Stand van de Industrie Trends, Ontwikkelingen, Cijfers & Prognoses
Economisch Bureau Nederland Casper Burgering Senior sector econoom
020 – 383 26 93
casper.burgering@nl.abnamro.com
juni 2015
@CasperBurgering
Stand van de Industrie is positief in juni
2013
Sheet 8
Investeringen NL (2015)
Sheet 12
Afzetprijs NL (april)
-5,4%
86 82 78 74 2014
2015
55,4
3,0% 10%
2014
2015
Sheet 14
Vacature Indicator (mei)
Faillissementen (t/m mei, joj)
0,47
2015
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
-20%
Productie groei NL (2015)
-10%
Sheet 13
2014
0%
2013
%
56 54 52 50
Sheet 10
0%
PMI vs CBS
20%
2015
4,1
2013
PMI bezettingsgraad NL (mei/K2)
2014
Producenten vertrouwen NL (april)
6 4 2 0 -2 -4 -6 -8
2016
2012
2008
2004
2016
1996
-12% 2012
-12% 2008
0%
0%
2004
12%
2000
Sheet 9
4,4%
12%
1996
2013
2015
Export NL (2015)
5,3%
Sheet 11
2014
-5%
-37%
1
100
0
50
-1 2013
81,8%
2016
48
2016
2012
2008
2004
2000
1996
-5%
0% 2012
50
2008
52
5%
58 56 54 52 50 48 46
2004
0%
2,1%
55,5
1996
54
BBP NL (2015)
2006 2008 2010 2012 2014 2016
5%
Sheet 7
PMI man. NL (april)
51,2
3,2%
Sheet 7
Sheet 6
Global PMI Man. (april)
2000
Sheet 5
Mondiale BBP (2015)
2000
Sheet 3
2014
0
2015
2013
2014
2015
15% 0%
Economisch Bureau
-15%
Oranje lijn = LT-gemiddelde Groene lijn = actueel verloop Grijze stippellijn = neutrale grens
Verwachting ABN AMRO
Actuele stand van zaken
Ongunstige omstandigheden
Neutrale omstandigheden
Gunstige omstandigheden
2
Nederland BBP groei boven eurozone gemiddelde 8%
World GDP % growth 2015: 3.2%
7%
EMERGING ASIA
India
China
Vietnam 6% Indonesia
GDP % growth (yoy) 2016
5%
S.Korea Turkey Mexico
4%
LATIN AMERICA Brazil
3% 2%
EMERGING EUROPE
1% Russia
Argentina
0% -6%
-4%
De mondiale economie is niet in topvorm, maar rampzalig evenmin. De VS begon 2015 teleurstellend en China koelt af. ABN AMRO verwacht dat de groei zal aantrekken. In de loop van H2 ontrolt zich zeer waarschijnlijk een redelijk positief scenario, met meer groei, bescheiden inflatie en centrale banken die vastbesloten zijn schokken te voorkomen.
Australia Greece Belgium France
Italy Japan EUROZONE South Africa Switzerland
-2% 0% GDP % growth (yoy) 2015
De afname van de groei van de Amerikaanse economie in K1 lijkt door tijdelijke factoren te zijn veroorzaakt, aangezien de cijfers over de arbeidsmarkt zeer goed waren in mei. De sterke arbeidsmarkt steunt de consumptie en woningbouw, maar hogere groei is nodig om het negatief effect van olie gerelateerde investeringen en export te compenseren.
World GDP % growth 2016: 3.8%
Poland Colombia US Ireland UAE Czech Rep. UK Spain Germany Norway Netherlands
2%
De Chinese economie is vertraagd in K1. De afname van de groei is gedreven door de zwakke binnenlandse vraag en de vertraging in de industriesector. Ook in enkele landen voor wie China de belangrijkste exportbestemming is (Hong Kong, ZuidKorea, IndonesiĂŤ) viel de groei terug. De Chinese overheid zal de economie stimuleren indien nodig
4%
6%
De meeste cijfers over de EUeconomie waren positief. Verschillende economische indicatoren bevestigen dit. De index van het economisch sentiment van de EC, die een goede maatstaf is van het algehele vertrouwen, bleef in mei stabiel maar ligt duidelijk boven het langetermijngemiddelde. Ook de consument is weer terug.
8%
10%
De Lat-Am. economie heeft het moeilijk. De economische ontwikkelingen in de eerste maanden van het jaar zijn voor de meeste landen teleurstellend en ook de vooruitzichten zijn voor een groot deel van het continent somber. We hebben dan ook onze ramingen voor 2015 in de afgelopen maanden verder neerwaarts bijgesteld.
3 Economisch Bureau
Bron: ABN AMRO Economisch Bureau
Mondiale productie en handel blijven nog achter
Mondiale industriele productie
2014
LT-gemiddelde
2015
Wereldhandel LT-gemiddelde
LatAm Asia
…en de mondiale output volgt de trend in de nieuwe orders…
…en ook de werkgelegenheid is weer toegenomen en stijgt naar 51 punten.
55
55
55
54
54
54
53
53
53 51.9
52
52
2015
2013
2014
2012
VS Europe
2013
2011
2012
-5% 2010
2011
0%
Wereldhandel groeit volgens ABN AMRO met 5% joj in 2015 en 6% joj in 2016 2010
2015
2014
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
-15%
% groei (joj)
-10%
5%
2009
10%
-5%
2004
0%
% groei (joj)
15%
2008
20%
2007
10%
25% 20% 15% 10% 5% 0% -5% -10% -15% -20% -25% 2006
25%
Ook de groei van de wereldhandel wil in 2015 nog maar niet overtuigen…
2005
15%
Mondiaal gezien zijn de nieuwe industriële orders in mei toegenomen…
Global PMI
Productie Latijns Amerika neemt af, terwijl in de EU de productie aantrekt…
5% % groei (joj)
Mondiale productie
De mondiale industriële productie stel nog steeds teleur en de groei neemt af…
52
51.4 51
51 50
neutraal
50
neutraal 50
49
49 2014
2015
51.0
51
neutraal
49 2014
2015
2014
2015
4 Economisch Bureau
Bron: Thomson Reuters Datastream, CPB, CBS
PMI Duitsland (mei) zwakt als enige af in Europa Mei PMIs verwerkende industrie
70 Wereld:
54.1
51.8
51.0
52.0
51.2
VS
54.0 -0.2%
54.0 55.8
55.5
57.1
2.8%
PMI output - mei (index, 50 = neutraal)
50 40
0.4%
0.4%
60
30 Japan
49.9
50.9
2.3%
2.0%
52.1
50.1
51.1
50.3
-1.9%
0.4%
Europa:
20 10 0
46 Brazilie
52.1
45.9 -0.2%
52.3 0.4%
Output
48
49.4
neutraal
48.9 53.8
2.9%
Rusland
54.8
47.6
70
PMI nieuwe orders - mei
-2.7%
60
(index, 50 = neutraal)
1.9%
50
54.2
55.8
51.9 India
3.0%
40
53.7
30
3.5%
20 10
Eurozone: 52
52.2 0.4%
48.9 China
0
49.2 0.6%
Nieuwe orders
Cijfers gecorrigeerd voor seizoensinvloeden
neutraal
Als enige land heeft Duitsland in mei te maken met een krimp in de PMI index. Maar desondanks staat de index in Duitsland nog wel in de groeifase. De overige Europese landen met een PMI registratie zagen hun index verder aansterken. Het sterkste name deze toe in Spanje, Frankrijk en Nederland. De toename van de index in Frankrijk is bemoedigend, aangezien de Franse industrie er nog steeds minder gunstig voor staat. In Rusland is de index scherp afgenomen met 2,7%, terwijl in BraziliĂŤ de stand ook verder afzwakte. De krimp in China is in lijn met de afkoeling van de Chinese economie.
5 Economisch Bureau
Bron: Thomson Reuters Datastream, NEVI, Markit Economics
PMI verwerkende industrie in NL zet groeit door 58 56
2
54 1
52
0
50 48
-1
46 -2
44
-3
42 2013
2014
PMI - werkgelegenheid PMI - productie PMI - voorraad ingekocht materiaal
PMI - industrie (totaal)
bijdrage in indexpntn van onderdelen PMI aan de wijziging van PMI totaal
3
2015
PMI - nieuwe orders PMI - levertijden PMI - Industrie (r.as)
In mei is de PMI voor de verwerkende industrie met 1,5 indexpunten toegenomen ten opzichte van april naar 55,5. De index staat hiermee alweer 23 maanden op rij boven de neutrale grens van 50 indexpunten.
Een positieve ontwikkeling is de sterke toename van de deelindex ‘nieuwe orders’ in mei. Deze steeg met 3 indexpunten. De deelindex ‘voorraad ingekocht materiaal’ droeg als enige deelindex negatief bij.
Vanwege de goedkope euro zal voor heel 2015 gelden dat de export de aanjager blijft van groei voor de verwerkende industrie. ABN AMRO gaat ervan uit dat de euro (tegen de dollar) dit jaar verder afzwakt (pariteit eind 2015), om vervolgens in het voorjaar van 2016 weer licht aan te trekken. De Purchasing Managers’ Index (PMI) van het NEVI is een verzamelingsindex gebaseerd op 5 individuele indexen met de volgende zwaarte verdeling: nieuwe orders (0,3), productie (0,25), werkgelegenheid (0,2), levertijden (0,15), voorraad ingekocht materiaal (0,1), met de levertijden index omgekeerd zodat de cijfers zich in een vergelijkbare richting bewegen.
6 Economisch Bureau
Bron: NEVI, Thomson Reuters Datastream, ABN AMRO
Groei versnelt tot meer dan 2% in 2015 en 2016 (zie voor meer achtergrond en analyse de ‘Nederlandse Economie in Zicht’ op ABN AMRO Insights)
2013
15%
2014
2015
2016
% mutaties
10%
BBP
5% 0% -5%
-0,7 -1,6
0,1
1,6
1,5
-0,2
-0,3
0,0
0,2
Investeringen
-3,9
3,5
5,3
4,2
2,2
4,0
4,4
5,3
Invoer
1,0
2,5 1,3
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 BBP
Overheidsconsumptie
Particuliere consumptie
Investeringen
Uitvoer
Invoer
2,2
Overheidsconsumptie
Consumentenprijsindex Lonen (part.)
-15%
2,1
Particuliere consumptie
Uitvoer
-10%
0,9
4,0
4,7
1,0 1,1
5,7
0,6 1,3
1,8 1,7
7,0 10,0 -1,9
6,6 9,7 -1,2
niveaus
Werkloosheid (% ber.bev. - CBS) Lopende rekening (% BBP) Saldo overheid (% BBP)
7,3 11,0 -2,3
7,4 10,3 -2,3
-
De Nederlandse economie heeft de laatste twee kwartalen een behoorlijke groei laten zien en ook de vooruitzichten zijn goed. We hebben onze groeiraming voor dit jaar daarom naar boven aangepast. Zowel dit als volgend jaar kan de groei boven 2% uitkomen.
-
Al enkele kwartalen wordt de economische groei in ons land breed gedragen: door de uitvoer, de investeringen en de consumptie van gezinnen. Dat zal ook dit en volgend jaar het geval zijn.
-
De Nederlandse en de eurozone-economie profiteren van de gedaalde koers van de euro en de lage olieprijs. De effecten daarvan werken met enige vertraging door in de economie. Ook wijzen we op de forse kwantitatieve-verruimingsmaatregelen van de ECB. Verder zien we dat de banken in de eurozone en in Nederland hun leenvoorwaarden voor bedrijven geleidelijk weer wat versoepelen.
-
Maar de economie is nog niet terug op het niveau van voor de ‘Grote Recessie’.
7 Economisch Bureau
Bron: ABN AMRO Economisch Bureau (Nico Klene/Philip Bokeloh)
Zwakke euro en goedkope olie geven impuls Duitsland:
Verenigd Koninkrijk:
Verenigde Staten:
Het ondernemersvertrouwen is nog gunstig, maar de output groei is zwakker. Ook het aantal industriële orders staat onder druk.
Positivisme overheerst nog in het VK, maar de trend is wel dalend. De sterke pond druk de export en stimuleert ook goedkope import.
Ook de VS wordt geplaagd door goedkopere import (vanwege de sterke dollar). Toch blijft het sentiment gunstig en nemen orders toe.
5
115
0
110
-5
15
20
10
15
5
10
0
5
60 55
105
-10 -15
100 2014
-5
50
0
2015 Duitsland - Industrial confidence (l.as)
2014
Duitsland - Business confidence (r.as)
2015 VK - Business confidence
45 2014
VK - Industrial confidence
2015 VS - Industrial confidence (l.as) VS - Business confidence (r.as)
Frankrijk:
Italië:
België:
Het vertrouwen in de industrie is nog laag en industriële output groei is beperkt. Goedkope euro en lage olieprijs bieden beter perspectief.
Industriële activiteit neemt toe en het aantal faillissementen is scherp gedaald. Daarmee blijft het ondernemersvertrouwen gunstig.
Goede exportcijfers (zwakke euro) kunnen het vertrouwen niet naar een hoger niveau tillen. Arbeidsmarkt is nog een punt van zorg.
10
2
105
5
0
0
-2
-10
100
-4
-5
-6
-20
95 -10
-8
-30
-10 2014
2015 Frankrijk - Business confidence Frankrijk - Industrial confidence
0
90 2014
2015 Italie - Industrial confidence (l.as) Italie - Business confidence (r.as)
-15 2014
2015 Belgie - Business confidence Belgie - Industrial confidence
8 Economisch Bureau
Bron: Thomson Reuters Datastream
Optimisme industrie neemt verder toe in mei Het producentenvertrouwen en de PMI voor de verwerkende industrie zijn in mei verder aangesterkt. Vooral de deelindicator PMI nieuwe orders leverde een grote bijdrage aan de sterke toename in de totale PMI. Ook de PMI werkgelegenheid staat momenteel in de expansiefase. Het oordeel over het economisch klimaat is in alle branches van de industrie positief. Het oordeel in de meubelindustrie is vooral sterk toegenomen, mede dankzij de opleving in de huizenmarkt en de aantrekkende verhuisbewegingen. In de basismetaalindustrie is het oordeel over het economisch klimaat weer eens scherp gedaald, net zoals in maart. De grilligheid in deze reeks is groot. Voor een deel is de ontwikkeling van het economisch sentiment in deze branche terug te leiden naar de volatiliteit in de grondstofprijzen.
PMI - industrie 58
Vertrouwen, oordeel economisch klimaat en sentiment
PMI
56
55.5
Neutraal
54 52 50 48 46 44
110
5 0 -5 -10 -15 -20 -25 -30 -35 -40 -45
105 100 95 90 85
2013
LT gem. = 51,7
2014
Langetermijn gem. neutraal
80 2012
2015
2015
LT-gemiddelde
60
Oordeel economisch klimaat
10 april
5
mei
0
48.3
54.2
56.1
30 57.5
2014
Niveau mei
40
52.6
2013
Economisch sentiment
50
41.1
70 60 50 40 30 20 10 00
2013
2015
Consumentenvertrouwen Producentenvertrouwen Industrie vertrouwen Koopmoment duurz. goederen
42
2012
2014
-5
20 10
-10
0
saldo (%) ondernemers positief/negatief
-15
2012
2013
2014
2015
Ontwikkeling orderportefeuille Verwachting toekomstig productie niveau (saldo (%) ondernemers positief/negatief)
9 Economisch Bureau
Bron: CBS, NEVI, ABN AMRO Economisch Bureau
Totale productie neemt in april licht toe Chemie
Rubber-kunststof
8
10
0 -4
-10
-8
-20
-12 2011
2012
2013
2014
2011
2015
Metaalproducten
2012
2013
2014
24 0
-12 -24 -36
2013
2014
2011
2015
Machines
2012
2013
2014
2015
Transportmiddelen
% joj
-8 -16 2011
2012
2013
2014
2015
16 12 8 4 0 -4 -8 -12 -16 2011
2012
2013
2014
2015
2013
2014
2015
% joj
% joj
20
0
2015
18 14 10 6 2 -2 -6 -10 -14
40
8
2014
Meubels
24 16
2013
% joj
% joj
% joj
12
2012
2012
Elektrische apparaten
36
2011
2011
2015
Elektrotechnisch
16 12 8 4 0 -4 -8 -12
-
% joj
% joj
4
0
Legenda: Groei gemiddelde dagproductie industriĂŤle branches (in % joj).
20 16 12 8 4 0 -4 -8 -12
12
20
% joj
Basismetaal
0
-20 2011
2012
2013
2014
2015
2011
2012
= productie ontwikkeling = 3-maands voortschr. gem. = lange termijn gemiddelde
De productie in de Nederlandse industrie houdt zijn stijgende lijn vast, maar ligt nog wel op een relatief laag niveau. In april steeg de industriĂŤle productie met 0,9% op jaarbasis. De groei van de totale productie werd gedempt door de scherpe afname van de productie in de tabaksindustrie, de aardolie-industrie, de chemische industrie en de leer- & schoenenindustrie. De meubel en transportmiddelenindustrie zagen de productie juist sterk toenemen. Voor de totale industrie (excl. food) gaat ABN AMRO uit van een groei van 3% in 2015.
10 Economisch Bureau
Bron: CBS, ABN AMRO Economisch Bureau
Omzet industriële branches staat nog onder druk Chemie
Rubber-kunststof
Basismetaal 60
20
20
40
0
10
-20
0
2011
2012
2013
2014
Metaalproducten
0
-40 2011
2015
-
2012
2013
2014
2015
2011
Machines
40
20
10
20
10
% joj
30
20
% joj
40
60
% joj
80
30
-10
0
-20
-20 2012
2013
2014
2015
Meubels
2013
2014
2015
2014
2015
0
-10
-40 2011
2012
Transportmiddelen
40
0
2011
2012
2013
2014
2015
-20 2011
2012
2013
Afzetprijs industrie
% joj
15 10 5 0 -5 -10 -15 -20
20%
100%
10%
50%
0%
0%
-10%
2011
2012
2013
2014
2015
-50%
-20%
-100% 2007
2008
2009
Producentenprijs (l.as)
Economisch Bureau
= productie ontwikkeling = 3-maands voortschr. gem. = lange termijn gemiddelde
-20
-10
-40
Legenda: Groei totale omzet industriële branches (in % joj).
20 % joj
% joj
30
% joj
40
2010
2011 Olie (r.as)
2012
2013 Staal (r.as)
2014
De omzetontwikkeling binnen industriële branches volgt nagenoeg dezelfde trend als de productie-ontwikkeling. Maar aangezien prijsontwikkelingen een grote impact hebben op de omzetgroei, lopen de twee grootheden niet 1-op-1. De afzetprijs van industriële producten staat sinds begin 2015 onder druk, wat mede wordt veroorzaakt door de dalende olieprijs en de afzwakkende metaalprijzen. Grondstof intensieve branches (zoals de chemie en de metaalbranches) hebben hier met name last van. De omzet in de meubelindustrie is de uitschieter, mede dankzij de aantrekkende woningmarkt.
2015 Basismetaal (r.as)
11
Bron: CBS, ABN AMRO Economisch Bureau
Bezettingsgraad herstelt verder PMI bezettingsgraad neemt weer toe
Bezettingsgraad per branche
65 Basismetaal
86.0
60 55.4
55
52.7
50
Meubels
83.6
Machines
83.6
Elektrotechnisch
82.8
45
Transportmiddelen
82.5
40
Rubber/kunststof
82.5
35
Metaalproducten
81.9
Chemie
30
81.2
Elektrische apparaten PMI Bezettingsgraad
LT-gemiddelde
neutraal
3 mnds voortschr. gem.
80.6 76
78
80
82
84
86
88
Bezettingsgraad K2 (in %)
De bezettingsgraad in de industrie (volgens het CBS) staat in het tweede kwartaal op 81,8% en dat is een verbetering van 1,4%-punt ten opzichte van voorgaand kwartaal. Maar desondanks staat de bezettingsgraad nog steeds onder zijn lange termijn gemiddelde van 82,3%.
De PMI bezettingsgraad nam in mei stevig toe met 2 indexpunten naar 55,4 en deze positie duidt op verdere expansie van activiteiten. De PMI index is een weergave van de situatie bij 300 (voornamelijk) grote industriële bedrijven in Nederland.
De bezettingsgraad van de totale industrie volgt de ontwikkeling van de Nederlandse economie op de voet. En net zoals de Nederlandse economie herstelt de bezettingsgraad langzaam, maar in opgaande lijn.
In de basismetaalindustrie is de bezettingsgraad het hoogst (en boven zijn lange termijn gemiddelde), terwijl de bezettingsgraad in de elektrische apparatenindustrie nog relatief laag ligt (en onder zijn lange termijn gemiddelde).
12 Economisch Bureau
Bron: Thomson Reuters Datastream, NEVI, Markit Economics
Arbeidsmarkt industrie trekt aan 3
Uitzenduren industrie nemen toe 20
(max. is 3 en min is -3)
60
ondernemers optimistisch
2
62
15 58
1
10
0
5
56
uitzenduren in %
54
-1 -2
ondernemers pessimistisch
-3 2007
2008 Totaal
2009
Bouwnijverheid
2010
2011
2012 2013 Industrie
52 0
50 48
-5 46 -10
2014
2015
44 2011
2012
2013
Uitzenduren industrie (l.as, % joj)
2014
2015
PMI werkgeledenheid (>50 = expansie)
Vacature-indicator trekt licht aan
PMI-werkgelegenheid (r.as)
Commerciële dienstverlening
De arbeidsmarkt in de industrie staat er relatief gunstig voor. De vacature-indicator is in mei licht toegenomen, wat aangeeft dat ondernemers nog steeds optimistisch zijn over de vacature-ontwikkeling. In de bouwsector is de indicator iets afgevlakt, terwijl ondernemers in de dienstensector nu neutraal zijn.
De PMI voor de werkgelegenheid kwam in mei uit op 52,6, een toename van 1,3 indexpunten ten opzichte van april. Het aantal uitzenduren in de industriële sector nam scherp toe in periode 5. Het aantal uitzenduren steeg met 17% op jaarbasis. De groei van het aantal uitzenduren in de industrie heeft vooral betrekking op productiebanen en logistieke banen.
Het uitbouwen van de flexibele schil is voor veel ondernemers in de industrie belangrijk. Door het nog onzekere economisch klimaat willen ondernemers de risico’s beperken en daardoor neemt het aantal tijdelijke contracten voor flexwerkers toe. Het is eveneens een manier voor sommige ondernemers om aan piekvraag te kunnen voldoen.
13 Economisch Bureau
Bron: CBS, ABU, NEVI, Markit Economics
Faillissementen industrie noteert 7-jaars laagterecord 120
Industrie, totaal (mei 2015): - maandbasis: -44%
120
- jaarbasis: -52%
100
- jan. tm mei 2015 (joj): -37%
100 Overig Meubelindustrie
80
113
80
Transportmiddelenindustrie
60
Machine-industrie
60
50
Elektrotechnische industrie
40
Metaalproductenindustrie Basismetaalindustrie Rubber- en kunststofindustrie
20
aantal bedrijven
Elektrische apparatenindustrie
40 23
20
19
Voedingsmiddelenindustrie
0 2012
2013
2014
2015
1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
aantal
0 Chemische industrie
Totaal faillissementen industrie
Lange termijn gemiddelde
Hoog
Laag
niveau mei 2015
12 mnds voortschr. gem. (faillissementen)
Het aantal uitgesproken faillissementen in de industrie daalt weer scherp
In mei zijn 23 industriële bedrijven failliet gegaan, 18 minder dan een maand geleden. Op maandbasis betekent dit een afname van 44% en ten opzichte van april 2014 is dit een daling van 52%. Het totaal aantal industriële bedrijven dat failliet is gegaan tot dusver in 2015 is 180, en dit is 37% minder dan in dezelfde periode vorig jaar.
Met slechts 23 failliete bedrijven in mei is een laagterecord gevestigd en ligt het aantal faillissementen op een vergelijkbaar niveau als mei 2008.
Tot en met maart 2015 is de daling in het totaal aantal faillissementen in Nederland 20% op jaarbasis. Voor heel 2015 gaat ABN AMRO uit van een verdere daling van het aantal faillissementen. Naar verwachting zal het aantal faillissementen in 2015 dalen met 10-15% op jaarbasis.
14 Economisch Bureau
Bron: CBS
Zwakke vraag en overaanbod treft grondstofprijzen Neerwaartse druk op prijs neemt toe nu beleggers zich realiseren dat er fundamenteel niet veel is veranderd. 70
Crude Oil-Brent (USD/bbl)
De kunststofprijzen zitten in een neerwaartse lijn en volgen voor een groot deel de trends in de olieprijs. 130
25
Kunststof & olieprijs (index)
125 65
EU/NL aardgasprijs (TTF, Euro/KwH)
24
120
60 55
115
23
110
22
105 21
100 50
95
Polystyrene PVC PET Olie
90
45
85 40 01-jan-15
01-apr-15
De vraag naar koper is nog steeds ingetogen en de sterkere dollar heeft bijgedragen aan de prijsdruk. 6,600
Door de milde winter zijn voorraden nog steeds extreem hoog en dit zet druk op gasprijzen in de VS en Europa.
LME-Copper (Grade A, USD/Mt)
80 1-jan-15
1-apr-15
De aluminiumprijs verloor terrein door overaanbod en de afschaffing van een exportbelasting in China. 2,000
LME-Aluminium (99.7%, USD/Mt)
1,950
20 19 18 01-jan-15
01-apr-15
Toename van Chinese export zal het staalaanbod op buitenlandse markten toenemen en dit brengt prijsdruk. 530
Mondiale staalprijs (HRC, USD/t)
510
6,400 1,900
6,200
490
1,850
470
1,800
6,000
1,750
5,800
450
1,700 430
5,600
1,650
5,400 01-jan-15
01-apr-15
1,600 01-jan-15
01-apr-15
410 01-jan-15
01-apr-15
15 Economisch Bureau
Bron: Thomson Reuters Datastream, ABN AMRO Economisch Bureau
Annex: oordeel industriÍle ondernemers naar regio’s Economisch klimaat NL (industrie)
Bezettingsgraad Nederland: - Kwartaal 2: 81,8%
83,7%
81,7%
kwartaal 1:
> 5% tussen 1-5% neutraal tussen min 1 en min 5% 20,3% < -5%
81,2%
82,6%
81,3%
85,0%
5,4%
6,1%
3,1%
Personeelssterkte NL (industrie) (saldo pos./neg. ondernemers)
77,7%
1,8%
-6,8%
< -5%
-1,3%
Nederland: - maart: -3,9% - april: -2,6%
4,6%
9,8%
4,3%
1,5%
78,5% 83,3%
tussen min 1 en min 5%
3,6%
9,2%
10,2%
0,6%
-2,1%
0,5%
3,8%
5,7%
-1,3%
-6,7%
76,4%
8,8%
1,1%
Bron: CBS
Bron: CBS
Totale orderpositie (industrie)
Totale buitenlandse orderpositie (industrie)
(saldo pos./neg. ondernemers)
(saldo pos./neg. ondernemers)
Orders in maanden werk NL (industrie)
-18,6% > 5% tussen 1-5% neutraal tussen min 1 en min 5% < -5%
-9,6% > 5% tussen 1-5% neutraal tussen min 1 en min 5% < -5%
-8,3% -8,5% -7,8% 0,3%
Nederland: - april: -7,7% - mei: -5,7%
2,1% -3,5%
-6,3%
Totale orderpositie (industrie)
3,8 2,6 3,0
1,4% 7,3% -1,2%
-5,3%
4,3
april:
4,7
Orders in maanden werk NL (industrie)
5,5
2,6
(saldo pos./neg. ondernemers)
-21,7% > 5% tussen 1-5% neutraal tussen min 1 en min 5% < -5%
-8,3% -8,3% -9,0%
-4,8%
-7,2%
6,9%
Nederland: - maart: -7,5% - april: -7,7%
-6,7% -2,0% -10,0%
-8,8%
3,0
2,5%
april:
-30,4% > 5% tussen 1-5% neutraal tussen min 1 en min 5% < -5%
-1,1% -4,4%
Totale buitenlandse orderpositie (industrie)
(saldo pos./neg. ondernemers)
3,0
> 5 maanden 4-5 maanden 3-4 maanden 2-3 maanden 0-2 maanden
-6,8%
Nederland: - april: -4,2% - mei: -2,7%
-3,3%
april:
1,7%
2,4%
2,4% 5,7%
-3,1%
-5,6%
neutraal
3,1%
-1,5%
-2,8%
-11,3%
> 5% tussen 1-5%
6,6
1,6%
april:
6,5%
Nederland: - maart: 4,1% - april: 8,0%
82,0%
81,0%
81,4%
-14,5% -17,2%
Nederland: - april: -2,6% - mei: -3,5%
4,7%
82,9% 79,4%
tussen min 1 en min 5% < -5%
1,4%
(saldo pos./neg. ondernemers)
-13,1%
neutraal
1,1%
8,1%
Economisch klimaat NL (industrie)
80,8% 76,8%
> 80,4% = 80,4% < 80,4%
tussen 1-5%
-0,6
april:
-6,1%
> 5%
-1,4%
Nederland: - april: 8,0% - mei: 3,2%
81,9%
82,9%
81,4%
Bezettingsgraad Nederland: - Kwartaal 1: 80,4%
> 5% tussen 1-5% neutraal tussen min 1 en min 5% 0,9% < -5%
85,2% 80,1%
(saldo pos./neg. ondernemers)
0,6%
81,0%
> 81,8% = 81,8% < 81,8%
Personeelssterkte NL (industrie)
(saldo pos./neg. ondernemers)
80,1%
-4,7%
-3,8%
-4,2%
-3,7%
-11,4%
-5,0%
2,9 3,9
3,2
2,5
5,1%
Nederland: - maart: -4,7% - april: -4,2%
3,1
3,8% -4,0%
-5,8%
-1,1%
-0,2%
4,3 4,8
2,9
3,2
2,6
3,7
3,2
-8,6%
3,7
5,4
-1,1%
-9,3% -10,4%
-4,1%
3,1
> 5 maanden 4-5 maanden 3-4 maanden 2-3 maanden 0-2 maanden
-6,2%
Nederland: - april: 3,7 maanden - mei: 3,7 maanden
Nederland: - maart: 3,7 maanden - april: 3,7 maanden
16 Economisch Bureau
Bron: CBS
Overige informatie & disclaimer Voor meer informatie over deze sector, neem contact op met:
Casper Burgering Senior sector econoom
Industrie & industriële metalen ABN AMRO Economisch Bureau tel: 020 383 26 93 e-mail: casper.burgering@nl.abnamro.com
http://nl.linkedin.com/in/casperburgering
ABN AMRO Economisch Bureau op internet www.abnamro.nl/economischbureau
https://twitter.com/CasperBurgering
Disclaimer: Copyright 2015 ABN AMRO and affiliated companies (“ABN AMRO”), Gustav Mahlerlaan 10, 1082 PP Amsterdam / PO Box 283, 1000 EA Amsterdam, The Netherlands. All right reserved. This material is provided to you for information purposes only. Before investing in any product of ABN AMRO Bank NV, you should inform yourself about various consequences that you may encounter under the laws of your country. ABN AMRO Bank NV has taken all reasonable care to ensure that the information contained in this document is correct but does not accept liability for any misprints. ABN AMRO Bank NV reserves the right to make amendments to this material. This material which is subject to change without notice is provided for informational purposes and should not be construed as a solicitation or offer to buy or sell any securities or related financial instruments. While ABN AMRO makes reasonable efforts to obtain information from sources, which it believes to be reliable, ABN AMRO makes no representation or warranty of any kind, either express or implied as to the accuracy, reliability, up-to-dateness or completeness of the information contained herein. Nothing herein constitutes an investment, legal, tax or other advice nor is it to be relied on in any investment or decision. Certain services and products are subject to legal restrictions and therefore may not be available for residents of certain countries. You should obtain relevant and specific professional advice before making any investment decision. The past performance is not necessarily a guide to the future result of an investment. The value of investments may go up or down due to various factors including but not limited to changes in rates of foreign exchange and investors may not get back the amount invested. ABN AMRO disclaims any responsibility and liability whatsoever in this respect.
17 Economisch Bureau