Economisch Bureau Emerging Markets
Visie Opkomend Europa
Peter de Bruin +31 20 343 5619 peter.de.bruin@nl.abnamro.com
Nog uiteenlopender dan normaal
30 juni 2015
Economie in de regio als geheel kromp in het eerste kwartaal maar dit verhult grote verschillen binnen de regio
Terwijl Rusland en Oekraïne zich in een diepe recessie bevinden, floreren de centraal Europese economieën
Groei van Turkse economie is afgezwakt door onzekerheid rond verkiezingen en krap monetair beleid
Regio krimpt voor het eerst sinds financiële crisis… De economie van de regio opkomend Europa kromp met 0,6% j-o-j in het eerste kwartaal van dit jaar. Hiermee is de eerste krimp sinds de wereldwijde financiële crisis een feit. Dit nogal sombere totaalcijfer verhult echter grote verschillen tussen de landen binnen de regio. Niet verwonderlijk vinden we Rusland en Oekraïne aan de onderkant terug. In Rusland heeft de aanzienlijk hogere inflatie de koopkracht van gezinnen en bedrijven aangetast. Deze is aangewakkerd door de scherpe koersval van de roebel aan het einde van vorig jaar en het begin van dit jaar, die weer het gevolg was van de scherpe daling van de olieprijzen eind vorig jaar. Het Russisch BBP kromp dan ook met 2,2% j-o-j in het eerste kwartaal, na een bescheiden groei van 0,4% in het laatste kwartaal van 2014. Bovendien wijzen recente cijfers erop dat de recessie zich heeft verdiept en lijkt Rusland af te stevenen op een krimp van zo’n 6% j-o-j in het tweede kwartaal. Een positiever punt is dat de inflatie begint af te zwakken. Dit zou, in combinatie met verdere monetaire verruiming, ervoor moeten zorgen dat de recessie in het tweede halfjaar afneemt. De situatie in Oekraïne is nog zorgwekkender door het conflict in het oosten van het land. De economie maakt een vrije val en kromp met 17,2% j-o-j in het eerste kwartaal.
Opkomend Europa: eerste krimp sinds crisis
Oekraïne is beperkt, maar die met de eurozone, de belangrijkste handelspartner van de CE3-landen, trekt sterk aan. En ten tweede neemt ook de binnenlandse vraag in deze economieën toe. De BBP-cijfers over het eerste kwartaal waren dan ook positief. In Polen groeide het BBP mede gesteund door de krachtige binnenlandse vraag (met 1,0% k-o-k en 3,6% j-o-j). Ondertussen was een sterke buitenlandse vraag de aanjager van de groei in Hongarije (0,8% k-o-k en 3,5% j-o-j). En dan Tsjechië: daar steeg het BBP in het eerste kwartaal zelfs met 3,1% k-o-k en 4,2% j-o-j, al speelden bijzondere factoren wel een rol. De groei in de CE3-landen zal na het uitmuntende eerste kwartaal vermoedelijk wat afzwakken maar deze economieën verkeren duidelijk in blakende gezondheid. …terwijl in Turkije de groei is afgezwakt De Turkse economie is verder vertraagd, van 2,6% j-o-j in het vierde kwartaal van 2014 naar 2,3% in het eerste kwartaal. De vertraging kan worden toegeschreven aan de onzekerheid rond de verkiezingen en het relatief restrictieve beleid van de centrale bank. De stijging van de industriële productie, die doorgaans gelijke tred houdt met de BBP-groei, is recent echter iets versneld. Dit wijst erop dat de economie aan het begin van het tweede kwartaal wat aan vaart heeft gewonnen, al zal het groeitempo naar verwachting bescheiden blijven.
Gewogen BBP, %j-o-j
Rente in Rusland gaat verder naar beneden 6
CBR, beleidsrente, %
5
18
4 3
16
2
14
1
12
0 10
-1 11
12
13
14
15
8 6
Bron: Thomson Reuters Datastream
…maar in centraal-Europa schijnt de zon… Aan de bovenkant van het spectrum vinden we CentraalEuropese landen zoals Polen, Tsjechië en Hongarije (CE3). Er spelen globaal twee trends. Ten eerste profiteren de CE3landen van een stijgende export. De handel met Rusland en
4 04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
Bron: Thomson Reuters Datastream
Russische centrale bank blijft verruimen… Het beleid dat centrale banken in de regio voeren, loopt net zo sterk uiteen als de economische groei. De Russische centrale