Metallurgy Material Magazine 2017/1 Issue

www.metalurjimalzeme.com

Metalurji&Malzeme Eylül - Ekim 2017

Fiyat›:10 TL

Say›: 2017/1

ISSN 1305-8665

Metalurji &Malzeme Teknolojileri Dergisi

Plazma Püskürtme Yöntemi İle Ferritik Paslanmaz Çelik Yüzeyine Kaplanan CoEsaslı Tabakaların Yüzey Pürüzlülüğü

Üretimde Iskartayı Kontrol Etmeye Yönelik Pratik Bir Yaklaşım Veriler, Dördüncü Endüstriyel Devrimi Harekete Geçiriyor

Verimli Üretim İçin Doğru Nikel Seçiminin Püf Noktaları

Bosch Rexroth, Akıllı Teknolojileriyle Endüstri 4.0 Yolculuğunda Yanınızda

OEM, Kalıpları Kesmek İçin Artık Lazer Işın Teknolojisini Kullanıyor

NSK’nin Yeni S-HTF Vidalı Milleri "Tok Çelikten" Üretiliyor

Metalurji&Malzeme Sektörünün Dergisi

FARO, TracerM ile Montajın Başarısını Planlıyor

www.metalurjimalzeme.com

EylĂźl - Ekim 2017

1

KÜNYE

İÇİNDEKİLER Haber WIN Eurasia 2018: Daha Fazla Kazandırmak İçin Bir Arada 4 GE Bünyesindeki LM Wind Power, Türkiye'deki Yeni Rüzgar Türbini Kanadı Fabrikasında Üretime Başladı 5 Nesnelerin interneti: Bosch, Dresden, Almanya'da Yeni Bir Yarı İletken Fabrikası Kuruyor 6 Robotlar Kişiselleşmiş Üretim Çağında Saniyede Bir Gigabit Hızla Haberleşiyor 8 Türkiye Otomasyon Çalışmalarıyla 2023 Hedeflerine Ulaşabilir 10 Schneider Electric ve Has Group Güçlü Bir İş Birliğiyle Endüstri 4.0 Uyumlu Makina Geliştiriyor 11 Ar-Ge Merkezi Sayısı Hızla Artıyor 12 Teksan Jeneratör AR-GE Merkezi oldu 13 Sanayide Gelecek Bosch ile Şekillenecek! 14 Tezmaksan’dan Uzaktan Makine Takibi ve Performans Ölçümlemesi Projesi; KAPASİTEMATİK 37 Firma ürün Bosch Rexroth’tan Takım Tezgâhlarına Özel Ağ Tabanlı Yeni Hidrolik Güç Ünitesi 16 Yeni Trend: Hafif Alüminyum İçecek Kutuları 17 TRAUB TNL18 Dinamik 18 Li Xiang, Müşterilerinin Farklı İhtiyaçlarına Cevap Verebilmek İçin Ürün Yelpazesini Zenginleştiriyor 20 OEM, Kalıpları Kesmek İçin Artık Lazer Işın Teknolojisini Kullanıyor 22 Rockwell Automation’ın Yeni Servo Motoru Makine Performansını Artırıyor 26 Maksimum Yoğunluk – Minimum Montaj Süresi – Kablo Geçişi KEL-DPZ 27 Bilz Shrink Makineleri 28 Bosch Rexroth, Akıllı Teknolojileriyle Endüstri 4.0 Yolculuğunda Yanınızda 30 FARO, TracerM ile Montajın Başarısını Planlıyor 34 Sanayicilere Küresel Faaliyetlerinde Maksimum Esneklik Tanıyacak ve Makineler Arası İletişimde Devrim Yaratacak İşbirliği 36

HAIMER Kalitesiyle Takım Ölçme ve Ayarlama Sistemi 38 NSK’nin Yeni S-HTF Vidalı Milleri "Tok Çelikten" Üretiliyor 42 Otomatik Kablo Tanımlama İle Zaman Kazanın 43 Verimli Üretim İçin Doğru Nikel Seçiminin Püf Noktaları 44 Control Techniques, Unidrive M Genel Amaçlı Değişken Hızlı Sürücü Dizisini Daha da Geliştirdi 48 MVX Matkap Sertleştirilmiş Çelikler ve Alüminyum İçin Yeni Talaş Kırıcılar ve Kalite 49 Makale Veriler, Dördüncü Endüstriyel Devrimi Harekete Geçiriyor 50 Plazma Püskürtme Yöntemi İle Ferritik Paslanmaz Çelik Yüzeyine Kaplanan Co Esaslı Tabakaların Yüzey Pürüzlülüğü 54

Üretimde Iskartayı Kontrol Etmeye Yönelik Pratik Bir Yaklaşım 60

AKADEMİK YAYIN KURULU Prof. Dr. Cemal Meran Pamukkale Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü Prof.Dr. Cuma Bindal Sakarya Üniversitesi Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Prof. Dr. Hüseyin Çimenoğlu İstanbul Teknik Üniversitesi Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Prof.Dr. İbrahim Yusufoğlu İstanbul Üniversitesi Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Başkanı Prof.Dr. Kemal Altınışık Selçuk Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Başkanı Prof. Dr. Mehmet Eroğlu Marmara Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü Prof. Dr. Remzi Gürler Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Prof. Dr. Serdar Salman Marmara Üniversitesi Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü

2

Eylül - Ekim 2017

Prof. Dr. Taki Güler Muğla Sıtkı Kocaman Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü Prof. Dr. Tarık Baykara Doğuş Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü

SEKTÖREL YAYIN KURULU Ahmet Akgündüz Genel Müdür Federal Döküm Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.

Fatih Birbilen Pazarlama ve İş Geliştirme Müdürü Kale Porselen Elektroteknik San. A.Ş.

Hayri Efe Genel Müdür Aldöküm Metal Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Levent Taş Genel Müdürü Fetaş Metalurji Yüzey İşlem Ürün San. Tic. Ltd. şti Mustafa Akyürek Fabrika Müdürü Anadolu Döküm A.Ş.

Nejat Gümüş Genel Müdür Kiltaş Refrakter Malzeme San ve Tic Ltd. şti.

Süleyman Zakuto Yönetim Kurulu Başkanı Rozak Demir Profil Tic. ve San. A.ş.

‹mtiyaz Sahibi Ahmet Pelit Sorumlu Yaz› ‹flleri Müdürü Selver Pelit Genel Koordinatör Emel fienyüz Genel Yayın Yönetmeni Ali Birim Editör Başak Pelit Yay›n Dan›flman› Aydan Çeker Yaz› ‹flleri Erdem Çağlayan Reklam Grubu Fahriye Ziyade Hafise Ergün Muhammed Hasan Alemdar Haz›rl›k&Tasar›m AjansMik Ltd. fiti.

Grafik Tasar›m Mehmet Can Pelit Bask› fian Ofset Hamidiye Mah. Anadolu Cad. No:50 Ka€›thane - ‹stanbul Tel:0212 289 24 24 Yay›n Türü Yerel-Süreli Yay›n

Yönetim Merkezi AjansMik Ltd. fiti.

Perpa Ticaret Merkezi B. Blok Kat.11 No: 1928 Okmeydan› - fiiflli 34384 ‹stanbul - Turkey Tel:+90 212 222 93 71 (pbx) +90 212 320 80 32 - 33 Fax:+90 (212) 222 93 74 Almanya Temsilcisi EISENACHER MEDIEN WELCKERSTR.22 D-53113 BONN Phone: +49 0228 24 99 860 • Fax: +49 0228 65 00 76 e-mail:info@eisenacher-medien.de ‹talya Temsilcisi CASIRAGHI INTERNATIONAL ADVERTISING Via Cardano 81 - 22100 Como (Italia) Tel. +39 031 261407 Fax +39 031 261380 www.casiraghi.info Tayvan Temsilcisi Ringier Trade Media Ltd. 9F-2, No. 200, Zhongming Rd., North District, Taichung 404, Taiwan Tel: +886 4 2329 7318 sydneylai@ringier.com.hk web: www.metalurjimalzeme.com e-mail: info@metalurjimalzeme Metalurji&Malzeme Dergisi

Eylül - Ekim 2017 Say›: 2017/1

Fiyat›: 10 TL KDV Dahil ‹ki ayda bir yay›nlan›r ISSN 1305-8665 © Metalurji&Malzeme Dergisi Baskı Yeri ve Tarihi: İstanbul - 10 Ekim 2017 Dergimizde yay›nlanan yaz›lardaki görüfller yazarlara, reklamlardaki sorumluluk reklam verene aittir.

Metalurji&Malzeme Dergisi Hakemli Dergidir. © Metalurji&Malzeme Dergisindeki yaz› ve foto€raflar izinsiz kullan›lamaz.

www.metalurjimalzeme.com

www.metalurjimalzeme.com

EylĂźl - Ekim 2017

3

HABER

WIN Eurasia 2018: Daha Fazla Kazandırmak İçin Bir Arada Hannover Fairs Turkey Fuarcılık tarafından düzenlenen imalat endüstrisinin iki önemli etkinliği WIN Eurasia Metalworking ve WIN Eurasia Automation, ziyaretçi ve katılımcılarından gelen yoğun talep doğrultusunda 2018 yılı itibariyle güçlerini birleştirme kararı aldı. "Birlikten Kuvvet Doğar" mottosuyla sektörün tüm bileşen ve aktörleri 15- 18 Mart 2018 tarihleri arasında WIN Eurasia çatısı altında bir araya gelecek.

2007-2017 yılları arasında iki ayrı fazda düzenlenen WIN Eurasia Fuarları, TÜYAP Fuar ve Kongre alanının da artan kapasitesiyle önümüzdeki yıl itibariyle yeniden birlikte organize edilecek. 6 fuar, 3000 katılımcı ve 150.000 ziyaretçiyi tek bir çatı altında buluşturacak olan WIN Eurasia, katılımcı ve ziyaretçileri için zaman ve bütçe açısından da önemli bir tasarruf sağlayacak. Ziyaretçiler, çok daha fazla ürün grubuna tek bir alanda kolayca ulaşma şansı elde ederken, katılımcılar da fuar boyunca çok daha fazla yerli ve uluslararası ziyaretçiyle bir araya gelebilecekler. Ayrıca, bir fuarın katılımcılarının diğer 6 fuar için potansiyel müşteri olma durumundan hareketle, WIN Eurasia 2018 6 fuarı tek bir çatı alanda buluşturarak, çok daha fazla iş bağlantısına olanak sağlayacak.

Daha fazla verim, daha fazla kazanç!

WIN Eurasia fuarlarının yeniden birlikte organize edilmesinin sektör adına önemli bir etkileşimi açığa çıkaracağını vurgulayan Hannover Fairs Turkey Fuarcılık Genel Müdürü Alexander Kühnel değerlendirmelerini şu sözlerle ifade ediyor: "Bizler, katılımcı ve ziyaretçilerimizin görüş ve taleplerine her zaman çok önem verdik. Onlar için en verimli iş ortamının yaratılması konusunda dai-

4

Eylül - Ekim 2017

ma çaba gösterdik. Hem katılımcılarımız hem de ziyaretçilerimiz iki ayrı fazda düzenlenen WIN Eurasia Fuarlarının birleşmesi yönünde yoğun bir talep gösterdi. Yaptığımız değerlendirmeler sonucunda, birbiriyle yakından ilgili sektörleri kapsayacak tek bir etkinliğin önemli bir sinerji yaratacağı görüşünde birleştik. Uygun koşulların oluşması ile 2018'de bu projemizi hayata geçirebilecek olmanın mutluluğunu yaşıyoruz.

WIN Eurasia - World of Industry 2018, üretim süreçlerinde birbiriyle ilişkili tüm ürün ve hizmetleri tek bir çatı altında bir araya getirecek. Ziyaretçilerini, çok daha fazla ürün, çok daha fazla marka, çok daha fazla katılımcı ile buluşturacak. İnanıyoruz ki güçlerini birleştiren iki WIN'den doğacak yeni enerji, katılımcı ve ziyaretçilerimiz için çok daha yüksek bir verim, çok daha yüksek bir kazanç ortaya koyacak." İmalat Sanayiine 360° bakış 15-18 Mart 2018 tarihleri arasında yeni yüzüyle kapılarını açmak için hazırlıklarına şimdiden başlayan WIN Eurasia World of Industry -kapsamındaki 6 ticaret fuarı ile birlikte- imalat endüstrisine yönelik 360°'lik bakış açısı sağlayacak.

Etkinlikte, geleceğin fabrikaları için gerekli tüm ekosistem tek bir çatı altında sunulacak. Böylelikle ziyaretçiler, yeni nesil sac işleme ve kaynak teknolojilerinden yüzey işlem teknolojilerine; otomasyon teknolojilerinden, elektrik ve elektronik sistemlere, hidrolik-pnomatik teknolojilerinden, iç lojistiğe imalat sanayii için A'dan Z'ye tüm çözümleri tek bir çatı altında deneyimleme fırsatı elde edecekler.

büyük değişimlere yol açtığı ve Endüstri 4.0 olarak adlandırılan yeni bir döneme işaret ettiği günümüzde; fabrikalar büyük bir dönüşümün eşiğinde yer alıyor. Yıllardan beri, endüstride yaşanan gelişmelerin sergilendiği ilk etkinlik olma özelliği taşıyan WIN Eurasia Fuarları ise bu dönüşümde firmalara öncülük etmeye hazırlanıyor. Bu nedenle, üretim süreçlerinin optimizasyonu için geleceğe dönük yatırımlar yapmayı hedefleyen ziyaretçilerin binlerce ürüne kolayca ulaşabilecekleri WIN Eurasia - World of Industry, tüm satınalma kararlarını etkileyecek yılın en önemli ticari etkinliği olarak öne çıkmaya hazırlanıyor.

WIN Eurasia 2018, yeni yüzü ve sunuduğu yeni fırsatlar ile 15-18 Mart 2018 tarihleri arasında Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi'nde düzenlenecek.

WIN Eurasia - World of Industry kapsamında 6 fuar bir araya gelecek: Metalworking EURASIA - Uluslararası Sac İşleme, Metal Kesme ve Şekillendirme Teknolojileri Fuarı Surface Technology EURASIA - Uluslararası Yüzey İşleme Teknolojileri Fuarı Welding EURASIA - Uluslararası Birleştirme, Kaynak ve Kesme Teknolojileri Fuarı IAMD EURASIA - Integrated Industry, Motion and Drives Fuarı Electrotech EURASIA - Uluslararası Enerji, Elektrik ve Elektronik Fuarı 2017 CeMAT EURASIA - Uluslararası Taşıma, Depolama, İstifleme ve İç Lojistik Fuarı

Endüstri 4.0 için en doğru adres!

Otomasyon, dijitalleşme, şeylerin interneti, arttırılmış gerçeklik gibi teknolojik gelişmelerin endüstri dünyasında

www.metalurjimalzeme.com

HABER

GE Bünyesindeki LM Wind Power, Türkiye'deki Yeni Rüzgar Türbini Kanadı Fabrikasında Üretime Başladı GE Yenilenebilir Enerji bünyesinde faaliyet gösteren ve rüzgar türbini kanadı alanında önde gelen bir tasarımcı ve üretici olan LM Wind Power, bugün yaptığı açıklamayla Türkiye Bergama’daki yeni fabrikasında üretime başladığını duyurdu. Bergama Organize Sanayi Bölgesi’nde (BOSBİ) bulunan tesisin yılda 500 megavat (MW) kapasiteyle üretim ve dağıtım yapması planlanıyor. Tesisin, kapasitesi 1.500 megavata (1.5 GW) kadar artırılabiliyor.

Bergama fabrikası, LM Wind Power'ın bu yılın başında GE Yenilenebilir Enerji bünyesine katılmasından sonra faaliyete geçirdiği ilk yeni kanat üretim tesisi olma özelliğini taşıyor. Türkiye'ye yapılan 50 milyon dolarlık yatırım taahhüdünün ürünü olan fabrika, bölgede üretim operasyonlarından teknik mühendislik, servis, yönetim ve destek hizmetlerine kadar çok çeşitli alanlarda 450 yetkin teknik personele iş imkanı sağlayacak. Tesisteki halihazır 287 çalışanın yüzde 24'ünü ise kadınlar oluşturuyor.

Kanat üretimi son derece teknik uzmanlığa sahip bir iş gücü gerektiriyor ve kapsamlı eğitimlerin sağlanması yeni bir LM Wind Power fabrikası kurmanın en kilit unsuru olarak kabul ediliyor. Bu yılın başında Bergama'da Mükemmeliyet Merkezini faaliyete geçiren şirket, çalışanlarına gelişmiş kanat üretimi ve endüstriyel beceriler edinme ve geliştirme imkanı tanıyor. Fabrika, Türkiye’de hızla büyüyen rüzgar endüstrisinin ihtiyaçlarını karşılayacak. 2010 yılınwww.metalurjimalzeme.com

dan bu yana Türkiye’de her yıl yeni rüzgar enerjisi kurulumları artmaya devam ediyor ve 2023 yılına kadar 20 GW'lık bir hedefle sürdürülebilir büyüme öngörülüyor.

LM Wind Power CEO'su Marc de Jong, "GE ve Bergama'daki iş ortaklarımızla bu gelişmeyi kutlamanın gurur ve heyecanını yaşıyoruz. Büyümemizi yeni bir ülkede sürdürüyoruz ve burası yürüttüğümüz operasyonlar için son derece çekici bir lokasyon. Bergama'ya zaman ve kaynak anlamında önemli yatırımlar yaptık. İş ortaklarımız ve müşterilerimizle birlikte rüzgar endüstrisinin büyüyerek ilerlemesini sabırsızlıkla bekliyoruz" dedi.

GE Yenilenebilir Enerji CEO'su Jérôme Pécresse ise şu açıklamayı yaptı: "GE, yenilenebilir enerji ve özellikle de rüzgar alanında son derece ümit vaat eden bir ülke olan Türkiye'de, halihazırda toplamda 2.000 çalışana sahip sekiz tesis ile faaliyetlerine devam ediyor. LM Wind Power'ı bünyesine katan GE Yenilenebilir Enerji, enerji üretiminin en hızlı büyüyen bu segmentin-

de daha iyi rekabet edebilmek adına kanat tasarımını ve üretimini rüzgar türbini iş alanı ile birleştiriyor. Geçtiğimiz yıl Türkiye'deki rüzgar sektörü, kurulu rüzgar gücünü 6 GW'ın üzerine çıkararak bir dönüm noktasına ulaştı. GE olarak faaliyet gösterdiğimiz ülkelerde uzun vadeli yatırımlar yapmayı taahhüt ediyoruz, bu tesis GE’nin yerel yeteneklerle çalışma taahhüdünün önemli bir göstergesidir."

T.C. Başbakanlık Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı Başkanı Arda Ermut “1948’den beri Türkiye’de faaliyet gösteren GE’nin iş alanı ve dünyanın öncü rüzgâr türbini kanadı üreticisi LM Wind Power’ın hayata geçirdiği ve enerji sektörüne önemli katkılar sağlayacak bu önemli yatırımın açılış töreninde karşınızda olmanın büyük onurunu yaşıyorum. Ülke olarak istihdam seferberliği başlattığımız bu dönemde, Bergama OSB’de hayata geçirilen ve ilk etapta 450 kişiye istihdam sağlayacak bu önemli yatırım dolayısıyla son derece mutluyum” dedi.

Eylül - Ekim 2017

5

HABER

Nesnelerin interneti: Bosch, Dresden, Almanya'da Yeni Bir Yarı İletken Fabrikası Kuruyor Bosch CEO'su Denner: "Yeni yonga plakası fabrikası, Bosch'un 130 yılı aşkın tarihinde tek seferde yaptığı en büyük yatırım."

Nesnelerin interneti alanındaki yatırımlarına yoğun bir şekilde devam eden Bosch, Dresden'de bir yonga plakası fabrikası kuruyor. Nesnelerin internetinin (IoT) ve mobilite uygulamalarının sayısının artmasıyla birlikte oluşan talebi karşılamak üzere yeni lokasyon, 12 inçlik yonga plakalarına dayanan mikroçipler üretecek.

Yüksek teknolojili tesisin inşaatı, 2019 yılının sonunda tamamlanacak. Çıkacak olan ürünün müşterilerin beğenisine sunulmasının ardından üretim faaliyetleri 2021 yılının sonunda başlayacak. Bu tesisin toplam yatırım tutarı yaklaşık bir milyar

6

Eylül - Ekim 2017

Bosch Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Volkmar Denner Euro olacak. Bosch Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Volkmar Denner, "Yeni yonga plakası fabrikası, Bosch'un 130 yılı aşkın tarihinde tek seferde yaptığı en büyük yatırım." dedi. Dresden'de 700 kadar yeni iş

yaratılacak. Denner, "Yarı iletkenler, tüm elektronik sistemlerin temel parçası. Bağlanabilirlik ve otomasyon artış gösterirken, gittikçe daha fazla uygulama alanında kullanılacak. Yarı iletken üretim kapasitemizi arttırarak kendimize, gelecek için sağlam bir temel oluşturuyoruz ve rekabet gücümüzü arttırıyoruz." dedi. PricewaterhouseCoopers tarafından gerçekleştirilen bir araştırmaya göre, özellikle mobilite ve IoT pazarı segmentlerindeki büyümeyle birlikte global yarı iletken pazarı 2019'a kadar yılda yüzde 5'in üzerinde büyüyecek. Ölçek ekonomisinin dayanağı olarak 12 inçlik teknoloji Yarı iletkenler, özellikle üretimin, mobilitenin ve evlerin giderek daha fazla ağa bağlı, elektrikli ve otonom olması nedeniyle modern çağımızın önemli bir teknolojisidir. Yarı iletken yongaların üretim süreci, aynı zamanda yonga plakası olarak da bilinen bir silikon diskle başlar. Bu silikon diskin çapı ne kadar büyük olursa, üretim döngüsü başına daha fazla sayıda mikroçip üretilebilmektedir. Geleneksel 6 ve 8 inçlik yonga plakası fabrikaları ile karşılaştırıldığında, 12 inçlik yonga plakası teknolojisi ölçek ekonomisi sağlıyor.

www.metalurjimalzeme.com

HABER Söz konusu MEMS sensörleri olduğunda Bosch, hem öncü, hem de dünyanın önde gelen üreticisidir.

Teknoloji ve hizmet tedarikçisi, 20 yıldan daha uzun bir süre önce tüm dünyada "Bosch süreci" olarak bilinen ve yarı iletkenleri üretmek için de kullanılan mikrofabrikasyon tekniğini geliştirdi. Bosch, Reutlingen, Almanya'da bulunan yonga plakası fabrikasında 6 ve 8 inçlik teknolojiye dayanarak günde yaklaşık 1,5 milyon ASIC ve 4 milyon MEMS sensörü üretiyor. Sonuç olarak şirket, 1995 yılından beri 8 milyardan fazla Dünyadaki her otomobilde 9 Bosch yongası var Bosch, 45 yılı aşkın bir süredir birden fazla türde yarı iletken yonga üretiyor ve bunların arasında en önemlileri uygulamaya özel entegre devreler (ASIC), güç yarı iletkenler ve mikroelektromekanik sistemler (MEMS). Bosch ASIC'leri, 1970 yılından beri araçlarda kullanılıyor. Ayrı uygulamalar için özelleştiriliyorlar ve hava yastığının açılması gibi işlevler açısından son derece önemliler.

2016 yılında dünya genelinde üretim hattından çıkarak tüketicilere sunulan her otomobilde ortalama

www.metalurjimalzeme.com

olarak dokuzdan fazla Bosch yongası bulunuyor.

MEMS sensörü üretti. Bugün, Bosch MEMS sensörlerinin yüzde 75'i tüketici ve iletişim elektroniği uygulamalarında kullanılıyor. Bosch MEMS sensörleri, dünyada her dört akıllı telefondan üçünde bulunuyor. Mevcut yarı iletken portföyü özellikle ivme, sapma oranı, kütle akışı, basınç ve çevre sensörlerinden ve ayrıca mikrofonlardan, güç yarı iletkenlerden ve araç ECU(Elektronik kontrol ünitesi)'larını yönelik ASIC'lerden oluşuyor.

Eylül - Ekim 2017

7

HABER

Robotlar Kişiselleşmiş Üretim Çağında Saniyede Bir Gigabit Hızla Haberleşiyor Gelecekhane’nin robot teknolojileri konusunda Türkiye’nin önde gelen isimlerini bir araya getirdiği “Robotlar Geliyor” temalı Dijital 2.0 etkinliğinde, CLPA (CC Link Partner Association) Ülke Müdürü Tolga Bizel konuşmacı olarak yer aldı. Sanayi 4.0’ın gerekliliği olan kişiselleştirilmiş üretim için endüstriyel haberleşme hızının çok yüksek olması gerektiğini vurgulayan Bizel, CC-Link teknolojisi sayesinde fabrikalardaki robotların ve tüm üretim hattının saniyede bir gigabit hızla haberleşebildiğinin altını çizdi.

Teknoloji ve gelecek odaklı düşünce kuruluşu Gelecekhane tarafından her yıl farklı bir temayla düzenlenen Dijital 2.0 etkinliği, bu yıl “Robotlar Geliyor” temasıyla Sanayi 4.0 ve robot teknolojileri konusundaki güncel gelişmelere ışık tuttu. Yapı Endüstri Merkezi’nde 25 Mayıs tarihinde gerçekleşen etkinlikte, CLPA (CC Link Partner Association) Ülke Müdürü Tolga Bizel konuşmacı olarak yer aldı. Günümüz tüketicilerinin kişiselleşmiş ürün taleplerine cevap verebilmek için fabrikaların en kısa sürede dijital dönüşümlerini başlatmaları gerektiğini söyleyen Tolga Bizel, robotlar dahil üretim hattındaki tüm makine ve sistemlerin birbiriyle çok hızlı bir şekilde haberleşmesinin önemine dikkat çekti. Bu haberleşme süresini milisaniyeler seviyesine indiren CC-Link IE platformu hakkında bilgi veren Bizel, geleneksel endüstriyel haberleşme sistemlerinden 10 kata kadar daha hızlı olan bu yeni nesil teknoloji sayesinde Sanayi 4.0’ın gerekle-

8

Eylül - Ekim 2017

rini yerine getirmenin çok daha kolay olacağına vurguladı.

Fabrikalarda kişiselleştirilmiş ürün dönemi Tüketicilerin taleplerinin 90’lı yılların başından itibaren kişiselleştirilmiş ürünlere doğru kaymasının Sanayi 4.0 dönemine geçiş aşamasında önemli rol oynadığını belirten Tolga Bizel, sözlerine şöyle devam etti; “Geçmişte arz-talep dengesinde yaşanan monolog süreç içinde, bir ürün veya hizmet üretiliyor ve bunun tüketici tarafından alınması bekleniyordu. Otomobillerin renkleri kişisel olarak seçilemiyor, üretimden hangi renk çıkarsa ve alıcılar hangi sıradaysa, o sırada bulunan renkteki aracı almak zorunda kalıyordu. Bugün ise bireylerin kendi beklentilerine uygun ürün ve hizmet seçme eğilimleri nedeniyle istekler farklılık gösteriyor. Dolayısıyla bu yeni endüstri evresinde işletmelerin, kişisel tercihlere hızla yanıt veren verimli üretim bantları kurarak

rekabette avantaj sağlayabilmesi için dijital dönüşümlerini gerçekleştirmeleri gerekiyor.”

Geleneksel haberleşme sistemlerinden 10 kat hızlı iletişim Geleceğin haberleşme üzerine kurulacağını ve bu doğrultuda Sanayi 4.0'ın gereklerini hayata geçirmek için fabrikalarda robotlar dahil tüm makinelerin birbiriyle haberleşmesinin önemini vurgulayan Bizel, şu bilgileri aktardı; “Sanayi 4.0 sürecindeki en önemli unsurlardan birinin büyük verinin toplanması, paylaşılması ve işlenmesi olduğunu söylemek mümkün. Makinelerin birbiriyle iletişim kurabildiği akıllı fabrikalarda, iletişim verilerinin güvenilir bir şekilde yönetilmesi son derece önemli. Dijital fabrikalarda pek çok veri, çok sayıda cihaz tarafından gerçek zamanlı olarak oluşturularak süreçlerin şeffaf bir şekilde görüntülenmesini sağlamak üzere paylaşılıyor. Bu sürecin başarısında bant genişliği büyük önem taşıyor ve bu www.metalurjimalzeme.com

HABER bugün dünya genelindeki yüzlerce otomasyon ekipmanı üreticisinin sunduğu 1.500'den fazla sertifikalı CC-Link uyumlu ürün bulunuyor” diye konuştu. Çok sayıda otomasyon cihazı tek bir kablo üzerinden haberleşiyor

noktada devreye CC-Link IE giriyor.

CC Link uyumlu ürün üreticileri ve CC Link teknolojisi kullanıcılarından oluşan CLPA’nın dünya genelinde yaygınlaştırmaya çalıştığı CC-Link IE, şu anda fiilen en büyük bant genişliğine sahip ve gigabit hızlarında çalışan tek açık endüstriyel ethernet ağı olarak öne çıkıyor. Genel olarak saniyede 100 megabit ile haberleşebilen endüstriyel haberleşme sistemlerinden 10 kata kadar daha hızlı olan CC-Link IE, saniyede bir gigabit ile haberleşme imkanı sunuyor. Dolayısıyla bu teknoloji, şimdi ve gelecekte Sanayi 4.0’ın ihtiyaçlarının desteklenmesi için büyük potansiyele sahip.” Üretimde maksimum verimlilik Fabrikaların bazı bölümlerinde milisaniyeler içinde haberleşmek gerektiğini belirten Bizel, CC-Link IE gibi bir altyapısı olmayan üretim tesislerinin sürekli değişen ve kişiselleşen taleplere hızlı yanıt vermelerinin zorlaştığını vurguladı. CC-Link IE www.metalurjimalzeme.com

teknolojisinin, saha cihazlarından kontrolörlere çok hızlı iletişim sağlayarak üretim tesisinin tamamında maksimum verimliliği mümkün kıldığını anlatan Bizel, “CC-Link IE, fabrika otomasyon teknolojileri üreticilerinin saha kısmındaki ürünlerinin birbirleri ile haberleşmesi için çok güçlü bir platform oluşturuyor. Aynı zamanda bu teknoloji, farklı üreticilere ait cihazların genel bir ağ üzerinde serbestçe iletişim kurabilmesini sağlayacak kapasiteye de sahip” dedi.

CC-Link teknolojisinin güvenilir haberleşme için tüm veri bağlantı katmanı ve taşıma katmanını ele alan ve cihazlar arasındaki haberleşmeyi sağlayan bir ASIC (Application Specific Integrated Circuit - Uygulamaya Özel Tümleşik Devre) kullanımına dayandığını belirten Bizel, “CC-Link, verimli fabrika ve proses otomasyonu sağlamak amacıyla kontrol ve üretim verilerini yüksek hızda iletiyor. Bu yüksek hızlı haberleşme, farklı tedarikçilerden sağlanan çok sayıda otomasyon cihazını tek bir kablo üzerinden birbirine bağlıyor.

Geleneksel endüstriyel kontrol ağları ile yalnızca bir üreticiye ya da az sayıda üreticiye ait saha cihazlarının kurulumu yapılabilirken, CC-Link gibi açık ağlarla 300’den fazla farklı üreticiye ait cihazların kurulumu gerçekleştirilebiliyor” diyerek sözlerini sonlandırdı.

Dünyada 1.500’den fazla CC-Link uyumlu ürün mevcut Fabrikalarda yüksek verimlilik sağlayan açık network teknolojisinin Sanayi 4.0 sürecinde gittikçe daha önemli hale geldiğini vurgulayan Bizel, “Açık network yapısının başarısı ise standart teknolojiyi destekleyen otomasyon ürünlerinin kullanılabilirliği ile belirleniyor. Bu doğrultuda yine açık endüstriyel ethernet protokolü CC-Link dikkat çekiyor. Çünkü Eylül - Ekim 2017

9

HABER

Türkiye Otomasyon Çalışmalarıyla 2023 Hedeflerine Ulaşabilir Türkiye’de son yıllarda herkes tarafından bilinen 2023 hedefleri gündemde. Birçok sektör 2023 hedefleri doğrultusunda stratejilerini belirliyor. Aslında buradaki ana hedef Türkiye’nin 2023’te dünyanın en güçlü ilk 10 ekonomisinde yer alması. Bu hedefin ulaşılabilir hale gelmesi ise otomasyon sektörünün gelişimi ile doğru orantılı.

Otomasyon sistemlerinin Türkiye’ye gelişinin 10 yıl kadar geç olduğunu ifade eden Rockwell Automation Türkiye Ülke Direktörü Cenk Ceylan; “Aceleci tutumumuz ile rekabet edebilecek konuma çok hızlı ulaştık. Türkiye’nin son dönemde global pazara açılması, ihracat hacminin, çeşidinin ve bölgelerinin çoğalması otomasyon sektöründeki konumumuzu olumluya çevirdi. Bu durum göz önüne alındığında doğru yatırım ve teşvikler sayesinde 2023 yılında dünyanın en büyük ilk 10 ekonomisinden biri olma hedefi gerçeklik kazanıyor. Burada Türkiye olarak daha net adımlarla ilerlememiz gerekiyor. Yani sanayi ülkesi ola-

Rockwell Automation Türkiye Ülke Direktörü Cenk Ceylan cak mıyız olmayacak mıyız net bir şekilde karar vermemiz gerekiyor” dedi.

“Her sanayide güçlü olacağız demek gerçekçi değil” Türkiye’nin sanayiyi oldukça önemsediğini ama yine de sanayinin hala küçük olduğunu belirten Türkiye Ülke Direktörü Cenk Ceylan; “Mesela tarım ve hayvancılık ya da turizm, bunlar da ana gelişim alanları olabilir. Çevre ülkelerde örnekleri var. Ancak burada biz sanayiyi tercih ediyorsak ki hükümetimiz bu konuda çok istekli ve kararlı, bu defa hangi sanayi konusunda gelişim göstereceğimizi belirlememiz gerekiyor. Çünkü her sanayide güçlü olacağız diyebilmek de çok gerçekçi değil” dedi.

En rekabetçi olabileceğimiz, hammaddesine ve kaynaklarına daha kolay ulaşabildiğimiz üretimleri tercih etme-

10 Eylül - Ekim 2017

miz gerektiğinin altını çizen Direktör Cenk Ceylan; “Bu sanayiler için teşvik programlarını uygularsak belli konularda 2023’te üs haline gelebiliriz. Nasıl bugün elektroniğin üssü Tayvan ve Singapur ise biz de doğal kaynaklar ve madencilik gibi alanlarda üs olabiliriz. Şunu da es geçmeyelim, madeni sadece çıkartarak değil onu işleyerek ve katma değerli biçimde satarak bunu elde edebiliriz” dedi.

Yüksek teknoloji ve katma değerli üretim, ülkemizin geleceği ve 2023 hedefleri açısından çok önemli olduğunun altını çizen Cenk Ceylan; “Hedef belli olunca da yatırımcı Türk işadamları konsantrasyonlarını daraltıp daha güçlü hareket ederek daha global firmalar haline gelebilirler. Türk sanayisi olarak global markalar haline gelmeyi hedefliyorsak Endüstri 4.0’ı uygulamamız da kaçınılmaz olacaktır. Çünkü dünyadaki rakipleriniz zaten o dönüşümü gerçekleştirmiş olacaklar” dedi. www.metalurjimalzeme.com

HABER

Schneider Electric ve Has Group Güçlü Bir İş Birliğiyle Endüstri 4.0 Uyumlu Makina Geliştiriyor Schneider Electric, Türkiye’nin lider tekstil makinaları üreticisi Has Group ile iş birliği kapsamında Endüstri 4.0 uyumlu makine üretiminde rol alıyor.

Enerji yönetimi ve otomasyonda dünya çapında bir uzman olan Schneider Electric ve dünyanın birçok ülkesine yenilikçi tekstil makinaları ihraç eden Has Group, 10 yıldır başarılı bir iş birliği yürütüyor.

Schneider Electric’in otomasyon partnerliğinde Has Group, uzun yıllardır sektörde ilklere imza atıyor. İki şirket son olarak Endüstri 4.0 uyumlu bir makina üzerinde çalışmaya başladıklarını duyurdu.

IoT (Nesnelerin İnterneti) çalışmalarını bir adım ileri taşıyan Schneider Electric, Has Group iş birliğiyle Ethernet altyapısına sahip, hareket kontrolü sağlayan ve Endüstri 4.0 uyumlu bir makina üretilmesi için çalışıyor. İki şirket bu proje ile bir makinanın ötesinde akıllı bir üretim hattı geliştirmeye odaklanıyor. Böylece önünde ve arkasındaki makina grubu ile haberleşen, veri analizi yapan bir sistem yaratılacak.

Schneider Electric ve Has Group daha önce de veri ve stok analizi yapan bir makina üretmişti. ABD’ye ihraç edilen bu makina ile Türkiye adına gurur verici bir ilke imza atan iki şirket şimdi de Endüstri 4.0 alanında önemli bir gelişim sağlamayı hedefliyor.

Son 10 yıldır Schneider Electric’in güçlü iş ortaklığıyla yeni nesil makinalar geliştirdiklerini belirten Has www.metalurjimalzeme.com

Group Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Hasbay; “Schneider Electric; otomasyon, elektrik ve elektronik alanlarında en büyük iş ortağımız.

Tüm makinalarımızda Schneider Electric tarafından temin edilen, PLC ve inverter gruplarından, şalt malzemelerine kadar birçok otomasyon ekipmanını kullanıyoruz.

Otomasyon ile ilgili tüm Ar-Ge çalışmalarını, yine iş ortağımız Schneider Electric markası ile birlikte yürütüyoruz. Schneider Electric’in de katkılarıyla bu alanda ilklere imza atıyoruz. Yakın zamanda hayata geçirmeyi planladığımız yeni nesil, Endüstri 4.0’ı destekleyen makinamız da sektörde bir ilk olarak başarı ha-

nemize yazılacak.” dedi.

Schneider Electric Endüstri İş Birimi Pazarlama Müdürü Moiz Meseri ise “Has Group bizim için birlikte iş geliştirdiğimiz çok önemli bir partner.

Yeni teknolojileri onlarla birlikte geliştiriyor ve makinalarına adapte ediyoruz. 2017 yılı için de hedefimiz, daha az enerji harcayan, çevreyle ve kullanıcısıyla daha iyi bir ilişki içerisinde makinalar yaratmak, üretkenliği artırmak, bakım ve onarım giderlerini azaltmak. Tüm bunları yeni nesil teknolojilerle başaracağımıza eminiz. Endüstri 4.0 uyumlu yeni makinamız da bunun öncüsü olacak.” şeklinde konuştu.

Eylül - Ekim 2017 11

HABER

Ar-Ge Merkezi Sayısı Hızla Artıyor Ar-Ge ve inovasyonun rekabetin vazgeçilmez unsurlarından biri olması, firmaların Ar-Ge yatırımlarını ve ArGe Merkezi sayısını hızla artıyor.

Uluslararası rekabet açısından yüksek katma değerli üretime ağır vermede Ar-Ge ve inovasyon yatırımları büyük önem taşıyor. Özel sektör firmaları, rekabet koşullarına ayak uydurmak, yeni ürün ve teknolojiler geliştirmek için Ar-Ge yatırımlarını artırıyor. Devlet tarafından AR-GE faaliyetlerine bazı destek ve teşvikler verilmesi, Ar-Ge merkezi sayısının hızla artmasında önemli rol oynuyor. Ar-Ge merkezleri için Ar-Ge indirimi, gelir vergisi stopajı teşviki, sigorta primi desteği, damga vergisi istisnası gibi teşvikler bulunuyor.

Arge-Merkezi sayısı 497’ye ulaştı Bu yıl nisan ayı sonunda 453 olan AR-GE merkezi sayısı Mayıs ayında verilen belgelerle birlikte 497’ye ulaştı. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, AR-GE merkezi sayısını yıl sonunda bine çıkarmayı hedefliyor.

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Bilim ve Teknoloji Genel Müdürlüğü Nisan 2017 verilerine göre Ar-Ge merkezlerinin il bazında dağılımında 33 il arasında İstanbul 157 merkezle önde. İstanbul’u 52 merkezle Ankara ve Bursa, 48 merkezle Kocaeli ve 40 merkezle İzmir izliyor. Ar-Ge merkezi olan 33 il arasında en az ArGe merkezine sahip iller Adıyaman, Bolu, Çanakkale, Çorum, Kahramanmaraş, Malatya, Niğde, Samsun, Sivas ve Zonguldak. Bu illerde birer tane Ar-Ge merkezi bulunuyor. ArGe merkezlerinin sektörel dağılımında ise 66 merkezle otomotiv 12 Eylül - Ekim 2017

yan sanayi, 55 merkezle makine ve teçhizat imalatı, 38 merkezle yazılım, 31 merkezle bilişim, bilgi ve iletişim teknolojileri öne çıkıyor. Deri teknolojileri, madencilik, perakendecilik, inşaat, ambalaj ve lastikplastik sektörleri birer Ar-Ge merkezi ile en az Ar-Ge merkezine sahip sektörler olarak göze çarpıyor. ArGe merkezlerinde 34 binin üzerinde personel çalışıyor.

Türkiye'nin 455. Ar-Ge Merkezi Belgesi, güç elektroniği ve enerji konularında yatırımlarına devam eden Test A.Ş.' ye verildi.

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Ar-Ge Merkezi Belgesi verilmesinden ötürü gururlu olduklarını ifade eden Test A.Ş CEO’su Moşe Saltiel : “Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yapılan değerlendirmeler sonucunda 455’nci Ar-Ge Merkezi Belgesi’ni alarak Ar-Ge merkezi olan kurumlar arasında olmaktan dolayı mutluluk duyuyoruz. Tescom Ar-Ge Merke-

zi’nde katma değer yaratan yeni ürünler, teknolojiler ve projeler üretmek için çalışmalarımızı kesintisiz sürdüreceğiz” dedi.

Kesintisiz güç kaynakları, GSM, Telekomünikasyon, IT sektörü gibi çeşitli alanlarda kullanılan sistemlerin ve ürünlerin üretim ve satış sonrası hizmetleri konusunda faaliyet gösteren Test A.Ş. , Türkiye ve dünya çapında ürün ve servis hizmeti sağlıyor.

Uluslararası standartlara uygun çalışan üretim-test birimleri, tecrübeli Ar-Ge ve mühendis kadrosu, bölge/bayi ve çözüm ortakları yapılanması ile satış bölümü, müşteri ihtiyaçları dahilinde hizmet sunuyor.

Ayrıca proje grubu, ihracat departmanı ve teknik hizmet departmanı ile yurtiçi ve yurtdışındaki 40’ı aşkın ülkeye yönelik tüm çalışmalar kesintisiz yürütülüyor.

www.metalurjimalzeme.com

HABER

Teksan Jeneratör AR-GE Merkezi oldu

Enerji sektörünün yenilikçi şirketi Teksan Jeneratör, Ar-Ge Merkezleri arasına katıldı. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Ar-Ge Merkezi olarak tescil edilen Teksan, enerji verimliliğine ve çevre dostu teknolojilere yoğunlaşacak.

Yoğun geçen bir hazırlık döneminin sonunda Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan Ar-Ge Merkezi Belgesi almayı başaran Teksan Jeneratör, sektöre kazandırdığı yeniliklerle tanınıyor. 1994 yılında kurulan şirket, kendi teknolojisini geliştirmek ve yeni teknolojileri Türkiye’de ilk kez hayata geçirmek amacıyla ArGe’ye yatırım yapmayı sürdürdü.

Mühendislik altyapısı ve birikimi sayesinde bu alanda başarılı olan Teksan, senkronizasyon sistemlerinin yanı sıra enerji verimliliğinin yüzde 90’lara ulaştığı kojenerasyon ve trijenerasyon sistemlerini kendi kontrol algoritması ile Türkiye’de üreten ilk yerli şirket oldu. Son olarak hibrit

www.metalurjimalzeme.com

teknolojisini Türkiye’de ilk kez üretmeyi başardı ve dünyada da sayılı şirketler arasına girdi.

Teksan Jeneratör’ün İstanbul fabrikasında yer alan Ar-Ge Merkezi’nde 30 Ar-Ge personeli görev yapıyor.

Türkiye’nin ilk hibrit jeneratörünü TÜBİTAK işbirliği ile geliştiren ve TÜBİTAK-TEYDEB Başarı Hikayeleri arasına giren Teksan Ar-Ge Merkezi, yenilikçi teknolojilerin geliştirilmesi amacıyla çalışmalar yürütüyor.

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Ar-Ge Merkezi olarak onaylanmanın mutluluğunu yaşadıklarını belirten Teksan Jeneratör Satış ve Pazarlamadan Sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi Burak Başeğmezler, “Farklılaşmanın ana unsuru olarak gördüğümüz Ar-Ge çalışmalarının katkısı ile işimize getirdiğimiz yenilikler şirketimizin son yıllardaki hızlı büyümesinin dinamosu oldu. Firmaların Ar-Ge yatırımlarına göre belirlenen “Ulusal Ar-Ge” sıralamasında 97. sırada bulunuyo-

ruz. Türkiye’nin yanı sıra 126 ülkede ürünlerimiz tercih ediliyor. Teksan Jeneratör olarak her zaman yeni ve farklı olanı yapma hedefi ile çıktığımız Ar-Ge yolculuğunda önemli bir eşiği geçmiş bulunuyoruz. Ar-Ge Merkezimizin Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından tescil edilmesinden dolayı gurur duyuyoruz. Proje, teknik ve organizasyon yeterliliklerine ek olarak üniversite işbirlikleri noktasında beklentilerin üzerinde bir performans gösterdik. Ar-Ge Merkezimiz ilerleyen dönemde hibrit teknolojinin yeni kullanım alanları, enerji verimliliği, yakıt tasarrufu ve çevre dostu ürünler geliştirmeye yönelik projelerine devam edecek.

Bunlar aynı zamanda gelecek hedeflerimizi desteklemeleri bakımından önem taşıyor. Başta Ar-Ge ekibimiz olmak üzere emeği geçen tüm arkadaşlarımızı kutluyorum” diye konuştu.

Eylül - Ekim 2017 13

HABER

Sanayide Gelecek Bosch ile Şekillenecek!

Bosch Türkiye, Sanayi 4.0 konusunda edindiği bilgi ve tecrübeyi paylaşmak üzere ‘sanayidegelecek’ adında bir mikro site açtı.

Sanayi 4.0 alanında dünyadaki öncü kimliğini Türkiye’ye de taşıyan, kazandığı deneyim ve bilgi birikimini iş dünyası ve üniversitelerle paylaşan Bosch şimdi de sanayidegelecek.com, (www.sanayidegelecek.com) adında bir mikro site açtı. Sitede Bosch’un Sanayi 4.0 yaklaşımı anlatılıyor, projeleri ve çalışmala-rından örnekler yer alıyor.

Steven Young: “Deneyim ve bilgilerimizi paylaşmaya hazırız” Bosch Türkiye ve Ortadoğu Başkanı Steven Young, Bosch’un, Sanayi 4.0’ı en erken gören ve bu dönüşümde öncü çalışmalara imza atan şirketlerden biri olduğunu vurgula14 Eylül - Ekim 2017

yarak, “Sanayi 4.0’ın ilk öğelerini kendi operasyonlarımıza kurduk. Bu noktada kendimizi hem önde gelen bir kullanıcı hem de önde ge-len bir sağlayıcı olarak görüyoruz. Üretim endüstrisinin bugün geldiği noktada, rekabet avantajını uzun vadeli korumanın yolu; iş akışlarının tamamında oto-masyonu sağlamak, her aşamada verileri toplamak, toplanan verileri analiz ederek verimliliği artırmak için kullanmaktır. Bu noktada firmalar, yatırımlarını büyük resmi görerek yapmalı. Şirketin vizyonuna bağlı olarak bir dönüşüm yol haritası hazırlamalı ve birbiriyle entegre çözümleri hayata geçirmelidir. Bosch olarak, Sanayi 4.0 konusunda edindiğimiz tüm bilgi ve tecrübeyi, Türk sanayi-cisiyle paylaşıp, ülkemizin ekonomisine katkıda bu-

lunmak istiyoruz. Bu konuda ne kadar açık ve paylaşımcı olduğumuzu göstermek için, birikimlerimizi topla-dığımız ‘Sanayide Gelecek’ adında bir platform kurduk” dedi.

Sanayi 4.0 hakkında tüm merak edilenler bu sitede…

Sanayinin kısa tarihinin anlatıldığı ve Sanayi 4.0’ın ortaya çıkış hikayesine yer verilen sitede, ayrıca Sanayi 4.0 ile kavramlar da açıklanıyor.

Bosch’un sun-duğu çözümler, faaliyetleri, üniversitelerle olan iş birlikleri de sitede yer alıyor. Ayrıca sosyal medya sekmesinden de Bosch Türkiye’nin Sanayi 4.0 ile ilgili sosyal medya platformlarında paylaştığı tüm mesajlara ulaşılabiliyor.

www.metalurjimalzeme.com

www.metalurjimalzeme.com

EylĂźl - Ekim 2017 15

FİRMA-ÜRÜN

Bosch Rexroth’tan Takım Tezgâhlarına Özel Ağ Tabanlı Yeni Hidrolik Güç Ünitesi Gövdeye entegre edilen ve merkezi olmayan akıllı bir ünite olan frekans konvertörü, gerçek zamanlı ortak Ethernet arayüzleri olan Sercos, PROFINET, EtherCAT, EtherNet/IP ve Modbus/TCP'ın yanı sıra PROFIBUS üzerinden makineyle iletişime geçiyor. Devreye alma için, yalnızca güç beslemesine bağlantı yapılması ve kontrol birimiyle iletişime geçilmesi, hidrolik devreyle ve soğutma su devresiyle iletişim kurulması gerekiyor.

Bosch Rexroth, hidrolik bileşenleri bir frekans konvertörü, motor, pompa ve sensör birimleriyle tek bir gövdede birleştirerek, kabinsiz bir güç ünitesi yarattı. Rexroth’un piyasaya sunduğu yeni küçük güç ünitesi CytroPac, yerden tasarruf ederek tüm takım tezgâhları tasarımlarına entegre oluyor. Bir ‘tak ve çalıştır’ çözümü olan bu yeni seri, devreye alma işlemini kolaylaştırıyor ve hız kontrolü sayesinde enerji tüketimini talebe uygun olarak yüzde 80'e varan oranlarda azaltıyor. Rexroth'un enerji verimliliğini artıran hidrolik sistemleri, Endüstri 4.0 konseptlerine kusursuz şekilde uyum sağlıyor.

Takım tezgâhlarında kurulum alanı değerlidir. Operatörler için kaplanan alan bir satın alma kriteridir. Rexroth tarafından yeni geliştirilen hidrolik güç ünitesi CytroPac, tüm hidrolik ve elektrikli bileşenleri çok az yer kaplayarak entegre ediyor. Boyutu küçültülen ve kapasitesi 20 litreye düşürülen depo, küçülen bu boyutlara ciddi düzeyde katkı sağlıyor. Yağın gazının doğru şekilde giderilmesini sağlıyor ve böylece akışkanın hizmet ömrünü uzatıyor.

Yüzde 80'e kadar daha az enerji tüketimi CytroPac, Rexroth'un sunduğu Sytronix tahrik sistemlerine dayanıyor. Entegre frekans konvertörü, mo-

16 Eylül - Ekim 2017

Açık ara yüzler aracılığıyla şebekeleme

tor hızını mevcut talebe bağlı olarak otomatik şekilde kontrol ediyor. Sabit güç ünitelerine kıyasla çevrim özelliklerine bağlı olarak enerji gereksinimini yüzde 30 ila 80 arasında azaltıyor ve bu sırada güç çıktısı değişmiyor. Bu da üreticilerin, enerji tüketimi ve karbondioksit emisyonları hakkındaki 2009/125/EC sayılı Avrupa Çevreci Tasarım Direktifine ve otomotiv endüstrisinin daha da zorlayıcı gerekliliklerine uymalarına yardımcı oluyor.

Aynı zamanda, talebe bağlı hız kontrolü, yağdaki ısı girdisini azaltarak soğutma gereksinimlerini de azaltıyor. Ayrıca Rexroth, CytroPac’e, suyla soğutma işlemi için yenilikçi ve yerden tasarruf sağlayan bir çözüm olan ısı nakil borusu teknolojisini de entegre etti.

CytroPac, Endüstri 4.0'ın artan bilgi talepleri için tasarlandı. Kaynağı, entegre frekans konvertörü olan CytroPac, bir Çoklu Ethernet ara yüzü üzerinden tüm verilerle makinenin kontrolünü sağlıyor. Çalışma durumları sürekli olarak alındığı için, yıpranmalar ve arızalar erken bir aşamada tespit edilerek hızlı bir şekilde giderilebiliyor. Ayrıca operatörler, konumları ne olursa olsun basıncı ve akışı Ethernet bağlantısı üzerinden gerçek zamanlı olarak değiştirebiliyorlar.

Gövde, dışarıya giden tüm gürültü kaynaklarının yalıtımını sağlıyor.

Böylece makine üreticilerinin, izin verilen gürültü emisyonlarıyla ilgili uluslararası düzenlemelere ve otomotiv düzenlemelerine uymak için ilave, yer kaplayan ve pahalı gövdeler kullanmalarına gerek kalmıyor.

www.metalurjimalzeme.com

FİRMA-ÜRÜN

Yeni Trend: Hafif Alüminyum İçecek Kutuları “DWI Teneke Şişeleri”ne artan talep sebebiyle Schuler sistem sağlayıcısı TMC ile ortaklık yapıyor.

Alüminyum içecek şişelerinde hızlı büyüme tahmin ediliyor: Önde gelen şişeciler premimum ambalajlama için gelişmiş tasarım özgürlüğüne imkan veren “DWI Teneke Şişeleri”ni kullanmaya başladı. Teneke şişeleri üretmek için Çizim ve Duvar Ütüleme (DWI) kullanıldığından, geleneksel çekme şişelere göre ciddi biçimde daha az ham madde ihtiyacı duyulur. Uzmanlara göre gelecekte aerosol kutulara göre her yıl daha fazla bu alüminyum şişelerden üretilecek. Bu trend Japonya ve ABD’nin yanı sıra Çin’e de sıçramış durumda.

Bu kapsamda, dünyanın en büyük pres üreticisi olan Schuler, Kapon DWI Teneke Şişe uzmanı TMC ile ortaklık kurdu. Alüminyum şişe üretimi konusunda pazar lideridir olan TMC, şişe boğazlarını şekillendirmek (”Boğaz Yapıcısı”) için iddialı bir alet teknolojisi ile bir makine geliştirdi. Bu makine ile metal ambalajlamada kişisel tasarımı tanımlıyorlar.

TMC-boğaz makineleri 40 ile 56 arasında şekillendirme istasyonlu olarak mevcuttur. Bundan bağımsız olarak şişelerin maksimum çapları 59 mm ya da 66 mm, yükseklikleri ise maksimum 245 mm olabiliyor. Üretim oranı dakikada 150 şişeye kadardır. TMC Şişe Boğazı Makineleri dünya çapında kullanımdadır. Şirketin Hong Kong ve ABD gibi yerlerde şubeleri vardır.

Teneke Şişe üretim hatları genelde bir şişe çekme presi, bir “Gövde Yapıcı”, bir “Işık Testçisi” ve bir Şişe Boğazı Yapıcının yanı sıra temizle-

www.metalurjimalzeme.com

Uzmanlara göre gelecekte aerosol kutulara göre bu alüminyum şişelerden her yıl daha fazla üretilecek. me, süsleme ve muayene ekipmanınından oluşur. Schuler, yüksek performanslı Kupacılar ve yüksek esneklikte ServoKupaŞekillendircilerin yanı sıra kendi üretiminden komple kütle dengeleyen Gövde Yapıcılar da sunmaktadır. Schuler, TMC Boğaz Yapıcıların ticari temsilciliğini Avrupa, Güney Amerika, Ortadoğu ve Af-

rika’da üstleniyor. Dolayısıyla ilgili taraflar, bu bölgelerde içecek şişelerinin üretiminde gerekli olan makineler ve prosesler için yetkin bir bağlantıya kavuşuyorlar.

Sistem departmanını yöneten Schuler yöneticisi Johannes Linden şöyle diyor: “TMC, aletlerdeki bilgisini ve prosesleri işbirliğine sunuyor biz de küresel müşteri hizmetlerimizin yanı sıra metal ambalajlama preslerindeki tecrübemizi ortaya koyuyoruz. Üstelik Güney Amerika, Avrupa, Ortadoğu ve Afrika’da teneke şişelerdeki başarıdan müşterilerimizin başarıyla faydalanmaları için ideal bir ortam hazırlıyoruz.”

Schuler’in yeni iş ortağı TMC, diğerlerinin yanı sıra hafif alüminyum şişeler için Boğaz Yapıcılarında önde gelen tedarikçidir.bu alüminyum şişelerden her yıl daha fazla üretilecek.

Eylül - Ekim 2017 17

FİRMA-ÜRÜN

TRAUB TNL18 Dinamik

18 Eylül - Ekim 2017

www.metalurjimalzeme.com

FİRMA-ÜRÜN

www.metalurjimalzeme.com

Eylül - Ekim 2017 19

FİRMA-ÜRÜN

Li Xiang, Müşterilerinin Farklı İhtiyaçlarına Cevap Verebilmek İçin Ürün Yelpazesini Zenginleştiriyor

Li Xiang’ın Tayvan yurtiçi piyasasında ikonik bir yere sahip ‘Pei Gong” markalı şanzıman ürünü 1976 yılında ortaya çıktı. Ürün hattının içinde Helezon Dişli Redüktör, Dişli Redüktör Motoru, Düşük Tepmeli Planeter Dişli Redüktör, Sonsuz Dişli Redüktör ve Gönye Dişli Redüktör gibi ürünler bulunuyor. Satış Müdürü Stanley Liu, Tayvan marketindeki yıllar süren başarılarından sonra, şirketin 2015 yılından bu yana ürün gamını çeşitlendirmek için girişimlerde bulunduğunu söylüyor. Li Xiang, orjinial şanzımanların temel

20 Eylül - Ekim 2017

www.metalurjimalzeme.com

FİRMA-ÜRÜN

teknik yapısı üzerine Avrupalı kullanıcılara uygun tamamen yeni bir şanzıman serisi piyasaya sürdü. Bu yeni girşimin amacı ise dünya çapında kullanıcılara ürün ithal edebilme planlarını geliştirme amacı güdüyor.

Dahası, dişli, şanzıman ve kontrol kutusu konusunda yılların teknik bilgisi de göz önünde bulundurulduğunda, üretici daha ileri teknoloji ve akıllı ve PLC, servo vb. ile entegre üretim hattı geliştirmeyi düşünüyor., Li Xiang 21-23 Haziran tarihlerinde Tokyo’da düzenlenecek MTech fuarında Avrupa ve Amerika marketleriyle Asya’daki bölgesel kullanımlar için geliştirilmiş yüksek verimli şanzıman kutularını müşterilerle tanıştıracak ve kullanıcılar bu son dizaynlardan çok memnun olacaklar. Hem daha iyi, hem de daha üretken bir üretim geleceği için, şirket kullanıcıların Li Xiang ürünleriyle tam bir çözüme ulaşabilmesini temenni ediyor.

M-Tech’de sergilenecek yeni Ürün

www.metalurjimalzeme.com

– Düşük Geri Tepmeli Planeter Dişli Redüktör - tek parçalı bir tasarıma sahip olmakla birlikte molibden alaşım çeliğinden üretilmiştir. Yüksek hassasiyetli iç dişli bilezik mükemmel bir tork sağlarken, servo veya kademe motoruna bağlanabilecek. Yüksek şanzıman verimliliği sayesinde, tek bir aşamada redüktör %96 verimlili ulaşabiliyor.

ise ürünlerinin hassasiyeti ve inceliği. Seri üretim için yarışmak yerine, Li Xiang daha çok kendi kalitesini ve müşteri hizmetlerini iyileştirmeye çalışıyor.

Satış Müdürü Stanley şanzımanların teknolojideki gelişmeler yüzünden önemini hiçbir zaman kaybetmeyeceğini çünkü itici element olan “motorun” yerinin doldurulamayacağının altını çiziyor. Ve nerede bir motor ihtiyacı varsa, orada şanzıman talebi de olacaktır. Bu yüzden Li Xiang’ın odak noktası

Eylül - Ekim 2017 21

FİRMA-ÜRÜN

OEM, Kalıpları Kesmek İçin Artık Lazer Işın Teknolojisini Kullanıyor

Daimler, Kuppenheim’daki pres tesisinde iki Schuler lazer kalıp kesme hattını devreye aldı.

Premium araç üreticisi, gelecek için Schuler’den yüksek esneklikte iki kalıp hattını hayata geçiriyor Pres ile kesme hattı yerine lazer kesme hattı: Daimler, Kuppenheim fabrikasında iki lazer kesme hattını devreye aldı. Kompakt araçların seri üretiminde kullanılacak olan her iki hat da bir düğme dokunuşu ile hemen başka bir kesim tarzına geçebiliyor. Konturların programlanması offline yapılıyor ve üretim optimizasyonu için simüle edilebiliyor.

Pres kesme hattı ve kalıpdan bağımlılığı ortadan kaldırarak, platin kesim içim gelecek yıllar içinde piyasaya çıkacak farklı araç modelleri için ideal olarak hazırlanıyor.

22 Eylül - Ekim 2017

Mercedes-Benz kompakt araçları için devamlı beslenen çelik ve alüminyum plakalardan dış kaporta boşlarını kesiyorlar. www.metalurjimalzeme.com

FİRMA-ÜRÜN lanmaya başladı. Üretim verimliliği gelecekte lazerle optimize edilmiş platinler ile gerçekleşebilecek ve olabilecek en iyi konturlar geliştirilebilecektir.

Herhangi bir pres kesme hattı olmadan yeni kalıpsiz kesme hatları

Her iki sistem de çevrimdışı olarak programlanıyor ve kontur değişimi bir düğme dokunuşu ile yapılıyor. İkili olarak çalışan üç lazer başlık, sistemde 100m/dk’dan daha hızlı olarak, rulodan direkt olarak devamlı beslenen çelik ya da alüminyum platin konturlar keser. Bu, çamurluk, yan parçalar, tavan ya da motor kaputu için yüzey hassasiyetli ön kesilmiş parçalar sağlayacak.

Konveyör 60m/dk’ya kadar olan bir hızdan sistem boyunca hareket eder. Kesilmiş platinler , hurdadan ayrılır ve devamlı olarak istiflenebili-

yor. Ek olarak, holde bulunan iki modern Schuler pres hattı, önceden kesilmiş bu platinler daha sonradan yakındaki Mercedes-Benz Rastatt fabrikasında birleştirilecek şekillendiriliyor.

Kesim programlamadaki yüksek esneklik, geometriye bağlı olarak çeşitli seçenekler sunar. Premium OEM, materyal tasarrufu ya da şekillendirme prosesisini optimize etme potansiyelinden çoktan yarar-

Normalde platinler, 25 tona kadar ağırlığı olan kalıpla pres kesme hattlarda kesilir. Bu kesme kalıplari her biri 200.000 Euro’ya kadar fiyatlara mal olabiliyor ve bu fiyatın içinde depolama, tamir ve bakım dahil olmuyor. Pazara yeni bir model çıktığında şekil değişiyor ve kalıp yeniden ayarlanması veya yeni kurulumlar birkaç ay sürebiliyor. Tam aksine Schuler’in lazer kalıp kesim hatları bu kalıplara ihtiyaç duymuyor.

Ek olarak, tesisin eski rulo holünün alan gereksinimleri, geleneksel kalıpla kesme hatları için uygun olmuyordu. Schuler tarafından Dinamik Akış Teknolojisi olarak pazara sunulan bu yeni teknolojiye geçme kararı, lazer sistemlerinin pahalı temellere ya da bir tabana ihtiyaç duymaması gerçeğinden aşırı derecede etkilenmiştir.

OEM için maliyet verimliliği büyük bir etkendir: Bir yatırım – alternatifler ile kıyaslandığında – bir araç için olumlu yarar sağlamalıdır. Lazer hatları için gelecekteki beklentiler çok olumludur: sadece pres kesme hattlarından daha kolay kurulması ve kalıp bağımsızlığı değil aynı zamanda yüksek sistem mevcudiyeti sayesindedir. Materyal tasarrufu seçenekleri ve rulo farklılıklarını azaltma, genelde geleneksel kalıp kesme sistemlerine göre Dinamik İş Akışı Teknolojisi ile daha az üretim maliyetlerine imkan tanır.

Schuler’in Dinamik Akış Teknolojisi, çalışan materyal hattında eş zamanlı kesim için üç fiber lazer kullanıyor. www.metalurjimalzeme.com

Eylül - Ekim 2017 23

24

EylĂźl - Ekim 2017

www.metalurjimalzeme.com

www.metalurjimalzeme.com

EylĂźl - Ekim 2017 25

FİRMA-ÜRÜN

Rockwell Automation’ın Yeni Servo Motoru Makine Performansını Artırıyor Kinetix VPC servo motor kesintisiz çalışma uygulamalarınızda veriminizi artırır, tasarruf sağlar Çevirme, baskı ve dokuma gibi süreçleri olan üreticiler için hız para anlamına gelir. Rockwell Automation’ın sunduğu AllenBradley yeni Kinetix VPC servo motor serisi ile üreticiler makinelerini daha yüksek hız ve torkta çalıştırarak makine üretimini ciddi ölçüde artırabiliyor.

Rockwell Automation Ürün Müdürü David Rajala; “Kinetix VPC servo motorları, yüksek hızda ve uzun sürelerde yüksek ve sürekli tork sağlar. İçindeki mıknatıslar, alandan tasarruf sağlayarak elektromanyetik direnci azaltır ve bu sayede makine ağır yükleri sürekli şekilde ve motorun nominal hızının üzerinde taşıyabilir. Bu da üreticilerin dokuma hattı ve bükücüleri yüksek hızda ve sabit bir güçte çalıştırmalarına olanak sağlar” dedi.

Bir soğutucu fan ve motorun üzerindeki serinletme kanatçıkları tork hızını ve motor gücünü artırır. Ayrıca yüksek çözünürlükteki sensör seçenekleri ve kesinlik daha hassas bir kontrol sağlar. Bu da özellikle baskı endüstrisinde hayli değerli bir özelliktir.

Kinetix VPC servo motor makine arıza sürelerini de birçok şekilde azaltır. Daha uzun ve daha dayanıklı rulman kullanarak L10 rulman ömrünü yüzde 60 oranında uzatır. Tercihe bağlı olarak tek bir kabloyla sağlanan güç ve feedback; kurulum, montaj ve bakım sürelerini iki kab-

26 Eylül - Ekim 2017

lolu motorlara görece olarak kısaltır.

Ayrıca hızlı değiştirilebilir fan kolayca söküp takılabilir bu da makineye maksimum çalışma süresi sağlar.

Yeni motor serisi IE4 verimlilik standartlarını ve fazlasını sağlamaktadır. IE3 ve daha düşük motorlara göre çok daha fazla enerji tasarrufu sağlar. Kinetix 5700 servo sürücüyle birlikte kullanıldığında Kinetix VPC servo motor üreticilerin daha büyük ve enerji yoğun motor ve sürücü çözümlerine nispeten daha az akım kullanmasına da yardımcı olur.

Rockwell Automation geleneksel flaşlı döner yönteme göre daha alternatif bir seçenek sağlamak amacıyla Kinetix VPC motor için entegre ayaklı bir model de tasarladı. Ayaklı döner tercih edilen birçok uygulamada bu tasarım fayda sağlar. Kinetix VPC motoru şu anda sadece Kinetix 5700 servo sürücü ile birlikte kullanıma uygun şekilde tasarlanmıştır. Rockwell Automation gelecekte farklı sürücülerle birlikte çalışabilmesi için motorun işlevselliğini geliştirmeyi planlamaktadır.

Rockwell Automation Integrated Architecture platformuna dahilolan Kinetix VPC servo motor ve Kinetix 5700 sürücüleri Rockwell Software Studio 5000 tasarım ortamında programlanmıştır. Bu entegre tasarım yaklaşımı makine yerleşim sürelerini hızlandırır ve manuel hata olasılıklarını azaltır.

www.metalurjimalzeme.com

FİRMA-ÜRÜN

Maksimum Yoğunluk – Minimum Montaj Süresi – Kablo Geçişi KEL-DPZ icotek ekibi olarak, kullanıcılara geleneksel çözümlere kıyasla gerçek avantajlar sunan inovatif ürünler geliştirmeyi hedefledik. Bu doğrultuda da, soketsiz kabloların geçişine hizmet eden ve son derece rağbet gören kablo giriş plakamız KEL-DPZ 24'ü daha da iyi hale getirdik.

DPZ 24'ün dayanıklı ve sağlam pol-

ting, Avrupa Ray Standardı EN

yamid gövdesi komple elastomerden bir membranla kaplıdır. Donatım için yapılması gereken tek şey, membralar küçük sivri uçlu bir cisim ile delmek ve akabinde de kabloları içinden geçirmektir – ve işte bu kadar! KEL-DPZ makineye veya kutuya vidalanır. Bu sayede güvenli bir tutuş sağlanır.

45545-3 ve ATEX gibi kabul ve onaylar, KEL-DPZ'nin, geleneksel çözümler karşısında kanıtlanmış çok yönlü kullanıma uygun bir alternatif olduğunu göstermektedir.

Kablo girişi KEL-DPZ 24 özellikle, geleneksel çözümlerle muadil alanlarda gerçekleştirilmesi mümkün olmayan çok yüksek oranlarda yoğunluğa sahip olmasıyla öne çıkmaktadır. KEL-DPZ 24 |121 ile örneğin 121'e kadar kablonun geçişi sadece tek bir parçayla sağlanabilmektedir.

KEL-DPZ 24'ün bu esnadaki boşaltım büyüklüğü ve delme şekli, 24 kutuplu ağır konektörlerin standart boşaltımlarına eşdeğerdir.

Kablolar, ışık dalgası hatları, hortumlar veya 1,5 ile 22 mm çapındaki kablo bükümleri, KEL-DPZ 24 ile geçirilebilmekte, sıkıştırılabilmekte ve aynı zamanda da gerilmeleri azaltılabilmektedir. Sadece sekiz farklı modelle istenilen kombinasyon ve çap varyantı oluşturulabilmektedir.

KEL-DPZ 24'ü bu denli esnek kullanıma yönelik çözüm haline getiren işin sırrı, farklı çaplardaki kabloların geçişinin mümkün olmasında yatmaktadır.

Kablo girişinin arka yüzündeki konik yapı, kablo sızdırmazlığını 2 katına çıkarmaktadır. Kullanılmayan delikler icotek'in ST-B tapalarıyla güvenli bir şekilde kapatılırken IP65 / IP66 koruma sınıfı bozulmadan devam eder.

Bir diğer kullanıcı avantajı ise hızlı ve kolay donatım ve montajdır. KEL-

www.metalurjimalzeme.com

Daha fazla bilgi için bakınız: www.icotek.com.tr/kel-dpz-24

KEL-DPZ serisi farklı şekillerde sunulmaktadır; entegre metrik dişli model olan KEL-DPZ yuvarlak ve son derece dar alanlar için olan varyant KEL-DPZ-B ve KEL-DPZ-E. IP koruma sınıfları, UL 50 E, UL, Ecolab standardında NEMA type raEylül - Ekim 2017 27

FİRMA-ÜRÜN İşiniz İçin En İyisini Seçin

Bilz Shrink Makineleri Hazırlayan: Mustafa Budak - mustafa.budak@bohler.com.tr - Bilz Ürün Yöneticisi - Böhler Sert Maden ve Takım Sanayi ve Ticaret A.Ş

Bilz, Almanya’nın Stuttgart kentinde merkezi bulunan uluslararası bir şirkettir. Dünya genelinde 430 çalışanı bulunmaktadır. Bilz’in üretim programında; shrink makineleri ve shrink tutucu sistemleri, klavuz çekme başlıkları ve adaptörleri, standart CNC takım tutucuları ve özel amaçlı tutucular bulunmaktadır. Kısacası bir CNC tezgahın ve talaşlı üretim yapan bir firmanın ihtiyacı olan tüm tutucu sistemleri. Bilz’in uzmanlık alanlarından birisi dünyada yaygın olarak kullanılan ve Türkiye’de de gittikçe kullanımı artan shrink makineleri ve tutucularıdır. Üretmiş olduğu yenilikçi makineler ile pek çok ödüller almıştır. Makineler son derece basit kullanımlı, çok ekipmana ihtiyaç duymayan, kullanıcı güvenliğini ve tutucu ömrünü maksimumda tutmayı hedefleyen ileri teknoloji ürünlerdir. İşletmenize ve bütçenize uygun makinelerden birini seçerek shrink dünyasına adımınızı atabilirsiniz.

28 Eylül - Ekim 2017

www.metalurjimalzeme.com

FİRMA-ÜRÜN li makinelerimizin yanı sıra bobini değiştirilebilen tip makinelerimiz ile Ø50 mm’ye kadar kesici takım bağlanabilmektedir. Soğutma sistemi olarak ta hava soğutmalı ve su soğutmalı seçeneklerimiz mevcuttur.

Küçük ölçekli işletmeler için de soğutma sistemsiz Ø3- Ø16 mm arası sıkabilen ekonomik fiyatlı bir makine çeşidimiz de bulunmaktadır.

Her kullanıcıya hitap edecek çeşitliliğe ve fiyatlandırmaya sahip makinelerimiz ile sizlere maksimum verim ve kesici sarfiyatınızda azalma sağlıyoruz.

isterse güç ve ısıtma süresini kendi ayarlayarak farklı özelliklere sahip tutucuları da güvenle kullanabilmektedir.

Bilz shrink makineleri, patentli ağızlama yapısına sahip Bilz shrink tutucuları ile son derece uyumlu çalışarak size yüksek torklu bir takım bağlama ve minimum salgı değerleri sunmaktadır. Kullanıcı için açıklayıcı ekranı ile tüm tutucuları sorunsuz bir şekilde shrink’leyebilirsiniz. Ekranda diğer marka tutucular içinde seçenekler bulunmaktadır. Kullanıcı

ler için her şey düşünülmüştür. Manuel olarak sıkma yapılan makinelerden, el değmeden tam otomatik sıkma ve soğutma yapan makinelere kadar her çeşit makine vardır.

Makineyi yetkisiz çalışanların kullanmasını istemiyorsanız şifre uygulamasını kullanabilirsiniz.

Bilz shrink makinelerinde işletme-

Ø3 mm’den başlayıp Ø20 mm’ye ve Ø32 mm’ye kadar sıkan sabit bobin-

Shrink makineleri genelde az yer ayrılan takım hanelerde veya tezgah yanlarında çalıştırılmaktadır. Ne kadar çok ekipman ile sıkma ve soğutma yapılıyorsa bu ekipmanların depolanması, korunması ve hangisinin hangi yerde kullanılacağı gibi zorluklar yaşanabilmektedir. Diğer makine üreticilerin aksine Bilz shrink makineleri son derece az ekipman ile işlemi gerçekleştirmenizi sağlar. Makinelerimiz, ekrandan seçtiğiniz tutucu tipi ve çapına göre en ideal ısıtma süresini ve gücünü otomatik ayarlar. Böylece rakiplere göre aynı tutucuda çok yüksek sayılarda işlem yapabilmenizi temin eder. Ayrıca tüm bu özellikleri sayesinde minimum enerji tüketimiyle son derece tasarrufludur. Tam otomatik makinelerimiz de, işlem esnasında kullanıcı sıcak haldeki tutucu ile hiçbir şekilde temas halinde olmamaktadır. Bu da yüksek bir iş güvenliği sağlar. Kullanıcının yapması gereken tek şey işlemi başlatmak için düğmeye basmak ve 1 dakika gibi kısa bir süre sonra soğumuş haldeki tutucuyu almaktır.

Sizleri Bilz’in yüksek teknolojili makine ve tutucuları dünyasına davet ediyoruz. Bunun için lütfen bizimle irtibata geçiniz. www.bohler.com.tr

www.metalurjimalzeme.com

Eylül - Ekim 2017 29

FİRMA-ÜRÜN

Bosch Rexroth, Akıllı Teknolojileriyle Endüstri 4.0 Yolculuğunda Yanınızda Bosch Rexroth, ürün ve hizmet portföyünü, Endüstri 4.0’ın sunduğu daha iyi kaynak kullanımı, daha yüksek verimlilik, kişiselleştirilmiş ve karlılık gibi avantajlardan en yüksek şekilde yararlanmaları için müşterilerine sunuyor.

Bosch Rexroth gelecekteki ihtiyaçların, kişiselleştirilmiş konfigüre ürün ve çözümlerin lider üreticisi olarak, sıradaki devrimleri ve Endüstri 4.0 ‘ı kullanıcılarla buluşturuyor. Tamamı IT (Bilgi teknolojileri) ile bütünleşmiş, ihtiyaçlara cevap verecek geniş ürün ailesiyle, akıllı sürücü ve kontrol üniteleri ile sistem çözümleri sunuyor. Bosch Rexroth çözümleri üretim süreçlerini daha az karmaşıklık ve önemli ölçü-

30 Eylül - Ekim 2017

de azaltılmış duruş zamanlarıyla, daha verimli ve esnek kılıyor.

Açık Kaynak Mühendisliği portföyü, otomasyon ile IT dünyası arasında köprü kurarken, diğer yandan da makine üreticilerine yeni bir özgürlük düzeyi sunuyor. Açık Çekirdek Mühendisliği, gerçek zamanlı içerik entegrasyonuyla birlikte çekirdek işleve doğrudan erişim ve bağımsız OEM çözümlerinin gerçekleştirilmesini sağlıyor. Üretim hattı operatörlerinin, otonom teknolojiden (RFID etiketleri gibi) en iyi şekilde yararlanmasını sağlarken, iş istasyonları ve modüller, müşterinin veya ürünün özel ihtiyaçlarına göre uyarlanabiliyor.

Açık Kaynak Mühendisliği (OCE) Bosch Rexroth Açık kaynak mühendisliğiyle (OCE), yazılım mühendisliğinde devrim yapıyor. PLC (Programlanabilir Mantıksal Kontrolör) ve akıllı cihazlar ve uygulamalar gibi Modern IT nin kombinasyonuyla, otomasyon proseslerinde henüz sınırları belli olmayan, özgürlük, esneklik ve verimlilik seviyesini tetikliyor.

Maksimum müşteri faydası için geliştirilen özel ve yenilikçi fonksiyonlar eş zamanlı olarak, modern haberleşme teknolojisi ve akıllı cihazlar gibi yeni IT teknolojilerinin otomasyon alanlarına dâhil olmasına olanak sağlıyor. Yüksek seviye dille-

www.metalurjimalzeme.com

FİRMA-ÜRÜN

rin ve aygıt platformlarının artan kullanımı, üretim prosesi otomasyonu ve esneklik için yeni entegrasyon fırsatlarının doğmasına sebep oluyor. Açık kaynaklı mühendislik, Özgürlük ve verimliliğin yeniden tanımlanması olarak adlandırılabilir.

IndraMotion MLC otomasyon çözümleri IndraMotion MLC, tüm kontrol görevleri için hareket, robotik ve logic kontrolü bir araya getiren bir otomasyon çözümüdür. Gelişmiş PLC uygulamalarının yanı sıra, elektronik redüktör ve Kam tablolarının güçlü hareket fonksiyonlarıyla kontrolüne olanak sağlıyor. Makine kontrol ve hareket yönetimi için kullanıcılara denetim özgürlüğü sağlayan IndraMotion MLC teknolojisi ile hidrolik eksenler hızlı ve kolay şekilde, otomasyon ağına aynı araç ve fonksiyonlar kullanılarak dahil edilebiliyor. Makineler arası iletişim (M2M) için entegre bir OPC-UA sunucusuna sahip olan teknoloji, Etwww.metalurjimalzeme.com

hernet altyapısıyla da haberleşme imkanı sunuyor. (Sercos, Ethernet OP, Profinet vb).

RFID ID 200 ID200 RFID modüler sistemi, esnek ve kolay kurulabilir bir yapıdadır. Veri etiketleri, antenler ve bileşen kimliğinin doğrulanması için haberleşme modülünü içeriyor. Hareketli, kompakt veri etiketleri, birkaç yüzeyden okunabilir, sınırsız yazma okuma sayısına sahip, 2Kb FRAM hafıza teknolojisi sunuyor. Dairesel ve düzlemsel anten 125 kHz ve 13,56 MHz uluslararası standartları kullanılıyor. Ayrıca antenler Ethernet ya da PROFIBUS DP haberleşme ara yüzleriyle üst kontrol birimine bağlanarak her iki anten aktif olarak eşzamanlı farklı frekanslarıyla kullanılabiliyor. Entegre edilmiş web server ise hataları tanımlıyor.

IndraDrive Mi teknolojisi IndraDrive Mi teknolojisi, maksimum esneklik, minimum alan mot-

tosuyla, makine imalatçılarının elektrik sürücü bileşenlerinin tamamının doğrudan makine içerisine entegre edilmesine olanak sağlıyor.

Böylelikle elektrik kabinine ihtiyaç duymayan, çok daha küçük alanlara kurulabilen modüler makineler ortaya çıkıyor. Sürücü ve motor aynı yapı üzerinde bulunuyor ve dayanıklı yapısı sayesinde çalışma alanına en yakın noktaya montajı yapılabiliyor. Ayrıca %90 oranında kablo miktarını azaltarak, sadelik sağlıyor.

Nexo Kablosuz Sıkıcı Nexo, dünya çapında bir inovasyon olan dâhili kontrolörü ile çoğu Endüstri 4.0 uygulamasını ilk anda mümkün kılıyor. Bütünleşik kontrol sistemi, kablosuz somun sıkıcının doğrudan üst seviye sistemlere bağlanmasına, herhangi bir ilave donanıma ihtiyaç duymadan olanak sağlıyor.

PRC7300 kaynak kontrolü Yeni PRC7300, otomotiv sektörünEylül - Ekim 2017 31

FİRMA-ÜRÜN

de talep edilen proses güvenliği ve kaynak kalitesi ihtiyaçlarını karşılayarak; hızlı devreye alma, maksimum erişilebilirlik ve enerji verimliliği, kolay kullanım ve esneklik sağlıyor.

Entegre eksen kontrol cihazı- IAC Hidrolik valfe basınç, güç, pozisyon ve akış kontrolü sensörleriyle entegre edilmiş, dijital kontrolör olma özelliği taşıyor.

32 Eylül - Ekim 2017

Hidrolik Hareket Kontrolü – VTHMC Yeni VT-HMC hidrolik hareket kontrolörü, entegre bir eksen kontrolörüne ve IEC61131-3 PLC standartıyla bir dijital kontrol birimi olarak görev yapıyor. Pozisyon, güç, basınç ve hız kontrolü fonksiyonları bulunuyor.

www.metalurjimalzeme.com

www.metalurjimalzeme.com

EylĂźl - Ekim 2017 33

FİRMA-ÜRÜN

FARO, TracerM ile Montajın Başarısını Planlıyor Havacılık, otomotiv ve iş makineleri imalat sektörleri gibi sektörlerde, büyük, hantal bileşenlerin doğru konumlandırılması, hizalanması ve montajı, normalde ve sıklıkla sorunludur. Sık karşılaşılan bir yanılgı, bileşenlerin büyüklüğü arttıkça, hassaslık özelliklerinin orantılı bir şekilde azalmasıdır. Bazı durumlarda bu doğru olabilir, ancak birçok durumda büyük bileşenlerin birleştirilmesi sırasında yüksek hassasiyet seviyesine duyulan ihtiyaç kritik önem taşır. Örneğin, gemi veya uçakların gövdeleri gibi büyük nesnelerle ilgili iki hazır bileşenin birleştirilmesinde yalnızca 1 mm'lik bir yanlışlık, tasarım amaçlarından uzaklaşılmasına ve uzantılarda santimetre cinsinden ölçülen hatalarla birlikte büyük sapmalara neden olur.

Büyük, ağır parçaların doğru bir şekilde monte edilmesini sağlamak için imalatçılar genellikle, fiziksel şablonlar veya sert malzeme kullanırlar. Bu yardımcı malzemeler seri üretim durumları için yararlı olmasına rağmen, şablonlar üretme veya bir defaya mahsus üretim için sert malzeme kullanımı, veya karma veya kısa üretim süreçleri, zaman kaybına yol açan ve maliyeti yüksek işlemler olabilir.

FARO, büyük bileşenlerin hizalanması ve montajıyla ilişkili maliyetli gecikmeleri azaltmak, işlem hassasiyetini iyileştirmeye yardım etmek ve fiziksel şablonlara ve sert malzeme ile üretime olan ihtiyacı ortadan kaldırmak amacıyla kısa bir süre önce TracerM'yi sundu.

34 Eylül - Ekim 2017

TracerM lazer projektörü, operatörlerin ve montajcıların bileşenleri tam bir güvenle hızlı ve doğru bir şekilde konumlandırmalarına izin veren sanal bir şablon sağlamak için, 0.5mm genişliğinde bir lazer çizgisini 2D / 3D yüzey veya nesne üzerine doğru bir şekilde yansıtır. Açıkça tanımlanan lazer şablonu, sistemin görsel olarak parçaların, yapay bileşenlerin veya ilgi alanlarının ayrıntılı bir lazer taslağını yansıtmasını sağlayan bir 3D CAD modeli kullanılarak oluşturulmuştur. Sonuç, geniş bir yelpazede montaj ve üretim uygulamalarını düzene sokabilen, verimliliği artıran ve şirketlerin doğruluğunu ve kalite işlevlerini artırabilen sanal ve işbirliği ile oluşturulmuş bir 3D şablondur. Sistem, 15,2 x 15,2 metreye (50 x 50 fit) kadar bir zarfı kapsayan, doğru, değişken ve uzun menzilli projeksiyon özelliklerine sahiptir ve 1.8 - 15.2 metre (6 50 feet) arasında bir 3D projeksiyonu aralığına sahiptir.

FARO’nun TracerM’i, hızlı bir projeksiyon sağlamak için Advanced Trajectory Control’u (ATC / Gelişmiş

Yörünge Kontrolü) kullanıyor. ATC, titreşimi en aza indiren üstün dinamik bir doğruluk ve yüksek bir yenileme hızı sunuyor. Fotogrametrik hedefler, yüzey veya nesne üzerine yansıtılan görüntünün en iyi hizalanmasını sağlamak için kullanılır; böylece yansıtılan görüntünün CAD modeli ile tutarlı olması sağlanır.

Daha büyük montajlar ve alanın kısıtlı olduğu yerlerde kullanım için, tek bir iş istasyonundan birden fazla TracerM projektör kontrol edilebilir ve böylece bir koordinat sisteminde büyük ölçekli sanal şablonlar sağlanır.

Montaj esnasındaki insan hatası riski ve maliyetli fire önemli ölçüde azaltılmıştır; buna ek olarak, imalatçılar büyük, ağır şablonların kullanımıyla ilişkili zaman ve masraflardan kaçınabilirler.

FARO TracerM Yazılımı – RayTracerTM Raytracer Operator ve RayTracer Administrator programlarını içeren FARO RayTracer Yazılım Seti, TracerM projektörünü çalıştırır. Müşte-

www.metalurjimalzeme.com

FİRMA-ÜRÜN revlerde ve İleri Fiber Yerleştirme (AFP) makinelerinde kullanım için ideal olduğunu kanıtlıyor.

Havacılık ve Savunma uygulamaları, ‘click-bond’larda ve uzaktan kullanım için, perçin ve matkap konumu için, sistem ayraç yerleşimini, kiriş ve boylam yerleştirmeyi içerir.

Buna ek olarak, TracerM, şablonlama ve maskeleme görevlerini boyamak için de uygulanabilir.

riler ayrıca TracerM için projeksiyon dosyaları oluşturabilecek ek yazılım paketleri kullanmayı da seçebilirler.

RayTracer Administrator, fabrika operatörleri için süreçleri düzenler ve iyileştirir. Gerekli verileri seçerek, organize ederek ve bir veya daha fazla RayTracer veritabanı içine depolayarak, lazer projeksiyon işlerini hazırlayan üretim mühendisleri tarafından kullanılmak üzere tasarlanmıştır. RayTracer Administrator, bir RayTracer veritabanı kurmak, bileşenlerini idare etmek, işleri ve kontrol parametrelerini yapılandırmak, projeksiyon verilerini ve referans araç verilerini düzenlemek, kullanıcı adlarını ve şifrelerini oluşturmak ve daha pek çok işlem yapmak için kul-

lanılır. Kullanımı kolay arayüzü, çoklu belge idaresine, kopyalamaya ve yapıştırmaya, katmanlı ağaç yapısı görüntülemesine ve diğer seçeneklere izin verir.

RayTracer Operator, 3D şablonların projeksiyonunu sağlayan sezgisel ve kullanıcı dostu bir programdır. Üretim ortamlarında kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Belirlenmiş kullanıcı erişim seviyeleri ve önceden belirlenmiş çalışma adımları dizisi, çalışma sürecinde sıkı üretim kuralları koymaya yardımcı olur. Verilerin ve kontrol parametrelerinin projeksiyonu bir RayTracer Veritabanı'nda saklanır. RayTracer Operator’u çalıştıran bir personel, önceden yapılandırılmış işleri bir RayTracer veritabanından alabilir ve uygulayabilir, ancak içeriği değiştiremez.

FARO'nun TracerM'inin erken satış başarısı, sistemin, geniş bileşenlerin hassas montajı ile ilgilenen bir dizi müşteri tarafından kabul edilmesine neden oldu. Kompozit endüstrideki TracerM, el yatırması, mandrel takma ve yatırma gibi gö-

www.metalurjimalzeme.com

TracerM, kaynak pimi/bloğu yeri, hassas tablo uygulamaları gibi uygulamalar ve fabrika alanı ve üretim hattı için ve çit ve robotik istasyon düzenlemeleri gibi uygulamalar için Otomotiv ve İş Makineleri sektörlerinde kullanılmaktadır.

TracerM'yi kullanan diğer endüstriler arasında Demiryolu endüstrisi, Gemi, yat, tekne yapımı ve diğer deniz inşaat sektörleri de var.

Roger Waldock, Global Satış Direktörü - FARO 3D Lazer Görüntüleme Fabrika Otomasyonunu anlattı: “Montaj süreçlerine rehberlik etme ve parçaları doğru bir şekilde konumlandırma ve yönlendirme yeteneği ortak bir gereklilikken, FARO Lazer Projektörleri, bir dizi endüstride tüm dünyada yaygın olarak kullanılmaktadır.

Hareket halindeyken yeni TracerM'in demolarına tanık olduktan sonra, gelişmiş FARO sisteminin ilk kullanıcıları, maliyetli uyumsuzlukları ortadan kaldırarak, üretim süreçlerini iyileştirerek ve daha önce kullanılan maliyetli şablonları ve sert malzeme ile üretimi ortadan kaldırarak elde ettikleri avantajları göz önüne alarak, yatırımın geri dönüşünü hesapladılar.”

Eylül - Ekim 2017 35

FİRMA-ÜRÜN

Sanayicilere Küresel Faaliyetlerinde Maksimum Esneklik Tanıyacak ve Makineler Arası İletişimde Devrim Yaratacak İşbirliği Asya ve Avrupa’nın en yaygın networking protokollerine imza atan CC-Link Partner Association (CLPA) ve PROFINET & PROFIBUS International (PI), devrim niteliğinde bir işbirliğine imza attı. Dünyanın pek çok farklı ülkesinden temin edilen farklı makineler ve sistemler arasında şeffaf bilgi akışı sağlayarak iletişimi kolaylaştıracak bu yeni işbirliği ile fabrikalardaki otomasyon sistemlerinin esnekliğinin artırılması hedefleniyor. Sektörde bir ilk olan bu çalışma, Sanayi 4.0 vizyonunu gerçeğe dönüştürme yolunda önemli bir adım olarak dikkat çekiyor.

Günümüzde Sanayi 4.0 ve Endüstriyel Nesnelerin İnterneti’nin (IIoT) ivme kazanmasıyla birlikte otomasyon sektörü, makine üreticilerini ve networking uzmanlarını heyecanlandıran çok sayıda gelişmeye sahne oluyor. Son zamanların en önemli gelişmelerinden biri ise Asya ve Avrupa’nın en yaygın networking protokollerine imza atan CC-Link Partner Association (CLPA) ile PROFINET & PROFIBUS International (PI) arasında başlatılan işbirliği oldu.

CC-Link IE ve PROFINET networkleri arasında tam bir entegrasyon sağlayan işbirliği, tüm dünyada fabrikalardaki makineler arası iletişimin kolaylaşması ve globalleşmesi adına yeni yollar ve olasılıklar sunan önemli bir adım olarak öne çıkıyor. Sektörde bir ilk olan bu çalışma, iki networking kuruluşu arasındaki işbirliğinin ilk aşaması olarak görülüyor. İşletmelerin üretim makinelerini dünyanın çok farklı ülkelerinden temin edebildiği gerçeğinden hareketle geliştirilen işbirliği, tesise entegre edi-

36 Eylül - Ekim 2017

len yeni bir makinenin farklı bir protokol mimarisiyle iletişim kurmasının mümkün olmadığı durumları ortadan kaldırmayı hedefliyor. Farklı makineler ve ağlar arasında şeffaf bilgi akışı sağlayarak bağlanabilirliği destekleyen bu entegrasyon, üretim süreçlerinde verimliliği yükseltmeye hazırlanıyor.

Sanayi 4.0 vizyonunu gerçeğe dönüştürme yolunda büyük adım Yeni işbirliğinin sanayicilere küresel faaliyetlerinde maksimum esneklik tanıyacağını belirten CLPA Ülke Müdürü Tolga Bizel, “Bu işbirliği, Endüstriyel Nesnelerin İnterneti’nin (IIoT) önemli bir parçası. Her iki kurum da Sanayi 4.0’dan tam anlamıyla avantaj sağlamak için sektörde teknoloji lider-

leri arasında bu tür anlaşmalar yapılmasının son derece önemli olduğuna inanıyor. CLPA ve PI, Sanayi 4.0 vizyonunu gerçeğe dönüştürme yolunda birlikte hareket ederek bu konuda sektörde rol model olmayı hedefliyor” şeklinde açıklamalarda bulundu.

Sanayi 4.0 evresiyle birlikte fabrikaların üretim süreçlerindeki büyük veri miktarının hızla arttığına dikkat çeken Tolga Bizel, “Pek çok veri çok sayıda cihaz tarafından gerçek zamanlı olarak oluşturularak süreçlerin şeffaf bir şekilde görüntülenmesini sağlamak üzere paylaşılıyor. Bu sürecin başarılı yönetilmesi ise Sanayi 4.0’a uyumlu fabrikaların hayata geçirilebilmesi için büyük önem taşıyor” diyerek sözlerini tamamladı.

www.metalurjimalzeme.com

www.metalurjimalzeme.com

EylĂźl - Ekim 2017 37

FİRMA-ÜRÜN

HAIMER Kalitesiyle Takım Ölçme ve Ayarlama Sistemi Microset GmbH firmasının devralınması ile HAIMER Grubu, takım tezgahlarına en uygun ve tamamlayıcı takım yönetim seçenekleri sunabilen, en iyi sistem sağlayıcısı haline gelmiştir. Microset takım ölçme ve ayarlama makineleri, HAIMER’in yüksek kalite standartlarını en iyi şekilde temsil etmekte ve neredeyse tüm makine operatörlerinin ihtiyaçlarını karşılamaktadır.

Başarılı bir işleme süreci, hassasiyetin iş milinden kesici uca kadar ulaşmasını sağlayan güçlü makineler ve yüksek hassasiyetli takım tutucu teknolojisi gerektirmektedir.Takım tutucu teknolojisinde Avrupa pazar lideri olan HAIMER, son birkaç yıl içerisinde takım tezgahlarına en uygun ve tamamlayıcı takım yönetim seçenekleri sunabilen, en iyi sistem sağlayıcısı haline gelmiştir.

HAIMER Grup Yöneticisi ve Başkanı Andreas Haimer bu gelişimi şöyle açıklamıştır: “Microset Gmbh’ın kısa süre önce DMG MORI şirketinden devralınmasının ardından, genişleyen ürün çeşitliliğimiz ile tüm prosese tek bir kaynaktan tüm ihtiyaçları karşılayacak şekilde cevap verebiliyoruz”.

Andreas Haimer için, Microset takım ölçme ve ayarlama cihazlarının da yüksek HAIMER kalitesine sahip olması ayrıca önem taşımaktaydı.

Andreas Haimer söz konusu HAIMER kalitesi konusunda kesinlikle şüphe olmadığına vurgu yaparak bu durumu şöyle açıklamıştır “ Tüm Microset makineleri –temel modellerden, tam otomatik ölçüm makinelerine kadar- sahip oldukları bi-

38 Eylül - Ekim 2017

HAIMER Microset GmbH Bielefeld’de faaliyet göstermektedir. Fabrika, HAIMER Kuzey Almanya Satış ve Pazarlama bölümü olarak hizmet vermektedir. rinci sınıf donanım, ideal ergonomik yapı ve kolay kullanım özellikleri ile ön plana çıkmaktadır. Bu özellikler, sık tekrarlanan kalibrasyon ihtiyacını azaltan ve üretim alanında sonradan ortaya çıkabilecek problemleri çözmeye yardımcı olan dökme demirden oluşan sağlam bir ana gövde ile desteklenmektedir.

Lineer tahrikli birinci sınıf makineler Kapsamlı ürün porföyünden öne çıkan ürünlerden biri VIO linear serisidir. Delme, frezeleme ve tornalama takımlarının yüksek hassasiyetli ölçme ve ayarlanması için lineer sürücüye sahip olan pazardaki tek cihaz VIO linear cihazlarıdır. X ve Z eksenlerinde doğrudan tahrik sistemi kullanıcıya en büyük takımlarda dahi en hassas, güvenilir ve oldukça dinamik bir pozisyonlama olanağı sağlamaktadır. ±2μm'lik rekor ölçüm tekrarlama hassasiyeti

değeri, cihazın sahip olduğu yüksek kaliteyi belirtmektedir. Lineer motor ile arttırılmış yüksek hız, ölçüm prosesinde %25’e kadar verimlilik sağlamaktadır. Üstelik hepsi iyi bir fiyat-performans dengesi ile sunulmaktadır.

HAIMER Microset VIO serisinin tüm makineleri, tüm ihtiyaçları karşılayabilecek modüler bir dizayna sahiptir. 160 kg’a kadar ve çap ile ölçme uzunluğu 1.000mm’ye kadar olan takımlar, bu serideki makinelerde ölçülebilir. İhtiyaçlarınıza bağlı olarak cihazlar, entegre edilmiş HAIMER shrinkleme teknolojisi ile, tam otomatik CNC takım ölçme makinelerine yükseltilebilir. Eşsiz dizayn, operatörün ideal kullanımı için ergonomik bir fonksiyonellik garanti etmektedir. Hem işmiline hemde kontrol paneline erişim oldukça kolaydır.

www.metalurjimalzeme.com

FİRMA-ÜRÜN Yenilikçi “tek el ile kullanım” özelliği, eksenlerin manuel ve otomatik olarak hareket ederek, ölçümü mümkün kılmakta ve μm-hassasiyetli pozisyonlamayı garanti etmektedir. Ardından, görüntüyü analiz eden Microvision VIO yazılımı ile hızlı ve doğru ölçme gerçekleştirilerek üretim prosesi süresince maksimum kalite elde edilebilmesine yardımcı olunmaktadır. Takım ölçümü, yüksek çözünürlüklü geniş ekran monitörü sayesinde daha da kolaylaşmaktadır.

En temel makinelerle bile en yüksek hassasiyet HAIMER Microset UNO serisi ile temel hedefiniz, hassas takım ölçme ve ayarlama olduğu gibi bunun sürekliliğini de sağlamak olacaktır. Birçok farklı seçeneği sayesinde, UNO serisi fiyat-performans dengesini en iyi şekilde ortaya koyar. Dokunmatik ekran, RFID-Çip-Sistemi ve tüm geleneksel CNC kontrol üniteleri için mevcut olan “post-processor” seçeneklerine ilave olarak, autofocus ve-

HAIMER GmbH Grup Yöneticisi ve Başkanı Andreas Haimer: "Microset takım ölçme ve ayarlama teknolojisi, mevcut olan yüksek hassasiyetli shrinkleme ve balanslama teknolojisinden oluşan ürün portföyümüzü mükemmel bir şekilde tamamlamaktadır. Takım yönetimi için tüm yönlerden tamamlayıcı bir sistem sağlayıcı durumuna gelmiş bulunmaktayız.” ya automatic drive gibi yükseltilmiş cihaz olanakları mümkündür. UNO autofocus ve manuel kullanımlı versiyonu arasındaki fark; autofocus cihazının c-ekseninde bir CNC kontrol sistemi ile kesici uca otomatik olarak odaklanabilmesidir. Çoklu kesici

uca sahip takımlar için, bu opsiyon zaman kazandırıcı bir seçenektir.

Buna ek olarak, automatic drive cihazı ile, z-ekseninde farklı düzlemlerdeki ve x-eksenindeki ölçüm noktalarına otomatik olarak pozisyonlanabilmektedir. Kullanıcı herhangi

Microset takım ölçme ve ayarlama teknolojisi ile HAIMER mevcut ürün portföyünü tamamlamış ve takım yönetimi için tüm yönlerden tamamlayıcı bir sistem sağlayıcı durumuna gelmiştir. www.metalurjimalzeme.com

Eylül - Ekim 2017 39

FİRMA-ÜRÜN

Tüm cihaz çeşitleri: manuelden yarı-otomatik ve tam otomatik ölçüme: HAIMER Microset UNO premium, UNO autofocus und VIO linear. bir özel bilgiye veya eğitime sahip olmak zorunda değildir, çünkü bir tuş ile cihaz çoklu kesici uçlara ve farklı kademelere sahip karmaşık takımların değerlerini ayrı ayrı ölçebilmektedir. Gerektiğinde, her iki versiyon da standart model gibi manuel olarak çalıştırılabilir.

UNO serisi iki farklı ölçüde mevcuttur. Bu serideki cihazlar, maksimum takım uzunluğu 400mm olan UNO 20/40 ve maksimum takım uzunluğu 700mm olan UNO 20/70 modellerinden oluşmaktadır. Her iki versiyon da 19" düz ekranla donatılabilmektedir. 22" veya 23" dokunmatik ekran ve konforlu sistem kabini ayrıca opsiyon olarak mevcuttur. “Noktasal kumpas” ölçüm yöntemi kullanılarak, standart modellerde dahi çapı 100mm’ye kadar olan değerler ölçülebilir. İşmili adaptörleri sayesinde temel SK50 konik arayüzüne ilave olarak HSK, Capto, VDI, KM veya BMT gibi en popüler arayüzleri kullanabilmekte mümkündür.

Termal olarak kararlı dökme demir konstrüksiyon FEM optimizeli ve termostabil dökme demir yapı, Microset takım ölçme ve ayarlama cihazlarının temel yapısını oluşturmaktadır. 3-noktalıayak sistemi ile oldukça rijit ve kararlı yapıya sahip olan ana gövde, ciha-

40 Eylül - Ekim 2017

zın stabil ve güvenli bir şekilde pozisyonlama yapmasını sağlar ve üretimde mümkün olan en yüksek verimlilik için tümüyle kolay bir kurulum garanti eder. Kameranın, kesme kenarı görsel kontrolü modu ve opsiyonel “manuel hassas ayarlama” gibi ek özellikler ile makinelerin fonksiyonelliği daha fazla arttırılabilir.

Dokunma ile hareket (x- ve z-eksenlerinde fren çözme için akıllı sensör fonksiyonu) özelliği ile UNO serisi, kullanımı daha da kolay hale getirerek takım ölçme ve ayarlamaya giriş olarak yeni standartlar ortaya koymaktadır. Microvision UNO, operatörlere, hassas ölçüm sonuçları üreten, neredeyse sezgisel kullanım kolaylığı sunmaktadır. Hassas odak penceresi, doğruluğu arttırır ve en karmaşık takım tipleri için bile doğru ölçüm değerleri sağlar. UNO serisi, termal etiket yazıcı, vakumlu sıkma sistemi, torna takımları rotasyon merkezini ayarlamak için ikinci kamera ve mekanik sıkma sistemli yüksek hassasiyetli (2 μm hassasiyet) ISS işmili gibi seçenekler ile donatılabilmektedir.

sek performanslı, alternatif çözümler sunmaktadır. Takım ölçmek için çalışma alanınızda, hali hazırda başka teknolojiler mevcut olsa bile, kendisine yaptığınız yatırımı kısa sürede geriye ödeyebilmektedir. Böylece, uzun bekleme sürelerinden kurtulduğunuz gibi makine duruşlarından da kaçınmış olacaksınız. Cihazların kolay ve sezgisel kullanımı, üç vardiyalı üretimde bile herbir farklı çalışan tarafından rahatça çalıştırılabilmesini garanti etmektedir.

Kısaca, Microset makinelerini kullanabilmek için haftalarca eğitim almanıza gerek yoktur. Ayrıca, tekrarlanabilir sonuçlar alabilmek için de makinayı klimalı bir odaya almanıza da gerek kalmamaktadır”.

Andreas Haimer Microset’in avantajlarını şu şekilde özetlemiştir: "Microset, takım ölçme ve ayarlama teknolojisi alanında, yatırım yapmak isteyen her bir müşteriye, yük-

www.metalurjimalzeme.com

www.metalurjimalzeme.com

EylĂźl - Ekim 2017 41

FİRMA-ÜRÜN

NSK’nin Yeni S-HTF Vidalı Milleri "Tok Çelikten" Üretiliyor NSK'nin yeni geliştirdiği S-HTF serisi vidalı miller, şirketin önceki nesil ürünlerine göre iki kat kullanım ömrü ve 1,3 kat daha fazla dinamik yük kapasitesi sağlamaktadır. Bu performans özellikleri, optimize edilmiş sertlik ve dayanıklılık birleşimi sunan vida mil için yeni bir çelik malzemenin kullanımı sayesinde elde edilmiştir. NSK tarafından özel olarak tasarlanmış ve uygun bir şekilde isimlendirilmiş 'Tough Steel' (TF - Tok Çelik), şirketin rulmanlarında başarılı bir şekilde kullanılmaktadır.

S-HTF vidalı mil, plastik enjeksiyon makinalarında ve preslerdeki yüksek yük uygulamaları için tasarlanmıştır. Önümüzdeki senelerde plastik ürün talebinin büyümesi öngörüldüğünden parça üreticilerinin daha kısa döngü süreleri ve daha fazla üretkenlikte çalışan makinalara olan talepleri artmaktadır. Bununla beraber, kenetleme ünitelerinin elektrikli lineer tahrikleri üzerinde çeşitli etkileri bulunur. Uygulamaya göre daha fazla kenetleme kuvvetiyle daha hızlı hareket eder ve mevcut çözümlerden daha uzun olmasa bile en az eski jenerasyon çözümler kadar dayanmaları beklenir.

NSK bu talepleri karşılamak amacıyla TF ile üretilen vida milllerine ve somunlara sahip S-HTF vidalı milleri geliştirdi. TF'nin yüksek seviyedeki saflığı özel ısıl işlemle birlikte malzeme yüzeyinin daha dayanıklı olmasını sağlamaktadır. Kir partikül-

42 Eylül - Ekim 2017

NSK S-HTF yüksek yük tipi vidalı miller, şirketin önceki nesil ürünlerine kıyasla 2,2 kat daha fazla kullanım ömrü sunmaktadır. lerinn üzerinde yuvarlanma ile ortaya çıkan malzeme çentiklemesinin yarattığı çatlakların oluşmasını engeller. Yüzey yuvarlama basıncıyla 'düzleştirilir.'

Japonya' daki müşterilerin tesislerinde yapılan saha denemelerinde NSK S-HTF serisi yüksek yük kapasiteli vidalı millerin, daha iyi yük kapasitesiyle beraber önceki HTF serisine kıyasla 2,2 kat daha uzun kullanım ömrüne sahip olduğu görüldü.

re değişiklik gösterir) ürünler mevcuttur. Yeni seride 21 farklı ürün bulunmaktadır. Sadece enjeksiyon makinalarının elektrikli kenetleme aksları için değil, ayrıca servo pres gibi diğer yüksek yüklü uygulamalar için de uygundur.

S-HTF serisinde 50 - 100 mm arasındaki mil çaplarında ve 10 - 60 mm arasındaki adımlarda (çapa gö-

www.metalurjimalzeme.com

FİRMA-ÜRÜN

Otomatik Kablo Tanımlama İle Zaman Kazanın makineleri ve etiketleri için üretim işlemlerinde verimlilik sağlayan güvenilir yazdır ve uygula sistemleri sunar. Örneğin Wraptor Kablo Tanımlama Yazıcısı Aplikatörü, şirketlerin saniyeler içinde kendinden laminasyonlu kablo etiketlerini otomatik yazdırmasını ve uygulamasını sağlar. BBP72 Çift Taraflı Yazıcı ile kablo makaronunun iki tarafı aynı anda yazdırılabilir.

BSP45 Otomatik Makaron Aplikatörü ile makaronu uygulamak hiç olmadığı kadar hızlıdır. Optimum verimlilik kazancı için tüm yazdır ve uygula sistemleri, yerinde uygulama desteği ve bakım ile sunulabilir.

Yüksek kaliteli etiket ve makaronlar İyi tanımlanmış kablolar, çoğu zaman bir müşteri gereksinimidir. Standart kablo aksamları sunmak ve daha verimli bir üretim yapmak için de gereklidirler. Ancak kabloların tanımlanması, özellikle manuel olarak yapılıyorsa çok zaman alabilir. Kablo tanımlamayı otomatik hâle getirerek zaman kazanabilir, müşteri gereksinimlerine uyum sağlayabilir, standart aksamlar sunabilir ve daha verimli bir üretim yapabilirsiniz.

Zaman kazanın ve kaliteyi artırın

Brady, endüstriyel standartlarla uyumlu olan sarılabilir etiketler, kendinden laminasyonlu etiketler ve kablo makaronları gibi yüksek kaliteli tanımlama malzemeleri sunar. Bu etiketler; aşınma, nem, yakıtlar, kimyasallar, UV ışınları ve yüksek sıcaklık gibi zor koşullara dayanıklıdır. Çoğu zaman sağlam ve kaliteli tanımlama bir kez uygulanır. Tüm üretim süreçlerinde ve zaman içinde bozulmadan ve okunaklı kalır. Böylece kablo tanımlamayı değiştirmek için boşa zaman harcamazsınız.

Manuel kablo tanımlama işlemi, özellikle çok sayıda kablonun tanımlanması gerektiğinde kısa sürede üretim verimini düşüren bir darboğaz hâline gelir. Kablo makaronları, sarılabilir ve kendinden laminasyonlu etiketler; kablo makaronu ve etiket yazdırma ve uygulama sistemleriyle çok daha kısa sürede uygulanabilir. Güvenilir yazdır ve uygula sistemleri; makaronları ve etiketleri her zaman aynı şekilde uygulayarak kablo tanımlamanızın kalitesini de artırır.

Güvenilir yazdırma ve uygulama sistemleri Brady Corporation, kablo tanılama

www.metalurjimalzeme.com

Eylül - Ekim 2017 43

FİRMA-ÜRÜN

Verimli Üretim İçin Doğru Nikel Seçiminin Püf Noktaları Dünya genelinde sanayicilere geniş yelpazede hammadde tedariği sağlayan Türkiye’nin en büyük ticaret kuruluşlarından Vilmeks, Türkiye’deki tek yetkili distribütörü olduğu Glencore şirketlerinden Nikkelverk ile birlikte önemli bir etkinliğe imza attı. Üretimde nikel kullanan ya da nikel kaplama konusunda faaliyet gösteren Türkiye’nin önde gelen firmalarına verimli üretim için doğru nikel seçiminin püf noktalarının aktarıldığı sektör buluşmasında, nikel piyasası ile ilgili güncel bilgiler de paylaşıldı.

Dünyanın en büyük doğal kaynak şirketlerinden Glencore bünyesinde yer alan Nikkelverk markasının Türkiye’deki tek yetkili distribütörü Vilmeks, nikel metali ile ilgili doğru bilinen yanlışları aydınlatmak amacıyla sektör buluşmaları düzenlemeye başladı. Türk sanayisinin nikel ihtiyacının yarısından fazlasını karşılayan Vilmeks’in, dünyanın en yüksek saflıkta nikel üretimi gerçekleştiren şirketlerinden Nikkelverk işbirliği ile 11 Mayıs Perşembe günü İstanbul’da, Swissotel The Bosphorus’da gerçekleştirdiği ilk etkinliğe, üretimde nikel kullanan ya da nikel kaplama konusunda faaliyet gösteren firmalardan yaklaşık 150 temsilci katıldı.

Türkiye’nin önde gelen otomotiv, beyaz eşya, elektrik-elektronik, mobilya, armatür ve ambalaj sektörü sanayicileri ve yan sanayicileri ile nikel ticareti yapan satıcı firmaların sahipleri, üst düzey yöneticileri, mühendisleri ve satın alma sorumlularının katıldığı etkinlikte, sektör tem-

44 Eylül - Ekim 2017

de hammadde tedariği sağladığını belirten Mine Ürer, Türkiye’nin en büyük ticaret şirketlerinden biri olarak öne çıktıklarını söyledi. Vilmeks’in Türk sanayisinin nikel ihtiyacının yarısından fazlasını karşıladığını açıklayan Ürer, global doğal kaynak devi Glencore bünyesinde yer alan ve dünyanın en yüksek saflıkta nikel üretimi gerçekleştiren şirketlerinden Nikkelverk’in Türkiye’deki tek yetkili distribütörü olduklarını vurguladı.

silcileri nikelle ilgili güncel ve önemli bilgiler edindi.

Vilmeks Türk sanayisinin nikel ihtiyacının yarısından fazlasını karşılıyor Ana konusunu “Nikel anot seçimi ve işletiminde doğru uygulamalar” hakkında teknik bilgilerin oluşturduğu seminerin açış konuşmasını Vilmeks Metal Bölümü Yöneticisi Mine Ürer gerçekleştirdi. Temel faaliyet alanları; demir-çelik ürünleri, nikel metali ve nikel tuzları ile ferroalaşımlar olan Vilmeks’in dünya genelinde sanayicilere geniş bir yelpaze-

Paslanmaz çelik başta olmak üzere, çelik ve demir dışı alaşımların üretiminde kullanılan nikelin, korozyona karşı yüksek dirençli, oldukça sert ve güçlü bir metal olması sebebiyle elektrolizle kaplama işlemlerinde en sık tercih edilen metal olduğuna dikkat çeken Ürer, sözlerine şöyle devam etti; “Diğer metalleri koruyucu özelliğe sahip olan nikel kaplama, aynı zamanda cilalı yüzeyi sayesinde kaplanan maddeye dekoratif özellik katıyor. Soğuk ve sıcak olarak kolaylıkla işlenebilen nikel, yüksek sıcaklıklarda mukavemetini, sıfırın altındaki sıcaklıklarda ise sürekliliğini ve tokluğunu koruyor. Kimyasal ve fiziksel özelliklerine bağlı olarak kullanım yelpazesi son derece geniş olan nikel; başta elektrik-elektronik, otomotiv, beyaz eşya, mobilya, kimya, enerji, inşaat, gıda, ulaşım, haberleşme sektörleri ile mutfak eşyaları, banyo armatürleri, inşaat el aletleri, tıbbi gereçler gibi metalik eşyaların üretildiği alanlar olmak üzere pek çok farklı sektörde kullanılıyor.” Üretim kalitesi ve işletme verimliliği için kritik seçim

www.metalurjimalzeme.com

FİRMA-ÜRÜN bileceğinin dikkate alınması gerektiğine vurgu yaptı.

Doğru nikel anot nasıl seçilir?

Bünyesine girdiği malzemelere kazandırdığı nitelikler ve ikamesinin güçlüğü dolayısıyla önemli bir metal olan nikelle yapılan kaplama işleminde en önemli parametrelerden birinin nikel anot seçimi olduğunun altını çizen Ürer, üretim kalitesini ve işletme verimliliğini etkileyen bu kritik konuya dikkat çekmeyi hedeflediklerini belirtti. Nikel kaplamanın, nikel anot metalinin uygun nikel çözeltisi içerisinde akım kullanılarak çözülmesi ve kaplanacak baz malzeme üzerine metalik fazda biriktirilmesi olarak tanımlanabileceğini belirten Ürer, nikel anotun saflığı ve kullanım şeklinin kaplama için çok önemli olduğunu vurguladı. Tüketim alanı genişlemeye devam eden nikele olan talebin ve dolayısıyla üretimin yıldan yıla ciddi oranda arttığını ifade eden Ürer, nikelin geleceğin toplumları için de vazgeçilmez metallerin başında geleceğini sözlerine ekledi.

Yüksek kaliteli ve uygun maliyetli nikel kaplamanın olmazsa olmazı Farklı sektörlerden temsilcilerin yo-

www.metalurjimalzeme.com

ğun ilgi gösterdiği seminerde Nikkelverk Danışmanı ve Eğitimci John Smillie, “Nikel anot seçimi ve işletiminde en doğru uygulamalar” konulu bir sunum gerçekleştirdi.

Nikel kaplama işleminin; banyo kimyasalları, elektrolit koşulları, fiziksel ve elektrik koşullar, maliyetler gibi pek çok farklı değişkenin etkisinde olan hassas bir uygulama olduğunu vurgulayan John Smillie, yüksek kaliteli ve uygun maliyetli nikel kaplama işleminin ilk adımının ise doğru anot seçiminden geçtiğine dikkat çekti. Bu noktada malzemenin saflığı, biçimi, kalıntı bırakma oranı, hacimsel yoğunluğu, performansı, maliyeti, işleme biçimi gibi pek çok unsuru bir arada değerlendirmek gerektiğini belirten Smillie, en doğru nikel anot seçimi için tercih edilecek tedarikçinin kritik düzeyde önem taşıdığının altını çizdi.

Nikel anot maliyeti ile tesisteki genel işletim maliyeti arasında denge bulunması gerektiğini ifade eden Smillie, yeterli kaliteyi sağlayamayan düşük maliyetli anot ürünlerinin toplam işletim verimliliğini düşüre-

Doğru nikel anot seçiminin püf noktalarını anlatan Smillie, şu açıklamalarda bulundu; “Nikel kaplamanın rengini ve sertliğini etkilediği için yüksek saflıkta malzeme seçilmesi üretimde büyük avantaj sağlıyor. Ayrıca malzemenin saflığı kadar boyutu ve yoğunluğu da kritik düzeyde önem taşıyor. Büyük anot parçaları; çok az elektrik teması nedeniyle anot verimliliğinin düşmesine ve daha yüksek enerji tüketimine neden olacağı gibi oluşan dengesiz akım yoğunluğu üzerinde çalışılan parçanın dengesiz kaplanmasına yol açıyor. Küçük ve yüksek saflığa sahip nikel parçalar ise daha iyi elektrik teması ile yüzde 100 anot verimi sağlıyor. Dengeli anot akım yoğunluğu sayesinde çalışılan parçada dengeli ve pürüzsüz kaplama avantajı sunan küçük parçalar, bu sayede iade oranlarının azalmasına katkıda bulunuyor. İstenmeyen anot reaksiyonu oluşumunu ve titanyum sepetlerinin hasar görmesini önleyen küçük anot parçaları, banyo kimyasallarının daha iyi kontrol edilmesine ve daha düşük parlatıcı tüketimine imkan tanıyor. Daha az kalıntı oluşumu sayesinde temizlik işlemini kolaylaştıran küçük parçalı anotlar nikel kaybını minimuma indiriyor.

Küçük ve özellikle de yuvarlak parçalar sepette daha fazla nikel anot olmasını sağladığı için sepetlerin daha az sıklıkla doldurulması sayesinde zaman ve işgücü tasarrufu oluşturuyor. Enerji tüketiminin ve işçilik maliyetlerinin azaltılmasını sağlayan yüksek saflıkta küçük parçalar, işletmelerde verimliliğin artmasına katkıda bulunuyor.”

Nikel sektöründe iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları konusunda da Eylül - Ekim 2017 45

FİRMA-ÜRÜN bilgi veren Smillie, bu sayede çalışanları, çevreyi ve endüstrinin saygınlığını korumanın mümkün olduğunu vurguladı.

Glencore dünyanın en büyük üç entegre nikel üretim tesisine sahip Etkinlikteki sunumunda global doğal kaynak devi Glencore ve dünyanın en verimli nikel rafinerilerinden Nikkelverk hakkında bilgi paylaşımında bulunan Glencore Yöneticisi Owen Gibbs, nikel piyasasındaki güncel gelişmelerden de bahsetti.

Glencore’un dünyada madencilik, metalurji, petrol üretimi ve tarım alanında 150 tesise sahip olduğunu belirten Owen Gibbs, açıklamalarına şöyle devam etti; “Dünyanın en büyük üç entegre nikel üretim tesisine sahip bir şirket olarak, 2016 yılında üçüncü parti üretimi de dahil olmak üzere 153 bin ton nikel üretimi gerçekleştirdik. Glencore olarak, yılda yaklaşık 60 bin ton ile dünyanın en büyük nikel ve kobalt içeren maddelerin geri dönüşüm ve işleme kuruluşlarından biriyiz. Nikel cevherinden yüzde 99,99’a varan oranlarda yüksek saflığa sahip nikele kadar çok çeşitli nikel ürünlerinin ticaretini yapıyoruz. Sürdürülebilirliği işletme yöntemimizin ayrılmaz bir parçası olarak görüyoruz ve bu doğrultuda sürekli olarak insan hakları, sağlık ve güvenlik, çevre koruma ve

46 Eylül - Ekim 2017

yasalara uygunluk açısından performansımızı artırmak için çalışıyoruz.”

Yüksek saflıkta nikelin adresi Nikkelverk’ten sanayiye dev hizmet Kanada, Batı Avustralya ve Yeni Kaledonya’da maden, fabrika ve dökümhane tesisleri bulunan Glencore’un şirketlerinden Nikkelverk’in batıdaki en büyük nikel rafinerisi olduğunu ifade eden Gibbs, şu açıklamalarda bulundu; “Dünyada modern anlamda ilk nikel üretiminin gerçekleştiği Norveç’te konumlanan Nikkelverk, 1910 yılından bu yana nikel, bakır, kobalt ve değerli metaller başta olmak üzere çok sayıda metali işleyerek 50 farklı ürün tipi ihraç eden köklü bir kuruluş.

2013’te Glencore tarafından alınan Nikkelverk, bugün dünyanın en verimli nikel rafinerilerinden biri olarak görülüyor. Dünyanın en yüksek

saflıkta nikel üretimi gerçekleştiren şirketlerinden Nikkelverk, 2013 yılı verilerine göre yıllık 92 bin ton nikel üretim kapasitesi ile dünyadaki nikel üretiminin yaklaşık yüzde 5’ini karşılıyor. Elektrolizli nikel kaplama alanında çok uzun süreli deneyime sahip Nikkelverk; eksiksiz ürün grupları, yüksek saflıkta ürünleri, kolay taşınan paketleme sistematiği ile sanayinin farklı kollarına hizmet veren güvenilir bir üretici olarak farklılaşıyor.”

Nikele olan global talep artmaya devam edecek Dünya nikel piyasasındaki güncel gelişmeleri değerlendiren Gibbs, Çin’in paslanmaz çelik üretimindeki canlılık, pil alanındaki güçlü gelişmeler, petrol ve gaz alanındaki istikrar ve erken hareketlilik işaretleri ile nikele olan global talepteki büyümenin 2016 yılında devam ettiğini söyledi. Nikel piyasasındaki pozitif tablonun 2017 başında da sürdüğünü belirten Gibbs, “Artan kaynak verimliliği, uzun ömürlü ürün ihtiyacı, hafiflik, üretimde ve kullanımda enerji verimliliği, yeniden kullanım ve geri dönüşüm özellikleriyle nikel, geleceğin toplumları için de çok değerli olacak. Bu sayede nikel sektörü sürdürülebilir bir şekilde büyümeye devam edecek” diyerek sözlerini tamamladı.

www.metalurjimalzeme.com

www.metalurjimalzeme.com

EylĂźl - Ekim 2017 47

FİRMA-ÜRÜN

Control Techniques, Unidrive M Genel Amaçlı Değişken Hızlı Sürücü Dizisini Daha da Geliştirdi ayarlar üzerinde ilave kontrol sunan dahili bir potansiyometre sayesinde, üretim bantları, fanlar ve pompalar gibi basit otomasyon süreçleri için son derece hızlı yükleme ve kurulum sunuyor.

Unidrive M200, çok geniş bir uygulama yelpazesi için, özellikle de fieldbus veya Ethernet iletişimi yoluyla uzaktan kumanda gerektiren uygulamalar için daha fazla esneklik sunar. Unidrive M300 ayrıca güvenli tork kapatma gibi dahili güvenlik önlemleri içerir. Sürücülerin her biri kendi sınıfının en küçükleri arasındadır ve yan yana yerleştirilebildikleri için daha da fazla yer tasarrufu yapılabilmesini sağlar.

Unidrive M dizisi artık çok daha geliştirilmiş yükleme ve kurulum yöntemleri içeriyor. Sürücülerin parametre ayarları daha kolay erişimli; kullanıcılar artık her parametreyle ilgili bilgileri birimin önünde görebiliyor ve tuştakımı kurulumu kolaylaştıran bir şekilde tasarlandı.

yaret edenler, artık Unidrive M101, M200 & M300 sürücüleri ilk kez kullananlara yardımcı olan bir dizi kaynağa erişebiliyor. Hepsi aynı yerde bulunan bu kaynaklara videolar, adım adım kılavuzlar ve destek almak için iletişim adresleri dahil.

Control Techniques ayrıca basitleştirilmiş yükleme ve kurulum sürecini desteklemek üzere, deneyimsiz kullanıcıların bile sürücüleri birkaç dakikada çalışır duruma getirmesine yardımcı olan yeni bir kaynak geliştirdi.

Bu yeni kaynak Control Techniques’in Unidrive M genel amaçlı sürücülere yaklaşımını destekliyor. Sürücüler, uzman bilgiye sahip olmayan kullanıcılar için bile kurulumun mümkün olduğunca hızlı ve kolay olmasını sağlayacak şekilde özel olarak tasarımlandı.

www.drive-setup.com adresini zi-

Unidrive M101, parametreler ve

48 Eylül - Ekim 2017

Sürücüler kullanım kolaylığı düşünülerek tasarlandı ve www.drive-setup.com adresinde bulunan destek malzemeleri her sürücünün yükleme ve kurulumunu basit ve kolay hale getiriyor.

www.metalurjimalzeme.com

www.mmc-hardmetal.com

MVX Matkap Sertleştirilmiş Çelikler ve Alüminyum İçin Yeni Talaş Kırıcılar ve Kalite Akıllı düşünmek, takma uçlu matkaplarla delme işlemlerinde bazı eski problemlere basit çözümler bulmayı sağlamıştır. Derin deliklerin talaşla tıkanması, farklı çevresel hızlardan dolayı iç ve dış kesici uçların aşınma oranlarındaki farklılıklar ve matkabın kendisinin esnemesi ve aşınması gibi güçlüklerin tümü yeni ve yenilikçi bir tasarımla ortadan kaldırıldı.

Sertleştirilmiş çelikler için yeni UH kırıcı ve alüminyum için UN kırıcı Çelik, paslanmaz çelik ve dökme demire yönelik mevcut kesici uç yelpazesi 2 yeni talaş kırıcı ve bir yeni kesici uç kalitesiyle tamamlandı.

Dayanıklı karbür alt yapıyı takviye etmek için yeni DP8020 kaliteye en son PVD kaplama teknolojisi uygulandı. Böylece yeni UH talaş kırıcıyla bir araya getirilerek ideal kalite elde edildi. Bu talaş kırıcının güçlendirilmiş kenarı 45 HRC’ye kadar sert malzemelerin güvenilir bir şekilde delinmesine yetecek özellikleri sağlar.

Alüminyum işleme için kaplamasız TF15 kalitesi şimdi yeni UN talaş kırıcıyla donatılmış olarak geliyor. Keskin bilenmiş kenarıyla olağanüstü talaş atma sağlar ve güvenilirliği arttırmak için talaş kaynağını önlemeye yardımcı olur.

sici uç değişiminin yapılması anlamına gelir.

4 kesici kenarlı değiştirilebilir kesici uçlar SOMX tipi kesici uçlar daha iyi talaş kontrolü için 4 kesme kenarlı ve benzersiz dalgalı talaş kırıcı tasarımıyla içe ve dışa yerleştirme arasında değiştirilebilir. Çevresel kenar ayrıca mükemmel delik duvarı hassasiyeti ve yüzey kalitesi için silici tipi bir geometriye sahiptir. Kesici uçlar kesme sırasında işlenen malzemeyle eşit temas edecek ve daha tutarlı performans için matkap gövdes esnemesini azaltacak şekilde konumlandırılmıştır.

Takım gövdesi Takım gövdesi, soğutma sıvısı delikleri ile temel kesme kuvveti yönünün arkasında ekstra metal kalınlığı sağlayan optimum kanal perdesine sahip olacak şekilde tasarlanmıştır. Böylece takım gövdesi eğilmesi kontrol altına alınmakta ve 6 x D’ye kadar güvenilir derin delik delme işlemi gerçekleştirilmesine yardımcı olunmaktadır. Ayrıca takım gövdesinin talaş tahliyesinden dolayı aşınmasını önlemek için ısıl işleme tabi tutulmuştur. Mevcut ölçüler: Ø17 mm - Ø43 mm, L/D = 2, 3, 4, 5 ve 6.

Ve Ø17 mm - Ø63 mm L/D = 2, 3, 4 ve 5.

Alüminyum içinyeni UN kırıcı

Sertleştirilmiş çelikler için yeni UH kırıcı

6 x D ye kadar

İç ve dış kesici uçlar için farklı kaliteler Bu tip delme uçlarının dış kesici ucu içtekinden doğal olarak daha yüksek hızda çalışarak daha yüksek düzeyde aşınmaya maruz kalır. Sonuç olarak iç kesici ucun düşük hızlarda daha yüksek sağlamlık derecesine ve aşınma direncine sahip olması gerekir. Bu anormallik daha yüksek aşınma dayanıklılığına sahip bir CVD kaplamalı dış kesici uçla bertaraf edilmiş ve PVD kaplı iç kesici uçla kırılmaya yol açan kuvvetlerle daha iyi baş edilebilmesi ve kaynak direncinin artması hedeflenmiştir. Bu kombinasyon, güvenilirliğin iyileştirilmesi ve verimlilik seviyesinin arttırılması için daha az ke-

www.metalurjimalzeme.com

MMC Hartmetall GmbH Almanya İzmir Merkez Şubesi * T: +90 232 501 50 00 info@mmchg.com.tr * www.mmc-hardmetal.com

Eylül - Ekim 2017 49

MAKALE

Veriler, Dördüncü Endüstriyel Devrimi Harekete Geçiriyor Hazırlayan: Patrick de Vos, Kurumsal Teknik Eğitim Müdürü, Seco Tools Yalın işleme süreçleri göz önünde bulundurulduğunda, üretim endüstrisinin belirli bir sürede belirli bir maliyette doğru bir şekilde bitmiş iş parçaları üretmek için süregelen arayışı yolun sonuna gelmiştir. Çığır açan bir işleme çözümü ortaya çıkmadıkça, yalnızca talaş kaldırma oranlarını artırmaya odaklanmış geleneksel yaklaşımlar, en iyi ihtimalle artırılmış çıktının birkaç puan yüzdesine ulaşacaklardır.

Gelecekte yapılacak metal işleme üretkenliği, kalitesi ve güvenilirliğindeki önemli iyileştirmeler, gücünü veri kullanımından alan dördüncü üretim teknolojisi devriminden gelecektir. Yeni geliştirmeler, uzun bir evrimin en son aşamasını temsil etmektedir. İlk üretim devrimi; ev tabanlı el ile işleme etkinliklerinden üretim makinelerine güç sağlayan merkezi enerji kaynaklarına sahip fabrikalardaki üretime olan hareketi kapsar. Mekanik miller ve kayışlar, su çarklarından ya da buhardan gelen gücü bir fabrikanın makinelerine dağıtmışlardır. Bunu, daha uygun ve verimli elektrik enerjisinin kullanımı izlemiştir. İlk fabrikalar, ürünleri tek tek imal ettiler. İkinci devrimde çıktı, tek iş parçasından seri üretime dönüştü. Montaj ve aktarma hatları ve otomasyon gibi entegre sistemlerin gelişimi, birbiriyle aynı parçaların yüksek hacimlerde üretimini kolaylaştırdı. Artırılmış hassasiyet ve esneklik sağlayarak ve daha düşük hacimli, daha yüksek parça çeşitliliğine sahip üretim senaryolarını kolaylaştırarak, sayısal makine kontrolü ve sonraki bilgisayar tabanlı kontrol ve otomasyonun uygulanması 50 Eylül - Ekim 2017

ile üretim teknolojisindeki üçüncü devrim ortaya çıktı.

Artık üretim; günümüz veri toplama, depolama ve paylaşma teknolojilerini üretim sürecine entegre eden, Avrupa'da Endüstri 4.0 olarak bahsedilen, dördüncü devrimin ortasındadır. Ağa bağlı siber fiziksel sistemler, devam eden çalışmaları analiz eder, verileri toplayıp karşılaştırır ve kurulu işleme modelleri ile karşılaştırmak için verileri, merkezi bir sunucu ya da buluta yönlendirir. Sistemler, işleme süreçlerini en iyi duruma getiren parametre ayarlamalarını yönlendirmek için sonuçları kullanır.

Erken izleme ve kontrol sistemleri Uzun bir süredir veri yönlendirmeli üretim kavramından bahsedilmektedir.

1980'lerde, metal işleme konusunda araştırma yapanlar, kesme koşullarını ölçmesi, süreç standartlarını ayarlamak için verileri karşılaştırması, sonra da çalışmaları kararlı hale getirmesi ve öngörülmeyen işleme olaylarının ortaya çıkmasını en aza indirmesi amaçlanan adaptif takım izleme ve kontrol sistemleri oluşturmaya çalıştılar.

Sistemlerde; kesme kuvvetleri, güç, tork, sıcaklıklar, yüzey pürüzlülüğü ve akustik emisyonlar gibi süreç etkenlerini ölçmek için sensörler ve problar kullanıldı. Ne yazık ki o zamanlardaki sensör teknolojisi, konu gerekli hız ve hassasiyetin tam etkili olması ile ilgili olduğunda yetersizdi ve bilgisayarlar, büyük miktarda veriyi gerçek zamanlı bir şekilde işlemek için gereken işleme hızına ve belleğe sahip değildi. Ek olarak, gelişmiş veri toplama ve yönetim teknolojisi oldukça pahalıydı.

Bu eksiklikler, süreç içinde parametre ayarlamasını neredeyse imkansızlaştırdı. Sonuç, ikili ya da siyah-beyaz türünde bir durumdu. Toplanan veri ayarlanmış maksimum değerleri aşmışsa işleme süreci sadece durdurulur. Maksimum değerler, kesme süreçlerine ilişkin yeterli bilgi ve sezgiye sahip olunmadan ayarlanmıştı. Yeteri kadar gelişmiş veri işleme teknolojisinin eksik olmasının yanında gözden kaçan şey, işleme sürecindeki sıcaklık, kuvvetler, yükler gibi çeşitli fiziksel olayların statik koşullar değil de sürekli değişen dinamik koşullar olduğuna ilişkin ana kavramdı.

Bu durumu resimle ifade etmek gerekirse (Şekil 1.1/1.2), belirli bir çalışma sırasındaki kesme kuvvetleri ortalama olarak 1000 Nm'dir. Ancak sürenin yaklaşık %50'sinde bu kuvvetler, 1000 Nm üzerindedir ve kalan sürede de bu seviyenin altındadır. Sistemin durma seviyesi 1000 Nm olarak ayarlanırsa süreç, kuvvetlerin çok yüksek görünmesi nedeniyle durur. (Grafiklerin ölçümleri; kuvvetlerin nasıl hızlı bir şekilde değiştiğini gösterecek şekilde sekiz milisaniyelik bir süre boyunca yapılmış olarak gösterdiğine dikkat edin. 1980'lerde bu hızda bir veri işleme yoktu.)

Artık neredeyse 40 yıl sonra sensör ve bilgisayar teknolojisi; çok daha hassas, hızlı ve ucuzdur. Üretim süreci araştırması, kırk yıl daha deneyimli bir durumdadır ve sürecin önemli etkenlerine dair daha fazla fikir sağlar.

Etkenleri toplama ve bağlama Farklı süreç etkenlerinin rolünü anlamak önemlidir. Aslında işleme operas-

www.metalurjimalzeme.com

MAKALE olarak da kesici takımı seçerler. Bu da kesici takımın, diğer süreç etkenlerinin daha az optimum olan seçeneklerini telafi etmek zorunda kaldığı bir duruma yol açar. Örneğin seçilen tezgah biraz zayıf ise daha düşük kesme kuvvetleri oluşturan bir kesici takımın, bu zayıflığı dengelemesi gerekebilir. Ancak bu takım, konu işlenen belirli iş parçası malzemesindeki üretkenliği en üst düzeye çıkarmaya geldiğinde yetersiz kalabilir. Bu durumda kesici takımı en son seçmenin nihai etkisi, tam potansiyelinin bir hayli altında çalışan, vasat bir üretim sistemidir.

Şekil 1.1

Şekil 1.2 yonlarını etkileyen 80'den fazla ölçülebilir etken vardır. Tüm bu etkenlerin toplanması, bağlanması ve etkileşimli olması kritik önem taşır. Bir etkenin ne olduğu bilinmiyorsa beklenmedik ve kontrol edilemeyen etkiler ortaya çıkabilir.

yatar. Ancak geleneksel yaklaşımda çoğunlukla en son dikkate alınan kesici takımlardır. Bir iş parçasının üretimi planlanırken kullanıcılar genellikle önce tezgah, sonra sabitlemeyi, soğutma sistemini ve diğer ekipmanı ve son

Neyse ki üretim sektöründeki birçok kişi, artık tersine çalışmanın daha uygun olduğunun farkına varmıştır. Atölyelerin, nihai ürünün şeklini ve özelliklerini, iş parçası malzemesini ve gereken kalite seviyesini dikkate alarak, önce kesici takımı seçmesi gerekir. Belirli malzemelerden üretilmiş ve belirli geometriye sahip kesici takımın en fazla üretkenliği sağlaması ve sürecin belirli gereksinimlerini karşılaması gerekir. Sonra da diğer süreç etkenlerinin seçimi, kesici takımın tam kapasitesinde çalışacağı bir ortam oluşturmaya yönelik yapılabilir.

Dengeli operasyonlar Bir atölye, işleme sürecinin etkenlerini seçtikten sonra etkenlerin etkileşiminin, hem maksimum üretkenlik hem de minimum maliyeti sağlayacak

Toplama ve analiz işleminden sonra verilere, her etkenin süreç üzerindeki etkisine ilişkin olarak öncelik verilmek zorundadır. İşlemenin çok belirgin etkileri olduğu açıktır. Metal kesme işleminde çok sayıda üretim gereci birlikte çalışır: Tezgah, CAM sistemi, kesme takımları, sabitleme ve bağlama fikstürleri ve soğutma sıvısı ve Endüstri 4.0'da; sensörler ve veri alma ve aktarma sistemleri (şekil 2).

Metal kesme işleminin kalbinde, kesici takımların iş parçası ile etkileşimi

www.metalurjimalzeme.com

Şekil 2 Eylül - Ekim 2017 51

MAKALE şekilde dengelenmesi gerekir. Ayrıca imalat çıktısı ve masrafına dahil olan sürekli üretim sorunları da olacaktır (Şekil 3).

Belirgin süreç etkenleri, takım ve işleme maliyetleri ile birlikte takım performansını da içerir. O kadar belirgin olmayan maliyetler, düşük kaliteli ya da reddedilmiş parçalar üreten güvenilmez işleme süreçlerinin neden olduğu maliyetleri içerir, kalanlar da öngörülmeyen boşa zaman süresinin artışına katkıda bulunurlar.

Programlama ve bakım gibi planlanmış etkinlikler işleme dışındaki sürenin bir parçası olmasına rağmen, operatör hataları, takım kırılmaları, hasar görmüş iş parçaları ve sistem sorunları gibi diğer etkenler, gereksiz yere süreç süresini ve masrafı artırır. Kesici takımlar, iş parçası malzemesi ve süreç anormalliklerinin neden olduğu gibi, kayıp sürenin küçük bir yüzdesini temsil eder. Personel ve sistemler tarafından neden olunan süre kaybının etkileri daha büyüktür.

Endüstri 4.0; dijital veri yakalamayı, İnternet ve bulut tabanlı depolamayı öne çıkartır ama bu bileşenler, yalnızca çözümün parçasıdır. Sonuçta, toplanan verilerin analiz edilmesi ve söz konusu süreci tanımlayan fiziksel bir model ya da haritanın oluşturulması gerekir.

Siber fiziksel sistemlerde toplanan veriler harita ile karşılaştırılır ve sistem, istenen sonuçları üretecek süreç değişikliklerini yürütmek üzere geri bildirim oluşturur. Süreç kontrolü yalnızca bir insan tarafından gerçekleştirilmez, aynı zamanda anlık olarak, gerçek zamanda modele karşı verileri analiz eden ve karşılaştıran bilgisayar tarafından gerçekleştirilir.

Buna göre bulutta depolanan modelin, sürecin elementlerini hassas bir şekilde tarif etmesi gerekir. Bu tür bir model oluşturmak, işlemlerin tam olarak anlaşılmasını gerektirir. Ne yazık ki işleme süreci, tam olarak açık-

52 Eylül - Ekim 2017

Şekil 3 lanması zor bir gerçekliği temsil eder. Örneğin bir modelin, iş parçası sertliğindeki değişikliklerin değişen kesme kuvvetlerine yol açmasından dolayı, iş parçasının dinamik özelliklerini tanıması gerekir. Ve bazı durumlarda bir iş parçasının sertliği, malzemenin nominal sertliğinden yüzde on daha yüksek olabilir, bu da kesme kuvvetlerinin yüzde on daha yüksek olmasına yol açar. İnsan kontrolünü koruma Çalışma süreci sırasında öğrenen ve kendini, artan bir şekilde sürecin daha hassas bir açıklamasını sağlayacak şekilde değiştiren bir model, bu süreç kontrolü ikilemine kısmi bir çözüm olurdu. Ancak teknoloji henüz bu noktaya gelmemiştir.

Sonuç olarak üretim mühendislerinin, kesme işleminin yönetimi için dayanaklarını belirlemek üzere bir modelin nasıl tasarlandığını ve inşa edildiğini bilmesi gerekir. Sonra da modelin kesme verileri ile etkileşimi aracılığıyla seçilen parametreler sorgulanabiliyorsa mühendis, seçimlerin yapıldığı dayanakları öğrenecek ve geçersiz sayılıp sayılmamaları gerektiğine karar verebilecektir. Siber fiziksel sistem, metal kesme sürecini kontrol edebilir ama o sistem üzerinde kontrolü sağlayan üretim mühendisidir.

Onlarca yıllık saha ve araştırma deneyimine dayanarak Seco, oldukça hassas süreç modelleri geliştirmekte ve sağlamaktadır. Bu modeller, kapalı kutu formunda değildir ama insan düşüncesi, deneyimi ve bakış açısı yeni Endüstri 4.0 üretim devriminin nihai başarısı için gerekli olduğundan, hem içeri hem de dışarı süreç yönlendirme kabiliyeti sağlarlar. (ek bilgi) İmalat üretimi eski durumuna dönüyor Geçtiğimiz üç yüzyılda imalat teknolojisinin ilerlemesi, çok gelişmiş üretkenlik elde edilmesini ve geçtiğimiz yıllarda da bireysel müşteri taleplerini karşılama becerilerinin büyük ölçüde artırılmasını sağladı. İlk üreticiler; giysi, cam eşya, tabak çanak ve mobilya gibi temel eşyalar üreterek kendi kullanımları için evlerinde çalışan sanatkarlardı. Her ürün sipariş üzerine yapılırdı ve türünün tek örneğiydi. Temel olarak yaşamını sürdürmenin ötesine geçerek girişimci sanatkarlar, başkaları için ev yapımı ürünlerinin çok sayıda kopyasını üretti.

Ardından sanatkarlar; teknik paylaşımı gibi diğer yararlar sağlamanın yanı sıra üretim verimliliğini onlarca katına artırarak, bir demirci ocağı ya da cam fırını gibi ortak bir kaynağın hizmet et-

www.metalurjimalzeme.com

MAKALE tiği tesislerde gruplar halinde çalışmaya başladılar. Fabrika içinde su çarkı gücü, buhar ya da elektrik gibi merkezi bir enerji kaynağı dağıtıldığında üretim de arttı. İlk fabrikalar, parçaları teker teker üretti. Birçok tek tip ürünün üretimi; tamamlanıncaya kadar ürün bir iş istasyonundan diğerine geçirilirken her işçinin durmadan ayrı bir iş yaptığı montaj hatlarının geliştirilmesi ile başladı. Bu, seri üretimin başlangıcıydı: çok sayıda aynı (en azından zamanının üretim toleranslarına göre) ürünün güvenilir üretimi. Belki de montaj hattı kavramının en iyi ifadesi, gece gündüz ve üst üste yıllar boyunca binlerce aynı parçayı imal eden otomotiv transfer hattıdır.

Şekil 4

Ürün pazarının yükselişi, seri üretim senaryosunu bozdu. Kapitalist rekabet kızıştığında pazarlamacılar, daha küçük pazar segmentinin taleplerini karşılamak üzere değiştirilmiş ürünler sunarak müşteri sayısını artırmayı düşündüler.

Bu duruma mükemmel bir örnek; ilk otomobil üreticilerinin Ford Model T otomobilinin "siyah olduğu müddetçe istediğiniz her renk" felsefesinden, müşterilerine, durmadan genişleyen renk ve seçenek yelpazesi sunmaya geçmesidir. Bu tür kişisel tüketici taleplerini yerine getirmek için üreticiler, esnek olmak ve farklı üretim süreçleri arasında etkin bir şekilde geçişe ilişkin yöntemler bulmak zorundaydı. Delikli kağıt şeritlere sahip sayısal makine kontrolü, süreçleri ve araçları hızlı ve güvenli bir şekilde değiştirme olanağı sağladı. Aynı zamanda otomasyon sistemlerinin artırılmış kapasiteleri, parça işleme süresini ve işçilik maliyetini düşürdü. Son yıllarda, sahip oldukları birkaç düğmeye dokunarak farklı parçalar ya da parça unsurları üretimi arasında geçiş yapan CNC üretim odaları, çoğu parça için güvenilir ama değiştirilmesi zor olan transfer hattı kavramının yerini aldı.

Tüketici ürün pazarındaki eğilimler, www.metalurjimalzeme.com

Şekil 5 bilgisayar destekli üretim esnekliğinin üstünlüklerini açıkça göstermektedir.

Bir üretim hattındaki etkenleri basitçe yeniden programlayarak pazarlamacılar, birçok marka genişletmesi oluşturabilmektedir. Ve bireyselleşmeye olan eğilim, üretim ile sınırlı değildir. Örneğin büyük perakendeciler, her bir müşteriye uygun olmaya ve ürün tercihlerine hedeflenmiş daha küçük yapıda ve özelleştirilmiş mağazalar açmaktadır. Üretim çıktısının bireyselleşmesi, daha da yaygın olacak şekilde büyüyecektir. Endüstri 4.0 uygulamasına benzer olarak buluttaki modeller; ürün değişiklikleri, otomasyon ve envanter düzeylerini yönetmek için pazarlama bilgilerini kullanabilirler. Bulut tabanlı kesme işlemi sistemlerinin çalışmasına benzer olarak da pazarla-

macılar, piyasanın yönlendirdiği üretim sistemlerini izlemek ve sistemlerin kararlarının akla uygun olmasını sağlamak zorundadırlar.

Günümüzde eklemeli üretim teknolojisi, kişilerin, eve kurulan bir düzenekle özel tasarımlı parçalar üretmesini kolaylaştırmaktadır. Böylece evrimin başına dönmüş gibi, dijital bilgilerle yönlendirilen üretim artık sanatkarlar tarafından yüzyıllar önce yapılanlar gibi ama görülmemiş hassaslık, kalite ve hız seviyelerinde, bir fabrika olmadan türünün tek örneği olan parçaların üretilmesine olanak sağlamaktadır.

Eylül - Ekim 2017 53

MAKALE

Plazma Püskürtme Yöntemi İle Ferritik Paslanmaz Çelik Yüzeyine Kaplanan Co Esaslı Tabakaların Yüzey Pürüzlülüğü Serkan ÖZEL Bitlis Eren Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Makine Müh. Bölümü, 13000 Bitlis sozel@beu.edu.tr Özet Bu çalışmada, ferritik paslanmaz çelik yüzeyine Co-Mo-Cr-Si tozu plazma püskürtme sistemi ile kaplanmıştır.

Plazma püskürtme sisteminde kaplama esnasında 500 A, 550 A ve 600 A şeklinde üç farklı akım şiddeti kullanılmıştır. Optik mikroskop, SEM ve EDS analizi ile mikroyapı incelemesi gerçekleştirilerek yüzey pürüzlülük cihazı ile pürüzlülük değerleri tespit edilmiştir. Deney sonuçlarında, plazma püskürtme sisteminde akım şiddetinin artmasıyla yüzey pürüzlülüğünün azaldığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Ferritik Paslanmaz Çelik, Kaplama, Plazma Püskürtme, Yüzey Pürüzlülüğü Surface Roughness of the Co Based Layers Coated on Ferritic Stainless Steel Surface By Using Plasma Spray Process Abstract In this study, Co-Mo-Cr-Si powder is coated to ferritic stainless steel surface with a plasma spray system. During coating of plasma spray system three different current intensity as 500A, 550A and 600A are selected. Microstructure is investigated by SEM, EDS, optical microscopy and surface roughness values are determined with surface roughness device. The test results shown that with plasma spray system, surface roughness decreased with increasing current intensity.

Keywords: Ferritic Stainless Steel,

54 Eylül - Ekim 2017

Coating, Plasma Spray, Surface Roughness 1. Giriş Yüzey mühendisliği, malzemenin yüzey özelliklerini tasarlamayı ve değiştirmeyi amaçlayan çok çeşitli teknolojileri ifade eden, optimum materyal seçimini ve yenilikçi ürün tasarımını kolaylaştırmayı ifade eder [1]. Yüzey kaplamalar korozyon ve aşınma direncini arttırmak, mekanik ve elektriksel özellikleri geliştirmek veya dekoratif amaçlı olarak uzay, otomotiv, nükleer, optik ve genel mühendislik problemlerinde yaygın şekilde kullanılmaktadır [2, 3] Yüzey yapısının değiştirilmesiyle, kullanım fonksiyonlarına uygun yüksek sertlik, kimyasal inertlik, düşük sürtünme katsayısı, termal kararlılık ve iyi korozyon direncine gibi özelliklere sahip yüzeyler elde edilir. [4] Yüzey kaplama yöntemlerinden bir tanesi olan ısıl püskürtme kaplama yöntemleri ile yüzeyleri çeşitli yüzey kusurlarına uğramış malzemelerin yenisinin alınması ile oluşacak maliyetten çok daha düşük bir maliyetle yüzey kaplamalar uygulanarak malzemelerin kullanım süreleri uzatılabilmektedir. Plazma püskürtme yöntemi, ısıl püskürtme ile gerçekleştirilen kaplama yöntemlerinden bir tanesidir.[5] Plazma sprey kaplama yöntemi, metallerin çeşitli tozlarla kaplanarak aşınmaya, oksitlenmeye, korozyona ve ısıya dayanıklı hale getirilmesinde

yaygın olarak kullanılan bir termal sprey kaplama yöntemidir. Bu yöntemle gerçekleştirilen ince bir kaplama sayesinde belirtilen özellikler elde edildiği gibi, ana malzemenin üstün özelliklerinden tokluk ve kolay şekillendirilebilme özellikleri de korunmaktadır. [6] Ferritik paslanmaz çeliklerin fiziksel ve mekanik özellikleri, bu çeliklerin yapısal uygulamalarda giderek cazip bir seçenek haline getirmektedir. Ferritik paslanmaz çelik % 16-18 Cr ile nispeten düşük karbon içeren (≤% 0.12 C) ferrit matrise sahip bir malzemedir. Genellikle mimari dekorasyon, mutfak kapları, cihaz ürünleri vb. ürünlerde kullanılmaktadır. Östenitik paslanmaz çeliklere kıyasla daha düşük bir malzeme fiyatına sahiptir. Maliyetindeki bu düşüş neredeyse hiç nikel içermediğinden kaynaklanmaktadır. Nikel miktarının düşük olması ile ferritik paslanmaz çelikler orta derecede korozyon direnci sağlarlar. Bununla birlikte, ferritik paslanmaz çelik üzerinde yüzey modifikasyonu, bir film veya kaplama gerçekleştirilerek özellikleri geliştirilerek uygulamaları arttırılabilmektedir.[7, 8, 9] Yüksek dayanımı, iyi biyouyumluluğu ve aşınma direncinden dolayı kobalt esaslı alaşımlar ortopedik implantlarda geniş bir kullanım alanına sahiptir [10]. Kobalt esaslı alaşımların kaplanmasında özel kaplama tekniklerinin seçilmesinin yanında ekonomik faktörlerde göz önünde tutulmalıdır. Ko-

www.metalurjimalzeme.com

MAKALE balt esaslı alaşım ile kaplanmış paslanmaz çelikler, Titanyum veya Co-CrMo alaşımlarına nazaran daha ucuz olmasından dolayı alternatif malzeme olarak kullanılmaktadır. Bu kaplamalar ile çeliklerin yorulma direnci, aşınma direnci ve korozyon direnci gibi özellikleri geliştirilebilmiştir [11].

Bu çalışmada, ferritik paslanmaz çelik yüzeyine Co-Mo-Cr-Si tozu plazma püskürtme sistemi ile kaplanmıştır.

Kaplama işlemi sonrası numunelerin yüzey pürüzlülük değerlerine kaplama akım şiddetinin etkisi araştırılmıştır.

2. Deneysel Çalışmalar Altlık malzemesi olarak kullanılan ferritik paslanmaz çelik malzemenin % ağırlıkça kimyasal bileşimi Tablo 1’de verilmiştir. 80 x 35 x 4 mm ölçülerinde hazırlanan ferritik paslanmaz çelik numuneler, kaplama öncesi yüzey pürüzlülüğünün sağlanması amacı ile yüzey pürüzlendirme işlemine tabi tutulmuştur (Şekil 1). Yüzey pürüzlendirme işlemine tabi tutulan numunelerin yüzeylerine, Co-Mo-Cr-Si tozu plazma püskürtme sisteminde farklı akım şiddetleri kullanılarak kaplanmıştır. Kaplamada kullanılan Co esaslı toz, Sulzer Metco firması tarafından üretilen standart bir tozdur. Kaplanan Co-Mo-Cr-Si tozunun element karışım yüzdeleri, standart numarası ve toz ebatı Tablo 2’de verilmiştir.

Plazma püskürtme kaplama işlemleri atmosferik plazma püskürtme kaplama ünitesindeki 3 MB tabancasının otomatik bir sistem olmadan operatörün kullanımı ile gerçekleştirilmiştir.

Plazma püskürtme işleminin şematik gösterilişi Şekil 2’de verilmiştir. Metco 68F-NS tozuna ait plazma püskürtme parametreleri Tablo 3‘de verilmiştir.

Kaplanmış numunelerden kaplama yönüne dik olarak mikroyapı numunesi alınmıştır. Bu numunelerin yüzeyleri 320, 600, 800 ve 1200 mesh’lik zımparalar kullanılarak düzeltilmiş ve daha sonra elmas solüsyon kullanılarak çuhayla parlatılmıştır. Dağlama işlemi gerçekleştirilmeden mikroyapı incelewww.metalurjimalzeme.com

Şekil 1. Yüzey pürüzlendirme cihazı.

mesi için hazırlanmış numunelerden optik mikroskopta mikroyapı resimleri çekilmiştir. SEM cihazında mikroyapıdan EDS analizleri alınmıştır. Yüzey pürüzlülük ölçümleri Şekil 3’de resmi verilen TIME TR210 marka cihazı ile aynı yüzeyin farklı bölgelerinden ölçümler tekrarlanıp aritmetik ortalaması hesaplanarak tespit edilmiştir.

3. Deneysel Sonuçlar 3.1. Mikroyapı İncelemesi Ferritik paslanmaz çelik yüzeyine plazma püskürtme sistemi ile gerçekleştirilen Co esaslı Co-Mo-Cr-Si kaplamalara ait optik mikroyapı resimleri Şekil 4’te gösterilmiştir. Plazma püskürtme yöntemi ile alt malzeme yüzeyine gerçekleştirilen kaplamalarda yaklaşık olarak N1 numunesinde 180 µm, N2 ve N3 numunelerinde 150 µm kalınlığında kaplama tabakaları elde edilmiştir. Kaplama tabakalarındaki kalınlığın numunelerde farklılık gös-

termesi, plazma püskürtme ünitesindeki 3 MB tabancasının otomatik bir sistem olmadan operatör kullanımı ile gerçekleştirilmesinden kaynaklanmaktadır. Numuneler incelendiğinde kaplama tabakalarında gözenekli yapıların oluştuğu görülmektedir.

Ferritik paslanmaz çelik yüzeyine plazma püskürtme sisteminde 500 A akım şiddeti ile kaplanan N1 numunesine ait optik mikroyapı resimleri Şekil 4-a’da verilmiştir. N1 numunesinin, N2 ve N3 numunelerine göre daha çok gözenek miktarına sahip olduğu ve plazma püskürtme sisteminde uygulanan akım şiddetinin artması ile gözenek miktarının azaldığı görülmektedir. (Şekil 4b,c). Ferritik paslanmaz çelik yüzeyine plazma püskürtme sisteminde 600 A akım şiddeti ile kaplanan N3 numunesinde en az gözenek miktarı elde edilmiştir. Plazma püskürtme sisteminde, kullanılan akım değerinin artmasıyla plazma gücü artmakta, bu artış ile de

Eylül - Ekim 2017 55

MAKALE yapının bulunduğu 1 nolu noktadan alınan EDS analizinde Co, Mo ve Cr elementlerinin ağırlıkça yüzde oranlarının birbirine yakın değerler taşıdığı görülmektedir. 2 nolu matris yapıda ise Co elementinin %60.21 değeri ile en yüksek orana sahip olduğu görülmektedir. Kaplama tabakasında, kaplama tozu olarak kullanılan Co-Mo-CrSi tozu içerisindeki mevcut elementler verilen EDS analizleri ile tespit edilmiştir.

Şekil 2. Plazma püskürtme kaplama sisteminin şematik görünüşü

Şekil 3. Yüzey pürüzlülüğü ölçüm cihazı. toz partiküllerinin sıcaklığı artmaktadır.

Sıcaklığı artan partiküller kaplanacak alt malzeme yüzeyine çarptıklarında yüzeyi daha iyi ıslatıp, yoğun ve daha düşük gözeneğe sahip kaplama tabakaları elde edilmesini sağlamaktadır [12, 13].

56 Eylül - Ekim 2017

N3 numunesinden alınan SEM mikro yapı resmi ve bu resim üzerinde gösterilen EDS analizleri Şekil 5’te verilmiştir. Mikroyapı resminden de anlaşılacağı gibi plazma püskürtme kaplamalarda genellikle oluşan lamelli yapının oluşumu görülmektedir. Lamel

3.2. Yüzey Pürüzlülüğü Ferritik paslanmaz çelik malzeme yüzeyinin kaplama öncesi yüzey pürüzlendirilmiş hali ve yüzey kaplama işlemi sonrası numunelerin yüzey pürüzlülük değerlerini gösteren grafik Şekil 5’te verilmiştir. Kaplama öncesi yüzeyi pürüzlendirilmiş numunenin yüzey pürüzlülüğü 5,215 μm, 500 A akım şiddeti ile kaplanan N1 numunesinin 5,678 μm, 550 A akım şiddeti ile kaplanan N2 numunesinin 4,976 μm ve 600 A akım şiddeti ile kaplanan N3 numunesinin ise 4,201 μm yüzey pürüzlülük değerleri ölçülmüştür. Numunelerin mikro yapılarına ait resimler incelenirse (Şekil 3), akım şiddetindeki artışa bağlı olarak gözenek miktarında azalma olduğu görülmektedir. Kaplamanın yapıldığı plazma püskürtme yöntemindeki plazma gücü, akım şiddetinin artmasıyla birlikte artış göstermiş, buna bağlı olarak daha yoğun ve gözenek miktarı az olan tabakaların elde edilmesine neden olmuştur. N3 numunesinde 600 A akım şiddetiyle gerçekleştirilen kaplamada, akım şiddetinin artışıyla gözenek miktarı en az seviyede oluştuğundan, buna bağlı olarak yüzey pürüzlülüğünün de en düşük seviyede oluştuğu düşünülmektedir.

4. Sonuçlar 1. Plazma püskürtme sistemi kullanılarak Ferritik paslanmaz çelik malzeme yüzeyi üzerine Kobalt esaslı Co-Mo-Cr-Si tozu kaplanabilmektedir.

2. Yüzeyi kaplanan numunelerde, kaplama tabakası ile ferritik paslanwww.metalurjimalzeme.com

MAKALE

Şekil 4. Plazma püskürtme sistemi ile kaplanmış numunelerin a) N1 numunesi, b) N2 numunesi ve c) N3 numunesi, optik mikro yapı resimleri. maz çelik alt malzeme yüzeyi arasında çatlak veya ayrışma oluşumu meydana gelmemiştir.

3. Plazma püskürtme sisteminde değişken bir parametre olarak kullanılan akım değerinin artmasıyla gözenek miktarı azalmıştır. En düşük gözenek miktarı 600 A akım kullanılarak kaplanan N3 nolu nuwww.metalurjimalzeme.com

munede tespit edilmiştir.

değeri azalmıştır.

4. Kaplanan numunelerde en yüksek yüzey pürüzlülük değeri 5,678 μm ile N1 numunesinde, en düşük yüzey pürüzlülük değeri ise 4,201 μm ile N3 numunesinde tespit edilmiştir. Plazma püskürtme sisteminde değişken bir parametre olarak kullanılan akım değerinin artmasıyla yüzey pürüzlülük

Teşekkür Bu çalışmada, BEBAP 2017.11 nolu proje ile maddi destek sağlayan Bitlis Eren Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğüne teşekkür ederim.

Eylül - Ekim 2017 57

MAKALE Bitlis Eren Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 4(2), 211-218 7- O. Zhao, L. Gardner, B. Young, 2016, Buckling of ferritic stainless steel members under combined axial compression and bending, Journal of Constructional Steel Research, 117, 35–48.

8- J. Han, H. Li, Z. Zhu, F. Barbaro, L. Jiang, H. Xu, L. Ma, 2014, Microstructure and mechanical properties of friction stir welded 18Cr–2Mo ferritic stainless steel thick plate Materials & Design,Volume 63, 238–246.

Şekil 5. N3 numunesine ait SEM mikro yapı resmi ve EDS analiz sonuçları.

Kaynaklar 1- S. Shahjada, 2016, Surface Engineering and Coating Process, Master Thesis, Surya School of Engineering and Technology Patiala Punjab, India 2- A. Alsaran, A. Çelik, M. Karakan, F. Yetim, 2003, Yüzey Mühendisliğinde Yeni Bir Yaklaşım; Dubleks Yüzey İşlemi, Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 9, 1, 1-7, 3- N. Y. Sarı, M. Yılmaz, 2005, Ni-esaslı kaplamaların abrazif+erozif aşinma direncine ısıl püskürtme yönteminin ve WC ilavesinin etkisi, Mühendis ve Makina - Cilt: 46, Sayı: 541, 14-20.

4- Ö. Çeğil, B. Kılınç, Ş. Şen, 2014, AISI D2 Yüzeyinde Oluşturulan TiN Kaplamanın Aşınma Özellikleri, Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, AKÜ FEMÜBİD 14, 291-296.

5- S. Özel, 2016, Östenitik Paslanmaz Çelik Yüzeyine Uygulanan Kaplamaların Yüzey Pürüzlülüğünün İncelenmesi, Metalurji Malzeme Teknolojileri Dergisi, Kasım-Aralık Sayısı, 5255.

6- S. Özel ve E. Vural, 2015, Alüminyum Alaşımı Yüzeyine Kaplanan Tabakaların Mikroyapı ve Yüzey Pürüzlülüğünün İncelenmesi,

9- G.Mallaiah, P. RavinderReddy, A.Kumar, 2014, Influence of Titanium Addition on Mechanical Properties, Residual Stresses and Corrosion Behaviour of AISI 430 Grade Ferritic Stainless Steel GTA Welds, Procedia Materials Science, 6, 1740–1751.

10- L. Reclarua, P-Y Eschlera, R. Lerfb, A. Blattera, 2005, Electrochemical corrosion and metal ion release from Co-Cr-Mo prosthesis with titanium plasma spraycoating, Biomaterials, 26, 4747–4756.

11- A. Ozols, M. Barreiro, E. Forlerer and H.R. Sirkin, 2006, Coating of Co–Cr–Mo alloy for surgical implants by centrifugal spray: Preliminary evaluation, Surface and Coatings Technology, 200, 20-21, 5884-5888.

12- T. Bengi, 2009, Termal Bariyer Kaplamaların Isıl Özelliklerinin İncelenmesi Ve Düşük Termal İletkenlik İçin Parametre Optimizasyonu, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 59 Sayfa, İstanbul.

13- A. Scrivani, G. Rizzi, C. C. Berndt, 2008, Enhanced thick thermal barrier coatings that exhibit varying porosity.

Materials Science and Engineering A .

476, 1–2, 1–7.

Şekil 5. Kumlanmış alt malzeme ve yüzeyi kaplanmış N1, N2 ve N3 numunelerinin yüzey pürüzlülük değerleri.

58 Eylül - Ekim 2017

www.metalurjimalzeme.com

www.metalurjimalzeme.com

EylĂźl - Ekim 2017 59

MAKALE

Üretimde Iskartayı Kontrol Etmeye Yönelik Pratik Bir Yaklaşım Bu Makale Seco Tools A.Ş. tarafından hazırlanmıştır.

Üreticiler sürekli olarak üretkenliği ve verimliliği en üst düzeye çıkarmanın yollarını arar. Bugün, bu çabalar sıklıkla bulut bilişim, veriye dayalı üretim, siber fiziksel sistemler ve Industry4.0 gibi moda sözcükler içeren yüksek düzeyli programlar içermektedir. Bu ileri düzey girişimler harika konseptler ve etkileyici sonuçlar sunabilir. Ancak, üretim gerçekleri genellikle bu tür iddialı planların uygulanmasına müdahale eder. Kritik bir gerçek de üretim sürecinde kaynakların iyi kullanılmamasından oluşan ıskartaların kontrol edilmemesidir. Bir üreticinin dijitalleşme ve iyileştirmeyi tartışmadan önce, operasyonlarını incelemesi, kaynakların nerede iyi kullanılmadığını belirlemesi ve bunu azaltacak veya ortadan kaldıracak yöntemleri geliştirmesi gerekir. Bir üretim şirketini gelişmiş, akıllı üretim stratejilerini benimsemeye hazırlayan ilk adım iyi kullanılmayan kaynakların kontrol edilmesidir. Üretim ekonomisinin temelleri Üretim, bir dizi dönüşüm sürecinden oluşur. Bir atölye, dövme, kaynaklama veya işleme gibi bir dizi bağımsız dönüşüm işlemleriyle hammaddeden tamamlanmış veya yarı tamamlanmış iş parçaları oluşturur.

Her operasyon çeşitli bağımsız unsurlardan oluşur. Örneğin, işlemenin temel unsurları kesici takım, tezgah, fikstürler ve soğutma sıvısı kullanımı60 Eylül - Ekim 2017

Şekil 1 – Tüm unsurların ve bir üretim tesisinde bunların birbirleriyle nasıl ilişki ve etkileşim içinde olduklarının toplam resmi (NEXT STEP modeli ve konsepti). dır. Bu unsurlar bir araya geldiğinde, bir üretim sistemindeki ilgili ekipmanlar ve bileşenlerden destek alan bir işleme sistemini oluşturur.

Planlama, programlama ve ekonomik yönetim fonksiyonları, bir üretim ortamını oluşturmak üzere üretim sistemini çevreler. Bir üretim ortamının ana unsuru insandır. Bugün üretimde bilgisayarlar, robotlar ve diğer gelişmiş teknolojiler yaygın bir şekilde kullanılsa da, genel olarak ortamı kontrol eden kararları insanlar alır.

İşleme süreci; takım seçimi, kesme koşulları, programlama ve iş parçası malzemesi ve fikstür ile ilgili teknik uygulama ayrıntılarına dayanır. Diğer önemli ayrıntılar, üretim hacmi gereksinimlerini ve bitmiş iş parçalarının belirli bir kalitede olmasını içerir.

Teknik uygulama ayrıntılarının ekonomik konulara bağlanmasına üretim ekonomisi adı verilir. Üretim ekonomisi biliminin amacı, ilgili tüm faktörleri dengelemektir. Teknik unsurlar iş parçası kalitesi, miktar ve

www.metalurjimalzeme.com

MAKALE

Şekil 2 – STEP'te geliştirilen toplam işlenebilirlik modeli. zamanlama açılarından istenen so-

Şekil 3 – Kesme ortamından gelen kısıtlamalar dahilinde kullanılabilecek tüm kesme koşulu kombinasyonlarını gösteren 3D örnekleme.

nuçları sağlarken operasyonlar, işletmenin büyümesini sağlayacak bir maliyetle gerçekleştirilmelidir. İşlemede üretim ve maliyet dengesi üç aşamada sağlanır. İlk aşama, güvenilir bir işleme sürecinin oluşturulmasıdır. Takımların kırılması,

www.metalurjimalzeme.com

kontrol edilemeyen talaş oluşumu ve sonuçta iş parçalarının bozulması gibi beklenmeyen olayların en aza indirilmesi önemlidir. Bir atölye, işleme sürecinde oluşturulan mekanik, termal, kimyasal ve tribolojik yükleri karşılayan veya aşan yüksek kapasiteye sahip takımlar seçerek operasyonel güvenilirlik sağlar.

Dengeli üretim ekonomisini gerçekleştirmede ikinci aşama, işleme sürecinde gerçek dünya şartlarının getirdiği kısıtlamaları yansıtan kesme koşullarının seçilmesidir. Bir kesici takımın teorik kabiliyetleri geniştir. Ancak belirli atölye gerçekleri, etkili uygulama parametreleri aralığını sınırlandırır. Örneğin, bir takımın kabiliyetleri ve performansı, bunu uygulayan tezgahının sahip olduğu gücün miktarına; iş parçası malzemesinin işleme karakteristiklerine veya titreşime ya da bozulmaya yatkın bir parçanın yapılandırmasına göre değişir. Teoride işe yarayacak çok çeşitli kesme koşulları olmasına rağmen, ne yazık ki gerçeklerin gösterdiği kısıtlamalar sorunsuz seçeneklerin sayısını azaltacaktır.

Şekil 3'te, çok çeşitli ya da büyük hacimli kesme hızları, kesme derinlikleri ve ilerlemel ile belirli bir kesme uygulamasının çeşitli gerçekleri sonucunda uygulanan daha az çeşit ve daha küçük bir hacim gösterilmektedir.

Belirli bir durumun uygulama kısıtlamalarının dışında kesme koşullarının uygulanması, daha yüksek maliyetleri ve daha düşük üretkenliği de içeren olumsuz negatif sonuçlar doğuracaktır. İşleme sırasında karşılaşılan sorunların belki de yüzde 90'ı, atölye gerçeklerinin kesme işlemine getirdiği sınırlandırmalara uyulmamasından kaynaklanır.

Kesme koşulları, atölye gerçeklerine bağlı kısıtlamaları aşmadığında, operasyon teknik açıdan güvenli olur. Bununla birlikte, teknik açıdan güvenli her kesme koşulu kombinasyonu aynı ekonomik sonucu sağlamayacaktır. Değişen kesme koşulları, işleme sürecinin maliyetini değiştirir. Daha agresif ancak teknik açıdan daha güvenli kesme koşullarına geçilmesi ancak belirli bir noktadan sonra tamamlanmış iş parçalarının üretimini artırır, fakat agresif

Eylül - Ekim 2017 61

MAKALE az anlaşılan bir durum, bilgi kaynaklarının az veya yanlış kullanılmasıdır.

Bir şirketteki personelin belirli bir kısmı, şirketin hedeflerine ulaşmasına yardımcı olacak bilgiye veya becerilere sahip olabilir ancak kötü iletişimden şirket içi politikalara kadar çeşitli nedenlerle, bilgi ve beceriler paylaşılmaz ve dolayısıyla, boşa harcanmış olur.

Iskartaları önlemeye yönelik araçlar

Şekil 4 – kesme koşulları, üretkenlik ve işleme maliyetleri arasındaki ilişki.

Bu şekilde basitleştirilmiş bir model gösterilmekte ve kaynakların iyi kullanılmadığı faktörler dikkate alınmamaktadır. kesme parametreleri takım ömrünü kısaltacağından üretkenlik de düşecektir. Aşınan takımların değiştirilmesi için daha fazla zaman harcanacağı için ileride parçaların üretimi de azalacaktır.

Bir noktada, üretken üretim ve üretim maliyetinin dengede olduğu bir kesme koşulları kombinasyonu vardır. Şekil 4'te kesme koşulları, üretkenlik ve takım ile tezgah maliyetleri arasındaki ilişki gösterilmektedir.

(Grafik yalnızca kesme koşullarıyla birlikte değişen unsurlara odaklanmaktadır; malzeme, ek yük ve yönetim ile mühendislik maliyetleri dahil edilmemiştir.) Daha agresif koşullar, eksenlerin sağında ve daha yüksek üretkenlik üstte yer almaktadır. Grafiğin ortasındaki açık mavi şerit, kesme koşullarının üretkenlik (en yüksek üretim) ve ekonomi (en düşük maliyet) ile dengeli bir kombinasyon oluşturduğu yeri gösterir.

Bu doğrultuda, dengeli üretim ekonomisini gerçekleştirmenin üçüncü aşaması, belirli bir durum için en uygun kesme koşulları kombinasyonunun belirlenmesidir. Kesme parametrelerinin istenen üretkenlik ve 62 Eylül - Ekim 2017

ekonomi düzeylerini sağladığı bir çalışma bölgesi oluşturmak için işleme operasyonundaki tüm faktörlerin dikkate alınması önem taşır.

Iskartaların üretim ekonomisine etkisi Maalesef, dengeli üretim ekonomisiyle ilgili mükemmel bilimsel yöntemlerinin çalışması, üretim sistemindeki kaynakların iyi kullanılmasına bağlıdır. Kaynakların iyi kullanılmaması, birçok şekilde meydana gelir ve dengeyi bozar. Örneğin, 60 kW gücündeki bir tezgahın sürekli olarak yalnızca 15 kW gerektiren bir uygulamada kullanılması enerji ve gücün boşa harcanmasıdır. Bir başka durumda, bitmiş iş parçaları gerekli kalite düzeyini karşılamadığında, süreç için harcanan zaman, para ve kaynaklar, kabul edilemez bir sonuçla boşa gitmiş olur. Benzer şekilde, kalite artışı maliyeti artıracağından, istenen kalite düzeylerini gereksiz bir şekilde aşan üretim iş parçaları da kaynakların iyi kullanılmaması anlamına gelir.

Kaynakların iyi kullanılmamasıyla ilgili olarak çok açık olmayan ve daha

Kaynakların iyi kullanılmaması tanımlanıp kategorilere ayrıldıktan sonra, atölyenin bunu azaltacak veya ortadan kaldıracak bir plan oluşturması gerekir. Burada, bir üreticinin kaynakların iyi kullanılmadığı uygulamaları tespit etmesini, ölçmesini ve en aza indirmesini sağlayacak çok çeşitli araçlar mevcuttur. Örneğin, takım kullanımı, yönetim ve bozulma analizi sorunlu alanları gösterir.

Bu tür analizlerde, personelin aşınmış olarak tanımladığı takımların yüzde 20 ila 30 kadarının aslında hala kullanılabilir durumda olduğu yani kalan takım ömrünün boşa harcandığı görülmüştür. Net takım aşınması kriterleri belirlemek ve standartların atölye personeline anlatılması, boşa harcanan takım ömrünü önemli ölçüde azaltacaktır.

Benzer şekilde, tezgah durma süresi analizleri, kurulum, programlama ve takım değiştirme gibi faaliyetlerde harcanan süreyi ölçer. Bu analizler genellikle daha iyi bir anlayış, yürütme ve gerekli ancak zaman alan faaliyetlerin koordine edilmesiyle tezgah durma sürelerinin yüzde 50 ila 60 oranında önlenebileceğini göstermektedir.

Bilgi kaynaklarının boşa harcanmasına yol açan personel sorunlarının giderilmesine çalışılırken düzenle-

www.metalurjimalzeme.com

MAKALE

Şekil 5 – Bir işleme atölyesinin ve bununla ilişkili tüm unsurların şematik resmi. nen görüşmeler, anketler ve eğitim programları aracılığıyla, farkına varılmayan bilgi ve becerilerin yanı sıra birçok yararlı bilgi de ortaya çıkabilir. Sonuç olarak, çalışanlar işlerini daha iyi yapar ve personel üretkenliğini en üst düzeye çıkaracak kabiliyetler edinir.

Değer katan, değer sağlayan ve gereksiz faaliyetlerin yönetimi 20. yüzyılın başlarında, Amerikalı endüstri mühendisi Fredrick Taylor, atölye operasyonları üzerinde çalışmalar yaptı ve bir süreçte, son ürü-

ne değer katmayan faaliyetlerin ortadan kaldırılmasıyla üretkenlik iyileşmesinin sağlanabileceğini önerdi. Modern "ince" üretim kılavuzları, bu düşünce yolunu izlemektedir. İşleme operasyonlarında, gerçek değer katan tek faaliyet takımın metali gerçekten kesmesi ve talaş üretmesidir. Değer sağlayan faaliyetler olarak belirtilen parça yükleme ve takma gibi diğer eylemler, üretilen ürüne doğrudan değer katmaz ancak değer katan faaliyetin gerçekleşmesi için gereklidir.

Şekil 6 – Değer katan faaliyetler (turuncu), değer sağlayan faaliyetler (mavi) ve kaynakların boşa harcandığı faaliyetlere (kırmızı) genel bakış. En iyi üretim performansının en iyi şekilde gerçekleştirilmesinde ana faktör insan faktörüdür (gri). www.metalurjimalzeme.com

İşleme sistemindeki üçüncü bir faaliyet grubu da gereksiz faaliyetlerdir.

Bu faaliyetler ne değer oluşturur ne de değer oluşturulmasını sağlar; bunun yerine, hiçbir fayda sağlamadan kaynakları tüketir. Bunlar sadece kaynakların boşa harcandığı durumlardır. Sorun çözme, gereksiz faaliyetlere bir örnektir. Bir süreç en başta doğru tasarlanır ve kontrol edilirse herhangi bir sorun ortaya çıkmaz ve bunun çözümü için zaman harcanmaz.

Sonuç Geçmişte uzun bir süre, gereksiz faaliyetler üretim sürecinin bir parçası olarak kabul edilmiş ve dengeli üretim ekonomisinin gerçekleştirilmesinde önemli bir aksamaya neden oldukları düşünülmemişti. Şu anda, dikkatler gereksiz faaliyetlerin ortadan kaldırılmasına veya en aza indirilmesine yönelmiştir. Üretkenlik veya kapasite planlamasının odağında, gereksiz faaliyetlerin ortadan kaldırılması, değer sağlayan faaliyetlerin en aza indirilmesi ve değer katan faaliyetlerin optimize edilmesi bulunmaktadır. (Bkz. Şekil 6) Kaynakların iyi kullanılmaması duEylül - Ekim 2017 63

MAKALE rumu ortadan kaldırıldığında, teorik üretim ekonomisi pratik üretim ekonomisine dönüşür. Bu noktada, üretim ekonomisindeki ilerleme doğrudan şirket başarısına uygulanabilir.

Bununla birlikte, kaynakların iyi kullanılmadığı her durumu ortadan kaldırma çabasında dikkatli olunmalıdır. Kaynakların daha iyi kullanılmasını sağlayacak faaliyetlerde yatırım geri dönüşünün ölçülmesi önemlidir. Kaynakların iyi kullanılmadığı belirli bir olayın tamamen ortadan kaldırılması, ekonomik açıdan kaynakların iyi kullanılmamasını tamamen veya kısmen kabul etmenin ve bu şekilde devam etmenin daha iyi olabileceği çok büyük bir yatırımı gerektirebilir. Bu tür kararlar, uygun sayısal analizlerin ve şirket hedefleri ile felsefesini nasıl etkileyeceğine yönelik şirket içi tartışmaların ardından verilir.

Yan çubuk: Seco Danışmanlık Hizmetleri Ürün üretmek giderek daha karmaşık hale geldiğinden, kullanıcılar yeni teknolojilerden en fazla faydayı sağlamak için giderek artan miktarda uygulama yardımına ihtiyaç duymaktadır. İşlemede, birinci yardım düzeyi, belirli bir operasyon için doğru takımın seçiminde yol gösterici bilgiler sağlanmasıdır. Bir takım seçildikten sonra, ek bilgiler en uygun kesme koşullarının seçimini, soğutma sıvısı kullanımını ve diğer konuları kolaylaştırır. Ardından, bir takım söz konusu operasyonda beklendiği gibi çalışmazsa takım tedarikçisi, sorun giderme yardımı sağlayabilir. Bu üç yardım modu, geleneksel işleme hizmetlerini oluşturur.

Bir iş parçasının bir veya daha fazla tezgahta birden çok operasyon so-

64 Eylül - Ekim 2017

nucu üretildiği durumlarda işleme hizmeti tek bir uygulamadan bir süreci kapsayacak şekilde genişler. Bu durumda, son kullanıcılar verimliliği ve üretkenliği en üst düzeye çıkarmak için operasyon sırasının ayarlanması, iş parçası yönetimi ve diğer faktörler konusunda yol gösterici bilgilere gereksinim duyar. Bu yardım düzeyi, mühendislik hizmetleri olarak adlandırılabilir.

Giderek daha sık bir şekilde, üreticiler bir atölye veya kuruluşun tamamında fonksiyonların, üretimin ve maliyet kontrolünün iyileştirilmesi arayışına girmektedir. Bu durumlarda, bazı bağımsız danışmanlık şirketleri, yönetim veya üretim danışmanlığı olarak tanımladıkları görevi gerçekleştirir. Bununla birlikte, bir üretim kuruluşunu doğru bir şekilde değerlendirmek için işletmenin temel operasyonlarının tam olarak anlaşılması gerekir.

Seco Danışmanlık Hizmetleri, bir atölyedeki her fonksiyonun çalışmasını içeren kapsamlı analizler ve kılavuz bilgileri de sağlayabilir. Bu hizmetler, tezgah bakımı, atölye düzeni, lojistik ve kurumsal fonksiyonlarla ilgili danışmanlığı içerebilir. Personelin beceri ve bilgi sorunlarıyla ilgili tavsiyeler ve kuruluşun üretim stratejilerinde uygulanan üretim teknikleriyle ilişki ve maliyetle ilgili konular da buna dahil edilebilir.

Her Seco Danışmanlık ilişkisi, NEXT STEP konseptine dayanır ancak, aynı zamanda katılımcı kuruluşun özel gereksinimlerine de uyarlanmaktadır ve Seco ile müşteri arasında, ortak hedefe ulaşmayı amaçlayan bir diyalog olarak sağlanır. www.secotools.com

İşleme süreçleri ve işlemeyle ilgili uzun ve kapsamlı anlayışını uygulayan Seco, onlarca yıldır geleneksel işleme hizmetleri, mühendislik hizmetleri ve bir ölçüde danışmanlık hizmeti de sunmaktadır. Bu hizmetler, şarta bağlı veya duruma özel olarak sunulmaktaydı ancak 2016'da Seco, müşterilerine daha geliştirilmiş ve uyumlu bir üretim hizmetleri dizisi sağlamak için Danışmanlık Hizmetlerini oluşturdu.

Seco Danışmanlık Hizmetleri, çok çeşitli kaynaklar ve teslim yöntemleri sağlamaktadır. Takım seçimi ve uygulama yardımı, işleme tesisindeki acil üretkenlik ihtiyaçlarını karşılamak için günün her saati çevrimiçi olarak sunulmaktadır.

Mühendislik hizmetleri elektronik iletişimle başlayıp gerekirse müşteri yerinde ziyaretleri de kapsayabilir.

www.metalurjimalzeme.com

www.metalurjimalzeme.com

EylĂźl - Ekim 2017 65

66

EylĂźl - Ekim 2017

www.metalurjimalzeme.com

www.metalurjimalzeme.com

EylĂźl - Ekim 2017 67