Economisch Bureau
Macro Weekly Verruiming op komst in China
Nick Kounis +31 20 343 5616
24 augustus 2015 Uit de belangrijkste macro-economische gebeurtenissen van deze week trekken wij vijf conclusies. Eén: de Chinese industrie vertraagt nog steeds maar hulp is in aantocht. Er is al sprake van verruiming van de financiële omstandigheden en daar komt snel nog een schep bovenop. Twee: China en de Fed werpen nog steeds een schaduw over de opkomende markten en grondstoffen. Drie: de Fed lijkt nog altijd op weg naar een renteverhoging in september, al zijn beleggers door de zorgen over China en de marktvolatiliteit wel sceptisch geworden. Vier: de economie van de eurozone herstelt zich gestaag en de samengestelde PMI kwam in augustus hoger uit. Vijf: in Griekenland worden volgende maand nieuwe verkiezingen gehouden, wat zorgt voor onzekerheid.
Vertraging in China houdt aan
En daar blijft het niet bij
De Chinese Caixin PMI (meet vertrouwen inkoopmanagers)
De depreciatie van de yuan wijst er bovendien op verdere
voor de verwerkende industrie is volgens de voorlopige raming
verruiming van de financiële omstandigheden in de afgelopen
gedaald van 47,8 in juli naar 47,1 in augustus. De index
maand. En tot slot verwachten wij nog meer stappen van de
bereikte hiermee het laagste niveau sinds maart 2009, toen de
autoriteiten, in de vorm van een verlaging van de beleidsrente
wereldwijde financiële crisis nog na-ebde. De PMI is in China
en de reservevereisten voor banken. Onze China-specialist
een minder betrouwbare groei-indicator dan in de VS of de
Arjen van Dijkhuizen verwacht naast een verdere depreciatie
eurozone. In China heeft de PMI alleen betrekking op de
van de yuan en budgettaire stimulering dat de Chinese
verwerkende industrie. De dienstensector heeft zich veel
centrale bank de rente met 25 basispunten en de
krachtiger ontwikkeld. Toch past de uitkomst wel in het
reservevereisten met 100 basispunten zal verlagen. Gezien de
algemenere beeld dat wordt geschetst door de recente cijfers.
zwakke PMI voor de Chinese verwerkende industrie worden
Die laten zien dat de economie nog steeds afzwakt en de
de eerste stappen waarschijnlijk al snel genomen.
groeidoelstelling van 7% mogelijk niet gehaald wordt.
Chinees BBP en index financiële omstandigheden Verruiming van de financiële omstandigheden De recente cijfers wekken heel begrijpelijk zorgen over een harde landing van de Chinese economie. Beleggers vragen zich af of de autoriteiten wel genoeg doen en of zij de economie wel kunnen bijsturen. Wij denken nog steeds dat de autoriteiten kunnen en zullen doen wat nodig is om de economie weer in de juiste richting te sturen. Het duurt vaak even voordat stimuleringsmaatregelen effect sorteren en er zijn tekenen dat dit binnenkort gaat gebeuren. Zo zijn er tekenen dat er eindelijk sprake is van verruiming van de financiële omstandigheden, bepaald door een combinatie van een lagere wisselkoers, lagere renteniveaus en kredietgroei. De Bloomberg-index voor de financiële omstandigheden
Index
% j-o-j
12
160
11
140 Ruimere financiële omstandigheden
120
10
100
9
80
8
60
7 6
40 07
08
09
10
11
12
13
Financiële Omstandigheden Index (l.a.)
14
15 BBP (r.a.)
Bron: Bloomberg; MCI bestaat uit een combinatie van kredietgroei, reële rente en reële wisselkoers.
sprong in juli omhoog, wat wijst op een aanzienlijke verruiming. Hiermee kwam een einde aan de verkrapping sinds het begin
Opkomende markten en grondstoffen hebben het moeilijk
van het jaar. De geldhoeveelheid neemt toe en de kredietgroei
Ongerustheid over China, de devaluatie van de yuan en de
trekt aan.
mogelijkheid van een renteverhoging door de Amerikaanse centrale bank (de Fed) hebben zware tegenwind opgeleverd voor de opkomende markten en de grondstoffenprijzen. Deze ontwikkelingen hebben ook een negatief effect gehad op het
2
Macro Weeklly - Verruiming g op komst in China C – 24 augu ustus 2015
risicosentiment on nder beleggerss. Tegelijkertijd wordt een
wijfel bij beleg ggers of Fed re rente gaat verh hogen Tw
inzinking van dezze markten vaa ak gezien als ee en teken dat oo ok
Te erwijl de koerse en van aandeleen in de opkom mende landen een
dez ze economieën n op weg zijn naar een terugv val. De
du uikvlucht maken die (schijnbaaar) deels te wijten is aan
red denering gaat b bijvoorbeeld alss volgt: China is de grootste
on ngerustheid ove er een renteveerhoging door de d Fed, merken n
con nsument van grondstoffen terr wereld, dus als de olieprijs
we e dat steeds meer m beleggers zich juist afvra agen of die
daa alt naar (of tot o onder) het nive eau dat wij eerd der dit jaar
re entestap er wel komt. Dit komtt door de aanh houdende
heb bben gezien, dan is dat een duidelijk d teken dat de Chinese e
on ngerustheid ove er China en dee andere opkom mende markten n en
eco onomie sterkerr gaat vertragen n.
de e daling van de e grondstoffenpprijzen. Bovend dien werden de e vo orige week gep publiceerde nottulen van de ve ergadering van het
Ov veraanbod is c cruciale factorr voor grondsttoffen
FO OMC, het beleidscomité van dde Fed, in juli geïnterpreteerd g d
Een n zwakke vraag g is echter slecchts een deel - en niet het
als s gematigd en was de Amerikkaanse inflatie lager dan
belangrijkste deell - van het verh haal. De olieprijjs - en de prijs
ve erwacht. Hierdo oor is het aantaal marktpartijen n dat een
n sommige and dere grondstofffen - staat onde er druk door van
re enteverhoging verwacht v in de afgelopen dag gen afgenomen n. In
ove eraanbod. Wan nneer de prijs daalt d door aanb bodfactoren, iss
co ombinatie met de d daling van dde grondstoffen nprijzen heeft dit d
dit juist j gunstig vo oor veel landen n die meer olie en andere
ste eun geboden aan a staatsobliggaties en de ko oers van de dollar
gro ondstoffen conssumeren dan produceren. p Ditt levert deze
ten opzichte van n de euro gedruukt.
landen immers meevallers op. Wij W blijven uitga aan van een eeerste rentesta ap in septemb ber Valluta's opkome ende markten verzwakken
Wij W gaan er nog steeds vanuit ddat de Fed de rente in
Zorrgen over de economische vo ooruitzichten, la agere
se eptember verho oogt. Volgens oons zal het FO OMC meer gewiicht
gro ondstoffenprijze en en de devaluatie van de yu uan hebben de e
blijven geven aan de aanhoudeende verbetering van de
valuta's van opko omende landen n onder druk ge ezet. Wanneer de
conomie en de sterke baneng groei. Verder binnenlandse ec
Fed d daadwerkelijkk overgaat tot verhoging v van de rente (zie
de enken wij dat beleggers misscchien teveel be elang hechten aan
hieronder), dan w wakkert dat de tegenwind t voor valuta's van
de e discussie die binnen het FO OMC is gevoerd d over sommige
komende lande en aan. Wij voo orzien dan ook verdere zwaktte opk
ris sico's. De voorn naamste boodsschap van de notulen n is volge ens
van n de valuta's va an deze landen n. Dit kan voor sommige land en
on ns dat de juiste e omstandighedden voor een re enteverhoging
een n deel van de o oplossing zijn in plaats van ee en deel van he et
dichterbij komen n. Uiteraard kann de Fed bij ee en veel sterkere e
pro obleem. Maar e er is een belang grijk voorbehou ud. Een erg
erslechtering va an de omstanddigheden op de e financiële ve
sterke daling van valutakoersen n kan een desta abiliserend effe ect
markten de verhoging nog steeeds uitstellen. Op O dit momentt
heb bben en contra aproductief zijn, vooral voor economieën me et
de enken wij dat de rente in septtember wordt verhoogd. v
hog ge schulden in buitenlandse valuta's. v Boven ndien zou een eve entuele uitstroo om van kapitaa al leiden tot verrkrapping van d de
PMI P en BBP-groei eurozon ne
fina anciële omstan ndigheden van die landen.
In ndex
% k-o o-k
60
Ris sico's van Fed d-beleid voor opkomende o markten m Een n eerste rentevverhoging doorr de Fed kan ze eker een fina anciële schok vveroorzaken in de opkomende economieën . Dez ze zal hopelijk beperkt blijven n doordat de Fe ed de rente waa arschijnlijk slecchts langzaam verder zal verhogen. Bov vendien zijn de e fundamentele e omstandighed den in opk komende markkten beter dan in i het verleden n. Een stabilisa atie van n de Chinese e economische groei en de steu un die uitgaat vvan een n sterkere vraa ag uit ontwikkellde economieën zullen volgen ns ons s ook helpen.
1.5 1.0 0.5 0.0 -0.5 -1.0 -1.5 -2.0 -2.5 -3.0
55 50 45 40 35 30 04 05 06 6 07 08 09 10 11 12 13 1 14 15 BBP (r.a.)
Inkoopmanaagersindex (PMI) gehele g economie (l.a.)
Brron: Thomson Reu uters Datastream, Markit
3
Macro Weeklly - Verruiming g op komst in China C – 24 augu ustus 2015
Herstel eurozone e nog steeds bevredigend
artij te vormen (Volkseenheid ) - zal waarsch hijnlijk geen ech hte pa
de PMI voor de e eurozone (de De samengesteld
co oncurrent zijn. De D meest waarrschijnlijke uitk komst is op dit
inkoopmanagersindex voor de gehele g econom mie) is gestegen n
moment dat er een e nieuwe Syrriza- of door Sy yriza geleide
van n 53,9 in juli na aar 54,1 in augustus. Een zwa akke
egering komt. re
onttwikkeling in Frrankrijk werd ge ecompenseerd d door een kra achtige groei in Duitsland, Spa anje en Italië. Het H huidige
Riisico van onduidelijke uitslaag
niveau van de ind dex voor de eurozone wijst op p een
Opiniepeilingen zijn echter altij d met onzekerrheid omgeven en
eco onomische groei van ongevee er 0,4 tot 0,5% k-o-k in het
moeten dus terughoudend geïnnterpreteerd worden. Dit blee ek
derrde kwartaal. H Het economisch he herstel in de e eurozone lijktt
bijjvoorbeeld eerd der dit jaar bij dde Britse verkie ezingen. Een
dan n ook nog steeds de goede kant op te gaan. China kan roe et
on nverwachte uits slag is dus moggelijk. Met nam me kan het, als
in het h eten gooien n, maar de bela angrijkste binne enlandse
Sy yriza het minde er goed doet daan verwacht, moeilijk m worden om
onttwikkelingen in de eurozone zelf z zijn positieff. De PMI-
ee en nieuwe coalitieregering te vormen. Er kan bijvoorbeeld
enq quête wijst bijvo oorbeeld op ee en sterkere ban nengroei.
ee en situatie onts staan waarin dee partij niet vold doende zetels he eeft om een coalitie te vormenn met Pasok/P Potami en alleen
Nie euwe verkiezin ngen in Grieke enland: meer onzekerheid
ee en coalitie met ND mogelijk iss. Deze coalitie e zal echter
De Griekse premiier Alexis Tsiprras is vorige we eek donderdag g
moeilijk tot stand d te brengen zijjn. In dat geval kan er een
afgetreden om sn nel verkiezingen te houden - waarschijnlijk w o op
minderheidsrege ering komen, w wat tot instabiliteit kan leiden.
20 september. Ze eker is dit nog niet, n want de oppositiepartijen n bben drie dage en de tijd om ee en nieuwe coalitieregering te heb
Uiitstel aankope en Griekse oblligaties door ECB E
vorrmen. Dat er nieuwe verkiezin ngen komen, is s echter wel he eel
Ee en mogelijke co onsequentie vaan de verkiezin ngen is dat de
waa arschijnlijk.
EC CB de aankoop p van Griekse sstaatsobligatie es uitstelt. De ECB E he eeft gezegd dat niet per se geewacht hoeft te e worden op de e
Hett besluit van de e Griekse prem mier kwam niet echt als een
ee erste evaluatie van het nieuw we driejarige pro ogramma voor
verrrassing. De Syyriza-regering is de meerderh heid kwijt.
Griekenland (in oktober) o voord at Griekse staa atsobligaties
Bov vendien zal Ale exis Tsipras zicch realiseren dat zijn regering g
orden opgenom men in het opko koopprogramma a van wo
alle een maar minder populair zal worden, vanw wege het slechtte
sta aatsobligaties (kwantitatieve verruiming). Als de Griekse
nieuws over de ecconomie en de e vervelende maatregelen m die e
re egering voor die e tijd voldoendee maatregelen heeft
nomen moeten n worden. gen
do oorgevoerd, kan dat genoeg zzijn om de raad d van bestuur van v de e ECB te overtu uigen. Het lijkt er echter op dat de verkiezin ngen
Verrkiezingen zulllen reddingso operatie niet doen d ontspore en
de e implementatie e van maatregeelen in de kom mende weken
Wij denken niet dat de verkiezin ngen de redding gsoperatie in
zu ullen vertragen. Wellicht zal dde ECB daarom m pas later dit ja aar
gev vaar zullen brengen. Volgenss de opiniepeilin ngen wordt
ov vergaan tot aan nkopen.
Syrriza de grootste e partij. De op één na grootstte partij (Nieuw we Democratie - ND)) en andere kle einere partijen (Potami ( en Pas sok) staan ookk achter de redd dingsoperatie. Het Linkse Pla atform - de groe ep die zich afsp plitst van Syriza om een nieuw we
4
Macro Weeklly - Verruiming g op komst in China C – 24 augu ustus 2015
Ra amingen hoofd d- en financiël e indicatoren BBP P-groei (%)
2013
2014
2015 5e
2016e
1.5
2.4
2.7
3.1
Ve erenigde Staten
-0.3
0.9
1.5
2.2
Eu urozone
Jap pan
1.6
-0.1
1.0
1.2
Verrenigd Koninkrijk
1.7
3.0
2.8
2.6
China
7.7
7.4
7.0
7.0
-0.4
1.0
2.3
2.4
3.1 2013
3.3 2014
3.1 5e 2015
3.8 2016e
Verrenigde Staten
1.5
1.6
0.4
2.4
VS S Treasury
2.19
2.08
Eurrozone
1.3
0.4
0.2
1.5
Du uitse Bund
0.63
Jap pan
0.3
2.8
0.7
1.4
Eu uro sw ap rente
Verrenigd Koninkrijk
2.6
1.5
1.1
1.9
China
2.6
2.0
1.5
2.0
derland Ned
2.6
0.3
0.4
1.5
4.3 20/08/2015
3.9 +3M
3.8 2015 5e
3.8 2016e
Fed deral Reserve
0.25
0.50
0.7 75
1.75
EU UR/USD
1.11
1.12
ECB B
0.05
0.05
0.0 05
0.05
US SD/JPY
124.4
Ban nk of Japan
0.10
0.10
0.1 10
0.10
GB BP/USD
Ban nk of England
0.50
0.50
0.5 50
1.50
Peo ople's Bank of Chin na
4.85
4.60
4.6 60
4.60
Verrenigde Staten Eurrozone
derland Ned We ereld Infllatie (%)
We ereld Belleidsrente
3M M interbank rentte
+3M
+12M M
2015e
0.32
0.33
0.4
1.2 2
0.7
1.7
-0.02
-0.03
0.00
0.00 0
0.00
0.10
Ja apan
0.17
0.17
0.2
0.2 2
0.2
0.2
Ve erenigd Koninkrijk
0.59
0.59
0.6
1.2 2
0.7
1.7
13/08/2015 20/08/2015
+3M
+12M M
2015e
20 016e
2.7
3.0 0
2.8
3.0
0.59
0.8
1.6 6
0.9
1.8
0.98
0.93
1.1
1.9 9
1.2
2.0
Ja apans overheidspa apier
0.38
0.36
0.6
1.0 0
0.7
1.0
VK K gilts
1.84
1.76
1.7
2.5 5
2.0
2.7
13/08/2015 20/08/2015
+3M
+12M M
2015e
20 016e
1.00
1.05 5
1.00
1.15
123.4
125
135 5
128
135
1.56
1.57
1.47
1.50 0
1.49
1.51
EU UR/GBP
0.71
0.71
0.68
0.70 0
0.67
0.76
US SD/CNY
6.40
6.39
6.50
6.65 5
6.55
6.75
10 0j-rente
W Wisselkoersen
13/08/2015 20/08/2015
20 016e
Bro on: Thomson Reutters Datastream, ABN A AMRO Econo omisch Bureau.
Lee es meer van he et Economisch Bureau op: insights.abnam mro.nl/category y/economie/ ocument is samengesteld d door ABN AMRO. Het heeft h uitsluitend als doel om financiële en algemeene informatie te verstrek kken over de economie. ABN A AMRO behoudt zichh alle rechten voor met betrekking b tot de informattie in Dit do het document en het documen nt wordt uitsluitend aan u verstrekt voor uw inform matie. Het is niet toegesta taan dit document (gehee el of deels) te kopiëren, distribueren, d door te geveen aan een derde of om het h voor enig ander doel te gebru uiken dan hier boven bed doeld. Dit document is infformatief bedoeld en vorm mt geen aanbieding van effecten aan het publiek k, of een uitnodiging om een e aanbod te doen. U ma ag niet om welke reden d dan ook vertrouwen op de e informatie, meningen, beramingen, b en aannamees in dit document noch dat d het compleet, accuraat of juist is. Er wordt gee een garantie gegeven, uittdrukkelijk of stilzwijgend,, door of uit naam van ABN AMRO, haar directeuren, functio onarissen, vertegenwoord digers, gelieerde partijen,, groepsmaatschappijen of werknemers met betre ekking tot de juistheid of volledigheid van de inforrmatie in dit document, en n geen enkelle aansprakelijkheid word dt geaccepteerd voor eniig verlies als direct of ind direct gevolg van het gebrruik van deze informatie. De opvattingen en meniingen opgenomen hierin kunnen op enig moment aan verandering onderh hevig zijn en e ABN AMRO heeft geen n enkele verplichting om de informatie in dit docu ument na de datum hiervaan te herzien. Voord dat u in enig product van n ABN AMRO investeert, dient u zich te informeren over de verschillende ffinanciële en andere risic co’s, alsmede mogelijke beperkingen b voor u en uw w investeringen als gevolg van toepasselijke wetg geving en regels. Indien u, na lezing van dit document, overw weegt een investering te doen d in een product, raaddt ABN AMRO aan om een e dergelijke investering met uw relatiemanager of persoonlijke adviseur te bespreken om nader te t bezie en of het relevante producct – met inachtneming va an alle mogelijke risico’s – past bij uw investeringgen. De waarde van beleg ggingen kan fluctueren. In het verleden behaaldee resultaten bieden geen garanties voor de toekom mst. ABN AMRO behoudt zich hett recht voor wijzigingen in n dit materiaal aan te bren ngen. Alle rechten r voorbehouden