Visie op rente en euro
Economisch Bureau Nico Klene 020 – 628 4204
Markttumult raakt rentevisie
1 september 2015 Aanpassingen ramingen
Scherpe reactie op financiële markten
Het recente tumult op de financiële markten was voor ons
%
aanleiding onze visie op het monetaire beleid aan te passen.
1,50
1,40
• De Amerikaanse Fed verhoogt de rente vermoedelijk pas in december voor de eerste keer. • De kans dat de ECB méér kwantitatief gaat verruimen is
1,30 1,00
toegenomen. Maar dit is niet ons hoofdscenario. • De lange rente ligt voorlopig op een lager niveau dan we eerder aannamen, maar gaat volgend jaar wel oplopen.
1,20 0,50 1,10
• De euro-dollarkoers gaat wat later naar pariteit - pas in het vierde kwartaal. Tumult op financiële markten De financiële markten hadden de laatste tijd te maken met veel
0,00 jul-14
1,00 okt-14
jan-15
10-jr Staat (l.a.)
apr-15
jul-15
USD per EUR (r.a.)
Bron: Thomson Reuters Datastream
tumult. Dat werd vooral veroorzaakt door zorgen over de
De reden om eventueel méér te gaan verruimen is - afgezien
ontwikkelingen in de opkomende economieën. Veel van deze
van de recente onrust - de nieuwe daling van de olieprijzen.
landen zijn exporteurs van grondstoffen en zijn getroffen door
Daardoor blijft de inflatie langer laag. De inflatieverwachtingen
prijsdalingen. Verder laaide de vrees voor een harde landing
op de financiële markten zijn dan ook duidelijk gedaald.
van de Chinese economie weer op. De markten betwijfelen nu en dan of de Chinese autoriteiten in staat zijn de economie
Meer QE is echter niet ons hoofdscenario. De eurozone-
‘zacht’ te laten landen. Al in juni was de Chinese aandelen-
economie draait immers goed en de kerninflatie lijkt het dal te
beurs hard onderuit gegaan en in de tweede helft van augustus
hebben gepasseerd. (Kerninflatie is excl. prijs van energie,
gebeurde dat opnieuw. En toen werden ook de beurzen elders
voedsel, alcohol en tabak.)
in de wereld meegetrokken (‘Black Monday’). Als de ECB toch zou besluiten tot meer QE, dan zullen de Ook de lange rentes en de euro-dollarkoers lieten scherpe
renteramingen waarschijnlijk verlaagd worden.
bewegingen zien in de tweede helft van augustus. De dollar verzwakte flink en heeft even zelfs de 1,17 aangetikt. Eind
Lange rente lager
augustus was de koers weer USD 1,12 per euro.
Vanwege de gewijzigde visie op het monetaire beleid van de Fed en de ECB hebben we onze ramingen voor de lange rente
Fed stelt renteverhoging vermoedelijk uit
verlaagd. Bij een latere rentestap van de Fed zal de
De Amerikaanse economie doet het goed en daarom zou de
Amerikaanse lange rente minder stijgen dan we aannamen.
Fed de rente in september kunnen verhogen, zoals we geruime
Dat heeft effect op de lange rente hier. Bovendien zal
tijd dachten. Toch denken we nu dat de Fed die stap nu niet zal
speculatie dat de ECB wellicht méér gaat verruimen de lange
aandurven. De financiële markten zijn nog te kwetsbaar.
rente hier onder neerwaartse druk houden.
Vermoedelijk zal de Fed de ontwikkelingen liever even aanzien en geen nieuwe onrust willen veroorzaken. We gaan nu uit van
Volgend jaar kan de rente echter toch omhoog. Belangrijke
een eerste rentestap in december. Tegen die tijd heeft de Fed
factoren zijn: de waarschijnlijke rentestap van de Fed in
waarschijnlijk een betere indruk hoe de Chinese economie en
december en het verdere herstel van de eurozone-economie.
de wereldeconomie ervoor staan. In 2016 kan de Fed verder-
Daardoor zal de speculatie over meer QE verdwijnen en de
gaan met renteverhogingen. Maar nogmaals: het hangt erom of
aandacht weer uitgaan naar de beëindiging van QE.
de Fed wel of niet de rente al in september verhoogt. Dollarkoers toch naar pariteit? Past de ECB ook haar beleid aan?
Onze visie op de euro-dollarkoers is niet wezenlijk gewijzigd.
Het antwoord hierop is vooralsnog: nee. Maar de kans dat de
We gaan nog steeds uit van pariteit. Maar door het gewijzigde
ECB zal besluiten tot méér kwantitatieve verruiming (QE) is wel
rentebeeld zal de ontwikkeling naar pariteit - en weer in de
toegenomen. Komende donderdag weten we wellicht meer.
andere richting in 2016 - iets later plaatsvinden.
2
Visie op rente en euro - Markttumult raakt rentevisie - 1 september 2015
Eurozone-tarieven Per 1 september
Euribor
1 maands 3 maands 6 maands 12 maands
NL Staat
-0,10 -0,03 0,04 0,16
2 jaars 5 jaars 10 jaars
-0,20 0,19 0,99
Rente- en valutavooruitzichten 15Q1
15Q2
15Q3
15Q4
16Q1
16Q2
16Q3
16Q4
Refi 1-mnd Euribor
0,05 -0,02
0,05 -0,06
0,05 -0,1
0,05 -0,1
0,05 -0,1
0,05 -0,1
0,05 -0,1
0,05 -0,1
(-0,05)
(-0,05)
(-0,05)
(-0,05)
(-0,05)
(0,05)
3-mnd Euribor
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
Kwartaalultimo's
0,0 (0,1)
10-jr Staat NL
10-jr Bund Duitsland 10-jr Treasury VS USD per EUR
0,3
0,2 1,9 1,07
1,0
0,8 2,3 1,11
0,9
0,8
1,1
1,4
1,6
1,7
(1,0)
(1,0)
(1,5)
(1,7)
(1,8)
(1,9)
0,7
0,7
1,0
1,3
1,5
1,6
(0,8)
(0,9)
(1,4)
(1,6)
(1,7)
(1,8)
2,2
2,4
2,5
2,6
2,8
2,8
(2,7)
(2,8)
(2,9)
(3,0)
(3,0)
(3,0)
1,10
1,00
1,00
1,05
(1,00)
(1,05)
1,05
1,10
(1,05)
(1,15)
(Bij aanpassingen in tabellen: tussen haakjes raming begin vorige maand.)
Ontwikkeling vertrouwensindicatoren Consumenten Nederland (CBS) Eurozone (Eurostat) Producenten Nederland (PMI industrie) Eurozone (PMI totaal) Duitsland (Ifo) VS (PMI industrie)
feb-15
mrt-15
apr-15
mei-15
jun-15
jul-15
aug-15
-7 -6,7
+2 -3,7
0 -4,6
+2 -5,6
+6 -5,6
+4 -7,1
+6 -6,9
52,2 53,3 106,8 55,1
52,5 54,0 107,9 55,7
54,0 53,9 108,6 54,1
55,5 53,6 108,5 54,0
56,2 54,2 107,5 53,6
56,0 53,9 108,0 53,8
53,9 54,1* 108,3 52,9*
*Voorlopig cijfer Bron: Thomson Reuters Datastream
Economische vooruitzichten Jaargemiddelden in %
Eurozone
2014 BBP-groei 0,9
2015
2016
2014
1,5
2,3
(HICP)
0,5
(1,8)
Nederland
1,0
2015
2,3
2,4
(CPI)
1,0
0,2
1,5
(0,4)
(1,7)
0,8
(2,2)
VS
2,4
2016
Inflatie
2,7
3,1
1,6 (1,8)
(CPI)
1,6
0,4
2,4
Bron ramingen: Economisch Bureau
Lees meer over het Economisch Bureau op: https://insights.abnamro.nl/category/economie/ Dit document is samengesteld door ABN AMRO. Het heeft uitsluitend als doel om financiële en algemene informatie te verstrekken over de economie. ABN AMRO behoudt zich alle rechten voor met betrekking tot de informatie in het document en het document wordt uitsluitend aan u verstrekt voor uw informatie. Het is niet toegestaan dit document (geheel of deels) te kopiëren, distribueren, door te geven aan een derde of om het voor enig ander doel te gebruiken dan hier boven bedoeld. Dit document is informatief bedoeld en vormt geen aanbieding van effecten aan het publiek, of een uitnodiging om een aanbod te doen. U mag niet om welke reden dan ook vertrouwen op de informatie, meningen, beramingen, en aannames in dit document noch dat het compleet, accuraat of juist is. Er wordt geen garantie gegeven, uitdrukkelijk of stilzwijgend, door of uit naam van ABN AMRO, haar directeuren, functionarissen, vertegenwoordigers, gelieerde partijen, groepsmaatschappijen of werknemers met betrekking tot de juistheid of volledigheid van de informatie in dit document, en geen enkele aansprakelijkheid wordt geaccepteerd voor enig verlies als direct of indirect gevolg van het gebruik van deze informatie. De opvattingen en meningen opgenomen hierin kunnen op enig moment aan verandering onderhevig zijn en ABN AMRO heeft geen enkele verplichting om de informatie in dit document na de datum hiervan te herzien. Voordat u in enig product van ABN AMRO investeert, dient u zich te informeren over de verschillende financiële en andere risico’s, alsmede mogelijke beperkingen voor u en uw investeringen als gevolg van toepasselijke wetgeving en regels. Indien u, na lezing van dit document, overweegt een investering te doen in een product, raadt ABN AMRO aan om een dergelijke investering met uw relatiemanager of persoonlijke adviseur te bespreken om nader te bezien of het relevante product – met inachtneming van alle mogelijke risico’s – past bij uw investeringen. De waarde van beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garanties voor de toekomst. ABN AMRO behoudt zich het recht voor wijzigingen in dit materiaal aan te brengen. Alle rechten voorbehouden.