SO KAHIYAT HAI SOORA (Monthly) Volume 7 Issue 08 So Kahiyat Hai Soora August 2021, S.A.S. Nagar (Mohali).
1
Volume 07 | Issue 08 | August 2021 | S.A.S. Nagar (Mohali) Á×Ãå B@BA
ÃÅòä-íÅ篺 553 éÅéÕôÅÔÆ
So Kahiyat Hai Soora
B@BA Á×Ãå -íÅ篺 ÃÅòä ôÅÔÆ éÅéÕ 553
Volume 07 | Issue 08 | August 2021 | S.A.S. Nagar (Mohali) SO KAHIYAT HAI SOORA (Monthly) Volume 7 Issue 08 August 2021, S.A.S. Nagar (Mohali).
y)
(Monthl
ORA HAI SOue 08 hali). HIYAT Iss ar (Mo SO KA e 7 .S. Nag Volum t 2021, S.A Augus
Á×Ãå B@BA ÃÅòä-íÅ篺 553 éÅéÕôÅÔÆ
2
Volume 07 | Issue 08 | August 2021 | S.A.S. Nagar (Mohali)
So Kahiyat Hai Soora
√ßÍ≈Á’∆
SO KAHIYAT HAI
SOORA
(Monthly)
RNI NO: PUNPUN/2015/61118 Volume 7
Issue 08
ÃðêzÃå
ÃzÆ ×¹ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ ç¶ ÚñŶ
Çéðîñ ê¿æ çÆ ×¹ðîÇå ÇòÚÅðèÅðÅÍ
çêÅçÕ
åñÇò§çð ÇÃ§Ø ì¹¾àð
ÃñÅÔÕÅð ì¯ðâ
íÅÂÆ ìõôÆô ÇÃ§Ø ø×òÅóÅ
Çêz¿. ùÖìÆð ÇÃ¿Ø Áé¿çê¹ð ÃÅÇÔì íÅÂÆ ÁÜÆå ÇÃ§Ø «ÇèÁÅäÅ
íÅÂÆ ×¹ðçÆê ÇÃ¿Ø ÃzÆ Á¿ÇîzåÃð
ÕÅùéÆ ÃñÅÔÕÅð
ÁËâò¯Õ¶à íÅÂÆ ÁîðÜÆå ÇÃ§Ø Á§ÇîzåÃð
î¹¾Ö çøåð
îÕÅé é§ìð : ECB, ø¶÷-CìÆA, Á˵Ã.¶.Á˵Ã. é×ð, (î¯ÔÅñÆ) Çê¿é : 160059 ø¯é é§ìð : 93177-53202
ðÚéÅò» í¶Üä çÅ êåÅ
îÅðøå åñÇò§çð ÇÃ§Ø ì¹¾àð ôÔÆç ìÅìÅ çÆê ÇÃ§Ø ÜÆ Õñ¯éÆ, ÃzÆ çÃî¶ô ÁÕËâîÆ ð¯â, ÃzÆ Áé§çê¹ð ÃÅÇÔìÍ Çê¿é : AD@AAH e-mail : akjmagzine@yahoo.com ø¯é é§ìð : +IA-IHGH@-G@@@H +IA-IDFDI-DDDD@ (Õ¶òñ çêÅçÕÆ îÅîÇñÁ» ñÂÆ) Printed & published by Satinder Pal Singh on behalf of Satinder Pal Singh, Printed at Majestic Printing Press Bay Shop No.7, Near Chawla Nursing Home Phase 7, S.A.S. Nagar Mohali and published from H. No 532, Phase-3B1, S.A.S. Nagar, Mohali. EDITOR: TALWINDER SINGH BUTTAR
3
ö¹ñÅîÆ çÅ çðç
íÅðå çÆ ÁÃñ ÁÅ÷ÅçÆ çÆ ñóÅÂÆ ç¶ êÇÔñ¶ éÅÇÂÕ ÃzÆ ×¹ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ Ãé, ÇÜé·» é¶ ñ¯èÆ ÔÅÕî» ù ÒðÅܶ ÃÆÔ î¹Õçî հ嶨 ÜÅÇ Ü×ÅÇÂÇé© ìËá¶ Ã¹å¶¨Ó ÁÅÖ Õ¶ Áå¶ ìÅìð Áå¶ À¹Ã çÆÁ» ø½Ü» ù ÒêÅê ÕÆ Ü³ßÓ ÕÇÔ Õ¶ À¹Ã دð Ôé¶ð-×ðçÆ ç¶ ï¹¾× ÓÚ ÇÂÕ ñÅ-ÇîÃÅñ ìöÅòå çÅ Ô¯ÕÅ Çç¾åÅ ÃÆÍ êzÇþè ôÅÇÂð ÇÂÕìÅñ é¶ ÇÂà ÔÕÆÕÆ Ã¾Ú ù ìó¶ íÅòêÈðå ôìç» ÇòÚ ÇìÁÅé ÕÆåÅ þ: Çøð À¹áÆ ÁÅÇÖð ÃçÅÁ, å½ÔÆç ÕÆ ê¿ÜÅì Ã¶Í ÇÔ§ç Õ¯ ÇÂÕ îðç-¶-ÕÅÇîñ é¶ Ü×ÅïÅ õÅì Ã¶Í ÃzÆ ×¹ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÃÅÇÔì Áå¶ ÃzÆ ×¹ðÈ å¶ö ìÔÅçð ÃÅÇÔì ÜÆ çÆÁ» ôÔÅçå» îé¹¾ÖåÅ çÆ ÁÅ÷ÅçÆ ÇÔ¾å Áñ½ÇÕÕ Õ¹ðìÅéÆÁ» ÔéÍ ÇÂà 寺 î×𯺠çÅ ÇÃ¼Ö ÇÂÇåÔÅà ôÔÆçÆÁ» å¶ Õ°ðìÅéÆÁ» éÅñ íÇðÁÅ ÇêÁÅ ÔË, ÇÜé·» çÅ Á³åî À°ç¶ô î¹¼Ö å½ð Óå¶ ñ¯ÕÅÂÆ ù ÁÅåÇîÕ Áå¶ ÃðÆðÕ ö¹ñÅîÆ ç¶ ìÔ°êzÕÅðÆ ì³èé» å¯º î¹Õå ÕðéÅ ÃÆÍ Á³×ð¶÷» Çòð°¼è ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ Ã§Øðô ù Çò¼ãä ÇòÚ Çüֻ çÅ ÇÔ¼ÃÅ ìóÅ íðêÈð Áå¶ ïÅç×ÅðÆ ÔËÍ íÅðå çÆ ÁÅìÅçÆ çÅ îÇÔÜ â¶ã øÆÃçÆ ÇÔ¾ÃÅ Ô¯ä ç¶ ìÅòÜÈç Çþֻ òñ¯º ÁÅ÷ÅçÆ çÆ ñóÅÂÆ ÇòÚ 80 øÆÃçÆ å¯º ò¾è Õ¹ðìÅéÆÁ» ç¶ä çÅ ÇÂÇåÔÅà ñÅÃÅéÆ þÍ Á§×ð¶÷ ÃðÕÅð ç¶ Ö¹øÆÁÅ ÇðÕÅðâ Áé¹ÃÅð ÔÆ 1907 寺 1917 å¾Õ ÇÔ§ç¹ÃåÅé ÇòÚ ø»ÃÆ Óå¶ ÚÅó·¶ ×¶ Õ¹¾ñ 47 ôÔÆç» ÇòÚ¯º 34 ÇÃ¾Ö ÃéÍ À¹îð ÕËç òÅñ¶ 30 عñÅàÆÁ» ÇòÚ¯º 27 ÇÃ¾Ö ÃéÍ ÕÅñ¶ êÅäÆ Õ¹¾ñ 29 ñðÇîÁ» 駱 í¶ÇÜÁÅ Ç×ÁÅ, À¹é·» ÇòÚ¯º 26 ÇÃ¾Ö ÃéÍ Ãõå Ã÷Åò» Õ¹¾ñ 47 駱 Ô¯ÂÆÁ» å¶ À¹é·» ÇòÚ¯º òÆ 38 ÇÃ¾Ö ÃéÍ ÇòÃæÅÇðå Á§Õó¶ ç¶Ö¶ ÜÅä å» íÅðå ç¶ ÁÅ÷Åç Ô¯ä å¾Õ Á§×ð¶÷ ÔÕÈîå Çòð¹¾è Ü§× ç½ðÅé Õ¹¾ñ 121 ôÔÆç» é¶ ø»ÃÆ ç¶ ð¾Ã¶ ü§î¶, ÇÜé·» ÇòÚ¯º 93 ÇÃ¾Ö ÃéÍ À¹îð ÕËç Õ¾àä òÅñ¶ 2646 عñÅàÆÁ» ÇòÚ¯º 2147 ÇÃ¾Ö ÃéÍ Ü¾Çñ·Á»òÅñ¶ ìÅö ç¶ ÃÅÕ¶ ç¶ 1300 ôÔÆç» ÇòÚ¯º 799 ÇÃ¾Ö ÃéÍ ìÜìÜ-ØÅà ç¶ ÃÅÕ¶ ÇòÚ ôÔÆç Ô¯ä òÅñ¶ 113 ÇòÚ¯º 67 ÇþÖ, ÕÈÕÅ ñÇÔð ç½ðÅé 91 ç¶ 91 Áå¶ ÁÕÅñÆ ñÇÔð ç½ðÅé ôÔÆç Ô¯ä òÅñ¶ 500 ÇÃ¾Ö ÔÆ ÃéÍ ÇÂé·» Á§ÕÇóÁ» çÆ ê¹ôàÆ î½ñÅéÅ ÁÅ÷Åç é¶ òÆ ÕÆåÆ ÃÆÍ íÅðå çÆ ÁÅ÷ÅçÆ çÅ Õ¯ÂÆ òÆ ÁÇÜÔÅ î¹ÔÅÜ éÔƺ ÃÆ, ÇÜà Óå¶ ÇÃ¾Ö Õ½î é¶ ÁÅìÅçÆ ç¶ Áé¹êÅå éÅñ ç¶ô çÆÁ» ìÅÕÆ Õ½î» éÅñ¯º Ãí 寺 Á¾×¶ Ô¯ Õ¶ ÇÔ¾ÃÅ éÅ êÅÇÂÁÅ Ô¯ò¶Í íÅðå ÁÅ÷Åç Ô¯ä Óå¶ íÅðå-êÅÇÕ ò§â çÅ Ãí 寺 ò¾è çåÅê òÆ Çþֻ ù ÔÆ í¯×äÅ ÇêÁÅÍ ÁÅ÷ÅçÆ å¯º êÇÔñ» Áå¶ íÅðå-êÅÇÕ ò§â ò¶ñ¶ å¾Õ Çþֻ éÅñ íÅðåÆ é¶åÅò» òñ¯º ç¶ô ÇòÚ ÃòËîÅä Áå¶ ×½ðòîÂÆ ÃæÅé ç¶ä ç¶ ÷¹ìÅéÆ ÔÆ éÔƺ, Ãׯº ÇñÖåÆ å½ð Óå¶ òÆ Áé¶Õ» òÅðÆ ÒÕ½ñ-ÕðÅðÓ ÕÆå¶ Ü»ç¶ ðÔ¶Í êð ÁÅ÷ÅçÆ å¯º ìÅÁç úÔÆ ÁÅ×È ÁÅêä¶ òÅÁÇçÁ» Áå¶ ÖÅèÆÁ» ÃÔ¹§Á» 寺 í¾Ü ×Â¶Í Ã§ÇòèÅé ÇÂé·» çÆ îð÷Æ éÅñ å» ÕÆ ìäéÅ ÃÆ Ãׯº Á¾Ü å¾Õ çÇòèÅé é¶ Çþֻ ù ÇÂÕ ò¾ÖðÆ Õ½î òÆ éÔƺ î§ÇéÁÅÍ Ã§ÇòèÅé ØÅóéÆ Õî¶àÆ ÇòÚ ÇÃ¾Ö êzåÆÇé¾è» çÆ ÃÇÔîåÆ ñËäÆ òÆ ÷ðÈðÆ éÔƺ ÃîÞÆ ×ÂÆÍ ÇÂö ÕÅðé ÔÆ Ôð ÃÅñ Ü篺 15 Á×Ãå ù êÈðÅ íÅðå ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ Üôé îéŪçÅ þ å» Çþֻ ñÂÆ ÇÂÔ Ççé è¯Ö¶ Áå¶ ö¹ñÅîÆ çÅ ÁÇÔÃÅà ñË Õ¶ ÁŪçÅ þÍ
ì¶éåÆ ÔæñÅ îÅÇÃÕ ê¾åð Çéð¯ñ ×¹ðîÇå ÃÅÇÔåÕ êðÚÅ þ Áå¶ ÇÂà ÇòÚ ×¹ðìÅäÆ çÆÁ» Áé¶Õ» å¹Õ» ÇñÖÆÁ» Ô¯ÂÆÁ» Ôé Ç´êÅ ÕðÕ¶ ÇÂà ù êÈðé ÃÇåÕÅð ÃÇÔå ð¾ÇÖÁÅ ÜÅò¶ Áå¶ ð¾çÆ ÇòÚ éÅ ò¶ÇÚÁÅ ÜÅò¶ ÜÆÍ
򤍁
íÅðå : ÃÅñÅéÅ B@@ ð¹ê¶, Çå§é ÃÅñ E@@
ð¹ê¶, ê¿Ü ÃÅñ H@@ ð¹ê¶, À¹îð íð ñÂÆ B@@@ ð¹ê¶ Çòç¶ô» ñÂÆ : ÃÅñÅéÅ B@@@ ð¹ê¶, À¹îð íð ñÂÆ AE,@@@ ð¹ê¶ 򤍦 ÁÅêä¶ é¶óñ¶ ÃÅⶠêzåÆÇé¾è Ü» ÃÅâ¶ î¹¾Ö çøåð ÓÚ Üî·» ÕðòŶ ÜÅ ÃÕç¶ Ôé ÜÆÍ
Volume 07 | Issue 08 | August 2021 | S.A.S. Nagar (Mohali)
So Kahiyat Hai Soora
ÜÅ ÕÀ¹ ÔÇð ð§×¹ ñÅׯ ÇÂù Ü¹× îÇÔ Á§Õ : 08
ÃÅñ : 07
Á×Ãå 2021
ÃÅòä-íÅ篺, 553 éÅéÕôÅÔÆ Çéð¯ñ èÅðÇîÕ îÅÇÃÕ ê¾åð Òï ÕÔÆÁå þ ÃÈðÅÓ ÇòÚ Çéð¯ñ ×¹ðîÇå ÇòÚÅðèÅðÅ ç¶ Áé¹ÕÈñ ÔÆ ðÚéÅò» ÛÅêä çÆ êÈðé Õ¯Çôô ÕÆåÆ ÜÅò¶×Æ êð Çøð òÆ ñÅ÷îÆ éÔƺ þ ÇÕ Ôð¶Õ ðÚéÅ éÅñ ÒçêÅçÕÆ î§âñÓ Ü» Üæ¶ çÆ ÃîÈÇÔÕ ÇòÚÅðèÅðŠǧéÇì§é ÃÇÔîå Ô¯ò¶Í ÇÕö òÆ Ö¶åð ÇòÚ ÇÕö òÆ ÇòòÅç çÆ ÃÈðå ÇòÚ ÇéÁ»Ö¶åð ÇÃðø ÁÜÆå×ó· (î¹ÔÅñÆ) Ô¯ò¶×Å Áå¶ ÇÕö òÆ ÇÂåðÅ÷ ù ç¯ îÔÆé¶ ç¶ Á§çð êz×à ÕðéÅ ÷ðÈðÆ Ô¯ò¶×ÅÍ
ñ¶ÖÕ» å¶ êÅáÕ» ñÂÆ L ÁÖ¿â ÕÆðåéÆ Üæ¶ ç¶ îÅÇÃÕ ê¾åð Òï ÕÔÆÁå þ ÃÈðÅÓ ñÂÆ Çéð¯ñ ×¹ðîÇå ÁÅô¶ ç¶ Áé¹ÕÈñ, ðÈÔÅéÆ/ÁÇèÁÅåîÕ Áå¶ ×¹ðÇþÖÆ Ãð¯ÕÅð» éÅñ Ãì§èå ÇéðÇòòÅç ÇòÇôÁ» Óå¶ ñ¶ÖÕ» ù ðÚéÅò» í¶Üä çÆ ÃÇéîð ì¶éåÆ þÍ L ðÚéÅò» ÇòÚ ñ¶Ö, ÕÇòåÅò» Áå¶ Ô¯ð ×¹ðîÇå ÇòÚÅð» éÅñ Ãì§Çèå Ãî¾×ðÆ ù ÕÅ×÷ Óå¶ ÃÅø-ùæð¶ Á¾Öð» ÇòÚ ÇñÖ Õ¶ Ü» Çøð àÅÂÆê ÕðòÅ Õ¶ Ôð îÔÆé¶ çÆ A@ åðÆõ 寺 êÇÔñ»-êÇÔñ» í¶Üä çÆ Ç´êÅñåÅ ÕðéÆ ÜÆÍ
ÇÜÔóÅ ÁÅêä¶ Ôð ÃÅÔ éÅñ, çî-ìçî ÁÅêä¶ Á§çð, ìÅì¶ çÆ ðÃ-Çí§éóÆ ÒÔ¯ºçÓ ù Áé¹íò éÔƺ ÕðçÅ, À¹Ô Ô¯ð Õ¹Þ òÆ Ô¯ò¶, êð ÇÜà ù ×¹ðÈ ×¯Çì§ç ÇÃ§Ø é¶ ÒÇÃÖÓ ÁÅÇÖÁÅ þ- éÔƺ þÍ êz¯. êÈðé ÇÃ§Ø ÜÆ ×°ðîÇå ×½ðòåÅ -52
6
êz¶î ùé¶ÔóÅ
9
Á¾áò¶º ×°ðÈ çÆ ÁÇîÁ ÇçzôàÆ
11
ÁÅ÷ÅçÆ Ø¹ñÅàƶ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ
14
×¹ðê¹ðòÅÃÆ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ ×¹ðê¹ðòÅÃÆ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ Çêz³ÃÆêñ üÜä ÇóØ, éòƺ Çç¼ñÆ
Çêz§ÃÆêñ êzíܯå Õ½ð
×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì çÆ ìÅäÆ ÇòÚ òÅåÅòðé óíÅñ Ãì³èÆ Ú¶åéÅ 16 ùÖç¶ò ÇóØ
1857 çÅ öçð å¶ ÇüÖ
L ñ¶Ö Ãî¾×ðÆ ç¶ éÅñ ×¹ðìÅäÆ çÆÁ» å¹Õ» Áå¶ ÔòÅñ¶ Ç´êÅ ÕðÕ¶ êÈðé ðÈê ÇòÚ Ã¯è Õ¶ í¶Ü¯ ÜÆÍ
×°ðìÅäÆ çÅ ÇéðìÅé ÁæòÅ ÁÖ³â ÕÆðåé
L ÁÃƺ ÇÂà îÅÇÃÕ ê¾åð ù êÅáÕ Üé» ñÂÆ Ô¯ð ñÅíçÅÇÂÕ, ÜÅäÕÅðÆ íðêÈð Áå¶ ×¹ðìÅäÆ ÁÅô¶ å¶ ×¹ðîÇå ÇòÚÅð» çÅ òÅÔÕ ìäÅÀ¹ä ñÂÆ ÁÖ¿â ÕÆðåéÆ Üæ¶ ç¶ ÃÈÞòÅé å¶ Ú¶å§é î˺ìð» ç¶ Ã¹ÞÅò» çÅ ÔÅðÇçÕ ÃòÅ×å Õð»×¶Í
âÅ. öòÕ ÇóØ
19 23
íÅÂÆ ×°ðçÆê ÇóØ, ÃzÆ Á³ÇîzåÃð
ÇÃ¼Ö êÛÅä çÅ ÃòÅñ
24
ÁÅ÷ÅçÆ çÅ ø§çÅ
26
ì¾Ú¶ ç¶ ÁÅåÇîÕ ÜÆòé çÆ À¹ÃÅðÆ ÓÚ î» çÆ íÈÇîÕÅ
26
ÁÜî¶ð ÇóØ
ÜÃêzÆå Õ½ð, î¯ÔÅñÆ (ׯñâ îËâÇñÃà)
4
So Kahiyat Hai Soora
Volume 07 | Issue 08 | August 2021 | S.A.S. Nagar (Mohali)
íÅçÀ°íðÇîí°ñÆ íÅçÀ°íðÇîí°ñÆíÇðܯìÇéêÛ°åÅäƨ ÜñæñéÆÇðíð¶ìðÃð°å¶ð§×°îÅäƨ ìðÃËÇéÇÃÕÅñÆÇÕÀ°Ã°Ö°ìÅñÆçÅçðî¯ðñò§å¶¨ ÇêzÀ°ÇêzÀ°ÚòËììÆÔÅì¯ñ¶í°ÇÂÁ§×îÇëðÇÔâç嶨 îÛðâ§×ÃÅÇÂðíððíðÇìé°ÔÇðÇÕÀ°Ã°Ö°êÅÂÆÁ˨ éÅéÕê±ÇÛÚñÀ°×°ðÁê°é¶ÜÔêzí°åÔÔÆÜÅÂÆÁ˨10¨ (¨17¨1¨)
Áðæ íÅç𯺠(çÅ îÔÆéÅ) ÁÅ Ç×ÁÅ ÔË ¢ òðÖÅ ð°¾å ÇòÚ à¯Â¶ Çà¾ì¶ êÅäÆ éÅñ íð¶ ԯ¶ Ôé, (ÇÂà é÷Åð¶ çÅ) ð§× îÅÇäÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË¢ (êð) ܶÔóÆ ÇÂÃåzÆ íð-ܯìé ÇòÚ (ܯìé ç¶ îÅä ç¶) í°ñ¶Ö¶ ÇòÚ öñåÆ ÖÅ ×ÂÆ, À°Ã 鱧 (êåÆ ç¶ ÇòÛ¯ó¶ ÇòÚ) êÛåÅäÅ ÔÆ ÇêÁÅ (À°Ã 鱧 éÆð-íð¶ æ» Ú§×¶ éÅÔ ñ¾×¶)¢ ÕÅñÆ ðÅå 鱧 îÆºÔ òð·çÅ ÔË, â¾â± ×°ó˺ ×°ó˺ Õðç¶ Ôé, î¯ð Õ°ÔÕç¶ Ôé, êêÆÔÅ íÆ ÒÇêzÀ° ÇêzÀ°Ó ÕðçÅ ÔË, (êð êåÆ å¯º ÇòÛ°óÆ) éÅð 鱧 (ÇÂà ðÔÅòä¶ ð§× 寺) ÁÅé§ç éÔƺ ÇîñçÅ¢ À°Ã 鱧 å» (íÅç𯺠ÇòÚ ÇÂÔÆ Çç¾ÃçÅ ÔË ÇÕ) þê â§×ç¶ Çëðç¶ Ôé, î¾Ûð â§× îÅðç¶ Ôé¢ Ú°ë¶ð¶ Û¾êó-åñÅì (îÆºÔ ç¶ êÅäÆ éÅñ) éÕÅ-éÕ íð¶ ԯ¶ Ôé (ÇìðÔäÆ éÅð 鱧 ÇÂà ÇòÚ Õ¯ÂÆ Ã°ÔÜ-ðÁÅç éÔƺ Çç¾ÃçÅ)¢ (ÇÂö åð·» ÇÜà ÜÆò-ÇÂÃåzÆ é±§ êzí±-êåÆ å¯º ÇòÛ¯ó¶ çÅ ÁÇÔÃÅà ԯ Ü»çÅ ÔË, À°Ã 鱧) êzí± çÆ ïÅç 寺 ÇìéÅ (Ô¯ð ÇÕö ð§×-åîÅô¶ ÇòÚ) ÁÅåîÕ ÁÅé§ç éÔƺ ÇîñçÅ¢ Ô¶ éÅéÕ! (ÁÅÖ—) î˺ å» ÁÅêä¶ ×°ð± çÆ ÇþÇÖÁÅ À°å¶ å°ð Õ¶ (À°Ã ç¶ ç¾Ã¶ ðÅÔ À°å¶) å°ð»×Æ, ÇÜæ¶ êzí±-êåÆ Çîñ ÃÕçÅ Ô¯ò¶, À°æ¶ ÔÆ ÜÅò»×Æ¢10¢
5
So Kahiyat Hai Soora
Volume 07 | Issue 08 | August 2021 | S.A.S. Nagar (Mohali)
◊πÓ«Â √æ⁄≈ Â∂ √Á∆Ú∆ ËÓ ¡Ê≈Â
-52
◊πÓ«Â ◊ΩÚÂ≈ «‹√ «Ú⁄
◊πÓ«Â Óß‚È Â∂ ÓÈÓ«Â ÷ø‚È ‘À (ñóÆ Ü¯óé ñÂÆ ÇêÛñÅ Á§Õ ç¶Ö¯...)
66. ÁòåÅð» å¶ Ü¯×ÆÁ» ê¿âå» çÅ Ö¿âé
òÅÚË òÅç¹ é ì¶ç¹ ìÆÚÅð˨ ÁÅÇê â¹ìË ÇÕÀ¹ ÇêåðÅ åÅð˨…¨4¨ (¨9¨4¨) (ðÅîÕñÆ î: 1, ê¿éÅ: 904) ÁÅéîå çÅ ò¶ç-í×å ò¶ç ÕÆ òÆÚÅðçÅ þ, ÇéðÅ Þ×óÅ ÔÆ ÃÔ¶óçÅ þÍ ÁÅéîåÆ í¶ÖÆÁ» çÅ ò¶ç À¹ÚÅðéÅ òÅç òÅÚäÅ ÔÆ þÍ ÁËö ì¶ç-òÆÚÅðÆ é¶åÅ òÅç òÅÚ òÅÚ Õ¶ Áå¶ ì¶ç òÆÚÅð òÆÚÅð Õ¶ ÁÅêä¶ ÁÅê â¯ìä çÅ ÃîÅé Õðç¶ ÔéÍ ïæÅ ×¹ðòÅÕ- ÒÒÁÅê â¹ì¶ ÚÔ¹ ì¶ç îÇÔ Ú¶ñ¶ çƶ ìÔÅǨ104¨ÓÓ (Ãñ¯Õ í×å ÕìÆð ÜÆÀ¹, ê¿éÅ: 1370) ÁÅê â¹ìä òÅñÅ ì¶çòÆÚÅðÆ ê¿Çâå, ÁÅêäÆ êÅÖ¿â ÁÅéîå ÇÕÇðÁÅ çòÅðÅ ÁÅêä¶ Çêåð» ù ÇÕò¶º åÅð ÃÕçÅ þ! ÁÅê â¹ì Õ¶ Ú¶ÇñÁ» ù íÆ éÅñ ÔÆ ð¯ó· Çç¿çÅ þÍ Ôá¹ Çé×zÔ¹ ÕÇð ÕÅÇÂÁÅ ÛÆÜ˨ òðå¹ åêé¹ ÕÇð îé¹ éÔÆ íÆÜ˨ ðÅî éÅî ÃÇð Áòð¹ é êÈÜ˨1¨ ×¹ð¹ öÇò îéÅ ÔÇð Üé ÿ׹ ÕÆÜ˨ Üî¹ Ü¿çÅð¹ ܯÇÔ éÔÆ ÃÅÕË ÃðêÇé âÇà é ÃÕË ÔÇð ÕÅ ðù êÆÜ˨1¨ðÔÅÀ¹¨ òÅç¹ êóË ðÅ×Æ Ü×¹ íÆÜ˨ åzË×¹ä ÇìÇÖÁÅ ÜéÇî îðÆÜ˨ ðÅî éÅî Çìé¹ çÈÖ¹ ÃÔÆÜ˨2¨ ÚÅóÇà êòé¹ ÇÿØÅÃé¹ íÆÜ˨ ÇéÀ¹ñÆ Õðî Ö๠Õðî ÕðÆÜ˨ ðÅî éÅî Çìé¹ ÇìðæÅ ÃÅù ñÆÜ˨3¨
×¹ðê¹ðòÅÃÆ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ Á¿åÇð Ú¯ð¹ ÇÕÀ¹ ÃÅç¹ ñÔÆÜ˨ ×¹ðî¹ÇÖ Ô¯Ç ÕÅÇÂÁÅ ×ó¹ ñÆÜ˨4¨ Á¿åÇð îË« åÆðæ íðîÆÜ˨ îé¹ éÔÆ ÃÈÚÅ ÇÕÁÅ Ã¯Ú ÕðÆÜ˨ ÇÕðå¹ êÇÂÁÅ ç¯Ã¹ ÕÅ ÕÀ¹ çÆÜ˨5¨ Á¿é¹ é ÖÅÇÔ ç¶ÔÆ ç¹Ö¹ çÆÜ˨ Çìé¹ ×¹ð Ç×ÁÅé ÇåzêÇå éÔÆ æÆÜ˨ îéî¹ÇÖ ÜéîË ÜéÇî îðÆÜ˨6¨ ÃÇå×¹ð êÈÇÛ Ã¿×Çå Üé ÕÆÜ˨ îé¹ ÔÇð ðÅÚË éÔÆ ÜéÇî îðÆÜ˨ ðÅî éÅî Çìé¹ ÇÕÁÅ Õðî¹ ÕÆÜ˨7¨ ÀȺçð çÈ¿çð êÅÇà èðÆÜ˨ è¹ð ÕÆ Ã¶òÅ ðÅî¹ ðòÆÜ˨ éÅéÕ éÅî¹ ÇîñË ÇÕðêÅ êzí ÕÆÜ˨8¨5¨ (ðÅîÕñÆ î: 1, ê¿éÅ: 905) ÇÂÔ À¹êðñÅ ×¹ðòÅÕ ÁÅéîå í¶Ö» ç¶ éÅéÅ êzÕÅð êÅÖ¿â ù ÇéÖÅð Õ¶ Ö¿âé ÕðçÅ þ, ÇÂé·» Ãí êÅÖ¿â í¶Ö» ç¶ î¹ÕÅìñ¶ ÇòÚ ×¹ðîÇå çÅ î¿âé Çòñ¼Öä å½ð å¶ êz×à ÕðçÅ þÍ ÁÇíÁÅà ÁÅÇçÕ éÅéÅ êzÕÅð ç¶ êÅÖ¿â-ÃÅèé ܯ Õ¶òñ ÃðÆð ðÈêÆ òðîÆ ù
îÅð Õ¶ ç¶ÔÆ ù ê¹áÆ ÇÃèÆ ÕðÕ¶ Áå¶ åð¯ó îð¯ó Õ¶ ÕÆå¶ Ü»ç¶ Ôé, Ãí êÅÖ¿â ðÈê ÔéÍ ÇÂé·» ç¶ ÕÆÇåÁ» îé ðÈêÆ Ã¼ê éÔƺ îðçÅÍ ÃðÆð ðÈêÆ òðîÆ Õ¹àÆ ÜÅä éÅñ ÕÆ ìäçÅ þÍ ÃðÆð ù õÅÔ-îÖÅÔ åÃÆÔ¶ ç¶ ç¶ Õ¶ éÕÅðÅ Õð ñËºç¶ ÔéÍ ïæÅ ÇòÁÅÇÖÁÅÔá ï¯× çòÅðÅ ÃòÅû ù Úó·ÅÀ¹ä çÆ ÇÕÇðÁÅ, îé ç¶ Ã¿Õñê» ÇòÕñê» ù ð¯Õ Õ¶ ÇåzôéÅ çîé Õðé çÅ Õ¹Ú¼Ü, ÇÃðø ÕÅÇÂÁ» ù ÔÆ Õî÷¯ð ÕðçÅ þÍ Ô¯ð ÇÂà êÅÖ¿â-ÇÕÇðÁÅ ç¹ÁÅðÅ Õ¹Û éÔƺ ÃðçÅÍ ÇÂÃ ç¶ æŪ üڶ ÃÇå×¹ðÈ çŠöòÕ ÇÃÖ ìä Õ¶ ×¹ð-çÆÇÖÁÅ ×¹ð-î¿åð ×¹ðîÇå éÅî ÁÇíÁÅà ÕîÅÂÆ Áå¹¼à Õð Õ¶ Áå¶ éÅî ÁÇíÁÅà ÕîÅÂÆ òÅñ¶ ×¹ðî¹ÇÖ Üé» çÆ Ã¿×å Õð Õ¶ îé ù êðì¯èäŠïèäÅ ÁÇåÁ¿å ×¹äÕÅðÆ þÍ ÇÂà ÇìÇè Üî Ü¿çÅð (÷Åñî ÜîÈÁÅ) ܯÇÔ éÔƺ ÃÕçÅ (ç¹Ö éÔƺ ç¶ ÃÕçÅ) Áå¶ îÅÇÂÁÅ ðÈêÆ Ã¼êäÆ â¿× éÔƺ îÅð ÃÕçÆÍ ìÃ, òÅÇÔ×¹ðÈ éÅî çÅ ðà ñË ñË Õ¶ ×¹ðîÇå éÅî ÁÇíÁÅà ÕîÅÂÆ ÇòÚ Ü¹à ÜÅò¶Í òÅç» (Þ×ÇóÁ») çÆÁ» ÕÔÅäÆÁ» ùä êó· Õ¶ ÇÂÔ Ã¿ÃÅð (ÿÃÅðÆ ê¹ðô) ðÆÇÞÁÅ ðÇÔ¿çÅ þÍ ÁÅî Ü×å ë¯Õ¶ ðÅ× éÅç ç¹ÁÅðÅ ÔÆ îé ù êðÚŪçÅ þÍ Á¼Ü Õñ· ç¶ ðÅ× ç¶ î¹¼á¶ Ô¯Â¶ ðÅ×Æ Üé íÆ ÇÂö ÇìÇè ñ¯Õ» ç¶ ðÆÞÅä ÇòÚ ðÚ¶ êÚ¶ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ ÇÂÔ Ãí ÇåÔ» ×¹ä» ÇòÚ î¹¼á¶ ðÇÔä çÆ Ö¶â þ Áå¶ ÃÅðÅ Ü× åzË×¹äÆ ÇìÖ îÅÇÂÁÅ ÇòÚ î¹ÇáÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ Ü¿îçÅ îðçÅ ðÇÔ¿çÅ
6
So Kahiyat Hai Soora þ, òÅÇÔ×¹ðÈ ðîå ðÅî ç¶ ×¹ðîÇå éÅî ÇòÚ ðå¶ Çìé» ç¹Ö ÔÆ ç¹Ö ÃÇÔ¿çÅ þÍ ë¯ÕàÕðîÆ Ü¯×Æ Üé ë¯ÕÆ ÇéðÇòÕñêåÅ ðÇÔä ê½ä ù çÃî¶ çòÅð Úó·ÅÀ¹äÅ å» ÇÃÖ ñ˺çÅ þ, êð å¼å ðà À¹Ã ù éÔƺ ÁŪçÅ, ë¯Õ¶ ðû ÇòÚ «íÅÇÂîÅé Ô¯ Õ¶ ÔÆ ÇÚå êðÚÅÂÆ ðÖçÅ þÍ ÇÂö åð·» ÇéÀ¹ñÆ Õðî ÕðéÔÅð¶ êÅÖ¿âÆ Üé íÆ Öà Õðî Õð Õð Õ¶ ÔÆ ðܶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, ÇÂÔ ÇéðÅ À¹é·» çÅ Õ¹Ú¼Ü ÔÆ þÍ ÇÂà ÇìÇè ë¯Õà Õðî ÕîÅÀ¹äÅ À¹é·» çÅ ÇìðæÅ ÃÅà ×òÅÀ¹äÅ ÔÆ þÍ Õ¶òñ ×¹ðîÇå éÅî ÁÇíÁÅà ÇòÚ ñ׶ ÃòÅà ÔÆ Ãëñ¶ ÔéÍ ÇÜé·» ç¶ Á¿çð ÕÅî ÁÅÇçÕ ê¿Ü» Ú¯ð» çÆ Á×éÆ íóÕçÆ ðÇÔ¿çÆ þ, Çåé·» ù üÚÆ èÆðÜ ÇÕò¶º ÁÅ ÃÕçÆ þ, üÚÆ èÆðÜ ÇòÚ ÇèÜ ÔÆ éÔƺ ÃÕç¶Í ÇÜé·» ç¶ Á¿çð Ú¯ð òÇÃÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ þ, Çåé·» ù üڶ éÅî çŠùÁÅç ÇÕò¶º ÁÅ ÃÕçÅ þÍ ÇÂÔ Õ¶òñ ×¹ð Áé¹ÃÅðÆ ×¹ðî¹ÇÖ Üé ìä Õ¶ ÔÆ Ã¼ÚÆ ×¹ðîÇå ùîÇå ÁŪçÆ þÍ Õ¶òñ ÇÂö ÇìÇè ÔÆ ÃðÆð ðÈêÆ ÇÕñ·¶ ù ÕÅìÈ ÕðÆçÅ þÍ ÇÜåé¶ òÆ êÅÖ¿âÆ ñ¯Õ ÁÅéîå åÆðæ» Óå¶ éÔÅªç¶ Ôé À¹åé¶ íðîç¶ ÔÆ îð Ü»ç¶ Ôé, Áå¶ À¹é·» ç¶ Á¿çð çÆ îËñ éÔƺ Ü»çÆ, Çܪ çÆ Çåª ìäÆ ðÇÔ¿çÆ þÍ ÇÜò¶º êÅÖ¿âÆ À¹çÕÇÂôéÅéÆ ê¹ðÖ çÅ îé üÚÅ éÔƺ Ô¹¿çÅ, å» ÁËö Ã¯Ú ÇÂôéÅé Õðé çÅ ÕÆ ñÅí! À¹é·» ç¶ ñ¶Ö» ÇòÚ ÁËÃÅ ÇñÇÖÁÅ Ô¹¿çÅ þ, ÇÕö çÅ ÕÆ ç¯ô ð¯Ã þÍ Ü¯ êÅÖ¿âÆ ê¹ðô Á¿é éÔƺ Ö»ç¶ À¹Ô ÁËò¶º ç¶ÔÆ ù ÔÆ ç¹Ö Çç¿ç¶ Ôé, À¹é·» çÅ Á¿é-ÇåÁÅ×Æ êÅÖ¿âÆ Ô¯äÅ ç¶ÔÆ
Volume 07 | Issue 08 | August 2021 | S.A.S. Nagar (Mohali) ù ç¹Ö ç¶äÅ ÔÆ Õðî þÍ ×¹ðÈ ç¶ ìõô¶ ԯ¶ ×¹ðîÇå Ç×ÁÅé 寺 Çìé» Ã¼ÚÆ ÇåzêåÆ Õç¶ éÔƺ ÁŪçÆÍ Ü¯ ê¹ðô ×¹ðîÇå Ç×ÁÅé 寺 À¹µÕÅ ÔÆ ÁÇ×ÁÅå Áå¶ îéî¹Ö ðÇÔ¿ç¶ Ôé, À¹Ô î¹ó î¹ó Õ¶ ÔÆ Ü¿îç¶ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ ÃÇå×¹ðÈ Ã¼Ú¶ êÅåôÅÔ çÆ ×¹ð-çÆÇÖÁÅ ñËäÅ å¶ ×¹ðÈ çÆ Ã¿×å ÇòÚ ÔÆ Ôð òÕå ðÇÔäŠܯ Üé ÁõÇåÁÅð Õðç¶ Ôé, À¹é·» çÅ îéÈÁÅ Ôð òÕå ðÅî éÅî ÇòÚ ñÆé ðÇÔ¿çÅ þ, À¹Ô Õç¶ Ü¿îç¶ îðç¶ éÔÆºÍ å» å¶ òÅÇÔ×¹ðÈ éÅî ðÈêÆ ×¹ðîÇå ÁÇíÁÅà 寺 Çìé» Ô¯ð Ãí Õðî êÅÖ¿â-ðÈê ÔéÍ ÇÜò¶º ÚÈÔÅ ÁËò¶º Õ¹åð Õ¹åð Õ¶ ÚÆ÷» çÅ ã¶ð ñÅ Çç¿çÅ þ, ÇÂö êzÕÅð ÇÂÔ ÃÅð¶ ë¯Õà Õðî ÀȺçð èÈ¿çð ÇÕÇðÁÅ çÆ ÇéÁÅÂƺ ÔéÍ è¹ð çð×ÅÔÆ êz¶ðéÅ òÅñÆ Ã¼ÚÆ Ã¶òÅ ×¹ðîÇå éÅî ÇòÚ ðÚäÅ ÔÆ þÍ ×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì øðîÅªç¶ Ôé ÇÕ Ü¶ òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ ÁÇå ÇÕðêÅ Ô¯ò¶ å» ×¹ðîÇå éÅî ÇîñçÅ ÔËÍ ì¶ç¹ ìÅç¹ é êÅÖ¿â¹ ÁÀ¹èÈ ×¹ðî¹ÇÖ ÃìÇç ìÆÚÅðƨ19¨ ×¹ðî¹ÇÖ Ü¯×¹ ÕîÅòË ÁÀ¹èÈ Üå¹ Ãå¹ ÃìÇç òÆÚÅðƨ20¨ ÃìÇç îðË îé¹ îÅð¶ ÁÀ¹èÈ Ü¯× Ü¹×Çå òÆÚÅðƨ21¨ îÅÇÂÁÅ î¯Ô¹ íòÜ« þ ÁòèÈ ÃìÇç åðË Õ¹ñ åÅðƨ22¨ ÃìÇç ÃÈð Ü¹× ÚÅð¶ ÁÀ¹èÈ ìÅäÆ í×Çå òÆÚÅðƨ23¨ ¶Թ îé¹ îÅÇÂÁÅ î¯ÇÔÁÅ ÁÀ¹èÈ ÇéÕÃË ÃìÇç òÆÚÅðƨ24¨ ÁÅê¶ ìÖö î¶Çñ ÇîñŶ éÅéÕ ÃðÇä
ÇÜé·» ç¶ Á¿çð ÕÅî ÁÅÇçÕ ê¿Ü» Ú¯ð» çÆ Á×éÆ íóÕçÆ ðÇÔ¿çÆ þ, Çåé·» ù üÚÆ èÆðÜ ÇÕò¶º ÁÅ ÃÕçÆ þ, üÚÆ èÆðÜ ÇòÚ ÇèÜ ÔÆ éÔƺ ÃÕç¶Í ÇÜé·» ç¶ Á¿çð Ú¯ð òÇÃÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ þ, Çåé·» ù üڶ éÅî çŠùÁÅç ÇÕò¶º ÁÅ ÃÕçÅ þÍ ÇÂÔ Õ¶òñ ×¹ð Áé¹ÃÅðÆ ×¹ðî¹ÇÖ Üé ìä Õ¶ ÔÆ Ã¼ÚÆ ×¹ðîÇå ùîÇå ÁŪçÆ þÍ Õ¶òñ ÇÂö ÇìÇè ÔÆ ÃðÆð ðÈêÆ ÇÕñ·¶ ù ÕÅìÈ ÕðÆçÅ þÍ ÇÜåé¶ òÆ êÅÖ¿âÆ ñ¯Õ ÁÅéîå åÆðæ» Óå¶ éÔÅªç¶ Ôé À¹åé¶ íðîç¶ ÔÆ îð Ü»ç¶ Ôé, Áå¶ À¹é·» ç¶ Á¿çð çÆ îËñ éÔƺ Ü»çÆ, Çܪ çÆ Çåª ìäÆ ðÇÔ¿çÆ þÍ ÇÜò¶º êÅÖ¿âÆ À¹çÕ-ÇÂôéÅéÆ ê¹ðÖ çÅ îé üÚÅ éÔƺ Ô¹¿çÅ, å» ÁËö Ã¯Ú ÇÂôéÅé Õðé çÅ ÕÆ ñÅí! À¹é·» ç¶ ñ¶Ö» ÇòÚ ÁËÃÅ ÇñÇÖÁÅ Ô¹¿çÅ þ, ÇÕö çÅ ÕÆ ç¯ô ð¯Ã þÍ
7
å¹îÅðƨ25¨9¨ (ðÅîÕñÆ î: 1, ê¿éÅ: 908) ÁË êÅÖ¿âÆ Üé! ì¶ç ìÅç îå Õð¯! ÇÂÔ Ãí êÅÖ¿â ðÈê ÔÆ ÔéÍ Ô¶ ܯ×Æ ÁÀ¹èÈ Üé! ÇÂÔ êÅÖ¿â, ôìç-ìÆÚÅðÆ ×¹ðî¹ÇÖ éÅî ÁÇíÁÅÃÆ Üé» ù éÔƺ íŪçÅÍ ×¹ðî¹ÇÖ Üé üÚÅ Ü¯× ÕîŪçÅ þÍ Ô¶ ÁÀ¹èÈ! À¹Ã çÅ Üå Áå¶ Ãå ÇÂÔÆ þ ÇÕ ôìç ×¹ð-î¿åð çÆ ÕîÅÂÆ ÕðÆ ÔÆ ÜÅò¶Í ×¹ðîÇå-ôìçÕîÅÂÆ ÇòÚ ñÆé ðÇÔäÅ ÔÆ Ã¼ÚÅ Üå Ãå þÍ Â¶çÈ¿ òè Õ¶ Ô¯ð Õ¯ÂÆ Üå Ãå éÔƺ ÔËÍ ôìç-ÕîÅÂÆÁ» Õð Õð Õ¶ ÜÆòé-î¹Õå Ô¯ ÜÅò¶, ÇÂÔ¯ À¹Ã çÅ îé îÅðéÅ þ; Ô¶ ÁÀ¹èÈ! ÇÂÔ¯ üÚÆ Ü¯× Ü¹×å òÆÚÅð þÍ ÇÂà ÇìÇè ܯ×-ܹ×å-òÆÚÅðÆ ìäéÅ ÔÆ ñ¶Ö¶ ê˺çÅ þ, Ô¯ð Ãí êÅÖ¿â îÅÇÂÁÅ î¯Ô þ, ÇéðÆ íòÜñ ÇòÚ ×¯å¶ ÖÅä òÅñÆ ÔÆ ×¼ñ þÍ Ô¶ ÁÀ¹èÈ! ÇÂà íòÜñ 寺 Õ¶òñ ×¹ð-ôìç ç¹ÁÅðÅ éÅî ÁÇíÁÅà ÕîÅÂÆ ÕðÕ¶ ÔÆ åðÆçÅ þÍ ×¹ðî¹ÇÖ éÅî ÁÇíÁÅÃÆ Üé ÁÅê òÆ åð Ü»ç¶ Ôé Áå¶ Õ¹ñ íÆ åÅð ñËºç¶ ÔéÍ ×¹ðôìç-òÆÚÅðÆ ÁÇíÁÅÃÅÚÅðÆ Ô¯ Õ¶ ܯ Üé ÁÅêäÅ Üéî ÇÜäç¶ Ôé, À¹Ô ÚÔ¹¿Á» ܹ׻ ÇòÚ êzÇüè ÃÈðî¶ ÕÔÅªç¶ ÔéÍ Ô¶ ÁÀ¹èÈ! ÃÇå×¹ðÈ çÆ ìÅäÆ ç¹ÁÅðÅ í×åÆ ÕðéÅ ÔÆ Ã¼ÚÅ òÆÚÅðÆ ìäéÅ þÍ ÇÂÔ îéÈÁÅ îÅÇÂÁÅ çÅ î¯ÇÔÁÅ þ, Ô¶ ÁÀ¹èÈ! ÇÂà îÅÇÂÁÅ î¯Ô ÇòÚ èÃä 寺 åç¶ ÇéÕñ ÃÕçÅ þ, ܶÕð ×¹ð-ôìç çÅ ÁÇíÁÅà (ÇòÚÅð) ÃçÅ ÔÆ ÃòÅà ÃòÅà ÕðçÅ ðÔ¶Í ÇÜà À¹êð ìõÇôô òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ Ô¯ ÜÅò¶, À¹ÔÆ ×¹ðî¹ÇÖ Üé òÅÇÔ×¹ðÈ Ã¶åÆ Çîñ Õ¶ Çëð ÇîÇñÁÅ ÔÆ ðÇÔ¿çÅ þÍ ÁËÃÆ þ ×¹ð éÅéÕ ÃÅÇÔì çÆ Ãðé, ܯ åÕ åÕÅÂÆ Ô¯ÂÆ Õç¶ ÇìðæÆ éÔƺ Ü»çÆÍ ÇÂà 寺 Á×ñÅ ÃÅðÅ ôìç ×¹ðòÅÕ ðÅîÕñÆ îÔñÅ 3¨12¨1¨10¨ êÅÖ¿â Ü¯× çÅ ÔÆ Ö¿âé ÕðçÅ þ, ÇÜà çÆ ÁÇèÕ ÇòÁÅÇÖÁÅ Õðé çÆ ñ¯ó éÔÆºÍ êÇÔñ» êÅÖ¿â Ü¯× ìæ¶ðÅ Ö¿âé Ô¯ üÇÕÁÅ þÍ åzË×¹ä ÁÚ¶å éÅî¹ Ú¶åÇÔ éÅÔÆ Çìé¹ éÅòË ÇìéÇà ÜÅÂƨ15¨ ìzÔîÅ ÇìÃé¹ îԶù åzËîÈðÇå Çåz×¹Çä íðÇî í¹ñÅÂƨ16¨ ×¹ð êðÃÅçÆ ÇåzÕ¹àÆ ÛÈàË ÚÀ¹æË êÇç Çñò ñÅÂƨ17¨
Volume 07 | Issue 08 | August 2021 | S.A.S. Nagar (Mohali)
So Kahiyat Hai Soora ê¿Çâå êóÇÔ êÇó òÅç¹ òÖÅäÇÔ Çå¿éÅ ìÈÞ é êÅÂƨ18¨ ÇìÇÖÁÅ îÅå¶ íðÇî í¹ñŶ À¹êç¶Ã¹ ÕÔÇÔ ÇÕù íÅÂƨ19¨ (¨27¨2¨) (ðÅîÕñÆ î: 3, ê¿éÅ: 909) ÇåÔ» ×¹ä» çÅ èÅðéÆ êÅÖ¿âÆ Üé ÃçÅ ÁÚ¶å ÁòÃæÅ ÇòÚ ÔÆ ðÇÔ¿çÅ þ, éÅî Õç¶ Ú¶åçÅ ÔÆ éÔÆºÍ Çìé» éÅî 寺 ìà Çìéà ÔÆ Ü»çÅ þÍ åzË×¹äÆ ÜÆò À¹ÔÆ Ôé ܯ Çå¿é» ×¹ä» òÅñÆ îÅÇÂÁÅ ÇòÚ ÔÆ ñæ êæ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ ìzÔîÅ, Çìôé, îÔ¶ô (îÔ»ç¶À¹) ÇÂÔ åzËò¶º îÈðåÆÁ», ܯ êÅÖ¿âÆÁ»
ç¶ êÈÜä Ü¯× Ôé, ÇÂé·» ÇåÔ» ç¶òÇåÁ» çÆ Çå¼ÕóÆ Çå¿é» îÅÇÂÁÅòÆ ×¹ä» ÇòÚ ÔÆ íðîçÆ ÇëðçÆ ðÇÔ¿çÆ þ; ÇÂé·» ÇåÔ» ç¶òÇåÁ» ç¶ ê¹ÜÅðÆÁ» é¶ íÆ îÅÇÂÁÅ ÇòÚ ÔÆ íðîäÅ Ô¯ÇÂÁÅ, ÇåÔ» îÅÇÂÁÅòÆ ×¹ä» çÆ ÇåzÕ¹àÆ ÇòÚ í¹ñ¶ ðÇÔäÅ Ô¯ÇÂÁÅÍ ÇÂÔ ÇåzÕ¹àÆ ×¹ðêzÃÅçÆ (×¹ðÈ ç¶ êzÃÅç ÇÕðêÅ çòÅðÅ) ÔÆ Û¹àçÆ þ, Áå¶ ×¹ðêzÃÅçÆ ÔÆ Ú½æ¶ êç å¹ðÆÁÅ ×¹ä ÇòÚ Çñò ñ×çÆ þÍ êÅÖ¿âÆ ê¿Çâå ñ¯Õ ÇÂé·» ÔÆ êÅÖ¿â ðÈê ÇåÔ» îÅÇÂÁÅòÆ ×¹ä» òÅñ¶ ì¶ç» ù êó· êó· Õ¶ òÅç òÖÅäç¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé,
Çåé·» é¶ å¹ðÆÁÅ êç çÆ ìÈÞ ÇÕò¶º êÅäÆ ÃÆ? êÅ ÔÆ éÔƺ ÃÕç¶Í ÇìÇÖÁÅ ÇòÚ îå¶ Ô¯Â¶ Áå¶ õ¹ç íðî ÇòÚ í¹ñ¶ ԯ¶ êÅÖ¿âÆ ê¿Çâå ÇÕö Ô¯ðà ù ÕÆ À¹êç¶ô Õð ÃÕç¶ ÔéÍ Ã¼ÚÅ À¹êç¶ô Õð ÔÆ éÔƺ ÃÕç¶ Áå¶ À¹é·» çÅ À¹êç¶ô ÕÆåÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÇÕö ù ÕÆ íŪçÅ þÍ ÇÂà 寺 Á×ñ¶ð¶ ôìç ÇòÖ¶ íÆ íñÆ í»å ÇÂÔ¯ ×¼ñ çðÃÅÂÆ ×ÂÆ þ ÇÕ ×¹ðîÇå éÅî çÆ êÈÜŠ寺 Çìé» Ô¯ð Ãí êÈÜÅ êÅÖ¿â ðÈê þ (ç¶Ö¯ ðÅîÕñÆ îÔñÅ 3 ¨21¨3¨12¨) (ìÅÕÆ Á×ñ¶ Á¿Õ ÓÚ…)
ÃzÆ ÁÕÅñ ê¹ðÖ ÕÅ õÅñÃÅ
×¹ðê¹ðòÅÃÆ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ
×¹ðÈ çÃî êÅåôÅÔ é¶ òËÃÅÖÆ òÅñ¶ Ççé õÅñÃÅ êz×à ÕÆåÅÍ ÇÜÃ ç¶ êz×à Õðé çÅ Ô¹Õî ÁÕÅñ ê¹ðÖ òñ¯º Ô¯ÇÂÁÅÍ ÇÂÔ õÅñÃÅ ÁÕÅñ ê¹ðÖ çÆ îÀ¹Ü 寺 êz×à Ô¯ÇÂÁÅ Áå¶ ÁÕÅñ ê¹ðÖ çÆ ÁÕÅñÆ ø½Ü ÕÔÅÇÂÁÅÍ åç¶ ×¹ðÈ çÃî êÅåôÅÔ çÅ òÅÕ þ : ÖÅñÃÅ ÁÕÅñ ê¹ðÖ ÕÆ ë½Ü¨ êz×Çàú ÖÅñÃÅ êzîÅåî ÕÆ î½Ü¨ ÁËö ÁÕÅñ ê¹ðÖ ç¶ õÅñö çÅ ñ¾Ûä ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ ÇòÚ Çª ÕÆåÅ þ : ÕÔ¹ ÕìÆð Üé í¶ ÖÅñö êz¶î í×Çå ÇÜÔ ÜÅéƨ4¨3¨ (ðÅ×¹ ïðÇá, ìÅäÆ í×å ÕìÆð ÜÆ ÕÆ, Á§× : 654-55) ÇÂà íÅò ù ×¹ðÈ çÃî êÅåôÅÔ ÜÆ é¶ 33 Ãò¾ÂÆÁ» ÇòÚ Çª ç¾ÇÃÁÅ þ : êÈðé ܯÇå Ü×Ë Øà îË åì ÖÅñà åÅÇÔ éÖÅñà ÜÅé˨ Òêz¶î í×Çå ÇÜÔ ÜÅéÆÓ òÅñÆ ÇìòÃæÅ òÅñÅ ÒêÈðé ܯÇå Ü×Ë Øà îËÓ ç¶ Ü×î×Æ ð§×» òÅñÅ ÔÆ õÅñÃÅ þÍ Á§Çîzå ÛÕä Ã ç¶ Ççzó·Å¶ Ô¹Õî» Ãì§èÆ ðÇÔå-ðÇÔäÆÁ» ç¶ ÕîÅòäÔÅðÅ ÔÆ õÅñÃÅ þÍ ÇÂà Çìì¶Õ-ÕîÅÂÆ ù êz¶î é¶î çï¹Õå ÇéìÅÔ Õ¶ éÅî ðÈêÆ ÃÅð-Çìì¶Õ ÕîÅÂÆ ù êz¶î-í×åÆ ç¶ ð§×» ÇòÚ ÇÃð¶ Úó·ÅÀ¹ä òÅñÅ ÔÆ õÅñÃÅ þ Áå¶ êÈðé Ç×ÁÅé-ÕñÅ ÇòÚ Ö¶âäÔÅð¶ õÅñÃÅ Üé ÔÆ õÅñÃÅ Çìì¶Õ ÕîÅÂÆ ç¶ èéÆ ÔéÍ êÈðé Ç×ÁÅé ÁòÃæÅ ÇòÚ òÆ éÅî Çìì¶Õ çÆ ÃÇÔÜ ÕîÅÂÆ ìäÆ ðÇÔ§çÆ þÍ ïæÅ ×¹ðòÅÕ : Ç×ÁÅéÆÁÅ ÕÅ èé¹ éÅî¹ þ ÃÔÇÜ ÕðÇÔ òÅêÅð¹...¨10¨6¨23¨ (ÇÃðÆðÅ×¹ î.3, Á§× : 68) åæÅ : ÁÕæ ÕæÅ Á§Çîzå êzí ìÅéƨ ÕÔ¹ éÅéÕ ÜÇê ÜÆò¶ Ç×ÁÅéƨ2¨2¨20¨ (ÇìñÅò« î. 5, Á§× : 806) éÅî-Çìì¶Õ ÕîÅÂÆ çÅ ÇìéÅà ÇÕö ÔÅñå Á§çð òÆ éÔƺ
Ô¹§çÅÍ ÇÂà ðÇÔå-ðÇÔäÆ Ã§ï¹Õå éÅî ÃÅð Çìì¶Õ ÕðéÆ Õîñ ÜîÅñ ÕÅ ÕîÅñ Õ¶òñ ×¹ðÈ Øð ÇòÚ ÔÆ þÍ ìzÔîÅ çÅ ÁòåÅð Çí¾ÖÅ í¾à Ü篺 þڶ ×¹ðÈ Ã§å çÆ à¯ñ ÇòÚ ÇøðçÅ Ô¯ÇÂÁÅ ×¹ðÈ ÕÆ ôðé ÁÅÇÂÁÅ åç À¹Ã ù êzåÆå ÁÅÂÆÍ ÜËÃÅ ÇÕ À¹Ã çÆ ÁÅêäÆ ×¹ðÈ Ç×ÁÅé Áé¹íòÆ ìÅäÆ ÃÅÖÅ íðçÆ þÍ ïæÅ : ðÇÔú çå ÔÀ¹ à¯Çñ ÃÅè ìÔ¹å¶ð¶ Çâᶨ çÇéÁÅÃÆ åêÃÆÁÔ î¹ÖÔ¹ ¶ ê¿Çâå Çîᶨ ìðù ¶չ ÔÀ¹ ÇëÇðú ÇÕéË éÔ¹ êðÚÀ¹ ñÅïÀ¹¨ ÕÔÇåÁÔ ÕÔåÆ Ã¹äÆ ðÔå Õ¯ Ö¹ÃÆ é ÁÅïÀ¹¨ ÔÇð éÅî¹ Û¯Çâ çÈÜË ñ׶ Çåé© Õ¶ ×¹ä ÔÀ¹ ÇÕÁÅ ÕÔÀ¹¨ ×¹ð¹ çÇï ÇîñÅïÀ¹ ÇíÇÖÁÅ ÇÜò åÈ ðÖÇÔ Çåò ðÔÀ¹¨2¨2@¨ (ÃòÂƶ îÔñ¶ åÆܶ Õ¶, Á§× : 1395-96) ¶ö ×¹ðîÇå Çìì¶Õ ç¶ ÁÅçðô ù î¹¾Ö ð¾Öç¶ Ô¯Â¶ ÒÒ×¹ðÇÃÖ îÆå ÚñÔ¹ ×¹ð ÚÅñÆÓÓ (èéÅÃðÆ î. 4, ¨4¨4¨, Á§× : 667) òÅñÆ èÅðéÅ ç¶ ðÇÔåòÅé Çìì¶ÕÆ õÅñÃÅ ÃzÆ ×¹ð çðÃÅÂÆ å¶ Ççzó·ÅÂÆ ðÇÔå ù å鯺-î鯺 ÕîÅªç¶ ÔéÍ ÁËö ×¹ðÇþֻ êzæÅÇ ÔÆ ×¹ðÈ çÃî êÅåôÅÔ çÅ ÇÂÔ ø¹ðîÅé þ : ðÇÔäÆ ðÔ¶ ïÂÆ ÇÃÖ î¶ðŨ À¹Ô ÃÅÇÔì îË À¹Ã ÕÅ Ú¶ðŨ è§é ×¹ðÈ ÃÅÇÔì! ÁÅêä¶ ÁÅÇ×ÁÅÕÅðÆ ðÇÔåòÅé Çþֻ ù ÇÕ¾âÆ òÇâÁÅÂÆ Çç§ç¶ ÔéÍ Â¶òâ òâÆ òÇâÁÅÂÆ ×¹ðÈ ÕÆ ðÇÔå ù þ, å¶ ÇÂà ðÇÔå éÅñ Ãƺ×Åð¶ ÇÃ¾Ö ù þÍ Ã¯ ×¹ðÈ Ô¹ÕîÅÂÆ ðÇÔå êð ÚñäÅ Ôð¶Õ ÇçØ, ùÇÚÁÅð ÇÃ§Ø çÅ èðî, íÅò øð÷ þÍ ÚÅÔ¶ ÇÕåéÆ íÆ ÕáéÅÂÆ ê¶ô ÁÅò¶Í ×¹ðÈ-Ô¹Õî» êð ÚñäÅ å¶ ×¹ð-ìÚé» ù ÕîÅòäŠþÚÅ ×¹ðîÇå-Çìì¶Õ þÍ ðÇÔå-ðÇÔäÆúº ÀÈðÅ Ç×ÁÅé-Çìì¶Õ ×¹ðîÇå Á§çð êðòÅé éÔÆºÍ ÇéðÅ ÕæéÆ ç¹ÁÅðÅ Ç×ÁÅé, å¶ ðÇÔå éÅ ðÖäÅ ÇÂÔ îéî¹ÖåÅÂÆ ç¶ ñ¾Ûä Õ¹ñÛä ÔéÍ Ç×ÁÅé¹ ÇèÁÅé¹ Ãí¹ ×¹ð å¶ Ô¯Âƨ ÃÅÚÆ ðÔå ÃÅÚÅ îÇé ïÂƨ îéî¹Ö ÕæéÆ þ êð¹ ðÔå é Ô¯ÂÆ...¨3¨ (8¨1)
8
So Kahiyat Hai Soora
Volume 07 | Issue 08 | August 2021 | S.A.S. Nagar (Mohali)
ÍzÓ ∂ √πÈ‘ ∂ Û≈
×¹ðê¹ðòÅÃÆ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ
éÅî çÆ êzîÅðæÆ ÚîÕ éÅñ
ÚîÕÆñ¶ ÕÀ°åÕÆ Ú¶ÔÇðÁ» À°å¶ ÔÇð ðà à°ñ à°ñ êªçÅ ê¶Ö Õ¶ ÃÇÔÜ ÃîÅÇè çŠüÚÅòÅ Áðæ
ÃîÞ ÇòÚ ÁÅÀ°ºçÅ ÔËÍ ÇìðÔ¯º-
ì¶è¶ ÔÆÁÇóÁ» ÇòÚ¯º ÇéÕö êz¶î ç¶ åÆð, Ãð¯å¶ Üé» ç¶ ÃÆÇéÁ» Á³çð Ã»× ÖóÆ ÕðÅò³ç¶
Ôé Áå¶ ð³×-ðåóÆ çôÅ ç¶
ÕÀ°åÕÆ ÕàÅÖô, ÁÇÜÔ¶ êz¶î
ç¶ ÚÅìÕ Õà Õà ն ñ×ÅÀ°ºç¶
Ôé ÇÕ ÇìÔìñ ÕÆå¶ Çìé» éÔƺ Ûâç¶Í ÇÂÔ ÃÅð¶ ÚîåÕÅðÆ
ÇÕzôî¶ Õ¯ÂÆ Çîä Çîæ Õ¶ éÔƺ ֶⶠܻç¶, ÃÇåó×-î³âñ ç¶ ÇÂÔ Ã¹å¶-ùíÅòÆ Ú¯Ü ÔéÍ
×°ðî¹Ö Üé» ç¶ Áé§ç Ô°ñÅà çÆ ÇÂÔ ×¯Þ ÕæÅ ÔËÍ
9
êz¶î ç¶ ð³× ÇòÚ ðåó¶ Òð»× ð³×Æñó¶Ó ÇÃÖ» ÃÜä» ç¶ êðÃêð êz¶î ç¶ Ô°ñÅÃ, Áå¶ éÅÇÂ-ðÃÆÁó¶ îè¹ð Çîá-ì¯ñó¶ êz¶îÆ Üé» ç¶ êz¶î-ÇìñÅà ܶ êz¶îÅ í×åÆ éÔƺ å» êz¶î-ÕÔÅäÆÁ» ÷ðÈð ÔéÍ ÇÂÔé» êz¶î-ÕÔÅäÆÁ» çÅ ÕÇÔäÅ ÕÆ ÔË? êz¶î çÅ ×ÇÔäÅ êÇÔðéÅ ÔËÍ ÚÅÀ°-ÚÂÆñÆ Áå¶ ðÃ-ðÃÆñÆ êz¶î çÆ è¹éÆ ÇòÚ îè¹ð îè¹ð êz¶î ç¶ ê¹ÔÅð¶ ë¹à Õ¶ Üç ÕçÆ ÇÕ êz¶îÆÁ» çÆ ÚñÈñ¶ ð³×» çÆ îÃå çôÅ Ô°³çÆ ÔË, À°Ã ù ç¶Ö Õ¶ ç¶ÖäÔÅðÅ ÁÇÜÔÅ Õ¯ÂÆ éÔƺ Ô°³çÅ Ô¯ò¶×Å ÇÜà çÅ ÇÔðçÅ Áé§çå éÅ Ô°³çÅ Ô¯ò¶Í ÕÆðåé-î³âñ ÇòÚ êz¶îÆÁ» ç¶ êðÃêð Ü°ó ÜÅä çÅ ÃîÅ×î, Üç ÕçÆ ÇÕ ×°ðÈ êz¶ðéÅ Áé°ÃÅð ìÞçÅ ÔË, À°Ã çÅ òðéä Ô¯äÅ ÁåÆÁ³å Áñ½ÇÕÕ ×¼ñ ÔËÍ ÕÇÔì¶ ÕÀ° ïíÅ éÔÆ ç¶ÖÅ ÔÆ êðòÅ鹨121¨ (Ãñ¯Õ ÕìÆð ÜÆ, ê³éÅ : 1370) òÅñÅ ×°ðêzîÅä Â¶æ¶ Øà ÜŶ å» íÆ ÁÃÚðÜ éÔÆºÍ ÕÆðåéÆ ÃÜä» ç¶ Ú¶ÔÇðÁ» À°êð Úó·¶ ð¼ìÆ é±ð çÆ ÞñÕÅð Áå¶ éÅî îÔ» ðà ÇòÚ î×é ԯ¶ îðÜÆòÇóÁ» ç¶ Á³Çîzå-Çí³é¶ ñ¯ÇÂä» çÆ åÅð Áå¶ êz¶î çÆ ñÇÔð ÇòÚ Çéî×é ԯ¶ ÁÇíÁÅÃÆÁ» çÆ ÁÕñÇìÕñÆ çôÅ òÅñÆ ñ¯à-ê¯àÆ Ô°ñÅð ÇÂÔ¯ ×°ð-ñ¯ðÆ îȳԯº ÕãÅÀ°ºçÆ ÔË ÇÕ :ÔÇð ÁÇîÀ° ðÃÅÇÂä° êÆòÆÁ˨ î¹ÇÔ ÇâáË Üé ÕË ÜÆòÆÁË...¨4¨ (¨8¨5¨38¨) (îÅÞ îÔñÅ 5 Øð° 2¨, ê³éÅ : 132 ) éÅî çÆ êzîÅðæÆ ÚîÕ éÅñ ÚîÕÆñ¶ ÕÀ°åÕÆ Ú¶ÔÇðÁ» À°å¶ ÔÇð ðà à°ñ à°ñ êªçÅ ê¶Ö Õ¶ ÃÇÔÜ ÃîÅÇè çŠüÚÅòÅ Áðæ ÃîÞ ÇòÚ ÁÅÀ°ºçÅ ÔËÍ ÇìðÔ¯º-ì¶è¶ ÔÆÁÇóÁ» ÇòÚ¯º ÇéÕö êz¶î ç¶ åÆð, Ãð¯å¶ Üé» ç¶ ÃÆÇéÁ» Á³çð Ã»× ÖóÆ ÕðÅò³ç¶ Ôé Áå¶ ð³×-ðåóÆ çôÅ ç¶ ÕÀ°åÕÆ ÕàÅÖô, ÁÇÜÔ¶ êz¶î
ç¶ ÚÅìÕ Õà Õà ն ñ×ÅÀ°ºç¶ Ôé ÇÕ ÇìÔìñ ÕÆå¶ Çìé» éÔƺ Ûâç¶Í ÇÂÔ ÃÅð¶ ÚîåÕÅðÆ ÇÕzôî¶ Õ¯ÂÆ Çîä Çîæ Õ¶ éÔƺ ֶⶠܻç¶, ÃÇåó×-î³âñ ç¶ ÇÂÔ Ã¹å¶-ùíÅòÆ Ú¯Ü ÔéÍ ÔÇð-ÕÆðåé ÇòÚ Ü°ó¶ ÔÇðéÅî¶ Õ¶ ܯóÆ ×°ðî¹Ö Üé» ç¶ Áé§ç Ô°ñÅà çÆ ÇÂÔ ×¯Þ ÕæÅ ÔËÍ ÇÂà çÅ ÜÅäÈ êÛÅäÈ Õ¶òñ À°Ô¯ òâíÅ×Å Üé Ô¯ ÃÕçÅ ÔË ÇÜà ù êÈðì Õðî» ç¶ êðíÅò ÕðÕ¶ ÁÇÜÔ¶ ÃÇåÃ³× çÆ ÃîÆêåÅ çÅ ô°í ÃîÅ×î, ÁðæÅå ÁòÃð êzÅêå Ô¯ÇÂÁÅ Ô¯ò¶, ÜËÃÅ ÇÕ ×°ðòÅÕ ÔË :ÔÇð ÕÆðÇå ÃÅèó×Çå ÔË ÇÃÇð Õðîé ÕË ÕðîŨ ÕÔ° éÅéÕ Çåù íÇÂú êðÅêÇå ÇÜù ê¹ðì ÇñÖ¶ ÕÅ ñÔéŨ8¨ (¨1¨3¨) (ïðÇá îÔñÅ 5 Øð¹ 2 ÁÃàêçÆÁÅ, ê³éÅ : 642) ÁÇÜÔ¶ ÁÖ³â ÃÇåÃ³× Áå¶ ÁÖ³â ÕÆðåé ç¶ ÃîÅ×î» å¯º ÇòÛó¶ çðÃòËðÅ×Æ òÆð» ç¶ ÇìðÔó¶ ç¶Ã ìÆç¶ÃÆÁó¶ ÃÜä» ù çÈð ìËᶠÔÆ Ú¹³íÕ-åÅð» ê¹ÚÅ Õ¶, ÇÂÕ çÈܶ ù à°³ì Õ¶ Çîñä ñÂÆ ì¹ñÅ ñËºç¶ ÔéÍ ×¼ñ ÕÆ, ÇìðÔÅ ÇòÜ¯× Áå¶ ÃÀ°ä Ã³Ü¯× úå ê¯å Ô¯ Õ¶ ÇÂÕ-åÅðÆ ÁÕ¼æ ÕÔÅäÆ ìäÅ ç¶ºç¶ ÔéÍ êz¶î îÅð× ç¶ ê»èÆÁ» ç¶ êðÃêð Çîñä ç¶ êz¶î-ÃîÅ×î» Á³çð ÜËÃÆ Ü°óòƺ ÇÃ¾Õ ÒÒÇÂÕ ÇêÁÅð¶ÓÓ ç¶ Çîñä çÆ ÔË, åËÃÆ ÔÆ ÇìðÔ¯º-ìËðÅ×ÆÁ» ç¶ êðÃêð ìÔ°ó Çîñ ìËáä å¶ ×ñ Çîñä çÆ å»Ø ÔËÍ ÃîÈÔ ÔÅñå» ÇòÚ Ãî¹¼ÚÅ ÒÒêz¶î ùé¶ÔóÅÓÓ ôìç çÆ ÇÂÔ è¹éÕÅð À°áÅÀ°ºçÅ ÔË :ÃÅÜé ç¶Çà Çòç¶ÃÆÁó¶ ÃÅé¶Ôó¶ ç¶çƨ ÃÅÇð ÃîÅñ¶ Çåé ÃÜäÅ î¹³è éËä íð¶çƨ î¹³è éËä íð¶çÆ ×°ä ÃÅð¶çÆ ÇÕÀ° êzí ÇîñÅ ÇêÁÅ𶨠îÅð×° ê³æ¹ é ÜÅäÀ° ÇòÖóÅ ÇÕÀ° êÅÂÆÁË Çêð° êÅð¶¨
So Kahiyat Hai Soora ÃÇå×°ð ÃìçÆ ÇîñË ÇòÛ°³éÆ åé° îé° ÁÅ×Ë ðÅÖ˨ éÅéÕ Á³Çîzå ÇìðÖ¹ îÔÅ ðà ëÇñÁÅ ÇîÇñ êzÆåî ðù ÚÅÖ˨3¨ (¨4¨4¨) (å°ÖÅðÆ îÔñÅ 1, ê³éÅ : 1111) Üç çÈð ìËᶠêz¶î-Ãé¶ÔÆ êz¶îìËðÅ×Æ ÃÜä» ç¶ êz¶î-óç¶Ã¶ Õ¶òñ êz¶î çÆ åÅð ç¹ÁÅðÅ ÔÆ ÇÂÕ çÈܶ êÅÃ ê¹¾Ü êËä åç ÇéÕàòðåÆ, Øà Øà òÅÃÆ, é¶ð¶ Ôȳ å¶ é¶ð¶ òÃä òÅñ¶ ÃÜä êzåÆ êð°³ÇéÁÅ Òêz¶î ùé¶ÔóÅÓ ê¾¹Ü êËä ÇòÚ å» ë¯ðÅ éÔƺ ñ× ÃÕçÅ, ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô ÃÅÜé å» ÁÇÜÔÅ ÜÅéÆÁóÅ ÃÅÜé ÔËÍ ïæÅ ×°ðòÅÕ:ÃÅÜéóÅ î¶ðÅ ÃÅÜéóÅ ÇéÕÇà Öñ¯ÇÂÁóÅ î¶ðÅ ÃÅÜéóŨ ÜÅéÆÁóÅ ÔÇð ÜÅéÆÁóÅ éËä Áñ¯ÇÂÁóÅ ÔÇð ÜÅéÆÁóŨ éËä Áñ¯ÇÂÁÅ ØÇà ØÇà ïÇÂÁÅ ÁÇå Á³Çîzå ÇêzÁ ×ÈóŨ éÅÇñ Ô¯ò³çÅ ñÇÔ é ÃÕ³çŠùÁÅÀ° é ÜÅäË îÈóŨ îÅÇÂÁÅ îÇç îÅåÅ Ô¯ÛÆ ìÅåÅ Çîñä° é ÜÅÂÆ íðî èóŨ ÕÔ° éÅéÕ ×°ð Çìé¹ éÅÔÆ ÃÈÞË ÔÇð ÃÅÜé° Ãí ÕË ÇéÕÇà ÖóŨ1¨ (¨4¨1) (ðÅîÕñÆ îÔñÅ 5 Û³å, ê³éÅ : 924)
Volume 07 | Issue 08 | August 2021 | S.A.S. Nagar (Mohali) éËä Áñ¯ÇÂÁÅ, ÇéÕÇà Öñ¯ÇÂÁÅ Áå¶ ØÇà ØÇà ïÇÔÁÅ ÃÅÜä ç¶Ã ìç¶ÃÆÁóÅ ÇÕÀ°º ìÇäÁÅ? Áå¶ ÃÅé¶Ôó¶ ç¶ä çÆ ñ¯ó Çåù ÃÅÜé ù ÇÕÀ°º êÂÆ? ¶à ì¹ÞÅðå çÅ ì¹ÞäÅ êz¶î-Ãé¶ÔÆ í¶ç» ç¶ ÜÅéäÔÅð¶ êÅïº ÔÆ Ô¯ ÃÕçÅ ÔËÍ ÇêzÀ° ÇêzÀ° À°ÚÅðéÔÅð¶ ì³ìÆÔ¶ ìÅìÆÔ¶ çÆÁ» Õ¯Õñ-ìÅäÆÁ», ìÅìÆÔ¶ ç¶ Çì×Ãä Áå¶ ÇìññÅÀ°ä Á³çð ÇÂÕ-åÅð ÔÆ Ô°³çÆÁ» ÔéÍ Ã¯ÂÆ Á¼ÖÆÁ» ÔÇð ÔÇð éÅî ù ê¶ÖäÔÅðÆÁ» êz¶î-ð³× ù ê¶ÖçÆÁ», êz¶î éÅñ ÕÃÅÂÆÁ» Ü»çÆÁ» Ôé Áå¶ Ã¯ÂÆ Á¼ÖóÆÁ» ÜÅéÆ ç¶ êz¶î-çç¶Ã¶ çÆ ÇÃÕ ÇòÚ ÁÅÃ-À°âÆäÆÁ» ÇÂÕ-àÕ åÅð ÇòÚ ñ× Õ¶ êz¶î éÅñ êz¯åÆÁ» Ü»çÆÁ» Ôé :ÒÒÁÖÆ êz¶Çî ÕÃÅÂÆÁÅ ÔÇð ÔÇð éÅî¹ ÇêÖ§Çé©...¨2¨ (îÔñÅ 4, ÕÅéó¶ ÕÆ òÅð, ê¿éÅ : 1318)ÓÓ òÅñ¶ ×°ðòÅÕ ç¶ íÅò çÆ çôÅ : ùÇä ÃÅÜé êz¶î çç¶ÃðÅ ÁÖÆ åÅð ñקÇé¨ ×°Çð å°áË ÃÜä° î¶ÇñÁÅ Üé éÅéÕ Ã¹ÇÖ Ãò§Ç騨1¨ (Ãñ¯Õ îÔñÅ 4, òÅð ×À°óÆ, ê§éÅ : 302) òÅñ¶ íÅò ÇòÚ ÇÂÕ-ÇîÕ Ô¯ Õ¶ ñÆé
Ô¯ Ü»çÆ ÔËÍ Çêz³î çÆ êÆð ç¶ ì¶è¶ êz¶îçܯ×ÆÁ», ÔÇð-ÕÆðåé ç¶ ÁÔÅðÆÁ», éÅî îÔÅ ðÃ ç¶ î¹ôåÅÕ íòÇðÁ» ç¶ êðÃêð Ü°óé çÆ Ã¹ÔÅòóÆ ð°å ÁÅÂÆ ç¶Ö Õ¶ ÁÇÜÔÅ Òêz¶î-ùé¶ÔóÅÓ Ô°ä ë¶ð êáÅ í¶ÜäÅ ÁËé Ã Áé°ÃÅð ÔÆ Ô¯ò¶×Å :ÁÅÀ° ÜÆ å± ÁÅÀ° ÔîÅðË ÔÇð Üù Ãzòé ùéÅòéŨ1¨ðÔÅÀ°¨ å°è¹ ÁÅòå î¶ðÅ îé° åé° ÔÇðÁÅ ÔÇð Üù å°î çÇ× ×ÅòéŨ1¨ çå ÇÕzêÅ å¶ ÇÔðçË òÅÃË çÈÜÅ íÅÀ° ÇîàÅòéŨ2¨ í×å çÇÂÁÅ å¶ ì¹Çè êð×ÅÃË ç¹ðîÇå çÈÖ åÜÅòéŨ3¨ çðÃé° í¶àå Ô¯å ê¹éÆåÅ ê¹éðÇê ×ðÇí é êÅòéŨ4¨ éÀ¹ ÇéÇè ÇðÇè ÇÃÇè êÅÂÆ Ü¯ å°îðË îÇé íÅòéŨ5¨ çå ÇìéÅ îË æÅÀ° é Õ¯ÂÆ Áòð é ÃÈÞË ÜÅòéŨ6¨ î¯ÇÔ Çéð×°é ÕÀ° կǠé ðÅÖË Ã§åŠçÇ× ÃîÅòéŨ7¨ ÕÔ° éÅéÕ ×°Çð Úñå° ÇçÖÅÇÂÁÅ îé îè¶ ÔÇð ÔÇð ðÅòéÅ ¨8¨2¨5¨ (îÅðÈ îÔñÅ 5, ê§éÅ : 1018)
10
So Kahiyat Hai Soora
Volume 07 | Issue 08 | August 2021 | S.A.S. Nagar (Mohali)
Á¾áò¶º ×°ðÈ çÆ ÁÇîÁ ÇçzôàÆ
Çêz³ÃÆêñ üÜä ÇóØ, éòƺ Çç¼ñÆ
Õ¶òñ ê³Ü ÃÅñ çÆ ÁÅïÈ å¯º ÔÆ Üç Ô÷Èð é¶ ×°ÇðÁÅÂÆ çÆÁ» îÔÅé Ç÷³î¶òÅðÆÁ» çÅ íÅð À°áÅÀ°äÅ ô°ðÈ ÕÆåÅ å» ÁÅêä¶ ÁÇèÁÅåîÕ ìñ å¶ ðÇÔé¹îÅÂÆ ç¹ÁÅðÅ çÆé», ÁéÅæ», ÇéæÅÇòÁ» å¶ çð-ã¼ÇáÁ» ù ×ñ ñÅÀ°ä ÇòÚ Çã¼ñ éÔƺ ÁÅÀ°ä Çç¼åÆÍ Ôð¶Õ ÇÕÃî ç¶ ô³ÇÕÁ» çÅ ÇéòÅðéÅ, ÷Åå êÅå çÅ Õ¯Ôó ÔàÅÀ°äÅ, ÃîÅÇÜÕ Õ°ðÆåÆÁ» å¶ Á½×¹ä» çŠùèÅð ÕðéÅ, ÜÈÁÅ, îç, åîÅÕÈ ÜËö ÁËì» å¯º ÇìòðÇÜå ÕðéÅ, ×°ðîÇå çÅ êðÚÅð ÕðéÅ, éÅî ìÖôäÅ, Ççzó• ÕðÅÀ°äÅ ÁÅÇçÕ ÕðéÆÁ» çÆ ìç½ñå ×°ðÇüֻ ç¶ Ççñ» ÇòÚ ÇòôòÅÃ, íð¯ÃÅ, ÇéôÕÅî öòÅ å¶ ÇÃçÕ ç¶ Ü÷ì¶ Øð Õð ×Â¶Í Çéðóç¶Ô Á½ó-×zÃÆ èðåÆ ñÂÆ Ô÷Èð é¶ ÁìÇð-ðÇÔîå ìä Õ¶ éÅî-Üñ ç¶ Û¼ÇàÁ» çÆ òðÖÅ ÕÆåÆ, êð ç¯ ÇÃð-Õ¼ãò¶º êðÀ°êÕÅðÆ Õðî» é¶ ×°ðÈ éÅéÕ Øð çÆ îÇÔîÅ å¶ òÇâÁÅÂÆ ù Ô¯ð ÚîÕÅÇÂÁÅÍ
11
ÃÇå×° ð éÅéÕ ç¶ ò ÃÅÇÔì çÆ Ü¯ Ç å-ÃðÈ ê Æ ë¹ ñ òÅóÆ ð³ × -ìð³ × ¶ ê¹ ô ê» éÅñ ù ô ¯ Ç íå, çÈ ô å Çø÷Å ù î¹ Á ¼ å ð Õðé å¶ ì³ Ü ð ÇÔðÇçÁ» ÇòÚ Ã¹ × ³ Ç èå îÇÔÕ íðé çÅ êðÀ° ê ÕÅðÆ ÕÅðÜ ÕðçÆ ÁÅÂÆ ÔË Í è¹ ð ¯ º ë¹ ð îŶ , ÁÕÅñ òð¯ à Ŷ ôz ¯ î äÆ îÅñÆ, ð¼ ì Æ é± ð é¶ ò¼ Ö -ò¼ Ö ÃðÆð» ÇòÚ êðò¶ ô Õð Õ¶ òÆ ÇÂÕ¯ çË ò Æ Ü¯ Ç å ç¶ êz Õ Åô ç¹ Á ÅðÅ, ¶ Õ -Áé¶ Õ åÅ çŠó Ü ¯ × êz × à ðÈ ê ÇòÚ Ççz ô àîÅé ÕÆåÅÍ ÇÂÃ ç¶ ìÅòÜÈ ç ÁÇ×ÁÅéÆÁ» å¶ ÖÃîÔ° Ø° ¼ æ ¶ Á³ Ç é· Á » çÆ Ççz ô àÆ ÒÒ¶ Õ Ü¯ Ç å ç¹ Ç Â îÈ ð åÆÓÓ (î. 3, ê¿ é Å :788) ç¶ ×° Ô Ü íÅò ù êÇÔÚÅä éÅ ÃÕÆÍ ÜÅîÅ ìçñä Ãî¶ º Ü» ×° Ç ðÁÅÂÆ çÆ êÅòé ðÃî ÇéíÅÀ° ä Ãî¶ º ×° ð È - Ú¶ ñ ¶ çÆ ÇÂÕ-ðÈ ê åÅ ç¶ ÁèÅð Óå¶ ÁÜð Üðé òÅñÆ î¹ ¼ Ö ï¯ × åÅ ù ÇèÁÅé ÇòÚ ð¼ Ç ÖÁÅ ÜÅêçÅ ÔË Í ÇÂÔ¯ ÕÅðé ÔË ÇÕ Ã³ à ÅðÕ ÇðôÇåÁ», À° î ð ÇòÚ ò¼ â ¶ Û¯ à ¶ , ÁÅêä¶ ì¶ ö Åé¶ , ÷Ååׯ å ç¶ ê¼ Ö ù ÇìñÕ° ñ é÷ð-Á³ ç Å÷ ÕÆåÅ Ç×ÁÅÍ Ü¶ ×Ô° éÅñ ×¼ ç Æ-éôÆéÆ çÆ ðòÅÇÂå Ü» êð§ ê ðÅ ò¾ ñ ÞÅå îÅðƶ å» Ãê¼ ô à êz å Æå Ô° ³ ç Å ÔË ÇÕ çÅåÅð ÇêåÅ ÇÕå¶ ê¹ ¼ å ð» ù Û¼ â Õ¶ ö ò Õ Óå¶ åð° ¼ á ç¶ Ôé, Õç¶ çÅîÅç Óå¶ , Õç¶ Õ° ó î» ù ×¼ ç Æ ÇîñçÆ ÔË , Õç¶ ò¼ â ¶ ê¹ ¼ å ð çÆ æ» Û¯ à ¶ ê¹ ¼ å ð ù, Õç¶ ìÅìÅ ê¯ å ¶ Óå¶ ðÆÞçÅ ÔË å¶ Õç¶ ê¯ å Å ìÅì¶ Óå¶ Í ñ¯ í -ÁÇíîÅé ×z Ã Æ ì¹ ¼ è Æ ÇÕò¶ º ÃîÞçÆ ÇÕ ÁÇèÁÅåîÕ Ö¶ å ð ÇòÚ À° î ð ù ÁÇÔîÆÁå éÔƺ Çç¼ å Æ Ü»çÆ, ìñÇÕ ÃðÆð ÇòÚ ÇòÚðçÆ êðîܯ Ç å ùÍ ÇÃçÕ å¶ íð¯ à ¶ òÅÇñÁ» ù êÈ ð é ç å ° ô àÆ ÔË ÇÕ ÇÜò¶ º Ú¹ ð ÅÃÆ ÃÅñ ç¶ ì÷° ð × Ü×-ÇéÃåÅð¶ çÅ Õðå¼ ò ÁÅð³ í Õðç¶ Ôé, À° ò ¶ º ÔÆ ê³ Ü Ü» é½ º ÃÅñ ç¶ ìÅñÕÍ êðî ܯ Ç å ÁÕÅñ ê¹ ð Ö çÅ Õ¶ ò ñ
ÇÂÕ ð³ × ÔË , À° Ô ÔË Áé° í ò êz Õ Åô éÅî-ð³ × Í Üà À° à çÆ Ã¼ å Å çÅ êz × àÅòÅ ÁÇçz ô à å¯ º Ççz ô Çà ÇòÚ Ü» ¶ Õ åÅ å¯ º Çí³ é åÅ ÇòÚ ÷ÔÈ ð Ô° ³ ç Å ÔË å» À° Ô ÇÂÕ ÃÈ ð Ü å¯ º À° ê ÜÆ Ãå-ð³ × Æ êÆºØ ç¶ Áñ¼ × -Áñ¼ × ÜÅêç¶ ð³ × » ò»×ð ÇòÚðçÅ êz å Æå Ô° ³ ç Å ÔË Í ÇÂÔ ÔË Ã³ ê È ð Õ ×° ä ÁÕÅñ ê¹ ð Ö çÅ, ÇÜà ìÅð¶ çÃî¶ ô ÇêåÅ çÅ ë¹ ð îÅé ÔË :Áé¶ Õ ÔË º ¨ Çëð ¶ Õ ÔË º ¨43¨ (ÜÅê¹ ÃÅÇÔì) ×° ð È éÅéÕ ç¶ ò ÜÆ çÆ Ü¯ Ç å-ÃðÈ ê Æ îÅñÅ çÅ Á¼ á ò» îäÕÅ ÁÕÅð ÇòÚ íÅò¶ º Û¯ à Å ÔË , êð ×° ä » ÕðÕ¶ , ìÅÕÆ îäÇÕÁ» ò»× ì¶ é ÷Æð ÚîÕ çîÕ òÅñÅ ÔÆðÅ ÔË Áå¶ êðîÅðæÕ Ö¯ Ü ÆÁ» ç¶ Ã¹ Ö Åò¶ º ê³ è ñÂÆ Ã³ Ø äÆ Û» òÅñÅ Çìz Û ÔË Í íÅÂÆ é§ ç ñÅñ çÆ êÅðÖÈ Á¼ Ö ñÂÆ ìÅñÅ êz Æ åî Ãz Æ ×¹ ð È ÔÇð ÇÕz ô é ÃÅÇÔì ÜÆ ì÷° ð ×Æ å¶ ÇîÔðÅîÇå ç¶ í³ â Åð Ôé å¶ À° é · » çÅ ÃÅðÅ òÜÈ ç ÇÂñÅÔÆ ìÖôô» å¶ ðÇÔîå» òÅñÅ ÔË Í ÁÕÅñ ê¹ ð Ö é¶ ÁÅêä¶ ÃÅð¶ õÅà ÇêÁÅÇðÁ» å¯ º òè À° é · » ù ÃñÅÇÔÁÅ ÔË ×° ð È ÔÇð ÇÕôé Á» Ôî» ø÷ñ¯ ÷È ç ¨ ÔÕô Á÷ Ôî» õÅÃ×» ìð Ãå± ç ¨93¨ (×÷ñ» íÅÂÆ é§ ç ñÅñ ÜÆ) Õ¶ ò ñ ê³ Ü ÃÅñ çÆ ÁÅïÈ å¯ º ÔÆ Üç Ô÷È ð é¶ ×° Ç ðÁÅÂÆ çÆÁ» îÔÅé Ç÷³ î ¶ ò ÅðÆÁ» çÅ íÅð À° á ÅÀ° ä Å ô° ð È ÕÆåÅ å» ÁÅêä¶ ÁÇèÁÅåîÕ ìñ å¶ ðÇÔé¹ î ÅÂÆ ç¹ Á ÅðÅ çÆé», ÁéÅæ», ÇéæÅÇòÁ» å¶ çð-ã¼ Ç áÁ» ù ×ñ ñÅÀ° ä ÇòÚ Çã¼ ñ éÔƺ ÁÅÀ° ä Çç¼ å ÆÍ Ôð¶ Õ ÇÕÃî ç¶ ô³ Ç ÕÁ» çÅ ÇéòÅðéÅ, ÷Åå êÅå çÅ Õ¯ Ô ó ÔàÅÀ° ä Å, ÃîÅÇÜÕ Õ° ð ÆåÆÁ» å¶ Á½ × ¹ ä » çŠù è Åð ÕðéÅ, ÜÈ Á Å, îç, åîÅÕÈ ÜË Ã ¶ ÁË ì » å¯ º ÇìòðÇÜå ÕðéÅ, ×° ð îÇå çÅ êðÚÅð ÕðéÅ, éÅî ìÖôäÅ, Ççz ó · ÕðÅÀ° ä Å
So Kahiyat Hai Soora ÁÅÇçÕ ÕðéÆÁ» çÆ ìç½ ñ å ×° ð Çü Ö » ç¶ Ççñ» ÇòÚ ÇòôòÅÃ, íð¯ à Å, ÇéôÕÅî ö ò Å å¶ ÇÃçÕ ç¶ Ü÷ì¶ Øð Õð ׶ Í Çéðó ç ¶ Ô Á½ ó -×z Ã Æ èðåÆ ñÂÆ Ô÷È ð é¶ ÁìÇð-ðÇÔîå ìä Õ¶ éÅîÜñ ç¶ Û¼ Ç àÁ» çÆ òðÖÅ ÕÆåÆ, êð ç¯ ÇÃð-Õ¼ ã ò¶ º êðÀ° ê ÕÅðÆ Õðî» é¶ ×° ð È éÅéÕ Øð çÆ îÇÔîÅ å¶ òÇâÁÅÂÆ ù Ô¯ ð ÚîÕÅÇÂÁÅÍ ÇÂÔ Ôé : ì¹ ¼ è Æ êÇðòðåé å¶ ð¯ × ÆÁ» ç¶ ð¯ × Ö³ â ä¶ , ÇÜé· » çÆ ÞñÕ Ô¶ á ÇñÖ¶ ×° ð òÅÕ å¯ º êz å ¼ Ö ÇçÖÅÂÆ Çç³ ç Æ ÔË Í ÜÅ ÕË ÇÃîðÇé îÈ ð Ö Úå¹ ð ¨ ÜÅ ÕË ÇÃîðÇé Õ° ñ Ô À° è ð¨1¨ ÜÅ ÕË ÇÃîðÇé íÀ° ç¹ Ö ÔðË ¨ ÜÅ ÕË ÇÃîðÇé ÁêçÅ àðË ¨ ÜÅ ÕË ÇÃîðÇé î¹ Ú å êÅê¨ ÜÅ ÕË ÇÃîðÇé éÔÆ Ã³ å Åê¨2¨ (¨4¨2¨) (îÅñÆ×À° ó Å îÔñÅ 5, ê³ é Å : 986) ðÅî éÅî çÆ òÇâÁÅÂÆ å¶ Á¼ á òƺ ܯ Ç å çÆ À° à åÇå çÆ Áí¶ ç åÅ ìÅð¶ íÅÂÆ é§ ç ñÅñ ÜÆ çÅ ìÚé ÔË :- ÇîÁÅÇé ÔÕ ò ú øÃÅñ-À° ñ -òð¼ Õ ¨ òÜÈ ç ô Ôî» øÃñ¯ Áø÷ÅÇñ Ô¼ Õ ¨94¨ ÁðæÅå, ü Ú ¶ êðòç×Åð Áå¶ À° é · » ÇòÚ Õ¶ ò ñ òðÕ çÅ øðÕ ÔË Í ÔÕÆÕå ÇòÚ øðÕ Â¶ é Å òÆ éÔƺ ÔË , ÇÂÔ å» Çéð×° é å¶ Ãð×° é ÃðÈ ê çÆ å° ñ éÅ ÕðÕ¶ ÇçÖÅÂÆ Çç³ ç Å ÔË Í ÇòçòåÅ Áå¶ ÁÅïÈ çÅ îÅä ìÔ° å êz ì ñ Ô° ³ ç Å ÔË Í ê³ â å ñÅñ Ú³ ç ÇÂà çÆðØ ð¯ × å¯ º ìÚ éÔƺ ÃÇÕÁÅÍ À° à çÆ ÔÀ° î Ë é¶ ×° ð ç¶ ò ç¶ êÅòé Úðé» Óå¶ Þ° Õ ä çÆ ìÜŶ åÅÁéÅ îÅðé¶ ñÂÆ À° Õ ÃÅÇÂÁÅ å¶ ÁÅÇÖÁÅ ÇÕ éÅî å» ÔðÆ å¶ ÇÕz ô é, ç¯ Ô » çÅ ñÖÅÇÂÕ ÔË Í ÕÆ ÇÂé· » ù ×ÆåÅ çÅ Ç×ÁÅé òÆ ÔË ? îÈ ð Ö Ô³ Õ ÅðÆ é¶ ÇÕ³ é Æ ò¼ â Æ Ú¹ ä ½ å Æ ×° ð È éÅéÕ ç¶ ò ÜÆ ù Çç¼ å Æ? ×° ð ç¶ ò ÜÆ é¶ ê³ â å çÆ åü ñ Æ ç¶ ÇéÃåÅð¶ ñÂÆ ÁÅêä¶ î¹ Ö ÅðÇì³ ç å¯ º Õ¯ Â Æ À° ê ç¶ ô éÔƺ Çç¼ å Å, ìñÇÕ ð¼ ì Æ ìÖÇôô ç¶ ÕîÅñ çÅ ÁË Ã Å Õ½ å Õ ðÚÅÇÂÁÅ ÇÕ ê³ â å ç¶ Ô³ Õ Åð çÅ Õó à° ¼ à Ç×ÁÅÍ Ô÷È ð ç¶ Ã¹ Þ ÅÀ° Óå¶ Ö¹ ô Ô¯ Õ¶ ê³ â å ÇÂÕ Çü è ¶ - ÃÅç¶ , îÈ ð Ö, ×È § × ¶ ÞÆÀ° ð
Volume 07 | Issue 08 | August 2021 | S.A.S. Nagar (Mohali) ù ì¹ ñ Å Õ¶ çðìÅð ÇòÚ ñË ÁÅÇÂÁÅÍ ÃðÆðÕ ð¯ × , îÅéÇÃÕ ð¯ × , çÆðØ ð¯ × , Õðî ð¯ × , Çëð Üî»çðÈ ð¯ × , ÇÂé· » Ãíé» ç¶ ÃîÈ Ô ÇíÁÅéÕ ð¯ × çÅ ÇéòÅðéÅ éÅ å» âÅÕàð» ç¶ ò¼ à çÆ ×¼ ñ ÔË , éÅ ÔÆ Õ¼ Ú ¶ Çê¼ ñ ¶ êÖ³ â Æ ×° ð È Á » çÆÍ òË ç -×° ð È é¶ Á³ Ç îz å -íð¶ éË ä » éÅñ å¼ Ç ÕÁÅ å¶ ÞÆÀ° ð Óå¶ ÛóÆ (Û¯ à Æ Ã¯ à Æ) ç¹ Á ÅðÅ ÚÇÕz å Õðé òÅñÆ Ãêðô ÕñÅ ÇòÖÅÂÆÍ À° à çÆ îÈ ó · - ÁÇ×ÁÅé ì¹ ¼ è Æ ù ÁË Ã Å Ç×ÁÅé çÅ ÚÅéä êz Å êå Ô¯ Ç ÂÁÅ, ÇÜÃ ç¶ ÃçÕ¶ À° Ã é¶ îÔÅé òÕåÅ ç¶ ðÈ ê ÇòÚ ×ÆåÅ ç¶ Ãì³ è ÇòÚ ê¹ ¼ Û ¶ ׶ êz ô é» çÅ ã° ¼ Õ ò» À° µ åð ç¶ Õ¶ éÅ-Õ¶ ò ñ ÁÅêäÆ ï¯ × åÅ çÅ ÃìÈ å Çç¼ å Å, ìñÇÕ ÁÅêä¶ êz ô é» ç¹ Á ÅðÅ ê³ â å ù Çéð° ¼ å ð Õð Çç¼ å ÅÍ ÕÆ ÁË Ã Æ êÇðòðåé-ôÆñ ÕñÅ ÇÂéÃÅé ÇçÖÅ ÃÕçÅ ÔË ? ÇìñÕ° ñ éÔÆºÍ ÇÂà åð· » çÅ ÇÂéÕñÅìÆ Õ³ î í×òÅé ÔÆ Õðé ï¯ × ÔË Í ÇÂà çÅ òðéä ×° ð ìÅäÆ ÇòÚ ÇòÃæÅð ÃÇÔå Ô¯ Ç ÂÁÅ ÔË :ÇÜÇé ÕÆåÅ îÈ ó å¶ ìÕåŨ ÇÜÇé ÕÆåÅ ì¶ Ã ¹ ð å å¶ Ã¹ ð åŨ ÇÜù êðÃÅÇç éòË ÇéÇè êÅÂƨ ï êz í ° îé å¶ ÇìÃðå éÅÔƨ2¨ ÇÜÇé çÆÁÅ ÇéæÅò¶ ÕÀ° æÅé° ¨ ÇÜÇé çÆÁÅ ÇéîÅé¶ ÕÀ° îÅé° ¨ ÇÜÇé ÕÆéÆ Ãí êÈ ð é ÁÅÃŨ ÇÃîðÀ° Ççé° ðË Ç é ÃÅà Ç×ðÅÃŨ3¨ (¨4¨6¨75¨) (×À° ó Æ ×¹ Á Åð¶ ð Æ îÔñÅ 5, ê§ é Å : 177) ê³ â å çÅ ÔÀ° î Ë ð¯ × å» Õ¼ à äÅ ÔÆ ÃÆ, ÇÂà éÅñ ÇéæÅò¶ º ù æ» Çîñ Ç×ÁÅ, ÇéîÅä¶ ù îÅä Çîñ Ç×ÁÅÍ îÈ ð Ö ìçñ Ç×ÁŠù ³ ç ð ÕæÅ Õðé òÅñ¶ ÇòçòÅé ÇòÚ, éÅ-ÃîÞ, éÅ-ÚÆ÷ ìçñ Ç×ÁÅ ÇÂÕ ì¹ ¼ è ÆîÅé ÇòÚÍ ÁË Ã Å ÕÅÇÂÁÅêñà êÇðòðåé ×° ð -ó × å ÇòÚ ÔÆ Ô¯ Ç ÂÁÅ ÕðçÅ ÔË Í êÅòé Ô° Õ î ÔË :Çê³ × ° ñ êðìå êÅÇð êð¶ Öñ Úå° ð ìÕÆåŨ Á³ è ¹ ñ ¶ Çåz í òä ÃÈ Ç ÞÁÅ ×° ð í¶ Ç à ê¹ é ÆåŨ1¨ îÇÔîÅ ÃÅèÈ Ã³ × ÕÆ Ã¹ é Ô° î¶ ð ¶
îÆåŨ...¨1¨ ðÔÅÀ¹ ¨ (¨4¨7¨37¨) (ÇìñÅòñ¹ îÔñÅ 5, ê³ é Å : 809) çÅåÅð êz Æ åî çÅ çÈ Ã ðÅ îÔÅé ×° ä , Ãí êz Õ Åð ç¶ ç¹ Ö , ð¯ × ÇéòÅðé çÆ Ãîð¼ æ Å ÔË Í ÇÂÔ îÔÅé ìÖÇôô ÁÅêä¶ ×° ð ç¶ ò ÇêåÅ Ãz Æ ×° ð È ÔÇððÅÇ ÃÅÇÔì å¯ º Çòðö ÇòÚ ÔÆ êz Å êå ÃÆ, ÇÜé· » é¶ ð¯ × ÆÁ» ç¶ êðÀ° ê ÕÅð ñÂÆ çòÅÖÅéÅ Ö¯ Ç ñ· Á Å Ô¯ Ç ÂÁÅ ÃÆÍ Ô÷È ð é¶ éÅ-Õ¶ ò ñ Á½ ô èÆÁ» ç¹ Á ÅðÅ Áð¯ × åÅ ìÖôÆ, ìñÇÕ Á³ Ç îz å ìÚé å¶ éçÇð ðÇÔîå é¶ òÆ ÁÃÅè ð¯ × » çÅ ÇìéÅô ÕðÕ¶ çÅÇÂîÆ Õñ¶ ô » å¯ º î¹ Õ å ÕðÅÇÂÁÅÍ íÅÂÆ é§ ç ñÅñ çÆ é÷ð ÇòÚ Ã¾ Ú ¶ êÅåôÅÔ îÅéÇÃÕ êÆó» çÆ ÃÔÆ åôÖ³ ô ÕðÕ¶ î¹ é ÅÃì ç¹ Á ÅÂÆ ç¶ ä òÅñ¶ êÈ ð é òË ç ÃééìÇ÷ Ççñ ÚÈ ³ î¹ ð ôÇç ÕÅÇîñ ôéÅõå¨ Ç÷³ ç ×ÆÇ À° î ð ðÅ ÔÅÇÃñ ôéÅõå¨449¨ (Ç÷³ ç ×Æ éÅîÅ) ÁðæÅå, Üç êÈ ð ¶ ÃÇå×° ð È é¶ å¶ ð ¶ îé çÆ éì÷ êðÖÆ å» ÃÅðÆ À° î ð ñÂÆ åË ù ù Ô äÅ, ù Ú ¼ Ü Å ÜÆòé Çîñ Ç×ÁÅÍ ÕñöÆèð çÃî¶ ô ÇêåÅ é¶ îÔÅé ð¼ ì Æ ìÖÇôô çÅ Ç÷Õð ÕðÇçÁ» ÒÒÃz Æ ÔÇðÇÕz ô é ÇèÁÅÂÆÁË ÇÜù ÇâáË ÃÇí ç¹ Ç Ö ÜÅǨÓÓ À° Ú Åð Õ¶ ÁÇî¼ à ÛÅê ñÅÂÆ ÔË Í ÃÇå×° ð ÜÆ Üç Çç¼ ñ Æ ÇòÚ ì³ × ñÅ ÃÅÇÔì ÁÃæÅé Óå¶ ÇéòÅà ÕðÇçÁ», ü Ú ç¶ êz Õ Åô ç¹ Á ÅðÅ, Çåîð ÁÇ×ÁÅéÆ ÇÔðÇçÁ» ÇòÚ Ü¯ Ç å Ü×Å ðÔ¶ Ãé å» ÇÂÕ ìÔ° å ÇíÁÅéÕ îÅðÈ ð¯ × é¶ Çç¼ ñ Æ ÇéòÅÃÆÁ» ù ÁÅêäÆ ñê¶ à ÇòÚ ñË ÇñÁÅÍ ò¼ â ¶ êË î Åé¶ Óå¶ Áð¯ × åÅ çÅé êz ç Åé Õðé ñÂÆ ÇÂÕ Ú¹ ì ¼ Ú Å ÇåÁÅð ÕðÕ¶ ÁÅêä¶ Úðé Õîñ» çÆ Û° Ô ç¹ Á ÅðÅ ìä¶ Üñ-Á³ Ç îz å éÅñ Áé¶ Õ » ð¯ × ÆÁ» ù î½ å ç¶ îÈ ³ Ô å¯ º ìÚÅÇÂÁÅÍ ÃÅðÆ Çç¼ ñ Æ ÇòÚ ìÖÇôô çÅ ÚðÚÅ ëË ñ Ç×ÁÅ å¶ íÅðÆ Ç×äåÆ ÇòÚ ð¯ × ÆÁ» çÆ ÔÅ÷ðÆ òèä ñ¼ × ÆÍ Ã³ × å» áÆÕ Ô° ³ ç ÆÁ» ×ÂÆÁ», êð ×° ð ç¶ ò ÜÆ çÅ ê³ Ü -í± å Õ ÃðÆð ð¯ × -×z à å Ô° ³ ç Å Ç×ÁÅÍ ÇÂÀ° º ÇÕz ê ÅñÈ , ÇçÁÅñÈ ÃÇå×° ð È ÜÆ é¶ ç¹ Ö ÆÁ» çÅ ç¹ ¼ Ö ò³ â ÅÀ° º ÇçÁ»
12
So Kahiyat Hai Soora ÁÅêäÅ Ú¯ ñ Å ÇÂò¶ º ÇåÁÅÇ×ÁÅ ÇÜò¶ º ð¯ × Æ-ó à Åð çÅ ÃÅðÅ ð¯ × ÁÅêä¶ ÃðÆð Óå¶ ñË ÇñÁÅ Ô° ³ ç Å ÔË Í ×° ð ç¹ Á ÅðÅ ì³ × ñÅ ÃÅÇÔì, ÁÅê çÆ êÅòé ïÅç ÇòÚ ÁË Ã Å Ü¼ × -êz Ç Ã¼ è , ûÞÅ îÅé Ãð¯ ò ð, çÈ Ö ÇéòÅðéÔÅð ÁÃæÅé ÔË Çܼ æ ¶ ×° ð ÇÃÖ» ç¶ ÇÂñÅòÅ, ìÔ° - Ç×äåÆ ÇòÚ ÇÔ³ ç È , î¹ Ã ñîÅé, ÂÆÃÅÂÆ å¶ Ô¯ ð èðî» ç¶ êË ð ¯ Õ Åð òÆ ÇòôòÅÃ å¶ ÃÇåÕÅð ÃÇÔå ÔÅ÷ðÆÁ» íðÕ¶ ÁÅêäÆÁ» õÅñÆ Þ¯ ñ ÆÁ», Áð¯ × åÅ å¶ ìÖÇôô çÆ õË ð éÅñ íðç¶ ÔéÍ ÇÂÔ òÆ ÕÅøÆ Ô¼ ç å¼ Õ Ã¾ Ú ÅÂÆ ÔË ÇÕ ÃÅⶠòð׶ Áé¶ Õ » î³ × ÇåÁ» çÆ î³ × ÃðÆðÕ ð¯ × » çÆ éÇòðåÆ å¼ Õ ÔÆ îÇÔçÈ ç ÔË å¶ Õ¯ Â Æ ÇòðñÅ ÔÆ Ã³ å Üé ÔË ÇÜà çÆ Ç¼ Û Å ÁÇèÁÅåîÕ ê³ è ÇòÚ êË ðÔ¶ ÇìØé» ç¶ ÇìéÅà Õðé
Volume 07 | Issue 08 | August 2021 | S.A.S. Nagar (Mohali) çÆ ÔË , Üç ÇÕ ìÖôäÔÅð çÆ ìÖÇôô çÅ çÅÇÂðŠ¶ é Å ÇòôÅñ ÔË ÇÕ À° à ÇòÚ Çå³ é ¶ åÅê», ÃðÆðÕ, îÅéÇÃÕ å¶ íðî ÁÅÇç ð¯ × » çÅ ÃÔܶ ÔÆ ç×è Ô¯ Ç Â ÁÅÀ° º çÅ ÔË Í ×° ð ìÅäÆ çÅ êÅòé ë¹ ð îÅé ÔË :Õðä ÕÅðä Ãîðæ¹ ×° ð ° î¶ ð Ũ ÜÆÁ êz Å ä ù Ö çÅåÅ é¶ ð Ũ íË í§ Ü é ÁÇìéÅÃÆ ðÅǨ çðÃÇé ç¶ Ç ÖÁË Ãí° ç¹ Ö ¹ ÜÅǨ1¨ (¨4¨34¨47¨) (íË ð À° îÔñÅ 5, ê³ é Å : 1149) ÇÂà װ ð òÅÕ ÇòÚ, ü Ú ¶ ×° ð È , Çòô¶ ô å½ ð Óå¶ Ãz Æ ×° ð È ÔÇðÇÕz ô é ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ À° ê îÅ çÅ íÅò êð¯ Ç ÂÁÅ ÜÅêçÅ ÔË Í ÇÂà îÔÅé À° à åÇå çÅ ÃÅð, ó Ö ¶ ê ôìç» ÇòÚ ÇÂé· » ôìç» ÇòÚ òðéä ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË - î¶ ð ¶ ÜÆÁ-êz Å ä» çŠù Á ÅîÆ ÃÇå×° ð Õðä ÕÅðä Ãîð¼ æ ÔË Í À° Ô ÔÅ÷ð éÅ÷ð Ãç-ù ä çÅ, Ãç-
ò¶ Ö çÅ ÔË , ÃÅâÆÁ» ×° ê å ÁðçÅû çÅ Ç×ÁÅåÅ, íË å¯ ó é òÅñÅ, ù ¼ Ö » çÅ çÅåÅ ÔË Í À° é · » ç¶ êÅòé Úðé» å¯ º Õ° ð ìÅé ÜÅäÅ, ìÇñÔÅð ÜÅäÅ ìäçÅ ÔË , ÇÜé· » ç¶ ÇèÁÅé èðé éÅñ, å¶ êÅòé çðôé Õðé éÅñ ÃÅð¶ ç¹ ¼ Ö » çÅ éÅô Ô° ³ ç Å ÔË Í ÁË Ã ¶ ëñ-çÅåÅ ×° ð ç¶ ò Á¼ á ò¶ º ÃðÈ ê Ôé, ÇÜé· » çÆ Çéðîñ ö ò Å çÆ ìç½ ñ å ç¹ Ö , çðç, ð¯ × , ï × å¯ º ù ð ¼ Ç ÖÁå ðÇÔ Õ¶ Áé§ ç , Ö¶ ó Å êz Å êå Ô° ³ ç Å ÔË å¶ ðÅî éÅî òÅÇÔ×° ð È ×° ð î³ å z çÅ ÇéòÅà ÇÔðç¶ ÇòÚ Ô° ³ ç Å ÔË Í çû ÃÇå×° ð » çÆ ÇÂÕ¯ ܯ Ç å, å¶ Á¼ á ò¶ º êÅåôÅÔ çÆ Çòñ¼ Ö ä ôõÃÆÁå ìÅð¶ íÅÂÆ é§ ç ñÅñ ÜÆ ç¶ ìÚé êÈ ð ¶ ã° ¼ Õ ç¶ Ôé ÔîÈ ÔÇðÇÕz ô é ÁÅîçÔ Ãð ì¹ ñ § ç ¨ Á÷¯ ÔÅÇÃñ À° µ îÆÇç Ôð î¹ Ã åî³ ç ¨26¨ (ܯ Ç å Çì×ÅÃ)
àÆ.òÆ. ÇÂÕ ÇíÁÅéÕ ð¯× ÕÇÔ³ç¶ Ôé ܶÕð ÇÕö Õ½î ù ÃðÆðÕ, îÅéÇÃÕ, ÁÅåÇîÕ å½ð Óå¶ åìÅÔ ÕðéÅ Ô¯ò¶ å» À°Ã Õ½î ç¶ é½ÜòÅé» ù éÇôÁ» ÓÚ ×zà ÇçÀ°, ÃÅÇÔå À°Ô À°é·» å¾Õ ê¹ÚÅò¯, ÇÜÔóÅ ÁôñÆñ Ô¯ò¶, íðî-í°ñ¶ÇÖÁ» ÓÚ êÅÀ°ºçÅ Ô¯ò¶, èðî 寺 êð¶ ÇñÜ»çÅ Ô¯ò¶Í Áå¶ îÅà îÆâÆÁÅ (ÜéåÕ îÅÇèÁî) ðÅÔƺ é½ÜòÅé» çÆ ÇòÚÅðèÅðÅ ù ìçñ Õ¶ ð¾Ö ÇçÀ°Í ÒÒ¶ îé ÜËÊöòÇÔ åËÃÅ Ô¯òÇÔ å¶Ô¶ Õðî ÕîÅǨ...¨7¨ÓÓ (ðÅ×¹ ÃÈÔÆ îÔñÅ 3 Øð¹ 10, ê³éÅ : 755) àÆ.òÆ. Óå¶ Ü¯ Á¾Ü-Õ¾ñ· Çøñî» ÇçÖÅÂÆÁ» Ü»çÆÁ» Ôé, ×Åä¶ ×Ŷ Ü»ç¶ Ôé, À°Ô Ãí ÕÅî-À°ÕÃÅÀ± Áå¶ ÇÔ³ÃÅ-íóÕÅÀ± ÔéÍ ÇÜÔóÆÁ» ðîÅÇÂä Áå¶ îÔ»íÅðå çÆÁ» ÃÆðÆ÷ ÃÅñ»-ì¾èÆ ÇçÖÅÂÆÁ» ×ÂÆÁ» Ãé, À°Ô Ãí ÇÃ¾Ö Ã¾ÇíÁÅÚÅð çÆ æ» ê¹ðÅä¶ ÇîÇæÔÅÃÕ ÇÔ³çÈ Ã¾ÇíÁÅÚÅð ù ÔÆ À°ÜÅ×ð ÕðéÅ ÃÆÍ À°Ã çÅ ÁÃð ÇÃ¾Ö ì¼ÇÚÁ», é½ÜòÅé», îÅÇêÁ» Óå¶ ìÔ°å ÇíÁÅéÕ êË Ú¹¾ÕÅ ÔËÍ À°Ã ç¶ êzíÅò Ô¶á ÇÃ¾Ö À°ÔÆ Õ°Þ Õðé ñ¾× ê¶ Ôé Áå¶ À°Ô Çìêðé çÆÁ» ðÆå» ÕðÆ Ü»ç¶ Ôé, ÇÜé·» 寺 ×°ðÈ ÃÅÇÔìÅé é¶ ÃÅù ð¯ÇÕÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ ÇÃ¾Ö ×°ðÈ òÅñÆ êzåÆå Ö¯ ìËᶠÔéÍ é»Á ç¶ ÔÆ í¶ÖÆ ÇÃ¾Ö ìä¶ Ô¯Â¶ ÔéÍ Õ¯ÂÆ Çòðñ¶ ÔÆ Ôé ÇÜé·» ÓÚ ÇþÖÆ
13
çÅ À°µÚÅ, þ¹ÚÅ ÁÅÚðé ÕÅÇÂî ÔËÍ ÇÂÔÆ ÕÅðé ÔË ÇÕ ÒÃðÕÅðÓ ê³ÜÅì Áå¶ ê³æ ç¶ ÒÔ¼ÕÓ ç¶ä ù íÆ ÇåÁÅð éÔÆºÍ ÁÇÕzåØä», ÇòôòÅÃ-ØÅåÆÁ» é¶ Ü¯ Çþֻ éÅñ ÇÂÕðÅð ÕÆå¶ Ãé, À°é·» ù íÆ í°ñÅ Û¼ÇâÁÅ ÔËÍ ×°ðìÅäÆ çÅ ÇòÀ°êÅð Ô¯ ÇðÔÅ ÔËÍ ÕÆå¶-ÕðŶ êÅá, Õ¾ã¶-ÕãŶ òÅÕ ò¶Ú¶ å¶ ÖðÆç¶ ÜÅ ðÔ¶ ÔéÍ êÇååê¹äÅ ò¾èçÅ ÜÅ ÇðÔÅ ÔËÍ éÇôÁ» çÆ òð寺 ÁÅî ÇÃ¼Ö Õðç¶ Ôé, ÔÅñ»ÇÕ ×°ðÈ ÃÅÇÔìÅé çÅ ë¹ðîÅé ÔË ìÅìÅ Ô¯ð¹ ÖÅäÅ Ö¹ÃÆ Ö¹ÁÅð°¨ ÇÜå° ÖÅèË åé° êÆóÆÁË îé îÇÔ ÚñÇÔ ÇòÕÅð¨1¨ ðÔÅÀ°¨ ìÅìÅ Ô¯ð¹ êËéä° Ö¹ÃÆ Ö¹ÁÅ𹨠ÇÜå° êËèË åé° êÆóÆÁË îé îÇÔ ÚñÇÔ ÇòÕÅð¨1¨ ðÔÅÀ°¨ (ÇÃðÆðÅ×¹ îÔñÅ 1, ê³éÅ : 16) Õ°ðÇÔå» çÆ ÇìîÅðÆ å» Ô°ä ÇíÁÅéÕ çôÅ ÓÚ Á¾êó ×ÂÆ ÔËÍ Ã¾Ú Áå¶ À°µÚ¶ ÁÅÚÅð ù ÁêéÅÀ°ä çÆ æ» Çðôòå» ì¶ÂÆîÅéÆ ù ÔÆ Ú³×Å ÃîÇÞÁÅ ÜÅ ÇðÔÅ ÔËÍ ì¹¾èÆÜÆòÆ, ê³æ-öòÕ» çÆ ÇÂÕ¼åzåÅ ÕðÕ¶ À°êÅÁ ïڶ/ ÕÆå¶ ÜÅä¶ ÚÅÔÆç¶ Ôé, ÇÂÔ òÕå çÆ ìÔ¹å ò¾âÆ ñ¯ó ÔËÍ ÇÕö é¶ Ã¼ÚÆ Ú¯í îÅðÆ ÔË ÇÕ ÇÃ¾Ö å» ô¶ð Ôé, êð À°é·» çÆ Á×òÅÂÆ Ö¯å¶ Õð ðÔ¶ ÔéÍ Çêz³ÃÆêñ ìÖåÅòð ÇÃ³Ø (Üñ§èð)
So Kahiyat Hai Soora
Volume 07 | Issue 08 | August 2021 | S.A.S. Nagar (Mohali)
¡≈˜≈Á∆ ÿπÒ≈‡∆¬∂ Ì≈¬∆ √≈«‘Ï Ì≈¬∆ ‰Ë∆ «√ßÿ ‹∆ Çêz§ÃÆêñ êzíܯå Õ½ð
íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ ÜÆòé êzï§å Ã¾Ú éÅñ ܹó¶ ðÔ¶Í Ã¾Ú ù êzäÅÂÆ ÇÂà ôõÃÆÁå é¶ Ü×å åîÅô¶ ÇòÚ íÅ× ñËä ñÂÆ À¹Ã Ã çÃÅð ÇòÚ êzò¶ô ÕÆåÅ Ü篺 ç¶ô ÃçÆÁ» ê¹ðÅäÆ ö¹ñÅîÆ çÆÁ» ܧ÷Æð» ù å¯óé ñÂÆ À¹Ãñò¾à¶ ñË ÇðÔÅ ÃÆÍ À¹é·» Ççé» ÇòÚ ÔÆ Çç¾ñÆ ÇòÚ òÅÇÂÃðŶ çÆ éòƺ ÇðÔÅÇÂô çÆ À¹ÃÅðÆ ñÂÆ ×¹ðç¹ÁÅðÅ ðÕÅì×§Ü ÃÅÇÔì çÆ Õ§è ãÅÔ Çç¾åÆ ×ÂÆÍ íÅÂÆ ÃÅÇÔì é¶ ÇÂà Çòð¹¾è øËÃñÅÕ¹§é çØðô ÁÅð§í Çç¾åÅ Áå¶ îÜìÈðé Á§×ð¶÷ ÃðÕÅð ù Õ§è çÆ î¹ó À¹ÃÅðÆ ÕðÕ¶ ç¶äÆ êÂÆÍ ÁÃñ ÇòÚ ÁÕÅñÆ ñÇÔð çÅ ÁÅ×Å÷ òÆ ÇÂ毺 ÔÆ Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆ, ÇÜÔóÆ ÇÕ ìÅÁç ÇòÚ ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ Ø¯ñ ÇòÚ î¯ÔðÆ Ô¯ Õ¶ ÜÈÞÆÍ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ é¶ ÁÅ÷ÅçÆ ñÇÔð ÇòÚ òÆ ÁÇÔî íÈÇîÕÅ ÇéíÅÂÆÍ Òöçð ñÇÔðÓ çÆ ×¾ñ íÅÂÆ ÃÅÇÔì ç¶ Ç÷Õð 寺 Çìé» êÈðÆ éÔƺ Ô¯ ÃÕçÆÍ
Çê¿â éÅð§×òÅñ, Ç÷ñ·Å «ÇèÁÅäÅ ÇòÖ¶ 7 ܹñÅÂÆ 1878 ù Ã. é¾æÅ ÇÃ§Ø Ü¾Ü éÅíÅ Õ¯ðà ç¶ Øð Áå¶ îÅåÅ ê¿ÜÅì Õ½ð çÆ Õ¹¾Ö¯º Üéî¶ ìçå ÇÃ§Ø çÅ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ìäé çÅ ×¹ðî¹ÖÆ Ãøð ÇÜæ¶ îé çÆÁ» Á§åðÆò åð§×» ù Û¹Ô ç¶ä òÅñÅ þ, À¹æ¶ ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ êðòÅÇéÁ» ù òÆ éò¶º ÜÆòé çÆ Û¹Ô ñÅÀ¹ä òÅñÅ þÍ Çîôé ÕÅñÜ ñÅÔ½ð ÇòÚ ìÆ.¶. ç¶ ÇòÇçÁÅðæÆ ìçå ÇÃ§Ø ù ÇêåÅ é¾æÅ ÇÃ§Ø òñ¯º ÇÂîÇåÔÅé» ç¶ é¶ó¶ êÅà ԯä ñÂÆ êÅá Õðé çÆ êz¶ðéÅ ç¶äÅ ìçå ÇÃ§Ø ñÂÆ ÜÆòé çÅ ÇÂÕ éò» Áå¶ Áç¹¾åÆ î¯ó ÃÅìå Ô¯ÇÂÁÅÍ ÁÅÇ×ÁÅÕÅðÆ ê¹¾åð ð¯÷ é¶î éÅñ êÅá Õðé ñ¾× ÇêÁÅÍ ÇÂà 寺 êÇÔñ» ìÅäÆ çÆ ÃÈÞ éÔƺ ÃÆ Áå¶ éÅ ÔÆ Õç¶ êÅá ÕÆåÅ ÃÆÍ êð Üê¹ÜÆ ÃÅÇÔì ç¶ êÅá é¶ ìÅäÆ çÆ ÁÇÜÔÆ êÅä ÚÅó·Æ ÇÕ Òêó·ÆÁ» êó·ÅÂÆÁ»Ó ÇòÚ¶ ðÇÔ ×ÂÆÁ»Í ìà ìÅäÆ çÅ Áé§ç îÅéäÅ ÔÆ ÜÆòé çÅ ÇÂÕ¯-ÇÂÕ îÕÃç ðÇÔ Ç×ÁÅÍ ÃÅðÅ Ççé ìÅäÆ çÅ êÅá Õðç¶ ðÇÔäÅÍ ÇÂÕ ìÅäÆ çÅ êÅá ÃîÅêå Ô¯äÅ å¶ çÈÜÆ ìÅäÆ çÅ êÅá Áð§í Õð ñËäÅÍ êÅá çÅ Áé§ç îÅäÇçÁ» éËä» ÇòÚ¯º éÆð òÇÔ Úñç¶ ðÇÔäÅÍ 1903 ÇòÚ Á§Çîzå çÆ çÅå êzÅêåÆ å¯º ìÅÁç å» ÜÆòé çÆ ÕÅÇÂÁÅ ÔÆ Õñê Ô¯ ×ÂÆÍ ìÅäÆ ÔÆ ÜÆòé çÅ ÁÅèÅð ìä ×ÂÆÍ ×¹ðìÅäÆ ç¶ ÃçÆòÆ Ã¾Ú é¶ ÜÆòé ÇòÚ ÁÇÜÔÅ Ã¾Ú òðåÅÇÂÁÅ ÇÕ êÈðé ÃÇÚÁÅð ìä ×Â¶Í íÅÂÆ òÆð ÇÃ§Ø ÜÆ ÁÅê ÜÆ çÆ ðÚéÅ Òܶñ· ÇÚ¾áÆÁ»Ó ìÅð¶ ÁÅêäÆ ðŶ ÇñÖÇçÁ» ÁÅê çÆ ôõÃÆÁå ìÅð¶ ÇÂà åð·» ÇñÖç¶ Ôé; ÒÒçé 1900 ç¶ ñ×í× å¯º ÁÅê çÅ éÅî ê¿æ ÇòÚ ÕÂÆ Ãì§è» ÇòÚ êz×à Ô¹§çÅ ÁÅÇÂÁÅ þ, åç 寺 ÔÆ ÁÅê ç¶ ÁÅÚðä çÅ è¹ðòÅ ì¾ÞÅ ÚñÅ ÁÅÇÂÁÅ þÍ À¹Ã ù ܶ æ¯ó·¶ ôìç» ÇòÚ ÕÇÔäÅ Ô¯ò¶ å» ç¯ Á¾Öð» ÇòÚ ÇÕÔÅ ÜÅ
ÃÕçÅ þ ÒÃåïÓÍ ÃåïòÅçÆ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ ÜÆòé êzï§å Ã¾Ú éÅñ ܹó¶ ðÔ¶Í ÚÅÔ¶ îÅîñÅ ÃðÕÅðÆ çøåð» ÇòÚ ÇðôòåÖ¯ðÆ éÅñ Çéêàä çÅ ÃÆ Ü» ܶñ· ÇòÚ ÕËç Ã òÅÁçÅ î¹ÁÅø ×òÅÔ ìäé ç¶ ñÅñÚ çÅ ÃÆ, ïÅ èÅðé ÕÆå¶ ÁÃÈñ» ù Ççzó· ÇÂðÅç¶ éÅñ ÇéíÅÀ¹ä çÅ ÃÆ, ÁÅê Ôî¶ôÅ Ã¾Ú éÅñ ܹó¶ ðÔ¶, åô¾çç ç¶ ÃÅÔîä¶ òÆ Áå¶ ø»ÃÆ çÆÁ» èîÕÆÁ» ÃÅÔîä¶ òÆÍ Ã¾Ú ù êzäÅÂÆ ÇÂà ôõÃÆÁå é¶ Ü×å åîÅô¶ ÇòÚ íÅ× ñËä ñÂÆ À¹Ã Ã çÃÅð ÇòÚ êzò¶ô ÕÆåÅ Ü篺 ç¶ô ÃçÆÁ» ê¹ðÅäÆ ö¹ñÅîÆ çÆÁ» ܧ÷Æð» ù å¯óé ñÂÆ À¹Ãñò¾à¶ ñË ÇðÔÅ ÃÆÍ Ã§é 1911 ÇòÚ òÅÇÂÃðŶ çÅ çøåð ÕñÕ¾å¶ å¯º ìçñ Õ¶ Çç¾ñÆ ÁÅ Ç×ÁÅÍ òÅÇÂÃðŶ ñÂÆ éòƺ ÇðÔÅÇÂô ×¹ðç¹ÁÅðÅ ðÕÅì×§Ü ÃÅÇÔì ç¶ ÃÅÔîä¶ ÃÆÍ ÇÂÃ ç¶ ÃÅÔîä¶ ÃóÕ ù ÇþèÅ Õðé ñÂÆ ×¹ðç¹ÁÅðÅ ðÕÅì×§Ü ÃÅÇÔì çÆ ìÅÔðñÆ çÆòÅð å¯ó Çç¾åÆ ×ÂÆÍ ÇÂà Óå¶ ÇÃ¾Ö Üæ¶ì§çÆÁ» ÇòÚ ð¯Ã çÆ ñÇÔð ç½ó ×ÂÆÍ ÇÂÔ Õ¶òñ ÇÂÕ çÆòÅð çÅ îÅîñÅ éÔƺ ÃÆ, ÇÃ¾Ö Õ½î ù éÆò» ÇçÖÅÀ¹ä çÆ Õ¯ÞÆ ÚÅñ ÃÆÍ Çþֻ ù âð ÃÆ ÇÕ Ü¶ Ô¹ä ÁÇÜÔÅ Ô¯ä Çç¾åÅ Ç×ÁÅ å» ÃðÕÅð ñÂÆ íÇò¾Ö ÇòÚ ÁÅéÆ-ìÔÅéÆ êÈð¶ ×¹ðç¹ÁÅð¶ ù ãÅÔ-ã¶ðÆ Õðé çÅ ðÅÔ Ö¹¾ñ· ÜŶ×ÅÍ Áøïà çÆ ×¾ñ ÃÆ ÇÕ Õ¹Þ ÇÃ¾Ö Üæ¶ì§çÆÁ» ÇÂà îÃñ¶ ÇòÚ Á§×ð¶÷ ÃðÕÅð çÅ ÃÅæ ç¶ ðÔÆÁ» ÃéÍ ÇÂà ÇéðÅÃåÅ çÆ ÔÅñå ÇòÚ ê¿æ çðçÆÁ» ù ÇèÁÅé ÁÅÇÂÁÅ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ çÆ ÇÃðñ¾æ ôõÃÆÁå çÅÍ ÃÅð¶ ÔÅñÅå 寺 ÜÅäÈ Ô¯ä 寺 ìÅÁç, ÁÅê é¶ îËçÅé ÇòÚ Õ¹¾çä çÅ øËÃñÅ Õð ÇñÁÅÍ ÁÅê é¶ Òå¾å õÅñÊç×å éÅð§×òÅñÓ éÅîÆ ÇÂÕ Üæ¶ì§çÆ ìäÅÂÆÍ ÇÂà Üæ¶ì§çÆ ç¶ êzåÆÇéèÆ òܯº
14
So Kahiyat Hai Soora ÁÅê é¶ ÃðÕÅð ù Õ§è ãÅÔ¹ä Çòð¹¾è Ãõå Ú¶åÅòéÆ Çç¾åÆÍ Ã§é 1914 çÆ ÇòÃÅÖÆ òÅñ¶ Ççé íÅÂÆ ÃÅÇÔì é¶ ê¾àÆ ÇòÖ¶ ÇÂÕ ÇòôÅñ ê¿æÕ ÕÅéøð§Ã ÕðòÅÂÆÍ ÕÅéøð§Ã ÇòÚ îåÅ êÅà ÕðÕ¶ ÃðÕÅð Õ¯ñ¯º çÆòÅð çÆ ê¹éð-À¹ÃÅðÆ çÆ î§× ÕÆåÆ ×ÂÆÍ íÅÂÆ ÃÅÇÔì é¶ ÁËñÅé ÕÆåÅ ÇÕ Ü¶ ÁÇÜÔÅ éÅ Ô¯ÇÂÁÅ å» À¹Ô ê¿Ü ý Ççػ ç¶ Üæ¶ Ãî¶å ÁÅêäÆ Õ¹ðìÅéÆ ç¶ ç¶ä×¶Í ÇÂö ÃÅñ ÃzÆ ×¹ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ êÅåôÅÔ ç¶ ôÔÆçÆ ê¹ðì Óå¶ íÅÂÆ ÃÅÇÔì òñ¯º ÇÂÕ Ô¯ð ÕÅéøð§Ã ñÅÔ½ð ÇòÖ¶ ÕÆåÆ ×ÂÆÍ ê¿æÕ ñÆâð îÅÃàð åÅðÅ ÇÃ§Ø Áé¹ÃÅð ÁÕÅñÆ ñÇÔð çÅ Üéî ×¹ðç¹ÁÅðÅ ðÕÅì×§Ü ÃÅÇÔì çÆ çÆòÅð ç¶ Ç×ðŶ ÜÅä ç¶ Ã¹ÁÅñ 寺 Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆÍ ÇÂÔ Ãî» À¹Ô ÃÆ Ü篺 ÔÇðî§çð ÃÅÇÔì Áå¶ Ô¯ð ÇÂÇåÔÅÃÕ ×¹ðç¹ÁÅÇðÁ» Óå¶ Õì÷Å ÁÅÚðäÔÆä îÔ§å» çÅ ÃÆ, ܯ ×¹ðç¹ÁÅÇðÁ» ÇòÚ ×¹ðîÇå Çòð¹¾è îéÁÅÂÆÁ» Õðç¶ ÃéÍ ×¹ðç¹ÁÅðÅ ðÕÅì×§Ü ÃÅÇÔì çÆ Õ§è ãÅÔ¹ä Çòð¹¾è ñÅîì§ç Ô¯ÂÆ Ã§×å ç¶ îé ÇòÚ ÇÂé·» ì¹ðÅÂÆÁ» Çòð¹¾è òÆ ð¯Ã ÃÆÍ Ô¹ä êzì§è ÇòÚ Ã¹èÅð ÇñÁÅÀ¹ä ñÂÆ À¹êðÅñ¶ òÆ Ã¯Ú¶ ÜÅä ñ¾×¶Í ÇÂà 寺 êÇÔñ» òÆ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ Áé§çê¹ð ÃÅÇÔì ç¶ Ö¶åð ÇòÚ êËºç¶ ×¹ðç¹ÁÅÇðÁ» ÇòÚ Ô¯ ðÔÆÁ» îéîåÆ ÕÅðòÅÂÆÁ» Çòð¹¾è Çìé·» ÇÕö çÃæÅ çÅ ÃÇÔï¯× î§×¶ ÁÅêä¶ ÃÅæÆÁ» Ãî¶å Öó·¶ Ô¹§ç¶ ÁÅ ðÔ¶ ÃéÍ ÚîÕ½ð ÃÅÇÔì ç¶ ×¹ðç¹ÁÅðÅ ÃzÆ Õåñ×ó· ÃÅÇÔì ÇòÖ¶ ÕÅì÷ ê¹ÜÅðÆ ÇéÔ§× ïÅåðÈÁ» ù ×¹ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì ç¶ Á§çðñÆ êÇðÕðîÅ éÔƺ Õðé ç¶ºç¶ ÃéÍ ÇêÁÅð Áå¶ ÇéîzåÅ éÅñ ÃîÞÅÀ¹ä ç¶ ïåé ÕÅîïÅì ÃÅìå éÔƺ ԯ¶ ÃéÍ Ã§é 1914 ç¶ ôÔÆçÆ Ü¯ó î¶ñ¶ Óå¶ êÔ¹§Ú¶ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ ù êåÅ ñ¾Ç×ÁÅ ÇÕ ê¹ÜÅðÆ Ã˺Õó¶ ÇéÔ§× ÇÃ§Ø ÇÂվᶠÕðÕ¶ øÃÅç Õðé Óå¶ å¹ñ¶ Ãé Áå¶ ìÆìÆÁ» ç¶ Üæ¶ ù è¾Õ¶ îÅð Õ¶ ì¶Ç¾÷åÆ ÕðÕ¶ ìÅÔð Õ¾ã Çç¾åÅ ÃÆ Áå¶ êÇðÕðîÅ éÔƺ Õðé Çç¾åÆ ÃÆÍ íÅÂÆ ÃÅÇÔì é¶ ÁÅêä¶ Üæ¶ Ãî¶å ×¹ðç¹ÁÅðÅ
15
Volume 07 | Issue 08 | August 2021 | S.A.S. Nagar (Mohali) ÃÅÇÔì ò¾ñ ÚÅñ¶ êÅ Çç¾å¶Í Á¾×¯º îÔ§å» é¶ åÆð» éÅñ ÔîñÅ Õð Çç¾åÅÍ Üæ¶ çÅ ÇÂÕ î˺ìð íÅÂÆ Ã¹ðÜé ÇÃ§Ø ÷õîÆ Ô¯ Ç×ÁÅ Áå¶ ÖÈé çÆ èÅð òÇÔ À¹áÆÍ ÇéÔ§× Õåñ Ô¯ Ç×ÁÅ ÃîÞ Õ¶ âð ×Â¶Í ÇÂÕ ìÆìÆ Ü¯Çקçð Õ½ð ô¶ðéÆ ò»× íìÕÆ Áå¶ ÇéÔ§× Õ¯ñ¯º åÆð Ö¯Ô ÇñÁÅÍ ÃÅð¶ ÇÃ§Ø ê¹ÜÅðÆÁ» Óå¶ à¹¾à Õ¶ êË ×Â¶Í ê¹ÜÅðÆ ç½ó ׶ Áå¶ ÃÅÇðÁ» Çìé·» ð¯Õ-à¯Õ ç¶ êÇðÕðîÅ ÕÆåÆÍ ÁÅõð ê¹ñà çÆ ÔÅ÷ðÆ ÇòÚ øËÃñŠç×å ç¶ Ô¾Õ ÇòÚ Ô¯ÇÂÁÅ Áå¶ ×¹ðç¹ÁÅð¶ Óå¶ ê¿æÕ Õì÷Å Ô¯ÇÂÁÅÍ ×¹ðç¹ÁÅðŠùèÅð ñÇÔð çÆ ÇÂÔ êÇÔñÆ øåÇÔ ÃÆÍ ÷ÅÔð þ ÇÕ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ é¶ Çìé·» ÇÕö Ç×ä¶ Çî¾æ¶ êz¯×ðÅî ç¶, Çìé·» ÇÕö Üæ¶ì§çÆ ç¶, ÇÂÕ¾ÇñÁ» ÔÆ ×¹ðç¹ÁÅðŠùèÅð ñÇÔð Áð§í Çç¾åÆÍ Ô½ñÆ-Ô½ñÆ ÁÅê ç¶ ïåé ÇÂÕ»×Æ éÅ ðÇÔ Õ¶ ÃîÈÇÔÕ ìä ×Â¶Í ÜÅ×ðÈÕ Ô¯ÂÆ Ã§×å é¶ ×¹ðç¹ÁÅðŠùèÅð ÇÔ¾å î¯ðÚ¶ ñ×Ŷ Áå¶ ×¹ðç¹ÁÅðÅ êzì§è îÔ§å» Õ¯ñ¯º Ö¯Ô Õ¶ ê¿æ ç¶ ÔòÅñ¶ ÕÆåÅÍ ÁÅõð ÇÂÔ ñÇÔð ç¶ô çÆ ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ Ã§Øðô çÅ ðÈÈê èÅð ×ÂÆÍ ñ×í× ÇÂö ÔÆ Ã ÇòñÅÇÂå ׶ Çþֻ é¶ ÁÅ÷Åç ÔòÅ ÇòÚ ÃÅÔ ñËä 寺 ìÅÁç ÁÅêäÆ ö¹ñÅîÆ çÅ ÁÇÔÃÅà îé ÇòÚ èÅðÆ, ÁÅ÷ÅçÆ ñÂÆ ïåé ÁÅð§íä ñÂÆ ÇÔ§ç¹ÃåÅé ò¾ñ ÚÅñ¶ êÅÂ¶Í ÕËé¶âÅ çÆ èðåÆ å¯º ÕÅîÅ×ÅàÅîÅðÈ ÜÔÅ÷ ÕñÕ¾å¶ ìÜìÜ ØÅà Óå¶ ÁÅ êÔ¹§ÇÚÁÅ ÇÜæ¶ Çéðç¯ô¶ ïÅåðÈÁ» ù î½å ç¶ ØÅà À¹åÅð Çç¾åÅ Ç×ÁÅÍ Ü¯ ìÚ ×¶ À¹Ô ðÈê¯ô Ô¯ ×Â¶Í öçðÆ ìÅì¶ ÜÅä¶ Ü»ç¶ ÇÂé·» îðÜÆòÇóÁ» é¶ ÁÅ÷ÅçÆ êzÅêåÆ ñÂÆ Ã§Øðô ÁÅðǧíÁÅ Áå¶ ÇÂé·» çŠçêðÕ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ éÅñ Ô¯ÇÂÁÅÍ ì¶ô¾Õ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ öçð ñÇÔð ç¶ ÁÅ÷ÅçÆ êzÅêåÆ ñÂÆ ÁêäŶ Ü»ç¶ ÃÅð¶ åðÆÇÕÁ» éÅñ ÃÇÔîå éÔƺ Ãé, êð Çøð òÆ ÇÂÕ Ã»Þ¶ ÁÅçðô çÆ êzÅêåÆ ñÂÆ ÁÅê é¶ ÇÂé·» ù ÃÆîå ÃÇÔï¯× ç¶ä çÅ øËÃñÅ ÕÆåÅÍ ÕðåÅð ÇÃ§Ø ÃðÅí¶ òð׶ ܹÞÅðÈ é½ÜòÅé ÁÅê éÅñ ñ×ÅåÅð îÆÇà§×» Õðç¶ ðÔ¶Í
Á§å ÃÅ𶠴»åÆÕÅðÆÁ» é¶ Çîñ Õ¶ 19 øðòðÆ 1915 ù Á¾â-Á¾â ÛÅÀ¹äÆÁ» ÇòÚ ÇÔ§ç¹ÃåÅéÆ ø½Ü» 寺 ìöÅòå ÕðòÅ Õ¶ ðÅÜ êñàÅ Õðé çÆ ÇòÀ¹ºå ìäÅÂÆÍ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ ÁÅêä¶ ÃÅæÆÁ» Ãî¶å Çøð¯÷ê¹ð ÛÅÀ¹äÆ À¹å¶ Õì÷Å Õðé ñÂÆ êÔ§¹Ú¶ êð ÃðÕÅð Õ¯ñ ÇÕö î¹õìð é¶ êÇÔñ» ÔÆ õìð ç¶ Çç¾åÆ ÃÆÍ ÇÂà ñÂÆ ÃðÕÅð é¶ ÇÔ§ç¹ÃåÅéÆ ø½Ü» ç¶ ÔÇæÁÅð ðÖÅ Õ¶ ÁÅêäÆ ø½Ü ù êzì§è ç¶ Çç¾åÅ ÃÆÍ ÇÂà åð·» ÇÂÔ ÇòÀ¹ºå ÇÃð¶ éÅ Úó· ÃÕÆ Áå¶ íÅÂÆ ÃÅÇÔì ÃÅæÆÁ» Ãî¶å òÅêà ÁÅ ×Â¶Í Çøð ÇÃñÇÃñÅ ô¹ðÈ Ô¯ÇÂÁÅ êóåÅñ» Áå¶ Ç×zøåÅðÆÁ» çÅÍ êóåÅñ À¹êð§å Ü篺 ÇÂÔ ×¾ñ ÃÅÔîä¶ ÁÅÂÆ ÇÕ Çøð¯÷ê¹ð ÛÅÀ¹äÆ À¹å¶ Õì÷Å Õðé ñÂÆ ×¶ Üæ¶ ç¶ î¹ÖÆ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ Ãé å» À¹é·» çÆ Ç×zøåÅðÆ ç¶ Ô¹Õî Õ¾ã Çç¾å¶ ×Â¶Í î¹Õ¾çî¶ À¹êð§å ÁÅê ù À¹îð ÕËç Ô¯ÂÆ Áå¶ ÃÅðÆ ÜÅÇÂçÅç ÷ìå Õðé ç¶ Ô¹Õî ÕÆå¶ ×Â¶Í ñÅÔ½ð ÃÅÇ÷ô é§ìð ç¯ Õ¶Ã ÇòÚ ç¯ôÆ ×ðçÅé¶ ×¶ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ îÂÆ 1915 ÇòÚ Ç×zøåÅð ԯ¶ Áå¶ ÁÕåÈìð 1930 å¾Õ ò¾Ö-ò¾Ö ܶñ·» ÇòÚ ÕËç ðÔ¶ ÇÜæ¶ À¹é·» ù íÅðÆ åô¾çç çÅ ÃÅÔîäÅ ÕðéÅ ÇêÁÅÍ ì¶óÆÁ» Áå¶ Ô¾æÕóÆÁ» çÆÁ» Ã÷Åò» í¹×åÆÁ», ÚÅñÆ-ÚÅñÆ Ççé ñ×ÅåÅð í¹¾Ö ÔóåÅñ ÕðéÆ êÂÆ ÇÕªÇÕ èÅðé ÕÆå¶ Çìì¶Õ ç¶ Áé¹ôÅÃé Áé¹ÃÅð ÁÅê ì¶Á§Çîzåƶ ç¶ Ô¾æ çÅ êzôÅçÅ éÔƺ ÛÕç¶ ÃéÍ ÁÕåÈìð 1930 ÇòÚ ÁÅê ܶñ· 寺 ÇðÔÅÁ Ô¯Â¶Í ÁÅê çÅ Çé¾ØÅ ÃòÅ×å ÕÆåÅ Ç×ÁÅÍ ÃzÆ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì òñ¯º ÁÅê çÆ Áâ¯ñ Ççzó·åÅ, ÇéôÕÅî Õ¹ðìÅéÆ Áå¶ ×¹ðÈ ê¿æ çÆ À¹ØÆ Ã¶òÅ ñÂÆ êzô§ÃÅ ÕÆåÆ ×ÂÆÍ åõå ÃzÆ Õ¶Ã×ó· ÃÅÇÔì òñ¯º ÒÁÅê ÜÆ çÆ ØÅñ ïÅåzÅ êzòÅé þÓ çÅ Ô¹Õî Ô¯ÇÂÁÅÍ Ô¯ð ÁäÇ×äå Üæ¶ì§çÆÁ» òñ¯º ÁÅê ÜÆ ù ÃéîÅÇéå ÕÆåÅ Ç×ÁÅÍ Ü¶ñ· 寺 ÇðÔÅÁ Ô¯ä 寺 ìÅÁç ñ×í× ÇÂÕ¾åÆ òð·¶ ÕÆðåé ÁÖÅÇóÁ» çÅ Áé§ç îÅéä À¹êð§å 16 ÁêzËñ 1961 ù ê¿æ çÆ ÇÂÔ Òïé ÇÚóÆÓ ÁÅÕÅô ÇòÚ À¹âÅðÆ îÅð ×ÂÆÍ
So Kahiyat Hai Soora
Volume 07 | Issue 08 | August 2021 | S.A.S. Nagar (Mohali)
×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì çÆ ìÅäÆ ÇòÚ òÅåÅòðé óíÅñ Ãì³èÆ Ú¶åéŠùÖç¶ò ÇóØ
×°ðÈ éÅéÕ êÅåôÅÔ çÆ ìÅäÆ îÅéòÆ ÜÆòé, íÅò¶º À°Ô
ÁÇèÁÅåîÕ Ô¯ò¶ Ü» ÃîÅÇÜÕ, éÅñ ÁÇåÁ³å é¶óåÅ ð¼ÖçÆ
ÔËÍ ÇÂà ÇòÚ¯º ÜÆòé çÆ Ôð¶Õ
Ãî¼ÇÃÁÅ çÅ Ô¼ñ ÃÇÔñåÅ éÅñ
ñ¼ÇíÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ ÇÜÀ°º-ÇÜÀ°º
üÇíÁåÅ ÇòÕÅà Õð ðÔÆ ÔË Áå¶ îé°¼Ö ÇòÇ×ÁÅéÕ, êçÅðæÕ À°µéåÆ çÆÁ» éòÆéåî
ì¹ñ§çÆÁ» ù Û¯Ô ÇðÔÅ ÔË ÇåÀ°ºÇåÀ°º ×°ðÈ éÅéÕ êÅåôÅÔ çÆ ìÅäÆ çÆ êzó×ÕåÅ Ççzó· Ô¯
ðÔÆ ÔËÍ Ô¾æñ¶ Ö¯Ü-ê¼åð çÅ Ãì³è òðåîÅé Ã çÆ î¹¼Ö
Ãî¼ÇÃÁÅ òÅåÅòðé çÆ Ã³íÅñ Ãì³èÆ Ú¶å³éåÅ ç¶ Ãì³è ÇòÚ
×°ðÈ éÅéÕ ìÅäÆ çÆ êzó×ÕåÅ
ù òÅÚä éÅñ Ãì³èå ÔËÍ Ãðñ Áðæ» ÇòÚ òÅåÅòðé 寺 íÅò
ÁÅñ¶-ç¹ÁÅñ¶ ÁæòÅ Ú½Ç×ðç¶ å¯º ÇñÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ òÅåÅòðé 寺
íÅò Á³åð-ÇÕÇðÁÅ Õðç¶ À°é·» ÇòÇí³é ֳ⻠寺 ÔË, ÇÜà ÇòÚ ÁÃƺ ðÇÔ³ç¶ Ô»Í
ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ çÆ ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÇòÚ Ã³ÕÇñå ìÅäÆ ÇÃ¼Ö èðî çðôé çÅ îÈñ ÁÅèÅð ÔËÍ ×°ðÈ éÅéÕ êÅåôÅÔ çÆ ìÅäÆ çÅ Õ¶ºçðÆ Ãð¯ÕÅð ÁÇèÁÅåîÕ ÇòÚÅðèÅðÅ ç¶ ÇéðÈêä éÅñ Ãì³èå ÔËÍ çÅðôÇéÕ Ã³Õñê» ç¶ ÁÇí-ÇòÁ³Üé ðÅÔƺ À°é·» é¶ ìzÔî éÅñ ÇÂÕùð Ô¯ Õ¶ î¹ÕåÆ êzÅêå Õðé ç¶ ÇòèÆ-ÇòèÅé ù ÁÇíÇòÁÕå ÕÆåÅ ÔËÍ ×°ðÈ éÅéÕ êÅåôÅÔ çÆ ìÅäÆ îé°¼Ö ç¶ ÁÇèÁÅåîÕ ÇòÕÅà çÆ ÁÇí-ÇòÁÕåÆ ÕðÇçÁ» À°Ã ù À°Ú¶ðÆÁ» ÁÇèÁÅåîÕ î³Ç÷ñ» À°µêð êÔ°³ÚÅÀ°ä ñÂÆ ðÅÔ-çöðÆ ìäçÆ ÔËÍ ÁÇèÁÅåîÕ ÇÚ³åé ç¶ ÃîÅé»åð îÅéòÆ ÜÆòé éÅñ Ãì³èå Ãð¯ÕÅð» éÅñ éÅåŠܯóé çÆ êzÇÕðåÆ òÆ ×°ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì çÆ ìÅäÆ çÆ êzî¹¼Ö Çòô¶ôåÅ ÔËÍ À°é·» çÆ ìÅäÆ ÇòÚ ÁÅçðôÕ îé°¼Ö Áå¶ Ã¹Ú¼Ü¶ ÃîÅÜ çÆ ÇÃðÜäÅ çÅ Ãð¯ÕÅð òÆ êzî¹¼ÖåÅ ÃÇÔå ê¶ô Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ ×°ðÈ éÅéÕ êÅåôÅÔ çÆ ìÅäÆ îÅéòÆ ÜÆòé, íÅò¶º À°Ô ÁÇèÁÅåîÕ Ô¯ò¶ Ü» ÃîÅÇÜÕ, éÅñ ÁÇåÁ³å é¶óåÅ ð¼ÖçÆ ÔËÍ ÇÂà ÇòÚ¯º ÜÆòé çÆ Ôð¶Õ Ãî¼ÇÃÁÅ çÅ Ô¼ñ ÃÇÔñåÅ éÅñ ñ¼ÇíÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ ÇÂà çÆ ÇÂö Çòô¶ôåÅ ÇòÚ ÇÂà çÆ ÃðìÕÅñÆ êzó×ÕåÅ î½ÜÈç ÔËÍ ÇÜÀ°º-ÇÜÀ°º üÇíÁåÅ ÇòÕÅà Õð ðÔÆ ÔË Áå¶ îé°¼Ö ÇòÇ×ÁÅéÕ, êçÅðæÕ À°µéåÆ çÆÁ» éòÆéåî ì¹ñ§çÆÁ» ù Û¯Ô ÇðÔÅ ÔË ÇåÀ°º-ÇåÀ°º ×°ðÈ éÅéÕ êÅåôÅÔ çÆ ìÅäÆ çÆ êzó×ÕåÅ Ççzó· Ô¯ ðÔÆ ÔËÍ Ô¾æñ¶ Ö¯Ü-ê¼åð çÅ Ãì³è òðåîÅé Ã çÆ î¹¼Ö Ãî¼ÇÃÁÅ òÅåÅòðé çÆ Ã³íÅñ Ãì³èÆ Ú¶å³éåÅ ç¶ Ãì³è ÇòÚ ×°ðÈ éÅéÕ ìÅäÆ çÆ êzó×ÕåÅ ù òÅÚä éÅñ Ãì³èå ÔËÍ Ãðñ Áðæ» ÇòÚ òÅåÅòðé 寺 íÅò ÁÅñ¶-ç¹ÁÅñ¶ ÁæòÅ Ú½Ç×ðç¶ å¯º ÇñÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ òÅåÅòðé 寺 íÅò Á³åðÇÕÇðÁÅ Õðç¶ À°é·» ÇòÇí³é ֳ⻠寺 ÔË, ÇÜà ÇòÚ ÁÃƺ ðÇÔ³ç¶ Ô»Í ÇÂÃ ç¶ Á³åð×å
í±-î³âñ, Üñ-î³âñ, òÅïÈ-î³âñ, ÜÆòî³âñ ÁÅÀ°ºç¶ ÔéÍ ÁÃñ ÇòÚ Ü¯ Õ°Þ òÆ ÁÅñ¶-ç¹ÁÅñ¶ ÇòÚ ÇòÁÅêå ÔË, òÅåÅòðé ÁÖòÅÀ°ºçÅ ÔËÍ í½ÇåÕ, ðÃÅÇÂÇäÕ Áå¶ ÜËÇòÕ å¼å» çÆ Ã¹î¶ñåÅ ÃçÕÅ ÔÆ òÅåÅòðé çÆ ÇÃðÜäÅ Ô°³çÆ ÔËÍ ÷îÆé, ÔòÅ, êÅäÆ, ìéÃêåÆ, ÇéðÜÆò òÃå±Á» ÁÅÇç Ãí Õ°Þ òÅåÅòðé çÅ Á³× ÔéÍ Õ°çðåÆ ã³× éÅñ ÇÕÇðÁÅôÆñ óå°Çñå, ô°¼è òÅåÅòðé ÔÆ îÅéòÆ ÜÆòé ñÂÆ Ã¹Ú¼ÜÅ ðÇÔäï¯× ÃæÅé Ô°³çÅ ÔËÍ Áܯն Ã ÇòÚ òÅåÅòðé êzçÈôä çÅ òðåÅðÅ Ãî¹¼Ú¶ óÃÅð ñÂÆ ÇÚ³åÅ çÅ ÇòôÅ ìÇäÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ îé°¼ÖÆ ÜéóÇÖÁÅ ÇòÚ ñ×ÅåÅð òÅèÅ, À°çï¯Ç×Õ ÇòÕÅà çÆ åÆìð ×åÆ, ÇòÇ×ÁÅé Áå¶ åÕéÅñ½ÜÆ çÆ ÁÅîç é¶ ÃÅⶠòÅåÅòðé Áå¶ Õ°çðåÆ Ã¯ÇîÁ» ç¶ ÁÅèÅð ù ò¼âÆ ãÅÔ ñÅÂÆ ÔËÍ íÅò¶ºÇÕ îé°¼Ö é¶ ÇòÇ×ÁÅéÕ À°µéåÆ ÃçÕÅ ÜÆòé ÇÜÀ±ä ñÂÆ Áé¶Õ êzÕÅð çÆÁ» ùÖÃÔÈñå» ç¶ ÃÅèé ÇÃðÜ ñ¶ Ôé êð ÇÂÃ ç¶ ÃÅÕÅðÅåîÕ (À°ÃÅðÈ) êÇÔñÈÁ» çÆ ÇéÃìå éÕÅðÅåîÕ (ãÅÀ±) ê¼Ö» é¶ òÆ îÅéòÆ ÜÆòé çÆÁ» Ãî¼ÇÃÁÅò» ÇòÚ ò¼âÆ îÅåðÅ ÇòÚ òÅèÅ ÕÆåÅ ÔËÍ ÇòÇ×ÁÅé îÈñ ðÈê ÇòÚ îé°¼Ö çÆ ÇìÔåðÆ ñÂÆ ÂÆÜÅç ÕÆåÅ ÇòèÅé ÔË, ÇÜà ù îé°¼Ö é¶ ÁÅêä¶ ÃòÅðæ çÆ êÈðåÆ ñÂÆ öñå ÇçôÅ ÇòÚ ÇÂÃå¶îÅñ ÕðÇçÁ» îÅéòÆ ÇòéÅô çÅ ÁÅèÅð ìäÅ ÇñÁÅ ÔËÍ ÇòÇ×ÁÅé Áå¶ åÕéÅñ½ÜÆ ç¶ ÇòÕÅÃ é¶ îé°¼Ö ù Õ°çðåÆ Ã¯ÇîÁ» À°µêð ÁÅêäÅ öñìÅ ÕÅÇÂî Õðé Áå¶ ÇÂé·» çÆ ÁÅêä¶ ÃòÅðæ» çÆ êÈðåÆ ÇÔ¾å òð寺 Õðé ñÂÆ À°ÕÃÅÇÂÁÅ ÔË ÇÜà ÕÅðé Õ°çðå çŠóå°ñé Çò×óéŠùíÅÇòÕ ÃÆ Áå¶ ÇÂÃ ç¶ îÅó¶ êzíÅò» é¶ ÜÆòé Áå¶ Õ°çðå ù ìÔ°å ò¼âÅ é°ÕÃÅé êÔ°³ÚÅÇÂÁÅ ÔËÍ òðåîÅé Ã ÇòÚ îé°¼Ö ÔòÅ-êzçÈôä, êÅäÆ-êzçÈôä, í±-êzçÈôä ÁÅÇçÕ çðê¶ô Ãî¼ÇÃÁÅò» éÅñ ÜÈÞ ÇðÔÅ ÔËÍ ú÷¯é êðå ÇòÚ Ô¯Â¶ Û¶Õ»
16
So Kahiyat Hai Soora (Black Holes) ç¶ ÕÅðé èðåÆ À°µêð îé°¼Ö ù Áé¶Õ» î¹ÃÆìå» çÅ ÃÅÔîäÅ ÕðéÅ êË ÇðÔÅ ÔËÍ ÇÂà 寺 ÇÂñÅòÅ èðåÆ çÅ ò¾èçÅ åÅêîÅé (Global Warming) òÆ îé°¼ÖÆ Ô¯ºç ñÂÆ õåð¶ çÆ Ø³àÆ ìÇäÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ Ãî¹¼Ú¶ ÇòÇ×ÁÅéÕ ÇÂà å¼æ Óå¶ ÇÂÕî¼å Ôé ÇÕ èðåÆ çÅ åÅêîÅé ñ×ÅåÅð ò¾è ÇðÔÅ ÔËÍ ÇÂÃ ç¶ Çüචòܯº Ãî¹³çð çÅ Ãåð ò¾è ÇðÔÅ ÔË ÇÜÃ ç¶ êzåÆÕÈñ êzíÅò êËä¶ ïÕÆéÆ ÔéÍ ÇòÇ×ÁÅéÕ À°µéåÆ ÃçÕÅ íÅò¶º ÜÆòé ùÖîÂÆ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË êð ÇÂÃ ç¶ Çüචòܯº òÅåÅòðé çÆ ô°¼èåÅ ù Ú¯ÖÆ ÷ðì òÆ ñ¼×Æ ÔËÍ êÅäÆ ÜÆòé çÅ ÁÅèÅðÃz¯å ÔËÍ îé°¼Ö çÆÁ» ì¹ÇéÁÅçÆ ñ¯ó» ÇòÚ ô°¼è êÅäÆ ÁÇåÁ³å îÔ¼åò çÅ èÅðéÆ ÔËÍ ÜÆòé ÇòÚ ÇÂà çÅ îÔ¼åò Á³Çîzå ÃîÅé î³ÇéÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ îé°¼Ö çÅ êÅäÆ éÅñ ìóÅ ×Èó·Å ÇðôåÅ ÔËÍ Ôð¶Õ üÇíÁåÅ ÇÂà ìÔ°î¹¼ñ¶ ÜÆòéçÅÇÂÕ Ãz¯å ÃçÕÅ ÔÆ À°×îçÆ, Çò×ÃçÆ Áå¶ À°µéå Ô°³çÆ ÔËÍ êÆäï¯× êçÅðæ ç¶ å½ð Óå¶ êÅäÆ ÇÜ¼æ¶ ÜÆòé çÅ ÷ðÈðÆ Á³× ÔË À°æ¶ Çé¾å çÆÁ» ñ¯ó» ÇòÚ òÆ ÇÂà çÅ Ãí 寺 ò¼è îÔ¼åò ÔËÍ ð¯÷ÅéÅ ÜÆòé ç¶ åÕðÆìé Ôð¶Õ Õ³î ÇòÚ ÇÂà çÆ ôîÈñÆÁå Ô°³çÆ ÔËÍ ÇÂÃ ç¶ éÅñ ÔÆ ÇÂà çÅ èÅðÇîÕ îÔ¼åò ÇÂà ù êÈÜäï¯× òÆ ìäÅ Çç³çÅ ÔËÍ ÃçÆÁ» 寺 êÅäÆ çÆ îÔ¼ååÅ ù ÃîÞçÅ Áå¶ êzòÅéçÅ ÁÅÇÂÁÅ îé°¼Ö ÇÂà հçðåÆ Ã¯î¶ çÆ Ã³íÅñ ñÂÆ Ôð óíò À°êðÅñÅ ÕðçÅ ÃÆÍ êð Áܯն Ã ÇòÚ îé°¼Ö ÔÆ ÇÂà ÜÆòéçÅÇÂÕ Õ°çðåÆ çÅå çÅ Ãí 寺 ò¼âÅ ç¹ôîä ìÇäÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ êÅäÆ òð׶ Õ°çðåÆ Ã¯î¶ ç¶ ÇòéÅô ò¼ñ ð°ÇÚå îé°¼Ö Ö¹ç ÁÅêä¶ õÅåî¶ çÅ î³÷ð ÇÃðÜ ÇðÔÅ ÔËÍ êÅäÆ çÅ Çéð³åð Ô¯ ÇðÔÅ êzçÈôä îé°¼ÖÆ Ô¯ºç ñÂÆ ÇéôÚ¶ ÔÆ õåðéÅÕ ÔËÍ êÅäÆ êzçÈôä 寺 íÅò À°Ã ÇòÚ é°ÕÃÅéçÅÇÂÕ êçÅðæ» çÆ ò¼âÆ îÅåðÅ ÇòÚ î½ÜÈç×Æ å¯º ÔËÍ À°çï¯Ç×Õ ÇÂÕÅÂÆÁ» ÇòÚ¯º ÇéÕñä òÅñÅ ÔÅéÆÕÅðÕ ðÃÅÇÂä, òÅëð (ëÅñå±) êçÅðæ, ÷ÇÔðÆñ¶ îÅç¶ ÁÅÇç ù é¶óñ¶ çÇðÁÅ, ÞÆñ, éÅñ¶ ÁÅÇçÕ êÅäÆ ç¶ Ã¯ÇîÁ» ÇòÚ êzòÅÇÔå Õð Çç¼åÅ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂà åð·» êÅäÆ ç¶ ÇÂÔ Ã¯î¶ êzçÈÇôå Ô¯ Õ¶ îÅéòÆ ÜÆòé ñÂÆ õåðéÅÕ ìä Ü»ç¶ ÔéÍ øÃñ» 寺 ò¼è ÞÅó
17
Volume 07 | Issue 08 | August 2021 | S.A.S. Nagar (Mohali) ñËä ñÂÆ òðå¶ Ü»ç¶ ÔÅéÆÕÅðÕ ðÃÅÇÂä», ÕÆó¶îÅð çòÅÂÆÁ» Áå¶ ÖÅç» ÁÅÇç çÆ ÕÆåÆ Ü»çÆ Á³é·¶òÅÔ òð寺 òÆ èðåÆ Ô¶áñ¶ êÅäÆ ù çÈôå ÕðçÆ ÔË ÇÜà éÅñ Á³Çîzå ðÈêÆ êÅäÆ ÷ÇÔð ÇòÚ åìçÆñ Ô¯ ÇðÔÅ ÔËÍ ÁÅìÅçÆ ç¹ÁÅðÅ ð¯÷ÅéÅ ÇÕÇðÁÅò» ç¶ ÕÅðÜ ç¹ÁÅðÅ êzçÈôå êÅäÆ òÆ ÃÆòð¶Ü ÇòòÃæÅ ðÅÔƺ êÅäÆ ç¶ Ã¯ÇîÁ» ÇòÚ ÇîñÅ Çç¼åÅ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂà éÅñ òÆ Üñ-êzçÈôä çÆ ÇÕÇðÁÅ òÅêðçÆ ÔËÍ ÇÂà êzÕÅð îé°¼Ö ÇòÇí³é ÕÅðÜ» ç¹ÁÅðÅ ñ×ÅåÅð êÅäÆ êzçÈôå Õð ÇðÔÅ ÔË Áå¶ ÇÂÃ ç¶ ÇüÇàÁ» çÆ ÇòÕðÅñåÅ ù Á¼Ö¯º-êð¯Ö¶ Õð ÇðÔÅ ÔËÍ ×°ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì çÆ êÇò¼åð ìÅäÆ ÇòÚ êÅäÆ ù ÜÆòé çÆ ô°ðÈÁÅå òܯº êzÇåÇì³ìå ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ×°ðÈ ÃÅÇÔì é¶ ÜÆòé çÅ êÇÔñÅ ÇÃðÜäÔÅð ÔÆ êÅäÆ ù î³ÇéÁÅ ÔËÍ ÁÃñ ÇòÚ êÅäÆ ÃÜÆòåÅ çÅ ÁèÅð ÔËÍ ×°ð øðîÅé ÔË : êÇÔñÅ êÅäÆ ÜÆÀ° ÔË ÇÜå° ÔÇðÁÅ Ãí° Õ¯Ç¨ (Ãñ¯Õ¹ î.1, Á§Õ : 472) ×°ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì é¶ êÅäÆ ù ÇêåÅ çÅ çðÜÅ Çç³ÇçÁ» ÜÆòé ÇòÚ ÇÂà çÆ ÁÇåÁ³å îÔ¼ååÅ ù îÈðåÆîÅé ÕÆåÅ ÔËÍ ×°ðÈ ÃÅÇÔì êÅäÆ ù ÇÃðÜäÅåîÕ ôÕåÆ ð¼Öä ÕÅðé ÁÅêäÆ ìÅäÆ ÇòÚ òÇâÁÅÀ°ºç¶ Ôé : êòä° ×°ðÈ êÅäÆ ÇêåÅ îÅåÅ èðÇå îÔå°¨ (Ãñ¯Õ¹, Á§Õ : 8) êÅäÆ, ù¼ÚîåÅ çÅ êzåÆÕ ÔËÍ Çéðîñ Üñ ÁÅêä¶ Ã³êðÕ ÇòÚ ÁÅÀ°ä òÅÇñÁ» ÜÆò», òÃå», êçÅðæ» ÁÅÇç çÆ îËñ À°åÅð Õ¶ À°é·» ù ô°¼è, êÇò¼åð ÕðçÅ ÔËÍ Õ¯ÂÆ òÆ èÅðÇîÕ ÕÅðÜ Õðé ñ¾Ç×Á» ÇÂôéÅé Ü» Ô¼æ ù¼Ú¶ Õðé çÆ ÇÕÇðÁÅ êÅäÆ ç¹ÁÅðÅ ÔÆ ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔËÍ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ ç¶ ÜÆòé éÅñ Ãì³èå ò¶Âƺ êzò¶ô òÅñÆ ÃÅõÆ ÇÜà ÃçÕÅ À°Ô ÁÕÅñ ê¹ðÖ ç¶ çðìÅð ÇòÚ ÜÅ êÔ°³Úç¶ Ôé êÅäÆ çÆ Ã¹¼ÚîåÅ ù ùÇçzó· Õðé òÅñÆ îÔ¼åòêÈðé ØàéÅ ÔËÍ ×°ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì é¶ êÅäÆ çÆ ÇÂÔ êzÇÕðåÆ òÆ çðÃÅÂÆ ÔË ÇÕ ÇÂÔ ÁÅêä¶ Õ¯ñ ÁÅÀ°ä òÅÇñÁ» çÆ îËñ À°åÅð Õ¶ À°Ã ù ÁÅêä¶ ÇòÚ ÃîÅÀ°ºçÅ ÔË Áå¶ À°é·» ù ù¼ÚîåÅ êzçÅé ÕðçÅ ÔËÍ ÁÇÜÔÅ ÕðÕ¶ òÆ ÇÂÔ Ö¹ç Çéðîñ Áå¶ êÇò¼åð ðÇÔ³çÅ ÔËÍ ÇÂà åð·»
çÇðÁÅ (Üñ) çÆ êzÇÕðåÆ òÆ ×°ðÈ òÅñÆ ÔËÍ ×°ðòÅÕ ÔË : ×°ð° çðÆÁÅÀ° ÃçÅ Üñ° Çéðîñ° ÇîÇñÁÅ ç¹ðîÇå îËñ° Ôð˨ (êzíÅåÆ îÔñÅ 1, Á§Õ : 1329) êð Áܯն Ã ÇòÚ îé°¼Ö çÆ êÅäÆ êzåÆ ÇéðçËÇÂåÅ Áå¶ ÁÃÇåÕÅð òÅñÆ êzÇòðåÆ ÕðÕ¶ Õ°çðå ç¶ ÇÂà Áéî¯ñ ðåé çÆ ç¹ðçôÅ Ô¯ ðÔÆ ÔËÍ îé°¼Ö ÁÅêäÆÁ» í½ÇåÕ, êçÅðæÕ ñ¯ó» Áå¶ ÃòÅðæ» ÕðÕ¶ ÜñêzçÈôä çÅ ÕÅðÜ åÆìðåÅ Áå¶ Çéð³åðåÅ éÅñ Õð ÇðÔÅ ÔËÍ ÁÇÜÔÆ ÃÇæåÆ ÇòÚ ×°ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì çÆ ìÅäÆ çÆ ÃÅðÇæÕåÅ ÃòËÇüè ÔËÍ Ü¶Õð ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ çÆ êÅäÆ êzåÆ À°êð¯Õå êÔ°³Ú ù ÁêäÅ ÇñÁÅ ÜÅò¶ å» êÅäÆ çÆ Ô¯ ðÔÆ ç¹ðçôÅ ù ð¯ÇÕÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ êÅäÆ ù ÇêåÅ, ×°ðÈ çÆ ÇéÁÅÂƺ ÃîÞ Õ¶ ÇÂà çÆ ç¹ðòð寺 ù ð¯ÇÕÁÅ ÜÅò¶ å» ÇÂà ÜÆòéçÅÇÂÕ Ã¯î¶ ù ìÚÅÇÂÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ ÔòÅ îé°¼ÖÆ Ç÷³ç×Æ ù ÚñÅÀ°ä òÅñÅ ÁÇÜÔÅ å¼å ÔË ÇÜà çÆ ÁäÔ¯ºç ÇòÚ ÜÆòé çÆ ÕñêéÅ òÆ Áóíò ÔËÍ ÜÆò Ôð êñ ÃÅÔ ñ˺çÅ ÔË Ü¯ ÔòÅ çÆ Ô¯ºç ÃçÕÅ ÔÆ Ã³íò ÔËÍ îé°¼ÖÆ ÜÆòé çÆÁ» Ô¯ð ì¹ÇéÁÅçÆ ÷ðÈðå» çÅ å» ôÅÇÂç Õ¯ÂÆ ìçñò» ðÈê Ô¯ ÃÕçÅ ÔË êð ÔòÅ çÅ Õ¯ÂÆ ìçñò» Ô¼ñ éÔƺ ÔËÍ êð ÁܯÕÅ ÃòÅðæÆ îé°¼Ö ÇÂà ÜÆòéçÅÇÂÕ å¼å ù òÆ ÁÅêäÆÁ» êçÅðæÕ ñ¯ó» çÆ êÈðåÆ ñÂÆ ×³èñÅ Õð鯺 ×°ð¶÷ éÔƺ Õð ÇðÔÅÍ òÅåÅòðéÆ êzçÈôä ÇòÚ ÔòÅ-êzçÈôä òÆ ÁÇÔî ÃæÅé ð¼ÖçÅ ÔËÍ ÃÅⶠÁÅñ¶-ç¹ÁÅñ¶ çÆ òÅïÈî³âñÆ êðå ÇòÚ î½ÜÈç èÈó, èȳÁ», è¹³ç, ìçìÈ Áå¶ òÅôê ÁÅÇç çÆ À°Ô ÁäÀ°ÇÚå îÅåðÅ; ܯ îé°¼Ö», ê½ÇçÁ» Ü» ÜÆò» ñÂÆ é°ÕÃÅéç¶Ô êzíÅò» çÅ ÕÅðé ìäçÆ ÔË, ù ÔòÅ-êzçÈôä ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔËÍ À°çï¯×» ç¹ÁÅðÅ Û¾ÇâÁÅ Ü»çÅ ÷ÇÔðÆñÅ èȳÁ», òÅÔé» ç¹ÁÅðÅ ÕÆåÅ Ü»çÅ êzçÈôä Áå¶ ÇòÇí³é åðÆÇÕÁ» ç¹ÁÅðÅ ÔòÅ ù êzçÈÇôå ÕðÕ¶ îé°¼ÖÆ ÃðÆð» ñÂÆ ÔÅéÆÕÅðÕ ìäÅÇÂÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ Áܯն Ã ÇòÚ å» ìóÆ å¶÷Æ Áå¶ Çéð³åðåÅ éÅñ ÔòÅ ù êzçÈÇôå ÕÆåÅ ÜÅ ÇðÔÅ ÔËÍ ×°ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì çÆ êÇò¼åð ìÅäÆ ÇòÚ ÔòÅ ù Ò×°ðÈÓ çÅ çðÜÅ Çç¼åÅ Ç×ÁÅ
So Kahiyat Hai Soora ÔËÍ Ãî¹¼Ú¶ óÃÅð ç¶ ÜÆò-ܳå±Á» ñÂÆ ÔòÅ çÅ ÃæÅé ÇéôÚ¶ ÔÆ ×°ðÈ ÃîÅé ÔËÍ ÔòÅ ù ×°ðÈ ÇÂà ñÂÆ ÇÕÔÅ Ç×ÁÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÜà êzÕÅð ÜÆò-ÁÅåîÅ ù ×°ðÈ çÆ ñ¯ó ðÇÔ³çÆ ÔË À°Ã¶ åð·» ÔòÅ òÆ ÃðÆð ù ÃÜÆòåÅ êzçÅé ÕðçÆ ÔËÍ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ çÅ ÔòÅ ù ×°ðÈ ÕÇÔ Õ¶ ÃÇåÕÅð ç¶äÅ À°é·» ç¶ ÔòÅ çÆ îÔ¼ååÅ ù ÃîÞä çÅ ñÖÅÇÂÕ ÔË, ÇÜà êzåÆ ×°ðÈ ÃÅÇÔì øðîÅé Õðç¶ Ôé: êòä° ×°ðÈ êÅäÆ ÇêåÅ îÅåÅ èðÇå îÔå°¨ (Ãñ¯Õ¹, Á§Õ : 8) ÁÃñ ÇòÚ ÇÂÔ ÃðÆð êÅäÆ, ÔòÅ Áå¶ Á×éÆ çÆ Ã¹î¶ñåÅ çÅ éåÆÜÅ ÔË, ÇÜà Ãì³èÆ ×°ðìÅäÆ ÇòÚ øðîÅé ÔË: êÀ°äË êÅäÆ Á×éÆ ÕÅ î¶ñ°¨ (×À¹óÆ îÔñÅ 1, Á§Õ : 152) À°êð¯Õå å¼å» ç¶ ÕðÕ¶ ÃðÆð çÆ Ô¯ºç ÔËÍ ÇÂé·» ÇòÚ¯º Õ¯ÂÆ òÆ å¼å îéëÆ Õð Çç¼åÅ ÜÅò¶ å» ÜÆòé çÆ Ô¯ºç õåî Ô¯ ÜÅò¶×ÆÍ ÇÂà åð·» ×°ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì çÆ ìÅäÆ ÇòÚ ÔòÅ (êòä°) çÆ îÔ¼åòôÆñåÅ ù Ççzó·åÅ éÅñ ê¶ô ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ Áܯն Ã ÇòÚ îé°¼Ö ç¹ÁÅðÅ ô°¼è ÔòÅ çÆ îÔ¼ååÅ ù ÇòÃÅð Õ¶ ÇÂà çÅ ÁÅêä¶ Çé¼ÜÆ ÃòÅðæ» çÆ õÅåð ÕÆåÅ ÜÅ ÇðÔÅ êzçÈôä ÇéôÚ¶ ÔÆ ÇÚ³åÅ çÅ ÇòôÅ ÔËÍ òÅåÅòðéÆ êzçÈôä ç¶ Á³åð×å í±êzçÈôä òÆ ÇÂÕ ÁÇÔî ÕÅðÕ ÔËÍ í±îÆ ç¶ í½ÇåÕ, ðÃÅÇÂÇäÕ Ü» ÜËÇòÕ ×°ä» ÇòÚ ÁÇÜÔÆ Õ¯ÂÆ òÆ îÅóÆ åìçÆñÆ ÇÜà çÅ ÁÃð îé°¼Ö Áå¶ Ô¯ð ÜÆò» Óå¶ ê˺çÅ Ô¯ò¶ Ü» ÇÜà ÕðÕ¶ í±îÆ ç¶ Õ°çðåÆ ×°ä å¶ À°Ã çÆ À°êï¯×åÅ õåî Ô°³çÆ Ô¯ò¶ í±îÆ êzçÈôä ÕÔÅÀ°ºçÆ ÔËÍ Áܯն îé°¼Ö é¶ ÁÅêä¶ ÃòÅðæ» çÆ õÅåð èðåÆ ù êñÆå Õð Çç¼åÅ ÔËÍ Ö¶åÆìÅóÆ ÕÅðÜ» ÇòÚ ðÃÅÇÂÇäÕ ÖÅç», ÕÆó¶îÅð çòÅÂÆÁ» çÆ ì¶åÔÅôÅ òð寺 é¶ èðåÆ ù êñÆåä ÇòÚ éÕÅðÅåîÕ í±ÇîÕÅ ÇéíÅÂÆ ÔËÍ îé°¼Ö é¶ À°åêÅçé òèÅÀ°ä çÆ õÅåð èðåÆ À°µêð Áé¶Õ» ÷°ñî ãÅÔ¶ Ôé ÇÜà ÕðÕ¶ ÇÂÃ ç¶ À°êÜÅÀ±êä ÇòÚ Çéð³åð Ç×ðÅòà ÁÅ ðÔÆ ÔËÍ ð¯÷ÅéÅ ÜÆòé ÇòÚ À°åê³é Ô¯ä òÅñÅ ÕÈóÅ-ÕðÕà òÆ èðåÆ ç¶ òÅåÅòðé ù ׳èñÅ Õðé ÇòÚ íðêÈð ï¯×çÅé êÅÀ°ºçÅ ÔËÍ ð¯÷ÅéÅ ÜÆòé ÇòÚ êñÅÃÇàÕ çÆ ò¾è ðÔÆ òð寺 é¶ èðåÆ ç¶
Volume 07 | Issue 08 | August 2021 | S.A.S. Nagar (Mohali) êzçÈôä ÇòÚ ÁæÅÔ òÅèÅ ÕÆåÅ ÔËÍ ÇÂà 寺 ÇÂñÅòÅ À°çï¯×» ç¹ÁÅðÅ êËçÅ Ô°³ç¶ ëÅñå± ÕÈóÅ-ÕðÕà é¶ òÆ í±-êzçÈôä ÇòÚ ò¼âÅ ð¯ñ ÁçÅ ÕÆåÅ ÔËÍ×°ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì çÆ êÇò¼åð ìÅäÆ ÇòÚ èðåÆ ù ÒîÅåÅÓ òܯº îÈðåÆîÅé ÕðÕ¶ ÃÇåÕÅð Çç¼åÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ èðåÆ çÆ êzÇÕðåÆ ÇéôÚ¶ ÔÆ îÅåÅ òÅñÆ ÔËÍ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ ÔòÅ ù ×°ðÈ, êÅäÆ ù ÇêåÅ Áå¶ èðåÆ ù îÅåÅ ç¶ å½ð Óå¶ îÈðåÆîÅé Õðç¶ ÔéÍ À°é·» çÆ ìÅäÆ ÇòÚ èðåÆ ù ÇéîðåÅ, èÆðÜ òð׶ À°Ú¶ð¶ îÅéòÆ Ãç¹×°ä» ç¶ êzåÆÕ òܯº ê¶ô ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ èðåÆ À°µêð Ôñ ÚñÅ Õ¶ ìÆÜ ìÆÇÜÁÅ Ü»çÅ ÔË, À°Ã ù êÅäÆ éÅñ ÇóÇÜÁÅ Ü»çÅ ÔË ÇÜà éÅñ ÜÆòéçÅÇÂÕ ÁéÅÜ çÆ À°åêåÆ Ô°³çÆ ÔËÍ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ îé°¼Ö ù ÇÂà ÇÕÇðÁÅ çÅ ðÈê»åðé ÁÅêä¶ ÜÆòé ÇòÚ Õðé ñÂÆ êz¶Çðå Õðç¶ Ôé ÇÜà ÃçÕÅ À°Ô êðîÅåîÅ çÅ éÅîÇÃîðé ÕðÕ¶ Çòô¶-ÇòÕÅð», òÅôéÅò» 寺 î¹Õå Ô¯ ÜÅò¶×Å: ÇÂÔ° åé° èðåÆ ìÆÜ° ÕðîÅ Õð¯ ÃÇññ ÁÅ êÅÀ° ÃÅÇð³×êÅäƨ îé° ÇÕðÃÅä° ÔÇð ÇðçË Ü³îÅÇ ñË ÇÂÀ° êÅòÇà êç¹ ÇéðìÅäƨ1¨ (ÇÃðÆðÅ×¹ îÔñÅ 1 Øð¹ 3, Á§Õ : 23) ×°ðìÅäÆ ÇòÚ èðåÆ ù ÃÇÔéôÆñåÅ ç¶ ÇÃÖðåî êzåÆÕ òܯº ÁÇí-ÇòÁ³Üå ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ÇÜà À°µêð Ãî¹¼ÚÆ ÖñÕå çÅ íÅð ÔË, íÅò ÇÜà èðåÆ é¶ Ãî¹¼ÚÆ ÖñÕå çÅ íÅð ÁÅêä¶ À°µêð À°áÅÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, À°Ô è³é ÔËÍ À°Ã 寺 ìÇñÔÅð¶ ÜÅÇÂÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ À°Ã çÅ ÁêîÅé Ü» ÇåzÃÕÅð å» îé°¼Ö ñÂÆ ÁÇÕzåØäåÅ ÔËÍ ÇÂà êzÕÅð ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ èðåÆ çÆ ÃÇÔéôÆñåÅ, ÇéîðåÅ òÅñÆ êzÇÕðåÆ çðÃÅ Õ¶ îé°¼Ö ù ÇÂà ù êzçÈÇôå éÅ Õðé, ÷°ñî éÅ Õðé çŠóç¶ô Çç³ç¶ ÔéÍ ð°¼Ö óå°Çñå òÅåÅòðé çÆ ÃæÅêéÅ ÇòÚ òâî¹¼ñÅ ï¯×çÅé êÅÀ°ºç¶ ÔéÍ ÔòÅ êzçÈôä ù ØàÅÀ°ä ÇòÚ ÇÂé·» çÆ í±ÇîÕÅ ÁÇÔî ÔËÍ ð°¼Ö» çÆ ìÔ°åÅå ÃçÕÅ ÔÆ èðåÆ À°µêð ÔÇðÁÅòñ ÁÅ ÃÕçÆ ÔË Ü¯ êzÇÕðåÆ ÇòÚ Ã¹³çðåÅ Áå¶ ô°¼èåÅ ÇñÁÅÀ°ä ÇòÚ îÔ¼åòêÈðé ï¯×çÅé êÅÀ°ºçÆ ÔËÍ ð°¼Ö ÔòÅ ÇòÚ¯º ÕÅðìé âÅÇÂÁÅÕÃÅÇÂâ ù Ü÷ì ÕðÕ¶ îÅéòÆ ÜÆòé ñÂÆ ñÅÔ¶ò³ç
ÁÅÕÃÆÜé ÔòÅ ÇòÚ ÇîñÅÀ°ºç¶ ÔéÍ êzçÈôä-î¹Õå Áå¶ ô°¼è ÁÅÕÃÆÜé ï°Õå ÔòÅ ÃçÕÅ ÔÆ îÅéòÆ ÜÆòé çÆ Ô¯ºç ÔËÍ íÅðå ÇòÚ Õ°çðåÆ ìéÃêåÆ ç¶ ÇòÇí³éåÅ Áå¶ ÇòÁÅêÕåÅ ÃÇÔå øËñä ñÂÆ Áé°ÕÈñ í±×¯ÇñÕ ÔÅñÅå ðÔ¶ ÔéÍ êð îé°¼ÖÆ ÇòÕÅÃ ç¶ ñ§î¶ ç½ð ÇòÚ Ü³×ñ» ù ìóÆ ãÅÔ ñ¼×Æ ÔËÍ îé°¼Ö é¶ ÁÅêä¶ ðÇÔä ñÂÆ, Ö¶åÆìÅóÆ, À°çï¯×» Áå¶ ÇòÕÅà ï¯ÜéÅò» ñÂÆ ð°¼Ö» çÅ Á³é·¶òÅÔ ÇòéÅô ÕÆåÅ ÔËÍ òðåîÅé Ã ÇòÚ îé°¼Ö ð°¼Ö» çÆ Á³èÅ-è¹³ç ÕàÅÂÆ ÕðÕ¶ ô°¼è ÔòŠ寺 òÆ îÇÔðÈî Ô¯ ÇðÔÅ ÔËÍ ×°ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì çÆ ìÅäÆ ÇòÚ ð°¼Ö ù êðîÅåîÅ ç¶ Çì³ì òܯº ê¶ô ÕðÕ¶ ÇÂà çÆ ÁÇåÁÇèÕ îÔ¼ååÅ ù îÈðåÆîÅé ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔË: ÃÅÇÔì¹ ÃëÇñú ð°ÖóÅ Á³Çîzå° ÜÅ ÕÅ éÅÀ°¨ (ðÅ×¹ òâԧù îÔñÅ 1 Øð¹ 1, Á§Õ : 557) ܶÕð ÁܯÕÅ îé°¼Ö ð°¼Ö» ç¶ îÔ¼åò ù ÃîÞ Õ¶ ÇÂé·» ç¶ ÇòéÅô çÆ æ» ÇòÕÅà ò¼ñ ð°ÇÚå Ô¯ ÜÅò¶ å» ð°¼Ö» çÆ ÕàÅÂÆ ÃçÕÅ ò¾è ðÔ¶ ÔòÅ-êzçÈôä 寺 ÇéÜÅå êÅÂÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÔËÍ òðåîÅé Ã ÇòÚ ð°¼Ö» çÆ ÕàÅÂÆ ð¯Õä ç¶ éÅñ-éÅñ íðêÈð îÅåðÅ ÇòÚ ð°¼Ö ñ×Å Õ¶ èðåÆ ù î¹ó ÔÇðÁÅ-íÇðÁÅ Õðé çÆ Ãõå ñ¯ó ÔËÍ ÇÂà åð·» ÇçzôàîÅé Ô°³çÅ ÔË ÇÕ Áܯն îÅéò é¶ í½ÇåÕòÅçÆ, êçÅðæòÅçÆ ÃòÅðæ» çÆ õÅåð òÅåÅòðé ù ì¶Ç³åÔÅ êzçÈôå ÕÆåÅ ÔË Áå¶ ÇÂÔ êzçÈôä Çéð³åð ÜÅðÆ ÔËÍ îé°¼Ö é¶ ÁÅêä¶ Ã½ó¶ ÇÔ¼å» çÆ êÈðåÆ ÖÅåð ÔòÅ, êÅäÆ, èðåÆ ù êzçÈôå ÕðÕ¶ ÇÂÕ åð·» éÅñ ð¯×Æ ìäÅ Çç¼åÅ ÔË : êÀ°ä° êÅäÆ ìËóåð° ð¯×Æ ð¯×Æ èðÇå Ãí¯×ƨ (íËðÀ¹ ÁÃàêçÆÁÅ îÔñÅ 1 Øð¹ 2, Á§Õ : 1153) À°êð¯Õå ÇòÚÅð-ÚðÚÅ À°êð³å Çüචòܯº ÇÕÔÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË ÇÕ ôÇÔðÆÕðé Áå¶ À°çï¯×ÆÕðé ç¶ Áܯն ç½ð é¶ òÅåÅòðé ù ì¹ðÆ åð·» êzçÈôå ÕÆåÅ ÔËÍ ÁÇÜÔÅ êzçÈôå òÅåÅòðé îÅéòÆ ÜÆòé çÆ Ô¯ºç ñÂÆ êzåÆÕÈñ êzíÅò» òÅñÅ ÔËÍ Áܯն Ã ÇòÚ êzçÈôä 寺 ÇéÜÅå êzÅêå Õðé Áå¶ òÅåÅòðé ù ô°¼è, óå°Çñå ìäÅÂÆ ð¼Öä çÆ Ãõå ÷ðÈðå ÔËÍ ÁÇÜÔ¶ ÔÅñÅå ÇòÚ ×°ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì çÆ ìÅäÆ ÇéôÚ¶ ÔÆ ÇÂÕ îÅð×-çðôÕ çÆ Ã¹Ú¼ÜÆ í±ÇîÕÅ ÁçÅ Õð ÃÕçÆ ÔËÍ
18
So Kahiyat Hai Soora
Volume 07 | Issue 08 | August 2021 | S.A.S. Nagar (Mohali)
1857 çÅ öçð å¶ ÇüÖ
ÇÂÔ ÇÂÕ ÇÂÇåÔÅÃÕ Ã¾ÚÅÂÆ
ÔË ÇÕ 1857 ç¶ Çòçð¯Ô ÇòÚ
ê³ÜÅìÆÁ» Áå¶ ÖÅà ÕðÕ¶ Çüֻ é¶ À°Ã åð·» çÅ ï¯×çÅé éÔƺ
êÅÇÂÁÅ, ÇÜà åð·» ç¶ À°åôÅÔ å¶ Õ°ðìÅéÆ ñÂÆ À°Ô îôÔÈð ÔéÍ
ÇÂÃ ç¶ ÕÂÆ ÕÅðé ÔéÍ ÇÜÔó¶
ÇÂÇåÔÅÃÕÅð ê³ÜÅìÆÁ» Áå¶ Çüֻ ù ÇÂà öçð ÇòÚ éÅ ôÅîñ
Ô¯ä çÅ ÇîÔäÅ îÅðç¶ Ôé, ÁÃñ ÇòÚ À°é·» ù Ü» å» ÇÂÇåÔÅà çÆ
ÜÅäÕÅðÆ ÔÆ éÔƺ ÔË Ü» Çëð Çüֻ Áå¶ ê³ÜÅì ç¶ Çòð¯è íÅòÆ ÔéÍ
ÇÂÔ ÇÂÕ ÇÂÇåÔÅÃÕ Ã¾ÚÅÂÆ ÔË ÇÕ
1857 ç¶ öçð ù À°Ã ò¶ñ¶ ÇÕö é¶ òÆ ÒÁÅ÷ÅçÆ çÆ ñóÅÂÆÓ éÔƺ ÁÅÇÖÁÅÍ Ãí 寺 êÇÔñ» òÆ.âÆ. ÃÅòðÕð é¶ 1857 ÂÆÃòÆ çÆ 50òƺ òð·¶×³ã ù ÃîðÇêå
ÇñÖå ÇòÚ ÇÂà ù ÁÅ÷ÅçÆ çÆ ñóÅÂÆ çÅ é»Á Çç¼åÅ À°Ã 寺
ìÅÁç ÔÆ ÇÂà Òܳ×-¶- ÁÅ÷ÅçÆÓ ç¶ éÅÇÂÕ ñ¼íä¶ ô°ðÈ Ô¯Â¶Í
19
1857 çÅ öçð ÇÕà ù í°¼ÇñÁÅ Ô¯ò¶×Å? ÇÂÇåÔÅà éÅñ ÇÂôÕ ð¼Öä òÅÇñÁ» ù Çìé» ô¼Õ ÇÂÔ Ãî» ïÅç Ô¯ò¶×ÅÍ 1849 ÇòÚ ðÅÜ-¶-õÅñÃÅ â¯×ÇðÁ» Áå¶ êÈðìÆÁ» (å¶ÜÅ ÇÃ³Ø å¶ ñÅñ ÇóØ) çÆÁ» Õêà Áå¶ ÁÇÕzåØä ÚÅñ» ç¶ Ú¼ñÇçÁ» Ô¯ÇÂÁ» Á³×ð¶÷» çÆ í¶à Úó· Ç×ÁÅ å» úà 寺 ñ×í× 8 ÃÅñ ìÅÁç Á³×ð¶÷» ç¶ ÇõñÅø ÇÂÕ Çòçð¯Ô À°µá Öó·Å Ô¯ÇÂÁÅÍ ÇÂö ù ÔÆ 1857 ç¶ öçð çÅ é»Á Çç¾åÅ Ç×ÁÅÍ ÇÂÔ Á³×ð¶÷» ç¶ ÇõñÅø Õ¯ÂÆ êÇÔñÆ ìöÅòå éÔƺ ÃÆÍ ÇÂö åð·» çÆÁ» Ô¯ð ìöÅòå» ÇÜò¶º ÇÕ 1764 ÂÆÃòÆ ÇòÚ ìÕÃð (ïÈ.êÆ.) 1806 ÂÆÃòÆ ÇòÚ òËñÈð (ÕðéÅàÕ) 1824 ÂÆÃòÆ ù ìËðÕê¹ð (ì³×Åñ) Áå¶ 1840 ÂÆÃòÆ ÇòÚ Ü篺 Çóè ù Á³×ð¶÷Æ ðÅÜ ÇòÚ ÇîñÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅ, ú篺 òÆ Ô¯ÂÆÁ» Ãé êð ÇÂé·» ìöÅòå» ù ÇÕö é¶ òÆ ÁÅ÷ÅçÆ Ã³Øðô çÅ é»Á éÔƺ Çç¼åÅÍ ÇÂö åð·» 1857 ç¶ Çòçð¯Ô ù òÆ ò¼Ö-ò¼Ö ÇÂÇåÔÅÃÕÅð» é¶ ÇÂÕ ìöÅòå ÔÆ î³ÇéÁÅ ÔË, ܯ ÇÕ èðî ç¶ é»Á Óå¶ ÕÆåÆ ×ÂÆ ÃÆÍ 1857 ç¶ Çòçð¯Ô çÆ ÇÚ³×ÅðÆ ÁÃñ ÇòÚ î³×ñ ê»â¶ 寺 29 îÅðÚ 1857 ÂÆÃòÆ ù ô°ðÈ Ô¯ÂÆÍ î³×ñ ê»â¶ 34òƺ ðËÜî˺à ì³×Åñ é¶Çàò ÇÂéë˺àðÆ çÅ ÇÃêÅÔÆ ÃÆÍ î³×ñ ê»â¶ À°µåð êzç¶ô ç¶ Çê³â é×òÅ çÅ ðÇÔä òÅñÅ ÃÆÍ 22 ÃÅñ çÆ À°îð ÇòÚ À¹Ã é¶ ÂÆÃà dzâÆÁÅ Õ³êéÆ ÇòÚ é½ÕðÆ ô°ðÈ ÕÆåÆÍ ÁËÃ.ÁËÃ. À°ìðŶ ç¶ î¹åÅìÕ 29 îÅðÚ ù À°Ã é¶ êz¶â ç½ðÅé ÇîÁÅé ÇòÚ¯º åñòÅð Õ¼ãç¶ Ô¯Â¶ ÁÅêä¶ ÃÅæÆÁ» ù ò³×ÅðÇçÁ» Ô¯ÇÂÁ» ÇÕÔÅ, ÒÒÁÅú ìÅÔð ÁÅú Çøð³×Æ å°ÔÅⶠÃÅÔîä¶ Ôé, ÕÅðå±Ã» ù îÈ³Ô éÅñ Õ¼àä éÅñ ÃÅâÅ èðî Çízôà Ô°³çÅ ÔË å¶ å°Ãƺ Õ°Þ òÆ Õðé ñÂÆ ÇåÁÅð éÔƺÍÓÓ ÇÂÔ ÕÇÔ³ç¶ Ô¯Â¶ À°Ã é¶ ç¯ Á³×ð¶÷ ÁøÃð» Óå¶ ÔîñÅ Õð Çç¼åÅÍ Ü篺 À°Ã ù ëóé çÆ Õ¯Çôô ÕÆåÆ ×ÂÆ å» À°Ã é¶
ÁÅåî-Ô¾ÇåÁÅ Õðé çÆ Õ¯Çôô ÕÆåÆ, êð ìÚ Ç×ÁÅÍ 10 Ççé î¹Õ¾çîÅ Ú¼ñä 寺 ìÅÁç À°Ã ù ÇÂÕ ì¯Ôó ç¶ çð¾Öå éÅñ ñàÕÅ ç¶ ø»ÃÆ ç¶ Çç¼åÆ ×ÂÆÍ À°ìðŶ ç¶ ÇñÖä î¹åÅìÕ î¹Õ¾çî¶ ç½ðÅé À°Ã é¶ ÕìÈÇñÁÅ ÇÕ À°Ô í³× çÅ éôÅ ÕðçÅ ÃÆ å¶ ØàéÅ òÅñ¶ Ççé òÆ À°Ã é¶ í³× êÆåÆ Ô¯ÂÆ ÃÆÍ ð°çðÁ»×»ôÈ î¹ÕðÜÆ (ì³×ÅñÆ ÇÔÃà¯ðÆÁé) òÆ î³×ñ ê»â¶ ù ÇÂÕ ÇÂåøÅÕÆÁÅ éÅÇÂÕ ÔÆ î³éçÅ ÔËÍ î³×ñ ê»â¶ çÆ ø»ÃÆ å¯º ìÅÁç 10 îÂÆ 1857 ù î¶ðá çÆ ÛÅÀ°äÆ ÇòÚ ÕÅðå±Ã ç¶ î¹¼ç¶ ù ÁÅèÅð ìäÅ Õ¶ ÇÔ³ç¹ÃåÅéÆÁ» é¶ Çòçð¯Ô Õð Çç¼åÅ å¶ Çç¼ñÆ ò¼ñ ù Ú¼ñ êÂ¶Í Çç¼ñÆ êÔ°³Ú Õ¶ 11 îÂÆ 1857 ÂÆÃòÆ ù ìÅöÆ ÇÃêÅÔÆÁ» é¶ î¹öñ ÃîðÅà ìÔÅçð ôÅÔ ÷øð ù ÁÅêäÅ é¶åÅ ìäÅ ÇñÁÅÍ À°Ã ò¶ñ¶ ç¶ ×òðéð Üéðñ ñÅðâ ÕËÇé§× ù ìÔ°å ÇøÕð Ô¯ÇÂÁÅ ÇÕ Ô¯ò¶ éÅ ÇÕå¶ ÇÂÔ öçð ê³ÜÅì ÇòÚ òÆ øËñ ÜÅò¶ ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô ÜÅäçÅ ÃÆ ÇÕ õÅñÃÅ ðÅÜ ù ìðåÅéÆÁÅ ðÅÜ ç¶ ÁèÆé ÕÆÇåÁ» Áܶ ñ×í× 8 ÃÅñ çÅ ÔÆ Ãî» Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ î¶ðá çÆ ØàéÅ é¶ ×òðéð Üðéñ ç¶ îé ÇòÚ ÇÂÔ âð êËçÅ Õð Çç¼åÅ ÇÕ Ü¶Õð ռ㶠ԯ¶ ÇÃ¼Ö ÇÃêÅÔÆ öçðÆÁ» ç¶ éÅñ Çîñ ׶ å» ÇÂÕ åÈøÅé ÁÅ ÜÅò¶×Å, ÇÜà ù Á³×ð¶÷» ç¶ ñÂÆ Ã»íäÅ î¹ôÇÕñ ÔÆ éÔƺ, éÅ î¹îÇÕé Ô¯ò¶×ÅÍ ÇÂÔ Ã¯ÚÇçÁ» Ô¯ÇÂÁ» Á³×ð¶÷» é¶ ê³ÜÅì ÇòÚ Û¶åÆ å¯º Û¶åÆ ê¹ÖåÅ êzì³è Õðé¶ ô°ðÈ Õð Çç¼å¶Í Ü篺 12 îÂÆ 1857 ù ÇÂà öçð çÆ õìð ñÅÔ½ð êÔ°³ÚÆ, À°Ã ò¶ñ¶ ܽé ñÅð˺à ðÅòñÇê³âÆ ÇòÚ ÃÆ, À°Ã 寺 Á×ñÅ ÁøÃð ðÅìðà àׯîðÆ ÔÆ ñÅÔ½ð ÇòÚ ÃÆÍ î½ºàׯîðÆ é¶ À°Ã¶ ò¶ñ¶ ÇÂÕ ÇÃòñ å¶ ø½ÜÆ ÁøÃð» çÆ îÆÇà³× ì¹ñÅÂÆ ÇÜà ÇòÚ îËÕÇëðÃé, â½éÅñâ îËÕÇñÀ±â Áå¶ ðÅìðàà òð׶ ÇÃð Õ¼ãò¶º ÁøÃð ôÅîñ Ô¯Â¶Í ñÅÔ½ð ÇòÚ ÇÂà ò¶ñ¶ ÚÅð êÈðìÆ ç¶ÃÆ
So Kahiyat Hai Soora êñàä» åÅÇÂéÅå Ãé å¶ ×¯ÇðÁ» çÆ ÇÃðø ÇÂÕ êñàäÍ ÇÂà îÆÇà³× ç½ðÅé ÇÂÔ øËÃñÅ ÇñÁÅ Ç×ÁÅ ÇÕ ÚÅð¶ ç¶ÃÆ êñàä» å¯º ÔÇæÁÅð ðÖòÅ ñ¶ ÜÅäÍ Çìz׶âÆÁð ÁËà ðÅìðà À°Ã ò¶ñ¶ îÆÁ» îÆð ÛÅÀ°äÆ çŠǧÚÅðÜ ÃÆÍ Ãð ðÅìðà àׯîðÆ é¶ Ô½ºÃñÅ ÕÆåÅ å¶ ÇÂÕ ðÅå ñÂÆ õåðÅ î¹¼ñ ñËä çÅ øËÃñÅ ÕÆåÅÍ êð À°Ã é¶ ÇÕö ÇÕÃî çÆ ØìðÅÔà êz×à éÔƺ Ô¯ä Çç¼åÆ å¶ ÁÅî ò»× ÁÅêä¶ ð¯÷ îð·Å ç¶ Õ³î-ÕÅÜ ÇòÚ îôðÈë ÇðÔÅÍ 13 îÂÆ çÆ Ãò¶ð ù êð¶â ò¶ñ¶ Á³×ð¶÷ Õî»âð é¶ ÚÅð¶ ç¶ÃÆ êñàä» å¯º Ô°ÇôÁÅðÆ éÅñ ÔÇæÁÅð ðÖòÅ ñ¶ Áå¶ Á³×ð¶÷ ÁøÃð» é¶ Á×ñÅ Õçî ê¹¼àÇçÁ» Ô¯ÇÂÁ» Á³×ð¶÷ êñàä ù ÁÃñÅõÅÇéÁ» å¶ ø½ÜÆ ÇçzôàÆ å¯º îÔ¼åòêÈðé æ»ò» Óå¶ ñÅ Çç¼åÅÍ 14 îÂÆ Á³ÇîzåÃð ÇòÖ¶ åÅÇÂéÅå 59òÆ êÈðìÆ êñàä 寺 ÁÃñÅ Ö¯Ô ÇñÁÅ Ç×ÁÅÍ ÇÂö åð·» ÇÕñ·Å ׯÇì³ç×ó· òÆ Á³×ð¶÷» ç¶ êÈðÆ åð·» Õì÷¶ ÇòÚ ÁÅ Ç×ÁÅ ÃÆ, êð ÇÂÃ ç¶ ìÅòÜÈç ê³ÜÅì ÇòÚ Çøð¯÷ê¹ð, Á³ìÅñÅ, ñ°ÇèÁÅäÅ, Üñ§èð, Ô°ÇôÁÅðê¹ð, æÅé¶Ãð, ÇÃÁÅñÕ¯à, Ô¯åÆ, îðçÅé, ÇêôÅòð, Çëñ½ð ÁÅÇçÕ ôÇÔð Ãå³ìð 1857 å¾Õ è¾¹Öç¶ ðÔ¶Í ê³ÜÅì ÇòÚ ÃÅðÆÁ» ÔÆ ç¶ÃÆ êñàä» å¯º ÚÅÔ¶ À°é·» é¶ ìöÅòå ÇòÚ ÇÔ¼ÃÅ ÇñÁÅ ÃÆ Ü» éÔƺ, ÔÇæÁÅð ùàòÅ ñ¶ ×Â¶Í ÇÂÔ ÇÂÕ ÇÂÇåÔÅÃÕ Ã¾ÚÅÂÆ ÔË ÇÕ 1857 ç¶ Çòçð¯Ô ÇòÚ ê³ÜÅìÆÁ» Áå¶ ÖÅà ÕðÕ¶ Çüֻ é¶ À°Ã åð·» çÅ ï¯×çÅé éÔƺ êÅÇÂÁÅ, ÇÜà åð·» ç¶ À°åôÅÔ å¶ Õ°ðìÅéÆ ñÂÆ À°Ô îôÔÈð ÔéÍ ÇÂÃ ç¶ ÕÂÆ ÕÅðé ÔéÍ ÇÜÔó¶ ÇÂÇåÔÅÃÕÅð ê³ÜÅìÆÁ» Áå¶ Çüֻ ù ÇÂà öçð ÇòÚ éÅ ôÅîñ Ô¯ä çÅ ÇîÔäÅ îÅðç¶ Ôé, ÁÃñ ÇòÚ À°é·» ù Ü» å» ÇÂÇåÔÅà çÆ ÜÅäÕÅðÆ ÔÆ éÔƺ ÔË Ü» Çëð Çüֻ Áå¶ ê³ÜÅì ç¶ Çòð¯è íÅòÆ ÔéÍ À°é·» ñ¯Õ» çÅ ÇÂé·» ×¼ñ» ù ÃîÞäÅ ìÔ°å ÷ðÈðÆ ÔËÍ ÇÂÔ ÇÂÕ ÇÂÇåÔÅÃÕ Ã¾ÚÅÂÆ ÔË ÇÕ 1857 ç¶ öçð ù À°Ã ò¶ñ¶ ÇÕö é¶ òÆ ÒÁÅ÷ÅçÆ çÆ ñóÅÂÆÓ éÔƺ ÁÅÇÖÁÅÍ ÇÂÔ ÇòÚÅð ìÔ°å Çê¼Û¯º çÆ À°êÜ ÔËÍ Ãí 寺 êÇÔñ» òÆ.âÆ. ÃÅòðÕð é¶ 1857
Volume 07 | Issue 08 | August 2021 | S.A.S. Nagar (Mohali) ÂÆÃòÆ çÆ 50òƺ òð·¶×³ã ù ÃîðÇêå ÇñÖå ÇòÚ ÇÂà ù ÁÅ÷ÅçÆ çÆ ñóÅÂÆ çÅ é»Á Çç¼åÅ À°Ã 寺 ìÅÁç ÔÆ ÇÂà Òܳ×-¶- ÁÅ÷ÅçÆÓ ç¶ éÅÇÂÕ ñ¼íä¶ ô°ðÈ Ô¯Â¶Í ÇÜé·» ñ¯Õ» é¶ ÇÂÔ öçð ô°ðÈ ÕÆåÅ À°Ô ÇìñÕ°ñ Üæ¶ì³çÕ éÔƺ Ãé å¶ éÅñ ÔÆ ÇÕö é¶åŠ寺 ðÇÔå òÆ ÃéÍ ÇÜé·» ù ìÅöÆ ÇÃêÅÔÆÁ» é¶ ìöÅòå 寺 Á×ñ¶ Ççé 11 îÂÆ 1857 ÂÆÃòÆ ù ÁÅêäÅ é¶åÅ ÁËñÅÇéÁÅ ÁÃñ ÇòÚ À°Ô ÇÂà öçð çÆ Á×òÅÂÆ ÕðéÅ ÔÆ éÔƺ ÚÅÔ°³çÅ ÃÆ, À°Ô ÃÆ ìÔÅçð ôÅÔ ÷øðÍ ÇÂÔ À°Ô ôõà ÃÆ ÇÜÃ é¶ ÁÅêäÅ ðÅÜ íÅ× Ö¹ç Á³×ð¶÷» ç¶ ÔòÅñ¶ ÕÆåÅ ÃÆÍ À°Ã çÅ ÁÅêäÅ ÜÆòé À°Ã ç¶ ÁÅêä¶ éÅî 寺 ÇìñÕ°ñ À°ñà ÃÆ éÅ å» À°Ô ÒìÔÅçðÓ ÃÆ å¶ éÅ ÒôÅÔÓ å¶ éÅ ÔÆ Ò÷ëðÓ (ÇòܶåÅ) ÃÆÍ À°Ô ÃÆ å¶ Õ¶òñ Õñî çÅ èéÆ ÇÂÕ ôÅÇÂðÍ ÇÂà 寺 ò¾è Õ¶ À°Ã ç¶ ê¼ñ¶ Õ°Þ éÔƺ ÃÆÍ À°Ô ÇÂà Çòçð¯Ô çÆ Á×òÅÂÆ Õðé ç¶ ÇìñÕ°ñ ï¯× éÔƺ ÃÆÍ î½ñÅéÅ Áìç¹ñ ÕñÅî Á÷Åç òÆ ÇÂà ׼ñ éÅñ ÃÇÔîå ÔéÍ À°Ã Ã ç¶ Ô¯ð é¶åÅ ÇÜò¶º ÇÕ ÒéÅéÅ ÃÅÇÔìÓ å¶ ðÅäÆ Þ»ÃÆ òÆ ÇÜé·» ù ìÅÁç ÇòÚ Òܳ×-¶-ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ éÅÇÂÕÓ ÕðÕ¶ À°íÅÇðÁÅ Ç×ÁÅÍ À°Ô òÆ ÇÂà Çòçð¯Ô çÆ Á×òÅÂÆ éÔƺ Ãé Õð ðÔ¶Í À°Ô å» ÁÅêä¶ Ô¼Õ» À°µå¶ ÒÇîÔðìÅéÆ éÅñ ÇòÚÅð ÕðéÓ ñÂÆ Á³×ð¶÷ ÃðÕÅð ù ÇÃðø å¶ ÇÃðø Õ°Þ ÁÅêä¶ ñÂÆ ÒÇðÁÅÇÂå» ñËäÓ ÇÔ¾å Áð÷¯ÂÆÁ» Õð ðÔ¶ ÃéÍ ÇÂà Ãî¹¼Ú¶ òðåÅð¶ ìÅð¶ ÜÅäÕÅðÆ ñËä ñÂÆ ðÅäÆ Þ»ÃÆ çÆÁ» ÇñÖÆÁ» ÇÚ¼áÆÁ» ñ§âé ÇòÚ Ã»íÆÁ» êÂÆÁ» Ôé, À°é·» ù ò¶ÇÖÁÅ å¶ òÅÇÚÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ Þ»ÃÆ çÆ ðÅäÆ ñÕôîÆ ìÅÂÆ òñ¯º ÁÖÆð ÇòÚ Ç¼毺 å¾Õ òÆ Áð÷Æ Çç¼åÆ ×ÂÆ ÇÕ Ü¶ Á³×ð¶÷ ÃðÕÅð À°Ã ç¶ î¹åì³é¶ ê¹¼åð ù ×¼çÆ Óå¶ ÇìáÅÀ°ä ñÂÆ ðÅ÷Æ Ô¯ ÜÅò¶ å» À°Ô ìÅöÆÁ» ç¶ ÇõñÅø ÁÅêäÆ ø½Ü í¶Ü Õ¶ À°é·» çÆ îçç Õð ÃÕçÆ ÔËÍ Ã¯ ÇÂà Çòçð¯Ô ÇòÚ ôÅîñ é¶åÅ ÁÅêäÆ-ÁÅêäÆ êzí±Ã¼åÅ ñÂÆ ñó ðÔ¶ Ãé éÅ ÇÕ íÅðå çÆ ÁÅ÷ÅçÆ ñÂÆÍ Õ¶òñ ê³ÜÅì ÇòÚ ÔÆ éÔƺ, ìñÇÕ ÇÔ³ç¹ÃåÅé
ÇòÚ ìÔ°å ÕðÕ¶ ÇÕö ù ÇÂÔ ÇõÁÅñ òÆ éÔƺ ÃÆ ÇÕ ÇÂÔ Õ¯ÂÆ ðÅÜÃÆ Ã³Øðô ÔË å¶ ÇÂà ÇòÚ ôÅîñ éÅ Ô¯ä òÅÇñÁ» å¶ Çê¼Û¯º çÈôä ñÅÇÂÁÅ ÜÅò¶×Å Áå¶ Òö¼çÅðÓ ôìç çÅ ÇÂÃå¶îÅñ ÕÆåÅ ÜÅò¶×ÅÍ ÇÂ¼æ¶ Ç÷Õðï¯× ÔË ÇÕ ÇÂÔ Çòçð¯Ô À°Ã Ã çÆ ÇÔ³ç¹ÃåÅé çÆ Õ°¼ñ èðåÆ ç¶ 20% ÇԼö Óå¶ ÔÆ ñÇóÁÅ Ç×ÁÅ ìÅÕÆ ÃÅðÅ ÇÔ³ç¹ÃåÅé ÇÂà 寺 Çéðñ¶ê ÇðÔÅÍ ÇÂà Çòçð¯Ô ÇòÚ Çüֻ òñ¯º Üæ¶ì³çÕ ï¯×çÅé éÅ êÅÀ°ä ç¶ ÕÅðé» ù ÃîÞä ñÂÆ À°Ã Ã ç¶ ê³ÜÅì ù Áܯն íÅðå éÅñ¯º Áñ¼× ÕðÕ¶ ç¶ÖäÅ ÷ðÈðÆ ÔËÍ Çüֻ çÆ ìÔ°-Ç×äåÆ À°Ã Ã ç¶Ã ê³ÜÅì 寺 Çìé» Ô¯ð ÇÕö í±-Ö³â ù ÁÅêäÅ ç¶ô î³éä ñÂÆ ÇåÁÅð éÔƺ ÃÆÍ Òç¶Ã ê³ÜÅìÓ îÅðÚ 1849 ÂÆÃòÆ ù ÇìzÇàô ðÅÜ ÇòÚ ÇîñÅ ÇñÁÅ Ç×ÁÅÍ ÇÃ¼Ö ðÅÜ ç¶ ÇÕñ·¶ ìÔ°å ÕðÕ¶ ãÇÔ-ã¶ðÆ Õð Çç¼å¶ ׶ å¶ ÇÃ¼Ö ø½ÜÆÁ» ù Øð¯-ØðÆ å¯ð Çç¾åÅ Ç×ÁÅÍ ÇÃ¼Ö ÜðéËñ Ü» å» ôÔÆç Ô¯ Ú¾¹Õ¶ Ãé å¶ Ü» Á³×ð¶÷Æ ÃðÕÅð é¶ ÇÕÇñ·Á» ÇòÚ ÕËç Õð Çç¼å¶ Ãé, ÇÂà Ã 8000 ç¶ ñ×í× ÇÃ¼Ö ø½ÜÆ Á³×ð¶÷» çÆ Ü¶ñ· ÇòÚ ÃéÍ ÇÜÔó¶ ÇÃ¼Ö ø½ÜÆ ìÚ¶ Ãé À°Ô õÅñÆ Ô¼æ ñóé çÆ ÃÇæåÆ ÇòÚ éÔƺ ÃéÍ õÅñÃÅ ø½Ü ç¶ îÔÅé ÜðéËñ ðÅÜÅ ô¶ð ÇÃ³Ø ÁàÅðÆ Çòçð¯Ô ç¶ Ã ÇÂñÅÔÅìÅç ç¶ ÇÕñ·¶ ÇòÚ ÕËç ÃéÍ ÇÂÔ À°Ô ÔÆ ÇÃ¼Ö ÜðéËñ ÃÆ ÇÜÃ é¶ ÒðÅî é×ðÓ å¶ ÒÚ¶ÇñÁ» òÅñÆÓ çÆ ñóÅÂÆ ÇòÚ Á³×ð¶÷» ù é¼Õ éÅñ Úä¶ ÚìŶ Ãé, ÇÜÃ ç¶ ÕÅðé ÇìzÇàô êÅðñÆî˺à Õ°ðñÅ À°µáÆ ÃÆ å¶ À°Ã Ã ç¶ îôÔÈð Á³×ð¶÷Æ ÜðéËñ Üðéñ ÇÔÀ± ×ë ù ÁÃåÆøÅ ç¶äÅ ÇêÁÅ ÃÆÍ ÇÂö ÔÆ Çòçð¯Ô ÇòÚ ÁÅ÷ÅçÆ Ã³×ðÅîƶ ç¶ å½ð Óå¶ À°íÅð¶ ׶ ÒéÅéÅ ÃÅÇÔìÓ çÅ ÇÂñÅÔÅìÅç Áå¶ ÕÅé·ê¹ð ç¶ ôÇÔð» Óå¶ Õì÷Å ÃÆ, éÅéÅ ÃÅÇÔì é¶ ÇÂà îÔÅé ÇÃ¼Ö ÜðéËñ ù ÁÅêä¶ éÅñ ðñÅÀ°ä çÆ Õ¯Çôô ÔÆ éÔƺ ÕÆåÆÍ
ÇÂÔ ×¼ñ ÕÆ çðÃÅÀ°ºçÆ ÔË?
ÕÆ ÒéÅéÅ ÃÅÇÔìÓ çÆ ÇÂÔ ÁÇ×ÁÅéåÅ ÃÆ Ü» À°Ô ÇÃ¼Ö Õ½î ù ÇÂà Çòçð¯Ô ÇòÚ ôÅîñ ÔÆ éÔƺ ÕðéÅ ÚÅÔ°³çÅ ÃÆ? ܶÕð ÇÂÔ ÇÂÕ ÁÇ×ÁÅéåÅ
20
So Kahiyat Hai Soora ÃÆ å» ÇÂà Çòçð¯Ô çÆ òÅ×-â¯ð ÇÂà åð·» ç¶ ÁéÜÅä é¶åÅò» ç¶ Ô¼æ ÇòÚ éÔƺ Ô¯äÆ ÚÅÔÆçÆ ÃÆÍ Ü¶Õð ÇÂÔ é¶åÅ ÇÃ¼Ö Õ½î å¶ ÇÃ¼Ö ÜðéËñ» ù ÇÂà Çòçð¯Ô ÇòÚ ôÅîñ ÔÆ éÔƺ ÕðéÅ ÚÅÔ°³ç¶ Ãé å» Çüֻ ù ÇîÔäÅ ç¶ä 寺 êÇÔñ» Ü» Òö¼çÅðÓ ÕÇÔä 寺 êÇÔñ» ÇÂÔ ÷ðÈð ïÚäÅ ìäçÅ ÔË ÇÕ ÁÃñ ÇòÚ ç¯Ô» Çèð» ÇòÚ¯º ÇÕà çÆ ÇÂîÅéçÅðÆ Óå¶ ô¼Õ ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ ÇÂ¼æ¶ ÁÅêä¶ êÅáÕ» ù ç¼ÃäÅ ÷ðÈðÆ ÃîÞç¶ Ô» ÇÕ ÇÂö ÒéÅéÅ ÃÅÇÔìÓ é¶ ÇÂÕ ÁËñÅé Õð Çç¼åÅ ÃÆ ÇÜ Ü¶Õð À°Ã çÆÁ» ÁÅêäÆÁ» î³×» î³é ñÂÆÁ» ÜÅä å¶ À°Ô Á³×ð¶÷» éÅñ ÃîÞ½åÅ Õðé ñÂÆ ÇåÁÅð ÔËÍ ÇÂö åð·» ÔÆ çÈÃð¶ ÇÃ¼Ö é¶åÅ ìÅìÅ ÇìÕðî ÇÃ³Ø éÅñ òÅêÇðÁÅÍ õÅñÃÅ ðÅÜ ç¶ õÅåî¶ Çê¼Û¯º Á³×ð¶÷» ÇõñÅø óØðô ù ÜÅðÆ ð¼Öä òÅÇñÁ» ÇòÚ À°é·» çÅ é»Á êzî¾¹ÖåÅ éÅñ ÇñÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÃ¼Ö ê³æ ç¶ ÇÂÔ ìÔÅçð ÜðéËñ 1853 ÂÆÃòÆ ÇòÚ Ç×zøåÅð Õð ñ¶ ׶ ÃÆ å¶ Á³ÇîzåÃð ÇòÚ ÇÂé·» ù é÷ðì³ç Õð Çç¾åÅ Ç×ÁÅ ÃÆÍ ÇÂé·» ñÂÆ Ø¯ó¶ À°µå¶ Úó·é À¹µå¶ êÅì³çÆ ñÅ Çç¼åÆ ×ÂÆ å¶ Á³×ð¶÷Æ ø½Ü çÅ êÇÔðÅ ñÅ Çç¼åÅ Ç×ÁÅÍ ìÅöÆ ÇÃêÅÔÆ Ü¶ñ· » ÁÅÇçÕ À°µêð Ôîñ¶ ÕðÕ¶ ÁÅêä¶ ÃÅæÆÁ» ù å» Û°âÅÀ°ºç¶ ðÔ¶ êð ÇÕö é¶ òÆ ìÅìÅ ÇìÕðî ÇÃ³Ø ù òÆ ðÅÜÅ ô¶ð ÇÃ³Ø çÆ åð·» Û°âÅÀ°ä çÆ Õ¯Çôô éÔƺ ÕÆåÆÍ ÇÂà Ãí ù ÕÆ ÃîÇÞÁÅ ÜÅò¶? ÇÕö òÆ ÇÂÕ Çòçð¯ÔÆ é¶åÅ é¶ Ü» êÈðìÆ ÇÃêÅÔÆ é¶ Çüֻ ç¶ é¶åÅ Ü» ÇÃ¼Ö Õ½î ù ÇòôòÅà ÇòÚ éÔƺ ÇñÁÅ å¶ éÅ ÔÆ ÇÕö ÇÃ¼Ö ÇÃêÅÔÆ ù ܶñ· ÇòÚ¯º Û°âÅÇÂÁÅÍ ÇÂà ÃÅð¶ ØàéÅÕzî ù ÇÕà óçðí ÇòÚ ò¶ÇÖÁÅ ÜÅäÅ ìäçÅ ÔË? êÅáÕ ÁÅê ÔÆ ÇéðäÅ ÕðéÍ ÇÂà 寺 Á×ñÆ îÔ¼åòêÈðé ×¼ñ ÇÂÇåÔÅÃ ç¶ ÃÇøÁ» ÇòÚ¯º ÇÂÔ ñ¼íçÆ ÔË À°Ã ìÅð¶ ÃÅð¶ ÇÂÇåÔÅÃÕÅð (âÅ. ׳âÅ ÇóØ, ÇÕzêÅñ ÇÃ³Ø éÅð³× Ãî¶å) ÇÂÕî¼å ÔéÍ ÇÜà ÕðÕ¶ ê³ÜÅì, å¶ ÖÅà ÕðÕ¶ ÇÃ¼Ö ÇÂà öçð 寺 çÈð ðÔ¶, À°Ô ÔË êÈðìÆ ÇÃêÅÔÆÁ», Þ¼Üð ç¶ éòÅì Áå¶ ìÔÅçð ôÅÔ ÷øð òñ¯º Á³×ð¶÷» å¶ Çüֻ çÆÁ»
21
Volume 07 | Issue 08 | August 2021 | S.A.S. Nagar (Mohali) ñóÅÂÆÁ» ÇòÚ Á³×ð¶÷» çÆ á¯Õ Õ¶ ÕÆåÆ îçç ÃÆÍ ÇÂé·» êÈðìÆ ÇÃêÅÔÆÁ» çÆÁ» 10 ðÜî˺໠(2, 16, 24, 26, 41, 42, 45, 47, 48 Áå¶ 73) Çüֻ ç¶ ÇõñÅø î¹¾çÕÆ Áå¶ ÃíðÅò» çÆ Ü³× ÇòÚ ñóÆÁ» ÃéÍ ÇÂé·» êÈðìÆÁ» ìÅð¶ Çüֻ ç¶ îé» ÇòÚ ìÔ°å Õ½óÆÁ» ïÅç» ÕÅÇÂî ÃéÍ êÈðìÆ ÁæòÅ ÇìÔÅðÆ ðÅÜêÈå å¶ êÈðìÆ ÃÈÇìÁ» ÇÜà åð·» ì³×Åñ Áå¶ ïÈ.êÆ. ÁÅÇçÕ ÃÈÇìÁ» ç¶ ÇÃêÅÔÆ íÅðå ç¶ ÇÂÕ¯-ÇÂÕ Ã¹å³åð ðÅÜ Òç¶Ã ê³ÜÅìÓ ù Á³×ð¶÷» çÅ ö°ñÅî ìäÅÀ°ä ñÂÆ Çüֻ ç¶ Çòð¯è Çò¼Ú ñó¶ ÃéÍ ÇÂÔ êÈðìƶ Çüֻ éÅñ ìÔ°å éøðå Õðç¶ Ãé å¶ ÁÕÃð ÇÂÔ ÕÇÔ³ç¶ Ãé ÇÕ Çüֻ ù ÇÔ³ç¹ÃåÅé ç¶ çÈÃð¶ íÅ×» ÇòÚ éÔƺ ÜÅä Çç¼åÅ ÜŶ×Å, ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂà éÅñ ÇÔ³ç¹ÃåÅé çÆ èðåÆ Çízôà Ô¯ ÜÅò¶×ÆÍ êÈðìÆ ðÜî˺໠òÅñ¶ ê³ÜÅì ÇòÚ ÁÅêä¶ ÁÅê ù À°µÚÆÁ» ÜÅå» òÅñ¶ å¶ Çüֻ ù éÆòƺÁ» ÜÅå» òÅñ¶ ÃîÞ Õ¶ éøðå Õðç¶ ÃéÍ Çüֻ Áå¶ Á³×ð¶÷» ç¶ ÇòÚÕÅð Ô¯ÂÆÁ» ñóÅÂÆÁ» 寺 ìÅÁç ÇÂé·» êÈðìÆÁ» ç¶ ê³ÜÅì ÇòÚ ÕÆå¶ òðåÅÀ° é¶ Çüֻ ç¶ Ççñ» ÇòÚ â±³Ø¶ ÷õî ÕÆå¶ Ô¯Â¶ Ãé ܯ ÇÂ³é¶ æ¯ó·¶ Ã ÇòÚ éÔƺ íð ÃÕç¶ ÃéÍ ÇÂ¼æ¶ ç¼ÃäÅ Õ°æ»ò¶º éÔƺ Ô¯ò¶×Å ÇÕ Çüֻ Áå¶ Á³×ð¶÷» ÇòÚÕÅð Ô¯ÂÆÁ» ñóÅÂÆÁ» ÇòÚ ö¼çÅð ñÅñ ÇÃ³Ø Áå¶ ö¼çÅð å¶ÜÅ ÇÃ³Ø Ü¯ ÇÕ õÅñÃÅ ðÅÜ ç¶Ã ê³ÜÅì ÇòÚ êzèÅé î³åðÆ å¶ ø½Ü» ç¶ Õî»âð ÇÂé-ÚÆë ÇçÁ» ÁÔ°ÇçÁ» Óå¶ åÅÇÂéÅå Ãé, êÈðìÆ ÔÆ Ãé ܯ ÇÕ õÅñÃÅ ø½Ü» ÇòÚ ÇÃêÅÔÆ ç¶ å½ð Óå¶ íðåÆ Ô¯Â¶ Ãé å¶ ÁÅêäÆÁ» Õêà ÚÅñ» ç¶ éÅñ ÇÂé·» ÁÔ°ÇçÁ» å¾Õ êÔ°³Ú¶ ÃéÍ ÇÂé·» é¶ ÇÃ¼Ö Õ½î, ÇÃ¼Ö ðÅÜ éÅñ ö¼çÅðÆ ÕÆåÆ å¶ Á³×ð¶÷» ù ÇÜåÅÀ°ä ÇòÚ î¹¼Ö í±ÇîÕÅ ÇéíÅÂÆ ÃÆ, ÇÂà ÕðÕ¶ Çüֻ ç¶ îé» ÇòÚ òÆ ÇÂé·» êÈðìÆÁ» êzåÆ ìÔ°å ÔÆ ÇØzäÅ íðÆ Õ°ó¼åä ÃÆÍ ÇÂÕ Ô¯ð ØàéÅ ÇÜÔóÆ Çüֻ ù ÇÂà Çòçð¯Ô 寺 çÈð Õðé Áå¶ êÈðìÆ ÇÃêÅÔÆÁ» çÆ îÅéÇÃÕåÅ, ùÁÅðæ» Áå¶ ÇÃ¼Ö Çòð¯èÆ Ô¯ä çÆ éÆÁå ù é§Ç×Á» ÕðçÆ ÔËÍ ÇÂÔ ØàéÅ ÇÂñÅÔÅìÅç Áå¶
ÕÅéê¹ð ÇòÚÕÅð ÇÂÕ ÕÃì¶ ÒøÇåÔ×ó·Ó çÆ ÔËÍ ÇÂö ÕÃì¶ ÇòÚ Çüֻ ç¶ ÁÖÆðñ¶ îÔÅðÅÜÅ ÒîÔÅðÅÜÅ çñÆê ÇóØÓ çÅ ðËä-ìöðÅ ÃÆÍ 1850 ÂÆÃòÆ ÇòÚ îÔÅðÅÜÅ ÃÅÇÔì ù ÜìðÆ ç¶ô ÇéÕÅñÅ ç¶ Çç¼åÅ Ç×ÁÅ å¶ îÔÅðÅܶ ÃÅÇÔì çÆ ÇðÔÅÇÂô Á³×ð¶÷» òñ¯º ÇÂà ÕÃì¶ ÇòÚ ð¼ÖÆ ×ÂÆ ÃÆÍ îÔÅðÅÜÅ ÃÅÇÔì ù ÇÂÔ Ü×·Å ìÔ°å ÔÆ Ú³×Æ ñ¼×ÆÍ À°é·» é¶ ÇÂÔ Ü×·Å î¹¼ñ õðÆç Õ¶ ÇÂ¼æ¶ ìÔ°å ÁÅñÆôÅé îÔ¼ñ çÆ À°ÃÅðÆ ÕðòÅÂÆ å¶ ÁÅêäÅ ì¶ôÕÆîåÆ ÃîÅé ñÅÔ½ð 寺 ÇÂ¼æ¶ î³×òÅ ÇñÁÅÍ îÔÅðÅÜÅ çñÆê ÇÃ³Ø ÜÆ é¶ ÇÂ¼æ¶ ñ×í× 4 ÃÅñ ÇðÔÅÇÂô ð¼ÖÆÍ 1854 ÂÆÃòÆ ç¶ ô°ðÈ ÇòÚ îÔÅðÅÜÅ ÃÅÇÔì ù ÜìðÆ Ç³×ñ˺â í¶Ü Çç¾åÅ Ç×ÁÅÍ ÜÅä 寺 êÇÔñ» îÔÅðÅÜÅ ÃÅÇÔì çÅ ÃîÅé åÇÔõÅé¶ ÇòÚ ø½ÜÆ êÇÔð¶ Ô¶á ð¼Ö Çç¾åÅ Ç×ÁÅÍ Ü篺 1857 çÅ öçð ô°ðÈ Ô¯ÇÂÁÅ å» ÇÜà åð·» êÇÔñ» Ç÷Õð ÕÆåÅ ÜÅ Ú¹¼ÕÅ ÔË ÇÕ ÇÂÔ ÇÂñÅÕÅ ÒéÅéÅ ÃÅÇÔìÓ ç¶ Õì÷¶ ÇòÚ ÃÆ, Ǽ毺 ç¶ ìöÅòåÆ ÇÃêÅÔÆÁ» é¶ øÇåÔ×ó· çÆ ÛÅÀ°äÆ ÇòÚ åÅÇÂéÅå Á³×ð¶÷ ÁøÃð Áå¶ ÇÃêÅÔÆ Ü» å» îÅð Çç¾å¶ Ü» À°Ô ÁÅêäÆ ÜÅé ìÚÅÁ Õ¶ ÇÂñÅÔÅìÅç å¶ ÕÅéê¹ð ç¶ ÇÕÇñ·Á» ÇòÚ êÔ°³Úä ÇòÚ Ãøñ ðÔ¶Í ÇÂ¼æ¶ åÅÇÂéÅå êÈðìÆ ÇÃêÅÔÆÁ» é¶ îÔÅðÅÜÅ ÃÅÇÔì ç¶ ÃÅð¶ ÃîÅé ù ñ°¼à ÇñÁÅ å¶ îÔ¼ñ ù Á¼× ñÅ Çç¼åÆÍ ìÜŶ ÇÂÃ ç¶ Õ¶ À°Ô ÁÅêä¶ ÔÆ ç¶ô ç¶ îÔÅðÅܶ çÆ ÜÅÇÂçÅç ù îÇÔøÈ÷ ð¼Öä ñÂÆ Õ¯ÂÆ Õçî Ú¹¼Õç¶, À°é·» é¶ ÇÂÃ ç¶ À°ñà ÕÅðòÅÂÆ ÕðÇçÁ» Ô¯ÇÂÁ» ÃÅðÆ ÜÅÇÂçÅç ñ°¼à ñÂÆ, ÇÂÔ ÜÅäç¶ Ô¯Â¶ òÆ ÇÂÔ ÇÂÕ ê³ÜÅìÆ Áå¶ ÇÃ¼Ö îÔÅðÅܶ çÆ ÜÅÇÂçÅç ÔËÍ Ü篺 ÇÂà ØàéÅ çÅ êåÅ Çüֻ ù ñ¼×Å å» À°é·» ç¶ ÇÔðç¶ òñȳèð¶ ׶ å¶ ÇÃ¼Ö ÇÂà Çòçð¯Ô 寺 Ô¯ð êð·» Úñ¶ ×Â¶Í Á×ñÅ ÕÅðé ÇÂÇåÔÅà çÆ ì¹¼Õñ ÇòÚ¯º ÇÂÔ ÇéÕñçÅ ÔË ÇÕ êÈðì ç¶ î¹ÃñîÅé ÇÃêÅÔÆ ÇÜé·» é¶ ÇÂà öçð ÇòÚ ÇÔ¾ÃÅ ÇñÁÅ ÃÆ À°Ô ÇÂà îé¯ðæ éÅñ ñó¶ Ãé ÇÕ À°Ô î¹ó î¹öñ ðÅÜ ÕÅÇÂî Õð ñËä×¶Í ÇÂö ñÂÆ ÔÆ À°Ô ìÔÅçð ôÅÔ
So Kahiyat Hai Soora ç¶ Þ³â¶ Ô¶á ÇÂռᶠԯ¶ å¶ À°Ã ù ÁÅêäÅ é¶åÅ ÁËñÅÇéÁÅÍ ÇÃ¼Ö Õç¶ òÆ î¹öñ ðÅÜ ù ùðÜÆå Õðé ç¶ îé¯ðæ çÆ ÔîÅÇÂå éÔƺ Õð ÃÕç¶ Ãé ÇÜà ù ÇÕ öçðÆ òÅêà ÇñÁÅÀ°ä ñÂÆ ÇòÀ¹ºå» ìäÅ ðÔ¶ ÃéÍ ÇÃ¼Ö ç¯ Ã½ ÃÅñ ç¶ ñ×í× î¹öñ ðÅÜ ç¶ Á¼ÇåÁÅÚÅð Çòð°¼è ÖÈé â¯ñ·òƺ ñóÅÂÆ ñó¶ Ãé Áå¶ À°Ô Õç¶ òÆ ÁÇÜÔ¶ ×áܯó çÆ ÔîÅÇÂå éÔƺ Õð ÃÕç¶ Ãé, ÇÜà éÅñ ÇÕ Çëð À°ÔÆ î¹öñ ÇÃåî À°é·» ç¶ ÇÃð Çëð ØÈÕä ñ¼× êÂ¶Í ÇÂÔ î¹öñ ôÅÃÕ ÔÆ Ãé ÇÜé·» é¶ Òê³Üò¶º Áå¶ é½ºò¶º êÅåôÅÔÓ Áå¶ ÒÃzÆ ×°ðÈ ×¯Çì³ç ÇÃ³Ø ÜÆÓ ç¶ ÒñÅñ»Ó ù ÃðÇÔ³ç ÇòÚ ÇíÁ³Õð åÃÆÔ¶ ç¶ Õ¶ ôÔÆç ÕðòÅÇÂÁÅ ÃÆ å¶ ÇÃ¼Ö ðÅÜ ù â¯ìä ñÂÆ Á³×ð¶÷» çÅ ÃÅæ Çç¼åÅ ÃÆ, ÇÜà çÅ Ç÷Õð êÇÔñ» ÕÆåÅ ÜÅ Ú¹¼ÕÅ ÔËÍ Á³×ð¶÷» é¶ òÆ Çüֻ ù öçð ò¶ñ¶ ÇÂé·» ÇÂÇåÔÅÃÕ ØàéÅò» ç¶ ðÈ-ìðÈ ÕðÇçÁ» î¹öñ» éÅñ ê¹ðÅä¶ òËð ù 򦌦 ÕðòÅÇÂÁÅ ÃÆÍ À°Ã Ã Çç¼ñÆ ôÇÔð çÆÁ» çÆòÅð» Óå¶ Õ°Þ ÇÂà åð·» ç¶ ÇÂôÇåÔÅð òÆ ñŶ ׶ Ãé ÇÜé·» ÇòÚ î¹öñ ìÅçôÅÔ» ç¶ Ô°Õî ÇÕ ÒÒÇÜ¼æ¶ òÆ ÇÃ¼Ö ñ¼íä À°é·» ù Õåñ Õð Çç¼åÅ ÜÅò¶ÓÓ ÁÅÇçÕ ù çðÃÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅ ÃÆÍ Õ°Þ òÆ Ô¯ò¶, ÇÃ¼Ö Õç¶ òÆ ÁÅêä¶ ÁÅê ù î¹öñ ìÅçôÅÔ ìÔÅçð ôÅÔ çÆ ÃÔÅÇÂåÅ ñÂÆ ÇåÁÅð éÔƺ Õð ÃÕç¶, éÅ Õç¶ Çüֻ é¶ Ã¯ÇÚÁÅ ÃÆ ÇÕ ìÔÅçð ôÅÔ ÇÕö ùå³åðåÅ çÆ Ü³× çÆ Á×òÅÂÆ Õð ÇðÔÅ ÔË Áå¶ À°Ã çÆ ÔîÅÇÂå ÕðéÅ À°é·» çÅ øð÷ ÔË, Ãׯº Çüֻ é¶ ÁÅêäÅ ÷¯ð î¹öñ ðÅÜ ç¶ î¹ó éÅ ÁÅÀ°ä Óå¶ ñÅÇÂÁÅÍ ÇÂÕ ÕÅðé ÇÂÔ òÆ ìäçÅ ÔË ÇÕ ÔËéðÆ ñÅðËºÃ å¶ Ü½é ñÅð˺à (ç¯ò¶º íðÅ) é¶ ÁÅêä¶ ðÅÜ êzì³è» ÕðÕ¶ Çüֻ ÇòÚ Ú³×Æ æ» ìäÅ ñÂÆ ÃÆÍ ×°ðç¹ÁÅÇðÁ» å¶ èðî ç¶ Õ³î» ñÂÆ Çüֻ ÇòÚ ÇÕö ÇÕÃî çÆ çõñ-Á³çÅ÷Æ éÔƺ ÕÆåÆ, Ãׯº ÇÂÕ ÕÅùé êÅà Õð Çç¼åÅ Ç×ÁÅ ÇÜÃ ç¶ åÇÔå ÇÃ¼Ö ÇÃêÅÔÆÁ» ñÂÆ ÇÃ¼Ö èðî Áé°ÃÅð çÅó·Å նà ð¼ÖäÅ Áå¶ Á³Çîzå ÛÕä ù ÷ðÈðÆ Õð Çç¼åÅ Ç×ÁÅÍ ÇÂà éÅñ ÇÂÔ Ô¯ð Çüֻ ÇòÚ Ôðîé-ÇêÁÅð¶ Ô¯ ×Â¶Í ×½ðâé áÆÕ ÕÇÔ³çÅ ÔË ÒÒÇÂÔ
Volume 07 | Issue 08 | August 2021 | S.A.S. Nagar (Mohali) ÇÂÕ åÕóÆ éÆºÔ ÃÆ ÇÜà À°µå¶ ê³ÜÅì ç¶ ðÅÜ êzì³è çÆ À°ÃÅðÆ ÕÆåÆ ×ÂÆ ÃÆ ÇÜÃ é¶ Á³×ð¶÷» ù 1857 ÇòÚ ÇÂà èðåÆ À°µå¶ ÁÅÂÆ Ôé¶ðÆ çÅ àÅÕðÅ Õðé ç¶ ï¯× ìäÅ Çç¼åÅÍÓÓ ÇÂÕ ÕÅðé ÇÂÔ òÆ ÔË ÇÕ Ô¯ðé» ÃÈÇìÁ» ÇòÚ Á³×ð¶÷ ñ§ì¶ Ã 寺 ðÅÜ Õð ðÔ¶ Ãé Áå¶ ê³ÜÅì À°µå¶ À°é·» çÅ Õì÷Å Ô°ä¶-Ô°ä¶ ÔÆ Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆ, ÇÜà ÕðÕ¶ Çòç¶ôÆ ðÅÜ çÆÁ» ì¹ÇðÁÅÂÆÁ» éÅñ Çüֻ çÅ Áܶ òÅÔ-òÅÃåÅ éÔƺ ÃÆ ÇêÁÅ Üç ÇÕ çÈÃð¶ ÃÈÇìÁ» ÇòÚ ñ¯Õ ÕÅøÆ ÇÚð 寺 Á³×ð¶÷» çÆ ö°ñÅîÆ í¯× ðÔ¶ ÃéÍ ÇÂà ñÂÆ Ü¶ öçð Õ°Þ Ã ìÅÁç Ô°³çÅ å» Çüֻ é¶ Çìé» ô¼Õ À°Ã¶ À°åôÅÔ Áå¶ ñ×é éÅñ ÇÔ¼ÃÅ êÅÀ°äÅ ÃÆ, ÇÜÃ ç¶ ñÂÆ À°Ô îôÔÈð ÔéÍ ÇÂÔ å¼æ îȳԯº ì¯ñç¶ Ôé ÇÕ ÇÃ¼Ö å¶ ê³ÜÅì öçð ÇòÚ ÇÂé·» ÕÅðé» ÕðÕ¶ çÈð ðÔ¶ Ü» çÈð Õð Çç¼å¶ ×Â¶Í Ã§é 1947 çÆ ò³â 寺 êÇÔñ» Çüֻ çÆÁ» Á³×ð¶÷» ÇõñÅø êÈð¶ íÅðå ÇòÚ¯º Ãí 寺 Ç÷ÁÅçÅ Õ°ðìÅéÆÁ» Ôé, ÇÂé·» ù ïÅç ð¼ÖäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ ÇÂÃ ç¶ éÅñ ×¼ñ ÕðéÆ ÚÅԻ׶ ÇÕ Á×ð ÇÂÔ íÅðå çÆ ÁÅ÷ÅçÆ çÆ êÇÔñÆ ñóÅÂÆ ÃÆ ÇÜà åð·» ÇÕ Õ°Þ îÃé±ÂÆ ÇòçòÅé» òñ¯º êzÚÅÇðÁÅ Ç×ÁÅ ÔË (ÁÃñ ÇòÚ ÇÃðø öçð) ܯ ÇÃðø ÇÔ³ç¯ÃåÅé çÆ 20% èðåÆ (âÅ. ׳âÅ ÇÃ³Ø Áé°ÃÅð) Óå¶ ñÇóÁÅ Ç×ÁÅ, ÇÕà åð·» êÈð¶ ÇÔ³ç¹ÃåÅé çÆ é°îÅdzç×Æ Õð ÃÕçÅ ÔË? ÁÅÇÖð ù ÕÆ êËîÅéÅ ÔË ÇÜà éÅñ ÇÕö òÆ ØàéÅ Ü» Çòçð¯Ô ù ÇÂÔ ñ¯Õ ÒÁÅ÷ÅçÆ çÆ Ü³×Ó çÅ é»Á Çç³ç¶ Ôé? ܶÕð ÇÂÔ ÁÅ÷ÅçÆ çÆ ñóÅÂÆ ÃÆ å» ìÅìÅ ì³çÅ ÇÃ³Ø ìÔÅçð çÅ î¹öñ» éÅñ ñóÅÂÆÁ» ÕðéÅ å¶ ÁÅÖð ù ôÔÆçÆ êŶ ÜÅä ù ÕÆ ÕԻ׶? ÕÆ ÕÈÕÅ ñÇÔð ÇÂà ÇÔ§ç¯ÃåÅé çÆ ÁÅ÷ÅçÆ çÆ ñóÅÂÆ éÔƺ ÃÆ? Ü» Çøð Çüֻ òñ¯º Á³×ð¶÷» Çòð¾°è ñóÆÁ» ܳ׻ ÁÅ÷ÅçÆ çÆÁ» ܳ׻ éÔƺ ÁÖòÅ ÃÕçÆÁ»? ÇÕÀ°º êÈð¶ ÇÔ³ç¹ÃåÅé çÆÁ» ç¶ÃÆ êñàä» ìËðÈéÆ åÅÕå» ç¶ éÅñ Ü» Á³×ð¶÷» Áå¶ î¹öñ ÃÅîðÅÜ ç¶ éÅñ Ô¯ Õ¶ Çüֻ ç¶ ÇõñÅø ñóÆÁ»? ÇÂà ìÅð¶ ×½ð Áå¶ Ö¯Ü Õðé çÆ ñ¯ó ÔËÍ
ÁÅÖðÆ ×¼ñ ÕðéÆ ÚÅԻ׶ ÇÕ ì¶ô¼Õ Üæ¶ì³çÕ å½ð Óå¶ ÇÃ¼Ö ÇÂà öçð 寺 çÈð ðÔ¶ Ôé êð ܶ ÇÂ¼æ¶ À°é·» òÆð» çÆ ×¼ñ éÅ ÕÆåÆ ÇÜé·» é¶ ÁÅêä¶ å½ð Óå¶ ÇÂà Çòçð¯Ô ÇòÚ ÇÔ¼ÃÅ ÇñÁÅ Õ°Þ ôÔÆç ԯ¶ å¶ Õ°Þ ÜÆòé íð ñÂÆ ÕÅñ Õ¯áóÆÁ» ÇòÚ â¼Õ Çç¾å¶ ׶ å» Çìé» ô¼Õ À°é·» éÅñ ì¶ÇÂéÃÅøÆ Ô¯ò¶×ÆÍ ð¯êó ôÇÔð ÇòÖ¶ ÇÂÕ ÇÃ¼Ö ÃËÇéÕ à°ÕóÆ ÇÜà çÆ Á×òÅÂÆ ÃðçÅð î¯Ôð ÇÃ³Ø Õð ðÔ¶ Ãé, é¶ õÅñÃÂÆ ÇéôÅé ÃÅÇÔì ñÇÔðÅ Õ¶ ìöÅòå çÅ ÁËñÅé Õð Çç¼åÅÍ ìÅÁç ÇòÚ ÃðçÅð î¯Ôð ÇÃ³Ø å¶ À°Ã ç¶ 5 ÃÅæÆÁ» ù Ç×zøåÅð ÕðÕ¶ Á³ìÅñ¶ ÇòÚ ôð¶-ìÅ÷Åð ø»ÃÆ Óå¶ ñàÕÅ Çç¾åÅ Ç×ÁÅÍ (Ã. ÁÜî¶ð ÇóØ) Á³ìÅñ¶ ç¶ ÇâêàÆ ÕÇîôéð àÆ.âÆ. ë¯ðÇÃæ é¶ ÇñÇÖÁÅ ÔË ÇÕ ÒêÈð¶ À°åðÆ íÅðå ÇòÚ ÇÜà êÇÔñ¶ ì³ç¶ ù ÇÂà ìöÅòå Ü» öçð ÇòÚ ÇÔ¾ÃÅ ñËä ÕðÕ¶ ø»ÃÆ Çç¾åÆ ×ÂÆ À°Ô ÇÂÕ ÇÃ¼Ö ÃðçÅð î¯Ôð ÇÃ³Ø ÃÆÍÓ 3 ÜÈé 1857 ù 37òƺ ç¶ÃÆ êñàä ÇÜà ù ÇÕ Òñ°ÇèÁÅäÅ ÇüÖÓ ÕðÕ¶ òÆ ì¹ñÅÇÂÁÅ Ü»çÅ ÃÆ, é¶ ìéÅðà ÇòÚ ìöÅòå çÅ Þ³âÅ Öó·Å Õð Çç¼åÅÍ ÇÂé·» ÃÅð¶ ÇÃ¼Ö ÃðçÅð» ÇÃêÅÔÆÁ» ù Ü» å» ×¯ñÆ îÅð Çç¼åÆ ×ÂÆ Ü» Ç×zøåÅð ÕðÕ¶ ø»ÃÆ ç¶ åõå¶ Óå¶ ñàÕÅ Çç¾åÅ Ç×ÁÅÍ 400 ç¶ ÕðÆì ÇÃ¼Ö ÇÃêÅÔÆ ìð¶ñÆ å¯º Ç×zøåÅð ÕÆå¶ ×¶ å¶ À°é·» ù ÜÆòé íð ñÂÆ ÕÅñ-Õ¯áóÆÁ» ÇòÚ â¼Õ Çç¾åÅ Ç×ÁÅÍ Þ»ÃÆ çÆ 12òÆ ðÜî˺à ç¶ 21 Çóػ ù ׯñÆÁ» éÅñ À°âÅ Çç¼åÅ Ç×ÁÅÍ î¼è êzç¶Ã ç¶ îÅú ôÇÔð çÆ ø½ÜÆ ÛÅÀ°äÆ ÇòÚ¯º 80 ÇÃ¼Ö ÇÃêÅÔÆÁ» ù Ç×zøåÅð ÕðÕ¶ ÁÅ×ð¶ çÆ Ü¶ñ· ÇòÚ â¼Õ Çç¾åÅ Ç×ÁÅÍ ÇÂö åð·» Ô¯ð òÆ ìÔ°å ÃÅð¶ ÇÃ¼Ö ÇÃêÅÔÆ Ô¯ä׶ ÇÜé·» é¶ ÇÂà Çòçð¯Ô ÇòÚ íÅ× ÇñÁÅ Áå¶ ÁÅêÅ Õ°ðìÅé ÕÆåÅ Ô¯ò¶×ÅÍ ÇÃ¼Ö Çòð¯èÆ ñ¯Õ» çÆÁ» Õêà ÚÅñ» çÆ èÈó À°é·» çÆÁ» Õ°ðìÅéÆÁ» Óå¶ Ü³îÆ Ô¯ÂÆ Ô¯ò¶×Æ, À°Ã ù ÃÅø Õðé ñÂÆ ÇÃ¼Ö ÇòçòÅé» ù Á¼×¶ ÁÅÀ°äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË å» Ü¯ ÇÂé·» ÇÃ¼Ö ÇÃêÅÔÆÁ» çÆ Õ°ðìÅéÆ çÆ ñ¯Á ç¹éÆÁÅ ç¶ ÇÂÇåÔÅà ÇòÚ ÚÅéä Õð ÃÕ¶, ÁÃƺ ÇÂé·» ôÔÆç» ù ÇÃÜçÅ Õðç¶ Ô»Í
22
So Kahiyat Hai Soora
Volume 07 | Issue 08 | August 2021 | S.A.S. Nagar (Mohali)
×°ðìÅäÆ çÅ ÇéðìÅé ÁæòÅ ÁÖ³â ÕÆðåé
Ãîðêä ðÇä ðÇä ÜÆòŠïÇ ÇåéÅ ÕÆ ÇÜé® Áê°éÅ êzí° ÜÅåÅ £ ÔÇð éÅî° ÁðÅèÇÔ éÅî° òÖÅäÇÔ ÔÇð éÅî¶ ÔÆ îé° ðÅåÅ£ öòÕ° Üé ÕÆ Ã¶òÅ îÅ×Ë ê±ðË ÕðÇî ÕîÅòÅ£ éÅéÕ ÕÆ ì¶é¿åÆ Ã¹ÁÅîÆ å¶ð¶ Üé ç¶Öä° êÅòÅ£2¨ (¨4¨1¨4¨) (ÇìñÅò« î: 5, Á¿×: 802) ÇÜé©Å ÇçÿçÇóÁÅ ç°ðîÇå ò¿ßË Çîåz ÁÃÅâó¶ öÂÆ£ ÔÀ° ã±ã¶çÆ Ü×° ÃìÅÇÂÁÅ Üé éÅéÕ Çòðñ¶ Õ¶ÂÆ £2¨ (î: 5, Á¿×: 520) éÅéÕ ÕÚÇóÁÅ ÇÃÀ° å¯Çó ã±Çã ÃÜä ÿå êÇÕÁÅ£ úÇ ÜÆò¿ç¶ ÇòÛ°óÇÔ úÇ î°ÇÂÁÅ é ÜÅÔÆ Û¯Çó£1¨ (Ãñ¯Õ âÖä¶ î: 5, Á³×: 1102) ÃÜä öÂÆ éÅÇñ îË ÚñÇçÁÅ éÅÇñ Úñ¿Çé©£ ÇÜæË ñ¶ÖÅ î¿×ÆÁË ÇåæË Öó¶ ÇçÿÇé©£1£ðÔÅÀ°£ (¨6¨1¨3¨) (ÃÈÔÆ î: 1 Øð¹ 6, Á³×: 729) ÇÜé ÇâÇáÁÅ îé° ðÔÃÆÁË ÇÕÀ° êÅÂÆÁË Çåé© Ã³×° ÜÆÀ°£ ÿå ÃÜé îé Çîåz ö ñÅÇÂÇé êzí ÇÃÀ° ð¿×° ÜÆÀ¹£ Çåé© ÇÃÀ° êzÆÇå é å°àÂÆ ÕìÔ¹ é Ô¯òË í¿×° ÜÆÀ¹£1¨ (¨8¨1¨3¨) ( ðÅ×¹ ÃÈÔÆ î: 5, Á³×: 760) ÇÕÁÅ ÃòäÅ ÇÕÁÅ ÜÅ×äÅ ×°ðî°ÇÖ å¶ êðòÅä°£ ÇÜéÅ ÃÅÇà Ç×ðÅÇà é ÇòÃðË Ã¶ ê±ð¶ ê°ðÖ êðèÅé£ ÕðîÆ ÃÇå×°ð° êÅÂÆÁË ÁéÇçé° ñ×Ë ÇèÁÅé°£ Çåé ÕÆ Ã¿×Çå ÇîÇñ ðÔÅ çð×Ô êÅÂÆ îÅé°£ ÃÀ°ç¶ òÅÔ° òÅÔ° À°ÚðÇÔ À°áç¶ íÆ òÅÔ° Õð¶Çé£
23
ç¶ êzîÅä À°êð¯Õå ðÚéÅò» ÇòÚ¯º ç¶ä¶ ÚÅÔÆç¶ Ôé¢ ÇÂÔ éÔƺ ÇÕ êÇÔñ» íÅÂÆ éÅéÕ å¶ î°Ö À°Üñ¶ ÇÜ Çéå À°Çá ×°ðçÅà ÜÆ Ü» íÅÂÆ é¿ç ñÅñ ÜÆ çÆ Ã¿îÅñ¶Çé£1¨ (Ãñ¯Õ¹ î: 4, Á¿×: 312) ðÚéÅ ÇòÚ¯º ÇÕö ôìç çÅ ÕÆðåé ÁÅð³í ÕÆåÅ ÜÅò¶ Áå¶ À°Ã ç¶ êzîÅä ×°ðìÅäÆ ×°ðìÅäÆ çÅ ÇéðìÅé ÁæòÅ ÁÖ³â ÕÆðåé ÇòÚ¯º Çç¼å¶ ÜÅä¢ î±ñ 鱿 ÇòÁÅÜ ñ¼×çÅ ÔË ÃzÆ ÁÖ³â êÅá ÃÅÇÔì ç½ðÅé Ú¼ñ ðÔ¶ éÅ ÇÕ ÇòÁÅÜ é±¿ î±ñ ñ¼×çÅ ÔË¢ Çéð³åð ×°ðìÅäÆ ç¶ êzòÅÔ ò»× ×°ðìÅäÆ 4) ÕÆðåé Ôî¶ôÅ ê±ð¶ ôìç» çÅ ÔÆ ç¶ ÁÖ³â ÕÆðåé ñÂÆ ÷ð±ðÆ é°Õå¶: ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË¢ ÇÂÕ ôìç çÆ ÃîÅêåÆ 1) ÇÃ¼Ö ðÇÔå îðïÅçÅ Áå¶ Ã¼ÚÖ³â 寺 ìÅÁç, À°Ã ç¶ ðñò¶º-Çîñò¶º íÅò» ÃzÆ ÔÇðî¿çð ÃÅÇÔì ÇòÖ¶ Ú¼ñ ðÔÆ ÁÖ³â òÅñ¶ ôìç çÅ ÕÆðåé ÕÆåÅ ÜÅò¶¢ ÇÂÔ ÕÆðåé çÆ êð¿êðÅ î¹åÅÇìÕ ÕÆðåé éÔƺ ÇÕ ç¯ å°Õ» ÇÂÕ ôìç çÆÁ» Áå¶ Çëð Õ¶òñ ×°ðìÅäÆ Áå¶ À°Ã çÆ ÇòÁÅÇÖÁÅ ç¯ å°Õ» ÇÕö Ô¯ð ôìç çÆÁ» êó· Õ¶ å°Õ»å Ãð±ê íÅÂÆ ×°ðçÅà ÜÆ Áå¶ íÅÂÆ é³ç ÕÆðåé ÕÆåÅ ÜÅò¶¢ ×°ðìÅäÆ ç¶ Áðæ ñÅñ ÜÆ çÆÁ» ðÚéÅò» ÇòÚ¯º ÔÆ Ô¯ ÃÕçÅ íÅò 鱿 Ú³×Æ åð·» ÃîÞ Õ¶, Ã¯Ú ÇòÚÅð 寺 ÔË¢ À°êð¯Õå 寺 ìÅÔðñÆ ÇÕö òÆ ðÚéÅ çÅ ìÅÁç ÔÆ ÕÆðåé ÕðéÅ ï¯× ÔË¢ ÕÆðåé ÕðéÅ ï¯× éÔƺ ÔË, êz³å± ×°ðìÅäÆ 5) ÕÆðåé çÆ ÁÖ³âåÅ ÕÅÇÂî ð¼Öä çÆ ÕæÅ, ÇòÚÅð, ÇòÁÅÇÖÁÅ ç½ðÅé ñÂÆ ÁÅî ðÅ×ÆÁ» Ü» Õ°Þ ÕÆðåéÆÁ» Ü» ÇÕö ×°ðîÇå ç¶ ÇÃè»å çÆ ÇòÁÅÇÖÁÅ ò»× ÖÅñÆ ÃÅÜ éÅ òÜŶ ÜÅä¢ íÅÂÆ Ãì³èÆ ñ¶Ö Ü» ðÚéÅ ÇòÚ ×°ðìÅäÆ å¯º ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ¿Ø ÜÆ é¶ ÕÆðåé ìÅÔð çÆÁ» À°êñìè ðÚéÅò» ÇòÚ¯º çÆ ÁÖ³âåÅ ð¼Öä òÅÃå¶ ÔÆ Ü¯àÆÁ» ðÅÔƺ êzîÅä, ÔòÅñ¶ Ü» Ãì±å Çç¼å¶ ÜÅ ÃÕç¶ ÕÆðåé çÆ êð¿êðÅ ÁêäÅÂÆ, ÇÜà éÅñ Ôé ¢ ×°ðìÅäÆ çÅ Çéð³åð êzòÅÔ Ú¼ñçÅ ðÇÔ³çÅ 2) ×°ð± ÃÅÇÔì ÜÆ é¶ ÇÜà åð·» ÔË Áå¶ ×°ðìÅäÆ çÆ êÅðà ÕñÅ òðåçÆ ×°ðìÅäÆ À°ÚÅðÆ ÔË, À°Ã¶ åð·» ÔÆ À°Ã çÅ ÔË¢ ÕÆðåé ÕðéÅ ï¯× ÔË å» ÔÆ À°Ã 鱿 Çéð¯ñ 6) ×°ðìÅäÆ ç¶ ÕÆðåé ç½ðÅé ÇÕö ×°ðìÅäÆ çÅ ÕÆðåé ÁÅÇÖÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ êzÕÅð çÅ òÇÖÁÅé Ü» ÕæÅ ÕðéÆ, ÔË¢ ×°ðìÅäÆ å¯º Çìé» ìÅÔðñÆ Õ¯ÂÆ òÆ ×°ðìÅäÆ ç¶ ÕÆðåé çÆ ÁÖ³âåŠ鱿 í³× îéØóå Õ¼ÚÆ èÅðéÅ ñÅÀ°äÆ îéîÇå ÕðéÅ ÔË¢ ÇÂö ÕÅðé ÁÖ¿â ÕÆðåéÆ ÔË¢ ÇÃ¼Ö ðÇÔå îðïÅçÅ ÇòÚ ÕÆðåé ç¶ Üæ¶ òñ¯º Ô¯ä òÅñ¶ ÃîÅ×î» ç½ðÅé Õ¯ÂÆ ÇÃðñ¶Ö Ô¶á çðÜ ÔË, Òôìç» é±¿ ܯàÆÁ» òÇÖÁÅé, ÕæÅ Ü» ì¶ñ¯óÆ ÁéÅÀ±ºÃî˺à çÆ èÅðéÅ Ü» ðÅ× éÅñ êó·ÇçÁ» ìÅÔð éÔƺ ÕÆåÆ Ü»çÆ¢ çÆÁ» îéØóå å¶ òÅè± å°Õ» ñÅ Õ¶ èÅðéÅ 7) ÇÂÇåÔÅÃÕ ×°ðç°ÁÅÇðÁ» ÇòÚ ñÅÀ°äÆ Ü» ×ÅÀ°äÅ ÁÅï¯× ÔË¢ ôìç çÆ ÃzÆ ÁÅÃÅ ÜÆ çÆ òÅð çÅ ÕÆðåé Á¿Çîzå å°Õ çÆ ÔÆ èÅðéÅ ìäÅÂÆ ÜÅò¶¢Ó ò¶ñ¶ ÁÖ³â ÔÆ ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË¢ ÇÂà ç½ðÅé 3) ×°ðìÅäÆ î±ñ ÔË Áå¶ íÅÂÆ ×°ðçÅà կÂÆ ÕæÅ, òÇÖÁÅé Ü» ÁéÅÀ±ºÃî˺à í¯× ÜÆ Áå¶ íÅÂÆ é³ç ñÅñ ÜÆ çÆÁ» ðÚéÅò» êËä 寺 êÇÔñ» éÔƺ ÕÆåÆ Ü»çÆ ¢ÁÖ¿â ÇòÁÅÜ ð±ê Ôé¢ ÕÆðåé ×°ðìÅäÆ ç¶ ÕÆðåéÆ Üæ¶ ç¶ ÃîÅ×î» ÇòÚ òÆ ÇÂÔ ôìç 寺 ÁÅð³í ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË Áå¶ À°Ã êð³êðÅ ê°ðÅä¶ Ã 寺 ñÅ×± ÔË¢
íÅÂÆ ×°ðçÆê ÇóØ, ÃzÆ Á³ÇîzåÃð
So Kahiyat Hai Soora
Volume 07 | Issue 08 | August 2021 | S.A.S. Nagar (Mohali)
ÇÃ¼Ö êÛÅä çÅ ÃòÅñ
Á³×ð¶÷» é¶ ÇÃ¼Ö ðÅÜ é±¿ Ôó¼êä î×𯺠Çüֻ 鱿 éÇÔð» Õ¼ã Õ¶ Ö¶åÆ ÇòÚ ñÅÀ°ä Áå¶ Çòô¶ô ø½ÜÆ íðåÆ ðÅÔƺ óå°ôà Õðé çÅ Ãëñ ïåé ÕÆåÅ êð Õ°Þ Ã î×𯺠ÇÂÃÅÂÆÁ» çÆ èðî êÇðòðåé Áå¶ ÁÅðÆÁÅ ÃîÅÜÆÁ» çÆ ô°èÆÕðé çÆ ñÇÔð é¶ ÇÃ¼Ö ÔÃåÆ é±¿ õåðÅ îÇÔñà ÕðòÅÇÂÁÅ¢ ðÅÜ êzì³è À°µêð Á³×ð¶÷» çÅ Õì÷Å ÃÆ Áå¶ ×°ðç°ÁÅðÅ êzì³è À°µêð ÇüÖ-é°îÅ ÇÔ³ç± îÔ³å» çÅ¢ Çüֻ ç¶ ìÚÅÁ ñÂÆ À°μáÆ ñÇÔð é¶ ÁÅêä¶ î±ñ ÁÃæÅé» (×°ðç°ÁÅÇðÁ») çÅ êzì³è ðèÅðé çÅ ìÆóÅ À°áÅÇÂÁÅ, ÇÜà çÅ ÇüèÅ Áðæ ÃÆ ÇÃ¼Ö ÔÃåÆ çÅ ÇòÚÅðèÅðÕ Áå¶ ÃÇíÁÅÚÅðÕ ÇéÖ¶óÅ¢ ÇÂÔ ÕÅðÜ ìzÅÔîäÆ ÃÇíÁÅÚÅðÕ ×°ñÅîÆ é±¿ Ú°ä½åÆ Çç³çÅ ÃÆ ÇÂà ÕðÕ¶ ÇÔ³ç± ÜÅÇ×zåÆ ç¶ (îÔÅåîÅ ×»èÆ òð׶) î¯ãÆÁ» é¶ ìóÆ ÜñçÆ ÔÆ ÇÂà ñÇÔð 鱿 ÁÅêäÆ êÔ°¿Ú Áå¶ êzíÅò éÅñ íÅðå çÆ ðÅÜÃÆ ÁÅ÷ÅçÆ çÆ ñÇÔð ÇòÚ ÁÅêäÆ ê±Û ìäÅ ÇñÁÅ¢ ÇÂà ñÇÔð ç¶ ÇéôÅé¶ å¯º íàÕä éÅñ ÇÃ¼Ö ÔÃåÆ Á¼Ü å¼Õ íÅðåÆ Ã³ÇòèÅé ÇòÚ ÇÔ³ç± êÛÅä çÅ Á³× ìä Õ¶ ðÇÔ ×ÂÆ ÔË¢ ì³ç¶ çÆ Çé¼ÜÆ êÛÅä ç¶ Áé¶Õ» ê¼Ö Ô°³ç¶ Ôé; ÇÜò¶º À°îð, òð×, ÇÂñÅÕÅ, ÁÔ°çÅ Áå¶ Ô°éð ÁÅÇç êð Ü篺 寺 îé°¼Ö é¶ ÃîÅÇÜÕ Ç÷³ç×Æ ÇÜÀÈäÆ ô°ð± ÕÆåÆ ÔË À°Ã Ççé 寺 Á¼Ü å¼Õ ðÅÜÃÆ êÛÅä çÅ ÃòÅñ Ãí 寺 ò¼è îÔ¼åòê±ðé ÔË¢ ÇÂà 寺 Çìé» ìÅÕÆ Õ°¼ñ êÛÅä» õåð¶ ÇòÚ êË Ü»çÆÁ» Ôé¢ ÇÂÇåÔÅà ×òÅÔ ÔË ÇÕ ÇÜé·» ñ¯Õ Ãî±Ô» é¶ ÁÅêäÆ ðÅÜéÆÇåÕ êÛÅä ÔÅÃñ éÔƺ ÕÆåÆ Ü» ×°ÁÅ ñÂÆ À°é·» ç¶ ÇéôÅé òÆ õåî Ô¯ ׶¢ ïÔ±çÆÁ» é¶ òÆ ÃçÆÁ» î×𯺠ÁÅêäÆ ðÅÜÃÆ êÛÅä èÅðé ÕðÕ¶ ÔÆ ÁÅêä¶ ÁÅê 鱿 ÃæÅÇêå ÕÆåÅ ÔË¢ ðÅÜÃÆ êÛÅä 寺 íÅò ÇÕö ÇéôÇÚå ÇÂñÅÕ¶ ÇòÚ ÇÕö ñ¯Õ Ãî±Ô çÅ êzí± Ã¼åŠóê³é ðÅÜ êzì³è¢ Ç÷³ç×Æ çÆÁ» Õçð»-ÕÆîå» é±¿ åËÁ Õðé Áå¶ ÚñÅÀ°ä òÅñ¶ ã»ÇÚÁ» À°µêð ðÅÜéÆÇåÕ Çéï¿åðä ÁÅ÷Åç ð±ê ÇòÚ ÇÜÀÈä ñÂÆ ÇÕö òÆ ñ¯Õ Ãî±Ô çÆ î°¼ãñÆ
âÅ. öòÕ ÇóØ
ñ¯ó ÔË¢ ÃzÆ ×°ð± éÅéÕ êÅåôÅÔ ç¶ êzÚÅð ç½ÇðÁ» 寺 ñË Õ¶ Á¼Ü å¼Õ Çòð¯èÆÁ» ç¹ôîä» é¶ ÇÃ¼Ö Ô¯ºç 鱿 Õç¶ ÇÕö òÆ ð±ê ÇòÚ éÔƺ ÇÚåÇòÁÅ À°ºÜ ÁÅÖä ܯ îð÷Æ¢ êð Çüֻ é¶ ÇêÛñ¶ ñ³ì¶ Ã ÇòÚ ÁÅêä¶ ÁÅê 鱿 òÅð-òÅð ÇÔ³ç± èðî ç¶ ðÅÖ¶, íÅðå í±îÆ ç¶ ÇÃêÅÔÆ Ü» èðî Çéðê¼Ö ê³ÜÅìÆ Çüè Õðé çÆ Õ¯Çôô ÕÆåÆ ÔË¢ ÁÖ½åÆ ÁÅ÷ÅçÆ î×𯺠ÇÂÕ òÅð Â¶é¶ çìÅÁ Ô¶á ÁŠ׶ ÇÕ ÁÅêä¶ ÁÅê 鱿 î°¼Ö èÅðÅ ÇòÚ Ú¼ñä òÅñ¶ üڶ íÅðåÆ Çüè Õðé ñÂÆ ÁÅêäÆ éÅî-èðÆÕ êÛÅä Û¼â Õ¶ Õ»×ðà ÇòÚ Ã¿îÇñå Ô¯ Õ¶ Ú¯ä» ñóÆÁ» (Çܼ毺 ìçé°îÅ ìÅçñé°îÅ ðÅÜéÆåÆ çÅ î°¼ã ì¼ÞÅ)¢ Çüֻ ç¶ ÇÜà òð× é¶ ê³æ çÆ Á×òÅÂÆ Áå¶ é°îÅdzç×Æ ÕðéÆ ÃÆ À°Ã é¶ Çüֻ ç¶ ðÅÜÃÆ êÛÅä ç¶ îÅîñ¶ ÇòÚ ÃçÅ ÇÔÚÇÕÚÅÔà ÇçÖÅÂÆ ÔË¢ î°ó ððÜÆåÆ ç¶ ç½ð 寺 1947 å¼Õ Çüֻ çÆ ê³ÜÅì ç¶ ÇÕö Ç÷ñ·¶ ÇòÚ òÆ ìÔ°Ç×äåÆ éÔƺ¢ ÁÖ½åÆ ÁÅ÷ÅçÆ î×𯺠íÅÂÆ Ü¯è ÇÃ³Ø òð׶ îÔ» ÇòçòÅé» é¶ ÇÕÔÅ ÇÕ Ô°ä íÅðå ÃËÕ±ñð (èðî Çéðê¼Ö) ðÅÜ ÔË ÇÂà ÕðÕ¶ èðî ç¶ ÁÅèÅð Óå¶ ðÅÜÃÆ êÅðàÆ ìäÅÀ°äÆ òÆ ÇêÛ»Ô-ÇÖ¼Ú± ×¼ñ ÔË¢ Ǽ毺 å¼Õ ÇÕ ê³ÜÅìÆ Ã±ì¶ çÆ î³× òÆ ê³ÜÅìÆÁ» òܯº î³×ä çÆ Õ¯Çôô ÕÆåÆ ×ÂÆ¢ Çòð¯èÆÁ» é¶ Ãêôà ð±ê ÇòÚ ÇÂà 鱿 ÇÃ¼Ö Ô¯îñ˺â çÆ î³× ÇÕÔÅ êð ÇÃ¼Ö ÁÅ×± Á¼Ü å¼Õ òÆ ê³ÜÅìÆ ì¯ñç¶ ÇÂñÅÇÕÁ» çÆ î³× 鱿 ÔÆ ð¯ÂÆ Ü»ç¶ Ôé¢ Ü篺 1978 寺 1995 å¼Õ íÅðåÆ èðîÇéðê¼ÖåÅ çÅ ÃÅðÅ Ô¶÷-ÇêÁÅð é³×Å Ô¯ Ç×ÁÅ å» Ô°ä éòƺ ã°¼Úð âÅÔ ñÂÆ ÔË ÇÕ Ô°ä ç°éÆÁÅ åð¼ÕÆ ÕðÕ¶ ÇÂÕ ò¼âÅ Çê³â ìä ×ÂÆ ÔË ÇÜà ÕðÕ¶ ò¼Öð¶ ðÅÜ çÆ î³× ÕðéÆ ìÔ°åÆ ÇÃÁÅäê éÔƺ¢ ÁÇÜÔÆÁ» ×¼ñ» 寺 ÇÂÕ ÁÖÅä ïÅç ÁÅÀ°ºçÅ þ Òð¼ìÅ Çð÷Õ éÅ ç¶Âƺ, î» ñ¼Õó» 鱿 í¶Ü±×Æ¢Ó ç±Ü¶ êÅö ÇÂà òð× é±¿ Á³×ð¶÷Æ ðÅÜ
ç¶ Ã 寺 ÔÆ ÇÂÔ ÇÚ³åÅ ÔË ÇÕ ÇÃ¼Ö Ü°ÁÅéÆ Çòðö 寺 î±³Ô î¯ó ðÔÆ ÔË (նà ÕàÅÀ°ä¶ å¶ éô¶ Õðé¶ ÁÅÇç) ê³ÜÅì 寺 ìÅÔðñ¶ Çüֻ 鱿 ÇÂà ׼ñ çÆ òè¶ð¶ ÇÚ³åÅ Ô°³çÆ ÔË ÇÕ ê³ÜÅì ÇòÚ ÇÃ¼Ö é½Ü°ÁÅé ÁÅêäÅ Ãð±ê ×°ÁÅ ðÔ¶ Ôé¢ êð Ö½ð¶ ÇÕÔóÆ ØÅà ÕÅðé ÇÂÔ ÇÂñî éÔƺ Ô°³çÅ ÇÕ ÇÕà ã»Ú¶ ÕÅðé ÇìîÅðÆ ÇÂñÅÜ Õðé ç¶ ìÅòܱç òèçÆ ÜÅ ðÔÆ ÔË¢ èóÅèó òè ðÔ¶ êzÚÅðÕ ÇüÖÆ ÇÃÖÅÀ°ä çÆ Õ¯Çôô Õð ðÔ¶ Ôé êð ÇÃ¼Ö ÔÃåÆ ç¶ Ã³Õà 鱿 ìÅÔðÆ êÛÅä 寺 Á¼×¶ ñË ÜÅ Õ¶ éÔƺ ç¶Ö ðÔ¶ ÇÕ ÇÃ¼Ö Ãî¼ÇÃÁÅ ÇÃ¼è¶ ð±ê ÇòÚ ðÅÜÃÆ åÅÕå 寺 Çòðò¶ Ô¯ä éÅñ Ãì³Çèå ÔË¢ ê³çð» òÇð·Á» çÆ ñÔ± â¯ñòƺ Ü³× î×𯺠ðòÅÇÂåÆ ÁÅ×±Á» é¶ ê³æÕ êÛÅä Óå¶ î°ó ê³ÜÅìÆÁå çÅ ê¯ÚÅ ë¶ð Çç¼åÅ ÔË¢ ê³ÜÅìÆÁå çÅ í±å ÒÇÃ³Ø ÃíÅ ñÇÔðÓ ç¶ Ã 寺 ÔÆ ÇÃ¼Ö ÔÃåÆ çÅ Çê¼ÛÅ Õð ÇðÔÅ ÔË¢ ÕÆ ÕçÆ ÇÂÔ éÅÁðÅ ñÅÀ°ä òÅÇñÁ» å¶ î°ÃñîÅé» Ü» ÇÔ³ç±Á» çÅ ÇÂà êÛÅä ñÂÆ Ü±Þä çÅ çÅÁòÅ ê¶ô ÕÆåÅ ÔË Ü» ÇÂÔ Çüֻ çÆ Ô¼ÕÆ î³× 鱿 ؼචð¯ñä ñÂÆ Û¼ÇâÁÅ Ç×ÁÅ ô¯ôÅ ÔË¢ Çüֻ çÆ ÇéÀ°º Üó· ê³ÜÅì Ô¯ä ÕÅðé À¹Ô ç¶ô ê³ÜÅì 寺 î°éÕð éÔƺ Ôé éÅ ÔÆ ê³ÜÅìÆÁå 寺¢ êð ÇÂà 寺 òÆ Á¼×¶ À°é·» çÆ êÛÅä çÅ òè¶ð¶ ò¼âÅ ÁÅèÅð ÔË ð±ÔÅéÆ Áå¶ ÇòÚÅðèÅðÕ þ¢ ÇÜà 鱿 ç±Ü¶ î³éä ñÂÆ À°μÕÅ ÔÆ ÇåÁÅð éÔƺ Ôé Ãׯº ÇÂà 寺 ÇÂéÕÅð ÕðÕ¶ Çüֻ 鱿 ÃêôàÆÕðé ç¶ä çÆ æ» Óå¶ Öó·¶ Õðé ñÂÆ ê³ÜÅìÆÁå Ü» ðÅôàðÆÁåÅ çÅ ð½ñÅ À°μÚÅ ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË¢ ê³ÜÅì ÇòÚ Ãð±ê ê¼Ö¯º ìÔ°å¶ ÇÃ¼Ö ÕÔÅÀ°ä òÅñ¶ å» î°¼Ö èÅðÅ ç¶ ê³ÜÅìÆ Ô¯ ׶ Ôé¢ ÇÂÕ ÁÇó¼ÕÅ ðÇÔ³çÅ ÔË ê³ÜÅìÆ ì¯ñÆ çÅ, ÇÜÔóÅ î°¼Ö èÅðÅ ñÂÆ ðóÕò» ÔË¢ ÇÂà ÁÇó¼Õ¶ 鱿 òÆ ÇÖ¼Ú Õ¶ ìðÅìð Õðé ñÂÆ ê³ÜÅìÆ ì¯ñÆ é±¿ ç¶òéÅ×ðÆ Áå¶ ð¯îé Çñ¼êÆ ÇòÚ ÇñÖä çÅ ÇðòÅÜ êÅÀ°ä çÆÁ» Õ¯Çôô» Ô¯ ðÔÆÁ» Ôé¢ ÇÂÃ ç¶ éÅñ ç±ÜÆ Õ¯Çôô öËð-ê³ÜÅìÆÁ» çÆ ê¿ÜÅì ÇòÚ ÁÅîç éÅñ ÇÔ³çÆ î»-ì¯ñÆ òÅñ¶ ê³ÜÅìÆÁ» ç¶ î¶ñ 寺 ìðÅìð ò¯à» Õðé çÆ ÔË ÇÜà éÅñ ê³ÜÅìÆ
24
So Kahiyat Hai Soora ì¯ñÆ Áå¶ ê³ÜÅìÆÁå çÅ à³àÅ òÆ ÁÃñ¯º ÔÆ î°¼Õ ÜÅò¶×Å¢ ê³ÜÅì 寺 ìÅÔðñ¶ ÇÃ¼Ö Ãð±ê ê¼Ö¯º å» ê³ÜÅì ç¶ Çüֻ éÅñ¯º òè¶ð¶ ÃÅìå-ñðå Ôé êð À°é·» çÆ íÅôÅ òÆ î°¼Ö èÅðÅ òÅñÆ ÔË¢ ÇÜà ÕðÕ¶ ê³ÜÅìÆ íÅôÅ òð×Æ ÁóÚä òÆ éÔƺ ÔË¢ ç±ÜÅ ÇÕö æ» òÆ À°é·» çÆ ÇÃÁÅÃÆ å½ð Óå¶ ò¼ÖðÆ Ô¯ºç éÔƺ ÔË¢ ÇÜà ÕðÕ¶ À¹Ô íÅÜêÅ Ü» Õ»×ðÃ ç¶ ÇÃ¼è¶ òðÕð Ôé Ü» Çëð Ö¶åðÆ êÅðàÆÁ» ðÅÔƺ ÁÇÃ¼è¶ ÔîÅÇÂåÆ¢ ÇÃ¼Ö êÛÅä ç¶ îÅîñ¶ Óå¶ Õ»×ðà Áå¶ íÅÜêÅ çÅ îÅêç³â ÇÂÕ¯ ÇÜÔÅ ÔÆ ÔË¢ Õ»×ðà ÇêåÅîÅ îÔÅåîÅ ×»èÆ Áå¶ ÁÅð. Á˼Ã.Á˼Ã. ç¶ Ã³ÚÅñÕ Çüֻ 鱿 Õ¶ÃÅèÅðÆ ÇÔ³ç± ÔÆ ×ðçÅéç¶ Ôé¢ ÇÂà åð·» ê³ÜÅì 寺 ìÅÔð ÇÃ¼Ö êÛÅä çÅ ÃòÅñ ìzÅÔîäòÅçÆ åÅä¶-ìÅä¶ ñÂÆ Ç÷ÁÅçÅ î°ôÕñ ÖóÆ Õðé òÅñÅ éÔƺ ÔË¢ ÁÃñ ÇòÚ Çüֻ çÆ êÛÅä çÅ ÁÅèÅð ÕÆ ÔË ÇÃ¼Ö ÁÖ½åÆ ÁÅ÷ÅçÆ î×𯺠Õç¶ ê³ÜÅì ç¶ ÁÅðÇæÕ ÇÔå» ñÂÆ Ã³Øðô Õðç¶ Ôé, ÕçÆ ê³ÜÅìÆ íÅôÆ Ã±ì¶ ñÂÆ, Õç¶ èÅðÇîÕ Ø¼à-Ç×äåÆ òܯº Çòô¶ô ÁÇèÕÅð Áå¶ Õç¶ Á¼òñ çðܶ ç¶ ôÇÔðÆ Ô¯ä ñÂÆ Õ¯Çôô¢ ܶ ÇÃ¼Ö êÛÅä çÆ Ãî¼ÇÃÁÅ ê³ÜÅì ç¶ ÁÅðÇæÕ ÇÔå» Áå¶ ê³ÜÅìÆ ÃÇíÁÅÚÅðé°îÅ ÔË å» ÇÂÃ ç¶ Ô¼ñ ñÂÆ ê³ÜÅìÆ Ã±ì¶ ç¶ Ô¯ºç ÇòÚ ÁÅÀ°ä 寺 êÇÔñ» íÅÂÆ Ü¯è ÇÃ³Ø ç°ÁÅðÅ ê³æ ñÂÆ áÆÕ ðÅÔ ç¶ Ã°ÞÅÁ 鱿 î³éäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ, ÒÇÂÕ å» ÇÃ¼Ö ÁÅêäÆ êÅðàÆ çÅ ÁÅèÅð èÅðÇîÕ éÅ ð¼Öä, ç±ÜÅ Õ¯ÂÆ ðÅÜÃÆ î³× éÅ Õðé¢ Õ¶ºçðÆ ÃðÕÅð 鱿 óÇòèÅé Áå¶ ÕÅé±³é ñÅ×± Õðé ñÂÆ ÃÇÔï¯× ç¶ä å» Ü¯ Õ½îÆ ÃðÕÅð À°é·» ç¶ ×°ä» çÆ òð寺 Õðé ñÂÆ À°é·» 鱿 ÃÔ±ñÆÁå ç¶ò¶¢ Çüֻ çÆ Â¶ÕåÅ çÅ ÁÅèÅð òÆ ÁÕÅçÇîÕ å¶ èÅðÇîÕ Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ ðÅÜéÆÇåÕ î³× Çüֻ é±³ ÇÂÕ éÔƺ Ô¯ä Çç³çÆ¢Ó Ü¶ Çüֻ é¶ ÁÅêä¶ ÁÅê é±³ èÅðÇîÕ Ø¼à-Ç×äåÆ î³éäÅ ÔË å» À°é·» ñÂÆ ÃÆîå ÇÜÔÆ ðÅÜÃÆ é°îÅdzç×Æ, Çò¼ÇçÁÕ å¶ èÅðÇîÕ Ãð×ðîÆÁ» ñÂÆ ÃÆîå Û¯à Áå¶ Õ°Þ é½ÕðÆÁ» çÅ ðÅÖò»Õðé ÕÅëÆ ÔË¢ êð ÇÂÔ ×¼ñ Ç÷Õðï¯× ÔË ÇÕ Á³×ð¶÷» é¶ Çüֻ 鱿 èÅðÇîÕ Ø¼à-Ç×äåÆÁ» òܯº îÅéåÅ Çç¼åÆ ÃÆ¢ êð î½Ü±çÅ íÅðåÆ ðÅÜå³åð
25
Volume 07 | Issue 08 | August 2021 | S.A.S. Nagar (Mohali)
å» Çüֻ çÆ ò¼ÖðÆ Ô¯ºç 寺 ÔÆ î°éÕð ÔË¢ ÁÇÜÔÆ ÔÅñå ÇòÚ èÅðÇîÕ Ø¼à-Ç×äåÆ çÆ î³× ÁÅêä¶ ÇòÚ ì¶-îÅÇÂéÅ ÔË¢ À°ºÜ òÆ ç°éÆÁÅ ÇòÚ èÅðÇîÕ Ø¼à-Ç×äåÆ ç¶ å½ð Óå¶ ðÇÔä òÅñ¶ ñ¯Õ» çÅ Ôôð Ü¼× ÷ÅÇÔð ÔË¢ ç°éÆÁÅ ÇòÚ Õç¶ òÆ, ÇÕå¶ òÆ Õ¯ÂÆ ñ¯Õ Ãî±Ô Üç ÇÕö ÔÕ±îå Ü» ÃæÅêåÆ éÅñ àÕðÅÁ ÇòÚ ÁÅÀ°ºçÅ ÔË å» ÇÂÃ ç¶ ÕÂÆ ÁÅèÅð Ô¯ ÃÕç¶ Ôé; ÇÜò¶º êçÅðæÕ (ð¯÷Æ-ð¯àÆ ÁÅÇç), ÃÇíÁÅÚÅðÕ (ÇÜò¶º åÅÇîñ, éÅ׶ Áå¶ îÆܯº ÁÅÇç), ð±ÔÅéÆ Áå¶ ÇòÚÅðèÅðÅ (ÇÂÃñÅî å¶ ÇÂÃÅÂÆÁå, ÇÃ¼Ö Áå¶ ìzÅÔîäòÅç ÁÅÇç)¢ ÁÃñ ÇòÚ Çüֻ ç¶ àÕðÅÁ ç¶ ÁÅèÅð 鱿 îÔ¼åò ç¶ä çÆ æ» òÕåÆ ñ¯ó» ç¶ ÁÅèÅð Óå¶ ÇÃ¼Ö ÇÃÁÅÃå é¶ î¯ó ռචÔé, ÇÜà ÕðÕ¶ Ãî¼ÇÃÁÅ Ô¯ð À°ñÞçÆ ×ÂÆ¢ Çüֻ é¶ î°¼ãñ¶ êóÅÁ ÇòÚ î¹öñ» çÆ ðÅÜéÆÇåÕ ×°ñÅîÆ å¯º Û°àÕÅðÅ êÅ ÇñÁÅ êð ìzÅÔîäÆ ÃÇíÁÅÚÅðÕ ×°ñÅîÆ å¯º î°ÕåÆ çÆ ñÇÔð Á³×ð¶÷Æ ÃÅîðÅÜ å¯º ðÅÜéÆÇåÕ ÁÅ÷ÅçÆ ñËä ÇòÚ íàÕ ×ÂÆ, ÇÜà éÅñ éòƺ ðÅÜéÆÇåÕ ×°ñÅîÆ Áå¶ ç¯ÔðÆ ÃÇíÁÅÚÅðÕ ×°ñÅîÆ ê¼ñ¶ êÂÆ¢ ÇÂà Çå³é-ÚÅð î³ÈÔƺ Ãî¼ÇÃÁÅ ÕðÕ¶ ÃÅⶠÇÚ³åÕ Áå¶ ÁÅ×± ǵèð-À°µèð Ô¼æ êËð îÅðç¶ Ôé¢ êð ÇÃÁÅä¶ òËç ê°ðÅä¶ ð¯× 鱿 êÇÔñ» Ü󯺷 ê°¼àç¶ Ôé¢ ÇÃ¼Ö ÃîÅÜ ç¶ Ã³ÃæÅ×å ã»ÇÚÁ»
À°µêð ðÅÜéÆÇåÕ Çéï¿åðä 寺 Çìé» ìzÅÔîäÆ ÃÇíÁÅÚÅðÕ Áå¶ ðÅÜéÆÇåÕ ×°ñÅîÆ å¯º Û°àÕÅðÅ éÔƺ Ô¯ ÃÕçÅ¢ Á¼Ü ç°éÆÁÅ íð ÇòÚ çðÜé» Õ½î» ðÅÜéÆÇåÕ ÁÅ÷ÅçÆ ñÂÆ Ã³Øðô Õð ðÔÆÁ» Ôé, ÇÜé·» çÅ ÁÅèÅð íÅôÅÂÆ Ü» ÃÇíÁÅÚÅðÕ ÔË¢ ÇÜÔó¶ Õ½îÆ ðÅÜ» ç¶ Ö°ðé çÆ ×¼ñ ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔË À°é·» çÆ Ô¯ºç í±×¯ÇñÕ ÁÅèÅð Óå¶ ÃÆ ÇÜò¶º íÅðå Õ³ÇéÁÅ Õ°îÅðÆ å¯º ÕôîÆð å¼Õ è¼Õ¶ éÅñ ÇÂÕ Õ½îÆÁå ìÇäÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË¢ ÇÃ¼Ö êÛÅä çÅ ÃòÅñ íÅôÅ Ü» ÃÇíÁÅÚÅð 寺 Á¼×¶ ð±ÔÅéÆ Áå¶ ÇòÚÅðèÅðÕ ÁÅèÅð òÅñÅ ÔË¢ ÇÜà çÅ î°ÕÅìñÅ Á¼×¶ ÃÇíÁåÅò» ç¶ í¶ó ÇòÚ Ô¯äÅ ÔË, ÇÜ¼æ¶ ÇÃð» çÆ Ç×äåÆ, ø½ÜÆ åÅÕå Áå¶ êËö çÆ æ» ÇòÚÅð» çÆ åÅ÷×Æ Áå¶ Ãî°¼ÚÆ îé°¼ÖåŠ鱿 ÕñÅò¶ ÇòÚ ñËä çÆ Ãîð¼æÅ çÅ ñ¶ÖÅ Ô¯ò¶×Å, ÇÜÃ æ» À°µêð ÇÃ¼Ö ÚÅð ÃçÆÁ» êÇÔñ» (ÃzÆ ×°ð± ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ Ã³êÅçéÅ ç¶ Ã 寺) Öó·¶ Ôé¢ ÇÂà ÕðÕ¶ ÇÃ¼Ö êÛÅä ç¶ Ã°ÁÅñ 鱿 ÇòÚÅðèÅðÕ å¶ ð±ÔÅéÆ ÇêÛ¯Õó òÅñÆ ÃÇíÁåÅ òܯº ò¶ÖäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË¢ ÇÜà çÅ í±×¯ÇñÕ ÁÅÕÅð Áå¶ ÇÂÇåÔÅÃÕ À°îð ÇÕ³éÆ òÆ Û¯àÆ ÇÕÀ°º éÅ Ô¯ò¶ ÇÜà կñ ÁÅêä¶ ðÅÜ ç¶ ÇÂÇåÔÅÃÕ ÔòÅñ¶ Áå¶ ÇÃè»åÕ ÁÅèÅð î½Ü±ç Ôé¢ À°Ã 鱿 ÁÅêäÅ îÅâñ ç°éÆÁÅ ÃÅÔîä¶ î±ðåÆîÅé Õðé ñÂÆ òÆ ðÅÜ ÇÂÕ Áà¼ñ ñ¯ó ÔË¢
So Kahiyat Hai Soora
Volume 07 | Issue 08 | August 2021 | S.A.S. Nagar (Mohali)
¡≈˜≈Á∆ Á≈ ¯ßÁ≈ ÁÜî¶ð ÇóØ
Áäò³â¶ ê³ÜÅì Á³çð ÇÃ¼Ö Õ½î çÆ ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ ðÅÔ çÆ î¹¼Ö Á½Õó ÇòÔÅð éÔƺ, Ãׯº ÇÃ¼Ö ñÆâðÇôê çÆ ÇÃè»åÕ Õî÷¯ðÆ ÃÆÍ ò³â 寺 ìÅÁç òÆ ÇÃ¼Ö ñÆâðÇôê çÆ ÇÂÔ ÇÃè»åÕ îð÷ ÇÜÀ°º çÆ ÇåÀ°º ÕÅÇÂî ÃÆÍ À°Ô ÇÃ¼Ö îÃñ¶ ù âÅ. íÆî ðÅú Á³ì¶çÕð éÅñ¯º ÁÃñ¯º ÔÆ ò¼Öð¶ ÇçzôàÆÕ¯ä 寺 ç¶ÖçÆ ÃÆÍ À°Ô ÒÇÃ¼Ö Õ½îÓ çÆ ×¼ñ ÕðçÆ Ô¯ÂÆ òÆ ÁîñÆ å½ð Óå¶ ÇÃ¼Ö ê³æ ù ÇÂÕ Ø¼à-Ç×äåÆ èÅðÇîÕ òð× î³é Õ¶ Ú¼ñçÆ ÃÆ Áå¶ ÁÅ÷Åç íÅðå Á³çð ÇÃ¼Ö Õ½î ç¶ ÇÂÕ Ø¼à-Ç×äåÆ òð× òܯº Ô¼Õ»-ÇÔ¼å» çÆ Ã¹ð¼ÇÖÁÅ ÔÆ À°Ã çÅ î¹¼Ö Ãð¯ÕÅð ÃÆÍ ÁÅî ÇÃ¼Ö ÜéåÅ ò»× ÔÆ ÇÃ¼Ö ñÆâðÇôê Á³çðñ¶ Õ°Þ ÇÔ¼ÇÃÁ» Á³çð òÆ ÇÃ¼Ö Õ½î çÆ ÁÅ÷ÅçÆ çÆ å»Ø å¶ Ü÷ìÅ å» ÃÆ, êð À°é·» Á³çð ÇÃè»åÕ Ãê¼ôàåÅ å¶ ÇéôÚÅ çÆ ðóÕòƺ ØÅà ÃÆÍ
15 Á×Ãå 1947 ù Üç íÅðå çÆ ÁÅ÷ÅçÆ çÅ ÁËñÅé Ô¯ Ç×ÁÅ Áå¶ ÇÂà ù ÇÔ³çÈ ìÔ°-òïº å¶ î¹ÃÇñî ìÔ°-òïº òÅñ¶ ç¯ Áñ¼×-Áñ¼× ÁÅ÷Åç ç¶ô» ÇòÚ åÕÃÆî Õð Çç¼åÅ Ç×ÁÅ å» ÇÃ¼Ö ÁÅ×ÈÁ» é¶ ÁÅêä¶ Õ°çðåÆ Þ°ÕÅÁ î¹åÅìÕ ÇÃ¼Ö Õ½î çÆ Ô¯äÆ çÅ ÇÔ³çÈ ìÔ°-òïº òÅñ¶ ðÅÜ íÅðå éÅñ Ã³Ü¯× Õðé çÅ ÇéðäÅ Õð ÇñÁÅÍ ÇÃ¼Ö ñÆâðÇôê é¶ òÆÔÇòÁ» 寺 ܯ ÇòÚÅðèÅðÕ Ã¶è ÁõÇåÁÅð Õð ñÂÆ Ô¯ÂÆ ÃÆ, À°Ã ÓÚ¯º ÇÂà 寺 ò¼ÖðÅ Ô¯ð Õ¯ÂÆ ÇéðäÅ Ô¯ ÔÆ éÔƺ ÃÆ ÃÕçÅÍ ì¶ô¼Õ ÇÃ¼Ö ÁÅ×ÈÁ» òñ¯º ìðåÅéòÆ ÁÇèÕÅðÆÁ» éÅñ òÅðåÅñÅê» ç½ðÅé òÅð-òÅð ÇÂÔ ê¹ÜÆôé êz×àÅÂÆ ÜÅ ðÔÆ ÃÆ ÇÕ À°Ô íÅðå çÆ åÕÃÆî ç¶ ÔÅîÆ éÔƺ Áå¶ Ü¶Õð ÇÃ¼Ö ê³æ çÆ Ç¼ÛÅ ç¶ À°ñà ç¶ô çÅ ìàòÅðÅ ÕðéÅ ÔÆ ÔË å» ÇÔ³çÈÁ» å¶ î¹ÃñîÅé» ò»× Çüֻ çÅ òÆ ÁÅ÷Åç ðÅÜ ÕÅÇÂî ÕÆåÅ ÜÅò¶Í êð ÁÃƺ ç¶Ö ÁŶ Ô» ÇÕ ÇÃ¼Ö ÁÅ×ÈÁ» çÆ ÇÂà ê¹ÜÆôé ÇòÚ ìÔ°åÅ çî éÔƺ ÃÆÍ ÁÃñÆÁå ÇòÚ ÇÃ¼Ö ñÆâðÇôê Á³çðñ¶ ÒéËôéÇñÃàÓ ÇԼö Çã¼â¯º ÇÃ¼Ö ðÅÜ ç¶ ÔÅîÆ éÔƺ ÃéÍ À°Ô ÇÜà ÇòÚÅðèÅðÅ çÅ ñó ëó Õ¶ Ú¼ñ ðÔ¶ Ãé, À°Ô À°é·» ù ÁÇÜÔÆ Ã¯Ú ç¶ ðÅÔ êËä 寺 ÃõåÆ éÅñ îé·» ÕðçÆ ÃÆÍ Ô», ÇÃ¼Ö ðÂÆà òð×» Á³çðñ¶ ÕÅøÆ ÇԼö ÷ðÈð ÁÅ÷Åç ÇÃ¼Ö ðÅÜ çÆ ÕÅÇÂîÆ çÆ ÚÅÔéÅ ð¼Öç¶ ÃéÍ ÇÂà î³åò ñÂÆ À°Ô ìðåÅéòÆ ÔÅÕî» çÆ ÔîÅÇÂå å¶ ÃçíÅòéÅ ÁÅÃð¶ î¹ÃÇñî ÁÅ×ÈÁ» éÅñ ñË-ç¶ Õðé ç¶ ð½ºÁ ÇòÚ ÃéÍ êð À°Ã î½Õ¶ ÇÂà òð× çÆ ÇÃ¼Ö ê³æ Á³çð ìÔ°åÆ ê¹¼×å éÔƺ ÃÆ ðÔÆÍ ÁÅî ÇÃ¼Ö ÜéåÅ òÆ ÒéËôéÇñÃàÓ ÇòÚÅðèÅðÅ ç¶ ÜÅçÈ ÁÃð Ô¶á ÃÆÍ ÇÂà ÕðÕ¶ ÇÃ¼Ö Õ½î ç¶ ÇÔ³çÈ íÅðå éÅñ ðñ¶ò¶º çÆ ×¼ñ ÃÇÔܶ ÔÆ êzòÅé Ô¯ ×ÂÆÍ ÇÂÔ ÕÇÔäÅ ÇÕ ÒéËôéÇñÃàÓ ÇÃ¼Ö ÁÅ×ÈÁ» é¶ ÇÂÔ ÇéðäÅ Õðé ñ¼Ç×Á» ÇÃ¼Ö Õ½î ç¶ ÇÔ¼å» çÆ Õ¯ÂÆ êzòÅÔ éÔƺ ÕÆåÆ, À°é·» éÅñ ì¶ÇÂéÃÅøÆ Ô¯ò¶×ÆÍ ì¶ô¼Õ ÇÂÔ ×¼ñ áÆÕ ÔË ÇÕ ÒéËôéÇñÃàÓ ÇüÖ
ñÆâðÇôê Á³çð Õ°Þ ÁÇÜÔ¶ å¼å òÆ Ãé, ÇÜé·» ù ÇÃ¼Ö ê³æ ç¶ ÇÔ¼å» éÅñ¯º ÁÅêä¶ Çé¼ÜÆ î¹øÅç ò¼è ÇêÁÅð¶ ÃéÍ À°é·» òñ¯º ÇÃ¼Ö ê³æ ç¶ ÇÔ³çÈ òð× éÅñ ×¼áܯó çÆ òÕÅñå Õðé çÆ î¹¼Ö òÜ·Å ÇòÚÅðèÅðÅ éÔƺ, Ãׯº Çé¼ÜÆ ×ð÷» å¶ ñÅñÃÅò» ÃéÍ ÃðçÅð ìñç¶ò ÇÃ³Ø ù ÁÇÜÔ¶ å¼å» çÅ Ãð×äÅ î³ÇéÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ ÃðçÅð ÔðéÅî ÇÃ³Ø ÁËâò¯Õ¶à, âÅ. ׯêÅñ ÇÃ³Ø å¶ ÃðçÅð éÇð³Üä ÇÃ³Ø Ç×¼ñ òð׶ ñ¯Õ» ù òÆ ÇÂö ôz¶äÆ ÇòÚ ô°îÅð ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ êz³å± ÒéËôéÇñÃàÓ ÇÃ¼Ö ñÆâðÇôê ìÅð¶ æ¯Õ ðÈê ÓÚ ÇÂÔ ×¼ñ ÕÇÔäÆ áÆÕ éÔƺ Ô¯ò¶×ÆÍ À°Ã ò¶ñ¶ ç¶ Ç÷ÁÅçÅåð ÇÃ¼Ö ÁÅ×ÈÁ» òñ¯º ñ¶ ׶ öñå ëËÃÇñÁ» çÆ î¹¼Ö òÜ·Å À°é·» çÆ Çé¾ÜêzÃåÆ éÔƺ, Ãׯº À°é·» çÆ ÇÃè»åÕ éÅ-ÃîÞÆ ÃÆÍ Õ½îÆ ÃòÅñ ìÅð¶ ÇÃè»åÕ ê¼Ö 寺 Õ¼Ú¶ Ô¯ä ÕÅðé À°Ô ÇÃ¼Ö Õ½î ç¶ îÃñ¶ ù Õ½îÆ ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ ê˺åó¶ 寺 î¹õÅåì Ô¯ä ç¶ Ãîð¼æ éÔƺ ÃéÍ À°é·» çÆ Ã¯Ú çÆ À°âÅä ìóÆ ÃÆîå ÃÆÍ À°Ô ÇÔ³çÈ ÁÅ×ÈÁ» ç¶ îé¯ðæ» å¶ À°é·» çÆÁ» ÚÅñ» ù ÃîÞ ÃÕä çÆ ì½ÇèÕ ÕÅìñÆÁå 寺 À±ä¶ ÃéÍ ÁÅêä¶ ÇÂà ÁéÅóÆê¹ä¶ ÕðÕ¶ À°é·» ù ÁÅ÷Åç íÅðå Á³çð ÇÃ¼Ö Õ½î éÅñ ÇÕö òèÆÕÆ Ü» ì¶ÇÂéÃÅøÆ çÆ åò¼Õ¯ éÔƺ ÃÆÍ Ü¶Õð Õ»×ðÃÆ ÁÅ×ÈÁ» òñ¯º Á¼â-Á¼â î½ÇÕÁ» Óå¶ ÇÃ¼Ö Õ½î éÅñ ÕÆå¶ Õ½ñ-ÕðÅð» À°å¶ ÇÂÕ åËðòƺ ÇÜÔÆ é÷ð îÅðÆ ÜÅò¶ å» ÇÃ¼Ö ñÆâðÇôê ç¶ ÇÂà ÇòôòÅà çÅ ðԼà ÃÇÔܶ ÔÆ ÃîÞ ÓÚ ÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ 1. çóìð 1929 ÇòÚ Õ»×ðà êÅðàÆ ç¶ ñÅÔ½ð ÃËôé ÇòÚ ÇÂÔ îåÅ êzòÅé ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÇÕ ÒÒÕ»×ðà êÅðàÆ Çüֻ, î¹ÃñîÅé» å¶ Ô¯ðé» Ø¼à-Ç×äåÆÁ» ù ÇÂÔ íð¯ÃÅ ç¹ÁÅÀ°ºçÆ ÔË ÇÕ íÅðå ç¶ ÇÕö íÅòÆ Ã³ÇòèÅé ÇòÚ Õ»×ðà ù ÁÇÜÔÅ Ô¼ñ îé÷Èð éÔƺ Ô¯ò¶×Šܯ Ãì³èå Çèð» çÆ êÈðé åüñÆ éÅ ÕðÅÀ°ºçÅ Ô¯ò¶ÍÓÓ 2. 16 îÅðÚ 1931 ù îÔÅåîÅ ×»èÆ ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÆÃ ×³Ü ÃÅÇÔì (Çç¼ñÆ) ç¶ ÇÂÕ Çòô¶ô çÆòÅé ÇòÚ Ç×ÁÅ, ÇÜæ¶ À°Ã ù
26
So Kahiyat Hai Soora ÇÃ¼Ö Ã³×å òñ¯º À°Ú¶ÚÅ îÅä-ê¼åð Çç¼åÅ Ç×ÁÅÍ Üç À°Ã Õ¯ñ¯º ê¹¼ÇÛÁÅ Ç×ÁÅ ÇÕ Ü¶Õð Õ»×ðà Çüֻ éÅñ ÕÆå¶ Õ½ñ-ÕðÅð» 寺 î¹¼Õð ×ÂÆ å» Çüֻ çÅ ÕÆ ìä¶×Å? å» ×»èÆ çÅ À°åð ÃÆ ÇÕ, ÒÒíðÅò¯, Õ»×ðÃ é¶ ñÅÔ½ð ÇòÚ îåÅ êÅà Õð Çç¼åÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË ÇÕ À°Ô Õ¯ÂÆ ÁÇÜÔÅ ÇòèÅé éÔƺ ìäŶ×Æ, ÇÜà ù ÇÃ¼Ö êzòÅé éÅ ÕðéÍ îËù ÃîÞ éÔƺ ÁÅÀ°ºçÆ ÇÕ ÇÂà éÅñ¯º Ô¯ð ò¼è íð¯ÃÅ î˺ Çüֻ ù ÕÆ ç¶ò»..Í ...î˺ Çüֻ ù ÁÅÖç» Ô» ÇÕ À°Ô î¶ð¶ ìÚé» Óå¶ ÇòôòÅà Õðé Áå¶ Õ»×ðÃ ç¶ îå¶ À°å¶ íð¯ÃÅ ð¼Öä ÇÕ Õ»×ðà ÇÃ¼Ö íÅÂÆÚÅð¶ éÅñ å» ÕÆ, ÇÕö ÇÂÕ ÇòÁÕåÆ éÅñ òÆ ÇòôòÅÃØÅå éÔƺ Õð¶×ÆÍ Ü¶ À°Ã é¶ ÁÇÜÔÅ ÕÆåÅ å» À°Ô ÁÅêäÆ î½å ÁÅê ÔÆ îð ÜÅò¶×ÆÍ Çü֯, íÅÂÆú å¶ íËä¯, î¶ðÆ ì¶éåÆ ÔË ÇÕ å°Ãƺ ÃÅð¶ ô¼Õ å¶ Ã³Ã¶ ÇåÁÅ× Ççú...ÇÂà 寺 ò¼è î˺ Ô¯ð ÕÆ ÁÅÖ»? êðîÅåîÅ ÃÅÖÆ ÔË ÇÕ î˺ ܯ ìÚé Õð ÇðÔÅ Ô», À°é·» 寺 î˺ å¶ Õ»×ðà Õç¶ éÔƺ Çëð»×¶...ÍÓÓ 3. ÜòÅÔð ñÅñ éÇÔðÈ é¶ 6 Ü°ñÅÂÆ 1946 ù ÕñÕ¼åÅ ÇòÖ¶ ÇÂÕ êzËà ÕÅéëð³Ã ÇòÚ ÇÂÔ ×¼ñ ÁÅÖÆ ÇÕ, ÒÒê³ÜÅì ç¶ ìÔÅçð ÇÃ¼Ö Çòô¶ô ÃñÈÕ ç¶ Ô¼ÕçÅð ÔéÍ îËù ÇÂà ÓÚ Õ¯ÂÆ öñå ×¼ñ éÔƺ ñ¼×çÆ ÇÕ ÇÔ³ç¹ÃåÅé ç¶ À°åð ÇòÚ ÇÂÕ ÁÇÜÔÅ ÇÂñÅÕÅ ÕÅÇÂî ÕÆåÅ ÜÅò¶, ÇÜ¼æ¶ ÇÕ ÇÃ¼Ö òÆ ÁÅ÷ÅçÆ çÅ Çé¼Ø îÅä ÃÕäÍÓÓ 4. 10 Á×Ãå 1946 ù Õ»×ðà òðÇÕ³× Õî¶àÆ é¶ ÇÂÕ ìÕÅÇÂçÅ îåÅ êÅà Õð Õ¶ Çüֻ ù ÇÂÔ íð¯ÃÅ ÇçòÅÇÂÁÅ ÇÕ, ÒÒÕ»×ðà À°é·» çÆÁ» òÅÜì ÇôÕÅÇÂå» ù çÈð Õðé Áå¶ ê³ÜÅì Á³çð À°é·» ç¶ ÇÔ¼å» çÆ Ã¹ð¼ÇÖÁÅ ñÂÆ ã°¾Õò¶º À°êÅÁ Õðé ÇòÚ Ôð óíò ÃÔÅÇÂåÅ Õð¶×ÆÍÓÓ 5. 9 çóìð 1946 ù Üç íÅðå çÆ ÇòèÅé ÇåÁÅð Õðé òÅñÆ êzÆôç çÆ êÇÔñÆ ìËáÕ Çç¼ñÆ ÇòÚ Ô¯ÂÆ, å» À°Ã Ã ìÅìÈ ðÅÇܳçð êzôÅç çÆ êzèÅé×Æ Ô¶á» ê³âå ÜòÅÔð ñÅñ éÇÔðÈ é¶ Õ°¼ñ 寺 êÇÔñ» ܯ îåÅ ê¶ô ÕÆåÅ À°Ã ÇòÚ ÇÂÔ ÇÕÔÅ Ç×ÁÅ ÇÕ ÒÒؼà-Ç×äåÆÁ» ç¶ ðÅÜÃÆ ÁÇèÕÅð» çÆ Ã¹ð¼ÇÖÁÅ ñÂÆ êÈðé êzì³è ÕÆå¶ ÜÅä×¶Í ÇÂÔ ÃÅâÅ ÁËñÅé ÔË, ÇÂÔ ÃÅâÅ êzä ÔË å¶ ÇÂÔ ÁÃÅâÅ ìÚé ÔË, ܯ ÁÃƺ ÃÅð¶ óÃÅð ç¶ Ãéî¹¼Ö ÇÔ³ç¹ÃåÅé ç¶
27
Volume 07 | Issue 08 | August 2021 | S.A.S. Nagar (Mohali) Õð¯ó» éÅ×ÇðÕ» ù Çç³ç¶ Ô»Í ÇÂà ñÂÆ ÇÂÔ ÇÂÕ êÇò¼åð ÃÔ°³ ÔË, ÇÜà çÅ êÅñä ÕðéÅ ÃÅâÅ êðî-èðî ÔËÍÓÓ ÒéËôéÇñÃàÓ ÇÃ¼Ö ñÆâðÇôê çÆ ÇÂÔ ÒéËôéÇñÃàÓ ÇòÚÅðèÅðÅ ÔÆ ÃÆ, ܯ À°Ã ù Õ»×ðÃÆ ÁÅ×ÈÁ» òñ¯º ÇòÛŶ ÇÂà ÜÅñ ò¼ñ èðÈÔ Õ¶ ñË ×ÂÆÍ ÇòÚÅðèÅðÕ À°ñÅðê¹äÅ, îé°¼Ö çÆ Ø¯Ö êóåÅñ çÆ Ãîð¼æÅ ù ì¶Ô¼ç ÇéåÅäÅ ìäÅ Õ¶ ð¼Ö Çç³çÅ ÔËÍ ÇÂÔÆ òÜ·Å ÃÆ ÇÕ ÇÃ¼Ö ñÆâðÇôê é¶ Õ»×ðÃÆ ÁÅ×ÈÁ» ç¶ ÇÂé·» òÅÁÇçÁ» å¶ íð¯ÇÃÁ» ù دÖòƺ Çé×·Å éÅñ ÜÅÚäêðÖä çÆ æ» ÇÂé·» À°å¶ Á³é·Å ÇòôòÅà Õð ÇñÁÅÍ òðéÅ ÇÂÔ ×¼ñ ì¹¼ÞäÆ ìÔ°åÆ Á½ÖÆ éÔƺ ÃÆ ÇÕ ÇÂÕ å» ÇÂé·» òÅÁÇçÁ» Á³çð á¯Ã ×¼ñ Õ¯ÂÆ éÔƺ ÃÆ ÕÆåÆ ×ÂÆ, ÇÃðø Õ»×ðÃÆ ÁÅ×ÈÁ» ç¶ ìÚé» Óå¶ ÇòôòÅà Õðé çÆ ÔÆ ×¼ñ ÕÆåÆ ×ÂÆ ÃÆÍ çÈÜÅ, ܶÕð À°µêð ÇìÁÅé¶ ê³Ü» ÔÆ òÅÁÇçÁ» ç¶ Ã å¶ ÃÇæåÆ çÅ Çòôñ¶ôä ÕÆåÅ ÜÅò¶ å» ÇÂÔ Ã¼ÚÅÂÆ ÃÅø À°ÜÅ×ð Ô°³çÆ ÔË ÇÕ ÇÂÔ òÅÁç¶ À°ç¯º ÔÆ ÕÆå¶ ×¶, Üç Õ»×ðÃÆ ÁÅ×ÈÁ» ù ÇÃ¼Ö ñÆâðÇôê çÆ ÔîÅÇÂå å¶ ÃÇÔï¯× çÆ íÅðÆ ñ¯ó ÃÆÍ Ã¯, ÇÃ¼Ö ñÆâðÇôê ܶÕð æ¯ó·Æ ÇܳéÆ òÆ êóÚ¯ñ å¶ Çòôñ¶ôä çÆ ÇìðåÆ ð¼ÖçÆ Ô°³çÆ å» À°Ã ù Õ»×ðÃÆ ÁÅ×ÈÁ» ç¶ ÇÂé·» òÅÁÇçÁ» Áå¶ À°é·» ç¶ ÔÕÆÕÆ ÇÂðÅÇçÁ» ÓÚ ò¼â¶ êÅó¶ çÆ ÔÕÆÕå êÛÅäé ÇòÚ ìÔ°åÆ î¹ôÇÕñ éÔƺ ÃÆ ÁÅÀ°äÆÍ âÅ. Á³ì¶çÕð çÅ òâî¹¼ñÅ îôòðÅ ê³ÜÅì ç¶ ìàòÅð¶ éÅñ êÈðìÆ ê³ÜÅì Á³çð Á¼â-Á¼â òð×» çÆ ò¾Ã¯º ç¶ Áé°êÅå Á³çð ÁÇÔî åìçÆñÆ ÁÅ ×ÂÆ ÃÆÍ ê¼ÛîÆ ê³ÜÅì Áå¶ À°åð-ê¼ÛîÆ ÃðÔ¼çÆ ÃÈì¶ çÆ ÇÔ³çÈ å¶ ÇÃ¼Ö ò¾Ã¯º ù ÁÅêä¶ Øð-ìÅð Û¼â Õ¶ ÕÅøÇñÁ» ç¶ ðÈê ÓÚ ÃðÔ¼ç êÅð Õðé ñÂÆ î÷ìÈð Ô¯äÅ êË Ç×ÁÅÍ ÇÂèð¯º, êÈðìÆ ê³ÜÅì ÓÚ¯º î¹ÃÇñî òïº ê¼ÛîÆ ê³ÜÅì Á³çð åìçÆñ Ô¯ ×ÂÆÍ ñÅÇÂñê¹ð, Çî³à×°îðÆ å¶ ô¶ÖÈê¹ðÅ çÆÁ» ìÅð» ÓÚ¯º À°Üó¶ ÇÃ¼Ö êÇðòÅð Ç÷ÁÅçÅ Õð Õ¶ Üñ§èð ÇâòÆ÷é Á³çð ÁÅêä¶ Ü¼çÆ Ç÷Çñ·Á» ÇòÚ ÁÅ ò¾Ã¶Í êÅÇÕÃåÅé ÓÚ¯º À°ÜóÆ ÇÔ³çÈ ò¾Ã¯º ç¶ ò¼â¶ ÇԼö ؼ×ð êÅð ç¶ ÇÂñÅÇÕÁ» Á³çð ÜÅ ÇàÕ¶Í ÁÅìÅçÆ ç¶ ÇÂà åìÅçñ¶ é¶ ÇÔ³çÈ å¶ ÇüÖ, ç¯é¯º íÅÂÆÚÅÇðÁ» çÆ ê¹ÜÆôé ù
ÁÇÔî ðÈê ÓÚ êzíÅÇòå ÕÆåÅÍ êÈðìÆ ê³ÜÅì çÆ Õ°¼ñ ÇÂÕ Õð¯ó ê³ÞÆ ñ¼Ö òïº ÇòÚ ÇÔ³çÈÁ» çÆ Ç×äåÆ 62 øÆÃçÆ åÕ Á¼êó ×ÂÆ, Üç ÇÕ Çüֻ çÆ 35 ëÆÃçÆ ç¶ ÕðÆì Ô¯ ×ÂÆÍ ÇÂÀ°º ÇÔ³çÈ òð× ù ÇÂÇåÔÅà Á³çð êÇÔñÆ òÅð ê³ÜÅì Á³çð ìÔ°Ç×äåÆ éÃÆì Ô¯ ×ÂÆÍ éÅñ ÔÆ ÇÂÇåÔÅà Á³çð êÇÔñÆ òÅð ÇÃ¼Ö íÅÂÆÚÅð¶ ù ÇÂÕ ì¼Þò¶º ÇÂñÅÕ¶ (ðÅòÆ å¶ Ø¼×ð ç¶ ÇòÚÕÅðñ¶ ÇÖ¼å¶) Á³çð ÁÅêäÆ ìÔ°Ç×äåÆ ÔÅÃñ Ô¯ ×ÂÆÍ ì¶ô¼Õ ê³ÜÅì ç¶ ìàòÅð¶ éÅñ ÇÃ¼Ö Õ½î ù ÜÅéÆ å¶ îÅñÆ, ç¯é¯º ÔÆ ê¼Ö» 寺 ì¶ÇÔÃÅìÅ é°ÕÃÅé Þ¼ñäÅ ÇêÁÅÍ êð ÇÂà åìÅÔÆ é¶ À°Ã çÆ ðÅÜÃÆ Ô¯äÆ ç¶ Ü¯ éò¶º çð Ö¯ñ·¶, À°Ã çÅ ÃÔÆ Áé°îÅé âÅ. íÆî ðÅú Á³ì¶çÕð òð×Å êzÇåíÅôÆñ îé ÔÆ ñ×Å ÃÕçÅ ÃÆÍ øðòðÆ 1948 ÇòÚ Üç ÇÂÕ ÇÃ¼Ö âËêÈà¶ôé é¶ ç¶ô ç¶ ìàòÅð¶ ÃçÕÅ ÇÃ¼Ö Õ½î ù Þ¼ñäÆÁ» êË ðÔÆÁ» î¹ôÕñ» 寺 ÜÅäÈ ÕðòÅÀ°ä ñÂÆ âÅ. Á³ì¶çÕð éÅñ Çòô¶ô î¹ñÅÕÅå ÕÆåÆ å» ÇÃ¼Ö î¹ñÅÕÅåÆÁ» çÆ ×¼ñ ùäé 寺 ìÅÁç âÅ. Ô°ð» ܯ ׳íÆð Áå¶ ×Èó· Ü°ÁÅì Çç¼åÅ, À°Ô ÇÂà åð·» ÃÆ : ÒÒû޶ ê³ÜÅì Á³çð å°ÔÅâÆ ÁÅìÅçÆ 13 øÆÃçÆ ÃÆÍ ÇÂà åð·» å°Ãƺ À°Ã ðÅÜ Á³çð òÆ, ÇÜæ¶ å°ÔÅâÆ ò¾Ã¯º òè¶ð¶ ì¼Þòƺ ÃÆ, ÇÂÕ Ø¼à-Ç×äåÆ òð× òܯº ç¯ íÅÂÆÚÅÇðÁ», ÇÔ³çÈÁ» å¶ î¹ÃñîÅé» ç¶ ðÇÔî¯-Õðî À°å¶ Ã¯Í å°Ãƺ ÁÅêäÆ Üî»çðÈ ôÕåÆ, ×åÆôÆñåÅ, À°çî Áå¶ Ãõå ØÅñäÅ ÃçÕÅ, Ç×äåÆ ÓÚ ÁÅêä¶ éÅñ¯º ÇÕå¶ ò¼â¶ ÇÂé·» ç¯é¯º íÅÂÆÚÅÇðÁ» ç¶ ìðÅìð îÇóÕç¶ ðÔ¶Í êz³å± ðÅÜÃÆ å½ð Óå¶ å°ÔÅⶠê¼ñ¶ Õ¼Ö éÔƺ ÃÆÍ ì¶ô¼Õ ìàòÅðÅ ç¶ô ñÂÆ ÇÂÕ ò¼âÆ åðÅÃçÆ Ô¯ ÇéìÇóÁÅ ÔË, ÇÜà éÅñ îÅñÆ é°ÕÃÅé 寺 ÇÂñÅòÅ ñ¯Õ» ù ò¼â¶ çýºà¶ Þ¼ñä¶ ê¶ Ôé, êz³å± ÇÂà ÁÅìÅçÆ ç¶ åìÅçñ¶, íÅò¶º ÇÂÔ Üìðé ÔÆ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, éÅñ å°Ãƺ ÇÃ¼Ö ñ¯Õ» é¶ Á¼Ü ðÅÜÃÆ å½ð Óå¶ Ãí 寺 ò¼è éøÅ Ö¼ÇàÁÅ ÔË Áå¶ ÇÂà 寺 ìÅÁç ÁÅðÇæÕ å½ð Óå¶ òÆ Ãí 寺 ò¼è éø¶ ÓÚ ðÔ¯×¶Í Ü¯ î˺ ùä å¶ ç¶Ö ÇðÔÅ Ô», À°Ã ÇÔÃÅì éÅñ å°ÔÅâÅ íÅÂÆÚÅðÅ ìÅð» Ô÷Åð òð× îÆñ ç¶ ÇÂñÅÕ¶ òÅñÆÁ» Û¶ ÇÃ¼Ö ÇðÁÅÃå» ÇòÚ ìÔ°Ç×äåÆ ÔÅÃñ Õð Ú¹¼ÕÅ ÔËÍ Üñ§èð ÇâòÆ÷é ç¶ Û¶ Ç÷Çñ·Á» Á³çð òÆ å°ÔÅâÆ ìÔ°Ç×äåÆ ìä ÜÅò¶×ÆÍ
So Kahiyat Hai Soora ÇÂà åð·» Üç ÇÂÔ ÜìðÆ åìÅçñ¶ çÅ Áîñ êÈðÅ Ô¯ ÜÅò¶×Å å» å°ÔÅâÆ ê³ÜÅÔ Ô÷Åð òð×îÆñ ç¶ ÇÂñÅÕ¶ Á³çð ìÔ°Ç×äåÆ ÃæÅêå Ô¯ Ú¹¼ÕÆ Ô¯ò¶×ÆÍ ÚÅð ý ÃÅñ» 寺 ò¼è ñ§î¶ ÇÂÇåÔÅà Á³çð å°ÔÅⶠíÅÂÆÚÅð¶ ù êÇÔñÆ òÅð ÁÇÜÔÅ Øð (Ô¯îñ˺â) éÃÆì Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, ÇÜà ù å°Ãƺ ÁÅêäÅ ÕÇÔ ÃÕç¶ Ô¯Í Ô°ä å°ÔÅⶠկñ ÇÂÕ ÁÇÜÔÅ ÇÖ¼åÅ ÔË, ÇÜæ¶ å°ÔÅâÆ ìÔ°Ç×äåÆ ÔËÍ å°ÔÅⶠկñ ÇÂÕ èðî ÔË, ܯ å°ÔÅù ÁÅêà ÇòÚ Ü¯óçÅ ÔË Áå¶ Õ½îÆÁå ç¶ ÃÅð¶ îÅé-ç³â» Áé°ÃÅð å°Ãƺ ÇÂÕ ÁÇÜÔÆ Õ½î ìä ׶ Ô¯, ÇÜé·» çÅ ÁÅêäÅ Øð ÔË Áå¶ Áܶ å°Ãƺ îËù ç¼Ãç¶ Ô¯ ÇÕ å°ÔÅâÅ Á³å» çÅ é°ÕÃÅé Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ ÇÂÇåÔÅà çðÃÅÀ°ºçÅ ÔË ÇÕ ÁÇÜÔ¶ î³åò ñÂÆ Ôî¶ôÅ ÔÆ ò¼â¶ Õôà Þ¼ñä¶ ÇêÁÅ Õðç¶ ÔéÍ Ô°ä Ü篺ÇÕ å°ÔÅⶠկñ ÁÅêäÅ ÇÂÕ ÁÇÜÔÅ ÇÂÕ ÇÖ¼åÅ ÔË, ÇÜ¼æ¶ å°Ãƺ, Ã å¶ ÔÅñÅå ç¶ åÕÅ÷¶ Áé°ÃÅð, ÁÅêÅ-Çéðä¶ ç¶ êzòÅéå Çéïî» î¹åÅìÕ ò¼Ö Ô¯ä ç¶ ÁÇèÕÅð çÆ òð寺 Õð ÃÕç¶ Ô¯ å» íÅðå ÇòÚ Õ¯ÂÆ çñ å°ÔÅù Õ°Úñä ÇòÚ Ü» å°ÔÅⶠéÅñ ì¹ðÅ ÃñÈÕ Õðé ÓÚ ÇÕ³éÅ Õ° ÇÚð Ãøñ Ô¯ ÃÕ¶×Å?ÓÓ âÅ. Á³ì¶çÕð ç¶ ÇÂà Õæé ÓÚ¯º Çå³é ×¼ñ» Ãê¼ôà Ô°³çÆÁ» ÔéÍ ÇÂÕ ÇÂÔ ÇÕ À°Ô ÇÃ¼Ö íÅÂÆÚÅð¶ ù îÇÔÜ èÅðÇîÕ Ø¼à-Ç×äåÆ òð× òܯº ÔÆ éÔƺ Ãׯº ÒÕ½îÆÁå ç¶ ÃÅð¶ îÅé-ç³â» Áé°ÃÅðÓ ÇÂÕ Õ½î òܯº êzòÅé Õðç¶ ÃéÍ çÈÜÅ, ÇÂÔ ÇÕ À°Ô ÁÅêÅ-Çéðä¶ ç¶ ÁÇèÕÅð ù Ôð Õ½î çÅ Üéî-Çüè ÁÇèÕÅð ÃîÞç¶ Ãé Áå¶ éÅñ ÔÆ À°é·» çÆ ÇÂÔ Ççzó· èÅðéÅ ÃÆ ÇÕ ÒÁÅêÅ-Çéðä¶ ç¶ êzòÅÇéå Çéïî» Áé°ÃÅðÓ Õ¯ÂÆ òÆ Õ½î Ã å¶ ÔÅñÅå çÆ î³× Áé°ÃÅð ò¼Öð¶ Ô¯ä çÅ Ô¼Õ ð¼ÖçÆ ÔËÍ åÆÜÆ ×¼ñ, ÇÃ¼Ö Õ½î ò¼ñ¯º ÇÂÕ ì¼Þò¶º ÇÖ¼å¶ Á³çð ìÔ°Ç×äåÆ ÔÅÃñ Õð ñËä 寺 ìÅÁç, À°Ô ÇÂà ÇÖ¼å¶ Á³çð ÇÃ¼Ö Õ½î òñ¯º ÁÅêäŠùå³åð íÇò¼Ö À°ÃÅðé çÅ çÅÁòÅ å¶ Ô¼Õ åÃñÆî Õðç¶ ÃéÍ âÅ. Á³ì¶çÕð ç¶ ÇçzôàÆÕ¯ä 寺 ç¶ÇÖÁ» óé óåÅñÆ çÅ À°ÜÅóÅ ÇÃ¼Ö Õ½î ñÂÆ ÇÂÕ òðçÅé ÃÅìå Ô¯ ÃÕçÅ ÃÆ, ìôðå¶ ÇÕ ÇÃ¼Ö ñÆâðÇôê ÇÂà ìÅð¶ Ú¶å³é Áå¶ Áâ¯ñ ÇÚ¼å Ô°³çÆÍ Áäò³â¶ ê³ÜÅì Á³çð ÇÃ¼Ö Õ½î
Volume 07 | Issue 08 | August 2021 | S.A.S. Nagar (Mohali) ù ÁÅêäÆ Õ½îÆ ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ ðÅÔ çÆ ÇÜà ò¼âÆ ÁîñÆ Á½Õó çÅ ÃÅÔîäÅ ÕðéÅ êË ÇðÔÅ ÃÆ, ê³ÜÅì ç¶ ìàòÅð¶ éÅñ À°Ô Á½Õó ÁÅêä¶ ÁÅê çÈð Ô¯ ×ÂÆ ÃÆÍ êð ÇÜò¶ºÇÕ ÁÃƺ ÚðÚÅ Õð Ú¹¼Õ¶ Ô» ÇÕ Áäò³â¶ ê³ÜÅì Á³çð ÇÃ¼Ö Õ½î çÆ ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ ðÅÔ çÆ î¹¼Ö Á½Õó ÇòÔÅð éÔƺ, Ãׯº ÇÃ¼Ö ñÆâðÇôê çÆ ÇÃè»åÕ Õî÷¯ðÆ ÃÆÍ ò³â 寺 ìÅÁç òÆ ÇÃ¼Ö ñÆâðÇôê çÆ ÇÂÔ ÇÃè»åÕ îð÷ ÇÜÀ°º çÆ ÇåÀ°º ÕÅÇÂî ÃÆÍ À°Ô ÇÃ¼Ö îÃñ¶ ù âÅ. íÆî ðÅú Á³ì¶çÕð éÅñ¯º ÁÃñ¯º ÔÆ ò¼Öð¶ ÇçzôàÆÕ¯ä 寺 ç¶ÖçÆ ÃÆÍ À°Ô ÒÇÃ¼Ö Õ½îÓ çÆ ×¼ñ ÕðçÆ Ô¯ÂÆ òÆ ÁîñÆ å½ð Óå¶ ÇÃ¼Ö ê³æ ù ÇÂÕ Ø¼àÇ×äåÆ èÅðÇîÕ òð× î³é Õ¶ Ú¼ñçÆ ÃÆ Áå¶ ÁÅ÷Åç íÅðå Á³çð ÇÃ¼Ö Õ½î ç¶ ÇÂÕ Ø¼à-Ç×äåÆ òð× òܯº Ô¼Õ»-ÇÔ¼å» çÆ Ã¹ð¼ÇÖÁÅ ÔÆ À°Ã çÅ î¹¼Ö Ãð¯ÕÅð ÃÆÍ ÁÅî ÇÃ¼Ö ÜéåÅ ò»× ÔÆ ÇÃ¼Ö ñÆâðÇôê Á³çðñ¶ Õ°Þ ÇÔ¼ÇÃÁ» Á³çð òÆ ÇÃ¼Ö Õ½î çÆ ÁÅ÷ÅçÆ çÆ å»Ø å¶ Ü÷ìÅ å» ÃÆ, êð À°é·» Á³çð ÇÃè»åÕ Ãê¼ôàåÅ å¶ ÇéôÚÅ çÆ ðóÕòƺ ØÅà ÃÆÍ ÇÂà սîÆ Ú¶åéåÅ çÆ ØÅà ÕðÕ¶ À°Ô ÇÃ¼Ö Õ½î ç¶ ÇÔ¼å» å¶ î³×» ù Õ½îÆ ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ ê˺åó¶ 寺 éÇܼáä çÆ æ» ÇÂÕ Ø¼à-Ç×äåÆ òð× ç¶ ÇçzôàÆÕ¯ä 寺 ç¶Öä çÆ Õð°ÚÆ çÅ ÇôÕÅð Ô°³ç¶ ðÔ¶Í ÒÜ÷ì¶Ó å¶ ÒÚ¶åéÅÓ Á³çð ÇÂÕ ò¼â¶ êÅó¶ ÕÅðé À°Ô ÁÕÃð ÕÂÆ ÁÅòÅ÷» Õ¼ãç¶ Áå¶ ÇæóÕòÆÁ» ê¹ÜÆôé» ñËºç¶ ðÔ¶Í ÇÂà ÇÃè»åÕ ð¯× 寺 ܶÕð Õ¯ÂÆ ÇòÁÕåÆ Ãí 寺 ò¼è êÆó·å ÃÆ å» À°Ô îÅÃàð åÅðÅ ÇÃ³Ø Ô°ðƺ ÃéÍ îÅÃàð åÅðÅ ÇÃ³Ø òñ¯º üá ÃÅñ» ç¶ ñ§î¶ ðÅÜÃÆ ÕËðÆÁð ç½ðÅé Á¼â-Á¼â î½ÇÕÁ» Óå¶ ÁêäŶ éÆåÆ ê˺åÇóÁ» Áå¶ Áñ¼×-Áñ¼× î½ÇÕÁ» Óå¶ À°Ú¶ð¶ Õæé» å¶ ÇìÁÅé» çÆ ÃðÃðÆ ê¹äÛÅä ÕÆÇåÁ» ÔÆ ÇÂÔ ×¼ñ Þ¼à êÛÅäÆ Ü»çÆ ÔË ÇÕ À°é·» çÅ Ççñ (Ü÷ìÅ) ÇÕö Ô¯ð Ü×·Å Ô°³çÅ ÃÆ å¶ ÇçîÅö (Ú¶åéÅ) ÇÕö Ô¯ð Ü×·ÅÍ ÁÅêä¶ ÃîÕÅñÆ ÒéËôéÇñÃàÓ ÇÃ¼Ö ÁÅ×ÈÁ» ÇòÚ¯º À°ÔÆ ÇÂÕ îÅåð ÁÇÜÔ¶ ñÆâð Ãé, ÇÜé·» çÅ ÒÇçñÓ ô°ðÈ å¯º ñË Õ¶ ÁÖÆð å¾Õ ÇÃ¼Ö Õ½î çÆ ÁÅ÷ÅçÆ çÆ ÔÅîÆ íðçÅ ÇðÔÅ êð ÒÇçîÅöÓ Ççñ éÅñ òøÅ êÅñä 寺 ñ×ÅåÅð ÇÂéÕÅð ÕðçÅ ÇðÔÅÍ
çé 1937-38 ÇòÚ íÅðå çÆ ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ Ã³×ðÅî ç½ðÅé À°é·» òñ¯º ÇÃ¼Ö Õ½î çÆ ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ îÃñ¶ ìÅð¶ êz×àŶ Ô¶á ÇñÖ¶ ÇòÚÅð ÇÂà Á³åð-Çòð¯è çÅ Çüնì³ç éîÈéÅ ê¶ô Õðç¶ Ôé : ÒÒî˺ ÷ðÈð ÇÃ¼Ö ðÅÜ ÚÅÔ°³çÅ Ô» å¶ ÃòðÅÜ ÁæòŠû޶ ðÅÜ ç¶ òÆ Ô¼Õ ÇòÚ Ô»Í êð î˺ ÁÇÜÔÅ îÈðÖ éÔƺ Ô» ÇÕ ÇÂÔ éÅ ÃîÞçÅ Ô¯ò» ÇÕ ÇÃ¼Ö ðÅÜ çÆ Õ¯ÂÆ Ã³íÅòéÅ éÔƺ ÔËÍ ....Õ¶òñ ÃòðÅÜ çÆ Ü» û޶ ðÅÜ çÆ Ã³íÅòéÅ ÔËÍ ÇÂö ñÂÆ ÔÆ Ç¼ÛÅ å¶ ïåé ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË...ÍÓÓ Ãê¼ôà ÔË ÇÕ îÅÃàð åÅðÅ ÇÃ³Ø Çã¼â¯º ÇÃ¼Ö Õ½î çÆ ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ ÇÂ¼Û°Õ ÃéÍ À°é·» çÅ ÇÂÔ ê¼Ö À°é·» ù Ô¯ðé» ÒéËôéÇñÃàÓ ÇÃ¼Ö ÁÅ×ÈÁ», ܯ ÇÃ¼Ö Õ½î çÆ ÁÅ÷ÅçÆ çÆ ÚÅÔ ÔÆ éÔƺ Ãé ð¼Öç¶ Áå¶ Ü¯ îÅéÇÃÕ å½ð Óå¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÇÔ³çÈ-èÅðÅ çÅ ÔÆ Á³× î³é Õ¶ Ú¼ñç¶ Ãé, éÅñ¯º ÇéÖ¶óçÅ ÔËÍ êð ÇÕÀ°ºÇÕ îÅÃàð ÜÆ Ô°ð» ù ÁÅêä¶ ÇÃè»åÕ é÷ðƶ çÆ ×óìó ÕÅðé, ÇÃ¼Ö Õ½î çÆ ÁÅ÷ÅçÆ çÆ Õ¯ÂÆ Ã³íÅòéÅ é÷ð éÔƺ ÃÆ ÁÅÀ°°ºçÆ, ÇÂà ÕðÕ¶ À°é·» çÆ ÇòÔÅðÕ ì¹¼èÆ À°é·» ù ÇÂà ðÅÔ êËä 寺 òð÷çÆ ÃÆÍ Ã³é óåÅñÆ å¯º ìÅÁç òÆ À°é·» ù ÇÂà Á³åðÇòð¯è çÅ ñ×ÅåÅð óåÅê Þ¼ñäÅ ê˺çÅ ÇðÔÅÍ Üç Ü÷ìÅåÆ òÔÅÁ ÓÚ ÁÅ Õ¶ À°Ô Ççñ çÆ ×¼ñ Õðç¶ Ãé å» ÇÔ³çÈ ÁÅ×ÈÁ» ù üåƺ Õ¼êóÆ Á¼× ñ¼× À°áçÆ ÃÆ Áå¶ À°é·» ù ÒÇøðÕÈê¹ä¶Ó ç¶ ç¯ô» éÅñ ÇéòÅÇÜÁÅ Ü»çÅ ÃÆÍ ÇÃè»åÕ Ãê¼ôàåÅ çÆ ØÅà Õðé, Üç îÅÃàð åÅðÅ ÇÃ³Ø ù ÇÂà ÇÔ³çÈòÅçÆ Ô¼ñ¶ ç¶ Ãéî¹¼Ö ìÚÅÀ° ç¶ ê˺åó¶ Óå¶ ÜÅäÅ ê˺çÅ ÃÆ Áå¶ òÅð-òÅð Ãê¼ôàÆÕðé å¶ ÃøÅÂÆÁ» ç¶äÆÁ» ê˺çÆÁ» Ãé å» ÇÂà éÅñ ÇÂÕ å» À°é·» çÅ ÁÅåÇîÕ å½ð Óå¶ ÁÅêäÅ ÔÆ ØÅä Ô¯ Ü»çÅ ÃÆ Áå¶ çÈÜÅ, À°é·» ù ÁÅî ÇÃ¼Ö ÜéåÅ å¶ ÁÅêä¶ ÔÆ ÃÅæÆÁ» çÆÁ» é÷ð» ÓÚ Ç×ðéÅ ê˺çÅ ÃÆÍ òÅð-òÅð Þ¼ñäÆ ê˺çÆ ðÔÆ ÇÂà ÷ñÅñå é¶ îÅÃàð ÜÆ çÆ ôõÃÆÁå Á³çð ׳íÆð îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ À°ñÞä» êËçÅ Õð Çç¼åÆÁ»Í ÇÜà ÃçÕÅ À°é·» ù ÇܳéÆ ×Ëð» çÆ êóÚ¯ñ Þ¼ñäÆ êÂÆ, úé¶ ÔÆ ÁÅêÇäÁ» ò¼ñ¯º åÅÁé¶-ÇîÔä¶ Ã¹äé¶ êËºç¶ ðÔ¶Í
28
So Kahiyat Hai Soora
Volume 07 | Issue 08 | August 2021 | S.A.S. Nagar (Mohali)
ì¾Ú¶ ç¶ ÁÅåÇîÕ ÜÆòé çÆ À¹ÃÅðÆ ÓÚ î» çÆ íÈÇîÕÅ ÜÃêzÆå Õ½ð, î¯ÔÅñÆ (ׯñâ îËâÇñÃà)
ÁÃƺ ÇÂÇåÔÅà ò¾ñ ç¶Öç¶ Ô» å» êåÅ ñ¾×çÅ þ ÇÕ ÇÕò¶º ìÅìÅ
øðÆç ÜÆ çÆ îÅåÅ ÜÆ é¶ ìÅìÅ
øðÆç ÜÆ ù ×¹ó çÅ ñÅñÚ ç¶
Õ¶ ÁÅêä¶ ÇêÁÅð Áå¶ ÇÃÁÅäê ÃçÕÅ êðîÅåîÅ éÅñ ܯÇóÁÅÍ êð Á¾Ü îÅâðé îÅåÅ ÁÅêä¶ ì¾ÇÚÁ» ù ÁÅêäÆ Úå¹ðÅÂÆ
éÅñ ×¹ðÈ éÅñ ܯóé çÆ ìÜÅÇ àÆ.òÆ. éÅñ Ü» Çøñî» ç¶
ÔÆð¯Á» éÅñ ܯóçÆ þÍ Á¾Ü çÆ îÅâðé î» ÇÂÔ ÚÅÔ¹§çÆ ÔË ÇÕ ÇÜò¶º Çøñî» ç¶ ÔÆð¯ ç¶ òÅñ
վචԯ¶ Ôé, î¶ð¶ ê¹¾åð ç¶ òÅñ» çÅ Õ¾à òÆ À¹ò¶º Ô¯ò¶Í î¶ðÅ ê¹¾åð À¹ò¶º ç¶ ê¹¾á¶ ÇÃ¾è¶ Õ¾êó¶ êÅ Õ¶ øËôéêzÃå ìä¶Í å» ÕðÕ¶ ÔÆ
Á¾Ü çÆ îÅâðé î» ÁÅêäÆ èÆ
ù ìÆìÆ íÅéÆ ìäÅÀ¹ä çÆ Ü×·Å
Çøñî» çÆÁ» ÔÆð¯ÇÂé» çÆ åð·» Çî§éÆ ÃÕðà» ê¹ÁÅ Õ¶ òÅñ» çÆ ÕÇà§× ÕðòÅ Õ¶ À¹é·» çÆ åð·»
ìäÅ Õ¶ ÃîÅÜ ÇòÚ ÁÅêäÅ éÅî ÕîÅÀ¹äÅ ñ¯ÚçÆ ÔËÍ
29
Ü篺 ÃzÆ ×¹ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ Ã¹î¶ð êðìå Óå¶ ×¶ å» À¹é·» é¶ ÇÃ¾è» Ü¯×ÆÁ» éÅñ ׯôÇà ÕÆåÆ å» Ü篺 ÇÃ¾è» é¶ ×zÇÔÃæÆ ÜÆòé ù îÅóÅ ç¾ÇÃÁÅ å» ÃzÆ ×¹ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ é¶ ÇÃ¾è» ù ÇÕÔÅ ÇÕ ÇÜÃ î» é¶ ðÅܶîÔÅðÅÇÜÁ» ù Üéî Çç¾åÅ þ, À¹Ã ù î§çÅ éÔƺ ÕÇÔäÅ ÚÅÔÆçÅÍ Á¾×¶ Çøð ×¹ðÈ ÃÅÇÔì é¶ Ô¯ð ÇÕÔÅ, Òå¶ðÆ î» é¶ ÔÆ åËù ÇÂÔ Ú¾Ü éÔƺ Çç¾åÅ ÇÕ èðî ÇÕò¶º ÕîÅÂÆçÅ þÍ ÇÕ ÇÕò¶º ×zÇÔÃæÆ ÜÆòé ÔÆ Ãí 寺 À¹µåî þÍ Ü¶Õð åȧ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ìÔ¹å ÁÖòŪçÅ þ å» ÇÂÔ å¶ðÆ î» ÃçÕÅ ÔÆ þÍ Ü¶Õð å¶ðÆ î» éÅ Ô¹§çÆ å» ÕÆ åȧ ÇÂà ç¹éÆÁÅ ÇòÚ ÁŪçÅ? Â¶é¶ Õôà ÃÔÅðé 寺 ìÅÁç ÇÜà îÅåÅ é¶ åËù Üéî Çç¾åÅ, åȧ À¹Ã¶ Á½ðå ù îÅóÅ ÁÅÖ ÇðÔÅ þÍÓ ÒÒêÇÔñË ÇêÁÅÇð ñ×Å æä ç¹Çè¨ÓÓ (î. 1, ê¿éÅ : 137) íÅò ÇÕ ì¾Ú¶ çÅ êÇÔñÅ ÃÕÈñ î» çÆ ×¯ç þÍ ì¾Ú¶ çÅ êÇÔñÅ ÇêÁÅð ÔÆ î» ç¶ ç¹¾è éÅñ ê˺çÅ þÍ ÇÂÕ Á½ðå ÔÆ ÁÇÜÔÆ þ, ÇÜÔóÆ ÇÕ åËù ÃîÅÜ ÇòÚ ðÇÔ§ÇçÁ» å¶ðÆ ÁÅåîÅ çÅ êðîÅåîÅ éÅñ î¶ñ ÕðòÅ ÃÕçÆ þÍ ÇÂà ìÅìå í×å è§éÅ ÜÆ é¶ ×¹ðìÅäÆ ÇòÚ ÁÕÅñ ê¹ðÖ òÅÇÔ×¹ðÈ å¯º î§Ç×ÁÅ þ ÒÒØð ÕÆ ×ÆÔÇé Ú§×ƨ Üé¹ è§éÅ ñ¶òË î§×ƨ2¨4¨ÓÓ (ìÅäÆ è§éÅ í×å ÜÆ ÕÆ, ê¿éÅ : 695) í×å è§éÅ ÜÆ ç¶ À¹êð¯Õå ôìç ÇòÚ ÒÚ§×ÆÓ å¯º íÅò ÇÂÔ éÔƺ ÇÕ ØðòÅñÆ Ã¯ÔäÆ ÔÆ Ô¯äÆ ÚÅÔÆçÆ þ, ìñÇÕ ÇÂÔ î§Ç×ÁÅ ÇÕ ØðòÅñÆ Ú§×Æ, íÅò ô¹í ×¹ä» òÅñÆ Ô¯äÆ ÚÅÔÆçÆ þÍ ÇÜÃ ç¶ ÃçÕÅ À¹Ã ç¶ ì¾Ú¶ êðîÅåîÅ éÅñ ܹó ÃÕä, ÇÕªÇÕ Ü篺 ÁÃƺ ÇÂÇåÔÅà ò¾ñ ç¶Öç¶ Ô» å»
êåÅ ñ¾×çÅ þ ÇÕ ÇÕò¶º ìÅìÅ øðÆç ÜÆ çÆ îÅåÅ ÜÆ é¶ ìÅìÅ øðÆç ÜÆ ù ×¹ó çÅ ñÅñÚ ç¶ Õ¶ ÁÅêä¶ ÇêÁÅð Áå¶ ÇÃÁÅäê ÃçÕÅ êðîÅåîÅ éÅñ ܯÇóÁÅÍ êð Á¾Ü îÅâðé îÅåÅ ÁÅêä¶ ì¾ÇÚÁ» ù ÁÅêäÆ Úå¹ðÅÂÆ éÅñ ×¹ðÈ éÅñ ܯóé çÆ ìÜÅÇ àÆ.òÆ. éÅñ Ü» Çøñî» ç¶ ÔÆð¯Á» éÅñ ܯóçÆ þÍ Á¾Ü çÆ îÅâðé î» ÇÂÔ ÚÅÔ¹§çÆ ÔË ÇÕ ÇÜò¶º Çøñî» ç¶ ÔÆð¯ ç¶ òÅñ վචԯ¶ Ôé, î¶ð¶ ê¹¾åð ç¶ òÅñ» çÅ Õ¾à òÆ À¹ò¶º Ô¯ò¶Í î¶ðÅ ê¹¾åð À¹ò¶º ç¶ ê¹¾á¶ ÇÃ¾è¶ Õ¾êó¶ êÅ Õ¶ øËôéêzÃå ìä¶Í å» ÕðÕ¶ ÔÆ Á¾Ü çÆ îÅâðé î» ÁÅêäÆ èÆ ù ìÆìÆ íÅéÆ ìäÅÀ¹ä çÆ Ü×·Å Çøñî» çÆÁ» ÔÆð¯ÇÂé» çÆ åð·» Çî§éÆ ÃÕðà» ê¹ÁÅ Õ¶ òÅñ» çÆ ÕÇà§× ÕðòÅ Õ¶ À¹é·» çÆ åð·» ìäÅ Õ¶ ÃîÅÜ ÇòÚ ÁÅêäÅ éÅî ÕîÅÀ¹äÅ ñ¯ÚçÆ ÔËÍ êð ×¹ðìÅäÆ çÅ ø¹ðîÅé þ, ÒÒÇÜÔ Õ¹Çñ êÈå¹ é Ç×ÁÅé ìÆÚÅðƨ ÇìèòÅ Õà é íÂÆ îÔåÅðƨÓÓ (×À¹óÆ ÕìÆð ÜÆ, ê¿éÅ : 328) íÅò ÇÂÔ ÇÕ í×å ÕìÆð ÜÆ ÕÇÔ ðÔ¶ é¶ ÇÕ Ô¶ ÁÕÅñ ê¹ðÖ òÅÇÔ×¹ðÈ Ü¶ åËù êåÅ ÃÆ ÇÕ ÇÜà Á½ðå çÅ ÇòÁÅÔ Ô¯ä ÜÅ ÇðÔÅ þ, À¹Ã é¶ ÁÅêä¶ ì¾ÇÚÁ» ù òÅÇÔ×¹ðÈ å¶ð¶ éÅñ éÔƺ ܯóéÅ å» ÇÂà ù ÇòÁÅÔ òÅñ¶ Ççé ÔÆ ÇòèòÅ ÇÕª éÅ Õð Çç¾åÅÍ ÒÒÕÔ¹ ÕìÆð ÇÂÕ ì¹Çè ìÆÚÅðƨ ÇÕÁÅ ìù ÜÀ¹ ÇìÖ¹ ç¶ îÔåÅðƨ3¨22¨ÓÓ (×À¹óÆ ÕìÆð ÜÆ, ê¿éÅ:328) í×å ÕìÆð ÜÆ ÕÇÔ§ç¶ Ôé, ܶÕð î» ÔÆ ÁÅêä¶ ê¹¾åð ù ÷ÇÔð ç¶ä ñ¾×¶ å» ê¹¾åð çÅ Õ¯ÂÆ ÷¯ð éÔƺ Ú¾ñ ÃÕçÅÍ ÇÃ¾Ö ÇÂÇåÔÅà ÇòÚ ÇÂÃåzÆ çÅ Áé¯ÖÅ ï¯×çÅé ÇðÔÅ þÍ ð¾ì ðÈê ÃzÆ
So Kahiyat Hai Soora ×¹ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ çÅ êÇÔñÅ çÆçÅð ÇÂÕ Á½ðå ç½ñå» çÅÂÆ é¶ ÔÆ ÕÆåÅ ÃÆÍ Ü¶Õð êÇÔñ¶ ÇÃ¾Ö çÆ ×¾ñ ÕðéÆ Ô¯ò¶ å» Ãí 寺 êÇÔñ» ÇÃ¾Ö ìäé òÅñÆ òÆ ÇÂÕ ÇÂÃåzÆ ì¶ì¶ éÅéÕÆ ÔÆ ÃÆÍ Ü¶ êÇÔñÆ Ã¶òÅê¿æÆ ÕÔƶ å» îÅåÅ ×ÈÜðÆ, ܶÕð êÇÔñÆ ÇåÁÅ×ä ÕÔƶ å» îÅåŠùñ¾ÖäÆ, ܯ ×zÇÔÃæÆ ÜÆòé ÇòÚ ÁÅÀ¹ä 寺 14 ÃÅñ å¾Õ ÃzÆ ×¹ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ çÆÁ» èðî À¹çÅÃÆÁ» ò¶ñ¶ òÆ Øð ù çíÅñÆ ìËáÆ ÃÆÍ Ú§×Æ ÇþÇÖÁÅ ç¶ä òÅñÆ ìÆìÆ íÅéÆ, ܶ ÜðéËñ ÕÔƶ å» ðÅäÆ ÃçÅ Õ½ðÍ ×¾ñ ÕÆ, ÇÃ¾Ö èðî ÇòÚ Á½ðå ÔÆ ÃÆ Ü¯ Ôð ê¾Ö ÇòÚ ÇÂÕ Çéò¶ÕñÅ å¶ êÇÔñÅ ÃæÅé ìäÅ Õ¶ ìËáÆ Ô¯ÂÆ þÍ Ü篺 Õ½î Óå¶ ÷¹ñî Ô¯ò¶ Ü» ÃÅÕÅ òÅêð¶ å» êÇÔñÆ êÆó Á½ðå ù ÔÆ ÃÔÅðéÆ ê˺çÆ þÍ ÇÂÇåÔÅà ù î¯óÅ ç¶ä òÅñÆ çÅ é»Á ñ¾íƶ å» À¹Ô þ îÅÂÆ íÅ×¯Í Ü¶Õð îÅÂÆ íÅׯ ì¶çÅòƶ Ççػ ù òÅêà ÇñÁÅ Õ¶ Ü§× ÓÚ Á×òÅÂÆ éÅ ÕðçÆ å» õÅñö çÅ ÇÂÇåÔÅà ÇÂÔ éÔƺ ÃÆ Ô¯äÅÍ Á¾Ü ÇÃ¾Ö ÃêÆÕð» ÇòÚ À¹µÚÆÀ¹µÚÆ ÁðçÅà ÕðçÅ þ, þÚÖ¿â ÃzÆ ÔÇðî§çð ÃÅÇÔì ÇòÖ¶ ÁðçÅà Թ§çÆ þ,
Volume 07 | Issue 08 | August 2021 | S.A.S. Nagar (Mohali)
òÅÇÔ×¹ðÈ ìõÇôô Õð¶ ÇÕ Ãí îÅåÅò» ×¹ðîÇå Áé¹ÃÅð ÜÆòé ÇÜÀÈä Áå¶ ÁÕÅñ ê¹ðÖ òÅÇÔ×¹ðÈ ÜÆ çÆ ÁÃÆà êzÅêå ÕðéÍ ÃzÆ ×¹ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ é¶ ÒÁÅÃÅ çÆ òÅðÓ ÇòÚ Ã¾Ú ÔÆ ÇñÇÖÁÅ þ, ÒÒï ÇÕÀ¹ î§çÅ ÁÅÖÆÁË ÇÜå¹ Ü§îÇÔ ðÅÜÅé¨ÓÓ (ê¿éÅ : 473) ç¶ô»-Çòç¶ô» ÇòÚ ÁðçÅà Թ§çÆ þ, ÒÒÇÜé·» Ççػ ÇçØäÆÁ» é¶ èðî Ô¶å ÃÆà Çç¾å¶, ì§ç ì§ç ÕàòŶ, Ö¯êðÆÁ» «ÔÅÂÆÁ»...ÓÓ ÇÂÕ Ã¾ÚÅ ÇÃ¾Ö øõð îÇÔÃÈà ÕðçÅ þ, À¹Ã çÅ ÇÃð îÅä éÅñ À¹µÚÅ Ô¯ Ü»çÅ þ ÇÂÔ ÁðçÅà çÆÁ» ê¿×åÆÁ» ùä Õ¶Í êð Õç¶ ÇÕö ÇÃ¾Ö é¶ ÇÂÔ ÁðçÅà éÔƺ ÕðéÆ, ÒÒÇÜé·» îÅâðé ìÆìÆÁ» é¶ øËôé Ô¶å նà ÕàŶ, ì¾ÇÚÁ» ç¶ Õ¶Ã Õåñ ÕðòŶ, ì¾Ú¶ ÔÆð¯Á» òð׶ ìäŶ, ì¾Ú¶
àÆ.òÆÁ» Á¾×¶ ÇìáŶ, ì¾Ú¶ éÇôÁ» ÇòÚ êòŶ...ÓÓ ÇÂé·» çÆ ÕîÅÂÆ ù ñÅÔéå» ÔÆ êÅÂÆÁ» ÜÅä×ÆÁ» Áå¶ ×¹ðÈ ÃÅÇÔì òÆ À¹é·» ìÅìå ÇÂÔÆ ÕÇÔ§ç¶ Ôé, ÒÒÇÜé
ÔÇð ÇÔðçË éÅî¹ é ìÇÃú Çåé îÅå ÕÆÜË ÔÇð ì»ÞŨÓÓ (ÜËåÃðÆ îÔñÅ 4, ê¿éÅ : 697) ï ÁÃƺ ÃÅðÆÁ» îÅåÅò» ܶÕð ×¹ðÈ ÃÅÇÔì 寺 ÇÂÔ ñÅÔéå» ñËä çÆ ìÜÅÇ ÁÃÆû ñËäÆÁ» ÚÅÔ¹§çÆÁ» Ô» å» ÁÃƺ ÃÅðÆÁ» ÔÆ êzä Õðƶ ÇÕ ÁÃƺ ÃÅðÆÁ» é¶ ÁÅêä¶ ì¾ÇÚÁ» ù ð¯÷ÅéÅ ×¹ðÈ-Øð çÆ Ã¶òÅ å¶ Çé¾åé¶î éÅñ ܯó Õ¶ ôìç×¹ðÈ ç¶ éÅñ ܯóéÅ þÍ å» ÔÆ îÅåÅò» è§é ÕÔÆÁ» ÜÅ ÃÕä×ÆÁ»Í í×å øðÆç ÜÆ ÁÇÜÔÆÁ» îÅåÅò» çÆ ìÅìå ÕÇÔ§ç¶ Ôé, ÒÒÇåé è§é¹ Üä¶çÆ îÅÀ¹ ÁŶ Ãëñ¹ ö¨2¨ÓÓ (ê¿éÅ : 488) íÅò ÁÇÜÔÆÁ» îÅåÅò» çÅ ÔÆ Ü× À¹å¶ ÁÅÀ¹äÅ Ãøñ þ, ÇÜé·» é¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ×¹ðÈ éÅñ ܯÇóÁÅ, ÁÅêä¶ ì¾ÇÚÁ» ù òÆ ×¹ðÈ éÅñ ܯó Õ¶ ÜÆòé Ãøñ ÕÆåÅ þÍ Ã¯, òÅÇÔ×¹ðÈ ìõÇôô Õð¶ ÇÕ Ãí îÅåÅò» ×¹ðîÇå Áé¹ÃÅð ÜÆòé ÇÜÀÈä Áå¶ ÁÕÅñ ê¹ðÖ òÅÇÔ×¹ðÈ ÜÆ çÆ ÁÃÆà êzÅêå ÕðéÍ ÃzÆ ×¹ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ é¶ ÒÁÅÃÅ çÆ òÅðÓ ÇòÚ Ã¾Ú ÔÆ ÇñÇÖÁÅ þ, ÒÒï ÇÕÀ¹ î§çÅ ÁÅÖÆÁË ÇÜå¹ Ü§îÇÔ ðÅÜÅé¨ÓÓ (ê¿éÅ : 473)
30
So Kahiyat Hai Soora
31
Volume 07 | Issue 08 | August 2021 | S.A.S. Nagar (Mohali)
Postal Registration No.CHD/0178/2015-2017
So Kahiyat Hai Soora
Volume 07 | Issue 08 | August 2021 | S.A.S. Nagar (Mohali)
32