in
n cl u
1989 - 2009
b
L.C.N.
derland
dbouwm
ture
ne
n la
ia
NUMMER 1 - FEBRUARI 2009
Landbouw Miniat urenclub Nederl and
De beurs in Zwolle De andere schalen van Wil Zoetekouw Zeldzame Someca in Oud Nieuws
AUTODROME Gedetailleerde metalen tractorkits schaal 1:32
Ford 2600 / 3600
Massey Ferguson 1130 Anniversary Model (1984-2009) Massey Ferguson 98
McCormick Farmall DF25
BM Volvo 600
Oliver 99
Ford 2000 / 3000 Volvo BM 350
In 2009 bestaat Autodrome 25 jaar. De Massey Ferguson 1130 is het Anniversary Model (1984-2009). Voor meer informatie zie onze website: WWW.AUTODROME.NET E-mail: info@autodrome.net Autodrome Kloosterweg 6 3882 NL Putten Holland tel. (0341) 35 64 20 fax (0341) 36 10 02 Adres showroom: Planetenveld 43 Zeewolde, geopend wo/za van 10.00 tot 17.00 uur.
INHOUD AGRITOY 1februari 20 09
3
Informatie, lidmaatschap, inhoudsopgave
36 De jeugd heeft de toekomst
72 Verbouw van Chiel Kole
4
Van het bestuur en de redactie
38 25 jaar Autodrome
74 Zelfbouw van Ben van Oosterhout
6
Regiotrekkers en activiteiten
41 Kijk en vergelijk
76 Zelfbouw van Henk Spruit
9
Onze zusterclubs
42 Hun top drie, en waarom die
78 Zelfbouw van Henri Dekker
12 Verslag van de beurs in Zwolle
44 Welkome Web Weetjes
80 Zelfbouw van Jan Lodewijks
17 Gift voor Mappa Mondo
49 Britains balers & combines
82 Zelfbouw van Luc deGanck
18 Uitslag kleurwedstrijd
50 De andere schalen van Wil Zoetekouw
84 Zelfbouw van Heino Oostindier
19 Verzamelaar van het jaar
52 Big wheels, little wheels
85 Zelfbouw van Marcel Delathuy
20 Een dag naar de Agrovak
54 Aanverwante artikelen
86 Nieuwe modellen
22 Reisverslag Dyersville
56 Model kettingzagen
89 Beursagenda
27 Trekker jaarboek
58 Oud nieuws
90 Advertoytjes, Jopie Krukas
28 De geschiedenis van Corgi
62 Bouw je eigen..
32 Op koffievisite..
68 Verbouw van Henry Selten
Bij de voorplaat: Deze Claas Field Shuttle C35 bunkerhakselaar is geb ouwd door Marnik Vranken. Je kunt dit model ook zelf bouwe n, want deze gigant is het onderwerp voor de “Bouw je eigen. .” reeks van dit jaar. Rond 15 mei verschijnt de volgende Agritoy. Kopij en advertenties moeten uite rlijk 3 april bij de redactie binnen zijn.
COLOFON
Agritoy is het informatiecontactblad van Landbouwminiaturen Club Nederland en verschijnt 4 maal per jaar. De vereniging stelt zich ten doel: het bevorderen van de hobby van verzamelen en bouwen van miniaturen van trekkers en landbouwwerktuigen.
Lidmaatschap
Men kan lid worden op elk willekeurig moment. Per kalenderjaar bedraagt de contributie 20,- bij automatische incasso plus een éénmalig inschrijfgeld van 7,-. Voor leden in het buitenland bedraagt het 27,- per jaar. Opzegging van het lidmaatschap: schriftelijk vóór 1 december voorafgaande aan het nieuwe kalenderjaar. Leden krijgen -behalve AGRITOY- 25% korting op de abonnementsprijs van het blad TREKKER, soms korting bij aanschaf van modellen e.d. en gratis toegang tot de jaarlijkse beurs en show.
Advertenties
Leden kunnen gratis adverteren in de rubriek ‘Advertoytjes’ tot maximaal 250 lettertekens. Voor grotere advertenties - ook voor niet leden - gelden standaardtarieven. Voor informatie: redactie Agritoy, tel. 06-12905766 (na 19.00 uur) Internet: www.agritoy.nl
Bestuur
Voorzitter: J. Dokter, Duistereweg 18, 8431 VV Oosterwolde tel. 0516-512872 Secretariaat: B.R. Verwijs, Valleistraat 109, 3902 ZB Veendendaal tel. 0318-527261 Penningmeester: M.G.J. Scholten, Plataan 72, 6942 TS Didam tel. 0316-226995 Organisator reizen: M.J. van Driel, Tielerweg 16, 4191 NG Geldermalsen tel 0345-574341 Clubblad Agritoy: F. Postmus, Steiger 25, 8325 HB Vollenhove tel 0527-251867 Beursinformatie: A.J. Weernink, ‘t Kemerink 25, 7497 MN Bentelo tel. 0547.292679 Regiocoördinator: Th.G.M. Visser, Schamel 9, 6852 DT Huissen tel. 026-3252114
Ledenadministratie
J. van Leeuwen, Frambozengaarde 29, 3992 KC Houten tel. 030-6373070 e-mail: ledenadministratie@agritoy.nl
Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming worden overgenomen. Agritoy©
Organisatie Beurs Zwolle
A.J. Weernink, ‘t Kemerink 25, 7497 MN Bentelo tel. 0547-292679 e-mail: beurs@ agritoy.nl
Redactie Agritoy
Redactie Agritoy, Verwoldseweg 36, 7245 VX, Laren Gld Tel. 06-12905766 (na 19.00 uur) e-mail: redactie@agritoy.nl
Redactieleden
Emiel van Loon, Laren Gld tel. 06-12905766 (na 19.00 uur) e-mail: redactie@agritoy.nl Jan van der Zijden, Etten-Leur tel. 0765035534 e-mail: j.vanderzijden@tele2.nl Albert Jan Kamphuis, Dalfsen tel. 0529430705 e-mail: kamp2791@planet.nl Frits van Manen, Barneveld tel. 0342-412277 e-mail: frits-gerda@pensiondeboschkamp.nl Freerk Postmus, Vollenhove tel. 0527-251867 e-mail: fenmpostmus@online.nl
Rekeningnummer L.C.N. ING bank 2080735 Didam IBAN: NL88INGB0002080735 BIC: INGBNL2A
Druk
BDU Grafisch Bedrijf Reg. nr. ISSN: 1386-2472
Opmaak
ReproVinci BV Agritoy 1 - februari 2009 - 3 www.reprovinci.nl
Bestuur - R edactie
Van de redactie aangeven wat je nog mist in Agritoy of onderwerpen die wat jou betreft wel geschrapt mogen worden; want dat kan natuurlijk ook. Heb je geen internettoegang, kom dan in ieder geval naar de komende algemene ledenvergadering. Want dat is de plek om aan te geven hoe jij onze club wil verbeteren. Zonder die input kan het bestuur niet het juiste voor haar leden doen. We rekenen op een mooi lustrumjaar! Emiel van Loon
i ouwm
ndb
Landbo uw Miniat urencl ub Nederl and
u derland
1989 - 2009
ne
la
uren cl
2009
at
L.C.N.
NUMMER 1 - FEBRUARI
ni
b
Dit is hem dan, de nieuwe Agritoy! De redactie wil jullie clubblad graag met zijn tijd mee laten gaan en zeker met ons vierde lustrum dit jaar, vonden we het tijd worden om met de schaar, vilstift en het kopieerapparaat aan de slag te gaan.. Niet dus, de L.C.N. is zo’n professionele organisatie geworden, dat daar ook een vakkundig vormgegeven blad bij hoort. De opmaak van Agritoy wordt al enige jaren gedaan door een gespecialiseerde studio en samen met hen zijn we tot dit resultaat gekomen. Voordat je de Agritoy nu in handen hebt, zijn er al heel wat uurtjes achter de beeldschermen aan vooraf gegaan. Is het wat? Je mag het zeggen. Op www.agritoy.nl vind je een hele korte enquête en daar kun je ook
In Memoriam Op vrijdag 14 november is Kim Nielsen plotseling overleden. Dit droeve bericht bereikte ons op woensdag 19 november. Kim Nielsen kwam uit Denemarken en was lid van de L.C.N. vanaf 1995. Hij was met zijn vrouw een vaste deelnemer van de jaarlijkse beurs. Tijdens de laatste beurs is er voor hem een gedenktafel ingericht met een condoleanceboek erbij. Een groot aantal van de standhouders en bezoekers heeft hier zijn deelneming betuigd. Het condoleanceboek is naar mevrouw Nielsen opgestuurd als deelneming en erkenning aan Kim. Kim Nielsen zal in onze gedachten blijven als de grote blonde Deen met zijn dozen vol oude bespeelde Britains modellen.
De beurs in Zwolle De andere schalen van Wil Zoetekouw Zeldzame Someca in Oud Nieuws
L.C.N. 1989 – 2009
bouwm
nd
la
L.C.N.
derland
4 - Agritoy 1 - februari 2009
ne
in
niet uit of een lid een grote verzameling heeft of Twintig jaar L.C.N. Een hele leeftijd, van baby naar een kleine, alleen maar één merk verzamelt of kleuter en dan eindelijk volwassen om maar in alles wat er wordt aangeboden. En als vereniging grote mensentaal te spreken. Twintig jaar L.C.N., zijn we ook uniek en erg trots dat we de grootste een aantal leden heeft deze mooie leeftijd nog niet beurs op het gebied van landbouwminiaturen in eens bereikt. Sommige leden zijn op de beurs in Europa organiseren. Een prachtig gevoel is dat! Zwolle lid geworden. Welkom bij onze jubilerende Misschien breng ik het allemaal een beetje te club en dat ook jullie je thuis gaan voelen bij deze mooi, omdat ik dicht bij het vuur zit als bestuurslid, vereniging. maar ik wil het toch naar voren brengen. Maar ik wil ook een aantal leden feliciteren en Het bestuur heeft nog wel enkele ideeën als het dat zijn de mensen die al twintig jaar lid zijn van gaat om ons jubileumjaar een beetje feestelijk te de L.C.N. En dan is twintig jaar een hele poos. maken. Maar misschien zijn er onder de leden wel Iedereen die tussen 1989 en 2009 lid is geworden ideeën, die dit lustrumjaar nog feestelijker kunnen natuurlijk ook van harte gefeliciteerd. maken. Mail ze maar naar: fenmpostmus@online. Aan ons jubileumlogo is al te zien dat we twintig nl jaar bestaan en iedereen die de kalender heeft Na twintig jaar een andere Agritoy, mooi hangen, zal daar ook aan herinnerd worden. Wij, geworden of niet, dat is aan de lezer. Zo als bestuur zijn ook vreselijk trots op deze n e r c proberen we in ieder geval te blijven mijlpaal. Wat begonnen is als een lu tu b ia verrassen. Probeer mee te denken. groep van een man of zestig – men Allemaal nogmaals van harte had in het achterhoofd dat er in 1989 1989 - 2009 gefeliciteerd. wel eens duizend verzamelaars van landbouwminiaturen zouden zijn – is uitgegroeid tot een vereniging Namens het bestuur en alle andere van meer dan 2700 leden. vrijwilligers, En ieder lid is uniek, want het maakt Freerk Postmus
Middenplaat Een nieuwe Agritoy! Ziet er mooi uit, al zeg ik het zelf. Ik hoop dat iedereen het met mij eens is. In het midden een “miniposter” van een model met de echte tractor op de achtergrond. Maar de middenplaat is voor ons allemaal en van ons allemaal. Onder onze leden zijn ook genoeg ideeën voor een mooie middenplaat. We kunnen echter maar
Beursnieuws worden op een rbij. Er kan teruggekeken Het jaar 2008 is weer voo n van genoten alle beurs waar we met z’n druk jaar, met een mooie we mochten die s ctie rea nsen gezien de hebben. Veel tevreden me ks het winterse hts hebben gehoord. Ondan ontvangen en links en rec opkomst groot. de s situatie op de wegen wa weer en de soms slechte g. sla ver eid staat een uitgebr Verderop in deze Agritoy n toch gemaakt worden
Twee opmerkingen moete
en dat zijn:
van eigenaar zijn er dit jaar meer modellen 1. Het is van de gekke dat met een ander r een tegenprestatie (ruilen gewisseld zonder dat daa n we dat me noe staat. In de volksmond model of geld) tegenover Wij hopen t. wil n me noe of hoe je het ook gappen of jatten of stelen ter gro fenomeen terwege blijft en niet een dat dit in de toekomst ach alert op zijn en r nen we met z’n allen hie gaat worden. Hopelijk kun euren. geb t zie spreken als je het gelijk deze lieden erop aan de mensen dat nelijk zo gewild bij bepaal 2. Het beursmodel is ken ere exemplaren erd me r hebben om toch ove r voo eite mo alle er ze t dan is het Indien dit echter niet luk te kunnen bemachtigen. l soms van een tafe ifte uitg de ter nsen ach commentaar naar de me te gaan. om epast om zo met elkaar zeer laag niveau. Erg ong negatieve stempel rt misstanden een grote Het is vervelend dat dit soo genoemd mag ent zeer geslaagd evenem drukken op wat verder een worden.
Lege plaatsren bericht dat Kim de beurs bereikte ons het
Op de woensdag voo ers een bekende en was. Voor veel bezoek Nielsen plotseling overled met, vaak vol en rsdagen met zijn doz verschijning tijdens de beu Langen gemist de l Roe ook len. Velen zullen bespeeld, Britains model verstek moeten laten ondheidsredenen helaas hebben, hij heeft om gez gaan.
orwerpen n beperkt zich dit jaar tot twee Verloren vo de verloren voorwerpe
Het resultaat van zoveel moois leeg me voorstellen dat ze bij lege portemonnees. Ik kan and; de ander heb weer op de juiste plek bel raken. Eén ervan is via via de eigenaar te zijn kt art leren model. Wie den ik nog thuis. Het is een zw .nl itoy agr rs@ 7-292679 of op beu kan mij benaderen op 054 r Beurs 2009 hier de datum voor dit jaa het eigenlijk overbodig om
Als het goed is, is kalender die bij at vermeld op de prachtige te vermelden, want hij sta duidelijkheid: de alle r Voo s. 2008 ingesloten wa van r me num tste laa het 21 en 22 november. beurs 2009 vindt plaats op eljaar toegewenst.
Allen een prettig verzam De beurscommissie
fs en Tonnie Weernink
Gerrit Esselink, Karel Ho
Voortgang clubmodel 2010 In de laatste Agritoy heb je kunnen lezen dat de Deutz D 130 06 de meeste stemmen heeft gekregen en daarmee de titel clubmodel 2010 heeft verworven. Wat is er daarna zoal gebeurd?
vier middenplaten per jaar maken en we proberen de middenplaat van november te reserveren voor het beursmodel. Maar voor mei en augustus is de redactie nog op zoek naar iets moois voor op de middenplaat. Stuur ideeën of foto’s naar: fenmpostmus@online.nl Freerk Postmus
Allereerst is er een lijst met specificaties opgesteld waaraan het clubmodel moet voldoen. Immers als je een model wilt laten bouwen, moet je wel kenbaar kunnen maken hoe het model eruit moet komen te zien. Daarna is bij een aantal fabrikanten de interesse gepolst om clubmodel 2010 in productie te nemen. Vervolgens is aan alle geïnteresseerde fabrikanten op hetzelfde moment dezelfde brief met dezelfde bijlage toegezonden. Zo heeft iedereen gelijke kansen onder dezelfde omstandigheden voor het uitbrengen van een zo scherp mogelijke offerte. Ondertussen had zich nog een nieuwe partij gemeld met het verzoek om ook een offerte uit te mogen brengen. Van iedere fabrikant is inmiddels ook een offerte ontvangen. We kunnen echter nog niet overgaan tot gunning, omdat er nog geen toestemming van Deutz is. De vraag is of en wanneer er toestemming komt en welke eisen daar allemaal aan verbonden worden.
Nog niet zo lang geleden nam je contact op met een trekkerfabrikant, gaf je in het kort aan wat een clubmodel was en voor wie het bestemd was en de toestemming was geregeld. Die tijd lijkt langzamerhand voorbij te zijn. De fabrikanten van de originele tractoren stellen steeds vaker vergaande eisen. Denk daarbij aan de type aanduiding, het moment van vrijgave voor uitgifte van de modellen en het aantal “vrij” te produceren modellen. Ook de grote speelgoedfabrikanten lopen daar inmiddels steeds vaker tegenaan. En ……….. steeds meer trekkerfabrikanten hebben de commerciële en promotionele mogelijkheden van “onze” miniaturen ontdekt. Het is nog niet helemaal duidelijk, maar blijkbaar heeft Deutz voor de toekomst ook plannen voor het zelf uitbrengen van miniaturen. Op het moment dat ik dit stukje schrijf (3 januari) is nog onduidelijk welke kant het op gaat. Misschien kan ik daar tijdens de jaarvergadering meer over vertellen. Ik hoop dat ik in de volgende Agritoy kan vermelden dat Deutz toch akkoord heeft gegeven en wie het clubmodel 2010 gaat produceren. Tot zover even de huidige stand van zaken. Marcel Scholten
Agritoy 1 - februari 2009 - 5
Regiotrekk
ers
n de a v e j Woord oördinator regioc Als ik dit stukje schrijf, zijn de oliebollen net op en zijn we begonnen met een heel nieuw jaar. In 2008 hebben we geprobeerd om mensen te vinden voor de functie van regiocontactpersoon. Hierop kwam niet al te veel respons. Wel zijn we nog met enkele mensen in gesprek. Zoals al eerder gemeld, gaan we dit jaar proberen om in de regio’s van de L.C.N. de activiteiten wat beter over het hele land verdeeld te krijgen. Zo zullen dit jaar de leden uit Zuid Limburg meedraaien met de activiteiten van Oost Brabant / Noord Limburg. In het zuidwesten van Nederland wordt dit jaar bekeken of de grenzen daar ook wat verlegd kunnen worden. Maar daar horen jullie nog van. Voor Utrecht en Gelderland wordt bekeken of er in de Gelderse Vallei en de BenedenBetuwe iets samen kan worden georganiseerd. Verder hebben verschillende regio’s voor 2009 weer verschillende activiteiten op stapel staan. Dit vind je hier terug, in de rubriek “Regiotrekkers”. Theo Visser
Regio Overijssel Excursie Claas-fabriek Op 24 oktober om 5.15 uur werd ik gebeld door een van de deelnemers aan de excursie die de TomTom niet goed had ingesteld. Hij ging meer richting Den Haag dan Wierden. De TomTom werd opnieuw ingesteld en nu richting Almelo. Om ongeveer 6.30 uur werd ik weer gebeld en gaf toen de laatste aanwijzingen om bij het station in Wierden te komen. Om 7.15 uur zou de bus vertrekken, maar de regiocontactpersonen waren nog niet allemaal aanwezig.
Tegen 7.30 uur kon de reis eindelijk aanvangen naar de Claas fabriek in Harsewinkel. Onderweg hebben we nog even een pauze gehouden om sommige mensen weer op nicotinepeil te laten komen en anderen voor een sanitaire stop een kans te geven. De stemming in de bus was goed. Het programma moest wat omgezet worden, omdat er een officiële bijeenkomst was binnen het bedrijf. We werden eerst als groep op de foto gezet door de Claas fotograaf. Die foto kwam later na de excursie nog
Regio Oost Brabant en Noord Limburg Regiodag 2009
organiseerd. kse regiodag worden ge Op 15 maart zal de jaarlij burg zuid Lim uit nu ook de leden Voor de eerste keer zullen rakker Laa al gastbedrijf is dit ma worden uitgenodigd. Als op zich te rol ze de n ll bereid gevonde Groenteverwerking in We ar en ela nd ha n ee is weer divers met n een nemen. Het programma jge kri io reg de ). De leden van ud ho rbe voo r de (on er’ ‘sprek dres. Tot dan? uitnodiging op hun huisa Jo, Toon en Johan
groenteoogst bij Bijzondere machines voor de de aanstaande op zien Laarakker in Well. Te regiodag. 6 - Agritoy 1 - februari 2009
goed van pas. Op deze foto werden deelnemers herkend die ondanks vele waarschuwingen toch stiekem foto’s hadden gemaakt. Deze deelnemers hadden ook geen kleine oortjes. Enkele deelnemers zijn hier op aangesproken. Verder verliep de dag naar wens. Om ongeveer 13.30 uur werd de lunch verzorgd. Iedereen was onder de indruk
van de excursie door de fabriek en had wel behoefte aan wat rust. Deze rust werd ze gegund tijdens de video presentatie in de presentatieruimte. Tussendoor was er gelegenheid om de Claas shop te bezoeken om er een aandenken te kopen. De meesten hebben daar wel gebruik van gemaakt. De chauffeur had de watertank van het koffieapparaat weer
Incident? Bovenstaand weer een leuk stukje over de goed georganiseerde reis naar Claas. De excursie had echter ook een keerzijde. Al tijdens de busreis naar de Claas fabriek is in de bus 2 keer aan alle deelnemers aangegeven dat er geen foto’s gemaakt mogen worden in de productiehallen. Net voor aanvang van de excursie is het nogmaals aangegeven en in elke productiehal hangen borden “Verboden te fotograferen”. De reden waarom men dat bij Claas niet wil, doet er niet toe. Het mag gewoon niet! Veel leden van de vereniging respecteren de regels van het gastbedrijf. Helaas waren er nogal wat deelnemers aan de excursie die meenden dat het verbod niet voor hen gold. Deze deelnemers maakten volop foto’s met digitale camera’s en mobiele telefoons. Het personeel in de productiehallen was daar niet van gediend en heeft een officiële klacht ingediend. Ook de rondleiders van Claas hebben hun mening geuit. Door het onvolwassen gedrag van deze fotografen wordt de L.C.N. in diskrediet gebracht en is de kans aanwezig dat we over een aantal jaren dit soort uitstapjes niet meer kunnen maken. Om dat te voorkomen heeft de organisatie van de excursie, namens de fotograferende leden, zijn excuus aangeboden bij Claas en is de L.C.N. niet op een zwarte lijst gezet. HULDE aan Gerard Biemans. Moraal van dit verhaal; leden die een ander niet respecteren verdienen zelf ook geen respect. Ben Verwijs
bijgevuld en wat drank ingeslagen. De terugreis kon aanvangen en met de enorme voorraad Claas maiskneuzers en combines achter de muur konden we vanuit de bus alles nog net zien staan. Bij de familie Dam Wichers werd nog even gestopt om de verzameling miniaturen te bewonderen en om nog een laatste miniatuur te kopen. Gerard Biemans
Regio Friesland, Groningen en Drenthe Zaterdag 21 maart a.s. is er weer een Landbouwminiaturendag bij Loon- en Mechanisatiebedrijf De Vries, Lieving 45 te Beilen. Tijdens deze dag is het bedrijf van 10.00 tot 15.00 uur te bezichtigen. Voor de catering is een snackwagen aanwezig. Korte route-beschrijving: A28 Afslag 30 bij Beilen, dan rondweg richting Westerbork volgen en na de spoorwegovergang bevindt het bedrijf zich na ca. 2 km aan de linkerzijde van de weg. Ook op www. devriesmechanisatie.nl is de route te vinden. Miniatuurhandelaren krijgen een uitnodiging voor deze dag. Particulieren kunnen zich aanmelden bij Piet Postma via tel. 0594-502983 of 06-12242359 (vol=vol). Iedereen is van harte welkom op deze dag. Voor info: Jan Klaas Beuker, tel. 0528-277914 Piet Postma, Willem Hoekstra en Jan Klaas Beuker
Agritoy 1 - februari 2009 - 7
Regiotrekk
ers
Regio Zuid Holland Verslag van een geslaagde Regiodag De Regiodag 2008 was dit jaar op 18 oktober bij LMB JAMO in Molenaarsgraaf. We konden hier vanaf 13.00 uur terecht zodat het eigenlijk een regiomiddag werd. Er hadden zich 30 leden aangemeld, die een gezellige middag hadden. Namens JAMO waren onze gastheren algemeen directeur Louis Jansen en vertegenwoordiger Giel Damsteegt. Giel toonde ons middels vier fotoborden de ontwikkelingen van het bedrijf in de afgelopen 50 jaar. Jamo heeft zich zoals veel mechanisatiebedrijven ontwikkeld van dorpssmid tot dealer en importeur van trekkers en landbouwmachines. Waren zij eerst dealer van o.a. Hanomag en Zetor, tegenwoordig zijn het John Deere trekkers die er verkocht worden.
Giel gaf ons ook een rondleiding door de winkel, het onderdelenmagazijn, de werkplaats en de opslagruimtes van nieuwe en gebruikte trekkers en werktuigen. Verschillende leden hadden een deel van hun [zelfbouw] modellen meegebracht en Gijs Kool was er ook met een hele tafel vol nieuwe modellen. Louis Jansen had een heel mooi model van een John Deere met een Tebbe Strooier. Van deze strooiers is Jamo ook importeur. Namens de redactie van Agritoy kwam Jan van der Zijden ook nog even langs en hij heeft rondgekeken of er nog bijzondere verzamelaars waren voor een artikel in de Agritoy. Na nog een drankje ging iedereen weer naar huis. Ik ga weer op zoek naar een plek voor de volgende regiodag. JAMO bedankt voor deze gezellige middag. Jan Verburg en Peter Rietveld
Regio Flevoland Tweede regiodag Flevoland Op zaterdag 17 januari 2009 vond de tweede regiodag van de provincie Flevoland plaats. John Deere dealer Greve BV was bereid om de deuren van hun bedrijf open te stellen voor de leden van de L.C.N. Het was dus een groen gekleurde dag.
Er waren handelaren aanwezig die de mogelijkheid boden om de verzamelingen uit te breiden met zowel het nieuwste van het nieuwste als ook de oudere trekkers en machines. Een aandachtstrekker was het prototype van een Miedema 2-assige kipper die Tractorconnection tentoonstelde.
Al bij de voorbereidingen bleek dat de medewerkers van Greve BV erg enthousiast waren en ook op de regiodag zelf kwam dat tot uitdrukking. Zo was een aantal imposante trekkers geregeld die op het terrein te bezichtigen waren, zoals een JD 7020 kniktrekker en een 8520 rupstrekker. In de werkplaats was een ruimte afgezet door tractoren en een combine en met de verwarming aan was het goed uit te houden.
Rond de middag waren de medewerkers van Greve BV aan het koken geslagen en werd iedereen getrakteerd op een warme kop erwtensoep. Dat ging er bij de meesten wel in, de nodige liters werden naar binnen gelepeld.
Bij aanvang om 10.00 uur was het al gezellig druk. De aanwezigen konden naast het grote materieel natuurlijk ook genieten van hun liefhebberij: miniaturen. Will en Luuk van Flevominiaturen hadden een flink diorama opgesteld met zelf verbouwde trekkers en machines. Hun ouders zijn nu wel 4 kg koffie kwijt, maar daardoor zag het geheel er erg mooi uit. Onder andere de verbouwde Case Maxxums, John Deeres en (Lemken) machines trokken veel bekijks van de leden. 8 - Agritoy 1 - februari 2009
Ondanks de wat lage opkomst (zo’n 30% van de leden uit Flevoland) was het een zeer geslaagde regiodag. We hebben genoten van zowel het kleine als het grote materieel en er is weer veel onderling bijgepraat over de hobby en het werk. Via deze weg wil ik de medewerkers van Greve BV nogmaals ontzettend bedanken voor hun inzet en ondersteuning van de regiodag. Wij gaan ons weer beraden over een volgende regiodag. Heb je nog ideeën over een locatie of programma-invulling, dan kan je dat laten weten via e-mail: paulklaassen@hotmail.com of per telefoon: 036-8449652. Namens de L.C.N. regio Flevoland Paul Klaassen
s
ub se Zustercl
land onze buiten Nieuws van
BELGIË, de LMVB/AMAB In Nieuwsbrief nummer 12 van september 2008 maakt voorzitter Erwin er melding van dat de club zijn eerste jaar er inmiddels al weer op heeft zitten. Verder kondigt hij een ledenvergadering aan (ergens in januari ’09) en een busreis naar de Sima bij voldoende belangstelling. De jaarlijkse busreis krijgt ook de nodige aandacht, maar die gaat altijd, want daar is belangstelling genoeg voor. Ook nu stelt weer een van de oprichters zich voor, dit keer Jozef Rubens uit
Zepperen. Hij heeft een zeer grote verzameling, maar zijn favoriete merk blijft Fiat. Op 6 september ’08 werd in Arlon in Belgisch Luxemburg voor de eerste keer een miniaturenbeurs georganiseerd. Roger Therer was de drijvende kracht achter deze beurs die tot in de puntjes was verzorgd en naast 105 verkooptafels zelfs 120 showtafels telde. Een aantal mooie foto’s van modellen en maquettes zijn bij het artikel gevoegd. Met de nieuwigheden, de agenda en marktplaats is de nieuwsbrief weer uit. In Nieuwsbrief nummer 13 van oktober 2008 wordt nog even aangehaald dat er een busreis is georganiseerd naar de beurs in Zwolle. Leden betalen € 5,- en niet leden € 22,50! Vervolgens wordt er een preview gegeven van
Zwolle om de leden alvast een indruk te geven wat ze zoal kunnen verwachten. De open deur dag bij Ignace deSaele-DeLoof in Roeselaere wordt beschreven en voorzien van enige foto’s gepresenteerd. Niet alleen in Roeselaere was er van miniaturen te genieten, maar op zondag 12 oktober kon dat ook tijdens de show van Minitoys in Clamanges tegen de Belgisch-Franse grens. Getuige de foto’s was hier ook weer veel mooie zelfbouw te zien. In deze nieuwsbrief stelt David Vandewalle uit Merchtem zich voor. Bij de tractoren gaat zijn voorkeur uit naar modellen van de drie grote merken New Holland, Fendt en John Deere. Verder heeft hij een voorliefde voor kipwagens, hiervan heeft hij er een groot aantal in zijn collectie. In Nieuwsbrief nr. 14 van november 2008 meldt de voorzitter dat men voornemens is om een jaarvergadering te houden. De bedoeling is om dat in januari te doen en mogelijk net als bij de L.C.N. te koppelen aan een bedrijfsbezoek en minibeurs. In de volgende Nieuwsbrief hoopt men hierover meer te melden. Dit keer stelt Tim Decoster zich voor, hij verzamelt alles wat in België in de landbouw of aannemerij in gebruik is. Op 2 november jl. werd in Kluisbergen de 2e door CeTheNa georganiseerde beurs gehouden. Er waren naast een aantal handelaren ook weer prachtige maquettes en zelfbouw te bewonderen. Met een
artikel over de Italiaanse verzamelaar en zelfbouwer Andrea Zucchini maken we een figuurlijke stap over de grens. Deze man stond in Zwolle met zijn zelfbouw Amazone maïszaaimachines. In Nieuwsbrief nr. 15 van december 2008 staat na het voorwoord van de voorzitter een stukje over de betaling van de contributie (€ 10,-) en de geplande jaarvergadering. In tegenstelling tot wat in de vorige Nieuwsbrief werd gemeld, kon er nog geen uitnodiging opgenomen worden. Men heeft nog geen antwoord van enkele aangeschreven bedrijven of hun bedrijf open gesteld wordt voor de LMVB. Alternatief wordt de beurszaal in Landen. Nieuws via de mail! Er volgt een mooi verslag over onze beurs in Zwolle. Hierna het tweede deel over de verzameling van Tim Decoster. De rubriek “nieuwigheden” wordt volledig benut om de afbeeldingen van de Siku collectie 2009 te tonen. Alle Nieuwsbrieven eindigen met de nieuwigheden, de agenda en marktplaats. Jan van der Zijden Te zien geweest in Zwolle en over te lezen in de Belgische nieuwsbrief zijn deze Amazone modellen van de Italiaanse modelkunstenaar Andrea Zucchini. Glenn De Smedt zorgde voor de mooie foto’s op deze pagina.
Agritoy 1 - februari 2009 - 9
Nieuws van onze buiten land
se zustercl ub
FRANKRIJK, de ACA
ZWITSERLAND, de AMC
Op de voorplaat van Jouets et Miniatures Agricoles (JMA) nummer 03/2008 dit keer de Société Française SVF 302 van Replicagri in schaal 1/16. Na het voorwoord van de voorzitter volgen 13 bladzijden met nieuwe modellen. Ook wordt er bekend gemaakt dat er voor (nieuwe) leden nog clubmodellen voorradig zijn van de Ferguson FF 30 en de Farmall H. Als je nog een clubmodel 2008, de Braud 504 combine wilt aanschaffen moet je snel zijn, ze gaan hard. Nieuw van Scaledown models (witmetalen kitjes) is een model in 1/32 van de Ford 5000. Ook is er al een prototype te zien van de Fiat 110-90 die Ros gaat uitbrengen. Tractoys komt met een Someca M120 combine in 1/32. In het artikel over ‘microtracteurs’ worden modellen behandeld van de in het echt ook al kleine trekkers zoals tuintrekkers. In het volgende artikel van Patrick Saulas worden enkele combinemodellen in 1/43 getoond die in verschillende uitvoeringen zijn uitgebracht, de verschillen worden belicht. Met de agenda en de advertenties is dit blad weer uit. vertaling: Jan van der Zijden
Zoals misschien bekend is, maakt de Zwitserse Agro Mode ll Club (AMC) deel uit van de FA LS, Freunde alter Landmachin en Schweiz. In het blad dat dit verbond van oldtimerclub s uitgeeft, heeft ook de AMC de mo gelijkheid zijn nieuws te brengen. Tot voor kort was dit d’Fettpress. Men is echter overgestapt op een ander formaat (A4) en he t blad heet nu heel toepasselijk “alte Landtechnik”. In het eerst e nummer staat een artike l van Ueli Remund met foto’s van AMC voorzitter Hansjörg Furter over de echte en model MF 135. vertaling: Jan van der Zij den
10 - Agritoy 1 - februari 2009
s
ZWEDEN, modelltraktorklubben Jan Andersson vertelt over het 20-jarig bestaan van de club. Het jubileumweekend werd georganiseerd door Leif Åhman in Motala, het trefpunt was het kasteel aldaar. Begonnen werd met een bezoek aan het speelgoedmuseum, daarna door naar Vadstena waar het tractormuseum werd bezocht. Dit werd door iedereen leuk gevonden. Na het diner werd ‘s avonds in het hotel het felbegeerde jubileummodel, de Volvo Krabat uitgegeven. Dit model viel goed in de smaak bij de deelnemers. Na het ontbijt was het tijd om het motorenmuseum bekijken, het is een bezoek waard! Daarna volgde een bezoek aan de sluizen, een aanrader als men in de buurt is. Jan Andersson bedankt namens alle deelnemers Leif en zijn vrouw voor het goed verzorgde en geslaagde jubileumweekend. Er volgt een brief van Johan en Mergje Veeniga. Johan vertelt over zijn hobby, zijn modellen en de reizen naar Zweden. Zoals Johan schrijft, lijkt het mij voor de leden leuker om zelf contact met hem op te nemen om over de hobby te praten.
Historisch gebouw
Toen Tord en Lena in de U.S.A. waren, brachten ze natuurlijk ook een bezoek aan Dyersville, Iowa. Daar was het grootste trefpunt van de kleine tractoren. Op de terugweg naar het hotel zocht ik de winkel van Evers, maar die vond ik pas op zaterdag. Dat is een modelwinkel van de leukste soort met een uitgebreid assortiment in de meeste modellen tractoren, wegenbouwmachines en leuke aanverwante artikelen zoals van verschillende merken tankstations. Zie ook www.everstoystore.com. Op vrijdag vond Tord de oude fabriek van de vroegere ERTL modellen, later ging de productie naar China. De fabriek staat er verlaten bij, een tijdlang is het gebouw als magazijn gebruikt. Het is nog steeds eigendom van de familie Ertl. Josef Ertl startte na WOII de productie van tractormodellen in Dubique, Iowa, maar verhuisde later naar Dyersville. In de 50er en 60er jaren werden verschillende merken overgenomen, die volgens dezelfde ideeën produceerden. Hiertoe hoorden Reuhl, Eska en Cuver. Deze werden natuurlijk als concurrenten gezien. Zij produceerden ook wegenbouw modellen (Caterpillar) in dezelfde schaal als in de USA, 1/24. Men kon zich een voorstelling maken hoeveel Ertl-modellen er zijn geleverd vanuit dit gebouw.
Reis naar Zwolle – 2008
De Zweedse afvaardiging in Zwolle
Hoe viert een Zweed Kerstavond in november? Het simpele recept hiervoor is: Verzamelen op de afgesproken tijd, in dit geval op de 20ste in Levins grote warme keuken in Vallby. Half 9 komt de kerstman in een iets te grote bus en neemt ons mee in de bus naar Trelleborg. Dit jaar zijn we met 18 mannen + 3 vrouwen. Na een rustige nacht komen we aan in Lübeck, waar het prettig winkelen is bij Citti. Dit warenhuis verkoopt zowel tractormodellen als ook flessen. Anita Steen houdt volgen de geruchten een onderzoek of dit concept ook in Zweden mogelijk gemaakt kan worden. Door een wit Duitsland reizen we rustig naar Zwolle. Degenen die verkopen, beginnen uit te pakken. Alle verkooptafels zijn voorzien van een houten klompje. Het beursmodel in Zwolle was een Valtra T171 in een oplage van 2000 stuks; ze waren snel weg. De beste beschrijving is deze in foto`s. Alle records met betrekking tot publiek werden weer gebroken. Dan volgt een stukje over het eten, de dames hebben gewinkeld en
koffie gedronken. Op de terugweg was de bus precies groot genoeg. Vraag is, hoe het er nou in 2009 aan toe zal gaan. Alle ideeën zijn welkom! Terugblik: niet het “kerst”weekend, maar het “wiel”weekend in november is het duurste weekend van het jaar. Göran Eriksson
Zomertref 2009, 13-14 Juni 2009 Voorstel: in Jönköping is het weekend voor ‘midsommar’ (half juni) een tractorweekend met verschillende activiteiten. Daar zouden we ons kunnen verzamelen. Er is een stal, (zonder echte pk’s) om modellen tentoon te stellen, te ruilen en te verkopen. Het belangrijkste is toch dat we een vaste plek als onderdak hebben. Het gebouw is afsluitbaar en we zouden er twee dagen kunnen blijven. Voor ideeën kunnen jullie Jan of Stefan Jönsson bellen. Vertaald door Annemieke van den Born
Agritoy 1 - februari 2009 - 11
Beursverslag Zwolle 2008 onder aanvoering van De beurscommissieleden enlijk het hele jaar door Tonnie Weernink zijn eig nier bezig met de orgawel op een of andere ma beurs. Terwijl er inmidnisatie van de (volgende) is samengesteld, zijn er dels een heel draaiboek daar nog niet in voorkotoch altijd wel zaken die t Vooral de contacten me men of die eenmalig zijn. uders of mensen die een mogelijk nieuwe standho n gebruiken om hun vaak of meer showtafels wille aan het grote publiek te bijzondere collectie eens tonen, kosten tijd.
Tegen 10.00 uur staan er al heel veel bezoekers te wachten. Daaronder een groot aantal fanatieke verzamelaars die hopen dat ene model te vinden dat nog ontbreekt in hun collectie. Ze moeten allemaal langs de kassa, die op beide dagen wordt bemand door een vaste ploeg vrijwilligers. Op zaterdag zagen zij 4600 en op zondag 4043 bezoekers voorbijkomen. Op een van de foto´s zie je de mensen van de kassa die op beide dagen die plaatsen bezetten, compliment daarvoor! Maar even verderop staan er ook nog een aantal die deze taak bij toerbeurt vervullen. Die groep bestaat zowel uit bestuursleden als vrijwilligers die ook helpen bij de opbouw van de beurs. Zij staan niet op de foto, omdat de groep niet bijeen te krijgen was. Maar evengoed ook voor hen petje af voor de inzet. De inrichting van de beurs gebeurt al op vrijdag. Het complete bestuur en een groot aantal vrijwilligers heeft hier de handen aan vol. Want wat is het een hele klus om die grote kale beurshal om te toveren tot een heuse miniaturenbeurs! In totaal 775 tafels moeten op de juiste plaats worden neergezet en daartoe uitgeklapt worden. Er zijn tafelhouders die elektra willen, anderen willen stoelen of beide. Totaal werd dit jaar 7.000 m² vloeroppervlak gebruikt. Genoemde tafels werden bezet door 224 handelaren en leden. 68 standhouders waren er alleen op zaterdag en 3 alleen op zondag. Onder de standhouders waren 9 verschillende nationaliteiten: 122 Nederlandse, 38 Duitse, 33 Franse, 17 Belgische, 6 Italiaanse, 3 Engelse, 2 Zweedse, 1 Ierse en 1 Amerikaanse (Toyfarmer) deelnemers. In totaal stonden er op basis van de uitgegeven polsbandjes 805 mensen achter de tafels. Om hun soms bijzondere collectie te tonen waren er dit jaar 29 stands met een showelement, dit waren dus meestal showtafels. 12 - Agritoy 1 - februari 2009
1
Ook dit jaar waren er weer stands van 5 zusterclubs verspreid door de hal aanwezig, te weten de LMVB/ AMAB uit België, de ACA Frankrijk, de MTK uit Zweden, de AMC uit Zwitserland en de jongste club, de GAIMA uit Italië. Of zij hier leden hebben ingeschreven, is niet bekend. Als dat wel gebeurd is, wordt men meestal lid om dan een bepaald clubmodel te kunnen kopen. De ACA bracht in 2008 als clubmodel een Braud combine uit. Voor de liefhebbers mogelijk een reden om zich aan te melden.
2
3
4
7
5
8 6
9
10
11
1. Mooie Someca’s op de stand van het Italiaanse GAIMA 2. De kassaploeg 3. In de rij voor een beursmodel 4. Toen waren de beursmodellen nog niet uitverkocht! 5. De verongelukte Belarus 6. Bij de ingang van de beurs stond Mappa Mondo voor het goede doel 7. Alles om de gebouwen in te richten en af te rasteren 8. Complete gebouwen waren te koop 9. Prachtige potstal 10. Inkuilen tussen twee stallen 11. De erwtendorser van Berkmortel en Berkmortel Agritoy 1 - februari 2009 - 13
12
17
13
18
14
15
14 - Agritoy 1 - februari 2009
16
Rond de bestuurstafel en de verkoopstand van het beursmodel Bestuurstafel en verkoopstand waren niet te missen, direct na binnenkomst in de beurshal links. De bestuurstafel ging vooral in de ochtend grotendeels schuil achter een lange rij bezoekers die eerst een beursmodel wilden aanschaffen. Er was trouwens sprake van drie wachtrijen, voor de ingang, voor de verkooptafels van het beursmodel en voor de cateringstands. Over het beursmodel gesproken, ook dit jaar weer een daverend succes! Op zaterdag ging om 15.00 uur de laatste over de tafel en op zondag was dat zelfs al omstreeks 13.00 uur. Met als resultaat een aantal teleurgestelde leden die naast het model grepen.
Ook de bestuursleden hebben zich achter hun blauwe tafel niet hoeven te vervelen. Naast het beantwoorden van vele vragen en het geven van allerhande informatie, schreven ze ook nog maar liefst 62 nieuwe leden in. Welkom bij de club! Op een gegeven moment meldde zich aan de bestuurstafel een clublid die een wel heel aparte versie van de Belarus uit zijn tas haalde. Kwam iets vragen waarop hij eigenlijk het antwoord al wist, namelijk of er nog modellen over waren, maar helaas. Zijn model had namelijk een vrije val gemaakt met het op de foto duidelijk zichtbare resultaat, een soort cabrio trekker. Sneu voor de eigenaar maar wel bijzonder om te zien en inderdaad, er waren geen modellen meer.
Trend
19
20
21
22
Of je echt van een trend kan spreken weet ik niet zeker, maar het is wel zo dat je steeds meer en steeds uitgebreidere maquettes gaat zien. Ook in Zwolle is dat zo. Naast de leden die al jarenlang hun prachtige modellen in een passende omgeving plaatsen, zie je de laatste jaren steeds meer dat er een passende omgeving voor de modellen wordt gebouwd. En ook hier gaat de een verder dan de ander. Het eenvoudigst om te maken (of zeg je aanleggen?) is natuurlijk een akker waar een model een bepaalde grondbewerking of oogst uitvoert. Via meerdere akkers op een maquette kom je dan bij het plaatsen van gebouwen. Dit kan lopen van een eenvoudige werktuigenloods tot een koeienstal met melklokaal en alles wat ertussen zit. Een combinatie van voornoemde mogelijkheden is natuurlijk voor de kijkers het leukst. Zij kwamen goed aan hun trekken. Rob Ormel, Frank Janmaat en Rob ter Groot hadden groot uitgepakt. Op een grote oppervlakte hadden zij tal van akkers aangelegd, waarop veel verschillende werkzaamheden werden uitgevoerd. Persoonlijk, en ik ben niet de enige, getuige de reacties op internet, vond ik de suikerbieten erg goed geslaagd. Blijkt dat ze gemaakt zijn van stukjes van een servet. Geeft niet, ze zijn goed gelukt en natuurgetrouw. Willem Hoekstra en Johan Bos gingen een (grote) stap verder en hadden op hun mooie maquette bijna uitsluitend RC modellen. Wat als model nog niet op de markt is, werd zelf aangepast. Ik noem dan de Claas combine en hakselaar,
de McCormick trekker, de Deutz en de MB Trac. En wat te denken van de Joskin tank met injecteur? Misschien brengen ze Siku op een idee, die stonden er vlakbij, ook met hun RC modellen. Dat de maquettebouw ook bij de handelaren niet onopgemerkt blijft, bleek ook op deze beurs. Marian Hohmuth liet zien dat er veel mogelijk is met hout en kunststof en biedt een scala aan verschillende onderdelen aan. Je kunt dan zelf je gebouw samenstellen of er een bestellen. Ook de inrichting kan ze leveren. Opvallend was ook het grote aantal al of niet verbouwde Fiat modellen dat werd aangeboden bij een aantal handelaren. Vaak zijn dat aangepaste Ros modellen. Er waren trouwens al een paar showmodellen van de nieuw door Ros uit te brengen Fiat modellen te zien. Berkmortel en Berkmortel toonden hun nieuwste model, een PMC erwtendorser in twee varianten, de APG 979 CT en de 979 AT. Niet alleen het clubmodel van de Belarus werd in China gemaakt, ook de prachtige serie Internationals die Wagenhof uitbrengt, komt daar vandaan. Zij boden op de beurs het 3e model uit de serie van 4 aan, de Case International met de Case-neus uit de periode 1986 – 1996. Op kleine schaal en dus exclusief bracht Wim Huisman uit Breda in samenwerking met Flying Toys uit Numansdorp van zowel de Steyr 1090 als de 1090A elk 108 modellen op de markt. Dit is maar een greep uit het aanbod op een dergelijke grote beurs.
12. De BP 2100 bonenplukker van Ploeger 13. Hier worden bieten gerooid met de mooie Stoll rooier 14. Deze bieten zijn gemaakt van servetten 15. De maĂŻsoogst in volle gang 16. Verzorging van het gewas 17. Verzorging van het vee 18. Ook de sloten krijgen een beurt 19. Omgebouwde Fiat modellen van Pro Farm 20. De Agrifull Turbo 140 is ook van Pro Farm 21. Pro Farm verbouwt ook Fendt modellen 22. Een nog ongebruikte mestmixer 23. Iets voor de Inter liefhebbers
23 Agritoy 1 - februari 2009 - 15
28
24
Dat vreugde en verdriet soms heel dicht bij elkaar liggen bleek ook op de beurs maar weer eens duidelijk. In de week voor de beurs kreeg Tonnie Weernink als beurscoördinator vanuit Denemarken het droevige bericht dat een van de standhouders van het eerste uur, Kim Nielsen uit Nyköbing op 14 november plotseling was overleden. Ter ere daarvan werd de plaats waar Kim normaal gesproken tijdens de beurs zou staan, nu passend ingericht als een gedenkhoek en lag er een condoleanceregister ter ondertekening waar velen gebruik van maakten. Kim stond ook altijd in Houten op de Namac beurs en was (voor degenen die hem niet kennen) de man met de talrijke Britains sloopmodellen in zijn kraam, waarvan menigeen zich waarschijnlijk net als ik afvroeg, waar hij ze allemaal vandaan haalde. Een andere afwezige, maar dan door ziekte was Brian Norman, de man die ons al vele prachtige modellen heeft gepresenteerd. Een jaarlijks terugkerend gebeuren is ook de mogelijkheid voor leden om een aantal van hun modellen te presenteren in de speciaal daarvoor gehuurde vitrines. Die staan opgesteld nabij de ingang tegenover de bestuurstafel. Ook dit jaar was daar weer veel moois in te bewonderen en het was er dan ook een komen en gaan van kijkers. Dat niet iedereen alleen kijkt bleek ook, want op zaterdag voor de opening waren al diverse modellen van eigenaar verwisseld, zonder dat die het wist, gewoon gejat dus…… Heel triest, van je collega verzamelaars moet je het dus ook niet altijd hebben. In ieder geval een goede les voor volgend jaar, houd alles afgedekt of goed in de gaten voor zover mogelijk natuurlijk. Dit was gelukkig het enige minpunt van deze beurs die verder zeer succesvol is verlopen, zo hoorde je van alle kanten. Laten we hopen dat dit volgend jaar na de beurs ook weer gezegd kan worden! Jan van der Zijden
25
29
26
30 27
24. Mooie combinatie! 25. De limited edition van de Fiat 110-90DT 26. Wijnbouw in Zwolle 27. Beursnieuwtje, deze Zunhammer 3-asser 28. Ook de nodige bijzonderheden uit de Aziatische landen 29. Alles aan deze tank is met de hand gemaakt! 30. Elk schroefje, elk veertje zit op deze handgemaakte bemester achter de Peecon tank 31. Nog niet als miniatuur gezien, deze Tsjechische drie-asser. Dit model is gemaakt van magneetplaatjes van kalenders! 32. Ook deze Belarus 4520 begon zijn leven als een stapel metalen plaatjes 33. Deze redelijk onbekende Horsch kniktrekker is een handgemaakt model 34. Een beursprimeur deze Mc Cormick International 624 van Minitrac
31
32
33
16 - Agritoy 1 - februari 2009
34
Mappa Mondo ontvangt donatie van de L.C.N. In de Agritoy van november stond al geschreven dat we als L.C.N. wat voor een ander wilden gaan doen. Tijdens de beurs hebben vrijwilligers van Mappa Mondo twee dagen bij ons in de IJsselhallen gestaan! Dit met het doel om Mappa Mondo meer bekendheid te geven bij de bezoekers van onze beurs.
Terwijl ik dit schrijf, zie ik iets voor me. Misschien heb ik het wel helemaal mis, maar ik zie sommige lezers nu denken: “Stand van Mappa Mondo? Naast welke stand stond die dan?” De medewerkers van Mappa Mondo stonden in de hal vlakbij de ingang van onze beurs en het was bijna onmogelijk om ze te missen, maar bij veel bezoekers was er één gedachte: “Modellen!”
huizen. In elk huis kunnen ongeveer 8 tot 10 kinderen een plek krijgen. Kinderen zonder ouders of verzorgers kunnen er permanent wonen als ziekenhuisopname niet meer nodig is. De helft van de kinderen is vaste bewoner en de andere helft tijdelijk. De Mappa Mondo huizen worden draaiende gehouden door een aantal professionele, gespecialiseerde krachten die met behulp van vrijwilligers de kinderen een thuis kunnen geven.
In dit stukje wil ik toch nog even ingaan op het werk van Mappa Mondo. In Nederland en eigenlijk op de hele wereld hoort een kind een warm en veilig thuis te hebben. Voor veel kinderen in Nederland is dat gelukkig ook het geval, maar op andere plaatsen op deze wereldbol is dat niet altijd mogelijk. Er zijn ook families die een kind hebben met een levensbedreigende ziekte. Kinderen die misschien nooit oud zullen worden. Iedereen kent vast wel een voorbeeld van een kind met een ziekte in de naaste omgeving en weet misschien ook hoe zwaar het is voor de ouders om het kind dan een goede verzorging te geven. Tevens zijn er gezinnen waar op een of andere manier de verzorging voor een kind met een levensbedreigende of ernstig chronische ziekte niet haalbaar is. Dat kan allerlei redenen hebben. Bij Mappa Mondo kunnen kinderen die ziek zijn een thuis krijgen. Kinderen die een plek krijgen om te spelen, maar ook een plek waar ze op tijd hun medicijnen krijgen en waar aandacht voor hen is, 24 uur per dag. Iets wat bij sommige gezinnen niet mogelijk is, bijvoorbeeld als een kind elke twee uur medicijnen moet hebben. Het Rode Kruis is bij iedereen wel bekend, grote hulpacties in het buitenland, maar ook het kleine. En daar is Mappa Mondo een voorbeeld van. In Nederland zijn drie Mappa Mondo
Omdat het bestuur van de L.C.N. dit een heel goed initiatief vindt en omdat we allemaal een luxeprobleem hebben – dat is het verzamelen van landbouwminiaturen toch – hebben we besloten om een donatie te geven. Omdat het de 20ste beurs was, we bestaan in 2009 twintig jaar, heeft het bestuur besloten om per bezoeker € 0,20 te schenken. Snelle rekenaars hebben dan wel gezien dat de schenking dan moet bestaan uit 8643 x € 0,20 = € 1728,60. Als bestuur hebben we besloten om dit bedrag af te ronden naar € 2000,00. De beurscommissie heeft tussen Kerst en Oud en Nieuw dit bedrag symbolisch overhandigd aan de locatiemanager van het Mappa Mondo huis in Wezep. De bedoeling is dat men het geld gaat gebruiken om een woning op te knappen en te voorzien van mooie kleuren.
Simone School ontvangt uit handen van Tonnie Weernink, Karel Hofs en Gerrit Esselink € 2000,00
Als u na het lezen van dit stukje denkt: ik wil wel eens weten hoe dat zit, misschien is vrijwilligerswerk in een Mappa Mondo huis wel wat voor mij, schroom niet om de telefoon te pakken of te mailen. Er zijn Mappa Mondohuizen in Rijswijk, Waalre en Wezep. Meer info: www.mappamondo.nl Freerk Postmus Agritoy 1 - februari 2009 - 17
Kleurwedstrijd
wederom groot succes
2
1
5
4
3
7
6 8
In de Agritoy van november zat traditioneel weer de kleurplaat, getekend door Rico van Manen. Dat de wedstrijd opnieuw een succes was, is duidelijk. Bij meer dan 200 gezinnen zijn broertjes en zusjes, vaders en moeders en misschien wel opa’s en oma’s druk geweest om een mooie kleurplaat in te sturen.
18 - Agritoy 1 - februari 2009
Volgens de jury had iedereen ontzettend zijn best gedaan. De Valtra werd van allerlei kleuren voorzien en dat kan ook mooi bij deze trekker. Groen, blauw, rood: het was allemaal mogelijk. Een aantal deelnemers maakte de kleurplaat mooier door er herfstblaadjes op te plakken en bij Dian Waalderink hadden de kabouters een echte baard, lag er zand op de weg en ook de maïs in de kruiwagen was niet vergeten; een terechte prijswinnaar. Christian Duiveman had de schaar gepakt en er een mooi schilderij van gemaakt op een groene achtergrond. Christian is de trotse eigenaar van een Massey Ferguson. Almar Grevelink was op zondagmiddag nog in de IJsselhallen en hij mocht direct zijn
prijs meenemen. Papa gaf eerlijk toe, dat hij wel een beetje hulp had gehad. Ties Pepping kon helemaal trots zijn op zijn prijs, want hij lag net in het ziekenhuis toen de prijs kwam. Ties is gelukkig weer helemaal beter. De jongste deelnemer, Rick Smalbrugge, was 1 jaar, maar hij was zo eerlijk om achter op de kleurplaat het volgende te laten schrijven: “Omdat ik nog maar één ben, maar wel heel gek op trekkers ben heeft mijn mamma voor mij de kleurplaat ingekleurd.” Bij deze een eervolle vermelding voor Rick en zijn moeder. Helaas waren er maar vier prijzen. Alle inzenders enorm bedankt en misschien win je volgend jaar wel een prijs als je dan (weer) meedoet Freerk Postmus
1. Schitterende kleuren van Almar Grevelink 2. De trotse Almar met zijn prijs 3. De kabouters van Ties waren erg vrolijk 4. Ties Pepping met zijn broertje Sietse. Ties lag toen nog in het ziekenhuis. 5. Schitterende kleurplaat van Dian Waalderink met echte baarden en zand. 6. Dian trots met zijn gewonnen model 7. De Valtra van Christian heeft echte Siku banden 8. Christian Duiveman met zijn prijs
Verzamelaa
r van het ja ar
1
Erik Koolhof 3
2
In de Agritoy van augustus afgelopen jaar stond een verhaal over Erik Koolhof. Een mooi portret, want met zijn voorkeur voor Amerikaanse modellen liet Erik zien dat buiten de bekende Europese 1/32 modellen nog veel meer moois te krijgen is. Erik heeft een grote voorkeur voor 1/16 modellen en dan met name de Inters. Erik is hiermee een goed pleitbezorger voor de op Amerika georiënteerde verzamelaar. Eriks verzameling en het artikel in de Agritoy zijn het Amerikaanse blad Toy Tractor Times ook opgevallen en afgelopen december werd Erik dan ook uitgeroepen tot verzamelaar van 2009! Gefeliciteerd! Dit leuke bericht willen we jullie niet onthouden; hiernaast volgt de letterlijke weergave van het stuk uit de Toy Tractor Times.
The Best Of 2008
1. Erik tijdens één van zijn jaarlijkse bezoeken aan de U.S.A. 2. Erik met in zijn handen het door Jasen Hasert gesigneerde model van een Case 2390 3. Toy Tractor Times 2008 gouden Oliver 66
ctor Of The Year:
lle 2009 Toy Tractor Times Co Erik Koolhof By: Jason Hasert
d is the Erik Koolhof from Hollan llector of Co es Tim r cto 2009 Toy Tra the Toy the year. Each December llector co a ts ec sel es Tractor Tim toy m far the ted ac who has imp k Eri y. wa ve siti hobby in a po rope is a unique collector in Eu ts 1/16 llec co rily ma pri because he models in a North American tractor m toys. region that favors 1/32 far
Marianne October Erik and his wife e part in travel from Holland to tak attended the fall corn harvest and ow. the National Farm Toy Sh
Erik is also one of the few has collectors in Europe that r Times cto Tra Toy the almost all of the only Anniversary tractors and has the collector in Europe that ctor Times Tra Toy ary 25th Annivers Erik is AGCOSTAR 8360. Because al on ati ern Int g tin llec co dor of the Erik enjoys such a positive ambassa s toy m far H seI Ca d recipient Harvester an farm toy hobby he is the d an n tio llec co his ctor Times and shares n of a Gold 2008 Toy Tra ea rop Eu s toy m far red passion for Oliver 66. Each and American collectors. Agritoy 1 - februari 2009 - 19
Landbouwminiaturen tussen grote broers, een dagje op de
Agrovak
Als verzamelaar van landbouwminiaturen is het bezoek aan een landbouwbeurs of -show bijna een must. Steeds meer worden ook daar modellen te koop aangeboden. Soms zijn dat speciale edities, zoals eind december tijdens de jaarlijkse show bij Gebr. De Vor in Achterveld. Daar was een Valtra model van Siku te koop voor 15 euro tegen inlevering van een ingevulde uitnodiging.
20 - Agritoy 1 - februari 2009
Op de onlangs gehouden Agrovak in de Bossche Brabanthallen was er voor de oplettende verzamelaar ook wel het een en ander te vinden. Een aantal importeurs van de bekendere merken hebben meestal wel een of meerdere modellen in de verkoop. Soms zitten daar heel interessante aanbiedingen tussen, die soms ook nog heel voordelig zijn. Dat bleek ook dit keer maar weer, want bij Louis Nagel werden een aantal modellen van de John Deere 6930 van Wiking aangeboden voor de sympathieke prijs van 35 euro!! Je begrijpt wel dat ze zo uitverkocht waren. Nagel had trouwens meer aanbiedingen. Bij andere importeurs waren de prijzen ‘normaal’. Ook zijn er diverse standhouders die een, of soms meerdere vitrines met landbouwminiaturen in hun stand plaatsen. Marmix had een model van een van hun voermengwagens als plantenbak staan en in de stand van
Albers Alligator, een handelaar in o.a. mestzakken stond op een pilaar een schaalmodel van zo´n geval. Heel mooi ingericht was de vitrine in de stand van Case IH / Steyr, waarin naast schaalmodellen ook andere memorabilia waren te zien. Ook stond er een Case International 1455 XL met een aangepaste tekst op de grondplaat. Claas en Vormec hadden een leuke selectie aan modellen uitgestald in de vitrines en ook de ING bank deed niet onder met wel drie glazen torenvitrines volgezet met miniaturen van diverse merken. Uiteraard was er meer, want wat te denken van de uitgebreide sortering die de aanwezige handelaren te koop aanboden? Zo kon het dus gebeuren dat je met een zojuist gekochte trekker de mechanisatiebeurs verliet. Al was het dan geen 1/1 exemplaar. Jan van der Zijden
1
6 2
7 3
1. Als de planten dood zijn, kun je ze malen 2. Bij Agritech in de kast 3. Bij Case IH Steyr 4. Bij Claas op de stand 5. De JD 6930 van Wiking 6. Modellen van Vormec 7. Ook modellen bij de ING 8. Ook ING 9. Wie brengt deze modellen nu eigenlijk op de markt? 4
8
5
9 Agritoy 1 - februari 2009 - 21
1
2
Gastvrije beurs en
brullende pk’s Van donderdag 30 oktober tot dinsdag 11 november trokken we met een groep van 22 trekker-enthousiastelingen door de Mid West van Amerika met als hoogtepunt het bezoek aan de 3-daagse National Farm Toy Show in Dyersville. Alhoewel, sommigen van ons beleefden het hoogtepunt al de eerste dag toen ze één voor één de 310 pk’s van de John Deere 9200 van de familie Smithback mochten laten brullen voor de schijveneg.
3
22 - Agritoy 1 - februari 2009
Het weer was de eerste week uitgesproken mooi. Echt een “Indian Summer”, waardoor we veel maïs en soja hebben zien oogsten. De boeren waren over het algemeen redelijk tevreden, al verschilde dat wel van streek tot streek. Het voorjaar was extreem met op veel plaatsten overstromingen en niet alleen maar rond de rivieren. Verder was de maand augustus veel te droog en daarna weer te nat. In de staat Iowa zat het vochtpercentage van de maïskorrel nog boven de 25% terwijl 15% voor opslag nodig is. Het drogen is dermate duur dat vele boeren de “natte” stukken nog lieten staan. Voordat we in Dyersville aankwamen, maakten we een hele rondreis door het land. We bezochten de fabrieken van de John Deere tractoren en motoren, namen een kijkje bij John Deere World Head Quarters en Pavilion. We
kwamen bij concurrent Case New Holland waar we de T en MX series van de band zagen rollen. De fabriek is niet super groot, maar op technisch gebied is er veel te zien zoals de meetkamer (bij veel merken vaak verboden terrein) en de montageafdeling van de hydro systemen. Ook bij het roodgloeiend harden van tandwielen stonden we er haast met de neus bovenop. Buiten stond een speciaal gespoten 180 ter ere van 165 jaar tractorenbouw in Racine. De motorliefhebbers bezochten die dag ook nog de Harley Davidson fabrieken in het beroemde Milwaukee. We keken en klommen uitgebreid rond bij tractordealers, handelaren en ook diverse sloperijen. Grote onderdelen konden eventueel per zeecontainer naar huis gestuurd worden. Daar werd door een enkeling gebruik van gemaakt. Net zoals de jaren ervoor brachten we
10 4
5
11
6
7
8
9
12
13
14
1.
Sinds kort leverbaar, deze John Deere 7760 katoenplukker met rondebaalinrichting in de schaal 1/64. 2. Rechthoekige katoenbalen met een mooie cover. De CaseIH 625 is nu ook in schaal 1/64 verkrijgbaar. 3. Verwacht in maart 2009 deze John Deere 4520 ook in modderuitvoering en samen met een DVD. 4. Het beursmodel van 2008 de Allis Chalmers 7580 in 1/32 en 1/64. Beide tractoren zijn mooi afgewerkt. 5. Het hele stadje Dyersville veert elk jaar op voor de grootste toyshow. Daar om heen gebeurt er veel aan promotie. Zo is er kleding, maar ook een speciale toyshow krant van 30 pagina's. 6. Kinderen eruit, miniaturen erin; lokaal na lokaal. Da's pas een mooie school. 7, 8. Dit prachtige winterlandschap werd uiteindelijk tweede. Elk jaar kun je je weer vergapen aan prachtig gebouwde decors. 9, 10. Nostalgie herleeft in het Cockshutt en Minniapolis Moline museum. De oude Amerikaanse merken hebben nog veel aanhang en worden met veel liefde gekoesterd. 11, 12. Voor de landschappen komt de schaal 1/64 het meest voor. 13. Deze miniaturen waren het lekkerst. Bij Kate Bossen kon elke klant ook de maag verwennen. De blauwe bleken het taaist! 14. MF verzamelaar Eric Verbeek had zondag de verkeerde bril op. 15. Hollanders zijn nette reizigers. Voordat we het vliegtuig weer ingingen, eerst even klompen wassen!
15 Agritoy 1 - februari 2009 - 23
20
16
n rond de Het arsenaal tractoren va g jaar 600 stuks was sinds vori gegroeid en ll ta en ti e el k en et m opnieuw 17
18
19
24 - Agritoy 1 - februari 2009
ook weer een bezoek aan de gigantische tractorenverzameling van de heer Keller. Het arsenaal tractoren van rond de 600 stuks was sinds vorig jaar opnieuw met enkele tientallen gegroeid. De collectie bestaat voornamelijk uit John Deeres (ondermeer 50 verschillende types met serie nummer 1) maar ook uit exemplaren van Minneapolis Moline, Gibson, Farmall, Plymouth, SilverKing, County enz. Ongelofelijk wat er allemaal staat. Schuur na schuur staat boordevol. De waarde wordt voorzichtig geschat op 20 miljoen dollar. De meesten zijn in goede conditie. ’s Avonds was het Amerikaans Carnaval, oftewel Halloween. Veel mensen gaan dan verkleed als piraat of vampier op pad. Zeker voor de jongere (miniatuur)liefhebbers een mooi festival. De dag erop waren we te gast bij CAT waar de gieterij voor prachtig “siervuurwerk” zorgde, maar het mooiste was toch de bulldozer fabriek. Wat een lompe machines waar je niet snel een kunststof spatbord zult tegenkomen. Met name de 4,5 meter
D11 die ruim 100 ton in de schaal legt, blijft imponeren. Alleen daarover kun je al wel een heel verhaal schrijven. Zo’n gigant met z’n 32 liter V8 trekt als een beest. Verder bezochten we nog twee veehouders, een kleintje met 2000 en een grote met 30.000 uiers. Bij de laatste gaan 50 vrachtwagens per dag weg. Je hebt een flink biermerk nodig die dat evenaart! Omdat we toch in de buurt kwamen, gingen we ook even langs bij de grootste Truck Stop ter wereld. ‘s Avonds komt een optocht van minstens 1000 vrachtwagens binnen om er te slapen of te tanken. Stoer om te zien met al die verlichting en machtig om de dieselklappen van de motorrem te horen. Voordat we bij Dyersville aankwamen, kregen we nog een tour bij Kinze. Dit bedrijf maakt topkwaliteit maïspoters tot 36 rijen! En graanwagens. Een relatief klein (400 man), maar efficiënt bedrijf. Vrijdag waren we al op tijd in Dyersville, waar de liefhebbers hun hart op konden halen. Voor hen waren drie dagen nog te kort. Want niet alleen de Beckman Highschool heeft elk lokaal
22
23
21
24
In Wisconsin kwamen we deze verzameling Olivers tegen. 17. Lang verwacht, eindelijk een mooi model van de 5 miljoenste International van ERTL. 18. Zonder modder en stof hoor je er niet meer bij. Het is mooi gedaan en daarom leuk om er iets van te hebben 19. De rupsen van deze tractor werkten echt. Knap gedaan. 20. In Amerika hebben de “Dolly Dots” hun eigen restaurant. Ze zingen, doen kunstjes en geven je ook nog te eten en te drinken. 21. Op sloperijen kom je in Amerika de meest vreemde dingen tegen. Dit wiel ligt er zeker al 20 jaar! 22. Je komt ze niet veel tegen, maar dit was nog een echte MF liefhebber die ook uitgebreid de tijd had om over zijn machines te vertellen. 23. Zeer speciaal waren ook deze geschilderde modellen. 24, 25. De tractorverzameling van de heer Keller was opnieuw gegroeid. Naast meer dan 400 John Deere’s heeft hij ook Gibsons en een Plymouth en nog veel meer waardevols. Echt uniek in de wereld. 26. De Case IH fabriek is niet hypermodern maar de rondleiding was wel technisch zeer interessant en uitgebreid. 27. Onderweg. 28. Tijdens Halloween kwamen we in aanraking met piraten en vampiers. Erg gevaarlijk allemaal.
26
16.
27
25
28
Agritoy 1 - februari 2009 - 25
29
29.
30.
Bij de Familie Smithback konden we de hele middag om de beurt brullen met de John Deere 9200. Voor de schijveneg had je de 310 pk’s ook echt nodig. Ook veel aandacht is er voor onderdelen om zelf je miniatuur te bouwen of te herstellen.
gevuld, maar ook kun je met de bus gratis door Dyersville en overal zijn winkels en hallen gevuld met miniaturen. Zelf de plaatselijke banketbakker had een deel van de winkel verhuurd aan een standhouder. De bewoners maken van de gelegenheid gebruik om er ook maar een “garage sale” bij te houden. Zo is het één grote show en verkoopbeurs waar veel Amerikanen en een enkele buitenlander rondscharrelen om iets moois te vinden voor zichzelf of voor onder de kerstboom. De gemoedelijkheid waarmee dit gaat is toch heel anders dan in Europa en veel standhouders zijn bereid tot een praatje. Voor degene die drie dagen miniaturen toch te veel werd, reden we rond en zagen een Amerikaanse trein rangeren, we keken uit over de Mississippi op het punt waar drie staten samen komen en reden de “rollercoaster” weg die ons een licht gevoel in de maag gaf. Ook namen we een kijkje bij de grootste brandweergarage uit de streek, een sloperij, een
26 - Agritoy 1 - februari 2009
30
dealer en verkenden we als groep het avondleven. De beurs heeft tal van activiteiten. Zo is er een traptrekkerwedstrijd voor de kleintjes, een boerderij/landschapwedstrijd en een veiling. Ook het National Farm Toy Museum is geopend, waar je ondermeer films kunt kijken. Buiten zijn er ook heel veel kramen en trailers. Dat maakt Dyersville toch wel speciaal. Je kunt ook nog steeds zien hoe miniaturen gemaakt worden. SpecCast heeft elk jaar een productielijn aan het draaien. Van de oorspronkelijke productie uit de 60er en 70er jaren is echter niet veel meer over. Dat is allemaal verhuisd naar China. Wel worden er in Dyersville nog traptrekkers gemaakt. Hele degelijke met een metalen frame. Ook kun je de gieterij bekijken waar de modellen worden gegoten uit tin of aluminium. Er valt op het gebied van miniaturen en trekkers enorm veel te zien in Dyersville en omstreken. Dit jaar gaan we zeker weer naar Iowa. Dick en Anne-Marie Meijer
TJB Challenger:p140 ZTS
13-11-2008
10:13
Pagina 21
TJB Kubota:p140 ZTS
13-11-2008
13:12
Pagina 99
TYPE: MT 855 C MOTOR: 343 kW., 6 cil., TI., 15.2 L. TRANSMISSIE : 16/4 HEFVERMOGEN: 88.5 kN. HYDRAULIEK: 166 l/min., 200 bar AFTAKAS: 1000 CABINE: N.A. AFMETINGEN: L: 686 H. 351 BANDENMAAT: MOBIL TRAC TANKINHOUD: 1159 l. GEWICHT: 18597 kg.
TYPE: M 8540 MOTOR: 62.5 kW., 4 cil., T. 3.8. L TRANSMISSIE: 18/18 HEFVERMOGEN: 41 kN., HYDRAULIEK: 64 l/min., AFTAKAS: 540/540E CABINE: N.A. AFMETINGEN: L: 396, H. 266 BANDENMAAT: 360/70R2 4 480/70R34 TANKINHOUD: 90 L. GEWICHT: 3305 kg.
VERKOOPRICHTPRIJS: OP AANVRAAG
VERKOOPRICHTPRIJS VANAF:
TYPE: MT 865 C
€ 39.520 ex. btw.
MOTOR: 381 kW., 6 cil., TI., 18.1 L. TRANSMISSIE : 16/4 HEFVERMOGEN: 88.5 kN. HYDRAULIEK: 166 l/min., 200 bar AFTAKAS: 1000 CABINE: N.A. AFMETINGEN: L: 686 H. 351 BANDENMAAT: MOBIL TRAC TANKINHOUD: 1254 l. GEWICHT: 19142 kg.
TYPE: M 9540 MOTOR: 71 kW., 4 cil., T. 3.8. L TRANSMISSIE: 18/18 HEFVERMOGEN: 41 kN., HYDRAULIEK: 64 l/min., AFTAKAS: 540/540E CABINE: N.A. AFMETINGEN: L: 396, H. 266 BANDENMAAT: 360/70R2 4 480/70R34 TANKINHOUD: 110 L. GEWICHT: 3305 kg.
VERKOOPRICHTPRIJS: OP AANVRAAG
VERKOOPRICHTPRIJS VANAF:
€ 41.770 ex. btw.
TYPE: MT 875 C
TYPE: M 108 S MOTOR: 80 kW., 4 cil., TI. 3.8. L TRANSMISSIE: 32/32 HEFVERMOGEN: 27 kN., HYDRAULIEK: 65 l/min., AFTAKAS: 540/540E CABINE: N.A. AFMETINGEN: L: 415, H. 268 BANDENMAAT: 340/85R2 4 460/85R34 TANKINHOUD: 175 L. GEWICHT: 4060 kg. VERKOOPRICHTPRIJS VANAF:
€ 47.910 ex. btw.
TYPE: M 128 X MOTOR: 98 kW., 4 cil., TI. 6.1. L TRANSMISSIE: 16/16 HEFVERMOGEN: 58 kN., HYDRAULIEK: 77 l/min., AFTAKAS: 540/540E CABINE: N.A. AFMETINGEN: L: 445, H. 275 BANDENMAAT: 420/70R2 4 520/70R38 TANKINHOUD: 190 L. GEWICHT: 4410 kg. VERKOOPRICHTPRIJS VANAF:
€ 58.580 ex. btw.
MOTOR: 425 kW., 6 cil., TI., 18.1 L. TRANSMISSIE : 16/4 HEFVERMOGEN: 88.5 kN. HYDRAULIEK: 166 l/min., 200 bar AFTAKAS: 1000 CABINE: N.A. AFMETINGEN: L: 686 H. 351 BANDENMAAT: MOBIL TRAC TANKINHOUD: 1254 l. GEWICHT: 19142 kg.
Trekker
VERKOOPRICHTPRIJS: OP AANVRAAG
JAARBOEK 2009
Trekker Jaarboek 2009 21 Trekker Jaarboek 2009
99
Trekker Jaarboek 2009 In augustus stond er achterop de Agritoy een paginagrote advertentie van het Trekker en Werktuig Jaarboek 2009. Natuurlijk is het prachtig om op de hoogte te blijven van alle nieuwe modellen die op de markt zijn of nog komen. Op de laatste bladzijde van het novembernummer van ons lijfblad stond deze advertentie nog een keer, het kan niemand zijn ontgaan. In december kreeg ik echter het TREKKER jaarboek 2009 in handen. Trekker en Werktuig heeft een flinke metamorfose ondergaan en het jaarboek moest hierin mee gaan natuurlijk.
Over het boek zelf is het volgende te vertellen. Het heeft een slappe kaft en telt 176 pagina’s. Het boek is gedrukt op prachtig papier en bevat honderden kleurenfoto’s. Er worden 23 merken genoemd, van Belarus tot Zetor. Van elk merk wordt een inleiding gegeven. Er wordt iets verteld over de geschiedenis van het merk, de ontwikkelingen en overnames door andere bedrijven. Lindner is daarop een uitzondering, dit bedrijf is nog een echt Oostenrijks familiebedrijf met een productie van ongeveer 1450 trekkers per jaar. De aandacht die wordt besteed aan elk merk is afhankelijk van de productie van dat merk. Lamborghini heeft maar één pagina van de 176 in het boek, terwijl John Deere maar liefst een aandeel heeft van 12 pagina’s en McCormick mag het doen met 16 pagina’s. Een sterk punt van dit boek zijn de trekkertests van de afgelopen jaren die in Trekker en Werktuig zijn verschenen. Zo is de test van de Valtra N 121 HiTech eerder verschenen in de T&W van
december 2006. Jammer dat de tests één op één zijn overgenomen met de paginanummering zoals ook in T&W. De nummering van het boek loopt dan niet door. Een andere leuke vondst in het boek is de vergelijking van merken van 100 pk in 1988 en de merken van 74 KW in 2008. Zo wordt de Deutz Fahr DX6.05 vergeleken met de Deutz Fahr Agrotron K 410 en de Renault 110.14 TX16 van 1988 en de Claas ARES 557 ATX van 2008. Dan blijkt dat de techniek niet heeft stilgestaan de afgelopen 20 jaar. Conclusie: Trekker is er in geslaagd om een mooi lezensen bezienswaardig jaarboek te maken. Een naslagwerk voor de verzamelaar om te kijken of de modellen die hij heeft ook te vergelijken zijn met de echte. Jammer dat sommige advertenties gedateerd zijn. Het boek is verkrijgbaar via www.agriboek.nl Freerk Postmus Agritoy 1 - februari 2009 - 27
de geschied eni
s van corgi
De David Brown gekoppeld aan de Deense maaidorser JF, een bijzonder geheel.
n a v 2 1 4 1 n w o r B d i v De Da y r e V ( .T B . V : s y o T i g Cor British Tractor) er van bij Corgi Toys de klassiek rd we en led ge r jaa 33 Bijna n 1412. geboren: de David Brow de landbouwminiaturen n, daarna ervan gescheide r, ge an nh aa n ee t me n Verbonde t lift, worden door een silo me n ve ge om a ldr we hij u zo orser JF st-have: de Deense maaid vervolgens door een mu MS 105.
De David Brown 1412 is een karakteristiek model voor dit decennium waarin Corgi door de economische malaise gedwongen, bezuinigingen moest doorvoeren op de productiekosten. Helaas ging dit ten koste van de finesse en afwerking van de modellen. De David Brown 1412 is eigenlijk
28 - Agritoy 1 - februari 2009
speelgoed zoals vermeld in de reclame van de toenmalige Franse distributeur (Fair Play te Parijs): “De Corgi modellen zijn gemaakt om mee te spelen, daarom hebben ze ook iets extra’s.” Afscheid dus van de Massey Ferguson 165 en de Ford 5000 Super Major. Deze strategie zorgde er wel voor dat Corgi op de markt kon blijven in een tijd waarin Dinky Toys terugliep en verschillende merken van het
oude continent verdwenen. De David Brown verscheen voor het eerst in september 1976. Verpakt in een doos onder referentienummer GS 34 (Gift Set, luxe verpakking) onder de naam David Brown trekker met aanhanger. De doos bevat de trekker met een door een cilinder beweegbare kipper. Het model valt op door duurzaamheid en nauwkeurige constructie. Deze modellen horen
De David Brown alleen onder Corgi ref. 55. Uit de catalogus van 1978, laat deze presentatie de uitwisselbaarheid en functionaliteit van de GS 42 zien.
eigenlijk thuis in de wereld van het speelgoed, temeer omdat er in de 70er jaren minder verzamelaars van landbouwminiaturen zijn. De trekker heeft twee kleuren: carrosserie en cabine wit met een zwart dak, mechaniek, chassis en bewegende delen. De binnenkant van de cabine is rood, de zitting en het stuur zijn zwart 105 mm lang op schaal van ongeveer 1/36. Het motorblok is in rood plastic net zoals de velgen. Het dakzeil is afrolbaar naar achteren, wat het model een sympathieke Britse “look”geeft. Corgi laat hiermee zien op de hoogte te zijn van de weersomstandigheden op het continent en te denken aan het comfort van de bestuurder. Deze laatste is echter afwezig, maar verzamelaars vinden al snel een vervanger. De besturing is (helaas) vast en maakt deel uit van het chassis. De koplampen vormen één geheel met de motorkap en carrosserie. Wat is er gebeurd met de “diamanten” koplampen van de Ford 5000? Het naamplaatje op het rooster is erg eenvoudig uitgevoerd. De 1412 zou eigenlijk van banden moeten zijn voorzien door een echte specialist, waarom niet door bijvoorbeeld Michelin? Wat de banden betreft, die van de aanhanger en de voorwielen van de trekker zijn hetzelfde. De aanhanger, een nieuw model van 130 mm lengte in geel/rood, valt op door de hydraulische hefcilinder en het beweegbare achterschot. De
De David Brown 1412 met geheel rode JF maaidorser.
doos heeft een doorzichtig venster. Er zullen 149.000 exemplaren gemaakt worden, de verkoop stopt in 1977.
Scheiding maar verder met z’n drieën In januari 1977 verschijnt de trekker David Brown 1412 onder ref. 55. Identiek aan het model GS 34 in doos verschijnt de 1412 in een kartonnen doos met doorzichtig venster. Het model 55 blijft tot 1982 in productie in een totale oplage van 340.000 exemplaren. In hetzelfde jaar zal de aanhanger
los verkrijgbaar zijn, niet meer in combinatie met de trekker. De aanhanger heeft ref. 56B en tussen 1977 en 1980 zullen er 102.000 exemplaren van verkocht worden, met donkergeel chassis en metaalkleurig achterschot (van 1977 tot 1978) en chassis en achterschot beide wit (van 1979 tot 1980). Er bestaat ook een andere variant: met wit chassis en rode bak. In 1978 legt Corgi de nadruk op de David Brown en herstart de verkoop ervan in maart met twee uitbreidingen. De eerste is een mooie doos genaamd GS Agricultural Set. Deze bevat de
Agritoy 1 - februari 2009 - 29
de geschied en
is van corg i
De David Brown voor de eerste keer op de markt met als ref. GS 34, in doos en met kiepwagen (maar zonder aardappels).
De schitterende doos GS 42 zoals bij verschijnen in 1978.
Op de achterkant van de doos wordt uitgelegd hoe de verschillende onderdelen gebruikt kunnen worden.
30 - Agritoy 1 - februari 2009
trekker David Brown 1412 ref. 55 met aanhanger 56B, met wit chassis en rode bak. Verschillende accessoires verfraaien het geheel: een graansilo en een graanlift (volgens het principe van de schroef van Archimedes). De silo staat op een portaal (in geel of donkeroranje) waaronder de trekker met aanhanger kan passeren. Het voetstuk is uitgevoerd in groen of wit, de silo in metaal of geel plastic. In beide gevallen heeft het een sticker met tekst: Corgi Harvesting Company Ltd. Dit mooie geheel heeft groot succes bij de kinderen, omdat alle onderdelen kunnen functioneren. Zo kan bijvoorbeeld de silo van boven worden gevuld en geleegd
worden door middel van een ingenieuze klep. Tevens kan het graan getransporteerd worden door de schroef met behulp van een stuurtje aan de bovenkant. Het chassis is slechts uitgevoerd in oranje terwijl er minstens twee andere kleuren bekend zijn voor de verzamelbak (geel en oranje), twee voor de schroef (blank en metaalkleur) en twee voor het stuurtje (wit en zwart). Dit schitterende geheel zal verkocht worden tot 1979 in een oplage van 49.000 exemplaren en dat maakt het tot vandaag de dag een zeer gewild object, vooral compleet met doos. Corgi Toys gebruikt hier voor de eerste keer voorgevormd plastic als binnenkant van de doos. De lift en de silo zijn ook apart verkrijgbaar onder referentienr GS 43 Auger en Silo Set, met spiraalboor en silo.
De perfecte eenwording
Het mooiste komt nog, namelijk de Combine Harvester 1112 B die in maart 1978 verschijnt. De David Brown wordt hier gekoppeld aan een JF maaidorser type MS 105. De echte JF maaidorser werd gemaakt in Denemarken en had groot succes bij Europese landbouwers met kleine landerijen die niet konden investeren in dure zelfrijdende maaidorsers. Verschillende trekkers konden gebruikt worden bij deze machine die in werking werd gesteld door de achteraandrijving van de trekker. Dit Corgi Toys speelgoed, van grote
Twee versies van de maaidorser: de kleur van het snijmes, het verbindingsstuk en de trechtersteun zijn in verschillende kleuren.
afmeting (220 mm), is een geslaagd model en uniek in de wereld van het landbouwspeelgoed. De maaidorser JF, met het logo in wit, is op schaal 1/32. Het heeft een beweegbare maaibalk en haspels zoals die van Corgi’s Massey Ferguson. Het draagwiel is gelijk aan dat van de aanhanger ref. 56B en identiek aan die van de voorwielen van de trekker. De dorser past precies in de voorkant van de trekker. Aan de achterzijde past het in de intrekbare aandrijving terwijl de stortgoot is ingebouwd in de trechter. Er bestaan twee versies van deze machine: maaibalk, verbindingsstuk en trechtersteun geel of alle onderdelen in rood. De trekker kan losgekoppeld worden van de dorser en zo is deze ook alleen te gebruiken. Dit stel verdient het om een ereplaats te krijgen in de vitrines van verzamelaars van landbouwminiaturen en David Brown trekkers. Maar tegelijkertijd is dit huwelijk het einde van de wispelturige David Brown 1412. De doos zal slechts tot 1979 geproduceerd worden in een totale oplage van 109 000 exemplaren.
De David Brown 1412 zoals hij op de markt zal blijven tot 1977, een Very British Tractor.
Uit: Tractorama nr. 8 Auteur: Philippe Decombat Vertaald uit het Frans door Ton van den Berg
Agritoy 1 - februari 2009 - 31
op koffievi sit
e bij
Johan en Elly Romme in Ysselsteyn Johan is op het ouderlijke bedrijf in De Peel geboren. Hij woont er nog steeds met zijn vrouw Elly en hun vier kinderen. De Peel was in het begin van de twintigste eeuw een arm en wat achtergebleven streek. In de tweede helft van de vorige eeuw heeft het gebied een grote verandering ondergaan. Je ziet er nu uitsluitend grote moderne veehouderij-, varkensfok-, varkensmesterij- en pluimveebedrijven. Zelfs kalkoenhouderijen zijn er neergestreken. Verder veel grove, vollegrondstuinbouw, bloembollenbedrijven en bedrijven met graszodenteelt.
32 - Agritoy 1 - februari 2009
Het ouderlijke bedrijf Fam. Romme senior is in 1963, opa vanuit Bavel en oma vanuit Dongen uit Noord Brabant, op het huidige bedrijf begonnen. Ze kochten de boerderij met daarbij twaalf ha grond. De eerste jaren werd al het werk nog met een paard verricht. De lichte grond was gemakkelijk te bewerken. Senior had echter meer ambitie en zodra er een stukje land in de buurt te koop was, was hij er als de kippen bij. Zo groeide het bedrijf gestaag naar een mooie omvang. Pa was zo ambitieus dat hij zelfs zo vaak grond bijkocht, dat op een gegeven moment de bank hem weigerde nog langer geld te lenen. Geen probleem, opa sprong hem bij en financierde de nieuwe grondaankoop. Op het nieuw aangekochte perceel werd als eerste gewas asperges geteeld. De opbrengst was boven verwachting en zozeer zelfs dat van deze eerste oogst het volledige aankoopbedrag kon wor-
den afgelost. En zo groeide het bedrijf steeds verder. Er kwam teveel werk voor het paard. Tijd voor de aanschaf van een trekker. Het werd een Porsche Standard met een tweecilindermotor van twaalf pk. Enkele jaren later werd deze ingeruild voor een Fiat 411 R van circa 40 pk van bouwjaar 1968. Het bleef niet bij de Fiat 411 R alleen. Regelmatig kwamen er trekkers van het Italiaanse merk bij. Ook werden ze steeds zwaarder. Zo is er op het bedrijf gewerkt met een Fiat 500, een Fiat 680, een Fiat 80-90 DT met 4WD en een 80-90 met 2WD. De Fiat 680 uit 1981 met 15.000 draaiuren op de klok is nog steeds op het bedrijf. Datzelfde geldt ook voor de 80–90 2WD uit 1996. Deze heeft een viercilinder watergekoelde motor van 80 pk en heeft inmiddels 6000 uren gedraaid. De 80-90 DT 4 WD is na 12.000 draaiuren ingeruild. Naast de trekkers van het merk Fiat is er ook nog gewerkt met een Case JX 490
Bij veel verzamelaars zijn de werktuigen en machines vaak ondervertegenwoordigd. Zo niet bij de familie Romme. 2
4WD, 90 pk van bouwjaar 2003. De Case is na 3400 draaiuren weer ingeruild. Voor deze vrij jonge trekker met weinig draaiuren werd een goede inruilprijs geboden.
3
4
5
Het veehouderijbedrijf van Johan en Elly Zij boeren inmiddels op een moderne melkveehouderij met een dichte veebezetting. Het bedrijf is met 48 ha eigen grond en tien ha pachtgrond uitgegroeid tot een middelgrote melkveehouderij. Naast de circa 30 ha grasland werd er afgelopen jaar (2008) circa 20 ha maïs verbouwd. Verder is er 4½ ha verhuurd voor de teelt van lelies en 6 ha voor het telen van graszoden. Half vorige eeuw was de grond in De Peel arm en schraal. Daardoor kwam er de varkensfokkerij en -mesterij op gang, met als gevolg het beschikbaar komen van grote hoeveelheden mest. De varkensmest maakte de grond rijker en vruchtbaarder. Dit had weer een toenemende schaalvergroting van de bedrijven tot gevolg. Vooral de laatste twee decennia is dit hard gegaan. De ontstane en steeds groter wordende bedrijven krikten de grondprijzen op tot ongekende hoogte. Daarbij komt de laatste jaren de roep om steeds meer natuurterreinen in te gaan richten, dus tel uit je winst. Door deze hoge grondprijzen ben je, wil je voldoende rendement uit je bedrijf halen, genoodzaakt om met een grote veedichtheid te gaan werken. Zo ook bij Johan. Zijn veestapel bestaat uit honderdvijf melkkoeien en tachtig stuks jongvee. Hij beschikt over een twintig stands visgraatmelkstal en heeft een melkquotum van 890.000 liter melk. Veel vee betekent ook vaak teveel mest. Ook dat is Johan niet vreemd. Hij voert jaarlijks voor circa dertig ha, ongeveer 1200 m³ mest af. Alle voorkomende werkzaamheden doet hij alleen met af en toe hulp van een stagiaire. Dat het begeleiden en werken met stagiaires niet altijd even vlekkeloos verloopt, blijkt wel uit het feit dat een van hen een keer een behoorlijke schade met de trekker veroorzaakte. Dat soort risico`s hoort er nu eenmaal bij. Het kan jezelf ook gebeuren, aldus Johan. Voor de bedrijfsvoering staat hem een vrij uitgebreid machinepark ter beschikking. Niet alles is even nieuw maar wel in goede staat. Zo heeft hij o.a. een cirkelmaaier, kunstmeststrooier en schudder van het merk Lely. Verder een Krone opraapwagen, een Meijco drijfmesttank van 7500 liter met een brede Slootsmid injecteur. Ook een tien-tons kipwagen, een frees van twee meter tachtig breed, twee slangenhaspels voor de regeninstallatie en een drieschaar Lemken wentelploeg maken deel uit van de bedrijfsinventaris. De twintig jaar oude voermengwagen die nog goed functioneert, is dit jaar aan vervanging toe.
1. Vervaet van circa 2001, gebouwd door Richard van de Veen 2. New Holland TG 255 van Ertl uit 2003 3. Fiat 80-90 DT, relatiegeschenk voor stagiaires 4. Someca SOM 40 uit de 60er jaren 5. Fiat halfrups 1/32 model van Britains 6. Case IH MXU 125 van Britains uit 2001
6 Agritoy 1 - februari 2009 - 33
op koffievi si
te bij
7
8
9
10
11
34 - Agritoy 1 - februari 2009
Het trekkerpark Het trekkerpark bestaat uit de reeds genoemde Fiat 680 van 68 pk uit 1981 en een Fiat 80-90 2WD van 80 pk, bouwjaar 1996 met 6000 draaiuren op de klok. Verder is er afgelopen voorjaar een nieuwe Case IH Maxxum 115 met een zescilindermotor van 115 pk aangeschaft. Deze trekker heeft nog maar 400 uren gedraaid en is dus amper ingereden. De Maxxum is zijn eerste trekker met een zescilindermotor en veel elektronica. Die vele elektronica had van hem niet zonodig gehoeven. Hij staat er wat afwijzend tegenover. Het is allemaal zo onzichtbaar en ongrijpbaar aldus Johan. Zoon Tom van twaalf jaar vond echter een mooie rode trekker wel het einde. Of het zo moest zijn, of is het toeval? Na drie maanden gebruik was, hoe was het mogelijk, uitgerekend de computer van de Maxxum stuk. Werd hiermee zijn aarzeling bewaarheid of was het toch gewoonweg domme pech? Miniaturen De miniaturenverzameling van vader en in wat mindere mate van zoon Tom, is zeer uitgebreid en divers van samenstelling. In de prachtige vitrinekast van circa drie bij twee meter staan ruim vierhonderd modellen van de meest uiteenlopende merken en uitvoeringen uitgestald. Veel oudere trekkermodellen van diverse merken en schalen. Daarnaast is er ook veel aandacht voor het modernere materiaal en niet te vergeten de vele werktuigen en machines die in de collectie zijn opgenomen. Bij veel verzamelaars zijn de werktuigen en machines vaak ondervertegenwoordigd. Zo niet bij de familie Romme. Eigenlijk is die onderwaardering voor de machines wel jammer. Ze horen ook bij de landbouwminiaturenverzameling. Wel nemen de grotere werktuigen, ondanks dat ze in schaal 1/32 zijn uitgevoerd, veel ruimte in beslag. Verzamelaars met een beperkte ruimte hebben hiermee dan ook een serieus probleem. Johans eerste modelletjes, hij was toen nog een jongen, stonden in de keuken. Ma vond dat ze wel eens mooi schoongemaakt moesten worden. Ze pakte dat krachtdadig aan. Ze behandelde ze met het zeepsop van de afwas en schoon dat ze werden! Maar owee, van de modellen was niet veel meer over. Geen stickers en verf meer te bekennen. De eerste modellen die Johan in 1978 kocht, hij was toen veertien jaar, waren een Ford TW 20 en een Deutz DX 110, beide van Britains. Toen hij deze modellen zag, was hij meteen verkocht. Hij kocht ze van zijn laatste zakcentjes. Daarna had hij geen geld meer. Hij had zelfs geen centjes meer om er een ijsje voor te kunnen kopen. Maar daarover niet getreurd, hij had twee mooie tractorminiaturen. Daarna werden er steeds meer modellen aangeschaft. Een aantal jaren later zag hij in Trekker en Werktuig een advertentie van een landbouwminiaturenclub. Hij heeft vlug informatie ingewonnen en zich aangemeld als lid van de L.C.N. Zijn lidmaatschapnummer 9201012 geeft aan dat dat in januari 1992 is geweest. De fotoreportage geeft een bescheiden beeld van Johans verzameling. Naast de bestaande modellen geeft de fotocollectie ook een beeld van zijn eerste zelfbouwactiviteiten. Het zelfbouwen van een model viel hem echter niet mee. De verdere afwerking laat dan
ook nog op zich wachten. Wat verder leuk is, is dat hij zijn stagiaires na afloop van hun stageperiode als aandenken laat kiezen uit een geldbedrag waarvoor ze zelf een aandenken kunnen kopen, of een mooi landbouwminiatuur. Allen hebben voor een mooi model voorzien van een inscriptie, gekozen. Mogelijk levert dat weer nieuwe en enthousiaste verzamelaars op. Het is in ieder geval een mooie promotie voor de vereniging. Zoals gezegd, Johan koopt modellen van verschillende fabrikanten. Vergelijk je dan een model als, in dit geval een Claas Xerion van UH met eenzelfde model van Siku, dan is er veel verschil te zien. Met name de uitvoering en de gedetailleerdheid van de modellen lopen sterk uiteen. Overige hobby’s Johan Romme is een fanatieke hobbyist. Samen met Jo Martens en Toon van Hoof organiseert hij de jaarlijkse regiodagen voor noord Limburg en zuidoost Brabant. Ze hebben ieder hun eigen taak. Toon verzorgt de publiciteit en uitnodigingen. Zelf doet hij het geluid en Jo zorgt voor de catering. Een goede catering bepaalt voor een groot deel het succes van de dag, aldus de heren. Recent hebben ze een maquette, voorzien van een perceel maïs gemaakt. Deze was bestemd voor de open dag bij de fa. Lammers in Deurne. De open dagen zijn altijd een groot succes. Op de regiodagen kunnen ze meestal zo rond de 120 bezoekers verwelkomen. Vaak worden er dan ook één of twee nieuwe leden ingeschreven. Verder mag hij graag, de laatste jaren met zijn zoon die steeds meer belangstelling voor de hobby begint te tonen, de diverse beurzen bezoeken. De internationale landbouwminiaturenbeurs in Zwolle en voorheen in Dronten zijn echter de favoriete beurzen. Hij heeft ze vrijwel allemaal bezocht. Maar de belangstelling gaat niet alleen uit naar landbouwminiaturen. Ook carnaval neemt een grote plaats in tussen de hobby’s van Johan. Niet direct het feest zelf, maar vooral het met de hele buurt opbouwen van een praalwagen. Een karwei dat meerdere maanden in beslag neemt en de nodige creativiteit en samenwerking vergt (zie www.buurtputtenweg.nl). Als laatste wil ik de familie Romme bedanken voor de beschikbaar gestelde tijd en de gezellige hobbyuurtjes. Leen de Vos
12
13
14
7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.
Krone BigM II cirkelmaaier Carrier van Ros, Fendt 936 van Wiking Krone maishakselaar BigX V8 Fiat 411 R, 40 pk eind 60er jaren Claas Xerion 3300 Trac VC van UH John Deere 9420T, 425 pk van Ertl uit 2005 David Brown 1412 met Hydra shift, 92 pk, bouwjaar 1972 Fendt 936, 360 pk uit 2007 met Lemken zaaicombinatie van UH en Solitair vorenpakker van Siku 15. McCormick van Cerberus met Peecom Biga voermengwagen 15 Agritoy 1 - februari 2009 - 35
De jeugd he eft de toek omst
ook als je nog niet weet wat je later wilt worden De appel valt niet ver va n de boom. Dit spreekwoord gaat zeker op voor Gerben Kamphuis wat betreft de kleur van zijn miniaturen. Echter daar waar vader Albert Jan heel duidelijk voor de Deutzen gaat, moet Gerben nog een ke uze maken. Zijn verzameling is behoorlijk groen, maar bestaat nog wel uit divers e merken zoals Deutz, JD, Fendt, Claas en een groene Valtra.
36 - Agritoy 1 - februari 2009
De vader van Gerben is een van “onze” redactieleden en schrijft regelmatig artikelen voor de Agritoy. De 9-jarige Gerben moet het schrijven nog overlaten aan zijn vader, maar een interview leek hem wel leuk. Gerben is voor zijn leeftijd al een druk baasje, want naast de belangstelling voor miniaturen gaat hij ook nog naar scouting en blaast hij al ruim ‘n jaar een deuntje mee bij de plaatselijke fanfare. Sinds 2008 is hij ook nog eens gezinslid van L.C.N. geworden. Het eerste model van Gerben was een JD 6820s. Dit type JD had zijn vader al een keer aangeschaft voordat het door L.C.N. tot beursmodel werd gebombardeerd. Omdat pa niet te veel “vreemd groen” in de vitrinekast wilde hebben, werd het standaardmodel geschonken aan Gerben om zo plaats te maken voor het beursmodel. Inmiddels heeft Gerben al meerdere keren zo’n meevaller gehad. Deutz is wel de hoofdmoot in zijn verzameling, maar toen ik vroeg wat nou zijn mooiste model was, kwam hij tot mijn verbazing met een NH 9882 triple aanzetten. Ik vind het mooi dat de trekker zoveel banden heeft en er is nog steeds géén Deutz die dat heeft, was de reactie van Gerben. Juf Leonie denkt dat Gerben later trekkerverkoper wordt. Zij hoort Gerben namelijk regelmatig met klasgenootje Jurrian over trekkers praten. Toen heeft de juf geopperd dat Gerben de trekkers maar moet verkopen en Jurrian de trekkers dan maar moet repareren. Ik hoop maar dat de trekkers niet
gerepareerd moeten worden, omdat Gerben zulke slechte trekkers gaat verkopen. Gerben liet mij nog een leuke sinterklaassurprise zien die hij van een klasgenootje had gekregen. Het bleek een knap gemaakte papieren Deutz te zijn. Sinterklaas keek door het geopende cabinedak en in het motordeel was het cadeau, een 1:87 Deutz van Siku verstopt. Gerben kwam al naar de L.C.N. beurs toen hij nog in de buggy zat. Hij vindt de beurs inmiddels zo leuk dat hij deze absoluut niet meer wil missen. Zeker niet sinds bezoekers op de stand van Siku met de radiocontrol modellen mogen spelen. Dat is ook de reden dat hij de laatste beurs géén enkel model heeft gekocht. Alle spaarcentjes worden namelijk al een tijdje opzij gelegd om straks de Deutz control van Siku aan te schaffen. Gezien de prijs moet hij dan nog wel even flink doorsparen. Gerbens moeder vertelde ook nog een leuk verhaal. Gerben was een keer later dan normaal thuisgekomen van muziekles. Tevens had hij niet zoveel geleerd die middag. Wat bleek? Niels die ook op muziekles zit, had zijn verjaardagscadeau, een Claas control van Siku mee naar muziekles genomen. Het mag duidelijk zijn dat die middag de gedachten niet echt meer bij de muzieknoten waren, maar volledig bij de sound van het Siku control geluid.
kerkamer. Overal staan de modellen opgesteld al heeft hij wel een schifting gemaakt in echte trekkers (Siku, Britains, Ertl) en de rest (Bruder, Dickie en Hongkong fantasie). Daarnaast stonden er nog een aantal loodsen en schuren. Ook lagen er diverse trekkerboeken. Slapen doet hij volgens mij als een roos, want zijn bed werd gesierd door een fraai trekkerdekbed en op het hoofdkussen stond een grote groene “Deutz” afgebeeld. Het geheel werd afgemaakt met de fraaie L.C.N. kalender aan de muur. Als de Agritoy in de bus valt, leest Gerben als eerste de artikelen die zijn vader heeft geschreven. Wie weet wordt Albert Jan ooit nog eens als redactielid opgevolgd door Gerben. De toekomst zal het leren. Marcel Scholten
Gerbens slaapkamer ziet er uit als een echte trek-
Agritoy 1 - februari 2009 - 37
1
n j i z t r e i v e m Autodro
ngen re b it u t e h t e m n a a 25 jarig best van een
nieuw model
te het miniaturenpad maak De allereerste stappen op n n met het gieten van tinne Aalt van Hoorn uit Putte n va sis nog steeds de ba soldaatjes. Dat gieten is vervangen door een legeieder model, al is het tin n n naar gelang het te make ring van witmetaal in ee l. menstelling van dit metaa onderdeel, wisselende sa mo t he t totaal gewicht van Maar in verband met he l t onderdeel wordt nog we del en de functie van he ig ord wo in. Dit is tegen eens uitgeweken naar res s rken, volgens Aalt. Steed ook sterk en goed te bewe tijd ige komen en sinds en nieuwe ontwikkelingen irdelen ook al op besche heeft het frezen van onde . an da ge den schaal zijn intrede
38 - Agritoy 1 - februari 2009
2
Vijfentwintig jaar Autodrome lijkt een hele tijd, maar niets is minder waar. Die 25 jaar zijn omgevlogen, aldus de sympathieke Aalt. Begin jaren tachtig is hij begonnen, waarna in 1984 onder de inmiddels welbekende naam Autodrome een bedrijf werd gestart. Autodrome ontwikkelt, maakt en verkoopt kleine series exclusieve auto- en tractormodellen op schaal. Het kenmerkende aan het bedrijf is dat het werk als hobby wordt gezien en dat er steeds naar wordt gestreefd om het model zo mooi mogelijk te maken. Een handgebouwd model dat op die manier met veel liefde en geduld is gemaakt, biedt een exclusiviteit dat een model, als het in massaproductie wordt gemaakt, moeilijk geven kan. Autodrome werkte in haar begintijd vaak voor merkenclubs. De leden van een dergelijke club zochten een metalen kit waarmee ze hun eigen auto konden opbouwen. Op die manier ontstonden er meer dan 100 verschillende automodellen. Vooral in de Duitstalige landen is Autodrome heel succesvol. Veel contacten met clubs ontstonden op oldtimershows, maar ook kwamen de klanten vaak via mond tot mond reclame binnen. Later kwamen er onder de naam “Spectrum” ook kleine series gebouwde modellen uit. In 1990 komt Aalt van den Hoorn met het idee om een landbouwtractor op schaal te maken. Een artikel in de krant brengt hem in contact met Frits van Manen, voor velen geen onbekende. Een bezoek aan een miniaturenbeurs in Wageningen (de eerste L.C.N. beurs) leidt er uiteindelijk toe dat er in samenwerking met onder andere John Westerveld en Arie van Hoorn een model van de Brons wordt gemaakt voor de dan inmiddels opgerichte L.C.N. Het eerste clubmodel! Gesterkt door dat succes besluit Aalt meer tractormodellen uit te brengen. Hij brengt de Porsche Diesel Super L uit,
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
4
5
De eerste modellen door Aalt gebouwd De Brons dorstrekker, 1ste L.C.N. clubmodel uit 1991 De Brons en het 3de clubmodel, de GeDe uit 1996 Alle door Autodrome gebouwde L.C.N. clubmodellen De BM-Volvo 810 en 814, samen het 6e clubmodel uit 2004 Assemblage van de Porsche Diesel super L Volvo modellen in aanbouw Fendt F12GT werktuigdrager en Ford County 1454 afleveringsklaar
6
7
3 8 Agritoy 1 - februari 2009 - 39
9
11
10 12
14
15
omdat die naam wereldwijd bekend is en mooi aansluit bij de verkoop van automodellen. Het blijkt inderdaad een succes en modellen van de MAN Ackerdiesel 4R2, een Lanz Bulldog D 6016 en de Porsche Junior volgen elkaar op. Na de Brons heeft Autodrome ook de clubmodellen van de GeDe in 1996 en de BM-Volvo 810-814 in 2004 voor de L.C.N. gemaakt. Het gaat intussen al richting de dertig verschillende tractoren en ter gelegenheid van het jubileum wordt in 2009 een prachtig model van de Massey Ferguson 1130 gepresenteerd. Tijdens een bezoekje aan het bedrijf laat Aalt ook even zijn allereerste zelfgebouwde model zien, een model van de Fiat 600, die hij op verzoek van enkele liefhebbers maakte. Bij uitzondering een keer een foto daarvan in een trekkerblad. Aalt benadrukt dat het een groep liefhebbers is die elk nieuw model ontwikkelt en dan ieder zijn deel levert aan de totstandkoming van een model. De samenbouw vindt plaats bij Aalt in Putten, omdat daar de ruimte is. Bij die samenbouw wordt soms het hele gezin ingeschakeld. Dat was bijvoorbeeld het geval toen de BM-Volvo clubmodellen moesten worden afgeleverd. Ook nu zijn er weer plannen voor een volgend model in ontwikkeling, dus zullen er als het goed is, ook in de toekomst van dit soort prachtige miniaturen worden aangeboden. Wie meer wil zien kan een kijkje nemen op www. autodrome.net. Rechtstreeks contact opnemen met Aalt kan ook via info@autodrome.net
Jan van der Zijden 16 40 - Agritoy 1 - februari 2009
13
9. 10. 11. 12. 13.
Oliver Super 99 GM Diesel Ford 2000 European style BM-Volvo 600 De stoere MF 98 Jubileummodel tgv 25 jaar Autodrome 14. Op de beurs in Zwolle .... 15. ...werd de MF 1130 op ... 16. ...deze wijze gepresenteerd.
gelijk kijk en ver
De rubriek Kijk en vergelijk is na een tijdje afwezigheid weer terug. Deze keer kijken we naar trekkers in schaal 1/43 in vergelijking met schaal 1/1.
In de serie ‘Tracteurs et monde agricole’ van Hachette Collections zijn een hele serie trekkermodellen in schaal 1/43 uitgegeven. Uit deze serie en van Universal Hobbies zijn in deze schaal o.a. de Deutz F1L 514 en D25 bekend. In de uitgave ‘Tracteurs et monde agricole’ (vertaald: tractoren en de wereld van de landbouw) wordt, naast andere artikelen over landbouw, het bij het blad geleverde trekkermodel uitvoering besproken. Dit o.a. door een uitvoerige beschrijving van de trekker en de geschiedenis ervan, inclusief de technische gegevens. Ook voor wie de Franse taal niet beheerst, zijn de afbeeldingen voldoende voor een kijk en vergelijk. Als extra kijk en vergelijk pakken we ook de originele folders van de beide trekkers erbij. Tijdens het schrijven van dit artikel werd bekend dat de serie nu ook door Hachette Partworks in het Engels wordt uitgegeven, met een vergelijkbaar blad, onder de titel ‘Tractors and the World of farming’
F1L514 1950
De F1L514 is de eerste Deutz landbouwtrekker met een luchtgekoelde motor. De trekker is gebaseerd op de 11 pk F1M414, beter bekend als ‘Elfer Deutz’ of ‘Bauernschlepper’. De F1L514 heeft een 15 pk 1-cilinder motor en wordt ook wel aangeduid als ‘15PS’ en net als zijn voorloper als ‘Bauernschlepper’. Het type waar het 1/43 model van afgeleid is, betreft de F1L514/50. Deze trekker geeft dezelfde achterbrug en versnellingsbak als de Elfer Deutz. De achterbanden zijn van de maat 8.00 – 20. In 1951 werd de F1L514/50 opgevolgd door de F1L514/51 die voorzien was van een door Deutz nieuw ontworpen versnellingsbak met 5 versnellingen. De achterbanden zijn bij de latere F1L514 modellen van een grotere maat (8-32 of 10-28). Op het miniatuurmodel zijn ook goed de details van de maaibalk en de mechanische heffing ervan te zien.
D25 1963
Er zijn door Deutz in de periode van eind jaren vijftig tot midden jaren zestig vele verschillende uitvoeringen van de D25 gebouwd. De D25, in de uitvoering zoals het 1/43 model weergeeft, werd rond 1960 geïntroduceerd. De trekkers zijn dan net gemoderniseerd vooral wat betreft bestuurderscomfort. De bestuurderszitplaats is ten opzichte van de voorgaande modellen lager en voor de achteras geplaatst. Ook is er een nieuw ontworpen dashboard en de bediening van hydrauliek en hef is voor meer bedieningsgemak aangepast. De gemoderniseerde D25 is vooral te herkennen aan de verchroomde sierlijsten op de motorkap. De voorgaande versies hadden op de motorkap de kenmerkende geel gelakte balken. De D25 was eerst in twee uitvoeringen leverbaar, als D25 met 20 pk en D25S met 25 pk. In 1960 krijgt de D25, onder de officiële typeaanduiding D25.2, een nieuwe versnellingsbak met 8 versnellingen vooruit en 2 achteruit. De hoog/laag wordt bediend met een klein pookje aan de linkerkant van de versnellingsbak. Op het gedetailleerde UH model is ook dit onderdeel aanwezig. De D25.2 waarop het UH model is gebaseerd, heeft de commerciële typeaanduiding D25. In 1965 wordt de D25 opgevolgd door de D2505. De D25S is opgevolgd door de D30 en deze vervolgens door de D3005. Deze kijk en vergelijk geeft aan dat (ook) de Universal Hobbies miniaturen in schaal 1/43 zeer gedetailleerde schaalmodellen zijn. Dit komt bij de D25 goed tot uiting door de beweegbare hef waarbij zelfs de gatenbalk draaibaar is. Albert Jan Kamphuis
Agritoy 1 - februari 2009 - 41
Hun top 3 en waarom die
Zitmaaiers! Deze keer zijn we beland bij de Duitse grens in het Groningse plaatsje Midwolda. Hier woont Koos Gremmer met vrouw Heidi en de tweeling Daan en Rianne.
42 - Agritoy 1 - februari 2009
Velen van jullie hebben een Big M maaier van Krone in de verzameling, maar weinigen hebben op zo’n ding gereden. Koos daarentegen zit dagelijks op deze uit de kluiten gewassen zitmaaier. Hij is als maaier in dienst bij grasdrogerij Oostwold. Gebeurde het maaien vroeger met zwadmaaiers, tegenwoordig beschikt de drogerij over 2 Big M’s. Ze maaien samen dagelijks zoveel wat de hakselaars van het bedrijf kunnen hakselen. Dat is op jaarbasis zo’n 3000 ha. per
machine, zowel gras als luzerne in de periode van half mei tot half november. Vroeger was de capaciteit van de zwadmaaiers veel kleiner dan de Big M’s van tegenwoordig. Ze beginnen nu pas om 9 uur te maaien als het gras een beetje droog is van de dauw. Hoe droger het gras of de luzerne, des te minder energie het kost om te drogen. De kolengestookte drogerij vreet namelijk energie. De 9 meter brede maaier maakt 1 zwad wat tussen de achterwielen verschijnt. Men heeft wel eens
In een kamertje van pakweg 2 bij 2 meter waan je je in de grot van Ali Baba met rondom fraaie miniaturen.
1
2
3
4
aan volvelds aeggen gedacht om het startproduct droger te krijgen, maar dan moet er weer geharkt worden wat ook energie en mankracht kost, om over een dikke regenbui maar te zwijgen. Maar genoeg over het werk, nu naar de man en zijn verzameling. Koos Gremmer is bijna 40 en al vanaf zijn 17de werkzaam bij de drogerij. Hij heeft geen enkele agrarische achtergrond of het moet zijn dat zijn vader debet is aan de agrarische belangstelling; die was zelf ook werkzaam bij de drogerij. Het verzamelen begon jaren geleden al met een shoveltje van Joal en na verloop van tijd heb je 100 shovels en kranen. Die verkoop je dan via internet en dan ga je je specialiseren in landbouwminiaturen. Daar heeft Koos ook alweer een 800 modellen trekkers en werktuigen van. Ik heb ze niet geteld, maar het waren er veel. Voornamelijk SIKU/UH en in mindere mate ERTL en Britains; allen in 1/32. Koos koopt gewoon wat hij mooi vindt en soms ook wel meerdere gelijke modellen. In een kamertje van pakweg 2 bij 2 meter waan je je in de grot van Ali Baba met rondom fraaie miniaturen. Zelfs de schuine kant van het dak is benut, Koos maakt daarvoor plankdragers met dakhoek zodat
1. 2. 3. 4.
de planken waterpas komen te liggen. Tussen al die modellen staat ook een top 3. Laten we maar weer eens bij 1 beginnen: Op 1: Hoe kan het ook anders, de Big M van UH in 1/32 (volgens mij is dat de Big M3). Op 2: Nog een vlindermaaier van UH in 1/32, de Claas Cougar. Op 3: Dat zal de L.C.N. plezier doen; de Valtra T171, het beursmodel van 2008. Een prachtmodel voor een bijzonder vriendelijke prijs, aldus Koos. Nog even een model in de schijnwerkers: hoe kan het ook anders, een Krone Big M type 1. Waarschijnlijk gebouwd door Willi Bovenkerk aus Deutschland. Een model dat toen al 300 gulden kostte, maar wat Koos grif betaalde voor deze fraaie maaier. In die tijd waren er ook nog geen serieproductie modellen van de grote fabrikanten en deze uitvoering is nadien ook nooit gemaakt. Tot zover deze top 3, Koos bedankt voor je medewerking en voor de vrijwillige opgave. Altijd leuk om met een andere insteek een verzameling te bekijken! Piet Postma
De nummer 1 De Cougar is op plaats 2 terechtgekomen Het beursmodel 2008 op plek 3 Handgebouwd, deze vroege versie van de Big M
Agritoy 1 - februari 2009 - 43
1
WELKOME WEB WEETJES Y.NL
WWW.AGRITO
2
Ook deze keer waren er weer lezers die een of meerdere tips instuurden om jullie op die manier deelgenoot te make n van wat zij op het Internet on tdekt hebben en de moeite wa ard vinden om te bekijken. En natuurlijk kom ik zelf ook no g wel eens een leuke site tegen , zie hieronder het resultaat.
3
4
5
Tips van lezers
Van Wim Huisman kreeg ik de volgende tips aangereikt. Allereerst de website van Agriscale uit Rijswijk NB. Hierop staan staaltjes van hogeschool modelbouw. Wat te denken van een zelfrijdende Agrifac veldspuit en een bietenrooier van hetzelfde merk? Van beiden is een duidelijke bouwbeschrijving op de site beschikbaar en ook van een vierrijige Amac aardappelrooier met veel beweegbare delen. Onder het kopje “handig” tref je een zogenaamde bandencalculator aan. Dit wordt in de toekomst uitgebreid met meer van dit soort hulpjes. Dit alles is te vinden op www.agriscale.nl.
1. Deze schudder is te vinden bij Andreas Gander 2. Duits coöperatiegebouw in wording op www.ackerratte. de 3. www.modell-treckertuning.de 4. Modellen uit de fanshop van Lindner 5. Agrifac veldspuit van Agriscale
Een andere website met mooie modelbouw is van Andreas Gander. Op deze site staat veel verbouw, eigenlijk teveel om op te noemen. Maar als je van Fendt en Deutz modellen houdt, moet je echt eens kijken. Uiteraard is er meer dan alleen deze beide merken, ook werktuigen. Bezoek dus maar eens www.andygander-modelle.de Op www.modell-tractor.de stelt Hubertus Mayer ons zijn verzameling Steyr modellen voor. Is geen grote site maar heeft wel weer een aantal links, dus ….. Van Freerk Postmus komt www.modell-treckertuning.de. Op deze website kun je heel veel te weten komen over de ombouw van een regulier naar een RC model. Heel duidelijk wordt alles beschreven en met foto’s en filmpjes verduidelijkt. Veel plezier en laat te zijner tijd je eigen ombouw eens zien in de Agritoy.
44 - Agritoy 1 - februari 2009
Bij de artikelen
Op de beurs was een stand aanwezig van Marian Hohmuth uit het Duitse Hornbek. Zij kan op verzoek heel veel onderdelen leveren om zelf een schuur, loods of stal te bouwen. Er is nog meer mogelijk, kijk maar op de website www.ackerratte.de. De regiodag Zuid Holland werd gehouden bij Jamo en hun website vind je onder www.jamo-lmb.nl. Je staat versteld van de veelheid aan merken die dit bedrijf voert. Als je het 1/16 model wilt zien dat genoemd werd in het stukje over de Lindner Geotrac van Chiel Kole, kijk dan eens op de website van dit bedrijf www.lindnertraktoren.at. Op de website van Autodrome, www.autodrome.net kun je alle modellen nog eens rustig bekijken. Dat is inmiddels al een hele serie geworden.
Tenslotte
Tenslotte nog www.deutzmodelle.homepage.tonline.de van Marco Walkling. Heel uitgebreid, veel filmpjes met werkelijk van alles wat op het gebied van landbouwminiaturen. Kijk zelf maar, teveel om op te noemen, maar zeker de moeite waard al is het maar om ideeën op te doen en zelf aan de slag te gaan. Dit was het voor deze keer. Blijf ze insturen die tips en maak andere leden deelgenoot. Veel surfplezier op het Wereld Wijde Web. Jan van der Zijden
TRACTOR CONNECTION “the sky is the limit”
MARTIN SMITS www.tractorconnection.nl
Miniaturen, boeken en DVD’s Plantweg 9-11 8256 SC Biddinghuizen Tel. 0321 315992 fax 0321 319471 E-mail: info@tractorconnection.nl
deminiaturenwinkel.nl Deminiaturenwinkel.nl heeft een groot assortiment aan miniaturen van diverse merken (o.a. Siku, Universal Hobbies, Britains, Ertl, Schuco, Minichamps, Dickie, Bruder, Ros/Agritec en Joal). Wij zijn gespecialiseerd in landbouwmodellen maar wij hebben ook auto's, vrachtwagens en grondverzetmodellen in ons assortiment. Wij verkopen onze producten hoofdzakelijk via internet maar natuurlijk kunt u vele modellen ook komen bekijken in onze showroom. Showroom bezoeken? Bel dan even voor een afspraak adres Zuiderdiep 387 - 9571 BX - Tweede Exloermond Tel 0599 - 470 430 - Fax 0599 - 470 510 e-mail info@deminiaturenwinkel.nl www.deminiaturenwinkel.nl
n cl u
1989 - 2009
b
la
nd
L.C.N.
derland
bouwm
ture
ne
in
ia
JCB 8250 Fastrac c 8250. t deze keer de JCB Fastra Op de eerste middenplaa r is er uu iat min als k het echt en oo Een machtige tractor in niks mis mee. JCB Fastrac 8250 1/32 en Eigenaar: A.Buitink Lunter in 2007 ns tai Bri Geproduceerd door: 00 20, â‚Ź r vee Aanschafprijs: onge JCB Fastrac 8250 CVT 1/1 TI, 8.3L Motor: 194 kW., 6 cilinder, os Transmissie: Traplo Hefvermogen: 110kN. 338 cm Afmetingen: L: 565 cm, H: Gewicht: 10135 kg. 2009) (Bron: Trekker jaarboek en ter Lun Eigenaar: A.Buitink ffordshire in 2007 Sta B JC Geproduceerd door: â‚Ź 200.000,00 Aanschafprijs: ongeveer 46 - Agritoy 1 - februari 2009
Agritoy 1 - februari 2009 - 47
David Pullen (rechts) met de New Holland CR9060 Dealer Edition in Gold van Evert Nijssen
Pocket Guide to BRITAINS Farm Model
Balers & Combines Aan alles is te zien dat dit boek een Engels boek is. Ook niet verwonderlijk, want David Pullen is een Engelsman. In een gesprek gaf hij al een keer aan dat zijn Engels beter is dan zijn Nederlands. David Pullen is wel bekend van de ‘Britains Bijbel’, die in 2003 het licht zag met daarin opgenomen Britains Model Tractors uit de periode 1948-1998. Hierin beschrijft hij alle tractoren die Britains heeft geproduceerd in die vijftig jaar. Vlak voor de beurs in Zwolle kreeg ik het boek over Balers & Combines in handen. Prachtig boek, voorzien van ongeveer 400 full color foto’s. In dit boek worden alle balers en combines genoemd die zijn verschenen van 1967 t/m 2007. Een tijdvak van 40 jaar en als het boek wordt doorgebladerd veel herkenning. ‘Dat model had ik vroeger ook, met name veehouders in spé in de jaren 70 of 80.’ Het boek begint met een korte beschrijving van William Britains. Deze begon in 1893 met speelgoedsoldaten te maken. In 1920 was er behoorlijk wat aversie tegen soldaatjes, met de Eerste Wereldoorlog nog vers in het geheugen. Toen is men begonnen met de Home Farm series en daar hoorde ook boerderijspeelgoed bij. De foto voorop de L.C.N. kalender geeft een idee wat voor speelgoed dat was. In 1948 begon men met het maken van tractoren en die geschiedenis kent iedereen wel zo’n beetje. In 1964 kwamen voor het eerst de bekende Britains hooibalen uit de fabriek. Samen met zakjes en melkbussen in het beroemde blauwe bakje. In 1965 kwam de Lister transportband met elektromotor uit. Hier zaten ook een aantal hooibalen bij. Maar ja, de jonge veehouder moest ook hooibalen kunnen maken. In 1967 kwam eindelijk de gele Bamfords BL58 hooipers uit met vijf hooibalen. ‘Ik kan me nog herinneren dat het mechanisme om de balen uit de pers te krijgen niet altijd even goed werkte. Men moest er flink op drukken om het schuifmechanisme in werking te stellen. En de “wiersen” waren ook niet dik, zoveel afstand zat er tussen de balen.’ De BL58 heeft het tot 1979 uitgehouden. Verder staat de
1967 – 2007
hele ontwikkeling op het gebied van balers in het boek mooi beschreven en de wijzigingen die Britains er in de loop van de jaren aan heeft gegeven. In de jaren ‘90 kreeg Ertl ook een vinger in de pap en samen ging men de Amerikaanse markt veroveren. David Pullen heeft ook een mooi overzicht gemaakt van de afmetingen van de balen en zelfs een overzicht van de touwen en riemen die zijn gebruikt. In de akkerbouw gebruikt men balers om stro te persen. Voordat er stro is, moet er eerst worden gecombined. Zo heeft men ook bij tains Titel: Pocket Guide to Bri Britains gedacht. In 1978 mbines Co & s ler Ba Farm Model bracht Britains de Massey (Engelstalig) Ferguson 760 combine Auteur: David Pullen uit. In het boek staat weer Jaar van uitgave: 2008 uitgebreid omschreven Aantal pagina’s: 176 wat de aanpassingen en g– Uitgever: Veloce Publishin verschillen zijn tussen de .uk .co www.veloce combines. Verder wordt een ISBN: 976-184584-194-2 mooi tijdsbeeld gegeven aar in Prijs: £ 16.99 (ook verkrijgb van de ontwikkeling Nederland) in combines, want ook in schaal 1/32 zijn het ondertussen hele machines geworden. Na het algemene verhaal wordt aan elke uitgebrachte baler en combine twee pagina’s gewijd met kleurenfoto’s van verschillende zijden. Het boek sluit af met verschillende tabellen om modellen te vinden. David Pullen heeft veel research gedaan en heeft dat in een prachtig boek weten te verwerken. Tijdens de beurs mocht ik al even een blik werpen in het nieuwe boek van David. Dat gaat over Britains tractoren in het tijdvak 1998 tot 2008 en dat belooft ook wat moois te worden. Freerk Postmus Agritoy 1 - februari 2009 - 49
Andere scha len
1
2 1 / 1 t o t 1/8
elte zal gaan over de enorm
grote
eerste gede tellen. Ik ben Wil Dit n 1/8 tot en met 1/12. Deze schalen werden wat ors vo en ev rst ee me ik Laat schale eeuw. t prachtige Maas en vaker gebruikt rond de jaren ’50 van de vorige Zoetekouw en kom uit he n ale groene heuvels, De meest bekende fabrikanten die deze sch mpany en ng zo be el ve de bij k Waal, vla Aluminium Toys Co aren in Gelderland. Ik gebruikten, zijn Hubley en komt. oftewel het plaatsje Bergh - en natuurlijk Ertl, die later aan de beurt rsa Ve en nd lla Ho w Ne was opgericht verzamel alles van Ford, Lancaster (PA), Amerika uit y ble rs, Hu de fol uit k oo at dan men door Gabriel tile. Mijn collectie besta en werd in 1965 overgeno 4 189 in n va en orverkochten aan rlijk miniatur rond 1990 hun mallen do die s, Toy puzzels, beeldjes en natuu Ertl. Tussen ete schaal is echter 1/16 het bekende Scale Models van Joseph L. alle schalen. Mijn favori akt van ns populaire 1/32 1946 en 1965 werden veel modellen gema me im de n va t ijk afw s du s. Onder wat schaal. zinklegeringen onder de naam Kiddie Toy r modellen s die serie werden een aantal Ford tracto kje stu oy rit Ag n va s itie later door Scale Ik zal in de komende ed in schaal 1/10 en 1/12 die akt ma jn ge mi uit len ha sc de rden uitgebracht. schrijven over verschillen e Models opnieuw we ati orm inf n va lp hu be t collectie waarbij ik me schaal. dere verzamelaars ook Er gaat overigens een verhaal over de 1/12 en foto’s zal proberen an For rste d ns verder te kijken Het schijnt, dat toen Henri Ford het ee ee om n ke ma te t ias us brikant, hij entho dan 1/32. tractor model zag van een speelgoedfa kleine
dat ze dan als “die de modellen afkeurde, om erkt en Henri Ford vond tractors” werden aangem esten zijn dan die van de dat de modellen groter mo je een Ford speelgoed concurrentie… Zodat als ere (1/16) zag, de kinderen tractor naast een John De or oneerd zouden worden do (kopers van later) geïmp die grote Ford modellen. cht: e Ford modellen uitgebra Hubley heeft de volgend set als werd uitgegeven Ford 960 (Kiddie Toy), die
50 - Agritoy 1 - februari 2009
1. 2. 3. 4.
1/10 Ford 960 - Hubley “Kiddie Toy” set. 1/12 Ford 4000 - Hubley en 1/12 Ford 4000 - Scale Models 1/12 Ford 6000 Commander - Hubley 1/12 Ford 961 Powermaster - Hubley en 1/12 Ford 901 - Scale Models 5. 1/8 Ford 8N - Scale Models met een ca. 1/32 Ertl Foxfire Farm editie - Ford 8N “Dear Grandpa”. 6. 1/12 Ford NAA Jubilee - Product Miniature
2
3
4
5
met een wagen, cultivator en rol, in een doos die je met wat vouwen knipwerk kon ombouwen tot een schuur. Er waren verder een Ford 961 Powermaster en Selecto-speed, Ford 4000 (in blauw en rood), een Ford 6000 Diesel (ook in blauw en rood) en een Ford 6000 Commander die later ook nog in een licht gewijzigde uitvoering door Gabriel Toys is gemaakt. Daarnaast waren de meeste modellen uitgerust met rowcrop vooras uitvoering of met brede vooras. In totaal zijn er 15 Ford modellen gemaakt door Hubley (waaronder een zeldzame dealer award gouden Ford 961). Naast de modellen werden ook veel machines gemaakt om achter de tractor te hangen (met een echte 3-punts hefinrichting). Hierbij moet je denken aan een 2- en 3-schaar ploeg, cultivator, aanhanger en schroefboor. Deze zijn haast net zoveel waard als de tractoren. Het is tegenwoordig erg moeilijk om nog onbespeelde modellen te vinden en met doos is dit zelfs nog moeilijker. Daarnaast kenmerken de modellen zich vooral door hun “wiebelende” achterwielen. Desondanks blijven deze modellen tot de verbeelding spreken. En dat moet Scale Models ook gedacht hebben toen ze de mallen bemachtigden. Inmiddels zijn er replica’s uitgekomen met behulp van de oude mallen. Deze zijn voorzien van eigentijdse wielen die niet dat “wiebelende” hebben. De volgende modellen zijn al uitgebracht: Ford 900, 901, 2000, 4000 (3 versies) en de nu al zeldzame Ford 6000 Commander. Scale Models heeft overigens nog 2 grote Ford modellen gemaakt in schaal 1/8 (!), de Ford 8N en de 4000. Scale Models heeft ook
1/8 modellen van Farmall, Allis Chalmers en John Deere gemaakt. Naast Hubley was er rond 1950 nog een fabrikant actief met Ford miniaturen. Deze fabrikant is het beste bekend onder de naam Product Miniature Company of Aluminum Model Toys inc. Deze werd in 1948 opgericht onder de rook van de Ford autofabrieken in Detroit, Michigan. Ze maakten promotiemateriaal, voornamelijk voor Ford Motor Company. De oprichter kwam uit een rijke familie die geld had geïnvesteerd in de autofabriek van Ford in Detroit die toen de grootste van de wereld was. Ze maakten in het begin miniaturen van aluminium maar al in 1949 werd er overgeschakeld op plastic. En daar stap ik in, want er werden ook een paar Ford tractor modellen gemaakt. Te weten: Ford 8N (ook met wind-up motortje), Ford NAA Jubilee, 600 en 900. De miniaturen werden uitgebracht rond de tijd dat de echte tractoren werden geïntroduceerd, zo rond 1949-1956. Deze modellen werden allemaal in schaal 1/12 gemaakt en waren van plastic met kleine metalen deeltjes, zoals versnellingspookjes en 3-punts hefinrichting. Deze modellen zijn erg schaars en zeker de Ford NAA Jubilee, 600 en 900 zul je niet snel tegenkomen. Mijn volgende artikel zal gaan over de 1/12 Ertl serie en de 1/12 Franklin Mint precisie modellen. Overigens kun je deze modellen ook bekijken op mijn site www. fordcrazy001.com. Wil Zoetekouw Informatie komt uit oa. Ford Farm Toys – David Reed, Variations part II – Doug Harke & Dennis Parker en de Blueprinter – July/ August 1997 editie.
6 Agritoy 1 - februari 2009 - 51
big wheels / little wh eels
1
Minneapolis-
Moline Een nieuwe naam voor een nieuwe rubriek en dit naar aanleiding van een oproep waarin de redactie vraagt of er meer is dan de door ons geadoreerde schaal 1/32. Wel dat is er zeker en met de eerste van een serie artikelen onder deze naam, wil ik met name, maar niet alleen Noord-Amerikaanse modellen beschrijven in de schalen 1/16, 1/64 en 1/43. De eerste tractor die we onder de loep nemen is de voor velen onder ons niet zo belangrijke, maar zeker zo mooie telg uit de familie Minneapolis-Moline en wel de UDLX comforttractor.
52 - Agritoy 1 - februari 2009
Een stukje geschiedenis
De geschiedenis van het merk MinneapolisMoline gaat terug tot 1929. Dit is het jaar waarin de Minneapolis Steel and Machinery Company, Minneapolis Threshing Machine Company en de Moline Plow Company fuseerden. In 1915 bouwde de Moline Plow Company een grote fabriek voor de bouw van hun Universal tractor in Rock Island Illinois. Deze werd later overgedaan aan International Harvester Company, die de fabriek omdoopte tot Farmall Works en er lange tijd tractoren bouwde. Minneapolis Threshing Machine Company ontstond in 1887 als producent van dorsmachines en stoomtractoren. Minneapolis Steel and Machinery was de jongste fusiepartner. Zij begon in 1902 met de handel en productie van staalconstructies voor bedrijfshallen en de productie van Twin City tractoren. In 1909 kreeg deze fabriek een order voor het bouwen
De cabine was uitgerust met waterkoker, radio, aansteker, veiligheidsglas, dashboardverlichting en meer
van een tweetal grote stoomtractoren en besloot het management de bouw, ontwikkeling en verkoop van de tractoren in eigen hand te nemen. Het onderwerp van deze aflevering zag in 1938 het licht, maar stierf ook weer een vroege dood, want de productie als landbouwtractor bleef beperkt tot dat jaar. Er werden er in eerste instantie maar 25 gemaakt, maar in de loop van dat jaar werden er nog in totaal 125 bijgemaakt en daarmee was de koek wat dit model betreft op.
De MM UDLX comforttractor
Zoals in de geschiedenis vermeld werd de UDLX alleen in 1938 gemaakt, in een oplage van 150 stuks. En alle moderne tractorbouwers ten spijt, dit was toch echt de allereerste landbouwtractor met snelgang tot 60 kilometer per uur en een standaard fabriekscabine! In de folder werd geadverteerd met de gedachte dat overdag de tractor te gebruiken was voor veldwerk met een drieschaarploeg en ‘s avonds de vrouw des huizes er snel en comfortabel een ritje mee naar de stad kon maken om de boodschappen te doen. Tenminste, dat was de bedoeling, maar deze tractor was zijn tijd zo ver vooruit, dat dit niet of nauwelijks uit de verf kwam. De cabine was uitgerust met waterkoker, radio, aansteker, veiligheidsglas, dashboardverlichting en meer. Opvallend detail was ook dat je de deuren aan de achterkant had, waardoor de aanbouwwerktuigen soms in de weg konden zitten bij het instappen. Alle luxe zaken maakte de UDLX al gauw te duur voor de boeren en het management zag dit met lede ogen aan. In een finale poging om het concept nog te redden, bracht men hem ook als
Industrial uit, waardoor hij veel aandacht trok van gemeentes. Met een grote sneeuwploeg er aan was dit een ideale tractor voor de winterdienst. UDLX was de afkorting van Ultra de Luxe, iets wat in die tijd zeker zo was. Dit type tractor werd vaak gereden, in plaats van afgeleverd met een truck.
De modellen van de MM UDLX conforttractor
Als je bekijkt wat er aan modellen van MinneapolisMoline tractoren is te vinden, is de oogst zeer behoorlijk maar van ons onderwerp zijn de miniaturen net zo schaars als van de echte. Eentje is er gemaakt door de Amerikaanse autoriteit op het gebied van MM, Roger Mohr, die er zowel in 1/16 als 1/64 een maakte. De modellen waren gemaakt van kunsthars. De wat eenvoudiger ogende UDLX van Scalemodels is er ook in vernoemde schalen, maar dan gemaakt volgens het voor deze fabrikant specifieke sandcast procédé. In de kleine schaal vallen de assen (of moet je zeggen popnagels) negatief op. Ook het ontbreken van glas in de cabine is definitief in het nadeel van deze fabrikant. 2 Opvallend is dan wel weer dat Scalemodels er een aantal speciale edities van maakte. De opvallendste twee zijn wel de in 1984 uitgebrachte versie voor de Prairie Gold rush, een jaarlijkse show van de landelijke vereniging van bezitters van MM tractoren en werktuigen. In 2007 werd een UDLX opnieuw gemaakt als “fundraiser” voor de afdeling Iowa van de “FFA” de Future Farmers of America en dit is de regionale vereniging van jonge boeren. Zoals je ziet is de oogst niet erg groot, maar dit is misschien wel te wijten aan het feit dat dit concept ook niet door iedereen werd aanbeden. Klaas Schotsman
1. De uitvoering van Scale Models 2. De 2007 FFA special edition
Agritoy 1 - februari 2009 - 53
aanverwant
e artikelen
s e n i h c a M r e Schuitemak Op 28 februari wordt de ring jaarlijkse ledenvergade ker gehouden bij Schuitema n va in Rijssen. Aan de hand rs enkele modellen en folde ge idi kijken we naar het hu leveringsprogramma van Schuitemaker en welke n in de machines in het verlede maakt. fabriek in Rijssen zijn ge
54 - Agritoy 1 - februari 2009
Geschiedenis
j begon in 1919 een smederi Johan Schuitemaker sr. j eri erd bo de tegenover onder een oude hooiberg schap Notter, gemeente urt bu de van zijn ouders in er verhuisde het bedrijf Wierden. Enkele jaren lat n bij s van Wierden en Rijsse richting de gemeentegren de rivier de Regge. een p Johan Schuitemaker jr. In de jaren vijftig ontwier veel n da de n da s udiger wa stalmeststrooier, die eenvo lke meer mogelijkheden gebruikte machines en we r, de SMS-3000 is de basis had. Deze stalmeststrooie Schuitemaker Machines. voor de latere groei van op jf naar de huidige locatie In 1963 verhuist het bedri r oie tro sts lme sta Naast de industrieterrein de Mors. n, ge wa ort nsp iversele tra werd ook de UTW, de un kon worden ingezet als n ge wa ontwikkeld. Deze gen. seerwagen en silagewa akkerbouwwagen, voerdo n de gra gen kon 180 Het platform van deze wa
gedraaid worden, zodat er zowel een voor- als achterlossende uitvoering mogelijk was. Vanwege problemen met de leverancier van de stalen zijborden voor de wagens kocht Schuitemaker zelf een koudprofielwals. Met deze wals werden ook voor andere landbouwmachinefabrikanten profielen gemaakt. In 1986 werd de Rapide opraapsnijwagen geĂŻntroduceerd. De nieuwste ontwikkeling is de Innovado voerrobot. Het huidige leveringsprogramma omvat diverse producten: Rapide opraapsnijwagens SIWA silagewagens Amigo blokken-/balendoseerwagens Feedo voerdoseerwagens Vertigo voermix- en doseerwagens Furore, Calypso en SMS stalmeststrooiers Perfecta en Robusta mesttankwagens Combi sleufkouter/zodebemester EKW en Solide kipwagens Subliem gronddumpers Kameleon haakarmsystemen Innovado voerrobot Koudgewalste stalen profielen Zijborden ook voor machines van andere landbouwmachine fabrikanten en vrachtwagenbakken Verder is Schuitemaker Industiral importeur van Epoke machines voor de gladheidbestrijding, zoals zoutstrooiers en sneeuwploegen. Albert Jan Kamphuis Bron: www.schuitemaker-machines.nl
Van Hoorn Model Tractor Kits metalen bouwpakketten: gedetailleerd tot en met de claxon
Bouw uw eigen 1:32 modeltractor in museumkwaliteit Fordson Dexta, Super Dexta Leyland 384 en Bray-uitvoeringen Massey Ferguson 65, diverse uitvoeringen County Super 4, Super 6, Seahorse, rupstrekkers Nuffield 4/60, 10/60, 4/65, Universal M, Bray Marshall 10/20, M, serie 1, serie 2 Bolinder Munktell 2 en BM 20 Ferguson 20 met diverse werktuigen Fordson N en Fordson Blauwe Reiger, vele uitvoeringen Fordson Major, Power Major, Super Major, DOE Roadless, o.a. Ploughmaster 6/4 David Brown 990, Farmall A , Allis Chalmers B www.vanhoorntractors.nl Prima adviezen Vraag onze prijslijst aan Meer modellen leverbaar
Van Hoorn Model Tractor Kits Norgerweg 162 9494 PD Yde tel. 050 – 4061750
Van Hoorn Model Tractor Kits is importeur van SCALEdown Models
1
2
Kettingzaag als
speelgoed 3
56 - Agritoy 1 - februari 2009
Hoewel door de huidige creditcrisis de olie- en gasprijzen en orm gedaald zijn, is het stoke n van hout tegenwoordig weer een lucratieve manier om je huis te verw armen. De hoge olie- en aardgaspri jzen plus de negatieve belasting van het milieu van deze brandstoffen he bben het prijskaartje aardig doen oplopen de laatste jaren. Wie een  ink bos in z’n bezit heeft, kan door het jaarlijkse snoeiwerk voor een aardi g kapitaaltje besparen op de energier ekening.
4
9
5
10
6
11
7
8
1. Toolzone met “veiligheidsbril” 2. Black and Decker zaag 3. Powr Sound fantasiemerk zaag 4. STIHL Toy Chain Saw in een nieuwere uitvoering 5. STIHL met extra “ketting” 6. Baby kettingzaag van zacht plastic 7. Het merk BOSCH ook als speelgoedzaag 8. Effe papa helpen! 9. John Deere zaag van Ertl Toys 10. Ford zaag van Ertl Toys 11. Homelite Toy Chain Saw
Voor dat snoeien zijn een motorkettingzaag en zaaghout of een eigen bos natuurlijk onmisbare ingrediënten. Hoewel de hedendaagse motorkettingzaag een moderne en handige machine is, presenteerde Jonsered uit Zweden al in 1954 ’s werelds eerste door één man te bedienen lichte kettingzaag, het prototype van de moderne kettingzaag zoals we die tegenwoordig kennen. Een afbeelding op internet van die Jonsered zaag geeft aan dat er nog veel verbeterd is na 1954. Het principe van de ketting als zaag werd al in 1830 uitgevonden door ene Bernard Heine uit Duitsland. Een kettingzaag is niet alleen onmisbaar voor wie veel hout wil zagen, maar ook een gevaarlijk ding, zeker zonder de vereiste voorzorgsmaatregelen om het gevaar van verwondingen te voorkomen. Absoluut geen kinderspeelgoed zou je denken. Groot is dan de verbazing als je ontdekt dat diverse speelgoedfabrikanten zo’n kettingzaag als speelgoed nagemaakt hebben! Of dat pedagogisch verantwoord is, weet ik niet. In ieder geval zijn deze speelgoed kettingzagen ongevaarlijk. De meeste van die zagen zijn voorzien van een batterij motortje waarmee een soort onscherpe balletjesketting rond gedraaid wordt al dan niet met bijbehorend zaaggeluid. Er zijn zagen met fantasiemerken, maar ook enkele perfect nagemaakte kettingzagen van bekende merken als Stihl, Black and Decker en Bosch. De “oudjes” onder deze miniatuurzagen zijn de John Deere, Ford en Homelite welk gemaakt zijn door de speelgoedfabrikant Ertl in de jaren ’70. Wel een raar idee overigens, stel dat op een willekeurige peuterspeelzaal ergens in het land de kinderen elkaar met een kettingzaag achterna zitten! Frits van Manen
Agritoy 1 - februari 2009 - 57
oud nieuws
’ a l o c c i P ‘La evergadering van Fragment van een redacti olle 2008 Oud Nieuws, nog voor Zw nde Oud Nieuws H.S.: ”Waar gaat de volge eigenlijk over?” T.B.: “over wat je in Bijdehand antwoord van tuurlijk!” Zwolle gevonden hebt na ns, “dus jij denkt “Oh ja, natuurlijk’’, zei Ha s tevoorschijn zal dat er wel weer iets goed komen?”
58 - Agritoy 1 - februari 2009
Tammo was ervan overtuigd, totdat het bericht kwam dat een week voor Zwolle de kampioen-aanbieder-van-zeldzametractoren Kim Nielsen uit Denemarken was overleden. Al tijdens het opbouwen van de beurs was het altijd een drukte van belang bij zijn tafel, bijna alle handelaren en beursmedewerkers verzamelen zelf ook en verdrongen zich vaak al bij het uitpakken van de waar van ‘onze’ Deen. Op zaterdag tegen vijven nog even langs Hans z’n stand gelopen en onze gezamenlijke conclusie luidde dat Kim Nielsen node werd gemist, de beurs verliep goed, maar een echte klapper hadden we nog niet gespot. Gewoon blijven zoeken is altijd het devies, en op zondagmorgen kwam Hans dan ook met de klapper aanlopen, een Som 20D van Sevita. Oud, zeldzaam, breekbaar, buitengewoon fraai ontwerp, plastic, Italiaans/Frans;
het is weer eens allemaal verenigd in dit ene model. Helaas betekent dit ook weer een ware aanslag op het budget, maar Hans had immers net besloten voor minder kwantiteit en meer kwaliteit in z’n verzameling te gaan… Een Franse verzamelaar/ handelaar bood hem aan, Hans wist al dat deze man hem op een veiling had gekocht. Het ene koplampje ontbreekt, net als de trekker op de foto van de veiling, alleen daar zat hij nog met een plakbandje aan de trekker geplakt… Dan vraag je toch even waar dat lampje gebleven is, zou je zeggen, alleen dat is in de praktijk nog niet eenvoudig met Fransen. De man staat niet bekend om z’n voorzichtige omgang met dit soort modellen, iets wat we met afgrijzen aan moeten zien. ‘Onze Deen’ had ook die neiging, denk maar eens aan de dozen met Britains Fordsons, die als gebakken broodjes op tafel lagen… We kenden het Som 20D model en de rest van de familie
Agritoy 1 - februari 2009 - 59
oud nieuws
'Verborgen' SOM 35 kit op een veiling
al wel langer, ze staan bijvoorbeeld alledrie in de verzameling van Charlie Burkholder in de U.S.A. We komen steeds dichter bij de conclusie dat dit zo ongeveer de beste miniatuurtrekkerverzameling ter wereld moet zijn. Alledrie? Jazeker, er bestaat ook een Som 40 en een Som 35! Vorig jaar kwam op een Franse veiling een lotnummer voorbij waar tussen wat andere dingen heel onopvallend een plastic zakje zat met een bouwdoos van zo’n Som 35. Hans bemachtigde dit voor een bevriende verzamelaar en leerde hoe geliefd dit soort dingen is bij de liefhebbers. Het was, hoewel onopvallend gefotografeerd, er wel degelijk tussenuit gespot en er werd nogal zwaar op geboden… Hans bouwde hierna dus de trekker en kwam erachter dat de onderdelen nogal te lijden hadden gehad van het jarenlang in een zakje zitten, de ranke delen waren krom getrokken. Je moet over een groot hart beschikken om hard plastic delen, 50 jaar oud, weer recht te maken terwijl je creditcard daarnet ook al zo kromgetrokken was na de transactie met de veilingmeester. Naar de derde, een Som 40 zijn we nog altijd op zoek, al kwam deze ook al eens voorbij op een veiling. Helaas, dit werd te gek, ter vergelijking, voor de bedragen die voor de modellen worden betaald, kun je ook een echte kopen. Tijd om eens op te SOMmen wat we weten over
60 - Agritoy 1 - februari 2009
deze Someca’s. De modellen van de Som 20D en de Som 40 zijn gemaakt en/of geleverd van 1958 tot 1960. De fabrikant is onbekend. Sevita, wat een afkorting is van Societe d’Exploration de Vehicules Industriel et de Tracteurs Agricoles, deed in Frankrijk de distributie, import en export van merken als Someca, Fiat en Steyr. Sevita heeft de opdracht gegeven aan een speelgoedfabrikant deze modellen te laten maken. De Som 40 en Som 20D werden kant en klaar geleverd in een doos, de Som 35 alleen als bouwpakket in 1960 en 1961. Er zijn twee verpakkingen bekend, een plastic zakje met een omgevouwen kartonnen afdichting, en een kartonnen plaat met opgeniete blister. Er zijn geruchten dat de Som 35 in Italië zou zijn gemaakt, van de andere twee is alleen zeker dat Sevita er opdracht voor heeft gegeven, al is niet duidelijk aan wie. De schaal is 1/20, het materiaal hard gekleurd plastic. Detaillering en gelijkenis met de echte trekker zijn zoals we het graag zien. De dozen van de Som 40 en Som 20D zijn als schuurtjes vormgegeven, er staat een stukje tekst op met informatie over de echte trekkers. Verder het logo van Sevita en Editim-Paris, waarschijnlijk de ontwerpers van de doos en P.B. 58, de initialen van de illustrator en het jaartal.
We vinden de “La Piccola” een van de drie mooist vormgegeven tractoren ooit
Het is natuurlijk bekend bij de meeste trekkerliefhebbers dat Someca de Franse licentienaam is van Fiat, de Som 20D kennen we van Fiat als 211R en de Som 35 is een vermomde Fiat 411. Oud Nieuws vindt de Som 20D of de 211R of de La Piccola een van de drie mooist vormgegeven tractoren ooit. Als u nu de andere twee mooi vormgegeven tractoren ook wilt weten: de Amerikaanse John Deere 4020 en de Landini R4000. Allemaal tractoren waar de vorm en kleur buitengewoon veel aandacht kreeg in tijden waarin dat niet eens belangrijk was. Oei, hier vist Piet Postma even mooi achter het net met z’n top drie rubriek. De 211R verscheen onlangs ook in de serie van Hachette, het Franse tijdschrift met de 1/43 modelletjes. Wat later zal hij waarschijnlijk ook nog wel in de gewone vitrinedoosjes van UH verschijnen en heeft iedereen de kans om een model van deze sierlijke trekker te bemachtigen. Tot zover Oud Nieuws 1-2009 over krom plastic, Tammo Broekema & Hans Sikkema
Great Dorset Steam Fair Het grootste stoom & oldtimer evenement ter wereld. Honderden exposanten, tien Engelse mijlen aan bekabeling, 150 ton kolen, 550 barrels bier… de oprichters konden 41 jaar geleden niet vermoeden dat The Great Dorset Steam Fair zou uitgroeien tot één van de grootste stoom en oldtimer evenementen ter wereld, met maar liefst 280 hectaren aan stampend stoom vermaak. Trekkerskieken, organiseert dit jaar al voor de 25ste keer tractorpulling en trekkerreizen naar o.a. Australië, Amerika en Frankrijk. Dit jaar gaan we dus ook een bezoek brengen aan één van ’s werelds grootste evenementen op het gebied van stoom en oldtimers in Engeland. De Great Dorset Steam Fair is in alle opzichten een belevenis. Niet alleen voor liefhebbers van stoommachines in de breedste zin van het woord, maar ook voor verzamelaars, muziekliefhebbers etc. Meer dan 200 stampende stoommachines, demonstraties, exposanten, tractoren en machines met een landbouw- of juist een industriële toepassing… er is te veel om op te noemen. De reisdata zijn van woensdag 2 september tot en met zaterdag 5 september 2009. Trekkerskieken zal gedurende 2 volle dagen een bezoek brengen aan The Great Dorset Steam Fair. Belangstellenden voor deze busreis kunnen zich nu al vrijblijvend opgeven. Bel naar Dick of AnneMarie Meijer 0571-270415 / 06-11955999 of mail naar info@ Trekkerskieken.nl. Meer details over de reis, de overtocht Dover-Callais en kosten zijn eind januari beschikbaar. Wij sturen u het reisprogramma t.z.t. graag toe, of kijk op www. Trekkerskieken.nl voor meer informatie.
Agritoy 1 - februari 2009 - 61
bouw je eig en...
2
Claas bunkerhakselaar! Het kost elke keer weer heel wat moeite om een goed onderwerp voor deze reeks te vinden, maar ik denk dat we daarin ook dit jaar geslaagd zijn. Daar is ‘ie dan, de Claas bunkerhakselaar waarvan zoveel verzamelaars graag een model in de kast willen hebben! De redactie heeft een behoorlijk aantal verzoeken voor dit model binnen gekregen en gelukkig wilde Marnik Vranken dit model bouwen en beschrijven.
62 - Agritoy 1 - februari 2009
Niet zo moeilijk
Hoe steekt deze serie artikelen ook al weer in elkaar? Hoewel er de laatste jaren heel veel nieuwe modellen uitkomen, zijn er minstens zo veel werktuigen of tractoren waar geen schaalmodel van te krijgen is. Zeker op het gebied van werktuigen is dit het geval, voornamelijk omdat merken te klein en dus niet interessant zijn voor de miniatuurfabrikanten. Dan zul je dus zelf aan de slag moeten. Maar bepalen welk model je gaat bouwen, is vaak geen probleem, de moeilijkheid zit in het bouwen zelf. Hoe begin je? Welke materialen heb ik nodig? Waar moet je op letten bij het afwerken? Op deze vragen gaan we een antwoord geven. Deze reeks is zo opgezet dat je in vier artikelen aan de hand van duidelijke tekeningen en beschrijvingen, een eigen model opbouwt. We gaan uit van makkelijk verkrijgbare materialen en onderdelen die zonder al te duur gereedschap eenvoudig te bewerken zijn. De modellen houden we bewust ook wat eenvoudiger, zodat je snel de basistechnieken onder de knie kunt krijgen om daarna zelf ingewikkelder modellen te kunnen maken.
1
3
Met wat tijd en moeite kun je over een paar maanden een aangepaste Claas in de kast hebben staan. Het model moet in zo’n 40 tot 60 uur te bouwen zijn en aan materialen zul je ongeveer € 150,- kwijt zijn. De bouwbeschrijving probeert zo compleet mogelijk te zijn. Snap je iets niet, lees dan eerst de hele beschrijving door zodat je weet wat het eindresultaat moet zijn. Begin je lukraak te zagen en te boren, dan moet je later wellicht onderdelen herstellen of zelfs weggooien en dat is natuurlijk zonde. Volgend jaar volgt er een ander model dat je wederom binnen een jaargang Agritoys op kunt bouwen. Dit jaar wordt de Claas als geschreven, gedaan door Marnik Vranken, over hem dadelijk meer. Eerst iets over Claas.
Modellen genoeg
Dat Claas een populair merk is, weet iedereen wel zo’n beetje. Voorin deze Agritoy lees je hoeveel belangstelling er was voor een busreis naar de fabrieken in Harsewinkel. Het is overigens verbazingwekkend wat een merknaam met een product kan doen; toen tractorbouwer Renault nog Frans eigendom was, werd het merk in NoordEuropese landen maar matig verkocht. Claas nam de tractorbouwer over, plakte er in eerste instantie alleen maar Claas stickers op, en hup, als de bekende warme broodjes! Zodoende zijn er in de afgelopen jaren veel Claas modellen op de markt gekomen van verschillende fabrikanten in alle populaire schalen. Ook van de verschillende generaties Jaguar hakselaars zijn er genoeg modellen, maar helaas zit daar nog geen bunkerhakselaar bij. De bunkerhakselaar is een product van Claas Special Products, alhoewel Claas op haar Duitse website daar niets meer over vermeld. De bunkerhakselaar wordt in een aantal uitvoeringen geleverd: met hooglosser, een dolly met koppelschotel voor het koppelen van vrachtwagenaanhangers en één met een zijwaarts lossende bunker. Die laatste gaan we bouwen en wel eentje op rupsen voor de zware omstandigheden. De bunkerhakselaars worden niet in grote aantallen verkocht. Ze zijn te duur voor een paar weken draaien in de maïs. Vandaar dat je ze voornamelijk bij gespecialiseerde bedrijven als grasdrogerijen tegenkomt. Op www.claas.com, www.youtube.com en www. farmphoto.com zijn mooie beelden van deze machines te zien.
4
De bouwer
Net als vorig jaar neem ik het schrijven voor mijn rekening en laat ik het bouwen over aan iemand die dat veel en veel beter kan dan ik: Marnik Vranken. Marnik, 40 jaar, woont in Tessenderlo waar hij samen met zijn vrouw een schoenenwinkel runt. Tessenderlo ligt in het neusje van Belgisch Limburg. De passie voor de landbouw is er al vanaf jongs af aan. ‘Omdat mijn ouders vroeger weinig tijd hadden, dropten ze mij regelmatig bij mijn grootouders. Je raadt het al, zij waren landbouwers. Ondertussen rijd ik nog steeds zo’n 600 uur per jaar met de trekker als hobby’, zegt Marnik. Door de jaren heen heeft Marnik al een mooie verzameling landbouwminiaturen in schaal 1/32 bijeen gesprokkeld. ‘Maar ik vond het allemaal een beetje eenheidsworst en begon zelf te bouwen. Op dit moment heb ik veel meer voldoening van zelf iets te bouwen dat niet te koop is in de handel. Een model dat ik al een paar jaar wil bouwen is de bunkerhakselaar C35 van Claas.’ ‘Na wat aandringen van Emiel van Loon’, vervolgt Marnik, ‘heb ik besloten dit samen met jullie te doen. Normaal haal ik wat informatie van het internet en eventueel bij een gebruiker in de streek. Dat was voor dit model iets moeilijker, omdat deze machine bij ons in de streek niet rondrijdt. Na wat telefoontjes kwam ik terecht bij loonwerker De Bruyne in Zelzate, zo’n 100 km van ons. Maar omdat het kantelsysteem van de bunker niet zo vanzelfsprekend is, wilde en moest ik eigenlijk toch de trip naar Zelzate maken. Ik ben daar zeer vriendelijk onthaald en dhr. Debruyne heeft zelfs het kantelsysteem voor mij in werking gezet. Zo had ik toch een beter beeld, kon nog wat meetwerk verrichten en had ik voldoende info. Ik zal proberen alles zo goed mogelijk uit te leggen. Mochten er vragen zijn, kan je me altijd mailen : marnik. vranken@skynet.be.’
1. 2. 3. 4.
Fieldshuttle met bunker De uitvoering op rupsen Een Fieldshuttle met dolly De bouwer voor dit jaar, Marnik Vranken
Agritoy 1 - februari 2009 - 63
bouw je eige n
Boodschappenlijst
Tijd om te starten en dat begint natuurlijk met te bepalen wat je nodig hebt. Marnik heeft de Fieldshuttle gebouwd op basis van de Claas Jaguar 900 Speedstar in 1/32 van Westend. Als je wil kun je een ouder type Claas van bijvoorbeeld Norscot gebruiken. Marnik wilde het model nog wat specialer maken door er een rupsonderstel onder te zetten. Deze rupsen komen van een Case IH STX 535 Quadtrac van Britains. Je houdt dan nog een stel rupsen over die je later nog eens onder een maaidorser kan zetten. Je kan uiteraard ook gewoon de originele voorwielen onder de hakselaar laten zitten. Dat maakt niets uit voor de bouw van de bunker. We maken niet alle onderdelen zelf en zo gaan we bijvoorbeeld een kant-en-klare hakselaar gebruiken. Voor de onderdelen die we wel zelf maken, gebruiken we polystyreen (plastic) plaat, messing profiel en hout. Het merk “Evergreen” is een hele bekende fabrikant van polystyreen plaat en is bij modelbouw- en treinspeciaalzaken te koop. Vaak verkopen dezelfde winkels ook messing profielen. Op internet is een goede Belgische online-shop te vinden: www.schleiper.com. Deze shop levert ook in Nederland en heeft allerlei soorten kunststof en houten profielen. Zoek op de site naar de categorie “maquetisme” en je ziet het complete aanbod.
Bespaar in ieder geval niet te veel op het gereedschap, dat wreekt zich tijdens het bouwen. In de kaders lees je welk materiaal en gereedschap je moet aanschaffen. Zowel het hout als het PVC-profiel haalt Marnik bij Brico, een Belgische doe-het-zelf keten. In Nederland ga je naar een bouwmarkt of een modelbouwspeciaalzaak of kijk je op het eerder genoemde www.schleiper.com.
Voorbereiding
Dit project begint met het weghalen van de kunststof afdekplaat onder de hakselaar. Dit gaat simpel door met een kleine schroevendraaier de plaats voorzichtig los te wrikken. Vervolgens haal je de achterwielen eraf door een draai-trekbeweging. Als het asje eruit is, boor je in het midden van de overgebleven vierkante achteras een gaatje van 3 mm diameter. Hierin steek je een boutje van 3 mm dik en ca 25 mm lang van binnenin de hakselaar naar buiten. Dit lukt wel met een tangetje met kromme bek. Dit boutje wordt later het bevestigingspunt van de bunker. Vervolgens moet je weerszijden van de achteras inkorten tot aan het chassis van de hakselaar en zag je het onderste gedeelte van de bumper c.q. contragewicht af. Op de foto zie je het eindresultaat.
Het chassis
Nu kan je beginnen met de bouw van het chassis. Heb je vorig jaar de carrier of het jaar daarvoor Marnik heeft gekozen voor een houten chassis, omdat de Krone gebouwd, dan heb je de meeste je daarin makkelijk een spijkertje kan slaan om de gereedschappen nog wel liggen. onderdelen aan het model stevig vast te zetten. Voor de boormachine ken ik geen betere aanduiding dan z’n merknaam “Dremel”. Dit is geen goedkoop stuk gereedschap, maar werkt erg prettig. De grotere bouwmarkten hebben in hun assortiment nog wel eens een alternatief voor dit merk. Een stuk goedkoper, dus het loont Gereedschap de moeite om daar naar op zoek te gaan. - zeer scherp hobbymes, bij voorkeur een Stanley - een bankschroefje - een kleine ijzerzaag, hiermee kan je ook hout zagen - enkele kleine (punt)tan gen of pincet (wat je hand ig vindt voor het hanteren van kleine onderdelen) - metalen liniaal - watervaste fijnschrijv er - schuifmaat - sleutelvijltjes - een hobbyboormachin e (Dremel) - setje boren van 1.0, 1.5 , 2.0, 2.5 en 3.0 mm - secondelijm - houtlijm - verfspuit (te koop bij de meeste speelgoedzaken ; een eenvoudige van € 9,95 ge eft al een prima resultaa t. Gebruik je spuitbussen verf, dan he b je de verfspuit niet nodig .) - schuurblokje, fijn sch uurpapier en waterproof schuurpapier - stofkapjes - veiligheidsbril 64 - Agritoy 1 - februari 2009
6
5
5. Op basis van dit model gaan we de bunkerhakselaar bouwen 6. Polystyreen profielen van Evergreen 7. De hakselaar nadat je de achteras en het contragewicht hebt ingekort 8. De houten onderdelen samengevoegd 9, De houten 10. onderdelen worden bekleed met polystyreenplaat
Begin met het zagen van een latje met de afmetingen: breed 25 mm, dik 12 mm en 130 mm lang. Aan beide uiteinden moet je een schuine kant zagen. (onderdeel 1 in tekening 1) Dan maak je de 2 uitsparingen waar later de twee assen in passen. Deze uitsparingen zijn 3 mm breed en 6 mm diep zodat de assen wat speling hebben. Je tekent deze maten af op de lat (tek.1) en vervolgens zaag je met een fijn zaagje twee keer per uitsparing op de twee lijnen. Er blijft een klein stukje hout zitten, dit kan je met een klein schroevendraaier of plamuurmes eruit wrikken. Vervolgens zaag je een latje van 17 mm breed, 7 mm dik en 170 mm lang waarvan je de voorkant rond vijlt in de breedte (dus niet in de hoogte). Boor er een gat in met een diameter van 3 mm. Dit wordt later het aanhechtingspunt onder de hakselaar op het boutje dat we al op de hakselaar hebben gezet. Nu voeg je de twee latjes (1 en 2) samen volgens tekening 1 met wat houtlijm. Je kunt er een paar kleine spijkertjes in slaan voor extra stevigheid; Afhankelijk van de houtsoort zul je hiervoor eerst moeten voorboren. Probeer dit eerst uit op een stukje afvalhout. Er moet wederom gezaagd worden en wel twee latjes van 17 mm breed, 7 mm dik en 135 mm lang; vervolgens nog vier latjes van 24 mm lentgte. Tekening 2 licht het allemaal toe. Zet de onderdelen in elkaar volgens tekening 2, eveneens met houtlijm en spijkertjes.
wel de diameter van 55 mm aan, wil je een realistisch beeld krijgen. Als asje gebruikt Marnik altijd een draadstangetje van 3 mm. Controleer alvast of dit asje in de uitsparing past en aan beide kanten voldoende uitsteekt. De schuine kanten, X en Y in tekening 2 kun je wegzagen als de delen van tekening 1 en tekening 2 op elkaar vaststaan. De voorkant en de achterkant van het geheel kan je best bekleden met polystyreen plaat van 1 mm dik. Deze lijm je erop met wat secondelijm en je schuurt de kanten direct een beetje bij met fijn schuurpapier. Als je direct schuurt, is de lijm nog een beetje nat en vul je de eventuele naden mooi op met schuurstof. Door de polystyreen plaatjes zie je de zaagkanten van het hout niet meer en dat geeft later een mooier resultaat. Ga het polystyreen zelf niet schuren! Gladder dan het al is, krijg je het niet geschuurd! Later worden ook de zijkanten van het chassis bekleed met polystyreenplaat zodat het allemaal wat fijner wordt.
7
8
9 10
Nu moet er alleen nog een latje geplaatst worden aan beide zijkanten van het chassis onder de uitsparing van de assen. Hiervoor heb je twee latjes van 7 mm breed en 7 mm lang nodig (ĂŠĂŠn aan elke kant). De diepte van de uitsparing hangt natuurlijk af van de maat van de wielen. Marnik heeft gekozen voor terrabanden met een diameter van 55 mm van Robert Peeters, die regelmatig in Zwolle en andere beurzen te vinden is. Je bent vrij in de keuze van de banden, maar hou
Agritoy 1 - februari 2009 - 65
Onderdelen
De bunkerhakselaar wordt opgebouwd uit componenten van Westend en Britains aangevuld met polystyreen en messing. Dit heb je nodig: - Westend 1/32 Claas Jaguar 900 Speedstar stocknr 90003 - Britains Case IH STX 535 Quadtrac stocknr 42330 (voor de rupsen) - twee paar terrabanden met een diameter van ca. 55 mm (Robert Peeters) - 1 boutje van 3 mm doorsnede en 25 mm lang - twee cilinders, ingeschoven 40 mm en uitgeschoven 70 mm (Henry Walker) - 2 asjes van 3 mm of een draadstangetje van 3 mm - messing buisje van Ø 2 mm - messing buisje van Ø 3 mm - messing asje van Ø 1 mm - messing asje van Ø 2 mm - kopspelden, kleine spijkertjes of ijzerdraad van 1 mm en 1,5 mm dik - houten latjes , fijn geschaafd in de afmetingen: 17 mm x 7 mm 26 mm x 12 mm 7 mm x 7 mm - PVC profiel van 6 mm x 4 mm : dit mag ook polystyreen zijn, maar dat is in deze maat moeilijk verkrijgbaar. Haal flink wat profielen, want je hebt best wat nodig - polystyreen profiel in de afmetingen: massief vierkant 3 mm x 3 mm , 1,5 mm x 2 mm 1,5 mm x 3 mm (half)H-profiel van 6 mm x 3 mm hoekprofiel van 6 mm x 6 mm vierkant open van 3 mm x 3 mm en 4 mm x 4 mm plaat van 0,5 mm, 1 mm en 2 mm dik - heel fijn metalen kettinkje (in het geval je een bodemketting in de bunker wil maken)
66 - Agritoy 1 - februari 2009
11
12 12 13
11. De scharnierarmen voor de bunker 12. Het frame onder de bunker is nu op het chassis geplaatst 13. Het eindresultaat van deze aflevering!
Het kantelsysteem
Je kan nu beginnen aan de basis van het kantelsysteem en dat geheel wordt dan later bevestigd op het houten chassis. Om deze basis te maken heb je tekeningen 3A, B en C nodig en uiteraard laten de foto’s weer het eindresultaat zien. Begin met het zagen van een PVC of polystyreen profiel van 4 mm dik en 6 mm breed en een lengte van 45 mm. Hiervan heb je er drie nodig. Zaag de hoeken schuin af zoals aangegeven op tekening 3A. Maak nu uit polystyreenplaat 12 plaatjes van 1 mm dik, 12 mm lang en 4 mm breed (tekening 3B). Deze plaatjes worden uiteindelijk de scharnierpunten van de bunker en worden op elk uiteinde van het onderdeel uit tekening 3A gelijmd. Aan één uiteinde gaan de plaatjes naar beneden, aan de andere kant naar boven volgens tekening 3B. Als de lijm droog is, schuur je de hoeken rond en boor je door deze plaatjes een gaatje van 1 mm diameter. Tekening 3B laat zien wat de bedoeling is. Nu kun je het geheel in elkaar gaan zetten volgens tekening 3C en de foto’s. Ben je al benieuwd hoe het
materialen zijn Dit in deze reeks gebruikte bij: onder andere te koop rts@planet.nl Henry Walker: walkerpa , e-mail info@ Baerny: www.baerny.de baerny.de com Schleiper: www.schleiper. scalemodels. en gre Evergreen: www.ever com n België) Brico: www.brico.be (allee lgië Be ren Robert Peeters, Tonge
gaat worden, zet dan het geheel alvast achter de hakselaar. De totale lengte (zonder voorzetstuk) moet ongeveer 338 mm zijn.
Tot slot
In de volgende aflevering ga je de bunker bouwen, in augustus kun je er mee verder en in november komt het model af. Er is dus nog heel wat te doen. Hoe zorgvuldig we ook proberen te zijn met het samenstellen van dit artikel, het kan altijd zo zijn dat de beschrijving niet duidelijk genoeg is. Mail in dat geval de redactie of Marnik en we proberen je zo goed mogelijk verder te helpen. Tot slot, koop voldoende profielen in. Voor de messing onderdelen zijn twee of drie profielen van elke genoemde afmeting wel voldoende. Van het polystyreen heb je meer nodig. Vaak zijn deze profielen per tien stuks verpakt; koop daar minimaal twee verpakkingen van. Dan kun je je nog eens verzagen en hou je over, dan gebruik je het voor een volgend model. Emiel van Loon Met dank aan Marnik Vranken
Voor de afwerking van he t model heb je nodig: - een spuitbus primer - Claas groen - Claas donkergrijs - Claas lichtgrijs of ge broken wit Onder andere Baerny en Henry Walker verkopen deze materialen.
Agritoy 1 - februari 2009 - 67
verbouw
van
n e t l e S y Henr dankt voor de vele Allereerst alle lezers be de Agritoy van reacties op de foto's uit g leuk om zoveel november 2008. Het is er ik hoop de meeste reacties te ontvangen en bben. vragen beantwoord te he lie weer enkele In deze uitgave laat ik jul verbouwde foto’s van gebouwde en l en verbouw modellen zien. Ik verzame ers en daarnaast voornamelijk Fendt trekk Lemken machines, veel Claas, Veenhuis en chines werk. Voor daar ik zelf met deze ma n zwak gekregen, Fendt heb ik al vroeg ee ieder vrij uurtje het omdat ik als kleine man te Gerrie op de liefst bij ome Gerrit en tan kig was daar altijd Fendt trekker zat. Geluk dat ik al snel een werk en tijd voor mij, zo kon doen. Ook nu en ander aan ervaring op l een van de betere is en blijft Fendt toch we dat iedereen zo wel machines, maar ik denk z’n voorkeur heeft.
68 - Agritoy 1 - februari 2009
Op de bijgevoegde foto's zie je dan ook voornamelijk Fendt trekkers, waarbij de meeste voorzien zijn van andere banden, een luchtdrukwisselsysteem en de benodigde versieringen en vervuilingen om ze er zo echt mogelijk uit te laten zien. De Caterpillar 966G, welke voorzien kan worden van dubbellucht rondom en een ander bak d.m.v. een snelwisselsysteem is net als de Fendts uitgevoerd in schaal 1/32. Ik heb vroeger veel op de kuil gezeten, met o.a. een Caterpillar, een Werklust en een Ahlmann. Ik bouw zoveel mogelijk machines waar ik zelf mee werk (of heb gewerkt) na, zij het nu in een andere kleurstelling in verband met mijn "eigen loonbedrijf kleuren". Een voorbeeld is de 10x10 uit de vorige Agritoy, waarmee ik een aantal jaren bij loonbedrijf Lenkens heb gereden. (Dat was overigens een 8x8).
Ik bouw zoveel mogelijk machines na waar ik zelf mee werk, of heb gewerkt.. Terug naar de foto’s. De loader is geheel zelfbouw, op een stukje van de giek na, want deze heb ik van een ander model afgehaald. De loader is voorzien van centrale smering, met de daarbij behorende smeerleidingen, rondom dubbellucht, waarbij de achterste wielen wat smaller zijn dan voor, waardoor je makkelijker langs de sleufsilomuren kunt sturen. Ook is de achteras schommelend opgehangen, lopen er de nodige leidingen en aandrijfassen door het knikpunt heen, en zijn weer extra oliekoppelingen
Agritoy 1 - februari 2009 - 69
verbouw
aan de binnenkant van de giek gemaakt. Ook is deze voorzien van werkende verlichting, een zelfgemaakte brede maïsbak, welke bestaat uit roostertjes van onze oude keuken, michelinpoppetjes, antennes, luchthoorns en een overdrukfilter. Er zit zo'n beetje alles op wat erop hoort te zitten. Hij is voornamelijk uit messing en polystyreen gebouwd. De Veenhuis tandem kipper is gebaseerd op de Joskin tandemasser van Ros. De Veenhuis carrier is voorzien van de benodigde bakken, waarbij de afdekschotten ook echt werken. Ook is deze carrier voorzien van werkende verlichting, een compressor voor het luchtdrukwisselsysteem, een opbergvak voor koppelingen en kettingen, een topdrukcilinder en nog veel meer details. Ik ben nu bezig met diverse andere opbouwmogelijkheden zoals een tank en een Tebbe strooier. De tweede carrier, die nu nog in aanbouw is, kan zowel bakken optrekken als echt kippen; een functie welke de echte carriers ook hebben, maar daarover meer de volgende keer. Ik hoop dan zover te zijn met de bouw dat ik weer wat foto’s kan laten zien, samen met de andere Veenhuis tanks welke ik nu aan het bouwen ben. Omdat er ontzettend veel vraag was naar de Veenhuis SW 550, ben ik deze voor de verkoop gaan bouwen. Ik heb ook veel vragen gekregen over de bouwwijze van de modellen. Ik ben daarom bezig een boekje samen te stellen over de bouw van o.a. de Veenhuis
wagens en het pimpen van trekkers, waarin ook de verf en de techniek voor het “vervuilen’’ van de modellen duidelijk omschreven wordt. Ook leg ik uit hoe je bijvoorbeeld andere banden onder een model kunt leggen, wanneer deze eigenlijk niet passen. In dat boekje komen ook veel foto's met een duidelijke tekst over het bouwen van A tot Z, de benodigde materialen en bandenkeuze en een verwijzing waar je een en ander kunt kopen. Eigenlijk alle "Tips & Trucks" over het modelbouwen, waarmee het iedereen wat makkelijker wordt gemaakt. Ik heb "malletjes" getekend van de diverse onderdelen en deze zullen dan in werkelijke grootte worden afgedrukt, zodat u ze alleen maar hoeft uit te knippen en op het juiste stukje polystyreen hoeft na te trekken en uit te snijden. Er komt ook een pagina in met alle benodigde stickers voor de afgebeelde modellen. Zou je eventueel interesse hebben in dat boekje en op de hoogte willen worden gehouden, dan kunt u mij mailen op henryselten@hotmail.com Bij voldoende aanvraag zijn de kosten van dat boekje ook te behappen, wat iedere zelfbouwer ook weer ten goede komt en waarvoor het uiteindelijk ook bedoeld is. Mocht u zelf ideeën hebben over info welke erbij zou mogen komen, of heeft u zelf een mooi model wat u goed omschreven heeft, of andere suggesties, verneem ik dat graag. Tot zover de reactie bij de foto's, veel kijkplezier en hopelijk tot de volgende keer. Henry Selten
Agritoy 1 - februari 2009 - 71
verbouw
De facelift van een Lindner Het origineel op de beurs in Zwolle
Op de Agritechnica van 2003 verraste de kleine Oostenrijkse tractorbouwer Lindner de verzamelaars van landbouwminiaturen met het uitbrengen van een Geotrac serie 3 tractor in schaal 1/32 in een dealerdoos. Het was weliswaar geen supergedetailleerd model, maar toch was er weer een merk bij om aan de collectie toe te voegen. Er werden dan ook best een aantal stuks verkocht. Op de website van Lindner in de fanshop staan nog steeds modellen te koop voor slechts € 12,-. Ook in schaal 1/16 is er een Geotrac te koop, er is zelfs te kiezen tussen een exemplaar met voorlader of één met een kar erbij. Ook Chiel Kole heeft een Lindner gekocht, maar vond ook dat het maar een kaal ding was. Maar Chiel kennende liet hij het er niet bij zitten en bedacht hoe het model “op te
pimpen” zoals hij zelf zegt. Begonnen werd om de cabine te verwijderen en te voorzien van ramen, een zwaailamp, antenne en spiegelglas op de spiegels. Ook kwamen er pedalen in en kregen stoel en stuur etc. wat kleur. De achterkant werd door Chiel helemaal gestript en daarna weer opgebouwd met een nieuwe hef compleet met topstang, een ventielenblok, aftakas en een verstelbare trekhaak. Verder werd het onderstel van de trekker grijs gemaakt zoals het hoort en maakte hij ook de wielnaven zwart. Zo stond de trekker tenslotte afgebeeld in een folder die Chiel van een dealer bij hem in de buurt had gekregen. Hij is zelf best tevreden met het resultaat en ik denk niet onterecht. Jan van der Zijden
Agritoy 1 - februari 2009 - 73
zelfbouw
van
Ben van Oosterhout Dat de modellen die Ben bouwt van goed en gedegen vakmanschap getuigen, hoef ik eigenlijk niet meer uit te leggen, dat is een feit. Met het gereedkomen van de twee modellen die in dit artikel worden besproken -en vooral getoondbewijst hij dat weer eens. Dat zijn de Amac ZM2, twee-rijige zelfrijdende aardappel-(wagen-) rooier en de Terra-Gator 2505 5-wielige mestinjecteur.
74 - Agritoy 1 - februari 2009
Voor de bouw van deze modellen gebruikte Ben de volgende materialen: messing, koper, aluminium en rubber. Daarnaast past Ben ook veel dunne koperdraad toe van 0,8 mm dat hij gebruikt om de rooi- en afvoerkettingen te maken. Om van deze onderdelen een geheel te maken, werd er gesoldeerd en gelijmd met tweecomponenten- en secondelijm. Ben bouwt een model, omdat hij het voorbeeld zelf mooi vindt en ook omdat het (nog) niet op de markt is. Als Ben dan bij een loonwerker op het erf is om foto’s van het voorbeeld te maken en het op te meten, wordt er al gauw gevraagd om meerdere modellen te bouwen, omdat ze er ook graag een willen hebben. Zo kwam het dat Ben van zowel de Amac als de Terra Gator elk 6 stuks heeft gebouwd. Hij benadrukt nog eens dat hij er niet meer maakt, want
dan is het hek van de dam. Een voorbeeld; Ben had de Amac op een vrijdag naar de loonwerker gebracht en werd zaterdags al gebeld met de vraag of hij nog meer modellen had. Een paar dagen later belde weer iemand. Er is dus nogal wat interesse voor. Maar als je bedenkt dat Ben voor de bouw van deze modellen al een jaar bezig is geweest, kun je wel begrijpen dat hij dan wel weer eens wat anders wil, het moet tenslotte wel een (leuke) hobby blijven! Intussen is Ben gestart met de bouw van de Grimme SF3000. Dit is een 4-rijige zelfrijdende wagen rooier op rupsen. Ook van dit model worden er weer meerdere exemplaren gebouwd. Als ze klaar zijn zal Ben een serie foto’s opsturen. Voorlopig moeten we het even met de AMAC en Terra Gator doen. Jan van der Zijden Agritoy 1 - februari 2009 - 75
zelfbouw
1
n e e n a v w u o De b
T D 0 4 2 Same
76 - Agritoy 1 - februari 2009
2
3
De schaal is 1:22 geworden… Een stukje historie
In het boek ‘Landbouwtractoren 1950 tot 1960’ is te vinden dat Same is opgericht door Cassani die al in de jaren twintig diesel trekkers bouwde. Na 1945 begon Cassani met de seriebouw van trekkers met eigen luchtgekoelde dieselmotoren en transmissies. In de loop van 1959 werd het Centraal Bureau (het latere Cebeco) importeur voor Same. Het eerste type Same 240 werd nog net voor het einde van 1959 geïntroduceerd. Deze trekker had een tweecilinder lijnmotor die luchtgekoeld was en desgewenst met vierwielaandrijving kon worden geleverd; dit was toen nog iets bijzonders. Verder had de trekker een eigen systeem voor de hefinrichting met positie- en trekkrachtregeling voor halfgedragen werktuigen. Voor de bouw van mijn model ben ik geïnspireerd door een 1:43 schaalmodel van deze trekker van Universal Hobbies. Same was voor mij als trekker niet onbekend, omdat mijn vader op de boerderij ook met Same tractoren werkte. Een Same 240 hebben wij echter nooit gehad, de tweede trekker op ons bedrijf was na een Porsche Junior van 15 PK een Same Italia van 26 pk. Dit was ten opzichte van de Porsche al een hele verbetering. Ik vond zelf dat de Ford en Cormick
trekkers van de buren een mooier motorgeluid maakten. Hier kwam je achter doordat je elkaar hielp met het hooien en dan op tractoren van elkaar reed.
Start van de bouw
Mijn uitgangspunt was een zo echt mogelijk model met werkende stuur- en hefinrichting. Ik ben eerst begonnen met het maken van tekeningen en het zoeken van foto’s van deze trekker. De schaal is 1:22 geworden, want dit vond ik een mooie maat voor dit model. Na de passende wielen te hebben gevonden, ben ik begonnen met het motorblok, wat ik zo gedetailleerd mogelijk wilde maken. De cilinders heb ik gemaakt van sluitringen, steeds een grote en een kleine op elkaar zodat je geribde cilinders krijgt. Een boutje centreert het geheel. Moterblok en achterbrug zijn gemaakt van kunststof plaat, waar de onderdelen aan vast gemaakt zijn. Omdat ik een zo echt mogelijk model wilde maken, vond ik dat de tractor ook moest kunnen sturen door middel van een stuurhuis. Maar het maken van een stuurhuis was een moeilijke klus, omdat het mij bij de eerste poging met tandwielen van een wekker niet lukte. Toen heb ik maar een
stuurhuis gemaakt dat werkt met kleine hefboompjes. De motorkap, spatborden en zitting zijn gemaakt van koperplaat, dit heeft als voordeel dat als je een vorm wilt maken, je één en ander kan zagen, buigen en dan de naden dicht kunt solderen. Verder zijn koper- en aluminiumdraad gebruikt en spijkertjes. De uitlaat is bijvoorbeeld gemaakt van aluminiumdraad dat gebruikt wordt bij Heras hekwerken om het gaas vast te maken aan de buizen. Voor de pedalen en de hefinrichting is koperdraad ideaal, de versnellingspoken zijn gemaakt van spijkertjes. Voor de verf ben ik bij een modelbouwwinkel geweest, want met name het grijs was een moeilijke kleur om te vinden. Verder heeft mijn dochter het detail schilderwerk verricht. Het grove schilderwerk heb ik zelf gedaan, maar voor dat gepriegel zijn mijn handen te groot. De stickertjes op de zijkant komen van internet van de Same site en verder was er een hoop geduld nodig, want dit was het moeilijkste model dat ik gebouwd heb. Maar ik heb er nu weer een mooi model bij voor mijn verzameling. Henk Spruit
1. Het is een uniek model geworden 2. Let eens op al dat koper soldeerwerk! 3. De Same in ruwe onderdelen
Agritoy 1 - februari 2009 - 77
zelfbouw
1
van
Henri Dekker 2
3
4
78 - Agritoy 1 - februari 2009
‘’Aan de redactie van Agritoy’’ begon de mail van Henri Dekker en hij stelt zich graag aan de lezers voor. “Ik heet Henri Dekker, ben al een paar jaar lid van de L.C.N. en wil graag via dit artikel enkele foto's van modellen laten zien die ik zelf gebouwd heb. Deze hobby is tot stand gekomen naar aanleiding van het artikel over de Krone dubbeldoelwagen uit de Agritoy. Ik dacht toen ik het artikel de eerste keer las, dat zo’n bouwproject niet aan mij was besteed, maar na enig speurwerk op internet om de onderdelen te kunnen aanschaffen is het zelfbouwen toch begonnen en heb ik naar eigen voorbeeld of via info op internet al enkele
projecten gebouwd. Ik zit nog lang niet zonder ideeën. Ondertussen ben ik nog met verschillende projecten bezig, maar tijd en geduld zijn het belangrijkste wat je nodig hebt voor deze leuke hobby. Als de gelegenheid zich voordoet dan wil ik u daar in de toekomst graag over informeren dus wie weet tot een volgende keer.’’ De modellen die Henri gebouwd heeft, zie je op deze pagina’s met daarbij een korte beschrijving van Henri zelf. Leuk om te lezen dat de ‘’Bouw je eigen..’’ reeks navolging krijgt. We hopen zeker nog eens van Henri te horen. Emiel van Loon
5
1. Dit model van een Hawe silagewagen heb ik gebouwd, omdat er in de modelwereld weinig tot geen modellen van Hawe te vinden zijn. De gegevens zijn gehaald van internet en met de basishandelingen van de Krone ZX40 wagen is het goed te doen om hier wat moois van te maken. 2. Op de foto staat een Vervaet Hydrotrike XXL. Deze trike stond enkele Agritoys terug ook eens beschreven en omdat ik het een prachtig model vind, had ik twee keuzes namelijk aanschaffen of zelf proberen te bouwen. Het werd zelfbouwen. 3. Hier is een andere Vervaet Hydrotrike te zien. Deze trike heb ik gebouwd aan
6
de hand van de gegevens die ik kreeg toegestuurd door Vervaet nadat ik ze had gevraagd om info over de XXL trike. 4. Dit model van een HAWE meststooier is gebouwd aan de hand van het opmeten van de echte machine, welke bij ons op het bedrijf aanwezig is. 5. Op deze foto is de Krone ZX40 dubbeldoel wagen te zien. Ben benieuwd of er meer leden deze wagen hebben gebouwd. 6. Dit model van Veenhuis is om dezelfde redenen als de Hawe wagen gebouwd. Nadat Veenhuis was gebeld voor documentatie kon het bouwen beginnen.
Open Dag bij Flying Toys Op maandag 13 april 2009 (2e Paasdag) zetten wij tussen 10 en 16 uur voor de 5e keer de deuren van onze winkel in de Chr. Huijgensstraat 16 in Numansdorp voor je open. Je bent dan van harte welkom om op je gemak ons uitgebreide assortiment te bekijken, een model aan te schaffen dat je graag wilt hebben, of om onder het genot van een drankje en een hapje een praatje te maken met ons of met andere liefhebbers van landbouwminiaturen. Ook dit jaar zullen er weer enkele verzamelaars en/of zelfbouwers aanwezig zijn om hun modellen te showen. Ook zullen wij proberen om weer enkele tractoren en werktuigen voor de winkel te parkeren, die de moeite van het bekijken waard zijn. Hoe kom je bij ons? Vanaf de autosnelweg R’dam – Dinteloord, afslag Numansdorp nemen en die richting inrijden tot de 3e rotonde. Daar ¾ rond ofwel linksaf, rechtsaf en weer links. Je ziet dan al snel links de Karwei bouwmarkt en als je daar rechts gaat sta je bijna direct bij ons voor de deur. Tot ziens, Bas en Bets Vogelaar Agritoy 1 - februari 2009 - 79
zelfbouw
1
door
Jan Lodewijks 2
3 80 - Agritoy 1 - februari 2009
Via via kwam ik in contact met Jan Lodewijks. Hij had enkele modellen gebouwd of liever gezegd verbouwd en opgebouwd. Best mooi gedaan, dus ik wil dat jullie niet onthouden. Verbouwd heeft hij enkele Volvo’s van Britains. Een model bleef een vierwiel aangedreven uitvoering en dus ook 2654, twee anderen werden omgebouwd tot tweewiel aangedreven exemplaren en kregen de typeaanduiding 2650. Hij ging daarbij als volgt te werk. Als eerste werden de beide voorassen verwijderd en bij de 2654 vervangen door een vooras van Joal, bij de 2650 werd dat een zelf geconstrueerde vooras, gemaakt met messing profielen van KS engineering. De spatborden zijn van plastic en door ze te verwarmen in de juiste ronding gezet, let op de uitsparing aan de binnenkant! Het maken van de juiste wielen was een hele klus als ik afga op wat Jan me daarover heeft verteld. Hij was niet tevreden met de door Britains gemonteerde wielen. Beginnen we bij de achterwielen. Om die breder te krijgen wilde hij graag Joal banden monteren. Maar die pasten niet op de bestaande velg. Dus werd de velg aan de binnenzijde verbreed met een deel van een andere velg, zodanig dat de band wel paste. Als je de originele velg goed bekijkt, dan zie je een vierkant “blokje” in het midden van die velg. Hierin past de metalen as. Dat blokje heeft Jan weggehaald en vervangen door een wieldop zoals in de achterwielen van een Britains MF 135. Bij de voorvelg van de 4x4 (2654) is de basis ongeveer hetzelfde met dit verschil dat er voor 1 model zelfs 4 originele velgen zijn gebruikt. De instaptreden zijn gemaakt van grote nieten, zoals
die gebruikt worden bij kartonnen dozen. Van de achterhef is de hefpal aangepast zodat die tussen de hefarm en liftarm komt, waardoor de achterkant van de cabine kon worden aangepast door er een onderraam te plaatsen. Dat onderraam werd gemaakt van 1 mm plastic plaat met een uitsparing voor het “glas” dat in dit geval van dezelfde plaat werd vervaardigd. Het frontgewicht is gemaakt door twee strips aluminium op elkaar te lijmen en daarna met heel veel zaag- , plamuur- en vijlwerk dit in de juiste, gewenste vorm te brengen. Het resultaat is te zien op de foto’s. Dan werd alles in de juiste kleuren gespoten en in de cabineruiten werden de rubbers “aangebracht” door met een zwarte viltstift langs de raamstijlen te gaan. De cabineruiten werden gemaakt van dezelfde 1 mm kunststof plaat en vastgezet met houtlijm (tip van Wim Huisman). Als laatste de stickers erop, die komen van Henri Walker en Jan had er weer 2 bijzondere modellen voor in de vitrine, die al overvol staat. Jan heeft twee dezelfde bouwkits van een Massey Ferguson 1155 van Ertl opgebouwd. Deze kits stammen al uit midden 70’er jaren. Jan heeft ze via eBay gekocht voor een redelijke prijs. Het resultaat mag er zijn, twee stoere trekkers, want zo zien deze voor die tijd grote trekkers er uit. Jan van der Zijden
1. Volvo BM 2654 2. Hier zie je goed de aangepaste vooras 3. Volvo BM 2x 2650 en 2654 in ´t midden
Agritoy 1 - februari 2009 - 81
zelfbouw
uit BelgiĂŤ van
Luc deGanck Dat Luc niet bang is om ergens aan te beginnen blijkt we l uit de volgende modellen. Vo or het eerste model, de Clayson M103, werd zelfs een Claas co mbine van UH gestript. Nadat hij op internet al regelmatig ee n dergelijke combine had gezien, besloot hij die te gaan bo uwen als hij een geschikte ba sis had. Die vond hij in voorn oemd model van UH.
82 - Agritoy 1 - februari 2009
Eerst zocht hij de benodig de technische gegevens op in een boek (eigenlijk allema al kopieĂŤn van folders en ori ginele tekeningen) over dit type combine dat is uitgebracht door ee n club van Claeys liefhebbers. Ve el afmetingen bleken bij na meten te kloppen, dat scheelde veel werk. Het achterste stuk werd verwijderd om plaats te maken voor het typische ronde achterste van de M103. Dit werd vol ledig van polystyreen plaat ge bouwd. Het bestuurdersplateau werd verlaagd en de graantan k werd
verwijderd om plaats te maken voor de typische Clayson tank. De lospijp werd opnieuw gebruikt maar wel op een andere manier bevestigd. De eerder ver wijderde poulies werden weer ge bruikt en op de juiste plaats beves tigd. Het luchtfilter is gemaakt van heel fijne, geperforeerde koperplaa t. Het maaibord werd aan de zijk ant een beetje veranderd om me er overeen te komen met dat van de Clayson. Datzelfde geldt voor de stu uras, die werd verplaatst. Na spuiten en de juiste bestickering mag het resultaat er zijn.
MAN vrachtwagen met Record silageopbouw
In Nederland zijn er ook loonwerkers die in de maistijd vrachtwagens gebruiken voor het vervoer. Meestal zijn dat aangepaste voertuigen, met een bak erop van Veenhuis of ander merk kipper, die dan is aangepast. Luc speelde daarop in met dit model, zoals hij zelf zegt een “fantasietje’’. Er rijden in Vlaanderen wel van dit soort voertuigen, maar niet een zoals hij bouwde. Cabine en onderstel komen van een goedkoop Chinees modelletje. Het chassis werd verlengd zodat de extra stuuras en de tweede achteras erop pasten. Ook werden alle assen verhoogd, omdat dit bij dergelijke voertuigen gezien hun werkterrein
New Holland pers
De verbouw van de New Holland pers is vergeleken met de beide vorige modellen eigenlijk redelijk eenvoudig. De basis van deze pers wordt gevormd door de Fendt pers van UH. Daarvan is de beplating weggenomen en vervangen door de NH behuizing. Het verbouwen op zich was vrij eenvoudig volgens Luc, alleen kwam er veel slijpwerk aan te pas om alles wat niet nodig was te verwijderen. Ook ging er
nodig is. De silagebak werd gemaakt van polystyreen plaat. De bodemketting die in de bak ligt, werd per meter gekocht in een doe-het-zelf zaak. Het is een ketting met de kleinste schakel, type halskettingen kun je zeggen. De verstralers op het dak zijn van een stukje rond styreenprofiel waarvan schijfjes werden gezaagd die aan de achterkant bol zijn. Op de platte kant werden uitgeprinte kopietjes geplakt van verstralers. Die voorbeelden had Luc gevonden op een website waar ze “toeters en bellen” verkopen voor op vrachtwagens. De achterwielen zijn Trelleborgs van Henri Walker, de voorbanden zijn van een goedkoop Chinees legervoertuig. Apart model zo met de Record bak erop.
in verhouding nogal wat tijd zitten in het nieuwe plaatwerk van de juiste afmetingen te voorzien en zo het model van de NH pers te krijgen. De invoer, perskamer, riemen, wielen enz. van de Fendt pers werden ook voor dit model gebruikt. Vervolgens was het een kwestie van het plaatwerk bevestigen, spuiten en klaar is het model. De stickers komen van Henri Walker.
Steyr 8180
Deze Steyr is net als de eerder door Luc gemaakte 8150 gebouwd met als basis het chassis van een Steyr Profi van Britains, die hij nog als sloopmodel had liggen. De bovenbouw was al gebruikt voor weer een ander model, een CVT, die hij al had gebouwd. De maten voor cabine en achterspatborden had hij nog liggen. Om het aftekenen van de vorm van die spatborden op een stukje polystyreen plaat eenvoudiger te maken, heeft hij mallen gemaakt. De tank bestaat uit een klompje giethars dat in de juiste vorm werd geschuurd. De cabine is gemaakt van polystyreenstaafjes. Een 5 mm dik plaatje polystyreen werd in de juiste afmeting gemaakt, geschuurd en gefreesd en vormt zo het dak. Het dashboard, de stoel en het stuur zijn zelf gegoten, de hendels voor versnelling en hydraulische bediening werden gemaakt van dunne ronde staafjes polystyreen (ca 1 à 2 mm) waarvan het uiteinde even werd opgewarmd met een aansteker zodat er een bolletje op komt, zoals je ook op de hendels ziet. De motorkap van dit type Steyr is langer dan die van de 8150, omdat er nu een 6 cilinder motor in ligt. Maar ook dit “probleem” heeft Luc opgelost door een balkje te maken met schuine voorkant en dat aan de motorkap te bevestigen. Voor alle modellen geldt tenslotte dat de afwerking het model maakt. Jan van der Zijden Agritoy 1 - februari 2009 - 83
zelfbouw
Maaidorser van
karton Naar aanleiding van mijn gesprek met enkele leden van de redactie op de beurs in Zwolle op 23 november, stuur ik hierbij een paar foto´s van het door mij gemaakte papieren model van een BM Volvo maaidorser, type S 1000. Het is een model in 1/32. De bouwtekeningen heb ik gemaakt van een folder en een 1/1 model. Het model leek eerst te mislukken, omdat ik niet de juiste kleur karton vond. Schilderen ging ook niet, want het karton gaat dan golven en kleuren met potlood leek ook niet realistisch. Toen kwam ik op het idee om het geraamte te maken van 3 mm karton [dozen uit de supermarkt en zo] en dit geraamte te beplakken met dun papier van de juiste kleur. Zie de foto’s voor het resultaat. Verder heb ik nog een bouwplaat van een County 1174 gemaakt, maar ook hier is de kleur het probleem. Ik heb dit model al eens in elkaar gezet en hij past goed, maar lijkt ongekleurd nergens op. Heeft iemand hier een idee of oplossing voor? Je kunt mij bereiken op h.oostindier@wanadoo.nl. Heino Oostindier
84 - Agritoy 1 - februari 2009
zelfbouw
van
Marcel Delathuy:
IH 415 kipper 1
2
Stond er in de vorige Agritoy al een stukje over de door Marcel Delathuy gebouwde IH 644 trekker en de Axial Flow IH 1460 combine, nu komt daar nog een eenassige kipper bij, de IH 415. Dit model is helemaal van metaal gemaakt in schaal 1/32. Het raamwerk werd volledig van aluminium gemaakt en de kipbak, compleet met onderdelen van dun metaalplaat. De achterklep bestaat uit twee delen, die beiden als achterdeuren openen. In een van de deuren is ook nog een graanklep gemonteerd. Ook maakte Marcel een zeer natuurgetrouwe cardanas na, kijk maar naar de foto´s. De hydraulische cilinder
werd gemaakt van een oude radioantenne van een auto. De wielen zijn voorzien van ballonbanden. In werkelijkheid zijn het dezelfde banden die je ook onder vliegtuigen tegenkomt. Marcel had deze wielen gevonden in een doos met spullen. Toen hij ze zag, vroeg hij zich af waar hij ze voor zou kunnen gebruiken. Nu, dat werd dus deze kipper. Ook de leidingen en zelfs de borgingen op de stangen van achterklep zijn natuurgetrouw gemaakt. Net als bij alle zelfbouw maakt goed lakwerk en de juiste bestickering een model pas echt af, geeft ‘smoel’ aan een model. Hierin is Marcel ook deze keer weer goed geslaagd. Jan van der Zijden
1. De kar in kale onderdelen 2. De cardanas
Agritoy 1 - februari 2009 - 85
NIEUWE MODE LLEN TE KOOP HT OF REEDS C A W R E V T R O BINNENK
AUTODROME 1:32 Massey Ferguson 1150 Anniversary Model (1984-2009) als kit of opgebouwd AGRAR TOY 1:32 Kverneland Accord Optima 8 rijige zaaimachine Vicon Fanex 833T hooischudder BRITAINS/ERTL 1:32 New Holland NH T6030 Case IH Maxxum 125 Ford FW 60 Massey Ferguson 7580 JCB 7230 JCB Farmaster Combine Header Trailer ERTL 1:16 John Deere 430LP Narrow Front Wheels John Deere 7020 4WD Precision Key Series John Deere 5105M Prestige Collection John Deere 6140D Prestige Collection MINITRAC 1:32 McCormick International 624 MODEL TRACTOR KLUBBEN (MTK Zweden) 1:43 Volvo T 425 clubmodel 20 jaar MTK REPLICAGRI 1:32 Fiat 702 Maupe Benne kipper Kuhn Discover XL ROS 1:32 Joskin Vacu Cargo 24000 Optimal Accord 8 rijige maïszaaimachine Miedema HST170 kipper Dangreville ETB 15000 meststrooier SCHUCO 1:18 Deutz D40L Le Percheron SIKU 1:87 JCB 8250 & Hook Lift Trailer John Deere 9530 Articulated Tractor John Deere 9530 Articulated Tractor with Amazone Centaur Truck/Lowloader with Massey Ferguson Tractors
86 - Agritoy 1 - februari 2009
SIKU 1:32 McCormick TTX 210 4WD Tractor Weidemann Hoftrac 1770 Articulated Loader Kuhn front/Rear 3 Gang Mower Combination Amazone Catros Compact Disc Cultivator Ifor Williams Tri Axle Stock Trailer John Deere T670i Combine Harvester John Deere Tree Harvester John Deere 8430t Tracked Tractor
1
TRACTOYS 1:32 Le Percheron 25 Someca 750 DT UNIVERSAL HOBBIES 1:16 Big Bud HN320 County Super 4 Fordson Major met JCB graaf-laad aanbouwkraan Fordson Super Major Ford Doe 130 Claas LD 80 balenpers Dual Drive Ferguson TED 40 modder versie UNIVERSAL HOBBIES 1:32 Claas Arion 640 Ford 5000 Terrion ATM 3180 Dealerbox Terion ATM 3180 dubbel lucht Gregoire Besson Varilibre SPER8 Gregoire Besson Précilitor Gregoire Besson Planidisk Kuhn Varimaster 6 schaar ploeg Väderstadt Carrier 500 Väderstadt Top Down 400 Valtra T black (gelimiteerd) Valtra T oranje (gelimiteerd) UNIVERSAL HOBBIES 1:43 + magazine ‘Tracteurs et monde agricole’ # 69 Fordson F industrial (1922) # 70 Massey Ferguson 135 (1965) # 71 Nuffield Universal 4 (1960) # 72 Bubba UTB3 (1926) # 73 Bautz 300 TD (1960) # 74 Fiat 80R (1961) WEISE TOYS 1:32 MB Trac 1600 precisiemodel WIKING 1:32 John Deere 6930 precisiemodel Claas Axion 850 precisiemodel
2
3
4
5
12
6
13
7
8
14
15
9
16
10
11
1. Massey Ferguson 1150, nieuw van Autodrome 2. Agrartoy maakt nu een Kverneland maïs zaaimachine 3. JD 7020 1:16 nu als Precision Key in 1:16 4. Volvo Krabat T425 voor 20 jaar Zweedse MTK 5. De 702 was de eerste trekker van Fiat in 1919 6. Prototype van de Miedema HST kipper 7. Schuco maakt een Le Percheron van een Lanz Bulldog 8. Onlangs uitgekomen, deze MB Trac 1600 turbo van Weise Toys 9. Le Percheron in 1:32 van Tractoys 10. Someca 750 van Tractoys, Frankrijk 11. County Super 4 in 1:16 van U-H 12. Claas LD 80 bij U-H in schaal 1:16 13. Claas Arion 640 in 1:32 14. Gregoire Besson Planidisk van U-H 15. Kuhn Varimaster wentelploeg 16. Väderstadt Top Down grondbewerkingsmachine
Agritoy 1 - februari 2009 - 87
17
18
19
20
21
22
D
iniaturenbo m e e
r
In- en verkoop oude en nieuwe landbouw-, grondverzet-, truckminiaturen, folders, enz. Het nieuwste van Britains, Siku, Bruder, Ertl, joal, universal hobbys enz. Meer dan 2000 modellen op voorraad. Gijs Kool, Nieuwendijk 20,4225 PE Noordeloos. tel.0183-582046, Fax 0183-589525 e-mail: kool@agrimodels.com website: www.agrimodels.com Wilt U langs komen bel even voor een afspraak 88 - Agritoy 1 - februari 2009
17. Fiat 80R no. 74 in de serie Tracteurs et Monde Agricole 18. Wiking John Deere precisie model in 1:32 19. Ook een Claas Axion 850 in de Wiking precisie serie 20. Nieuw bij Siku deze combinatie van MF’s in 1:87 21. Joskin Vacu Cargo 24000 22. McCormick International 624 van Minitrac
AGENDA
Februari 14/15 Goes, Zeelandhallen Modelbouwshow. Voor informatie, tel. 0113-221020 15 Sevenum,De Schatberg Modelauto ruilbeurs. Voor informatie, tel. 0478692314 of 06-515448129 21 Joure, ’t Haske Modelauto ruilbeurs. Vegelinsweg 20. Voor informatie, tel. 0513-416571 22-29 Parijs Landbouwbeurs Sima. Voor informatie, www. simaonline.com 28 Rijssen, Schuitemaker Ledenvergadering L.C.N. Voor informatie, www.agritoy.nl Maart 1 Landen (België), zaal “Traiteur Marcel” Beurs LMVB/AMAB. Hanuitsesteenweg 148. Voor informatie, lmvb.amab@yahoo.com 21 Beilen, loon- en mechanisatiebedrijf de Vries Landbouwminiaturenbeurs noordelijke regio’s. Voor informatie, Jan Klaas Beuker, tel. 0528-277914 21 Apeldoorn, wijkcentrum Orca Modelautoverzamelbeurs. Germanenlaan 360. Voor informatie, tel. 055-3552338 na 19.00 uur. 29 Steenwijk, zaal de Meenthe. miniatuur auto- en landbouwbeurs. Voor informatie, J.Heerdink, tel. 0548-624464 of www. miniatuurorganisatie.nl April 4 5 13 18 18 26
Mei 3 9-10
Houten, Euretco gebouw NAMAC ruilbeurs, Meidoornkade 22. Voor informatie, www.namac.nl Eindhoven, zalencentrum Valkenhorst Bestse autominiaturenbeurs. Oirschotsedijk 23. Voor informatie, tel. 040-2550041 Numansdorp, Flying Toys 5de open dag van 10.00 tot 16.00uur, Chr. Huijgensstraat 16. Voor informatie www.flyingtoys.nl Joure, ’t Haske Modelauto ruilbeurs. Vegelinsweg 20. Voor informatie, tel. 0513-416571 Bemmel 18e internationale modelbouwshow Europe. Voor informatie, tel. 075-6426121 Italië, Budrio, Bologna 5e Agricultural Models Exposition Trade. Voor informatie, www.gaima.it, e-mail, info@gaima.it Sevenum, De Schatberg Modelauto ruilbeurs. Voor informatie, tel. 0478692314 of 06-515448129 Zwolle, IJsselhallen 5de editie Wheels in Miniatuur. Voor informatie, J.Heerdink, tel. 0548-624464 of www. miniatuurorganisatie.nl
BEURZEN EN EVENEMENTE N Juni 6 13
Juli 25 25-26
Houten, Euretco gebouw NAMAC ruilbeurs, Meidoornkade 22. Voor informatie, www.namac.nl Joure, ’t Haske Modelauto ruilbeurs. Vegelinsweg 20. Voor informatie, tel. 0513-416571 Houten, Euretco gebouw NAMAC ruilbeurs, Meidoornkade 22. Voor informatie, www.namac.nl Panningen Historisch Festival HMT. Voor informatie, www.hmtklep.nl
Augustus 31 aug- Engeland, Blandfort Dorset 6 sept 41e Great Dorset Steam Fair. Voor informatie, www.gdsf.co.uk
28 februari: Rijssen, Schuitemaker Ledenvergadering L.C.N.
Voor informatie, www.agritoy.nl
September 5 Joure, ’t Haske Modelauto ruilbeurs. Vegelinsweg 20. Voor informatie, tel. 0513-416571 5-6 Eext 6e lustrumviering O.T.M.V. Voor informatie, www.otmv.nl 13 Sevenum, De Schatberg Modelauto ruilbeurs. Voor informatie, tel. 0478692314 of 06-515448129 27 Hardenberg, Evenementenhal 5e Miniatuur Auto-en Landbouwbeurs. Voor informatie, J.Heerdink, tel. 0548-624464 of www. miniatuurorganisatie.nl Oktober 3 Houten, Euretco gebouw NAMAC ruilbeurs, Meidoornkade 22. Voor informatie, www.namac.nl November 7 Joure, ’t Haske Modelauto ruilbeurs. Vegelinsweg 20. Voor informatie, tel. 0513-416571 15 Sevenum, De Schatberg Modelauto ruilbeurs. Voor informatie, tel. 0478692314 of 06-515448129 21-22 Zwolle, IJsselhallen Internationale Landbouwminiaturen ruilbeurs en tentoonstelling L.C.N. Voor informatie tel: 0547-292679, www.agritoy.nl , beurs@agritoy.nl December 5 Houten, Euretco gebouw NAMAC ruilbeurs, Meidoornkade 22. Voor informatie, www.namac.nl
De gegevens zijn ontleend aan allerlei bronnen, voor de juistheid is de redactie niet verantwoordelijk. Het is raadzaam om genoemde informatiebronnen te raadplegen in verband met eventuele wijzigingen.
Agritoy 1 - februari 2009 - 89
ADVERTOYTJ
ES
LEDEN ALLEEN VOOR
ren schaal Te koop: ca. 80 Ertl tracto r 1996, Swame far Toy 1/64, Big Bud 370 super major raj 855 en 724, Ford 5000 usser, Deutz Britains, Deutz Intrac Ha Fahr, Siku: utz De r jaa Agrotron TTV 75 y, Fendt aut Be ck Bla io Var Fendt 936 nenberg, 930 Stetter, Fendt 716 Da . Fendt 817 kommunal 10, 9113 PJ R. Legendal, Tsjerkeloane 24597. Wâlterswâld. Tel. 0511-4
machines, Te koop: Britains trekkers, snel op Kijk s. item dieren en andere kema tel. Val G. nl. rld. wo ins www.brita . 038-4606189, na 18.00 uur machines, Te koop: Britains trekkers, Kijk snel op dieren en andere items. Valkema tel. G. nl. www.britainsworld. . uur 00 18. na 038-4606189,
ijziging of Oproep:Heeft u een adresw dministraena led de r andere zaken voo met John van tie, neem dan contact op inistratie@ dm Leeuwen. E-mail: ledena 70. 730 -63 agritoy.nl of tel. 030
ren in Trekkers, Oogst en Miniatu grootste s reld we Iowa. Reis naar ‘s in Dyersrs beu ren iatu landbouwmin We bezoeville USA in okt/nov 2009. ctoren in tra JD ken CASE IH en NH, Agritoy heeft van USA’s één r, illa erp Oproep:De redactie van Waterloo en Cat van ang ing t Me . res tad n, een unieke een nieuw pos IH F 14, grootste melkveebedrijve 7245 VX 36, eg ew lds wo Te koop: tractor folders van Ver en andere dit ks heden is JD collectie van 600 stu B, INT 300, H, M, C, W4, W6, W9, CU op www. . info Gld er en me r Lar merken. Kijk voo 806, 4WD3, F300, F400, F CUB, B414, en Annek Dic via of nl en. iek Trekkersk /1026, 756, 1:16 H, e-I Cas al, tion 20608032, 4300, BTD 6, 706/806, 826 rna 06Inte Te Koop: Marie Meijer 0571-270415, O 70/100, l edition trekcia spe e 1256, 1456, 86 series, HYDR ers div L, l. n.n ERT van rekkerskieke , A414, A554, Sets, 06 serie, info@T 30 series, B250, B275, 624 kers zoals Cub, 544 Farm ies ser 85 , ies 4, ser 259 83 , , , 1568V8 66 series, 976, 866 seum Fries56 serie, 66 serie, 1468V8 Landbouwminiaturen Mu n Deere 5010 110, MX 0, C10 , C90 en Acremaster. Van Joh 8, 548 ag geopend 4, idd 499 3294, wijk is elke zaterdagm folders van 270, STX375, MX Scraper en 3 verschillende , 240 u.v. feestdaMX (m. , uur 135 00 MX 17. van 13.00 tot A. Van Ford 70, (10 g Kin ri Ag e Cas , John Deere 20 series US van 13 bij 5 STX440, STX450 gen). Op een oppervlakte Commander, n. ige rktu we e ers Power Major, 6000, 6000 div ten vol met en 5) kas 1170, 117 meter staan vele vitrine er Power, 8 527261 of benver031 9600, 5095, Super Six, Sup iatuurtreks, wij min Ver ige R. cht n pra Be ongeveer 1300 0 plus, FW25/ Thomas, Jewelltrac, 700 nes. Bovenwijs@solcon.nl kers en -landbouwmachi 100 kniktrekFW35 en 8401. Meer dan , posters en dien zijn er emaille borden ere folders t 8400 groen me Val l Joa kerfolders. Ook vele and van verschilVan : n ere agd vra ond Ge kalenders te bew te koop of Valmet 8400 van tractoren en machines is er de ens Tev n. rke met zwarte cabine. Sisu rme lende trekke l, gee 0 685 in tra Val . te ruil. wit ate , geel, blauw id uniek folderm riaal s tel. +32 t 1780, 148, gelegenhe me Val ra Arp Meer info: Jan Lambrecht Van . wit , blauw te zien. brechts@ eloane 10, 14 61 81 16 of email: jan.lam ijkerweg 7, 138-4. R. Legendal, Tsjerk Familie Venneman, Friesw 97. 245 1-4 051 . Tel . âld sw skynet.be 92 69. Meer 9113 PJ Wâlter Schalkhaar, tel: (0570) 60 ijk.nl sw info: www.museumfrie 0 kniktrekker heb ik tijdens de Te koop: John Deere 953 olle Zw in p: roe Op dermodell t een medewerker in goud, Agritechnica Son gt beurs gesproken me raa bed del mo dit van 2007. De oplage Middelburg. Hij zou mij voor leden en pel, tel: van Herder uit Vau Advertoytjes zijn alleen rtin Ma d. wij reld ik heb nog ar we ma , ren 100 stuk stu il ens groot zijn. ma tek een 250 ook mogen maximaal of e-mail: 00u op 20. n na doe 480 nog 880 als 24ag 950 Gra . 004 niets ontvangen .de. Alvast dank, Familie-Vaupel@t-online j.vanderzijden@tele2.nl. Jan van der Zijden.
jopie kruka s
90 - Agritoy 1 - februari 2009
Surf naar www.mini-agri.nl en vind een ruime keuze aan oude en gelimiteerde landbouwminaturen.
www.mini-agri.nl - info@mini-agri.nl - 06 55 82 47 59
ER IS EEN NIEUWE TREKKER OP DE MARKT
PROEFRIT MAKEN?
3 NUMMERS € 10
Trekker & Werktuig bestaat 20 jaar en dat laten we niet ongemerkt voorbij gaan. Hét magazine over de landbouwmechanisatie heet nu TREKKER. Kort maar krachtig. Hoewel de toevoeging ‘werktuig’ is vervallen uit de titel, blijft TREKKER werktuigen testen en de landbouwmechanisatie op de voet volgen. En dat is nog niet alles. Elke maand is TREKKER minimaal 60 procent dikker en is het uiterlijk geheel vernieuwd. Het magazine biedt meer gedetailleerde en gevarieerde vakinformatie voor alle professionals die met trekkers en werktuigen werken en is onmisbaar voor de echte trekkerliefhebbers. U kunt onderstaande bon in een envelop zonder postzegel sturen naar: TREKKER, Antwoordnummer 10318, 2400 WB, Alphen aan den Rijn
MAANDBLAD OVER TREKKERS EN WERKTUIGEN | NUMMER 242-NOVEMBER-2008 |
LOSSE VERKOOPPRIJS € 8.95
Proefrit JCB Fastrac 7000
JA, ik ontvang graag zonder verdere verplichtingen 3 nummers TREKKER voor maar € 10 Naam
M / V
Fendt-rijder test New Holland
074-G8001 Adres
Het veld in met de grootste hakselaar ter wereld
Postcode
Huisnummer
Woonplaats
E-mail Transmissierevolutie bij Valtra
TREKKERTEST: CASE IH MAGNUM 310 WERKTUIGTEST: LELY HIBISCUS HARK
Telefoon
JAAR TREKKERGESCHIEDENIS
Ik machtig hierbij Trekker om het verschuldigde bedrag af te schrijven van mijn bank-/gironummer
www.lezersactie.nl/trekker
Ik betaal per acceptgiro die mij wordt toegestuurd Datum Dag
Mnd
Handtekening Jaar
Deze aanbieding is geldig t/m 28 februari 2009 en geldt niet voor verlenging van bestaande abonnementen. Reed Business bv, uitgever van TREKKER, legt gegevens vast voor de uitvoering van de (abonnements)overeenkomst. Deze gegevens kunnen worden gebruikt om u te informeren over voor u relevante producten en diensten van Reed Business bv, haar groepsmaatschappijen en zorgvuldig geselecteerde derden. Uw e-mailadres wordt alleen gebruikt om u te informeren over gelijksoortige producten en diensten van Reed Business bv en haar groepsmaatschappijen. Als u geen prijs stelt op deze informatie, dan kunt u dit schriftelijk doorgeven aan: Reed Business bv, t.a.v. Adresregistratie, Postbus 808, 7000 AV Doetinchem of per e-mail: adresregistratie@reedbusiness.nl