar zeer grote verdiensten heeft gehad voor de UM. Bij dat laatste sluiten wij ons graag aan en voegen toe dat hij een schotschrift als in Zuid niet heeft verdiend.

Louis boon, decaan FHS bernadette Jansma, decaan FPN\ Martin Paul, decaan FHML

plezier Gefeliciteerd met jullie magazine!

Het is de eerste lokale magazine/krant die ik met plezier en interesse lees.

Voor mij als niet-Limburger, maar wel met zeer veel plezier wonend in Limburg, is het een prima manier om op de hoogte te blijven van het lokale nieuws, zonder mij te irriteren aan de bekrompenheid die andere lokale kranten/magazines tentoonstellen.

Ik kijk uit naar de volgende uitgave!

Chantal Jorissen

28-09-10 17:26

mAIL@ZuIdmAgAZInE.nL | ZUID | oktobEr | 51

Linksig

‘gematigd rechts blad’ Geachte Zuid redactie, Met veel belangstelling heb ik de nieuwe uitgave van Zuid gelezen.

Normaliter verdwijnt dit soort ongeadresseerde reclame linea recta naar de papierbak, deze keer niet. Ik moet zeggen dat ik tijdens het lezen zelfs af en toe het “Elsevier” gevoel kreeg, hetgeen ik –als u zich als opinieblad wenst te profileren – een compliment vind. Met name het stuk over Vodafone, het vergelijk RitzenLeers en het stuk over Moszkowicz heb ik met bijzonder veel interesse gelezen. De overige artikelen komen wellicht nog eens aan de beurt, alleen nu even niet.

Gezien de advertentie van de VVD en de opmerkingen richting Wilders neem ik aan dat u zich als gematigd rechts blad wenst te profileren. Uw profilering past

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 51

in de tijd, echter zou een interview met Wilders waarin hem wordt gevraagd naar de impact voor Limburg en het afsluiten voor andere culturen een journalistiek sterker stuk worden, dit in vergelijking met die ongefundeerde kreten zoals die nu af toe worden gepubliceerd.

Van belang blijft – althans dat lijkt mij - dat u geen “advertentieblaadje” nastreeft, wees dan ook zorgvuldig met het selecteren van adverteerders en waak voor nietszeggende stukken over incasso waar de in loondienst werkende burger niets of weinig mee van doen heeft.

Ik wens u veel succes met uw onderscheidend blad, maar verwordt niet tot een stukje Limburgs Dagblad, blijf kritisch met diepgang.

Pascal Wassen

Mijn felicitaties met uw eersteling, een goed initiatief.

Ik heb een aantal prima artikelen aangetroffen(Moszkowicz,Trek naar Belgie.., een Euregionale stip.. etc). Tevens begreep ik dat u een nieuw regionaal onafhankelijk opinie blad wilt zijn(worden).

Toen ik het blad helemaal gelezen had dacht ik, dit is een opinieblad met een linksige teneur. Jammer, want 70% van de schrijvende pers in Nederland is al links, nog meer van het zelfde dus? Wat zou het fijn zijn om eens een middle of the road(neutraal) weekblad erbij te krijgen.

Zeg maar nivo Elseviers Weekblad.

In uw voorwoord “Vrijheid” in de tweede alinea maakt u een absolute blunder, mits u uw politieke kleur wilde etaleren. U geeft hier als hoofdredacteur de richting van uw blad aan. Dan past het niet om de PVV kritisch neer te zetten. Dat kunt u beter aan een linkse redacteur over laten. Daarna spreekt u zich uit voor een megalomaan Brussel, hetgeen duidelijk een politieke lading heeft. En u eindigt die alinea met een geweldig cliche om de aanhef van uw artikel te onderstrepen.

Dan geeft u Peet Adams goedkeuring voor het artikel “Limburgse politiek in de wurggreep van Geert.” Jammer dat u voor een politiek correcte benadering koos ,die in de linkse dagbladpers al te lezen was, maanden geleden. Waarom niet de moed getoond om een artikel te plaatsen waar uit blijkt, waarom Limburg voor de partij van Wilders heeft gestemd. Heeft u eigenlijk wel redacteuren in dienst die aan de rechterkant van het politieke spectrum wonen.

Als dat het geval is ontstaat er vanzelf de juiste mix. Maar omdat te bewerkstelligen is enige moed nodig.

Ik realiseer me dat in zo,n eerste nummer de schoonheidsfouten er nog niet uit zijn. Misschien zien we een andere kleurstelling in volgende edities. Ik hoop van ganser harte dat u een onafhankelijk opinieblad wilt worden en dat de politiek correcte taboes doorbroken worden. Veel succes gewenst.

Jan Leeflang

doorgaan Uistekende artikelen, goede vormgeving, kortweg een stimulans voor Zuid- Limburg en de regio. Doorgaan!

Jan van Duppen

28-09-10 17:26

52 | oktobEr | ZUID | opInIE

politieke elite is contact met realiteit kwijt bRUssel - limburg wordt te lang geregeerd vanuit een regentenmentaliteit, met partijen die zijn vastgeroest in hun eigen denkwereld en sociale kringen.

Partijen die het pluche als vanzelfsprekend zijn gaan beschouwen. dat betoogt laurence stassen uit echt, europarlementariër voor de PVV

Door Laurence Stassen

S

inds de overwinning voor de PVV tijdens de verkiezingen voor het Europees Parlement in 2009 heb ik het voorrecht om namens deze partij de belangen van Nederland in Europa te verdedigen. Zoals zoveel Nederlanders zou ik graag zien dat Europa zich richt op vrijheid en economische samenwerking, maar de huidige realiteit is helaas anders.

Ik heb moeten constateren dat in Brussel het hardnekkige idee heerst dat meer regels en meer Europa de oplossing is voor zo ongeveer elk maatschappelijk probleem.

Wat dat betreft kun je de Europese instituties vergelijken als een draak met zeven koppen, al sla je er een kop van af dan groeit het vanzelf ergens anders weer aan.

Als lid van de commissie voor Interne Markt en Consumentenbescherming houd ik potentiële Europese regelgeving kritisch tegen het licht. De belangrijkste criteria die ik aanhoud zijn de noodzaak van de regels, de praktische uitvoerbaarheid en het belang voor Nederland - elementen die door het gros van de politici in Brussel uit het oog wordt verloren. Als plaatsvervangend lid in de commissie Transport en

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 52

Toerisme kom ik tevens direct op voor de belangen van Nederlandse transporteurs.

Zoals ik als PVV-er in het Europees Parlement opkom voor Nederlandse belangen, ben ik mij bovendien als Limburgse zeer bewust van de Limburgse belangen. Het gezegde dat je het meisje wel uit Limburg kan halen, maar Limburg niet uit het meisje, gaat voor mij duidelijk op. Ik werk dan weliswaar in Brussel, maar ik ben nog steeds woonachtig in Limburg en zie dus dagelijks wat er zich in de samenleving afspeelt. Het zal niemand verwonderen dat ik me ook zorgen maak om Limburg. De problemen met de leegstand, kennismigratie, de vergrijzende bevolking, ontoereikende zorg, integratieproblematiek, drugsrunners, het wegtrekken van bedrijven - Limburg heeft met tal van problemen te kampen waar Limburgers zich terecht zorgen om maken.

Deze problemen spelen al natuurlijk jaren, maar zijn onvoldoende aangepakt.

De Limburgse politieke ´elite´ heeft het af laten weten. In plaats van het creëren van oplossingen moeten we helaas constateren dat het politieke establishment zich veeleer in de kijker heeft gespeeld door schandalen en vriendjespolitiek.

Wat dat betreft is de vergelijking met de Europese elite snel gemaakt: het contact met de realiteit en de kiezer is men kwijt geraakt. Het is niet verwonderlijk dat Limburgers zich door alle problematiek miskend voelen. Op hun beurt verwijt de Limburgse politieke elite dat burgers zich hebben afgekeerd van ´de politiek´. Maar is dat wel terecht?

Wat mij betreft niet. Het bewijst juist dat politici volledig voorbij gaan aan de kern van het probleem. In het geval van Limburg is dat niet zozeer dat Limburgers zich door de politiek als geheel in de steek

gelaten voelen, maar door de partijen die het pluche als vanzelfsprekend zijn gaan beschouwen. Limburg wordt al vele decennia geregeerd vanuit dezelfde regentenmentaliteit, met partijen die zijn vastgeroest in hun eigen denkwereld en sociale kringen. Het huidige politieke establishment is helemaal niet in staat om oplossingen te bieden, sterker nog, deze regenten zijn onderdeel van het probleem en Limburgers voelen dat haarfijn aan.

De Limburgse politiek heeft het op veel punten laten liggen en dat is spijtig, juist omdat Limburg veel potentie herbergt.

Limburg is internationaal gesitueerd, met directe toegang tot België en Duitsland.

Dat biedt commerciële mogelijkheden en geeft Limburg grote economische potentie. Limburg heeft ook een bijzonder toeristisch potentieel, mede door haar prachtige natuur, waterrecreatie, en rijke geschiedenis. Het potentieel ligt ook in de Limburgers zelf. Wij zijn anders dan de Hollanders, Duitsers of Belgen, maar juist door onze eigen aard en talenkennis, uitstekend toegerust om grensoverschrijdend te denken en te werken.

Helaas is het zo dat het internationale karakter van Limburg, wat zo positief kan zijn, in de loop van de jaren door falend beleid juist veel problemen heeft gecreëerd. Om een voorbeeld te noemen: coffeeshops en het daaruit voortvloeiende drugstoerisme zijn een doorn in het oog voor menig Limburger. Het is funest voor opgroeiende jongeren, draagt bij aan maatschappelijke verloedering en trekt van heinde en verre criminelen aan. Het vormt een bron van maatschappelijke onvrede en sociale problematiek, maar de bestuurlijke elite heeft het simpelweg laten gebeuren.

Het hoeft geen betoog dat dit het imago

28-09-10 17:26

opInIE | ZUID | oktobEr | 53

bijvoorbeeld de infrastructuur te verbeteren om het aantrekkelijker voor bedrijven te maken zich in Limburg te vestigen. Limburg is door zijn internationale ligging, dicht bij Duitse en Belgische industriegebieden een uitstekende uitvalsbasis voor de transportsector.

Dit kan niet op regionaal niveau alleen voor elkaar worden gekregen. Er zal op alle denkbare niveaus voor Limburg moeten worden geknokt: provinciaal, landelijk en Europees. En dat is echt hoognodig, want Limburg is te lang een onderschoven kindje geweest. De zogenaamde korte lijntjes naar Den Haag waren nauwelijks effectief en vanuit Europa is ook weinig goeds gekomen. Geld dat nu verdwijnt in andere landelijke en Europese projecten had ook gebruikt kunnen worden in Limburg - als de politieke wil er was geweest.

‘de limburgse politiek heeft het laten liggen’ Als Europarlementariër van de PVV probeer ik mijn steentje bij te dragen en zoveel mogelijk voor Nederland en Limburg te betekenen. Het Europa dat de PVV voorstaat, is naar mijn overtuiging ook goed voor Limburg. PVV Europa is wars van een overdaad aan Europese regels voor burgers en bedrijfsleven. De PVV ervan is ervan overtuigd dat ondernemerschap wel vaart bij minder regels en bureaucratie - niet bij meer. De PVV is ook tegen Europese subsidiestromen naar alle uithoeken van Europa. Geldverkwistende subsidies zoals voor de aanleg van wegen in Spanje die niet worden gebruikt; het subsidiëren van inefficiënte boerderijen in Frankrijk - al dat geld had beter in Nederland en in Limburg kunnen worden geïnvesteerd.

Laurence Stassen

van Limburg geen goed heeft gedaan en dat is treurig. Als provincie Limburg wil je positief bekend staan en een positief imago is cruciaal om mensen aan Limburg te binden en om bedrijvigheid en toerisme naar Limburg te halen. Wil Limburg aantrekkelijk worden om te leven en te

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 53

werken dan zal fnuikende sociale problematiek moeten worden aangepakt.

Maar met het aanpakken van sociale problematiek alleen kom je er niet. Er zal in Limburg een goed investeringsklimaat moeten worden gecreëerd door

Ik probeer zoveel als mogelijk op te komen voor de belangen van Nederlandse burgers en haar bedrijven. In het bijzonder voor het MKB dat nog steeds de motor van de Nederlandse economie is en wat de PVV betreft ook de motor van onze economie dient te blijven.

Laurence Stassen is lid van het Europees Parlement voor de PVV

28-09-10 17:26

graus haard & design a home with a heart!

Success being exchanged Get infected!

Graus Haard & Design en Installatiebedrijf Hoog Rendement zijn samengegaan om hun klanten, op het gebied van energiehuishouding, optimaal te kunnen bedienen. Door deze samenwerking kunnen wij u nu alles onder één dak aanbieden.

Dit betekent dat wij van conceptidee tot aan de oplevering (in eigen hand) aanbieden.

HAARDEN | ZONNEPANELEN | HR KETELS | VLOERVERWARMING | DESIGN RADIATOREN

HAARD & DESIGN ALLES ONDER ÉÉN DAK

HEERLERBAAN 197 | 6418 CD HEERLEN | TEL. 045 54 29 246

WWW.GRAUSHAARDENDESIGN.NL

Kwalitatief netwerken? Kijk op www.suitclub.nl

Snelle incasso’s op advocaatnivo

Specialisten in ondernemingsrecht, financieel-economische problemen en bouw Tempsplein 29 | 6411 ET Heerlen | T: (045) 571 30 00 | F: (045) 571 66 66 | E: info@luckers.nl De Geusseltweg 33C | 6225 XS Maastricht | T: (043) 362 52 52 | F: (043) 363 72 73 | E: info@advocasso.nl 0032507.pdf 1

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 54

23-11-2009 13:56:06

28-09-10 17:27

SoCIETy | ZUID | oktobEr | 55

Citrusgeur uit geleen verovert wereld Geleen iets meer dan twee jaar geleden bestond het bedrijf nog niet. nu verwacht de onderneming te groeien naar een jaarlijkse omzet van honderd miljoen euro!

Door Peter Eberson

E

n dat is nog maar een voorzichtige schatting. Het moet mogelijk zijn wereldwijd 250 miljoen euro omzet te halen. Dat is de mening van Toine Janssen, Chief Executive Officer van het Geleense bedrijf Isobionics. Het bedrijf is gevestigd op de Chemelot Research & Business Campus.

Isobionics heeft een manier gevonden om natuurlijke geur- en smaakstoffen te maken die wereldwijd gebruikt worden in de voedings- drank- smaakstof en geurstofindustrie. Het product BioValenscene is vooral terug te vinden in frisdranken, maar ook in parfums en wasmiddelen.

Het bedrijf is daarmee het eerste ter wereld dat er in is geslaagd om dit natuurlijke ingrediënt op de markt te brengen. In relatief korte tijd. Drie jaar lang werkten wetenschappers van de universiteiten van onder meer Wageningen, Amsterdam,

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 55

Zürich, Delft en Karlsruhe samen met DSM aan het product dat nu op de markt is.

Volgens directeur Toine Janssen behoeft de link met DSM enige toelichting. Isobionics is namelijk het enige food-bedrijf op het Chemelot-terrein dat vooralsnog vooral chemiebedrijven kent.

Toch is de keuze voor de Campus een hele logische. Het bedrijf gebruikt technologische kennis van DSM, die door het concern ook in de voedingsindustrie worden toegepast. “We doen mee aan een open-innovatieproject van DSM, waarbij het bedrijf kennis die het heeft ontwikkeld, maar die niet tot de kerntaken behoort aan andere bedrijven beschikbaar stelt. Deze kunnen producten verder ontwikkelen en op de markt brengen.

Ik ben op een gegeven moment gevraagd of ik iets met dit project wilde doen. Daar heb ik ja op gezegd en zo zijn we ruim twee jaar geleden begonnen, gefinancierd met durfkapitaal in de vorm van aandelen en achtergestelde leningen van onder meer LIOF, Limburg Ventures en TechnoStars. “ Eenvoudig gezegd maakt Isobionics een natuurlijke geurstof die anders op een kostbare, arbeidsintensieve manier wordt verkregen. Tot op heden gebeurde dat door het aroma valenceen uit sinaasappels

te winnen. Voor een kleine hoeveelheid valenceen zijn vrachtwagens vol sinaasappels nodig. “Het laten groeien, verzorgen, vervoeren van deze sinaasappels om er valenceen uit te halen is kostbaar,” zegt Janssen. Daarbij komt dat je afhankelijk bent van de oogst waardoor in slechte jaren de kwaliteit tegenvalt en de prijs varieert. Met onze productiemethode is het verkrijgen van valenceen niet meer afhankelijk van de oogst. Het is ook nog eens zuiverder en constanter van kwaliteit.

We maken valenceen in een fabriek in Italië door middel van fermentatie. Het eindproduct is een puur natuurlijk product, vrij van insecticides die wel voorkomen in valenceen van sinaasappelen,” zegt Toine Janssen.

Over korte tijd zullen frisdrankenfabrikanten wereldwijd het Geleense product gebruiken. Niet alleen omdat het goedkoper is, maar vooral vanwege de constante, zuivere kwaliteit. In het businessplan dat Janssen heeft geschreven is een jaaromzet van minimaal honderd miljoen euro haalbaar. Het wereldwijde adviesbureau Frost & Sullivan kende de Global Technology Innovation Award toe aan Isobionics. Volgens de jury heeft Isobionics het in zich om de markt te veranderen omdat het een unieke technologie introduceert.

28-09-10 17:27

56 | oktobEr | ZUID | ESSAy

over cultuur, economie en zelfuitvinding maastRicht als er één vraag is die deze jaren op scherp komt te staan, dan is het die naar de inrichting van onze wereld en de manieren waarop cultuur en economie zich daarbij tot elkaar kunnen en moeten verhouden. dat geldt voor die wereld, voor europa, voor nederland, en in bijzondere mate voor Zuidlimburg – niet in de laatste plaats vanwege de nog altijd levende ambitie om in 2018 culturele hoofdstad van europa te zijn.

Door Govert Derix

I

k moet bekennen dat ik aarzel om deze vraag meteen hier al, in het tweede nummer van het prille magazine Zuid, aan te roeren. Zoals begrippen leeg dreigen te worden zodra ze te veel willen verklaren, zo staan filosofen die Grote Verbanden willen schetsen al snel oog-in-oog met de Grote Leegte die ons aan alle kanten omringt. Of, zoals de Duitse denker Peter Sloterdijk het zo mooi typeerde: we zijn omsingeld door een kosmische kloof. Wat op zijn beurt een andere manier is om te zeggen dat we het met deze ene planeet moeten doen.

Dus wat zou de relatie moeten zijn tussen cultuur en economie op die ene aardbol in het algemeen, en dat unieke lapje grond van twintig bij twintig kilometer (ZuidLimburg) in het bijzonder?

De vraag komt niet uit de lucht vallen (laat staan uit de kosmische kloof ).

Cultuur en economie vormen sinds mensenheugenis een typisch koppel. Een koppel dat je misschien mag vergelijken met de wijze waarop de Griekse filosoof Plato alweer bijna tweeëneenhalf millennium geleden de menselijke ziel beschreef als een tweespan paarden. Namelijk die van de deugden en de ondeugden. Met als opgaaf om beide zodanig te beteugelen dat het met het leven de goede kant uit gaat.

Ook cultuur en economie zijn te zien

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 56

als zo’n tweespan. Waarbij het intuïtief voor de hand ligt om cultuur te vergelijken met de deugd en economie met de ondeugd. Cultuur gaat over de normen en waarden die we met elkaar delen en waarmee we vorm en inhoud geven aan onze leefwereld. Economie gaat over de manieren waarop we dat allemaal moeten bekostigen. De vraag wat eerder kwam – cultuur of economie – is echter een kipof-eivraag. Beide ontstonden sámen. Het woord economie betekent oorspronkelijk zoveel als huishoudkunde (een feit dat je op het idee zou kunnen brengen om universitaire economische faculteiten aan te sporen zich zo nu en dan te spiegelen aan de huishoudschool van vroeger) en gaat daarmee niet alleen over de financiele maar ook inhoudelijke kanten van het huis. Hoe willen wij de wereld inrichten?

Hoeveel geld hebben wij over voor cultuur? En: vinden wij dat dat zich moet terugbetalen in economische winst? En zo ja: hoe is dat dan te meten?

Het zijn vragen waar de kunstenaars van grottekeningen in de oertijd niet om maalden, maar die toen wel al speelden.

Want waarom maak je grottekeningen?

Allereerst omdat je er tijd voor hebt en ervaart dat het tekenen voorziet in een behoefte (spiritueel, communicatief, esthetisch) die wellicht pas tijdens het tekenen ontstaat: schoolvoorbeeld van de zelfuitvinding van de mens. Vervolgens ontdek je dat het leven er beter door wordt en ga je je best doen om de basisvoorzieningen (eten, wonen, opvoeden) zodanig in te richten dat er nog meer tijd voor overblijft. Cultuur lijkt dus voor te komen uit economie. Maar wie er het vergrootglas op legt ziet dat mens, economie en cultuur in één beweging ontstonden. De mens ontstaat namelijk vanaf het moment dat hij afstand schept tussen zichzelf en de dingen door gereedschap te gebruiken.

Gereedschap is zowel economisch als cultureel. Niet toevallig bewaren we vuistbijlen van vuursteen in cultuurinstellingen zoals het Natuurhistorisch Museum in Maastricht.

Deze laatste alinea doet vermoeden dat cultuur en economie samen met de mens werden geboren en dat er ergens op de hobbelweg van toen naar nu een splitsing

optrad. Met name marxisten zijn stellig in hun overtuiging dat dat gebeurde met het begin van ruilhandel. Daarmee werd het ineens zinvol om expliciet waarde aan de dingen toe te kennen: vijf zakken meel tegen één geit. Bovendien beperkt de ruilhandel zich niet tot ‘economische’ goederen (voedsel, kleding, vuistbijlen) maar worden al snel ook ‘culturele’ goederen geruild (sieraden, beeldjes, gebruiksvoorwerpen).

Je zou echter kunnen stellen dat er vanaf dit punt een tijdbom onder de ontwikkelingen ligt. In toenemende mate wordt ‘waarde’ namelijk kwantitatief uitgedrukt. Vooral als duizenden jaren later het eerste echte geld (een abstractie van de ruilwaarde) op het toneel verschijnt wordt het steeds makkelijker om waarde uit te drukken in getallen. Het feit, of laat ik voorzichtig zijn: het vermoeden dat cultuur en economie oorspronkelijk een eenheid vormden verdwijnt onder de mat. Terwijl culturele en economische waarde twee kanten van dezelfde medaille zijn, komt het accent steeds meer te liggen op de financiële en kwantitatieve waarde en verdwijnt de kwalitatieve waarde van cultuur als een proces van zelfuitvinding en betekeniscreatie steeds meer uit beeld. Wie wil begrijpen hoe we het ooit hebben laten gebeuren om de waarde van tv-programma’s uit te drukken in kijkcijfers, moet onder de mat van de gangbare geschiedschrijving kijken.

Dát de mens een wezen is dat zichzelf met iedere handeling opnieuw op de kaart zet, werd een gedachte die hooguit goed leek voor filosofische luchtfietserij en wereldvreemde antropologen. Toch was precies dit het punt waarop de Duitse filosoof Nietzsche aan het einde van de negentiende eeuw de vinger legde met zijn diagnose dat de mens het “nog niet vastgestelde dier” is. De mens is ertoe gedoemd of mee gezegend (het ligt er maar aan welke invalshoek je kiest) om zichzelf uit te vinden. Van moment tot moment geeft hij invulling aan de vrijheid waarmee hij zich op deze planeet beweegt. Elk moment kan het begin zijn van een compleet nieuwe geschiedenis (bedenk bijvoorbeeld hoe snel de wereld veranderde na de val van de Berlijnse Muur). In dit licht is

28-09-10 17:27

ESSAy | ZUID | oktobEr | 57

Govert Derix

het in elk geval hoopvol dat het woord ‘zelfuitvinding’ in het culturele debat steeds vaker wordt gehoord (en zelfs al op een hypewoord begint te lijken, en daarmee het zelfde lot zou kunnen ondergaan als begrippen die teveel willen verklaren).

Hoe willen wij onszelf uitvinden? Wie die vraag in het licht van bovenstaand historisch decor wikt en weegt beseft dat de vraag naar de relatie tussen cultuur en economie een verkeerd gestelde vraag is.

Het gaat er niet om of culturele investeringen economische voordelen hebben of dat economische investeringen cultureel renderen. Hoewel het, om de zaak op scherp te stellen, zeer zinvol zou zijn om vanaf nu (vanaf de nieuwe geschiedenis die NU zou kunnen beginnen) bij elk economisch project expliciet oog te hebben voor het culturele rendement.

Dat immers is het punt waar neo- en neoneomarxisten ons tegen de stroom in op wijzen. Namelijk dat de reductie van economische en culturele producten tot zuivere kwantitatieve marktwaarde een zuur is dat overal doorheen vreet: door ons bestel, door onze markt, door onze relaties, door onze seks, door onze omgang met fauna en flora. Als de duivel in onze tijd een gewaad heeft, dan zijn het de schaapskleren van het neoliberalisme (de wereldbeschouwing die alles terugbrengt tot een economisch ‘what’s financially in it for me?’). De burger is volledig gereduceerd tot consument: van economische en culturele producten, van politiek en politici, van gedachten, en van zijn eigen lichaam en geest. Welbeschouwd veroordeelt het neoliberalisme de mens tot zelfkannibalisme. Inderdaad zijn we hard op weg onze toekomst en die van onze kinderen en kleinkinderen te verorberen.

Zonder het massaal te durven toegeven is de wereld al decennia in de ban van een culturele kredietcrisis.

Alle pessimisme op een stokje: kun we tegen bovenstaande achtergrond de

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 57

culturele-hoofdstadambitie aangrijpen om de vraag naar de relatie tussen cultuur en economie wél juist te stellen? Einstein meende dat wetenschap zonder religie onvolledig is en religie zonder wetenschap blind. In een soortgelijke lijn mag je stellen dat economie zonder cultuur blind is maar cultuur zonder economie onbetaalbaar. Hoe je het ook wendt of keert, steeds komt door de achterdeur het geld weer binnen. Onlangs nog werd weer eens bekend dat culturele kopstukken in ons land meer bezig zijn met subsidiejagen dan met inhoud.

‘de wereld is in de ban van een culturele kredietcrisis’ Ook hier mist het neoliberale zuur zijn uitwerking niet. Of neem het publieke omroepbestel dat steeds opnieuw onder vuur wordt genomen. Ook hier moeten cultuurprofeten blíjven eisen dat er, omringd door de kosmische afgrond van de commerciële zenders, in elk geval een eiland blijft bestaan dat in het teken staat van niveau, debat en... zelfuitvinding.

Want misschien is dat de grootste ironie: dat we huiveren bij dat woord, dat het ons eraan herinnert dat we zélf in actie moeten komen, en dat we zelf verantwoordelijk zijn voor de neoliberale kloof die we met z’n allen in het leven hebben geroepen en met iedere hamburger en vermageringspil in leven houden. Juist ook de betekenis van zelfuitvinding moeten we zelf uitvinden.

Soms, heel soms, beland je in een oase van zelfuitvinding. Zoals tijdens het afscheid van professor Arno Korsten van de Open Universiteit afgelopen september. In een afgeladen Heerlense schouwburg stonden sprekers als Jos van Kemenade (onder andere oudminister van onderwijs), Gerd Leers

(ex-burgemeester van Maastricht), jurist Cees Versteden en bestuurskundige Roel in ’t Veld stil bij waar het heen moet met het deugdelijk bestuur van ons land. Wat opsteeg van het podium was een roep om echtheid, om oncorrumpeerbaarheid, om participatie door burgers en om leiders die ons tegen de stroom in opnieuw vertrouwd maken met de ware zin van mondigheid, kortom, een hartverwarmend nee tegen neoliberalisme en consumentisme. Met name In ’t Veld stelde dat de onechtheid die op vele fronten heerst (en die, ben ik zo vrij in te vullen, goeddeels het effect is van het beschreven zuur) tegelijk ook een noodzakelijk en daarmee tragisch gevolg is van de institutionalisering. Want dat is de vraag: hoe schep je instituten en structuren zonder de voeling met de mensen te verliezen? Een weg terug naar de echtheid van vroeger (voorop gesteld dat we nog kunnen ervaren wat dat was) is er niet, aldus In ’t Veld. Maar hoe moet het dan verder?

Iedere instituut of bestel begint als een daad van zelfuitvinding... om vervolgens te worden overgeleverd aan de tragiek van de zelfvervreemding. Het is net als met religies. Ze beginnen met een fenomenale verticale gebeurtenis (Christus aan het kruis, Boeddha onder een boom, Mohammed terwijl hij de Koran ontvangt) en ontaarden al snel in een horizontaal debat over wat wel en wat niet mag. De vraag is dan ook hoe je het verticale van de individuele begeestering blijvend en dynamisch verbindt met de alledaagse praktijk van (met dank aan Van Kemenade) agenderen, programmeren, integreren en recruteren. Punt is natuurlijk dat júíst de verticale ervaring (waarover een volgende keer meer) steeds opnieuw geagendeerd zou moeten worden. Want laten we wel wezen: als de oermens zich van meet af aan van het spectaculaire verticale feit van zijn zelfuitvinding bewust was geweest en er iets mee had gedáán, dan was ons een hoop gedonder bespaard gebleven en was dit essay over het spanningsveld tussen cultuur en economie er wellicht nooit gekomen. Maar geen paniek: zoals gezegd kan zelfuitvinding op elk moment opnieuw beginnen. Ook in Zuid-Limburg kan ze gestalte krijgen, ook de potentiële culturele hoofdstad kan zichzelf uit het moeras van de schijntegenstelling tussen cultuur en economie trekken. Volgende maand boter bij de vis.

Beloofd!

Govert Derix is filosoof, adviseur en schrijver van het boek Holofaust

28-09-10 17:27

58 | oktobEr | ZUID | opInIE

CdA-ers moeten relatie met zichzelf vernieuwen maastRicht maastricht is bestuurlijk een chaos geworden. dat is te wijten aan het lokale cda. de partij die jarenlang met speels gemak de macht uitoefende in maastricht, kan maar niet wennen aan de nieuwe verhoudingen en de nieuwe politiek in de gemeenteraad.

in de gemeenteraad. Leers kon rekenen op fractievoorzitter Gerard van Rens.

In schaaktermen was Van Rens politiek gezien een grootmeester. Van Rens stemde de zaken af met de coalitiegenoten en in de gemeenteraad was het ook nog een genot om naar debatten tussen Van Rens en André Postema van de PvdA (nu bestuurder bij de Universiteit Maastricht) te luisteren. Het CDA zat nog in het middelpunt van de macht.

volgde, werd een stuk van de basis gelegd van de bestuurlijke chaos waarin Maastricht terecht is gekomen. Op de eerste plaats pruimde de PvdA de kandidatuur niet van Han Hoogma. Het CDA kreeg een koekje van eigen machtsdeeg. Het was Van Rens die met de vrij onbekende Luc Winants op de proppen kwam: een enthousiaste ambtenaar. In de vier jaren die volgde voelde het CDA zich geregeld gekleineerd: de PvdA met aan zijn zijde GroenLinks draaide aan de knoppen van de macht.

En in die periode liep het nog verder uit de hand. Binnen het CDA en ook in de samenwerking met de PvdA en Groenlinks. Binnen de club: Leers kreeg onmin met Gerard van Rens en zorgde

Door Maurice Ubags

D

e partij is letterlijk ‘out of control’ geraakt, maar blijft onder aanvoering van fractievoorzitter Peter Geelen hardnekkig vasthouden aan de goede oude tijd. Heilloos. Einstein wist dat al: meer van hetzelfde proberen leidt niet tot andere uitkomsten. De CDA-ers moeten dringend in de spiegel kijken en de relatie met zichzelf vernieuwen, voor ze helemaal uitgespeeld zijn.

De KVP en later het CDA is sinds de tweede wereldoorlog dé machtsfactor in politiek Maastricht geweest. Altijd zat het CDA in het college - altijd samen met de PvdA - en altijd was de burgemeester van CDA-huize. De CDA-machinerie draaide decennia probleemloos. Bij verkiezingen had het CDA in elk stadsdeel en in elke voormalige zelfstandige kern van Maastricht stemmenkanonnen. Politiek waren de kopstukken zeer bedreven in het spelen van het spel. Bestuurlijk, zowel in de gemeente als in veel organisaties in de stad hadden de christen-democraten de touwtjes in handen.

De tijden veranderden, maar het CDA in Maastricht veranderde niet mee. Na burgemeester Philip Houben, een uiterst aimabele diplomaat, kreeg in 2002 Gerd Leers de ambtsketting. Leers trad onMaastrichts op. Hij kreeg de raad achter zijn besluit MVV niet weer een keer met gemeenschapsgeld te redden. Leers stuurde pantserwagens op Vinkenslag af en Leers maakte een eind aan de politieke carrière van wethouder Piet Keijmis, de koning van Amby. Keijmis zou te veel drinken in het openbaar.

Lange tijd kon Leers scoren. Kreeg hij in het college niet zijn zin, dan wist hij zich verzekerd van superieure steun

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 58

Luc Winants staat na zijn aftreden de pers te woord

In het college had het CDA een zwaargewicht als Mirjam Depondt, die nu bestuursvoorzitter bij Woonpunt is. Han Hoogma was de andere wethouder. Een degelijke en goede bestuurder.

In de partij, waar altijd wel wat is, borrelde het echter onderhuids. In de aanloop naar de verkiezingen van 2006 werden de messen geslepen in de diverse facties binnen het CDA. Openbare algemene ledenvergaderingen veranderden in een bloedbad, toen het vaststellen van de kieslijst aan de orde was.

Dat lukte zelfs niet meer in de geplande vergadering, een commissie van wijzen, onder aanvoering van Jan Hoen, moest ervoor zorgen dat de gelederen althans voor het oog weer gesloten werden. Het leidde tot een experiment: een dubbel lijsttrekkerschap van Gerard van Rens en Han Hoogma. De partij halveerde. De PvdA behaalde een historische zege en werd bijna twee keer zo groot als het CDA. In de coalitievorming die daarop

ervoor dat Van Rens zijn raadszetel moest opgeven. Even later stapte Jan Hoen uit de CDA-fractie omdat hij – onder andere van Leers - niet het woord mocht voeren over de horecanota. Leers werd in de pers gevierd als de koning van de integriteit die er zelfs niet voor schroomde partijgenoten de maat te nemen. Met Hoen en Van Rens verloor het CDA zijn politie vernuft.

Toen kwam de villa-affaire Leers. In januari 2010, in het zicht van de verkiezingen in maart, moest Leers aftreden.

De PvdA bij monde van Manon Fokke en Groenlinks bij monde van Gerdo van Grootheest, oordeelden dat Leers vanwege alle discussies over zijn integriteit niet meer zou kunnen functioneren. Coalitiegenoot CDA, Jim Jansen, probeerde Leers kop uit de strop te halen. Dat gebeurde fel en stellig en dat was vooraf niet de afspraak met de PvdA en Groenlinks. Meteen na het aftreden van Leers legde het CDA de schuld bij ‘de Hollanders’, Manon Fokke en Gerdo van Grootheest. Hoewel Leers

28-09-10 17:27

Het oo Dewie

opInIE | ZUID | oktobEr | 59

zelf nog had opgeroepen dat zijn vertrek de stad niet mocht verdelen, liet met name het CDA zich niet onbetuigd een slaatje te willen slaan uit de ‘gevoelens’ van het volk, dat wrok zou koesteren tegen PvdA en Groenlinks.

Groot was de euforie bij het CDA toen bij de verkiezingen bleek dat de partij weer de grootste was geworden, ook al had ze even weinig zetels – zeven - als de PvdA. Het CDA dumpte de VVD en de PvdA liet Groenlinks vallen. De Seniorenpartij en D66 mochten aanschuiven. Jim Jansen van het CDA trad toe tot het nieuwe college.

Raadslid Peter Geelen werd fractievoorzitter. Geelen schepte er duidelijk genoegen in om bijna in elke vergadering te herhalen dat hij sprak namens de grootste fractie.

Dit tot grote irritatie bij PvdA en andere partijen.

Vanaf het begin van deze coalitie is duidelijk dat er nog maar bar weinig chemie is tussen CDA en PvdA in de raad. De oudgedienden in het CDA staan diametraal tegenover de gestudeerde, intellectuele Hollanders binnen de PvdA. Over elk belangrijk onderwerp botsen de partijen en kunnen de wethouders met

hun voorstel terug naar het college. In mei haalde Luc Winants niettemin een klinkende overwinning binnen: de financiële redding van MVV. Vier maanden later sneuvelde hij over die redding vanwege twee politieke doodzondes die hij had begaan. Hoewel MVV niet schuldenvij was, kocht hij het stadion en hij verzuimde vervolgens de raad adequaat te informeren.

De PvdA maakte weinig woorden vuil aan de doodzondes. Manon Fokke constateerde eenvoudig dat met een “flagrante dubbele schending van het vertrouwen” niet langer kon worden samengewerkt met wethouder Winants. Ook de beide oppositiepartijen GroenLinks en de VVD namen het voortouw in de val van wethouder Winants. Ze hielden de raad voor zichzelf vooral serieus te nemen en zich niet te laten afschepen met een ‘mea culpa’. Veel andere partijen waren het met die lijn eens. Het CDA had alleen nog steun van de Seniorenpartij. Peter Geelen van het CDA was tot wanhoop gedreven .

Met CDA-retoriek over schuld bekennen en vergeven was hij niet bij machte Winants te redden. Tot ieders verrassing,

ook die van de coalitiepartijen, wilde hij vervolgens het hele college naar huis sturen. Nadat Winants gesneuveld was, trok Geele een motie tegen het hele college in. Een motie die ook zijn eigen partijgenoot wethouder Jim Jansen de kop had kunnen kosten. Winants zelf verwees in zijn slotwoord naar “de koelte en kilte in de gemeenteraad, door dezelfde partijen...”, doelend op PvdA en GroenLinks.

Met zijn verwoede pogingen Winants te redden door te dreigen uit te zijn op de val van het hele college heeft fractievoorzitter Geelen nog meer kapot gemaakt in de relatie met zijn coalitiegenoten. Ze spreken het niet openlijk uit, maar ze hebben de buik vol van dit CDA. Het is niet uitgesloten dat de fractie van het CDA Geelen moet offeren als voorzitter alvorens de coalitiegenoten weer enig vertrouwen durven hebben in het CDA. De CDA-ers in Maastricht moeten de relatie met zichzelf vernieuwen. Hoe staan ze in het politieke leven? Waar willen ze oprecht voor gaan? Wat is ieders persoonlijke drijfveer? Macht of Maastricht?

Verdeel en heers of samenwerken?

Rancune of toekomst?

Alle zintuigen zijn gericht op de toekomst

De vinger van Thomas Glatzel

De smaak van Inge Paantjens

e financiële crisis is alweer bijna voorbij... Tenminste als we mogen vertrouwen op ons buikgevoel. We zullen er misschien niet meteen als een speer vandoor gaan met zijn allen, maar het ergste leed lijkt geleden. De vraag is of we er iets van geleerd hebben? Of gaan we simpelweg door op de ‘oude’ manier?

D

De neus van Basil Scherders De buik van Harry Kikken

De moraal van Jacco Kempen

Ziet iemand de ‘perfect storm’ die er nog aan gaat komen? Topeconomen voorspellen namelijk een bundeling van krachten tussen de economische crisis, de klimaatcrisis en de energiecrisis. Tegelijkertijd zien ze ook de kansen die deze nagenoeg perfecte omstandigheden creëren voor een nieuwe toekomst. Waarom zouden we immers veranderen als alles gewoon goed blijft gaan. Nieuwe methoden voor het opwekken van energie? Een nieuw financieel model? En maatschappelijk verantwoord ondernemen is niet langer een modewoord maar wordt een essentieel onderdeel van de bedrijfsvoering van ondernemingen.

Bij Limbourg & Partners staan de zintuigen op scherp en stellen we ons open voor de toekomst. Onze ervaren consultants leggen hun oor te luisteren in hun netwerk. Hebben oog voor wat er om hen heen gebeurd, en ruiken kansen in deze veranderende marktomstandigheden.

Het oog van Dewie Meijer

www.limbourg.eu

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 59

28-09-10 17:27

Advocaat Iddo Bakker “Als een cliënt na vele jaren op een zaak terugkijkt, moet hij kunnen zeggen: Ik heb het juiste besluit genomen” Rust, dat is wat de Maastrichtse advocaat Iddo Bakker uitstraalt. Hij praat beheerst, zijn kantoor is ook niet schreeuwerig ingericht.

Heel bewust heeft Bakker gekozen voor comfortabele fauteuils om met zijn klanten te kunnen praten. Bakker staat ontspannen in het leven: “Het gaat om het geluk op lange termijn”, zegt hij enkele keren.

moeten. Maar te vaak leidt mediation tot vertraging of nog erger. ”Wat heeft mijn cliënt aan een betalingsregeling met een partij die na verloop van tijd niet meer kán betalen?”

Het is een levensles die hij ook toepast in zijn praktijk. “Het is eerst de kunst om uit te vinden wat er aan de hand is, wat de cliënt wil en te bepalen wat in zijn belang is. Mensen kunnen zich daarover niet altijd meteen uitspreken, uit schaamte, uit onwetenheid of omdat de situatie al zo uit de hand is gelopen dat hun beeld vertroebeld is.”

Voor Bakker telt uiteindelijk alleen het belang van zijn cliënt. Dat wil niet zeggen dat hij zijn oren naar de cliënt laat hangen. Integendeel. “Als iemand op een spreekwoordelijk kruispunt staat, dan moet hij dat doen waarvan hij op een termijn van vijf of tien jaar terugkijkend zegt dat het inderdaad het beste besluit was. Ik probeer de cliënt zich in te laten beelden hoe hij zijn huidige situatie over zoveel jaren ziet. De waan van de dag moet worden uitgeschakeld. Zo worden de beste keuzes gemaakt.”

Heeft Bakker eenmaal met de cliënt geanalyseerd wat in zijn of haar beste belang is, dan gaat hij doelgericht te werk. “Ik ben een rustig persoon. Maar als advocaat is het soms noodzakelijk om ferm op te treden. Bijvoorbeeld door beslag leggen, om iemand tot betalen te dwingen of om veilig te stellen dat de cliënt daadwerkelijk betaald krijgt zodra de rechter zijn oordeel over de zaak gegeven heeft”. Regelmatig kan mediaton helpen, zeker als partijen met elkaar verder

Doelgericht optreden wil niet zeggen dat door hem altijd met de botte bijl gehakt wordt. Bakker: “Stel dat een belangrijke werknemer zich steeds minder van de regels van de baas aantrekt en met zijn wangedrag andere collega’s dreigt aan te steken.

Inzetten op ontslag - de eerste gedachte van sommige werkgevers en vaak de reden waarom de advocaat gebeld wordt - leidt ertoe dat zo’n werknemer met zijn kennis en relaties verloren gaat voor het bedrijf. De

werkgever ziet ook op tegen een eventueel te betalen ontslagvergoeding en tegen maandenlang zoeken naar een opvolger.

En voor de werknemer is een gedwongen vertrek natuurlijk ook niet zonder risico’s.

In een kwestie als deze is het belangrijk dat ik, hoewel ik diverse cliënten tot mijn vrienden reken, van een zekere afstand naar de zaak kan kijken. Als je uiteindelijk met je cliënt mag vaststellen dat de werknemer weer goed functioneert, net als de hele afdeling, geeft dat natuurlijk een enorme voldoening.

Dan kan zo’n ontslagprocedure me zelfs gestolen worden!”

Hij is met zijn 34 jaar een nog relatief jonge, ambitieuze advocaat en ondernemer. Eind 2009 is hij voor zichzelf begonnen. Heel bewust beperkt Bakker zijn werkzaamheden tot de rechtsgebieden die hij beheerst: personen- en familierecht, arbeidsrecht, vastgoedrecht en handelsrecht. Tot dat laatste terrein behoort ook zijn uitgebreide incassopraktijk “Wat ik doe, doe ik met overtuiging, en anders niet.”

Advocatenkantoor Mr. I. Bakker Telefoon Website

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 60

043-3213881 www.advocatenkantoormribakker.nl

28-09-10 17:27

AdVERToRIAL | ZUID | oktobEr | 61

JoJo of geklojo Dinsdag 21 september was het Prinsjesdag.

Normaliter kijken wij hier reikhalzend uit naar alle fiscale nieuwtjes. Dit jaar is het anders. Het demissionaire kabinet wil geen wijzigingen doorvoeren om het nieuwe kabinet hier mee op te zadelen. Ahum, we stoppen dus met besturen, we zweven, besluiten worden niet genomen. Juist nu is het hartstikke belangrijk om Nederland uit het slop te trekken. De ervaring heeft mij in ieder geval geleerd een besluit te nemen. Beter een slecht besluit dan geen besluit.

Een slecht besluit wordt immers snel bijgestuurd in de goede richting. Zonder een besluit drijven we af.

Enkele wijzigingen zal ik u niet onthouden In 2009 is als crisismaatregel ingevoerd dat investeringen in twee jaar afgeschreven mogen worden. Aanvankelijk gold dit alleen in 2009 en 2010, nu wordt deze regeling verlengd tot en met 2011. Het lijkt aantrekkelijk. Kosten die eerder genomen mogen worden betekenen vermindering van belasting. Echter de vraag die hier aan de orde is, is liquiditeit versus fiscaliteit. Het snel afschrijven heeft tot gevolg dat na die twee jaar geen afschrijving meer is. Als de resultaten dan goed zijn dan loopt de zelfstandig ondernemer daarna vol het tarief in. Versneld afschrijven leidt mogelijk tot een lager tarief en minder belasting. Na twee jaar is er geen afschrijving meer mogelijk en wordt afgerekend tegen het hoogste tarief. Spreiding van de afschrijving over meerdere jaren levert vaak veel meer op omdat de afschrijving benut wordt in een hoger tarief. Voorzichtigheid is geboden want het kan een heel onaantrekkelijke maatregel zijn.

en het nieuw te vormen kabinet zal het over dit onderwerp nooit eens worden. De afloop maakt mij nieuwsgierig.

Tot slot nog een aantal maatregelen voor de eigen woning. Het 6% tarief BTW op arbeid voor renovatie, verbetering en onderhoud van de eigen woning die 2 jaar of ouder is, was al eerder aangekondigd. De termijn voor aftrek van dubbele hypotheekrente wordt verlengd van 2 naar 3 jaar.

Mensen met een te koop staande woning mogen gedurende twee jaar de hypotheekrente aftrekken van beide woningen. Door de stagnatie in de huizenmarkt lopen veel mensen tegen een beperking van de aftrek op omdat deze termijn van 2 jaar er op zit. De verlenging van de termijn met 1 jaar biedt weer enig soelaas.

Tot slot nog iets over kinderopvang.

Wat een gejojo.

Eerst de regeling dat de kosten aftrekbaar waren in de inkomstenbelasting.

Daarna moesten de kosten pro rata parte worden verdeeld tussen werkgever, werknemer en overheid. Omdat bleek dat weinig werkgevers meewerkten, werd de regeling aangepast Peter-Paul Verreussel waarbij alle werkgevers moesten bijdragen via Vorige maand schreef ik over de nieuwe werkkostenregeling. Inmiddels is een aantal wijzigingen een solidariteitsheffing. Daarna werd de regeling voor het tweede kind verbeterd en nu wordt weer aangekondigd. Voor werkkleding, vergoeding van aangekondigd dat de regeling aangepast wordt en vakliteratuur en kosten van inschrijving in een de kosten omhaag gaan voor de werkende ouders. beroepsregister gaan aparte vrijstellingen gelden.

Wat een zonde. Juist de mensen die volop parDeze vallen niet onder 1,4% forfait. Houd u de regeling goed in de gaten. Pas eind december zullen ticiperen in het arbeidsproces doen een beroep op kinderopvang. Voor vele kleine banen is het we precies weten hoe deze er definitief uit al zien. straks onaantrekkelijk om nog te blijven werken.

De kosten van kinderopvang nemen toe en netto En dan de auto. Jaarlijks zijn hier de nodige blijft er nog maar weinig over. Stoppen met werken wijzigingen. Het gaat op en neer, elke keer weer afwachten hoe hoog die k‌-bijtelling volgend jaar betekent geen kosten kinderopvang en de heffingsweer is. De vrijstelling van BPM en wegenbelasting korting wordt uitbetaald. Voor velen wellicht de spreekwoordelijke druppel om maar te stoppen. Dit voor de groene auto blijft, de bijtelling blijft 14%.

Berijders van een zeer zuinige auto krijgen in ieder staat haaks op het stimulerend beleid van enkele geval het nul tarief in de motorrijtuigenbelasting tot jaren geleden door de overheid om juist iedereen aan het arbeidsproces te laten deelnemen. en met 2013. Inmiddels rijden in Nederland ruim 200.000 zeer zuinige auto’s en is keus (niet mijn U zult inmiddels wel begrijpen wat ik wil keuze) uit 14 verschillende modellen. aangeven met de titel van dit stuk.

De afbouw van BPM en de daaraan gekoppelde verhoging van motorrijtuigenbelasting wordt stil gezet in afwachting van een besluit over Peter Paul Verreussel de kilometerheffing. U zult begrijpen dat dit toch Partner baat Accountants & Fiscalisten wel enigszins op de lachspieren begint te werken. p.verreussel@baat.nl Een demissionair kabinet neemt geen besluit

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 61

28-09-10 17:27

62 | oktobEr | ZUID | AdVERToRIAL

duitsland is oK, olé olé beek als limburger een onderneming in duitsland ‘gründen’ is een hele onderneming an sich. het is een uitputtende tijgersluipgang door een bureaucratisch parcours.

Door Maurice Ubags

A

cht maanden deden Jacco Kempen en Harry Kikken van Limbourg & Partners erover hun Gesellschaft mit beschränkter Haftung, hun GmbH, op te richten. Maar nu ze eenmaal vaste voet aan grond hebben in Düsseldorf zijn ze vol lof over de kracht van de economie en de Duitse arbeidsethos. Vijftien jaar na de oprichting de grens over: dat hadden ze veel eerder moeten doen.

Harry Kikken: “We zijn begonnen bij de Kamer van Koophandel in Maastricht.

Die stuurden ons naar de Kamer van Koophandel in Venlo, omdat ze daar meer ervaring hadden met ondernemen in Duitsland. Vanuit Venlo werden ze doorgestuurd naar de Industrie- und Handelskammer in Mönchen-Gladbach.

Daar kregen we te horen dat we toch echt in Nederland moesten zijn. Omdat onze Nederlandse bv’s de moeder moesten worden van onze Duitse GmbH, hadden we de inschrijvingen van die bv’s nodig.

Die konden we in Nederland niet in

het Duits krijgen. Moesten we met een aantal bv’s naar een beëdigd vertaler.

Vervolgens naar een notaris die bevestigde – “Beglaubigen” - dat de vertaler beëdigd was en daarna moesten we naar de rechtbank die moest afstempelen dat de notaris OK is. We moesten er een ‘Apostille-certificaat’ halen. En natuurlijk voor elk document, voor elke stempel apart betalen. Kafka is er niks bij.”

Jacco Kempen: “De financiering van die GmbH is ook een verhaal apart. Duitse banken willen niet financieren omdat het bedrijf onder Nederlandse bv’s hing.

Onze eigen Nederlandse banken wilden alleen geld beschikbaar stellen aan onze Nederlandse bv als we zelf één-op-één borg zouden staan voor elke euro. Dat geld konden we doorlenen naar aan de GmbH. Zo loopt de bank nul risico. Dan kun je dus net zo goed je eigen geld erin steken. Dat hebben we dan ook gedaan. Zonder eigen geld is het op dit moment moeilijk om in Duitsland te beginnen, is de conclusie.”

De naam van de GmbH mocht overigens niet Limbourg & Partners zijn, want het begrip ‘partners’ is bedoeld voor advocaten- en accountantskantoren. Het is Limbourg & Associates’ geworden.

Kikken en Kempen hebben ook nog eens hun weg moeten zoeken in het Duitse vergunningensysteem. Het verschilt nogal van de Nederlandse

Cabaret Muziek en Auteurs Theater en Films Kinderprogramma

w w w. l i l i l i d a a g . n l Advertentie Zuid Magazine.indd 1 xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 62

Uitgeverij ItiCI

Limbourg & Partners is een van de grotere Limburgse bureaus die mensen bemiddelt op HBO- en academisch niveau. Het gaat om de invulling van vaste banen op kader en top kader nivo, detacheringen en projectmatig werken. Bij Limbourg & Partners werken negen consultants en de organisatie is voor nog eens bijna vijftig project professionals de formele werkgever. Die vijftig mensen werken op projectbasis bij klanten. Limbourg & Partners is in 1995 opgericht. wetgeving. Voor de twee zijn begrippen als ‘Arbeitsunterlassung, de ‘A.U.’ en Zeitarbeit inmiddels dagelijks taalgebruik.

Hoe hoog de Duitse drempel ook is geweest, voor ‘Limbourg & Associates’ is Düsseldorf inmiddels wel het voorportaal van het beloofde land Nordrhein-Westfalen. Jacco Kempen: het was al langer onze strategie verder te kijken dan alleen de Limburgse markt. We hebben een cirkel met een straal van 150 kilometer om Maastricht getrokken als ons werkgebied. Binnen die cirkel liggen naar ons idee de culturen dicht genoeg bij elkaar. We hebben in 2008 gekeken naar uitbreiding in het Botlek-gebied. Dat is er niet van gekomen. Via een klant van ons die mensen zocht voor zijn Duitse vestiging, zijn we uiteindelijk met een eigen bedrijf in Duitsland begonnen. Kempen en Kikken hebben er geen seconde spijt van.

Dit hadden ze eerder moeten doen.

Kikken: “We hebben nu al drie consultants in Duitsland in dienst.

Hun arbeidsethos is fantastisch. Ze zijn volledig ‘dedicated’ om het bedrijf uit te bouwen. Ze zijn bijvoorbeeld bereid ongelooflijk veel te reizen voor opdrachten. Zes- zevenhonderd kilometer reizen om een offerte te bespreken is geen enkel probleem.

Alsof je vanuit Maastricht heen en weer gaat naar Groningen. Dan vragen we ons al af of dat wel de moeite waard is. Afstanden worden anders beleefd.

In het weekend en ook ‘s avonds werken is geen enkel issue voor de Duitse collega’s: ze doen wat nodig is om te slagen. Ze hebben een sterk gevoel van ‘urgency’: klanten binnenhalen en

21-9-2010 13:43:01 28-09-10 17:27

SoCIETy | ZUID | oktobEr | 63

Harry Kikken en Jacco Kempen

goed werk afleveren is de garantie voor mijn werk in de toekomst. Ze zijn ook zonder meer opportunistisch ingesteld: ze verpakken een offerte het liefst als een opdrachtbevestiging. Duitsers zijn hiërarchischer: ze betonen een groot respect aan de leidinggevende, manager. Het ziekteverzuim in Düsseldorf staat nog altijd op 0%. Een collega heeft gescheurde kruisbanden gehad. Zorgt er zelf voor dat hij op het werk kan komen en werkt gewoon door. En bij Duitsers geldt zonder meer: afspraak is afspraak. Wat ze zeggen, doen ze ook. Dat hoef je niet te controleren.”

Kempen: “En wat ook fantastisch is, is de kracht van de Duitse economie net over de grens. Je merkt dat er gewoon veel meer bedrijvigheid is. Er wordt minder gepraat, vergaderd en nog eens overlegd, het is er zakelijker. Wij hebben daarbij ook nog het geluk dat de markt voor flexibele arbeid in

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 63

Duitsland nog lang niet uitontwikkeld is.

In Nederland werkte in 2008 rond de 8% van de mensen op basis van een flexibel contract. In Duitsland komen ze uit op zo’n 3% en dat op een inwonersaantal van ruim 80 miljoen. Daar is nog een wereld te winnen.”

ook met opdrachten voor de Nederlandse markt komen. Daarnaast zijn we nu heel actief om onze Nederlandse klanten mee te nemen naar Duitsland om er samen de mogelijkheden en kansen te onderzoeken.

We hebben de weg al voor een groot deel vrijgemaakt.”

Natuurlijk trekken Kempen en Kikken lessen uit hun Duitse avontuur. “We hebben op geregeld basis contact met onze Duitse collega’s. We leren van elkaar.

Grenzen zijn ook letterlijk vervaagd, we weten de weg in Düsseldorf en de omliggende regio. Het spreken van de taal lukte al snel, nu begrijpen we de Duitse mentaliteit ook nog beter.”

Kempen vindt dat partijen meer oog zouden moeten hebben voor dergelijkse sociale innovaties. “Bij het verstrekken van subsidie wordt veelal gekeken naar technische bedrijven en technische innovaties.

Wat wij doen ligt op en ander vlak, maar dat levert ook handel en banen op.”

En de Duitse vestiging levert aan beide zijden van de grens meer werk op. Kempen: “We krijgen in Duitsland nieuwe opdrachtgevers, die vervolgens

28-09-10 17:27

64 | oktobEr | ZUID | RELIgIE

‘Seks gebeurt zonder getuigen in het geniep’ keRkRade de vermeende slachtoffers van seksueel misbruik door monniken van voormalig pensionaat st.-maria ter engelen in kerkrade, maakten vorige maand de namen bekend van drie verdachten.

Door Sander bisscheroux

D

e 39 aanklagers, verenigd in stichting Mea Culpa United, beweren in de jaren ’60 en ‘70 misbruikt of mishandeld te zijn door in totaal 14 Franciscaanse monniken. Ze zouden zich schuldig hebben gemaakt aan ‘een ware terreur, waarbij de broeders zich stelselmatig aan leerlingen vergrepen en deze in wezen als seksslaven behandelden en elke menselijkheid ontnamen’, aldus advocaat Van der Goen namens de stichting. De advocaat wil een schadeclaim afdwingen.

Hoe groot is de kans op succes? Hoe betrouwbaar zijn de getuigenverklaringen 40 jaar na dato? En mag je zomaar namen openbaar maken van verdachten? We stellen deze vragen aan de bekende rechtspsychologen Peter van Koppen en Marko Jelicic van Universiteit Maastricht.

Mag je zomaar mensen openlijk beschuldigen van een misdaad, voordat een rechter een uitspraak heeft gedaan?

Jelicic: ‘Volgens mij is “innocent until proven guilty” een universeel rechtsbeginsel: je bent onschuldig totdat het tegendeel bewezen is. Namen van vermeende daders openbaar maken zonder dat zij veroordeeld zijn, moet daarom worden afgekeurd.’

Is hier sprake van smaad?

Van Koppen: ‘Onzin. Dit heeft niks met smaad van doen. Maar wat wel vrij onbehoorlijk is, is dat de advocaat eerst uitgebreid de pers inlicht en pas daarna de personen die het betreft. Meneer vindt het blijkbaar belangrijker met z’n eigen hachje op tv te verschijnen. Vroeger kreeg

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 64

je behoorlijk op je flikker van de orde van advocaten als je zo te werk ging, maar dat gebeurt kennelijk niet meer.’

Het vermeende stelselmatige seksueel misbruik zou hebben plaatsgevonden door monniken van het klooster in de jaren ’60 en ‘70. Hoe betrouwbaar zijn anno 2010 de herinneringen van de vermeende slachtoffers?

Jelicic: ‘Herinneringen aan gebeurtenissen van 40 à 50 jaar geleden zijn weinig accuraat. Dat is vooral het geval als men er met anderen over heeft gesproken of men met beelden in het hoofd heeft getracht de gebeurtenissen te reconstrueren, het zogenoemde “imagineren”.’

Van Koppen: ‘Het probleem bij dit soort zaken is dat het seks betreft. Seks gebeurt in het geniep, dus daar zijn weinig getuigen bij. De politie zou de verklaringen stuk voor stuk moeten controleren, maar dat gebeurt niet, omdat de zaken verjaard zijn.’

Als Mea Culpa de strafrechtelijke route zou bewandelen, denkt u dan dat ze enig kans van slagen zouden hebben?

Jelicic: ‘Ik ben geen jurist, maar een beetje advocaat zou, met het argument dat oude herinneringen vaak onbetrouwbaar zijn, gaten kunnen schieten in de aanklacht van Mea Culpa.’

Peter van Koppen Van Koppen: ‘De strafrechtelijke route bewandelen zal niet gaan, want daar beslist namelijk het Openbaar Ministerie over.

En aangezien de zaak verjaard is, zal dat niet gebeuren.’

de verhalen van Mea Culpa? En welk gevoel hebt u over deze zaak?

Van Koppen: ‘De Landelijke Expertisegroep gaat hier niet over oordelen, omdat de zaak verjaard is. En welk gevoel ik zelf heb bij deze zaak?

Mijn gevoel doet er niet toe: ik ben een wetenschapper.’

Advocaat Van der Goen stelde in tv-programma Knevel & Van den brink dat sommige slachtoffers gedrogeerd zijn door een broeder. Als de leerlingen al om een aspirine bij die broeder kwamen, moesten ze zich uitkleden en werden ze onder narcose gebracht, aldus de advocaat. ‘Wat er daarna gebeurde, weten we niet precies, maar we hebben ernstige vermoedens’, aldus Van der Goen. Wat vindt u van deze beschuldiging?

Jelicic: ‘Ik heb grote twijfels bij het verhaal dat leerlingen onder narcose werden gebracht en vervolgens werden misbruikt. Ik heb vroeger samengewerkt met anesthesisten en weet dat het onder narcose brengen van patiënten vakwerk is. Dat geldt zeker voor narcose met ether, dat is een techniek die lang geleden werd toegepast. Teveel ether of vergelijkbare middelen toedienen kan lethaal zijn.

Meneer Van Koppen, u was lid van de Landelijke Expertisegroep bijzondere Zedenzaken, een commissie van topexperts, die op verzoek van het Openbaar Ministerie naar complexe zedenzaken in dit land kijkt. Hoe zou zij oordelen over

28-09-10 17:27

RELIgIE | ZUID | oktobEr | 65

Kan me niet voorstellen dat een broeder de juiste dosis kan inschatten.’

Van Koppen: ‘Het is een vreemde manier van omgaan met de waarheidsvinding. Advocaat Van der Goen zal eerst de rechter mee moeten krijgen, maar omdat het verjaard is, is de kans klein. Mocht dat toch lukken, dan zal de advocaat vervolgens moeten bewijzen dat er sprake was van misbruik. Ook die kans acht ik klein.’

Waarom komen de getuigen nu pas met hun verhaal, denkt u? Was het vroeger onmogelijk om kritiek te leveren op de kerk?

Jelicic: ‘Het kan zijn dat men vroeger niet met het misbruikverhaal naar buiten durfde te komen, omdat men bang was niet geloofd te worden. Van de honderden mensen die zich bij de commissie Deetman hebben gemeld, zal de overgrote meerderheid echt slachtoffer zijn. Er zullen echter ook personen bij zijn, die het misbruik aanvankelijk niet konden herinneren en pas na veel imagineren tot de conclusie zijn gekomen dat zij destijds misbruikt zijn. Imagineren is vaak funest voor de accuraatheid van herinneringen aan gebeurtenissen uit het verre verleden. Niet zelden leidt dit tot pseudo-herinneringen.’

De advocaat beschuldigt de monniken van ‘stelselmatig misbruik’.

De slachtoffers noemt hij ‘seksslaven’.

Wat vindt u van dergelijke typeringen?

Jelicic: ‘Het lijkt mij verstandig om pas over “seksslaven” te spreken als daar voldoende bewijs voor is. We weten namelijk uit de rechtspsychologie dat mensen die ten onrechte zijn beschuldigd van seksueel misbruik daar enorme psychische schade aan kunnen overhouden.’

Marco Jelicic

bij de door de kerk ingestelde onafhankelijk commissie Deetman zijn zo’n 800 meldingen binnengekomen. De commissie wil gesprekken met de vermeende slachtoffers voeren.

Stichting Mea Culpa is hierop tegen, want zij vinden deze gesprekken te schimmig. Ook zegt een lid van de stichting dat de Commissie Deetman niet weet wat het allemaal voor leed bij mensen bovenhaalt met deze handelswijze. Wat vindt u van deze kritiek?

Van Koppen: ‘Die kritiek vind ik heel vreemd. Kijk, die slachtoffers moeten beseffen dat zo’n zaak wel 15 jaar kan duren. Dan zullen ze er dus heel lang mee geconfronteerd worden. Ze moeten dus niet zeuren over het leed dat de Commissie Deetman bovenhaalt. Deetman pakt het naar mijn idee heel goed aan door elke verklaring nauwkeurig te bekijken.’

Jelicic: ‘Ik weet dat de commissie Deetman een flink aantal psychotherapeuten stand-by heeft staan voor mensen bij wie het opdiepen van nare herinneringen tot traumatische reacties leidt. Ik deel de kritiek van Mea Culpa daarom niet.’

De leden van Mea Culpa willen niet alleen schulderkenning, maar eisen ook schadevergoeding. Maken ze veel kans hierop? Verwacht u dat zo’n procedure niet ook misbruikverhalen uitlokken die gefingeerd zijn? Zijn daar cijfers over bekend?

Van Koppen: ‘Het kan gebeuren dat er gefingeerde misbruikverhalen ontstaan.

Maar daar zijn geen cijfers over. Het probleem is namelijk, zoals ik al eerder zei, dat het om seks gaat: daar zijn meestal geen getuigen bij. Seks doe je in het geniep.

U doet het toch ook niet open en bloot op het Vrijthof?’

Jelicic: ‘Het lijkt mij niet onmogelijk dat sommige personen misbruikverhalen gaan verzinnen om een schadevergoeding te krijgen. Dat gebeurt regelmatig in de VS, maar het is niet een louter Amerikaans fenomeen. Onder de mensen die een schadevergoeding van de Spaanse regering wilden hebben, omdat zij getraumatiseerd waren door de aanslag op het treinstation in Madrid, zaten pure bedriegers die niet eens in de buurt waren geweest van de aanslag.’

mea Culpa united Op 16 augustus 2010 richtte Hubertus Hendrikus Gerardus Smeets uit Landgraaf de stichting Mea Culpa United op. Hij is het enige bestuurslid van de stichting die tot doel heeft ‘de belangen te behartigen van de personen die door functionarissen van kerkelijke instellingen zijn misbruikt danwel geestelijk of fysiek zijn mishandeld’. De stichting trok namens 39 vermeende slachtoffers de advocaat Van der Goen aan. Van der Goen startte onlangs namens Mea Culpa een eerste civielrechtelijke procedure tegen drie monniken van voormalig pensionaat St.-Maria ter Engelen in Bleyerheide (Kerkrade). Zij zouden in de jaren ’60 en ’70 pupillen van het internaat als ‘seksslaven’ gebruikt hebben. De civielrechtelijke procedure, die vele jaren kan duren, moet leiden tot een schadevergoeding. De kans op succes wordt door experts klein geacht. je schuldig, zullen nogal wat mensen redeneren. Ik ben bang dat een dergelijke houding hem inderdaad kwetsbaar maakt voor ongefundeerde beschuldigingen.’

Van Koppen: ‘Ja, dat maakt hem extra kwetsbaar. Maar ook dan geldt: de advocaat zal eerst een en ander moeten bewijzen. Feit is dat deze zaak vele onzekerheden heeft. Dat vind ik ook zo bezwaarlijk aan het optreden van die advocaat in de media: nog voordat er een duidelijke aanklacht ligt en de mogelijke daders zijn benaderd, roept men al iets in de pers. Dat is ook zeer curieuze journalistiek.’

Een van de aangeklaagden ontkent de aanklacht. Maar hij wil zich er niet tegen verdedigen ‘uit compassie met de getroffenen’. Maakt zo’n dociele houding hem niet extra kwetsbaar voor ongefundeerde beschuldigingen?

Jelicic: ‘Als je je niet verdedigt ben

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 65

28-09-10 17:27

66 | oktobEr | ZUID | SoCIETy

Kunstenaar vecht tegen zijn vergetelheid xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 66

28-09-10 17:27

KunST | ZUID | oktobEr | 67

maastRicht kunstenaar Gerard caris is bezig met het finale gevecht van zijn leven. hij wil erkenning voor zijn werk, allereerst van maastricht. inzet: een beeld op het emmaplein van zijn geboortestad.

Door Ruud Linssen | Foto’s: Zuid

Hoe worden mensen gevormd tot wie ze zijn? De vraag heeft mysterieuze lading bij de Maastrichtse kunstenaar Gerard Caris. Hemzelf is het volstrekt duister.

Vakantie heeft hij ruim veertig jaar niet gevierd. Daarvóór wel, en dan bedoelt hij de vele reizen die hij ondernam – voor zijn werk. Gerard Caris is het type dat meer van de woestijn houdt dan de bewoners terplekke. Als jongen onderging hij ooit een spijkerharde militaire training; met verwondering zag hij anderen er bijna aan onderdoor gaan. Hij vond het wel fijn. Niet wat je noemt een ambassadeur voor de Bourgondische hoofdstad van Nederland. Niettemin de stad van zijn oorsprong, waar hij al het grootste deel van zijn leven woont.

Gerard Caris is een uitzonderlijk kunstenaar – in meerdere opzichten. Hij heeft een internationale waslijst aan exposities.

In 2001 hield het Stedelijk Museum in Amsterdam nog een solo-expositie rond hem. Vier directeuren van het museum hebben werk van Caris aangekocht.

Slechts een kleine minderheid kan hem dat nazeggen.

Zijn artistieke motief beslaat een klein wiskundig terrein. Al meer dan veertig jaar houdt hij zich bezig met de vijfhoeken en figuren van twaalf vijfhoekige vlakken. Het gebeurt zelden onder abstracte kunstenaars dat ze hun ruimte zo beperken.

Pas halverwege zijn leven begint hij zijn kunstenaarschap. Daarvoor reist hij de hele wereld af, een avontuurlijk bestaan als werktuigbouwkundige, als booringenieur.

Hij bouwt zelfs mee aan een satelliet. Het is allemaal – zegt hij achteraf – een grote vlucht uit Maastricht. Weg van de grond waar hij zich vanaf het allereerste begin maar moeizaam op z’n plek voelt. Als kind voelt hij zich tijdens de mis bedreigd door de bezwerende formules van de pastoor.

Eind jaren zestig keert hij terug.

Voor even, neemt hij zich voor. Op bezoek bij zijn ouders, proeven waar hij vandaan komt. Dan ontdekt hij de artistieke mogelijkheden van de vijfhoek, hij ziet een enorm potentieel. Het is een eureka-gevoel. Hij blijft hier, en kiest het kunstenaarschap. De vakantie is ten

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 67

einde. Bijna onophoudelijk werkt hij sindsdien aan zijn artistieke oeuvre. Hij verantwoordt de keuze voor zijn levensstijl: ‘Wijn, vrouwen en gezang, daar heb ik geen behoefte aan. Er was iets noodzakelijkers aan de hand, iets principiëler, dat moest gebeuren.’

Het succes is er al bijna meteen als hij begint. Het regent tentoonstellingen.

Waaronder een solo-expositie in zijn eigen stad, in het Bonnefantenmuseum.

Dan al is duidelijk dat hij die ene pastoor te kakken zet, de pastoor die jaren eerder bij het verlaten van de ambachtsschool een toespraak hield. Voor Gerard Caris en andere kersverse gediplomeerden.

In de woorden van Caris zei de pastoor: ‘Jullie zijn allemaal afgestudeerd, maar jullie zullen toch nooit echt grote dingen gaan doen. Jullie maken een hoop kabaal, als kippen, maar jullie kunnen nooit hoger komen dan het raster. Jullie zullen nooit vliegen.’

‘ik zie kunst als kennis.

Onzekere kennis, zekere kennis en de creatieve kennis’ Nu is Gerard Caris 85 jaar, de herfst is aangebroken. Bezien vanuit de actualiteit behoeft de waarheid hierboven nuance.

Ondanks alle successen is hij langzaam maar zeker in een moeilijke hoek terecht gekomen. Hij geeft het zelf toe: ‘De laatste jaren krijg ik door de recessie moeilijk nieuwe aanbiedingen voor tentoonstellingen. Ik ben tien keer in Duitsland geweest voor tentoonstellingen. Maar nu zeggen ze daar: “Hoe zit het verdomme met je eigen land.”’

En dan misschien allereerst zijn eigen stad. Het Bonnefantenmuseum heeft na die eerste keer in 1969 nooit meer op grote schaal werk van Caris geëxposeerd. Met museumdirecteur Alexander Grevenstein verkeert Caris op permanente voet van oorlog. Nergens in Maastricht staat een beeld van hem in de openbare ruimte.

Buiten het Stedelijk in Amsterdam heeft hij überhaupt moeilijk voet aan de grond gekregen in Nederland. Ja, in het Van Abbe in Eindhoven, met Rudi Fuchs als directeur, die later in het Stedelijk ook met hem samenwerkte. En het Museum van Bommel van Dam in Venlo, onder Lei Alberigs maar die is al lang dood. De

kring Nederlandse liefhebbers is beperkt gebleven.

Daar tegenover staan de opvattingen van Gerard Caris zelf. Voor hem is zijn kunst totaal. Je ziet het aan het interieur van zijn huis waar hij samen met zijn vrouw woont. De witte slaapkamer op de eerste verdieping is een tentoonstellingsruimte. Een bureau waar zijn publicaties liggen uitgestald; aan de muren schilderijen; in de hoek een tweepersoonsbed - de mens hier is ondergeschikt. Nergens in het huis bestaat er een echte scheiding tussen wonen en kunst. ‘Het hele huis is als een studentensituatie. Door de intense werkzaamheden van de kunst - en de lust daarvoor - leven wij zo.’

De meeste kunstenaars zoeken de inspiratie als dwaallicht; Gerard Caris kiest misschien wel de tegenpool: ‘Ik zie kunst als kennis. Onzekere kennis, zekere kennis en de creatieve kennis. Dat kun je rustig noteren, zo zie ik mijn kunst.’

Zijn eigenlijke onderwerp is misschien wel de natuur, en dan de achterkant van de natuur. Het mechaniek van moleculen waarvan de vormen en bewegingen verassende overeenkomsten hebben met de wiskunde zoals Caris die laat zien. ‘Ik wil werken zoals de natuur ontwerpt.

Dat is de weg van de vooruitgang. Als we alleen maar bezig blijven werken náár de natuur, een landschap schilderen, dan blijven we in de renaissance hangen. We zijn nu veel verder. Er is een nieuwe fase aangebroken. Ik krijg andere ideeën als ik door een microscoop dan als ik naar de bomen kijk. Ik zie de structuur van de cel, de samenhang van het geheel. Dan zie ik een schoonheid die gedemonstreerd wordt door alles wat je hier in mijn huis ziet hangen. Dat is de schoonheid van de herhalingselementen, van moleculaire vormen waarmee de natuur zelf werkt.’

Het gaat om een geloof bijna. Luister naar wat hij zegt: ‘Het is universeel. Om renaissancekunst te begrijpen, moet je minstens de bijbel bestudeerd hebben, die een Papoea in Nieuw-Guinea niet heeft.

Maar als hij tegen een vijfhoek aanloopt, dan ziet hij wat het is. And that’s it and no more. Een vijfhoek is veel directer, inleefbaarder.’

Gerard Caris stelt sociale conventies op de proef, en dat is zacht uitgedrukt.

Als hij praat, is het alsof hij een wedstrijd speelt tegen een onzichtbare tegenstanders. ’Grevenstein (directeur Bonnefanten, RL) weet niet eens wat ik doe. Hij heeft een eigenkennige visie, een wansmaak.

In Maastricht heerst een sterke drang om alles maar te laten zoals het is.

28-09-10 17:27

68 | oktobEr | ZUID | KunST

Het oude denken is hier nog steeds zo verdomd sterk. Misschien is mijn inzet ten spijt alles waardeloos geweest. Daar ben ik bang voor.’

Hij vecht tegen zijn angst. Met een plan voor een beeld van zijn hand op het Emmaplein in Maastricht. Van waaruit het zou kunnen communiceren met de toren op het gerechtsgebouw op het volgende plein. Zoals in Parijs kunst en architectuur ook communiceert langs zichtlijnen.

Het schaalmodel is klaar. Een smalle toren met daarom heen afzonderlijke stukken. Natuurlijk volgens de wiskundige principes waarmee hij al zo lang werkt.

Met dit beeld, stelt Gerard Caris, kan Maastricht het pleidooi versterken voor de titel culturele hoofdstad in 2018. ‘Ik wilde een beeld concipiëren waarin herhaling een grootste rol speelt. Een vijfhoek is in zichzelf al complex, via herhaling krijg je dan een zeer boeiende vorm. ’ Hij heeft al met enkele mensen van de gemeente gesproken; hij is nu in afwachting op wat er gebeurt.

Het gaat niet alleen om een beeld, de inzet is hoger. De kunstenaar is een kruistocht begonnen om de erkenning te krijgen waar hij meent recht op te hebben.

Het is de openingszin van het gesprek, in een wat wereldvreemd Nederlands. ‘In de eerste plaats moeten we zorgen dat we een stuk in het blad (Zuid, RL) krijgen dat wijst op de aanwezigheid van expertise in de vorm van ondergetekende, die zwaar miskend en onbekend is.’

Een aantal maal tijdens het gesprek zwaait hij met uitgeprinte mails, afkomstig vanuit alle windrichtingen van de aardbol.

Wildvreemde mensen die zijn werk bewonderen. Zijn vrouw brengt hem tussentijds een laatste mail. Diverse keren hamert hij er op dat onder aan dit artikel zijn opleidingen vermeld worden. Zodat de lezers weten waar hij de kennis vandaan heeft gehaald.

De hamvraag: wordt Gerard Caris miskend, allereerst in zijn geboorteplaats?

We stellen de vraag aan degenen die de kunstenaar zelf aandraagt. Allereerst aan de schrijver van een kort voorwoord in een publicatie over de kunstenaar. Volgens sommigen de kunstpaus van Nederland.

Rudi Fuchs. Het is een slecht moment voor een onaangekondigd telefoontje, zo blijkt. ‘Verzin zelf wat, ik ben geen kantoor,’ gromt hij.

Er ontstaat iets van een gesprek. Hij zegt: ‘Caris vindt zichzelf een meester.

Een soort Anton Heyboer. Maar als je vraagt: maak eens een werk op driehoek dan kan hij dat niet.’ Daarna herneemt Fuchs zich, in een nuance: ‘Ik heb respect voor die man. Maar de bijzonderheid is

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 68

Gerard Caris in zijn atelier

tegelijkertijd de beperking. Variaties heeft hij niet. Dat voortdurende vasthoudende principe is voor Caris een noodzaak. Hij kan niet als een vreemde naar zijn eigen werk kijken. Hij gelooft er in, maar geloof en inzicht zijn twee dingen.

Het is een competente kunstenaar die past in een bepaalde tijd. Hij hoort bij een bepaalde traditie in Nederland, dat maar blijven dooretteren over die abstractie.

Daarom heb ik hem aangekocht. Ik heb een zekere affectie voor die man maar zie zeker ook het probleem. In elk geval zou hij met zijn werk meer in Maastricht aanwezig mogen zijn, daar hebben ze hem al te zeer afgehouden.’

‘caris vindt zichzelf een meester’ Goed, dan de tweede: Evert van Uitert, bijna twintig jaar hoogleraar moderne kunst aan de Universiteit van Amsterdam.

Inmiddels met emeritaat. Hij schreef diverse diepgaande stukken over Gerard Caris, vaak lovend. Hij zegt nu: ‘Vooral die tekeningen zijn goed. Het ene pakt beter uit dan de andere. Soms is het heel interessant als beeld maar niet altijd. Hij vindt dat iedereen moet geloven in zijn idee. En als niet iedereen daar in gelooft dan ligt dat aan iedereen.

‘Hij werkt in een stijl die niet erg courant is. Er is weinig ontwikkeling in

zijn werk. En hij heeft de neiging om enorm door te drammen, en dat werkt tegen hem. Hij is niet makkelijk. Ik had sympathie voor zijn werk. Het laatste artikel wat ik over hem heb geschreven, waarvan ik dacht daar staat het allemaal mooi bij elkaar, dat heeft hij niet gebruikt.

Dan denk ik ook: tsja. Maar ik hoop toch dat hem in Maastricht enige erkenning te beurt valt.’

Laten we Fuchs gehoorzamen en zelf iets verzinnen. Op de benedenverdieping van Caris’ huis, tussen de vele opgeslagen schilderijen en schaalmodellen, staat een smalle hoge buis. Door hem zelf bedacht, ontworpen en gemaakt. Eind jaren zeventig. Er zit een machine aan vast. Zet die machine aan en er komen door de glazen buis bellen omhoog in prachtige wiskundige vormen. Een coproductie tussen Caris en de natuur, die je laat nadenken over de werkelijkheid. Hier opent de achterkant van de natuur zich in een fascinerende dynamiek.

Die buis is misschien wel de beste sleutel tot het belang van zijn oeuvre.

En rechtvaardigt vier decennia verbeten werken op een paar vierkante meter van de kunst. En daarmee ook meer aandacht van een stad voor een moeilijke zoon, die behoorlijk uit de toon valt. Maar dat past bij een stad, zeker een culturele hoofdstad.

Gerard Caris, University of California, Berkeley. Baccalaureate filosofie. Master Degree in Art.

28-09-10 17:27

pink Ribbon Mariëlle Hartmann

I

k ben geen ‘meisjesmeisje’. In relaties ben ik vaak degene die romantiek uitgelegd moet krijgen, ik kijk liever naar Schwarzenegger-films dan naar wat dan ook met Hugh Grant, koop in mijn lunchpauze even gauw een nieuwe broek want ik wil vooral niet veel tijd kwijt zijn met winkelen en roze is absoluut niet mijn kleur. Behalve dan in oktober. Sinds 2003, het jaar van de oprichting van Stichting Pink Ribbon, staat de maand oktober namelijk in het teken van de strijd tegen borstkanker. Het roze lintje is het symbool van deze strijd. Pink Ribbon is een fondsenwervende organisatie die zich o.a. ten doel heeft gesteld borstkanker bespreekbaar te maken, vrouwen het nut van zelfcontrole te doen inzien en vooruitstrevend kankeronderzoek te financieren. Ik moet eerlijk bekennen dat ik vroeger –voordat ik zelf door de ziekte werd geraakt – niet erg bezig was met patiënten, onderzoek en lintjes. Nu wil ik niets liever dan me inzetten voor mijn mede-getroffenen, die van nu en al degenen die in de komende jaren het slechte nieuws zullen krijgen. Ik draag dus mijn roze pink ribbon armband met trots, loop mee met De Roze Lopers op 10 oktober in Maastricht en probeer financieel mijn steentje bij te dragen.

Alles in een poging om een positieve, waardevolle draai te geven aan de meest verschrikkelijke, ontredderende ervaring van mijn leven. Ik ben er namelijk vast van overtuigd dat alles gebeurd met een reden. OK, in een situatie als deze moet je heel goed zoeken en niet voor iedereen is hun reden meteen duidelijk, maar wat altijd zo is, is dat vooral slechte tijden je de mogelijkheid tot persoonlijke groei schenken. Verdriet en zorg zijn emoties die bij uitstek geschikt zijn om jezelf en anderen te inspireren beter in het leven te staan. Ik ben er zeker van dat de confrontatie met mijn ziekte anderen heeft doen nadenken over hun gezondheid en wat ze al dan niet moeten doen om gezond te blijven, over hun levenspartner en kinderen en of ze hen genoeg waarderen en liefhebben.

Het is vaak zo dat de meeste mensen zonder pijn en verlies niet ten volle appreciëren wat ze hebben. Als je leven gewoon zijn gangetje gaat, ben je geneigd dat bezoekje aan oma deze week niet in te plannen, dat uitje met de kinderen maar even voor je uit te schuiven. Het is pas in verdrietige tijden dat we echt onze relaties verdiepen. Het is vreemd om te beseffen dat getroffen worden door kanker mij en mijn omgeving ook veel goeds heeft gebracht, maar toch is dat een conclusie die ik mag trekken. Ik was voorheen ook uitermate onzeker en leefde mijn leven altijd met een zekere angst voor het ongewisse morgen. Maar als je geconfronteerd wordt met een dodelijke ziekte staar je de ultieme angst in de ogen.

Wat is er daarna dan nog om bang voor te zijn? Waarom bevreesd en nerveus zijn voor een functioneringsgesprek, om je schoonmoeder eens goed de waarheid te vertellen of

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 69

om een grote liefde duidelijk te maken wat je voor hem/ haar voelt? Dat stelt toch allemaal niets meer voor nadat je je figuurlijk -en bijna letterlijk- bent dood geschrokken. Ik hoop dus van ganser harte dat het me gegeven is om nog wat jaartjes te kunnen genieten van mijn hernieuwde inzichten, het lijkt me heerlijk om na alle behandelingen mijn weg zelfverzekerder en assertiever te mogen vervolgen. Dat gun ik ook mijn medepatiënten, al die dappere vrouwen die ik met hoofddoekjes en pruiken naast me zie liggen tijdens de chemokuren. Die ik gesproken heb in het Toon Hermans Huis dat zich met recht een positieve instelling voor mensen met kanker mag noemen. Vergeet niet, samen staan we sterk. In oktober zien we goede wil en medeleven overal om ons heen, probeer daar moed uit te putten. Het is een heel moeilijk proces om te accepteren dat je veranderd bent, innerlijk en uiterlijk, en dat op een zodanig korte tijd. Je wordt nooit meer de oude. Maar ik weet zeker dat de nieuwe ook ontzettend de moeite waard is.

In oktober is het Pink Ribbon armbandje te verkrijgen bij alle vestigingen van DiDi en ICI Paris XL en in een groot aantal DA filialen. Kijk voor verdere informatie op www. pinkribbon.nl of www.kwfkankerbestrijding.nl.

Voor meer informatie over De Roze Lopers op zondag 10 oktober 2010 (wandeltocht vanaf AINSI 8 of 20 km): www. derozeloper.nl of bel 043-3261000.

Ook het Toon Hermans Huis dat een baken van rust en steun is voor kankerpatiënten en hun familie bestaat bij de gratie van haar donateurs. U kunt rekeningnummer en alle informatie over hun activiteiten vinden op www.thhm.nl of via tel.nr. 043-3261000.

28-09-10 17:27

70 | oktobEr | ZUID | KunST

Vrolijke fabelschilder V

aUVeRs-sUR-Oise met het overlijden van corneille (luik, 1922) op 5 september verdween een van de belangrijkste oprichters van de cobrabeweging. corneille vertoefde regelmatig in limburg, en een ‘limburgse’ film is in de maak. in de kunstwereld raakte hij omstreden, het grote publiek omarmde hem. Portret van een kunstenaar die ‘een merk’ werd.

Door Thijs Lenssen | Foto’s Nico Koster

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 70

rijdag 18 september, het kerkhof van Auvers-sur-Oise. Drie Duitse toeristen geven geen blijk van herkenning als ze de naam Corneille zien tussen de bloemenweelde op zijn verse graf. Ze komen voor Vincent van Gogh, die er schuin tegenover begraven ligt, naast zijn broer Theo. Ook enkele Japanners hebben vooral oog voor dat dubbelgraf.

Van Gogh heeft het Noord-Franse plaatsje, net boven Parijs, op de wereldkaart gezet. Centrale plek: de herberg waar hij in 1890 de laatste maanden van zijn leven woonde, nu ingericht als restaurant en museum. Op een kruising van de hoofdstraat wijst een bord de weg naar het geboortedorp van de impressionist:

Zundert 396 kilometer. ‘Alles draait om Van Gogh, het zit ons tot soms tot hier’, zegt de medewerkster van een kleine boekhandel, terwijl ze haar hand omhoog brengt. ‘Een andere naam mag je bijna niet noemen.’ En de onlangs overleden Corneille? ‘Ach, is hij dood? Dat wist ik niet’, schrikt ze. ‘Zijn vrouw Natacha kwam hier weleens boeken kopen. Ze runt de kleine galerie, verderop in de straat, maar die is al zeker een maand gesloten.’

Het was niet toevallig dat Corneille, ruim achttien jaar geleden, een huis (La Maison du Cèdre) kocht in VilliersAdam, op steenworpafstand van de sterfplaats van Van Gogh. Hij wilde graag in de buurt zijn van zijn grote voorbeeld en bezocht nu en dan ook de voormalige

28-09-10 17:27

KunST | ZUID | oktobEr | 71

herberg en het kerkhof. Twee jaar geleden wijdde het plaatselijke Musée Daubigny een tentoonstelling aan zijn eigen werk.

De begeleidende catalogus citeerde hem: ‘Vanuit mijn tuin zie ik in de verte Auvers-sur-Oise, waar de meester Van Gogh begraven ligt. Als ik hier ben is er totale vervreemding. De lucht is zuiver, en ik hoor de vogels zingen: Het lijkt wel alsof alle vogels hier wonen, ze zijn overal.’

De vogel stond voor hem symbool voor vrijheid en was een van de belangrijkste figuren in zijn werk.

Zoon Dimitri schreef in dezelfde catalogus romantiserend dat zijn vader er als kind van hield ‘om zich in het gras uit te strekken om naar de wolken te kijken, die geel, oranje, rood en zachtpaars kleurden.

Op één van die dagen besloot mijn vader, zeven jaar oud, dat hij zijn leven in dienst van de schilderkunst zou stellen.’

Cornelius Willem Beverloo werd in 1922 in Luik geboren in een Nederlands

gezin. Zijn vader was afkomstig uit Heerlen, zijn moeder uit Rotterdam.

Vanwege de taalstrijd moest zijn naam verfranst worden tot Corneille Guillaume.

Corneille werd zijn kunstenaarsnaam, uiterst toepasselijk, omdat het ‘kleine kraai’ betekent. Hij groeide op in een vrouwenwereld, gevormd door zijn moeder en drie oudere zusjes uit haar eerdere huwelijk. ‘Ik werd al heel jong seksueel wakker’, vertelde hij eens. ‘Een troebele heerlijke sfeer, vier vrouwen die mij baadden en poedelden. Ik mocht hun borsten betasten, ze dachten het jongetje moet zich lekker voelen.’

In 1937 verhuisde het gezin Beverloo naar Haarlem, Corneille maakte eerst de middelbare school in Visé af, en voegde zich daarna bij hen. In 1943 schreef hij zich in voor de Rijksacademie in Amsterdam waar hij onder anderen Karel Appel en de Limburgers Jef Diederen en Pieter Defesche als klasgenoten had.

Na de oorlog sloot hij zich aan bij de kunstenaars die vernieuwing in de kunst wilden doorvoeren. ‘Ze hadden de hongerwinter meegemaakt, niks te eten en dan wilden ze dingen maken die tegen de ingeslapen burgerlijkheid indruisten. Dan moet je wel van grote geesten spreken’, vindt de Maastrichtse galeriehouder KarlHeinz Bärwaldt. De Experimentele Groep werd opgericht. De leden lieten zich door geen enkele conventie leiden, ze gebruikten kinderlijke motieven en elementen uit de primitieve (volks)kunst. En ze experimenteerden met materialen.

Niet heel erg bekend is dat enkelen van hen, Appel, Corneille en Constant Nieuwenhuys, even ook in het NoordLimburgse Tegelen waren, op uitnodiging van Anton Rooskens. In de ateliers van kleiwarenfabriek Russel Tiglia beschilderden ze borden alsof het linnen was. Kort daarna, in november 1948 in Parijs, werd Cobra opgericht, met als hoofdfiguren: Appel, Corneille, Constant, Asger Jorn, Christian Dotremont en Joseph Noiret.

Cobra was een Engelstalige samenvoeging van Kopenhagen, Brussel en Amsterdam.

Het werd een invloedrijke beweging, hoewel ze al in 1951, na een tentoonstelling in Luik, werd opgeheven. Iedereen ging vervolgens zijn eigen weg.

Corneille ontwikkelde een typische stijl. Met terugkerende symbolen, zoals de vogel, die al vroeg in zijn werk opdook, de vrouw, de boom, de kat, de slang. Het waren metaforen, hij schilderde fabels, zoals hij het zelf uitdrukte. Zijn stijl veranderde onder invloed van de vele reizen die

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 71

hij maakte. De kleuren werden in de loop der tijd bovendien uitbundiger, vrolijker.

Zijn roem breidde zich uit.

‘Ik vind zijn beginjaren heel erg sterk en heb een voorkeur voor het werk tot ongeveer midden jaren zeventig. Daarna is hij op een andere manier gaan schilderen, ook wel mooi hoor.’ Aldus Nico Koster, die omstreeks 1965 als fotograaf voor de kunstredactie van de Telegraaf ging werken. Hij raakte innig bevriend met Corneille. ‘Hij noemde mij “jongen”, ik noemde hem “vader”. We reisden de hele wereld over, naar Bali, Zuid-Amerika, Italië, Frankrijk, Cuba.’ De foto’s verschenen naderhand in diverse boekuitgaven.

Koster werd zijn zaakwaarnemer.

Bert Wansink, van de gelijknamige galerie in Maastricht, is kritischer: ‘Zijn oeuvre uit de jaren vijftig en zestig waardeer ik het meest, zoals de abstracte, landschappelijke schilderijen en gouaches.

Maar van de grafieken heb ik al heel lang afscheid genomen. Ik kon er weinig kwaliteit meer in ontdekken. En het “logo” Corneille behaagde alleen maar.’

Met die laatste opmerking verwijst Wansink naar de discussie rond het werk van Corneille, dat voor- en tegenstanders opleverde. Kunstcriticus Rudi Fuchs verwoordt de kern van die discussie: ‘Hij heeft mooie dingen gemaakt, landschappelijke, gelaagde schilderijen. Maar Corneille was iemand die naar een vorm zocht, en er op een bepaald moment een patroon van maakte: vogel - boom - vrouw, als een ornamentaal systeem. Een soort merk werd het, zoals je dat bij popgroepen ziet die heel erg in zichzelf gaan geloven en nauwelijks meer veranderen. Het is ontzettend goed uitgedacht, maar van de kunst is het losgemaakt.’ In zijn decoratieve fase was hij overigens wel beter dan menig ander kunstenaar, meent Fuchs.

De oplagen van de zeefdrukken en gesigneerde litho’s werden steeds groter en het ‘merk’ Corneille uitte zich in de meest uiteenlopende dagelijkse voorwerpen: van speldjes, balpennen, stropdassen en serviesgoed tot gigantische ballonnen en een tram. Het publiek genoot ervan.

Zelf zag hij geen been in deze merchandising. ‘Ik ben vrij, ik doe wat ik wil.

Ik schilder graag, ik teken graag, ik fotografeer graag, ik illustreer graag en de mensen kopen dat graag. Wat is daarop tegen?’ ‘Het woord commercieel bestond voor hem waarschijnlijk niet’, merkt Bert Wansink op. ‘Maar zijn werk devalueerde erdoor. Er kwamen mensen bij me met een doekje uit zijn vroegere periode.

28-09-10 17:27

72 | oktobEr | ZUID | KunST

“We willen het niet meer, we zien steeds die vogeltjes, vrouwen en bloemen voor onsâ€?, vertelden ze.’ ‘Voor zijn schilderijen worden anders nog steeds recordbedragen betaald’, zegt Nico Koster. Bovendien: alle grote kunstenaars, noem Picasso en Miro, hebben dit soort dingen gedaan, en niemand die er wat van zei. Maar in Nederland mag je de kop niet boven het maaiveld steken hè.’ ‘Hij heeft de kunst toegankelijk gemaakt voor de massa’, zegt Erna Hemersma, die vanaf midden jaren negentig voor Corneille poseerde. ‘Zoals hij zelf ook heel toegankelijk was. Hij was niet de gevierde elitaire kunstenaar, maar een heel eenvoudige, bescheiden man.’ Corneille maakte een ontwerp voor de menukaart van haar restaurant ‘In den Weijenborg’ in het Overijsselse Delden. ‘Op verzoek van mijn vriendin Marijke Visschedijk, die al eerder een van zijn modellen was. Zo heb ik hem leren kennen.’ Hemersma bevestigt dat Corneille een echte ‘vrouwenman’ was, iets wat hij zelf verklaarde uit zijn troeteljaren als kind. Met diverse modellen onderhield

hij een relatie. ‘Hij zette de vrouw op een voetstuk. “Eigenlijk zouden alle vrouwen voor mij moeten poseren, dat is goed voor hun ego�, vond hij. Hij noemde ons zijn muzen.’ Tijdens de poseersessies in zijn Amsterdamse atelier merkte ze hoe productief hij was. ‘In enkele uren tijd maakte hij vier werken achter elkaar, staand achter een lessenaartje. Het waren realistische schetsen, die hij vervolgens uitwerkte in zijn grote atelier in Parijs.’ Op de eindwerken zijn de modellen onherkenbaar. ‘Daarom poseerde je ook makkelijker naakt.’ Corneille kon genieten van hele kleine dingen, aldus Erna Hemersma. ‘Hij had eens drie petjes gekocht op de Albert Cuyp. “Kijk toch eens hoe mooi�, zei hij. Die petjes kwamen te hangen in zijn appartement vol Afrikaanse kunst.

En wandelend langs de Amsterdamse grachten kon hij wel tien minuten staan kijken naar een bootje in het water, hoe mooi dat gemaakt was, terwijl ik het niet eens had opgemerkt.’ Soms was Corneille wel vier keer per jaar in Maastricht op bezoek bij KarlHeinz Bärwaldt. Een jaar geleden nodigde

deze de toen al fysiek zwakke kunstenaar nogmaals uit. ‘Ik wilde hem laten interviewen door acteur Pierre Bokma, een andere grootheid die ik zeer bewonder, in het gebouw van Mediagroep Limburg in Sittard. “Als jij dat wil, dan kom ik, Karl-Heinzâ€?, zei Corneille.’ Om de reis zo soepel mogelijk te laten verlopen regelde de galeriehouder een privĂŠ-vliegtuig. Het is allemaal te zien in de film ‘De Ogen van Corneille’ die de Limburgse cineast Ron van der Bolt aan het maken is. Fragmenten worden momenteel vertoond in de etalage van Galerie Bärwaldt.

In de film is eveneens te zien hoe een plein in Villiers-Adam vorig jaar de naam Guillaume Corneille kreeg, bij de officiÍle onthulling door de burgemeester. Het is niet geheel denkbeeldig dat het plaatsje, net zoals Auvers-sur-Oise na de dood van Van Gogh, toeristisch leven wordt ingeblazen. En wellicht verschijnt er ooit nog een bord dat de richting naar Corneille’s geboortestad wijst: Liège 367. Galerie Bärwaldt zal nog dit jaar een overzichtsexpositie houden van werk van Corneille uit de periode 1950-2010.

De Honda Accord Sedan Special Edition.

Droom en maak het werkelijkheid. Het uitgangspunt van elke Honda. Zo ook de Honda Accord. Om een auto slim en vooruitstrevend te maken.

Om een perfecte balans te vinden tussen esthetiek en techniek. Om de meest geavanceerde veiligheidstechnieken te verpakken in een auto die meer is dan de som van de delen. Zonder daarbij concessies te doen aan zaken als luxe, comfort en uitrusting.

De Honda filosofie ten voeten uit. Never stop dreaming.

Je rijdt de Accord Sedan Special Edition al vanaf e 27.600,-. Test de Accord zelf of bekijk hem eerst uitgebreid op www.honda.nl.

Hensgens Mobiliteits groep

Hensgens Mobiliteits groep

www.hensgens.nl  |  Maastricht  â€˘â€ƒ Nieuwstadt  â€˘â€ƒ Roermond  â€˘â€ƒ Nijmegen

www.hensgens.nl Rotor Heerlen|

www.honda-rotor.nl

B

Honda Accord vanaf B-label. Brandstofverbruik: min. 1 l/17,8 km, max. 1 l/10,9 km. CO2-uitstoot: min. 147 gr/km, max. 213 gr/km.

Afbeelding kan afwijken van standaarduitvoering.

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 72

28-09-10 17:28

SoCIETy | ZUID | oktobEr | 73

Consuls

M

aastricht profileert zich graag als internationale stad. Niet alleen met het Verdrag van Maastricht of de Tefaf. De stad ontvangt eigenlijk voortdurend internationale gasten. Eind september kwamen de honorair consuls van Nederland naar Maastricht. Honorair consul is een beetje een erebaantje, vandaar dat ook nogal wat oud-topmensen verschenen. Maar ook nog zeer actieve ondernemers en oudsporters zijn honorair consul. Camille Oostwegel mag zich honorair consul van Frankrijk noemen. Oud-wielrenner Rini Wagtmans is consul van Kazachstan.

Foto’s: Focuss 22

Jan Mans kreeg al een afscheidscadeau van Joop Stevens.

Rini Wagtmans, Consul van Kazachstan

Camille Oostwegel, Consul van Frankrijk

Gert beijer, Consul van Duitsland

Fernand Jadoul, Consul van Luxemburg

Een kleurrijk gezelschap Nederlandse consuls op de trappen van het Maastrichtse stadhuis

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 73

28-09-10 17:28

74 | oktobEr | ZUID | AdVERToRIAL

uw bankier: nog altijd uw vriend?!

D

Mocht er geen borgtocht of persoonlijke aansprakelijkheid dreigen, dan is de tip waarschijnlijk op het eerste oog even vreemd: zorg dat de bankDie man ( heel soms vrouw) bij wie uw ouders schuld zo hoog mogelijk is, in ieder geval veel hoger dan de verpande debiteuren en overige zekerheden al hun bankzaken deden, een beetje deftig, maar altijd vriendelijk en vertrouwd. Mocht er eens extra waard zijn. Des te meer de bank tekort zou schieten, des te minder snel men het krediet zal opzeggen en krediet nodig zijn vanwege een tegenvaller, dan de zekerheden zal uitwinnen……. regelde hij dat en hij was een warme raadsman bij Dát de bank zo’n sterke wapens heeft, wil problemen. Op zich zijn die bankmannen er nog in ieder geval niet zeggen dat men zich daar steeds. Meld je hen echter je financieel probleem en vraagt om extra krediet, dan is de kans groot dat moedeloos bij moet neerleggen. Er is genoeg rechter geen extra financiële ruimte komt, maar het hele spraak dat de banken zorgvuldig moeten omgaan krediet wordt ingetrokken door een afdeling met de met het belang van de onderneming, het personeel daarvan, de ondernemer daarachter en ook de naam Bijzonder Beheer of Recovery. Denk daarbij leveranciers en andere schuldeisers. Juist omdat de dan niet aan een intensive care waarin men na een bank zo’n machtige positie heeft, rust op haar een operatie weer aansterkt, maar eerder aan de verextra zorgvuldigheidsplicht! huiswagens die complete inventaris en wagenpark komen ophalen.

Een andere mogelijkheid is een Uw eigen bankier ziet u dan niet meer. Zij (tijdige!) doorstart mogen zich van hoger hand er niet meer mee bemoeien: kredietcommissies en strakke richtlijnen van de ondermening in een nieuwe B.V. bepalen alles. Ik weet dat dit ook bij hen vaak met De schulden blijven pijn in het hart gaat, zeker wanneer er langjarige relaties zijn en men vertrouwen in de ondernemer; dan achter in de oude B.V., met name alleen telt dat in de huidige bankwereld niet meer.

Als advocaat die gespecialiseerd is in reddingsope- die aan banken en Belastingdienst en raties van bedrijven in nood, kom ik helaas nog al te vaak tegen dat de ondernemer onvoorwaardelijk men maakt zonder vertrouwt op zijn bankier. Menig ondernemer loopt die schulden een doorstart. Is dat daardoor recht in het mes. Hij ervaart dat achteraf als een dolkstoot in de rug, maar had zich toch echt onfatsoenlijk? beter vooraf moeten realiseren hoe zeer de bankwe- Wellicht wel, maar dat is wel wat de reld veranderd is. banken zelf van plan waren te doen op het toppunt van de credietkrisis Als een bedrijf in de problemen zit, is de en wat alleen maar niet is doorgegaan omdat de bank niet anders dan de belastingdienst of een staat (u als belastingbetaler!) tientallen miljarden in leverancier: men wil zijn geld hebben. De bank diezelfde banken stopte. De staat trekt dat geld nu heeft daarbij gevaarlijke wapens in de vorm bij voorrang naar haarzelf terug, waardoor banken van pandrecht op de debiteuren, inventaris en minder geld hebben om krediet te verlenen aan voorraden. Wat menig ondernemer al helemaal het bedrijfsleven: en zo is de cirkel toch altijd weer niet meer weet is dat hij in het verre verleden vaak rond! Moeilijk valt in te zien dat daarmee enige een persoonlijke borgtocht heeft afgegeven voor meerwaarde is gecreëerd door staat en banken, de schuld van de B.V. Hij is dat al lang vergeten, terwijl de ondernemer die een doorstart maakt maar bij de bank gaat dat stuk zelden verloren met zijn allerlaatste geld en met alle risico’s, toch in en dan wordt men herinnerd aan de magische woorden daarin: “….voor al hetgeen de bank nu en ieder geval nog een deel van zijn gewone schuldeiof ooit in de toekomst, op welke grond dan ook en sers kan betalen en een zo groot mogelijk deel van het personeel aan het werk houdt enz. onder welke naam, van de kredietnemer / borg te De wijze les uit dit alles dient in ieder geval te vorderen heeft….”. Hierdoor loopt niet alleen het zijn, dat men zich moet realiseren dat die vriendebedrijf een groot gevaar, maar ook hij privé. lijke bankman er letterlijk vaak ook niets meer aan Tip: mocht er ooit een borgtocht zijn afgegeven, kan doen, maar evenzeer dat men zich niet blind zorg dan dat de bank ook direct andere zekerheden naar de slachtbank hoeft te laten leiden: bijt van u af en wacht daarmee niet totdat het vijf voor twaalf is! heeft, zoals verpanding van debiteuren, inventaris en voorraden. Dat klinkt wellicht wat vreemd, maar Mr. Charles Lückers de bank is verplicht om eerst de andere zekerheden Lückers bedrijfsAdvocaten uit te winnen, alvorens men aan de borgtocht mag Heerlen en Maastricht komen. e vraag kan ook sterker gesteld worden: is de bankier er nog wel?

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 74

28-09-10 17:28

AuTo | ZUID | oktobEr | 75

ACCoRd ExTREEm gunSTIg gEpRIJSd Het kan verkeren: Honda heeft de prijzen van de Accord verlaagd om beter te kunnen concurreren in de zakelijke markt. De prijs van de nieuwe uitvoering 2.0 Elegance Special Edition is verlaagd naar 27.600 euro. Een prijsdaling van ruim 6.000 euro.

Voor wie zich oriënteert op een nieuwe auto, is het goed even te lezen wat de autojournalist van rijtest.nl schreef over de Honda, toen hij nog 33.570 euro kostte. Citaat uit zijn conclusie: “Blijft de vraag over of de nieuwe Honda Accord ten opzichte van de concurrentie voldoende onderscheidend is. Wie de ruimte achterin niet per se nodig heeft en veel waarde geeft om looks, prestaties en betrouwbare techniek

maakt met de Accord een goede keuze. Ook met het milieu in gedachten scoort de Accord zeer verstandig. Qua aanschafprijs betekent dit voor de Accord 2.0i Elegance dat de toekomstige Nederlandse klant €33.570 op tafel moet leggen. Gezien de rijke standaarduitrusting is dat in deze klasse zeker niet teveel gevraagd. Ergo: met de nieuwe Accord heeft Honda een alternatieve troefkaart in handen. Nu dus vanaf 27.600 euro’ Volgens Dallas Holder van Honda Hensgens wordt de Honda Accord in Nederland door het koperspubliek niet op de juiste waarde geschat. “Het is een ruime, comfortabele en dynamische auto. In Amerika zijn ze er gek op. Je kunt hem niet rechtstreeks vergelijken met een BMW-5, want dat hoort niet in de auto-branche. Maar doe het maar eens. Er is in elk geval al één groot verschil: de prijs.”

J

acques Dello (78) uit Maastricht zit bepaald niet om een praatje verlegen. Ruim dertig jaar werkte hij – op het laatst als verkoopleider - voor Heineken in Rotterdam en de grotere regio bij die stad. Dello kreeg bij zijn afscheid van Rotterdam een paginagroot interview in het Algemeen Dagblad.

“Ik kende alle kroegen in Rotterdam, ook de kroegen waar de journalisten kwamen.”

Na Rotterdam kwam hij terug naar de Ridder-brouwerij in Maastricht.

Jacques Dello was en is nog steeds een kilometervreter. De afgelopen twee jaar reed hij dik 40.000 kilometer. “Maandag ben ik nog even heen en weer naar Rotterdam gereden, naar de begrafenis van een kastelein. Ik heb twee dochters: één in Utrecht en één in Rijswijk. Daar kom ik ook geregeld.”

Een uurtje bij Dello in de auto is goed voor twee uur meer levenservaring. “In Rotterdam heb ik een fantastische tijd gehad. Echt geweldig. Afspraak is daar afspraak. Wat ze zeggen, doen ze. Niet lullen maar poetsen. Daar worden beslissingen genomen en dan worden ze ook uitgevoerd. De Hollandse nuchterheid heeft Dello ook als het aankomt op de auto die hij rijdt. “Ik reed lang geleden Volvo.

Toen ik daar niet zo klantvriendelijk werd behandeld, heb ik voor Honda gekozen, voor een Accord. Kennissen en familie van me reden Honda en bleven het merk steeds trouw. Sinds de vorige eeuw rijd ik ook Accords. En ik moet zeggen: dat bevalt me goed. Ik kwam van de hel in de hemel. Fantastisch comfort en wegligging.

Reparatievrij, ook als ik de klok rond ging.

Eigenlijk kom ik alleen maar bij de garage voor een nieuwe, voor een onderhoudsbeurt en voor het genieten van service.

Olie peilen en bandenspanning controleren laat ik hier altijd even doen. Gratis.”

Dello was meteen verliefd op het jongste model Accord. “Toen ik de foto’s zag, wilde ik de auto al hebben. Ik was meteen verkocht. Werd uitgenodigd bij

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 75

Jack Dello wil nooit meer anders dan Honda Accord

Van de hel in de hemel bij honda hensgens de introductie van dit model. De eerste Accord van deze serie die op kenteken werd gezet, was voor mij.” Dello is vol lof over het lijnenspel van de auto. “Kijk toch eens!”. En meer dan dat: “Deze Accord heeft alle futuristische opties.

Stembediening van telefoon via Bluetooth van radio-cd en de navigatie. Achteruitrijcamera, bijzonder handig met parkeren.

Een I-Pod aansluiting, al moet ik zeggen dat ik geen I-Pod heb. Bij het ontgrendelen van de auto kun je ervoor kiezen alleen je eigen portier te openen. Als ze allevier tegelijk open springen, kan er aan de andere kant een dief bij je binnenstappen als je alleen bent.”

De auto heeft ook een gekoeld

handschoenenkastje. Handig voor het bier? “Ha, ha. Daar is het niet koud genoeg voor.”

Dello kan nog steeds met gemak grote afstanden rijden. “Ik ga altijd op één dag hen en weer naar de Randstad. Dat zijn toch gauw 500 kilometer. Als ik ‘s avonds in Maastricht uitstap, ben ik nog steeds zo fit als een hoentje. Alsof ik even naar de Appie Heijn ben geweest. Dat komt ook omdat je niks hoort in de auto als je op de snelweg zit. Dat vind ik heerlijk. Kan ik goed naar Radio-2 luisteren.”

Nee, Dello rijdt overigens geen automaat. “Ik wil zelf kunnen bepalen wanneer ik schakel. Dat is misschien wel een beetje ouderwets ja.”

28-09-10 17:28

76 | oktobEr | ZUID | AdVERToRIAL

WAT IS gREEn KEy?

Rino Soeters, directeur en Maxine Hofman sales- en marketingmanager van het TownHouse Designhotel.

De Green Key is hét internationale keurmerk voor bedrijven in de toerisme- en recreatiebranche die serieus en controleerbaar bezig zijn met de milieuzorg op het bedrijf. De GREEN KEY staat garant voor de inzet van de ondernemer om meer aan het milieu te doen dan de wet- en regelgeving van hem verlangt. De Green Key is een middel om het milieubewuste imago van de onderneming naar gasten, overheden en zakenrelaties te communiceren. Green Key is onderdeel van de Foundation Environmental Education, (FEE) net als de Blauwe Vlag voor schone stranden en jachthavens. Wereldwijd zijn momenteel ruim 1200 bedrijven aangesloten bij het internationale keurmerk. Meer informatie is te vinden op www.greenkey.nl

de opkomst van groene hotels Door Peter Eberson | Foto: Jean Pierre Geusens

maastRicht een milieubewust imago. bedrijven zijn er volop mee bezig. Ook in de hotelwereld. een groen hotel is een unique selling point dat voor meer omzet kan zorgen. de hotels zijn te herkennen aan een speciaal, internationaal keurmerk. in maastricht heeft het town house designhotel dit keurmerk Green key.

V

oor veel grote internationale ondernemingen die jaarlijks veel overnachtingen boeken maakt het wel degelijk iets uit waar hun medewerkers slapen. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen blijft niet alleen bij mooie woorden. “Binnen een paar jaar zoeken mensen via internet

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 76

op websites naar duurzame hotels. Er zijn steeds meer bedrijven die bewust kiezen voor groene hotels,” zegt Rino Soeters, directeur van het TownHouse Designhotel.

Duurzame hotels zijn te herkennen aan het Green Key keurmerk. Wat de Blauwe Vlag is voor schoon zwemwater is Green Key voor groene hotels. Om het keurmerk te mogen dragen moet een hotel aan meer dan honderd punten voldoen. Zuinige LED-verlichting, regenwater gebruiken voor de toiletten, geen apart verpakte zeepjes en afval scheiden zijn slechts een paar punten. Het Maastrichtse hotel gaat nog verder: Sales- en marketingmanager Maxine Hofman: “Onze medewerkers stimuleren we met het openbaar vervoer te komen. We hebben bedrijfsfietsen en gasten kunnen vanaf deze maand gebruik maken van electrische fietsen. Hotelgasten die met een Hybride-auto arriveren kunnen binnenkort de accu opladen bij het hotel.”

Volgens Rino Soeters zijn de 65 medewerkers van de vier hotels van de

La Bergère Hotel Group vooral jonge mensen. “Wij willen deze jongeren bewust maken van duurzaam bezig zijn. Zo gaat het voltallig personeel en directie in het najaar verplicht een of twee dagen zwerfafval opruimen om zelf te ervaren hoe groot het probleem hiervan is.”

Groen is de toekomst. Daar zijn Maxine Hofman en Rino Soeters het over eens.

“Je zult straks zien dat hotelgasten alleen nog maar in duurzame hotels overnachten. Mensen zijn steeds bewuster bezig met duurzaam. Niet alleen thuis en op het werk, maar ook als ze op vakantie gaan.

Door het Green Key keurmerk kunnen ze groene hotels uitzoeken. De organisatie die het keurmerk verstrekt kent drie soorten.

Brons, zilver en goud, waarbij goud de meest milieubewuste hotels zijn. Het Maastrichtse TownHouse Designhotel heeft het gouden keurmerk.

28-09-10 17:28

boEKEn | ZUID | oktobEr | 77

‘Een echte vrouw’ blijft verrassen Door Linda Milder

M

ichael Berg snijdt met zijn nieuwe boek ‘Een echte vrouw’ een gevoelig onderwerp aan.

Een van de leidende thema’s van het boek is seksueel misbruik binnen een katholiek jongensinternaat. Er komt een verhaallijn voor in het boek van een mysterieuze persoon die leerling is geweest van het jongensinternaat. Het is niet meteen duidelijk wie de persoon is. Hij heeft een verleden vol vernederingen en mishandeling en wordt neergezet als een doodongelukig persoon. ‘Allerheiligen is voorbij en er is niets veranderd. De treiterijen van mijn kamergenoten gaan onverminderd verder.

Niemand op school heeft iets in de gaten.

In aanwezigheid van andere leerlingen doen ze poeslief, maar ’s avonds, wanneer de recreatieruimte sluit en iedereen terug naar zijn kamer moet, slaat de stemming om’. Op een gegeven moment biedt de sportleraar aan om de leerling te beschermen tegen alle pesterijen. De leerling mag er met niemand over praten en er staat tegenover dat de leerling tijd moet doorbrengen met zijn sportleraar.

‘Ik laat me strelen. Hij vindt het prettig als hij mij mag strelen. Over mijn hals, mijn rug, mijn dijen. Meestal eindigt het ermee dat hij opgewonden raakt en me vraagt of ik hem wil ‘helpen’. Ik doe wat hij mij geleerd heeft, iedere keer een beetje behendiger, waardoor hij steeds meer moeite heeft om het niet uit te schreeuwen van genot.’ In deze passage kun je lezen dat de leerling geen problemen heeft met de seksuele handeling die hij moet uitvoeren bij zijn leraar. De leraar heeft hem ondertussen zo op zijn gemak gesteld dat de jongen het niet meer als misbruik ziet.

De jongen is allang blij dat hij niet meer zo’n verschrikkelijke tijd heeft op school en hij wordt zelfs een beetje verliefd op zijn leraar. Berg maakt inzichtelijk hoe misbruik kan beginnen en ook waarom het vervolgens verzwegen wordt.

Het boek begint met de aanloop naar het lezen van een nieuwsbulletin. ‘De letters dansten. Werktuigelijk maakte ze met potlood een paar aantekeningen, onderstreepte de woorden die beklemtoond moesten worden. Terwijl ze murmelend voor zichzelf de tekst las,

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 77

wilde de inhoud nog steeds niet tot haar doordringen’. We bevinden ons op de redactie van Radio Limousin Populaire en journaliste Chantal Zwarts heeft zojuist een nieuwsbericht in haar handen gedrukt gekregen. Christophe Bourdes, de baas van RLP is de vorige avond doodgereden tijdens het uitlaten van zijn hond. De politie gaat uit van een ongeluk, omdat het een erg mistige avond was. Ze zijn op zoek naar de voortvluchtige bestuurder, maar daar houdt het onderzoek van de politie op.

Chantal heeft haar twijfels en besluit om de zaak grondig te onderzoeken.

Ze gaat met haar collega Evelyne bij de vrouw van Christophe op bezoek om de condoléances van RLP over te brengen. Ze bespreken wat er waarschijnlijk gebeurd is en de vrouw van Christophe vertelt hen waar het ‘ongeluk’ precies gebeurd is.

Na het bezoek gaan Chantal en Evelyne even kijken op het hondenveldje waar Christophe is aangereden en Chantal krijgt steeds meer het vermoeden dat de aanrijding geen ongeluk was. Chantal besluit om diep in het verleden van haar baas te duiken en zoveel mogelijk interviews af te nemen om achter de toedracht te komen.

Chantal krijgt hulp van haar vriend Jean, die rechercheur is bij de lokale politie.

Jean blijft echter een beetje sceptisch. ‘Een hoofdredacteur heeft niet alleen maar vrienden. Maar het gaat wel heel ver om

hem dan uit de weg te ruimen. Vind je niet?’

Uit Jeans stem sprak ongeloof ’. Chantal komt erachter dat Christophe vroeger op een streng katholiek jongensinternaat zat, waar destijds een medescholier onder mysterieuze omstandigheden, tijdens een dropping, verdween. Het onderzoek naar de verdwijning van de scholier wordt heropend, omdat de politie vermoedt dat de verdwijning wel eens iets te maken kan hebben met de dood van Christophe.

Het jongensinternaat speelt een grote rol in het boek, want behalve de mysterieuze verdwijning zijn er wel meer dubieuze dingen voorgekomen in het verleden van het internaat. De mysterieuze persoon die als scholier werd misbruikt door zijn leraar was namelijk een medescholier van Christophe. De passages over het internaat en de verhaallijn van de mysterieuze persoon sturen in een bepaalde richting, zodat je als lezer denkt dat je weet hoe het verhaal gaat aflopen. Je lijkt steeds dichter bij de ontknoping van het hele raadsel te komen, totdat je weer iets leest waardoor je toch iets anders gaat vermoeden. Je blijft twijfelen als lezer of je het wel bij het rechte eind hebt en richting het einde neemt het verhaal een verrassende wending die je zelf nooit had kunnen bedenken.

‘Een echte vrouw’ is een thriller die je in een ruk uitleest. Michael Bergs schrijfstijl is simpel en makkelijk, waardoor het boek lekker wegleest. Bij elk raadsel dat er wordt opgelost komen er weer andere vragen boven. Wie is de mysterieuze persoon waar we steeds over lezen? Wat is er precies gebeurd met de vermiste leerling van het jongensinternaat? Heeft de vermissing iets te maken met de dood van Christophe? Of was het toch gewoon een ongeluk en ziet journaliste Chantal spoken? Op deze manier wordt de spanning flink opgebouwd en net als de ontknoping lijkt te komen wordt het verhaal afgewisseld met de verhaallijn over het privéleven van Chantal. Berg weet absoluut hoe hij ervoor moet zorgen dat je zijn boek niet meer weglegt tot het uit is.

Michael berg is de schrijversnaam van Michel van berge Henegouwen.

Voor hij naar Frankrijk vertrok om boeken te gaan schrijven, was hij programmaleider radio bij L1 in Maastricht.

28-09-10 17:28

78 | oktobEr | ZUID | AuTo

Door Peter Eberson

hasselt audi-dealer Pedro meijers in hasselt is een gelukkig man. Zijn bedrijf groeit en bestaat vijf jaar. Zelf mocht hij vorige week veertig kaarsjes uitblazen ter gelegenheid van zijn verjaardag.

Het feest vierde hij -waar anders- in de moderne showroom langs de ring in Hasselt. De auto’s maakten even plaats voor feestvierders en dat was een mooie gelegenheid om de nieuwe Audi A1 te testen. Een kleine, compacte Audi die het Duitse automerk een grote voorsprong moet geven in dit segment. Groot is uit en dat is de reden waarom autofabrikanten het begrip “Downsizing” met hoofdletters schrijven. De komende vier jaar groeit het segment kleine, compacte auto’s naar verwachting met 30%. Reden voor het merk met de vier ringen om de aanval te kiezen

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 78

de next big Audi; m met de Audi A1. Die moet de ‘Minikiller’ worden. Hij moet de Alfa Mito doen verbleken en een meer dan serieus alternatief zijn voor de retro Fiat 500. In België wordt de Audi A1 met meer dan gemiddelde belangstelling gevolgd. De auto wordt namelijk volledig in de fabrieken van Audi in Brussel gebouwd. Het is daarmee voor het eerst dat de Belgische fabriek de exclusieve verantwoordelijkheid krijgt voor een model. In de fabriek wordt sinds 2007 ook de Audi A3 Sportback gemaakt.

200 miljoen euro is geïnvesteerd in modernisering van de fabriek om de productie van de A1 mogelijk te maken. Daarmee geeft het Duitse merk aan vertrouwen te hebben in de Belgen. Dat is heel andere situatie dan in Limburg bij Nedcar, waar de toekomst nog onzeker is.

Terug naar de weg, naar de A1. Wij reden de 1.6 TDI diesel. Deze uitvoering zal in de Belgische grensstreek ongetwijfeld veel verkocht worden, omdat de Belgische overheid 15% ecopremie geeft op deze schone diesel. In België is deze wagen (vanafprijs 18.950 euro) daarmee extra aantrekkelijk. In Nederland kennen we dat voordeel niet. De diesel is door de Nederlandse belastingen sowieso duurder.

De diesel staat voor 25.150 euro in de Nederlandse showroom. Lang leve één Europa! Weer een reden om wellicht naar België te verkassen om Audi te gaan rijden.

De nieuwe A1 is onmiskenbaar zeer duidelijk een telg uit de Audi-familie. De grote grille met het logo, de vormgeving van de koplampen die zijn afgeleid van grote broer A8, de oerdegelijke uitstraling.

28-09-10 17:28

AuTo | ZUID | oktobEr | 79

i; made in belgium Het is allemaal Audi-kwaliteit wat de klok slaat. De 3.95 meter lange A1 oogt een stuk breder en volwassener dan de meeste concurrenten. En eerlijk is eerlijk: de A1 rijdt als een Audi. De 1.6 TDI doet zijn werk meer dan voortreffelijk. Fluisterstil op snelheid, heerlijk grommen als het gaspedaal even moet worden ingedrukt.

De accelaratie is subliem en de besturing bijzonder prettig. Door de fijne, directe besturing en het dynamische onderstel blijft de A1 onder alle omstandigheden lekker rijden. Vooral in het stadsverkeer, want daar zul je de A1 het meest zien.

Maar 1200 kilometer rijden voor een weekje zon in Zuid-Frankrijk zal met de sportieve stoelen en het sportieve rijgedrag geen straf zijn. Tenminste als je met zijn tweetjes gaat. De Audi A1 blijft

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 79

een compacte auto, dus met twee volwassenen achterin over de Route du Soleil is geen optie.

Binnen in de Audi valt de kracht van het dashboard op. Sluit de deur en kijk naar de afwerking. Robuust, zakelijk, donker, perfect afgewerkt. Dat is de eerste indruk.

De tweede indruk is dat de ontwerpers toch wel heel erg hun best hebben gedaan om een bijzonder interieur te maken. Kijk naar de vormgeving van de deurhendels, kijk naar de grote, rond ventilatieroosters die in opvallende kleuraccenten te bestellen zijn. Als je dan ook nog de juiste kleur stoelen bestelt is je Audi A1 helemaal persoonlijk. Die stoffen van de stoelen luisteren naar de grappige namen Wunderbar, Zeitgeisten Herzklopfen en natuurlijk ook in Milanoleder te krijgen.

De carrosserie kent tien kleurvarianten: van Amalfiwit en Teakbruin tot Shirazrood en Scubablauw.

Standaard is de Belgische Audi uitgerust met onder meer centrale deurvergrendeling, electrische ruitbediening, electrisch instelbare buitenspiegels, sportstuur, dynamisch onderstel, ESP met elektronisch sperdifferentieel. De wagen komt in twee uitvoeringen Attraction en Ambition. De 105 pk sterke dieselmotor bereikt een topsnelheid van 190 km per uur (fabrieksopgave) en accelereert in 10,5 seconde naar honderd. In het stadsverkeer verbruikt de A1 gemiddeld 4,7 liter per honderd kilometer.

De nieuwe Audi A1 staat in de showroom bij Meijers in Hasselt. Kijk op www.meijers-hasselt.be

28-09-10 17:28

80 | oktobEr | ZUID | SoCIETy

Et toi editie 4

V

oor de vierde keer werd alweer de netwerkborrel Et toi gehouden. Steeds gebeurt dat op een bijzondere locatie. Deze keer in Caverne de Geullem in Valkenburg.

Het was een bijzonder geslaagde avond.

Geert Fekkers (gastheer)

Laurence Kroon, Lisette van Asten

Marcel Werry, Rachel Le Clercq

Iris v.d. Werf (Et Toi), Cyrile Joskin, Mardy Lammerts

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 80

Fotografie door Jeanine Opreij

Lemmart Helleman, bart bos

Team Et Toi: bob America, Iris v.d. Werf, Geert Fekkers, Danny Keppels, Erik-Jan Ginjaar

Paul de Langen, Willem-Jan bartels

Dave Paffen, Mark Meijer, Regillio Vrede, Dirk-Jan Derksen

28-09-10 17:29

SoCIETy | ZUID | oktobEr | 81

Toon hermans

S

ittard viert Toon. Een jaar lang staat de cabaretier die tien jaar geleden overleed in de belangstelling. Voor Toon verdween zelfs de veelbesproken kiosk op de Sittardse Markt om plaats te maken voor de camera’s van de AVRO. De fraaie Markt met de Petruskerk als achtergrond was het decor voor een speciale Tribute Night voor Toon. Nederlandse artiesten zongen bekende en minder bekende liedjes van Toon. De televisie-opnames werden een week later vertoond. Veel restaurants op de Markt hadden speciale Toon Hermansarrangementen met voorafgaand aan het concert een diner. Dat was onder meer het geval bij de restaurants De Limbourg en Meds.

Foto’s: Jean Pierre Geusens

Luciën Custers en Tino Hernaus

Helga Everaarts en John en Annie Cox

1355 13

13

1

Guus Meewis

Ook bij Meds kon lekker gegeten worden voor het concert

Raymond van Weert, Luc Jongen en Laurent Nizet

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 81

Speciale Toon Hermans dinerarrangementen bij Restaurant De Limbourg

De crew van Meds: Johnny, Renee, Martin en Paul

De crew van De Limbourg: Jolanda Hameleers, Tim, Henry, Tamara en Michelle

28-09-10 17:29

82 | oktobEr | ZUID | SoCIETy

ZuId

E

en feestelijke bijeenkomst ter gelegenheid van het eerste nummer van ZUID. Meer dan tweehonderd gasten waren bij de borrel in het Town House Designhotel.

De initiatiefnemers Stefan Denen, Peter Eberson en Maurice Ubags presenteerden daar de eerste uitgave van het nieuwe politiek, economisch opinieblad. Paul ‘t Lam praatte een en ander aan elkaar.

Hij betoogde dat er in Nederland ruimte is voor een opinieblad met ballen. De genodigden was gevraagd een donatie te geven aan het Ronald McDonald huis in Maastricht. Margo de Kock van dit huis mocht ruim duizend euro in ontvangst nemen.

Foto’s: Jean Pierre Geussens

Marco Soeters (Laboratoire Insanite) en zijn broer Rino (Town House Designhotel)

Advocaat Charles Luckers en fotografe Josette Stevens

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 82

PvdA-wethouder Jacques Costongs, Joop de Vries (ZUID), Wim Ortjens, directeur Stichting Regiobranding en Mikos Pieters, bij theater Aan ‘t Vrijthof verantwoordelijk voor de marketing

Lou Dolmans (AbN AMRO-bank) politicus Jan Hoen en Ron Weijzen, tegenwoordig actief bij Racing Genk, maar in het verleden als directeur van MVV.

De genodigden worden bijgepraat over het concept en de filosofie van ZUID

28-09-10 17:29

SoCIETy | ZUID | oktobEr | 83

Cartoonist Ruben L. Oppenheimer en zijn vriendin Seda Arican

Europa-ambtenaar Ton Wanders uit Maastricht laat zien dat de Europese sterren van Maastricht ook in het blad staan

Gerechtsdeurwaarder Ramona batta

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 83

Stefan Denen, Maurice Ubags en Peter Eberson heffen samen met Paul ‘t Lam het glas op de start van ZUID

Paul ‘t Lam in gesprek met Mirjam Depondt en Margo de Kock van het Ronald Mc Donald huis in Maastricht

Karin Dassen (Van Lanschot bankiers) Stafford Wadsworth (MeuseRhine Journal) en Ruth Coolen van de luchthaven in Luik

28-09-10 17:29

Topkok Jacco Walraven kwam, zag en bleef in Sittard.

Ontwerper Jane Worthington moet duizend jaar in Limburg leven om alles af te krijgen.

Ondernemer Charles van Goch blaast blijmoedig de trompet in Kerkrade.

Communicatiemanager Lysbeth den Dulk, wereldburger vanuit Sibbe.

100% op hun plek SRZL_adv_191x270_Zuid Mag.indd 1

xxxxKRA Zuid 2010_09_28.indd 84

27-09-2010 13:05:48

28-09-10 17:29