Economisch Bureau
Euro Watch
Macro & Financial Markets Research Nick Kounis & Aline Schuiling
Griekenland: drie scenario’s
020 343 5616 ,
16 juni 2015
Ons basisscenario blijft dat er vóór het eind van de maand een akkoord wordt bereikt In een alternatief scenario betaalt Griekenland het IMF niet maar ligt er snel daarna een akkoord Het laatste en tevens minst waarschijnlijke scenario is dat Griekenland uit de euro stapt
Drie scenario’s voor Griekenland
Uitkomst blijft nog ongewis
Ook afgelopen weekend kwamen Griekenland en zijn
De besprekingen van vorig weekend zijn door sommige
schuldeisers niet tot een akkoord. Dit liet de financiële markten
analisten bestempeld als de laatste gevechten in een lange
op maandag allesbehalve onberoerd. De aandelenkoersen
strijd, maar wij denken dat de discussie zich nog wel even
gingen hard onderuit, met financiële instellingen voorop, terwijl
voortsleept. Naar onze mening is het nog niet precies vijf voor
Duitse staatsobligaties (Bunds) opveerden en staatsobligaties
twaalf, in ieder geval niet vanuit de Europese optiek van
van perifere eurolanden op grote schaal van de hand werden
crisisbestrijding. Belangrijk is dat het IMF pas eind juni hoeft te
gedaan. De alsmaar voortdurende impasse roept de vraag op
worden betaald, zodat er nog tijd is om een akkoord te
hoe het nu verder moet. Tegen de achtergrond van deze
bereiken waarbij op de korte termijn in de Griekse
onzekerheid hebben wij onze scenario’s voor Griekenland
liquiditeitsbehoefte wordt voorzien. Vervolgens kan dan in de
geactualiseerd.
komende maanden onderhandeld worden over een akkoord voor de langere termijn.
Scenario 1: Akkoord vóór het eind van de maand Ondanks de ontwikkelingen van het afgelopen weekend is het
Griekse economie geraakt door onzekerheid
meest waarschijnlijke scenario voor ons nog altijd dat
% k-o-k
Griekenland en zijn schuldeisers vóór het eind van deze maand tot een akkoord komen. De retoriek blijft onverminderd fel aan beide zijden maar wij zien tekenen van vooruitgang.
index
4 3 2 1 0 -1 -2 -3 -4 -5 -6
120 110 100
Er is overeenstemming over begrotingsdoelen…
90
De Griekse regering heeft met haar aangepaste voorstellen
80
van afgelopen weekend een concessie gedaan. Zij wil zich nu
70
vastleggen op een primair begrotingsoverschot van 1% van
60
het BBP voor dit jaar en 2% van het BBP voor volgend jaar. Dit is in lijn met het voorstel van de schuldeisende instellingen.
04
05
06
07
BBP (l.a.)
08
09
10
11
12
13
14
15
Economisch sentiment (r.a.)
Bron: Thomson Reuters Datastream
…maar waar wringt de schoen? De schuldeisende instellingen hebben zo hun twijfels over de effectiviteit van bepaalde begrotingsmaatregelen die door de Griekse regering zijn voorgesteld. Bijvoorbeeld de plannen om volgend jaar EUR 700 miljoen op te halen door BTW-fraude te bestrijden. Op deze plannen hebben woordvoerders van de schuldeisers zeer sceptisch gereageerd. Griekenland moet vermoedelijk met realistischer voorstellen komen om de uitgaven te verminderen of de opbrengsten te vergroten. Overigens heeft het IMF laten weten er begrip voor te hebben dat de Griekse regering de zwaksten in de samenleving wil ontzien.
Scenario 2: IMF wordt niet betaald; snel daarna akkoord Het scenario dat volgens ons hierna het meest waarschijnlijk is, is dat er eind juni nog geen akkoord met Griekenland ligt maar wel snel daarna. Controle deposito- en kapitaalverkeer kan nodig zijn In dit scenario moeten waarschijnlijk uit voorzorg beperkende maatregelen worden genomen wat betreft het geld- en kapitaalverkeer. Zodra duidelijk is dat Griekenland zijn betalingsverplichtingen jegens het IMF niet nakomt, moeten banken mogelijk even hun deuren sluiten om een run op tegoeden te voorkomen. De vrees voor een vertrek van Griekenland uit de eurozone zou dan immers escaleren. In ieder geval nemen dan de economische en financiële
2
Griekenland:: drie scenario’’s – 16 juni 201 15
spa anningen toe en dit zou de pa artijen ertoe kunnen bewegen n
Uiiteindelijk keertt de rust weer, al is dan inmid ddels wel
om weer aan de o onderhandeling gstafel te gaan zitten. Tot op
aa anzienlijke economische schaade aangerichtt.
bep paalde hoogte hebben Grieksse gezinnen en n bedrijven nog g con ntant geld achte er de hand ma aar de situatie die d dan ontstaa at,
Griekse G banke en afhankelijkk van noodle eningen …
zal zeker pijn doe en.
EUR E mld
eken respijt biij het IMF Nog een paar we s Griekenland n niet betaalt aan n het IMF, treed dt een interne Als pro ocedure in werkking bij deze in nstelling. Het be estuur wordt da an form meel in kennis gesteld van he et Griekse beta aalverzuim. He et kan n dan nog onge eveer één maa and duren voordat het IMF Griekenland in sta aat van faillisse ement verklaarrt. Tijdens deze e e beleggers de automatische perriode worden vvoor particuliere cro oss-default clau usules van hun obligaties nog g niet van krach ht. Me et andere woord den, Griekenla and kan nog een akkoord mett zijn n schuldeisers uitwerken en een e val in de affgrond
180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 Jan-11
Jan-12
Jan n-13
Jan-14 4
Herfinancierin ngsoperaties ECB (MRO en LTRO)
Jan-15 Noodleningen
Brron: Centrale Bank k van Griekenlandd
voo orkomen.
… terwijl depo osito-uitstroo om aanhoudt
Grriekse consument weer so omberder
EUR E mld, tweemaa andelijkse mutatiee
On nderdelen van het consumentenverttrouwen (saldo)
0
10 00
10
8 80
-20
5
6 60
-40
0
4 40
-60
2 20
-80
0
-100 10
11
12
13
14
15
Werkloosheid komend jaar (hoger-lager, l..a.)
-5 -10 -15 04
05
06
07
08
0 09
Finaanciële situatie kom mend jaar (beter-slecchter, r.a.) Brron: Thomson Reu uters Datastream Bron: Thomson Reute ers Datastream
enario 3: Griekenland op weg w naar de uittgang Sce In het h laatste en vvolgens ons miinst waarschijn nlijke scenario start Griekenland het exitprocess uit de eurozon ne. Aanvankeliijk ario maar verrloopt dit proces net als in hett tweede scena Griekenland komtt nu niet in de weken w daarna alsnog tot een n koord met zijn sschuldeisers. De D economisch he pijn is akk uite eindelijk niet meer te harden, zodat de regering de bes sprekingen ope ent om uit de euro e te stappen n. n in dit scenario o waarschijnlijkk De financiële spanningen zullen aarbij staatsobligaties van perrifere euroland en sterk oplopen, wa an Zuid-Europe ese landen de en andere financiële markten va aarste lappen kkrijgen. Deze situatie s hoeft ec chter niet heel zwa lang te gaan dure en. De andere landen l van de eurozone bben immers h hun uitzettingen n op Griekenlan nd sterk heb teru uggebracht. Bo ovendien zal de e ECB dan haa ar OMTpro ogramma active eren en in grote e hoeveelhede en staatsobligaties vvan probleemla anden gaan opk kopen.
10
11
12 2
13
14
15 5
3
Griekenland:: drie scenario’’s – 16 juni 201 15
es meer van he et Economisch Bureau op: insights.abnam mro.nl/category y/economie/ Lee ocument is samengesteld d door ABN AMRO. Het heeft h uitsluitend als doel om financiële en algemeene informatie te verstrek kken over de economie. ABN A AMRO behoudt zichh alle rechten voor met betrekking b tot de informattie in Dit do het document en het documen nt wordt uitsluitend aan u verstrekt voor uw inform matie. Het is niet toegesta taan dit document (gehee el of deels) te kopiëren, distribueren, d door te geveen aan een derde of om het h voor enig ander doel te gebru uiken dan hier boven bed doeld. Dit document is infformatief bedoeld en vorm mt geen aanbieding van effecten aan het publiek k, of een uitnodiging om een e aanbod te doen. ag niet om welke reden d dan ook vertrouwen op de e informatie, meningen, beramingen, b en aannamees in dit document noch dat d het compleet, accuraat of juist is. Er wordt gee een garantie gegeven, uitdrukkelijk of stilzwijgend,, door U ma of uit naam van ABN AMRO, haar directeuren, functio onarissen, vertegenwoord digers, gelieerde partijen,, groepsmaatschappijen of werknemers met betre ekking tot de juistheid of volledigheid van de inforrmatie in dit document, en n geen enkelle aansprakelijkheid word dt geaccepteerd voor eniig verlies als direct of ind direct gevolg van het gebrruik van deze informatie. De opvattingen en meniingen opgenomen hierin kunnen op enig momentt aan verandering onderh hevig zijn en e ABN AMRO heeft geen n enkele verplichting om de informatie in dit docu ument na de datum hiervaan te herzien. Voord dat u in enig product van n ABN AMRO investeert, dient u zich te informeren over de verschillende ffinanciële en andere risic co’s, alsmede mogelijke beperkingen b voor u en uw w investeringen als gevolg van toepasselijke wetg geving en regels. Indien u, na lezing van dit document, overw weegt een investering te doen d in een product, raaddt ABN AMRO aan om een e dergelijke investering met uw relatiemanager oof persoonlijke adviseur te bespreken om nader te t bezie en of het relevante producct – met inachtneming va an alle mogelijke risico’s – past bij uw investeringe gen. De waarde van beleg ggingen kan fluctueren. In het verleden behaaldee resultaten bieden geen garanties voor de toekom mst. ABN AMRO behoudt zich het recht voor wijzigingen in n dit materiaal aan te bren ngen. Alle rechten r voorbehouden