TODAY EXPRESS PRESENTS
28 OCT 2019
11 anniversary th
615 614 613
BEHIND THE COVER adB TEAM
adB TEAM
TODAY EXPRESS PRESENTS
28 OCT 2019
11 aniversary th
615 614 613
เราก�าลังใช้ชว ี ต ิ อยูใ่ น ‘ยุคสมัยแห่งความทุกข์’ a day BULLETIN ในวาระครบรอบการก่อตัง ้ นิตยสาร 11 ปี จึงเห็นความส�าคัญในปัญหาเหล่านี้ เราพยายามจะเป็น จุดก�าเนิดของบทสนทนาตามมอตโต้ Where the conversations begin มาตลอด เพื่อน�าพาผูค ้ นไปพบกับ ่ ทางออกใหม่ๆ ด้วยลักษณะของเรื องเล่าที่เปิ ดกว้าง หลากหลาย เข้าถึงง่าย และเป็นมิตร ในวาระ 11 ปี เรา จึ ง อ ย า ก ข ยั บ เ ข้ า ใ ก ล้ ผู้ อ่ า น อี ก ห นึ่ ง ขั้ น ด้ ว ย ก า ร ่ นแปลงตัวเองเป็น ‘สังคม’ ของการรวบรวม แบ่ง เปลีย ่ น solution หรือทางออกใหม่ๆ ด้วย ปัน และแลกเปลีย ่ ๆ ชุดความรู้ การตัง ้ ค�าถาม และการน�าเสนอทางเลือกอืน ผ่านสิ่งที่เราถนัด นั่นคือการเล่าเรื่อง ผสมผสานกับ ้ึ นวัตกรรมใหม่ๆ ต่อยอดกลายเป็นบทสนทนาทีใ่ หญ่ขน จนเกิดเป็นความตระหนักรูข ้ องสังคม (Social Awaerness) ่ ล่าวมาข้างต้น a day BULLETIN ฉบับที่ ดังทีก ่ ากกว่าปกติถง 614 จึงถูกน�าเสนอด้วยความหนาทีม ึ 3 เท่า ภายใต้แคมเปญ ‘#Painkiller’ หรือ ‘แด่ยค ุ สมัย แห่งความเจ็บปวด’ โดยมีเป้าหมายส�าคัญเพื่อเป็นคูม ่ อ ื ใน การน�าพาผูค ้ นหลุดพ้นยุคสมัยแห่งความทุกข์นไี้ ปด้วยกัน ผ่านบทสนทนาของผูม ้ ป ี ระสบการณ์ในหลากหลายสาขา ่ ดัง และบทความพิเศษจากนักเขียน นักวาด และศิลปินชือ ่ ะน�าเสนอแนวทางและเรือ ่ งเล่าทีห ่ ลากหลายออกมาภาย ทีจ ่ ล ใต้คอนเซ็ปต์ #Painkiller’ และรูปหน้าปกทีม ี ก ั ษณะเป็น แผงยาปกนี้ ก็คอ ื ผลผลิตของการร่วมกันของเรา กับทีม กราฟิกสตูดโิ อรุน ่ ใหม่ไฟแรงอย่าง Sauce นัน ่ เอง
TEAM ที่ ป รึ ก ษา สุ ร พงษ์ เตรี ย มชาญชั ย บรรณาธิ ก ารที่ ป รึ ก ษา นิ ภ า เผ่ า ศรี เ จริ ญ บรรณาธิ ก ารผู้ พิ ม พ์ โ ฆษณา/บรรณาธิ ก ารบริ ห าร วุ ฒิ ชั ย กฤษณะประกรกิ จ รองบรรณาธิ ก ารบริ ห าร ฆนาธร ขาวสนิ ท บรรณาธิการบทความ ทรรศน หาญเรืองเกียรติ ปริญญา ก้อนรัมย์ กองบรรณาธิการ ศรัญญา อ่าวสมบัติกุล ชยพล ทองสวัสดิ์ กฤตนัย จงไกรจักร นักเขียน/ผู้ประสานงาน ตนุภัทร โลหะพงศธร หัวหน้าช่างภาพ กฤตธกร สุทธิกิตติบุตร ช่างภาพ ภาสกร ธวัชธาตรี ธนดิษ ศรียานงค์ บรรณาธิการศิลปกรรม พงศ์ธร ยิ้มแย้ม ศิลปกรรมอาวุโส สิริลักษณ์ ตะเภาหิรัญ ศิลปกรรม ฐิติชญา อนันต์ศิริภัณฑ์ อุษา นพประเสริฐ พิ สูจน์อักษร หัสยา ตั้งพิ ทยาเวทย์ ศักดิ์สิทธิ์ ไม้ล�าดวน พิ สูจน์อักษร/ผู้ดูแลสื่อออนไลน์ ธมนวรรณ กัวหา ฝ่ายผลิต วิทยา ภู่ทอง บรรณาธิการดิจิตอลคอนเทนต์ ภัทรพร บุญน�าอุดม ่ รึกษาฝ่ายโฆษณา ศรวณีย์ ศิรจ ฝ่ายสร้างสรรค์วด ิ โี อ วงศกร ยีด ิ สกุล กวินนาฏ หัวเขา ทีป ิ รรยากุล ผูจ ้ ด ั การฝ่ายโฆษณา มนัสนันท์ รุง ่ รัตนสิทธิกล ุ 08-4491-9241 ผูช ้ ว ่ ยผูจ ้ ด ั การฝ่ายโฆษณา ่ วง รัชต์ภาคย์ แสงมีสน ภรัณภพ สุขอินทร์ 08-9492-3444, ธนาภรณ์ ศรีจุฬางกูล 08-1639-1929, พงศ์ธิดา อังศุวัฒนากุล 09-4415-6241, ณัฐวีณ์ ประมุขปฐมศักดิ์ 08-3922-9929 ฝ่ายโฆษณาอาวุโส ณัฐเศรษฐ ใหม่เมธี 08-1886-9569, เลขานุการฝ่ายโฆษณา อัจจิมา กาญจนสมทรัพย์ ฝ่ายธุรการ ศันสนีย์ สีเขียว ผูผ ้ ลิต บริษัท เดย์ โพเอทส์ จ�ากัด เลขที่ 33 ซอยศูนย์วิจัย 4 แขวงบางกะปิ เขตห้วยขวาง กรุงเทพฯ 10310 ติดต่อกองบรรณาธิการ โทร. 0-2716-6900 อีเมล contact@adaybulletin.com เว็บไซต์ www. adaybulletin.com, www.daypoets.com ฝ่ายสมาชิก โทร. 0-2007-0155-7, www.godaypoets.com
02
D ATA B A S E adB TEAM
11 ปี
ที่ผ่านมา กับแนวทาง การเล่าเรื่องของ adB แต่ละปีผา่ นพ้นไปและผ่านพ้นไป กระแส ของโลกเปลี่ ย นแปลงและเปลี่ ย นไป อยูเ่ สมอ สิง ั คือการหวนย้อน ่ อกได้ชด ่ ทีบ กลับไปดูเนือ ู พู ดถึงในแต่ละ ้ หาสาระทีถ ่ ก ปี และยิง ั ก็ยง ่ ในฐานะคนท�าคอนเทนต์มน ่ิ เห็นได้ชด ั ผ่านสิง ู จดจาร กลายเป็น ่ ก ่ ทีถ อดี ต เป็ น ประวั ติ ศ าสตร์ ข องเมื่ อ วาน ในแต่ละปี และนีค ื การสรุปไทม์ไลน์เทรนด์การเล่า ่ อ เรือ ่ งในแต่ละปีของ a day BULLETIN ในวาระครบรอบ 11 ปี ไล่ ม าตั้ ง แต่ ปี 2008 จนถึ ง 2019 ที่ เ ราก� า ลั ง ท� า หัวข้อ ใหญ่และหั วข้ อส�าคัญภายใต้ แคมเปญ #Painkiller 2% TODAY EXPRESS PRESENTS
28 OCT 2019
11 th aniversary
2008
2009
CHANGE
SPIRITUAL AWAKENING
แคมเปญหาเสียง ของ บารัก โอบามา ท�าให้กลายเป็น กระแสลามไปทัง ้ โลก ทุกคนลุกขึน ้ มาเปลีย ่ นแปลง ไปสูส ่ ง ิ่ ใหม่ทด ี่ ี กว่า
adB TEAM
615 614 613
04
2010 OVERCOMING ปีแห่งความหวาดกลัว การก่อการร้าย สงคราม ภัยพิบต ั ิ ธรรมชาติ ผูค ้ น ข้ามผ่านและ เอาชนะความกลัว สถานการณ์โลก ภายนอก
กระแสธรรมะ ร่วมสมัย ตืน ่ รู้ ภายในจิตใจ ข้างในตัวเอง การรักษาสุขภาพ แบบทางเลือก ออกไปใช้ชว ี ต ิ แบบทางเลือก
2011 OUT OF THE BOX ความคิด สร้างสรรค์คอ ื จุดเริม ่ ต้นของ เศรษฐกิจ และธุรกิจ
M
2012 SPEED OF THOUGHT ดิจต ิ อลปฏิวต ั ิ ชีวต ิ เราให้รวดเร็ว ขึน ้ ในทุกด้าน เราต้องค้นหา พลังเพื่อการปรับตัว
2013 TOLERANCE ปีแห่งความสับสน วุน ่ วาย แตกแยก ทางความคิด เราต้องเรียนรูท ้ จ ่ี ะ อยูร ่ ว ่ มกันอย่าง อดทนอดกลัน ้
2014 WORK-LIFE BALANCE หลังจากผ่าน
เราก�าลังใช้ชว ี ต ิ อยูใ่ น ‘ยุคสมัยแห่งความทุกข์’ a day BULLETIN ในวาระครบรอบการก่อตัง ้ นิตยสาร 11 ปี ทีพ ่ ยายามเป็นจุดก�าเนิดของ บทสนทนาตามมอตโต้ Where the conversations begin มาตลอด จึงอยากขยับ เข้าใกล้ผู้อ่านด้วยการเปลี่ยนแปลงตัวเอง เป็น ‘สังคม’ ของการรวบรวม แบ่งปัน และ แลกเปลี่ยนทางออกใหม่ๆ ด้วยชุดความรู้ การตัง ่ ๆ ้ ค�าถาม และการน�าเสนอทางเลือกอืน ผ่านสิง ่ ง ผสมผสาน ่ คือการเล่าเรือ ่ ทีเ่ ราถนัด นัน กับนวัตกรรมใหม่ๆ ต่อยอดกลายเป็นบทสนทนา ที่ใหญ่ข้ึน จนเกิดเป็ นความตระหนักรู้ของ สังคม (Social Awareness) ภายใต้แคมเปญ ‘#Painkiller’ หรือ ‘แด่ยุคสมัยแห่งความเจ็บปวด’ โดยมีเป้าหมายส�าคัญเพื่อเป็นคูม ่ อ ื ในการน�าพาผูค ้ นหลุดพ้นยุคสมัยแห่งความทุกข์นไ้ี ปด้วยกัน
2019 PAINKILLER
C
เหตุการณ์รอ ้ นแรง นีค ื ปีแห่งการ่ อ ค้นหาสมดุลใหม่ ในการใช้ชว ี ต ิ
2016
2015 MINIMALISM เทรนด์การใช้ชว ี ต ิ และการออกแบบ ทีเ่ รียบง่าย น้อย และประหยัด
DARE TO DO กระแสธุรกิจ สตาร์ทอัพบูม สุดขีด คนหนุม ่ สาว ต้องตัดสินใจ กระโจนเข้าสูโ่ ลก ยุคใหม่
2018 THE MEANING OF LIFE เรียนรูป ้ รัชญาการท�างานเพื่อความสุขทีแ ่ ท้จริง
2017 VALUE OF TIME ปีแห่งการแย่งชิง eye-balls ของสือ ้ น ่ ใหม่ ผูค จึงต้องรูจ ้ ก ั การบริหารเวลา ให้ดี
Y
CM
MY
CY
CMY
K
PA I N P R E D I C T I O N 45rpm
อุษา นพประเสริฐ
a day BULLETIN ขอลอง สวมรอยเป็นนอสตราดามุส ปล่อยให้วิญญาณของเขา สิงสู่ และเขียนค�าท�านายถึง ความเจ็ บ ปวดของผู้ ค น ในทศวรรษข้างหน้า
่ องของการสูญสิน ก้าวทีส ้ เผ่าพันธุ์ โลกร้อน แต่ภายในร้อนกว่า
ให้ดูใหม่ มันถูกรักษาให้คงอยู่ในสภาพสมบูรณ์
ประโยคนี้ ถู ก อ้ างซ้� า แล้ วซ้� า เล่ าจากเหล่ า
ตระหนักว่าคุณใช้ผลิตภัณฑ์ทร่ี ว่ มอยูก ่ บ ั เผ่าพันธ์ุ
‘ก้าวแรกของการสูญสิ้นเผ่าพันธุ์มนุษย์’
นักเคลื่อนไหวเพือ ่ สิง่ แวดล้อม นักเศรษฐศาสตร์ หรือแม้แต่นก ั วิทยาศาสตร์เอง ข้อมูลเชิงประจักษ์
มากมายล้วนแสดงให้เห็นว่าโลกของเรานั้นร้อน
ขึ้นทุกวันด้วยปรากฏการณ์ climate change หรือ global warming ระดั บ น� า ทะเลสู ง ขึ้ น
จนท�านายไม่ยากว่ามันจะส่งผลกระทบทัง้ ต่อชีวต ิ
ความเป็ นอยู่ ภาคเกษตรกรรมที่ สภาพผื นดิ น
จะเปลี่ ยนแปลง หรือภาคประมงที่อาหารจาก ท้องทะเลจะหาได้ยากขึ้นเรือ ่ ยๆ ขณะเดียวกัน ที่ ม นุ ษ ย์ ก็ ยั ง ไม่ ทิ้ ง สั น ดานแห่ ง ความขั ด แย้ ง
แบ่งขั้วแบ่งฝ่าย และเกิดสงครามทางความเชื่อ
Michele de Nostredame หรือทีเ่ รามักคุน ้ ชือ ่ สัน ้ ๆ ในนาม ‘นอสตราดามุส’ (Nostradamus) แพทย์และนักเขียนชาวฝรัง ่ เศส ผูม ้ ช ี ว ี ต ิ อยูใ่ นคริสตศตวรรษที่ 16 เขาได้รบ ั การยกย่องว่าเป็น นักพยากรณ์ผย ู้ ง ิ่ ใหญ่ และทิง ้ ร่องรอยของการท�านายไว้ในปี Les Propheties หนังสือทีน ั ทฤษฎี 1555 จากผลงานเขียนทีช อ ื ่ ก ่ ่ สมคบคิดทัง ่ ชอบ และคิดว่ามันคือค�าท�านายอันแม่นย�า ้ หลายต่างชืน ถึงอนาคต ด้วยวิธก ี ารเขียนคล้ายกวี เต็มไปด้วยสัญลักษณ์ กว้างๆ ที่ถูกน�าไปสวมทับตีความในเรื่องใดก็ได้ ผู้สนับสนุนค�าท�านายของนอสตราดามุสต่าง เชือ ่ ว่า เขาได้ทา� นายเหตุการณ์ไฟไหม้ครัง ้ ใหญ่ ในลอนดอนในปี 1666 และการเถลิงอ�านาจ ของ อดอล์ฟ ฮิตเลอร์ ในปี 1933 ได้อย่าง แม่นย�า a day BULLETIN ในบทความนี้ จึ ง อยากลองสวมรอยเป็ น นอสตราดามุ ส ดูสักครั้ง ปล่อยให้วิญญาณของเขาสิงสู่ และ เขียนค�าท�านายถึงความเจ็บปวดของผูค ้ นในทศวรรษ ข้างหน้าขึน ู้ ง ้ มาในท�านองเดียวกับนักพยากรณ์ผย ่ิ ใหญ่
ภายใต้ จุ ด ประสงค์ ซ้่ อ นเร้น ทางการเมื อ งและ ผลประโยชน์อยู่เนืองๆ บทความอันแสนเสียดสี และเขียนได้ยอดเยีย ่ มของ The New Yorker เตือน
ผ่านน� าเสียงยั่วล้ อ โดยสมมติ ให้โลกเป็นพื้นที่ หรืออุ ปกรณ์ หนึ่ ง และบริษัทผู้ผลิ ตได้ อัพเดต
คู่มอ ื การใช้งานว่า ‘คุณมีโลกแค่หนึ่งดวง ถ้าคุณ ท�าร้ายโลกของคุณอย่างถาวร คุณจะไม่สามารถ แ ล ก โ ล ก ใ บ ใ ห ม่ ไ ด้ ’ /
‘ผลิตภัณฑ์นถ ี้ ก ู ใช้งานมา ก่อนล่วงหน้า แต่ไม่ได้
เมือ ่ ราว 4.5 พันล้านปีก่อน กรุณารักษามันไว้ใน สภาพเช่นนั้น’ / ‘ในการอาศัยอยูบ ่ นโลก คุณต้อง
มากกว่า 8 ล้านสปีชีส์ จงเคารพเพื่อนร่วมโลก กรุ ณากิ นพวกเขาในเวลาที่คุณจ� าเป็นเท่านั้ น”
ฯลฯ ซ้ึง่ หากไม่ทา � แบบนี้ มันคงท�านายได้ไม่ยาก
ว่ า ในทศวรรษข้ า งหน้ า เราก� า ลั ง จะก้ า วสู่ ‘ก้าวทีส ่ องของการสูญสิน ้ เผ่าพันธุ’์ อย่างแน่นอน
ไม่รู้ว่าตื่นหรือฝันภาพมายานั้นจริงยิ่งกว่า ครัง ้ ไหน
ล�าพังแค่คิดเล่นๆ ว่าการมีอยูข ่ องเราอาจ
เป็นเพียงความฝันของผีเสือ ้ ตัวหนึง่ ตามค�ากล่าว
ของจวงจือ ่ นักปรัชญาชาวจีน หรือคิดว่าเราก�าลัง
ใช้ชีวิตอยู่ในโลกเมทริกซ้์ก็ทุกข์ใจจนอยากตาย
ไปเสียให้พน ้ ๆ อยูแ ่ ล้ว แล้วจะเป็นอย่างไรถ้าโลก ทีเ่ รายังไม่รูว้ า ่ จริงหรือฝัน มีความลวงทีซ้ ่ บ ั ซ้้อน
มากกว่ า นั้ น เพิ่ ม ขึ้ น เมื่ อ ผู้ ค นอั พ โหลดตั ว เอง
สูอ ่ อนไลน์มากขึน ้ และมากขึน ้ สวาปามความลวง และอคติ อย่ า งตะกละตะกลาม เกลี ย ดชั ง กั น และกั น ม า ก ขึ้ น
รั บ การตกแต่ ง
มากกว่าพยายามท�าความเข้าใจ และด้านลบของ
สิ่ งเหล่ านี้ ก็ ดูเหมือนจะมีแพลตฟอร์ม รองรับ ให้เราตกหลุมลงลึกไปเรือ ่ ยๆ ทัง้ ความก้าวหน้า
ของปัญญาประดิษฐ์ และ machine learning
ที่ ก� า ลั ง พั ฒ นาวิ ดี โ อหรือ คอนเทนต์ ป ลอมๆ แบบลงลึกอย่างรวดเร็ว ซ้ึง่ ท�าให้ผค ู้ นท�าหรือพูด
สิ่งทีพ ่ วกเขาไม่เคยพูดและท�าได้อย่างแนบเนียน สิ่ ง ที่น่ากลัวมากกว่านั้นคือ ทั้งหมดนั้นยากจะ
มองเห็นด้วยตาเปล่า และผลงานศึกษาด้านสมอง ก็ยงั ระบุวา่ ข่าวลวงเหล่านีจ ้ ะถูกท�าให้แข็งแกร่ง
ขึ้ น ด้ วยความลั กลั่ นย้อนแย้งของการจ� า
ผิดๆ ของศักยภาพความจ�าในตัวมนุษย์ นั่นเอง
06
07 ISSUE 614
โ รคระบาดกลายเป็ น โรคประสาท ระเบิดจากจากขัว ้ หัวใจ ต้อนมนุษย์ นัน ้ ไซร้จนมุม
ดร. มูฮม ั หมัด ยูนส ุ เจ้าของรางวัลโนเบล
Collaboration, และ Communication
adB ไว้เช่นนั้น ส่วน แจ็ก หม่า เจ้าของ
ทั้ ง นี้ เราอาจจะต้ อ งเพิ่ ม บริ บ ทของ
เอาแค่ ในปั จ จุ บั น การฆ่ า ตั ว ตายจาก
“อี ก 30 ปีข้างหน้ า หน้ าปกนิ ตยสาร
ไม่ตอ ้ งไปไกลถึงทศวรรษข้างหน้า
ภาวะของโรคที่ เกี่ ย วข้ อ งกั บ จิ ต ใจนั้ น
ก� า ลั ง พุ่ ง สู ง ขึ้ น เรื่อ ยๆ สู ง ขนาดที่ เป็ น เหตุผลทีส ่ องของความตายในคนช่วงวัย 15-24 ปี มากกว่าโรคหัวใจ หรือโรคมะเร็ง
เลยทีเดียว และมากกว่า 50% ของผู้ที่
“ก้าวที่สองของการสูญสิ้น เผ่าพั นธุ์ โลกร้อนแต่ภายใน
ตั ดสิ น ใจฆ่ า ตั วตายก็ เนื่ องมาจาก
ความทนทุกข์จากโรคมีชื่อเรียกอย่าง
โรคซ้ึ ม เศร้า (Major Depression)
สาขาสันติภาพ ปี 2006 เคยให้สม ั ภาษณ์
คอนเทนต์ ค วามรู ้ต่ า งๆ ว่ า มั น ส� า คั ญ
Time ที่ น� า เสนอเรื่ อ งราวของซี อี โ อ
น อ ก เห นื อ ไป จ า ก ก า ร มุ่ ง เน้ น ไป ที่
แห่งปีจะถูกแทนที่ด้วยหุ่นยนต์ เพราะ
มันจดจ�าได้ดีกว่าคุณ นับเลขได้ดีกว่า แถมมันไม่โกรธคู่แข่งอี กด้ วย” ผู้ช่วย
ศาสตราจารย์ของมหาวิทยาลัยชื่อดัง
ของอิ ส ราเอลก็ เ ขี ย นข้ อ เขี ย นไว้ ว่ า “อีกไม่เกิน 12 ปี AI จะยึดครองทุกหน้าที่ การท� า งาน ด้ ว ยการท� า งานอย่ า งมี
ประสิทธิภาพ” สิง่ เหล่านีก ้ า � ลังด�าเนินไป
ภาพมายานัน ้ จริงยิง ้ ไหน ่ กว่าครัง
จะเพิม ้ เรือ ่ ยๆ ด้วยทริกเกอร์อน ั ได้ผล ่ สูงขึน
ค�าถามคือ คุณจะต่อต้าน หรือเข้าร่วม
โรคระบาดกลายเป็นโรคประสาท
และในทศวรรษข้างหน้ามันอาจกลายเป็น
ระเบิดจากขั้วหัวใจ ต้อนมนุษย์ นั้นไซร้จนมุม ถูกรายล้อมด้วย ปั ญญาสังเคราะห์ หากอยาก อยู่รอดจงร่วมเป็นส่วนหนึ่ง ปฏิวัติทักษะให้ครอบคลุม
ทัง้ โรควิตกกังวล แพนิก ไบโพลาร์ มีแต่
ของโลกแห่งการแข่งขันในระบบทุนนิยม
เหตุ ผ ลอั น ดั บ หนึ่ ง ของความเจ็ บ ปวด ของมนุษย์ยิ่งกว่าโรคทางกายก็เป็นได้
เป็นส่วนหนึ่ง?
ปฏิ วั ติ ทั ก ษะให้ ค รอบคลุ ม ยั ง พอ อยูไ่ ด้ในโลกยากไร้
น�าเสนอเพื่อเป็นตัวช่วยในการอยู่รอด
ซึ่งความมั่งคั่งยังกระจุกอยู่
ทั ศ นคติ ช่ ว ยควบคุ ม อั ต ราเต้ น ของ
ทัง้ สมาร์ตโฟนทีป ่ รับปรุงความคิด และ
หั ว ใจ และอื่ น ๆ สภาพแวดล้ อ มของ
สังคมมนุษย์โดนเชือ ่ มต่อด้วยสัญญาณ ไร้สายและตัวเลขดิจิตอล เทคโนโลยีที่
50 ปีก่อนเราท�าได้เพียงฝันหรือจดจาร มั น ลงในนิ ย ายไซ้-ไฟถู ก สร้า งขึ้ น จริง
บนโลกใบนี้ ทัง้ ดีและร้าย หวังและไร้หวัง มั น ได้ กลายเป็ น อุ ปกรณ์ ที่ ก� าหนด
พฤติ ก รรมของเราไปโดยปริย าย แต่
ความกั ง วลเหมื อ นนิ ย ายไซ้-ไฟ
ที่ โ ลกจะถู ก ยึ ด ด้ ว ยเผ่ า พั น ธุ์ โรบอตนั้นก็ยังมีอยู่ “ไม่นาน เกิ นรอ ปัญญาประดิ ษฐ์จะ
ยึดครองโลก เพราะพวกมัน
เติบโตได้ด้วยตัวเอง คุณ
ไม่ตอ ้ งการความท้าทาย ท า ง ปั ญ ญ า ข อ ง
ม นุ ษ ย์ อี ก แ ล้ ว ”
การแข่งขันเชิงเศรษฐกิ จ เราอาจต้ อง
ค� า นึ ง ถึ ง สุ ข ภ า พ ข อ ง ชุ ม ช น ม นุ ษ ย์
โครงสร้างสังคม และสิ่งแวดล้อม
ซึ่ ง ความมั่ ง คั่ ง กระจุ ก อยู่ เ พี ย ง ่ ของจักรวาล มุมหนึง คนรวยจะยิง ้ คนจนจะยิง ่ รวยขึน ่
จนลง นี่ คื อ ผลพวงจากระบบทุ น นิ ย ม
ทีค ่ รอบคลุมไปทัว ่ โลก และมันมีแต่จะแย่ ค� า ท� า นายที่ เ ฉี ย บคมที่ สุ ด นั้ น อยู่ ใ น
ด� าเนิ นไปนี้ โดยบอกว่ า “พวกคุ ณ ถู ก ท� า ให้ เ ป็ น ไซบอร์ ก กั น หมดแล้ ว ”
อย่ า งไรต่ อ ผู้ ค นในเจเนอเรชั น ใหม่ ๆ
ล งเรือ ่ ยๆ หากเราไม่ท�าอะไรสักอย่าง
จะกลายเป็ น เทรนด์ ที่ ถู ก พู ด ถึ ง มาก
ยังพออยู่ได้ในโลกยากไร้ เพี ยงมุมหนึ่งของจักรวาล”
ผูเ้ ข้าแข่งขันเผ่าพันธุใ์ หม่ก�าลังลงสนาม
ถูกรายล้อมด้วยปัญญาสังเคราะห์ ่ หากอยากอยูร่ อดจงร่วมเป็นส่วนหนึง อีลอน มัสก์ เรียกยุคสมัยที่ก�าลัง
คื อ สิ่ ง ส� า คั ญ แต่ มั น อาจไม่ เพี ย งพอ
อาณาจักรอาลีบาบาผูโ้ ด่งดัง ก็บอกว่า
เสียด้วย อัตราของโรคเกี่ยวข้องทางจิต
ร้อนกว่า ไม่รู้ว่าตื่นหรือฝัน
28 OCT 2019
ทักษะแห่งศตวรรษที่ 21 ดูเหมือน
ใ นโลกแห่ ง ความทุ ก ข์ ร ะทมนี้ มั น ถู ก
ของเผ่าพันธุม ์ นุษย์ ผ่าน 3 คีย์หลัก คือ 1. การเรียนรูแ ้ ละมีทก ั ษะด้านนวัตกรรม ซ้ึง่ ต้องพ่วงด้วยการมีความคิดสร้างสรรค์
บทสัมภาษณ์ของ ดร. มูฮัมหมัด ยูนุส
คนเดิม ผู้บอกกับเราว่า “มนุษยชาติจะ สูญพันธ์จ ุ ากหลากหลายเหตุผล อาจใน
ช่ ว งเวลาแค่ ไ ม่ ต� า กว่ า ครึ่ง ศตวรรษ
ข้างหน้าด้วยซ�า หนึ่ง—จากสิ่งแวดล้อม
ในทิศทางที่เคลื่อนไหวไปอย่างรวดเร็ว จนเราใช้ชีวิตอยู่กัน ไม่ได้ โลกใบนี้ จ ะ ไม่เอื้อต่อการใช้ชีวิต สอง—คือปัญหา
การกระจุกตัวของความมั่งคั่ง (Wealth Concentration) ความมัง่ คัง่ หรือเงินทอง
มี ทั ก ษะคิ ด วิ เ คราะห์ แ ละแก้ ปั ญ หา
เกือบทั้งหมดในโลกนี้ อยู่ในมือของคน
และท�างานร่วมกัน 2. การมีทักษะใน
ที่ เหลื อ มี ท รัพ ย์ สิ น แค่ 1% ของที่ มี อ ยู่
การเข้ า ร่ว มเป็ น ส่ ว นหนึ่ ง ของสู่ ชุ ม ชน
การแยกแยะโลกดิ จิ ต อล เพื่ อ ช่ ว ยใน การท�าความเข้าใจข้อมูลอั นมากมาย
ทีม ่ าจากการพัฒนาของเทคโนโลยี และ 3. ทักษะด้านชีวิตและการงาน นั่นคือ
การรูจ ้ ักยืดหยุน ่ และประยุกต์ใช้ความรู ้ ต่างๆ นอกจากนัน ่ ะ ่ ทีจ ้ คือความคิดริเริม ก�าหนดหนทางของตัวเอง ในสังคมและ
วัฒนธรรมทีห ่ ลากหลาย บวกด้วยการ-
สร้างผลผลิ ตในการท�างานที่สามารถ อธิบายมันได้ แต่มากไปกว่านัน ้ ถึงเวลา
หรือ ยั ง ที่ เราควรจะพู ด ถึ ง ทั ก ษะแห่ ง ศตวรรษที่ 22 ไว้บ้าง เมื่อพิจารณาว่า เด็ ก ที่ เกิ ด ในวั น นี้ จ ะต้ อ งใช้ ชี วิ ต อยู่ ใน
ศตวรรษที่ 22 และเราอาจต้องมองถึง
อนาคตไกลๆ ข้างหน้าเกินกว่าปี 2099 แน่นอนว่า การส่องทางของอีกหลักการ เรียนรูท ้ ถ ี่ ก ู พูดถึงในวงกว้างในทศวรรษนี้
อย่าง 4 Cs อั นประกอบด้ วย
Critical Thinking, Creativity,
แค่ 1% และหมายความว่าผู้คน 99% ทั้ ง โลก และในทุ ก ๆ วั น ก็ แ ย่ ล งเรื่อ ยๆ ดังนั้น จึงเหมือนระเบิดเวลา ซึ่งความตึงเครียดและความโกรธแค้นของสังคม เช่นนี้จะระเบิดออกมาในที่สุด”
1 0th U O B Painting of the Ye ar นับเป็ นเวลาสิ บปี แล้วที่ทางธนาคารยูโอบีได้จัดการประกวดจิตรกรรมยูโอบีในประเทศไทยขึ้น เพื่ อสนับสนุนและพั ฒนาศิลปิ นไทย รวมทัง ้ ต่อยอดโอกาสให้ศิลปิ นได้เติบโตในเวทีศิลปะระดับภูมิภาค โดยในปี นม ี้ ีความพิเศษทีน ี่ ่านมาถึงร้อยละ 39 ถือว่าเป็ นจ�านวนสูงสุด ่ ่าประทับใจเกิดขึน ้ เมือ ่ มีผลงานทีส ่ ่งเข้าประกวดเพิ่มขึน ้ จากปีทผ ทีท ั การประกวดจิตรกรรมขึน ิ ปินคนแรกทีไ่ ด้รบ ั รางวัลชนะเลิศถึงสองปีซอ ้ น นับว่าเป็ นประวัตก ิ ารณ์ ่ างยูโอบี (ไทย) ได้จด ้ และทีส ่ า� คัญยังมีศล หน้าหนึง ่ ทีธ ่ นาคารยูโอบี (ไทย) ภาคภูมิใจ และพร้อมทีจ ่ ะเดินหน้าสนับสนุนเหล่าศิลปินคนต่อๆ ไปอย่างไม่หยุดยัง ้
UOB Painting of the Year Exhibition หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานครคือสถานทีป ่ ระกาศผลรางวัล และบริเวณโถงชัน ้ 1 ยังเป็นสถานที่ ของการจัดแสดงผลงานนิทรรศการประกวดจิตรกรรมยูโอบี ครัง้ ที่ 10 รวมถึงนิทรรศการดิจท ิ ล ั ซึง่ แสดงผลงาน ทีไ่ ด้รบ ั คัดเลือกให้รว่ มแสดงรวม 42 ผลงาน ผูส ้ นใจสามารถเข้าชมได้ทธ ี่ นาคารยูโอบี ส�านักงานใหญ่ ถนนสาทร ตั้งแต่วน ั นี้ถึง 31 ตุลาคม 2562 และทีธ ่ นาคารยูโอบี ส�านักงานเพชรเกษม ตั้งแต่วน ั ที่ 1-15 พฤศจิกายน 2562 รวมถึงรับชมนิทรรศการออนไลน์ทาง www.uob.co.th/poyartexhibition หรือสแกน QR Code ด้านล่างนี้
สแกน QR Code เพื่ อ รั บ ชมนิ ท รรศการออนไลน์ ก ารประกวดจิ ต รกรรมยู โ อบี ครั้ง ที่ 10
An Interview with the Winner of the 2019 รางวัลชนะเลิศประเภทศิลปินอาชีพ
ARTIST : ชัยชนะ ลือตระกูล TITLE : Wastescape MEDIUM : สีอะคริลิกบนผ้าใบ SIZE (CM) : 180 X 180 ESTABLISHED ARTIST คือประเภทศิลปินอาชีพ ส�าหรับศิลปินที่มีประสบการณ์หรือมีผลงานเป็น Portfolio ต้องเคยจัดแสดงผลงานแบบเดีย ่ วหรือแบบ กลุม ่ (ยกเว้นการจัดแสดงผลงานเพื่อจบการศึกษา) หรือมีหอศิลป์ส่งเป็นตัวแทนเข้าประกวดหรือเคยได้รับ รางวัลจากการประกวดงานศิลปะที่เป็นที่ยอมรับ
ชั ยชนะ ลือตระกูล ศิลปินคนแรกที่ชนะเลิศการประกวด จิตรกรรมยูโอบี (ประเทศไทย) สองปีตด ิ กัน โดยได้รางวัลชนะเลิศ ประเภทศิลปินใหม่หรือสมัครเล่น ประจ�าปี 2561 และประเภท ศิลปินอาชีพ ประจ�าปี 2562 โดยส่งผลงานทีม ่ ช ี อ ื่ ว่า Wastescape ซึ่ ง ใช้ เทคนิ ค การวาดทั บ ซ้ อ นโดยสี อ ะคริลิ ก บนเฟรมผ้ า ใบ ได้ อ ย่ า งวิ จิ ต รที่ แ ฝงแนวความคิ ด เห็ น ทางด้ า นสิ่ ง แวดล้ อ ม ไว้ได้อย่างคาดไม่ถึง ซึ่งเขาเล่าให้ฟังว่า “ ปกติ ผมเป็นคนที่ชอบเขียนภาพแนวเศษซากอยู่แล้ ว อย่างปีที่แล้วที่ได้รบ ั รางวัลก็เป็นภาพของซากรถที่ทับซ้อนกัน เป็ น ชั้ น ๆ พอในปี นี้ ก็ เ ลยขยั บ มาเป็ น เศษซากจากอวกาศ อาทิ ยานอวกาศ ดาวเทียมที่เป็นขยะ ซึ่งไม่สามารถจัดการได้ ผมจินตนาการภาพจ�าลองอนาคตขึน ้ มาว่า หากวันหนึ่งจัดการ ขยะไม่ได้ มันก็จะลอยเคว้งคว้างอยูอ ่ ย่างนั้น เนิ่นนานจนทับถม และท้ายที่สุด ขยะเหล่านั้นก็เต็มทุกอณูของห้วงอวกาศ “ส�าหรับผม นีค ่ อ ื ค�าท�านาย เพราะผมคิดว่าทุกวันนี้ ระบบ การจัดการขยะของทัง ้ โลกยังไม่สามารถจัดการขัน ้ สุดท้ายได้
ดีพอ ประเทศมหาอ�านาจล้วนสร้างสิง ึ้ มา แต่วน ั หนึ่ง ่ เหล่านี้ขน ก็ กลายเป็นขยะ ที่ไม่สามารถจัดการต่อได้ และอาจจะลามไป จนถึงนอกโลก จนไม่สามารถแก้ไขอะไรได้อีกต่อไป” เพราะแนวคิดทีด ่ ี สูก ่ ารสร้างสรรค์ผลงานทีโ่ ดดเด่น ท�าให้ เขาคว้ารางวัลชนะเลิศ พร้อมเงินรางวัลจ�านวน 750,000 บาท พร้อมเป็นตัวแทนประเทศไทยไปชิงรางวัลระดับอาเซียนทีป ่ ระเทศ สิ ง ค โปร์ และโอกาสที่ จ ะได้ ร บ ั คั ด เลื อ กเป็ น ศิ ล ปิ น ในพ� า นั ก ณ พิ พิ ธ ภั ณ ฑ์ ศิ ล ปะเอเชี ย ฟุ กุ โ อกะ แต่ ก่ อ นที่ จ ะเดิ น ทาง เขาฝากถึงผู้ที่หลงใหลศิลปะไว้ว่า “ ผ ม รู ส ้ ึ ก ว่ า งานประกวดจิ ตรกรรมยู โอบี คื อ ที่ สุ ด แล้ ว ส�าหรับผม ทีน ่ ไี่ ม่เพียงแค่สนับสนุนให้ศล ิ ปินอาชีพและศิลปินใหม่ หรื อ สมัครเล่นให้มีที่ปล่อยพลัง แต่ยังให้โอกาสที่จะได้เติบโต บนเ ส้ นทางศิลปะระดับสากลอีกด้วย และในฐานะคนที่ได้รบ ั รางวั ลถึ งสองปีซ้อน ผมก็ อยากให้คนอื่ นๆ ได้รว ่ มส่งผลงาน ในปีหน้าและปีต่อๆ ไป เพือ ่ คนทีม ่ ใี จรักทางด้านนี้ จะได้รูว้ า ่ ยัง มีทางเดินบนเส้นทางแห่งศิลปะที่ดีอีกแห่งหนึ่งรออยู่”
รางวัลชนะเลิศประเภทศิลปินใหม่หรือสมัครเล่น
ARTIST : สมชาย สีด�าอ่อน TITLE : ภาพลักษณ์ของชีวต ิ จากใบหน้า หมายเลข 2 MEDIUM : สือ ่ ผสมบนแผ่นไม้ SIZE (CM) : 120 X 180 EMERGING ARTIST คือประเภทศิลปินใหม่หรือสมัครเล่น ส�าหรับ ศิลปินทุกท่านที่ก�าลังศึกษาด้านศิลปะ ก�าลังเริม ่ ต้นก้าวแรกสู่การเป็น ศิลปินอาชีพหรือเพียงแค่มีใจรักการวาดภาพ
สมชาย สีด�าอ่อน ชายหนุ่มวัย 23 ปี จากจังหวัด สงขลา ผูม ้ าพร้อมกับผลงานทีม ่ ช ี อ ื่ ว่า ภาพลักษณ์ของ ชีวิ ต จ ากใบหน้า หมายเลข 2 ซึ่งใช้เทคนิคการตอก หนัง ต ะ ลุงแบบโบราณมาประยุกต์ให้เข้ากับการใช้สี เกิด เ ป็นจิตรกรรมที่งดงาม ซึ่งเขาได้เล่าให้ฟังพร้อม ใบหน้ายิม ้ แย้มว่า “ผลงานชิ้นนี้เป็นสิ่งที่เกินความคาดหวังของผม ผมสร้างสรรค์ชน ้ ายในระยะเวลาประมาณ 1 เดือน ้ิ งานนีภ ผมต้ อ ง การแสดงให้ เห็ นถึ ง เรือ ่ งราวของเครือ ญาติ ที่ ภ า ค ใต้ พวกเขาดิ้ น รนหาเลี้ ย งชี พ ตามวิ ถี ช นบท อย่างการกรีดยาง ซึง ่ เราเห็นมาอย่างชินตา เรารูส ้ ก ึ ว่า ริว้ รอยบนใบหน้าของผู้เฒ่าผู้แก่คือจุดเด่นที่ท�าให้เห็น ถึ ง ความทุ ก ข์ ความเหน็ ด เหนื่ อ ยและความล� า บาก ของคนในครอบครัว “แม้คณ ุ ปูผ ่ มจะท�าหนังตะลุงมาตลอด ถึงท่านจะ เสียก่อนทีผ ่ มจะเกิดและคุณพ่อก็ไม่ได้สบ ื ทอด แต่ตว ั ผม
คลุกคลี อยู่ในชุมชน จึ งอยากแสดงถึ งอั ตลั กษณ์ ของ ชาวใต้ เราจึ งใช้ความเป็นหนั งตะลุงมาสร้างผลงาน โดยใช้หนังวัวแท้ๆ ตัดเป็นโครงใบหน้า ใช้สผ ี สมอาหาร ที่ใ ช้ เฉพาะกับที่ระบายลงบนหนั งตะลุง แล้วเย็บมือ บริเวณจุดเชือ ่ มต่อ เพือ ่ ให้เกิดเป็นริว้ รอยทีแ ่ สดงอารมณ์ ได้อย่างชัดเจน และเมือ ่ ท�าเสร็จแล้ว ผมได้ให้ปย ู่ า่ ตายาย ผู้เ ป็ นแบบได้ดู พวกท่านขมวดคิ้วแล้วบอกว่า ไม่เห็น เหมือนเลย” (หัวเราะ) “หลั ง ก ารประกาศรางวัล ผมรูส ้ ึกตื่นเต้นมากๆ เมือ ่ รูว้ า ่ ตัวเองจะได้ไปแสดงผลงานทีป ่ ระเทศสิงคโปร์ ด้วย และถือเป็นครัง้ แรกทีจ ่ ะได้เดินทางไปต่างประเทศ ครับ”
PA I N VO I C E
10
adB TEAM
adB TEAM
น�้ำเสียงเจ็บปวดแห่งยุคสมัยของผูค ้ นทีเ่ คยมีบทสัมภำษณ์ลง ใน a day BULLETIN ในรอบหลำยปีที่ผ่ำนมำ
อนุชา บุญยวรรธนะ “มั น ต่ ำ งกั น ถ้ ำ พู ดถึ ง เรื่ อ ง เพศสภำพนะ เรำเองไม่ได้เป็นผูห ้ ญิง ผูห ้ ญิงเขำมีเป้ำหมำยในชีวต ิ ของเขำ อยู่แล้ว บำงคนก็มองว่ำแต่งงำน มีครอบครัวก็มค ี วำมสุข เป็นควำมสุข ที่เป็ นตัวอย่ำงให้เห็น แล้วเขำก็ได้ ในโอกำสนั้น ของเรำก็อำจจะไม่ใช่ ตรงนั้น เรำไม่ได้คำดหวัง บำงที ทุกคนก็ตอ ้ งกำร เรำก็มใี จเป็นผูห ้ ญิง เรำก็ตอ ้ งกำร แต่เรำก็รว ู้ ำ่ เรำอำจจะ ไม่ได้อย่ำงนั้น แต่เรำก็มีอย่ำงอื่น ทดแทน เรำมีควำมสุขได้ แล้วเรำ ก็ อ ำ จ จ ะ ห ำ ค ว ำ ม สุ ข จ ำ ก เ พื่ อ น หรืออะไรก็ได้ ชีวิตก็จะมีอิสระแล้ว ควำมสุขก็จะต่ำงกัน”
วรรณสิงห์ ประเสริฐกุล “ผมเองโชคดี เ พรำะว่ ำ มี ค น เติ ม เต็ ม ด้ ำ นวั ต ถุ ม ำให้ ก่ อ นหน้ ำ นี้ คือไม่ได้แปลว่ำมีคนให้เงิน แต่บ้ำน ไม่ ไ ด้ ข ำดอะไร เงื่ อ นไขมั น พร้ อ ม ให้เรำตำมหำควำมฝันได้ เพรำะฉะนัน ้ เรำจึงตระหนักถึงควำมโชคดีของ ตั ว เอง ถ้ ำ คุ ณ ไม่ มี โ อกำส หรื อ มี สิง ้ งท�ำก่อนด้วยควำมจ�ำเป็น ่ ทีต ่ อ ่ อืน ก็อย่ำไปฟังพวกโฆษณำกำรตลำด ที่ บ อกว่ ำ คุ ณ ต้ อ งท� ำ ตำมควำมฝั น คุ ณ ต้ อ งท� ำ ตำมแพสชั น ซึ่ ง มั น ก็มีเยอะเหลือเกิน ผมเองก็อำจจะ เป็ น หนึ่ ง ในนั้ น ที่ พู ดกรอกหั ว คุ ณ อยูไ่ ด้ ก็อย่ำไปฟังมันมำก คุณก�ำลัง ท� ำ สิ่ ง ที่ ยิ่ ง ใ ห ญ่ ก ว่ ำ นั้ น เ ย อ ะ คุณก�ำลังรับผิดชอบ แล้วคุณไม่ได้ รับผิดชอบแค่ตว ั เอง คุณรับผิดชอบ คนรอบข้ำงด้วย ถึงจุดหนึ่งถ้ำชีวิต คุ ณ ไม่ ไ ด้ ท� ำ ตำมควำมฝั น ตั ว เอง คุ ณ อำจจะให้ ลู ก หลำนได้ ท� ำ ตำม ควำมฝั นของพวกเขำ เหมือนที่ตำ กับยำยท�ำให้ผมมำ”
พิเชษฐ กลั่นชื่น “ประเด็ น หนึ่ ง ที่ ผ มชอบเรื่ อ ง ควำมตำยมำกก็ คื อ ว่ ำ ควำมตำย เป็ น สิ่ ง เดี ย วที่ เ รำทุ ก คนได้ เ ท่ ำ กั น ในกำรเกิ ด เป็ นมนุ ษ ย์ เ รำจะตำย เหมือนกันครับ คือสิง ่ มันไม่เท่ำกัน ่ อืน เรำรวยไม่เท่ำกัน เรำจนไม่เท่ำกัน เรำหน้ำตำสวยไม่เท่ำกัน เรำมีบำ้ นนูน ่ นี่ ไม่เท่ำกันหมดเลย แต่ควำมตำยเป็น สิ่งเดียวที่เรำมีเท่ำกัน และเรำต้อง ตำยเหมือนกัน ผมชอบมันมำกใน เรือ ่ งนี้ มันมีควำมเป็นประชำธิปไตย สูงที่สุดในชีวิตมนุษย์”
พิษณุ บุญยืน “เรำเกิ ด ที่ ไ หนเรำต้ อ งภู มิ ใ จ ที่เกิดตรงนั้นสิ เรำจะมองบ้ำนเกิด ว่ำเป็นสิง ่ ำ่ อำยไม่ได้ หลอกตัวเอง ่ ทีน เรำหลอกคนได้ ห มดแต่ เ รำหลอก ตัวเองไม่ได้ มันไม่ได้เกีย ่ วกับว่ำคุณ เกิดบ้ำนนอกแล้วคุณต้องอับอำย แล้วชีวิตคุณจะล้มเหลว... ไม่ใช่เลย ไม่ ใ ช่ เ ลย ผมว่ ำ มั น เป็ น ควำมน่ ำ ภ ำ ค ภู มิ ใ จ ยิ่ ง เ ร ำ เ กิ ด ใ น จุ ด ที่ ด้อยโอกำสแล้วเรำยิ่งมีโอกำสกว่ำ ผู้อื่น เรำแม่งโคตรเจ๋งเลย ประเด็น คือ ปัจจุบันมึงท�ำอะไรอยู่”
11 issue 614
เดวิด อัศวนนท์ “เรำว่ ำ ทุ ก อย่ ำ งที่ เ กี่ ย วกั บ ควำมเป็นคนมันน่ำสนใจหมด มนุษย์ มีควำมต้องกำรส่วนตัวสูง นึกออกไหม ตั้งแต่เด็กคลอดออกมำ หิวก็ร้อง ต้องกำรควำมสนใจก็รอ ้ ง อยำกให้ แม่ โ อ๋ ก็ ร้ อ ง ขี้ แ ฉะร้ อ ง ฉี่ แ ฉะร้ อ ง ไม่ ส บำยร้ อ ง คื อ ทุ ก อย่ ำ งมั น คื อ ฉัน ฉัน ฉัน ฉัน ตัวฉัน ตัวฉัน me me me me ตลอด นั่นแหละคือพื้นฐำน ของมนุษย์ คือควำมเห็นแก่ตวั ในชีวต ิ ของเรำ เรำคบกับคน ไม่ว่ำจะเยอะ ขนำดไหนในอดี ต พอมำถึ ง เวลำ จริงๆ เรำจะมีเวลำคุณภำพกับเขำ จริงๆ ไม่ก่ีคน เพรำะเวลำของเรำ มันจ�ำกัด เพรำะฉะนั้น ในวัย 40 ผมไม่ คิ ด อะไรมำก มี ง ำนที่ เ รำรั ก นึกออกไหม อย่ำท�ำตัวงีเ่ ง่ำ อย่ำโลภ มำก แล้วก็อยู่กับคนที่เรำอยำกจะมี เวลำคุณภำพกับเขำจริงๆ”
จอมขวัญ หลาวเพ็ชร์ “มั น ไม่ มี ใ ครอยำกเผชิ ญ กั บ อ�ำนำจมืดหรอกค่ะ มันไม่มใี ครอยำก เอำชี วิ ต ไปเสี่ ย ง หรื อ ท้ ำ ทำยอะไร ที่ มั น ใหญ่ มั น น่ ำ กลั ว แต่ ว่ ำ สิ่ ง ที่ มี จะเข้ ำ มำในเส้ น ทำง หรื อ ว่ ำ พื้ น ที่ ของเรำซึง ่ มันเป็นของเรำจริงๆ เรำจะ ปกป้องมันไหม เขำต้องกำรแบบนัน ้ แต่เขำจะไม่ได้จำกเรำ เขำต้องกำร กดให้ คุ ณ รู้ สึ ก อย่ ำ งนั้ น อยู่ แ ล้ ว แต่เขำจะไม่ได้ คุณอย่ำกลัวกำรตัง ้ ค�ำถำมที่ มันโง่ เรำไม่เข้ำ ใจควำมกลัวนีว ้ ำ่ ถำมโง่ๆ มันคืออะไร ค�ำถำม แบบไหนที่ เ รี ย กว่ ำ เป็ น ค� ำ ถำมโง่ ๆ แล้วโดยวิชำชีพแล้ว เรำไม่ตอ ้ งกลัว เลยนะคะว่ ำ ถำมไปเดี๋ ย วจะดู โ ง่ คื อ แสดงว่ ำ คุ ณ ไม่ ไ ด้ อ ยู่ กั บ เนื้ อ หำ แล้ว คุณอยู่กับตัวตนคุณต่ำงหำก ว่ ำ ใครจะมองว่ ำ ฉั น โง่ ห รื อ ฉลำด เขำจะยอมรับฉันหรือไม่ หน้ำที่และ งำนของสื่อมวลชนมันคือควำมเป็ น สำธำรณะ เพรำะฉะนัน ้ อย่ำเพิ่งห่วง ตัวเอง”
ปันปัน นาคประเสริฐ “เพศ... คืออะไรที่มันไม่มีจริง ไม่มจ ี ริงเลย ทุกๆ อย่ำงทีเ่ รำเห็นอยู่ มันไม่มจ ี ริง อะไรทีเ่ รำเรียกว่ำผูห ้ ญิง ผมตรงเหรอ อำยไลเนอร์เหรอ ส้นสูง เหรอ ทุกๆ อย่ำงเป็นแค่จุดจุดหนึ่ง ที่เอำมำรวมกันแล้วเรำคิดว่ำนี่คือ ผู้หญิง สังคมใส่เรำไว้ในกล่องนะ อย่ำงทีเ่ รำชอบพู ดตลอด เรำรูส ้ ก ึ ว่ำ มันไม่จริงเลย เรำเป็นเกย์ คือผูช ้ ำย ที่ชอบผู้ชำย เรำไม่ได้มโนว่ำตัวเอง เป็ นยูนิคอร์น คือ รู้ว่ำ เรำเป็ นอะไร ควำมหมำยคื อ รู้ ว่ ำ เรำเป็ นอะไร อย่ำให้คนอื่นมำบอกเรำว่ำเรำเป็ น อะไร”
28 OCT 2019
สู่ขวัญ บูลกุล “เรำไม่สำมำรถทีจ ่ ะเอำควำมสุข
ควำมชอบ หรือควำมพอใจของเรำ ไปตัดสินชีวต ิ คนอืน ่ ได้ ถ้ำสมมติวำ่ คนคนหนึ่งเขำใช้ชีวิตแบบนั้นแล้ว แล้วเขำบอกว่ำรู้สึกพอใจ เขำรู้สึก มีควำมสุขกับชีวต ิ ทีเ่ ขำมี ทีเ่ ขำเป็น เรำก็อย่ำพยำยำมยัดเยียดในสิง ่ ทีเ่ รำ คิดว่ำสิ่งนี้ดีกว่ำนะ เธอควรมีชีวิต อย่ ำ งฉั น ถ้ ำ ในมุ ม มองชี วิ ต พี่ น ะ พี่พยำยำมไม่ตด ั สินคนอืน ่ จำกสิง ่ ที่ พี่มี ว่ำทุกคนต้องมีแบบฉันสิ ชีวิต ถึงจะเรียกได้ว่ำมีควำมสุข ถ้ำใคร ก็ตำมที่เขำใช้ชีวิต แล้วเขำรู้สึกว่ำ เขำมีควำมสุขแล้ว เขำพอใจแล้ว นั่ น คื อ สิ่ ง ที่ ดี ท่ี สุ ด เรำอำจจะใช้ บรรทั ด ฐำนหรื อ ชี วิ ต ตั ว เองไป ตัดสินเขำว่ำชีวิตเธอมีน้อยเกินไป หรื อ ถ้ ำ ฉั น เป็ น เธอ ฉั น จะท� ำ อะไร ให้ได้มำกกว่ำนี้ก็ได้ แต่เรำรู้สึกว่ำ มันไม่แฟร์”
The Conversation
&
LosT found 01/04
The Meaning of Life
The Power of now
ประมวล เพ็งจันทร์: ความหมาย ของการมีชีวิตอยู่คืออะไรกันแน่
นภัสพร ช�านาญสิทธิ์: พลังอัน ยิง ๋ วนี้ ่ ใหญ่ของห้วงเวลา ณ เดีย
14-19
20-21
whoLeness and harMony
ณัฎฐ์ฐต ิ ิ อ�าไพวรรณ: สายสัมพันธ์ อันสอดคล้องของสรรพสิง ่
22-25
เราจะหลุดพ้นจากความทุกข์ระทมของชีวิตได้อย่างไรหากไม่รู้ว่าความหมายของชีวิตคืออะไร การดุ่มเดินไปอย่างไร้ทิศทางสู่วงกต ให้ ค วามสิ้ น สู ญ นั้ น มองในแง่ ห นึ่ ง มั น อาจดู น่ า กลั ว แต่ อี ก แง่ ห นทางอั น หม่ น มั ว เหล่ า นี้ แม้ จ ะมื ด มั ว อย่ า งไรก็ ยั ง เป็ น หนทาง ร่วมดุ่มเดินไปบนเส้นทางอันสูญหาย เพื่อจะได้ค้นพบความหมายอันเปี่ ยมล้นกับบทสัมภาษณ์เหล่านี้
ภาคิน วลัยวรางกูร ธนดิษ ศรียานงค์
The Meaning of Life ประมวล เพ็งจันทร์
ถึงแม้ว่าในชีวิตของพวกเราจะไม่ต้องเผชิญ กับมหาสงคราม โรคระบาด ภัยพิบต ั ิ ความอดอยาก ไ ม่ มี เ งื่ อ น ไ ข ภ า ย น อ ก ที่ ม า ท� า ใ ห้ เ ร า ทุ ก ข์ ร้ อ น แต่ภายในใจของเรากลับไร้สข ุ บางห้วงเวลาเรารูส ้ ก ึ ว่างเปล่า เบื่อหน่าย เฉื่อยชา ไม่เข้าใจว่าทัง ้ หมดนี้ มันเพื่ออะไร เรามีชีวิตอยู่ไปท�าไม ความหมายของ การมีชีวิตอยู่คืออะไรกันแน่ ค� า ถ า ม แ บ บ นี้ ค ง จ ะ เ ค ย ป ร า ก ฏ ขึ้ น ม า ใ น ความคิ ด ของเรา บางครั้ ง เราก็ ห าค� า ตอบได้ แต่บางครั้งก็ไม่ และที่น่าสนใจคือค�าตอบของเรา มั น เปลี่ ย นแปลงไปตามช่ ว งวั ย และประสบการณ์ ในชีวิตที่ผ่านเข้ามา อย่ า งกรณี ข องเขาคนนี้ เมื่ อ 14 ปี ท่ี แ ล้ ว ชายวั ย ห้ า สิ บ ตั ด สิ น ใจลาออกจากงานราชการ ในฐานะอาจารย์ประจ�ามหาวิทยาลัย เพื่อกลับบ้าน... เขาเดินกลับบ้าน เดินจากเชียงใหม่ กลับสู่บ้านเกิด ที่เกาะสมุย เขาใช้เวลา 66 วัน บนเส้นทางกว่า 1,000 กิโลเมตร ด้วยเหตุผลอะไรบางอย่าง เขาเล่ า ว่ า เมื่ อ สมั ย ที่ ยั ง ท� า งานอยู่ น้ั น เขา เปรี ย บตั ว เองเป็ น นกน้ อ ยอาศั ย อยู่ ใ นกรงทอง แคบๆ ทีใ่ ห้ความรู้สึกปลอดภัย เกียรติยศ ศักดิศ ์ รี อ�านาจ แต่ถึงกระนั้น ด้วยธรรมชาติซ่ึงอยู่ในตัว ทีอ ่ ยากจะโบยบินออกจากกรงตลอดเวลา เขาเชือ ่ ว่า จิตวิญญาณแบบ โจนาธาน ลิฟวิงสตัน นกนางนวล สถิ ต อยู่ ข้ า งใน นั บ แต่ วั น ที่ เ ขาได้ อ่ า นหนั ง สื อ เล่มนัน ้ ของ ริชาร์ด บาค ชายคนนัน ่ ประมวล เพ็งจันทร์ หากใครเคย ้ ชือ ได้อ่านหนังสือเรือ ่ ง ‘เดินสู่อิสรภาพ’ อันเป็นบันทึก การเดินทางของเขาครัง ้ นัน ้ คงจะเข้าใจและมองเห็น ค� า ตอบอะไรบางอย่ า งต่ อ ค� า ถามที่ ส� า คั ญ ที่ สุ ด ของความเป็นมนุษย์
The C on V eRSaT ion
LosT & found
14
01 / 04
15 issue 614
28 OCT 2019
่ ยูภ โจนาธาน ลิฟวิงสตัน ทีอ ่ ายในตัวคุณ มาจนถึงวันนี้มันเป็นอย่างไรแล้วบ้าง
ตอนที่ ผ มเตรี ย มตั วออกเดิ นใน ครัง้ นัน ้ มาว่า ้ เป็นจุดจุดหนึง่ ซึง่ ผมเข้าใจขึน ฉากส�าคัญในหนังสือ โจนาธาน ลิฟวิงสตัน: นางนวล ผมคิดว่าโจนาธานคงรูส ้ ก ึ ดีมาก เมื่อตอนที่เจียง อาจารย์ของเขา บอกว่า ความสามารถในการบินของโจนาธานนั้น ไม่มอ ี ะไรทีจ ่ ะต้องฝึกปรืออีกแล้ว เขาสามารถ บินได้ และบินได้ สูงมาก ในความหมาย ซึ่ ง เป็ น ความมหั ศ จรรย์ ในระดั บ ของนก ตัวหนึง่ แล้ว นับจากนีไ้ ป จงบ่มเพาะความรัก ในจุดนัน ่ วามสามารถในการบิน ้ จุดทีค หรือ ความหมายของการเป็ น นกตั ว หนึ่ ง ไม่ใช่ประเด็นที่จะต้องมาขบคิดอีกต่อไป แล้ว เวลาทีเ่ หลือต่อจากนี้คือการบ่มเพาะ ความรัก ความรัก เป็ น สิ่ ง ที่ ย่ิ ง ใหญ่ แ ละ มหัศจรรย์ ความรักเป็นสิ่งที่ท�าให้ชีวิตนี้ มีความหมาย เมื่อมาถึงจุดนี้ เราจะไม่มี ค�าถามว่าท�าสิง่ นั้นสิง่ นี้ไปเพือ ่ อะไร เราจะ ไม่มค ี า � ถามว่ามีชว ี ต ิ อยูไ่ ปเพือ ่ อะไร ค�าถาม เหล่านีล ้ ว ้ นหายไปหมด เมือ ่ ความรักบังเกิด ผมรู ้สึ ก ดี ทุ ก ครั้ง ที่ มี โ อกาสได้ พ บ เพื่อนๆ โดยเฉพาะเพือ ่ นวัยหนุ่มสาวอย่าง พวกคุณ ทุกวันนี้ พวกเราถูกรบกวนด้วย ค� า ถามพวกนี้ ค� า ถามที่ ว่ า เราจะมี ชี วิ ต ไปเพื่ออะไร ท�าไมเราต้ องท�าสิ่งนั้ นสิ่งนี้ ท�าไมเราต้องท�างานนี้ ผมอยากจะบอกว่า ความหมายที่ ยิ่ ง ใหญ่ ที่ ส� า คั ญ ที่ สุ ด คื อ ความรักที่งอกงาม เติบโต และเบ่งบาน ในใจของเราแต่ละคน เมือ ่ ถึงจุดนัน ้ เราจะ ไม่มค ี า � ถามใดๆ ในชีวต ิ เลย ถ้ายังนึกไม่ออก ให้ลองนึกภาพของ แม่คนหนึง่ แม่ซงึ่ ไม่มค ี า � ถามว่าเธอจะดูแล ลูกไปอีกนานเท่าไหร่ แม่ยอ ่ มท�ากิจทุกอย่าง อย่างสุดชีวต ิ เทียบกับในตอนทีเ่ ธอยังไม่ได้ เป็นแม่ เธออาจจะมีคา � ถามมากมายว่าฉัน ต้องท�าอะไร ท�าเพือ ่ ใคร แต่เมือ ่ ถึงวันทีเ่ ธอ ได้เป็นแม่ เธอไม่มค ี า � ถามแล้วว่าท�าไมเธอ ต้องดูแลลูกของเธอ เธอไม่ถามด้วยซ�าว่าจะ ต้องท�าเช่นนีไ้ ปอีกนานเท่าไหร่ และไม่เคย คิดด้วยว่าจะได้อะไรตอบแทนจากลูก ผมเข้าใจว่านีค ่ อ ื หัวใจส�าคัญของชีวต ิ ถ้าความรักได้ผด ุ ปรากฏขึน ้ ในหัวใจของเรา แต่ละคน ซึง่ ก็ไม่ใช่เป็นเพียงระหว่างแม่กบ ั ลูกเท่านัน ั เพือ ่ นมนุษย์ทง้ั ปวง ชีวต ิ เรา ้ แต่กบ จะมีความหมาย ไม่มค ี า � ถามว่าความหมาย นัน ้ คืออะไร
ในขณะที่มุมมองของวิทยาศาสตร์และ เทคโนโลยีสมัยใหม่ เสนอว่าคนเราเป็น เพียงแค่สสารและชีววิทยา ซึ่งมันไม่ได้ ให้ ค� า ตอบถึ ง เหตุ ผ ลและความหมาย ของชีวิต
ถ้าเราใช้ความคิด ชีวต ิ จะซับซ้อนมาก เราจะมีค�าถามมากมาย และค�าถามเพียง ค�าถามเดียว แต่มค ี า� ตอบอีกหลากหลายมาก และค�าตอบนัน ่ นไปในชัว่ ข้ามคืน ้ อาจจะเปลีย ตอนเป็นเด็กเราเคยมีค�าถาม พอโตขึน ้ มา เราก็ยงั หาค�าตอบให้ไม่ได้ เพราะจะมีคา� ตอบ ใหม่ๆ เกิดขึน ้ อยูเ่ สมอ ค�าตอบทีเ่ ราเคยช่วย ให้เรารูส ้ ก ึ ดีทส ี่ ด ุ ในวันหนึง่ เมือ ่ เวลาผ่านไป มันอาจจะไม่ใช่คา � ตอบทีด ่ ท ี ส ี่ ด ุ อีกแล้ว ผมเข้าใจว่า โลกของความคิ ดเป็น การปรุงแต่งความหมาย โลกของความคิด จะสืบค้นความหมายของโลกนี้ และท�าให้ เราเจอค�าตอบใหม่ๆ ทุกวัน ใช้คา� ว่าทุกวินาที ก็ได้ และค�าตอบใหม่ๆ เหล่านัน ้ มีผลกระทบ ต่อเราอยูเ่ สมอ อย่ า งเช่ น เมื่ อ วานตอนค� า มี ค น มาส่ ง ผมกลั บ ที่ พั ก ระหว่ า งทางเขาเปิ ด โทรศั พ ท์ มื อ ถื อ เพื่ อ ให้ มั น บอกเส้ น ทาง อีก 200 เมตรเลี้ยวซ้าย อีก 200 เมตร เลี้ ย วขวา ผมคิ ด ว่ า ถ้ า ย้ อ นกลั บ ไปสั ก หลายสิบปี สมัยทีผ ่ มยังเป็นเด็ก ถ้าผมเอา เรือ ่ งนีไ้ ปเล่าให้คนในยุคนัน ่ ้ ฟัง เขาคงไม่เชือ ผมว่าจะมีเครือ ่ งมือทีว ่ เิ ศษขนาดนี้ ก่ อนหน้ านั้ น ผมนั่ งรถไปกั บเพื่อน คนหนึง่ เขาถามผมว่าอยากจะฟังเพลงอะไร ชอบเพลงอะไรบ้าง ผมตอบไปเล่นๆ ว่าชอบ เพลงของ ทู ล ทองใจ ทั น ที ที่ เขาได้ ยิ น เขาก็สง่ เสียงออกค�าสัง่ ว่า ขอเพลงของ ทูล ทองใจ โปรแกรมอะไรก็ไม่รูใ้ นรถของเขา ก็เปิดเพลง ทูล ทองใจ ให้เราฟังเลย ทีแรก ผมคิดว่าเขาเล่นกลกับผม (หัวเราะ) ผมบอก เขาใหม่วา่ ผมอยากฟังเพลง สาวฝั่งโขง ของ ปอง ปรีดา ผมระบุชอ ื่ เพลงไปเลย เขาก็สง่ั เครือ ่ งเล่นว่าขอเพลง สาวฝั่งโขง สักพักหนึง่ ก็มเี สียงเพลง สาวฝั่งโขง เล่นขึน ้ มา ผมบอกว่า นีผ ่ มอยูใ่ นยุคไหนสมัยไหนกันนี่ สิง่ ทีผ ่ มเคย คิดว่าเป็นสิง่ ทีม ่ หัศจรรย์มากๆ สิง่ ทีเ่ ราเคย คิดว่าเป็นอิทธิฤทธิป ้ จริง ์ าฏิหาริยไ์ ด้เกิดขึน แล้ว เราจะเห็นว่าโลกที่เราอยู่อาศัยนี้ มี การเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา โลกมีฤดูกาล ไม่วา่ เราจะรับรูห ้ รือไม่กต ็ าม มนุษย์ตน ื่ เต้น เสมอเมือ ่ ค้นพบความจริงใหม่ๆ แต่ผมเชือ ่ ว่าความเป็นจริงของโลกใบนี้ ไม่มหัศจรรย์ เท่ า กั บ การค้ น พบความจริง ที่ อ ยู่ ข้ า งใน ตั วเราเอง นี่ คือหัวใจส�าคั ญที่ผมบอกว่า เมือ ่ ไหร่ก็ตามทีเ่ ราค้นพบความหมายแห่ง ชีวต ิ ซึง่ มีความรักเป็นแก่นแกน เราจะพบ ความมหัศจรรย์ของชีวต ิ นี้
ทุกวันนี้ เราถูกสอนให้มก ี ารตัง ้ เป้าหมาย ่ คาดหวังให้ประสบความส�าเร็จ ในชีวต ิ เพือ อยากรู้ว่าตั้งเป้าหมายชีวิตนั้น เหมือน หรือแตกต่างกับการมีความหมายของ
The C on V eRSaT ion
LosT & found
16
01 / 04
ชีวิตอย่างไร
เมื่ อ เกิ ด มามี ชี วิ ต เราก็ ย่ อ มต้ อ งมี เป้าหมาย แล้วเป้าหมายนี้เองจะท�าให้เกิด ความหมายขึ้นในใจเรา เช่น เมื่อรู ส ้ ึกหิว เป้าหมายคือการหาอาหารมารับประทาน การทีเ่ ราต้องพยายามหาอาหารทัง้ ทีจ ่ ริงๆ มันยากล�าบาก หรือเราไม่ได้อยากท�า แต่ก็ ต้ อ งท� า เพราะความหิ ว สิ่ ง นี้ ท� า ให้ เรารู ้ ความหมายของชีวต ิ ความหมายของมนุษย์ ก็เป็นเช่นนี้ สิง่ ทีเ่ ป็นความหมายในปัจจุบน ั สัมพันธ์กบ ั เป้าหมายทีเ่ ราวางไว้ในอนาคต เราต้องการความหมาย เช่น ค�าว่า ความส�าเร็จ ตอนเด็กเราก็ให้ความหมายกับมัน ว่าจะต้องเรียนหนังสือให้จบมหาวิทยาลัย ทั้ ง ที่ เราก็ ไ ม่ ไ ด้ ช อบ ไม่ ไ ด้ อ ยากเรี ย น วันหยุดเราอยากนอนอยูบ ่ า ้ น เราอยากจะ ไปท�าอะไรอีกเยอะแยะ แต่ก็ต้องออกไป เรียนกวดวิชา เราเหนื่อยล้า แต่ก็หยุดพัก ไม่ได้ ได้แต่อดทน เพราะรูว้ า่ นีค ่ อ ื เส้นทาง ทีต ่ อ ้ งก้าวผ่านให้ได้ ผมเคยสอนในมหาวิทยาลัยมาหลาย ปี เมือ ่ ได้พบกับคนหนุม ่ สาวซึง่ ผ่านการเรียน มัธยมมาอย่างเหน็ดเหนือ ่ ย ผมพบความจริง ประการหนึ่ ง ว่ า ช่ ว งเวลาแรกเริ่ม ของ การเป็นนักศึกษาชัน ้ ปีที่ 1 ไม่ใช่เวลาทีเ่ ราจะ ไปคาดคัน ้ อะไรจากเขามากนัก ผมอยากให้ เขาได้หยุด ได้ชะลอบ้าง คนหนุม ่ สาวนัน ้ กว่า จะสอบเข้ามหาวิทยาลัยได้ เขาเหนือ ่ ยมากๆ อาจจะรูต ้ ว ั หรือไม่รต ู้ ว ั แต่เขาแบกความหวัง ของพ่อแม่อยูบ ่ นไหล่ของเขา วันหนึง่ เมือ ่ เขา เข้ า มหาวิ ท ยาลั ย ได้ ติ ด คณะดี ๆ ตามที่ พ่อแม่ฝัน เขามีความสุขเป็นที่สุด เหมือน นักวิง่ ทีถ ่ งึ เส้นชัยแล้วล้มตัวลงนอนหมดแรง ทีแรกก็ไม่เข้าใจ ผมพยายามบีบคั้น ให้พวกเขาต้องเอาจริงเอาจังกับชีวต ิ ให้ได้ ภายหลังจึงรูว้ า ่ สิง ่ วรท�าคือเฉลิมฉลอง ่ ทีค ค ว า ม ส� า เร็ จ ข อ ง พ ว ก เข า ที่ ผ่ า น ชี วิ ต มัธยมปลายมาได้ จากนัน ้ พวกเขาจึงค่อยๆ แสวงหาความหมายใหม่ๆ ทีเ่ กิดขึน ้ ในชีวต ิ ช่วงต่อไป พอเขาได้ตง้ั สติ เตรียมพร้อมกับ สิง่ ทีร่ ออยูข ่ า้ งหน้า ซึง่ มันจะเป็นสิง่ ทีส ่ าหัส กว่ า แน่ ๆ คื อ ในวั ย ท� า งาน เราจึ ง ควรใช้ ช่วงเวลาสี่ปีที่อยู่ด้วยกันในมหาวิทยาลัย เตรียมตัวให้พร้อม ยังมีความหมายอื่นๆ ยังรอเราอยูอ ่ ีก เพราะฉะนั้น จงฝึกความสามารถที่จะอดทนและรอคอย ก้าวผ่าน ชีวต ิ แต่ละช่วงไปให้ได้ ผมรูส ้ ก ึ เห็นใจหนุม ่ สาว พวกเขาก�าลัง อยู่ บ นทางด่ ว นที่ ไ ม่ มี จุ ด หยุ ด พั ก ขั บ ช้ า ก็ ไ ม่ ไ ด้ หยุ ด ดู ทิ ว ทั ศ น์ ข้ า งทางก็ ไ ม่ ไ ด้ จะลงจากทางด่วนได้กต ็ อ ่ เมือ ่ ไปถึงจุดทาง ลงเท่านัน ้ ข ็ อให้เข้าใจเถิด ้ ดังนัน ้ ในตอนนีก ว่าเราก็ ต้องท�ากิ จนี้ ไปก่ อน เพื่อไปให้ถึง ทางลงให้ได้ เราล้วนไม่ได้ปรารถนาจะอยู่ บนทางด่วนกันนานนักหรอก
“โปรดมี ค วามสุ ข ที่ ไ ด้ มี ชี วิ ต หรือได้ทา� สิง ้ ง ่ ต่างๆ โดยทีไ่ ม่ตอ มี ค� า ถาม นั่ น คื อ ความหมาย ่ ง ทีย ิ ” ่ คือศรัทธาในชีวต ่ิ ใหญ่ นัน
17 issue 614
เหมือนกับว่างานการที่เราไม่อยากท�า ่ ะท�าให้ชว นัน ี ต ิ เรามีความหมาย ่ เอง ทีจ
เราก็แค่ต้องเข้าใจให้ได้วา ่ เงือ ่ นไข ต่างๆ เหล่านีเ้ ป็นเรือ่ งปกติทเี่ ราต้องบ่มเพาะ ไป ค�าว่าบ่มเพาะนี้หมายความว่าเราจะ ต้องผ่านกระบวนการนีไ้ ปโดยจะลัดขัน ้ ตอน ไปไม่ได้ เราจึงต้องมีความสามารถในการทานทนกับกิจทีจ ่ ะมาบ่มเพาะ ชีวต ิ ของเรา ก็ เปรีย บเหมื อ นผลไม้ เป็ น ผลไม้ ที่ ยั ง เปรีย ้ ว ยังฝาด ยังขมอยู่ แต่ถ้าผลไม้นี้ ได้รบ ั การบ่มเพาะ มันจะเปลี่ยนรสชาติ จากฝาดขมเป็นหอมหวาน การบ่มเพาะ คื อ การที่ เ ราต้ อ งผ่ า นกระบวนการ ความสามารถที่จะผ่านกระบวนการใน การบ่มเพาะเพือ ่ เปลีย ่ นแปลงสภาพทีฝ ่ าดขม เป็นหอมหวานนี้ คือสิง่ ทีเ่ ป็นความหมาย
อ ย า ก รู้ ว่ า ต อ น ที่ คุ ณ ยั ง ท� า ง า น สอนหนั ง สื อ อยู่ มี วั น ไหนที่ ไ ม่ อ ยาก ไปท�างานไหม
ไม่ เ คย เพราะการเป็ น ครู เ ป็ น ความฝันของผมมาตั้งแต่วัยเยาว์ ผมมี ความรูส ้ ก ึ ดีทไี่ ด้มาเป็นครู และเมือ ่ ได้มา เป็นครู ผมได้พบเจอสิ่งใหม่ๆ อยู่เสมอ ทุ ก ปี จ ะมี ห นุ่ ม สาวซึ่ ง มี ค วามสดใหม่ มีชวี ต ิ ชีวา มีความงดงาม ผ่านเข้ามาในชีวต ิ ผมตอบรับพวกเขาเหล่านั้นด้วยความรูส ้ ก ึ ดีเป็นทีส ่ ด ุ ผมขอบคุณเขาทุกคนทีเ่ ดิน เข้ามาในเส้นทางนี้ ท�าให้เราได้เจอกัน นีค ่ อ ื ความหมายในชีวต ิ ความหมาย แบบนีเ้ องทีท ่ า� ให้ผมมีความรูส้ ก ึ ตืน ่ ตาตืน ่ ใจ กับสิ่งที่เป็นปรากฏการณ์ผ่านเข้ามาใน ชีวต ิ การได้พบปะคนหนุม ่ สาวในช่วงเวลา ทีผ ่ มเป็นอาจารย์สอนอยูท ่ ม ี่ หาวิทยาลัย นั้น เหมือนมีคนจัดพืน ้ ทีใ่ ห้เราได้พบกัน จัดเวลาให้เราได้สังสรรค์ ได้เสวนากัน ตอนทีอ ่ อกจากราชการ ออกจากการเป็น อาจารย์ในมหาวิท ยาลั ย สิ่งที่ผมรู ส ้ ึก เสียดายมีเพียงอย่างเดียว คือผมจะไม่ได้ พบหนุม ่ สาวคนใหม่ๆ ในชีวต ิ ผมเสียแล้ว ซึง่ ผมไม่ได้คิดว่ามาวันหนึ่งผมจะได้พบ เจอหนุ่ มสาวใหม่ๆ มากกว่าตอนสอน ในห้องเรียนเสียอีก ผมรูส ้ ก ึ ดีทรี่ ูว้ า ่ มีคน หนุม ่ สาวอีกเป็นจ�านวนมากรอคอยผมอยู่ บนหนทางข้างหน้าซึง่ ธรรมชาติจด ั สรรให้
ในกรณีของคุณ คุณได้ท�างานตามที่ ฝันไว้ การเป็นครูคือสิง ่ ที่คุณรัก แต่ ส�าหรับคนอื่นล่ะ พวกเขาต้องท�างาน ทีไ่ ม่ได้ชอบตัง ั จันทร์ถง ึ วันศุกร์ ้ แต่วน เพื่ อ ที่ วั น เสาร์ เ ขาจะได้ ไ ม่ ไ ด้ ต้ อ งไป ท�างาน แล้วก็วนกลับมาทุกข์ทรมาน ตอนเย็ น วั น อาทิ ต ย์ เพราะไม่ อ ยาก ตื่นขึ้นมาท�างานอีกในเช้าวันจันทร์
ตรงนี้ คื อ ขั้ น ตอนหนึ่ ง ของการบ่มเพาะไงล่ะ อย่างทีผ ่ มบอกไปก่อนหน้านี้ ทีเ่ ปรียบถึงผลไม้รสเปรีย ้ ว ฝาด ขม ซึง่ เรารู ้แน่ ว่ า ผลไม้ นี้ ถ้ า ได้ บ่ ม เพาะแล้ ว จะต้องสุก รสชาติจะต้องหอมหวาน นีค ่ อ ื ศรัทธา และความรูส ้ ก ึ ศรัทธาในผลไม้นี้ ขอโปรดมีกับชีวิตนี้ ของเราทุกคนด้ วย ชีวต ิ มีความมหัศจรรย์ยงิ่ กว่าผลไม้หนึง่ ผล เสียอีก โปรดเชือ ่ มัน ิ ทีม ่ ค ี วามหมาย ่ ว่าชีวต นั้นเป็นความขมในปัจจุบัน ถ้าเราผ่าน การบ่มเพาะ ชีวต ิ จะมีความหมายกลายเป็น หอมหวาน แน่นอนว่าจะต้องผ่านความรู ส ้ ึ ก เหน็ ด เหนื่ อ ย อ่ อ นล้ า เช่ น รสชาติ ที่ฝาดขม แต่วันหนึ่งสิ่งนี้จะแปรเปลี่ยน แล้ วเราจะมีความสุขเป็นล้ นพ้นกั บกิ จ อันเหน็ดเหนื่อยที่ผ่านมา ผมเคยดูถา่ ยทอดสดรายการแข่งขัน วิง่ มาราธอน เห็นนักวิง่ มาราธอนเหนือ ่ ยล้า เป็นทีส ่ ด ุ เหงือ ่ โซมกาย ระยะทางทีก ่ า� หนด นัน เป็ น ระยะทางยาวไกล แต่ ร ไ ู ้ หมครั บว่า ้ นักวิง่ มาราธอนเหล่านัน ่ เขารูว้ า่ ทีไ่ หน ้ เมือ มีการจัดวิง่ เขาก็จะไปสมัครอีก ยอมเสีย เงิน เสียเวลา เพือ ่ จะได้ไปเหนือ ่ ย ไม่มใี คร บั ง คั บ เขาไป แต่ เ ขาวิ่ ง เพราะเขามี ความสุขทีจ ่ ะได้วงิ่ มีความสุขทีไ่ ด้เหนือ ่ ย สิง่ นีม ้ ค ี วามหมาย โปรดเชือ ่ มัน ว่ า ชี ว ต ิ เรา ่ ก็ เป็ น เช่ น นั้ น เราสามารถที่ จ ะท� า จิ ต ให้มค ี วามหมายเช่นนีไ้ ด้ดว ้ ยตัวเราเอง
เราจะให้ ค วามหมายกั บ ความยาก ล�าบากและความเหน็ดเหนื่อยในชีวิต ได้ทุกเรื่องเลยหรือ
เวลาที่ ไ ม่ รู ้จ ะอธิ บ ายกั บ ตั ว เอง อย่างไร เวลาทีร่ ส ู้ ก ึ หมดหวัง โปรดคงไว้ ซึ่งศรัทธา เพราะศรัทธาคือสิ่งที่จ�าเป็น และมีค่าส�าหรับมนุษย์ทุกคน ตราบใด ทีเ่ รายังมีคา� ถามอยูว่ า่ ฉันเกิดมาเพือ ่ อะไร ท� า ไมฉั น ต้ อ งท� า สิ่ ง นั้ น สิ่ ง นี้ ถ้ า เรายั ง เคลือบแคลงสงสัยในจิตใจทีก ่ า � ลังกระท�า กิ จ นั้ น ๆ บนหนทางที่ ก� า ลั ง เดิ น ไปอยู่ แสดงว่าเรายังไม่มศ ี รัทธาทีม ่ น ่ั คงพอ ความรู ้สึ ก ไม่ ม่ั น คงหรือ สู ญ สิ้ น ศรัท ธา คื อ ปั ญ หาใหญ่ ในยุ ค ปั จ จุ บั น สาเหตุ ที่ ผ มเห็ น อกเห็ น ใจคนหนุ่ ม สาว ในยุคปัจจุบัน เพราะผมบอกได้เลยว่า พวกคุณไม่ได้ขาดแคลนอุปกรณ์เครือ ่ งมือ เครือ ่ งใช้ พวกคุณมีสงิ่ เหล่านีอ ้ ย่างสมบูรณ์ กว่าสมัยผมมากนัก สมัยนัน ่ ย่าง ้ ผมอยูอ แร้นแค้น ยากล�าบาก แต่สงิ่ หนึง่ ทีผ ่ มมีคอ ื ศรัท ธาที่ ม่ั น คง ผมสามารถก้ า วผ่ า น ความยุง ่ ยากมาได้เพราะมีความเชือ ่ มัน ่ ถ้าสิง่ นีเ้ ป็นวัตถุ ผมอยากจะยืน ่ ให้คณ ุ เลย แต่ ส่ิ ง นี้ ไม่ ใ ช่ วั ต ถุ มั น ต้ อ งบ่ ม เพาะ ขึน ้ มาเอง ผมท�าได้เพียงแค่บอกว่าโปรด มีศรัทธาในการมีชว ี ต ิ อยู่
28 OCT 2019
ตรงนีส ้ า� คัญ ผมเล่าเรือ ่ งนีเ้ สมอๆ เวลามีคน มาถามถึงเรือ ่ งการเดินทางในครัง้ นัน ้ ผมบอกว่า อุ ปกรณ์ ทางกายนั้ นจ� าเป็น รองเท้าดี ๆ เป้ดีๆ ถ้าไม่มีรองเท้าที่ดี การเดินทางไกลก็เป็นไปได้ ยาก แต่ไม่วา ่ จะรองเท้าหรือเป้ทด ี่ ี หรืออุปกรณ์ อื่นๆ ที่ดี มันก็ยังไม่มีพลังมากพอ ความศรัทธา ต่ า งหากเล่ า คื อ อุ ป กรณ์ ที่ จ� า เป็ น เราจะขาด เสียมิได้ แม้จะมีอป ุ กรณ์ภายนอกสมบูรณ์เพียงใด แต่ถ้าไม่มศ ี รัทธาเชือ ่ มัน ิ การด�าเนินชีวต ิ ่ ในชีวต ก็เป็นเรือ ่ งยาก ถึงแม้ไม่มีรองเท้า เดินเท้าเปล่า ยังจะดีเสียกว่าที่จะเดินทางไปโดยไม่มีศรัทธา เพราะขณะทีเ่ ดินไปนัน ้ เราจะบ่น เราจะตีโพยตีพาย โทษเทสารพั ด ท� า ไมแดดร้อ น ท� า ไมฝนตก ท�าไมต้องมาเดิน เคยมีคนมาถามผม ผมบอกว่า ผมไม่สามารถ ทีจ ่ ะเปิดเผยความหมายอันเป็นค�าตอบของผมได้ แต่ถ้าคุณมีเวลา คุณมาเดินกับผมสักครัง้ หนึ่ง ไหมล่ะ วันหนึง่ ผมกลับไปทีเ่ กาะสมุย เขาบอกว่า ขอไปเดินกับอาจารย์ ผมบอกว่า ได้ เราได้เวลา ที่ จ ะเดิ น ด้ ว ยกั น แล้ ว แล้ ว เขาก็ ไปเดิ น กั บ ผม ทีเ่ กาะสมุย วันแรกเราต้องเดินขึน ้ ยอดภูเขาสูง เมือ ่ เราขึ้นไปถึงยอด นั่งเหน็ดเหนื่อยกันอยู่บนนั้น แล้วผมบอกเขาว่า เดีย ๋ วเราจะเดินกลับลงไปข้าง ล่าง เขาถามผม อ้าว แล้วเราเดินขึน ้ มาบนนีท ้ า� ไม เพราะเดิ น ขึ้ น มาแล้ ว ก็ เ ดิ น ลง ผมบอกเขาว่ า เราเดินขึน ้ มาเพือ ่ ให้คณ ุ ไม่ตอ ้ งถามว่าเดินขึน ้ มา ท�าไม เพราะเราแค่เดิน แค่เดินขึ้นมาบนจุดนี้ แล้วเดีย ๋ วเราก็เดินลง ในชีวต ิ ของเรา ถ้าคุณสามารถสลายค�าถาม ว่าท�าไมคุณต้ องท�าสิ่งนี้ คุณจะมีความสุขกั บ การได้ท�ามัน ท�าไมคุณไม่รูส ้ ึกดีเล่าที่ได้เดินขึ้น มาถึงจุดนี้ มีนก ั ท่องเทีย ่ วนับพันนับหมืน ่ ทีม ่ าเทีย ่ ว เกาะสมุย คุณลองไปถามดูวา่ มีใครสักคนหนึง่ ไหม ที่เคยเดินขึ้นมาบนยอดเขานี้ คงไม่มี เพราะเขา ไม่รว ู ้ า่ จะเดินขึน ้ มาท�าไม และนีค ่ อ ื ใจความส�าคัญ ทุกคนติดกับดักว่าจะต้องตอบให้ได้วา ่ เขาจะท�า สิ่งนั้ นท�าไม ผมแค่ เดิ น เพื่อจะได้ ไม่ต้องถาม ต่อไปว่าท�าไมต้องเดิน เราเดินเพื่อเดิน ผมบอก เขาว่า ผมเดินขึน ้ มากับคุณ เพือ ่ ทีจ ่ ะสลายค�าสาป ที่มีอยู่ในใจคุณ ถ้ าเรามีค� าถามอยู่เสมอว่าจะ มีชีวิตอยู่ไปท�าไม โปรดมีความสุขที่ได้ มีชีวิต หรือได้ทา � สิง่ ต่างๆ โดยทีไ่ ม่ตอ ้ งมีคา � ถาม นั่นคือ ความหมายที่ ย่ิ ง ใหญ่ นั่ น คื อ ศรัท ธาในชี วิ ต เพราะถ้าไม่มีชีวิต เราก็ท�าสิ่งเหล่านี้ไม่ได้
้ น แล้วเราจะสร้างศรัทธาเช่นนีข ึ้ มาได้อย่างไร
สิ่ ง ที่ เราเห็ น เป็ น อุ ป สรรค แท้ จ ริ ง แล้ ว มั น ล้ ว นมี ค วามหมายในการบ่ ม เพาะศรัท ธา เมื่ อ ไหร่ที่ เราเห็ น สิ่ ง ที่ อ ยู่ ข้ า งหน้ า ว่ า ไม่ เป็ น สิ่ งขวางกั้ น เราให้ ค วามหมายมันว่าเป็นสิ่งที่ เชิญชวน ท้าทาย เราเห็นภูเขาสูงอยู่เบื้องหน้า เราไม่มองว่าภูเขานี้จะยุติการเดินทางของเรา แต่เป็นการเชิญชวน เป็นการท้าทายให้ปีนป่าย ขึ้นมา แล้วเราจะรูส ้ ึกถึงความมหัศจรรย์ ตอนที่ผมยังมีก�าลังวังชา ผมมีความสุข
มากเมือ ่ เดินทางไปยอดหิมาลัย ตอนทีเ่ ดินขึน ้ ไป ผมรูส ้ ก ึ เหมือนจะหมดพลังเพราะมีออกซิเจนน้อย และขอโทษนะ ตอนนัน ่ ะได้ตาย ้ ผมมีความสุขทีจ เพราะมันเป็นความหมายทีย ่ ง่ิ ใหญ่มาก การได้ ก้าวไปสูท ่ ส ี่ งู ด้วยร่างกายอ่อนล้า แต่ผมก็ไม่หยุด อี ก ครั้ ง หนึ่ ง ตอนที่ ไ ปเดิ น รอบเขาไกรลาส ในประเทศทิเบต มีจุดสูงจุดหนึ่งมีชื่อเรียกเป็น ภาษาทิเบต แปลความเป็นภาษาไทยว่า ช่องผ่าน ของพระแม่ ต ารา ผมยื น เหนื่ อ ยอยู่ ที่ จุ ด นั้ น มองไปรอบตัวเห็นกองข้าวของเสื้อผ้าอุปกรณ์ ของคนที่เดิ นทางผ่านมา เขาจะถอดอุ ปกรณ์ เหล่านัน ้ ทิง้ สละสิง่ เหล่านี้ อันเป็นความหมายเชิง สัญลักษณ์วา ่ ตัวเราจะได้ไปเกิดใหม่แล้ว ผมเอง ไม่มีอะไรจะสละ เพราะตอนนั้นก็ไม่ได้สวมใส่ อุปกรณ์อะไรมาก แต่ผมน�าตาไหล ผมรูส ้ ึกถึง ความหมายว่ า ได้ ก้ า วผ่ า นอะไรบางอย่ า งที่ มหัศจรรย์ เกิดความรูส ้ ก ึ ดีทไี่ ด้เดินขึน ้ ไปสูท ่ ส ี่ ง ู เดินขึน ้ ไปด้วยความสุข ไม่รูส ้ ก ึ หวัน ่ ไหว แม้หาก จะจบชีวต ิ ลง ก็มค ี วามสุขทีจ ่ ะได้จบชีวต ิ อยูบ ่ น เส้นทางอันศักดิ์สท ิ ธิน ้ ก ึ แบบนี้เปิดเผย ์ ี้ ความรูส ความหมายในชีวต ิ เป็นโอกาสทีเ่ ราจะได้ใช้พลัง ของชีวต ิ ได้สม ั ผัสความหมายของการเดินทาง เป็นการฝึกปรือและใช้ความสามารถในชีวต ิ ของ เรา ถ้าเรารูส ้ ก ึ แบบนี้ได้ โลกนี้กไ็ ม่มอ ี ะไรน่ากลัว
ตรงจุ ด นั้ น บรรดาข้ า วของที่ เ ราสะสมไว้ เงิ น ทองที่ เ ราหามาได้ มั น ไม่ ไ ด้ ช่ ว ยให้ เ รา เดิ น ทางต่ อ ไปได้ อ ย่ า งมั่ น คงปลอดภั ย หรอกหรือ
ตอนทีผ ่ มออกเดินครัง้ นั้น ผมต้องการจะ ออกจากชีวต ิ ในช่วงคฤหัสถ์ (ผูค ้ รองเรือน) ซึง่ เงิน มี ค วามหมายส� า หรับ ผม ก่ อ นหน้ า ที่ จ ะเดิ น ผมเกิดมาในครอบครัวยากจนและชีวต ิ เยาว์วย ั ที่ยากล� าบาก ผมเริม ่ ต้ น ชี วิตการท� า งานด้ ว ย ค่ าจ้ างวันละ 5 บาท ผมรู ส ้ ึกว่าเงินมีค่ามาก เหลือเกิน ผมมีความเชือ ่ ว่าถ้าเรามีเงินเก็บในชีวต ิ มากพอ เราจะมีความสุข ผมจึงมีความฝันใน เยาว์วัย ว่าเมื่อผมโตขึ้นจะหาเงินให้ได้ มากๆ ผมมีความรูส ้ ก ึ ว่าเงินคือค�าตอบของค�าถามต่างๆ ผมท� า งานอย่ า งเหน็ ด เหนื่ อ ยเพื่ อ จะได้ เ งิ น แต่เมือ ่ มาถึงจุดหนึง่ ผมย้อนกลับไปดูชว ี ต ิ ตัวเอง มีเงินในบัญชีธนาคาร มีบ้าน มีภรรยาอันเป็น สุดทีร่ ก ั อยูภ ่ ายในบ้านนี้ แต่ทา� ไมชีวต ิ ยังอ้างว้าง ยังมีความหวัน ่ ไหวหวาดกลัวอยูใ่ นใจ ผมจึงรูด ้ ้วยตัวเองทันที ว่าความอ้างว้าง หวาดกลั ว และหวั่ น ไหวนี้ ไม่ ไ ด้ ขึ้ น อยู่ กั บ สิ่งภายนอก ความกลัวอยูภ ่ ายในใจของเราเอง คนทีม ่ เี งินในบัญชีธนาคารมากมายมหาศาลก็ยงั สั่นไหวด้วยความรูส ้ ึกไม่ม่ันคง ผมเชื่อว่านี่คือ ข้อเท็จจริงทีเ่ ราทุกคนสามารถรูไ้ ด้ ดังนัน ้ ผมจึง ออกจากบ้านไป บ้านที่ผมเคยคิดว่าเป็นพื้นที่ ปลอดภัย บ้านทีเ่ ป็นความหมายของความมัน ่ คง ออกจากบ้านโดยทีไ่ ม่มเี งินติดตัว เพราะเงินคือ ความหมายของความมัน ่ คงด้วย ผมจะออกจาก บ้ า น จะไม่ มี ใ ครรู ้จั ก ผมอี ก แล้ ว ผมไม่ มี เงิ น
The C on V eRSaT ion
LosT & found
18
01 / 04
ทีจ ่ ะจับจ่ายใช้สอยอีกแล้ว มีวน ั หนึ่งทีผ ่ มเหนื่อยจนหมดสภาพ นั่งอยู่ ที่รม ิ ถนน มีคุณยายแก่ๆ ที่บ้านอยู่แถวนั้นเดิน มาดู เห็นผมดูเหมือนจะเป็นคนบ้าหรือคนไม่มส ี ติ ท่ า นรู ้ว่ า ผมคงอิ ด โรย ท่ า นถามว่ า กิ น ข้ า ว หรือยัง ผมบอกว่า ยังไม่ได้กิน ท่านบอกผมว่า อย่าเพิง ่ ไปไหนนะ จะหาข้าวให้กิน สักประมาณ 10 นาที ท่านกลับมาหาผมพร้อมจานข้าวเปล่า ในมือ พูดกับผมว่าข้าวสุกแล้ว แต่แกงยังไม่เสร็จ อย่าเพิ่งไปไหนนะ อย่าเพิ่งไปไหน เมื่อคุณยาย กลั บ มาเป็ น ครั้ง ที่ ส าม จานข้ า วใบเดิ ม พร้อ ม ราดแกงปลาดุก ท่านยื่นมาให้ผม บอกผมว่า แกงปลาดุกร้อนๆ กิ นข้าวก่ อน ผมยกมือไหว้ รับจานข้าวมารับประทาน ขณะที่เคี้ยว ผมสัมผัสรสชาติของอาหาร น� าตาผมไหลออกมาอย่างไม่รูต ้ ั ว เป็นอะไรที่ มหัศจรรย์มาก จนกระทัง่ เมือ ่ ผมกินอาหารจาน นัน ้ หมด เหลือแต่กา้ งปลาดุกในจาน ผมแหงนหน้า ขึน ้ ยกมือไหว้คณ ุ ยาย ผมบอกกับท่านว่า ผมกิน ข้าวมาไม่รูก ้ ี่รอ ้ ยกี่พันมื้อ ข้าวที่ผมใช้เงินซื้อมา แต่ผมลืมเสียหมดสิ้นว่าผมกินข้าวกินกับอะไร มาบ้ า ง แต่ ข้ า วราดแกงปลาดุ ก วั น นี้ จ ะเป็ น อาหารมื้อหนึ่งซึ่งผมจะไม่ลืมไปชั่วชีวิต ผมจะ ใช้ชีวิตนี้ให้ดีที่สุด ความรู ้สึ ก ในตอนนั้ น ไม่ ใช่ เรื่อ งการกิ น แต่ เป็นเรือ ่ งของรสชาติ ชีวิต ผมไม่เคยสัมผัส รสชาติชีวิตแบบนี้มาก่อน ลองนึกตามนะครับ ว่าเรากินข้าววันละสามมื้อ มีกับข้าวเยอะแยะ ไปหมด แต่เราไม่เคยเห็นค่า เห็นความหมาย ของวัตถุที่เป็นอาหารแก่ชีวิตเรา ที่สัมพันธ์กัน ลึกซึ้งอย่างแบบนี้มาก่อน พอกินเสร็จ คุณยาย ท่านบอกอีกว่า อย่าเพิง่ ไปไหน ท่านกลับเข้าบ้าน ไปแล้ วกลั บมาพร้อมกั บถุงพลาสติ กที่ในนั้ นมี อาหาร มีของกินเยอะไปหมด ยื่นให้ผม ผมยกมือไหว้แล้วบอกว่า ขอให้ผมได้พบ บุคคลเช่นแม่บนหนทางข้างหน้าอีกเถิด ถ้าผม ถืออาหารมา เราคงไม่ได้พบกัน เพราะการที่ ไม่ มี อ าหารอยู่ ใ นมื อ จึ ง ท� า ให้ ผ มได้ พ บท่ า น ขอให้ผมได้พบคนเฉกเช่นแม่บนหนทางข้างหน้า อีก ถ้าผมถือถุงนีไ้ ป ผมคงไม่ได้พบบุคคลเช่นแม่ อีกแล้ว คุณยายคนนี้เข้าใจ ท่านรับถุงคืนและ กล่าวขอให้ผมเดินทางปลอดภัย เรือ ่ งนี้มค ี วามหมายคืออะไร เมือ ่ วันทีเ่ รา ออกจากบ้านโดยทีไ่ ม่มอ ี ะไรติดตัว เราได้พบกับ เพือ ่ นมนุษย์ทม ่ี หัศจรรย์มาก ในอดีต เรามีเงินทอง เราเลยไม่ได้พบกับเพื่อนมนุษย์เลย เพราะเงิน มาขวางกั้ น ความหมายบางอย่ า ง ประหนึ่ ง ความสัมพันธ์ระหว่างแม่ค้าในตลาดกับลูกค้าที่ เข้าไปซื้อของ เป็นความสัมพันธ์ที่เต็ มไปด้ วย ความหวาดระแวง ลูกค้าหวาดระแวงว่าแม่คา ้ จะ โก่งราคา แม่ค้าก็กังวลว่าลูกค้าจะต่อรองราคา แม่คา้ จึงต้องบอกราคาแพงๆ ลูกค้าก็ตอ ้ งต่อราคา ความรู ส ้ ึกไม่ไว้เนื้อเชื่อใจกันและกันจึงเกิดขึ้น ผมรูส ้ ึกดีที่ผมได้เดินออกจากสังคมตลาดมาสู่ สั ง คมแห่ ง ความสั ม พั น ธ์ ด้ ว ยมิ ต รภาพแห่ ง
19 issue 614
“ความอ้างว้าง หวาดกลัว และ หวั่ น ไหวนี้ ไม่ ไ ด้ ข้ึ น อยู่ กั บ สิ่ ง
ภายนอก ความกลัวอยู่ภายใน ่ เี งินในบัญชี ใจของเราเอง คนทีม ธนาคารมากมายมหาศาลก็ยัง สั่นไหวด้วยความรู้สึกไม่ม่ันคง ผมเชื่อว่านี่คือข้อเท็จจริงที่เรา ทุกคนสามารถรู้ได้”
ความเป็นมนุษย์ ความรูส ้ ก ึ แบบนีเ้ ป็นความรูส ้ ก ึ ทีอ ่ ธิบายได้ยาก แต่ผมเชือ ่ ว่าสิง่ นีค ้ อ ื ความหมาย ทีผ ่ มได้เรียนรู ้ เมือ ่ ผมกลับมาใช้ชวี ต ิ ตามปกติ โลกใบเดิม นัน ่ บ ั ผูค ้ นเดิมๆ ้ กลับมีความหมายใหม่ ผมอยูก แต่ความสัมพันธ์หรือความรูส ้ ก ึ ไม่เหมือนเดิม เมือ ่ เราเกิดการเปลีย ่ นแปลงภายใน โลกใบเดิม กลับกลายเป็นความหมายใหม่ ตรงนีเ้ ป็นหัวใจ ส�าคัญ แน่นอนว่าผมต้องใช้เงิน แต่ผมรูส ้ ก ึ ได้ ถึงความหมายของเงินในรูปแบบใหม่ ถ้าเงิน เป็นเจ้านาย มันจะเป็นเจ้านายทีใ่ จคอโหดร้าย มาก แต่ถา ้ เงินเป็นผูร้ บ ั ใช้ มันจะเป็นคนรับใช้ ทีด ่ ีมากเช่นเดียวกัน ค�าถามคือ เราจะให้เงิน เป็นเจ้านายหรือเป็นผูร้ บ ั ใช้ ถ้าเราเลือกเงินเป็น เจ้านาย เขาจะบีบคั้นบังคับเรานานาสารพัด แต่ หากเราเลื อกให้ เขาเป็นคนรับใช้ เขาจะ ซือ ่ สัตย์กบ ั เรามาก หากเราต้องการแสดงออก ถึ ง ความเมตตาอาทร เราก็ ส ามารถใช้ เงิ น เพื่ อ เปิ ด เผยความเมตตาอาทรในใจเราได้ ถ้าเราต้องการแสดงความเคารพ แสดงความกตั ญ ญู ก ตเวที ต่ อ บุ พ การี เงิ น ก็ ส ามารถ แสดงออกซึง่ สิง่ เหล่านัน ้ ย ผมเข้าใจ ้ ได้ไม่ใช่นอ ว่าเราต้องเข้าใจเล่หก ์ ล รูเ้ ท่าทัน เพือ ่ ทีเ่ ราจะ สามารถหาเงินและใช้มน ั ได้อย่างมีความหมาย
บ น เ ส้ น ท า ง ชี วิ ต ที่ เ ร า ไ ด้ พ บ เ จ อ ผู้ ค น มากมาย ผูค ้ นเหล่านัน ี ลต่อความหมาย ้ ก็มผ ในชีวิตของเราด้วยใช่ไหม
การได้พบกับใครสักคนทีผ ่ มรูส ้ ก ึ เหมือน กั บ ว่ า เรามี จุ ด นั ด หมายกั น ไว้ บ นโลกใบนี้ เราได้พบกันตามนัดหมาย เหมือนเรานัดกับ เพือ ่ นไว้สก ั ทีห ่ นึง่ แล้วเราได้พบกัน เขาก็เดินทาง มาล� า บาก รถติ ด ผมก็ เ ดิ น ทางมาล� า บาก รถก็ติดเหมือนกัน แล้ววันหนึ่งเราได้เจอกัน ตามนัดหมาย ความรูส ้ ก ึ ของผมคือ เรามีเวลา อยู่ บ นโลกใบนี้ ในห้ ว งสั้ น ๆ แต่ แล้ ว วั น หนึ่ ง ในห้วงสัน ้ ๆ ณ จุดนัน ้ เราได้มาพบกัน การได้ พบกันเป็นความหมายทีย ่ ง่ิ ใหญ่ เราได้บอกกล่าว กันว่าได้เรียนรูจ ้ ากกันและกัน ลองนึกภาพตอนทีเ่ รามีแฟน เราไม่ตอ ้ ง มีค�าถามว่าจะมาเจอะเจอกันท�าไม ถ้าแฟน นัดเจอเรา แล้วเราถามเธอกลับไปว่านัดเจอ ท�าไม เธอมีธรุ ะอะไร แบบนีก ้ จ ็ บเลย (หัวเราะ) ถ้าเราตัง ้ ค�าถามกับการนัดเจอแฟนเพราะมัน คือธุระ แบบนีน ้ จ ี่ บเลย เราพบกันก็แค่อยากพบ มีความสุขทีไ่ ด้พบ ไม่ต้องมีกิจ ไม่ต้องมีธุระ แค่ ไ ด้ พ บกั น ก็ เ ป็ น สุ ข ล้ น พ้ น แล้ ว นั่ น คื อ ความหมาย เพราะความรั ก ไงล่ ะจึ งมี ความหมายที่ได้พบ ครัง้ หนึง่ หลังจากทีผ ่ มพูดในงานเสวนา จบ มีน้องคนหนึ่งยืนรอผมอยู่ เธอยกมือไหว้ แล้ ว ถามว่ า หนู ข อถามอาจารย์ สั ก ค� า ถาม ได้ไหม ผมบอกว่า ได้สค ิ รับ เชิญเลย แล้วเธอ ก็ ถ ามผมว่ า อาจารย์ หนู เกิ ด มาเพื่ อ อะไร
28 OCT 2019
ผมตอบว่ า ไม่ รู ้ ผมไม่ รู ้ว่ า คุ ณ เกิ ด มาเพื่ อ อะไร ผมรู ้อ ยู่ อ ย่ า งเดี ย วว่ า ผมเกิ ด มาเพื่ อ พบคุณ ขอบคุณเป็นที่สุดที่คุณมารอพบผม ผมดีใจมากที่ได้พบคุณ นี่เป็นความหมายที่ ยิ่งใหญ่ในชีวิตของผม น้องคนนั้นน�าตาไหล ออกมา ผมรูส ้ ก ึ อย่างนัน ้ ก ึ ว่ามีบญ ุ ้ จริงๆ ผมรูส อั น ยิ่ ง ใหญ่ ที่ ไ ด้ พ บกั บ คนหนุ่ ม สาวคนหนึ่ ง สองคน หรื อ หลายคนที่ เขายื น รอพบผม เรามาจากสวรรค์ เรานัดพบกันตรงนี้ แล้วเรา ได้พบกันตามนัดหมายแล้ว โดยไม่ต้องถาม ว่ า มาพบกั น ท� า ไม พบเพื่ อ อะไร ก็ ร ัก กั น เหมือนกับตอนที่เราเดินขึ้นเขา ก็อยากเดิน มีความสุข ถ้าเรามีรา่ งกายที่เดินได้ ร่างกายที่เดินได้นี้มีห้วงเวลาอันจ�ากัด วั น หนึ่ ง ผมจะเดิ น ไม่ ไ ด้ ความสามารถใน การเดิ น นี้ ความหมายของชี วิ ต ร่า งกายนี้ อีกไม่นานนับจากวันนี้ ผมก็จะเดินไม่ได้แล้ว อีกไม่นานนับจากนี้ ผมก็จะพูดอะไรไม่ได้อีก แล้ว วันนี้ผมพูดได้ ชีวต ิ วันนี้จึงมีความหมาย ที่งดงาม ผมมีความรูส ้ ึกดีกับสิ่งที่ปรากฏอยู่ ตรงหน้านี้ ด้วยความสัตย์จริงนะครับ อีกไม่นาน ก็จะไม่มผ ี มอยูบ ่ นโลกใบนี้ เพราะฉะนัน ้ ผมจึง รูส้ ก ึ ดีเหลือเกินทีว่ น ั นีเ้ ราได้มานัง่ คุยกัน ได้บน ั ทึก เสียงและเก็บความหมายนี้ไว้เพื่อฝากให้กับ คนรุน ่ ต่อไป แม้ผมอาจจะไม่เจอพวกเขาใน พืน ้ ทีท ่ างกายภาพ แต่เราจะได้เจอกันในพืน ้ ที่ เชิงความหมายอันอยู่เหนือกาลเวลา สิง่ เหล่านีล ้ ว ้ นเป็นเรือ ่ งเดียวกัน อยูท ่ ว ี่ า่ เรือ ่ งราวเหล่ านี้ ออกจากปากของใคร ด้ วย ส� า นวนภาษาเช่ น ไร แต่ ท้ั ง หมดนี้ ล้ ว นเป็ น เรือ ่ งเดียวกัน ผมมีความรูส ้ ก ึ ได้ถงึ ความหมาย ซึ่งเป็นสากล ความหมายที่ข้ามพ้นขอบเขต พรมแดนหรือก�าแพงศาสนา ไม่ว่าจะนับถือ สิ่งที่โดยชื่อแล้วคือศาสนาใด แต่ถ้าเราไปถึง จุดนี้เมื่อใด ก็จะพบว่าสิ่งนี้เป็นสิ่งสากลที่มี ร่วมกันอยูใ่ นทุกศาสนา วันนีผ ้ มพูดถึงศรัทธา ศรัทธามีอยู่ในทุกศาสนา ความเชื่อคือสิ่งที่ มองไม่เห็นด้วยตา แต่รางวัลของความศรัทธา คือเราจะได้เห็นในสิ่งที่เราเชื่อ
นึกถึงตอนหนึ่งในหนังสือ ที่นกนางนวล โจนาธาน บอกกับซัลลิแวนเพื่อนของมันว่า ‘เมื่ อ เราพิ ชิ ต สถานที่ เราก็ จ ะเหลื อ แต่ ที่น่ี เมื่อเราพิชิตกาลเวลา เราก็จะเหลือแต่ ปั จ จุ บั น และในระหว่ า งกลางของที่ น่ี และปั จ จุ บั น เธอไม่ คิ ด หรื อ ว่ า เราอาจจะ ได้พบกันอีกสักครัง ้ หรือสองครัง ้ ’ เป็นเรือ ่ งของการอยูก ่ บ ั ปัจจุบน ั ทีน ่ แ ี่ ละ เดีย ๋ วนี้ สิง่ นีค ้ อ ื ปาฏิหาริย์ คือความมหัศจรรย์ ของชีวิตนี้ ถ้าเมื่อใดเราสามารถอยู่ที่นี่และ เดีย ๋ วนีไ้ ด้ ตรงนีค ้ อ ื สรวงสวรรค์
ภาคิน วลัยวรางกูร รัชต์ภาคย์ แสงมีสน ิ สกุล
The P ow eR of now นภัสพร ช�านาญสิทธิ์ 400 คื อ ตั ว เลขกลมๆ ของจ� า นวนคนบนโลก เทียบจาก 7 พันกว่าล้านคน คิดเป็น 0.000000057% เท่านัน ิ ยอดเขาทีส ู ทีส ุ ในโลกทัง ่ ิชต ่ ง ่ ด ้ ทีพ ้ 7 ลูกใน 7 ทวีป ยอดเขาเหล่านี้ประกอบด้วยเอเวอเรสต์ (ทวีปเอเชีย) อากองกากัว (ทวีปอเมริกาใต้) เดนาลี (ทวีปอเมริกา) คิ ลิ มั น จาโร (ทวี ป แอฟริ ก า) เอลบรุ ส (ทวี ป ยุ โ รป) วินสันแมสซิฟ (ทวีปแอนตาร์กติกา) และปุนจักจายา (ทวีปออสเตรเลีย) การพิ ชิตยอดเขาทั้งเจ็ด ผู้ท่ีท�าได้เป็ นคนแรกคือ นายริชาร์ด เบส นักธุรกิจชาวอเมริกันที่ท�าส�าเร็จไปใน ปี 1985 หรือเมือ ่ ราว 34 ปีทแ ่ี ล้ว ในขณะที่ ‘หมออีม’ นภั ส พร ช� า นาญสิ ท ธิ์ เป็ น หญิ ง ไทยคนแรกที่ ท� า ได้ เธอท�าส�าเร็จมาหมาดๆ เมื่อต้นปีที่ผ่านมานี้เอง เรื่องราวประสบการณ์ความเหน็ดเหนื่อย อ่อนล้า น่ า ท้ อ แท้ ใ จของเธอที่ ฟั น ฝ่า ยอดเขาทั้ ง 7 ลู ก มา กลับกลายเป็ นเรื่องราวแห่งแรงบันดาลใจให้กับผู้คน มากมายในการฟัน ฝ่า อุ ป สรรคในชี วิ ต ที่ เ หน็ ด เหนื่ อ ย อ่อนล้า และน่าท้อแท้ใจเช่นกัน เราทุกคนล้วนมียอดเขาสูงของตัวเอง เรามีปัญหา หรื อ อุ ป สรรคต่ า งๆ ในชี วิ ต ประจ� า วั น ที่ ต้ อ งเผชิ ญ ต้องฟันฝ่าไป เมื่อเราเหนื่อยมากๆ เราก็ท้อ เราไม่รู้ว่า จะด�าเนินชีวิตไปทางไหนต่อ จริงๆ มันก็มีอยู่แค่สองทางให้เลือก หนึ่ง เราอาจ จะถอยหลังกลับ หลีกหนีความยากล�าบากต่างๆ กลับไป สู่ พื้ น ที่ ป ลอดภั ย ของเรา และสอง เราเลื อ กที่จ ะเดิ น ต่อไปเรื่อยๆ หมออี ม เลื อ กข้ อ สอง เธอเดิ น แบบนั บ ก้ า วไป ก้าวต่อก้าว แต่ละก้าวคือความส�าเร็จ แต่ละก้าวคือสติ และการอยู่กับปั จจุบันขณะ จนสามารถพิ ชิตยอดเขา อันเป็นเป้าหมายได้ เมื่ อ กลั บ ลงมา เธอเติ บ โตและกลายเป็ น อี ก คน คนที่เต็มเปี่ ยม ตื่นรู้ และเข้าใจธรรมชาติท่แ ี ท้จริงของ ชีวิต ว่ามันไม่ต่างจากการปีนเขาเหล่านั้นเลย
The C on V eRSaT ion
LosT & found
20
01 / 04
21 issue 614
การพิ ชิ ต 7 ยอดเขาที่ สู ง ที่ สุ ด ในโลกใน 7 ทวี ป สนุกสนานหรือเหน็ดเหนื่อยอย่างไร
ความเหนือ ่ ยล้า ความท้อใจ เรือ ่ งพวกนัน ้ เราเตรียมใจไว้แล้ว แต่กป ็ ฏิเสธไม่ได้วา่ ตอนช่วงขาขึน ้ เราจะรูส ้ ก ึ ว่า มันเหนือ ่ ยมากๆ เหนือ ่ ยแบบ เฮ้ย! ท�าไมถึงเหนือ ่ ยขนาดนี้ แต่ เอาเข้ า จริง เราก็ ยั ง เดิ น ไหวอยู่ เรายั ง ไปต่ อ ได้ อ ยู่ เวลาปีนภูเขาสักลูกทีม ่ ค ี วามสูงมากๆ เขาจะมีแคมป์อยู่ เป็นระยะ เหมือนเป็นเช็กพอยต์ทพ ี่ อขึน ้ ไปแล้วก็ยงั พอกลับ ลงมาได้ มีจด ุ พักไม่ตา� กว่า 3-4 แห่ง เพือ ่ ปรับสภาพร่างกาย ถ้าใจเราไม่สู้ เราบอกตัวเองว่าไม่ไหว เราสามารถหันหลัง กลับลงมาได้เลย แต่ตอนนัน ้ วต่อไปเรือ ่ ยๆ ถึงแม้ ้ เราก็กา ร่างกายเราจะรูส ้ ก ึ ว่าเหนือ ่ ยแล้ว ไม่ไหวแล้วก็ตาม
อะไรคือสิ่งที่ท�าให้คุณเดินต่อไป
หลายๆ ครัง้ เวลาทีเ่ ราจะไปให้ถงึ จุดหมายปลายทาง เรามักจะมองไปทีจ ่ ด ุ หมายอย่างเดียวเลย ถ้ามองแบบนี้ เราก็จะรูส ้ ึกว่ามันไกลมาก มองออกไปเท่าไหร่ก็ไม่เห็น อยูด ่ ี ไปไม่ถงึ สักที พอเป็นแบบนีก ้ จ ็ ะลดทอนก�าลังใจเรา พอถึงจุดหนึง ่ เราบอกกับตัวเองว่าไม่ตอ ้ งมองเป้าหมาย อะไรไกล เป้าหมายของเราอยู่แค่ก้าวต่อไป ก้าวตรงนี้ ก้าวไปเรือ ่ ยๆ เรามุ่งมั่นอยู่แค่ปัจจุบันขณะ เราก้าวให้ ส�าเร็จ ณ ขณะนัน ้ ทุกๆ ก้าวคือความส�าเร็จ คิดแค่นน ้ั จริงๆ เราพบว่าการคิ ดอะไรมากมายนั้ นไม่ได้ ช่วยอะไรเลย การไม่คิดกลับช่วยเราได้มากกว่า เพราะว่าจะได้ไม่ไป ฟุง้ ซ่านอยูก ่ บ ั อนาคตทีย ่ งั ไม่รว ู ้ า่ จะเกิดอะไรขึน ้ เราไม่ตอ ้ ง ไปกังวลกับอะไรอย่างอืน ่ เลย เราอยูแ ่ ค่กา ้ วปัจจุบน ั
ถึงแม้จะไม่ได้มองไปที่จุดหมายไกลๆ แต่มีบ้างไหม ที่คุณนึกเสียใจกับการตัดสินใจออกเดินทาง
(หัวเราะ) ใช่คะ่ บ่อยเลย ระหว่างทีเ่ ดินอยู่ เราก็จะ คิ ด ย้ อ นมาว่ า ท� า ไมไม่ น่ั ง ท� า ฟั น อย่ า งมี ค วามสุ ข อยู่ ที่ โรงพยาบาล แต่มน ั น่าแปลกนะ ตอนทีเ่ รานัง ่ ี่ ่ ท�าฟันอยูท โรงพยาบาล เรากลับคิดว่าอยากขึน ้ ไปบนภูเขาจัง นี่คือ สิ่งหนึ่ งที่จะบอกได้ ว่าเรามักจะไม่ค่อยอยู่กับปัจจุบัน สักเท่าไหร่ มักจะคิดถึงความสุขในอดีต หรือคาดหวังถึง สิง่ ทีเ่ ราจะได้ทา� ในอนาคตอยูเ่ สมอ ซึง่ เราคิดว่าการอยูก ่ บ ั ปัจจุบันโดยที่ไม่คิดถึงเรือ ่ งราวในอดีตหรือในอนาคต อาจจะเป็นสิง่ ทีย ่ ากกว่าการปีนเขาเสียอีก
คุ ณ ปี น เขามา 7 ลู ก ทุ ก ๆ ครั้ง ที่ ก ลั บ ลงมาแล้ ว กลับขึ้นไปอีก คุณเคยถามตัวเองไหมว่าท�าไม
ตอนอยูบ ่ นนั้นเราทรมานเหลือเกิน บอกตัวเองว่า จะไม่เอาอีกแล้ว แต่เราก็ยงั กลับไป กลับไปหาสิง่ ทีเ่ ราเคย คิดว่าเราจะไม่กลับไปอีก อาจจะเป็นเพราะว่าช่วงเวลา ที่ ไ ด้ อ ยู่ ข้ า งบนนั้ น เราได้ อ ยู่ กั บ ตั ว เอง เป็ น เหมื อ นอี ก โลกหนึ่ ง เลย แม้ จ ะทุ ก ข์ ท รมาน แต่ ก็ ไ ด้ เรีย นรู ้อ ะไร หลายอย่ า ง ตอนที่ อ ยู่ ข้ า งล่ า งเราใช้ ชี วิ ต ไปเรื่อ ยๆ แล้วก็มก ั จะหลุดลอยไป เรามีความสะดวกสบายในชีวต ิ แต่ทา� ไมเรากลับไม่มค ี วามสุขเลย แต่พอเราไปอยูใ่ นสภาวะ หรือในสถานการณ์ทย ี่ ากล�าบาก เรากลับพอใจมากกว่า สิง่ ทีไ่ ด้เรียนรูค ้ อ ื เพียงแค่ปจ ั จัยพืน ้ ฐานในการด�ารง ชีวต ิ ง่ายๆ ก็ทา� ให้เรามีความสุขได้แล้ว พอเราล�าบาก ทุกข์ เราถึงจะได้รูส ้ ึกว่าสิ่งที่ส�าคัญกับชีวิตจริงๆ นั่นคือสิ่งที่ อยูต ่ รงหน้าเรา ทุกอย่างทีอ ่ ยูต ่ รงหน้าเลย เมือ ่ เราอยูก ่ บ ั
ความสะดวกสบายข้ า งล่ า ง เราไม่ เ คยอยู่ กั บ ปั จ จุ บัน เราไม่เคยรูส ้ ึกเลยว่าสิ่งที่มีอยู่ตอนนี้มีค่าและดีแค่ไหน แต่พอขึน ้ ไปอยูบ ่ นนัน ้ ก ึ ว่ามีชว ี ต ิ อยู่ เราได้ชน ื่ ชมกับ ้ เรารูส ทุกย่างก้ าว เรารู ส ้ ึกว่าความสุขนั้ นเกิ ดขึ้นได้ ง่ายมาก ข้างบนนัน เราสามารถเข้ าถึงสิง่ นัน ้ ้ ได้ ทุกที่ ทุกขณะ มนุษย์ ทุกคนมีศก ั ยภาพในการเข้าถึงสิง่ นัน ้ เพียงแต่เราอาจจะถูก เมฆหมอกบางอย่างมาบดบังจิตใจของเรา ความจริง ทุกคนมีจต ิ ใจทีส ่ ามารถเข้าถึงความจริงของธรรมชาติได้
ห ลั ง จ า ก ที่ ปี น ย อ ด เ ข า ม า ค ร บ ทั้ ง 7 ลู ก แ ล้ ว ชีวิตได้สิ้นสุดลงแล้วหรือเปล่า
ความรู ส ้ ึกระหว่างตอนที่จบยอดเขาเอเวอเรสต์ เมื่อ 3 ปีที่แล้ ว กั บตอนที่จบยอดเขาเดนาลี ลูกล่ าสุด เมือ ่ เดือนทีแ ่ ล้วนัน ้ เชิง ้ แตกต่างกันโดยสิน ตอนเอเวอเรสต์ เราปีนด้วยความฝัน เราไปยึดเหนีย ่ ว เอาว่าเอเวอเรสต์คอ ื ทุกอย่างของเรา เราตืน ่ ขึน ้ มาทุกวันๆ เพือ ่ ทีจ ่ ะท�าทุกอย่าง เพือ ่ ทีจ ่ ะไปให้ถงึ ความฝันนัน ้ พอเรา ท�าส�าเร็จ ก็รูส ้ ก ึ เหมือนทุกอย่างหายไปเลย สิง่ ทีเ่ ราเคย ยึดเหนี่ ยวมาโดยตลอดนั้ นหายไป เอเวอเรสต์ หายไป ความฝันหายไป เราตืน ่ ขึน ้ มาในเช้าอีกวัน ด้วยความรูส ้ ก ึ ไร้เป้าหมาย เราจะท�าอะไรต่อไป ท�าไปเพือ ่ อะไร ความฝัน จบลงแล้ว มันเคว้งคว้างมาก เหมือนเป็นโรคซึมเศร้าเลย ล่ะ ไม่รว ู ้ า่ จะไปคุยกับใครดี จะมีใครเข้าใจเราไหม ในใจเรา ก็สงสัย เอ๊ะ ก็ทา� ส�าเร็จแล้วนี่ จะมานัง่ ห่อเหีย ่ วท�าไม เรามีความรูส ้ ก ึ แบบนีอ ้ ยูน ่ านมาก จนกระทัง่ เราได้ แบ่งปันเรือ ่ งราวนีก ้ บ ั คนอืน ่ ท�าให้เราเห็นว่ามันมีประโยชน์ เรือ ่ งราวของเราไปบันดาลใจให้หลายๆ คนลงมือท�าอะไร ที่เขาไม่คิดว่าเขาจะท�าได้ สิ่งนั้นกลับมาเป็นพลังให้เรา พลังเหล่านีท ้ เี่ ราส่งต่อให้คนอืน ่ ไป ก็ยอ ้ นกลับมาเป็นพลัง ให้แก่เราด้วย เรารูส ้ ก ึ ได้วา่ สิง่ ทีเ่ ราท�านัน ้ มีประโยชน์และ ไม่ได้ทา� เพือ ่ ตัวเองอย่างเดียว หลังจากนัน ้ มาใหม่ คือการปีนอีก ้ เราก็มโี ครงการขึน 6 ลูกทีเ่ หลือให้ครบ เป็นการได้กลับไปท�าในสิง่ ทีร่ ก ั อีกครัง้ หลังจากจบยอดเขาเดนาลีลก ู สุดท้าย เราไม่มค ี วามรูส ้ ก ึ แย่ๆ แบบนัน ้ า� เร็จแล้ว แต่เรา ้ อีกเลย เราท�าเป้าหมายนีส ก็จะมีชว ี ต ิ ต่อไปอีก เพราะเป้าหมายของเราไม่ใช่วา่ จะต้อง ไปมองหาภูเขาลูกไหนๆ เพือ ่ ทีจ ่ ะปีนต่อไปอีก เราได้เรียนรูว้ า่ สิง่ ส�าคัญในชีวต ิ คือ ท�าอย่างไรทีเ่ รา จะอยูก ่ บ ั ตัวเองได้โดยไม่ตอ ้ งหาสิง่ ภายนอกมาท�าให้เรา รู ส ้ ึกดี เราอยู่กับตั วเองได้ ทุกสถานที่ ทุกสถานการณ์ ภู เขาทั้ ง 7 ลู ก ท� า ให้ เราเรีย นรู ้ส่ิ ง นี้ แล้ ว เราก็ รู ้สึ ก ว่ า ไม่ตอ ้ งหาภูเขามาเติมเต็มความรูส ้ ก ึ อีกแล้ว เราเพียงแต่ ปีนเขาต่อไป ปีนด้วยความรักในสิ่งที่ท�า แล้วเราก็รูส ้ ึก ทุกครัง้ เลยว่าเราได้ขด ั เกลาตัวเองมากขึน ้ เมือ ่ ก่อน เราพยายามหาอย่างอืน ่ มาเติมเต็ม เพราะ รู ้สึ ก ว่ า เราขาด เราหาความหมายของชี วิ ต หาอะไร บางอย่างในชีวต ิ เราหาค�าตอบว่าเกิดมาท�าไม เกิดมาเพือ ่ อะไร เคยคิดว่าท�าไมชีวต ิ มีแค่เกิด แก่ เจ็บ ตาย แค่นเี้ อง เหรอ เรารูส ้ ก ึ ว่ามันจะต้องมีอะไรมากกว่านีส ้ ิ แต่วน ั นีร้ ว ู ้ า่ เราไม่ได้เกิดมาเพื่อที่จะหาความหมายที่ยิ่งใหญ่อะไร ในชีวิต ความจริงนั้นไม่ได้ยิ่งใหญ่อะไรเลย เราเกิดมา ด�ารงอยู่ ณ ชัว ่ ขณะนัน ้ ท�าสิง่ ณ ขณะนัน ้ ถ้าเรามัวแต่ไป วุน ่ วายถือสาหาความ ก็จะไม่มว ี น ั เจอ เรารูส ้ ก ึ ว่าไม่จา� เป็น ต้องหาอะไรอีกต่อไป เพียงแต่ใช้ชว ี ต ิ ณ ขณะนัน ่ บ ั ้ อยูก
28 OCT 2019
ชัว่ ขณะนัน ่ ยๆ เอเวอเรสต์ของเรา ้ เอเวอเรสต์ของเรามีได้เรือ ในตอนนีค ้ อ ื เราอยากเข้าใจให้มากกว่านี้ ตืน ่ จากอวิชชาให้ได้
มนุษย์เรามีศักยภาพแค่ไหน
เราว่ามันเหมือนกับการปีนเขา การเผชิญสิง่ ต่างๆ ด้วยตัวเองเพียงล�าพังไม่มท ี างได้ เราต้องการพลังจาก คนอืน ่ เยอะมาก เราต้องพึง่ พาคนรอบข้าง อาศัยพลังจาก คนรอบข้าง ความช่วยเหลือเยอะแยะมากมายจนเรารูส ้ ก ึ ว่าล�าพังตัวเราเองนัน ้ ไม่สามารถท�าอะไรได้เลย ไม่ใช่แค่ เรือ ่ งเงิน อย่างหนึง่ ทีส ่ า� คัญเลยคือพลังแรงใจ คนทีค ่ อยให้ ก�าลังใจ คนทีค ่ อยสนับสนุน ตอนขึน ้ ยอดเขาเอเวอเรสต์ ทีเ่ หนือ ่ ยมากๆ ไม่อยากจะไปต่อแล้ว ถ้าเราคนเดียว เราก็ คงไม่ไปต่อ แล้วคงกลับลงมา ความฝันนั้นไม่มค ี ่าอะไร แล้วในความรูส ้ ก ึ ณ ตอนนัน ่ ย แต่พอนึกถึง ้ เพราะเราเหนือ คนอืน ่ ทีค ่ อยช่วยเหลือเรามาตลอด เรากลับมีแรงเดินต่อ เราเคยมีโอกาสได้คย ุ กับพีห ่ นึ่ง (วิทต ิ นันท์ โรจนพานิช) ก่อนทีจ ่ ะปีนขึน ้ เอเวอเรสต์ พีห ่ นึง่ เป็นคนไทยคนแรกทีพ ่ ช ิ ต ิ ยอดเขาเอเวอเรสต์ได้ พีห ่ นึ่งบอกว่า พอออกจากแคมป์ ทีส ่ ี่ อีมไม่ตอ ้ งคิดอะไรแล้ว อีมคิดอย่างเดียวว่าอีมเดินเพือ ่ คนอืน ่ ตอนนัน ่ นึง่ จะบอกอะไร มาเข้าใจ ้ เราไม่เข้าใจว่าพีห เอาตอนทีร่ ส ู้ ก ึ เหนือ ่ ยมากๆ เราได้ใช้ประโยคนีจ ้ ริงๆ เราไม่ได้ เดินเพือ ่ ตัวเอง เราเดินเพือ ่ คนอืน ่ สิง่ นีม ้ พ ี ลังมากกว่า
มี ค� า แนะน� า อะไรถึ ง คนที่ ก� า ลั ง เผชิ ญ กั บ ชี วิ ต ที่ เหน็ดเหนื่อย น่าท้อแท้ใจบ้าง
ก่อนหน้านี้ เรารูส ้ ก ึ ว่าเราเอาตัวเองเป็นศูนย์กลาง ทุกอย่างต้องถูกใจ ถ้ามีอะไรไม่ตรงกับใจขึ้นมา เราจะ เป็นทุกข์เมื่อนั้นเลย และเราสามารถทุกข์ได้ตลอดเวลา แต่ถา ้ เราได้เรียนรูว้ า ่ ตัวเองไม่ใช่ศน ู ย์กลางของอะไรเลย เราเป็นสิ่งที่เล็กน้อยมาก หลังจากที่ได้เดิน ได้ภาวนา ได้ อ ยู่ กั บ ตั ว เอง เรารู ้สึ ก ว่ า แกว่ ง น้ อ ยลง ก่ อ นหน้ า นี้ เวลาที่เราดีใจหรือเสียใจ เราก็ดีใจมากๆ เสียใจมากๆ ความรูส ้ ก ึ จะแกว่งมาก แต่ตอนนี้มน ั แกว่งน้อยลง ลูกตุ้ม ความรูส ้ ึกนั้นแกว่งน้อยลง สักวันหนึ่งหวังว่ามันจะนิ่ง
แต่ มั น ก็ ไ ม่ ใ ช่ ว่ า ทุ ก คนจะออกไปเดิ น ป่ า เดิ น เขา เหมื อ นคุ ณ บางคนมี เ งื่ อ นไขในชี วิ ต เราจะหา เอเวอเรสต์ของตัวเองเจอได้อย่างไร
สภาวะทีว ่ น ุ่ วายยากล�าบากนั้นเป็นสภาวะทีฝ ่ ก ึ เรา ได้เยอะมาก เพียงแต่ถ้าเรารูต ้ ัวไปกับความยากล�าบาก เหล่านั้น เราจะได้ฝก ึ ฝนไปกับมัน แต่ถ้าเราสุขอยูต ่ ลอด เวลา แล้วจูๆ ่ เราไปเจอความทุกข์สก ั ครัง้ หนึง่ นีแ ่ ย่เลยนะ เพราะเราสุขมาตลอด เราไม่เคยเตรียมความพร้อมทีจ ่ ะ ต้องเจอกับความทุกข์อะไร การทีเ่ ราได้เจอกับความทุกข์ บ่อยๆ เจอปัญหาในชีวต ิ มันจะกลับเป็นภูมค ิ ้ม ุ กันให้เรา ได้อย่างดี ถ้าเราอยูก ่ บ ั ความยากล�าบากอย่างรูเ้ ท่าทัน มีคนเคยบอกว่า บางคนชีวต ิ เลือกไม่ได้ แต่ความจริง แล้ว เราเลือกได้บางส่วน เราเลือกที่จะจัดการตัวเองได้ เลือกที่จะจัดการความรูส ้ ึกภายในตัวเราเองได้ ปัจจัย ภายนอกเป็นสิ่งที่เราควบคุมไม่ได้ แต่ ชีวิตมนุ ษย์เรา สามารถด�ารงอยู่ได้โดยมีเพียงแค่ปัจจัยพื้นฐาน การมี ชีวิตได้ ไม่จ�าเป็นต้ องมีอะไรมากไปกว่านั้ น คนทุกคน สามารถอยูไ่ ด้ และอาจจะอยูไ่ ด้อย่างมีความสุขเลยด้วย
ภาคิน วลัยวรางกูร พิชชาภา พลนิกรกิจ
whoLeneSS and haRMony ณัฎฐ์ฐิติ อ�าไพวรรณ
ถ้ า คุ ณ เคยเข้ า ไปเยี่ ย มเยี ย นร้ า น Gallery กาแฟดริ ป คุ ณ ก็ จ ะได้ เ ห็ น วิ ธี ก ารชงกาแฟที่ ต้ อ ง ใช้ ค วามละเอี ย ดถี่ ถ้ ว นและสมาธิ ม ากที่ สุ ด ในขณะ เดี ย วกั น คุ ณ ก็ จ ะได้ พู ดคุ ย กั บ บาริ ส ตาถึ ง เรื่ อ ง คุณภาพและรสชาติของกาแฟ ทีบ ่ างทีก็ยากจะเข้าถึง และเข้ า ใจ ว่ า ท� า ไมเราจะต้ อ งใส่ ใ จในรายละเอี ย ด ของกาแฟมากมายขนาดนี้ด้วย? การได้มาจิบกาแฟและนั่งคุยกับ ‘เอ’ - ณัฎฐ์ฐิติ อ� า ไพวรรณ ท� า ให้ เ ราเข้ า ใจว่ า กาแฟก็ เ หมื อ นกั บ สรรพสิง ี่ าทีไ่ ปอันยืดยาว ่ ๆ บนโลกนัน ่ แหละ มันมีทม ่ อืน มีความสัมพันธ์กับสรรพสิ่งอื่นๆ อีกมากมาย การรูจ ้ ก ั เอาใจใส่กบ ั การชงและรสชาติของกาแฟ จึงให้บทเรียนส�าคัญกับเราในการมองเห็นเส้นทาง ของความสัมพันธ์เหล่านัน ้ เพื่อจะได้ตระหนักถึงคุณค่า และความงามของทุกสิ่งที่อยู่บนเส้นทาง ความดีงามของกาแฟไม่ได้ขน ึ้ อยูก ่ บ ั แค่หน้าฉาก ของร้านกาแฟทีต ่ กแต่งหรูหราสวยงาม หรือบาริสตา ที่ น่ า รั ก และคุ ย เก่ ง แต่ มั น ไล่ ย าวไปถึ ง เมล็ ด พั น ธุ์ ดินที่ใช้ในการปลูก ขั้นตอนที่ใช้ในการท�าเมล็ดกาแฟ และผู้คนอีกมากมายหลายชีวิตที่เกี่ยวข้อง อดี ต ช่ า งภาพผู้ รั ก การถ่ า ยภาพเป็ น ชี วิ ต จิ ต ใจ ทีต ั มาทุม ่ เทความสนใจกับเรือ ่ อนนีห ้ น ่ งกาแฟ บอกกับเรา ว่า กาแฟทุกๆ แก้วนั้นดีที่สุดในแบบของมัน และเรา จะค้นพบกาแฟที่ดีข้ึนไปได้อีกเรื่อยๆ ถ้าเรามองเห็น สายสัมพันธ์อยู่ร่วมกันอย่างสอดคล้องกับสรรพสิง ่
Th e C on V eRSaT ion
LosT & found
22
01 / 04
23 issue 614
28 OCT 2019
The ConVersaTion
LosT & found
24
01 / 04
ท�าไมกาแฟจึงกลายเป็นเรื่องจริงจัง ท�าไมเรา ถึงต้องใส่ใจในการชงและรสชาติของกาแฟ ขนาดนี้ ตอนเราเปิ ด ร้ า นใหม่ ๆ ทั้ ง ผมและพี่ ปิ (ปิยชาติ ไตรถาวร - หุน ้ ส่วนของร้าน) เรามีความอยากรู ้ เราพยายามหาค�าตอบให้ได้ว่าอะไรเป็น ส่ ว นส� า คั ญ ที่ ส่ ง ผลต่ อ รสชาติ ข องกาแฟ ที แรก เราลองชงด้วยวิธีต่างๆ ลองคั่วเมล็ดกาแฟด้วย วิธต ี ่างๆ ค่อยๆ ไล่ล�าดับขึ้นไปเรือ ่ ยๆ จนในที่สุด ค�าตอบทีเ่ ราค้นพบคือ รสชาติของกาแฟนั้นเริม ่ มา ตั้งแต่ต้นทาง คือมาจากสายพันธุท ์ ี่แตกต่างกัน ล� า ดั บ ต่ อ มา เรารู ้ม ากขึ้ น ไปอี ก ว่ า กาแฟ สายพันธุเ์ ดียวกัน แต่ถ้าผ่านขัน ้ ตอนการท�าเมล็ด กาแฟที่แตกต่างกัน การเก็บเกี่ยวที่แตกต่างกัน ก็จะได้กาแฟทีร่ สชาติแตกต่างกันอีก หรือแม้กระทัง่ จ�านวนเมล็ดกาแฟที่ยังอยู่บนต้น เราพบว่ากาแฟ ทีไ่ ด้จากต้นทีม ่ ล ี ก ู ไม่ดกจะมีคณ ุ ภาพดีกว่าต้นทีม ่ ี ลู ก ดก เพราะเมล็ ด กาแฟจะไม่ ต้ อ งแย่ ง แร่ธ าตุ อาหารกัน แล้วพอไล่ขน ึ้ ไปถึงแร่ธาตุ เราก็จะพบว่า ดิ นที่ใช้ในการปลูกต้ นกาแฟก็ ยังมีผลต่ อรสชาติ กาแฟด้วยซ�า ดังนัน ้ จะเห็นได้วา่ คุณภาพของกาแฟไม่ได้อยู่ ที่ แ ค่ ในร้า นชง ขั้ น ตอนการชง หรือ วิ ธี ก ารชง แต่ มันไล่ เรียงไปตั้ งแต่ ต้นทาง ตั้ งแต่ ที่ไร่กาแฟ เมล็ดพันธุ์ การดูแลดิน สายลม แสงแดด การเก็บเกี่ยว การคั่ว ความเกี่ยวโยงถึงกันทั้งหมดท�าให้เราต้อง ใส่ใจรายละเอียด ยิ่งเราชอบเดินทางอยู่แล้วด้วย เราอยากไปเห็ น ไร่กาแฟ อยากเห็ นเมล็ ด กาแฟ อยากไปสัมผัสกับต้นกาแฟ ได้เห็นวิธก ี ารเก็บเกีย ่ ว ไปลองเก็บเกีย ่ วด้วยตัวเอง ไปเห็นขัน ้ ตอนการผลิต กาแฟจากทีไ่ ร่ตา่ งๆ กระทัง่ ท�าความรูจ ้ ก ั กับคนปลูก ได้เห็นว่าหมู่บ้านเขามีชีวิตความเป็นอยู่อย่างไร ทุ ก วั น นี้ เราใช้ ก าแฟจากแหล่ ง เดิ ม คื อ บ้านแม่จันใต้ ทุกปลายปีผมจะพยายามหาเวลา ขึ้ น ดอยเพื่ อ ไปดู เ มล็ ด พั น ธุ์ รวมถึ ง ไปพู ด คุ ย แลกเปลี่ ย นกั บ คนท� า ไร่ ก าแฟ ช่ ว ยกั น เสนอ ความคิดในการปลูก ท�าให้หลายๆ ครัง้ เราได้เมล็ด กาแฟแบบใหม่มา พอน�ากลับมาชงที่รา้ น พบว่า กาแฟนัน ึ้ นัน ่ ะท�าให้เรามีความสุข ้ ดีขน ่ ก็เพียงพอทีจ ที่ จ ะชงกาแฟต่ อ ไป และรอคอยที่ จ ะกลั บ ขึ้ น ไป ที่ไร่กาแฟอีกครัง้ ไปลองผิดลองถูกกันต่อไป
นั่นหมายความว่า ตลอดเส้นทางของการผลิต กาแฟ มีส่ง ิ มากระทบมันเยอะมาก แบบนี้การที่ เราจะได้กาแฟที่ดีที่สุด ก็ควบคุมได้ยากมากๆ เลยสิ
ผมไม่ คิ ด ว่ า เราจะสามารถรู ้ห รือ ควบคุ ม ทุกสิง่ ทุกอย่างได้ครับ ใต้มหาสมุทรของความจริง ยังมีอะไรอีกเยอะแยะมากมายที่เรายังไม่รู ้ ที่เรา ยังต้องค้นหาค�าตอบ กาแฟก็เช่นกัน เราไม่มีทาง ควบคุมรสชาติของกาแฟได้ขนาดนั้น เพราะเมื่อ เวลาผ่านไป เราจะยิง ่ เจอปัจจัยใหม่ๆ ทีเ่ ข้ามาเป็น หนึ่ ง ในตั ว ก� า หนดคุ ณ ภาพกาแฟ แต่ ถึ ง จะเป็ น
อย่างนั้น หากเรายังสนุกกับมัน ยังมี ความตื่นเต้นที่จะได้ขึ้นไปที่แม่จันใต้ ทุกๆ ปี ธรรมชาติทย ี่ งิ่ ใหญ่และควบคุม ไม่ได้ ท�าให้เรายอมรับในความแตกต่าง หลากหลายของกาแฟ เราเองท�าได้แค่ ตั้ ง ใจชงกาแฟที่ ไ ด้ ม านั้ น ให้ อ อกมา ดีที่สุด และผมก็หวังว่าคุณภาพของ กาแฟจะต้องดียิ่งขึ้นไป
ในชี วิ ต นี้ เ คยมี ก าแฟแก้ ว ไหนที่ ช ง แล้ ว คิ ด ว่ า นี่ คื อ กาแฟแก้ ว ที่ ดี ท่ี สุ ด ไหม
ก็ มี น ะครั บ แต่ เราจะพบว่ า ต่ อ มาอี ก ไม่ น านเราจะมี ก าแฟแก้ ว ที่ ดี ก ว่ า นั้ น อี ก (หั ว เราะ) อย่ า งเมื่ อ ปีกอ ่ นผมไปแข่งชงกาแฟ โดยใช้กาแฟ ที่ผลิ ตจากร้าน Nine-One Coffee ผมจ�าความคิดของตัวเองในตอนนั้น ได้วา ่ กาแฟแก้วนี้เป็นแก้วทีด ่ ท ี ส ี่ ด ุ แล้ว ปรากฏว่ า ผ่ า นไปไม่ ถึ ง เดื อ น พี่ วั ล จากร้าน Nine-One Coffee ก็เอาเม็ด
กาแฟที่เขาท�าแบบใหม่มาให้ ลองชง พ อ ช ง ไป ช ง ม า ป ร า ก ฏ ว่ า ก า แฟ แก้ ว ใหม่ ดี ก ว่ า แก้ ว ที่ เราเคยชงแข่ ง เสียอีก
ท�าไมคุณถึงชอบดริปด้วยมือ ทั้งที่ ตอนนี้ เ รามี เ ครื่ อ งจั ก รมาใช้ ใ น การชง เราควบคุ ม คุ ณ ภาพได้ แถมยังประหยัดเวลา
ส่ ว นหนึ่ ง เพราะเราชื่ น ชมใน ความหลากหลาย ลูกค้าทีม ่ าดืม ่ กาแฟ ร้า นเราเป็ น ประจ� า จะสั ม ผั ส ได้ ถึ ง รสชาติ ที่ แ ตกต่ า งกั น ของกาแฟเมนู เดี ยวกั น จากบาริสตาแต่ ละคน เรา ไม่ได้สอนน้ องบาริสตาที่รา ้ นให้ต้อง ชงกาแฟออกมารสชาติ เหมื อ นกั น หมด แต่ ทั้ ง หมดนั้ น ต้ อ งชงออกมา จากความเข้าใจในหลักการชงกาแฟ รวมถึ งความชื่ น ชอบส่ ว นตั วของ บาริสตาคนนั้นๆ ด้วย บ า ริ ส ต า ค น ห นึ่ ง อ า จ จ ะ ช ง
ออกมาได้นุ่มนวลมาก อีกคนอาจจะ ชงออกมาได้ดด ุ น ั กว่า แต่ไม่วา ่ จะออก มาเป็นแบบไหน ล้วนแล้วแต่ออกมา จากความตั้งใจของบาริสตาแต่ละคน เราเชือ ่ ว่าการท�ากาแฟสักแก้วนั้นไม่มี ความสมบูรณ์แบบ ไม่มก ี าแฟแก้วไหน ที่ จ ะมี ค รบทุ ก อารมณ์ ทุ ก รสชาติ ถ้ า เราสกั ด น� ากาแฟออกมาเยอะ เราจะได้กาแฟทีร่ สชาติจัดจ้าน แต่จะ ขาดความนุม ่ นวล ถ้าอยากจะชงกาแฟ ออกมาให้ นุ่ ม นวล อาจจะต้ อ งลด ความจัดจ้านนั้นลงไป ดังนั้น กาแฟ แต่ ล ะแก้ ว มี ค วามสมบู ร ณ์ แ บบใน ตัวมันเอง
กาแฟเมนู เ ดี ย วกั น แต่ ช งออกมา แตกต่ า งกั น แปลว่ า เมนู นั้ น ไม่ ไ ด้ มาตรฐานหรือเปล่า ผมไม่คด ิ ว่าความต่างนั้นจะเป็น ปัญหา ถ้าสุดท้ายแล้วกาแฟแก้วนั้น ออกมาดี จบด้วยความรูส ้ ก ึ ว่ารสชาติดี
25 issue 614
ลูกค้าดื่มกาแฟแก้วนั้นอย่างมีความสุข ความแตกต่ า งกลั บ เป็ น เรื่อ งดี ด้ ว ยซ� า เปรียบเทียบกับการท�าเนื้อย่าง เรามีเนื้อ อยูห ่ นึ่งชิน ้ เราจะย่างแบบไหนก็ได้ ไล่ไป ตั้งแต่เนื้อแดงจนถึงเนื้อสุก ก็จะแล้วแต่ ความต้ อ งการของลู ก ค้ า โดยส่ ว นตั ว ผมชอบทานเนื้อที่ไม่ดิบมาก แต่ถ้าเกิด ร้านไหนเขาท�าเนื้อแดงให้ เขาท�าอย่าง สุ ด ฝี มื อ พ่ อ ครั ว ปรุ งอย่ า งตั้ งใจใน ทุ ก ขั้ น ตอน ผมก็ จ ะทานแล้ ว รู ้สึ ก ดี กั บ เนื้ อ ชิ้ น นั้ น ผมยอมรับ ลู ก ค้ า ยอมรับ เรารับรูใ้ นความตั้งใจของเราได้
ชีวิตในด้านอื่นของคนเรา เราจะใส่ใจ กับรายละเอียดของมันได้อย่างไร
เราก็ ท� า ได้ ใ นบางเรื่ อ งนะครั บ อย่างเช่นก่อนหน้านี้ ผมเรียนออกแบบ แล้วมาท�างานเป็นช่างภาพ ซึ่งเวลาเรา ท� า งานพวกนี้ จะมี ส่ิ ง หนึ่ ง ซึ่ ง มากกว่ า ค� า ว่ า ท� า งานเสร็จ หรือ ท� า งานไม่ เ สร็จ เพ ร า ะ จ ะ มี เรื่ อ ง ข อ ง ค ว า ม ใ ส่ ใจ ใน คุณภาพงานเข้ามาเกีย ่ วข้องด้วย ย้อนไป ตอนที่ผมเป็นช่างภาพ ผมเคยได้โจทย์ ให้ ไปถ่ ายภาพคนคนหนึ่ ง ถ้ า อยากจะ แค่ถ่ายให้เสร็จ ผมหามุมแล้วกดแชะไป 3 ที ก็ เสร็ จ แต่ ถ้ าเราอยากให้ ง าน ของเราออกมามี คุณ ภาพ เราก็ ต้อ งใช้ เวลามากขึน ้ ซึง่ คุณภาพนีม ้ น ั คือตรงกลาง ของค�าว่าเสร็จกับไม่เสร็จ มันอยูท ่ รี่ ะดับ ความพึงพอใจของเราต่องานที่ออกมา
การจะท� า งานสั ก ชิ้ น หนึ่ ง ให้ อ อกมา มีคุณภาพ จะต้องแลกกับความใส่ใจ แล ะต้ นทุ น เว ลา คุ ณ ว่ า มั น คุ้ ม ค่ า จริงไหม และมันคุ้มค่าแค่ไหน
“ถ้ า เรามี ส ติ มี ค วามใส่ ใ จใน การคั่ ว คั่ ว เมล็ ด กาแฟด้ ว ย ความรู้สึกว่าเราก�าลังคั่วเมล็ด กาแฟนั้ น อยู่ คั่ ว เมล็ ด กาแฟ ด้วยความรู้สึกที่อยากจะท�าให้ กาแฟออกมาดี ขึ้ น ไปในทุ ก ๆ ครั้ ง การคั่ ว กาแฟที่ แ สนจะ ่ ก็จะมีความหมายขึน ้ มา” น่าเบือ
เราต้ อ งมี ทั้ ง ระเบี ย บวิ นั ยและ ความเคร่ง ครัด ในตั ว เองในระดั บ หนึ่ ง เพราะไม่ว่าคุณจะเป็นอาร์ทิสต์แค่ไหน แต่ ถ้ า คุ ณ อยากท� า งานให้ อ อกมาเป็ น ทีพ ่ งึ ใจทัง้ ต่อตนเองและลูกค้าได้ คุณก็จะ ต้องให้เวลากับมันมากขึน ้ ซึง่ เอาเข้าจริง ผมเชื่ อ ว่ า ความหมายของสิ่ ง เหล่ า นี้ จะเชื่ อ มโยงไปถึ ง เรือ ่ งของสติ ในทุกๆ การงาน จะมีบางสิง่ บางอย่างที่เราต้อง ท�าซ�าๆ อาจจะก่อให้เกิดความเบือ ่ หน่าย ยกตัวอย่างร้านกาแฟนี้ ในแต่ละวัน ก่อนจะเปิดร้าน เราจะต้องคัว ่ เมล็ดกาแฟ ใหม่ไม่ต�ากว่า 30 ครัง้ ท�าซ�าๆ กั นไป อยู่อย่างนั้น ถ้าเรามีสติ มีความใส่ใจใน การคั่ว คั่วเมล็ดกาแฟด้วยความรูส ้ ึกว่า เราก�าลังคั่วเมล็ดกาแฟนั้นอยู่ คั่วเมล็ด กาแฟด้ ว ยความรู ้สึ ก ที่ อ ยากจะท� า ให้ กาแฟออกมาดีขน ึ้ ไปในทุกๆ ครัง้ การคั่ว กาแฟที่แสนจะน่าเบื่อก็จะมีความหมาย
ขึ้ น มา แต่ ถ้ า เราคั่ ว ไปโดยปล่ อ ยให้ ความเบื่ อ หน่ า ยเข้ า ครอบง� า เรา ด้ ว ย ความคิดในหัวว่าเมื่อไหร่จะเสร็จ เราจะ ต้ อ งคั่ ว ไปแบบนี้ อี ก ตั้ ง 29 ครั้ง เราก็ อาจจะคั่ ว กาแฟออกมาได้ ไ ม่ ดี ซึ่ ง ก็ ส่ ง ผลต่ อ คุ ณ ภาพของกาแฟเช่ น กั น ผมก� า ลั ง จะบอกว่ า เราไม่ จ� า เป็ น ต้ อ ง รักงานนั้นๆ หรือรักในทุกส่วนของงาน ที่ ต้ อ งท� า แล้ ว เราถึ ง จะท� า มั น ออกมา อย่างมีความสุขได้
จริ ง ๆ แล้ ว ทุ ก วั น นี้ ลู ก ค้ า ที่ เ ข้ า มา ดื่ ม กาแฟที่ ร้ า น รั บ รู้ แ ละเข้ า ใจใน คุณภาพกาแฟหรือเปล่า หรือแค่เข้ามา ถ่ายรูปหรือนั่งชมบรรยากาศ
มีหลากหลาย แน่ นอนว่าบางคน แวะมาตากแอร์ บางคนมาสั่งอะไรดื่ ม สั ก แก้ ว เพื่ อ ที่ จ ะได้ เข้ า ห้ อ งน� า แล้ ว ดู ไม่ น่ า เกลี ย ด บางคนแค่ ม าเพราะเป็ น ทางผ่าน และก็มบ ี างคนเข้ามาดื่มเพราะ ดื่มด�าและชื่นชมในรสชาติและคุณภาพ ของกาแฟที่ ร ้า นจริง ๆ บางคนอยาก มานั่งคุยกับเรา ผูค ้ นมีทก ุ แบบแหละครับ ซึ่ ง ผมว่ า คนท� า กาแฟก็ มี ส่ ว นส� า คั ญ ที่ ท� า ให้ ลู ก ค้ า ได้ เ รี ย นรู ้ แ ละเข้ า ใจใน คุณภาพของกาแฟ คนท�ากาแฟแบบไหน ออกไป คนดื่มก็จะได้ดื่มกาแฟแบบนั้น ก่อนหน้านี้ เราดื่มกาแฟกันโดยที่ ไม่ ส นใจด้ ว ยซ� า ว่ า เมล็ ด กาแฟมาจาก ทีไ่ หนหรือสายพันธุอ ์ ะไร เราก็แค่ดม ื่ ๆ ไป แต่ พ อเวลาผ่ า นไป เรามี ค นท� า กาแฟ ทีใ่ ส่ใจในคุณภาพมากขึน ้ มีขอ ้ มูล มีเรือ ่ ง ราวมาน�าเสนอให้ผด ู้ ม ื่ มากขึน ้ ให้ความส�าคัญ กั บ แหล่ ง ที่ ม ามากขึ้ น บอกเล่ า วิ ธี ก าร เพาะปลู ก วิ ธี ก ารเก็ บ เกี่ ย ว การคั่ ว ก็ ท� า ให้ ผู้ ดื่ ม เข้ า ใจในเนื้ อ หาที่ แท้ จ ริง มากขึน ้ พอมีคนรูเ้ รือ ่ งราวพวกนี้มากขึน ้ คนที่ ใ ห้ ค วามส� า คั ญ ในทุ ก ขั้ น ตอนก็ มากขึ้ น ในที่ สุ ด ผลดี ก็ จ ะส่ ง ต่ อ ไปยั ง ต้ น ทางมากขึ้ น ผู้ ที่ ไ ด้ ป ระโยชน์ จ าก กาแฟจึงไม่ใช่เจ้าของร้านกาแฟ แต่คือ ทุกคนในเส้นทางของมัน อย่างเมือ ่ ก่อน เมล็ดกาแฟดิบจะมี ราคาเท่ า กั น หมด ไม่ ว่ า คุ ณ ภาพจะดี แค่ไหนก็ตาม พอมาถึงยุคนี้ที่คนสนใจ ใ น คุ ณ ภ า พ ข อ ง เ ม ล็ ด ก า แฟ จ ริ ง ๆ ก็เลยเริม ่ มีการคัดเกรด ท�าให้ราคาของ กาแฟแปรผั น ตรงกั บ คุ ณ ภาพมากขึ้ น ชาวไร่ก าแฟก็ มี ค วามรู ้สึ ก ที่ จ ะอยาก ปลูก เมล็ ด กาแฟให้ อ อกมามี คุ ณ ภาพ ดี ขึ้ น เป็ น ค ว า ม เชื่ อ ม โ ย ง ร ะ ห ว่ า ง ต้นทางและปลายทาง
ส่วนไหนของการท�าร้านกาแฟที่ท�าให้
28 OCT 2019
คุณมีความสุขที่สุด
ก็ ต อ น มี ลู ก ค้ า ม า นั่ ง ดื่ ม ก า แฟ ถ้าเราท�ากาแฟแล้วไม่มใี ครมาดื่ม เราชง กาแฟกิ น อยู่ ที่ บ้ า นเองก็ ไ ด้ ความสุ ข ของการท� า ร้า นกาแฟ คื อ การมี ค นอื่ น มานั่งดืม ่ กาแฟทีเ่ ราชง ไม่นบ ั เรือ ่ งรายได้ คนที่ ม าดื่ ม ท� า ให้ ร ้า นกาแฟมี ชี วิ ต ชี ว า ลองนึ ก ถึ ง ภาพร้า นกาแฟที่ ว่ า งเปล่ า มีผมยืนอยู่ที่บาร์คนเดียว ผมก็ชงกาแฟ ของผมไป กาแฟที่ผมชงเป็นกาแฟที่ดี มาก ชงด้ ว ยความตั้ ง ใจที่ สุ ด แต่ ไ ม่ มี คนมาดื่ม ร้านก็ขาดชีวิตชีวา ขาดการปฏิสัมพันธ์ เพราะฉะนั้น การที่มีคนมา ท�าให้ เกิ ดเป็นสังคมขึ้นมา และนี่ ท�าให้ ร้ า น ก า แฟ อ ยู่ ไ ด้ ผู้ ค น ทั้ ง ห ม ด ใ น อุตสาหกรรมนี้อยู่ได้
L A N D O F PA I N khunkhom
khunkhom
26
27 issue 614
28 OCT 2019
Fe a t u r e
Money & Life 02/04
& Unplug and Reconnect to Nature | ดร. เกริก มีมง ุ่ กิจ: พึ่งพาตัวเองเพื่อเข้าใจความสุขทีแ ่ ท้จริง
30-35
เงินมากมายท�าให้เรามีความสุขได้ก็จริง แต่เราต้องดิน ้ มา และเมื่อเราใช้เงินซื้อความสุขไป ้ รนกันขนาดไหนกว่าจะได้เงินจ�านวนนัน ก็ต้องท�างานอย่างหนักเพื่อหาเงินนั้นกลับมาวนเวียนต่อไปอย่างไม่มีที่สิ้นสุด เราจะยอมให้ชีวิตเป็นอย่างนี้เรื่อยไปอย่างนั้นหรือไม่ นี่เป็นค�าถามที่ส�าคัญ
ทรรศน หาญเรืองเกียรติ พิชชาภา พลนิกรกิจ
F e at U R e
Money & Life
30
02 / 04
31 issue 614
28 OCT 2019
U n plUg a n d Reconnect t o nat U R e ดร. เกริก มีมุ่งกิจ เมือ ่ เราเติบโตขึน ้ เรือ ่ ยๆ พบกับความรับผิดชอบ ที่ ม ากมายขึ้ น ตามล� า ดั บ หน้ า ที่ ก ารงานต่ า งๆ โปรเจ็กต์ส�าคัญที่ต้องมุ่งมั่นท�าให้จบเพื่ อแลกกับ รายได้กลับมาในตอนสิน ี ต ิ อย่างเหนือ ่ ยล้า ้ เดือน ใช้ชว ในแต่ละวัน เริม ่ โหยหาความสงบจากธรรมชาติผา่ น ต้นไม้สเี ขียวสดชืน ่ และเริม ่ คิดว่าอยากจะย้ายตัวเอง ออกจากเมื อ งที่วุ่ น วายไปใช้ ชี วิ ต อย่ า งเรี ย บง่ า ย ให้ได้สักที แต่สุดท้ายเราก็จบด้วยการกลับมานั่ง อยู่ในห้องนอน เปิด Little Forest ดูวนไปเพื่อ เยียวยาจิตใจ หรือเล่นเกมปลูกผักอย่าง Harvest Moon เพื่ อชดเชยในสิ่งที่ตัวเองไม่สามารถท�าได้ เ พ ร า ะ รู้ ว่ า ก า ร อ อ ก ไ ป ท� า เ ก ษ ต ร ใ น ชี วิ ต จ ริ ง เป็นเรื่องยากต่างจากภาพฝันในหัว เราจะยอมให้ชว ี ต ิ เป็นอย่างนีเ้ รือ ่ ยไปอย่างนัน ้ หรื อ นี่ เ ป็ น ค� า ถามของตั ว เองที่ ส� า คั ญ หลั ง จาก ที่เราได้พูดคุยกับ ดร. เกริก มีมุ่งกิจ เกษตรกร ที่ท�าให้เราเห็นถึงความส�าคัญว่าท�าไมเราถึงต้อง อยู่ด้วยการพึ่งพาตัวเองให้ได้ นี่ไม่ใช่แค่เรื่องของ การใช้ชว ี ต ิ ทีเ่ นิบช้า แต่กลับหมายถึงการมีความสุข ที่แท้จริงของชีวิต เงิ น มากมายท� า ให้ เ รามี ค วามสุ ข ได้ ก็ จ ริ ง แต่เราต้องดิน ้ รนกันขนาดไหนกว่าจะได้เงินจ�านวน นั้นมา และเมื่อเราใช้เงินซื้อความสุขย่อมต้องแลก ด้ ว ยการท� า งานอย่ า งหนั ก เพื่ อ หาเงิ น นั้ น กลั บ มา วนเวี ย นต่ อ ไปอย่ า งไม่ มี ท่ี ส้ิ น สุ ด แนวคิ ด ของ การพึ่งพาตัวเองทีเ่ ราได้เรียนรูใ้ นครัง ึ ไม่เพียง ้ ง ้ นีจ สอนเราว่ า การยื น ด้ วยขาของตั วเองให้ ได้ น้ัน มี ความส�าคัญต่อตนเองและกับคนรอบข้างขนาดไหน ที่ส�าคัญยังสอนให้รู้ว่า อย่างไรก็ตามชีวิตต้องเจอ กับความท้าทาย และการท�างานที่เหนื่อยยากกัน อยูแ ่ ล้ว ท�าไมเราไม่ลองเลือกทีจ ่ ะท�างานทีห ่ นักหนา ในอีกรูปแบบ เพื่ อสร้างความสุขที่แท้จริงให้กับ ตัวเองอย่างยั่งยืนกันดูบ้าง
F e at U R e
Money & Life
32
02 / 04
l i v i n g F o Rwa R d เริ่มต้นวางแผนให้ยืนด้วยตัวเองกันได้แล้ว เราเชื่อมาตลอดว่าเงินตราคือสิ่งส�าคัญที่สุด เพราะเงินคือสิ่งที่เราจะได้มา ซึง่ อาหาร เครือ ่ งนุง่ ห่ม ยารักษาโรค เป็นหลักประกันในความมัน ้ งคิดไปไกล ่ คง ไม่ตอ ถึงการมีบ้านหลังใหญ่หรอก แค่ประคองตัวเองให้ผ่านพ้นไปแต่ละเดือนได้แบบ ไม่ขัดสน จับจ่ายใช้สอยได้บ้างแค่นี้ก็มีความสุขแล้ว แต่ค� าพูดหนึ่ งที่ ดร. เกริก สะกิดให้เราต้องกลับมาคิดทบทวนเรือ ่ งนีก ้ น ั ใหม่คอ ื การทีเ่ ขาถามเราว่า ถ้าวันหนึง่ เกิดว่าเงินทีอ ่ ยูใ่ นมือเรานัน ้ หมดค่าไปแล้วจะท�าอย่างไร “สิ่ง ที่ ม่ันคงที่ สุด ของชี วิ ต คื อปั จ จั ย 4 อาหาร ที่ อยู่ อาศั ย เครือ ่ งนุ่ ง ห่ ม ยารักษาโรค” เขาตอบ “จริงๆ ค�าว่าเกษตรแปลว่าอาหาร ไม่ได้ หมายถึ งชาวไร่ชาวนา การท�า การเกษตรคือการผลิตปัจจัย 4 ดังนั้น วิถีเกษตรไม่ใช่ว่าคุณต้องมาเป็นชาวนา ถ้ า คุ ณ ผลิ ต ปั จ จั ย 4 ได้ นั่ น หมายความว่ า ชี วิ ต มี ค วามมั่ น คงแล้ ว ลองดู ต อน น�าท่วมใหญ่กรุงเทพฯ ปี 2554 สิ เงินทีเ่ รามีแทบไม่มค ี วามหมาย ไปซูเปอร์มาร์เกต เมือ ่ ก่อนหิวน�าก็ซอ ื้ น�ามาดืม ่ ได้เลย พอน�าท่วมกรุ งเทพฯ ครัง้ นั้น คนมาเหมาน� า ไปหมดเลย ทุกเชลฟ์ทเี่ ป็นอาหาร พืชผัก ไข่ เนือ ้ สัตว์ แทบไม่มเี หลือเลย ตลาดก็ไม่มี อะไรขาย” การทิง้ งานประจ�าทีต ่ ว ั เองเบือ ่ หน่ายแล้วหันหน้าออกไปใช้ชวี ต ิ อยูก ่ บ ั ธรรมชาติ ส�าหรับคนทีเ่ กิดและโตในกรุงเทพฯ กว่าจะเก็บเงินซือ ้ ทีด ่ น ิ ได้สก ั ผืน ต้องมาเรียนรู ้ เรือ ่ งการท�าเกษตร ซึง ่ กว่าจะท�าให้ทก ุ อย่างลงตัวต้องใช้เวลาแค่ไหน แล้วมันจะ คุม ้ ค่าไหม โดยเฉพาะกับคนทีผ ่ า่ นการใช้ชว ี ต ิ มาแล้วว่าครึง่ ค่อนชีวต ิ “ผมว่าคุ้ม เพราะประสบการณ์ที่ผ่านมาผมว่าใช้เวลาไม่เกิน 5 ปี คุณก็เริม ่ ตั้งตัวได้แล้ว ปีแรกเป็นเวลาที่ฝึกฝนการพึ่งพาตัวเองให้ได้ อยู่แบบใช้เงินบ้าง นิดหน่อย ปีที่สองจะเป็นการสร้างความช�านาญในการท�าการเกษตร ปีที่สาม ก็ค่อยๆ ขยายผล และปีที่สี่เป็นต้นไปก็เริม ่ ขายผลผลิตของเรา “ตัง้ แต่เด็กเราเรียนชัน ่ ี 19 ปีใช่ไหม ้ อนุบาลจนถึงปริญญาตรี คุณใช้เวลากีป เรียนจบก็มาท�างานรับเงินเดือนสองหมืน ่ คุณใช้เวลา 19 ปี เพือ ่ แลกกับเงินเดือนละ สองหมืน ่ บาท แล้วดอกเบีย ้ ตลอด 19 ปีทผ ี่ า่ นมาล่ะ ผมว่านัน ่ ด ุ และทีเ่ รียน ่ ขาดทุนทีส มาเป็นสิบปีนน ั้ คุณพึง่ พาอะไรตัวเองได้บา ้ ง เมือ ่ เทียบกับการเรียนรูก ้ ารเกษตรแค่ 5 ปีทอ ี่ าจจะเหนือ ่ ยยากหน่อย แต่พอผ่านช่วงนัน ้ แล้วจะเป็นความสุขสบาย ตรงทีเ่ รา ก้าวข้ามความเหนือ ่ ยยากได้ ตอนนัน ี วามสุขจริงๆ เพราะบัน ิ ้ ก็จะชินและก็มค ้ ปลายชีวต ของคนเราพอหลั งเกษี ยณจากงาน ชีวิตแทบไม่มีความหมายเลย ต้นทุนทีเ่ รา เรียนมาเป็นสิบปีเพือ ่ ได้เงินตอบแทน และเราก็ชน ิ กับการได้เงินตอบแทน พออายุ หกสิบปีเราไม่ได้เงินแล้ว พึง่ พาตัวเองก็ไม่ได้ คุณว่าชีวต ิ เราน่าสงสารไหม” แง่คด ิ ส�าคัญที่ ดร. เกริก ก�าลังบอกเรานัน คื อ ทุ ก คนล้ วนแต่มห ี น้าทีข ่ องตัวเอง ่ แต่ตอ ้ งถามตัวเองด้วยว่าชีวต ิ ต้องการอะไร แล้ววางแผนชีวต ิ ของตัวเองให้ดี เรียนจบ มาแล้วจะท�างานกีป ่ ี อย่าใช้ชว ี ต ิ ด้วยการท�างานทีต ่ ว ั เองไม่ได้พอใจ ซึง่ ความจริงที่ น่าเจ็บปวดนัน ้ งทนไปจนอายุ 60 ปี ่ คือ มีหลายคนทีไ่ ม่พอใจในงานของตัวเองแต่ตอ “ถึงตอนนั้นก็ใกล้วน ั ตายแล้ว ทัง้ ชีวต ิ เกิดมาอยูก ่ ับการทนท�าในสิง่ ทีต ่ ัวเอง ไม่ชอบ “หลายครัง้ เราอาจรูส ้ ก ึ ว่างานทีท ่ า � อยูน ่ ้ันไม่ใช่ แต่เราก็ต้องท�า เพราะเรามี เป้าหมายในการท�างานคือเพื่อเงิน ถ้าเขาไม่จ้างเราเป็นเงิน คุณจะท�ากันไหม” ความจริงนีเ้ ป็นสิง่ ทีเ่ ราก็โต้แย้งไม่ออก “ตามหลักของพุทธศาสนา การเดินทางของชีวิตคือเรือ ่ งของการเกิด แก่ เจ็บ และตาย ถ้าเราเกิดมาเพื่อจะใช้ชีวิตให้มีความสุข ก่อนตายเราท�าให้ดีที่สุด ในชีวิตนี้ ดีทั้งต่อตัวเอง ดีต่อครอบครัว ดีต่อชุมชนสังคมแล้วก็ตายไป เราเกิดมา เพื่อตาย “ดั งนั้ น ก่ อนตายเราจะท�าอย่างไรให้ชีวิตมีคุณค่ าที่สุด มีความสุขที่สุด คนเราไม่ได้เกิดมาเพือ ่ ทุกข์ เราเกิดมาเพือ ่ สร้างความสุขให้กับตัวเอง ครอบครัว ชุมชน ดังนัน ้ เฟื้ อเผือ ่ แผ่กน ั ” ้ จึงต้องเอือ
33 issue 614
depending o n YoU Rs e l F พึ่งพาตัวเองเพื่อชีวิตที่ม่น ั คง ความจริงทีเ่ ป็นอยูค ่ อ ื ทุกวันนี้เราต่างเห็นแก่ตว ั ต่ อกั น ท� า ทุกอย่างเพื่อความสุขของตั วเอง คนอื่ น เดือดร้อนก็ชา่ ง ไม่สนใจ แม้กระทัง่ เกษตรกรด้วยกันเอง ทีป ่ ลูกพืชผลเพือ ่ จ�าหน่าย ก็ฉด ี ยาฆ่าแมลง ฉีดยาฆ่าหญ้า อย่างหนัก คนกินจะเป็นอย่างไรไม่รู ้ ขอให้ฉน ั ขายได้กอ ่ น ขอให้ฉันได้เงินก่อน เอาตัวเองเป็นหลัก นั่นอาจเป็น เพราะว่าเราถูกปลูกฝังความเห็นแก่ตว ั นีไ้ ว้โดยไม่รต ู้ ว ั “เราถูกสอนมาตั้งแต่เป็นนักเรียนว่าต้องเรียน ให้เก่ง ต้องสอบให้ได้ทห ี่ นึง่ ต้องเรียนให้ชนะ ถ้าเราชนะ ก็แสดงว่าต้องมีคนแพ้ เราถูกสอนให้เอาชนะมาโดย ตลอด เราเห็นแก่ตัวกันมาโดยตลอด แล้วเราถูกสอน ให้เป็นส่วนหนึง่ ของกลไก ฟันเฟืองตัวหนึง่ ในอุตสาหกรรม ใช้ชีวิตในสังคมที่ถูกสมมติขึ้น ท�าให้เราเก่งแค่เพียง ด้านเดียวและไม่สามารถพึง่ พาตัวเองได้ เป็นคนเรียน ภาพยนตร์มาคุณก็จะเก่งแต่ด้านการท�าภาพยนตร์ แต่ ท� า การเกษตรไม่ เป็ น เลย หุ ง หาอาหารไม่ เป็ น พึง่ พาตัวเองไม่ได้เลย เราถูกสอนให้แต่ละคนเก่งในงาน เฉพาะทาง และมารวมตัวกันจนเป็นสังคมอุตสาหกรรม” เขาก� า ลั ง อธิ บ ายถึ ง กลไกของการท� า งาน ในปั จ จุ บั น ที่ แ ต่ ล ะอาชี พ ต้ อ งท� า งานเพื่ อ ซั พ พอร์ต กันและกัน เช่น เรียนการตลาดให้เก่งทีส ่ ด ุ ฝ่ายผลิต สินค้าก็ท�าออกมาให้ดีที่สุด แต่ถ้าฝ่ายผลิตไม่มีฝ่าย การตลาดก็จบ หรือฝ่ายการตลาดไม่มฝ ี า ่ ยการผลิต ก็ท� า อะไรต่ อ ไม่ ไ ด้ เขาก� า ลั ง ตั้ ง ค� า ถามว่ า วิ ธี ก าร สอนแบบนี้ ก� า ลั ง ท� า ให้ ชี วิ ต ของคนเดิ น ไปในทางที่ ผิ ดหรือเปล่า “การอยู่ กั บ ธรรมชาติ ไ ม่ จ� า เป็ น ว่ า ต้ อ งท� า การเกษตรไปเสียทัง้ หมด คนทีไ่ ม่สามารถผลิตอาหาร
28 OCT 2019
ขึน ้ มาได้ก็มี แต่ไม่ได้หมายความว่าเขาพึง่ พา ตัวเองไม่ได้ เพียงแต่วา ่ เขามีหน้าทีข ่ องตัวเอง ในสังคม เช่น คนทีเ่ ป็นครู ทหาร ต�ารวจ คนทอผ้า คนท�ารองเท้า คนท�านาฬิกา คนเหล่านัน ้ อาจจะ ไม่มโี อกาสท�าการเกษตร ก็จา � เป็นต้องใช้เงินซือ ้ แต่ ไ ม่ ไ ด้ ห มายความว่ า อาชี พ เหล่ า นี้ จ ะท� า การเกษตรไม่ ไ ด้ ทุ ก คนท� า การเกษตรได้ แต่ไม่ได้หมายความว่าทุกคนจะยึดการเกษตร เป็นอาชีพได้ ครูคนหนึง่ ก่อนไปโรงเรียนตอนเช้า ก็ ตี แปลงปลู ก ผั ก หั่ น หยวกกล้ ว ย เลี้ ย งหมู เลีย ้ งเป็ด เลีย ้ งไก่ แล้วก็ไปโรงเรียน ไปสอนหนังสือ ตอนเย็นกลับมาก็รดน�าต้นไม้ ท�าอาหาร เลีย ้ งเป็ด เลีย ้ งไก่ แค่นก ้ี ค ็ อ ื การพึง่ พาตัวเองแล้ว แต่คนที่ พึง่ ตัวเองไม่ได้จริงๆ คือคนทีท ่ า� งานในโรงงาน อุตสาหกรรม เขาต้องเข้าท�างานตัง้ แต่แปดโมง เช้าเลิกงานห้าโมงเย็น เดินทางไปกลับวันละ 4 ชัว ่ ได้เงินมาเขาก็จะต้อง ่ โมง เขาไม่มเี วลา เมือ มาซือ ้ อาหาร ดังนั้น เงินจะมีเข้ามาหลังจากที่ เรามีความมัน ้ งใส่ใจว่าเงินที่ ่ คงแล้ว และไม่ตอ ได้จะมากหรือน้อย เพราะเราไม่ได้ใช้ เรามีอยูม ่ ี กินมีใช้อย่างพอเพียง เราก็แทบไม่ใช้เงินแล้ว” แต่เราก็ไม่สามารถอยูไ่ ด้โดยไม่ใช้เงินเลย แม้เราจะมีอาหารการกินที่เพียบพร้อมก็ตาม ของบางอย่างทีเ่ ราไม่สามารถสร้างขึน ้ เองได้ ก็ต้องใช้เงินซื้อหามาอยู่ดี แล้วถ้าเป็นแบบนี้ จะท�าอย่างไร เราถามเรือ ่ งนี้ ไปกั บเขาแบบ ไม่อ้อมค้อม “ไม่ตอ ้ งถึงกับต้องละทิง้ เงินไป ความจริง แล้วการที่อยู่กับธรรมชาติน่ันคือเราจะอยู่กับ ธรรมชาติอย่างไร หลักการก็คอ ื ต้องปรับตัวเอง ให้เข้ากับธรรมชาติมากทีส ่ ด ุ เพราะมนุษย์คือ ธรรมชาติ เราไม่ได้ถก ู โคลนขึน ้ มา เราไม่ได้เป็น หุ่นยนต์หรือเครือ ่ งจักร มนุษย์เป็นส่วนเล็กๆ
ส่วนหนึง่ ของธรรมชาติ เราต้องฝึกอยู่กับธรรมชาติ กั น หน่ อ ย ซึ่ ง ไม่ ไ ด้ ห มายความว่ า จะมี เงิ น ไม่ ไ ด้ เงินมีบ้างไม่ต้องมีมากก็ได้ เราไม่ตอ ้ งเอาเงินมาเป็น ปัจจัยหลักในการมุง่ หาเงิน ความมัน ิ อยูท ่ ี่ ่ คงของชีวต ปัจจัย 4 เรามีอาหารพอเพียงส�าหรับตัวเอง ครอบครัว ชุมชน มีที่อยู่อาศัยที่อยู่แล้วสุขสบายมั่นคงอบอุ่น พ่อ แม่ ลูก ปู่ ย่า ตา ยาย อยู่ด้วยกันเป็นสังคมใหญ่ ยารักษาโรคส่วนใหญ่มาจากสมุนไพร ไม่ว่าจะเป็น ยาทางเคมีกส ็ กัดจากสมุนไพรทัง้ สิน ่ ้ ถ้าเราเรียนรูว้ า จะรักษาตัวเราเองได้จากขิง ข่า กระชาย โหระพา ซึ่งพืชเหล่ านี้ ล้วนแต่ เป็นสมุนไพรที่ท�าให้รา ่ งกาย สมบู ร ณ์ ขึ้ น ยาเป็ น เพี ย งปลายเหตุ ที่ เ อามาใช้ บ�าบัด เอามาชะลออาการเท่านั้ นเอง แต่ ต้นเหตุ ของความเจ็ บ ป่ ว ยมาจากอาหารการกิ น ของเรา ทั้งนั้ น สุขภาพที่ดีนั้นจะได้ มาจากการกิ นอาหาร ที่สมบูรณ์ไม่มีสารพิษเข้าไป “เงินจะมีไว้ใช้หลักๆ แค่ซื้อนาฬิกา ซื้อเสื้อผ้า ซือ ้ รองเท้ามาใส่ มนุษย์อยูก ่ น ั เป็นสังคมพึง่ พาอาศัย กัน แต่ไม่ใช่ว่าเราจะพึ่งพากันไปเสียทุกเรือ ่ ง อะไร ทีเ่ ราพึง่ พาตัวเองได้กท ็ า� ก่อน เช่น เรือ ่ งอาหาร ทีอ ่ ยู่ อาศัย ยารักษาโรค ต้องพึง่ ตัวเองให้ได้กอ ่ น มีตน ้ ไม้ เพื่อท�าระบบวนเกษตรก็ เท่ากั บเรามีปัจจั ย 4 ของ ตัวเองแล้ว”
F e at U R e
Money & Life
34
02 / 04
35 issue 614
U Rba n ga R den in a small s pa c e พื้นที่สีเขียวของ คนเมือง ทุกวันนี้ความแออัดในเมือง เกิดขึ้นจากการหลั่งไหลของผู้คน ในจังหวัดต่างๆ ทีเ่ ข้ามาเพือ ่ ท�างาน หาเงิน ซึง่ ปฏิเสธไม่ได้วา่ การท�างาน ในกรุ ง เทพฯ จะได้ ค่ า ตอบแทน ทีม ่ ากกว่า โอกาสในการมีงานท�า สูงกว่า ซึ่งการจั ดการของระบบ สั ง คมเมื อ งก็ ไ ม่ ไ ด้ อ อกแบบมา ให้ดีพอเพือ ่ รองรับคนจ�านวนมาก แบบในทุกวันนี้ เมื่อความแออั ด รวมเข้ากับชีวต ิ ทีก ่ ดดันก็ทา � ให้เกิด ภาวะทีค ่ นเมืองอยากออก คนนอก อยากเข้ามา “ดังนัน ุ ประสงค์ ้ เราควรมีจด ที่ ชั ด เจนในชี วิ ต ถ้ า เป็ น คนนอก ก็ ต้องรู ว ้ ่าเราจะเข้าไปท�างานใน เมืองนานแค่ไหน ถ้าจะใช้วิถีของ การพึง่ พาตัวเองมาแก้ปญ ั หาตรงนี้ ต้ อ งเริม ่ จากการตั้ ง เป้ า หมายว่ า เราเข้าไปท�างานเพือ ่ หาเงินสักก้อน ตั้งเวลาให้ชัดเจน เช่น อยากจะมี เงินทุนเพื่อเอาไปใช้ตั้งตัวท�าการเกษตรประมาณห้าแสนบาท ก็ขอ เข้ า ไปในเมื อ งหรือ ขอท� า งานสั ก ประมาณ 5 ปี พยายามเก็บเงินให้ได้ ปีละหนึง่ แสนบาท ทุกวันนีท ้ ค ี่ นไม่มี เงินเก็บเพราะเขาตัง้ ใจท�างานหาเงิน ก็จริง แต่เขาก็ตงั้ ใจทีจ ่ ะใช้เงินด้วย ท�าให้เงินหมดไปในแต่ละวันแต่ละ เดือนโดยทีไ่ ม่มเี งินเหลือเก็บ แบบนี้ คือการใช้ชว ี ต ิ แบบไม่มจ ี ด ุ มุง่ หมาย โดยเฉพาะคนต่ า งจั งหวัดที่บ้าน ของตั ว เองมี ที่ ดิ น อยู่ แ ล้ ว ก็ ต้ อ ง ตั้งเป้าหมายว่าจะเข้าไปหาเงินทุน สักก้อนหนึง่ เมือ ่ ได้เงินทุนแล้วก็กลับ มา เมือ ่ ทุกคนคิดอย่างนีไ้ ด้ในเมือง ก็จะไม่แออัด คนทีใ่ ช้ชวี ต ิ อยูใ่ นเมือง มาตั้งแต่เกิดก็ไม่อยากจะออกไป ไหน คนนอกทีเ่ ข้ามาก็ไม่ได้จะอยู่ ไปตลอด ขอเข้ามาแค่ระยะเวลา หนึ่ ง เท่ า นั้ น ถ้ า เรามี เป้ า หมายที่ ชัดเจนว่าจะเก็บเงินภายในสามปี ห้าปีหรือสิบปี แล้วก็ออกจากเมือง กลับไปพัฒนาบ้านเกิดของตัวเอง ทุ ก จั ง หวั ด ในประเทศไทยก็ จ ะ พอดีได้ ไม่มท ี ไี่ หนแออัดอีกต่อไป
คนกรุงเทพฯ ตัง้ แต่เกิดก็อยูใ่ นเมือง ได้อย่างมีความสุข แล้วเขามีทว ี่ า่ ง พอทีจ ่ ะท�าอะไรก็ได้” แม้ว่าที่อยู่อาศัยของเราใน ทุกวันนี้ จะมีพื้นที่น้อยลงไปทุกที แต่ดว้ ยแนวคิดของการพึง่ พาตัวเอง ก็ทา� ให้รว ู ้ า่ เรายังท�าการเกษตรแบบ เล็กๆ ในพืน ้ ทีจ ่ า � กัดได้บา ้ ง โดยจะ เห็นได้จากแนวคิดของการปลูกผัก ตรงระเบี ย ง การท� า สวนแนวตั้ ง หรือบางคนก็ใช้พน ื้ ทีบ ่ นหลังคาใน การสร้างเป็นสวนผักลอยฟ้าขึน ้ มา “คุณอย่าลืมว่าสมัยก่อนใน กรุ งเทพฯ ไม่ได้ มีคอนโดมิเนี ยม เกิดขึน ้ มากมายขนาดนี้ และทุกวันนี้ คนที่ อ ยู่ อ าศั ย ในคอนโดมิ เนี ย ม ก็เป็นคนต่างจังหวัดทีเ่ ข้ามาท�างาน ในเมือง เมือ ่ เราเคยอยูอ ่ าศัยในบ้าน 2 ชัน ้ ทีอ ่ ยูอ ่ าศัย ้ พอคนเข้ามาเยอะขึน ก็ ต้ อ งเพิ่ ม ขนาดให้ สู ง ขึ้ น เรื่อ ยๆ เ มื่ อ จ� า น ว น ค น ใน เ มื อ ง ล ด ล ง คอนโดมิเนี ยมหรืออพาร์ตเมนต์ ก็ จ ะมี พื้ น ที่ เพิ่ ม ขึ้ น ตอนนั้ น เรา อาจจะมีพน ื้ ทีส ่ ว่ นกลางทีม ่ ก ี จ ิ กรรม ให้ทา � มากขึน ้ ได้ออกมาท�าความรูจ ้ ก ั กันในกลุม ่ ลูกบ้าน ใครขาดเหลือ อะไรก็แบ่งปันของให้แก่กน ั และกัน เพราะอย่ า งไรก็ ต ามทุ ก คนคื อ สัตว์สังคมเหมือนกันไม่ว่าจะเป็น คนเมืองหรือคนต่างจังหวัด”
“เมื่อเราหย่อน เมล็ดพันธุ์ลงไป ในดิน ได้เห็นต้นอ่อน งอกขึ้นมาในใจ เราก็
p U RsU i t oF
ผูกพันไปกับต้นไม้
Happiness
เราจะรู้สึกดีใจรู้สึก
ผ่านพ้นความเจ็บปวด ของยุคสมัย
สดชื่นที่ได้เห็นต้นไม้
สิง่ หนึ่งทีต ่ อ ้ งตระหนักอย่าง ส�าคัญของการพึ่งพาตัวเองให้ได้ ไม่ ไ ด้ อ ยู่ ที่ เราจะมี ชี วิ ต สุ ข สบาย มีไลฟ์สไตล์สโลว์ไลฟ์เก๋ๆ แบบใน ภาพยนตร์เรื่อ ง Little Forest แต่ คื อ การเตรีย มความพร้อ มใน สิ่ ง ที่ ค าดการณ์ ไ ม่ ไ ด้ ในอนาคต ถ้ า หากวั น หนึ่ ง เกิ ด ภั ย ธรรมชาติ หรือแม้แต่ภย ั จากมนุษย์ดว ้ ยกันเอง ขึน ้ มา “ในอนาคตถ้ าเรายังอยู่กัน แบบนี้ต่อไป เราท�าอาหารการกิน เองไม่ได้ ไม่รูจ ้ ั กว่าวัตถุดิบนี้ คือ อะไร เด็ กสมัยนี้ หลายคนไม่รูว ้ ่า รวงข้าวเป็นอย่างไร หน้าตาแครอต ทีแ ่ ท้จริงเป็นแบบไหน ไม่รจ ู้ ก ั เพราะ เคยเห็ น แต่ แ ครอตที่ ถู ก ฝานเป็ น
นี่คือการบ่มเพาะ
ค่อยๆ เติบโตขึ้น ความเป็นมนุษย์ ในจิตใจของคน”
28 OCT 2019
ฝอยๆ ต่ า งคนต่ า งเก่ ง แค่ เรือ ่ งใดเรือ ่ งหนึ่ ง เป็ น แค่ เรือ ่ งเดี ย วเรือ ่ งอื่ น ไม่ เป็ น เลย ทั้ ง ที่ ค วามจริง มนุ ษ ย์ เกิดมาควรจะเป็นหลายๆ อย่าง มนุษย์เกิดมาควรจะมี ทักษะ 10 อย่าง แต่ตอนนี้เราเก่งแค่เรือ ่ งเดียว ขาดไป อีก 9 อย่าง นีค ่ อ ื หลักการส�าคัญทีท ่ า� ให้เราพึง่ พาตัวเอง ไม่ได้ “ถ้าวันหนึง ่ เกิดภัยพิบต ั ริ า้ ยแรงขึน ้ มา เชือ ่ เลยว่า เราไม่สามารถอยูบ ่ นโลกใบนี้ได้ แค่พน ื้ ฐานง่ายๆ เช่น เรือ ่ งอาหารการกิน เมือ ่ เราปรุงอาหารไม่เป็น ท�าอาหาร ไม่เป็น เราก็จบแล้ว แต่ที่ทุกวันนี้เราอยู่กันได้เพราะ เรามุง ่ แต่หาเงิน ได้เงินมาก็ไปซือ ้ ข้าวกินทีร ่ า้ นอาหาร เราจ่ายเงินเพือ ่ ให้ได้อาหารมา เมือ ่ ถึงวันทีม ่ เี งินแต่ไม่มี อาหารขายจะเป็นอย่างไร” เรือ ่ งนี้น่าคิด เพราะสงครามในโลกยุคปัจจุบัน ทีเ่ กิดขึน ้ ไม่ได้เป็นสงครามเพือ ่ ยึดครองอ�านาจเป็นหลัก แบบในอดีตอีกแล้ว แต่ในหลายๆ พื้นที่ของโลกที่เกิด สงครามนั้นมาจากการเข้าชิงเพื่อยึดครองทรัพยากร กันทัง้ นัน ้ “ลองคิดกันดูเล่นๆ นะว่าในโลกนี้มีเกือบ 200 ประเทศ มีประเทศทีท ่ า � การเกษตรหรือส่งออกอาหาร กระจายออกไปจ�านวน 22 ประเทศ ประเทศที่เหลือ แทบจะพึ่งพาตัวเองไม่ได้ ทุกวันนี้เขาอยู่กันได้เพราะ 22 ประเทศนีค ้ อยผลิตอาหารให้ ถ้าวันหนึง่ เกิดภัยพิบต ั ิ ขึน ้ มา ประเทศทีเ่ คยส่งออกอาหารก็ตอ ้ งเลีย ้ งคนในประเทศ ตัวเองก่อน อีกร้อยกว่าประเทศจะเกิดปัญหาทันที และ เป็นเรือ ่ งใหญ่ดว ้ ย ลองคิดกันดูวา ่ ประเทศจีนมีคนตัง้ กี่ พันล้าน อินเดียเท่าไหร่ ฝั่งยุโรปอีกตัง้ เท่าไหร่ ถ้าเกิดอะไร ขึน ้ มาประเทศไทยก็เป็นหนึง่ ในเป้าหมายนัน ้ ด้วย เพราะ บ้านเรามีแดดตลอดทั้งปี ปลูกพืชปลูกผักอะไรก็ ขึ้น แต่เราก�าลังลืมไปว่าเราเป็นแหล่งอาหารทีด ่ ท ี ส ี่ ด ุ ในโลก” “การเพาะปลูกไม่ใช่แค่การสร้างอาหาร แต่การเพาะปลูกคือการสร้างจิตวิญญาณของความเป็นมนุษย์ ด้วย” ดร. เกริก กล่าวทิง้ ท้ายกับเราเมือ ่ เข้าสูช ่ ว ่ งเวลา บ่ายคล้อย “เมื่ อ เราหย่ อ นเมล็ ด พั น ธุ์ ล งไปในดิ น ได้ เห็ น ต้นอ่อนงอกขึน ้ มาในใจ เราก็ผก ู พันไปกับต้นไม้ เราจะ รู ส ้ ึกดี ใจ รู ส ้ ึกสดชื่นที่ได้ เห็ นต้ นไม้ค่อยๆ เติ บโตขึ้น นีค ่ อ ื การบ่มเพาะความเป็นมนุษย์ในจิตใจของคน” การพึง่ พาตัวเองก็เช่นเดียวกัน เราคงไม่สามารถ ตื่ น นอนขึ้ น มาแล้ ว หยิ บ จอบหยิ บ พลั่ ว ออกไปขุ ด ดิ น ปลูกต้นไม้ได้ในทันที ทุกอย่างต้องใช้เวลาบ่มเพาะไป ทีละขัน ี่ อ ่ ยๆ แทงยอดอ่อนขึน ้ มาจาก ้ เหมือนกับต้นไม้ทค ดิน เรียนรูไ้ ปทีละเล็กละน้อย เข้าใจหลักการไปทีละวัน สัง่ สมไปเรือ ่ ยๆ อย่างอดทน เหมือนกับทีพ ่ ระมหาชนก มีความเพียรในการว่ายน�าในมหาสมุทร และสุดท้าย เราจะเจอว่าความสุขของตัวเองคืออะไร อาจจะเป็น การไปอยูก ่ บ ั ธรรมชาติอย่างเต็มตัว ท�าการเกษตรแล้ว ใช้ชว ี ต ิ อย่างเรียบง่าย หรือยังเป็นคนเมืองแบบทีเ่ ป็นอยู่ ทุกวันนี้ แต่ รูว ้ ่าจะมีความสุขกั บการใช้ชีวิตอย่างไร อย่างน้อยในวันนีเ้ ราก็ปลูกต้นมินต์ในกระถางเล็กๆ ได้ และเด็ดใบของมันมาชงเป็นชามินต์หอมๆ จิบตอนเช้า ก็เป็นการเริม ี่ ไี ด้เหมือนกัน ่ ต้นวันใหม่ทด
BULLETIN BOARD adB TEAM
adB TEAM
พารากอน ดีพาร์ทเม้นท์สโตร์ ชวนช้อป ท่ามกลางความงามหมู่มวลดอกไม้ นานาพรรณ พารากอน ดีพาร์ทเม้นท์สโตร์ ตอกย้�าความเป็น World Class Shopping Destination ศูนย้์กลางแห่งการช้อปปิ้ ง และสถานทีท ่ อ ่ งเทีย้ ่ วทีเ่ ป็นแลนด์มาร์กใจกลางกรุงเทพฯ ด้วย้แคมเปญ Blooming Goddess ทีช ่ วนช้อปท่ามกลาง ความงามหมูม ่ วลดอกไม้นานาพรรณ และสานต่อความรืน ่ รมย้์นส ี้ า� หรับสมาชิกบัตร M Card และบัตรเครดิต SCB M VISA โดย้ในทุกวันศุกร์ เสาร์ อาทิตย้์ เมื่อช้อปปิ้ งครบ ตามเงื่อนไขที่ก�าหนด รับฟรีทันที Blooming Goddess Collection ออกแบบลวดลาย้สุดพิเศษจากศิลปินชื่อดัง ‘กุก ๊ ’ - ชนิดา วรพิทก ั ษ์ แห่งแบรนด์ Cuscus the Cuckoos เช่น Blooming Bag ส�าหรับสมาชิกบัตร M Card และ บัตรเครดิต SCB M VISA และย้ังมีของเก๋ๆ อย้่าง Blooming Cushion, Blooming Bean Bag หรือเบาะทีน ่ ง่ั Bean Bag ให้เลือกสะสมด้วย้ รับความคุ้มค่านี้ได้ที่ห้างสรรพสินค้า ในกลุ่ ม เดอะมอลล์ กรุ ป ๊ ทุ ก สาขา ได้ แก่ เดอะมอลล์ , เอ็มโพเรีย้ม, เอ็มควอเทีย้ร์, พารากอน ดีพาร์ทเม้นท์สโตร์ ถึงวันที่ 7 พฤศจิกาย้น 2562
โนเบิลฯ ปรับผู้ถือหุ้นใหม่พร้อม ดันกลยุทธ์เดินหน้าเป็นผู้น�า ตลาด
เทสโก้ โลตัส ฉลอง 25 ปี กับ 30 ร้านอร่อยใน ZAAP FOODS FEST 2019
Bangkok Gin Fest 2019
‘มูลนิธิอมตะ’ ประกาศผล นักเขียนอมตะประจ�าปี 62
บริษัท โนเบิล ดีเวลลอปเมนท์ จ�ากัด (มหาชน) หรือ Noble แจ้งตลาดหลักทรัพย้์ พร้อมประกาศการเปลี่ย้นแปลงโครงการ ผู้ ถื อ หุ้ น ราย้ใหญ่ ส่ ง ผลให้ โ ครงสร้า ง การถื อ หุ้ น ของบริ ษั ทฯ เปลี่ ย้ นแปลง ด้วย้การซือ ้ หุน ้ จ�านวน 17.66% จาก กิตติ ธนากิ จ อ� า นวย้ ท� า ให้ ธงชั ย้ บุ ศ ราพั น ธ์ และบริษัท เอ็นคราวน์ จ�ากัด (nCrowne Pte. Ltd.) บริษัทสัญชาติสงิ คโปร์ น�าโดย้ แฟรงค์ เหลีย้ง กลาย้เป็นผูถ ้ อ ื หุน ้ ราย้ใหญ่สด ุ ของทางบริษัทฯ โดย้การปรับโครงสร้าง ผู้ ถื อ หุ้ น ในครั้ ง นี้ ไ ม่ ส่ ง ผลกระทบต่ อ โครงสร้างคณะกรรมการบริหารแต่อย้่างใด และการปรับโครงสร้างผู้ถือหุ้นบริษัทฯ ในครัง้ นีจ ้ ะช่วย้เสริมให้บริษท ั ฯ คงความเป็น หนึง่ ในผูน ้ า � ในการพัฒนาอสังหาริมทรัพย้์ ในประเทศไทย้
เทสโก้ โลตั ส จั ด งานเฉลิ ม ฉลอง ครบรอบ 25 ปี ด้ ว ย้การผนึ ก ก� า ลั ง กั บ ครัวคุณต๋อย้ รวบรวมร้านอาหารดังทัว่ ไทย้ ทีค ่ ด ั สรรมาเพือ ่ คุณในงาน ZAAP FOODS FEST 2019 เทศกาลของแซ่บเด็ดกินอร่อย้ แซ่ บ ตลาดแตก ร้ า น อา หา รทั่ วไท ย้ ทัง้ แนวไทย้และแนวเทศชือ ่ ดังรวมกันเป็น ครัง้ แรก ณ เทสโก้ โลตัส 50 สาขาทัว่ ประเทศ พร้อมพบกับกิจกรรมสุดพิเศษแซ่บสัญจร ณ ลานกลางแจ้ง 4 สาขาทัว่ ไทย้ ได้แก่ สาขา พระราม 4 สาขาบางใหญ่ สาขาภู เก็ ต สาขาถลาง-ย้โสธร ตัง้ แต่วน ั นีถ ้ งึ วันอาทิตย้์ ที่ 3 พฤศจิกาย้น 2562 และเมือ ่ ซือ ้ สินค้า ในโซนพลาซ่าครบ 200 บาทขึน ้ ไป สามารถ น� า ใบเสร็จ มาแลกรับ คู ป อง 50 บาท เพื่ อ ใช้ เป็ น ส่ ว นลดในการซื้ อ สิ น ค้ า ครั้ง ต่อไปในพื้นที่ขาย้เทสโก้ โลตัส ได้ด้วย้
กลับมาอีกครัง้ กับเทศกาลของคนรัก จิน กับ Bangkok Gin Fest 2019 ทีจ ่ ด ั ขึน ้ เป็นปีทส ี่ องติดต่อกัน โดย้ในงานได้รวบรวม จินจากทัว่ ทุกมุมโลกมาไว้กว่า 100 แบรนด์ พร้อม Signature Gin Tonic จากแต่ละ แบรนด์ ม าให้ คุ ณ ได้ ชิ ม กั น อย้่ า งเต็ ม ที่ และภาย้ในงานย้ังมี Gin Classroom ทีม ่ า ให้เราเรีย้นรูถ ้ งึ โลกของ Gin จากผูเ้ ชีย้ ่ วชาญ ในการผสมเครือ ่ งดืม ่ ระดับนานาชาติให้ดว้ ย้ งานนีจ ้ ด ั ขึน ้ ในวันที่ 9-10 พฤศจิกาย้น 2562 ตั้ ง แต่ บ่ า ย้โมงเป็ น ต้ น ไป ณ บ้ า นสี ล ม ถนนสีลม บัตรราคา 300 บาท แต่ถา้ ซือ ้ ผ่าน https://ticketmelon.com/bkkginfest/ bkkginfest2019 จะเหลือแค่ 200 บาท
วิกรม กรมดิษฐ์ ประธานมูลนิธอ ิ มตะ (Amata Foundation) และคณะกรรมการ ผู้ทรงคุณวุฒิ สาขาวรรณกรรมจ� านวน 7 ท่าน ได้พจ ิ ารณาและตัดสินให้ นางสุกญ ั ญา ชลศึกษ์ ในนามปากกา กฤษณา อโศกสิน, กั ญ ญ์ ช ลา, สไบเมื อ ง และสุ ป ปวาสา ให้ เป็น ‘นั กเขีย้นอมตะ’ ประจ� าปี 2562 ด้วย้ผลงานการประพันธ์นวนิย้าย้ทีไ่ ด้รบ ั ความนิ ย้ม และน� าไปผลิ ตเป็นบทละคร เป็ น จ� า นวนมาก ด้ ว ย้การทุ่ ม เทชี วิ ต เพื่องานวรรณกรรม และย้ังเป็นต้นแบบ ให้กับนักเขีย้นต่อๆ มาอย้่างต่อเนื่อง และ เพือ ่ เป็นก�าลังใจให้กบ ั ผูส ้ ร้างสรรค์ผลงาน ด้านวรรณกรรมให้ผลิตผลงานต่อไป
36
37 ISSUE 614
28 OCT 2019
Korea Ski Travel Mart 2019 โก บง กิล ผูอ ้ า� นวย้การองค์การส่งเสริมการท่องเทีย้ ่ ว เกาหลีประจ�าประเทศไทย้ ร่วมกับ จอง มัน โฮ รองผูว้ า่ ราชการ จังหวัดคังวอนโด ร่วมจัดงาน Korea Ski Travel Mart 2019 เพื่ อ เสริม สร้า งความสั ม พั น ธ์ อั น ดี ร ะหว่ า งธุ ร กิ จ ท่องเที่ย้วด้านสกีรส ี อร์ตของเกาหลีและบริษัทท่องเที่ย้ว ในประเทศไทย้ และเพือ ่ เป็นการอัพเดตข่าวสารข้อมูลล่าสุด ทางด้านการบริการและสิทธิประโย้ชน์มากมาย้ เพือ ่ มอบ ให้แก่บริษัทน�าเทีย้ ่ วของประเทศไทย้ในการวางโปรแกรม ทัวร์เกาหลีในช่วงฤดูหนาวทีจ ่ ะถึงนี้ (ตั้งแต่เดือนธันวาคม 2562 ถึงสิน ้ เดือนกุมภาพันธ์ 2563) จาก 10 สถานทีเ่ ล่นสกี ระดับแนวหน้าของประเทศเกาหลี โดย้ภาย้ในมีการร่วมลุน ้ จ ากการจับรางวัลพิเศษ และในงานเลี้ย้งอาหารค�าจะมี การแนะน� าสถานที่ท่องเที่ย้วใหม่ๆ ในจังหวัดคังวอนโด รวมถึงกิจกรรมต่างๆ ในช่วงฤดูหนาว รวมถึงร่วมรับฟัง สิทธิประโย้ชน์ และข้อมูลการสนับสนุนพิเศษส�าหรับกรุป ๊ ดั งกล่ าวจากการท่องเที่ย้วจั งหวัดคั งวอนโด พร้อมชม การแสดงชุดพิเศษจากประเทศเกาหลี
THEY SAID
38
กฤตนัย จงไกรจักร
ธนดิษ ศรียานงค์
S AU C E การออกแบบที่ดีคืออะไร? หนึ่ ง ในค� า ถามอั น เป็ น ปัญ หาของ วงการออกแบบ ที่ ทั้ ง ลู ก ค้ า และบริ ษั ท ต่างถกเถียงมาโดยตลอดว่าสุดท้ายแล้ว ก า ร อ อ ก แ บ บ ที่ ดี ค ว ร จ ะ ดี ต า ม ใ จ ขอ งลู ก ค้ า หรื อ ตามสไตล์ แ ละรสนิ ย ม ของบริษัทที่พวกเขาจ้าง แต่สา� หรับ Sauce บริษท ั ออกแบบ ่ ว่า ในกลุม ่ Tastematter แล้ว พวกเขาเชือ กา รสร้ า งงานออกแบบที่ ดี สั ก หนึ่ ง ชิ้ น
สิ่งแรกที่ควรใส่ใจให้มากที่สุดกลับเป็ น ‘ตั ว ตนและเรื่ อ งราวของลู ก ค้ า ’ ที่ ต้ อ ง ถ่ ายทอดออกมาให้ชัดเจนเท่าที่จะท�าได้ โดยที่พวกเขาจะท�าตัวเป็ นเหมือน ‘ซอส’ ที่ ช่ ว ยเพิ่ ม รสชาติ ข องอาหารหลั ก ให้ มี รสชาติออกมาชัดเจน “สิ่งส�าคัญคือต้องมองว่าตัวเอง ไม่ ไ ด้ เ ป็ นศิ ล ปิ น เราเป็ นดี ไ ซเนอร์ ท่ี คอยแก้ปญ ั หา” เ ร า ช ว น ‘ ติ้ ง ’ - ป ล า ย ฝ น
กว่าจะ Pain ปก adB 11 ปี #painkiller
จั น ทร์ ปั ญ ญา, ‘ต้ น ’ - ชาญวิ ท ย์ และ ‘ต่อ’ - วสุพล สรรพานิช สมาชิกในกลุม ่ ผู้บริหารหลัก คุยถึงขั้นตอนและวิธีการ สร้ า งตั ว ตนและเอกลั ก ษณ์ ข องลู ก ค้ า ออกมาอย่ า งไรให้ ดู โ ดดเด่ น มากที่ สุ ด ในตลาด รวมไปถึงขัน ้ ตอนในการออกแบบ หน้ า ปกนิ ต ยสาร a day BULLETIN ฉบับที่ 614 ที่ทาง Sauce ได้รับโจทย์ ให้ออกแบบตัวตนภายใต้คา� ว่า Painkiller อีกด้วย
39 ISSUE 614
อยากท�าแบบไหน เราก็พยายามดึงภาพนัน ้
ทีส ่ ด ุ เป็นเม็ดยา โรงพยาบาล พยาบาล
ปัจจัยภายนอกเพิม ุ เด่น ่ เติม เช่น ลูกค้ามีจด
จากง่ายๆ ก่อนเลย ซึง ่ ทัง ่ ที่ ้ หมดนี้ สิง
ออกมา แต่แค่น้ันมันไม่พอ เราเลยต้องหา ตรงไหน
มีขั้นตอนต้องบอกเขาให้เข้าใจ
การท� า งาน เพราะถ้ า พู ด ถึ ง ตั ว Sauce งานเราก็มเี อกลักษณ์ชด ั เจนประมาณหนึ่ง
logo is not your brand.” ถ้าคุณจะสร้าง แบรนดิ้งจริงๆ มันต้องเป็นไปตามขั้นตอน ที่เราพยายามอธิบายว่ามันมีซับซ้อนกว่า การมีโลโก้
ส�ารวจ พูดคุย ก�าหนดทิศทาง นี่เป็นสิง่ แรก
ทีจ ่ ะเกิดขึน ้ ต่อไป หลังจากนัน ้ เราจะประชุมกัน
เจ็บปวดอย่างไรให้เข้าใจง่ายที่สุด
จะเปลี่ยนแบรนดิ้งเป็นสิ่งของอะไรบ้าง
เราได้รบ ั โจทย์มาคือ Painkiller ในตอนแรก
ลูกค้า เราใช้วธ ิ ส ี า� รวจ 2 แบบ คือจากภายใน
ภาพอย่างไรได้บา้ ง ก็เลยคิดกันต่อว่าการที่
แต่ลก ู ค้าก็จะต้องให้ความส�าคัญกับขัน ้ ตอน
ที่พูดถึงด้วย ซึ่งแน่นอนว่าเขาจะไม่เข้าใจ ทันทีหรอก เราก็ต้องพยายามอธิบาย
ชาญวิทย์: ตอนนี้โลกของเราเปิดมาก
ทุกคนมีอน ิ เทอร์เน็ต ทุกคนท�าลูกชิน ้ เองได้
ท� า ครีม เองได้ ผมก็ เชื่ อ ว่ า ร้า นพวกนี้ จะ
เหมือนกันไปหมด ดังนัน ่ ริษัท ้ สิง่ ส�าคัญทีบ ออกแบบจะท�าให้ผลิตภัณฑ์ของคุณแตกต่าง
คือ การเล่าเรือ ่ งราวและท�าตัวตนของคุณ ให้ชด ั เจน ซึง ่ แบรนดิ้งก็จะมีหน้าทีใ่ นส่วนนี้
เพราะมันพัฒนาไปได้ ไกลกว่าการปรับเปลีย ่ นแค่โลโก้ สมมติเราสร้างเรือ ่ งราวของ
ลู ก ชิ้ น ให้ เขา การมี แบรนดิ้ ง คอยน� า ทาง ให้ เขาเข้ า ใจว่ า งานของตั ว เองคื อ อะไร ท� า ให้ เขารู จ ้ ั ก ตั ว ตนมากขึ้ น ซึ่ ง สิ่ง เหล่ า นี้
จะท� า ให้ ลู ก ค้ า เข้ า ใจเองว่ า ในส่ ว นอื่ น ๆ นอกจากป้ายหรือโลโก้ ต่างๆ แล้ ว มีส่วน
ไหนบ้ า งที่ ต้ อ งปรับ อี ก มั น อาจท� า ให้ เขา อาจต้องปรับขนาดลูกชิน ้ เพิม ่ รสชาติ ซึง่ สิง่ นี้
ผมมองว่ า บริ ษั ทจะท� า ตั ว เป็ น ซอสให้ เอกลักษณ์เขาชัดเจนมากยิ่งขึ้น ส�าคัญที่สุดต้องรู้จักลูกค้า
ปลายฝน: เพราะฉะนัน ่ ะท�าตัว ้ การทีจ เป็นซอสได้ เราต้องเข้าใจอาหารหลักอย่าง
ลูกค้าก่อน โดยวิธก ี ารท�างานของเราคือต้อง ทีส ่ า � คัญทีส ่ ด ุ เพราะมันจะก�าหนดทุกอย่าง
เพือ ่ เลือกทิศทางของรูปแบบ ต่อด้วยเลือกว่า ชาญวิทย์: เวลาจะดึงเอกลักษณ์ของ
และภายนอกลูกค้า จริงๆ ผมมองว่าภายใน ตัวลูกค้าเขามีภาพในหัวบางส่วนอยูแ ่ ล้วว่า
ปลายฝน: เราเอามาตี ค วาม
ในโรงพยาบาลที่ จ ะดู เ ป็ น มนุ ษ ย์
a day BULLETIN คือไดอารีประจ�าวัน ชาญวิทย์: ถ้าให้มองเร็วๆ เลย คิดว่า a day BULLETIN คือไดอารีบน ั ทึกบทสนทนา ทีจ ่ ะไม่ใช่บน ั ทึกประจ�าวันว่าท�าอะไร แต่เป็น เหมือนว่าคุยกับใครมา เพราะเขามักจะเน้น เรือ ่ งบทสนทนากับผูค ้ นเป็นหลัก ซึง ่ เขาจะ จริง จั ง จะสั ม ภาษณ์ ค น จะคุ ย กั บ คนกั น ทุกเล่ม วสุพล: แต่จะเป็นการคุยแบบเจาะลึก มองหามุมมองทีแ ่ ตกต่างออกไป ไม่ใช่การพูดคุยแบบถามมาตอบไป ผมมองว่าเนือ ้ หา ในการสัมภาษณ์เหมือนเรานั่งดูคนสองคน คุยกัน มีการแตกไปประเด็นอืน ่ ๆ มีความเห็น ต่างกัน มีความเป็นมนุษย์มากกว่า ปลายฝน: อี ก อย่า งคื อเรือ ่ งความสบายค่ะ ซึง่ เป็นสิง่ ที่ Sauce ก็มเี หมือนกัน เพราะพวกเรา และเชือ ่ ว่า a day BULLETIN ก็เหมือนกัน จะมีขน ้ั ตอนการสร้างงานเราก็ จริงจังท�าอย่างเต็มที่ แต่กไ็ ม่อยากให้ตว ั งาน ดู แข็ ง ดู ทื่ อ กั บ ลู ก ค้ า ทั้ ง คู่ อย่ า งเช่ น เวลา พวกเราท�างาน ในความเป็นจริงแล้วเราก็ จะยึดกฎ 7 ข้อกับลูกค้าทุกคนไม่ได้ ก็จะมี ความยืดหยุน ่ บ้าง เพราะบางทีลก ู ค้าบางคน ก็ไม่เข้าใจจริงๆ เราก็อาจจะท�าขัน ่ ้ ตอนเพิม หรือ ลดเพื่ อ ให้ เหมาะสมที่ สุ ด และคิ ด ว่ า a day BULLETIN จะมีวิธส ี ื่อสารกับผู้คน ต่างกันไป บางคนทีต ่ อบค�าถามยากๆ หรือ ตอบไม่ตรงค�าถาม ก็จะปรับวิธก ี ารพูดคุย เหมือนกับเราเพื่อให้ได้งานออกมาดีที่สุด
เขาถึงเลือกเราก่อนเป็น First Impression
เม็ดยา
คือเขาอยากได้แค่โลโก้อน ั เดียวเอง ผมก็จะ
บอกคือ “Your brand is not logo, your
ออกแบบ สิง่ ทีค ่ วรจะดูคอ ื ทัง้ สไตล์และขัน ้ ตอน
โดนใจทางทีมเราคือ โรงพยาบาลกับ
แยกในแต่ละหัวข้อให้ออกมาเป็นภาพ
คอยแย้งเขาว่า ไม่ได้ครับ สิง่ ทีเ่ ราพยายาม
ปลายฝน: เวลาลูกค้าจะเลือกบริษัท
ท้องฟ้า อะไรที่เป็นการรักษา เราเริม ่
วสุพล: ตอนแรกทีล ่ ก ู ค้าเข้ามา เขาก็
ไม่ รู ้ห รอกว่ า มี ขั้ น ตอนมากมายขนาดนี้
ไม่ได้สร้างแบรนดิ้ง แต่สร้างตัวตน
28 OCT 2019
ชาญวิทย์: แต่ในฉบับครบรอบ 11 ปีนี้
ก็นงั่ คิดกันว่าค�าค�านีส ้ า� หรับเรา จะกลายเป็น
จะเป็ น รู ป อยู่ บ นปกนิ ต ยสารได้ น้ั น ต้ อ ง
เข้าใจง่าย ผมเลยตี ความให้ตรงประเด็ น
แล้ ว คิ ด ต่ อ ว่ า จะไปอยู่ กั บ อุ ป กรณ์
มากกว่ า เดิ ม เราก็ คุ ย กั น ว่ า ถ้ า เป็ น ยาเฉยๆ จะดู เ ป็ น สารพิ ษ เกิ นไป เราอยากให้เป็นยารักษาใจมากกว่า
ที่ กิ น แล้ ว ไม่ ใช่ แ ค่ รู ้สึ ก ดี ขึ้ น แต่ ยั ง บ�ารุงเหมือนกับวิตามิน
วสุพล: เราคิดว่าเอาเม็ดยามาท�า
เป็นหน้าปกไปเลย แต่ตัวเม็ดยาเอง ก็จะมีรายละเอียดที่ท�าให้ดูน่าค้นหา
เราอยากให้ ค นอ่ า นสนุ ก สนานกั บ
อีสเตอร์เอ้กต่างๆ ทีเ่ ราซ่อนเอาไว้ เช่น
เลขที่ ต รวจวั ด สายตาก็ จ ะมี เ ลข 11 ทีเ่ ป็นจ�านวนปีครบรอบแอบเอาไว้อยู่ ต้องให้เห็นแล้วสงสัย
ชาญวิ ท ย์ : อย่ า งที่ บ อกครั บ
เราชอบงานที่ มี ชี วิ ต ชี ว า งานขี้ เ ล่ น
ก็เลยจะเป็นส่วนงาน 3 มิติ เพราะเรา รู ้ สึ ก ว่ า มี ป ระเด็ น ให้ ค นไปคิ ด ต่ อ
มี ร ายละเอี ย ดซั บ ซ้ อ นดู น่ า สนใจ ทาง Sauce เองเลยอยากน� า เสนอ
ตรงนี้มาก เพราะอยากให้คนเห็นแล้ว รูส ้ ึกอยากคิดต่อครับ
ปลายฝน: อย่ า งแรกเลยคื อ
อยากให้ ค นรู ้ สึ ก ว่ า ยาอะไรวะ?
เพราะมันมีลักษณะของความเป็นยา แต่ ข้ า งในกลั บ ดู แปลก ท� า ไมถึ ง มี
ก้อนเมฆอยู่ข้างใน ท�าไมมีแอปเปิ้ ล หรืออมยิ้มอยู่กับดินสอ
“ ‘Your brand is not logo, your logo is not your brand.’ ถ้าคุณจะ สร้างแบรนดิ้งจริงๆ มันต้องเป็นไปตาม ขั้นตอนที่เราพยายาม อธิบายว่ามันมีซับซ้อน กว่าการมีโลโก้”
I N F ODIAGNOSIS GRAPHIC NEWS FEED By Namsai Supavong
ยุคนี้มีแต่ความเจ็บปวดจริงมั้ย ตอบไม่ได้ เลยลองสํารวจความทุกข์ของผูค ้ นในเฟซบุค ๊ ดูเล่นๆ เป็นเวลา 7 วัน (29 ก.ย.-5 ต.ค. 62) วันละ 2 รอบ (เช้า, เย็น) รอบละ 100 โพสต์ รวมทัง ้ 1,400 โพสต์ ้ สิน
อายุเจ้าของโพสต์ ต�ากว่า 10 ปี 1%
20-29 ปี 33.6%
30-39 ปี 27.4%
40-49 ปี 5.2%
เพจ 15.3%
Namsai Supavong Namsai Supavong
ยุ ค นี้ มี แ ต่ ค วามเจ็ บ ปวดจริง ไหม ตอบไม่ ไ ด้
อายุเจ้าของโพสต์
ดูเล่นๆ เป็นเวลา 7 วัน (29 กันยายน-5 ตุลาคม
ต่�ำกว่ำ 10 ปี 1%
เลยลองส� า รวจความทุ ก ข์ ข องผู้ ค นในเฟซบุ๊ ก
2562) วันละ 2 รอบ (เช้า, เย็น) รอบละ 100 โพสต์ รวมทั้งสิ้น 1,400 โพสต์
20-29 ปี 33.6%
30-39 ปี 27.4%
40-49 ปี 5.2%
เพจ 15.3%
โฆษณำ 17.5%
โฆษณา 17.5%
40
จําแนกโพสต์แบบหยาบๆ ได้เป็น 2 กลุ่ม คือ
41
โพต์สทีด ่ ู เป็นทุกข์
โพต์สทีด ่ ู ไม่เป็นทุกข์
Note : ตีความเอาเองจากเนื้อหา และปฏิกิรย ิ าของ คนทีม ่ าคอมเมนต์ (โอกาสผิดพลาดสูง)
จ�าแนกโพสต์แบบหยาบๆ ได้เป็น 2 กลุ่ม คือ โพสต่์ที่ดู เป็นทุกข์
โพสต่์ที่ดู ไม่เป็นทุกข์
Note: ตี ค วามเอาเองจากเนื้ อ หา และปฏิ กิ ร ิย าของคนที่ ม า คอมเมนต์ (โอกาสผิดพลาดสูง)
ขณะเดียวกันก็สา ํ รวจความรูส ้ ก ึ ของตัวเองทีเ่ ป็นผลกระทบจากการเสพโพสต์เหล่านั้นไปด้วย จําแนกได้เป็น 7 กลุ่ม (ละเอียดกว่าเพราะเป็น ของตัวเอง แต่มีโอกาสผิดพลาดอยู่ดี เพราะการทําสิ่งนี้แบบรูต ้ ัว ทําให้ความรูส ้ ึกไม่ค่อยสมจริงมาก) ประกอบด้วย กลัว
เศร้า
เซ็ง
อิจฉา
รูส ้ ก ึ ผิด
ไม่ทก ุ ข์
รําคาญ โฆษณา
Note : เซ็ง/เศร้า/กลัว ส่วนใหญ่มาจากการเสพข่าวสารบ้านเมือง, รูส ้ ก ึ ผิด มาจากการเสพข่าวสารบ้านเมืองทีค ่ วรจะโมโห แต่รูส ้ ก ึ เฉยๆ หรือ ความเดือดร้อน ทีไ่ ม่รูจ ้ ะช่วยอะไร หรือ สาระความรูท ้ ค ี่ วรจะสนใจแต่เลื่อนผ่าน, อิจฉา มาจากการเห็นชีวต ิ /ผลงานทีด ่ ีของคนอื่น )
issue 614
28 OCT 2019
ขณะเดียวกันก็ส�ารวจความรูส ้ ึกของตัวเองที่เป็นผลกระทบจากการเสพโพสต์เหล่านั้นไปด้วย จ�าแนกได้เป็น 7 กลุ่ม (ละเอียดเพราะเป็นของตัวเอง แต่มีโอกาส ผิดพลาดอยู่ดี เพราะการท�าสิ่งนี้แบบรูต ้ ัว ท�าให้ความรูส ้ ึกไม่ค่อยสมจริงมาก) ประกอบด้วย
เซ็ง
เศร้ำ
กลัว
รูส ้ ึกผิด
อิจฉำ
ไม่ทุกข์
ร�ำคำญ โฆษณำ
Note: เซ็ง/เศร้า/กลัว ส่วนใหญ่มาจากการเสพข่าวสารบ้านเมือง, รูส ้ ก ึ ผิด มาจากการเสพข่าวสารบ้านเมืองทีค ่ วรจะโมโห แต่รูส ้ ก ึ เฉยๆ หรือความเดือดร้อนทีไ่ ม่รูจ ้ ะช่วยอะไร หรือสาระความรู ้ ที่ควรจะสนใจแต่เลื่อนผ่าน, อิจฉา มาจากการเห็นชีวิต / ผลงานดีๆ ของคนอื่น
The Conversation
Work P l ay 03/04
&
a l Way s Make the effort
ณปภัช วรพฤทธานนท์: พยายาม ที่จะพยายาม
44-45
Practice Makes you Better
ดร. นพ. ชัยภัทร ชุณหรัศมิ์: ฝึกสมองประลองกับตัวตนเก่า ของตัวเอง
46-49
Joy of little things
go With the floW
วรรณวนัช บูรพาเดชะ: ความเพลิดเพลินและสุขใจ ในสิ่งเล็กๆ
50-53
ธชา คงคาเขตร: ท่องไปในโลก อันลืน ่ ไหลของ flow
54-55
เมื่อชีวิตของเราในโลกทุกวันนี้เป็นอันหนึ่งอันเดียวกับการงานอย่างไม่อาจแยกขาด เราจะท�าอย่างไรเพื่ อที่จะยังรักษาสมดุลของ ชีวิตให้ด�าเนินต่อไป ประหนึ่งให้การท�างานเป็นฟลอร์ของการเต้นร�าและการละเล่นอันรื่นเริง ค้นหาค�าตอบได้ในบทความเหล่านี้
ภควดี จรูญไพศาล พิชชาภา พลนิกรกิจ
A lwAy s MAke The e f fo rT ณปภัช วรพฤทธานนท์
BNK48 วงไอดอลของไทยที่ โ ด่ ง ดั ง อยู่ ณ ตอนนี้ หากลองมองดู ดี ๆ จะพบว่ า มั น คื อ โครงสร้างจ�าลองของสังคมเรา เ ด็ ก ส า ว แ ต่ ล ะ ค น ก็ คื อ จุ ด จุ ด ห นึ่ ง ใ น โครงสร้างใหญ่นี้ ที่มีความเหลื่อมล�้า มีชนชั้นสูง ชนชั้นกลาง และชนชั้นที่ถูกหลงลืมไป มีบางคน ที่ ป ระสบความส� า เร็ จ ร�่ า รวย มี บ างคนที่ อ ยู่ บ น เส้นทางของการดิ้นรน ตะเกียกตะกาย เด็กสาว บางคนมี ชื่ อ เสี ย งมากกว่ า คนอื่ น ๆ และเด็ ก สาว อีกหลายคนที่เข้ามาเดินบนเส้นทางนี้โดยที่ไม่ค่อย มีคนรู้จักมากนัก เมื่ อ พู ดแบบนี้ แ ล้ ว ก็ เ กิ ด ค� า ถามหนึ่ ง ขึ้ น มา ในใจ ว่าอะไรที่ท�าโครงสร้างแบบนี้ยังคงด�าเนิน ต่อไป อะไรทีท ่ า� ให้เด็กสาวจ�านวนมาก คนแล้วคนเล่า รุ่นแล้วรุ่นเล่า ยังคงหลงใหลใฝ่ฝันที่จะเข้ามาเป็น ส่วนหนึ่งของที่นี่ ทั้งๆ ที่ปีนเท่าไหร่ก็ยังขึ้นไปถึง จุดที่ชนชั้นสูงยืนไม่ได้สักที เรามี โ อกาสได้ คุ ย กั บ เด็ ก สาวสมาชิ ก วง BNK48 ‘จ๋า’ - ณปภัช วรพฤทธานนท์ ที่อาจจะ เ รี ย ก ไ ด้ ว่ า เ ธ อ ค น นี้ ไ ม่ ไ ด้ เ ป็ น ช น ชั้ น สู ง ข อ ง แบบจ� า ลองโครงสร้ า งนี้ เ ลย เธอเป็ น เพี ย งแค่ ส่ ว นเล็ ก ๆ ที่ อ ยู่ ภ ายใต้ โ ครงสร้ า งใหญ่ นี้ เ ท่ า นั้ น แ ต่ อ ะ ไ ร ที่ ท� า ใ ห้ เ ธ อ ยั ง ค ง อ ยู่ ณ จุ ด นี้ ต่ อ ไ ป เธอปลอบประโลมตนเองด้ ว ยค� า พู ดแบบไหน และบอกกับตัวเองว่าท�าไมฉันจะต้องอยู่ตรงนี้
The C oN V ersAT IoN
Wo r k & P l ay
44
03 / 04
45 issue 614
T o Dr e A M T h e I M p o s s I ble Dr e A M
ขอฝันใฝ่ในฝันอันเหลือเชื่อ “ก่อนหน้านี้เคยตั้งใจไว้วา ่ จะเรียนอย่าง เดียว และคิดว่าจะโตไปท�าอาชีพที่อยากเป็น จนได้ดก ู าร์ตน ู เรือ ่ งหนึง ่ ชือ ่ เรือ ่ งว่า AKB0048 หนูได้พบความฝันใหม่ว่าอยากจะเป็นไอดอล อยากเป็ น นั ก ร้อ ง เป็ น ตั ว อย่ า งที่ ดี แ ละมอบ ความสุ ข ให้ กั บ ทุ ก คน พอรู ้ ว่ า เขามาเปิ ด ที่ ประเทศไทยก็ตัดสินใจไปสมัครทันที แม้ทาง ครอบครัวอยากให้ต้ั งใจเรียนหนั งสือ แต่ หนู ยังยืนยันที่จะไป และบอกเขาว่าทั้งเรือ ่ งเรียน และเรือ ่ งนี้ หนูจะพยายามท�าให้ดีทส ี่ ด ุ “จริงๆ ก็ คงมีอาชีพอื่ นอี กที่ต้องไปท�า แต่ตอนนีไ้ ม่รว ู ้ า่ จะเป็นอาชีพอะไรเลย BNK48 จึงเป็นอย่างหนึง่ ทีท ่ า� ได้ในตอนนี้ แต่มน ั คงต้อง มีอาชีพอืน ่ ด้วย เพราะรูด ้ ว ี า ่ ต้องมีวน ั หนึง ่ ทีเ่ รา ก็ตอ ้ งแกรดไป (จบการศึกษา) หนูกต ็ อ ้ งมีอาชีพ ทีม ่ น ั่ คงมากกว่านี้ “การทีไ่ ม่รห ู ้ รือไม่มค ี วามฝันว่าอยากเป็น อาชีพอะไร มันไม่ได้แย่ขนาดนั้น คนอื่นเขาคง มีความคิดว่า อยากเป็นหมอ อยากเป็นวิศวกร อยากเป็นต�ารวจ อยากเป็นทหาร อะไรอย่างนี้ ใช่ ไหม แต่ ห นู ไ ม่ รู ้ ค่ อ ยๆ พยายาม ตั้ ง ใจท� า ตัง ้ เป้าหมายเล็กๆ ไปก่อน อย่างเช่น ตัง ้ ใจเรียน ค่อยๆ เก็บประสบการณ์ไปเรือ ่ ยๆ สักวันหนึ่ง ก็คงเจอความฝันทีเ่ ป็นของหนูจริงๆ “แม้วันนั้นจะยังไม่เจอความฝัน แต่หนู เคยได้มาท�าตรงนี้ หนูก็โอเค หนูต้ังเป้าหมาย อันใหม่ๆ ไปเรือ ่ ยๆ หรือว่าตัง้ ความฝันใหม่ทอ ี่ ยู่ ในอาชีพที่ไม่ได้ฝันไว้ก็ได้”
T eeNs A N D p eer p r e s su r e
ความกดดันอันใหญ่ย่ง ิ “ทุกคนมีความกดดันของตัวเองหมดเลย แต่อาจจะเป็นคนละเรือ ่ งกัน แตกต่างกันไป “อย่างคนทีม ่ ช ี อ ื่ เสียงมากๆ ก็จะกดดันว่า เฮ้ย ต้องท�าให้ดก ี ว่านี้ ต้องห้ามพลาดเพราะว่า เป็นทีจ ่ บ ั จ้องมาก ส่วนคนทีไ่ ม่คอ ่ ยถูกกล่าวถึง ไม่คอ ่ ยรูจ ้ ก ั ก็จะมีเรือ ่ งกดดันอย่างอืน ่ “ใน BNK48 ก็ จ ะเป็ น ความรู ้สึ ก ที่ ว่ า เซ็ ม บั ต สึ ชุ ด ต่ อ ไป เร า จ ะ ห ลุ ด ห รื อ เป ล่ า ต้ อ งพยายามยั ง ไงให้ ค นมาชอบมากขึ้ น ทุ ก คนก็ มี ค วามกดดั น ในแบบของตั ว เอง แต่ละคนก็มีเรือ ่ งที่กดดันไม่เหมือนกัน “หนูเคยคิดว่าภายนอกตัวเองดูชล ิ เกินไป หรือ เปล่ า เพราะที่ บ้ า นไม่ ค่ อ ยมี ใ ครกดดั น ทุ ก ค น รู ้ ว่ า ห นู เป็ น ค น ช อ บ ก ด ดั น ตั ว เอ ง อย่างเรือ ่ งเรียน ป๊ะป๋ากับแม่กไ็ ม่เคยพูดเลยว่า ต้องเรียนให้ได้ที่ 1 หรือต้องเรียนให้ได้เกรด 4 เขามีแต่บอกว่า ตัง้ ใจเรียนนะ แค่นี้ “หนูก็พยายามที่จะตั้งใจเรียนให้เท่ากับ
เพื่อนร่วมชั้น เราจะใช้ BNK48 มาเป็นข้ออ้าง ไม่ได้ เพราะเราเลือกจะมาท�าตรงนีเ้ อง การเรียน จึ ง ต้ อ งให้ เท่ า กั บ คนอื่ น มั น เลยเป็ น สิ่ ง ที่ ห นู กดดันตัวเองประจ�า “หนูอยากเป็นเหมือนคุณแม่ รูส ้ ึกว่าแม่ เป็นคนที่ให้ก�าลังใจได้ ในวันที่หนู รูส ้ ึกท้อก็มี คุ ณ แม่ ให้ ก� า ลั ง ใจ ในวั น ที่ ร ้อ งไห้ ห นั ก มาก ก็มีคุณแม่เดินเข้ามากอด หนูอยากเป็นคนที่ มอบพลั ง บวก อยากเป็ น คนที่ ม อบความสุ ข อยากเป็ น ใครสั ก คนให้ กั บ คนอื่ น ได้ หนู ไ ด้ พลังบวกมาจากคุณแม่นแ ี่ หละ”
h A p pI N e s s or suC C e s s
ความสุข หรือความส�าเร็จ? “การมาเป็นไอดอล หนูมค ี วามรูส ้ ก ึ หลายๆ อย่างรวมกัน คือ ณ โมเมนต์นน ั้ ๆ รูส ้ ก ึ ว่าตอนนัน ้ มีความสุข แต่ไม่ได้รส ู้ ก ึ ว่าทีส ่ ด ุ พอเวลาผ่านไป มานัง่ ย้อนดูกร็ ส ู้ ก ึ ว่า เฮ้ย มีความสุขจังเลยเนอะ ตอนนัน ้ ทีไ่ ด้ลองท�าอะไรหลายๆ อย่าง ได้ลองท�า ได้มป ี ระสบการณ์หลากหลาย หนูรส ู้ ก ึ ว่าความสุข ยังมีมากกว่านี้ไปได้อีกเรือ ่ ยๆ “มีครัง้ หนึง่ ตอนนัน ้ จะสอบ ม.4 วันก่อนหน้า ทีจ ่ ะไปสอบต้องขึน ้ คอนเสิรต ์ STARTO เลิกดึก มากๆ เสร็ จ แล้ ว ต้ อ งนั่ ง รถตั้ ง แต่ เ ที่ ย งคื น มานอนพักใกล้ๆ สถานที่สอบ และต้องตื่นเช้า ไปสอบต่ อ ก็ รู ้สึ ก ว่ า เฮ้ ย ท� า ไมต้ อ งเหนื่ อ ย ขนาดนี้ แต่ยินดีที่จะท�า เพราะมันเป็นสิ่งที่รก ั ทั้ ง สองอย่ า งเลย เรือ ่ งเรีย นก็ ช อบที่ จ ะเรีย น เรือ ่ ง BNK48 ก็ชอบทีจ ่ ะท�าเหมือนกัน “อีกวันหนึง ่ หนูทา � ข้อสอบมาแล้วแย่มาก เลย หนู รูส ้ ึกแย่มาก แต่ ตอนเย็นต้ องไปเต้ น ต้ องขึ้นโชว์ให้ ทุกคนดู ตอนแรกๆ ก็ ฟุ้งซ่าน แต่พอได้ยน ิ เสียงทุกคนเชียร์ ได้ยน ิ overture ก่อนแสดงของ BNK48 ขึน ้ ปุบ ๊ ความคิดในหัว ก็สงบขึน ้ ทุกอย่างค่อยๆ นิง่ “โอเค หนูพร้อมแล้ว ตอนนีโ้ ฟกัสแค่สง่ิ ที่ อยูข ่ า้ งหน้าเรา ไปเต้นให้ทก ุ คนดู แสดงให้ทก ุ คน เห็น และมีความสุขกับสิง่ ทีท ่ า � ตอนนี้ค่ะ เพราะ ถ้ า หนู ไ ม่ มี ค วามสุ ข ก็ ค งไปจากที่ นี่ แ ล้ ว ล่ ะ (หัวเราะ) “เวลาเจอเรือ ่ งยากๆ ในวง BNK48 หนูก็ เกิ ด ความคิ ด ว่ า จะออกดี ไหม แต่ เพราะว่ า ความชอบ ความรักที่มีให้จริงๆ มันท�าให้หนู ยังอยู่ตรงนี้”
w h AT Dr I V e s us
สิง ่ ที่ยังท�าให้มุ่งไป “ในงานจั บ มื อ มั ก จะมี ค นมาบอกว่ า พยายามมากขึ้นกว่านี้นะ บางคนก็จะบอกว่า พี่รูน ้ ะว่าจ๋าพยายามแล้ว แต่ก็ต้องพยายาม ขึน ้ ไปอีก หรือพยายามให้ถก ู จุด
28 OCT 2019
“หนูมก ั จะโดนพูดแบบนีบ ้ อ ่ ยมาก ว่าอยาก ให้ จ๋ า พยายามให้ ถู ก จุ ด เหมื อ นเขาบอกว่ า การพยายามเต้ น พยายามร้อ งนั้ น ดี อ ยู่ แ ล้ ว แต่ อ ยากให้ พ ยายามเรือ ่ งโซเชี ย ลมี เ ดี ย ด้ ว ย ส�าหรับหนูถอ ื ว่าเป็นเรือ ่ งยาก แต่กพ ็ ยายามท�า อยู่ เพราะก่อนจะมาเข้าวง หนูเป็นคนไม่เล่น โซเชี ย ลฯ เลยค่ ะ แต่ พ อมาอยู่ ในวงก็ ต้ อ งมี การปรับเปลีย ่ น “นอกจากเรือ ่ งนี้ หนูกต ็ อ ้ งใช้ความพยายาม มากๆ ยิ่งช่วงที่เป็นรอยต่ อตอนอยู่ ม.ปลาย เพือ ่ นๆ คนอืน ่ ก็เตรียมตัวเข้ามหา’ลัยกัน หนูเอง ก็ ต้ อ งแบ่ ง เวลาอ่ า นหนั ง สื อ หรือ เวลาที่ ติ ว กับเพื่อนๆ มาให้ BNK48 มาท�างาน มาเต้น มาร้องเพลงให้ทก ุ คนฟัง “พอเข้าวงนีม ้ า ไม่วา่ ทุกคนจะอายุ 20 ปี 16 ปี หรื อ 13 ปี ทุ ก คนคื อ เท่ า กั น หมด เป็น BNK48 เหมือนกันหมด ทุกคนต้องพยายาม เขาไม่ได้มองว่า เฮ้ย คนนีอ ้ ายุ 16 ปี ไม่ตอ ้ งเต้น เท่าคนอื่นก็ได้ ไม่ต้องท�าเท่าคนอื่นก็ได้ ในวง ทุกคนเท่ากันหมด ต้องพยายามเท่ากัน ต้องท�า เหมือนกัน หนูเลยพยายามจริงจังตลอด “ส่วนใหญ่พยายามที่จะไม่เปรียบเทียบ กั บคนอื่ นค่ ะ เพราะรู ส ้ ึกว่าทุกคนมีเรือ ่ งของ ตัวเองแตกต่างกัน หนูก็พยายามในเรือ ่ งของ ตัวเอง ไม่ตอ ้ งไปเปรียบเทียบว่าคนนูน ้ ดีกว่าเรา คนนูน ้ ดังกว่าเรา เอาแค่ของตัวเองให้เต็มที่ “ส�าหรับความคิดหนูนะ การเป็นตัวท็อป มันก็คงดี แต่หนูไม่รจ ู ้ ริงๆ เพราะยังไม่เคยไปอยู่ จุดจุดนั้ น ไม่รูว ้ ่ามันเป็นยังไง ไม่เคยสัมผัส แต่รูส ้ ก ึ ว่าเวลาท�าอะไรก็ต้องท�าให้สด ุ สิ ถึงแม้ ตอนนี้จะอยู่แค่กลางๆ แต่สักวันหนึ่งหนูต้อง พยายามไปให้ ถึง จุ ดนั้ น ให้ ไ ด้ เหมื อนเราตั้ ง เป้ า หมายว่ า เราจะไปอยู่ จุ ด ที่ ท็ อ ปที่ สุ ด แล้ ว ก็พยายาม แต่ไม่วา่ ผลจะเป็นยังไง หนูรบ ั ได้หมด เพราะว่ามันคือสิง่ ทีห ่ นูพยายามเต็มทีแ ่ ล้ว “ความพยายามบางครั้ง มั น ก็ เฟลนะ จริงๆ มันมีอยูท ่ ก ุ วันน่ะค่ะ เป็นอยูต ่ ลอด ตอนนี้ ก็อาจจะเป็นอยูก ่ ็ได้ รูส ้ ก ึ ว่ามันมีอยูแ ่ ล้วน่ะค่ะ เรือ ่ งที่หนู เฟล เช่น เรือ ่ งที่หนู ออกไปเต้ นแล้ ว หนูเต้นผิด รูส ้ ก ึ ว่าท�าได้ไม่ดี หรือจ�าบล็อกกิ้ง ไม่ ไ ด้ อย่ า งวั น ที่ ห นู อ อกไปร้อ งเพลงโชว์ ให้ ทุกคนฟัง ทัง้ ๆ ทีซ ่ อ ้ มมาอย่างดีแต่พอออกไป ร้องปุบ ๊ กลายเป็นว่ามันคนละเรือ ่ งกับสิง่ ทีซ ่ อ ้ ม มาเลย มันมีอยูแ ่ ล้วไม่วา่ จะเฟลนิดเดียวหรือเฟล เยอะ มันก็คอ ื เฟลอยูด ่ ี “ถามว่าตอนนัน ้ ก ึ เฟลไหม หนูรส ู้ ก ึ เฟล ้ รูส มาก แล้วก็รูส ้ ก ึ แย่มากทีไ่ ม่สามารถท�าออกมา ได้ตามที่หวังไว้ แต่ถ้าเราจะจมอยู่กับตรงนั้น มันคงไม่ทา � ให้อะไรดีขน ึ้ รูส ้ ก ึ ว่าต้องเก็บตรงนี้ ไว้เป็นบทเรียนแล้วพยายามต่อไป มันต้องมี สักวันทีเ่ ราจะไม่ทา� พลาดเหมือนวันนี้ “ถ้าเต้นก็เต้นให้สุด ถ้าร้องก็รอ ้ งให้สุด หรือว่ายิม ิ้ ให้มค ี วามสุขทีส ่ ด ุ เต็มทีค ่ ะ่ ” ้ ก็ยม
ภควดี จรูญไพศาล พิชชาภา พลนิกรกิจ
pr AC T IC e M A k e s you beT T er ดร. นพ. ชัยภัทร ชุณหรัศมิ์ ตัวเราเป็นตัวเราอย่างทุกวันนี้ได้อย่างไร? บางคนก็ เ ชื่ อ ว่ า เป็ น เรื่ อ งของจิ ต ใจ บางคนก็ เ รี ย กว่ า วิญญาณภายใน แต่ส�าหรับนักวิทยาศาสตร์ พวกเขาพยายาม ศึกษาจากวัตถุสสารที่เป็ นประจักษ์พยาน สามารถชั่งตวงวัดได้ ชัดเจน นัน ่ คือสมอง สมองเป็นอวัยวะทีแ ิ ฒ ั นาการมาอย่าง ่ สนมหัศจรรย์ มันมีวว ซับซ้อ น นั กวิ ท ยาศาสตร์ ศึ ก ษาค้ นคว้ า เบื้อ งลึ ก และเบื้อ งหลั ง การท�างานของมันออกมาตีแผ่ จนรูไ้ ด้มากขึน ้ ว่าตัวเราเป็นตัวเรา อย่างทุกวันนีก ็ ว ้ ยการท�างานของสมองตลอดเวลาทีผ ิ ้ ด ่ า่ นมาในชีวต ดังนั้น นิสัย บุคลิก พฤติกรรม การมองโลก ทัศนคติ และ ชะตาชีวิตของเราต่อไปในภายภาคหน้า ไม่ได้ขึ้นอยู่กับพลังลี้ลับ ของจักรวาล แต่มน ั ขึน ้ กับการท�างานของสมองของเราเองในวันนี้ ว่าเราจะมีความสุข ความทุกข์ หรือเติบโตเปลีย ่ นแปลงไปอย่างไร เรามี โ อกาสได้ พู ดคุ ย เรื่ อ งวิ ท ยาศาสตร์ ข องสมองกั บ ดร. นพ. ชัยภัทร ชุณหรัศมิ์ เพื่อท�าความเข้าใจการท�างานของ สมองในมุมวิทยาศาสตร์ “ประสาทศาสตร์ มี ค อนเซ็ ป ต์ ที่ ส� า คั ญ คื อ ทุ ก อย่ า งที่ เ ป็ น พฤติกรรมของเราก็เป็นผลของสมอง ไม่มีสิ่งอื่นหรอก แต่ก่อน จะมีคอนเซ็ปต์ว่า mind กับ brain เป็นสองส่วนที่แยกออกจาก กัน หรือมี soul อะไรอย่างนี้ แต่ดว ้ ยคอนเซ็ปต์ของวิทยาศาสตร์ ปั จ จุ บั น อาจจะถู ก หรื อ ไม่ ถู ก ก็ ไ ด้ อั น นี้ ก็ เ ป็ น เรื่ อ งที่ ล ะเอาไว้ ถ้าเชือ ่ ว่าพฤติกรรมมาจากสมอง ทุกอย่างทีเ่ ราท�าหรือสิง ่ า� ให้ ่ ทีท เรามี พ ฤติ ก รรมที่ แ ตกต่ า งกั น ก็ เ ป็ น ผลมาจากสมองนี่ แ หละ การท�างานของสมอง ณ ช่วงเวลาทีท ่ า� พฤติกรรม แม้กระทัง ่ เป็น คนคนเดิม แต่ภาวะในสมองตอนนั้นก็ไม่เหมือนกัน” บทสนทนากับนายแพทย์หนุ่มคนนี้น่าจะเปลี่ยนความคิดและ พฤติกรรม ณ วันนี้ของคุณไปจากเดิม เพื่อค้นหาวิธีการฝึกฝน และปรับปรุงให้มันน�าพาตัวเองก้าวต่อไป
The C oN V ersAT IoN
Wo r k & P l ay
46
03 / 04
47 issue 614
28 OCT 2019
N e u ro p l A s T I C I T y ความสุขและความส�าเร็จคือการบงการของสมอง “เมือ ่ 20-30 ปีก่อน นักวิทยาศาสตร์เชือ ่ ว่า สมองไม่มีก ารพัฒนาหลั งจากช่วง 5-6 ขวบไป เราคิดว่าสมองหยุดเติบโตและเปลี่ยนแปลงแล้ว ดังนัน ั เิ หตุกระทบกระเทือน ้ ถ้าหลังจากนัน ้ เกิดอุบต สมองก็ จ ะฟื้ นตั ว กลั บ มายาก ซึ่ ง นั่ น ก็ จ ริ ง อยู่ ส่วนหนึ่ง “มาระยะหลั ง นั กวิ ท ยาศาสตร์ พ บว่ า พฤติกรรมที่เราท�าซ�าๆ ก็กลับเข้าไปเปลี่ยนแปลง กายวิภาคหรือสรีรวิทยาของสมองได้ หมายความว่า ไม่ใช่แค่สมองท�าให้เกิดพฤติกรรม แต่การฝึกฝน สมองคือการกระท�าทีก ่ ลับย้อนเข้าไปเปลี่ยนสมอง ของเรา “สมองส่ ว นต่ า งๆ ท� า งานไม่ เ หมื อ นกั น เช่ น สมองที่ ค อยควบคุ ม พฤติ ก รรมอยู่ ส่ ว นหน้ า นอกจากนี้ก็จะมีสมองส่วนการรับภาพ การได้ยิน การรูส ้ ึกสัมผัสจากผิวหนัง มีรายละเอียดลงไปถึง ขนาดทีว่ า่ ถ้าเราไปกระตุน ้ ทีผ ่ วิ สมองส่วนใดส่วนหนึง่ ก็ จะท�าให้ น้ิ วมือกระตุก จนถึ งขั้นว่าเราสามารถ map ออกมาได้ ว่ า สมองจุ ด ไหนรับ สั ม ผั ส จาก ร่างกายของเราตรงไหน “เมื่ อ ทดลองต่ อ ไปโดยน� า ลิ ง มาขยั บ นิ้ ว ชี้ ข้างหนึ่งไปสัมผัสกับโต๊ะ แล้วตรวจดูวา ่ เซลล์สมอง ส่ ว นใดท� า งาน และสามารถระบุ ต� า แหน่ ง เล็ ก ๆ ในสมองทีส ่ ม ั พันธ์กับการสัมผัสนิ้วชีข ้ า ้ งนั้น เขาจับ ลิงมาท�าซ�าๆ ไปสักระยะหนึ่ง แล้วก็ตรวจดูสมอง ของลิงอีกครัง้ พบว่าเซลล์ทรี่ บ ั ผิดชอบการรับการสัมผัสของนิว ้ า้ งนัน ้ นีจ ่ งึ กลายเป็น ้ ชีข ้ มีจา� นวนมากขึน คอนเซ็ปต์เรือ ่ ง Neuroplasticity คือสมองมีความส ามารถเปลี่ยนแปลงเพื่อรับใช้งานที่เราท�าบ่อยๆ อาจจะไม่ตอ ้ งสร้างเซลล์ใหม่ แต่เป็นการเปลีย ่ นหน้าที่ การท�างานของสิง่ ทีม ่ อ ี ยูแ ่ ล้ว ไปท�างานทีใ่ หม่แทน “ดังนัน ้ ถ้าเราท�าอะไรซ�าๆ เป็นระยะเวลานาน ก็ จ ะเกิ ด การเปลี่ ย นแปลงถึ ง ระดั บ กายวิ ภ าค ของสมอง Neuron ทีท ่ า� งานพร้อมกันบ่อยๆ จะเกิด การเชือ ่ มต่อกัน ยิง่ ท�าซ�า การเชือ ่ มต่อก็แข็งแรงมาก ขึน ้ เหมือนการสร้างซูเปอร์ไฮเวย์ไว้ในสมอง ท�าให้ มีความช�านาญ และใช้พลังงานในการคิดน้อยลง ซึง่ จริงๆ แล้วการคิดนัน ้ เปลืองพลังงาน ในการท�างาน ของสมอง เราคิ ด วิเคราะห์ ตั ดสินใจ แล้ วเราท�า เป็นกระบวนการที่ใช้พลังงาน”
The br A IN CA N C h A Nge ITs MIND ฝึกสมองประลองตัวเอง “ Neuroplasticity ของสมองเราทุ ก คน มีเยอะมากในช่วงวัยเด็ก และก็จะน้อยลงเรือ ่ ยๆ ในตอนโต (แต่ก็ยงั มี) มันจึงสมเหตุสมผลว่าพอเรา อายุมากขึ้น พลังงานเราน้อยลง เราก็ปรับเปลี่ยน สมองได้ยากขึ้น “ ในขณะที่ชีวิตของเรา ในการท�างานหรือ การใช้ ชี วิ ต ประจ� า วั น เราต้ อ งการซู เปอร์ไ ฮเวย์
ในเรือ ่ งต่างๆ มากขึ้น ถ้าเรามีความอดทนที่จะท�า อะไรซ�าๆ ไปนานพอ ย่อมเปลี่ ยนแปลงตั วเองได้ พฤติกรรมของเราสร้างได้ ไม่ใช่ว่าเกิดมาขี้เกียจ ฉั นก็เป็นคนขี้เกียจแบบนี้ แหละ แล้วหลังจากนั้น ฉันก็ต้องขี้เกียจไปตลอดชีวิต “เราเลือกได้... “ ถ้ามีสง่ิ ทีเ่ ราอยากจะท�า ถ้าเราตัง้ เป้าหมาย ให้ ชั ด เจ น แ ล ะ ถ้ า เร า มี ค ว า ม อ ด ท น ที่ จ ะ ท� า พฤติกรรมหนึ่งๆ ไปนานพอ มันก็จะเปลี่ยนแปลง ไปเป็ น นิ สั ย เปลี่ ย นแปลงสมองเราให้ เ ป็ น ไป ในลักษณะนั้น “ เพราะสิ่งที่เราท�าวันนี้ จะมีผลต่ อสิ่งที่เรา เป็นในอนาคต ไม่ใช่แค่ในระดับการจดจ�าเรือ ่ งราว แต่เป็นในระดับนิสย ั บุคลิก การพูดการจา การกระท�า และการตอบสนองของเราทัง้ หมด เราจึงต้องเคีย ่ วกร�า พฤติกรรมวันนี้ให้เกิดเป็นอัตโนมัติ”
b r A I N s u p e r h I g h wAy ทางด่วนชื่อสมอง “ ด้วยทรัพยากรที่มีจ�ากัด เราจะมีชีวิตรอด บนโลกนี้ได้อย่างไร วิธีหนึ่งคือเรียนรู ส ้ ่ิงที่ต้องใช้ บ่อยๆ แล้วท�าให้มน ั มีประสิทธิภาพ นัน ่ คือการสร้าง ซูเปอร์ไฮเวย์ไว้ในสมอง เวลาต้องการใช้งานทักษะ ใดๆ ก็ ก ลายเป็ น เรื่อ งง่ า ย เพราะมี ซู เปอร์ไ ฮเวย์ อยู่แล้ ว ท�าให้ สมองท�างานอย่างมีประสิทธิภาพ มี ก ารสิ้ น เปลื อ งน้ อ ย เราจะมี พ ฤติ ก รรมที่ กึ่ ง อัตโนมัติ ซึ่งสมองเราทุกคนมีซูเปอร์ไฮเวย์แบบนี้ เยอะมาก “ยกตัวอย่างเช่น เราอยู่ในงานปาร์ตี้ มีเสียง คนเต็มไปหมด แต่พอมีใครพูดถึงเราขึ้นมา เราจะ สะดุดหู เฮ้ย มีคนพูดถึงเราหรือเปล่า นี่เป็นปรากฏการณ์ที่เรียกว่า Cocktail Party Phenomenon แสดงว่ า สมองเรารับ รู ้ชื่ อ ของเราได้ ไว เสี ย งใน งานปาร์ตม ี้ ต ี ง้ั กีร่ อ ้ ยค�าในช่วงเวลาหนึง่ ๆ ฟังก็แทบจะ ไม่ออกด้วยซ�าว่ามีคา � ว่าอะไรบ้าง แต่พอเป็นชือ ่ เรา ปั๊บ สมองมันกรองขึน ้ มาเลย คือโดยนัยหนึง่ สมองรู ้ ว่านี่คือชือ ่ เรา ก่อนทีเ่ ราจะรูต ้ ัวด้วยซ�า เพราะมันมี ชุดค� าสั่งซึ่งท�าบ่อยๆ และพร้อมที่จะใช้งานทันที เหมื อ นตอนเริ่ม ฝึ ก ขั บ รถครั้ง แรก เรายั ง งงว่ า เวลาเลี้ยวมือไม้จะอยู่ตรงไหน แต่ถ้าเป็นแล้วเรา ก็ขับรถไปคุยกับเพื่อนไปได้ “นอกจากทักษะต่างๆ แล้ว ในการคิดตัดสินใจ เรือ ่ งต่างๆ เราไม่ได้ใช้เหตุผลอย่างเดียว และไม่ได้ดู ข้อมูลอย่างเดียว เรายังใช้ซเู ปอร์ไฮเวย์ดว ้ ยเช่นกัน เช่น เมือ ่ มีปญ ั หาเรือ ่ งหนึง่ เข้ามา เรามีแนวโน้มทีจ ่ ะ ตัดสินใจเลือกไปทาง A แต่กไ็ ม่รเู ้ หมือนกันว่าท�าไม ต้องเป็น A แสดงว่าสมองเราท�างานตัดสินใจให้เรา ไปแล้วส่วนหนึง่ “ทุกครัง้ ที่ได้รบ ั ข้อมูลเข้ามา สมองพยายาม apply กฎง่ายๆ ที่ใช้แล้ วถูกบ่อยๆ เอามาใช้ก่อน มันเกี่ยวกับประสบการณ์ในอดีต ชุดประสบการณ์ ของเราแต่ละคนไม่เหมือนกัน ก็ท�าให้เราตัดสินใจ ไม่เหมือนกัน”
The C oN V ersAT IoN
Wo r k & P l ay
48
03 / 04
pA I N A N D g A I N ความเจ็บปวดและสิ่งที่ได้มา “ ภาวะที่คนรู ส ้ ึกหดหู่หรือซึมเศร้า เราต้อง เข้าใจว่าเมื่อเขาอยู่ในภาวะนั้ นนานๆ เขาอาจจะ ไม่สามารถคิดถึงสิง่ ดีๆ ในแง่ดี หรือพูดกับตัวเองว่า เดี๋ยวมันก็จะผ่านไป เกี่ยวเนื่องกับเรือ ่ งทีพ ่ ด ู กันมา ก่อนหน้า ว่าการท�างานของสมองนั้นอยูน ่ อกเหนือ ความรู ส ้ ึกตัวหรือความควบคุมอยู่ประมาณหนึ่ง คื อ มี ปั จ จั ย ที่ เกี่ ย วข้ อ งกั บ สิ่ ง ที่ เราควบคุ ม ไม่ ไ ด้ เยอะ “อย่ า งไรก็ ตาม ในแง่ ข องวิ วั ฒ นาการ ความรูส ้ ึกในแง่ลบ เช่น ความเศร้าเป็นสิ่งที่จ�าเป็น ต้องมี เพื่อที่จะให้เราเติบโต ไม่มีความเศร้าไม่ได้ และต้ อ งมี ไ ปจนถึ ง จุ ด หนึ่ งซึ่ ง หนั กหน่ วงพอ ที่ จ ะเปลี่ ย นแปลงตั ว เอง เราไม่ ค วรจะไปคิ ด ว่ า ความเศร้าเป็นส่วนที่ชีวิตนี้ไม่ควรจะมี “แนวความคิดเรือ ่ งว่า ชีวต ิ ควรมีแค่ความสุข ไ ม่มีความทุกข์เลย มีแต่ความสมบูรณ์ มันไม่น่า จะเป็ น แนวความคิ ด ที่ healthy เปรีย บเหมื อ น เราซื้อรถใหม่ แล้ วไม่อยากให้มีรอยขูดขีดแม้แต่ นิดเดียว มันเป็นไปไม่ได้ เมื่อเราตั้งธงแบบนี้แล้ว ถ้ ามั น เกิ ดรอยแม้ ก ระทั่ ง นิ ดเดี ยว มั น จะไม่ สมบูรณ์แบบอีกต่อไป เรือ ่ งสุขภาพก็เช่นกัน “ถ้ า เราคิ ด ได้ อ ย่ า งนี้ แ ล้ ว เราควรจะต้ อ ง ไป ห า วิ ธี ที่ จ ะ มี ชี วิ ต อ ยู่ อ ย่ า ง ไ ม่ มี ค ว า ม ทุ ก ข์ เมื่อสถานการณ์เลวร้ายด�าเนินเข้ามา ก็ปล่อยให้ เรามี ค วามทุ ก ข์ เราก็ ต้ อ งเรีย นรู ้ที่ จ ะอยู่ กั บ มั น อยูอ ่ ย่างไม่สมบูรณ์ นี่เป็นวิธเี ดียวทีท ่ า � ให้เราขึน ้ ไป ที่บันไดอีกขั้นหนึ่งได้ เรียกว่าเติบโตขึ้น “ อีกประเด็นหนึ่ง สมองของเราประมวลผล สิ่งต่างๆ แบบสัมพัทธ์ เมื่อไปอยู่ในสภาพแวดล้อม แบบหนึ่ ง สมองเราก็ จ ะปรั บ ตั ว เพื่ อ ให้ เ ข้ า กั บ สิง่ แวดล้อม เช่น เรือ ่ งตา การมองเห็นภาพและแสง ตอนเราเดินออกจากโรงหนังเห็นแสงจ้าๆ ช่วงแรก เซลล์ ถู ก ปรับ ตั ว ไว้ กั บ ภายในโรงหนั ง ที่ แ สงทึ ม ๆ พอออกไปเจอสถานที่ใหม่ มันจะงง เหมือนไม่ได้ เตรียมใจมาเจอกับแสงเยอะขนาดนี้ แต่พอออกมา อยู่ ข้ า งนอกสั กพักหนึ่ ง เราก็ สามารถปรับ ตั วได้ ใ นสภาพแสงใหม่ เรียกว่า adaptation คือการปรับ ตั ว ของเซลล์ เพื่ อ ให้ เข้ า กั บ สิ่ ง แวดล้ อ มใน ปัจจุบัน “เรือ ่ งความสุขและความทุกข์ ก็มี adaptation แบบนีเ้ หมือนกัน “ ขอบเขตของความทุ ก ข์ ข องเราคื อ อะไร สมมติว่าเราเจอปัญหาหนักเข้ามา ถ้าเราไม่เคยมี ความทุกข์อะไรมาก่อนหน้านีเ้ ลย ก็จะรูส ้ ก ึ เป็นทุกข์ กับมันอย่างมาก แต่ถา ้ ก่อนหน้านีเ้ ราเคยเจอปัญหา ที่หนั กกว่านี้ มาแล้ ว เราจะรู ส ้ ึกว่าปัญหานี้ ไม่ได้ หนักหนาเลย เพราะว่าเราเติบโตขึน ้ ไปแล้ว”
49 issue 614
28 OCT 2019
s e l f C o N T ro l A N D D I s C I p l I N e ฝึกตนบ�าเพ็ญตัว “การควบคุมตัวเองเป็นผลมาจากการท�างานของสมอง ซึง่ แต่ละช่วงอายุของเราก็จะมีความสามารถด้านนี้มากน้อย ไม่เท่ากัน เช่น การทดลองชือ ่ ‘มาร์ชแมลโลว์เทสต์’ เป็นการทดลอง ทางจิตวิทยา เริม ่ ค ี วามสามารถในการควบคุม ่ ต้นไอเดียว่าเด็กทีม ตัวเองสูง น่าจะสัมพันธ์กับการประสบความส�าเร็จในอนาคต เขาเลยท�าการทดลองน่ ารักๆ น� าเด็ กเข้ามาในห้อง แล้ วมี มาร์ชแมลโลว์หนึง่ ชิน ้ วางไว้บนโต๊ะ บอกเด็กว่ามาร์ชแมลโลว์นี้ กิ น ได้ แต่ ให้ ห นู ร อก่ อ น เดี๋ ย วพี่ จ ะออกไปข้ า งนอกสั ก ครู ่ ถ้าหนูรอได้และยังไม่กิน พี่จะให้มาร์ชแมลโลว์เพิ่มอีก 1 ชิ้น “พบว่าเด็กทีอ ่ ายุนอ ้ ยยังควบคุมไม่คอ ่ ยได้ ถ้าเด็กโตขึน ้ หน่อยก็จะมีความสามารถในการควบคุมมากขึน ้ นักวิทยาศาสตร์ เชือ ่ ว่าเป็นเพราะสมองส่วนหน้ามีการพัฒนามากขึน ้ ตามอายุ ในเด็กทีอ ่ ายุเท่ากันก็อาจจะมีการเจริญไม่เท่ากัน จึงท�าให้เด็ก บางคนสามารถควบคุมตัวเองดีกว่าเด็กคนอื่น “มีตว ั อย่างงานวิจย ั ทีน ่ า่ สนใจอีกชิน ้ หนึง่ เขาพบว่าตัวเรา ในอนาคตจะมีความยับยั้งชั่งใจมากกว่าตั วเราในปัจจุบัน แปลว่าถ้ าเราหยุ ดยั้งตั วเองไว้สักครู ่ อาจจะท�าให้เราหยุ ด ความต้ อ งการสิ่ ง นั้ น ได้ เช่ น มี แอพฯ มื อ ถื อ ช่ ว ยให้ เราลด การใช้งานเฟซบุก ๊ ถ้าเราอยากเข้าเฟซบุก ๊ จะต้องรอไป 5 นาที กว่าจะได้เข้า กว่าจะครบ 5 นาทีน้ัน เราก็ไม่อยากเล่นแล้ว “ความสามารถควบคุมตัวเอง เป็นการฝึกพฤติกรรม คอนเซ็ปต์กว้างๆ คือถ้าเราต้องการจะเปลีย ่ นแปลงพฤติกรรม ใดๆ หนทางที่ง่ายและตรงไปตรงมาที่สุด คื อเราต้ องเทรน ตั ว เราเองด้ ว ยหลั ก การคื อ การให้ ร างวั ล และการลงโทษ ซึ่ ง ก็ แ ตกไปอี ก ว่ า ให้ ข องสิ่ ง นี้ เพื่ อ เป็ น รางวั ล ให้ ท� า ดี ต่ อ ไป หรือว่าลงโทษเพื่อไม่ให้ท�าพฤติกรรมนั้นอีก”
T h e p ow er of h A bI T s สมองแห่งความสุข “ในยุคสมัยที่เราได้ผลลัพธ์ทันทีทันใด ก็คือเหตุผลว่า ท�าไมเกิดพฤติกรรมเสพติดต่างๆ จึงก่อตัวได้อย่างรวดเร็ว เพราะว่าเราไม่มโี มเมนต์ชว่ งการรอคอย ซึง่ จริงๆ การรอก็สา� คัญ “อย่างเช่น คนทีอ ่ ยากช้อปปิ้ งสิง่ ของใหม่ ถ้ารอเวลาสัก หนึง่ อาทิตย์ กลับบ้านไปคิดก่อนว่าจะซือ ้ ไหม แล้วค่อยกลับมาซือ ้ จริงๆ มันไม่ใช่แค่ไปคิดทบทวนด้วยเหตุผล แต่คอ ื การรอนานขึน ้ ท�าให้ความอยากตอนนัน ลดลง มั น จึ ง ไม่ ใ ช่ แ ค่ ค ณ ุ ค่ า ของสิ ง ตรงหน้ า ่ ้ แต่คอ ื ความอยากภายในตัวเราทีข ่ บ ั เคลือ ่ นพฤติกรรมเราด้วย “พฤติกรรมเป็นผลพวงมาจากอดีตที่สั่งสมมา ไม่ได้ เพิ่งมาเกิดขึ้น ณ ตอนนี้ สิ่งที่เจอมาในอดีตทั้งหมด ท�าให้เรา เป็นเราในวันนี้ “มาร์ชแมลโลว์เทสต์ก็มงุ่ ไปทีป ่ ระเด็นว่าเราจะควบคุม ตัวเองได้ไหม เราเห็นคุณค่าในปัจจุบน ั หรือคาดการณ์อนาคต ว่าจะได้คุณค่าที่มากกว่า เราสามารถรอได้ไหม หรือเราให้ ความหมายกับการที่จะต้องท�าเดี๋ยวนี้มากกว่าคุณค่าที่จะ เกิดขึ้นในอนาคต “สมองกับหัวใจ เหตุผลกับอารมณ์ ความคิดกับความรูส ้ ก ึ จริงๆ มันสัมพันธ์กันอย่างมาก มีคนชอบพูดว่าใช้สมองหรือ ใช้หว ั ใจ จริงๆ ในทุกพฤติกรรมของเรามันก็ไม่มก ี ารแยกหรอก ว่าเป็นการใช้เหตุผลหรืออารมณ์ มันก็ อยู่รวมกั นในสมอง ของเราเองนี่ล่ะ”
ภควดี จรูญไพศาล พิชชาภา พลนิกรกิจ
Joy of lITTle ThINgs วรรณวนัช บูรพาเดชะ ชีวิตคนเรานี้ เมื่อเติบโตเป็ นผู้ใหญ่ เราส่วนใหญ่ ก็เอาจริงเอาจัง พบความทุกข์โศก ผิดหวัง ท�าให้กลายเป็น มองโลกในแง่รา้ ยมากขึน ้ แล้วก็กลายเป็นว่าเราหาความสุข ความเบิกบานใจได้ยากขึ้นไปเรื่อยๆ คอนเซ็ปต์เรื่องการคิดบวก มองหาความงามของ สิง ั ตน ่ ว ่ เล็กๆ และค้นพบความสุขง่ายๆ ส�าหรับบางคนทีต ของเขาแข็ ง แกร่ ง เกิ น ไปแล้ ว อาจจะมองว่ า มั น เป็ น ความไร้เดียงสา คนทีน ่ า� เรือ ่ งนีม ้ าพู ดถึงไร้สาระ ทัง ่ ริง ้ ทีจ แล้ว เรื่องนี้จะยิ่งท�าให้เติบโตเป็ นผู้ใหญ่มากขึ้น การมองโลกคือกระบวนการทางความคิดของบุคคล ที่เกิดจากการรับรู้และแปลความหมาย ถ้ามองในแง่ดี ก็จะแปลไปในทางทีด ่ ี ช่วยท�าให้เรายอมรับความเป็นจริง และมองสิง ่ ต่างๆ ด้วยความเข้าใจ รวมถึงยอมรับด้านลบ ของปัญหาและความทุกข์ ซึง ่ อาจหาได้จากสิง ่ ต่างๆ รอบตัว บางทีอาจเป็นเพียงสิง ึ ก็ได้เช่นกัน ่ เล็กๆ ทีเ่ ราคาดไม่ถง เ ราเรียนรูเ้ รือ ่ งนีไ้ ด้จากเด็กๆ การฝึกมองโลกผ่าน มุมมองของเด็ก ท�าให้เราเห็นความเป็นจริงในมุมใหม่ทอ ่ี าจ จ ะให้คา� ตอบของปัญหาและความทุกข์ได้ สังเกตไหมว่า เ ด็กมีกระบวนความคิดไม่ซบ ั ซ้อน และมองทุกอย่างเป็น เรือ ่ งน่าสนุก น่าตืน ่ เต้นไปเสียหมด เ รามีโอกาสได้พูดคุยกับ ‘ครูหยก’ - วรรณวนัช บูรพาเดชะ อดีตคุณครูใจดี ถึงแม้จะยังดูหน้าเด็ก แต่วน ั นี้ เธอแต่งงานมีครอบครัว มีความรับผิดชอบ มีธรุ กิจทีต ้ ง ่ อ ด�าเนินไป เธอเป็นตัวอย่างของผูใ้ หญ่ทย ั มีความเป็นเด็ก ่ี ง ซ่อนไว้ เพราะจากประสบการณ์ท�างานเป็ นครูอนุบาล และประถมฯ เธอได้รับบทเรียนและมุมมองดีๆ มากมาย “เราเคยคิดว่าจะไปสอนเขา แต่เราพบว่าพวกเขา ก็สอนเราเยอะ บทเรียนส�าคัญทีส ุ ทีไ่ ด้รบ ั จากเด็กๆ คือ ่ ด ท�าให้เราย้อนกลับไปสูร่ ากฐานดัง ้ เดิมของทุกสิง ่ เราพบว่า สิง ้ าตลอดชีวต ิ ตัง ้ แต่แรกเกิดมาจนถึงทุกวันนี้ ่ ทีเ่ รียนรูม สิ่ ง ที่ เ ราได้ ใ ช้ ป ระโยชน์ จ ริ ง ๆ คื อ เรื่ อ งพื้ น ฐานง่ า ยๆ เมือ ่ น�าเรือ ่ งราวต่างๆ ไปคุยกับเขาไปสอนเขา ก็ทา� ให้เรา ย้อนกลับมาคิดถึงการปฏิบัติของตัวเองเหมือนกัน”
The C oN V ersAT IoN
Wo r k & P l ay
50
03 / 04
51 issue 614
28 OCT 2019
s T I l l yo u
เป็นตัวคุณ “มักจะมีคนชอบถามว่า เป็นครู ยากไหม เพราะคิดว่าอาจจะต้องเจอ เด็กดื้อ ส�าหรับเรา เราไม่เรียกว่าดื้อ แต่ เรีย กว่ า เด็ ก แต่ ล ะคนมี ลั ก ษณะ เฉพาะของตัวเองมากกว่า “สิง่ ทีผ ่ ใู้ หญ่อย่างเราสัมผัสได้ เมือ ่ ปฏิสม ั พันธ์กบ ั เขา ก็คอ ื ท�าความเข้าใจสิง่ ทีเ่ ป็นเขาจริงๆ เมือ ่ มองแบบนี้ การเป็ น ครู จ ะเรีย บง่ า ยขึ้ น เราจะ เหมือนคนให้คา � แนะน�ามากกว่าคนที่ ต้องรูท ้ ก ุ อย่าง ด้วยความทีห ่ อ ้ งเรียน หนึง่ มีเด็กไม่มาก มีครูประจ�าชัน ้ สองคน เราจึงแบ่งหน้าทีก ่ น ั ดูแลเด็กแต่ละคน ได้ “เราต้องเข้าใจธรรมชาติของ เด็ก เช่น ถ้าเขาไม่ได้เป็นเด็กชอบพูด แล้วเราพยายามไปท�าให้เขาพูดเก่ง ก็ เ ป็ น ไปไม่ ไ ด้ เด็ ก เหมื อ นต้ น ไม้ ดอกไม้ คื อมีเวลาของเขา บางคน อาจจะรอเวลานานหลายปี ม าก การที่เด็ กคนหนึ่ งตอนอนุ บาลนิ่ งๆ เงียบๆ ซึ่งก็ไม่ใช่สิ่งผิดอะไร แต่พอ ถึงจุดหนึ่งในวัยประถมฯ เขาอาจจะ อยากลุ ก ขึ้ น มาบอกว่ า กิ จ กรรมนี้ ผมอยากเป็นพิธก ี รนะ ผมอยากจะท�า ครู ก็ชื่นใจ เพราะรู ส ้ ึกว่าเขาเหมือน ดอกไม้ที่บาน “เมื่อเราเติ บโตขึ้นเป็นผู้ใหญ่ ความคิดแบบเรียบๆ ง่ายๆ อาจจะ หายไป พอเราโตขึน ้ บางทีความเป็น ตัวเป็นตน ระบบความคิด อคติมัน แข็งแรงมาก เราไม่ยอมรับคนแบบนี้ รูส ้ ก ึ เขาไม่โอเค ไม่ตรงกับมาตรฐาน ของเรา แบบนี้จะท�าให้ชีวิตยากขึ้น ความเป็นตัวตนของเราก่อตัวมากขึน ้ เรียกว่ามีตัวตนมากขึ้น เด็กอนุบาล บอกว่าไม่กินผัก อาจเพราะเหตุผล ง่ า ยๆ คื อ มั น ขม แต่ ถ้ า เราโตขึ้ น เราไม่กินอะไร อาจไม่ใช่เพราะขม หรือไม่ขม แต่ เพราะตั วตนของเรา บอกว่าไม่ชอบ เราจึงไม่กน ิ ดูซบ ั ซ้อน กว่า”
l eT I T g o
ปล่อยไปตามหัวใจ “ในกระบวนการเติบโตขึ้นมา นั้น เราได้เรียนรูแ ้ ละจดจ�าสิ่งต่างๆ ถ้าเราหยิบบางประสบการณ์ รา ้ ยๆ มาเป็นข้อจ�ากัดของตัวเองก็อาจจะ
เป็ น ปั ญ หาได้ ผู้ ใ หญ่ อ าจจะเป็ น อย่ า งนี้ แต่ เ ด็ ก ๆ เขามั ก จะไม่ น� า เรื่ อ งราวต่ า งๆ มาเป็ น ข้ อ จ� า กั ด ตัวเองสักเท่าไหร่ “ตรงนี้เองที่เด็กแตกต่างจาก ผู้ใหญ่ ผู้ใหญ่เราได้ผ่านขวบปี ผ่าน ประสบการณ์มากมาย จนในบางกรณี เราไม่ ส ามารถถอดถอนความคิ ด จิ ต ใจ จากสิ่ ง ที่ เรีย นรู ้ห รือ กรอบ ความคิ ด เดิ ม ท� า ให้ เราเดิ น ต่ อ ไป ไม่ได้ ปล่อยวางไม่ได้ “เปรียบกับเด็ก เช่น เมือ ่ วิง่ เล่น แล้วหกล้ม เขาลุกขึ้นมาแล้วก็ว่ง ิ ต่อ เหมือนไม่ได้สนใจเลยว่าเพิ่งหกล้ม ไปเมื่ อ สั ก ครู ่ เมื่ อ เขาเจอปั ญ หา มี ส่ิ ง อั น ตรายที่ อ าจจะท� า ให้ เ ขา บาดเจ็บ เขาก็จะไม่กลัว ไม่ตด ิ อยูก ่ บ ั มันนาน เขาไม่ก�าปัญหาเอาไว้แน่น เขาก็จะร้องไห้เพียงแป๊บหนึ่ง แล้วก็ ลุกขึ้นไปท�าอย่างอื่นต่อเลย”
o k T o C ry
จงร้องไห้ออกมา “เราถือว่าการร้องไห้เป็นเรือ ่ ง ปกติ ส� า หรั บ เด็ ก ถ้ า เด็ ก คนไหน ไม่รอ ้ งไห้ ครูกลับรูส ้ ก ึ กังวลว่าท�าไม เขาไม่ ย อมแสดงออกถึ ง อารมณ์ ความรูส ้ ึก “เด็ ก บางคนร้ อ งไห้ โ ยเยที่ หน้าโรงเรียนในวันเปิดเทอม เราถือ เป็นเรือ ่ งปกติ และก็จะหาวิธเี บีย ่ งเบน ความสนใจ หากิจกรรมอย่างอืน ่ ให้ทา� บางทีเขาร้องไห้ไปด้วยและท�ากิจกรรม ไปด้วย เราเพียงแค่มีกิจกรรมให้เขา ท�า พอถึงจุดที่เขาร้องไห้จนรูส ้ ึกว่า พอแล้ว เขาก็จะหยุดได้เองและเรียนรู ้ โดยที่ครูไม่ได้เข้าไปโอ๋ “เวลาที่ เ ด็ ก ร้ อ งไห้ เสี ย ใจ ทุกข์ใจ เราเพียงแค่อยูก ่ บ ั เขา แต่ไม่ได้ บอกเขาว่า โอ๋ๆ อย่าร้องไห้ แต่เมื่อ เขาร้อ งไห้ เราก็ อ๋ อ นี่ คื อ หนู เ ศร้า ต อ น นี้ รู ้ สึ ก อ า ร ม ณ์ เป็ น อ ย่ า ง นี้ เมื่อเขาแสดงอารมณ์ออกมา สักพัก มันก็จะหายไปเอง พออารมณ์มน ั หาย ไป ส�าหรับเด็กทีโ่ ตสักนิด เมือ ่ หายเศร้า คุณครู ก็จะไปหาเขาแล้วจะชวนคิด ว่ า ตอนนี้ มั น ไม่ ไ ด้ เ ศร้า แล้ ว เนอะ หนูไม่ได้เศร้าเหมือนตอนแรกใช่ไหม เขาเรี ย นรู ้ เ รื่ อ งของอารมณ์ ว่ า มี เกิดขึ้น และมีดับไป “เคยมีเหตุการณ์หนึ่งทีเ่ ราเอง มีความทุกข์อยูช ่ ว ่ งหนึ่ง นอนร้องไห้
The C oN V ersAT IoN
Wo r k & P l ay
เสียใจ คุยกับคนข้างๆ คุยกับเพื่อน บอกเล่า แชร์ เราคิดว่าคนมีความทุกข์ ส า ม า ร ถ ข อ ค ว า ม ช่ ว ย เห ลื อ ไ ด้ สามารถบอกคนรอบตัวได้วา ่ ตอนนี้ ไม่ ส บายใจเรื่อ งอะไร บางที เขาก็ รั บ ฟั ง เฉยๆ บางคนเขาอาจจะมี ความปรารถนาดี อยากจะช่วยแก้ไข “วันนัน ู้ ก ึ ทุกข์มาก เราหันไป ้ ทีร่ ส มองดูต้นไม้ที่ข้างหน้ าต่ างต้ นหนึ่ ง เป็ น ต้ น บอนไซเล็ ก ๆ ที่ เหมื อ นตาย ไป แ ล้ ว ใบ มั น ร่ ว ง ไป ห ม ด เ ล ย ก่ อ นนั้ น เราเคยสงสั ย ว่ า มั น ตาย หรือยัง คิดว่าจะเอาไปทิง้ แต่ในทีส ่ ด ุ ก็ไม่ทิ้งดีกว่า วางไว้ตรงนั้น แล้วก็ เอากรรไกรไปเล็มเขา เวลาก็ผ่านไป น่าจะเป็นเดือนได้แล้ว แต่วันนั้นเขา แตกใบออกมาได้ มีจุดสีเขียวเล็กๆ งอกออกมา “เปรีย บกั บ ตั ว เองตอนนั้ น ที่ ก� า ลั ง เ ศ ร้ า ม า ก รู ้ สึ ก แห้ ง เหี่ ย ว ไม่ มี อ ะไรดี เ ลย พอได้ เห็ น ต้ น ไม้ ที่งอกกลับมาใหม่ มีสีเขียวๆ เล็กๆ ความรูส ้ ก ึ ทีด ่ ีก็เกิดขึน ้ วันนั้นเราถ่าย รูปต้นบอนไซแล้วส่งให้น้องที่เราคุย ปรับทุกข์กับเขาดู เฮ้ย ดูสิ มันดีมาก เลย เป็นเรือ ่ งเล็กๆ ที่เป็นก�าลังใจ”
hAppy eAsIly
สุขได้ง่ายๆ “เวลาที่ เ ด็ ก ๆ มี ค วามสุ ข ได้ อ่านหนังสือ เล่นของเล่น เล่นกับเพือ ่ น ในสนามเด็ ก เล่ น มั น เป็ น ความสุ ข แบบที่ เขาจะไม่ ส นใจอย่ า งอื่ น เลย เขารูส ้ ก ึ สนุกสนานอย่างไรก็แสดงออก ทางอารมณ์มาแบบนั้น “ความสุขแบบเด็กๆ คือความสุข แบบง่ายๆ พวกเขามีความสุขแม้เพียง แค่เรือ ่ งเล็กน้อย ในโรงเรียนอนุบาล จะมี ส ถานการณ์ เ ล็ ก ๆ ที่ ผู้ ใ หญ่ เห็ น แล้ ว อาจคิ ด ว่ า ไร้ ส าระ เช่ น บางทีเด็กจะเดินมาฟ้องครูว่าเพื่อน คนนั้ น แกล้ ง เพื่ อ นคนนี้ ท� า อะไร แปลกๆ การได้เดินมาฟ้องครู มาท�า หน้าที่อะไรบางอย่าง แค่นี้ท�าให้เขา แฮปปี้ แล้ ว นะ เขามี ค วามสุ ข จาก การได้บอกเล่า “ผู้ ใหญ่ ส ามารถเรีย นรู ้เรื่อ ง ความสุขได้จากเด็ก ส�าหรับครู เอง ในวันทีเ่ ราเหนือ ่ ยและท้อ มีงานเยอะๆ การที่ มี เ ด็ ก ตั ว เล็ ก ๆ คนหนึ่ ง เดิ น มาหา แล้วเราได้กอดเขา ท�าให้เรา มี ค วามสุ ข มาก เหมื อ นเขาเป็ น
52
03 / 04
“ ผู้ ใ ห ญ่ เ ร า ไ ด้ ผ่ า น ข ว บ ปี ผ่ า นประสบการณ์ ม ากมาย จนในบางกรณีเราไม่สามารถ ถอดถอนความคิ ด จิ ต ใจ จากสิ่ ง ที่ เ รี ย นรู้ ห รื อ กรอบ ความคิดเดิม ท�าให้เราเดินต่อ ไปไม่ได้ ปล่อยวางไม่ได้”
53 issue 614
แบตเตอรีช ่ าร์จพลัง ความเป็นเด็ก สามารถมอบพลั ง งานที่ ดี ใ ห้ กั บ ผู้ใหญ่ได้ “อาจจะคล้ายกับคนเป็นพ่อแม่ ที่หลายคนพูดตรงกันว่า ท�างานมา เหนื่ อย หลั งเลิ กงานแล้ วกลั บบ้าน ไปเจอหน้าลูก แค่นก ี้ ห ็ ายเหนือ ่ ยแล้ว เราเชือ ่ ว่าความสุขง่ายๆ คือพลังงาน ดีๆ ในตัวของเด็กที่ท�าให้ผู้ใหญ่เรา มีความสุขไปด้วย”
loss of INNoCeNCe
เราสู ญ เสี ย ความเป็ นเด็ ก ไป ตอนไหน? “เราทุกคน ครัง้ หนึ่งย่อมเคย เป็นเด็กมาก่อน เคยเป็นแบบพวกเขา มาแล้ ว แต่ พ อโตขึ้ น มาบางที ก็ มี อะไรเข้ามาครอบง�ามากขึ้นเรือ ่ ยๆ มี ด ร า ม่ า ร า ย วั น มี เรื่ อ ง เ ค รี ย ด มี ปั ญ หา ท� า ให้ ลื ม ไปว่ า เราเคยมี ความสุขอย่างไร “บางคนอาจจะมีภาระหน้าที่ มีความรับผิดชอบ พักผ่อนไม่เพียงพอ มี เ รื่ อ งราวต่ างๆ เข้ า มาในชี วิ ต มากมาย การที่ต้องดูแลคนนั้นคนนี้ สิง่ เหล่านีอ ้ าจเรียกว่าความเป็นผูใ้ หญ่ ความรับ ผิ ด ชอบคื อ พาร์ต ที่ ดี ข อง การเป็นผู้ใหญ่ แต่เราต้องพยายาม ไม่ให้ความเป็นเด็กหายไป “เมือ ่ เติบโต เราอาจจะฉลาดขึน ้ ในบางเรือ ่ ง แต่ขณะเดียวกันก็โง่ลง ในบางเรื่ อ งด้ ว ย ผู้ ใ หญ่ เ ราอาจ คิดมากเกินไปในสิ่งที่จริงๆ แล้วมัน ไม่ มี อ ะไร ยกตั ว อย่ า งค� า ว่ า เพื่ อ น เราเอาความหมายหรือค� าบัญญัติ ของสิ่ ง หนึ่ ง มาใส่ ใ นความคิ ด เรา เช่ น ความเป็ น เพื่ อ นคื อ อย่ า งนั้ น อย่ า งนี้ เราก� า หนดไปเองว่ า ต้ อ ง เริ่ม ต้ น จากการทั ก ทายแนะน� า ตั ว ก่ อ น แล้ ว ค่ อ ยให้ น ามบั ต ร ท� า ให้ การเป็ น เพื่ อ นกั น มี ข้ั น ตอน ทั้ ง ที่ จริง ๆ แล้ ว เด็ ก ๆ ไม่ มี ว่ า เป็ น เพื่ อ น จะต้องเริม ่ จากเดินเข้าไป พูดสวัสดี ทักทาย มันไม่มีไง เขานั่งอยู่ข้างกัน เขาก็เล่นเลย “อย่างไรก็ตาม ความเป็นเด็ก ไร้ เ ดี ย งสาก็ มี ท้ั ง ข้ อ ดี แ ละข้ อ เสี ย ข้ อ เ สี ย ก็ อ ย่ า ง เช่ น เ ด็ ก อ า จ จ ะ ไม่ มี ค วามยั บ ยั้ ง ชั่ ง ใจ อาจจะไม่ มี การรูจ ้ ก ั ป้องกันตัวเอง เราเป็นผูใ้ หญ่ เราจะรูว้ ่าตรงนี้สูง ถ้าพลัดตกลงไป อาจตายได้ เราก็ จ ะไม่ เ ดิ น เข้ า ไป
แต่เด็กๆ เขาไม่รู ้ เด็กจึงมีความกล้า ในทุ ก มิ ติ เมื่ อ เขาไม่ คิ ด อะไรมาก เขาก็พุ่งไปเลย”
wAkINg up
ตื่นแต่เช้าเพื่อไม่ใช่แค่อีกเช้า “เปรียบเหมือนตอนเป็นเด็กๆ ที่ เราไม่ อ ยากไปโรงเรี ย น บางที การอยู่บ้านเสาร์อาทิตย์คือความสบาย ได้นอน ไม่ต้องท�าอะไร แต่ถ้า ถามว่าทุกวันนี้ ตอนเช้าๆ เราอยากตืน ่ ขึ้นมาเพื่อไปท�างานไหม ก็มีบางวัน ที่ขี้เกียจ “ แ ต่ ถ้ า ล อ ง คิ ด แบ บ เ ด็ ก ๆ บ า ง ที ก า ร ตื่ น ขึ้ น ม า ใน ต อ น เช้ า อ า จ เ กิ ด จ า ก ค ว า ม รู ้ สึ ก เ ล็ ก ๆ บางอย่างเองนะ เช่น เมือ ่ วานท�างาน ดึ ก มาก เช้ า นี้ เ ลยง่ ว งมาก ขี้ เกี ย จ มาก แต่พอเรานึกถึงความสุขเล็กๆ เช่น น้องในทีมเขานัดกันว่าจะใส่เสือ ้ ลายเหมื อ นกั น มาออฟฟิ ศ แบบนี้ ก็จะท�าให้ตอนตื่นเช้ามา เราตื่นเต้น อยากเล่นสนุก คิดว่า เฮ้ย วันนี้ได้ใส่ เสื้ อ ลายมาเล่ น กั บ เพื่ อ นที่ อ อฟฟิ ศ วันนี้เรามีเรือ ่ งสนุกด้วยกัน “ชีวต ิ แต่ละวันๆ ย่อมมีโมเมนต์ ที่มีความสุขและความทุกข์ เราเคย คุ ย กั บ ส า มี ว่ า ค ว า ม สุ ข คื อ อ ะ ไร ค� า ตอบที่ ไ ด้ คื อ ความสุ ข คื อ การที่ เราสามารถผ่านเรือ ่ งราวความทุกข์ ไปได้ทุกวันโดยที่ไม่เจ็บปวดกับมัน มากมายเกินไป เพราะเป็นไปไม่ได้ ที่ ทุ ก วั น จะเป็ น วั น ที่ ดี ไม่ มี ปั ญ หา อะไรเลย “เมือ ่ ก่อนเราเคยคิดว่าความสุข คือการมีชว ี ต ิ ทีด ่ ี ได้กินอาหารอร่อย ได้ไปเที่ยว ได้นอนอยู่บ้าน ไม่ต้อง ท� า งาน แต่ ในที่ สุ ด ก็ พ บว่ า นี่ ไ ม่ ใช่ ความสุข เพราะมันเหมือนตืน ่ มาแล้ว ไม่รูว ้ ่าจะท�าอะไรทุกวัน ออกไปกิน อะไรอร่อ ยๆ แค่ นี้ เหรอ แบบนี้ ค ง ไม่ใช่ “ความสุ ข คื อ ทุ ก วั น ที่ ตื่ น มา แล้ ว เราอยากจะท� า อะไรสั ก อย่ า ง เรามีความสุขเพราะมันมีประโยชน์ อะไรบางอย่ า ง เหมื อ นเรามาถึ ง ที่ท�างาน แล้วคนนี้ เขารอเราอยู่นะ หรืออย่างงานที่เราท�าทุกวันนี้ก็เป็น งานแวดวงศิลปะ เรารู ส ้ ึกได้ ท�าให้ แวดวงนี้ ดี ขึ้ น นะ ท� า ให้ ทุ ก วั น มั น ดี ตัวเราเองก็ดีด้วย”
28 OCT 2019
The kID INsIDe
น�าความเป็นเด็กกลับคืนมา “ ก็ ต้ อ ง รู ้ จั ก แบ่ ง เว ล า บ้ า ง อาจจะเป็นการแบ่งอยูภ ่ ายในตัวเรา ว่ า ในขั้ น ตอนนี้ เราจริง จั ง กั บ งาน แต่ว่าไม่ต้องจริงจังแบบทุกๆ วินาที จะต้องเครียดทุกลมหายใจเข้าออก เลย เพราะว่าภายในของเราต้องการ ความแข็งแรง ต้องการการผ่อนคลาย เพื่อที่จะมุ่งหน้าท�างานต่อไปได้ “รักษามุมที่เป็นเด็กที่สุดของ เรา อย่างเช่นการล้อเล่น มีมุกตลก แบบไม่ ต้ อ งคิ ด อะไรมาก เราชอบ เล่ น มุ ก อะไรก็ ไ ด้ กั บ เพื่ อ น ไม่ ต้ อ ง คิ ด มาก ไม่ ก ลั ว ว่ า มั น จะตลกหรือ ไม่ ต ลก ไม่ ต้ อ งวางฟอร์ม ไม่ ต้ อ ง คิ ดว่ า พู ด แบบนี้ แล้ วฉั นจะดู เ จ๋ ง หรือ เปล่ า จะเท่ ห รือ เปล่ า เหมื อ น เด็ ก ๆ เวลาเขามาเล่ น มุ ก กั บ เรา เขาไม่คิดมากหรอก เขาไม่สนหรอก ว่ า ครู จ ะข� า หรือ ไม่ ข� า แต่ เขาตลก ของเขามันก็เจ๋งของเขาแล้ว แต่ครู ฟังแล้วจะแบบ ฮะ? อะไรนะ? “ สิ่ ง ส� า คั ญ คื อ อ า ร ม ณ์ ขั น รักษาอารมณ์ขันของคุณเอาไว้”
ภควดี จรูญไพศาล พิชชาภา พลนิกรกิจ
go wITh Th e flow ธชา คงคาเขตร นักจิตวิทยาชาวฮังกาเรียน มิฮาลี ชิคเซนมิฮาย อธิบายค�าว่า Flow ว่า มันคือสภาวะในการท�าสิ่งใด สิง ้ ก ึ เหมือนเป็นอันหนึง ่ จนรูส ่ อันเดียวกันกับสิง ้ ่ หนึง ่ นัน เป็ นความรู้สึก full engagement ทั้งสุขและสนุก ในขณะที่ก�าลังท�าอยู่ ส่วนแร็ปเปอร์สด ุ คูล ‘หลุยส์’ - ธชา คงคาเขตร หรือ 1-Flow ทีห ้ หน้าคุน ้ ตาจากรายการ ่ ลายคนคงจะคุน The Rapper Thailand บอกว่า “โฟลว์เปรียบเหมือน การใช้ชว ี ต ิ ของเราในทุกๆ วัน ทีต ้ งด�าเนินชีวต ิ ไปเรือ ่ อ ่ ยๆ โฟลว์คอ ื เซนส์ทจ ้ า่ ต้องท�าอะไร ความรูส ้ ก ึ บางอย่าง ่ี ะรูว บอกว่าสิ่งนี้ก�าลังจะมา สิ่งนี้ก�าลังจะไป เพราะฉะนั้น การอยู่ในโฟลว์จะช่วยให้ผมเข้าใจเทรนด์ และใช้ชีวิต ไปกับมัน” ดูเหมือนว่า หลุยส์ ธชา ก�าลังใช้ชีวิตอยู่ใน flow ของตัวเอง เขาก�าลังกระโจนออกไปท�างานทีท ่ า้ ทาย และ พัฒนาทักษะความสามารถของตัวเองขึน ิ่ ้ ไป เพือ ่ ท�าให้สง ทีอ ่ ยากท�าและทักษะความสามารถอยูใ่ นระดับทีเ่ หมาะสม ดังนั้น เราจึงนั่งลงพู ดคุยกับเขา เพื่ อขุดค้นหา ค�าตอบว่า สภาวะ flow และชีวต ิ ด้านอืน ี ร ่ ๆ ทัง ้ งานพิธก งานโปรดิวเซอร์รายการทีวี เขามีภาวะโฟลว์เหมือนอย่าง การแต่งเพลงแร็ปหรือเปล่า สิง ่ ทีเ่ ราค้นพบจาก หลุยส์ ธชา คือความหมายของ flow ที่น่าสนใจ เพราะเขาบอกว่า เมื่อใดก็ตามที่เราได้ เข้าไปในสภาวะนีแ ้ ก ึ ราวกับว่าเวลาเคลือ ้ ล้ว ก็จะรูส ่ นผ่าน ไปโดยที่คุณไม่รู้ตัว
The C oN V ersAT IoN
Wo r k & P l ay
54
03 / 04
55 issue 614
C o M f o rT Z o N e ChAlleNge
ท้าทายคอมฟอร์ตโซน “ผมเป็นคนชอบสร้างงานใหม่ ชอบสร้าง สิง่ ใหม่ไปเรือ ่ ยๆ จาก A ไป B และจาก B ไป C ส�าหรับบางคน ถ้าเขาไปถึง C แล้วล้ม เขาก็ตอ ้ ง กลับมาที่ A ใหม่ แต่สา� หรับผมไม่แบบนัน ้ เพราะ พอรู ว ้ ่าอีกเดี๋ยวจะฉิ บหายแล้ว ผมก็จะปรับแก้ ตรงนัน ้ เลย “อย่างเช่น หลายคนยึดติดกับความส�าเร็จ ไม่ ก ล้ า ไปท� า อย่ า งอื่ น สมมติ คุ ณ เคยได้ ร ้อ ย เดือนนี้ได้แปดสิบ เดือนต่อไปได้หกสิบ แต่คุณ ยังอยูแ ่ บบนีต ้ อ ่ ไป นีค ่ อ ื สิง่ เก่าทีค ่ ณ ุ ไม่กล้าทิง้ “ครัง้ หนึง่ เราเคยท�าสิง่ นอกกรอบ พอมาถึง วันหนึง่ มันได้กลายเป็นกรอบใหม่และเราติดอยูใ่ น กรอบนัน ้ กลายเป็น safe zone สิง่ ทีเ่ คยนอกกรอบ กลับกลายเป็น safe zone ของเรา เพราะฉะนัน ้ เรา ก็ตอ ้ งทิง้ ได้ เปลีย ่ นได้ ท้าทายมันได้ หาอะไรใหม่ ท�าไปเรือ ่ ยๆ “คุณนึกออกไหม จบตอนทีม ่ น ั ยังสวยงาม แล้ ว เราจะได้ ไปเริ่ม สิ่ ง ใหม่ ไปท� า อะไรใหม่ ๆ ที่ท้าทายเรา นี่ แหละคื อโฟลว์ของผม โฟลว์คือ การท้าทายสิง ึ ติดความส�าเร็จเดิม ่ ใหม่โดยไม่ยด จากนั้นเราก็ไปหาเป้าหมายใหม่ ปลดล็อกความส�าเร็จใหม่ เจอคนโน้นคนนี้เพิ่มขึ้นไป”
A N x I eT y M A N A g e M e N T
จัดการกับความกังวล “แน่นอนว่าการออกไปท�าสิ่งใหม่ เราต้อง เผชิญกับความตืน ่ เต้น กลัว วิตกกังวล “เที ย บกั บ การท� า สิ่ ง เดิ ม วนซ� า เป็ น ลู ป มันไม่ตน ื่ เต้น มันช่วยให้เราเก่งขึน ้ แม่นขึน ้ เร็วขึน ้ อันนี้เรียกว่า professional ความเป็นมืออาชีพ คือการท�าสิ่งเดิมแต่เร็วขึน ้ จากปกติคุณใช้เวลา หนึ่งชัว ่ ยๆ ่ โมงในการวาดรูปสิงโต พอวาดไปเรือ คุณอาจจะวาดรูปสิงโตได้ในระยะเวลา 1 นาที หรือ เรียกอีกอย่างว่าสกิล หรือความช�านาญ มันไม่ใหม่ แต่วา่ มันคล่องและต่อยอดได้ ผมคิดว่าส�าหรับงาน บางอย่าง เราก็ควรจะมีสกิล สกิลเป็นสิ่งส�าคัญ มันท�าให้เราท�าซ�าได้เรือ ่ ยๆ “จนกระทัง่ เมือ ่ เราไปลองท�างานอืน ่ ทีไ่ ม่ถนัด ไม่เคยมีสกิลมาก่อน อย่างเช่น เรานัง่ อยูห ่ ลังกล้อง ตลอด เราชอบให้กล้องจ่อคนอืน ่ แต่วา ่ เวลาโดน กล้องหันกลับมาจ่อ มันไม่คอ ่ ยโอเค แล้วพอต้อง ไปเป็นพิธก ี รรายการ นึกออกไหม แค่ตัวเราเอง ยังเอาตัวไม่คอ ่ ยรอดเลย “ยิ่งวันสุดท้ายที่มีการไลฟ์สดนั่นคือที่สุด คือพลาดไม่ได้ และเราก็ยงั พลาดอยู่ พอถ่ายท�าเสร็จ ลงเวทีมา เพือ ่ นๆ เขาเฮกัน ยิงเปเปอร์ชต ู้ ปิดกล้อง ขึ้ น ไปขอบคุ ณ บนเวที เราก็ น อยด์ ๆ พี่ ที ม งาน ก็เดินมาบอก เฮ้ย ไม่เป็นไร ดีๆ คนดูไม่รู ้ (หัวเราะ)
ผมก็ ขอโทษ คื อผมซ้อมหลายรอบมาก แต่ พอ เอาจริง มั น ก็ ยั ง หลุ ด มั น จะมี ค วามเด๋ อ ด๋ า อยู่ ประมาณหนึ่ง “ถ้าเป็นงานทีอ ่ ยูห ่ น้ากล้อง ผมกังวลหมด ทุกงาน เพราะมันไม่ใช่ตัวเองเท่าไหร่ เราอยาก แสดงออกนะ อยากท� า เป็ น อยากพู ด คล่ อ งๆ ยิง ี รอีเวนต์จะขอพิธก ี รคู่ตลอดเลย ่ เวลาเป็นพิธก ไม่เคยท�าเดีย ่ ว เพราะท�าไม่ไหว ไปพูดกับคนทีเ่ ขา ไม่รูจ ้ ก ั เราแล้วเขาไม่เล่นด้วย น่ากลัวมากเลยนะ การคุยกับคนไม่รูจ ้ ก ั เป็นสิง่ ทีโ่ คตรยาก แต่กล ็ อง ท�าได้ อยากลองท�า”
T h e C r e AT I V e f l o w
การสร้างโฟลว์อย่างสร้างสรรค์ “จริงๆ ตอนนีผ ้ มรูส้ ก ึ อัดอัน ้ ผมท�า Rap is Now มา 4 ซีซน ั ท�า The Rapper ต่ออีก 2 ซีซน ั ประมาณ 2 ปี ไม่มใี ครเห็นผมแร็ปเลยเว้ย มันอัดอัน ้ “ผมก็ไม่ได้อยากจะร้องเอง เพราะคิดว่าแก่ เกินไปแล้ว แต่ผมชอบแต่ง ชอบเขียน ก็พยายาม เขียนๆ ไว้ในโทรศัพท์ แล้วก็พอไปเห็นพวกน้องๆ อัดเพลง เราก็คน ั ปาก อยากลองเทคนิคใหม่ๆ เห็น เขาใส่ออโต้จน ู กัน ผมกลับมาท�าเพลงเพราะออโต้ จูนเลยนะ พอไปลองแล้วก็สนุก ติดใจ พอได้ทา� ปุบ ๊ มันไหลมาเองเลย “เมือ ่ วานก็เพิง่ จะแต่งได้อก ี เพลงหนึง่ ช่วงนี้ ผมอัดเพลงถี่มาก มันเป็นช่วงของล้น (หัวเราะ) อย่างเนือ ้ หาเพลง Automatic เริม ่ ม ่ ต้นมาจากทีผ ได้ฮก ุ มาก่อน ‘Automatic’ ท�าอะไรโดยอัตโนมัติ ทั้งหลายแหล่ ก็เลยเขียนเรือ ่ งที่ผ่านมาทั้งหมด ในชีวิต ว่าผมท�าทุกอย่างด้วยความออโตเมติก ของตัวเอง ผมอยากท�าอะไรก็จะท�า ถ้ามึงไม่อยาก ท�าก็เรือ ่ งของมึง กูจะท�า มันเป็นอารมณ์แบบนั้น ตัง้ แต่แรกอยูแ ่ ล้ว “เวลาเขียนเพลงจะเป็นอะไรที่เพลิ นมาก ผมเขี ย นจนล้ น โทรศั พ ท์ ล้ น ทะลั ก ใส่ ไทม์ ไ ลน์ เพื่อให้คนแชร์ จุดประสงค์คือ ‘เยียวยาตัวเอง’ เขี ย นเพลงเพื่ อ ระบายและตอบค� า ถามตั ว เอง เราก็ มี เ มโลดี้ มี เนื้ อ เพลงในหั ว อ่ า นเสร็จ ปุ๊ บ เราตอบค�าถามตัวเองเสร็จแล้ว เราเลยไม่ปล่อย เพลง ก็เก็บมันไว้ เพราะมันตอบเราเสร็จไปแล้ว “มักจะมีคนถามนะว่าท�าไมไม่ปล่อยเพลง ใหม่ เราก็ บ อก ไม่ รู จ ้ ะปล่ อ ยท� า ไม เพราะมั น แก้ ปั ญ หาให้ ตั ว เราไปแล้ ว ผมใช้ เพลงตั ว เอง ในการแก้ปญ ั หาชีวต ิ ตัวเอง “พี่ ห ลายคนเขาก็ บ อกว่ า ลองให้ มั น ไป แก้ปัญหาให้คนอื่นบ้างสิ ตอนแรกเราก็ไม่เข้าใจ ว่ า แร็ป ที่ แ ต่ ง มาจากภายในจิ ต ใจเราจะไปแก้ ปัญหาคนอื่นได้ยังไง จนพอมาท�า The Rapper ทั้ง 2 ซีซัน ถึ งเห็นหน้ าตาของเพลงที่ช่วยชีวิต คน เป็ น เพลงที่ พู ด ถึ ง การให้ ก� า ลั ง ใจคนอื่ น เป็ น อี ก โมเมนต์ ห นึ่ ง ที่ เ ราคิ ด ว่ า เฮ้ ย เจ๋ ง ดี เราอยากท�า ก็เลยลอง”
28 OCT 2019
b e AT w r I T e r ’ s b l o C k
ทลายก�าแพงของการหยุดชะงัก “มีบางครัง้ ทีเ่ ขียนเพลงไม่ออก ทัง้ ๆ ทีเ่ วลา เยอะมาก แต่พอตัง้ ใจว่าจะมานัง่ เขียนเพลงจริงๆ จังๆ มันกลับเขียนไม่ออก ผมชอบเขียนเพลงเวลาเกิด ความรูส ้ ก ึ ถ้าโกรธ ผมจะท�าเพลงด่า ถ้าดาวน์ ผมจะ ท�าเพลงแบบไฟต์ขน ึ้ มา เราท�าเพลงเพือ ่ พูดกับตัวเอง “ในการเขียนแร็ปเพือ ่ ตอบตัวเองนัน ั ้ ก็ฟงั ก์ชน หนึ่ง แต่การท�าเพลงเพือ ่ ทีจ ่ ะให้เป็นผลงานเพลง นั่นก็เป็นอีกฟังก์ชันหนึ่ง บางทีผมก็ไม่สามารถ บังคับตัวเองว่าเพลงจะต้องเสร็จเมือ ่ ไหร่ เราท�าได้ ก็เมือ ่ เรารูส ้ ก ึ กับมันก่อน “บอกยากเลยนะว่าท�าไมถึงจะเขียนออก เพราะเวลาเขียนออกมันก็ออกมาเลย เหมือนปิ๊ ง ไอเดีย เหมือนอะไรที่... เฮ้ย เมโลดี้ขึ้นมาแบบนี้ ประโยคมา ได้เนือ ้ เรือ ่ ง คราวนีก ้ ไ็ หลทะลุทะลวง ไปหมดเลย คือมันออกมาเอง “บางทีนง่ั เงียบๆ ก็จะมามูด ้ หนึง่ ถ้าไปอยูใ่ น ทีเ่ สียงดังๆ ก็จะมาอีกมูด ้ หนึง่ มันเหมือนทุกอาชีพ ทีท ่ า� งานครีเอทีฟ ถ้าตัง้ ใจมากๆ มันจะไม่ออกมา แต่บางทีก็จะมาตอนเวลาเร่งๆ ไฟลนก้นแล้ว โห ไอเดียพุง่ เลย เหมือนกันเลย”
f I N D yo u r f l o w
ค้นหาโฟลว์ของคุณ “เวลาไปลองท�าสิ่งใหม่ ผมมักจะมองหา งานอดิ เรกก่ อ นอย่ า งแรก ไม่ ว่ า จะเป็ น เพลง เป็นการท�าอีเวนต์ เป็นหนัง โฆษณา พิธก ี รหรือ อะไรก็ตาม ผมมองว่ามันเป็นงานอดิเรกหมดเลย ถ้าท�าไม่ดี ไม่ชอบ ก็กลับออกมา แต่ถ้าท�าได้ดี ก็จะท�าต่อไป “เราจะเจอโฟลว์ของเราจากงานอดิเรก คือ ท�าโดยธรรมชาติ แล้วมันก็เป็นไปแบบธรรมชาติ มากๆ ไม่ ไ ด้ ห มายความว่ า จะต้ อ งเก่ ง ที่ สุ ด แต่ มันคื อสิ่งที่เราท�าได้ ตลอดมากกว่า ในยุ คนี้ ท�างานอดิเรกอะไรได้ให้มน ั เป็น income อีกทางหนึง่ แล้วเราจะมีความสุขง่ายๆ เลย แค่นน ้ั “แต่ละคนจะมีโฟลว์ชว ี ต ิ ต่างกัน ถ้าจะมอง ว่าฉันอยากเป็นคนนี้ แล้วฉันจะต้องใช้โฟลว์แบบ คนนี้ก็คงยาก มันจะกดดันตัวเองเกินไป ยังไงๆ คุณก็นา ่ จะเป็นตัวเองให้มากทีส ่ ด ุ เลือกสิง่ ทีด ่ ท ี ส ี่ ด ุ ถ้าเลือกสิง่ ทีไ่ ม่ชอบมันจะทรมาน ยากทีจ ่ ะไปต่อ “พอเราท�าได้แบบนี้ จะไม่รูส ้ ก ึ แก่เลย ตอน กลับไปเจอเพือ ่ นรุน ่ เดียวกันทีต ่ า ่ งจังหวัด พวกเขา ใส่เชิ้ตท�างาน ใส่ชุดข้าราชการ นั่งกินเบียร์เป็น อาแปะ แล้วทุกคนก็จะบอกว่า เฮ้ย อาชีพมึงดีวะ่ แต่งตัวท�าผมเผ้าแบบนีก ้ ไ็ ด้ดว ้ ย ผมบอก ก็พวกมึง ไม่เลือกของพวกมึงเอง”
Article
PAIN GAIN 04/04
&
่ นักเขียน : เกตุเสพสวัสดิ์ และ บุญมนัสสวัสดี ปาลกะวงศ์ ณ อยุธยา / ฆนาธร ขาวสนิท / รายชือ จเด็จ ก�าจรเดช / ดุจดาว วัฒนปกรณ์ / ตนุภท ั ร โลหะพงศธร / ตินกานต์ / โตมร ศุขปรีชา / นิว้ กลม / พชร สูงเด่น / ศนันธฉัตร ธนพัฒน์พศ ิ าล / สว่าง ทองดี / สีตลา ชาญวิเศษ / อุทศ ิ เหมะมูล / โอมศิริ วีระกุล
58-75
ไม่ใช้ความเจ็บปวดเข้าแลก ก็อาจจะไม่ได้รับอะไรตอบแทน ส�านวนภาษาอังกฤษที่ว่า No pain, No gain นั้นจริงยิ่งกว่าจริง และข้อเขียนคัดสรรทั้งบทกวี งานเขียนเชิงทดลอง บันทึกอันเศร้าสร้อยแต่เปี่ ยมความหวังจากนักเขียน นักสร้างสรรค์เหล่านี้ จะพาคุณด�าดิ่งไปกับความเจ็บปวดอันสุขสันต์ และก�าลังจะบอกคุณว่า คุณไม่ได้ทุกข์อยู่เพียงล�าพังอย่างแน่นอน
01
Pain & G ain ฉันยังมีชว ี ต ิ อยู? ่ โดย โตมร ศุขปรีชา
จะเป็ นชีวิตของใคร - ล้วนไม่ง่าย ชื่น-ตรม, งมงาย ล้วนว่ายแหวก สังสารอัน ง�าความตาย, ไว้แต่แรก เสื่อมช�าแรก - โจมจู่ได้, ไม่รู้วัน มีชีวิต, คล้ายมี - ชีวิตอยู่ เผลอเพี ยงครู่ก็ดับราวกับฝัน ทนมาเกิด ทนตายดับ นับอนันต์ ฟู มฟักขันธ์เพื่ อสุดท้ายไม่เหลือใด เคร่งคร�่า ตร�าตราก อยากมีชีวิต เดินไป - ในโลกแห่งจิต, วูบไหว อึดอัด ทับกด แกว่งไกว มีชีวิต - เหมือนชีวิตไม่, ใช่ความฝัน จะเป็ นชีวิตของใคร - ล้วนไม่ง่าย มีราคา ที่ต้องจ่าย ในห�้าหั่น เมื่อจิตนอก กายใน, ไม่ประสานกัน ชีวิตพลัน ร่วงพรู สู่อนธการ
ชื่น-ตรม, งมงาย ล้วนว่ายแหวก ไม่ผิดแปลก แผกใด ในสังสาร ผลคือเหตุ ค�่าคือรุ่ง พรุ่งคือวาน ไร้ยาวนาน เพราะไม่มี - หรอกนิรันดร์ฯ
A RT IC LE
PA I N & G A I N
58
04 / 04
02
Pa i n & G a in หากเจ็บปวดเพื่อเติบโต เป็นเพียงค�าโม้ขนาดใหญ่ โดย นิว ้ กลม
59 issue 614
28 OCT 2019
1. หนุ่มสาวราวสิบคนนั่งล้อมวงสนทนากัน ในนั้นมีผมผสมโรงด้วย หากตัดผมออก อายุเฉลี่ยในวงสนทนาน่าจะประมาณ 22 ปี ผมเอ่ยถามด้วย ความใคร่รูว้ ่า “เวลาเจ็บปวด สับสน หรือผิดหวังกับชีวิตรุนแรง พวกเราหันหน้าไปหาใคร” ทุกคนตอบตรงกันด้วยค�าตอบที่ผมแปลกใจว่า “โซเชียลมีเดีย” ค�าอธิบายคือ ลองโพสต์ความรูส ้ ึกลงไปแล้วจะมีคนเข้ามาให้ก�าลังใจผ่านช่องทางต่างๆ คอมเมนต์ ทวีต ไดเรกต์เมสเสจ อะไรท�านองนั้น แล้วพวกเขา จะรูส ้ ึกว่ามีเพื่อน พ่อแม่ ครอบครัว ชุมชน ศาสนา มิใช่สิ่งพึ่งพาของหนุ่มสาวเหล่านี้ เมื่อลองโยนทางเลือกเหล่านี้ไป ผมเห็นแต่ความว่างเปล่าในสายตาพวกเขา ผมไม่กล้าตัดสินว่าวิธแ ี ละวิถท ี พ ี่ วกเขาใช้ในการเยียวยารักษาแผลใจนัน ี ด ี่ ห ี รือไม่อย่างไร หากเพียงสงสัยว่า มันช่างเป็นการเยียวยาทีโ่ ดดเดีย ่ ว ้ เป็นวิธท และห่ างไกลเสียเหลื อเกิ น ในยามที่เราอาจต้ องการอ้ อมกอดจริงใจและแววตาที่จ้องมาเพื่อท�าความเข้าใจและแบ่งเบาทุกข์ ผมอดสงสัยไม่ได้ ว่า ความทุกข์และบาดแผลจะถูกเก็บไว้ส่วนไหนของหัวใจ และเมื่อสะสมบ่มเพาะเนิ่นนานมันจะกลายร่างไปเป็นอะไร เรามักได้ยินค�ากล่าวท�านองว่า “เจ็บปวดเพื่อเติบโต” ซึ่งถูกพูดกันซ�าๆ ราวสัจธรรมชีวิต กระนั้นก็น่าตั้งข้อสงสัยว่า ถ้าค�ากล่าวนี้เป็นเพียงมายาคติ ที่สร้างขึ้นเพื่อให้เรายอมรับความโหดร้ายของชีวิตอันโดดเดี่ยวและว่างเปล่าโดยมีรางวัลล่องหนล่อใจว่าคุณจะได้รบ ั บางสิ่งเมื่อผ่านความเจ็บปวดนั้น เพียงล�าพัง จะเป็นอย่างไร เป็นไปได้ไหมว่า “No pain, no gain” เป็นเพียงค�าหลอกให้มนุษย์ผู้โดดเดี่ยวทนทุกข์ทรมานอย่างมีความหวังมากกว่าเดิม และเมื่อเชื่อเช่นนี้แล้ว ก็ไม่ต้องตั้งค�าถามว่า เรามีทางที่จะ ‘ได้รบ ั ’ โดยไม่ ‘เจ็บปวด’ ได้หรือไม่ 2. ส�าหรับผม, ความเจ็บปวดทรมานนัน ่ มโยงกับความโดดเดีย ่ วของมนุษย์ เราอาจเป็นสัตว์ทม ี่ ค ี วามทุกข์ทางใจมากทีส ่ ด ุ ในโลก ซึง่ อาจเป็นเพราะเราเป็น ้ เชือ สิง่ มีชว ี ต ิ ทีร่ ูจ ้ ักนิยามตัวเองและแยกตัวออกจาก ‘ทัง้ หมด’ เราชีน ้ ิ้วมาทีต ่ ัวเองแล้วบอกว่า “นี่คือฉัน” พลันชีน ้ ้ิวออกจากตัวแล้วบอกว่า “นั่นคือโลก” ‘ฉัน’ จึงไม่ใช่ ‘โลก’ และ ‘โลก’ ก็ไม่ใช่ ‘ฉัน’ สิ่งที่ตามมาคือ “นี่คือฉัน นั่นคือแก” ฉันกับแกจึงไม่เกี่ยวข้องเชื่อมโยงกัน เรามีเส้นแบ่งกันชัดเจน เพื่อความอยู่รอด ฉันจึงต้องแข่งขันกับแกอยู่ ตลอดเวลา ถ้าฉันถูก แกต้องผิด ไม่มีแก ฉันก็มีชีวิตอยู่ได้ ทั้งชีวิตเราเวียนวนอยู่กับทัศนคติและโลกทัศน์แบบนี้ ถ้าไม่เจ็บปวดสิแปลก เพราะมันคือทัศนะ ของนักรบที่พร้อมจะก่อสงครามแย่งชิงทรัพยากรและเอาชนะคะคานตลอดเวลา ถ้าชนะ, เราจะบอกกับคนอื่นว่า “เจ็บปวดเพื่อเติบโต” ถ้าแพ้, เราจะบอกตัวเองว่า “No pain, no gain” รากลึกของความคิดเช่นนีอ ้ าจเกิดขึน ้ ตัง ่ หนึง ่ เริม ้ พ ี ระเจ้าเพียงพระองค์เดียว นับแต่นน ั้ พระเจ้าองค์อน ื่ ่ ป่าวประกาศว่า แท้จริงแล้วโลกนีม ้ แต่มนุษย์กลุม จึงกลายเป็นเพียงของปลอม และเส้นแบ่งถูก-ผิดก็ถูกขีดขึ้นอย่างชัดเจนพร้อมกับเส้นแบ่งดี-เลว จริง-เท็จ และงาม-ไม่งาม สิ่งนี้ค่อยๆ กลายเป็นรากฐาน ของวิธีคิดแบบตะวันตกซึ่งค่อยๆ ส่งผ่านไปยังพื้นที่ต่างๆ ทั่วโลก แม้มิได้ส่งผ่านความเชื่อหรือศาสนาไปได้ท่ว ั แต่โลกทัศน์แบบการขีดเส้นแบ่งที่แยก นู่นนี่ออกจากกันนั้นถูกแพร่กระจายอย่างได้ผล รวมถึงการแบ่ง ‘ฉัน’ ออกจาก ‘คนอื่น’ ก่อนนั้นในสังคมชนเผ่าซึง ่ มีเทพเจ้ามากมายหลายหน้าตา แต่ละเผ่าก็มพ ี ระเจ้าของตัวเอง ทุกคนสามารถนับถือพระเจ้าของตนได้ ไม่มใี ครประกาศ สัจธรรมว่าพระเจ้าของฉันเท่านั้นที่จริง และของคนอื่นไม่จริง เพราะในสังคมแบบนี้ไม่มีความคิดเรือ ่ งความถูกต้องแท้จริง พระเจ้าทุกองค์ล้วนส�าคัญ ในสังคมชนเผ่า สายสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับสิง ศั ก ดิ ส ท ิ ธิ เ ป็ น สายสั ม พั น ธ์ ท ไ ่ ี ม่ ม ว ี น ั แยกขาด เป็ นอันหนึ่งอันเดียวกัน เป็นองคาพยพเดียวกัน ่ ์ ์ ‘สิ่งศักดิ์สิทธิ’์ หรือ ‘พระเจ้า’ ที่ว่านั้นมิได้อยู่นอกตัวมนุษย์ หากเชื่อมโยงเป็นหนึ่งเดียวกัน ศาสนาในฝั่งตะวันออกอย่างฮินดูยังเชื่อว่า มนุษย์ทุกคน ก็มีคุณสมบัติของพระเจ้าอยู่ในตัวเขา เช่นนี้แล้วจึงควรเคารพตัวเองและเคารพเพื่อนมนุษย์เหมือนที่เคารพพระเจ้า 3. แนวความคิดขีดเส้นแบ่งและตัดสินทุกสิ่งทุกคนบนโลกนี้อาจมีรากฐานยาวนานมาตั้งแต่สองพันกว่าปีก่อน แล้วมนุษย์ท่ัวโลกก็ค่อยๆ ถูกครอบ และคลุมไปด้วยแว่นตาที่พร้อมจะขีดเส้นแบ่งให้กับทุกสิ่งอย่าง พร้อมจะตัดสินดี-งาม-จริงโดยยึดตัวเองเป็นศูนย์กลาง เราเกิดมาพร้อมโลกทัศน์เช่นนี้ และหายใจใช้ชีวิตอยู่ในโลกทัศน์เช่นนี้เสียจนหลงเชื่อไปว่านี่คือความจริงของโลกและชีวิต โลกก็เป็นเช่นนี้ มีได้-มีเสีย มีเจ็บปวด-มีเติบโต มีฉัน-มีแก โดยไม่อาจจินตนาการถึงโลกแบบอื่นออกเลยว่า โลกที่ไร้เส้นแบ่งและการตัดสินจะเป็นอย่างไร, หรือ—จะเป็นไปได้อย่างไร เราไม่อาจจินตนาการถึงโลกทีเ่ ราก็ถก ู -เขาก็ถก ู เราดี-เขาไม่จา � เป็นต้องชัว � เป็นต้องเสีย โลกแบบนั้นจะเป็นจริงต่อเมือ ่ เส้นแบ่งระหว่าง ่ เราได้-เขาไม่จา เรากับเขานั้นไม่มีอยู่ นั่นหมายความว่าทั้งเราและเขาคือส่วนหนึ่งของทั้งหมด แน่นอนว่า เราไม่สามารถท�าความเข้าใจโลกแบบนั้นได้ด้วยความคิดเชิงเหตุผล หากพยายามใช้ตรรกะหรือยกเหตุผลมาถกเถียงกันก็สามารถท�าได้ ทั้งชีวิต รบรากันด้วยเหตุผล โกรธเกลียดกัน แล้วก็เจ็บปวดจนกว่าจะเติบโต ซึ่งไม่แน่ว่าจะเติบโตก่อนหรือล้มป่วยทางจิตใจไปเสียก่อน แต่เราจะเชือ ่ ว่าโลกใบนัน ่ ริงเมือ ่ ได้สม ั ผัสกับเพือ ่ นมนุษย์บางคนทีเ่ ปี่ ยมไปด้วยความรักในหัวใจ มอบความปรารถนาดี พลังงาน และความรูส ้ ก ึ ดี ้ มีอยูจ ให้โดยไม่คิดว่าจะสูญเสียอะไร ราวกับหัวใจเขากับเราเป็นหัวใจสองดวงที่หลอมรวมกันเป็นใจเดียว เมื่อเขามอบสิ่งดีๆ ให้ เขาเองก็ได้รบ ั ไปพร้อมกัน หน้าที่ที่ผู้มีความรักในหัวใจกระท�าขณะด�ารงอยู่มิใช่การมองหาว่าคนที่อยู่ตรงหน้ามีสิ่งใดผิด สิ่งใดแย่ สิ่งใดเลว หากคือการด�ารงอยู่ตรงนั้นเพื่อ ตกแต่งหัวใจคนตรงหน้าให้สวยงามยิ่งขึ้น ให้เขารูส ้ ึกดีกับตัวเอง ให้รูส ้ ึกดีกับชีวิต ให้รูส ้ ึกมีความสุข หรืออย่างน้อยที่สุดก็ไม่เพิ่มทุกข์ให้ ผู้ที่ใช้ชีวิตเช่นนี้ ได้ย่อมไม่โดดเดี่ยว เพราะเขาเชื่อมโยงกับผู้คนที่ปฏิสัมพันธ์อยู่ตลอดเวลา ไม่แบ่งแยกตัดสิน หากเจ็บปวด เราจะเจ็บปวดไปด้วยกัน รูส ้ ึกรูส ้ าไปพร้อมกับ คนตรงหน้า หากได้รบ ั เราจะได้รบ ั ไปพร้อมกัน ยินดีไปพร้อมกับคนตรงหน้า ไม่มีใครแพ้ ไม่มีใครชนะ เพราะไม่มีใครแข่งขันรบรา “เติบโตเพราะไม่เจ็บปวด” นี่คือความจริงอีกด้านของชีวิต เมื่อเราไม่เจ็บปวดจากการเอาชนะคนอื่น ตัดสินดี-ชั่วของตนและคนอื่น ความเจ็บปวดในใจย่อมลดลง เมื่อนั้นเองเราจึงเติบโตทางจิตวิญญาณ เราจะได้รบ ั โดยที่มิได้ถามถึงการได้รบ ั เพราะเราเริม ้ ักการมอบให้ ่ รูจ แต่ยากเหลือเกินที่เราจะท�าความเข้าใจความรูส ้ ึกนี้ขณะที่ยังสวมแว่น “นี่คือฉัน นั่นคือโลก” หรือ “นี่คือฉัน นั่นคือแก” อยู่ เราจ�าเป็นต้องวางตรรกะ ทีค ่ รอบความคิดมนุษย์มาสองพันกว่าปีลงก่อน แล้วเปิดหัวใจออกให้กว้างทีส ่ ด ุ ฝึกตนและตั้งจิตอธิษฐานว่า “ฉันจะอยูท ่ น ี่ ่ันเพือ ่ ให้คนตรงหน้าไม่เจ็บปวด” ถ้าท�าได้ เราจะพบความรัก, และไม่รูส ้ ึกโดดเดี่ยว ค�าถามก็คือ เราพร้อมแล้วหรือยังส�าหรับการเติบโตอย่างแท้จริง
A RT IC LE
PA I N & G A I N
60
04 / 04
ผมจะเขียนนิยายรัก
03
Pain & G ain “ผมคือคนตาย” หรือ ในโลกทุกวันนี้ นิยาย รักแท้จริงอาจไม่มว ี น ั เกิดขึน ้ อีกแล้ว? โดย ฆนาธร ขาวสนิท
1. ผมไม่นึกขอบคุณชีวต ิ ริมฝีปากของผมบวมเหมือนลูกองุน ่ ใกล้เน่า ใบหน้าของผมผิดรูป ฟันหน้าหนึ่งซีห ่ ลุดหายไป กลางถนน คางแตก เลือดเปรอะแจ็กเกตและผ้าพันคอ กรอบแว่นพลาสติกทีส ่ วมอยูถ ่ ลอกและผิดทรง แต่ผมไม่รส ู้ ก ึ เจ็บปวด ความทรงจ�าระยะสั้นสาบสูญ ด้านชา และโกรธ โมโหที่ยังมีลมหายใจ ผมคิดถึงแมวที่ทิ้งไว้ที่บ้านเกิด แน่ใจว่าตัวเอง นั่งอยู่บนเก้าอี้เน่าๆ ของโรงพยาบาลซอมซ่อ แต่ไม่แน่ใจว่าตัวเองมาท�าอะไรที่นี่ จ�าได้แค่ไม่กี่นาทีก่อนเราก�าลังทะยาน ไปบนถนนลาดยางสูงกว่าระดับน�าทะเลหนึ่งหมื่นหนึ่งพันฟุต “เราอยู่ กั น ที่ ไหน” ผมถาม มองคุ ณ หั ว จดเท้ า พยายามหาว่ า คุ ณ บาดเจ็ บ ตรงไหนหรือ เปล่ า คุ ณ ส่ า ยหน้ า หมอมาดเข้มเหมือนครูฝ่ายปกครองจับศีรษะของผมตั้งตรง ส่องไฟฉายเข้าไปในดวงตา ภาพเบื้องหน้าพร่ามัวเหมือน ห้วงฝัน ผมทนไม่ไหว ปิดเปลือกตา อยากหลับไปเช่นนั้นตลอดกาล หมอซั ก ประวั ติ คุ ณ ตอบแทน เขาก้ ม ลงกรอกเอกสาร กระดาษสี ข าวบางๆ เปื้ อนเลื อ ด ผมขอให้ คุณถ่ ายรู ป ในช่องปากให้ดู ฟันที่เคยเรียงสวยเละเหมือนนรก แต่ชีวิตผมเละยิ่งกว่า ผมอ้าปากร้องบอกหมออย่างล�าบาก ขอให้ ช่วยท�าให้ทุกอย่างกลับมาเหมือนเดิม เลือดไหลซึมไม่ยอมหยุดจากคาง หรือไม่ก็แผลในปาก หรือไม่ก็ส่วนอื่นที่ผมไม่รู ้ พยาบาลผิวเข้มวัยกลางคน ผู้ที่กว่าจะสอดไหมเข้าไปในรูเข็มได้ต้องใช้ความพยายามมากกว่าสิบห้านาทีเอ่ยถาม ระหว่างเย็บแผลที่คาง “ไปฟัดกับหมาที่ไหนมา” ผมหันหน้าหาคุณ ขอความเห็น ผมแอร์เรอร์ แล้วภาพก็ตัดไปสูห ่ อ ้ งทันตกรรม ทัง้ ห้องขาวโพลนเหมือนสวรรค์ ขอให้ผมตายๆ ไปได้ไหม ลอบมองผ่านผ้าปิดหน้า สีเขียว เงาลางๆ ของหมอสาวส่ายหัว เธอน่าจะสวย ปากน้อยๆ เอ่ยถามลอยๆ เหมือนลอกข้อสอบจากพยาบาลใน ห้องปฐมพยาบาล “ไปฟัดกับหมาที่ไหนมา” ผมหันไปมองคุณอีกรอบ ผมสับสน เรามาถึงจุดนี้กันได้อย่างไร... ผมพยายามยืน ่ มือไปคว้า แต่คณ ุ ไม่ได้อยูต ่ รงนั้น มาตั้งแต่ต้น 2. I’m a dead man A few days after, in the head ten years or fifty years that would come In the future, the last judgment has arrived, the world would have become disaster My dear brother..., I have already died Your son has taken the time machine back While I’m alive He’s back to do his mission But for him, I have already died Mom..., I’m a dead man The little boy of those days get lost, leaving just a sluggish soul for today I’m a dead man A few days after, in the head ten years or fifty years that would come I haven’t been included in your grandson’s mission to save human beings since in the first place We won’t definitely come across He’s trying to avoid meeting me The most important thing is the mission The imminent extinct mankind is supposed to be rescued Time paradox might change many things And his mission will be possibly failed by me My love..., I’m a dead man
61 issue 614
Being the memory of yesterday Today, living my life like a zombie Certainly, becoming the homeless ghost in the future My love..., your daughter has traveled through the time as well She is the one who has come to alter the history The tyrant should have been slain The ocean should have been prevented The above sky should have been looked after My love..., your daughter has already come Though, we will have never met I will run away from her as far as possible Time paradox might be distorted ’cause a few days after, in the head ten years or fifty years that would come I’ve already died And eventually, no matter their mission will be completed or not They will turn their blind eyes Taking the time machine to their time To today they have left To the dreams of tomorrow To somewhere they will become the dead men of the next generation To the graveyard that I initially have died and slept beneath I’m a dead man 3. คุ ณ … หรือ ในโลกทุ ก วั น นี้ นิ ย ายรัก แท้จริงอาจไม่มีวันเกิดขึ้นอีกแล้ว
28 OCT 2019
สิ่งหนึ่งที่ท�าให้ผ่านพ้ นความเจ็บปวด ไม่ใช่การวิ่งหนี วิ่งหลบ หรือก�าจัด
04
ตรงกันข้าม มันคือการพิ นิจควานหาว่า ความเจ็บปวดที่ว่าอยู่ตรงไหน เจ็บกายหายง่าย เจ็บปวดใจมันมักหา
Pa in & Gain
ตัวยาก แต่ยังไงก็ต้องหามันจนพบ การเผชิญหน้า สบตากับความเจ็บ แล้วเรียกชื่อมัน สร้างผลลัพธ์มหัศจรรย์ ‘ฉันเจ็บ’ ‘โคตรเจ็บ’ ยังไงก็ได้ ที่ยอมรับว่าเจ็บ ทันทีท่ีปก ั หมุด ใส่ช่ือให้มัน มันจะนอนแน่นิ่งอยู่ตรงนั้น แล้วเรามีเวลาเหลือเฟือที่จะเดินเข้าไปใกล้
สิง ่ ทีท ่ า� ให้ ่ หนึง ผ่านพ้นความเจ็บปวด ไม่ใช่การวิง ่ หนี โดย ดุจดาว วัฒนปกรณ์
เพื่ อส่องดูว่าในนั้นมีอะไร และถ้าเกิดมันรวดร้าวเกินทน ที่จะมองมันไหว เราก็เดินถอยห่างออกมาได้... ไม่จ�าเป็ นต้องรีบ แล้ววันหนึ่งเราอาจค้นพบว่า หน้าตาของ สิ่งประกอบสร้างมันคลับคล้ายคลับคลา ดูไปดูมาหน้าตาละม้ายคล้ายกับ สิ่งประกอบสร้างความเป็ นเรา เมื่อนั้นเราจะคุ้นตา และไม่ประดักประเดิด จะยื่นมือเข้าไปหาความเจ็บปวดนั้น และเป็ นเพื่ อนกับมัน
A RT IC LE
PA I N & G A I N
62
04 / 04
บ่ายแก่ ๆ วั นหนึ่ง ในเดื อนเมษายน แสงแดดยั ง คงเจิ ดจ้ า ร้ อนผ่าว บนท้องฟ้ามีกลุ่ม เมฆบางเบา เคลื่อนผ่าน ใบของต้นไม้ใหญ่ไหวรับแรงลมที่พัดด้วยก�าลังอันอ่อนแอ นกส่งเสียงร้องเคล้าคลอไม่เป็น จังหวะ แต่กลับชวนให้ผอ ่ นคลายเมือ ิ เขาและเธอนัง ่ เงาของต้นไม้นัน ่ ได้ยน ่ หลบแดดอยูใ่ ต้รม ้ เป็นระยะเวลา นานพอจนรับรูแ ้ ละสัมผัสได้ถง ึ รายละเอียดของธรรมชาติในฤดูรอ ้ น หลังจากเหน็ดเหนือ ่ ยเพราะปั่นจักรยาน เล่นด้วยกันมาตลอดทั้งวัน
05
Pain & G ain แด่ผก ู้ ม ุ หัวใจร้าวราน อย่างโดดเดีย ่ ว โดย ตนุภท ั ร โลหะพงศธร
“นานเท่าไหร่ที่เราไม่ได้มาปั่นจักรยานกันแบบนี้” เธอพูดพลางมองไปยังพื้นหญ้าที่ถูกแดดแผดเผาจนแห้งซีด ต่างกับต้นหญ้าสีเขียวใต้รม ่ ไม้ที่เธอนั่งอยู่ “สักสี่ปีได้ ก็ต้ังแต่เรียนจบ ม.ปลาย มีอะไรหรือเปล่า” เขาตอบพร้อมหันไปมองเธอด้วยความสงสัย อันที่จริงทั้งคู่เป็นเพื่อนกันได้เพราะต้องนั่งติดกันในห้องซาวนด์แล็บ ซึ่งพวกเขามักจะแอบพกลูกอมรสเปรีย ้ ว หรือ ไม่ ก็ บ๊ ว ยเค็ ม มาแบ่ ง กั น กิ น แก้ ง่ ว งในชั่ ว โมงเรีย นยามบ่ า ย แถมยั ง เป็ น คนรัก ความสนุ ก และชอบเล่ น มุ ก ตลก เหมือนกัน ในสายตาของเพื่อนๆ ต่างมองเห็นเขาและเธอเป็นคนอารมณ์ดี ใบหน้าเปื้ อนยิ้มและเสียงหัวเราะอยู่เสมอ แต่เวลาสามปีน้ันแสนสั้น เมื่อเรียนจบ ม.ปลาย แม้ว่าพวกเขาต่างแยกย้ายไปเรียนต่อในมหาวิทยาลัยที่สอบได้ มี ชี วิ ต เป็ น ของตั ว เองและเติ บ โตไปในเส้ น ทางที่ เ ลื อ กเดิ น แต่ ทั้ ง สองคนยั ง คงติ ด ต่ อ กั น ไม่ ข าดหาย โดยเฉพาะ ช่วงปิดเทอมฤดูรอ ้ นเช่นนี้ ทั้งคู่จะกลั บมาอยู่ที่บ้านอี กครัง้ นี่ จึงเป็นช่วงเวลาแน่ นอนที่เขาและเธอจะได้ พบเจอกั น ก่อนจะกลับไปเรียนต่อเมื่อเปิดเทอมใหม่ “แค่นึกถึงสมัยก่อนน่ะ” เธอตอบ “อ๋อ จ�าได้ไหมตอนนั้นน่ะ ที่เรา...” เขาชวนเธอร�าลึกความหลังในวันเก่าๆ ทั้งคู่ผลัดกันเล่าเรือ ่ งที่ยังจดจ�าได้แม่น ราวกับว่าเหตุการณ์ทั้งหมดเพิ่งเกิดขึ้นเมื่อวานก่อน เสียงหัวเราะร่าอย่างมีความสุขของทั้งคู่ดังขึ้นเรือ ่ ยๆ จนกลบเสียง นกบนต้นไม้ ต่อให้อากาศในตอนนั้นจะร้อนแค่ไหน ก็แทบไม่มีความหมายใดๆ ส�าหรับพวกเขาที่จดจ่ออยู่กับเรือ ่ งราว แห่งความสุขในวันวาน จนกระทั่งเธอพูดออกมาว่า “มีอะไรจะบอก” เขาผ่อนหัวเราะ รอฟังเรือ ่ งข�าขันจากเธออย่างตั้งใจ แต่ทุกอย่างผิดคาด เมื่อเขาได้ยินเธอพูดด้วยน�าเสียงนิ่งๆ และจริงจังว่า “ปีที่แล้วเราคิดฆ่าตัวตาย” สัญชาตญาณบางอย่างเตือนเขาให้รูว ้ ่า นี่ไม่ใช่การพูดเล่นหรือหยอกล้อ รอยยิ้มและเสียงหัวเราะเลือนหายไปในทันที เขารีบถามเธอถึงเรือ ่ งราวก่อนหน้านั้น “เราตัดสินใจว่าจะไม่อยู่อีกต่อไป” หัวใจของเขาบีบเต้นแรง “เตรียมพร้อมทุกอย่าง” อากาศกลับมาร้อนผ่าว ฝ่ามือทั้งสองข้างของเขาชุ่มไปด้วยเหงื่อ “ไม่เคยรูส ้ ึกสับสนแบบนี้ เราเป็นอะไรไป เราก�าลังท�าอะไรอยู่” ในช่วงวิกฤตของชีวิต สัญชาตญาณถามเธอว่า จะต่อสู้จนยิบตาหรือจะหนีสุดชีวิต แค่ เ สี้ ย ววิ น าที ที่ อ าจเปลี่ ย นแปลงชี วิ ต ไปตลอดกาล เธอฉุ ด รั้ง ร่า งกายและหั ว ใจไว้ ไ ม่ ให้ ห ลุ ด ร่ว งลงไปใน ความว่างเปล่ า แล้ วพาตั วเองออกไปให้ไกลห่างจากที่ตรงนั้ นอย่างไม่รรี อ รู ต ้ ั วอี กทีเธอก็ เข้ามาอยู่ในห้องของใจ ที่ซึ่งกอบกู้ความรูส ้ ึกปลอดภัยให้เธอได้ในตอนนั้น เธอเผยบาดแผลวิ่นแหว่งที่เก็บง�าไว้เพียงล�าพังเพราะเคยหวังใจว่าวันหนึ่งมันจะสมานคืนสู่สภาพเดิมได้ แต่เมื่อ เวลายิ่งผ่านไปเธอเข้าใจความจริงอันเจ็บปวด ทุกอย่างเรือ ้ รัง ลุกลาม และรุ นแรง กลายเป็นรอยฉกรรจ์ที่กรีดลึก ลงไปในใจ เมื่อเธอยอมรับว่าตัวเองก�าลังบาดเจ็บ ตัวตนที่อ่อนแอเปราะบางเริม ่ กลับมาเข้มแข็งอีกครัง้ เขารับฟังทุกค�าพูดที่เธอปลดเปลื้องออกมา แล้วยื่นมือเข้าไปจับอย่างระมัดระวังแต่หนักแน่นและมั่นคง เขามอง ตาของเธอพร้อมกั บพยักหน้ าอย่างช้าๆ แม้ว่าภายในใจยังคงสั่นสะเทือน และในหัวเต็ มก็ ไปด้ วยค� าถามมากมาย แต่เขาเลือกที่จะไม่เอ่ยค�าใดๆ ในความเงียบงัน ทั้งคู่กลับได้ยินเสียงของกันและกัน “ไม่มีอะไรต้องกังวลแล้วล่ะ ตอนนี้เราโอเคมากขึ้นแล้ว” เธอยิ้มให้ ในสายตาของเขา ไม่ได้มองเห็นเธอแค่ในฐานะเพื่อนอีกต่อไป แต่เป็นในฐานะผู้กุมหัวใจร้าวรานดวงเดียวกันกับ ที่เคยสะท้อนความสดใสในวัยเยาว์ ถ้ าความเจ็ บปวดอย่างถึ งที่สุดคื อส่วนหนึ่ งของการมีชีวิตอยู่และก้ าวผ่านไปสู่ สิ่งที่เรียกว่าการเติบโต วันหนึ่งวันใดเขาอาจต้องทุกข์ทรมานอย่างโดดเดี่ยวเงียบเชียบไม่ต่างกัน ท้องฟ้าเปลี่ยนเป็นสีส้ม แดดร่มลมตก สรรพสิ่งเปลี่ยนแปลงตามวาระ เช่นเดียวกับบางอย่างภายในใจของเขา และเธอ หากส่วนหนึ่ งของชีวิตประกอบสร้างขึ้นจากสิ่งรอบกายและความสัมพันธ์รอบตั ว เสียงหั วเราะ รอยยิ้ม แสงแดด ต้นหญ้าแห้งซีดหรือจะเขียวชอุ่ม และเรือ ่ งราวใต้รม ่ ไม้ใหญ่น้ัน ต่างสร้างความหมายใหม่ให้ชีวิต เขาและเธอลุกยืนขึ้น ปัดเศษดิ นและใบหญ้าที่ติดบนฝ่ามือและกางเกง แล้ วจูงปั่ นจั กรยานขึ้นเนิ นไปบนถนน เรียบราบ ก่อนจะจากกันเขาพูดกับเธอว่า “ไว้มาด้วยกันอีก” เธอยิ้มตอบ ก่อนจะบอกกับเขาว่า “ขอบคุณนะ” บ่ายแก่ๆ วันหนึ่งในเดือนเมษายน อาจเป็นวันธรรมดาในฤดูรอ ้ นทีเ่ วียนมาถึงแล้วผ่านไปอย่างไม่สลักส�าคัญอะไร แต่คงไม่ใช่ส�าหรับเขาและเธอ...
63 issue 614
28 OCT 2019
ระหว่างที่พวกเขาผลัดกันกลัดกระดุมเสื้อสูท พวกเราก็ไม่ควรคาดหวังอะไรมาก เปลื้องเปลือยเสื้อผ้าของเราออก (อ๋อใช่ เราไม่มีเสื้อใส่นานแล้ว) ฉวยจอบพร้าออกถางผืนไร่นา (อ๋อใช่สิ เราไม่มีไร่นามาตั้งนานแล้วเช่นกัน) ระหว่างเขาเล็งแล้วกลัดกระดุมเสื้อให้ถูก
06
เราหรือ ขีดเขียนสาแหรกตระกูลลงบนพื้ นดินตรงนั้นเลย ใช้พ้ื นที่ไม่เกินตารางวาก็พอ
Pain & Gain
ตระกูลของเราทั้งหมดพอยัดใส่ได้ในหลุมศพเดียวกัน อ๋อ จริงๆ เถ้ากระดูกพวกเขาสุมกองอยู่ในวัดทั้งหมดโน่น บางส่วนลอยไปกับน�้า บางส่วนฟุ ง ้ ปลิวเป็ นธุลีฝุน ่ ลบสาแหรกตระกูลบนพื้ นเสีย เดี๋ยวเจ้าของโรงงานจะโกรธ ถ้าจะวาดอะไรก็ขีดเขียนมันบนฟ้า อากาศยังไร้เจ้าของจับจอง
ขอบคุณทีเ่ อ่ยอ้าง ถึงพวกเรา โดย จเด็จ ก�าจรเดช
ตระกูลพวกเราคงเหลืออีกไม่เกินสองรุ่นก็จะหมดสิ้น ละลายไปกับน�้า ฟุ ง ้ หายไปกับฝุน ่ ระหว่างที่พวกเขายังไม่ได้เป็ นเจ้าของอากาศ รีบสูดมันเข้าเต็มปอด ก่อนพวกเขากลัดกระดุมเม็ดสุดท้ายเสร็จ อย่างที่คนว่าไว้ พวกเราไม่เหลือกระดุมสักเม็ดให้ลูกกินแล้ว ได้ยินไหม แต่ก็ขอบคุณที่เอ่ยถึงพวกเราบนโต๊ะเจรจา
07
Pa i n & Gain
ส�าหรับคนที่เชื่อพระเจ้า เรื่องหนึ่งที่ทุกคน ย่อมรูค ้ อ ื พระเจ้ารักเรามาก รักถึงขนาดว่าอยากให้ เราเกิดมาบนโลกนี้ เพราะพระเจ้าอยากมีเราให้พระเจ้า ได้รก ั ทว่า ในเวลาดีๆ การเชือ ่ เรือ ่ งนีค ้ งไม่ใช่เรือ ่ งยาก แต่ในเวลาทุกข์ใจ กลับยากเหลือเกินทีท ่ า� ใจยอมรับ ว่าพระเจ้ารักเรา เพราะถ้าพระเจ้ารักเราจริง หรือ รักเราเสียยิ่งกว่าพ่อแม่ของเรารักเรา ก็แล้วท�าไม
จากวันทีจ ่ มดิน สูว ่ น ั ทีเ่ ป็นต้นไม้แห่ง ดอกผลและร่มเงา โดย สีตลา ชาญวิเศษ
พระเจ้าถึงอนุญาตให้เราเจ็บปวด หรือยอมให้เรา ทุกข์ใจได้ ส�าหรับตัวเรา (ผู้เขียน) เรามักจะนึกถึงการเปรียบเปรยหนึง ิ ่ ทีอ ่ ยูใ่ นคัมภีรไ์ บเบิล ทีเ่ ปรียบชีวต คนเหมือนกับต้นไม้ ซึ่งค�าเปรียบเปรยนี้ได้ถูกน�า มาตีความไว้นา่ สนใจโดย Michael Todd นักเทศน์ ชาวอเมริกันผิวด�าที่ก�าลังได้รับความนิยมมากทาง ยู ทู บ อยู่ ใ นซี รี ส์ ก ารเทศน์ ชื่ อ Planted Not Buried ซึ่งเราอยากจะเล่าเรื่องนี้ผสมผสานกับ ประสบการณ์สว ่ นตัวให้คณ ุ ได้เห็นภาพว่า ท�าไมเรา ถึ ง เชื่ อ ว่ า พระเจ้ า รั ก เรา ทั้ ง ที่ พ ระเจ้ า ยอมให้ เ รา เสียใจ สมมติว่าถ้าเปรียบชีวิตกับต้นไม้ เป้าหมาย สูงสุดของชีวิตคือการเป็ นต้นไม้ใหญ่ท่ีออกดอก ออกผลและเป็นร่มเงาให้สง ี ต ิ ต่างๆ ทว่ากว่าจะ ่ิ มีชว เติ บ โตเป็ น ต้ น ไม้ ใ หญ่ ก็ ย่ อ มผ่ า นสิ่ ง ที่ เ รี ย กว่ า ‘ขั้นตอน’ (process) ทั้งนั้น
A RT IC LE
PA I N & G A I N
64
04 / 04
1. ขั้นตอนแรกคือ ‘เมล็ดพันธุ์ที่อยู่ใต้ดิน’ หากเทียบ ขัน ้ บ ั ชีวต ิ เปรียบได้กบ ั ช่วงมืดมน ทว่า ในความมืดมน ้ ตอนนีก ไม่ ไ ด้ แปลว่ า สิ่ ง นั้ น ตายไปแล้ ว เสมอไป ก็ เหมื อ นกั บ เมล็ ด พั น ธุ์ ต้ น ไม้ การที่ มั น อยู่ ใ ต้ ดิ น ส� า หรับ คนนอก ที่มองเข้ามาอาจเข้าใจไปว่า เมล็ดพวกนี้ตายแล้ว แต่ ความเป็นจริงภายในดินอาจมีการก�าเนิดและเติบโตอยู่ นึ ก ย้ อ นถึ ง ตั ว เรา (ผู้ เขี ย น) ที่ เ คยอยู่ ในสภาพ ทีม ่ ด ื มน หมดความหวัง เคยนึกว่าตัวเราคงไม่มอ ี นาคต ทีส ่ ดใสอย่างทีเ่ คยฝันไว้ตอนเด็กๆ เพราะหันไปทางไหน ก็ มี แ ต่ ท างตั น หรือ เรื่อ งที่ เราเชื่ อ มั่ น ว่ า มั น จะเกิ ด ขึ้ น แต่ จ นแล้ ว จนรอดก็ ไ ม่ เกิ ด ขึ้ น สั ก ที เราก็ มั ก คิ ด ไปว่ า สิ่งนั้นตายแล้วแน่ๆ ทว่า พอผ่านชีวิตมา เราได้เห็นว่า ในช่ ว งเวลามืด มิด หรือ วิกฤต เมล็ ด พัน ธุ์อั น บอบบาง ซึง่ ก็คือตัวเราค่อยๆ เปลี่ยนไปทีละช้าๆ ความเปราะบาง ค่อยๆ แกร่งขึ้นทีละนิดๆ เหมือนกับรากและล�าต้นของ เมล็ ด พั น ธุ์ที่ ค่ อ ยๆ งอกออกมา แม้จะอยู่ใต้ ดิ น ทว่า มันไม่ได้ตาย แต่มันก�าลังโต ในทางกลับกัน ถ้าลองมองในมุมพระเจ้า การให้ คนเป็นเมล็ดพันธุท ์ อ ี่ ยูใ่ ต้ดน ิ อาจแปลได้วา ่ พระเจ้าก�าลัง ปกป้องเราอยู่ เพราะในช่วงที่เราเล็กๆ หรือก�าลังหัวใจ ของเรายังไม่แข็งแรงพอ เราอาจโดนนกโดนอีกามาคาบ เอาไปกินได้ ฉะนัน ิ แม้จะมืดมิด แต่อาจเป็น ้ การอยูใ่ ต้ดน วิ ธี ที่ พ ระเจ้ า พยายามปกป้ อ งเราจากความไม่ พ ร้อ ม เช่น เวลานัน ิ ย ั ไม่ดบ ี างอย่างทีไ่ ม่พร้อมส�าหรับ ้ เราอาจมีนส การมีความสัมพันธ์ ถ้าเกิดพระเจ้าส่งคนที่ใช่มาให้เรา แต่ ให้ ในเวลาที่ เราไม่ พ ร้อ ม การส่ ง คนรัก มาให้ อ าจ กลายเป็นค�าสาปมากกว่าการอวยพร หรือเช่น เราฝันอยากเป็นนักธุรกิจที่ย่ิงใหญ่ แต่ ตอนนั้ นเรายังขาดมุมมองที่แหลมคมและความเข้าใจ ในการท�าธุรกิจ พระเจ้าก็อาจจ�าเป็นต้องให้เราไปผ่าน ช่ ว งตกอั บ ผ่ า นการโดนโกง ผ่ า นมรสุ ม ที่ ท� า อะไรก็ ไม่ส�าเร็จสักอย่าง เหตุผลไม่ใช่เพราะพระเจ้าต้องการ สาปแช่ง แต่ ต้องการให้เราเติ บโตจากความเจ็ บปวด เหล่ า นั้ น เพราะต้ อ งการเตรีย มตั ว เราสู่ วั น ข้ า งหน้ า ซึ่งเปรียบได้กับขั้นตอนถัดมาคือ 2. ‘ช่ ว งล� า ต้ น โผล่ พ้ น ดิ น ’ เมื่ อ รากและล� า ต้ น เริ่ม แกร่งขึน ้ แล้วมันก็จะค่อยๆ โผล่ขน ึ้ มาเจอแสงสว่าง ทว่า ในเวลาทีโ่ ผล่พน ้ ดิน ถ้าต้นไม่แข็งแกร่งพอ หรือรากไม่แน่น ต้นไม้ก็เสี่ยงกับเหล่าสัตว์ หรือแดด ลม น�า ที่จะเข้ามา ท� า ลายได้ ฉะนั้ น หากชี วิ ต เราไม่ ผ่ า นช่ ว งมื ด มิ ด จน แข็งแกร่งระดับหนึ่ง มันจะกลายเป็นเรือ ่ งอันตรายได้ ถ้ า พระเจ้ า ยกเราขึ้ น มาไวไป ซึ่ ง คุ ณ คงเคยเห็ น ชี วิ ต หลายคนที่ประสบความส�าเร็จไวไป กล่าวคือ พวกเขา ออกมาเฉิ ด ฉายสู่แสงสว่าง หรือ สู่ส ปอตไลต์ ในเวลา ที่พวกเขายังไม่พร้อม ผลที่เกิ ดขึ้นคื อ พวกเขาจบลง ด้วยความเจ็บปวดหรือล้มตายกับชีวิตที่ยังไม่สุกงอม ส�าหรับช่วงเวลานี้ มันคือช่วงเวลาแห่งการเติบโต ขึ้นอี กขั้นหนึ่ ง ล� าต้ นเริม ่ ง ่ ใหญ่ขึ้น แต่ ปัญหาหรือเรือ ท้าทายก็ มากขึ้นตามมา เช่น เราเริม ่ จั บทางธุ รกิ จได้ บ้างแล้ว แต่ระหว่างนั้นก็ต้องฟันฝ่าอุปสรรคแต่ละวัน
65 issue 614
28 OCT 2019
มาเรือ ่ ยๆ บางครัง้ ก็ เป็นปัญหาเก่ าแต่ ใหญ่ขึ้น บางครัง้ ก็ เป็นปัญหาใหม่ที่ไม่เคยเจอมาก่ อนจนรู ส ้ ึกหวาดกลั ว แต่ ต้นไม้จะเติ บโตได้ ก็คือ ช่วงนี้แหละ ในระหว่างที่เราสาละวนกับฟันฝ่า หลายครัง้ เราไม่ทันได้รูส ้ ึกตัวว่า เราแข็งแกร่งขึ้นเรือ ่ ยๆ มากกว่าเดิม บางคนอาจจมอยู่ใต้ดินนาน แต่พอโผล่ขึ้นมาบนดิน ใช้เวลาเพียงไม่นานก็โตเร็วกว่าคนอื่น ซึ่งคนแบบนี้ก็เปรียบได้กับ ‘ต้นไผ่’ ไผ่บางต้น จะอยู่ใต้ดินสี่ห้าปีเลยก็มี แต่พอวันที่โผล่ขึ้นมาบนดินก็สูงขึ้นเป็นฟุตภายในหนึ่งวัน ฉะนั้น ไม่ว่าชีวิตของคุณอยู่ในสภาพแบบไหน แต่ขออย่า ได้ประเมินตัวเองต�าไป บางครัง้ การอยู่ใต้ดินนานๆ ก็มีผลให้เวลาโผล่ขึ้นมาบนดินใช้เวลาเร็ว ก็เป็นไปได้เหมือนกัน 3. ‘ดูแล รดน�า พรวนดิน และตัดแต่ง’ มีคนเปรียบไว้ว่าพระเจ้าก็เหมือนเจ้าของสวนที่คอยดูแล รดน�า พรวนดินให้เหล่าลูกๆ ที่เหมือนต้นไม้ ของพระองค์ แต่ถ้าคุณเคยเห็นคนท�าสวน คุณจะรูว ้ ่านอกจากหน้าที่ดูแลต้นไม้แล้ว คนสวนก็ต้องคอยตัดแต่งกิ่งไม้ ต้องคอยก�าจัดวัชพืช พูดอีกอย่างคือ ถ้าอยากเติบโตขึ้น เราจะต้องตัดบางอย่างออกจากชีวิต เช่น เราอาจต้องยอมเจ็บปวดจากการตัดเพื่อนบางคนออกไป เพราะเพื่อนกลุ่มนี้คือคนที่ท�าให้เราสนุกก็จริง แต่เขาก็เหนี่ยวรัง้ ไม่ให้เราเติบโต หรือบางคนต้องยอมตัดธุรกิจบางตัวออกไป เพราะธุรกิจนั้น ท�าให้เขานิสัยเปลี่ยน กลายเป็นคนอารมณ์รอ ้ น กลายเป็นคนไม่ยอมใคร กลายเป็นคนทิ้งครอบครัว เป็นต้น ซึ่งความเจ็บปวดแบบนี้เป็นความเจ็บปวดที่ต้องอาศัยความกล้าหาญมาก เหตุผลไม่ใช่ว่าเราเลือกไม่ได้ แต่เพราะเราเลือกได้ที่จะท�า นี่แหละถึงเจ็บปวด คงคล้ายๆ กับคนบอกเลิกแฟน ทีค ่ นส่วนใหญ่นึกว่าฝ่ายถูกบอกเลิกต้องเจ็บกว่าแน่นอน แต่ความเป็นจริงคนขอเลิกก็เจ็บปวด ไม่ตา ่ งกัน เพราะต้องแบกรับความรูส ้ ก ึ ผิดเอาไว้ แต่ทงั้ นีท ้ งั้ นัน ี ต ิ ก็เหมือนกับต้นไม้ ถ้าเราไม่รจ ู้ ก ั ตัดอะไรออกเลย ต้นไม้ชว ี ต ิ ของเราจะโต ้ การใช้ชว ได้อย่างไร กุหลาบจะออกดอกใหม่ได้ เกิดจากการตัดกิ่งออก เช่นกันหากคุณเป็นคนหนึ่งที่รูส ้ ึกว่าชีวิตก� าลังถูกตัดอะไรบางอย่างออก หรือคุณ ก�าลังตัดสินใจจะตัดอะไรบางอย่าง แต่ลังเลจนไม่ได้ทา � เสียที ขอให้คิดถึงขัน ่ งแย่ แต่เป็นขัน ้ ตอนนี้ไว้ ว่าการตัดไม่ใช่เรือ ้ ตอนหนึ่งของการเติบโต 4. ‘ออกดอกออกผล’ เมื่อต้นไม้ฝ่าแดด ฝ่าฝน ฝ่าลม ฝ่าศัตรู รวมทั้งผ่านการดูแลและตัดแต่ง ก็ถึงช่วงเวลาที่ต้นไม้มาถึงเป้าหมายของ มัน คือการออกดอกออกผลและเป็นร่มเงาให้สิ่งมีชีวิตนานา ถ้าเปรียบชีวิตช่วงนี้เป็นอย่างไร ก็อยากให้นึกถึงบุคคลในดวงใจที่คุณรู ส ้ ึกว่า พวกเขาคือแหล่งของความสงบ ความอบอุ่น การดูแลปกปัก ซึ่งหลายคนอาจจะนึกถึงพ่อแม่หรือปู่ย่าตายายของตัวเอง บุคคลเหล่านี้ที่ท�าให้คุณรูส ้ ึกถึงความสงบและอุ่นใจได้น้ัน ส่วนส�าคัญเป็นเพราะพวกเขาได้ฟันฝ่าความเจ็บปวดมามากจนเขาแข็งแกร่ง สามารถดูแลและรูว ้ ิธีให้ความสบายใจแก่เราได้ ถามว่าชีวิตพวกเขาปราศจากความทุกข์ยากไหม? ก็ไม่ใช่ เพราะขึ้นชื่อว่าชีวิต ยังไงก็ต้อง มีความทุกข์ เพียงแต่ว่าล�าต้นของพวกเขาใหญ่และแข็งแกร่งมาก จนทนทานกับสิ่งกวนใจหรืออุปสรรคต่างๆ ที่ว่ิงเข้ามา หรือถ้าลองจินตนาการว่าคุณเติบโตเหมือนกับต้นไม้ใหญ่ ไม่ใช่แค่คุณจะแข็งแกร่ง แต่คุณยังสามารถผันเอาความบีบคั้นต่างๆ ในชีวิต แล้วเปลี่ยนมันเป็นดอกอันสวยงามหรือผลไม้อันหอมหวานได้ด้วยเช่นกัน ยกตัวอย่างเช่น ตัวเรา (ผู้เขียน) เคยผ่านช่วงเวลาที่เจ็บปวดจากความรักแบบแสนสาหัส เคยผ่านช่วงเวลาท�างานที่ไม่มีใครเห็นค่า ไม่มใี ครยืน ่ โอกาสเข้ามาให้ ตอนนั้นเราหมดอาลัยตายอยากมาก เราเกลียดชะตาชีวต ิ ตัวเองเหลือเกินทีต ่ ้องมาเจออะไรอย่างนี้ แต่เราพยายาม เชื่อว่า มันต้องมีสิ่งดีๆ ในชะตาชีวิตอยู่บ้างสิ เราเลยให้โอกาสตัวเองค่อยๆ เดินออกมา ผลคือ เราค่อยๆ เห็นว่าตัวเองแข็งแกร่งขึ้นเรือ ่ ยๆ และไม่น่าเชื่อว่าเราได้มีโอกาสน�าความทุกข์ที่ผ่านมามาเป็นบทเรียนไว้แนะน�าคนอื่นๆ บางครัง้ เวลาให้ค�าปรึกษา ยังนึกในใจเลยว่า ถ้าไม่ใช่ ตัวเองผ่านเรือ ่ งแบบนี้มา คงจะอธิบายหรือแนะน�าใครไม่ได้แน่ๆ ซึ่งช่วงที่เราได้ เป็นฝ่ายให้ ช่วงเวลานี้ แหละคื อสิ่งที่ย�าเตื อนว่า ความเจ็ บปวดในแต่ ละขั้นตอนของชีวิตคื อของขวัญมากกว่าค�าสาป ในวันที่เราเจ็บปวดตัวเรามักมองมันเป็นค�าสาป แต่เมื่อเวลาผ่านไป กลับเห็นว่าค�าสาปคือของขวัญอันล�าค่า เพราะความเจ็บปวดคือสิ่งที่ ท�าให้เราเป็นเราทุกวันนี้ หลังๆ มาเราเลยโอบรับความเจ็บปวดเป็นเหมือนเรือ ่ งปกติ บางทียังคิดเลยว่า ถ้ามีความเจ็บปวดเข้ามา แสดงว่า เราก�าลังจะได้เติบโตขึ้นอีก และที่แน่ๆ คือเราเห็นแล้วว่า พระเจ้าต้องรักเรามากๆ เพราะการที่ใครสักคนที่รก ั เรามากๆ อนุญาตให้เราเจ็บปวดได้ แน่นอนว่าเขา ย่อมเจ็บปวดกว่าเราหลายเท่า ก็คล้ายกับเวลาที่พ่อแม่ลงโทษ พ่อแม่ที่รก ั เรามากๆ ย่อมทุกข์ใจไม่น้อยไปกว่าตัวเรา แต่ถ้าพวกเขายอมให้เรา เจ็บปวดได้ แสดงว่าเขาเห็นแล้วว่า เขายอมเจ็บปวดเพื่อให้เราได้ดี และนี่อาจเรียกว่าความรักที่ยิ่งใหญ่ เพราะเป็นการยอมเสียใจเพื่อให้คนที่เรารักได้ส่ิงที่ดีเพื่อตัวเขาเอง
A RT IC LE
PA I N & G A I N
66
04 / 04
08
08
Pa in & Gain วันหนึง ่ คุณอาจกลับ มาขอบคุณช่วงเวลานี้ โดย ตินกานต์
คื น นั้ น ฉั น ตื่ น ขึ้ น มา กลางดึกแล้วร้องไห้ เ ป็ น คื น เ งี ย บ ส งั ด ต่ างจากกลางวันที่ความสงบถูกกลบด้วยเสียงปึงปัง ดังจากไซต์กอ ่ สร้างด้านหลัง ที่อยู่อาศัย ห้องสว่างสลัว ด้ วยแสงจากเสาไฟฟ้าต้ น ใกล้ ร ะเบี ย ง ฉั น มองตาม ทิศทางการมาของแสงนั้น แ ส ง เ ห ลื อ ง ส้ ม ค่ อ ย ๆ พ ร่ า ห้ อ ง เ งี ย บ เ กิ น ไป ความหวาดหวัน ่ ต่ออนาคต ในหัวของฉันจึงดังโหวกเหวก เกินทน ทีแรก เพียงสะอึกสะอืน ้ คิ ด ว่ า อาจเพราะข้ า งใน ตึ ง เครีย ดจนต้ อ งหาทาง ส ล า ย ก้ อ น อ า ร ม ณ์ นั้ น แต่ แ ล้ ว ฉั น ก็ ก ลั้ น ไม่ ไ หว ปล่ อ ยโฮออกมาจนต้ อ ง ลุกขึ้นนั่ง ไหล่กระเพื่อม หากล้ ม ตั ว หลั บ แล้ ว ไม่ตื่นขึ้นมาอีกเลย คงรูส ้ ึก ค ล า ย ใ จ จ ะ รี บ ห ลั บ ๆ ให้พ้นๆ ไม่รอ ้ งไห้ คาบเกี่ยวช่วงปลายปี 2560 และต้ นปี 2561 ฉั น ไม่ อ าจเรีย กตั ว เองว่ า ‘เป็นใคร’ ได้เลย คนอย่าง ฉั น คนที่ เชื่ อ มาตลอดว่ า การงานจะเป็นตั วบ่งบอก ว่าเราเป็นใคร เรามีอะไรดี เราท� า อะไรได้ เมื่ อ คนที่ ให้คา ่ กับงานไม่มงี าน ฉันจึง รูส ้ ก ึ ว่าตัวเองแทบไม่มค ี า ่ แต่ ถ้ า จะให้ บ อกว่ า เป็ น อะไรสั ก อย่ า งจริ ง ๆ ฉันก็คือคนตกงาน ฉั น ลาออกจากงาน ประจ� า ในปลายปี 2557 แล้ ว เป็ น ฟรีแ ลนซ์ ร ับ งาน ทั่วไปเท่าที่สามารถ มีงาน ม า สู่ มื อ ฉั น ไ ม่ ข า ด ช่ ว ง ต ร ง ต า ม ทั ก ษ ะ ที่ มี บ้ า ง ต้ อ งลองของใหม่ กั น บ้ า ง สนุกท�าบ้าง ท�าเพือ ่ เลีย ้ งชีพ
บ้าง ภาคภูมิใจกับมันบ้าง รับ ค่ า จ้ า งมาอย่ า งเงี ย บๆ บ้าง ชี วิ ต ด� า เนิ น ไป แ ม้ บ า ง เ ดื อ น ไ ม่ มี ร า ย รั บ เข้าบัญชีสักสตางค์ แต่ยัง พอมีเงินทีป ่ น ั เก็บไว้ ไม่มาก แต่ก็ช่วยให้รอดมาได้ ต้ น ฤ ดู ห น า ว ข อ ง ปี 60 ฉันไม่รูว ้ ่าเกิดอะไรขึ้น งานที่ตรงจริตค่ อยๆ หดหาย งานที่ พ อมี ให้ ท� า อยู่ก็ไม่ค่อยดีต่อใจ ฉันเริม ่ รับงานดะ ไม่คัด ไม่กรอง ไม่ ป ฏิ เ สธงานที่ ม องด้ ว ย ตาเปล่ า ก็ รู ้ว่ า เขาเอารัด เอาเปรียบ หรือรู อ ้ ยู่แก่ ใจ ว่าไม่สนุ กหรอกงานนี้ แต่ ท�าไงได้ บิลต่างๆ เดินทาง มาตรงเวลาทุกเดือน ฉันท�างานเท่าทีม ่ งี าน ให้ ท�า รายรับสวนทางกั บ รายจ่ า ย เงิ น เก็ บ ถู ก หยิ บ มาใช้ ฉันส่งงานชิ้นสุดท้าย ข อ ง ปี ทั้ ง ที่ ยั ง เห ลื อ อี ก ตั้งเดือนกว่ากว่าจะหมดปี หลั ง จากงานชิ้ น นั้ น ฉั น ก็ กลายเป็นคนว่างงานเต็มตัว และว่างเปล่าจนข้ามไปอีก ปี ห า ก ไ ม่ มี ง า น ก็ คื อ ไม่มีเงิน และสิ่งที่คนอย่าง ฉั นไม่ เ คยกล้ าท� า คื อขอ หยิบยืมจากใคร แม้แต่จะ บอกกล่ า วคนใกล้ ตั ว หรือ คนในครอบครั ว ฉั นยั ง ไม่มีหน้า ในวัยเลข 3 ที่ถูก คาดหวังว่าควรจะมีการงาน และการเงิ น ที่ เ สถี ย ร ฉั น กลับท�าได้เพียงเปิดฝาโอ่ง รองน� า ฝนที่ ต นกั ก ตุ น ไว้ วิ ด น� า ใ น โ อ่ ง ดื่ ม กิ น จ น เกื อบเหื อดแห้ ง ขณะที่ ท้ อ ง ฟ้ า ข อ ง ฉั น แ ล้ ง ฝ น เข้าทุกที ฉั นไม่เคยแสดงออก ให้ใครรูว้ า ่ ทุกครัง้ ทีเ่ ปิดโอ่ง
มองน� า ที่ ก� า ลั ง ลดระดั บ ฉั น ใจหาย ฉั น กั ง วล ฉั น หวาดกลัว คิดไปถึงการกลับ เข้าสู่วงล้อมนุษย์เงินเดือน ที่ เ ค ย พ า ตั ว เ อ ง วิ่ ง ห นี ออกมาได้ เพราะเงิ น เก็ บ ที่ ร ่ อ ยหรอลงก็ เรื่ อ งหนึ่ ง แ ต่ โ ด ย ลึ ก ฉั น รู ้ สึ ก ถึ ง คุณค่าของตัวเองทีถ ่ ดถอย ด้อยค่าตามไปด้วย ความรู ้สึ ก เช่ น นี้ ช่ า ง เจ็บปวด คื น ที่ ฉั น ตื่ น ขึ้ น ม า ร้องไห้ เป็นวันทีง่ านชิน ้ หนึง่ ( ซึ่ ง ฉั น อ ย า ก ท� า ม า ก ) ถู ก ยกเลิ ก ไปด้ ว ยเหตุ ผ ล ด้านงบประมาณ ไม่ใช่แค่ ฟ้ า ไม่ มี ฝ น แต่ ล มยั ง หอบ เอากลิ่ น ความหวั ง เล็ ก ๆ น้อยๆ ไปจากฉัน เสี ย งร้อ งไห้ ป ลุ ก คน ข้ า ง ๆ ตื่ น ฉั น บ อ ก เข า “กลัวไม่มีงานท�า” บ้าไปแล้ว แต่ฉันกลัว จริงๆ หลงลืมไปหมดสิ้นว่า เคยท�าอะไรมาบ้าง เขียน อะไรมาบ้ า ง ไอ้ ค วามคิ ด ทีม ่ ก ั ฝังหัวตัวเองว่า ‘จงอย่า เอาแต่ ช่ื น ชมความส� า เร็จ เก่า’ มันคอยร้องบอกให้ฉน ั ต้ อ งรีบ สร้า งความส� า เร็จ ใหม่อยู่เรือ ่ ย “ จ ะ ไ ม่ มี ง า น ท� า ไ ด้ ยังไง นอนก่อน พรุง่ นี้ค่อย ตื่นมาคิด” ข้ า ง ใน เบ า ล ง ด้ ว ย ประโยคสั้ น ๆ อาจเพราะ ฉั นกล้าให้ใครคนหนึ่งรับรู ้ ถึงความไม่มน ั่ คงในใจของ ฉันแล้ว เหมือนคนจมน�าที่จะ ทะลึ่งขึ้นมาหายใจในเฮือก สุ ด ท้ า ย จะรอดหรื อ ไม่ ก็อยู่ที่สติในแรงฮึดลูกนั้น พ้ น คื น ที่ ฉั น ปล่ อ ยโฮ ป ร า ก ฏ ค ว า ม รู ้ สึ ก ห นึ่ ง พุ่ ง แทรกความกลั ด กลุ้ ม
67 issue 614
จู่ๆ ฉั นก็อยากเขียน เขียนในที่นี้ไม่ใช่งานเลี้ยงชีพที่เคยท�า แต่เป็นการเขียนที่หล่อเลี้ยงความเป็นฉั นมาทั้งชีวิต เสียงป๊อกแป๊กของ พิ ม พ์ ดี ด ยามจิ้ ม แต่ ง เรือ ่ งสั้ น ในสมั ย วั ย รุ น ่ กลั บ มาดั ง ก้ อ งในหั ว ความดี ใจไชโยเมื่ อ ครัง ้ ที่ ง านเขี ย นชิ้ น ก่ อ นหน้ า ได้ ตี พิ ม พ์ เป็ น เล่ ม หวนมาฉายชัด ที่ลืมไปแล้วว่าเราเคยเป็นใครก็พลันนึกได้ ฉันรีบฉวยคว้าเฮือกสุดท้ายไว้ ทะลึ่งโผล่พ้นผิวน� า กอบเอาอากาศเข้าเต็มปอด กอดความปรารถนานั้นไว้กับตัว แล้วออกแรงตะเกียกตะกายว่ายหาฝั่ง พอความอยากเขี ย นมั น พลุ่ ง พล่ า น ฉั น ก็ เก็ บ ตั ว อยู่ ห น้ า คอมพิ ว เตอร์ทั น ที แ ละแทบไม่ เว้ น วั น ไม่ ใ ส่ ใจปริม าณน� า จ๋ อ งแจ๋ ง ในโอ่ ง ลืมเรือ ่ งฟ้าไม่มีฝน จดจ่ออยู่กับตัวหนังสือที่โปรยจากปลายนิ้วของตัวเองเท่านั้น ฉันเขียนเรือ ่ งสั้น เขียนเรือ ่ งความรัก การไม่มีการงานอื่นเข้ามารบกวนคือโอกาสที่ดีอย่างเหลือเชื่อในการเขียนงานของตัวเอง ความว่างจากเรือ ่ งราวอื่นอนุญาต ให้ฉันได้มีเวลาทบทวนมุมมองความรักที่ตนมี นึกถึงความสัมพันธ์ครัง้ เก่าแก่ ยืนจังก้ากับตัวตนในอดีตที่น่าเกลียดเพื่อท�าความเข้าใจ พิจารณาความเจ็บปวดที่ยังเป็นสะเก็ดแผล ดื่มด�าทั้งความดีงามของรักและความแหลกสลายของความไม่รก ั ฉันเอามันมาเขียนผ่านตัวละคร ผ่านเรือ ่ งเล่า ที่อาจทั้งใช่และไม่ใช่ฉัน ราวสายน�าล้นทะลักท�านบ ถ้อยค�าในหัวหลั่งไหลออกมาไม่หยุด จากเรือ ่ งแรก ไปยังเรือ ่ งที่สอง เรือ ่ งที่สาม ที่สี่ เขียนโดยที่ ยังไม่รูด ้ ้วยซ�าว่าเรือ ่ งสั้นเหล่านี้จะไปลงเอยที่ไหน จะได้พิมพ์เป็นเล่มหรือเปล่า จะมีคนอ่านหรือไม่ แต่ยามนั้ นฉั นรู ต ้ ัวว่าตนรอดแล้ว รอดจากความรู ส ้ ึกไร้ค่า รอดจากใต้ท้องน� าด�ามืด การเขียนด้วยใจรักเป็นสรณะแก่ฉัน ผู้ก�าลังเคว้งคว้าง เป็นรังนุ่มเมื่อตระหนักว่าชีวิตที่ผ่านมาช่างไร้ซึ่งความมั่นคง เป็นโปรยฝนที่ชุบความหวังให้ฟื้นคืนมา คนข้างๆ ได้อ่านต้นฉบับแรกของฉันก่อนใคร “วันหนึ่ง คุณอาจกลับมาขอบคุณช่วงเวลานี้” ฉันจ�าค�าที่เขาบอกขึ้นใจ ปลายปีเดียวกันนั้น ‘ดอก รัก’ ได้พิมพ์เป็นเล่มในที่สุด ฉันได้ค่าลิขสิทธิง์ าน หนังสือได้รบ ั รางวัล ตัวละครที่มีชื่อดอกไม้ของฉัน ได้เป็นที่รก ั ของผู้อ่านไม่มากก็น้อย งานชิ้นนี้ยังเสมือนแสงสว่างที่ฉายมายังผู้หญิงคนหนึ่งคนนี้ที่เคยนั่งเขียนอยู่มุมเงียบ จูงเอางาน เลี้ยงชีพอันชุ่มชื่นใจมาสู่ชีวิตด้วย ฝนกลับมาตกบ้างแล้ว โอ่งใบเล็กของฉันก�าลังเริม ่ กักเก็บน�าฝนอีกครัง้ เวลามีคนถามว่าหนังสือเล่มนี้มท ี ม ี่ าอย่างไร ฉันตอบเหมือนกันทุกทีวา ่ เป็นความรูส ้ ก ึ อยากเขียนทีพ ่ ลุ่งพล่าน ฉันตอบตามจริง แต่เป็นความจริงเพียงครึง่ อีกครึง่ ที่ไม่ได้บอกคือ ฉันต้องหาทางรอดจากความรูส ้ ึกไร้ค่า ไม่รูห ้ รอกว่าฉันจะพลัดตกลงไปในท้องน�า ด�ามืดอีกเมือ ่ ไหร่ วันนั้นจะมีแรงตะกายขึน ้ มางาบอากาศหรือเปล่าไม่รู ้ ฉันยังวูบวาบอยูใ่ นความกังวลนั้นอยูบ ่ า ้ ง กลัวฝนไม่ตกต่อเนื่อง กลัวโอ่งขาดน�า กลัวความรูส ้ ึกไม่มีค่าหวนกลับมา เพราะไม่รูอ ้ นาคต เราจึงกลัวอนาคต แล้วเราก็ย่ิงทุรนทุรายกับวันข้างหน้าไปล่วงหน้า การผูกติดคุณค่าของตัวเองไว้กบ ั การท�างานเป็นดาบสองคม ฉันรู ้ แต่กย ็ งั สลัดความคิดทีว ่ า ่ ‘งานจะบ่งบอกคุณค่าความเป็นเรา’ ออกจากตัวอย่างหมดคราบไม่ได้ แต่ความเข้าใจนี้ก็ลดความเข้มข้นลงไปมากแล้ว ถึ งอย่างนั้ น ฉั นก็ ต้องกลั บไปขอบคุณความว่างเปล่ าในช่วงเวลานั้ นจริงๆ ขอบคุณความทะยานอยากที่ผุดขึ้นมาทันเวลา ขอบคุณแรงตะเกียกตะกายของตนเองในเฮือกฮึดสุดท้ายที่คว้าไว้ การเขียนหนังสือส�าหรับฉันไม่เคยง่าย แม้บางครัง้ มันจะไหลหลั่ง ราวน�าหลาก แต่ในภาวะนั้น ข้างในของฉันท�างานอย่างหนัก รุนแรง บ้าคลั่ง ปั่นป่วน แต่นั่นท�าให้ฉันรอด ตามกลไกธรรมชาติ ต้นไม้บางสายพันธุ์จะออกดอกในหน้าร้อน ฤดูที่น�าน้อย ไม่พอเพียงไปเลี้ยงใบ บางต้นไม่เหลือใบเขียว บนกิ่งก้านเลยด้วยซ�า ในสภาวะที่คล้ายก�าลังจะตาย มันกลับผุดดอกตูมแล้วผลิกลีบบาน ในกลีบดอกมีเกสรที่พร้อมขยายพันธุ์ ตายหรือ? ไม่ตายหรอก ซ�ากลับงามสะพรัง่
28 OCT 2019
09
Pain & G ain ปลดปล่อยพันธนาการ ความสัมพันธ์ โปรดเรียกขานฉันด้วย ‘นามอันแท้จริง’ โดย พชร สูงเด่น
ฉันอยู่ตรงนี้ ขณะนี้ เพียงแค่ เท่านี้ท่ีบอกกับเธอ รั ก ฉั นได้ ไ หมเธอ วิ น าที นี้ เท่านั้น เหมือนดั่ งที่มารดารักถนอม บุตรด้วยชีวิตเยี่ยงไร ห า ก เร า ฝึ ก ให้ มี ใจ ต่ อ ค น ทั้งปวงได้อย่างนั้น เริม ่ จากการรักคนที่เรารัก ไปจนถึงรักแม้คนที่ชัง จนกล้ า ที่ จ ะรั ก แม้ ค นที่ มุ่ ง หวังท�าร้ายตัวเราได้อย่างนี้ ผู้ท่ีมีรก ั คือผู้เข้มแข็ง ผู้เข้มแข็งคือไม่มีความกลัว ผู้ ท่ี ยั ง มี ค วามกลั ว ไม่ อ าจมี ความรักและให้อภัย แม้ ว่ า รั ก มั น จะยากเย็ น เกลียดชังมันจะง่ายดาย แต่ ในลมหายใจสุ ด ท้ า ยเธอ จะตาย พร้อมสิ่งใด บทเพลง ‘โปรดเรียกขานฉั น ด้ ว ยนามอั น แท้ จ ริง ’ ของ ‘บอย อิมเมจิน ั ้ ’ ศิลปินจากเชียงใหม่ ทีไ่ ด้รบ แรงบั น ดาลใจในการแต่ ง เพลงนี้ จากบทกวีของ หลวงปู่ติช นัท ฮันห์ บ ท ก วี ใ น ด น ต รี ที่ ก้ อ ง ใ น โสตประสาททันท่วงทีในช่วงเวลา นั้ น เวลาที่เพิ่งได้ ยินข่าวจากบ้าน ที่ อ ยู่ ไ กลออกไป เวลาที่ ก� า ลั ง พา ตั ว เ อ ง ไป ไ ก ล ถึ ง ย อ ด เข า เพื่ อ ‘ภาวนา’ และดูเหมือนว่าข่าวร้าย จากแดนไกลจะเป็ น บททดสอบ ด่ า นแรกว่ า สิ่ ง ที่ ฝึ ก ซ้ อ ม ‘ภาวนา’ อยู่นั้นจะน�ามาใช้ปฏิบัติในชีวิตจริง ได้หรือไม่ การภาวนาให้ตน ื่ รูใ้ นปัจจุบน ั ขณะ อยู่ ต รงนี้ ที่ นี่ จนเห็ น ได้ ถึ ง ค ว า ม ไ ม่ มี ไ ม่ ตั้ ง อ ยู่ ข อ ง สิ่ ง ใ ด ไม่ เป็ น อะไรเลย จนเป็ น ได้ ทุ ก สิ่ ง , ไม่ปรารถนาสิง่ ใด จนให้ได้ทก ุ อย่าง การฝึกภาวนาบนยอดเขานั้น เป็นไปอย่างง่ายดาย สบาย สงบ มี ค รู บ าอาจารย์ ค อยน� า ทางอยู่ ตรงหน้า ในบรรยากาศที่แวดล้อม ไปด้วยธรรมชาติ มีความหนักแน่น ของภูเขา ความร่ม เย็น ของต้ น ไม้ ความตั้งใจของผู้ท่ีเดินทางมาไกล แสนไกลเพื่อฝึกซ้อม ‘ภาวนา’ แ ต่ บ ท ท ด ส อ บ ที่ แ ท้ จ ริ ง
A RT IC LE
PA I N & G A I N
68
04 / 04
การภาวนาที่ แท้ จ ริง การปฏิ บั ติ ที่ แท้ จ ริ ง ดู จ ะ เกิ ด ขึ้ น เ มื่ อ โ ล ก ความเป็นจริงผลักให้กระแทกออกไป นอกโหลครอบแก้ว โยนให้กระโจน เข้ า กองไฟในโลกความเป็ น จริ ง ที่ ส่ิ ง ต่ า งๆ ไม่ ไ ด้ ม่ั น คงเช่ น ภู เขา ไม่ ร ่ ม รื่ น แผ่ ว เบาดั งร่ ม เงาของ ต้นไม้ ไม่ ไม่ ไม่ ไม่มีอะไรเป็นไป ดั่ งใจสักอย่าง ไม่มีการปล่ อยวาง จนถือสามันไปเสียทุกสิง ่ ปรารถนา เต็ ม ไปด้ ว ยกิ เ ลส ตั ณ หา จนสละ อะไรไม่ได้ในชีวิตจริง “ตายไปเสียได้ก็คงดี” เ สี ย ง ป ล า ย ส า ย ที่ ไ ด้ ยิ น ข้อความที่บอกถึ งความเกลี ยดชัง โกรธแค้ น จนตั ว สั่ น แต่ ในความสัน ่ สะเทือนนัน ้ มีความสัน ่ ไหวของใจ ทีแ ่ หลกสลาย ความเชือ ่ มัน ่ ในความรักที่ถูกท�าลาย ความอ่อนไหวของ หัวใจที่ใช้ความโกรธมาเป็นเกราะ ก� า บั ง ว่ า ยั ง เข้ ม แข็ ง แม้ ใ นใจจะ หมดเรีย ่ วแรงมากแค่ไหนก็ตาม ส อ ง พี่ น้ อ ง ที่ อ ยู่ กั น ค น ล ะ ปลายสาย พี่ ช ายเดื อ ดพล่ า นเป็ น ฟืนเป็นไฟกับสิ่งที่ได้เจอ น้ องสาว น� า ตาไหลกั บ สิ่ ง ที่ ไ ด้ ฟั ง น้ อ งสาว ทีใ่ นชัว ่ ่อนรับโทรศัพท์ยง ั อยูใ่ น ่ ครูก ความสงบเย็ น ของการ ‘ภาวนา’ ที่คิดว่ามันง่ายดายในการจะ “มีใจ ต่อคนทั้งปวงได้อย่างนั้น เริม ่ จาก การรักคนที่เรารัก ไปจนถึ งรักแม้ คนที่ ชั ง จนกล้ า ที่ จ ะรั ก แม้ ค นที่ มุ่ ง หวั ง ท� า ร้า ยตั ว เราได้ อ ย่ า งนี้ ” ก่ อ นที่ สิ่ ง ที่ เ ข้ า มากระทบจะลบ ความสงบจากการภาวนาไปเสียหมด - นี่ ไง บททดสอบของการภาวนา ที่คิดว่าท�าได้ รักได้ อภัยได้ ท�าได้ แค่ไหนในบททดสอบของชีวิตจริง “เข้ามาถึงในบ้าน ไม่ให้เกียรติ กั น ขนาดนี้ ก็ อ ย่ า หวั ง ว่ า จะได้ ร บ ั เกียรติกลับคืน” จบประโยคบอกเล่าเรือ ่ งราว ที่เกิดขึ้น เสียงปลายสายก็เงียบไป เงียบจนได้ยน ิ เสียงสะอึกสะอื้นของ กั น และกั น สะอื้ น ไห้ ใ ห้ กั บ การเปลี่ยนแปลงกะทันหันที่ไม่คาดฝัน ในบ้าน ในวันที่มีคนนอกบ้านเดิ น เข้ามาในความสัมพันธ์ความสัน ่ สะเทือน ที่ เจื อ ปนทั้ ง ความตกใจ ไม่ เข้ า ใจ ไปจนกระทั่งความโกรธ - โกรธคน ใน ‘บ้ า น’ ของเราเองที่ ป ล่ อ ยให้
คนนอกเดิ น เข้ า มา โกรธตั ว เองที่ เกิ ด ความรู ้สึ ก โกรธ, จนแทบจะ เกลียด, คนในบ้านด้วยกันเอง ความโกรธ-เกลี ย ด ที่ เกื อ บ สมเหตุ ส มผลกั บ การโตมาพร้อ ม คุ ณ ค่ า ที่ ถู ก ปลู ก ฝั ง เรื่ อ งสถาบั น ครอบครัว ระบบ ‘monogamy’ ความรักเดียวใจเดียว วลี ‘ถือไม้เท้า ยอดทอง กระบองยอดเพชร’ ที่เป็น ทั้ ง ค� า อวยพร และกั บ ดั ก กั ก ขั ง ให้พลาดพลั้งในความสัมพันธ์ไม่ได้ คุ ณ ค่ า ต่ อ ส ถ า บั น ค ร อ บ ค รั ว ที่ แน บ ส นิ ท กั บ ชี วิ ต จ น แท บ จ ะ แหลกสลายไปพร้ อ มกั น ในวั น ที่ คุณค่านั้นพังทลาย ภาพพ่อแม่ครองรักกัน ภาพจ�า สถาบันครอบครัว ที่ท�าให้เชื่อโดย ไม่ตั้งค�าถามว่านั่นคือภาพสมบูรณ์ แบ บ คื อ ค ว า ม เป็ น ไป ไ ด้ เ ดี ย ว ที่ชีวิตควรเป็น ผิดแปลกไปจากนั้น คื อ ภาพที่ ผิ ด คื อ สิ่ ง ที่ ไ ม่ ใ ช่ คื อ ความไม่สมบูรณ์ในชีวิต ภ า พ ค ว า ม เป็ น ค ร อ บ ค รั ว บทบาทความเป็นพ่อแม่ที่ท�าให้เรา ต่างหลงลืมกันไปว่า ก่อนหน้ านั้ น เราต่ า งเคยเป็ น มนุ ษ ย์ ค นหนึ่ ง มีรก ั โลภ โกรธ หลง เช่นกัน หลงลืม ไปว่ า นอกจากความเป็ น พ่ อ แม่ พวกเขายั ง เป็ น อี ก หลายบทบาท ในชีวิต - เป็นพี่ เป็นน้ อง เป็นลูก เป็นคนรักของใครอีกคน ความรั ก ที่ ใ ครต่ า งมองว่ า เป็นสิ่งสวยงาม การเจอ ‘คนทีใ่ ช่’ นั้นเป็นเรือ ่ ง โรแมนติก เป็นโชคชะตา ฟ้าลิขิต แต่ เ ส้ น แบ่ ง บางๆ ระหว่ า ง ความโรแมนติก และโศกนาฏกรรม ดู จ ะเป็ น เพี ย งช่ ว งเวลาที่ มั น เกิดขึ้นเท่านั้น หากพบกันในวันทีย ่ งั ไม่มใี คร ก็เป็นเรือ ่ งโรแมนติกชวนฝัน แต่ ห ากเมื่ อ ใดที่ ร ัก เรีย กหา ผิดที่ผิดเวลา ความโรแมนติ ก กลั บ กลาย เป็นโศกนาฏกรรม เป็ น ‘บาป’ ได้ ง่ า ยๆ หาก กระโจนลงหลุมรักนั่นไป “พ่ อ อาจไม่ ใ ช่ ส ามี ที่ ดี ที่ สุ ด ส�าหรับแม่ แต่ เขาเป็นพ่อที่ดีที่สุด ส�าหรับลูก” แม่หยิบโทรศัพท์มาพูดแทน
69 issue 614
28 OCT 2019
พี่ ช ายที่ ดู จ ะเงี ย บไปในอี ก ปลายสาย ค� า พู ด ของผู้ ห ญิ ง ที่ น่ า จะเจ็ บ ช� า ที่ สุ ด ในสิ่ ง ที่ เกิ ด ขึ้ น ครั้ง นี้ แต่ ก ลั บ เป็ น ผู้ ที่ ท� า ใจได้ ม ากที่ สุ ด ให้ อ ภั ย ได้ ม ากที่ สุ ด ไปจนกระทั่งเห็นอกเห็นใจแม้ต่อผู้ที่กระท�าเธอเองมากที่สุด การให้ อ ภั ยได้ ในฉั บพลั น แม้ไ ม่เคยฝึก ‘ภาวนา’ ไม่เคยออกเดิ น ทางไปไกลเพื่อฝึกปฏิ บัติใดๆ แต่ การปฏิ บัติที่ แท้ ข องเธอดู จะอยู่ ในทุ กลมหายใจ ของการประคั บ ประคองความสั ม พั น ธ์ เธอรู ้เรื่อ งราวมานานเท่ า ไหร่ไ ม่ มี ใ ครรู ้ เธออยู่ กั บ ความเจ็ บช� า มานานเท่ า ไหร่ เราสองพี่ น้ อ งไม่ มี ใ ครเคยเห็ น แต่ส่ิงที่เธอเป็นในวันนี้ การไม่ถือโทษโกรธแค้นแม้กับคนที่กระท�าให้เธอเจ็บช�า การเห็นอกเห็นใจผู้อื่นเป็นที่ตั้ง เอาความคาดหวังส่วนตัวเป็นรอง การให้อภัย ของเธอที่ท�าให้เราสองพีน ่ ้องค่อยๆ เย็นลง ค�าพูดของเธอทีท ่ า � ให้เกิดอาการตื่นในความจริงบางอย่างว่า คนคนหนึ่งทีอ ่ ยูต ่ รงหน้าเราเป็นอะไรมากกว่าบทบาท ที่เขามีต่อเรา และการที่เขาบกพร่องในบทบาทหนึ่ง ไม่ได้แปลว่าเขาบกพร่องในความเป็นมนุษย์ ใช่ เขาเป็นคนรักที่แย่กับเธอ แต่กับเราสองพี่น้อง เขาก็เป็นพ่อที่ท�าหน้าที่ได้ไม่เป็นสองรองใครอย่างที่เธอว่าไว้จริงๆ ไม่ต่างจากเรา ที่มีบทบาทหลากหลายไม่ต่างกั น ทั้งบทบาทความเป็นลูก เป็นน้ อง เป็นเพื่อน เป็นคนรักของใครบางคนเช่นกั น และมีวันที่เราเอง ก็เคยท�าผิดพลาดในความสัมพันธ์ไม่ต่างกัน ไม่ใช่สามีที่ดีที่สุด แต่เป็นพ่อที่ดีที่สุด ใจทีใ่ ห้อภัยของเธอท�าให้ได้กลับมาเห็นความเป็นมนุษย์ ลอกคราบถอดบทบาททีเ่ ราต่างคาดหวังจากกันและกัน ความคาดหวังต่อภาพสถาบันครอบครัว ที่ถูกหล่อหลอม ความหวังที่มีไว้เพื่อตอบสนองความต้องการของผู้ที่หวัง ปราศจากความพยายามเห็นอกเห็นใจผู้อื่น ใจที่เต็มไปด้วยรักของเธอได้ปลุกให้ตื่น หันกลับมาทบทวนตัวเองว่า ในทุกความเจ็บช�าที่เรามองว่าผู้อื่นกระท�ากับเรา ลองตรวจสอบตัวเองดูสักครัง้ ว่า ความคาดหวัง (เพื่อเรา เรา เรา และเราเท่านั้น) ได้กักขังความเป็นมนุษย์ของเขาไว้หรือเปล่า และถ้าใช่ ถ้ามันได้กักขังทั้งเราและเขาไว้ ก็ลองดูสักครัง้ ลองวางความคาดหวังนั้นลง ปลดปล่อยทั้งเขา และเรา ให้หลุดจากบ่วงพันธนาการในแต่ละบทบาทที่กักขังเราไว้เช่นกัน จะไม่ต่อลมหายใจของสงครามด้วยความโกรธแค้น จะไม่รบ ั เอาความโกรธแค้น ไม่ส่งต่อความเกลียดชัง ในยามใดเพลิงไฟท่วมฟ้าไปในทุกทิศในจักรวาล ยามนั้นขอให้เธอเรียกขานเอ่ยนามความรักแห่งฉัน ... หากที่ตรงนั้นยังพอมีความหวัง ก็ขอให้ตัวฉันได้หว่านเมล็ดพันธุ์แห่งความรักให้กับเธอ เพื่อให้เธอรูว ้ ่าที่ตรงนั้นยังมีฉันขับขาน ในกลางไฟสงครามยังมีดอกไม้งอกงาม ... ท่ามกลางไฟสงคราม ฉันจะเป็นดอกไม้งอกงาม - กลางเปลวเพลิง บทเพลงยังคงบรรเลงต่อไป แต่ใจที่ให้อภัยแล้ว ใจที่วางลงแล้วซึ่งความคาดหวังนั้นดูจะเปลี่ยนแปลง เป็นใจที่เบาในจิตปรุงแต่งปรารถนา ภาวนาจนตื่นรูใ้ นปัจจุบัน อยู่แค่ตรงนี้ ที่นี่ จนเห็นถึงความไม่มี ไม่ต้ังอยู่ของสิ่งใด ไม่เป็นอะไรเลย จนเป็นได้ทุกสิ่ง ไม่ปรารถนาสิ่งใด จนให้ได้ทุกอย่าง วางในบทบาทที่ยึดถือกันมานาน วางจนกลับมาเรียกขานทั้งเรา - และเขา, ด้วยนามอันแท้จริง
A RT IC L E
PA I N & G A I N
70
04 / 04
ถ้ า คุ ณ เป็ น นั ก เขี ย นประเภทใช้ ป ระสบการณ์ ส่ ว นตั ว มาสร้ า งเรื่ อ งแต่ ง หรื อ เรื่ อ งเล่ า เมื่ อ ถึ ง จุ ด หนึ่ ง คุ ณ อาจพบว่ า งั น ชะงั ก รู้สึกว่าตัวประสบการณ์ไม่อนุญาตให้คุณใช้มัน อาจเพราะมีบุคคลในฐานะตัวละครในเรื่องราวของคุณไม่อนุญาตก็ได้ ตัวละครที่คุณ สร้างขึ้นมาในเรื่องเล่า อาจกระทบใจบุคคลต้นแบบ และนี่คือสิ่งที่นักเขียนควรระมัดระวังและใส่ใจ
10
Pain & Gain เมือ ่ เรือ ่ งเล่าท�าให้ คนต้นเรือ ่ งและ คนเล่าเรือ ่ งเจ็บปวด โดย อุทศ ิ เหมะมูล
แน่ นอนว่าคุณเขียนด้ วยความระมัดระวังและใส่ใจอยู่แล้ ว เพราะนั่ นคื อวิธีที่คุณแสดงความรัก ความสามารถทั้งหมดที่มี และรวมถึ ง ความสั ต ย์ ซื่ อ จริง ใจต่ อ การเขี ย น การงานอั น เป็ น ลมหายใจของนั ก เขี ย น ทว่ า บุ ค คลต้ น แบบที่ นั ก เขี ย นอาจฉวยใช้ บุคลิกลักษณะ และประสบการณ์ทเี่ คยมีรว่ มกัน บทสนทนาทีน ่ ักเขียนเคยได้ยน ิ และโต้ตอบกัน แรงกระตุน ้ ความหวัง และค�ามัน ่ สัญญา ต่อกัน เมื่อมาปรากฏอีกครัง้ ในรู ปเรือ ่ งแต่ง เรือ ่ งสั้นหรือนิยาย อาจท�าร้ายและกระทบกระเทือนใจบุคคลต้นแบบ ถ้าคุณรักและ ห่วงใยเขาหรือเธอมากพอ นักเขียนควรระมัดระวังและใส่ใจตรงจุดนี้อย่างยิ่งยวดด้วย ยิ่งเรือ ่ งที่ลึกซึ้งส่วนตัวที่สุด ควรเก็บไว้ใกล้หัวใจที่สุด คุณไม่อยากท�าร้ายคนที่คุณรักด้วยเรือ ่ งเล่าของคุณ ใช่ไหม? คล้ายกับ ‘นี่เป็นเรือ ่ งของเรา’ ไม่มีความจ�าเป็นใดจะให้คนอื่นต้องรับรู ้ ให้คนอ่านทั่วไปได้รบ ั รูเ้ พียงด้านที่สวยงาม ส่วนด้าน อัปลักษณ์กักขฬะควรเก็บไว้แก้ไขกันเอง อย่าไปรบกวนการรับรูข ้ องคนอ่าน อย่าเปิดเผยความเสื่อมเสีย น่าอับอายให้คนอ่านเห็น ยิง่ เรือ ่ งลึกซึง้ ส่วนตัวทีส ่ ด ุ มันง่ายมากทีจ ่ ะดึงบุคคลต้นแบบดิง่ ลึกลงไปกว่าตัวบท และเหวีย ่ งปฏิกริ ย ิ าทางอารมณ์ในด้านตรงข้าม เช่ น เรือ ่ งเล่ า คุ ณ สวยงาม (ก็ เพราะเหตุ ก ารณ์ ในความเป็ น จริง นั้ น มั น น่ า เสี ย ใจ) คุ ณ เขี ย นให้ มั น อ่ อ นหวาน (ได้ อ ย่ า งไรทั้ง ๆ ที่ ในความเป็นจริงมันร้ายกาจมาก) ในความเป็นจริงเหตุการณ์นี้น่าประทับใจ (แต่คุณเขียนออกมาให้รบ ั รูว ้ ่าคุณเสแสร้งและโกหก) สรุปคุณนักเขียน คุณเป็นใครกันแน่? ผู้บอกเล่าข้อเท็จจริง ความเป็นไป ความจริง คนโกหก ไม่จริงใจ หรือนักสร้างเรือ ่ ง? คุณเป็นทุกอย่างนั่นแหละ ใช้ธาตุทุกอย่างเพื่อประกอบขึ้นมาเป็นเรือ ่ งเล่า และคุณก็ยอมรับที่จะเป็น ตามนิยามที่เขาหรือเธอ นิยามให้คณ ุ เป็น คุณ ‘ยอมรับ’ ว่าท�าให้เขาหรือเธอเสียใจเพราะเรือ ่ งเล่า ในอีกด้านหนึ่งแล้วคุณก็ยอมรับ ว่าเขาหรือเธอท�าให้คณ ุ เสียใจ ที่อ่านงานของคุณแล้วรูส ้ ึกเสียใจเช่นนั้น โปรดจงระมัดระวังและใส่ใจ โปรดจงระมัดระวังและใส่ใจ ในอดี ต จะมีต้นฉบับชิ้นหนึ่ งซุกไว้ในลิ้ นชัก สอดไว้ในชั้นหนั งสือ เหมือนว่ามันไม่เคยมีอยู่ แต่ ใกล้ หูใกล้ ตา เหมือนอยู่อีก กาลเทศะหนึ่งในพืน ้ ทีเ่ ดียวกัน ต้นฉบับนั้นเขียนเสร็จแล้ว แต่รง้ั รอไม่เผยแพร่ หน่วงเหนี่ยวคล้ายเฝ้ารออะไรสักอย่าง ต้นฉบับชนิดนี้ สาธารณชนจะได้อ่านก็ต่อเมื่อบุคคลต้นแบบจากโลกนี้ไป หรือนักเขียนลาจากโลกไป ทางที่ดีคือคนเขียนต้องท�าลายด้วยตัวเอง ขณะมีชีวิต แต่เหมือนคุณก�าลังบีบคอคนที่รก ั ปล่อยให้ต้นฉบับหลอกหลอนต่อไป การท�าลายลงต่อหน้าต่อตาบีบหัวใจคุณเกินไป ผมไม่คิดเลยว่าตัวเองต้องประสบกับภาวะเช่นนี้ ในวัย 44 ปี การเขียนคือความมหัศจรรย์ ท�าให้ผมมีชีวิตชีวา หายใจเข้าออก เป็นการเขียน การเขียนไม่ใช่ทางออก และ/หรือค�าตอบ และ/หรือการบ�าบัดเพียงอย่างเดียว แต่การเขียนคือกิจกรรม และ/หรือ ชีวิตประจ�าวัน การเขียนคือกระบวนการที่ผมท�าทุกวัน เพื่อที่จะเรียนรู ้ เข้าใจตัวเองและสิ่งต่างๆ ด้วยท่าทีและทัศนคติของความรัก และเอาใจใส่ ไม่ใช่ความชิงชังรังเกียจ เบือ ่ หน่าย และท�าไปอย่างเป็นกลไก ผมจึงเชือ ่ ว่าตนเป็นมนุษย์ทว ี่ างใจได้ผา่ นกิจกรรมทางการเขียน ไปพร้อมๆ กับตัวผลงานเขียนของตัวเองซึ่งบรรจุวัตถุประสงค์และเป้าหมายในฐานะที่เป็น ‘ผลผลิต’ ของกระบวนการเรียนรู ้ ถ้าคุณ เขียนสิง่ ทีร่ ูอ ้ ยูแ ่ ล้ว แน่นอนอยูแ ่ ล้ว กิจกรรมทางการเขียนก็คงขาดไร้ซงึ่ ชีวต ิ ชีวา เหมือนส่งข้อสอบปรนัยให้ครูตรวจ ครูต้องการค�าตอบ ตายตัว ไม่สนวิธีการหรือกระบวนการหรือประสบการณ์ที่คุณได้ค�าตอบนั้นมา การเขียนจึงคล้ายท�าข้อสอบอัตนัยต่ออนาคตของ คนเขียนเอง คุณเขียนด้วยความมุ่งมั่น คาดหวัง และฝันใฝ่ ใช้องค์ความรู ้ ความเข้าใจต่ออนาคตของคุณ ดั งนั้ น ผมจึ งเขียน เขียนเพื่อที่จะเข้าใจตั วเอง ชีวิต และความเป็นไป หากผมเคยหกล้ ม ผมอยากเขียนถึ งความผิดพลาด อะไรท� า ให้ ผ มหกล้ ม ส� า รวจให้ แน่ ใจว่ า เป็ น ความตั้ ง ใจที่ ผ มจะล้ ม เองหรือ ไม่ แรงกระตุ้ น และความปรารถนาที่ ท� า ให้ ผ มหกล้ ม รสชาติของความเจ็บปวด มีความรูส ้ ึกอับอายเสียหน้าอยู่ด้วยไหม? ผมมองตัวเองอย่างไร คาดเดาไปว่าคนอื่นๆ มองเห็นผมอย่างไร นั่ นคื อสิ่งที่ผมเขียน จากประสบการณ์ ชุดหนึ่ งที่ผมได้ รบ ั จากการหกล้ ม มุ่งเข้าส�ารวจปรากฏการณ์ และพฤติ กรรม และส�านึ ก ของเหตุการณ์ ผมเขียนไม่ใช่เพราะเข้าใจมันอยู่แล้ว แต่อยากเข้าใจมันมากขึ้น ไม่ได้เขียนเพราะอยากได้บทสรุป แต่เขียนเพื่อเสนอ ความหลายหลากและเป็นไปได้ มีภาวะเช่นนี้ อยู่ พฤติ การณ์ เช่นนี้ อยู่ ชีวิตเช่นนี้ อยู่ อยากให้ผมและคุณได้ อ่าน รับรู ม ้ ันอย่างไร ซับซาบเรือ ่ งราวนัน ่ รับมือและจัดการกับการหกล้มนัน ่ งย่อมีแค่นน ็ น ั่ แหละ มันได้บรรจุความเข้าใจ ้ ‘คนหกล้มคนหนึง ้ อย่างไร’ เรือ ้ั แต่กน ในช่วงวันวัยเช่นนี้ของผมลงไป ผมอาจเขียนถึงคนหกล้มมาทั้งชีวิต ต่างเนื้อหาและต่างรูปแบบกันไป แต่ความเข้าใจในเรือ ่ งเล่าของ ตัวผมเอง ซึ่งอย่างน้อยแสดงออกผ่านวิธีการเขียนย่อมไม่เหมือนกัน ผมเขียนนิยายเรือ ่ งใหม่จบไปแล้วราวปีกว่า ปล่อยทิ้งไว้ปะปนกับไฟล์อื่นๆ ในโน้ตบุ๊ก เรือ ่ งเล่านั้นปิดล็อกตัวมันเองจากทุกสิ่ง แม้แต่กับคนชิดใกล้ แม้แต่กับตัวผมเอง ปีกว่าที่ผ่านมาผมหลุดออกจากนิยายที่เขียนเสร็จไปไม่ได้ เหมือนถูกฉุดรัง้ ให้หวงและห่วง ขณะเดียวกันก็ไม่สามารถไปพ้นจากมัน กล่าวคือเขียนงานชิน ั อนุญาต ้ ต่อไปก็ไม่ได้ ผมอยูใ่ นภาวะติดชะงักมาปีกว่าๆ เหมือนไม่ได้รบ หรืออากาศปลอดโปร่งให้หายใจ ให้มีชีวิตต่ อไป ผมหายใจไม่เต็ มปอดมาปีกว่าๆ นั่ นเป็นเหตุผลว่าผมจึ งย้ายตั วเองไปท�างาน วาดรูป เป็นจิตรกร ไปหาที่หายใจอื่นๆ ความปลอดโปร่งอื่นๆ แม้ตลอดห้วงเวลานั้นจะคิดถึงนิยายที่เพิ่งเขียนจบไปทุกวัน รอตัวเอง เข้มแข็งมากพอจะกลับไปเผชิญหน้ากับสิ่งที่หวงและห่วงและรัก อีกครัง้ ปีกว่านั้ น ผมปรับแก้ นิยายเรือ ่ งนี้ ทุกวัน ในความหมายว่าทั้งเขียนและปรับแก้ อยู่ในความคิ ด ค้ นหากระบวนการที่ดีที่สุด “โปรดจงระมัดระวังและใส่ใจ... โปรดจงระมัดระวังและใส่ใจ” คล้ายสัมผัสทีล ่ บ ู หลังไหล่ คล้ายฝ่ามือทีป ่ ระคองแก้มผม อดทนและเฝ้ารอ บางคราวผมร้องไห้ บอบช�าอัดอั้นใจ “คุณเห็นไหม ผมไปต่อไม่ได้!” ตวาดใส่ ระเบิดแหลกเหลวเงียบๆ ในอก และฟื้ นตัวเองขึ้นใหม่ ผมเขียนเพื่อสร้างชีวิตใหม่ขึ้นทุกวันผ่านการเขียน แต่คนเขียนต้องตายแล้วตายอีกเพื่อให้ได้ชีวิตใหม่น้ัน... ทุกวัน ปีกว่าๆ ที่ผมรูส ้ ึกเช่นนี้ แต่กาลเวลาก็คอยลูบหลังไหล่ผม อายุ 44 ไม่ใช่วัยที่ผมจะหวงและรักมากเกินไป เอาแค่ห่วงใยก็พอ ใช้ประสบการณ์ส่วนตัวมากไปก็หวงและรัก ล็อกเอาไว้จนไม่กล้าปลดปล่อยไป ถึงตรงนี้วิธีการวาดรูปช่วยผมได้มาก คุณใช้สายตา อีกแบบมองภาพวาดของตัวเอง แบบแรกตอนคุณใจจดใจจ่อวาดมันขึ้นมา อีกแบบคือตอนวาดเสร็จแล้ว ต้องถอยออกห่าง มีระยะ กั บภาพที่คุณวาด เพื่อที่สายตาของคุณจะได้ มองเห็นภาพรวม ระยะที่ว่าคื อหนึ่ งปีกว่าๆ ของผม พร้อมแล้ วที่จะปลดล็ อกไฟล์ กลับไปเผชิญหน้ากับนิยายที่ยังไม่แล้วใจอีกครัง้
71 issue 614
11
Pain & Gain เมือ ่ มะเร็งร้ายสอนฉัน ให้มช ี ว ี ต ิ โดย โอมศิริ วีระกุล
ผมเคยได้ ยินชื่อโรคร้ายที่ชื่อ ว่ า มะเร็ ง จากสรรพคุ ณ ที่ ไ ด้ ยิ น มันเป็นโรคที่ซุ่มเงียบเหมือนมือปืน สไนเปอร์ ที่คอยซุ่มหาจั งหวะจาก เหยื่ อ ที่ ป ระมาทต่ อ เรื่ อ งสุ ข ภาพ ของตัวเอง ซึ่งโดยส่วนใหญ่กว่าจะ รู ้ตั ว ว่ า สุ ข ภาพก� า ลั ง ถู ก ดั ก โจมตี ก็แทบสายไปเสียแล้ว ผมได้ยินเรือ ่ งเหล่านี้ มาเยอะ และไม่ คิ ดว่ า มั น จะมาดั กซุ่ ม ยิ ง สุ ข ภาพของแม่ ผ ม แน่ น อนว่ า เมื่ อ ปื น ห นึ่ ง นั ด ถู ก ลั่ น ไ ก ล ง ไ ป ใ น ค ร อ บ ค รั ว บ ร ร ย า ก า ศ จึ ง เกิ ด ความวินาศและปั่ นป่วนเป็นอย่างมาก กั บ คนท� า งานวั ย 27 ปี ในเวลานั้ น ที่หน้าที่การงานก็ไม่ม่ันคง สถานะ การเงินก็ไม่แข็งแรง ผมเหมือนเป็น เชลยต่อเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นและถูก โรคร้า ยนั้ น จั บ มานั่ ง สั ม ภาษณ์ ถึ ง ความรูส ้ ึกต่อสภาวะที่เกิดขึ้น มะเร็ง : นายรูไ้ หมว่าฉันอยู่ใน ท้องของแม่นายมาหลายปี โอม : ผมไม่รูม ้ าก่อนเลย มะเร็ง : แสดงว่านายไม่เคย สั ง เกตสุ ข ภาพหรือ ความผิ ด ปกติ ของคนในครอบครัวเลย โอม : ผมว่ า ผมสั ง เกตนะ แม่ก็ดูปกติดี มะเร็ง : ไม่จริงหรอก… เพราะ แม่ ข องนายมี อ าการปวดท้ อ งมา เป็นระยะเวลาหลายปี แต่กลับไม่มี ใครสั ง เกตและทั ก ท้ ว งให้ ไปตรวจ จนกระทัง่ มีอาการและเป็นลมหมดสติ ไป นีค ่ อ ื ความหละหลวมของการไม่ใส่ใจ สมาชิกในครอบครัวที่นายคิดเสมอ ว่าพวกเขาเป็นบุคคลที่นายรักที่สุด โอม : ผมขอโทษ… ผมอาจท�า แต่ ง าน และหมกมุ่ น อยู่ กั บ ชี วิ ต ตัวเอง แต่เพราะชีวต ิ ช่วงนีม ้ น ั ส�าคัญ ต่อการเติบโตในหน้าที่การงานนี่ ม ะ เร็ ง : ฟั ง แ ล้ ว ช่ า ง น่ า เจ็ บปวด… ส�าหรับการเอาอนาคต มาเป็นตัวประกันกับปัจจุบน ั ทีค ่ อ ่ ยๆ ผุ ผั ง โดยที่ ไ ม่ คิ ด จะใส่ ใจอะไรเลย นี่ คือกั บดั กอย่างหนึ่ งที่มนุ ษย์ชอบ แลก และอยากทวงคืนเมื่อผลลัพธ์
ไม่เป็นไปตามที่หวังไว้ แต่ สุดท้าย มันก็เรียกอะไรกลับมาไม่ได้ โอม : ขอร้อง อย่าเอาชีวิตแม่ ผ ม ไป เ ล ย ป ล่ อ ย แ ม่ ผ ม ไป เถิ ด แม่เพิ่งอายุ 60 ปีเอง ผมยังไม่ได้ ดูแลแม่เท่าที่ควรเลย มะเร็ง : ฉันไม่ใช่พระเจ้า ไม่ใช่ ผู้ กุ ม ชะตา ฉั น เป็ น เพี ย งดั ช นี ชี้ วั ด สุ ข ภาพของมนุ ษ ย์ ที่ ไ ม่ ย อมดู แ ล และต้ อ งก� า จั ด ออกไปเพื่ อ ไม่ ใ ห้ ทรัพยากรบนโลกมันเสียความสมดุล โอม : ผมต้ อ งท� า อย่ า งไร แม่ถึงจะกลั บมามีชีวิตและสุขภาพ ที่ดีเหมือนเดิม มะเร็ ง : น้ อ ยรายนั ก ที่ ฉั น ปรากฏตั ว แล้ ว จะรอด… มั น แทบ เป็นไปไม่ได้เลย แต่บางรายก็โชคดี หน่อยทีไ่ ด้รบ ั การรักษาจากเครือ ่ งมือ และยาที่ ม นุ ษ ย์ ช่ ว ยกั น สร้ า งมา ต่ อ ต้ า นฉั น ซึ่ ง มั น ก็ ต้ อ งแลกด้ ว ย เงินจ�านวนมาก ค�าถามส�าคัญเลย เธอมี เงิ น ที่ จ ะรัก ษาแม่ เหรอ ไหน บอกว่าการงานก็ไม่ม่ันคง การเงิน ก็ไม่แข็งแรง มันดูล�าบากเอาการ โอม : ... มะเร็ง : นี่ไง… ความเงียบคือ ค�าตอบทีแ ่ สนเจ็บปวดแห่งยุคสมัยนี้ มันสะท้อนถึงการไม่ใส่ใจต่อตัวเอง ต่ อคนใกล้ ตัว ต่ อคนที่เรารักอย่าง แท้จริง มันคือค�าตอบของการไม่ได้ รู ้จั ก โลกใบนี้ ดี อ ย่ า งเพี ย งพอและ พอเพียง ว่าชีวต ิ มันโหดร้ายมากกว่า นี้รอ ้ ยเท่า ถ้าไม่มีการวางแผนหรือ ออกแบบชีวิตใดๆ เลย โอม : หมายความว่าอย่างไร มะเร็ง : ความเงียบคือค�าตอบ ที่ บ อกว่ า เธอไม่ รู ้ จั ก ตั ว เอง ไม่ รู ้ ด้ วยซ�าว่าความสุขและความเสี่ยง ของชี วิ ต คื อ อะไร เป้ า หมายและ ความหมายของชีวิตที่อยากจะอยู่ ไปจวบจนวันสุดท้ายคืออะไร โอ ม : ผมเพิ่ ง อายุ 27 ปี ผมอาจจะยั ง ไม่ ส ามารถตอบได้ ผมรูแ ้ ค่วา ่ ผมเกิดมาต้องรับผิดชอบ เรื่อ งเรีย น และท� า งานหาเงิ น มา ดูแลตัวเองและครอบครัว พร้อมกับ งานที่ผมรัก
28 OCT 2019
มะเร็ ง : 555 นี่ แ หละคื อ หนังสือชีวต ิ ของเธอทีเ่ หมือนเพิง่ เปิด อ่านทบทวนได้แค่ไม่กี่บท ทุกอย่าง จึ ง ดู เรีย บง่ า ยและเป็ น แพตเทิ ร ์น เหมื อ นกั บ รายอื่ น ๆ ที่ ฉั น เคยเจอ และนี่ เป็ น เหตุ ผ ลส� า คั ญ ที่ ฉั น ต้ อ ง ปรากฏตั วจากความประมาทด้ าน สุขภาพ เพือ ่ มาสร้างบางอย่างในชีวต ิ ของเธอให้เปลี่ยนไปจากเดิม โอม : เปลี่ยนไปจากเดิม? มะเร็ง : เธอถามฉั นว่า ต้อง ท� า อย่ า งไรแม่ ถึ ง จะกลั บ มามี ชี วิ ต และสุ ขภาพที่ ดี เหมื อ นเดิ ม เธอได้ แสดงความรัก ความห่ ว งใย และ ความเสียสละทีอ ่ ยากจะแลกทุกอย่าง เพื่ อ รัก ษาลมหายใจของแม่ เธอไว้ แต่ ฉั น ไม่ ร บ ั ประกั น นะว่ า จากนี้ ไป อะไรจะเกิดขึน ้ ทุกอย่างขึน ้ อยูก ่ บ ั ฉัน ครึง่ หนึ่ งและก� าลั งใจในการรักษา ครึ่ง หนึ่ ง นี่ เป็ น ทั้ ง พรและค� า สาป จากการประมาทในการด�าเนินชีวิต ดู เหมื อ นแม่ ข องเธอจะได้ ส ติ แ ล้ ว ใช้ เวลาที่ เหลื อ กั บ แม่ ข องเธอหรือ คนที่เธอรักให้คุ้มค่า แล้วฉันหวังว่า เราจะไม่ หวนมาเจอกั น อี ก เพราะ ฉั น เบื่ อ ที่ จ ะ ฟั ง ก า ร ร้ อ ง ข อ จ า ก ก า ร เห็ น ค ว า ม เจ็ บ ป ว ด ข อ ง ค น ร อ บ ข้ า ง ท้ า ย ที่ สุ ด แ ล้ ว ม นุ ษ ย์ ก็ รู ้ เ ส ม อ ว่ า สิ่ ง ที่ มี ค่ า ม า ก ก ว่ า เงินทองที่มัวแต่จะหาคืออะไร โอม : ยุคสมัยนี้… มันน่าตลก และเจ็บปวดสิ้นดี
หมายเหตุ : ปี 2557 แม่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นมะเร็งล�าไส้ใหญ่ระยะที่ 2 ก้อนเนื้อในช่องท้องของแม่มีขนาดใหญ่กว่าชามรูปไตของแพทย์ ปัจจุบันแม่กลับมาใช้ชีวิตปกติ จากการควบคุมอาหาร หมั่นออกก�าลังกาย และรักษาตามแพทย์แนะน�าอย่างเคร่งครัด เหตุการณ์น้ย ี ังเป็นจุดเริ่มต้นให้ผมสนใจเรื่องการบริหารเงินและบริหารชีวิตต่อคน รอบข้างให้มีความหมายและความสุขมากขึ้น นี่คืออีกหนึ่งเหตุผลในการตั้งใจเขียนคอลัมน์ Money Life Balance
12
Pai n & G ai n วินย ั และความอดทน ทีไ่ ด้มาพร้อม ความเจ็บปวด โดย น้าเน็ก และน้องสาว
ตลอดระยะเวลายี่ สิ บ ปี ใ น วงการบันเทิง ชือ ่ ‘น้าเน็ก’ - เกตุเสพสวัสดิ์ ปาลกะวงศ์ ณ อยุธยา คือแบรนด์พิธก ี ร ระดับแนวหน้าของสยามประเทศ ทีผ ู้ มทุกรุน ่ คุน ้ เคย นอกจาก ่ ช ไหวพริบคม ฝีปากกล้า ผูช ้ าย คนนี้ พั ฒนาขึ้ น สู่ ก ารเป็ น สั ญ ลั ก ษณ์ แ ห่ ง ความเป็ น ปัจจุบน ั และแตกต่างอยูเ่ สมอ โดยเฉพาะผลงานล่ า สุ ด ในต� า แหน่ ง ไลฟ์โ ค้ ช แห่ ง ทีวอ ี อนไลน์ชอ ื่ ดัง ‘อย่าหาว่า ่ ใหญ่ น้าสอน’ คาแรกเตอร์หนุม ใส่แว่นกับเสื้อฮาวายผู้คอย เยียวยา ให้คา� ปรึกษา สร้าง แ ร ง บั น ด า ล ใ จ ม า วั น นี้ ‘น้าเน็ก’ ก้าวเข้าสูค ่ วามท้าทาย ครัง ้ ใหม่ กับสถานะ ‘นักวิง ่ ’ หลัง ตัดสินใจลงวิง ่ 10 กิโลเมตร แบบไม่หยุดพั กในโครงการ #กล้าก้าว กิจกรรมล่าสุด จากมูลนิธก ิ า้ วคนละก้าว ซึง ่ น�าทีมโดย พี่ตน ู บอดีส ้ แลม ภารกิ จ วั ด ใจที่ ต้ อ งแลกมา ด้ ว ยความเหนื่ อ ยยาก จะ ท�าให้คนทีเ่ กิดมาไม่เคยแม้แต่ จะออกก�าลังกายนี้มีความรูส ้ ก ึ อย่างไร และมันตอบแทน กลับมาเป็นสิง ี ต ิ บ้าง ่ ใดให้ชว ติดตามได้จากบทสนทนาที่ สัมภาษณ์โดย บุญมนัสสวัสดี ปาลกะวงศ์ ณ อยุ ธ ยา น้องในไส้ทค ี่ ลานตามๆ กันมา
รู้ไหมแม่ตกใจมากเลยที่ได้ยินว่า พี่เน็กจะวิ่งสิบกิโล
เดี๋ยวนะ… ก่อนอื่นคือพี่ ควรเรียกตัวเองว่าพี่หรือผมดี แล้ วต้ องเรียกคนถามว่าน้ อง ห รื อ คุ ณ ไ ม่ เ ค ย โ ด น น้ อ ง สั ม ภาษณ์ แ ฮะ ท� า ตั ว ไม่ ถู ก เอางี้ ใช้ เป็ น พี่ กั บ หนู แ ล้ ว กั น คุ้นปากหน่อย ทีนี้... อย่าว่าแต่ แม่ตกใจ พี่ก็ตกใจครับ ผู้ชาย อายุ 50 ที่ไม่เคยดูแลสุขภาพ ทั้ ง กิ น ทั้ ง ดื่ ม ทั้ ง สู บ สารพั ด เบี้ยวนัดเทรนเนอร์เป็นว่าเล่น จะได้ เริม ่ ท�าอะไรเพื่อสุขภาพ จริงๆ สักที ทุกวันนี้ยงั ตกใจอยู่ เลย เอ๊ะ นี่กูวิ่งจริงๆ เหรอ อยู่ๆ ท�าไมถึงตัดสินใจวิ่ง
เล่ายาวๆ แบบนี้ว่า นี่คือ การเป็ น ส่ ว นร่ว มในกิ จ กรรม ข อ ง มู ล นิ ธิ ก้ า ว ค น ล ะ ก้ า ว ชื่อว่า ‘กล้าก้าว’ โดยมีคนดัง และประชาชนมากมายร่วมใจ กันวิ่งผลัดที่ภาคใต้ ระยะทาง กว่า 300 กิ โลเมตร ในเวลา 4 วัน ตั้ งแต่ 24-27 ตุลาคม โดยที่พี่จะวิ่งวันที่ 25 ที่กระบี่ รายได้ แบบไม่ หั ก ค่ า ใช้ จ่ า ย จะมอบให้ 7 โรงพยาบาล ชุ ม ชน นั่ น เป็ น วั ต ถุ ป ระสงค์ เชิ ง ส า ธ า ร ณ ะ แ ต่ เห ตุ ผ ล ส่ ว น ตั ว มั น ก็ มี อ ยู่ ก า ร วิ่ ง ส� า หรับ พี่ มั น เป็ น เหมื อ นก้ อ น ประหลาดทีต ่ ด ิ อยูใ่ นใจมานาน พี่รูจ ้ ัก ‘วิ่ง’ ครัง้ แรกตอน อายุ 15 แต่ค�าว่าวิง่ ณ ขณะนั้น ไม่มีความจริงจังในแง่แข่งขัน หรือ ออกก� า ลั ง เป็ น กิ จ กรรม ทีม ่ ไี ว้อ้างกับพ่อแม่เพือ ่ หาเหตุ ห นี เที่ ย ว น อ ก บ้ า น พื้ น เพ ที่ บ้ า น เร า ก็ อ ย่ า ง ที่ รู ้ กั น ว่ า นอกจากไปโรงเรีย น ไปธุ ร ะ กับผู้ใหญ่แล้ว เราจะไม่ได้รบ ั อนุ ญ าตให้ ไปแป้ น แล้ น เที่ ย ว เตร่ ซึ่งงานวิ่งเนี่ยก็ชอบจัดวัน เสาร์อาทิตย์ เหมาะกว่านี้ไม่มี อีกแล้ว หาเหลี่ยมหนีเที่ยวกัน เถอะ พี่ก็จะบอกพ่อแม่ว่าลง ส มั ค ร วิ่ ง ม า ร า ธ อ น เ อ า ไว้ ต้องซ้อมต้องแข่งนั่นนี่ เพื่อจะ หายหัวจากบ้านได้แต่เช้า แล้วพ่อแม่ไม่ตามไปดู?
เอาเวลาที่ ไหนไปเชี ย ร์ ล่ะครับ สองสามีภรรยาท�างาน
A RT IC LE
PA I N & G A I N
72
04 / 04
รัวๆ แต่ ถึงยังไงพร็อพตบตา ต้ อ งมี ป้ า ยตั ว เลขประจ� า ตั ว นักวิง่ กลิ่นยาหม่องน�ามันมวย เอย อย่ า ลื ม ทาเพิ่ ม ความน่าเชื่อถือว่าไปซ้อมมาจริงนะ แต่ ถ้ า พ่ อ แม่ สั ง เกตสั ก นิ ด จะ พบว่า นี่คือการวิ่งที่ไม่เคยถึง เส้นชัย รูแ ้ ค่ว่าไปวิ่ง แถบเลข ประจ� า ตั ว นั กวิ่งเต็ ม บ้าน แต่ ไม่มีผลงาน ไม่เคยติ ดอั นดั บ ตอนนั้นก็หลอกบุพการีไปวันๆ หาได้รูส ้ า � นึกใดๆ ทัง้ นั้น แต่พอ โตขึ้ น มั น ก็ ติ ดค้ างอยู่ ใ นใจ เป็ น ปมว่ า เรานี่ แ ม่ ง ไม่ เ คยมี เส้นชัยเป็นของตั วเองสักครัง้ สิ่งนี้มันควรจะมาถึงสักทีไหม วะ ดั ง นั้ น นี่ จ ะเป็ น การวิ่ ง สิ บ กิ โ ลเมตรที่ ใ ช้ เ วลาพิ ชิ ต นานที่สุด เริม ่ ต้นตั้งแต่อายุ 15 และจะมาส�าเร็จตอน 50 ซึง่ มัน ต้ อ งส� า เร็ จ ให้ ไ ด้ ระยะทาง สิ บ กิ โ ลอาจกระจอกส� า หรับ คนอืน ่ แต่เป็นสิบกิโลทีย ่ งิ่ ใหญ่ และยาวนานมากส�าหรับพี่ การวิ่งในวัย 50 เป็นยังไงบ้าง
ซ้ อ มวิ่ ง วั น แรกบุ่ ม บ่ า ม มาก ไม่มค ี วามรูอ ้ ะไรเลย รูแ ้ ค่ อยากได้ สิ บ กิ โ ลภายในหนึ่ ง ชัว � นวณเอาว่าหกนาที ่ โมง ก็คา ต้ อ งได้ ห นึ่ ง กิ โ ล บวกกั บ คิ ด ง่ายๆ ว่าก็ แค่ ว่ิง ใครก็ ท�าได้ สับยับเลย ไปได้สักสี่กิโลแบบ ไม่ ห ยุ ด ปรากฏว่ า หน้ า มื ด ตาลาย ปากเขี ย ว ภาพวิ้ ง ๆ แข้ ง ขาแปล๊ บ ๆ หายใจไม่ ทั น ลงไปนอนกองกั บฟุ ต พาท หั ว ใจ เ ต้ น อ ยู่ ที่ ร้ อ ย เก้ า สิ บ เกื อ บสองร้อ ย อี ก นิ ด ก็ ต าย แล้ ว ลู ก เพจคอมเมนต์ ด่ า กันใหญ่ ไอ้น้ามึงจะบ้าเหรอ อี ก อ ย่ า ง คื อ พี่ มี โ ร ค ประจ� าตั วที่เป็นมาตั้ งแต่ ช่วง ยี่ สิ บ กว่ า ๆ ชื่ อ โรครู ม าตอยด์ เป็นแพ็กเกจเสริมที่แถมมากับ โรคสะเก็ดเงิน มันจะปวดตาม แข้ ง ขา ปวดข้ อ ก� า เริบ ง่ า ย เวลาเครียด พักผ่อนน้อย กิน เหล้า ยิ่งช่วงหลังจากวิ่งเสร็จ มันจะปวดเป็นพิเศษ แค่เนือ ้ ผ้า บ า ง ๆ ลู บ ผ่ า น ก็ ป ว ด แ ล้ ว คล้ายโรคเกาต์แต่ไม่ใช่ ผลคือ พี่ จ ะเดิ น เหมื อ นหุ่ น กระบอก ไปสักพัก หายได้ ด้วยการกิ น ยาแก้ปวดขั้นรุนแรง นอนพัก
ตื่นเช้ามาก็ปกติ ดังนั้น การตั ดสินใจจะวิ่งตอนอายุ เท่านี้ และเป็นโรคนี้ อีก จึงเป็นด่าน ทดสอบจิตใจ วิง่ แล้วต้องทรมาน ขนาดนี้ ทุ ก ครั้ง เนี่ ย เส้ น แบ่ ง ระหว่ า งเอาเว้ ย กั บ ช่ า งแม่ ง ไ ม่ ท� า ล ะ ใก ล้ กั น นิ ด เ ดี ย ว จนบางวั น ที่ ว่ิ ง เสร็จ แอบคิ ด เหมื อ นกั น ถ้ า รู ้ ล่ ว งหน้ า ว่ า แก่ ไปจะเป็ น รู มาตอยด์ นะ กู จ ะวิ่ ง ชิ ง โล่ ชิ ง เหรีย ญตั้ ง แต่ อายุ 15 เลย รูอ ้ ะไรไม่สู้รูง้ ี้ หลังจากซ้อมมาร่วมเดือน ชีวิตมี อะไรเปลี่ยนแปลงบ้าง
ทฤษฎี 21 วัน กล่าวว่า ถ้า เราท�าอะไรติดต่อกันเกิน 21 วัน สิง่ นัน ั ทุกวันนี้ ้ จะกลายเป็นนิสย เป็นแล้วนะครับ เสพติดการวิง่ มาก หุน ่ ดีขน ึ้ น�าหนักอาจไม่ได้ ลงเยอะ แต่มวลกล้ามเนื้อเพิ่ม ขึ้ น หลั บ ง่ า ย ตื่ น แล้ ว ไม่ เป็ น ซอมบี้ วันไหนไม่วง่ิ นอนไม่หลับ แต่ระบบของพีค ่ ือซ้อมแบบวัน เว้ น วั น เพื่ อ ไม่ ให้ ห นั ก เกิ น จน บาดเจ็ บ ดั ง นั้ น วิ นั ย ข้ อ แรก เลย ต้องวิ่งตามแผนให้ได้ จะ ฝนตกแดดออกพายุ ลงก็ ต้อง ซ้อม ตอนอยู่สตูลวิ่งกลางฝน เลย สักพักกลายเป็นวิ่งกลาง แดด ได้ เรียนรู ว ้ ่าถ้ าแดดแรง คุณภาพวิ่งจะลดลง สิ่งที่เคย เป็ น อุ ป สรรคขั ด ขวางการอ อ ก ก� า ลั ง ใ ห้ ล้ ม เ ห ล ว ม า ทั้ ง ชี วิ ต อ ย่ า ง ค ว า ม ขี้ เกี ย จ โกงตัวเอง เลิกท�าให้หมด อี ก อ ย่ า ง ที่ เห็ น ชั ด คื อ เชี่ ย วชาญด้ า นวิ ท ยาศาสตร์ การกีฬาขึ้น เพราะการเตรียม ตัวที่ดี รูข ้ ีดจ�ากัด ช่วยให้การซ้อมเป็นไปตามเป้า ไม่เจ็บตัว รูจ ้ ักดูอัตราการเต้นหัวใจ ฝึก วอร์มอัพคูลดาวน์จนเป็นนิสัย อยู่ ๆ จะมาวิ่ ง เลยไม่ ไ ด้ น ะ ต้องยืดเหยียดก่อน-หลังการวิง่ เสมอ ซึ่งวันแรกที่ฝึกก็ พบว่า การยืดเหยียดควรถูกจั ดเป็น อี ก ห นึ่ ง ทุ ก ร กิ ริ ย า ไ ด้ น ะ เหยี ย ดตรงไหน เจ็ บ ตรงนั้ น แต่ทุกวันนี้สบายมาก ปฏิกิริยาคนรอบข้างเป็นยังไง
พ อ ป ร ะ ก า ศ ไป ว่ า จ ะ ซ้อมวิ่งอย่างจริงจั ง ทุกคนก็
73 issue 614
ตืน ่ เต้น เพือ ่ นฝูงโอบอุม ้ ให้กา� ลังใจ พี่ ตู น ให้ น าฬิ ก าส� า หรั บ นั ก วิ่ ง เป็นอุปกรณ์สา � คัญทีท ่ า � ให้การวิง่ สนุ ก ขึ้ น หมออาคเนย์ ห นึ่ ง ใน ทีมแพทย์ของพี่ตูนให้รองเท้าวิ่ง ที่ช่วยซัพพอร์ตสรีระเป็นพิเศษ ถ้ าใช้รองเท้าปกติ ว่ิงเดี๋ ยวเดี้ ยง ก้อย รัชวิน แฟนพีต ่ น ู ให้อาหารเสริม มากิน จะได้มแ ี รงวิง่ พวกเอเนอร์จี้ ดริง ก์ พาวเวอร์บ าร์ที่ กิ น ก่ อ น ออกก� า ลั ง ต้ อ งมี หนุ่ ย พงศ์ สุ ข ให้ โ ทรศั พ ท์ เ ครื่ อ งใหม่ อั น นี้ ไม่ได้ช่วยเรือ ่ งวิ่งโดยตรง แต่พี่ เ พิ่ ง ท� า โ ท ร ศั พ ท์ ห ล่ น แ ต ก ระหว่างวิ่ง หนุ่ยเห็นเลยสงสาร ให้เครือ ่ งใหม่มาใช้ อะไรพวกนี้ ก็เป็นก�าลังใจที่ดี ้ ยากบอกอะไร สุดท้ายนีอ
ถ้าวันลงวิง่ จริงเป็นจุดหมาย ป ล า ย ท า ง ชี วิ ต พี่ ก็ อ ยู่ กั บ ระหว่ า งทางไปแล้ ว กว่ า เก้ า สิ บ เป อ ร์ เ ซ็ น ต์ นั่ น คื อ ก า ร ซ้ อ ม วินัย ความอดทนที่ได้มาพร้อม ความเจ็บปวด เหน็ดเหนื่อยหรือ ยากล�าบากทั้งหมด ในสิ่งเหล่านี้ ก็ ยั ง มี มิ ต ร ภ า พ จ า ก ผู้ ค น ดี ๆ มากมายรวมอยูด ่ ว ้ ย ในวันที่ 25 นี้ จะเปรีย บเสมื อ นจิ๊ ก ซอว์ ชิ้ น สุดท้ายที่ท�าให้ความตั้งใจของพี่ ส�าเร็จ ลบล้างปมงี่เง่าบางอย่าง ที่ ติ ด อยู่ ตั้ ง แต่ อ ายุ 15 ทิ้ ง ไป เชื่อเถอะว่าวินาทีที่ได้เข้าเส้นชัย ต้ อ งมี ซี น น� า ตากั น บ้ า ง และใน ฐานะที่ พี่ ท� า คอนเทนต์ สร้ า ง แรงบันดาลใจให้สง ั คม ถ้าสิง ่ ี่ ่ ทีพ หมัน ท� า อยู น ่ ้ ี จ ะเป็ น เรื อ ่ งเดี ย วกั น ่ ก็ ห วั ง ว่ า นั่ น จ ะ ท� า ใ ห้ ค น อี ก มากมายที่อาจจะมีชีวิตเฮงซวย ไม่เคยริเริม ่ ท�าอะไรเพื่อสุขภาพ ร่างกายตัวเองเลยแบบพี่ ได้เห็น แล้วลุกขึน ้ มาเริม ี ม ิ มิก ่ ดู งานนี้มก ส� า คั ญ คื อ คนดั ง ส่ ว นใหญ่ เ คย ผ่านการวิ่งมาแล้ว ครัง้ นี้จะต้อง เป็นการวิง่ ให้ไกลขึน ้ กว่าทีต ่ ว ั เอง เคยวิ่งมา ท�าลายสถิติตัวเองกัน ส่ ว นพี่ ก็ จ ะเข้ า เส้ น ชั ย แรกของ ตั วเองให้ ได้ ด้วยเช่นกั น กั บสิบ กิ โ ลเมตรแรกในชี วิ ต ที่ ต้ อ งใช้ เวลาตัง้ แต่อายุสบ ิ ห้าจนถึงห้าสิบ
13
Pain & Gai n พังก็คอ ่ ยๆ สร้างขึน ้ ใหม่ได้ โดย สว่าง ทองดี
28 OCT 2019
ความเป็นมนุษย์ปุถุชนนี่นะ จริงยิ่งกว่าสัจธรรมที่จ�าต้องประสบ ก็คือเราต่างต้อง ประคองชีวต ิ ในแต่ละช่วงกันไป ซึง่ มีทงั้ จังหวะผ่อนคลายและยุง่ ยากสลับสับเปลีย ่ น หากตัง้ รับ ทันก็ดีไป แต่ถ้าสติกระเจิงก็มห ี ด ื ขึน ้ คอกว่าจะผ่านพ้นไปได้ เป็นแบบนี้แหละ ท�าไงได้ ในเมือ ่ ไม่ได้ตั้งเป้าว่าจะบรรลุอรหันต์ ก็ต้องพยายามหาเคล็ดลับจัดการ เพื่อจะได้ไม่ ‘เหลิง’ เมื่อ เจอเรือ ่ งดีๆ และจะได้ไม่ ‘หลุด’ เมื่อเกิดเหตุการณ์ไม่เป็นดังหวัง ราวสามเดือนก่อน หลังกลับจากทริปเดินทางไกลปีเศษ (ผมไปปั่นจักรยานผจญภัย ในทวีปอเมริกาใต้) รูด ้ ีแหละว่าเป็นเรือ ่ งปกติทส ี่ ด ุ ทีต ่ ้องเข้าสูร่ ะยะปรับตัวปรับใจ เข้าสูโ่ หมด ที่ต้องตัดสินใจว่าจะจัดการอย่างไรต่อกับชีวิต แม้จะรู เ้ ต็มอกเช่นนี้ แต่เอาเข้าจริงก็หนี ไม่พน ้ เจออาการ ‘งง’ ถึงขัน ้ ก ึ ลอยเท้งเต้งในสุญญากาศ อาการก็ประมาณ “รูค ้ วามเป็นไป ้ รูส ข้างในตัวเอง แต่ไม่รูจ ้ ะสรรหาวิธส ี ื่อสารความกระอักกระอ่วนอย่างไร” อาการแบบนี้ใช่ไม่คุ้นชิน มันมาเยือน แล้วก็ผ่านไป แล้วก็กลับมาอีก รูน ้ ั่นแหละว่า ครัง้ นี้ก็ไม่แตกต่าง ความพะอืดพะอมจะผ่านไปในที่สุด แต่ขณะที่ตกอยู่ในวังวนวันหม่น นี่เป็นอะไรที่แสนทรมาน เป็นสิ่งที่ไม่พึงประสงค์ที่สุด ช่วงแรกจัดการด้วยวิธีง่าย (คิดสั้น) จะอะไรเสียอีก ถ้าไม่ใช่การกิน (และดื่มบ้าง) ค�ามืดดึกดื่นนี่แหละเวลาดีส�าหรับการเหล่านี้ รูอ ้ ีกนั่นแหละว่าเป็นเพียงการแก้ขัด แต่คน มันไม่มีความสุขก็ไขว่คว้าสิ่งที่อยู่ใกล้มือก่อน ผลตามมาคือ ภายในระยะเวลาไม่ถึงเดือน น�าหนักพุ่ง หลับก็ไม่เต็มอิ่มเพราะกระเพาะล�าไส้ไม่ได้พัก แถมยังมีอาการกรดไหลย้อน อีกกรณีด้วย จากน�าหนักหกสิบกลางๆ เป็นเจ็ดสิบต้นๆ ในขณะที่จิตก็ด่ิงลงสู่ความมืดด�า อย่างมีนัยส�าคัญ สภาพจิตใจจากตกกระไดสองสามขั้นก็เข้าสู่ขั้นตกตึก พัง (มาก) ถึงจุดที่ทนความรู ส ้ ึกและร่างอันหนักอึ้งไม่ไหวอีกต่อไป จึงบอกตัวเอง “ไม่ไหวแล้วอะ ช่วยท�าอะไรสักอย่างเหอะ ช่วยเรียก (การเคารพ) ตัวเองกลับมาทีเถอะ” ในจุดตกต�าเช่นนีส ้ ติใช่จะสตรอง สมองตือ ้ ๆ คิดอะไรไม่คอ ่ ยออก แค่จะคิดบวกสักนิดหน่อย นี่แทบจะต้องเค้นเอาพลังชีวต ิ แทบทัง้ หมด ว่าแล้วจึงตัดสินใจด้วยวิธท ี เี่ ห็นว่าน่าจะเวิรก ์ สุด คือไปซื้อรองเท้าผ้าใบมือสองมาคู่หนึ่ง แล้วออกเดิน โดยใช้ตรรกะว่าให้รา่ งกายได้ขยับไป พร้อมจิต เผื่อทัง ่ งขึ้น จ�าได้ว่าค�าแรกออกย�าเท้าไปบนไหล่ทางหลวง ่ จะคุยกันรูเ้ รือ ้ สองสิง ใกล้บ้าน เสียบหูฟัง เกือบสองชั่วโมง เหนื่อยวัวตายควายล้ม นั บจากวันนั้ น การเดิ นออกก� าลั งกายเริม ่ กลายเป็นกิ จกรรมท�าประจ� าแทบทุกวัน เฉลี่ยสองชั่วโมงต่อวัน เยอะสุดห้าชั่วโมง ส่วนใหญ่เสียบหูฟังให้เพลงเป็นเพื่อนขณะย่าง ก้าว สลับสับเปลี่ยนเส้นทางเดิน ทัง ้ ในย่านชุมชน เดินบนฟุตพาท ในสวนสาธารณะ รอบบึง กลางทุ่ง เส้นเทรลขึ้นลงดอย บางทีก็เดินสลับวิ่งเหยาะๆ เดินเสร็จก็จบด้วยการยืดเส้น ยืดสายกึ่งๆ ท�าโยคะ มีท�าซิตอัพ กรรเชียงบก และวิดพื้นด้วยเล็กน้อย การเดินกลายเป็นกิจกรรมที่ชื่นชอบ เพราะได้เริม ่ สงบศึกกับตัวเอง ขณะเหงื่อผุดปุด สมองก็โล่ง ส่งผลโดยตรงต่อจิตใจ รูส ้ ก ึ สงบมากขึน ้ สติค่อยๆ กลับมา คิดอ่านอะไรก็อยูบ ่ น พื้นฐานของความเป็นจริงโดยไม่ดราม่าเกินควร เมื่อเดินแล้วรูส ้ ึกดี จึงไม่ต้องเข็นตัวเอง ให้ออกไปเดิน ผลพลอยได้ ซึ่ ง เป็ น เป้ า หมายรอง ก็ คื อ การเผาผลาญสารอาหารสะสมส่ ว นเกิ น การเดินไม่ใช่กิจกรรมรีดไขมันบริเวณหน้าท้องได้มากเหมือนการวิ่ง แต่จังหวะสม�าเสมอ ก้ าวฉั บๆ โดยไม่เหนื่ อยหอบนี่ แหละที่เป็นกุญแจส�าคั ญ หนึ่ งเดื อนถั ดมา จึ งเริม ่ เห็นผล โดยแทบไม่ต้องกดดันตัวเองให้ลดน�าหนัก ทั้งนี้ทั้งนั้น ก็ท�าควบคู่กับการควบคุมอาหาร ด้วย ไม่ตามใจปากอีกต่อไป เรียกว่าเป็นการกินอย่างมีสติ พักหลังมานี้เห็นคนนิยมการกิน แบบคีโตเจนิกส์ หรือการอดมื้ออาหาร ซึ่งเห็นว่าฮิตกันในหมู่ผู้บริหาร พยายามหาข้อมูล ตามแหล่งต่างๆ แต่มาถึงข้อสรุปว่า ส�าหรับตัวเองแล้วขอเลือกกินอย่างสมดุลดีกว่า เพราะ น่าจะส่งผลดีในระยะยาวมากกว่า อีกอย่างทีท ่ า � ควบคู่ไปกับการออกก�าลังกายและควบคุมอาหาร ก็คือการฟังและอ่าน สิง ่ หล่อเลี้ยงและช่วยปรับความคิด ปัจจุบน ั หาแหล่งข้อมูลดีๆ เหล่านี้ไม่ยาก ่ ทีเ่ ป็นสาระเพือ หาฟังพอดคาสต์ดีๆ ค�าเทศนาและค�าแนะน�าจากนักจิตวิทยาในยูทูบ ไม่ก็หาเวลาสนทนา ธรรมหรือถกปรัชญากับเพื่อนฝูง ไปโบสถ์ วัด สุเหร่า เพื่อร่วมพิธแ ี ละปฏิบัติธรรมก็เป็นอีก ทางเลือกทีด ่ ี เหล่านี้ถอ ื ว่าเป็นการกินอาหารส�าหรับจิตใจ ถ้าเรายังกินอาหารเพือ ่ ให้รา่ งกาย ฟังก์ชัน เราก็ควรหล่อเลี้ยงใจด้วยอาหารที่มีประโยชน์ด้วยสิ จริงไหม ณ ขณะนี้ ผมเดินต่อเนือ ่ งแทบทุกวันมาได้สองเดือนแล้ว ตัง้ ใจจะเดินต่อไปเรือ ่ ยๆ ยังคง ชื่นชอบและเห็นว่ามีประโยชน์มาก เป็นกิจกรรมช่วยปรับสมดุลร่างกายและชีวิตที่ดีมาก อย่างหนึง่ หากใครก�าลังอยูใ่ นภาวะจิตอึมครึม แนะน�าว่าลองออกเดินดู ไม่แน่วา่ จากทีร่ ส ู้ ก ึ ว่า จิตหมองคล้ายเมฆห่มคลุมตลอดเวลา อาจเห็นฟ้าค่อยๆ เปิด สมองโปร่งโล่งมากขึน ้ ก็เป็นได้ When in doubt walk it out!
หมายเหตุ : ปี 2557 แม่ได้รบ ั การวินิจฉัยว่าเป็นมะเร็งล�าไส้ใหญ่ระยะที่ 2 ก้อนเนื้อในช่องท้องของแม่มีขนาดใหญ่กว่าชามลูกไตของแพทย์ ปัจจุบัน
14
Pa i n & Gain ฉันไม่อยากจะเก็บ ความเจ็บปวดไปจน วันสุดท้ายของชีวต ิ โดย ‘ฝน’ - ศนันธฉัตร ธนพัฒน์พิศาล
คลื่นๆ คลื่นๆ… เสียงคลืน ่ กับลมทะเลกระทบชายฝั่ง ชายหาดในตอนกลางคื น แม้ จ ะมื ด มิ ด แต่กม ็ แ ี สงสว่างจากไฟทางเดินทีส ่ ว่างพอ จนท�าให้ยงั มองเห็นผูค ้ นตัวเล็กๆ เดินไปมา ในเวลาค�าคืนเช่นนี้ ฉั น เขี ย น บ ท ค ว า ม นี้ ข ณ ะ อ ยู่ ใน ห้ อ งพั ก แห่ ง หนึ่ ง ของโรงแรมที่ ปู ซ าน ประเทศเกาหลีใต้ ดึ กแล้ ว แต่ ฉันยัง ไม่รู ส ้ ึกถึ ง อาการ ง่วงเหงาหาวนอน จึ งใช้เวลาในค� าคื นนี้ ลองมานั่ ง คิ ด ทบทวนหั ว ข้ อ ที่ ฉั น ได้ ร ับ มอบหมายมาให้ลองเขียนบทความ “ตื่นเต้นไม่ใช่น้อยแฮะ” ฉันบอกกับ ตั ว เองขณะลองคิ ด ว่ า อยากจะสื่ อ สาร ความรู ้สึ ก หรือ มุ ม มองอะไรบางอย่ า ง ไปถึงคุณ... คนที่ก�าลังอ่านบทความนี้อยู่ แต่แทนที่ฉันจะเริม ่ เปิดโน้ตบุ๊กคู่ใจลงมือ พิ ม พ์ ตั ว อั ก ษรหลายๆ ตั ว เพื่ อ เติ ม เต็ ม หน้ากระดาษทีว่ า่ งเปล่า ฉันกลับนัง่ มองทะเล และปล่อยใจให้ออกไปโลดแล่น กับหัวข้อทีฉ ่ น ั ได้รบ ั มา นัน ่ คือ ‘ยุคสมัยแห่งความเจ็บปวด’ ความเจ็บปวดเหรอ… เอาจริงๆ นะ ตัวฉันเองลืมไปแล้วด้วยซ�าว่าความเจ็บปวด ของตัวฉันนัน ้ ล่าสุดตอนไหน เมือ ่ ไหร่ ้ เกิดขึน ไม่ใช่วา่ ฉันเป็นมนุษย์ทไี่ ม่รจ ู้ ก ั ความเจ็บปวด นะ รูส ้ ิ รูด ้ เี ลยแหละ แต่ความเจ็บปวดนีแ ่ หละ สอนให้ฉันรู ว ้ ่า ฉั นต้ องผ่านมันไปให้เร็ว ที่สุด เพื่อจะก้าวต่อไป เพื่อจะเริม ่ วันใหม่ ถ้ า ฉั นอยู่ กั บ ความเจ็ บ ปวดไปเรื่ อ ยๆ เจ้ าความเจ็ บปวดมันก็ จะกั ดกิ นชีวิตฉั น วันละเล็กวันละน้อย บางครัง้ ความเจ็บปวด ก็ ม อ บ น� า ต า กั บ เ สี ย ง ส ะ อื้ น ให้ ฉั น ได้ รับประทานแทนมื้ออาหาร และฉันก็ไม่ได้ อยากจะลิ้มรสของมันบ่อยๆ หรอกนะ แต่ บางครัง้ ฉันก็เลือกไม่ได้ ท�าได้แค่หวังว่า จะผ่านมันไปให้ไวขึ้นกว่าครัง้ ที่ผ่านๆ มา ฉันอยากจะแชร์เรือ ่ งหนึง่ ให้คณ ุ ได้อา่ น เผือ ่ ว่าเราจะมีประสบการณ์รว่ มกัน และฉัน หวังว่าฉันจะเป็นเหมือนเพือ ่ นอีกคนของคุณ ที่ท�าให้คุณเข้าใจตั วเองมากขึ้น คื อเมื่อ หลายปีก่อนฉั นได้มีโอกาสเข้าเวิรก ์ ช็อป การแสดง คุณครู ท่านหนึ่ งก็ ให้โจทย์ว่า เล่าเรือ ่ งทีเ่ จ็บปวดทีส ่ ด ุ ในชีวต ิ เรือ ่ งทีท ่ า� ให้ เราต้องมีน�าตาหรือยังฝังใจอยู่ เมื่อได้รบ ั โจทย์ ม า ฉั น ก็ ก ลั บ ไปนั่ ง คิ ด นอนคิ ด อยู่ ระยะใหญ่ ว่าสิ่งที่ครู ถามถึ งนั้ นมันเป็น เรือ ่ งไหนในชีวต ิ ฉันกันแน่นะ จนแล้วจนเล่า ฉันก็หาค�าตอบไม่ได้ จนเผลอนึกไปเองว่า หรือฉันนัน ่ ยมีเรือ ่ งร้ายๆ ในชีวต ิ เอ... ้ ไม่คอ มันก็ไม่ใช่นะ หลายๆ เรือ ่ งมันก็หนักหนา ส�าหรับฉัน แต่ก็ไม่เห็นจะเจอเรือ ่ งไหนที่ ท� า ให้ ฉั น ต้ อ งนั่ ง ร้อ งไห้ ฟู ม ฟายอยู่ เป็ น อาทิตย์ๆ นะ จนกระทั่งวันที่กลับมาเจอ คุณครูอีกครัง้ ฉันจึงเลือกตอบไปว่า ไม่มี นะคะ ไม่เห็นมีเรือ ่ งไหนท�าให้หนูรูส ้ ึกว่า มั น คื อ ความเจ็ บ ปวดที่ ฝั ง ใจสุ ด ๆ หนู มี
A RT IC LE
PA I N & G A I N
เรือ ่ งนี้ๆ เกิดขึน ้ แต่ตอนนั้นหนูก็ไม่รอ ้ งไห้ นะครู ไม่รูท ้ �าไม หนูสงสัยว่าท�าไมตัวหนู ตอนนั้นไม่เห็นจะเสียใจ คุ ณ ครู จึ ง เล่ า ให้ ฟั ง ว่ า เวลาที่ ค น คนหนึ่งเจ็บ การแสดงออกจะต่างกัน เช่น บางคนเจ็บสิบแต่แสดงออกร้อย บางคน เจ็บร้อยแต่แสดงออกสิบ ขณะที่บางคน เจ็บมากแต่ขา� กลบเกลือ ่ น บางคนแกล้งเจ็บ เพราะรู ้ว่ า เป็ น วิ ธี ห นึ่ ง ในการท� า ให้ ค น บางคนสนใจตัวเองได้มากขึ้น ฉั นจึงได้ลองมาทบทวนความรู ส ้ ึก ตัวเองใหม่ กับหลายๆ เรือ ่ งที่ฉันได้ปล่อย ผ่านไปเหมือนไม่มอ ี ะไรเกิดขึน ้ ความรูส ้ ก ึ ต่างๆ จึงพรัง่ พรูกลับเข้ามาในความรูส ้ ึก อี ก ครั้ ง มั น เหมื อ นเพิ่ ง เกิ ด ขึ้ น เดี๋ ย วนี้ ตอนนี้ เหมือนความเจ็บปวดที่มันยังค้าง อยู่ จริงๆ แล้วไม่เคยหายไปไหนเลย จึงพบว่า เออ... น่าแปลก แค่เรือ ่ ง เรือ ่ งหนึ่ง คนเราก็แสดงออกต่างกันแล้ว แล้วยิง่ เวลาเจอเรือ ่ งหนักๆ ในชีวต ิ แต่ละคน มันก็มม ี าตรวัดความเจ็บปวดไม่เท่ากันไง คื อ ความเจ็ บ ไม่ ใช่ แ ค่ ท างกาย ถ้ า แผล ข้ า งนอกรัก ษาตามอาการ แป๊ บ เดี ย ว ก็ ห าย แผลข้ า งในเนี่ ย สิ รัก ษายั ง ไงก็ ไม่หายสักที ยิ่งยื้อยิ่งเจ็บ ยิ่งยืด ยิ่งเรือ ้ รัง แผลอักเสบ ลุกลาม เผลอๆ แผลหายแล้ว ยังอุตส่าห์ทงิ้ รอยแผลเป็นไว้ให้ดต ู ่างหน้า อีก เจ็บใจจะตาย ในฐานะนักแสดงทีเ่ พิง่ รับรูว้ า ่ ตัวเอง เป็นผูบ ้ าดเจ็บประเภทไหน คือเวลาทีฉ ่ น ั เจ็บ ตัวฉันรับรูแ ้ หละว่า เฮ้ย เจ็บเว้ย แต่ไม่อยาก รู ห ้ รอกว่าแผลจะใหญ่แค่ไหน ไม่รูเ้ ลือด ออกเยอะไหม ไม่อยากมอง ไม่อยากรับรู ้ อยากให้มน ั ผ่านจุดนี้ไปไวๆ เวลาใครถาม ก็จะบอกว่า ไม่เป็นไร แผลแค่นี้เอง ทั้งที่ จริงๆ มันแค่ไหนฉันเองก็บอกไม่ได้ดว ้ ยซ�า เป็นแผลปุบ ๊ ก็จะรีบหาย หายมันในวิสองวิ เนีย ่ แหละ เหมือนฉันเอาปลาสเตอร์ไปแปะ ไว้ แผลมันไม่ได้หายไป มันแค่ถก ู บังไว้รอ เวลาสมานก็แค่นน ั้ เอง ฉันเป็นแบบนี้ มีแผล ก็ แ ปะปลาสเตอร์ มี แ ผลอี ก ก็ แ ปะอี ก แปะมันไปงัน ้ ๆ ไม่เคยรักษาสักที แค่อยาก ให้ความเจ็บมันพ้นไปให้ไวทีส ่ ด ุ นานวันเข้า ก ลั บ ม า ดู แ ผ ล ยั ง อ ยู่ ที่ เ ดิ ม พ อ เปิ ด ปลาสเตอร์ออกมา ความรูส ้ ก ึ ทีถ ่ ก ู กลบไว้ มั น กลั บ มาอี ก แล้ ว มั น กลั บ มามากกว่ า เดิ ม ด้ ว ย เพราะไม่ เ คยถู ก รัก ษาเสี ย ที นานวันเข้ากว่าจะได้รก ั ษา เผลอๆ ลามไป ไหนต่อไหนแล้ว วั น ที่ ไ ด้ ม าจั ด การกั บ ความรู ้ สึ ก แบบนี้ เหมือนฉั นได้ รอ ื้ ห้องเก็ บของ ได้ จัดเรียงของใหม่ทงั้ หมด ได้ทา� ให้ความรูส ้ ก ึ ในใจได้ชะล้างทุกอย่างออกไป เชื่อไหม ฉั น ไม่ อ ยากจะเก็ บ ความเจ็ บ ปวดไปจน วันสุดท้ายของชีวิต รูต ้ ัวอีกทีก็แก้ไขอะไร ไม่ได้แล้ว หมดเวลา ใครจะไปรูว้ า่ แต่ละคน มีเวลาเท่าไหร่ ฉันเคยลองคิดนะว่า ถ้ามัน
74
04 / 04 มีนาฬิกาจับเวลาให้ทุกคนได้เห็นว่าเรามี ชี วิ ต เหลื อ เท่ า นี้ อยากรู ้ว่ า ยั ง จะใช้ ชี วิ ต แบบเดิมกันไหม ยังจะยอมให้เวลาผ่านไป ไหม อยากให้ส่ง ิ ที่ตกค้างอยู่ได้แก้ไขไหม เพราะชีวิตจริงมันไม่มีไทม์แมชีน แล้วก็ ไม่ได้มน ี าฬิกานับถอยหลังอยู่ แต่เวลามัน ไม่ได้เดินหน้า ฉันว่ามันก�าลังนับถอยหลัง อยู่ แต่ไม่รูว้ า ่ ใกล้หรือไกลไง เหมือนขับรถ แบบไม่รจ ู้ ด ุ หมายอะ น่ากลัวจะตาย พูดแล้ว ก็หดหู่ใจนะ ฉันลองคิดว่า ถ้าฉันเกิดมา ใช้ชว ี ต ิ เพือ ่ หาเงิน เพือ ่ แก่แล้วก็รก ั ษาตัวเอง เพือ ่ ยือ ้ เวลาตายอะนะ เอาจริงดิ ถ้ามีชว ี ต ิ ไว้แค่น้ีจะมีท�าไมนะ เกิดมาครัง้ เดียวเอง จะเกิ ด อี ก ไหมก็ ไ ม่ รู ้ ถ้ า ชาติ ห น้ า มี จ ริง จะเป็นคนอีกหรือเปล่าก็ไม่รู ้ ฉั นมักถาม ตัวเองว่า เราเกิดมาเพื่อจะทิ้งอะไรไว้ให้ คนรุ น ่ หลังเห็นค่าเราจริงๆ เหรอ ในเมื่อ ตั ว เราเองนั่ น แหละที่ ค วรจะรู ้ คุ ณ ค่ า ของเราทีส ่ ด ุ ถ้าตายไปแล้วมันก็ไม่รส ู้ ก ึ แล้ว จริง หรือ เปล่ า อยากท� า อะไรก็ ท� า เสี ย ตอนนี้ นี่ แหละ อยากเรี ย นอะไรใหม่ ๆ อยากสร้างประสบการณ์อะไรเอาไว้ มันก็ ต้องเจอด้วยตัวเอง ตอนนี้ ตรงนี้ ถ้าอยาก รู ส ้ ึกมันก็ ต้องท�าให้ตัวเราเองมีความสุข ตอนที่ยังอยู่บนโลกเนี่ยแหละ ส�าหรับฉันแล้ว ความเจ็บปวดทีเ่ กิดขึน ้ นั้ น ยุคสมัยอาจจะไม่มีผลเท่าระยะทาง ของเวลา ที่เขาว่ากั นว่าเวลาจะเยียวยา ทุ ก อย่ า ง ฉั น ว่ า มั น ก็ มี ส่ ว นจริ ง ๆ นะ ความเจ็บปวดเกิดขึ้นเสมอ แต่อยู่ที่ว่าจะ ผ่านไปได้อย่างไร ช้าเร็วแค่ไหน ฉันอาจจะ เป็นผูโ้ ชคดีทไี่ ด้รบ ั รูแ ้ ล้วว่าความเจ็บปวด ของตัวฉันในวันนี้คืออะไร ฉันมีโอกาสได้ รื้ อ มั น ออกมา จั ด เรี ย งใหม่ ท� า ให้ ฉั น จัดการกับมันและผ่านพ้นมาได้ ฉันหวังว่า คุ ณ ที่ อ่ า นบทความนี้ อ ยู่ จ ะผ่ า นความเจ็บปวดของคุณไปได้เช่นกัน และอยาก ให้รูว้ า ่ คุณไม่ใช่ผบ ู้ าดเจ็บทีก ่ �าลังเจ็บปวด อยูค ่ นเดียวในยุคสมัยทีใ่ ครๆ ก็ดม ู ค ี วามสุข ดู ป ระสบความส� า เร็จ กั น เสี ย หมด ฉั น ก็ เผลอเอาตัวเองไปเปรียบเทียบกับคนอื่น บ่อยๆ จนท�าให้ตัวเองเจ็บ แต่ สุดท้ายแล้ วความเจ็ บปวดของ แต่ ล ะคนคงใช้ ไ ม้ บ รรทั ด เดี ย วกั น ไม่ ไ ด้ ความสุขและความส�าเร็จก็เช่นกัน เราไม่ใช่ เขา เขาไม่ใช่เรา ทุกคนมีจงั หวะชีวต ิ เป็นของ ตัวเอง ฉั นก็คงท�าได้แค่จัดการชีวิตของ ฉัน ตามกติกาทีช ่ ว ี ต ิ ของฉันมี และผ่านมัน ไปอย่างที่ตัวฉั นจะภูมิใจกับตัวเองเท่าที่ ท�าได้ คลื่นๆ คลื่นๆ คลื่นยังส่งเสียงดังอยู่ แต่เสียงในหัว ของฉันสงบลงแล้ว ผูค ้ นทีเ่ คยเดินผ่านไปมา ก็บางตาลงแล้ว คงถึงเวลาที่จะปล่อยให้ โ ลกสี ด� า เข้ า ปกคลุ ม ม่ า น ตา ข อ งเร า ราตรีสวัสดิ์ แด่ตัวฉันในคืนนี้
75 issue 614
15
Pa i n & Gain เจนวายไม่ใช่ อย่างทีฝ ั ่ น โดย เพชรลดา
28 OCT 2019
T h o u s a n d wo r d ADD CANDID
ADD CANDID
เรียนรู้ - ร่องรอย - เรื่องราว
76
77 issue 614
28 OCT 2019
EDITOR’S NOTE วุฒช ิ ย ั กฤษณะประกรกิจ
อุษานพประเสริฐ
นก
“เห็นบางคนบอกว่าอยากอิสระเหมือนนก เพราะเห็นนกโบยบินอยู่บนท้องฟ้ากว้าง แล้วคิดว่านั่นคือความอิสระ ผมเพียงแต่จะบอกว่า... ท่ค ี ุณเห็นนกก�าลังบินอยู่นั่น พวกมันไม่ได้บินเล่นๆหรอกนะ พวกมันต่างก็ก�าลังท�ามาหากินอยู่ พอหาอาหารมาได้ก็ต้องเอากลับไปให้ลูกที่รัง ไม่มีหรอกความอิสระอย่างเต็มที่ ทุกชีวิตล้วนต้องอยู่กับความรับผิดชอบ”
ค�ำสอนจำกครูคนส�ำคัญที่สุดในชีวิตท�ำให้ผมได้รูจ ้ ักควำมรับผิดชอบซึ่งเป็นคุณสมบัติที่ส�ำคัญที่สุดในชีวิตกำรท�ำงำนควำมรับผิดชอบท�ำให้เรำเผชิญหน้ำกับ ควำมท้ำทำยมำกมำยกำรข้ำมผ่ำนมำได้แต่ละครัง้ ท�ำให้เรำเติบโตเปลี่ยนแปลงตลอดเส้นทำงกำรท�ำงำนควำมรับผิดชอบน�ำพำเรำไปแลกเปลี่ยนควำมทุกข์ยำกทัง ้ ปวง กับควำมสุขควำมส�ำเร็จที่ได้รบ ั มำไม่มีกำรเติบโตใดที่ไม่เจ็บปวดและไม่มีควำมเจ็บปวดใดที่สูญเปล่ำ - ขอบันทึกสิ่งนี้ไว้ในวันสุดท้ายของการท�างาน
78