in
n cl u
1989 - 2009
b
L.C.N.
derland
dbouwm
ture
ne
n la
ia
Flag tractors Op koffievisite in Zeeland De MF’s van Jan Lodewijks
NUMMER 3 - AUGUSTUS 2009
Landbouw Miniat urenclub Nederl and
AUTODROME Gedetailleerde metalen tractorkits schaal 1:32
Ford 2600 / 3600
Massey Ferguson 1130 Anniversary Model (1984-2009) Massey Ferguson 98
McCormick Farmall DF25
BM Volvo 600
Oliver 99
Ford 2000 / 3000 Volvo BM 350
In 2009 bestaat Autodrome 25 jaar. De Massey Ferguson 1130 is het Anniversary Model (1984-2009). Voor meer informatie zie onze website: WWW.AUTODROME.NET E-mail: info@autodrome.net Autodrome Kloosterweg 6 3882 NL Putten Holland tel. (0341) 35 64 20 fax (0341) 36 10 02 Adres showroom: Planetenveld 43 Zeewolde, geopend wo/za van 10.00 tot 17.00 uur.
INHOUD AGRITOY 3augustus 20 09
3
Informatie, lidmaatschap, inhoudsopgave
26 Big wheels, little wheels
56 Zelfbouw van Marnik Vranken
4
Van het bestuur en de redactie
28 De andere schalen van Wil Zoetekouw
58 Zelfbouw van Jan Lodewijks
6
Regiotrekkers en activiteiten
30 Kirovets modellen
60 Zelfbouw van Jonnie Rietveld
8
Onze zusterclubs
34 Aanverwante artikelen
62 Verbouw van Henry Selten
36 Welkome Web Weetjes
65 Verbouw van Jose vanOverschelde
41 Hun top drie, en waarom die
66 Verbouw van Martijn de Swart
12 Reisverslag Chartres
42 Oud nieuws
68 Verbouw van William Bax
14 Het tractormuseum in Nisse
46 Bouw je eigen..
70 Nieuwe modellen
16 De man achter..
50 Zelfbouw van Rob Theunissen
73 Beursagenda
19 Boekbespreking
52 Zelfbouw van François en
74 Advertoytjes, Jopie Krukas
10 Verslag van de algemene ledenvergadering
20 Op koffievisite.. 24 De jeugd heeft de toekomst
Gerard Dereume 55 Zelfbouw van Gerald Tjaden
Bij de voorplaat: Waarom maken de bekend e fabrikanten nog steeds geen Veenhuis modellen? Ze zijn populair genoeg. Henry Sel ten draagt zijn steentje bij me t deze nieuwe silagewage n. Meer over zijn modellen èn zijn toekomstplannen in deze Agritoy. Rond 6 november versch ijnt de volgende Agritoy. Kopij en advertenties moeten uite rlijk 26 september bij de redactie binnen zijn.
COLOFON
Agritoy is het informatiecontactblad van Landbouwminiaturen Club Nederland en verschijnt 4 maal per jaar. De vereniging stelt zich ten doel: het bevorderen van de hobby van verzamelen en bouwen van miniaturen van trekkers en landbouwwerktuigen.
Lidmaatschap
Men kan lid worden op elk willekeurig moment. Per kalenderjaar bedraagt de contributie € 20,- bij automatische incasso plus een éénmalig inschrijfgeld van € 7,-. Voor leden in het buitenland bedraagt het € 27,- per jaar. Opzegging van het lidmaatschap: schriftelijk vóór 1 december voorafgaande aan het nieuwe kalenderjaar. Leden krijgen -behalve AGRITOY- 25% korting op de abonnementsprijs van het blad TREKKER, soms korting bij aanschaf van modellen e.d. en gratis toegang tot de jaarlijkse beurs en show.
Advertenties
Leden kunnen gratis adverteren in de rubriek ‘Advertoytjes’ tot maximaal 250 lettertekens. Voor grotere advertenties - ook voor niet leden - gelden standaardtarieven. Voor informatie: redactie Agritoy, redactie@agritoy.nl. Internet: www.agritoy.nl
Bestuur
Voorzitter: J. Dokter, Duistereweg 18, 8431 VV Oosterwolde tel. 0516-512872 Secretariaat: B.R. Verwijs, Valleistraat 109, 3902 ZB Veendendaal tel. 0318-527261 Penningmeester: M.G.J. Scholten, Plataan 72, 6942 TS Didam tel. 0316-226995 Organisator reizen: M.J. van Driel, Tielerweg 16, 4191 NG Geldermalsen tel 0345-574341 Clubblad Agritoy: F. Postmus, Steiger 25, 8325 HB Vollenhove tel 0527-251867 Beursinformatie: A.J. Weernink, ‘t Kemerink 25, 7497 MN Bentelo tel. 0547.292679 Regiocoördinator: Th.G.M. Visser, Schamel 9, 6852 DT Huissen tel. 026-3252114
Ledenadministratie
J. van Leeuwen, Frambozengaarde 29, 3992 KC Houten tel. 030-6373070 e-mail: ledenadministratie@agritoy.nl
Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming worden overgenomen. Agritoy©
Organisatie Beurs Zwolle
A.J. Weernink, ‘t Kemerink 25, 7497 MN Bentelo tel. 0547-292679 e-mail: beurs@ agritoy.nl
Redactie Agritoy
Redactie Agritoy, Verwoldseweg 36, 7245 VX, Laren Gld Tel. 0573-795017 (na 19.00 uur) e-mail: redactie@agritoy.nl
Redactieleden
Emiel van Loon, Laren Gld tel. 0573-795017 (na 19.00 uur) e-mail: redactie@agritoy.nl Jan van der Zijden, Etten-Leur tel. 0765035534 e-mail: j.vanderzijden@tele2.nl Albert Jan Kamphuis, Dalfsen tel. 0529430705 e-mail: kamp2791@planet.nl Frits van Manen, Barneveld tel. 0342-412277 e-mail: frits-gerda@pensiondeboschkamp.nl Freerk Postmus, Vollenhove tel. 0527-251867 e-mail: fenmpostmus@online.nl
Rekeningnummer L.C.N. ING bank 2080735 Didam IBAN: NL88INGB0002080735 BIC: INGBNL2A
Druk
BDU Grafisch Bedrijf Reg. nr. ISSN: 1386-2472
Opmaak
ReproVinci BV www.reprovinci.nl
Agritoy 3 - augustus 2009 - 3
Bestuur - R edactie
Van de redactie
L.C.N.
in la
nd
bouwm
i
1989 - 2009
1989 - 2009
Nederlan d
u
L.C.N.
derland
ouwm
b
ne
ndb
Miniatur enclub
n cl u
b
la
uren cl
2009
at
ture
Flag tractors Op koffievisite in Zeeland De MF’s van Jan Lodewijks
Voortgang clubmodel 2010 Momenteel loopt de offertefase. In de Agritoy van augustus hopen we te kunnen melden wie “ons” clubmodel 2010 gaat produceren. Met deze zin heb ik de voortgang over clubmodel 2010 in het meinummer afgesloten. Deze zin kan ik deze keer weer gebruiken. Hieronder leest u waarom dat nog zo is. Begin juni hebben we een eerste oriënterend gesprek gevoerd met een kandidaat producent voor het clubmodel. Al vrij snel bleek dat met de beschikbare informatie geen goed offerte traject ingezet kon worden. Onze ‘huiswerkopdracht’ was daarom: ‘Zorg zo snel mogelijk voor zo veel mogelijk detail foto’s, het liefst binnen 14 dagen’. Dat bleek echter makkelijker gezegd dan gedaan. De eerste gedachte was, waar vind je in een zodanig korte tijd een echte D 100 06 die ook nog eens in originele staat verkeerd? Daarvoor hebben we ons netwerk maar eens aangesproken en tot onze verbazing 4 - Agritoy 3 - augustus 2009
kregen we na een aantal dagen al een adres aangereikt. Een van onze bestuursleden heeft toen meteen een afspraak gemaakt met de eigenaar en ruim 100 foto’s gemaakt. Je kunt echter niet zomaar in het wilde weg een paar plaatjes schieten, daar worden wel enkele eisen aan gesteld. Zo moeten de te fotograferen onderdelen zo recht/vlak/haaks mogelijk op de foto gezet worden. Dus niet schuin van voren, want dat geeft een vertekend beeld, omdat dan de verhoudingen ten opzichte van andere onderdelen niet goed zichtbaar zijn. Tevens moet op iedere foto ook een liniaal zichtbaar zijn. Daarmee voorkom je discussies over de juiste afmetingen van de diverse onderdelen. Verder zijn er nog diverse tekeningen gemaakt als extra verduidelijking. Ondanks de snelle levering van de foto’s bete-
kende dat natuurlijk wel weer een vertraging in de voortgang. De offerte kan elk moment in de bus vallen, maar op de uiterste inleverdatum van dit stukje was dat helaas nog niet het geval. Het heeft geen enkele zin om een naam te noemen als achteraf blijkt dat de geoffreerde prijs voor ons niet acceptabel is. Vandaar dat ik ook nu nog niet kan melden wie het clubmodel voor 2010 gaat produceren. Dus nog even geduld. Ondanks deze onzekerheid ga ik er vanuit dat we in het novembernummer van de Agritoy de fabrikant bekend kunnen maken. Tevens hopen we dan tijdens de beurs in Zwolle een prototype te kunnen presenteren. Als dat het geval is gaat ook meteen de bestelmogelijkheid van start. Hopelijk meer hierover in de Agritoy van november. Tot de volgende keer.
Marcel Scholten
derland
NUMMER 3 - AUGUSTUS
Landbouw
ni
ia
ne
t voor evenzoveel rden daar dagelijks gedruk wo en rift sch tijd Agrotron is al weer ies. Een miniatuur Deutz s van je laten horen. Het verenigingen en organisat Zo af en toe moet je een U en “BD st tek de sen van de pas deze. met aanhanger voorzien een tijd geleden, dus bij als blijk in ” gd rtijd ndi me rha om ove mk rd r mijn idee “ko urige combinatie” we kle een y, rito Ag Het is hoogzomer en naa cteur gewoon van Ee, commercieel dire de fanatieke verzamelaars van waardering aan Martin miniaturenland al zullen van es dam De by. hob f B.V. len van hun van BDU Grafisch Bedrij doorgaan met het aanvul freaks hebben zich ren iatu k aldaar onder het genot min pre de ges ter een win k Oo vooral de doorge g” kin wij nkje met een paar d bij deze “af van een hapje en een dra meestal al lang neergeleg eerg aanwezige firma ond ndin zoals mensen van de eveneens van hun echtgenoot of vrie een van Agritoy verg aak rda op z’n verjaa ReproVinci BV die de opm tekende ondervond toen smaakvolle de t Een t. me schijn kwam zorgen, was erg interessan houten wandbord tevoor je rt. zie apa Zo . vak nooit klaar” layout maken is ook een tekst “Een verzamelaar is beter het en buitenevenementen n ik eite zou ivit of , act ven io ele reg e me n Divers dat ook andere de rug en de voorbereien? nen gebruik zijn inmiddels weer achter woord “medeleven” kun t Zwolle starten binnenkor kker, de BDU in Bardingen voor onze beurs in Een uitnodiging van de dru ng er een boekbespreki t kleuren drukpers weer. In deze Agritoy is we neveld om de nieuwe ach is , den en zijn naast de gebruinkje in te wij over miniaturen te vinden met een hapje en een dra sante artikelen en r tuu L.C.N. bes rieken weer tal van interes rub ijke kel door een delegatie van het der door de iets leuker maken dan zon i. Tijdens de rondleiding geplaatst die de hobby net redactie bijgewoond in me de r staan stil ove n eid eve ebr geg uitg eg we uitl len persen werd volgende Agritoy zul de In y. rito Ag drukkerij met draaiende uitdie atisch de L.C.N. met reportages het vrijwel geheel autom bij het 20-jarig bestaan van nieuwste technieken van r tuu ara app er, ezi rde spl cee lee l van itgave. Vee meest gea passen bij een jubileumu gevoerde drukproces. De Frits van Manen van Agritoy compleet age opl ele geh de om zet is daar neerge nde f uur! Tientallen verschille te drukken in nog geen hal
Beursnieuws De tijd gaat snel. In mijn agenda staat dat ik voor 1 juli kopij naar de redactie moet sturen voor de nieuwe Agritoy die in augustus uitkomt. Ik weet het allang maar ja, je wilt zoveel mogelijk het laatste nieuws meegeven. Er is tussen het werken door genoeg gebeurd wat de beurs betreft. Allereerst is de offerte voor de huur van de IJsselhal ontvangen, veel mailverkeer en telefonisch contact met de leverancier van het beurs-
model in verband met de detaillering van het beursmodel, foto’s maken van de echte McCormick voor de posters en strooibiljetten, posters laten drukken, tekening van het beursmodel op de doos laten maken en versturen en tekening van het aandenken beoordelen. Verder hebben we nog overleg gehad met mensen die een 1/1 model voor de IJsselhal en een oldtimer in de IJsselhal willen en kunnen plaatsen. Kortom, verveling staat niet in ons woordenboek. Als de inschrijvingen voor de beurs even groot zijn als afgelopen jaar gaan we op de zaterdag de Diezehal er voor een deel weer bij betrekken. Dit voor de standhouders die alléén op de zaterdag staan. Er zijn wederom een aantal nieuwe standhouders die zich aangemeld hebben om op de beurs te gaan staan. We doen ons best ervoor.
Showtafels of vitrineglasplaat Evenals voorgaande jaren zijn er
vitrines beschikbaar voor het showen van eigen modellen. Een glasplaat meet 85 x 35 cm en er zijn 5 platen inclusief de bodem per vitrine. Iedereen die een glasplaat reserveert krijgt een formulier toegezonden waar op aangegeven kan worden wat men tentoonstelt en de “waarde” daarvan aangeven. Het formulier dient voor aanvang van de beurs ingeleverd te worden bij het daarvoor aangewezen bestuurslid. Dit in verband met het verzekeren der modellen. Standhouders mogen geen modellen in de vitrine plaatsen die ze zelf op de stand verkopen. Ook zijn er natuurlijk showtafels voor het tentoonstellen van modellen. De tafels hebben een afmeting van 120 x 80 cm. Opgave voor een glasplaat of showtafel kan bij Karel Hofs, telefonisch (bij voorkeur tussen 18.00 en 19.00 uur), per fax op nummer 0572-201492 of per e-mail via karel.hofs@12move.nl. Opgave voor 15 september 2009. De beschikbare ruimte wordt in volgorde van aanmelden verdeeld. Zijn er nog vragen of wilt u meer weten over de beurs, neem dan gerust contact op met Tonnie Weernink op telefoonnummer 0547-292679 ( tussen 18.00 en 19.00 uur) of beurs@agritoy.nl. De beurscommissie:
Gerrit Esselink, Karel Hofs en Tonnie Weernink
Beursmodel 2009
’s van het En hier dan de eerste foto TTX 190. In k mic Cor Mc de pe, prototy rdt het een wo u samenwerking met Sik ten opgen sin pas aan model met vele . Verder del mo ard nda sta het zichte van wikkeld ont t ich is er een uniek frontgew tems. sys ne ntli Fro rg samen met Zuidbe ewicht ntg fro het r ove tie rma Meer info berg.nl is te vinden op: www.zuid
Agritoy 3 - augustus 2009 - 5
Regiotrekk
ers
n de a v e j Woord oördinator regioc Als ik dit stukje schrijf is het kort voor de zomervakantie. Het is dan meestal rustig in miniaturenland. In mei was er voor de eerste keer een gezamenlijke regiodag van de provincies Gelderland en Utrecht. Deze is redelijk goed verlopen. Er is alleen iets mis gegaan met de adresstickers, waardoor een deel van de leden in deze provincies geen uitnodiging heeft gehad. Sorry hiervoor. In Zuid-Holland houden Jan Verburg en Peter Rietveld een regiodag op 29 augustus. Zie hiervoor elders in dit blad. We zijn aan het kijken naar nieuwe tafelvitrines voor onze regio- en promotieactiviteiten. We bestellen binnenkort een proefmodel. Verder is het de bedoeling dat we op de eerstvolgende jaarvergadering komen met een voorstel voor aanpassing van de regio’s.
Regio Midden en West Brabant en de Zuid-Hollandse Eilanden
De L.C.N. tafel op basisschool de Lindenlommer te Hoeven
Voorlichting aan toekomstige verzamelaars
Theo Visser
Regio Zuid Holland Regiodag
Op zaterdag 29 augustus a.s. zal de jaarlijkse regiod ag gehouden worden. AH Vrij Groenvoorziening in Rijswijk Z.H. is dit keer het gastbedrijf in samenwerking met L. van Leeuwen B.V. uit Delfgauw , het bedrijf waar ik zelf werkzaam ben. Naast een bedrijfsrondleiding en miniaturenverkoop zal er ook voldoende gel egenheid zijn om met elk aar over de hobby te praten De leden hebben de uitnodiging intussen al ontvangen en nu is het afwachten hoe de opkom st zal zijn. Voor de kosten –gratis– hoef je het niet te laten. Aanmelden kon tot 25 juli. Ik organisee r deze dag samen met Peter Rietveld.
Jan Verburg
6 - Agritoy 3 - augustus 2009
Op verzoek van de schoolleiding hebben Niels van Eekelen en ondergetekende op woensdag 17 juni jl. een bezoek gebracht aan basisschool de Lindenlommer te Hoeven. Die organiseerde een projectweek waar alle groepen aan deelnamen en had ondergetekende benaderd met het verzoek om iets over de verzameling te komen vertellen. Samen met Niels en een aantal niet zo kwetsbare miniaturen, wat voorlichtingsmateriaal en stickers ben ik er heen gegaan. Het bleek dat we de groepen 1 en 3 kregen toebedeeld. We kregen 2 x 3 kwartier de tijd om ‘iets’ te vertellen en dat bleek dus heel lang. Zeker als je toch rekening wilt houden met de kinderen waar je het tenslotte voor doet. Gelukkig hielpen de leerkrachten goed mee door ons een soort diepte-interview af te nemen. De kinderen gedroegen zich voorbeeldig, ze keken echt met de ogen en niet met de handen terwijl de modellen voor het grijpen stonden. We hebben een leerzame ervaring opgedaan en later hoorden we dat zowel leerkrachten als leerlingen het erg leuk en leerzaam hadden gevonden. Met als uitgangspunt de verzameling kun je dan ook natuurlijk alle kanten uit, aardrijkskunde v.w.b. de landen van herkomst, waar worden ze voor gebruikt enz. Een aanrader als je de kans krijgt en we hebben er gelijk nog enkele leden bij gekregen ook.
Jan van der Zijden
Open dag bij Flying Toys Tweede Paasdag 13 april jl. hielden Bas en Bets Vogelaar weer de jaarlijkse open dag. In tegenstelling tot vorig jaar toen er sneeuw viel, was het nu een prachtige dag. Daar werd dan ook volop gebruik van gemaakt door de bezoekers die lekker op het terras hun broodjes en soep konden eten. Ondertussen werden de al aangeschafte modellen bekeken en bekritiseerd. Er is die dag heel wat gekletst over de hobby. De Vogelaars hadden zelf hun winkel tot de nok toe vol gestouwd met een breed aanbod zodat er voor een ieder wel iets te vinden was. Om maar eens iets te noemen: een prachtige David Brown 770 Selectamatic Super 35. Dit model van Franse makelij is zowel in wit als rood uitgebracht, beiden in een oplage van slechts 125 stuks. Een plaatje. Behalve te koop was er ook veel te zien. Wat te denken van de prachtige verzameling van Bas die samen met de collectie vrachtauto’s van zoon Arie een hele kamer vol vitrines beslaat. Wim Boer was uitgebreid aanwezig met een grote collectie Meccano modellen. Ik heb ze wel vaker gezien, maar toch heeft Wim iedere keer weer nieuwe modellen staan. Nu een heuse werkplaats en een John Deere showroom, maar dan met oldtimers. Alles werkt ook dus geen gebrek aan belangstelling. Al met al kan de familie Vogelaar terugzien op een geslaagde dag en kijken veel (inmiddels) vaste bezoekers alweer uit naar de volgende.
Jan van der Zijden
Agritoy 3 - augustus 2009 - 7
Nieuws van onze buiten lands
e Zusterclu b
s
België, de BLC/ CMAB
In Nieuwsbrief nr. 19 van april 2009 laat voorzitter Erwin weten dat het weer gelukt is om de Nieuwsbrief op tijd gereed te hebben. In de nieuwe rubriek “oude modellen” vertelt Erwin over de John Deere model B row crop ook wel “Hi post” A genoemd. Dit 1/16 model kocht hij enkele jaren geleden en nu zocht hij in de “trekker-Bijbel” van Crilley en Burkholder naar meer gegevens. Oproep aan de leden is de vraag wat de waarde is van een dergelijk model? Erwin wil dit tot een rubriek maken en roept een ieder op die een bijzonder model heeft, zich te melden. Blijven we bij Erwin, in deze Nieuwsbrief stelt hij zich voor als bestuurslid. Zo lezen we dat hij onder andere maaidorsers verzamelt. Daarna gaan we even de oceaan over naar Canada. Daar woont Huib Zonderland die in dat verre oord stug 1/32 blijft verzamelen.
In Nieuwsbrief nr. 20 van mei 2009 legt Erwin in zijn woordje vooraf uit wat er verderop te lezen valt. Dat begint met een stukje over de 15-jarige Edouard Lacroix, verzamelaar van 1/64 modellen. Hij heeft vnl. John Deere modellen, die volop te koop zijn in deze schaal. Hij is ook al begonnen met een maquette. Op 23 mei jl. was in Meux weer de jaarlijkse 1 show van vooral maquettes. Uiteraard met talloze ge- of verbouwde modellen, teveel om op te noemen. Maar gelukkig zijn er ontzettend veel foto’s gemaakt en bij elkaar op een website gezet. In de rubriek webweetjes tref je de link aan. Op 3 mei jl. organiseerde de vader van de al eerder genoemde Edouard Lacroix in Noduwez een show. Zoonlief had hier zijn maquette staan, maar was niet de enige. Er was genoeg moois te zien, zo valt te lezen. Glenn De Smedt had op de Sima in Parijs contact met de mensen van Profarm Toys. Dit nieuwe Franse miniaturenmerk gaat zich toeleggen op het maken van miniaturen voor de teelt
van maïs, bieten en aardappelen en de bijbehorende grondbewerking. Het eerst model wordt een grondbewerkingswerktuig, de Bonnel Multicultor. En er volgen er dit jaar nog twee en een 12-rijige bietenzaaimachine van Gilles, de C12 is ook aangekondigd. Ook een schoffelmachine met tank voor de maïs om gelijktijdig rijenbemesting toe te passen, komt eraan. Dit belooft nog wat. Nieuwsbrief 21 van juni 2009 opent als altijd met een stukje van Erwin. De LMVB had ook een clubstand op de beurs in Chartres waar enkele leden promotie maakten. Omdat deze club tweetalig is, kunnen Fransen ook de Nieuwsbrieven lezen, wat bij onze Agritoy bijna zeker niet het geval is. Een van die leden, Pierre Duchene schreef een verslag hierover en dan in het bijzonder over de nieuwe modellen die in aantocht zijn. Allereerst was daar het beursmodel 2009, een witte MB Trac 1600, oplage 2500 stuks. Ook het clubmodel 2009 was aangekondigd voor deze beurs, maar helaas niet op tijd gereed. Jammer voor de mensen die min of meer speciaal gekomen waren om hun model van de Claeyson M 103 af te halen. Profarm Toys
2
8 - Agritoy 3 - augustus 2009
3
1. De bijzondere John Deere van Erwin Mievis 2. De nieuw aangekondigde modellen van ProFarm Toys 3. New Holland 8070 van M. Rabas in Chartres 4. Ook in Chartres deze IH 845 5. Deutz creaties van Jean Luc Bois met werktuigen van zijn collega bouwer Michel Durand
presenteerde zijn eerste modellen, de Bonnel Multirotor en Multicultor, de Carre maïs schoffelmachine en Gilles bietenplanter. UH kwam met de Horsch Tiger en Pronto TD zaaicombinatie en de Claas Volto 1320T. Verder een Fendt 820 op dubbellucht, de Agco DT 275 en Challenger MT 685C. Replicagri stelde zijn zaaicombinatie voor van een Kuhn HR 404 rotoreg en een Nodet GC. Verder twee Maupet wagens, een met kuubskisten en een met ronde balen. Van Equaterre was er de Synchromix die zowel in de front- als achterhef gebruikt kan worden. Chesnut Miniatures stelde zijn nieuwste combine model, de Clayson M 140 voor. Ook op zelfbouwgebied waren er prachtige werkjes te bewonderen. Pierre Duchene beschrijft vervolgens nog de bouw van een bietenrooicombinatie van Gilles, de TR 14 ontbladeraar en AD 49 rooier, met mooie detailfoto’s van de bouw van de rooizonnen. Clubmedewerker Philippe Odeurs stelt zich daarna voor en vertelt dat hij voorkeur heeft voor tractoren van Fendt, Renault en de
5
Volvo familie. Kale trekkers zijn niet zo mooi, dus alle modellen hebben een werktuig in de hef. In de rubriek “Oude, zeldzame en promotie modellen” stelt Erwin vier combines uit zijn verzameling voor. De International 953 in 1/43 van Diapet, de Lanz MD 240S in 1/32 van Rex, de Massey Ferguson 8460 in 1/50 van Gama en tenslotte de Claas Europa in 1/40 van waarschijnlijk Duitse makelij. Tot zover de nieuwsbrieven dit kwartaal.
4
Jan van der Zijden
ZWITSERLAND, de AMC: gje club ontving ik een versla Van onze Zwitserse zuster en dit jaar in Gelingen gehoud over de op 21 februari van uit ek de s niet druk bezocht, zo ble jaarvergadering. Die wa de aan. Om de handelaren voor woorden van de secretaris n komen, urs niet voor niets te late sluitend te houden minibe komen. een volgende keer wel te roept men op om toch bij omdat de contributie te verhogen, Er wordt ook besloten de elijk ig maakt. De AMC is nam afdracht aan de Falz dit nod delijke lan er de “paraplu” van deze een van de clubs die ond t me T efhebbers (een soort HM organisatie van oldtimerli acht ebr ft een nieuw clubblad uitg afdelingen) valt. Deze hee ten kos te drukken, waardoor de dat blijkbaar duurder is om . urd de jaaragenda meegestu gestegen zijn. Ook wordt ter de ik bespreekt Hansjorg Fur In het blad Alte Landtechn ctoren tra dan de Ford en Fordson grotere jongens. Ik bedoel 1/16 aal r Universal Hobbies in sch die het afgelopen jaar doo nis ede chi Zo gaat hij in op de ges op de markt zijn gebracht. Sunty jor, de Doe 150 en de Cou van de Fordson Power Ma l. Ovefoto´s is dit een leuk artike per 4. Voorzien van mooie eite mo timerliefhebbers zeker de rigens is dit blad voor old in len ike wel een of meerdere art waard. Ook staan er altijd ft hee m naa een Zwitsers merk dat over de geschiedenis van ied. gemaakt op agrarisch geb van der Zijden
Jan
Agritoy 3 - augustus 2009 - 9
1
Verslag van de g n i r e d a g r e v n e d Algemene Le
9 0 0 2 . N . C . L Op 28 februari werd de Algemene ledenvergadering 2009 gehouden bij uitgaanscentrum Lucky en Schuitemaker Machines in Rijssen Er waren in totaal 218 leden aanwezig, inclusief bestuur en 9 gezinsleden.
2 10 - Agritoy 3 - augustus 2009
Ontvangst Het eerste gedeelte van de dag begon bij uitgaanscentrum Lucky, dicht bij Schuitemaker. Met zeer veel parkeerruimte en op loopafstand van het gastbedrijf praktisch gezien een goede locatie om een vergadering te houden. De belangrijkste overweging is wel dat niet elk gastbedrijf beschikt over een ruimte of kantine waar een vergadering met ruim 200 personen gehouden kan worden. Bij binnenkomst, na de aanwezigheidsregistratie en ontvangst van de gratis lunchbon, kregen alle leden namens Schuitemaker een presentje aangeboden. In het kartonnen doosje bleek een mooie ‘Schuitemaker’ mok te zitten.
De rondleiding liep eigenlijk vanzelf over in de minibeurs
3
Vergadering Even na 10.00 uur werd de vergadering geopend door onze voorzitter Jaap Dokter. Na de agendapunten Mededelingen, Verslag algemene ledenvergadering 2008 en Jaarverslag L.C.N. over 2008 was het woord aan Marcel Scholten om het Financieel verslag 2008 en de begroting 2009 door te nemen en enkele vragen hierover te beantwoorden. Het onderdeel Bestuursverkiezing leverde geen wijzigingen in de samenstelling van het bestuur op. Volgens rooster waren Jaap Dokter, Freerk Postmus en Theo Visser aftredend en ze hadden zich alle drie herkiesbaar gesteld.
Schuitemaker Machines. De beeld- en geluidsapparatuur van Lucky kwam hier goed van pas. De geschiedenis van het bedrijf, het bedrijf zelf en de producten kwamen aan bod. Dit betrof zowel de landbouwmachines voor voederwinning, voeren en mesten, als de machines van Schuitemaker Industrial, de tweede pijler van het bedrijf. In de Agritoy van februari dit jaar is aan het bedrijf ook aandacht besteed. Op www.sr-schuitemaker.nl is het nodige over het bedrijf nog eens na te lezen.
Rondleiding Na de pauze werd bij het onderdeel Agritoy door Emiel van Loon de resultaten van de enquête (poll) over de nieuwe layout van Agritoy gepresenteerd. Deze zijn ook in de vorige Agritoy na te lezen. Bij agendapunt Beurs/show werd door Tonnie Weernink stilgestaan bij de vorige beurs. Vooral terugkijkend op weer een hele mooie beurs, met helaas wel een enkele wanklank. Dit vanwege de diefstal van enkele modellen tijdens, en nog erger, voor opening van de beurs. Hier werd ook door enkele aanwezige leden op gereageerd, vooral hoe e.e.a. te voorkomen. Tevens werd het beursmodel 2009 aangekondigd, de McCormick TTX 190 Xtra Speed. Vervolgens was het woord aan Theo Visser over de Regioactiviteiten. Vanwege afwezigheid van het bestuurslid Martien van Driel, die deze dag thuis zijn verjaardag vierde, werd het onderwerp reizen door Freerk Postmus behandeld. Hij legde het nodige uit over de aanstaande reis naar de Franse landbouwminiaturenbeurs van de Agri Coll Association in Chartres.
Lunch Traditiegetrouw was er tussen de middag de lunch in de vorm van goed gevulde lunchpakketten.
Bedrijf Na de lunch werd er door dhr. Schouten een presentatie gegeven over
Na de presentatie en de oproep om geen foto’s te maken, ging het lopend richting Schuitemaker. Hier werd in groepen een rondleiding door het bedrijf gegeven. Op het moment werden de Rapide 4 opraapwagens gebouwd. Mooi om te zien hoe de bouw van zo’n machine van begin tot eind in verschillende fasen verloopt. Ook de bouw van mengmeststanks en bemesters was in een aparte, vrijwel nieuwe hal te zien. Bovendien kon de nieuwste ontwikkeling, de Innovado voerrobot aan alle kanten bekeken worden.
Mini miniaturenbeurs De rondleiding liep eigenlijk vanzelf over in de minibeurs, die in de productiehallen was opgebouwd. Daar was voor menigeen wel iets van zijn gading te vinden, zo gingen aan het eind van de middag velen wel met een of meerdere miniaturen naar huis.
Tot slot Een woord van dank aan het bestuur voor de organisatie van deze zeer geslaagde dag, aan Lucky en medewerkers voor de gastvrijheid en goede verzorging en aan Schuitemaker en medewerkers voor hun gastvrijheid, uitleg en rondleiding door het bedrijf.
Albert Jan Kamphuis
1. Voor iedereen was er bij binnenkomst een presentje 2. Het bestuur achter de bestuurstafel tijdens de vergadering 3. Ruimte genoeg in discotheek Lucky 4. Toen de eerste L.C.N. leden binnen kwamen, was de laatste discoganger kort daarvoor om half zes pas vertrokken
Agritoy 3 - augustus 2009 - 11
s e r t r a h C Clubreis nsen naar de beurs van Op 6 en 7 juni zijn 15 me est. Jammer trouwens de Franse Club ACA gewe . Onder aanvoering van dat dit er niet meer waren Martien van Driel, bega de “nieuwe” reisleider, en 6 juni rond de klok ven we ons zaterdagmorg artres. De 12 personen van 10.00 uur richting Ch s en in Breda hebben zijn verdeeld over 2 busje euwse opgepikt. we 3 personen uit het Ze
1
12 - Agritoy 3 - augustus 2009
tijd ig en we konden ons op De reis verliep voorspoed ankje met tdr ms lko we dat we een inschrijven in het hotel. Na aan tafel konden we om 19.00 uur nootjes en chips kregen, vrij zijn en ere ied kon . Na het eten voor de “Franse” keuken gang gaan. nt we vroeg aan het ontbijt, wa Zondagmorgen zaten we . zijn op de beurs moesten toch wel op tijd rs organie tijd van het jaar de beu dez in je Het voordeel als in de dikke jas in de kou buiten seert, is dat je niet met een . ten bui er am gen aturen zijn aan rij moet staan. De temper d Ron . ren deu de r chtenden voo Ook hier een lange rij wa gebruik in de hal waar 4000 m² in nen bin we 09.30 uur waren de en teg ijk gel je liep nenkomst was voor de beurs. Bij bin stand van de ACA aan. c 1600 l te koop, een witte MB Tra Daar was het beursmode opeen in t aak gem en van Siku op cultuurwielen. Deze zijn rden wo ld ijfe etw ong ze olle zullen lage van 2500 stuks. In Zw odel, de A. Helaas was het clubm aangeboden door de AC er, nog nci era lev de t blemen me Claeyson M 103, door pro niet klaar. mall H, 6, de McCormick type Far Ook het clubmodel uit 200 ander Een -. 49, € r voo n van € 70, werd te koop aangebode n. tte met werktuigen van Kuh blikvanger was een maque Zeer mooi. l mij op dat dgekeken te hebben, vie Na eerst eens rustig ron . Somen zeker niet de kleinsten er veel maquettes waren lheid gekund, gezien de hoevee migen hadden wat groter n. modellen die erop stonde fbouw d werden en waar veel zel oon get die len Aan de model land is nkrijk meer een akkerbouw van is, kun je zien dat Fra ons is er r de eigenbouwers onder dan een veeteeltland. Voo veel erien de taal het toelaat, zijn veel fraais te zien en, ind verbouw Er is relatief veel zelf- en varingen uit te wisselen. van combines.
2
4
De indeling van de hal was mooi ruim opgezet, men kon de spullen rustig bekijken maar ook hier is het voor bepaalde stands dringen geblazen net als in Zwolle. Maar de dag is nog lang en er komt vast wel een moment dat het iets rustiger is. Dat moment was er rond het middaguur, ik heb toen de drukke stands even bezocht. Wat ik wel jammer vond waren de lege plekken bij zowel de standhouders als bij de maquettes. Mogelijk dat deelnemers op het laatste moment afhaken. Als organisator sta je dan een beetje met de handen in het haar. Iedereen kijk met andere ogen naar zo’n beurs en ik kijk in ieder geval ook door de bril van de organisator van de eigen L.C.N. beurs.
5
Op de terugreis werden de ervaringen uitgewisseld. Nadat er een groepsfoto gemaakt is, ook door Jean-Pierre Noret voor zijn blad Tracteurs, gingen we tegen 15.30 uur huiswaarts. Chartres ligt niet naast de deur, maar de hobby brengt je nog eens ergens. De terugreis verliep wederom voorspoedig en met enkele tussenstops waren we tegen 21.30 uur in Geldermalsen. Vanaf deze plaats wil ik Martien hartelijk danken voor de organisatie van deze reis.
6
Tonnie Weernink
7
3
1. Genieten van een goed glas wijn 2. De deelnemers aan de reis 3-5. Veel mooie diorama’s 6. Jeugdsentiment, maar met aangepaste prijskaartjes 7. Ruim opgezette beurs
7
Agritoy 3 - augustus 2009 - 13
1
L.C.N. aanwezig t e h n a v g a d s g op de openin
m u e s u m r e Trekk ral om
t het natuurlijk voo t worden dat op Bij ons gaa he n aa ie dit tra toeval, maar n ee n se Het is intus de modellen. Het is geen in m eu us erm i het Trekk leden die hun modellen een de tweede zaterdag in me . bijna alle ek bli pu t he len “stallen� or vo lt ste open seizoen in het museum wil Nisse zijn poorten weer innen werd geopend en in 2006 zijn leden van de L.C.N. Om te beg Het museum dat in 1997 aan met Adrie Mol waarmee je verderop dt jaarlijks een selectie fors werd uitgebreid, bie n in deze Agritoy nader kennis kunt uigen van leden die ze da rkt we lfs thema, hij ze en ren cto tra t maken. Die haakte in op het me rkt we ge er rdt wo k . Oo een selectie heeft uit zijn verzameling voor een seizoen uitlenen ers alm Ch lis Al rd het merk met-familie ingebracht. Dit een thema; vorig jaar we r uit de Val jaa dit jl wi UH modelter t, ch bra ge varieerde van de nieuwere extra onder de aandacht el len tot de al wat oudere van Britains. In ofdrol vervult. Buiten ve ho n ee l tel nk Mu r de lin Bo kshutt ine van dit merk is het museum staat ook een Coc er mb co e us he n ee lfs ze tractoren en n tractor, die na de oorlog in het kad d een flink aantal modelle bie ge adese en tur nia mi op k er oo . van Marshallhulp door het Can es rin vit ige ez nw aa de geschonte bekijken in e Kruis aan Nederland is Rod
3 5
2
14 - Agritoy 3 - augustus 2009
4
1. De cabrio Lanz Bulldog van de oud-collega 2-5. De Claeyson M 103 combine 6. De L.C.N. tafel 7. De Fiat Someca van Chiel Kole 8. De BM Volvo combine 9. Enkele John Deere modellen van Piet Breure 10. De prachtige Cockshutt 99 Hart-Parr van Wim Weststrate 11. Ook deze mooie Ford is van Weststrate
ken. Het plaatje zit nog aan de zijkant rechtsvoor. Ook hierop heeft Adrie gereageerd en zijn Cockshutt modellen in schaal 1/16 een plaatsje in een vitrine gegeven. Het zijn de types 30, 40, 50 en de 40 en 50 de Luxe. Op de website van het museum vind je bovenaan onder het kopje ‘laatste update’ en dan bij ‘thema 2009’ een uitgebreide beschrijving over alles wat met dit merk te maken heeft. Ik behandelde de geschiedenis van Valmet al eens in Agritoy nummer 1 van 2006, Adrie doet er nog drie schepjes bovenop. Dus liefhebbers, er is leesvoer voldoende. Piet Breure heeft een vitrine vol gezet met prachtige, vaak wat bijzondere John Deere modellen. Chiel Kole, bekend van de zelfbouw, had zijn nieuwste model, een Fiat Someca 50 in 1/14 gelijk maar naar Nisse gebracht samen met nog een selectie van eerder gebouwde tractoren, waaronder een Renault. Rinus Knuit had voor de variatie geen trekkers, maar een aantal combines ingebracht, die samen de ontwikkeling van het merk New Holland toonden. Om bij dat merk te blijven, heel mooi was ook de Claeyson M 103 combine in schaal 1/12, gebouwd door dhr. de Kam uit Westkapelle. Alle zichtbare aandrijving is natuurgetrouw aangebracht. Ik kon niet in het model kijken, dus ik weet niet hoe de afwerking daar is, maar ik vermoed dat het daar ook wel piekfijn in orde zal zijn. Dat blijkt al uit de afwerking en detaillering. Maar het Trekkermuseum is toch voor-
7
al bedoeld voor de echte tractoren. Die waren er tijdens de openingsdag ook in groten getale. Er werd een wedstrijd ringsteken op de trekker gehouden. Ik ga niet opnoemen welke merken er allemaal waren, maar voor enkelen maak ik een uitzondering. Dat is een schitterend gerestaureerde Cockshutt 99 Hart-Parr, eigendom van Wim Weststrate, de NH dealer uit o.a. Goes. Op de website van dat bedrijf las ik dat ze vroeger vijf van dergelijke trekkers in gebruik hadden. Waar trouwens zo’n dag al niet goed voor is, want ik kwam er een oud-collega tegen die ik al bijna 20 jaar niet had gezien. Hij was er met zijn prachtig opgeknapte Lanz Bulldog in weguitvoering met ‘cabriokap’. Uiteraard hadden we heel wat te bepraten. Ik stond deze dag samen met Niels van Eekelen in het museum. We hadden een collectie modellen uit de Massey Ferguson-familie meegenomen, wat Steyr modellen van Wim Huisman en uiteraard wat promotiemateriaal. Er was best belangstelling voor en we kunnen terugkijken op een welbestede dag. Wil je meer weten over het museum, kijk dan verder op de vernieuwde website, zie hier voor de rubriek webweetjes. Het museum is niet alleen een bezoek waard, maar ook goed te gebruiken als uitgangspunt voor een fietstocht. Ook zijn er plannen om er de stoomtrein Goes - Borssele te laten stoppen.
8 9
Jan van der Zijden
10
6 11 Agritoy 3 - augustus 2009 - 15
De man acht er...
bsite Tijdens de poll op de we n wel kwam naar voren dat me meneens wilde weten welke an sen er achter de tafels sta r aa nd op de beurs in Zwolle. Va k zijn dat we een nieuwe rubrie uw vro begonnen, de man of tie is achter de tafel. De redac naar ig hier ook erg nieuwsgier er en we hopen dat de lezers . en nk ook zo over de
M artin Sm its
TRACTOR CONNECTION 1
De man achter Tractor Connection is Martin Smits. Hij is elk jaar weer te vinden in Zwolle en heeft daar verschillende meters tafel om allerlei zaken op het gebied van onze hobby te verkopen. Maar we gaan eerst ongeveer 50 jaar terug in de tijd. Toen werd bij de familie Smits, een akkerbouwfamilie op het Zeeuwse Zuid Beveland, een zoon geboren. Martin groeide voorspoedig op en na het middelbaar onderwijs ging hij studeren in Wageningen. Na zijn studie kon hij aan de slag als docent agrarische techniek in Dronten, dit zowel voor studenten als leraren in opleiding. Na ongeveer 10 jaar werd er in Dronten flink gereorganiseerd en wie het laatste was aangenomen, mocht er als eerste weer uit. Maar Martin was en is ondernemend. Tijdens zijn baan als leraar waren er al een aantal artikelen van zijn hand verschenen voor de vakbladen op
16 - Agritoy 3 - augustus 2009
agrarisch gebied. Om toch kaas op de boterham te houden, werd Martin na zijn carrière als leraar, freelance journalist. Zijn naam staat onder diverse artikelen die verschijnen in Trekker (en Werktuig), Boerderij, Tuin en Park Techniek en eerder ook wel in (Nieuwe) Oogst. Verder levert hij regelmatig aan buitenlandse bladen een bijdrage. Dit kan zijn in de vorm van een bedrijfsreportage, nieuwsberichten, een test van kunstmeststrooiers of medewerking aan het oogstnummer in september van Boerderij. Tijdens het gesprek pakte Martin een aantal mappen met artikelen waar zijn naam onder staat of waar hij zijn medewerking aan heeft verleend.
Hoe het begon… Als jongen kreeg Martin voor zijn verjaardag een Ford 5000 van Britains. De trekker is flink ingezet in het “bedrijf“
2
van Martin en dat is ook duidelijk te zien. Als student kocht Martin een Massey Ferguson 2680 met een grijze cabine. Dit was iets wat je eigenlijk niet verder kon vertellen. Andere mensen verklaarden je voor gek, want wat moet zo’n volwassene nu met speelgoed. Deze reactie zal herkenbaar zijn voor velen van ons. Zijn eigen speelgoed van vroeger kwam er bij te staan in de vensterbank. Het begin van verzamelen was er. In 1984 kocht Martin in de USA een dertigtal modellen van Ertl. Amerikaanse trekkers spraken en spreken tot zijn verbeelding. Toen deze in Nederland waren, kwamen de vragen om ook eens een model mee te nemen voor iemand anders. Zo kwam het langzaam op gang en ging hij in de USA langs verschillende dealers van merken, om toch maar aan modellen te komen. Martin liet zich inschrijven als boekhandelaar en haalde nog een ondernemers-
diploma om speelgoed te verkopen. Zo begon vanuit huis de verkoop van modellen en boeken. Mond tot mondreclame werkte prima en Martin was al snel gevonden door een aantal verzamelaars, dat zich er ook niet voor schaamde om “speelgoed” aan te schaffen.
Alles zonder internet Tegenwoordig is het niet te begrijpen, maar zo’n 25 jaar geleden was er nog geen internet. Alles werd gedaan via de post. Ook de contacten in Amerika verliepen per luchtpost, lijstjes werden gestuurd om aan Martin te laten zien wat er te koop was en wat hij kon aanschaffen. Een hele vooruitgang was de fax. Het ging plotseling allemaal een stuk sneller. Martin: “Men kan best zonder internet en andere moderne middelen, ook al
“Soms wil ik me gedragen als een Robin Hood” kunnen we ons dat slecht voorstellen. Inmiddels maak je het mee, dat ook mensen die in een dorp wonen met drie straten zich verbazen dat je ze hebt gevonden zonder Tom Tom.”
Groei
1. De Ford 2. De MF 3. Massey Harris GP 4. MF 1080
Al snel werd de woning in Dronten te klein en werd er omgekeken naar een bedrijfspand. Dat lukte allemaal prima en zo werd Martin begin jaren ‘90 een “grote” op het gebied van landbouwminiaturen en alles wat er mee verbonden is. Met name boeken was een goede tak in deze branche. Tijdens de beurs van de L.C.N. in Dronten hield Martin open huis en dan konden de bezoekers van de beurs ook nog eens hun verzameling aanvullen bij Martin. De zaken bleven goed gaan, de ruimte werd weer te klein en Martin schafte het huidige pand met 480 m2 vloeroppervlakte aan. Van daaruit worden al weer bijna tien jaar de zaken behartigd.
3
Tractor Connection In het logo van Tractor Connection staan een Massey Harris GP en een Ferguson-Brown. Waarom dit type en niet een bekender model? Martin: “Ik ben altijd gefascineerd geweest door de manier waarop Harry Ferguson de wereld definitief heeft veranderd met de introductie van het Ferguson driepuntssysteem. Dat is begonnen met de Ferguson-Brown die daarom ook in het logo van Tractor Connection staat. Daar komt bij dat ik thuis ben opgegroeid met Massey Ferguson trekkers en daar veel goede herinneringen aan bewaar. De Massey Harris GP heeft mij altijd geïntrigeerd, omdat die al in 1930 met vierwielaandrijving en vier gelijk grote wielen op de markt kwam en achteraf gezien ook geschiedenis heeft geschreven. Het toeval wil dat Massey Harris later Ferguson overnam en zo Massey Ferguson is ontstaan. Ik heb ook enige tijd een echte GP uit 1933 in bezit gehad. Die heb ik in Zuid Afrika op de kop kunnen tikken.” In het begin stond Martin regelmatig op regionale activiteiten van de OTMV en braderieën in de omgeving. Maar het publiek is in de loop der jaren veranderd en ook het medium internet heeft een flinke bijdrage geleverd aan het veranderde verzamelgedrag. Per jaar staat Martin nu ongeveer 20 keer op een evenement. Verder is hij natuurlijk een vaste deelnemer in Zwolle, Chartres, Spalding, Toytrac in Wincanton en in Panningen. Voor de HMT-show in Panningen laat Martin al enkele jaren achtereen een model maken. Dit jaar is dat een Lanz van Siku in wegenbouwkleuren. Een initiatief van Martin zelf. Het is vaak een Lanz, omdat dit de enige oldtimer van Siku is waar wat interessants mee te doen valt en alleen bij Siku tegen een aanvaardbare prijs dit soort projecten mogelijk zijn. Verder zijn er een aantal modellen door
Tractor Connection uitgebracht. Een MF 5470, een Fendt 208 PA kommunal, een Fendt 208 S en een Massey Harris strooier op ijzeren wielen en op rubberbanden en een Hanomag R45 in de rode export kleur. Van ROS is er een Steyr 180 in de rode export kleur gemaakt.
Door de webwinkel is vaak te zien welke producten populair zijn. Sommige verzamelaars zitten zodanig aan de computer gekluisterd dat het een levensreddend middel is. Een nieuw item is soms al binnen een paar minuten weer verkocht. De geruchten gaan snel en er zijn altijd mensen die het snel en als eerste willen hebben. Het blijft altijd moeilijk om de markt in te schatten. Populaire merken zoals Fendt en John Deere lopen over het algemeen goed, maar dan wel de gewone types en niet de extremen. Daar wordt trouwens door de marketingmensen van producenten wel eens anders over gedacht. Die menen dat net als in de automobielwereld de meeste belangstelling is voor een model dat maar voor weinigen in het echt is aan te schaffen zoals een Ferrari of Lamborghini. Bij trekkers werkt dat ook een beetje zo, maar zeker bij werktuigen ben je beter af met een gangbaar model dat te gebruiken is en dat past in een vitrine of in een diorama.
Verzameling 1/1 Thuis in Zeeland werd er ook altijd met MF gewerkt en die passie voor het merk is altijd gebleven. Naast een hele verzameling modellen van MF heeft Martin ook een aantal echte tractoren. In het magazijn is een MF 150 te vinden, zelf geïmporteerd uit de States. Een
4 Agritoy 3 - augustus 2009 - 17
5
7 6
MF 1080 staat onder een kleed om te worden opgeknapt. Een enigszins apart geval, want weliswaar uit Frankrijk geïmporteerd, maar in Detroit gebouwd en daarom in veel details ook anders dan de Europese typen. Naar verluidt zouden er destijds zo’n 140 stuks uit Amerika zijn geïmporteerd. Aan de 1080 heeft Martin speciale herinneringen. In 1970 opende de MF-dealer in de buurt een nieuw pand en op de show was de toen nog maar pas verschenen MF 1080 echt wat bijzonders. Terwijl zijn vader samen met de dealer zich wat schouderophalend stond te verbazen over dat beest van een trekker die ze nogal royaal bemeten leek, zat hij natuurlijk als 10-jarige al snel op de trekker om onder de indruk te raken van de afmetingen en vooral ook de luxe waarmee de trekker voor die tijd was uitgevoerd. “Enkele loonwerkers hadden zo’n trekker gekocht en als je die dan een keer langs zag komen was je niet voor het raam weg te slaan, maar ondenkbaar dat wij ooit zo’n trekker zouden bezitten.” Bij derden staat nog een MF 1200 en een MF 135 en in Duitsland staat nog een Massey Ferguson combine. Deze moet worden gered van de ondergang. Martin: “Soms wil ik me gedragen als een Robin Hood.” De verzameling 1/1 bestaat verder nog uit een MF 35, 65 en een TED-20, enkele ploegen en een New Holland pers.
factor tijd ook enorm belangrijk voor Martin. Plannen genoeg, maar de tijd ontbreekt wel eens. Tijdens mijn bezoek excuseerde Martin zich voor de chaos vanwege een nog niet afgeronde verbouwing. Ook zelfrijdende machines spreken tot de verbeelding en enkele van de mooiere modellen van Martin zijn wel de combines van Rostselmash. Deze zijn van oorsprong Russisch en als model niet perse zeldzaam maar toch moeilijk aan te komen. Het diorama in 1/64 is nog steeds niet voltooid. Dat heeft alles met bouwvergunningen te maken en aannemers die niet willen doorwerken. Uiteraard staat ook de eerste Ford 5000 bij de verzameling en de MF 2680 met grijze cabine heeft ook een speciaal plekje. Hij was namelijk moeilijk te vinden. De Precision edities van Ertl spreken Martin ook erg aan. Een deel van de verzameling bestaat uit Fortschritt modellen. Alle modellen stonden oorspronkelijk op een maquette vastgemaakt, zodat Fortschritt het hele scala van de productie van landbouwwerktuigen kon laten zien. En zo is er zo veel. Naar schatting staan er ongeveer 2500 modellen op de verzamelzolder. Verder is de vakliteratuur in de vorm van folders en boeken ruim aanwezig. Een ruwe schatting is dat het ongeveer een plank van 40 meter kan volmaken, dus dat zegt genoeg.
Toekomstvisie
Verzameling andere schalen Als handelaar kom je regelmatig een model tegen. Dat kan gewoon zijn, maar ook iets bijzonders. Martin handelt en verzamelt al meer dan 25 jaar en dat betekent dat de verzameling groot is. Maar zoals voor veel mensen is de
De beurs in Zwolle zal er over twintig jaar ook nog wel zijn, maar zal niet veel groter worden dan in de huidige vorm. Dat heeft te maken met overvoering en verzadiging van de markt. Er worden tegenwoordig zoveel modellen gemaakt voor een schappelijke prijs, dat
verzamelaars een keuze moeten gaan maken in wat men gaat verzamelen. Dit kan 1/32 zijn, maar dan is er veel ruimte voor nodig, of alleen één merk, zoals Fendt of John Deere. Sommige verzamelaars denken dat modellen veel waard worden, maar dat is met de huidige markt een luchtkasteel. En wie zal zeggen dat over 25 jaar de Cursor modelletjes hun waarde nog hebben die er anno 2009 voor wordt betaald? Het is toch een kwestie van vraag en aanbod, maar ook vooral van de emotie die het model bij de koper oproept. Verder is het een goed initiatief van kleine bouwers om met iets speciaals op de markt te komen. Maar voor de gewone man is zelf bouwen of verbouwen eigenlijk niet meer de moeite waard, want voor het geld wat huidige miniaturen kosten, is eigenlijk niks beter na te maken. Waarschijnlijk zullen enkele grote producenten die zich vooral richten op de speelgoedmarkt het moeilijk krijgen, omdat die markt steeds kleiner wordt terwijl de aantallen in de verzamelaarsmarkt in geen verhouding staan tot de volumes die de traditionele speelgoedfabrikanten gewend zijn te produceren. Ook in andere landen zullen beurzen blijven bestaan maar het is toch enigszins verbazingwekkend dat een groot land als Duitsland niet een goede beurs kan organiseren op het gebied van landbouwminiaturen. Maar de tijd zal het leren. Meer weten over Tractor Connection? Kijk dan op www.tractorconnection.nl Deze site wordt regelmatig aangepast en blijft de moeite waard voor een bezoek.
Freerk Postmus
8
9
5. 6. 7. 8. 18 - Agritoy 3 - augustus 2009
Fortschritt modellen Een klein gedeelte van de showroom Een deel van de Fendt verzameling Model van een prototype. Er waren plannen om
deze John Deere in te zetten tijdens de Tweede Wereldoorlog 9. Een “klein” deel van de verzameling.
Pocket Guide to BRITAI N S Farm Model & Toy TRAC TORS En daar is hij dan eindel ijk. In november heb ik al een blik mo gen werpen in de proefdruk en dan nu het echte boek in handen, prachtig! Maar wat een tijd kost het dan om het allemaal zo ver te krijgen en dat wo rdt wel eens onderschat door de meeste mensen. Tussen het ver schijnen van het boek en er mee beg innen zit ongeveer 1 ½ jaar. Titel: Pocket Guide to BR Mi sschien ITAINS Farm Model & Toy TRACTO nog wel RS (Engelstalig) langer. Dan Auteur: David Pullen is er al veel Jaar van uitgave: 2009 voorwerk Aantal pagina’s: 496 ver richt, zoUitgever: Veloce Publish ing – als schrijven www.veloce.co.uk en foto’s ISBN: 978-1-84584-222-2 maken van Prijs: £ 29.99 (ook verkrij gbaar in Nederland) de modellen.
In dit boek geeft David Pu llen een Het laatste model is een korte beschrijving van het Valtra Valmet samengaan 115 City. van Britains en Ertl. Britain s was echt Maar er is in deze tien jaa voor de Europese markt r maar één en Ertl voor Fen dt en één Deutz uitgebrach de Amerikaanse. Verder t. Dat werden de zal alles met licenties te modellen vanaf 1998 in Ch maken hebina geproben en daar kan de auteur duceerd. ook niks aan veranderen. Er wordt ingegaan op de productie Wat verder opvalt in het van modellen. Duidelijk boek is dat wordt aangeook de quads van Honda wo geven vanaf wanneer er rden geen modelvermeld. Niet direct een len meer worden geprod tractor, uceerd. Het maar onmisbaar op de boe Renault verhaal stopt in rderij. 2005 met de Oo k de “speelgoeduitgaven Renault Cergos. Van Cla ” worden as zijn er door genoem d zoals Tractor Tom en de Britains nooit modellen blue uitgebracht. tractor and round baler. Er wordt een beschrijving Aardig, maar gegeven misschien was het beter over de verschillende voo geweest om rladers daa r nog een apart hoofdstuk waar tractoren mee wa je aan ren uitgete wijden. rust, verschillende hefinri chtingen, Erg handig zijn de gekleu bestuurders en wielen. rde tabjes Ook worden bov enaan de bladzijde. Rood de verschillende dozen is voor onder de loep Case en MF, groen voor genomen. Zeer de moeite JD en blauw wa ard om voor Ford en New Hollan De omslag de verschillen te bekijke d. n. Het boek sluit af met ver van het boek sch illende laat zien dat het hier gaa registers, zodat snel een t om de moDa arn mo a del kan volgt op alfabetische vol dellen tussen 1998 en 200 gorde worden gevond 8. Het boek en op van typ e, elk lee model wat is uitgebrach ftijd of sluit dus mooi aan bij het t, op serienummer. eerste deel twee pagina’s een beschr van de serie. Het eerste ijvi ng aan boek ging de hand van foto’s en in over een periode van 40 een vast Al met al een zeer welko jaar en dan schema. Het begint met me aanvulling dit boek over tien jaar. Een een Allis op het gebied van landbouw heel verCh alm ers miniatu7580 uitgegeven in 2008 schil. Dat is er ook tussen ren. David heeft zich zel beide boevoo f r ove de rtroffen National Farm Toy Show ken. Enige vergelijking is . met deze uitgave. Sailla misschien Ver nt der det sta ail is an er ook modellen in die wel op zijn plaats. Deel al de medewerking van enk 1 bestond uit weer een beetje in het ver ele BN-ers, 288 pagina’s en 800 foto’s gee thoekje zoals Niels Anchelon, Kla en dit boek waren geraakt en dan kom as Nijenhuis heeft maar liefst 496 pag t het “O, en Jacky en Evert Nijssen. ina’s en 1450 ja! ” gev oel weer een beetje boven. afbeeldingen.
Freerk Postmus
Agritoy 3 - augustus 2009 - 19
op koffievi sit
e bij
Adrie l o M n e i w d i en L in Nisse nen Adrie en Lidwien Mol wo in 82 het sinds hun trouwen in 19 Het Zeeuwse plaatsje Nisse. ben lieflijke dorpje heeft ee ligt in schermde dorpsstatus en schermde het mooie, eveneens be Zak van Zeeuwse landschap “De r is dit Zuid-Beveland�. Daardoo aard gebied gelukkig gevrijw re rde van ruilverkaveling en ve rlijke verstoringen van de natuu niet omgeving. Adrie is hier laats geboren. Zijn geboortep erij in was de ouderlijke boerd vaHeinkenszand waar zijn n ee der nog steeds woont. Na bben aantal jaren bij pa te he ot gro gewerkt, is hij nu al een in de aantal jaren werkzaam haven van Vlissingen.
20 - Agritoy 3 - augustus 2009
Het ouderlijke bedrijf Vader had een gemengd bedrijf. Hij deed aan veeteelt, akkerbouw en later op een wat bescheiden schaal aan loonwerk. Een aantal jaren geleden heeft hij het grootste deel van zijn land verkocht en ging hij het wat rustiger aandoen. De boerderij hield hij echter wel aan. Hij woont daar nog steeds. Voor de hobby heeft hij naast de boerderij nog een perceeltje weiland waar een aantal pinken grazen. En in de schuur staan, eveneens voor de hobby, zijn nog twee laatst gebruikte trekkers. Het betreft een Fiat 488 van 48 pk uit 1979 en een Fiat 780 DT met een motor van 78 pk. De 780 DT heeft vierwielaandrijving en is van bouwjaar 1976. De eerste trekker welke in 1954 zijn intrede op het bedrijf deed, was een Case VA. De wat hoger uitgevoerde trekker was zeer geschikt voor het gebruik als verplegingstrekker en uitgerust met een benzine/petroleummotor van 18 pk. De Case VA is geproduceerd van 1942 tot 1955. Daarna kwam er een Massey Harris die evenals de Case tweedehands werd gekocht. De eerste trekker die nieuw werd gekocht, was een Allis Chalmers D 272. Deze had een dieselmotor van 30 pk uit 1958. Dit type was de opvolger van het bekende en populaire model B. De voornaamste wijzigingen waren een mechanische spoorbreedteverstelling en een doordraaiende aftakas. Wat later kwam er een Allgaier A 133 uit 1953. Deze
1
2
Aan de Fiat S.O.M. 50 heeft Adrie de meest prettige herinneringen had een driecilinder luchtgekoelde dieselmotor van 33 pk. Die werd in 1962 ingeruild op de eerste Fiat die op het bedrijf zijn intrede deed. De 411 R met een vermogen van 40 pk was voorzien van een hefinrichting met automatische trekkrachten positieregeling. Ook een doordraaiende aftakas en een rijafhankelijke aftakas hoorden bij deze uitvoering. Na de eerste Fiat volgden er later nog meer van het Italiaanse merk. In 1966 werd de A.C. ingeruild voor een zwaardere Fiat, type 615. Deze had een viercilinder dieselmotor van 65 pk. In 1970 werd een gebruikte Fiat S.O.M. 50 aangeschaft. Deze werd ingezet voor de pas verworven melkrit. Aan deze trekker heeft Adrie de meest prettige herinneringen. Het rijden van de melkritten met de S.O.M. was voor hem een feest. Nadat de 411 R een aantal jaren dienst had gedaan is hij in 1973 ingeruild voor een Fiat 415 met een vermogen van 45 pk. De 415 werd samen met de kleinere Fiats 215 en 315 in 1965 geĂŻntroduceerd op de werktuigdagen 4 in Liempde. De 615 werd na 12 jaar trouwe dienst ingeruild. Daarvoor in de plaats kwam er een Fiat 780 DT. Deze trekker, met vierwielaandrijving en een vermogen van 78 pk staat nog steeds, evenals de 488 waarop de 415 is ingeruild, als hobbyobject bij pa in de schuur, zoals ik al eerder schreef.
3
Oldtimers
1. Field Marshall Mark III in 1/16 van C.T.F. 2. Oliver 80 row crop, 1/16 van Ertl 3. Marshall M.H.P 6, gelimiteerde oplage van 197 exemplaren in 1/16 4. Oliver Super 77, 1/16 Precision model van Ertl 5. Oliver 77 row crop, ook een 1/16 Precision model van Ertl 6. Oliver 70 in 1/16 van Scale Models
Naast de twee oldtimers van pa heeft Adrie ook een veelvoud aan oldtimers gehad. Veel van deze trekkers heeft hij weer doorverkocht. Nog steeds mag hij graag, als hij een interessante trekker ziet, deze kopen voor de handel. Door wat te handelen in deze materie maak je de hobby wat betaalbaarder, aldus Adrie. Zijn oldtimercollectie is bescheiden. Die bestaat uit een Massey Ferguson 35x van circa 30 pk uit 1961. Deze trekker verkeert in showroomstaat en is zijn grote trots. Verder een leuke Deutz F 2 L 514 uit 1956. Die is voorzien van een tweecilinder luchtgekoelde dieselmotor van 28 pk. En hoe kan het ook anders, opgegroeid en tijdelijk gewerkt met Fiat tractoren, mogen oldtimers van dit merk niet ontbreken. Zo heeft hij een 211 R met een tweecilinder dieselmotor van twintig pk uit 1962, en een Fiat S.O.M. 60 uit 1961. In restauratie zijn nog een Farmall B.M.D. en een Fiat S.O.M. 50 uit 1963. De Farmall B.M.D. met een vermogen van 45 pk uit 1952 is vrijwel klaar. Alleen de motor vergt nog extra aandacht, hij loopt nog niet mooi rond. Dit type werd begin vijftiger jaren geproduceerd in het Engelse Doncaster en was gebaseerd op het Amerikaanse type Farmall M.
5
6
Miniaturen In 1979 kocht Adrie zijn eerste miniatuurtje, een Fiat 880 DT van Britains. Daarna bleef het een jaar of tien stil ‌. tot hij in 1990 de hobby weer heeft opgepakt. Zijn interesse werd weer aangewakkerd door de vele en mooie beschikbaar gekomen modellen van Ertl. In datzelfde jaar is hij ook lid
Agritoy 3 - augustus 2009 - 21
geworden van de L.C.N. De verzameling miniaturen van zo rond de 280 stuks mag gezien worden. Hij verzamelt eigenlijk alleen maar tractoren. Machines en werktuigen zijn erg groot en nemen onevenredig veel plaats in. Desondanks zijn er wel een klein aantal modellen van combines bij hem te bewonderen. Het betreft o.a. een miniatuur van een New Holland type TR85 en een Massey Ferguson 760. Beiden zijn modellen van Britains in schaal 1/32. De miniaturen zijn in twee speciaal op maat gemaakte vitrinekasten uitgestald. De verzameling bestaat overwegend uit modellen van oldtimers in de schaal 1/16. Modellen van de modernere trekkers in 1/32 en in kleinere schalen zie je in deze collectie vrijwel niet. Adrie’s belangstelling gaat allereerst uit naar de Fiat tractoren. Van dit merk heeft hij een aantal oldtimers van 1/1, maar echter weinig modellen. Zijn tweede belangstelling, oldtimers en dan met name van de Amerikaanse merken zijn wel goed vertegenwoordigd. Deze opvallende en mooie modellen van de merken Cockshutt, Oliver en Minneapolis Moline zie je niet vaak en ze zijn een sieraad in de kast. De trekkers van het merk Cockshutt werden in 1953 in Nederland geïntroduceerd. Zij werden beschikbaar gesteld door het Canadese Rode Kruis. Dit naar aanleiding van de watersnood-
7
8
Er staat een zeer zeldzaam model van een Marshall M.H.P. 6 ramp in datzelfde jaar. Omdat er veel Nederlanders naar Canada waren geëmigreerd, startte het Rode Kruis daar een inzamelingsactie. Het werd een groot succes. Uit de opbrengst van de ingezamelde gelden werden 110 trekkers, 10 oogstmachines en nog wat los materiaal gekocht. Deze schenking werd naar Nederland verscheept en aldaar overgedragen aan het Nederlandse Rode Kruis. Het opgerichte rampenfonds zorgde voor de verdere verdeling. In ons land zijn door firma Massee in Goes alleen de Cockshutt 20 en 30 geïmporteerd. De Oliver tractoren, geïmporteerd door het Centraal Bureau in Rotterdam zijn evenals de trekkers van het merk Minneapolis Moline, al vrij snel na de Tweede Wereldoorlog beschikbaar gesteld via het zgn. Marshall hulpplan. Dit was een Amerikaans plan dat als doel had het naoorlogse Nederland zo snel mogelijk weer op de been te helpen. Het merk Cockshutt werd eind vijftiger jaren opgenomen in de Oliver Compagny en die maakt sinds 1962 weer deel uit van de White Motor Compagny. Ook Minneapols Moline, tijdelijk geïmporteerd door Louis Nagel, onderging in 1963 hetzelfde lot. Eind negentiger jaren werd de White Motor Compagny onderdeel van het steeds groter wordende AGCO. De serie van vijf Cockshutt modellen bestaat uit een model van een type 30. Deze trekker was voorzien van een viercilindermotor Buda petroleum motor van 28 pk. Hij had als eerste in 1947 een doordraaiende aftakas. Verder staan er modellen van een type 40, een 50, een super Deluxe 40 en 50. De Cockshutt 30 is van het merk Teeswater Customs, de andere vier zijn uitgegeven door Ertl. Ook van het merk Oliver, dat tussen circa 1930 en 1962 tractors produceerde, sieren een aantal leuke modellen de vitrinekasten. De eerste Oliver tractoren waren voorzien van viercilinder petroleummotoren. Vanaf circa 1935 werden in de wat zwaardere types zes cilinder “Waukesha” motoren ingebouwd. De gefotografeerde Oliver 70 is van Scale Models, de 80 van Ertl, terwijl de 77 super en 88 Presicion modellen van Ertl zijn. Ook een zeer zeldzaam model van een Marshall M.H.P. 6, waarvan er in zowel de 1/1 uitvoering als in 1/16 slechts 197 zijn gemaakt, is bij Adrie te vinden. Naast wieltractoren zijn er ook rupstrekkers opgenomen. Het betreft een Allis Chalmers type K en een model van
22 - Agritoy 3 - augustus 2009
9
10
11
12
13
de Caterpillar Twenty Two. Dit was één van de eerste van de tussen 1927 en 1932 geproduceerde rupstractoren. Hij had een viercilinder lijnmotor van 19 pk. Het model is van het merk Norscot. Ook een Field Marshall Mark III van C.T.F., staat in de kast. De trekker met een eencilinder motor van 40 pk, werd in de 50er jaren in Engeland geproduceerd. Het model is zo zwaar, dat om het doorbuigen van de vooras te voorkomen onder het carter een extra steun is aangebracht. Verder nog wat modellen van Deutz, Allis Chalmers, Minneapolis Moline en een Fordson E 27N oftewel de Blauwe Reiger. Het zijn allemaal modellen in schaal 1/16. De Renault Nectra 155-54 van Britains maakt hierop een uitzondering, want die is in schaal 1/32, maar daarom niet minder mooi. De modellen van de Farmall F 20 zijn Precision modellen van Ertl. Ze werden in de dertiger jaren geproduceerd en voorzien van een viercilinder petroleummotor van 23 pk. De trekkers waren zeer populair. In de zeven jaar dat ze zijn geproduceerd, werden er 150.000 stuks van verkocht. Zelfbouw en verbouw is aan Adrie niet besteed. Toch heeft hij een mooi zelfbouwmodel van een Fiat S.O.M. 50 in schaal 1/14, gebouwd door zijn vriend Chiel Kole, één van de bekendere zelfbouwers binnen onze vereniging.
Verdere hobby’s
14
15
Naast het verzamelen van oldtimers en miniaturen heeft Adrie ook een zeer omvangrijke collectie folders. Deze collectie omvat tussen de 4000 en 5000 stuks. Van vrijwel alle op de markt gebrachte trekkers heeft hij wel een ordner vol. Het uitbreiden van de foldercollectie gaat de laatste tijd wat moeizaam. Het lijkt wel of de belangstelling voor deze tak van hobby wat tanende is. Naast de folders en miniaturen heeft hij nog, heel apart, een aantal zakhorloges. De afsluitklep daarvan is gesierd met de afbeelding van een trekker. Ze zijn er in zilver en in een vergulde uitvoering. Ook fotograferen is een geliefde bezigheid. Graag mag hij van de toertochten waaraan hij regelmatig deelneemt, een fotoreportage maken. Daarnaast is hij verbonden aan Het Trekker Museum van de Oldtimer Trekker en Motorenclub Midden Zeeland te Nisse. Hij stelt daar naast het verzorgen van het archief, met zijn medehobbyisten de collectie van zowel de oldtimers als die van de miniaturen samen. Het museum is in de zomermaanden te bezichtigen. Zie voor openingstijden www.trekkermuseum-otmmz.nl. Als lid van de L.C.N., de O.T.M.V., de H.M.T., de O.T.M.M.Z. en een abonnement op Trekker is hij goed voorzien van vakliteratuur. Als laatste wil ik Adrie en Lidwien bedanken voor de gastvrijheid, de beschikbaar gestelde tijd en de gezellige hobbyuurtjes.
Leen de Vos
m De
7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.
Cockshutt 30, 1/16 van Teeswater Customs Cockshutt 40, 1/16 van Ertl Cockshutt 50, 1/16 van Ertl Cockshutt Deluxe 40, 1/16 van Ertl Cockshutt Deluxe 50, 1/16 van Ertl Caterpillar Twenty Two in 1/16 van Norscot Farmall F 20, 1/16 Precision model van Ertl Fiat S.O.M. 50, in 1/16 gebouwd door Chiel Kole Minneapolis Moline U, 1/16 SpecCast
iniaturenbo
er
In- en verkoop oude en nieuwe landbouw-, grondverzet-, truckminiaturen, folders, enz. Het nieuwste van Britains, Siku, Bruder, Ertl, Joal,Universal Hobbies enz. Meer dan 2000 modellen op voorraad. Gijs Kool, Nieuwendijk 20,4225 PE Noordeloos. tel.0183-582046, Fax 0183-589525 e-mail: kool@agrimodels.com website: www.agrimodels.com Wilt U langs komen bel even voor een afspraak
Agritoy 3 - augustus 2009 - 23
De jeugd he eft de toek omst
1
zeker als je zo gepassioneerd bent van tractoren Als kleine peuter was hij al helemaal gek van trekkers . Eerst traptrekkers, daarna Brud er modellen en inmiddels overg estapt op Siku miniaturen. Dat is tot nu toe zo’n beetje de tracto r carrière van de 14-jarige Ruben Ho fmeijer uit Vaassen. Verzamelde hij eerst nog meerdere merken, inm iddels is het allemaal Claas wa t de klok slaat.
2
24 - Agritoy 3 - augustus 2009
Hij kon nog bijna geen woord zeggen, maar als zijn ouders met hem een eindje gingen fietsen dan was het alleen maar ‘ah, ah, ah en uh, uh, uh’, als hij onderweg een trekker zag. Daarom had opa voor Rubens derde verjaardag een driewielige traptrekker als cadeau gekocht. Opa had het cadeau keurig ingepakt, alleen van één wiel was een heeeeeeel klein stukje te zien. ‘Trekker, trekker, trekker’, riep Ruben meteen, dus weg verrassing. Beide ouders hebben geen agrarische achtergrond, dus vragen pa en ma zich regelmatig af waar hij het van meegekregen heeft. Echter tijdens het interview blijkt dat zijn ouders ook behoorlijk enthousiast zijn en best wel het een en ander van trekkers afweten. Dus helemaal van een vreemde heeft Ruben het volgens mij toch ook weer niet. Zoals het zo vaak gaat kreeg Ruben van een vriendje een tip dat er een miniaturenbeurs werd gehouden in Zwolle. Toen hij daar eenmaal was geweest, was hij verkocht. Hij is toen meteen lid geworden van de L.C.N. Inmiddels heeft hij de beurs al voor de derde keer bezocht. Hij spaart het hele jaar om daar enkele leuke modellen te kopen. Afgelopen jaar heeft hij o.a. een mooie loopstal gekocht, het hoeft dus niet altijd een trekker te zijn. Ruben vindt Claas de mooiste trekkers, o.a. vanwege de vorm en de kleurcombinatie groen, wit en rood. Hij is inmiddels een vaste bezoeker van de jaarlijkse open dagen bij Claas importeur Kamps de Wild. Ook heeft hij in Laren een keer een demodag van Claas bezocht. Hij mocht toen als passagier op de trekker van zijn oom (is Claas dealer) mee terugrijden naar huis. Als je 14 bent mag je natuurlijk nog geen trekker rijden, maar nood breekt wet. Bij een van zijn vriendjes hebben ze thuis een hoveniersbedrijf en boerderij. Daar mag hij af en toe wel eens op een kleine trekker en met een shoveltje oefenen. Weliswaar alleen in de geitenweide, maar de lol is er niet minder om. Als klein ventje heeft hij tijdens het spelen met de miniaturen al heel wat broeken versleten. Altijd de knieën eruit, volgens zijn moeder. Toen Ruben een jaar of 10 was, mocht hij een keer meerijden op de hakselaar van de plaatselijke loonwerker. Zijn vader kreeg dan te horen waar de hakselaar naar toe ging en fietste er dan later achteraan om
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Ruben weer op te halen. Pa heeft zo al heel wat fietskilometers gemaakt. Als de Agritoy in de bus valt, dan is het feest in huize Hofmeijer. Eerst worden de foto’s bekeken, daarna zijn de zelfbouw artikelen aan de beurt en dan snel naar de welkome web weetjes. Op internet bezoekt Ruben regelmatig diverse trekker- en miniaturensites. Ook de diverse forums worden regelmatig bezocht, maar hij mengt zich niet actief in de discussies. Ruben heeft zelf ook een website gemaakt. Kijk maar eens op www. miniaturenclaas.tk. Hij zou het leuk vinden als je een reactie of tip achterlaat in zijn gastenboek.
3
Toen zijn oudste zus het huis uit ging, is haar kamer meteen door Ruben in beslag genomen. Daar heeft hij nu alle miniaturen, stallen, schuren, diorama’s, posters, petten, folders, kalenders en andere aan trekkers verwante artikelen uitgestald. De miniaturen afstoffen doet Ruben tegenwoordig zelf. Dat is ook wel zo veilig heb ik 4 begrepen. In het verleden deed zijn moeder dat wel eens, maar dan brak er per abuis nog wel eens een onderdeeltje af. Tot overmaat van ramp verdween dat afgebroken stukje dan ook nog eens in de stofzuiger. Dus herstellen zat er dan helaas niet meer in. Ruben gaat elke dag met de bus naar de agrarische school De Groene Welle in Zwolle. Onderweg heeft hij dan mooi de tijd om naar het landschap te kijken en ideeën op te doen. Dat betekent meestal wel dat er ‘s avonds dan weer geknutseld moet worden. Wat in de grote trekkerwereld kan, moet dan 5 immers bij de miniaturen meteen nagebootst worden. Zolang het huiswerk er niet onder te lijden heeft, is dat ook geen probleem. Naast het verzamelen van miniaturen vindt Ruben het leuk om regelmatig tegen een balletje te trappen. Daarnaast mag hij ook nog graag een visje proberen te vangen. Later wil hij loonwerker worden of misschien wel boer. Dat laatste zal vanwege het benodigde kapitaal wel moeilijk worden, tenzij hij ooit een keer mee kan doen aan een programma als boerin zoekt boer. Wie weet wat de toekomt nog brengt. De passie voor alles wat met de agrarische sector te maken heeft is in ieder geval ruimschoots aanwezig, daar zal het dus niet aan liggen.
Sinterklaas surprise, gemaakt door de moeder van Ruben Een deel van de verzameling van Ruben Sleufsilo afgedekt met bierdoppen De dozen moeten nog opgeruimd worden Deze stal is gekocht op de laatste beurs in Zwolle Een deel van de verzameling in een door pa getimmerde schuur Ingekleurd schilderij
6
Marcel Scholten
7
Agritoy 3 - augustus 2009 - 25
Big Wheels/ lit
tle wheels
1
Star Spangled
2
4 3
Vooral als je je toelegt op een bepaald aspect van de hobby ‘miniatuur tractoren verzamelen’, zijn de mogelijkheden eindeloos. Kijk maar eens naar het grote aantal variaties van Fendt modellen van Siku en aanverwanten, die momenteel op de markt komen. Maar die zal ik hier niet behandelen. Zoals iemand me ooit vertelde: “als je wilt dat het er veel zijn, dan kun je er veel vinden”. Nu zal dit voor de echt zeldzame modellen wel iets genuanceerder liggen maar toch; zoekt en gij zult vinden is in de verzamelwereld gemeengoed. Vaak verschillen de tractoren, maar soms ook de verpakkingen van deze modellen. Als voorbeeld noem ik hier de grote variatie in 'Farm Progress' modellen die er zijn. Voor nu begin ik aan een serie in de serie, want ik start met deel 1 van de bontgekleurde wereld van de Amerikaanse tractorbouwers. In deze aflevering wil ik beginnen met de tractoren in de kleuren van de Amerikaanse vlag ofwel de:
winkelcentra, wappert er een vlag in het licht. We gaan terug naar 1976, het jaar waarin de U.S.A. haar 200 jarig bestaan vierde. Op allerhande manieren kwam dit tot uiting en ook de landbouwmechanisatiewereld liet zich hierin niet onbetuigd. Een aantal merken (niet allemaal) brachten een beperkt aantal modellen uit hun topsegment uit in de kleuren van de vlag. Case was hierin een van de voorlopers en bracht 200 stuks van de 1570 uit als 'Flag tractor'. Maar ook MF, Oliver, Steiger en IH, hadden een 'Flag tractor'. Waren het over het algemeen types uit de top van het leveringsprogramma, bij IH was het een 'Lawn and Gardentractor’. Bij Oliver was het een 70, bij Steiger een Panther series II, bij MF een 1155. Het was echter niet alleen in 1976, ook nadat de Twin Towers in New York werden vernietigd, trok er een golf van patriottisme door het land waarbij allerlei 'Flag items' opdoken.
Star spangled tractors
De modellen van star spangled tractors
Wie ooit eens de U.S.A. heeft bezocht, kan beamen dat de gemiddelde Amerikaan de vaderlandsliefde toch wel hoog heeft zitten. Met name bij federale gebouwen en
26 - Agritoy 3 - augustus 2009
Als we kijken naar de modellen van de 'Flagtractors' is het opvallend dat de meesten uit de stal van Ertl komen. De eerste modellen van de Case en
IH werden in de fabriek in Dyersville gemaakt en dit waren ook de enige types die in 1976 uitkwamen. In later jaren werd er nog vaak teruggegrepen op dit type, maar deze drie waren de eersten. De plastic bouwkit van de MF 1155 werd door Ertl op de markt gebracht als onderdeel van een serie van 3 tractoren waaronder een John Deere, een IH 1466 en een MF 1155 'Flag tractor'. De MF viel op in deze set zowel door zijn kleurstelling, door de enorm lelijke achterwielen en door de schaal die 1/25 was. De anderen waren namelijk gemaakt in schaal 1/16. In een volgende aflevering van deze serie zal ik wel eens terugkomen op de bouwdozen uit deze serie. De Case 1570 was er in zowel in een donkerblauwe als lichtblauwe kleurstelling, maar ik heb redenen om aan te nemen dat de lichtblauwe een verkleuring is. Misschien heeft iemand hierover documentatie ter beschikking dat mij overtuigt van mijn ongelijk? Ik baseer dit namelijk op het feit dat ik de echte tractor nooit in een lichtblauwe variant heb gezien. Op het model van de IH Cub Cadet is te zien dat Ertl zich toen nog vaak bediende van het omkatten van modellen. Ten opzichte van de echte trekker heeft het model rode spatborden met een witte sticker terwijl de spatborden van de echte helemaal wit zijn. Omdat het mezelf is overkomen, nog even een kleine waarschuwing; nu de geldcrisis de wereld in haar greep heeft, duiken er hier en daar louche lieden op, die met een setje hedendaagse computerproducten hun eigen versie maken van een Cub Cadet flag tractor. Op zich moet iedereen dit zelf weten, maar om hem dan in een reprodoos te verkopen als zijnde een echt model, dan gaat je haar recht overeind op je hoofd staan! Ik zag het aan de productiedata die gecodeerd onderop de tractor staat. Voor modellen die uit Dyersville afkomstig zijn moet die zwart zijn terwijl de mijne een wit nummer had, wat dan een product uit China moet zijn. Voor Toyfarmer magazine maakte Ertl begin jaren '80 een serie van 4 varianten op de Steiger Panther, van plastic
en in 1/32, en daar was de eerste Steiger ‘Flag tractor' bij. Ook voor Toyfarmer, maar nu in het jaar 2000, bracht Ertl opnieuw een model uit van de MF 1155, in 1/16 en 1/64. De oude mallen werden hiervoor geheel herzien en dit leverde weer twee unieke modellen op. Het 1/64 model had voor het eerst een dichte cabine en een interieur om zo de wat hogere prijs te billijken. Beiden zaten in fraai bedrukte dozen met natuurlijk ‘Zeke’, de mascotte prominent aanwezig. Een ander Amerikaans blad voor naar kennis hongerende toyfreaks was Toy Tractor Times, dat naast een gedrukte versie tegenwoordig als internet magazine is te krijgen. Voor dit blad kwam de Case 1570 opnieuw in de belangstelling. Hiervan zijn nu gebaseerd op hedendaagse mallen twee modellen in 1/16 van gemaakt. Jawel twee, want er waren ongeveer 2500 rood wit blauwe versies en ook nog een zeer klein aantal zogenaamde 'Award tractors'. Deze waren in zilverkleurige uitvoering met rood wit blauwe accenten en met de naam van de eerste eigenaar voorop de cabine. Opvallend was wel de gazonband die Ertl speciaal voor de voorwielen van deze tractor maakte. In 2008 zien we zowel twee nieuwe als ook een oudgediende terugkomen als ‘Flagtractor’. Als eerste komt er een setje met 2 prachtige modellen in 1/64, die speciaal zijn gemaakt door Ertl voor het 25-jarig bestaan van Toy Tractor Times. Hierin zijn een rood wit blauwe versie van de Case 1570 en de Steiger Panther II. Hij zit in een prachtig doosje met Amerikaanse geschiedenistaferelen. Op de onderkant staat ook de naam van beide mensen die de originelen als echte tractor hebben gekocht; J.R. Gyger uit Lebanon Indiana en Norris Haymond uit Ridgley Maryland. Als laatste verscheen SpecCast in hun High Detail serie met een Oliver 70 in de kleuren van de vlag. Dit is wel een zeer apart model, want de details van de tractor maken dat je goed moet kijken of het wel een Oliver is. Naast de bekende kleurstelling is hier ook nog een vlag op het spatbord gemaakt.
Klaas Schotsman
4
5
1. 2. 3. 4. 5.
Case en Steiger Spirit of ‘76 Details van het Toy Tractor Times model Toy Tractor Times Flag tractor Oliver 70 Verchroomde Case Spirit of ‘76
Agritoy 3 - augustus 2009 - 27
Andere scha len
1/16 ikelen hebt kunnen Zoals je in mijn vorige art van Ford, New Holland lezen, verzamel ik alles en hebben daarbij de en Versatile. De miniatur voorkeur voor de wat overhand en ik heb een en vooral voor de minder reguliere schalen verhouding 1/16. de loop van de Deze schalen worden in . Met behulp van tijd beschreven in Agritoy proberen andere informatie en foto’s zal ik usiast te maken verzamelaars ook entho dan schaal 1/32. om eens verder te kijken rken dan Ford, maar Natuurlijk zijn er meer me rzameling staan. die heb ik niet in mijn ve
1
Dit derde artikel gaat over de 1/16 schaal. Dit is een zeer populaire schaal aan de andere kant van de grote plas. Maar ook in Europa hebben veel mensen wel enkele trekkertjes in deze schaal in hun verzameling staan. Zeker nu er steeds meer zeer gedetailleerde modellen uitkomen van populaire tractoren. Dat deze schaal erg meetelt in de landbouwminiaturenverzamelwereld kun je wel afleiden aan het grote aantal fabrikanten dat modellen in de 1/16 schaal uitbrengt. Te denken valt aan o.a. Arcade, Chad Valley, Danbury Mint, Ertl, G&M Farmmodels, Scale Models, SpecCast en Universal Hobbies om de grootste namen er maar meteen uit te lichten. In dit artikel zal ik mijn persoonlijke favorieten er een beetje uitpikken. Om te beginnen met een oldtimer, Chad Valley. Deze fabrikant is ontstaan uit een in 1820 opgerichte drukkerij die zich in de loop der jaren ging toeleggen op speelgoed. In 1897 werd de naam Chad Valley aangenomen en sinds 1915 maakten ze speelgoed. Ze zijn voornamelijk bekend door hun teddyberen. Echter door een reeks van acquisities van speelgoedfabrikanten in de 30-er en 50-er jaren werd hun productie van speelgoed diverser. Met name de overname van twee fabrikanten die metalen speelgoed produceerden, heeft er toe geleid dat ze ook wat miniaturen zijn gaan maken waaronder drie tractor modellen: de opwindbare Fordson Major, de Fordson Dexta en de Fordson E27N. Deze modellen kenmerkten zich door hun detaillering en gewicht. Helaas zijn er niet meer tractormodellen gemaakt en werd het in Birmingham, Engeland gelegen bedrijf in 1978 verkocht aan Palitoys. Een andere fabrikant die maar weinig tractormodellen heeft gemaakt, is Danbury Mint. Dit in 1969 door Ted Stanley opgerichte bedrijf in Connecticut, Amerika heeft een motto: “Wij willen de beste fijne/gedetailleerde verzamelobjecten direct aan
28 - Agritoy 3 - augustus 2009
3
de klant verkopen”. De verzamelobjecten die ze verkopen zijn zeer verschillend, maar het bekendst zijn hun 1/24 autoschaalmodellen. Het bedrijf is één van de succesvolste verzamelobject producenten in de wereld met een bedrijf in Amerika en in Engeland. In 2000 hebben ze met hun motto in gedachten, drie tractormodellen uitgebracht: de Fordson F, Ford 8N en Ford 2000. Deze modellen zijn enorm gedetailleerd en hebben veel werkende functies en delen. Persoonlijk vind ik deze modellen de overtreffende trap van de ook prachtige Ertl Precision modellen en heeft het bedrijf haar motto meer dan waargemaakt. 4
En dan is er nog een bedrijf in Dyersville, Iowa, Amerika dat ik nog niet besproken heb, namelijk SpecCast. Dit bedrijf werd in 1974 opgericht om riemgespen te maken. Geleidelijk werd het totale assortiment uitgebreid met promotiemateriaal en modellen. In 1986 nam Dave Bell (Hall of Fame - National Farm Toy Museum) SpecCast over en heeft sindsdien de activiteiten uitgebreid en is een stapje verder gegaan in het maken van tractormodellen door toepassing van resin cast. Dit is het materiaal dat bijvoorbeeld Universal Hobbies ook veel gebruikt voor hun Precisionachtige modellen en het maken van zeer gedetailleerde schaalmodellen van tractoren en bulldozers. SpecCast heeft de licentie van veel grote merken, maar brengt vooral veel Mineapolis Moline, Oliver en Cockshutt modellen uit. Als laatste wil ik de aandacht vestigen op een echtpaar dat minder bekend is om hun modellen maar des te meer om hun winkel en hun passie voor verzamelen; Graham en Michelle Miller (zij staan ook in de Hall of Fame van het National Farm Toy Museum) van G&M farmmodels zijn geen onbekenden voor veel verzamelaars. Als je ze al niet eens in Zwolle bij hun stand ontmoet hebt, ben je ze vast wel tegengekomen op andere “communities” voor en van verzamelaars. Naast het verkopen van landbouwminiaturen van de meeste fabrikanten, laten ze ook unieke schaalmodellen maken in schaal 1/16 in gelimiteerde oplages van 250 tot 300 stuks. Ze zijn begonnen met Field Marshall tractoren en na het grote succes van deze uitgiftes zijn daar later nog veel Massey Ferguson modellen bij gekomen en een aantal versies van de Fordson Dexta. De modellen zijn voornamelijk van metaal met veel detail en geplaatst op een display.
5
En hiermee eindig ik dit artikel al had ik nog lang door kunnen gaan over de wat bekendere fabrikanten zoals Universal Hobbies met hun prachtige releases van bijv. de Ford County Super 4 of Massey Ferguson 135. En natuurlijk Ertl met hun vele verschillende reeksen dealer edities, verzamelaar edities, precisie series en showtractor edities of Scale Models met hun zandbak modellen en kniktractoren. In mijn volgende artikel zal ik modellen in schaal 1/43 bespreken. Natuurlijk kun je alle modellen ook nog op mijn site www.fordcrazy001.com bekijken. Informatie voor dit artikel komt van www.danburymint.com, www.speccast.com, www.nationalfarmtoymuseum.com, www.madeinbirmingham.org/chadvalley.html en www.gandmfarmmodels.co.uk.
Wil Zoetekouw
6
2 1. 1/16 Ford 5000 Precision, Ertl 2. 1/16 Fordson F, Ford 8N en Ford 2000 van Danbury Mint 3. 1/16 Fordson E27N van Chad Valley 4. 1/16 Ford 8N “best of show” van SpecCast 5. 1/16 Doe 130 (Ernest Doe 2009) van Universal Hobbies 6. 1/16 Fordson Dexta van G & M Farmmodels
Agritoy 3 - augustus 2009 - 29
Onder de loep:
A 0 0 7 K s t e De Kirov s y o t o r y T n a v 1/32
nd in Europa is de Hoewel tamelijk onbeke er en is tot op heden K700 een krachtige trekk produceerd. Alhoewel wereldwijd het meest ge rvorm, hebben we heel zeldzaam in miniatuu vonden waarvan de toch twee exemplaren ge is. mooiste die van Tyrotoys
30 - Agritoy 3 - augustus 2009
In tegenstelling tot een merk als Universal Hobbies, wordt Tyrotoys gekenmerkt door exclusiviteit en een geringe productie van modellen. Tyrotoys onderscheidt zich eveneens door een integraal gebruik van aluminium of zamak*, wat resulteert in een lange levensduur en sterkte. De modellen worden in Duitsland gemaakt door Hans Tyroller en enkele medewerkers in series van 500 genummerde modellen. Zijn catalogus legt het accent op minder bekende Duitse en Zwitserse merken (Bührer, Eicher, Schlüter…) of op modellen die nog zeldzamer zijn of die zelfs nooit als miniatuur gemaakt zijn (van bv. Deutz, Fiat, Kirovets).
Ontdekking van de K700 De Kirovets heeft alle karakteristieken in zich zoals we kennen van dit merk. Dit beestje weegt in 1/32 maar liefst 1,6 kg (de Xerion van UH weegt minder dan de helft) en behalve de pneumatiek, de uitlaat en de ramen is het geheel uitgevoerd in zamak. Dit model is zonder twijfel zeldzaam en exclusief, want het is het 33ste exemplaar dat drie jaar geleden verscheen. Zoals alle beweegbare modellen straalt het snelheid en kracht uit, ondanks een fout die niets afdoet aan het geheel: de lengte van het echte model is, ondanks de banden van 28.1x 26, 2,88 meter, dus met banden die binnen de spatborden vallen. De schaal van het miniatuur suggereert een lengte van 3,2 m (spoorbreedte is niet regelbaar). Geplaatst naast de Xerion, valt het op dat de Kirovets groter en langer is. Verschillende aanwijzingen doen geloven dat de schaal eerder 1/30 is dan 1/32.
Rondje Kirovets Wat betreft de bewegende delen zijn we snel klaar: het betreft alleen de scharnieren met cilinders en de deur van de motorkap. We weten niet precies waar de motor op lijkt maar die is toch zeer de moeite waard met zijn enorme turbocompressor en acht cilinders in V vorm met meer dan 14 liter inhoud. Jammer dat de cilinders van de hefinrichting vast geverfd zijn en zo de armen blokkeren. Het dak van
Jammer dat de onderkant van de motor zo summier is. Spijtig dat de aandrijfas naar achteren ontbreekt. Merk op dat bij de echte trekker de banden binnen de spatborden vallen.
Mooi gezicht op het facetglas zoals sommige Britains modellen ook hebben. De lampen zijn goed weergegeven en geverfd. Jammer dat de metalen beschermkapjes ontbreken. Let op het schitterend weergegeven gegroefd plaatijzer van de opstap bij de motor. Daartegenover staat dat het trapje veel te plat is. de cabine is mooi rond met spanten en dakgoot. Verder valt het nogal “hoekig” ontwerp van het apparaat op. Jammer dat de spatborden, die op de echte trekker rond zijn, op het miniatuur niet de vorm van de band volgen. Het geheel van aanpassingen is geslaagd: het evenwicht en de loodlijnen zijn perfect. Daartegenover staat dat de trap naar het motorcompartiment niet symmetrisch is en de bevestiging niet volgens de realiteit (zonder extra trede, opklapbaar en schuiner).
De kleur Is bewust gekozen voor deze kleur? De kleur is minder helder dan in het echt. Dat zou geen probleem moeten zijn, want Kirovets gebruikt de rustieke en functionele kleuren van Russische apparaten. Alles is uitgevoerd in geel (maar misschien donkerder dan in het echt dat eerder kanariegeel is)
het bedieningspaneel. Het Een getrouwe weergave van zoals de hendels voor net t, stuur is zoals in het ech versnelling en hydrauliek.
* Zamak (ook: Zamac of ZAMAK) is een handelsmerk voor een groep legeringen met zink als belangrijkste component. De legeringen hebben een relatief laag smeltpunt en kunnen gemakkelijk worden gegoten. (bron: www.wikipedia.nl) Agritoy 3 - augustus 2009 - 31
Geschiedenis van Tyrotoys Het echtpaar Hans en Suzanne Tyroller heeft een bijzondere ontwikkeling doorgemaakt. Ze waren eerst landbouwers in Radersdorf, op 100 km van München in Beieren, dichtbij Freising, bakermat van Schlüter. Rond 1980 maakte Hans een reis naar de VS, waar hij verschillende, bij ons onbekende miniaturen ontdekte en meenam naar huis. De belangstelling voor landbouwminiaturen ontwikkelde zich. Thuis vroegen vrienden hem om deze modellen te leveren en hij begon in landbouwminiaturen te handelen. De ontwikkeling was zodanig dat hij zijn landbouwactiviteiten moest verminderen, evenals zijn veeteelt en in 2000 stopte hij helemaal. Rond 1990 maakte hij voor zichzelf een Schlüter Eurotrac, waarvoor hij al bestellingen kreeg voordat het model af was. Hij startte een ambachtelijke serie en de machine begon te draaien. Vervolgens maakte hij de Schlüter 3000, daarna de 5000 en de Big Bud 747 die hij in de VS had gezien. Langzamerhand specialiseerde hij zich in kleine series Duitse trekkers zoals Eicher, Hanomag, originele of mythische als Intrac, Kirovets of de Fiat kniktrekker. In 2003 opende hij een museum dat meer dan 3500 miniaturen telt. Vandaag de dag zegt hij niet meer te weten hoeveel modellen zijn museum heeft, maar voor zijn gevoel meer dan 5000. Hij is een van de grootste distributeurs van landbouwminiaturen en een van de betrouwbaarste onafhankelijke fabrikanten. Als u in Beieren komt, is een bezoek aan het museum zeker een omweg waard. Meer kunt u op de website vinden: www.tyrotoys.de
ondanks zijn gebruik in de landbouw: de velgen, body en mechaniek. De YAMZ motor zou aluminiumgrijs moeten zijn, maar dit is niet het geval bij dit ene exemplaar. Ondanks alles vinden we het schitterende logo op de gril, zeker met de laser uitgesneden, gezien de finesse van het reliëf, maar in aluminium kleur, terwijl het in het echt een stuk mat zwart plastic
32 - Agritoy 3 - augustus 2009
Mooie raampjes en een zeer gedetailleerd hydraulisch reservoir. De ruitenwissers ontbreken helaas.
Mooie treeplanken van gegroefd plaatijzer, het drukreservoir met leidingen net zoals het hydraulische reservoir. Het beweegbare deel is goed te zien.
Op de achterkant zouden de hefcilinders eigenlijk chroom geverfd moeten zijn. Let op de strakke ribben op de spatborden. Net zoals de lampen is dit een sterk punt.
is. Jammer dat de markering aan de zijkanten van de motor ontbreekt, grofweg uitgevoerd per sjabloon in rood en zwart, de enige markering van de machine.
Op niveau van het detail Het detail zoals weergegeven scoort hoog, maar jammer genoeg ontbreken heel wat elementen of zijn bij bena-
dering uitgevoerd. Dit compromis wordt altijd bepaald door de prijs. De metalen motorkapgrille is uitgevoerd in een korrelige finish, die het echt dicht benadert. Een sterk punt zijn de zeer heldere koplampen met facetglas, zoals bij sommige Britains modellen ook het geval is. Daarboven staan de knipperlichten ook goed weergegeven. Helaas ontbreken de metalen bescher-
mingskapjes, die zo karakteristiek zijn. Op de zijkanten en de treeplank valt vooral het bewerkte plaatijzer op. De handvatten van de motorkap zijn aanwezig, maar niet die van het motorcompartiment. De dubbele uitlaat is getrouw wat de vorm betreft, maar is zwart terwijl het origineel geel is (wat trouwens snel zwart wordt) en een gele beschermplaat tussen cabine en uitlaat. Het enorme luchtfilter dat uit twee delen bestaat, is getrouw uitgevoerd, net als de twee handvatten van de cabine. Al deze handvatten zouden overtrokken moeten zijn met rubber. De toegangshendel van de cabinedeur ontbreekt ook. Binnen in de cabine vinden we de stuurinrichting, het zwarte dashboard en alle wijzers prachtig in zeefdruk uitgevoerd en ook het rubberen vloerkleed met strepen. De versnellingspoken staan op hun plaats, links van de bestuurder. De naden van de ramen zijn goed geverfd, maar niet rond de deuren, er zijn geen scharnieren en ruitenwissers voor of achter. Op het hele model zit geen beweegbare hefinrichting. De armen van de hefinrichting zijn duidelijk te zien, ondanks de cilinders die geheel geverfd zijn. De armen zijn net als in het echt, rond en enorm. Goed uitgevoerd zijn ook de ringen van de schokbrekers. Het hydraulische reservoir achter
Een klein zwart stipje dat het rubberen handvat van de motorkap voorstelt zou welkom zijn geweest.
de cabine heeft twee vlakke kanten en heeft een afsluitdop maar de leidingen schitteren door afwezigheid. Hetzelfde geldt voor de luchtdrukcontainer aan de achterzijde van de cabine, waarvan ook de leidingen ontbreken. De velgen zijn bijzonder, omdat ze verzwaard zijn uitgevoerd, maar de remmen zijn onzichtbaar hoewel die in het echt imposant zijn. De plastic banden zijn goed en gedetailleerd weergegeven. Daaronder bevinden zich de twee grote bruggen, maar vreemd genoeg heeft alleen de rechtervoorkant een transmissie. We zien een grote versnellingsbak, maar helaas geen motor (de Kirovets staat op een enorm chassis met twee balken waarin de motor is ingebouwd).
Conclusie Samenvattend kan men zeggen dat het een prachtig model is, ondanks de afwezigheid van veel details en een fout wat betreft de schaal. De afmetingen zijn goed. Het gaat hier niet over kwaliteit prijsverhouding, maar eerder over een liefde op het eerste gezicht van een uitzonderlijk model, dat een bijzondere plaats verdient in een collectie.
Uit Tractorama nr. 14 Henri GĂŠrard Vertaald uit het Frans door Ton van den Berg
Agritoy 3 - augustus 2009 - 33
Aanverwant
e artikelen
n a v s r e d Fol ploegen nverwante In deze aevering van Aa ers van fold r naa we artikelen kijken ploegen. jarenlang Diverse merken maken al e merdez van er ploegen. Zo zijn n. De zie te ers fold ken ook oudere en meer er me ft hee eg rondgaande plo ntelploeg. plaats gemaakt voor de we merken e end bek der Ook enkele min merken die nu komen aan bod, evenals n. geen ploegen meer bouwe
Albert Jan Kamphuis
34 - Agritoy 3 - augustus 2009
Kverneland, opgericht in 1879, bouwt al vanaf 1928 ploegen voor trekkers. Boven folders van rondgaande en wentelploegen uit de jaren zeventig. Linksonder een folder van het ploegenprogramma uit 1978, rechtsonder een soortgelijke folder uit 2004.
Lemken, in 1780 opgericht, kreeg in 1925 patent op de wentelploeg met vaste voorwagen. Linksboven een folder van rondgaande ploegen uit de jaren zeventig, rechtsboven de Opal wentelploegenfolder uit 1981. Onder enkele recente folders van de Lemken wentelploegen uit 2005 en 2007.
Krone bouwde tot in de jaren negentig ook ploegen. Linksboven een folder van het Krone ploegenprogramma uit 1974, rechtsboven en linksonder folders van wentelploegen uit resp. 1984 en 1987. Rechtsonder een folder uit 1993 van de Allround zwenkploeg.
Rabewerk bouwt sinds de oprichting in 1889 ploegen. Linksboven een folder van de rondgaande ploegen uit 1979, rechtsboven wentelploegen uit 1988. Linksonder een folder van wentelploegen met variabel verstelbare snijbreedte uit 1995. Rechtsonder een recente folder uit 2005.
Kuhn nam in 1987 de ploegfabrikant Huard over en kreeg zo ook ploegen in het leveringsprogramma. Afgebeeld folders van 1997 en (rechts) 2003.
Kongskilde nam in 1982 de ploegenfabriek Skjold over. Te zien zijn folders van de Kongskilde Skjold rondgaande en wentelploegen uit de jaren tachtig. Momenteel heeft Kongskilde ploegen van het merk Ă–verum in het programma.
Eberhardt was ooit de grootste ploegenfabrikant van Europa. De folders zijn uit de periode dat Eberhardt onderdeel was van de Bidell groep, toen ook eigenaar van Mengele. Rechts een folder uit 1994, links een programmaoverzicht van Eberhardt ploegen uit 1996.
Rumptstad folders van rondgaande en wentelploegen uit de jaren tachtig.
Agritoy 3 - augustus 2009 - 35
WELKOME WEB WEETJES
1
Y.NL
WWW.AGRITO
Ook deze keer waren er weer lezers die een of meerdere tips instuurden om jullie op die manier deelgenoot te ma ken van wat zij op het Intern et ontdekt hebben en de mo eite waard vinden om te bekij ken. En natuurlijk kom ik zelf ook nog wel eens een leuke site tegen, zie hieronder het resultaat.
2 3
4
5
Tips van lezers Van hofleverancier Luc Deganck dit keer de volgende tips: om te beginnen www.fermeminiature.fr/default.aspx. Hier vind je een stukje nostalgie, zoals werken met paarden. Geen grote site maar wel kwaliteit. De moeite zeker waard. Op de site www.agrimods.com staat heel veel info, alleen wel in het Frans. Toch interessant om af en toe eens te kijken, want er staan veel specifieke Franse zelfbouw nieuwtjes op en nu ook een uitgebreide fotoreportage van de beurs in Chartres. Voor wie niet veel ruimte heeft is het misschien goed om eens te kijken op www.modellbauclub-wiesbaden.de. Je vindt daar in schaal HO allerlei modellen, al of niet in een maquette en nieuws over wat er in de toekomst gaat uitkomen. Er staat trouwens ook wat 1/32 tussen.
1. De modelbouwers uit Wiesbaden 2. Niet alleen Britains op www.britainsfan.dinstudio.se 3. www.deswartmodelbouw.tk 4. cnh-miniatures. skyrock.com 5. Hoogtepunten van de show in Meux op jean-phi.be
Van Kees Krechting kwam een heel bijzondere tip. Op het landgoed van Elvis Presley is jarenlang een John Deere gebruikt. Die trekker staat er nog steeds, maar is in niet al te beste staat van onderhoud. De website gaat daarover. Dit najaar komt Ertl met een model van deze trekker in 1/32. Kijk maar op www.elvismatters.com/index. php?pagina=nieuws&id=2526, die gaat over de Elvis trekker. Dave Bijl vraagt of we aandacht willen besteden aan zijn website -bij deze dan-, te vinden op www.dmwshop.nl. Dit is nog een kleine site nog in opbouw. Wil Zoetekouw komt met de site www.britainsfan.dinstudio. se. Dit is een Zweedse site met veel rubrieken en veel foto’s van deze Britains fan.
36 - Agritoy 3 - augustus 2009
Bij de artikelen In het artikel over de opening van het Trekkermuseum noemde ik hun vernieuwde website al. Die is te benaderen via www.trekkermuseum-otmmz.nl. Op deze website staan naast de vele foto’s ook veel informatie in het algemeen en over het museum, maar ook over enkele merken in het bijzonder; de moeite waard. De weblog van de gebroeders Dereume, de zelfbouwende tweeling, kun je vinden onder http://cnh-miniatures.skyrock. com. Hier is te volgen met welke projecten ze nu bezig zijn. Over de modellen van Martijn de Swart staat ook iets in dit blad en hij heeft ook een website, te vinden op www.deswartmodelbouw.tk. “Save the best fort last”, zou je kunnen zeggen. Op www.jean-phi.be/meux2009/ vind je een fotoverslag van de jaarlijkse show in Meux. Hier komen een aantal Belgische zelfbouwers bijeen om hun nieuwste creaties te tonen, heel mooi.
Tenslotte Dit was het voor deze keer. Blijf ze insturen die tips en maak andere leden deelgenoot. Veel surfplezier op het Wereld Wijde Web.
Jan van der Zijden
t a a l p n e d Bij de mid Same Minitauro 60 Same Minitauro 60 1/32 rthuizen Eigenaar: William Bax, Voo 0 van op basis van een Ford 500 x Ba m llia Gebouwd door: Wi Britains t in geld uit te drukken Aanschafprijs in 2009: nie Same Minitauro 60 1/1 del Specificaties standaardmo eld eko htg luc , cil. 3 : tor Mo Merk: Same Boring x slag: 105 x 120 mm Inhoud: 3117 cm3 2200 Nom. toerental omw/min pk Vermogen: 56 + 4 achteruit Versnellingen: 8 vooruit km 6 Snelheden: 0,3 – 21, Banden voor: 6.00-19 Banden achter: 12.4-36 Gewicht: 1835 kg 1960-1975 Elsevier 1999) (Bron: Landbouwtractoren en, Voorthuizen Eigenaar: dhr. E. Hendriks van 1972 - 1978 e Geproduceerd door: Sam er € 8500,00 eve ong 8: Aanschafprijs in 197
Deze Same Minitauro 60 pronkt op de middenplaat. Het model is gemaakt door William Bax. Hoe dat allemaal in zijn werk is gegaan, staat beschreven in deze Agritoy. De echte Same ziet er nog uit om door een ringetje te halen, keurig na 30 jaar gewerkt te hebben. Deze tractor is al met pensioen, maar doet nog af en toe dienst op de boerderij en rijdt zo nu en dan in de omgeving van Voorthuizen met een huifkar er achter om de mensen te laten genieten van de prachtige omgeving. De beugel voor op de tractor is origineel, waarschijnlijk van Cebeco. Opa heeft er een keer een boom mee omgeduwd, vandaar de bocht in de bovenkant. In het model heeft William dit overgenomen, dus de gelijkenis is sprekend. William mag trots zijn op deze mooie Same. Foto’s: Jan Groot Jebbink
Agritoy 3 - augustus 2009 - 37
in
ture
n cl u
la
nd
L.C.N.
derland
1989 - 2009
b
ne
bouwm
ia
38 - Agritoy 3 - augustus 2009
Agritoy 3 - augustus 2009 - 39
40 - Agritoy 3 - augustus 2009
waarom die Hun top 3 en
3
1
2
! H I e s Ca
t Vlak bij het 3-landenpun d, van Groningen, Frieslan Drenthe, ligt het plaatsje en Veenhuizen. In het noord aar zeer bekend door de ald wel gelegen gevangenis. Zo toire zware criminelen als no ar alcomobilisten zitten da je hun straf uit. In dit plaats eft woont Jan Tolner, hij he levenslang!!
1. Op nummer 1, een McCormick 217 van MH models 2. Nu al gezocht, deze Wagenhof Case IH 3. Zie je niet vaak, deze Case-IH hakselaar
Jan is namelijk veehouder en 1/32 verzamelaar en dat ben je vaak je hele leven. Jan woont op een steenworp afstand (stevig gooien) van de penitentiaire inrichting met zijn gezin: vrouw Grietje, 3 zoons en een dochter. Samen bestieren ze het melkveebedrijf van bijna 200 stuks vee en 56 ha land, met nog eens 16 ha ‘justitie’grond. Hoewel Jans specialiteit 1/32 is (met daarbij 1/43 dinky’s uit nostalgie) is zijn hart overtuigd rood. Op zijn bedrijf rijden dan ook alleen Case-IH of IH trekkers rond: een MX 110 met voorlader, een Case IH 856 en een IH 745.
Er zijn ondanks een paar zijsprongen naar Same en JD altijd Internationals op het bedrijf geweest. Zijn top 3 is dan ook volledig rood/zwart. Op nr. 3: De Case Mammut 8790 hakselaar van Tyro toys. Elf jaar geleden gekocht voor een stevige prijs, maar er waren toen bijna geen hakselaars te koop laat staan rood/zwarte! Op nr. 2: De Case IH 1455 van Wagenhof gemaakt door Replicars. Een beest van een trekker, nog niet eens geassembleerd! Een model dat misschien schaars wordt omdat, zoals velen wel weten, de licenties niet (goed) geregeld waren. Op nr. 1: Een model gelijkend op de eerste trekker bij de familie Tolner ooit: Een McCormick 217 van MH models. Het model
is dezelfde als een Farmall D 430 die zijn intrede jaren geleden deed en waar Jan uit nostalgie graag weer een grote van zou hebben. Zoals jullie zien helemaal rood/zwart. Dat loopt ook als een rode draad door zijn leven; naast modellen verzamelt Jan ook aanverwante artikelen, zelfs kleding! Toen Jan dit jaar op 1 februari 50 werd, hebben vrouw en kinderen dan ook een ‘IH feestje’ georganiseerd, met als dresscode -hoe kan het ook anders- rood/zwart! Al ligt de nadruk op IH, vlak ook de rest niet uit. In een overvolle kamer staan meer dan 1000 trekkers, 100 combines en hakselaars en bijbehorende werktuigen. De bedoeling is dat Jan in de nieuw gebouwde loopstal een expositieruimte op zolder maakt waar de vele exclusieve modellen beter tot hun recht komen met daarbij natuurlijk een apart hoekje voor Case-IH. Zo, na twee pogingen om een top 3 op papier te krijgen (de eerste keer zijn we in een boerenpraatje beland en toen was het zomaar laat) is het deze keer toch gelukt. Familie Tolner bedankt voor 2x zoveel gezelligheid.
Piet Postma
Agritoy 3 - augustus 2009 - 41
Oud Nieuws
a r u a b Shi aflevering in de vorige Na de vermeende crisis n Oud Nieuws in de Agritoy nu weer eens ee . Nieuws is vooral waarste zin van het woord delletje hebben gevondat we in Japan een mo bekend den van een toch redelijk Tot dusver zijn trekkermerk: Shibaura! kend. hiervan geen modellen be betreft een modelOud is het ook, want het g, misschien zelfs wel letje uit de jaren zeventi et ons altijd goed als eind jaren zestig. Het do van een trekkermerk we een modelletje zien torvitrines is vertedat nog niet in modeltrac rie van Hachette/UH genwoordigd. De 1/43 se al heel wat ‘gaten’ heeft wat dat betreft ook r. opgevuld, hulde daarvoo
42 - Agritoy 3 - augustus 2009
Onze Shibaura is toch een ander verhaal, want die bleef heel wat jaren onopgemerkt. Dat beweren we trouwens ook maar naar we er verstand van hebben, maar wie de Shibaura al jaren in de kast heeft staan mag zich bij ons melden en stijgt terstond in ons aanzien… Ook wij weten het ondertussen al een poosje, maar hielden het nog even onder de pet, want we wilden graag nog even ongestoord kijken of
we nog meer konden vinden. Dat is nu eenmaal de consequentie van het schrijven van artikelen als deze, er zullen nu meer mensen op zoek gaan. Succes! We kunnen meteen melden dat het niet meevalt om ze los te peuteren uit het land van de rijzende zon, het handschrift van die gasten daar is niet te lezen! We weten van enkele in het verleden verkochte bouwdozen dat het ook daar geliefde verzamelaarsobjec-
en dat het We kunnen meteen meld peuteren uit te s lo ze m o lt va ee m t ie n zon het land van de rijzende ten zijn. Zie je er dus een keer een op een veiling, dan wordt er stevig op geboden. Het model werd geleverd als plastic bouwpakket. We hebben nog geen gebouwde modellen te koop gezien, dat zal ook wel niet meer voorkomen, want eenmaal gebouwd zijn het niet echt stevige bouwsels, eigenlijk net als alle andere bouwdozen. De F-16’s en bommenwerpers uit onze jeugd zijn allemaal neergestort (van de kast) of te vaak afgestoft door moeders. Nog maar nauwelijks gepromoveerd tot Shibaura-experts vonden we later nog een tweede en ook maar meteen een verschillende versie! De eerste heeft een zwart onderstel, de tweede heeft niet alleen een grijs onderstel, maar ook een opwindmechanisme. Wat nu eigenlijk de goede chassiskleur is voor de trekker weten we ook niet, maar aan de foto op de doos is te zien dat het waarschijnlijk heel donker blauw moet zijn. De dozen verschillen ook, op de een staat alleen Japanse tekst en op de andere ook wat Engels. Ook zat er nog een oud prijsje in dollars op. Misschien is het model ooit verkrijgbaar geweest in Amerika? Bekijken we het trekkertje eens rondom dan kunnen we concluderen dat het een klein trekkertje was, nog net iets kleiner dan bijvoorbeeld de MF 35 of de Dexta. Om het nu als een
Agritoy 3 - augustus 2009 - 43
44 - Agritoy 3 - augustus 2009
oud nieuws
tuinbouwtrekkertje af te doen gaat net iets te ver, al is Shibaura daar in Europa natuurlijk het meest bekend om. Het onafscheidelijke freesje dat we vaak bij tuinbouwtrekkertjes zien, wordt in ieder geval ook hier bijgeleverd. Hij wordt niet in de hefinrichting in combinatie met een aftakas gemonteerd, maar met een soort aandrijfkast die tevens de bevestiging aan de trekker vormt. Ongetwijfeld een meer compacte constructie en misschien wel beter geschikt om een modderig rijstveld in te duiken. De bovenste hefarmen en de trekstangen zijn aanwezig op het model, maar de onderste hefarmen niet. Waarschijnlijk net als in het echt wanneer het freesje aangebouwd is, ze
zouden alleen maar in de weg zitten. Het trekkertje is verder goed gedetailleerd, maar ook weer niet teveel. Zo zien we ze graag. Tammo verheugde zich zeer op de komst van de Shibaura, want in de omschrijving van de veiling en op de verpakking werd de schaal 1/35 vermeld. Dat mocht helaas niet zo zijn, aan de stoel en het stuurtje te zien is het eerder schaal 1/16 of 1/18. Het trekkertje is 122 mm lang, 66 mm breed en de bovenkant van het stuur zit op 65 mm hoogte. Wielbasis is 74 mm. Op de doos wordt de trekker afgebeeld met de naam Shibaura en de typeaanduiding S-1400 in leesbare westerse tekens, maar de bijgeleverde stickers zijn in het Japans en door ouderdom niet meer bruikbaar. Hans maakte met Henri
stickers zoals ze op de doos afgebeeld zijn, anders zouden de meeste mensen hier nog steeds niet zien dat het een Shibaura is. De trekker met clockwork belandde in de verzameling van Hans, die maalt niet om een andere schaal. De andere heeft zijn weg gevonden naar een verzamelaar die uitblinkt in tractormodellen uit India en het verre oosten. Ook hij was aangenaam verrast door dit Oud Nieuws. In Zwolle zullen de Shibaura’s in een vitrine te zien zijn, naast de andere dingen waar we u in verdere aeveringen van Oud Nieuws graag van op de hoogte houden.
De kersverse Shibaura-experts, Hans Sikkema & Tammo Broekema
Agritoy 3 - augustus 2009 - 45
bouw je eig en...
Claas bunkerhakselaar! Gezien de reacties op diverse forums op het internet zijn al verschillende bouwers aan de bunkerhakselaar begonnen of gaan dat doen als alle afleveringen voor dit jaar geschreven zijn. Ik ben benieuwd of we daar ook de plaatjes van gaan zien in Agritoy! In de vorige aflevering hebben we de bunker opgebouwd, maar deze is nog niet af. Zo moet er nog een losklep op. Er zitten veel onderdelen aan die we zelf moeten maken. Laten we dus snel beginnen, maar lees de beschrijving eerst goed door, voordat je begint te zagen en te lijmen.
46 - Agritoy 3 - augustus 2009
Voor het maken van de losklep snij je een stuk polystyreen plaat van 2 mm dik, 125 mm lang en 70 mm breed. Vervolgens zaag je een messing buisje van 2 mm dik op een lengte van 121 mm lang. De losklep hangt aan twee scharnierpunten en die maak je uit een stukje hoekprofiel volgens tekening 1. De scharnierpunten lijm je tegen de zijkant van de bunker, je moet ze aan de rand van het profiel plaatsen (foto 1). Plaats vervolgens het messing buisje tussen de scharnierpunten met twee kopspelden of spijkertjes door het gaatje van Ø 1 mm. Pak nu het stuk plaat van 125 bij 70 mm dat je zojuist gemaakt hebt en lijm deze tegen het messing buisje. De bodemplaat van de losklep moet nu in één lijn hangen met de bodemplaat van de bunker. Je zult uit de bodemplaat van de losklep twee hoekjes van 2 bij 3 mm moeten wegsnijden om het geheel soepel te laten draaien. Zie ook tekening 2.
Nu zijn de zijplaten van de losklep aan de beurt. Snij om te beginnen twee plaatjes van 80 mm lang, 40 mm breed en 1 mm dik. Deze plaatjes lijm je vast aan de bodemplaat van de losklep. De bodemplaat moet 6 mm hoger liggen dan de onderkant van de zijplaat en de voorkant van de bodemplaat lijm je 3 mm terug ten opzicht van de voorkant van de zijplaten. Foto 2 laat goed zien wat de bedoeling is. De zijplaten hebben nu het messing buisje en de scharnierpunten afgedekt. Op de plek van het messing buisje moet je dus nog een gaatje boren van 2,5 mm zodat het kopje van de kopspeld er door kan. Zie ook hiervoor foto 2.
foto 1
foto 2
De zijplaten moeten nu verder aangekleed worden met profielen van 3 mm breed en 1,5 mm dik. Zie hiervoor tekening 3 en foto 3. Profielen 3a, 3b en 3c maak je volgens tekening 3. De overige profielen zijn strippen van 1,5 mm dik en 3 mm breed. Onderdeel 3c wordt gemaakt uit een open vierkant profiel van 4 bij 4 mm en 75 mm lang. Hierin boor je op 25 mm en 35 mm uit de kant een gaatje van elk 2 mm. Hier snij je over een lengte van 10 mm het gearceerde deel weg volgens tekening. Dit is nodig om een uitsparing te maken voor de bevestiging van de cilinders. In deze opening lijm je een stripje van 1,5 mm dik en 5 mm lang, tegen de opstaande zijde om het geheel te verstevigen. Let op dat je beide zijplaten voorziet van profielen volgens tekening 3 waarbij de één het spiegelbeeld van de ander is. Nu heb je nog twee keer een half-H profiel (Π) nodig van 6 mm breed, 3 mm hoog en 68 mm lang. Lijm er één op beide snijvlakken van bodemplaat en zijplaat. Foto 2 geeft de details. Wel moet je de onderste rib 25 mm wegsnijden aan de voorkant van de klep. In deze uitsparing komen later nog de clinders van de klep waarmee de losklep verlengd wordt. In het midden onder de losklep moet nog een zelfde profiel komen als onder de bunker. Maar voordat je dat doet, moet je eerst nog aan beide uiteinden van dit profiel een gaatje boren van Ø 1 mm, 3 mm uit het uiteinde. Deze twee gaatjes gebruik je later om de rollen van de losketting mee vast te zetten. Let erop dat je de lengte van dit profiel goed bepaalt. Het is namelijk de bedoeling dat het einde van dit profiel (bijna) tegen het profiel onder de 3 foto bunker komt te liggen. Als de bunker is opengeklapt, zorgen beide profielen er dan voor dat de losklep niet verder naar beneden zakt. Dit had je ook kunnen oplossen door op de bunker cilinders te gebruiken die de boel tegen houden, maar omdat je de cilinders zelf moet maken, is dat niet mogelijk. Om de lengte te bepalen monteer je de bodemplaat van de losklep even tegen de bunker. Als gezegd, lijm het profiel in het midden, (bijna) tegen het profiel onder de bunker aan. Als dit profiel gelijmd is, boor je ook nog vier gaatjes van
Agritoy 3 - augustus 2009 - 47
bouw je eige n...
Ø 1 mm aan de buitenzijden van de losklep, in lijn met de gaatjes in het middelste profiel, zodat de rollen van de losketting er mooi vlak in gemonteerd kunnen worden. Rollen en losketting kan je trouwens nu monteren zoals je dat eerder al bij de bunker hebt gedaan. Lijm de loskettingen aan de buitenzijden ca 6 mm naar binnen, anders kan de klep niet mooi dicht. Met vooraf passen en meten wijst het zich vanzelf. Weer heb je een half-H profiel (Π) nodig van 6 mm breed, 3 mm hoog en in dit geval 76 mm lang. Dit profiel past dadelijk precies op het open vierkant profiel dat je eerder al onderaan de zijplaat gelijmd hebt. Ook in dit half-H profiel moet je net als in het open vierkant profiel een uitsparing van 10 mm in de opstaande kant wegsnijden. Dit profiel is bedoeld om hiermee de grijze beschermplaten op de zijkant van de losklep te maken. Op foto 4 zie je alvast het eindresultaat. De platen snij je uit polystyreen van 1 mm dik volgens tekening 4 en die lijm je op het half-H profiel. Lijm het geheel nog niet op de bunker, omdat de beschermingsplaten bij het spuiten een andere kleur krijgen dan rest van de bunker! Uiteraard maak je ook voor de andere kant van de losklep een beschermplaat. Op de bunker moeten nu de ophangpunten voor de cilinders van de losklep gemaakt worden. Volg hiervoor de instructies van tekening 5. Lijm de vier delen op elkaar. Het laatste plaatje van 0,5 mm dik moet je even voorzichtig plooien met een tangetje. In spiegelbeeld maak je een zelfde onderdeel voor de andere kant van de bunker. Deze lijm je tegen de voor- en achterkant van de bunker, in het midden en gelijk met de bovenkant. Nu zijn de cilinders voor het bedienen van de losklep aan de beurt en die maak je uit messing staaf en buis volgens tekening 6. Voor de cilinderstang neem je een messing staafje dat 3 mm uit het messing buisje steekt. Snij vervolgens een stukje polystyreen van 5 bij 5 mm en 2 mm dik. Boor in de zijkant van het plaatje een gat en lijm hier het messing staafje in. Als de lijm droog is, boor je in het stukje kunststof een gaatje van 1 mm en vijl je het voorzichtig rond. Je bevestigt de cilinders aan de bunker en dan kan jezelf het bevestigingspunt aftekenen in de uitsparing op de losklep.
foto 4
Aan de losklep zit nog een verlengstuk en die ga je nu maken. Snij hiervoor een polystyreen plaatje van 1 mm dik, 15 mm breed en 123 mm lang volgens tekening 7. Hiertegen aan lijm je een messing buisje van Ø 2 mm en 123 mm lang. Nu moet je eerst het middelste profiel onder de losklep rond vijlen zodat dit verlengstuk na montage vrij kan draaien. Voor bevestiging van het verlengstuk boor je aan beide zijkanten van de losklep een gaatje van Ø 1 mm, zo laag mogelijk en 2 mm van de voorzijde. Als je wil kan je nog twee cilinders maken om het verlengstuk mee te bedienen. Maak ze op dezelfde manier als de vorige, maar nu is de lengte van het messing buisje 15 mm. Op het verlengstuk lijm je twee open vierkant profielen van 4 bij 4 mm en 3 mm lang, waarvan je één zijde wegsnijdt, zodat je een U-profiel krijgt. Beide profieltjes lijm je dan tegen de zijkant en 5 mm uit de rand, volgens tekening 7. De losklep is nu bijna klaar, alleen de onderkant moet nog wat verfraaid worden. Gebruik hiervoor tekening 8. Let op, deze tekening is vereenvoudigd om duidelijk te maken waar de verfraaiingen moeten komen. Je mist dus details in de tekening die je al wel hebt aangebracht. Snij eerst 2 strippen van 1 mm dik, 3 mm breed en 125 mm lang. Dit zijn de nummers 1 (rood) in de tekening. Hieronder lijm je twee strippen van 1 mm dik, 5 mm
48 - Agritoy 3 - augustus 2009
foto 5
breed en 63 mm lang (nummers 2 in blauw in tekening 8). Onder de losklep zie je op de foto’s een wit plaatje met de typeaanduiding ‘C35’ erop. Dit plaatje snij je uit polystyreen en is 0,5 mm dik, 15 mm breed en 60 mm lang. Dit plaatje verspringt van onder naar boven 5 mm (nummer 3 en groen in tekening 8). Dit plaatje lijm je nog NIET op de losklep, want deze krijgt een andere kleur bij het spuitwerk. Een zelfde plaatje maak je ook voor de rechterkant van de bunker: 1 mm dik, 15 mm breed en ca. 51 mm lang. De lengte moet je nameten tussen de profielen. Let er op dat dit plaatje evenwijdig loopt met de schuine profielen. Ook dit plaatje lijm je nog NIET vast. Dit was het voor deze aflevering. In het november nummer maak je de bunker af en krijg je tips voor het afwerken van je model.
Emiel van Loon Met speciale dank aan Marnik Vranken
Het volgende project we weten het nog niet en daarom roepen we jullie op om suggesties te doen. Het is wel de bedoejaar? Het onderwerp voor volgend ling om een van wen, eventueel met behulp model helemaal zelf te bou aal sch in n, nte ende fabrika ard onderdelen van de bek nda sta is van k del elij mo ank een gen, is uiteraard afh der detailleren van Hoeveel uur we van je vra 1/32. Het ombouwen of ver hebt, je een g arin erv je dat is k grij oeling. het onderwerp. Belan tekenin- dus niet de bed t opbouwen, veel foto’s en kun p sta r voo p sta del mo denn. De eën zitten we niet, wat te grote lijnen kunt beschrijve slot, helemaal zonder ide gen maakt en de bouw in Tot bij n of pen age hel ngw kan rme r, zelfrijdende voe tekst van maken en redactie kan er leesbare ken van een Tebbe strooie en tekeningen. het maken van schetsen een Vredo zelfrijder? nieuw, kker of werktuig, oud of En dan het onderwerp: tre
een kt model om te bouwen is Het vinden van een geschi r we bou e voor een gemiddeld hele toer. Het model moet ook et mo w zo belangrijk: de bou goed te maken zijn en net nog r tige las l Dat is één, maar vee goed te beschrijven zijn. ikel art dit in and die net als Marnik blijkt het vinden van iem k Oo . ken goede foto’s wil ma het model wil bouwen en rom e reeks doorzetten en daa dez volgend jaar willen we r die we bou r een ervaren model is de redactie op zoek naa r de naa tje ich lenen. Graag een ber zijn medewerking wil ver meewerken. redactie als je hieraan wil
Agritoy 3 - augustus 2009 - 49
zelfbouw
n e j i r e d r e Bo in
schaal
r Hoewel de meesten onde w ou lfb ons bij het woord ze vooral aan de grotere en, schaalverhoudingen denk h is in schaal 1/87 (HO) toc de In . best veel mogelijk ze modelspoorwereld is de n va en schaal het populairst 2 hier daaruit heb ik o.a. deze eri voorliggende boerd jen gebouwd.
2
50 - Agritoy 3 - augustus 2009
1/87
1
3
1. Zij aanzicht van de Drentse potstalhoeve 2. Het hele diorama 3. De Emmentaler boerderij
Om te beginnen heb ik een typisch Nederlands model gebouwd, namelijk de klassieke Drentse potstalhoeve. Dit type kwam vooral voor in noord Nederland en is opgebouwd uit baksteen en rieten dak. Woonhuis en stal vormden min of meer een geheel. De naam potstal is ontstaan uit het feit dat de mest werd opgeslagen in de verlaagde bodem van de veestal (oppotten). Het hier getoonde model staat op een grondplaat van 60x40 cm. De boerderij is opgebouwd uit balsahout beplakt met steentjespapier (van Faller) en de rieten dakbedekking is nagebootst met zaagsel in verdunde houtlijm. Ramen en deuren zijn deels uit messing en hout. Verder heb ik ook veel karton gebruikt. Het ‘groenwerk’ is afkomstig uit de modelspoorhandel evenals de Lanz-tractor, werktuigen en figuren die door de fa. Preiser werden uitgebracht. Overige details zoals omheiningen zijn weer uit eigen hand. Het gehele tafereel beeldt de 60-er jaren uit toen nog vele kleine boerderijen als deze in bedrijf waren. Een andere periode voorstellend (jaren ‘30) is de hier getoonde Emmentaler
boerderij, een type waarvan nog vele voorbeelden te vinden zijn in centraal Zwitserland (die van de beroemde gatenkaas). Het model staat op een grondplaat van 60x60 cm. Deze van oudsher uit hout gebouwde woonhuisstal combinatie heb ik ook uit balsahout gebouwd. Het dak bestaat gedeeltelijk uit riet (zaagsel) en leisteen (nagebootst met houtsnippers). De bergachtige bodem is opgebouwd uit gips, deels uit mallen (rotspartijen en keermuren) en geeft gegarandeerd een kliederboel. De figuren zijn ook hier afkomstig van Preiser, maar de tractor en aanhanger zijn zelfbouw. Sommige lezers zullen beide diorama’s bekend voorkomen. Ik stond met deze en andere modellen zo’n 10 jaar geleden op het HMT-festijn in Panningen. Op de regiodag in Well jl. heb ik ze nog eens meegenomen om ze door Marieke (dochter van Toon) van Hoof op de gevoelige plaat te laten vastleggen, want als er in ieder geval een nadeel aan deze kleine schaal is: het is haast niet te fotograferen met een huis-, tuinen keukencamera.
Rob Theunissen
Agritoy 3 - augustus 2009 - 51
zelfbouw
1
De mannen achte
r
CNH miniatures Kom je toch al niet zo va ak een 2 tweeling tegen, bijzonder is het dan zeker om een tweeling te ontmoeten die beiden dezelfde hobb y hebben en dan nog wel de onze . François en Gérard Dereume uit Ma nage in de provincie Henegouw en hebben altijd wel iets met minia turen gehad en dat is niet zo vreemd als je vader een agrarisch bedrijf he eft. Het is ze met de paplepel ingegote n, ze weten niet beter zou je kunnen zeggen. Nu ze van school af zijn, wa ar ze een technische opleiding he bben gevolgd, werken ze mee in het loo nbedrijf van hun vader en verrich ten daar alle voorkomende werkz aamheden, variërend van grondtrans 4 port tot de bietenoogst. Ook we rkt hun vader voor staatsbedrijve n en voert op dit moment werken uit op en rond de luchthaven van Charleroi, hoofdzakelijk grondwerk. De gebroeders zijn daar oo k te vinden.
52 - Agritoy 3 - augustus 2009
3
5
1. Vlnr. Francois en Gerard Dereume en Marcel Delathuy 2. De Schmotzer achter een Fiat 750 3. Fiat met Monosem maiszaaier 4. Echt Belgisch product de OVA 16 tonskipper 5. Claeys M103 combine 6. Fiat met Gilarc getrokken wagenrooier 7. Dalla Bona kraantje met bietengrijper
8. 9. 10. 11.
Gilles RB410 bietenraper De bietenraper in aanbouw Beetmaster model International 1455 met Gilles tweefasenrooier 12. Schmotzer bietenrooier in aanbouw 13. De Schmotzer nu gereed 14. Vigneron kipper in aanbouw
6
7
8
10
11
9
13
14
12
Gérard en François gingen in 2001 echt aan de slag met modelbouw. In datzelfde jaar stonden ze ook voor de eerste keer met hun modellen op de beurs in Landen en sindsdien zijn ze daar ieder jaar te vinden op het showgedeelte. Intussen zijn ze 21 jaar en hebben al veel bijgeleerd. Als ze besluiten om een nieuw model te gaan bouwen, dan staat het ‘grote’ voorbeeld meestal wel op het erf of in een loods op het ouderlijk bedrijf of anders ergens in de omgeving. Het opmeten van het ‘voorbeeld’ is dus nooit een probleem en per slot van rekening wel heel belangrijk als basis om een goed resultaat te krijgen. Ze bouwen in schaal 1/32, de meest voorkomende schaal. Dat vinden ze een prettige maat om in te werken. Bij die bouw maken ze gebruik van kunststofplaat en profielen van het merk Evergreen, dat in modelbouwzaken te koop is. Voor het aflakken maken ze altijd gebruik van de originele verf. Ook op het gebied van stickers is alleen het beste goed genoeg, slechte stickers doen im-
mers afbreuk aan het model! Zoals na het zien van de foto’s duidelijk zal zijn, hebben de jongens een voorliefde voor tractoren van Fiat en Someca en in mindere mate ook voor Case IH. Voor wat betreft werktuigen blijven ze wat dichter bij huis, wat te denken van Gilles, Vigneron, Hermoye en Jadin. Ze bouwen niet enkel actuele modellen, maar ook materiaal uit de 60-er en 70-er jaren, zoals de Schmotzer en Claeys M103. Van meer recente datum zijn de Beetmaster 3200a van Gilles en de Monosem maiszaaimachine. Het is echt ondoenlijk om alle modellen te beschrijven, dat zou een eindeloos verhaal worden. Ik zal volstaan met het noemen van de modellen die op de foto’s te zien zijn en als het kan er wat van vertellen. Zoals bekend wordt er in België in de bieten nog veel gebruik gemaakt van het tweefasen rooisysteem; een bekende fabrikant hiervan is Gilles. Van dit merk worden veel types werktuigen nagebouwd, dus ook
door Gérard en François. Op rooiergebied zie je een International 1455 met tweefasenrooier en een Fiat met Gilarc tweefasenbieten rooier. Om de bieten op te rapen werd de Beetmaster 3200a nagebouwd. Nog een bietenraper, zowel in aanbouw als gereed op de foto, is de RB 410. Dit alles van Gilles. Blijven we nog even bij de bieten. Van een ander merk en een andere tijd is de prachtige Schmotzer getrokken bietenrooier. Ook hiervan zie je de bouw in verschillende fasen en het ‘gereed product’. Op het diorama dat de jongens opzetten staat ook een tafereel waar bieten geladen worden voor transport naar de fabriek. Op een foto staat een Fiat met Dalla Bona bietengrijper. Geheel zelfbouw is de 12-rijige bietenzaaier achter een Ford op dubbellucht met zelfbouwcabine. Er is nog een Fiat met Monosem maïszaaimachine en een New Holland M160 in de terra ‘Fiat’-kleur met zaaicombinatie. Heel mooi is ook de Hermoyea 9 meter wiedeg, ook in aanbouw te zien. Dat Fiat een streepje
Agritoy 3 - augustus 2009 - 53
zelfbouw
17
16
15
18
19
20
voor heeft, schreef ik al, dus nog maar een Fiat 100-90 met Joskin weidebloter, een Fiat 640 met Gilles vork en een Fiat 180-90 met Vigneron kipper. Het blijft niet bij een kar van Vigneron, want er zijn nog verschillende types van dit merk in aanbouw. Van Belgisch fabrikaat is de OVA kar. Hiervan hebben ze een 16 tons kipper en een 10 tons bandenwagen gebouwd, de laatste achter een John Deere. Ook hebben ze een prachtige Case Magnum 7250, waarvan ik zeker weet dat velen van ons hiervan graag nog eens een model aan hun collectie zouden willen toevoegen. Helaas, maar wie weet ooit nog eens. Ook een Claeys M103 combine werd aan de collectie toegevoegd na een eerder leven als Claas model en een grondige verbouwing te hebben ondergaan. Tot slot kun je op enkele foto’s van hun diorama een kijkje nemen in de werktuigenberging en het bietenladen in volle gang aanschouwen.
Jan van der Zijden
54 - Agritoy 3 - augustus 2009
15. Fiat 180-90 met Vigneron kipper 16. Bietenzaaier in actie 17. Case International Magnum 7250 18. Fiat 100-90 met Joskin weidebloter 19. Fiat 640 met Gilles vork 20. Prachtige 9 meter Hermoyea eg
zelfbouw
van
n e d a j T d l Gera
de modellen Eigenlijk gaat het niet om vader, die zijn van van Gerald, maar er zo meer. rov daa is; van beroep smid and, zo’n itsl Du ord No Gerald woont in s de rlijk jaa ar wa 20 km van Emden d wordt. eer nis rga geo Traktorado beurs 2 modellen Gerald verzamelt zelf 1/3 langer samen al t oek en folders en bez vrienden de ele enk met zijn broer en elopen jaar Afg . olle Zw L.C.N. beurs in ng 2008 van kocht Geralds broer jaarga
heeft deze maken gehad. Zijn vader 1/10 en 1/5 machines in de schalen en twee nagebouwd en veel boeren egmodelplo musea in de buurt hebben ralds Ge n len van hem gekregen. Toe d hei vader in wat betere gezond modellen op verkeerde, showde hij zijn io, zo kun je diverse beurzen in de reg l en zien op lezen in het krantenartike smid van egd gez als is er vad s Gerald ’s. heeft veel met de foto Emiel van Loon beroep, zo schrijft hij, en terug te ia enn dec van ie ner chi de ma
en 3 stonden Agritoy. In de nummers 1 es, Kees Dirartikelen over Jan de Vri ze artikelen ven en Bert van Meijl. De renwagens gingen over ploegen, boe pen. Gerald en oude handgereedschap leiding voor las ze ook en dat was aan ie. een briefje aan de redact
Agritoy 3 - augustus 2009 - 55
zelfbouw
van
n e k n a r V k Marni r voor Nadat de bunkerhakselaa ..” de ‘’Bouw je eigen reeks de klaar was, heeft Marnik vuld lange winteravonden ge nieuw met het bouwen van een model.
56 - Agritoy 3 - augustus 2009
Deze machine zie je namelijk in BelgiĂŤ of Nederland niet rijden
Het is eigenlijk een model dat in deze vorm (nog) niet bestaat. Marnik heeft een Lemken Brillant gebouwd op de nieuwere versie van Challenger, de TerraGator 3244. De oudere, huidige versie is hoekiger, terwijl de vormgeving van de 3244 wat hedendaagser is. Marnik vindt dat mooier. Hier en daar kunnen er wat afwijkingen zijn met het echte model, stelt Marnik, omdat hij alleen informatie van internet heeft kunnen gebruiken. Deze machine zie je namelijk in BelgiÍ of Nederland niet rijden. Marnik heeft in het model de zaaicombinatie gebruikt van Universal Hobbies. De rest, zoals het onderstel, de cabine, motorkap, zaadtank en bandenpakker, is volledig zelfbouw. Het gros van de onderdelen heeft Marnik gemaakt uit polystyreen. Als je dan het model in de juiste kleur spuit en de stickers aanbrengt, heb je er weer een model bij in de vitrinekast. Mocht je nu willen weten hoe Marnik dit model gemaakt heeft, dan kun je altijd mailen naar het adres marnik.vranken@skynet.be. Maar let op, Marnik bouwt uitsluitend voor zichzelf en niet voor de verkoop! Hopelijk blijft hij nog lang van deze kunststukjes aeveren.
Emiel van Loon
Agritoy 3 - augustus 2009 - 57
zelfbouw
van
Jan Lodewijks Je hoeft niet te vragen na ar welk tractormerk de voorkeur van Jan uitgaat. Hij bekent gewoon ‘kleur’. Dit keer vertelt hij ons hoe hij zelf een model van de MF 185 bouwde.
1
58 - Agritoy 3 - augustus 2009
2
Dit model wilde hij al zeer lang in zijn verzameling hebben, omdat het de trekker is waar hij als jongen van 12 jaar mee begon te werken op de boerderij van een oom. Omdat er van deze trekker nog steeds geen miniatuur bestaat en hij er wel graag een model van wilde, zat er niks anders op dan om er zelf eentje te gaan maken. De inspiratie kreeg Jan na het lezen van een artikel in Agritoy dat ondergetekende had geschreven over een verbouwproject op basis van de Britains Ford 6600. Daarin werd een model besproken dat verbouwd is door Rene Ophorst. Jan is toen ook aan de slag gegaan en is begonnen om het frontje van een MF 135 van Britains in de motorkap van de Ford te plaatsen en daar aan de onderkant 1 groef extra in te vijlen. Dit was nodig want het frontje van de MF 185 heeft onderaan 1 groef meer, dat komt door de lampen. Daarna werden de voorkant van de motorkap en het instrumentenpaneel in model gebracht met plamuur. Ook maakte Jan van messingplaat een vangmuil die onder de grille werd ge-
plaatst. De bovenkant van de spatborden van een MF 135 werd afgezaagd en op de spatborden van de 6600 gelijmd en in model ‘geplamuurd’. Jan vond ook dat er een fusee gestuurde vooras onder het model moest komen. In eerste instantie gebeurde dat op basis van de originele Britains as die hij aanpaste, maar omdat je daar niet aan kunt solderen, was Jan over het resultaat niet tevreden en heeft dus maar een geheel nieuw exemplaar gemaakt, volledig uit K&S messingprofiel. Voor wat extra zitcomfort tijdens het werk werd de zitting ook nog aangepast door er een extra rugsteun op te plaatsen. De achterwielen waar het model op staat, zijn een combinatie van Joal banden om de velg van de Britains MF 2640 en voor is het een combinatie van banden van een Landrover om de velg van de MF 135. Het model werd gespoten met verf van Revell nr. 34 en afgewerkt met stickers van Henri Walker.
1. Voldoende wieluitslag, er lijkt wel supersteer op te zitten 2. Hier is de zelfgebouwde fronttrekhaak goed op te zien
3. Er zit zelfs een verstelbare trekhaak op 4. Mooie combinatie met de MF ploeg 5. Een deel van de MF familie; de 135, 185, 595 en 1200
3
4
Jan van der Zijden
5
Agritoy 3 - augustus 2009 - 59
zelfbouw
van Jonnie Rietveld Wie vorig jaar de Agritoy heeft gelezen, kent Jonnie Rietveld no g wel. Hij maakte voor de ‘Bouw je eigen..’ reeks een Veenhuis drie-asser. Voor zijn nieuwste model, een Pöttinger op raapwagen deed Jonnie op zijn beurt weer inspiratie op bij de Krone wagen uit de eerste ‘Bouw je eigen..’ serie. Als je dus in detail wil we ten hoe je een opraapwagen maakt, mo et je de Agritoys uit 2007 er nog maar eens op naslaan.
60 - Agritoy 3 - augustus 2009
Voor deze 3-asser heeft Jonnie hetzelfde onderstel en pickup gebruikt als bij de Krone wagen. Meerdere variaties zijn natuurlijk mogelijk. Op de site www.poettinger.at staan heel veel verschillende uitvoeringen wat betreft lengte en hoogte van de leverbare wagens. Op deze site kun je ook veel maten terug vinden. Net als bij de Krone destijds kun je kiezen voor starre of gestuurde assen, een tandem of zoals in dit geval een tridem onderstel. Jonnie heeft onderdelen van de Siku Pรถttinger gebruikt zoals het stukje doek aan de achterzijde van de wagen en de bak boven de pickup. Die bak moet je nog wel pas maken, want aan de onderzijde zitten bevestigingspunten die je moet inkorten. Aan de bak zit de trekdissel. Je kunt deze laten zoals hij is, of hem uit twee delen bouwen zoals Jonnie deed. Jonnie had nog een dissel van een sloopmodel liggen en die kon hier mooi voor gebruikt worden. De voorzijde van de wagen kun je verfraaien met cilinders en een tank voor toe-
voegmiddelen. Deze tank komt van een oud en verkleurd Britains spuitmachinetje. De bak komt niet van een Siku model, maar is helemaal zelf gebouwd. Om je een idee te geven van de maatvoering, de lengte van de bak is inclusief achterklep 27 cm en de hoogte bedraagt 9,5 cm. Maar deze maten zijn natuurlijk afhankelijk van het type dat je bouwt. De achterklep kan bij dit model niet open, omdat de wagen toch in de vitrine komt te staan en het geheel er steviger van wordt. De touwen bovenop de wagen zijn gemaakt van garen dat nog wel tussen de naaispullen van moeders is te vinden. De stickers op dit model kun je allemaal verkrijgen bij Henry Walker. Zo zie je dat je er met wat handigheid en creativiteit zo een fraai model bij hebt. Kom je er uit niet uit, dan beantwoordt Jonnie via j.rietveld@casema.nl jouw vragen.
Emiel van Loon
Agritoy 3 - augustus 2009 - 61
verbouw
van
n e t l e S Henry pen winter goed Henry heeft zijn tijd afgelo uwe Claas Orbis 900 besteed. Hij had het nie nog niet in zijn 12-rijige maisvoorzetstuk en omdat je ook als werktuigenberging staan t de tijd mee moet, miniatuurloonwerker me ging hij aan de slag.
1
zelfbouw De Orbis 900 is helemaal 980. Dit is en hangt voor een Jaguar hakselaar momenteel het topmodel te voor zijn van Claas. Henry gebruik Jaguar 960 hakselaar een Siku Claas eaanduiding en paste niet alleen de typ uit elkaar aan; de Jaguar is helemaal den voorzien, geweest, van andere ban ast en het de pijp is helemaal aangep f aan weer hele model is van ondera de foto’s kunt opgebouwd. Zoals je op voorzien zien, is de hakselaar ruim alleen al van verlichting. Henry had lampjes van een week nodig om alle alle kabels weerstandjes te voorzien, elijk alles ook weg te werken en uiteind nog brandend te krijgen. Henry ook Naast de hakselaar heeft en MB trac nog enkele Fendt, Claas nes vertrekkers en Joskin machi bouwd.
werkplaats Het grootste nieuws uit de serie Veenvan Henry is een nieuwe nde uit de huis silagewagens bestaa . Deze wagens types SW 450 en SW 550 aangepast en zijn zelfgebouwd. Ze zijn de eerste verbeterd ten opzichte van november modellen die jullie in het ben kunnen nummer van vorig jaar heb zien. aan meer Henry bouwt ondertussen mesttanks Veenhuis modellen, zoals . Hij hoopt en de Combi opraapwagen modellen in ze samen met zijn andere n. Zwolle te kunnen laten zie
en, kijk dan Kun je niet zo lang wacht .com, de op www.farmmodels.webs dellen kunt site waarop je Henry’s mo bewonderen.
Emiel van Loon
t dat lading Doordat wetgeving bepaal de trend om moet zijn afgedekt, zie je ekschotten. kippers te voorzien van afd is 3-asser met Ook Henry’s Jan Veenhu grondbak heeft ze nu. 2
62 - Agritoy 3 - augustus 2009
week Henry had alleen al een n nodig om alle lampjes va weerstandjes te voorzien
4
1. Het Siku model is helemaal uit elkaar gehaald om de bedrading er in te leggen 2. De verschillende maisbekken van Claas met helemaal rechts de Orbis 900 3. Dit is de versie van Henry. Let ook op de koelbox (!) naast de hakselaar 4. Het resultaat van een week draden trekken 5. De 3-asser van Veenhuis met afdekschotten
5
3
Agritoy 3 - augustus 2009 - 63
verbouw
64 - Agritoy 3 - augustus 2009
verbouw
1
e d l e h c s r e v O n a van Jose v 2
3
Een "Duits huwelijk met Amerikaanse getuigen”, zo omschrijft Jose vanOverschelde het resultaat van zijn verbouwingen die in dit artikel worden besproken. We beginnen met de Amazone combinatie. Een poos geleden heeft Jose op een bouwwerf in Frankrijk een soortgelijke combinatie zien staan. Soortgelijk omdat de combinatie in Frankrijk bestond uit een John Deere trekker en een ‘Panien’ kalkstrooier (dit is een Franse constructeur die gespecialiseerd is in het bouwen van kalkstrooiers die gebruikt worden voor het aanleggen van snelwegen). De echte combinatie was ook compleet in het wit geschilderd. Jose had toen helaas zijn fototoestel niet bij zich om er een paar foto's van te maken, anders hadden die ook wel bij dit artikel gestaan. Jose besloot toen om ook een dergelijk werktuig te bouwen. Maar omdat hij het zonde vindt om een nieuw en dus compleet model te slopen, gebruikte hij een Deutz Agrotron. Hij had dit wrak zonder wielen en met gebroken vooras in Landen gekocht voor 3 euro. De Amazone strooier van Universal Hobbies had hij ook nog liggen, die had een gebroken dissel. Het is dus toeval dat het juist deze combinatie is geworden. De voorkant van de trekker werd wat bijgewerkt en Jose maakte van aluminium en messing een tussenstuk om zo de twee onderdelen met elkaar te verbinden. Er werden twee hydraulische cilin-
4
ders voor de sturing geplaatst en ook de nodige leidingen. De koppeling kan axiaal draaien en dwars bewegen voor de sturing. De trekker staat op wielen van een Fendt 936 en van de strooier werden de originele wielen vervangen door een paar van Robert Peeters. De hele combinatie werd in de Amazone kleuren gezet en de bijpassende stickers werden er op aangebracht. Het resultaat zie je op de foto’s. De John Deere spuit heeft Jose nagebouwd aan de hand van een afbeelding in een landbouw maandblad uit Canada, dat hij toegestuurd kreeg door zijn neef uit Manitoba. De sproeibomen van de 5430i werden op de 8430T rupstrekker geplaatst, zo ook de twee vaten aan weerszijden van de trekker. Die vaten werden gevonden tussen wat speelgoedrommel. De trap aan de zijkant werd aangepast en het geheel in JD groen gespoten en voorzien van stickers. De kalkstrooier van John Deere bestaat ook in werkelijkheid, het enige verschil is dat de bunker niet geschilderd is, maar van gegalvaniseerde metalen plaat is gemaakt. De wielen zijn in werkelijkheid ook smaller, maar Jose vond het model met dit brede schoeisel er wat stoerder uitzien. De bunker en strooierunit zijn zelf gebouwd van pvc, aluminium, messingplaat en profielen. Op deze manier heeft Jose er weer drie bijzondere modellen bij.
Jan van der Zijden
5
6
1. Bovenaanzicht van het trio 2. Deutz en Amazone groen op een model 3. De stuurcilinders en hydraulische leidingen zijn goed te zien 4. Flinke tanks aan boord 5. Veel zicht heeft de chauffeur van de JD niet 6. De John Deere strooier op brede sloffen Agritoy 3 - augustus 2009 - 65
zelfbouw
Het begon met een mailtj e dat Martijn mij stuurde met daarin het ve rzoek of ik zijn website eens wilde noemen in de rubriek webweetjes. Ik mailde terug dat het in orde was en Martijn vroeg toen of er in Agrit oy ook plaats zou zijn voor wat foto´s van zijn zelfbouw. Ook dat kan en na overleg met Martijn ko os ik voor de hieronder besproken combinatie en modellen; past goed bij het seizoen ook.
De combinatie Massey Fer guson 6290 met Grimme GL 34 KG en AVR multivator
Martijn kwam op het ide e om deze mooie combinatie te bou wen, nadat hij een partij MF’s 6290 ergens goedkoop op de kop had kunnen tikk en. Hij was niet tevreden met het mo del zoals het van de fabriek komt en slo eg dus aan het verbouwen. Het onderstel ging onder de trekker vandaan en daarvoor in de plaats kwam er een van de MF 5480 van UH, 66 - Agritoy 3 - augustus 2009
erdelen voor waarvan de overige ond gebruikt (een een ander project waren rspatborden voo De MF 6465 Dynashift). die van van sel oeg zijn een samenv om zo de 818 dt Fen de en 0 548 de MF te kunnen er ond cultuurwielen er mooi is op ef nth fro rg dbe krijgen. De Zui sd door ree gef en n rpe wo ont bestelling Marien (van Agriscale).
Vandaar heeft dat natuurlijk veel beter. gebouwd. hij dus opnieuw een poter Siku. Ook van er Als basis diende de pot ker is bun de t, trip ges deze werd deels r de voo dt gel fde zel het en nu zelfbouw dreein t He . naloopwielen en markeurs . atie bin com sultaat is een mooie
n
De Miedema stortbakke
pelen. Een Blijven we bij de aardap ar wie weet ma rooier ontbreekt nog r. Om de kee De AVR multivator een l we komt dat nog eindelijk zo sen voor los te s Toen de Massey Ferguson pel dap aar de gerooi besloten om rd we s, wa ar kla zijn er als ort d goe opslag of verder transp te bouwen ortbanden. nsp tra en er een AVR multivator bij ig stortbakken nod Als . gen han te ef nth discussie om in de fro Die kwamen er ook. Na een de Kuhn rd we r ato ltiv mu verzade a leg van basis over stortbakken met col ruikt, die werd sel Lijs van rt klepelmaaier van Siku geb melaar/bouwer Ba daarna met n. Ze we bou te ks stu eerst werd gestript om er e twe besloten om van te ois mo t wa ng t, ssi aak me gem en en polyester zijn volledig van polystyre gefreesd door ook rd en we eef rol enz De . roll de ken ma met uitzondering van rien. De spahad volgens de eerder genoemde Ma de banden. De afwerking l we nog rna daa er rtijn Ma und, maar ken moest Martijn wel wat beter gek wat geduld is t me ar ma , ken en mee. Er ma oeg op f zel ze nemen er maar gen te doen. bandje bij ort nsp tra dat volgens Martijn goed een werd ook nog ter en yes pol van ns nee eve t, gemaak KG 34 GL e De Grimm messing. Grimme wat Martijn Het plan om een gedragen Wie dus meer wil zien van is al een paar ar eens ma et mo wd bou aardappelpoter te maken ver zoal heeft dereen al ook arthij ft esw hee w.d n jaar oud. Toe op zijn website kijken ww vrij aarook t wa t, aak gem del gelijk mo modelbouw.tk. beginner, maar Jan van der Zijden dig was gelukt voor een heeft kan hij nu hij wat meer ervaring
Van Hoorn Model Tractor Kits metalen bouwpakketten: gedetailleerd tot en met de claxon
Bouw uw eigen 1:32 modeltractor in museumkwaliteit Fordson Dexta, Super Dexta Leyland 384 en Bray-uitvoeringen Massey Ferguson 65, diverse uitvoeringen County Super 4, Super 6, Seahorse, rupstrekkers Nuffield 4/60, 10/60, 4/65, Universal M, Bray Marshall 10/20, M, serie 1, serie 2 Bolinder Munktell 2 en BM 20 Ferguson 20 met diverse werktuigen Fordson N en Fordson Blauwe Reiger, vele uitvoeringen Fordson Major, Power Major, Super Major, DOE Roadless, o.a. Ploughmaster 6/4 David Brown 990, Farmall A , Allis Chalmers B www.vanhoorntractors.nl Prima adviezen Vraag onze prijslijst aan Meer modellen leverbaar
Van Hoorn Model Tractor Kits Norgerweg 162 9494 PD Yde tel. 050 – 4061750
Van Hoorn Model Tractor Kits is importeur van SCALEdown Models
Agritoy 3 - augustus 2009 - 67
verbouw
1
x a B m a i l l i W van
o r u a t i n i M Same
bij het reisverslag In de vorige Agritoy stond che noot over het naar Spalding een kritis n op basis van een ‘verbouwen’ van modelle der kleurtje er over Britains Ford 5000. Een an r model, dat is wat heen en je hebt een ande rd. Dat het ook anders daar feitelijk gedaan we x met de bouw van kan, bewijst William Ba trekker, een Same een op zich al bijzondere n opa het origineel Minitauro 60, waarvan zij a’s zijn bouwverslag. bezit. Lees op deze pagin
Details over de verf zijn: Primer/filler is van Motip in de kleur geel Blauwe verf is van Duplic olor nummer: 8-0355 (Ik had liever Sparex geh ad maar dan moest ik er tien bestellen) Rode verf is van Sparex nummer: S92448
68 - Agritoy 3 - augustus 2009
Ik had al langer het plan om deze trekker na te bouwen, maar ik kon nooit de motorkap vinden die op die van een Minitauro lijkt. Totdat ik vlak voor de beurs in Zwolle 2008 de motorkap vond op de site van toylord.de. Ik heb de motorkap met stickers besteld en opgehaald op de L.C.N. beurs in Zwolle. Ik heb gelijk maar gevraagd welke basis ik het beste kon gebruiken voor het verbouwen. Toylord zei dat de motorkap op maat was voor de Massey Ferguson 6140 van Britains. Dus heb ik op de beurs dit model gekocht. Toen ik thuis kwam, heb ik het model direct uit elkaar gehaald. Ik vond het geheel wel netjes staan, nog niet helemaal perfect, maar ik vond het goed.
Op internet heb ik gezocht naar een geschikte cabine en heb deze gevonden in de vorm van de Ford 5000 van Britains. Maar het bleek dat het hele model waar de cabine op zat geschikt was en dat het een veel mooiere basis was voor een Same Minitauro 60. De Ford werd ook snel uit elkaar gehaald. De motorkap werd er opgelegd en die paste na een kleine vijlbeurt meteen. Ik ben het model verder aan gaan passen, waaronder een dashboard
van plasticplaat en een luchtfilter in de cabine. Later heb ik er ook een nieuw stuur met hefhendel, het koppeling-, rem- en het gaspedaal bijgeplaatst. Aan de cabine moesten alleen de onderste zijruiten iets groter gemaakt worden en er moest rechtsvoor een gat voor het luchtfilter in de cabine komen. Bij PMA32 heb ik een achterhef gekocht die bijna hetzelfde is als de echte. Na het in elkaar zetten van deze hef heb ik hem aan de trekker gemonteerd. Na lang zoeken heb ik de goede verf gevonden. Ik heb het hele model weer uit elkaar gehaald om in de primer te zetten, waarna hij in de goede kleur is gespoten. Daarna heb ik ramen gemaakt van het raampje uit de doos van de Ford. Uit een stukje afvalplastic heb ik het uitlaatspruitstuk gemaakt en daar de uitlaat van een Fiat van Siku opgeplakt. Vervolgens heb ik de motorkap vastgelijmd en de cabine er opgeklikt en tot slot het luchtfilter er opgelijmd. De beugel voorop is van messing en plasticplaat gemaakt en geverfd waarna deze op de trekker is geplakt. Het model vind ik zelf zeer geslaagd, het was een leuk project om te doen en hopelijk volgen er in de toekomst meer modellen van mij.
William Bax
1. Het grote voorbeeld 2. De basis van het geheel ... 3. ‌ is deze Ford 5000 van Britains 4. De motorkap van het nieuwe model 5. De zijruiten in de cabine worden wat groter 6. Het dasboard en het luchtfilter zijn nu gemonteerd op de motorkap 7. De ramen moesten iets worden bijgewerkt 8. De spuitstraat – blauwe
7 2
afdeling 9. Ook de cabine krijgt een kleur die bij het model past 10. Close-up 11. En het resultaat begint er al op te lijken 12. De cabine kan worden geleverd aan de eigenaar 13. Aan het werk in de hooioogst 14. Maar zonder beugel natuurlijk niet compleet 15. En het eindresultaat
3
8 4
12
5
9
13 14
6
10
11
15 Agritoy 3 - augustus 2009 - 69
NIEUWE MODE LLEN TE KOOP HT OF REEDS C A W R E V T R O BINNENK
ERTL/BRITAINS 1/32 (2009 programma) New Holland NH T6080 Case IH Maxxum 125 Ford FW 60 Combine Header trailer Massey Ferguson 7580 JCB 7230 JCB 416 Farmaster
ERTL/TOY FARMER 1/32 - 1/64
Deutz-Fahr Agrotron X720 ‘Kommunual’ (Uitgegeven door Bathoorn, gelimiteerd tot 1000 stuks) MB Trac 1600 Turbo ‘wit’ (Beursmodel Chartres, gelimiteerd tot 2500 stuks) MB Trac 1800 Kommunal / Municipal (Beursmodel ‘Spalding Model Tractor Show’, gelimiteerd tot 500 stuks)
Case 1070 Black Knight 40th Anniversary Farmall Super M WF Prestige Series Farmall Super M NF met schijveneg International 1456 WF met zonnedak #8 Key Prec. Series International 21206 met ‘FWA’ John Deere 630 2-Cilinder Club 2009 Model
Farmall 300 met veldspuit, ‘09 Summer Toy Show Farmall 340 met # 31 maaier Farmall 450 NF met 4 rij-cultivator Massey Harris 50 Massey Ferguson 65 met 3 schaar ploeg, Toy Tractor Times 2009 Massey Ferguson 65 met voorlader, World Pork Expo 2009 Minneapolis Moline 1200 maiskolvenplukker Minneapolis Moline 4Star LP gas Oliver Super 66 met cultivators onder/achter White 1210 maiskolvenplukker
EQUATERRE 1/32
TRACTOYS 1/32
Franquet Synchromix 3M (Gelimiteerd tot 2000 stuks)
Vendeuvre Super BB
Steiger Panther IV 2009 National Farm Toy Show tractor
ERTL 1/16
G&M ORIGINALS 1/16 David Brown 50D
MARGE MODELS 1/32 Fella TH680 D Hydro schudder
PROFARMTOYS 1/32 Bonnel Multicultor/Multirotor (Verwacht in september 2009)
REPLICAGRI 1/32 Fiat 640 met zonnedak Kuhn HR 404 rotorkopeg Nodet GC zaaimachine Nodet pneumatische kunstmeststrooier
ROS 1/32 Steyr KLI oldtimer
SCALE MODELS 1/16 Ford 8N Boomer
SCHUCO 1/32 Fendt 211V Vario (verkrijgbaar via Fendt dealers)
JCB 8250 Silver Edition (Gelimiteerd tot 9999 stuks)
70 - Agritoy 3 - augustus 2009
2
UNIVERSAL HOBBIES 1/32 Agco DT 275 Challenger MT 685C Fendt 820 Vario TMS 8-wiel uitvoering Massey Ferguson 8690 Dyna VT 8-wiel uitvoering Horsch Joker 4CT Horsche Tiger 6AS & Pronto 6TD zaaicombinatie
3
UNIVERSAL HOBBIES 1/16 Fordson E27N Roadless Landini SuperLandini (1955) Fahr D180H met maaibalk County 654
UNIVERSAL HOBBIES 1/43 + magazine ‘Tracteurs et monde agricole’ # 80 Benetulliere Multiplex 412 # 81 Vendeuvre Super GG 70 # 82 Deutz-Fahr TTV # 83 Fendt 820 # 84 Renault Master # 85 Someca 40 H # 86 Massey Ferguson 590
WIKING 1/32 Deutz-Fahr Agrotron TTV 630 precisie model
SIKU 1/32 Limited Editions
1
SPEC CAST 1/16
4
5
6
1. JCB 7230, nieuw in de Britains serie 2. Steiger Panter IV voor de National Farm Toy Show 2009, ook in 1/64 3. John Deere 630, Two Cylinder Club 2009 4. David Brown 50D van G&M Originals in schaal 1/16 5. Prototype Fella TH680 D Hydro schudder van Marge Models 6a. Fiat 640, nieuw van Replicagri 1/32 6b. Replicagri levert de Fiat ook zonder zonnedak 6c. Prototype Kuhn HR 404 rotorkopeg van Replicagri 6d. Deze Nodet GC zaaimachine (prototype) kan aan de Kuhn rotorkopeg gehangen worden 7. Steyr KLI model van ROS 8. Scale Models Ford 8N Boomer in schaal 1/16 9. Special van Siku, JCB 8250 Silver Editie 10. SpecCast Massey Harris 50
a d
b
c
9
7
10
8
Agritoy 3 - augustus 2009 - 71
Nieuwe mode llen
14
11
15
12 16
13
elt en Britains modellen verzam Goed nieuws als je oude n. arde daarva benieuwd bent naar de wa y uit -hoe kan het ook pan Com ide Gu ce The Toy Pri s: ft het boekje 'Britains Toy hee anders- Groot Brittannië uitgebracht. catalogue & price guide' zen geeft in 92 pagina's de prij at ma for A5 in Dit overzicht sen tus zijn t aak gem die len del van heel veel Britains mo rm' ook de modellen uit de 'Fa 1890 en 1990. Hierbij zitten pen elo afg de r doo is gedaan range. De waardebepaling gen. en online verkopen te vol en ling vei e vel en 12 maand e rme daa opgegeven waarde Exact nauwkeurig is een de t wa ld bee d l een heel goe nooit, maar het geeft we de Britains historie zijn met e rijk de uit s per echte top bijbehorende richtprijzen. is te bestellen via Het boekje kost £ 6,99 en www.toypriceguide.co.uk.
72 - Agritoy 3 - augustus 2009
11. Massey Ferguson 65 met voorlader, World Pork Expo 2009 12. Een ‘kleine’ Vendeuvre Super BB van Tractoys 13. Eveneens van U-H, Challenger MT 685C 14. In schaal 1/16, Fordson E27N Roadless van U-H 15. # 86 in de serie Tracteurs et monde Agricole 16. Wiking komt met deze Deutz TTV 630 in precisie uitvoering
AGENDA BEURZEN EN EVENEMENTE N Augustus 31 aug - Engeland, Blandfort Dorset 6 sept 41ste Great Dorset Steam Fair. Voor informatie, www.gdsf.co.uk
18
The Pavillon, Wincanton, Racecourse Engeland Toytrac 2009
31
Heinkenszand, De Stenge. Zeeuwse autoruilbeurs, Stengeplein 1. Voor informatie, tel. 0113-220493.
September 5
5
5-6
België, Arlon Hal Polyvalent, Parc des Expositions, 6700 Arlon. 2de internationale beurs en tentoonstelling van landbouwminiaturen
November 1
Joure, ’t Haske Modelauto ruilbeurs. Vegelinsweg 20. Voor informatie, tel. 0513-416571
Steenwijk, De Meenthe 22ste auto- en landbouwminiaturenbeurs. Voor informatie, tel. 0548-624464
6-8
Dyersville, USA National Farm Toy Show. Voor informatie, www.toyfarmer. com
7
Joure, ’t Haske Modelauto ruilbeurs. Vegelinsweg 20. Voor informatie, tel. 0513-416571
8
België, Malle Logistiek Centrum F.B.C. 1ste miniatuurbeurs Voor informatie, tel. 03-3124049, brek2@telenet.be
10-14
Duitsland, Hannover. Agritechnica. Voor informatie, www.agritechnica.de
15
Sevenum, De Schatberg Modelauto ruilbeurs. Voor informatie, tel. 0478-692314 of 06-515448129
21-22
Zwolle, IJsselhallen Internationale Landbouwminiaturenbeurs en tentoonstelling L.C.N. Voor informatie, tel. 0547-292679, www.agritoy.nl, beurs@agritoy.nl
Eext 6de lustrumviering O.T.M.V. Voor informatie, www.otmv.nl
13
Sevenum, De Schatberg Modelauto ruilbeurs. Voor informatie, tel. 0478-692314 of 06-515448129
19
Rijssen, ‘t Witte Hoes Autominiaturen beurs, Markeloseweg 90. Voor informatie, tel. 055-5429302
27
Hardenberg, Evenementenhal 5de Miniatuur Auto-en Landbouwbeurs. Voor informatie, J.Heerdink, tel. 0548-624464 of www.miniatuurorganisatie.nl
Oktober 3
Houten, Euretco gebouw NAMAC ruilbeurs, Meidoornkade 22. Voor informatie, www.namac.nl
4
Engeland, Springfields, Camelgate, Lincolnshire, Spalding Farm Toy Show
4
Amsterdam, Hotel Mercure. AMC-beurs , Joan Muyskensweg 10. Voor informatie, tel. 020-6413082
4
Eindhoven, zalencentrum Valkenhorst Bestse miniaturenbeurs, Oirschotsedijk 23. Voor informatie, tel. 040-2550041.
18
Husum/Nordsee Duitsland Messehalle. Traktorado 2009, 7de Internationale Modelltraktoren Messe. Voor informatie, Jens Heine, tel. +49 (0) 4121-269662 of www.traktorado.de
Zwolle, IJssel ha llen 21-22 no vem be r Internatio na le La ndbouw mi niaturen be urs en tentoo nst elli ng L.C.N. www.a gritoy.nl
December 5
Houten, Euretco gebouw NAMAC ruilbeurs, Meidoornkade 22. Voor informatie, www.namac.nl
12
Rijssen, ‘t Witte Hoes Autominiaturen beurs, Markeloseweg 90. Voor informatie, tel. 055-5429302
27
Amsterdam, Hotel Mercure. AMC-beurs, Joan Muyskensweg 10. Voor informatie, tel. 020-6413082
27
Eernewoude 2de Friese miniaturendag. Voor informatie, www.miniatuurorganisatie.nl
De gegevens zijn ontleend aan allerlei bronnen, voor de juistheid is de redactie niet verantwoordelijk. Het is raadzaam om genoemde informatiebronnen te raadplegen in verband met eventuele wijzigingen. Agritoy 3 - augustus 2009 - 73
ADVERTOYTJ
ES
LEDEN ALLEEN VOOR
(industrie) en Te koop: Fordson Major van Britains, Shawnee Poole dumper 3 van Mercury, 1/4 Massey-Ferguson 50 Dugu, Kramer van Same Centauro 1/15 n Major 1/20 dso KL 300 van Cursor, For bine van com z van Empire Made, Lan e van bin com Rex en John Deere 530 64688. 2-2 059 tel. , Wader. Johan Arends
Same Gevraagd: Wie heeft er een dels te mo C PD van Jaguar 95 in 1/32 sston He een t ooi er koop? Wie heeft geeen Qu ld Fie 7650, 7655 of een emen met bouwd? Graag contact opn of e-mail, 67 938 428 06J. Berendijk, tel. .nl joop-same@solcon
nl organiseert Oproep: Trekkerskieken. r fans! De reizen & trips voor tracto n we naar gaa ber tem sep bus is vol: in r. Volg ons de Great Dorset Steam Fai kerskieken. reisverslag op www.trek d jaar. Kijk nl en boek vast voor volgen -shop.nl voor ook eens op: www.tractor l meer … caps, kleding en nog vee
e afleveringen seum FriesOproep: Voor toekomstig Landbouwminiaturen Mu ik ben s’ eel wh le Litt ag geopend van ‘Big Wheels wijk is elke zaterdagmidd aal 1/16 colen on sst He van ’s Te koop: Case MX135 sch u.v. feestdaop zoek naar foto van 13.00 tot 17.00 uur (m. e Steiger 9390 le Sca en l Ert van len lectors edition 1997, Cas van 13 bij 5 Deutz Allis model gen). Op een oppervlakte Werktuig’, on sst He k Oo 4. 1/6 1/16. Fendt 410 ‘Trekker & ten vol met Models in 1/16 en meter staan vele vitrinekas allen 1/32. de en 4 1/6 in s toy i 412, 718, 818, 926 en 936 miniatuurtrekmodellen van Min ongeveer 1300 prachtige ig bladen. A. van len del mo 4 Diverse Trekker & Werktu 1/6 nes. Bovenvroege Big Bud kers en -landbouwmachi n dso Knu en 4 1/6 t Erbé, tel. 06-42367082. , posters en Ertl en Value Cas dien zijn er emaille borden ag Gra 4. 1/6 t Cas ue n van verschilmodellen van Val kalenders te bewondere ijziging of gemo g hoo zo een en Oproep: Heeft u een adresw ens is er de imaal 500 KB lende trekkermerken. Tev enadministra- min op il ma per en ver nle andere zaken voor de led Aa ateriaal in lijke resolutie. gelegenheid uniek folderm met John van .nl net zon tie, neem dan contact op ys@ schotsmanredto te zien. dministratie@ Leeuwen. E-mail: ledena ijkerweg 7, Familie Venneman, Friesw 70. 730 -63 mo .: o.a n ele erd ond agritoy.nl of tel. 030 e 69. Meer info: Te koop: Nieuw Schalkhaar, tel. 0570-6092 , 956 e Cas n rde tbo spa torkap DX 6.50, www.museumfrieswijk.nl ite 4-270 knikTe koop: Schaal 1/64 Wh utz 06 serie, spiegels De n rde tbo spa met zontopstang. trekker. Schaal 1/43 MF 275 voor leden en Zetor Igra, 3 x verstelbare Advertoytjes zijn alleen bomatic tur dt Fen 050 tel. of .nl net pla nedak van Minimac, rts@ ens groot zijn. info: walkerpa mogen maximaal 250 tek dini 12500 Favorit LS van Cursor, Lan 3022760. on. Schaal 4wd met cabine van Yax rad. Marcel Agritoy heeft 1/50 MB trac 1500 van Con Oproep: De redactie van of 95 269 6-2 031 t ingang van Scholten, Didam, tel. een nieuw postadres. Me llo.nl. 36, 7245 VX eg ew lds e-mail m.scholten01@che wo heden is dit Ver Laren Gld.
jopie kruka s
74 - Agritoy 3 - augustus 2009
Agritoy 3 - augustus 2009 - 75
76 - Agritoy 3 - augustus 2009