Volos Resilience Strategy for 2050 (Μέρος Γ)

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

Υ

ν ν Ο

Ι Ο

δ Υ

ν

ΚΕ5ΙΙ.ΙΕΙΝΚΕ 5ΤΚΑΤΕ6ΥΡΟΚ Τ Τ ^ Τ ^ ν ν ν Σ Ω Τ Η Ρ 1 [ 0 Σ

Γ I Α Μ Α Κ

Α Ρ X I Τ Ε Κ Τ !3 Ν

1*

Μ έρος Γ ΔΡΑΣΕΙΣ & ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

0 Σ

Β. ΒΙΩΣΙΜΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ Βασικές Δεσμεύσεις Ενίσχυση της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτιστικής αξίας της πόλης

• Μακρόπνοα βιώσιμα έργα αστικής ανανέωση • Στρατηγικά έργα αστικής ανάπλασης • Πράσινη και ενεργειακά καθαρή πόλη

I

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

Β1.ΜΑΚΡΟΠΝΟΑ ΒΙΩΣΙΜΑ ΕΡΓΑ ΑΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΝΕΩΣΗ (Έργα μεγάλης κλίμακας) Η ενότητα αναφέρεται σε έργα μεγάλης κλίμακας, με πολυδιάστατη επίδραση τόσο στις προτεινόμενες χωρικές ενότητες όσο και σε ολόκληρη την πόλη και μπορούν να υλοποιηθούν με ΣΔΙΤ (Συμμετοχή Ιδιωτικού και Δημό­ σιου Τομέα), με πρωτοβουλία του Δήμου, του ΟΛΒ (για τα θαλάσσια έργα) ή της κυβέρνησης, μέσω εταιρειών ειδικού σκοπού, συμμετοχικού σχεδιασμού και διεθνείς πιστοποιήσεις που απαιτούνται για την πρόσβαση σε χρηματοδοτήσεις. Τα έργα που προτείνονται στην Β ενότητα των προτάσεων μας αναφέρονται σε διάφορες αστικές λειτουργίες τοσο στις συγκεκριμένες χωρικές ενότητες οσο και στις γειτονικές περιοχές, αλλα και σε ολόκληρη την πόλη, καθώς ενσωματώνουν ποικίλες διαστάσεις πολεοδομίας, αστικής, οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής ανάπτυξης. Το φυσικό μέγεθος και το μέγεθος των στόχων και των ενδιαφερομένων συντελεστών (η δυνητική επίδραση) κάθε πρότασης, οδηγείται από τον υφιστάμενο πολεοδομικό σχεδίασμά, τις τάσεις ανάπτυξης της πόλης του Βόλου, τις προβλέψεις για την επίδραση των ίδιων των έργων στην αναμενόμενη ανάπτυξη, το εύρος των πό­ ρων που μπορούν να διασφαλιστούν με βάση τη διεθνή εμπειρία - καλές πρακτικές από αντίστοιχες παρεμβά­ σεις - και τα οράματα που διατυπώνονται στη εργασία μας για την ανθεκτικότητα της πόλης.

• Στρατηγική προσέγγιση της αντοχής της πόλης στις κλιματικές αλλαγές και τις πλημμύρες.

• Το νέο λιμάνι (λιμάνι, Κρουαζιέρα, μαρίνα κλπ) • Η νέα προκυμαία της πόλης και η νησίδα τεχνολογίας (1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11) • Νέος Επιβατικός Σταθμός (ϋ) • Στρατόπεδο Γεωργούλα (Η) • Πιλοτική εφαρμογή πράσινης πολεοδομικής ενότητας (I) 267

Βόλος 2050": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις.

ΒΟΛΟΣ 2 0 5 0

Β1.1

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΑΝΤΟΧΗΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΣΤΙΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ. Α: Πύλη Παραλίας 6 ΓΚιλη Κέντρου £ Πύλη Παρι+αραιαβό Αβληηβό Κέντρο Ο: Πύλη Τιλχφαρόι ( Πύλη ·Α · Τονναλ ί: Ανατολική Πύλη · Γορίτοα Ο Χημιρινο Κέντρο ■Χιαβμός Τρέννν Η: Νέο λΜΗκηηκό % (μκορυό Κέντρο - ΧτρατΟη*6ο Γικργοίιλα I Πρόοτνη Πόλη - Κατοοιία

ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

·β

1

„_

I:Νέοςϋιφσ»**ΜΜς

_

Κ Νηοτλα Ταχνολογνις

2019.1 Παμβκος. Αρχιτίκτυ/ν)

ΟΦΕΛΗ

ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ • Δήμος Βόλου • Π εριφ έρεια Θ εσσαλίας

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ

Η ΠΡΟΤΑΣΗ

Ο κίνδυνος του Βόλου από έντονες πλημμύρες από τις βροχο­ πτώσεις είναι εμφανής και αυξάνεται. Ο Βόλος έχει βιώσει σο­ βαρές καταιγίδες και φονικές πλημύρες (1955, 2006, 2009), που προκάλεσαν εκτεταμένες ζημιές και διαταραχές. Η παγκό­ σμια αλλαγή του κλίματος θα οδηγήσει σε αυξημένη ένταση αυ­ τών των καταιγίδων, αυξάνοντας τον κίνδυνο των πλημμυρών και τον αντίκτυπο τους, ενώ η αποσπασματική ανάπτυξη της πόλης θέτει σε κίνδυνο περισσότερους ανθρώπους και περιου­ σίες.

Απαιτείται συνολική μελέτη αντιπλημμυρικής προστασίας της πόλης και προσαρμογή όλων των κοινωφελών δικτύων στη νέα κατάσταση. Έργα θωράκισης των ακτών, επανασχεδιασμός των χειμάρρων ως προς την δια­ μόρφωση του βυθού και μετατροπή τους σε πλωτές οδούς επιφανειακής αποστράγγισης της πόλης. Μετατρο­ πή οδών σε κανάλια αποστράγγισης της πόλης και έργα διαχείρισης, συ­ γκράτησης και αξιοποίησης, των όμβριων υδάτων.

Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, τα υλοποιημένα αντιπλημμυρικά έργα είναι προσανατολισμένα στην διευθέτηση των χειμάρρων με επαύξηση των πλαϊνών τοιχωμάτων ώστε να μην υπάρχει υπερχείλιση προς την πόλη όταν τα νερά των χειμάρρων ανε­ βαίνουν. Αυτή η πρακτική θα εμποδίζει στην περίπτωση ανό­ δου της στάθμης της θάλασσας να αξιοποιηθούν οι χείμαρροι ως αντιπλημμυρικά κανάλια που θα μπορούσαν να συλλέγουν τα επιφανειακά όμβρια της πόλης, μιας και η δυνατότητα απορ­ ροής των σημερινών κλίσεων δεν θα λειτουργεί. Ωστόσο, υπάρ­ χει περιθώριο βελτίωσης. Οι πλημμύρες αποτελούν κίνδυνο για όλα τα στοιχεία της πόλης - κάτοικοι, επιχειρήσεις, ιδιωτική και δημόσια ιδιοκτησία, επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, δίκτυα μετα­ φορών και άλλα - γι 'αυτό χρειάζεται μια ολοκληρωμένη προ­ σέγγιση των πλημμυρών.

268

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

61.1.3 ΑΝΤΙΠΛΗΜΜΥΡΙΚΑ ΕΡΓΑ

Β1.1.2 ΧΑΡΤΗΣ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ (100ΡΟ)

Η επιφανειακή επίλυση στη σημερινή στάθμη τη ς πόλης π ρ ο ϋ π ο θ έτει επανασχεδιασμό

Ο χάρτης ανθεκτικότητας σε πλημμύρες που συστήνει το πρόγραμμα “100 Ανθεκτικές Πόλεις” (100ΡΟ) με βάση την εμπειρία περιοχών, που έχουν πριν από μας, προχωρήσει σε σχέδια ανθεκτικότητας των πόλεων τους πε­ ριλαμβάνει.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

των κλίσεων και ανύψ ωση τω ν αγωγών τω ν οβριών υδάτων σχεδόν αδύνατον για τα υφ ι­ στάμενα πλάτη τω ν δρόμων του Βόλου, και τη ς στά θμ η ς των οικοδομών.

Δημιουργία ενός πολεοδομικού οδηγού, έργων και προγραμμάτων, που να βασίζεται στους εντοπισμένους μεγαλύτερους κινδύνους της πόλης. Ο κίνδυνος, πρέπει να λαμβάνει υπόψη την ευαισθησία και τον αντίκτυπο, πρέπει να αξιολογείται βάσει μιας κοινωνικής ανάλυ­ σης κόστους - οφέλους λαμβάνοντας υπόψη τους φυσικούς κινδύ­ νους της πλημμύρας, τις κοινωνικές αδυναμίες και την κρίσιμη υποδο­ μή που απαιτείται. Χρήση προσομοίωσης για όλη την πόλη για να προσδιοριστεί η πιθα­ νότητα και η επίδραση των πλημμυρών και χαρτογράφηση για τις κρί­ σιμες υποδομές, τις φυσικές και τις κοινωνικές ευπάθειες. Δημιουργία ενός διαισθητικού χάρτη που να μπορεί να διερευνηθεί από πολλούς ενδιαφερομένους. Χρησιμοποίηση της χαρτογράφησης και πρόβλεψη κινδύνων για να καθοδηγείται η χρηματοδότηση και η ανάπτυξη επιχειρησιακών πό­ ρων. Το επιχειρησιακό προσωπικό και η τεχνολογία θα πρέπει να εκχωρούνται γεωγραφικά και να χρηματοδοτούνται με βάση την από­ δοση της επένδυσης έναντι του κινδύνου πλημμύρας και του επιτεύξιμου επιπέδου εξυπηρέτησης. Προγραμματισμό και χρηματοδότηση κεφαλαίων με βάση τα αποτελέ­ σματα της μοντελοποίησης των κινδύνων πλημμύρας, ευθυγράμμιση των επενδύσεων με μια κοινωνική ανάλυση κόστους-ωφελειών που να αποδίδει την απόδοση της επένδυσης και το επιτεύξιμο επίπεδο εξυπηρέτησης. Ενθάρρυνση νέων εταιρικών σχέσεων και καινοτόμων τεχνικών προ­ σεγγίσεων. στρέφοντας τη σκέψη προς την αντοχή στις πλημμύρες. Συνεργασία τοπικά, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο και επίδειξη ηγετι­ κού ρόλου της περιοχής στην αντοχή απέναντι των πλημμυρών. Επικοινωνία των κινδύνων πλημμύρας στο κοινό και τους ενδιαφερο­ μένους και ενθάρρυνση των κατοίκων και των επιχειρήσεων να ανα­ λάβουν δράση.

εοπιπιυπίΐγ εεπίΕΓ

ρΙα νβΓουπι)

Η επίλυση με αντλιοστάσια που θα μπορούσαν να υπερπ ηδήσουν τα σημερινά αντιπλημμυρικά έργα και τις αναγκαίες α ν υ ψ ώ σ εις τη ς ακτής είναι μια πολύ δαπανηρή εγκατάσταση και δεν θ α μπορούσε να ανταποκριθεί σ ε ξαφνικές καταιγίδες έντασης που αναμένονται με τη μεταστροφ ή του κλίματος σ ε τροπικά φαινόμενα.

Επιπλέον πρέπει να εφαρμοστούν καινοτομίες για την ελεγχόμενη συγκράτηση των νερών που οδηγούνται στα κανάλια, τόσο στις δο­ μές της πόλης αλλά και με ευρύτερες διαμορφώσεις συλλογής νερών στα όρια των χειμάρρων (Βλ. πρόταση πάρκου) και συνολικές ανα­ πλάσεις σε περιοχές που έχουν δημιουργηθεί από προσχώσεις στη θάλασσα και είναι καταδικασμένες να βυθιστούν όπως είναι η Νεάπο­

Η μετατροπή κάποιων οδώ ν σ ε υδάτινα κανάλια για τη περισυλλογή των επ ιφ α νεια ­ κών νερών, ό π ω ς ετοιμάζεται στο Τορόντο, είναι μάλλον η καταλληλότερη λύση για

λη (Βλ. μοντελοποίηση της στάθμης ανόδου της θάλασσας για την

την πόλη του Βόλου.

πόλη του Βόλου). Πρέπει να υπογραμμιστεί ότι για να εφαρμοστούν όλα τα παραπάνω πρέπει να αναθεωρηθεί ολόκληρο το σύστημα κι­ νητικότητας στην πόλη, όπως παρουσιάζεται στις προτάσεις μας.

269

"Βόλος 2050": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις.

■

270

ν . %

7

·~

271

Βόλος 2050": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις.

Οι εικόνες που παρουσιάζουμε παρακάτω είναι προσομοιώσεις της ανόδου της στάθμης της θάλασσας που υλοποιήθηκαν σε μοντέλα ανά­ γλυφου εδάφους της ΟοορΙθ για την ευρύτερη περιοχή του Βόλου, με παραδοχή ως σημερινή στάθμη θαλάσσης, το 1μ κάτω από το κράσπε­ δο της παραλίας του Βόλου.

Προσομοίωση πλημμύρων από την άνοδο της θάλασσας + 2ιπ

Προσομοίωση πλημμύρων από την άνοδο της θάλασσας + 4πι

Προσομοίωση πλημμύρων από την άνοδο της θάλασσας + 5ιπ 272

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

Στη παρακάτω εικόνα παρουσιάζεται το δυσμενέστερο σενάριο των 2μ ανύψωσης της θάλασσας (2050) και προτείνεται ένα σχέδιο αντιπλημμυρικής προστασίας με κανάλια στη περιοχή του σημερινού κέντρου και λιμε­ νολεκάνη στη περιοχή της Νεάπολης που έχει το μεγάλο πρόβλημα. Αντί­ στοιχη περίπτωση υλοποιεί σήμερα το Τορόντο (βλ. παράρτημα). Βέβαια όσα ξέραμε και σχεδιάζαμε για τη κινητικότητα της πόλης επανεξετάζονται στο πλαίσιο που θέτει η ανθεκτικότητα της πόλης στις πλημμύρες και συν­ δυαστικά με της σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις και όσα ακόμα παρου­ σιάζονται στις προτάσεις μας για τα νέα αστικά επίκεντρα. Για του λόγου το αληθές να πούμε ότι οι δείκτες της Παγκόσμιας Τράπε­ ζας διερευνούν ανύψωση θάλασσας +5μ. Σύμφωνα με τους παγκόσμιους δείκτες ανάπτυξης της παγκόσμιας τράπε­ ζας που αφορούν τη μεταβλητότητα του κλίματος, μεγάλες περιοχές της πόλης του Βόλου εκτίθενται σε κινδύνους πλημμυρισμού και ανθεκτικότητας. Οι δείκτες της Παγκόσμιας Τράπεζας εστιάζουν σε:

Προσομοίωση πλημμύρων απο την άνοδο της θάλασσας + 6 γπ

1.

Οικόπεδα όπου η ανύψωση είναι κάτω από 5 μέτρα (% της έκτασης)

2.

Πληθυσμούς που ζουν σε περιοχές όπου η ανύψωση είναι κάτω α­ πό 5 μέτρα (% του συνολικού πληθυσμού)

3.

Πληθυσμούς που επηρεάζονται από ξηρασίες, πλημμύρες και α­ κραίες θερμοκρασίες (μέσος ετήσιος όρος. % του συνολικού πληθυ­ σμού)

4.

Αστικές περιοχές με ανύψωση κάτω από 5 μέτρα (% της αστικής γη ς)

Προσομοίωση πλημμύρων από την άνοδο της θάλασσας + 8πι

5.

Αγροτικούς πληθυσμούς ζει σε περιοχές όπου η ανύψωση είναι κά­ τω από 5 μέτρα (% του αγροτικού πληθυσμού)

6.

Αγροτικές έκτασεις όπου η ανύψωση είναι κάτω από 5 μέτρα (% της αγροτικής έκτασης)

7.

Αστικούς πληθυσμούς που ζούν σε περιοχές όπου η ανύψωση είναι κάτω από 5 μέτρα (% του αστικού πληθυσμού)

ΕχίΓθ ΓΠ θ ε ο θ π θ π ο

Ηϊαη 50ΘΠ3ΠΟ Ιη ίβ Γ Γ Π θ ά ίδ ίθ 5 0 Θ Π 6 Π Ο

Ιονν

30Θ Π3ΠΟ

ΟόδθΓνθά

2000

Προσομοίωση πλημμύρων από την άνοδο της θάλασσας + 8πι 273

2020

2040

2060

2080

2100

Βόλος 2050": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις.

ΒΟΛΟΣ 2 0 5 0

ΤΟ ΝΕΟ ΛΙΜΑΝΙ (Λιμάνι, κρουαζιέρα, μαρίνα κλπ)

Β 1 .2 ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

ΟΦΕΛΗ

ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ • Δήμος Βόλου • Π εριφ έρεια Θ εσσαλίας • ΟΛΒ

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ

Η ΠΡΟΤΑΣΗ

Το Λιμάνι έχει τη δυνατότητα να πρωταγωνιστεί σε ένα διεθνές περι­ βάλλον ανταγωνισμού αν αυξήσει το φυσικό του αντικείμενο και επιλύσει τα λειτουργικά του προβλήματα. Στη πρότασή μας το δυναμικό υπερδι­ πλασιάζεται με νέες προβλήτες για εμπορικά πλοία και ΟοπΐοίηοΓδ, νέες θέσεις κρουαζιερόπλοιων και μαρί­ νες σκαφών αναψυχής αλλά κυρίως με τη σύνδεση του στη βιομηχανική περιοχή. Η νέα οντότητά του συνδυ­ αστικά με νέες τεχνολογίες και την καινοτομία μπορεί να αναζωογονή­ σει τη βασικότερη δομή επιχειρημα­ τικής ανάπτυξης της πόλης μας, τη Βιομηχανική Ζώνη, που σήμερα φθί­ νει όπως και στην υπόλοιπη Ευρώ­ πη υπό την πίεση της παγκόσμιας εξέλιξης (Ινδίες κλπ). Χωρίς βιομη­ χανοποίηση δεν υφίσταται ανάπτυξη (ΟΗΕ 2015).

Η πρόταση θέτει εκ νέου την επανεξέταση της ανάγκης μετεγκα­ τάσταση του εμπορικού λιμανιού του Βόλου στην περιοχή του Αλ­ μυρού. Ανακατατάσσει και επαναπροσδιορίζει στον δυτικό τομέα της πόλης, τον χώρο κατοικίας, τον χώρο αναψυχής και τον χώρο εμπορευματικών και μεταποιητικών δραστηριοτήτων σε τέτοιο βαθμό που ο οικονομικός αντίκτυπος σε επίπεδο νέων θέσεων απασχόλησης και ταυτότητας της πόλης έχει άμεσα αποτελέσμα­ τα στους δείκτες της ανεργίας και του κοινωνικού και οικονομικού ιστού της.

274

Η εκβάθυνση κι εκσκαφή της σημερινής χερσαίας ζώνης του λιμα­ νιού στη νοτιοδυτική πλευρά, στα πλαίσια του σχεδίου ανθεκτικότητας της πόλης (Βλ. Κλιματικές αλλαγές και πλημμύρες και επανάκαμψη της Βιομηχανικής ζώνης), θα αποτελέσει τη θρυαλλίδα θετικών εξελίξεων για την ελεύθερη ανάπτυξη ακινήτων στην πε­ ριοχή με πολύ υψηλή προστιθέμενη αξία λόγω της γειτνίασης με την ζώνη του λιμανιού. Ο γενικότερος πολεοδομικός σχεδιασμός του Βόλου επαναπροσ­ διορίζεται κι ένα μεγάλο χερσαίο μέτωπο αποκτά τεράστια αξία και μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στη μεγέθυνση της πόλης, όχι στη βάση μιας «υπνούπολης»-κατοικίας, αλλά πολύ περισσό­ τερο με δραστηριότητες που δίνουν όραμα και πραγματική ελπίδα μέσα από την ανάκαμψη της μεταποίησης, του τουρισμού, του νέου τουριστικού προϊόντος του νέου εμπορικού λιμένα και της μαρίνας.

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

Τα βασικά οφέλη που εκτιμάται ότι επιτυγχάνονται από αυτήν την καινοτόμα πολεοδομική ανασυγκρότηση, είναι: •

•

•

• •

Η δημιουργία ενός μεγάλου βιώσιμου εμπορικού λιμανιού και η εξυπηρέ­ τηση της βιομηχανικής περιοχής με χαμηλό κόστος λόγω του γεγονότος ότι δεν χρειάζεται να μετακινηθούν τα εμπορευματοκιβώτια π.χ. με φορτη­ γά από το λιμάνι μέσα από την πόλη, απλά απευθείας να εξυπηρετούνται οι επιχειρήσεις στο εσωτερικό της βιομηχανικής περιοχής Η εκκένωση της περιοχής του σημερινού λιμανιού και η ταυτόχρονη ανά­ δειξη χώρου για δημιουργία μαρίνας σκαφών αναψυχής με τεράστια οικο­ νομικά άμεσα κι έμμεσα οφέλη Η δημιουργία νέου παραλιακού μετώπου και η δημιουργία χώρου ανάπτυ­ ξης επιχειρηματικών δραστηριοτήτων στο χώρο του τουρισμού, του εμπο­ ρίου και της εστίασης Η ανάδειξη μιας περιοχής που σήμερα έχει χαμηλή πολεοδομική και ε­ μπορική αξία Η δημιουργία χιλιάδων θέσεων εργασίας λόγω της επίτευξης της μόχλευ­ σης ιδιωτικών κεφαλαίων γύρω από το σύνολο των νέων οικονομικών δραστηριοτήτων.

Συμπερασματικά, η πρόταση σκοπεύει αφενός μεν να προσδιορίσει τη δυνατότητα για τακτοποίηση όλων των δραστηριοτήτων που απορρέ­ ουν από τη λειτουργία του λιμανιού, αφετέρου δε να τεκμηριώσει τη δυ­ νατότητα ανάπτυξης όλης της ακίνητης περιουσίας που σήμερα απο­ τελεί τη χερσαία ζώνη του λιμένα.

Ιιίίρ5://ννν\/νν.3ηΐθΓίθ3ηίηηο.οοηι/ύθ5ίοη/υΓΐ33η-ΐ3η(1-ίη5ίιίυίθ-ύθ5ΐοη-Γί5ίη§-5θ3-ΙθνθΙόθ$ί§η$-οΝηΐ3ίθ-3θίιοη/ ΙιίΙ:ρ5://\ν\ννν.3ηΐθΓίθ3ηίηηο.οοηι/ύθ5ΐοη/ύθ5ΐοη-οΙίηΐ3ίθ-οΙΐ3η§θ-(1θ5ί§ηίη§-ννίίΙι-νν3ίθΓ

Σε μια περιοχή που είναι καταδικασμένη να πλημυρίσει όπως η ευρύτερη περιοχή της Νεάπολης, υπάρχουν τρεις επιλογές: Να αφεθεί ο τόπος να μετατραπεί σε υδροβιότο­ πο, να επιχωθεί, ή να διαμορφωθεί σε μια λειτουργική αστική οντότητα ανάλογα με τις ανάγκες και τα οράματα της πόλης. Η κάθε μια επιλογή έχει και θετικά και αρνητικά χαρακτηριστικά. Α. Ένας υδροβιότοπος αυξάνει το οικολογικό αποτύπωμα της πόλης και βέβαια λειτουργεί στην αντιπλημμυρική προστασία του δυτικού τομέα της πόλης, αφού τα όμβρια της Ν. Ιωνίας θα φτάνουν στη θάλασσα περίπου 1,5 Κιτι κοντύτερα από ότι σήμερα. Β. Η Νεάπολη βυθίζεται και οι δυνατότητες παρεμβάσεων στον μελ­ λοντικό υδροβιότοπο πάντα θα προσκρούουν στα οικολογικά θεσμικά πλαίσια. Η δεύ­ τερη περίπτωση της επίχωσης υποκαθιστά τη σημερινή χρήση ως γεωργική εκμετάλ­ λευση για τα εδάφη που πλημυρίζουν στην εκτός σχεδίου περιοχή και θωρακίζουν από τη θάλασσα την ενδοχώρα της Νεάπολης που για να αντιμετωπίσει όμως τις πλημμύρες θα απαιτηθούν τεράστια αντλιοστάσια. Γ. Η τρίτη περίπτωση της υδάτινης διαμόρφωσης πριν τον πλυμμηρισμό των εδαφών, δίνει το πλεονέκτημα σύνδεσης του λιμένα με τη βιομηχανική περιοχή, την δυνατότητα επέκτασης του λιμανιού προς την ενδοχώρα, και τη δυνατότητα επέκτασης του παραλιακού μετώπου της πόλης προς τα δυτικά με αντίστοιχες αναπλάσεις και λειτουργίες.

275

ΗίΙρ5://θΓ3ηθ[τΐ3Γΐ<θΐ.οοηη/ύΙο§/ΐΗθ-5-3-ύίΙΙίοη-ρ3η3Γη3-θ3η3ΐ-θχρ3η5ίοη

ρΓθ]θοί-ίη-ρίοίυΓθ5-ορθη5-5υηοΐ3ν/ Ιΐί1:ρ5://53νθίΙΤθΙΤ3ΓύθΓ.ΟΓ§/

ΒΟΛΟΣ 2050

Σ. ΓΙΑΜΑΚΟΣ 2018

•ν'**

βί* *

Βόλος 2050": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις.

280

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

-Π η Λ ιο υ *ΚΕκ; 15®

Κ3 Ξ

*’ 7·»®· ^ Λ Α Τ ^ Ρ Ο Μ ό Σ 1 ΤΚ1 4ι

1_ 4 ν

X Χ' \

01.

02.

03.

04.

06.

06.

•

Οβ. 5ΚΡ.ΑΡ (Α ΦΑΣ Κ ι 00. ΝΕΟΣ ΕΜ ΠΟΡΙΚΟΙ ΛΙΜΒΜΑΙ 10. Β Ο Μ -Ο ΙΑ Ν Κ Η Π ΕΡΟ Χ Η 11. ΝΑ ΥΠ Η ΓΟ ΕΠ ΣΚ ΕΥ ΑΣΤΙΚΗ ΖΩΝΗ 12. 5ΚΡ.4Ρ 13. ΠΥΡ ΓΟ Σ ΟΛΒ 14. Β ΣΟ Δ Ο Σ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ 15. ΠΥΛΗ ΠΟΛΗΣ 16 ΤΕΡΜ ΙΝ Α! ΥΠΟΔΟΧΗΣ 17 ΝΗΣΙΔΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ 16. ΝΗΣΙΔΑ ΤΟΥΡΙΣΜ ΟΥ 19 ΖΩΝΗ Μ ΚΤΟΝ ΧΡΗΣΕΩΝ 20. ΟΙΚΙΣΤΙΚΗ ΜΑΡΙΝΑ 21 ΕΚΚΛΗΣΙΑ 22. ΝΕΑ ΠΑΡΑΛΙΑ Δ ΥΟ ΕΠ Π ΕΔΟ Ν 23. Μ Κ Τ Ε Ι ΧΡΗΣΕΙΣ Δ ΥΟ ΕΓΗΠΕΔΩΝ 24. Μ Ο ΥΣΒ Ο ΤΣΑΛΑΠΑΤΑ 25. ΣΤΑ Θ Μ Ο Ι 26. ΘΕΑΤΡΟ 27 Δ -Μ Α Ρ Χ Β Ο 28. ΠΑΡΑΛΙΑ 29. Κ ΠΡΟΒΛΗΤΑΣ Ά Ύ Χ Α ΓΟ ΓΒ Α Ι 30. ΑΚΤΟΠΛΟΪΑ 11. ΜΑΡΙΝΑ ΙΡΙΔΝΟΊ 32. ΔΑΧΕΙΜ ΑΝΣΗ ΥΑ0ΗΤΙΝΩ 21 ΤΕΡΜ ΙΝΑ! ΚΡΟΥΑΖΕΡΟΠΛΟΙΟΝ 34. Ι « 0 ΚΕΝΤΡΟ ΓΟ Λ Η Σ 35 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜ ΙΟ

Ν τ 31

32

Θ Α Λ ΣΠΟΡ ΚΑΥΣΙΜ Α ΥΔΡΟΒ ΙΟΤΟΠΟΣ ΥΧ& Ο ΣΚ ΑΛΑ 4/ϋΕΥΤ1ΚΑ ΣΚ -ΡΎΜ ΟΥΛΚ Α ΓΈΦΥΡΑ

Ί

36. ΕΚΘΕΣΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ

37. Μ Ο ΥΣΒ Ο ΑΡΓΟ ΥΧ 38. ΠΑΡΚΟ 39. ΑΘ ΛΗ ΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ 40. Π Υ Ρ ΓΟ Ι ΜΑΡΙΝΑΣ

Υ ο ίο »

Μ

η ιίιιη

ΟΐίπηίϋίΟδ Α ιχίιΐίθοίδ - 2018 Μβδίοΐ' ΡΙ βπ

281

"Βόλος 2050": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις.

Σ χεδ ια σ μ ό ς Α ρ ισ τεία : Π ο ιό τη τα ζ ω ή ς Π ροσβασιμότΐ|τα κ α ι έν τα ξη Π λ ή ρ εις κ ο ιν ό τη τες Δ έσμ ευ ση Σ υ ν δ εσ ιμ ότη τα

Δημόσιο Αγαθό

Δ η μ ιο υ ρ γ ικ ή Χ ω ρ ο θ έ τ η σ η Π ο λ εοδ ο μ ία Δ η μ ό σ ια σφαίρα Α υ θ εν τικ ό τη τ α Ε π ενδ ύ σ εις Ο ικ ο ν ο μ ικ ή βιω σ ιμ ότη τα

Καινοτομία & Δημιουργία θέσεοτν εργασίας

Τ ο μ έλ λ ο ν Τ εχ νο λ ο γία Κ λ ιμ α τ ικ ή α λλα γή Σ υ ν ερ γ α σ ίες Κ ιν η τικ ό τη τα Υ ποδομή Δ ια μ ετα κ ό μ ισ η

282

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

Βόλος 2050": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις.

ΒΟΛΟΣ 2 0 5 0

Β 1 .3

Η ΝΕΑ ΠΡΟΚΥΜΑΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΚΑΙ Η ΝΗΣΙΔΑ ΤΕΧΝΟΛΟ­ ΓΙΑΣ ( 1, 2 , 3 , 4 , 5 , 6 , 7 , 8 , 9 , 10 , 11 ) Β Πύλη Κίντρου £ ΠνΑη Π*{Η4<ρ«ια«5 Αθλητικό Κέντρο Ο Πύλη Τιλιφτρϊι I : Ούλο ΘΑ · ΤοννβΑ ί : Ανατολική Πόλη · Γορ«τοο Ο: 2ημβρ«νό Κέντρο · Σταθμός Τρένων Η: Νέο όΜΜκηηκό % (μηορυιό Κέντρο - Ιτρατόκτόο Γινρνουλα I Πράσινη Πόλη ΚατουΙα _|ρ _____ I Νέος 1ηιθατ»«6ς ΙταΛμός 1 Κ Νηοτόα Ττχνολογνκ

ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

ΟΦΕΛΗ Η σύνδεση τη ς πόλης από Βορά προς Νότο.

ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ • Δήμος Βόλου • Π εριφ έρεια Θ εσσαλίας

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ

Η ΠΡΟΤΑΣΗ

Η νέα προκυμαία προτείνει ένα όραμα. Έχει σχεδιαστεί για να συνει­ δητοποιήσουμε τις δυνατότητες της πόλης του Βόλου και να μεγιστοποιη­ θεί η ποιότητα της ζωής ενσωματώ­ νοντας καινοτομίες ανάπτυξης. Με καινοτόμο σχεδίασμά θέλουμε να με­ τατρέψουμε ένα μικρό μέρος του Βό­ λου (Νεάπολη) σε ένα εργαλείο οικο­ νομικής επιτάχυνσης που μπορεί να δημιουργήσει χιλιάδες θέσεις εργασί­ ας και να βοηθήσει στην αντιμετώπι­ ση των κύριων προκλήσεων ανθεκτικότητας της πόλης μας σήμερα. Να λειτουργήσει ως καταλύτης για ένα ξεχωριστό είδος κοινότητας

Μόλις ολοκληρωθεί, το νησί τεχνολογίας θα φιλοξενήσει από 8.000 έως 10.000 κατοίκους και περίπου 2.500 θέσεις εργασίας, με περίπου το ένα τρίτο του νησιού να είναι αφιερωμένο στους ανοιχτούς δημόσιους χώρους. Ο σχεδιασμός του νησιού θα περι­ λαμβάνει ένα δακτύλιο δημόσιων χώρων, κοινοτικών εγκαταστά­ σεων και πάρκων που περιβάλλει μια κεντρική οικιστική και επι­ χειρηματική περιοχή, με δύο «ευέλικτους» προορισμούς που θα παρέχουν εναλλακτικό προγραμματισμό. Ο χάρτης της χρήσης της γης δείχνει την απασχόληση και τα ε­ μπορικά κτίρια συγκεντρωμένα κατά μήκος του άξονα που συν­ δέει το νησί με τον νέο επιβατικό σταθμό, ενώ το υπόλοιπο νησί θα είναι κυρίως οικιστικό, με εμπορικές χρήσεις στο ισόγειο κατά μήκος των περισσότερων δρόμων. Ο κεντρικός δρόμος ανατολής -δύσης θεωρείται ως κεντρικός οικιστικός σταθμός, με «ενεργές χρήσεις» συγκεντρωμένες στις διασταυρώσεις. Οι ευέλικτες χρή­ σεις θα βρίσκονται στο ανατολικό και δυτικό άκρο του νησιού. Επίσης, το νησί θα φιλοξενήσει μια ποικιλία κοινοτικών εγκατα­ στάσεων, όπως ένα δημοτικό σχολείο, ένα νηπιαγωγείο, έναν πυροσβεστικό σταθμό, ένα κοινοτικό κέντρο, μια παιδική χαρά και μια περιοχή πολλαπλών χρήσεων.

284

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

Εξι «διαρθρωτικές επιλογές» αποτελούν τη βάση του σχεδίου για τη νησίδα τεχνολογίας.

ϋνβφοοί \Λ/3ΐθΐ"ίτοηΙ

Οι έξι διαρθρωτικές κινήσεις περιλαμβάνουν τη δημιουργία:

Το Λίβερπουλ είναι πόλη του Ηνωμένου Βασιλείου γνωστή από την ομώ­

• Ενός νησιού με διαφορετικές ακμές νερού,

νυμη ποδοσφαιρική ομάδα και μεγάλο εμπορικό λιμάνι. Βρίσκεται στη βορειοδυτική Αγγλία.

• Ένα κεντρικό 'σαλόνι' με οικιστικές χρήσεις συγκεντρωμένες στη μέση του νησιού.

Ο σχεδιασμός για την αναγέννηση της αποβάθρας άρχισε το 1982 με ερ­

• Ένα νησί συνδεδεμένο με το περιβάλλον του.

γασίες που ξεκίνησαν το 1983 και η πρώτη φάση άνοιξε το 1984. Αυτό το

• Ένα νησί, με μια μεγάλη ποικιλία χρήσεων που απαιτούνται για μια υγιή κοινότητα.

στάδιο ολοκληρώθηκε για την άφιξη του Τ θ II δήϊρε Ρώοβ και ενός Διε­ θνούς Φεστιβάλ Κήπου.

• Ένα νησί προορισμού, με τόπους που προσελκύουν επισκέπτες από την ευρύτερη περιοχή και

Το έργο επεκτείνεται σε πάνω από 2 χιλιόμετρα κατά μήκος της όχθης του ποταμού Μθτεθγ. Η αποβάθρα, όπως είναι σήμερα, ανοίχθηκε επίση­

• Ένα νησί έρευνας και τεχνολογίας. Οι στόχοι της ενότητας αντικατοπτρίζονται στους παρακάτω τομείς αστικής καινοτομίας: Κινητικότητα: Ένα σύστημα μεταφορών που να μειώνει την ανάγκη απόκτη­ σης αυτοκίνητου, παρέχοντας ασφαλή, βολική, συνδεδεμένες και προσιτές επιλογές για κάθε μετακίνηση. Δημόσια σφαίρα: Ένα σύστημα από δρόμους, πάρκα, πλατείες και ανοι­ χτούς χώρους, που να ενθαρρύνει τους ανθρώπους να περνούν περισσότερο χρόνο σε εξωτερικούς χώρους, από κοινού. Κτίρια: Βιώσιμα κτίρια που να μπορούν να κατασκευαστούν με ευληξία πολύ πιο γρήγορα και να υποστηρίζουν μια ζωντανή μίξη χρήσεων. Βιωσιμότητα: Ένα πρότυπο αειφορίας που να δημιουργεί ένα σχεδιάγραμμα για πραγματικά θετικό πρόσημο στις κλιματικές αλλαγές. Κοινωνικές υποδομές: Υγεία, αστική ζωή, μάθηση, πρωτοβουλίες και εγκα­ ταστάσεις που να επιτρέπουν στους ανθρώπους να προκόβουν. Ψηφιακή καινοτομία: Ψηφιακές καινοτομίες που να βοηθούν στην αντιμετώ­ πιση των αστικών προκλήσεων και να δημιουργούν ένα νέο πρότυπο για την συλλογή και χρήση δεδομένων της πόλης. Δέσμευση για την πολυμορφία, την ισότητα και την ένταξη Η προσέγγιση του προγράμματος πρέπει να διασφαλίζει: • Ποικιλομορφία (άνθρωποι όλων των ηλικιών, ικανοτήτων, και εισοδημά­ των) • Άτομα με ειδικές ανάγκες.

• Προσιτότητα στις τιμές των κατοικιών.

• Ισότητα ευκαιριών στους νέους κατοίκους ή αυτούς που θα μεταφερθούν από πλημμυρισμένες περιοχές • Ένταξη στη Κοινότητα χωρίς αποκλεισμούς (ομάδες ανθρώπων που μοι­ ράζονται την αίσθηση της ιδιοκτησίας) Η δόμηση θα περιορίζεται στο ύψος των 6-10 ορόφων. Προτείνονται συνολικά επτά πύργοι, που κυμαίνονται σε ύψος από 16 έως 29 ορόφους. Οι πύργοι είναι κατανεμημένοι σε όλο το βόρειο μισό του νησιού και είναι κλιμακωτοί, με στόχο την αποφυγή της επίδρασης ενός τοίχου πύργων. Η διανομή της δομημένης μορφής συγκεντρώνει την πυκνότητα κοντά στους σταθμούς διαμετακόμισης. Επίσης, οι πύργοι τοποθετούνται έτσι ώστε να δη­ μιουργούν πύλες, να πλαισιώνουν τους δημόσιους χώρους και να μεγιστοποι­ ούν την πρόσβαση ήλιου στο δημόσιο χώρο.

285

μα από τον Πρίγκιπα Κάρολο στις 24 Μάί'ου 1988. Από τότε, έχει κερδίσει μια σειρά από βραβεία, τόσο ως τόπος όσο και λόγω της ποιότητας στη χρήση των χώρων. Ο φορέας του έργου αφορά ΣΔΙΤ. Η πρόταση των 5 δισεκατομμυρίων έχει άδεια σχεδίασης για 1,7 εκατομμύρια μ2 μικτού χώρου ανάπτυξης, σε μια έκταση 60 εκταρίων. Οι χρήσεις αφορούν κτίρια κατοικίας, γρα­ φεία, ξενοδοχεία, εμπορικά καταστήματα, χώρους αναψυχής και δημό­ σια κτίρια. Στις εικόνες παρουσιάζονται και σύγχρονες προτάσεις ανάπτυξης, καθώς ο σχεδιασμός των πόλεων είναι μια συνεχής και αδιάλειπτη διαδικασία.

Βόλος 2050": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις.

ΒΟΛΟΣ 2 0 5 0

ΝΕΟΣ ΕΠΙΒΑΤΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ (}) Λ: Πύλη Παραλίας Β Πύλη Κίντρου Ο Πύλη Π«ριφ«ρ€ΐακώ Αθλητικό Κέντρο Ο Πύλη Τίλιφτρο.

I : Πύλη ΙΑ · Τούνβλ ί Ανατολική Πύλη · Γορίτοβ Ο: Ιημβρτνό Κέντρο · Χταβμός Τρέν%^ Η: Νέο Διοικητικό Ν Ιμηορικο Κέντρο - Ιτρατόκ«6ο Γιι^ργ©όλα I Πράσινη Πόλη - Κατοικία | · _ .

I Νέος ϋι^ατικός ΧιαόμΟς Κ ΝηοιΔα τ*χνολογ>ας

Β 1 .4 ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

©©ο@ο©

ΟΦΕΛΗ Η σύνδεση τη ς πόλης από Βορά προς Νότο.

ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ • Δήμος Βόλου • Π εριφ έρεια Θ εσσαλίας

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ

Η ΠΡΟΤΑΣΗ

Ο κύριος επιβατικός σταθμός της πό­ λης, η μεγαλύτερη πύλη επισκεπτών και με τη μεγαλύτερη ροή κίνησης στη καθημερινότητα των πολιτών, σύμφωνα με τη σύγχρονη πράσινη αστική αντίληψη, οφείλει να είναι πολυτρσπικός και να διαθέτει δυνατότη­ τα μεγέθυνσης στην αστικής πυκνό­ τητας σε μικτές χρήσεις γύρω από αυτόν. Είναι σαφές ότι σι σημερινές θέσεις τόσο του σταθμού τρένων, αλ­ λά και του σταθμού αστικών και υπε­ ραστικών λεωφορείων ή ακόμα και της θαλάσσιας ακτοπλοΐας, δεν μπο­ ρούν να εξελιχτούν στις παραπάνω βασικές προδιαγραφές. Στη πρότασή μας έχει επιλεχτεί μια νέα θέση με βάσει τα παραπάνω διεθνή πρότυπα, τη σχέση με τον εξελισσόμενο σχεδί­ ασμά που προτείνουμε στο αστικό συγκρότημα της Νέας Ιωνίας και του λιμανιού αλλά και τις αναδυόμενες νέες τεχνολογίες υπεραστικών σιδη­ ροδρομικών υποδομών (τεχνολογίες όγρθΓίοορ κλπ.) που αναμένεται να έχουν επικρατήσει μέχρι το 2050.

Ο νέος επιβατικός σταθμός στο ύψος του άλσους του ΟΣΕ νότια της ΜΕΤΚΑ στη θέση όπου συγκλίνουν η οδός Βυζαντίου με την οδό Λαμπράκη. Η ιδιοκτησίες του ΟΣΕ, η σιδηροδρομική υποδο­ μή και η αραιή δόμηση σε αυτή τη περιοχή, καθώς και η δυνατό­ τητα αξιοποίησης όλης της έκτασης μέχρι και την είσοδο στο πε­ ριφερειακό, η δυνατότητα σύνδεσης στις προτάσεις μας για τη νέα προκυμαία και το γεγονός ότι η πρόταση είναι είδη σημείο του υφιστάμενου σιδηροδρομικού δικτύου, ευνοούν την επιλογή της θέσης για το νέο σταθμό. Η νέα υποδομή μπορεί να δημιουργηθεί χωρείς να παρενοχλήσει τη σημερινή λειτουργία ενώ η αξι­ οποίηση της ΜΕΤΚΑ σε αυτή αλλά και τις άλλες προτάσεις μας είναι μια ακόμη πρόκληση.

286

Ακολουθεί ένας ενδεικτικός σχεδιασμός που να αντικατοπτρίζει την αντίληψή μας για το πως μπορεί να είναι ένας σύγχρονος ε­ πιβατικός σταθμός και πως μπορεί να αναπτυχθεί πολεοδομικά η γύρω περιοχή στην οποία μια τέτοια εγκατάσταση αλληλεπιδρά. Το έργο πρέπει να έχει εμβληματικό χαρακτήρα και να είναι ένα ισχυρό διεθνές τοπόσημο για την πόλη του Βόλου.

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

Ο νέος επιβατικές σταθμός 287

Βόλος 2050": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις.

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

δβΙβδίοΓΟθ ΤΓβπδϊί ΟθπΙθγ Το δοΙθδίοΓΟθ Τταηδίί ΟβηΐβΓ με 140.000 ιη2 ωφέλιμου χώρου, είναι ένας υπερσύγχρονος σταθμός πολυτροπικών μεταφορών στο κέντρο του Σαν Φρανσίσκο, που συνδέει 11 συστήματα διαμετακόμισης. Οι σχεδιαστές επιχείρησαν να προσεγγίσουν το πνεύμα του Θταηό ΟθπΐτοΙ Τ θιύπιιίβΙ της Νέας Υόρκης και του νίοίοπθ στο Λονδίνο και προ­ σπάθησαν να δημιουργήσουν στο Σαν Φρανσίσκο μια μεγάλη συμ­ βολική είσοδο που να ταιριάζει σε μια από τις μεγαλύτερες πόλεις του κόσμου. Στο επίπεδο του δρόμου, καταστήματα και καφετέριες προσελκύουν επισκέπτες και ενεργοποιούν τη γύρω γειτονιά, μετατρέποντας το Κέ­ ντρο Διαμετακόμισης από ένα κόμβο μετακινήσεων σε έναν αστικό προορισμό. Μέσα ο χώρος του ΤτθΠδίί Οθπϊθγ είναι ανοιχτός και γεμάτος φως, α­ πό φεγγίτες που φέρνουν τον ήλιο μέσα στο κτίριο. Η μεγάλης αίθου­ σας, ύψους 36 μέτρων, είναι ο πρωταρχικός δημόσιος χώρος του Κέ­ ντρου Διαμετακόμισης και διακρίνεται από όλες τις περιοχές του κέ­ ντρου. Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει στο δώμα ένα πάρκο 5,4 στρ. που προκαλεί τα γύρω κτήρια να συνδεθούν σε μιας νέας γειτονιάς μικτής χρήσης. Με πυκνή βλάστηση και μεγάλη ποικιλία οικολογικών χαρα­ κτηριστικών του κόλπου - από βελανιδιές μέχρι και υγροτόπους -, με ενεργές και παθητικές χρήσεις που περιλαμβάνουν ένα αμφιθέατρο 1.000 ατόμων, καφετέριες, παιδική χαρά, και ήσυχες περιοχές για α­ νάγνωση, πικνίκ ή απλά για ένα διάλειμμα, το πάρκο παρουσιάζει μια εξαιρετική υποδομή για τους χιλιάδες εργαζόμενους γύρω από αυτό. Και μόνο οι 7.500 υπάλληλοι της δθίβδίοτοθ που εργάζονται σε 36 ορόφους του πρώτου συνδεδεμένου πύργου να υπολογιστούν, είναι βέβαιο ότι αυτός ο χώρος σφύζει από ζωή.

Το πάρκο είναι συμβολικό της σημαντικής δέσμευσης του δθΐθδίοτοθ ΤΓ3Πδίΐ Οθπϊθγ για την ποιότητα και τη βιωσιμότητα του περιβάλλο­ ντος. Η ετήσια κατανάλωση ενέργειας του κτιρίου εκτιμάται ότι θα εί­ ναι έως και 25% χαμηλότερη από τα πρότυπα ενεργειακής απόδο­ σης. Μεγάλα έργα τέχνης ενσωματώθηκαν στο στάδιο κατασκευής με τη συνεργασία των αρχιτεκτόνων του έργου (Γραφείο ΡθΙΙί ΟΙθγΚθ ΡθΙΙί) και διάσημων καλλιτεχνών. Το αντίστοιχο δέσιμο αρχιτεκτονικής και τέχνης έγινε στη κορυφή του ομώνυμου πύργου. Τη Δευτέρα, 12 Νοεμβρίου 2018, ο αρχιτέκτονας ΡθΙΙί ΟΙθγΚθ Ρ θ ΙΙϊ κέρδισε για το δαΙβδίοτοβ Ττοηδίί Οθπϊθγ δύο Βραβεία ΜθδίθτΡπζθ Αρχιτεκτονικής. Ένα για την Αρχιτεκτονική με μικτές χρήσεις και ένα για τις μεταφορές.

289

Βόλος 2050": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

Βόλος 2050": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις.

ΒΟΛΟΣ 2 0 5 0

ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟ ΓΕΩΡΓΟΥΛΑ (Η)

ΠΡΟΚΛΗΣΕ Σ ΑΝΘΕΚΤ ΚΟΤΗΤΑΣ

ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ • Δήμος Βόλου • Π εριφ έρεια Θ εσσαλίας

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ

Η ΠΡΟΤΑΣΗ

Σήμερα η περιοχή του Στρατοπέδου Γεωργούλα είναι μια απαγορευμένη ζώνη στο κέντρο της Ν. Ιωνίας, που συνορεύει χωρίς όμως να συνδέεται με το περιφερειακό αθλητικό κέντρο (ΒΔ), ένα μεγάλο πάρκο, αθλητικά και σχολικά συγκροτήματα (ΒΑ), με την Ν.Ιωνία (ΝΔ) και τη βασική αρτηρία σύνδεσης με το Βόλο (ΝΑ). Η Ν. Ιωνί­ α στερείται ένα εμπορικό κέντρο κα­ θώς η αγορά της είναι διασκορπισμέ­ νη στις γύρω οδούς χωρίς κάποιο ευδιάκριτο χαρακτήρα. Σκοπός της πρότασής μας είναι το έργο να συντελέσει στην αναγέννηση της Ν. Ιωνίας, αλλά και ολόκληρου του Βόλου, κα­ θώς το στρατόπεδο είναι το μεγαλύ­ τερο ίσως οικόπεδο της πόλης που χρίζει άμεσης αξιοποίησης, σε αντα­ πόδοση της απομάκρυνσης ενός πληθυσμού στρατιωτικών, και ως εκ τούτου μεγάλες οικονομικές επιπτώ­ σεις στην ευρύτερη περιοχή.

Ακλουθώντας τη φιλοσοφία του « Τ ΐ Ί Θ : δ ς υ 3 Γ θ 3 » στο Βερολίνο, το νέο Διοικητικό κέντρο της πόλης με μικτές χρήσεις αποκτάει μια σύγχρονη παγκόσμια αναγνωρίσιμη εικόνα. Με πυλώνες τρεις ευδιάκριτους άξονες, τον Αθλητισμό, τη Φύση και τη Ζωή η βό­ ρεια πτέρυγα εισέρχεται προς το περιφερειακό αθλητικό κέντρο, η Φύση ρέει από ΒΔ στη κεντρική πλατεία του συγκροτήματος, ενώ η νότια πτέρυγα επικεντρώνεται σε εμπορικές και ψυχαγωγι­ κές χρήσεις που να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του σύγ­ χρονου ποιοτικού τρόπου Ζωής. Η βόρεια πτέρυγα περιλαμβάνει σε κλιμάκωση τέσσερεις πύργους ύψους 118, 88, 58, και 28 μέ­ τρα, αντίστοιχα), ενώ τα υπόλοιπα κτίρια της ενότητας δεν ξεπερ­ νούν τα 24 μέτρα. Στο κέντρο της πλατείας και ΒΔ προτείνεται το νέο δημαρχείο της πόλης με κοινωνικές και υποστηρικτικές δομές στα δύο χαρακτηριστικά γραμμικά μπλοκ της ενότητας. Από τη πλατεία διέρχονται τα Δημόσια μέσα διαμετακόμισης και απαγο­ ρεύονται τα IX αυτοκίνητα. Ξενοδοχεία και αίθουσες πολιτισμού αναμιγνύονται και στα δύο μπλοκ με τις υπόλοιπες χρήσεις που περιλαμβάνουν κατοικία και γραφεία. Πράσινη αρχιτεκτονική και τεχνολογικές καινοτομίες μετατρέπουν το Διοικητικό κέντρο σε ένα πρότυπο αστικής ανάπτυξης.

292

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ

Το «ΤΙΐθ:8ςυ3Γθ3» είναι ένας χώρος 62 χιλ. ιη2 στο ανατολικό τμή­ μα του Βερολίνου (περιοχή ΑΙίΗοΙίθηδοίΊόηίΊαυδθη) σε μια περιοχή με προγραμματισμένη ανάπλαση. Το συγκρότημα ξεκίνησε να κα­ τασκευάζεται το 2014. Είναι έργο με μικτή χρήση, αθλητισμού, ε­ μπορική και οικιστική και αποτελείται από τρεις πύργους: έναν ου­ ρανοξύστη ύψους 118 μέτρων, δύο μικρότερους πύργους (66 και 48 μέτρα, αντίστοιχα), οικιστικές μονάδες και χώρους επαγγελματι­ κής στέγης, γαστρονομίας και αναψυχής. Η συνολική επένδυση για το έργο ανέρχεται σε 450 εκ. ευρώ, ενώ το έργο επρόκειτο να ολο­ κληρωθεί το 2019, προσφέροντας μικτή επιφάνεια δαπέδου 146 χιλ. ιτι2. Ο χώρος θα προσφέρει επαγγελματική στέγη, καταστήματα λιανι­ κής και κατοικίες σε καινοτόμες εταιρείες και τους υπαλλήλους τους. Ειδικότερα, συμπεριλήφθησαν οι ακόλουθες χρήσεις: Επαγ­ γελματική στέγη και καταστήματα λιανικής: 100 χιλ. πι2 αφιερωμέ­ να σε γραφεία και καταστήματα λιανικής. Τα γραφεία θα προσελκύσουν κυρίως την αθλητική βιομηχανία ενώ τα καταστήματα λιανικής θα περιλαμβάνουν ένα εξειδικευμένο εμπορικό κέντρο για αθλητικά είδη. Το «Τ0θ:δςυ3ΓΘ3» διαθέτει ιατρικό και ερευνητικό κέντρο, χώ­ ρο αθλητικής ψυχαγωγίας και ένα ξενοδοχείο. Ο χώρος διαθέτει 1.000 διαμερίσματα, κοινωνικές και εκπαιδευτικές εγκαταστάσεις, συμπεριλαμβανομένου νηπιαγωγείου και σχολείου. Παρότι τα αρχι­ κά σχέδια περιλάμβαναν 8,5 χιλ. πι2 για καταστήματα λιανικής, οι δημοτικοί σύμβουλοι επέτρεψαν μόνο 5 χιλ. πι2 για τη σχετική χρή­ ση. Η κατάρτιση μακροπρόθεσμου σχεδίου για τον χώρο από την κατασκευαστική εταιρεία και η κατανόηση της εξέλιξης της ζήτησης είχαν σημασία προκειμένου να συμμετάσχει ο δήμος και, άρα, να εξασφαλιστούν δικαιώματα μεγαλύτερης ανάπτυξης.

Βόλος 2050": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις.

ΒΟΛΟΣ 2 0 5 0

Β 1 .6

ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΠΡΑΣΙΝΗΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ (I)

ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΑΝΟΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

ΟΦΕΛΗ

Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ

Η ΠΡΟΤΑΣΗ

Η πράσινη αρχιτεκτονική και πολεοδομία που προτείνεται πιλοτικά στη Ν. Ιωνία, βόρεια του νέου επιβατικού σταθμού, δημιουργεί ένα παραδειγμα­ τικό πρότυπο και πεδίο εφαρμογής καινοτομίας με σκοπό την ενθάρρυνση αλλαγών και στο υπόλοι­ πο πολεοδομικό συγκρότημα. Μια πράσινη γειτο­ νιά γεννιέται στην πόλη. Η πρότασή μας επικε­ ντρώνεται στην "αρχιτεκτονική και την αστική και­ νοτομία". Η ανάπτυξη υψηλής πυκνότητας, μικτής χρήσης και διαμετακόμισης είναι ζωτικής σημασίας για τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από τα οδικά οχήματα.

Η παρέμβαση σηματοδοτείται από τρεις άξονες που με κορυφή τον νέο επιβατικό σταθμό ακολου­ θούν το σιδηροδρομικό πέταλο, ανατολικά και δυ­ τικά ενός κύριου άξονα που συνδέει το σταθμό με το νέο Διοικητικό κέντρο. Οι άξονες σχηματίζουν το γράμμα Ε. Ο Κύριος άξονας είναι ένας μεγάλος πεζόδρομος που περνάει δυτικά της ΜΕΤΚΑ και Ανατολικά από το Βασδέκιο αθλητικό κέντρο, με μικτές χρήσεις ως επί το πλείστον εμπορικές και γραφεία, ενώ οι σιδηροδρομικοί άξονες μικτών χρήσεων επικεντρώνονται στη Φιλοξενία (Ξενοδοχεία κλπ.). Στην ενότητα αυτή ένα μοντέ­ λο ενεργού πράσινου οικοδομικού τετραγώνου, με υψηλό συντελεστή και ύψος, μπορεί να δια­ σφαλίσει την απελευθέρωση του κύριου άξονα από τις μικρές οικίες που υπάρχουν εκεί προς όφελος του ανοιχτού δημόσιου χώρου αλλά και τον ιδιοκτησιών που μπορούν να ενταχθούν στα νέες κατασκευές βελτιώνοντας το βιοτικό τους ε­ πίπεδο.

Η ανάπτυξη υψηλής πυκνότητας, μικτής χρήσης και διαμετακόμισης είναι ζωτικής σημασίας για τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και των εκ­ πομπών αερίων θερμοκηπίου από τα οδικά οχή­ ματα. Είναι επίσης απαραίτητο για την περιοχή συνολικά να επιτευχθούν πρότυπα ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα με βάση την υγεία και να επι­ τευχθούν οι στόχοι προστασίας του κλίματος.

294

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

ΑΠΟΔΟΣΗ ΠΡΑΣΙΝΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ (Αιτ) Η απόδοση είναι το μέλλον της πράσινης οικοδόμησης. Η πλατ­ φόρμα ρθΓΐοπηΒΠΟΘ Α γο βοηθάει στη δημιουργία καλύτερων κτιρί­ ων και χώρων για τους ανθρώπους και το περιβάλλον. Το Α γο διευ­ κολύνει τους χρήστες του να κατανοήσουν και να ενισχύσουν τις επιδόσεις τους στη βιωσιμότητα, να προωθήσουν την υγεία και την ευημερία του ανθρώπου και να συμβάλουν σε μια υψηλότερη ποιό­ τητα ζωής.

Πιλοτική εφαρμογή πράσινης πολεοδομικής ενότητας (I). Θέα προς τον Σταθμό. Διακρίνεται ο άξονας που συνδέει το Στρατόπεδο Γεωργούλα με τον Σταθμό.

Εικόνα 71: Η ΟιτΕίηβ πλατφόρμα ΑΚΈ Η πράσινης πολεοδομικής ενότητας (I) από ανατολικά. Ένα νέο πάρκο αναπτύσσεται παράλληλα με την οδό Λαρίσης.

Το Α γο είναι μια πλατφόρμα βαθμολόγησης που βασίζεται σε επι­ δόσεις, η οποίες παράγουν αποτελέσματα συνεχούς ενημέρωσης με βάση χρήστες που μεταφορτώνουν δεδομένα στην πλατφόρμα. Η βαθμολογία βασίζεται σε συγκεκριμένες μετρήσεις μέσα σε πέντε κατηγορίες: • • • •

ενέργεια, νερό, απόβλητα, μεταφορές και ανθρώπινη εμπειρία.

Το Α γο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την πιστοποίηση και επαναπιστοποίηση ενός έργου σε ΕΕΕϋ επίσης για υφιστάμενες λειτουρ­ γίες κτιρίων και έργα συντήρησης.

295

Βόλος 2050": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις

296

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

297

ΒΟΛΟΣ 2050 ^ Μ 4 Μ Ι^

Σ. ΓΙΑΜΑΚΟΣ 2020

Β2 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑ ΕΡΓΑ ΑΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ (Έργα μεγάλης και μέσης κλίμακας) Αναφερόμαστε σε έργα που επηρεάζουν καθοριστικά τις κοινότητες στις οποίες θα εφαρμοστούν. Το πράσινο πάρκο είναι η νέα ραχοκοκαλιά ανθεκτικότητας της πόλης. Είναι η δεύτερη μετά τον περιφε­ ρειακό ευκαιρία δημιουργίας συνδεδεμένων δικτύων από άκρο σε άκρο και εφαρμογής καινοτομιών σε όλες τις γειτονιές της πόλης. Μεσαίας ή μικρής κλίμακας έργα αστικής ανανέωσης συνδέονται με αυτόν τον πράσινο άξονα, μεταμορφώνοντας σταδιακά όλες τις δομές της πόλης. Ο Στόχος είναι να αξιοποιηθούν στο έπακρο οι ιδιοκτησίες στη περίμετρο του Βόλου όπου σήμερα καταγράφεται το μεγαλύτερο ποσοστό φτώχιας και ανεργίας (ΓΟΚ), μετατρέποντάς το δακτύλιο σε ένα υψηλής ποιότητας αστικό άξονα, που εξυπηρετεί ένα ευρύ φάσμα λειτουργιών (π.χ. ανθεκτικότητα, οικονομική και εμπορική ανά­ πτυξη, κοινωνική πρόνοια, περιβαλλοντική αναβάθμιση, κ.λπ.) και τα νέα αστικά επίκεντρα της πρότα­ σής μας.

• Νέο Θεματικό Προαστιακό Πάρκο που κυκλώνει την πόλη.

• Αστικές Καινοτομίες • Έργα ανθεκτικότητας και πράσινη αρχιτεκτονική σε υφιστάμενες δομές και ανοιχτούς χώρους.

299

Βόλος 2050": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις.

Β2.1 ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΑΣΤΙΑΚΟ ΠΑΡΚΟ (Κυκλώνειτη πόλη).

ΒΟΛΟΣ 2050

Β: Πύλη Κέντρου 0: Πόλη η«Ηφ<ρ<ιαΜ> ΑβΑ/|τ\*ό κέντρο Ο Πϋλ/| Τ(λ*φ<(χ· (: Πύλη ΒΑ · ΤουνίΑ ί: Ανοτολυυ) Πύλη · Γορίτοα 6: Χημβρινά Κέντρο ■Σταθμός Τρέννν Η: Νέο έιο«ητ»6 X (μκορυό Κέντρο - 1τροχό*1 6 ο ίιυρνοιΑα I Πρόοτνη Πόλη ■Κτττουιία , I Ν * χ Ι λι » ο » » * Ο ιιΛ ιι 6< 1 II Νοο<4α ΤιχηϋοτΜΚ

Νέα Αστικά Επίκεντρα

ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΑΝΘΕΚΤΙ ΚΟΤΗΤΑΣ

ΟΦΕΛΗ Η σύνδεση τη ς πόλης από Βορά προς Νότο.

ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ • Δήμος Βόλου • Π εριφ έρεια Θ εσσαλίας

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

^

Λ · ·*» -

Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ

Η ΠΡΟΤΑΣΗ

Στον άξονα του σημερινού περιφερειακού και προς τις δύο πλευρές, υπάρχουν ακόμη ελεύθεροι αναξιοποίητοι χώροι που μπο­ ρούν να ενοποιηθούν με τους χείμαρρους που κατέρχονται την πόλη και άλλους στρα­ τηγικούς σχεδιασμούς - όπως η δημιουργία νέων αστικών επίκεντρων -, σε μία ενιαία πράσινη λειτουργική ενότητα που κυκλώνει την πόλη. Το έργο μπορεί να συμβάλει κα­ θοριστικά στο πρόβλημα των κλιματικών αλλαγών, τις εκπομπές 0 0 2 και τη διαχείρι­ ση των όμβριων υδάτων απέναντι στο πρό­ βλημα των πλημυρών και την άνοδο της στάθμης της θάλασσας.

Η πρόταση εστιάζει στην επιτακτική ανάγκη (κλιματική αλλαγή) αύξησης των χώρων πρασίνου στην πόλη: Τη δημιουργία ενός μεγάλου θεματικού πάρκου που κυ­ κλώνει την πόλη, με σύγχρονους ανοιχτούς και δημόσι­ ους χώρους που να ανταποκρίνονται στις προσδοκίες από ένα ευρύ φάσμα ανθρώπων. Το πάρκο θα ενισχύσει την ανθεκτικότητα της πόλης, την ασφάλεια των πο­ λιτών που σήμερα περπατούν και ποδηλατούν στον περιφερειακό με καταγραμμένα θανατηφόρα ατυχήμα­ τα και θα βελτιώσει τους δείκτες πρασίνου και ποιότη­ τας της πόλης. Η κλίμακα του έργου, τα ποιοτικά χαρα­ κτηριστικά, ο θεματικός χαρακτήρας (για παράδειγμα Αργοναυτική εκστρατεία ή και πάρκο για την ενέργεια) συνδυαστικά με ένα σύγχρονο πρόγραμμα και με ευέλι­ κτο και καινοτόμο σχεδίασμά, μπορούν να δημιουργή­ σουν ένα έργο διεθνούς ακτινοβολίας (όπως για παρά­ δειγμα το πάρκο της Σιγκαπούρης που στο παράρτημα περιγράφουμε) που να βελτιώνει τη σύγχρονη ταυτότη­ τας της πόλης και την έλξη ξένων επιχειρήσεων και ε­ πισκεπτών.

Μια άλλη πρόκληση αφορά τη διαδικασία του σχεδιασμού και το πλαίσιο που μπορεί να μετατρέψει ένα τέτοιο έργο σε μετρήσιμο δείκτη ανάπτυξης προς όφελος της οικονο­ μικής εξεύρεσης πόρων για την υλοποίηση του. Η ανθεκτικότητα της πόλης, τα νέα επί­ κεντρα και μια ολιστική συμμετοχική σχεδια­ στική διαδικασία είναι η διεθνής σύγχρονη πρακτική για μια τέτοια ανάπτυξη (Βλ. Ερω­ τηματολόγιο και παράρτημα καλών πρακτι­ κών).

300

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

301

Βόλος 2050": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις.

ΑΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ Β: ΓΚΑη ΚΦντρον €. Πάλη Π<ριφ<ρ4ΐα*ο Α<Μ/)ηκ4 Κέντρο Ο ΠιΑη Τιλ*φ«ρο. ( Πύλη Μ ΤουνιΑ ί: Ανατολική Πύλη · Γορίτββ 6 : 2ημ*Ρ«νο κέντρο · Ιταβμός Τρέν«Μ Η: Νέο ΔκΜκηηκό X (μηορυιό Κέντρο - Ιιρατύχι6ο Γ(%νργοόλα I: Προοιντ) θολή · κατοικία _ ·· _____ I Νέο^ ίΛι^ατικΟς ΙταβρΟς 1 Κ ΝτγονΑα Τ(χνολοτνκ

2.2 ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

ΟΦΕΛΗ Η σύνδεση τη ς πόλης από Βορά προς Νότο.

ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ • Δήμος Βόλου • Π εριφ έρεια Θ εσσαλίας

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Λ —

Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ

Η ΠΡΟΤΑΣΗ

Η προσέγγιση της ΕΕ στην καινοτομία (ΕΕ, ΕΡδΟ δίΓΘίβρίο Νοίθδ 2016) μπορεί να προσδιο­ ριστεί από δύο στοιχεία. Το πρώτο στοιχείο εισά­ γει την έννοια της καινοτομίας: η καινοτομία είναι μια νέα ιδέα σε σχέση με κάτι που έχει καθιερω­ θεί. Αυτή η ιδέα πρέπει να βρει το δρόμο της από τη θεωρία στην πράξη. Ως εκ τούτου η καινοτομία δεν αφορά μόνο την τεχνική ή την επιστημονική προσέγγιση, αλλά μπορεί επίσης να αφορά διαδι­ κασίες και οργανωτικές αλλαγές σε διάφορους τομείς. Το δεύτερο στοιχείο περιλαμβάνει το κρι­ τήριο της απόψης ότι οι εξελίξεις οφείλονται στο σκοπό ή το σχεδίασμά ο οποίος εξυπηρετείται από αυτές: ένα καινοτόμο τεχνικό αντικείμενο, ή ένας καινοτόμος σχεδιασμός ή μια νέα προσέγγι­ ση μπορεί να θεωρηθούν ως καινοτομίες εάν ο­ δηγούν σε οικονομικά και κοινωνικά οφέλη. Σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να γίνει κατανοητή η και­ νοτομία ως διαδικασία, μέσω της οποίας, η νέα πρόταση/έργο/προιόν πρέπει να κερδίσει κοινω­ νική αναγνώριση και αποδοχή με την πάροδο του χρόνου.

Έξυπνα συστήματα διαχείρισης κινητικότητας, γραμ­ μικά πάρκα, έξυπνη διαχείριση νερών, ευέλικτοι α­ στικοί εξοπλισμοί, ενεργειακά συστήματα, νέες ψηφι­ ακές τεχνολογίες αστικής σήμανσης, γειτονιές δεκα­ πέντε (15) λεπτών, επανασχεδιασμός της πόλης με εγγύτητα των σταθμών μετεπιβίβασης και των χώ­ ρων κοινωνικής υποδομής, εναλλακτικοί τύποι δρό­ μων (Βλ. ΙΩΕΑ, δ Ρ ΙΙΡ κλπ.), τεχνολογίες για την α­ ποσυμφόρηση στην πόλη, αποκατάσταση συνθη­ κών πραγματικής φύσης στις πόλεις μας (Βλ. βιο­ ποικιλότητα) και τόσα άλλα βρίσκονται τα τελευταία χρόνια στο κέντρο εστίασης της αστικής καινοτομίας. Το ζητούμενο είναι αυτές οι καινοτομίες να εισαχθούν σε πιλοτικά χωρικά σχέδια, να αναγνωρι­ στούν και να εξελιχθούν βασισμένα στις δικές μας ανάγκες και προτεραιότητες. Το σχέδιο της ανθεκτικότητας θέτει τέτοιες προτεραιότητες και θα μπορού­ σε να αποτελέσει εναν πρόσθετο οδηγό για τις πα­ ραπάνω επιλογές ή και νέες αναζητήσεις.

302

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΚΤΙΕΣ: ΠΡΑΣΙΝΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Αν και το 70% της γης καλύπτεται με νερό, μόνο το 3% του νερού είναι κατάλληλο για ανθρώπινη κατανάλωση. Πρέπει να διατηρή­ σουμε αυτό το νερό για την πόλη! Πράσινοι δρόμοι και πεζοδρομία μπορούν να συνδράμουν στη διατήρηση των όμβριων υδάτων και να τα ανακυκλώνουν με τη φυσική διαδικασία.

Μια νέα πρόκληση είναι η κατασκευή βιώσιμων κτιρίων που να μπορούν να κατασκευαστούν και να προσαρμοστούν πολύ πιο γρήγορα από τις συμβατικές κατασκευές, και ένα νέο σύνολο οικο­ νομικών εργαλείων που να βοηθούν τη βελτίωση της οικονομικής προσιτότητα με εναλλακτικές επιλογές για όλα τα νοικοκυριά. Με βάση τη παραγωγική δομή της περιοχής μας, κατασκευές με βάση το μέταλλο μπορούν να επιταχύνουν το χρονοδιάγραμμα των έργων, να ενσωματώσουν πράσινο, να επιτύχουν ένα βαθμό τυπο­ ποίησης κατασκευής, να συνεισφέρουν σε θέσεις εργασίας στον τόπο, κλπ.

Συλλογή υδάτων στα δώματα, Ριό)θοϊ ΙϋΕΑ, Τορόντο Το νέο πράσινο θα πρέπει να συνοδεύεται από καινοτομίες διαχείρισης του νερού όπως υπόγειες δεξαμενές, υδάτινες στέγες κλπ Βαλβίδες και ψηφιακοί αισθητήρες όμβριων υδάτων επιτρέπουν τον έλεγχο συλ­ λογής βρόχινου νερού, σε ανάλογες δεξαμενές και την παρακολούθη­ ση της υγείας του εδάφους και της ποιότητα του νερού. Ογοοπ

Β ι ι ίΙ ( ϋη § Ε η ν ε ίο ρ ο

1 I 'ιΝμι Γιπη 2 ΓιπαιΐΜ ία > \'ατκι1 ΓΜηηηιι 4 Β«*ιινο «ηϋ Η·)(Ην } %ιΜΙιΓ<οκηιίοη

Ένα ολοκληρωμένο σχέδιο στρατηγικής για καινοτομία θα μπο­ ρούσε να εστιάσει στα υλικά κατασκευής, την οικοδόμηση και τη στέγαση, με στόχο τη ταχύτητα στη κατασκευή, τη προσιτότητα, την ευέλικτη διαρρύθμιση ανάλογα των αναγκών όπως εξελίσσο­ νται, αλλά κυρίως μεγάλου ποσοστού πράσινου μέσα στις αρθρω­ τές δομές.

ΤΕΧΝΗΤΟΙ ΥΓΡΟΒΙΟΤΟΠΟΙ

Οι τεχνητοί υγροβιότοποι είναι κατάλληλοι για τη φυσική επεξεργασία λυμάτων ή οργανικών αποβλήτων. Οι φυσικοί υγρότοποι λειτουργούν ως βιοφίλτρα, αφαιρώντας ιζήματα και ρύπους, όπως βαρέα μέταλλα από το νερό. Οι τεχνητοί υγροβιότοποι μπορούν να σχεδιαστούν ώστε να αξιοποιήσουν αυτά τα χαρακτηριστικά. Σε συνδυασμό με τους τεχνητούς υγροτόπους, μια στρατηγική τεχνη­ τών λιμνών θα μπορούσε να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα των χώρων αναψυχής στις περιοχές πρασίνου, απορροφώντας τις ολοένα συχνότερα δυνατές βροχές. Ταυτόχρονα, οι νέες λίμνες θα μπορούσαν να μειώσουν τη πίεση στο αποχετευτικό σύστημα της πόλης.

Σύστημα διαχείρισης όμβριων υδάτων Ργο]θοϊ ΙΟΕΑ, Τορόντο 303

Βόλος 2050": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις.

ΠΡΑΣΙΝΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΣΕ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΕΣ ΔΟΜΕΣ Λ: Πύλη Παραλίας · : ΓΚ*η Κίντρον 0: Πάλη Π ί ρ φ ρ ο α ι ό ΑβλήΤΜό Κέντρο Ο ΠνΑη Τ(λιφ«(κ> I : Πόλη ΒΑ · Τονντλ ί : Ανατολική Πύλη · Γοράσα 6 Ιημτρινό Κέντρο - Χτο6ν*ός Τρέννν Η: Νέο Διοικητικό X (μηορτκό Κέντρο · Ιτρατόκτόο Γ(ν*ργο<Αα I: Πράσινη Πόλη · Κατοικία _ Ιβ — Λ I Νέος ΐΛΐ^αηκός Χταβρός 2 Ο _ * Νηο%όα Τανολογτος ,'

-'

2 .3 ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

2019. Σ Γβροκος, Λρχττίκτων

ΟΦΕΛΗ Η σύνδεση τη ς πόλης από Βορά προς Νότο.

ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ • Δήμος Βόλου • Π εριφ έρεια Θ εσσαλίας

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ

Η ΠΡΟΤΑΣΗ

Για να απελευθερωθούν οι δρόμοι στους κάθετους άξονες τραμ, θεωρητικά πρέπει περίπου 250 αυτοκίνητα / κάθετο άξονα να φύγουν από τους δρόμους. (10 αυτ./οικ. τετράγω­ νο). Συνολικά περίπου 1500 αυτοκίνητα πρέπει είτε να μετα­ φερθούν σε νέους χώρους στάθμευσης στο περιφερειακό, είτε να μεταφερθούν σε νέους χώρους στάθμευσης μέσα στην πόλη. Περίπου 200 αυτοκίνητα θα πρέπει να απομα­ κρυνθούν από τους δρόμους που οδηγούν από τις γύρω γει­ τονιές στα νέα επίκεντρα υπέρ των πεζών και των ποδηλά­ των, ενώ αν η πόλη πρέπει να αυξήσει τους χώρους πρασί­ νου πχ με γραμμικά πάρκα, χωρίς αυτοκίνητα, θα πρέπει να απομακρύνει περίπου 500 αυτοκίνητα για κάθε παράλληλη στη θάλασσα οδό (από τον Αναυρο μέχρι τον Ξηριά). Ομοί­ ως περίπου 250 αυτοκίνητα ανά οδό για το σημερινό κέντρο (από τη Κασσαβέτη μέχρι τη Ξενοφώντος). Γενικά για να πετύχουμε μια ανθεκτική πράσινη πόλη μέχρι το 2050 θα έπρεπε να απομακρυνθούν σταδιακά από τους δρόμους 1000 αυτοκίνητα από το κέντρο, 1000 για τα αντιπλημμυρικά κανάλια, 2000 αυτοκίνητα από οριζόντιους δρόμους και 2000 από τους κάθετους δρόμους. Συνολικά 6000 θέσεις (Χ13μ2) που αντιστοιχούν σε 65.000 μ2 νέου πρασίνου για την πόλη.

Στη πρότασή μας, ενσωματώνουμε αυτές τις θέσεις στα νέα επίκεντρα ανάλογα με τα δημόσια μέσα κινητικότητας, αν και δεν αποκλείουμε την ιδέα της καθ' ύψος επέ­ κτασης κοινωφελών κτηρίων σε χώρους στάθμευσης, όπου μπορούν να διευθετη­ θούν ράμπες κίνησης για τους παραπάνω ορόφους (πχ. Αδαμόπουλος για τη Ρ. Φεραίου), ή σε υπόγειους χώρους στάθμευ­ σης κάτω από πλατείες και αυλές σχολεί­ ων, η και σε νέα οικόπεδα που μπορούν να ανταλλαχτούν στα πλαίσια που έχουν αναφερθεί. Εάν το Παρίσι προετοιμάζεται σε ένα τέτοιο σχέδιο για να υποδεχτεί την προβλεπόμενη αύξηση του πληθυσμού για το 2050 (Σχέδιο νίηοοπΐ), γιατί ο Βό­ λος να μην κάνει το αντίστοιχο για να απε­ λευθερώσει πράσινους χώρους και να γί­ νει μια βιώσιμη ανθεκτική πόλη.

304

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

Σ. ΓΙΑΜΑΚΟΣ 2020

Μ

305

"Βόλος 2050": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις.

ΒΟΛΟΣ 2050

ι

ι

;■*. Λ -ν ψ· Λ '

».

306

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

307

Ι-— « β ίί

% % % *% > > *}&

Σ. ΓΙΑΜΑΚΟΣ 2020

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

(Πιλοτική εφαρμογή πράσινης πολεοδομικής ενότητας) • Μέτρηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης • Υποδομές κυκλικής οικονομίας πίσω από την ΑΓΕΤ.

• Υποδομές εναλλακτικών συστημάτων περισυλλογής απορριμμάτων • Υποδομές εναλλακτικών μορφών ενέργειας. (Αξιοποίηση του περιφερειακού και τούνελ για σύνδεση δικτύ­ ων)

309

Βόλος 2050": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις.

ΒΟΛΟΣ 2 0 5 0

ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ

ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

ΟΦΕΛΗ

ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ • Δήμος Βόλου • Π εριφ έρεια Θ εσσαλίας

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ

Η ΠΡΟΤΑΣΗ

Τα τελευταία χρόνια δυσάρεστες ενοχλητικές οσμές όπως καμένου πλαστικού, σιδήρου, α­ ποβλήτων κλπ καταγγέλλονται από πολίτες του Βόλου, αλλά και φορείς όπως ο Ιατρικός και Φαρμακευτικός Σύλλογος Βόλου, καθώς οι επι­ πτώσεις στην ανθρώπινη υγεία από τους ατμο­ σφαιρικούς ρύπους είναι γνωστές. Το πρόβλη­ μα έχει κινητοποιήσει μεγάλο αριθμό κατοίκων και έχει πυροδοτήσει κοινωνικές διαμαρτυρίες όπως πορείες στην πόλη, Το σημαντικότερο μέρος των εκπομπών προέρχεται από τις βιο­ μηχανικές διαδικασίες, το ΧΥΤΑ, και τον βιολο­ γικό καθαρισμό. Οι μεταφορές και ο τρόπος που κινούμαστε μέσα, έξω και γύρω από την πόλη παράγουν επίσης ποσότητες ρύπανσης. Αυτό περιλαμβάνει τις θαλάσσιες, τις σιδηρο­ δρομικές και ειδικά τις οδικές μεταφορές. Οι κα­ τασκευές, τα τζάκια, η θέρμανση και η τροφο­ δότηση των σπιτιών και των επιχειρήσεων επί­ σης παράγουν ρύπους.

Η πρότασή μας ύστερα από μια αποσπασματική ε­ μπειρική καταγραφή του φαινομένου που αρκετοί βιώνουμε στο Βόλο (νννννν.ρίοΓηοΚοδ.αοΓη), επισημαίνει την ανάγκη της συστηματικής καταγραφή με σταθμούς ελέγχου σε συγκεκριμένες περιοχές της πόλης, για την επιστημονική καταγραφή των κινδύνων. Με βάση μια τέτοια διαδικασία μπορούν να λυφθούν μέτρα ελέγχου των αέριων εκπομπών στις πηγές των ρύπων και να εφαρμοστούν αντίστοιχες πολιτικές αντιμετώπισης του φαινομένου. Η ατμόσφαιρα της πόλης συνδέεται με το επίπεδο ζωής, με τις προοπτικές ανάπτυξής της σε όλους τους τομείς και τους στόχους που θέτει ένα σχέ­ διο ανθεκτικότητας. Το Λονδίνο εφαρμόζει συστηματι­ κή καταγραφή του φαινομένου και με τη συνδρομή πο­ λιτών και σχολείων.

310

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

ΒΟΛΟΣ 2050

Λ >' *·> ; ·ν“?-

311

Βόλος 2050": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις.

ΒΟΛΟΣ 2 0 5 0

ΚΥΚΛΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

ΟΦΕΛΗ

ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ • Δήμος Βόλου • Π εριφ έρεια Θ εσσαλίας

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ

Η ΠΡΟΤΑΣΗ

Κυκλική οικονομία είναι η αποσύνδεση της οικονομικής δραστηριότητας από την κατανάλωση πεπερασμένων πόρων. Πρόκειται για ένα κυκλικό μοντέλο διαχεί­ ρισης πόρων, αποβλήτων και ολόκληρων συστημάτων παραγωγής. Είναι μια φιλο­ σοφία που αντιπροσωπεύει μια συστημική μετατόπιση προς τη μακροπρόθεσμη ανθεκτικότητα, δημιουργεί επιχειρηματι­ κές και οικονομικές ευκαιρίες και παρέχει περιβαλλοντικά και κοινωνικά οφέλη, αλ­ λά και στάση ζωής καθώς ο καταναλωτής είναι ζωτικό μέρος του κύκλου. Υποστηριζόμενο από τη μετάβαση στις ανανεώσι­ μες πηγές ενέργειας, το κυκλικό μοντέλο οικοδομεί οικονομικό, φυσικό και κοινωνι­ κό κεφάλαιο.

Συνδέοντας εννοιολογικά την αύξηση του ανθρώπινου πλη­ θυσμού με την κατανάλωση πόρων εύκολα μπορεί να γίνει κατανοητό ότι όπως η κατά κεφαλή ενέργεια πρέπει να περι­ οριστεί στο % κατά άτομο μέχρι το 2050, αντίστοιχα και οι πόροι πρέπει να ακολουθήσουν τις αντίστοιχες προσαρμο­ γές. Καθώς οι πόροι είναι περιορισμένοι, η μετάβαση της πόλης μας σε μια κυκλική οικονομία είναι αναπόφευκτη. Α ­ παιτείται επανασχεδιασμός σε επίπεδο συστημάτων, επιχει­ ρηματικών μοντέλων και φιλοσοφίας σχεδιασμού που να ε­ γκαταλείψει τη μέχρι σήμερα γραμμική διαχείριση υλικών και συστημάτων προς μια πραγματικά βιώσιμη και αειφόρο οι­ κονομική ανάπτυξη.

Βασίζεται σε τρεις αρχές: • Σχεδίασμά των απόβλητων και της ρύ­ πανσης • Διατήρηση των προϊόντων και των υλι­ κών που χρησιμοποιούνται • Αναγέννηση των φυσικών συστημάτων

312

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε το 2015 ένα σχέδιο δράσης για να στηρίξει την επιτάχυνση της μετάβασης της Ευρώπης προς μια κυκλική οικονομία, την τόνωση της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας, την προώθηση της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Το σχέδιο δράσης προβλέπει 54 μέτρα για να «κλείσει» ο κύκλος ζωής των προϊόντων: από την παραγωγή και την κατανάλωση μέχρι τη διαχείριση των αποβλήτων και την αγορά δευτερογενών πρώτων υλών. Παράλληλα, ορίζει πέντε τομείς προτεραιότητας των οποίων η μετάβαση θα επιταχυνθεί σε όλο το εύρος της αξιακής τους αλυσίδας (πλαστικά, απόβλητα τροφίμων, πρώτες ύλες κρίσιμης σημασίας, κατασκευές και κατεδαφίσεις, βιομάζα και υλικά βιο­ λογικής προέλευσης). Η μετάβαση αυτή στηρίζεται οικονομικά από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία, το πρόγραμμα Ορίζοντας 2020, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ) και το πρόγραμμα 1_ΙΡΕ.

ΚΥΚΛΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ : Ωστόσο, οι εταιρίες που θα θελήσουν να εφαρμόσουν το κυκλικό μο­ ντέλο θα έρθουν αντιμέτωπες με μεγάλα αρχικά κόστη, και ειδικά εκεί­ νες που έχουν επενδύσει σημαντικά στο υπάρχον μοντέλο θα είναι απρόθυμες να αλλάξουν. Παρόλα αυτά, τα πρώτα βήματα έχουν αρχί­ σει να γίνονται, σύμφωνα με το «Νθνν δοίθηΐίδΙ». Για παράδειγμα, τα αυτοκίνητα Εοο2 της ΠβηαυΙΐ έχουν σχεδιαστεί ώστε το 95% της μά­ ζας τους να μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί. Παράλληλα, η Κίνα προωθεί την κυκλική οικονομία, καθώς σύμφωνα με το 12ο πενταετές της πλάνο (2011-2015) «θα σχεδιάσει, κατασκευάσει και ανακαινίσει διάφορων ειδών βιομηχανικά πάρκα σύμφωνα με τις απαιτήσεις της κυκλικής οικονομίας».

Το σχέδιο δράσης προωθεί επίσης τη στενή συνεργασία με κράτη μέλη, περι­ φέρειες και δήμους, επιχειρήσεις, ερευνητικούς φορείς, πολίτες και άλλα ενδι­ αφερόμενο μέρη που συμμετέχουν στην κυκλική οικονομία. Σύμφωνα με την ΕΙΙθπ ΜαοΑιΙίτυτ, ιστιοπλόο ωκεανών και ιδρύτρια του «Ιδρύματος ΕΙΙθπ ΜθοΑιΙΐΊϋΓ», το κυκλικό μοντέλο είναι μια προσέγγιση που μιμείται τη ζωή, μία σχολή σκέψης που έχει τη φύση ως παράδειγμα και θεω­ ρεί ότι τα συστήματά μας θα έπρεπε να λειτουργούν όπως οι οργανισμοί, επε­ ξεργαζόμενοι τα συστατικά που μπορούν να επιστρέφουν πίσω στον κύκλο. Το μοντέλο αυτό βασίζεται σε πέντε αρχές: •

Εξάλειψη των αποβλήτων. Τα βιολογικά και τεχνικά μέρη κάθε προϊό­ ντος θα πρέπει να είναι σχεδιασμένα για αποσυναρμολόγηση και επα­ ναπροσδιορισμό της χρήσης τους. Τα βιολογικά μέρη είναι μη τοξικά και μπορούν απλά να κομποστοποιηθούν. Τα τεχνικά, πολυμερή, κράματα και άλλα τεχνητά υλικά, πρέπει να είναι σχεδιασμένα για να χρησιμοποι­ ηθούν ξανά με τη μικρότερη δυνατή ενέργεια.

•

Η ποικιλομορφία είναι δύναμη. Τα πολυποίκιλα συστήματα με πολλές συνδέσεις και κλίμακες είναι πιο ανθεκτικά απέναντι σε εξωτερικά πλήγ­ ματα, σε αντίθεση με τα συστήματα που είναι φτιαγμένα με βάση την αποδοτικότητα.

•

Η ενέργεια πρέπει να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές.

•

Οι τιμές πρέπει να αντανακλούν το πραγματικό κόστος.

•

Το κλειδί είναι να σκεφτόμαστε με όρους συστήματος, να καταλαβαίνου­ με πώς τα πράγματα επηρεάζουν το ένα το άλλο συνολικά.

Το Ίδρυμα ΕΙΙθπ ΜθοΑτίΙΐϋτ στην ιστοσελίδα του παρέχει αναλύσεις σχετικά με την εφαρμογή του κυκλικού μοντέλου. Ενώ υποστηρίζεται ότι με την κυκλική οικονομία η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να εξοικονομήσει από 340 έως και 630 δισεκατομμύρια δολάρια τον χρόνο σε υλικές δαπάνες, περίπου δηλαδή το 3% του ΑΕΠ της Ευρώπης.

Η ΜθοΑάίτυτ το 2005 έσπασε το παγκόσμιο ρεκόρ για το ταχύτερο χωρίς πλήρωμα (σάλο) ιστιοπλοϊκό γύρο του πλανήτη σε 71 ημέρες. Μετά την αποχώρησή της από την επαγγελματική ιστιοπλοΐα το 2010, η ΜθοΑτίίτϋΓ ανακοίνωσε την έναρξη του Ιδρύματος ΕΙΙθπ ΜΘοΑάϊιυΓ, ενός φιλανθρωπι­ κού οργανισμού που συνεργάζεται με επιχειρήσεις και την εκπαίδευση, για να επιταχύνει τη μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία . Στη βάση της κυκλικής οικονομίας και της θεωρίας που στρέφει μια οικονο­ μία συσσώρευσης και ιδιοκτησιών σε μια οικονομία υπηρεσιών και απόδο­ σης, του αρχιτέκτονα και βιομηχανικού αναλυτή \Λ/3Ιϊθγ δΐ3ΐΊθΙ (1976 - ε­ ρευνητική του έκθεση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή «Το Δυναμικό Ανταλλα­ γής της Εργατικής Δύναμης για την Ενέργεια», συν-συγγραφέας της Θθπθνίθνθ ΚθάΘγ, το όραμα μιας οικονομίας σε βρόχους (ή κυκλική οικονομία) για τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την οικονομική ανταγωνιστικότητα, την εξοικονόμηση πόρων και την πρόληψη των αποβλήτων), στηρίζονται νέες αρχιτεκτονικές καινοτομίες όπως τα κέντρα αστικής εξυγίανσης που εμφανίστηκαν στο σχέδιο ΙϋΕΑ του Τορόντο, αλλά και μια ολόκληρη νέα φιλοσοφία κοινόχρηστων αγαθών, όπως οι υπηρεσίες δανειζόμενων οχη­ μάτων (ΙΊΒΕΕ κλπ).

Βόλος 2050": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις.

ΒΟΛΟΣ 2 0 5 0

ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΣΥΛΛΟ­ ΓΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ (Συστήματα αναρρόφησης κλπ.)

ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

2019. Σ Γ«ράκος Αρχαϊκή**

ΟΦΕΛΗ

ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ • Δήμος Βόλου • Π εριφ έρεια Θ εσσαλίας

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ

Η ΠΡΟΤΑΣΗ

Το σύστημα μεταφοράς απορριμμάτων μέσω σωλήνων, αντί κάδων και απορριμματοφόρων, είναι ένας τύπος συστήματος αποβλήτων που χρησιμοποιεί αέρα για να μεταφέρει απορρίμμα­ τα σε σημεία συλλογής. Τα απορρίμματα μετα­ φέρονται μέσω χαλύβδινων σωλήνων με ρεύμα αέρα 20-25 μέτρων ανά δευτερόλεπτο. Το σύ­ στημα αυτόματης συλλογής κενού (Α\/ΑΟ) μετα­ φέρει τα απόβλητα σε υψηλές ταχύτητες μέσω υπόγειων σηράγγων σε ένα κέντρο ανακύκλω­ σης (πΧ· πίσω από τη Γορίτσα), ή σε επιλεγμέ­ να κτίρια όπου συμπιέζονται, σφραγίζονται σε δοχεία και στη συνέχεια μεταφέρεται μακριά.

Ο περιφερειακός γίνεται ο βασικός πυλώνας του νέου συστήματος καθώς διαμέσου του τούνελ και κάτω από το οδόστρωμα μπορούν να κατασκευ­ αστούν σε όλο του το μήκος σήραγγες απορρό­ φησης των απορριμμάτων της πόλης. Από το περιφερειακό τα δίκτυα μπορούν να επεκταθούν σε ολόκληρο το πολεοδομικό συγκρότημα συνδυ­ αστικά με τις κάθετες παρεμβάσεις που προτείνονται στο νέο κυκλοφοριακό σύστημα.

Οι σωλήνες κενού αποβλήτων για την έξυπνη περισυλλογή απορριμμάτων σε καθορισμένα μειώνει τη μόλυνση των απορριμματοφόρων και βελτιώνει τη καθαρή εικόνα της πόλης. Στοιχεία που δεν μπορούν να περάσουν από τους σω­ λήνες όπως το χαρτόνι ή το χρώμα, μεταφέρο­ νται μέσω εναλλακτικών συστημάτων παράδο­ σης σε αντίστοιχα υπόγεια δίκτυα.

314

Έξυπνες εφαρμογές για τη μέτρηση του όγκου των απορριμμάτων στα κτίρια κατοικίας και ανα­ λογικές χρεώσεις με οικονομικά κίνητρα για δια­ λογή και μείωση των απορριμμάτων σε επίπεδο ιδιοκτησίας και νοικοκυριού θα δημιουργήσει με την πάροδο του χρόνου περισσότερη διαφάνεια στο κόστος των αποβλήτων και τη μείωση των αποβλήτων συνολικά στην πόλη.

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ Η ΕΞΥΠΝΗ ΑΛΥΣΙΔΑ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΤΟΥ ΡΗΟϋΕΟΤ ΊΩΕΑ" ΣΤΟ ΤΟΡΟΝΤΟ Η προτεινόμενη έξυπνη αλυσίδα διάθεσης ξεκινά με ένα σύνολο τριών πεπιεσμένων αγωγών αποβλήτων (ένα για υγειονομική ταφή, ανακύ­ κλωση και οργανικά απορρίμματα ή τρόφιμα) που διατηρούν τα ρεύμα­ τα αυτά διαχωρισμένα, μειώνοντας τη μόλυνση. Αυτά τα αλεξίπτωτα μεταφέρουν τα απόβλητα υπόγεια σε ένα σημείο συλλογής γειτονιάς για απομάκρυνση φορτηγών. Τα φορτηγά θα μεταφέρουν υλικό ανακύκλωσης σε εγκατάσταση απο­ μάκρυνσης υλικών εκτός του χώρου (ΜΠΡ). Το ΜΠΡ βοηθά στην περαι­ τέρω ταξινόμηση του ανακυκλώσιμου υλικού, διαχωρίζοντας πράγματα όπως το μέταλλο, το πλαστικό και το γυαλί, καθώς και τα υπόλοιπα α­ πορρίμματα των αποβλήτων. Το προκύπτον καθαρό ανακυκλώσιμο υλικό έπειτα πωλείται στους κατασκευαστές για επαναχρησιμοποίηση.

ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ: ΚΕΝΤΡΑ ΑΣΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΤΟΥ ΡΡΟϋΕΟΤ 'ΊΟΕΑ" ΣΤΟ ΤΟΡΟΝΤΟ. Δομές υποστήριξης προβλέπεται να λειτουργούν ως κόμβοι εφοδιαστι­ κής αλυσίδας εμπορευματικών μεταφορών, Ιορίδΐίοδ κλπ. σε επιλεγμέ­ να σημεία, όπου μια σειρά εναλλακτικά μέσα και τεχνολογίες, συχνά ρομποτικής, αναλαμβάνουν τη περεταίρω διανομή στα εμπορικά κα­ ταστήματα χωρίς να επιτρέπεται η κίνηση φορτηγών μέσα στις γειτο-

ΙΙιη ν ϊΙ \\θΓΐν\: ΊΊκ ' ιιαμίΐΗουιΉοοιΙ Ιοι·ϊ\ΙϊΐΛΐηιΙ)

Β* °

,

II

Β

-

ΛΛ.

1 ώ -.

Αυτή η δομή στην περίμετρο της γειτονιάς του Ρ ιό ] θ ο Ι ΙϋΕΑ στο Το­ ρόντο, συγκεντρώνει τις παραδόσεις, διαχειρίζεται απόβλητα, και πα­ ρέχει χώρο αποθήκευσης Πώς λειτουργεί: Η συγκέντρωση των εισερχόμενων και εξερχόμενων

παραδόσεων - μαζί με τον συντονισμό διαχείρισης αποβλήτων, την α­ ποθήκευση ή διανομή, αλλά ακόμη και για το δανεισμό κοινόχρηστου εξοπλισμού - μπορεί να μειώσει δραματικά την κίνηση φορτηγών στους τοπικούς δρόμους. Α. Εφοδιαστικής αλυσίδα: Ένα κέντρο αστικής υποστήριξης συλλέγει

τις παραδόσεις και τις προετοιμάζει για τη μεταφορά τους μέσω υπόγει­ ων σηράγγων που συνδέονται με τα κτίρια. Το σύστημα περισυλλογής αποβλήτων της γειτονιάς ΙϋΕΑ.

1. Οι ενοικιαστές ξεκλειδώνουν τις έξυπνες πύλες για να αποθέ­ σουν τα απόβλητό τους 2. Τρεις κανάλια (ανακύκλωση, χώροι υγειονομικής ταφής και ορ­ γανικά) κρατούν τα απόβλητα ξεχωριστά για να μειώσουν τη μόλυνση.

3. Μια αίθουσα βαλβίδας διαχειρίζεται τη ροή και την απελευθέ­ ρωση του υλικού μέσω των αγωγών.

4. Το χαρτόνι και τα υπερμεγέθη αντικείμενα που δεν μπορούν να εισέλθουν στις κεφαλές συλλέγονται χωριστά και μεταφέρονται μέσω υπόγειων σηράγγων.

5. Οι πνευματικοί σωλήνες μεταφέρουν υπόγειο απόβλητα.

6. Τα απόβλητα φθάνουν στο σημείο συλλογής της γειτονιάς και είναι έτοιμα για απομάκρυνση.

7. Γερανοφόρα φορτηγά με χωριστά ρεύματα αποβλήτων για με­ ταφορές εκτός του χώρου.

Β. Τα απόβλητα (οργανικά, ανακύκλωσης και υγειονομικής ταφής)

μπορούν να μεταφέρονται μέσω σωλήνων στον ίδιο χώρο, καθιστώ­ ντας τον ως τη μοναδική στάση προσέγγισης για τα φορτηγά απορριμ­ μάτων. Ο. Κοινόχρηστες αποθήκες σε επίπεδο γειτονιάς και εξωτερικοί κινη­ τοί χώροι αποθήκευσης (Οοηΐαίηβτδ) μπορούν να υποστηρίζουν ανά­ γκες αποθήκευσης κατοίκων και επιχειρήσεων (όπως εποχιακά είδη ή αποθέματα) και να τα παραδίδουν κατόπιν αιτήματος. ϋ. Κοινόχρηστοι εξοπλισμοί χρήσιμων στοιχείων (όπως ηλεκτρικά

εργαλεία, ηχητικά συστήματα ή αστικοί εξοπλισμοί για υπαίθριες εκδη­ λώσεις κλπ) θα μπορούσαν να είναι διαθέσιμα για ενοικίαση και χρήση σε όλη τη γειτονιά. Έξυπνα κουτιά γεμάτα με δέματα, αντικείμενα για δανεισμό κλπ., τοπο­ θετούνται σε ρομποτικά τρέιλερ παράδοσης και παραδίδονται στους τελικούς προορισμούς μέσω υπόγειων σηράγγων. Τα έξυπνα κουτιά προστατεύονται από κλοπές μέσω ψηφιακών κωδικών που ελέγχουν οι παραλήπτες.

Βόλος 2050": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις.

ΒΟΛΟΣ 2 0 5 0

ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΜΟΡΦΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ. (Αξιοποίηση του περιφερειακού και τούνελ για σύνδεση δικτύων)

ΘΘΘΘ

ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

*

\ ** Ο 46ί“

Α: ΓΚιλη Παραλίας · : Πάλη Κίντροα £ Πύλη Π<ρτφ<ρ<ια·ο Αθλητν»Δ Κέντρο Ο Πύλη ΤιΧιφ<ρα Κ ΓΚΑοΒΑ Τοϋνιλ ί : Ανατολιβη Πύλη · Γορίτοα Ο Ιημβρινό Κέντρο ■ Ιταβμός Τρέν%** Η: Ν40 Δΐ4>ι*ητΐΛθ X (μκοροΰ Κίντρο - Ιτραιοηι&ο Γίωργοαλα I Πράσινη Πάλη ■Κατοικία ·* _____ I: Νέος Ιπ φ α τ«ος Σταθμός “ Νηονδα Τιχνολογ-νας

(I Λ

ι

1 ■

2019. Σ ΓβμΟκος, Α ρχιτίκπ ^

ΟΦΕΛΗ

ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ • Δήμος Βόλου • Π εριφ έρεια Θ εσσαλίας

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ

Η ΠΡΟΤΑΣΗ

Η 100% μετάβαση σε ανανεώσιμες πη­ γές ενέργειας είναι δυνατή μέχρι το 2050 σε όλους τους τομείς, και πλέον είναι φτηνότερη από το ισχύον σύστη­ μα ενέργειας (ορυκτά και πυρηνική ε­ νέργεια). Η μετάβαση Θα μπορούσε να μειώσει τις εκπομπές αερίων του Θερ­ μοκηπίου στο μηδέν, ακόμη και πριν από το 2050. (2019, Ι_υΤ υηίνθΓδίίγ, “ΘΙοόοΙ ΕπθΓργ δγδίθΓΠ όοδθά οπ 100% ΚθΠθννοόΙθ Ε πθγ9υ ”)

Η μεταστροφή της πόλης στην ηλεκτρική ενέργεια μπορεί να υποστηριχτεί με τη χωροθέτηση στη περιοχή των εγκαταλελειμμένων λατομείων της ΑΓΕΤ στο (ύψος του περιφερειακού) και μετά το τούνελ, μονάδας παραγωγής εναλλακτικών μορφών ηλεκτρικής ενέργειας παράλληλα με τη μονάδας διαλογής, ανα­ κύκλωσης και επεξεργασίας απορριμμάτων (Βιοαέριο), δύο πάρκων αιολικής ενέργειας στις προτεινόμενες με ανεμολογικά κριτήρια θέσεις της πρότασής μας, με ηλιακά πάνελ σε υφιστά­ μενες κτιριακές δομές της πόλης, κυματική ενέργεια στο κεντρι­ κό κυματοθραύστη, γεωθερμία και τεχνητά υδροηλεκτρικά φράγματα στη περιοχή της Γορίτσας. Τα έξυπνα δίκτυα δπιοΜ: Θπά παραδίδουν την ηλεκτρική ενέρ­ γεια από τους προμηθευτές στους καταναλωτές, χρησιμοποιώ­ ντας ψηφιακή τεχνολογία αμφίδρομης επικοινωνίας για τον έλεγχο των συσκευών στα σπίτια των καταναλωτών, για εξοικο­ νόμηση ενέργειας, για μείωση κόστους και αύξηση της αξιοπι­ στίας. Σε ένα μελλοντικό ενεργειακό σύστημα που βασίζεται σε ανανεώσιμες πηγές, το δπιΟΓί Οπό συμβάλλει στη μείωση του χάσματος μεταξύ της παραγόμενης και της καταναλώσιμης ε­ νέργειας. Τέτοια δίκτυα μεταφοράς της ηλεκτρικής ενέργειας αλ­ λά και παροχής ζεστού και ψυχρού νερού ήδη εφαρμόζονται σε όλο το κόσμο (Βαρκελώνη, Λισαβόνα κλπ.).

316

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

317

Βόλος 2050": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις.

318

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

ΒΟΛΟΣ 2050

-

Ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΟΛΗ •

·

Μια πόλη με τις φυσικές ομορφιές του Βόλου συνδυαστικά με ένα νέο λιμάνι, προηγμένες υποδομές και κινητικότητα, συνδεδεμένος με διεθνής προορισμούς, με υψηλά ποιοτικά κριτήρια ζωής, μετατ-ρέπεται σε ένα πόλο έλξης με μεγάλες προκλήσεις για τις διεθνείς αγορές σύγχρονων επενδύσεων, τόσο στο τομέα του Ρθ3ΐ θδΐαίθ όσο και για την ανάπτυξη βιομηχανίας τέταρτης και πέμπτης γενιάς και γνώσης, και βέ­ βαια του τουρισμού και άλλα που ακολουθούν τη συσσώρευση κεφαλαίων και ταλέντων σε μια περιοχή (Νίκος Τριανταφυλλόπουλος, σημειώσεις μαθ. 2019).

Ο Βόλος θα μπορούσε να μετατραπεί σε μια "Πόλη του Κόσμου αν θεματικά και έξυπνα ακολου4 »

·

*

·

θούσε τις καλές πρακτικές των μικρών πόλεων που εξελίχτηκαν σε παγκόσμια κέντρα. Η οικοδό­ μηση ισχυρών συνδέσεων είναι απαραίτητη για τη ροή ανθρώπων, ιδεών και πόρων μέσα και γύρω από · φ "- . # 4, * · την πόλη μας. * 4 * # ' · · %

•

Εκπαίδευση και ανθεκτική οικονομία

•

Έξυπνη πόλη - προώθηση της καινοτομίας

•

Τουρισμός και έλξη ξένων επιχειρήσεων

•

Ισχυρές εθνικές και διεθνείς συνδέσεις

.

*

,

* '

· '

\

· ’

·

ΒΟΛΟΣ 2050

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

01 Ε Κ Π Α Ι Δ Ε Υ Σ Η Α Ν Θ Ε Κ Τ ΙΚ Η Ο ΙΚ Ο Ν Ο Μ ΙΑ • Μεγιστοποίηση του ρόλου των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων στη δημιουργία ιδεών για την προώθηση της νέας οικονομικής ανάπτυξης.

• Υποστήριξη στις δεξιότητες, τα προτερήματα, την ιστορία και τις φιλοδοξίες που υπάρχουν στην πόλη και τους ανθρώπους της.

323

Βόλος 2050": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις.

ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΡΟΛΟΥ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΙΔΡΥ­

0 1 .1

ΜΑΤΩΝ ΣΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΙΔΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ.

ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

I : Πόλη Κέντρου £ Πύλη Πιριφιρηαιιό ΑΜΐ)«υύ Κέντρο

ΟΓΗΑοΤιλιέιρ»

(: Πόλη βΑ - Τοννίλ ί : Ανατολική Πάλή ■Γορίτοα β : Χημβρινό Κέντρο · !τα·μό< Τρέννν Η: Νέο ΔΜΗκηπκΡ % (μκορυιό Κέντρο - Ιτρατόηιδο Γιοργουλα I Προοινη Πόλη - Κατοικία _ ·· _____ I: Νέος Ιη φ α τιβ ό ς Ιταβμός 1 — Κ: ΝοονΔα Τιχνολογτος

ΟΦΕΛΗ

ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ

Η ΠΡΟΤΑΣΗ

Η ολιστική ενσωμάτωση προτάσεων σε και­ νοτομίες, πρότυπα, δίκτυα και διεθνή συστή­ ματα πιστοποίησης είναι σήμερα απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχή έκβαση κάθε νέου έργου ανάπτυξης. Σύμφωνα με μια με­ λέτη που διενεργήθηκε στη Γερμανία, η οικο­ νομική ανάπτυξη δεν εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο στο δυναμικό καινοτομίας, αλλά και από την ευρεία διάδοση των γνώσεων, προ­ τύπων και τεχνικών κανόνων. Η μελέτη κατέ­ ληξε στο συμπέρασμα ότι ο οικονομικός αντί­ κτυπος της τυποποίησης για την συνολική οικονομία ήταν περίπου το 1% του ΑΕΠ (ακαθάριστο εθνικό προϊόν). Η αποτελεσμα­ τική διάδοση νέων τεχνικών γνώσεων μέσω προτύπων είναι καθοριστική και αναγκαία προϋπόθεση για την οικονομική ανάπτυξη.

Η αξιοποίηση του Πανεπιστημίου προς όφελος της πε­ ριοχής και την υλοποίηση οραμάτων είναι επιβεβλημέ­ νη, ιδιαίτερα σε προγράμματα καινοτομίας που αφο­ ρούν την εξέλιξη της πόλης, σε ένα πολύ γρήγορα εξε­ λισσόμενο και ανταγωνιστικό περιβάλλον. Η συμβολή του πανεπιστημίου σε θέματα προετοιμασίας της πόλης σε νέα γνωστικά αντικείμενα και δεξιότητες είναι αναγνωρήσιμη και πολίτιμη για την έλξη επιχειρήσεων και οργανισμών που χρειάζεται ο Βόλος. Η νέα εποχή, ορι­ ζόντια διασυνδεδεμένη, στηρίζεται σε ισχυρά δίκτυα και συστήματα υποστήριξης, τα οποία οφείλουν να παρέ­ χουν τη βάση για περαιτέρω ανταλλαγή γνώσεων και ανάπτυξη ισχυρότερων συμπράξεων σε πολλά διαφο­ ρετικά επίπεδα. Τα προτεινόμενα επίκεντρα μπορούν να συμβάλουν σε ένα τέτοιο στόχο. Χωρίς διεθνείς συν­ δέσεις, οι προτάσεις, τα προϊόντα και οι υπηρεσίες της πόλης είναι απρόσιτα, άγνωστα και αμφισβητήσιμα στο σύγχρονο διεθνές περιβάλλον.

324

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

ΒΟΛΟΣ 2050

325

Βόλος 2050": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις.

ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΣΤΙΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ, ΤΑ ΠΡΟΤΕΡΗΜΑΤΑ, ΤΗΝ Ι­

0 1 .2

ΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΦΙΛΟΔΟΞΙΕΣ ΠΟΥ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΤΗΣ.

ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

ΟΦΕΛΗ

ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ

Η ΠΡΟΤΑΣΗ

Αυτή η πρόκληση συνδέεται με την ανάπτυξη μι­ ας «κουλτούρας αστικής ευθύνης και εμπλοκής της κοινότητας στο δομημένο περιβάλλον και τον δημόσιο τομέα». Το ανθρώπινο κεφάλαιο, οι δε­ ξιότητες, τα προτερήματα, η ιστορία και οι φιλο­ δοξίες που υπάρχουν στην πόλη και τους αν­ θρώπους της, είναι αυτό που θα τραβήξει μπρο­ στά την πόλη και αυτή η παράμετρος πρέπει να αναγνωρίζεται, σε όλα τα στάδια μιας αναπτυξια­ κής διαδικασίας. Για ορισμένα έργα, η συνεργασί­ α με τα μέλη της κοινότητας αποτελεί αναπόσπα­ στο μέρος της διαδικασίας σχεδιασμού ή υλοποί­ ησης.

Το ζητούμενο είναι μια συνεχής ανατροφοδοτούμενη διαδικασία εκτίμησης των προκλήσεων που κα­ θορίζουν προτεραιότητες, θέτουν στόχους και προ­ τρέπουν σε σχεδιασμούς για την αντιμετώπιση κρί­ σιμων κοινωνικών, οικονομικών κλπ ζητημάτων που επιδρούν καταλυτικά στην εξέλιξη των ανθρώ­ πων.

326

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

Α

ΒΟΛΟΣ 2050

327

02. ΈΞΥΠΝΙ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗ Ψηφιακή κοινωνία & Εκπαίδευση, συνεργασία

ΟΛΗ ανεπιστημιο

Σ. ΓΙΑΜΑΚΟΣ 2020

"Βόλος 2050": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις.

ΒΟΛΟΣ 2 0 5 0

ΨΗΦΙΑΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ & ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΟ Α: ΓΚΛη Παραλίας · : Πάλη Κίντρου Πάλη Πιριφ«ρ«ια*ο ΑΟληηβό Κέντρο Ο Πάλη Τ*λ»φ«(κ* I : Πάλη ·Α · Τούν«λ ί: Ανατολική Πύλη · Γορίτοα 6 : Ιημβρινύ Κέντρο · Ζταβμός Τρένν#ν Η: Νέο ΔΜΜκηηαό % Εμπορικό Κέντρο - Ιτρατύηιόο Γτνργούλβ I Πραοινη Πόλη · Κατοαιία _ ·· _ ^ I: Νέος ϋτφατι«ός Ιτα^ρός 1 Λ * ϋ ρ » · Τ*χνολογν>ς

0 2 .1 ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

Αστικές σημάνσεις ψηφιακών παροχών ΟΦΕΛΗ ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

^

© “ Η-

Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ

Η ΠΡΟΤΑΣΗ

Η νέα εποχή όλο και περισσότερο διασυνδεδεμένη με τις ψηφιακές τεχνολογίες, αναμένεται να εξαντλή­ σει γρήγορα τους σημερινούς ψηφιακούς πόρους διασύνδεσης. Καθώς η μετάβαση όλων των συ­ σκευών στον ηλεκτρισμό, τη τεχνητή νοημοσύνη, και τις ρομποτικές εφαρμογές θα πολλαπλασιάζεται με εκθετικό ρυθμό (λόγω της εξέλιξης και του υπερ­ πληθυσμού), οι διασυνδεδεμένες συσκευές και η προβλεπόμενη ζήτηση στα διαδίκτυα, δεν θα μπο­ ρεί να υποστηριχτεί. Από τους βιομηχανικούς εξο­ πλισμούς και τα έξυπνα σπίτια, μέχρι τις ψηφιακές κυκλοφοριακές σημάνσεις και τα διασυνδεδεμένα αυτοκατευθυνόμενα αυτοκίνητα, η τεχνολογική υπο­ στήριξη απαιτεί ένα συνολικό σχεδιασμό με βάση τις νέες ανάγκες και τα μεγέθη που αναδύονται. Οι νέες ψηφιακές καινοτομίες για την αντιμετώπιση των αστικών προκλήσεων και η υπεύθυνη χρήση δεδομένων και πόρων, είναι μια μεγάλη πρόκληση για την πόλη του Βόλου.

Οι προτάσεις μας συνδέονται με την παραπάνω ανάπτυξη καθώς αναμένουμε ότι οι νέες ψηφιακές καινοτομίες θα συμβάλουν στην επίλυση χρόνιων προβλημάτων της πόλης μας, μεταξύ των οποίων το κυκλοφοριακό, τη βελτίωση της ποιότητας ζωής, της υγείας, του επιχειρηματικού περιβάλλοντος α­ κόμη και της ανεργίας, αν από νωρίς, υπάρξει μέρι­ μνα αξιοποίησης του τοπικού ανθρώπινου δυναμι­ κού προς αυτή τη κατεύθυνση. Ο ρόλος του Πανε­ πιστημίου είναι εμφανής και καθοριστικός στη συ­ γκεκριμένη μετάβαση της πόλης.

• Ψηφιακή αστική καινοτομία • Ψηφιακές υπηρεσίες που βελτιώνουν την ποιό­ τητα ζωής • Γρήγορη, οικονομικά προσιτή ψηφιακή υποδομή • Υπεύθυνη χρήση δεδομένων • Ψηφιακή διαφάνεια στο δημόσιο χώρο

ΨΗΦΙΑΚΉ ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΑ Η ψηφιακή καινοτομία είναι απαραίτητη σε ένα οικοσύστημα νέων υπηρεσιών και λύσεων στις αστικές προκλή­ σεις.

• Ρομποτική • Εικονική Πραγματικότητα/Αυξημένη Πραγματικότητα • Αισθητήρες • Διαδίκτυο των πραγμάτων (ΙοΤ) • Μοντελοποίηση πληροφοριών κτιρίων (ΒΙΜ) 330

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

«I

Τ'

'

*?

ΓίΓ',

V.

ίϋτ ’

■

Λ.4

.

.1,

.

V* •ι·/

'

■ν

1

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

03 ΤΟ Υ Ρ ΙΣΜ Ο Σ

ΕΛΞΗ ΞΕΝΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ •

Εξατομικευμένες Υπηρεσίες με κέντρο τον επισκέπτη και τις εταιρίες.

333

Βόλος 2050": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις.

ΒΟΛΟΣ 2 0 5 0

ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΜΕ ΚΕΝΤΡΟΤΟΝ ΕΠΙΣΚΕ­ ΠΤΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ.

5: Πόλη Κίντρον Ο Πνλη η*ίκφ€ρ«ια«4> Αθληη.ώ Κέντρο Ο Πόλο Τίλιφβραι

(: Πύλη βΑ Τοννβλ

ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

ί : Ανατολική Πύλη · Γορέτοα

6: Ιημκρινο Κέντρο · Χταβμός Τρέ««Μ Η: Μ ο &ΜΚ0 |τυό % Ιμκοροό Κέντρο - X<ρατΡη<6ο Γ(«νργοΟλα I Προοινη ΠΟλη · Κοτιχβ ίο βΙ »

. ____

I Νέος Ιιτ«Αατνβ6< ΧτοΛμΟς Κ: ΝηονΑα Τκχνολογνκ

Η

ΟΦΕΛΗ

ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ

Η ΠΡΟΤΑΣΗ

Η οικονομία της πόλης μας εξαρτάται όλο και περισσότερο από τον τουρισμό και την δυνατότητα έλξης ξένων επιχει­ ρήσεων. Η ανάπτυξη της ροής ανθρώ­ πων, ιδεών και πόρων και η ανάπτυξη νέων επιχειρήσεων μπορεί να μετριάσει τις επιπτώσεις των οικονομικών κρίσε­ ων και να διατηρήσει τη σημασία και την ανταγωνιστικότητα της πόλης μας στο μέλλον. Η υποδομή που συνδέει την πόλη μας με τους επισκέπτες μας είναι σημαντική για όλους τους τομείς της οικονομίας μας. Οι συνεχείς επεν­ δύσεις σε τουριστικές υποδομές (Τελεφερίκ, μαρίνα κλπ), σε υποδομή φιλοξενίας και τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού, στο διεθνές μας αεροδρόμιο και το λιμάνι είναι σημαντικές για την ανάπτυξη των επιχειρήσεων, τον τουρι­ σμό και την δημιουργία νέων ευκαιριών διεθνών συνδέσεων.

Η πρότασή μας (Τουριστικός χάρτης του Βόλου) συστήνει μια αστική τουριστική ζώνη που ενοποιεί τα παραπάνω μέσα από τη φιλοσοφία της παροχής εξατομικευμένων υπηρεσιών με κέ­ ντρο τον πελάτη. Οι στόχοι της πρότασής μας είναι η εποχικότητα, η πολλαπλή αξιοποίηση συνολικά των προτάσεων μας, η δημιουργία μιας ξεχωριστής εμπειρίας συνδεδεμένη με το φυ­ σικό περιβάλλον, το ιστορικό πλαίσιο και τους μύθους της πε­ ριοχής μας, η εξατομικευμένη εμπειρία των επισκεπτών μας.

334

Η εξατομικευμένη τουριστική υποστήριξη ως φιλοσοφία προέρ­ χεται από το χώρο του εναλλακτικού τουρισμού και απαιτεί με­ γάλη και απαιτητική προετοιμασία σε υποδομές, εξοπλισμούς και εκπαίδευση των ανθρώπων που θα υποστηρίξουν τη ε­ μπειρία των επισκεπτών μας. Χρειάζεται συντονισμός και συ­ νεργασία σε επίπεδο πόλης καθώς ολόκληρο το σύστημα υπο­ στήριξης γίνεται κοινόχρηστο σε όλους όσους ασχοληθούν με τον τουρισμό σε επίπεδο παροχής υπηρεσιών και όχι παροχής υποδομών όπως γίνεται σήμερα. Τα παραπάνω συστήνουν μια διαφορετική σχολή τουρισμού στη κατεύθυνση που το πα­ ραπάνω μοντέλο εισηγείται.

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

•νΚ & Σ 2050

·> νν !ΐ·- ■ ■>-

»■ ■<’

Κ ' ί.'·3*3Κ

ν'-

·

4 335

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

0 4 ΙΣΧ Υ Ρ ΕΣ ΕΘ Ν ΙΚ ΕΣ ΚΑΙ Δ Ι Ε Θ Ν Ε Ι Σ Σ Υ Ν Δ Ε Σ Ε Ι Σ •

Σύνδεση με την ομάδα των "100 τβδΜϊβπΐ οϊίϊθδ". (Πρόταση για νέα έρευνα)

•

Σύνδεση με τοπικές τράπεζες και τα χαρτοφυλάκια ακινήτων τους. (Πρόταση για νέα έρευνα)

•

Σύνδεση με τη Παγκόσμια Τράπεζα. (Πρόταση για νέα έρευνα)

•

Σύνδεση με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα επενδύσεων. (Πρόταση για νέα έρευνα)

•

Σύνδεση με Μεταβιομηχανική ομάδα πόλεων. (Πρόταση για νέα έρευνα)

•

Σύνδεση με Διεθνείς Αγορές και Εταιρίες (Πρόταση για νέα έρευνα)

337

Βόλος 2050": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις.

ΒΟΛΟΣ 2 0 5 0

ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΤΩΝ 100 ΚΕ5ΙΙΙΕΝΤ ϋΤΙΕδ". Β ΓΚΑη Κέντρου € Πύλη η*ρ*4«ρ«ιακώ Α(Μ/)ηκ6 Κέντρο Ο ΠιΑη Τιλ*φ«ρ».«

( : Πύλη ΒΑ · Τοννκλ I: Ανατολιχή Ούλο · Γορίτοα 6 ΖημβρινΟ Κέντρο ■Ζταβμός Τρίννιν Η: Νέο Δμη» ) τμ0 % Ιικιορυό Κέντρο · 2τρστόη(6ο ΓτΜρνοάλα I Πρόοοτη Πόλο - Κατοοιίο •β

ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

1

Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ

ΟΦΕΛΗ

ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ • Δήμος Βόλου

_____

0

6

Ι:Νέο<ΐΛ» βτι*ό<Ι*αΛ*· <

_

Κ Νγ>ο%Λο ΤανοΛοτνκ

Η ΠΡΟΤΑΣΗ

Η ομάδα των Ί 0 0 Π Ε δΙΙΙΕ Ν Τ ΟΙΤΙΕδ είναι ένα παγκόσμια αστικό κίνημα αν­ θεκτικότητας. Οι πόλεις αλληλεπιδρούν μεταξύ τους σε κοινά προβλήματα αν­ θεκτικότητας, Πόλεις όπως η Ν. Υόρκη, το Σαν Φρανσίσκο, η Ρώμη, το Παρίσι, η Κοπεγχάγη η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη κλπ, μέσα από ένα κοινό πλαίσιο μεθο­ δολογικής διερεύνησης, συμβάλουν η κάθε μια με την εμπειρία και την τεχνο­ γνωσία τους.

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

338

Μέσω της συμμετοχής του Βόλου σε ένα παγκόσμιο δίκτυο αν­ θεκτικότητας, η πόλη μπορεί να συνδεθεί με άλλες πόλεις σε όλο τον κόσμο. Ο Βόλος πρέπει να επιδιώξει τη συμμετοχή του στο παραπάνω δίκτυο, καθώς τα προβλήματα αλλά και οι ευ­ καιρίες είναι μεγάλες καθώς μια τέτοια συμμετοχή και εργασία, έχει καταληκτικό ρόλο στην υλοποίηση μεγάλων Ρ γο ] θ ο ϊ , διε­ θνών πιστοποιήσεων και αναγνώρισης και συμμετοχής από θεσμικούς και άλλους επενδυτές. Η ανθεκτικότητα πέραν των όσων αναφέρονται σε αυτή την εργασία, είναι ένα στρατηγικό εργαλείο αναγνώρισης των γεωπολιτικών χαρακτηριστικών κά­ θε πόλης, καθώς η τοπική εστίαση αναδεικνύει, πέρα από τους κινδύνους, και την αναπτυξιακή δυναμική κάθε περιοχής και στην αλληλεπίδρασή της στο παγκόσμιο περιβάλλον. Ο Βόλος μπορεί να αξιοποιήσει μια απευθείας σύνδεση με το διεθνές περιβάλλον, για να επιταχύνει την ανάπτυξή του, που άλλα ε­ θνικά πλαίσια για πολλαπλούς λόγους αδυνατούν ή καθυστε­ ρούν να αξιοποιήσουν. Η αναγνώριση του προγράμματος από τη Παγκόσμια Τράπεζα, και διεθνείς οργανισμούς πιστοποίη­ σης, τοποθετεί την πόλη μας αυτόματα σε μια δυναμική αγορά παγκόσμιας ανάπτυξης, με πολλαπλούς αποδέκτες που ακο­ λουθούν το πρόγραμμα και που είναι αδύνατον διαφορετικά να προσεγγιστούν από ανεξάρτητα πλαίσια σχεδιασμών και προ­ τάσεις. Η ανάπτυξη είναι μια οριζόντια διασυνδεδεμένη με όλο το κόσμο διαδικασία.

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

ΒΟΛΟΣ 2050

Βόλος 2050": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις.

ΒΟΛΟΣ 2 0 5 0

ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΟΠΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΑ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΤΟΥΣ.

ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

ΟΦΕΛΗ

ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ

Η ΠΡΟΤΑΣΗ

Οι πόλεις ανά τον κόσμο αναζητούν τρόπους να αξιοποιήσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία ώστε να μεγιστοποιήσουν τη χρήση, να βελτιώσουν τα επίπεδα των δημοτικών υπηρεσιών και να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση. Οι συνήθεις πρακτικές, είναι η μίσθωση δημόσιων περιουσιακών στοιχείων (για σταθερή πηγή εισοδήματος), οι συμπράξεις με τον ιδιωτικό τομέα, (όπως οι ΣΔΙΤ, για την προσέλκυση κεφαλαίων και τεχνογνωσίας από τον ιδιωτικό τομέα) και η δη­ μιουργία νέων πηγών εσόδων. Λόγω της αποβιομηχανοποίησης, την οικονομι­ κή κρίση ή και άλλες αιτίες, πολλά ακίνητα περιήλθαν ή πρόκειται να περιέλ­ θουν στις τράπεζες. Η επαναφορά αυτών των ακινήτων στους ιδιοκτήτες τους ή στη Δημόσια σφαίρα και η αξιοποίησή τους κάτω από ένα συνολικό πλαίσιο σχεδιασμού και ανάπτυξης, είναι ένα μεγάλο θέμα που θα έπρεπε να εξετάζεται συνδυαστικά με τα σύγχρονα χρηματοοικονομικά εργαλεία .

Η αξιοποίηση των α­ νεκμετάλλευτων ακινή­ των της Βιομηχανικής περιοχής, συνδυαστικά με τις προτάσεις του σχεδίου ανθεκτικότητας, προτείνεται να εξε­ ταστεί στο παραπάνω πλαίσιο ανάπτυξης.

Για παράδειγμα στις χρηματοδοτήσεις από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσε­ ων, απαιτούνται δύο τραπεζικοί οργανισμοί για να υλοποιηθεί η διαδικασία. Η μια τράπεζα θα μπορούσε να είναι αυτή, που περισσότερο συνδέεται με ιδιο­ κτησίες - που μπορούν να μετατραπούν σε ακίνητα στρατηγικής σημασίας-, στους προτεινόμενους σχεδιασμούς. Ο Δήμος τότε συντελεί καθοριστικά στην επίλυση ενός από τα μεγαλύτερα προβλήματα των ημερών μας γιατί ο Δήμος είναι αυτός που μπορεί με πολιτικές και ρυθμίσεις να δημιουργήσει τις προϋ­ ποθέσεις. Η στενή συνεργασία μεταξύ, Δήμου, τραπεζών και ιδιωτών σε ένα πρόγραμμα ανάπτυξης, μπορεί να δημιουργήσει μεγάλη υπεραξία, που θα μπορούσε να ικανοποιήσει όλες τις πλευρές και να αξιοποιήσει τον τραπεζικό τομέα ως τον ένα από του δύο τραπεζικούς φορείς που απαιτούνται για τις χρη­ ματοδοτήσεις.

340

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

Βόλος 2050": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις.

ΒΟΛΟΣ 2 0 5 0

ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΤΡΑΠΕΖΑ. Α Πύλη Παραλίας Β: Πύλη Κέντρου £ Πύλη Π«ριφ<ρ«ιαΜ> Αθληη*ο κέντρο

Ο: Πύλη Τιλιφιρα ( : Πύλη ΒΑ ■Τούντλ ί : Ανατολική Πύλη · Γορέτοα 6 : Χημ<ρ«νό Κέντρο · ΧταΒμός Τρέν«#ν Η: Νέο έΜΜβιηιό % Ιμηορυό Κέντρο - ΙιρατόκιΑο Γινργουλα I Πράσινη Πόλη · κατθΛ*ια _ ·β ____ I Νέος 1η«0αη*ό< ΙταΛρΟς ■ Κ: Νηοί&α Ττχνολοντος

ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

ΟΦΕΛΗ

ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Α

Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ

Η ΠΡΟΤΑΣΗ

Καθώς στη εργασία μας οι προτάσεις μας άπτονται την ανθεκτικότητα της πόλης, τους κινδύνους από την οικονομική κρίση, την αποβιομηχανοποίηση, την αλλαγή του κλίματος, την καταπολέμηση της φτώχειας κλπ η προώθηση των προτάσεων του Βόλου στην Ουάσινγκτον είναι μια ενδεδειγμένη προοπτική. Εφαρμόστηκε από τη Θεσσαλονίκη για την στρατηγική ανάπλαση του παραλιακού της με­ τώπου, σε συνέχεια του σχεδίου ανθεκτικότητάς της. Ο Όμιλος της Παγκόσμιας Τράπεζας είναι μία από τις μεγαλύτερες πηγές χρηματοδότησης και γνώσης στον κόσμο για τις αναπτυσσόμενες χώρες. Τα πέντε θεσμικά όργανα συμμερίζονται μια δέ­ σμευση για τη μείωση της φτώχειας, την αύξηση της κοινής ευημερίας και την προώθηση της αειφό­ ρου ανάπτυξης. Οι Παγκόσμιοι Δείκτες Ανάπτυξης (\Νϋ\) είναι η πρώτη συλλογή στοιχείων της Παγκό­ σμιας Τράπεζας για συγκρίσιμα δεδομένα σχετικά με την ανάπτυξη.

Πως θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν χρηματο­ δοτικά εργαλεία όπως τα ευρωπαϊκά ή εθνικά προ­ γράμματα , η αξιοποίηση δημόσιων περιουσιακών στοιχείων, εισφορές ανάπτυξης, διαχείριση γης, το Βυδίηθδδ ΙπιρΓονθΓΠθπί ϋίδΐποΐδ (ΒΙϋ), ευκαιρίες δημιουργίας εισοδήματος, λοιπά κεφάλαια ιδιωτι­ κού τομέα , τέλη & χρεώσεις για τους χρήστες, πο­ λεοδομικά κίνητρα κλπ. για την προώθηση χορι­ κών σχεδιασμών του επιπέδου των προτάσεων μας για την πόλη του Βόλου. (Βλ. Διαμερικανική Τράπεζα Ανάπτυξης (ΙϋΒ), Παγκόσμια Τράπεζα, ίίποοΙη ΙπδΙϊΐυΙβ, Έρευνα γραφείου, Ανάλυση ϋθΙοίΙΐΘ, ΤΙΐθδδοΙοηίΚί \Λ/3ΐθΓίΓθπΐ ΠβάθνθΙορπίθηΐ δίΓΟίβργ | Ρ γ3ΠΊΘ\λ/ο γ Κ ΡΙ3Π σελ. 27).

342

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

ΒΟΛΟΣ 2050

343

Βόλος 2050": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις.

ΒΟΛΟΣ 2 0 5 0

ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ. »: Πύλη Κέντρου €: Πύλη η<ριφ«ρ€ΐακό ΑΒληηβό Κέντρο Ο Πύλη Τ(λιφ«ρο> I : Πύλη Μ · Τούνβλ ί ; Ανατολική Πύλη · Γορίτοα Ο Χημβρινό Κέντρο · Χταβμός Τρένων Η: Νέο Δμν0|Τμ 0 % Ιμηορυώ Κέντρο · Xτρστόη 1 6 ο Χινρτούλβ I ΠρΟοινη ΠΟλη - Κατοικία _ ·* _ _ I: Νέ*χ ΐΛ^ατ»«ό< Χταβμό< ■ _ Κ: Νησ%6α Τ<χνολογ\ο<

ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΑΝΘΕΚΤΙ ΚΟΤΗΤΑΣ

Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) είναι ο χρηματοδοτικός βραχίονας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο μεγαλύτερος πολυμερής δανειστής στον κόσμο και ο σημαντικότερος χρηματοδότης της δρά­ σης για το κλίμα. Ο Όμιλος ΕΤΕπ έχει δύο μέλη: την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και το Ευ­ ρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (ΕΤαΕ).

ΟΦΕΛΗ

ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων επικεντρώνει τη δραστηριότητά της σε τέσσερις τομείς: καινοτομία, μικρές επιχειρήσεις, κλίμα και υποδομές. Η παροχή έγκρισης σε ένα έργο εκ μέρους των εμπειρογνωμό­ νων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, προσελκύει περισσότερες επενδύσεις από τον ιδιωτικό το­ μέα. Η ΕΤΕπ είναι οικονομικά αυτόνομη. Αντλεί κεφάλαια μέσω της έκδοσης ομολόγων στις διεθνείς κεφαλαια­ γορές. Η εξαίρετη πιστοληπτική ικανότητα της ΕΤΕπ της επιτρέπει να δανείζεται κεφάλαια με ευνοϊκά επι­ τόκια. Η Τράπεζα μετακυλύει αυτό το όφελος στους πελάτες της. Η Τράπεζα προσφέρει ευρύ φάσμα χρηματοδοτικών προϊόντων με ευνοϊκούς όρους. Για ορισμένα έργα που στηρίζουν την καινοτομία και την ανάπτυξη δεξιοτήτων στην Ευρώπη η τράπεζα δέχεται να αναλάβει υψηλότερο κίνδυνο από ό,τι μια εμπορική τράπεζα. Προσφέρει επίσης τεχνική βοήθεια για την προετοιμα­ σία και την υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων, (πηγή: ιστοσελίδα του οργανισμού)

344

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

345

Βόλος 2050": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις.

ΒΟΛΟΣ 2 0 5 0

ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΜΕΤΑΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΠΟΛΕΩΝ. (Καλές πρακτικές)

ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ

ΟΦΕΛΗ

ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ

Ο Βόλος έχει μεγάλη εμπειρία σε σχέση με τη βιομηχανία, μεγάλες επιχειρήσεις έχουν υπάρξει κατά το παρελθόν. Η πρόκληση του τρόπου με τον οποίο θα χειριστεί το μέλλον του αξιοποιώντας παραδείγματα από άλλες αντίστοιχες περιοχές, δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο στην αξιοποίηση των ιστορικών κελυφών για πολιτιστικές κι άλλες χρήσεις, μια διαδικασία που έχει διασώσει βεβαίως ιστορικά κτίρια. Η μεγα­ λύτερη πρόκληση είναι να επανενταχθούν τα εν λόγω κτίρια αλλά κυρίως η ιστορική κληρονομιά σε νέες παραγωγικές δραστηριότητες.

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

346

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

ΒΟΛΟΣ 2050

347

Βόλος 2050": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις.

ΒΟΛΟΣ 2 0 5 0

ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΚΑΙ ΕΤΑΙΡΙΕΣ... Α'. Πύλη Παραλίας Β Πύλη Κέντρου Τ Πύλη Π ιρ φ ρ α α ιό ΑΟΑηηκό Κέντρο Ο: Πύλη Τιλιφιρα ( : Πύλη λΑ - Τονντλ ί: Ανατολική Πύλη - Γορέτοα 6: Ιημβρινο Κέντρο · Ιιαβμός Τρέννν Η: Νέο &κμ β |Τη 6 % (μηορΜό Κέντρο - Ιιραιόηιόο ΓΐΗρνούλα I Πράσινη πόλη Κατοικία _ ·· _ ^ I: Νέο< Ιηιβατικος Ιταβμός • Κ Νοον&α ΤίχνολογΛος

ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ Οι ιδιωτικές αγορές αποτελούν την κινητήρια δύναμη της οικονομικής ανάπτυξης. Η επιχειρηματικότητα είναι απαραίτητη για τον δυναμισμό της σύγχρονης οικονομίας της αγοράς, η αξιοποίηση της πρωτοβουλί­ ας του ιδιωτικού τομέα και οι επενδύσεις για κοινωνικά χρήσιμους σκοπούς είναι εξίσου σημαντικές για τη μείωση της φτώχειας. Η διακυβέρνηση έχει ουσιαστικό ρόλο στη ρύθμιση της α γ ο ρ ά ς .....

ΟΦΕΛΗ

ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Καθώς οι πόλεις αναζητούν νέους τρόπους να χρηματοδοτήσουν τη μεταμόρφωσή τους και τις επενδύσεις σε υποδομές, τα χρηματοδοτικά εργαλεία με βάση τη γη έχουν αναδυθεί ως βιώσιμη επιλογή, με δεδομέ­ νες ορισμένες συνθήκες της αγοράς. Με βάση δοκιμασμένες πρακτικές, οι αρχικές επενδύσεις στις υποδο­ μές και τα κίνητρα πολεοδομικού σχεδιασμού μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να αυξηθεί η αξία της γης, την οποία η κυβέρνηση μπορεί να δεσμεύσει μέσω της χρήσης εργαλείων όπως οι εισφορές ανάπτυξης, οι συμφωνίες χωρικής ανάπτυξης, η μεταβίβαση/πώληση και διαχείριση γης καθώς επίσης και η μακροχρό­ νια χρήση.

348

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

ΒΟΛΟΣ 2050

· · '

· ί ·

' ί 1· ,

· φ- ; · · *

· *

· *

| | ^

·

!» ί· ί# · Ι· 2 · ί· ϊ· ί· 5 · ί· ί· * * « !ιί ίί

Σ. ΓΙΑΜΑΚΟΣ 2020

349

Βόλος 2050": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις.

Π Η ΓΕΣ ΤΕΚ Μ Η Ρ ΙΩ ΣΗ Σ

350

^

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

351

"Βόλος 2050": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1.

20. ΑΓυρ ΡυόΙίεθίίοη (2016), Οίίίθε ΑΙίνθ, Ογθθπ ΒυίΙάίη§ ΕηνθΙορθ, ΚθροΓΐ

Γοσποδίνη, Α., (2005) Χωρικές Πολιτικές για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη των Μικρών Ελληνικών Πόλεων, άρθρο στο

ΓΠΣ (ΚΕΦ. Π.4 - σελ. 1)

3.

ίίΙθ:///0:/υ5θΓ5/5§ί3ΐτι/ϋοουιτΐθηΐ5/Παραδώσεις%20ΠΘ/

23. ΑΓυρ ΡυόΙίεθίίοη, δεήηθίάθΓ ΕΙθοϊγϊο (2017), διτίθΓί Οίίίθε

Αρ. Φ.Ε.Κ. 237, Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, Τεύχος

24.

Θεμάτων, Νοέμβριος 2016 Συμπράξεις Δημόσιου-Ιδιωτικού Τομέα | Νόμος

5ίΐθ5/4/2018/03/

3389/2005

Ι5ίΟ_Εςυίΐ30ΙθϋθνθΙορΓτΐθηΐΟυίοΙθΙίηθ5.ροΙί] 25.

7.

ΑΓυρ ΡυόΙίεθίίοη (2019), Μθ$5 ϋίερίθεθίτίθηί: Ηοεί Οίίίθε 26.

Οίίγ οί ΑΐΙθηΐθ, Οίίίεθ οί ΚθείΙίθηε (2017), ΚθείΙίθηί Αί-

3πά ΙΙΓ03Π 5γ5ΪΘΙΎ15, Ι55υθ

Ιθηΐθ, ΡΓθ]θεί

ΑΓυρ ΡυόΙίεθίίοη (2019), Οίίγ ΟήθΓθείθπεθίίοη ΚθροΓί:

28.

Ηθθϊ, ΤΓθηεροΓϊ θηά ϋθεθίίηθϊίοη 5θεϊθΓ5, των Μθηίεή Κθγτι, Ηθηε-ίοεθί ΡθΙΙ θ ϊ . (2019), διαθέσιμο στην ιστοσε­

(2016), ΚθείΙίθηΐ $3η ΡΓθηείεεο, ΡΓθ]θεί

Οίίγ οί Αΐήθηε, Οίίίεθ οί ΚθείΙίθηε (2017), Αίήθηε ΚθείΙί-

Ε\Λ/0_ΐυΤ_100ΚΕ_ΑΙΙ_5θεϊθΓ5_ΟΙοϊ)θΙ_ΚθροΓί_2019.ρεΙί [τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019] 46.

10. ΑΓυρ ΡυόΙίεθίίοη (2019), Οίίγ ΟήθΓθείθπεθίίοη ΚθροΓί:

29.

ΜΪ3ΓΠΪ, ΤΗθ Οίίγ \Λ/θίθΓ Κθ5ίΙίθΠ0θ ΑρρΓ03θή, ρΓθ]θεί 11. ΑΓυρ ΡυόΙίεθίίοη (2019), Οίίγ ΟήθΓθείθπεθίίοη ΚθροΓί:

30.

ΚοϊϊθγοΙθιτι, Τήθ Οίίγ \Λ/3ϊθγ ΚθείΙίθηεθ ΑρρΓΟθεή, ρΓθ]θεί 12. ΑΓυρ ΡυόΙίεθίίοη (2019), Οίίγ ΟήθΓθείθπεθίίοη ΚθροΓί:

31.

]θεί

32.

33.

ρΓ03θή, ρΓθ]θΟΐ 14. ΑΓυρ ΡυόΙίεθίίοη (2018), ΟΙοόθΙ \Λ/3ϊθγ ΑηηυθΙ Κθνίθνν

34.

35.

36.

ΚθρΟΓΐ

ίθηεΙ ϋθ§ΓθεΙθίίοη, δυεϊθίηθόΐθ ίθηεΙ Μθηθ§θηΐθηί, Ροοά δθευΓίϊγ, θηά ΟΓθθηήουεθ §35 Πυχθε ίη Τ θγγθ5ϊπ θ Ι Εεο-

Οίίγ οί ϋθΙΙθε, Οίίίεθ οί ΚθείΙίθηε (2018), ΚθείΙίθηΐ ϋθΙΙθε,

εγεϊθΓηε, (2019), ΟΙίητθϊθ Οήθη§θ θηά ΙθηεΙ, ΚθροΓϊ [5.2 -

ΡΓθ)θεΐ

Ηίϊρ5://\ΛΛΛΛ/ν.ίρεε.είι/5ίίθ/θ55θί5/υρΙοθεΐ5/2019/08/4]

Οίΐγ οί Ο γθθϊθγ ΟήΓίεΐείιυΓείι, Νθ\/ν ΖθθΙθηά, Οίίίεθ οί

48.

ΙΚΟΙΤ - ΚθεθθΓεή Ιηεϊίϊυϊθ οη Τ θγγϊϊογϊθ Ι Ιηηονθϊίοη Οθο§Γθρήγ, υ ηίνθΓδίϊγ οί ΝθρΙθε, 5ϊθίθηο ϋθ ΡθΙεο, (2019), Α γθ εητθΓϊ είϊϊθδ §ΙοόθΙ είϊίθ5? Α Ευτορθθη ρθΓερθεϊίνθ,

Οίΐγ οί ίοε Αη§θΙθ5, Οίίίεθ οί ΚθείΙίθηε (2018), ΚθείΙίθηΐ

Οίΐγ οί ΝοΓίοΙΚ, ΙΙηιΐθά 5ΐθΐθε, Οίίίεθ οί ΚθείΙίθηε (2015),

θΓϊίεΙθ 49.

ίθνίηθ (2003), διαθέσιμο στην ιστοσελίδα, ίιίίρ://

Οίΐγ οί Ρθπε, Οίίίεθ οί ΚθείΙίθηε (2018), Ρθτίε ΚθείΙίθηεθ

Οίϊίθδ, ΟΕΟϋ 5ϊυεΙίθ5 οη \Λ/θϊθγ, , Ρθ γιϊ . ίιϊϊρ://

5ΐΓθΐθ§γ, ΡΓθ)θεΙ

άχ.εΙοί.θΓ§/10.1787/9789264251090-θη

Οίΐγ οί Οθη Τήσ, νίθΐηθοι, Οίίίεθ οί ΚθείΙίθηε (2019), Οθη

εθ§ο, ΡΓθ)θεΐ

18. ΑΓυρ ΡυόΙίεθίίοη (2017), Οίίίθε ΑΙίνθ, ΚθίήίηΚίη§ Ιθ§3εγ

Οίΐγ οί ΜθΙόουτηθ, Οίίίεθ οί ΚθείΙίθηε (2016), ΚθείΙίθηΐ

Γογ ήοεΐ θίίίθ5, ΚθρΟΓΐ

Οίΐγ οί Οήίεθ§ο, Οίίίεθ οί ΚθείΙίθηε (2019), ΚθείΙίθηΐ Οήί-

51.

ΚθδίΙίθηΐ ΟίϊίθδΙΟΟ, 5Ο0ΙΑ1ΟΟΗΕ5ΙΟΝ, Α ΡΓθεϊίϊίοηθΓ'ε ΟυίεΙθ ίο ΜθθευΓθπίθηί 0ήθΙΙθη§θ5 θηά ΟρροΓίυηίίίθε, από τον 100 ΚθείΙίθηί Οίίίθε (2019) (ήϊΙρ://100Γθ5ίΙίθηίείϊϊθ5.θΓ§/ννρ-εοηΙθηΙ/ υρΙοθά5/2019/07/100Κ0-ΚθροΓί-5οείθΙ-0οίΐθ5ίοη-

ΜθΙόουτηθ, ΡΓθ)θεΐ 39.

υάηγ2.ρεΙί [τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019] 50. ΟΕΟϋ (2016), ΟΕΟϋ ΡυόΙί5ήίη§, \Λ/θϊθγ ΟονθΓΠθηεθ ίη

Τήσ ΚθείΙίθηεθ 5ϊγθ ϊθ §υ , ΡΓθ)θεΐ

38.

ΝΥΟ ϋϋΟ, υηίνθΓδθΙ ϋθ5ί§η Οίϊγ οί Νθ\λ/Υ ογΚ , ϋθηίεθ νννννν.ηγε.^ον/ΗίηπΙ/εΙεΙε/εΙοννηΙοθεΙδ/ρεΙί/υεΙηγ/

Οίΐγ οί Νθ\/ν Υ ογΚ, Οίίίεθ οί ΚθείΙίθηε (2015), ΚθείΙίθηΐ

17. ΑΓυρ ΡυόΙίεθίίοη (2017), Οίίίθε ΑΙίνθ, ϋθ5ί§ηίη§ ϊογ υτόθη 37. εήίΐάίιοοείε, ΚθροΓί

19. ΑΓυρ ΡυόΙίεθίίοη (2016), Οίίίθε ΑΙίνθ, ΤοννθτεΙε 3 \Λ/θΙΚίη§

ΙΡ(Χ 5ρθείθΙ ΚθροΓϊ οη ΟΙίηΐθίθ Οήθη§θ, ϋθεθΓϊίίίεθϊίοη,

ΐοη, ΡΓθ)θεΐ

Νθ\λ/Υ ογ Κ, ΡΓθ)θεΐ

ρΓ03εή: 1ίΐθΓ3ΐυΓθ Κθνίθνν, ΚθροΓί 16. ΑΓυρ ΡυόΙίεθίίοη (2018), Οίίίθε ΑΙίνθ, \Λ/3ϊθγ ϊογ ΡθορΙ,

47.

Οίίγ οί Βοείοη, Οίίίεθ οί ΚθείΙίθηε (2017), ΚθείΙίθηί Βοε-

ΚθείΙίθηΐ ΝοΓίοΙΚ, ΡΓθ)θεΐ

2017-18, ΚθροΓΐ 15. ΑΓυρ ΡυόΙίεθίίοη (2017), Οίίγ \Λ/3ϊθγ ΚθείΙίθηεθ Αρ-

ΙΙτόθη ΑίίθΪΓδ, νοΙ.25, 91-106

ίοε Αη§θΙθ5, ΡΓθ)θεΐ

13. ΑΓυρ ΡυόΙίεθίίοη (2019), Οίίγ ΟήθΓθείθπεθίίοη ΚθροΓί: Ογθθϊθγ Μ3ποΗθ5ϊθ γ , Τήθ Οίίγ \Λ/3ϊθγ ΚθείΙίθπεθ Αρ-

άθΐρήίθ Νθί§ήόθΓήοοεΙ ΙηίοΓΠίθίίοη δγείθοι, ίουτηθΙ οί

ΚθείΙίθηε (2018), ΚθείΙίθηΐ Ογθθϊθγ ΟήπεΐεήυΓεή, ΡΓθ)θεΐ

ργο -

ΗΝΝθγ Α. Ε., ΟυΙΗθηθ ϋ. Ρ., 5γπίΐή Τ. Ε., θηά ΤοητΙίη 0. ϋ.

(2003), ΡΓθάίεϊίη§ Ηουείη§ Αόθηάοηηίθηί ννίϊή ϊήθ ΡήίΙθ-

Οίίγ οί Οΐ35§ονν, Οίίίεθ οί ΚθείΙίθηε (2016), ΚθείΙίθηί ΟΙθ5§0\Λ/, ΡΓθ)θεΐ

Οθρθ Τοννη, Τήθ Οίίγ \Λ/3ϊθγ ΚθείΙίθηεθ ΑρρΓΟθεή, ρΓθ]θεί

Ε\Λ/0, ΙΙΙΤ υηίνθΓδίϊγ & Ε\Λ/0 Γθροτϊ, ΟίΟΒΑί ΕΝΕΚΟΥ 5Υ5ΤΕΜ ΒΑ5Εϋ ΟΝ 100% ΚΕΝΕ\Λ/ΑΒ1Ε ΕΝΕΚΟΥ Ρο\λ/θγ,

θηεθ 5ΐΓ3ΐθ§γ ίοΓ 2030, Ραφθεί

ΡΓΟ30Η, ΚθρΟΓί

ννοΓίά, ΚθρΟΓΐ

45.

υρίοθάε/

γπίηϊ5ϊγ 3ϊο γ

Τήθ553ΐοηίΚί, Τήθ Οίίγ \Λ/3ϊθγ ΚθείΙίθηεθ ΑρρΓΟθεή,

ΚθείΙίθηεθ 5ϊγθϊθ §υ , ΡΓθ)θεϊ

λίδα, Ηίίρ://θηθΓ§γ\Λ/θίείι§Γουρ.θΓ§/\Λφ-εοηίθηί/

ΑΓυρ ΡυόΙίεθίίοη (2019), ΡυίυΓθ οί ΚθίΙ 2050, ΚθροΓί

27.

Οίϊγ οί ΤοΓοηϊο, Οίίίεθ οί ΚθείΙίθηε (2019), Τ ογοπϊο , Ρίτεϊ

Οίίγ 3ηά Οουηίγ οί $3η ΡΓθηείεεο, Οίίίεθ οί ίήθ Οίίγ Αά-

6.

ΑΓυρ ΡυόΙίεθίίοη (2019), Τήθ Οίίγ \Λ/3ϊθγ ΚθείΙίθηεθ Αρ-

Οίϊγ οί νθ)Ιθ, ϋθηηΐθΓΚ, Οίίίεθ οί ΚθείΙίθηε (2016), ΚθείΙίθηϊ νθ)1θ, ΡΓθ)θεϊ

01ΙΝΥ Ιηείίίυίθ Γογ δίθίθ 3ηά ίοεθΙ ΟονθΓηθηεθ, ΕςυίίθθςυθΙίΐγίηοΙίοθΐοΓε.οΓδ/ννρ-οοηΐθηΐ/υρΙοθοΙε/

ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

9.

43.

44.

όΐθ ϋθνθίορηίθηΐ ΟυίάθΙίηθε, (2018), [5.3.1 ήίίρ://

Οίϊγ οί ΚοϊϊθΓεΙθΓη, Οίίίεθ οί ΚθείΙίθηε (2018), ΚθείΙίθηϊ ΚοϊϊθΓεΙθΓη, ΡΓθ)θεϊ

ΟοΓΠθΓδΐοηθ 5θγιθ5 : ΙΙτόθη ΜοόίΙίίγ ίη ίήθ 5γπ3γϊ Οίίγ Α§θ, ΚθροΓΐ

Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων και Πολεοδομικών

8.

42.

ΟίΓευΙθΓ Εεοηοιηγ ίη Οίίίθε: ΡΓθ]θεί Ουίάθ, ΚθροΓί

ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ

Οίίγ οί Κογτιθ, Οίίίεθ οί ΚθείΙίθηε (2018), Κογτιθ ΚθείΙίθηεθ 5ϊγθϊθ §υ , ΡΓθ)θεϊ

22. ΑΓυρ ΡυόΙίεθίίοη, ΕΙΙθπ ΜθεΑΓίήυΓ Ρουηάθίίοη (2019),

Διπλωματικές/17186.ράί

5.

41.

ίηίΓ35ΐΓυεΐυΓθ, ΚθροΓί

2.

Οίΐγ οί Μίθητί, Οίίίεθ οί ΚθείΙίθηε (2019), Ογθθϊθγ Μίθητί & Τήθ Βθθεήθε, ΡΓθ)θεί

21. ΑΓυρ ΡυόΙίεθίίοη (2014), Οίίίθε ΑΙίνθ, ΚθίήίηΚίη§ § γθθπ

επιστημονικό περιοδικό Αειχώρος

4.

40.

ΡϋΡ.ράί Σελ. 20) 52. 5ίάθ\/νθΙΚ ίθόε 110, ΤοΓοηίο ΤοητοΓΓονν, Α ηθ\/ν θρρΓΟθεή

Οίΐγ οί ΟθΚΙθηά, ΙΙηιΐθά δΐθΐθε, Οίίίεθ οί ΚθείΙίθηε (2016), ΚθείΙίθηΐ ΟθΚΙθηά, ΡΓθ)θεΐ

352

ϊογ

ίηεΐυείνθ §Γ0 \Λ/ίή, (2019), Μελέτη [Β2.2]

53. ΥΥθίθΓίΓοηί ΤοΓοηίο, 2019/20-2023/24 ΚοΙΙίη§ Ρίνθ-ΥθθΓ

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων 5ΐΓ3ΐθ§ίο ΡΙθπ, (2018) [Β - ίιίΙρ5://νν3ίθΐ·ίι·οηίοι·οηίο.03/

ΙίπΙ<-

ίιηιτιοΐΊίΙίθηοΙίθη5ίΙθί5ίυη§.ίιίιτιΙ# [02.1 - τελευταία πρό­

ηΐ3θ/\Λ/οιτι/οοηηθοΐ/\Λ/3ΐθΓίΓοηΐ/63θΙ7οθοΙθ-0238-4οΙ67-

ΙοΙ=71332863&ίΐΊεΙίοΙ=ΙννΑΚΐα\Λ/ρ_Η5Α5εΒΚςΡίΓ]νεΤήνν3ί

σβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019]

9284-θ243793βθθ33/\Λ/3ίθτίτοηί+Τοτοηίο+Ρίνθ-

οοαΐ0ίί§9ίΧΕΖιπΙί2\Λ/ΐΊΐ<ΐοα5ί6ήΜοΚζυε [Β1.4 - τελευ­

Υθ3Γ+5ΐΓ3ΐθ§ίο+Ρΐ3η_ΝΕ\Λ/.ροΙί?ΜΟϋ=ΑϋΡΕΚΕ5]

ταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019]

ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

62.

54. ΑΑ5ΗΕ 5ΤΑΚ5, 5υ5ί3ίη3βίΙίίγ ΤΓ3θΙ<ίη§, Α55θ55ΐτΐθηΐ & 63.

Σεπτεμβρίου 2019]

3Γ05 (2018), διαθέσιμο στην ιστοσελίδα ΗίΙρε:// \ΛΛΛΛΛΛ3θοουηΐ3βίΝΐγ.θΓ§/5ΐ3ηοΐ3ΐτΐ5/ [01.2 - τελευταία

64.

πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019]

δα Ηίίρ5://νννννν2.οΙθΙοίίΙθ.οοιτι/οΙθ/οΙθ/ρ3§θ5/ίίη3ηα3ΐ5ΘΓνίθθ5/3Γίίείθ5/ννθίΐηυη§5ννίΓί5είΐ3ίΙ-θΙί§ίί3ΐθΚοηΊηιυηίΙοίιοη-είΐθίΐΊοίε.ίιίηΊΐ [02.1 - τελευταία πρό­ σβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019]

Οθπϊθγ ίορ Αείίνθ ϋθ5ί§η, Αείίνθ ϋθ5ί§η Ουίάθίίηθδ, 72.

λίδα, ίιίΙρε://νννννν.οΐΓ3χ.εοηΊ/ίθείιηοΙο§γ/ίυθΙ-εθΙΙ-ννίΙΙΗθίρ-ροννθΓ-ίυίυΓθ/, [τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμ­

Οίίγ ΙΙηίνθΓείΐγ οί Νθνν Υ ογΙ<, Ιηδίίίυίθ ίοτ 5ΐ3ΐθ 3ηά Ι οοβΙ

βρίου 2019]

ρΐ30θ5 [5.1.6 - τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου

65.

ϋυθίίίγ οί ϋίθ, του Τοιη Απτιουτ (2016), διαθέσιμο στην ιστοσελίδα Ηίίρ5://νννννν.3ΐ·υρ.εοιτι/ρθΐ·5ρθ(:ίίνθ5/άίίθ566.

ροΙΙυίίοπ 3πτΙ ΗθθΙίή,

Σεπτεμβρίου 2019]

ϊο Ιβγ

74.

Δελτίο τύπου: ίθ3άίη§ θ π θ γ § υ εοηιρ3ηίθε 3ηηουηεθ

σελίδα ΗίΙρ5://3ΐπΊθ5ρίΐθΓθ.εορθΓηίευ5.θυ/ [5.2.1 - τε­

ηθνν ζθΓΟ-εθΓόοη 11Κ ρθΓίηθτεήίρ (2019), διαθέσιμο στην ιστοσελίδα Ηίίρε://νννννν.οΙι·3χ.οοιτι/ρι·θεε_ι·θΙθ3εθ/ θηθΓ§γ-οοηιρ3ηίθε-3ηηουηεθ-ηθνν-ζθΓθ-ε3ΓΐΊοη-υΙ<-

Οήθίήθίτι Ηουεθ, ΓθροΓΐ, Μ3ΐ<ίη§ Οοπογθϊθ 0Η3π§ θ : Ιππο-

ρ3ΓίηθΓεήίρ-εευε-ίιγοΐΓθ§θη-ΐΊθεεε-ίιυηΊΐΊθΓ-θςυίηοΓη3ίίοη3ί-§ΓίοΙ/ [5.2.5 - τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμ­ βρίου 2019]

σελίδα ΗίΙρ5://Γθ3τΙθΓ.είΐ3ΐίΐ3ηΊίιου5θ.θΓ§/ηΊ3ΐ<ίη§-

και Κ3ΐθ \Λ/ήίΐθ, (2017), διαθέσιμο στην ιστοσελίδα

οοηοΓθΐθ-οίΐ3η§θ-ίηηον3ίιοη-Ιονν-θ3Γΐ3οη-οθηΊθηΐ-3ηοΙ-

Ηάρ5://\ΛΛΛΛΛ/.3|·υρ.ΟΟΙΤΐ/ρθΓ5ρθθίΐνθ5/ΐήθ-5ή3ΓθθΓθΙΐγ5ΐ3Γΐ5-\/νίΐή-ιτΐ0Γθ-5θ3ΐ5-3ΐ-ΐήθ-ΐ3ΐ3ΐθ [5.1.4 - τελευταία πρόσβαση 8 Σεπτεμβρίου 2019] 67.

75.

γου ηθθά ίο 1<ησνν θόουί (2017), διαθέσιμο στην ιστοσε­

2019]

λίδα Ηίίρε://νννννν.οΐΓ3χ.εοηΊ/ίθείιηοΙο§γ/θνθΓγθΙθοίτίείίγ-είοτ3§θ-ίθείιηοΙο§γ-ηθθοΙ-Ι<ηονν/ [τελευταία

ΟΙΙΝΥ Ιηείίΐυΐθ ίοτ 5ΐ3ΐθ 3ηά Ι οοβΙ Οονθτηθηεθ (1510), σελίδα ίιίΙρ://θςυ3ΐίΐγίηοΙίθ3ΐθΓ5.θΓ§/ [01.2 - τελευταία

δοΐυίίοπε), 035θγ Βτοννη & 53Γ3Η Ργθθπίβπ (ΙΙηίνθΓδίίγ οί

πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019] 76.

πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019]

Μ3553θήυ5θίί5, ΑηΐίΐθΓ5ΐ), Κ3ΪΓΪΠ ΒΓυθβθοΗ & ΑπάΓθνν 68.

ϋτθχ Οτουρ, άρθρο, Ενθτγ θΙθοίΓίείίγ είθΓ3§θ ίθοήηοΙο§γ

εοηοΓθΐθ# [Β3.1 - τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου

μελέτη, Εςυ3ίίΐγ Ιηάίθ3ίθΓ5 (2019), διαθέσιμο στην ιστο­

ΓθείΙίθπΐ αίίθ5?, Ατυρ, ΡγθοΙ Βοίίζ (Κθδοίυίθ ϋθνθίοριτίθηί

ϋΓ3χ Οτουρ, η Εςυίηοτ και η Ν3ίίοη3ί Οπό νθηίυτθε,

ννίΐθΓθ ίη ΐήθ ννοΓίά, (2015-2019), διαθέσιμο στην ιστο­

η3 ίθήηθ & Ρθίίχ ΡΓθϊΐοη (2018), διαθέσιμο στην ιστο­

5θ3ΐ5 3ΐ ΐήθ ΐ301θ των ΜθΙοάγ ΑόΙοΙθ, Ργ3ποθ503 Βιγ Ι<5

$3ΐΙ<ίη (100 ΚθείΙίθπΐ Οίίίθε), ίο 03 5ίΙν3 (Ατυρ), Ν3πεγ

θιγ

ν3ΐίοη ίη ίονν-εθΓόοη Οθηίθηΐ 3ηά ΟοηοΓθίθ των ίοήθη-

πίογθ

πίογθ \λ/3ϊθ γ -

είίγ-ίηηον3ίίοη-9930950376ε3 [τελευταία πρόσβαση 9

λευταία πρόσβαση 8 Σεπτεμβρίου 2019]

3ϋνθ) σελ. 28, [5.3.3 - τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμ­

58. Ατυρ, ΡθΓ5ρθοίίνθ5: ΤΗθ ϊ ΗβγθοΙ οίίγ 5ί3Γί5 ννϊϊή

ΗίΙρε://ιτΐθοΙίυιτι.οοιτι/@ΒΙοοιτιΐ3θΓ§Οίίΐθε/ίίΐθ-ίυίυΓθ-οί-

ΘΠΘΓ§γ, §ΓΘΘΠήσυ5θ §35Θ5 3ΠθΙ θΙίΠΊ3ΪΘ ίθΓθίη§, θνθΓγ-

57. ΑΚ1ΙΡ, άρθρο, 0ϊϊθ5 ΑΙίνθ, Ογθθπ ΒυίΙάίη§ ΕηνθΙορθ,

ϋίεεονθΓ Μθάίυιτι, Τήθ ίυίυτθ οί είίγ ίηηον3ίίοη, του ΒΙοοηΊ0θΓ§ Οίίίθε (2019), διαθέσιμο στην ιστοσελίδα,

ΟορθΓηίουε ΑΐπΊοερήθΓθ Μοηίίοπη§ 5θτνίεθ (0ΑΜ5), ΙηίθΓΠΊ3ίίση Γθίθίθά ίο

βρίου 2019]

73.

8 Σεπτεμβρίου 2019]

2019]

Ηονν ννίίί ίήθγ

σβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019]

ννοΓΐ</θςυ3ΐίΐγ-ίηοΙίθ3ΐθΓ5/ [5.1.1 - τελευταία πρόσβαση

\Λ/\Λ/\Λ/.033ςιηοΙ.§ον/ρΐ3η5-3ηοΙ-εΙίιτΐ3ΐθ/ρΐ3ηηίη§-ήθ3ΐΐήγ-

οθΙΙ 3ηά

Ηθίρ ροννθΓ ίήθ ίυίυτθΡ (2019), διαθέσιμο στην ιστοσε­

μο στην ιστοσελίδα ήίΙρ://ί5ΐ§.ουηγ.θοΙυ/5ίίθ5/ουΓ-

νίηΐζθ (2015), διαθέσιμο στην ιστοσελίδα Ηίίρ://

ϋΓ3χ Οτουρ, άρθρο, \Λ/ίΐ3ί ίε 3 ίυθί

οθηΐθΓίθΓ3είίνθοΙθ5ί§η.θΓ§/§υίοΙθΙίηθ5/ [τελευταία πρό­

6ονθΓΠ3ηοθ (1510), Εςυ3ΐίΐγ Ιηάίθ3ίθΓ5, (2017), διαθέσι­

56. Αϊτ ϋίδίιϊοί, άρθρο Ρΐ3ηηίη§ Ηθθίίήγ ΡΙβοθϊ του ϋ3νίτΙ

59. Ατυρ, ΡθΓ5ρθοίίνθ5: Ηονν 03Π \λ/θ όυίΐά

ΒΙΟ, μελέτη, ίοορ Οίίγ, Β]3γΙ<θ Ιπ§θΙ5 θΐ. (2010), διαθέσι­ μο στην ιστοσελίδα, ήίΙρ5://όί§.οΙΙ</#ρΓθ]θεΐ5-Ιοορ ,

(2010), διαθέσιμο στην ιστοσελίδα, Ηίίρε: //

55. ΑοεουηίΑόίΙίίγ, ΑΑ 1000 ΑοεουηίθόίΙίίγ Ριϊηάρίθδ 5ί3ηά-

ϋθίοίίίθ, Αρθρο, ϋί§ίί3ίθ ΚοιτιιτιυηίΙοίιοηεΙοηέίΙθ ίη οΙθγ \Λ/οήηυη§5ννίΓί5είΐ3ίΙ, (2019), διαθέσιμο στην ιστοσελί­

[τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019]

Κ3ΐιη§ $γ5ΐθΓη (2019), διαθέσιμο στην ιστοσελίδα ΗίΙρ5://5ΐ3Γ5.335ήθ.0Γ§/ [01.2 - τελευταία πρόσβαση 9

71.

Ευρωπαϊκή Επιτροπή, άρθρο, σχέδιο δράσης, Προς μια κυκλική οικονομία (2015), διαθέσιμο στην ιστοσελίδα ήίΙρε://θε.θυτορ3.θυ/εοιτιιτιίεείοη/ρΐΊθΐΊίίθε/]οΐΊε-

Οίΐγ οί ϋ3ΐί35, έρευνα, Εςυίΐγ Ιηάίθ3ίθΓ5 Ργο]θοϊ 11ρτΐ3ΐθ,

§Γοννίίι-3ηοΙ-ίηνθείηΊθηί/ίονν3τοΙε-αιτυΐ3τ-θοοηοηΊγ_θΙ

Κθϊθ & ίυΐίθΐ ΜΪ3Π (ΤΗθ ΚθείΙίθπεθ 5Ηίίί), ϋίθ§ο Κοάπ-

της ΤΗθγθ53 Ο'ϋοηηθΙΙ (2018), διαθέσιμο στην ιστοσελί­

§υθζ & Μ3ΓΙ3 Α π§θΝο3 5σΐθΓΠ3γοΓ (\Λ/ογ ΙοΙ Β3π Ι<), (2019),

δα ίιίΙρ://οΐ3ΐΐ35αΐγίΐ3ΐΙ.οοιτι/§ονθΓηιτΐθηΐ/ΟουηοίΙ%

διαθέσιμο στην ιστοσελίδα Ηίίρ5://νννννν.3Γυρ.εοηΊ/

20Μθθίίη§%20ϋοευηΐθηΐ5/ίΐ5η_2_θςυίΐγ-ίηοΙίε3ΐθΓ5-

ρθΓ5ρθθίίνθ5/ήθ\Λ/-03η-\Λ/θ-ΐ3υίΙθΙ-ηΊΟΓΘ-\Λ/3ΪΘΓ-ΓΘ5ίΙίθηΐ-

ρΓθ]θοΐ-υροΐ3ΐθ_οοιτιΐ3ίηθοΙ_060418.ροΙί [01.2 - τελευταί­

Ιηηονθίίοη Ρτίηοίρίθ ΕηάθΓ5θοΙ όγ ΒθϊΙ θγ Κθ§υΐ3ίίοη,

είίίθ5 [5.2.2 - τελευταία πρόσβαση 8 Σεπτεμβρίου 2019]

α πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019]

σελ.2, διαθέσιμο στην ιστοσελίδα Ηίίρε://

60. Α γο3οΙΪ5, ΚθροΓΐ: ΤΗθ Ρυίυτθ οί ίήθ ΕυΓορθ3Π ΒυίΙΐ Επνί-

69.

5ΐυάίθ5, των ίθοςυθίίηθ ίυ 3ηά Μ3ίί ΒτθυθΓ (2018), δια­

2030 3ηά 2050, διαθέσιμο στην ιστοσελίδα Ηίίρε://

θέσιμο στην ιστοσελίδα Ηίίρε://

\Λ/\Λ/\Λ/.θυΓίπΊ3.θΓ§/υρΙθ3θΐ5/Τίΐθ-ΡυΐυΓθ-οί-Τίΐθ-ΕυΓορθ3η-

οοηιηΊοη5ρ3εθ.5ίοΙθνν3ΐΙ<ΐ3ΐΊ5.εοηΊ/3ΐΊουΐ, [02.1 - τελευ­

ΒυίΙά-ΕηνίΓοηηΊθηΐ-2019.ροΙί, [5.2.4 - τελευταία πρό­

ταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019]

61. ΑΙΙΤΟϋΕδΚ, Άρθρο, Ηονν Ο πθ 5ΐ3Γΐ-ΙΙρ 1$ Μ3ΐ<ίη§ ΗγρθΓΙοορ ΤθοήηοΙο§γ 3 Οοεΐ-Είίθοίίνθ Κθθίίίγ του Ρθϊθγ ϋοΓί-

70.

77.

5ίΓ3ίθ§ίε_ηοίθ_ί55υθ_14.ρτΙί [Β2.2 - τελευταία πρόσβα­ ση 9 Σεπτεμβρίου 2019] 78.

ρυίείοη ΙθόοΓθίοΓγ, άρθρο 5είθηίίίίε Οοηεθηευε: ΕθΓίή'ε ήίΙρ5://εΙίηΊ3ίθ.η353.§ον/5είθηίίίίε-εοη5θη5υ5/

όίίίθηοΙίθη5ΐΙθί5ΐυη§, ϋ3ΐ3 ίε ίήθ ηθνν §οίτΙ, ΓθροΓΐ όγ

[τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019]

ϋθίοίίίθ ΟθΓηίθηγ (2019), διαθέσιμο στην ιστοσελίδα

ΠΊ3Π (2019), διαθέσιμο στην ιστοσελίδα Ηίίρε://

ΗίΙρ5://νννννν2.οΙθΙοίίΙθ.οοιτι/οΙθ/οΙθ/ρ3§θ5/Γθ3ΐ-θ5ί3ίθ/ 3Γίίείθ5/οΙί§ίί3ΐί5ίθΓυη§-ίη-οΙθΓ353

ΕθΓίίι 5άθηοθ ΟοηΊΠΊυηίεθίίοηε Τ θθπί 3ί ΝΑ5Α'5 ίθί ΡγοΟΙίπΊθίθ ιέ \Λ/3ΓΠΊίη§, (2019), διαθέσιμο στην ιστοσελίδα,

ϋθίοίίίθ, Αρθρο, ϋί§ίΐ3ίί5ίθΓυη§ ίη οΙθγ Ιπίπίο -

νννννν.3υΐοτΙθ5ΐ<.εοηΊ/Γθοΐ5ίιίίΐ/ίιγρθΓΐοορ-ΐθείιηοΙο§γ/?

ΕΕ, ΕΡ50 5ίΓ3ίθ§ίε Νοίθε, έρευνα (2016), ΤοννθίτΙε 3η

θο.θυΓορθ.θυ/θρεε/είίθε/θρεε/ίίΙθε/

0οιηιτιοη5ρ3θθ, άρθρο, 3 ηθνν άί§ίΐ3ί ίσοι ίοτ ρυόίίε Ιίίθ

ΓοππΊθηΐ Α ίθΓ\Λ/3Γά-ΙοοΙ<ίη§ άθδοπρίίοη οί Ευτορθ ίη

σβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019]

[Β3.2 - τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019]

79.

ΕϋΡ Ευτορθ, έργο, Βτθθίίΐθ ίοηάοη, 1ΙητΙθΓ5ί3ηοΙίη§ θιγ ροΙΙυίίοη (2019), διαθέσιμο στην ιστοσελίδα Ηίίρδ://

"Βόλος 2050": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις. \Λ/\ΛΛΛ/.βι·θ3ΐήθΙοηοΙοη.οι·§ [Β3.1 - τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019] 80.

ΕΙΙθπ ΜθεΑΓΐΗυΓ Ρουηά3ίίοη, άρθρο, Η αποστολή μας είναι να επιταχύνουμε τη μετάβαση σε κυκλική οικονο­ μία, (2017), διαθέσιμο στην ιστοσελίδα ΗίΙρε:// \ΛΛΛΛΛ/.θΙΙθηηΐ303ΓΐήυΓίουηά3άοη.θΓ§/ουι·-5ΐοι·γ/ηΉ55ΐοη [Β3.2 - τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019]

81.

ΕΙθοΐπε Μουπΐ3ίπ, ΡίΓ5ί Ηγείτο 0οιπρ3ηγ, άρθρο, ΤΗθ

88. Ευτορθ3Π Ιπνθδίιτίθηί Β3ηΙ< (ΕΙΒ), διαθέσιμο στην ιστο­ σελίδα ήίΙρ5://\ΛΛΛΛ/ν.θίβ.οι·§/θη/ [04.4 - τελευταία πρό­ σβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019] 89. Ευτορθ3Π \Λ/οοά Ρ30ί5ήθθί5, \Λ/οοά Ρτοδυεΐε 35 03γ5οπ 5ϊογθ5 (2019), διαθέσιμο στην ιστοσελίδα, Ηίίρ:// νννννν.νήπ.οΓ§/ράί/Ε υγοΪ3εΐ3\Λ/οοά_35_θ3Γΐ3οη_5ΐθΓθ5.ροΙί [τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019]

90. Επθγ§υ ΠΊ3ΪΪΘΓ5 ΐο εΙίιτΐ3ίθ εή3π§θ (θ-ιπε2), Άρθρο: ΒυίΙάίη§ άιτυΐ3ΐ· 3πά εΙίιτΐ3ίθ-ηθυίι·3ΐ όυίΙοΙίη§5 ίοτ Ευτορθ. των ΡθιτιΚθ ϋθ ίοη§ & Μβιτ Βθ5ΐπ3η5 (2019), δια­ ΡυιπρθεΙ-5ΐθΓ3§θ [5.2.5 - τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμ­ θέσιμο στην ιστοσελίδα ΗίΙρ5://\ΛΛΛΛΛΛθ-ιτκ2.§ι·/θΙ/ βρίου 2019] πθ\Λ/5/όυίΙοΙίη§-είΓευΐ3Γ-3ηοΙ-εΙίιτΐ3ίθ-ηθυίΓ3ΐ-ΐ3υΝοΙίη§582. ΕΙεθνίθΓ Ιηε., 5είθπεθ ϋίΓθοί, ρ3ρθπ ίοη§-ίθπη §Ιο03ΐ θυτορθ [5.2.4 - τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου ΙΛ/3ΪΘΓ ρΓθ]θΟΐίθΠ5 υ5ΙΠ§ 5ΙΧ 500106001100110 50ΘΠ3ΓΪ05 ίπ 2019]

Σεπτεμβρίου 2019] 98.

ΙΕΑ, άρθρο Οθίτίθηί, Ττ3εΙ<ίη§ ΟΙθβπ Επθγ§υ Ργο§ γθ55 των Τίίί3ηγ \/355, ΑΓ30θΙί ΡθΓΠ3ΠθΙθΖ-Ρ3ΐθ5, ΡθίθΓ ίθνί (2019), διαθέσιμο στην ιστοσελίδα ήίίρ5://\ΛΛΛΛ/ν.ίθ3.οι·§/ίεθρ/ ίπάυδίΓγ/εθίτίθηί/ [Β3.1 - τελευταία πρόσβαση 9 Σε­ πτεμβρίου 2019]

99.

ΙΕ0, Εεσηοιπίε όθπθίίίδ οί 5ί3ποΐ3ΓθΙίζ3ίίοη (2019), διαθέ­

ΡππάρΙθε οί ΡυπτροεΙ 5ϊο γ 3§θ, , διαθέσιμο στην ιστοσε­

σιμο στην ιστοσελίδα ίιίίρδΥ/νννννν.ίθε.είι/ρθΓδρθείίνθδ/

λίδα ήάρ://\ΛΛΛΛΛ/.θΙθεΐπειτιουηΐ3ίη.εο.υΙ</Αΐ3ου1:-

§ονθΓπιτΐθηί/θεοηοιτιγ/ [τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμ­

3Π ίηΐθ§Γ3ΪθεΙ 355Θ55ΓΠΘΠΪ ιποοΙθΙίη§ Ργ3γπθ\λ/ογ Ι<, Μ. Ηθ-

]3ΖΪ3, 1 Εάιποηεΐ53, 1. 0Ι3γΙ<θ3, Ρ. ΚγΙθ3, Ε. ϋ3νίθ50, V. 0ή3ΐυτνθεΙί3, Μ. \Λ/ί5θ3, Ρ. Ρβϊθ Ιβ, ί. Εοιπε, Κ. 03ΐνίπ3, Κ. Μ0553, 5σπ ΚΪΠΊ3, (2013), διαθέσιμο στην ιστοσελίδα ΡιίΙρεΥ/νννννν.εείθηεθεΙίΓθεΐ.εοιτι/εείθηεθ/ΒΓίίεΙθ/ρϋ/ 50040162513001169 [5.2.2 - τελευταία πρόσβαση 8 Σεπτεμβρίου 2019] 83.

ΐΓ3εΙ<ίη§2017/ίΓ3η5ροΓί/ [Α1.3 - τελευταία πρόσβαση 9

91. Επθγ§υ \Λ/3ίεή Οτουρ (Ε\Λ/0), διαθέσιμο στην ιστοσελί­ δα, ήίίρ://θηθΓ§γ\Λ/3ίεή§Γουρ.θΓ§/ [τελευταία πρόσβα­ ση 9 Σεπτεμβρίου 2019] 92.

Εη§ίηθθΐϊη§ ϋίδοονθίϊθδ, άρθρο Τγρθ5 Οί ΗγάτοροννθΓ ΡΙ3ΠΪ5 (2019), διαθέσιμο στην ιστοσελίδα, Ηίίρδ://

βρίου 2019] 100. ΙιτιρθιϊθΙ 0 ο ΙΙθ§θ ίοηάοη, 0Γ3πίίΐ3ΐτι Ιπδίίίυίθ, άρθρο ΕΙθ0ΪΓΪ03ΐ ΘΠΘΓ§γ 5ί0Γ3§θ ίΟΓ ΙΤΐίίί§3ίίη§ θΙίΐΤ13ίθ θή3Π§θ 0Γ3πίίΐ3ΐτι Βτίθίίη§ Ρ3ρθΓ 20, των ϋτ 5ήθΓίά3π Ρθ\/ν, ΟΙίνθΓ 5είιιτιίοΙί, Α]3γ ΟΒίτιόήίΓ (2016), διαθέσιμο στην ιστο­ σελίδα ήίίρ://\ΛΛΛΛΛ/.ίηιρθΠ3ΐ.30.υΙ</§Γ3ηίίΐ3η·ι/ ρυ0Ιίθ3ίίθη5/θΙθθίΓίθ3ΐ-θηθΓ§γ-5ίθΓ3§θ-ίθΓ-ΙΤΐίίί§3ίίη§οΙίιτΐ3ίθ-οή3η§θ—§Γ3ηίή3ΐτι-ΐ3Γίθ1ϊη§-ρ3ρθΓ-20.ρήρ [5.2.5 - τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019] 101. Ιιπ§υι-, Ροδί, 200 ΡθορΙθ ίη 177 03Γ5, (2015), διαθέσιμο

θπ§ίπθθΓίπ§οΙί5εονθΓίθ5.εοιτι/2019/06/28/ίγρθ5-οί-

στην ιστοσελίδα Ηίίρ5://ίιτι§υΓ.εοιτι/ί/

Ε3ΓΐΗ 5άθηεθ 0οιπιτιυηίε3ίίοη5 Τθ3ΐπ 3ί ΝΑδΑ'ε ίθί Ργο-

ήγάΓθρθ\Λ/ΘΓ-ρΐ3Πί5/?

ΐήθ_ΓηοΓθ_γου_Ι<ηονν/5θνΚΙΕοΙ [Α1.3 - τελευταία πρό­

ρυΐείοπ ί300Γ3ΐ0Γγ, άρθρο 01ίιτΐ3ίθ 0Η3π§ θ : Ηονν ϋο \Λ/θ

σβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019] ίόεΙίοΙ=Ι\/νΑΚ1Β65γ3Βϋ3\Λ/ΝίΓθϋχΒςρΡ§4υθθ3ςιτιΚΙ<ΖΓθΐ5 ρ§υιπ2νε5ϋΐ3Αθ701χ\/νϋ3Χήυ [τελευταία πρόσβαση 9 102. ΙΠΘΧήίόίί, Άρθρο ϋ5ίθΠίη§ ίΟ νθίθθ5 \Λ/Ηί5ρθΓίΠ§ 30Γ055 Σεπτεμβρίου 2019]

ΚποννΡ (2019), διαθέσιμο στην ιστοσελίδα, ΗίΙρε:// \Λ/θό.3ΓεΗίνθ.θΓ§/\Λ/θΐ3/20190805171546/ήίΙρ5://

3π 30γ55 | Ιπίθτνίθνν ννίίή ϋ3πίθΙ ϋόθδΚίποΙ του ΚιοοβγοΙο

εΙίιπ3ΐθ.η353.§ον/θνίεΙθηεθ/ [τελευταία πρόσβαση 9

93. Εηίθτριϊδθ, Ογθθπ Οοιηιτιυηίίίθδ, διαθέσιμο στην ιστοσε­ λίδα, Ηίίρδ: // νννννν.θπΐθΓρΓΪδθεοηπΓηυηϊϊγ.θΓ§/5θΙυΐϊοπ5 -3ηοΙ-ίηηον3ίίοη/§Γθθη-εοιτιιτιυηίίίθ5 / [τελευταία πρό­ 84. ΕΡΙΧΕΙΚΟ, άρθρο, Βγβϊιί άΐΈΐη: ΟιΈλληνες φεύγουν λόγω σβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019] της διαφθοράς και της έλλειψης αξιοκρατίας (Συνέδριο Σεπτεμβρίου 2019]

της Ι0ΑΡ ΡθορΙθ δοΐυίίοπε "Ηυιπ3η 03ρίΐ3ΐ 5υιπιτιίΐ"),

94. Ε\Λ/6, ΙΙΙΤ υπϊνθΓδϊΐγ & Ε\Λ/0 Γθροτί, (310ΒΑ1 ΕΝΕΚΟΥ 5Υ5ΤΕΜ ΒΑ5Εϋ ΟΝ 100% ΚΕΝΕ\Λ/ΑΒ1Ε ΕΝΕΚΟΥ Ρο\λ/θγ, \Λ/\Λ/νν.θρίχθίΓ0.§Γ/3ΓίίεΙθ/132617? Ηθ3ί, ΤΓ3Π5ΡΟΓΪ 3πά ϋθ53ΐίΠ3ίίθη 5θθίθΓ5, των Μ3ΠΙ5Η ίόεΙίεΙ=Ι\Λ/ΑΚ3εΙΙ2ν9ΧΝαρνΚν3ην\Λ/Ι61ΡήΥ3αΡ2ςΤΙ<Χ0υΚΥ Κ3ΙΠ, Η3Π5άθ5θί ΡθΙΙ θί. (2019), διαθέσιμο στην ιστοσε­ 43Χ6ΐ8σςίΕ5Τ3υ_Η3_4χ8 [τελευταία πρόσβαση 9 Σε­ λίδα, ήίίρ://θηθΓ§γ\Λ/3ίεή§Γουρ.θΓ§/ηθ\/ν-5ίυοΙγ-§Ιοΐ33ΐπτεμβρίου 2019] θηθΓ§γ-5γ5ίθΙΤ1-ΐ335θθΙ-100-Γθηθ\Λ/3ΐ3ΐθ-θηθΓ§γ [τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019] 85. Ευπιτΐ3. Ευτορθ3π ΙπευίΒίίοπ Μ3πυί30ίυι·θΐ·5 Αεεοείθίίοπ, (2019), διαθέσιμο στην ιστοσελίδα, Ηίίρ://

άρθρο, ΒθίΙθτ ΒυίΙεΙίη§5 ίοι- 3 Βθϊϊθγ Ρυίυτθ, διαθέσιμο στην ιστοσελίδα ήίίρ5://\ΛΛΛΛ/ν.θυπιτΐ3.οι·§/ΐ3θίίθΐ·-ίυίυι·θ [5.2.4 - τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019]

95. ΟΚΕ5Β, διαθέσιμο στην ιστοσελίδα ήίίρ5://§Γθ50.οοιη/ [τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019]

96. ΟΟν.ΙΙΚ, ϋθρ3Γίιτΐθηί ίοτ Βυ5ίηθ55, Επθγ§υ & Ιηάυ5ίπ3ΐ 86. Ευτορί3Π Οοιπιτιίεείοη, Γθροτΐ, 1ΕνΕ1(5): 3 §υίάθ ίο Ευ5ίΓ3ίθ§γ, 03Γ0ΟΠ 03ρίυΓΘ 3πά υίίΝ53ίίθΠ, ϋθΙΤ10η5ίΓ3τσρθ'5 πθνν ΓθροΓίίη§ ΪΓ3 γπθ\λ/ογΙ<Ρογ 5υ5ΐ3ίπ301θ βυίΐάίίοπ: 5θΙθοίθά ρΐ"ο]θοΐ5 ρή35θ 2 3πά 33 (2019), διαθέσι­ ίη§5, (2018), διαθέσιμο στην ιστοσελίδα ΗίΙρε:// μο στην ιστοσελίδα, ήίίρ5://\ΛΛΛΛ/ν.§ον.υΙ</§ονθΐ·ηιτΐθηί/ θο.θυΓορΒ.θυ/θηνίΓοηιτίθηΐ/θυεεοΙ/ροΙί/ ρυόΙίθ3ίίοπ5/ε3Γΐ3οη-ε3ρίυΓθ-3ηοΙ-υίίΝ53ίίοηίθνθΙ_ρυόΙίθ3ίίοπ_ΕΝ.ροΙί, [5.2.4 - τελευταία πρόσβαση οΙθΐτιοη5ίΓ3ίίοη-εευοΙ-ίηηον3ίίοη-ρΓθ§Γ3ΐτιιτΐθ/ε3Γΐ3οη9 Σεπτεμβρίου 2019] θ3ρίυΓθ-3ποΙ-υίίΝ53ίίοη-οΙθΐτιοη5ίΓ3ίίοη-εευοΙ-5θΙθείθοΙρΓθ]θεί5-ρή35θ-2-3ποΙ-33 , [τελευταία πρόσβαση 9 Σε­ 87. Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕ), διαθέσιμο στην πτεμβρίου 2019] ιστοσελίδα ΗίΙρ5://θυι·ορ3.θυ/θυι·ορθ3η-υηίοη/3βουίθυ/ίηείιΐυίιοηε-όοοΙίθε/θυΓορθθη-ίηνθεΐιτίθηΐ-όθη^θΙ [04.4 - τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019]

ΙΕΑ, Ττ3εΙ<ίη§ Ργο§γθ55: ΤΓ3Π5ροΓί, (2017), διαθέσιμο στην ιστοσελίδα Ηίίρ5://νννννν.ϊθ3.0Γ§/θϊρ/ 354

Βί3πεήίηί (2018), διαθέσιμο στην ιστοσελίδα, Ηίίρδ:// \Λ/\Λ/\Λ/.ίπθχήίΐ3ίί.εοιτι/ιτΐ3Γΐ<θΓ/Ιί5ίθηίη§-νοίεθ5-\/νίιί5ρθΓίη§ -30Γ055-30γ55-ίηίθΓνίθ\Λ/-θΐ3ηίθΙ-Ιίΐ3θ5ΐ<ίηθΙ-ίηίθΓνίθ\/ν/ [τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019] 103. ΙηίθΓΠ3ίίοη3ΐ Επθγ§υ Α§θπεγ (ΙΕΑ), 5ί3ίί5ίίθ5, 03ί3, 3Π3Ιγ5Ϊ5, 3πά 5θΙυίίοπ5 οπ 311ίυθΙδ 3πά ίθοήποΙο§ίθ5, διαθέ­ σιμο στην ιστοσελίδα Ηίίρ5://\ΛΛΛΛ/ν.ίθ3.οι·§/, [5.2.3 τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019] 104. ΙηίθΓΠ3ίίοη3ΐ ΕΙθοίΓθίθοήηίθ3ΐ Οοιπιτιίδδίοη (ΙΕ0), ΙηίθΓνίθνν, Τήθ Επθγ§υ Είίίείθηεγ 0Η3ΙΙθπ§ θ, ίθ3η-Ρ3503ΐ Τπεοίτθ, Ρτθδίάθηί & ΟΕΟ, 5εήπθίοΙθΓ ΕΙθείτίε, διαθέσιμο στην ιστοσελίδα ήίίρ5://\ΛΛΛΛΛ/.ίθο.οή/§Ιοβ3ΐνΐ5ΐοη5/ 5εήπθίοΙθΓθΙθείΓίε/ [5.2.5 - τελευταία πρόσβαση 9 Σε­ πτεμβρίου 2019] 105. ΙΑ\/Α, άρθρο παρουσίασης μελέτης, ΤΗΕ 5ΘΙΙΑΚΕ3 (Βερολίνο 2013) διαθέσιμο στην ιστοσελίδα Ηίίρδ:// \ΛΛΛΛ/ν.Ι-3-ν-3.ηθί/ρι·ο]θοί5/ίήθ-5ςυ3ΐ·θ/ [5.1.5 - τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019] 106. ί3Ϊ3Γ§θ, παρουσίαση, Εργοστάσιο Βόλου, διαθέσιμο στην ιστοσελίδα ήίίρ5://\ΛΛΛΛ/ν.ΐ3Ϊ3ΐ·§θ.§ι·/θΐ·§θ5ί35ΐονοίογ [Β3.1 - τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019] 107. ϋνθ Ριό ]θοϊ5 ΝθίννοτΚ, Δίκτυο έργων, διαθέσιμο στην ιστοσελίδα, ήίίρ://ΙίνθρΓθ]θεί5Πθί\/νοΓΐ<.θΓ§/ [τελευταία

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019] 108. Μθόίυιτι, ΤΗθ Κο Ιθ οί Ηυιτίθη Ειηοίίοηε ίη ΐήθ Γυΐυτθ οί ΤΓθηεροΓΐ, του Βθπ 3ΐ5θΠ5υιη (2017), διαθέσιμο στην

\Λ/Υςχό\Λ/Β\Λ/8υόίεΗΤΟΑ [τελευταία πρόσβαση 9 Σε­ πτεμβρίου 2019]

129. υΝ 5Υ5ΤΕΜ 5ϋ05 Αείίοη ϋ3ί3035θ, διαθέσιμο στην ι­ στοσελίδα ΗίΙρ5://5υ5ί3ίη30ΙθοΙθνθΙοριτΐθηί.υη.οι·§/

118. Σ. Γιαμάκος, Ερωτηματολόγιο για τους Ανοιχτούς χώ­

ιστοσελίδα ήίΙρ5://όΙο§.υ5θ]ουΓη3ΐ.εοιη/ΐήθ-ΓθΙθ-οί-

ρους και τα Πάρκα του Σ. Γιαμάκου (2019), διαθέσιμο

εοηίθηί/υη5υΓνθγ/θΓ§3ηίζ3ίίση.ίιίηιΙ?θΓ§=υΝ0ϋΡ [τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019]

Ηυιτίθη-θίτιοίιοηε-ίη-ΐήθ-ίυΐυΓθ-οί-ΐΓθηεροΓΐ-

στην ιστοσελίδα ΗίΙρ5://ίοπτΐ5.§Ιθ/

ί390όε3θ56θό [τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου

Ρ9ζς(}Μ0ιτ|ρΝθυ8ΥθΑ [τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμ­

διαθέσιμο στην ιστοσελίδα, ήίΙρ5://\ΛΛΛΛΛ/.υη.οι·§/θη/

2019]

βρίου 2019]

εΙίηΐ3ίθείΐ3η§θ/υη-εΙίηΐ3ίθ-5υηιηιίί-2019.5ίιίηιΙ

109. ΜεΚίηεθγ Ιη5ί§ήΐ5, Άρθρο, ΟΙοόθί Επθγ§υ ΡθΓερθοίίνθ

119. Σ. Γιαμάκος, Ερωτηματολόγιο για την Αέρια ρύπανση

130. ΙΙΝΙΤΕϋ ΝΑΤΙΟΝ5, υΝ 01ίηΐ3ίθ Αείίοη 5υηιηιίί 2019,

[τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019] 131. ΙΐΓ03η ΤοΓοηίο, Άρθρο, ΤοΓοηίο'5 Ρογϊ Ι_3ηεί5 Ρ3Γί 2:

2019, διαθέσιμο στην ιστοσελίδα Ηίίρε://

στο Βόλο του Σ. Γιαμάκου (2019), διαθέσιμο στην ιστο­

νννννν. ΓπεΙ<ϊη5θγ.εοΓη/ϊηοΙυ5ϊΓΪθ5/οΜ-3ηοΙ-§35/ουΓ-

σελίδα ΗίΙρ5://ίοπτΐ5.§Ιθ/ΤζγρΟ/3ν53Ε\Λ/66ρΝ8

νίΙΙίθΓδ Ι5ί3ηε1, Τήθ Α γθ3'5 Νθ\λ/ Ηθβγϊ, της ϋυΐϊθη ΜίΓ30θΙΙί

ίη5ί§Ηΐ5/§Ιο03ΐ-θηθΓ§γ-ρθΓ5ρθείίνθ-2019 [5.2.5 - τελευ­

[τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019]

(2017), διαθέσιμο στην ιστοσελίδα Ηίίρε://

ταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019] 110. Μ3ηίν ΜοόίΙίΐγ, Άρθρο, υηάθΓ5ΐ3ηοΙίη§ όυείησεε γποοΙθΙ όίεΓυρίίοη ίη ΐήθ ιηοβίΐίΐγ ίηάυείτγ, του ΟΙθί 53ΜΘΓ5 (2016), διαθέσιμο στην ιστοσελίδα Ηίίρε:// ΠΊθοΙίυΓΤι.εοΓΤι/ΓΤΐ3ηίν-ΓΤιοΐ3ίΙίΐγ/υηοΙθΓ5ΐ3ηοΙίη§-ΐ3υ5ίηθ55ΓτιοοΙθΙ-οΙίεΓυρίίοη-ίη-ΐήθ-ΓτιοόίΙίΐγ-ίηοΙυεΐΓγ980ί3276ό70θ [02.1 - τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμ­ βρίου 2019] 111. ΝθίίοηθΙ Οπό, άρθρο, 5ή3ρίη§ ΐήθ ίυΐυτθ οί θπθγ§υ του ϋθνίά \Λ/γϊ§Ιί ϊ (2018), διαθέσιμο στην ιστοσελίδα Ηάρ5://\ΛΛΛΛΛ/.η3ίίοη3ΐ§ποΙθΐ.οοη·ι/ηθ\Λ/5/5ίΐ3ρίη§-ίυΐυΓθ[5.2.5 - τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου

θπθγ§υ

2019] 112. ΝΕ\Λ/$\Λ/ΕΕΚ ΜΑΟΑΖΙΝΕ'άρθρο ννοοάθη ΒυίΙάίη§5 35 5ϊγο π § 35 5ϊθθ Ι του Μ3ίίήθ\Λ/ Βθγ§θγ (2016), διαθέσιμο στην ιστοσελίδα, Ηίίρ5://\Λ/\Λ/\Λ/.ηθ\Λ/5\Λ/θθΙ<.εοΓΤι/ε3Γΐ3οη5θςυθ5ΐθΓίη§-εοη5ΐΓυείίοη-θΓθ§οη-428745 [τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019] 113. ΝΥΟ ϋθρ3Γΐηΐθηΐ οί ϋθ5ί§η 3ηοΙ ΟοηεΐΓυείίοη (ϋϋΟ), ϋθ5ί§η 3ηά ΟοηεΐΓυείίοη ΕχοθΙΙθηεθ, διαθέσιμο στην ιστοσελίδα, Ηίίρ5://νννν\/ν1.ηγε.§ον/5Ϊΐθ/οΙοΙε/3ΐ3ουΐ/οΙεθχοθΙΙθηεθ.ρ3§θ [τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019] 114. ΟΕΟϋ, ΟΕΟϋ ΟυίάθΙίηθδ ίοΓ ηιυΙίίη3ίίοη3ΐ θηΐθφΠ5θ5, (2011), διαθέσιμο στην ιστοσελίδα ίιίίρ:// \Λ/\Λ/\Λ/.οθεοΙ.θΓ§/οΐ3ί/ίην/ΓΤιηθ/48004323.ροΙί [01.2 - τε­ λευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019] 115. ΚΕ5Ι1ΙΕΝΤ 0ΙΤΙΕ5 100, 53η ΡΓ3ηά5θθ'5 ΚθδίΙίθηεθ 0ίΐ3ΐΙθπ§ θ (2016), διαθέσιμο στην ιστοσελίδα ίιίίρ:// \ΛΛΛΛΛΛΐ00ΓΘ5ίΙίθηίάίίθ5.Ο|·§/άίίθ5/53η-ί|·3ηά50θ/ [04.1 τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019] 116. ΚθδίΙίθηί ΟίίίθεΙΟΟ, διαθέσιμο στην ιστοσελίδα ίιίίρε:// \Λ/\Λ/\Λ/.100Γθ5ίΙίθηίείίίθ5.θΓ§ [τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019] 117. Σ. Γιαμάκος, Ερωτηματολόγιο για την ανθεκτικότητα της πόλης του Βόλου, του Σ. Γιαμάκου (2019), διαθέσι­ μο στην ιστοσελίδα ΗίΙρ5://ίοπτΐ5.§Ιθ/

120. Σ.Γιαμάκος ΡΟΚΙΙΜ, διαθέσιμο στην ιστοσελίδα ίιίίρε:// 5§ί3ηΐ3ΐ<θ5.\Λ/ίχ5ίίθ.εοηι/5θίίΓίθ5-§ί3ηΐ3ΐ<θ5 [τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019] 121. 5ίθί3ηο Βοθιί Αιτίιίίθίίί, μελέτη, όοεεο νθΓίίθ3ΐθ του Βοθιί (2009), διαθέσιμο στην ιστοσελίδα ίιίίρε:// \ΛΛΛΛΛ/.5ίθί3ηθβθθΙΊ3ΙΤίΗίθίίί.ηθί/ρ|·θ]θ(:ί/ΐ30500νθΓΐίθ3ΐθ/ [Β2.3 - τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019] 122. 5οεί3ΐ Εοοηοιηίο ΕηνίΓοηηΐθηΐ3ΐ ϋθ5ί§η (5ΕΕϋ), 035Θ 5ίυάίθ5, ϋθ5ί§η ίοΓ ίήθ Οοιηιτιοη Οοοά, (2019), διαθέσι­ μο στην ιστοσελίδα ήίΙρ://5θθάηθί\Λ/οι·|<.οι·§ [01.2 - τε­ λευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019] 123. 5οοί3ΐ Αοοουηί30ίΙίίγ ΙηίθΓη3ίίοη3ί (5ΑΙ), 5Α 8000 5ί3ηά3Γά (2014 νθΓδίοη), διαθέσιμο στην ιστοσελίδα ίιίίρ:// \Λ/\Λ/\Λ/.53-ίηίΙ.θΓ§/ίηάθχ.οίηι? [01.2 - τελευταία πρόσβα­ ση 9 Σεπτεμβρίου 2019]

υΓ03ηίθΓοηίο.ε3/ηθ\Λ/5/2017/05/ίθΓοηίθ5-ροΓί-ΐ3ηεΐ5ρ3Γί-2-νίΙΙίθΓ5-ί5ΐ3ηεΙ-3Γθ35-ηθ\Λ/-ήθ3Γί [τελευταία πρό­ σβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019] 132. υ.5.ϋθρ3Γίηΐθηί οί Επθγ§υ , άρθρο, \Λ/ίηά νίείοη: Α Νθ\λ/ Εγ3 Γογ \Λ/ίηά Ρο\λ/θγ ίη ίήθ ΙΙηιίθά 5ί3ίθ5, διαθέσιμο στην ιστοσελίδα Ηάρ5://\ΛΛΛΛΛ/.θηθΓ§γ.§σν/θθΓθ/\Λ/ίηοΙ/ ιτΐ3ρ5/\Λ/ίηοΙ-νί5ίοη [5.2.5 - τελευταία πρόσβαση 9 Σε­ πτεμβρίου 2019] 133. ΙΙΝ ΟΙο03ΐ 0οιπρ3εί, ΓθροΓΐ ΟοιτιιτιυηίεΒίίοη οη Ργο§ γθ55 (ΟΟΡ), διαθέσιμο στην ιστοσελίδα Ηίίρε:// \Λ/\Λ/\Λ/.υη§Ισ03ΐεσηιρ3εί.θΓ§/3ΐ3ουί [01.2 - τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019]

134. υ.5. Ογθθπ ΒυίΙάίη§ ΟουηείΙ (υ5ΟΒ0), ΙΕΕϋ οθΓίίίίεθίίοη Γογ ηθί§ήόθΓήοοεΙ άθνθίορηίθηί, διαθέσιμο στην ιστοσε­ λίδα ΗίΙρ5://ηθ\Λ/.υ5§όε.οι·§/ΙθθοΙ/ι·3ίιη§-5γ5ίθΐτΐ5/ ηθί§ήόθΓήοοεΙ-οΙθνθΙορηΐθηί [τελευταία πρόσβαση 9

Σεπτεμβρίου 2019] 124. 5ίάθ\Λ/3ΐΙ< Τ3ΙΙ<, Άρθρο, ϋί§ίΐ3ί ΤΓ3Π5ρ3Γθηογ ίη ίήθ Ρυόίίο 135. υ5ΟΒ0, 5σεί3ί θςυίίγ ννίίήίη ίήθ εοηιηιυηίίγ, διαθέσιμο ΚθβΙιτι της ί3οςυθίίηθ ίυ (2019), διαθέσιμο στην ιστοσε­ στην ιστοσελίδα, ήίΙρ5://\Λ/\Λ/\Λ/.υ5§όε.θΓ§/θΓθοΙίί5/5θλίδα Ηίίρ5://ηΐθοΙίυηι.οοηι/5ίοΙθ\Λ/3ΐΙ<-ί3ΐΙ</ίιο\Λ/-θ3η-\Λ/θεοηιηιυηίίγ, [τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 013ΐ<θ-υΓΐ33η-ίθθίΐ-ίΓ3η5ρ3Γθηί-ίίΐθ5θ-ίθθη5-3ΓΘ-3-ίίΓ5ί2019] 5ίθρ-ί03ί237ί8ίί0 [02.1 - τελευταία πρόσβαση 9 Σε­ πτεμβρίου 2019] 136. \Λ/ογ ΙοΙ Κθ5ουιτθ5 Ιηείίίυίθ, άρθρο Ογθθπ ν5. Ογθυ ΙηίΓθ125. ΤΗθ \Λ/ογΙοΙ Β3ηΙ< ΟΓουρ, διαθέσιμο στην ιστοσελίδα ίιίΙρ5://\Λ/\Λ/\Λ/.\Λ/θΓΐοΙΐ33ηΙ<.θΓ§ [04.3 - τελευταία πρόσβα­ ση 9 Σεπτεμβρίου 2019] 126. ΤΗΕ ϋΒΧΟΗΑΝΟΕ ΡΙΑΤΡΟΚΜ, διαθέσιμο στην ιστοσελί­ δα, \Λ/\Λ/\Λ/.άΐ3χείΐ3η§θ.θυ [τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμ­ βρίου 2019]

5ίΓυοίυτθ: \Λ/Ηθπ Νθίυτθ 15 ΒθϊΙ θγ ίήθη ΟοηεΓθίθ των ΤθίόθΓίή 1, Η3Π50Π 0., (2012), διαθέσιμο στην ιστοσε­ λίδα ΗίΙρ5://\ΛΛΛΛΛ/.\Λ/Π.ΟΓ§/βΙθ§/2012/06/§Γθθη-ν5-§Γ3γίηίΓ35ίΓυείυΓθ-\Λ/ήθη-π3ίυΓθ-ΐ3θίΙθΓ-εοηεΓθίθ [τελευταία πρόσβαση 8 Σεπτεμβρίου 2019] 137. \Λ/ογ ΙοΙ ΗθθΙίή 0 Γ § 3 π ίζ 3 ίίσ η (\Λ/ΗΟ) διαθέσιμο στην ιστο­ σελίδα,

127. ΤΗθ 1)Γΐ33ηί5ί, άρθρο, 01Τ: \Λ/ίΐ3ί'5 311ίίισ θχάΐθίτίθηΐ 30συί, της 5υ53η ίοπθδ (2015), διαθέσιμο στην ιστοσε­ λίδα Ηίίρ5://\ΛΛΛΛΛΛίίΐθυι·ΐ33ηί5ί.οι·§/2015/10/15/(:Ιί\Λ/ίΐ3ί5-3ΐΙ-ίίΐθ-θχείίθηΐθηί-3ΐ3ουί/ [τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019]

128. ΤΗθ Ιηίθΐ·§ονθΐ·ηιτΐθηί3ΐ ΡβπθΙ οη 01ίιτΐ3ίθ 0ή3η§θ (ΙΡΟΟ), έκθεση ΙΡΟΟ (2019), διαθέσιμο στην ιστοσελίδα, ίιίΙρ5://\Λ/\Λ/\Λ/.ίρεε.είι/5ΓεεΙ-ΓθροΓί-οΙο\Λ/ηΙθ3θΙ-ρ3§θ/ [τελευταία πρόσβαση 9 Σεπτεμβρίου 2019] 355

ΗίΙρ5://\ΛΛΛΛΛΛ\Λ/Ηο.ίηί/

Σεπτεμβρίου 2019]

[τελευταία πρόσβαση 9

Βόλος 2050": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις.

ΒΟΛΟΣ 2050

356

Σ. Γιαμάκος, Αρχιτέκτων

357

"Βόλος 2050 ": Ανθεκτικότητα και Στρατηγικές Αναπλάσεις.

\Λ/\Λ/νν. §ΐ 3 ΙΤΙ3 1<05.0 0 ΓΠ

358