585 584 583
TODAY EXPRESS PRESENTS
01 aPR 2019
LEARNING TO C H A N G E CHANGING
TO
LEARN
02
CONTENTS
ISSUE 584 01 APR 2019
DATABASE วิกฤตเครือ ่ งบินโบอิง้ 737 แม็กซ์ 8 ทีท ่ งั้ โลกจับตามอง
01 aPR 2019
ISSUE 584
585 584 583
TODAY EXPRESS PRESENTS
THE CONVERSATION บทเรียนการศึกษา ตลอดชีวิต จาก ดอกเตอร์ สมเกียรติ ตั้งกิจวานิชย์
LIFE ศึกษาศาสตร์แห่งดวงดาว กับสถาบันวิจัยดาราศาสตร์ แห่งชาติ (องค์การมหาชน) กระทรวงวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี
LEARNING TO C H A N G E CHANGING
TO
BREATHE IN 1 จงเอ่ยชมเพือ่ ยังรูถ ้ งึ คุณค่า ของกันและกัน
LEARN
BREATHE IN 2 เครือ ่ งมือส่งเสียงของชาว
เวลาพูดถึงเรื่อง ‘ปฏิรูปการศึกษา’ โดยเฉพาะ การศึกษาไทย ที่เราได้ยินค�าค�านี้มาจนชินชา เสียจน น่าจะบอกได้ว่า เรามองไม่ค่อยเห็นความหวังจากมัน สักเท่าไหร่ แต่มม ุ มองที่ ดอกเตอร์สมเกียรติ ตัง้ กิจวานิชย์ ได้นา� เสนอไว้ในบทสัมภาษณ์นน ั้ ได้ยอ ้ นกลับมาเตือนใจ เราว่า ไม่วา่ เราจะท้อแท้กบ ั สังคมหรือการเมืองในบ้านเรา อย่างไรก็ตาม แต่กับการศึกษาไทยต้องไม่หมดหวัง เราจึงเลือกใช้ภาพทีส ่ ะท้อนให้เห็นความฝันและความหวัง จากคนคนนี้ที่ชัดเจนที่สุด
INTERNS
ทิเบตในดารัมซาลา ดินแดน แห่งศรัทธากลางหิมาลัย
EDITOR’S NOTE บทบรรณาธิการ ทัศนคติต่อชีวิตและสังคม ผ่านสายตา วุฒช ิ ย ั กฤษณะประกรกิจ
ทีป ่ รึกษา สุรพงษ์ เตรียมชาญชัย บรรณาธิการทีป ่ รึกษา นิภา เผ่าศรีเจริญ บรรณาธิการผูพ ้ ม ิ พ์ผโู้ ฆษณา/บรรณาธิการบริหาร วุฒช ิ ย ั กฤษณะประกรกิจ รองบรรณาธิการบริหาร ฆนาธร ขาวสนิท บรรณาธิการบทความ ทรรศน หาญเรืองเกียรติ ปริญญา ก้อนรัมย์ กองบรรณาธิการ ศรัญญา อ่าวสมบัติกุล พัทธมน วงษ์รัตนะ ชยพล ทองสวัสดิ์ นั ก เขี ย น/ผู้ ป ระสานงาน ตนุ ภั ท ร โลหะพงศธร หั ว หน้ า ช่ า งภาพ กฤตธกร สุ ท ธิ กิ ต ติ บุ ต ร ช่ า งภาพ ภาสกร ธวั ช ธาตรี รัชต์ภาคย์ แสงมีสน ิ สกุล ธนดิษ ศรียานงค์ บรรณาธิการศิลปกรรม พงศ์ธร ยิม ้ แย้ม ศิลปกรรมอาวุโส สิรล ิ ก ั ษณ์ ตะเภาหิรญ ั ศิลปกรรม ฐิตชิ ญา อนันต์ศร ิ ภ ิ ณ ั ฑ์ อุษา นพประเสริฐ พิสูจน์อัก ษร หัสยา ตั้งพิทยาเวทย์ ศักดิ์สิทธิ์ ไม้ล�าดวน พิสูจน์อักษร/ผู้ดูแลสื่อออนไลน์ ธมนวรรณ กัวหา ฝ่ายผลิต วิทยา ภู่ทอง บรรณาธิการดิจิตอลคอนเทนต์ ภัทรพร บุญน�าอุดม ฝ่ายสร้างสรรค์วิดีโอ วงศกร ยี่ดวง กวินนาฏ หัวเขา ที่ปรึกษาฝ่ายโฆษณา ศรวณีย์ ศิริจรรยากุล ผู้จัดการฝ่ายโฆษณา มนัสนันท์ รุ่งรัตนสิทธิกุล 08-4491-9241 ผู้ช่วยผู้จัดการฝ่ายโฆษณา ภรั ณภพ สุ ขอิ นทร์ 08-9492-3444, ธนาภรณ์ ศรีจุฬางกูล 08-1639-1929, พงศ์ธิด า อังศุวัฒนากุล 09-4415-6241, ณัฐวีณ์ ประมุขปฐมศักดิ์ 08-3922-9929 ฝ่ายโฆษณาอาวุโส ณัฐเศรษฐ ใหม่เมธี 08-1886-9569, เลขานุการฝ่ายโฆษณา อัจจิมา กาญจนสมทรัพย์ ฝ่ายธุรการ ศันสนีย์ สีเขียว นักศึกษาฝึกงาน กรภัทร์ เกียรติจารุกุล ธฤษวรรณ แสงโชติช่วงชัย ณัชพล เนตรมหากุล ผู้ ผ ลิ ต บริ ษั ท เดย์ โพเอทส์ จ� า กั ด เลขที่ 33 ซอยศู น ย์ วิ จั ย 4 แขวงบางกะปิ เขตห้ ว ยขวาง กรุ ง เทพฯ 10310 ติ ด ต่ อ กองบรรณาธิ ก าร โทร. 0-2716-6900 อีเมล contact@adaybulletin.com เว็บไซต์ www.adaybulletin.com, www.daypoets.com ฝ่ายสมาชิก โทร. 0-2007-0155-7, www.godaypoets.com
04 เรื่อง
พัทธมน วงษ์รัตนะ กองบรรณาธิการ IG : itspattamai
DATA BA S E
ภาพ
อุษา นพประเสริฐ ศิลปกรรม IG : aadayy
ISSUE 584 01 APR 2019
BOEING CRISIS โ บอิ้ง บริษัทผู้ผลิตเครื่องยนต์อากาศยานและยุทโธปกรณ์ที่มีรายได้มากที่สุดในโลกจาก สหรัฐอเมริกาก�าลังเผชิญกับวิกฤตครั้งใหญ่หลังเครื่องบินโบอิ้งรุ่น737แม็กซ์8 ประสบเหตุตก2ครั้งติดต่อกันในรอบ5เดือนคร่าชีวิตผู้คนไปมากกว่า 300คนท�าให้หลายประเทศทั่วโลกประกาศสั่งห้ามเครื่องบิน รุน ่ นีบ ้ น ิ เหนือน่านฟ้าทัง้ ยังเร่งตรวจสอบคุณภาพและความปลอดภัยของเครื่องบินโบอิ้งทุกล�า
4,500
เครื่องบินโบอิ้ง737แม็กซ์8เป็นเครื่องบินที่ขายได้รวดเร็วที่สุด ในประวัติศาสตร์ของบริษัทโดยมีผู้ซื้อไปกว่า4,500ล�าจากกว่า 100สายการบินทั่วโลก
51 ขณะนี้ มี ป ระเทศที่ แ บนเครื่ อ งบิ น โบอิ้ ง 737แม็ ก ซ์ 8และ9เป็ น การชั่ ว คราว มากถึ ง 51ประเทศเช่ น ออสเตรเลี ย สหรัฐอเมริกาอังกฤษบราซิลจีนแคนาดา เอธิโอเปียฟินแลนด์ฝรั่งเศสเยอรมนี อิ นโดนี เ ซี ย อิ ต าลี มาเลเซี ย สิ ง คโปร์ เกาหลีใต้ ประเทศที่แบน เครื่องบินโบอิ้ง 737 แม็กซ์ 8 และ 9
7 37 MAX 8 ในไทย สายการบิ น นกแอร์ การบิ น ไทยไทยแอร์ เ อเชี ย และเวียดเจ็ทยืนยันว่าไม่มีเครื่องบินรุ่นโบอิ้ง737 แม็กซ์8อยู่ในฝูงบินของตนเองส่วนสายการบิน ไทยไลออนแอร์ได้รบ ั ค�าสัง ่ ให้หยุดใช้เครือ ่ งบินโบอิง ้ 737แม็กซ์9เป็นการชั่วคราว
ประเทศที่ไม่แบน เครื่องบินโบอิ้ง 737 แม็กซ์ 8 และ 9
ลักษณะทั่วไป
39.52 m.
10
ขนาด เครื่องบิน
พิสัยการบิน
35.9 m. 3,350 ไมล์ทะเล
จ�านวนที่นั่งสูงสุด
X
210 ที่นั่ง
สายการบินที่มีเครื่องบินโบอิ้ง 737 แม็กซ์ 8 มากที่สุด (ขณะนี้ระงับการใช้งานชั่วคราวแล้ว)
34
24
24
24
Southwest Airlines (USA)
Air Canada
American Airlines
NorweChina Southern gian Air Airlines
โศกนาฏกรรม เครื่องบิน โบอิ้ง 737 แม็กซ์ 8 ตก 2 ครั้ง ใน รอบ 5 เดือน
1.
สายการบิน ไลออนแอร์
ตกเมื่อวันที่ 29 ตุลาคม 2561 มีผู้เสียชีวิต 189 ราย
18
2.
15
15
13
Air China
TUI Group SpiceJet (EU) (India)
13
11
FlyDubai WestJet (Canada) (UAE)
สายการบิน เอธิโอเปียน แอร์ไลน์ส
ตกเมื่อวันที่ 10 มีนาคม 2562 มีผู้เสียชีวิต 157 ราย
นอกจากเหตุการณ์เครื่องบินตกมีการรายงานปัญหาเกี่ยวกับ เครื่ องบินโบอิ้ง 737แม็ ก ซ์ 8จ� านวน11ครั้ ง ระหว่ างเดื อน เมษายน-ธันวาคมปี 2561โดยปัญหาทีพ ่ บบ่อยคือการสูญเสีย ระดับความสูงของเครื่องบินเมื่อเปิดระบบบินอัตโนมัติ
www.qz.com,www.gulfnews.com,www.bbc.com
11
08
T H E C O N V E R SAT I O N
เรื่อง
ภัทรพร บุญน�าอุดม บรรณาธิการออนไลน์ pattaraporn1331@gmail.com
ภาพ
กฤตธกร สุทธิกิตติบุตร หัวหน้าช่างภาพ kritdhakorn@gmail.com
issue 584 01 APr 2019
LEARNING TO C H A N G CHANGING ต่ อ ให้ เ ราได้ ยิ น ค� า ว่ า ‘การปฏิ รู ป การศึกษาไทย’ มาเป็นร้อย เป็นพัน หรือ เป็นหมืน ่ ๆ ครัง้ ไม่วา่ อย่างไร อย่าหมดหวัง กับการเดินหน้าค้นหาวิธก ี ารทีจ่ ะปรับปรุง เปลี่ ย นแปลงให้ ก ารศึ ก ษาไทยไปต่ อ ได้ ในปัจจุบันและอนาคต ก า ร ศึ ก ษ า คื อ ต้ น ทุ น ข อ ง ชี วิ ต ทีก ่ า� หนดชนชัน ้ และสถานะของเราทุกคน ในประเทศที่การศึกษามีความเหลื่อมล�้า สูงประเทศนี้ เพียงเหลือบดูชื่อโรงเรียน ก็ทา� นายได้แล้วว่า เด็กคนหนึง่ จะเติบโตไป เป็นคนใหญ่คนโตหรือตกเป็นคนชายขอบ ของสังคม “โรงเรี ย นอิ น เตอร์ ดี ๆ ของคน มีสตางค์ทก ุ วันนีม ้ เี ยอะแยะ แถมคุณภาพ ดีมากจนไม่ต้องเป็นห่วงเขาแล้ว เด็กที่ อยู่ ใ นครอบครั ว ที่ พ่ อ แม่ ฐ านะดี เ ขาก็ มี ทางเลื อ กสบายๆ มากมาย เราต้ อ ง ช่ ว ยเหลื อ โรงเรี ย นยากจนก่ อ นเพราะ พวกเขาคื อ เด็ ก ส่ ว นใหญ่ ข องประเทศ ซึ่ ง ถ้ า เราพิ สู จ น์ ใ ห้ เ ห็ น ว่ า เราสามารถ ท� า โรงเรี ย นให้ ดี ไ ด้ ภ ายใต้ ท รั พ ยากร ที่มีจ�ากัด ประเทศไทยจะมีความหวัง” ในสังคมอารยะ การศึกษาคือเรื่อง ของคนทั้ ง มวล การปฏิ รู ป การศึ ก ษา ต้องพัฒนาการจัดการเรียนรูใ้ นวงกว้าง ให้ ทั่ ว ถึ ง ทุ ก คน ดอกเตอร์ ส มเกี ย รติ ตั้ ง กิ จ วานิ ช ย์ ประธานสถาบั น วิ จั ย เพื่อการพัฒนาประเทศไทย (ทีดีอาร์ไอ) จึงได้ระดมความร่วมมือทั้งจากองค์กร
ภาครัฐ ภาคเอกชน ภาคสังคม และ อาสาสมัครจากทัว ่ ประเทศ ในนาม ภาคีเพือ ่ การศึกษาไทย (Thailand Education Partnership: TEP) ที่ ม าช่ ว ยกั น ลงแรง เงิ น ทุ น และ มั น สมอง โดยใช้ วิ ธี ก ารขยายผล จากโรงเรียนตัวอย่างไปสูก ่ ารศึกษา กระแสหลัก ควบคู่กับการเปลี่ยน กระบวนทั ศ น์ เ กี่ ย วกั บ การศึ ก ษา จากแนวคิ ด มุ่ ง แข่ ง ขั น กั น เรี ย น เพื่อให้เป็นที่หนึ่ง สู่การตระหนัก คุณค่าของการเรียนรู้ตลอดชีวิต (Lifelong Learning) การศึ ก ษาที่ นิ ย ามคั บ แคบ ไว้ แ ค่ ใ นห้ อ งเรี ย นหรื อ ฟั ง จากครู ไม่ กี่ ค นไม่ เ พี ย งพออี ก แล้ ว แต่ การศึ ก ษาจะต้ อ งปลู ก ทั ศ นคติ ที่ พ ร้ อ มรั บ ความเปลี่ ย นแปลง แ ล ะ ส ร้ า ง เ ค รื่ อ ง มื อ ใ ห้ ผู้ เ รี ย น ออกไปแสวงหาความรู้ ไ ด้ ด้ ว ย ตั ว เ อ ง เ พ ร า ะ ค ว า ม ส า ม า ร ถ ในการเรี ย นรู้ ต ลอดชี วิ ต เท่ า นั้ น ท�าให้มนุษย์อยูร ่ อดในวันทีเ่ ทคโนโลยี คือคู่แข่งคนส�าคัญของเรา
TO
LE
09 adaybulletin.com AdAybulletin.com facebook.com/adaybulletin fAcebook.com/AdAybulletin
G GE, ARN
10 issue 584 01 APr 2019
Lifelong Learning for a Longer Life ถ้าโจทย์คอ ื อยากเรียนจบออกมาท�า อะไรก็ได้ให้รวยเร็วๆ ประสบความส�าเร็จ ตัง้ แต่อายุยงั น้อย จะได้เกษียณออกมา ใช้ชีวิตได้อย่างสบายใจ การศึกษา พอจะช่วยเราได้บา้ งไหม
ผมเป็นห่วงนะครับว่าหากคุณอยาก ประสบความส�าเร็จตั้งแต่อายุยังน้อย อยากรวยเร็วๆ แล้วอยากเกษียณตัง้ แต่ อายุ 30-40 ปี ความคิดแบบนีก้ า� ลังสวนทาง กับความเป็นจริงของโลก มันจะมียคุ สมัย หนึง่ ทีพ่ วกสตาร์ทอัพบูม พวกเราได้รจู้ กั กับคนอย่าง อีลอน มัสก์ หรือ มาร์ก ซั ก เคอร์ เ บิ ร ์ ก โลกมั น มี ค นแบบนี้อ ยู ่ จ�านวนหนึง่ ในเอเชียก็มี แต่วา่ ในหนึง่ ล้าน จะมีคนแบบนี้อยู่เพียง 1-2 คนเท่านั้น เรามีความฝันอยากเป็นแบบเขาได้ แต่ถา้ เราเอาความฝั น มากะเกณฑ์ ชี วิ ต คน จ�านวนมากมันจะสวนทางกับความเป็นจริง สองคือ ถ้าอยากจะเกษียณเร็วๆ ผมถาม ว่า แล้วคุณจะไปท�าอะไรหลังจากนัน้ คงเอาเวลากับเงินทีเ่ หลือไปเดินทาง ท่องเทีย ่ ว
คนยุคต่อไปจะมีอายุยนื ขึน้ แล้ว รูไ้ หมว่าตามข้อมูลทะเบียนราษฎรปี 2560 บอกว่า คนไทยอายุเกิน 100 ปี มี 27,000 คน อาจมีคลาดเคลื่อนอยู่บ้างจากจ�านวน ของคนที่เสียชีวิตไปแล้วแต่ไม่ได้ไปแจ้ง เสียชีวติ แต่ทแี่ น่ๆ น่าจะเป็นหลักหมืน่ แล้วต่อไปคนจะอยู่กันจนไปถึง 100 ปี เป็นเรื่องปกติ เพราะฉะนั้น ถ้าคุณจะ เกษียณตอนอายุ 30 แล้วอีก 70 ปี คุณจะไปท�าอะไร (หัวเราะ) ในการใช้ชวี ติ เราไม่ควรคิดว่าการท�างานเป็นวิธใี นการหาเงิ น มา เพื่ อ หลั ง จากนั้ น ค่ อ ยมา เอนจอยไลฟ์ ค�าถามคือ ชีวติ มันเหมือน กับการเดินขึ้นเขาเอเวอเรสต์ ที่ท�างาน หาเงินมาซือ้ ยานอวกาศแล้วขับไปจอดไว้ ใกล้ๆ เดินต่ออีกนิดก็ถงึ ยอดเขา หรือทีจ่ ริง แล้วชีวติ คือการเดินขึน้ ยอดเขาด้วยตัวเอง บางช่วงอาจจะชะลอ เดินชมวิว ดูธรรมชาติ ไปด้วย นัน่ คือการท่องเทีย่ วในตัวมันเอง แล้ว ไม่ใช่วา่ ไปถึงจุดหมายแล้วถึงจะเจอ ค�าตอบ แต่กระบวนการและระหว่างทาง มันก็คอื ค�าตอบเช่นกัน มีคนส่วนหนึง่ ทีก่ ารเอนจอยไลฟ์ ของพวกเขาคื อ การเรี ย นรู ้ ต ลอดชี วิ ต เพราะชีวติ มันมีของแปลกๆ มีเรือ่ งทีเ่ รา ไม่รู้ มีทที่ เี่ ราไม่เคยไป มีของทีเ่ ราไม่เคยกิน ซึง่ คนอยากเกษียณเร็วๆ เขาก็อยากจะไป ท�าอย่างนัน้ ใช่ไหม แต่ผมอยากจะบอกว่า เขาท�าได้ทุกวัน ชีวิตไม่ใช่การท�างาน
เป็นบ้าเป็นหลังอยู่สิบๆ ปี นั่นมันเป็น วัฒนธรรมของพวกซิลคิ อนวัลเลย์ ซึง่ มัน เป็ น มุ ม มองที่ แ ปลกประหลาดมาก ไม่ได้ฟติ อินกับชีวติ ของคนจริงๆ เลย เข้าใจว่าคนทีซ ่ ล ิ ค ิ อนวัลเลย์มค ี วามเครียดและความกดดันทีส ่ งู มาก
ใช่ สูงมาก ถ้าความสุขคือการท�า งานเยอะๆ เพือ่ ให้ได้เงินเยอะๆ เอาไว้ไป เทีย่ ว ความสุขแบบนีค้ อื ความสุขในนิยาม หนึง่ แต่ไม่ใช่ความสุขแบบเดียวทีม่ นุษย์ จะมีได้ ชีวิตต้องแยกแยะให้ได้ระหว่าง เป้าหมายกับเส้นทาง ถ้าให้คา� นิยามว่าชีวติ คือเป้าหมาย เป้าหมายคือความส�าเร็จ กับถ้านิยามให้ชวี ติ เป็นเส้นทางหรือเป็น กระบวนการ ความหมายมันจะออกมา คนละแบบกันเลย ถ้านิยามว่าผมจะต้อง เกษียณตอนสามสิบ แล้วชีวติ ทีเ่ หลือผม จะเทีย่ ว จะไปดาวเสาร์ ดาวศุกร์ หรืออะไร ก็ตาม ความเป็นจริงคือจะมีคนท�าอย่างนี้ ได้ไม่กี่คนหรอก และสุดท้ายคนคนนั้น ก็จะเบือ่ แล้วก็จะกลับมาท�านูน่ ท�านีอ่ ยูด่ ี ชีวต ิ ทีไ่ ม่มก ี ารมีงานท�าชวนให้หดหู่ ยิง่ กว่าชีวต ิ ทีต ่ อ ้ งบากบัน ่ ท�างานอีก ใช่ไหม
ส�าหรับคนสมัยใหม่ การท�างาน คือการหาความหมายของชีวติ แบบหนึง่ เราจะเจอว่ามีคนเกษียณไปแล้วเฉามาก เลยเพราะว่าไม่ได้สมั ผัสคน ไม่ได้ใช้สมอง แบบเดิม ร่างกายไม่ได้ดูแลรักษาแบบ เดิม แน่นอนว่าการท�างานตลอดชีวติ แบบ เครียดมากๆ ล�าบากเหลือเกิน หรือท�าแล้ว ไม่ได้สตางค์แถมยังรูส้ กึ คับข้องใจอยูท่ กุ วัน มันไม่ได้ทา� ให้ชวี ติ มีความสุข ความท้าทาย ของคนยุคต่อไปก็คอื การหาสองสามอย่าง ทีม่ นั ตัดกันได้พอดี ทัง้ เรือ่ งของความฝัน ของตั ว เองและความถนั ด ของตั ว เอง ซึง่ มันไม่เหมือนกันนะ ตอนเด็กๆ ผมอยากเป็นผูก้ า� กับ หนัง แต่ความถนัดผมไม่มเี ลย ผมรูต้ วั ว่า ผมท�าไม่ได้แน่ๆ ซึ่งเราก็รู้ว่าความถนัด ของเราคืออะไร แล้วสุดท้ายมันต้องดู ความจริงในสังคมด้วย ผมคิดว่าศิลปะใน ชีวติ คนคือการเอาสามสิง่ นีม้ าเจอกันให้ได้ จริงไหมกับข่าวลือที่ว่าสมัยมัธยม คุณต้องย้ายเข้ากรุงเทพฯ มาเรียน ต่ อที่ เ ตรี ย มอุ ด มศึ ก ษา เพราะ โรงเรี ย นเก่ า สอนคุ ณ ไม่ ไ ด้ แ ล้ ว เนือ ่ งจากคุณเก่งเกินไป
ไม่เชิงอย่างนัน้ นะ ผมอยากเปิดหู เปิดตาตัวเอง อยากเข้ามาเรียนทีเ่ ตรียม-
11 adaybulletin.com AdAybulletin.com facebook.com/adaybulletin fAcebook.com/AdAybulletin
บ้ า น เ มื อ ง เ ร า ที่ ผ่ า น ม า มีเรื่องแย่ๆ น่าท้อแท้ใจมา เยอะแล้ ว เรื่ อ งการศึ ก ษา มองในแง่ดี มีความหวังบ้าง เ ร า จ ะ เ ห็ น พ ลั ง ที่ มี อ ยู่ เต็มไปหมด
อุดมฯ อยูแ่ ล้ว คนจะชอบคิดกันว่าการเรียนรูจ้ ะต้อง อยูใ่ นห้องเรียนหรือเป็นหน้าทีข่ องครูเท่านัน้ แต่ จริงๆ แล้วไม่ใช่เลย ตอนผมอยูเ่ ตรียมอุดมฯ ครูเก่งๆ ทัง้ นัน้ เลยนะ แต่สงิ่ ทีท่ า� ให้ผมได้เรียนรูม้ ากทีส่ ดุ คือเพือ่ นๆ เพราะเพือ่ นช่วยกันติว ช่วยกันหาวิธี สมมติมโี จทย์คณิตศาสตร์อยูข่ อ้ หนึง่ แต่ละคน คิดคนละวิธเี ลยนะ แต่ได้คา� ตอบเท่ากัน ซึง่ เมือ่ โลกมันเปิด มันจึงมีหลายค�าตอบ แล้วการเรียน เลยเป็นของสนุก แต่มเี ฉพาะสยามประเทศนีแ่ หละทีส่ อน แล้วทุกอย่างมีคา� ตอบเดียว มันถึงไม่สนุก จริงๆ แล้วการศึกษาทัว่ โลกทีด่ ๆี มันเปิดกว้างให้มวี ธิ กี าร และค�าตอบที่หลากหลายทั้งนั้น จ�าได้มั้ยว่า สมัยเราเรียนหารสัน้ หารยาว มันทุกข์มากนะ ท�าไม บอกให้ทา� อย่างนัน้ อย่างนีแ้ ล้วมันไม่มคี วามหมาย อะไรเลย ยากก็ยาก ท�าผิดกันก็เยอะ แต่ทญ ี่ ปี่ นุ่ จะมีวิธีการสอนโดยให้เด็กแต่ละคนท�าวิธีหนึ่ง หรือสองวิธี แล้วมาคุยว่าท�าอย่างไรกันบ้าง เราหารสัน ้ หารยาวไปท�าไม? เราท่องสูตร คณิตศาสตร์ยากๆ กันไปท�าไม? ตอนเป็น นักเรียนคุณรูค ้ า� ตอบของค�าถามเหล่านีไ้ หม
ตอนผมเรียนผมก็ไม่ได้มีค�าตอบนะว่า เราจะท�ามันไปท�าไม แต่ตอนหลังๆ พอมาดูเรือ่ ง การศึกษาแล้วพบว่ามันมีวธิ ที ที่ า� ให้คนสนใจเรียน ได้ดีกว่านี้ เช่น คนจะไม่รู้ว่าท�าไมเขาต้องเรียน เรื่องจ�านวนเฉพาะ ที่ต้องท่องว่าจ�านวนเฉพาะ คือเลขที่มันหารได้เฉพาะตัวมันเองกับเลข 1 เท่านั้น แล้วเราจะเรียนกันไปท�าไม? ถ้าให้ผมไปสอนเรือ่ งจ�านวนเฉพาะกับเด็กๆ ผมจะบอกว่า ในอเมริกามีเมืองทางซีกตะวันออก หลายเมืองซึง่ จักจัน่ จะขึน้ มาจากพืน้ ดิน มันไม่ได้ ขึน้ มาทุกปี แต่มนั จะมาทุก 11, 13 และ 17 ปี แล้วเพราะอะไรมันถึงโผล่มาทุก 11, 13 และ 17 ปี แทนทีจ่ ะโผล่ขนึ้ มาทุก 10 หรือ 12 ปี จักจัน่ มันรู้ เหรอว่าจ�านวนเฉพาะคืออะไร มันฉลาดจนสามารถ แยกแฟกเตอร์เองได้เหรอ ค�าตอบคือ ถ้ามันโผล่ขนึ้ มาทุก 10 ปี มันจะถูกนกทีโ่ ผล่มาทุก 5 ปีกนิ หรือ นกทีโ่ ผล่มาทุก 2 ปี ก็จะกินมันได้เช่นกัน เพราะ 5 กับ 2 มันหาร 10 ลงตัว นกกับจักจัน่ มันต้อง บังเอิญออกมาในอัตราปีเดียวกันมันถึงจะเจอกัน ได้ ด้วยเหตุนี้เมื่อจักจั่นโผล่มาทุกๆ ปีที่เป็น จ�านวนเฉพาะ จักจัน่ มันถึงอยูร่ อดต่อไปได้ นีค่ อื เรือ่ งจริงของวงจรชีวติ สัตว์ในธรรมชาติ เพราะฉะนัน้ ถ้าจะสอนเด็กมันก็ควรจะเริม่ ต้น จากแบบนี้ แล้วเด็กเขาจะสนใจไปหาต่อเองว่า เฮ้ย ท�าไมจ�านวนเฉพาะจึงเป็นของที่มีอยู่ใน ธรรมชาติ แน่นอนว่าความอยากรูม้ นั จะไม่ได้มา จากสิง่ ทีค่ รูมาเขียนในกระดานว่าจ�านวนเฉพาะ คือเลขทีห่ ารได้เฉพาะตัวมันเองและ 1 เท่านัน้ คนเรียนก็ไม่รู้ว่าเราจะรู้ไปท�าไม มันมีวิธีการที่ ท�าให้การเรียนรูม้ นั สนุกขึน้ ได้อกี เยอะแยะ
ในชีวต ิ คุณเคยเจอครูทส ี่ อนสนุกๆ อย่างนี้ บ้างหรือเปล่า
ผมโชคดีทไี่ ด้เจอครูดๆี มาตัง้ แต่เรียนอยู่ ป.1 แล้วนะ เพียงแต่วา่ ไม่ได้เจอทุกปี สมัยทีผ่ มเป็น นักเรียนยังมีครูสว่ นน้อยในเมืองไทยทีส่ อนแบบนี้ แต่อย่างทีบ่ อกว่าเพือ่ นมีสว่ นส�าคัญในการเรียน มาก เพือ่ นสามารถสอนเรา เป็นครูให้เรา รวมถึง เราเองก็สามารถเป็นครูให้เพือ่ นได้ โดยเฉพาะถ้าได้ จับกลุม่ กับเพือ่ นทีช่ อบเรียนด้วยกัน เท่ากับว่าเราจะ มีครูเก่งๆ เพิม่ ขึน้ มาอีก 10-20 คนเลยนะ แล้วถ้า คุณไปเรียนมหาวิทยาลัยดีๆ ในเมืองนอก มันก็จะ เป็นสังคมการเรียนรูแ้ บบนัน้ ไปตลอดชีวติ เลย ผมเรียนอยู่ต่างจังหวัด คือโรงเรียนใน อุดรธานี ก็เป็นโรงเรียนทีใ่ หญ่ มีครูดี แต่พอมาเรียน ทีเ่ ตรียมอุดมฯ มันก็เป็นอีกโลกหนึง่ เลยนะ ตอนนี้ ทีห่ นึง่ ของทุกโรงเรียนมารวมตัวอยูด่ ว้ ยกันมากมาย เต็มไปหมด แล้วทุกคนชอบเรียนเหมือนกัน มันเลย สนุก เป็นการเปิดโลกอีกแบบหนึง่ พอผมไปเรียน เมืองนอกก็เห็นว่าโลกมันใหญ่ขนึ้ ไปอีก แต่ทสี่ ดุ แล้ว การเรียนรู้ไม่ใช่อยู่ที่เมืองไทยหรือเมืองนอก กรุงเทพฯ หรือต่างจังหวัด ไม่ใช่วา่ อยูใ่ นห้องเรียน หรือนอกห้องเรียน แต่การเรียนรูค้ อื ชีวติ ของคน จากเด็กทีส ่ อบได้ที่ 1 ในโรงเรียนประจ�าจังหวัด เข้ามาเจอเด็กหัวกะทิในกรุงเทพฯ จนออกไป เผชิญโลกกว้างในต่างประเทศ อาจจะมี บางสนามทีเ่ ราเรียนสูเ้ ขาไม่ได้
ก็เผอิญตอนนัน้ ก็ยงั ได้ที่ 1 อยูน่ ะ (ยิม้ ) แต่ จริงๆ แล้วความสนุกมันไม่ใช่วา่ คุณได้ที่ 1 หรือเปล่า ถ้าเรามองเห็นโลกกว้าง เราจะรูว้ า่ การแข่งขันกับ เพือ่ นไม่ใช่สาระส�าคัญ ตัวคุณเองล่ะ บรรลุศกั ยภาพ ตัวเองได้แค่ไหน การทีค่ ณ ุ มีเพือ่ นทีเ่ ก่งๆ ท�าอะไร ก็ได้ มันน่าทึง่ มันสนุก ยุคนีก้ ารแข่งขันกับเพือ่ น เป็นของทีไ่ ม่มคี วามหมาย สิง่ ทีค่ นรุน่ ต่อไปจะต้อง แข่ง ไม่วา่ ชอบหรือไม่ชอบก็คอื แข่งกับเทคโนโลยี คุณกับเพือ่ นต้องมาช่วยกันคิดว่า คุณจะอยูร่ อด ในโลกอนาคตที่ เ ทคโนโลยี เ ปลี่ ย นเร็ ว มาก ได้อย่างไร ในขณะทีค่ ณ ุ เองจะมีอายุยนื ขึน้ ด้วย สองสิง่ นีค้ อื ความท้าทายส�าหรับคนรุน่ ต่อไป คุณอาจจะต้องท�างานจนถึงอายุประมาณ สัก 70 ถึงจะเกษียณได้ อาจจะต้องเปลีย่ นงาน 4-5 ครัง้ แล้วจะท�าอย่างไรให้คณ ุ ยังรักษาความสามารถในการเรียนรูต้ อ่ ไป คือพอคนเราอายุมาก ขึน้ จะติดนิสยั บางอย่างทีท่ า� ให้เรียนรูไ้ ด้ยากขึน้ อนุรกั ษ์นยิ มมากขึน้ รับการเปลีย่ นแปลงได้นอ้ ยลง แต่สาระส�าคัญของการเรียนรูค้ อื การเปลีย่ นแปลง ไม่ว่าจะเปลี่ยนวิธีคิด เปลี่ยนความเข้าใจ หรือ เปลีย่ นพฤติกรรมก็ตาม โจทย์ยากของเด็กรุน่ ต่อไป คือ จะท�าอย่างไรให้เขาสามารถรับการเปลีย่ นแปลง ที่เร็วขึ้น ในขณะที่ร่างกายของเขาอาจจะช้าลง ดังนัน้ จึงไม่ใช่การแข่งกับเพือ่ นแล้ว แต่เป็นการแข่งกับตัวเองและแข่งกับเทคโนโลยีมากกว่า
Skills to Survive and Thrive การแข่งขันอย่างรุนแรงระหว่างคนกับเทคโนโลยีจะเริม ่ ต้น ตั้งแต่เมื่อไหร่
ทุกวันนี้เริ่มแล้ว 10 ปีที่ผ่านมา โลกไม่ได้เปลี่ยนเร็ว ขนาดทีม่ นั เป็นอยูใ่ นทุกวันนี้ แต่การศึกษาไทย ณ วันนีย้ งั ช้าอยู่ วิธที จี่ ะท�าให้คนไทยอยูไ่ ด้มนั ไม่ใช่จา� กัดการศึกษาไว้เฉพาะใน ห้องเรียน แต่การเรียนรู้ตลอดชีวติ ของแต่ละคนคือเรือ่ งส�าคัญ ที่สุด คงต้องบอกว่าการศึกษาไทยมันมีเรื่องน่าทุกข์เยอะ แล้วเราก็ต้องแก้ไขมันนะ ทางทีดีอาร์ไอก็พยายามท�าการวิจัย ร่ ว มกั บ ภาคี เ พื่ อ การศึ ก ษาไทยในการที่ จ ะเปลี่ ย นแปลง การศึกษาไทยให้ดขี นึ้ เป็นการปฏิรปู การศึกษาด้วยการขยายผล โรงเรียนคุณภาพดีในประเทศไทย โดยในช่วงเริ่มต้นเราอยาก จะท�าห้องเรียนตัวอย่างให้ดูก่อน ซึ่งเรามีภาคีต่างๆ ที่เข้ามา ช่วยกันท�า เช่น สกว. สถาบันอาศรมศิลป์ มูลนิธสิ ยามกัมมาจล ฯลฯ รวมถึงองค์กรต่างๆ กว่า 20-30 แห่ง เราจะท�าตัวอย่าง ของห้องเรียนที่ดี โรงเรียนที่ดี เขตการศึกษาที่ดี เพื่อเป็น ตัวอย่างที่จะน�าไปสู่การขยายผลทั่วประเทศ โครงการขยายผลโรงเรียนคุณภาพดีฯ ที่คุณว่ามานี้ ท�าอะไร อย่างไร และจะใช้ระยะเวลาเท่าไหร่ถึงจะเห็น ผลลัพธ์ของการเปลี่ยนแปลง
เริ่มตั้งแต่ท�าหลักสูตรรูปแบบใหม่ให้เป็นหลักสูตรที่จะ สร้างทักษะส�าหรับศตวรรษที่ 21 ให้คนอยูใ่ นโลกอนาคต แปลว่า ต้องคิดวิเคราะห์ได้ ตั้งค�าถามเป็น ท�างานเป็นทีมได้ มีทักษะ ความรูแ้ ละทัศนคติในการด�ารงชีวติ ซึง่ สิง่ เหล่านีส้ า� คัญมากกว่า การมุง่ แข่งขันกันเรียนกับเพือ่ นเยอะ มีคา่ มากกว่าเรียนเก่งหรือ สอบได้ที่ 1 เพราะความรู้เป็นเพียง 1 ใน 3 ส่วนส�าหรับการด�ารงชีวิตในอนาคตเท่านั้น นอกจากมีความรู้ยังต้องมีทักษะ ในการท�างาน มีทัศนคติต่อตัวเองและต่อโลกของเราด้วย โรงเรียนไทยเน้นเอาแต่ความรู้เป็นตัวตั้ง แถมยังเป็นความรู้ โบราณด้วย ทักษะก็ไม่ค่อยได้ แถมทัศนคติก็ยังไม่ถูกอีก ขณะนี้โครงการของเราก�าลังอยู่ในช่วงของการทดลอง เริม่ จากจังหวัดทีป่ ระชากรมีฐานะยากจนอย่างศรีสะเกษ สตูล และระยองในพืน้ ทีย่ ากจน เริม่ ต้นจากโรงเรียนทีข่ าดแคลนก่อน เพราะโรงเรียนอินเตอร์ดๆี ของคนมีสตางค์ทกุ วันนีม้ เี ยอะแยะ แถมคุณภาพดีมากจนไม่ตอ้ งเป็นห่วงเขาแล้ว เด็กทีอ่ ยูใ่ นครอบครัว ทีพ่ อ่ แม่ฐานะดีเขาก็มที างเลือกสบายๆ มากมาย เราต้องช่วยเหลือ โรงเรียนยากจนก่อนเพราะพวกเขาคือเด็กส่วนใหญ่ของประเทศ ซึง่ ถ้าเราพิสจู น์ให้เห็นว่าเราสามารถท�าโรงเรียนให้ดไี ด้ภายใต้ ทรัพยากรที่มีจ�ากัด ประเทศไทยจะมีความหวัง ทีดีอาร์ไอและ ภาคเพือ่ การศึกษาไทยจึงลงแรงร่วมกันอย่างเต็มที่ โดยตัง้ ใจว่า น่าจะทดลองกันสัก 5 ปี พอเห็นผลก็จะเริ่มขยับขยาย ซึ่งเรา ก�าลังจะเริ่มต้นในเทอมแรกของปี 2562 หรือเดือนพฤษภาคม ที่จะถึงนี้ เราจะเริ่มกันอย่างจริงจัง คีย์แมนของโครงการนี้มีใครบ้าง
กระทรวงศึกษาธิการก็เอาด้วย เราชอบไปว่ากระทรวงศึกษาธิการกัน แต่จริงๆ แล้วภายในกระทรวงศึกษาฯ เขามี ความอยากปรับเปลีย่ นเยอะมาก ซึง่ นีเ่ ป็นเพียงส่วนหนึง่ เท่านัน้ ยังมีอกี ส่วนทีส่ า� คัญมากคือทีบ่ า้ น ความเข้าใจของพ่อแม่ส�าคัญ ที่สุด ในข้อนี้ภาคีเพื่อการศึกษาไทยพยายามรณรงค์เปลี่ยน ทัศนคติพอ่ แม่และเด็กโดยเราเสนอทางเลือกให้เห็นว่า วิธมี อง การเรียนรูใ้ นอนาคตควรเป็นอย่างไร ไม่ใช่มองว่าการเรียนรูค้ อื
12 issue 584 01 APr 2019
การกวดวิชา สอบให้ได้คะแนนดีๆ ท�าอาชีพอยู่เพียง สองสามอย่างที่คิดว่าท�าแล้วรวยแน่ๆ ทัศนคติของพ่อแม่สา� คัญมาก ถ้าปลูกฝังให้เด็ก คิดว่าจะต้องเก่งกว่าเพือ่ น เด็กจะไม่พร้อมส�าหรับการใช้ ชีวติ ในอนาคต ซึง่ ผมเข้าใจนะ เพราะว่าพ่อแม่เขาเคย ผ่านโลกอย่างนัน้ มาก่อน ประสบการณ์สอนเขามาอย่างนัน้ แต่วา่ โลกต่อไปมันจะไม่เป็นแบบนัน้ แล้ว ในอดีตอาจจะ เคยส�าเร็จ แต่อนาคตมันจะไม่เป็นอย่างนั้น แล้ ว อย่ า งพ่ อ แม่ จ ะเข้ า มามี ส่ ว นร่ ว มกั บ ภาคี เพือ ่ การศึกษาไทยของคุณได้ไหม
สิง่ ทีเ่ ราให้ความส�าคัญไม่แพ้กนั คือการเปลีย่ น ทัศนคติพอ่ แม่ ครู และประชาชน โดยเราจะมีเวทีจดั ขึน้ เป็นระยะๆ ตามพื้นที่ต่างๆ ซึ่งตอนนี้ที่เชียงใหม่ก็จัด ไปแล้ว ต่อมาทีร่ ะยอง เราจัดให้มเี วทีพดู คุยเพือ่ หาทางเลือก ให้ลูกตัวเองในอนาคต และอีกส่วนที่ส�าคัญที่สุดคือ การเรียนรูต้ ลอดชีวติ ทีจ่ ะเกิดขึน้ ในโลกจริงๆ ของพวกคุณ หลังจากเรียนจบปริญญาในสถาบันการศึกษาที่เป็น ทางการ ยังมีสงิ่ ทีค่ ณ ุ จะต้องออกไปเจอ นัน่ ก็คอื ชีวติ จริง เพราะฉะนัน้ ความสามารถในการเรียนรูอ้ ย่างต่อเนือ่ ง จึงส�าคัญมากๆ การใช้ชีวิตอยู่ในโลกปัจจุบันให้ได้คุณจ�าเป็น ต้องมีทกั ษะหลากหลาย เช่น การคิดวิเคราะห์ เมือ่ มีขา่ ว ข่าวหนึง่ ออกมา คุณสามารถตัดสินได้วา่ จริงหรือไม่จริง มีคนมาขายสินค้าแล้วบอกว่าสิง่ นีจ้ ะใช้รกั ษาโรคมะเร็ง ได้ คุณต้องรูว้ า่ มันจริงหรือเปล่า เอาข้อมูลมาตรวจสอบ เป็น มีความรู้คณิตศาสตร์พื้นฐาน ไม่จ�าเป็นต้องเป็น คณิตศาสตร์แอดวานซ์นะ เอาแค่คดิ ดอกเบีย้ เป็นก็พอแล้ว เพราะถ้าดอกเบีย้ ยังคิดไม่เป็นก็คงไม่รวู้ า่ จะเอาไปลงทุน อย่างไร หรือถ้าติดหนีส้ นิ ก็คงไม่ร้วู ่าจะใช้หนีห้ มดหรือ ไม่หมด ส�าหรับชีวติ ทีจ่ ะยืนยาวขึน้ คนต้องวางแผนให้ได้ ไหนจะเรื่องของการสื่อสาร หรือการท�างานเป็นทีมอีก อย่างคนทีอ ่ ายุมาก อนุรก ั ษ์นย ิ มสูง ความสามารถ ในการเปลี่ยนแปลงน้อย สุดท้ายพวกเขาก็จะ โดนทิง้ ไว้ขา้ งหลังใช่หรือเปล่า
คงต้องมีอีกกลไกหนึ่งที่จะช่วยให้เขามีทักษะ การเรียนรู้มากขึ้น เพื่อให้เขาช่วยเหลือตัวเองได้ด้วย เช่น หลายๆ ประเทศรัฐบาลมีนโยบายช่วยให้คน ได้เรียนรู้ อย่างที่สิงคโปร์ ปีหนึ่งๆ เขาจะให้คูปองแก่ ประชาชน เข้าใจว่าประมาณ 500 ดอลลาร์ฯ เพื่อให้ คนเขาไปเรียนอะไรก็ได้ อยากจะไปเรียนท�ากับข้าว อยากจะไปเรียนต่อวงจรวิทยุ ท�าโน่นท�านี่ รัฐบาลเขา ให้สตางค์คุณไปเรียนเลย ซึ่งที่ทีดีอาร์ไอเราก็มีแบบนี้ นะ ให้เงินนักวิจัยเดือนละ 1,000 บาท เขาจะเอาไป ซื้อหนังสือหรือไปเข้าคอร์สอะไรที่เป็นประโยชน์ก็ได้ แต่ต้องมีใบเสร็จมานะว่าไปเรียน ไม่ใช่เอาไปกิน บุฟเฟต์ (หัวเราะ) ประเทศเรามีลก ั ษณะพิเศษอยูอ ่ ย่างหนึง่ คือชอบ ลอกเลียนนโยบายของชาวบ้านเขา เช่น เวลาเห็น โรงเรียนในต่างประเทศไม่มีการบ้าน เราก็ออก นโยบายให้โรงเรียนไทยไม่มีการบ้าน หรือใน บางประเทศเราเห็นเขาลดชั่วโมงเรียนให้เด็ก เราก็อยากเอาบ้าง
มันต้องเข้าใจสภาพแวดล้อมความเป็นจริงของ แต่ละสังคมเป็นตัวตั้ง ผมคิดว่าการไปรู้ประสบการณ์ ดีๆ จากต่างประเทศนับเป็นเรื่องดีอยู่ แต่เวลาจะหยิบ มาใช้ คุณต้องหยิบเอาแก่นมา ไม่ใช่เอาเฉพาะเปลือก มา มันจะไม่มปี ระโยชน์ เปลือกก็คอื โรงเรียนในฟินแลนด์ บ่ายสองบ่ายสามก็เลิกแล้ว จู่ๆ ประเทศไทยก็บอกว่า โรงเรี ย นเราจะเลื อ กบ่ า ยสองบ่ า ยสามเหมื อ นกั น ถามว่าเลิกแล้วจะอย่างไรต่อล่ะ คือมันไม่ได้ถูกคิดมา ด้วยเหตุด้วยผลอย่างที่เขาคิด หรือเราอาจจะเห็นว่า ครู ฟ ิ น แลนด์ ส ่ ว นใหญ่ เ รี ย นจบปริ ญ ญาโทขึ้ น ไป เราก็จะเอาบ้าง แต่การสอนครูในเมืองไทยยังเป็นแบบ โบราณอยู่เลย แล้วมันจะได้ผลไหม หลายๆ ประเทศ มันมีความน่าสนใจทัง้ นัน้ ไม่วา่ จะเป็นฟินแลนด์ ญีป่ นุ่ หรือสิงคโปร์ แต่เราต้องหาแก่นที่ท�าให้เขาประสบ ความส�าเร็จให้เจอ
มีแก่นของความส�าเร็จในการจัดการศึกษาของ ประเทศไหนบ้างทีน ่ า่ สนใจในช่วงนี้
อย่างที่ญี่ปุ่น คณิตศาสตร์ของเขาติดอันดับ ท็อป 10 ของโลกมาตลอด ซึ่งวิธีการสอนของเขาคือ ถ้าสอนเด็กเล็กๆ ให้หารเศษส่วน เอาเศษส่วนมาบวก กัน เขาจะให้เด็กแต่ละคนหาวิธีทา� ที่ไม่เหมือนกันแล้ว ให้เด็กเอามาคุยกัน มาสอนกันเองในห้อง แล้วครูคอย ท�าหน้าที่โค้ชให้ไปถูกทาง เป็นตัวอย่างการเรียนรู้ ทีแ่ จ๋วมาก เมืองไทยก็เริม่ แล้วทีม่ หาวิทยาลัยขอนแก่น โดย รศ. ดร. ไมตรี อินทร์ประสิทธิ์ เป็นผู้น�ามาทดลอง ปรับใช้ในห้องเรียน เรียกว่าเป็นการท�า Lesson Study ซึ่งสิ่งนี้นับว่าเป็นเพชรล�้าค่าของญี่ปุ่นเลย เขาทดลองท�าที่มหาวิทยาลัยขอนแก่นก่อน แล้วจะมาทดลองในพืน้ ทีน่ วัตกรรมการศึกษาทีร่ ะยอง และศรีสะเกษ ฯลฯ หากเราไปดูการศึกษาในประเทศ ชั้นน�าอย่างฟินแลนด์ ญี่ปุ่น หรือว่าที่ใดๆ ก็ตาม หากการศึกษาจะดี ครูจะต้องเรียนรูไ้ ปด้วยกัน คือพวก คุณครูจะมาปรึกษาหารือกันว่าเราจะสอนบทเรียนนี้ ให้ดีขึ้นได้อย่างไร ปีที่แล้วสอนแบบนี้มา เด็กไม่เข้าใจ ปีนจี้ ะสอนให้ดขี นึ้ ได้อย่างไร เอาครูมาคุย มาแลกเปลีย่ น กัน เราสามารถคาดหวั ง จากครู ไ ทยได้ ม ากน้ อ ย แค่ไหน
ต้องบอกว่าเรื่องการศึกษาไทยมีปัญหาเยอะ แต่กม็ คี นทีม่ ใี จอยากท�าอะไรดีๆ ก็เยอะเช่นกัน พอเรา ประกาศโครงการของภาคีเพื่อการศึกษาไทยออกไป ก็ มี ค นสมั ค รเข้ า มา อาสาอยากท� า นู ่ น นี่ เ ยอะเลย หลายเพศหลายวัยด้วย ภาคธุรกิจก็อยากให้สตางค์ คือยังมีคนที่มีใจกับการศึกษาอยู่ คนเหล่านี้มีพลัง แต่กระจัดกระจายกันอยู่ตามที่ต่างๆ เต็มไปหมด เราจึงต้องน�าคนเหล่านีม้ าร้อยเรียงเข้าด้วยกัน ต้องคิด ว่าท�าอย่างไรจึงจะต่อจิ๊กซอว์แล้วครบ ซึ่งผมเชื่อว่า ประเทศไทยจะท�าได้ Lesson Study อาจไม่ใช่คา� ตอบสุดท้าย แต่มัน คือวิธีที่ส�าคัญมาก การพัฒนาการศึกษามีอีกสารพัด วิธี แล้วแต่ความถนัดของครู แล้วแต่วัฒนธรรมของ โรงเรียนต่างๆ แต่กอ่ นอืน่ คือ ต้องเริม่ ต้นเอามาทดลอง เอามาดูกันก่อน เด็ ก จบใหม่ เ ดี๋ ย วนี้ มี ค วามฝั น อยากเป็ น ครู กันบ้างไหม
ถ้าเราดูจากโครงการที่คนรุ่นใหม่ลงมือท�ากัน จะพบว่ามีดเี ยอะเลย เช่น Teach for Thailand ซึง่ ชีใ้ ห้เห็น ว่าเขาได้ ควานหาครูเก่งๆ ที่จบจากมหาวิทยาลัยดีๆ หรือจบมาจากเมืองนอกก็มีนะ แล้วก็มี Saturday School หรือโรงเรียนวันเสาร์ทเี่ ปิดสอนรายวิชาทีแ่ ตกต่าง จากวิชากระแสหลักในห้องเรียน โดยมีครูอาสาสมัคร มาจากสาขาอาชีพต่างๆ จะเห็นได้ว่าคนอยากช่วยท�า อะไรดีๆ เยอะ การศึกษาไทยเต็มไปด้วยปัญหา แต่เรา ต้องระดมพลังจากส่วนต่างๆ มาช่วยกันให้ได้ และต้อง เปิดกว้าง แล้วที่ส�าคัญมากคือ ท�าให้คนข้างบนกับ คนข้างล่างมาเจอกัน ถ้าไม่เจอมันไม่ทะลุนะ เวลาคน ข้างบนสั่งการลงมาจะสั่งผิดเยอะ การส่งเสียงจาก ข้างล่างขึ้นไปจึงดีกว่า เพียงแต่ว่าถ้าไม่จับมาเจอกัน มันก็กระจายออกไปไม่ได้ ซึง่ พืน้ ทีน่ วัตกรรมการศึกษา ที่ ภ าคี เ พื่ อ การศึ ก ษาไทยกั บ กระทรวงศึ ก ษาธิ ก าร ร่วมกันท�าอยู่จึงน่าจะเป็นตัวอย่างที่จะท�าให้เห็นว่า เมื่ อ ข้ า งล่ า งกั บ ข้ า งบนมาเจอกั น มั น น่ า จะเกิ ด การเปลี่ยนแปลงได้บ้าง
ความล้มเหลวคือส่วนหนึ่ง ของกระบวนการเรี ย นรู้ มั น อาจจะไม่ ใ ช่ ก ารเรี ย นรู้ ในแบบที่ คุ ณ ชอบ แต่ มั น ท�าให้เราไม่เหลิง เราจะคิด เยอะขึ้นและฉลาดขึ้น
13 AdAybulletin.com adaybulletin.com fAcebook.com/AdAybulletin
Failure is the Best Friend “วิวฒ ั นาการกว่าจะมาเป็นมนุษย์ ถ้านับตัง้ แต่เก็บของป่าล่าสัตว์ในแอฟริกาก็เพิง่ แสนกว่าปีเอง มันค่อยๆ เปลีย ่ นมาอย่างช้าๆ วิวฒ ั นาการคนท�าได้แค่นน ั้ แต่โลกมันเปลีย ่ นเร็วมาก เพราะฉะนัน ้ คนจะอยูร ่ อดได้มน ั พึง่ วิวฒ ั นาการไม่ได้ ต้องพึง่ การเรียนรู้ และต้องเป็นต้องการเรียนรูต ้ อ ่ เนือ ่ งตลอดชีวต ิ ”
หากมีการเปลีย ่ นรัฐบาล นโบายการศึกษา จะมีชะตากรรมเหมือนนโยบายอืน ่ ๆ ทีส ่ ด ุ ท้าย ก็ถก ู ระงับ ตัดตอน การเปลีย ่ นแปลงทีห ่ วัง ไว้ทส ี่ ด ุ แล้วก็จะไม่มผ ี ลลัพธ์ใดๆ เกิดขึน ้ เลย
เป็นไปได้เลย เพราะฉะนัน้ เมือ่ ปลายปี ที่ผ่านมาเราถึงได้จัดงานหนึ่งซึ่งเชิญพรรคการเมืองต่างๆ มาพูดคุยกันเรือ่ งการศึกษา วันนัน้ เราได้คยุ กับ 7 พรรคการเมือง ในเรือ่ งนโยบาย พืน้ ทีน่ วัตกรรมเพือ่ การศึกษา ทุกพรรคก็บอกว่า เขาเอาด้วยหมดนะ บรรยากาศทีเ่ กิดขึน้ ในวันนัน้ ดีมาก ทุกพรรคบอกว่าเรื่องการศึกษาอย่ามา ทะเลาะกัน เรือ่ งดีตอ้ งสานต่อ เรือ่ งไม่ดตี อ้ งเลิก หรือถ้าจะมีการก�าหนดนโยบายอะไร จะมี การปรึกษาหารือ จะมีการฟังเสียงคนมากขึ้น ซึ่งเรายังไม่รู้หรอกว่าของจริงจะเป็นอย่างไร แต่ อ ย่ า งน้ อ ยสิ่ ง ที่ ป รากฏในวั น นั้ น มั น เป็ น สัญญาณทีด่ นี ะ เพราะเรือ่ งการศึกษามันยาก คนทีร่ จู้ งึ ต้องมาคุยกับเขา เขาเองก็มคี วามตัง้ ใจ อยากท�าอะไรดีๆ เยอะ ภาคีเพื่อการศึกษาไทยบอกเขาไปว่า อย่าไปเปลีย่ นรัฐมนตรีกระทรวงศึกษาฯ บ่อยๆ เลย เลือกคนดีๆ มาแล้วคุณอย่าไปเปลีย่ นบ่อย เพราะเปลีย่ นทีหนึง่ มันก็ไม่นงิ่ แล้วมันจะท�าเรือ่ ง ยากๆ ไม่ได้เลย 20 ปีที่ผ่านมา เรามีรัฐมนตรี ว่าการกระทรวงศึกษาธิการ 21 คน ทัง้ ทีน่ ายกฯ มี 8 คนเท่านั้น ขนาดกระทรวงการคลังที่มีคน อยากเข้าไปเป็นรัฐมนตรีมากๆ เขายังมีแค่ 14 คนเลย เพราะฉะนั้น เราอยากจะบอกว่า ให้ เ ลือ กคนดีๆ แจ๋ ว ๆ ของคุณ มาเป็ น เลย ถ้ า ได้ ก ระทรวงศึ ก ษาฯ ก็ อ ยู ่ ไ ปยาวๆ นะ อย่าไปเปลี่ยนเขาบ่อย ทุกพรรคการเมืองเขารับปากคุณใช่ไหม
ถึงเวลาก็คงต้องคุยกันอีกที คงต้องมี ตามการบ้านกันบ้าง (ยิ้ม) คือเรื่องแบบนี้ถ้า ไม่อยากให้มนั จบตอนเปลีย่ นรัฐบาลมันต้องมี การสื่อสารกันอย่างต่อเนื่อง เราสื่อสารกับ ทุกพรรคการเมืองว่า ไม่ว่าใครจะเป็นรัฐบาล เราจะถามไปคุย อย่างน้อยมันมีสญ ั ญาณบวกว่า พื้นฐานความเข้าใจของทุกคนตรงกันว่า เรื่อง การศึกษาต้องปรับนโยบายให้เปิดรับมากขึ้น ลดการสัง่ การลงมาจากกระทรวงฯ และท�างาน ร่วมกันกับหลายๆ ฝ่ายมากขึน้ เรือ่ งแบบนีท้ กุ คน เห็นตรงกัน แต่ถา้ หากโชคร้าย นโยบายถูกระงับไปในทีส ่ ด ุ
มองในแง่ดคี รับ (หัวเราะ) บ้านเมืองเรา ที่ผ่านมามีเรื่องแย่ๆ น่าท้อแท้ใจมาเยอะแล้ว เรือ่ งการศึกษามองในแง่ดี มีความหวังบ้าง เราจะ เห็นพลังที่มีอยู่เต็มไปหมด แล้วสิ่งที่น่าสนใจ อีกอย่างคือ ช่วงทีม่ รี ฐั ประหาร พรรคการเมือง ต่างๆ ตกงานกันเยอะ ก็มลี กู กัน นีไ่ ม่ใช่มกุ ตลก นะ มีอยู่พรรคหนึ่งไม่เอ่ยว่าพรรคไหนแล้วกัน เขามาเล่าให้ฟงั ว่า คนในพรรคคนหนึง่ มีลกู 6 คน อีกคนมีลกู 4 คน แล้วพอมีลกู เขาก็สนใจเรือ่ ง การศึกษาสิ แล้วเขาเข้าใจนะว่าการศึกษาที่ดี เป็นอย่างไร ผมถือว่าเป็นสัญญาณทีด่ ี พ่อแม่ ทุกคนรักลูกเป็นพื้นฐานอยู่แล้ว เอาพลังของ พ่อแม่มา ซึง่ ถ้าคุณได้ใจพ่อแม่ทงั้ ประเทศแล้ว เราหาทางที่จะเดินไปด้วยกันได้ มันจะมีพลัง มากๆ การศึกษานีถ่ า้ คุณมองมันในแง่รา้ ยมันก็ ร้าย แต่วา่ มันมีเรือ่ งดีๆ ให้คณ ุ มองได้เหมือนกัน
เดีย ๋ วนีเ้ ราเห็นข่าวนักเรียนนักศึกษาเครียด จนฆ่าตัวตายติดๆ กัน จนเกิดความสงสัย ว่ า การศึ ก ษามี ส่ ว นในการท� า ร้ า ยชี วิ ต พวกเขาหรือเปล่า
โลกมั น ยากขึ้ น โลกมั น เปลี่ ย นเร็ ว แต่คนไม่ได้ถูกเตรียมพร้อมให้เปลี่ยนได้เร็ว เพราะว่ า วิวัฒ นาการกว่ า จะมาเป็ น มนุ ษ ย์ ถ้านับตั้งแต่เก็บของป่าล่าสัตว์ในแอฟริกา ก็เพิง่ แสนกว่าปีเอง มันค่อยๆ เปลีย่ นมาอย่าง ช้าๆ วิวัฒนาการคนท�าได้แค่นั้น แต่โลกมัน เปลี่ยนเร็วมาก เพราะฉะนั้น คนจะอยู่รอดได้ มันพึ่งวิวัฒนาการไม่ได้ ต้องพึ่งการเรียนรู้ และต้องเป็นต้องการเรียนรูต้ อ่ เนือ่ งตลอดชีวติ ผมชอบแนะน�าเด็กยุคใหม่ว่า พวกเขา ควรคบเพือ่ นสีค่ น เพือ่ นคนทีห่ นึง่ ชือ่ ‘ความฝัน’ คนทีส่ องชือ่ ‘ความจริง’ คนทีส่ ามชือ่ ‘ความส�าเร็จ’ และเพื่อนคนที่สี่ชื่อ ‘ความล้มเหลว’ จะต้ อ งมี เ พื่ อ นสี่ ค นนี้ แล้ ว คบแต่ ล ะคน ให้สมดุลกัน เพราะว่าความล้มเหลว ก็คอ ื เพือ ่ นทีด ่ ข ี อง ของเรา
ใช่ ความล้ ม เหลวคื อ ส่ ว นหนึ่ ง ของ กระบวนการเรียนรู้ มันอาจจะไม่ใช่การเรียนรู้ ในแบบที่คุณชอบ แต่มันท� าให้เราไม่เหลิง เราจะคิดเยอะขึ้นและฉลาดขึ้น คุณเคยมีประสบการณ์ของความล้มเหลว บ้างไหม
ไม่รวู้ า่ เรียกเป็นความล้มเหลวหรือเปล่า นะ แต่ผมไปสมัครเป็นอาจารย์ที่จุฬาฯ เขาก็ ไม่รับผม ตั้งแต่สมัยเรียนจบกลับมาใหม่ๆ ตอนนี้ไปเล่าให้อธิการฯ คนปัจจุบันฟังก็ยัง ข�าๆ กันอยู่เลย เขาบอกว่าสิ่งที่ผมเรียนมานั้น เขามีอาจารย์อยู่แล้ว ก็เลยไม่รับ ง่ายนิดเดียว แล้วการไม่ได้เป็นผู้ก�ากับหนังนี่ถือเป็น ความล้มเหลวไหม
หัวเราะ) โห ความฝันนัน้ รูต้ งั้ แต่ยงั ไม่เริม่ แล้ว ถ้าผมเป็นผู้ก�ากับหนังผมคงไปท�าหนังที่ สร้างความทุกข์ให้กบั คนดูหนัง ไหนจะความทุกข์ ของสปอนเซอร์อกี (หัวเราะ) มันเป็นไปไม่ได้เลย ชอบดูหนังแนวไหน
ถ้ า เป็ น ช่ ว งนี้ ผ มดู ห นั ง สารคดี เ ยอะ ดูเกือบทุกวัน พออยากรูว้ า่ เดีย๋ วนีเ้ ขาท�าเกษตร กันอย่างไร ก็ไปดูว่าญี่ปุ่นเขาท�ากันแบบไหน ในโลกนี้มันมีสารคดีดีๆ เยอะแยะเต็มไปหมด เปิดดูในยูทูบก็ได้ หรือช่อง NHK ของญี่ปุ่นก็มี สารคดีเยอะ Channel NewsAsia ของสิงคโปร์ ก็ทา� ไว้ดี ถ้าของฝรัง่ ก็ BBC หรือ PBS มันมีให้ดู ไม่จบไม่สนิ้ อีกอย่างทีอ่ าจจะบันเทิงส�าหรับผม ก็คอื การ์ตนู ทีบ่ อกว่าคนญีป่ นุ่ นัง่ รถไฟชินคันเซน อย่างไร ผมเป็นคนทีส่ นุกกับการดูอะไรแบบนี้ ซึ่งคนอื่นคงบอกว่าไม่สนุกเลย (หัวเราะ) เป็นความบันเทิงทีเ่ ต็มไปด้วยความรู้
ถ้ า คุ ณ เห็ น พวกคนที่ เ ข้ า แข่ ง ขั น ในรายการ แฟนพันธุ์แท้ ผมคิดว่าผมคงเป็น คนประเภทนั้น หรืออาจจะเรียกว่าเป็นพวก Geek เพียงแต่ผมจะเป็น Geek ทีส่ นใจหลายเรือ่ ง หน่อย ผมสนใจทัง้ วิทยาศาสตร์ สังคมศาสตร์ มนุษยศาสตร์ และเหตุการณ์ในโลกปัจจุบัน
มันเหมือนอาหารที่ต้องมีรสเผ็ด เปรี้ยว เค็ม และขม เมื่อน�ามาปรุงเข้าด้วยกัน มันสนุก และท�าให้เห็นความเชื่อมโยงกัน หลายมหาวิ ท ยาลั ย ตอนนี้ มี น โยบาย ยุ บ รวมสาขาวิ ช าในสายมนุ ษ ยศาสตร์ เพราะมองว่ า ไม่ มี ค วามจ� า เป็ น ต่ อ โลก ปัจจุบัน จ�านวนบัณฑิตที่จบมาก็ลดลง แถมยั ง เป็ น อาชี พ ที่ ท� า รายได้ ไ ม่ ค่ อ ยดี คุณมองเรือ ่ งนีอ ้ ย่างไร
พวกสายมนุษยศาสตร์มปี ระโยชน์มาก นะ ถ้าสอนกันดีๆ มันคือทักษะในศตวรรษที่ 21 เลย ทัง้ ทักษะการคิดวิเคราะห์ การคิดเชิงวิพากษ์ คนที่คิดว่าสายนี้ท�ามาหากินไม่ได้เพราะเขา ท�าไม่เป็น คนที่มองเห็นความส�าคัญจะรู้ว่า เวลาคนเขาไปเทีย่ วอังกฤษ เพราะไปดูบา้ นเกิด เชคสเปียร์ เวลาไปเที่ยวอิตาลีนอกจากไปกิน อาหารอิตาเลียนแล้วเขาไปเวนิส ไปดูตน้ ก�าเนิด ธนาคาร ดูรูปปั้นมีเกลันเจโล ดูรูปภาพของ เลโอนาร์โด ดา วินชี ศิลปะมันขายได้และสร้าง ความมั่งคั่งให้ประเทศตั้งเยอะ มี ค นมากมายที่ ไ ปฝรั่ ง เศสเพื่ อ เข้ า พิพิธภัณฑ์ลูฟวร์ ไปญี่ปุ่นเพราะชอบอาหาร ชอบมิวเซียม เทีย่ วเกียวโตกับโตเกียวนีค่ นละเรือ่ ง เลยนะ แต่ ล ะเมื อ งต่ า งก็ มี เ อกลั ก ษณ์ ท าง วัฒนธรรม แต่ถ้าประเทศไทยอยากขายทะเล มันก็มีอยู่ไม่กี่ที่หรอก เที่ยวไม่นานก็เบื่อแล้ว แต่ ถ ้ า ขายวั ฒ นธรรมคนจะเที่ ย วได้ เ ยอะ อยุธยากับสุโขทัยก็ไม่เหมือนกัน เมืองเก่า เยาวราช ส�าเพ็ง หรือปากคลองตลาด แต่ละที่ มันมีคาแรกเตอร์ตา่ งกัน ซึง่ ถ้าท�าให้ดมี นั จะสร้าง รายได้ให้ทางเศรษฐกิจได้อีกมากมาย ผูม ้ อ ี า� นาจในการก�าหนดนโยบายทัง้ หลาย เขาก็ น่ า จะมี โ อกาาสเดิ น ทางไปดู ง าน ตามประเทศต่ า งๆ แล้ ว ท� า ไมเขาถึ ง มองไม่เห็นเหมือนทีค ่ ณ ุ เห็น
เคยไปต่ า งประเทศมาแล้ ว แต่ มี ความเข้าใจและจับแก่นของแต่ละทีไ่ ด้หรือเปล่า คุณไปดูคนท�าสตาร์ทอัพนะ มีคนจบปรัชญา หรือจบวรรณคดีตงั้ หลายคน คุณลองดูปญ ั หา ที่เฟซบุ๊กซึ่งเป็นบริษัทเทคโนโลยีเจอ เขามี Data Scientist ที่เก่งมากๆ แต่กลับมีปัญหา ข้ อ มู ล รั่ ว ไม่ รั ก ษาความเป็ น ส่ ว นตั ว ของ ผูใ้ ช้ หรือถูกเอามาใช้เป็นเครือ่ งมือทางการเมือง เรือ่ งพวกนีน้ กั วิทยาศาสตร์ วิศวะ โปรแกรมเมอร์ ก็ช่วยแก้ไม่ได้ คุณต้องการคนแบบอื่น การที่บริษัทเฟซบุ๊กจะอยู่หรือไปไม่ได้ ขึ้ น อยู ่ กั บ เฉพาะนั ก เทคโนโลยี แต่ เ พราะ การออกแบบนโยบายบริษัทที่ต้องท�างานกับ สังคม เชื่อมต่อกับผู้บริโภค รักษาความเป็น ส่วนตัว ท�าถูกกฎหมาย มันต้องเป็นเซนส์ จากฝั่งมนุษยศาสตร์หรือเวลามี fake news คุณจะตรวจจับอย่างไรว่าข่าวไหนจริงข่าวไหน ปลอม วิศวกรไม่รู้หรอก เพราะมันเป็นคนละ ทักษะกัน แต่ละสาขาวิชาต่างมีประโยชน์ ของเขา ขอแค่เป็นคนที่มีคุณภาพสูง ทุกคน มีประโยชน์ทั้งนั้น แต่ถ้าคุณภาพแย่ ไม่ว่า อาชีพอะไรก็แน่ มันส�าคัญว่าท�าอย่างไรให้ การศึกษาไทยสร้างประชากรในแต่ละสาขาวิชา ให้มีคุณภาพจริงๆ
14 ISSUE 584 01 APR 2019
A MUST M OVIE
AV E N G E R S
และมี เ รื่ อ งรำวมำกมำยที่ หล่อหลอมอยูใ่ ต้ควำมบันเทิง ในปี 2008 มำร์ เ วล ได้ปล่อยภำพยนตร์ซเู ปอร์ฮโี ร่ คนแรกอย่ำง Iron Man ออกมำ ในตอนนั้นเองหนังซูเปอร์ฮีโร่ ส� ำ ห รั บ เ ร ำ ยั ง ดู ส ด ใ ห ม ่ น่ำตืน่ เต้น และแม้จะผ่ำนเวลำ มำถึง 11 ปี ด้วยกำรผูกเรื่อง ที่ เ ชื่ อ มต่ อ กั น ในหนั ง ของ ตัวละครแต่ละตัว เรือ่ งรำวทีม่ ี ควำมน่ำสนใจ ก็ท�ำให้คนดู รู้สึกผูกพันกับทีมซูเปอร์ฮีโร่นี้ มำกขึ้ น ทุ ก วั น จนกระทั่ ง เรื่ อ งรำวได้ เ ดิ น ทำงมำถึ ง จุดจบทีท่ กุ คนก�ำลังตัง้ ตำรอใน Avengers: Endgame ภำคต่อ ภำคสุ ด ท้ ำ ยในเฟสที่ ส ำม ของแฟรนไชส์ ห นั ง มำร์ เ วล ซึ่ ง เรื่ อ งรำวเกิ ด ขึ้ น ต่ อ เนื่ อ ง หลังจำกธำนอส ศัตรูตวั ฉกำจ ที่ แ ข็ ง แกร่ ง ที่ สุ ด ในจั ก รวำล ซึ่งได้ครอบครองหกอัญมณี ห รื อ อิ น ฟ ิ นิ ตี้ ส โ ต น ไ ว ้ ได้ ทั้งหมด ท�ำให้เกิดเหตุกำรณ์
M USIC
THE PARKINSON - เมื่อคืน ซิงเกิลล่ำสุดจำกวง The Parkinson ที่ได้หนุ่มๆ จำกวง Season Five มำร่วมแจม ท�ำให้ดนตรีมคี วำมพ็อพมำกขึน้ สร้ำงควำมแตกต่ำงจำกเพลงก่อนๆ ทีจ่ ะเป็นแนวเพลงโซล และบลูส์ที่เข้ำมำผสมอย่ำงเห็นได้ชัด เป็นอีกหนึ่งเพลงที่จะอยู่ในอัลบั้มเต็มที่พวกเขำ จะออกมำให้ฟังกันในปีนี้ ซึ่งทำงวงได้ประกำศยกเลิกทัวร์เป็นเวลำสำมเดือน เพื่อจะ กลับมำพร้อมกับคอนเสิร์ตใหญ่และอัลบั้มเต็มให้แฟนๆ ได้ฟังกัน ติดตำมฟังเพลงของ พวกเขำได้ในแอพพลิเคชันมิวสิกสตรีมมิงต่ำงๆ ได้แล้ว
ACCE S S O RY ZIPPO X CARNIVAL
หนึ่ ง ในหนั ง ที่ ถื อ เป็ น อีกหน้าประวัติศาสตร์ของ วงการภาพยนตร์ และเป็นหนัง ภาคต่อที่เรียกว่าคนทั้งโลก ก�าลังรอคอยแทบทนไม่ไหว ซึง่ ในจักรวาลหนังของมาร์เวล นัน ้ แม้จะมีการน�าโครงเรือ ่ ง ม า จ า ก ห นั ง สื อ ก า ร์ ตู น ที่เป็นตอนส�าคัญของเหล่า ซู เ ปอร์ ฮี โ ร่ ก็ ต าม แต่ ท าง มาร์เวลเองก็ได้ปรับเปลี่ยน เนื้ อ เรื่ อ งให้ น่ า สนใจและ ค า ด เ ด า ไ ม่ ไ ด้ ( เ ห มื อ น ที่ หลายคนพูดว่าอย่าเพิ่งเชื่อ ตั ว อย่ า งหนั ง ที่ ป ล่ อ ยมา แต่ ล ะเรื่ อ ง เพราะอาจโดน สับขาหลอกก็ได้)
ควำมส�ำเร็จที่เกิดขึ้น ตลอดสิ บ ปี ที่ ผ ่ ำ นมำของ มำร์เวลอำจจะมำจำกควำมเชือ่ ทีแ่ ข็งแกร่งของบริษทั ทีว่ ำ่ เรำ ทุกคนล้วนมีซูเปอร์ฮีโร่อยู่ใน จิตใจของตัวเอง เพรำะจริงๆ แล้ ว หนั ง สื อ กำร์ ตู น ที่ อ ำจ ถูกตัดสินว่ำเป็นสิ่งมอมเมำ ไร้สำระ ไม่มปี ระโยชน์ตอ่ ผูใ้ ด แต่กพ็ สิ จู น์แล้วว่ำเมือ่ เรือ่ งรำว ในหนังสือกำร์ตนู เหล่ำนีไ้ ด้ถกู สร้ ำ งขึ้ น มำใหม่ ใ นรู ป แบบ ภำพยนตร์ ก็ทำ� ให้เรำเข้ำใจถึง บริบทของซูเปอร์ฮีโร่มำกขึ้น ว่ ำ จริ ง ๆ แล้ ว มั น ล้ ว นเต็ ม ไปด้วยเรื่องรำวทำงประวัติศำสตร์ แง่มุม ของจิต วิท ยำ ชั้ น ดี ที่ แ ฝงอยู ่ ใ นเรื่ อ งรำว และตั ว ละครที่ ไ ม่ ไ ด้ คิ ด มำ อย่ ำ งตื้ น เขิ น เช่ น Black Panther ทีล่ ่ำสุดหนังเรือ่ งนีไ้ ด้ เข้ำชิงรำงวัลระดับโลกอย่ำง ออสกำร์ ก็เป็นสิ่งที่กำรันตี ได้ ว ่ ำ หนั ง สื อ กำร์ ตู น เป็ น ผลงำนที่ มี คุ ณ ค่ ำ ต่ อ สั ง คม
สะเทื อ นใจที่ เ กิ ด ขึ้ น กั บ สิ่ ง มี ชี วิ ต ทั่วจักรวำลสลำยหำยไปเป็นผุยผง อย่ำงไม่มีวันจะน�ำกลับคืนมำได้ เหลือก็แค่กลุ่มผู้ก่อตั้งอเวนเจอร์ส ทีห่ ลงเหลืออยูใ่ นจ�ำนวนทีน่ ำ่ สิน้ หวัง และทิ้งค�ำถำมไว้มำกมำยให้กับ คนดูว่ำเรื่องรำวที่หนักหนำครำวนี้ ใครที่จะเป็นกุญแจส�ำคัญที่ท�ำให้ ทุ ก สิ่ ง ทุ ก อย่ ำ งกลั บ มำเป็ น ปกติ อีกครั้ง ตัวอย่ำงและกำรเดำทำงหนัง ได้ ถู ก ถกเถี ย งกั น ข้ ำ มปี ตั้ ง แต่ Avengers: Infinity War ได้จบลง ถื อ ว่ ำ เป็ น ควำมได้ เ ปรี ย บของ มำร์เวลที่สำมำรถสร้ำงหนังจำก กำร์ตนู หลำยๆ เล่ม ซึง่ มีควำมสัมพันธ์ กันได้อย่ำงไม่มีสิ้นสุด ล่ำสุดทำง ค่ำยหนังก็ได้ทงิ้ เรือ่ งรำวทีเ่ ชือ่ มโยง กั บ หนั ง ภำคสุ ด ท้ ำ ยไว้ ใ นหนั ง ซูเปอร์ฮีโร่ภำคแยกอย่ำง Ant-Man and the Wasp และล่ ำ สุ ด กั บ Captain Marvel ส่วนบทสรุปครั้งนี้ จะเป็นอย่ำงไร เรำมีเวลำให้คณ ุ อีก ไม่กอี่ ำทิตย์เพือ่ ให้คณ ุ ได้ย้อนกลับ ไปดู เ รื่ อ งรำวของตั ว ละครเก่ ำ ๆ ที่ ผ ่ ำ นมำของจั ก รวำลมำร์ เ วล เพรำะในภำคสุดท้ำยของเฟสสำมนี้ มีหลำยคนพูดถึงกำรตำยที่จะต้อง เกิดขึน้ กับตัวละครหลักอันเป็นทีร่ กั ของใครหลำยๆ คนไว้ แล้วไปพบกับ ประสบกำรณ์ที่คนทั้งโลกรอคอย ด้ ว ยตำของคุ ณ เอง ในวั น ที่ 24 เมษำยนนี้ ในโรงภำพยนตร์ (ถ้ำจะ ให้ดี จัดโรงจอใหญ่ IMAX ไปเลย)
“...ถ้าเรายอมชั่วร้ายไปกับสิ่ง รอบตัว เราจะอยูง่ า่ ย แต่อาจต้องแลก ด้วยการทีต่ วั เราต้องเจ็บปวดซ�า้ ๆ และ เต็มไปด้วยบาดแผล" หนึง่ ในค�ำนิยมจำก พญ. จตุพร เติมทำนำม ทีม่ ตี อ่ หนังสือ เด็กส�ำหรับผู้ใหญ่เล่มนี้ ก�ำลังบอกถึง สำระส�ำคัญของเด็กน้อยคนหนึง่ ทีเ่ กิด ในตระกู ล ที่ ชั่ ว ร้ ำ ย แต่ สุ ด ท้ ำ ยแล้ ว เด็กน้อยคนนีจ้ ะสร้ำงรอยยิม้ และอำจ ท�ำให้คุณได้พบกับพลังใจที่จะท�ำให้ ชีวิตนั้นก้ำวเดินต่อไปได้ เขียนโดย โหวเหวยหลิง ภำพประกอบโดย Aiden Chuo แปลโดย อนุรักษ์ กิจไพบูลทวี (ส�ำนักพิมพ์แมงมุมบุก๊ / รำคำ 255 บำท)
LITTLE HORROR เด็กชาย ดวงจันทร์ กับเถ้าธุลีที่ไม่ใช่อะไรเลย
E n d g a m e
BOOK
ไฟแช็ ก อำจจะเป็ น สิ่ ง ที่ ค น ไม่ค่อยเห็นค่ำมันสักเท่ำไหร่ เพรำะ เป็นสิ่งที่ท�ำหำยบ่อยและมีรำคำถูก แต่บำงคนอำจจะยังไม่รู้จักกับไฟแช็ก ที่แค่ถือใช้ก็สำมำรถปรับลุกส์ของคุณ ให้ดูเท่ขึ้นได้ อย่ำงไฟแช็กที่มีเสียงจุด และดีไซน์สวยเป็นเอกลักษณ์อย่ำง Zippo ที่ เ ป็ น ที่ นิ ย มมำนำน บำงคน เก็ บ สะสมเป็ น คอลเลกชั น ส่ ว นตั ว โดยล่ ำ สุ ด ได้ จั บ มื อ กั บ ร้ ำ นเสื้ อ ผ้ ำ สตรีทแบรนด์อย่ำง Carnival ทีอ่ อกแบบ มำให้มีลวดลำยที่เท่ขึ้นไปอีกระดับ มีสองสี ได้แก่ Spectrum และ Ebony จ� ำ นวนจ� ำ กั ด สี ล ะ 50 ชิ้ น เท่ ำ นั้ น วำงจ�ำหน่ำยแล้วที่ Carnival Store สยำมสแควร์ ซอย 7
15 ADAYBULLETIN.COM FACEBOOK.COM/ADAYBULLETIN
WO RKSH OP
CHEY ส�ำหรับใครทีห่ ลงรักในเครือ่ งเงิน เรำขอแนะน�ำจิวเวลรี คุณภำพดีจำกช่ำงฝีมอื มำกประสบกำรณ์ ทีม่ ใี ห้คณ ุ เลือก ตัง้ แต่แหวน สร้อยข้อมือ ต่ำงหู ทีส่ ำมำรถสลักชือ่ เพือ่ สร้ำง กิมมิกให้เป็นของขวัญในช่วงเวลำพิเศษ ล่ำสุดทำงร้ำนได้มี โปรเจ็กต์ CHEYLAB เปิดคอร์สเริม่ ต้นแบบรวบรัด ผลิตชิน้ งำน ที่เป็นของตัวคุณเองได้ในเวลำหนึ่งชั่วโมง ใครที่สนใจซื้อ หรือติดต่อเพื่อลงเรียน ติดต่อได้ที่ www.facebook.com/ cheyoffififi cialjewelry และอีเมล cheyjewelryoffififi cial@gmail.com หรือชมสินค้ำจริงได้ทตี่ ลำดนัดจตุจกั ร ซอย 43/1
CO LLEC TI ON
SIWILAI PATENT 001 คอลเลกชันเสื้อผ้ำที่ออกแบบขึ้นมำเพื่อเฉลิมฉลองปีที่ห้ำของช็อป มัลไทแบรนด์อย่ำง Siwilai และเป็นคอลเล็กชันแรกอย่ำงเป็นทำงกำรของทำง ร้ำน ซึง่ เกิดขึน้ จำกกำรออกแบบของ มำซำฟูมิ วำตำนำเบ้ ดีไซเนอร์จำกแบรนด์ Bedwin & The Heartbreakers ซึง่ ในงำนครัง้ นีไ้ ด้สะท้อนควำมเป็นไทยออกมำ ผ่ำนลวดลำยบนเสือ้ ด้วยกำรน�ำช้ำง, เจดีย์ และรถตุก๊ ตุก๊ มำพิมพ์ลงไป โดยใช้ เนื้อผ้ำพิเศษที่ผลิตจำกภูมิปัญญำของคนไทยมำปรับลุกส์ให้ลงตัวทันสมัย มีควำมโดดเด่นมำกกว่ำใคร หำซือ้ ได้ที่ Siwilai Store ชัน้ 5 เซ็นทรัล เอ็มบำสซี
GADGET
IPAD MINI & IPAD AIR 2019 ปล่อยออกมำแล้วกับ iPad Mini และ iPad Air รุ่นใหม่ที่เรำต่ำงก็รอคอย ซึ่งแท็บเล็ตทั้งสองตัวนี้ มำพร้อมกับชิป A12 Bionic ท�ำให้เครือ่ งมีประสิทธิภำพ ทีเ่ ร็วขึน้ รองรับกำรใช้งำนของ Apple Pencil ทัง้ สองรุน่ ติดตัง้ กล้อง FaceTime HD ควำมละเอียด 7 ล้ำนพิกเซล ส่วนกล้องหลังควำมละเอียด 8 ล้ำนพิกเซล โดย ควำมแตกต่ำงนั้นอยู่แค่ขนำดหน้ำจอเล็กหรือใหญ่ เท่ำนั้น (iPad Mini ขนำดจอ 7.9 นิ้ว ส่วน iPad Air ขนำดจอ 10.5 นิ้ว) รำคำเริ่มต้นส�ำหรับ iPad Mini อยูท่ ี่ 13,900 บำท และ 17,900 บำท ส�ำหรับ iPad Air ติดตำมรำยละเอียดเพิ่มเติมของสินค้ำสองตัวนี้ได้ที่ www.apple.com
AP P LI CATION
HARRY POTTER WIZARDS UNITE
หลังจำกหนังแฟรนไชส์ชอื่ ดังอย่ำง แฮร์รี่ พอตเตอร์ ได้ตอ่ ยอดโปรเจ็กต์หนังชุดใหม่อย่ำง สัตว์มหัศจรรย์และถิน่ ทีอ่ ยู่ ครัง้ นีก้ ลับมำกับเกม บนโทรศัพท์มือถือในชื่อ Harry Potter Wizards Unite ที่มำในรูปแบบเกมแนว AR (Augmented Reality) หรือเทคโนโลยีกำรสร้ำงภำพบนสถำนทีจ่ ริ ง โดยกำรมองภำพทีถ่ กู สร้ำงขึน้ ผ่ำนจอสมำร์ตโฟน ของคุณ คุณจะได้รบั ประสบกำรณ์อนั น่ำมหัศจรรย์ และได้ เ ข้ ำ ไปร่ ว มอำศั ย อยู ่ ใ นดิ น แดนของ พ่อมดแม่มด ลงทะเบียนเพื่อรับข่ำวสำรควำมเคลื่อนไหวเพื่อดำวน์โ หลดมำเล่นก่อ นใครที่ www.harrypotterwizardsunite.com
PRO D U C T R E STAUR ANT
BUN MEAT AND CHEESE จำกเบอร์เกอร์ที่ท�ำเสิร์ฟในจ�ำนวนไม่กี่ชิ้น และจ่ำยเงินเท่ำไหร่ ก็ได้ตำมควำมอร่อยที่คุณรู้สึก ล่ำสุดเจ้ำของสูตรเบอร์เกอร์สุดอร่อยนี้ ก็กลับมำอย่ำงเต็มรูปแบบ ด้วยกำรเปิดร้ำนชือ่ Bun Meat and Cheese ทีใ่ ช้สว่ นประกอบทีค่ ดั สรรมำเองให้ถกู ใจทัง้ คนท�ำและคนกิน ในชนิดที่ คุณต้องรีบมำลองชิมด้วยตัวเองก่อนใครเพื่อน ร้ำนอยู่ที่ 72 Courtyard ซ.สุขุมวิท 55 เปิดวันอังคำรถึงวันอำทิตย์ ตั้งแต่เวลำ 17.00-01.00 น.
HEINEKEN 0.0 มิติใหม่ของเครื่องดื่มจำกแบรนด์เบียร์ชื่อดัง อย่ ำ ง Heineken ที่ ล ่ ำ สุ ด ออกเครื่ อ งดื่ ม ตั ว ใหม่ ภำยใต้ชื่อ Heineken 0.0 เป็นเครือ่ งดืม่ ทีร่ วมทัง้ กลิน่ และรสชำติแบบไฮเนเกนไว้ โดยที่ไม่มีส่วนผสมของ แอลกอฮอล์ แต่กระบวนกำรผลิตนั้นท�ำทุกอย่ำง เหมือนเบียร์ ใครที่ก�ำลังมองหำเครื่องดื่มทำงเลือก ต้องรีบไปหำมำลอง อัพเดตเทรนด์กอ่ นใคร หำซือ้ ได้ ตำมซูเปอร์มำร์เกต และร้ำนสะดวกซื้อทั่วไป
36 issuE 580 22 FEB 2019
Photo by Matthew Murphy ©Disney
“There is simply
NoThiNg else like iT.” The New york Times
“The mosT exciTiNg, mosT iNveNTive, mosT moviNg TheaTer
ThaT has ever come To Broadway.”
Newsweek
y Joan
b Photo
Photo by Joan Marcus ©Disney
“a perfecT marriage of
eNTerTaiNmeNT aNd arT.”
New york daily News
ney
s ©Dis
Marcu
Photo by Joan Marcus ©Disney
นับตั้งแต่ The Lion King เปิดการแสดงครั้งแรกในปี 1997 ตลอดระยะเวลา 21 ปี ในวงการละครเวทีบรอดเวย์ กับงานสร้าง 25 โปรดักชัน มากกว่า 10,000 รอบการแสดง กว่า 100 เมืองใน 20 ประเทศ การันตีด้วยรางวัลด้านศิลปะการแสดงและมิวสิคัลจากเวทีใหญ่กว่า 70 รางวัล สร้างความประทับใจให้ผู้ชมมาแล้วกว่า 95 ล้านคน เป็นหนึ่งในมิวสิคัลที่เปิดการแสดงยาวนานที่สุดในบรอดเวย์ และท�ารายได้สูงที่สุดตลอดกาล ซึ่งไม่เคยมีภาพยนตร์ ละครเพลงบรอดเวย์ หรือผลงานบันเทิงใดเคยท�าได้มาก่อน
Photo
by Jo
an M
arcus
©Dis
ทั้งหมดนี้คือบทพิสูจน์ความยิ่งใหญ่ของ The Lion King ที่สุดของมิวสิคัลระดับโลกที่ก�าลังจะมาเปิดการแสดงอย่างเป็นทางการครั้งแรกในประเทศไทย พร้อมเนรมิตโรงละครเมืองไทยรัชดาลัยเธียเตอร์ให้กลายเป็นทุ่งหญ้าสะวันนาต้องแสงดวงอาทิตย์อันร้อนแรงและอบอุ่นในคราเดียวกัน เตรียมพบกับการแสดงเปี่ยมพลัง อลังการด้วยฉาก แสง สี เครื่องแต่งกายสวยงามจับใจ และท่าเต้นอันเป็นเอกลักษณ์ ราวกับมีสัตว์ป่ามาออกท่าทางบนเวที รวมถึงบทเพลงสื่ออารมณ์แรงบันดาลใจจากดนตรี ภาษา และศิลปะของชาวแอฟริกา ซึ่งจะพาทุกคนเข้าถึงทุกห้วงความรู้สึกของชีวิตที่โอบล้อมด้วยขุนเขา ทุ่งหญ้า และท้องฟ้าที่คุณไม่เคยสัมผัสที่ไหนมาก่อน
The Lion King ละครเวทีที่คนไทยห้ามพลาด เริ่มแสดงวันที่ 14 กันยายนนี้ ณ โรงละครเมืองไทยรัชดาลัยเธียเตอร์ บัตรชมการแสดงราคาเริ่มต้นที่ 1,500 บาท จ�าหน่ายบัตรแล้ววันนี้ ที่ไทยทิคเก็ตเมเจอร์ทุกสาขา เว็บไซต์ www.thaiticketmajor.com หรือคอลเซ็นเตอร์ 02-262-3838
ney
18 issue 584 01 apr 2019
CALENDAR
01
M 02
T 03
See Saw Seen 8
Here iS Life
นิทรรศการ ‘See Saw Seen 8’ โดยศิลปินหญิง จ�านวน 7 คน น�าเสนอ ผลงานภาพถ่ายทีส่ อื่ ให้ เห็น ถึง อัต ลัก ษณ์ ท าง ค ว า ม คิ ด แ ล ะ ก า ร แสดงออกซึง่ ความรูส้ กึ ส่ ว นตน บ่ ง บอกถึ ง ศักยภาพและพลังแห่ง การรังสรรค์ภายใต้มมุ มอง ของเพศหญิงยุคปัจจุบนั วันนีถ้ งึ 27 เมษายน 2562 ณ อาร์เดลเธิร์ดเพลส แกลเลอรี ซ.ทองหล่อ 10 (เว้นวันอาทิตย์)
นิทรรศการ ‘Here is Life’ โดย ชนิดา อารีวัฒนสมบัติ ถ่ายทอดเรือ่ งราว และความรู ้ สึ ก ตั้ ง แต่ อดี ต จนถึ ง ปั จ จุ บั น ที่ ศิลปินได้พบเจอ ไม่ว่า จะช่ ว งเวลาที่ สุ ข หรื อ ทุกข์ ออกมาเป็นภาพวาดประกอบสีสนั สดใส แต่ แ ฝงไปด้ ว ยความนึกคิด อารมณ์และเงา สะท้ อ นของภาพจาก ความทรงจ� า วั น นี้ ถึ ง 19 พฤษภาคม 2562 ณ เดอะแกลเลอรี 36 โรงแรมพูลแมน กรุงเทพ จี (สีลม)
W 04
JoHn Mayer aSia Tour Live in Bangkok 2019
คอนเสิร์ตใหญ่ครั้งแรก ในกรุงเทพฯ ของ จอห์น เมเยอร์ ศิลปินเจ้าของ รางวัลแกรมมี 7 รางวัล ที่จะขนเพลงฮิตมาโชว์ ให้สมกับที่ทุกคนเฝ้ารอ มานาน ใน ‘John Mayer Asia Tour Live in Bangkok 2019’ วันนี้ เวลา 20.30 น. ณ อิ ม แพ็ ก อารี น า เมืองทองธานี จ�าหน่าย บัตรทีไ่ ทยทิกเก็ตเมเจอร์
TH 05
JoyouS CeLeBraTionS
นิทรรศการศิลปกรรม ช้ า งเผื อ ก ครั้ ง ที่ 8 หัวข้อ ‘รื่นเริง เถลิงศก’ สื่ อ ค ว า ม ห ม า ย ถึ ง ช่วงเวลาแห่งการเริม่ ต้น ศักราชใหม่อันรุ่งโรจน์ รื่ น เริ ง บอกเล่ า ถึ ง บรรยากาศของความสุ ข ความหวั ง และ ความปรารถนาอันดีที่ ผู้คนพึงมีต่อกัน วันนี้ ถึง 12 พฤษภาคม 2562 ณ หอศิลปวัฒนธรรม แห่งกรุงเทพมหานคร (เว้นวันจันทร์)
F 06
Connan MoCkaSin Live in Bangkok
การแสดงสดของ Connan Mockasin ศิลปินไซคีเดลิกพ็อพจากนิวซีแลนด์ ที่ จ ะมาแพร่ ก ระจาย ความปัน่ สุดพิศวงงงงวย ย้ ว ยหู ใน ‘Connan Mockasin Live in Bangkok : Summer Session 2019’ วันนี้ เวลา 21.00 น. ณ Noma RCA จ�าหน่าย บั ต รที่ Ticketmelon. com
SA 07
S
สูญ
THe CurTain CaLL
พลอย ผูม้ งุ่ มัน่ ทีจ่ ะเฉิดฉายเป็นดาวประดับฟ้า ในวงการละคร กลั บ หวาดหวัน่ ทีจ่ ะยืนโดดเด่น ท่ามกลางผู้คนจนเป็น อุปสรรคต่อการโลดแล่น ในวงการมายา เธอจะ ไปต่ อ กั บ ความฝั น ที่ ตั้งใจ หรือจะสูญสลาย ไปจากวงการนี้ ติดตาม ได้ ใ นละครเวที เ รื่ อ ง ‘สูญ’ วันนี้วันสุดท้าย เวลา 19.00 น. ณ ศูนย์ประชุมอุทยานวิทยาศาสตร์แห่งประเทศไทย จ�าหน่ายบัตรที่ Ticketmelon.com
ละครเวที เ รื่ อ ง ‘The Curtain Call’ พิมพ์ได้รบั โอกาสจากเจ้าของโรงละครไทเทวั ญ ให้ เ ข้ า มาเป็นนักแสดง แต่กลับ เกิดเหตุการณ์ไม่คาดฝัน ท่ามกลางมุมมองความคิดที่แตกต่าง ทุกคน ในโรงละครจ�าเป็นต้อง เลือกระหว่างชีวติ ตนเอง กับความถูกต้อง วันนี้ วันสุดท้าย รอบการแสดง 13.00 น. และ 19.00 น. ณ โรงละครเคแบงก์ สยามพิฆเนศ จ�าหน่าย บัตรที่ Ticketmelon.com
WHERE TO FIND
Where the conversations begin. adaybulletin.com
หมอชิต
Meet
อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ
Up
สยามสแควร์
Every อโศก
Monday!
ศาลาแดง
BTS: 5 สถานี เวลา 17.30-20.00 น. หมอชิต อโศก
อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ ศาลาแดง
สยาม
Starbucks 200 สาขาทั่วกรุงเทพฯ
ร้านกาแฟ ร้านอาหาร ศูนย์การค้า และสถานที่ชั้นน�ากว่า 100 จุดทั่วประเทศ ในกรุงเทพฯ และต่างจังหวัด ที่ปากช่อง-เขาใหญ่ เชียงใหม่ และหัวหิน
19 ADAYBULLETIN.COM FACEBOOK.COM/ADAYBULLETIN
ดวงกมล จันทร์เนตร์ คอนเทนต์ครีเอเตอร์อิสระ ผู้สนใจเรื่องการเงิน ชีวิต และการงานที่สมดุล ส่วนงานรองคือเขียนแนะน�าไลฟ์สไตล์และท่องเที่ยวด้วยส�านวนสดใหม่ มีแฟนๆ เฝ้าติดตามเธออยู่ไม่น้อย amjunnet@gmail.com
เรื่อง
M O N E Y. L I F E . BA L A N C E .
5 ค�าถามที่ต้องตอบ หากอยากมีเงินไม่ขาดมือในวัยเกษียณ ในชีวิตนี้มีค�ำถำมที่คุณต้องตอบตัวเองให้ได้อยู่มำกมำยหลำยข้อ และหนึ่งในนั้นคือค�ำถำมว่ำคุณเตรียมเงินไว้ส�ำหรับวัยเกษียณหรือยัง หลำยคนอำจต้องอ่ำนซ�้ำและถำมกลับ ว่ำ วัยเกษียณคืออะไร? จะรีบเกษียณไปไหน? บำงคนอำจบอกว่ำไม่ได้ท�ำงำนรำชกำรนะจะได้มีเกษียณอำยุ ตื่นได้แล้ว! บริษัทไม่จ้ำงคุณไปตลอดชีวิตหรอกนะ ในวันหนึ่งไม่ช้ำก็เร็ว เมื่อตื่นขึ้นมำคุณจะพบว่ำไม่ต้องลุกไปท�ำงำนอีกแล้ว อำจจะเป็นข่ำวดี แต่ข่ำวร้ำยที่ตำมมำคือสิ้นเดือนนี้ไม่มีเงินเดือนโอนเข้ำบัญชีคุณอีกต่อไป ยิ่งคุณตั้งสติแล้วตอบค�ำถำมต่อไปนี้ ได้เร็วแค่ไหน คุณก็จะมีชีวิตบั้นปลำยที่เป็นสุขมำกเท่ำนั้น
หลายคนคงคิดในใจว่า แล้วจะรู้ได้อย่างไร ใช่ ไม่มีใครรู้หรือก�าหนดได้ว่าเราจะจากโลกนี้ไปวันไหน แต่จากสารประชากร มหาวิทยาลัยมหิดล เดือนมกราคม ปี 2562 บอกว่า อายุขัยของคนไทย ผู้ชาย 77 ปี และ ผู้หญิง 83 ปี นั่นหมายความว่า หากเกษียณที่อายุ 60 ปี คนส่วนใหญ่ต้องใช้ชีวิตต่อไปอีกเฉลี่ยราว 20 ปี โดยที่ ไ ม่ มี ร ายได้ ป ระจ� า แล้ ว ยิ่ ง ถ้ า หากคุ ณ อยาก เกษียณเร็วหรือเลิกท�างานแต่ยงั สามารถใช้ชวี ติ ได้อย่าง สบายๆ มีเงินไว้สา� หรับจับจ่ายใช้สอยได้อย่างทีค่ ณ ุ เป็น ในปัจจุบันนี้ หรือหากคุณมีเหตุฉุกเฉินต้องเกษียณ เร็วกว่าก�าหนดเพราะปัญหาสุขภาพ เท่ากับว่าคุณจะ มีชวี ติ หลังเกษียณยาวนานกว่าทีค่ ณ ุ คิด ก็ต้องยิง่ ต้อง มีเงินออมมากกว่าคนอื่น
แต่ในท�านองเดียวกัน คุณก็อาจจะยังไม่มภี าระมากนัก เช่นกัน ดังนัน้ การเก็บเงิน 10-15% ของรายได้ทคี่ ณ ุ มี ก็ไม่ถอื ว่าหนักหนาจนเกินไป และคุณสามารถเก็บเงิน เท่านีไ้ ปได้ตลอดระยะเวลาท�างาน ถ้าคุณอายุ 40-49 ปี แน่นอนว่าระยะเวลาในการเก็บเงินน้อยลง แต่ดว้ ยรายได้ ทีม่ ากขึน้ การเก็บเงิน 20-25% เพือ่ วัยเกษียณน่าจะเป็น ตัวเลขทีพ่ อรับได้ ถ้าคุณอายุ 50-54 ปี และไม่เคยเก็บเงิน เพื่อวัยเกษียณเลย คุณต้องตัดใจเก็บเงินครึ่งหนึ่งของ รายได้ หรือ 45-50% เพื่อคุณจะได้มีเงินไว้ใช้จ่ายยาม เกษียณ ถ้าคุณอายุ 55-59 ปี แปลว่ามีเวลาเก็บเงินเพียง 1-5 ปี เ ท่ า นั้ น เรี ย กได้ ว ่ า แทบไม่ ทั น การณ์ ด ้ ว ยซ�้ า การเก็บ 80-85% ของรายได้ หลายคนอาจบอกว่ า แทบเป็น ไปไม่ไ ด้ แต่ คุณ อาจต้ องกัดฟั นทนสักนิด เพื่ออย่างน้อยจะได้มีเงินไว้ใช้ยามเกษียณ
2. เริ่มเก็บเท่าไหร่และเมื่อไหร่?
3. เงินออมในวัยเกษียณควรมีเท่าไหร่?
1. คุณจะมีชีวิตอยู่ถึงเมื่อไหร่?
เริม่ เก็บให้เร็วทีส่ ดุ เท่าทีจ่ ะเป็นไปได้ ถ้าคุณเก็บ ตัง้ แต่เริม่ ท�างานช่วงอายุ 20-39 ปี เท่ากับว่าคุณมีเวลา เก็บเงินนานถึง 40 ปี ถึงแม้วา่ คุณจะมีรายได้ไม่มากนัก
5
ปัจจัย
ที่ท�าให้คนท�างาน Gen Z อยากเปลี่ยนงาน ภาพ : Getty Images
สูตรค่าใช้จ่ายวัยเกษียณอ้างอิงจากตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทยคือ 70% ของค่าใช้จ่าย ปัจจุบันต่อเดือน x 12 เดือน (เท่ากับค่าใช้จ่าย 1 ปี)
x ประมาณการจ�านวนปีที่จะมีชีวิตอยู่หลังเกษียณ = จ�า นวนเงินออมที่คุณ ต้ องมีในวันเกษียณ สมมติที่ ค่าใช้จ่ายต่อเดือนปัจจุบันอยู่ที่ 30,000 บาท เงินออม คิดจาก 70% x 30,000 x 12 x 20 = 5,040,000 บาท ทัง้ นี้ ยังไม่ได้มกี ารคิดอัตราเงินเฟ้อทีจ่ ะท�าให้มลู ค่าเงิน ลดลงไปอีก แต่เป็นเพียงการประเมินคร่าวๆ เท่านั้น 4. อยากใช้ชีวิตแบบไหน?
ไลฟ์สไตล์เป็นปัจจัยส�าคัญในการก�าหนดวิธี ออมเงินและจ�านวนเงินออมเพื่อวัยเกษียณ หากคุณ บอกว่า ก็ขอแค่ชีวิต ทีไ่ ม่ตา่ งจากตอนนี้ นัน่ หมายความว่า คุณอยาก เทีย่ วต่างประเทศอย่างน้อยปีละ 1-2 ครัง้ กินอาหารดีๆ สัปดาห์ละ 2-3 วัน มีเงินพาแมวน้อยไปหาหมอ หรือ มี ท ริ ป ต่ า งจั ง หวั ด กั บ เพื่ อ นเดื อ นละครั้ ง หรื อ เปล่ า แน่นอนว่าคุณสามารถมีชวี ติ แบบนัน้ ได้ แต่อย่าลืมว่า เมือ่ อายุมากขึน้ ร่างกายอ่อนแอลง ค่าใช้จา่ ยทีเ่ พิม่ มา คือค่ารักษาพยาบาล ซึง่ การผ่าตัดหนึง่ ครัง้ นัน้ แพงกว่า ทริปเดินทางต่างประเทศ ดังนัน้ ไม่วา่ คุณอยากใช้ชวี ติ
แบบไหน อย่าลืมเพิ่มเงินส�าหรับดูแลสุขภาพตัวเอง เข้าไปด้วย 5. รายได้หลังเกษียณมาจากไหนได้บ้าง?
คุณเคยถามตัวเองหรือไม่ว่า หากไม่มีรายได้ ประจ�า คุณจะมีเงินใช้จากช่องทางไหนบ้าง ในวัยเกษียณ แม้จะไม่มเี งินเดือน แต่เราก็สามารถมีรายได้ประจ�าได้ หากเราเริ่มออมหรือลงทุนตั้งแต่วันนี้ ไม่ว่าจะเป็น ดอกเบี้ยทบต้นจากเงินออมซึ่งเป็นเงินสดก้อนใหญ่ ในธนาคาร เงินจากกองทุนส�ารองเลี้ยงชีพ การลงทุน ในกองทุนรวมตราสารหนี้ การลงทุนในกองทุนรวม เพือ่ การเลีย้ งชีพ (RMF) หรือเงินออมจากการท�าประกัน ชีวิต ซึ่งจะท�าให้มีเงินไว้ใช้ยามเกษียณ นอกจากนั้น ในกรณีที่ร่างกายคุณแข็งแรงดีอาจต้องมองหาอาชีพ ที่เหมาะแก่ตัวเราเองเป็นการสร้างรายได้เพิ่ม
บริษัท จ๊อบไทย (JobThai) ได้ท�ำกำรส�ำรวจพฤติกรรมและควำมคิดของมนุษย์เงินเดือนเกี่ยวกับสถำนกำรณ์กำรท�ำงำนในปัจจุบันทั่วประเทศกว่ำ 1,800 คน พบว่ำมีกลุ่มคนที่อยำกเปลี่ยนงำนคิดเป็น 59.26% โดยปัจจัยที่ท�ำให้อยำกเปลี่ยนงำนในระยะเวลำอันใกล้นี้ ได้แก่ 1. ไม่พึงพอใจเรื่องเงินเดือน คิดเป็น 66.67% 2. ไม่พึงพอใจเรื่องสวัสดิการ คิดเป็น 56.06% 3. ไม่มีความก้าวหน้าในสายงาน คิดเป็น 53.03% 4. ไม่พึงพอใจเรื่องโบนัส คิดเป็น 39.39% 5. ไม่พึงพอใจเรื่องวัฒนธรรมและสภาพแวดล้อมขององค์กร คิดเป็น 24.24%
20 ISSUE 584 01 APR 2019
BULLETIN BOARD
TA L K O F T H E T O W N สยามดิสคัฟเวอรี่ จัดปาร์ตเี้ ปิดร้าน CAZH มัลติลาเบลสตรีทแวร์สโตร์
สยามดิ ส คั ฟ เวอรี่ ดิ เ อ็ ก ซ์ พ ลอราทอเรี่ ย ม ผูน้ า� ทางความคิดสร้างสรรค์ทลี่ า�้ สมัยโดดเด่นทัง้ รูปโฉม การตกแต่งและแฟชัน่ แหล่งพบปะทีท่ นั สมัยใจกลางเมือง ล่าสุดภูมิใจน�าเสนอร้านCAZH(แคซซ์)มัลติลาเบล สตรีทแวร์สโตร์เอาใจสาวกสไตล์สตรีททีช่ นื่ ชอบแฟชัน่ ชอบแต่งตัวทีท่ นั สมัยและมีสไตล์เป็นของตัวเองอย่าง ชั ดเจน จัดปาร์ตี้เปิดร้านอย่างเป็นทางการ ‘CAZH Re-OpeningParty’โดยมีกจิ กรรมมากมายทีโ่ ดนใจเหล่า แฟชัน่ สตรีททีร่ า้ นCAZH(แคซซ์)ชัน้ 1สยามดิสคัฟเวอรี่ ดิ เอ็กซ์พลอราทอเรี่ยม ติดตามรายละเอียดเพิ่มเติม ได้ที่อินสตาแกรม:cazhcrewหรือเฟซบุ๊ก:www. facebook.com/CAZH
กองทุ น พั ฒ นาเด็ ก ชนบท ในพระราชู ป ถั ม ภ์ ส มเด็ จพ ร ะ เ ท พ รั ต น ร า ช สุ ด า ฯ สยามบรมราชกุมารี กรมการพัฒนาชุมชนและส�านักงาน พัฒนาชุมชนจังหวัด76จังหวัดจัดกิจกรรม ทอดผ้าป่าสมทบกองทุนพัฒนาเด็กชนบท ในพระราชู ป ถั ม ภ์ ส มเด็ จ พระเทพรั ต นราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารีมุง่ ช่วยเหลือ เด็กก่อนวัยเรียนทีค่ รอบครัวมีฐานะยากจน และด้อยโอกาสในชนบททั่วประเทศโดย นิสิตจันทร์สมวงศ์อธิบดีกรมการพัฒนา ชุมชนเผยว่า“กองทุนพัฒนาเด็กชนบทฯ มีวตั ถุประสงค์เพือ่ ช่วยเหลือเด็กก่อนวัยเรียน อายุตงั้ แต่แรกเกิดถึงหกปีทคี่ รอบครัวยากจน และด้อยโอกาสในชนบทให้ได้รับการพัฒนาทัง้ ด้านร่างกายจิตใจอารมณ์สังคม และสติปญ ั ญา”ดูรายละเอียดเพิม่ เติมได้ที่ www.cdf.cdd.go.th
Atlantis Water Festival 2019
The Boys Bromance One Day Special
เคลลี่ธนะพัฒน์และแซ้งค์ปฏิวัติ แท็กทีมประกาศก้าวขึน้ เป็นผูจ้ ดั คอนเสิรต์ หน้าใหม่ขอประเดิมงานใหญ่ในเทศกาล สงกรานต์ปีนี้ โดยได้พาร์ตเนอร์อย่างTCG GroupขนสาวๆThaiCuteGirlsกว่า200คน มาร่วมความสร้างสนุกพร้อมด้วยโปรดักชัน อลังการที่จะมาเนรมิตให้อยู่ในอาณาจักร ใต้ บ าดาลแห่ ง ใหม่ จ ากฝี มื อ RichKid ProductionในงานAtlantisWaterFestival 2019โดยจะจัดขึ้นในวันที่12-15เมษายน 2562ณRCA,TheProudMarket ถนนพระราม9ซื้อบัตรได้แล้ววันนี้ผ่าน ทางแอพพลิเคชันTheConcertทัง้ ในระบบ iOSและAndroid
ง านแฟนมี ต ติ้ ง ที่ เ ป็ น การรวมตั ว ครั้ ง พิ เ ศษของ8หนุ ่ ม ฮอตในขณะนี้ น�าโดยตุลย์ภากร,แม็กซ์ณัฐพล,เบสท์ ชลสวัสดิ์, ทาโร่ ชาตรี, อาร์ม วีรยุทธ, แอมป์ภูริกูลกฤษฎ์,คิมม่อนวโรดมและ คอปเตอร์ ภานุ วั ฒ น์ ใน‘TheBoys BromanceOneDaySpecial’ที่จัดให้โดย AboveAllCreativeซึ่งเป็นงานแฟนมีตฯ ทีไ่ ด้รว่ ม‘ให้’กับมูลนิธริ ามาธิบดีฯอีกด้วย ภายใต้โครงการ9Days,JoySharing9วัน แห่งความสุขในการแบ่งปันนั่นคือรายได้ ส่ ว นหนึ่ ง จากการจ� า หน่ า ยบั ต รทุ ก ที่ นั่ ง มอบให้‘มูลนิธิรามาธิบดีฯ’โดยงานครั้งนี้ จัดขึ้นที่โรงภาพยนตร์เมเจอร์ซีนีเพล็กซ์ รัชโยธิน ติดตามภาพบรรยากาศเพิ่มเติม ได้ที่www.facebook.com/Aboveall2019
ทีเอ็มบี จับมือ แมงโก้ - บิลค์ ต อบโจทย์ลูกค้าด้วย TMB Supply Chain Financing Solutions ทีเอ็มบีเดินหน้าสร้าง‘อีกขั้น’ของ ซัพพลายเชนโซลูชั่นจับมือบริษัทแมงโก้ คอนซัลแตนท์จ�ากัดผูน้ า� ด้านโซลูชนั ERP (EnterpriseResourcePlanning)โปรแกรม ส�าเร็จรูปเพือ่ การบริหารจัดการส�าหรับธุรกิจ รับ เหมาก่ อ สร้ า งโดยเฉพาะและบริษัท บิลค์วันกรุ๊ปจ�ากัดผู้พัฒนาโปรแกรม บริหารจัดการธุรกิจก่อสร้างชื่อดัง เปิดตัว MangoTMBConnecและTMBBuilkPlus พัฒนาContractorSolutionทีม่ งุ่ ตอบโจทย์ ลูกค้าผูป้ ระกอบการรับเหมาก่อสร้างให้ได้ รับสิทธิประโยชน์มากกว่าทีไ่ ม่เพียงจะเข้ามา ช่วยเพิม่ ประสิทธิภาพในการบริหารจัดการ ธุรกิจได้ทั้งระบบเท่านั้นแต่ยังเป็นความร่วมมือทีจ่ ะช่วยสร้างการเติบโตแบบยัง่ ยืน ให้กับทั้งซัพพลายเชนของอุตสาหกรรม ก่อสร้าง
21 ADAYBULLETIN.COM FACEBOOK.COM/ADAYBULLETIN
อั พ เ ด ต แ ว ด ว ง ข่าวสังคมทีน ่ า่ สนใจ ในรอบสัปดาห์
เอสบี บริการแต่งคอนโดฯ สุดครบ วงจร เปิ ด ตั ว พรี เ ซ็ น เตอร์ ใ หม่ พร้อมแคมเปญให้ลน ุ้ แต่งคอนโดฯ ฟรี!! เอสบี ดีไซน์สแควร์ ผู้น�าด้านนวัตกรรมและ ดีไซน์เฟอร์นิเจอร์เมืองไทยเปิดตัวพรีเซ็นเตอร์ใหม่ จับกระแสเฟรนด์โซนดึงพระเอกร้อยล้านคนล่าสุด แห่งปี2019‘นาย’-ณภัทรเสียงสมบุญมาเสิร์ฟ ความฟินกันต่อในโฆษณาตัวล่าสุดชูจุดเด่นCondo Solutions‘ห้องสวย...ทุกอย่างก็ไปได้สวยมาทีเ่ ดียวจบ ครบวงจร’พร้ อ มส่ งแคมเปญเอาใจชาวคอนโดฯ ให้ลุ้นแต่งคอนโดฯฟรีมูลค่ารวม170,000บาทและ ยังตั้งเป้าจะขยายสาขาCondoSolutionsไปยังเอสบี ดีไซน์สแควร์ให้ครบ10สาขาภายในปี2562เพือ่ ให้ รองรับความต้องการแต่งคอนโดฯของลูกค้าได้อย่าง เพียงพอและครอบคลุมทุกพืน้ ที่ โดยสาขาแรกอยูท่ เี่ อสบี ดีไซน์สแควร์สาขาบางนาและเปิดเพิ่มอีก2สาขา ในไตรมาสแรกได้ แ ก่ สาขาเซ็ น ทรั ล เวิ ล ด์ และ เซ็นทรัลเวสต์เกต
ธ น ชาตประกันภัย ตอกย�้า ความแข็ ง แกร่ ง ด้ ว ยทุ น จดทะเบี ย นช� า ระแล้ ว กว่ า 4,930 ล้านบาท ธนชาตประกันภัยเผยผลประกอบการ ปี2561คว้าก�าไรสุทธิ1,042ล้านบาทสร้าง เบี้ยประกันภัยรับรวมกว่า7,987ล้านบาท เติบโตจากปีก่อนกว่า6.4%พร้อมเพิ่มทุน จดทะเบียนช�าระแล้วเป็น4,930ล้านบาท สูงสุดเป็นอันดับ1ในกลุม่ ประกันวินาศภัย เพือ่ รองรับการเติบโตของธุรกิจเผยทิศทาง ปี 2562เดิ น หน้ า ขยายธุ ร กิ จ ต่ อ เนื่ อ ง สร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์หลากหลายตอบโจทย์ ลูกค้าทุกกลุ่มรวมถึงพัฒนาบริการต่างๆ ด้วยเทคโนโลยีทัน สมัย มุ่งสร้างความประทับใจให้ลกู ค้าได้รบั ความสะดวกสบาย สูงสุด
เอส เสิรฟ ์ โชคทุกมือ ้ ให้ทก ุ วัน สุ ด ซี้ ด มอบรางวั ล ลุ ้ น โชคอย่ า งยิ่ ง ใหญ่ ซึ่ ง มี ร างวั ล แจกทุ ก วั น ทุ ก สั ป ดาห์ และ ทุกเดือนโดยมีรางวัลใหญ่ได้แก่MercedesBenzGLAแจกรวม3รางวัลiPhoneXS สัปดาห์ละ5เครื่องรวม85รางวัลและ เอสโคล่าทองค�ามูลค่า10,000บาทวันละ 5รางวัลรวม425รางวัลรวมของรางวัล ทั้งหมดกว่า513รางวัลมูลค่าทั้งสิ้นกว่า 14ล้านบาทโดยตอกย�า้ การรับรู้แคมเปญ ไปสูก่ ลุม่ เป้าหมายหลักของแบรนด์ในวงกว้าง ผ่านพรีเซ็นเตอร์ 3 พระเอกหล่อเกรียน ‘บอย’-ปกรณ์ฉัตรบริรกั ษ์,‘เกรท’-วรินทร ปั ญ หกาญจน์ และ‘อาเล็ ก ’-ธี ร เดช เมธาวรายุทธทีเ่ ป็นขวัญใจมหาชนโดนใจ คนทุกเพศทุกวัย
ม.ธรรมศาสตร์ ร่ ว มมื อ SkillLane เตรี ย มออก หลักสูตรปริญญาโทออนไลน์ 100% มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์จบั มือกับ SkillLaneบริษทั OnlineLearningPlatform และDigitalTrainingPlatformอันดับหนึ่ง ของประเทศไทยร่วมลงนามบันทึกข้อตกลง ในความร่วมมือกันจัดท�าหลักสูตรปริญญาโท ออนไลน์เพื่อเผยแพร่ความรู้และทักษะ ของยุคดิจิตอลโดยการร่วมมือครั้งนี้เป็น ก้าวส�าคัญในการขยายโอกาสทางการศึกษา ให้ประชาชนทัว่ ไปได้เข้าถึงองค์ความรูข้ อง โลกยุคใหม่ซึง่ จะเป็นการเรียนออนไลน์100% เรียนได้จากทุกที่และตามเวลาที่สะดวก ผูเ้ รียนสามารถเลือกเรียนเพือ่ เพิม่ พูนความรู้ เพี ย งอย่ า งเดี ย วหรื อ จะเรี ย นเพื่ อ เก็ บ ห น่วยกิตไปจนถึงส�าเร็จการศึกษาระดับ ปริ ญ ญาโทได้ เ ช่ น เดี ย วกั น โดยผู ้ เ รี ย น จะสามารถเก็บหน่วยกิตไว้เป็นระยะเวลา ไม่เกิน8หรือ10ปี
โอลด์รอ ๊ ค สนับสนุนกิจกรรม เดิน-วิง่ การกุศล ในงาน ACT Charity Mini Marathon 2019 ด ร.ภญ.จิ ร วรรณโอพรสวั ส ดิ์ กรรมการผูจ้ ดั การพร้อมคณะผูบ้ ริหารและ พนักงานบริษทั แอล.เอ.เดอร์มาเทคจ�ากัด ผูผ้ ลิตและจัดจ�าหน่ายผลิตภัณฑ์ดแู ลผิวหน้า ส�าหรับผิวเป็นสิวแบรนด์โอลด์ร๊อค(Old Rock)สนับสนุนให้ทุกคนออกก�าลังกาย โดยร่วมสนับสนุนกิจกรรมเดินวิ่งการกุศล ‘ACTCharityMiniMarathon2019’ชิงถ้วย พระราชทานสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีจัดโดยสมาคมผูป้ กครอง และครูโรงเรียนอัสสัมชัญธนบุรี เพือ่ สนับสนุน การออกก�าลังกายของเยาวชนและประชาชน ทั่ ว ไปให้ มี สุ ข ภาพพลานามั ย ที่ ส มบู ร ณ์ แข็งแรงและไร้กังวลเรื่องปัญหาสิวหลัง ออกก�าลังกายณสวนพุทธมณฑล
22
LIFE
เรื่อง
ทรรศน หาญเรืองเกียรติ บรรณาธิการบทความ IG: @matt_doraemon
ภาพ
EYES IN THE SKY อดีต มนุษย์เงยหน้ามองท้องฟ้าในยาม ค�า่ คืนเพือ่ ใช้ดวงดาวเป็นเครือ่ งมือในการน�าทาง และเฝ้ า สั ง เกตปรากฏการณ์ บ นท้ อ งฟ้ า เพื่ อ พยากรณ์การเปลีย ่ นฤดู ในวันทีเ่ ราไร้เครือ ่ งมือ หรือปฏิทน ิ ทีค ่ อยอ�านวยความสะดวกในทุกวันนี้ เช่น ตัวละครในภาพยนตร์เรื่อง Return to the Blue Lagoon ซึ่งเป็นมนุษย์สองคนที่ต้อง ไปติดเกาะตัง้ แต่ยงั เด็ก และใช้ชวี ต ิ เพือ่ เอาตัวรอด ไปให้ได้ในแต่ละวัน พวกเขาก็ใช้วธ ิ น ี บ ั จ�านวนของ ดวงจันทร์ที่เข้าสู่วันเพ็ญในแต่ละเดือนเพื่อให้รู้ ว่าวันเวลาผ่านไปแล้วกี่ปี ดาราศาสตร์นอกจากจะเปิดเผยความจริง และเปลีย ่ นความเชือ ่ เก่าแก่ทวี่ า่ โลกของเราแบน เป็ น ระนาบแล้ ว ยั ง สร้ า งแรงกระเพื่ อ มให้ กั บ ประวัตศ ิ าสตร์โลกด้วย นัน ่ คือการแย่งชิงกันเป็น ผู้ น� า ทางเทคโนโลยี ใ นการส่ ง ยานอวกาศ ขึ้นไปเหนือชั้นบรรยากาศระหว่างสองประเทศ มหาอ�านาจในตอนนั้น นั่นคือสหรัฐอเมริกาและ สหภาพโซเวียต ในยุคสงครามเย็น อันน�าไปสู่ ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีทเี่ กิดขึน ้ ในทุกวันนี้ ในแง่ของชีวิต การศึกษาดวงดาวช่วยให้ ค� า ตอบกั บ เราว่ า โลกและดวงดาวต่ า งๆ ใน กาแล็ ก ซี นั้ น เกิ ด ขึ้ น มาได้ อ ย่ า งไร ท� า ให้ เ รามี ปฏิทน ิ และนาฬิกาไว้ใช้งาน บอกให้รถ ู้ งึ ทีม ่ าของ อารยธรรมโบราณที่ถูกค้นพบ แม้กระทั่งบอก ถึ ง การเกิ ด ขึ้ น และดั บ สู ญ ของวั ต ถุ ที่ อ ยู่ เ หนื อ ท้องฟ้า ปัจจุบันคนส่วนใหญ่จะคิดว่าดาราศาสตร์ เป็นเรื่องที่ไกลตัวไปแล้ว ไม่เห็นจ�าเป็นจะต้อง ไปคอยนั่งจดจ�าชื่อดวงดาวยากๆ เพราะแค่เปิด แอพพลิเคชันบนสมาร์ตโฟนขึน ้ มาแล้วยกกล้อง ส่ อ งไปยั ง บนท้ อ งฟ้ า คอมพิ ว เตอร์ ที่ อ ยู่ ใ น โทรศัพท์มือถือก็จะท�าการเชื่อมต่อข้อมูลทาง อิ น เทอร์ เ น็ ต แล้ ว ส่ ง ผลออกมาแสดงให้ เ รา เห็นว่ากลุม ่ ดาวทีเ่ ราก�าลังส่องอยูน ่ น ั้ ชือ ่ ว่าอะไร คุณอาจจะนึกไม่ถึงว่าเทคโนโลยีเหล่านี้ ต้นทาง ที่ มั น ถื อ ก� า เนิ ด ขึ้ น มาก็ ม าจากข้ อ มู ล ของวิ ช า ดาราศาสตร์ ด้ ว ยเหตุ นี้ เราจึ ง ขอพาคุ ณ ไปพบกั บ ด า ร า ศ า ส ต ร์ ไ ท ย ผ่ า น เ รื่ อ ง ร า ว ที่ อ ยู่ ใ น สถาบั น วิ จั ย ดาราศาสตร์ แ ห่ ง ชาติ (องค์ ก าร มหาชน) กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี หรือ NARIT เพื่อให้รู้ว่าจริงๆ แล้วดาราศาสตร์ ในบ้ า นเรานั้ น ถื อ เป็ น อั น ดั บ ต้ น ๆ ในเอเชี ย เหมือนกัน และตอบข้อสงสัยในใจว่าดาราศาสตร์ นั้นส�าคัญกับมนุษย์แค่ไหน แม้ว่าอนาคตจะเป็นเรื่องที่คาดคะเนอะไร ได้ยากก็ตาม แต่โครงการส�าคัญๆ ของวงการ ดาราศาสตร์นั้นจะเป็นตัวช่วยท�าให้เรามองเห็น ภาพลางๆ ในวันข้างหน้าของมนุษยชาติได้ เพราะเพี ย งแค่ เ งยหน้ า ขึ้ น มองท้ อ งฟ้ า โดยที่ ยั ง ไม่ ต้ อ งคิ ด ว่ า เราเป็ น สิ่ ง มี ชี วิ ต เดี ย ว ที่ ล อยอยู่ ใ นเอกภพหรื อ เปล่ า แค่ นี้ คุ ณ ก็ พ า ตัวเองไปสัมผัสกับดาราศาสตร์กันแล้ว
ธนดิษ ศรียานงค์ ช่างภาพ thanadis@gmail.com
ISSUE 584 01 APR 2019
23 ADAYBULLETIN.COM FACEBOOK.COM/ADAYBULLETIN
24 ISSUE 584 01 APR 2019
T H E
U N I V E R S E
I N
O U R
E Y E S
จักรวาลผ่านดวงตา
กาแล็กซีทางช้างเผือกมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 100,000 ปีแสง อัดแน่นไปด้วย ดาวฤกษ์เช่นเดียวกับดวงอาทิตย์อยู่ประมาณ 400,000 ล้านดวง มีความหนาประมาณ 1,0002,000 ปี แ สง ระบบสุ ริยะของเราอยู่ห่างจากศูนย์กลางของกาแล็กซี ทางช้ า งเผื อ กประมาณ 30,000 ปีแสง ดังนั้น ถึงเราจะสร้างยานอวกาศที่พาเราไปสุดขอบของระบบสุริยะได้ แต่ก็เหมือน กับเราแค่ก้าวพ้นออกจากประตูบ้านของตัวเองเท่านั้น
Light the Sky
ia zod
ลดวงโคจรลงเรื่อยๆ จนตกลงมา ภารกิจ ของสปุตนิก 1 คือการขึน้ ไปทดสอบการโคจร รอบโลก ตรวจวั ด ความหนาแน่ น ของ ชั้ น บรรยากาศโลกจากการค� า นวณการเปลีย่ นแปลงวงโคจร ทดสอบเรือ่ งของการส่ง ข้ อ มู ล ข่ า วสารเป็ น สั ญ ญาณวิ ท ยุ ผ ่ า น ชัน้ บรรยากาศโลก และทดสอบหลักการของ ความดันในอวกาศว่าตรงกับทีน่ กั วิทยาศาสตร์ เคยสังเกตการณ์ไว้หรือไม่ ซึ่งดาวเทียม สปุ ต นิ ก 1 นั้ น เป็ น ของสหภาพโซเวี ย ต เหตุการณ์นี้จึงเป็นชนวนส� าคัญของโลก ที่ท�าให้สหรัฐอเมริกาต้องผลักดันตัวเอง ขึ้นมาเพื่อแข่งขันในเรื่องอวกาศ เพราะใน ตอนนั้นอเมริกาเชื่อว่าถ้าโซเวียตประสบ ความส�าเร็จในการส่งดาวเทียมขึ้นไปใน อวกาศ ก็ไม่ใช่เรื่องยากเลยที่ต่อไปโซเวียต จะส่งขีปนาวุธมาที่อเมริกา ดาราศาสตร์ไทยเริม่ ต้นขึน้ ในช่วงของ สมเด็จพระนารายณ์มหาราช ซึง่ พระองค์ทา่ น ได้ทรงน�าเรือ่ งดาราศาสตร์มาพัฒนาในเรือ่ ง ของการท� า แผนที่ และด้ า นการเดิ น เรื อ เพื่อเปิดการค้าขายกับต่างประเทศ ต่อมา ในกรุงรัตนโกสินทร์ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หวั ทรงศึกษาเรือ่ งราวของ ดาราศาสตร์ทั้งของจากต่างประเทศและ ศึกษาด้วยพระองค์เอง โดยการค�านวณ การเกิดสุรยิ ปุ ราคาขึน้ ในวันที่ 18 สิงหาคม 2411 ซึง่ เป็นจุดเริม่ ต้นของดาราศาสตร์ไทย ที่ส�าคัญ จนมาถึงการก่อตั้งสถาบันวิจัย ดาราศาสตร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) กระทรวงวิ ท ยาศาสตร์ แ ละเทคโนโลยี ในวันที่ 1 มกราคม 2552
ดาราศาสตร์ไทยเริ่มต้นขึ้นในช่วงของสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ซึ่ ง พระองค์ ท่ านได้ ท รงน� าเรื่ องดาราศาสตร์ มาพั ฒนาในเรื่อ งของ การท�าแผนที่ และด้านการเดินเรือ
มนุษย์แหงนหน้าขึน้ มองท้องฟ้ามาแล้ว เป็นพันๆ ปี ดาราศาสตร์จงึ ถือได้วา่ เป็นวิชา ทีเ่ ก่าแก่ทสี่ ดุ วิชาหนึง่ เหมือนอย่างทีเ่ รารูก้ นั ว่า สมัยก่อนมนุษย์เชือ่ ว่าโลกแบน เมือ่ ล่องเรือ ไปในทะเลเรื่อยๆ เราจะไปถึงสุดขอบโลก และตกลงไปในห้วงอวกาศในทีส่ ดุ ในยุคแรก มีหลักฐานทางด้านดาราศาสตร์ไม่มากนัก โดยหลักๆ จะค้นพบว่า ชาวจีนเมื่อราว หนึ่งพันปีก่อนคริสตกาลสามารถประเมิน ความเอียงของแกนโลกได้ ชาวบาบิโลนเอง ก็คน้ พบว่าจันทรคราสจะมีชว่ งเวลาในการเกิดของมันซ�า้ ๆ และตัง้ ชือ่ ว่า วงรอบซารอส หรือเขยิบมาใกล้ๆ หน่อย ฮิปปาร์คอส นักดาราศาสตร์ชาวกรีก ทีอ่ ยูใ่ นช่วงสองร้อยปี ก่อนคริสตกาล ก็เป็นคนที่ค�านวณขนาด และระยะห่างของดวงจันทร์กับโลกได้ ดาราศาสตร์เริ่มมีการค้นพบใหม่ๆ อย่างน่าตืน่ เต้นตัง้ แต่เข้ายุคคริสต์ศตวรรษที่ 13 ซึง่ มีนกั ดาราศาสตร์ชาวอาหรับหลายคน ที่เกิดขึ้นมา และเป็นผู้ตั้งชื่อให้แก่ดวงดาว ด้วยภาษาอารบิก ซึ่งกลายเป็นชื่อสามัญ ของดาวแต่ละดวงทีเ่ ราได้ยนิ มาจนถึงปัจจุบนั ในช่วงแรกๆ นักดาราศาสตร์จะน�ากล้องโทรทรรศน์มาใช้ศึกษาเรื่องของดวงดาว โดยวิทยาการในสมัยนั้นท�าได้เพียงแค่วัด ต�าแหน่งของวัตถุท้องฟ้าเพื่อท�าแผนที่ดาว และปฏิทิน ศึกษาด้านกฎของฟิสิกส์อย่าง การโคจรของดาวเคราะห์ การวัดขนาดของโลก บั น ทึ ก ปรากฏการณ์ อ ย่ า งน�้า ขึ้ น น�้ า ลง สุรยิ ปุ ราคา จันทรุปราคา หรือการระเบิดของ ดาวฤกษ์จา� นวนมากทีเ่ รียกกันว่า ซูเปอร์โนวา ยุคอวกาศเริ่มต้นอย่างแท้จริงในปี ค.ศ. 1957 ด้วยการส่งดาวเทียมดวงแรก (สปุตนิก 1) ขึ้นไปโคจรรอบโลกได้ส�าเร็จ และดาวเที ย มดวงนี้ ก็ ล อยอยู ่ เ หนื อ ชัน้ บรรยากาศโลกเป็นเวลา 92 วัน ก่อนทีจ่ ะ
ca
l li gh t
แม้ในคืนทีม ่ ด ื มิดทีส ่ ด ุ ท้องฟ้า ก็ ยั ง สว่ า งเสมอ ท้ อ งฟ้ า บนโลก ของเราไม่เคยมืดสนิทเลย (ต่อให้ ไปยืนอยู่บนดวงจันทร์หรือแม้แต่ ดาวอังคาร ท้องฟ้าก็ยังไม่มืดสนิท อยูด ่ )ี ซึง่ ปัจจัยหลักๆ ทีท ่ า� ให้ทอ ้ งฟ้า ไม่เคยมืดมิดคือ แสงจากดวงดาว ต่ า งๆ แสงจั ก รราศี (zodiacal light) ซึง่ เกิดจากการสะท้อนของ แสงจากดวงอาทิ ต ย์ กั บ ฝุ่ น ของ ดาวหาง และดาวเคราะห์ น้ อ ยที่ โคจรอยูร ่ อบระบบสุรย ิ ะ สุดท้ายคือ แสงเรืองในอวกาศ (air glow) ซึ่งเป็นแสงสีเขียวที่กระจายไปทั่ว ทัง้ บริเวณเส้นศูนย์สต ู รและขัว้ โลก
M 8 1
M 4 5
กระจุกดาวลูกไก่
M I L K Y
WAY
E TA
C A R I N
N A E
25 ADAYBULLETIN.COM FACEBOOK.COM/ADAYBULLETIN
N AT I O N A L A S T R O N O M I C A L R E S E A R C H I N S T I T U T E O F T H A I L A N D ( P U B L I C O R G A N I Z AT I O N ) “ดาราศาสตร์เป็นศาสตร์ที่เข้าใจยาก มาก มั น คื อ ความท้ า ทายในการสร้ า งคน กับสร้างเทคโนโลยี เพราะประเทศเราแทบจะ ไม่มงี านวิศวกรรมทีเ่ กีย่ วกับวิทยาศาสตร์ขนั้ สูง เลย” ดอกเตอร์ศรัณย์ โปษยะจินดา ผูอ้ า� นวยการ สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ บอกกับเรา ถึงหัวใจส�าคัญของ NARIT ที่ก่อตั้งขึ้นมาเพื่อ ความเป็นเลิศด้านดาราศาสตร์ในระดับสากล “นวัตกรรมจะเกิดขึ้นไม่ได้ถ้าคุณภาพของคน ไปไม่ถงึ ขัน้ ” เขากล่าวขึน้ มาระหว่างพาเราชม ห้องปฏิบตั กิ ารต่างๆ ทีอ่ ยูใ่ นอุทยานดาราศาสตร์ สิรินธร (Princess Sirindhorn AstroPark) ซึ่ง ประกอบไปด้วยอาคารศูนย์วิจัยและบริการ ทางด้านดาราศาสตร์ อาคารศูนย์ปฏิบัติการ หอดูดาวแห่งชาติและวิศวกรรม อาคารเคลือบ กระจก อาคารฉายดาว นิทรรศการ และ พิพิธภัณฑ์ดาราศาสตร์ อาคารหอดูดาว และ ส่วนทีเ่ ป็นลานกิจกรรมอเนกประสงค์กลางแจ้ง “ดาราศาสตร์ จ ะมี ส ่ ว นส� า คั ญ มาก ในการพั ฒ นาศั ก ยภาพของคนทุ ก ระดั บ ไม่ใช่เป็นแค่เรื่องดูดาว” ดอกเตอร์ศรัณย์ ไขข้อข้องใจให้เรากับความสงสัยที่ว่าปัจจุบัน เทคโนโลยีได้พฒ ั นาไปไกลมาก มนุษย์ไม่จา� เป็น ต้องมองท้องฟ้ายามค�่าคืนเพื่อหาทิศเหนือ หรือคาดคะเนการเปลีย่ นแปลงของฤดูอกี ต่อไป แล้ ว อะไรคื อ สิ่ ง ส� า คั ญ ที่ เ ราต้ อ งรู ้ จั ก พื้นฐานเบื้องต้นของ
ดาราศาสตร์ “คนมักจะพูดว่าโหราศาสตร์เป็นเรื่อง ของสถิติ แต่จริงๆ แล้วไม่ใช่เรื่องสถิติหรอก โหราศาสตร์กบั ดาราศาสตร์เคยเป็นสิง่ เดียวกัน แต่พอเข้าสูย่ คุ ของกาลิเลโอเป็นต้นมา ดาราศาสตร์ กับโหราศาสตร์ก็ค่อยๆ ถูกแยกออกจากกัน ดาราศาสตร์เป็นวิทยาศาสตร์ โหราศาสตร์ ไม่ใช่วทิ ยาศาสตร์ และไม่ใช่สถิตดิ ว้ ย ถ้าเป็นสถิติ ก็ต้องเป็นวิทยาศาสตร์ วิทยาศาสตร์ไม่ได้มี อะไรพิสดาร ค�าว่า science นัน้ มาจากภาษาละติน แปลว่ า ความรู ้ ถ้ า พู ด ค� า ว่ า science เฉยๆ แปลว่าวามรู้ของมนุษย์ที่มาจากธรรมชาติ แล้วเราก็ไปแยกออกมาเป็นวิชาดาราศาสตร์ เคมี ฟิสกิ ส์ ชีวะ แต่ทงั้ หมดคือความรูข้ องมนุษย์ ที่เกี่ยวกับธรรมชาติ เพราะเป็นวิทยาศาสตร์ มันพิสูจน์ได้ แต่พอเป็นเรื่องความเชื่อแล้วเรา จะพิสูจน์ว่าถูกหรือผิดไม่ได้ คุณเองก็พิสูจน์ ไม่ได้ว่าโหราศาสตร์นั้นไม่มีจริง คุณไปพิสูจน์ ความเชื่อของมนุษย์ไม่ได้หรอก” นี่คือความกระจ่างที่คนมักเข้าใจผิดว่าดาราศาสตร์กับ โหราศาสตร์นั้นเป็นเรื่องเดียวกัน “ผมก็คาดหวังว่าเราจะไม่ใช่สิ่งมีชีวิต เดี ย วในจั ก รวาล เรื่ อ งนี้ ค ่ อ นข้ า งชั ด เจน เพียงแต่วา่ เราจะติดต่อกันได้หรือเปล่าเท่านัน้ ” ดอกเตอร์ศรัณย์
ตอบเราถึงข้อสงสัยที่ว่า ในจักรวาลจะเป็นไป ได้ ไ หมที่ มี สิ่ ง มี ชี วิ ต อื่ น อยู ่ ด ้ ว ยเหมื อ นกั น “เราเล็กมาก เรากระจอกมากเลย ในทางช้างเผือก ของเรา มีดาวฤกษ์อยู่ประมาณ 2 แสนล้าน ดวง อาจจะมีดาวเคราะห์ที่คล้ายๆ กับโลก มากกว่ า ดาวฤกษ์ อ ยู ่ อี ก เป็ น หมื่ น ล้ า นดวง แล้วจะไม่มที ไี่ หนเลยเหรอทีจ่ ะไม่มสี งิ่ มีชวี ติ อืน่ นอกจากเราเชือ่ ว่าพระเจ้าสร้างเรามา และสร้าง ทีโ่ ลกทีเ่ ดียว แต่เมือ่ ดาวดวงอืน่ มีองค์ประกอบ ทางด้านเคมีที่เหมือนกัน ก็ต้องมีโอกาสที่ดาว ดวงอื่นจะเกิดสิ่งมีชีวิตได้เหมือนกัน เพียงแต่ พวกนั้ น จะเกิ ด ในช่ ว งเวลาเดี ย วกั น กั บ เรา หรือเปล่า แล้วจะติดต่อกันได้หรือเปล่า”
R O S E T T E N E B U L A
M 4 2
O R I O N
N E B U L A
T H E H O R S E H E A D N E B U L A , N G C 2 0 2 4 , I C 4 3 4
26 ISSUE 584 01 APR 2019
S C I E N C E
A N D
T E C H N O L O G Y
เทคโนโลยีเพือ ่ อนาคตจากดาราศาสตร์
กระจกของกล้องโทรทรรศน์ทห ี่ อดูดาวแห่งชาติมข ี นาดใหญ่ทส ี่ ด ุ ในภูมภ ิ าคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ตัวกระจกเคลือบผิว ด้วยอะลูมิเนียม การเคลือบจะท�าให้ตัวกระจกมีคุณสมบัติในการสะท้อนแสงได้ดี
เมื่อเทคโนโลยีทางดาราศาสตร์ได้ ถูกโอนถ่ายไปยังภาคอุตสาหกรรม ของใช้ ในชี วิ ต ประจ� า วั น ต่ า งๆ ของเราอย่ า ง กล้องดิจติ อล เตาไมโครเวฟ คอมพิวเตอร์ หรื อ แม้ ก ระทั่ ง โทรศั พ ท์ มื อ ถื อ ของคุ ณ ในตอนนี้ ทั้ ง หมดล้ ว นแล้ ว มี ที่ ม าจาก ดาราศาสตร์ทั้งสิ้น “ระบบ Wi-Fi ที่กลายเป็นส่วนหนึ่ง ในชี วิ ต ของเราก็ ม าจากดาราศาสตร์ ” ดอกเตอร์ศรัณย์บอกพร้อมกับอมยิ้ม เมื่อผลการทดลองที่ผิดพลาดใน โครงการวิจยั CSIRO ของ จอห์น โอ ซัลลิแวน นั ก วิ ท ยุ - ดาราศาสตร์ ช าวออสเตรเลี ย ท�าให้เขาค้นพบสัญญาณนี้ขึ้นมา และ กลายเป็นหนึง่ ในเทคโนโลยีทเี่ ปลีย่ นแปลง โลกในทุกวันนี้ “เมือ่ ก่อนคนอเมริกนั จะด่าว่าท�าไม ต้ อ งเอางบไปล้ า งผลาญกั บ โครงการ อะพอลโล แต่สดุ ท้ายเราก็เห็นว่าโปรดักต์
ต่างๆ ที่เกิดขึ้นในยุค 1960 ผ่านมา 50 ปี ตอนนี้ ข องแต่ ล ะอย่ า งพั ฒ นาไปอย่ า ง ก้ า วกระโดด” ดอกเตอร์ ศ รั ณ ย์ ก ล่ า ว ขึ้ น มาก่ อ นจะชี้ ใ ห้ เ ราดู แ บบแปลนของ ข้อสะโพกเทียมทีอ่ ยูใ่ นเครือ่ งคอมพิวเตอร์ “มูลนิธิขาเทียม ในสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ก็ให้เราช่วยท�า ข้อสะโพกเทียม ข้อเข่าเทียม ที่มีความทนทานและให้เราขึ้นรูปชิ้นงานให้ เพราะ ทีน่ สี่ ามารถท�าชิน้ งานทีม่ คี วามละเอียดสูง มากๆ ระดับทีโ่ รงกลึงทัว่ ไปไม่สามารถท�าได้ เพราะอะไหล่ตา่ งๆ ทีอ่ ยูใ่ นกล้องโทรทรรศน์ กล้องทางไกลในหอดูดาวนัน้ ต้องมีความแม่นย�าและความผิดพลาดในระดับไมครอน ดังนัน้ เราจึงกล้าพูดได้วา่ NARIT คือสถานที่ ขึ้นงานที่เก่งที่สุดในประเทศไทย” ภายในหอดูดาวเฉลิมพระเกียรติ 7 รอบพระชนมพรรษา (หอดูดาวแห่งชาติ) ติด ตั้ง กล้ อ งโทรทรรศน์ ข นาดเส้ น ผ่ า น-
ศูนย์กลาง 2.4 เมตร บนแขนจับรูปส้อม พร้อมทั้งอุปกรณ์ถ่ายภาพส�าหรับท�าวิจัย ทางดาราศาสตร์ทงั้ หมด 4 ตัว ซึง่ อุปกรณ์ ที่ส�าคัญหลายๆ ชิ้นก็มาจากการคิดค้น ทดลอง และขึ้นรูปจากการพัฒนาของ NARIT เอง “Control System ของกล้องทุกตัว ก็เป็นหัวใจส�าคัญ ดังนัน้ อะไรทีเ่ ราท�าเองได้ ก็จะพยายามท�าให้ได้มากทีส่ ดุ เพราะนัน่ คือการเรียนรู”้ ซึง่ นัน่ รวมไปถึงห้องเคลือบ ผิ ว หน้ า กระจกส� า หรั บ เคลื อ บกระจก กล้องโทรทรรศน์ และยัง บริก ารให้กับ หน่วยงานอื่นๆ และระบบคอมพิวเตอร์ ความเร็วสูงที่ตอนนี้เรียกว่าเร็วที่สุดของ ประเทศไทย “กระจกของกล้ อ งโทรทรรศน์ ที่ ห อดู ด าวแห่ ง ชาติ มี ข นาดใหญ่ ที่ สุ ด ในภู มิ ภ าคเอเชี ย ตะวั น ออกเฉี ย งใต้ ตั ว กระจกเคลื อ บผิ ว ด้ ว ยอะลู มิ เ นี ย ม
การเคลือบจะท�าให้ตวั กระจกมีคณ ุ สมบัติ ในการสะท้อนแสงได้ดเี ท่าไหร่ ก็จะสามารถ บั น ทึ ก ภาพวั ต ถุ ท ้ อ งฟ้ า ที่ อ ยู ่ ไ กลมากๆ และมี ค วามสว่ า งน้ อ ยได้ ดี ขึ้ น เท่ า นั้ น แต่เมือ่ เราใช้งานไประยะหนึง่ อะลูมเิ นียม ทีเ่ คลือบอยูบ่ ริเวณผิวกระจกจะเสือ่ มสภาพ ลงไป ท�าให้ประสิทธิภาพการสะท้อนแสง ของกระจกลดลง ภาพทีไ่ ด้กจ็ ะมีคณ ุ ภาพ ลดลงตามไปด้วย เราจึงต้องท�าความสะอาด ด้วยการเคลือบผิวกระจกทุกๆ 2 ปี ถ้าสัง่ ซือ้ เครือ่ งเคลือบกระจกมาจากต่างประเทศก็ ต้องใช้เงินไม่นอ้ ยกว่า 35 ล้านบาท เราจึง พัฒนาเครื่องเคลือบกระจกที่มีคุณภาพ เทียบเท่ากับต่างประเทศขึน้ มา” ซึง่ ระบบ การเคลือบกระจกนี้ก็จะน�าไปใช้ในการเคลือบเลนส์กล้องถ่ายรูป ฟิล์มกันรอย หน้าจอโทรศัพท์มอื ถือ หรืองานทีเ่ กีย่ วข้อง กับตัวออปติกประเภทต่างๆ
27 ADAYBULLETIN.COM FACEBOOK.COM/ADAYBULLETIN
L O O K I N G
สถาปัตยกรรม
.ac www
a
de mi a.ed u
น อ ก จ า ก เ ท ค โ น โ ล ยี แ ล้ ว ดาราศาสตร์ยงั เชือ ่ มโยงกับชีวต ิ ของ มนุษย์ในเรือ ่ งของสถาปัตยกรรมด้วย โดยจะเห็ น ได้ ตั้ ง แต่ โ บราณสถาน หลายแห่ ง ที่ ส ร้ า งโดยอ้ า งอิ ง จาก การเคลื่อนที่ของดาวฤกษ์ ซึ่งถ้าเรา เข้ า ใจเรื่ อ งของการเคลื่ อ นตั ว ของ ดวงดาว ก็จะประหยัดงบประมาณ ในการสร้างบ้านไปได้เยอะมาก เช่น ช่วงบ่ายแสงจากดวงอาทิตย์จะส่อง มาทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ ดังนั้น ห้ อ งที่ อ ยู่ ท างทิ ศ นี้ ไ ม่ ค วรเป็ น ห้ อ ง ที่ ใ ช้ ท� า งานหรื อ ท� า กิ จ กรรมตอน กลางวัน เพราะตัวห้องเองจะสะสม ความร้ อ นไว้ ตั้ ง แต่ ต อนเช้ า แต่ จ ะ เหมาะมากหากท� า เป็ น ห้ อ งครั ว ห้องซักล้างหรือเป็นที่ตากผ้า
T O WA R D
T H E
F U T U R E ปั จ จุ บั น NARIT เป็ น ผู ้ น� า ทางด้ า น ดาราศาสตร์ ข องเอเชี ย ตะวั น ออกเฉี ย งใต้ มีเครือข่ายกล้องดูดาวในชิลี สหรัฐอเมริกา จีน และออสเตรเลีย และได้รบั แต่งตัง้ จากองค์การ การศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่ง สหประชาชาติ (UNESCO) ให้เป็นศูนย์ฝกึ อบรม ดาราศาสตร์นานาชาติภายใต้ยเู นสโก และเข้าร่วม โครงการพัฒนาเครือ่ งมือด้านฟิสกิ ส์ดาราศาสตร์ อนุภาค Cherenkov Telescope Array (CTA) เพือ่ สนั บ สนุ น การเคลื อ บกระจก ซึ่ ง จะติ ด ตั้ ง ที่ สาธารณรัฐชิลี โดยจะท�าการช่วยเคลือบกระจก สะท้ อ นแสงจ� า นวน 6,400 ชิ้ น เพื่ อ รั ก ษา ประสิทธิภาพในการรับรังสีเชเรนคอฟจากอวกาศ และยังวางแผนในการส่งบุคลากรไทยเข้าร่วม พัฒนาซอฟต์แวร์ เพื่อควบคุมการท�างานของ กล้องโทรทรรศน์รังสีเชเรนคอฟ (Cherenkov Telescope) ซึ่ ง เป็ น การเพิ่ ม ศั ก ยภาพของ นักดาราศาสตร์ไทยในอีกทางหนึ่งด้วย “เมือ่ มีคนทีเ่ ก่งแล้ว เราก็สามารถส่งเขา ไปช่วยงานทางด้านอืน่ ได้ เช่น การสร้างดาวเทียม โดยคนไทยด้วยเทคโนโลยีทเี่ รามี ตอนนีเ้ ราโฟกัส ไปที่งานด้านออปติกเป็นหลัก แต่ก็มีงานวิจัย อีกหลายอย่างที่ก�าลังพัฒนา เพราะงานวิจัย ขัน้ สูงเกิดมาจากความอยากรูอ้ ยากเห็นของมนุษย์ ทั้งนั้น เรามั่นใจว่าจะมีผลงานออกมาเป็นชิ้น เป็นอัน ที่ในอนาคตสามารถไปร่วมงานกับ อุตสาหกรรมจริงจังได้ ไม่อย่างนั้นก็จะเป็น เหมือนทุกวันนีท้ ใี่ นโทรศัพท์มอื ถือของพวกเรา มีสิทธิบัตรด้านออปติกอยู่เป็นร้อยๆ แต่กลาย เป็นว่าคนไทยนัน้ แทบไม่มสี ว่ นร่วมอะไรด้วยเลย” เรี ย กว่ า ความท้ า ทายของ NARIT ในวันนี้ไม่ใช่เพียงแต่เฝ้าจับตามองท้องฟ้า อีกต่อไป แต่คอื เรือ่ งของการสร้างคน และสร้าง เทคโนโลยี “สิง่ ทีม่ นุษย์มแี ต่สตั ว์อนื่ ไม่มคี อื Imagine Reality และ Fictional Reality พูดง่ายๆ คือมนุษย์ แต่งเรื่องเก่ง มีความสามารถในการสร้างเรื่อง ขึน้ มา แม้กระทัง่ เรือ่ งศาสนาก็ใช่ เพราะว่าศาสนา เพิ่งเกิดมาแค่หมื่นปี และความเชื่อนั้นก็ท�าให้ มนุษย์เจริญกว่าสิ่งมีชีวิตอื่นๆ เพราะว่าสิ่งนี้ ไม่สามารถเกิดขึ้นได้กับลิงชิมแปนซีหรือวาฬ มนุษย์จึงกลายเป็นสัตว์สปีชีส์เดียวที่ท�างาน ร่วมกันมากที่สุดได้ รวมตัวกันสร้างประเทศ ขึ้ น มาได้ และสร้ า งเทคโนโลยี ขึ้ น มาเพื่ อ การเรียนรู้ต่อไปไม่หยุด”
28 เรื่อง
B R E AT H E I N
ตินกานต์ ผู้เขียน ‘ดอก รัก’ หนังสือรวมเรื่องสั้น ที่ว่าด้วยผู้หญิง ความรัก และดอกไม้ ส�านักพิมพ์ a book tintinnakarn@Gmail.com
issue 584 01 APR 2019
หลังเรียนจบ ในวันที่เก็บข้าวของเตรียมย้ายออกจากบ้านเพื่อมาเช่าห้องอยู่ล�าพัง ฉันเจอกล่องใบเก่าที่เก็บภาพถ่ายของพ่อแม่ใบที่ชอบเอาไว้ หนึ่งในนั้นคือภาพวันแต่งงานของทั้งคู่ พ่ออยู่ในชุดสูท หนุ่มฟ้อและยังหุ่นดี ส่วนแม่สวยมาก ร่างบางอยู่ในชุดไทยสีเหลืองนวล ผมยาวถูกรวบ เป็นหางม้ายกสูง พ่อยิ้มกว้าง ส่วนแม่อมยิ้มมุมปาก ย่ายืนอยู่ตรงกลาง ฉันจ� าได้, ในวัยที่ยังชอบเขียนบันทึก, ฉันเขียนถึงภาพถ่ายใบนี้ว่า ‘เห็นรูปถ่ายพ่อแม่แต่งงานกัน อยากถามพ่อกับแม่จัง วันนั้นเขารักกันเพราะอะไร’
ตัง้ แต่เด็กจนโต ฉันนึกไม่ออกเลยว่าเคยได้ยนิ พ่อแม่เอ่ยค�าชม ต่อกันบ้างไหม หรือจะแอบมาชมลับหลังให้ลกู ฟังบ้าง ก็เป็นเพียง ความทรงจ�าจางๆ จนสับสนระหว่างเคยได้ฟงั จริงๆ กับคิดไปเอง แต่ถา้ เป็นการบ่นอีกฝ่ายละก็ ฉันได้ยนิ บ่อยจนอยากท�าใจชาชิน ไป พอสองคนไม่เคยพูดถึงข้อดีของอีกฝ่าย ฉันทีเ่ ป็นลูกจึงไม่เคย รูเ้ ลยว่าตอนทีพ่ อ่ แม่จบี กัน ชอบพอกัน อะไรทีท่ า� เขารูส้ กึ รักกัน เปิดกล่องอดีตในวันนัน้ คิดจะถามพ่อแม่ดเู ล่นๆ แต่เสียง ทะเลาะกันทีด่ งั เข้ามาถึงในห้องนอนท�าเอาฉันรีบเปลีย่ นใจ แล้วเก็บ ความรูส้ กึ ทีว่ า่ พ่อแม่นชี่ า่ งแห้งแล้งต่อกันจัง มาจนถึงทุกวันนี้ เคยอ่านเจอว่าคนทีเ่ ขินปากเกินจะเอ่ยค�าหวาน หรือจะชม คนรักสักค�าก็ท�าราวกับวาระแห่งชาติ นั่นเพราะเขาเติบโตมา โดยไม่เคยได้รับสิ่งเหล่านั้น เขาจึงพูดไม่เป็น เขาไม่รู้จะหยิบ ประโยคไหนมาใช้ และพ่อของฉันเป็นคนแบบนัน้ พ่อเคยเล่าว่า ย่าเป็นหญิงดุ พูดจาห้วน ต้องเลีย้ งลูกหลายคน ในวัยหนุม่ พ่อเคย หนีออกจากบ้าน เดาจากที่พ่อเล่า ฉันไม่แปลกใจเลยว่าท�าไม พ่อแทบไม่มีชุดค�าอ่อนโยนอยู่ในบทสนทนาระหว่างเขากับแม่ แต่ฉันโชคดี ฉันรอดมาจากการส่งต่อความแห้งแล้งนั้น ในมุมของฉัน การเอ่ยชมกันบ้างคือหนึง่ หนทางรักษา ความสัมพันธ์ แต่หากอยากบั่นทอนความสัมพันธ์ก็แค่ใช้ค�า ในขั้วตรงข้าม (ซึ่งคงไม่มีใครตั้งใจอยากใช่ไหม) เราอาจเคย ได้ยินนิทานเรื่องนี้กันมาบ้าง เรื่องที่พ่อบอกให้ลูกชายขี้โมโห ไปตอกตะปูบนแผ่นไม้หากฉุนเฉียวหรือใช้ถ้อยค�าโกรธเกรี้ยว กับใคร และเมือ่ หายจากอารมณ์โกรธแล้วค่อยไปถอนตะปูออก พ่อสอนลูกชายว่าความโกรธและค�าพูดในแง่ลบเหมือนตะปู ที่ตอกบนไม้ ต่อให้ถอนออกมาแล้ว ตะปูก็ยังทิ้งรอยไว้ตรงนั้น หากค�าด่าทอคือตะปู ค�าชมก็คงเป็นดอกไม้ ปลูกไว้ในใจ ของใครแล้ว ก็มแี ต่ให้ความชืน่ อกชืน่ ใจ และหากเราคอยรินรดน�า้ ให้ ดิ น ชุ ่ ม ชื้ น อยู ่ เ สมอ คอยดู แ ลให้ แ สงแดดฉายถึ ง ดอกใบ แล้วความสัมพันธ์จะไม่งอกงามได้อย่างไร ฉันมองว่าการเอ่ยชมทีง่ า่ ยทีส่ ดุ เขินน้อยทีส่ ดุ เป็นธรรมชาติ ทีส่ ดุ เป็นมนุษย์ทสี่ ดุ คือการชมผ่านสิง่ เล็กๆ ทีเ่ ราต่างท�าให้กนั ในชีวติ ประจ�าวันนีแ่ หละ ชมว่าอาหารอร่อย ก็เท่ากับเราชมคนทีป่ รุง ภาพ : Getty Images
มันขึน้ มา ชมว่าวันนีบ้ า้ นสะอาดสะอ้าน เราก�าลังชมคนทีท่ า� ให้ บ้านแลดูเรียบร้อย ชมต้นไม้ทอี่ อกใบงาม เราก�าลังชมคนปลูก บอกว่าคุยกับเขาแล้วสบายใจ เราก�าลังชมว่าเขาเป็นคนที่รู้จัก รับฟังผู้อื่นและพยายามท�าความเข้าใจ การเอ่ยชมเป็นการบอกว่าเราเห็นคุณค่าในสิ่งที่เขาท�า และในความหมายที่ลึกซึ้งกว่านั้น เป็นการบอกว่าเรารู้คุณค่า ในการมีอยูข่ องเขาแค่ไหน มีค�าแนะน�าหนึ่งที่ฉันมักได้ยิน คือเมื่อคู่รักมีปัญหาหรือ
จงเอ่ ย ชม เพื่ อ ยั ง รู้ ถึ ง คุ ณ ค่ า ของกั น และกั น
ส่อวี่แววว่าจะยุติความสัมพันธ์ ต้องมีใครสักคนพูดขึ้นมาว่า ให้นึกถึงวันที่รักกันไว้ว่ารักเพราะอะไร แต่เราต้องรอให้ถึงวันที่ จะเลิกแล้วค่อยนึกถึงวันทีเ่ ริม่ รักอย่างนัน้ หรือ จะดีกว่าหรือเปล่า หากระหว่างทางเราหมัน่ นึกถึงความดีงามของอีกฝ่ายทีท่ �าให้เรา รักเข้าไว้ และหากมีโอกาสได้พูดให้เขาฟัง ก็พูดออกมาบ้างเถิด ให้เกิดเป็นภูมิคุ้มกันทางความสัมพันธ์ ส่วนในมุมของคนได้รบั ค�าชม มีใครบ้างทีถ่ กู ชมแล้วจะไม่ชอบ
ถ้าจ�าไม่ผดิ ฉันคุน้ ๆ ว่า พีอ่ อ้ ย นภาพร พีส่ าวของชาวคลับฟรายเดย์ เคยพูดหรือเขียนไว้ทไี่ หนสักแห่งราวๆ ว่า “บอกฉันให้รบู้ า้ งเถอะ ว่ารักฉันเพราะอะไร เพื่อที่ฉันจะได้รักษาสิ่งที่ดีนั้นไว้” ฉันชอบ ค�าขออ่อนหวานนีม้ าก การบอกว่ารักเพราะอะไรไม่ตา่ งจากการเอ่ย ชมข้อดีของอีกฝ่าย ทีอ่ ยากรูก้ เ็ พราะอยากรักษาข้อดีนนั้ ของเรา ไว้ และนั่นหมายความว่าเราอยากรักษาความสัมพันธ์ครั้งนี้ไว้ ให้นานที่สุดเช่นกัน ฉันรูว้ า่ นีไ่ ม่ใช่การพูดเรือ่ งใหม่ในชีวติ คู่ แต่กบ็ อ่ ยไปไม่ใช่หรือ ทีเ่ ราเผลอผลักความดีงามของอีกฝ่ายไปอยูใ่ นพืน้ ทีข่ องความเคยชิน หลงคิดไปว่าแม้จะละเลยไปบ้าง แต่สงิ่ ทีเ่ คยได้รบั ก็ยงั จะอยูท่ เี่ ดิม ของมันตรงนัน้ แล้วเอาแต่ฉดุ กระชากกันไปในวงล้อชีวติ ทีร่ บี เร่ง เราบ่นเรือ่ งงานให้กนั ฟัง เราด่ารถคันอืน่ บนถนน เราหงุดหงิดกับ ความไม่ได้ดงั่ ใจในหลายสิง่ อย่าง จนลืมไปว่าถ้อยค�างดงามคือ น�า้ หวาน คือหยาดฝน คือสายลมเย็น คือเสียงนกยามเช้า คือ ท้องฟ้ากระจ่างใส คืออะไรก็ตามทีแ่ ม้เกิดขึน้ เพียงน้อยหรือเพียง หนึง่ แต่สามารถท�าให้ชมุ่ ชืน่ ไปทัง้ ใจ มีคืนหนึ่งในวงสังสรรค์กับกลุ่มเพื่อนที่ฉันมักนึกถึงเสมอ เราผลัดกันขอบคุณหรือพูดถึงข้อดีของคู่รักของตนที่นั่งใกล้ แอลกอฮอล์บางๆ ท�าให้เราไม่เขินทีจ่ ะบอกกันต่อหน้าแบบกล้าๆ ใจๆ เพือ่ นผูช้ ายคนหนึง่ ไม่คอ่ ยได้พดู อะไรหวานๆ กับแฟนเท่าไหร่นกั แต่เขาพูดออกมาในคืนนั้น ฉันแซว “ประโยคเดียวแต่ต่อชีวิต คนฟังไปได้สามเดือนเลยนะ” ในเสียงหัวเราะ ฉันรูว้ า่ มีใครคนหนึง่ ทีห่ วั ใจก�าลังพองโต ... คุณคะ นานแค่ไหนแล้วที่คุณไม่ได้มองคนข้างๆ อย่าง เต็มตา มองให้เห็นว่าสิง่ ดีงามใดในตัวเขาทีท่ า� ให้คณ ุ ยังอยากอยู่ ตรงนี้ และยังอยากมีเขาเป็นคนรักของชีวติ นานเพียงไรแล้วทีค่ ณ ุ ลืม กล่าวขอบคุณในเรือ่ งเล็กน้อยแต่มหาศาลทีเ่ ขาท�าให้อย่างสม�า่ เสมอ หรือเคยสักครัง้ ไหมทีค่ ณ ุ ได้เอ่ยชมออกไป ‘ฉันรักสิง่ นีใ้ นเธอ’ และระหว่างพ่อแม่ของฉันล่ะ เนิน่ นานแค่ไหน หรือถึงวันที่ ฉันต้องกลับไปถามเขาทัง้ สองแล้วจริงๆ
29 พชร สูงเด่น นักศึกษาทุน Erasmus Mundus ด้านการศึกษา เพื่อการพัฒนา เรียนรู้นอกห้องเรียนด้วยการเดินทาง ไปยังเมืองต่างๆ ในยุโรป
adaybulletin.com facebook.com/adaybulletin
เรื่อง
ฉันเหนือ ่ ย เหนือ ่ ยเดินประท้วงทุกสิบมีนา ตะโกนโห่รอ ้ งก้องไปในหุบเขาดารัมซาลา ฉันเหนือ ่ ย เหนือ ่ ยกับการขายเสือ ้ ผ้าริมถนน สีส ่ บ ิ ปีแห่งการอดทน 1 2 ่ ย เหนือ ่ ยลากโดตี ไปมา บนพืน ้ โคลน รอคอยความหวังเล็กราวฝุน ่ ผง ฉันเหนือ ่ ย เหนือ ่ ยกินข้าวกับดาล ให้อาหารวัวควายในป่าคานาคาธา ฉันเหนือ ถนนแมนกูทล ิ า ฉันเหนือ ่ ย เหนือ ่ ยกับการต่อสูใ้ ห้ประเทศ ทีฉ ่ น ั ไม่เคยเห็น - ‘I’m Tired’3 เขียนโดย Tenzin Tsundue
ทนซิน ซุนดู (Tenzin Tsundue) กวี นักเขียน นักเคลือ่ นไหว ชาวทิเบตลี้ภัยที่อาศัยอยู่ในดารัมซาลา (Dharamsala) ที่ประทับ ของทะไลลามะที่ 14 และรัฐบาลทิเบตพลัดถิ่น ตั้งอยู่ทาง ตอนเหนือของประเทศอินเดีย อาจดูเหมือนเทนซินท�างาน มากมาย หากเป้ า หมายหลั ก เดี ย วที่ เ ขามี คื อ การสื่ อ สาร ความจริงที่เกิดขึ้นกับชาวทิเบตให้โลกได้ยิน และเพื่อความหวัง สูงสุดในชีวิตของเขาในการกลับบ้าน - บ้านที่เคยไม่เคยได้อยู่ ไม่เคยได้เห็น “ผมเกิดและโตในอินเดีย แต่เอกสารประจ�าตัวบอกว่า ผมเป็นคนต่างชาติ มีสัญชาติทิเบต แต่ผมไม่เคยเห็นทิเบต เวลาบอกใครต่อใครว่าเป็นคนทิเบต สายตาพวกเขาดูจะเต็ม ไปด้วยความสงสัย ความสงสัยที่ดูจะคลายไปเมื่อบอกพวกเขา ด้วยค�าที่คุ้นชินกว่าว่า ผมเป็นผู้ลี้ภัย...” ค�าถามง่ายๆ ที่ใครๆ ก็ตอบได้โดยพลัน กลับไม่ง่ายนัก ส�าหรับเขาและชาวทิเบตอีกหลายคน ที่จุดเริ่มต้นการเดินทาง อาจต่างกัน บ้างเดินเท้าข้ามเขาหิมาลัยมา บ้างเกิดและโตใน อินเดียทั้งชีวิต หากอัตลักษณ์ตัวตนของเขาถูกนิยามด้วยสมุด ประจ�าตัวสีเหลืองเล่มบางที่เรียกพวกเขาว่า ‘ผู้อาศัยชั่วคราว’ ในสถานะ ‘ชาวต่างชาติ’ ที่มีสัญชาติทิเบต - ประเทศที่พวกเขา ได้แต่จินตนาการผ่านเรื่องเล่า ต�านาน ของชาวทิเบตพลัดถิ่น ที่ส่งต่อกันมา เทนซิ น อาศั ย อยู ่ ใ นกระท่ อ มชั้ น เดี ย วกั บ เพื่ อ นเขาอี ก ห้าคน สถานที่ที่เขาใช้อยู่อาศัย หากไม่สามารถเรียกว่าบ้าน ได้สนิทใจ เพราะไม่มีสิทธิในพื้นที่ และต้องย้ายที่อยู่เรื่อยไป ในกระท่อมหลังนั้น เขาเล่าเรื่องจามรี (Yak) เรื่องของสิงโตหิมะ (Snow Lion) สัตว์ศักดิ์สิทธิ์ของทิเบตที่ปรากฏอยู่บนธงชาติ และนิทานพื้นบ้านที่เล่าขานถึงประเพณีที่สอดคล้องสัมพันธ์ กับความเป็นอยู่บนที่ราบสูงกว้างมหาศาลบนความสูงกว่า 4,000 เมตรเหนือระดับน�้าทะเล เรื่องราวมากมายที่พวกเขา ‘คนทิเบต’ ได้ยินเกี่ยวกับ ‘ประเทศของเขา’ เรื่องเล่าที่ไม่ใช่แค่นิทานปรัมปรา แต่เป็น ความจริงของชีวิตผู้คนในเทือกเขาหิมาลัย… เรื่องราวที่เขา
ได้ยินมาแต่เล็กจากพ่อแม่ ปู่ย่าตายาย เรื่องราวที่หล่อหลอม สร้างจินตนาการความเป็นทิเบตให้เกิดขึ้นในใจ แม้ไม่เคยได้ อยู่อาศัย ไม่รู้ว่าเมื่อไหร่จะได้กลับไป ในดินแดนที่ใครต่อใคร บอกว่านัน่ คือทีท่ เี่ ขาจากมา “ผมไม่มีพลังอ�านาจทางการเมืองใดๆ พลังเดียวที่ผมมี คืองานเขียนของผม งานเขียนทีผ่ มใส่ความรูส้ กึ สือ่ สารความคิด และเปิดพื้นที่ให้ผู้คนได้คิดต่อจากนั้น” บทกวี งานเขียนของเทนซินนั้นเต็มไปด้วยภาพ ภาพที่
กวี ข องเขาที่ ร ะบายความเหนื่ อ ยล้ า กั บ การต้ อ งต่ อ สู ้ ให้กับบ้านที่เขาไม่รู้ว่าหน้าตาเป็นอย่างไร กวี งานเขียนทีเ่ ทนซินบอกว่าเป็นเครือ่ งมือ เป็นพลังเดียว ที่เขามีในการใช้เชื่อมต่อเขากับผู้คน ไม่ว่าจะชาติใดๆ กวี งานเขียน ที่เขากล่าวว่าเป็น “การเปลี่ยนแปลงจิตใจผู้คน ที่อ่อนโยนที่สุด ในหนทางที่ไม่มีการใช้อ�านาจกดขี่ใดจะท�าได้ เสมอเหมือน”
อ� า นาจอ่ อ นโยน ผ่ า นปลายปากกา เครื่ อ งมื อ ส่ ง เสี ย งของ ชาวทิ เ บตในดารั ม ซาลา ดิ น แดนแห่ ง ศรั ท ธา กลางหิ ม าลั ย
สร้ า งจิ น ตนาการ ก่ อ ให้ เ กิ ด ความรู ้ สึ ก สื่ อ สารข้ อ ความ ที่ลึกซึ้งไปกว่าความจริงที่เกิดขึ้น หากเชื่อมต่อผู้อ่านเข้ากับ ประสบการณ์ ข องเขา และชาวทิ เ บตกว่ า 150,000 คนที่ ‘พลัดถิ่น’ อยู่ในดารัมซาลา กวีของเขาที่วาดภาพทิเบตในจินตนาการ กวีของเขาที่บอกเล่าความฝันในใจว่าแม้ไม่ได้เกิดที่นั่น หากฝันที่จะตายที่นั่น
หมายเหตุ : 1. อาหารอินเดียชนิดหนึง่ ท�าจากถัว่ 2. กางเกงของชาวอินเดียทรงคล้ายโจงกระเบน 3. ทีม่ า : https://tenzintsundue.com/poems/im-tired/
30
EDITOR,S NOTE
เรื่อง
วุฒิชัย กฤษณะประกรกิจ บรรณาธิการบริหาร FB : theaestheticsofloneliness
ภาพ
อุษา นพประเสริฐ ศิลปกรรม IG : aadayy
issue 584 01 APr 2019
Deep Democracy เหมื อ นเวลาที่ เ ราก� า ลั ง นั่ ง ประชุ ม กันอยู่ แล้วมีใครสักคนเริ่มต้นเปิดประเด็น นินทาเจ้านาย ซึง่ วันนีเ้ ขาไม่ได้เข้าร่วมประชุม อยู่ในห้องนั้นด้วย สังเกตไหม โดยทีเ่ ราเองอาจจะไม่รตู้ วั ระดั บ เสีย งของเราแต่ ล ะคนจะพลัน หรี่ล ง สายตาทุกคู่จะเหลือบไปมองกลอนประตู เป็นระยะๆ ระแวงว่าจะมีคนที่ไม่รู้เหนือรู้ใต้ เปิดผลัวะเข้ามา สักพักเราจะโน้มตัวเข้ามา หากันเพื่อพูดและฟังกันให้ถนัด บรรยากาศ ในห้ อ งจะอึ ม ครึ ม ลงเหมื อ นมี เ มฆหมอก ปกคลุม ในขณะที่ประเด็นการพูดคุยในวง กลับเริ่มมีสีสันสว่างไสวขึ้นมา สั ง คมอ� า นาจนิ ย มด� า เนิ น ไปแบบนี้ ในภาพกว้าง มันหรี่เสียงของผู้คนลงไปให้ดู ผิ ว เผิ น แล้ ว เหมื อ นว่ า สงบเงี ย บดี ทุ ก สิ่ ง ทุกอย่างด�าเนินไปเหมือนเดิมที่เคยเป็นมา ความเห็นต่างและความขัดแย้งจะถูกกดข่ม ซุ ก ซ่ อ นไว้ แต่ ถ ้ า มองให้ แ คบลงไปใน รายละเอียด เราจะเห็นว่าสรรพเสียงต่างๆ แอบเล็ดลอดหาทางผลุบๆ โผล่ๆ ขึ้นมาได้ อยูด่ ี ทีส่ ดุ แล้วมันไม่มที างปิดบังหรือทัดทาน ไว้ได้ เหมือ นกับ ในกรุ๊ ป ไลน์ของที่ท�างาน เราชอบมีกรุ๊ปลับแยกต่างหากออกไปโดยที่ ไม่มเี จ้านายอยูด่ ว้ ย (อย่าบอกนะว่าคุณไม่ม)ี เหมือนกับในโลกโซเชียลมีเดีย ที่เราชอบ โพสต์บน่ หรือทวีตด่าแบบลอยๆ ห้วนๆ โดยที่ ไม่ระบุชัดว่าเราหมายถึงใคร หมายถึงเรื่อง อะไร เวลาที่ ไ ม่ พ อใจหรื อ ไม่ เ ห็ น ด้ ว ยกั บ
ผู ้ มี อ� า นาจเหนื อ ที่ ไ ด้ ส ่ ง ค� า สั่ ง การลงมา (อย่าบอกนะว่าคุณไม่เคยท�า) แม้ว่าเราจะมีเทคโนโลยีการสื่อสาร ล�้ า เลิ ศ แค่ ไ หน แต่ อ� า นาจนิ ย มก็ ไ ด้ ส ร้ า ง วัฒนธรรมการสือ่ สารแบบหน้าไหว้หลังหลอก แบบนี้ขึ้นมาปกคลุมเราไว้อีกชั้นหนึ่ง ท�าให้ ในที่สุด ปัญหาหรือความขัดแย้งใดๆ จะไม่ ได้รับการพูดจากันดีๆ ร่วมกันหาทางแก้ไข หรือแม้กระทั่งไม่เคยตระหนักถึงเลย ทั้งใน ระดับองค์กร ครอบครัว วงเพือ่ น หรือแม้กระทัง่ เรื่องการเมืองระดับประเทศ การมี อ ยู ่ ห รื อ ไม่ มี อ ยู ่ ข องเจ้ า นาย ในห้ อ งประชุ ม นั้ น จึ ง แทบไม่ ต ่ า งกั น ใน ความรู ้ สึ ก ของเรา เขาเหมื อ นบทบาทผี หรือ Ghost Role ในทฤษฎี Deep Democracy ของ อาร์โนลด์ มินเดลล์ ทีล่ อ่ งลอยอยูใ่ นห้อง และมีผลต่อการประชุมอยู่ดี อ�านาจนิยมท�าให้เราหรีเ่ สียงตัวเองลง แสร้ ง ท� า หน้ า ท� า ตาเลิ่ ก ลั่ ก ใส่ กั น ไปวั น ๆ อย่างมากก็แค่แอบเหน็บหรือท�าเป็นล้อเล่น กับอ�านาจนัน้ เพราะแท้ทจี่ ริงแล้ว อ�านาจจะ แฝงตัวอยูใ่ นค�าพูดและท่าทีของเราแต่ละคน เหมื อ นเราตกเป็ น ร่ า งทรงของมั น ที่ ค อย วนเวียนสลับเปลี่ยนบทบาทกันไปมา ทฤษฎี Deep Democracy จึงเสนอ ทางออกว่าไม่ใช่ความสงบสุข ถ้าความสงบสุข หมายถึงการหลีกเลีย่ งทีจ่ ะพูดถึงบทบาทของ ผีตนนั้นไปเลย หรือปัญหาที่เกี่ยวข้องกับมัน เหมือนมีชา้ งทัง้ ตัวอยูใ่ นห้อง แต่ทกุ คนในห้อง ท�าเป็นมองไม่เห็น ไม่แม้จะเอ่ยถึง
ในทีส่ ดุ ถ้าเป็นในองค์กรธุรกิจ ผลของ การประชุมก็ยงั วนเวียนอยูท่ เี่ ดิม ไม่มที างออก ไปพบไอเดียหรือความคิดสร้างสรรค์ใหม่ๆ ได้ ถ้าเป็นในระดับประเทศชาติ ก็ทา� ให้เรา วนเวียนอยู่กับความขัดแย้งทางอุดมการณ์ เหมือนเดิมไปเรือ่ ยๆ การกากบาทแค่สวี่ นิ าที ในทุ ก รอบสี่ ป ี ข องการเลื อ กตั้ ง จึ ง ไม่ ใ ช่ ทั้ ง หมดของประชาธิ ป ไตย และแน่ น อน อยู่แล้วว่าการปฏิวัติรัฐประหารกันทุกรอบ 10-15 ปีแบบนี้ ก็ยิ่งไม่มีทางให้สังคมสงบสุข ได้จริง การเข้าถึงระดับลึกของประชาธิปไตย คือการส่งเสียงให้กับทุกบทบาทในสังคมได้ ดังขึ้นมา จนบางครั้งอาจจะท�าให้พวกเรา ในครอบแก้วแห่งความสงบสุข ต้องแสบ แก้วหูจนทนไม่ไหว เหมือนเสียงมอเตอร์ไซค์ แว้นปิดถนนแข่งกัน หรือเสียงล�าโพงยักษ์ ในงานบวชที่วัดข้างบ้าน หรือเสียงต่อต้าน จากชุ ม ชนที่ มี ศู น ย์ ก ารค้ า หรื อ โครงการ พัฒนาขนาดยักษ์ไปเปิดใกล้บ้าน เมื่อเสียง เหล่านี้ผุดขึ้นมาเมื่อไหร่ เราจึงตระหนักถึง ความไม่ปกติของสังคมที่มีความเหลื่อมล�้า การศึ ก ษา ชนชั้ น อุ ด มคติ เศรษฐกิ จ วัฒนธรรม ฯลฯ หลังจากที่สังคมไทยดูเหมือนว่าจะ สงบสุขอย่างผิวเผินมานานห้าปี นับต่อจาก วินาทีทกี่ ระบอกปืนและกฎหมายละเมิดสิทธิ เสรีภาพหลุดลอยออกจากมือเผด็จการทหาร ผมเชื่อว่าตอนนี้สรรพเสียงจะยิ่งดังเซ็งแซ่ จนเราจะทนนอนหลับคุดคู้อยู่ไม่ไหว เริ่มต้น
จากการติดตามผลการนับคะแนน การค�านวณ สู ต รคณิ ต ศาสตร์ ท างการเมื อ งเมื่ อ จั ด ตั้ ง รัฐบาล ไปจนถึงวันทีเ่ ปิดอภิปรายไม่ไว้วางใจ ไม่ว่าใครจะมาเข้าครองอ�านาจต่อไป เสียงในห้องประชุมของเราจะดังขึน้ ไปเรือ่ ยๆ จนใครสั ก คนกล้ า พอจะลุ ก ไปเปิ ด ประตู เพือ่ ให้เสียงนีล้ อดออกไปทัง้ ตึก ในกรุป๊ ไลน์ลบั ของเราจะเดื อ ดพล่ า นไปด้ ว ยไอเดี ย ดี ๆ จนใครสั ก คนพิ ม พ์ เ พลิ น จนเผลอส่ ง แชต ไปผิดห้อง ท�าให้สารจากห้องลับไปปรากฏ สู่สาธารณะ และเมื่อมีปัญหาหรือความไม่พอใจกับรัฐบาลหรือชนชั้นน� าในสังคม เราจะโพสต์ ค วามคิ ด เห็ น ออกไปตรงๆ ไม่แค่อ้อมค้อมหรือแค่เขียนล้อเล่นลอยๆ เสียงดังโฉ่งฉ่างจึงเป็นสิ่งจ�าเป็นกับ สังคมและชีวิตของเราทุกคนพอๆ กับความสงบสุ ข ความสงบที่ เ ป็ น เพี ย งการกดข่ ม ของอ�านาจ ไม่ได้หยุดความขัดแย้งที่แท้จริง การเข้ า ถึ ง ระดั บ ลึ ก ของประชาธิ ป ไตย คือ การส่ ง เสีย งและทนรับ ฟั ง กัน ไปเรื่อ ยๆ ซึ่งต้องการความอดทนและการรู้คิดอย่าง มาก จนถึ ง จุ ด ที่ เ กิ ด การยอมรั บ และ เห็นอกเห็นใจกัน