er
i
ww
y.
nl
n la
L.C.N.
land
dbouwmin
ren club n
ed
u at
w.agr
ito
International traptrekkers Zelfbouw van Antonio Aardenburg Op bezoek bij een John Deere fanaat
NUMMER 4 - NOVEMBER 2013
Landbouw Miniat urenclub Nederl and
AUTODROME
GEDETAILLEERDE METALEN TRACTORKITS SCHAAL 1:32
Chamberlain 4480 met duals
Volvo BM T 700
BM-Volvo 800 leverbaar zonder en met frontgewicht
0 Volvo BM 65
Massey Ferguson 1150 V8
Volvo 650 4WD Jubileummode l Autodrome 1984-2014
Voor meer informatie zie onze website: WWW.AUTODROME.NET Kijkt u ook eens op: WWW.AUTODROME-ONLINE.COM E-mail: INFO@AUTODROME.NET AUTODROME Kloosterweg 6 | 3882 NL Putten Holland | Tel. (0341) 35 64 20 SHOWROOM Planetenveld 43 Zeewolde | geopend wo/za van 10.00 tot 17.00 uur.
INHOUD AGRITOY 4 november 20 13
3
Informatie, lidmaatschap, inhoudsopgave
34 Farming in miniature
66 Big wheels, little wheels
4
Van het bestuur en de redactie
38 De jeugd heeft de toekomst..
68 MarGe premium Models
8
Regiotrekkers en activiteiten
41 Hatz model
70 Op bezoek bij Christiaan Holwerda
11 Onze zusterclubs
42 Claas Xerion model review
74 Op bezoek bij Robert Brand
12 Beursmodel Zwolle 2013
46 Op bezoek bij Marcel Keltjens
78 De modellen van Sjonnie Peters
14 L.C.N. clubmodel 2014
50 Fantastic plastic
82 Modelkunstenaar Ronnie Post
20 De Boerendag in Alphen
53 Bij de middenplaat
86 Bouw je eigen..
22 Landbouwpretpark Irrland
56 Op bezoek bij Ed van der Velde
94 Verbouw van John Tunders
25 Wie kent dit model
58 Op bezoek bij Arie van den Berg
95 Zelfbouw van Danny Horstermans
26 25 jaar beurs en mensen achter de tafel
62 Ploegen, zaaien, oogsten
96 Zelfbouw van Antonio Aardenburg
30 Op koffievisite bij..
98 Zelfbouw van Koen Rodenburg 100 Zelfbouw van Marcel Delathuy 102 Nieuwe modellen 105 Beursagenda 106 Advertoytjes – Jopie Krukas
COLOFON Redactie Agritoy Het L.C.N. clubmodel voo r 2014 wordt een Same Sat urno 80 in zowel 2wd als 4wd uitvoering. Alle details ove r het model en de bestelprocedu re vind je in deze Agritoy. Rond 15 februari verschijnt de en advertenties moeten uite volgende Agritoy. Kopij rlijk 22 december bij de redactie binnen zijn. Niets uit deze uitgave ma g zonder toestemming worden overgenomen. Ag ritoy©
Agritoy is het informatiecontactblad van Landbouwminiaturen Club Nederland en verschijnt 4 maal per jaar. De vereniging stelt zich ten doel: het bevorderen van de hobby van verzamelen en bouwen van miniaturen van trekkers en landbouwwerktuigen.
Lidmaatschap
Men kan lid worden op elk willekeurig moment. Per kalenderjaar bedraagt de contributie 20,- bij automatische incasso plus een éénmalig inschrijfgeld van 7,-. Voor leden in het buitenland bedraagt het 40,- per jaar. Opzegging van het lidmaatschap: schriftelijk vóór 1 december voorafgaande aan het nieuwe kalenderjaar. Leden krijgen -behalve AGRITOY- 25% korting op de abonnementsprijs van het blad TREKKER, soms korting bij aanschaf van modellen e.d. en gratis toegang tot de jaarlijkse beurs en show.
Advertenties
Leden kunnen gratis adverteren in de rubriek ‘Advertoytjes’ tot maximaal 300 lettertekens. Voor grotere advertenties - ook voor niet leden - gelden standaardtarieven. Voor informatie: redactie Agritoy, redactie@agritoy.nl. Internet: www.agritoy.nl Twitter: www.twitter.com/agritoy
Redactieadres: Redactie Agritoy, Verwoldseweg 36, 7245 VX, Laren Gld Tel. 06-30902059 (na 19.00 uur) e-mail: redactie@agritoy.nl
Bestuur
Voorzitter: Jaap Dokter, Duistereweg 18, 8431 VV Oosterwolde tel. 0516-512872 Secretariaat: Ben Verwijs, Valleistraat 109, 3902 ZB Veendendaal tel. 0318-527261 Penningmeester: Marcel Scholten, De Plataan 72, 6942 TS Didam tel. 0316-226995 Organisator reizen: Martien van Driel, Tielerweg 16, 4191 NG Geldermalsen tel. 0345-573000 Clubblad Agritoy: Freerk Postmus, Steiger 25, 8325 HB Vollenhove tel. 0527-251867 Beursinformatie: Tonnie Weernink, ‘t Kemerink 25, 7497 MN Bentelo tel. 0547.292679 Regiocoördinator: Theo Visser, Schamel 9, 6852 DT Huissen tel. 026-3252114
Ledenadministratie
J. van Leeuwen, Frambozengaarde 29, 3992 KC Houten tel. 030-6373070 e-mail: ledenadministratie@agritoy.nl
Organisatie Beurs Zwolle
Tonnie Weernink, ‘t Kemerink 25, 7497 MN Bentelo tel. 0547-292679 e-mail: beurs@agritoy.nl
Redactieleden
Emiel van Loon, Laren Gld tel. 06-30902059 (na 19.00 uur) e-mail: redactie@agritoy.nl Jan van der Zijden, Etten-Leur tel. 0765035534 e-mail: j.vanderzijden@tele2.nl Albert Jan Kamphuis, Dalfsen tel. 0529430705 e-mail: ajkamphuis@planet.nl Frits van Manen, Barneveld tel. 0342-412277 e-mail: frits-gerda@pensiondeboschkamp.nl Freerk Postmus, Vollenhove tel. 0527-251867 e-mail: fenmpostmus@online.nl Rob Theunissen, Sittard tel. 06-53840085 e-mail: rtartie@home.nl
Aan dit nummer werkten mee
Jolanda van Haren, Klaas Schotsman, Leen de Vos, Marcel Scholten, Piet Postma, Jan Groot Jebbink, Gerard Biemans, Rico van Manen, Atte Hibma
Rekeningnummer L.C.N. ING bank 2080735 Didam IBAN: NL88INGB0002080735 BIC: INGBNL2A
Druk
BDU Grafisch Bedrijf Reg. nr. ISSN: 1386-2472
Opmaak
ReproVinci BV - www.reprovinci.nl
Agritoy 4 - november 2013 - 3
Bestuur - R edactie
ni
ren club n
land
L.C.N.
er
bouwmi
u at
Het digitaal archief vult zich al behoorlijk. Veel dank aan Leen de Vos die al veel ‘oude’ jaargangen heeft gescand. We willen proberen om voor 2014 twintig jaargangen online te krijgen. Dus wie wil helpen om oude Agritoys in te scannen? Meer informatie, Freerk Postmus, 0527-251867 of fenmpostmus@online.nl
ed
Van de redactie
Oproep, digitaal archief
Beursnieuws
nl
y.
la
nd
uitgelezen De vorige Agritoy is amper En we er. we al er of de nieuwe ligt ons als r voo het in en om zijn aangek Al weer bijna een jaar voorbij. Aan de vaste activiteiten en vastgestelde het van l verzamelaars mooiste dee o dagen merken we hoe snel een jaar kan gaan. Eén van die vaste evenet and ma de i w lijk ww.agr jaar en dat is natuur menten is natuurlijk de L.C.N. beurs in Zwolle. Hoewel overal al aangekonweer, de van de beurs en dit jaar en ent digd noemen we toch nog even de datum: 23 en 24 november. Agritechnica. Deze evenem wil wie dus , aar vallen kort achter elk achter Achter de schermen zijn het hele jaar activiteiten verricht door leden van de beurscommiskan zich een paar dagen - en miniaturengeweld atie nis cha me het in sie om de beurs vlot te laten verlopen. We kunnen nu eenmaal niet alles op het laatst laten elkaar ica chn de meeste ‘Agrite storten. Waarschijnlijk zijn aankomen. Dit jaar zullen de Dieze-hal en de AA-hal wederom het hele weekend voor een zamelaars naar uitkijken modellen’ waar zoveel ver groot deel gevuld zijn, net als vorig jaar. je in Zwolle en anders kan nog te vinden en te zien Vele vrijwilligers zijn weer bereid gevonden om de boel klaar te zetten en hand- en spann in deze Agritoy. er een paar alvast bekijke diensten te verrichten tijdens het weekend. Op voorhand willen wij deze mensen dank r voo l ode bm clu zeggen voor hun inzet. Zonder deze mensen is er geen beurs. nieuwe Voor het eerst is ook het in r ove s alle er t zie en st iedereen bekend! Je lee ijving is mogelijk op de deze Agritoy. Voorinschr re n goed de bestelprocedu beurs in Zwolle. Lees eve l ode bm clu e uw nie t He pt. door zodat je niet misgrij age gemaakt voor alleen wordt in een beperkte opl dwerkelijk besteld diegenen die hem ook daa hebben. r) ker vol beursnieuws, (ve Deze Agritoy zit weer lek rd iee var Ge . len e model bouwprojecten en nieuw k redactie altijd weer op zoe de is h toc ar ma , oeg gen we len wil k komend jaar naar nieuwe artikelen. Oo aan de ‘andere schalen’ en enk sch ht meer aandac melaars. Heb je nu eens en specifieke merkenverza kast staan of is je niet alleen maar 1/32 in de , d rond een bepaald thema verzameling georganiseer , zijn s alle van g ma t op. He neem dan eens contact maar modellen van één 1/1 en alle je heb ien sch mis fabrikant of wil je perse alle modellen van je favoriete miniaturenfabrikant. Laat het weten. De redactie helpt je graag om y een mooi artikel in Agrito te maken. 25 In 2014 bestaat de L.C.N. we n jaar. In Agritoy gaa speciale aandacht geven aan dit zilveren jubileum. ld Ben je in 2014 bijvoorbee r jaa 25 je rd 25 jaar lid of wo iltje ma een s een ur oud, stu je een verzameling hebt als k Oo ie. act red de r naa en we graag van je. met zilveren modellen, hor r een mooie reportage van Wellicht kunnen we daa maken in Agritoy. Veel leesplezier en tot in
4 - Agritoy 4 - november 2013
Zwolle.
Emiel van Loon
Beursmodel
Verderop in deze Agritoy vind je de gebruikelijke info over het beursmodel. Er is één model per persoon te koop voor de prijs van € 28,00. De oplage van dit model is 2500 stuks. Evenals vorig jaar zijn er dit jaar twee verkooppunten naast de bestuurstafel. De route naar het beursmodel zal met borden aangegeven zijn.
Clubmodel 2014
Muzyk yn bedriuw
Bij Omrop Fryslân wil men aandacht besteden aan onze beurs. Dat gebeurt op 20 november in het programma “Muzyk yn bedriuw”. De uitzending is van 9.00 tot 12.00 uur. Beurscommissie, bestuur en redactie hebben een lijst met favoriete muziek samengesteld en daar wordt een aantal nummers van uitgezonden. Verder zal rond 11.15 uur ondergetekende een uitleg geven over de 25ste beurs in Zwolle.
Voor het bestellen van het clubmodel 2014 is een apart gedeelte van de bestuurstafel ingericht direct bij de ingang. Er zullen daar een paar vrijwilligers aanwezig zijn om u te helpen.
De uitzending is in het Fries en Omrop Fryslân is te beluisteren via www.omropfryslan.nl
Freerk Postmus
Kleurplaat
laat geer een schitterende kleurp Rico van Manen heeft we n Eeuw ude Go roeden dat er in de maakt. Wie zou kunnen bev tasie fan je ik kade zou staan? Gebru al een John Deere op de oi mo een er ls brandt of Frans Ha en maak als een echte Rem van n ade nlo kleurplaat ook dow kunstwerk van. Je kunt de n. Kijk je dan in 3D gaan werke de website. Misschien kun er vijf zijn Voor de kleurwedstrijd maar op www.agritoy.nl. 9 jaar, t/m 8 r, 4 jaar, van 5 t/m 7 jaa categorieën te weten: t/m er. oud en r jaa uwe categorie van 13 10 t/m 12 jaar en een nie in prijzen te verdelen. Wil je Per categorie zijn er leuke laat urp kle een prijs dan moet de aanmerking komen voor . zijn nen ber om 12.00 uur bin uiterlijk zondag 24 novem ren stu 3 vóór 17 november 201 Je kunt de kleurplaat ook ello. ersweg 23, 7391 JK in Tw me naar Gerrit Esselink, Ver
Entree
schapskaart van vertoon van hun lidmaat L.C.N.- leden kunnen op begeleiding van er ond r Kinderen tot 13 jaa 2013 gratis naar binnen. . nen ook gratis naar bin een volwassene kunnen 3 kunnen n lidmaatschapskaart 201 gee Niet leden of leden die ree. tonen betalen € 5,00 ent schapskaart ar de leden met een lidmaat Wellicht ten overvloede ma van een POLSgen krij ver te gaan voor het dienen wel bij de kassa aan bezoeker een oonte geworden om elke BAND. Het is een vaste gew eten dragen. mo e ndj sba ereen zal dit pol polsband te verstrekken. Ied Doe het polse niet meer uitwisselbaar. Eenmaal om de pols is dez lt de entree en sne ver dat r binnen gaat, want bandje om voordat je naa ien dat het bandje zal er erop worden toegez de controle. Bij de entree zit. daadwerkelijk om de pols . U bent van harte pend van 10.00 – 17.00 uur De beurs is beide dagen geo best hebben r en de vrijwilligers, die hun welkom. Namens het bestuu olle. Zw in s zien gelijk te maken, tot gedaan om dit weekend mo De beurscommissie, fs, Wim Zieleman, Gerrit Esselink, Karel Ho Weernink Wim Kornegoor en Tonnie
Beursfeiten 2013 Vloeroppervlakte: Totaal Hele weekend Waarvan zaterdag Show en promotie Aantal tafels: Totaal Hele weekend Alleen zaterdag
8500 m² 6900 m² 1600 m² ca. 500 m²
925 636 121
Show en promotie tafels: 162 Totaal 145 nd Hele weeke 17 ag erd Alleen zat Standhouders: Totaal Hele weekend Alleen zaterdag
Show en promotie: Totaal Hele weekend Alleen zaterdag
Land van herkomst: Nederland Duitsland België Frankrijk Groot Brittannië Italië Denemarken Zweden Zwitserland Ierland Amerika
34 31 3
138 36 11 31 3 4 1 2 1 1 1
238 173 65
Agritoy 4 - november 2013 - 5
Betaling van de contributie voor het jaar 2014 Machtiging
Acceptgiro
Bij de leden die een machtiging hebben afgegeven wordt de contributie op 7 januari 2014 van de bankrekening afgeschreven. Helaas zijn er elk jaar ongeveer 50 leden waar het innen van de contributie in eerste instantie niet lukt vanwege (tijdelijk) onvoldoende saldo. Zorg dus dat u op 7 januari tenminste voor € 20,00 in de plus staat. Volgens mij mag dat toch geen probleem zijn?
Als u aan L.C.N. géén machtiging heeft afgegeven ontvangt u bij deze Agritoy de bekende acceptgiro. Gebruik deze acceptgiro om op tijd (uiterlijk 31-12-2013) de contributie te voldoen. Laat het niet aankomen op een te late betaling waardoor u het februari-nummer van Agritoy misloopt. Mocht u te laat betalen dan wordt de Agritoy niet alsnog nagezonden, ook niet bij betaling van de extra verzendkosten.
Is het rekeningnummer gewijzigd? Geef dan vóór 20 december 2013 het juiste rekeningnummer door aan de ledenadministratie (niet aan de penningmeester!). Dit voorkomt vertraging van de contributie-inning en dus veel extra werk voor de penningmeester. Adres, telefoonnummer en e-mail van de ledenadministratie kunt u vinden op de eerste pagina van Agritoy.
Wilt u het lidmaatschap opzeggen (wat we uiteraard jammer vinden) doe dat dan schriftelijk vóór 1 december bij de ledenadministratie. Het komt nog te vaak voor dat leden helemaal niets meer van zich laten horen en dat is niet zoals het hoort.
Marcel Scholten Penningmeester
Algemene Ledenverg adering 22 februari 2014 bij A grifac, Steenwijk In februari 2013 is de jaa rvergadering iets onder het midden van Nederland gehouden. De loc atie van Vredo Dodewaar d was toen het decor van een geslaagde ledendag. Het was een bijz ondere locatie,
Kalender 2014 In 2014 bestaat de L.C.N. al weer 25 jaar. Als bestuur en redactie hebben we besloten om dat niet ongemerkt voorbij te laten gaan. Vandaar dat er bij deze Agritoy een kalender is voor 2014. De oproepjes in de vorige Agritoys om modellen voor de middenplaat hadden te maken met de kalender. Gelukkig kwam daar veel respons op en het resultaat heeft u kunnen bekijken. Met ongeveer 2000 km meer op de teller, fantastische mensen en veel bereidwilligheid, zijn er foto’s gemaakt door heel Nederland. Met dank aan Jan Groot Jebbink. Iedereen die zich heeft aangemeld enorm bedankt, maar we hebben een keuze moeten maken. In ieder geval zijn er nog genoeg aanbiedingen voor een aantal middenplaten. Wie weet neem ik binnenkort een keer contact op. Geniet in ieder geval een heel jaar van deze kalender.
Freerk Postmus
6 - Agritoy 4 - november 2013
omdat het magazijn was ingericht voor het officië le deel van de dag en in de middag weer is gebruikt voor de mini-minia turenbeurs. In 2014 gaan we een stu k noordelijker. Dan zijn we te gast bij Agrifac in Steenwijk. De ze fabrikant van spuitmach ines en bietenrooiers is al door een aan tal leden bezocht tijdens een excursie en is een zeer mooie locatie voor een algemene ledenv ergadering. Er is al een datum afgesprok en en wel 22 februari 201 4. Eind november gaan we bij Agrifac het pro gramma voor de ledendag bespreken. In de Agritoy van februari 201 4 volgt meer informatie ove r deze dag.
Het bestuur
regiotrekk
ers
Woordje van de regiocoördinato r
Als deze Agritoy uitkomt zitten we alweer kort voor het jaarlijkse hoogtepunt van de L.C.N. Het is ook voor de regiocontactpersonen weer de gelegenheid om elkaar te treffe n en met elkaar de ervaringen van het afgelopen seizoen te delen . Ook het elkaar op de hoogte brengen van de plannen voor de komende periode
hoort daar bij. Op de beurs is weer voldoende promotiemateriaal aanwezig. Voor de regiocontactpersonen is er dan de gelegenheid om hun voorraadje aan te vullen. Tot op de beurs.
Theo Visser, regiocoördinator L.C.N. Tel. 026-3252114 | E-mail: th.g.m.visser@gm ail.com
Vergaren en bewaren in De 5000 Morgen
vindt er een tentoonstelling Van 5 oktober 2013 t/m 16 februari 2014 in Hoogeveen. De bijgevoegde plaats in Museum De 5000 Morgen zien. De expositie bestaat uit foto’s geven een indruk wat er is te landbouwminiaturen, oude verschillende verzamelingen van o.a. en oude postzegeldoosjes. Het frisdrankflesjes, carbid fietslampen uit Hoogeveen en omgeving. zijn privéverzamelingen van mensen van zijn verzameling tentoonJan Klaas Beuker heeft hier een deel modellen landbouwminiaturen gesteld. Deze bestaat uit diverse oude matie: jkeng.beuker@tele2.nl. van verschillende merken. Voor infor
Agritoy 4 - november 2013 - 7
regiotrekk
ers
Regiodag olland. Er komt eind januari Goed nieuws voor de leden uit Noord- en Zuid-H van der Post in AarlanderL.L. edrijf 2014 weer een regiodag en wel bij loonb brief. per veen. Verdere info volgt zoals gebruikelijk
Jan Verburg
Regio Zuid-Holland
De L.C.N. was weer present op de Trekkertrekfamiliedag Op 3 augustus was er weer de jaarlijkse Trekkertrekfamiliedag in Koudekerk aan den Rijn. Zoals bijna elk jaar was er weer een promotiekraam voor de L.C.N. ingericht die dit jaar door ondergetekenden bemand werd. Nick had zijn kameraad Jens meegebracht zodat we met
z’n drieÍn in de kraam konden staan. Er waren dit jaar twee kramen die we helemaal konden inrichten. Nick had zijn dioramaplaten weer meegebracht en ingericht met allerlei machines en werktuigen en Gert had zijn zelfgebouwde loods opgesteld. Deze loods is nagebouwd van het akkerbouwbedrijf waar hij regelmatig komt en meehelpt. Ook stonden er verschillende nagebouwde machines van deze akkerbouwer in en om de loods. We hebben veel bekijks gehad en leuke gesprekken met belangstellenden en ook veel leden van de L.C.N. kwamen even langs voor een praatje. Er zijn geen nieuwe leden ingeschreven, maar het was een erg leuke en gezellige dag.
Nick van Paassen en Gert Verkerk
Regio Gelderland Op 8 februari 2014 wordt bij loonbedrijf Kriesels, Kievitsstraat 2a te Duiven de volgende regiodag van de L.C.N. regio Gelderland gehouden. Leden van deze regio worden nog schriftelijk uitgenodigd.
Klaas Schotsman
8 - Agritoy 4 - november 2013
ers
Regio Midden en West Brabant en de Zuid-Hollandse Eila nden regiotrekk
L.C.N. op de Classic & Oldtimerdag 1
2
4
3
5 7
6 Zondag 4 augustus 2013 organiseerde de Stichting Boerendag Rijsbergen de tweede Classic & Oldtimerdag. Een dag bedoeld om op een leuke manier kennis te maken met oldtimer tractoren, stationaire motoren, klassieke auto’s, motoren en scooters. Tal van activiteiten, zoals een defilé, wedstrijden en een ruilbeurs werden georganiseerd. Ook de L.C.N. was uitgenodigd en zo stonden Wim Huisman en ondergetekende op een stralende zondag in een super-de-luxe tent met een aantal miniaturen. Het thema was John Deere, dus maar flink veel groen/gele modellen meegenomen. Tussen de 1/1 John Deeres troffen we zowaar clublid Henk Vissers aan met een mooie JD tweecilinder; een heel mooi gerestaureerde trekker, die alleen nog gespoten moest worden. Er was de hele dag door wel aanloop en zodoende hebben
we een aantal leuke contacten vernieuwd en gelegd. Nieuwe leden zijn er niet genoteerd al was er wel een enthousiasteling die zich via de website zou aanmelden. Het was door de warmte een vermoeiende maar toch leuke dag.
Jan van der Zijden 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
JD, L.C.N. en oude bromfietsen op één plaatje De promotietafel 1/64 modellen in de vitrine Het JD veld Henk Vissers op zijn mooie trekker Zelfs met de trekker kwamen ze naar de L.C.N.-tafel toe! Ook dit kun je met een oude band doen Agritoy 4 - november 2013 - 9
regiotrekk
ers
n e h lp A in g a d n e r e o B L.C.N. op de
De L.C.N. stand op de Boerendag in Alph
en
Het thema
in Alphen w
as ‘110 jaar
Ford’
Het thema van de Boerendag was ‘vruuger deeje w’ut aanders’ en de Oldtimershow pakte dit jaar groots uit met ‘110 jaar Ford’. Deze activiteiten werden allebei op zaterdag 10 augustus in Alphen NB gehouden. Net als vorig jaar was ook nu de L.C.N. weer uitgenodigd en die dag aanwezig in de personen van Martien van Driel en ondergetekende. Het was lekker weer en we konden dan ook zonder bijkomende maatregelen als zeilen, parasols enzovoorts gebruik maken van de marktkraam om de meegebrachte spullen uit te stallen. Omdat het thema Ford was, hadden we de vitrine vol gezet met wat oudere modellen van dat merk. Over belangstelling van de vele Ford- en 10 - Agritoy 4 - november 2013
andere fans hadden we dan ook niet te klagen en de beide Fordson Dexta modellen van Brian Norman hadden wel 10 keer van eigenaar kunnen wisselen, zoveel interesse was ervoor. En terecht, het zijn prachtige modellen en van een Fordson Dexta is er verder bijna niets te koop. Omdat er bij de club nog NH beursmodellen over waren, hadden we er daar een aantal van meegenomen en er nog een aantal van verkocht ook. Vier nieuwe leden hebben we ingeschreven en dat is best veel voor een dergelijk evenement. We kunnen dus terug zien op een geslaagde dag.
Jan van der Zijden
Nieuws van onze buitenlandse zu sterclubs
BELGIË, de LMVB/AMAB
In Nieuwsbrief nummer 56 van juni/juli 2013 staat ook deze keer een voorwoord van Geert Mannaert. In het weekend van 11 en 12 mei werd in Meux, een klein dorpje in Haspengouw weer het feestweekend gehouden met traditioneel op zaterdag een expositie van landbouwminiaturen. Dit is intussen uitgegroeid tot een volwaardige show waar heel veel diorama’s en ‘losse’ miniaturen te zien zijn. In combinatie met het buitengebeuren, o.a. oldtimers een complete dagbesteding. De beurs van onze Franse zusterclub de ACA in Chartres werd met een bezoek vereerd. Het was de 20ste beurs, dus had deze een feestelijk tintje. Dat was ook te merken aan het beursmodel, een IH 946 met kipper! Ook hier waren veel diorama’s te zien. Voor foto’s kun je terecht op www.guillaume-miniaturen.skyrock.com. PMA32 is vooral bekend van zijn vele bouw- en verbouw onderdelen zoals hefinrichtingen, banden, aftakassen en ander klein spul. Ze leveren nu ook eigen fabricaat grote onderdelen en kleine werktuigen. Eerst was er een graantankverhoger, nu een Guilbart Croskillete rol, bestaande uit meer dan 100 onderdeeltjes! Ook een bietenontbladeraar van Matrot, de SL 27 is leverbaar en als laatste een diepwoeler van Costa. Er volgt nog een weidesleep met opgebouwde zaaimachine van Semloc. En wat te denken van het 6-rijige schoffelgarnituur met
opgebouwde Pulveloc sproeier? Als laatste nog een Matrot fronthef. In Nieuwsbrief nummer 57 van augustus/september 2013 is Geert Mannaert weer schrijver van dienst zoals hij zichzelf betiteld. Hij deelt ons in het voorwoord trots mede dat er twee leden een stukje hebben ingestuurd die in deze brief zijn opgenomen. Ga zo door! De eerste daarvan is ook de meest aansprekende met alle respect voor de ander. Standaert Ovide uit Korbeek verzamelt landbouwtractoren en werktuigen zonder onderscheid in schaalgrootte of merk. Vooral de oudere merken hebben de voorkeur. De meeste modellen werden gekocht op rommelmarkten en later op ruilbeurzen. Op de bijgevoegde foto’s staan, voor mij in ieder geval, overwegend bijzondere modellen van bijv. getrokken maaidorsers, bijzondere Fordson modellen, een serie paarden met bijbehorende werktuigen. Meest bijzonder vind ik de GAMA modellen. Deze tractoren konden rijden, geluid maken en zelfs de uitlaat kon roken. Met een heuse slinger kon je de tractor aan de praat krijgen en daarna de versnelling inschakelen met een handel vlakbij het stuur. Erwin was in Panningen en doet verslag van zijn bezoek aan dit grote evenement, uiteraard staan er ook foto’s bij. Guide Heymans heeft een getrokken bodembemester gebouwd speciaal voor gebruik in de boomgaard. Hierover was alles al te lezen in de Agritoy van augustus 2013.
Jan van der Zijden
DENEMARKEN,
MODELTRAKTORKLUBBEN Op zondag foto’s gemaild naar Niels Erik Karstoft en op zaterdag Klubblad nr. 3 van 2013 al in de bus. Dat gaat inderdaad snel. Deze keer een uitgebreid verslag van de Faellestraef 2013. Daar was weer voldoende te zien getuige de foto’s. Verder een interview met Bjarne ‘Deeredreng’ Sørensen. Zijn bijnaam geeft al aan welk merk zijn favoriet is. Met een hele pagina gewijd aan ons beursmodel en een aantal andere nieuwe modellen zijn de meeste van de 24 pagina’s weer gevuld. Het blad sluit af met een korte agenda.
Freerk Postmus
FRANKRIJK, de ACA
s Agricoles (JMA) nummer Op de voorplaat van Jouets et Miniature beursmodel 2013 van de ACA. 02/2013 staat een foto van de IH 946, het nog wat over de beurs. Zo In het stukje van de voorzitter vertelt deze 5.000 m2 zaaloppervlak beer was s, waren er meer dan 4.000 bezoeker stonden voor 125 handelaren schikbaar waarop 518 meter verkooptafel met al kijkt men terug op een en mensen die hun modellen showden. Al ste ijden met nieuwe modellen, bladz 4 n zeer geslaagde 20 editie. Er volge smodel, de IH 946 met IH beur het t word n met als eerste die besproke
lgens hoe Julien Delagnes een 425 kipper. Patrick Saulas beschrijft vervo t model van een Fiat Someca. gazonmaaier ombouwt tot een zeer groo ergadering van de club jaarv de ns Het resultaat ziet er goed uit. Tijde georganiseerd en hiervan show x anne s beur een werd in Ardon ook nog is een sfeerverslag met foto’s. an, dat bewijst dit keer Bruno Ook in Frankrijk wordt aan verbouw geda uson Ferg Lamothe met een Massey 9865 op rupsonderstel. Hij bouwde dit model door delen van een MF 8690 van UH en MT 865 C van Norscot samen te voegen. Het resultaat is een stoere MF. De beurs in Hoegaarden wordt uitgebreid besproken en is zoals we gewend zijn voorzien van veel mooie foto’s. In de serie bijzondere modellen dit maal een Landini R 5000 N in schaal 1/15. Het is een plastic model waarvan de fabrikant (nog) onbekend is. Ten slotte wordt er nog een groot artikel gewijd aan de beurs in Chartres.
Jan van der Zijden
Een diorama dat te zien was in Chartres
Agritoy 4 - november 2013 - 11
Beursmodel 2013
R 0 9 1 6 e r e e John D Deere 6R hn Deere 6190R. De John Jo n ee is 13 20 l de mo Het beurs 6190R is het op llen 6105R t/m 6210R. De de mo de uit at sta be rie se ngen betreft de serie en is wat afmeti ĂŠĂŠn na grootste model uit van de het beursmodel zijn veel gelijk aan de 6210R. Op k oo n toegepast, maar heeft gebruikelijke wijziginge ende details. dit jaar een paar verrass
12 - Agritoy 4 - november 2013
De volledige lijst met de aanpassingen t.o.v. de ‘standaard’ 6210R van Siku ziet er als volgt uit: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.
Typeaanduiding John Deere 6190R Kentekenplaat GV-20-13 Fronthef, snelkoppeldriehoek zwart Frontgewicht (los) Wielmoeren voor- en achterwielen in messingkleur JD logo op gereedschapskist (linksvoor de cabine op brandstoftank) Wielnaven achter zwart en in Amerikaanse uitvoering (doorlopende steekassen) Reflectoren op de achteras Stickers op achterspatborden Hydrauliek aansluiting front gekleurd Stekkerdoos verlichting front zwart gekleurd Brandstoffilter zilver/ oranje gekleurd Zilverkleurig radiatorfront Motordelen onder de motorkap zwart Doornummering aan onderzijde van het model 0001 van 2500 ‘L.C.N. Zwolle 2013’ aan onderzijde van het model
Cabine buitenzijde: 17. 18. 19. 20. 21.
GPS ontvanger voorzien van antenne en JD logo Achterlichten gekleurd Afgeknotte driehoek aan achterzijde onder de achterruit 50 km bord op witte ondergrond achter Ruitenwissers op voor- en achterruit zwart gekleurd
22. Dakraam 23. Handvatten cabinedeuren zwart gekleurd 24. Twee zwaailampen
Cabine binnenzijde: 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38.
Binnenspiegel gekleurd Lange handgrepen in cabine deuren zwart gekleurd Gaspedaal oranje gekleurd Pedalen onder het stuur zwart gekleurd Handels rechts oranje gekleurd Knoppen op bedieningsconsole Diverse overige knoppen op bedieningsconsole oranje gekleurd Cabinevloer donkergrijs gekleurd Bestuurders- en bijrijdersstoel gekleurd Dashboard klokjes Touch screen scherm gekleurd Chauffeuse en meisje als bijrijder Logo JD in het midden van het stuurwiel Koelbox op linker spatbord
Het beursmodel is tijdens de openingstijden van de beurs op 23 en 24 november voor € 28,00 te koop bij de L.C.N.-stand. Zie ook het beursnieuws voorin deze Agritoy op pagina 4 en 5 voor aanvullende informatie over het beursmodel 2013. Albert Jan Kamphuis Foto’s: Jan Groot Jebbink Agritoy 4 - november 2013 - 13
1
Clubmodel 2014
de aanloop en het vervolg Het is al een jarenlange traditie dat de leden van de L.C.N. een clubmod el kunnen aanschaffen. Het mooie van een clubmodel is dat er niet mee r van worden gemaakt dan dat er bes teld zijn, dus een clubmodel is een uniek exemplaar. Daarbij kan het club model alleen door leden van de vere niging gekocht worden. Of het nu een BM Volvo 814 is of een GEDE 20, het blijft een uniek verzamelobject. Een clubmodel verschijnt ongeveer ĂŠĂŠn keer in de drie jaar en daarmee is in ons jubileumjaar al weer het neg ende clubmodel aan de beurt. De cyclus van drie jaar is dus redelijk gevolgd. Zoals is te zien bij dit artik el, zal het clubmodel van 2014 voor iedereen een verrassing zijn. In dit artikel volgt een uiteenzetting hoe er tot de keuze voor de model is gekomen en hoe na het ontstaan verd er is gegaan. Met andere woorden, de geboorte van clubmodel 2014.
2 14 - Agritoy 4 - november 2013
3
4
Na het succes van clubmodel 2011, de Deutz 130 06, werd er in het bestuur besloten om in 2014, de 25ste verjaardag van de L.C.N., het negende clubmodel uit te brengen. Tijdens verschillende vergaderingen werd er gebrainstormd over de (on)mogelijkheden van een clubmodel. Eén ding werd al snel duidelijk, het hele traject moest op een andere manier dan eerdere clubmodellen. Bij eerdere modellen werd eerst aan de leden gevraagd of er een idee was voor een clubmodel. Dat resulteerde vaak in meer dan 100 verschillende ideeën en dan bleek vaak dat er van één merk veel types naar boven kwamen drijven. Zo zijn we ooit een keer aan de slag geweest met de Fiat Winner. Dat model was nummer één van de top vijf van ideeën. Na contact met de producent van de ‘echte’ trekker leek eigenlijk alles in kannen en kruiken. Helaas kregen we om diverse redenen toch geen licentie om er een model van uit te brengen. Bij de Winner wist men niet wat er voor licentiekosten gerekend moest worden en wisten de personen waar contact mee is geweest uiteindelijk ook niets over de Winner. Uiteindelijk werd uit een soort van voorzorg gezegd geen licentie te geven. Blijkbaar hadden we contact met de verkeerde personen. Clubmodel 2007 werd de Belarus, de tweede uit de top vijf van toen. Het meedenken door leden en het uitvoeren van stemrondes kost heel veel tijd. Mede ook omdat we de communicatie via ons clubblad Agritoy willen doen. En bedenk je daarbij dat het produceren van een model ongeveer drie jaar in beslag neemt, dan is de tijd wel nodig. De keuze van een clubmodel baseert het bestuur nu op informatie die we opvangen in contacten met leden tijdens beurzen, bijeenkomsten van regio’s en via de diverse sociale media. Tijdens de brainstorm bijeenkomsten wordt de informatie op tafel gelegd en passeren verschillende merken de revue, zoals Ursus, John Deere, Lindner en Same. Bij eerdere peilingen voor clubmodellen eindigde Same behoorlijk ver bovenaan, dus werd de keuze gemaakt voor de Same zoals die op de foto’s bij dit verhaal te zien is.
Same Saturno 80 Eind 2011 werd de keuze definitief en viel de beslissing op de Saturno 80. Van de Saturno 80 zijn twee types gebouwd, een twee- en een vierwielaangedreven versie. Door de jaren heen is van de Saturno 80 ook nog een up-date uitgebracht die Saturno 80 Synchro heette. Door het bestuur werd besloten om zowel voor de twee- als de vierwielaangedreven versies te gaan. Die beslissing was vrij snel genomen en zo kon het hele traject in werking worden gesteld. Er moesten licenties opgevraagd worden bij Same en wat minstens zo belangrijk was, bepalen wie het model zal produceren. Op de Nederlandse markt zijn maar weinig bedrijven die dat kunnen, maar MarGe Models had zich inmiddels wel bewezen met de Ford en Fella modellen
5
in 1/32. Prachtige modellen en zo werd de vraag bij Gert Valkema en Marianne Lammers neergelegd. Na een oriënterend gesprek, het bekijken van de modellen van MarGe Models in relatie tot hetgeen we met de Same zouden willen en het zien van de prijzen werd besloten om door te gaan. Het zware werk kon beginnen. Want het model zou worden geproduceerd in China en daar wordt het model precies zo gemaakt, als het op de foto’s wordt aangeleverd. Een goede research is één van de belangrijkste taken om een geslaagd model te krijgen. 1. 2. 3. 4. 5.
Same Saturno 80 in drie uitvoeringen, metalshot in kleur Same Saturno 80 4wd, met veiligheidsframe Tekening van de Same Saturno met afmetingen, mei 1978 De letters Same uitgewerkt voor in de grille Gelukkig was er ook nog een handleiding verkrijgbaar via Harrie van Hummel
Agritoy 4 - november 2013 - 15
6
8
7
11
10
9
14
12
13
16 17
15
WSI Models B.V. is van oorsprong een Nederlands bedrijf, dat toonaangevend is op de internationale schaalmodellenmarkt van trucks, trailers, kranen en grondverzet. WSI Models B.V. staat bekend om haar hoogwaardige kwaliteit en unieke detaillering. “Onze jarenlange ervaring in de transportwereld en kennis van schaalmodellen zorgen voor een perfecte vertaling van de echte machines naar schaalmodellen. Naast het ontwikkelen en produceren van schaalmodellen voor licentiegevers en de industrie, zijn wij een sterke speler binnen de verzamelaarsmarkt. Via ons internationale dealernetwerk geven wij verzamelaars wereldwijd de mogelijkheid van onze collecties te genieten.”
16 - Agritoy 4 - november 2013
“We houden onze fans permanent op de hoogte van onze innovatie en de nieuwste modellen. Kwaliteit van het hoogste niveau voor een eerlijke prijs, dat is waar we in geloven. Het team van WSI Models B.V. weet precies wat er speelt bij onze klanten; wat er gebeurt binnen hun markt en welke nieuwe ontwikkelingen er zijn. Voor WSI Models B.V. zijn dit geen vragen, maar is dit permanente kennis waarmee we de wensen van onze klanten optimaal vervullen.” “WSI Models B.V. heeft een eigen productiefaciliteit in Dongguan, China. Hier produceren we onze schaalmodellen binnen een “lean” omgeving met oog voor het milieu. Zo spuiten we onze modellen in een vacuüm omgeving waardoor we minder verf nodig hebben, de modellen krijgen zo een betere dekking en eventuele restproducten worden compleet opgevangen. Deze productie in eigen beheer stelt ons beter in staat om het hele productieproces van A tot Z te beheersen, waardoor onze kwaliteit en service naar een constant hoog niveau getild wordt en we voorbereid zijn op een ‘groene’ toekomst.” Bron: www.wsi-models.com
18
19
20
21
22
23
24
Een Same Saturno 80 is moeilijk meer te vinden in Nederland. Op internet circuleren maar weinig foto’s en een gave Same in originele staat is al helemaal moeilijk te vinden. We konden er natuurlijk niet al te veel ruchtbaarheid aan geven dat er gezocht werd naar een Same Saturno. Ik ben er van overtuigd dat er nog genoeg Same Saturno’s in Nederland rijden en dat er tijdens de beurs van 2014 zowel een 2wd en een 4wd in de IJsselhallen zullen staan. Via Tractorfan werd in Noordwijkerhout een Same Saturno 80 4wd gevonden. Op de foto’s is te zien in welke staat deze trekker was. Honderden foto’s zijn gemaakt en aan de hand van de foto’s kon weer verder worden gewerkt. Harrie van Hummel (parts manager bij SAME Deutz-Fahr Holland BV uit Wijchen) kon bij Same Italië tekening en maten krijgen, dus dat was een voordeel. Hij zorgde er ook voor dat er een licentie kwam en dat de L.C.N. toestemming heeft om de Same Saturno te maken. Een heel voortraject, maar alles kon nu wel doorgang vinden. Gert en Marianne zijn samen met WSI models om de tafel gaan zitten. Met de experts in Woudenberg hebben ze gekeken naar de mogelijkheden van het clubmodel 2014. Al snel bleek dat er weinig problemen zouden komen, met name ook, omdat er genoeg beeldmateriaal voor handen was.
De clubmodelcommissie werd weer bij elkaar geroepen en werd er gesproken over hoe verder. Al pratende kwamen er verschillende ideeën op tafel. Hoe moest het allemaal, welke details klopten wel en welke niet? Hoeveel was er nog origineel aan de trekker uit Noordwijkerhout? En de clubmodellen? Allebei met cabine of allebei met een veiligheidsframe? Er werd besloten om te gaan voor een 4wd met cabine, die er af kan worden genomen en dat er dan twee bijrijderszitjes op het spatbord kunnen worden geplaatst en een 2wd met een veiligheidsframe. Een schitterend idee, maar is dit allemaal te verwezenlijken? En dan de cabine? Wat was origineel? In de literatuur was daar weinig over te vinden. Same heeft ooit zelf een cabine gemaakt voor een Saturno 80, maar daar is bij Same in Italië geen informatie meer over aanwezig. Besloten werd om te proberen om een Sekura cabine te laten maken. Sekura cabines zijn nog volop te vinden maar vaak werd de cabine door de dealer ter plekke passend gemaakt en/of nog klantspecifieker gemaakt. En wat is dan origineel? De boer kon in ieder geval droog en uit de wind zitten. De oudere lezers zullen dat nog wel herkennen, het was vaak alleen een fluistercabine als de motor uit was. Sekura maakte cabines in de jaren ‘80 en gelukkig bestaat het merk nog. Het bedrijf heet nu Bosal-Sekura, met het hoofdkantoor in Denemarken en maakt nog steeds cabines voor gerenommeerde merken als Massey Ferguson, Challenger en Fendt combines en voor de compact tractors van CNH. Bosal is van oorsprong een Nederlands merk, opgericht in 1923 in Alkmaar, dus eigenlijk komt er een Nederlands tintje aan de clubmodellen. Na enige correspondentie met Denemarken kreeg de L.C.N. toestemming voor het laten maken van een Sekura cabine. De foto’s laten zien dat het allemaal goed gelukt is. 6. Het grote voorbeeld in Noordwijkerhout, de basis voor het clubmodel 7-13. Enkele van de vele honderden (detail)foto’s die zijn gemaakt. Soms is nog moeilijk te zien wat origineel is. 14. Het veiligheidsframe, zo is het origineel geweest 15. Detail van het veiligheidsframe 16. Het grote voorbeeld, maar nu met de afmetingen er bij 17. De afmetingen van de achterkant. Duidelijk is te zien dat er weinig origineel meer aan de tractor is te vinden. 18. Het eerste handmodel, geweldig om te zien 19. Allemaal losse onderdelen, erg fragiel en soms viel het model in stukjes uit elkaar 20. Met veiligheidsframe is het weer een heel andere tractor 21. Na de eerste aanpassingen is dit het tweede handmodel 22. Een 4wd met veiligheidsframe is weer heel anders 23. De bijrijderszitjes staan niet goed, gewoon een kwestie van omdraaien 24. Nog niet klaar om gespoten te worden, maar al wel erg mooi
Agritoy 4 - november 2013 - 17
25
27
26
28
29
31
32
Vanuit alle tekeningen en foto’s is bij WSI een handmodel gemaakt. Dat is een model dat compleet uit kunststof bestaat, waarbij de onderdelen in elkaar passen, maar soms met plakkertjes bij elkaar gehouden moeten worden. Nadat we als commissie het handmodel aan kritische blikken hadden onderworpen kwamen er meer dan 30 veranderpunten naar voren. Volgens Harrie van Hummel was het handmodel al prachtig, maar dankzij de expertise van Gert en Marianne zijn de veranderpunten goed omschreven. Een van de veranderpunten die boven kwam drijven waren de banden. Uiteraard wisten we de bandmaat, maar welk type banden werden standaard af fabriek gemonteerd? In de folders was dat niet echt duidelijk en de gefotografeerde trekkers hadden in de loop der jaren ook al eens andere banden gekregen. Dat had natuurlijk te maken met de wens van
18 - Agritoy 4 - november 2013
30
de boer; welke band past het beste om de trekker en bij het werk wat er mee moet gebeuren. Om van het clubmodel nog meer een clubmodel te maken, hebben we gekozen voor banden van Vredestein. MarGe Models heeft dit allemaal geregeld en heeft nu de licentie voor Vredestein. En welke banden moet er dan om? Voor de achterbanden was de keus niet erg moeilijk en de voorbanden van de 4wd gaven ook weinig problemen. Wel ontstond er een discussie over het type voorband van de 2wd. Moet het een zgn. ‘Multi Rill’ standaard band worden of een type ‘Lug Ring’ zoals deze wel meer op trekkers in de jaren ‘70 en ‘80 voorkwam. In de tweede serie foto’s waren alle 34 aanpassingen doorgevoerd hoopten we. Gelukkig waren de meeste daarvan geen probleem, maar er bleven nog een stuk of 9 over die aangepakt moesten worden. Met name het ‘rolgordijntje’ op de cabine en de hoes om de stuurstang geven nogal wat hoofdbrekens. Maar ook daar is weer een mouw aangepast en kon het proces voortgang blijven vinden in China. Want MarGe Models laat zijn modellen in China produceren. Daar is de kennis om deze gedetailleerde modellen te maken. De tijd ging door, de klok tikte en omdat we als L.C.N. toch een prototype op de beurs willen laten zien, werd er hard gewerkt door WSI, in China en door MarGe Models. En zo kon de commissie half september schrikken van de metal shot. Het schrikken viel mee, maar we mochten alleen maar genieten van de foto’s, want een retourtje China voor het model duurt toch maar even zes weken en die tijd is er gewoon niet. Een metal shot is een eerste prototype en hier kunnen nog hele kleine wijzigingen in aan worden gebracht. Als commissie waren we erg tevreden over de foto’s. Na fiat van MarGe Models werd de metal shot in de juiste kleuren gespoten en is te bewonderen en te bestellen op onze beurs. In dit artikel is getracht om in vogelvlucht het ontstaan van ons negende clubmodel uit de doeken te doen. Het ontstaan er van is op een iets andere manier gegaan dan eerdere clubmodellen. Hopelijk heeft iedereen daar begrip voor. Als clubmodelcommissie zijn we trots op deze twee Same’s. Op de volgende pagina’s vind je informatie over de bestelprocedure. Freerk Postmus 25. De banden voor de 2wd, de ‘lug ring’ van Vredestein 26. Ook op de achterbanden komt het Vredestein logo 27. De laatste wijzigingen voordat de metalshot gemaakt kan worden 28. De metalshot van de 2wd 29. Zonder frame, maar nu met bijrijderszitjes. De achterband zit (nog) verkeerd om 30-31. Met cabine, een robuuste verschijning 32. Met het veiligheidsframe is ook niks mis
Uitvoering en levering van clubmodel 2014 Clubmodel 2014 wordt zowel in 2wd uitvoering met veiligheidsbeugel, als in 4wd uitvoering met een veiligheidscabine van Sekura leverbaar. Verdere bijzonderheden: • Gelimiteerde oplage (alleen het aantal bestelde modellen wordt geproduceerd); • Ieder model is individueel genummerd; • Draaiende wielen; • Banden voorzien van Vredestein logo; • Originele hefinrichting; • De Sekura veiligheidscabine is afneembaar en uitwisselbaar met een kinderzitje; • Inscriptie ’L.C.N. clubmodel 2014’ op de onderzijde; • Geleverd in een speciale doos voorzien van diverse (merk)informatie; Het clubmodel is af te halen in november 2014 tijdens de miniaturenbeurs in Zwolle. Hoe dit in zijn werk gaat wordt in de Agritoy van november 2014 bekend gemaakt.
Wat gaat zo’n clubmodel nou kosten? De prijs kent een staffel, dat wil zeggen hoe meer leden een clubmodel bestellen hoe lager de uiteindelijke prijs per model zal zijn. Het totaal aantal bestelde clubmodellen is dus bepalend voor de uiteindelijke prijs. Een clubmodel gaat bij een afname tot 1000 stuks ongeveer € 140,00 kosten. Per 100 stuks meer gaat de prijs omlaag. Worden er meer dan 1500 modellen besteld -2wd en/of 4wd-, dan komt de prijs per model op ongeveer € 100,00 uit. Met zo’n mooi exemplaar en ook nog eens in twee uitvoeringen zijn de verwachtingen hooggespannen. Stilletjes hopen we boven de 1500 bestellingen uit te komen. Maar op het moment dat alle bestellingen daadwerkelijk binnen zijn, weten we pas de definitieve prijs. Je ziet dat hoe meer L.C.N.-leden een clubmodel bestellen, hoe lager de uiteindelijke prijs is. Hoewel het dus voordelig is om aan een zo groot mogelijk aantal te komen, heeft het bestuur wederom besloten dat ieder lid maximaal één model per type (dus twee in totaal) kan bestellen en wel om de volgende reden. Het gaat om een exclusief model, alleen bestemd voor L.C.N.-leden. Ieder lid krijgt ruim de gelegenheid om van beide types een exemplaar te bestellen. Geen enkel lid wordt dus tekort gedaan. De ervaring leert dat een tweede exemplaar meestal alleen maar bedoeld is om met een flinke winst door te verkopen. Verbaas je niet als op zaterdagavond (de eerste beursdag in 2014) al exemplaren op eBay aangeboden worden. En daarvoor steken wij (bestuur en overige vrijwilligers) niet al onze spaarzame vrije uren in dit mooie project.
Bestellen via de website Op het moment dat dit artikel wordt geschreven zijn we nog volop bezig met het inrichten van de bestelprocedure op de website van L.C.N. We gaan er vanuit dat dit gaat werken en tijdig in de lucht is. Bestellen via de website www.agritoy.nl heeft namelijk onze sterke voorkeur vanwege een aantal zeer belangrijke voordelen zoals: • Ontcijferen van onduidelijke handschriften en niet leesbare gegevens is verleden tijd;
Voor tractoren die naast de landwerkzaamheden regelmatig voor wegtransport worden gebruikt is de ‘Lug Ring’ een veelgevraagde voorband. Daarnaast is de band uitstekend inzetbaar op plant- en pootmachines. De robuust uitgevoerde schoudernokken beschermen de band tegen inrijdingen door scherpe voorwerpen. Het relatief grote profieloppervlak garandeert een lange levensduur. Bron: www.vredestein.nl
• Controle en correctie (indien van toepassing) van bij L.C.N. bekende gegevens is direct mogelijk. • De afronding van de bestelprocedure wordt bevestigd per e-mail. Hiermee weet je direct dat de bestelling goed is doorgekomen/ontvangen. • De bestelgegevens hoeven door de penningmeester niet meer handmatig van papier op de PC overgenomen te worden. Dit vermindert de kans op tikfouten aanzienlijk. Mocht de bestelprocedure op de website niet op tijd klaar zijn, dan kan er altijd nog via het traditionele papieren formulier besteld worden. Daarom heeft iedereen met deze Agritoy ook een los inlegvel ontvangen. Het bestelformulier is een onderdeel van dat inlegvel. Lees daarom de informatie op het inlegvel ook goed door voordat u een bestelling van een clubmodel wilt plaatsen. Het bestelformulier kun je naar het opgegeven adres zenden, maar natuurlijk ook inleveren bij de L.C.N.-stand tijdens de beurs in Zwolle.
Tot wanneer kan clubmodel 2014 besteld worden? Uw bestelling voor clubmodel 2014 moet uiterlijk 31 december 2013 door L.C.N. zijn ontvangen. Dit geldt zowel voor de bestelling via de website als bij het gebruik van het papieren bestelformulier. Na 31 december 2013 worden géén bestellingen meer (in welke vorm dan ook) geaccepteerd. Helaas leert de ervaring dat er altijd weer leden zijn die na de deadline voor het bestellen van het clubmodel aankomen met: “ik dacht dat, of ik wist niet dat, ik was ziek, mijn moeder/vriend(in) zei” en nog meer van dergelijke onzin. Lees de informatie over de bestelprocedure op het inlegvel daarom heel goed door en bel of mail mij als er iets niet duidelijk is. We willen geen teleurgestelde of boze leden, maar besef wel dat ook een hobbyclub met bindende afspraken en strakke deadlines te maken heeft. Als extra service hebben we voor de buitenlandse leden de bestelprocedure ook nog eens vertaald in het Engels, Duits en Frans. Het kan op deze manier toch niet meer mis gaan?
Bestellen van clubmodel 2014 kan t/m 31 december 2013, daarna niet meer! Zodra het aantal bestelde clubmodellen bekend is, kan de uiteindelijke prijs vastgesteld worden. Nederlandse leden geven aan L.C.N. éénmalig toestemming om het verschuldigde bedrag van hun bankrekening af te schrijven. De exacte afschrijfdatum wordt in de Agritoy van februari 2014 bekend gemaakt. Gebruik van een éénmalige machtiging door buitenlandse leden is niet mogelijk, omdat ze niet over een Nederlandse bankrekening beschikken. Zodra de prijs bekend is ontvangen zij via de Agritoy een bericht met het verzoek om vóór 15 februari 2014 het te betalen bedrag zelf over te maken naar het bankrekeningnummer van L.C.N.
Kort samengevat: • Clubmodel 2014 is een Same Saturno 80 in 2 uitvoeringen: een 2wd met veiligheidsframe en een 4wd met Sekura veiligheidscabine en zitjes • Er is géén prijsverschil tussen de 2wd en 4wd uitvoering. • Bestellen kan t/m 31 december 2013. Daarna niet meer! • Bij meer dan 1500 bestellingen zal de prijs rond de € 100,00 uitkomen. • Uitlevering in november 2014 tijdens de L.C.N.-beurs in Zwolle. Wij durven gerust te stellen dat we weer een zeer mooi en gedetailleerd clubmodel krijgen en ook nog eens voor een bij deze oplage schappelijke prijs. Wij hopen dat heel veel leden die mening delen en daarom dit clubmodel tijdig bestellen. Heb je na het lezen van dit artikel nog vragen over de bestelprocedure of over het clubmodel 2014 in het algemeen, bel of mail dan even. Telefoonnummer 0316-226995, of e-mail m.scholten01@chello.nl Marcel Scholten Agritoy 4 - november 2013 - 19
1
Miniaturen op de
n e h p l A n i g a d Boeren
2 20 - Agritoy 4 - november 2013
3
5
4 6
7
9
8
De L.C.N. was aanwezig op de Boerendag in Alphen NB dat dit jaar als thema ‘110 jaar Ford’ had. Behalve de L.C.N. zijn er altijd enkele verzamelaars aanwezig die soms proberen in te haken op het merk dat in de schijnwerpers staat, deze keer dus Ford. Zo had Frank van de Wouw, die vorig jaar een heus bietendiorama had staan, dit keer een aantal werkzaamheden uitgebeeld, waar telkens een Ford in voor kwam. Leuk bedacht. Behalve werk op het veld, was er ook een erf met een hele ren met kippen. Op weer een ander deel stond een heuse molen en werden er zakken graan gelost en de molen in gedragen. Heel anders waren de modellen op de tafel naast Frank. Daar had een onbekende jonge bouwer nu eens iets heel anders neergezet, namelijk modellen van Lego. Zo stonden er niet alleen twee heuse trekkers, maar ook een goedlijkende combine op tafel. Verder een kalverstal met voersilo en ook een kunstmestsilo waar een trekker met getrokken strooier net aan het laden was. Ook stond er een trekker met veetrailer vol biggen en vlak daarbij nog een varkensstal. Weer een andere verzamelaar had de tafel helemaal vol gezet en had zelfs daar niet genoeg aan zodat hij op de grond achter een dranghek verder is gegaan met uitstallen. Aan enthousiasme geen gebrek en ook deze jonge verzamelaars hadden over belangstelling niet te klagen. Ook voor hen was de dag geslaagd. Jan van der Zijden
10
1. Het stro komt binnen, op de achtergrond de kippenren 2. Links graan maaien met de zicht en rechts zakken vullen met graan 3. De Bamfords kleine pakkenpers van Britains 4. Een combine van een onbekend merk 5. Line-up van oude Fordjes 6. Trekkers van Lego, een Same en een Hürlimann 7. Graan afleveren bij de molen(aar) 8. Varkensstal en transport 9. Links de kalverstal en rechts de kunstmestsilo 10. Een ander soort miniatuur op de Boerendag Agritoy 4 - november 2013 - 21
1
Amazing In mijn hoedanigheid als verslaggever voor ons clubblad word ik van tijd tot tijd door onze medeleden getipt op het bestaan van allerlei activiteiten en bezienswaardigheden die een link hebben met onze geliefde hobby en derha lve een vermelding in de Agritoy zouden verdienen . Men moet dan denken aan landbouwmusea, tractorenfestivals, beurz en, tentoonstellingen en...... pretparken. Ja, u leest he t goed, ook de L.C.N. bege eft zich wel eens buiten de gebaande wegen.
IRRLAND
2 22 - Agritoy 4 - november 2013
3
4
5
Als u dit leest is het is alweer bijna een jaar geleden dat Jo Martens -regiocoördinator van oost Brabant, noord Limburg- mij aansprak. Het had iets te maken met een Siku tentoonstelling en was alleen in de zomermaanden bij Irrland te bezichtigen, gelegen vanuit Jo z’n woonplaats net over de Duitse grens bij het plaatsje Kevelaer, een populair pelgrimsoord in deze regio. Waar de naam Irrland voor stond wist ik toen nog niet; we laten ons gewoon verrassen. Afgelopen zomer na de ‘verlammende’ hittegolf werd een middagje geprikt om er samen eens een kijkje te nemen. De verste rit is natuurlijk voor mij en ik zou Jo thuis oppikken. Hier aangekomen werd mij eindelijk duidelijk waar de
reis heen ging. Irrland is een pretpark, niet zomaar eentje met kostbare zinderende achtbanen, zweefmolens en watervallen, maar een met een nostalgische agrarische achtergrond; een ‘mega-kinderboerderij’ is misschien nog de beste benaming. Jo had een afspraak gemaakt met de 52-jarige eigenaar later op de middag en dat gaf mij nog even de tijd om Jo z’n verzameling te aanschouwen. Een spontane typische verzamelaardiscussie kan natuurlijk niet uitblijven. Zaken als prijskwaliteitverhouding en de duurzaamheid van oude Britains modellen (waarom zakken de mijne door hun velgen en die van jou -nog- niet?) passeren de revue. Het was tijd om Irrland eens van dichtbij te bekijken. Het hele gebeuren is in 1997 ontstaan vanuit een bestaande boerderij. In een maïsveld werd een doolhof aangelegd en gevuld met diverse kleine attracties. De zaken liepen kennelijk goed, want in 2007 werden de agrarische activiteiten rondom de boerderij gestopt om zich volledig te concentreren op het alsmaar uitdijende park waarbij het nabijgelegen natuurcentrum Planetarium werd ingelijfd. 2009 was een cruciaal jaar; er moest een beslissing genomen worden i.v.m. de benodigde grondwerving: uitbreiden of stoppen. Het werd uitbreiden en thans is het hele park 1. 2. 3. 4. 5.
Het Siku schuurtje, wie die ezel is verklappen we niet! De posterformaat cartoons van Uli Schnitkemper zoals ze door het hele park zijn aangebracht De hele uitstalling in het Siku schuurtje Siku en Wiking in de vitrines Siku diorama in schaal 1/32 Agritoy 4 - november 2013 - 23
6
7
zo’n dertig voetbalvelden groot. Op dit moment heeft het bedrijf ongeveer zeventig medewerkers en lopen de bezoekersaantallen op tot ca. 1 miljoen per seizoen (maart - oktober) waarvan meer dan de helft afkomstig is uit Nederland. Wat heeft dit park een L.C.N.-lid te bieden? Daarvoor startten we de rondgang. Jo was hier blijkbaar al vaker geweest en ik liep dan ook maar als een braaf kuikentje achter hem aan, want ik verdwaal hier niet graag. Over het hele terrein staan attracties opgesteld die mij vooral doen herinneren aan mijn kinderjaren op de boerderij bij vriendjes zoals een hooischuur, een glijbaan over een nat afdekzeil (een afgedekte mesthoop voorstellend), vuistdikke touwen opgehangen aan de dakspanten van een loodsje (Tarzan?) en een groot bassin gevuld met maïskorrels (spring er maar in). Ook de veeteelt is rijkelijk vertegenwoordigd met koeien, varkens, geiten en kippen. Verder vallen de bijna duizend barbecue stekjes op, verspreid over het hele terrein, waar mensen met zelf meegebracht etenswaren hun gang kunnen gaan. Ons eigenlijke doel, de Siku tentoonstelling, ligt 24 - Agritoy 4 - november 2013
enigszins in een uithoek dat ironisch genoeg ‘de gekke boerderij’ heet. Worden wij verzamelaars door de buitenwereld dan toch niet helemaal voor ‘vol’ aangezien? Het antwoord daarop is dat men hier een eigen ‘Jopie Krukas’ in de arm heeft genomen. Door het hele park heen maar duidelijk geconcentreerd in dit gedeelte bevinden zich vele enkelvoudige agrarische cartoons afkomstig van ene Uli Schnitkemper die deze maakte voor het Duitse tijdschrift ‘top agrar’. Indien je geïnteresseerd bent, deze cartoons zijn alhier in boekvorm te koop. Uiteindelijk duikt het Siku schuurtje op naast ‘Europa’s grootste ezel’, Tsjonge jonge ik begin toch weer te twijfelen! Wat is er te zien? Vooraan staan vitrines opgesteld gevuld met de recentere modellen van Siku en Wiking. Aansluitend hierop een rondgaand diorama waarin het hele Siku assortiment staat uitgestald van 1/32 tot 1/87. Het heeft duidelijk een speels karakter, vooral bedoeld om kinderen kennis te laten maken met de wereld van landbouwminiaturen. Een beetje jammer is wel dat het geheel is afgezet achter een draadheg, weliswaar bedoeld als bescherming tegen grijpgrage kinderhandjes, maar toch. Gelukkig kan ik de lens van mijn camera er nog doorheen steken. Alles bij elkaar genomen geen megagrote voorstelling als je ‘Zwolle’ gewend bent. Het is eigenlijk een onderdeeltje van de hele ‘agrarische’ belevenis van dit park en zo moet je het maar beschouwen. De conclusie die ik trek komt er dan ook op neer dat dit pretpark vooral een leuk idee is voor L.C.N.-ers met jonge kinderen om de voeling met het agrarische verleden (dat is wat dit park uitstraalt) op een speelse wijze in stand te houden en wellicht worden deze kinderen straks onze nieuwe leden. De kosten (entree) zijn laag en het park is tot 9 uur ‘s avonds geopend. Meer informatie is te vinden op www.irrland.de. Rob Theunissen 6. Ook in schaal 1/50 een Siku diorama 7. De kleinste schaal, 1/87 is ook vertegenwoordigd
? l e d o m Wie kent dit Lanz op een Nico Hoogenboezem en de n va n lle de mo de m do nzen De mysteries ron k de herkomst van de bro Oo t. los ge op on en ev g no jft onbekend. beurs in Willich blijven l uit de vorige Agritoy bli xe Te n va a str mp Ka n -Ja M.A.N van Pieter
De ploeg die gemaakt is op de LTS in Gorredijk
Wel kwam er een reactie binnen op de oproep van Klaas Schotsman die enkele jaren geleden tegen een onbekend model aanliep tijdens een rommelmarkt in Steenwijk. Bij de aankoop werd verteld dat het waarschijnlijk een tentamenwerkstuk was van een agrarische school, ergens in noord Overijssel of zuid Drenthe. En dat blijkt te kloppen! Jan van Smeden uit Scharsterbrug bezit een gelijke ploeg als die waar Klaas meer over wil weten. “Ik heb mijn ploeg zelf gemaakt op de Lagere Technische School te Gorredijk, niet zo heel ver van Steenwijk waar Klaas zijn ploeg heeft gevonden. Ik moet hem hebben gemaakt waarschijnlijk in het derde schooljaar 1966-1967. Het was een werkstuk dat door iedereen in de gehele klas werd gemaakt en dus geen examen werkstuk. Het is denk ik door ongeveer 10 à 12 medescholieren gemaakt, er zullen dus ook zoveel van deze ploegen in omloop zijn. Ik heb mijn ploeg al die jaren bewaard en daarnaast heb ik ook een melkmachine. Die heb ik als een vrij werkstuk gemaakt in ongeveer dezelfde schaalverhouding. Van deze melkmachine is er maar één.” Ook Bob Wisse uit Emmeloord reageerde, maar met een iets andere toelichting. “Deze ploeg hangt al jaren onder een afdak en is gemaakt op de Gem. LTS, Emmeloord, kopklas LBW herstellen in 1968.” Misschien hoorden Emmeloord en Gorredijk tot dezelfde scholengemeenschap of werd de opdracht op meerdere scholen uitgedeeld. Hoe dan ook, de herkomst is duidelijk. Vlak voor het ter perse gaan van deze Agritoy kwam er nog een uitgebreide reactie binnen en daar zullen we waarschijnlijk in de volgende Agritoy een artikel aan wijden. De ploeg van Bob Wisse uit Emmeloord
Jan van Smeden maakte ook deze melkmachine
In het interview met Marcel Keltjens in deze Agritoy lees je dat hij een John Deere type GP bezit in schaal 1/12. De fabrikant en herkomst zijn ook hier weer onbekend. Wie kan er meer over vertellen?
Heb je zelf ook een onbekend miniatuur of weet je meer over de hier genoemde modellen, dan zien we jouw reactie graag binnenkomen bij redactie@agritoy.nl.
Emiel van Loon
Agritoy 4 - november 2013 - 25
de man achter de tafels
1
1
in iat u re m w u o b d n a L r a ja Vij fe nt wint ig
n be u rs
L.C.N. dan is die en georganiseerd door de urz be de op t es we ge n ar wat dan 100.000 bezoekers zij st hoger moeten zijn. Ma va zal urs be r pe rs ke Als er in 25 jaar tijd meer zoe van 4.000 be s zijn vaak de aantallen nt, want een gemiddelde Enkele belangrijke cijfer schatting aan de lage ka ste Landbouwminiaturenbeurs. in Zwolle toe bij deze 25 000 bezoekers op de beurs 10. of 00 5.0 nu er of doen getallen er eigenlijk En . odellen de aantallen van de clubm de statistieken. van de beursmodellen en is schelen. Het leuk voor en nn ku g ini we ers lez komen zal veel Op 23 en 24 november is het zover. Dan is de 25 Landbouwminiaturenbeurs een feit. Leden van de L.C.N. die al bijna 25 jaar lid zijn weten nog van de beginperiode, maar we hebben ook veel leden van 25 jaar oud en die zullen de eerste beurzen niet bewust hebben meegemaakt. In dit verhaal 25 jaar beurs in vogelvlucht, voor sommige lezers zoete herinneringen, voor andere lezers een eyeopener. ste
Om eens in de archieven te duiken is een tijdrovend karwei, dus een interview met de nestor op het gebied van de beurzen, Karel Hofs uit Marknesse, is de kortste klap. Vanaf het begin is hij betrokken geweest bij de beurzen en hij weet veel te vertellen over de (ontstaans)geschiedenis van de Landbouwminiaturenbeurs. Het begon allemaal zo’n kleine dertig jaar geleden in Wageningen in het museum voor Historische Landbouwtechniek. Een aantal verzamelaars -waaronder Frits van Manen en Roel de Langen- kwam regelmatig in het museum om daar folders te zoeken, te ruilen en van gedachten te wisselen. De toenmalige beheerder van het museum, Wim van Brakel, was een joviale man en de verzamelaars konden eigenlijk altijd bij hem terecht. Een klein beginnetje en naast folders werden er wel eens landbouwminiaturen geruild. Eind 1988 kwamen de plannen om een landbouwminiaturenbeursje te organiseren. Enkele verkopers van landbouwminiaturen kende men wel en zelf hadden de heren ook nog wel iets om te verkopen. Karel was toen zelf al druk met miniaturen, maar op de beurs in Wageningen raakte hij eigenlijk per ongeluk in verzeild. Jouke Bokma, één van de medeorganisatoren, zat in juli 1989 met vervoer naar Wageningen 26 - Agritoy 4 - november 2013
en als Karel wilde rijden, dan mocht hij ook wel een stukje van de verkooptafel hebben. Zo gezegd, zo gedaan en Karel had de smaak te pakken en was het hele weekend in Wageningen te vinden. De eerste beurs was ook de aanleiding tot de oprichting van de L.C.N. in december 1989. “Het begin van het eind”, geeft Karel aan, “want ik wilde het jaar daarop wel weer een tafel, maar dan één voor mezelf”. Karel was in die tijd al regelmatig een bezoeker van de Namac beurs in Driebergen (later werd dat Houten), dus hij wist wel hoe het er allemaal uitzag. De tweede beurs in Wageningen was een nog groter succes, nu onder de vlag van de L.C.N. Begin juli was geen rare tijd om een beurs te organiseren en zo werd ook de derde beurs in juli 1991 georganiseerd. Omdat de museumruimte te krap werd, besloot de toenmalige beurscommissie om een tent bij het museum te plaatsen. Al met al werd het geen succes, door het hete weer kwamen er veel minder bezoekers dan verwacht en de handelaren en bezoekers in de tent hielden het niet lang uit. Het plotselinge overlijden van Wim van Brakel in 1991 had een flinke impact op het bestuur en de beurscommissie. Het museum besloot het roer drastisch om te gooien en even een avondje folders ‘sneupen’ was verleden tijd. De beurscommissie moest naar een ander onderkomen omkijken. Een hectisch jaar was dat voor de L.C.N. Karel kreeg in februari 1992 van de voorzitter de opdracht om een beurs elders in Nederland te organiseren. Hij trommelde een paar mensen bij elkaar uit de regio en
3
2
6
5
4 zo probeerde Karel samen met Ad Romeijn en Jouke Bokma ergens in Nederland een plek te vinden voor de beurs. Er werd naar de landbouwschool in Emmeloord gekeken en ook de Meerpaal in Dronten was in the picture. Zij wilden wel graag het evenement binnen de deuren hebben, maar in juli was er geen plek. Besloten werd om de beurs in november te organiseren, vlak voor Sinterklaas. Het bestuur was toen nog niet direct enthousiast, dus kwam er eerst een jaar op proef. En zo was Dronten in 1992 een feit. Met meer dan 2600 bezoekers was het experiment geslaagd en Dronten werd eind vorige eeuw een begrip in de wereld van de landbouwminiaturen.
In de beginperiode zat de commissie er over in hoe men de grote zaal vol moest krijgen. Gelukkig werd de zaal opgevuld met tractoren in 1/1. Dat was maar één jaar mogelijk, want de ruimte was daarna wel nodig.
Het ging van kwaad tot erger. Zo kwam in 1993 een aantal Amerikanen en die brachten een showmodel mee. Dat zou ook wel wat zijn voor de beurs in Zwolle. In samenwerking met Martin Smits kwam het eerste beursmodel in 1994 naar Zwolle. De Minneapolis Moline G 950 in schaal 1/43, geproduceerd door Ertl en met opdruk ‘European Edition’, was iets bijzonders. Via Claire Scheibe van het blad Toy Farmer kwamen de andere modellen met een ‘Nederlands’ tintje naar Dronten. Zo zat op de Allis-Chalmers 220 al een 16 km bordje. De National Farm Toy Show die jaarlijks ook in november is, kwam altijd met een showmodel uit en daar kon de L.C.N dan mooi op meeliften. Het showmodel werd uitgebracht in 1/16 en 1/43 en de laatste schaal was voor Nederland wel aantrekkelijk.
De beurs groeide in de loop der jaren uit en alle ruimte die in de Meerpaal voor handen was werd benut. Zo kregen de standhouders voor de zaterdag een plekje in de zalen, die door vouwwanden groter konden worden gemaakt. In 2000 was de laatste beurs in Dronten. De Meerpaal ging verbouwen en het was nog maar de vraag of de L.C.N. er over twee jaar weer terecht kon. Daar had de commissie ook zijn vraagtekens bij, want de omvang van de beurs bleef maar groeien.
De mensen van de Meerpaal waren onder de indruk van de beurzen. Op een vraag of de commissie kon aangeven hoeveel bezoekers er kwamen -dit i.v.m. met de catering- kon geen zinnig antwoord worden gegeven. In de beginjaren was er ook nog geen bewaking en zo sliepen er mensen van het bestuur en de commissie bij toerbeurt in de Meerpaal. Meestal was dat geen succes om, met in de nacht het uitgaanspubliek, dan de volgende dag weer fris en fruitig mensen te woord staan. Vaak waren het een paar zware dagen.
Het reclame maken voor de beurs had later te maken met het beursmodel dat werd uitgegeven. De eerste affiches waren op A4 formaat en waren gevoegd bij de Agritoy. Zo kon ieder lid reclame maken voor de beurs. Later werd het een A3 formaat poster en in samenwerking met Trekker werd er een mooie foto geplaatst. De samenwerking met Misset, later Reed Business, is nog steeds prima.
1. 2.
3. 4.
5. 6.
De 2de beurs in 1990, een collage van omslagen van het blad Trekker voor de ingang van het museum voor Historische landbouwtechniek in Wageningen. De heer Van Driel zal de opening verrichten van de 2de beurs door met de Ferguson dwars door de collage te rijden. Dhr. J.W. van Brakel assisteert bij het starten van de Ferguson. Elf dagen na de beurs, op 18 juli 1991 overleed dhr. van Brakel aan de gevolgen van een hartaanval. Theo van der Perk nam tijdelijk de functie van voorzitter van de L.C.N. over. De ‘poster’ zoals die werd meegestuurd met de Agritoy Een tent werd bijgebouwd in 1991 voor de beurs om het grotere aantal tafelhuurders te kunnen bergen. Door het warme weer viel het beursbezoek erg tegen. Het was de laatste beurs in Wageningen. De L.C.N. beurs werd voortaan in november gehouden in De Meerpaal. Een showtafel in het museum tijdens de beurs in 1991 Roel de Langen, ‘een man van het eerste uur` in gesprek met Claire Scheibe van het Amerikaanse blad Toy Farmer Agritoy 4 - november 2013 - 27
10
fel... ter de ta h c a n e s De men
7
8
9
11
12
13
14
16
15 28 - Agritoy 4 - november 2013
17
18
19
20
“Dronten was een tijdperk, we hebben er enorm genoten. Samen met mijn vrouw Hannie tekende ik op een avond de indeling van de beurszaal en dat was vlot klaar. Nu zijn we er met drie man bijna drie dagen mee bezig. De aanmeldingen kamen toen per fax binnen en telefonisch verkeer zorgde voor mooie contacten,” aldus Karel. Het lijkt of hij met een beetje weemoed terugblikt. De commissie ging op zoek naar een nieuwe locatie en er waren diverse aanbieders. De IJsselhallen kwamen als beste uit de bus en zo werd in 2001 de eerste beurs in Zwolle een feit. “En als we dan ooit nog eens in die grote AA-hallen konden,” mijmert Karel terug. Want daar keek men toen al met een schuin oog naar. Inmiddels worden daar ook al de meeste vierkante meters door de L.C.N van gebruikt. Na 13 jaar is Zwolle inmiddels een begrip in binnen- en buitenland. Duizenden bezoekers weten elk jaar de weg weer te vinden. Karel is er trots op dat hij aan de wieg mocht staan van een groot gebeuren. Wat klein begon is niet meer weg te denken uit de wereld van landbouwminiaturen. Elke keer geeft het weer een gezonde spanning en met name op zaterdagochtend om 10.00 uur als alles klaar is. Dan is er min of meer rust bij de beurscommissie. Het draait allemaal. Zo zal het ook gaan met deze 25ste beurs. Maar ondanks de lange ervaring blijft die spanning. Klopt het allemaal? Heeft iedere standhouder een goede plek? Zijn de beursmodellen op tijd? Komt de John Deere uit Heeten op vrijdag? “De mensen uit de beurscommissie weten hun taak. Ik heb me zorgen gemaakt over het vervolg toen ik niet meer de voorzitter was van de beurscommissie. Gelukkig is Tonnie Weernink een waardig opvolger. En het enthousiasme van alle vrijwilligers die er een fantastisch weekend van maken. Geweldig!”, volgens Karel. Karel doet een stapje terug uit de beurscommissie. Zijn naam prijkt na zoveel jaren niet meer op de beursposters. Maar er is geen sprake van dat Karel in een gat valt. “Ik kan nu eindelijk zelf een keer meedoen en dan zelf achter de tafel staan. De beurs van de andere kant bekijken.
21
Ik blijf wel als vrijwilliger meehelpen en als er advies nodig is dan ben ik er ook hoor”, glimlacht Karel. Bevlogen en enthousiast, een beetje gek en onbegrijpelijk voor de buitenwereld, zo zijn verzamelaars van landbouwminiaturen vaak. En Karel doet daar al vijfentwintig beurzen aan mee om dat in stand te houden. Freerk Postmus Met dank aan Frits van Manen voor de foto’s uit de beginperiode Andere foto’s: Karel Hofs, Jaap Dokter en Jan Groot Jebbink 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21.
De beursposter van 1996 De laatste beursposter van Dronten In 2001 verhuisde de beurs naar Zwolle waar deze in november nog steeds gehouden wordt Een markant figuur uit de vroege L.C.N. jaren, Jan Brouwer Karel Hofs was en is nog steeds de gangmaker van de L.C.N., hier als beursvoorzitter in 1996 bij de overhandiging van een GeDe clubmodel aan dhr. Geurtsen, fabrikant van de vroegere GeDe trekker Van 1992 t/m 2000 werd de beurs jaarlijks gehouden in De Meerpaal in Dronten. Het was soms een hele toer om de publiekstrekkers voor De Meerpaal te krijgen. Het beursmodel staat altijd in 1/1 voor de IJsselhallen. En dat is in alle jaren behoorlijk gelukt. In 2001 was dat de Claas Xerion 2500. Een grote drukte tijdens de beurs van 2005. De AA-hal was al voor een groot deel bezet. Ieder jaar hetzelfde beeld. Twee uur voor opening van de beurs wachten de eerste bezoekers voor de gesloten deuren. Lange rij voor het beursmodel, vaak aan het eind van het beursweekend uitverkocht, wat dan teleurgestelde gezichten gaf De plattegrond van de beurs in 2007, nog maar een ‘kleine’ beurs De beursposter voor 2013. De vijfentwintigste beurs, iets om trots op te zijn! De laatste jaren komen er steeds meer en mooiere diorama’s. Echte publiekstrekkers. De kleurwedstrijd is onlosmakelijk verbonden aan de beurs en het beursmodel Bij de radiografische modellen van Siku is het altijd een drukte van belang. Agritoy 4 - november 2013 - 29
Op koffievi sit
e bij...
e i r a M n e f f i l Adrie, C e s s i N n i e d i Hoogerhe 1
een landelijke Adrie en Marie wonen in van Nisse, een omgeving onder de rook Zuid-Beveland. plaatsje in het Zeeuwse en kinderen Cliff woont met zijn vrouw rop in een van de enkele kilometers verde avenpolder. Senior nieuwere wijken in `s Gr een leuke collectie en junior hebben beide gebouwd. Cliff landbouwminiaturen op n verzameling. Pa begon als eerste met zij otste deel van hun volgde wat later. Het gro modellen in schaal verzameling bestaat uit igend ruimtegebrek 1/32. Maar door een dre e aankopen stapten ze bij hun laatst lfs 1/87. Minder over op schaal 1/64 en ze wel leuk. gedetailleerd, maar toch
2
30 - Agritoy 4 - november 2013
3
4
7
5 6
Adrie is geboren op Colijnsplaat en verhuisde met zijn ouders naar Hoedekenskerke en als zestienjarige weer naar `s Gravenpolder. Toen hij in 1968 trouwde betrok hij met zijn vrouw Marie hun huidige woning. Om het huis is er circa 1 ha grond. Daarop hield hij als hobbyboer koeien, varkens en kippen. De laatste jaren grazen er in de zomer zoogkoeien en in de wintermaanden een koppel schapen. Dit zijn dieren van een bevriende veehandelaar. Na zijn opleiding motor- en landbouwtechniek ging hij aan het werk bij een landbouwmechanisatiebedrijf. Dit bedrijf was dealer van BM Volvo tractoren. De types T 350 Boxer en de T 320 Buster kwamen in die tijd net op de markt. Het waren solide tractoren en bekend om hun destijds hoge rijsnelheid van circa 28 km per uur. De trekkers waren voorzien van een driecilinder viertaktdieselmotor. De Buster motor leverde 37 pk en de Boxer met een vermogen van circa 56 pk was één van de meest populaire series van BM Volvo. Nadat Adrie zijn militaire dienstplicht had vervuld, heeft hij nog een jaar bij zijn oude baas gewerkt. In die tijd verruimde hij zijn blik en keek uit naar wat anders en beters. Dat resulteerde in een dienstverband bij de Combinatie Oosterschelde werken. Die bouwden toen de vijf kilometer lange Zeelandbrug. Hij werkte daar drieëntwintig jaar. Daarna werd hij wegens rugklachten afgekeurd. Vanaf die tijd hield hij zich thuis bezig met zijn vee en
oldtimercollectie. In de begin jaren heeft hij veel tractoren gerestaureerd, maar later werd dat minder. Pas later kwam er meer belangstelling voor de miniaturen.
De trekkers Op de boerderij van zijn opa kwam begin vijftiger jaren de eerste trekker, een M.A.N Ackerdiesel. Deze robuuste trekkers waren toen pas op de markt. Ze hadden een vermogen van rond de dertig pk. De afwerking stond op een kwalitatief hoog peil en ze legden de basis voor de volgende uit te brengen modellen. De M.A.N Ackerdiesel tractoren behoorden altijd tot de sterkste in hun klasse, maar daardoor ook tot de duurste. De verkoop van het merk heeft dan ook nooit een hoge vlucht genomen. Het leuke van opa zijn trekker is dat die, nadat hij niet meer in gebruik was, op de school waar Adrie zat, klassikaal volledig werd gerestaureerd. Over praktijkonderwijs gesproken. Waar vind je dat tegenwoordig nog? Later werden er nog een aantal andere trekkers aangeschaft. De laatste was een Nuffield DM4 uit 1957. Die was uitgerust met een nieuwe viercilinder dieselmotor van B.M.C. en leverde circa 45 pk. Eind zestiger jaren verdween de naam Nuffield. Het bedrijf ging over naar British Leyland. De nieuwe trekkermodellen kregen de naam Leyland. En de Nuffield van opa, die staat nog steeds bij Adrie.
De huidige oldtimercollectie De huidige collectie bestaat, naast de nog ongerestaureerde Nuffield DM4, uit een viertal Allis-Chalmers, een Ford 3000 uit de zeventiger jaren en een Ferguson T.E.F. van 1951. De favoriete trekkers zijn de Allis-Chalmers. Te beginnen met de A-C type B uit 1951. Dat was destijds een zeer gewilde tractor. Die had een viercilinder kopklepmotor die geschikt was voor zowel benzine als petroleum. Hij werd geproduceerd van 1938 tot 1957, leverde rond de 20 pk en er werden circa 127.000 exemplaren van gebouwd. Na het laatste productiejaar werd hij vervangen door het type C. Die was met dezelfde motor uitgerust, maar voorzien van een doordraaiende aftakas. De kleine A-C trekkers waren leverbaar met een rechte en een gebogen vooras. Ook waren ze er in row-crop uitvoering. Verder omvat de collectie nog een A-C type D 270 en de D 272 van eind vijftiger jaren. Dat waren de opvolgers van de typen B en C. 1. Vader Adrie en zoon Cliff bij verzameling van Adrie 2. Ford FW 60 uit 1979 van Ertl 3. Allis-Chalmers 7580 van Ertl, Farm Toys Show 2008 edition 4. BM Volvo loader van NZG 5. Nuffield Universal van Brian Norman in 1/43 en 1/64 6. Allis-Chalmers types B van Scale Down en een type C van Springside 7. Bolinder Munktell 320 type Buster Agritoy 4 - november 2013 - 31
10
... site bij
evi Op koffi
9
8
11
12
Ze waren leverbaar met een benzine/petroleummotor of in dieseluitvoering. In de dieseluitvoering lag een Perkins P3 motor. Uiterlijk verschilden deze types weinig met de voorgaande modellen. Wel maakten ze een forsere indruk. De dieselmotor van de D 270 leverde 31 pk, die van de D 272 ruim 29. Ze bleven in productie tot 1960. Als laatste dan de Ferguson TEF uit 1951. Dit overbekende model met een dieselmotor van circa 29 pk was één van de meest populaire trekkers uit de vijftiger jaren. Tussen 1951 tot 1956 werden er ruim 500.000 exemplaren geproduceerd.
Miniaturen Cliff -de oudste zoon- is al rond zijn zestiende begonnen te verzamelen. Eerst zocht hij zijn nog in redelijke staat verkerende speelgoedtrekkertjes bij elkaar. Daarna werd er wat serieuzer verzameld. Op een gegeven moment ontmoette hij Roel de Langen, één van de grondleggers van de L.C.N. Die vertelde hem dat er een landbouwminiaturenclub werd op32 - Agritoy 4 - november 2013
gericht. Hij meldde zich toen meteen aan als lid. Uit zijn lidmaatschapsnummer 19901035 blijkt ook dat hij een lid vanaf het eerste uur is. Daarna is hij fanatiek gaan verzamelen, eerst overwegend in de schaal 1/32. Ongeveer een jaar geleden is hij wegens dreigend ruimtegebrek overgestapt op 1/43, zelfs 1/64 en nu ook nog 1/87. Voor zijn verzameling van rond de driehonderd modellen had hij een mooie vitrinekast gemaakt. Maar toen hij getrouwd was, nam hij zijn trekkertjes mee en kwam de kast leeg te staan. Een mooie, maar lege kast vond pa maar niets. Die moest weer gevuld. Senior, die de miniaturen van zijn zoon altijd al mooi had gevonden, begon daarna ook met het opbouwen van een eigen collectie. En die mag best gezien worden. Vanaf begin negentiger jaren werd de kast weer gevuld met een groot aantal modellen. Zoveel zelfs dat hij nu -wil de zaak nog overzichtelijk blijven- te vol dreigt te raken. Dit is een reden om de laatste tijd wat minder en wat kleinere modellen aan te schaffen. Daarnaast is er nog een verzameling van de jongste zoon Ronny. Het ontbreekt
de familie Hoogerheide dus niet aan modellen en trekkerliefhebberij. Dat er bij het trio dubbele modellen in de verschillende collecties zijn opgenomen is vrijwel niet te voorkomen. De collectie van senior is zeer divers. Ligt bij zijn oldtimers de nadruk op Allis-Chalmers, in de verzameling nemen die een bescheiden plaats in. Natuurlijk zijn er wel modelletjes van het type B en C, in dit geval in schaal 1/32 en uitgegeven door Scale Down. Daarnaast is er ook een A-C kniktrekker type 7580 van Ertl. Dit model is in 2008 uitgegeven voor de Farm Toy Show. De 7580, met een zescilinder turbo motor kwam in 1978 op de markt en leverde 166 pk. In 1985 nam Klöckner Humbolt Deutz de landbouwdivisie van A-C over en het merk Allis-Chalmers verdween daarmee van de markt. Door de toenemende concurrentie bij de zwaardere tractoren, kwam ook Ford met een kniktrekker, de FW 60. Deze trekker met een vermogen van 355 pk kwam in januari 1979 naar Nederland. Hij werd geproduceerd bij Steiger in Fargo, North Dakota.
13
14
16 15
Overige hobby’s
17
Van Brian Norman staat er een Nuffield Universal in de kast. Eén in schaal 1/43, met daarbij een kleinere uitvoering in 1/64. En, hoe kan het ook anders als je gewerkt hebt bij een BM Volvo dealer, staat er ook een aantal modellen van dat merk. Allereerst een BM Volvo loader en daarnaast een Volvo BM 320 Buster met het daarbijbehorende originele doosje. Natuurlijk mag een Ferguson TEF in verschillende schalen niet ontbreken. Ook het merk Hanomag is vertegenwoordigd met een rupstrekker type K 55 van Wiking en een R 43 en R 45 van Siku. De rupstrekker is -heel apart- voorzien van een rond stuur in plaats van stuurhendels. Ook is er een Hanomag Robust in 1/43 in geschenkverpakking. Dit model is een relatiegeschenk. En wat zie ik daar verder nog, het eerste clubmodel van de L.C.N. uitgegeven in 1991, de Brons! Deze trekkers werden geproduceerd bij de Brons Motoren fabriek in Appingedam. Ze hadden een tweecilinder viertaktmotor die 50 pk leverde. Tussen 1935 en 1953 werden er in totaal 49 gebouwd. De trekker was ongeschikt
18
voor veldwerk. Het was destijds de krachtbron voor het aandrijven van dorsmachines. Doordat de poelie rechtstreeks op de krukas was gemonteerd, waren er geen tandwiel overbrengingen die de krachtoverbrenging nadelig konden beïnvloeden. Het zijn niet alleen modellen van oldtimers die je bij Adrie vindt. Ook miniaturen van modernere trekkers en machines zijn er te vinden zoals een Norscot Claas Jaguar hakselaar die is omgebouwd naar een Cat uitvoering. Die is zo gekocht bij Jacco van den Broek. Verder staan er een Cat 95 E van Norscot en een J.C.B. Fastrac 3185 van Britains. De Valtra S van Joal en de Fendt 620 LS van Gama zijn, evenals de JD 4020 van Ertl bij de meesten van ons wel bekend. Als laatste wil ik nog de Ford County Super van Scale Down noemen. De vooras van een zwaardere standaard trekker werd vervangen door een as met wielen die even groot zijn als die van de achterwielen. Door deze zware vooras kreeg de trekker een gunstiger gewichtsverdeling voor het zwaardere trekwerk.
Naast het af en toe meerijden in een toertocht was het deelnemen aan ploegwedstrijden de grootste liefhebberij van de mannen. Jongste zoon Ronny nam vanaf zijn 16de gedurende tien jaar deel aan zowel de regionale als de nationale ploegwedstrijden. Hij was een zeer succesvol ploeger en veroverde in beide klassen meerdere keren de kampioensbeker. Pa deed een jaar of vijf mee en behaalde op de regionale wedstrijden eveneens een aantal keren een mooie plaats. Ze ploegden met de Allis-Chalmers tractoren met in de hefinrichting een A-C één schaar tweeling-ploeg. Ronny ploegde met de D 270, pa met de D 272. Een ideale ploegcombinatie. Naast de miniaturen zijn er nog de nodige folders van zowel trekkers als werktuigen. Met een lidmaatschap van de L.C.N. , de OTMV, de HMT en de Oldtimer Trekker en Motorenclub Midden Zeeland (OTMMZ) zijn ze door het lezen van de diverse clubbladen goed op de hoogte van wat er op hun hobbygebied speelt. Als laatste wil ik de familie Hoogerheide bedanken voor de door hen beschikbaar gestelde tijd en de gezellige hobbyuurtjes.
Leen de Vos 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18.
Ferguson TEF in 1/32 en 1/64 Hanomag K 55 van Wiking Het eerste L.C.N. clubmodel, de Brons uit 1991 Fendt Favorit 620 LS Turbomatic van Gama in 1/28 Hanomag Robust 900 van Siku 1/55 Caterpillar 95 E van Norscot Claas hakselaar van Norscot, omgebouwd naar een Caterpillar uitvoering Renault 155.45 van Britains, uit 1985 Steyr 9145 in 1/32 van Siku Ford County Super van Scale Down John Deere 4020 van Ertl/Britains Agritoy 4 - november 2013 - 33
AirďŹ x to Denzil Skin nne nerr In verschillende media is er al aandacht aan besteed en als Agritoy kunnen we niet achterblijven. Als dan op een vrijdagmiddag een recensie-exemplaar is afgeleverd bij de buren, dan zegt het wat over het formaat van het boek. Het past namelijk niet door de brievenbus, maar dat is eigenlijk maar bijzaak. Zoals de foto’s laten zien gaat het hier om een bijzonder boek.
1 2
3
34 - Agritoy 4 - november 2013
4
5
6
7
Farming in Miniature geeft een schitterend beeld van de landbouwminiaturen tot 1980. Het boek staat vol met schitterende foto’s en daarnaast informatie over de verschillende producenten van landbouwminiaturen. De grote jongens zoals Britains en Corgi Toys nemen een grote plaats in. Samen beslaan ze ongeveer een derde van de 360 bladzijden. Eigenlijk hoeven deze beide merken geen toelichting, want over Britains staat elke keer een artikel in Agritoy en ook over Corgi is een serie artikelen geweest. Maar wat te denken van merken als Charbens en Benbros. Voor de kenner zeggen deze merken genoeg. Een paard en wagen zijn ook een landbouwminiatuur, vaak afgedaan als speelgoed voor kleine kinderen, maar horen zeker thuis in dit boek. Afdrukken van speelgoedfolders, modellen als bouwpakketje of babyspeelgoed, het staat er allemaal. Of het boek volledig is kan ik geen zinnig woord over zeggen, daar reikt mijn kennis niet ver genoeg voor, maar het is een geweldig naslagwerk om na te gaan of een bepaalde miniatuur ooit is geproduceerd in Groot Brittannië. Soms kan men ook nog kennis nemen van de aantallen modellen. Wat opvalt is dat er geen schaal wordt gebruikt, maar dat de maten in mm worden aangegeven. De schaal zal van veel modellen moeilijk te achterhalen zijn geweest, zodat de samenstellers voor één maat hebben gekozen. 1. Van oorsprong Duits tinnen paard en wagen uit 1920, de voerman ontbreekt (114 mm) 2. Chad Valley Wee-kin no. 9509 hooihark (72 mm) 3. Landbouwminiaturen van Britains LTD (uit catalogus 1940) 4. Pure Rubber Products Ferguson tractor en hooihark (Benbros) 5. Charbens no. 2 paard en landrol (125 mm) 6. Crescent no. 1815 hooitransporteur (140 mm) (oorspronkelijk Bamfords) 7. Ferguson tractor van Airfix, type 2 verpakking Agritoy 4 - november 2013 - 35
8
9
De auteurs hebben enorm veel research gedaan, getuige de lijst van geraadpleegde bronnen. En dat is niet voor niks. Het boek kan wel worden omschreven als de Bijbel voor Britse miniaturen. Al met al worden er (samen met deel II) 67 producenten en merken genoemd. En die zijn dan te bewonderen aan de hand van 2000 foto’s. Al met al een aanrader en samen met deel II een geweldige aanvulling voor de verzamelaar van landbouwminiaturen.
Freerk Postmus Titel:
Volgens een expert:
Farming in Miniature (A Review of British-Made Toy Farm Vehicles up to 1980) Volume 1: Airfix to Denzil-Skinner Samengesteld door: Robert Newson Peter Wade-Martins Adrian Little Afmeting: 29 cm x 31 cm Gewicht: +/- 2300 gram Aantal pagina’s: 360 ISBN: 978-1-908397-55-3 Uitgegeven door: Old Pond Publishing, Ipswich, GB Prijs: £ 49,75
Ongelooflijk wat een schitterende foto’s, wat een schitterend boek. Dat model heb ik wel, die heb ik nog niet. Daar is moeilijk aan te komen en nooit geweten dat daar ook modellen van zijn gemaakt. Ik kijk nu al uit naar deel twee, want dat belooft ook wat. 10 8. Charbens no. 18, tractor (91 mm) en maaimachine (62 mm) 9. Lone Star no. 1258 Farm King tractor (122 mm) en trailer (90 mm) van fabrikant D.C.M.T. and Lone Star 10. Denzil Skinner David Brown 25 D (192 mm) batterij aangedreven met beschrijving en gereedschap
36 - Agritoy 4 - november 2013
Agritoy 4 - november 2013 - 37
toekomst... de jeugd heeft de
o c m en Re de
n i l e w e ziet di w u o b g i werktu
r een naderde voo e b r e e k te ine de eers co Willems r een hele kle a m a e m R b ik e h n e ik o T ctie: “ toen eg ik als rea nt?”. Ik heb a re s k s re w te ie in rv t te in nie ling , dat is toch een verzame n a v e tt o verzameling ro g m de een dat het niet o dellen. Nou, o m e d r te h c aangegeven op rhaal a l. Dus toog ik ral om het ve e o w o v o r c a m a e m R t, gaa n heeft n. kele modelle n e ij b l ting Brumme a h a c rh ri g ve a d id zaterdagnam een zonnige
2
Remco komt niet uit een agrarisch gezin, maar woont wel zeer dicht tegen het landelijk gebied aan. Hij ziet de echte modellen dus regelmatig voorbij rijden. Daarom verzamelt hij ook het liefst miniaturen die hij dagelijks buiten ziet. “Daar heb ik dan toch meer binding mee”, zegt Remco. “Het verzamelen is eigenlijk begonnen met de miniaturen van mijn vader. Toen ik nog een kleuter was heb ik ooit zijn verzameling gekregen om mee te spelen. Daar heeft mijn vader nu wel een beetje spijt van, want ik denk dat de helft van de miniaturen nog maar in goede staat is. De rest ligt in ‘speelconditie’ in enkele oude dozen opgeslagen. Tja, zo gaat dat hé, als kind wil je alleen maar spelen.” 38 - Agritoy 4 - november 2013
1
3
4
5
“Nadat ik voor de eerste keer de miniaturenbeurs bezocht had, ben ik in 2012 lid geworden van de L.C.N. Het lidmaatschap kost maar € 20,00 en daarvoor krijg je onder andere een prachtig clubblad voorgeschoteld. In het voorjaar heb ik voor de eerste keer de ALV (algemene ledenvergadering, red.) bezocht. Ik ben in eerste instantie voor de bezichtiging van de Vredo fabriek gegaan, maar vond het ook wel interessant om te horen wat de club allemaal heeft gedaan en nog van plan is.” “Zoals iedere verzamelaar heb ik ook een klein beetje ruimtegebrek. Mijn moeder was er niet echt blij mee, maar uiteindelijk mocht ik toch een vitrine in de keuken plaatsen. Dat geeft weer iets ‘verzamellucht’. Ik heb een lichte voorkeur voor de gedetailleerde Fendt en John Deere modellen. Dan kom je snel bij UH en Wiking terecht. Die modellen zijn wel iets duurder, maar dat heb ik er wel voor over. Ik breng 2 uur per week kranten rond en werk zaterdags bij Wildkamp om de aanschaf te bekostigen. Ook help ik mijn vader wel eens met zijn eigen timmerbedrijf als het nodig is. Ondanks alle details probeer ik de miniaturen altijd nog daar waar nodig aan te passen aan de werkelijke tractoren.” “Mijn vader had voor mijn 16de verjaardag een enorme verrassing in petto. Hij had namelijk met de plaatselijke loonwerker geregeld dat ik een dag op een echte Fendt Favorit 714 mocht rijden. Toen wilde ik daar natuurlijk ook een miniatuur van hebben. Omdat de miniaturen alleen maar van het type 716 waren, heb ik spe-
ciaal 714 stickers laten maken. Daarnaast heb ik nog enkele kleine wijzigingen doorgevoerd aan het model zodat ik de echte trekker nu ook in miniatuur heb. 1. 2. 3. 4. 5.
Remco met zijn Favorit 714 in miniatuur Remco op zijn verjaardagscadeau waar hij een dag mee mocht rijden Een door Remco zelfgebouwde Veenhuis mestcontainer De Porsche diesel van Remco’s overleden opa Een deel van de verzameling in de nok van het huis Agritoy 4 - november 2013 - 39
6
7
8
Naast deze Fendt heb ik ook nog een Porsche diesel die zeer speciaal voor mij is. Mijn opa had namelijk een hobbyboerderij en daar gebruikte hij een Porsche. Opa had dat model ook in miniatuur en zei dat ik dat model mocht hebben als hij er ooit niet meer zou zijn. Vorig jaar is mijn opa overleden en sindsdien heeft dit model een zeer speciale plaats in mijn verzameling. Ik heb ook nog een Bobcat en een minikraantje in de verzameling die een klein beetje speciaal zijn. Niet dat die modellen zo bijzonder zijn, maar ik heb ze tijdens een werkweek met school in Barcelona gevonden. In een klein speelgoedwinkeltje in een steegje met nog een echte ouderwetse ‘rinkelkassa’. Ze hebben niet veel gekost, maar het zijn toch een paar leuke hebbedingetjes.” “Ik ben een keer naar de open dag van ‘de Vetweide’ geweest. Ik vind het ontzettend knap wat die mensen allemaal maken. Misschien ga ik mij in de toekomst ook ooit nog eens een keer aan diorama’s wagen, maar nu nog even niet. Momenteel heb ik mijn handen al vol aan het in elkaar zetten van de Jan Veenhuis kipper uit het artikel ‘Bouw je eigen’ uit de Agritoy. Ik lig door alle drukte alleen wat achter op schema.” “Ik zit nu in het examenjaar 6 VWO, maar mag ook graag met mijn handen werken. Zo sleutel ik regelmatig mee bij het tractorpulling team van ‘BRUTUS’. Dat is een trekker die mee doet in de 4,5 ton supersport klasse. BRUTUS is ook al een keer Nederlands kampioen geweest, maar doet het momenteel even wat rustiger aan. Dat sleutelen is erg leuk om te doen en bij de trekkertrek in Lochem ben ik dan ook altijd vaste klant.” “Voor de sportieve ontspanning ben ik lid van badmintonvereniging BC ’t Pluumpje uit Eerbeek. Badminton is best een intensieve sport, dat hebben veel mensen niet in de gaten totdat ze zelf een keer een 40 - Agritoy 4 - november 2013
9
‘pluumpje’ komen slaan. De meeste wedstrijden spelen we op zondag, maar soms moet er ook wel eens een wedstrijd op een dinsdagavond afgewerkt worden.” Nou Remco bedankt voor dit interview en je ziet dat er ook over een kleine verzameling genoeg te vertellen valt. Dat Remco een technische aanleg heeft is te zien aan zijn volledig zelf gebouwde Veenhuis mestcontainer. Dus een toekomst in de werktuigbouw zie ik wel voor hem weggelegd.
Marcel Scholten 6. 7. 8. 9.
Fendt met zaaicombinatie en een zelfbouw zaadbak Een deel van de ‘Bouw je eigen’ Jan Veenhuis kipper Twee ‘Spaanse’ modellen Een mooie maaicombinatie
1
2
De oude
Hatz
is weer terug
ts mee hebt, Er zijn dingen waar je ie re manier omdat ze op een of ande of een speciale herinneren aan vroeger er had een Hatz gebeurtenis. Mijn zwag ee hij zijn hele TL22 eind jaren ’50 waarm im 40 ha jaarlijks gemengde bedrijf van ru en voor het mee rond kon zetten. Alle winter een graan dorsen werd in de . loonbedrijf ingeschakeld Na verloop van tijd werd de Hatz -zonder hef- toch wat ouderwets en moest plaats maken voor wat nieuws. Alleen het fotootje bleef over… . Na bijna 50 jaar werd een bijna dezelfde Hatz ergens gelokaliseerd en die staat nu weer op dezelfde plek als toen. Er moest wel het een en ander aan gebeuren wat door een handige schoonzoon werd geklaard. Hatz trekkers werden in Duitsland geproduceerd van 1954 tot 1964 in Ruhstorf aan de rivier Rott. De totale oplage was niet groot. Tot 1964 werden totaal 7.000 exemplaren gemaakt in 23 verschillende typen. De Hatz TL22 werd gemaakt van 1954 tot 1959 in een oplage van totaal 235 stuks. De cilinderinhoud was 1806 cc, er waren 5 versnellingen vooruit en 1 achteruit, het gewicht bedroeg 1330 kg en het vermogen was 22 pk. In die jaren was dat 4
3
zeker geen lichte trekker. Er was genoeg trekkracht om op de Veluwse landbouwbedrijven mee uit de voeten te kunnen. Miniaturen van Hatz trekkers zijn bij mijn weten nooit gemaakt. Maar daar kon wat aan gedaan worden. De L.C.N. was voornemens om een volgend clubmodel te laten maken, dus dan toch maar een Hatz ingevuld op het formulier. Maar je raadt het al, het was de enige Hatz die als clubmodel was ingevuld en het werd dus geen Hatz maar een Deutz D 130 06. Zelf maken zag ik even niet zitten, maar een bekende modelbouwer was bereid om een Hatz TL22 in schaal 1/32 te vervaardigen. Het duurde een tijdje maar het resultaat is verbluffend, zelfs de eindvertraging met portaalassen is nagebouwd. Gespoten in de originele kleur is het een voorbeeldige kopie van de Hatz landbouwtrekker geworden. De foto’s laten zien dat daar geen woord teveel mee gezegd is. Frits van Manen 1. Hatz TL22 in schaal 1/32 2. De eindvertraging zorgde voor grote bodemvrijheid
3. Luchtkoeling per cilinder 4. Na 50 jaar weer terug op de oude plek... Agritoy 4 - november 2013 - 41
, n o i r e X S CLAA
1
l e d o m n e ld e e b r in voo
e eeuw doet zich een Eind jaren ’60 van de vorig dbouw in Europa voor. In schaalvergroting in de lan tere rbouwbedrijven steeds gro Nederland nemen de akke Noordeland, de Flevopolders en vormen aan. Vooral in Ze mt naar an is dat er meer vraag ko Holland. Het gevolg daarv eit. es met meer oogstcapacit grotere landbouwmachin nie ma r waren te licht voor deze De toenmalige tractoren t jven experimenteerden me van landbouw. Loonbedri h staande tractoren technisc grotere tractoren door be voorbeeld is de Ford Doe aan te passen. Een mooi van uliere tractoren, ontdaan Triple D waarbij twee reg een oppeld. Het resultaat was voorassen, zijn samengek een vierwielaandrijving. Maar dubbel motorvermogen en t was dit niet. oplossing voor de toekoms Tractorfabrikanten haakten hierop in en ontwikkelden sterkere tractoren, al dan niet met vierwielaandrijving. Al snel werd duidelijk dat het concept van een tractor met vier even grote wielen het beste was voor de sterkste tractoren. Bekende voorbeelden uit die tijd zijn onder andere de grote tractoren van Schlüter, de Fordson Super Six tractor en de MB Trac. Claas, de bekende oogstmachinefabrikant die dit jaar 100 jaar bestaat, wilde zich eind jaren ’60 ook mengen in de grote tractoren. Men was van mening dat een tractor als drager van oogstmachines moest gaan dienen. Hierdoor hoefde de akkerbouwer c.q. het loonbedrijf niet voor elk type gewas een aparte machine aan te schaffen welke vervolgens een groot deel van het jaar stil zou staan. De specificaties welke men voor ogen had waren de volgende: een cabine in het midden voor een goed overzicht voor wat zich voor de machine afspeelt, vier even grote wielen welke alle 42 - Agritoy 4 - november 2013
gestuurd zijn en mogelijkheden tot het aankoppelen van machines aan de voor- en achterzijde. De tractor kan voor speciale landbewerking ook in zogenaamde hondengang rijden. Claas bouwde hiervoor zelfs een prototype, maar door financiële oorzaken werd het project niet vervolgd. In 1978 bouwt men weer enkele prototypen, maar dan naar de toenmalige maatstaven. Deze tractor was weer met vierwielbesturing en hefinrichtingen aan beide zijden uitgerust. Ook de cabine bevond zich weer in het midden, maar was nu draaibaar zodat de bestuurder altijd in de te rijden richting zat en goed zicht had op de werkzaamheden. Het draaien van de cabine vond handmatig plaats. Claas ontwikkelde voor deze machine veel aan te bouwen werktuigen zodat deze tractor kon worden ingezet voor het zaaien en oogsten van verschillende gewassen. De tractor was zelfs als hakselaar te gebruiken. Deze tractor werd aangedreven door een voor die tijd enorm vermogen van 200 pk. Om het vermogen naar de wielen over te brengen was een speciale transmissie van Amerikaanse makelij gemonteerd.
2
Hierbij stak het volgende probleem de kop op: de Amerikaanse fabrikant stopte met de productie van de betreffende transmissie. Een goed alternatief was er niet te vinden en zo werd het project van de grote Claas tractor op een laag pitje gezet. In 1986 werd er een nieuw type traploze transmis-
sie gevonden en vanaf 1989 werd het project weer opgepakt. Na langdurig testen en ontwikkelen zag in 1995 de Claas 2500 het levenslicht en werden er 5 exemplaren voor testdoeleinden bij goede klanten uitgezet. Men was tevreden over de Claas 2500 en deze werd in productie genomen. In 2005 werd de Claas 2500 opgevolgd door de modernere en sterkere Xerion-serie. Deze serie bestond aanvankelijk uit de 3300 en 3800, waarbij het motorvermogen een tiende gedeelte van de typeaanduiding vormt. De vermogens van 330 en 380 pk komen uit Caterpillar motoren. De Xerion ziet er een stuk moderner uit dan de 2500 en heeft een mooi gevormde motorkap welke ontwikkeld is om zo weinig mogelijk zicht weg te nemen. Verder is er natuurlijk, de optioneel, draaibare cabine welke qua ontwerp en comfort vrijwel gelijk is aan de cabines van de oogstmachines. Tegenwoordig zijn naast de 3300 en 3800 ook de topmodellen 4500 en 5000 verkrijgbaar. Deze zijn uitgerust met een 12,5 liter Caterpillar zescilinder turbomotor met respectievelijk 450 en 500 pk. Alle Xerions zijn uitgerust met vierwielbesturing voor een grote wendbaarheid en optimale inzet tijdens werkzaamheden. 3
5
Afmetingen van de Claas Xerion 3300-3800 (maten in mm) 1/1 naar 1/87 Lengte Breedte (minimaal, afhankelijk van bandenmaat) Hoogte (afhankelijk van bandenmaat) Wielbasis
6.630 2.490 3.720 3.300
76.2 28.6 42.7 37.9
Afmetingen van de Claas Xerion 4500-5000 (maten in mm) Lengte (inclusief hefinrichtingen) Breedte (minimaal, afhankelijk van bandenmaat) Hoogte (afhankelijk van bandenmaat) Wielbasis
7.493 2.490 3.651 3.500
86.1 28.6 41.9 40.2
Modellen van de Xerion De laatste jaren is het aantal landbouwminiaturen in de schaal 1/87 enorm toegenomen. In de schaal 1/87 wordt de Xerion door drie modelautofabrikanten aangeboden. Er zijn van de Xerion drie opbouwvarianten leverbaar welke met elke motorvariant uitgerust kunnen worden. De Trac is bedoeld als normale tractor voor het trekken van grote ploegen, eggen en dergelijke. De cabine is bij deze versie niet draaibaar. De Trac VC is gelijk aan de Trac, maar is uitgerust met een draaibare cabine. Deze versie zal meer gebruikt worden met aangekoppelde werktuigen waarbij langdurig achteruit rijden tot de mogelijkheden behoort. Omdat de cabine zich tijdens het achteruitrijden boven de achterwielen bevindt, heeft de bestuurder beter zicht op het werk en wordt hij niet belemmerd door de motorkap. Onder andere bij maaiwerkzaamheden en het aanschuiven van de kuil is dit erg handig.
4 Ten slotte is er nog de Saddle Trac, welke alleen als 3300 en 3800 wordt geleverd. Deze Xerion is er op gebouwd om werktuigen te dragen of om als trekker-opleggercombinatie te dienen. De cabine bevindt zich in dit geval boven de motorkap om meer ruimte voor werktuigen op het chassis te creĂŤren. Om u hiervan een indruk te geven ziet u hier een voorbeeld van de Xerion Saddle Trac.
Schuco Claas Xerion 3800 Trac VC
Al langere tijd zit de Claas Xerion 3800 Trac VC bij Schuco in het assortiment. Het diecast model doet niet onder voor de andere twee Xerions van andere aanbieders en heeft evenals het voorbeeld een draaibare cabine. Wel lijkt het of het model wat hoog op de wielen staat. Toch is dat gezichtsbedrog, want de hoogte van het model is gelijk aan die van de Claas Xerion 5000 Trac VC van Wiking. Waarschijnlijk doordat Schuco smallere banden met grotere velgen toepast, lijkt de Xerion van Schuco wat hoger. Schuco gaat met de detaillering heel ver. De cabine is draaibaar, er is een luchtfilter met doorzichtige aanzuiging aanwezig, achter de cabine vindt u een brandblusser en de opvallend geplaatste uitlaat bevindt zich op de juiste plaats. Zelfs een GPS-bol bevindt zich op het dak van de cabine. Wanneer de 3800 van Schuco naast de 5000 van Wiking staat, vallen meteen de verschillen in motorkap op. Schuco heeft de juiste, kleinere motorkap toegepast. Want de motor van de 3800 is een stuk kleiner dan die van de 5000. Verder heeft Schuco het interieur met de opvallende bedieningselementen rechts naast de stoel 1. Claas Xerion 5000 2. Claas Xerion 3000 3. Claas Xerion 3800
4. Claas Xerion 5000 5. Xerion Saddle Trac
Agritoy 4 - november 2013 - 43
goed weergegeven. Het jammere aan het Schuco model is, dat men een contragewicht aan de voorste hefinrichting heeft gehangen welke vast gemonteerd is. Hierdoor kan er niets aan de voorzijde gekoppeld worden. Het Schuco model wordt geleverd met gemonteerde spiegels en zwaailampen in een mooi vitrinedoosje.
6
De Xerion 5000 VC Trac van Wiking is geheel van kunststof, zoals alle Wiking modellen. Deze Xerion komt uit Chinese productie. Dit doet niets aan het model af, want deze voldoet aan alle Wiking-criteria en ziet er voldoende gedetailleerd uit. Wiking heeft gekozen voor de VC uitvoering en de cabine van het model, met correct interieur, is dan ook draaibaar. Wiking heeft het model uitgerust met een pendelend opgehangen vooras, brede banden en hefinrichtingen aan voor en achterzijde. Er kunnen dus aan beide zijden werktuigen van Wiking aangehangen worden. Echt grote werktuigen, welke zo’n grote trekker behoeven, heeft Wiking (nog) niet in haar programma. Maar zo’n grote Joskin kipaanhanger of mestaanhanger staan ook goed achter deze Xerion. Kortgeleden bracht Wiking de brede maaier ‘Claas Corto 8100 F’ uit. Deze kan achter de Xerion gehangen worden en door de cabine naar achteren te draaien heeft de bestuurder goed zicht bij het maaien. Daar op het moment van het maken van de foto deze breedtemaaier er nog niet was, heb ik gekozen voor de smallere variant. Het is maar voor de beeldvorming.
Wiking Claas Xerion 5000 VC Trac
8
Siku Claas Xerion 5000 Trac Binnen het Sieper concern, waar Wiking deel van uit maakt, worden meerdere verschillende modellen van de Claas Xerion 5000 gemaakt. Siku kwam als eerste met een Xerion 5000 in de schaal 1/32 op de markt. Gelijk daarop gevolgd door een beter gedetailleerde en niet als speelgoed bedoeld schaalmodel van Wiking, ook in de schaal 1/32. Men kon er op wachten dat er ook 1/87-varianten zouden verschijnen. Maar eerst kwam er een Xerion 5000 in blisterverpakking van Siku, welke weer een andere schaal heeft. Eind vorig jaar volgden dan de Xerion 5000 van Siku en in december 2012 verscheen dan ook de Xerion 5000 VC Trac van Wiking in de schaal 1/87.
7
Dit is ook een diecast model, maar dan wel wat grover in detaillering dan de Xerion van Schuco. Het model is zo geconcipieerd dat het ook als speelgoed kan dienen. Omdat ik het model niet heb, kan ik alleen maar afgaan op foto’s en daar is het model zeker herkenbaar als Claas Xerion en hij lijkt qua afmetingen en verhoudingen op de Claas Xerion van Wiking. Drie Xerions in 1/87. Voor ieder wat wils. In ieder geval zijn twee van de drie Xerion varianten in H0 te verkrijgen. Misschien komt de derde, de Saddle Trac er ook nog eens. Met de drie huidige modellen is er in ieder geval voor ieder wat wils!
Bennie van Meurs Met toestemming overgenomen uit: HO-Modelauto Berichten nr. 172 (augustus 2013) Foto’s afkomstig van: www.claas-group.com, www.nedtrac.nl, www.brushwoodtoys.co.uk 6. Links de Claas van Schuco, rechts van Wiking 7. Voor de beeldvorming, met een Corto 3100 F 8. Links de Claas van Schuco, rechts van Wiking 44 - Agritoy 4 - november 2013
Agritoy 4 - november 2013 - 45
interview
1
Ik verzamel...
E R E E D JOHN
een gezworen oeden wil ik in dit stukje Zoals u wellicht zult verm eke interesse voor len. Waar komt die specifi tel ors vo u n aa ar ela am een spontane merkverz ndaan? Het kan natuurlijk va u no ere De hn Jo l va één merk, in dit ge oi) maar vaak is er llen gewoon hartstikke mo de mo n hu dt vin (je n zij erker die trots ingeving valt aan de boer of loonw en nk de Te . nd ba e tig ma ook een beroeps t akkerland doorwoelt, JD tractor of combine he e uw nie n zij n va ur stu t dagelijks achter he de liefhebber het JD logo en eff etr sb de de als t he rcel spannender wordt e behoort de 40-jarige Ma ori teg ca e tst laa ze de t To op z’n werktenue draagt. n Venlo. burgse Lottum, niet ver va Keltjens uit het noord Lim
2
46 - Agritoy 4 - november 2013
3 4
6 7 5
9
8 De eerste ontmoeting met Marcel, die inmiddels al zo’n 15 jaar L.C.N.lid is, vindt plaats op het HMT festival in Panningen. Hij zou hieraan deelnemen met het ‘grote’ spul, altijd leuk voor een fotootje en een eerste indruk. Die is niet misselijk, want liefst een tiental John Deere’s uit de 00 serie en de eerste Europese JD’s uit Mannheim na de Lanz periode vanaf 1960, maken hier hun opwachting. Allen keurig gerenoveerd en gepresenteerd met een bloemstukje aan de neus. De liefde voor dit wereldmerk is wel duidelijk. Als ik een week later gewapend met fotogereedschap en schrijfblok bij Marcel in zijn bovenwoning in Lottum arriveer, komt ‘Panningen’ als eerste onderwerp op tafel. De grote tractoren zijn van zijn vader die lid is van de HMT. Ze hebben echter samen de hele collectie gerestaureerd. Vader werkte als monteur bij een John Deere dealer in Lottum en Marcel is tegenwoordig eveneens monteur op een JD fabriek van spuitmachines in het nabijgelegen Horst. De appel is hier heel dicht bij de boom gebleven, en het fenomeen ‘John Deere’ heeft in zijn hoedanigheid als werkverschaffer in elk geval een vaste plek binnen de familie Keltjens veroverd, als ik het zo mag stellen. Zou je nu gaan denken dat de hele woning van deze overigens alleenstaande en ongetwijfeld toegewijde JD sleutelaar één grote John Deere winkel herbergt: niets van dit alles. In de woonkamer staat een bescheiden vitrinekast waarin een deel van de verzamelde modellen is ondergebracht, de rest bevindt zich in een niet in gebruik zijnde slaapkamer. Voor het overige is het huis nagenoeg ‘JD vrij’, ofwel géén scheepsladingen gadgets en aanverwante artikelen. Marcel heeft hier voor zichzelf een grens getrokken, er is ook nog een leven buiten John Deere. Een handelaar die hem ooit in Panningen benaderde met een hele set tafelbestek voorzien van JD opdruk werd dan ook vriendelijk geweigerd. Niet dat er in het algemeen iets mis is met het verzamelen van dergelijke ‘accessoires’ aangezien er ook in onze hobbykringen
10 liefhebbers hiervoor zijn en waar vraag is, is handel. Echt zorgelijk wordt het wat mij betreft als ooit ene Yvon Jaspers lookalike een John Deere parfumlijntje lanceert!
De verzameling Marcel verzamelt inmiddels zo’n 25 jaar en begon, hoe kan het ook anders, met Britains. De aandacht was uiteraard al in een vroeg stadium gericht op John Deere ondanks het destijds nog bescheiden aanbod. De meeste aankopen werden gedaan op het HMT festival in Wanroy (later Sevenum en Panningen) of via postorder bestellingen aangezien internet toen nog in de kinderschoenen stond. De huidige verzameling telt zo’n 239 exemplaren incl. aan JD gerelateerde vrachtwagentjes e.d. Niet heel gigantisch groot eigenlijk, misschien wel dankzij de beperking die je jezelf oplegt met een strikte merkselectie. Wat staat er allemaal: op een paar uitzonderingen na een hele keur aan JD tractoren (nagenoeg geen werktuigen of wagens) in de schalen 1/16 (grootste deel), 1/32 en 1/64. 1. 2. 3.
Marcel voor de ‘grote’ JD 200 op het HMT festival in Panningen John Deere 3120 en 4955 van Schuco, 1/32 Zelfrijdende JD veldspuit uit de Gold serie van Britains in 1/32, we lieten hem maar wijselijk in de verpakking 4. John Deere 7430 van Wiking in 1/32 5. John Deere 8360 RT Ertl 1/16 6. Klokje door JD uitgebracht n.a.v. de 1 miljoenste tractor uit Mannheim in 1992 en stelt de 6400 serie voor 7. John Deere 8400 uit de 1/32 Precision serie van Ertl 8. John Deere prototype met ploeg in 1/16 en doet een beetje denken aan een FordMinneapolis model B uit 1915. Dit metalen modelletje dat destijds werd gekocht bij Wagenhof is redelijk zeldzaam 9. De Froelich van Ertl in 1/16, de voorloper van de Waterloo Boy 10. John Deere prototype B2 in 1/16, de constructie met een enkel aangedreven achterwiel was in die tijd opvallend populair
Agritoy 4 - november 2013 - 47
12
11
15
14
13
16
18 17
desbetreffende model uitbrengt is altijd aanwezig en dan is het toch zonde van alle energie die je erin hebt gestoken. De wens van Marcel is om van elke JD serie minimaal één exemplaar te scoren en dat betreft zowel de Europese alsook de Amerikaanse modellen. Als ik vraag naar het zichtbare verschil tussen Amerikaanse en Europese JD uitvoeringen lijkt dat vooral te zitten in de plaatsing van de verlichting. Met name in de naoorlogse jaren waren de koplampen bij de Amerikaanse JD’s verplaatst naar de veelal kaarsrecht uitgevoerde achterspatborden, iets wat je destijds bij de Inters ook zag. Al lijkt het maar een klein detail: de koplampen van een tractor zijn als de ogen van de mens. Tegenwoordig is dat (helaas) alweer enigszins gelijkgetrokken, de globalisering hè. Verzamel je Amerikaans, dan ligt een tripje naar de andere kant van de oceaan al snel voor de hand. Ook Marcel heeft o.a. met reisorganisator Trekkerskieken locaties als Dyersville inmiddels een keer bezocht. Groot en puur Amerikaans, zo omschrijft hij de jaarlijkse beurs aldaar.
19
20
Verder nog een paar oudere stukken in schaal 1/43. De modellen zijn afkomstig van aanbieders als Ertl/Britains, SpecCast, Siku/Wiking en Schuco. Het lijdt geen twijfel dat het Amerikaanse Ertl zo’n beetje de boventoon voert, zeker als je Britains daarbij meetelt, want zo ik heb begrepen is een huidig Britains modelletje (vanaf 1997) niets anders dan een Ertl voor de Europese markt. In Amerika gaan dezelfde spullen als normale Ertl producten over de toonbank. Het ‘echte’ Europese aandeel lijkt vooral ingevuld te gaan worden door Siku/Wiking en Schuco in onze favoriete schaal 1/32. Met deze ontwikkeling is Marcel in ieder geval heel blij: mooie gedetailleerde modellen van het eigen continent en de kleinere schaal nemen aanzienlijk minder ruimte in. Het moet gezegd worden, een historisch modelletje in 1/16 wordt je nog wel kwijt op een boekenschap maar die huidige PK reuzen hebben nu al de halve tafel nodig. Marcel doet niet aan zelfbouw, het gevaar dat een fabrikant het 48 - Agritoy 4 - november 2013
Het wordt tijd om foto’s te maken van de diverse verzamelstukken waarbij ik probeer een zo breed mogelijk beeld te geven van het gehele assortiment. Niet te ontkennen is dat de Europese inbreng (Wiking, Schuco) vooralsnog klein en relatief jong is. Hun voorbeelden komen of kwamen allen uit de voormalige Lanz fabriek in Mannheim, die in 1956 eigendom werd van John Deere. De uitgebrachte modelletjes vertegenwoordigen dan ook een meer hedendaagse generatie tractoren van pakweg 1960 tot heden. De 3120 van Schuco is op dit moment de ‘oudste’ in dit rijtje. Veel verder terug in de geschiedenis gaat het Amerikaanse segment. In alle drie de voornoemde schaalgroottes (1/16, 1/32 en 1/64) zijn modellen naar hun voorbeelden uit een breed tijdperk verkrijgbaar, verreweg de meeste in schaal 1/16. De verzameling van Marcel laat dit ook duidelijk zien met Ertl als onomstreden ‘hofleverancier’. Opvallend genoeg zijn er niet veel modellen uit de zgn. ‘Precision Key’ serie. De hoge prijs speelt hierin een grote rol, waarbij er blijkbaar ook nog flink betaald moet worden voor de import naar Nederland. Zo ontdekte Marcel tijdens een tripje naar Amerika in 2006 dat een model uit die bewuste serie aldaar zo’n $ 100,00 kostte maar hier in eigen land liefst € 200,00 moest opbrengen. Nu weet ik dat de Atlantische Oceaan best heel breed is en dat er ook nog zoiets bestaat als invoerrechten e.d. maar afgaand op het wel erg grote prijsverschil heeft dit exemplaar tijdens zijn overtocht kennelijk een VIP behandeling genoten.
22
23
21
26
24
25
Bijzondere modellen Tijdens het fotograferen stuit ik op een paar exemplaren die plotseling een heel ander licht werpen op de ontwikkeling van de eerste JD tractoren. Wat is hier het geval: in de meeste documentatie kun je lezen dat John Deere z’n entree in de tractorenmarkt maakte middels de overname van Waterloo Gasoline Engine Company in 1918. Deze firma had op dat moment de ‘Waterloo Boy’ in productie die voortaan als eerste JD tractor door het leven zou gaan. De geschiedenis van Waterloo G.E.C. gaat op zijn beurt terug tot aan de Froelich tractor uit het jaar 1892, de eerste kennelijk succesvolle benzinetractor (niet de eerste in absolute zin, dat zou de Charter in 1889 geweest zijn). Thans worden John Deere en Froelich vanwege die overname vaak in één adem genoemd, maar is dat wel een juiste voorstelling van zaken? John Deere begon in 1837 met het vervaardigen van landbouwwerktuigen. Pas rond 1915 kwam hier ook de tractor ter sprake. Het was in dit decennium (1910-1920) dat de ontwikkeling van de landbouwtractor een enorme sprong naar voren maakte waarbij de conventioneel geconstrueerde grote prairietrekker uiteindelijk het veld moest ruimen ten gunste van kleine handzame typen. Henry Ford introduceerde in 1917 de Fordson F die vanaf dat moment model zou staan voor de toekomstige trekkerwereld. In de voorafgaande jaren werd er echter door een brede groep fabrikanten en fabrikantjes druk geëxperimenteerd met de meest wonderbaarlijke creaties op drie en soms zelfs twee wielen. Verreweg de meesten waren maar een kort leven beschoren. Ook John Deere nam hieraan deel met de bedoeling een plaatsje in de tractorenmarkt te veroveren en vervaardigde enkele prototypen die evenwel nooit in productie zouden gaan. Na deze ‘valse’ start was men blij de Waterloo Boy te kunnen inlijven als extra kennisvergaring en opmaat naar de eerste eigen trekkers in deze turbulente periode. Uiteindelijk zou in 1923 de eerste echte John Deere, de D serie in productie gaan. Die prototypen anno 1915, drie stuks in dit geval, staan hier in schaal 1/16 voor mijn neus, ze zijn door JD in eigen beheer uitgebracht en Marcel kon die natuurlijk niet laten liggen. Deze modellen doen mij overigens denken aan andere ontwerpen uit die jaren, helemaal in de geest van die tijd, maar zijn hoe dan ook heel uniek. En bovenal: de eerste daadwerkelijke aanzet van JD tot het bouwen van eigen trekkers begon dus eigenlijk hier nog voordat de Waterloo Boy werd binnengehaald! Een ander ongewoon item dat ik tegen het lijf loop is nader bezien geen complete tractor maar slechts een deel daarvan. Tijdens een werkbezoek aan de JD fabriek in Mannheim vond Marcel in het bedrijfswinkeltje een demonstratiemodel voor een verende vooras bestaande uit een motorblok inclusief chassis en de desbetreffende vooras, dit alles gemonteerd op een houten sokkeltje. De verende constructie was destijds ontwikkeld door
toeleverancier TLS en ging in 1997 in productie. Na enige tijd onderhandelen mocht Marcel het ‘ding’ voor € 50,00 meenemen. Verder zie ik nog een mooi nagebouwde stationaire motor van het type E in schaal 1/6 van Ertl en zover ik kan beoordelen nagenoeg helemaal van metaal. Ook dit moet een redelijk zeldzaam model zijn en voor de kenners onder ons: het startzwengeltje aan het vliegwiel zou verkeerd om gemonteerd zijn, dat u het weet. Het laatste model dat de camera passeert is een (blik)metalen GP in schaal 1/12. Dit zo te zien al behoorlijk oude, maar opvallend mooi gedetailleerde exemplaar is ooit gekocht bij een handelaar, maar van de bouwer is helaas niets bekend. Misschien kan iemand onder de lezers hier meer over vertellen. Mijn ‘werkbezoek’ zit er alweer op en na de foto’s doorgenomen te hebben bedank ik Marcel voor de gastvrijheid en mag ik weer terug naar het zuiden naar mijn hondje die ongeduldig op mij wacht. Deze verzameling had in elk geval een aantal verrassingen in petto die je hoogstwaarschijnlijk alleen bij een echte JD ‘insider’ als Marcel zult aantreffen, en wat John Deere betreft heb ik weer heel wat bijgeleerd. Tot slot: wilt u naar aanleiding van dit artikel contact opnemen met Marcel, dit is zijn e-mail adres: m-keltjens@home.nl.
Rob Theunissen 11. Nog een prototype in 1/16. Het modelletje is uit 1996. Dit type doet evenwel denken aan de Emerson-Brantingham L12-20 uit het jaar 1916 12. Waterloo Boy van Ertl in 1/16. Dit type kwam vanaf 1918 als eerste John Deere tractor op de markt 13. Model D van Ertl in 1/16, de eerste echte John Deere tractor vanaf 1923 14. John Deere model A met zonnedak van Ertl in 1/16 15. JD A05 en 620, Ertl 1/16. Dit zijn fruitteelt modellen met de voor dit doel karakteristieke beschermkappen 16. John Deere B0 met Lindemann rupsonderstel en een 430 in rode staats- of gemeente uitvoering van Ertl in 1/16 17. Rechts een John Deere 4010 en links een 4020 ‘Chip Foose’ die naar een zelfbouwprogramma op Discovery Chanel verwijst. Beiden van Ertl in 1/64 18. Links een 9400 op ‘triples’ en rechts een John Deere 8130 2WD van Ertl in 1/64 19. Een 4010 van Ertl in 1/16 20. Dodge pick-up in 1/25 en benzinepompen in John Deere stijl 21. Demonstratiemodel voor een verende vooras van TLS in 1997 in 1/16, meegebracht uit Mannheim 22. Links het JD 4230 beursmodel van de L.C.N. uit 1998 en rechts de Amerikaanse uitvoering van Ertl, beiden in 1/43 23. John Deere stationaire motor type E van Ertl in 1/6 24. Zelfrijdende John Deere veldspuit van Ertl in 1/64 25. JD model GP in 1/12 van een onbekende fabrikant 26. Een 9400T in 1/16 naast een 8400T in 1/64, beiden van Ertl
Agritoy 4 - november 2013 - 49
c i t s a t n Fa plastic opig de Dit wordt voorl ng van laatste aeveri c. Ik ben fantastic plasti eelden door m’n voorb keer heen, dus deze et doen met moeten jullie h n restjes. losse eindjes e
1
2
50 - Agritoy 4 - november 2013
3 4
5
Als gewoonlijk starten we met de grootste en dit is ook de meest interessante met een mooi verhaal. Op 2 juni zijn Henny Baas en ik rond 2.00 uur ‘s nachts afgereisd naar de beurs in Chartres. Na een voorspoedige reis waren we om 10.00 uur ter plaatse, waar we vol spanning naar binnen gingen. Het eerste plastic model kocht ik van Karel Hofs. Dat had ons ook 6 uur rijden kunnen besparen en het leek er op dat dat alles zou zijn….. Tot we bij een Franse handelaar op tafel een donkerblauwe Tomte zagen, vermoedelijk overgeschilderd. Na wat stiekem gekrab en gepeuter bleef ‘ie blauw en voor € 10,00 heb ik ‘m toch maar meegenomen. Na een rustige terugreis was ik om halftien ‘s avonds weer thuis. Een aantal dagen later bij betere bestudering bleek het geen Tomte, maar een Toplin! Over Toplin is niets te vinden, dus nam ik contact op met een vinylverzamelaar die dolenthousiast was, maar ook verder geen idee had over dit model. Dus als een lezer info heeft, dan graag!! Het tweede model is de eerder genoemde aankoop van Karel. Van het doosje kom je alleen te weten dat de trekker in Hongkong is gemaakt. Over het volgende model van Ertl is meer te vertellen. Het is een FW 60 in 1/32, deel uitmakend van een set van vier Panther modellen. Dit model is er ook in een die-cast uitvoering. Ertl is bij iedereen wel bekend. Het bedrijf bestaat al sinds 1945 en is opgericht door Fred Ertl in Dubuque. Later verhuisde het naar Dyersville Iowa en 1999 werd het overgenomen door Racing Champions. Van Ertl is ook het gele model in 1/64, een kopie van een die-cast model in dezelfde schaal. De volgende fabrikant is sinds 2000 ook onderdeel van Racing Champions, het alom bekende Britains. Het plastic model is een kitje van de Ford 5000 in 1/43, een prijzig model tegenwoordig!
6
We keren nog even in de Ertl stal terug met twee modelletjes van een Fordson F Allround Rowcrop, gemaakt door Scale Models. Scale Models bestaand sinds 1978, is opgericht door Joe Ertl en was eerst een divisie van Joseph Ertl Inc. Overigens heeft het nu geen enkele link meer met de familiezaak! Joe Ertl zet graag overal z’n handtekening op en dat zie je nog terug. Scale Models is vooral bekend als fabrikant van schaal 1/4 traptrekkers,1/8 collectibles en 1/16 moderne of antieke trekkers. Er volgen nu een paar Europese modellen. Veel is er niet over te vertellen, maar het zijn toch leuke modelletjes. Allereerst van Polistil/Politoys een grijs-rode Fordson Major in 1/43. Polistil is onder die naam bekend sinds 1976 en ontstaan uit Politoys. Het was een Italiaanse fabrikant die in 1988 is overgenomen door Tonka, in 1989 door Bburago dat in 2005 failliet ging en vervolgens weer werd overgenomen door Maisto. Het volgende Europese model is een Major van Minialuxe uit Frankrijk in 1/43. Het is een fraai exemplaar compleet met hefinrichting, maar ook een onooglijke chroomkleurige motor. De trekker maakt vaak deel uit van een set waarin ook een lelijke wagen voorkomt met diverse attributen. 1. Een Major waar een lange reis naar Chartres voor nodig was om ‘m van Karel Hofs te kopen 2. Een inmiddels zeldzaam kitje van een Ford 5000 in 1/43 van Britains 3. Fordson Major van Minialuxe naast een grijs-rood exemplaar van Polistil 4. Plastic Ford FW 60 van Ertl in 1/32 5. Dit leek een Tomte, maar bleek een Toplin model 6. Fordson F Allround rowcrop modellen van Scale Models
Agritoy 4 - november 2013 - 51
7
8
9
10
Daarbij kwam ik nog twee kleurvariaties van een Major versie tegen waar dan weer niets aan en over te vinden is. Last but not least is er nog een kitje uit een bouwdoos dat waarschijnlijk een vliegtuigtrekker moet voorstellen. Het is een 5000 met cabine met achterinstap en op de grille prijkt de naam ‘Ford’.
Nog een plastic Major is van Noreda, ook uit la douce France. Het is een veelkleurig model in bubblepack. Zijn familieleden bestaan uit o.a. legervoertuigen die uiteraard wel groen zijn. In de zwaardere pk-klasse hebben we een Ford 5000 van Timpo, dat al uitvoerig beschreven is in de vorige Agritoy. Nog een op een 5000 lijkend model is van Smart Toys uit België. Het is een leuk model in foute kleuren. Waar ‘Ford’ in de grille hoort te staan, staat ‘Smart’. Het is verkrijgbaar in verschillende kleurvariaties. We belanden nu bij een aantal onbekende -doch duidelijk Ford- modellen van een ‘Jubilee’ achtig type met aangegoten chauffeur in de kleurstellingen groen/geel en geel/groen. 52 - Agritoy 4 - november 2013
En met dit trekkertje zijn we voorlopig aan het eind gekomen van ‘Fantastic Ford Plastic’. Ik hoop dat jullie plezier hebben beleefd aan de artikelen. Al met al blijkt toch dat er veel plastic trekkertjes zijn; de een fraaier dan de ander, maar zeker de moeite om te verzamelen, vind ik. Ondertussen is er al nieuw plastic onderweg dus misschien volgt er nog eens een aanvulling. Dat mogen jullie ook doen -graag zelfs- mijn adres en telefoonnummer zijn bekend bij de redactie en staat op www.agritoy.nl. De reacties die ik heb gehad waren een leuke opsteker, dus graag tot horens!
Piet Postma 7. Een kitje van een Ford 5000, waarschijnlijk in een uitvoering als vliegtuigtrekker 8. Smart Toys uit België produceerde het exemplaar links, Timpo maakte de Ford 5000 rechts 9. Enkele op een Fordson Jubilee lijkende modellen en twee Majors 10. Fordson Major van Noreda
Bij de
middenplaat
JOHN DEERE 6190R - 1/32 Eigenaar: Geproduceerd door: Bouwjaar: Aanschafprijs in 2013: Aantal geproduceerd: Opmerking:
Landbouwminiaturen Club Nederland Siku 2013 â‚Ź 28,00 2500 Dit model is geproduceerd als beursmodel voor de L.C.N. Op de foto staat het laatste prototype.
JOHN DEERE 6190R - 1/1 Eigenaar: Loon- en grondverzet bedrijf Jansen - Heeten Geproduceerd door: John Deere Power Systems Bouwjaar: 2012 Aantal cilinders: 6 Inhoud: 6,8 l Nominaal vermogen pk (KW): 190 (140) Breedte x hoogte x lengte, mm: 2550 x 3160 x 5050 Gewicht: 13000 kg Prijs: ongeveer â‚Ź 165.000 Deze keer staat op de middenplaat het beursmodel van 2013. De John Deere 6190R op de aankondiging van de beurs en op de achtergrond van deze middenplaat is een stevige jongen. Deze JD verzet veel werk in de wijde omgeving van Heeten (Salland), waar hij deel uitmaakt van het machinepark van
loon- en grondverzetbedrijf Jansen. In 1932 is het bedrijf opgericht door Gerrit Jansen. Het bedrijf groeide in de afgelopen tachtig jaar tot een goed renderend bedrijf. De neven Niels en Martin Jansen (kleinzoons van Gerrit) zijn sinds 2009 de kapiteins van het bedrijf. Voor die tijd waren ze al betrokken bij het bedrijf
door hun vaders Harrie en Wim en moeder/ tante Ans die toen de scepter zwaaiden. Meer informatie over het bedrijf vind je op www.jansenheeten.nl. Foto: Jan Groot Jebbink
Agritoy 4 - november 2013 - 53
54 - Agritoy 4 - november 2013
er
i dbouwmin
ren club n ed
u at
ww
y.
nl
n la
land
L.C.N. w.agr
ito
Agritoy 4 - november 2013 - 55
interview
1
Ed van der Velde
een verzamelaar die van
kleur houdt
Ed van der Velde uit Zwijndre cht werd -zodra hij zijn rijbew ijzen had- vrachtwagenchau internationaal. Voor de val van ffeur en reed al snel de muur kwam hij al in tal van Oostbloklanden. Om vooral de te hoeven missen ging hij er wegreuzen niet modellen van verzamelen en wat hij wilde en niet te koop Een heel boeiende verzameli wa s bouwde hij zelf. ng vrachtautominiaturen is he t resultaat en staat te pronken Opvallend zijn de combinatie in de huiskamer. s met meerdere aanhangers en/of opleggers -de zogenaa die in Australië het vervoer ove mde ‘road-trains’r de lange afstand verzorgen. Daar gaat zijn voorliefde naar uit. 2
56 - Agritoy 4 - november 2013
3 Snuffelend bij de Kringloper zag ze daar een Fordje liggen en belde Ed om te vragen of hij interesse had. Eigenlijk had hij een dergelijk model al, maar bedacht toen dat het misschien wel leuk zou zijn om met deze trekker iets aparts te doen, dus liet hij Annette het model kopen. Eenmaal het modelletje in handen besloot hij om dit zwart te verven. Dat was weer eens wat anders en had hij nog nooit gezien. Zo gezegd, zo gedaan. Maar het bleef niet bij dat ene model, er kwamen er meer en de volgende werd roze! Er kwamen nog een rode, oranje en geel (een soort industrial) exemplaar bij. En wie weet volgen er nog meer als er weer een modelletje op de kop wordt getikt. Maar daarvoor ben ik natuurlijk niet naar Zwijndrecht gereden. Nee, Ed had naar de redactie gebeld en verteld dat hij een aantal Britains Ford tractoren had staan in een ietwat aparte uitvoering. Of dat iets was voor de Agritoy. Wij van de redactie zijn daar altijd wel voor te porren en dat leverde dit verhaal op. Tegenwoordig rijdt Ed op een veegauto voor de gemeente Spijkenisse en heeft dus een geregelder leven. Dat betekent ook meer tijd voor de hobby. Hij is dan vrachtwagenchauffeur, maar met het verzamelen van landbouwminiaturen is hij ook al jaren bezig. Dat is net als bij velen van ons al begonnen toen hij als kind met Dinky Toys tractoren speelde. Hij heeft de Massey Harris, de eerste versie met metalen banden nog steeds. Maar Ed heeft wel voorkeur, hij beperkt zich voornamelijk tot de ‘Ford familie’ van Britains. Die heeft hij helemaal compleet en met de originele doosjes er nog bij. Helaas stonden die modellen allemaal nog ingepakt in een doos ergens op een kamer, vanwege een recente verhuizing. Misschien later nog eens terug gaan? Nu beperken we ons tot de Fordjes in aparte uitvoering. Hoe kom je erbij om die Fordjes zo ‘toe te takelen’ zal menigeen zich afvragen. Wel dat is eigenlijk de schuld van Annette, de vrouw van Ed.
Ik moet eerlijk zeggen, het is een bijzonder groepje trekkers maar toch ook wel grappig om te zien. Ze zijn door Ed netjes overgeschilderd en voorzien van de nodige nieuwe onderdelen die bij de bekende hofleverancier van verbouwonderdelen, Henri Walker, werden besteld. Wat me trouwens opviel aan de modellen is dat van alle Fordjes de velgen onbeschadigd zijn en niet ‘gesmolten’, zoals dat helaas wel veel voorkomt. Op de eerste foto zie je Ed afgebeeld met toch nog twee blauwe Fords. In plaats van de kleur te wisselen heeft Ed hier gekozen voor een ‘bandenwissel’. Stalen kamwielen in gebroken witte kleur vervangen de traditionele combinatie velg/band. De County werd via Internet aangeschaft en past goed bij het geheel, alleen heeft de uitlaat de verhuizing niet goed overleefd en moet vervangen worden. Wil je meer weten dan kun je Ed mailen via Annettevanderveldekaijim@telfort.nl of bellen op 06-83443464. Ed en Annette bedankt voor de gastvrijheid.
Jan van der Zijden 1. Trotse Ed 2. De kleurrijke groep 3. De County met geknikte uitlaat Agritoy 4 - november 2013 - 57
Arie van g r e B r e d
interview
stland
e verzamelen in het W
waarin oy 2013 stond een oproep rit Ag n va er mm inu me t In he waren om h te melden als ze bereid leden werd gevraagd zic hzelf d te tonen en iets over zic hun verzameling in het bla n en flink aantal reacties binne te vertellen. Er kwam een n op bezoek geweest om zij bij een hen ben ik onlangs foto’s te maken. verhaal op te tekenen en 1
2
Daarvoor moest ik naar het Westland, ‘de glazen stad’. Daar woont Arie van den Berg, 67 jaar oud, geboren en getogen in ’s-Gravenzande. Hij is al 42 jaar gelukkig getrouwd met Wil en samen hebben ze een zoon André. Arie was zelfstandig loonwerker in de drainage, voornamelijk -hoe kan het anders- in de tuinbouw en af en toe ook in de landbouw en grond- en maaiwerk. Toen hij begon was dat nog puur handwerk, dus zwaar werk, vooral voor de rug, zeker als je bedenkt dat de sleuven die gegraven moesten worden 80 tot 100 cm diep moesten zijn. Arie is daardoor dan ook eerder gestopt met werken en al een aantal jaren thuis vanwege een onwillige rug. Maar vervelen doet hij zich zeker niet, want behalve zijn zeer uitgebreide verzameling landbouwminiaturen en aanverwante artikelen heeft hij nog een hobby, namelijk vliegvissen! 58 - Agritoy 4 - november 2013
3
4
5
7
6
Laat ik nu altijd hebben gedacht dat je die sport alleen in stromend water kon beoefenen, zoals je vaak in films ziet, staand in een beekje. Maar Arie ‘vliegt overal vis’ of is het ‘vist overal vlieg’? Kortom je kunt volgens hem overal en op bijna alle vissoorten met dit soort hengels vissen. Wat deze sport ook zo bijzonder maakt zijn de soort haakjes die gebruikt worden; geen kale metalen haak, maar een soort ‘wolf in schaapskleren’. Arie liet me haken in alle maten zien, van piepklein tot giga. Wat betreft die ‘schaapskleren’, er zijn haken in de vorm van (allerlei) soorten vliegen -vandaar de naam- maar ook als krabbetje of mini-schol. Hij heeft dozen vol met allerlei soorten en in vaak felle kleuren. Op de zolder is een compleet atelier ingericht, waar soms samen met zoon en kleinzoon gezamenlijk wordt gewerkt om de hoeveelheid vistuig verder uit te breiden of te herstellen. Het vissen zelf doen ze tegenwoordig vanuit een kajak. Gewoon in de omgeving of tijdens een vakantie in Limburg. En waarom nu vliegvissen? Wel, Arie wilde graag samen met zoon André vissen en die vindt dit de enige leuke vorm van vissen, punt uit! Maar terug naar de trekkers. De liefde voor de hobby is Arie met de paplepel ingegoten. Toen hij als jonge jongen bij zijn vader in het bedrijf kwam, deed ook de mechanisatie zijn intrede. Begonnen werd met een motor die een pomp aandreef. Maar al snel werd er een zogenaamde ‘ijzeren hond’ van het merk Irus aan geschaft die gebruikt werd om de gegraven sleuven weer dicht te maken. Uiteindelijk deed de trekker 9
8
ook hier zijn intrede. Als eerste kwam er een MF 35 op het bedrijf, gevolgd door een 245 van hetzelfde merk. Hiervan heeft Arie een model nagebouwd op basis van de MF 595 van Britains. Die werd voorzien van een kooiconstructie, een spatbordzitje, een spiegel links, frontgewicht en sleepketting. De derde en laatste trekker was een BMC trekker, een lekker laag type en heel handig in de kassen (eigenlijk heten ze ‘warenhuizen’) die toen nog niet zo hoog waren. Aan deze trekker heeft Arie nog goede herinneringen, een foto en ook de gereedschapbak overgehouden, compleet met steeksleutels. In zijn jeugd heeft Arie al met trekkers gespeeld. Dan moet je denken aan modellen van Dinky Toys: de Field Marshall en de Massey Harris, eerst nog met metalen wielen en later met rubber bandjes. Arie heeft ze allemaal nog en in best goede conditie. Ook de werktuigen en karren staan nog op de plank. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Arie met één van de modellen gevonden in een Londens warenhuis Arie met echtgenote Wil bij de open dag van Flying Toys Haken voor het vliegvissen Arie in het atelier waar de vliegvishobby voor een deel wordt uitgeoefend Arie op de BMC tussen de kassen De eerste trekkers van zoon André De Massey Ferguson 245 De gereedschapbak van de BMC De Massey Harris van Dinky Toys Agritoy 4 - november 2013 - 59
10
11
12
14 13
16 15
17
19
22
60 - Agritoy 4 - november 2013
20
18
21
In 1977 is het verzamelen een beetje op gang gekomen, omdat hij zoon AndrĂŠ wel eens een trekkertje gaf en ze zelf ook wel mooi vond. De eerste trekker die AndrĂŠ kreeg was er een van Tonka, de tweede van Corgi en dat was een David Brown 1412. Beiden staan nu op de plank bij pa. Die begon er toen ook schik in te krijgen en als hij daarna voor zoonlief een trekker kocht, nam hij er ook gelijk een voor zichzelf mee. Dat waren in het begin Britains modellen. De eerste trekker die hij van dit merk kocht was een MF 595. Na verloop van tijd kwamen daar ook trekkers van andere fabrikanten bij, eerst natuurlijk Siku en later gevolgd door Ros, Universal Hobbies enz. Ook werden er werktuigen gekocht, want die waren toch ook wel heel mooi, vooral de persen, want dat heeft Arie als loonwerker veel en graag gedaan.
23
25 24
26
27
28
Alles staat netjes op planken en op merk opgesteld, maar niet achter glas, want zegt Arie: “Ik wil ze kunnen pakken en aanraken.” Hoewel voornamelijk 1/32 staan er toch ook een aantal kleinere en enkele grotere modellen op de plank. Opvallend is een groepje van drie grote trekkers. Uitgevoerd als een Massey Ferguson 135, een Fordson Major en zo te zien een Ferguson en vermoedelijk in schaal 1/16 zijn dit hele bijzondere modellen. De broer van Arie zag ze staan in een etalage in Londen en belde hem meteen op of hij ze moest kopen, “ze zijn niet zo groot!” Aan de onderzijde van deze trekkers zit alleen een sticker met de naam van het warenhuis Lesser & Pavey dat ze verkocht, maar verder geen informatie. Als je bedenkt dat ze ongeveer 6 pond per stuk kostten, begrijp je wel dat ze mee zijn gekomen naar ‘s-Gravenzande. Zelfbouw doet Arie eigenlijk niet meer, maar hij heeft dat wel gedaan. Dat was verbouw, maar soms ook het bouwen van een compleet model simpelweg omdat er nog geen goed gelijkend model van bestond. Een mooi voorbeeld hiervan is de ijzeren hond. Hij gebruikt dan naar gelang wat nodig was van nieuwe of gebruikte tractoren, Walker Parts, ijzer, koper, plastic en Coca-Cola blikjes, want die solderen het beste volgens Arie. Inspiratie wordt gehaald uit werk- en vakbladen. Toen de L.C.N. als clubmodel de Vredo uitbracht, vond hij dat model te kaal en bouwde er zelf maar een. Een ander leuke zelfbouwprojectje was de Lanz werktuigdrager, niet echt heel lastig om te bouwen, maar wel een origineel model. Ook werd een Ford van Britains omgebouwd tot portaaltrekker en kwam dus hoog op de poten te staan.
in de vorm van tijdschriften van verschillende clubs, maar ook handboeken en andere lectuur die een link met de landbouw hebben. Een oude, nog getypte prijslijst van een dealer of handboek van een beurs, je kunt het niet zo gek bedenken of het is er. Heel bijzonder is ook het apparaat waarmee vroeger de kammen aan de drijfriemen werden bevestigd. Niet alleen het apparaat, maar ook de kammen zijn aanwezig. Dit was van zijn vader, maar nu heeft Arie dit stukje verleden tijd bij zijn verzameling liggen. Nog zo iets speciaals is een weckpot met ‘Berg-grond’. Op de ochtend dat het bedrijf werd verkocht heeft Arie nog snel even een pot met ‘eigen grond’ gevuld!
Uit een heel andere categorie komen de twee trekkertrek-trekkers. Ze zijn nog niet gespoten, maar zo kun je wel goed de onderdelen zien, op een van de zitjes ligt zelfs de helm! Heel simpel en toch leuk is de bandensleep. Ook nog niet afgebouwd is de sleuvengraver. Het maken van een ketting bleek te lastig, vandaar dat dit model in aanbouw zal blijven. Corgi heeft ooit in 1/43 een Massey Ferguson combine uitgebracht met graantank. Een heeft Arie er verbouwd en die heeft nu een opzakinstallatie en houten latten in de haspel. De laatste verbouwing is een JCB dumper die zijn bak moest inleveren en er een mesttank van Samson voor in de plaats kreeg. Bouwen voor een ander heeft Arie twee keer gedaan, maar is daarmee gestopt, omdat hij bang is dat het niet mooi genoeg is. Een echt lievelingsmodel heeft Arie niet, maar als hij dan toch moet kiezen, gaat hij voor de MF 245, omdat hij die ook in het echt had. De verzameling van Arie is groot, niet alleen door het aantal modellen, maar ook omdat hij zeer uitgebreid is. Deze beslaat de hele zolderverdieping boven de grote garage. Behalve landbouwminiaturen hebben hier ook tal van aanverwante artikelen een plaatsje gevonden. Hij heeft heel veel documentatie
10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28.
Echtgenote Wil is het wel eens met de hobby’s van manlief. Want zegt ze: “Beter een hobby dan de kroeg.” Ze gaat ook altijd mee naar beurzen, regiodagen en shows. Veel contact met andere verzamelaars is er niet of het moet zijn op een beurs of regiodag. Arie is al heel lang lid van de L.C.N. en heeft de club zien groeien. Wat vindt hij er nu van? “De beurs is prima zo, dus niets aan veranderen, ook de website is prima. Er is eigenlijk maar een minpuntje, de Agritoy, die is altijd te dun en dan bedoel ik de hoeveelheid bladzijden!” Arie wil op deze wijze nog even de vrijwilligers bedanken die aan de club meewerken. Bij deze mannen en vrouwen, hij is voor jullie! Wil je iets aan Arie vragen dan kan dat via de telefoon 0174-420002 of e-mail awberg@caiway.nl. Rest mij nog een bedankje aan Arie en Wil voor de zeer gastvrije ontvangst.
Jan van der Zijden De Massey Ferguson van een onbekende fabrikant uit een Londens warenhuis De twee Massey Ferguson combines van Corgi Ook deze Ferguson komt uit Londen Arie maakte deze Lanz werktuigendrager De modellen staan niet achter glas, om ze zo makkelijk te kunnen pakken Een van deze modellen kreeg een opzakinstallatie Aries broer bracht ook deze Fordson Major mee uit Londen… Een tot Ford 4600 portaaltrekker omgebouwd Britains model De weidesleep met de op de achtergrond twee zelfgebouwde ‘ijzeren honden’ De door Arie zelf gebouwde Vredo De tractorpullers, let op de helm op de stoel! De nooit afgebouwde sleuvengraver De JCB met mesttank De modellen staan keurig op rij uitgestald Arie laat zien wat hij aan documentatie heeft Nog wat zelfbouw, Arie heeft nog met de echte gewerkt Nogal wat verschil in pk’s.. Arie bouwde deze Ford Roadless uitvoering Een ietwat vreemd model, deze Carraro 620 van Giodi Agritoy 4 - november 2013 - 61
n te s g o o , n ie a a m , n Ploegen, zaaie s e n i h c a m t s g o o Dit seizoen: gstmachines. r is het de beurt aan de oo jaa t he n achines te zien. va en izo se e tst In het laa ders van aardappelrooim fol e ers div en en tur nia lectie van mi Deze keer krijg je een se
1
2
4
3
5
8
6
7
9 10
11
62 - Agritoy 4 - november 2013
12
13
Miniatuurmodellen van aardappelrooimachines Britains
Siku
Britains Ransomes Superfaun
Grimme SF 150-60 tweerijige zelfrijdende bunkerrooier Wühlmaus 2733 tweerijige verstek bunkerrooier
Bruder 1/16 Grimme HL 750 eenrijige bunkerrooier Grimme SE 75-30 eenrijige bunkerrooier (verstek)
Siku Classic Werpradrooier
Gama 1/28
Universal Hobbies
Grimme eenrijige verzamelrooier met opzak-inrichting
Grimme Universal eenrijige bunkerrooier (klassiek)
PDModel (gelimiteerd)
Young Artist 1/32
Dewulf RA 3060 tweerijige zelfrijdende bunkerrooier
Eenrijige bunkerrrooier Eenrijige verstek bunkerrooier
Ros Grimme GT 170 tweerijige wagenrooier Dewulf RA 3060 tweerijige zelfrijdende bunkerrooier
14
15
De ontwikkeling van de aardappelrooimachine begon in de jaren dertig van de vorige eeuw met zogenaamde werpradrooiers; met een roterend rad met vorken, aangedreven door loopwielen, werden de aardappelen uit de ruggen gehaald. In eerste instantie werden deze ontwikkeld voor paardetractie en later ook als getrokken uitvoeringen voor trekkers. Sommige van deze rooiers waren voorzien van een verzamelkorf, zoals het model van Siku Classic. Later kwamen de door de aftakas aangedreven voorraadrooiers, in uitvoeringen met rooischaar en schudrooster of uitgevoerd met een rooischaar en zeefkettingen, om de aardappelen en grond van elkaar te scheiden. De verdere ontwikkeling op de rooiers met zeefkettingen wordt gevormd door de verzamelrooiers (in het Duits ‘Vollernter’ genoemd), die aardappelen van grond en loof scheiden en de aardappelen in een bunker verzamelen (bunkerrooier), of voorzien zijn van een zijafvoerband (wagenrooiers). Ook zijn er verzamelrooiers met een opzakinrichting.
Albert Jan Kamphuis Bronnen: www.avr.be | www.dewulf.de | www.grimme.de www.vssconstruct.com | www.wmkartoffeltechnik.com Informatie uit folders van diverse fabrikanten
1. Folder van de AMAC D 1 eenrijige wagenrooier uit 1979. De AMAC rooiers werden gebouwd door Machinefabriek J. de Jonge B.V. in ’s Heerenhoek. Vanaf 2007 wordt een deel van de AMAC landbouwmachines door VSS Machinebouw gefabriceerd en verkocht, o.a. loofklappers, voorraadrooiers en uienrooiers. 2. Folder van de Amac ZR-2 tweerijige wagenrooier uit 1984 3. Amac ZM2 tweerijige zelfrijdende wagenrooier uit de jaren negentig. De rooier wordt aangedreven door een 130 pk Same motor. 4. Eenrijige AVR bunkerrooier uit de periode eind jaren tachtig. De AVR machines worden gebouwd in het Belgische Roeselare. De merknaam AVR verwijst naar Alfons Vansteenkiste, Roeselare. In de jaren vijftig ontwikkelde de firma Vansteenkiste de eerste eenrijige aardappelrooier, gevolgd door twee, drie- en vierrijige rooiers. De firma Vansteenkiste werd in 1973 overgenomen door dhr. Nollet, die als technisch ingenieur bij AVR werkte. In de periode 1998 tot 2003 was AVR onderdeel van Netagco. In 2003 is AVR weer overgenomen door de familie Nollet, de vroegere eigenaren van AVR. 5. Folder van de AVR Quadra+ tweerijige zelfrijdende wagenrooier uit 2006. De rooier is voorzien van een 245 pk Deutz motor. 6. Folder van de Bergmann K90 eenrijige bunkerrooier uit de jaren tachtig 7. Bergmann bouwde tot eind jaren negentig aardappelrooimachines. Bergmann bouwde ook verstekrooiers, zoals de K180. De folder is uit de periode eind jaren tachtig. 8. Dewulf RDT 902 tweerijige bunkerrooier, een folder uit de jaren negentig. Eind jaren veertig begint Robert Dewulf met het bouwen van aardappelrooimachines. Rond 1990 bouwt Dewulf de eerste driewielige aardappelrooimachine, de R 3000 S. Momenteel bouwt Dewulf in Roeselare getrokken en zelfrijdende aardappelrooimachines, wortelrooiers en rooimachines voor diverse groenten, zoals witlof. 9. Dewulf R 3000 S zelfrijdende tweerijige bunkerrooier. De machine wordt aangedreven door een 219 pk Deutz motor. Folder uit de jaren negentig. 10. Werpradrooier van Siku Classic 11. Grimme Universal verzamelrooier van Universal Hobbies 12. Folder van de Grimme Universal bunkerrooier. Na vanaf de jaren dertig van de vorige eeuw werpradrooiers en voorraadrooiers gebouwd te hebben, komt Grimme in 1956 met de Universal verzamelrooier op de markt. Van de dat jaar gebouwde 40 machines wordt het grootste deel via Verkoopkantoor Zonna Beilen aan Nederlandse aardappeltelers geleverd. 13. De opvolger van de Universal, de Europa Standard volgt in 1966. Daarnaast volgt eind jaren zestig ook de uitvoering Europa Super. Folder van de EuropaSuper-N uit de periode eind jaren zestig, begin jaren zeventig. 14. Grimme (Europa) verzamelrooier, verbouw. De oorspronkelijke uitvoering heeft i.p.v. de bunker een plateau met opzakinrichting. 15. De rooier van Gama is gebaseerd op de Grimme Europa, afbeelding van de uitvoering met opzakinrichting uit een folder van de Europa Standard van eind jaren zestig. Agritoy 4 - november 2013 - 63
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
27
28
64 - Agritoy 4 - november 2013
26
29
30
31 16. Folder van de zelfrijdende Grimme DS 80 en DS 100 tweerijige bunkerrooiers van eind jaren zeventig. De machines worden aangedreven door een Deutz motor van resp. 85 en 100 pk. 17. Folder van de Grimme SE 75 eenrijige verstekrooier. Bruder maakte van de SE-75 een 1/16 schaalmodel. 18. Folder van de Grimme SE-150 en SE170-60 tweerijige verstek bunkerrooiers uit 2007 19. Hagedorn Wisent RM eenrijige bunkerrooier. Folder uit 1975. Hagedorn bouwde tot begin jaren negentig naast aardappelrooimachines ook o.a. opraapwagens.
20. Folder uit de periode eind jaren zeventig van Hassia eenrijige aardappelrooiers in diverse uitvoeringen 21. Folder uit 1977 van de Krakei type 638 zelfrijdende tweerijige wagenrooier, aangedreven door een Ford 6600. In de folder staat ook de getrokken uitvoering type 128 afgebeeld. Krakei rooimachines werden in Medemblik gebouwd (Machinefabriek van der Zee) en verkocht door Groenewegen’s Landbouwwerktuigen B.V. uit Rozenburg. 22. AVR-Riecam RBM 230 zelfrijdende vierrijige aardappelrooier, voorzien van een Deutz 230 pk motor. Folder uit eind jaren tachtig. 23. Sterbo SB 11 eenrijige bunkerrooier, folder van begin jaren negentig. Sterbo rooiers werden voornamelijk gebruikt voor de oogst van zetmeel( fabrieks) aardappelen in de veenkoloniën en aangrenzende zandgebieden. De Sterbo rooier kenmerkte zich door een grote rooimat en loofafscheiding aan de zijkant. De machines werden tot midden jaren negentig gebouwd door Landbouwmachinefabriek Sterbo B.V. in Hoogeveen. 24. Weimar tweerijige wagenrooier, folder van begin jaren negentig. VEB Weimar Werk in Weimar, Thüringen, was in DDR tijden een fabriek waar aardappelrooimachines en hydraulische kranen gebouwd werden. 25. Wühlmaus 1733 eenrijige verstekrooier uit begin jaren negentig. Wühlmaus rooiers werden gebouwd door de Duitse firma Niewöhner. Na de (gedeeltelijke) overname van VEB Weimark Werk in de voormalige DDR bouwde Niewöhner daar de tweerijige rooiers. In 1997 werd Niewöhner verkocht aan Netagco. In 2003 nam Friesen Landtechnik de techniek van de Wühlmaus rooiers over, en ontstond WM Kartoffeltechnik. Na diverse overnames o.a. door de Haller Gruppe is Ropa sinds eind 2012 eigenaar van WM Kartoffeltechnik. 26. Zibo frontrooier met zij afleg. Met de frontrooier combinatie met een tweerijige verstekrooier worden in één werkgang vier rijen gerooid. 27. Wühlmaus 2733 tweerijige bunkerrooier van eind jaren negentig. Siku bouwde een model van deze rooier. 28. WM Kartoffeltechnik WM 4500 en WM 6000 eenrijige bunkerrooiers. Folder uit 2007. 29. In de categorie ‘Fantastic Plastic’ twee rooiers, grotendeels van kunststof. Op de onderzijde staat de vermelding ‘Young Artist made in China’. De rooier lijkt een beetje op een 1/32 versie van de Grimme rooier die Bruder eerder in 1/16 uitbracht. De Young Artist versie heeft echter verder geen merkaanduiding. 30. De andere Young Artist verstekrooier lijkt met een beetje fantasie op een plastic versie van de Wühlmaus verstekrooier van Siku. 31. Dewulf Ra 3060 modellen van Ros en PDModel Agritoy 4 - november 2013 - 65
eels big wh ls e whee littl
de andere afleveringen Deze aflevering wordt anders dan de kniktractoren even uit deze jaargang, want we laten ons richten op de gele rusten. In deze aflevering gaan we n industrials. Dan Amerikaantjes en dan bedoel ik gee toren. In een van de bedoel ik Minneapolis-Moline trac was het al eens de beurt eerste afleveringen uit deze reeks n we een aantal andere aan de UDLX comforttractor. Nu gaa ijken zonder verder al te miniaturen van deze fabrikant bek rk in te gaan. diep op de geschiedenis van dit me
Minneapolis Moline tractoren 3
1 2
6
4 5
MINNEAPOLIS-MOLINE TYPE Z Kenners weten het. Wat deze tractor onderscheidt is het motorblok, maar de leek kan hem gemakkelijk aanzien voor een ander familielid uit de familie ‘prairie gold’. De miniatuur is van Cottonwood Acres, een kleinserie-fabrikant uit Canada die de Z uitbracht in 1/16.
MINNEAPOLIS-MOLINE UTU Het type UTU werd net als de Z een lange tijd gebouwd. Van 1939 tot 1955 liepen deze modellen van de band, al waren er door de jaren heen steeds kleine aanpassingen om de tractor up-to-date te houden. Een van de opvallendste veranderingen was wel het veranderde spatbord design van halfrond- naar schelptype. De afkorting UTU staat voor Universal Tractor type U. Het model is ook nu weer van Cottonwood Acres en is ook in 1/16. 66 - Agritoy 4 - november 2013
7
8
9
10
12 11
MINNEAPOLIS-MOLINE BF Toen de M-M fabriek in 1951 fuseerde met BF Avery & Sons had men ook een klein type tractor in het programma. Dit was een in Minneapolis-Moline kleuren uitgevoerde versie van de General GG tractor. Hij was er zowel in row crop als breedsporend. Het model is gemaakt door Pioneer Collectibles, een fabriekje dat deze tractor heeft gebouwd voor de lezers van de Toy Tractor Times in een beperkte oplage in schaal 1/16.
JETSTAR 2 RUPS In de tweede helft van de jaren ’50 verliet Minneapolis-Moline de ‘prairy golden’ kleurstelling om verder te gaan met een wat donkerder naar oranje neigende kleur. In diezelfde tijd werd de Jetstar geïntroduceerd, een down-to-earth tractor. Een motor met wielen of in dit geval een set rupsen. De Jetstar 2 werd geleverd in ‘energy yellow’, met chocolabruine onderbouw. De kleurstelling van het model is echter totaal geel. Een onbekende maker heeft deze tractor gemaakt in 1/16.
MINNEAPOLIS-MOLINE G1000 Ook Ertl heeft een paar gele tractoren uitgebracht waarvan een typeloos 1/25 model met een gastank en een G1000 in 1/16. Ook Cottonwood Acres maakte een model van dit type in dezelfde schaal. De G1000 verving de G705 en zodoende had ook Minneapolis-Moline een tractor van boven de 100 pk. Voor de liefhebber was er een keur aan motorblokken die zowel op destillaat diesel als gas reden. De trekker was in vele uitvoeringen van 1965 tot 1969 op de markt. Ze waren gespoten in ‘energy yellow’ met een bruine motor en achterbrug.
MINNEAPOLIS-MOLINE G450 De G350 en 450 werden niet door Moline zelfgebouwd, maar werden ingekocht bij Fiat in Turijn. Die verscheepten ze naar de fabriek in Deca-
tur, Georgia waar ze zowel in Minneapolis geel als Oliver rood werden gespoten. Deze tractoren waren ‘energy yellow’ echter zonder de bruine onderkant. Velgen en de grille aan de voorzijde waren wit. Het model van deze tractor is gemaakt door Teeswater Custom tractors uit Teeswater Canada in 1/16.
MINNEAPOLIS-MOLINE G706 We kunnen geen artikel schrijven over dit merk zonder de modellen van Roger Mohr uit Vail, Iowa te noemen en dat doen we dan ook niet. Min of meer uit onvrede met het toenmalig modellenaanbod van zijn merk besloot deze man om dan zelf maar modellen van Minneapolis-Moline te maken en soms zijn die bijna niet van de echte te onderscheiden. Van zijn hand kwamen ook andere typen dus die laat ik u dan ook graag zien. Tot slot kijken we nog even naar de Jetstar 2 wieltrekker die in 1963 op de markt was. Gilson Reicke bouwde er een model van.
Klaas Schotsman 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.
Minneapolis-Moline Z van Cottonwood Acres Minneapolis-Moline UTU van Cottonwood Acres, 1/16 Minneapolis-Moline BF van Pioneer Collectibles, 1/16 Minneapolis-Moline zonder type-aanduiding in een voor Ertl afwijkende 1/25 schaal Minneapolis-Moline G1000 van Ertl Minneapolis-Moline G705 van Mohr Originals Jetstar 2 rupstrekker in 1/16 Minneapolis-Moline G450 van Teeswater Minneapolis-Moline Jetstar 2 van Reicke Minneapolis-Moline 5-Star van Roger Mohr. Dit 1/16 resin model is uitgebracht in 1985 in standaard, rowcrop en LPG uitvoeringen Minneapolis-Moline 604 van Roger Mohr Minneapolis-Moline 602 van Roger Mohr Agritoy 4 - november 2013 - 67
Vijf jaar In 2009 kwam MarGe Models met het prototype van de Fella schudder. Dat is een prachtig model geworden. Inmiddels is de naam MarGe niet meer weg te denken uit de wereld van landbouwminiaturen. Omdat we als L.C.N samenwerken met MarGe Models voor het clubmodel, leek het de redactie leuk om met een terugblik en een toekomstvisie van dit bedrijf te komen. Zwolle -waar MarGe vandaan komt- is toch onlosmakelijk verbonden met de L.C.N. en met de vijfentwintigste beurs timmert MarGe weer aan de weg . Een gesprek met Gert en Marianne Valkema, de namen achter MarGe.
Wat vond je het mooist aan de afgelopen vijf jaar? Gert: Het leukste was dat we in het begin vanuit de hobby begonnen zijn met één model. Verzamelaars waren enthousiast over onze kwaliteit en dat gaf ons het idee dat we op de goede weg waren. We zijn nu 4 jaar (het bedrijf is opgericht in 2008) na de lancering van de schudder, ons eerste model, en inmiddels hebben we 21 modellen in ons assortiment. Daar ben ik toch best trots op. Marianne: Het leukst aan met z’n tweeën een bedrijf hebben is dat je ook met alles te maken hebt. Ondanks dat we elk onze eigen speerpunten hebben vinden we het allebei erg leuk om inspraak in de ideeën van de ander te hebben. Los daarvan vind ik het geweldig om de foto’s te maken van modellen ‘in hun natuurlijke omgeving’. Daarnaast vinden we allebei het plannen van en deelnemen aan grote beurzen erg leuk, zoals bijvoorbeeld de Agritechnica, waar we nu voor de tweede keer een stand hebben.
Wat zijn je plannen voor de toekomst? Gert: We hebben plannen genoeg! Ik heb nog een hele lijst liggen met modellen die ik wel eens zou willen uitbrengen. Daarnaast zijn we op dit moment bezig met het opzetten van een nieuwe lijn modellen naast het gewone assortiment. We noemen dit MarGe Models Premium en het eerste model daarvan is leverbaar op de Agritechnica.
68 - Agritoy 4 - november 2013
MarGe Models Premium? Wat is dat? Marianne: ‘MarGe Models Premium’ modellen zijn kleine series van tussen de 200 en 500 stuks. Echt gelimiteerd dus. Omdat het zulke kleine series zijn, kiezen we voor deze modellen voor materialen als wit metaal, resin, photo-etch en/of rubber. Het zijn hierdoor ook echt vitrinemodellen. Ze zijn net zo gedetailleerd als de gewone MarGe Models modellen, maar minder robuust.
Wat is de bedoeling daarvan en voor wie is Premium bedoeld? Gert: De modellen zijn zeer gelimiteerd en daardoor ook duurder dan onze andere modellen. We richten ons ook met name op verzamelaars die echt wat exclusiefs willen hebben. Maar natuurlijk is MarGe Models Premium ook ideaal voor bedrijven die een model uit willen brengen, maar niet zo nodig duizenden stuks willen afnemen. Zij kunnen hun Premium-modellen dan gebruiken als relatiegeschenk of in hun fanshop opnemen. Het kan hierdoor ook zijn dat wij wel een MarGe Models Premium model produceren, maar dat het via ons niet verkrijgbaar is, omdat de fabrikant alleenrecht wil hebben op de verkoop.
Wat voor modellen kunnen we in de Premium-lijn verwachten? Marianne: Ons eerste model in de MarGe Models Premium serie is de Lindner Geotrac 124. Eerlijk gezegd is dit één van mijn persoonlijke favorieten, omdat ik zowel het design van de tractor prachtig vind, als ook het bedrijf zelf interessant vind. We zijn vorig jaar in de fabriek in Kundl in Oostenrijk geweest en de originele en innovatieve kijk die zij hebben op groei en productontwikkeling vonden we erg inspirerend.
De Geotrac 124 is leverbaar vanaf de Agritechnica. Ook zijn we op dit moment druk bezig met de ontwikkeling van de Vredo Trac VT3936, we hopen hier in de eerste helft van 2014 mee uit te komen.
Welke modellen staan er verder nog op de planning? Gert: Allereerst hebben we natuurlijk ons jubileummodel om met de verzamelaars te vieren dat we 5 jaar bestaan. Omdat we destijds begonnen zijn met het doel om eens de County 1884 uit te brengen, leek het ons passend om dit model nu een gouden laagje te geven. We hebben er 250 van laten maken en de verkoop is inmiddels begonnen. We zijn er ook erg trots op en blij mee dat wij in samenwerking met de L.C.N. het clubmodel voor 2014 mogen maken, de Same Saturno. Voor de eerste helft van 2014 hebben we de Ford 8830 en de TW35 Gen 1 en 2 op de planning staan. Zoals we er nu tegenaan kijken zullen dat voorlopig ook de laatste Ford-trekkers worden. We vinden het zelf ook leuk om nu meer modellen van andere merken uit te gaan brengen... In de tweede helft van 2014 komen we ook nog met een erg leuk model, één die ik zelf al jaren graag wil uitbrengen en waar ik erg enthousiast over ben. Wat dit precies is maken we ter zijner tijd wel bekend. Tot slot willen we graag onze verzamelaars bedanken voor hun vertrouwen en feedback!
Freerk Postmus
Agritoy 4 - november 2013 - 69
interview
erda met Christiaan Holw
n e r o t c a r t l a n o i t IHC Interna
s e t t o o r g l a a in diverse sch uizend len met daarbij ruim dried ha sc se er div in s er kk tre International l. Voor Een verzameling van IHC tegen. Maar ze zijn er we ak va t nie je m ko n ele erwante artik t Christiaan folders en de nodige aanv er Hogeland. Daar woon ing on Gr t he ar na ik g collectie too eeden, waar het bezichtigen van deze de boerderij in Uithuizerm Op s. tje on zo ie dr n hu Marijke en van doen Holwerda met zijn vrouw met een McCormick man we t Da . en er nd wo be t moois te ling te vinden is. ik ze ontmoette, was al he merk dat in zijn verzame ige en t he is t He k. lij ide hebben was snel du 1
Christiaan is geboren op de ouderlijke boerderij in Oosternijkerk, een dorpje tussen Dokkum en de Waddenzee. Zijn vader was veehandelaar en melkveehouder en die boerde op een nieuwe boerderij in het in de zeventiger jaren opgeleverde ruilverkavelingsgebied. Ze molken er rond de tachtig melkkoeien. Christiaan heeft na zijn MAS-opleiding veehouderij een aantal jaren thuis en op verschillende melkveebedrijven gewerkt. Sinds circa zestien jaar is hij bedrijfsleider op een proefstieren- annex wachtstieren station van K.I. Alta Genetics Dit bedrijf is een onderdeel van de Koepon Holding. De jonge stieren waarvan wordt verwacht dat ze uit kunnen groeien tot fokstier worden daar gestald en verzorgd. Als blijkt dat een aantal nakomelingen aan de verwachte fokresultaten voldoet, dan worden ze als fokstier ingezet. Vaderdieren waarvan de nakomelingen niet aan de verwachtingen voldoen, wacht een reis naar de slager. Dat betreft gemiddeld tachtig procent van de aangehouden dieren. Door de nieuwe DNAtechnieken is het inmiddels mogelijk om de verervingseigenschappen van de jonge stiertjes al op een zeer jonge leeftijd vast te stellen. Met 70 - Agritoy 4 - november 2013
als gevolg dat er minder proef- en wachtstieren aangehouden dienen te worden.
Vanwaar deze verzameltik? Op de boerderij hadden ze een International 644. Deze trekker met een vermogen van 60 pk en acht versnellingen hoog en laag, maakte op de kleine Christiaan grote indruk. Maar ook de grote International trekkers van de loonwerker -zoals een IH 1055 en 1255 XL- die regelmatig kwam helpen bij o.a. het inkuilen, wakkerden zijn belangstelling voor deze rode machines steeds verder aan. En als je dan als schooljongen ook nog eens op die grote tractoren mee mocht rijden was dat natuurlijk het einde en het laatste zetje voor het ontwikkelen van een IHC tik. Alles in de royaal ingerichte hobbykamer ademt het McCormick/ International virus uit. Maar daar niet alleen. Want naast miniaturen, mobilia en folders die in de hobbykamer zijn ondergebracht, zijn er elders nog een zestal -hoe kan het ook anders- International traptrekkers te vinden. Deze relikwieĂŤn zijn originele exemplaren uit de 60er,
3
2
3
70er en 80er jaren. “Door hun originaliteit en zeldzaamheid hebben ze echte verzamelwaarde”, aldus Christiaan. De nieuwe aangeboden exemplaren missen dat en zijn daarom voor hem niet interessant. Dat de verzamelde traptrekkertjes de nodige gebruikssporen vertonen moge duidelijk zijn. Van enkele missen wat onderdelen. Maar waar vind je nieuwe of anders onbeschadigde onderdelen? Wie het weet mag het zeggen. Hij zoekt nog stuurtjes, stickers, pedalen en wielen. Ook zijn meerdere modellen van harte welkom. U kunt contact met hem opnemen via christiaan_holwerda@hotmail.com.
Hoe kom je er toe zoiets te gaan verzamelen? Bij L.M.B. Wellink in Groenlo stond een IHC 353 traptrekkertje dat men wel kwijt wilde. Christiaan zag meteen dat het een oud model was en kocht hem. Vermoedelijk is dit een van de oudste Duitse IHC traptrekker modellen die ooit zijn uitgebracht. De trekkertjes zijn tussen de 90 en 100 cm lang. Dus dat zal zo ongeveer schaal 1/6 à 1/7 zijn. Langzaam maar zeker volgden er meer aankopen via eBay of gewoon via Marktplaats. Hij heeft alleen belangstelling voor de plastic modellen uit de 60er t/m 80er jaren, dus exemplaren van 30 tot 50 jaar oud.
4
In 1902 fuseerden de Amerikaanse tractorfabrikanten Deering en McCormick tot International Harvester Company en ze bouwden in 1908 een tractorenfabriek in Neuss am Rhein in Duitsland. De verzamelde traptrekkers zijn plastic modellen van de daar gebouwde exemplaren. In 1997 sloot deze sterk verouderde fabriek de poorten om in 2000 te worden gesloopt. De eerste aankoop van Christiaan was de reeds genoemde IHC 353. Dit type werd in 1967 op de markt gebracht en had een motorvermogen van 40 pk. Daarna kwam er een International 1046 uit 1972. Ook een tweetal Case Internationals van 1985 maken deel uit van de verzameling. Van het merk Falk is er een 1455 XL uit 1985. De Case IH 844 XL uit 1985 is van het merk Rolly Toys. En als laatste is er dan de door het merk Geobra uitgebrachte International 844 uit 1974. De Geobra fabriek maakt tegenwoordig speelgoed van het merk Playmobil. Het leuke is dat er van alle modellen nog de bijbehorende, originele fabrieksfolders zijn. Waar vind je dat nog meer! 1. 2. 3. 4.
Een afbeelding uit een oude speelgoedfolder Christiaan met zijn modellen IHC 353 uit 1967 International 844 uit 1974 van Geobra Agritoy 4 - november 2013 - 71
interview 5
6
7
8
Miniaturen De collectie miniaturen is maar beperkt in omvang. In de vitrinekast staan zo rond de twintig modelletjes. Wel allemaal van zijn favoriete merk. Ze zijn er in verschillende schalen: 1/43, 1/32, 1/16 en enkele wat grotere. Christiaan heeft niet zoveel met miniaturen. De traptrekkers en de folders zijn meer zijn ding. Maar dat neemt niet weg dat er een aantal leuke modellen te bewonderen zijn. Zoals een modelletje van de IHC B 250, schaal 1/43 van het merk Matchbox. Het is een in hars gegoten promotiemodel van de importeur, destijds Boeke en Huidekoper. Verder staat er een Case International 956 XL met voorlader, uitgegeven door Ertl. Ook is er
9
72 - Agritoy 4 - november 2013
een International 1468 -eveneens van Ertl- uitgegeven n.a.v. de Farm Toy Show 1995 in Lafayette, Indiana. Leuk -en zeldzaam ondertussen- is ook de Case IH 5150 Maxxum ‘50.000 edition’. Het model is uitgegeven door Bruder. Ook een Case IH Maxxum 5230 van Ertl en een International 953 combine van Diano maken deel uit van de collectie. De overige miniaturen zijn over het algemeen de wat bekendere modellen.
10
11
Amerika. Als antwoord daarop kwam er een complete ‘Buyers Guide’ terug, met daarin het volledige programma van Case International uit 1986. Nog regelmatig komen er dergelijke catalogussen binnen. In 1987 leerde hij een verzamelaar uit Nisse kennen. Met deze hobbyist heeft hij regelmatig materiaal geruild. Verder werden en worden er nog steeds dealers en importeurs benaderd. Dat levert af en toe leuke reacties op. Begin 90er jaren kwam de hobby op een laag pitje te staan. Maar het bloed stroomt waar het niet gaan kan. Na de opkomst van internet -wat weer nieuwe mogelijkheden bood- heeft hij de hobby weer opgepakt. Je verbaast je er soms over wat voor oud materiaal er daar af en toe wordt aangeboden. Via deze weg is er dan ook weer veel nieuws bijgekomen. En zo blijft het steeds maar doorgaan.
Overige hobby’s
Folders Toen hij nog een schooljongen was stond in het blad Landbouwmechanisatie een bon. Door die in te vullen en op te sturen kon je folders opvragen. Prachtig natuurlijk. Dat was dan ook het begin van de folderverzameling die is uitgegroeid naar nu rond de 3500 stuks. Christiaan heeft zich op foldergebied gespecialiseerd in de door de IHC fabriek in Neuss gedrukte en uitgegeven folders. Het zijn hoofdzakelijk exemplaren van trekkers, maar ook van het daar door IHC verkochte PZ programma. Ook de daar gedrukte en uitgegeven folders van grondverzetmachines als o.a. ‘Payloaders’ maken deel uit van de zeer uitgebreide verzameling. In 1986 schreef hij zijn eerste brief naar de Case IH fabrieken in
Door zijn drukke werkzaamheden en zijn gezin is er niet veel tijd voor andere hobby’s. Maar een jaarlijks bezoek aan de oldtimershow in Nordhorn en de miniaturenbeurs in Zwolle is een steeds weer terugkerend uitje, dat hij dan ook niet overslaat. En verder mag hij graag zoveel mogelijk verzamelaars met dezelfde hobby bezoeken. Ook het benaderen van importeurs en dealers blijft een geliefde bezigheid. Als laatste wil ik familie Holwerda bedanken voor de door hen beschikbaar gestelde tijd en de gezellige hobbyuurtjes.
Leen de Vos 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11.
International 1046 uit 1972 Case International 844 XL uit 1985 van Rolly Toys Case International 1455 XL uit 1985 van Falk International 1468 van Ert, Lafayette Farm Toy Show 1995 Case IH Maxxum 5230 van Ertl in 1/32 International combine van Diano in 1/43 Case IH Maxxum 5150 50.000 edition van Bruder Agritoy 4 - november 2013 - 73
interview
met Robert Brand
in vuur en vlam voor
1
Massey Ferguson 2
74 - Agritoy 4 - november 2013
htend is Op een zonnige zaterdagoc ergen, het heerlijk toeven in Tubb men met in de buurt van Almelo. Sa we op de de cameraman belanden n van Bönninghauzenstraat. In éé and zijn de panden heeft Robert Br m. In werkplaats, annex showroo ink aantal een ander pand zijn een fl stald. En modellen in schaal 1/1 ge hoeft het zoals te zien op de foto’s be leg wat eigenlijk geen verdere uit bert is. het favoriete merk van Ro
3
4
5
8
7 6
In Trekker nr. 294 stond een verhaal over de speciale Massey Ferguson 31; in het donkergroen en met een erg vreemd typenummer. Het is een trekker die ooit is gebruikt in Mönchengladbach (D) op de legerbasis. Dit was de aanleiding om eens te kijken welke verzameling modellen een MF-man heeft. Want iemand met MF-bloed heeft natuurlijk veel om te laten zien. En dat het niet allemaal in een artikel past zal duidelijk zijn. Vandaar dat Gerard deze keer weer mee was om een video te maken. Zestig jaar geleden werd de kleine Robert geboren in Tubbergen, waar hij ook groot is geworden. Vader Brand had midden in Tubbergen een smederij. De eerste trekker werd in 1947 verkocht en dat was een Ford Dearborn. Vanuit Engeland kwamen regelmatig tractoren naar Nederland en daar zaten ook wel eens Massey Fergusons bij, mede omdat in die tijd Ford en MF veel overeenkomsten hadden. In de jaren ‘60 bleek dat een MF gemakkelijker te repareren was dan een Ford en zo was voor Robert al snel een keus gemaakt. Vader bleef echter nog jaren lang trouw aan Ford. Robert heeft nooit de behoefte gehad om dealer te worden van een merk. “Ik wilde niet onder de plak zitten”, zijn zijn woorden. In het bedrijf werden allerlei merken geleverd en gerepareerd. Zo is Robert bekend met Steyr, Ebro en Zetor. Van jongs af aan is Robert al aan het verzamelen, maar hij is er niet altijd even secuur mee geweest. Zoals hij zelf aangeeft zijn er een heel aantal zoals de eerste Ford Dearborn 1/16, aan het ‘slodderen’ gekomen. Ze zijn zoek geraakt.
9
In het kantoor staat een uitgebreide verzameling van -in de ogen van Robert- schitterende modellen. Naast Massey Ferguson staan er ook voldoende andere merken langs de rand, alles keurig onder gebogen plexiglas. Robert is trots op zijn zelfgemaakte vitrine en elke keer als hij boven in kantoor komt geniet hij van de verzameling. “Thuis heb ik eigenlijk de mooiste modellen, maar door omstandigheden kan ik daar nu niet bij. Ik heb schitterende MF’s via Martin Smits gekocht uit Engeland. Die kostten toen meer dan 500 gulden en er zijn ongeveer 200 van gemaakt. Ik heb daar een MF 35 driecilinder en een viercilinder van gekocht. Toen mijn vrouw vroeg wat dat had gekost, heb ik er maar een draai aan gegeven. Nu zijn de modellen wel het vierdubbele waard.” Robert heeft eigenlijk niet veel op met de beurs in Zwolle. “Veel te druk, wat doe ik hier eigenlijk?” En zo beleeft iedereen Zwolle op zijn eigen manier. De helft van de modellen in zijn kantoor heeft hij gekregen. Gewoon leuke modelletjes. Achter sommigen zit een verhaaltje. Soms, bij een aan- of verkoop van een Massey Ferguson zat er wel eens een modelletje bij. Robert is niet speciaal op zoek naar modellen. Al het nieuwe is wel aan te komen, maar een mooi model van een 135, een driecilindertje of een Tefje dat zou geweldig zijn. Je kunt niet alle MF modellen meer aanschaffen. Oudere types spreken Robert meer aan. Thuis heeft Robert een hobbykamer met wanden in MF-grijs en het plafond is MF-rood. Helaas kreeg het kamertje na drie maanden een andere bestemming, want het gezin gaat altijd nog voor. Maar binnenkort komt de hobbykamer weer vrij. Robert, inmiddels 60 jaar, gaat het wat rustiger aan doen en dan is er misschien wat meer tijd om in de hobbykamer te genieten. Of dat echt zo is, staat nog te bezien, want tijdens het interview is het een komen en gaan van mensen. Uit Groningen was er bezoek van iemand die een poos geleden een mooie MF had gekocht van Robert. Nu had deze persoon weer een andere tractor op het oog en mocht de MF weer terug naar Robert. Een prachtige strakke trekker, waar Robert heel wat restauratie uurtjes in had zitten. Maar gelukkig waren er na een uur weer twee mensen tevreden. Inmiddels was er weer een klant gekomen met een MF. 1. Robert Brand, al 60 jaar een kwajongen 2-8. uit de verzameling van Robert Brand 9. Dit bord omvat Robert zijn werkzaamheden en hobby
Agritoy 4 - november 2013 - 75
interview 10
12
11
13
15 Een beetje moeite met starten en de vraag was of Robert er even naar wil kijken. “Dat wordt dan volgende week”, gaf hij aan. En dan rinkelde de telefoon tussendoor ook nog weer eens een keer. Tijdens een wandeling over het ‘complex’ val ik van de ene verbazing in de andere. Want wat staan er prachtige tractoren op het erf. Nostalgische gevoelens komen boven. Er staan trekkers, overwoekerd met bramen. Voor de foto is het prachtig, maar de liefhebber zal het wel pijn doen. “Tijdgebrek”, verzucht Robert. “Er is ook zoveel moois waar nog wat aan en mee moet gebeuren.” Binnen in de grote schuur is het eigenlijk ook allemaal ‘oh’s’ en ‘ah’s’. Een Massey Ferguson museum gelijk. Wat een prachtige collectie tractoren staat er in de schuur. Eigenlijk komen ze alle 60 niet goed tot hun recht, want er staan veel te veel tractoren. Een echte blikvanger is natuurlijk de groene MF 31, maar ook de caravan in de MF-kleuren valt op. Met de 135 Six maakt Robert regelmatig indruk bij trekkertrek-wedstrijden. 76 - Agritoy 4 - november 2013
14
16 Al met al kan wel worden gesteld dat Robert een markant persoon is in de tractor scene. De filmbeelden geven een goede indruk van het geheel en zijn weer te bekijken door de QR-code te scannen of via onze website op de link te klikken.
Freerk Postmus Foto’s en film: Gerard Biemans
10. 11. 12. 13.
Prachtig materiaal voor de foto…… Een kijkje in de werkplaats De bramen zijn al rijp Dochterlief wilde graag een groene MF
14. Een prachtig rijtje, strak in de lak 15. Industrieversie van de MF 135 16. De MF 31, de aanleiding voor dit artikel
Agritoy 4 - november 2013 - 77
interview
1
t e m n i r e g a a De z
s r e t e P e i Sjonn 2
78 - Agritoy 4 - november 2013
Sjonnie Peters kom je met inmiddels ruim 2100 het berichten veel tegen op um op Landbouwminiaturenfor hij Internet. Niet alleen helpt rder daar collega bouwers ve hij ook met bruikbare tips, zelf is van een hele actieve bouwer llen. realistisch ogende mode Tijd dus voor een nadere n paar kennismaking en met ee was er e-mailtjes over en weer akt voor snel een afspraak gema nkeneen bezoek aan -zou je de t vak. een zeer ervaren rot in he
3
5
4
7
8
6
Het werd heel verrassend een dubbelinterview, want zijn vriendin Berdi heeft een veel grotere rol in de hobby van Sjonnie dan je zou verwachten. Daar kom ik later nog op terug. Eerst maar even de personalia. Sjonnie -30 jaar oud- woont in Wijchen, dicht bij Nijmegen. Hij woont niet op een boerderij en is daar ook niet opgegroeid, maar heeft door zijn werk in de groenvoorziening wel een grote affiniteit met de landbouwmechanisatie. Sjonnie is dagelijks in de weer met machines voor het onderhoud van groenvoorzieningen en vanuit die wereld is de overstap naar de nog grotere machines in de landbouw al snel gemaakt. Sjonnie had zijn eerste Siku modelletje toen hij ongeveer 12 jaar oud was. Tijdens de middelbare schooltijd had hij even hele andere interesses en min of meer bij toeval pakte hij de hobby vanaf zijn 20ste weer op. Op een braderie kwam hij miniaturenhandelaar Doevendans tegen en dat was de aanleiding om weer modellen te gaan verzamelen. De hele Siku collectie is inmiddels verkocht waardoor er plaats kwam voor modellen van o.a. weise-toys, Wiking en Universal Hobbies die veel beter aan de eisen voldoen die Sjonnie heeft t.a.v. detaillering. Maar ook een al heel compleet Wiking model valt nog aan te passen aan je persoonlijke smaak. Via Doevendans kwam Sjonnie in contact met Henry Selten en door hem liet Sjonnie een Wiking John Deere 6930 ombouwen naar zijn wensen. Dat contact was allesbepalend, want “dat moet ik ook kunnen’’, was zijn reactie toen hij het model overigens naar volle tevredenheid afgeleverd kreeg. Dat speelde allemaal nog maar zo’n vier jaar geleden. Een zeer ervaren rot in het vak is Sjonnie in jaren uitgedrukt dus niet, wel als je kijkt naar hoe snel en realistisch hij modellen weet te (ver)bouwen. Dat “dat moet ik ook kunnen” wil niet zeggen dat het allemaal vanzelf gaat. Veel oefenen, steeds opnieuw beginnen, kijk hebben op de verhoudingen van een model, talent en het lef om de zaag ergens in te zetten zijn wel belangrijke voorwaarden om dat te bereiken. Machines helpen je natuurlijk om sneller en nauwkeuriger te werken, maar uiteindelijk bepalen het oog en het talent van de bouwer het resultaat. Bij Sjonnie tref je geen ingewikkelde machines als een freestafel of draaibank aan. Een miniatuurzaagtafel is het meest geavanceerde en verder zijn sleutelvijltjes, een Stanley mes en geduld onmisbaar. “Mensen denken vaak dat het vanzelf gaat. Reacties op Internet forums worden uit de losse pols gegeven zonder verstand van zaken. Men weet niet, of wil niet weten hoeveel tijd in een model gestoken wordt. Daarbij is er een groeiende groep van vooral jongere verzamelaars die denkt dat alles zo maar te krijgen is voor een appel en een ei. Ga het eerst zelf maar eens proberen en doe er moeite voor.” In dat geval is Sjonnie ook bereid om mensen verder te helpen als ze
dreigen vast te lopen met het bouwen van een model, alhoewel hij daarbij niet al zijn geheimen prijs geeft. Eén van die geheimen is het natuurgetrouw vervuilen van modellen, één van Sjonnies specialiteiten. Daar krijgt hij veel vragen over en die beantwoordt hij steevast met dat hij modellen voorziet van een dikke laag haarlak en ze vervolgens een tijdje begraaft in de tuin voor een gebruikt uiterlijk. Doe er je voordeel mee! Sjonnie heeft een relatief kleine verzameling trekkers en werktuigen. Er staan geen honderden modellen op een rij, wel is nagenoeg elk model aangepast of compleet zelf gebouwd. Dat maakt zijn verzameling zeer uniek. John Deere is en blijft zijn favoriete merk, alhoewel er ook veel Fendt-groen tussen staat. Sjonnies contacten hebben zich inmiddels naar het buitenland uitgebreid. Zo is hij onder de indruk van de modellen van de Italiaan Alessandro Felisari over wie in augustus 2010 een uitgebreide reportage in Agritoy stond en wisselen ze over en weer informatie en modellen uit. Als je dan zo bekend wordt in het wereldje, krijg je natuurlijk de vraag om een model voor een ander te bouwen. Sjonnie bouwt wel kleine series, maar niet voor de rechtstreekse verkoop. Het moet namelijk wel een hobby blijven, zonder de tijdsdruk die je onvermijdelijk ervaart als een opleverdatum gehaald moet worden. Sjonnie deelt de hobby met vriendin Berdi. Waar de meeste dames het nog net kunnen opbrengen om een keer mee te gaan naar een beurs of het zoveelste verhaal aan te horen over een mooi modelletje, gaat zij een flinke stap verder. Berdi bouwt namelijk ook. De combinatie van een Fendt 926 Vario met een Kuhn zaaicombinatie is bijvoorbeeld van haar hand. Hier heeft ze zelf de nodige aanpassingen aan gedaan om dit standaard model een unieke uitstraling te geven. Sjonnie is bezig met de bouw van de vrije klasse tractorpuller Lambada. Dat team heeft ook een minipuller en daarvan gaat Berdi het model maken. 1. 2.
Sjonnie en Berdi met op de achtergrond hun unieke verzameling De ‘werkplaats’ van Sjonnie. Veel meer heb je kennelijk niet nodig om hele fraaie modellen te maken. 3. Het model dat Henry Selten in opdracht van Sjonnie verbouwde 4-5. De door Berdi verbouwde combi van een Kuhn zaaimachine waarbij de woeler naar voren is gehaald. Een akkerbouwer in de buurt rijdt met dit span. 6-8. Deze Veenhuis kipper is werkelijk van alle details voorzien. De aftakas is uitschuifbaar, de assen geveerd en de afdekschotten werken precies zoals in het echt. Met oog voor een perfecte afwerking, want de stickers zijn precies volgens de contouren van de letters uitgeknipt, om te voorkomen dat je van opzij tegen een minieme maar storende witte rand kijkt Agritoy 4 - november 2013 - 79
9
10
11
12
13
14
15
16
17 18
80 - Agritoy 4 - november 2013
19
interview 20
23
22
21
24 25
26
27
28
Er staan naast deze modellen nog veel meer ver- en zelfbouwprojecten in de planning. Sjonnie bedenkt ze zelf en vaak ook samen met modelbouwvrienden Henry Selten en Elco Strik. “Een uurtje brainstormen met deze twee net zo enthousiaste jongens levert vaak weken modelbouwplezier op. Wat ooit begon met een modelletje laten verbouwen, heeft een erg leuk contact en samenwerking opgeleverd wat hopelijk nog lang zal voortduren”, voegt Sjonnie daar aan toe. Met de afspraak dat Sjonnie ons regelmatig op de hoogte houdt van zijn nieuwe creaties eindigt een middag modellen kijken. Op weg naar huis ben ik nog steeds verbaasd dat iemand die in 2009 pas lid werd van de L.C.N. en toen voor het eerst ‘Zwolle’ bezocht, zo lang onder de radar is gebleven. We gaan nog veel van hem zien.
Emiel van Loon
9. Een Schlüter op het schoeisel dat past bij deze trekkers 10-13. Deze Vredo VT3936 met versnipperaar en Veenhuis gesloten containerbak is helemaal zelf gemaakt. Sjonnie zag deze combinatie aan het werk en was erg onder de indruk van het geweld waarmee de stammen in no-time door de versnipperaar heen vlogen. Alle details tot en met de kleinste stickers zitten erop en de versnipperaar is afneembaar. 14-15. Heel veel verzamelaars waren blij met deze John Deere 4955 van Schuco, maar misten net als Sjonnie het ‘woeste’ uiterlijk dat deze trekker in het echt zo heeft. Er kwam allereerst een fronthef op. Uitlaat en luchtfilter verhuisden naar een plek op de motorkap en het instapbordes werd aangepakt. Samen met vervuiling en slijtagesporen op de juiste plekken staat hier dan wel ineens een beer van een trekker. Er achter hangt een wagen o.b.v. van een Farmmodels kitje waar containers opgeschoven kunnen worden. 16. Deze 4255 is opgebouwd uit een kitje van MiniAgriPassion, maar Sjonnie vond dat daar nog wel een en ander aan te verbeteren viel. Ook dit model heeft een prachtige gebruikte ‘look’, let bijvoorbeeld eens op de afgesleten banden. 17-18. Het origineel van deze versnipperaar opgebouwd op een Unimog loopt in Nijmegen 19-20. Weise Fendt 824 voor een Ermo diepploeg van collega-bouwer Alessandro Felisari. Standaard is het een star model, Sjonnie maakte hem verstelbaar. 21. Lambada modified puller in aanbouw. Alleen al in de luchtinlaten op de V8 blokken zit een paar uur werk en rolkooi en stuurinrichting zijn tot in detail nagemaakt. 22-25. Veenhuis container carrier in de 2013 uitvoering met afkoppelbare lucht- en hydrauliekleidingen, uitschuifbare aftakas, werkende topdrukcilinder, stuurstang, gereedschapskist, compressor en een luchtdrukinstallatie op de banden. De haakarm heeft een kip- en afzetfunctie. Aan de zijkant zitten hydrauliekaansluitingen voor bijv. een tank en aan de achterzijde voor een eventuele silagebak. Op de foto is de carrier uitgerust met een 40 kuubs container met een hydraulische achterklep. 26-28. Van deze Veenhuis dieplader bestaat in het echt maar één, op maat gemaakt exemplaar. Sjonnie gebruikte een UH Dangreville dieplader als basis en bouwde deze om naar een drie-assige getrokken uitvoering met schamelas. Heel apart is dat de achterste as bestuurbaar is. Alle hydrauliek zit er op, de vloer is verbreed en heeft een houten inleg en verder zie je alle denkbare details. Agritoy 4 - november 2013 - 81
Nog meer schoonheid
r e g r o B t i u us stond een In de Agritoy van august Ronnie Post. uitgebreid verhaal over om alle schoonte im ru en ge er as w as Hela aar dat er een deel heden te laten zien. Vand achtige modellen 2 volgt. Geniet van de pr or Ronnie. aangepast of gebouwd do
Claas Jaguar 10.000 hakselaar Ronnie wilde graag de Claas jubileummodellen compleet hebben. Hij heeft een model van Norscot helemaal gestript, opnieuw gespoten en bestickerd. Verder is het model voorzien van diverse details die Norscot er niet op had. Standaard wordt er een brede Amerikaanse pick-up bij geleverd, deze heeft hij helemaal aangepast naar de 220 pick-up die hier in Europa in die jaren veel gebruikt werd. De ‘15.000’ uitvoering staat ook op het programma. Misschien is deze in Zwolle te zien.
Hesston (Fiatagri) 7730 bunkerhakselaar Dit model is geheel zelfgebouwd, van de grond af aan. Er heeft echt veel werk in gezeten, ongeveer tussen de 50 en 60 uur. Ronnie heeft wat met Hesston en Fiatagri, dus dit model mocht niet ontbreken. Als jongen van een jaar of 15 is hij een aantal keren mee geweest met deze machine toen ze in de omgeving van Borger aan het hakselen waren. 82 - Agritoy 4 - november 2013
Eicher 3105 Dit model was een kitje van MOMiniatur/Wespe models, maar leek nergens naar. Het model was veel te kort en te laag voor een zescilinder, dus helemaal aangepakt en voorzien van mooie rubberen banden. Hier heeft ongeveer 40 uur werk in gezeten om hem zo te krijgen. Het model is het evenbeeld van de trekker waar Ronnie een aantal jaren mee reed bij een loonbedrijf in Hoogeveen.
MB trac 1100 met Hoegen Dijkhof spuit Ronnie heeft zelf ooit een echte MB trac 800 gehad met zo’n spuit. Toen Marien van Breugel met deze spuit op de markt kwam, hoefde hij niet lang na te denken om er een te bestellen. Het is de bedoeling om nog eens een MB trac 800 te bouwen, zoals Ronnie hem had en dan deze spuit erop te maken. Maar voor dat het zover is staat hij op de weise-toys 1100.
Eicher 3080 turbo Deze trekker staat op smalle banden. Het model is geheel zelfbouw met banden van een MarGe Ford 7610. Het staat in de planning om hier een Dubex gedragen spuit op te maken met een fronttank. Van de 3080 zijn er in het echt niet veel van gebouwd, daarom is het best wel een bijzonder model.
John Deere 5400 hakselaar USA uitvoering Dit model is geheel zelfbouw van Richard van der Veen en is op verzoek van Ronnie door hem gebouwd.
Agritoy 4 - november 2013 - 83
Fiat F120DT met maiszaaier Dit model was een kitje van een Fransman van rond het jaar 2000/2001. Toen was het heel mooi, maar er mankeerde eigenlijk heel veel aan en het was erg scheef. Ronnie heeft dit model volledig veranderd en verlengd naar de juiste afmetingen. Verder is het helemaal strak gemaakt. Nadat Ronnie vernam dat Ros met een F130 kwam, is ervoor gekozen om er een F120 van te maken op cultuurbanden in combinatie met de Monosem zesrijer maiszaaier. Zo staat er toch wat speciaals in de kast. Hier is erg ver gegaan in de details, aftakas en olieleidingen zijn ‘echt’ aangesloten op de trekker.
Fiatagri 80-66DT met Kuhn Primor stroblazer van UH Ronnie heeft de Fiat gekocht van Andrea Zuchinni uit Italië en is zelfbouw van een vriend van hem. Zo’n soort Fiat 66 serie is een jaar of zes op het bedrijf geweest met een strostrooier er achter om de eenden te strooien. Zo was dit wel een mooie combinatie, helemaal omdat het iets is uit Ronnie’s eigen sector, want daar is haast niets in te krijgen.
John Deere (Wagner) WA-14 Dit model is geheel zelf gebouwd door Richard van der Veen en staat mooi naast alle andere kniktrekkers in Ronnie’s verzameling (zo’n 150 stuks).
84 - Agritoy 4 - november 2013
Fiat 1300DT Dit model heeft Ronnie zelf omgebouwd van een 1300DT Super van Replicagri. Het model is in de kleuren gespoten zoals Fiat ze had tot 1976 met een blauw chassis. Verder is de achterbrug geheel aangepast en ook de cabine licht verbouwd naar het oudere type. Met een paar slagen grotere banden toont het iets meer, want Replicagri gebruikt altijd erg iele banden.
John Deere 8210 Dit model is gemaakt op basis van een 8400 Precision van ERTL. Ronnie heeft het model geheel gestript en aangepast met nieuwe achter- en voorspatborden, andere bredere banden met de juiste velgen en met het juiste frontgewicht zoals ze hier in Europa liepen/lopen. Verder is alles in de juiste kleuren gezet en zijn diverse details in de cabine toegevoegd zoals bekleding op de stijlen van de cabine.
Hesston Field Queen Dit was het echte eerste zelfbouwmodel en stamt uit 2005/2006. Ronnie is al jaren helemaal gek van dit soort machines en in het bijzonder de Field Queen. Hij heeft hier wat mee vanuit het verleden. Zijn vader had in 1979 10 ha mais staan op contract voor de toenmalige Landbouwbank Meppel (nu Agrifirm). Loonbedrijf Brinkman uit Twello/Gees kwam dit hakselen met de toen splinternieuwe Field Queen. Ronnie stond er als 6-jarig jongetje met open mond bij te kijken en alleen al het geluid van de V6 tweetakt Detroit deed hem kippenvel bezorgen. Hij wilde er graag een model van hebben, maar dat werd niet gemaakt. Meer dan 25 jaar later is hij er zelf maar mee aan de slag gegaan met dit als resultaat.
Valmet 8400 Hiervoor heeft hij een Valmet 6850 van UH als donor gebruikt, de motorkap en chassis zijn verlengd naar een zescilinder, de grille komt van een 8400 van Joal, de banden van een Valtra T serie van UH en de voorlader van een Valtra C120 van UH. De cabine is van binnen helemaal aangepast naar de 8400 serie. De voorlader van de C120 is helemaal omgebouwd naar de Quicke Q65, hier zat bijna net zoveel werk in als de trekker zelf.
Ronnie Post Bewerkt door: Freerk Postmus Foto’s: Jan Groot Jebbink
Agritoy 4 - november 2013 - 85
BOuw eige
je
n...
0 0 0 8 1 K S JV s i u h Veen
ring werken we het deze ‘Bouw je eigen…’. In deze afleve van vier l dee bij eer alw zijn we t kan zetten. De laatste loodjes, wan n zijn eigen Veenhuis in de vitrinekast ree iede at zod , aan ils deta ste laat model helemaal af en brengen de je geslopen in de ophanging vorige aflevering, want er is een fout de op men gko teru n eve we ten Om te beginnen moe even op na. van de kipcilinder. Lees het kader er
In de vorige aflevering heb je voor het maken van de tandembalk een klein stukje polystyreen plaat nodig van 3 mm dikte. Dat wordt niet meegeleverd in het pakket onderdelen. Heb je niet zelf nog een stukje liggen, dan kan je natuurlijk twee stukjes van respectievelijk 1 en 2 mm op elkaar lijmen zodat je aan de benodigde dikte komt. Plaat van 1 en 2 mm dikte zit wel in het onderdelenpakket.
Rectificatie In deel 3 van deze Bouw je eigen.. dat verscheen in het augustusnummer staat een fout in de ophanging van de kipcilinder. Rechtsonder op pagina 85 staan in tekening 3 de maatvoering en samenstelling van het chassis. Deze maatvoering en indeling van de chassis balken is correct. In het midden van het chassis worden twee kokerprofielen geplaatst voor de ophanging van de cilinder. In de tekst rechtsboven op pagina 85 worden deze profielen (van 3 x 6 mm) met een lengte van 38 mm vermeld. Dat moet een lengte zijn van 20 mm. Hopelijk hebben we het hiermee voor iedereen duidelijk gemaakt.
86 - Agritoy 4 - november 2013
We kunnen nu beginnen aan de trekboom van de kipper, maar NIET voordat je eerst de hele beschrijving goed gelezen hebt en snapt wat de bedoeling is. We pakken tekening 1 erbij en maken twee maal de boombalk uit U-profiel van 4 x 8 mm en een lengte van 75 mm. Dit zijn onderdelen 1 en 2 uit tekening 2. We maken een linkse en rechtse uitvoering, maar schuin ze nu nog niet af. Dat doen we later. Eerst maak je uit 0,5 mm polystyreenplaat de bovenplaat (nr. 3) en uit 1 mm polystyreen de onderplaat (nr. 4). Dan is het vulblok (nr. 6) aan de beurt dat je maakt uit 2 mm plaat. Dit vulblok lijm je voor de boombalken. Tekening 3 laat zien welke volgorde je moet aanhouden.
Aan de achterkant van de boombalken komen twee lippen die je maakt uit 1 mm plaat met daarin een gat van Ø 2 mm. Deze lippen lijm je ongeveer 8 mm uit de boombalken. Bij de uiteindelijke montage vallen deze lippen binnen de trekboomlippen die je in de vorige aflevering hebt gemaakt. Hou dus rekening met de breedte van de trekboombalken. Je kan -als de lippen gelijmd en gedroogd zijn- ze een beetje naar elkaar toe buigen zodat ze mooi in lijn komen te staan met de trekboomlippen van het chassis. Monteer de trekboom nu echter nog niet aan het chassis! De twee boombalken moeten afgeschuind worden op de vorm van de boven- en onderplaat. In de tekening geven we de maten als
Tekening 3, bouwvolgorde van de trekboom
Tekening 2, samenstelling van de trekboom
Tekening 1, onderdelen van de trekboom
richtlijnen, maar de praktijk leert dat je rustig wat weg kan halen en passen, net zolang totdat beide boombalken mooi aansluiten op de boven- en onderplaat en het geheel netjes in het chassis past. Uit 0,5 mm plaat maak je twee zijplaten (nr. 5 in tekening 2) en die lijm je samen met het vulblok tot één geheel. Kijk nog even naar tekening 3 voor de bouwvolgorde. Dan gaan we even zitten voor het trekoog (nr. 9) en de koker waarin we deze bevestigen (nr. 8). In tekening 1 vind je de maatvoering van deze onderdelen en in tekening 2 hoe je ze bevestigt. De koker maak je uit vierkant poly profiel van 4 x 4 mm buitenwerks en 3 x 3 mm binnenwerks. De koker maak je 8 mm lang. Hierin komt het trekoog en die maak je van 3 mm aluminium pijp. In tekening 4 hebben we eenvoudig weergegeven hoe je dat oog maakt: knijp de pijp aan een zijde dicht, boor hierin een gat van 2 mm en vijl de hoeken mooi rond. Nu schuif je het ronde gedeelte van de aluminium pijp in de trekoogkoker en verlijm je het geheel. Om de trekoog een beetje ‘smoel’ te geven kan je ‘m opdikken door er boven en onder nog een plaatje polystyreen op te lijmen met dezelfde vorm en hetzelfde gat.
Ø 3mm - 2mm
Ø 2mm
Tekening 4, vormen van het trekoog
Agritoy 4 - november 2013 - 87
..
eigen. BOuw je
Nu is de steunpoot aan de beurt om te maken. Je begint met de steunpootschoorplaat (nr. 10). Die kan je uit 0,5 mm dun profiel maken. Dat is sterk genoeg als het dadelijk verlijmd is. Uit 1 mm plaat maak je twee steunpootzijplaten (nr. 11). Daarin boor je twee gaten van elk 1,5 mm. Als je dan ook de steunpootstandplaat maakt (nr. 12), kan je deze vier onderdelen tot een geheel verlijmen. Om de kipper op de steunpoot te laten staan, maken we eerst de cilinder. Je kunt van alles bedenken om zelf een bewegende cilinder te maken, daar ben je vrij in. Wij hebben er voor gekozen om de cilinder star te maken, dat wil zeggen: de zuigerstang (nr. 14) zit vast verlijmd in de cilinderbuis (nr. 15). Beide onderdelen kunnen in zijn geheel bewegen zodat je de steunpoot toch in verschillende standen kan zetten. Dit levert de meest stevige constructie op. Maak hiervoor van polystyreen buis van Ø 4 mm (binnenwerks Ø 2 mm) een cilinder (nr. 15 in tekening 2). Maak een zijde dicht met plamuur of een afvalstukje polystyreen en zet deze cilinder alvast in de rode Jan Veenhuis verf. Als deze goed droog is, steek je in de open kant een aluminium pijp (nr. 14) van Ø 2 mm. Een einde van de pijp knijp je plat en daarin boor je een gaatje van 1 mm. Vijl de hoekjes mooi bij, zodat een ‘oog’ ontstaat. Lijm de onderdelen nog niet in elkaar! Dat doen we later. Op de trekboom komen vier steunpootlippen (nr. 13 in tekening 2); met de twee bovenop de trekboom kan je de cilinder vastzetten en met de twee onderop laat je de steunpoot scharnieren. Deze lippen maak je uit 1 mm polystyreenplaat. De afmetingen maken niet zo heel veel uit. Wij hebben ze zo klein mogelijk getekend. Het gat erin is Ø 1 mm. Lijm de onderste twee lippen onder de trekboom, daar waar de onderplaat (nr. 4) stopt. Om de montage zo eenvoudig mogelijk te houden, gaan we nu eerst verder met de balgplaat. Maak dit onderdeel (nr. 16) volgens tekeningen 1 en 2. Om de positie van de balgplaat te bepalen, bevestigen we met een aluminium of messing pen de gehele trekboom aan het chassis. Verlijm deze nog niet! Aan de voorkant van het eerder gebouwde chassis zitten twee balgsteunen. Hieronder komen later de luchtbalgen te zitten, die ervoor zorgen dat de trekboom geveerd wordt. De trekboom zit nu dus vast aan het chassis, maar kan nog vrij scharnieren. Tussen de balgplaat en de balgplaatsteunen aan het chassis komen luchtbalgen. De hoogte daarvan is afhankelijk van de hoogte waarop je de wagen aan de trekker wilt koppelen en of je de wagen recht of een beetje achter- of voorover wilt laten hangen. Dat zul je zelf dus moeten bepalen. Luchtbalgen zijn in feite afgeronde bollen. Wij hebben er voor het gemak een ‘Lego’ rondje tussen gelijmd, maar je kunt ook de luchtbalg echt mooi rond maken uit gestapelde plaatjes polystyreen en deze (nadat alles in de kleur staat) ertussen lijmen. Om alles extra stevigheid te geven, kun je er desgewenst nog een pen doorheen bevestigen. Overigens maakt zo’n pen er door heen het ook makkelijker om alles als proef samen te stellen wat we in het volgende stukje gaan doen. We pakken de steunpoot er weer bij en bevestigen die aan de onderste lippen van de trekboombalken met een 1 mm pen of spijkertje. De steunpootcilinder wordt tussen de trekboombalken in geplaatst. De cilinderstang (het aluminium gedeelte van de cilinder) bevestig je
88 - Agritoy 4 - november 2013
tussen de steunpootzijplaten, ook met een spijkertje. De cilinder loopt dan naar boven, als het goed is tussen de trekboombalken door. Het kan zijn dat je daarvoor wat materiaal van de balken weg moet vijlen om de cilinder plaats te geven, maar dat wijst zich vanzelf. Let op dat je nog niets verlijmd!
Hang de trekboom met het trekoog aan de gewenste trekker. Wanneer je de luchtbalgen tussen de trekboom en het chassis plaatst, zie je ook hoe hoog de luchtbalgen mogen worden, om de kipper mooi op de trekhaak van de trekker te laten hangen. De steunpoot hangt er nu nog los bij. Bovenop de trekboombalken plak je de andere twee steunpootlippen en als het goed is, liggen die precies tegen de luchtbalgplaat aan. We pakken de steunpootcilinder er weer bij. De cilinderbuis met de cilinderstang kunnen nog vrij bewegen in elkaar. Zorg ervoor dat de cilinderbuis een klein stukje boven de steunpoot lippen op de trekboombalken uitsteekt. De cilinderstang trek je zover naar beneden dat de steunpoot de grond goed raakt. Je kan dan nu de cilinder in de cilinderbuis verlijmen, zodat een star geheel ontstaat. De cilinder hou je tussen de steunpootlippen bovenop de trekboombalken. Zorg ervoor dat de steunpoot nog steeds goed de grond raakt! Boor een gaatje door de steunpootcilinder heen, precies door de gaten van de steunpoot lippen. Het is het handigst om aan beide kanten een klein puntje te boren als markering en dan de cilinder weer even helemaal los uit de trekboom te halen. Omdat de cilinderstang (aluminium) en de cilinderbuis (polystyreen) nu in elkaar verlijmd zitten, boor je moeilijker door het geheel heen. Als je de boel niet even los haalt, is de kans is groot dat je scheef boort en je weer opnieuw kan beginnen. We praten uit ervaring… Wanneer je alles weer in elkaar hebt gehangen, kun je een spijkertje door de steunpootlippen en de cilinder heen steken. De wagen kan dan voor het eerst zelfstandig afgekoppeld staan!
Spuitwerk Het spuiten van een mooie laklaag op het model is iets wat je onder de knie moet krijgen door het veel te doen. Oefening baart kunst. Er zijn echter wel een paar handigheden die je het een stuk makkelijker maken. Het is overigens zo dat elke modelbouwer zijn eigen manier van verfspuiten heeft. Het kan maar zo zijn dat je zelf een manier hebt die voor jou veel beter werkt. Het uiteindelijke doel is om een zo strak mogelijk resultaat te krijgen met zo min mogelijk verflagen. Voor de mensen die weinig tot nooit verf hebben gespoten: ga naar de doe-het-zelf zaak, koop een spuitbus goedkope verf en ga gewoon eens wat oude rommel spuiten die je rond het huis hebt liggen voordat je aan het model begint. Begin met iets hoekigs en probeer ook eens iets met een wat complexere vorm. Het uiteindelijke doel is natuurlijk om een mooie egale laklaag te krijgen over het te spuiten onderdeel. Als je dit alles een beetje onder de knie hebt, kun je aan het model beginnen. Het model krijgt één laag filler die vervolgens glad geschuurd wordt. Nu ga je een laagje primer op het model spuiten. De keuze van de kleur primer is afhankelijk van de kleur lak die je gaat spuiten. Het gebruiken van een juiste kleur primer scheelt soms wel tot twee lagen lak die je niet hoeft te spuiten! Gebruik de volgende kleuren: Witte primer = witte lak, of hele lichte tinten Gele primer = gele tinten Grijze primer = groene, blauwe tinten en zwart Rode primer = oranje en rode tinten De kleur rood is eigenlijk dekkend op elke kleur primer. Aangezien dit model geel/rood wordt, moet er dus gekozen worden voor een gele primer! Zorg er ten eerste voor dat er na het natschuren absoluut geen waterresten meer op het model zitten. Controleer ook of er geen stofdeeltjes op zitten, want als je een model een dag op een warme plek neer zet, zitten er gegarandeerd ook weer stofdeeltjes op. Het spuiten zelf kan op een aantal manieren gedaan worden. Er zijn mensen die een model ophangen aan een ijzerdraadje en hem in een keer de laag primer geven. Een prettige werkwijze is om het model neer te zetten op een kleine verhoging, eerst de onderkant te spuiten en daarna de bovenkant. Op deze manier beweegt het model namelijk niet, wat het wel doet wanneer je het aan een ijzerdraadje
Om de steunpoot op te trekken, halen we het spijkertje weer uit de steunpootlippen en de cilinder. De cilinder trek je vervolgens zo hoog mogelijk naar boven, waardoor deze zo ver mogelijk boven de trekboom uitkomt. De steunpoot is ook mee omhoog gekomen en je kunt weer een gaatje boren door de cilinder heen, op de plaats van het gat in de steunpootlippen, boven op de trekboombalken. Ook nu is het verstandig om eerst de positie iets aan te boren en de boel daarna weer los te halen, voordat je scheef boort. Wanneer je ervoor kiest om 1 of 2 stuurcilinders op de trekboom aan te brengen, kun je daarvoor een kokerprofiel voorop aan beide zijkanten aan de trekboom lijmen. Deze koker dient om de trekboom te beschermen bij (te) scherp draaien en hierin kun je mooi de stuurcilinder en leidingen wegwerken. Op de foto’s is duidelijk te zien hoe je dat zou kunnen maken, maar daar ben je zelf helemaal vrij in. Wij hebben ervoor gekozen een stuurcilinder aan de rechterkant te plaatsen.
hangt. Mocht je na deze laag alsnog ontdekken dat er stofdeeltjes of oneffenheden onder de lak zitten, geen nood, gewoon met schuurpapier korrel 1.000 weer aan het schuren gaan en het geschuurde stukje daarna nog een dun laagje primer geven. Voor een strak en glimmend eindresultaat van de lak zijn er een aantal dingen voor het spuiten van groot belang: luchtvochtigheid, temperatuur van de (spuitbus) verf, temperatuur van de ruimte waarin je spuit en of de ruimte enigszins stofvrij is. Veel is wel afhankelijk van het merk verf dat je gebruikt ! Als je lak gebruikt van het merk Motip, dan gaat de lak bijna altijd wel glimmen, ongeacht de luchtvochtigheid of temperatuur. Wie verf van Kramp gebruikt moet hier wel veel meer om denken, want als de temperatuur onder de 20 graden is, dan wordt de lak dof en dan maakt het niet uit hoeveel lagen je spuit, het blijft dof. Natuurlijk zijn er veel meer merken/soorten spuitbussen, we hebben even de twee bekendste merken als voorbeeld genomen. Welke spuitbus je ook gebruikt, zorg er altijd voor dat je omgevingstemperatuur tussen de 20 en 25 graden ligt. Zorg er ook voor dat je spuitbus goed op temperatuur is. Eventueel leg je de spuitbus in een bakje warm water om op temperatuur te komen. Ook het seizoen is van grote invloed op het spuiten. In het voorjaar en in de zomer gaat het spuiten altijd wel goed, in de herfst en de winter moet je veel meer rekening houden met je omgevingstemperatuur. Ga niet proberen om het model in één keer te spuiten. Het is beter om vier dunne lagen verf te spuiten dan twee dikke lagen. Voordat je de volgende laag verf gaat spuiten moet je er altijd voor zorgen dat de laag die je er voor hebt gespoten uitgehard is. Het betekent niet het einde van de wereld (of je model) als je een loper in de laklaag krijgt! Dit gebeurt iedere modelbouwer van tijd tot tijd wel eens. Als dit gebeurt laat je de laklaag volledig uit harden, en ga je met korrel 1.000 en water de loper weg schuren totdat je weer een glad oppervlakte krijgt. Vervolgens breng je weer een verflaag aan. Het aantal lagen bepaal je naar eigen inzicht. Soms ziet het er na twee lagen al mooi uit, soms heb je meer lagen nodig. Na het spuiten moet het model volledig uitharden. Zet het model daarvoor op een warme plek en laat het daar zeker 24 uur staan. Droog wil nog niet zeggen dat de verf is uitgehard. Pak je het model te vroeg vast, dan is de kans groot dat je vingerafdrukken in het model staan, omdat de onderliggende lagen nog niet doorgehard zijn. In dat geval, je raadt het al, ga je weer met korrel 1.000 aan de slag.
De stuurcilinder is gemaakt van polystyreen profiel, Ø 3 mm, met daarin een aluminium pijp van Ø 2 mm. Dit is nadat het cilinderhuis rood gespoten is, tot één star stuk verlijmd, waarna de hydrauliekleidingen in de cilinder zijn geboord. Door een leiding voor en een leiding achter de beschermkoker te plaatsen, kan de stuurcilinder nooit meer uit de beschermkoker vallen, en toch mooi meebewegen in bochten als de wagen aan de trekker is gekoppeld. De kipper is nu zo’n beetje klaar. Wat je nog aan details wil aanbrengen, bepaal je uiteraard zelf. Als je dat allemaal hebt gedaan, kun je alles in de juiste kleur gaan zetten. Daar waar delen horen te bewegen, moet je even voorzichtig omgaan met de hoeveelheid verf. Het kromtrekken van onderdelen na het spuiten is te vaak te wijten aan het feit dat er teveel verf aan een zijde terecht is gekomen. Spuit het onderdeel dus aan beide zijden even dik of span of klem het onderdeel eerst goed in, voordat je gaat spuiten.
Agritoy 4 - november 2013 - 89
..
eigen. BOuw je
Het spuitwerk bepaalt het eindresultaat van je project. Met geduld en kalmte kom je een heel eind, maar een bepaalde volgorde van werken is ook belangrijk. Daarom hebben we een apart kader gewijd aan het spuitwerk. Tot slot kan je nu alles definitief in elkaar zetten, verlijmen op de plaatsten waar het niet hoeft te scharnieren en de gewenste stickers aanbrengen. Wij hebben de trekboom geheel star verlijmd aan het chassis voor extra stevigheid, maar daar ben je uiteraard vrij in. En daar staat ‘ie dan, je eigen Jan Veenhuis 18000 silagekipper!
Emiel van Loon Met speciale dank aan: Elco Strik, Sjonnie Peters en Henry Selten voor het bouwen van de modellen Marien van Breugel en Henry Selten voor het maken van de tekeningen bij deze serie Marc Veenhuis voor het beschikbaar stellen van de originele fabriekstekeningen
Nawoord We hebben geprobeerd een zo duidelijk mogelijk verslag te schrijven waarmee iedereen een kipper kan bouwen, maar er toch ruimte overblijft voor een eigen invulling. Zoals je na deze vier delen wel hebt gezien, gaat er erg veel tijd zitten in het bouwen van een model. Zo ook in het schrijven van dit artikel en het maken van de juiste tekeningen.
te realiseren. Aan de hand van die tekeningen hebben Elco Strik, Sjonnie Peters en Henry Selten op verschillende manieren weer een model gemaakt om de juistheid van de tekeningen te controleren en de volgorde van bouwen te bepalen. Daarbij was het uitgangspunt dat de kipper te bouwen moest zijn met materialen die voor iedereen overal verkrijgbaar zijn.
Vooraf heeft Farmmodels goedkeuring geregeld bij Marc Veenhuis, waarna Marien van Breugel en Henry Selten met de fabriekstekeningen meerdere proefexemplaren hebben gebouwd. Deze proefexemplaren zijn omgezet in tekeningen die leesbaar en bruikbaar zijn voor zelfbouwers. Want niet alles op de echte kipper is in 1/32
We hopen dat deze jaargang voor jullie genoeg inspiratie opleverde om te beginnen of verder te gaan met modelbouwen. Er is immers op modelbouw gebied geen groter plezier denkbaar dan het uit het niets bouwen van een model, waarbij je het resultaat geheel zelf in de hand hebt.
90 - Agritoy 4 - november 2013
Bouw je eigen 2014 2014 wordt een bijzonder jaar voor de L.C.N., want dan bestaat onze vereniging 25 jaar. We willen nog één keer een mooi Nederlands model gaan neerzetten en daarna gaan we de serie afsluiten. Om nu echt iedereen de gelegenheid te geven zelf iets te bouwen, doen we dat in de vorm van een bouwpakket. Overigens zal dit model ook voor de ervaren bouwer genoeg uitdaging bieden. We hebben de keuze laten vallen op een Veenhuis VTT driewieler. Een uniek model dat niet in de reguliere handel verkrijgbaar is en zeer waarschijnlijk ook niet zal worden. Het model gaan we bouwen zonder bemester zodat iedereen de keuze heeft om er een bouwland- of graslandbemester achter te hangen. Het is een complex model en daarom zullen we de lastige onderdelen gaan gieten en in een pakket gaan aanbieden. Anders dan andere jaren heb je deze onderdelen dus nodig naast polystyreen en wordt niet beschreven hoe je alleen maar met eenvoudige profielen en strips het model opbouwt. Om de belangstelling te peilen was er de afgelopen weken een poll beschikbaar op www.agritoy.nl. Op het moment van schrijven van dit artikel hebben 232 mensen aangegeven het bouwpakket zeker te zullen aanschaffen. Hoewel we natuurlijk niet zeker weten of iedereen dat ook daadwerkelijk gaat doen, is dit aantal voldoende om te zeggen dat het project WEL door gaat!
Voorinschrijving en bestelling Bouw je eigen..2014 wordt opgezet samen met de bekende zelfbouwers Richard van der Veen en Johan Bos. Zij zullen de onderdelen gaan maken en leveren. We denken dat het pakket zo rond de € 150,00 tot maximaal € 200,00 gaat kosten, maar dat is afhankelijk van het aantal leden die dit zullen gaan bestellen. Het pakket wordt geleverd zonder verf. De pakketten zijn niet gelimiteerd en iedereen mag er zoveel bestellen als hij wil. De bouwbeschrijving
wordt uitsluitend beschikbaar gesteld in Agritoy voor L.C.N.-leden en wordt dus niet verstrekt aan bouwers die geen lid zijn. Het pakket onderdelen kan je vanaf het verschijnen van de volgende Agritoy in februari het hele jaar door bestellen. Details over de inhoud en bestelling van het pakket vind je in de volgende Agritoy. Wil je echter in februari direct kunnen beginnen met bouwen, dan kan je op de komende beurs in Zwolle voorinschrijven. We vragen dan een aanbetaling van € 90,00, maar dan ben je er van verzekerd dat je het onderdelenpakket tegelijkertijd met de eerste Agritoy van 2014 in huis hebt. Voorinschrijven kan tijdens beide beursdagen in Zwolle bij Richard van der Veen en Johan Bos, standnummer 116.
Agritoy 4 - november 2013 - 91
John Tunders is aan de sla g gegaan met een John Deere 7280R. Om de pk’s te kunnen benutten kwam er een bijpassende Josk in achter. Zo op het oog een standaard combinatie , maar er is heel veel aan gebeurd voordat het naar de zin van John wa s.
van John
verbouw
Tunders De trekker is een exemplaar van Britains waar John eerst het frontgewicht en de banden vanaf heeft gehaald en vervolgens de spatborden verwijderde. John heeft het asgat opgeboord zodat daar een aluminium pijp in paste waarop de speciale, aluminium velgen gezet konden worden.
92 - Agritoy 4 - november 2013
Verschillende accessoires werden besteld bij een bekende onderdelenleverancier en toen de Zuidberg fronthef, spatbordverbreders, zwaailampen, brandblusser, antennes en een sleepketting na een snelle levering binnen waren, kon hij de John Deere weer opbouwen. Op zoek naar iets passends achter de trekker kwam John op het idee om een Joskin 3-assige grondkar te maken. De bak is samengesteld uit twee afzonderlijke bakken van een UH Joskin twee-asser. Nadat hij precies had uitgemeten waar het bevestigingspunt van de cilinder moest komen en de lengte van de bak had bepaald, kon de zaag erin. Het geraamte waar de bak op ligt en mee scharniert komt van de Joskin kipper van Ros en dit past perfect. Uiteraard is alles netjes geplamuurd, gespoten en weer opnieuw opgebouwd. Op naar zijn volgende project.
Emiel van Loon
Agritoy 4 - november 2013 - 93
1
2
van Danny
s n a m r e t Hors zelfbouw
Agritoys, leek het Danny Na het lezen van enkele . In het lf eens wat in te zenden Horstermans leuk om ze als cto in de agrarische se r dagelijks leven werkt hij lt al sinds zijn kinderjaren boomkweker. Hij verzame elen, de meesten om mee te sp miniaturen. “Eerst zoals at en in een speciaal op ma maar nu staan ze te pronk n ke ma ze hebben we laten gemaakte vitrinekast. De . Cox te Horst”, schrijft hij door meubelmaker Frank
94 - Agritoy 4 - november 2013
“Ik ben naar aanleiding van de ‘Bouw je eigen..’ serie van enkele jaren geleden lid geworden van de L.C.N. Een deel van het artikel over een Veenhuis carrier stond op www.agritoy.nl en ik heb toen mailcontact gehad met de redactie om de handleiding te krijgen. Ondertussen is de silage opbouw klaar. De carrier heb ik voorzien van andere banden. De silage opbouw is verder volgens beschrijving gemaakt. De klep is niet scharnierend gemaakt. Als eerste zelfbouwproject is hij zeer mooi geworden”, geeft Danny aan.
Met de opmerking dat we het leuk vinden om deze bijdragen te ontvangen, sluit de redactie zich hier bij aan. Emiel van Loon 1. Veenhuis carrier uit de ‘Bouw je eigen..’ reeks 2. De miniaturen staan in een speciale vitrine
Agritoy 4 - november 2013 - 95
zelfbouw
van
g r u b n e d r a A o i Anton
Laat maar schuiven...
1
96 - Agritoy 4 - november 2013
2
4
3
5
Afgelopen april was er weer een ‘Kom in de Kas’ dag in Heemskerk. Naast een aantal glastuinbouwbedrijven dat hun bloemen en groenten aan het publiek toont, is het ook gebruikelijk dat loonbedrijf Denneman BV haar poorten opent. Alles wordt uit de kast gehaald om de mensen alles van landbouwmechanisatie (met name voor de tuinbouw en bollenteelt) te laten zien. Meer dan dertig blinkende tractoren stonden opgesteld rond de gebouwen, allen voorzien van een werktuig. Ook waren er nog oude werktuigen en tractoren te zien van liefhebbers. De tractoren lopen uiteen van ongeveer 30 tot 200 pk. Topstuk dit keer was de splinternieuwe MF 7620 met 200 pk. Een ander topstuk was de MF 6480 met Bos kilverbord. Deze combinatie draait al een aantal jaar. Eerder reed men met een MF 6290 en die heb ik al enige jaren geleden nagemaakt. Omdat de combinatie nu op een aantal punten is veranderd, kreeg ik weer de bouwkriebels. De wielstellen zijn gewijzigd en de schuiver is voorzien van een uitklapbare eg voor het opentrekken van het land. Ook is er een nieuwe zelfgebouwde frontschuiver gemaakt. Deze kan nu ook in verstek schuiven en is forser gebouwd.
Ik heb alles op de foto gezet en meteen opgemeten. Thuis heb ik alle beschikbare profielen opgezocht, maar geen kwam overeen met de benodigde maten. Dit werd dus weer zelf maken en bijwerken. Het moet immers wel een beetje lijken. De trekker staat rondom op nogal forse banden. De achterbanden van de trekker zijn de bekende grote Ropa-banden, die ik gelukkig nog had liggen. De velgen van deze banden kloppen niet voor een trekker en heb ik zelf gemaakt van een stuk gaspijp en een stukje bezemsteel. De voorbanden zijn nieuwe van Farmmodels en komen exact overeen met de echte banden. De trekker bestaat uit onderdelen van UH en Britains, die zijn samengevoegd en verbouwd zoals bij de echte. Alles kan bewegen zoals bij de echte. Na zo’n 80 uur werk en ruim 400 gemaakte onderdeeltjes was alles klaar en kon ik hem tonen bij de eigenaar. Laat hem nu maar schuiven....
Antonio Aardenburg 1. De echte combinatie 4. Sporenvolgers aan de zijkant van de 2. En de miniatuurversie machine 3. Alle denkbare details zitten er op 5. Het schuifblad in de fronthefinrichting
Agritoy 4 - november 2013 - 97
g r u b n e d o R van Koen zelfbouw
jaar Ik ben Koen Rodenburg, 15 Ik m. icu oud en ik woon in Castr een woon met mijn familie in en a op oude stolpboerderij van de hebben oma van mijn vader. Zelf en en we, behalve huisdier ge uwd vee. De Vredo die ik gebo rie se ..’ heb uit de ‘Bouw je eigen te’ was mijn eerste ‘echt gro r rde ee b zelfbouw project. Ik he en een al een kuilvork, grasvork shovel balenklem voor aan mijn ns gemaakt. Ook heb ik al ee n ee en een Kemper graspickup maakt Kemper Champion 3000 ge up door de graspick en de spuiten. maisbek van Siku over te 98 - Agritoy 4 - november 2013
De Vredo is mijn 100ste model, ik heb geen idee of het toeval is, maar het is nou eenmaal zo. Ik heb deze Vredo gemaakt, omdat er bij ons in de buurt een loonbedrijf is met een Vredo en ik dit een hele mooie machine vind. Daarbij zit ik veel op het Landbouw Miniaturen Forum en zie daardoor heel veel Vredo’s voorbij komen. Deze Vredo met haakarm heb ik maar enkele keren voorbij zien komen in tegenstelling tot de Vredo met een mestopbouw. Ik dacht dat hij zo mooi multifunctioneel was door de haakarm en dus met verschillende opbouwmogelijkheden. Zelf dacht ik aan een container-hakselsysteem, waarbij in de fronthef een graspickup hangt en achterop een mooie grote container. Zelf wil ik nog wel een keer een machine maken met een mestopbouw, maar ik vind dit niet zo mooi staan op een Vredo, dat vind ik meer iets voor een Vervaet of een Veenhuis.
Ik heb de haakarm van mijn Vredo helemaal zelf uit profielen gemaakt, dit vond ik mooier en handiger, want dan heb je niet weer een donormodel nodig en is hij gelijk goed op maat. Ik ben erg tevreden over het motorcompartiment, het cabineplatform en het frontje. De spiegels vielen me wel tegen in de bouw, maar ze zitten er gelukkig wel op. Nu mij maar eens bezig houden met een nieuw project.
Koen Rodenburg Agritoy 4 - november 2013 - 99
zelfb
ouw
van
Marcel Delathuy
Dorskast met stropers van SFV 1
2
100 - Agritoy 4 - november 2013
3
4
5
6
1. 2. 3. 4. 5. 6.
De dorscombinatie opgesteld en gereed om te dorsen Het opsteken van de schoven, invoer was immers bovenop de kast! De stropers, de ‘binder’ staat erachter De McCormick Deering 10-20 die voor de aandrijving zorgt Aan de achterzijde van de dorskast komt het graan eruit en gaat in jutezakken Afvoer van de strobalen met de Farmall IH D25
In 1847 werd door Célestin Gérard in Frankrijk de Société Française Vierzon ofwel SFV opgericht. Het is dan een van de eerste bedrijven die machines bouwt om het dorsen op de boerderij mogelijk te maken met een machine die verplaatsbaar oftewel mobiel is. De dorskasten werden voornamelijk van hout gemaakt en in het begin met behulp van dieren aangedreven. Die stonden dan op een helling met lopende band, althans die ging lopen als de dieren dat ook deden. Later kwamen de stoommachines -ook wel locomobielen- genoemd daarvoor in de plaats en ten slotte werd voor het eerst in 1920 een dorscombinatie aangedreven door een tractor! Voor de Tweede Wereldoorlog was het de gewoonte dat de komst van de machine door de politie werd aangekondigd en dat de eerste stop in het dorp bij de boerderij van de burgemeester was! De komst van de dorsmachine en de pers in het dorp was toen nog een erg belangrijke gebeurtenis. De afgebeelde dorscombinatie, kast en stropers zijn door Marcel nagebouwd in schaal 1/32 naar het voorbeeld van het standaard TOM model van Société Française Vierzon. De pers is ook een SFV machine, voorheen maatschappij Brouhot. Zowel kast als pers zijn bijna helemaal van metaal en al een aantal jaren geleden door Marcel gebouwd. De trekker die op de foto de kast aandrijft is een McCormick Deering 10-20 kit van Tekno Bygg, uitgerust met wielen waarop al luchtbanden zitten. De trekker die op de foto de strobalen vervoert is een Farmall IH D25 kit van Autodrome in schaal 1/32. Beide kits zijn vanzelfsprekend ook door Marcel opgebouwd. De drie mensen die bij de dorsmachine en op de tractor aan het werk zijn en de zakken met tarwe, werden gemaakt door Nathalie Robert (voor meer informatie hierover kan je de Agritoy van augustus 2005 er nog eens op na slaan). Een vierde persoon is bij de pers aan het werk, hij bindt de strobalen met ijzerdraad! Dat was handwerk. De logo’s van SFV maken het plaatje rond.
Jan van der Zijden Agritoy 4 - november 2013 - 101
UNIVERSAL HOBBIES 1/32
NIEUWE MODE LLEN
New Holland T7060 met voorlader, verlichting en geluid
SCHUCO 1/18 Lanz Ackerluft Bulldog
Case IH CX 100 (1998-2002) Case IH Maxxum 5140 Pro Case IH Maxxum 5150 Plus ‘Zwart’ Gelimiteerd (1000) Case IH Maxxum 5150 Pro - Gelimiteerd (2000) Case IH Maxxum 5150 Pro ‘50.000’ Gelimiteerd (2000) Fiat 750 Ford 6410 Gen III - Gelimiteerd (1500) Ford 6810 Gen III - Gelimiteerd (1500) Horsche Tiger 6 AS & Pronto 6 TD ‘Meilensteine’ - Gelimiteerd (100) Landini 16000 - Gelimiteerd (1000) Lemken Karat 9/400 K Massey Ferguson 7626 Dyna-VT (Rondom dubbellucht) New Holland T6020 Plus ‘op cultuurbanden’ New Holland T7.210 AC (Dubbellucht achter) Gelimiteerd (1000) Valtra N103 ‘Wit’ - Gelimiteerd Valtra N103 ‘Metallic rood’ - Gelimiteerd
ERTL-BRITAINS 1/32
SCHUCO 1/87
USK SCALEMODELS 1/32
Case IH Steiger 4550 Rowtrac Case IH Lb 434 grootpak pers John Deere 8360R
Claas Axion 950 Fendt 924 Fliegl ASW 271
L.C.N. I.S.M MARGE MODELS
SIKU 1/32
Same Saturno 80 met veiligheidsframe 2wd clubmodel 2014 gelimiteerd Same Saturno 80 met cabine 4wd clubmodel 2014 gelimiteerd
Claas Jaguar 950 - Gelimiteerd (2000) Claas Lexion 770 TT ‘Zilver’ “100 Jahre Claas” - Gelimiteerd (500) Claas Lexion 770 TT ‘Zwart’ - Gelimiteerd (350) Krone Emsland vierwielige wagen Gelimiteerd (1000) Massey Ferguson 8690 Dyna-VT ‘Wit’ Gelimiteerd (750) Unimog U411 ‘Lohnunternehmen’ Gelimiteerd (500) Unimog U411 ‘Lohnunternehmen’ (Dubbellucht achter) - Gelimiteerd (500) Valtra S352 ‘Metallic Groen’ - Gelimiteerd (100) Valtra S352 ‘Vervuild’ - Gelimiteerd Valtra S353 ‘Metallic Zilver’ - Gelimiteerd (500) Weidemann Hoftrac 1770 ‘Meilensteine Der Landtechnik’ - Gelimiteerd (1500)
Challenger MT775E Challenger MT775E ‘Meilensteine Der Landtechnik’ - Gelimiteerd (500) Challenger MT875E Challenger MT875E ‘RaupTier’ - Gelimiteerd (500) Challenger MT975E Krone BiG Pack 1290 HDP II XC
EDS TE KOOP RWACHT OF RE VE RT KO EN BINN
EDITIONS ATLAS 1/32
NOREV 1/32
Lanz-Bulldog Hanomag R40 Porsche Master N419
Claas Dominator 86 (1980)
ERTL 1/16 John Deere 430 Utility John Deere cultivator type 856 John Deere 2 schaar ploeg no.44 John Deere AOS Orchard Prestige Series John Deere 730 WF
BRITAINS BIG FARM 1/16
MARGE MODELS 1/32 (PREMIUM) Lindner Geotrac 124 Gelimiteerd (350) Vredo VT3936
MARGE MODELS 1/32 County 1884 ‘Goud’ - Gelimiteerd (250)
MO-MINIATUR 1/87 EicherED 215 Allrad Schlüter Euro Trac 1900 LS Steyr 80 a Steyr N 182 a Steyr 280 Steyr Turbo 8180
NPE MODELLBAU 1/87 Güldner A28 tractor
REPLICAGRI 1/32 International 845 XL 2wd met zwarte spatborden - Gelimiteerd (2500) New Holland M135 & Agram Godet New Holland 8360 & Agram Godet
ROS 1/32 Fiat 1880 DT - Gelimiteerd (2500) Krone TX 560 D
SPEC CAST 1/16 Minneapolis Moline 445 met maaimachine Oliver 1900 WF Diesel
WEISE-TOYS 1/32 Deutz D 80 06 A Special (gelimiteerd 1000) Deutz D 100 06 A Special (gelimiteerd 1500) Deutz D 130 06 A Special (gelimiteerd 1000)
WIKING 1/32 Fliegl Gigant ASW 391 met Profi strooi inrichting John Deere 6125 R Pöttinger Novacat V10 (maaiers) Strautmann Tera-Vitesse CFS 5201 (opraapwagen) Valtra N ‘Unlimited’ - Gelimiteerd (500) Valtra N113 met frontlader ‘Blauw’ Gelimiteerd
WIKING 1/87 Claas Lexion 770 combine Ferguson TE ‘Groen’ John Deere 7260R
1
102 - Agritoy 4 - november 2013
2 3
4
5
7
6
8
9
1. 2. 3. 4. 5. 6.
10 11
7. 8. 9. 10. 11.
John Deere 7 rijen cultivator in 1/16 Nummer 1 uit de serie Editions Atlas, Lanz-Bulldog New Holland T7060, een functioneel model Minneapolis Moline 445 met maaibalk bij SpecCast Een zware Fiat 1880 4 wiel aangedreven trekker van Ros Pรถttinger maaicombinatie van Wiking, leverbaar op de Agritechnica Ros maakt deze nieuwe silagewagen, leverbaar op de Agritechnica bij Krone Universal Hobbies komt met een Case IH Maxxum 5150 Plus in zwarte kleurstelling Gouden County 1884 ter gelegenheid van het vijfjarig bestaan van MarGe Models Lemken Karat 9/400 K van Universal Hobbies Deutz D 80 06 A Special van weise-toys Agritoy 4 - november 2013 - 103
EN NIEUWE MODELL
12
14
13
15
16
12. MarGe Models komt met een ‘Premium’ lijn. Deze Lindner Geotrac 124 is het eerste model in deze serie 13. Schlüter Euro Trac 1900 LS van MO-Minatur 14. Ook deze Steyr 280 mag er zijn in kleine schaal 15. Challenger MT875E van USK Scalemodels 16. Challenger MT865C ‘Rauptier’ van USK Scalemodels 17. Güldner A 28 weer een schitterende oldtimer 17
104 - Agritoy 4 - november 2013
AGENDA
Agenda van e venementen met miniatu ren
November 10-16 Duitsland, Hannover Agritechnica. Voor informatie www.agritechnica.de 10 Sevenum, De Schatberg Miniaturenbeurs van auto’s, vrachtauto’s, trekkers etc. Voor informatie, tel. 0478-692314 16 Joure, ’t Haske. Vegelinsweg 20. Modelautoruilbeurs. Voor informatie, tel. 0513-416571
22 Agrifac, Steenwijk Algemene Ledenvergadering L.C.N. Voor informatie tel. 0318-527261 of secretariaat@agritoy.nl
Maart 9 Eefde, Dorpshuis ‘het Hart’ Jolinkweg 2. H0 modelautobeurs. Voor informatie, webmaster@ ho-modelautoclub.nl
April 21 Steenwijk, De Meenthe Miniatuurspektakel. Voor informatie, www.miniatuurorganisatie.nl De gegevens zijn ontleend aan allerlei bronnen, voor de juistheid is de redactie niet verantwoordelijk. Het is raadzaam om genoemde informatiebronnen te raadplegen in verband met eventuele wijzigingen.
23-24 Zwolle, IJsselhallen 25ste Internationale Landbouwminiaturenbeurs en Tentoonstelling L.C.N. Voor informatie, tel. 0547-292679, www.agritoy.nl of beurs@agritoy.nl 24 België, Maasmechelen LIMAC ruilbeurs. Campus De Helix, Rijksweg 357. Voor informatie, tel. +32-498294730 30 Houten, Euretco gebouw Meidoornkade 22. NAMAC ruilbeurs. Voor informatie, www.namac.nl
December 7 Rijssen, ‘t Witte Hoes Markeloseweg 90. Autominiaturenbeurs. Voor informatie, tel. 055-5429302 8 Eefde, Dorpshuis ‘het Hart’ Jolinkweg 2. H0 modelautobeurs. Voor informatie, webmaster@ho-modelautoclub.nl 29 Earnewâld, Fries Landbouwmuseum Koaidyk 1. Friese miniaturendag. Voor informatie, www.miniatuurorganisatie.nl
Februari 8 Duiven, Loonbedrijf Kriesels L.C.N. regiodag Gelderland 15-16 België, Gent Collection Car Oldtimer en miniaturenbeurs. Flanders Expo Gent. Voor informatie, www.funcars.be Agritoy 4 - november 2013 - 105
ADVERTOYTJ
ES
LEDEN ALLEEN VOOR
Heeft u modellen dubbel of wilt u uw verzameling wegdoen? Wij hebben altijd belangstelling. E-mail: britainstoys@hotmail.com. Tel: 06-13105691. Oproep: Heeft u bij deze Agritoy een acceptgiro ontvangen voor betaling van de contributie? Betaal dan voor 31 december 2013. Kleine moeite, groot plezier. Stopt u met verzamelen? Wij kopen uw verzameling op. Ook gedeeltes. Contante betaling. Tel. 06-20924171 of e-mail hkpoppema@hotmail.com. Oproep: Heeft u L.C.N. gemachtigd voor het innen van de contributie? Zorg dan dat er op 7 januari 2014 tenminste â‚Ź 20,00 op uw bankrekening staat. Landbouwminiaturen Museum Frieswijk is op afspraak geopend. Op 13 bij 5 meter staan vele vitrinekasten vol met ongeveer 1300 prachtige miniatuurtrekkers en landbouwmachines.
Familie Venneman, Frieswijkerweg 7, Schalkhaar, tel: 0570-60 92 69. Meer info: www.museumfrieswijk.nl Oproep: Heeft u een adreswijziging, wijziging van een bankrekeningnummer of andere zaken voor de ledenadministratie, neem dan contact op met John van Leeuwen. E-mail: ledenadministratie@agritoy.nl Oproep: Wie wil helpen om oude Agritoys in te scannen? Dan komt er een online archief op de website! Meer informatie, Freerk Postmus, 0527-251867 of fenmpostmus@online.nl
jopie kruka s
106 - Agritoy 4 - november 2013
Advertoytjes zijn alleen voor leden en mogen maximaal 300 tekens groot zijn.