Drugs in de AGF-sector: Hoe bedrijven zich kunnen wapenen tegen cocaïnesmokkel

Op 4 juni ontdekte de Douane tijdens een controle 700 kilo cocaïne in een container in de Rotterdamse haven. De drugs zaten verborgen tussen bananen en de straatwaarde van deze partij bedroeg ruim 52 miljoen euro. Het is eigenlijk een cliché geworden, berichten over onderschepte drugsvangsten in containers met fruit zijn schering en inslag.

De Nederlandse Douane en opsporingsdiensten onderschepten in 2018 bijna 19.000 kilo cocaïne in de Rotterdamse haven. In 2019 was dat ruim 34.000 kilo en in 2020 werd dat record verbroken met 40.000 kilo cocaïne. Gezien deze cijfers nam de hoeveelheid onderschepte drugs de afgelopen 3 jaar toe. Komt dit door de strengere controles in de haven of doordat er meer drugs Nederland in wordt gesmokkeld? Volgens de woordvoerder van de Douane is de totale omvang van de gesmokkelde drugs een dark number. “We hebben alleen cijfers van de drugs die we daadwerkelijk ontdekken en in beslag nemen. Hoeveel er door de controle heengaan is niet bekend. We hebben echter het afgelopen jaar meer gecontroleerd dan in de jaren daarvoor, en ook slimmer. Naast de inzet van speurhonden en innovatieve scan- en detectietechnologieën, zoals geurdetectiecontainers, wordt ook gebruik gemaakt van slimme software en algoritmes in het scanproces van containers.”

Het controleren van containers gaat informatiegestuurd en risicogericht. Dit betekent dat door middel van risicoanalyse op binnenkomende containers bepaald wordt welke zendingen daadwerkelijk een risico vormen. Op die manier controleert de Douane gericht op risicovolle zendingen. “We heroverwegen onze aanpak voortdurend. Dit zou kunnen leiden tot meer toezicht op containerterminals en bijvoorbeeld meer scancontroles. Bij een toenemend risico passen wij de aantallen controles aan. We hebben de afgelopen jaren onze aanpak geïntensiveerd, vooral in de samenwerking met andere diensten (nationaal en internationaal) en private partijen en dat heeft ook bijgedragen aan de stijging van de hoeveelheid in beslag genomen verdovende middelen.”

FRUIT ALS DEKLADING

Fruit is een populaire deklading voor cocaïne. Maar waarom kiezen drugsbendes er steeds opnieuw voor om de drugs in containers met fruit te stoppen? De oorsprong van het fruit en de cocaïne is de belangrijkste reden. Colombia, Peru en Bolivia zijn de drie grootste cocaïneproducenten ter wereld, maar ook belangrijke producenten van groenten en fruit. Daarnaast zijn groenten en fruit versproducten. Containers met versproducten kunnen niet een week in de haven blijven staan om te inspecteren. Hierdoor kan de Douane niet alle containers met groenten en fruit controleren. Volgens de cijfers van de Douane had in 2020 een kleine 40% van de drugsvangsten fruit, groente of fruitpulp als deklading. Volgens cijfers van de Douane ligt in 2021 dat percentage tot nu toe rond de 40%. Echter, in 2019 had 60% van de onderschepte drugs AGF als deklading, waardoor het lijkt dat het

verstoppen van drugs in groenten of fruit in het laatste anderhalf jaar enigszins is afgenomen.

ODOR EXTRACTION DEVICE

Begin juni heeft de Douane een nieuw wapen in gebruik genomen in de strijd tegen drugssmokkel: het Odor Extraction Device (OED). Het OED kan via een pijpje, dat door het rubber van de containerdeur wordt gedrukt, een luchtmonster uit de container nemen. Via een vacuümpomp komt de lucht in een potje met watten terecht, waaraan een speurhond kan ruiken. Wanneer de hond naar het potje blijft staren, weet de Douane dat er drugs in de container zit. Op deze manier hoeft de Douane enkel de container open te maken waar drugs in zit. De Douane verwacht door het inzetten van de OED het aantal controles significant te kunnen verhogen, maar ook tijd en menskracht te besparen.

WERKWIJZE SMOKKELAARS

Niet alleen de Douane wordt steeds inventiever in het opsporen van drugs, maar ook de drugssmokkelaars wisselen regelmatig van werkwijze. “Eén van de werkwijzen die wij geregeld zien, is de zogenoemde rip-off,” aldus de woordvoerder. “Bij een rip-off worden de drugs doorgaans niet in het teeltland, maar op een later moment in het logistieke proces aan een reguliere lading toegevoegd. Meestal gebeurt dit in de vorm van (sport)tassen die direct achter de containerdeur gezet worden en bijvoorbeeld door insluipers op het haventerrein eruit worden gehaald. Ook andere werkwijzen, zoals het verstoppen van

Bedreigingen, woningbrand en een granaat bij de voordeur: Zo vaak was De Groot al doelwit van drugscriminelen

Waar veel bedrijven bang voor zijn is bij De Groot Fresh Group in Hedel werkelijkheid geworden. Cocaïne in het fruit, dreigberichten, een granaat bij de voordeur en een huis dat in vlammen opgaat. Het AGF-bedrijf is tegen zijn zin verwikkeld geraakt in een grote afpersingszaak waarin drugscriminelen geen enkel geweld schuwen.

MEI 2017: bij AGF-bedrijf De Groot in Hedel werd in een lading bananen 12 kilo cocaïne gevonden. De medewerkers belden zelf de politie.

MAART 2018: Verdachte beweging op het terrein. Vier mannen reden rond het bedrijf. De Groot maakt hier meteen melding van en de politie rukt met meerdere eenheden uit. Na een achtervolging worden de mannen aangehouden en blijken ze een vuurwapen en flink wat geld bij zich te hebben.

JUNI 2018: Cocaïne tussen de bananen; wordt ontdekt op het eigen terrein. MEI 2019: Opnieuw wordt er drugs tussen het fruit aangetroffen. Bij het openen van de container vonden medewerkers 400 kilo cocaïne. Omdat de drugs een forse straatwaarde heeft, wordt de groothandel door een politie-eenheid bewaakt.

SEPTEMBER 2019: Uit wraak voor de onderschepte lading drugs werden de eigenaren van De Groot afgeperst. Er werd gedreigd met het liquideren van een willekeurige medewerker, als het geëiste bedrag niet betaald zou worden.

NOVEMBER 2019: Justitie maakt een blunder in het drugsonderzoek waardoor de gegevens van vele medewerkers in het strafdossier terechtkomen. De eigenaren wordt streng beveiligd, omdat ze al eerder bedreigd werden.

DECEMBER 2019: De eigenaren van De Groot krijgen bedreigende berichten via sms. Twee mannen die verdacht worden blijven langer vastzitten.

JANUARI 2020: Op 13 januari wordt er in Kerkdriel in alle vroege een handgranaat gevonden door een krantenbezorgster. De zoon van de eigenaar van De Groot bleek het doelwit te zijn.

APRIL 2020: Alle verdachten die vastzitten in de afpersingszaak mogen het proces in vrijheid afwachten.

JUNI 2020: Een voordeur van een woning in Heden wordt in brand gestoken op 29 juni. Een dag later is het weer raak. Twee

05-2017 05-2017

05-2017 05-2017 05-2019

drugs onder het schip of in de lading zelf, blijven werkwijzen.”

“SAMENWERKING MET BEDRIJVEN EN REDERIJEN IS ESSENTIEEL”

Diverse importbedrijven van groenten en fruit zijn in de afgelopen jaren het slachtoffer geweest van drugssmokkelaars. Kunnen de bedrijven zich wapenen tegen deze smokkelaars en de kans op drugssmokkel in hun lading verkleinen? Volgens de Douane is de publiekprivate samenwerking essentieel bij het verder versterken van de aanpak van drugssmokkel en ondermijnende criminaliteit. “Wij zijn als Douane daarom continu in gesprek met onze partners, zoals importbedrijven, rederijen en andere bedrijven om zoveel mogelijk drempels tegen smokkel op te werpen. Denk hierbij onder andere aan de vergunning AEO-veiligheid (Authorised Economic Operator). Deze vergunning draagt mede bij aan de beveiliging van de logistieke keten en kan bedrijven helpen haar beveiligings- en veiligheidssystemen te verbeteren. Bij de beoordeling van de vergunningaanvraag kijken we daarbij ook naar veiligheidscertificaten afgegeven door andere instanties zoals de Koninklijke Marechaussee of Havendiensten.” (SR) 

woningen worden beschoten. Op beide plekken wonen mensen die betrokken zijn bij het AGF-bedrijf.

NOVEMBER 2020: Woning in Kerkdriel belaagd met vuurwerk en woning in Hedel in brand gestoken. In de woning woonden 2 ex-medewerkers van De Groot die bij de brand gewond zijn geraakt.

DECEMBER 2020: Aanslag op familielid eigenaren De Groot verijdeld.

JANUARI 2021: De rechtbank in Arnhem spreek drie personen vrij die verdacht werden van betrokkenheid bij het afpersen van de eigenaren van De Groot. Elke dagen later worden twee verdachten aangehouden. Het gaat om een man van 21 jaar oud en een 16-jarige jongen.

FEBRUARI 2021: De politie houdt opnieuw een verdachte aan. Ditmaal een 19-jarige man uit Barneveld.

MAART 2021: Er wordt bekendgemaakt dat politie en justitie een vergaand opsporingsmiddel hebben ingezet in het onderzoek. Undercoveragenten ontvoerden een verdachte en deden zich voor als criminelen om de verdachte onder druk te zetten. De zeven verdachten die vastzitten voor het bedreigen van De Groot blijven vastzitten. De man die verdacht wordt van het plaatsen van de handgranaat in Kerkdriel hoort zeven jaar cel tegen zich eisen. Hij is een maand later veroordeeld voor vijf jaar cel.

MEI 2021: Een woning van een medewerker van De Groot is beschoten nadat het een jaar eerder in brand is gestoken. Een week later is het opnieuw raak, weer wordt een woning beschoten. Dit keer lijkt het een vergissing, omdat er niemand woont die iets te maken heeft met het AGF-bedrijf.

MEI 2021: De politie heeft in de nacht van zaterdag 14 op zondag 15 mei een grote actie gehouden op de A2 ter hoogte van Hedel. De politie heeft auto's gecontroleerd en preventief mensen gefouilleerd. De gemeente Maasdriel heeft het gebied vorige week bestempeld als veiligheidsrisicogebied vanwege het opgelaaide geweld rondom De Groot. Een week later houdt de politie weer een grote actie. Dit keer wordt er iemand met een vuurwapen opgepakt.

JUNI 2021: De politie houdt vier jongemannen aan, omdat ze vermoedelijk betrokken zijn bij de brandstichting bij een woning in Tiel. De politie onderzoekt of deze brandstichting verband houdt met de reeks beschietingen in de Bommelerwaard. Volgens de advocaat van De Groot staat het adres op de eerder uitgelekte lijst van medewerkers van het AGF-bedrijf. Bij een nieuwe controle rond de A2 bij Hedel is vrijdagnacht iemand aangehouden na de vondst van een vuurwapen. Hedel geldt tot 2 juli als een veiligheidsrisicogebied. De Groot Fresh Group weerlegt in media geruchten van betrokkenheid.