Economisch Bureau
VS Watch
Macro & Financial Markets Research Maritza Cabezas, +31 20 343 5618
Raakt Amerikaanse economie uit koers? 27 mei 2015
Wij denken dat de Amerikaanse economie zich na het teleurstellende eerste kwartaal herstelt. Sterke arbeidsmarkt steunt consumptie en woningbouw maar hogere groei is nodig om het negatief effect van oliegerelateerde investeringen en export te compenseren. Wij hebben onze raming verlaagd op grond van de vertraging in het eerste kwartaal: BBP-groei over heel 2015 nu 2,7% in plaats van 3,1%. Fed ziet vertraging in eerste kwartaal als tijdelijk en blijft positief over economische vooruitzichten voor de lange termijn. Een renteverhoging is september is het meest waarschijnlijke scenario maar het hangt ervan af of economie na het zwakke eerste kwartaal een overtuigend herstel laat zien.
Waarom haperde de BBP-groei in eerste kwartaal? Voor de vertraging van de BBP-groei zijn meerdere verklaringen. De “bekende onbekende” factoren betreffen ontwikkelingen die teruggaan tot 2014 maar waarvan het effect is onderschat, zoals de daling van de investeringen in oliegerelateerde activiteiten als gevolg van de lagere olieprijzen. Een ander voorbeeld is de kracht van de dollar, die werd gesteund door de gunstige groeiperspectieven voor de Amerikaanse economie in combinatie met monetaire verruiming in het buitenland. Verder escaleerden de conflicten in de havens aan de westkust in januari en februari, toen de grote havens werden gesloten. Achterstanden werden pas in april ingelopen. De exportgroei had hieronder in het eerste kwartaal duidelijk te lijden, zodat een inhaalslag in het tweede kwartaal voor de hand ligt. En tot slot eiste het extreme weer zijn tol: hierdoor vielen de consumptie en de bouw terug tot het niveau van een jaar eerder. De voorlopige BBP-raming voor het eerste kwartaal was een groei van 0,2% tegen 2,2% in het vierde kwartaal 2014. Deze raming wordt de komende tijd mogelijk nog naar beneden bijgesteld maar wij denken dat de negatieve factoren van tijdelijke aard zijn en een herstel in aantocht is.
Kan statistische vertekening de BBP-groei drukken? In de BBP-groei over het eerste kwartaal zoals gemeld door het Bureau of Economic Analysis (BEA) valt een patroon van terugkerende zwakte te bespeuren. Dit lijkt deels te kunnen worden toegeschreven aan vertekeningen als gevolg van de gehanteerde methodiek voor seizoensgebonden correctie. In de jaren 2010 t/m 2014 groeide het Amerikaanse BBP in het eerste kwartaal met gemiddeld 0,6% tegen 2,9% in de overige drie kwartalen. Dit patroon van zwakkere groei in het eerste kwartaal doet zich voor in de bouw, federale en lokale overheidsuitgaven, defensie en export. Zonder deze seizoensinvloed zou de BBP-groei veel hoger uitvallen.
BBP-groei in eerste kwartaal zou hoger kunnen zijn in %
6 5 4 3 2 1 0 -1 -2 -3
1.8%
0.2% K1 2010
Buitenlandse handel en investeringen in de min
K4 2010
K3 2011
K2 2012
K1 2013
K4 2013
K3 2014
BBP seizoengecorigeerd BEA
Bijdrage in %-pt
BBP seizoengecorigeerd FRB San Francisco
6
Bronnen: Thomson Reuters Datastream, Federal Reserve Bank of San Francisco
4 2 0 -2 -4 K2 2013
K3 2013
K4 2013
K1 2014
K2 2014
K3 2014
K4 2014
Consumptie
Investeringen
Overheid
Voorraden
Nettohandel
BBP-groei
Bron: Thomson Reuters Datastream
K1 2015
De Federal Reserve Bank of San Francisco heeft deze seizoensinvloed onderzocht en kwam tot de conclusie dat de BBP-groei aanzienlijk sterker is dan het BEA in eerste instantie rapporteerde. De zeer scherpe daling in het eerste kwartaal 2009 tijdens de Grote Recessie kan gedurende meerdere jaren een vertekend seizoensbeeld geven. Voormalig Fedvoorzitter Ben Bernanke signaleerde dit al in 2010. Op basis van de gecorrigeerde gegevens van de FRB van San Francisco is de BBP-groei ongeveer 1,5 procentpunt hoger. Het BEA is bezig zijn methodiek te herzien. Wij denken dat de statistische vertekening helpt het verschil te verklaren tussen