602 601 600
TODAY EXPRESS PRESENTS
29 JUL 2019
HUMAN BEINGs ARE MUCH BIGGER THAN JUsT
MAKING MONEY
CONTENTS 601
602 601 600
TODAY EXPRESS PRESENTS
29 JUL 2019
P04
DATABASE เสียงครางของเจ้าเหมียวมีประโยชน์ ทางการแพทย์ย่ิงกว่าที่คิด
P06 HUMAN BEINGs ARE MUCH BIGGER THAN JUsT
MAKING MONEY
THE CONVERSATION มุมมองด้านสังคมของ ดร. มูฮม ั หมัด ยู นุ ส เจ้ า ของรางวั ล โนเบล สาขา สันติภาพ
P17
MONEY LIFE BALANCE เงินไม่ใช่ค�าตอบของความสุขเสมอไป
เราได้ ม าพบกั บ ดร. มู ฮั ม หมั ด ยู นุ ส (Muhammad Yunus) ในงาน 9th Social Business Day ระหว่างวันที่ ่ เป็นอีเวนต์ประจ�าปีทจ ่ี ด ้ เพื่อแสดง 28-29 มิถน ุ ายน 2562 ซึง ั ขึน ความยินดี และโชว์เคสแนวคิดธุรกิจเพื่อสังคม ด้วยความร่วมมือ อย่างดีจากส�านักพิมพ์มติชน
P20
ชายชราวัย 79 ปี เจ้าของรางวัลโนเบล สาขาสันติภาพ ปี 2006 ผูท ้ า� งานเพื่อน�าพาผูค ้ นให้หลุดพ้นจาก ‘ความยากจน’ มาเกือบค่อนชีวิต มีผลงานหนังสือที่โด่งดังอย่าง Vers un monde sans pauvreté หรื อ ‘นายธนาคารเพื่ อ คนจน’ ในฉบับภาษาไทยโดยส�านักพิมพ์มติชน เรื่องเกี่ยวกับการก่อตัง ้ ธนาคารกรามีน ‘ธนาคารเพื่ อคนจน’ อีกเล่มก็คือ Creating a World Without Poverty หรือ ’สร้างโลกไร้จน’ ที่อธิบาย ถึงวิสัยทัศน์เกี่ยวกับโมเดลธุรกิจใหม่ ‘ธุรกิจเพื่อสังคม’
P30
ล่าสุด ส�านักพิมพ์มติชนได้คว้าลิขสิทธิห ์ นังสือ A World of Three Zeros กล่าวถึงแนวคิดทางเศรษฐศาสตร์แบบใหม่ เพื่ อ สั ง คมที่ ป ราศจากความยากจน ปราศจากการว่ า งงาน และปราศจากการปล่อยก๊าซคาร์บอน ด้วยความตื่นเต้นเพราะรู้ว่าตัวเองยังไม่เชี่ยวชาญด้าน เศรษฐศาสตร์ ท�าให้เราเตรียมตัวท�าการบ้านมาดีพอสมควร ทบทวนประเด็น รวบรวมสมาธิ ระหว่างเฝ้ามองช่างภาพของเรา ถ่ายรูปชายชราคนนี้
LIFE ส� า รวจโลกของคนสู ง วั ย กั บ เพจ มนุ ษ ย์ ก รุ ง เทพฯ
BREATHE IN 1 ความรัก ความสัมพันธ์ และการสมรสนิยม
P32
EDITOR’S NOTE บทบรรณาธิ ก าร ทั ศ นคติ ต่ อ ชี วิ ต และสั ง คมผ่ า นสายตาของ วุ ฒิ ชั ย กฤษณะประกรกิ จ
TEAM ่ รึกษา สุรพงษ์ เตรียมชาญชัย บรรณาธิการทีป ่ รึกษา นิภา เผ่าศรีเจริญ บรรณาธิการผูพ ทีป ้ ม ิ พ์โฆษณา/บรรณาธิการบริหาร วุฒช ิ ย ั กฤษณะประกรกิจ รองบรรณาธิการบริหาร ฆนาธร ขาวสนิท บรรณาธิการบทความ ทรรศน หาญเรืองเกียรติ ปริญญา ก้อนรัมย์ กองบรรณาธิการ ศรัญญา อ่าวสมบัตก ิ ล ุ พัทธมน วงษ์รต ั นะ ชยพล ทองสวัสดิ์ นักเขียน/ผูป ้ ระสานงาน ตนุภท ั ร โลหะพงศธร หัวหน้าช่างภาพ กฤตธกร สุทธิกต ิ ติบต ุ ร ช่างภาพ ภาสกร ธวัชธาตรี ธนดิษ ศรียานงค์ บรรณาธิการศิลปกรรม พงศ์ธร ยิม ิ ก ั ษณ์ ตะเภาหิรญ ั ศิลปกรรม ฐิตช ิ ญา อนันต์ศร ิ ภ ิ ณ ั ฑ์ อุษา นพประเสริฐ พิสจ ู น์อก ั ษร หัสยา ตัง ้ พิทยาเวทย์ ้ แย้ม ศิลปกรรมอาวุโส สิรล ศักดิ์สิทธิ์ ไม้ล�าดวน พิสูจน์อักษร/ผู้ดูแลสื่อออนไลน์ ธมนวรรณ กัวหา ฝ่ายผลิต วิทยา ภู่ทอง บรรณาธิการดิจิตอลคอนเทนต์ ภัทรพร บุญน�าอุดม ฝ่ายสร้างสรรค์วิดีโอ วงศกร ยี่ดวง รัชต์ภาคย์ แสงมีสินสกุล ่ รึกษาฝ่ายโฆษณา ศรวณีย์ ศิรจ กวินนาฏ หัวเขา ทีป ิ รรยากุล ผูจ ้ ด ั การฝ่ายโฆษณา มนัสนันท์ รุง ่ รัตนสิทธิกล ุ 08-4491-9241 ผูช ้ ว ่ ยผูจ ้ ด ั การฝ่ายโฆษณา ภรัณภพ สุขอินทร์ 08-9492-3444, ธนาภรณ์ ศรีจฬ ุ างกูล 08-1639-1929, พงศ์ธด ิ า อังศุวฒ ั นากุล 09-4415-6241, ณัฐวีณ์ ประมุขปฐมศักดิ์ 08-3922-9929 ฝ่ายโฆษณาอาวุโส ณัฐเศรษฐ ใหม่เมธี 08-1886-9569, เลขานุการฝ่ายโฆษณา อัจจิมา กาญจนสมทรัพย์ ฝ่ายธุรการ ศันสนีย์ สีเขียว ผูผ ้ ลิต บริษัท เดย์ โพเอทส์ จ�ากัด เลขที่ 33 ซอยศูนย์วิจัย 4 แขวงบางกะปิ เขตห้วยขวาง กรุงเทพฯ 10310 ติดต่อกองบรรณาธิการ โทร. 0-2716-6900 อีเมล contact@adaybulletin.com เว็บไซต์ www. adaybulletin.com, www.daypoets.com ฝ่ายสมาชิก โทร. 0-2007-0155-7, www.godaypoets.com
JUNIOR
กองบรรณาธิการ กรแก้ว บัวสระแก้ว ภาคิน วลัยวรางกูร ปารณ ศรีสน ุ ทร ภควดี จรูญไพศาล อโนชา บุญรัศมี พิสจ ู น์อก ั ษร ธนพงศ์ ธานี ช่างภาพ พิชชาภา พลนิกรกิจ ฝ่ายสร้างสรรค์วด ิ โี อ ณัฐพล ทอแสงเพชร ณิชกานต์ กาเผือก 20
a CUP OF
SUSTaINaBILITY หลายปีทผ ี่ า่ นมา ทัว ่ โลกต่างให้ความส�าคัญ กั บ การลดขยะพลาสติ ก ด้ ว ยการลด ไปจนถึงงดใช้บรรจุภัณฑ์ต่างๆ ที่ท�าจาก พลาสติก ซึ่งไม่สามารถย่อยสลายได้ตาม ธรรมชาติ ส่งผลโดยตรงต่อสิ่งแวดล้อม ท�าให้เกิดผลกระทบมากมายต่อสิ่งมีชีวิต ในธรรมชาติทุกชนิด ไม่เว้นแม้แต่มนุษย์ ซึ่ ง เป็ น ผู้ ส ร้ า งขยะพลาสติ ก ไปพร้ อ มๆ กับการรับมลพิษ อย่าง ‘ไมโครพลาสติก’ ่ ส่วนใหญ่มาจากถุงพลาสติกทีย ่ อ ซึง ่ ยสลาย แบบ OXO แล้วแตกตัวออกเป็นอณูเล็กๆ กลายเป็นสารปนเปื้ อนที่มองไม่เห็นปะปน อยู่ในระบบนิเวศทั้งในอากาศและปนเปื้อน อยู่ในอาหาร ซึ่งสามารถสร้างผลกระทบ ต่อร่างกายได้ในระยะยาว เมื่ อโลกก� ำ ลั ง เข้ ำ ขั้ น วิ ก ฤต สั ต ว์ ใน ธรรมชำติ ก� ำ ลั ง ต้ อ งกำรควำมช่ ว ยเหลื อ ท�ำให้บค ุ คล หน่วยงำนต่ำงๆ ทัง ้ ทำงภำครัฐ หรือภำคเอกชน ได้ชว ่ ยกันคนละไม้คนละมือ คิดโครงกำรต่ำงๆ ขึ้นมำ เช่นเดียวกับกลุ่ม ธุรกิจ ‘บำงจำกฯ’ และร้ำนกำแฟหัวใจสีเขียว ‘อินทนิล’ น�ำโดย ชัยวัฒน์ โควำวิสำรัช ประธำนเจ้ ำ หน้ ำ ที่ บ ริ ห ำรและกรรรมกำร ผูจ ้ ด ั กำรใหญ่ บริษท ั บำงจำก คอร์ปอเรชัน ่ จ�ำกัด (มหำชน) ที่ประกำศกำรเป็น 100% Natural Cup และเดินหน้ำ สูก ่ ำรเป็น Eco Brand ตัวจริง เพื่อร่วม เ ป็ น ส่ ว น ห นึ่ ง ที่ ไ ด้ ช่ ว ย ดู แ ล โลกใบนี้ร่วมกับ ผู้ บ ริ โ ภ ค แ ล ะ ผู้คนทั่วโลก
“อินทนิลทุกแก้ว ่ โลก ของคุณ เพือ ของเราทุกคน” - ชัยวัฒน์ โควาวิสารัช 1
B io de gra daB l e P l ast i c
กระบวนการ ย่ อ ย ส ล า ย โดยธรรมชาติ แบ่งออกเป็น 2 ประเภท
Eco Friendly Brand
สิ่ ง แรกที่ ท างกลุ่ ม ธุ ร กิ จ ได้ น� า แนวคิ ด การดู แ ล โลกมาใช้ก็คือ ร้านกาแฟอินทนิล ซึง ่ เป็นผูน ้ �าของธุรกิจ กาแฟที่ เป็ น มิ ต รต่ อ สิ่ง แวดล้ อ ม ด้ ว ยการรณรงค์ ล ด การใช้พลาสติกผ่านโครงการ ‘น�าแก้วมาเอง’ อิ น ทนิ ล ถื อ ว่ า เป็ น ร้ า นกาแฟรายแรกๆ ที่ ใ ช้ โครงการน�าแก้วมาเองตั้งแต่ปี 2554 และเป็นโครงการ ที่ไม่มีวันหมดเขต จากนัน ่ มา จึงเริม ่ ใช้ ‘แก้วไบโอพลาสติก’ ้ ใน 4 ปีตอ ซึ่ ง ผลิ ต จากพื ช และย่ อ ยสลายได้ เองตามธรรมชาติ 100% จนเรียกได้ว่าเป็ น ผู้ ใช้ ร ายใหญ่ ที่ สุ ด ในเวลานี้ กระทั่งเมื่อปีที่ผ่านมา อินทนิลได้ทดลองเปลี่ยนมาใช้ ‘ฝายกดื่ ม ’ ในเมนู เ ย็ น เป้าหมายคือการลดขยะจาก หลอดพลาสติ ก ซึ่งมีปริมาณมากกว่ า 513 ล้ า นตั น จาก 20 ประเทศทัว ่ โลก กับกิจกรรมงดหลอด-ปลอดถุง เมือ ่ วันที่ 5 มิถุนายน - 3 กรกฎาคมที่ผ่านมา ซึ่งตรงกับ ช่วงเวลาตัง้ แต่วน ั สิง่ แวดล้อมโลก (World Environment Day) ไปจนถึงวันปลอดถุงพลาสติกสากล (International Plastic Bag Free Day)
Inthanin Natural Cup
เพราะทะเลประเทศไทยมีขยะจากหลอดพลาสติกเป็น อั นดั บสอง รองจากถุงพลาสติ ก ท�าให้กลุ่มธุรกิ จบางจากฯ ต้องเร่งพัฒนาบรรจุภณ ั ฑ์ทใี่ ช้ในร้านกาแฟอินทนิลอย่างจริงจัง “เมือ ่ ต้นปีทผ ี่ า ่ นมา อินทนิลได้เปลี่ยนมาใช้แก้วกระดาษ เคลือบไบโอพลาสติก (PBS) ส�าหรับเมนูรอ ้ น ส�าหรับเมนูเย็น ตั วแก้ วและฝาโดมเป็นไบโอพลาสติ ก (PLA) อยู่แล้ วตั้งแต่ ปี 2558 ตั้งใจว่าภายในปี 2563 อินทนิลจะสามารถช่วยลด การใช้พลาสติกด้วยแก้วไบโอพลาสติกได้ครบ 100 ล้านใบ ทัง ่ ะเปลี่ยนมาใช้หลอดไบโอพลาสติก ซึง ่ จะเริม ่ ใช้ ้ ยังมีแผนทีจ ภายในช่วงไตรมาสสามของปี 2562 พร้อมปรับบรรจุภณ ั ฑ์อน ื่ ๆ ภายในร้านให้เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมอย่างแท้จริง” และด้ วยความตั้งใจที่จะให้ผู้บริโภคร่วมเป็นส่วนหนึ่ ง ของการรักษ์โลกไปพร้อมๆ กัน อินทนิลจึงเดินหน้าใช้แคมเปญ ‘อิ นทนิ ลฝาใหม่ ไม่หลอด’ ที่เริม ่ ใช้มาตั้ งแต่ เดื อนกั นยายน เมื่ อ ปี ที่ ผ่ า นมา พร้อ มปรับ รู ป แบบของฝายกดื่ ม ให้ ก ระชั บ และใช้งา ่ ยขึน ้ เพือ ่ ปลุกจิตส�านึกคนรุน ่ ใหม่ทไี่ ม่ใช่แค่รก ั การดื่ม กาแฟ แต่ต้องรักษ์ โลกใบนี้ด้วย
2
Save
5 Baht
Non Compostable
Compostable
Protect our world with Inthanin
Activities for Environment
พลาสติกทีผ ่ ลิตจากปิโตรเคมี (Fossil Based) ย่อยสลาย ได้ ภายใน 1-2 ปี ด้ วย การแตกตัว กลายเป็นสาร ปนเปื้ อนทีม ่ องไม่เห็น (Micro Plastic) และกระจายสู่ ระบบนิเวศในเวลาต่อมา
พลาสติกทีผ ่ ลิตจากวัตถุดบ ิ ชี ว ภาพ (Bio Based) ย่ อ ย ส ล า ย ไ ด้ เ อ ง ต า ม ธรรมชาติภายใน 180 วัน หรือที่เรียกว่า Bioplastic พลาสติ ก ชี ว ภาพที่ ใ ช้ ท� า แก้ ว ส� า หรับ ใส่ เ ครื่อ งดื่ ม ทุ ก ชนิ ด ของร้า นอิ น ทนิ ล รัก การดื่ ม กาแฟ แต่ ต้ อ ง รักษ์ โลกใบนี้ด้วย
นอกจากการน�าแก้วไบโอพลาสติกมาให้บริการ ผูบ ้ ริโภคหัวใจสีเขียวแล้ว ทางบางจากฯ ยังคงมีแนวคิด ต่อยอดจากการลดขยะเป็นการเพิ่มพื้นที่ป่า และเพิ่ม อากาศสะอาดให้กับโลกใบนี้ ด้วยโครงการล่าสุด ‘แก้ว เพาะกล้า’ ซึง่ ร่วมกับศูนย์เพาะช�ากล้าไม้ของกรมป่าไม้ ในศูนย์เพาะช�ากล้าไม้ 3 จังหวัด คือ กรุงเทพฯ ราชบุร ี และฉะเชิ ง เทรา ทดลองน� า แก้ ว ไบโอพลาสติ ก ชนิ ด ย่อยสลายได้เองภายใน 180 วัน* ของร้านอินทนิล มาใช้ เพาะช�ากล้าไม้แทนการใช้ถงุ พลาสติกสีดา � แบบเดิมของ ส�านักส่งเสริมการปลูกป่า เป็นระยะเวลา 1 ปี หลังจาก นั้นทางศูนย์เพาะช�าไม้จะมีโครงการเปลี่ยนมาใช้วัสดุ ย่ อ ยสลายได้ ภ ายใน 3 ปี ซึ่ ง คาดว่ า จะสามารถลด การใช้ถุงพลาสติกได้มากถึงปีละประมาณ 50 ล้านใบ
กิ จ กรรมระยะยาว ประจ� า ร้า นกาแฟอิ น ทนิ ล คือ ลดทันที 5 บาท เมื่อน�า แก้วมาใส่เครือ ่ งดื่มเอง Say No to Plastic B a g s อิ น ท นิ ล ร่ ว ม กั บ ภาครัฐ ลดการใช้ถงุ พลาสติก ทุกวันที่ 4 ของเดือน
*ภายใต้สภาวะทีเ่ หมาะสม
สามารถติ ด ตามความเคลื่ อ นไหวและกิ จ กรรมเพื่ อ สิ่ ง แวดล้ อ มต่ า งๆ ของร้า นกาแฟอิ น ทนิ ล ได้ ที่ www.inthanincoffee.com และ www.facebook.com/inthanincoffee
BABY, YOU ARE
PURRFECT EN DO
เรือ ่ ง : พัทธมน วงษ์รัตนะ
P
H
IN S
ภาพ : สิริลักษณ์ ตะเภาหิรัญ
20-140
R
การร้ อ งครางของแมวจะช่ ว ยท� า ให้ มั น หลั่งสารเอ็นดอร์ฟน ิ ที่ท�าให้รู้สึกดีออกมา แต่ถึงอย่างนั้นแมวยังสามารถหลั่งสารนี้ เวลาที่ร่างกายต้องการการเยียวยาหรือ ก�าลังรู้สึกกลัว
1
2
3
4
ลดความเครียด
ลดอาการ หายใจล�าบาก
ลดความเสี่ยง หัวใจวาย
รักษาอาการ เส้นเอ็นอักเสบ
่ เป็นระดับความถี่ คลื่นความถี่ของเสียงครางของแมวอยู่ในระดับ 20-140 เฮิรตซ์ ซึง ที่ช่วยรักษาโรคและอาการบาดเจ็บต่างๆ ของมนุษย์ได้มากมาย ได้แก่
5
ซ่อมแซมกระดูกและ เสริมสร้างให้กระดูก แข็งแรง
40% การศึกษาจากมหาวิทยาลัย มินนิโซตา ประเทศสหรัฐอเมริกา พบว่าผู้เลีย ้ งแมว มีความเสีย งหั ว ใจวาย ่ น้อยกว่าคนทีไ่ ม่ได้เลีย ้ งแมว ถึง 40% และมีความเสีย ่ ง โรคหัวใจน้อยกว่า 30%
35-50 ผลการศึ ก ษาเผยว่ า เมื่ อ ร่ า งกาย ของเราสั่นสะเทือนด้วยความถี่ 3550 เฮิรตซ์ จะช่วยกระตุน ้ รักษาอาการ บาดเจ็บของกระดูกได้มากถึง 20% โดยวิ ธี นี้ ยั ง ถู ก น� า ไปใช้ เ พิ่ ม ความแข็งแรงให้กระดูกของนักบินอวกาศ ในพื้นที่ไร้แรงโน้มถ่วงด้วย
67%
งานวิ จั ย จากสถาบั น การแพทย์ ในเมืองมิวนิก ประเทศเยอรมนี พบว่า เด็กๆ ทีโ่ ตมากับแมว จะมี โอกาสเป็ น โรคภู มิ แ พ้ น้ อ ยกว่ า เด็กๆ ทั่วไปถึง 67%
5
220-520
เ สี ย ง ค ร า ง ข อ ง แ ม ว มีโอกาสพุ ่งสูงเกิน 150 เฮิ ร ตซ์ โดยการ ศึ ก ษา พบว่าเจ้าเหมียวจะคราง ออกมาในความถ่ีสูงถึง 2 2 0 - 5 2 0 เ ฮิ ร ต ซ์ เ พื่ อ เ รี ย ก ห า อ า ห า ร ซึง ่ ใกล้เคียงกับเด็กทารก ทีส ่ เสียงร้องไห้ออกมา ่ ง เป็นความถี่ 300-600 เฮิรตซ์
การเล่นกับ เจ้าเหมียวเพียง 5 นาที สามารถ ช่วยลดระดับ ความดันโลหิตได้
20
ที่มา : www.ncbi.nlm.nih.gov, www.rainbowcrystal.com, www.animalwellnessmagazine.com, www.consciouscat.net, www.dailyinfographic.com
DATABASE
เวลาดึงเจ้าเหมียวมานั่งบนตัก หลายคนอาจจะเคยได้ยินเสียงครางหรือที่ในภาษาอังกฤษเรียกว่า purring ดังครืดๆ ออกมา จากล�าคอของมัน แต่รู้ไหมว่า จริงๆ แล้วเสียงครางที่ว่านี้ไม่ได้ไว้เพื่ อสื่อสารและแสดงถึงความเพลิดเพลินสุขสบายเท่านั้น แต่น่าเหลือเชื่อว่าคลื่นความถี่ของเสียงครางของแมวยังมีประโยชน์ด้านการแพทย์ที่หลากหลายด้วย
ǜ˒ǥǫǠljǛƮDŽǣƮǖ˨ǥǟ˱ Lj
ǁǑǥljǒǥljǐǥƮǏǥƿǗ˨ǥLjˎƮ Ǘ˱ːǩǣƮǖˎƮǚNj˚ǪǠːǒǖ˨ǥǟ˱ Lj
'ï = L6,- 8 0U = )D $ H&õ $ 6$AP K$'ï = L"-"@P L ï .< % 2=,ýBP$ý,K$H8 0< 4 ò"@P =, L,îKýîI îH)@- K$H,B8 L"- I î-< J î < L 0K$.; <%$=$=ý= ?,=8-î= -=2$=$ İġõęĥõĝćřığŕûĐŖĦĴğĕĖõĈġõęĽĦĒĭč İõĨĈüĦõøěĦĕğęĦõğęĦĖ ċĦûþĦĉĨĒĥčČřĬıęĤěĥĆčČėėĕċĩĸĞĥĸûĞĕĕĦġĖŕĦûİöŖĕıöķû øčęĽĦĒĭč ğėīġijčġĈĩĉ øīġčøėğėĨĔĬāþĥĖċġĐŖĦijþŖİġûijčøėĥěİėīġč IJĈĖõęĬŕĕþčþĥĹčĞĭûčĥĹčüĤċġİďŝč ĐŖĦĴğĕ ĞŕěčþĦěĎŖĦčĞĦĕĥāüĤijþŖđőĦĖijčõĦėċġĕĦčĦččĥĎėŖġĖďō ıĉŕęěĈęĦĖ ĖĥûĴĕŕěĨüĨĉėİþŕčċĩĸİėĦİğķčijčďśüüĬĎĥč üčõėĤċĥĸû İüŖĦĈĦėĦėĥĜĕĩy ĒėĤėĦþþĦĖĦijčĒėĤĎĦċĞĕİĈķü ĒėĤüĬęüġĕİõęŖĦİüŖĦġĖĭğŕ ěĥ ÿĪûĸ İďŝčĒėĤāĦĉĨõĎĥ İüŖĦİĕīġûęĽĦĒĭč ĴĈŖĊĦŕ ĖċġĈøěĦĕėĭŖ İėīĸ ġ ûõĦėċġĐŖ Ħ ĴğĕĖõĈġõ ċĩĸ ĕĩ ę ěĈęĦĖûĦĕıďęõĉĦıęĤěĨ üĨ ĉ ėĎėėüû ÿĪĸûĒėĤġûøřĴĈŖİėĩĖčėĭŖĕĦüĦõėĦþĞĽĦčĥõ ijğŖıõŕİüŖĦğāĨûĞŕěčĎĬā ĒėĤþĦĖĦöġû İüŖĦüĥõėøĽĦöüėĜĥõĈĨļ İüŖĦĐĭŖøėġûčøėęĽĦĒĭčġûøřĞĬĈċŖĦĖ ıęĤİüŖĦğāĨûęĽĦİüĩĖõ ČĨĈĦİüŖĦüĥõėøĽĦöüėĜĥõĈĨļ IJĈĖĐŖĦĖõ ğĕĦĖĊĪû ĐŖĦĴğĕċĩĸċġĖõęěĈęĦĖijğŖčĭč ĞĭûöĪčĹ õěŕĦĐīčĐŖĦ İĒėĦĤİęīġõĖõĎĦûİĞŖčıęĤöŕĕĎĦûİĞŖč ıęŖěĒĬûŕ õėĤĞěĖĴďijč ėĤğěŕĦûõęĦûĈŖěĖĈĨčĹ İûĨčğėīġĈĨčĹ ċġû ÿĪûĸ İċøčĨøijčõĦėċġĖõijğŖİõĨĈęěĈęĦĖčĩĹ İėĩĖõěŕĦİċøčĨøõĦėĖõĈġõ õĦėċĽĦĐŖĦĴğĕĖõĈġõüĪûĴĈŖıĒėŕğęĦĖċĥĸěĴď øčėĬŕčğęĥûĴĈŖİėĩĖčėĭŖ õĦėċġĐŖĦĴğĕĖõĈġõüĦõĔĦĖijčøĬŖĕ čġõüĦõčĩĹĐŖĦĴğĕĖõĈġõöġûęĽĦĒĭč ĖĥûİøĖĊěĦĖõĦėėĥĎijþŖijĉŖİĎīĹġûĒėĤĖĬøęĎĦċ ĞĕİĈķüĒėĤčĦûİüŖĦĞĨėĨõĨĉĨļ ĒėĤĎėĕėĦþĨčĩčĦĊ ĒėĤĎėĕėĦþþččĩĒĥčďōğęěûy ijčõĦėøĥĈęġõęĦĖ ĐŖĦIJĎėĦć ıęŖěċġöĪĹčĕĦijğĕŕ ċĥĹûĴĈŖėĥĎĒėĤĕğĦõėĬćĦČĨøĬćIJďėĈİõęŖĦģ ijğŖċġĐŖĦĴğĕĖõĈġõĞĽĦğėĥĎİďŝčýęġûĒėĤġûøř ıęĤIJďėĈİõęŖĦģ ijğŖčĦĽ İĐĖıĒėŕ ĖĥûĉŕĦûďėĤİċĜ ĐŖĦĴğĕĖõĈġõęĽĦĒĭčüĪûõęĦĖİďŝčċĩĸėĭŖüĥõıęĤİďŝčĔĭĕĨďśāāĦ İďŝčİġõęĥõĝćřöġûøčęĽĦĒĭčüčĊĪûďśüüĬĎĥč ĕćąĨĒĦ ĞĬöĨĉĦċĨõĬęy İüŖĦöġûĐęĨĉĔĥćąř ','( ĐŖĦĖõĈġõ ęĽĦĒĭč üĦõėŖĦčęĽĦĒĭčĴğĕĴċĖİęŕĦijğŖēûś ĊĪûüĬĈİėĨĕĸ ĉŖčöġûõĦėõŕġİõĨĈĐęĨĉĔĥćąřěĦŕ ĴĈŖċĽĦĕĦõěŕĦ 6< ďōıęŖě IJĈĖİėĨĸĕĕĦĉĥĹûıĉŕėĬŕčøĬćĖĦĖ øĬćıĕŕ ĉĥěİČġİġû ıęĤĉġččĩĹõķİöŖĦĞĭŕėĬŕčęĭõċĩĸõĽĦęĥûĕĦėĥĎþŕěûĉŕġĖġĈ IJĈĖĉġčıėõčĥĹčĴĈŖčĽĦ ĐŖĦĖõĈġõęĽĦĒĭčüĦõęĽĦĒĭčĴğĕĴċĖĕĦěĦûöĦĖċĩüĸ ûĥ ğěĥĈİþĩĖûijğĕŕ ıęĤİĕīġĸ İėĨĕĸ ĕĩþīĸġİĞĩĖûĕĦõöĪĹč ĐĭŖøčõķĉĦĕĕĦğĦÿīĹġĊĪûüĥûğěĥĈęĽĦĒĭč
, ?)= 5C ? ="? C0 0U=)D$L6,L"-
ĐęĨĉĔĥćąřöġûİėĦĞŕěčijğāŕüĤijþŖijčûĦčĒėĤėĦþĒĨČĉĩ Ħŕ ûĶ ėěĕĊĪû ĒĨČĞĩ ĦĽ øĥā õķüĤĕĩęĦĖĈġõĒĨõęĬ ÿĪûĸ İďŝčęĦĖĈĥûĹ İĈĨĕ ıęĤęĦĖijğĕŕĶ ċĩĕĸ ğĩ ęĦõğęĦĖ ęĦĖĕĦõ ĕĩċĥĹûċĩĸęĭõøŖĦčĽĦęĦĖĕĦijğŖİėĦęġõıĎĎ ıęĤijğŖİėĦøĨĈęĦĖijğĕŕijğŖ ĎĦûęĦĖĕĩİĒĩĖûþĨčĹ İĈĩĖěİċŕĦčĥčĹ İĒėĦĤęĭõøŖĦöġĴěŖ IJĈĖİėĦüĤøĥĈİęīġõİĞŖčĴğĕ ĴċĖıċŖėûĥ İğęīġûijčõĦėċġ İčīġĹ ĐŖĦüĪûıčŕčğčĦĕĩčĦĽĹ ğčĥõ øûċčĞĩĴĕŕĉõ ĖĨûĸ ijĞŕčĦč İčīĹġĐŖĦĖĨĸûĕĩøěĦĕčĬŕĕıęĤİčĩĖč ijĞŕıęŖěĴĕŕėŖġčy ĕćąĨĒĦİġŕĖĈŖěĖėġĖĖĨĹĕ IJĈĖþŕ Ħ ûċġĐŖ Ħ čĥĹ č ęŖ ě čıĉŕ İ ďŝ č þĦěĎŖ Ħ čijčċĬ õ ġĽ Ħ İĔġöġûęĽ Ħ Ēĭ č IJĈĖĞŕěčijğāŕüĤİďŝčĐĭŖĞĭûěĥĖċĩĸþĽĦčĦāıęĤĕĩďėĤĞĎõĦėćřĕĦġĖŕĦûĖĦěčĦč IJĈĖijþŖİěęĦijčõĦėċġĐŖĦďėĤĕĦć 4N5 İĈīġčĉŕġĐīč İĒėĦĤþŕĦûĴĕŕĴĈŖijþŖİěęĦ ċġĐŖĦġĖŕĦûİĈĩĖěİċŕĦčĥĹč ıĉŕĉŖġûċĽĦûĦčĈŖĦčõĦėİõĝĉėõŕġčıęĤijþŖİěęĦěŕĦû ċġĐŖĦ IJĈĖĐŖĦ 3 ĐīčõķüĤİďŝč 3 øčċġ čġõüĦõĐŖĦċġİďŝčĐīčıęŖě İėĦĖĥûďėĥĎĐęĨĉĔĥćąřijğŖİöŖĦõĥĎ øčėĬŕčijğĕŕĈŖěĖ IJĈĖċĽĦİďŝčõėĤİďœĦİõŘĶ İčøĴċ ĐŖĦėġûüĦč ÿĪĸûöĦĖĈĩĕĦõ ıęĤĖĥûĕĩĕĭęøŕĦĞĭûĈŖěĖ İĒėĦĤĞĦĕĦėĊčĽĦĴďİďŝčöġûöěĥāöġûđĦõĴĈŖ ÿĪĸû üĤĴĕŕĞĦĕĦėĊċĽĦÿĽĹĦęĦĖğėīġĞĩİĈĨĕĴĈŖġĩõ İĒėĦĤİďŝčûĦčđōĕīġċĩĸċġĈŖěĖĕīġy ĕćąĨĒĦİĐĖġĩõěŕĦ øěĦĕĞĽĦİėķüöġûĐęĨĉĔĥćąř ','( ĐŖĦĖõĈġõęĽĦĒĭččĥĹč ĞŕěčğčĪûĸ ĕĦüĦõõĦėĞčĥĎĞčĬčöġûõėĕõĦėĒĥĆčĦþĬĕþč õėĤċėěûĕğĦĈĴċĖ ċĩĸþŕěĖİėīĸġûöġûõĦėĉęĦĈijčėĭďıĎĎĉŕĦûĶ ċĥĹûijčıęĤĉŕĦûďėĤİċĜ IJġõĦĞċĩĴĸ ĈŖėĎĥ üĦõõėĕõĦėĒĥĆčĦþĬĕþč þŕěĖijğŖĴĈŖĒĆ ĥ čĦĉčİġû ijğŖėüŖĭ õĥ õĦėöĖĦĖþŕġûċĦûõĦėĉęĦĈċĩċĸ čĥ ĞĕĥĖ ĉęġĈüčþŕěĖijğŖİõĨĈõĦėõėĤüĦĖ ėĦĖĴĈŖijğŖþĦěĎŖĦč ıęĤčġõüĦõõĦėġġõėŖĦčijčûĦč ','( ĉŕĦûĶ ċĩĞĸ čĥĎĞčĬč IJĈĖõėĕõĦėĒĥĆčĦþĬĕþčıęŖěõķüĤĕĩċüĩĸ ûĥ ğěĥĈęĽĦĒĭč øīġ ėŖĦčęĽĦĒĭčĴğĕĴċĖ ıęŖěõķöĦĖĐŕĦčċĦûġġčĴęčř İēÿĎĬŗø $ū , ū + % Ų y
ġĖĦõüĤöġİþĨ ā þěčċĬ õ ċŕ Ħ čĴďĞĥ ĕ Đĥ Ğ øěĦĕĞěĖûĦĕöġû ĐīčĐŖĦċġęĽĦĒĭčĴĈŖijčûĦč ĜĨęďĦþĩĒďėĤċĩďĴċĖ ','( õŖĦěĴõęĈŖěĖ ĒėĤĎĦėĕĩ ďėĤüĽĦďō Ē^Ĝ^ 4784 ėĤğěŕĦûěĥčċĩĸ 3< N 3: ĞĨûğĦøĕ 4784 ć ġĦøĦėþĦİęčİüġėř 3 N 5 ġĨĕıĒķø İĕīġûċġûČĦčĩy čĥĎİďŝč ğčĪûĸ ijčøěĦĕûĈûĦĕüĦõėĦþĞĽĦčĥõċĩčĸ ĦĽ ĴďĞĭİŕ ġõęĥõĝćřığŕûüĥûğěĥĈęĽĦĒĭč
^ ūŭŲŬ ^ŭ a ŭÑÑ õėĕõĦėĒĥĆčĦþĬĕþč ĕĬŕûĕĥĸčİĞėĨĕĞėŖĦûİĜėĝĄõĨüĄĦčėĦõĕĥĸčøû İĒĨĸĕøěĦĕĞĬöĕěęėěĕijğŖďėĤþĦþč
เรือ ่ ง : ฆนาธร ขาวสนิท
ภาพ : ภาสกร ธวัชธาตรี
THE CONVERSATION
06
HUMAN BEINGs ARE MUCH BIGGER THAN JUsT
MAKING MONEY ่ ม ระหว่างทีท ี a day BULLETIN ก�าลังสัมภาษณ์ และถ่ายภาพ ดร. มูฮัมหมัด ยูนส ุ (Muhammad Yunus) ชายชราวัย 79 ปี เจ้าของ รางวัลโนเบล สาขาสันติภาพ ปี 2006 มีชายชาวต่างชาติคน ่ เดินมาสะกิด ผิวของเขา หนึง ้ ยืดทีใ่ ส่อยูส ด�ากร้าน เสือ ่ ภาพ ้ ผ้ามือสอง แย่กว่าร้านขายเสือ กางเกงยีนส์เก่าๆ และรองเท้า แตะ ทัง ้ หมดทัง ้ มวลดูไม่เข้ากัน เลยกับโรงแรมหรูยา่ นสุขม ุ วิท ่ ่ ที เ ราใช้ เ ป็ น สถานที ถ่ า ยท� า ต่อเมื่อผมได้เห็นแววตาของ เขาที่ฉายพลังงานบางอย่าง ของมนุษย์ออกมา ผมจึงหลุด จากภวังค์ ชายคนนัน ้ บอกว่า เขาเป็นคนบังกลาเทศ ก่อนถาม ผมว่ า เขาจะขอถ่ า ยรู ป คู่ กั บ ดร. มูฮม ั หมัด ยูนส ุ ได้หรือไม่ ผมตอบตกลง เชิญเขาเข้าไป รอในห้องรับรองแอร์เย็นฉ�่า ถามเขาว่ า ในบั ง กลาเทศ ดร. ยูนุส โด่งดังขนาดไหน ชายคนนัน ้ ยิม ้ ตอบผมด้วยค�า คุณศัพท์เหนือความคาดหมาย ่ ส�าหรับมนุษย์ธรรมดาคนหนึง ่ ทีเติบโตมาในครอบครัวชนชัน ้ กลางค่ อ นไปทางล่ า งของ บังกลาเทศอย่าง ดร. ยูนส ุ ว่า ‘respectful’ หรือ ‘น่าศรัทธา’ ่ มตระหนักว่า นัน ่ เองทีผ ่ บทสนทนาที ก� า ลั ง เกิ ด ขึ้ น ่ งการเปลีย ่ นอาจไม่ใช่แค่เรือ แปลงระบบการเงิน ทุนนิยม อันเลวร้าย หรือเรื่องยากๆ อย่างเศรษฐศาสตร์ แต่มน ั คือ ่ ‘ชี วิ ต ’ ชี วิ ต ที ผู ก พั น ผกผั น ไปตามค�านิยามและระบบทีใ่ คร ่ นบางคนก�าหนด ชีวต ิ ทีเ่ ปลีย แปลงไปสู่ ห นทางที่ ดี ก ว่ า ได้ เพี ยงแค่ เ ราเปลี่ ย นวิ ธี คิ ด
issue 601
29 JuL 2019
่ ง และกล้าท้าทายความเสีย “ในทางเศรษฐศาสตร์ แล้ ว คุ ณ มั ก พู ดถึ ง ผู้ ค น ใน ขณะที่ คุ ณ ไม่ เ คยออกไปพบ ผู้คนเลย ในหมู่บ้านเหล่านั้น ่ บ ผมได้เห็นผูค ้ นจริงๆ ทีจ ั ต้อง ได้ ผมเห็นชีวต ิ ประจ�าวันของ ้ พวกเขา เห็นปัญหาทีเ่ กิดขึน ในทุกๆ วัน เห็นความทุกข์ยาก” ดร. มูฮัมหมัด ยูนุส บอก ระหว่างการสัมภาษณ์ นั่ น เ ป็ น ต อ น ที่ เ ข า ตัดสินใจก้าวขาออกจากห้อง ่ ง สอนของมหาวิทยาลัยทีส ั กัด ่ อยู่ เพื อ ไปเรี ย นรู้ โ ลกแห่ ง ความเป็ น จริ ง ในหมู่ บ้ า นอั น ยากไร้ ในช่วงที่บังกลาเทศ เกิดภาวะอดอยากอย่างหนัก ในปี 1974 “นั่ น คื อ ครั้ ง แรกที่ ผ ม ต ร ะ ห นั ก ว่ า ชี วิ ต มี รู ป ร่ า ง หน้าตาอย่างไร ชีวต ิ มีความหมายส�าหรับพวกเขาเช่นใด ได้เห็นว่าชีวต ิ ของผูห ้ ญิงเป็น อย่างไร สัมผัสว่าพวกเขาสร้าง ้ มาแบบไหน โครงสร้าง ชีวต ิ ขึน ทางพลังงานที่พวกเขาใช้อยู่ คื อ อ ะ ไ ร สิ่ ง เ ห ล่ า นั้ น ผ ม มองเห็นมันด้วยตาของตัวเอง อย่ า งชั ด เจนระหว่ า งมนุ ษ ย์ ต่อมนุษย์ นัน ่ คือกระบวนการ ่ี ง เรียนรูท ้ ย ่ิ ใหญ่มากส�าหรับผม “ภาวะอดอยากใน ้ บังกลาเทศในปี 1974 เกิดขึน ขณะผมก�าลังสอนอยู่ ตอนนัน ้ ผมรูส ้ ก ึ เศร้าอย่างมาก เพราะ ่ มสอนคือเศรษฐศาสตร์ สิง ่ ทีผ แต่ มั น เหมื อ นจะไม่ มี ค วามหมายใดเลยต่อผูค ้ น ขณะผูค ้ น ล้มตาย ผมไม่สามารถท�าอะไร ได้ ผมรู้ สึ ก ท้ อ ถอยเพราะ ความสิ้ น หวั ง อั น ไร้ ค� า ตอบ ดังนัน ้ ผมจึงเริม ่ ค้นหาปัญหา ่ ในฐานะมนุษย์ ในฐานะคนคนหนึง
ว่าผมจะช่วยเหลือผูค ้ นเหล่านัน ้ ได้หรือไม่ นั่นคือสิ่งที่ดึงผม ออกจากห้องสอนไปสูห ่ มูบ ่ า้ น และเริม ่ ต้นท�างานกับคนยากจน” และชายชาวบังกลาเทศ ที่ ผ มได้ เ จอก่ อ นสั ม ภาษณ์ ก็ คื อ ผ ล ผ ลิ ต จ า ก ค ว า ม พยายามนั้น แม่ของเขาเป็ น ่ ทีไ่ ด้กย หญิงสาวคนหนึง ู้ ม ื เงิน ่ จาก Grameen Bank ซึง ก่อตัง ุ ธนาคาร ้ โดย ดร. ยูนส ที่ ใ ห้ โ อกาสคนจนผู้ แ ทบไม่ มี เครดิตใดๆ กู้ยืมเงินเพื่ อจะ กลายเป็ น ‘ผู้ ป ระกอบการ’ (Entrepreneur) ที่ ยื น ได้ บนขาของตัวเอง — ‘โอกาส’ ที่ ท� า ให้ เ ด็ ก ยากไร้ ค นหนึ่ ง หลุดพ้นจากวังวนของความสิน ้ หวัง ได้เรียนหนังสือ และ เพิ่งจบปริญญาตรีมาหมาดๆ วันนั้นชายหนุ่มคนนั้น ได้ถา่ ยรูปสมใจ เขาก้มตัวแล้ว ยื่ น มื อ ไปลู บ เท้ า ดร. ยู นุ ส ด้ ว ยนั ย ของค� า ขอบคุ ณ และ ความนับถือ เขาพู ดคุยเล็กน้อย กับชายทีเ่ ขาเคารพด้วยภาษา ถิน ่ ผมกล่าวแสดงความยินดี ่ งราวชีวต กับเขาหลังทราบเรือ ิ ของชายหนุม ่ จาก ดร. ยูนส ุ ่ ้ ผู้ ที ส� า หรั บ ผมในตอนนี ไ ม่ ใ ช่ นั ก เศรษฐศาสตร์ ที่ เ ราจะ เริ่ ม ต้ น บทสนทนากั น ด้ ว ย ความกังวลอีกต่อไป แม้เรา ่ ง AI, กลไก จะคุยกันถึงเรือ ตลาด, อุ ป สงค์ - อุ ป ทาน, ความยากจน, ทุนนิยม, ธนาคาร Grameen, microcredit และ microfinance แต่ ่ งราว ทัง ้ หมดทัง ้ มวลนัน ้ คือเรือ ่ ของมนุษย์ เป็นชีวต ิ ทีเราต้อง เผชิญหรือต้องแก้ไข เป็นการพู ดคุยระหว่างมนุษย์กบ ั มนุษย์ มั น จึ ง รวมถึ ง ความหมาย ของชีวต ิ ความสุข ความทุกข์
จากมุมมองด้านล่างสูข ่ า้ งบน เหมือนค�าประกาศของรางวัล ่ อบ โนเบล สาขาสันติภาพ ทีม ให้แก่เขาและธนาคารของเขา ่ า่ “ส�าหรับความมุมานะของ ทีว พวกเขาผ่าน microcredit เพื่อการสร้างระบบเศรษฐกิจ และการพั ฒ นาสั ง คมจาก ส่วนล่าง”
07
ค�ำอุทิศในหนังสือเล่มล่ำสุดของคุณ A World of Three Zeros เขียนไว้วำ่ ‘แด่คนหนุม ่ สำว ผูจ ้ ะสร้ำง อำรยธรรม (Civilazation) ใหม่’ จริงๆ แล้วคุณอยำก บอกอะไรกับพวกเขำกันแน่
อารยธรรม หรือโลกทีเ่ ราก�าลังใช้ชว ี ต ิ อยู่ เป็นส่วนหนึง่ ของหายนะทีก ่ า� ลังเกิดขึน ้ เราไม่สามารถอยูร่ อดได้ มนุษยชาติ จะสูญพันธ์จ ุ ากหลากหลายเหตุผล อาจในช่วงเวลาแค่ไม่ตา� กว่า ครึง่ ศตวรรษข้างหน้าด้วยซ้�า หนึง่ —จากสิง่ แวดล้อมในทิศทาง ทีเ่ คลือ ่ นไหวไปอย่างรวดเร็วจนเราใช้ชว ี ต ิ อยูก ่ น ั ไม่ได้ โลกใบนี้ จะไม่เอื้อต่อการใช้ชีวิต สอง—คือปัญหาการกระจุกตัวของ ความมัง่ คัง่ (Wealth Concentration) ความมัง่ คัง่ หรือเงินทอง เกือบทัง้ หมดในโลกนีอ ้ ยูใ่ นมือของคนแค่ 1% และหมายความว่า ผูค ้ น 99% ทีเ่ หลือมีทรัพย์สน ิ แค่ 1% ของทีม ่ อ ี ยูท ่ ง้ั โลก และ ในทุกๆ วันมันก็แย่ลงเรือ ่ ยๆ ดังนั้น มันจึงเหมือนระเบิดเวลา ซ้ึง่ ความตึงเครียดและความโกรธแค้นของสังคมเช่นนีจ ้ ะระเบิด ออกมาในทีส ่ ด ุ แล้วสิง ่ เหล่านี้ก็ไม่อาจย้อนกลับ และเหตุผล ที่ ส ามก็ คื อ —การเกิ ด ขึ้ น ของปั ญ ญาประดิ ษ ฐ์ (Artificial Intelligence) เพราะปั ญ ญาประดิ ษ ฐ์จ ะครอบง� า ทุ ก สิ่ ง แรงงานมนุษย์จะถูกกันออกไป และทีส ่ ด ุ มนุษย์จะถูกเลิกจ้าง งาน
คุณคิดว่ำปัญญำประดิษฐ์คอ ื ศัตรูของมนุษย์?
แน่นอนทีส ่ ด ุ มันถูกออกแบบมาแบบนัน ้ เพราะปัญญา ประดิษฐ์ถก ู ออกแบบมาเพือ ่ ท�างานต่างๆ ด้วยวิธก ี ารทีด ่ ีกว่า ทีม ่ นุษย์ทา � ได้ ดังนั้น อีกไม่นานคนทีจ ่ ะมาสัมภาษณ์ผมก็อาจ เปลี่ยนจากคุณเป็นปัญญาประดิษฐ์
ดูคอ ่ นข้ำงน่ำกลัวส�ำหรับคนท�ำงำนสัมภำษณ์อย่ำงผม อยูเ่ หมือนกัน
(หัวเราะ) และไม่แน่ บทสัมภาษณ์ของปัญญาประดิษฐ์ อาจจะดีกว่างานที่มนุษย์อย่างเราท�าก็เป็นได้ เพราะมันจะ ตรวจสอบความถูกต้องทุกอย่างอย่างทันทีทน ั ใด สิง ่ เหล่านี้ ก�าลังเกิดขึน ้ จริง บางหน้าทีข ่ องนักข่าวตอนนี้ถก ู แทนทีด ่ ้วย ปัญญาประดิษฐ์ไปแล้ว และท่ามกลางหนังสือหรือนิยายใหม่ๆ ผลงานของปัญญาประดิษฐ์กก ็ ลับได้รางวัลหนังสือยอดเยีย ่ ม และมั น เกิ ด ขึ้ น แล้ ว ในการดี เบตต่ า งๆ ที่ ปั ญ ญาประดิ ษ ฐ์ เอาชนะการโต้เถียงกับมนุษย์ ในเกมต่างๆ เช่นกัน หลายครัง้ มากทีป ่ ญ ั ญาประดิษฐ์กลายเป็นผูช ้ นะ เช่น หมากรุก หรือโกะ ซ้ึ่ ง ในอี ก ไม่ กี่ ปี ข้ า งหน้ า สิ่ ง เหล่ า นี้ จ ะเพิ่ ม ขึ้ น และเพิ่ ม ขึ้ น ปัญญาประดิษฐ์จะแทนทีค ่ นท�างานในธนาคารและในโรงงาน ด้วย สุดท้ายมนุษย์จะถูกเลิกจ้าง อีกไม่นาน ราวๆ สิบห้าปี ข้างหน้า คนประมาณห้าพันล้านคนจะต้องโยกย้ายงาน เมือ ่ ปัญญาประดิษฐ์ฉลาดขึน ้ ทุกวัน เพราะ Machine Learning ซ้ึง่ จริงๆ พวกมันเริม ่ ฉลาดใกล้เคียงกับมนุษย์แล้ว ด้วยซ้�า อีกไม่นาน ปัญญาประดิษฐ์จะมีสติปญ ั ญาเหนือกว่า มนุ ษ ย์ ซ้ึ่ ง ถ้ า ปั ญ ญาประดิ ษ ฐ์ฉ ลาดกว่ า มนุ ษ ย์ สั ก สิ บ เท่ า เราจะจัดการกับความสัมพันธ์เหล่านัน ้ อย่างไร เราอาจจะต้อง ใช้ชว ี ต ิ อยูใ่ นหลุมหลบภัยในท้ายทีส ่ ด ุ เพราะพวกมันชาญฉลาด ปัญ ญาประดิ ษ ฐ์จ ะมองมนุ ษ ย์ เป็ น เพี ย งสิ่ง โง่ เขลา เพราะ พวกมันไม่เข้าใจ ดังนัน ้ ส�าหรับพวกมัน มนุษยชาติอาจดูเหมือน แค่แมลงสาบในโลกของปัญญาประดิษฐ์ ฉะนัน ้ พวกมันจึงอาจ ต้ อ งการก� า จั ด เราทิ้ ง ต้ อ งการลื ม ๆ คนอย่ า งพวกเราไป ‘เราไม่ตอ ้ งการพวกเขาอีกแล้ว’ เหมือนอย่างทีม ่ นุษย์ตอ ้ งการ ก�าจัดแมลงสาบ นั่นคือความสัมพันธ์ระหว่างเรากับปัญญาประดิ ษฐ์ ปัญญาประดิ ษฐ์เป็นค� าสาป เทคโนโลยีสามารถ เป็นค�าอวยพรได้ แต่อีกทางหนึ่งมันก็เป็นค�าสาปได้เช่นกัน ทุกวันนี้ ปัญญาประดิ ษฐ์ก� าลั งถูกพัฒนา เพื่อแทนที่มนุ ษย์ นัน ้ เราใช้ปญ ั ญาประดิษฐ์เพือ ่ ความมุง่ หมาย ่ คือค�าสาป แต่ถา ทางการแพทย์ หรือเพื่อการศึกษา มันก็จะเป็นสิ่งยอดเยี่ยม แต่ ต้ อ งไม่ ใ ช่ เ พื่ อ แทนที่ ผู้ ค น เมื่ อ ไหร่ ก็ ต ามที่ เ ราท� า ให้ ปัญญาประดิษฐ์แทนที่มนุษย์ มันจะกลายเป็นเรือ ่ งอันตราย ดังนัน ่ งเหล่านีก ้ า � ลังด�าเนินไปอย่าง ้ โดยแท้จริงแล้ว ตอนนีเ้ รือ ไม่หยุ ดยั้ง ไม่นานเกิ นรอ ปัญญาประดิ ษฐ์จะยึดโครงโลก เพราะพวกมันเติบโตได้ดว ้ ยตัวเอง คุณไม่ตอ ้ งการความท้าทาย ทางปั ญ ญาของมนุ ษ ย์ อี ก แล้ ว นี่ คื อ สามเหตุ ผ ลหลั ก ว่ า ท�าไมเราก�าลังจะเจอกับการสูญพันธุข ์ องมนุษยชาติ
แล้วมนุษยชำติควรท�ำอย่ำงไร
ก่อนสิง่ เหล่านี้จะเกิดขึน ้ เราต้องสร้างอารยธรรมใหม่ ขึน ้ มา อารยธรรมใหม่ซ้งึ่ ไม่ใช่การตัง้ ต้นจากการแสวงหาก�าไร สูงสุด (Profit Maximization) ไม่ ใช่ ตั้ งอยู่ บ นความโลภ ส่วนตัว ไม่ใช่การเก็บสะสมทรัพย์สน ิ หรือเพิม ่ ก�าไร (accumulation) แต่ มันคื ออารยธรรมที่ยึดหลั กแห่งการ ‘แบ่งปัน’ และ ‘ความห่วงใย’ ระหว่างกัน เราต้องใช้ชว ี ต ิ เพือ ่ สิง่ เหล่านี้ นี่คือสิง่ ทีค ่ นรุน ่ ใหม่ต้องท�า
ในหนังสือเล่มล่ำสุดของคุณ น�ำเสนอ 3 ไอเดียหลัก
นัน ี วำมยำกจน (Zero Poverty) ไม่มค ี นว่ำงงำน ่ คือ ไม่มค (Zero Unemployment) และไม่มีกำรปล่อยก๊ำซ คำร์บอนมอนอกไซด์ (Zero Net Carbon Emissions) ้ จริงได้อย่ำงไร โดยเฉพำะ เรำจะท�ำให้สง ิ่ เหล่ำนีเ้ กิดขึน ่ ทบทุกคนในโลกใช้ชว ในโลกของ ‘ทุนนิยม’ ทีแ ี ต ิ ผูกพัน อยูก ่ บ ั มัน ทุนนิยมแก้ไขสิง่ เหล่านีไ้ ม่ได้ ทุนนิยมคือสิง่ ทีส ่ ร้างปัญหา เหล่านีข ้ น ึ้ มา สิง่ ทีส ่ ร้างปัญหาขึน ้ ไม่สามารถปลดเปลือ ้ งปัญหา ของตัวมันเองได้ ถ้าคุณยังดึงดันจะไปต่อด้วยวิถีทางแบบ ทุนนิยม คุณก็จะจบลงด้วยผลลัพธ์เดิมๆ แต่ถ้าคุณต้องการ สร้างเป้าหมายปลายทางใหม่ อารยธรรมใหม่ๆ คุณก็ตอ ้ งสร้าง กฎเกณฑ์ใหม่ๆ ขึ้น ดังนั้น จึงเป็นหน้าที่ของคนรุน ่ ใหม่ที่จะ สร้างกฎเกณฑ์ใหม่ๆ เพือ ่ น�าไปสูอ ่ ารยธรรมใหม่ ระบบทุนนิยม ที่เราใช้ชีวิตกั นอยู่นี้น�าพาเราไปสู่เป้าหมายเหล่ านั้ นไม่ได้ คุณต้องออกแบบวิธก ี ารใหม่ๆ
อะไรคือควำมล้มเหลวของระบบทุนนิยม
การกระจุกตัวของความมัง ่ คั่งคือความล้มเหลวใหญ่ เพราะคุณสร้างระบบที่ทรัพย์สินต่ างๆ มีแต่ จะเพิ่มมูลค่ า มากขึ้น และก็พยายามเพิ่มมันให้สูงขึ้นเรือ ่ ยๆ นั่นคือระบบ ทีผ ่ ด ิ พลาด มันคือการออกแบบทีผ ่ ด ิ พลาด คุณออกแบบระบบ บางอย่างทีผ ่ ค ู้ นต้องพึง่ พิงทรัพย์สน ิ แต่ความมัง่ คั่งเหล่านั้น กลับไปกระจุกอยูแ ่ ค่มม ุ ใดมุมหนึ่ง นั่นคือเหตุผลหนึ่ง และอีก เหตุผลทีร่ ะบบทุนนิยมล้มเหลวก็เพราะมันก�าลังท�าลายล้างโลก ทัง้ เชือ ้ เพลิงฟอสซ้ิล พลาสติก และการตัดไม้ทา� ลายป่า เหล่านี้ เกิดจากทุนนิยมทัง้ สิน ้ เราจะอาศัยอยูก ่ น ั ้ โลกจะตายในไม่ชา ไม่ได้อก ี ต่อไป เพราะความร้อนขึน ้ ของบรรยากาศโลก (Global Warming) ระดับน�าทะเลจะสูงขึน ้ ทัง้ หมดนีไ้ ม่อาจโกหกกันได้ นีค ่ อ ื ผลลัพธ์ของระบบทุนนิยม ระบบทีพ ่ ระเจ้าไม่ได้สร้างขึน ้ มา พระเจ้าไม่ได้มส ี ว ่ นเกีย ่ วข้อง เราในฐานะมนุษย์ตา่ งหากทีส ่ ร้าง มันขึน ้ มา เราไล่ตามทุนนิยม และทุนนิยมก็นา � เรามาถึงจุดนี้ และอีกอย่างก็คือ การว่างงานขนานใหญ่ มีคนจ�านวนมาก ว่างงานอยูท ่ ก ุ หนทุกแห่ง ผูค ้ นนั่งอยูเ่ ฉยๆ และไม่ทา � อะไรเลย นั่ น ก็ ม าจากผลของทุ น นิ ย มเช่ น กั น ปั ญ ญาประดิ ษ ฐ์ที่ ผ ม พู ด ถึ ง ไปแล้ ว ก็ ใช่ เพราะคุ ณ ออกแบบปั ญ ญาประดิ ษ ฐ์ เพื่อท�าให้ต้นทุนการผลิตต�าลง เพื่อท�าให้ก�าไรสุทธิ (Profit Margin) สูงขึน ้ และคุณก็กา � ลังหมกมุน ่ ทีจ ่ ะท�าให้กา � ไรของคุณ สูงขึน ้ และสูงขึน ้ ในขณะทีค ่ ณ ุ ก�าลังท�าลายโลก
่ งทุนนิยมได้อย่ำงไร ในเมือ ่ ทุกวันนีเ้ รำ เรำจะหลบเลีย ใช้ชว ี ต ิ อยูก ่ บ ั มันอย่ำงไม่อำจแยกขำดได้
เราหลบเลีย ่ งไม่ได้ เพราะเราคือส่วนหนึง่ ของมัน ดังนัน ้ เราต้องพูดถึงการสร้างระบบการเงินรูปแบบใหม่ ซ้ึง่ มีหลักใหญ่ ใจความอยู่สองเรือ ่ ง หนึ่ง—คือการสร้างธุรกิจรู ปแบบใหม่ ธุ ร กิ จ ที่ จ ะเข้ า มาแก้ ปั ญ หามากกว่ า การแสวงหาเงิ น ทอง ซ้ึง่ ไม่เหมือนกับระบบทุนนิยม เพราะในระบบทุนนิยม สิง่ เดียว ทีค ่ ณ ุ ต้องท�าคือการหารายได้ คุณไล่ตามเงิน แต่สงิ่ ทีเ่ ราพูดถึง ตอนนีค ้ อ ื เราสร้างธุรกิจทีแ ่ ก้ปญ ั หา เช่น ปัญหาของความยากจน การว่างงาน ระบบสาธารณสุข หรือปัญหาอะไรก็ตามที่เรา ก�าลังพบเจอได้ ออกแบบธุรกิจทีเ่ ราเรียกว่า ‘ธุรกิจทางสังคม’ (Social Business) ดั ง นั้ น ถ้ า เราสร้า งธุ ร กิ จ ทางสั ง คม ได้มากเท่าไหร่ มันก็หมายความว่าเราจะเพิ่มโอกาสในการอยูร่ อดได้มากเท่านัน ่ ตอบสนอง ้ มันคือการสร้างบางอย่างเพือ ต่อสังคม สอง—คนรุน ่ ใหม่เข้ามามีสว ่ นร่วมด้วยไอเดียใหม่ๆ ได้ เราต้องการคนรุน ่ ใหม่ เพราะมนุษย์ทก ุ คนเต็มไปด้วยพลังงาน แห่งความสร้างสรรค์อันไร้ขีดจ�ากัด ในส่วนลึกของพวกเรา มีพลังงานแห่งความสร้างสรรค์อยูม ่ ากมาย แต่ระบบทุนนิยม กลั บเรียกร้องให้เราไปท�างานเพื่อคนอื่ น สมัครเข้าท�างาน ทุกอย่างเป็นส่วนหนึง ่ ของการจ้างงาน ทุกคนต้องถูกจ้างงาน นั่นคือสิง่ ผิดพลาด ซ้ึง่ ระบบทุนนิยมพยายามพร�าสอนเรา แต่ จริงๆ แล้วมนุษย์ไม่ได้เกิดมาเพือ ่ ท�างานเพือ ่ ใคร มนุษยชาติ คือเสรีชน พวกเราคือสิง่ มีชว ี ต ิ ทีส ่ ร้างสรรค์ นั่นก็คือการเป็น ‘ผูป ้ ระกอบการ’ (entrepreneur) ดังนั้น แทนทีจ ่ ะเข้าอบรม เป็นพนักงานใหม่ (Job Orientation) เราต้องสร้างการอบรม ผู้ประกอบการรูปแบบใหม่ (entrepreneurship) แทนที่จะ เป็นงานเพือ ่ สร้างรายได้ มันควรเป็นงานเพือ ่ แก้ปญ ั หา จงลืม การอบรมเป็นพนักงานใหม่ไปซ้ะ แต่จงสร้างผูป ้ ระกอบการ รูปแบบใหม่ขึ้นมา แล้วสิ่งเหล่านี้จะน�าไปสู่สังคมที่แตกต่าง ซ้ึง่ แน่นอนว่า นอกจากจะดูแลตัวเองได้แล้ว เรายังแก้ปญ ั หา ได้ดว ้ ย เรามักบอกคนหนุม ่ สาวว่า ไม่มอ ี ะไรเป็นไปไม่ได้สา� หรับ มนุษย์ มนุษย์มค ี วามสามารถในการพิชต ิ ทุกสิง่ ทีเ่ ป็นไปไม่ได้ แต่เหตุผลทีค ่ ณ ุ ไม่ยอมท�ามันตอนนี้ ก็เพราะคุณก�าลังยุง่ อยูก ่ บ ั การหาเงิน เราไม่ได้วุ่นวายอยู่กับสิ่งที่ดูเหมือนเป็นไปไม่ได้ แต่ เ มื่ อ ไหร่ก็ ต ามที่ คุ ณ หยุ ด ไล่ ล่ า เงิ น เราจะเห็ น ว่ า ปั ญ หา ทุกอย่างทีเ่ ราประสบอยู่ เราเผชิญมันและแก้ไขมันได้
Th Wor o Thr Zer TH WOR O THR
แต่ ด้ ว ยควำมเหลื่ อ มล�้ ำ ทำงโอกำสที่ มี ผ ลมำจำก ควำมยำกจน ผู้คนจ�ำนวนมำกอำจหลีกหนีกำรรับใช้ ค ว ำ ม ฝั น ข อ ง ค น อื่ น ด้ ว ย ก ำ ร เ ป็ น ลู ก จ้ ำ ง ไ ม่ ไ ด้ จนสุดท้ำยพวกเขำก็ตอ ้ งใช้ชว ี ต ิ อยูใ่ นครรลองเช่นนัน ้ ไปถึงวันสุดท้ำยของชีวต ิ โดยไม่เคยได้เริม ่ ต้นลงมือท�ำ ตำมควำมฝันของตัวเองเลย
นี่ คื อ ปั ญ หาของระบบการเงิ น คื อ ถ้ า คุ ณ ไม่ มี ห ลั ก ค�าประกัน ระบบการเงินก็จะไม่ให้คุณยืมเงิน แต่ถ้าผมมีเงิน ผมก็สามารถเริม ่ ธุรกิจของผม ออกแบบธุรกิจ ท�างานทุกอย่าง ได้ นัน ื เงิน ่ คือสิง่ ที่ microcredit ท�า microcredit อนุญาตให้ยม กระจายเงินเพียงเล็ กน้ อยสู่ผู้หญิงยากไร้ ซ้ึ่งพวกเธอก็ จะ ริเริม ่ ท�าธุรกิจและดูแลชีวิตของตัวเองได้ แต่ธนาคารทั่วไป ไม่ ท� า แบบนั้ น พวกเขาบอกว่ า สิ่ ง เหล่ า นี้ ไ ม่ ส ามารถท� า ได้ แต่ Grameen Bank ท�าสิ่งที่เป็นไปไม่ได้ให้เกิดขึ้น เราสร้าง ระบบการเงินทางเลือกรูปแบบใหม่ ขณะที่คุณอาจไม่มีเงิน เราจะให้ เงิ น คุ ณ ซ้ึ่ ง มั น เปลี่ ย นแปลงชี วิ ต คุ ณ ได้ ทุ ก วั น นี้ ธนาคารไม่ท�าสิ่งเหล่านี้ ดังนั้น คุณเลยต้องท�างานเพื่อใคร สักคน คุณต้ องจบปริญญาตรี และเป็นพนั กงานออฟฟิศ เพราะถ้าผมไม่มีงาน ผมจะถูกมองเป็นคนล้มเหลว
08
he rld f ree ros HE Rld f REE
มนุษย์ทก ุ คนเต็มไปด้วยพลังงำนแห่งควำมสร้ำงสรรค์อน ั ไร้ขด ี จ�ำกัด ในส่วนลึกของพวกเรำมีพลังงำนแห่ง ่ สมัครเข้ำท�ำงำน ควำมสร้ำงสรรค์อยูม ่ ำกมำย แต่ระบบทุนนิยมกลับเรียกร้องให้เรำไปท�ำงำนเพื่อคนอืน ่ ของกำรจ้ำงงำน ทุกคนต้องถูกจ้ำงงำน นัน ทุกอย่ำงเป็นส่วนหนึง ่ คือสิง ่ ผิดพลำด ่ ระบบทุนนิยมพยำยำมพร�่ำสอนเรำ แต่จริงๆ แล้วมนุษย์ไม่ได้เกิดมำเพื่อท�ำงำนเพื่อใคร มนุษยชำติคอ ซึง ื เสรีชน ่ ร้ำงสรรค์ นัน พวกเรำคือสิง ี ต ิ ทีส ื กำรเป็น ‘ผูป ้ ระกอบกำร’ (entrepreneur) ่ ก็คอ ่ มีชว
issue 601
29 JuL 2019
09
We all a r e h av e e n t r epreneur Dna We all a r e h av e e n t r epreneur Dna คุณเชื่อว่ำมนุษย์ทุกคนมีควำมสำมำรถและควำมคิด สร้ ำ งสรรค์ ที่ จ ะหนี จ ำกควำมยำกจน จริ ง ใช่ ไ หม ่ ง ่ ณ ทีส ิ่ ทีค ุ เรียกว่ำ ‘entrepreneur DNA’ มีอยูใ่ นตัว พวกเรำทุกคน
แน่นอน entrepreneur DNA มีอยูใ่ นตัวของพวกเรา ทุกคน เพราะผมเห็นมันมาแล้ ว เมื่อคุณรับ microcredit ไป ส�าหรับ Grameen Bank ในบังกลาเทศ เรามีผห ู้ ญิงถึง 9 ล้านคนทีก ่ ย ู้ ม ื เงินไป และคืนเงินเหล่านัน ้ ได้ เราให้เงินพวกเธอ แค่กอ ้ นเล็กๆ เช่น 10 ดอลลาร์ฯ 20 ดอลลาร์ฯ หรือ 30 ดอลลาร์ฯ และพวกเธอก็เริม ้ ระกอบการ ่ ท�าธุรกิจ ดังนัน ้ ถ้าหญิงยากไร้เป็นผูป ได้ ท�าไมคนทีจ ่ บปริญญามาแล้วจะท�าไม่ได้ละ่ ท�าไมพวกเขา ไม่สามารถท�ามัน เหตุผลง่ายๆ เลยก็เพราะพวกเขาไม่มเี งินไง เพราะเงินสามารถสร้างความเปลี่ยนแปลง ถ้าหญิงยากไร้ ผู้ที่ไม่เคยแม้จะมีโอกาสไปโรงเรียนเป็นผู้ประกอบการได้ มันก็พส ิ จ ู น์ให้เห็นแล้วว่าทุกคนเป็นผูป ้ ระกอบการได้
หมำยควำมว่ำเรำไม่จำ� เป็นต้องเรียนหนังสือหรือศึกษำ หำควำมรูใ้ นกำรจะเป็นผูป ้ ระกอบกำร?
ผมยืนยันว่าในตัวมนุษย์ทุกคนมีพลังงานแห่งความสร้างสรรค์อันไร้ขด ี จ�ากัดอยู่ แต่สง ิ่ ทีต ่ ้องเพิม ่ เข้ามามันก็คือ การสร้าง ‘โอกาส’ ทีเ่ ราจะได้ใช้มน ั คุณแค่ตอ ้ งท�าให้มน ั เข้าถึง ง่าย แล้วหลังจากนั้นพวกเขาก็จะลงมือท�าอย่างกระตือรือร้น คุณไม่จ�าเป็นต้องไปโรงเรียนเพือ ่ จะกลายเป็นผูป ้ ระกอบการ เพราะความฉลาดทางปัญญาและความคิดสร้างสรรค์คือ สิง่ พืน ้ ฐานทีม ่ นุษย์ทก ุ คนมี การศึกษาอาจช่วยประเมินคะแนน ให้ผม แต่การอ่านไม่ออกเขียนไม่ได้ไม่ได้หมายความว่าคุณเป็น คนโง่ คนไม่รห ู ้ นังสืออาจเป็นคนฉลาดก็เป็นได้ ถ้าคุณรูจ้ ก ั วิธก ี าร พูด ดังนัน ่ วกับสิง่ ทีเ่ ราสอน หรือสิง่ ทีเ่ รามอบให้ ้ สิง่ เหล่านีไ้ ม่เกีย นักเรียนในโรงเรียน มันคือธรรมชาติของมนุษย์ มันคือการเป็น ผูป ้ ระกอบการ มันคือการเป็นนักสร้างสรรค์ นัน ่ นุษยชาติ ่ คือสิง่ ทีม เคยท�ามาแล้วในตอนทีเ่ รายังอาศัยอยูใ่ นถ�า ในประวัตศ ิ าสตร์ ขณะทีเ่ ราอาศัยอยูใ่ นถ�า เราไม่เคยต้องเข้าโรงเรียน สิง่ ทีเ่ ราท�า คื อ การปกป้ อ งตั ว เอง เราอาจกลายเป็ น ชาวนาชาวไร่ เป็นนั กล่ าสัตว์ เป็นนั กหาของป่า นั่นคือวิธีการที่ท�าให้เรา อยูร่ อด และถ้าบรรพบุรุษของเราท�าได้ เราก็ทา � ได้เช่นกัน
แต่ทุกวันนี้ เรำอำจอยู่ในบริบทที่แตกต่ำงจำกสมัย ่ งของทรัพยำกรทีจ ่ ำ� กัดลงเรือ ่ ยๆ โบรำณ อำจด้วยเรือ ่ งกำรกระจุกตัวของรำยได้ ในขณะทีค ่ นบำงส่วน หรือเรือ ่ ว่ำ เพื่อจะหลุดพ้นจำกควำมยำกจน พวกเขำ ก็ยง ั เชือ จ�ำเป็นต้องท�ำงำนให้หนักขึ้น แต่ควำมเป็นจริงก็คือ ทั้งที่บำงคนท�ำงำนอย่ำงหนัก และหนักขึ้น และอำจ หนั ก มำกที่ สุ ด เท่ ำ ที่ พ วกเขำท� ำ ได้ ไ หวมำทั้ ง ชี วิ ต แต่พวกเขำก็เอำชนะควำมยำกจนเหล่ำนั้นไม่ได้เลย ้ ด ไอเดียเช่นนีผ ิ พลำดตรงไหน
หนึง่ คือ—ถ้าคุณอยากประสบความส�าเร็จ คุณต้องพิชต ิ สิง่ ทีเ่ ป็นไปไม่ได้ คุณต้องท�างานอย่างหนัก การท�างานอย่างหนัก ไม่ใช่สิ่งที่คุณจะละทิ้งได้ ไม่ว่าคุณจะท�าอะไรก็ตาม ถ้าคุณ อยากส�าเร็จ คุณต้องท�างานอย่างหนัก แต่ไม่ใช่การท�างานหนัก เพื่ อ เจ้ า นายของคุ ณ แต่ มั น คื อ การท� า งานเพื่ อ ตั ว คุ ณ เอง ‘ฉันท�างานหนักเพือ ่ ตัวฉัน’ ‘ฉันคือผูป ้ ระกอบการ’ เมือ ่ ผมขาย ผลไม้อยูข ่ า้ งถนน มันไม่ได้หมายความว่าผมคิดว่ามันเป็นงาน ง่ายๆ มันคืองานทีห ่ นักมาก แต่ผมคือผูป ้ ระกอบการ ผมท�ามัน เพราะผมรูว้ า่ ถ้าผมท�าส�าเร็จ ผมจะมีรา้ นเล็กๆ เป็นของตัวเอง ได้ และถ้าผมประสบความส�าเร็จจากร้านเล็กๆ นั้น ผมก็จะมี ร้านทีใ่ หญ่ขน ึ้ ได้อีก นั่นคือวิธก ี าร
แต่ถ้ำทุกคนในโลกกลำยเป็นผู้ประกอบกำรกันหมด หมำยถึ ง ทุ ก คนกลำยเป็ น ผู้ ข ำย มั น จะส่ ง ผลต่ อ กำรท�ำให้ demand (อุปสงค์) และ supply (อุปทำน) ไม่สม ั พันธ์กน ั หรือเปล่ำ
นีค ่ อ ื ปัญหาทีถ ่ ก ู สร้างขึน ้ โดยระบบคอมมิวนิสต์ ระบบ คอมมิวนิสต์ต้องการผลิตรองเท้าทัง้ หมดจากแค่บริษัทเดียว หรือเสือ ้ ผ้าทัง้ หมดจากอีกแค่หนึง่ บริษัท แต่คณ ุ จะไม่สามารถ ขายรองเท้าได้ถ้าคุณไม่ค�านึงถึงกลไกของตลาด สินค้าจึง ถูกกองอยูใ่ นสต๊อกโดยขายได้ไม่หมด แต่สงิ่ ทีเ่ ราพูดถึงไปแล้ว คือการสร้างธุรกิจทางสังคมทีข ่ น ึ้ อยูก ่ ับกลไกทางการตลาด ผมมาเป็นผู้ประกอบการ เพราะผมเห็นแล้วว่าสินค้าอะไรที่ ต้องถูกผลิตเพือ ่ แก้ไขปัญหา
ดังนัน ้ ขัน ้ แรกเรำต้องเริม ่ ต้นจำกกำรมองเห็นปัญหำ?
แน่นอนทีส ่ ด ุ เราต้องเริม ้ อยูก ่ บ ั ่ ต้นจากปัญหา และขึน กลไกทางการตลาด ดังนั้น มันจะมีอุปสงค์มาก่อน ก่อนทีผ ่ ม จะผลิตสินค้า ถ้ามันไม่มอ ี ุปสงค์ มันก็จะไม่มธ ี รุ กิจทางสังคม ถ้าไม่มีใครต้องการน�า แต่คุณดันไปผลิตน�า นั่นไม่ใช่ธุรกิจ ทางสังคม ธุ รกิ จทางสังคมคื อการพุ่งเข้าหาปัญหา ไม่ว่า มันจะอยูท ่ ไี่ หนก็ตาม เพือ ่ แก้ไขมันโดยการสร้างธุรกิจขึน ้ มา นั่ นหมายความว่ามันต้ องมีความต้ องการที่มาจากปัญหา มีอุปสงค์จากการที่คุณไม่มีน�าดีๆ หรือน�าสะอาดใช้ ดังนั้น ผมจึงผลิตน�าสะอาดขึน ้ มา ผมขายน�าสะอาดและได้เงินจาก สิง่ นัน ่ ี ในธุรกิจทางสังคม ้ หรือถ้าเราไม่มรี ะบบสาธารณสุขทีด ผลก็จะสร้างระบบสาธารณสุขทีด ่ ข ี น ึ้ มา ซ้ึง่ คุณสามารถมาซ้ือ ้ มันจากผมได้
แนวคิด microcredit และ Grameen Bank ของคุณ ก็ตง ั้ ต้นจำกกำรเห็นปัญหำเหมือนกันใช่ไหม เพรำะใน ปี 1974 ดูเหมือนบังกลำเทศจะประสบปัญหำภำวะ ข้ำวยำกหมำกแพง (famine) ครั้งใหญ่ ตอนนั้น คุณรูส ้ ก ึ อย่ำงไร
ผมเริม ่ ท�า microcredit ตอนอายุ 36 ปี ผมเป็นอาจารย์ วิทยาลัยตอนอายุ 25 ปี และผมไปเรียนต่อปริญญาเอกที่ อเมริกา และกลายเป็นครูสอนในมหาวิทยาลัย ขณะทีผ ่ มสอน อยูใ่ นมหาวิทยาลัยผมก็เริม ่ เป็นส่วนหนึ่งในการสร้างแนวคิด microcredit ขึน ้ ตั้งแต่นั้น microcredit จึงกลายเป็นภารกิจ ของผม ภาวะอดอยากในบั ง กลาเทศในปี 1974 ก็ เกิ ด ขึ้ น ขณะที่ ผ มก� า ลั ง สอนอยู่ ตอนนั้ น ผมรู ้สึ ก เศร้า อย่ า งมาก เพราะสิ่ ง ที่ ผ มสอนคื อ เศรษฐศาสตร์แ ต่ มั น เหมื อ นจะไม่ มี ความหมายใดเลยต่อผูค ้ น ขณะทีผ ่ ค ู้ นล้มตาย ผมไม่สามารถ ท�าอะไรได้ ผมรูส ้ ก ึ ท้อถอยเพราะความสิน ้ หวังอันไร้ค�าตอบ ดังนัน ่ ค้นหาปัญหาในฐานะมนุษย์ ในฐานะคนคนหนึง่ ้ ผมจึงเริม ว่าผมจะช่วยเหลือผู้คนเหล่านั้นได้หรือไม่ นั่นคือสิ่งที่ดึงผม ออกจากห้องสอนไปสูห ่ มูบ ่ า้ น และเริม ่ ต้นท�างานกับคนยากจน
่ ณ อะไรทีค ุ ได้เรียนรูจ ้ ำกผูค ้ นเหล่ำนัน ้
มากมายเหลือเกิน ผมคิดว่านั่นเป็นครัง้ แรกที่ผมได้ เรียนรูว้ า ่ ชีวต ิ ของมนุษย์เป็นอย่างไร ซ้ึง่ ในทางเศรษฐศาสตร์ แล้วคุณมักพูดถึงผู้คน ในขณะที่คุณไม่เคยออกไปพบผู้คน เหล่านัน ่ า ้ นเหล่านัน ้ นจริงๆ ทีจ ่ บ ั ต้อง ้ เลย ในหมูบ ้ ผมได้เห็นผูค ได้ ผมเห็นชีวิตประจ�าวันของพวกเขา เห็นปัญหาที่เกิดขึ้น ในทุกๆ วัน เห็นความทุกข์ยาก และอื่นๆ อีกมากมาย นั่นคือ ครัง้ แรกทีผ ่ มตระหนักได้วา ่ ชีวต ิ มีรูปร่างหน้าตาอย่างไร ชีวต ิ มีความหมายส�าหรับพวกเขาเช่นใด ได้เห็นว่าชีวต ิ ของผูห ้ ญิง เป็ น อย่ า งไร สั ม ผั ส ว่ า พวกเขาสร้า งชี วิ ต ขึ้ น มาแบบไหน โครงสร้างทางพลังงานที่พวกเขาใช้อยู่คืออะไร สิ่งเหล่านั้น ผมมองเห็นมันด้วยตาของตัวเองอย่างชัดเจนระหว่างมนุษย์ ต่อมนุษย์ นั่นคือกระบวนการเรียนรูท ้ ย ี่ งิ่ ใหญ่มากส�าหรับผม
้ ถำนกำรณ์ของควำมยำกจนในบังกลำเทศ แล้วตอนนีส เป็นอย่ำงไร
บังกลาเทศพัฒนาขึน ้ อย่างมาก เราเคยมีผค ู้ นทีต ่ กอยู่ ในภาวะยากจนมากถึง 80% แต่ตอนนีม ้ น ั ลดลงเหลือแค่ 24%
ดั งนั้ น เราพัฒนามาไกลมาก เรายืนยันแล้ วว่าเราประสบ ความส�าเร็จได้ ท�าให้เห็นว่าการพัฒนาอย่างยั่งยืน ซ้ึ่งคือ เป้าหมายอันดับหนึง่ คือสิง่ ทีล ่ ดระดับความยากจนให้เป็นศูนย์ ได้ มันเป็นไปได้!
่ มได้เห็น กลับมำสู่เรื่องกำรเป็นผู้ประกอบกำร เท่ำทีผ มำในเมืองไทย ผูป ้ ระกอบกำรรำยย่อย หรือสตำร์ทอัพ จ�ำนวนมำกแข่งขันกับบริษท ั ใหญ่ๆ ไม่คอ ่ ยได้ อำจด้วย เงิ น ทุ น ที่ ไ ม่ เ พี ย งพอ กำรขำดไร้ ส ำยป่ำ นหรื อ คู่ ค้ ำ ่ ข็งแรงพอ ปัญหำเหล่ำนีเ้ รำจะแก้ไขมันอย่ำงไร ทีแ นั่ น คื อ เหตุ ผ ลที่ เ ราต้ อ งสร้ า ง ‘ธุ ร กิ จ เพื่ อ สั ง คม’ เพื่อช่วยพวกเขาแก้ปัญหา ขณะที่บริษัทใหญ่ก�าลังกลืนกิน และฮุบธุรกิจของคุณไป เพราะพวกเขาท�าให้สน ิ ค้าราคาถูก กว่าคุณได้ พวกเขามีรา้ นค้าทีใ่ หญ่กว่าคุณ และคุณก็อาจอาศัย อยูใ่ กล้รา้ นใหญ่ๆ เหล่านั้นซ้ึง่ ง่ายต่อการขนส่ง คุณไม่จา � เป็น ต้องเดินออกจากบ้านด้วยซ้�า ดังนั้น เพือ ่ ท�าให้แน่ใจ คุณต้อง มีสงิ่ อ�านวยความสะดวกในแบบทีร่ า้ นใหญ่มี และด้วยการสร้าง ธุรกิจเพือ ่ สังคม คุณสามารถใช้สง่ิ อ�านวยความสะดวกของเรา ได้ ซ้ึง่ ธุรกิจของคุณก็จะดูใหญ่ขน ึ้ หรือคุณอาจใช้พน ื้ ทีข ่ องเรา ดังนั้น คุณก็ไม่จ�าเป็นต้องไปยืนขายสินค้าอยูบ ่ นถนน เพราะ ผูค ้ นคงไม่อยากยืนซ้ือ ้ ของบนถนนเวลาฝนตกหรอก เราจะให้ พืน ้ ทีท ่ ใี่ หญ่ขน ึ้ ส�าหรับคุณในห้างสรรพสินค้า ให้คณ ุ น�าเสนอ สิ น ค้ า ของคุ ณ ในที่ ที่ ไ ม่ มี ฝ นตก เราต้ อ งสร้า งสิ่ ง อ� า นวย ความสะดวก นั่นคือการสร้างโอกาสที่หายไป ไม่มีอะไรผิด ส� า หรับ สิ่ ง เหล่ า นี้ เราให้ เงิ น ทุ น แก่ พ วกเขา และพวกเขา ก็จัดการมันได้
มี ปั ญ หำอะไรบ้ ำ งที่ Grameen Bank ไม่ ป ระสบ ควำมส�ำเร็จในกำรสร้ำงชีวิตควำมเป็นอยู่ที่ดีส�ำหรับ คนยำกไร้
อาจเป็นไปได้ทม ี่ น ั จะมีปญ ั หาอืน ่ ๆ ตามมา แต่น่น ั อาจ ไม่ใช่เจตนาของเรา เป้าหมายของเราคือการช่วยเหลือพวกเขา ดังนัน ่ ให้พวกเขา เพราะเรา ้ เราจะไม่พยายามสร้างปัญหาเพิม ไม่ได้สร้างธนาคารขึน ้ มาบนพืน ้ ฐานของการหาเงิน เราสร้าง ธนาคารเพือ ่ ช่วยพวกเขาเอาชนะความยากจน ดังนัน ้ ท�าไมเรา ถึงต้องไปสร้างความล�าบากเพิ่มขึ้นให้พวกเขาล่ะ เราสร้าง ธนาคารทีท ่ า � ให้พวกเขารูส ้ ก ึ ปลอดภัยและสบายใจ แม้กระทัง่ พวกเขาไม่จา ่ ยหนีค ้ น ื พวกเขาก็ยงั รูส ้ ก ึ ปลอดโปร่งได้ เราสร้าง กฎที่ยึดอยู่บนพื้นฐานง่ายๆ คุณต้องท�างานอย่างต่อเนื่อง แม้คณ ุ จะยังไม่จา ่ ยเงินคืน แต่ถ้าคุณยังท�างานอย่างต่อเนื่อง เราก็คาดหวังว่าวันใดวันหนึง ่ ข้างหน้า คุณจะมีความสามารถ ในการจ่ายมันคืนได้
จำกควำมเข้ำใจของผม ดูเหมือนคุณจะใช้ควำม ‘กดดัน ทำงสังคม’ เพื่อกระตุ้นให้ลูกหนี้จ่ำยหนี้ของธนำคำร อย่ำงตรงเวลำ?
ถูกต้ อง แต่ ไม่ใช่ความกดดั นทางสังคมเสียทีเดี ยว มั น คื อ การมอบอ� า นาจให้ สั ง คมหรือ ชุ ม ชนจั ด การ ดั ง นั้ น เราจึงสร้างกลุ่มก้อนของผูค ้ นขึน ้ มา ซ้ึง่ พวกเขาจะช่วยเหลือ กันและกัน มันไม่ใช่ ‘การกดดัน’ แต่มน ั คือ ‘ความช่วยเหลือ’ เช่ น ถ้ า คุ ณ อยู่ ในสถานการณ์ ล� า บาก ผมก็ จ ะไปช่ ว ยคุ ณ และถ้าผมล�าบาก คุณก็จะมาช่วยผม นั่นคือวิธีการที่ได้ผล ไม่ใช่เรือ ่ งของผู้คนภายนอก แต่เราทุกคนคือชุมชนเดียวกัน คุณคือผูก ้ ย ู้ ม ื เพือ ่ นอีกคนหนึง่ ของคุณก็คอ ื ผูก ้ ย ู้ ม ื ลักษณะของ Grameen Bank คือ เราจะมีผก ู้ ้ย ู ม ื ห้าคนอยูใ่ นกลุ่มเดียวกัน เราเรียกว่ามันว่า Support System (ระบบช่วยเหลือซ้ึง่ กัน และกัน) มันไม่ใช่ระบบการกดดัน (Pressure System)
่ มัน ดูคณ ุ จะเชือ ี ่ ในศักยภำพของมนุษย์เหลือเกิน แต่อก ่ คุณเชือ ่ ในโชคชะตำหรือพรหมลิขต ด้ำนหนึง ิ บ้ำงไหม เพรำะคนที่ประสบส�ำเร็จจ�ำนวนไม่น้อยก็มักบอกว่ำ 10
่ มสอนคือเศรษฐศำสตร์ แต่มน ผมรูส ้ ก ึ เศร้ำอย่ำงมำก เพรำะสิง ั เหมือนจะไม่มค ี วำมหมำยใดเลยต่อผูค ้ น ่ ทีผ ขณะผูค ้ นล้มตำย ผมไม่สำมำรถท�ำอะไรได้ ผมรูส ้ ก ึ ท้อถอยเพรำะควำมสิน ้ ้ หวังอันไร้คำ� ตอบ ดังนัน ่ ว่ำผมจะช่วยเหลือผูค ผมจึงเริม ้ นเหล่ำนัน ้ ได้หรือไม่ ่ ค้นหำปัญหำในฐำนะมนุษย์ ในฐำนะคนคนหนึง
บำงครัง ้ ควำมส�ำเร็จของพวกเขำมำจำกดวง
ดวงคื อบางอย่างที่คุณไม่สามารถอธิบายได้ บางที พวกเขาอาจเป็นคนท�างานหนักอยูแ ่ ล้ว แต่พอพวกเขาส�าเร็จ เขาอาจคิดว่ามันคือโชคดี แต่สา� หรับผมมันคือ ‘โอกาส’ มากกว่า ทีท ่ า� ให้ทก ุ อย่างแตกต่าง เมือ ่ คุณมีโอกาส คุณก็จะพึง่ พิงโอกาส นั้น มันไม่ใช่โชคหรือดวง ถ้าคุณเกิดมาในครอบครัวทีร่ า� รวย คุณก็จะมีโอกาส และถ้าผมเกิดในครอบครัวยากจน ผมก็จะ ไม่มโี อกาสเท่าคุณ แม้วา่ ผมฉลาดพอๆ กับคุณ คุณก็จะกลายเป็น นักธุรกิจใหญ่ ส่วนผมก็อาจจะกลายเป็นขอทานอยู่ข้างถนน นั่นคือความแตกต่าง
ดังนัน ื กำรสร้ำงโอกำสส�ำหรับทุกคน? ้ หนทำงแก้ไขก็คอ ใช่ โอกาสทีเ่ ท่าเทียมกันส�าหรับทุกคน
ด้วยอะไร
ด้วยการสร้างธุรกิจทางสังคมเพือ ่ เพิม ่ โอกาส การศึกษา ก็อาจเป็นส่วนหนึ่ง แต่ต้องเป็นการศึกษาในรูปแบบทีจ ่ ะแก้ไข ปัญหาได้ ถ้าไม่มีระบบธนาคารที่ดี คุณอาจได้รบ ั การศึกษา แต่สด ุ ท้ายคุณก็จะจบลงด้วยการท�างานให้คนอื่นอยูด ่ ี คุณจะ ไม่มท ี างได้เริม ่ ต้นธุรกิจของตัวเอง ถ้าคุณมีการศึกษา และมา จากครอบครัวที่รา� รวย คุณก็จะกลายเป็นนักธุรกิจได้ง่ายๆ นั่นคือสิง่ ทีผ ่ มไม่สามารถช่วยอะไรได้ ดังนั้น สิง่ ทีผ ่ มท�าได้คือ การสร้างระบบธนาคารแบบ Grameen Bank ขึน ้ มา ทีผ ่ ค ู้ นจะ มีโอกาสเทียบเท่าคนรวยทีค ่ ณ ุ จะสามารถกูย ้ ม ื เงินได้ และสร้าง ธุรกิจด้วยตัวคุณเอง
อย่ำงไรก็ตำม กำรเป็นผู้ประกอบกำร เรำไม่สำมำรถ ่ สิง หลีกหนี ‘โลกแห่งกำรแข่งขัน’ ได้ ซึง ้ ดูเหมือน ่ นัน จะเป็นตัวกำรของกำรท�ำให้เรำไม่มค ี วำมสุข ในแง่ของ ้ ย่ำงไร จิตวิญญำณ เรำจะจัดกำรควำมรูส ้ ก ึ เหล่ำนีอ
การแข่งขันเป็นเรือ ่ งทีค ่ ณ ุ ต้องมีสว ่ นร่วมอยูแ ่ ล้วในโลก ทุกวันนี้ การแข่งขันคือสิง ่ ณ ุ ต้องแสดงศักยภาพว่าคุณมีดี ่ ทีค เทียบเท่าคนอื่นๆ คุณต้องเข้าสูก ่ ารแข่งขันด้วยความรูส ้ ก ึ สนุก อาจจะจากความมั่นใจว่าผมฉลาดกว่าคุณ และผมเอาชนะ การแข่งขันนัน ้ ผมเอาชนะ ้ ได้ ผมรูว้ า่ ผมจะชนะได้อย่างไร แต่ถา ไม่ได้ ผมก็จะทิง้ ธุรกิจนัน ่ ่ สร้างธุรกิจอืน ้ ไว้ขา้ งหลัง ผมจะไปเริม และเปลี่ยนโมเดลธุรกิจสูร่ ูปแบบใหม่ๆ
่ เรำได้ มนุษย์ดเู หมือนจะมีควำมต้องกำรทีไ่ ม่สน ้ิ สุด เมือ บำงอย่ ำ งที่ เ รำเคยต้ อ งกำรมำกๆ มำครอบครอง เรำก็ จ ะเริ่ ม โหยหำสิ่ ง อื่ น ๆ เพิ่ ม ขึ้ น เรื่ อ ยๆ ไม่ จ บสิ้ น คุณคิดอย่ำงไรกับ ‘ควำมปรำรถนำ’ หรือ ‘ควำมโลภ’ ้ องมนุษย์ ในรูปแบบนีข
นั่นคืออีกหนึ่งไอเดียทีเ่ กิดจากระบบทุนนิยม เพราะเรา ถูกสอนว่า ยิ่งมีมากเรายิ่งมีความสุข และยิ่งมีมากขึ้นไปอีก เราก็จะยิง่ มีความสุขยิง่ กว่า ดังนัน ้ พวกเขาพยายามก�าหนดว่า เงินเท่ากับความสุข นั่นคือเหตุผลทีเ่ มือ ่ คุณได้เงินเพิม ้ คุณก็ ่ ขึน อยากได้เพิ่มขึ้นไปอีกเพื่อจะได้มีความสุขมากขึ้น แต่ส่ิงที่ผม จะพูดก็ คือ ‘การมีเงินมากคื อความสุข แต่ การท�าให้ผู้อื่นมี ความสุขมันคือความสุขทีย ่ งิ่ ใหญ่ทส ี่ ด ุ ’ และถ้าผมเชือ ่ แบบนั้น ผมมีความสุขกั บแนวคิ ดแบบนั้ น แทนที่ผมต้ องการหาเงิน ก้อนโต ผมก็จะต้องการช่วยเหลือคนอื่น ผมมีความสุขได้ด้วย การช่ ว ยเหลื อ คนอื่ น และผมได้ สั ม ผั ส มั น มาแล้ ว ว่ า มั น คื อ เรือ ่ งจริง ดังนัน ้ งการทีจ ่ ะหาเงินอีกต่อไป ไม่แม้ตอ ้ งการ ้ ผมไม่ตอ ใช้เงินทีผ ่ มมีเพือ ่ จะได้อยูใ่ นสถานะพิเศษหรือเหนือกว่าคนอื่น
คุณเติบโตมำแบบไหนกัน ถึงได้กลำยเป็นคนที่อยำก ่ี ไี ปสูผ ่ื ได้มำกมำยขนำดนี้ น�ำควำมเป็นอยูท ่ ด ่ อ ู้ น
โอ ผมคิดว่าสิง่ ทีย ่ อดเยีย ่ มทีส ่ ด ุ ทีเ่ กิดขึน ้ ในชีวต ิ วัยเด็ก ของผมก็คอ ื พ่อแม่ของผมมอบอิสระให้ผมอย่างเต็มที่ พวกเขา
issue 601
29 JuL 2019
ไม่เคยควบคุมบงการอะไรเลย พ่อของผมต้องออกจากโรงเรียน มัธยมกลางคัน ขณะทีเ่ ขาเรียนอยูเ่ กรด 8 (ม.2) ดังนั้น เขาจึงมี การศึกษาที่ไม่ดีนัก เขาไม่ค่อยเข้าใจปัญหาการตลาดเชิงลึก มากนัก ส่วนแม่ของผมก็จบแค่เกรด 4 (ป.4) นัน ่ งการศึกษา ่ คือเรือ พวกเขาเลยมักกระตุน ้ ให้เราเรียนหนังสือสูงๆ และมันก็ดส ี า� หรับ ผม เพราะผมสามารถเรียนได้ดี ท�าอะไรต่างๆ ได้ดีทโี่ รงเรียน ผมโชคดีในเรือ ่ งนั้น พ่อของผมไม่เคยให้ผมหยุดเรียน แถมยัง กระตุ้นผมอยูต ่ ลอด เขาไม่เคยยัดเยียดอะไรให้ผม เขาไม่เคย บอกว่า ‘เฮ่ นายต้องเป็นหมอนะ’ หรือ ‘แกต้องเป็นวิศวกร’ เขาบอกแค่ว่า อะไรที่นายอยากท�า นายจงท�ามัน นายรู จ ้ ัก ตัวเองดีทส ี่ ด ุ ซ้ึง่ นัน ่ ยิง่ ท�าให้ผมมีความสามารถในการรับผิดชอบ ตัวเองอย่างอิสระ อีกอย่างคือพ่อมักกระตุน ้ ให้ผมออกเดินทาง เมือ ่ โอกาสอะไรก็ตามทีท ่ า � ให้ผมได้ออกเดินทาง พ่อจะบอกว่า นายต้ องตอบรับมัน นายต้ องออกไปเห็นโลก ไม่ว่าจะเป็น ตอนที่ ผ มยั ง เด็ ก หรือ เข้ า มั ธ ยมแล้ ว มั น เลยท� า ให้ ผ มอยาก ทดลองสิ่ ง ใหม่ ๆ อยู่ ต ลอด ต้ อ งการส� า รวจทุ ก สิ่ ง ทุ ก อย่ า ง ผมต้ อ งการท� า นั่ น ท� า นี่ และมั น ก็ ต ามมาด้ ว ยการทดลอง มากมาย อีกอย่างคือผมได้พบเจอครูดีๆ ทีช ่ ว ่ ยท�าให้ผมเข้าใจ สิง่ ต่างๆ ด้วยวิถีทางของผมเอง ซ้ึง่ จริงๆ แล้วครอบครัวของผมเป็นชนชัน ้ กลางระดับล่าง นะ เราใช้จ่ายได้ไม่ค่อยเยอะเท่าไหร่นักเมื่อพี่ชายของผมซ้ื้อ เสือ ้ ใหม่มาหนึ่งตัว และเมือ ่ เขาโตจนใส่มน ั ไม่ได้ เสือ ้ ตัวนั้นก็จะ ตกมาถึงมือผม และเมือ ่ มันคับเกินไปส�าหรับผม ผมก็จะส่งต่อ ให้นอ ้ งชาย เราไม่คอ ่ ยได้ซ้อ ื้ ของใหม่ๆ อย่างเวลาพีผ ่ มไปโรงเรียน และเขาเรียนจบ หนังสือเรียนของเขาก็จะถูกส่งต่อมาให้ผม เราไม่จ�าเป็นต้องซ้ือ ้ หนังสือเรียนเล่มใหม่ และเมือ ่ ผมเรียนจบ มันก็จะถูกส่งต่อไปให้นอ ้ งชายของผมอีก เพราะเราจ่ายค่าหนังสือ ทุกปีไม่ไหว นั่นคือสิง่ ทีเ่ กิดขึน ้ ในวัยเด็กของผม
คุณรูส ้ ก ึ อย่ำงไรกับควำมยำกจนเหล่ำนัน ้
เราเป็นคนทีม ่ ค ี วามสุขนะ เราไม่เคยรูส ้ ก ึ ว่าอยากได้อะไร มากมาย เรามีทก ุ สิง่ ทุกอย่างเท่าทีเ่ ราต้องการ แต่ความต้องการนัน ้ ก็คือความต้องการเล็กๆ เท่านั้นแหละ
ในทำงเศรษฐศำสตร์แล้วคุณ ่ ณ มักพู ดถึงผูค ้ น ในขณะทีค ุ ไม่เคย ออกไปพบผูค ้ นเหล่ำนัน ่ ำ้ น ้ เลย ในหมูบ ่ บ เหล่ำนัน ้ นจริงๆ ทีจ ั ต้อง ้ ผมได้เห็นผูค ได้ ผมเห็นชีวต ิ ประจ�ำวันของพวกเขำ ้ ในทุกๆ วัน เห็น เห็นปัญหำทีเ่ กิดขึน ่ ๆ อีกมำกมำย ควำมทุกข์ยำก และอืน นั่นคือครั้งแรกที่ผมตระหนักได้ว่ำ ชีวต ิ มีรป ู ร่ำงหน้ำตำอย่ำงไร ชีวต ิ มี ควำมหมำยส� ำ หรั บ พวกเขำเช่ น ใด ได้เห็นว่ำชีวต ิ ของผูห ้ ญิงเป็นอย่ำงไร สั ม ผั ส ว่ ำ พวกเขำสร้ ำ งชี วิ ต ขึ้ น มำ แบบไหน โครงสร้ำงทำงพลังงำน ่ วกเขำใช้อยูค ทีพ ่ อ ื อะไร สิง ้ ่ เหล่ำนัน ผมมองเห็นมันด้วยตำของตัวเอง อย่ำงชัดเจนระหว่ำงมนุษย์ตอ ่ มนุษย์ นั่นคือกระบวนกำรเรียนรู้ที่ยิ่งใหญ่ มำกส�ำหรับผม 11
T h e D e f iniTions o f h a p p in e s s, p o v e r T y, a c h i e v em e n T, a n D s Ta n D i n g on your own คุณคิดอย่ำงไรกับควำมคิดที่ว่ำ ‘เงินคือตัวกำรของ ควำมทุกข์’
ถูกต้อง ส่วนใหญ่แล้วเงินท�าให้มนุษย์เป็นทุกข์ ดังนั้น คุณไม่ควรมีชว ี ต ิ อยูเ่ พือ ่ เงิน แต่จงท�าบางอย่างเพือ ่ ช่วยเหลือ ผู้คน แก้ปัญหาที่เกิดขึ้นในโลกนี้ หลังจากนั้นคุณก็จะรู ส ้ ึก มีความสุขขึน ้ มาเอง
ในฐำนะมนุษย์เงินเดือน ผมมีเงินเพียงพอ หรือบำงครัง ้ ก็ดูเหมือนจะมำกเกินพอกับกำรใช้ชีวิตในแต่ละเดือน ด้วยซ�ำ้ ผมมีทก ุ สิง ่ พร้อมตำมมำตรฐำนสังคม มีเงินเก็บ พอสมควร แต่ ผ มก็ ยั ง รู้ สึ ก ไม่ ป ลอดภั ย อำจด้ ว ย ่ ำดเดำไม่ได้ คุณพอจะมี ควำมไม่แน่นอนหรืออนำคตทีค ค�ำแนะน�ำให้บำ้ งไหม
แน่นอน การหาเงินคือสิง่ ทีค ่ ณ ุ ต้องท�า แต่ในใจของคุณ คุณก็อาจจะสร้างตาชัง่ ขึน ้ มา ขณะคุณหาเงินมาได้ก้อนหนึ่ง ตามมาตรฐาน แต่เพือ ่ นของคุณอาจหาเงินได้มากกว่ามาตรฐาน สองเท่า คุณก็เลยรูส ้ ก ึ ตัวเล็กลง คุณไม่มค ี วามสุข แต่ถา ้ เพือ ่ น ของคุณไม่ได้อยูต ่ รงนั้น ไม่ได้หาเงินได้มากกว่าคุณสองเท่า คุณก็จะรูส ้ ก ึ โอเค รูส ้ ก ึ สบายดี เพราะเขาหาเงินได้ถึงสองเท่า ดังนั้น ฉันจึงรูส ้ ึกไม่มีความสุข มันคือความรูส ้ ึกของความล้มเหลว เพราะคุณรูส ้ ก ึ ว่าเขาประสบความส�าเร็จกว่า นัน ่ เพราะ ระบบทุนนิยมสอนเราว่า ความส�าเร็จคือการหาเงินมาให้ได้ ถ้ าคุณหาเงินไม่ได้ ก็เท่ากั บคุณล้ มเหลว และคุณก็ จะไม่มี ความสุขเพราะคุณเป็นคนล้มเหลว ดังนั้น ค�าตอบของค�าถาม นี้ขน ึ้ อยูก ่ บ ั หัวใจของคุณเอง ถ้าไม่มเี พือ ่ นทีท ่ า � เงินได้มากกว่า คุณ หรือญาติของคุณทีท ่ า� เงินได้มากกว่าคุณ คุณอาจจะรูส ้ ก ึ โอเค เพราะคุณมีเงินเพียงพอ คุณดูแลตัวเองได้ คุณดูแล ครอบครัวของคุณได้ คุณแฮปปี้
ดังนั้น ต้นเหตุก็คือกำรนิยำมควำมหมำยของค�ำว่ำ ‘ประสบควำมส�ำเร็จ’ โดยระบบทุนนิยม?
ใช่ มันคื อการแข่งขัน มันคื อการนิ ยามความหมาย ของความส�าเร็จ การสร้างความฝันบางอย่างแก่เรา โดยบอกว่า การหาเงินมีค่าเท่ากับความส�าเร็จทีม ่ ากขึน ้
่ นมำยด์เซต (mindset - ควำมเชือ ่ ทีส ่ ง เรำจะเปลีย ่ ผล ้ ย่ำงไร ต่อพฤติกรรม) เหล่ำนีอ
ด้วยระบบการศึกษา ในการศึกษาเราต้องถกเถียงกัน ว่าอะไรคือความสุข ความสุขของคุณคืออะไร ความสุขของ ผมคืออะไร แล้วความสุขของคนอื่นๆ ล่ะคืออะไร เราไม่เคย ถกเถียงกันถึงเรือ ่ งพวกนี้ เรามักยอมรับสิ่งที่คนอื่นก�าหนด มาอย่างง่ายๆ ราวกับนั่นคือธรรมเนียม พวกเราเลยเชือ ่ ตามๆ กันมาว่ายิง่ มีเงินมากเรายิง่ มีความสุขมาก
่ งนำมธรรม (subjective) เพรำะ ‘ควำมสุข’ ก็เป็นเรือ ่ น ทีข ึ้ อยูก ่ บ ั แต่ละบุคคล?
แน่นอน จริงแท้ มันเป็นเรือ ่ งนามธรรม แต่เพราะมัน เป็นเรือ ่ งนามธรรมไง เราจึงสามารถเปลี่ยนนิยามของมันได้ มันไม่ใช่บางอย่างทีพ ่ ระเจ้าประทานมาให้เราตัง้ แต่ตน ้ ผมคิด แบบนี้ เพราะนี่คือสิง่ ทีผ ่ มถูกสอนมา เพราะพ่อแม่ของผมเคย พูดว่า ที่พวกเขามีความสุขเพราะพวกเขามีบ้านที่ดี แม้ว่า บ้านของเราจะไม่ได้สวยงามมากนัก ผมมีความสุขได้แม้แต่ การอยู่ในบ้านหลังเล็กๆ ผมไม่จ�าเป็นต้องมีบ้านหลังใหญ่ เพื่อที่จะได้ มีความสุข นั่ นเพราะจิ ตใจของผมถูกฝึกมาใน รูปแบบนั้นว่า บ้านหลังใหญ่ไม่ได้เท่ากับความสุขทีใ่ หญ่กว่า หรือบ้านหลังเล็กไม่ได้หมายถึงความสุขทีเ่ ล็กกว่า เราอาจต้องเริม ่ ารเปลีย ่ นมายด์เซ้ต อย่างในตอนที่ ่ ต้นทีก มนุษย์อาศัยอยูใ่ นถ�า เราก็อาจจะมีความสุข แม้วา ่ มันจะเล็ก และแคบ แต่ผมอาจไม่ได้รูส ้ ก ึ ว่ามันอึดอัดทีจ ่ ะอาศัยอยูใ่ นนัน ้ แม้ในถ�าจะไม่มรี ะบบประปา ไม่มค ี รัว แต่ผมก็อาจมีความสุข เพราะสิง่ เหล่านัน ้ มาในโลก แต่เมือ ่ ถึงเวลา ้ ยังไม่เคยปรากฏขึน ทีม ่ รี ะบบประปาเกิดขึน ้ มีครัวเกิดขึน ้ และคุณไม่มม ี น ั คุณก็จะ รูส ้ ึกว่าคุณช่างยากจนเหลือเกิน เพราะผมไม่มีระบบประปา ผมเลยไม่มีความสุข ดังนั้น เรือ ่ งของความสุขอาจเป็นเรือ ่ ง ‘ทางใจ’
ส�ำหรับคุณเอง นิยำมของ ‘ควำมสุข’ คืออะไร
ความสุขคือบางอย่างทีท ่ า� ให้คณ ุ รูส ้ ก ึ ถูกเติมเต็ม เมือ ่ คุณ ได้ท�าบางอย่างที่คุณอยากท�า แล้วมันสัมผัสจิตใจของคุณ
หรือคนอื่น นั่นคือความสุขส�าหรับผม มันคือการเป็นคนที่มี ประโยชน์ตอ ่ คนอืน ่ ถ้าผมมีประโยชน์ตอ ่ คนอืน ่ ผมก็จะมีความสุข หลั ง จากนั้ นผมจึ ง เข้าใจว่า ชีวิต ของผมบนโลกนี้ มีคุณค่ า เพราะมันมีความหมายต่ อคนอื่ นๆ แต่ ถ้าไม่มีความหมาย ต่อคนอื่นๆ เลย มันก็คงเป็นชีวต ิ ทีไ่ ร้ค่า
่ งนำมธรรมเหมือนกัน แล้วควำมยำกจนล่ะ มันก็เป็นเรือ ใช่ไหม นิยำมของควำมยำกจนของคุณคืออะไร
มั น คื อ การขาดไร้โ อกาส การถู ก ปฏิ เ สธโดยระบบ ระบบที่ ไม่ ส ามารถเข้ า ถึ ง การเอื้ อเฟื้ อเผื่ อ แผ่ ระบบที่เป็ น เหมือนเครือ ่ งกีดขวาง
่ วกับว่ำคุณมีเงินเท่ำไหร่ในกระเป๋ำสตำงค์? ไม่เกีย
ไม่ นั่นคือวัฒนธรรมทีถ ่ ก ู สร้างโดยการตัดขาดโอกาส ต้นเหตุทค ี่ ณ ุ ไม่มเี งินก็เพราะคุณไม่มโี อกาส
่ ณ อย่ำงทีค ุ พู ดว่ำ คน 99% ในโลกก�ำลังทุกข์ทรมำน กับควำมยำกจน และมีแค่ 1% เท่ำนั้น ที่ถือครอง ทรัพย์สินแทบทั้งหมด หลำยคนเลยคิดว่ำ ทำงออก สุดท้ำยคือกำรก่อสงครำมระหว่ำงคนจนและคนรวย คุณคิดอย่ำงไรกับแนวคิดนี้
ถ้าคุณต้องการ คุณก็ทา� ได้นะ นัน ่ อาจเป็นทางออกหนึง่ คุณอาจจะก่อสงคราม ต่อสูก ้ ับพวกคนรวย ฆ่าพวกเขา จับ พวกเขาเข้าคุก ยึดทรัพย์ ยึดทีด ่ น ิ พวกเขาด้วยอ�านาจและก�าลังพล นัน ่ ารปฏิวต ั แ ิ บบคอมมิวนิสต์ได้ทา� มาแล้ว แต่คา� ถามคือ ่ คือสิง่ ทีก มันแก้ปญ ั หาจริงๆ หรือเปล่า เพราะคุณอาจเอาทรัพย์สน ิ ไป จากพวกเขา แต่คณ ุ จะเอาทรัพย์สน ิ เหล่านัน ่ ค ู้ นอย่างไร ้ คืนสูผ ทรัพย์สน ิ เหล่านั้นจะไปอยูท ่ ภ ี่ าครัฐ และรัฐต้องให้สง ิ่ เหล่านั้น กับผูค ้ นฟรีๆ บางครัง้ คุณอาจท�างานแค่เล็กน้อย แต่คณ ุ กลับ ได้รบ ั การจัดสรรปันส่วนทีด ่ น ิ (Land Redistribution) รัฐอาจ บอกว่า ‘โอเค นีค ่ อ ื ทีด ่ น ิ ของพวกคนรวย ผมให้ทด ี่ น ิ คุณ ตอนนี้ มันเป็นของคุณ’ และคนยากไร้กจ ็ ะยอมรับสิง่ ทีพ ่ วกเขาไม่เคย มี นั่นดูเหมือนจะเป็นระบบทีด ่ ีใช่ไหม ตอนนี้ผมเอาทีด ่ ินของ คนรวยไปให้คนจน แต่แล้วยังไงต่อ ในเมือ ่ คนจนไม่มเี งินทีจ ่ ะ เพาะปลูก พวกเขาไม่สามารถซ้ือ ้ ปุย ๋ ได้ รัฐบาลก็เลยบอกว่า ‘โอเค งัน ๋ คุณฟรีๆ ละกัน แล้วผมก็ให้เมล็ดพันธุค ์ ณ ุ ้ เราให้ปุย ฟรีๆ ด้วย’ แล้วหลังจากนั้นผมก็ใช้มน ั จนหมด และปีต่อไปผม ก็ต้องการเมล็ดพันธุอ ์ ีก ผมอยากได้ปุย ๋ อีกรอบ ดังนั้น ระบบ แบบนี้ไม่สามารถยืนระยะอย่างยัง ่ ยืนได้ มันจะเดินไปอย่าง โซ้เซ้ เพราะคุณไม่ได้ เตรียมความพร้อมของผู้คนมาก่ อน ล่วงหน้า คุณยึดทรัพย์สน ิ มาด้วยกองก�าลังทหาร แต่คณ ุ ไม่รู ้ ว่ า ควรเตรีย มพร้อ มผู้ ค นอย่ า งไรเพื่ อ จะท� า งานเหล่ า นั้ น หลายๆ รัฐมีประวัติศาสตร์เช่นนี้ คุณไม่ได้เปลี่ยนแปลงอะไร เลย ดังนัน ์ มันพังทลาย เพราะ ้ แน่นอนว่า ระบบเช่นนัน ้ ไม่เวิรก รัฐไม่สามารถดูแลทุกสิง่ ทุกอย่างเพือ ่ ทุกคนได้ รัฐจะบอกว่า ถ้าคุณอยากไปโรงเรียน เราก็จะบอกว่าโรงเรียนไหนที่คุณ ต้องไป เราจะบอกให้คณ ุ เป็นวิศวกร เราจะบอกคุณว่าคุณต้อง เป็นหมอ เราจะบอกคุณว่าคุณต้องเป็นคนท�างานในโรงงาน มันบ้ามากๆ เพราะผมไม่เคยอยากเป็นหมอ แต่รฐั บาลบอกว่า ผมต้องเป็นหมอเท่านั้น นั่ น คื อ เหตุ ผ ลที่ ร ะบบนี้ พั ง ทลาย จริง ๆ แล้ ว ระบบ ควรเกิ ด ขึ้ น ตามธรรมชาติ มั น ควรมาจากธรรมชาติ ข อง ทุกสรรพสิ่งที่มนุษย์ทุกคนจะเข้าร่วมเป็นส่วนหนึ่งได้ ไม่ใช่ เพราะรัฐบาลออกค�าสัง่ ดังนัน ่ นแปลงโครงสร้าง ้ เราต้องเปลีย และคอนเซ้็ปต์ ของเศรษฐกิ จด้ วย หลั งจากนั้ นผู้คนจะเริม ่ คิดหาหนทางที่แตกต่าง แต่ละคนสามารถสร้างธุรกิจทาง สังคมเพือ ่ แก้ปญ ั หาการว่างงาน และปัญหาอื่นๆ ได้ มันเป็น กระบวนการที่ ต้ อ งค่ อ ยๆ เป็ น ค่ อ ยๆ ไปอย่ า งต่ อ เนื่ อ ง ไม่สามารถท�าส�าเร็จได้ทน ั ทีทน ั ใด
ช่วยคุณได้ หรือแม้แต่ธนาคารก็อาจให้คณ ุ ได้ และเริม ่ ลงมือ ท�าธุรกิจของคุณเอง แต่คา� ตอบคือ มันมีความเสีย ่ ง ไม่มธ ี รุ กิจใด ไม่มค ี วามเสีย ่ ง การท�าธุรกิจอาจล้มได้ และนักธุรกิจก็สามารถ กลับมาประสบความส�าเร็จได้เช่นเดียวกัน ดังนัน ้ คุณจ�าเป็นต้อง เตรียมตัวส�าหรับความล้มเหลวด้วย มันไม่ได้หมายความว่า ถ้าคุณล้มเหลวในครัง้ แรก ทุกอย่างจะจบ คุณต้องเริม ่ ต้นใหม่ ทั้งหมดอีกครัง้ ความเสี่ยงในการท�างานประจ�ามันง่ายกว่า โดยเฉพาะการท�างานในภาครัฐ คุณท�างานทีน ่ น ั่ และพวกเขา ก็จะไม่มว ี น ั ไล่คณ ุ ออก คุณรูไ้ หม พวกเขามักพูดว่า แม้กระทัง่ คุณไม่ทา� งาน ภาครัฐก็จะไม่ไล่คณ ุ ออก (หัวเราะ) แต่ในภาคธุรกิจ คุณต้องพึง่ พาตัวเอง ไม่มก ี า� หนดเวลา ดังนัน ้ คุณควรเตรียมตัว เพือ ่ ท�างานหนัก ท�าให้ตว ั เองแน่ใจว่าคุณเข้าใจกลไกการท�างาน ของตลาด เข้าใจสินค้าของคุณ แล้วค่อยเข้าไปสูต ่ ลาด ดังนั้น คุณต้ องยอมรับความเสี่ยงและเตรียมตั วให้พร้อมในการรับมือมัน
สำรภำพตำมตรง พู ดในแง่สว ่ นตัวแล้ว จริงๆ ผมก็อยำก เป็นนักเขียนวรรณกรรมดีๆ สักคน ผูอ ้ ยูร ่ อดได้ดว ้ ย ่ มองควำมจริง พิจำรณำ งำนเขียนของตัวเอง แต่เมือ จำกงำนเขี ย นของตั ว เองที่ มั ก ถู ก วิ จ ำรณ์ ว่ ำ อ่ ำ น ค่ อ นข้ ำ งยำก รวมถึ ง ตลำดวรรณกรรมไทยที่ ดู ไม่ค่อยดีนักแล้ว ‘อุปสงค์’ ส�ำหรับผมก็ย่ิงน้อยลง ไปอีก ควำมหวังนัน ้ จึงดูเลือนรำงเหลือเกิน
คุณก็ต้องสร้างการยอมรับขึ้นมา ถ้าคุณเอาแต่มอง คนอืน ่ คุณก็จะท�าอะไรไม่ได้ คุณต้องตัดสินใจ นักคิดทีก ่ ล้าเสีย ่ ง คือคนทีจ ่ ะประสบความส�าเร็จในทีส ่ ด ุ ผูค ้ นทีไ่ ม่ยอมโอบกอด ความเสีย ่ งพวกเขาจะเป็นได้แค่ผอ ู้ ยูร่ อดเท่านัน ่ วกเขา ้ ทัง้ ๆ ทีพ ท�าอะไรได้มากกว่านั้นอีกเยอะ แต่พวกเขากลับกลัว ‘ถ้าฉัน ลาออกจากงาน โอ้ พระเจ้า! ฉันคงสูญเสียทุกอย่าง’ ถ้าคุณ รูส ้ ก ึ แบบนัน ี น ั หนีออกมาจากวังวนนัน ้ คุณจะไม่มว ้ ได้ คุณต้อง กล้าหาญ ท้าทายตัวเอง ‘โอเค ฉันอาจจะล้มเหลว แต่ฉันจะ ยังยืนหยัดและพยายาม ฉันอยากเห็นบทสรุปสุดท้ายของมัน’ หลังจากนัน ่ า � คัญ ้ มันจะกลายเป็นความมุง่ มัน ่ กลายเป็นสิง่ ทีส มากๆ ส�าหรับคุณ
ในฐำนะที่ผมเป็นมนุษย์ธรรมดำคนหนึ่งที่มีหลำยสิ่ง หลำยอย่ำงต้องรับผิดชอบ ยังไม่สำมำรถลำออกจำก ่ งำนแบบมนุษย์เงินเดือนได้ ผมจะเข้ำร่วมเป็นส่วนหนึง ่ นแปลงระบบทีบ ่ ด ้ วเหล่ำนีไ้ ด้อย่ำงไร ในกำรเปลีย ิ เบีย
นีค ่ อ ื ช่วงเวลาของคุณ ถ้าคนแบบคุณต้องการทีจ ่ ะหยุด และบอกว่าผมไม่ตอ ้ งการท�างานให้คนอืน ่ อีกต่อไป ผมต้องการ ยืนบนขาของตัวเอง ดังนั้น จงเริม ่ คิดตั้งต้นจากธุรกิจอะไร ที่คุณท�าได้ อะไรที่คุณท�ามันได้ดี ถือมันไว้ในมือคุณ และ หาเงินทุน ซ้ึง่ ครอบครัวคุณอาจให้คณ ุ ได้ เพือ ่ นๆ ของคุณอาจ
12
T H E d E f INITIONs O f H A p p IN E s s, p O v E R T Y, A C H I E v EM E N T, A N d s TA N d I N G ON YOUR OWN ่ ล้ำเสีย ่ งคือคนทีจ ่ ะประสบควำมส�ำเร็จในทีส ่ ด ่ งพวกเขำจะเป็นได้แค่ผอ นักคิดทีก ุ ผูค ้ นทีไ่ ม่ยอมโอบกอดควำมเสีย ู้ ยูร ่ อด ่ วกเขำท�ำอะไรได้มำกกว่ำนัน เท่ำนัน ้ ทัง ้ ๆ ทีพ ้ อีกเยอะ แต่พวกเขำกลับกลัว ‘ถ้ำฉันลำออกจำกงำน โอ้ พระเจ้ำ! ฉันคงสูญเสียทุกอย่ำง’ ถ้ำคุณรูส ้ ก ึ แบบนัน ี น ั หนีออกมำจำกวังวนนัน ้ คุณจะไม่มว ้ ได้ คุณต้องกล้ำหำญ ท้ำทำย ตัวเอง ‘โอเค ฉันอำจจะล้มเหลว แต่ฉน ั จะยังยืนหยัดและพยำยำม ฉันอยำกเห็นบทสรุปสุดท้ำยของมัน’
issue 601
29 JuL 2019
13
A MUST BOOK
จดหมายจากฆาตกร นิ ย ายสุ ด เศร้า และบี บ คั้ น หั ว ใจ ของ ฮิ ง าชิ โนะ เคโงะ นั ก เขี ย นนิ ย าย ชาวญี่ ปุ่ น ที่ โ ด่ ง ดั ง ไปทั่ ว เอเชี ย ซึ่ ง เป็ น
เรือ ่ งราวของสองพีน ่ อ ้ งทีเ่ กิดในครอบครัว ยากจน ท� า ให้ ผู้ ที่ เป็ น พี่ มี ค วามมุ่ ง มั่ น ส่ ง เ สี ย น้ อ ง ให้ ไ ด้ เรี ย น ห นั ง สื อ ด้ ว ย หยาดเหงือ ่ ของตัวเอง แต่เมือ ่ สถานการณ์ บีบคั้น ซึโยชิจึงตัดสินใจขโมยของและ พลัง้ มือฆ่าคนตาย ชะตาชีวต ิ ของสองพีน ่ อ ้ ง
เริ่ ม พลิ ก ผั น นั บ จากนั้ น บทสรุ ป ของ เรือ ่ งราวจะเป็นอย่างไร ความสัมพันธ์ ของสองพี่น้องจะลงเอยแบบไหน และ Cafe Thieves and Bar ตั้งอยู่ในซอยเอกมัย 12 เปิดทุกวัน เวลา 8.00-24.00 น. โทร. 08-5141-4696 www.facebook.com/ cafethievesandbar
R E S TA U R A N T
จดหมายจากฆาตกรฉบับนีจ ้ ะเป็นรางวัล หรือการลงทัณฑ์สา� หรับคนทีไ่ ด้รบ ั กันแน่ หาค�าตอบได้ในหนังสือเล่มนี้ (ส�านักพิมพ์ Maxx Publishing / ราคา 375 บาท)
CAFE THIEVES AND BAR ไม่ใช่แหล่งซ่องสุมของเหล่าโจรตามชื่อหรอก ยกเว้นว่าคุณจะเป็ นหนึ่งในตัวละครของหนังเรื่อง The Magnificent Seven นั่นก็อีกเรื่อง แต่ก็ว่าไม่ได้ เพราะบรรยากาศของร้านนี้ก็ท�าให้เราอยากสวมบทเป็นคาวบอยหนุ่มสุดห้าวที่พร้อม จะดวลกับนายอ�าเภอกังฉินอยูเ่ หมือนกัน ในร้านตกแต่งด้วยอารมณ์วน ิ เทจแบบอเมริกน ั เท่ๆ แต่เจือความหวานด้วยโทน สีชมพู พาสเทล และเพิ่มความโล่งโปร่งด้วยกระจกใสบานใหญ่ให้แสงธรรมชาติส่องเข้ามาอย่างเต็มที่ นั่นหมายความว่า นอกจากจะได้อร่อยกับอาหารรสชาติเยี่ยมของทางร้านแล้ว ยังเป็นร้านอาหารอีกแห่งที่ถ่ายรูปมุมไหนก็สวยไปหมดด้วย เมนูแนะน�าทีอ ่ ยากให้ลองชิมนอกจากแพนเค้กทีข ่ น ึ้ ชือ ่ ว่า อร่อยจนยอมอ้วน คือ Grilled Prawn Summer Salad (320 บาท) สลัดชามโต (ทีต ่ ว ั กุง้ โตกว่า) เสริมรสชาติทโี่ ดดเด่นด้วยมะม่วงสุก พอดีๆ กับอโวคาโดชิ้นโต และน�าสลัดรสชาติเปรีย ้ วนิดๆ ที่พอ กินรวมๆ แล้วชืน ่ ใจขึน ้ มาทันที แนะน�าให้กินคู่กับ Honey Citrus Cucumber Fizz (150 บาท) ส่วน Crispy Sea Bass Capellini with Yummy Yuzu & Truffle Oil Sauce (360 บาท) สปาเกตตี เส้นผมนางฟ้ารสชาติกลมกล่อมจากความเข้ากันของปลากะพง ทอดกรอบที่อร่อยมาก แนะน�าให้กินคู่กับ Peach Basil Mojito (150 บาท)
ถ้าใครทีก ่ ินอาหารจนอิ่มแล้วยังมีเวลาอยากจะเอนจอย ต่อในช่วงเย็นหรือค�าบนชั้นสองของทางร้านก็มีบาร์ (ไม่) ลับ เปิดให้บริการด้วย โดยตัวบาร์มบ ี รรยากาศของไฟนีออนทีส ่ ดใส โดยได้ แรงบั น ดาลใจจากหนั ง ฮอลลี วู ด ยุ ค 70s นิ ด ๆ 80s หน่ อ ยๆ มี ร ะเบี ย งให้ น่ั ง เพลิ น ๆ ตั้ ง แต่ เ ครื่อ งดื่ ม ที่ ดี ไซน์ จ าก แรงบั นดาลใจของหนั ง ดั ง ๆ อย่ าง Dirty Dancing, Back to the Future และอีกหลายเรือ ่ ง แต่แนะน�าว่าควรส�ารองโต๊ะกับ ทางร้านก่อนเพราะเต็มเร็วมาก
GADGET
XIAOMI MI BOX S หลังถูกมองว่าเป็น ‘Apple of China’ อยู่นาน ล่าสุด Xiaomi ก็ยืนหยัด สยบเสียงวิพากษ์ วิจารณ์ด้วยการเปิดตัว Mi Box S แอนดรอยด์บอกซ์ที่มา พร้อมกับระบบปฏิบัติการ Android 8.1 เชื่อมต่อสาระความบันเทิงจากทั่วทุก มุมโลกพร้อมฟีเจอร์อีกมากมายด้วยการดาวน์โหลดแอพพลิเคชันต่างๆ ได้จาก Play Store ตัวกล่องยังรองรับภาพ 4K HDR ระบบเสียง Dolby แถมยังมีระบบ สั่งการด้วยเสียง Google Assistant ติดตั้งพร้อมใช้มาเลย ซึ่งท�าให้เราเรียก สั่งการได้ง่ายขึ้น ราคา 2,599 บาท วางจ�าหน่ายแล้วที่ Mi Store ทุกสาขา
CONCERT BURIN BOONVISUT DISCO IN TUXEDO หลั งจากห่ างหายไปนานกั บ คอนเสิรต ์ ใหญ่ๆ ของตัวเอง เจ้าพ่อเพลง ดิสโก้เมืองไทย บุรน ิ ทร์ บุญวิสท ุ ธิ์ ก็กลับมา อีกครัง้ เพือ ่ สานต่อภารกิจคอนเสิรต ์ เดีย ่ ว ครั้ ง ยิ่ ง ใหญ่ ที่ สุ ด ภายใต้ ชื่ อ Burin Boonvisut Disco in Tuxedo ด้ ว ย การน� าเพลงชุดพิเศษมาเรียบเรียงใหม่ พร้อมแขกรับเชิญสุดเซอร์ไพรส์อีกเพียบ ให้ เ ด า กั น ล่ ว ง ห น้ า ว่ า จ ะ มี ใ ค ร บ้ า ง งานจั ด ขึ้ น ในวั น ที่ 19 ตุ ล าคม 2562 ณ อิมแพ็ก อารีนา เมืองทองธานี จองบัตร ได้ทาง Thaiticketmajor.com
14 12
NO BAG MORE POINTS
พิเศษ
สำหรับสมาชิก S&P
เมื่อซื้อสินค้า S&P ไม่รับถุงพลาสติก
รับคะแนน Joy Card เพิ่ม
คะแนน / ใบเสร็จ วันนี้ - 31 ธ.ค.62
เงื่อนไข : • สำหรับลูกค้าที่รับประทานอาหารในร้าน (EAT IN) ขอสงวนสิทธิ์ไม่ร่วมรายการ • บริษัทฯ ขอสงวนสิทธิ์ในการเปลี่ยนแปลงเงื่อนไขโดยไม่ต้องแจ้งให้ทราบล่วงหน้า
CALENDAR M
T
W
TH
F
SA
S
29
30
31
01
02
03
04
LANY MALibu Nights WorLd tour iN bANgkok
JAMNight Live! With toro Y Moi
tAttoo CoLor, tAttoo hoNor
reALitY As it isN’t
CouNtiNg
hip hop WoNderLANd
ChArN issArA dAY
พบกั บ LANY วงอิ น ดี้ พ็ อ พสั ญ ชาติ อ เมริกั น สุ ด คู ล ที่ ส ร้า งปรากฏการณ์ความฮอต ตอกย้�า ความปังอย้่างต่อเนื่อง ใน ‘LANY Malibu Nights World Tour in Bangkok’ เพิม ่ รอบการแสดง วันนี้ เวลา 20.00 น. ณ จีเอ็มเอ็ม ไลฟ์ เฮาส์ ชั้ น 8 เซ็ น ทรั ล เวิ ล ด์ จ�าหน่าย้บัตรทีไ่ ทย้ทิกเก็ตเมเจอร์
การแสดงสดของโตโร อี มัว ศิลปินซึง่ เป็นทีร่ ูจ ้ ก ั จากผลงานสไตล์ chillwave / bedroom pop ใน Causers of This หรือ ใน June 2009 และ What For? ก็เป็น lo-fi, psych rock ทีม ่ ส ี ว่ นผสม ของอิ นดี้ พ็อพกระฉั บก ร ะ เฉ ง วั น นี้ เว ล า 20.30 น. ณ Voice Space จ�าหน่าย้บัตรที่ Ticketmelon.com
นิ ท รรศการ ‘สั ก สี สั ก ศรี ก่อนรอย้แห่งเกีย้รติจะ ลบเลือน’ บอกเล่าเรือ่ งราว ประวัตศ ิ าสตร์และมรดก ทางวัฒนธรรมผ่านศิลปะ การสักลาย้บนเรือนร่าง เมือ ่ การสักลาย้ไม่ได้เป็น เพีย้งเพือ ่ ความสุนทรีย้ะ แต่เพีย้งเท่านัน ั ย้ะ ้ ย้ังมีนย้ ส�าคัญในเรือ่ งของความกล้าหาญ คติความเชือ ่ และเกีย้รติย้ศทางสังคม วันนีถ ้ งึ 27 ตุลาคม 2562 ณ มิวเซีย้มสย้าม (เว้น วันจันทร์)
นิ ท รรศการ ‘ตาฝาด’ โดย้ อัฐพร นิมมาลัย้แก้ว ส� า ร ว จ ลึ ก เข้ า ไป ถึ ง ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง จิ ต ใจ มนุ ษ ย้์ อั น อ่ อ นไหวต่ อ การตัดขาดจากตัณหา และโย้งไปถึงพฤติกรรม ซึง่ ได้แสดงออกในผลงาน ด้ ว ย้การผสานผ้ า เนื้ อ ละเอี ย้ ดและสิ่ ง ทออั น ประณี ต หลากหลาย้ ชัน ้ วันนี้ถงึ 15 กันย้าย้น 2562 ณ หอศิลป์กรุงเทพฯ (เว้นวันจันทร์)
นิทรรศการ ‘Counting’ โดย้ อรวรรณ อรุณรักษ์ สร้า งผลงานผ่ า นสิ่ ง แวดล้ อ มที่ ใ ช้ ชี วิ ต อยู้่ แบบแผนการวิ ส าสะ ราย้วันของเธอกับผูค ้ น รอบตัว กลาย้มาเป็นการผสมปนเปของเรือ ่ งเล่า แสดงองค์ประกอบของ การก่อรูปสถาปัตย้กรรม ทีเ่ ป็นเหมือนหมาย้บ่งชี้ การพักพิงอาศัย้ วันนีถ ้ งึ 25 สิ ง หาคม 2562 ณ บ า ง ก อ ก ซิ ตี้ ซิ ตี้ แกลเลอรี ซ.สาทร 1 (เว้นวันจันทร์)
เทศกาลดนตรีฮิปฮอป ที่รวมความสนุกไว้มาก ทีส่ ด ุ นักวาดปะทะนักแร็พ Alex Face แบตเทิลกับ Twopee Southside, Sahred Toy เจอกั บ F.Hero และ Tikkywow ปะทะ UrboyTJ, เต้นจน หยุ้ ดไม่อ ยู้่ไปกั บสตรีท แดนซ์ อั น ดั บ หนึ่ ง ของ เมืองไทย้ The Zoo Crew Thailand ฯลฯ ใน ‘Hip Hop Wonderland’ วันนี้ เวลา 13.00 น. ณ Live Park Rama 9 จ�าหน่าย้ บัตรที่ Ticketmelon.com
การผนึกก�าลัง 12 โครงการคุ ณ ภาพในเครื อ ชาญอิสสระ ลดราคาครัง้ ย้ิง่ ใหญ่ ในงาน ‘Charn Issara Day กรีด ๊ เดย้์ Great Deal โปรสุดแซ่บ จนคุณต้องกรีด ๊ ’ น�าโครงการบ้านเดี่ย้ว คอนโดมิ เนี ย้ ม และแพ็ ก เกจ โรงแรมทั้งในกรุงเทพฯ แ ล ะ ต่ า ง จั ง ห วั ด ม า ลดราคาเอาใจลู ก ค้ า วันนี้ เวลา 10.00-18.00 น. ณ ชัน ้ 10 อาคารชาญอิ ส สระ ทาวเวอร์ 2 ถ.เพชรบุรต ี ด ั ใหม่
WHERE TO FIND
Where the conversations begin. adaybulletin.com
หมอชิต
Meet
อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ
Up
สยามสแควร์
Every อโศก
Monday!
ศาลาแดง
BTS: 5 สถานี เวลา 17.30-20.00 น. หมอชิต อโศก
อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ ศาลาแดง
สยาม
Starbucks 200 สาขาทั่วกรุงเทพฯ
ร้านกาแฟ ร้านอาหาร ศูนย์การค้า และสถานที่ชั้นน�ากว่า20100 จุดทั่วประเทศ ในกรุงเทพฯ และต่างจังหวัด ที่ปากช่อง-เขาใหญ่ เชียงใหม่ และหัวหิน
LET YOUR DREAM BE YOUR COMPASS
CONTRIBUTOR
ดวงกมล จันทร์เนตร์
5.เสรีภำพ จ ริ ง อ ยู่ ที่ ว่ า ใน ก า ร ท� า ง า น การอยู่รว ่ มกั น ย่อมต้ องมีกฎกติ กา
คอนเทนต์ครีเอเตอร์ อิสระ ผู้สนใจเรือ ่ ง การเงิน ชีวิต และการงานทีส ่ มดุล amjunnet@gmail.com
ค�าแนะน�า #GuideToYourDreamLife จาก ‘เอก - พิชัย แก้ววิชิต’ วินมอเตอร์ไซค์ ผู้มีนิทรรศการภาพถ่าย ของตัวเอง “ผมเป็นเด็กที่เติบโตมาในสลัม เมื่อก่อนผมชอบ ถ่ายรูปเวลาไปเทีย ่ ว แต่ตอนนัน ้ กล้องทีใ่ ช้เป็นกล้องฟิลม ์ ทีม ่ ค ี า่ ใช้จา่ ยสูง ไหนจะค่าฟิลม ์ ค่าล้างรูป แล้วยังต้องใช้เงิน เวลาเดินทางออกไปเก็บภาพยังต่างจังหวัด แต่เราไม่มเี งิน ต้องขีม ่ อเตอร์ไซค์เพือ่ หาเลีย ้ งครอบครัว รายได้เดือนชนเดือน เลี้ยงลูก 3 คน วิ่งวินทั้งวันได้เงินไม่เท่าไหร่ แล้วจะเอา จากไหนมาซื้อฟิล์ม มาล้างรูป ไปต่างจังหวัด ก็เลยต้อง หยุดความฝันและใจรักในการถ่ายรูปไป แต่ เ มื่ อ ปี ที่ แ ล้ ว พี่ นิ ว (ศุ ภ ชั ย เกศการุ ณ กุ ล – ช่างภาพอิสระ) ทีร ่ จู้ ก ั กันจากการทีพ ่ เี่ ขาใช้ผมไปส่งเอกสาร ให้อยูบ ่ อ ่ ยๆ ให้ผมไปช่วยติดรูปทีร ่ า้ นอาหาร ระหว่างทีก ่ า� ลัง ท�างานอยูต ่ รงนัน ้ ผมเหมือนหลุดไปจากโลกเดิมทีเ่ คยอยู่ มา 40 กว่าปี มันเงียบสงบ และเป็นสุข เป็นโลกที่ท�าให้เรา ได้หน ั กลับมามองส�ารวจตัวเองอีกครัง ้ ว่าอะไรคือความสุข ที่ แ ท้ จ ริ ง เพราะตลอดเวลาที่ อ ยู่ บ นท้ อ งถนนมั น คื อ ความทรมาน จนผมได้ รั บ ค� า ตอบว่ า การถ่ า ยรู ป นี่ ล่ ะ คื อ สิ่ ง ที่ ผ มตามหามาโดยตลอด เป็ น แรงผลั ก ดั น เปลีย ่ นมันเป็นพลังทีจ่ ะท�าให้เราตัง้ ใจมากขึน ้ พัฒนาตัวเอง ให้เก่งและดียิ่งขึ้นไปกว่าเดิมให้ได้”
พิชัย แก้ววิชิต มอเตอร์ไซค์รับจ้าง ประจ�าหน้าโรงแรมเอเชีย ชายผู้ไม่ได้ผ่านสถาบันศิลปะ และไม่ได้แม้แต่จะมีกล้องโปร แต่เขาใช้ กล้องคอมแพคตัวจิ๋วถ่ายรูปเหลี่ยมมุม ให้เส้น แสง และเงาบอกเล่า มุมมองของกรุงเทพฯ ในแบบของตัวเองทีใ่ ครหลายคนมองผ่าน ซึ่งกว่า จะถึงวันนี้ที่มีนิทรรศการรูปถ่ายของตัวเองได้ เขาต้องก้าวผ่านข้อจ�ากัด ทางความคิดและการเงิน ไปพร้อมๆ กับความกล้าทีจ่ ะยอมรับกับตนเอง ว่าการถ่ายภาพคือความฝัน และคือตัวตนอีกด้านของเขาเอง #GuideToYourDreamLife ในครั้งนี้ น่าจะเป็นแรงบันดาลใจ ให้คนทีย่ งั ไม่กล้าก้าวข้ามผ่านอุปสรรค ลองลุกขึน้ มาท�าตามความฝันของ ตัวเองดูบ้าง ติดตามเรื่องราวแห่งแรงบันดาลใจกันได้ที่ UOB Facebook
ให้เสียงหัวใจ... เป็นเข็มทิศมุ่งตามฝัน
ISSUE 602
เพือ ่ ให้เกิดความราบรืน ่ ในการท�างาน แต่ ก ารได้ มี อิ ส ระที่ จ ะแสดงความคิ ด เห็ น หรือ ความสามารถนั้ น เป็ น คนละเรือ ่ งกัน แต่สา� คัญไม่แพ้กฎกติกา สังเกตได้วา ่ เพือ ่ นหลายคนมีต�าแหน่ง หน้ า ที่ ก ารงานดี แต่ บ่ อ ยครั้ง ที่ บ่ น เกีย ่ วกับความรูส ้ ก ึ อึดอัดใจในทีท ่ า� งาน การทีต ่ อ ้ งท�าตามค�าสัง่ และไม่สามารถ เสนอความคิ ดเห็ น ที่ แ ตกต่ างได้ มีคนจ�านวนไม่นอ ้ ยยอมย้ายงานไปรับ เงินเดือนทีน ่ อ ้ ยกว่า หรือแม้กระทัง่ ยอม เสี่ยงออกมาท�างานอิสระ เพียงเพื่อ ให้ ต น เอ ง ไ ด้ มี สิ ท ธิ เ ส รี ภ า พ ที่ จ ะ แสดงออก
ภาพ : พงศ์ธร ยิ้มแย้ม
3. สุขภำพที่ดี ไม่มีค�าว่าถูกหวยในเรือ ่ งของ สุขภาพ กินอย่างไรร่างกายเป็นอย่างนัน ้ ออกก�าลังกายอย่างไรร่างกายก็เป็น อย่างนั้น การสร้างสมดุลที่ดีระหว่าง การท� า งานกั บ การใช้ ชี วิ ต จึ ง เป็ น เรือ ่ งส�าคัญ อย่าให้กลายเป็นว่า ขยัน ท� า งานเหน็ ด เหนื่ อ ยมาทั้ ง ชี วิ ต แล้ ว เก็บเงินไว้ สุดท้ายต้ องเอามารักษา ตนเอง ระหว่ า งทางควรแบ่ ง เงิ น แบ่งเวลาไปดูแลสุขภาพด้วย
4. ควำมรู้ประสบกำรณ์ สังเกตได้วา่ บางคนไม่ได้รา� รวย หรือมีอ�านาจ แต่กลับมีคนเข้าหาเพือ ่ ขอความช่วยเหลือ ได้รบ ั การยอมรับ และเคารพนั บถื อ เพราะเขาเป็นผู้รู ้ เป็นผูท ้ ม ี่ ป ี ระสบการณ์ มีความเชีย ่ วชาญ ซึ่ ง โลกทุ ก วั น นี้ คนที่ มี ค วามรู ้ม าก ไม่ได้แปลว่าอายุมากเสมอไป ความรู ้ เรียนทันกันหมด ประสบการณ์กเ็ ช่นกัน บางคนได้รบ ั โอกาสมากหรือกล้าฉกฉวย โอกาสมากกว่า ก็ยอ ่ มมีประสบการณ์ มากกว่า ถ้ามีโอกาสที่จะท�าให้ได้รบ ั ประสบการณ์หรือความรู ้ แต่ไม่ได้เงิน ก็อย่าเพิ่งด่วนปฏิเสธ
เรือ ่ ง : ดวงกมล จันทร์เนตร์
2. ควำมรัก เรือ ่ งความรักนั้นก็มค ี วามเสีย ่ ง ไม่ตา ่ งจากการลงทุน ใครทีม ่ ค ี วามรัก ดีๆ อยูแ ่ ล้วไม่วา่ จะเป็นความรักรูปแบบ ไหน ความรัก จากพ่ อ แม่ มิ ต รภาพ ระหว่ า งเพื่ อ น ความรัก จากคนรัก
จงทะนุ ถนอมเก็บรักษาไว้ ความรัก ความห่วงใยทีเ่ ราได้รบ ั จากคนรอบข้าง ซึง่ หวังดีและจริงใจกับเรานัน ุ ค่า ้ มีคณ และหายากยิง ่ กว่าจะ ่ กว่าเงินทอง ซึง พิสูจน์ได้ว่ามีเพื่อนดี คนรักดี ก็ต้อง ให้กาลและเวลาพิสูจน์
MONEY LIFE BALANCE
1. เวลำ อย่ า ใช้ จ่ า ยอย่ า งสุ รุ ่ ย สุ ร ่ า ย เพราะเงินยังเก็บและท�าให้งอกเงยได้ แต่ เวลาเราทุกคนมีเท่ากั น ไม่มีใคร รวยกว่าใครในเรือ ่ งของเวลา เพียงแต่ ว่าใครจะใช้จ่ายเวลาอย่างคุ้มค่ามาก ทีส ่ ด ุ เกิดประโยชน์ต่อตนเอง ต่อผูอ ้ ื่น มากที่สุด อย่าปล่อยเวลาในแต่ละวัน หมดไปอย่างไร้คา ่ คนส่วนใหญ่จะรูค ้ า ่ ของเวลาเมื่อใกล้หมดเวลาของชีวิต แล้ว
เงินก็ไม่ใช่ค�ำตอบของควำมสุขเสมอไป ชีวิตนี้ยังมีสิ่งที่มีค่ำมำกกว่ำนั้น
อัลแบร์ กามู นักเขียนรางวัลโนเบลและนักปรัชญาชาวฝรั่งเศส ได้หล่นค�าพู ดเกี่ยวกับกฎสี่ข้อแห่งความสุขไว้นานมากแล้ว แต่ยังคงมีผู้คน ่ ม ่ี อ น�ากลับมาเอ่ยถึงอยูเ่ สมอๆ “อยูใ่ นทีท ี ากาศปลอดโปร่ง พ้นจากความทะเยอทะยาน ท�างานสร้างสรรค์ และรักใครสักคน” แสดงให้เห็นว่า ้ ง ่ ค จริงอยูแ ่ ม้เราจะท�างานเพื่อหาเงิน ลงทุนเพื่อให้เงินงอกเงย เก็บออมเพื่อให้มใี ช้จา่ ยยามจ�าเป็น แต่ชว ี ต ิ นีย ั มีสง ี า่ มากกว่านัน ้ และเงิน ่ิ ทีม ก็ไม่ใช่คา� ตอบของความสุขเสมอไป ระหว่างทางของการหาเงิน เก็บเงิน ทุกวิธท ี เ่ี ราท�าเพื่อเงิน ย่อมมีบางอย่างทีเ่ ราอาจท�าหล่นหายไป บางอย่างสามารถสร้างหรือเก็บขึ้นมาใหม่ แต่บางอย่างเราก็ไม่สามารถหวนกลับไปดูแลหรือประกอบขึ้นมาใหม่หากสูญเสียไปแล้ว
2 9 J U L 2 0 1#UOB 9
#UOBXadayBULLETIN #GuideToYourDreamLife
สแกน15 QR CODE เพือ ่ อ่านบทสัมภาษณ์ ฉบับเต็ม
BULLETIN B 100 ปี แห่งความผูกพันกับ Electrolux บริษัท อีเลคโทรลักซ์ ประเทศไทย จ�ากัด น้�าโดย รัชตะ สุทธาพัฒน้์ธาน้น้ท์ ผูจ ้ ด ั การทัว่ ไป และ พรหมรจ ตั น้ นุ้ กิ จ เปิ ด ตั วแคมเปญ ‘100 ปีแห่งความผูกพัน้ สู่น้วัตกรรมที่ยั่งยืน้’ เพื่ อ เฉ ลิ ม ฉ ล อ ง โอ ก า ส ค ร บ ร อ บ 1 0 0 ปี อีเลคโทรลักซ์ และขอบคุณลูกค้าทีใ่ ช้ผลิตภัณฑ์ อี เ ลคโทรลั ก ซ์ เ กิ น้ 15 ปี จน้เปรี ย บเสมื อ น้ ครอบครัว เดี ย วกั น้ โดยเป็ น้ การเดิ น้ ทางที่ มุ่งมั่น้ใน้แน้วคิด Swedish thinking. Better living. เน้้น้สร้างสรรค์น้วัตกรรมเพื่อคุณภาพ ชีวต ิ ทีด ่ ก ี ว่า ตลอดระยะเวลาทีผ ่ า่ น้มา จน้ท�าให้ Electrolux เป็ น้ ผู้ น้� า น้วั ต กรรมด้ า น้รั ก ษ์ สิ่งแวดล้อมและความยั่งยืน้ใน้ตลาดเครือ ่ งใช้ไฟฟ้าพรีเมียม โดยภายใน้งาน้มี ‘หนู้แหม่ม’ - สุ ร ว ิ ิ ภ า กุ ล ตั ง วั ฒน้า ควงคู่ ม ากั บ ‘บ๊ อ บบี้ ’ - โรเบิรต ์ พูน้พิพัฒน้์ และ อเล็ กซ์ เรน้เดลล์ มาร่วมแสดงความยิน้ดี
คุกกี้โอรีโอเคลือบช็อกโกแลต แคดเบอรี เปิดประสบการณ์ ใหม่กับคู่ความอร่อยที่ลงตัว
ANA ฉลองครบรอบ 30 ปี เส้นทางบินกรุงเทพฯ-โตเกียว
‘โยคะไวน์’ กลับมาส่งมอบ ประสบการณ์สุดพิเศษอีกครัง ้ บนดาดฟ ้าที่สูงที่สุด ในประเทศไทย
BNK48 เปิดตัววงน้องสาว CGM48 ณ เชียงใหม่
บริษัท มอน้เดลีซ อิ น้เตอร์เน้ชัน้แน้ล (ประเทศไทย) จ�ากัด เปิดตัวคุกกี้โอรีโอเคลือบ ช็ อ กโกแลตแคดเบอรี ผสมผสาน้ระหว่ า ง ความกรุ บกรอบของคุกกี้ โอรีโอ และความเน้ียน้นุ้่มของช็อกโกแลตแคดเบอรี แดรี มิลค์ เน้ือ ้ เข้มข้น้ทีเ่ คลือบอยูด ่ า ้ น้น้อก เป็น้ผลิตภัณฑ์ ขายดี จ ากออสเตรเลี ย ที่ ม าเปิ ด ตั ว ใน้ไทย พร้อมประเทศอังกฤษ เปิดประสบการณ์ใหม่ ไปกับความอร่อยลงตัวของคุกกี้โอรีโอเคลือบ ช็อกโกแลตแคดเบอรีได้แล้ววัน้น้ีใ้ น้รูปแบบซอง 2 ชิน้ ้ ้ ราคา 25 บาท จ�าหน้่าย ณ ร้าน้สะดวกซือ ซูเปอร์มาร์เกต และร้าน้ค้าชั้น้น้�าทั่วประเทศ ร ายละเอียดเพิ่มเติม www.facebook.com/ OREO
สายการบิน้ออลน้ิ ปปอน้แอร์เวส์ หรือ ANA สายการบิ น้ ชั้ น้ น้� า ของญี่ ปุ่ น้ ที่ ไ ด้ ร ั บ การจัดอัน้ดับระดับ 5 ดาวต่อเน้ือ ่ ง 7 ปีซอ ้ น้ ฉลอง ครบรอบการด�าเน้ิน้งาน้ 30 ปีใน้ประเทศไทย น้ับตั้งแต่ให้บริการเทีย ่ วบิน้ปฐมฤกษ์ ระหว่าง กรุงเทพฯ-น้าริตะ โดยใน้โอกาสครบรอบ 30 ปี ANA ยังจัดแคมเปญพิเศษภายใต้ชื่อ Thank You Campaign เพื่อเป็น้การขอบคุณลูกค้ า ทีใ่ ห้ความไว้วางใจใน้บริการของ ANA มาตลอด 30 ปี โดยระหว่างวัน้น้ี้ถึง 30 กัน้ยายน้ 2562 ผู้โดยสารที่ซื้อตั๋วเครือ ่ งบิน้ใน้เส้น้ทางที่รว ่ ม รายการ จะได้ ร ับ สิ ท ธ์ ลุ้ น้ รางวั ล ใหญ่ เป็ น้ ตั๋ ว เครื่ อ งบิ น้ ไป-กลั บ กรุ ง เทพฯ-โตเกี ย ว ใน้ชั้น้ธุรกิจ จ�าน้วน้ 2 ที่น้ั่ง และรางวัลพิเศษ อื่น้ๆ อีกมากมาย
Brancott Estate แบรน้ด์ไวน้์ชื่อดัง จากประเทศน้ิวซีแลน้ด์ ร่วมกับ Brew Yoga Thailand ผู้จัดอีเวน้ต์ออกก�าลังกาย กลับมา สร้างประสบการณ์สด ุ ท้าทายกัน้อีกครัง้ หลังจาก เปิดตัวไปอย่างโด่งดังใน้วงการออกก�าลังกาย เมื่อปีที่แล้วกับ ‘โยคะไวน้์’ กิจกรรมที่ให้เหล่า โยคะเลิฟเวอร์ได้มายืดเส้น้ยืดสายแบบเต็มที่ และจิบไวน้์ชิลๆ ใน้บรรยากาศอัน้งดงามของ แสงอาทิตย์ยามเช้าที่ขึ้น้มามอบความสดชื่น้ บน้ดาดฟ้าชัน้ ้ 78 ตึกมหาน้ครทีโ่ อบล้อมด้วยวิว พาโน้รามา 360 องศาของกรุงเทพมหาน้คร โดยงาน้น้ีจ ้ ด ั ขึน้ ้ ภายใต้ชอ ื่ Sunrise Wine Yoga พร้อมมีเซเลบริตี้มาร่วมเล่น้โยคะและจิบไวน้์ อย่างคับคัง่ อาทิ กาน้ต์ จาติกวณิช, พีชน้า เอกชัย, สเตฟาน้ี เลอร์ช , ชั ย ภั ท ร์ สดากร, ภรัณ ยา ลาภอุดมสกุล, ปธาน้น้ท์ ตรีเทพชาญชัย และ จุฑารัตน้์ แก้วมณี ที่มหาน้คร สกายวอล์ก
หลังจากทางทีมผูบ ้ ริหาร BNK48 ได้ทา� เซอร์ไพรส์แฟน้ๆ วง ประกาศกลางงาน้ ‘BNK48 Thank You & The Beginner Chiang Mai’ ว่าจะมีการจัดตั้งวงไอดอลวงใหม่ชอ ื่ CGM48 หรือเชียงใหม่48 ซึง่ ‘จ๊อบซัง’ - ณัฐพล บวรวัฒน้ะ ผู้ จั ด การวง BNK48 ได้ เปิ ด เผยถึ ง สมาชิ ก BNK48 ทีย ่ า ้ ยไปวง CGM48 ได้แก่ อิซต ึ ะ ริน้ะ ที่เคยอยู่กับ AKB48 ประเทศญี่ปุ่น้มาตลอด 7 ปีกอ ่ น้ย้ายมาอยูก ่ บ ั BNK48 อีก 2 ปี รวมแล้ว มีประสบการณ์อยู่กับ 48 Group ทั้งหมด 9 ปี เป็น้ Shihainin หรือผูจ ้ ัดการวง และ ‘ออม’ ปุ ณ ยวี ร ์ จึ ง เจริญ เพิ่ ง ส� า เร็จ การศึ ก ษาจาก คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เกียรติน้ิยมอัน้ดับหน้ึ่ง เป็น้กัปตัน้ โดยทัง ้ สอง มี ค วามมุ่ ง มั่น้ ที่ จ ะน้� า พา CGM48 ให้ เป็ น้วง ไอดอลทีม ่ ช ี อ ื่ เสียงระดับโลก และท�าให้คน้รูจ ้ ก ั จังหวัดเชียงใหม่ให้ดียิ่งขึ้น้ให้ได้
18
BOARD
TALK OF THE TOWN
อัพเดตแวดวง ข่าวสังคม ที่น่าสนใจ ในรอบสัปดาห์
Wedding Showcase 2019 วัลลภ กมลวิศษ ิ ฎ์ รองกรรมการผูจ ้ ด ั การ โรงแรมเดอะ เบอร์เคลีย์ ประตูน้�า ให้เกียรติเป็น้ ประธาน้ใน้พิธเี ปิดงาน้ Wedding Showcase 2019 ครัง้ ยิง่ ใหญ่แห่งปี ณ ห้องเมย์แฟร์ แกรน้ด์ บอลรูม ของโรงแรมฯ โดยมีทม ี น้างงามน้�าโดย ‘น้ิโคลีน้’ - พิชาภา ลิมศนุ้กาญจน้์ มิสไทยแลน้ด์ เวิลด์ 2018 และ ‘การ์ตน้ ู ’ - ณัฏฐณิชา บุญปอง Channel 3 Ambassador ให้เกี ยรติ มาร่วม เปิดงาน้ใน้ครัง้ น้ี้ และยังเป็น้การรวบรวมร้าน้ค้า ชัน้ ้ น้�าด้าน้งาน้วิวาห์ให้ครบใน้ทีเ่ ดียวแบบ One Stop Service อาทิ เวดดิ้ งสตูดิโอถ่ ายภาพ, ร้า น้ชุ ด แต่ ง งาน้, ร้า น้เครื่อ งประดั บ เพชร, ร้าน้การ์ดและของช�าร่วย, เวดดิ้งแพลน้เน้อร์ และอืน้ ่ ๆ อีกมากมาย พร้อมกับเหล่ากูรู Wedding ชือ ่ ดังทีม ่ าให้ความรูแ ้ ละพูดคุยเป็น้กัน้เองอย่าง ใกล้ชิด
Two Door Cinema Club คอนเฟิร์มเตรียมเสิร์ฟความฟิน คออินดี้ร็อก
ฮาไม่หยุด ฉุดไม่อยู่ไปกับ ‘สู้ตาย!! นายกระจับ’
Beautiful Girl นางสาวฉ�่าทุกข์ กับนายความสุข
TA ACTIVE RUN FOR HEART 2019
Two Door Cinema Club วงอิน้ดี้รอ ็ ก จากประเทศไอร์แลน้ด์เหน้ือ ทีเ่ พิง่ ส่งอัลบัม ้ เต็ม ชุดที่ 4 ‘False Alarm’ มาให้ฟงั กัน้เมือ ่ ปลายเดือน้ มิถุน้ายน้ที่ผ่าน้มา และคอน้เฟิรม ์ คิวมาแสดง คอน้เสิรต ์ ใน้ไทยใน้วัน้ที่ 13 สิงหาคมน้ี้ จองบัตร ได้ ที่ www.ticketmelon.com บั ต รราคา 1,500/1,800/2,200 บาท รวมทัง้ เช็กผังและ ติดตามความเคลือ ่ น้ไหวกัน้ได้ทางเฟซบุก ๊ ของ ผูจ ้ ด ั ขวัญใจสายอิน้ดี้ ‘Be Hear Now’ ที่ www. facebook.com/Behearnowth แล้ ว ตาม ไปโยกไปฟิน้พร้อมกัน้ใน้วัน้ที่ 13 สิงหาคมน้ี้ ที่ธน้ ั เดอร์โดม เมืองทองธาน้ี
LINE TV ร่ว มมื อ กั บ ภาพดี ท วี สุ ข ส่ ง ความสนุ้กใน้ LINE TV Originals กับซีรสี เ์ รือ ่ งใหม่ ล่าสุด ‘สูต ้ าย!! น้ายกระจับ’ เรือ ่ งราวโรแมน้ติก คอเมดี้ทพ ี่ ร้อมจะปล่อยหมัดฮุกมาท�าคะแน้น้ เอาใจแฟน้ๆ สายฮา สร้างสรรค์ ผลงาน้โดย 2 ผู้ก�ากับฝีมือดี ‘โอ’ - ปัฏฐา ทองปาน้ และ ‘ณัฐ’ - ฐชัย โกมลเพ็ชร์ พร้อมด้วย ‘มาร์ช’ จุฑาวุฒิ ภัทรก�าพล, ‘อาย’ - กมลเน้ตร เรืองศรี เสริมทัพด้วยทีมน้ักแสดงสุดป่วน้ ‘ฟรอยด์’ ณัฏฐพงษ์ ชาติพงศ์, ‘แจ็ค’ - เฉลิมพล ทิฆม ั พรธีร วงศ์ , ‘ปิ งปอง’ - ธงชั ย ทองกั น้ทม, เจน้น้ี่ ปาหน้ั น้ , อองตวน้ ปิ น้ โต, ‘ตั ง ตั ง ’ - น้ั ฐ รุ จี วิ ศ วน้ารถ, เจเน้็ ต เขี ย ว, สมจิ ต ร จงจอหอ, สมรักษ์ ค� าสิงห์ และอี กมากมาย ติ ดตามชม ความสนุ้ กของ LINE TV Originals ‘สู้ตาย!! น้ายกระจับ’ ทุกวัน้พฤหัสบดี เวลา 20.00 น้. บน้ LINE TV เท่าน้ั้น้
หน้ั งสือน้วน้ิ ยายธรรมะร่วมสมัยจาก ส�าน้ักพิมพ์คค ู งั บุค ๊ ส์ ทีเ่ ขียน้ขึน้ ้ เพือ ่ เป็น้แน้วทาง ใน้การใช้ชว ี ต ิ และปลดล็อกปัญหาทัง้ เรือ ่ งงาน้ ความรัก ความทุกข์ และความส�าเร็จ ให้กบ ั คน้ ใน้ปัจจุบัน้ได้อย่างสนุ้ก ทัน้สมัย ชวน้ติดตาม ข้ อ ส� า คั ญ คื อ หน้ั ง สื อ เล่ ม น้ี้ จ ะดึ ง ผู้ อ่ า น้ให้ กลับมาทบทวน้วิธก ี ารใช้ชว ี ต ิ อย่างจริงจังผ่าน้ ตัวละครเอกของเรือ ่ ง จ�าหน้่ายใน้ราคาเล่มละ 95 บาท!! สามารถสัง่ ซือ ้ โดยตรงผ่าน้ทาง inbox เฟซบุก ๊ แฟน้เพจ ‘Beautiful Girl น้างสาวฉ�าทุกข์ กับน้ายความสุข’ ทาง Line ID : kuukanbooks ทางโทรศัพท์ได้ที่ 09-5827-1460, 06-29659536 หรือศูน้ย์หน้ังสือจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และศูน้ย์หน้ังสือมหาวิทยาธรรมศาสตร์
ณิชชรีย์ อธิพงศ์ภส ั สร กรรมการผูจ ้ ด ั การ บริษท ั ปริน้ ้ ลิตและจัดจ�าหน้่าย ๊ เซสบรา จ�ากัด ผูผ ทีเอ แอคทีฟ (TA Active) แบรน้ด์ชด ุ ออกก�าลังกาย คุณภาพสูงทีอ ่ อกแบบมาเพือ ่ ผูห ้ ญิงโดยเฉพาะ พร้อมด้วย แอน้ ทองประสม พรีเซน้เตอร์ดารา สาวสวยที่หัน้มาออกก� าลั งกายอย่างจริงจั ง จัดงาน้เดิน้-วิง่ การกุศล ‘TA ACTIVE RUN FOR HEART 2019 วิง่ เพือ ่ หัวใจกับแอน้ ทองประสม’ โดยรายได้ทงั้ หมดหลังหักค่าใช้จา ่ ยจะมอบให้ กับมูลน้ิธิหัวใจแห่งประเทศไทยใน้พระบรมราชูปถัมภ์และมูลน้ิธเิ ด็กที่ Stadium One และ มอบรายได้ทง้ั หมดหลังหักค่าใช้จา่ ยให้กบ ั มูลน้ิธิ หัวใจแห่งประเทศไทยใน้พระบรมราชูปถัมภ์ จ�าน้วน้ 100,000 บาท และมูลน้ิธเิ ด็ก จ�าน้วน้ 50,000 บาท ตามวั ต ถุ ป ระสงค์ ข องงาน้ที่ ต้องการส่งเสริมการออกก�าลังกายให้คน้ไทย ทุกคน้ได้มส ี ข ุ ภาพร่างกายทีแ ่ ข็งแรงไปพร้อมๆ กับการท�าดีเพือ ่ สังคมไปกับทีเอ แอคทีฟ
ISSUE 601
29 JUL 2019
19
เรื่อง : ขวัญชาย ด�ารงค์ขวัญ (มนุษย์กรุงเทพฯ)
FEATURE
GROW OLD WITH YOU
ภาพ : ธนดิษฐ์ ศรียานงค์, ภาสกร ธวัชธาตรี
ส�ารวจโลกของคนสูงวัย
a day BULLETIN x มนุษย์กรุงเทพฯ ตลอดหลายปี ท่ผ ี ่านมา ค�าว่า ‘สังคม สูงวัย’ (aging society) ปรากฏตัวตาม สื่อต่างๆ มาอย่างต่อเนื่อง ่ ง ด้วยการแพทย์ทพ ี่ ัฒนาอย่างต่อเนือ การรักษาพยาบาลเลยมีประสิทธิภาพสูงขึ้น ท�าให้ประชากรในโลกมีอายุยน ื ยาว สวนทางกับ ่ ดลง ตัวเลขจ�านวนผูส อัตราการเกิดทีล ้ ง ู อายุ ณ ปัจจุบน ั บ่งบอกว่าสังคมโลกเต็มไปด้วย คนสูงวัย อีกทัง ็ ายให้เห็น ้ การคาดการณ์กฉ ความเป็นไปได้ว่า คนสูงวัยเหล่านั้นมีแต่จะ ขยายตัวขึ้นเรื่อยๆ รายงานจากธนาคารโลกบอกว่ า การเพิ่มจ�านวนของประชากรไทยในกลุม ่ อายุ 65 ปี ข้น ึ ไป เมื่อปี พ.ศ. 2538 มีอัตราส่วน เพี ยง 5 เปอร์เซ็นต์ ขณะที่ปี พ.ศ. 2559 (ปี ท่ส ี �ารวจ) ขยับสูงขึ้นเป็น 11 เปอร์เซ็นต์ โดยมีการคาดการณ์วา่ ปี พ.ศ. 2583 จะมี ้ อีกประมาณ ประชากรอายุ 65 ปีขน ึ้ ไปเพิ่มขึน ่ คิดเป็น 1 ใน 4 ของประชากร 17 ล้านคน ซึง ไทยทั้งหมด แน่ น อนว่ า เรื่ อ งนี้ ไ ม่ ใ ช่ เ พี ย งอายุ ท่ี แตกต่างกัน คนสูงวัยทีเ่ ติบโตมาในบริบททาง ่ ก�าลังปะทะกับความเปลีย ่ นสังคมแบบหนึง แปลงในหลายต่ อ หลายเรื่ อ ง ทั้ ง วิ ถี ชี วิ ต ในแต่ละวัน วัฒนธรรมและค่านิยม การใช้สอย พื้นที่ และเทคโนโลยีใหม่ๆ ที่เข้ามาสั่นคลอน ่ เรียกร้องการปรับตัว การรับรูโ้ ลกตรงหน้า ซึง เป็นอย่างมาก กล่าวอย่างตรงไปตรงมา ไม่ใช่คนสูงวัย ่ รับตัวได้อย่างราบรืน ่ ท�าให้หลายคน ทุกคนทีป ยังเลือกที่จะอยู่ในกลุ่มที่มีคนแบบเดียวกัน ทั้ ง ในแง่ อ ายุ กิ จ กรรม ไปจนถึ ง ความคิ ด ่ เป็นพื้นทีป ่ ลอดภัยทีต ่ ว ความเชือ ั เองรูส ้ ก ึ ว่า ่ รวมไปถึงบางคนทีไ่ ม่มท เป็นส่วนหนึง ี างเลือก ่ นไขของชีวต มากนัก แต่เงือ ิ ได้พด ั พาพวกเขา ไปอยู่ในกลุ่มเหล่านั้น...ด้วยความจ�าเป็น กลุ่ ม ร้ อ งเพลงที่ ห้ า งดิ โ อลด์ ส ยาม กลุ่มร�าไท่เก๊กที่สวนลุมพิ นี กลุ่มนั่งสนทนา ที่ฟูด ้ คอร์ตห้างพาต้า และกลุ่มสวัสดีวัยสุข ่ วนโมกข์กรุงเทพฯ คือ 4 พื้นทีท ่ เ่ี ราเข้าไป ทีส พู ดคุ ย ท� า ความเข้ า ใจ ‘การรวมกลุ่ ม ของ คนสูงวัย’ ผ่านการตัง ้ ค�าถามง่ายๆ ถึงความ่ า� ร่วมกัน เป็นมาในการรวมกลุม ่ กิจกรรมทีท และความสุขของแต่ละคน ่ เก็บข้อมูลจนครบทุกพืน ้ ที่ เราได้รบ เมือ ั ่ ลากหลายตามแต่ประสบการณ์ของ ค�าตอบทีห แต่ละคน แต่พร้อมกันนั้น เมื่อมองค�าตอบ ทัง ้ หมดโดยภาพรวม เรากลับเห็นถึงจุดร่วม บางอย่างของ ‘คนสูงวัย’ ที่น่าสนใจ
อ้ า งอิ ง บทความ “นั ก พั ก ผ่ อ นหย่ อ นใจเต็ ม เวลา”: ผู้ สู ง อายุ กับการจัดการเวลาว่างที่ล้นเกินใน “คาราโอเกะสูงวัย” - อาจิ น ต์ ทองอยู่ ค ง
20
MORNING SLOW FLOW เมื่ อ ประตู ส วนสาธารณะเปิ ด ออก ในทุกเช้าตรูข ่ องทุกวัน คนสูงวัยจ�านวนมาก จะมารวมตั ว กั น หลากหลายกิ จ กรรม กระจายตั ว อยู่ ต ามจุ ด ต่ า งๆ ทั้ ง วิ่ ง เดิ น ยกเวต แอโรบิ ก ชี่ ก ง ไท่ เ ก๊ ก ฯลฯ บ้ า ง กลุ่มเล็ก บ้างกลุ่มใหญ่ จ น ก ร ะ ทั่ ง แ ด ด จ้ า ท� า ง า น เ ต็ ม ที่ บรรยากาศก� า ลั ง สบายถู ก แทนที่ ด้ ว ย ความรู้ สึ ก แสบร้ อ นผิ ว กาย สมาชิ ก โดย ส่วนใหญ่ทยอยออกไปจากสวนลุมพินี กลับสู่ ่ น ชีวต ิ ประจ�าวันทีค ุ้ เคย เหลือเพียงกลุม ่ เล็กๆ ่ ลบเข้าร่มแล้วแกะอาหารเช้ามารับประทาน ทีห ร่ ว มกั น เมื่ อ เข้ า สู่ ช่ ว งปลายบ่ า ยต้ น เย็ น หลากหลายกิจกรรมก็เริม ้ โดยมี ่ ต้นอีกครัง ความมืดของค�่าคืนเป็นจุดสิ้นสุด อาจแตกต่างกันในรายละเอียดบ้าง ทว่ า วิ ถี ชี วิ ต เช่ น นั้ น อยู่ คู่ กั บ ‘สวนลุ ม พิ นี ’ มาแล้วหลายสิบปี เ ช้ า วั น นั้ น ผ ม กั บ ช่ า ง ภ า พ ไ ป ถึ ง ‘สวนลุมพิ นี’ ราวแปดโมง มองว่าเช้าก็ใช่ มองว่าสายก็ใช่เช่นกัน เพราะบางกลุม ่ ก�าลัง ่ างกลุม เตรียมตัวกลับ ขณะทีบ ่ เพิง ่ จะเริม ่ ต้น ท�ากิจกรรม เรานัดหมายกับคนสอนมวยจีน ่ ริเวณใกล้ทางเข้าเกาะลอย หรือ ‘ไท่เก๊ก’ ทีบ แต่ดว ้ ยไปถึงก่อนเวลานัดพอสมควร ผมเลย ่ ๆ ไปก่อน ใช้เวลากับการสังเกตการณ์กลุม ่ อืน หากมองจากสายตาคนนอก กลุม ่ เล็กกลุ่มใหญ่ท่ก ี �าลังร�าไท่เก๊ก มีทั้งสายตาและ ท่าทีท่ีจริงจังในการปฏิบัติ ขณะเดียวกัน พวกเขามี ค วามผ่ อ นคลายด้ ว ยเช่ น กั น ่ า� ลังร่ายร�า ผมประทับใจกลุม ่ ผูห ้ ญิงสูงวัยทีก เห็ น ความง่ า ย ผ่ อ นคลาย และจริ ง จั ง ข ณะที่ พ วกเธอก� า ลั ง จะแยกย้ า ยกั น กลั บ เลยเข้าไปขอพู ดคุยด้วยด้วย หากมองอย่าง ผิวเผิน ความเชื่องช้าคล้ายการฝึ กสมาธิ ที่ไม่เกิดมรรคผลต่อร่างกาย แต่คนสูงวัย จ�านวนหนึ่งที่เราได้พูดคุย แม้วา่ อายุหกสิบ เจ็ดสิบ หรือแปดสิบ พวกเขากลับตอบเป็น ้ึ อย่าง เสียงเดียวกันว่า สุขภาพของเขาดีขน เห็นได้ชด ั ทัง ่ ผูห ้ ญิงสูงวัย และกลุม ่ ้ กับกลุม ของอาจารย์สอนไท่เก๊กที่นัดไว้ล่วงหน้า ่ วกเขาได้รบ แน่นอนว่า สิง ั คงไม่ใช่ ่ ทีพ เพียงร่างกายที่แข็งแรง แต่รวมถึงการได้ ออกมาเป็ น ส่ ว นหนึ่ ง กั บ พื้ น ที่ ก ลางแจ้ ง ลมเย็นๆ และแดดอ่อนๆ ยามเช้า อีกทัง ้ สีเขียว ของต้นไม้น้อยใหญ่ ท�าให้คนสูงวัยไม่ต้อง ้ ทีค ่ บ อุดอูอ ้ ยูใ่ นพืน ั แคบ พร้อมกันนัน ้ การได้เจอ เพื่อนวัยใกล้เคียงกัน-ทัง ้ สนิทมากและสนิท น้อย ก็เป็นช่วงเวลาสั้นๆ ของวันที่ได้คุย ได้ถามสารทุกข์สุกดิบอีกด้วย ‘สุขภาพกาย’ และ ‘สุขภาพใจ’ ทีเ่ ป็น ปัจ จั ย ส่ ง เสริ ม ซึ่ ง กั น และกั น เลยท� า งาน ่ ด ่ มโยง ได้อย่างเต็มที่ แล้วถึงทีส ุ มันอาจเชือ ไปถึง ‘ความหมายของชีวต ิ ’ ในแต่ละวันทีเ่ หลือ อยู่ด้วย
01 ISSUE 601
29 JUL 2019
1
เรือ งโรจน์ ไตรสวัส ดิ์วงศ์ อายุ 65 ปี “ผมมาร� า มวยจี น ทุ ก เช้ า ผ่านไปเป็นอาทิตย์ผ่านไปเป็นเดือน อาจารย์ ก็ ยั ง บอกว่ า ‘ร� า ไม่ ถู ก ’ อะไรกั น มั น รายละเอี ย ดเยอะ ขนาดนั้ นเลยเขาห้ามเคลื่ อนไหว โดยใช้ ก� า ลั ง ห้ า มใช้ มื อ แต่ ให้ ใช้ ส มาธิ อาจารย์ ค่ อ ยๆ อธิ บ าย เคล็ดลับพอเรียนรูแ ้ ล้วมันฝึกทักษะ เหมือนหนังจีนก�าลังภายในเลยเรา จะควบคุมระบบต่างๆของร่างกาย ได้ ยั ง ไงมนุ ษ ย์ ตื่ น มาเราเดิ น ไป ข้างหน้าตลอด แต่รา่ งกายต้องใช้ แปดทิ ศ เราไม่ เ คยเดิ น ถอยหลั ง เดิ น ด้ า นข้ า งเลยใช้ ก ล้ า มเนื้ อ ไม่ครบการร�ามวยจีนท�าให้เคลือ ่ นไหวครบแปดทิศ “ในชี วิ ต ไม่ เ คยคิ ด จะสอน ใครเลยหลังจากเรียนไปประมาณ ห้าปีอยู่ๆมีคนเข้ามาบอกว่า‘ผม อยากให้พช ี่ ว ่ ยสอนมวยจีน’ผมตอบ ไปว่ า ‘ผมยั ง เป็ น ลู ก ศิ ษ ย์ อ ยู่ เ ลย ถ้าอยากเรียนเดีย ๋ วแนะน�าอาจารย์ ให้’แต่เขาไม่เอาเจาะจงเรียนกับผม อย่างเดียวเอาจริงๆเขาเคยเรียน ไท่ เก๊ ก มาแล้ ว แต่ สุ ข ภาพยั ง ไม่ ดี นั่งดูผมร�ามาสักพักแล้วเลยอยาก ให้ชว ่ ยสอนผมเลยไปถามอาจารย์ คนแรกเขาอนุญาตให้สอนเลยได้ เริม ่ สอนเป็นครัง้ แรก “จากลูกศิษย์คนแรกก็กลาย เป็ น ปากต่ อ ปาก เลยกลายเป็ น คนสอนมาจนปั จ จุ บั น เมื่ อ ก่ อ น คนเรียนอายุหา้ สิบขึน ้ ไปแต่ปจ ั จุบน ั ก็มีเด็กวัยรุ น ่ มากขึ้นตั้งแต่วันนั้น จนวันนี้ ผมไม่เคยเก็ บเงินใครเลย ถ้าไม่ตด ิ ธุระไปไหนผมมาเกือบทุกวัน พ ร้อมกันนั้นผมยังเรียนกับหลาย อาจารย์ความท้าทายของตัวเอง คือการเรียนในขัน ้ ไปอยากรูว้ า่ ้ สูงขึน ร่างกายและจิตใจจะเป็นยังไงแล้ว ค่อยน�าสิง่ ทีค ่ น ้ พบมาถ่ายทอด”
อายุ เ ท่ า นี้ไ ม่ได้ อยากท� าอะไร แล้ ว ชี วิต เป็ น แบบเดิ ม ๆ ่ เช้ามา ทุกวัน ตืน ออกก�าลังกาย ที่ ส วนลุ ม ฯ ตอนเจ็ ด โมง กลั บบ้ า น ประมาณเก้าโมง ก่ อ นกลั บก็หา อะไรกิ น หน่อย ระหว่ า งวั น จะ ค้ า ขายเล็ ก ๆ น้ อ ยๆ ดู ข่ า ว ดู โซเชี ยลฯ มี ไ ปเที่ยวบ้า ง หมดวั น ก็ นอน หลั บ แล้ วก็ว น แบบเดิ ม บางครั้ง ก็รู้สึก ว่ า จ� าเจนะ เลย ไม่ อ ยากคิ ดถึง อนาคต ตั วเองเป็ น คน ชอบสั น โดษ อยู่ แล้ ว เพื่ อน ก็ มี ห ลายกลุ่ม เลยไม่ ไ ด้ เ หงา อะไร
2
วันทนา ประทีปวัฒนวิทย์ อายุ 70 ปี “ ปี นี้ อ ายุ 70แล้ ว รู ้ สึ ก ว่ า ตั ว เองแข็ ง แรงกว่ า เมื่ อ ก่ อ นอี ก เคลื่อนไหวดีกว่านั่งยองๆได้ด้วย เคยไปเที่ ย วต่ า งจั ง หวั ด กั บ เพื่ อ น เดินขึ้นถ�าสูงๆก็ได้อย่างเดินรอบ สวนลุมฯก็ไหวเคยเห็นในโทรศัพท์ บอกว่าได้เป็นหมืน ่ ก้าวเลยไม่เหนือ ่ ย มากด้วยไม่เคยรูว้ า ่ ตัวเองแข็งแรง หรือเปล่าจนกระทัง่ ได้เดินเลยรูว้ า ่ ตั ว เองยั ง ไหว เพื่ อ นที่ ส วนลุ ม ฯ จะสนิทกันระดับหนึ่งที่สนิทจริงๆ จะเป็นเพือ ่ นสมัยเรียนเรายังติดต่อ และไปเทีย ่ วด้วยกันตลอดหลายคน มี ค รอบครัว ไปแล้ ว มี ลู ก มี ห ลาน ส่วนตัวเองเป็นโสดพักอยูก ่ บ ั พีส ่ าว ไม่ ไ ด้ กั ง วลอะไรนะ(เงี ย บคิ ด ) เราก�าหนดชีวิตตัวเองไม่ได้หรอก ชีวต ิ มาแบบนีแ ้ ล้วเลยเตรียมพร้อม มาตั้งแต่อายุสี่สิบทั้งเรือ ่ งเงินและ สุขภาพ “อายุเท่านีไ้ ม่ได้อยากท�าอะไร แล้ ว ชี วิ ต เป็ น แบบเดิ ม ๆทุ ก วั น ตืน ่ เช้ามาออกก�าลังกายทีส ่ วนลุมฯ ตอนเจ็ ด โมงกลั บ บ้ า นประมาณ เก้าโมงก่อนกลับก็หาอะไรกินหน่อย ร ะหว่างวันจะค้าขายเล็กๆ น้อยๆ ดู ข่ า วดู โซเชี ย ลฯมี ไปเที่ ย วบ้ า ง หมดวันก็นอนหลับแล้วก็วนแบบเดิม บางครัง้ ก็รส ู้ ก ึ ว่าจ�าเจนะเลยไม่อยาก คิ ดถึ งอนาคตตั วเองเป็นคนชอบ สันโดษอยูแ ่ ล้วเพือ ่ นก็มห ี ลายกลุม ่ เลยไม่ได้เหงาอะไร” 21
DAYTIME MINGLER “ประหลาดใจ” นี่เป็ นความรู้สึกแรก เมื่อก้าวเข้ามาในฟู ด ้ คอร์ต ที่ตั้งอยู่บริเวณ ชัน ิ ของห้างสรรพสินค้าพาต้า ปิ่ นเกล้า ้ ใต้ดน เปล่าเลย ไม่ได้เกี่ยวกับบรรยากาศ หรือการตกแต่ง ไม่ได้เกี่ยวกับจ�านวนหรือ ประเภทร้านอาหาร หากแต่เป็นผูค ้ นจ�านวนมาก ที่ นั่ งอยู่ตามโต๊ะ ต่างๆ ที่ แ ทบทั้ง หมดเป็ น ‘คนสูงวัย’ บางส่วนนั่งอยู่เงียบๆ เพียงล�าพัง บางส่วนรวมกลุม ่ สนทนาด้วยความเบาราว กระซิบ และบางส่วนรวมกลุม ่ ส่งเสียงเอะอะ อย่างออกรสชาติ จากการคาดคะเน อายุ คงเริม ้ แต่คนเกษียณใหม่หมาด ไปจนถึง ่ ตัง ่ ากด้วยเวลาว่างมาหลายปี การแต่งกาย คนทีม ก็หลากหลาย มีทง ั้ ภูมฐ ิ าน และสวมใส่งา่ ยๆ สบายๆ เท่าทีเ่ ห็นในวันนัน ้ าย ้ ส่วนใหญ่เป็นผูช มีเพียงประปรายทีเ่ ป็นผูห ้ ญิง ระหว่างสังเกต ่ นไหวของแต่ละกลุม ความเคลือ ่ ผมเห็นบางคน ยกมือโบกทักทายกันไปมา เป็นการสะท้อน ว่าพวกเขาคงรู้จักมักคุ้นอย่างทั่วถึง ่ งปกติของ “คนแก่เยอะแบบนี้ เป็นเรือ ่ ไ่ี หมครับ” ผมสัง ่ แก้ว แล้วลอง ทีน ่ ชาเย็นหนึง ถามพนักงานขาย “ใช่คะ่ ” เธอตอบรับสัน ้ ๆ ท่าทางบ่งบอก ว่าเคยชินกับสิง ่ ทีเ่ ป็นอยู่ “ส่วนใหญ่ตา่ งคน ต่างมา แล้วค่อยมานัง ่ กัน นัง ่ รวมกลุม ่ คุยกัน ทั้งวัน บางคนเป็ นลูกค้าประจ�าของที่ร้าน แต่ไม่ได้รู้จักชื่อหรอก แค่จ�าหน้ากันได้” ผมกวาดสายตามองบรรยากาศ โดยรอบ น้อยโต๊ะจะมีอาหารจานหลักวางอยู่ ไม่ ว่ า จะก� า ลั ง กิ น อยู่ ห รื อ กิ น เสร็ จ แล้ ว แทบทุกโต๊ะมีเพียงน�้าเปล่าในขวดพลาสติก หรือน�้าหวานหลากสีสน ั บ้างกาแฟเย็น บ้าง ่ างแก้วคงห่างหายการหยิบจับ ชาเย็น โดยทีบ มาหลายนาที น�้าแข็งเลยละลายจนส่วนบน จางเป็นน�้าสีเกือบใส ่ ของฟู ด มุมหนึง ้ คอร์ตมีปา้ ยห้อยระบุ ข้อความว่า ‘ขอความร่วมมือ กรุณาใช้พื้นที่ ศู น ย์ อ าหารเพื่ อ รั บ ประทานอาหารเท่ า นั้ น ้ ง ่ ชัว (บริเวณนีน ั่ ได้ไม่เกินหนึง ่ โมง)’ ผมไม่เคย เห็นทีไ่ หนติดป้ายแบบนี้ เพราะปกติใครๆ ก็มา ฟู ด ้ คอร์ตเพื่ อกินข้าว เสร็จแล้วก็แยกย้าย ไปท�าอย่างอื่น ่ ชัว “ห้อยป้ายไว้วา่ ห้ามนัง ่ เกินหนึง ่ โมง สุดท้ายได้ผลบ้างไหม” ผมลองถามพนักงาน ขายน�้า ่ เป็นจริง เธอยิม ้ แล้วส่ายหน้าเบาๆ ซึง อย่างที่ว่า วันนั้นผมอยู่สังเกตการณ์เกิน ่ ชัว ่ ง หนึง ่ ทีน ั่ สนทนายังอยู่ ่ โมง แทบทุกกลุม ที่เดิม ไม่มีว่ีแววแยกย้าย มีแต่สมาชิกใหม่ เข้ามาสมทบเพิ่มเติม ในฐานะคนสั ง เกตการณ์ ขอบเขต ่ เป็น การท�าความเข้าใจจ�ากัดเพียงเท่านัน ้ เพือ การขยายสายตาให้กว้างกว่าเดิม ผมเลยนัง ่ สนทนากับพวกเขา… ทีละคน
02
1
อุ ด ม เสนามนตรี อายุ 85 ปี “บ้านผมอยูซ ่ อยจรัญสนิทวงศ์ 57ห่ า งจากพาต้ า แค่ กิ โ ลกว่ า ๆ บางวั น เดิ น มาบางวั น ขึ้ น รถเมล์ บางวันขึน ้ แท็กซี่ เอาแน่เอานอนไม่ได้ ผมมาถึงช่วงบ่ายแล้วมาเกือบทุกวัน นะครับเวลากลับไม่แน่นอนแต่ผม ต้ อ งถึ ง บ้ านก่ อนมืดเพราะเมีย ดุ (หั ว เราะ)สมั ย ก่ อ นผมกลั บ บ้ า น ตีสองตีสามเราโกหกเก่ง‘ผมไปกับ เจ้ า นายมาเป็ น ความจ� า เป็ น นะ เ พราะปรึกษาหารือเรือ ่ งงานกั น’ ถ้าถามว่ากลัวเมียไหมบางทีกก ็ ลัว บางทีก็ไม่กลัว(ยิม )ผมเป็ น ตั ว ของ ้ ตัวเองแต่หน้าที่ก็คือหน้าที่เราอยู่ กันสองคนลูกชายสามคนโตกันหมด แล้วนานๆจะได้เจอกันสักทีเพือ ่ น ตายไปเป็ น สิ บ คนแล้ ว ก็ เ สี ย ใจ ใจหายแต่ไม่ได้มากมายอะไรหรอก มี โ อกาสก็ ไปงานศพหรือ ท� า บุ ญ ไปให้แต่เรายังเหนียวอยู่ (หัวเราะ) “คนอายุเยอะๆอย่าไปเก็บตัว นะครับต้องเข้าสังคมบ้างแล้วต้อง เป็นgoodlistenerเป็นคนฟังที่ดี อย่าไปขัดคอใครผมอยูท ่ ไี่ หนไม่เคย สร้างปัญหาใครชวนคุยอะไรก็คุย ได้ทงั้ นัน ่ งการเมืองผมขอ ้ แต่ถา้ เรือ ฟังอย่างเดียว(ยิ้ม)แต่ละคนผ่าน ชี วิ ต มาแตกต่ า งกั น เรามี ค วามรู ้ เรือ ่ งพระเครือ ่ งก็พูดให้คนอื่นฟัง ใครมีความรูอ ้ ะไรก็แบ่งปันเราหวังดี ให้ กั น ที่ นี่ มี ค น ห ล า ย ป ร ะ เ ภ ท กลุ่ ม ชอบการพนั น ชอบเล่ น ม้ า ผมไม่มค ี วามรูเ้ ลยเหล้าไม่กน ิ บุหรี่ ไม่สูบเชื่อไหมว่ากลุ่มขายที่ดินมา ตกลงธุรกิจเป็นพันล้านก็มน ี ะครับ เพิง่ มีคนหนึง่ ตายไปไม่กเี่ ดือนทีแ ่ ล้ว เวลาไปร้องเพลงทีไรเขาต้องเลือก เ พลง คิ ดจ ะปลู กต้ น รั ก อี กกอ อายุ99แล้วฟังดูแล้วขัดกับความเป็ น จริง นะน่ า สนใจไหมผมว่ า ตรงนี้คือมหาวิทยาลัยชีวิตเลย”
2
3
ปกรณ์ กีร ติเกรีย งไกร อายุ 68 ปี
วิบูลย์ พู ตระกูล อายุ 81 ปี
“ผมมีเงินเก็บอยู่บ้างเอาไป ลงทุนหลายอย่างเล่นแชร์เล่นหวย เล่ น หุ้ น เลยไม่ ไ ด้ เ ดื อ ดร้อ นอะไร แต่พอไม่ทา� ร้านอาหารแล้วเวลาว่าง เยอะมากเป็นจุดอ่อนของผมเลย เบื่อสิผมเลยหาอะไรท�า เริม ่ จาก ไปร้อ งเพลงที่ ดิ โ อลด์ ส ยามแล้ ว เปลีย ่ นมาร้องทีพ ่ าต้าบ้างร้องเพลง เสร็จ ก็ หิ ว เลยเดิ น มาหาอะไรกิ น ชัน ้ ล่างผ่านไปสักพักเลยได้คุยกับ คนตรงนี้ คุยไปคุยมาก็ถก ู คอช่วงหลัง เลยมาเป็นประจ�าคอนโดฯของผม อยูแ ่ ถวนี้ย้ายมาอยูเ่ กือบสิบปีแล้ว แต่ เพิ่งมานั่ งฟู้ดคอร์ตของพาต้ า แค่ไม่กป ี่ ี ส่วนใหญ่มาถึงช่วงเทีย ่ งๆ บ่ายๆแล้วกลับประมาณห้าโมงเย็น มาแค่วน ั จันทร์-ศุกร์นะส่วนวันเสาร์อาทิตย์จะอยู่กับครอบครัวก็ช่วย ให้ ห ายเบื่ อ ได้ บ้ า งอยู่ ค อนโดฯ ห้องนิดเดียว ดูโทรทัศน์ เล่นไลน์ ซ�าไปซ�ามาเบื่อ(เน้นเสียง)มาเดิน โต๋ เต๋ ที่นี่ ซื้อข้าวมากิ น นั่ งคุยกั บ เพื่อนคุยทุกเรือ ่ งเลยจิ ปาถะแต่ การเมืองคุยไม่ได้ทะเลาะกันตาย นั่งไปแป๊บๆก็ค�าแล้ว “ทุกวันนี้ไม่มีอะไรอยากท�า แล้วล่ะลูกเรียนจบมีงานท�าผมตาย เมื่อไหร่ก็ได้แต่เอาให้สมศักดิ์ศรี หน่อยอย่าไปโดนรถสามล้อชนตาย อายตายห่า(หัวเราะ)ถ้าตายก็ขอ ใต้ ต้ น โพธิ์ ต้ น ไทรอย่ า ไปตายใต้ ต้นผักชีนะ(หัวเราะ)ผมมองว่าชีวต ิ คนเราจะเบือ ่ หรือไม่เบือ ่ สิง ่ ส�าคัญ คื อเรือ ่ งเงินถ้ าเรายังไม่ตายเงิน ยังเหลือ ถึงเบื่อก็อยู่ได้ แต่ถ้าเรา ยังไม่ตายเงินหมดชีวิตจะล�าบาก เปลีย ่ นจากเบือ ่ กลายเป็นเครียดเลย”
“ทุกวันนี้ผมตื่นตีหา ้ ฟังวิทยุ ดู โ ทรทั ศ น์ สองโมงเช้ า กิ น ข้ า ว อาบน� า อาบท่ า ประมาณเที่ ย ง ก็เตรียมตัวออกมาพาต้าเดินข้าม ถนนมาถึงเลยเจอเพือ ่ นก็นัง ่ กินกัน คนในนี้รูจ ้ ักกันเกือบหมดผมรู จ ้ ัก คนง่ า ยเป็ น คนไม่ ส ร้ า งปั ญ หา ถ้ า ไม่ เจอใครก็ กิ น ขนมปั ง สั ก ชิ้ น แค่นี้พอ(หัวเราะ)ถ้าไม่ได้ไปธุระ ที่ไหนผมมาเกือบทุกวันนั่งอยู่ถึง หกโมงเย็นค่อยกลับแวะซือ ้ มือ ้ เย็น กลั บ ไปกิ น ที่ ห้ อ งแล้ ว ซื้ อ มื้ อ เช้ า เตรีย มไว้ ด้ ว ยพอตื่ น เช้ า มาก็ ว น เ หมือนเดิ มอี ก ไม่ได้ เบื่ออะไรนะ เราไม่มภ ี าระชอบอะไรก็ทา� อย่างนัน ้ ไม่มอ ี ะไรมาบีบชีวต ิ ชีวต ิ เป็นแบบนี้ มาสิบปีแล้ว “ ผมเป็ น คนไม่ ค่ อ ยเครีย ด หนึ่ งอาทิตย์จะคิ ดถึ งวันข้างหน้ า รวมแล้วไม่ถง ึ ชัว ่ โมงวันไหนเหงาๆ ก็คิดบ้างถ้าเจ็บป่วยมาจะท�ายังไง ผมไม่กลัวตายแต่กลัวตัวเองป่วย นอนติ ดเตี ยงแล้ วต้ อ งกลายเป็น ภาระคนอืน ่ แต่คด ิ ไม่นานเครียดมาก ก็หาอะไรท�าแถวนีม ้ อ ี ะไรให้ทา� เยอะ มี เงิ น ก็ ไปหาเพลงฟั ง ถ้ า เงิ น ไม่ มี ก็ น่ั ง คุ ย กั บ พรรคพวกเรื่ อ งกิ น ไม่ตอ ้ งห่วงเลยวันละไม่กส ี่ บ ิ บาทก็อยู่ ได้แล้วผมไม่ท�าให้ใครเดือดร้อน ใช้เท่าทีม ่ ี ถ้าไม่มก ี ็พง ึ่ พาญาติบา ้ ง ซึ่งพวกเขาเต็มใจให้เราไม่ได้เอา มากมายแค่ ให้ ชี วิ ต รอดตายพอ ค วามสุ ข ของผมคื อ ไม่ ท� า ให้ ใ คร เดื อ ดร้อ นวั น ไหนได้ ฟั ง ข่ า วดี ๆ บ้างก็มีความสุข หรือถ้าได้นั่งด่า คนนัน ้ ส ็ นุกดีแต่ตอ ้ งด่าคนที่ ้ คนนีก ไม่ได้นั่งอยู่ด้วยกันนะ(หัวเราะ)” 22
4
ชูชาติ ชื่นอุไทย อายุ 75 ปี
ความสุขของผม ่ ขึน ้ มาแล้ว คือตืน ยัง แข็ง แรง เดินไปไหนมาไหน ได้อยู่ ถ้าตื่น ขึ้นมาแล้วเดิ น ไม่ไหว หมดแรง ่ หละความทุกข์ นีแ หรือการได้ รู้ ว่า ลูกชายประสบ ความส�า เร็ จใน การงาน รู้ ว่า หลานเรีย นจบ อะไร ก็ถือ เป็ น ความสุข เหมือนกัน ISSUE 601
29 JUL 2019
“ผมเรียนจบจากคณะบัญชี มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ท�างาน ในบริษท ั เอกชนมาตลอดจนช่วงท้าย ของการท� า งานมี ค นชวนไปเป็ น ที่ ป รึก ษาให้ นั ก การเมื อ งคอยดู เ รื่อ งงบประมาณและการโยธา บ างอย่ า งเราเชี่ ย วชาญอยู่ แ ล้ ว แต่ บ างอย่ า งต้ อ งศึ ก ษาเพิ่ ม เติ ม ท�าอยูเ่ กือบยีส ่ บ ิ ปีเลยนะจนกระทัง่ เกิดการรัฐประหาร2557เลยต้อง หยุดท�างาน อายุเท่านี้เลิกท�างาน ก็ไม่ได้แปลกอะไรผมไม่ได้ทา � งาน มา5ปีแล้ วเลยมีเวลาว่างทุกวัน แต่ ไม่เบื่อหรอก ผมเป็นคนเพื่อน เยอะ เพื่อนหลายกลุ่ม กลุ่มมัธยม กลุ่ ม มหาวิ ท ยาลั ย กลุ่ ม นั ก ธุ ร กิ จ กลุ่มที่ท�างานการเมือง “ความสุขของผมคือตืน ่ ขึน ้ มา แล้วยังแข็งแรงเดินไปไหนมาไหน ได้อยู่ถ้าตื่นขึ้นมาแล้วเดินไม่ไหว หมดแรงนี่ แหละความทุ ก ข์ หรือ การได้รวู ้ า่ ลูกชายประสบความส�าเร็จ ในการงานรูว้ า ่ หลานเรียนจบอะไร ก็ถอ ื เป็นความสุขเหมือนกันทุกวันนี้ ผมตัวคนเดียวภรรยาเสียชีวิตไป สองปีแล้วคนรู จ ้ ักที่อายุน้อยกว่า ตายไปหลายคนงานเลี้ ยงรุ ่ น ที่ ธ รรมศาสตร์ บางครั้ง ไปแล้ ว ใจหายนะบางคนมาทุกปีอยูๆ ่ ปีนี้ ไม่มาเป็นอะไรไปหรือเปล่าก็ต้อง หาทางติดต่อบางคนไม่วา่ งบางคน ป่วยก็ไปเยีย ่ มกันแต่ถา้ คนไหนตาย จะรูก ้ ่อนหน้านั้นตายไปหลายคน แล้ ว รวมตั ว กั น ไปเป็ น เจ้ า ภาพ งานศพพอครบรอบก็ รวมตั วกั น ไปท� า บุ ญ ให้ ถ้ า เพื่ อ นที่ นี่ ห ายไป วันเดียวคงไม่ได้อะไรเขาคงไม่วา ่ ง ก ารเจอกั น เหมื อ นเป็ น สั ญ ญาใจ ใครว่ า งก็ ม าใครไม่ ว่ า งก็ ไ ม่ ม า แต่ ถ้ า หายไปนานๆเราคงคุ ย กั น หายไปไหนนะถ้ารูว้ ่าป่วยก็พากัน ไปเยี่ยม” 23
GOLDIES OLDIES “ศู น ย์ อ าหารที่ ดิ โ อลด์ ส ยามมี ก ลุ่ ม ร้องเพลงอยู่นะ” ระหว่างหาข้อมูลเรื่องการรวมกลุม ่ ของคนสูงวัย ผมได้คา� แนะน�าแบบนัน ้ จากหลายคน เมื่อหาข้อมูลจากอินเทอร์เน็ต ก็ เ ห็ น การพู ดถึ ง อยู่ พ อสมควร ทั้ ง จาก รายการทีวี ภาพถ่าย และบทความที่เขียนถึง ดิ โ อลด์ ส ยามพลาซ่ า เปิ ด ให้ บ ริ ก าร 30 เมษายน 2536 ขณะที่ ส่ ว นให้ บ ริ ก าร ร้ อ งเพลงของฟู ด ้ เซ็ น เตอร์ ตั้ ง อยู่ ช้ั น 3 มาเปิ ด ให้ บ ริ ก ารหลั ง จากนั้ น (ไม่ มี ข้ อ มู ล ปี แน่ชัด ว่ากันว่าประมาณยี่สิบปี ) เริ่มจากเป็น คาราโอเกะ แล้วค่อยขยับขยายมาเป็นดนตรีสด จากคนร้ อ งไม่ กี่ ค น ก็ เ กิ ด เป็ น กลุ่ ม ขาประจ�า ไม่มีการนัดหมายชัดเจน แต่ละวัน เกิดขึ้นอย่างเป็นธรรมชาติ ใครว่างก็มาตาม ความคุ้น เคย เริ่ม ร้อ งตั้ง แต่ ช่ ว งสายไปถึ ง ช่ ว งเย็ น ด้ ว ยความที่ เ วที เ ป็ น ส่ ว นหนึ่ ง กั บ ฟู ด ้ เซ็นเตอร์ คนก�าลังรับประทานอาหารเลย เสมือนเป็นแฟนเพลงไปโดยปริยาย วันจันทร์ปลายเดือนพฤษภาคม ผมไปถึง ดิโอลด์สยามก่อนเที่ยงเล็กน้อย ่ ก “ศูนย์อาหารทีม ี ลุม ่ ผูส ้ ง ู อายุมาร้องเพลง ต้องไปทางไหนนะครับ” ผมถามคนขายของ ที่ชั้นล่าง “เขาเพิ่ ง ปิ ด บริ ก ารไปไม่ ก่ี เ ดื อ นเอง ้ างส่วนย้ายมาร้องทีช ่ น ้ มา ตอนนีบ ั้ 2” เขาพู ดขึน ่ มาย ทันที ค�าตอบและน�า้ เสียงสะท้อนว่ารูจ ้ ก ั ทีห นั้ น เป็ น อย่ า งดี พอผมบอกว่ า มาเก็ บ ข้ อ มู ล เพื่ อเขียนบทความ เขาพู ดว่า “ที่น่ีถือว่าเป็ น ต�านานเลยนะ” ผมเดิ น ขึ้ น ไปชั้ น 3 ตามทิ ศ ทางที่ เ ขา บอกมา เพื่ อ ความมั่ น ใจเลยถามเจ้ า หน้ า ที่ รักษาความปลอดภัยอีกครั้งด้วยค�าถามเดิม ปรากฏว่าเขาตอบได้ทน ั ทีวา่ ปิดบริการไปแล้ว ช่วงเที่ยงของ ‘ฟู ด ้ เซ็นเตอร์’ มีคนมา ่ ของพืน ้ ที่ รับประทานอาหารพอสมควร มุมหนึง มี เ วที ข นาดขึ้ น ร้ อ งเพลงคู่ ไ ด้ ก� า ลั ง พอดี เคียงข้างด้วยเปียโนหลังใหญ่และล�าโพงลูกโต ดูจากภายนอกน่าจะยังใช้การได้ดี หากแต่ ตรงนั้นกลับไม่มีเสียงเพลง ร้างไร้ผู้คน และ บ นกระดานไวต์บอร์ดที่แขวนบนผนังปรากฏ ค�าว่า ‘ปิ ดชั่วคราว’ ่ สอบถามจากเจ้าหน้าที่ ก็ไม่มค เมือ ี า� ตอบ แ น่ชัดถึงเหตุผล ผมเลยขอเบอร์ติดต่อของ หนึ่ ง ในสมาชิ ก กลุ่ ม ที่ รั ก การร้ อ งเพลงมา จนกระทั่ ง ได้ นั ด หมายเพื่ อ ย้ อ นวั น วานของ พวกเขาอีกครั้ง
03 24
ความสุ ข ของผมคื อ ตื่ น ขึ้นมา แล้ ว ยั ง แข็ ง แรง เดิ นไปไหน มาไหนได้ อยู่ ถ้ า ตื่ น ขึ้นมาแล้ ว เดิ นไม่ ไ หว หมดแรง นี่แ หละ ความทุ ก ข์
2
สุ รินทร์ เฮงวิ วั ฒ นชั ย อายุ 72 ปี
1
ปั ทมา งามรุ่งศิริ อายุ 59 ปี “ ฉั น ช อ บ ร้ อ ง เพ ล ง ม า ก เรียกได้วา ่ ทุรนทุรายเลย(หัวเราะ) แต่ตอนเด็กๆท�าได้ไม่เต็มที่ เราไม่ได้ มีเงินมากด้ วยเลยเหมือนเก็ บกด พอมีเงินเลยตระเวนร้องตามร้าน ต อ น ห ลั ง ม า เป็ น ค น ส อ น ด้ ว ย ทุกวันพฤหัสฯจะมาสอนทีร่ า้ นชัน ้ 2 วันอังคารจะสอนทีศ ่ น ู ย์การค้าวรรัตน์ วันพุธไปสอนแถวพระราม4เคยพา ลู ก ศิ ษ ย์ ไ ปประกวดร้ อ งเพลงที่ ต่ า งประเทศด้ ว ยนะ ฝึ ก กั บ มื อ พาไปได้ ร างวั ล เดี๋ ย วก็ จ ะไปอี ก ลูกศิษย์มท ี งั้ เด็กวัยรุน ่ ไปจนถึงคนแก่ อายุ80-90ยังมีเลยร้องเพลงนี่ดี นะช่วยให้สมองไม่ฝอ ่ เมือ ่ ก่อนสังคม ไม่ ค่ อ ยยอมรับ ให้ ท� า อะไรแบบนี้ ปัจจุบน ั ก็อส ิ ระเดีย ๋ วนีค ้ นแก่ๆออกมา ร้องเพลงกันเยอะเลย “เวลาขึน ้ ไปร้องเพลงบนเวที ใหญ่ๆฉันสะกดจิตคนได้เลยเดีย ๋ วนี้ อายุมากขึ้นเสียงตกลงไปสองคีย์ เราฝืนใช้เสียงมาเยอะเส้นเสียงเลย เสี ย หายฉั น ชอบร้อ งโชว์ บ นเวที ใหญ่ๆเสียเงินไปร้องก็เอาความสุข มันหลั่งออกมาทันที ฉันชอบการร้องเพลงมากปัจจุบน ั ยังร้องตลอด ร้านไหนปิดก็ไม่มีปัญหายังมีรา้ น เปิดอีกเยอะตัวเองตั้งใจว่าจะร้อง จนกว่าร้องไม่ไหวทุกวันนี้ไม่ค่อย ก ล้ า กิ น อ ะ ไร ที่ ส่ ง ผ ล ต่ อ เ สี ย ง กลั ว มากไม่ อ ยากคิ ด ถึ ง เลยถ้ า วันนั้นมาถึงจริงๆคงเครียดมาก”
ISSUE 601
29 JUL 2019
“สมัยผมเป็นเด็กยังไม่มีทีวี ให้ดู ความบันเทิงในชีวต ิ คือการฟัง วิ ท ยุ เพลงที่ ฟั ง บ่ อ ยๆ คื อ เพลง สุนทราภรณ์เมือ ่ ก่อนบ้านของผมอยู่ แม่กลองแถวคลองบางนกแขวก มั ก มี เ รื อ ขายยาผ่ า นมาเขาพู ด โฆษณายาแล้ ว เปิ ด เพลงลู ก ทุ่ ง ไปด้วยผมเลยได้ฟงั เพลงเป็นประจ�า กลายเป็นคนชอบเสียงเพลงชอบ ร้องเพลงสมัยนัน ี าราโอเกะ ้ ยังไม่มค เ ลยฝึ ก ร้ อ งกั บ ดนตรี ม าเรื่ อ ยๆ ร้อ งถู ก บ้ า งผิ ด บ้ า งเวลาผ่ า นไป ก็กลายเป็นทักษะ “ พ อ เริ่ ม ท� า ง า น ผ ม เป็ น ครู ส อนคณิ ต ศาสตร์ ที่ โ รงเรี ย น วัดสุทธิวรารามเลิกงานก็ไปร้องเพลง ที่ ร ้า นอาหารแถวลาดพร้า วบ้ า ง แถวเสนานิ ค มบ้ า งเวลาผ่ า นไป ผมมาเปิดร้านขายวัตถุโบราณเล็กๆ ที่ โ รงหนั ง ควี น เลยได้ ม าเที่ ย ว ดิ โ อลด์ ส ยามตอนนั้ น ชั้ น 3เป็ น คาราโอเกะผมเลยมาร้องแต่ไม่คอ ่ ย ชอบหรอกคาราโอเกะเป็นนายเรา ต้องร้องตามเนือ ้ อย่างเดียวเลยไม่ได้ มาบ่อยต่อมาเปลี่ยนเป็นดนตรีสด เริ่ม จากอิ เ ล็ ก โทนแล้ ว มาเปี ย โน ผมชอบเลยเราเป็นนายมันอยากหยุด อยากย้ อ นอยากซ� า เราบอกกั บ นั ก ดนตรีไ ด้ เลยมาร้อ งบ่ อ ยขึ้ น เลิกงานแล้วมาร้องอยู่จนร้านปิด หลังจากนั้ นเลยมาที่นี่เป็นประจ� า ไม่ไปร้านอื่นแล้วดิโอลด์สยามอยู่ ใกล้บา้ นปัจจุบน ั ด้วยพอเกษียณแล้ว ก็ยงั มาแทบทุกวันนอกจากติดธุระ “ตอนร้องเพลงตามร้านอาหาร ใหม่ ๆ ผมติ ด เพื่ อ นติ ด เหล้ า ด้ ว ย (หั ว เราะ)พอมาร้อ งที่ นี่ ไ ม่ ไ ด้ ดื่ ม แล้ ว ก็ เ ลิ ก ถาวรเลยกลายเป็ น ว่ า เสียงดีขน ึ้ วิธรี อ ้ งดีขน ึ้ เพราะเรามีสติ บางครัง้ ตอนเมาๆผมร้องเพลงแล้ว ต้ อ งวางไมค์ เพราะจ� า เนื้ อ เพลง ไม่ได้(หัวเราะ)เห็นแบบนี้เมือ ่ ก่อน ผมเคยมี แ ม่ ย กด้ ว ยนะ(หั ว เราะ) ร้องเพลงแล้วมีคนเอาดอกไม้มาให้ เด็กๆทีโ่ รงเรียนก็รว ู ้ า่ ผมมาร้องเพลง เจอกันแล้วล้ออยูเ่ รือ ่ ยเลย‘อาจารย์ ไม่ไปร้องเพลงเหรอ’(หัวเราะ)เคย มีเด็กมากินข้าวแล้วบังเอิญเจอกัน เขามากับพ่อแม่ผมไม่เขินร้องเพลง ให้ ฟังเลย(หั วเราะ)เด็ กก็ ชอบใจ บอกว่า‘วันนี้ผมได้มาฟังอาจารย์ ร้องเพลง’เวลาร้องเพลงแล้วมีคน ตั้ ง ใจฟั ง มั น ให้ ค วามรู ้สึ ก ว่ า เป็ น คนส�าคัญนะ”
3
วนิ ด า วั ฒ นาโภคกุ ล อายุ 59 ปี “เมือ ่ ก่อนเราเปิดร้านอาหาร อยูช ่ น ั้ 2ทีด ่ โิ อลด์ฯเปิดอยูห ่ ลายปี นะแต่ ค่ า เช่ า ขึ้ น ราคาตลอด มองว่าได้ไม่คุ้มกันเลยเปลี่ยน มาขายเสือ ้ ผ้าและเครือ ่ งส�าอาง ด้วยความทีม ่ าดิโอลด์ฯอยูบ ่ อ ่ ยๆ เลยรูว้ า่ ชัน ้ 3(ศูนย์อาหารดิโอลด์ ฟู้ ด เซ็ น เตอร์ ) มี ใ ห้ ร ้ อ งเพลง เราชอบร้องเพลงตัง้ แต่สาวๆแล้ว ยุคก่อนชอบพุม ่ พวงดวงจันทร์, สุ น ารี ราชสี ม ายุ ค หลั ง ชอบ ตั๊ ก แตน ชลดา, ฝน ธนสุ น ธร เคยตะลอนร้องตามร้านกับเพือ ่ น ครัง้ นั้นมาคนเดียวเลยคนในนี้ รูจ ้ ักกันอยู่แล้วบางคนเคยเป็น ลูกค้าทีร่ า้ นอาหารด้วยเราจอง คิวร้องเพลงไว้พอถึงคิวจะมีคน มาเรีย กเราปล่ อ ยให้ ลู ก น้ อ ง เฝ้าร้านบางครัง้ ก็ฝากร้านข้างๆ (หัวเราะ)เข้าๆออกๆทัง้ วันแหละ ช่ ว งแรกเป็ น คาราโอเกะแล้ ว ย้ายมาอยูอ ่ ก ี มุมโดยเปลีย ่ นเป็น ดนตรีส ดซึ่ ง เราชอบมากกว่ า คาราโอเกะนะเริม ่ จากเพลงละ 10บาท15บาท20บาท4เพลง 100บาทช่วงนั้นมาเกือบทุกวัน เลย “ตอนยังเปิดร้านอาหาร เราก็รอ ้ งทีร่ า้ นด้วยไม่ได้เสียเงิน แต่ เ ครีย ดต้ อ งคิ ด เรื่อ งก� า ไรขาดทุนแล้วเกรงใจลูกค้าด้วย เลยไม่ได้รอ ้ งบ่อยพอมาร้องทีน ่ ี่ จ่ายเงินร้องเพลงสบายใจกว่า แล้วคนฟังเยอะด้วยมีเพือ ่ นร้อง สนุกเราคุยกันเรือ ่ งเพลงเพลงไหน เพราะร้องยังไงแล้วไปร้องต่อ ที่ ไหนอี ก พอไม่ ไ ด้ ข ายของที่
ดิ โอ ล ด์ ฯ แ ล้ ว เ ล ย ล ด เห ลื อ อาทิตย์ละวันสองวันร้องเพลง ช่วยให้หายเครียดบ้างแต่ไม่ได้ ลืมหรอก บางวันมีเรือ ่ งทุกข์ใจ ก็ไม่อยากออกมา แต่พอเพื่อน ชวนออกมาก็ อ อกมาได้ ไม่ ได้ ฝืนใจอะไร(หัวเราะ)ถ้าคนร้อง ทั้ ง หมดก็ เ ยอะเลย ส่ ว นกลุ่ ม ของเราเกื อ บสิ บ คนบางคน ก็ไม่ได้อยูแ ่ ถวนี้ เมือ ่ ก่อนโทรศัพท์ นั ด กั น ต อ น ห ลั ง ก็ คุ ย ไ ล น์ เหมือนฟังเพลงแหละจากวิทยุ ก็มาฟังผ่านมือถือ “ตอนนี้ตัวเองอยู่กับสามี ลูกสาวสองคนแต่งงานออกไป แล้วนานๆจะเจอกันสักทีเราเป็น ฝ่ายไปหามากกว่าเพราะพวกเขา ไม่ค่อยว่างกั นอาทิตย์นี้ไปหา ลูกสาวคนโตอาทิตย์ตอ ่ มาไปหา ลู ก สาวคนเล็ ก ได้ เ จอทั้ ง ลู ก ทัง้ หลานเลยไม่คอ ่ ยได้รอ ้ งเพลง เท่ า ไหร่แ ล้ ว ต่ อ ให้ ในอนาคต ไม่ได้รอ ้ งเพลงแล้วก็ไม่เสียดาย นะอายุ เท่ า นี้ แ ล้ ว อยู่ กั บ ลู ก กั บ หลานแล้ ว อบอุ่ น กว่ า ตอน ลู ก สาวคนโตแต่ ง งานออกไป เรายังอยูก ่ บ ั ลูกสาวคนเล็กแต่พอ ลูกสาวคนเล็กแต่งงานออกไป ตอ นนั้ นเหงาม าก ไม่ อ ยาก ร้องเพลงเลยเพือ ่ นชวนก็ไม่อยาก ออกเราคิดถึงลูกแต่เวลาผ่านไป ก็ ต้ อ งปรั บ ตั ว ร้ อ งเพลงช่ ว ย คลายเหงาได้บ้างแต่ถ้าตอนนี้ เลยเราชอบไปเจอลูกเจอหลาน มากกว่านะ”
25
SENIORS AND SPIRITUALITY หอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญ หรือ ‘สวนโมกข์กรุงเทพฯ’ เปิดให้บริการ ม าตั้ง แต่ปี 2553 นอกจากกิ จ กรรม ่ วกับพุ ทธศาสนา เช่น ฟังธรรม ท�าวัตร เกีย ้ ง ่ ๆ สวดมนต์ พื้นทีแ่ ห่งนีย ั จัดกิจกรรมอืน อี ก มากมาย เช่ น การฉายภาพยนตร์ ฝึ กโยคะ หรืองานจิตอาสาต่างๆ แม้ว่า ไ ม่ ใ ช่ กิ จ กรรมที่ ม ากด้ ว ยค� า บาลี ห รื อ หลักธรรมะลึกซึ้ง แต่ระหว่างทางของ กิ จ กรรมเหล่ า นั้ น กลั บ แฝงแง่ มุ ม เพื่ อ ความเข้าใจชีวต ิ ไม่ได้แยกขาดว่าทางโลก หรือทางธรรม หรือจะเรียกอีกอย่างว่า ‘ธรรมะในชีวิตประจ�าวัน’ ก็คงได้ ปลายปี 2561 มีกิจกรรมชื่อว่า ้ จากการริเริม ‘สวัสดีวน ั จันทร์’ เกิดขึน ่ ของ ชัยฤทธิ์ อิม ่ เจริญ เจ้าของแบรนด์ไอศกรีม ฟาร์ ม สุ ข เขาเป็ น คนหนุ่ ม ที่ ส นใจเรื่ อ ง การฟังและฝึ กฝนอย่างทุ่มเทมาหลายปี กิจกรรมอาศัยการ์ดเกม Happiness ่ ค Unlock ทีม ี า� ถามหลากหลายมาด�าเนิน วงสนทนา เช่ น รู้ สึ ก อย่ า งไรกั บ เมื อ ง ที่ใช้ชีวิตอยู่ สิ่งแวดล้อมที่น่ีได้เกื้อหนุน ่ รูส ่ ย คุณหรือไม่ เมือ ้ ก ึ ไม่ดี คุณมีคนทีค ุ ด้วย ่ ไ่ี ป ได้บา้ งหรือเปล่า คุณพอจะมีสถานทีท ่ ในเวลาทีต ่ อ พักใจได้ทก ุ เมือ ้ งการบ้างไหม ฯลฯ เพื่ อให้ผู้เข้าร่วมที่เป็ นคนสูงวัยได้ ใคร่ครวญถึงชีวิตตัวเอง และได้ฝึกฟัง เรื่องราวของเพื่อนสมาชิก “ผมสนใจเรื่องการฟัง เลยอยาก ้ ให้คนสูงวัย ฝึกทักษะการฟังอย่างลึกซึง ้ ฐาน ถ้าในมุมความสัมพันธ์ การฟังเป็นพืน ที่ดีต่อทุกวัยเลยนะ มันใช้ได้จริงในชีวิต ่ ัง มันเกิด ประจ�าวัน ถ้าในมุมธรรมะ ขณะทีฟ การตระหนักรู้ ซึ่งโยงกับเรื่องสติด้วย” เขาเล่าถึงความตั้งใจของตัวเอง ก่ อ นหน้ า นั้ น เขาเคยจั ด กิ จ กรรม ‘ปั่ นไอติม ชิมความสุข’ อาศัยความช�านาญ ในการท� า ไอศกรี ม ของตั ว เองมาเป็ น ่ งมือในการฝึกการฟัง ซึง ่ มีคนเข้าร่วม เครือ หลากหลายวัย หลังจากนั้นเขาต้องการ ก�าหนดกลุ่มเป้าหมายให้ชัดเจน เลยเกิด เป็นกิจกรรม ‘สวัสดีวน ั จันทร์’ แล้วต่อมา ได้เปลี่ยนวันจัดและเปลี่ยนชื่อกิจกรรม ่ อ เป็น ‘สวัสดีวย ั สุข’ ทีพ ้ งเสียงกับวันศุกร์ ซึ่งจัดมาจนถึงปัจจุบัน ทุกวันศุกร์ท่ี 1 ่ นใจ และ 3 ของเดือน เริม ี่ นทีส ่ ต้นจากไม่กค กลุ่มค่อยๆ เพิ่มขนาด สมาชิกหมุนเวียน เข้าออก จนกระทั่งเกิดเป็ นชุมชนย่อมๆ ที่สนิทสนมและไว้วางใจกัน เช้ า วั น ศุ ก ร์ ต้ น เดื อ นมิ ถุ น ายน ผมมาถึงสวนโมกข์กรุงเทพฯ ตอนกิจกรรม ยังไม่เริ่มต้น กลุ่มคนสูงวัยสิบกว่าคน ้ จ ่ี ด ่ นัง ่ นเก้าอีท ั เรียงเป็นวงกลม เมือ ่ อยูบ เริ่มกิจกรรมเช็กอิน หรือการบอกเล่าว่า ่ า่ นมาท�าอะไรกันมาบ้าง เรือ ่ งเล่า ช่วงทีผ ้ ต่อหน้าเพื่อนสมาชิก ของแต่ละคนเกิดขึน ที่ ก� า ลั ง ฟัง อย่ า งตั้ ง ใจ ...เพิ่ ง ไปเที่ ย ว ท้องฟ้าจ�าลองมา ...เพิ่งเรียนท�าขนมมา
04
หรื อ แม้ แ ต่ เ ล่ า บางเรื่ อ งควบคู่ ไ ปกั บ การอธิบายธรรมะ ทั้งหมดนั้นเกิดขึ้นโดยไม่มีค�าพู ด แทรกขัด แววตาทุกคู่มองคนพู ดอย่าง ตั้งใจ พยักหน้าตอบรับ และชะเง้อมอง ด้ ว ยความอยากรู้ เป็ น ช่ ว งเวลาสั้ น ๆ ที่อบอวลด้วยความใส่ใจมิตรภาพของ เพื่อนวัยเดียวกัน จากกลุ่มใหญ่เปลี่ยนมากลุ่มย่อย ่ บางคน ผมมีโอกาสได้เข้าร่วมเป็นส่วนหนึง ใช้ ก าร์ ด เกมเพื่ อ เริ่ ม ต้ น การเล่ า เรื่ อ ง ่ งของตัวเองออกมาได้ทน บางคนเล่าเรือ ั ที ผมเลยมีโอกาสได้พูดเรื่องของตัวเอง ่ นตรงหน้าเป็น ในประเด็นเดียวกัน ทัง ้ ทีค ่ ระสบการณ์มากกว่า แต่กลับ คนสูงวัยทีป เป็ นช่วงสั้นๆ ที่ ผมสัมผัสได้การรับฟัง จากพวกเขา ใช่ ถ้ า มองเพี ย งกิ จ กรรมอย่ า ง ‘สวัสดีวัยสุข’ ไม่มีระหว่างทางที่วูบวาบ ่ื เต้น เป็นเพียงการพู ด ฟัง และถาม ให้ตน บ้างเป็นระยะ แต่จริงหรือไม่วา่ ไม่วา่ จะอายุ เท่ า ไหร่ ก็ ต าม ลึ ก ๆ แล้ ว มนุ ษ ย์ ทุ ก คน ต้องการช่วงเวลานัน ้ นัน ่ คือการได้เปิดเผย ตัวเองอย่างเต็มที่ แล้วมีใครสักคนยอมรับ ไม่ตัดสิน และเห็นคุณค่า
1
พจนา วรกิตติว ณิช อายุ 65 ปี “หลังจากเกษี ยณจากอาชีพ เลขานุการช่วงนัน ้ ลูกสาวไปเรียนต่อ เมืองจี นแล้ วรู จ ้ ั กกั บโรงงานผลิ ต บัวหิมะเลยสัง่ มาให้แม่ขายออนไลน์ ก็พอมีพอกินนะดิฉันเป็นซิงเกิลมัม เลี้ ย งลู ก สองคนด้ ว ยตั ว คนเดี ย ว พอลู ก ชายแต่ ง งานออกไปแล้ ว ลู ก สาวยั ง เรีย นอยู่ ต่ า งประเทศ เลยต้ อ งอยู่ บ้ า นคนเดี ย วการได้ ขายของออนไลน์ตอ ้ งตอบข้อความ แ ละคุ ย โทรศั พ ท์ กั บ ลู ก ค้ า ท� า ให้ แต่ ล ะวั น มี อ ะไรท� า เบื่ อ ก็ อ อกไป ข้างนอกชีวต ิ เป็นแบบนัน ้ มาหลายปี แล้วไม่กเี่ ดือนมานี้ลูกสาวเรียนจบ แล้วมาท�างานกับสวนโมกข์กรุงเทพฯ เลยได้อยู่กันสองคน “ดิฉน ั รูจ ้ ก ั สวนโมกข์กรุงเทพฯ มานานแล้วแต่เพิง่ มาร่วมกิจกรรม ไ ด้ ไ ม่ น า น ต อ น ป ล า ย ปี ที่ แ ล้ ว ลู ก สาวชวนออกมาท� า กิ จ กรรม เขาบอกว่า‘แม่มาทีน ่ ี่เถอะจะได้มี เพื่ อ นฝู ง ’เริ่ ม จากมาท� า ไอติ ม แล้ วมานั่ งคุยมันช่วยให้คนสูงวัย ที่ความคิดอ่านช้า เหงาๆ อยู่บ้าน ไม่ ไ ด้ สื่ อ สารกั บ ใครดิ ฉั น รู ้สึ ก ว่ า การเปิดใจรับฟังอย่างลึกซึง้ ช่วยเหลือ หลายคนเลยนะซึ่งพิสูจน์ มาแล้ ว บางคนบ้านอยู่ไกลก็ยังมาถือเป็น กุ ศ ลที่ ค นคนหนึ่ ง ได้ รู ้จั ก ตั ว เอง เกิ ด ความรู ้สึ ก ที่ ดี ต่ อ กั น การเจอ เพือ ่ นแบบนี้ต่างกันสิน ้ เชิงกับการขายออนไลน์ เราค้ า ขายแนะน� า สินค้าพูดเรือ ่ งจริงแต่การเจอคน มั น อี ก อารมณ์ เราเจอมิ ต รที่ ดี เจอคนจริงใจมีความสุขนะดิ ฉัน ติดใจแล้วมาตลอดเลย เฝ้ารอว่า ศุกร์ไหนต้องมาบ้าง “เราอายุเยอะแล้วการได้มา เจอเพือ ่ นวัยเดียวกันพูดจาเหมือน กันเฮฮาปาร์ตด ี้ ว้ ยกันเป็นการเริม ่ ต้น ชี วิ ต ใหม่ ใ นช่ ว งปลายของชี วิ ต มี ชี วิ ต ชี ว ามากขึ้ น นะเรานั ด กั น ไปเที่ ย วบางส่ ว นเพิ่ ง ไปท้ อ งฟ้า จ�าลองมาเปลีย ่ นไปเยอะนะข้างใน ไม่มืดแบบเดิม เราเหมือนกลับไป เป็นเด็กอีกครัง้ ความตืน ่ เต้นน้อยลง แต่ ได้ ความเข้าใจในเรือ ่ งท้องฟ้า ดวงดาวรวมทั้งได้ใช้เวลากับกลุ่ม เพื่อนวัยเดียวกัน” 26
ผมเชื่ อว่ า มนุษ ย์ ทุ กคน ต้องการ ความอบอุ่ น แต่หาได้ ย าก จากชี วิ ต จริ ง เราคุ ย กั บ คน ใกล้ตั ว ไม่ ไ ด้ แบบนี้ น ะ แม้แ ต่ ภรรยา ของผมก็ ไ ม่ ไ ด้ คุยแบบนี้ เรา ไม่กล้ า คุ ย ไง เพราะเขารู้ ว่ า เรางี่เง่ า จริ ง ๆ (หัวเราะ) แต่ กับคนทีเ่ พิง ้ ก ั ่ รูจ เราสามารถ พู ดได้ เพราะ เขาไม่ รู้ จักเรา มาก มั น จะ ยอดเยี่ย มมาก ถ้าการพู ดคุ ย แบบนี้ เกิ ด ขึ้น กับคนใกล้ชด ิ ได้ ประโยชน์ ของ การเข้ า กลุ่ ม สวัสดี วั ย สุ ข หนึ่ง สมาชิ ก ได้ระบาย สอง เกิ ด ความเอื้ออาทรต่ อกั น และมากกว่านัน ้ จิตใจก้ า วหน้ า และใจกว้ า ง มากขึ้น ISSUE 601
2
3
กวี พงศ์ โ สภา อายุ 72 ปี “ผมขลุกอยูส ่ วนโมกข์กรุงเทพฯ หลายปี แ ล้ ว ทั้ ง มาร่ว มกิ จ กรรม และมาเป็นอาสาสมัครกลุม ่ เพลินธรรม น�าชม(การน�าชมภาพปริศนาธรรม) เมื่ อ ปี ที่ แ ล้ ว มาเห็ น จากเว็ บ ไซต์ ว่ า มีกิจกรรมปั่นไอติ ม(ปั่นไอติ ม ชิมความสุข)ในนั้นเปรียบเทียบว่า กว่ า น� า จะกลายเป็ น น� า แข็ ง ก็ เป็ น อิทป ั ปัจจยตาผมเลยลองสมัครมา เป็นการใช้การปั่นไอติมเป็นกิจกรรม ท�าเสร็จก็น่ังคุยกันคุณมาจากไหน ก็ได้ทุกคนพร้อมเป็นเพื่อนคุย “หลั ง จากนั้ น ผมเปลี่ ย นมา เข้ า ร่ ว มกิ จ กรรม‘สวั ส ดี วั ย สุ ข ’ โดยรวมก็คล้ายกันนะแต่อน ั นีจ ้ ะใช้ การ์ดเกมมาช่วยคุยในการ์ดมีคา� ถาม ต่างๆให้ลองคิดแล้วแลกเปลีย ่ นกัน ท�าให้ผมนึกถึงการไปวัดในสมัยก่อน ทีใ่ ช้การก่อเจดียท ์ รายมาท�าร่วมกัน เลยได้แลกเปลีย ่ นพูดคุยผมมองว่า จะโดยตั้ ง ใจหรือ ไม่ ก็ ต ามพอได้ พูดคุยกันทีส ่ ด ุ แล้วมนุษย์มค ี วามเอื้ออาทรกันโดยอัตโนมัติ “ครัง้ หนึง่ สวนโมกข์กรุงเทพฯ เปิดโอกาสให้กลุม ่ เราไปเทีย ่ วด้วยกัน ที่อัมพวากิจกรรมที่ผมรูส ้ ึกดีมาก คือเกมสุดท้ายที่ท�าร่วมกัน เขาให้ ทุกคนนั่งล้อมวงแจกกระดาษA4 คนละแผ่นเขียนชื่อตัวเองข้างบน แล้วส่งต่อให้เพือ ่ นข้างๆเขียนข้อดีข้ อ เสี ย ของเจ้ า ของกระดาษนั้ น การเขียนโดยไม่ต้องใส่ชื่อตั วเอง เลยบอกได้ตรงๆแบบไม่ตอ ้ งกังวล อะไรแล้วเจ้าของกระดาษก็ไม่รูว้ า ่ ใครเป็นคนเขียนด้วยมันดีมากนะ ผมได้รูว้ ่าคนอื่นมองยังไงทั้งบวก ทั้งลบกระดาษของผมได้ว่า‘พี่กวี ต้องระวังการพูดตรงเกินไปหน่อย
29 JUL 2019
กรกช อิน ทรน้อย อายุ 55 ปี นะ’แม้ผมจะจริงใจแค่ไหนแต่ไม่ได้ แปลว่ า ค� า พู ด นั้ น จะถู ก หู ทุ ก คน มันอาจกระเทือนคนอืน ่ ได้ผมเห็นด้วย เลยทางพุทธเรียกสิง่ นีว้ า่ ‘ชีข ้ ม ุ ทรัพย์’ ชีวต ิ จริงไม่คอ ่ ยมีใครพูดหรอกการมี คนมาชีใ้ ห้เห็นข้อเสียมันยอดเยีย ่ ม มากนะเราได้เอามาปรับถ้าไม่มใี คร บอกมั น จะเป็ น เรื่อ งลบติ ด ตั ว ไป ตลอด “ ผ ม เชื่ อ ว่ า ม นุ ษ ย์ ทุ ก ค น ต้องการความอบอุ่นแต่หาได้ยาก จากชีวิตจริงเราคุยกับคนใกล้ตัว ไม่ได้แบบนีน ้ ะแม้แต่ภรรยาของผม ก็ ไม่ได้ คุยแบบนี้ เราไม่กล้ าคุยไง เพราะเขารูว้ า่ เรางีเ่ ง่าจริงๆ(หัวเราะ) แต่กบ ั คนทีเ่ พิง่ รูจ ้ ก ั เราสามารถพูด ได้เพราะเขาไม่รูจ ้ ักเรามากมันจะ ยอดเยีย ่ มมากถ้าการพูดคุยแบบนี้ เกิดขึ้นกับคนใกล้ชิดได้ประโยชน์ ของการเข้ากลุ่มสวัสดีวัยสุขหนึ่ง สมาชิกได้ระบายสองเกิดความเอื้ ออาทรต่ อกั นและมากกว่านั้ น จิตใจก้าวหน้าและใจกว้างมากขึน ้ ทั้งต่อสามี ต่อภรรยา ต่อลูก และ ต่ อ คนใกล้ ตั ว ที่ เราคุ ย ไม่ ค่ อ ยได้ ก ลุ่ ม นี้ ไ ม่ ใช่ แ ค่ ก า ร ช า ร์ จ พ ลั ง เพิม ่ แบตเตอรี่ แต่เราได้ความเข้าใจ กลับไปใช้ในชีวิตด้วย”
“เมือ ่ ปลายปีทแ ี่ ล้วเราอยาก หาของขวัญวันเกิดให้ตัวเองเลย เปิดอินเทอร์เน็ตแล้วเจอกิจกรรม ของสวนโมกข์กรุงเทพฯสโลแกน คือ ‘สร้างสุขสูงวัย เปิดใจรับฟัง’ เราชอบค� า นี้ ม ากเลยสมั ค รมา เข้าร่วมเขาจัดกันไปหลายครัง้ แล้ว วันนั้นเรามาถึงช้า แต่คนในกลุ่ม ต้อนรับเป็นอย่างดี เริม ้ ึก ่ ต้นก็รูส ดีแล้วพอแบ่งกลุ่มย่อยกิจกรรม ใช้การ์ดเกมเป็นเครือ ่ งมือช่วยคุย เราเปิดได้ค�าถามเรือ ่ งการจัดการ การเงิ น ส่ ว นบุ ค คลแผนส� า หรับ อนาคตเป็นยังไงการ์ดใบนัน ้ ท�าให้ เราย้อนคิดการเตรียมการในปัจจุบน ั พ ร้ อ มดี ห รื อ ยั ง เพื่ อ นในกลุ่ ม ก็ ตั้ ง ใจฟั ง เรารู ้ สึ ก ว่ า สิ่ ง ที่ พู ด มี คุ ณ ค่ า แล้ ว เราได้ ฟั ง มุ ม มอง ในการจั ด การชี วิ ต จากคนอื่ น แต่ ล ะคนมี ป ระสบการณ์ ชี วิ ต ทีแ ่ ตกต่ า งกั น เห็ น ข้ อ คิ ด หลาย แง่มุมประทับใจมากเลยนะ “เราแต่งงานแล้ว ทุกวันนี้ เป็ น แม่ บ้ า น เมื่ อ ก่ อ นใช้ เ วลา ตอนกลางวันไปออกก�าลังกายที่ ฟิตเนสช่วงหลังกลุ่มสาวๆที่รูจ ้ ัก กันก็แยกย้ายกันไปบางคนเรียนจบ บางคนท�างานหนั กจนไม่มีเวลา และบางคนก็เบือ ่ การออกก�าลังกาย แล้วพอมาย้อนคิดหลายอย่างที่ ฟิตเนสเราอาจไม่ใช่กลุม ่ เป้าหมาย ด้วย ทั้งกิจกรรมที่ท�าและตาราง เวลาคลาสจั ด ตอนค� า ๆเราเป็ น แม่ บ้ า นก็ ส ะดวกตอนกลางวั น เลยไม่ ไ ด้ รู ้ สึ ก ว่ า เป็ น ส่ ว นหนึ่ ง พอมาเจอกลุ่มนี้เราคิดว่าตัวเอง คงเป็นหนึ่งในกลุ่มเป้าหมายซึง ่ ก็ เป็นอย่างนั้ นจริงๆไม่ใช่แค่ เรือ ่ ง
สถานทีท ่ รี่ ม ่ รืน ่ หรือกิจกรรมทีต ่ รง ความสนใจแต่ เป็นกลุ่มคนที่มา เจอกั นด้ วยทุ ก คนวั ย ใกล้ กั น พอเรามาโดยไม่ได้คาดหวังอะไร มากวันนั้ นเลยถื อว่าได้ เกิ นคาด เราแค่อยากมอบสิง่ ดีๆให้กบ ั ตัวเอง ในวันเกิดแล้วก็ได้กลับไปจริงๆ “ ก า ร เข้ า ร่ ว ม กิ จ ก ร ร ม ‘สวั ส ดี วั ย สุ ข ’ท� า ให้ เ ราได้ ฟั ง ประสบการณ์ ชีวิตของหลายคน ทัง้ ความส�าเร็จความดีใจอุปสรรค และการก้าวข้ามห้วงทุกข์เหล่านัน ้ สุขภาพทีด ่ ีและย�าแย่เราได้เข้าใจ หลายเรื่ อ งและเห็ น หลั ก ธรรม หลายอย่ า งโดยไม่ จ� า เป็ น ต้ อ ง ไป เจ อ ทุ ก ปั ญ ห า ด้ ว ย ตั ว เ อ ง ประสบการณ์ของทุกคนคือบทเรียน ทั้งหมดนั้นคือธรรมะ “ เอาจริ ง ๆกิ จ กรรมของ ค นสู ง วั ย มี ห ลากหลายเลยนะ ทั้ ง ออกก� า ลั ง กายความบั น เทิ ง ซึ่ ง กิ จกรรมเหล่ านั้ นมั ก สร้ า ง ความสุขแต่กิจกรรมที่ลดความทุ ก ข์ มี น้ อ ยมาก บางคนมาด้ ว ย ความทุกข์อย่างมากไม่มท ี างออก จากปัญหากลุม ่ เราก็เปิดโอกาสให้ ปลดปล่อยให้พด ู ในสิง่ ทีพ ่ ด ู กับใคร ไม่ ไ ด้ แล้ วด้ วยการปู พื้ น ฐาน ความเข้าใจและกติ กาในการฟัง ั สินกัน พวกเราเลยรับฟังโดยไม่ตด มันกลายเป็นความอบอุน ่ ทุกข์ในใจ ของทุกคนก็ลดลงได้”
27
กระบอกเสียงจากวัยอันควร
ผูห ้ ญิงกับรอยสัก
แรงงานข้ามชาติ
เส้นแบ่ง
เหยียด
จิระพันธุ์ คล้ายฉ�า่
พิชญาภาแสงสีดา
่ ณัทภัทรชอบชืน
สมสกุลเทียนชัย
เรือ ่ ง :ปริญญาก้อนรัมย์
A THOUSAND WORDS
ไม่มีพิษภัยแต่ไร้สิทธิ
ดินแดนแสนล้านการเลือกปฏิบัติ
ธนวัฒน์พงษ์ศก ั ดิ์
กังสดาลโฟโต้อาร์ต
่ นที่ ‘ดินแดนแสนล้าน อยห่างจากโลกทีเ่ ต็มไปด้วยการตัดสินมาย้อนดูความแตกต่างหลากหลายของมนุษย์ผ่านนิทรรศการเคลือ ถ การเลือกปฏิบัติ’ที่จัดขึ้นโดยมูลนิธิคุ้มครองสิทธิด้านเอดส์และเครือข่ายกลุ่มคนถูกเลือกปฏิบัติที่รวบรวมผลงานช่างภาพ ่ ,พิชญาภาแสงสีดา,สมสกุลเทียนชัย,ธนวัฒน์พงษ์ศก ศิลปินหน้าใหม่อย่างจิระพันธุ์ คล้ายฉ�่า,ณัทภัทรชอบชืน ั ดิ,์ กังสดาล โฟโต้อาร์ตฯลฯมาสะท้อนเรื่องราวความหลากหลายที่ควรเคารพไม่วา่ จะเป็นประเด็นกลุม ่ ชาติพันธุ์ กลุม ่ ผูไ้ ร้บา้ นสิทธิสตรีฯลฯ ซึ่งพวกเขาเหล่านั้นล้วนผ่านประสบการณ์เลือกปฏิบัติที่เราทุกคนอาจจะเป็นหนึ่งสาเหตุท่ท ี �าให้สิ่งเหล่านั้นเกิดขึ้นก็ได้
ABOUT ดินแดนแสนล้านการเลือกปฏิบัติ
่ ๆอีกมากมายได้ในนิทรรศการ‘ดินแดนแสนล้านการเลือกปฏิบต ่ ะเดินทางไปจัดแสดงทีจ ่ ง สามารถไปรับชมผลงานภาพถ่ายอืน ั ’ิ ทีจ ั หวัดขอนแก่นในวันที่ 29กรกฎาคม– ่ ด 2สิงหาคม2562จังหวัดสงขลาในวันที่ 19-23สิงหาคม2562และจังหวัดเชียงใหม่ในวันที่ 4-6กันยายน2562ติดตามรายละเอียดเพิ่มรวมทัง ั นิทรรศการ ้ สถานทีจ ที่อาจเกิดขึ้นในอนาคตได้ท่ีเฟซบุ๊ก:ไม่เอาการเลือกปฏิบัติ 28
เรือ ่ ง : ดวงกมล จันทร์เนตร์
SPACE & TIME ภาพ : สรรพัชญ์ วัฒนสิงห์
ร้านเปิดทุกวัน เวลา 8.00-20.00 น. โทร. 06-4585-4430-1 www.facebook.com/cafetropicanaofficial
บรรยากาศภายในร้านสะท้อนความหมาย ของ Cafe Tropicana โดยไม่ตอ ้ งอธิบาย อะไรกันมาก จุดเด่นแรกสุดของร้านคือ ผนังสีสันสดใสที่เหมือนเราก�าลังเดิน เข้ า ไปในป่า เขตร้ อ นชื้ น แล้ ว พบกั บ ความอุดมสมบูรณ์ ทั้งนกเงือกตัวโต ต้นไม้เขียวขจี ดอกไม้สส ี ด เป็นงานศิลปะ โดยศิลปินไทยรุ่นใหม่ ภายใต้การดูแล ออกแบบ และควบคุมโดยเจ้าของร้าน ที่ มี ช่ื อ ว่ า บุ ริ น ทร์ บุ ญ วิ สุ ท ธิ์ นั ก ร้ อ ง และนักดนตรีชอ ื่ ดังจากวงกรูฟ ๊ ไรเดอร์ส นั่นเอง ISSUE 601
29 JUN 2019
คอนเซ็ปต์ของร้านเรียบง่ายและตรงไปตรงมา โดยส่วนตัวแล้วบุรน ิ ทร์ชอบอาหารมาก เรียกได้ว่าเป็น สายกินตัวจริง เมื่อวันหนึ่งอยากท�าคาเฟ่เล็กๆ สักแห่ง เขาเลือกให้รา้ นมีบรรยากาศของธรรมชาติ การใช้ต้นไม้จริงตกแต่งร้านอาจไม่ใช่เรือ ่ งยาก แต่ส่งิ ที่ยากคือการดูแลเอาใจใส่คอยบ�ารุงรักษา ที่ Cafe Tropicana เปลี่ยนต้นไม้ทุก 3-6 เดือน เพื่อให้ต้นไม้ได้มีช่วงเวลาพักฟื้ น นอกจากภายในร้านแล้ว รอบๆ ร้าน ก็มก ี ารปลูกต้นไม้โดยรอบ ช่วยกันความร้อนไม่ให้แผ่เข้ามาในร้านในระดับหนึง ่ กระจกใสบานใหญ่ท�าให้บางส่วน ของร้านผสมกลมกลืนกับด้านนอก ดูเผินๆ คล้ายนั่งอยู่กลางสวนรับแสงแดด เมนูแนะน�าคือ ไก่ทอดสอดไส้แฮมชีส กรอบนอกนุม ่ ใน ชีสเยิม ่ บ ั แยมสับปะรดโฮมเมดของทางร้าน ้ ๆ ทานคูก ท�าเอง มัสมัน เนื ้ อ น่ อ งลาย เสิ ร ฟ ์ พร้ อ มข้ า วอั ญ ชั น สี ม ว ่ งให้ ก ลิ น หอมจางๆ Blue Moon เครือ ่ งดื่มม็อกเทลเบสด้วย ่ ่ บลูฮาวายไซรัป ประกอบด้วยสับปะรดและส้มปั่น น�าบลูฮาวายไปท�าเป็นก้อนน�าแข็งสีสวย และ Matcha Premium Frappe ชาเขียวปั่น ท็อปปิ้ งด้วยไอศกรีมชาเขียวโฮมเมดส�าหรับชาเขียวเลิฟเวอร์นี่คือใช่เลย Cafe Tropicana รองรับลูกค้าได้ประมาณ 40 ที่นั่ง ไม่ว่าจะเป็นครอบครัวมาทานอาหารกลางวัน หรือ มาเป็นคู่นัดเดตกันแค่นั่งจิบเครือ ่ งดื่มสวยๆ หรือนัดเพื่อนมาคุยงาน ที่นี่เหมาะกับทุกคน ยิง ่ ถ้ามากันหลายคน และต้องการความเป็นส่วนตัว ทางร้านจะจัดพืน ้ ทีบ ่ นชัน ่ เติม ได้บรรยากาศของ ้ สองให้โดยไม่เสียค่าใช้จ่ายเพิม ความเป็นป่าเขตร้อนชืน ้ ไม่ต่างกัน ยิง ่ งอร่อยๆ ก็ได้บรรยากาศเหมือนลาพักร้อน ่ มีเสียงเพลงคลอเบาๆ ดื่มเครือ เลยทีเดียว
29
Cafe Tropicana คาเฟ ่อบอวลไปด้วยกาแฟและความสดชื่นของต้นไม้
โครงการ The Grove Hathairat
เรือ ่ ง : ตินกานต์
BREATHE IN ความรัก ความสัมพันธ์ และการสมรสนิยม CONTRIBUTOR
ตินกานต์ ผูเ้ ขียน ‘ดอก รัก’ หนังสือรวมเรือ ่ งสัน ้ ้ ญิง ทีว่ า่ ด้วยผูห ความรัก และ ดอกไม้ ส�านักพิมพ์ a book
่ ทีไ่ ด้ทา� คือการสัมภาษณ์ครู่ ก ่ น�ามาเขียนลงในนิตยสาร ความอ่อนด้อย ช่วงสองสามปีแรกในการท�างานในแวดวงนิตยสารของฉัน งานหนึง ั คนดังเพือ ่ี ย่าง หนึง ่ ในค�าถามภาคบังคับของฉันคือ “ท�าไมคุณถึงรักคนคนนี”้ ฉันได้รบ ประสบการณ์ของวัยนัน ั ตัง ั ค�าตอบกลมๆ ้ ท�าให้ฉน ้ ค�าถามวนเวียนอยูไ่ ม่กอ กลางๆ จากหลายคู่ เช่นว่า “เพราะเขาเป็นคนดี” “เพราะเธอเป็นคนรักครอบครัว” “เพราะเขาดูแลเอาใจใส่ด”ี “เพราะเธอเป็นคนขยันท�างาน” เคยคิดเล่นๆ ว่าถ้าเรารักใครคนหนึ่งเพราะเขา เป็นคนดี แล้วท�าไมเราไม่รักคนดีคนอื่นด้วยเล่า ท�าไม เราไม่ได้อยากคบหากับอีกคนที่ก็รักครอบครัวเช่นกัน ่ ทีเ่ ข้ามาดูแลเอาใจใส่เราแทบตาย แต่กไ็ ม่ได้ หรือคนอืน ท�าให้เรารู้สึกรัก ส่วนคนที่ขยันท�างานก็มีอยู่เต็มโลก แล้วท�าไมต้องมารักคนที่ขยันท�างานคนนี้ นำนมำกแล้ว ช่วงหนึ่งทีฉ ่ ันโสดสนิท เพือ ่ นเคย พยำยำมแนะน�ำใครคนหนึง ่ ให้ กำรันตีวำ ่ เขำเป็นคนดี ท� ำ งำนเก่ ง เป็ น ที่ ร ัก ของเพื่ อ นฝู ง เพื่ อ นบรรยำย คุณสมบัติและค่อยเล่ำเรือ ่ งของเขำให้ฉันฟัง และก็ คงท�ำเช่นเดียวกันกับทำงนั้น เรำเห็นหน้ำเห็นตำกัน ผ่ำนภำพถ่ำย กระทั่งค� ำคื นที่เรำได้ น่ั งตรงข้ำมกั น แบบตัวเป็นๆ ในแสงสีส้มของร้ำนอำหำร โต๊ะตั้งห่ำงกันพอ สร้ำงควำมเป็นส่วนตัว เพลงเพรำะในระดับควำมดัง ก� ำ ลั ง ดี ระหว่ ำ งเรำไม่ มี ใ ครมำคอยเป็ น คนกลำง ให้อีกต่อไป แค่เรำเท่ำนั้นที่เริม ้ ักอีกฝ่ำย ่ ท�ำควำมรูจ เรำคุยกันอย่ำงสุภำพ ท�ำควำมรูจ ้ ก ั ด้วยกำรชวน คุยถึงสิง่ ทีต ่ นสนใจและถำมไถ่ถงึ ควำมสนใจของอีกคน แต่ในบทสนทนำร่วมสองชัว ่ โมงนั้น เรำไม่มี ‘รสนิยม’ ในเรือ ่ งใดที่ตรงกันเลย ซึ่งก็ไม่ใช่ควำมผิดของใคร ทั้ ง นั้ น ก็ แ ค่ ค นหนึ่ ง ไม่ ไ ด้ ช อบในสิ่ ง ที่ อี ก คนชอบ เรำไม่ได้ฟงั เพลงเดียวกัน ไม่ได้อำ่ นหนังสือเล่มเดียวกัน ไม่ ไ ด้ ดู ห นั ง เรื่อ งเดี ย วกั น ฉั น ใช้ ชี วิ ต ในแบบที่ เขำ ไม่มท ี ำงนึกถึง ส่วนเขำก็ฝน ั ถึงชีวต ิ ทีฉ ่ ันไม่อำจเข้ำใจ ได้ กำรเจอกันครัง้ แรกของเรำจึงค่อนข้ำงกร่อยและ กลำยเป็นทำงตัน ใน เดี่ยว 12 ซึ่งเป็นเดี่ยวไมโครโฟนครัง้ ล่ำสุด ของ ‘พี่โน้ส’ - อุดม แต้พำนิช มีประเด็นหนึ่งที่ฉัน ออกจะชอบเอำมำกๆ พี่ โน้ ส พู ด ถึ ง กำรแต่ ง งำน หัวใจของกำรแต่งงำน และกำร ‘สมรสนิยม’ “ก่อนจะแต่งงำนกัน ต้องสมรสนิ ยมกันก่อน จึงจะมีงำนสมรสกันได้ ถึงจะอยู่กันยืด” ฉั นเห็ นด้ วย ในควำมสัมพันธ์ กำรมีรสนิ ยม ที่พ้องต้องกันส�ำคัญไม่แพ้เรือ ่ งไหน
หำกแยกเป็นค�ำ ‘สม’ หมำยถึง เสมอกัน และ ‘รส’ ก็คือควำมชอบใจ ควำมพึงพอใจ จริงอยู่ เป็นไปไม่ได้ทใี่ ครจะชอบเหมือนใครได้ ทั้งหมด ควำมสวย ควำมงำม รสเปรีย ้ ว รสหวำน คือรสนิ ยมเฉพำะบุคคลทั้งนั้ น แต่ในควำมสัมพันธ์ เรำปฏิเสธไม่ได้เลยว่ำโลกของสองคนย่อมมีส่วนที่ เหลื่อมทับกันอยู่ ในพืน ้ ทีท ่ บ ั ซ้อนนี้เองทีเ่ รำได้ถ่ำยเท ตัวตนสู่กัน น�ำเสนอควำมพึงพอใจแก่กัน เป็นที่ทำง ที่เรำจะหยิบยื่นรสนิยมของเรำให้อีกฝ่ำยรับรู ้ เรำแลกเปลีย ่ นกันในเรือ ่ งเล็กๆ น้อยๆ อยูต ่ ลอด เวลำ เพลง หนัง หนังสือ อำหำร สถำนที่ ควำมรืน ่ รมย์ อันพึงมีในชีวิต อย่ำมองข้ำมควำมชอบในเรือ ่ งเล็กน้อยเหล่ำนี้ ฉันเชือ ่ ว่ำนั่นก็เป็นปัจจัยหนึ่งทีส ่ ำมำรถบ่งบอกได้วำ ่ ไลฟ์สไตล์ ของเรำจะไปกั นได้ หรือไม่ เรำนั่ งดูหนั ง เรือ ่ งเดียวกันเกือบสองชัว ่ โมงได้หรือเปล่ำ เรำฟังเพลง ทีใ่ ครอีกคนเปิดฟังในรถซ�ำๆ ได้ไหม เรำใช้เวลำไปกับ เรือ ่ งเดี ยวกั นหรือต่ ำงเรือ ่ ง วงกลมรสนิ ยมของเรำ เหลื่อมซ้อนกันมำกน้อยเพียงใด สองคนคบหำกัน ไม่จ�ำเป็นต้องชอบเหมือนกัน ทุกอย่ำง ก็จริง เรำควรได้จด ั สรรพืน ้ ทีร่ สนิยมบำงอย่ำง ไว้เป็นควำมส่วนตัวบ้ำง นัน ่ ก็ใช่ แต่หำกวงกลมสองวง นัน ่ วจำกกันอย่ำงสิน ้ เชิงแล้ว จะเกิดกำรใช้เวลำ ้ โดดเดีย ร่วมกันเพื่อเรียนรู ก ้ ันได้อย่ำงไร เรำแตกต่ำงกันได้ ไม่จ�ำเป็นต้องพึงใจในสิง่ เดียวกันทัง้ หมด แต่จะไม่ให้ มีควำมชอบพอทีต ่ รงกันเลยก็ดท ู ำ่ จะคบหำกันล�ำบำก อี ก เรื่อ งที่ ฉั น มองว่ ำ คนรัก กั น จ� ำ เป็ น ต้ อ งมี เสมอกั น อย่ ำ งยิ่ ง คื อ ‘ทั ศ นคติ ใ นกำรใช้ ชี วิ ต คู่ ’ โดยเฉพำะคู่ที่ต้ังใจร่วมลงหลักปักฐำน พิ ธี แ ต่ ง งำน กำรเงิ น ภำยในบ้ ำ น กำรมี ลู ก ควำมสัมพันธ์ระหว่ำงสำมีและภรรยำ ควำมรับผิดชอบ ในฐำนะพ่อและแม่ ควำมเชื่อ ควำมศรัทธำ กำรให้ คุณค่ำ ล้วนเป็นควำมส�ำคัญของชีวิตคู่ แต่ท้ง ั หมดนี้ ฉันมองว่ำมีค่ำเป็นกลำง กำรแต่งงำนจะไม่สำ� คัญเลยกับคูท ่ ม ี่ องตรงกัน ว่ำไม่จ�ำเป็นต้องผ่ำนพิธก ี ็ใช้ชว ี ต ิ ด้วยกันได้ กำรมีลก ู
และกำรได้เป็นพ่อแม่คนจะเป็นควำมงดงำมทีส ่ ด ุ ของ ชีวิต หำกสิ่งนี้ คือควำมใฝ่ฝันของสองคนที่ตรงกั น กำรเงินจะไม่ใช่ปญ ั หำ หำกตกลงกันได้วำ่ นีค ่ อ ื เงินเธอ เงินฉั น และเงินเรำ หรือจะจัดกำรแบบไหนก็เอำที่ ทั้งคู่เห็นเหมำะควร ขณะเดียวกัน เรือ ่ งเหล่ำนีก ้ ส ็ ร้ำงปัญหำใหญ่โต ได้ หำกไม่ได้คิดเห็นไปในทิศทำงเดียวกันเสียแล้ว ส�ำหรับฉั น ควำมเสมอกั นใน ‘รสนิ ยม’ และ ‘ทัศนคติ’ จึงจ�ำเป็นในกำรใช้ชีวิตร่วม แน่นอนว่ำเมือ ่ เรำรักใครสักคนและเลือกใช้ชว ี ต ิ กับคนนี้แล้ว นั่นหมำยถึงเรำมองเห็นส่วนดีของเขำ มำกกว่ำส่วนเสีย และสำมำรถยอมรับส่วนไม่ดีนั้นได้ แต่กำรเป็นคนดี ขยันขันแข็ง รักครอบครัว ให้เกียรติ อี ก ฝ่ ำ ย เป็ น คุ ณ สมบั ติ ที่ ม นุ ษ ย์ ส มควรมี อ ยู่ แ ล้ ว มิใช่หรือ และอำจไม่ใช่เหตุผลทัง ่ ำ � ให้ ้ หมดทัง ้ มวลทีท เรำเลือกกันและกัน ควำมเป็นปัจเจกของเรำต่ำงหำก ควำมเสมอกัน ในรสนิยมและทัศนคติตำ่ งหำก ทีน ่ บ ั เป็นอีกส่วนประกอบ ส�ำคัญทีท ่ ำ � ให้คนสองคนลงล็อกพอดีได้ ท�ำให้เรำอยู่ ด้วยกันได้ ให้เรำรูส ้ ึกพึงพอใจกับกำรใช้ชีวิตร่วมกับ คนดีคนนี้ ขณะที่โลกยังเต็มไปด้วยคนดีที่เรำไม่ได้ เลือกและไม่ได้รก ั
30
เรือ ่ ง : พชร สูงเด่น
BREATHE IN ภาพ : สิริลักษณ์ ตะเภาหิรัญ
่ี ก ฉากวิง ู น�าไปสร้าง ่ เข้าห้องน�้าไปแอบร้องไห้ทถ ซ�้าแล้วซ�้าเล่าก็เพราะเป็นฉากที่เราต่างเคยเจอ และคง ไม่ใช่แค่ในวัยเรียนเท่านั้น แต่แม้ในวันนี้ในวัยท�างาน ก็ตอ ้ งมีบา้ งในบางวันทีเ่ รากัดปากตัวเองไว้นาน กุมมือ ไว้แน่น เกร็งตาไว้ไม่ให้น้� าข้างในตาเอ่อไหลออกมา รีบขอตัวออกจากห้องประชุม ออกมาปล่อยโฮในห้องน�า้ ที่มีฉากกั้น สถานที่มิดชิดแห่งเดียวในที่ท�างานที่เราจะ ปล่อยให้ตว ั เองร้องไห้ได้โดยไม่ตอ ้ งซ่อนน�้าตาจากใคร แล้ วท�ำไมกำรร้องไห้ ในที่ท�ำงำนจึ งต้ องเป็น เรือ ่ งหลบๆ ซ่อนๆ แล้วจริงๆ เรำร้องไห้ในที่ท�ำงำนได้หรือเปล่ำ? ท�ำไมเรำต้องปล่อยโฮในห้องน�ำ ซับน�ำตำให้ แห้ง เดินออกมำรำวกับไม่มีอะไร แค่ไปท�ำ ‘ธุระ’ มำ ถ้ ำกำรเข้ำห้องน� ำเป็นเรือ ่ งธรรมชำติ ไม่ต้องปกปิด อะไร ท� ำ ไมกำรร้อ งไห้ ที่ เป็ น สั ญ ชำตญำณมนุ ษ ย์ ทัง้ ในกำรช�ำระล้ำงสิง่ ระคำยเคืองในตำและช�ำระล้ำง อำรมณ์หม่นหมองในใจ ถ้ำกำรร้องไห้ทำ � หน้ำทีช ่ ำ � ระ ล้ ำ งของเสี ย ไม่ ต่ ำ งจำกกำรเข้ ำ ห้ อ งน� ำ ท� ำ ไมเรำ ต้องปิดบัง ท�ำเนียนว่ำไปเข้ำห้องน�ำมำ เปล่ำเลย เปล่ำ ไม่ได้แอบไปร้องไห้แต่อย่ำงใด หรือกำรร้องไห้จะไม่ใช่เรือ ่ งธรรมชำติ? หำกเป็น วิวฒ ั นำกำรทำงสังคมทีส ่ ง่ ผลต่อพฤติกรรม กำรเลือก ปฏิบต ั ข ิ องเรำว่ำจะร้องไห้กบ ั ใคร ทีไ่ หน หรือเรำทีอ ่ ยูใ่ น ร่ำงของ ‘เพศ’ หญิงชำยนี่รอ ้ งไห้ได้หรือไม่ งำนวิจัย ชิ้ น หนึ่ ง ด้ ำ นจั ก ษุ วิ ท ยำ (Ophthalmology) ใน เยอรมนี แสดงตัวเลขส�ำรวจว่ำโดยเฉลี่ยแล้วผู้หญิง ร้องไห้ประมำณ 30-64 ครัง้ ต่ อปี ในขณะที่ผู้ชำย ร้องไห้โดยเฉลีย ่ 6-17 ครัง้ เพียงเท่ำนัน ้ ครัน ้ จะร้องทัง้ ที ก็รอ ้ งเพียง 2-4 นำที สัน ้ ญิงถึงครึง่ ทีร่ อ ้ งไห้ได้ ้ กว่ำผูห ต่อเนื่องยำวนำนถึง 6 นำที และ 65% ของผู้หญิงยัง สะอึกสะอื้นได้ต่อ ในขณะที่ 94% ของผู้ชำยร้องไห้ แล้วก็จบไป ไม่สะอึกสะอืน ้ ต่ออีกให้เสียเวลำ (และน�ำตำ) ฟังเช่นนัน ้ แล้วก็อำจทึกทักไปว่ำมันเป็นธรรมชำติ ของผูห ้ ญิงทีร่ อ ้ งไห้มำกกว่ำผูช ้ ำย แต่ ทอม ลัตซ์ (Tom Lutz) เล่ำไว้ในหนังสือของเขำ Crying: A Natural and
issue 601
29 JuL 2019
Cultural History of Tears ผ่ำนเหตุกำรณ์ประวัตศ ิ ำสตร์ หลำยช่วงของมนุษย์ตั้งแต่กำรบันทึกหลักฐำนกำรมี น�ำตำของมนุษยชำติในยุคก่อนคริสตกำล ร่ำยมำจนถึง กำรปรำกฏขึน ้ ของน�ำตำในรูปแบบต่ำงๆ ตัง้ แต่งำนปรัชญำ ของเพลโต งำนวิทยำศำสตร์ของดำร์วน ิ ไปจนถึงงำน ศิลปะของปิกัสโซ ที่ค่อยๆ เผยให้เห็น ‘ฟังก์ชัน’ ของ น�ำตำที่ต่ำงกันไปในแต่ละยุคสมัย กำรศึ ก ษำเรือ ่ งรำวของน� ำ ตำที่ ท� ำ ให้ เห็ น ว่ ำ เจ้ำน�ำใสๆ นี่ไม่ได้ทำ � หน้ำทีเ่ พียงช�ำระล้ำงฝุน ่ ผงหรือ เศษซำกอำรมณ์ที่ตกตะกอนในใจ แต่หำกใช้ให้ถูกที่ ถูกทำงแล้ว สิ่งที่ดูเหมือนต้องหลบๆ ซ่อนๆ ปิดมันไว้ อำจกลำยเป็นเรือ ่ งดีได้หำกเรำเปิดเผยมันอย่ำงถูกวิธี ค� ำ ถำมคื อ แล้ ว เรำจะเผยน� ำ ตำอย่ ำ งไร ในที่ท�ำงำน ให้เสียน�ำตำทั้งทีต้องเสียให้ได้ดี ตำมทฤษฎีกำรเปลีย ่ นแปลงวัฒนธรรมองค์กรนัน ้ ผูน ้ �ำมีบทบำทส�ำคัญในกำรก�ำหนดว่ำพฤติกรรมไหน ถูกผิด เป็นปกติหรือผิดแปลก ซิลเวีย แอน ฮิวเลตต์ (Sylvia Ann Hewlett) อธิบำยเรือ ่ งนี้ไว้ในหนังสือ Executive Presence: The Missing Link between Merit and Success ว่ำมันไม่ใช่เรือ ่ งน่ำแปลกใจทีเ่ รำ ต้องแอบไปร้องไห้ในห้องน�ำ ในวัฒนธรรมทีช ่ ำยเป็นใหญ่ และผูน ้ ำ� ส่วนมำกยังเป็นผูช ้ ำยทีไ่ ม่คอ ่ ยแสดงควำมรูส ้ ก ึ จนกลำยเป็นภำพจ�ำ เป็นวิถป ี ฏิบต ั ข ิ องผูค ้ นในองค์กร นั้นๆ ว่ำกำรร้องไห้เป็นเรือ ่ งแปลก ไม่เป็นมืออำชีพ อย่ำเชียว อย่ำได้เผยมันออกมำในที่ท�ำงำน ในทำงตรงกันข้ำม หำกผู้น�ำจะชำยหรือหญิง ก็ตำมแต่ เป็นผูแ ้ สดงออก ยอมรับควำมรูส ้ ก ึ เหล่ำนั้น แทนทีจ ่ ะกลบเกลือ ่ นเวลำใกล้ถงึ จุดระเบิดรำวเสียกับว่ำ กำรร้องไห้นน ั้ เป็นสภำวะอ่อนแอ คนเป็นผูน ้ ำ � เขำไม่ทำ� กันหรอก หำกผู้น�ำคนนั้นรูถ ้ ึงบทบำทตนเองว่ำสิ่งที่ เขำท�ำจะเป็นสิ่งที่ก�ำหนดวัฒนธรรมองค์กรได้ต่อไป ยอมปล่อยให้ควำมรูส ้ ก ึ ทีแ ่ ท้จริงได้เผยออกมำ แทนที่ จะกลบเกลือ ่ น เฉไฉ ปล่อยให้นำ � ตำได้ไหลออกมำบ้ำง หรือพูดถึงควำมรูส ้ ก ึ เปรำะบำงนัน ้ อย่ำงตรงไปตรงมำ “ผม/ดิฉัน คงแคร์กับเรือ ่ งนี้มำกจริงๆ” น�ำตำนั้นอำจ เปลีย ่ นเป็นรอยยิม ่ นเป็นควำม้ ควำมอ่อนแออำจเปลีย
อ่อนโยน เรือ ่ งต้องห้ำมอำจเปลี่ยนเป็นกำรยอมรับว่ำ น� ำ ตำไม่ ใช่ เรื่อ งประหลำด หำกเรำสื่ อ สำรอย่ ำ ง ตรงไปตรงมำถึงข้อควำมในใจระหว่ำงคนท�ำงำนด้วยกัน กำรยอมรับอย่ำงตรงไปตรงมำ ไม่ตอ ้ งไปหลบๆ ซ่อนๆ ในห้องน�ำไม่ได้สง่ ผลดีแค่กบ ั เรำเองทีเ่ ลีย ่ งไม่ได้ อยำกร้องไห้ในบำงครัง้ แต่ยงั ช่วยเพือ ่ นร่วมงำนทีก ่ อ ็ ำจ อยูใ่ นสถำนกำรณ์ปริม ่ ๆ น�ำตำใกล้จะแตกในช่วงเวลำ แบบนัน � ตำไหล ้ เรำเองก็สำมำรถเป็นผู้ ‘อนุญำต’ ให้นำ ออกมำได้เช่นกัน โดยเฉพำะกับคนทีอ ่ ยูใ่ นบทบำทผูน ้ ำ � ทีห ่ ำกใส่ควำมรูส ้ ก ึ ร่วมเข้ำไป “ผม/ดิฉันเข้ำใจ งำนนี้ มันหนักจริงๆ บำงทีกร็ อ ้ งไห้กบ ั มันเหมือนกัน” หรือแชร์ กลั บ ไปว่ ำ มี ง ำนไหนที่ ท� ำ ให้ คุ ณ เคยเสี ย น� ำ ตำบ้ ำ ง ผ่ำนมำได้อย่ำงไร เพือ ่ เปลีย ่ นนิยำมใหม่ให้กำรร้องไห้ ในทีท ่ ำ � งำนเป็นสัญญำณว่ำเรำอยูใ่ นพืน ้ ทีค ่ วำมไว้ใจ ไม่ใช่สญ ั ญำณวิกฤต ไม่ใช่สญ ั ลักษณ์ของควำมอ่อนแอ หรือไม่เป็นมืออำชีพในที่ท�ำงำน ในโลกกำรท�ำงำนเปลี่ยนไป ท�ำงำนได้ยด ื หยุน ่ ไม่ ต้ อ งตอกบั ต รเข้ ำ ออกงำน ไม่ มี ส ถำนที่ ท� ำ งำน ตำยตัว กำรจัดกำรอำรมณ์ในที่ท�ำงำนก็ควรได้รบ ั กำรท�ำควำมเข้ำใจใหม่ดูบ้ำง ให้กำรจัดกำรอำรมณ์ ไม่ได้หมำยถึงกำรเก็บอัน ี ต่อไป หำกคือกำร้ อำรมณ์อก ยอมรับอำรมณ์ตำมควำมรูส ้ ึกที่แท้จริง อ่อนโยนกับ ควำมรูส ้ ึกตนเองเพียงพอ จนอ่อนโยนกับควำมรูส ้ ึก ของผูอ ้ น ื่ และสร้ำงวัฒนธรรมกำรท�ำงำนทีห ่ ลอมรวม ทุกคนทุกควำมรูส ้ ึกไว้รว่ มกัน ไม่ปฏิเสธ ไม่แบ่งแยก ไม่กีดกัน หำกโอบอุ้ม ยอมทุกควำมรูส ้ ึกระหว่ำงกัน ในที่ท�ำงำน
หยุดร้องสักที หยุดไว้เลยน�้าตา จะร้อง (ไห้) ให้ได้อะไรในที่ท�างาน
ถ้าร้องไห้กลางสายฝนเป็นฉากเอ็มวีคลาสสิกของเพลงอกหัก ฉากหนีไปร้องไห้ในห้องน�า้ ก็คงเป็นอีกฉากฮิตทีเ่ ราต่างเคยดู และเจอกับตัวเอง ่ านมือ ้ เทีย ่ งไปร้องไห้ไปในห้องน�้าโรงเรียนใหม่ทไี่ ม่มใี ครคบ ่ ง Mean Girls ทีท ไม่วา่ จะเป็นเคดี้ (รับบทโดย ลินด์เซย์ โลฮาน) ในหนังเรือ ่ อบไปร้องไห้เหมือนกันหลังจากได้ยน ่ วกับเธอ หรือแม้แต่ เฮอร์ไมโอนี เกรนเจอร์ ทีใ่ ช้หอ ้ งน�้าเป็นทีแ ิ รอนพู ดแย่ๆ เกีย
CONTRIBUTOR
พชร สูงเด่น นักศึกษาทุน Erasmus Mundus ด้านการศึกษาเพือ ่ การพัฒนา เรียนรู้ นอกห้องเรียนด้วย การเดินทางไปยัง เมืองต่างๆ ในยุโรป
31
เรือ ่ ง : วุฒิชัย กฤษณะประกรกิจ
EDITOR’S NOTE
เ มอโซเป็ น คนต่ า งจั ง หวั ด เดิ น ทางเข้ า
กรุ ง เทพฯมาเพื่ อ เยี่ ย มแม่ ที่ ป่ ว ยหนั ก ใกล้ ต าย นอนอยู่ที่โรงพยาบาล
เ ขาไม่ ก ดเช็ ก อิ น สถานที่ โ รงพยาบาล
ไม่ โพสต์ ส เตตั ส อาลั ย อาวรณ์ และเขาปฏิ เ สธ
นางพยาบาลทีเ่ สนอว่าจะช่วยถ่ายภาพคูข ่ องเขา กับแม่ทน ี่ อนบนเตียงเพือ ่ อัพภาพใส่อน ิ สตาแกรม หลังจากที่แม่สิ้นใจไป เขารีบนั่งรถไฟฟ้า
ไปสยามพารากอนเพื่ อ ซื้ อ ปากกาด้ า มหนึ่ ง
มาใช้เซ็นใบเอกสารต่างๆของทางโรงพยาบาล และแวะซื้ อ กาแฟลาเต้ เ ย็ น แก้ ว หนึ่ ง ดื่ ม เพื่ อ ดับกระหาย
ระหว่างทางกลับเขาหยิบโทรศัพท์ขึ้นมา
เปิดเล่นกดไลก์ภาพของแฟนสาวทีก ่ �าลังไปเทีย ่ ว
ชมดอกชมพูพันธุ์ทิพย์ และกดไลก์ สเตตั สของ เพื่อนที่พร�าบ่นเรือ ่ งการเมืองแล้วก็พลันสังเกต ว่ามีคนก�าลังแอบมองและถ่ายภาพเขาอยู่
เขาถามว่าแอบถ่ายภาพของเขาไปท�าไม
คนคนนั้นแสยะยิม ่ ซงคิว ้ แล้วบอกว่ามนุษย์ลงุ ทีแ ขึ้ น รถไฟฟ้ า แถมยั ง เข้ า มาในขบวนรถแล้ ว ยื น
พิงเสาจะต้องถูกถ่ายภาพไปประจานเขาไม่รูว้ า ่ นั่นหมายความว่าอะไร
อ ากาศร้อ นในเดื อ นเมษายนท� า ให้ เขา
หน้ามืดคล้ายจะเป็นลมพอรูต ้ ว ั อีกทีกไ็ ด้ยน ิ เสียง คนกรีดร้องเขาเห็นปากกาหมึกซึมในมือของเขา
ที่เพิ่งซื้อมาใหม่ ปักอยู่บนอกของคนที่แอบถ่าย ภาพเขาคนนั้น
ประตูรถไฟฟ้าเปิดออก พนั กงานรักษา
ความปลอดภัยพุ่งเข้ามาชาร์จตัวเขาทันที
ภาพ : อุษา นพประเสริฐ
อีกไม่นานต่อมา เขาพยายามอธิบายให้
ศาลฟั ง ว่ า เขาไม่ ไ ด้ รู ้สึ ก โกรธที่ ถู ก แอบถ่ า ย
และไม่เข้าใจความหมายเมือ ่ ถูกเรียกว่ามนุษย์ลงุ เขาแค่ รูส ้ ึกหงุดหงิดกั บอากาศร้อนและเผอิ ญ เป็นลมหน้ามืดล้มไปทับชายคนนั้น
คนนอก
พยานและเหตุ ก ารณ์ แวดล้ อ มทั้ ง หมด
ท�าให้เขาดูเหมือนฆาตกรใจโหดพยาบาลบอกว่า
เขาอกตัญญู ไม่รก ั แม่ ผู้คนบนรถไฟฟ้าบอกว่า เขาเป็นมนุษย์ลงุ มารยาททรามเฟรนด์ในเฟซบุก ๊ ของเขามีแต่ พวกหัวรุ นแรงทางการเมือง และ
แฟนสาวของเขาเป็นผูห ้ ญิงแพศยาชอบถ่ายภาพ เซลฟีวาบหวิวโชว์ในอินสตาแกรมตลอดเวลา
แถมอาวุ ธ ที่ เขาใช้ ฆ่ า คนนั้ น ก็ เหี้ ย มโหด
ผิดมนุษย์มนาเพราะปากกาหมึกซึมแท่งนั้นเป็น รุน ่ ลิมต ิ เต็ดเอดิชน ั ทีค ่ วรจะเก็บไว้เป็นของสะสม และถ่ายรูปอวดกันไม่น่าจะน�าออกมาใช้งาน
ผู้ ค นในโลกออนไลน์ ช่ ว ยกั น ขุ ด ข้ อ มู ล
ส่วนตัวของเขาออกมาประจานสาปแช่งเขาและ น�าภาพของเขามาตัดต่อดัดแปลงให้กลายเป็น
มุกตลกต่างๆนานาเต็มโซเชียลมีเดียแล้วผู้คน
เรียกร้องให้ศาลตัดสินประหารชีวิตเขาในฐานะ ของฆาตกรใจทราม
ใ นตอนเย็ น วั น นั้ น พิ ธี ก รรายการข่ า ว
ย อดนิ ยมทางทีวี ต้ องเอาข่าวนี้ มาอ่ านในช่วง แชร์ออฟเดอะเดย์
จ นวั น รุ ่ง ขึ้ น ก็ ไ ม่ มี ใ ครสนใจแล้ ว เพราะ
ทุ ก คนหั น ไปสนใจข่ า วนั ก กี ฬ าเทควั น โดสาว
ทะเลาะกับโค้ชผู้เข้มงวดทุกคนแสดงความเห็น ตรงกั น ว่ า เรื่อ งนี้ เ ด็ ก สาวท� า ไม่ ถู ก และทุ ก คน
เข้ า ข้ า งโค้ ช พวกเด็ ก เจเนอเรชั น วายนี่ ช่ า ง ไร้ระเบียบวินัยไร้ความอดทน
หมายเหตุ : บทความจากเฟซบุ๊กส่วนตัวปี2015
32