Economisch Bureau
Macro Weekly Verhoogt de Fed de rente?
Nick Kounis +31 20 343 5616
14 september 2015 Het FOMC komt deze week bijeen voor een rentebesluit. De analisten zijn verdeeld over de vraag of de rente voor het eerst in negen jaar wordt verhoogd. Het FOMC zelf lijkt ook verdeeld, doordat het tegenstrijdige signalen ontvangt. Gezien de kracht van de Amerikaanse economie zou de Fed de rente moeten verhogen, maar externe factoren als de risico’s van de opkomende markten, de grondstoffenprijzen en de dollar pleiten voor een monetaire pas op de plaats. Al met al denken wij dat de Fed wacht en pas in december in actie komt. Interessantste FOMC-vergadering in jaren
Stan Fisher liet het in het midden en noemde die uitspraak
De vergaderingen van het FOMC, het beleidscomité van de
‘voorbarig’.
Amerikaanse centrale bank (Federal Reserve), stellen al jaren niets voor, tenminste, wat de uitkomst voor de rente betreft. De
Marktverwachtingen voor fed funds rate
kans op ingrijpen was vrijwel nihil en er werd uitsluitend naar
Impliciete rente afgeleid van 30-daags fed funds futures, %
het commentaar gekeken, in de hoop dat dit aanwijzingen voor het toekomstig beleid bevatte. Dit zal deze keer anders zijn, want er is een gerede kans dat de rente voor het eerst in
1.00 0.82 0.80 0.65
negen jaar wordt verhoogd. 0.60
Analisten zijn verdeeld maar neigen naar verhoging
Fed de rente nu wel of niet gaat verhogen. Van de 81 ondervraagde economen denken er 39 dat de Fed de
0.39
0.40
In een opiniepeiling van Bloomberg zijn economen op het moment dat ik dit schrijf, gelijk verdeeld over de vraag of de
0.52
0.20
0.32 0.20
0.00 Q3 15
Q4 15
Q1 16
Q2 16
Q3 16
Q4 16
bandbreedte van de fed funds rate op 0-0,25% houdt en rekenen er 42 op een verhoging met 25bp, naar 0,25-0,50%.
Bron: Bloomberg
Per saldo wordt dus een verhoging voorzien maar het verschil is klein. Markten neigen naar pas op de plaats De financiële markten lijken daarentegen geen verandering te verwachten. De fed funds rate, die meestal in het midden van de bandbreedte ligt, is op dit moment 14bp en zou bij een
Beide zijden hebben goede argumenten Dat de meningen verdeeld zijn, komt doordat er goede argumenten zijn zowel voor als tegen een renteverhoging. Bovendien heeft de Fed een dubbelmandaat. Zij streeft naar volledige werkgelegenheid en een inflatiedoel van 2%.
verhoging dus tot iets onder 40bp stijgen. De impliciete federal funds rate van futures voor oktober 2015 is rond de 20bp,
Solide economische groei
zodat de markten slechts een kleine kans op verhoging van de
Het belangrijkste argument voor een renteverhoging is de
bandbreedte ingecalculeerd hebben. Uit aparte berekeningen
kracht van de Amerikaanse economie. Op kwartaalbasis was
van Bloomberg blijkt dat de markt de kans op een verhoging
de groei tamelijk onevenwichtig, maar in het eerste half jaar is
deze week op 28% inschat. Voor een rentestap in december
de economie met in totaal 2,7% gegroeid. Dat is vrijwel zeker
stijgt die kans naar 60%.
hoger dan de trendmatige groei.
FOMC-leden zijn ook verdeeld Zet twee economen bij elkaar en je krijgt drie verschillende meningen. Het verschil van inzicht onder markteconomen zien we ook terug binnen het FOMC. In Jackson Hole zeiden haviken als James Bullard dat de Fed, ondanks de onrust op
Sterke arbeidsmarkt De ontwikkelingen op de arbeidsmarkt bevestigen dit. Het afgelopen jaar zijn er elke maand zo’n 240.000 banen bijgekomen, naar historische maatstaven een zeer fraai cijfer.
de markt, nog steeds op koers lag voor een renteverhoging in
De werkloosheid is met ongeveer één procentpunt gedaald
september. Gematigder leden als Bill Dudley vonden dat
naar 5,1%, wat historisch gezien vrij laag is.
daarvoor inmiddels minder argumenten waren. Vicevoorzitter
2
Macro Weeklly - Verhoogt de d Fed de rente e? – 14 Septem mber 2015
Zee er ruim beleid d Voo or de haviken b binnen het FOM MC geldt dat de Amerikaanse e eco onomie het inm middels zo goed d doet, dat een n nominale rentte van n rond 0% en e een negatieve reële r rente niett langer gepastt zijn n. Dergelijke tarieven horen bij b crisistijden maar m de eco onomie hersteltt zich. Je zou zelfs z kunnen sttellen dat de Fe ed de onzekerheid alleen maar verrgroot door de renteverhoging g steeds voor zich u uit te schuiven. China vormt een n neerwaarts risico… r
Werkloosheid W en inflatie ziijn laag %
11 10 9 8 7 6 5 4 3 2
3.0 2.5 2.0 1.5 1.0 0.5 00
Teg gen een rentevverhoging pleite en enkele aanz zienlijke extern ne
02
04
06
08
W Werkloosheid (l.a.))
risico’s. Zoals we de afgelopen weken w en maa anden al hebbe en v de opkome ende markten bettoogd, zijn de vvooruitzichten van
% j-o o-j
10
1 12
14
Kern infllatie (r.a.)
Brron: Thomson Reu uters Datastream
me et aanzienlijke rrisico’s omgeve en. De groeivertraging in Chin na zou u wel eens ernsstiger kunnen zijn z dan verwac cht.
Wij W verwachten n geen verandeering Diit alles afwegen nd denken wij ddat de Fed zal besluiten de
…e en andere opk komende mark kten vormen dat d ook
re ente ongemoeid d te laten en daat voorzitter Janet Yellen pass tot
Datt zou andere opkomende ma arkten meesleuren en die
ve erhoging wil overgaan als eenn flinke meerde erheid van het
kam mpen toch al m met allerlei prob blemen, van (ge eo)politieke
FO OMC daar vóór is. Bovendienn lijkt er niet ec cht een prijskaa artje
insttabiliteit tot lagere grondstoffe enprijzen. Daar komt bij dat zze
te hangen aan de keuze om noog even te wac chten totdat de
mo oeilijker aan kap pitaal kunnen komen, k omdat het vooruitzich ht
fin nanciële markte en gekalmeerdd zijn en er mee er informatie iss
van n een Amerikaa anse renteverh hoging tot een uitstroom van
ov ver de vooruitzichten voor de opkomende markten. m Verderr is
kap pitaal en de verrkoop van valu utareserves leid dt. Hierdoor
he et goed mogelijjk dat de ECB en misschien ook o de Japanse
nee emt de groei va an de geldhoevveelheid af.
ce entrale bank bin nnenkort opnieeuw stimulering gsmaatregelen ne emen. Een rentteverhoging nuu zou dan een sterke
Ma arktinstabiliteitt
ko oersstijging van n de dollar uitlookken. Ons bas sisscenario is
Dit alles veroorza aakte de afgelo open weken onrust op de
da aarom dat de re ente in decembber wordt verho oogd.
anciële markten n. Hoewel er te ekenen zijn die e wijzen op een n fina stabilisering, blijft de volatiliteit groot g en de stemming onzeke er.
Waarschijnlijk W indicatie van g geleidelijke re enteverhoging gen
De gematigde besstuurders binnen het FOMC zullen z er dan o ook
Niiet alleen het fe eitelijke rentebeesluit is van be elang, de
voo or pleiten het ru ustig aan te do oen.
co ommunicatie ov ver de toekomsstige renteontw wikkeling is dat ev venzeer. Het FOMC komt meet nieuwe progn noses van de
eiden, dus de Fed heeft gee en haast Infllatie is besche
ec conomische vooruitzichten enn de meningen van de leden
Daar komt bij dat de inflatie laag g blijft en niets wijst op een
ov ver de passend de fed funds raate voor de toek komst (de
toe enemende prijsdruk vanuit de loonvorming. De Fed kan du us
zo ogenaamde dot plot). Verder houdt de voorz zitter een
de tijd nemen. Do oor de lage gro ondstoffenprijze en is de
pe ersconferentie. Wij denken daat de Fed blijft hinten op een
z gedaald (a als we inflatieverwachting in de markt zelfs
re enteverhoging dit d jaar en heel kleine stapjes s daarna.
bijv voorbeeld de 5jj/5j inflatieswap p als maatstaf nemen). Vo olgend jaar vie er verhogingeen Ris sico’s afwegen n
Na a de eerste ren ntestap in deceember voorzien n we voor 2016 6
Som mmige leden vvan het FOMC zullen aanvoerren dat wachte en
no og vier verhogingen. Dit houddt in dat het FO OMC elke tweed de
min nder kost dan d de rente overha aast verhogen en dan het roe er
ve ergadering tot verhoging v overrgaat. De bandbreedte komt dan d
wee er omgooien. D De rente is laag g en de Fed he eeft niet veel
uitt op 1,25-1,50% %, en de fed fuunds rate op cirrca 1,40%. Uit fed
ruim mte meer voor onconventione ele maatregele en. Daarom hee eft
fu unds futures blijkt dat de markkt van een nóg trager tempo
ze bij een nieuwe e recessie eigenlijk geen instrumenten meerr
uittgaat en de fed d funds rate einnd volgend jaar op circa 0,8% %
m in te grijpen. om
zie et.
3
Macro Weeklly - Verhoogt de d Fed de rente e? – 14 Septem mber 2015
Ra amingen hoofd d- en financiël e indicatoren BBP P-groei (%)
2013
2014
2015 5e
2016e
1.5
2.4
2.7
3.1
Ve erenigde Staten
-0.2
0.9
1.5
2.2
Eu urozone
Jap pan
1.6
-0.1
1.0
1.2
Verrenigd Koninkrijk
1.7
3.0
2.8
2.6
China
7.7
7.3
7.0
7.0
-0.4
1.0
2.3
2.5
3.1 2013
3.3 2014
3.1 2015 5e
3.8 2016e
Verrenigde Staten
1.5
1.6
0.4
2.4
VS S Treasury
2.16
2.23
Eurrozone
1.3
0.4
0.2
1.5
Du uitse Bund
0.73
Jap pan
0.3
2.8
0.7
1.4
Eu uro sw ap rente
Verrenigd Koninkrijk
2.6
1.5
1.1
1.9
China
2.6
2.0
1.5
2.0
Ned derland
2.6
0.3
0.4
1.4
4.3 10/09/2015
3.9 +3M
3.8 2015 5e
3.8 2016e
Fed deral Reserve
0.25
0.50
0.5 50
1.50
EU UR/USD
ECB B
0.05
0.05
0.0 05
0.05
Ban nk of Japan
0.10
0.10
0.1 10
Ban nk of England
0.50
0.50
Peo ople's Bank of Chin na
4.60
4.35
Verrenigde Staten Eurrozone
Ned derland We ereld Infllatie (%)
We ereld Belleidsrente
3M M interbank rentte
+3M
+12M M
2015e
0.33
0.34
0.6
1.3 3
0.6
1.6
-0.03
-0.04
0.00
0.00 0
0.00
0.00
Ja apan
0.17
0.17
0.2
0.2 2
0.2
0.2
Ve erenigd Koninkrijk
0.59
0.59
0.7
1.5 5
0.7
1.7
03/09/2015 10/09/2015
+3M
+12M M
2015e
20 016e
2.3
2.7 7
2.3
2.7
0.70
0.5
1.3 3
0.5
1.4
1.04
1.02
0.8
1.6 6
0.8
1.6
Ja apans overheidspa apier
0.38
0.33
0.7
1.0 0
0.7
1.0
VK K gilts
1.90
1.86
2.0
2.6 6
2.0
2.7
03/09/2015 10/09/2015
+3M
+12M M
2015e
20 016e
1.11
1.12
1.00
1.05 5
1.00
1.10
US SD/JPY
120.1
120.6
128
135 5
128
135
0.10
GB BP/USD
1.52
1.54
1.49
1.50 0
1.49
1.49
0.5 50
1.50
EU UR/GBP
0.73
0.73
0.67
0.70 0
0.67
0.74
4.3 35
4.35
US SD/CNY
6.36
6.38
6.55
6.70 0
6.55
6.75
10 0j-rente
W Wisselkoersen
03/09/2015 10/09/2015
20 016e
Bro on: Thomson Reutters Datastream, ABN A AMRO Econo omisch Bureau.
Lee es meer van he et Economisch Bureau op: insights.abnam mro.nl/category y/economie/ ocument is samengesteld d door ABN AMRO. Het heeft h uitsluitend als doel om financiële en algemeene informatie te verstrek kken over de economie. ABN A AMRO behoudt zichh alle rechten voor met betrekking b tot de informattie in Dit do het document en het documen nt wordt uitsluitend aan u verstrekt voor uw inform matie. Het is niet toegesta taan dit document (gehee el of deels) te kopiëren, distribueren, d door te geveen aan een derde of om het h voor enig ander doel te gebru uiken dan hier boven bed doeld. Dit document is infformatief bedoeld en vorm mt geen aanbieding van effecten aan het publiek k, of een uitnodiging om een e aanbod te doen. U ma ag niet om welke reden d dan ook vertrouwen op de e informatie, meningen, beramingen, b en aannamees in dit document noch dat d het compleet, accuraat of juist is. Er wordt gee een garantie gegeven, uittdrukkelijk of stilzwijgend,, door of uit naam van ABN AMRO, haar directeuren, functio onarissen, vertegenwoord digers, gelieerde partijen,, groepsmaatschappijen of werknemers met betre ekking tot de juistheid of volledigheid van de inforrmatie in dit document, en n geen enkelle aansprakelijkheid word dt geaccepteerd voor eniig verlies als direct of ind direct gevolg van het gebrruik van deze informatie. De opvattingen en meniingen opgenomen hierin kunnen op enig moment aan verandering onderh hevig zijn en e ABN AMRO heeft geen n enkele verplichting om de informatie in dit docu ument na de datum hiervaan te herzien. Voord dat u in enig product van n ABN AMRO investeert, dient u zich te informeren over de verschillende ffinanciële en andere risic co’s, alsmede mogelijke beperkingen b voor u en uw w investeringen als gevolg van toepasselijke wetg geving en regels. Indien u, na lezing van dit document, overw weegt een investering te doen d in een product, raaddt ABN AMRO aan om een e dergelijke investering met uw relatiemanager of persoonlijke adviseur te bespreken om nader te t bezie en of het relevante producct – met inachtneming va an alle mogelijke risico’s – past bij uw investeringgen. De waarde van beleg ggingen kan fluctueren. In het verleden behaaldee resultaten bieden geen garanties voor de toekom mst. ABN AMRO behoudt zich hett recht voor wijzigingen in n dit materiaal aan te bren ngen. Alle rechten r voorbehouden