Euro Watch Grieks referendum: en dan?
Economisch Bureau Macro & Financial Markets Research Nick Kounis & Han de Jong , + 31 20 343 5616
29 juni 2015
Wat zijn de gevolgen van het aangekondigd referendum in Griekenland? De Griekse regering kan het IMF niet betalen; er zijn kapitaal- en depositobeperkingen ingesteld De gevolgen voor de toch al zwaar gehavende Griekse economie zullen ernstig zijn Ook de eurozone lijdt schade maar een snel herstel is mogelijk: de situatie is anders dan in 2011-12 Het risico dat Griekenland de eurozone verlaat, is toegenomen maar dit is niet ons basisscenario Door economische en financiële schade keert Griekenland misschien terug naar onderhandelingstafel
Tsipras gooit olie op het vuur
•
Enige economische schade is onvermijdelijk door de
De Griekse premier Alexis Tsipras kondigde vrijdagavond met
negatieve uitwerking op het vertrouwen maar de
veel dramatiek een referendum aan. Het is de bedoeling dat
economie van de eurozone moet zich relatief snel kunnen
het referendum op 5 juli wordt gehouden. De Grieken kunnen
herpakken. De situatie is nu anders dan in 2011-12 toen
dan stemmen of het reddingsplan dat de schuldeisers hebben
de eurozone door de eerste Griekse crisis in een recessie
voorgesteld aan de Griekse regering, voor hen aanvaardbaar is. Tsipras en de overige leden van de regering hebben
belandde. •
De kans dat Griekenland uit de eurozone vertrekt, is
aangegeven dat zij hun landgenoten zullen aanraden om nee
toegenomen, ook al wil een grote meerderheid van de
tegen het plan te zeggen. Tsipras vraagt aan de Griekse
Grieken de euro behouden. De spanningen die ontstaan,
bevolking dus toestemming om het plan te mogen afwijzen en
zou de Griekse regering kunnen dwingen om op een
om de gevolgen, waaronder in ieder geval een bankroet van
gegeven moment toch naar de onderhandelingstafel terug
de Griekse staat, te aanvaarden. Ondertussen zullen de
te keren.
Griekse banken tenminste tot 6 juli gesloten zijn, mag er geen geld het land uit en kan er slechts EUR 60 per dag uit de
Gevolgen van het uitschrijven van een referendum
geldautomaat worden gehaald. Hoe zien wij de situatie?
Het besluit van de Griekse regering om de onderhandelingen af te breken, een referendum uit te schrijven en een negatief
•
De Grieken kunnen nog terug naar de onderhandelings-
stemadvies te geven, heeft volgens ons vijf directe gevolgen.
tafel voordat het huidige steunprogramma dinsdag afloopt. • •
•
Zo niet, dan kan Griekenland het IMF niet betalen en
1.
stevent het land af op een faillissement.
Het huidige steunprogramma loopt af op 30 juni, wanneer
De ECB heeft zondag de liquiditeitssteun aan de Griekse
Griekenland ook aan het IMF moet betalen. De Griekse
banken constant gehouden, maar kan hier mogelijk de
bevolking mag dus op 5 juli stemmen over een nieuw
komende dagen beperkingen aan opleggen; dit zou leiden
reddingsplan dat dan – in ieder geval technisch bezien – al niet
Griekenland heeft geen contant geld meer
tot een bankencrisis.
meer op tafel ligt. De Griekse regering heeft de eurogroep één
Volgens de peilingen zou een meerderheid van de
maand uitstel gevraagd. De eurogroep heeft dit afgewezen als
Grieken wel eens Ja kunnen stemmen. Hoe de situatie
de Griekse regering geen nieuwe toezeggingen doet.
zich verder ontwikkelt, is onvoorspelbaar. De financiële
• •
•
chaos in de komende dagen kan kiezers over de streep
Door het ontbreken van externe financiering kan Griekenland
trekken om vóór het reddingsplan te stemmen.
de komende dagen en weken zijn schuldverplichtingen niet
Nieuwe algemene verkiezingen zijn vermoedelijk
nakomen. De eerste betaling moet op 30 juni aan het IMF
onvermijdelijk.
worden gedaan. Verzuim van een betaling aan het IMF wordt
De ECB en de andere beleidsmakers zullen al het
door de ratinginstellingen technisch niet gezien als een
mogelijke doen om de financiële stabiliteit van de
faillissement. Bovendien wordt onder normale omstandigheden
eurozone te waarborgen. Zij hebben inmiddels een
een betaalverzuim jegens het IMF niet direct als zodanig
indrukwekkend instrumentarium tot hun beschikking.
geregistreerd. IMF-topvrouw Lagarda stelt zich tot nu toe
De eerste reactie op de financiële markten was negatief,
echter hard op en heeft gezegd dat Griekenland in dat geval
maar er was geen sprake van paniek en markten
op 1 juli in gebreke wordt gesteld. De volgende belangrijke
herstelden weer enigszins in de loop van
betaaldatum is 20 juli. Dan moeten staatsobligaties die in het
maandagochtend.
bezit van de ECB zijn, worden afgelost. Zo niet, dan is het land in gebreke. De Griekse regering zal mogelijk ook bij het