Zijn tomaten uit de vollegrond gezonder?

Hebben tomaten van de vollegrond een hogere diversiteit aan microbiomen dan tomaten geteeld op substraat? En draagt de diversiteit aan deze bacteriën in tomaten bij aan de diversiteit in de darm en daarmee aan een weerbaardere gezondheid bij de mens? Kortom: is er verschil in de bodem waarop gewassen worden geteeld en heeft dat effect op de menselijke gezondheid? Op die vragen moet een nieuw pilot-onderzoek antwoord geven.

Gezondere landbouwbodems, herstel van biodiversiteit in de landbouw en een hogere weerbaarheid van humane gezondheid zijn mogelijk aan elkaar gekoppeld. Kennis over deze koppeling heeft veel maatschappelijke en economische potentie. Voor een pilot onderzoek hierover hebben het Louis Bolk Instituut, stichting Bac2nature en Universiteit Maastricht een subsidie ontvangen van de Zweedse Ekhaga stichting.

In dit onderzoek zal voor het eerst gekeken gaan worden naar de mogelijke relatie tussen een vitale bodem, het voedselgewas en de humane gezondheid. Deze relatie wordt onderzocht door te meten welke bacteriën uit de grond via de geconsumeerde tomaten in mensen terecht komen. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van een kunstmatig maagdarmmodel bij de Universiteit van Maastricht, waarbij de bacteriën (microbiomen) van tomaten geteeld in volle grond worden vergeleken met die van hydroculturen. De onderzoeksvragen zijn: Hebben tomaten van de volle grond een hogere diversiteit aan micro-organismen dan tomaten geteeld op substraat?

Draagt de diversiteit aan bacteriën in tomaten bij aan de diversiteit in de darm en daarmee aan een weerbaardere gezondheid bij de mens?

Belangrijkste doel van dit onderzoek is om dit thema op de onderzoeks- en investeringsagenda’s van overheden en bedrijven te krijgen door middel van het leveren van dit eerste conceptuele bewijs.

AANSLUITING OP EERDER ONDERZOEK

Het onderzoek sluit o.a. aan op recente wetenschappelijke publicaties over microbioom onderzoek in appels(Wassermann et al.) en aardbeien (Cybulska et al.) van gangbare en biologische oorsprong. Daarbij werd gevonden dat de diversiteit aan bacteriën en schimmels in biologische appels en aardbeien groter is dan in gangbaar geteelde, en bij aardbeien ook de hoeveelheid bacteriën en schimmels. Marco van Es, oprichter Bac2nature: “Sinds de industriële revolutie komen we steeds minder in contact met de hoge diversiteit aan bacteriën uit de natuur. Dit veroorzaakt een verarming van ons microbioom en daarmee een verhoogd risico op (chronische) ontstekingsziektes. Deze ontwikkeling wordt ook wel de biodiversiteitshypothese voor gezondheid genoemd. Bac2nature zet zich in om onderzoek te stimuleren naar oplossingen om het contact met diverse bacteriën uit de natuur op een moderne manier te herstellen.”

Peter Keijzer, Louis Bolk Instituut: “Dit is het eerste onderzoek naar de directe relatie tussen verschillen in microbioom in bodem, het voedsel dat daarop wordt geteeld en het effect wat dat kan hebben op de menselijke gezondheid. Dit onderzoek borduurt voort op een literatuurstudie door Louis Bolk Instituut verricht voor het ministerie van LNV waarin werd geconcludeerd dat voor een dergelijke relatie weinig tot geen eenduidig bewijs is. Inzicht in een dergelijke relatie kan van groot belang zijn voor bijvoorbeeld het bodembeleid van de overheid, de marktpropositie van agrarische ondernemers, voedingsmiddelenproducenten en retailers, maar kan ook impact hebben op gezondheidsbeleid van overheden en zorgaanbieders.”

Koen Venema, Universiteit Maastricht: “Door gebruik te maken van een gevalideerd model dat nauwkeurig het maagdarmkanaal nabootst kan bestudeerd worden of de micro-organismen aanwezig in tomaten geteeld op volle grond of tomaten geteeld met behulp van hydrocultuur passage door de darmen overleven en een interactie aan kunnen gaan met de microflora in de dikke darm, die cruciaal is voor gezondheid. Een grote verscheidenheid aan verschillende micro-organismen biedt naar men denkt betere bescherming dan een lage diversiteit. De verwachting is dat gewassen geteeld op volle grond meer verschillende soorten bacteriën (en schimmels?) zullen bevatten dan gewassen geteeld op een meer steriel substraat. Als we op die manier gezondheid van de maatschappij kunnen beïnvloeden is dat natuurlijk fantastisch.”