NUMMER 2 - MEI 2014
Landbouw Miniat urenclub Nederl and
Op bezoek bij Geoffrey Hoving Papieren modellen Houten trekkers van Henk Speijers
AUTODROME
GEDETAILLEERDE METALEN TRACTORKITS SCHAAL 1:32
Chamberlain 4480 met duals
Volvo BM T 700
BM-Volvo 800 leverbaar zonder en met frontgewicht
0 Volvo BM 65
Massey Ferguson 1150 V8
Volvo 650 4WD Jubileummode l Autodrome 1984-2014
Voor meer informatie zie onze website: WWW.AUTODROME.NET Kijkt u ook eens op: WWW.AUTODROME-ONLINE.COM E-mail: INFO@AUTODROME.NET AUTODROME Kloosterweg 6 | 3882 NL Putten Holland | Tel. (0341) 35 64 20 SHOWROOM Planetenveld 43 Zeewolde | geopend wo/za van 10.00 tot 17.00 uur.
INHOUD AGRITOY 2 MEI 2014 3
Informatie, lidmaatschap, inhoudsopgave
50 Op bezoek bij Ben Gardebroek
90 Bouwplaten
4
Van het bestuur en de redactie
54 Op bezoek bij Filip Leen
94 Veenhuis kippers
6
Regiotrekkers en activiteiten
58 De geschiedenis van Renault
96 Bouw je eigen..
14 Onze zusterclubs
61 Bij de middenplaat
101 Verbouw van Jan Lodewijks
15 Algemene ledenvergadering 2014
64 De geschiedenis van Britains
102 Verbouw van Marco Brouwer
18 De beurs in Hoegaarden
66 De jeugd heeft de toekomst..
104 Zelfbouw van Sjonnie Peters
21 Mansholt, landbouw in perspectief
68 Op bezoek bij Hijmen Kleijer
108 Zelfbouw van Bernard Appeltans
22 De beurs in Spalding
70 De 1/87 modellen van Schuco
110 Zelfbouw van Chiel Kole
26 Man achter de tafel
74 Op bezoek bij Piet Postma en Henny Baas
112 Zelfbouw van Guido Heymans-Smeets
30 Op koffievisite bij..
78 Ploegen, zaaien, oogsten
113 Zelfbouw van Marcel Delathuy
34 Big wheels, little wheels
82 De houten trekkers van Henk Speijers
114 Zelfbouw van Tom Huijskens
37 Wie kent dit model
86 Op bezoek bij Geoffrey Hoving
116 Zelfbouw van Antonio Aardenburg
38 Op bezoek bij Anne de Vries
118 Nieuwe modellen
42 Op bezoek bij Bart Olijslagers
121 Beursagenda
46 Kijk en vergelijk
122 Advertoytjes – Jopie Krukas
Bij de voorplaat Zo heel af en toe kom je een zeldzame vondst tegen, zoals dit mo del van een Spaanse SACA. Het orig ineel is een licentiebouw van een McCormick International B250. Zo ook het model dat een kopie lijkt van het bekend e rode exemplaar van Corgi. Meer over dit en and ere zeldzame modellen lees je in het interview me t Hans Sikkema. Rond 10 augustus versch ijnt de en advertenties moeten uite volgende Agritoy. Kopij rlijk 27 juni bij de redactie binnen zijn. Niets uit deze uitgave ma g zonder toestemming worden overgenomen. Ag ritoy©
Agritoy is het informatiecontactblad van Landbouwminiaturen Club Nederland en verschijnt 4 maal per jaar. De vereniging stelt zich ten doel: het bevorderen van de hobby van verzamelen en bouwen van miniaturen van trekkers en landbouwwerktuigen.
Lidmaatschap
Men kan lid worden op elk willekeurig moment. Per kalenderjaar bedraagt de contributie 20,- bij automatische incasso plus een éénmalig inschrijfgeld van 7,-. Voor leden in het buitenland bedraagt het 40,- per jaar. Opzegging van het lidmaatschap: schriftelijk vóór 1 december voorafgaande aan het nieuwe kalenderjaar. Leden krijgen -behalve AGRITOY- 25% korting op de abonnementsprijs van het blad TREKKER, soms korting bij aanschaf van modellen e.d. en gratis toegang tot de jaarlijkse beurs en show.
Advertenties
Leden kunnen gratis adverteren in de rubriek ‘Advertoytjes’ tot maximaal 300 lettertekens. Voor grotere advertenties - ook voor niet leden - gelden standaardtarieven. Voor informatie: redactie Agritoy, redactie@agritoy.nl Internet: www.agritoy.nl Twitter: www.twitter.com/agritoy
COLOFON Redactie Agritoy
Redactieadres: Redactie Agritoy, Verwoldseweg 36, 7245 VX, Laren Gld Tel. 06-30902059 (na 19.00 uur) e-mail: redactie@agritoy.nl
Bestuur
Voorzitter: Jaap Dokter, Duistereweg 18, 8431 VV Oosterwolde tel. 0516-512872 Secretariaat: Ben Verwijs, Valleistraat 109, 3902 ZB Veendendaal tel. 0318-527261 Penningmeester: Marcel Scholten, De Plataan 72, 6942 TS Didam tel. 0316-226995 Organisator reizen: Martien van Driel, Tielerweg 16, 4191 NG Geldermalsen tel. 0345-573000 Clubblad Agritoy: Freerk Postmus, Steiger 25, 8325 HB Vollenhove tel. 0527-251867 Beursinformatie: Tonnie Weernink, ‘t Kemerink 25, 7497 MN Bentelo tel. 0547.292679 Regiocoördinator: Theo Visser, Schamel 9, 6852 DT Huissen tel. 026-3252114
Ledenadministratie
J. van Leeuwen, Frambozengaarde 29, 3992 KC Houten tel. 030-6373070 e-mail: ledenadministratie@agritoy.nl
Organisatie Beurs Zwolle
Tonnie Weernink, ‘t Kemerink 25, 7497 MN Bentelo tel. 0547-292679 e-mail: beurs@agritoy.nl
Redactieleden
Emiel van Loon, Laren Gld tel. 06-30902059 (na 19.00 uur) e-mail: redactie@agritoy.nl Jan van der Zijden, Etten-Leur tel. 0765035534 e-mail: j.vanderzijden@tele2.nl Albert Jan Kamphuis, Dalfsen tel. 0529430705 e-mail: ajkamphuis@planet.nl Frits van Manen, Barneveld tel. 0342-412277 e-mail: frits-gerda@pensiondeboschkamp.nl Freerk Postmus, Vollenhove tel. 0527-251867 e-mail: fenmpostmus@outlook.com Rob Theunissen, Sittard tel. 06-53840085 e-mail: rtartie@home.nl
Aan dit nummer werkten mee
Jolanda van Haren, Klaas Schotsman, Leen de Vos, Marcel Scholten, Eef Smitshuysen, Jan Groot Jebbink, Rico van Manen, Atte Hibma, Marco Brouwer, Antonio Aardenburg, Guido Heymans, Sjonnie Peters, Tom Huijskens.
Rekeningnummer L.C.N. ING bank 2080735 Didam IBAN: NL88INGB0002080735 BIC: INGBNL2A
Druk
BDU Grafisch Bedrijf Reg. nr. ISSN: 1386-2472
Opmaak
ReproVinci BV - www.reprovinci.nl Agritoy 2 - mei 2014 - 3
Bestuur - R edactie Hans Sikkema kon diep in zijn geheugen en hij in de kinderstoel zich nog herinneren dat keek. Zo herinnert d naar trekkers op het lan s Chalmers G in Alli de h zic Ben Gardebroek its. Herinneringen zijn de vitrine van Martin Sm pen elo afg de is er we t He name de mooie y weer. er om te koesteren, met En daar is de nieuwe Agrito flink aantal een bij zit de sne ste eer de herinneringen. weken prachtig geweest, ijke geuren uitgebreid verslag van in balen opgeslagen. Heerl In deze Agritoy staat een n boeren al onder zeil of is nge eri inn her pt roe n nte adering. Een prachtige soort mome de Algemene Ledenverg van vers gemaaid gras. Dit het weer als en zat s er nog iets gemist gra het in vra weken was dat. Op mijn ag of dag op aan de tijd dat je soms . am kw t bul geen antwoord. Dus we l veel te nat aan de werd in de Agritoy kwam en we dan niet meewerkte, de kui ig (geweest) en dat prober de laatste jaren goed bez zijn ste Agritoy. Want nog ken den n n. Sommige mense zijn plaats in deze 98 als redactie te blijven doe maar dat Herinneringen zijn ook op der Perk van van o The is dienst zijn van de L.C.N. ’s in ina den pag iele e steeds dat redact al doen ma zoals te lezen staat op dez alle end en gek l by we hob ft hem blij t is en ere leden zullen is pertinent niet waar. He Agritoy, e ons heengegaan. De oud dez s op pagina 3 van ers van naam. het vrijwillig. Kijk maar een we os elo er ang hebben in persoon en and vak bel eds die n ste 2014 ook esomd van alle Herinneringen komen in daar staan de namen opg e onz van ied boven drijven op het geb hebben meegewerkt. al bijna 100 keer halen van de leden, waar vereniging. Zo hebben we het kan, ook dankzij de ver dat er Sup attenderen op die and ie. Iem k zijn. Verder wil ik jullie mogen genieten van Jop we elke dag naar op zoe leiding voor n. aan ele een zam er ver we het nooit leert om te voor een top 25. Dit is oep opr e onz ritoy Verder vind je in deze Ag een nieuw artikel. m. ars die ela zam ver zijn natuurlijk altijd welko van en hal ver el veel leesplezier en tips He stmus gen Po erin erk inn Fre her terugblikken en tma Pos t Pie ef gro Zo ophalen.
Van de bestuurstafel
In memoriam Theo van der Perk Op 31 maart 2014 is Theo van der Perk overleden. Hij is 77 jaar geworden. Theo is één van de oprichters van de L.C.N. en heeft van 1989 tot 1994 in het bestuur gezeten. Eerst als lid van het bestuur en later als voorzitter. Hij is in zijn woonplaats Beesd begonnen als dorpssmid en is daarmee uitgegroeid tot landbouwmechanisatiebedrijf. Dagelijks werd dus gewerkt met trekkers en machines en daaruit is ook de hobby van het verzamelen van landbouwminiaturen ontstaan. Niet alleen voor zichzelf maar ook om aan klanten te laten zien wat voor trekkers en machines er allemaal in het echt zijn. Hij had geen voorkeur voor een merk, type of schaal. Ook verzamelde hij papier- en muntgeld, postzegels, medailles en/of plaquettes; als er maar trekkers of machines op stonden. Voordat de L.C.N. was opgericht hoopte Theo al dat het verzamelen van landbouwminiaturen meer in de belangstelling zou komen te staan en een volwaardige hobby zou worden. Door contacten met andere verzamelaars is hij in de oprichtingscommissie terecht gekomen. Een bekende uitspraak van Theo was “We moeten het toch wel voor elkaar kunnen krijgen om 1000 leden te hebben”. Theo was er enorm trots op dat de L.C.N. geworden is zoals die nu is met meer dan 3000 leden en dat er zo’n enthousiast team bezig is om de vereniging in stand te houden. Ondanks dat hij niet meer actief betrokken was, keek hij elke keer weer uit naar de nieuwe uitgave van Agritoy en hij volgde de website. Wegens gezondheidsredenen kon hij de laatste jaren de beurs niet 4 - Agritoy 2 - mei 2014
meer bezoeken. Wel had hij er een mening over: prachtige mooie beurs, geweldig in opzet, maar qua handel teveel van hetzelfde. Als handelaar kwam daar soms wel gelijk de opmerking achteraan: “Maar het is wel goed voor de concurrentie; alhoewel daar de meningen weer over verdeeld zijn”. Theo was een verzamelaar van het eerste uur en een welbespraakt iemand. We zijn hem nog steeds dankbaar dat hij, samen met anderen, aan de wieg heeft gestaan van de L.C.N. en heeft geholpen om de vereniging groot te maken. Wij wensen zijn familie heel veel sterkte toe om dit verlies te verwerken. Het bestuur van de L.C.N.
Gratis beursmodel 2014 in ruil voor je e-mail adres De wereld wordt steeds digitaler. Veel informatie wordt tegenwoordig per e-mail verzonden. In de toekoms t wil de L.C.N. ook meer van deze communicatie mogelijkheid gebruik gaan maken voor bijvoorbeeld: • Aankondigen op welke datum de jaarli jkse contributie wordt afgeschreven • Herinneren wanneer de jaarverga dering wordt gehouden • Uitnodiging verzenden voor een regio dag • Informatie die te laat was voor de Agritoy en te belangrijk om maanden te laten liggen. • Etc. etc.
Informatie via de e-mail is snel, actueel en het scheelt aanzienlijk in de (verzend)kosten. Denk daarbij aan besparing op de kosten voor papier, enveloppen, adresstickers, postzegels en onze vrije tijd.
TISL GRA SMODE BEUR
Van een groot aantal leden beschikke n we inmiddels al over het e-mail adres, maa r helaas nog niet van iedereen. Heb je de afgelope n week géén test e-mail ontvangen namens L.C.N. dan is je e-ma il adres nog niet bij L.C.N. bekend. In dat geval willen we je vrag en om alsnog je e-mail adres aan de ledenadministratie door te geven via ledenadministratie@agritoy.nl. Hiermee help je mee om de contributie zo laag mogelijk te houden. Als extra stimulans wordt onder de aanm eldingen een beursmodel 2014 (Steyr 6170 CVT) verloot!
Zilveren jubileum
acht besteden aan het zilveren In Agritoy gaan we natuurlijk ook aand jaar. dit g jubileum van onze verenigin en, is de redactie op zoek naar Om het maar bij de kleur zilver te houd ren (‘silverline’) modellen. Maar leden die een collectie hebben met zilve de L.C.N. of word je 25 jaar oud, hoben je in 2014 precies 25 jaar lid van een mooie reportage voor in Agritoy. ren we graag van je. Dan maken we L.C.N. redactie (redactie@agritoy.nl) Aarzel niet en neem contact op met de niet te doen om je medeverzamelaars en wij helpen je verder. Meer hoef je . een mooi artikel in Agritoy te bezorgen
Het L.C.N.bestuur
Modellen top 25 Rondom het 25-jarig jubileum van de L.C.N. wil de redactie van Agritoy een top 25 samenstellen van jullie meest favoriete modellen. We zijn benieuwd naar zowel trekker miniaturen als modellen van werktuigen. Oud of nieuw, schaal 1/12 of 1/220, een oude prairietrekker of de nieuwste CVT, het maakt allemaal niet uit. Op www.agritoy.nl vind je een formulier waarmee je je favoriete modellen kan opgeven. In het augustusnummer van Agritoy zullen we een top 25 van werktuigen publiceren en in het novembernummer zijn de trekkers aan de beurt. Onder de deelnemers wordt een beursmodel 2014 verloot. Ga naar de website!
Clubmodel 2014 de stand van zaken Koninklijke aandacht voor het werkstuk van Maarten In vorige Agritoy stond een reportage over de Lely perscombinatie die in 1/10 gebouwd is door Maarten Jordaan. Dit uitzonderlijke model was te zien tijdens de feestelijke opening van de ‘Lely Campus’ in Maassluis door Koningin Máxima op 30 januari jl. We vinden het leuk om te melden dat Koningin Máxima tijd heeft genomen om het model te bekijken! Jan van der Zijden
In elke uitgave van Agritoy houden we jullie op de hoogte van de voortgang van Clubmodel 2014, de Same Saturno 80. Deze keer is er niet zoveel te melden maar toch even een update. Zoals in het februarinummer van Agritoy vermeld is, wordt de productie van het model in China ter hand genomen. Maar voordat die productie kon beginnen zijn er toch nog wat veranderingen doorgevoerd. Bijvoorbeeld de deurkruk van de cabine stond in de verkeerde hoek en er bleek nog een foutje in het patroon van de spatborden te zitten. De binnenkant van het buizenframe van de kinderzitjes hadden we ook nog graag rond willen hebben. Echter daar hebben wij weer van geleerd dat de binnenkant vlak is om ze makkelijker uit de mal te kunnen lossen. Inmiddels hebben we de gecorrigeerde modellen gezien en waren we het er mee eens hoe de wijzigingen zijn doorgevoerd. Lees verder op volgende pagina >> Agritoy 2 - mei 2014 - 5
r Bestuu
ie
t - Redac
Daarnaast hebben we werktekeningen ter controle gehad. Van de twee- en de vierwielaangedreven uitvoering worden aparte tekeningen gemaakt. In de werktekeningen wordt het model van alle kanten weergegeven en is bedoeld om de kleuren van alle onderdelen aan het model te kunnen controleren. Via de tekeningen hebben we aan kunnen geven dat de kleuren van de hendels van de hefinrichting en de versnellingspoken nog niet correct waren. Misschien wel heel detaillistisch maar niet onbelangrijk is het tekstplaatje. Met MarGe Models is overleg geweest over de technische mogelijkheden. Er komt nu een ‘photo etched’ plaatje met de tekst ‘L.C.N. Clubmodel 2014’. De twee- en de vierwielaangedreven uitvoering worden apart genummerd. Het plaatje komt onderop een voetenplank. Misschien is het al eens opgevallen dat de dozen van de clubmodellen van de L.C.N. vrijwel dezelfde lay-out hebben. Uitzondering hierop is de doos van de Deutz (Clubmodel 2011). De doos voor de Same modellen wordt weer gelijk aan de L.C.N. lijn. Op de voor- en achterkant van de doos komen afbeeldingen van de modellen en aan de kopse kanten informatie over de L.C.N. en enige technische informatie over de ‘echte’ trekker. Wij hebben een concept ontwerp van de dozen gemaakt en verzonden aan MarGe Models. We zijn zelf ook benieuwd wat de definitieve versie wordt.
staat nog steeds gepland dat de modellen eind juni – begin juli in Nederland aankomen. Ook al mocht door onvoorziene omstandigheden de productie wat uitlopen dan zijn de modellen nog ruim voor de beurs in Nederland. In de volgende Agritoy hopen we jullie weer wat te kunnen melden. Het projectteam Clubmodel 2014 Freerk Postmus, Marcel Scholten, Ben Verwijs
De foto’s zijn voor controle van het model, niet van de kleuren
Wat betreft de planning: tussentijds is er natuurlijk ook nog het Chinees Nieuwjaar geweest (27 januari t/m 9 februari 2014). Net zoals in Nederland tijdens Nieuwjaar liggen dan ook daar de werkzaamheden stil. Tot nu toe
L.C.N. REIZEN
Fabrieksbezoek bij Krone en het SIKU miniaturen museum Dagtrip op 23 oktober 2014 Voordat we huiswaarts keren, genieten we nog van een gezamenlijke maaltijd. Reissom: € 95,00 per persoon, inclusief busvervoer vanuit elke provincie in Nederland, fabrieksbezoek met lunch, entree Siku- und Audi-Modellautomuseum en maaltijd. (excl. drankjes).
Op donderdag 23 oktober 2014 reizen we af naar Duitsland, waar we een bezoek aan de Krone fabriek en een museumbezoek gaan afleggen. Als jullie een voorkeur hebben voor een bepaalde opstapplaats dan horen we dat graag! Bij de Krone fabriek in Spelle gaan we het productieproces van dichtbij bekijken en krijgen we een uitgebreide rondleiding. Krone produceert o.a. zelfrijdende maaiers, schijvenmaaiers, schudders, harken, opraapwagens en hakselaars. Daarna gaan we het Siku- und Audi-Modellautomuseum in Stadtlohn bezoeken. Hier vind je meer dan 5.000 modellen van landbouwminiaturen, oldtimermodellen, youngtimers en alle modellen die ooit zijn uitgebracht door SIKU en AUDI.
6 - Agritoy 2 - mei 2014
Wil je meer informatie? Bel ons gerust! Je krijgt een opgavebevestiging per sms of mail. Zodra wij jouw aanmelding en betaling hebben ontvangen, bevestigen wij je deelname. Twee weken voor vertrek krijg je nader bericht per brief over de opstapplaatsen, vertrektijden en het tijdstip waarop iedereen weer terug is. Alle reizigers hebben een geldig paspoort of ID-kaart nodig! Opgeven kan via: reizen@agritoy.nl of bel met reiscoördinator Martien van Driel: 0345-573000. Het reisprogramma en de opstapplaatsen worden ook vermeld op www.agritoy.nl. Deze reis wordt in samenwerking met Trekkerskieken.nl georganiseerd. B.g.g.: Anne-Marie Meijer, tel: 06-1195 5999.
MELD JE NU AAN!
Woordje van de regiocoördinato r
regiotrekk
ers
Op het moment van het schrijven van dit stukje zijn de regiodagen achter de rug. Het was een seizoen met redel ijk veel activiteiten, waarbij we weer zeer interessante bedrijven hebben bezocht. De bezoekersaantallen waren goed te noem en. Van de meeste regio’s kunnen we zeggen dat het weer een geslaagd seizoen was. Voor het nieuwe seizoen staan er al weer een aantal activiteiten op de planning. Ook gaan we aan de slag om voor de regiomensen een dag
te organiseren waar we op ontspannen wijze ervaringen en kennis uit kunnen wisselen. Regiomensen, bedankt voor jullie enthousias me en inzet. Op naar een volgend seizoen met nog meer actieve regio ’s.
Theo Visser, regiocoördinator L.C.N. Tel. 026-3252114 | E-mail: th.g.m.visser@gm ail.com
e th n re D n e d n a sl ie Fr , n e g in n ro G Regio lfde keer de miniatuurbeurs Zaterdag 22 maart jl. werd voor de twaa in Beilen. Ongeveer 27 standhougehouden bij De Vries Mechanisatie s hebben voor een geslaagde ders en tussen de 250 en 300 bezoeker te standhouders al aanwezig dag gezorgd. Om 7.30 uur waren de eers ging de deur open voor het om hun tafel in te richten. Om 10.00 uur rs tot zelfgemaakte schildepubliek. Van miniatuurtractoren en folde . Alhoewel, echte schilderijen rijen konden hier van eigenaar wisselen e van de bodem met op de waren het niet, maar meer een doorsned het werk is. De inwendige toplaag een tractor die op het land aan Striethouldt catering. Voor je mens werd deze dag goed verzorgd door en daarmee alweer tijd om op het in de gaten had, was het 15.00 uur nkt voor de gastvrijheid, alle te ruimen. De Vries Mechanisatie beda n en opruimen. vrijwilligers bedankt voor het opbouwe
Entree van De Vries mechanisatie
genboezem
Jan Beuker, Piet Postma en Nico Hoo
Er werd al vroeg begonnen met de opbouw van de beurs
Tussen al die modellen vind je dan net die ene..
Drukte zat in Beilen
De ‘levende’ schilderijen van Bep Nieuwenhuyzen
Agritoy 2 - mei 2014 - 7
regiotrekk
ers
Regiodag 21 juni actpersonen van GroOp zaterdag 21 juni organiseren de cont dag bij Piet Bloed, Stadsningen, Friesland en Drenthe een regio ingen). Piet is verwoed weg 72 te Lauwerzijl (provincie Gron el in miniatuur als oldtimers. verzamelaar van groen en geel, zow n (voor de tweede keer) Bij hoge uitzondering mogen de lede
Regio Gelderland De regiodag van de afdeling Gelderland was ook dit keer weer een groot succes. Leden en niet-leden, bij elkaar zo’n 250 man sterk, hadden de regen van zaterdag 8 februari getrotseerd om naar loonbedrijf Kriesels in Duiven te komen. Er was ook dit keer weer een complete staalkaart van onze hobby te bekijken. Zo was er de miniatuurboerderij van de Vetweide, een keur aan handelswaar variërend van nieuw tot oud en ook de zelfbouwers waren met diverse diorama’s en mooie zelfbouw aanwezig. Ook op boekengebied en de catering was het goed voor elkaar. De mensen van Kriesels verzorgden een rondgang langs hun uitgebreide machinepark wat speciaal voor de gelegenheid, glimmend gepoetst in het gelid stond. Er was zelfs interne beveiliging, die overal achteraan snuffelde. Er is ook weer een nieuw lid ingeschreven en verschillende folders uitgedeeld dus wie weet kunnen we ook op dit gebied oogsten. Wat we ook al zeker weten is de datum en de locatie van onze volgende regiodag die we samen met de regio Utrecht gaan organiseren bij van
er met daarin een verzaeen kijkje nemen in de John Deere kam afgaande op de reacties meling die tot de verbeelding spreekt, van enkele jaren terug. krijgen nog persoonlijk een De leden in de genoemde provincies de rest van de Nederuitnodiging met de invulling van de dag; ondiging doen. landse leden moet het met deze aank n! De aanvang is om 10.30 Let op: alleen toegang voor L.C.N. lede voor een aantal handelaren. uur en natuurlijk zorgen we ook weer
580 na 20.00 uur.
Voor vragen: Piet Postma, tel. 06-21969
Westrenen, een John Deere dealer in Kesteren. Ter zijner tijd worden de leden verder op de hoogte gebracht door hun respectievelijke contactpersonen. Als dank voor deze dag is er een award uitgereikt aan dhr Kriesels in de vorm van een Fendt tractor in een speciale uitvoering. We kunnen allemaal tevreden terugkijken op een geslaagde dag! De contactpersonen Piet Hoogenboezem, Sander Radstake en Klaas Schotsman zeggen directie en eigenaren van loonbedrijf Kriesels in Duiven nogmaals dank voor alles wat deze dag mooi heeft gemaakt!
Klaas Schotsman
Same Minitauro 60 van Bastiaan Bax Steiger no. 1 van Scale models Zo druk was het..
Sander Radstake bedankt de heer Kriesels en overhandigd het aandenken
De interne security..
Mooi tegeldiorama
8 - Agritoy 2 - mei 2014
ers
regiotrekk
Regio West Brabant-Zuid Holland en Oost Brabant-Noord Limburg Edwin Jennissen aan het woord De ontvangsthal of -loods zoals u wilt
Veenhuis mestspreider
Fendt is hier duidelijk favoriet
Alsof er een tankleger op je afkomt, de ‘zware jongens’ in slagorde opgesteld
Zondag 2 februari beloofde een drukke dag te worden. Twee regio’s besloten de koppen bij elkaar te steken nadat ze beiden op dezelfde ‘gastheer’ ofwel loonbedrijf Jennissen in Den Dungen (bij Den Bosch) aasden. Regio West Brabant-Zuid Hollandse eilanden o.l.v. Jan van der Zijden en regio Oost Brabant-Noord Limburg aangevoerd door het trio Jo Martens, Toon van Hoof en Johan Romme zouden er gezamenlijk één groot festijn van maken. Maar liefst 260 leden met aanhang hadden zich aangemeld om op deze dag een kijkje te nemen in een bedrijf dat qua omvang haast geen grenzen lijkt te kennen, over superlatieven gesproken. Het is stralend weer als we vroeg in de ochtend vanuit het zuiden koers zetten naar Den Dungen. Hoewel we onze TomTom ingeschakeld hebben, geloven we het ding niet als hij ons op het bewuste adres regelrecht een bouwput lijkt in te sturen. Helaas voor ons heeft het kleinood toch gelijk en moeten we een stukje verderop alweer rechtsomkeerd maken, want achter die zandhopen bevindt zich wel degelijk het bewuste bedrijf. Het hele complex is gloednieuw -nog geen jaar oud- en het omliggende terrein wordt op dat moment volledig geherstructureerd, vandaar. In de ontvangsthal is het nog rustig als we zo rond negen uur
Hoe vervuil je dat beursmodelletje uit 2009 ook alweer? Zo dus!
binnenlopen en verwelkomd worden met een warme kop koffie. Ons bestuur is vandaag ook vertegenwoordigd en wel in de personen van Marcel Scholten en Theo Visser. Langzaam maar zeker loopt het vol en tegen half elf kan de voorstelling van start. Jan van der Zijden en Toon van Hoof doen namens hun regio het voorwoord waarna de microfoon wordt doorgegeven aan Edwin Jennissen die samen met zijn twee broers het bedrijf runt. In het kort geeft hij enige uitleg gevolgd door een filmpresentatie. Goed idee, want een film zegt vaak meer dan duizend woorden. Jennissen Loon- en grondwerken zoals het bedrijf officieel heet, is ontstaan uit een melkveebedrijf en behoort heden ten dage tot de grotere loonbedrijven van zuid Nederland na diverse overnames. De activiteiten bestaan vnl. uit loonwerk voor de veehouderij, mestdistributie en grondwerk, naast nog het runnen van drie melkveebedrijven. Er zijn zo’n 50 man in dienst die zich bedienen van een groot machinepark bestaande uit ongeveer 40 trekkers en verder hakselaars, kranen, shovels en vrachtwagens aangevuld met een heel scala aan gespecialiseerde aanhangwagens en werktuigen. Bekijk het maar eens op hun website: www.lbjennissen.nl. Lees verder op volgende pagina >> Agritoy 2 - mei 2014 - 9
regiotrekk
ers
Ook de silagewagens staan in grote getale gereed
Vervaet Hydro Trike zelfrijdende mestinjecteurs
Bij de voordeur was nog plaats voor deze oude McCormick
De transportafdeling De lunch
De zelfbouwers Freek van Middendorp en Marco Brouwer bij hun stand
Na de filmpresentatie mochten de bezoekers het hele arsenaal op eigen gelegenheid gaan bewonderen. Landbouwmaterieel, grondverzetmachines en vrachtauto’s staan zowel buiten als in de open stallingen keurig in een rij opgesteld. De hoofdmoot van de tractoren bestaat uit Fendt modellen van het type 700 of meer, allemaal stuk voor stuk zwaargewichten bespannen met even zo grote silage-, mest- en kipwagens. Verder hakselaars en zelfrijdende mestinjecteurs van Claas en Vervaet naast de nodige werktuigen zoals hooischudders en balenpersen uiteraard allen van het maatje ‘oversized’. Kortom: meer dan genoeg te zien voor de liefhebbers van onze hobby, al heb ik zelf een persoonlijke voorkeur voor het historische spul. Wel is het een indrukwekkend gezicht als je in je eentje voor zo’n ‘muur van mastodonten’ staat, wat voel ik me dan klein! Het is intussen middag geworden en zoals kennelijk gebruikelijk op 10 - Agritoy 2 - mei 2014
deze regiodag is er ook nu weer friet met kroket en frikadellen. Er vormt zich al snel een lange rij voor het afgiftepunt; het is niet niks als er ineens 260 hongerige monden gevoed moeten worden, maar iedereen wacht keurig zijn beurt af. Wij L.C.N.-ers zijn gewoon nette mensen. Als de laatste restjes naar binnen zijn gewerkt, kan het middagprogramma van start. Twee bekende zelfbouwperfectionisten onder ons nl. Marco Brouwer en Freek van Middendorp hebben een aantal modelletjes meegebracht om ze aan ons voor te stellen. Marco, wiens werk regelmatig in de Agritoy te bewonderen is, laat een Holaras maïsschuif zien die zo perfect is gebouwd dat je er een vergrootglas bij nodig hebt om nog ergens een schoonheidsfoutje te ontdekken. Freek toont een Veenhuis mesttank met injecteur en een Vicon balenpers, machines waarmee hij vroeger nog gewerkt heeft. Die link met het ‘eigen’ grootbedrijf uit het heden of verleden kom je telkens weer tegen, zowel bij de verzamelaar als bij de zelfbouwer. Na deze demonstratie volgt nog een
ers
regiotrekk
Marco toont z’n Holaras maïsschuif, dit zou de breedste uitvoering zijn
Vicon grootpakpers van Freek achter het clubmodel uit 2004
Beco dumpbak van Marco, het bakje komt van Britains
Voor het afscheid nog snel even een modelletje scoren
Veenhuis mesttank met injecteur van Freek
Het zit er weer op voor vandaag en nemen afscheid van loonbedrijf Jennissen
korte diavoorstelling van Niels van der Boom over zaaimachines. Niels maakt veel foto’s uit de agrarische wereld die worden gepubliceerd op de website www.agrifoto.nl. Ook vandaag heeft hij z’n camera flink laten zweten en de resultaten staan inmiddels ‘online’. Dus wie nog meer foto’s wil zien van deze dag en van het loonbedrijf moet eens naar deze site gaan en vervolgens doorklikken op ‘foto’ en ‘agrifoto foto’s’. Inmiddels is het tijd geworden voor een ander vast onderdeel van dit evenement: de veiling. ‘Veilingmeester’ Toon van Hoof laat weer een aantal binnengebrachte modelletjes de revue passeren. Niet alles wordt verkocht, maar wel leuk om te zien hoe er soms in een duizelingwekkend tempo tegen elkaar opgeboden wordt. Hiermee loopt het programma ten einde en na de nodige bedankjes aan alle medewerkers van deze dag en in het bijzonder de gastheer die namens de organisatie wordt beloond met een door Martijn de Swart omgebouwd model van een Claas hakselaar, is er net als op de jaarvergadering
De door Martijn de Swart tot 960 omgebouwde Claas maïs hakselaar met 10-rijige Kemperbek dat als afscheidsgeschenk aan de gastheer werd aangeboden nog een mini handelsbeursje. Boeryes uit Haps heeft zijn winkeltje al uitgestald terwijl enkele leden van de gelegenheid gebruik maken hun overtollige verzameling aan de man te brengen. Nog even een modelletje scoren en dan weer tevreden terug naar huis. Terug naar Sittard naar de Selfkant (aangrenzend Duits landbouwgebied) alwaar tijdens mijn dagelijkse wandeling een stokoud Fendt tractortje van het type ‘aaibaar’ met een karretje sprokkelhout mij stapvoets voorbij tuft; tja, de wereld verandert! Namens de deelnemers aan deze indrukwekkende dag onze dank aan de organisatoren Jan van der Zijden, Jo Martens, Toon van Hoof en Johan Romme. Verder wil ik Henry Smits en Jeroen Martens nog in het bijzonder bedanken voor de vele toegestuurde foto’s, het was nog moeilijk kiezen.
Rob Theunissen Agritoy 2 - mei 2014 - 11
regiotrekk
ers
Regio Zuid- en Noord Holland Het geschenk voor Jeroen van der Post
Het uitgestalde materieel van loonbedrijf van der Post
Vlnr. Gert Verkerk, Jan Verburg, Sjaak Zandvliet en Nick van Paassen
Vaia silagekippers
De vitrine van gastheer Jeroen van der Post
Twee mooie ‘oudjes’
Voor de leden uit deze regio’s werd op 25 januari jl. weer een regiodag gehouden. Eigenlijk was het een regiomiddag, maar daarom niet minder leuk. Vanaf 13.00 uur was men te gast bij loonbedrijf van der Post in Aarlanderveen. Jan Verburg, Gert Verkerk en Sjaak Zandvliet hadden het goed geregeld, er stonden zelfs een paar verkeersregelaars om de ongeveer 70 bezoekers een parkeerplaats te wijzen. Als je het bedrijfsterrein betrad, zag je gelijk met welk merk trekker er gewerkt werd. Een groot deel van het Case-trekkerpark stond netjes uitgestald en bijna allemaal in combinatie met een werktuig. Zo kon je zien dat er veel in mest wordt gedaan, vier sleepslangcombinaties waren er te zien! Vooraan stond de nieuwste aanwinst die pas een dag op het bedrijf was, de Case IH 115 U Pro Farmall! In de ontvangstruimte was koffie met cake en fris te krijgen en in een andere ruimte hadden verschillende leden een deel van hun prachtig verbouwde modellen uitgestald. Na een ontvangst volgt meestal de opening, zo ook nu en die werd gedaan door Gert die meteen begon met het einde. Hij bedankte alvast de gastheer Jeroen van der Post en bood hem als bedankje en herinnering een Case trekker met kipper aan. Op zijn beurt gaf deze ons door middel van een presentatie in sneltreinvaart een beeld van het bedrijf. Kijk voor meer informatie maar even op www.loonbedrijfvanderpost.nl. Uiteraard hadden Jan en Gert van de organisatie zich niet onbetuigd gelaten en pakten flink uit. Vooral Gert trok de aandacht met een compleet bedrijfsgebouw dat hij nabouwde van het bedrijf van een kennis. In en rond deze schuur was er veel activiteit door de aardap12 - Agritoy 2 - mei 2014
peloogst en het opslaan van dit gewas. Jan had de Fordson Major met Atlas kraan en een Ford in opbouw neergezet. Heel fijn gedetailleerd en super mooi was de Case IH met Herder maaibalk van Piet Schouten. Nick van Paassen had zelfs een complete weg met landbouwverkeer opgesteld. Bekend uit Agritoy is Antonio Aardenburg, hij had twee mooie Vredo modellen op tafel gezet. Leo van Wingerden kwam wat later binnen en nadat Jan een plekje op tafel voor hem had vrijgemaakt, haalde hij een Fendt Katana hakselaar voor de dag die samen met een Fendt en 3-assige Joskin silagewagen met afdekkleppen een prachtige hakseltrein vormde. Omdat er in de ontvangstruimte geen plaats genoeg was, had Gijs Kool een kraam ingericht in een van de andere bedrijfsgebouwen. Daar kreeg hij nog gezelschap van Kees van Dijke die flink uitpakte met een paar meter groot diorama. Om niet teveel uit de toon te vallen had Kees ook een Case trekker met zelfbouw Beco kipper neergezet. Een rondleiding was er niet, we mochten zelf over het terrein lopen en overal stonden medewerkers die op verzoek uitleg gaven. Dat gaat ook heel goed. Zo vloog de tijd om en kon iedereen tevreden weer huiswaarts al dan niet met een nieuw model. Er was ook nog gelegenheid voor een hapje en drankje aangeboden door de gastheer. Namens de bezoekers van deze middag is een bedankje aan de drie organisatoren en gastheer wel op zijn plaats.
Jan van der Zijden
Diorama van Kees van Dijke
ers
regiotrekk
De schuur van Gert Verkerk Inschuren bij Gert Verkerk
Case met Herder arm van Piet Schouten
Vredo’s van Antonio Aardenburg
Fendt Katana van Leo van Wingerden
Prachtige zelfbouw van Jan Verburg
rg u b m Li ch is lg e B n e id Zu rg u b Regio Lim Regiodag 2014 Zuid Limburgse regiodag Op zaterdag 14 juni wordt de jaarlijkse bedrijf Weltjens te Loon bij gehouden. Deze zal plaatsvinden e omstreeks 17.00 uur. eind uur, Bocholt in België. Aanvang 13.00 en de deelnemers word ijf bedr Naast een bezoek aan het loon ze aan andere om gen bren gevraagd zelf modellen mee te
elijkheid overtollige leden te laten zien. Tevens is er de mog te bieden. Het adres is: modellen uit je verzameling te koop aan gië). De website van het Leemskuilenstraat 27, 3950 Bocholt (Bel deelname kan per e-mail bij bedrijf is: www.lwb.be. Opgave voor uit beide regio’s zullen t.z.t. bobbejaan89@hotmail.com. De leden een uitnodiging ontvangen.
Bob Jeurissen
Agritoy 2 - mei 2014 - 13
Nieuws van onze buitenlandse zu sterclubs
België, de LMVB/AMAB r 2013 staat geen voorwoord In Nieuwsbrief nummer 59 van decembe ijver van dienst Geert Mannaert van de voorzitter maar valt gelijk schr ng van de inhoud van deze met de deur in huis met een opsommi ep/herinnering om het lidgeld opro een Nieuwsbrief. Die bevat eerst t een groot verslag over onze voor 2014 tijdig over te maken. Dan volg ndere zaken belicht. Vervolgens beurs in Zwolle en worden allerlei bijzo speciaal de miniaturenkant. dan en is de Agritechnica aan de beurt en zoon Robin zullen heel wat Die breidt steeds uit en Eddy Verbuyst hebben moeten maken om kilometers door het gebouwencomplex ellen te fotograferen en een mod , zoveel mogelijk stands te bezoeken wsbrief. Nieu deze voor en opsomming te kunnen mak wsbrief update. Daarin nieu de naam zoge een er n chee In januari vers s in Hoegaarden op 2 beur ende stond het laatste nieuws over de kom breid om zo ervoor te uitge niet t word maart. Het aantal verkooptafels
FRANKRIJK , de ACA Op de voorplaat van Jouets et Miniatures Agricoles (JMA) nummer 04/2013 staat een foto van een Valtra T 191, de speciale Kerst edition van Siku. In zijn voorwoord somt de voorzitter nog even op waar de leden van de club zich zoal mee hebben kunnen bezig houden, ik bedoel dan beursbezoeken enz. en kondigt ook gelijk de algemene ledenvergadering aan. Die is inmiddels al lang voorbij, want die was op 18 januari jl. in Ardon. Vervolgens komt de ledenvergadering nog uitgebreid aan bod met een agenda en de aankondiging dat een al eerder aangekondigd clubmodel nu dan toch uitgebracht zal gaan worden: de Bourgoin GX 400. Er zullen slechts 150 exemplaren worden gebouwd. Je kunt een exemplaar bestellen op de beurs in Chartres en het daar dan in 2015 in ontvangst nemen. Uiteraard komen ook nu de nieuw uitgebrachte modellen weer aan bod, 11 bladzijden staan
Jan van der
vol met mooie kleurenfoto’s. Dan volgt de geschiedenis van het merk Renault, deze kunnen jullie volgen in Agritoy. De al eerder genoemde Valtra in kerstuitvoering wordt ook uitgebreid besproken. Dan volgt een bijzonder 1/35 model van een Ferguson TE 20, uitgebracht door het Duitse Conrad dat in 1923 begon onder de naam Gescha. Vanaf 1970 werd deze naam verdrongen door Conrad. De Ferguson werd in 1981 uitgebracht en er werd zelfs een heuse Ferguson tweeschaar ploeg bij geleverd. ACA lid Gilles heeft een voorliefde voor oude combines en bouwde een Braud combine type A 2480 na en restaureerde een echte.
Jan van der Zijden
ZWITSERLAND, de AMC
Nieuw van Schuco, een Holder A20
Ook een twee-wielige Holder EDii is nieuw aangekondigd
14 - Agritoy 2 - mei 2014
voor het hopelijk talrijke publiek. zorgen dat er voldoende ruimte blijft 2014 biedt voorzitter Erwin Miert In Nieuwsbrief nummer 60 van maa ijft “het laattijdig verschijnen schr hij s zoal vis zijn excuses aan voor n aan de drukte rond de beurs van deze Nieuwsbrief.” Was te wijte arten. Dan komt schrijver van en het aanmaken van de nieuwe lidka geeft aan wat er zoal te lezen en t beur de dienst Geert Mannaert aan e verslag van de 6 miniaturenvalt in dit nummer. Dat is als eerste een cht, maar bezo druk de schrijvers beurs in Lochristi. Deze was volgens n van uitee n lope en ht beric de bezoekersaantallen verschillen per weer jaar elk is erg renb Neu esse enM 1700 tot ruim 2100! De Spielwar en r wee nu en getoond. Ook de plek waar de nieuwe modellen word paar een met ook jaar dit t kom er was weer heel veel te zien. Schuco in 1/32. MarGe Models komt hond en ijzer de s zoal ellen mod er Hold een flinke opsomming, maar met een Vredo VT 3936. Het is uiteraard en sommigen afgebeeld. Dus ook in deze Agritoy staan ze genoemd dat ook trouwens. doet laat ik het hierbij en de Nieuwsbrief Zijden
ruime plek ingeruimd voor de In de ‘alte Landtechnik’ is dit keer een miniaturen. Hansjörg Furter bouw presentatie van de nieuwste land mooie foto’s bij gevoegd. Ook heeft een verslag geschreven en daar Schuco aan en enkele in Zwithier treffen we de Holder modellen van Hürlimann en Lamborghini. zoals serland veel voorkomende merken en van Siku een Lindner 475 de van el mod er Ook een heel mooi Bühr voor gebruik op de Alpen-weiUnitrac, een zelfrijdende opraapwagen een foto van het prototype den. Voor de liefhebbers was er ook nog van de Steyr 80 van Wiking.
De Zwitsers komen met een Bührer 475
Jan van der Zijden
Typisch voor de bergboeren, deze zelfrijdende Lindner opraapwagen
014 2 g n ri e d a rg e v n e d le Algemene
ALV
k j i w n e e t S c bij Agrifa n voor amen ruim 250 L.C.N.-lede Zaterdag 22 februari kw room een in Steenwijk. De show de ledenvergadering bij n 250 de ruimte om er meer da van Agrifac bood voldoen ngen. de leden te kunnen ontva om n tte ze te ar kla n ele sto Vanaf ongeveer 9.00 uur stonden er al vele auto’s van aanwezigen geparkeerd op het ruime terrein van Agrifac. Eenmaal binnen, na inschrijving, werden de leden verwelkomd met een kopje koffie of thee en koek. Onder het genot daarvan was er een mooie gelegenheid om bij te kletsen of de in de showroom opgestelde Exxact bietenrooier te bewonderen.
1
2
3
4
1. Ruimte genoeg in de showroom 2. Ruim 250 leden bezochten de vergadering 3. Het bestuur legde verantwoording af onder een groot scherm waarop voortdurend de mooiste miniaturen te zien waren 4. Karel Hofs krijgt uit handen Tonnie Weernink een mooi cadeau uitgereikt Agritoy 2 - mei 2014 - 15
ALV
5
6
8
7
9 10
11
12
16 - Agritoy 2 - mei 2014
ALV
13
Vergadering Rond 10.00 uur had iedereen een zitplaats gevonden en werden we namens Agrifac door Agata Michalak, internationaal marketing manager van het bedrijf, welkom geheten op deze dag. Daarna opende Jaap Dokter de vergadering, heette iedereen namens de L.C.N. welkom en stelde speciaal voor de leden die voor de eerste keer op de ledenvergadering waren, de bestuursleden voor. Vervolgens werden de agendapunten van de vergadering behandeld: Mededeling en ingekomen stukken • Die waren er deze keer niet. Verslag van de algemene ledenvergadering 2013 en het Jaarverslag L.C.N. over 2013 • Op beide verslagen waren geen op- of aanmerkingen en deze werden door de leden goedgekeurd. Financieel verslag 2013 en de begroting 2014 • Penningmeester Marcel Scholten gaf een toelichting op de resultatenrekening 2013 en de begroting 2014. Verslag bevindingen kascommissie en samenstellen commissie voor de volgende periode • Ook dit jaar was de kascommissie een avondje bij Marcel op bezoek voor de kascontrole en doet verslag met als conclusie dat de boekhouding goed voor elkaar is. Voor de kascommissie werd een nieuw lid gevraagd en gevonden om volgend jaar de boeken te controleren. Bestuursverkiezing • Marcel Scholten en Tonnie Weernink waren aftredend en zijn herkiesbaar. Er waren geen tegenkandidaten en Marcel en Tonnie worden onder applaus weer voor 3 jaar herkozen. Agritoy en website • Freerk gaf een presentatie over 25 jaar Agritoy, vanaf 16 bladzijden zwart/wit in de eerste jaargang uit 1990 tot 116 bladzijden full-colour in februari 2014. • De website had vorig jaar 25001 unieke bezoekers, waarbij een duidelijke piek in het aantal bezoekers te zien is rond de beurs in november. Beurs/show • Commissievoorzitter Tonnie Weernink stelde de leden van de beurscommissie voor en gaf een korte terugblik op de beurs 2013. Veel positieve zaken en een enkel smetje waarover in de Agritoy van februari 2014 gerapporteerd is. De terugblik naar de vorige beurs en vooruitblik naar de komende leverde enkele vragen van leden op, met name over de sanitaire voorzieningen en parkeerkosten. • Bij de blik naar de volgende beurs hoort ook de aankondiging van het beursmodel, deze keer de Steyr 6170 CVT in een oplage van 2000 stuks. • Tonnie riep vervolgens Karel Hofs naar voren. Na 22 jaar in de beurscommissie is Karel gestopt met deze activiteit. Tonnie vertelde enkele anekdotes uit de periode dat hij samen met Karel in de beurscommissie zat en de werkzaamheden als organisator van de beurs van Karel overnam. • Tonnie bedankte Karel voor zijn inzet in de periode dat de beurs in Dronten uit zijn jasje groeide en in Zwolle uitgroeide tot de gehele AAhal die nu tijdens de beurs ingericht is. Als dank kreeg Karel een mooie ‘beursmodel-vitrinebox’ uitgereikt. Na een luid applaus hield Karel nog
een bedankwoordje en gaf aan dat hij nu van plan is om tijdens de beurs aan de andere kant van de tafel aanwezig te zijn, als standhouder. Regio activiteiten • Theo Visser vertelde e.e.a. over diverse regiodagen van de afgelopen tijd en een aantal die op de agenda staan voor de komende tijd. Reizen • Martien van Driel bracht de komende L.C.N.-ledenreis onder de aandacht: 23 oktober, dagtrip naar de Krone fabrieken in Spelle en bezoek aan het Siku- en Audi-Modelautomuseum in Stadtlohn. Na de rondvraag, waarvan enkele leden gebruik maakten, sloot Jaap Dokter om 12.10 uur de vergadering
Lunch Na de vergadering kon, na inleveren van de lunchbon, iedereen genieten van het goed gevulde lunchpakket, verzorgd door Vroukje en Rudy, die deze dag de gehele catering verzorgden. Prima voor elkaar!
Presentatie en bedrijfsbezichtiging Na de lunch verzorgde Lars Stadman van Agrifac een presentatie over het bedrijf en de producten. Aansluitend was de bedrijfsbezichtiging. Er waren twee montagehallen opengesteld en medewerkers van Agrifac waren aanwezig om vragen te beantwoorden en uitleg te geven.
Mini-miniaturenbeurs Tijdens de bedrijfsbezichtiging hadden de standhouders in de showroom de mini-miniaturenbeurs ingericht; zo’n 15 tafels waren gevuld met miniaturen en/of folders. De minibeurs was ruim en overzichtelijk opgesteld. Tijdens de mini-beurs was er een mooi model van een Agrifac zes-rijige bietenrooier in schaal 1/3 te bewonderen, gebouwd door dhr. Mulder uit Mussel. Alles aan de machine werkt en wordt elektrisch aangedreven. In een van de komende Agritoys volgt een reportage over dit unieke schaalmodel. Rond 15.00 uur gingen de eerste bezoekers huiswaarts, veelal met een of meerdere presentjes van Agrifac inclusief poster(s). We kunnen terugkijken op een geslaagde dag bij een gastvrij bedrijf.
Albert Jan Kamphuis Foto’s van en met dank aan Gerard Biemans en Freerk Postmus Kon je er niet bij zijn, bekijk dan de beelden van Gerard Biemans via deze link http://youtu.be/0myZRSy3M5M of klik even door op de L.C.N. website. 5. 6. 7. 8.
Aan het einde van de dag was een mini-miniaturenbeurs georganiseerd Daar was o.a. deze schaal 1/3 bietenrooier te zien In de montagehallen was de opbouw van een Condor spuitmachine goed te volgen Op het onderstel komt het subframe voor de tank en het hefmechanisme voor de spuitboom, hier van achteren te zien 9. De cabine is de nieuwste uitvoering van Claas 10. Een van de vele uitvoeringen waarin de Condor leverbaar is 11. Uiteindelijk gaat de spuitboom erop, dit exemplaar is zo’n 45 meter breed 12. In de ‘Clearance plus’ uitvoering bedraagt de bodemvrijheid maximaal 2 meter 13. Naast spuitmachines zet Agrifac ook bietenrooiers in de markt Agritoy 2 - mei 2014 - 17
1
4 1 0 2 n e d r a a g e Beurs Ho 2
Het is wel eens slechter geweest om te rijden al moest ik wel de voorruit krabben, maar verder was het prima weer om de tocht naar Hoegaarden te aanvaarden. Zelfs de zon liet zich wat zien en zo kwamen we goed gemutst en zonder wegopbrekingen of omleidingen op de plaats van bestemming: sporthal de Struisvogel. Zonder problemen kon de auto heel dichtbij de ingang worden geparkeerd en de handel naar binnen gebracht. Daar werden we hartelijk welkom geheten en kregen onze tafel aangewezen. 18 - Agritoy 2 - mei 2014
4
3
6
5
8 7
10 9
Na een gratis kop welkomstkoffie hebben we de spullen uitgepakt en zijn op verkenning gegaan door de hal. Dat was een soort feest der herkenning, veel bekende gezichten. Maar toch miste ik er ook wel een paar. Namen noem ik niet, maar zo gaat dat, er vallen standhouders af en er komen nieuwe voor in de plaats. Je ziet ook wel een verschuiving in aanbod, minder zelfbouwmodellen en nu best veel onderdelen en materiaal om zelf een diorama te bouwen. Werkelijk van alles is er op dat gebied te koop. Het wordt steeds meer. Een aparte hal was ingericht voor deze tak van sport.
1. Dioramaatjes op de verkooptafel 2. Verbouwde John Deeres 3. De USA Equipment afschuifwagen 4. Peecon mestton 5. Fendt op verplegingswielen 6. Twee fasen bieten rooien 7. Mokken, van elk merk is er wel een op voorraad 8. Moois van Robert Peters 9. Peecon van Phillipe van Rijsselberghe 10. De Dezwaef, ook van Phillippe
Agritoy 2 - mei 2014 - 19
11
12 13
14
Op de verkooptafels viel zo links en rechts wel weer wat (nieuws) te ontdekken. Zo werden er door een handelaar en tegen een zeer leuke prijs mini-dioramaatjes aangeboden. Even verderop werden verschillende types verbouwde John Deere trekkers aangeboden. Ook Jacky Nijssen had verbouwd. Hij heeft in eigen beheer velgen en banden laten maken, wel de brede jongens, de terra’s. Heel goed gelukt en hij bood ze aan compleet met een Fendt 820 of John Deere 6930. Ook de Fendt Favorit 515C op verplegingswielen zag er mooi uit. Er tegenover stonden een paar modellen waarvan de echte in mijn woonplaats worden gemaakt bij Peecon. De USA Equipment 2000 CF afschuifwagen is een eigenbouw model evenals een Peecon een-assige mestton met grappige opdruk op de achterkant: ‘simply the best shit!’ Er stond ook een een-assige Peecon tank bij de achterbuurman Phillipe van Rijsselberghe, de meester-wagenbouwer zou je kunnen zeggen. Hij doet dat al zolang en zo mooi. Wat te denken van een drie-assige Dezwaef transporttank? Aalt van Hoorn van Autodrome was er ook weer bij en had het nieuwste model bij zich, het jubileummodel ter gelegenheid van 30 jaar Autodrome, de Volvo 650 4WD. Deze was uitgerust met een nieuw type vooras.
voor € 12,00! En een Gilles zaaimachine voor een tientje. Ze hadden lichte schade aan de verpakking of er lag iets los in de doos. Deze modellen vlogen weg. Op weer een andere tafel stond een hele verzameling hakselaars van NH en Fiatagri te wachten op een nieuwe eigenaar en verderop was dat hetzelfde met een serie combines. Ook de verschillende clubs waren weer present. De L.C.N. was met een stevige delegatie afgereisd naar het in dit geval zonnige zuiden en schreef nog drie nieuwe leden in. De ACA toonde op hun stand het nieuwste clubmodel, de Bourgoin GX 400 maisplukker. Nu en in Chartres te bestellen en in 2015 daar op te halen. Geen miniaturenclub maar wel super actief is ‘OTL de Lozen Boer’. Altijd present met een groot aanbod randgebeuren. Ondanks dat het carnaval was viel het aantal bezoekers beslist niet tegen, maar vier minder dan vorig jaar! En die bezoekers sleepten nog heel wat handel mee ook. Heel leuk vond ik de twee mannen met een baby. Een van de twee droeg die in zijn armen en in de maxi-cosy die als boodschappenmand werd gedragen lagen allemaal miniaturen!
Jan van der Zijden Hij woont in België en dus was het een thuiswedstrijd voor Robert Peters, die ook nu weer voldoende moois had staan en over belangstelling niet te klagen had. Dat gold ook voor een andere handelaar achterin de zaal. Deze bood op een geven moment NH modellen aan
20 - Agritoy 2 - mei 2014
11. Verzameling hakselaars 12. Fendt op terra’s 13. Aalt van Hoorn was aanwezig met de Autodrome modellen 14. Onderdelen te kust en te keur
UNDERCOVER IN ZUID LIMBURG 1
3
2
Als een ware Roberto Stegeman de L.C.N. vertegenwoordigen op een tentoonstelling in Maastricht, terwijl de provincie Limburg ook zelf een regiovertegenwoordiger heeft? Jawel lezers van dit artikel, het is gebeurd, en het was zeker een heugelijk feit. Een van de Gelderse contactpersonen heeft een greep uit zijn miniaturencollectie ter beschikking gesteld aan de organisatie van de tentoonstelling ‘Mansholt, landbouw in perspectief’’, die werd georganiseerd door bureau Europa. Het zal net voor de herfstvakantie 2013 zijn als ik voor de eerste keer contact heb met Jules Schoonman, een van de organisatoren. Hij had op mijn website een aantal mooie dingen gezien die hij wel kon gebruiken bij een tentoonstelling die hij met zijn collega’s wilde organiseren. Of het me wat leek om medewerking te verlenen? Ik was niet direct enthousiast, mede omdat ik via mijn website wel eens vaker vragen krijg in de zin van wil je dit of dat model verkopen, ik heb er veel geld voor over. Laat me hier en nu voor eens en altijd duidelijk over zijn; mijn verzameling is niet te koop, of het nu miniaturen of folders zijn maakt niet uit, maar dit ter zijde. Terug naar het onderwerp; na in eerste instantie er met de nodige argwaan naar te hebben gekeken, boeide het me wel. De startdatum van 22 december was de grootste hindernis, want iedereen die me kent weet dat in die maand de carbidclub de hoofdzaak is, in de aanloop naar onze lokale Oud en Nieuw viering. Gelukkig voor mij kwam de organisatie zelf met een oplossing, want al gauw werd de begindatum verschoven naar 18 januari 2014; probleem opgelost. Toen dat was gebeurd was er voor mij dus eigenlijk ook geen reden meer om niet van me te laten horen en dus was een afspraak in Rotterdam de volgende stap in deze onderneming. Ruim 20 kilo aan foldermateriaal heb ik in de rugzak gestopt en de trein naar Rotterdam genomen. Met deze letterlijk zware last -omdat ik zoveel mogelijk wilde meenemen- per trein naar Rotterdam was een ding, maar toen de ontmoeting plaatsvond had ik wel het idee dat er wat moois in wording was. Jules
wist er niet veel van, maar is door ondergetekende goed bijgeschoold over de ontwikkelingen in de vroegere landbouw. Omdat het niet de grote McCormick-show mocht worden, heb ik contact gezocht met Albert Jan Kamphuis, onze folder- en miniaturenman uit Dalfsen, die we kennen van de artikelen die hij voor dit blad maakt. Hij had wel een aantal folders die ik niet had, en ja hij wilde wel meedoen. Kwam mooi uit, want nu kon ik een mooi palet van machinefolders meenemen om zoveel mogelijk variatie te brengen. Jules wilde ook een aantal miniaturen hebben om te laten zien en zo kwamen er ook een zestal miniaturen in de vitrines. De tweede meeting was in Maastricht, in de timmerfabriek, een toonzaal van een oude fabriek. Aan de buitenkant kon je niet zien dat de binnenkant zo’n mooie ruimte was, maar doordat er nog heel veel gebeuren moest was de schoonheid tot dan toe betrekkelijk. De enthousiaste medewerkers Floor en Agnes maakten de kennismaking compleet en op het moment van de kennismaking kwam de man die de vitrines maakte ook nog langs om een en ander door te spreken. De opening op 18 januari had twee gezichten: aan de ene kant de stress die voor elke première heerst met een hoop last minute werk, aan de andere kant de kennismaking met de mensen achter de schermen, toespraken en de formele opening met een hapje en een drankje. De foto’s bij dit verhaal geven een goede indruk van alles wat er was te zien, ondertussen is de tentoonstelling al voorbij. Al met al vond ik het een bijzonder project om mijn medewerking aan te verlenen.
Klaas Schotsman 1. Jules Schoonman (tweede van links) bezig met zijn medewerkers om de laatste hand te leggen aan de inrichting van een vitrine 2. Een van de vitrines met modellen en folders 3. Een tekening van een ruilverkavelingsplan, wat mede bijdroeg aan de groei van de omvang van de boerderijen Agritoy 2 - mei 2014 - 21
g n i d l a Sp
w o h s r o t c a r t model r Engelandvaarders De belevenissen van vie
ar de voorjaarsbeurs in na is re er mp ca e nd pla ge ze van on Toen de redactie lucht kreeg hrijven over onze lotgevallen. sc te je ag rsl ve n ee t ch rzo ve Spalding in Engeland, is ons rijder Tammo Broekema, ks lin re toi no rst ee er all s: er rd lner. ‘Ons’ zijn de vier Engelandvaa rijders Henny Baas en Jan To bij ee tw de en a stm Po et Pi soms teveel rechtsrijder
1
2
3
4
22 - Agritoy 2 - mei 2014
6
7
5
9
8 Het verhaal begint zo: Piet en Henny waren van plan te gaan, maar Henny zegt slecht in hotels te slapen. In de auto daarentegen is hij gelijk vertrokken. Tammo kwam met het voorstel een camper te huren, want je hebt vervoer, een slaapplek, volop opslag voor handel en boodschappen aan boord. Vriend Tolner zag dat ook wel zitten dus kwamen we op vier man. In een aantal voorbereidende vergaderingen werd alles geregeld voor de grote oversteek. Ik heb al een paar keer het woord ‘varen’ gebruikt, maar dat hebben we dus niet gedaan. We zijn naar Calais gereden en zijn via de Eurotunnel onder het Kanaal door gegaan met de trein. Dit is een ritje van een half uur, zonder het risico dat één van ons visjes gaat voeren. Daarbij, als je rijdt zie je meer dan op zee. Vrijdagmorgen zijn we om 5.00 uur uit Oldekerk vertrokken om Jan en Henny op te pikken. We stonden om half drie al op Engelse bodem. We zijn gelijk doorgereden naar Spalding, een rit van ongeveer vier uur, via de toltunnel onder de Thames bij Londen, door het heuvelachtige, soms bergachtige Engelse landschap. Rond 19.00 uur plaatselijke tijd (20.00 uur in Nederland) kwamen we aan bij het Community Center in Spalding, het beursgebouw. Even buiten Spalding vonden we een kavelpad dat leidde naar wat een laadplaats voor bieten leek. Daar hebben we ons bivak opgezet en de meegebrachte stamppot mousse/moes oftewel boerenkool verorberd onder het genot van wat gerstesap. Al snel bleek dat we geparkeerd stonden in de plaatselijke ‘lovers lane’, want er kwam een auto bij ons
staan die vrij snel weer vertrok zonder te doen waar hij (en zij?) voor kwam. Na een wat onwennige nacht (we stonden nog vrij dicht bij een drukke weg) stonden we om 9.00 uur bij het beursgebouw om onze stand in te richten (op zaterdag dus) voor de echte beurs op zondag. Het voordeel hiervan is dat je ook rond mag kijken en kopen van medeverkopers. Dat hebben we dus ook maar gedaan en we kunnen stellen dat we toen meer hebben gekocht dan op de beursdag. ‘s Middags kregen we een uitnodiging van organisator Colin Boor om zijn verzameling en boerderij te bekijken. Een uitnodiging die we met nog enkele Hollanders graag aannamen! In een zeecontainer heeft Colin een heel gevarieerde verzameling met een hoog ‘British’ gehalte. Ons is meteen duidelijk waarom Chad Valley modellen zo schaars en dus duur zijn, want hij zegt er minstens honderd te bezitten! We zouden ook op de farm overnachten, maar daar was niet veel te beleven en we besloten terug te rijden naar het beursgebouw om achter (semi) gesloten hekken te overnachten, ons kamp op te slaan en wat mee te pikken van het Engelse uitgaansleven. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
’s Morgens vroeg voor aanvang van de reis Zo ziet de Eurotunnel trein er van de buitenkant uit... ...en zo van binnen De verzamelcontainer van beursorganisator Colin Boor Op het bedrijf van Colin is deze Cat de voornaamste trekker ’s Avond kon de camper vlak voor de ingang op het beursterrein gestald worden De L.C.N. / Broekema promo stand In de camper was het heel gezellig Het was mooi druk op de beurs Agritoy 2 - mei 2014 - 23
11
10
12
13
15
14
16
17
24 - Agritoy 2 - mei 2014
18
20
We zijn toch redelijk vroeg weer op onze bedjes gekropen, waarbij twee heren voor de tweede keer de nacht samen doorbrachten, want in een zespersoons camper heb je drie tweepersoons bedden… Op de beursdag zelf waren we als één van de eersten binnen; we stonden per slot van rekening pal voor de voordeur! Het werd een gezellige beurs met veel bezoekers en een gevarieerd aanbod, hoewel het Universal Hobbies en aanverwante artikelen gehalte (boeken, fine China en verbouw) vrij hoog was. We bemanden om de beurt de L.C.N. / Broekema stand en konden terugkijken op een geslaagde beurs. Wel jammer dat de prijzen maal 1,3 moeten om van Engelse Ponden Euro’s te maken. Na afloop wist Tammo door ruilen, onderhandelen en inleveren van de overgebleven Pondjes de door Henny fel begeerde David Brown Trackmaster 30 van Shackleton te verkrijgen. Waarschijnlijk is dit de eerste in Nederland en helaas nog niet voor Henny, maar hij was tenminste tastbaar! Na het gebruikelijke inpakken, bedanken en groeten zijn we meteen weer richting Dover gereden om te voorkomen dat we op maandag zouden stranden in de Londense drukte. Deze keer kwamen we over de hoge tolbrug over de Thames. Na Londen besloten we een plek voor de nacht te zoeken op het zeer ernstig vervuilde, rustieke platteland om onze laatste nacht door te brengen. En dat viel niet mee! Het lijkt wel of overal goud zit in de Engelse bodem, want we hebben meer dan een uur rondgereden en wel 20 extra mijlen afgelegd om een parkeerplek te vinden… Werkelijk iedere toegang tot weiland, parkeerplek of inrit is afgesloten door hekken die op slot zitten of slagbomen. Ten langen leste vonden we (wel een mooi) plekje waar het afgesloten hek meer dan 8 meter van de weg stond, zodat we er met onze camper van 7,5 meter voor konden parkeren. Daar hebben we ons meegebrachte ‘prepared food’ opgewarmd (voor de geïnteresseerden: nasi en bami met saté) en opgegeten. Na de afwas hebben we de eerder genoemde David Brown grondig getest, bekeken en besproken en zijn de kooi weer in gekropen. ’s Morgens hebben we een beetje uitgeslapen, gewoon Hollands ontbeten en zijn daarna begonnen aan ons laatste uur naar Dover. Daar kwamen we veel te vroeg aan, maar na een forse bijbetaling konden we toch eerder mee dan geboekt. Toen we eenmaal binnen waren, was het half uurtje in de trein zo om (je zit in de trein gewoon in je auto in een treinstel zonder stoelen, hoog genoeg voor dubbeldekkers). Aan vaste wal is de rechtsrijder weer achter het stuur gestapt en zijn we in omgekeerde volgorde iedereen weer af gaan leveren in de hoop dat alles tijdens onze afwezigheid niet veranderd was. Tammo en Piet waren als laatste rond 21.00 uur weer in Oldekerk.
19
21
We kunnen terugkijken op een bijzonder geslaagd avontuur waar we elkaar, soms onsmakelijk, beter hebben leren kennen. We zijn alle vier met fraaie modellen of aanverwante artikelen thuisgekomen en wat mij betreft doen we het met alle plezier (want wat hebben gelachen, toch jongens?) nog eens dunnetjes over! En het is nou eenmaal zo: ”Voak ben je te baang!”. Vier Engelandvaarders groeten u,
Piet Postma 10. De aanwinsten: allereerst deze Case shovel. Het is dan wel geen landbouwminiatuur, maar past prima in de 1/32 Case verzameling van Jan 11. Jan nam een 1 van de 50 beschikbare beursmodellen mee, deze Britains Magnum met aangepaste bestickering 12. Het beursmodel van 10 jaar geleden (McCormick CX100 van Cerberus) ontbrak nog in de verzameling van Jan 13. David Brown Trackmaster 30 van Shackleton, de ‘early version’ met voorin spatborden en onverklaarbare fabrieksgaatjes.”1 van 50”, zegt men. Tammo bemachtigde het model. 14. Van deze Fordson E27N van Karlslake zijn er in deze uitvoering volgens zeggen maar vijf gemaakt. Dit zeldzame model in ongeveer 1/10 staat nu bij Piet in de kast. 15. Deze Farmall is een kopie van het model van Product Miniature, gemaakt door Doncaster in 1/16. Het model is van hard maar breekbaar plastic gemaakt en daarom vind je het vaak met een kapotte vooras of stuur. Tammo vond dit puntgave exemplaar. 16. David Brown verzamelaar Henny heeft er een poster bij 17. Evenals een folder van de 90 serie uit 1979. De zwarte lijnen op de rechterpagina zijn een doorzichtige overslag, typerend voor dit model tractor. 18. Ferguson/Brown van Brownmodels in 1/32. Het is een in beperkte oplage uitgebrachte bouwkit, delicaat en moeilijk te bouwen, volgens Tammo. 19. Tammo schafte zich ook deze Leyland 272 aan. Gemaakt rond 1980 door HP Plast in 1/12. 20. Piet kan deze twee verschillende Fun Ho Fordsons met bijbehorende kar in zijn trekkerhok neerzetten 21. Ook moeilijk te vinden was een plaats voor de laatste overnachting. Wel een mooie plek! Agritoy 2 - mei 2014 - 25
De man acht er de tafel ...
a m e k k i S Ha n s
r staat Bij Hans in de woonkame nt wat is een echte blikvanger. Wa k een er nu mooier om met beste object is mensfiguur te maken? Dit n gesprek. direct aanleiding voor ee r van de Hans zat in het tweede jaa en en Kunstacademie in Groning ten die hij dit is ĂŠĂŠn van de opdrach aliteit dat men het van zodanige kw nd vo KA de Op n. ke ma t vorken moes kunnen zijn. Alle lepels, zou ct oje rpr ee tud afs n ee het eigenlijk al ine schatting ngloopwinkels en een kle kri bij t ch ko ge n zij n sse ns is van en me bestek in zijn verwerkt. Ha ks stu 0 100 er ve ge on er geeft aan dat t. mooier is dan de voorkan mening dat de achterkant 2
1
3
26 - Agritoy 2 - mei 2014
4
In deze serie artikelen zijn we veel te weten gekomen over de mensen die in Zwolle achter de tafel staan. Het blijkt dat de verhalen altijd heel verschillend en divers is. Hans heeft eigenlijk helemaal geen binding met de landbouw. De enige oorzaak die hij kan geven voor zijn interesse in de landbouw, is een beetje de schuld van zijn moeder. Hans zat met mooi weer in de kinderstoel achter in de tuin. In het weiland waar hij over uitkeek, was de boer vaak druk met gras en hooi. Terwijl de baaltjes hooi werden gemaakt en opgehaald, genoot Hans. Op latere leeftijd speelde hij met modellen van Siku en hij was het die zijn vriendjes overhaalde om ook met trekkers te spelen. Als de familie Sikkema vakantie vierde in Epe ging vanuit Annen een grote tas met speelgoedtrekkers en machines mee. Bij het huisje kon dan twee weken lang worden gespeeld met de trekkers en machines. En Hans genoot. Het verjaardagsgeld werd vaak besteed in een speelgoedwinkel in Veendam waar ook Britains werd verkocht. Op de basisschool mocht Hans graag tekenen. De opdrachten die hij kreeg mondden vaak uit in dat er in ieder geval een trekker in het landschap was verwerkt. Een leuke tijd en toen hij een tekencursus volgde, wilde hij geen stillevens tekenen maar wilde hij leren hoe een trekker getekend moest worden. Maar na de basisschool is het niet hip meer om met trekkers te spelen en ging de belangstelling iets achteruit voor de landbouwminiaturen. Creatief bleef Hans echter wel en de landbouw bleef hem trekken. Op 16-jarige leeftijd komt Hans voor het eerst in Dronten op de Landbouwminiaturenbeurs. Internet was al in opkomst en op een of andere manier had Hans een aantal zaken gevonden die hem mateloos interesseerden, o.a. de modellen van Reisinger. Zo kocht hij daar een kipper voor 180 DM (â‚Ź 90,00). Een heel bedrag, maar Hans vond het een prachtig model op brede banden. Zodoende was het veranderen van bestaande modellen een uitdaging voor Hans en hij wilde zelf ook wel een tafel hebben in Zwolle. Dus in 2001 hard aan de slag, bestaande modellen aanpassen met brede banden, andere stickers en door het mooi maken met zwaailampen en spiegels was het een gat in de markt. De eerste beurs in Zwolle was een geweldige ervaring voor Hans. Zijn tafel stond om negen uur vol met modellen, maar om twaalf uur was hij helemaal uitverkocht. Een Duitser kocht zomaar vier modellen en rekende contant af. Achteraf bleek dat hij eigenlijk aan de goedkope kant zat met zijn modellen,
maar als jonge hond beet hij zich vast in het hele gebeuren om elk jaar op de beurs te staan met verbouwde en aangepaste modellen. Zijn ontmoeting met Tammo Broekema gaf een andere wending aan het fenomeen landbouwminiaturen. Tammo had veel kennis over zeldzame modellen en dat sprak Hans enorm aan. Met name ook omdat zeldzame modellen een mooie vorm hebben en dat past precies in het creatieve denken van Hans. Door te speuren naar deze modellen heeft Hans inmiddels veel kennis op dit gebied. Maar het maken van een eigen model was ook erg interessant. Van Tammo kreeg hij raad en advies, die had immers ook het Landini clubmodel gemaakt voor de L.C.N. Zo kwam in 2003 het eerste model uit van Hans. Een Eicher G40 werktuigendrager van resin, met balken van messing, achtervelgen van een Britains Chafer Superspray en voorwielen van Tyro Toys. De mallen waren gemaakt met behulp van Brian Norman. De folders waren geleend van Johan Broekema. In principe was de basis van de wielmaten voldoende voor het 1/32 model. De rest van de informatie werd gehaald uit fotomateriaal en het oog van de maker zorgde voor een mooi model. Met een serie van 60 stuks had Hans een goede zet gedaan. Daarnaast heeft hij nog tien stuks Deutz Unisuper gemaakt. Deutz heeft in de jaren 60 hiervan een aantal in licentie gemaakt. Het zelf uitbrengen van modellen smaakte naar meer en zo verscheen in 2005 het tweede model. Deze Bautz 300 was een veel ingewikkelder model om te maken. Uiteraard eerst grondig research gedaan en contacten gelegd met Brian Norman die de mallen wel wilde maken. De Bautz is van witmetaal. Uiteraard is er veel handwerk in gaan zitten, maar het resulteerde wel in een gelimiteerde oplage van 100 stuks. Inmiddels studeerde Hans al aan de Kunstacademie en kon zodoende zijn eigen doosje ontwerpen en laten maken. Het doosje is een echt kunstwerkje geworden. De Bautz geeft aan op welk niveau Hans werkt aan en met zijn modellen. Creatief denken is Hans niet vreemd en het maken van mooie tractoren bleef Hans trekken. Zo werd zijn derde model een McCormick 624. 1. 2. 3. 4.
In de kunstwereld heet dit een assemblage en draagt de naam Ovide Eicher werktuigendrager met opbouw van Tammo De prachtige Bautz 300 De John Deere Lanz 300 met magniďŹ eke details Agritoy 2 - mei 2014 - 27
fel... ter de ta h c a n e s De men
5
De ontwikkeling van de Eicher G40 6
7
8
9
11
10
5. De Spaanse McCormick SACA 6. Grondig onderzoek in de literatuur 7. Alle onderdelen klaar voor bewerking 8. Een nauwkeurige klus 9-10. De spuiterij 11. Het eindresultaat
28 - Agritoy 2 - mei 2014
12
13
Weer een schitterend model, met een prachtig doosje. Op het doosje is een stripverhaal te zien van McCormick machines. Zo maakt de hooipers baaltjes 624 en kiept de voorlader zijn 624 uit. Prachtig om goed te bekijken. De basis is een bonbondoosje. Het verhaal achter het model is een beetje wrang. Als voorbeeld is de McCormick 624 van Mont Blanc gekozen. Eerst zijn alle maten terug gerekend naar 1/1 en dan naar 1/32. Hans had een andere leverancier gevonden om de onderdelen te leveren. Die samenwerking verliep niet vlekkeloos en ondertussen kwam Christian Gouel ook met een 624 uit. Het liep even niet zo voorspoedig als met de Bautz. Zo zijn er 40 tweewielaangedreven en 12 vierwielaangedreven trekkers gemaakt. In 2009 rolde de laatste creatie van Minitrac van de band. De John Deere Lanz 300 was eveneens een schitterend model. De foto’s spreken voor zich. In de houten kist werd de trekker verscheept, is de gedachte achter het doosje. Hans heeft plankjes laten zagen bij de Hubo, het logo is er opgemaakt in zeefdruk en na een paar avonden nieten waren de kistjes klaar. De verpakking laat de creatieve gedachte zien. Later is er nog een John Deere Lanz 500 uitgekomen met maaibalk. Zo staat de teller voor dit model op 150 stuks. Eerder werd al genoemd dat de interesse van Hans uitgaat naar zeldzame modellen. Dat beeld laat hij al zien door zijn gebouwde modellen. Maar juist het vinden van speciale modellen geeft Hans een kick. De bestemming is niet het doel, maar de reis er naar toe. Tijdens het interview werd een pakje bezorgd met daarin een speciaal model, een McCormick D-430 van G&S Erzeugnis in doos met aanhanger. Dit setje is gemaakt in de jaren 50 als promotiemodel in schaal 1/24. Maar Hans had in Spanje ook nog wat moois gevonden. De verrassing zat onder een koffieblik. Hier doen de foto’s het woord. Het is namelijk een SACA International S-432. SACA had een licentie van McCormick om deze trekker te maken en zodoende rijden er in Spanje een aantal van deze gele trekkers rond. Op YouTube zijn filmpjes te zien van de werkende trekker. Het model lijkt enorm veel op de McCormick B-250. Deze SACA is geproduceerd door C.M. Mares. Voor zover Hans bekend bezit hij nu het tweede model. Maar een rondje op internet geeft aan dat er vast meer van zijn geproduceerd. In ieder geval weer een zeldzaam model voor Hans. Een geslaagde reis met een behouden aankomst.
In Zwolle was Hans afgelopen jaar te vinden op standnummer 36a, een bescheiden plekje aan de stand van Tammo Broekema. Veel zeldzame modellen van de Tammo en Hans zijn van eigenaar gewisseld. Het geeft Hans enorm veel voldoening om een andere verzamelaar blij te maken met een bijzonder model. In zijn eigen verzameling staan niet eens erg veel modellen. Welke bijzondere modellen Hans allemaal heeft (gehad) is te bekijken op zijn website www.60toys.com. De website geeft aan dat Hans in dit stuk van zaken ook creatief bezig is. In het dagelijks leven houdt Hans zich bezig met het ontwerpen van reclame uitingen voor bedrijven. In het begin was dat voor de bakker op de hoek en de plaatselijke garage. Bedrijven met een klein budget. Nu is Hans werkzaam als freelance art-director. Ten tijde van het interview was hij, samen met een heel team, bezig om voor Emirates Airlines een campagne te bedenken voor de hele Benelux. En nu maar hopen dat de klus is gegund aan Hans en zijn team. Al met al is Hans een creatieve jongen die enorm veel weet op het gebied van zeldzame landbouwminiaturen. Op de vraag welk model hij graag in zijn bezit wil hebben, is het antwoord snel gegeven. Hans is ooit met Tammo op bezoek geweest bij Zubini. Deze Italiaan heeft een geweldige verzameling en daar mocht Hans de Zetor Super Diesel - gemaakt in opdracht van de Italiaanse Zetor importeur Sgorbati - vasthouden en op de foto zetten voor een artikel “Oud Nieuws”. Van het plastic model moeten er duizenden zijn gemaakt, maar Hans heeft er nog nooit één kunnen vinden. Wie weet zijn er lezers na dit verhaal die Hans een “gouden” tip kunnen geven. In ieder geval blijft Hans voorlopig nog op doorreis in de wereld van de zeldzame landbouwminiaturen. Freerk Postmus Foto’s: Jan Groot Jebbink 12. Een prachtig vormgegeven model de Hanomag Perfekt 400 (Cursor 1/24) 13. De hartenwens van Hans, deze Zetor Super Diesel Agritoy 2 - mei 2014 - 29
Op koffievi sit
e bij...
e n i e M n e e l A , t ...Min n a m l j i P e z t e i W t in het buitengebied De familie Pijlman woon onder de rook van van Gersloot, een plaatsje het zogenaamde Heerenveen. Ze boeren in d in het gebied ‘De ‘lage midden’ van Frieslan bied in het midden Deelen’, een veenweidege van Friesland.
1
Ale en Meine Wietze Vader Mint en zijn zoons Zowel bedrijfsmatig zijn echte Fendt fanaten. hebben ze alleen als in de oldtimercollectie itse merk. Ook in maar tractoren van het Du g zie je overwegend de miniaturenverzamelin aast zijn er nog wat modellen van Fendt. Daarn eren. In een deel andere merken te bewond chalig museum van de schuur is een kleins t moois ondergebracht. ingericht. Daarin is al he
2
30 - Agritoy 2 - mei 2014
3 4
6 5
Vader Mint is geboren op de ouderlijke boerderij in Vegelinsoord, destijds een bedrijf van rond de zeventien ha. In 1985 namen Mint en zijn vrouw Jeltsje de boerderij van haar ouders over. Die was aanmerkelijk groter en bood meer perspectief. Het huidige melkveebedrijf heeft een oppervlakte van rond de 70 ha en ze melken momenteel 110 koeien. Met een quotum van 800.000 kg melk is er overcapaciteit. Maar als straks het melkquotum vervalt, zijn ze er klaar voor, zeker met de in 2013 gebouwde nieuwe stal die zorgt voor een optimale huisvesting van het vee. De nieuwe stal is dit winterseizoen voor het eerst in gebruik genomen. Naast de melkkoeien is er nog voor de eigen aanwas het nodige kleinvee. Het boeren in het veenweidegebied kent zo zijn specifieke eisen. Alle trekkers en machines staan op extra brede banden. Dit om het insporen en ook niet denkbeeldig, het wegzakken in de zachte bodem zoveel mogelijk te voorkomen.
Het trekkerpark Op de boerderij in Vegelinsoord kwam in 1947 de eerste motorische hulp. Het was een Willys Overland jeep. In die jaren kort na de oorlog met alle krapte van dien, werd die vaak ingezet voor landbouwdoeleinden. Later kwam er een Ferguson TEF bij. Die is wat later weer ingeruild voor een Fendt 2 DE uit 1969. De trekker had een motorvermogen van 40 pk en was voor zijn tijd een robuuste tractor. Toen het bedrijf in Gersloot werd overgenomen werd het machinepark samengevoegd. Dat betekende een teveel aan tractoren. Een aantal daarvan is dan ook vrij snel verkocht. Men ging toen verder met de Fendt tractoren uit Vegelinsoord, een Renault 891 uit 1984 en een Renault 651 uit de 70er jaren. De Renault 891 uit 1984 met een motorvermogen van 90 pk is gebleven tot 1992. Daarna kwamen
er alleen nog Fendt tractoren. Het begon met een Fendt 311 uit 1990. Die had een zescilinder watergekoelde MWM motor van circa 110 pk. In 1998 deed een Fendt 308 zijn intrede op het bedrijf. Met zijn watergekoelde viercilinder MWM motor van 77 pk heeft deze trekker dienst gedaan tot 2013. De 311 uit 1990 is in 1998 ingeruild voor een Fendt 512. Deze is echter door zelfontbranding -vermoedelijk kortsluiting- verloren gegaan. Gelukkig stond de tractor tijdens de brand buiten. Had hij binnen gestaan, dan waren de gevolgen niet te overzien geweest. Daarvoor in de plaats kwam de Fendt 514 uit 1998 met een vermogen van 145 pk. Momenteel werken vader en zijn zoons op het bedrijf met een Fendt 311 uit 1992, een 514 uit 1998 en een 10 S uit 1970. Alle drie staan ze op extra, 65 cm brede banden.
Oldtimers Fendt is een Duits merk en opgericht door de gebroeders Fendt. Het merk is ontstaan in Marktoberdorf in Beieren. In 1930 maakten ze de eerste tractor van 6 pk. Die kreeg de naam Dieselross. Hij moest immers het paard -ros- gaan vervangen. Het merk staat bekend als duur, maar kwalitatief goed. Ze hebben tijdens hun bestaan vaak als eerste nieuwe technieken uitgebracht. Te denken valt aan de eerste geveerde vooras en het in 2006 geïntroduceerde stabiliteitssysteem op de vooras. Ook hebben ze de traploze Vario transmissie ontworpen. Sinds 1997 behoort Fendt tot het AGCO concern. Het oldtimerpark van familie Pijlman bestaat -hoe kan het ook anders- alleen maar uit Fendt tractoren. De collectie omvat een zevental verschillende types. Een aantal is van de Farmerserie zoals de Farmer 3 S uit 1966, een vierwielaangedreven 3 SA uit 1967 en de 2 DE uit 1969. Van de Favorit serie zijn er de 10 S uit 1971 en de Favorit 3 uit 1964. Daarnaast zijn er nog twee Dieselross modellen, een
F 15 W en een F 24 L. De 15 is van begin jaren ’50 en heeft een vermogen van 15 pk. De 24 van hetzelfde bouwjaar is met zijn 24 pk wat zwaarder. De F 15 W heeft een watergekoelde en de 24 L een luchtgekoelde motor. Beide typen zijn voorzien van een eencilinder viertact dieselmotor van Motoren Werke Manheim (MWM). In 1952 werd een nieuwe Dieselross geïntroduceerd en in het jaar daarop begon de serieproductie. De Fendt Dieselross met een driecilinder viertakt dieselmotor werd in 1958 vervangen door het type Favorit 1 met dezelfde driecilindermotor en hetzelfde vermogen. Alleen het uiterlijk werd gemoderniseerd. De daarop volgende, de Favorit 2, was dezelfde trekker maar nu met een vermogen van 46 pk. Deze serie werd in 1964 afgerond met de Favorit 3. Die had nu een viercilinder luchtgekoelde MWM dieselmotor van 44 pk. In 1958 werd de kleine F 12 vervangen door de Fix 1. Die was voorzien van een eencilinder luchtgekoelde MWM motor van 14 pk. De Fix 2 had een tweecilinder watergekoelde MWM motor van 18 pk. Maar bij deze veranderingen alleen bleef het niet. In 1958 werd weer een nieuwe -maar nu een grotere- serie, de Farmer, uitgebracht. En al snel daarna kwam de vernieuwde Favorit serie. Deze zwaardere trekkers waren speciaal bestemd voor de loonwerkers.
1. Fendt 2 DE met vader Mint en oudste zoon Ale 2. Fendt Favorit 515 C van Weise met een Miedema 170 kipper van Ros met een Fries tintje 3. Fendt Favorit 626 LSA turbo van Schuco in 1/32 4. Fendt Favorit 615 LSA Turbomatic en Holaras kuilverdeler 5. Een handgemaakt model van de Fendt Evo 828. Dit is een studiemodel gebleven obv een Fendt Xylon en uiteindelijk niet op de markt gebracht. 6. Fendt Favorit 4 S en een GT 250 werktuigdrager in 1/43 van Cursor Agritoy 2 - mei 2014 - 31
... site bij
evi Op koffi
8
7
10
11
9
12
Miniaturen De miniaturenverzameling die verdeeld is over een aantal vitrinekasten, staat in een aparte ruimte in de schuur. Daarin zijn ook de grote folderverzameling en ander trekker-mobilia ondergebracht. In deze ruimte die is ingericht als een klein museum (‘de Trekkertelle’), worden regelmatig clubavonden georganiseerd. Ook is het op afspraak mogelijk om de collectie te bezichtigen. Het leukste zijn de clubavonden met gelijkgestemde hobbyisten. De miniaturenverzameling van rond de 300 á 350 modellen omvat diverse schalen en merken. In de schaal 1/32 overheersen de merken Siku, Universal Hobbies en weise toys. Daarnaast zijn er ook modellen in 1/16 van Ertl. De 1/43 miniaturen zijn van het merk Cursor. Tenslotte zijn er de exemplaren in 1/87 van Kibri en Wiking. Die zijn meer bestemd voor de spoorwegmodelbouw, maar toch wel leuk. Zoals te verwachten bij deze merkfanaten overheersen de modellen van Fendt. Eens hadden ze de hele serie van hun favoriete merk compleet, maar door het uitkomen van steeds weer nieuwe modellen, helaas nu niet meer. Ook door de extra drukte met de bouw van de 32 - Agritoy 2 - mei 2014
nieuwe stal stond de hobby even op een wat lager pitje. Maar af en toe wordt er wel weer eens wat bijgekocht. Vader Mint verzamelt al heel lang. Het begon in 1969 met een model van een Fendt 2 DE. Deze kreeg hij cadeau bij de aankoop van de nieuwe tractor. Daarna kreeg hij wel vaker modelletjes bij aanschaf van een nieuwe machine, maar ook werd er, zeker in de beginjaren regelmatig wat bijgekocht. Nu de jongens volwassen zijn, is het meer een gezamenlijke hobby geworden. Het zijn niet alleen Fendt tractoren die er te bezichtigen zijn. Ook zijn er een aantal werktuigen en modellen van andere merken. Zo is er een aantal miniaturen van John Deere, McCormick, Renault en Ford te bewonderen. Er zijn zelfs nog een aantal Lanz Bulldog modellen. De opvallendste is de ‘ketting’ Bulldog. Deze werd geproduceerd van 1921 tot 1926. Hij had een gloeikopmotor van 11 pk en een achteruitversnelling ontbrak! Wilde je achteruit rijden, dan diende de draairichting van de motor te worden omgedraaid. Dat deed je door de motor bijna af te laten slaan en bij de
laatste slag plotseling gas geven. Een handigheidje dat je eerst wel even moest leren. Verder zijn de oude Dieselross modellen die in de 30er en 40er jaren geproduceerd werden als motorploeg en motormaaimachine, de wat zeldzamere modellen. Ook de Waterloo Boy in zowel schaal 1/43 als in 1/16 vallen op. Het is de voorloper van de moderne John Deere trekkers. Ze kwamen in 1917 op de markt en hadden een tweecilinder horizontaal liggende motor met een vermogen van 25 pk bij 750 toeren per minuut. In 1918 werd de Waterloo Boy Compagnie overgenomen door John Deere. Leuk zijn verder de McCormick met kilverbak, de Fendt Kantana 65 hakselaar en de Scania dieplader met een aantal Fendt tractoren. Verder zien we nog een Fendt Favorit met Claas combine in schaal 1/43 en het jubileum model uit 1961. Dit model werd gemaakt ter ere van de 100.000e geproduceerde trekker. Al met al een leuke gevarieerde verzameling die het bekijken waard is.
14
13
16 15
17
18
Overige hobby’s Eén van de hobby’s van de oudste zoon Ale is het verzamelen van folders. Het begon circa vijftien jaar geleden. In de Boerderij stond een lijst van alle trekker- en landbouwmachinedealers. Hij heeft ze allemaal aangeschreven met het verzoek om folders. Het resultaat: ze kwamen met bosjes tegelijk binnen. Nog steeds is hij -nu via internet- op zoek naar nieuwe exemplaren. Het mooiste was wel een aantal jaren geleden de vakantie in Duitsland. Natuurlijk moest er toen een bezoek aan de Fendt fabrieken worden gebracht. Daar mochten ze, als schooljongens zijnde, uit de overtollige voorraad oude, maar ook wel wat nieuwere folders uitzoeken. Zo veel ze maar wilden. Dat was het succes van de vakantie. De collectie omvat nu zo rond de drieduizend stuks. En nog steeds komen er nieuwe bij. Daarnaast mag hij graag het onderhoud van het machinepark verzorgen en niet te vergeten het restaureren van de oldtimers. Momenteel
19
heeft hij een Fendt type 3 SA onderhanden. Eerst pakt hij het technische deel aan. Het strak maken en spuiten gebeurt pas als laatste. De onderhanden zijnde trekker is opgebouwd uit vier tractoren: de originele en van drie slopers werden respectievelijk een versnellingbak, een achterbrug en de motorkap gebruikt. Hij restaureert wel oldtimers, maar aan verbouw en zelfbouw van modellen waagt hij zich niet. Daar heeft hij het geduld niet voor. Naast oude trekkers hebben ze ook nog wat oude landbouwmachines en werktuigen als hakselaars, opraapwagens, zaaimachines enz. Pa Mint is bezig met het opknappen van een oude Prins mestverspreider uit 1951. Die werd bij de toenmalige Prinsfabriek in Dokkum gemaakt. Verder brengen ze vrijwel jaarlijks een bezoek aan de oldtimershow in Nordhorn en af en toe aan de miniaturenbeurs in Zwolle. Sinds 2004 zijn ze L.C.N.-lid en blijven ze zo goed op de hoogte van de landbouwminiaturenhobby.
Als laatste wil ik familie Pijlman bedanken voor de gezellige hobbyuurtjes en de door hen beschikbaar gestelde tijd.
Leen de Vos 7. Fendt Farmer 2 jubileummodel ter ere van het 100.000ste exemplaar in 1961 8. Fendt Katana 65 hakselaar, een recent model van Wiking in 1/32 9. Dieselross met ploeg en maaibalk 10. Fendt Dieselross motorploeg van Cursor in 1/32 11. Fendt Favorit 3 A met Claas combine in 1/43 12. Scania dieplader met Fendt tractoren in 1/87 13. International 1455 XL met Bos kilverbak 14. Fendt Vario 820 met Fendt 2900 V ronde balenpers van UH 15. Lanz ketting Bulldog in 1/16 16. Deutz D 130 06 met Evers Forest XL cultivator 17. Waterloo Boy in 1/43 18. Fendt 930 Vario op driedubbellucht van Siku 19. MB trac 1500 met Kuhn zaaicombinatie Agritoy 2 - mei 2014 - 33
4WD DEEL 4: , S R O T C A R T R E STEIG S R U O L O C D E T UNI big wheels
little wheels
beuren. Het onderwerp weer verder met het kniktractorge nu n gaa we ar ma d, uur ged en nt daarin Het heeft even twee aflevering ktractoren van augustus 2013, wa kni e rod de r ove kel arti het op g vervol je nemen achter de van deze aflevering is in feite een rode knikkers. Nu gaan we een kijk tal aan een van ker ma als d oem ktractoren werd de naam Steiger al gen meest bekende naam onder de kni de als nt rika fab e dez nen ken We nt de uitvinder van dit staldeur van deze tractorfabrikant. Dit moeten we tegenspreken, wa s. wa er egg ndl gro de s zelf r ige iger is tot en sommigen beweren dat Ste duct lanceerde. Maar de naam Ste pro ste eer zijn al ’50 n jare d ein r die van kniktractoren. tractorconcept was de firma Wagne otste gespecialiseerde fabrikant gro tnie -zo de van een als end op de dag van vandaag bek
In den beginne…. In de winter van 1957/58 aan de keukentafel van een boerderij in Red Lake Falls, Minnesota besloten Doug en Maurice Steiger de sprong te wagen en een tractor te gaan bouwen. Het concept moest eenvoudig zijn en met de meeste op de boerderij voorhanden zijnde, of makkelijk te krijgen materialen worden gemaakt. Natuurlijk moest het een tractor worden die niemand ooit had gemaakt en die in alle opzichten groter was dan het tot dan toe bekende. Dus de ruggen gekromd en de handen uit de mouwen gestoken. Dit resulteerde in de allereerste tractor die met een vermogen van 238 pk hun akkers ging bewerken. Omdat de tractor in de schuur op hun boerderij was gebouwd kreeg deze tractor de bijnaam ‘Barney’. Zoals het een tractor van dit kaliber betaamt, trekt een reusachtige machine al gauw de aandacht van de buren, al hadden die bedenkingen tegen het hoge gewicht en de manier van sturen. Ze zagen wel dat hij veel meer werk aan kon dan het huidige beschikbare materieel en dus voordeliger was in het gebruik. Dus werd er al gauw gevraagd of er nog eentje gebouwd kon worden en van lieverlee rolden de broers in de tractorproductie. Een opvallend detail was de kleur van de tractor. Bij een verfgroothandel werd er door een firma in grondverzet een partij verf besteld die door de 34 - Agritoy 2 - mei 2014
opdrachtgever werd teruggestuurd, omdat hij de kleur niet vond staan op zijn machines. De handelaar zat er mee in zijn maag, want wat moet je met een partij verf als deze? Geen nood, want de gebroeders Steiger hadden de partij voor een zacht prijsje overgenomen en dit gaf hun tractoren de kenmerkende groene kleur. Toch duurde het nog tot 1961 voordat er van een soort serieproductie kon worden gesproken. Pas in dat jaar kwam de productie op gang. Het eerste type was de 1200 die wel even een stapje terug was ten opzichte van de 238 pk van Barney, maar de toon was gezet. Er werden er drie gemaakt in de schuur van de boerderij in Red Lake Falls. In 1963 kwam het vervolg met een drietal nieuwe types waarvan het topmodel, net als Barney, 238 pk sterk was. Deze serie bestond uit de types 1250, 1700 en 2200. De vraag nam verder toe, maar deze groei zorgde ook voor de nodige zorgen, want de tractorproductie vond nog steeds plaats in hun schuur op de boerderij. Hierin kwam echter verandering toen een investeringsmaatschappij zich meldde, die de middelen bood voor de aanschaf van een fabriek in Fargo, North Dakota en de mogelijkheid bood om landelijk deze tractor te promoten. In 1969 was het zover, de nieuwe fabriek werd geopend in een voormalige wapenfabriek in Fargo.
En nu? Doordat de gebroeders Steiger niet opnieuw het wiel wilden uitvinden, kon men zich richten op de maatwerkproductie van de tractoren en zo adequaat reageren op de vraag. Alle onderdelen kwamen immers bij anderen vandaan. Daardoor kon men zich vooral toeleggen op zaken die hun tractor uniek maakten, zoals de overdrukregeling in de cabine en de vering ervan. De eerste modellen die in Fargo van de band rolden waren de types die met een roofdiernaam werden gedoopt. Deze Serie 1 bestond uit de 175 pk sterke Wildcat, de 200 pk sterke super Wildcat en de 310 pk sterke Tiger. Beide Wildcats hadden een Caterpillar V8 motor, de Tiger was uitgerust met een Cummins V8. Het jaar daarop werd de Serie 1 uitgebreid met de 225 pk sterke Bearcat en de 300 pk sterke Cougar. Beiden waren voorzien van een Caterpillar motor, maar de Bearcat had een V8 en de Cougar een 6 in-lijn. De sterkste tractor op dat moment was de in 1973 geïntroduceerde Turbo Tiger, een Tiger met turbo dus zoals de naam al doet vermoeden. Hij had ruim 330 pk aan boord. De firma spreidde zijn vleugels en was met meer dan 60 dealers vertegenwoordigd in alle belangrijke landbouwgebieden in de USA! Dit tot ergernis en verbazing van de gevestigde orde in de landbouwmachinewereld. Zij zagen hoe deze dwerg steeds meer onder hun duiven begon te schieten. Maar om er een Nederlandse term tegenaan te gooien: ‘if you can’t beat them, join them!’ Dit was voor een aantal fabrikanten het credo als het op kniktractoren aankwam. Dus gaandeweg de jaren ’70 werden Steigers al dan niet voorzien van eigen motoren en kleuren uitgebracht als International Harvester, Allis-Chalmers, Co-op, Friggstadt en Ford. Wat veranderde in de jaren ’70 was dat de kleinste Wildcat werd geschrapt, de Panther werd uitgebracht en de tractoren konden worden uitgerust met verstelbare spoorbreedte. Op de neus van de tractor was dit te zien aan de codering in het onder-
schrift. De types met de verstelbare spoorbreedte hadden ‘RC’ en de niet verstelbare ‘ST’ voor het typenummer staan. De vraag bleef echter stijgen en in het midden van de jaren ’70 begon men te exporteren! Er bleek vraag te zijn uit veel meer dan alleen Noord-Amerikaanse landen. Door deze productieuitbreiding moest ook worden uitgekeken naar een grotere fabriek waarvan de nieuwbouw in 1974 werd gestart. In 1976 werd de herziene Serie 3 uitgebracht en die beleefde zijn debuut in Florida. Deze serie bestond uit de Wildcat, Bearcat, Cougar en de Panther 3. Een jaar later kwam ook de Tiger Serie 3 uit. Bearcats en Cougars kon je kopen met een Cummins of CAT motor; voor de Wildcat een CAT V8 en voor de Panther en de Tiger was er de keuze uit een V6 of een V8 van CAT of Cummins. In 1977 kwam er voor het eerst een elektronische aftakas op de kniktractor, wat resulteerde in een PT vermelding op het typeschild. Deze werd begrensd tot 125 pk en was onafhankelijk van het motortoerental. Ook een hefinrichting was leverbaar en dit transformeerde de oorspronkelijke sleper in een multifunctionele aandrijfunit. Deze serie werd in 1979 vervangen door de Serie 4. Het uiterlijk van deze serie was totaal herzien met de cabinevorm als meest opvallende verandering. Wat ook opvallend was, is het feit dat er nu voor het eerst sinds jaren weer een lichter type Puma uitkwam. In 1986 kwam er een Puma 1000 uit met voorasbesturing die minder vermogen had dan de vorige tractor met die naam. Wat in dat jaar echter ook gebeurde was een wereldwijde crisis in de landbouw, iets wat Steiger uiteindelijk de kop kostte, maar de overname door Case-IH zorgde ervoor dat de fabriek in Fargo bleef bestaan en de naam Steiger tot vandaag de dag synoniem is voor ‘kniktractor’. Naast allerlei as- en wielconfiguraties was de opvallendste verschijning de tractor met 4 individueel gemonteerde, pendelende rupsen: de Quadtrac. Agritoy 2 - mei 2014 - 35
De modellen De modellen van deze tractoren zijn er in vele hoedanigheden. Schalen lopen uiteen van 1/64 tot 1/12 en alles daar tussen in. Zowel fabrieksmatig, als custom tractoren passeren de revue. In 1/64 zat er een Steiger Panther Serie 2 ST 310 in een set samen met een Case ‘Spirit of 76’ allebei in zogenaamde ‘centennial’ uitvoering. Dit setje werd uitgegeven in 2008 ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van Toy Tractor Times. Een kleurig doosje met taferelen uit de burgeroorlog, de afbeeldingen van de echte tractoren en de miniaturen maken van deze set een compleet kunstwerkje. Hij is gemaakt door Ertl. Ook in de 1/64 schaal zijn diverse uitvoeringen van Steiger tractoren die recentelijk zijn uitgekomen bij Ertl waarvan de Pink Panther de opvallendste verschijning is. Het verhaal achter deze roze reus is ons niet bekend, dus plaatsen we deze graag in de afdeling RUM (‘Roept u maar’). Een onsje meer zijn de 1/32 modellen die Ertl maakte van de oude, maar ook de Serie 4 waarvan een special edition is gemaakt. De Serie 2 modellen zijn uitgebracht in een serie van plastic waarbij er ook een Centennial edition was. Deze plastic tractoren zijn in alle verschijningsvormen uitgebracht van 3 verschillende Steiger variaties tot Ford FW 60. De metalen serie was de zogenaamde ‘Shelf collection’, die als regulier model te koop was. Later is er van de complete Serie 1 ook nog een aantal speciale Toyfarmer 36 - Agritoy 2 - mei 2014
uitvoeringen gemaakt. Hierbij zat ook een Titan, wat eigenlijk een opgewaardeerde Steiger was. In de nadagen van de fabriek kwam een dealer op het idee om de oude reuzen nieuw leven in te blazen door ze totaal te reviseren en onder eigen naam te verkopen. Dit was echter geen lang leven beschoren. Later, toen Ertl Britains had opgeslokt, kwam onder die naam ook de Ford FW 60 weer tevoorschijn al was hij nu wel voorzien van een erg plastic look. Ertl heeft recentelijk ook weer een aantal lime-groene Steigers in 1/16 schaal geproduceerd, waarvan er heel gedetailleerde uitvoeringen zijn gemaakt. Een opvallende is wel de Steiger groene Case-IH die we ook in de afdeling ‘RUM’ plaatsen omdat we het verhaal van deze tractor ook niet kennen. In dezelfde schaal, maar dan van die andere Ertl (Scale Models) zijn een aantal bijzondere uitvoeringen uitgekomen. Naast de in een vorige aflevering besproken IH modellen zijn dit onder andere diverse Case-IH uitvoeringen van rode Steigers met 4, 8, of 12 wielen. Bijzonder hierbij was wel de jubileumuitvoering waarbij de motorkap open kon en hij was speciaal bestickerd ten gevolge van de productie van 40.000 Steiger tractoren. Ook bijzonder is de oranje versie van de Allis Chalmers 440 met het luchtfilter in de cabinerand. Een uitzonderlijk model is wel het model van Steiger No. 1 ofwel ‘Barney’ dat deze fabrikant maakte. Ook in 1/32 kwam er van deze fabrikant het nodige uit aan diverse Steiger modellen. Deze waren doorgaans van een mindere kwaliteit dan wat voor de verwende verzamelaars van tegenwoordig als standaard wordt bestempeld, maar gezien in het licht van die tijd waren ze wel bijzonder, omdat niet veel anders verkrijgbaar was. Als laatste pakken we nog een opvallende ‘customizer’ mee, namelijk Valley Patterns. Deze fabrikant maakte in 1/12 een paar Steigers die je overigens vaak ziet afgebeeld zonder motorblok. Derhalve plaatsten we ook deze weer in de ‘Roept u maar’ sectie, omdat de mij beschikbare literatuur omtrent deze fabrikant net zo zeldzaam is als het model zelf. Je ziet het, de diversiteit aan Steiger tractormodellen is groot en omwille van de beschikbare ruimte voor dit artikel zijn niet eens alle modellen uitvoerig beschreven, maar de auteur daagt u uit om zelf het initiatief te nemen als u deze schrijverij de moeite waard vindt. Ik dank Johan Buys uit Emmeloord voor het laten fotograferen van zijn uitgebreide verzameling kniktractoren.
Klaas Schotsman
r u u t a i n i Onbekend m 1
2
3 4
5
fabrikanten in dit segment zoals Italeri, Revell en Hasegawa. Het bewuste setje van die Ford in 1/48 is hoe dan ook van Italeri, of dit ding nog van ESCI is overgenomen kan ik niet meer terugvinden.” (Foto 1) Het trekkertje op afbeelding 2 is wel van Hasegawa, maar heeft zover Arno weet, standaard een dichte cabine. Dat klopt, want eigenaar Rob Theunissen heeft het model hierop aangepast. De David Brown is overigens tegenwoordig leverbaar in een setje zonder vliegtuig. (Foto 2) Daarmee is het verhaal rondom deze bijzondere trekkers helemaal uit de doeken. Frits van Manen heeft een 1/43 model van een Borgward trekker in zijn verzameling. Het enige dat hij weet is dat het model van (wit)metaal is en in een zeer beperkte oplage in Duitsland is gemaakt. Frits is op zoek naar de maker van dit model. (Foto 3 en 4)
In ‘Fantastic plastic’ in Agritoy van november 2013 beschreef Piet Postma een onbeschilderd modelbouwkitje van een Ford 5000 (schaal 1/72) dat waarschijnlijk een vliegtuigtrekker moest voorstellen. Rob Theunissen gaf in de vorige Agritoy aan dat het trekkertje volgens hem onderdeel uitmaakt van een kitje met (Amerikaanse) militaire luchthavenattributen, afkomstig van Hasegawa, een Japanse producent van vliegtuigbouwkitjes. Hierop reageerde Arno van Ansem. De Ford is volgens hem niet van Hasegawa, maar van ESCI/Ertl of van Italeri, de schaal 1/48 klopt wel. Rob Theunissen zocht dat verder uit. Wat ESCI betreft: “Deze Italiaanse fabrikant van destijds hoog gedetailleerde militaire modellen bestaat al meer dan 20 jaar niet meer nadat het nog korte tijd door Ertl was ingelijfd. Veel van hun modellen zijn overgenomen door andere
Arno weet ook de herkomst van de Ferguson die Jan van der Zijden aantrof op de achterzijde van het clubblad van onze Franse zusterclub A.C.A. De Ferguson is van Triton/ LEGO, schaal 1/20 en uitgebracht in 1966. De trekker is er ook in het grijs. Er waren ook een ploegje, cultivator en een melkbussenbakje leverbaar. (Foto 5) 1. 2. 3. 4. 5.
David Brown Cropmaster van Airfix Dit model is van ESCI/Ertl of Italeri Borgward 1/43 model waarvan de maker onbekend is Het (wit)metalen model is in een zeer kleine oplage gemaakt De Ferguson modellen van Triton/Lego
Heb je zelf ook een onbekend miniatuur of weet je meer over de Borgward te vertellen, dan zie we jouw reactie graag binnenkomen bij redactie@agritoy.nl.
Emiel van Loon
Agritoy 2 - mei 2014 - 37
INTERVIEW
Hobby in Jubbega
Anne de Vries
is een mooi ritje. Overal zijn trekkers op het land, Op een zonnige zaterdagmiddag naar Jubbega (Heerenveen) hevigheid losgebarsten en eigenlijk is het weer een de gierputten worden weer geleegd. Voorjaar 2014 is in alle dus bij Anne en Bettie staat de koffie klaar. Na een beetje te mooi voor een interview, maar afspraak is afspraak, kasten en de eerste slokken koffie leg ik de bedoeling welkom van twee honden, een korte blik op een paar vitrine zullen zien. In ieder geval smaakt de koffie prima. uit. “Anne is eigenlijk niet zo’n prater”, geeft Bettie aan. We
38 - Agritoy 2 - mei 2014
2
1
4
3
de paplepel ingegoten. De brommers verwisselden dan van eigenaar in onderdelen, want het chassisnummer was er wel uitgehaald. Verder was vader dol op oude trekkers en die verzamelde hij ook. Volgens Anne zijn er inmiddels meer dan dertig stuks van verschillende merken. Zo staan er op de ouderlijke boerderij Deutzen, Hanomags en meer merken van zo’n 30 jaar of ouder in de vitrine. Zo nu en dan verdwaalde er nog wel eens een oude auto in Oudehorne. Sleutelplezier genoeg. Vader staat nog steeds bekend in heel Nederland als ‘De brommerman fan Aldehoarne’. Verschillende ideeën en inzichten zorgden er voor dat Anne niet in de hobby van zijn vader door kon gaan en zijn eigen weg ging.
5
6
Anne is dik 35 jaar geleden geboren in het plaatsje Oudehorne. Dit ligt op een steenworp van Jubbega, waar hij inmiddels al weer meer dan tien jaar woont met Bettie. Als je landbouwminiaturen verzamelt, heb je vast wel een link met de agrarische wereld. Anne woonde wel met zijn ouders op een boerderij, maar die was niet meer in bedrijf. Heit de Vries was werkzaam voor Genap, toen met een vestiging in Oudehorne en moest er voor zorgen dat de rollen kuilbultfolie bij de juiste leverancier terecht kwam. Een leuke baan, maar het echte werk gebeurde na werktijd. Vader was bezeten van brommers. Dan kocht hij weer ergens een partij op bij de Domeinen. Dat waren dan verbeurd verklaarde bromfietsen en technisch gezien mochten ze niet meer op de weg. Maar aan onderdelen natuurlijk geen gebrek. Als er dan weer een vracht van een stuk of dertig brommers werd afgeleverd, was Anne er altijd bij om te helpen. De liefde voor techniek werd hem met
Na de opleiding LTS in Heerenveen met richting metaalbewerking en nog een half jaar landbouwtechniek in Gorredijk kon hij al snel aan de slag bij het mechanisatiebedrijf van Kuperus in Oudehorne. Eerder was hij daar al op zaterdag en andere vrije dagen aan het werk: opruimen, slopen, slijpen en lassen. Met alle voorkomende werkzaamheden mocht hij volledig in dienst treden bij het bedrijf wat een brede bedrijfsvoering had en nog steeds heeft. Vooral toen de nieuwe winkel werd gebouwd heeft Anne er heel wat werk verzet. Er werkten in die tijd ongeveer 12 man. De zoons van de baas werden ouder en groeiden het bedrijf in en zo moest Anne het veld ruimen. Via een uitzendbureau hoefde Anne nooit stil te zitten en zo heeft hij vangnetten om steigers geplaatst, voor een Duits bedrijf heeft hij geholpen met bodemonderzoek, hij mocht tanks bouwen in Heerenveen en daarna werden bussen bij Berkhof gebouwd. Een zeer veelzijdig man die breed inzetbaar is, zo kan Anne wel worden omschreven. Maar doordat het uitzendwerk was, bleef hij nooit lang op een zelfde plek. De ‘IJzeren Man’ in Joure is één van zijn werkgevers geweest. Daar moest hij gevelbeplating plaatsen. In Jubbega kwam een plek voor hem bij MCJ metaalconstructie, maar door de crisis liep dat avontuur ook niet goed af. Kozijnen plaatsen voor een bedrijf in Heerenveen was ook niet echt een liefhebberij van Anne, maar er moest wel brood op de plank komen. 1.
De Conrad Boxer 200 is ontwikkeld als krachtige, compacte en lichte grondboorinstallatie. Een machine waar Anne ook zijn aandeel in heeft. 2-3. De gewone ‘standaard’ modellen zijn alom vertegenwoordigd 4. Met zo’n boorkop kun je beter geen modellen aanpassen 5. Op deze King Kong motor reed Anne op tienjarige leeftijd 6. Transportbedrijf A. de Vries in actie
Agritoy 2 - mei 2014 - 39
INTERVIEW
8
7
9
10
11
12
14
13
15
16 40 - Agritoy 2 - mei 2014
17
18
Gelukkig keerde het tij en is Anne al bijna drie jaar werkzaam bij ‘Conrad Stanen drilling equipment’ in Emmeloord. Als Anne daar over op de tekst komt, dan glinsteren zijn ogen. Hij heeft het prima naar de zin. Hij is regelmatig onderweg om storingen te verhelpen en mee te werken aan machines en boringen. Dat Anne geen prater is, was niet te merken, want hij praatte honderd uit over zijn hobby waar hij mee gestopt is. Autocross! Schitterend om te sleutelen, prachtig om mee te doen, maar het kost klauwen vol met geld. Toen er een huis kon worden gekocht, besloten Bettie en Anne om een punt achter de dure hobby te zetten. Anne helpt nog wel bij een vriend om de auto rijdende te houden. Maar de hobby waarvoor de reis naar Jubbega was ondernomen, is eigenlijk helemaal nog niet aan de orde geweest, hoognodig om daar eens in te duiken. Als jongen was Anne al erg zuinig op zijn spulletjes. Zo bestond zijn verzameling modellen uit een mooie collectie Britains modellen, uiteraard met doos. Vaak kwam Anne thuis van de markt en had hij weer wat moois van zijn vader gekregen. Het was ook helemaal geen straf om dan mee te gaan. Na een bezoek aan de Landbouwrai was de verzameling folders behoorlijk uitgebreid. Uiteraard werden ook de omliggende trekkerdealers wel eens met een bezoekje vereerd. Dankzij vader werd het verzamelen met de paplepel ingegoten. In 2001 werd voor het eerst een bezoek gebracht aan de IJsselhallen in Zwolle waar de landbouwminiaturenbeurs werd gehouden. Zoals bij velen die er voor de eerste keer komen, verbaasde Anne zich over dit walhalla voor de verzamelaar van landbouwminiaturen. Het is niet bij één keer gebleven. Omdat Anne bij Kuperus al een beetje besmet was met het Deutz-virus waren de aangeschafte modellen in hoofdzaak groen. Maar Fendt is ook groen en dat merk heeft inmiddels ook een grote plek in de vitrines van Anne veroverd. Daarnaast is hij nog dol op MB-trac en vele andere merken. Ongeveer zes jaar geleden besloot Anne om zijn hele Britains-verzameling weg te doen. Het gevoel was weg, te eenvoudig. Voor Anne was het een geluk dat de prijzen toen nog behoorlijk waren en bleef er nog wat over om andere mooie modellen aan te schaffen. De modellen van UH en Wiking zijn veel gedetailleerder en om dan trekkers aan te passen, zijn er minder kunstgrepen nodig. Het eerste aangepaste model was een Deutz met een schuine neus. Dit werd een AgroXtra 6 17. En zoals vaker gebeurt, wat er met de paplepel is ingegoten komt er op een of andere manier altijd weer uit. Veel verzamelaars kunnen de weg naar Jubbega vinden en dat geeft behoorlijk wat werk in het aanpassen en mooi(er) maken van modellen. Zo is één van de mensen die in Zwolle achter de tafel staat een vaste opdrachtgever
bij Anne, voor het aanpassen zoals dubbellucht, andere stickers (Henry Walker) en spuiten in de gewenste kleuren. Spuiten is een speciale tak van sport. Volgens Anne is het de beste manier om alles goed te schoon te maken en te ontvetten in een sopje (van Dreft). Als het zomer is, dan spuit Anne het liefst in de kas, een goede temperatuur voor het beste resultaat. Met een spuitbus wil het ook wel in huis. Als Anne de compressor gaat gebruiken, heeft hij meer werk aan het schoonmaken dan van het spuiten van vijf motorkapjes en tien spatborden, dus de keus van de spuitbus ligt het meest voor de hand. In Emmeloord gebeurt ook veel op het gebied van verbouw. Zo worden daar bijvoorbeeld velgen gedraaid. Prachtige resultaten worden dat, want Anne werkt dan met goed materiaal. Heel soms komt een bedrijf om modellen te laten aanpassen, bijvoorbeeld om trekkers in de bedrijfskleuren te (laten) spuiten. Voor de Fendt 716 (Siku) van Danenberg heeft Anne veel werk gedaan en het resultaat mag er zijn. Pieter Brouwer uit Nes (bij Akkrum) heeft Anne op het spoor van de zelfen verbouw gerangeerd. Zo te zien is Anne nog lang niet klaar met zijn ‘werk’, want de opdrachten druppelen gestaag binnen. Van het geld dat er van overblijft kan Anne zijn eigen verzameling weer uitbreiden. Maar het blijft een hobby net zoals de crosswagen van zijn kameraad.
Freerk Postmus 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18.
De eerste verbouwde trekker, een UH model met Siku motorkap, lampjes en poppetje John Deere 8530 Ertl precision, zwart gespoten als cadeau voor een relatie en voor zichzelf Case 1455 van Schuco, aluminium velgen, fronthef en zwarte rand op het spatbord Fendt 615 LSA Turbomatik E van Britains met Siku banden er onder, in de juiste kleuren gespoten, bestuurbare as van Joal, voorbanden van JD en achterbanden van een Deutz Schlüter (weise toys) op verzoek in MB-kleuren gespoten Case International (Ertl) met een achterbrug van een MarGe Models Ford, glas in de cabine, stuuras en wielen van een UH Case. Alles aan de hand van foto’s van internet. Deutz Intrac (een bouwpakket van Tyro Toys) nu bestuurbaar, met glas in de cabine en witmetalen velgen achter Claas Jaguar 10000 van Norscot, met aluminium velgen en stuurbare achteras. Niet van echt te onderscheiden. Klaar voor de spuitcabine (lees: kas) Eén van de hulpstukken voor het spuitwerk Nog genoeg werk aan de winkel Een prachtige collectie van GAMA
Agritoy 2 - mei 2014 - 41
INTERVIEW
RS BART OLISLAGtseElan d... Het leven is goed in het Braban
L.C.N. over de vloer die alles wil weten over de Pas terug van de wintersport en dan gelijk al iemand van de Olislagers, 40 jaar oud, geboren in Oirschot gezamenlijke hobby, landbouwminiaturen. Dat overkwam Bart mbeheerder bij LSWA architecten in Oirschot. en al 14 jaar werkzaam als bouwkundig tekenaar en systee in het landelijke Middelbeers. Bart had zich bij Hij woont samen met vriendin Bianca in een mooie woning n. Dat was de reden van het bezoek. de redactie gemeld na de oproep in Agritoy te hebben geleze
1
2
3
42 - Agritoy 2 - mei 2014
4
5
6
Net als velen onder ons heeft Bart altijd al miniaturen gehad. Begonnen werd met Britains, Gama en Siku miniaturen. Meer was er toen niet te krijgen in de meeste speelgoedwinkels. Die trekkers hebben vroeger veel uren gemaakt, maar zijn toch allemaal redelijk bewaard gebleven. Moeder Olislagers vond het (gelukkig) nodig om alle doosjes te bewaren, die zitten nu in grote dozen en liggen op zolder. Het echte verzamelen begon toen hij zijn rijbewijs had gehaald en het blad Trekker uitkwam. Daarin werd aandacht besteed aan miniaturen en er stonden advertenties van enkele handelaren in. Zo is hij steeds meer gaan verzamelen en in 1994 lid geworden van de L.C.N. Het jaar daarop bezocht hij voor het eerst de L.C.N.-beurs, toen nog in Dronten. Intussen is de verzameling uitgegroeid tot ongeveer 1000 stuks, waaronder 800 trekkers. Hij verzamelt van alles in alle schalen. De voorkeur gaat echter uit naar trekkers tot de jaren ‘90. In de schaal 1/16 heeft hij alleen IH /Farmall modellen. 1/64 en andere merken in 1/16 worden niet zo veel gekocht om toch een beetje lijn in de verzameling te krijgen. Werktuigen lopen een beetje mee op de achtergrond. Dit alles staat opgesteld op zolder, heel overzichtelijk in een aantal vitrines en open kasten. Zo zijn ze allemaal goed te zien en heb je dus het meeste plezier van de hobby. Onderin die kasten en ook op andere plaatsen op zolder staan ook nog talloze mappen met folders, teveel om op te noemen! De zolder begint echter wel goed vol te raken, een bekend probleem onder verzamelaars. Maar modellen wegdoen is niet aan de orde, daar krijg je alleen maar spijt van. Vriendin Bianca vindt het ook een erg leuke hobby, ze gaat ook mee naar oldtimer shows. Zijn vader gaat de laatste paar jaar ook altijd mee naar Zwolle. “Daar haalt hij het beursmodel voor me af”, zo zegt Bart.
Oldtimers Het woord oldtimer noemde ik al. Dat is de andere hobby van Bart. Ik citeer Bart: ‘Wij hebben bij mijn ouders thuis altijd in het buitengebied van Oirschot gewoond en daar was toen een loonbedrijf gevestigd, recht tegenover ons huis. Op aanraden van die loonwerker heb ik op mijn 15de
7
een Fordson Super Dexta van 1964 aangeschaft om onze eigen 1,5 ha grasland te ‘beboeren’. Die is inmiddels opgeknapt en daar heb ik nog een PZ CM135 cyclomaaier, een PZ Strela hooimachine, een weidesleep en een (ex-leger) aanhanger bij. Het viel nog niet mee om bij de opgeknapte cyclomaaier de juiste stickers te vinden. Daar was niet meer aan te komen. Tijdens de ledenvergadering een paar jaar geleden bij Kuhn in Geldrop heb ik aan een medewerker gevraagd of ze misschien nog ergens die stickers hadden liggen. Hij dacht dat ze allemaal op waren maar zou wel eens gaan zoeken. Kreeg ik na 2 dagen een setje oude stickers thuis opgestuurd met een kopie van de handleiding!” Zo zie je maar waar een bezoekje aan de jaarvergadering van je club al niet toe kan leiden.
Zelf- en verbouw Natuurlijk vroeg ik Bart of hij ook aan zelfbouw of verbouw doet. En dat doet hij. Het liefste bouwt hij plastic bouwdozen op. Maar die zijn vrij zeldzaam, althans die van trekkers, m.u.v. de 1/87 kitjes, maar die bouwt hij dan weer niet. Wel heeft hij de serie van drie trekkers gebouwd die omstreeks 1973 door Ertl is uitgebracht. Dat waren een John Deere 4430 met zes-schaar ploeg, een International 1466 en een Massey Ferguson 1155 met een groene kar. Dit zijn mooie en best bijzondere modellen. Van Preiser werd de IH 423 gebouwd en van een onbekende producent in schaal 1/40 een Claas Europa combine. De verpakking is er ook nog, een plastic zakje met een flap van papier als sluiting. Bart zou graag willen weten of Plast Präzisions nou de fabrikant is of dat het toch een andere producent betreft. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Het model is van Brian Norman, 1/32 uit een gelimiteerde serie van 1000 stuks De door Bart zelf opgeknapte Super Dexta Bart met zijn twee lievelingsmodellen, de IH 1455 en de Super Dexta Ertl bouwpakketten uit de jaren ’70 in 1/25 Is Plast Präzisions de fabrikant? Ertl bracht in die serie ook deze zes-schaar ploeg uit Claas Europa combine in 1/40
Agritoy 2 - mei 2014 - 43
INTERVIEW
8
11 10
9
14
13 12
16
15
18
17
19
21 20
44 - Agritoy 2 - mei 2014
22 23
24
25
Door gebrek aan tijd en ook wel geduld komt er op het moment van zelfbouw niet zoveel terecht. Toch werden er recentelijk een aantal wat oude modellen opgeknapt. Deze waren meestal niet meer compleet en de meeste verf was wel verdwenen. Met de hulp van Walker Parts werd geprobeerd ze dan weer zo veel mogelijk in oude staat terug te brengen en hier en daar als dat kan zelfs nog wat te verfraaien. Helemaal vanaf het begin een model bouwen is aan Bart ook best toevertrouwd. Een voorbeeld: toen de L.C.N. in 1999 de Vredo Track VT 3306 als clubmodel uitbracht, vond Bart de trekker op zich wel interessant, maar te kaal en te duur. Hij besloot dus om zelf maar een dergelijke trekker te gaan bouwen. Bij Vredo vroeg hij om tekeningen die tot zijn grote verbazing bijna per kerende post kwamen en zeer uitgebreid waren. Het is een wat fijner model om te zien dan het metalen clubmodel en er zit meer detail op. Het model is grotendeels van kunststof. Een ander project was de Claas 80 SF hakselaar. Deze machine was in gebruik bij de buurman/loonwerker. Omdat destijds ook hier geen model van te koop was, uitgezonderd een 70 SF van Gama, werd besloten zelf te gaan bouwen. Met een blok hout als basis werd met behulp van kunststofplaat dit model opgebouwd. Kenners zullen zien dat behalve de complete wielen ook de maisbek van een Siku model is geleend. Maar dat maakt niet uit, het is een geslaagd model geworden. Wat betreft verbouw, daar staan een aantal geslaagde voorbeelden van in de vitrines. Neem een Roadless 980, ombouw op basis van een Ford 5000 van Britains. Met onderdelen van hofleverancier Walker Parts is ook dit project goed geslaagd. Ideeën voor deze projecten haalt Bart uit de omgeving, folders, vakbladen en het internet. En vanuit de Agritoy natuurlijk. Uit de Agritoy van een paar jaar geleden waarin het artikel ‘Tractors op basis van een Britains Ford 6600’ stond, werd een Fiat 650 gebouwd.
Lievelingsmodel De Fordson Super Dexta is het lievelingsmodel van Bart en dan niet alleen de Dexta in de 1/32 uitvoering van Brian Norman. Nee, zoals ik al schreef, Bart heeft er ook een op ware grootte gekocht, in slechte staat en zelf helemaal opgeknapt. Nu is het een plaatje waar in de zomer vol trots mee gereden wordt. Dat kan zijn op het land voor wat eenvoudige werkzaamheden en hij heeft de laatste paar jaar met vrien-
din Bianca en vrienden op de KLW-show in Nijnsel en de HMCK-show in Ravels gestaan. Dat zijn superleuke dagen als ik Bart mag geloven. Een ander model dat hij graag ziet is de IH 1455 van Wagenhof. Hier heeft hij de echte niet van in bezit, dus moet Bart het doen met het model in de vitrine. En toegegeven het is nog steeds een heel mooi model. Jammer alleen dat ze best wel kwetsbaar zijn. In een van de vitrines staat op de bodemplaat een houten boerderij. Volgens Bart zou dit bouwwerk van Hausser zijn, maar zeker weten doet hij dat niet. Wie weet er meer over? Heel veel tijd besteedt Bart niet aan de hobby, wel struint hij regelmatig het internet af of er nog nieuws is. En natuurlijk bezoekt hij elk jaar de beurzen in Zwolle en Bergeijk en voor de oldtimers de HMT show in Panningen. Veel contact met andere verzamelaars is er niet. Bart is wel eens bij andere verzamelaars wezen kijken, maar heeft toch meer contact met de oldtimer-liefhebbers, dan met de miniatuurverzamelaars. Als je antwoord weet op de vragen of gewoon contact met Bart wilt over de hobby, dan kun je hem een e-mail sturen via bart.olislagers@hetnet.nl. Bart en Bianca, bedankt voor de gastvrije ontvangst en nog veel plezier met de grote en kleine trekkers.
Jan van der Zijden 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25.
IH 434 van Tekno met Hausser Elastolin gierton Zelfbouw Claas 80 SF hakselaar Zelfgebouwde Vredo 3926 als alternatief voor het L.C.N. clubmodel Details op de Vredo Roadless 980 met Britains cultivator Een ander model op basis van een Britains Ford 6600 is deze Fiat 650 Bart bouwde deze Deutz-Fahr DX 3.70 MB trac 65/70, ooit als relatiegeschenk in bezit gekomen Volvo BM T650 in 1/50 van Diapet Solido Renaults in 1/32 1/50 Fortschritt Belarus MTZ100 bouwpakket in 1/20 Lanz D9506, bouwpakket van Pola in 1/22,5 Eicher Königstiger van MS toys in twee varianten Farmall H, clubmodel van de ACA Rijtje Steiger varianten in 1/32 Pola maakte in 1/22,5 ook deze Bulldog op rupsen Bart vraagt zich af of dit gebouw door Hausser is gemaakt Agritoy 2 - mei 2014 - 45
1
New Holland 8770A VAN ROS
kijk en vergelij k
In deze aevering van Kijk en vergelijk nemen we een model van ROS onder de loep. Deze Italiaanse modelfabrikant maakt o.a. diverse miniaturen van Fiat(agri), Ford en New Holland. Van deze merken bouwt ROS ook een aantal modellen uit de G/70 serie, namelijk de Fiatagri G 240, New Holland G 170, Ford 8970 (uitgebracht door Imber Models) en de New Holland 8770A (uitgebracht door 100% Pur Tracteur). In deze Kijk en vergelijk nemen we de 8770A als voorbeeld voor de andere genoemde ROS modellen uit de G/70 serie. 3
2
46 - Agritoy 2 - mei 2014
4
5
8 6
7
Ford, Fiatagri, New Holland In 1993 komt Ford in Noord-Amerika met de 70 serie ‘Genesis’ op de markt als opvolger van de 8630, 8730 en 8830 modellen. De serie biedt meteen een forse vermogensuitbreiding naar boven, want het grootste model uit de serie, de 8970 heeft 240 pk motorvermogen. De trekkers worden gebouwd in het Canadese Winnipeg in de ‘Versatile’ fabriek. De Genesis is er in specifieke uitvoeringen voor de NoordAmerikaanse en Europese markt. De Europese uitvoering die begin 1994 werd geïntroduceerd, is herkenbaar aan o.a. koplampen in de grill en heeft technisch gezien een zwaarder uitgevoerde hef en hydrauliek t.o.v. de Noord-Amerikaanse modellen. Deze zijn op het eerste oog herkenbaar aan de grill zonder koplampen en doorlopende steekassen op de achteras. De Amerikaanse 70-serie is ook in tweewiel-aangedreven uitvoering leverbaar. De vierwiel-aangedreven versie is optioneel leverbaar met de SuperSteer vooras, hierbij stuurt de vooras mee waardoor een krappe draaicirkel wordt verkregen. Naast de Ford 70 serie is in Europa ook de terracotta-kleurige Fiatagri G serie leverbaar. In 1996 wijzigt de merknaam van Ford naar New Holland, de merknamen Ford of Fiatagri worden in het klein naast de merknaam New Holland op de motorkap weergegeven. In 2000 volgt de serie 70A (8670A, 8770A, 8870A en 8970A). De New Holland is dan alleen leverbaar in de blauwe kleur, de aanduiding Ford wordt dan niet meer gebruikt. Als vermogen van de trekkers wordt in de folder een max. motorvermogen volgens ISO norm weergegeven van 186 t/m 264 pk.
Ook als Bühler Versatile en Landini Starland Na de fusie van New Holland en Case-IH wordt het dan nieuw gevormde CNH concern vanwege mededingingsbepalingen gedwongen om de fabriek in Winnipeg af te stoten. Deze wordt in 2000 gekocht door Bühler. Deze fabrikant bouwt de 70A serie dan voor levering aan CNH. Daarnaast worden de trekkers ook onder de merknaam Bühler Versatile in Versatile kleuren verkocht. In de jaren 2003/2004 wordt de ‘Genesis’ ook als Landini Starland verkocht. Landini koopt als aanvulling op het programma de trekker in bij Bühler. De serie bestaat uit 3 modellen met de typeaanduidingen 210, 240 en 270. Hoewel de New Holland 70A serie in 2002 opgevolgd was door de TG was de 70A techniek ook in ons land daarna nog enkele jaren leverbaar. Versatile verving de Genesis in 2008 door de 208 en 305 voorzien van Cummins motoren.
Andere miniaturen van de Genesis Op miniaturengebied is in schaal 1/32 de Ford 8670 en Fiat G240 van Ertl bekend. ROS maakte al eerder een mooi model in schaal 1/25 van de Ford 70 serie. Ertl maakte ook van de Bühler Versatile een model, de 4 mogelijke typeaanduidingen 2145, 2160, 2180 of 2210 werden als sticker meegeleverd. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Het onderwerp van deze Kijk en vergelijk Folder van de serie 70 uit 1994 Uit hetzelfde jaar is de folder van de Fiatagri G170, G190, G210 en G240 Amerikaanse folder van de New Holland 70 serie ‘Genesis’ uit 1996 Type aanduiding van de A serie Uit het jaar van introductie (2000) de folder van de New Holland 70A serie Een uitgebreidere folder van de 70A uit 2001 ROS heeft de details van de SuperSteer vooras goed in het model verwerkt Agritoy 2 - mei 2014 - 47
k kijk en vergelij
9
10 11
48 - Agritoy 2 - mei 2014
12
13
14
15
Details van de 8770A
Afmetingen
De SuperSteer vooras stuurt ook bij het model volgens deze constructie. De vooras kan dus meesturen. De 8770A heeft banden met ‘Vredestein’ profiel, vergelijkbaar met de banden van de NH G170. De dubbellucht is afneembaar; bij het model voor dit artikel zaten wel enkele van de ‘bevestigingsklemmen’ in de dubbelluchtwielen los, maar dit is met een klein beetje lijm zo weer vastgezet. De trekker wordt met twee frontgewichten geleverd, op de foto’s bij dit artikel is het grootste frontgewicht aan de trekker bevestigd. Ook worden er twee verschillende hefinrichtingen meegeleverd, één incl. trekhaak waaraan werktuigen gemonteerd kunnen worden en één met trekhaak en vanghaken. Wat de cabine betreft, de deuren van de cabine kunnen niet open en de achterruit is niet beweegbaar en staat in geopende stand. Op enkele details verschillen de Ford 8970 (van Imber) en de Fiatagri G240 van de New Holland G170 en de 8770A. De grille heeft een andere vorm, de New Holland heeft een luchtinlaat aan de bovenzijde van de motorkap. Deze details zijn netjes bij de ROS modellen aanwezig. Andere details waar juist de 70A serie in verschilt, zijn bij de 8770A versie niet aangebracht; bij de 70A serie zijn bij de Europese uitvoering de achterlichten op een houder meer naar de buitenkant van de spatborden gemonteerd. Deze montage van de achterlichten werd bij de New Holland G en 70 serie bij bredere achterbanden echter ook al toegepast. Wat verder opvalt zijn een paar kleine details, die verder geen afbreuk aan het model doen: de vooras heeft in diameter een grotere eindvertraging. De 70A serie kreeg t.o.v. de voorgaande serie een gewijzigde vooras met meer stuuruitslag. Dit werd mede verkregen door meebeweegbare voorspatborden. Wat voorspatborden betreft, hadden deze op het model, afgaande op de 1/1 versie, wel iets breder gekund, in ieder geval net zo breed als de voorwielen. Een minder opvallend detail is in de cabine te vinden; bij de 70A serie zijn de bedieningshandels voor de regelventielen vervangen door bedieningsknoppen voor de elektro-hydraulische regelventielen. Bij het miniatuurmodel zijn de bedieningshandels van de voorgaande serie aanwezig en niet twee units met bedieningsknoppen.
Voor de 70A serie worden als standaard bandenmaten achter 710/70 R38 en voor 600/65 R28 aangegeven. Bij nameten blijkt de bandenmaat achter in schaal overeen te komen met de maat 650/65R42 en 540/65R30 op de voorwielen. De combinatie van een 42” velg achter en 30” voorvelg is mogelijk, want deze komt bij de 70/G serie voor bij de leverbare bandenmaat 20.8R42 en 16.9R30. Qua verhouding van de totale hoogte tussen voor-en achterwielen klopt deze ook weer in verhouding met andere genoemde bandencombinaties. De wielbasis van het miniatuurmodel is ook goed op schaal, dit geldt ook voor de hoogte en spoorbreedte.
Kortom Aan de hand van de bekeken 8770A geldt dezelfde conclusie voor de vergelijkbare ROS modellen de Ford 8970, Fiatagri G240 en New Holland G170: mooie gedetailleerde miniaturen die op details overeenkomen met de werkelijke trekkers. De NH 8770A is afgeleid van de NH G170 waardoor de specifieke kenmerken van de 70A serie niet aanwezig zijn, maar deze doen niet echt afbreuk aan het model. Welke ‘Genesis’ dan te kiezen? De terracotta Fiatagri G240 en New Holland G170 zijn ongelimiteerd en vallen in de prijsklasse tussen € 40,00 en € 45,00. De 8770A is een gelimiteerde uitgave, maar hier en daar nog wel te koop voor ergens tussen de € 45,00 en € 50,00. Ook gelimiteerd en dus niet overal meer verkrijgbaar is de Ford 8970. De prijs voor dit model zit rond de € 60,00. Gezien het feit dat de modellen in principe vrijwel identiek zijn zal de keuze vooral afhangen van de voorkeur voor merk of kleur.
Albert Jan Kamphuis 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.
De trekker wordt geleverd met afneembare dubbelluchtwielen Aan de onderzijde van de trekker is de unieke nummering xxx/2500 aangebracht De motordetails zijn bij geopende motorkap zichtbaar Naast elkaar zijn de verschillende grille en motorkap goed met elkaar te vergelijken Op de doos zijn de verschillende frontgewichten en hefinrichtingen te zien Folder uit 2001 van de Bühler Versatile 2145, 2160, 2180 en 2210 Bühler bouwde ook voor Landini, folder van de Landini Starland uit 2003 Agritoy 2 - mei 2014 - 49
t IEW me
INTERV
k e o r b e Ben Gard 1
2
Op een warme zaterdagmidda g begin maart be weg naar Elburg n ik op , naar Ben Garde broek. Hij verzam Ford en New H elt olland miniature n en had een tijd op de oproep va te ru g n de redactie ge reageerd om ee keer zijn verzam n eling in Agritoy te laten zien.
3
5 4
50 - Agritoy 2 - mei 2014
6
7
9
8
10
klein deel aan de landbouw verwant, maar het agrarische blijft toch altijd trekken. Zijn werk, de landbouwminiaturen in combinatie met het favoriete merk komen mooi tot uiting op de cover van het personeelsmagazine van de Rabobank Apeldoorn e.o. Ben met een blauwe miniatuur in de hand op een New Holland. De foto is genomen bij New Holland dealer Witteveen in Wenum-Wiesel.
Vrijwillige brandweer Ben is 43 jaar en woont met vrouw Jolanda en twee dochters in een nieuwbouwwijk in Oostendorp, Elburg en is adviseur financiële logistiek bij de Rabobank Apeldoorn. Dit houdt in dat hij zich bezig houdt met alles wat te maken heeft met binnen- en buitenlands betalingsverkeer, dit dan met name voor de grotere zakelijke klanten. Hoewel hij geen boerenzoon is, heeft Ben zeker een link met de landbouw. De familie aan moederskant heeft een melkveebedrijf en het trekker rijden heeft hij geleerd op de Fordson Dexta van zijn opa. Vader en oom hadden samen een mengvoederbedrijf; vader deed de administratie en in- en verkoop van grondstoffen en veevoeders, de oom bezorgde in de omgeving het voer met een Fendt Favorit 3 met een acht-tons bulkwagen. De Favorit 3 werd later ingeruild voor een Farmer 108 LS en uiteindelijk voor een vrachtwagen. Ben reed vrijwel nooit op de Fendt, maar wel veel op de Ford trekkers bij zijn opa en oom. Zo ontstond de voorkeur voor het blauwe merk. Het veevoederbedrijf had ook een fourage-tak. Ben hielp ’s zomers dan ook veel mee in Flevoland om stro te laden en om stro te persen. De landbouw had de interesse gewekt en met het oog op een toekomst in het familiebedrijf ging hij naar de Middelbare Landbouwschool en vervolgens naar de CAH in Dronten. Het plan was dat Ben en zijn vader verder gingen met de agrarische kant van het mengvoederbedrijf en zijn oom en neef met kleindiervoeders. Het liep anders; in 1991 overleed de vader van Ben bij een bedrijfsongeval. Het bedrijf werd voortgezet door de oom en neef; Ben maakte ondertussen de studie aan de HAS af. Na de HAS besloot hij niet verder te gaan in het mengvoederbedrijf, hij ging aan de slag bij een fouragehandel als inkoper van fourages en veevoedergrondstoffen. In die tijd werd door dit bedrijf ook het maken van mengkuilen opgezet. Na een aantal jaren was Ben op zoek naar iets anders en kwam via een sollicitatie bij de Rabobank terecht. Via interne opleidingen en een functie bij betaaldiensten kwam hij in zijn huidige functie terecht. Het klantenbestand van Ben is maar voor een
Het interview plannen was het handigst op een dag waarop Ben geen beschikbaarheidsdienst voor de brandweer had, want er is natuurlijk altijd een kans dat midden in het interview de pieper gaat. Hij is bevelvoerder van het vrijwillige brandweerkorps Elburg. Dit houdt in dat hij leiding geeft aan de brandweerlieden tijdens een inzet of training. Als instructeur bij de brandweer met als specialisatie Technische Hulpverlening komt de agrarische achtergrond ook goed van pas. Hoewel de focus voornamelijk op personenauto’s en vrachtwagens ligt, worden er voor oefeningen ook realistische situaties nagebootst die met landbouwmachines te maken hebben. 1. Foto uit het familiearchief. De Fendt Favorit 3 met bulkwagen waarmee de oom van Ben de mengvoeders bezorgde. De familienaam is Gardebroek, de bedrijfsnaam is Gardenbroek zoals ook op de bulkwagen staat. In het verleden was de familienaam Gardenbroek, maar de “n” is ooit in de gemeentelijke administratie verdwenen. De huidige bedrijfsnaam is nog altijd Gardenbroek Diervoeders. 2. Een deel van de Ford en New Holland trekkers 3. Een rijtje verbouwde trekkers, vooraan de TS 115 zoals op het bedrijf van zijn oom en neef in gebruik is, daarnaast de Ford 6810 met fronthef, zoals de trekker die voor de TS 115 op het bedrijf aanwezig was. De Ford 7000 in uitvoering met frame en zonnedak zoals deze bij een klant van Ben in gebruik is. 4. Ben naast zijn Ford/New Holland verzameling, in de hand een verbouwde New Holland TS 115, de trekker waarmee Ben ook zo af en toe rijdt 5. Werk, landbouwminiaturen en het favoriete merk komen op de cover van het personeelsmagazine van de Rabobank Apeldoorn bij elkaar. In zijn hand heeft Ben de verbouwde TS 115, in de voorvelg van de 1/1 New Holland staan de Fordson Dexta van Brian Norman en E27N ‘Blauwe Reiger’ van SCALEdown. 6. De Ford 6600 met dumper, met deze combinatie is heel wat mais en tarwe getransporteerd, maar Ben is er ook zuinig op geweest. 7. Fordson Dexta van Brian Norman, op een Fordson Dexta leerde Ben trekker rijden Daarnaast een Fordson E27N ‘Blauwe Reiger’ van SCALEdown. Deze stond, prachtig gerestaureerd bij een akkerbouwer in Dronten waar Ben ook regelmatig kwam. 8. Een tweetal door Ben opgebouwde SCALEdown trekkers 9. Een aantal Ford en New Holland modellen in schaal 1/64 10. Ben bouwde deze Siku Claas Xerion om tot een Claas/Kaweco bemester Agritoy 2 - mei 2014 - 51
11
IEW
INTERV
12
14 13
15
18
16 17
19
52 - Agritoy 2 - mei 2014
20 21
22
De verzameling Maar dan nu toch de verzameling. Het begon al met de interesse in het merk Ford. Tijdens één van de spaarzame vakanties in Zeeland kwam Ben als tiener in een speelgoedzaak in Middelburg terecht. Daar hadden ze Britains en ook de Ford 6600 met de zwanenhals kipper. Van het zakgeld werd deze combinatie gekocht. Met deze trekker en kipper is veel gespeeld, er werd droge mais- en tarwekorrels mee vervoerd dat vervolgens werd opgeslagen in met Lego blokken gebouwde sleufsilo’s. In de jaren daarna werden diverse Britains trekkers en machines gekocht, ook niet-blauwe. De L.C.N. kwam al vroegtijdig in beeld. Met school werd in 1990 de Landbouw-RAI bezocht. Op de stand van de L.C.N. werden de miniaturen bewonderd en een foldertje meegenomen. Het inschrijfformulier werd ingevuld en opgestuurd en Ben kreeg vervolgens L.C.N. lidnummer 199002116. Tijdens zijn Drontense schooltijd kwam hij geregeld bij de STOAS, gelegen naast het schoolgebouw van de HAS waar een oom als leraar werkte. Ook Martin Smits was leraar bij de STOAS, hij had in het gebouw een vitrinekast met miniaturen wat natuurlijk de interesse van Ben had. Hij herinnert zich nog de Versatile Big Roy en Allis-Chalmers G in die vitrine. Toen Martin zijn winkel in Dronten begon, werd Ben daar vaste klant en zo werd de verzameling verder uitgebouwd.
Verbouw en zelfbouw Naast verzamelen wordt er ook gebouwd en verbouwd. Het begon met diverse Britains en Siku trekkers en machines die aangepast werden. Ook een Claas Xerion van Siku werd omgebouwd tot een Kaweco mestcombinatie. Tevens werden diverse modelkitjes van SCALE-down in elkaar gezet, o.a. een Fordson E27N, County Super4 en Doe Triple D. Ook is een New Holland TS 115 verbouwd naar de uitvoering zoals die op het bedrijf van oom en neef loopt. Ook de voorganger van de TS 115, een Ford 6810 met fronthef is gebouwd op basis van een Britains. Een onderhanden project is een New Holland FR 9050 hakselaar met graspick-up. Het grote voorbeeld is de hakselaar van loonbedrijf Gebr. Visch uit Doornspijk. Ben heeft er vorig jaar een groot aantal foto’s van gemaakt, dat is maar goed ook want de FR 9050 is inmiddels ingeruild voor een FR 500. Deze nieuwe machine is ook weer aanleiding voor een
23
volgend project, maar eerst moet de FR 9050 af. Een Jan Veenhuis JVSK 18000 silagekipper (Bouw je eigen 2013) behorend bij de hakseltrein wil hij nog bouwen. Om de combinatie compleet te maken komt er misschien voor de kipper een Fendt, het huismerk van loonbedrijf Visch. Het laatste ‘Bouw je eigen’project, de Veenhuis VVT heeft ook zijn interesse, het bouwpakket staat zeker op de verlanglijst. De verbouwde Claas Xerion/Kaweco was een aantal jaren terug al eens eerder te zien in Agritoy en met een aantal verbouwprojecten in de planning zien we het resultaat wellicht nog eens in een komende uitgave voorbij komen. Mocht je naar aanleiding van dit artikel nog vragen hebben dan mag je Ben altijd mailen: bengardebroek@hotmail.com
Albert Jan Kamphuis 11. Naast veel blauw zijn er diverse andere kleuren trekkers en machines in de verzameling. Momenteel ligt de focus wel op het verzamelen van Ford en New Holland modellen. 12. Model uitgebracht ter gelegenheid van 25 jaar Ford trekker productie in Antwerpen en Basildon, 1964 -1989. Ben heeft tevens het bijbehorende ‘certificaat’. 13. Het beursmodel 2011, de New Holland T8.300 14. Een klasgenoot van Ben tikte tijdens een stage in Canada deze John Deere van Ertl op de kop, deed deze daar op de post en de trekker werd netjes bij Ben aan huis bezorgd. Het pakketje had wel langer over de reis gedaan dan de klasgenoot. Het pakketje arriveerde in Elburg toen Ben en zijn klasgenoot al weer in de schoolbanken zaten. 15. Ford 8260, National Farm Toy Show 1997, schaal 1/43 16. Ford 7810 van Universal Hobbies. Een leuk aanverwant artikel hierbij is de uitnodiging voor de wintershow bij New Holland dealer J. van Engelen te Nunspeet. 17. Van de Zwitserse stageboer kregen Ben en Jolanda op hun huwelijk deze koebel, voorzien van inscriptie, als aandenken 18. Ook een trekker met een herinnering. Tijdens stage in Zwitserland werkte Ben met een soortgelijke trekker. Het plan is om de Aebi nog te voorzien van een frontmaaier en (kleine) cirkelschudder, een combinatie die op de steile hellingen vaak gebruikt wordt. 19. Ford 7710 II van Ertl, een van de weinige trekkers in schaal 1/16 in de verzameling 20. Een Siku in speciale ‘Meilsteine der Landtechnik’ uitvoering, een New Holland T8.390 in ‘Maserati-blauw’ 21. Ook de doos is het bewaren waard 22. New Holland T7070 in Blue Power uitvoering, uitgebracht door Ros 23. Op de doos de 1/1 versie die ook in de regio Elburg te zien was, de Blue Power van Landbouwbedrijf Jan Bakker uit Dronten Agritoy 2 - mei 2014 - 53
n e e L p i Fil INTERVIEW
met
L E M A Z R E BOUW EN V
De een is verzamelaar me t een groot assortiment gekochte mo delletjes, de ander ver- of zelfbouwer met een kleine collectie hooggedetailleer d ‘maatwerk’. Filip Leen uit het Belgisc he Bree beweegt zich tussen deze twee uitersten in en laat zien hoe je met relatief eenvoudige middelen en afgedankt materiaal nog veel kunt be reiken.
1
2
54 - Agritoy 2 - mei 2014
3
4
7
5
Liefde voor de landbouw Het is weer eens een van de vele sombere grijze regenachtige dagen die de afgelopen winter kenmerken als ik naar Bree afreis. Waar blijft die sneeuw toch! Filip heeft de houtkachel gelukkig flink opgestookt en na een kop koffie met gebak is het woord aan mijn notitieblok en fototoestel. Net als vele andere L.C.N.-ers is ook Filip al in zijn jeugdjaren door het landbouwvirus getroffen hoewel hij zelf van huis uit geen agrarische achtergrond heeft. Hij was 8 jaar toen hij voor het eerst op een tractor mocht rijden van een bekende uit het dorp. Het werken op de boerderij zoals hooi binnenhalen, koeien melken en kalveren voederen zou vanaf die tijd voor altijd een deel van zijn leven worden. In die periode ontstond ook als bijna vanzelfsprekend de interesse voor de landbouwminiaturen. De middelbare schooltijd bracht Filip door op een internaat en hij maakte hier zijn keuze voor de tuinbouw. Een aanwezige David Brown trekker, kennelijk bedoeld voor de praktijklessen werd aan Filip toebedeeld nadat een kennis bij de directie een vurig pleidooi voor hem had gehouden; waar een kruiwagentje al niet goed voor is! Filip, inmiddels 41 jaar oud, heeft diverse werkgevers gediend. Bij een hovenier bestuurde hij de zitmaaier en voor een compostbedrijf de shovel. Ook heeft hij een tijdje voor de gemeente gewerkt, maar de werkzaamheden daar gingen naar zijn mening erg langzaam en konden hem niet motiveren; die ambtenaren moeten het ook hier weer ontgelden. Tegenwoordig is wegenbouw Martin zijn broodheer en ‘s avonds en in het weekend is hij vaak te vinden op de boerderij. De L.C.N. kwam pas in 2010 in Filip’s leven na een ontmoeting met -collega of lotgenoot- Guido Heymans (Agritoy 3/2013) op een open dag bij loonbedrijf Weltjens in het nabijgelegen Bocholt. Sindsdien zijn beide heren samen trouwe bezoekers van de jaarlijkse beurs in Zwolle en onze regiodagen. Een leven dat zo in het teken staat van de landbouwwereld, als ik daarbij onze geliefde verzamelhobby -die dadelijk nog aan bod komt- nog moet bijtellen, wordt dat niet wat veel van het goede op den duur? “Welnee”, zegt Filip, “ik ruik nog liever een varkensstal dan een parfumwinkel, die stinken pas, man!” Aiii, laat de vrouwelijke helft uit onze samenleving dat maar niet horen. Maar onder ons gesproken: wij ‘echte maenner’ begrijpen het wel, Filip!
Model-verzamel-bouw Het wordt tijd om eens een trapje hoger te gaan en te aanschouwen wat Filip allemaal heeft gepresteerd en verzameld. Het hobbykamertje dat we betreden is al behoorlijk vol. Misschien ten overvloede: de favoriete schaal is 1/32. De wat kostbaardere en meer gedetail-
6
leerde modellen zijn opgesteld in de enige vitrinekast (of rek), de rest, het merendeel, staat in rijen van 3 uitgestald op een paar tafels of gewoon op de grond. Siku en Britains zijn hier duidelijk favoriet al vindt Filip het wel jammer dat er weinig aantrekkelijke aanhangermodellen van Britains op de markt zijn. Ook de vaak eenzijdige aandacht voor de overgedimensioneerde moderne zwaargewichten kan hem niet altijd bekoren. Toch gaat zijn voorkeur uit naar het eigenlijk voor de speelgoedmarkt bedoelde assortiment van deze twee aanbieders vanwege de robuustheid ofwel geschiktheid voor zijn verbouwplannen. Filip is geen detaillist, maar wel vindingrijk in het (her)gebruik van allerlei materiaal dat normaliter waardeloos lijkt. Zo kun je met een ‘gewoon’ plaatje triplex een hele rits kippers van opzetschotten voorzien en een metertje rioolbuis is altijd nog goed voor 4 of 5 mesttankwagens. Ook het mondstuk aan de mesttank is geen probleem: maak eerst een flesje melk of cola soldaat en lijm het dopje op de tank, kom daar maar eens op. Hoe begon dit allemaal? Het eerste trekkertje kreeg Filip op z’n eerste communie uiteraard van -daar is ie alweer- ‘Lang Leve Britains’. De bewuste Ford 5000 met een kleine silagewagen, waar destijds al heel wat potjes spliterwten doorheen zijn gejaagd, is er nog steeds en moet als eerste op de foto. Om het plaatje compleet te maken worden uit een doos vol koeien (daar komt kennelijk ooit nog een grote veestal omheen) een paar varkens opgevist. Ook het verbouwen zat er al vroeg in. Zoals deze: je hebt als negenjarig jochie een speelgoedtrekkertje dat je wil ombouwen tot hakselaar nadat je een JD 5830 in het echt hebt gezien.
1. 2. 3. 4-5. 6. 7.
De Ford 5000 met silagewagen van Britains, Filip is er zuinig op Filip bij z’n eerste trekkertje Krone hakselaars van ROS in de vitrinekast Slimme toepassing: Veenhuis mesttanker op basis van twee Siku dolly’s. De tank is een stuk PVC buis en de mondstukken flessendopjes. Guido Heymans spoot het ding mooi oranje. Claas Xerion 3000 van Siku met zelfgebouwde bunkerkneuzer uit triplex. De ingehangen hakselaar komt ook van Siku en is enigszins aangepast. Het idee komt uit een boekje van loonwerker Ten Hoof. Filips eerste zelfgebouwde hakselaar, hij was toen 9 jaar oud
Agritoy 2 - mei 2014 - 55
INTERVIEW
met
8 9
11
10
12
13
14 15
17
16
56 - Agritoy 2 - mei 2014
19
18
20
21
Als eerste draai je de bestuurder 180 graden om met stuur en al, vervolgens zet je de figuurzaag in een oud sigarendoosje en als laatste een stevige kabelbinder als uitwerppijp. Trots als hij was ging het ding mee naar buiten om het te vergelijken met het grote voorbeeld. Het oogstwerk als ik het zo mag samenvatten heeft naast de veehouderij sowieso de volle belangstelling van Filip. Dit wordt ook al snel duidelijk als we het bovenkamertje verlaten en afdalen naar de kelder (of souterrain) waar een kamervullend diorama staat opgesteld. Op een paar grote stukken spaanplaat, gevonden op het werk, zijn enkele heuse zelfgebouwde houten veestallen opgezet met -alweer- een hele lading koeien erin. De talloze hekjes in de ligboxen alsook op de melkcarrousel zijn zelf gemaakt m.b.v. een spijkermal, als ik het zo mag noemen. Gereed is het allemaal nog niet, want het e.e.a. moet nog worden afgewerkt. Behalve de stallen zijn er ook een paar loodsen gemaakt voor onderhoud aan de machines en gewoon als opstalruimte. Verder is er veel rijdend materieel, al dan niet omgebouwd volgens het eigen beproefde recept. Een echt merkenvoorkeur heeft Filip niet, de meest gangbare typen, vnl. uit het assortiment van Siku en Britains, zijn hier ruimschoots vertegenwoordigd. Dat Filip heel zuinig is op zijn spullen uit de kinderjaren, zoals die eerste zelfgebouwde hakselaar, blijkt alweer als hij tussen de uitgestalde trekkers met aanhangers een oud speelgoedboerderijtje tevoorschijn tovert. Ook dit ding is al meer dan dertig jaar oud en oogt best heel nostalgisch tussen al het moderne geweld, tja die goeie ouwe tijd toch. In het begin van dit artikel merkte ik al op dat Filip een beetje het midden houdt tussen modelbouwer en verzamelaar. De ver- en zelfbouwmodellen uit z’n verzameling zijn relatief eenvoudig afgewerkt. Op deze manier krijg je natuurlijk in korte tijd een heel loonbedrijf bij elkaar en dat moet toch wel een stiekeme wens van hem zijn als ik snel even een optelsommetje maak van het aantal verbouwde modellen die hier voor me staan. Vooral aanhangers en hakselaars blijken favoriete kandida-
ten. Filip gebruikt geen bouwtekeningen of gedetailleerde opmetingen van de grote voorbeelden. Het gevoel voor verhoudingen, dat heb je of je hebt het niet en is ook niet zo maar van de ene op de andere dag bij te brengen. Uit eigen ervaring durf ik wel te stellen dat je vaak de beste kansen hebt indien je al in je vroege kinderjaren voor een hobby als deze ‘gevallen’ bent, in vele takken van sport kom je dit fenomeen ook tegen. Filip behoort in elk geval tot deze categorie en dat zie je ook terug in al zijn verbouwresultaten, bestudeerd of geïmproviseerd, het onaantastbare enthousiasme dat is er gewoon. Rest mij nog te vertellen dat Filip de eerstvolgende regiodag voor zuid Limburg zal gaan organiseren. Meer informatie hierover leest u elders in deze Agritoy.
Rob Theunissen 8.
Claas Lexion 600 van Siku met dorsbekken van een MF graandorswagen van Siku die passend werd gemaakt om als maïsdorser te fungeren. Claas en JD gebruikten die vroeger voor het kneuzen van maïs. 9. Joskin silagewagen van Siku met opzetstukken van triplex 10. Verbouwde bouwlandbemester van Britains; de slangetjes komen uit de speelgoedwinkel en het verdeelstuk zijn 2 op elkaar gelijmde flessendopjes 11-12. De groots opgezette koeienstal met melkcarrousel 13. Twee zware mesttankwagens zelfgebouwd volgens het bekende recept 14. Ook deze kipper is voorzien van triplex opzetschotten 15. New Holland parade 16. Onderhoud aan de Claas combine 17. In de werkplaats 18. Een zelfgebouwde Siku variant van het Joskin Cargo-setje van ROS met haaks gebogen spijkers als steunbokjes. 19. Bedrijvigheid bij het bekende Siku stalletje dat wellicht een beetje als voorbeeld heeft gediend voor de zelfgebouwde exemplaren 20. Inkijk in een van de zelfgebouwde loodsen 21. Het al ruim 30 jaar oude speelgoedboerderijtje
Agritoy 2 - mei 2014 - 57
, t l u a n e R iniatuur
k in m de geschiedenis van het mer
(deel 2)
De vorige keer hebben we de modellen bekeken van de Renault HI uit 1922 en de Renault PE uit 1926. We gaan verder zoeken en komen uit bij een ander model van de Renault PE. Daarna volgt het eerste model dat onder de merknaam CIJ wordt uitgebracht door de ‘Compagnie Industrielle du Jouet’. Het is 1934 als het eerste product van samenwerking tussen CIJ en Renault zichtbaar wordt.
Renault type PE Je hebt nu de stamvader van het landbouwminiatuur onder ogen. Onnodig te zeggen dat het hier om een bijzonder zeldzaam exemplaar gaat. De trekker is helemaal van hout, behalve het stuur, de zitplaats van de bestuurder en de achteras. Die zijn dus van metaal. Het domweg vergelijken van dit model met hedendaagse modellen is gewoon niet mogelijk en onzinnig. Maar het model heeft zeker veel speelplezier bezorgd aan de jeugd van die tijd. Het zal je opvallen dat de kleding van de bestuurder best wel apart is met zijn blauw gestreepte polo, maar die kleur moest er juist voor zorgen dat het model er wat aantrekkelijker uit kwam te zien. Er bestaan twee versies van dit model. Bij het eerste staan er op de zijbeplating van de motorkap zwarte strepen die de luchtspleten moeten verbeelden en bij de andere versie staat op de zijkanten het logo en woord Renault. 58 - Agritoy 2 - mei 2014
We zijn in 1930 beland en gaan de miniaturen bekijken die zijn uitgebracht van de Renault diesel. Maar eerst zetten we nog even alle modellen op een rijtje die door Renault zijn uitgebracht tot 1933. 1919: bouw van de eerste Renault trekker, van de types GP en GU worden er elk 425 geproduceerd. Ze zijn uitgerust met rupsbanden en een 4 cilinder motor. 1920: type HI 1921: type HO, met de introductie van dit type is het ook mogelijk deze met wielen te kopen in plaats van rupsbanden. Er worden er 1500 gebouwd. 1926: type PE, hiervan worden er 1840 stuks gebouwd in verschillende uitvoeringen tot 1937 1927: type PO 1930: type RK 1932: type VI 1933: type YL
2
1 3
4
Renault type VY diesel Het eerste grote model van een Franse speelgoedtrekker verscheen in 1934 op de markt. Dit was het resultaat van samenwerking tussen Renault en CIJ, oftewel ‘Compagnie Industrielle du Jouet’ uit Briare. Het was in schaal 1/10, gemaakt van hout, metaal en rubber voor de banden. Het model werd voornamelijk gemaakt en verkocht in de jaren 1935 tot en met 1939 en was voorzien van een soort veer-mechanisme waardoor de trekker op simpele wijze kon rijden. Deze trekker werd verkocht onder artikelnummer 8/14 en was leverbaar met werktuigjes onder artikelnummer 8/17 en zelfs met een schuur onder nummer 15/18.
De Renault VY trekker was 25 cm lang. Hij is gemaakt van een blok hout, dat geverfd is en met behulp van sjablonen voorzien van koelopeningen en een afbeelding van een radiateur. Op die radiateur staat van linksboven naar rechtsonder ‘Renault Huile Lourde’. De Renault VY heeft voorwielen met een hoogte van 60 mm en de achterwielen halen wel 110 mm. De velgen zijn 12-spaaks en de banden dragen het merk opschrift Dunlop. Deze grote bandenfabrikant was in het echt ook ‘hofleverancier’ van Renault. De voorwielen zijn star aan de vooras bevestigd die op zijn beurt weer direct aan het chassis is vastgemaakt. Deze trekker was zoals gezegd voorzien van een veer-mechanisme. Je kon de veer opwinden met een sleutel die je op de as zette via de linker velg. Hij ging rijden als je een hendeltje aan de rechterkant van de trekker omzette. Helaas zijn er van dit model alleen maar heel slechte afbeeldingen beschikbaar. De trekker werd standaard geleverd met een boerin op de bok en dat zorgde nog wel eens voor pittige discussies.
5
1. 2. 3. 4. 6
Renault type VY Renault type YL, VY en VI Renault type VY Houten model van de Renault type VY met hooihark 5. Bij het model was een eg leverbaar 6. Ook was een zelfbinder verkrijgbaar Agritoy 2 - mei 2014 - 59
7
8
Onder nummer 8/17 werd de trekker verkocht met enkele werktuigjes die we nu zullen bespreken. Het eerste van deze werktuigen is de hooihark. Hij is voor het grootste deel van hout gemaakt, alleen de tanden zijn van metaal. De wielen zijn gemaakt van lichtmetaal. Door middel van een hendel links op het werktuig kon de hark bediend worden. Het tweede werktuig is een driehoekige eg. Deze is geheel van hout en heeft 9 tanden. Alleen het trekoog is van metaal. Het derde en laatste werktuig is een zelfbinder en ook deze is op het trekoog na helemaal van hout. Als je het werktuig beweegt, draait het ook echt. Onder artikelnummer 15/18 was deze set ook leverbaar met een schuur. Er zijn helaas geen duidelijke foto’s waarop deze schuur staat afgebeeld. Onder de bekenden van de Franse schrijvers van dit artikel was er niemand die deze schuur ooit echt op een beurs of iets dergelijks had gezien. De besproken modellen waren slechts korte tijd op de markt (1935 1939) wat misschien verklaart dat ze zo zeldzaam zijn. Ter informatie nog dit, de drie hierboven beschreven werktuigen waren eigendom van de helaas veel te vroeg gestorven voorzitter van de ACA J.M. Bou60 - Agritoy 2 - mei 2014
gan, tot ze na zijn dood op een veiling werden verkocht. Daar kregen ze van de aanwezige kopers niet echt veel aandacht en werden dan ook uiteindelijk voor een veel te lage prijs verkocht, slechts € 20,00 euro. Maar wat schetst onze verbazing toen ze later door een handelaar te koop werden aangeboden voor de somma van € 1500,00! De drie bovengenoemde werktuigen staan beschreven in de folders van CIJ. Er is echter nog een onbekende kipkar die dus niet in enig tijdschrift of folder voorkomt, maar die wel veel overeenkomsten vertoont met het drietal van CIJ. De wielen bijvoorbeeld zijn identiek aan die van de trekker aan het begin van dit artikel. De trekboom is zowel wat betreft hoogte als kleur passend voor de PE trekker. Alles wijst er dus op dat dit ook best een CIJ product zou kunnen zijn. Wie het weet mag het zeggen! Overgenomen met toestemming van de redactie uit het clubblad Jouets et Miniatures Agricoles van de ACA. Vertaald door Jan van der Zijden 7. De modellen waren onder nummer 15/18 verkrijgbaar met een schuur 8. Deze houten kipkar is mogelijk ook toe te schrijven aan CIJ
Bij de
middenplaat Toen ik een jaar of 10 geleden voor het eerst in de voormalige DDR kwam, zag ik daar de tractoren en machines uit één van de VEB-fabrieken in Oost-Duitsland. Hierdoor raakte ik geïnteresseerd in de tractoren uit dit land. Vanaf de jaren ’50 werden de trekkers onder de naam IFA uitgebracht en vanaf eind jaren ’60 onder de naam Fortschritt. Een jaar of 6 geleden zag ik op internet een Fortschritt ZT 300-D te koop staan vlakbij Sneek. Deze was meegenomen als retourvracht van een rit naar het Oostblok. Ik heb de trekker toen gekocht en sindsdien in mijn bezit. De trekker heeft z’n werkzame leven doorgebracht in het dorp Schlagenthin en is grotendeels in originele en strakke staat. Thuis op het melkveebedrijf gebruik ik hem nog wel eens voor de mesttransporttank, kalkstrooier, cultivator of als transporttrekker naar een oldtimerevenement. In 2013 heb ik er een niet lopende ZT 300 uit 1976 bijgekocht om deze te gebruiken voor de ontbrekende onderdelen (hef, frontgewichten enz.) van de ZT 300-D zodat ik deze nu zo goed als compleet heb. De ZT 300 heb ik weer lopende gemaakt en
staat nu te koop. Het lijkt een lompe onhandige trekker, maar dat valt reuze mee. De trekker is o.a. voorzien van hydraulische besturing, luchtbediende koppeling een soort multi-power op het koppelingspedaal, 540/1000 aftakas en rijdt ongeveer 35 km/uur. Vanaf 2010 tot nu heb ik een aantal miniaturen van deze trekker verzameld in verschillende maten en uitvoeringen. Naast deze Fortschritts heb ik nog een Stock Dieselschlepper uit 1941 en een RS08/15 (ook wel ‘Maulwurf’) genoemd in bezit. Fortschritt werd geproduceerd in het toenmalige Oostblok, de DDR bij één van de VEBfabrieken in Schönebeck. De ZT 300-D was bestemd voor de eigen markt, de ZT 300-E was het exportmodel. Deze was o.a. voorzien van 34” achterwielen en een beter afgewerkte en dichtere cabine. Dit type is in productie geweest van 1976 tot 1983. Van 1967 tot 1978 waren de trekkers 90 pk en rood van kleur, daarna 100 pk en in deze blauwe kleur. In 1984 kwam het nieuwe model de ZT 320 uit. Luc-Jan Hornstra Foto: Jan Groot Jebbink
FORTSCHRITT ZT 300-D 1/1 Eigenaar: L.J. Hornstra – Nijeholtpade Geproduceerd door: VEB-Traktorenwerk – Schönebeck Motor: VEB IFA Motorenwerk Nordhausen 4 cilinder Vermogen: 6560 cc – 100 pk Aantal versnellingen: 9 vooruit en 6 achteruit Gewicht: ongeveer 5300 kg (2wd, incl front- en wielgewichten) Productie aantal: ca. 87.000 Aanschafprijs: 80.000 DM (€ 40.000) in 1980
FORTSCHRITT ZT 303-D 1/32 Eigenaar: L.J. Hornstra – Nijeholtpade Geproduceerd door: Schuco Bouwjaar: 2011 Aanschafprijs: € 50,00
Naast het model van Schuco, meer Fortschritts in de verzameling van Luc-Jan
Agritoy 2 - mei 2014 - 61
62 - Agritoy 2 - mei 2014
Agritoy 2 - mei 2014 - 63
n a v s i n e d e i De gesch
s n i a Brit
deel 17 door Patrick Saulas over We vervolgen onze serie 70 Britains. We zijn nu in 19 n de aanbeland. De omslag va en catalogus is heel kleurig nieunodigt ons uit om snel de ken. wigheden te gaan ontdek
01), n Ford trekker (art.nr. 11 Ee . 70 19 n va s gu lo ta ca an er in de een kipkar met paard Vier nieuwe modellen sta en ) 80 95 . nr rt. (a n aa kr n . 5 (art.nr. 9572), ee kker eens nader bekijken tre een Massey Ferguson 13 rd Fo de e w an ga n van deze nieuwighede (art.nr. 9572). Als eerste Ford trekker Britains verrijkt zijn catalogus met een nieuwe serie modellen onder de naam ‘Mini-Set’. Deze nieuwe serie valt op door zijn afwijkende schaal, 1/42. Ook wat betreft de onderwerpen is deze serie anders dan die met indianen en cowboys, soldaten enz. Deze uitgaven bestaan namelijk uit losse onderdelen die zonder lijm in elkaar kunnen worden gezet.
64 - Agritoy 2 - mei 2014
Op een van de zijden van de doos staat aangegeven dat je de achterkant los moet snijden van de doos. Verder staat beschreven en met tekeningetjes verduidelijkt hoe je de trekker, die als kitje wordt geleverd, in elkaar kan zetten. Op een van de andere zijkanten van het doosje staat vermeld dat elke Mini-Set is gemaakt als een compleet ‘speeltje’, maar ieder onderdeel
kan los gemaakt worden om te gebruiken in combinatie met andere setjes om zo een grotere Mini-Set speelset te creëren. Op de onderzijde van het doosje staat een tafereel afgebeeld dat past bij de inhoud en gebruikt kan worden als achtergrond bij het gebruik van de set.
In de volgende aflevering gaan we verder met de rest van de nieuwigheden uit 1970, te weten de Massey Ferguson 135, de kipkar met paard en de kraan. Met toestemming overgenomen uit de JMA (Jouets et Miniatures Agricoles), clubblad van de ACA.
Vertaling: Jan van der Zijden
Agritoy 2 - mei 2014 - 65
toekomst... de jeugd heeft de
en voor
Joost
speelt daarin ‘het meest veelzijdige stukje vlees’ een belangrijke rol Voor de 14-jarige Joost Wildenbeest uit Aalten zijn kuikens en Jersey koeien minstens zo belangrijk als landbouwminiaturen. Daarnaast mag hij graag naast zijn vader op de ‘bok’ plaatsnemen om een ritje te maken met hun Gelderse tuigpaard.
Joost heeft in 2008 samen met zijn vader voor de eerste keer de miniaturenbeurs in Zwolle bezocht en was toen meteen verkocht. “Ik vond het gigantisch mooi, zoveel miniaturen had ik nog nooit bij elkaar gezien”, aldus Joost. “Wat een enorme variatie aan modellen en wat een prachtige diorama’s waren daar te zien. Nu is een bezoek aan de miniaturenbeurs voor mij een jaarlijks terugkerend gebeuren dat ik niet meer zou willen missen.” “Ik ben in 2011 lid geworden van de L.C.N. en daardoor ontvang ik dus ook de Agritoy. Ik vind het een prachtig blad met hele mooie artikelen.” “Mis je nog iets in de Agritoy?”, wil ik van hem weten. “Nee, eigenlijk niet”, zegt Joost, “ik kan niet zo een, twee, drie iets opnoemen. Ik vind het een mooi gevarieerd blad. De beursverslagen en het artikel over ‘de jeugd heeft de toekomst’ horen bij mijn favorieten en ik vind het daarom erg leuk om nu zelf geïnterviewd te worden.” “Ik verzamel hoofdzakelijk miniaturen in schaal 1/32 en vanwege de detaillering zijn tegenwoordig de modellen van UH en Wiking wel licht favoriet. De merken JD en Case hebben daarbij mijn voorkeur. Naast de miniaturen vind ik diorama’s ook erg interessant, in het klein nabootsen wat je in het echt voorbij ziet komen. Ik vind bijvoorbeeld de diorama’s van ‘De Vetweide’ machtig mooi om te zien”, zegt Joost. Echt knap hoe natuurgetrouw zij boerderijen, stallen en landschappen nabouwen. 66 - Agritoy 2 - mei 2014
1
3 2 4
5
6
7
9
8
10
“Ik ben inmiddels ook aan het diorama’s bouwen geslagen. Momenteel ben ik bezig met de verbouw van een ligboxenstal. Deze stal is door een oom van mijn vader gemaakt, maar de boxen waren van hout en daardoor een beetje aan de grove kant. Ik ben nu bezig om alle houten boxen te vervangen door ligboxen van metaal. Van mijn vader heb ik een soldeerbout gekregen om alles aan elkaar te solderen, maar dat is nog een hele klus. Daarnaast wil ik ook de melkstal van ons bedrijf nabouwen en natuurlijk hoort er ook een echte melktank bij. Het zal nog wel even duren voordat dit allemaal af is.” De vader van Joost heeft een bedrijf met een hokcapaciteit voor 100.000 slachtkuikens. Daarnaast melkt men sinds 2012 een 30-tal uit Denemarken geïmporteerde Jerseys. Als ik daar met Joost over aan de praat raak, blijkt wel dat hij ook een enorme passie heeft voor de ‘miniatuurkippen’ en de Jerseys. “Eerder hadden we ook nog varkens en rosé kalveren”, zegt Joost, “maar die zijn allemaal weg gedaan om plaats te maken voor de melkkoeien. Mijn vader wilde altijd al melkkoeien houden, maar dan moesten het wel Jerseys zijn. In 2012 is het er uiteindelijk van gekomen en ik vind de Jerseys ook best wel mooi om te zien. Voor de koeien waar we nakomelingen van aan willen houden, gebruiken we gesekst sperma. De overige koeien worden geïnsemineerd met een vleesras.” Na dit verhaal hoef ik niet meer te raden welk veeras er straks in Joost zijn miniatuurligboxenstal moet komen. Dat zullen vast en zeker Jer1. 2. 3. 4.
Joost met zijn favoriete model, de JD 6125R Verschillende modellen voor transport Detail van een mooie behangrand Het favoriete merk van Joost (naast Fendt)
5. 6. 7. 8.
seys worden! Gelukkig voor Joost heeft Britains nog steeds Jerseys in het assortiment opgenomen. Misschien moet de stal dan wel iets kleiner worden dan schaal 1/32 opper ik, want Jerseys zijn immers niet zo groot als de doorsnee HF koeien. Aan de reactie van Joost te zien wordt mijn voorstel echter net iets te ingrijpend gevonden. De vraag wat Joost later wil worden hoef ik eigenlijk niet te stellen, want dat is overduidelijk boer. De eerste stap in die richting heeft hij al gezet, want hij volgt inmiddels een agrarische opleiding (eerste jaar) aan het AOC in Doetinchem. Buiten schooltijd en in de weekenden steekt Joost al flink de handen uit de mouwen bij het verzorgen van de slachtkuikens en het voeren van de koeien. De spaarzame tijd die dan nog over blijft gaat regelmatig op aan een ritje met de koets met een van de twee Gelderse tuigpaarden ervoor. “Dit is een grote hobby van mijn vader”, vertelt Joost. “Mijn vader is ooit begonnen met pony’s en dat is uiteindelijk doorgegroeid naar Gelderse tuigpaarden. Het is wel jammer dat voor de deelname aan menwedstrijden tegenwoordig de tijd een beetje ontbreekt.” Het is wel duidelijk dat Joost in de verre toekomst een keer het bedrijf van zijn vader over wil nemen. Als hij tegen die tijd nog net zoveel passie voor de kuikens en de Jerseys aan de dag legt als nu, dan zit het met zijn toekomst wel goed.
Mais diorama Inkuilen in 1/87 De eerste Jersey loopt er al tussen Miniatuurligboxenstal in aanbouw
Marcel Scholten 9. Stal vol met (nu nog) miniatuur-kuikenbouten 10. De Jerseys van vader
Agritoy 2 - mei 2014 - 67
1
met INTERVIEW
Hijmen Kleijer 2
Op een mooie zaterdagm iddag vind ik Hijmen Kleijer na enig zoeken in de binnenstad van Veenendaal in een rustig e buurt. Hij woont daar met zijn vrouw Corin ne en 3 kinderen. “Wat heeft Hijmen met lan dbouwmachines en miniaturen daarvan?”, vra ag ik me af.
3
68 - Agritoy 2 - mei 2014
5
4
6
7 8
Wel, vanaf zijn tiende woonde hij in Achterberg in het buitengebied tussen de boeren en de koeien. Zijn ouders woonden op loopafstand van opa en oma. Zijn opa is al overleden toen hij 4 jaar oud was. Er was daar wat grasland en vleesvee, varkens en kippen. Oma had een Deutz D15 met maaibalk en wat kleine machines. In de zomer mocht Hijmen soms sturen als met de platte wagen de hooibalen van het land werden gehaald, een herinnering die hij nooit vergeet. Hij fietst er nog wel eens langs, de boerderij is er nog steeds, maar niet meer in de familie. Na de middelbare landbouwschool heeft Hijmen verschillende banen gehad waaronder bij een loon- en verhuurbedrijf waar hij werkte met John Deere 6400 en 7700 trekkers. Mest uitrijden en balen maken met de grootpakpers, wat toen net begon. De laatste 12 jaar werkt hij meer met industriële machines zoals shovels en kranen en nu alweer zo’n 10 jaar bij de firma Theo Pouw uit Utrecht die ondermeer toeleverancier is van materialen voor grond-, weg-, water- en betonbouw. Hij zit vaak op de kraan of de shovel bij een mobiele puinbreker. Zijn belangstelling voor miniaturen en speciaal die van Britains is begonnen in zijn jeugd met dat eerste trekkertje dat het natuurlijk niet heeft overleefd. Toen hij nog in Achterberg woonde kwamen ze wel eens bij de winkel van Van Dam in Lienden waar veel Britains speelgoed in de stellingen stond. Maar meestal waren het alleen huishoudspullen die mee naar huis gingen, want speelgoed kreeg je niet zomaar, dat was toen ook al duur. Een oud-collega uit Groningen die ook een hobby heeft in Britains verzamelen, heeft wel eens iets om over te nemen. We gaan naar de garage waar in een aantal kasten met glazen deuren de verzameling is uitgestald. De meesten zijn van Britains, maar enkele grotere modellen van Deutz trekkers waaronder de Deutz D15 van Schuco vormen historische jeugdherinneringen voor Hijmen.
Op allerlei manieren heeft Hijmen zijn verzameling Britains weten uit te breiden. Zo ruilde hij met een overbuurjongen in Achterberg eens een gele Ford County voor een Fleischmann treintje. Deze County is nog steeds een van de mooiste modellen in zijn verzameling. Een Fiat 880 DT uit 1979 was het begin van de ruim 200 stuks tellende collectie. Op Marktplaats vindt hij regelmatig modellen die oud en/of kapot zijn en die dan weer gerepareerd of verbouwd worden met behulp van Walker Parts onderdelen. Sommige verzamelaars zweren bij originele modellen, maar dat maakt hem niets uit. Desnoods word het een compleet ander model. Het verzamelen heeft ongeveer 10 jaar op een laag pitje gestaan door het huis verbouwen, trouwen en kinderen opvoeden enz. De beurs in Zwolle had hij daardoor al lang niet meer bezocht, maar afgelopen jaar is Hijmen weer geweest en heeft meteen een paar mooie modellen, een Hürlimann Prestige en een Deutz DX 6.50 van Britains bij Poppema gekocht. De originele dozen vind Hijmen niet belangrijk, want zo concludeert hij, “ik wil er naar kunnen kijken als ze in de kast staan.” Naast de miniaturen gaat Hijmen er graag op uit met zijn racefiets om tochten te maken door het mooie landschap van de Gelderse Vallei en als het geen fietsweer is geeft zijn liefhebberij in gitaar spelen ook veel voldoening.
Frits van Manen 1. De Ford County die geruild werd voor het Fleischmann treintje 2. De Deutz D15 in miniatuur 3. Een jeugdherinnering, samen met zijn broer op de Deutz D15 4. ‘Corn King’ combine van Britains, een John Deere project dat geen licentie kreeg 5. Een Fiat 880 DT was een van zijn eerste Britains miniaturen 6. Deze Ford 7710 werd eigenhandig voorzien van een graafmachine in de hef 7. Aan het werk bij de firma Pouw 8. Een verbouwproject van Hijmen
Agritoy 2 - mei 2014 - 69
Nieuwe landbouwminiaturen recent uitgebracht door
SCHUCO 1/87 Het afgelopen jaar brach t Schuco weer enkele op merkelijke landbouwvoertuigen op de markt. Het lijkt erop dat de markt voor 1/87 landbou wvoertuigen steeds gro ter wordt, al blijft deze wel achter bij de typische landbouws ch aal 1/32. Vanouds waren onder an dere Kibri, Preiser, Siku en vooral Wiking leverancier van 1/87 landbouwmodellen , maar sinds Schuco nieuw leven is ingeblazen brengt deze ook een steeds groter assortiment landb ouwvoertuigen in 1/32 en 1/87. Schuco laat haar modellen in China produceren. Het zijn allen diecast modellen. Dit laatste staat voor een modelvoertuig dat samengesteld is uit metalen en kunststof delen. Schuco levert haar modellen in mooie vitrinedoosjes waarin het model met een schroefje aan de sokkel is gefixeerd. Op deze manier kunnen de modellen stofvrij bewaard en toch rondom bekeken worden.
Het model
In dit artikel laten we u nader kennis maken met enkele tractoren en aanhangers uit het recente Schuco assortiment. Ook de voorbeelden zullen we belichten.
Claas Axion 950
In de Claas Axion 900 serie bevinden zich de sterkste tractoren van het Claas concern. De Claas Axion 950 is sinds 2011 daarvan het topmodel. Deze tractor wordt aangedreven door een Fiat Cursor 9, een zescilinder dieselmotor met een nominaal vermogen van 405 pk. Om dit vermogen langdurig tijdens werkzaamheden te kunnen gebruiken, is een dieseltank van 700 liter aan boord. Ook aan het milieu is gedacht: zo is er een uitlaatgasreiniging gemonteerd welke met AdBlue inspuiting werkt. De Axion 950 wordt op alle wielen aangedreven, heeft een traploze transmissie en haalt op de weg een topsnelheid van 50 km/u. Al met al een imposante tractor. 70 - Agritoy 2 - mei 2014
Zoals al eerder beschreven, betreft het hier een diecast model. Dat heeft zo zijn beperkingen, wat bij de Claas Axion van Schuco ook naar voren komt. Niets kan bewegen en details als de hefinrichting en trekhaak maken een wat grove indruk. Toch heeft Schuco ook een aantal extra details weten weer te geven. Zo zijn de achterwielen voorzien van extra gewichtsringen. Dit wijst er op, dat Schuco niet zomaar standaard wielen monteert, maar elk type tractor op de juiste wielen zet. Wel staat het Schuco model wat hoog op de wielen. Vooral de ruimte tussen de achterwielen en de spatborden valt op. Ook lijkt het erop dat de cabine wat achterover hangt, maar later bleek dat de cabine niet goed aangedrukt was. Op de foto was dit nog het geval. De Claas Axion van Schuco is in de juiste kleuren gelakt en netjes bedrukt. Het lakken is zelfs zo ver gegaan dat de kappen van de aftakassen geel gelakt zijn. Spiegels, nummerplaten en zwaailampen zijn al af fabriek gemonteerd.
Fendt 724 Vario
Liefhebbers van 1/87 tractoren zullen blij verrast zijn met Schuco’s keuze voor een tractor uit het middensegment van Fendt.
Fendt Favorit 626 LSA
De Fendt 700 serie vormt het middensegment van het Fendt tractorassortiment. Het gros van de door Fendt geproduceerde tractoren stamt uit de 700-serie. De 700-serie bestaat uit de 714, 716, 718, 720, 722 en 724. De getallen na de 7 geven, vermenigvuldigd met 10, bij benadering het motorvermogen aan. De 724 Vario is dus het topmodel van de 700 serie. De 724 Vario wordt aangedreven door een watergekoelde zescilinder Deutz dieselmotor met een maximaal vermogen van 240 pk. Dit vermogen wordt via een voor Fendt specifieke variabele transmissie naar alle vier de wielen gebracht. De Fendt 700 serie voldoet aan alle Europese milieueisen en komt met een topsnelheid van 50 km/u goed mee in het verkeer. De bestuurder van een Fendt 700 bestuurt zijn tractor vanuit een cabine voorzien van een perfecte ergonomie. Fendt maakt deel uit van het wereldwijde AGCO-concern. De hoofdvestiging van Fendt bevindt zich in het Duitse Marktoberdorf in de Allgäu. Naast deze vestiging heeft men in Duitsland nog twee productielocaties.
Het model
Tussen 1981 en 1986 produceerde Fendt de Favorit 626 LSA, een voor die tijd grote tractor. Deze tractor was ontworpen voor grote landbouwbedrijven en was in staat om grote percelen te ploegen, meerdere rijen mais tegelijk te hakselen of in de bietenoogst transporten uit te voeren. Voor al deze doeleinden was deze Fendt uitgerust met een zescilinder turbo dieselmotor met een cilinderinhoud van 11,5 liter. Deze bracht een vermogen van 260 pk. De aandrijving geschiedde via een 18/6 TriPower onder last te schakelen gesynchroniseerde versnellingsbak met 18 versnellingen vooruit en 6 achteruit. Fendt heeft de Favorit 626 LSA zodanig geconstrueerd dat de gewichtsverdeling over de voor- en achteras 50-50 is. Er was ook gekozen voor grote voorwielen, welke net een slag kleiner waren dan de achterwielen. In de typeaanduiding staan de letters LSA. L staat voor ‘Luxus’, wat duidt op een luxe gesloten cabine met veel glas rondom. S staat voor ‘Standard’ wat in Fendt termen duidt op een tractor met turbomotor. De A staat voor ‘Allrad’ wat vierwielaandrijving aangeeft. Ondanks dat de Fendt Favorit 626 LSA een imposante tractor was, was de landbouw begin jaren ’80 nog niet toe aan dit soort tractoren. Fendt wist er in de vijf productiejaren maar 66 te slijten. Hetzelfde gold voor een andere Duitse tractorfabrikant, Schlüter, die ook in dit segment opereerde. Ook zij konden grote tractoren slecht kwijt en hebben mede daardoor de tractorproductie moeten beëindigen.
Het model
Schuco heeft de Fendt 724 Vario goed weten weer te geven. De proporties en verhoudingen kloppen. Ten opzichte van het eerder beschreven Claas model, staat dit model wel goed op de wielen. De Fendt heeft evenals de Claas aan de voor- en achterzijde een hefinrichting, welke ook bij de Fendt wat grof is uitvallen. Wel zijn de hefinrichtingen zo geconstrueerd dat ze een werktuig zouden kunnen opnemen. Of Schuco ooit met passende werktuigen zal komen, is nu nog niet bekend. De trekhaak, welke deel uitmaakt van het metalen chassis, ziet er grof uit en grijpt het disseloog van een aanhanger slecht vast. De aanhanger ontkoppelt dan ook snel van de trekker. Aan het chassis is een voorbeeldige, in werkelijkheid van zwart kunststof gemaakte brandstoftank weergegeven. De cabine is uitgerust met een redelijk gelijkend interieur met bijrijdersstoel. Verder zijn spiegels, zwaailampen en een los aangezette ruitenwisser goed weergegeven. Het model is in de juiste kleuren gelakt en zelfs de naven in de wielen hebben de juiste grijze kleur.
Dat Schuco voor deze in kleine aantallen geproduceerde Fendt Favorit 626 LSA heeft gekozen zal een reden hebben gehad, want men heeft deze trekAgritoy 2 - mei 2014 - 71
ker ook in 1/32 in haar assortiment. Het zal er mee te maken hebben dat de Fendt Favorit 626 LSA tot de verbeelding van de verzamelaar spreekt. Schuco heeft deze grote Fendt goed in model weten weer te geven. De kleuren zijn goed getroffen en de opdrukken zien er scherp uit. Zelfs de raamrubbers zijn bedrukt. Wat wel stoort zijn enkele kunststof delen. Bijvoorbeeld de grote, opvallende voorop staande uitlaat, welke bij het model iets schuin naar voren staat. Terugbuigen helpt niet, want het door Schuco gebruikte kunststof buigt steeds weer in de oude stand terug. Dit geldt ook voor de luchtaanzuigbuis naast de cabine. Deze wijkt ook naar voren. Jammer, want vooral als de luchtaanzuigbuis mooi verticaal had gestaan, had dit het model zeker goed gedaan. Schuco’s Fendt Favorit 626 LSA heeft alleen aan de achterzijde een hefinrichting welke ongeveer dezelfde vorm heeft als van de eerder beschreven tractoren. Ondanks de kleine gebreken zal de verzamelaar vooral blij zijn met het feit dat hij een opvallende tractor uit de jaren ’80 aan zijn verzameling kan toevoegen.
striping. De cabine van dit model bestaat uit een glasdeel en een dak. Het dak is voorbeeldig wit. Het glasdeel is deels dieprood bedrukt. Waarschijnlijk om productietechnische redenen heeft men niet kunnen vermijden dat er een kleurverschil zit tussen het rood op de cabine en dat op de rest van het model. De tractor staat op mooie beigekleurige wielen waarbij de naven rood zijn afgezet. Aan de achterzijde heeft deze 1455 een hefinrichting, aan de voorzijde zijn contragewichten aangebracht. Schuco heeft de typische IHC grille goed weten te treffen. Verzamelaars van IHC-tractoren zullen blij zijn met dit model, omdat de meeste IHC modellen een voorbeeld uit Amerikaanse productie hebben. Een Duitse IHC tractor geeft wat afwisseling in de verzameling.
Valtra S serie
IHC 1455 XL
Nadat de Finse tractorfabrikant Valmet is opgegaan in AGCO (zie ook bij Fendt) werden de tractoren onder de naam Valtra verkocht. De ontwikkeling en productie van Valtra tractoren geschiedt overwegend in het Finse Suolahti. Daarnaast worden Valtra tractoren voor de Zuid-Amerikaanse markt in Brazilië gebouwd. Brazilië is ook het enige land waar AGCO maaidorsers onder de merknaam Valtra op de markt gebracht worden. De IHC 1455 XL is een in het Duitse Neuss gebouwde conventionele tractor met vierwielaandrijving. Het was toentertijd de grootste door International Harvester in Europa gebouwde tractor. Eigenlijk was de 1455 XL ontworpen voor de steeds expanderende landbouwbedrijven die steeds krachtiger tractoren zochten. IHC liep daarmee eind jaren ’70 ver achter op de concurrentie. Vandaar de 1455 XL. De 1455 XL is geproduceerd in de periode van 1979 t/m 1996. Er zijn er in totaal 7621 van gebouwd. De IHC 1455 XL haalde 145 pk uit een zescilinder motor en een topsnelheid van 40 km/u.
Het model
Schuco heeft gekozen voor de IHC 1455 XL zoals deze in de jaren ’80 van de band liep. De tractor is mooi dieprood gelakt en bedrukt met zwart-witte 72 - Agritoy 2 - mei 2014
De Valtra S serie is de sterkste variant in het Valtra assortiment. De S-serie wordt geleverd met een vermogensrange van 270 tot 370 pk. De S-serie wordt aangedreven door een Sisu motor, eveneens uit Finse productie. De S-serie bestaat uit de modellen S233, S263, S293, S323 en het topmodel S353. Valtra tractoren kunnen optioneel met het zogenaamde ‘TwinTrac’ systeem geleverd worden. In de cabine bevindt zich aan de achterzijde dan een tweede stuurwiel en een set pedalen. Door de bestuurdersstoel te draaien kan de bestuurder ontspannen achteruit rijden met goed zicht op de aan de hefinrichting gemonteerde machine. Dit komt vooral ten goede wanneer een bosbouwkraan is gemonteerd of tijdens maaiwerkzaamheden waarbij de tractor achteruit rijdt. Opmerkelijk is dat Valtra tractoren in vele kleuren leverbaar zijn. Zo zijn de kleuren rood, rood metallic, groen metallic, blauw metallic, zilver metallic, geel, oranje en zwart metallic te bestellen.
Het model
Schuco heeft de Valtra S serie goed weergegeven. Gewoon zoals het voorbeeld ook is, een krachtig voorkomen met weinig opsmuk. Het model heeft hefinrichtingen aan voor- en achterzijde. Schuco heeft voor de Valtra de meest voorkomende kleurcombinatie gekozen: rood met witte wielen. Verder heeft het model reeds gemonteerde spiegels en zwaailampen. Het glazen deel van de cabine is mooi bedrukt en geeft zo een cabine met een groot glasoppervlak weer. De werkverlichting aan de dakrand is mooi weergeven in de vorm van twee lampen voor en zes(!) achter. In de cabine bevindt zich maar één stuurwiel wat wijst op het ontbreken van de TwinTrac optie. De Valtra van Schuco wordt aangeduid als S serie zonder verdere typeaanduiding. Op het model zelf is dan ook geen typeaanduiding aangebracht. Naast tractoren bracht Schuco afgelopen jaar, twee opvallende aanhangers uit, welke we hier ook voorstellen.
Krone ZX 550GD aanhanger
In het Duitse Spelle staat Maschinenfabrik Bernard Krone GmbH. Onder de naam Krone bouwt men daar landbouwmachines. Sinds 1994 heeft men zich gespecialiseerd in machines voor de groenvoederwinning, zoals hakselaars, opraapwagens, maaiers, harken, schudders en balenpersen. Voor 1994 maakte men ook andere landbouwmachines. Krone heeft nooit tractoren gemaakt. De grootste opraapwagen in het assortiment van Krone is de Krone ZX 550GD met een laadvolume van 53 m3. In de eigenlijke opraapwals, welke zich aan de voorzijde van de aanhanger bevindt, bevinden zich 46 messen. De opraapwals is in hoogte verstelbaar en het opgeraapte gras wordt in de aanhanger naar achteren getrokken door een kettingtransporteur. Dezelfde kettingtransporteur dient ook voor het aan de achterzijde lossen van de aanhanger. De Krone ZX 550GD staat op drie assen met brede banden. Om het geheel wendbaar te houden zijn de voorste en achterste as hydraulisch gestuurd.
Het model
Met een groot assortiment aan tractoren kon Schuco er eigenlijk niet meer omheen om ook aanhangers in het agrarische 1/87 programma op te nemen. Schuco zocht niet de makkelijkste weg en koos voor de Krone ZX 550GD als voorbeeld. Om deze in diecast te maken en zich dan ook aan de afmetingen te houden is een hele klus. Verder heeft men voor een beweegbare opraaprol en sturende wielen gekozen. Natuurlijk kan de achterklep openen. De kettingtransporteur is gestileerd weergegeven op de bodem van de laadruimte, maar wel als zodanig herkenbaar. Als klap op de vuurpijl heeft men ook de aandrijfas in voorbeeldig geel weergegeven. Deze is wat lang uitgevallen zodat deze moest worden ingekort om de Krone ZX 550GD achter een tractor te hangen. Eigenlijk kan van het model gezegd worden dat alles er op en aan zit, al zijn er wel wat grove details te herkennen. Maar dat is inherent aan een diecast model met bewegende delen.
Fliegl ASW 271 Gigant
De Fliegl ASW 271 Gigant silageaanhanger is een product uit de tak Agrartechnik van de Fliegl Gruppe. Fliegl bouwt naast landbouwaanhangers ook opleggers en aanhangers voor het wegvervoer. Agrarische aanhangers worden in de regel in het Duitse Mühldorf am Inn gebouwd. De Fliegl ASW 271 Gigant is een van de grootste silageaanhangwagens van Fliegl. Een silageaanhanger wordt gebruikt voor het vervoer van gras, mais of andere gestorte producten. Meestal worden deze wagens al rijdend geladen vanuit een hakselaar, maaidorser of andere oogstmachine. Lossen gebeurt door een uitdrukschot, welke hydraulisch naar achteren wordt geschoven en zo de lading uit de aanhanger drukt. De Fliegl ASW 271 Gigant heeft een laadvermogen van 20 ton en is voorzien van twee assen waarbij de laatste gestuurd is. Het is begrijpelijk dat de trekkende tractor voldoende vermogen moet bezitten om deze aanhanger onder wisselende omstandigheden te trekken.
Het model
Naast de Krone opraapwagen was de Fliegl ASW 271 Gigant de tweede opmerkelijke aanhanger in het Schuco assortiment. Natuurlijk is deze aanhanger deels uit metaal. De achterklep daarentegen is van kunststof waardoor de draaipunten niet zo grof uitvallen als bij de Krone opraapwagen. Het uitdrukschot is over de hele laadbaklengte soepel te verschuiven. Los-scenes zijn zo mooi weer te geven. De aanhanger staat op brede banden en de achterste as is evenals bij het voorbeeld stuurbaar uitgevoerd. Het model is aluminiumkleurig gelakt, maar jammer genoeg lijkt het model hierdoor bijna zilverkleurig.
Bennie van Meurs Met toestemming overgenomen uit H0 Modelberichten 175, feb. 2014 Agritoy 2 - mei 2014 - 73
1
INTERVIEW
met
om o r w o h s c i t las Fantastic p n paar Piet Postma heeft sinds ee erhok’ maanden zijn eigen ‘trekk n waarvoor Henny Baas ee ring schitterende wandschilde dat eens maakte. Hoogste tijd om en zo van dichtbij te bekijken dagmiddag landden we op een zater op de bank bij Piet.
2
74 - Agritoy 2 - mei 2014
4
3
5
6
7
8
Hoe komt Henny in dit verhaal? Henny en Piet kennen elkaar al langer als collega-verzamelaars via de jaarlijkse miniaturenbeurs in Beilen. Naast fanatiek verzamelen tekent Henny graag. En goed, want hij was vorig jaar in Zwolle een van de grote winnaars van de jaarlijkse kleurwedstrijd. Piet had al de nodige tekeningen van Henny aan de muur hangen en daar paste een wandschildering prima bij. Piet hoeven we voor de meesten niet verder te introduceren. Hij is o.a. regio-coördinator voor de noordelijke provincies en de schrijver van de ‘fantastic plastic’ serie die in 2013 in Agritoy stond. Maar vooral is hij Zetor en Ford verzamelaar. Zetor, omdat dat merk sinds 1967 op het bedrijf aanwezig is en Ford, omdat die trekker destijds (en dan praten we over 1976) de steekschop van de kuilvoersnijder wél aan kon. Piet houdt het bewust bij deze merken, want dan is de verzameling nog enigszins te overzien. New Holland -toch een beetje vanzelfsprekend om dat familielid ook te verzamelen- ontbreekt volledig. Met het aantal modellen dat hier van gemaakt is, raakt het einde zoek, volgens Piet. Piet haalt zijn modellen overal vandaan, vaak via Marktplaats en andere populaire websites. Voor de echt zeldzame gevallen schakelt hij Henny in, “want die heeft altijd mazzel. Vraag het en hij vindt het!” Henny is voor zichzelf alleen op zoek naar modellen van het Engelse merk David Brown. Vanuit zijn jeugd heeft hij speciale herinneringen aan dit merk. Aanvankelijk was zijn verzameling uitgebreider met daarin ook Britains modellen, maar die heeft hij allemaal weg gedaan om zich volledig op David Brown te richten. Veel beter nog dan bij een Ford of Zetor collectie kan je een David Brown verzameling compleet krijgen. Er zijn simpelweg maar weinig modellen gemaakt.
De verzameling van Piet dijt gestaag uit. Lange tijd paste die nog op een zoldertje op de deel van zijn boerderij, maar die zat op een zeker moment vol. Piet zaagde een gat in de vloer van het zoldertje en kwam uit in de garage. Auto eruit, garagedeur dicht, de boel netjes aftimmeren en voilà, de nieuwe showroom was klaar. Het gat kwam nog wel even van pas, want daarlangs kon Piet zijn ca. 700 modellen laten zakken. Dat scheelde zo’n 200 keer omlopen met zijn miniaturen.
1. 2. 3. 4. 5.
Henny Baas (l) en Piet Postma (r) op de bank in Piet’s trekkerhok De wandschildering die Henny maakte De Ford traptrekker-collectie van Piet Deze Fordson Major van Polistil haalde Piet via eBay uit Italië Ford 8N van Scale Models die Piet voor zijn veertigste verjaardag van zijn vrouw kreeg 6. Nog zo’n bijzondere traptrekker, Ford 900 van Graphic Reproductions 7. Helemaal bijzonder zijn deze 1/32 Ford traptrekkers van Ertl, in feite modellen van modellen.. 8. Een Ford aansteker Agritoy 2 - mei 2014 - 75
INTERVIEW
10
9
11
12
13 14
15 16
18
17 76 - Agritoy 2 - mei 2014
20 21
19
22
24 23
25
26
27 28
Henny zoekt nog drie (zeer) zeldzame modellen: een traptrekker van Sharna uit de jaren ’60, de David Brown van Denzil Skinner en de Trackmaster 30 gemaakt door Shackleton. De traptrekker is onvindbaar, de Trackmaster komt heel af en toe voorbij, alleen tegen astronomische prijzen. En dan geldt: het bezit van de zaak… Dan is het leuker om er naar uit te blijven kijken. Henny loste het overigens op zijn manier op, hij tekende het model gewoon! Kijk, dan heb je echt iets unieks! Piet kan nog wat langer verzamelen. Rond de 700 heeft hij er nu en gaat door tot de 1000. Dan gaat hij eerst een boek schrijven. De verzameling omvat modellen in allerlei schalen van hoog-gedetailleerd tot ‘iets wat er in de verte op een Ford lijkt’. Heel uniek, zeker ook met de serie traptrekkers die hij aardig compleet heeft. Piet heeft er nog twee op zijn wensenlijst staan: een Ford 9000 Commander en het hoogst haalbare voor een traptrekkerverzamelaar, een Ford 900. Het zijn trouwens stevige modellen. Wij kennen in Europa met name de plastic traptrekkers. De Amerikaanse exemplaren zijn van gegoten metaal. Je kan ze daarentegen wel helemaal uit elkaar halen zodat ze uiteindelijk in delen in een koffer passen. Handig als je wat tegen het lijf loopt in Dyersville, waar Piet vorig jaar nog was. Met het luisteren naar de prachtige belevenissen van dit duo en het uitgebreid bekijken van de modellen en de memorabilia die beide heren verzamelen, hebben we ons prima vermaakt en vloog de middag om. Het was de lange rit meer dan waard. Emiel van Loon | Foto’s: Jan Groot Jebbink
9. Piets vrouw heeft als hobby het ‘vilten’ van wol en daar komt dan dit miniatuur van 10. Piet heeft verschillende ‘pewter’ modellen die door de Ford fabrieken zijn uitgegeven. Dit is meteen een bijzondere, want alleen ‘Basildon’ staat op het schild. 11. Bij andere modellen zoals deze 5110, staat ook ‘Antwerp’ vermeld 12. Aanverwante artikelen heeft Piet in ruime mate, zoals deze LP (!) van de eerste wereldwijde dealerconferentie die op 11 oktober 1964 in New York werd gehouden. Op de langspeelplaat staat de muziek die tijdens de openingspresentatie werd gespeeld. 13. Ford legpuzzle 14. Een klein deel van de Zetor verzameling van Piet 15. Henny Baas tekende deze Zetor 2011, de trekker die in 1967 op het bedrijf van toen nog Piets vader kwam 16. David Brown 880 17. Een selectie uit de verdere collectie schilderijen van Henny 18. Henny zoekt nog steeds de Trackmaster 30 van Shackleton. Voor zolang hij het model niet heeft, heeft hij maar een tekening van dit zeldzame stuk gemaakt. 19. Hoog op het verlanglijstje staat ook een Sharna traptrekker 20. Een deel van de David Brown verzameling 21. Een zeer zeldzaam model van een Cropmaster. Het model is van een soort rubber gemaakt. Op het model staat ‘HG traktor’ en hij waarschijnlijk uit Denemarken. Henny heeft er ooit twee gezien en één staat er nu in zijn verzameling. 22. Een advertentie uit 1939 23. Een pak speelkaarten afkomstig uit de David Brown fabriekskantine 24. Deze eveneens zeldzame gold-plated David Brown werd in de jaren ’70 aan de best verkopende dealers uitgereikt 25. Deze gouden speld met diamant werd gegeven aan iemand die 25 jaar in dienst was bij David Brown 26. Folder van de Cropmaster 27. Folder van de 950 Implematic 28. Overzichtsfolder van wat zoal bij David Brown gemaakt werd. Uniek, want in Nederland gedrukt en bovenal zeldzaam. Agritoy 2 - mei 2014 - 77
n te s g o o , n ie a a m , n Ploegen, zaaie g n i k r e w e b d n o r g Dit seizoen: es als de cultivator, e grondbewerkingsmachin ers div tijd n pe elo afg n zij hines aandacht ien, poten of planten evering van seizoensmac a ze de In t. es Voorafgaand aan het zaa we ge rk t we gerol, rotorkopeg, opeg op de akkers aan he frees, schijveneg, cambrid r, ato zaaibedcombinatie, rotork ltiv cu de ls zoa n, eken om die de grond te bewerke aan bod geweest en ontbr i me r jaa rig vo n voor diverse machines om va ng aeveri zaaicombinaties zijn in de vorenpakker en meer. De Albert Jan Kamphuis reden in dit overzicht.
1
2
4
3
5
7
8
78 - Agritoy 2 - mei 2014
6
9
Bevro Collection
Ertl 1/32
Evers Forest XL cultivator Evers Java woelpoot
cultivator schijveneg John Deere 2200 cultivator
Britains Bomford Superflow cultivator Cooper schijveneg, opklapbaar Flexi-coil vorenpakker cultivator cultivator (opklapbaar) frontcultivator landrol (enkel / driedelig) landrol Maschio rotorkopeg Simba Solo 300 cultivator Vaderstad EV 620 cambridgerol opklapbaar
Britains Big Farm 1/16 schijveneg
Bruder frontcultivator frees Kuhn Discover XL schijveneg Lemken Smaragd schijvencultivator Lemken VarioPack K vorenpakker Rabewerk rotorkopeg
front bandenpakker frontpakker opklapbaar Amazone Catros 3001 compactschijveneg Bremer frontcultivator Bremer frontbandenpakker Einböck ‘Sternwalze’ frontpakker Lemken Saphir 7 cultivator Lemken Smaragd Gigant 1000 getrokken schijvencultivator Lemken rotorkopeg Vogel en Noot TerraTop S800 getrokken cultivator (SikuControl)
Ertl 1/16 cultivator schijveneg Case-IH Ecologo-Tiger schijveneg John Deere schijveneg John Deere 856 row crop cultivator
Tim Toys
Pro Farm Toys
schijveneg
Bonnel Multivator cultivator
Universal Hobbies
Replicagri Agrisem Combiplow 36 voorzetcultivator Agrisem Agromulch cultivator Köckerling Vector 620 getrokken cultivator Köckerling Trio cultivator Kuhn HR 404 rotorkopeg Kuhn Discover XL60 schijveneg Razol Cambridge rol
ROS Maschio Aquila 6000 rotorkopeg
Siku
Ertl 1/64 cultivator schijveneg New Holland cultivator
cultivator schijveneg cambridgerol front cambridgerol
Amazone Catros 6001-2 TS compactschijveneg Bomford cultivator Bomford superflow cultivator Gregoire Besson Precilitor zaaibedcombinatie Gregoire Besson Planidisk zaaibedcombinatie Gregoire Besson Big Pro getrokken combinatie compact schijveneg Horsch Joker 4 CT schijveneg Lemken Rubin 9 compactschijveneg Lemken VarioPack 110 FEP frontpakker Lemken Karat9/400 K cultivator Prosol P4.180 rotorkopeg Quivogne Tiller T11 cultivator Quivogne voorzetcultivator Quivogne HV 6m30 eg Tulip Multidisc 300 XL Vario compact schijveneg Vaderstad Carrier getrokken schijvenegcombinatie
11 10
13 12
1. Evers Forest XL deelbare cultivator, Bevro Collection 2. Actuele folder van de Forest/ Forest XL deelbare cultivatoren 3. Evers Java woelpoot, Bevro Collection 4. opklapbare cultivator, Britains 5. Bomford cultivator, Britains 6. Maschio rotorkopeg, Britains in Powerfarm uitvoering 7. Folder van Lemken Smaragd schijfcultivator uit 2006, grote voorbeeld van het 1/16 model uit het programma van Bruder 8. Folder van Rabewerk cultivator in combinatie met Rabewerk rotorkopeg, ook van deze rotorkopeg maakte Bruder een schaalmodel 9. schijveneg, Ertl 1/32 10. Köckerling Vector cultivator, Replicagri 11. Folder van Köckerling machines uit eind jaren tachtig 12. Agrisem Combiplow 36 voorzetcultivator, Replicagri 13. Folder van het leveringsprogramma 2012 van de Franse fabrikant Agrisem Agritoy 2 - mei 2014 - 79
15 14
17
16
18
20
80 - Agritoy 2 - mei 2014
19
21
23
22
25
24
27 26
28
29
14. 15. 16. 17. 18. 19.
30
20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30.
Kuhn HR 404 rotorkopeg, Replicagri Maschio Aquila rotorkopeg, ROS Kuhn Discover XL 60 schijveneg, Replicagri Lemken Gigant 1000 uit de Siku catalogus 2008 Overzichtsfolder van Bremer ‘Front Kombinationen’ met in deze folder afgebeelde frontbandenpakker, Siku maakt deze machine in miniatuur Ook van de in deze folder afgebeelde Bremer frontcultivator is er een Siku miniatuurmodel Tim Toys schijveneg Folder van Amazone Catros uit 2006 Lemken Rubin 9 compactschijveneg, Universal Hobbies Lemken VarioPack frontpakker, Universal Hobbies Quivogne voorzetcultivator, Universal Hobbies Quivogne eg, Universal Hobbies Horsch Joker 4 CT compactschijveneg, Universal Hobbies Amazone Catros compactschijveneg, Universal Hobbies Vaderstad Carrier schijvenegcombinatie, Universal Hobbies Tulip Multidisc 300 XL Vario compactschijveneg, Universal Hobbies Bomford Superflow cultivator, Universal Hobbies Agritoy 2 - mei 2014 - 81
INTERVIEW
met
s r e j i e p HenkS
kers k e r t n e t u o over zijn h ntacten rzamelen al veel mooie co ve er kk tre t da eft he t Wa e leverd! Naast mijn special en vriendschappen opge erika ik ook zeggen dat ik in Am Hollandse vrienden, mag Chris Burkholders en Crilley’s, goede contacten heb: de van zijn allemaal mensen die Steeb en Larry Maasdam Dit ergie in je te investeren! harte bereid zijn tijd en en mocht ar weer in Dyersville. Ik bleek afgelopen jaar ma t is o Broekema op stap en da weer met reisleider Tamm t me s wij na een prachtige rei altijd een belevenis. Toen ox een amen, zat er in mijn mailb fraaie modellen terug kw nieuwe ssen mag ik wel zeggenmailtje van een -ondertu m gaat dit artikel. verzamelvriend en over he
82 - Agritoy 2 - mei 2014
Op Marktplaats kwam ik een houten model van een Amerikaanse Ford tegen. Het was werkelijk prachtig om te zien. Ik besloot mee te bieden en het bedrag liep mooi op. Helaas werd ik overboden en stond de reis naar Dyersville op het programma. Ik dacht nog “jammer”, maar toen wij terugkwamen was er een mail van de verkoper. Hij was wel bereid om voor het door mij geboden bedrag een model te maken! Ik was dolenthousiast, want dit was een geweldig aanbod. De deal was gauw rond met de afspraak dat ik dit delicate model zelf zou ophalen. En dat is ondertussen gebeurd. Binnen twee maanden had Henk Speijers uit Dodewaard, want zo heet de sympathieke bouwer, een prachtig model voor mij gemaakt. Tijdens ons telefonische contact bleek dat het niet zijn eerste project was en het leek mij de moeite waard om daar wat aandacht aan te besteden. Henk Speijers is een actieve vutter van bijna 67 en sinds een jaar of 5 thuis na 44 jaar overal in Nederland bulldozermachinist te zijn geweest. Om wat te doen te hebben is hij begonnen met het maken van koetsjes en boerenwagens en dat bleek een onbekend talent. Prachtig wat deze bescheiden man kan met zijn grove bulldozer achtergrond. Hij treedt niet graag op de voorgrond, maar op aandringen van zijn vrouw Jannie, heeft hij eens een lezing opgeluisterd met zijn
houten wagens. Hij zei: ”De ouwe boertjes lagen op hun knieën voor de tafel, om te constateren dat alles klopte!” Sinds een jaar of twee is Henk begonnen met het maken van tractormodellen en geloof me, wat een vakmanschap en diversiteit. Het eerste model was een Blauwe Reiger (Fordson E27N), naar een artikel uit ‘de Modelbouwer’. En toen was het hek van de dam. Na 2 jaar staan er twee Lanzen, een Farmall, een David Brown Cropmaster, een Nuffield, een Ford/Ferguson, een Bolinder Munktell, een Landini en een Deutz stompkop met maaibalk te pronken in vitrinekasten. En dat van een man die van huis uit geen enkele binding met de landbouw had, maar wel tussen de boeren woonde in de Betuwe. De modellen zijn gemaakt van gestoomd beuken, omdat dit hout niet meer ‘werkt’. In het begin waren de banden van teakhout, maar tegenwoordig van het fraaie donkere Amerikaans noten; een houtsoort die bijna niet splintert tijdens het bewerken en waar Henk mooi tegen aanliep tijdens zijn assistentie in de parketbranche. Hij zou nog graag een John Deere smalspoor en een Porsche tractor aan zijn verzameling toevoegen, maar het valt niet mee om aan de correcte maten te komen. Opmeten kan, maar dan moet je ze wel weten te staan.
Agritoy 2 - mei 2014 - 83
INTERVIEW
Maar Henk zit ondertussen niet stil. Het leek Henny Baas wel wat om een Cropmaster toe te voegen aan zijn collectie en binnen een maand had Henk ook dit schitterende model weer gemaakt. Terwijl ik dit schrijf is hij ongetwijfeld bezig om voor mij een Blauwe Reiger te maken en hopelijk komt er ooit nog eens een Zetor model. Hij is van harte bereid om op verzoek een model te bouwen voor andere echte liefhebbers, natuurlijk tegen een redelijke vergoeding. Hij rekent echt hoofdzakelijk materiaal en machinekosten. Zou hij ook de uren meerekenen, dan zou het onbetaalbaar worden. Een beetje model kost meer dan 100 uur werk! Een voorbeeld: het gereedschapskistje achterop de David Brown heeft 3 uur gekost, maar is dan zelfs te openen! Britains, eat your heart out!
84 - Agritoy 2 - mei 2014
Enfin, Henk kan eerst weer vooruit met mijn Fordson, die hij mij, samen met Jannie, op zijn BMW motor komt brengen. Ik kijk er nu al naar uit. Hopelijk is Sinterklaas vroeg dit jaar! Als er mensen zijn die naar aanleiding van dit artikel en de foto’s interesse hebben in een prachtig houten model of meer info willen, dan mogen ze contact op nemen met mij en dan breng ik jullie graag in contact met deze sympathieke, bescheiden bouwer. Ik ben te bereiken op 06-21969580. Henk en Jannie, bedankt voor de genoeglijke uurtjes die ik bij jullie door mocht brengen, de prachtige modellen en hopelijk zien we elkaar nog vaak!
Piet Postma | Foto’s: Jan Groot Jebbink
Agritoy 2 - mei 2014 - 85
INTERVIEW
met
G N I V O H Y E GEOFFR r e g r o B it u je t n e v t Het stron 1
ren Er zijn vriendelijke manie en om iemand aan te sprek t en normaal houden we he ar ook echt wel netjes. Ma als iemand zichzelf zo wij lachend noemt, wie zijn dan om dat niet te doen? ek Enfin, we waren op bezo bij Geoffrey Hoving in Borger. En daar keken we le erg naar uit, want al enke jaren staat hij met de en mooiste zelfbouwmodell n zie in Zwolle of zijn die te aad op internetforums. Inderd zijn dat vaak giertanks.
2
3
4
86 - Agritoy 2 - mei 2014
5
7
6
8
9
11
10
12
13 Op pad dus naar een van de meest getalenteerde zelfbouwers die we kennen en dan blijkt al snel dat hij vroeg in deze hobby terecht is gekomen. Op zijn derde kreeg Geoffrey een Siku MF 284 met voorlader die rond zijn elfde verbouwd werd, “omdat hij niet klopte met de werkelijkheid.” Daarmee was de basis gelegd, maar bleef het nog wel een paar jaar rustig. Een jaar of 7 geleden kwam Geoffrey via een loonbedrijf in contact met Ronnie Post, die we kennen uit de Agritoys van vorig jaar. Hij kende Ronnie al wel, maar ze wisten van elkaar niet dat ze dezelfde belangstelling hadden. Ze raakten in gesprek en toen is Geoffrey pas echt begonnen te bouwen. “Dus eigenlijk is het allemaal de schuld van Ronnie”, concludeert Geoffrey. Rond zijn twintigste bouwde Geoffrey zijn eerste Veenhuis 14-kuubs tank. Door de jaren heen zijn de tanks steeds gedetailleerder geworden. De tanks die in aanbouw zijn, zijn geruild met modellen van andere bekende modelbouwers zoals Ronnie Post, Sjonnie Peters en Henry Selten. Geoffrey vindt dit een mooie manier van zaken doen, zelfbouw miniaturen ruilen voor zelfbouw miniaturen. Naast de tanks heeft hij vooral een passie voor het Amerikaanse materiaal. In 2011 heeft hij een seizoen in Saskatchewan, Canada gewerkt bij een loonwerker-akkerbouwer met een bedrijf van 2000 ha. De machines daar zijn groot en functioneel. Wat nodig is, zit erop en niet meer dan dat. Waarom heb je een dure zuigarm nodig als je de giertank ook achterwaarts zo de mestvijver (‘lagoon’) in kan rijden? De machines zijn een slag groter, omdat de percelen ook -flink- groter zijn. Om maar bij de mest te blijven, je hebt niets aan een tank die halverwege het perceel al weer leeg is. Dan blijf je heen en weer rijden. Om die reden is de Veenhuis 36-kuubs mesttank op deze pagina’s ook zo groot. Om de tank snel te kunnen vullen, wordt de tank via de trechter op de bovenzijde vol gestort. Dat scheelt weer een dure zuigpomp op de tank. Er is natuurlijk wel een pomp; die hangt rechtstreeks in de mestvijver achter een trekker die continu draait. De aftakas van die trekker is op afstand te bedienen. Als je met een lege tank komt aangereden, hoef je dus niet van de trekker. Er is ook op een andere manier over nagedacht; er zijn drie van deze tanks en deze draaien bij hetzelfde bedrijf,
dus het is in die zin goedkoper om 1 vulpomp (‘lagoon pomp’) te hebben met een eigen trekker, dan alle 3 tanks uit te rusten met een zuigarm en vulpomp. Ook gaat het vullen met de ‘lagoon pomp’ veel sneller dan met een zuigarm. Hij komt nog vaak in Canada en dat zien we terug in de modellen die hij tot nu toe gebouwd heeft. Het bouwen is overigens zijn grote hobby, niet zozeer het verzamelen. Zijn collectie is daarom klein, folders heeft hij alleen om een model te kunnen bouwen en om “het gras te zien groeien op een diorama” zit hij niet te wachten. Zijn modellen staan bij collega verzamelaars in de vitrine. Hij ziet daarbij een tweedeling in mensen die interesse tonen in de zelfgebouwde modellen: aan de ene kant heb je mensen die koste wat kost een model in hun collectie willen waarmee ze gewerkt hebben, of gewoon bijzondere interesse in de machine hebben. Aan de andere kant heb je mensen die op een koopje uit zijn en niet realiseren wat het aan tijd en moeite kost om zoiets te maken. Er zitten heel veel uren in eerst de ontwikkeling en daarna het bouwen van een model. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13.
Geoffrey in zijn werkplaats Een deel van de collectie Een rijtje tanks staat klaar voor verdere montage Strak spuitwerk is het handelsmerk van Geoffrey en dat wordt bereikt door veel en zorgvuldig te schuren en te plamuren Na al dat werk staat er dan een rijtje klaar voor aflevering De onderdelen voor de pompsets worden gegoten, in elkaar gezet en glanzend strak gespoten Drie jaargangen van de Veenhuis 14-kuubs tank: links uit 2010, in het midden de 2008 versie en rechts het meest recente 2014 model De tank van loonbedrijf Prenger is voorzien van een verdringerpomp De zuigarm is voorzien van een turbovuller Achterop zit een hefinrichting voor een bemester De 1/1 tank werd getrokken door een T8020 die Geoffrey dan ook nabouwde op basis van een Britains model en in de juiste kleur spoot Loonbedrijf Hoiting uit Gieten rijdt met deze 2010 uitvoering Let eens op de vele details alleen al op de zuigarm Agritoy 2 - mei 2014 - 87
INTERVIEW
met
15
14
16
21 17
20
18
19 22
23
26
25
24
27
28
88 - Agritoy 2 - mei 2014
30 29 32
31
33
34
35
Geoffrey bouwt in 1/32. Schaal 1/16 zou je ook verwachten gezien zijn belangstelling voor het Amerikaanse spul, maar die schaal is te groot en te duur. “Inmiddels vindt er in Amerika een verandering plaats en heeft men meer en meer belangstelling voor de Europese schaal, zeker ook omdat 1/32 veel gedetailleerder is dan 1/64 (die andere populaire schaal in de USA)”, merkt hij op. “1/32 wordt ook gewilder dan 1/16 doordat er bijna net zoveel detail op aan te brengen is, tegen de helft van de grootte van het model en dat scheelt in vitrine-ruimte.” Geoffrey bouwt modellen op aan de hand van de maten van het 1/1 model. Aan CAD tekeningen heeft hij niet zoveel. Die tekeningen zijn te gedetailleerd; je kan niet alles overzetten naar 1/32. Hij bepaalt zelf wat hij opmeet en wat kenmerkend is voor het model. “Het is onrealistisch te denken dat je iets 32 maal kleiner exact zo kan namaken als in het echt. Ergens moet je concessies doen, of je nu wilt of niet.” We hebben een ochtend ademloos gekeken naar Geoffrey’s modellen. Hopelijk staat er snel weer een reis naar Canada op het programma om inspiratie op te doen. We hoorden hem al voorzichtig praten over de enorme 4-assige Houle tanks en Nuhn ‘Quad Train’ gekoppelde tanks..
Emiel van Loon Foto’s: Jan Groot Jebbink
14. De T7070 van Hoiting heeft een aangepast frontgewicht, spatlappen en antennes; het model dus ook 15. Een mooi span met een T7.270 Blue Power en tank 16. De 2014 uitvoering heeft o.a. een andere kleurstelling 17. Ook op dit model zit al het leidingwerk 18. De tank wordt aan de bovenzijde gevuld via de trechter 19. Net als de echte heeft deze tank een dubbele (duo) pomp 20. Zelfs de waarschuwings- en instructiestickers zijn aangebracht 21. Uitrijden kan in Canada nog gewoon met een ketsplaat 22. Veenhuis verkocht 3 van deze tanks in Canada 23. Geoffrey werkte in Canada een seizoen met deze Jaguar 940 24. In Canada wordt het transport veel met vrachtwagens gedaan 25. Basis van dit model is een TR96 van Ertl. Dit was een van de eerste axiaaldorsers die op de markt kwam. 26. Typisch Canadees is het zwadbord op deze combine. In Canada is het groeiseizoen te kort om koolzaad of gerst op stam af te laten rijpen. Daarom wordt het gewas met zwadmaaiers op een zwad gelegd om te drogen en vanuit het zwad gedorst. 27. Met deze combi heeft Geoffrey in Canada heel wat uren op de maisbult gewerkt. Dit model is nog in aanbouw. 28. Vanwege een concurrentiebeding mogen de Claas Lexion’s niet in Claas kleuren verkocht worden in Noord Amerika. Om dit te omzeilen zijn de combines wel in Caterpillar kleuren te krijgen. Norev maakte speciaal voor de Noord Amerikaanse markt een beperkte oplage van 1.000 stuks waarvan een exemplaar door Geoffrey via kennissen naar Nederland werd gehaald. 29. Deze is uitgerust met een meststrooier voor droge kippenmest 30. De Big A 4500 is de grotere broer, ook bedoeld om met verschillende opbouwmogelijkheden mest uit te rijden 31. De Big A 3500 kan je zien als voorloper van de moderne Terra Gators 32. Er was o.a. een opbouw voor vloeibare meststoffen te krijgen. Deze uitvoering heeft een bak voor het strooien van korrel. 33. De machine is een zgn. ‘floater’, bedoeld voor het uitrijden van meststoffen 34. Een rijtje Inters. Links een 1468 gebouwd door Ronnie Post. De andere 3 zijn Lafayette show editions met helemaal rechts een zeldzame goudkleurige ‘chase unit’. SpecCast brengt maar een zeer beperkt aantal ‘chase units’ van een model uit en verstopt die willekeurig in de dozen van de reguliere modellen om de verkopen daarvan aan te jagen. De kans dat je een ‘chase unit’ vindt, is klein. 35. Zescilinders uit Mannheim worden bij ons verkocht als 6000 serie, in de USA als 7000 ‘short chassis’ serie . Deze John Deere 7520 o.b.v. een Siku model zou bij ons een 6920S zijn. Agritoy 2 - mei 2014 - 89
n a v n e t a de bouwpl
s l e d o m o agr kennen in De papieren bouwplaten hiedenis. TsjechiĂŤ een lange gesc een in Sinds kort bestaat er ook ecialiseerde landbouwvoertuigen gesp rnet is te producent die op het inte els.cz. vinden via www.agromod
1
2 3
90 - Agritoy 2 - mei 2014
Achter deze site zit Jiri Bouska, een bekende Tsjechische ontwerper van modeltrekkers en landbouwmachines. Intussen bestaat het programma uit 17 verschillende modellen en gezien de fotopagina’s op de website gaat er nog veel meer komen. Deze papieren trekkers zijn niet bedoeld voor beginners. Om tot een goed resultaat te komen moet men op zijn minst over wat modelbouwhandigheid beschikken. Daarnaast kost het nogal wat tijd om dergelijke bouwplaten te voltooien. De schaal is gelukkig heel gangbaar 1/32. In een vitrine passen ze prima tussen de modellen van de bekende fabrikanten.
Natuurlijk is Jiri Bouska eerst in zijn eigen omgeving gaan kijken naar tractoren en machines en het is ook niet verwonderlijk dat er maar liefst drie verschillende Zetors in het programma zitten. Ook is er een Skoda-Liaz trekker die kan worden voorzien van een voorlader. Uit Rusland is er een Kirovetz K-700A. Daarnaast zijn er Fortschritt oogstmachines uit de vroegere DDR. 1. Bouwplaat van een Tsjechische ‘Kamzik’ voermengwagen 2. De onderdelen moeten gesneden, gevouwen en geplakt worden uit deze vellen, alles in 1/32 3. Handleiding voor het samenstellen van de talloze onderdelen
Agritoy 2 - mei 2014 - 91
De prijzen voor deze modellen variëren van € 9,00 tot € 18,00 per stuk. Indien je een dergelijke bouwplaat wil maken, verdient het aanbeveling om van tevoren een fotokopie te maken op 160 grams papier. Mocht je een fout maken -en dat gebeurt bijna altijd-, dan kan je het betreffende onderdeel opnieuw maken. Hoewel de bouwtekening over het algemeen heel duidelijk is, is de bouwbeschrijving geheel en alleen in het Tsjechisch. Je moet dus zelf de volgorde maar proberen uit te zoeken. Het bestellen van bouwplaten in Tsjechië is niet zo gemakkelijk aangezien daar nog niet met Euro’s wordt betaald. In Duitsland is er op internet de kartonmodellshop.de, die alle modellen kan leveren en waar je gemakkelijk met je IBAN kan betalen. Bijgaande foto’s laten iets zien van het resultaat. Indien je de papieren banden zou vervangen door exemplaren van rubber kan het er nog beter uitzien. In dit geval is er echter voor gekozen om het model te bouwen zoals in de bouwplaat bedoeld. Uiteraard is het heel makkelijk om modellen te verbouwen of te veranderen, het is immers maar papier en je hebt nauwelijks gereedschap nodig. Eef Smitshuysen 92 - Agritoy 2 - mei 2014
Agritoy 2 - mei 2014 - 93
0 0 0 8 1 K S JV s i u h n Vee ect het zelfbouwproj
van 2013
je eigen.. project. In de Ook in 2013 was er weer een Bouw gemaakt welk model Agritoy van februari 2013 werd bekend meteen verscheen er dat jaar gebouwd ging worden en serie waarin stap ook al het eerste deel van een 4-delige ’s en tekeningen voor stap wordt beschreven en met foto kunt bouwen dat verduidelijkt hoe je een uniek model ameling had willen je misschien altijd al graag in je verz was je kans! hebben maar nergens kon kopen. Dit
94 - Agritoy 2 - mei 2014
Ook ondergetekende hoort bij die groep. Daar komt nog bij dat voor mij zelf bouwen geen optie is, de modelbouw heb ik een aantal jaren moeten opgeven door gezondheidsproblemen. Toch heb ik een Veenhuis aan mijn verzameling kunnen toevoegen, omdat een andere modelbouwer zo vriendelijk was er ook voor mij een te bouwen. Benieuwd naar de resultaten en omdat we hier als echte verslaggevers wel een artikel in zagen, deden we een oproep in de Agritoy waarin we deelnemers vroegen zich te melden zodat we van alle reacties samen een stukje konden schrijven. Nou dat viel dus vies tegen. Wat je hier gaat zien komt eigenlijk alleen bij de redactie zelf vandaan, al is er maar een door een redactielid gebouwd! Zoals ik al schreef is lang niet iedereen in staat om zelf een dergelijk project tot een goed einde te brengen. Zo kwam het dat een van de betere modelbouwers uit het zuiden van het land door een aantal leden werd gevraagd of hij ook voor hen een wagen wilde bouwen. Zo kwam het dat ondergetekende op een dag in januari naar de man toe is gereden en er wat groepsfoto’s heeft gemaakt van een zevental Veenhuis wagens. Prachtig om te zien, het lijkt wel een groot loonbedrijf! Toen de foto’s werden gemaakt waren de wagens net klaar en stonden nog in de ‘werkplaats’ opgesteld. Ik heb ze in verschillende posities gezet om zo een goed beeld van de details te krijgen en een indruk van het aantal. En voor de bouwer een leuke herinnering, hij is er tenslotte toch bijna een jaar mee bezig geweest om dit resultaat te krijgen. Een
geslaagd project denk ik te mogen zeggen, want er is een flink aantal van deze wagens gemaakt. Ook mijn wagen stond ertussen en die heb ik thuis nog even apart op een andere plaats -het was goed weer buiten in de tuin- op de gevoelige plaat vastgelegd. Dat je je niet altijd aan een voorbeeld hoeft te houden om toch zeker een super mooi resultaat te krijgen, bewijst ons redactielid Rob Theunissen. Zijn Veenhuis is een ‘echte’ eigen versie, zie de foto’s. Hij heeft er een éénasser van gemaakt en de profilering van de wandschotten recht gehouden. De oorspronkelijke ROS wielen zijn vervangen door een setje uit het eigen (aluminium) assortiment van Farmmodels. De wagen is zo’n 3 cm korter dan het oorspronkelijke model. De bak heeft hij oranje gehouden, want met geel had hij slechte spuitervaringen (dekt niet). Het model is volledig functioneel d.w.z. alles wat moet kunnen bewegen, doet dat ook. Rob heeft de trekboom zodanig geconstrueerd dat deze ook daadwerkelijk verstelbaar is (dus geen luchtbalgen). Als leidraad voor deze eigen uitvoering werd de éénassige Fortuna kipper van Siku genomen. Het was voor Rob de eerste keer dat hij meedeed aan deze serie en een wagen van dit kaliber bouwde. Aan het resultaat is dat niet af te zien Rob, hopelijk gaan we meer van je zien! Jan van der Zijden
Agritoy 2 - mei 2014 - 95
BOuw je .. eigen.
0 0 3 T T V s i u h n Vee het frame voor het erstel al voor een deel opgebouwd en ond het we ben heb ring eve afl ge pompen en In de vori er met het plaatsen van het motorblok, verd ring eve afl e dez in n gaa We neuswiel bevestigd. st het onderstel zwart spuiten. wielen, maar dat kan pas als we eer
Aan de slag Hou ook voor deze keer de algemene aanwijzingen in acht; allereerst, gebruik bij het verlijmen van de onderdelen telkens maar kleine beetjes lijm. De onderdelen voor dit project zijn per aflevering verpakt en genummerd van 1 t/m 4. Denk erom dat sommige samengestelde onderdelen hierin weer apart zijn verpakt zodat ze overzichtelijk bij elkaar blijven. Trek dus niet meteen alle verpakkingen open, maar wacht daar mee totdat ze aan de beurt komen. Voordat je begint met het opbouwen van de onderdelen, ga je alle onderdelen langs om te bewerken waar nodig. Met een vijltje en schuurpapier kan je eventuele bramen verwijderen en oneffenheden vlakschuren. Eventuele beschadigingen aan resin delen kan je bijwerken met een klein beetje plamuur. Lees alles eerst goed door, voordat je begint aan deze aflevering. Zo, we gaan als eerste het chassis zwart spuiten. Kijk voor het spuiten nogmaals of alles netjes afgewerkt is, en of er eventueel nog wat bij geplamuurd en geschuurd moet worden. Denk ook goed aan het ontvetten en stofvrij maken van de te spuiten delen. Omdat het spuitwerk je model kan maken of breken, hebben we er een afzonderlijk kader aan besteed. Lees dat eerst goed door. In de tijd dat het chassis droogt na het spuitwerk, kunnen we verder met de rest van het project. We gaan nu beginnen met een van de grootste uitdagingen, namelijk het samenstellen van de pompen en de
96 - Agritoy 2 - mei 2014
bijbehorende leidingen. Deze moeten worden gebogen uit 3 mm polystyreen staf. Dit is het makkelijkste te doen met een waxinelichtje of eventueel een aansteker. Denk er hierbij om dat je alles zeer voorzichtig verwarmt! Het is het makkelijkst om de pompen op hun plek te houden op de plakzijde van een stuk tape. Bij delen die op elkaar komen moet soms even een ronding worden gevijld, om het netjes te laten passen.
Afbeelding 1
Afbeelding 2
Deze samenstelling van pompen en buizen kan je nu rood gespoten te worden. Als dit alles droog is, kan je deze op het pompenrek, dat aan het chassis zit, plaatsen. Vervolgens zijn de velgen en de velgplaten voor de achteras aan de beurt. Dat is wel wat gepruts, want in de velgplaten komen stukjes polystyreen staf van 1 mm doorsnede. Deze steek je van achteren door de gaten in de velgplaat tot ze aan de voorzijde 1 mm uitsteken. Afbeelding 4 laat zien wat de bedoeling is. Lijm de stukjes vast en snij ze daarna glad af aan de achterzijde van de velgplaat.
Afbeelding 4
Afbeelding 3
Afbeelding 5
Om verder te kunnen moeten we de banden van de velgen halen (zowel voor als achter). Dit gaat het makkelijkst door ze een poosje in goed heet water te leggen. Vervolgens kan je de velgplaten in de achtervelgen van de grote Ropa banden plakken. Nu kan je de velgen gaan spuiten. Begin met een eerste laag filler en primer en daarna de gele Veenhuis lak. Als alles droog is, kan je de wielboutjes zwart gaan aanstippen en ook de naaf zwart verven (of meespuiten met het chassis dat ook zwart wordt). Als alles droog is, kunnen ze in de velgplaat gelijmd worden volgens afbeelding 5. Als de lak is uitgehard (en dat duurt even, dus geduld!) kan je de banden weer om de velgen leggen. Gebruik wederom heet water om de banden soepel te maken en leg ze heel voorzichtig om de velg. De verf beschadigt namelijk zeer snel op de randen. Denk ook goed om de profielrichting! Als de band er weer af moet, is de kans op beschadiging zeer groot. Vervolgens kunnen de banden gemonteerd worden met de bijbehorende 3 mm dikke assen. Als laatste kan dan op het neuswiel, aan de linkerkant het lager worden geplaatst, nadat je deze geel gespoten hebt. De afdekplaat van de neus van de driewieler moet voorzien worden van een rooster. Deze moet op maat worden geknipt uit een stukje aluminium rooster volgens afbeelding 6. Deze kan dan in de uitsparing worden gelijmd en vervolgens geel worden gespoten. Als deze droog is, kan hij op de neus worden gelijmd, in het midden, met de achterkant gelijk aan de zwanenhals.
Plaats de pompen zoals in afbeelding 1, hart op hart 15 mm uit elkaar en 2 mm in verstek. Daarna buig je de onderste buis; dat is onderdeel 8 in afbeelding 1. Op dezelfde manier buig je onderdeel 9, volgens afbeelding 2. Die lijm je op zijn plek, in het midden van onderdeel 8. Nu is onderdeel 10 uit afbeelding 3 aan de beurt, zodat deze aansluit op onderdeel 9 en op de aansluiting op de pomp. Voordat we deze op zijn plek lijmen, moeten er gaten geboord worden recht tegenover elkaar in onderdelen 9 en 10, ongeveer in het midden van het horizontale deel van onderdeel 9, zoals op afbeelding 3. In de boorgaten komt tussen de leidingen een stuk draad van 1 mm, waarna we alles op zijn plek lijmen. Als laatste lijm je 3 stuks van onderdeel 11 op hun plek. Hier boor je nog gaatjes van 1 mm in, waar we later de slangen op aanbrengen.
Afbeelding 6
Agritoy 2 - mei 2014 - 97
..
eigen. BOuw je
We gaan weer polystyreen staf buigen, ditmaal om het Mercedes V8 motorblok van een spruitstuk te voorzien. Het mooiste is om dit uit één stuk te buigen, maar het kan eventueel ook uit twee losse delen. Deze loopt zoals op afbeelding 7 onder de koppen door over de motorsteunen, om vervolgens gebogen samen te komen net achter het motorblok.
Bestellen kan nog tot 1 oktober In de Agritoy van februari heb je kunnen lezen hoe de bouwkit voor de Veenhuis besteld kan worden. De bouwkit bestaat uit resin, enkele metalen onderdelen, CNC gefreesde kunststof delen, banden, lampen en stickers. Het volledige pakket kost € 180,00 exclusief verzendkosten. Bestellen kan heel eenvoudig door een mail te sturen naar bouwjeeigen2014@gmail.com. Ophalen in Borger of in overleg bij een L.C.N. bijeenkomst of een beurs is altijd mogelijk. Niet inbegrepen in het pakket zijn verf, plamuur en hulpmiddelen. Je moet zelf nog het volgende aanschaffen voor de afwerking van het model: -
Afbeelding 7
-
Plasto plamuur Primer lichtgrijs, RAL 7035 MOTIP filler (niet perse nodig, geeft wel het gladste resultaat na spuiten) Spuitbus Veenhuis geel Spuitbus zijdeglans zwart (Motip, Colorworks of gewoon van de ‘Action’) Potje Revell verf nr. 31 (rood voor de zuigarm en pompen)
Je kan de bouwkit uiterlijk nog tot 1 oktober bestellen, dus wees er snel bij! Afbeelding 8
Afbeelding 9A
Vervolgens buig je een 90 graden bocht van 12 bij 17 mm en lijm je deze rechtop staand aan het spruitstuk en op de transmissie (afbeelding 8). Daarbij vijl je de bocht iets in met een kleine ronding om het mooi aan te laten sluiten. De uitlaatdemper komt vervolgens 5 mm over de om hoogstaande bocht (zie ook afbeelding 9). Nu kan je het motorblok van kleuren voorzien. De motor wordt Revell patina groen, de uitlaatdelen en de transmissie maken we zwart (afbeelding 9A laat het precies zien). Als alles droog is, kan je de motor met de motorsteunen op het chassis lijmen. Deze komt dan 2 mm vrij van voren, in het midden van het chassis.
Afbeelding 9
98 - Agritoy 2 - mei 2014
Als laatste in deze aflevering is het hefframe aan de beurt. We beginnen met onderdeel 1 in afbeelding 10 en lijmen daarop onderdelen 3 en 5 op de aangegeven plek. Vervolgens bevestig je alle verstevigings- en bevestigingsplaatjes symmetrisch op hun positie zoals aangegeven in afbeelding 11.
Afbeelding 10
Afbeelding 11
Afbeelding 12
Afbeelding 13
In afbeelding 12 zie je dat de hefarmen (onderdelen 9 en 10) uit twee delen bestaan. Deze lijmen we op elkaar met de montagegaten gelijk. Spuit ze Veenhuis geel, los van het hefframe om ze beweegbaar te houden. Afbeelding 13 laat nog een keer zien waar onderdelen 7 en 8 komen. Onderdeel 8 wordt aan de buitenzijde van het frame gelijmd op 9 mm van de bovenzijde. Onderdeel 7 komt dan gelijk met het frame, om er zo later de cilinders in te kunnen monteren. Als je zover bent als in afbeelding
13, kan je het frame geel gaan spuiten. In afbeelding 14 op de volgende pagina, zie je tot slot van deze aevering het resultaat tot nu toe.
Emiel van Loon Met speciale dank aan: Johan Bos, Ronnie Post en Richard van der Veen voor de vele uren werk in dit project Loonbedrijf Hoiting in Gieten voor de enthousiaste medewerking
Agritoy 2 - mei 2014 - 99
BOuw je ei gen...
Afbeelding 14
Spuitwerk Het spuiten van een mooie laklaag op het model is iets wat je onder de knie moet krijgen door het veel te doen. Oefening baart kunst. Er zijn echter wel een paar handigheden die je het een stuk makkelijker maken. Het is overigens zo dat elke modelbouwer zijn eigen manier van verfspuiten heeft. Het kan maar zo zijn dat je zelf een manier hebt die voor jou veel beter werkt. Het uiteindelijke doel is om een zo strak mogelijk resultaat te krijgen met zo min mogelijk verflagen. Voor de mensen die weinig tot nooit verf hebben gespoten: ga naar de doe-het-zelf zaak, koop een spuitbus goedkope verf en ga gewoon eens wat oude rommel spuiten die je rond het huis hebt liggen voordat je aan het model begint. Begin met iets hoekigs en probeer ook eens iets met een wat complexere vorm. Het uiteindelijke doel is natuurlijk om een mooie egale laklaag te krijgen over het te spuiten onderdeel. Als je dit alles een beetje onder de knie hebt, kun je aan het model beginnen. Het model krijgt één laag filler die vervolgens glad geschuurd wordt. Nu ga je een laagje primer op het model spuiten. De keuze van de kleur primer is afhankelijk van de kleur lak die je gaat spuiten. Het gebruiken van een juiste kleur primer scheelt soms wel tot twee lagen lak die je niet hoeft te spuiten! Gebruik de volgende kleuren: Witte primer Gele primer Grijze primer Rode primer
= = = =
witte lak, of hele lichte tinten gele tinten groene, blauwe tinten en zwart oranje en rode tinten
De kleur rood is eigenlijk dekkend op elke kleur primer. Zorg er ten eerste voor dat er na het natschuren absoluut geen waterresten meer op het model zitten. Controleer ook of er geen stofdeeltjes op zitten, want als je een model een dag op een warme plek neer zet, zitten er gegarandeerd ook weer stofdeeltjes op. Het spuiten zelf kan op een aantal manieren gedaan worden. Er zijn mensen die een model ophangen aan een ijzerdraadje en hem in een keer de laag primer geven. Een prettige werkwijze is om het model neer te zetten op een kleine verhoging, eerst de onderkant te spuiten en daarna de bovenkant. Op deze manier beweegt het model namelijk niet, wat het wel doet wanneer je het aan een ijzerdraadje hangt. Mocht je na deze laag alsnog ontdekken dat
100 - Agritoy 2 - mei 2014
er stofdeeltjes of oneffenheden onder de lak zitten, geen nood, gewoon met schuurpapier korrel 1000 weer aan het schuren gaan en het geschuurde stukje daarna nog een dun laagje primer geven. Voor een strak, en glimmend eindresultaat van de lak zijn er een aantal dingen voor het spuiten van groot belang: luchtvochtigheid, temperatuur van de (spuitbus) verf, temperatuur van de ruimte waarin je spuit en of de ruimte enigszins stofvrij is. Veel is wel afhankelijk van het merk verf dat je gebruikt ! Als je lak gebruikt van het merk Motip, dan gaat de lak bijna altijd wel glimmen, ongeacht de luchtvochtigheid of temperatuur. Wie verf van Kramp gebruikt moet hier wel veel meer om denken, want als de temperatuur onder de 20 graden is, dan wordt de lak dof en dan maakt het niet uit hoeveel lagen je spuit, het blijft dof. Natuurlijk zijn er veel meer merken/soorten spuitbussen, we hebben even de twee bekendste merken als voorbeeld genomen. Welke spuitbus je ook gebruikt, zorg er altijd voor dat je omgevingstemperatuur tussen de 20 en 25 graden ligt. Zorg er ook voor dat je spuitbus goed op temperatuur is. Eventueel leg je de spuitbus in een bakje warm water om op temperatuur te laten komen. Ook het seizoen is van grote invloed op het spuiten. In het voorjaar en in de zomer gaat het spuiten altijd wel goed, in de herfst en de winter moet je veel meer rekening houden met je omgevingstemperatuur. Ga niet proberen om het model in één keer te spuiten. Het is beter om vier dunne lagen verf te spuiten dan twee dikke lagen. Voordat je de volgende laag verf gaat spuiten moet je er altijd voor zorgen dat de laag die je er voor hebt gespoten uitgehard is. Het betekent niet het einde van de wereld (of je model) als je een loper in de laklaag krijgt! Dit gebeurt iedere modelbouwer van tijd tot tijd wel eens. Als dit gebeurt laat je de laklaag volledig uit harden, en ga je met korrel 1000 en water de loper weg schuren totdat je weer een glad oppervlakte krijgt. Vervolgens breng je weer een verflaag aan. Het aantal lagen bepaal je naar eigen inzicht. Soms ziet het er na twee lagen al mooi uit, soms heb je meer lagen nodig. Na het spuiten moet het model volledig uitharden. Zet het model daarvoor op een warme plek en laat het daar zeker 24 uur staan. Droog wil nog niet zeggen dat de verf is uitgehard. Pak je het model te vroeg vast, dan is de kans groot dat je vingerafdrukken in het model staan, omdat de onderliggende lagen nog niet doorgehard zijn. In dat geval, je raadt het al, ga je weer met korrel 1000 aan de slag.
1
2
3
n a v n w o r B id v a D De
s k j i w e d o L Jan
iets te vertellen. Over ieder model dat je hebt, is wel waar je het hebt In veel gevallen is dat niet meer dan je er voor moest gekocht en misschien ook nog wat ling toch ook betalen. Maar er zijn in iedere verzame de herinneringen altijd wel een paar modellen waar goe achter zit. Zo is dat aan verbonden zijn. Waar wat meer Jan Lodewijks. ook met de David Brown DB 990 van David Brown was een merk dat hij als kind vaak aan het werk zag in de omgeving van Neerpelt waar hij opgroeide. Er waren nogal wat landbouwers die er hun werkzaamheden mee verrichtten, ook zijn oom die een boerderij heeft in het dorpje Balen (provincie Antwerpen). Daar kwam elke zomer een loonwerker die dan kleine hooibalen kwam persen met een DB 990. “Deze tractoren hadden een heel apart motorgeluid”, aldus Jan, “dat herkende je meteen. Ik heb er ook wel eens een maiskuil mee aangereden als 12-jarig manneke, ja dat is op die leeftijd indrukwekkend en blijft je altijd bij.” Dat is ook de reden dat Jan na lang twijfelen enkele jaren geleden toch maar een bouwdoosje van SCALEdown heeft gekocht van de David Brown 990. Dat zijn werkelijk prachtige bouwkitjes, de eerste bouwde
zelfbouw Jan op in de originele uitvoering van SCALEdown, dus in de wit/bruine kleurstelling. Maar de David Brown die Jan het meeste zag en ook de mooiste vond, was er een van de latere serie met de grotere spatborden en in de rood witte kleurstelling. Dus werd er een tweede kitje gekocht en nu naar de wensen van de koper opgebouwd. Heel veel is er eigenlijk niet aan veranderd, standaard is de vooras star, maar deze werd zodanig aangepast, dat de wielen wel konden uitdraaien. Dat draaien kon zelfs vanaf het stuur, dat is logisch zou je zeggen, maar niet bij deze kitjes. Dat moet je zelf allemaal inbouwen en maken. Het resultaat mag er zijn, dat zie je op de foto’s wel. De achterspatborden zijn afkomstig van een Britains Ford 6600, waarop dan weer de voor David Brown typische achter- en breedteverlichting is gezet. Na het spuitwerk van rode en witte onderdelen werd alles in elkaar gezet. Ook liet Jan nog een andere waterdecal printen om het model helemaal compleet te hebben. En dat is denk ik heel goed gelukt.
Jan van der Zijden 1. Het origineel van SCALEdown 2. Jan Lodewijks verbouwde het kitje tot deze uitvoering 3. Inclusief sturende vooras! Agritoy 2 - mei 2014 - 101
zelfbouw
r e w u o r B van Marco
endoorn Mechanisatiebedrijf Hoog t jaar in Houten vierde begin di Marco zijn 100-jarig bestaan en dag. Brouwer was op de open kele Hij zag daar een Rogedi en sloot dat kuilverdeler liggen en be t komen. daar een model van moes
De Rogedi kuilverdeler bij Hoogendoorn in Houten
102 - Agritoy 2 - mei 2014
In het verleden heeft Marco met deze machine gewerkt, want een boer waar hij na schooltijd kwam, had er zelf een. Marco wilde het model ervan dus altijd nog eens in de kast hebben staan. Een paar dagen na de open dag is Marco terug gegaan en heeft alles opgemeten. De boer had er destijds een Fendt 102s voor staan, maar die bestaat niet in miniatuur dus koos Marco voor de Ford 5000 van UH. Deze kreeg nog wel een topstang en dubbellucht. Daar zijn Britains banden voor gebruikt met nieuwe velgen van Walker Parts. Verder is de trekker standaard gehouden. De Fendt Favorit op deze pagina is het bekende 1/43 model van Cursor, maar miste een uitlaat, stuur, stoel en vooral verf toen Marco hem kocht. Walker Parts had nog onderdelen en er kwam een tweede trekhaak achter zodat er een Yaxon opraapwagen achter kon. Met een nieuwe laklaag en stickers was het model klaar voor in de vitrine.
Emiel van Loon Agritoy 2 - mei 2014 - 103
uw
zelfbo
van
Sjonnie Peters
Naast landbouwminiaturen heb ik ook een grote interesse in bosbouwminia turen. Mede door mijn werk kwam ik daar tot een aantal jare n terug dagelijks mee in aanraking. Tegenwoordig is dat wat minder. In 1/32 is weinig tot niets van bosbouw te krijgen en de modelle n die er zijn, zijn vaak niet erg gedetailleerd. Dus als je iets unieks wil hebben, dan zal je zelf aan de slag moeten.
1
2
3
4
5
104 - Agritoy 2 - mei 2014
6
7
8
In 2010 kreeg ik het idee om een Vredo te bouwen. Deze moest dan wel iets met bosbouw te maken hebben, want een jaar daarvoor had ik een Vredo met versnipperaar aan het werk gezien en dat maakte indruk. Mijn Vredo kreeg een haakarm met een container voor de snippers. Als chipper viel mijn keus op een oer-Hollands product van Ufkes Greentec. Dit bedrijf is begonnen in 2009, gevestigd in Drachten en gespecialiseerd in bosbouwmachines zoals chippers, stobbenfrezen, houtklemmen en volledige chippercombinaties. Ufkes Greentec had destijds net een nieuwe grote aftakas-aangedreven chipper ontwikkeld, de Ufkes Greentec 1445K schijvenchipper. Dit model chipper vond ik erg interessant om aan de Vredo te hangen, maar bij goed bestuderen viel mij op dat het onmogelijk was deze machine te bouwen zonder goede tekeningen. Ik heb daarom de stoute
schoenen aangetrokken en een mail gestuurd met de vraag of ik tekeningen kon krijgen. In ruil voor alle hulp zou ik ook een exemplaar voor hen bouwen. De vraag werd beantwoord met een “ja� en ik kreeg de tekeningen. 1. Het begin van de bouw van de vier Greentecs. Hier staan de invoerunits op een rij. 2. Speciale uitvoering van de 1445K met de vultrechter recht op de rijrichting voor het werken in krappe ruimtes 3. De normale uitvoeringen hebben een grote invoer 4. De invoer is opklapbaar 5. Het ongespoten model en nog zonder details als hydrauliekslangen 6. Een van de eerste fases in de bouw van de Vredo 7. Het ruwe model, echter al wel met haakarm, container en fronthef 8. De afgewerkte Vredo met chipper voorzien van een laadkraan Agritoy 2 - mei 2014 - 105
uw
zelfbo
9
Technische gegevens Ufkes Greentec 1445K Invoer 45 x 1000 mm Messenschijf 1450 x 58 mm 4 messen en 4 tegenmessen Chiplengte 15-30 mm Vermogensbehoefte 200-450 pk Capaciteit 150 m3 per uur Eigen gewicht 3800 kg (exclusief kraan) Totaal gewicht 5000 kg met kraan en bok
106 - Agritoy 2 - mei 2014
10
11
12 drie invoerrollen, driepuntskoppeling, kraanbok en natuurlijk alle hydrauliekslangen en een aftakas. Een andere variant is gebouwd zonder kraan maar met kraanbok. Dit model is op een plankje gezet met wat diorama items. Dit model is aangeboden aan Ufkes Greentec, als dank voor de goede hulp en om de samenwerking kracht bij te zetten. Van ĂŠĂŠn chipper is een speciale uitvoering gemaakt. Deze is aangepast zodat de trechter recht op de rijrichting staat. Hierdoor kan in kleine ruimtes toch hout onder 45 graden worden ingevoerd. Verder heeft deze geen kraan, maar wel een bok en een korte trechter zodat invoer met een grote sorteerklem makkelijker wordt.
Door alle voorbereidingen heeft tussen het ontvangen van de tekeningen en de bouw van de eerste 1445K veel tijd gezeten. Net voor de L.C.N. beurs in 2012 was de eerste 1445K een feit. Het afgelopen jaar heb ik dezelfde Vredo nogmaals gebouwd, maar nu met wat veranderingen en verbeteringen. Aan deze Vredo moest een 1445K chipper komen, ook met enkele aanpassingen en verbeteringen. Samen met deze 1445k zijn er nog drie gebouwd. Twee chippers zijn uitgevoerd met een Palfinger Epsilon C50F houtlaadkraan met werkende houtklem. De chippers hebben een invoertafel die kan opklappen. De invoertrechter staat onder een hoek van 45 graden, het model heeft een draaibare blaaspijp met richtkap of pijpverlenging,
Uiteindelijk is een chipper aan de Vredo gekomen en een hangt aan een Fendt 936 die is omgebouwd met grote Trelleborg banden, verwijderde voorspatborden en bepantsering rondom de tanks met in de constructie een steun voor de kraan tijdens transport. De speciale Greentec 1445 hangt eveneens aan een Fendt, ditmaal een 933 die net zo verbouwd is als de 936 alleen dan zonder de kraansteun.
Sjonnie Peters 9. Fendt 933 met aangepaste 1445K 10. De Fendt mist de voorspatborden en heeft bepantsering voor het werken in het bos 11. Fendt 936 met steun voor de laadkraan tijdens transport 12. Het relatiegeschenk dat aangeboden is aan Ufkes Greentec Agritoy 2 - mei 2014 - 107
1
zelfbouw
s n a t l e p p A d van Bernar peltans en ik woon Mijn naam is Bernard Ap fascinatie voor in Hasselt (België). Mijn ndwerkvoertuigen landbouw-, afbraak-, en gro die ik doorbracht is begonnen in mijn jeugd k doordat ik in een landelijk gebied, oo wsector. Pas sinds familie had in de landbou t modellen te twee jaar ben ik bezig me . Ik ben begonnen ontwerpen en te bouwen ondertussen zijn met kleinere projecten en ardige modellen. deze uitgegroeid tot volwa ben met CADDoordat ik al jaren bezig altijd graag tekenprogramma’s en dit passen voor gedaan heb, kan ik dit toe even grote 3D-printing, waar ik een n ik mijn fascinatie voor heb. Zo ka : tekenen twee hobby’s combineren lbouw. met de computer en mode t steeds Op deze manier vormt he meer een geheel.
5
108 - Agritoy 2 - mei 2014
5 7 2 ta s u b o R r e k a m e it u ch S en Evers Freiberger XL 2 4
3
7
6 8
9
11
10
12
Het idee voor het maken van deze combinatie kwam tot stand nadat ik op een avond een betere afbeelding aan het zoeken was voor mijn vorige project de ‘Veenhuis tridem bemester’. Hierbij stootte ik op een foto van de ‘Schuitemaker’ samen met de ‘Evers Freiberger XL’. Zodoende ben ik betere afbeeldingen gaan zoeken, maar ik vond deze niet direct. Hierbij heb ik dan maar een mail gestuurd naar de mensen van Schuitemaker en ze waren zo vriendelijk om mij wat betere foto’s terug te sturen. Waarvoor hun dank trouwens. Toen ik de foto’s goed onder de loep had genomen, ben ik begonnen met het ontwerpen in mijn tekenprogramma in 3D, om vervolgens de spatborden en compressor uit te werken. Deze waren vrij gemakkelijk te maken, vond ik. Hierna ben ik met de zuigarm begonnen te ontwerpen. Na ettelijke avonden tekenen is deze tot stand gekomen. De zuigarm heeft ook de meeste tijd in beslag genomen van het hele project. De onderdelen zijn aan elkaar getekend om zo in een geheel te worden uitgeprint. Vervolgens is alles ingepast op het onderstel van de ROS bemester waar ik ook de tank zelf van heb gebruikt en aangepast. Verder zijn de kleinere onderdelen stap voor stap toegevoegd en gelakt. Het enige wat er nog aan toegevoegd moest worden was de bestickering van Schuitemaker, maar deze zijn niet goed gelukt wegens te slechte
zichtbaarheid. Ik vond ze niet goed genoeg om ze erop te laten, dus heb ik deze verwijderd. Maar ze worden er weer op geplaatst als ik een beter resultaat heb. De Evers Freiberger XL is eigenlijk een uitloper van de ROS Joskin Multi-Action 6880 waar ook weer een 3D ontwerp aan verbonden is. De tanden komen van twee setjes ROS Joskin Terraflex 5200. Bouwverslagen en foto’s maken tijdens het uitvoeren van een project is niet mijn sterkste kant, want dit is voor mij geen grote prioriteit zoals jullie zelf misschien ondervinden tijdens het gepassioneerd maken van jullie ontwerpen. Ik wens iedereen nog veel ontspannende uren aan zijn projecten. Ik ga alvast wat brainstormen voor het volgend ontwerp.
Bernard Appeltans 1. 2-4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.
Het voorbeeld 1/1 van de Schuitemaker Robusta 275 De tekeningen uit het CAD-tekenprogramma Zo ziet de Robusta er uit in 1/32 Uit de folder van Evers Veel details en erg nauwkeurig En de complete Freiberger XL in 1/32 De 3D tekeningen zijn onmisbaar bij zo’n project De Evers Freiberger XL in 1/1 De details zijn erg belangrijk Al met al een geslaagde combinatie, gereed om veel mest te verwerken Agritoy 2 - mei 2014 - 109
zelfbouw
van
Chiel Kole
Eicher Wotan
”Waarom juist dit model?”, wa s mijn eerste vraag aan Chiel. “Omdat ik het min of meer een uitdaging vond om een trekker met luc htkoeling te bouwen”, was het antwoord. Met water koeling is dat allemaal veel eenvoudiger. We praten dan natuurlijk wel over een model met veel detail.
2
3
4
110 - Agritoy 2 - mei 2014
1
5 6
7
“Het was veel werk om deze trekker te bouwen�, vertelde de trotse eigenaar. De bouwtijd bedroeg ongeveer 350 uur. Dat komt omdat Chiel alles zelf maakt behalve de banden, die worden zo gekocht. Velgen worden meestal zelf gemaakt en alleen als het niet anders kan worden ook die gekocht. De cilinders zijn stuk voor stuk gemaakt en in alle vier de zijden zijn de koelribben aangebracht. De motorkap die van 0,5 mm dik aluminium is gemaakt, onttrekt de motor voor een deel aan het gezicht. Bij het maken van de motorkap moet je goed opletten dat de rondingen op de goede afstand zitten en de juiste bocht maken. De lijnen van het model moeten goed overeenkomen met die van de echte trekker. De manier van bouwen van dit 1/20 model is eigenlijk hetzelfde als de bouw van een 1/1 trekker. Je begint met de achterbrug, dan bouw je de motor op, indien gewenst komt er een cabine op en ga je verder met het afbouwen van motorkap, spatborden etc. Als laatste worden de juiste maat wielen gemonteerd. De gebruikte materialen zijn aluminium, kunststof, hardhout en verschillende maten koperen pijpjes. Eenmaal in de juiste kleur gespoten en voorzien van stickers staat er een stoere trekker, want dat mag je deze robuuste Duitser toch wel noemen? Chiel noemde het best een heel karwei om een zescilinder Wotan te bouwen, waarbij vooral de koelventilatoren en koelribben rond de cilinders veel tijd vergden. Maar het resultaat mag er volgens mij best wel wezen.
Nog iets over het merk Eicher. De machinefabriek van de gebroeders Eicher bestaat sinds 1901. In 1936 werden door Eicher landbouwtrekkers gefabriceerd waarvoor de motoren van elders werden betrokken onder andere van Deutz. In 1947 is Eicher begonnen met de ontwikkeling van eigen luchtgekoelde motoren en gaf daarbij de voorkeur aan een afzonderlijke koelluchtventilator per cilinder. Dat is ook het typische kenmerk van een Eicher. Eicher was ook een bekend bouwer van smalspoortrekkers. In 1970 ging Eicher samenwerken met Massey Ferguson. Dit bedrijf kocht 30% van de aandelen, reden waardoor er in de daarop volgende jaren nogal wat veranderingen waren zoals centralisatie van de productie en enkele Eicher modellen in MF kleuren. Van de vier fabrieken bleef alleen die in Landau maar open. Opvallend was toen dat er ook diverse types traktoren met watergekoelde Perkins motoren werden uitgerust. Die gebruikte MF immers toch zelf ook al.
Jan van der Zijden 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Achterzijde chassis met gemonteerde heďŹ nrichting en trekhaak Chassis/motorblok van de linkerzijde bekeken Chassis/motorblok nu gespoten en met geplaatst dashboard De rechterzijde van de trekker Beter zicht op motor met geopende motorkap De achterzijde goed in beeld De linkerzijde en de koelribben zijn hier goed te zien
Agritoy 2 - mei 2014 - 111
bouw
zelf
van
Guido HeymansSmeets
In de Agritoy van vorig jaar augustus kondigde ik de Dewa kalkstrooier van loonbedrijf Kerkhofs uit Neerglabbeek (Belgisch Limburg) aan. Eind vorig jaar was het zover en ben ik aan dit project begonnen. Op verzoek van het loonbedrijf heb ik twee exemplaren gemaakt waarvan één voor hen en eentje voor mijzelf. De Dewa kalkwagen zoals bij de loonwerker is een uniek exemplaar van Dewa, er bestaat geen tweede van. Hierdoor is er geen documentatie of tekening te krijgen waardoor ik zelf de nodige foto’s moest maken en de kalkwagen volledig moest opmeten. Voor het eerst heb ik een model helemaal uit polystyreen gemaakt. Dit beviel mij wonderbaarlijk goed, beter dan de voorbije projecten uit messing, want polystyreen is veel makkelijker te zagen, schuren en te 112 - Agritoy 2 - mei 2014
plamuren en de kleinste details zijn te verwezenlijken. Ik heb polystyreen platen van 1 tot 3 mm gekocht bij een firma uit het nabije Opglabbeek en daar hebben ze het alvast voor mij in strippen gezaagd. Stickers en banden zijn gekocht, de rest is volledig in schaal 1/32 gemaakt. Nadat de kalkwagen af was vonden de medewerkers van het loonbedrijf en ik dat het een schitterend eindresultaat heeft opgeleverd. Het volgende project zal waarschijnlijk de Amazone EDX maïsplanter worden van hetzelfde loonbedrijf Kerkhofs.
Guido Heymans-Smeets
zelfbouw
van
Marcel Delathuy
Hoeverancier Marcel komt dit keer met een Ford 3600 op de proppen. Hij maakte dit model met als basis een Ford 6600 van Britains. Daarvan kortte hij het motorblok een paar millimeter in om zo de juiste afmeting te krijgen voor een 3600 model. Dat deed hij niet door domweg wat van de voorzijde weg te halen maar door op de juiste plaats ergens halverwege het motorblok door te zagen en dan enkele millimeters te verwijderen. Zoals gebruikelijk maakte Marcel ook voor dit model weer een goed werkende achterhef en een functionerende vooras, compleet met stuurstangen en alles wat erbij hoort. De spatborden zijn afkomstig van een Ferguson TE 20 van Siku. De stoel is van Britains, maar de uitlaat en het luchtfilter zijn weer zelf gemaakt. Volledige verlichting werd geïnstalleerd en zelfs nummerplaten voor en achter. De juiste verf en stickers maken het model af. De Ford 3600 werd gebouwd van 1975 tot 1981 door de Ford Motor Company. Hij verving de tractor van de serie 3000. Voor het eerst is op deze trekker een cabine als optie mogelijk; ook kan er gekozen worden uit een benzine of dieseluitvoering. Ook een luxe stoel en een hydraulische stuurinrichting behoorden tot de mogelijkheden. De motor is een driecilinder met een vermogen van 47 pk. Het gewicht bedraagt 2050 kg. De trekker heeft acht versnellingen vooruit en twee versnellingen achteruit en de snelheid varieert van 2,9 tot 29,4 km/uur. Het hefvermogen bedraagt een bescheiden 1270 kg.
Jan van der Zijden Agritoy 2 - mei 2014 - 113
bouw
zelf
van
Tom Huijskens
In de vorige Agritoy stond een oproep aan diegenen die een model uit de Bouw je eigen.. reeks hebben gebouwd. Tom Huijskens stuurde foto’s van zijn John Deere bunkerhakselaar. Als voorbeeld diende de Claas bunkerhakselaar die in jaargang 2009 van Agritoy kon worden gebouwd. Na ruim een half jaar bouwen was het dan eindelijk zover; de John Deere bunkerhakselaar was af. “Het was een heel karwei om het model te bouwen, maar ik ben toch blij dat ik het gedaan heb. Door dit te bouwen ben ik namelijk ook een heel stuk wijzer geworden qua het zelf bouwen van modellen. Omdat je toch een model zelf aan het bouwen bent, stuit je soms op problemen en dat is dan toch ook wel weer een uitdaging om zulke dingen op te lossen”, zo geeft Tom aan. Tom heeft het begrepen, 114 - Agritoy 2 - mei 2014
want deze ervaring opdoen was nu precies de bedoeling van de serie! Tom heeft iets unieks in de kast staan, niemand heeft een vergelijkbaar model. En voor wie er een denkt te kunnen bestellen: “Er zit heel wat werk in. Als ik alleen de uren al zou moeten rekenen zou dit ding al een fortuin gaan kosten, maar gelukkig is het hobby en daar mag dan ook wat tijd inkruipen”, aldus Tom. Dat wordt dus zelf bouwen..
Emiel van Loon
Agritoy 2 - mei 2014 - 115
zelfbouw
van
Antonio Aardenburg
116 - Agritoy 2 - mei 2014
Enige tijd geleden kwam mijn plaatsgenoot Koen Rodenburg langs om wat tips te vragen voor de zelfbouw van een grashakselaar. Die wilde hij hebben voor zijn zelfgebouwde Vredo haakarm die hij had gemaakt aan de hand van de ‘Bouw je eigen...’ reeks. Ik geef graag tips aan de hand van voorbeelden en zo ontstonden er na enige bezoeken steeds meer onderdelen voor de bek en naderhand ook voor een Vredo. We hadden er ondertussen zoveel dat het vrijwel een complete Vredo zou kunnen zijn.....waarom dan ook niet?. De hakselaar en de Vredo werden daarom geheel compleet afgebouwd. Ik had nog verf van mijn vorige Vredo bunkerhakselaar en dat was dus ook geen probleem. We hadden ons opgegeven voor de regiodag van de L.C.N. in Aarlanderveen op 25 januari jl. en we vonden dat de Vredo daar ook wel heen kon. Dan moest er liever nog wel even een container op. Die hebben we er toen nog maar even bijgemaakt. Ieder een exemplaar. Dit aan de hand van voorbeeldcontainers van grasdrogerij Abbekerk. Naamstickers voor op de bakken zijn nog in de maak en komen er later wel op. ‘Onbedoeld’ stond er zomaar een geheel nieuw model, maar we hebben er geen spijt van...
Antonio Aardenburg Agritoy 2 - mei 2014 - 117
SIKU BLISTER
NIEUWE MODE LLEN EDS TE KOOP RWACHT OF RE VE RT KO EN BINN
Claas Lexion 760 combine Geschenkset Farmer MB-Trac 1800 Intercooler en balenwagen
SIKU 1/32 CONTROL John Deere 7R met frontlader (Euro-Plug)
A.C.A. ISM REPLICAGRI 1/32
REPLICAGRI 1/32
Case IH Magnum 7230 dubbellucht (Gelimiteerd 2500)
BRUDER 1/16
Claas Markant 65 - Balenpers Fiat 640 DT International 55 - Cultivator International 844 SB 2wd International 845 International Vibra Shank 45 - Cultivator Kuhn TF 1500 - Fronttank - Gelimiteerd (1000) Maupu TDM 23TS (Nieuwe logo’s) - Kipper Maupu TDM 23TS ‘Geel’ - Kipper - Gelimiteerd (1500)
Pöttinger Lion 3002 - Rotoreg Pöttinger Vitasem 302ADD - Zaaimachine
SCHUCO 1/32
ATLAS EDITIONS 1/32 Deutz F3L514 John Deere 4020 Renault 651-4 Someca 615
ERTL 1/32 Versatile 290 (Rondom dubbellucht) Versatile 310 ‘Introductory Edition’ Gelimiteerd Versatile 310 ‘Introductory Edition’ (Rood chroom) - Gelimiteerd
HACHETTE RUSLAND MTZ-50 1972 nr. 1 DT-54 1949 nr. 2 T-16 1965 nr. 3 BT3 1934 nr. 4
Deutz-Fahr 9340 TTV Fendt Vario 211 met voorlader Fortschritt ZT303-D (Dubbellucht) Holder A20 Holder EDii met aanhanger Holder EDii met ploeg John Deere 3120 met cabine MB Unimog U1600 (Agrar) ‘Rood’ Porsche Master Schlüter Compact 1350
SCHUCO 1/87 John Deere 4955
IXO/IST (DEAGOSTINI) 1/43
SIKU 1/32
Ursus C-330
Case IH Magnum 340 ‘Siku Edition 2014’ (Gelimiteerd) Deutz-Fahr Agrotron TTV 7230 Grimme GH - Aanaarder Lindner met ladewagen Posch kloofmachine Strautmann BE 4 mestverspreider Valtra T191 en Kuhn EP 7483 TP bermmaaier Vredo DZ 229.07.5 agri doorzaaimachine
KOVAP 1/22,5 Lanz Eilbulldog Zetor 25 A ‘Rood’
L.C.N. ISM SIKU 1/32 Steyr 6170 beursmodel L.C.N. 2014
MO-MINIATUR 1/87 Bührer 475
NOREV 1/32 Claas Lexion 770 met Conspeed 12-75C kolvenplukker
UNIVERSAL HOBBIES 1/16 Ford 5000 met cabine - gelimiteerd (1500)
UNIVERSAL HOBBIES 1/32 Amazone Cayron 200 ploeg Amazone Cenius 3002 cultivator Amazone ZA-M 3001 (2014) kunstmeststrooier Case 1594 4wd Case IH 230 CVX ‘Platinum edition’ Case IH Farmall 115 U met frontlader Case International 1490 4wd Claas Arion 550 David Brown 1490 2wd Deutz-Fahr 5130 TTV Fendt 516 Vario met frontlader en balenklem Hürlimann XM 120 Joskin Trans-KTP 27/65 dumper Kubota M135G - (Gelimiteerd) Kuhn EL 162 frees Kuhn GA 9531 zwadhark Kuhn Maxima 2 8 RX precisiezaaimachine Kuhn MDS 19.1 kunstmeststrooier Kuhn TT 3500 Seedflex zaaimachine Kuhn VB 2190 balenpers Lamborghini Nitro 103 Massey Ferguson 6170 Massey Ferguson 8737 Dyna-VT Monosem NG 4 Plus 4R precisiezaaimachine New Holland T5.115 New Holland T6.140 met frontlader Rauch MDS 19.1 kunstmeststrooier Sulky X 50 Econov kunstmeststrooier Valtra S (2014)
SIKU 1/50 Claas Axion 850 met frontlader en balenwagen Pöttinger Jumbo dubbeldoelwagen Strautmann Verti-Mix 1801 voederwagen
1
2 3 118 - Agritoy 2 - mei 2014
4
5
6 8
7
10 9
USK MODELS 1/32 Challenger MT775E ‘Blackhawk’ - Gelimiteerd (777) Challenger MT775E ‘U.S.A. versie’ Challenger MT875E ‘U.S.A. versie’ Challenger MT975E ‘Anaconda’ - Gelimiteerd (500) Challenger MT975E ‘U.S.A. versie’
WEISE TOYS 1/32 Claas Xerion 4000 Saddle Trac Claas Xerion 4000 Saddle Trac ‘Claas Edition’ Gelimiteerd (3500) Claas Xerion 4000 VC Claas Xerion 4000 VC ‘Claas Edition’ Gelimiteerd (3500) Deutz-Fahr AgroStar 6.38 (1993-1995)
Deutz-Fahr Agrotron 6180 P Fendt Xylon 524 ‘Vorführschlepper’ Gelimiteerd (500) Fendt Xylon 524 ‘N.U.P’ - Gelimiteerd (500) Fendt Xylon 524 met frontlader ‘Vorführschlepper’ - Gelimiteerd (500) Fendt Xylon 524 met frontlader ‘N.U.P’ Gelimiteerd (500) MB-trac 1000 Family (1987-1991) - Gelimiteerd (1500) MB-trac 65/70 (1973-1976)
WIKING 1/32 Fendt 939 Vario (2014) Fendt 939 Vario (2014) ‘First edition’ Gelimiteerd
Fliegl - Giertank met bemester Fliegl - Giertank met bouwlandbemester John Deere 6125R met frontlader
WIKING 1/87 Steyr Typ 80 1. Deutz F3L514 in 1/32 2. Claas Markant 65 pers nu zonder balenwerper van Replicagri 3. Bruder komt met o.a. een Pöttinger Vitasem 4. Uit Polen afkomstige Ursus C-330 in 1/43 5. Lanz Eilbulldog met versnellingen van Kovap Nachod 6. Versatile 310 van Ertl 7. Schlüter Compact 1350 van Schuco 8. Fortschritt ZT 303 in geel en met dubbellucht 9. Een Bührer 475 in schaal 1/87 van MO-Miniatur 10. Voor de kleine boer, een Holder A20 van Schuco Agritoy 2 - mei 2014 - 119
EN NIEUWE MODELL 11
10 12
13
14
15
16
10. Nieuw bij Universal Hobbies, Hürlimann XM120 11. Fendt Xylon 524 ‘Vorführschlepper’ in de kleurstelling van demonstratietrekkers 12. Deutz-Fahr Agrostar vrijzicht trekker van weise toys 13. MB trac uit het verleden, bij weise toys in 2014 14. Het beursmodel voor Chartres is deze gelimiteerde Magnum met fronthef, bestuurder en Amerikaans uitgevoerde spatborden 15. De eerste in de Russische serie van Hachette 16. De vierde in de serie van 60 modellen 120 - Agritoy 2 - mei 2014
AGENDA Agenda van evenementen met miniaturen
Mei 31 Houten, Euretco gebouw Meidoornkade 22. NAMAC ruilbeurs. Voor informatie, www.namac.nl.
Juni 1 Frankrijk, Chartres 21ste miniaturenbeurs A.C.A. Voor informatie, contact@agri-coll-association.com. 8 Eefde, Dorpshuis ‘het Hart’ Jolinkweg 2. H0 modelautobeurs. Voor informatie, webmaster@ho-modelautoclub.nl 14 Bocholt (B), Loonbedrijf Weltjens, Regiodag Zuid-Limburg. Voor informatie, bobbejaan89@hotmail.com 14 Espel, De Ferguson Farm Onderduikerspad 16. Open dag. Voor informatie, tel. 0527271820 of j.bokma1@hetnet.nl
Oktober 4 Drachten, Fries Congrescentrum Oprijlaan 3. 4de Miniaturenbeurs voor auto’s, vrachtwagens en landbouwvoertuigen. Voor informatie Wouter Beerekamp tel. 050-5033926 (’s avonds) of www.wbevenementen.eu.
7-9 USA, Dyersville 35ste National Farm Toy Show. Voor informatie, www.toyfarmer.com.
18 Houten, Euretco gebouw Meidoornkade 22. NAMAC ruilbeurs. Voor informatie, www.namac.nl.
16 Sevenum, De Schatberg Miniaturenbeurs van auto’s, vrachtauto’s, trekkers etc. Voor informatie, tel. 0478-692314.
19 Husum (D), Messe Husum 12de Traktorado. Voor informatie, www.traktorado.de.
22-23 Zwolle, IJsselhallen 26ste Internationale Landbouwminiaturenbeurs en Tentoonstelling L.C.N. Voor informatie, tel. 06-30799865, www.agritoy.nl of beurs@agritoy.nl
23 Spelle en Stadtlohn, Duitsland L.C.N.-ledenreis. Dagtrip naar de Krone fabrieken in Spelle en bezoek aan het Siku museum. Voor informatie, Martien van Driel: 0345-573000 of reizen@agritoy.nl 24 Heinkeszand, De Stenge Stengeplein 1. Zeeuwse Auto Model Ruilbeurs. Voor informatie, tel. 0113-220493.
November 21 Lauwerszijl, Regiodag Groningen, Friesland en Drenthe.Voor informatie, tel. 06-21969580 na 20.00 uur.
8 Joure, ’t Haske Vegelinsweg 20. Modelautoruilbeurs. Voor informatie, tel. 0513-416571.
1 Kruiningen, Ons Dorpshuis Modelautobeurs. Voor informatie, janwillem.hajee@hotmail.nl
23 België, Maasmechelen LIMAC ruilbeurs. Campus De Helix, Rijksweg 357. Voor informatie tel. +32-498294730 29 Houten, Euretco gebouw Meidoornkade 22. NAMAC ruilbeurs. Voor informatie, www.namac.nl. De gegevens zijn ontleend aan allerlei bronnen, voor de juistheid is de redactie niet verantwoordelijk. Het is raadzaam om genoemde informatiebronnen te raadplegen in verband met eventuele wijzigingen.
28-29 Rutten, Poppema Landbouwminiaturen Hopweg 48. Open dag. Voor informatie www.poppemalandbouwminiaturen.nl.
Juli 26-27 Panningen, Manege De Vosberg Ninnesweg 176. 35ste Internationaal Historisch Festival. Voor informatie, tel. 024-6772419 of www.hmtklep.nl.
Augustus 9 Houten, Euretco gebouw Meidoornkade 22. NAMAC ruilbeurs. Voor informatie, www.namac.nl.
September 13 Joure, ’t Haske Vegelinsweg 20. Modelautoruilbeurs. Voor informatie, tel. 0513-416571. 20 Rijssen, ‘t Witte Hoes Markeloseweg 90. Autominiaturenbeurs. Voor informatie, tel. 055-5429302. 21 Sevenum, De Schatberg Miniaturenbeurs van auto’s, vrachtauto’s, trekkers etc. Voor informatie, tel. 0478-692314. 27 Apeldoorn, wijkcentrum Orca Germanenlaan 360. Modelauto verzamelbeurs. Voor informatie, tel. 055-3552338. Agritoy 2 - mei 2014 - 121
ADVERTOYTJES
OR LEDEN ALLEEN VO
Gezocht: De Nederlandse versie van de volgende uitgaven van ‘Partners’ (krant), het periodieke informatietijdschrift van NH. Het gaat om de nummers 3, 4, 5, 7 en 8. Marcel Scholten, tel. 0316226995 of m.scholten01@chello.nl.
Landbouwminiaturen Museum Frieswijk is op afspraak geopend. Op 13 bij 5 meter staan vele vitrinekasten vol met ongeveer 1300 prachtige miniatuurtrekkers en landbouwmachines. Familie Venneman, Frieswijkerweg 7, Schalkhaar, tel: 0570-60 92 69. Meer info: www.museumfrieswijk.nl
Oproep: Heeft u een adreswijziging of andere zaken voor de ledenadministratie, neem dan contact op met John van Leeuwen. E-mail: ledenadministratie@agritoy.nl
Advertoytjes zijn alleen voor leden en mogen maximaal 300 tekens groot zijn.
jopie kruka s
122 - Agritoy 2 - mei 2014