Economisch Bureau Nederland Frank Rijkers | +31 (0) 20 628 64 37
Agrarisch - Sector update 19 juni 2015
Landbouwgrond wordt meer een productiemiddel
Groei van de prijs voor landbouwgrond zal afvlakken en meer volatiliteit gaan vertonen Rendement gaat in toenemende mate de prijs van landbouwgrond bepalen Afvlakkende grondprijzen kunnen positief uitpakken voor agrarische bedrijfsvoering Grote regionale verschillen met toenemende kansen voor regio Noord
Terwijl een groot gedeelte van de onroerend goed markt tijdens de crisisjaren in een impasse is gekomen door minder transacties en dalende prijzen, heeft de markt voor landbouwgrond zich hier volledig aan onttrokken. In de periode 20082014 is de gemiddelde prijs voor landbouwgrond met 6,9% per jaar toegenomen. De gemiddelde prijs betaald voor landbouwgrond kwam over 2014 uit op EUR 53.635 per hectare volgens gegevens van het kadaster. De gemiddelde prijs is hiermee verveertienvoudigd over de afgelopen vijftig jaar (zie figuur 1). Prijspieken door economische voorspoed De grondprijsontwikkeling wordt sinds begin jaren ’70 van de vorige eeuw gekenmerkt door een trendmatige stijging met enkele forse uitschieters. In de periode 1972-1978 stegen de prijzen met gemiddeld 25% per jaar. Deze stijging had met name te maken met oplopende
prijs voor ruwe bouwgrond door een toenemende vraag naar koopwoningen en een hoge inflatie. De daaropvolgende laagconjunctuur begin jaren ’80 zorgde voor een correctie in de markt voor landbouwgrond. De prijzen namen weer af, maar bleven hoog, doordat er blijvend minder beschikbare grond is. Figuur 1: Prijsontwikkeling landbouwgrond Bron: Kadaster, LEI 60.000 50.000 40.000 30.000
EUR / hectare
Historisch perspectief
20.000 10.000 0
'65 '70 '75 '80 '85 '90 '95 '00 '05 '10
Na een decennium van relatieve rust op de markt begon de grondprijs in de tweede helft van de jaren ’90 weer in rap tempo toe te nemen. In de periode 1995-2001 steeg de prijs met gemiddeld 11% per jaar. Een aantrekkende woningmarkt en lage rentestanden dreven de prijs omhoog. Deze prijsstijging kwam ten einde in 2002 als gevolg van economische achteruitgang na het knappen van de internetbubbel. Een nieuwe dynamiek? Een nieuwe prijsstijging van landbouwgrond kwam op gang in 2006. De wederom aantrekkende woningmarkt, lage rentestanden, de aankondiging van het afschaffen van het melkquotum per 2015 en verbeterde rendementen in de akkerbouw en melkveehouderij zorgden toen voor een toenemende vraag naar landbouwgrond. Hierdoor stegen de prijzen in de periode 20062009 met gemiddeld ruim 12% per jaar. Nadat deze stijging in 2010 afvlakte als gevolg van de economische malaise en financieel mindere jaren in de melkveehouderij (2009) en de akkerbouw (2011), leek een nieuwe prijsdaling op handen te zijn. Echter het tegendeel gebeurde. In de periode vanaf 2010 zijn de prijzen van landbouwgrond verder toegenomen, echter is de prijsstijging wel wat afgevlakt. Over de afgelopen 5 jaar zijn de prijzen met gemiddeld 3% per jaar gestegen met name als