Soora November 2022 Edition

Name of Account: SO KAHIYAT HAI SOORA

Name of Bank: Bank of Baroda

Branch: Sector 59, Mohali. (Punjab)

Account No: 36770200000150

Swift Code: BARBINBBCHD

IFSC Code: BARB0SECMOH

ç×Æå-ðà Áå¶ ÕÆðåé-ðÃ

ó×Æå ÇÂÕ ÇéðÆ ×ÅÇÂé ÇòÇçÁÅ

ÔËÍ Ã³×Æå-ðà ÁðæÅå ×ÅÇÂé-ðÃ

íÅò¶º ÇÕ³éÅ ÔÆ À°ÚÅ Ô¯ò¶, ë¶ð íÆ ÇÂÕ ÃðÆðÕ ðà ÔÆ ÔËÍ î³ÇéÁÅ ÇÕ ÃðÆð ç¶ ÃÅð¶ ðû ÇòÚ¯º À°ÚÅ ðà ÔË, êð ÔË å» ÃðÆðÕ òôËäÆ ðà ÔÆ éÅÍ ÁÅî ìÅܶ ×Åܶ ×éÕÅ ×å³åðÆ ðû òÅñŠó×Æå ðà ÃðÆðÕ ÇòÇôÁ» òÅñ¶ ðà 寺 À°Ú¶ðÅ éÔƺ ñË ÜÅ ÃÕçÅ Áå¶ ÃæÈñ ðû 寺 òËðÅ×îÅé éÔƺ ÕðÅÀ°ºçÅ, Ãׯº òè¶ð¶ ÖÇÚå ÕðÅÀ°ºçÅ ÔË, ÜËö ÇÕ æƶàð ðû ç¶ éÅàÕÆ Ú¶àÕÆ Ú³×Æ åð·» ÜÅäÈ ÔéÍ ÃæÈñ ðû 寺 À°ÇÚÁŠüڶ ÇòÃîÅç ðû ÇòÚ ñË ÜÅä òÅñÅ Õ¶òñ ÕÆðåé-Áé§ç ðà ÔË, ó×Æå ðà éÔƺÍ

RNI NO: PUNPUN/2015/61118

Volume 8 Issue 11

ÃðêzÃå

ÃzÆ ×¹ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ ç¶ ÚñŶ

Çéðîñ ê¿æ çÆ ×¹ðîÇå ÇòÚÅðèÅðÅÍ

ÕÅðÜÕÅðÆ Ã§êÅçÕ

íÅÂÆ îéòÆð ÇÿØ

ÕÅùéÆ ÃñÅÔÕÅð

ÁËâò¯Õ¶à íÅÂÆ ÁîðÜÆå ÇçØ

Á§ÇîzåÃð

ÃñÅÔÕÅð ì¯ðâ

íÅÂÆ ÔðÇçÁÅñ ÇÃ¿Ø ×¹ðçÅÃê¹ð, íÅÂÆ í¹Çê¿çð ÇÃ¿Ø Á¿ÇîÌåÃð, íÅÂÆ Ôðî¯ÇÔ¿çðêÅñ ÇÃ¿Ø î¯ÔÅñÆ, íÅÂÆ Ç¿çðÜÆå ÇÃ¿Ø òËéÕ±òð¢

èðî Ô¶Çå ÃÅÕÅ ÇÜÇé ÕÆÁÅ

×°ð± å¶× ìÔÅçð ÜÆ; íÅò çÅç¶ å¶ ê¯åð¶ é¶ ÁÅê ôÔÆçÆÁ» ç¶ Õ¶ ôÔÆçÆ-êð§êðÅ çÅ ÁÅð§í ÕÆåÅ¢ À°Ã Ã 寺 Ô°ä å¾Õ ñ¾Ö» ÔÆ ÇÃ¾Ö åñÆ

Óå¶ ÃÆà èð Õ½îÆ ÁäÖ å¶ ÁÅ÷ÅçÆ, ÇÂéÃÅë, Ô¾Õ, Ã¾Ú å¶ èðî ñÂÆ Ü±Þ¶ å¶

ôÔÆç ԯ¶ Ôé¢ ôÔÆçÆ ÁÕÅñ ê°ðÖ ç¶ é¶ó¶ Ô¯ä çÅ î°ÕÅî ÔË¢ ôÔÆçÆ ÇéâðåÅ

çÆ ÇéôÅéÆ ÔË¢ ÇÂÔ ÁäÖ çÅ ÁËñÅééÅîÅ ÔË¢

Ü篺 ÃzÆ Áé§çê°ð ÃÅÇÔì ÇòÖ¶ ÕôîÆð ÇòÚ¯º ÁŶ ê§âå» é¶ ÃzÆ ×°ð± å¶× ìÔÅçð ÃÅÇÔì ÜÆ é±§ Á½ð§×÷¶ì çÆ ÔÕ±îå òñ¯º ÜìðÆ èðî åìçÆñÆ ÕðÅÀ°ä çÆ Áå¶ ç°¾Ö» çÆ ñ§ìÆ çÅÃåÅé ðäÅÂÆ å» À°ç¯º ×°ð± êÅÇåôÅÔ ÜÆ é¶ À°µåð Çç¾åÅ ÇÕ ÇÕö îÔ»ê¹ðÖ çÆ ôÔÅçå éÅñ ÔÕ±îå ç¶ Á¾ÇåÁÅÚÅð ð°Õ ÜÅä׶ å» À¹æ¶ Öó·¶ é½º ÃÅñ» ç¶ ìÅñÕ ÃzÆ (×°ð±) ׯÇì§ç ðŶ (ÇçØ) ÜÆ é¶ ÃÇÔÜðíÅÁ ÔÆ ÁÅêä¶ ×°ð±-ÇêåÅ ÜÆ é±§ Ô¾æ ܯó Õ¶ ì¶éåÆ ÕÆåÆ ÇÕ ×°ð± ÇêåÅ ÜÆ å°ÔÅⶠéÅñ¯º ò¾âÅ ÃÇå-ê°ðÖ Áå¶ îÔÅåîÅ Ô¯ð Õ½ä Ô¯ ÃÕçÅ ÔË¢ ÃzÆ ×°ð± å¶× ìÔÅçð ÃÅÇÔì ÜÆ é¶ À¹Ã¶ Ã ÕôîÆðÆ ê§âå» é±§ ÕÇÔ Çç¾åÅ ÇÕ À°Ô ìÅçôÅÔ é±§ ÜÅ Õ¶ ç¾Ã ç¶ä ÇÕ À°¶é·» ç¶ Ò×¹ðÈÓ ÃzÆ ×°ð± å¶× ìÔÅçð ÃÅÇÔì 鱧 êÇÔñ» çÆé î°Ô§îçÆ ìäÅú, ܶÕð À¹Ô î¹ÃñîÅé ìä ׶ å» Çëð ÁÅê¶ ÁÃƺ ÃÅð¶ ÔÆ î°ÃñîÅé ìä ÜÅò»×¶¢ ”ÇÂÔ ÇÂÕ (ÁקîÆ) ìÅçôÅÔ çÆ ç±Ü¶ (ç¹ÇéÁÅòÆ)

ìÅçôÅÔ é±§ ò§×Åð ÃÆ¢ Á½ð§×÷¶ì ù ñ¾Ç×ÁÅ ÇÕ Ô°ä å» ÇÃðë ÇÂÕ¯ ÔÆ ì§ç¶ 鱧 ÇÂÃñÅî ç¶ çÅÇÂð¶ ÇòÚ ÇñÁÅ Õ¶ ÃÅð¶ ÇÔ§ç°ÃåÅé 鱧 çÅð°ñ ÇÂÃñÅî ç¶ Þ§â¶ æ¾ñ¶ ÇñÁÅÀ°äÅ ìÔ°å ÔÆ Ã½ÖÅ Õ§î Ô¯ Ç×ÁÅ þ ¢ À°Ã é¶ ×°ð± ÃÅÇÔì çÆ Ç×zøåÅðÆ çÅ Ô°Õî ÜÅðÆ ÕðÇçÁ» ×°ð± ÃÅÇÔì çÆ üä½åÆ êzòÅé Õð ñÂÆ¢ Çç¾ñÆ ÇòÖ¶ Á½ð§×÷¶ì ç¶ Ô¹Õî éÅñ ÕÂÆ Ççé åÃÆÔ¶ ç¶ä Çê¾Û¯º 11 éò§ìð 1675 ÂÆÃòÆ ù ×¹ðÈ ÜÆ ôÔÆç ÕÆå¶ ×Â¶Í ×°ð± ÃÅÇÔì çÆ ôÔÅçå çÅ ÁÅçðô ÇÜæ¶ îÅéò-èðî çÆ Ã°ð¾ÇÖÁÅ ÃÆ, À°æ¶ Ãî±Ô îé°¾Ö ÜÅåÆ ç¶ ÇòÚÅð-ÇòôòÅà çÆ Ã°å§åðåÅ Áå¶ À°Ã çÆ ÷îÆð

î¹¾Ö çøåð

îÕÅé é§ìð : ECB, ø¶÷-CìÆA, Á˵Ã.

¶.Á˵Ã. é×ð, (î¯ÔÅñÆ)

Çê¿é : 160059

ø¯é é§ìð : 93177-53202

e-mail : akjmagzine@yahoo.com

çÆ ÁÅ÷ÅçÆ òÅñ¶ ì°ÇéÁÅçÆ Ô¾Õ»-ÁÇèÕÅð» çÆ ìðÕðÅðÆ òÆ ÃÆ¢ ÁÅú! ÃzÆ ×°ð± å¶× ìÔÅçð ÃÅÇÔì ÜÆ ç¶ ôÔÆçÆ Ççòà Ã ×°ð± ÃÅÇÔì òñ¯º èðî çÆ ÁÅ÷ÅçÆ ñÂÆ Çç¾åÆ îÔÅé Õ°ðìÅéÆ é±§ ÇÃð Þ°ÕÅÀ°ºç¶ ԯ¶, À°é·» òñ¯º ÇòÖŶ ðÅÔ Áå¶ ÕÇñÁÅäÕÅðÆ ÇþÇÖÁÅò» À°µå¶ Ú¾ñä ç¶ ïåé Õðƶ¢

ÔæñÅ îÅÇÃÕ ê¾åð Çéð¯ñ ×¹ðîÇå

ÃÅÇÔåÕ êðÚÅ þ Áå¶ ÇÂà ÇòÚ

çÆÁ» Áé¶Õ» å¹Õ» ÇñÖÆÁ»

Ôé Ç´êÅ ÕðÕ¶ ÇÂà ù êÈðé ÃÇåÕÅð ÃÇÔå ð¾ÇÖÁÅ ÜÅò¶ Áå¶ ð¾çÆ

íÅðå : ÃÅñÅéÅ B@@ ð¹ê¶, Çå§é ÃÅñ E@@

ê¿Ü ÃÅñ H@@ ð¹ê¶, À¹îð

ÜÅ ÕÀ¹ ÔÇð ð§×¹ ñÅׯ ÇÂù Ü¹× îÇÔ

Á§Õ : 11 ÃÅñ : 8 éò§ìð 2022

Õ¾åÕ-î¾Øð, 554 éÅéÕôÅÔÆ

Çéð¯ñ èÅðÇîÕ îÅÇÃÕ ê¾åð

ÇڼචçÅÔó¶ òÅñÅ ìÅìÅ éÅéÕ ÇÂÕ ÁÇç¼Ö åðÆÕ¶ éÅñ ×¹ðÈ ×z¿æ ÜÆ ç¶ ôìç» Á³çð ÇìðÅÜîÅé ÔË, ÇÜÔó¶ ÇÕ ÇÂÕ ð¼ìÆ

ñÅ÷îÆ éÔƺ þ ÇÕ Ôð¶Õ ðÚéÅ éÅñ ÒçêÅçÕÆ

î§âñÓ Ü» Üæ¶ çÆ ÃîÈÇÔÕ ÇòÚÅðèÅðŠǧé-

Çì§é ÃÇÔîå Ô¯ò¶Í

ÇÕö òÆ Ö¶åð ÇòÚ ÇÕö òÆ ÇòòÅç çÆ ÃÈðå ÇòÚ ÇéÁ»Ö¶åð ÇÃðø ÁÜÆå×ó· (î¹ÔÅñÆ)

Ô¯ò¶×Å Áå¶ ÇÕö òÆ ÇÂåðÅ÷ ù ç¯ îÔÆé¶ ç¶ Á§çð êz×à ÕðéÅ ÷ðÈðÆ Ô¯ò¶×ÅÍ

ñ¶ÖÕ» å¶ êÅáÕ» ñÂÆ

L ÁÖ¿â ÕÆðåéÆ Üæ¶ ç¶ îÅÇÃÕ

ê¾åð Òï ÕÔÆÁå þ ÃÈðÅÓ ñÂÆ

Çéð¯ñ ×¹ðîÇå ÁÅô¶ ç¶ Áé¹ÕÈñ, ðÈÔÅéÆ/ÁÇèÁÅåîÕ Áå¶ ×¹ðÇþÖÆ

Ãð¯ÕÅð» éÅñ Ãì§èå ÇéðÇòòÅç

ÇòÇôÁ» Óå¶ ñ¶ÖÕ» ù ðÚéÅò»

í¶Üä çÆ ÃÇéîð ì¶éåÆ þÍ

L ðÚéÅò» ÇòÚ ñ¶Ö, ÕÇòåÅò» Áå¶

Ô¯ð ×¹ðîÇå ÇòÚÅð» éÅñ Ãì§Çèå

Ãî¾×ðÆ ù ÕÅ×÷ Óå¶ ÃÅø-ùæð¶

Á¾Öð» ÇòÚ ÇñÖ Õ¶ Ü» Çøð àÅÂÆê

ÕðòÅ Õ¶ Ôð îÔÆé¶ çÆ A@ åðÆõ

寺 êÇÔñ»-êÇÔñ» í¶Üä çÆ

Ç´êÅñåÅ ÕðéÆ ÜÆÍ

L ñ¶Ö Ãî¾×ðÆ ç¶ éÅñ ×¹ðìÅäÆ

çÆÁ» å¹Õ» Áå¶ ÔòÅñ¶ Ç´êÅ

ÕðÕ¶ êÈðé ðÈê ÇòÚ Ã¯è Õ¶ í¶Ü¯

ÜÆÍ

L ÁÃƺ ÇÂà îÅÇÃÕ ê¾åð ù êÅáÕ

Üé» ñÂÆ Ô¯ð ñÅíçÅÇÂÕ, ÜÅäÕÅðÆ íðêÈð Áå¶ ×¹ðìÅäÆ

ÁÅô¶ å¶ ×¹ðîÇå ÇòÚÅð» çÅ òÅÔÕ

ìäÅÀ¹ä ñÂÆ ÁÖ¿â ÕÆðåéÆ

Üæ¶ ç¶ ÃÈÞòÅé å¶ Ú¶å§é î˺ìð»

ç¶ Ã¹ÞÅò» çÅ ÔÅðÇçÕ ÃòÅ×å

Õð»×¶Í

Ãñ¯Õ° î: 3¨

ÕÅÇÂÁÅÔ³ÃÇÕÁÅêzÆÇåÔËÇÜêÇÂÁÅÔÆÛÇâÜÅǨ ¶Ãé¯ÕÈó°ì¯ÇñÇÕÖòÅñÆÁËÇÜÚñÇçÁÅéÅÇñéÜÅǨ

ÕÅÇÂÁÅÇîàÆÁ³è¹ÔËêÀ°äËê¹ÛÔ°ÜÅǨ

ÔÀ°åÅîÅÇÂÁÅî¯ÇÔÁÅÇëÇðÇëÇðÁÅòÅÜÅǨ éÅéÕÔ°Õî¹éÜÅå¯ÖÃîÕÅÇÜðÔÅÃÇÚÃîÅǨ1¨

(×ÈÜðÆ ÕÆ òÅð îÔñÅ 3, ÇÃÕ§çð ÇìðÅÇÔî ÕÆ òÅð ÕÆ è¹éÆ ×ÅÀ¹äÆ, Á§×: 510)

Áðæ ÇòÚÅð

ç¶ÔÆ Áå¶ Ô³Ã (ÜÆò ÁÅåîÅ) çÆ ÕËÃÆ êzÆå ÔË Ü¶ ÇòÚ¶ ÔÆ Ô³Ã (ç¶ÔÆ ù) Û¾â Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂà ù ÕÈó ì¯ñ Õ¶ (íÅò á¾×Æ ÕðÕ¶)

ÇÕÀ°º ÖòÅÇÂÁÅ ÜŶ ܶÕð ÇÂà (ç¶ÔÆ) é¶ (Գà ç¶) éÅñ éÔƺ ÜÅäÅ? ÕÅÇÂÁ» å» Çî¾àÆ çÆ ìäÆ Ô¯ÂÆ Üó· (Á³è) òÃå± ÔË, íÅò¶º êÀ°ä (ܯ ÃòÅÃ ç¶ ðÈê ÇòÚ ç¶ÔÆ ÇòÚ Ú¾ñçÆ ÔË) ù ê¾¹Û ñò¯Í î˺ å» îÅÇÂÁÅ çÅ î¯ÇÔÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ Ô» (ÇÜà ÕðÕ¶) òÅð-òÅð ÁÅÀ°ºçÅ Ü»çÅ Ô»Í ×°ðÈ ÜÆ ÒÒéÅéÕÓÓ î¯Ôð ÛÅê ñÅ Õ¶ øðîÅÀ°ºç¶ Ôé ÇÕ î˺ îÅñÕ (õÃî) çÅ Ô°Õî éÔƺ ÜÅÇäÁÅ ÇÜà (Ô°Õî ç¶ ì¾¹Þä éÅñ î˺) þÚ

ÇòÚ ÃîÅÇÂÁÅ ðÔ»Í ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ ç¶ ÇÂÔ ìÚé Ãðñ ôìç» ÇòÚ ÕÔ¶ ׶ Ôé êð ÇÂé·» Á§Çîzå ìÚé» ç¶ íÅò ìÔ°å ⱳض ÔéÍ ÜÆò ÁÅåîÅ, ÇÜà ù ìÅäÆ ÇòÚ ìÔ°å òÅðÆ Ô³Ã ÇÕÔÅ Ç×ÁÅ ÔË, ÇÂà ÕÅÇÂÁ» ÇòÚ ðÇÔä ÕðÕ¶ Áå¶ îÅÇÂÁÅ ç¶ ×Èó·¶ êzíÅò ÕðÕ¶ ÁÅêä¶ ÁÃñ¶ ù í¾°ÇñÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, ÇÜà ÕÅðé À°Ô ÕÅÇÂÁ» éÅñ ÁÅêäÆ êzÆå ù î¹ÃåÇÕñ (ÃÇæð) ÃîÞçÅ ÔË êð À°Ô ÇÂÔ éÔƺ ÜÅäçÅ ÇÕ Ü篺

õÃî çÅ Ô°Õî Ô¯ÇÂÁÅ å» ÇÂà ç¶ÔÆ ù Û¾â Õ¶ ÜÅäÅ êËäÅ ÔËÍ Ô°ä Ô³Ã å¶ ÕÅÇÂÁ» çÅ ÁËéÅ ÇêÁÅð ÔË ÇÕ Ô³Ã ù ÇÂÔ òÆ í°¾ñ Ç×ÁÅ

ÔË ÇÕ ÕÅÇÂÁ» À°Ã 寺 Áñ¾× ÚÆ÷ ÔËÍ Ô³Ã ÕîñÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ç¶ÔÆ ÔÆ ÃîÞçÅ ÔË êð Ü篺 ÇÂé·» çÆ êzÆå ྰàçÆ ÔË å» ìó¶ ÕÇÔð» éÅñ à°¾àçÆ ÔËÍ Ô³Ã Ü篺 ç¶ÔÆ ù Û¾â Õ¶ å°ðçÅ ÔË å» À°Ô ÇÂà éÅñ éÅ Õ¯ÂÆ îåÅ êÕÅÀ°ºçÅ ÔË éÅ îÃñÇå ÔÆ ÕðçÅ ÔËÍ Ü篺 õÃî çÅ Ô°Õî ÁÅÀ°ºçÅ ÔË, À°Ã¶ ÇÛé ÔÆ ÇÂà ù å°ðéÅ ê˺çÅ ÔËÍ ÕÅÇÂÁ» Ô³Ã ç¶ ÇòÜ¯× ÇòÚ Õ°îñÅ Ü»çÆ ÔË, ð°ñ Ü»çÆ ÔË Áå¶ ÇÂÃ

çÆ ÔÅñå ÁÇÜÔÆ åðÃï¯× Ô¯ Ü»çÆ ÔË ÇÕ ÇÂà ù ÃÅóéÅ Ü» çøéÅÀ°äÅ ê˺çÅ ÔËÍ ñ¯Õ» çÆ çÆç ç¶ ÇÂÔ ÕÅìñ éÔƺ ðÇÔ³çÆ, ï ñ¯Õ

ÇÂà ù ÃÅó Õ¶ Ü» çøéÅ Õ¶ Á¾Ö¯º úÔñ¶ Õð Çç³ç¶ ÔéÍ

×°ðÈ ÜÆ é¶ ÇÂà Ãñ¯Õ ÇòÚ ç¶ÔÆ ç¶ ÇêÁÅð ÇòÚ Ö¹¾í¶ ԯ¶ Գà ù ìÔ°å ÇþèÅ Áå¶ éƺç 寺 Ü×ÅÀ°ä òÅñÅ ÃòÅñ ê¾¹ÇÛÁÅ ÔË ÇÕ

ܶÕð ÇÂà ç¶ÔÆ é¶ å¶ð¶ éÅñ Á¾×¶ éÔƺ ÜÅäÅ å» ÇÕÀ°º ÞÈá ì¯ñ Õ¶, íÅò á¾×ÆÁ» ÕðÕ¶ ÇÂà ç¶ÔÆ ù êÅñçÅ Ô˺? ÇÂà ÃòÅñ ÇòÚ

×°ðÈ ÜÆ é¶ îÅé¯ Ç×ÁÅé çÅ Ãî¹³çð ì³ç Õð Çç¾åÅ ÔËÍ ÇÂà ÃòÅñ çÅ ÇÂîÅéçÅðÆ éÅñ ÜòÅì ñ¾íä éÅñ Գà ù êåÅ ñ¾× ÜÅò¶×Å ÇÕ á¾×ÆÁ» Õðé ç¶ îÅó¶ Õðî å» À°Ã ù ÇÂÕ¾ñ¶ ù Á¾×¶ ÜÅ Õ¶ í°×åä¶ êËä¶ Ôé, ç¶ÔÆ Ü¯ ÇÕ ÁÃñ ÇòÚ Üó· ÔË, é¶ å» ÇÂ¾æ¶ ÔÆ ðÇÔ ÜÅäÅ ÔËÍ ÇÜà Գà ÇòÚ êðîÅðæ çÆ Á³Ã îÅåð òÆ Ô¯ò¶×Æ, À°Ô êÅÇêôà Õðî Õðé 寺 Ôà ÜÅò¶×ÅÍ ÕÅÇÂÁ» ù Á³èÆ Áå¶ Çî¾àÆ ÕÇÔä çÅ íÅò ÇÂÔ ÔË ÇÕ ÇÂÔ ÕÅÇÂÁ» Գà ò»× ùðÇå òÅñÆ éÔƺ ÔË ìñÇÕ Üó· òÃå± ÔËÍ Üó· òÃå± éÅñ ÕÅÔçÆ êzÆå? çÈÃðÆ ×¾ñ ÇÂà ÇòÚ¯º ÇÂÔ ÃîÞ ÁÅÀ°ºçÆ ÔË ÇÕ ÕÅÇÂÁ» å¶ Üó· ÔË, ï À°Ô å» í¯× ÇòñÅà éÔƺ î³× ÃÕçÆÍ Ô³Ã ù ñ¾×çÅ ÇÂç» ÔË ÇÕ ÕÅÇÂÁ» ù í°¾Ö-ÇåÖ ÇòÁÅêÆÁ» Ô¯ÂÆÁ» Ôé êð ÁÃñ ÇòÚ ÇÂç» Õ¶òñ ÁÇ×ÁÅéåÅ ÕðÕ¶ ÔÆ ÜÅêçÅ ÔËÍ ÁÃñ ÇòÚ í¾°Ö, ÇåÖ, ÇåzôéÅ Áå¶ Ô¯ð ܯ ÇÂç» çÆÁ» êÅê çÆÁ» Á¼×» Ôé, À°Ô Գà ù ÇÚìóÆÁ» Ô¯ÂÆÁ» Ôé éÅ Õ¶ ÕÅÇÂÁ» ùÍ éÅî ìÅäÆ ç¶ êzåÅê éÅñ Ü篺 Ô³Ã ç¶ Á§åÔÕðä ÓÚ¯º ÇÂÔ êÅê À°êÜÅÀ± Á¼×» ô»å Ô¯ Õ¶ øéÅÔ Ô¯ Ü»çÆÁ» Ôé À°ç¯º Գà ܯÇå ðÈê ÔÆ ðÇÔ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂà ÁòÃæÅ ÇòÚ ê¹¾Üä 寺 ìÅÁç ÔÆ Áé§ç çÆ êzÅêåÆ Ô°³çÆ ÔË Áå¶ ÇÂÔ ÁòÃæÅ Õ¶òñ ×°ðÈ éÅéÕ-çÃî¶ô ÜÆ ç¶ ç¹ÁÅð¶ ç¶ íÆÖÕ ìä Õ¶ éÅî íÆÇÖÁÅ êzÅêå ÕðÕ¶ ÔÆ ìä ÁÅÀ°ºçÆ ÔËÍ Ô¯ð ÇÕö Çìè éÔÆºÍ ëÆ-÷îÅéÅ, Á³Çîzå ÛÕ Õ¶, ÃzÆ ×°ðÈ çÃî¶ô ÜÆ çÆ î¹Õ³îñ ðÇÔå ç¶ èÅðéÆ ìä Õ¶, éÅî ìÅäÆ ÁÅÔð ÇòÚ ÇéÃ-Ççé ñ¾×ä éÅñ ÃçÅ-Áé§ç çÆ êzÅêåÆ Ô°³çÆ ÔËÍ ×°ðÈ ÃÅÇÔì ÜÆ ÃÅⶠÓå¶ ÇÕðêÅ Õðé Áå¶ ÇÂÔ ÁòÃæÅ ìõôäÍ úéÆ ç¶ð Ç÷³ç×Æ, Ç÷³ç×Æ éÔƺ ìñÇÕ ôðÇî³ç×Æ ÔËÍ Ç÷³ç×Æ ì¶-ì³ç×Æ ôðÇî³ç×Æ ÔËÍ

◊πÓ«Â √æ⁄≈ Â∂ √Á∆Ú∆ ËÓ ◊πÓ«Â Óß‚È Â∂

( ñóÆ Ü¯óé ñÂÆ ÇêÛñÅ Á§Õ ç¶Ö¯...)

73. ×¹ðÈ Øð ÇòÚ ÔÆ ÇéÃåÅðÅ

þ ÿå¯Ö¶ ܯ×Æ çÆ ÕÔÅäÆ

ÕæÅ ÕÔÅäÆ ì¶çºÆ ÁÅäÆ êÅê¹ ê¹¿é¹

ìÆÚÅð¹¨

ç¶ ç¶ ñËäÅ ñË ñË ç¶äÅ éðÇÕ Ã¹ðÇ×

ÁòåÅð¨

À¹åî îÇèî ÜÅåƺ ÇÜéÃÆ íðÇî íòË

ÿÃÅð¹¨

Á¿Çîzå ìÅäÆ åå¹ òÖÅäÆ Ç×ÁÅé ÇèÁÅé

ÇòÇÚ ÁÅÂƨ

×¹ðî¹ÇÖ ÁÅÖÆ ×¹ðî¹ÇÖ ÜÅåÆ Ã¹ðåºÆ

ÕðÇî ÇèÁÅÂƨ

Ô¹Õî¹ ÃÅÇÜ Ô¹ÕîË ÇòÇÚ ðÖË Ô¹ÕîË Á¿çÇð

ò¶Ö˨

éÅéÕ Á×Ô¹ ÔÀ¹îË å¹àË å» Õ¯ ÇñÖÆÁË

ñ¶Ö˨1¨

(Ãñ¯Õ î: 2, ÃÅð¿× ÕÆ òÅð, ê¿éÅ: 1243)

ì¶ç» é¶ Ü¯ îé-À¹Õå ÕæÅ

ÕÔÅäÆÁ» ÇñÁ»çÆÁ» Ôé, ÇÂÔ îé-

À¹Õå îÅÇÂÁÅ îÂÆ Ã¿ÃÅðÕ ÕÔÅäÆÁ»

ÔÆ ÔéÍ ò¶ç» çÆÁ» ç¼ÃÆÁ» ÕæÅò»

å¶ ÕÔÅäÆÁ» ÇòÚ å» ÇÃðø êÅê 깿é

ÔÆ òÆÚÅÇðÁÅ Ô¹¿çÅ þ å¶ ç¼ÇÃÁÅ Ô¹¿çÅ

þ ÇÕ ÇÕò¶º ÿÃÅðÕ êzÅäÆ Çç¼å¶ ù

ñËºç¶ Ôé Áå¶ ñ¶ ù ç¶ºç¶ Ôé, Áå¶

ÇÕò¶º Õðî» Áé¹ÃÅð Çåé·» ù éðÕ»

ùð×» ÇòÚ òÅÃÅ ÇîñçÅ þ å¶ éÅñ¶

ÇÂé·» ç¶ êó·é éÅñ ñ¯ÕÆ À¹ÚÆÁ» å¶

éÆòÆÁ» ÜÅå» å¶ ÇÕÃî ÇÕÃî ç¶ íðî»

ÇòÚ íàÕç¶ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ å» å¶ ÇÂé·»

ì¶ç» ÁÅÇçÕ ÁÅéîå çÆÁ» ê¹ÃåÕ»

çÆÁ» êó·ÅÂÆÁ» 寺 Õ¯ÂÆ À¹ÚÆ ×¼ñ

éÔƺ ÇîñçÆÍ çÈܶ êÅö ÇÂÔ Õ¶òñ

×¹ðÈ çÆ Á¿Çîzå ìÅäÆ ÔÆ þ ܯ å¼å×¼ñ òÅÇÔ×¹ðÈ éÅî ù ÔÆ òÖÅäçÆ þÍ

ÇÕªÇÕ ÇÂÔ è¹ð ÕÆ ìÅäÆ þ, Õ¶òñ ×¹ðÈ

ÃÅÇÔì ç¶ Ç×ÁÅé ÇèÁÅé ÇòÚ ÔÆ è¹ð¯º

ÁÅÂÆ þ å¶ Õ¶òñ ×¹ðÈ Øð ç¶ ×¹ðî¹ÇÖ

Üé» é¶ ÔÆ ×¹ðîÇå ×¹ð-çÆÇÖÁÅ ñË Õ¶

òÖÅéäÆ þ (íÅò, ×¹ðî¹Ö» ç¶ òÖÅéä

ÇòÚ ÔÆ ÁŪçÆ þ) å¶ ×¹ðî¹ÇÖ Üé» é¶

ÔÆ òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ ìõÇôô éçð ç¹ÁÅðÅ

ÇÂà è¹ð¯º ÁÅÂÆ ìÅäÆ ù ÇèÁÅÇÂÁÅ

þ, Áå¶ Ô¹ÕîË Á¿çð ÔÆ òðåçÅ ò¶Ö Õ¶ Çò×ÃçÅ þÍ ×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì

ø¹ðîÅªç¶ Ôé ÇÕ êÇÔñ» ÜÇ×ÁÅÃÈ

Üé çÆ ÔÀ¹îË à¹à ÜÅò¶ å» Çëð À¹Ã çÆ ØÅñ-ÕîÅÂÆ ñ¶ÖË ê˺çÆ þ ÇÂÔ ÔÀ¹îË à¹àçÆ éÅî ç¹ÁÅðÅ ÔÆ þ, Ô¯ð ÇÕö ÇìÇè éÔƺ à¹àçÆÍ

ì¶ç¹ ê¹ÕÅð¶ ê¹¿é¹ êÅê¹ Ã¹ð× éðÕ ÕÅ

ìÆÀ¹¨

ܯ ìÆÜË Ã¯ À¹×òË Ö»çÅ ÜÅäË ÜÆÀ¹¨

Ç×ÁÅé¹ ÃñÅÔ¶ òâÅ ÕÇð ÃÚ¯ ÃÚÅ éÅÀ¹¨

Ãü ìÆÜË Ãü À¹×òË çð×Ô êÅÂÆÁË

æÅÀ¹¨

ì¶ç¹ òêÅðÆ Ç×ÁÅé¹ ðÅÇà ÕðîÆ êñË

ԯǨ

éÅéÕ ðÅÃÆ ìÅÔðÅ ñÇç é ÚÇñÁÅ

կǨ2¨ (î: 1, ÃÅð¿× ÕÆ òÅð, ê¿éÅ: 1243)

À¹êð ÇòÁÅÖå ÕÆå¶ ×¹ðòÅÕ çÅ íÅò ÔÆ ÇÂà ׹ðòÅÕ ÇòÚ ÇòÁÅÖå ÕÆåÅ Ç×ÁÅ þÍ ïæÅ ÇòÁÅÇÖÁÅÇÔ¿çÈ èðî çÅ ê¹ÃåÕ ì¶ç 깿é

êÅê ÔÆ ê¹ÕÅðçÅ þ, ܯ 깿é ùð× çÅ

ìÆÜ ìÆÜçÅ þ å¶ êÅê éðÕ çÅÍ ÇÂÃ

ì¶ç ç¶ íÅò Áé¹ÃÅð ܯ ê¹ðô ÁÅêäÆ

ÕðäÆ ÕðåÈå ç¹ÁÅðÅ ìÆÜçÅ þ ïÂÆ

À¹×òçÅ þÍ Ü¯ Õðî-Õ»âÆ ê¹ðô ÇÂÃ

ÇéÔÅñ

Ô¹¿çÅ þ Áå¶ ÁÅêäÆ éçð éçðŪçÅ

þ, À¹é·» ù ÁÅêä¶ Ô¹Õî ÇòÚ ÔÆ ðÖçÅ

üÚÅ þÍ ×¹ðîÇå Áé¹ÃÅð ÇÂÔÆ, íÅò, ×¹ðîÇå éÅî ÔÆ Ã¼ÚÅ êzÚ¿â Ç×ÁÅé

þÍ ÇÂà ׹ðîÇå éÅî ç¶ ÃñÅÇÔÁ» ÔÆ

òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ çð×ÅÔ Á¿çð üÚÆ îÅä-

òÇâÁÅÂÆ êŪçÅ þ, ÃñÅÔ¹äÔÅðÅ þÍ

ÇÂÔ ×¹ðîÇå éÅî ÔÆ Ã¼ÚÅ ìÆÜ þ, ܯ

üÚÆ À¹×òäÆ ÇòÚ À¹×çÅ þÍ ÇÂÃ

òÅÇÔ×¹ðÈ ç¶ éÅî ç¶ ÜÇêÁ» òÅÇÔ×¹ðÈ

çÆ çð×ÅÔ ÇòÖ¶ üÚÆ æŪ êzÅêå Ô¹¿çÆ

þÍ ×¹ðîÇå éÅî Üêä òÅñÅ ÔÆ Ã¼ÚÅ

ì¶ç-ìêÅðÆ þÍ ÇÂÔ Ã¼ÚÅ òêÅð Õðî»

ÕðÕ¶, òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ éçð ìõÇôô ÕðÕ¶

ê¼ñ¶ ê˺çÅ þÍ

×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì ø¹ðîÅªç¶ Ôé ÇÕ

ÇÂÔÆ éÅî ðÈêÆ Ã¼ÚÆ êÈ¿ÜÆ þÍ ÇÂà ðÅÃ

êÈ¿ÜÆ ù ÔÆ ñç Õ¶ ܯ ñË Ü»çÅ þ Çåö

ù ÔÆ òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ çð×ÅÔ Á¿çð üÚÆ

îÅä-òÇâÁÅÂÆ ÇîñçÆ þÍ Â¶Ã Ã¼ÚÆ

ðÅà êÈ¿ÜÆ ìÅÞ¯º Ô¯ð Ãí ðÅû å¶ êÈ¿ÜÆÁ»

ÕÈóÅòÆÁ» ÔéÍ ÇÂé·» ÕÈóÅòÆÁ» ðÅû

êÈ¿ÜÆÁ» ù ñç Õ¶ Õ¯ÂÆ ÕÆ ñË ÜÅò¶×Å!

ÕÈóÅòÆÁ» ðÅû êÈ¿ÜÆÁ» ù ñç Õ¶ ñË

ÜÅäÅ ÇìðæÅ ÔÆ þ, å¼å ñÅí ñÅÔÅ Õ¹Û

òÆ éÔƺ êzÅêå Ô¹¿çÅÍ

ò¶ç êóË êÇó òÅç¹ òÖÅäË ìzÔîÅ ÇìÃé¹

îÔ¶ÃŨ

Â¶Ô Çåz×¹ä îÅÇÂÁÅ ÇÜÇé Ü×å¹

í¹ñÅÇÂÁÅ Üéî îðä ÕÅ ÃÔÃŨ

×¹ð êðÃÅçÆ Â¶Õ¯ ÜÅäË ÚÈÕË îéÔ¹

Á¿ç¶ÃŨ2¨

(îñÅð îÔñÅ 3 ÚÀ¹êç¶ Øð¹ 1, ê¿éÅ: 1257)

ìzÔîÅ Çìôé îÔ¶ô ÇÔ¿çÈÁ» ç¶ ÇÂé·»

Çå¿é» ç¶òÇåÁ» ÇòÚ¯º Ôð¶Õ é¶ ì¶ç» ù

êó· Õ¶ òÅç ÔÆ òÖÅÇäÁÅ þ, ÇÕªÇÕ

ò¶ç» Á¿çð ÇÃòŶ åzË×¹äÆ îÅÇÂÁÅ ç¶

Þ×ÇóÁ» ç¶ Ô¯ð Õ¹Û þ ÔÆ éÔÆºÍ ÇÂÃ

åzË×¹äÆ îÅÇÂÁÅ é¶ ÃÅðÅ Ü×å ÔÆ í¹ñÅ

ÛÇâÁÅ þÍ Üéî îðé çŠÿÃÅ Çåé·»

çÅ î¹ÕçÅ ÔÆ éÔÆºÍ Üç ÇÂÔ ×¼ñ üÚ

þ å» ìzÔîÅ Çìôé îÔ¶ô ç¶òÇåÁ»

ç¶ ê¹ÜÅðÆÁ» çŠÿÃÅ Õç î¹Õ ÃÕçÅ

þÍ å» å¶ ì¶ç» çÆ À¹êÅôéÅ å¶ Çå¿é»

ç¶òÇåÁ» çÆ À¹êÅôéÅ Ãí åzË×¹äÆ

îÅÇÂÁÅ çÆ ÔÆ À¹êÅôéÅ þ, ÇÜà ÇòÚ

êËäÅ ÇìðæÅ þÍ ÇÂé·» ÁÅéîåÆ íðî-

ì¶ç» é¶ Ü¯ îé-À¹Õå ÕæÅ ÕÔÅäÆÁ» ÇñÁ»çÆÁ»

Ôé, ÇÂÔ îé-À¹Õå îÅÇÂÁÅ îÂÆ Ã¿ÃÅðÕ ÕÔÅäÆÁ»

ÔÆ ÔéÍ ò¶ç» çÆÁ» ç¼ÃÆÁ» ÕæÅò» å¶ ÕÔÅäÆÁ»

ÇòÚ å» ÇÃðø êÅê 깿é ÔÆ òÆÚÅÇðÁÅ Ô¹¿çÅ þ å¶

ç¼ÇÃÁÅ Ô¹¿çÅ þ ÇÕ ÇÕò¶º ÿÃÅðÕ êzÅäÆ Çç¼å¶ ù ñ˺ç¶

Ôé Áå¶ ñ¶ ù ç¶ºç¶ Ôé, Áå¶ ÇÕò¶º Õðî» Áé¹ÃÅð

Çåé·» ù éðÕ» ùð×» ÇòÚ òÅÃÅ ÇîñçÅ þ å¶ éÅñ¶

ÇÂé·» ç¶ êó·é éÅñ ñ¯ÕÆ À¹ÚÆÁ» å¶ éÆòÆÁ» ÜÅå»

å¶ ÇÕÃî ÇÕÃî ç¶ íðî» ÇòÚ íàÕç¶ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ å» å¶ ÇÂé·» ì¶ç» ÁÅÇçÕ ÁÅéîå çÆÁ» ê¹ÃåÕ»

çÆÁ» êó·ÅÂÆÁ» 寺 Õ¯ÂÆ À¹ÚÆ ×¼ñ éÔƺ ÇîñçÆÍ

çÈܶ êÅö ÇÂÔ Õ¶òñ ×¹ðÈ çÆ Á¿Çîzå ìÅäÆ ÔÆ þ ܯ

å¼å-×¼ñ òÅÇÔ×¹ðÈ éÅî ù ÔÆ òÖÅäçÆ þÍ

í¶ÖÆ À¹êÅôéÅ òÅÇñÁ» çŠÿÃÅ Õç¶ î¹ÕçÅ ÔÆ éÔÆºÍ ÇÂÔ Ã¿ÃÅ Á¿ç¶ÃÅ

Üéî îðé çÅ åç¶ î¹ÕçÅ þ ܶ ×¹ðÈ

çÆ ÇÕðêÅ ç¹ÁÅðÅ ÇÂÕ¯ ÁÕÅñ ê¹ðÖ

òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ À¹êÅôéÅ ÇòÚ ñÇ×ÁÅ ÜÅò¶Í ÇÂÕ ÁÕÅñ ê¹ðÖ òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ

À¹êÅôéÅ Õ¶òñ ×¹ðÈ Ã¼Ú¶ ÃÇå×¹ðÈ çÆ

ÇÕðêÅ éÅñ êzÅêå Ô¹¿çÆ þÍ À¹Ô üÚÅ

òÅÇÔ×¹ðÈ ×¹ð éÅéÕ ç¶ò ÔÆ þÍ å» å¶ ×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì ç¶ ñó ñ׶ Çìé»

Áå¶ ×¹ðÈ Øð ÇòÖ¶ ÁÅ Õ¶ ×¹ð-çÆÇÖÁÅ

ñ¶ Çìé» òÅÇÔ×¹ðÈ ÁÕÅñ ê¹ðÖ çÆ

íÅÀ¹-í×åÆ Õç¶ êzÅêå Ô¹¿çÆ ÔÆ éÔƺ, éÅ Õç¶ ÇÕö çÆ Ô¯ÂÆ þ é Ô¯ò¶×ÆÍ ÇÂÔ

üÚÆ ìÈÞ òÅÇÔ×¹ðÈ ×¹ðîÇå éÅî çÆ

Õ¶òñ ×¹ðÈ òð¯ÃŶ ×¹ðî¹ÇÖ Üé» ù ÔÆ ÁŪçÆ þÍ ÁÅéîåÆÁ» å¶ ÁÅéîå ç¶ À¹êÅôÕ» ù Õç¶ òÆ éÔƺ ÁÅ ÃÕçÆ, ÇÂÔ ×¼ñ ê¼æð Óå¶ ñÕÆð ÜÅä¯Í

ï ê¿Çâå¹ Ü¯ ÇåÔ» ×¹äÅ ÕÆ ê¿â À¹åÅð˨ ÁéÇçé¹ Â¶Õ¯ éÅî¹ òÖÅä˨…¨3¨…

ÁéÇçé¹ ÔÇð ×¹ä ×ÅòË Ã¯Ç¨

ÃÅÃåz ì¶ç ÕÆ ÇëÇð ÕÈÕ é ԯǨ5¨1¨10¨

(îñÅð îÔñÅ 3 Øð¹ 2, ê¿éÅ: 1261)

üÚÅ ê¿Çâå ïÂÆ þ ܯ ì¶ç» ôÅÃåz»

ç¶ ç¼Ã¶ ԯ¶ åzË×¹ä» çÆ ê¿â ù À¹åÅð Õ¶ ñ»í¶ èð 綺çÅ þÍ îÅÇÂÁÅ ðÈêÆ ÇåÔ» ×¹ä» çÆ ñ¼ç çÅ ñÇçÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ Õç¶ ê¿Çâå ÕÔÅ ÃÕçÅ þ? Õç¶ éÔƺÍ

üÚÅ ê¿Çâå À¹Ô þ ܯ Ççé¶ ðÅå ÇÂÕ¯ ×¹ðîÇå éÅî òÅÇÔ×¹ðÈ ç¶ À¹ÚÅðé ÇòÚ ÔÆ ñÇ×ÁÅ ðÇÔ¿çÅ þ, ÇÜÃ ç¶ îé åé ÇÔðç¶ Á¿çð éÅî ÔÆ êð¯ÇÂÁÅ ðÇÔ¿çÅ þÍ ïæÅ ×¹ðòÅÕéÅéÕ Ã¯ êÇóÁŠï ê¿Çâå¹ ìÆéÅ ÇÜù ðÅî éÅî¹ ×Çñ ÔÅð¹¨54¨1¨

(ðÅîÕñÆ îÔñÅ 1 çÖäÆ úÁ¿ÕÅð¹, ê¿éÅ: 938)

Ççé¶ ðÅå òÅÇÔ×¹ðÈ ç¶ ×¹ä ×ÅòäÔÅÇðÁ» ÇÃøå-ÃñÅÔÆÁ» ù

ôÅÃåz ì¶ç» ç¶ êó·é çÆ À¹µÕÆ ÔÆ ñ¯ó éÔƺ ðÇÔ¿çÆÍ ÇÜà Øà ÇòÖ¶ ×¹ðîÇå éÅî òÇÃÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ þ, À¹æ¶ ì¶ç» ôÅÃåz» çÆ ÕÈÕ ê¹ÕÅð

ã¹ÕçÆÍ À¹Ô ôÅÃåz» ì¶ç» çÆ êÅì¿çÆ å¯º

êð¶ Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ

åzË×¹ä ìÅäÆ ì¶ç ìÆÚÅð¹¨

ÇìÇÖÁÅ îË« ÇìÇÖÁÅ òÅêÅð¹¨

îÇð ÜéîÇÔ ÇëÇð Ô¯ÇÔ Ö¹ÁÅð¹¨

×¹ðî¹ÇÖ å¹ðÆÁÅ ×¹ä¹ À¹ÇðèÅð¹¨4¨

(¨5¨4¨13¨9¨13¨22¨)

(îñÅð î: 3, ê¿éÅ: 1262)

ì¶ç» çÆ ìÆÚÅð ðÈêÆ ìÅäÆ Ãí

åzË×¹äÆ îÅÇÂÁÅ çÅ ÇòÃæÅð ÔÆ þ, ÇÂÔ

ÇìÇÖÁÅ çÆ îËñ ÔÆ þ, ÇÂé·» çÅ òÆÚÅð

ÕðéÅ ÇìÇÖÁÅ çÅ òÅêÅð ÕðéÅ ÔÆ þÍ

ÇÂà ù î¿éä òÅñ¶ ÁÅòÅ ×òä ÇòÚ êË

êË Ö¹ÁÅð Ô¹¿ç¶ ÔéÍ ×¹ðÈ Øð ç¶ ×¹ðî¹ÇÖ

Üé å¹ðÆÁÅ ×¹ä òÅñ¶ Ú½æ¶ êç ÇòÚ ÔÆ

Ö¶âç¶ ÔéÍ

À¹é·» ç¶ ÇéÕà åË×¹äÆ îÅÇÂÁÅ

òÅñÆ îËñ ÁŪçÆ ÔÆ éÔƺ, íÅò,

À¹Ô åzË×¹äÆ îÅÇÂÁÅ ÇòÚ «íÅÇÂîÅé

ÔÆ éÔƺ Ô¹¿ç¶Í ÁÅéîå í¶ÖÆ ÁÅéîå

ê¹ÃåÕ» ì¶ç ôÅÃåz» ç¶ òÆÚÅðé òÅñ¶

ÇÂà åzË×¹äÆ îÅÇÂÁÅ çÆ Çñì¶ó éÅñ

ÔÆ Çñìó¶ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ ×¹ðîÇå éÅî ç¶

ÁÇíÁÅÃÆ ÔÆ ÇÂà îÅÇÂÁŠ寺 Çéðñ¶ê

ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ Ô¯ð Õ¯ÂÆ ÁÅéîå í¶ÖÆ ÇÂÃ

Çñì¶ó 寺 éÔƺ ìÇÚÁÅÍ

ÇÃò Çìð¿ÇÚ Áùð ùð Ü¶å¶ ÕÅñ Á×Çé

îÇÔ Üð嶨

éÅéÕ ÃðÇé Úðé Õîñé ÕÆ å¹î é

âÅðÔ¹ êzí Õð嶨3¨4¨

(îñÅð îÔñÅ 5, ê¿éÅ: 1267)

Çôò ÜÆ, ìzÔîÅ å¶ ÇÔ¿çÈÁ» ç¶ ÃÅð¶

ç¶òå¶, Áùð, ×ä, ÃÅð¶ ÕÅñ-îÂÆ

Á×éÆ ÇòÚ ÔÆ Üñ ðÔ¶ Ôé Áå¶ Üñç¶

ðÇÔä×¶Í ×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì çÆ Ãðé

Úðé ܯ ×¹ðî¹ÇÖ Üé ÁŶ Ôé, À¹Ô

ÇÂà Á×éÆ ÇòÚ éÔƺ ê˺ç¶, À¹é·» ù

ÇÂà Á×éÆ ÇòÚ êËä çÅ âð ÔÆ éÔƺ

ðÇÔ¿çÅÍ ÇÔ¿çÈÁ» ÁÅéîåÆÁ» í¶ÖÆÁ»

ç¶ Áå¶ À¹é·» ç¶ êÈÜ ç¶òÇåÁ» ç¶ ÇÃð¯º

ÇÂÔ íÅð À¹åðçÅ ÔÆ éÔƺÍ

ì¶ç ìÅäÆ Ü×¹ òðåçÅ åzË×¹ä Õð¶

ìÆÚÅð¹¨

Çìé¹ éÅòË Üî â¿â¹ Ãþ îÇð ÜéîË òÅð¯

òÅð¨

ÃÇå×¹ð í¶à¶ î¹ÕÇå ԯǠêŶ î¯Ö

ç¹ÁÅð¹¨1¨…

åzË×¹ä ÃíÅ èÅå¹ þ êÇó êÇó ÕðÇÔ

òÆÚÅð¹¨

î¹ÕÇå Õç¶ é Ô¯òÂÆ éÔ¹ êÅÇÂÇé© î¯Ö

ç¹ÁÅð¹¨

Çìé¹ ÃÇå×¹ð ì¿èé é å¹àÔÆ éÅÇî é

ñ×Ë ÇêÁÅð¹¨6¨

êÇó êÇó ê¿Çâå î¯éÆ æÕ¶ ì¶ç» ÕÅ ÁÇíÁÅù¨

ÔÇð éÅî¹ ÇÚÇå é ÁÅòÂÆ éÔ ÇéÜ ØÇð

Ô¯òË òÅù¨

ÜîÕÅ« ÇÃðÔ¹ é À¹åðË Á¿åÇð Õêà

ÇòäÅù¨7¨ (¨8¨2¨)

(îñÅð î: 3, ê¿éÅ: 1276-77)

ÃÇå×¹ðÈ Óå¶ ôðèÅ éÅ ðÖä òÅñÅ

ÿÃÅð ì¶ç» çÆ ÇÃÖôÅ À¹å¶ ÚñçÅ þÍ

ÇÂé·» ì¶ç» ÇòÚ Õ¶òñ Çå¿é» ×¹ä»

òÅñÆ (åzË×¹äÆ) îÅÇÂÁÅ çÅ ÔÆ Ç÷Õð

Ô¹¿çÅ ðÇÔ¿çÅ þÍ ×¹ð-éÅî Çìé» (ܯ

éÅî Õ¶òñ ×¹ðÈ å¯º ÔÆ êzÅêå Ô¹¿çÅ þ)

ÃÅðÅ Ü× Üîâ¿â ÔÆ ÃÇÔ¿çÅ þÍ ì¶çìÆÚÅðÆ, ì¶ç-êÈÜÅðÆ Ã¿ÃÅð çÆ ÇÂÔ¯

×Çå Ô¹¿çÆ þ ÇÕ Çåé·» çÅ Üéî îðé

Õç¶ ÔÆ éÔƺ î¹ÕçÅ, òÅð¯ òÅðÆ Ü¿îçÅ

îðçÅ ÔÆ ðÇÔ¿çÅ þÍ

Õ¶òñ ÃÇå×¹ð ù í¶àä ÕðÕ¶ ÔÆ

Çåé·» ù î¹ÕåÆ ÇîñçÆ þ å¶ î¯Ö ç¹ÁÅð

êzÅêå Ô¹¿çÅ þÍ éÔƺ å» ÃÅðÆ ç¹éÆÁÅ

ÇåÔ» ×¹ä» ÇòÚ ÔÆ íàÕçÆ ðÇÔ¿çÆ þÍ

åzË×¹ä» çÅ ÇõÁÅñ ÃçÅ îÅÇÂÁÅ òÅñÅ

ÔÆ þÍ êó· êó· Õ¶, òÆÚÅð Õð Õð Õ¶

À¹é·» çÆ ÇìðåÆ îÅÇÂÁÅ ÇòÚ ÔÆ ðÚÆ

ÇêÚÆ ðÇÔ¿çÆ þ, Çåé·» ù î¹ÕåÆ Õç¶

éÔƺ êzÅêå Ô¹¿çÆ, éÅ ÔÆ î¯Ö-ç¹ÁÅð

ÇîñçÅ ÔËÍ ÃÇå×¹ðÈ Çìé» ì¿èé Õç¶ òÆ

éÔƺ å¹àç¶, éÅ ÔÆ éÅî éÅñ ÇêÁÅð

ñ×çÅ þÍ

ê¿Çâå å¶ ìó¶ ìó¶ î¯éÆ ÕÔÅòä

òÅñ¶ î¹éÆôð Üé ì¶ç» ù êó· êó· Õ¶

êÇÚ îðç¶ Ôé Áå¶ ì¶ç» çÅ ÁèËé Õð

Õ¶ æÕ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ Çëð ÇÂé·» ò¶ç-

êÅáÆ ê¿Çâå» î¯éÆÁ» ù ×¹ðîÇå éÅî

òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ Õç¶ êzÅêåÆ éÔƺ Ô¹¿çÆÍ

À¹é·» ç¶ ÇÚå ÇòÖ¶ å» éÅî é¶ ÕÆ òÃäÅ

ÃÆ! éÅ ÔÆ ÁÅêä¶ ÁÃñÆ Øð ÔðÆ çÆ

Ô÷ÈðÆ ÇòÚ À¹é·» ù òÅÃÅ ÇîñçÅ þÍ

Çåé·» ç¶ ÇÃð 寺 ÜîÕÅñ òÅñÅ íË Õç¶

éÔƺ À¹åðçÅÍ

À¹é·» ç¶ ÇÔðç¶ Á¿çð ÃçÅ Õêà

ÔÆ òÇÃÁÅ ðÇÔ¿çÅ þ, ÇÜà Õêà ç¶

ÃçÅ ÇÔðç¶ òö ðÇÔä ÕðÕ¶ Çåé·» çÅ

ÇòäÅà ÔÆ ÇòäÅà ÃçÅ Ô¹¿çÅ ðÇÔ¿çÅ þÍ

ìzÔîÅ ÇìÃé¹ îԶù ç¶ò À¹êÅÇÂÁŨ

ìzÔî¶ Ççå¶ ì¶ç êÈÜÅ ñÅÇÂÁŨ

çà ÁòåÅðÆ ðÅî¹ ðÅÜÅ ÁÅÇÂÁŨ

çËåÅ îÅð¶ èÅÇ ԹÕÇî ÃìÅÇÂÁŨ

ÂÆà îԶùð¹ öò Çåé©Æ Á¿å¹ é êÅÇÂÁŨ…3¨

(êÀ¹óÆ, îñÅð ÕÆ òÅð î: 1, ê¿éÅ: 1279-80)

ìzÔîÅ, Çìôé å¶ îÔ»ç¶ò ç¶òå¶ À¹êŶ ׶, ìzÔî¶ ù ì¶ç Ççå¶ ×¶, ÇÂÔ ì¶ç» ç¶ êÈÜä ç¶ Õ¿î ÇòÚ ñÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅ å¶ Çìôé± çû ÁòåÅð» ÇòÚ ÔÆ Ø¹¿îçÅ ÇðÔÅÍ ÇÂé·» çû ÁòåÅð» ÇòÚ¯º ðÅÜÅ ðÅî Ú¿çð Ô¯ Õ¶ òðåçÅ ÇðÔÅ å¶ çËºå» ç¶ îÅðé ÇòÚ ð¹ÞÅ ÇðÔÅÍ ÂÆôð îÔ¶ôð çÆ Ã¶òÅ òÅÇñÁ» é¶ òÅÇÔ×¹ðÈ çÅ Á¿å ÕÆ êÅäÅ ÃÆ! ÇÂÔ Çå¿é¶ ç¶òå¶ òÆ òÅÇÔ×¹ðÈ çÅ Á¿å éÅ êÅ ÃÕ¶Í ÇéðÅ

Á¿å êÅä ÇòÚ ÔÆ ÇÂÔ í¶ÖÆ íðîÆ ð¹¼Þ¶ ðÔ¶Í òÅÇÔ×¹ðÈ å¶ òÅÇÔ×¹ðÈ çÅ éÅî

Çåé·» ù Õç¶ êzÅêå éÔƺ Ô¯ ÃÇÕÁÅÍ

ç¯òË åðëÅ À¹êÅÇ ÇÂÕ¹ òðÇåÁŨ

ì¶ç ìÅäÆ òðåÅÇ Á¿çÇð òÅç¹ ØÇåÁŨ

êðÇòðÇå ÇéðÇòðÇå ÔÅáÅ ç¯òË ÇòÇÚ

èðî¹ ÇëðË ðËìÅÇÂÁŨ

îéî¹Ö ÕÚ¶ ÕÈÇóÁÅð Çåé©Æ ÇéÔÚÀ¹

çð×Ô ÔÅÇðÁŨ

×¹ðîåÆ ÃìÇç ÃÈð þ ÕÅî¹ ´¯è¹ ÇÜé©Æ

îÅÇðÁŨ

ÃÚË Á¿çÇð îÔÇñ ÃìÇç ÃòÅÇðÁŨ

ö í×å å¹è¹ íÅòç¶ ÃÚË éÅÇ ÇêÁÅÇðÁŨ

ÃÇå×¹ð¹ öòÇé ÁÅêäÅ Çåé©Å ÇòàÔ¹ ÔÀ¹

òÅÇðÁŨ5¨

(êÀ¹óÆ, òÅð îñÅð î: 1, ê¿éÅ: 1280)

(ìÅÕÆ Á×ñ¶ Á¿Õ ÓÚ…)

√ß ◊π±-◊π± È≈È’

ÃÇå×¹ð¹ î¶ðÅ ÃçÅ ÃçÅ éÅ ÁÅòË é ÜÅǨ úÔ¹ ÁÇìéÅÃÆ ê¹ðÖ¹ ÔË Ãí îÇÔ ðÇÔÁÅ ÃîÅǨ13¨...(¨14¨1¨2¨11¨)

(ðÅ×¹ ÃÈÔÆ î. 4, ÁÃàêçÆÁÅ, Á§× : 759)

ÃÅð¶ ֳ⻠ìzÇÔî³â» ÇòÖ¶ üڶ ÃÅè ÃðÈê ×¹ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÃÅÇÔì ÜÆ ×¹ðÈ ðÈê êz×à

×¹ðê¹ðòÅÃÆ íÅÂÆ

×¹ðÈ éÅéÕ ÔÆ ×¹ðÈ êÈðÅ ÔË, ×¹ðÈ éÅéÕ ÔÆ ×¹ðÈ ÃÈðÅ ÔËÍ

üÚÅ ×¹ðÈ ÔË ÔÆ ×¹ðÈ éÅéÕÍ

üÚŠÿå ÃðÈê, ×¹ðÈ ÃðÈê

ÿå ÔË ÔÆ ×¹ðÈ éÅéÕ Ã¼ÚÅ

êÅåôÅÔÍ Ô¯ð Õ¯ÂÆ íÆ Ã¿å

×¹ðÈ, ×¹ðÈ éÅéÕ ìÅÞ¯º ÔË

ÔÆ éÔÆºÍ éÅ Õç¶ Ô¯ÇÂÁÅ

éÅ Õç¶ Ô¯ò¶×ÅÍ î¹¼ã-ÕçÆî

寺 Ãç-ÃçÆò ñÂÆ Á÷ñÆ, ÁìçÆ ×¹ðÈ, üÚÅ ÃÇå×¹ðÈ,

×¹ðÈ ÃðÈê ÿå ×¹ðÈ ÔË å»

×¹ðÈ éÅéÕ ÔÆ ÔËÍ Â¶Ã¶ ×¹ðÈ

éÅéÕ ç¶ çà ׹ðÈ ÜÅî¶ úÇå

ê¯Çå ÇÂÕ¯ ×¹ðÈ ÃðÈê-îÂÆ

üڶ ÿå ÔéÍ ×¹ðÈ éÅéÕ

寺 êÇÔñ» éÅ Õ¯ÂÆ Ã¼ÚŠÿå

Ô¯ÇÂÁÅ éÅ ÇêÛ¯º Ô¯ò¶×ÅÍ

îå ÜÅäÔ¹ ÃÇå×¹ð éÅéÕ ç¶ò öËðÔÅ÷ð ÔËÍ À¹Ô ÃçÅ ÃçÅ ÔÅ÷ð-éÅ÷ð ÔËÍ ÃÅÇðÁ» Á³çÇð, Ãíé» ç¶ Øà» Á³çÇð ÃîÅÇ ðÇÔÁÅ ÔËÍ úÔ Õç¶ òÆ éÅôò¿å éÔƺ ÔËÍ éÅ Çç¼ìï-ܯÇå-Õz»å ÕðÕ¶, éÅ ÔÆ Ü¯Çå-å¼å-îå»å ÕðÕ¶, Õç¶ òÆ éÅôò¿å éÔƺ Ô¯ÇÂÁÅ, ÃçÅ ÁÇìéÅôÆ ÔËÍ îé-íÅòéÆ å¶ Üç ÚÅÔ¯, êz×à ԯǠÁÅÀ¹ºçÅ ÔËÍ ÃÇå×¹ð éÅéÕ ç¶ò çÆ Ü¯Çå å» Ü¯åÆô ÃðÈê òÅÇÔ×¹ðÈ ÇòÖ¶ ÃîÅÇ ×ÂÆ, êz¿å± ÇÂà ÁòÃæÅ ÇòÚ

Ô¹¿ç¶ ԯ¶ òÆ ÁÅê Ãç-ÃçÆò ÁÇé§é ×¹ðÇüֻ ç¶ ÇÔðç¶ Á³çð ÇìðÅÜîÅé ÔéÍ

ôðèÅòÅé ÁÇíÁÅÃÆÁ» ù çðôé úö

ÃðÈê ÇòÖ¶ ÁÅÇä ç¶ò¿ç¶ Ôé ÇÜà ÃðÈê

ÇòÖ¶ úÔ ÁÅêäÆ Çç¼ì ç¶ÔÆ ç¶ Ô¹¿ÇçÁ»

Çç³ç¶ ÃéÍ

×¹ðÈ éÅéÕ ÔÆ ×¹ðÈ êÈðÅ ÔË, ×¹ðÈ

éÅéÕ ÔÆ ×¹ðÈ ÃÈðÅ ÔËÍ Ã¼ÚÅ ×¹ðÈ ÔË ÔÆ ×¹ðÈ éÅéÕÍ Ã¼ÚŠÿå ÃðÈê, ×¹ðÈ ÃðÈê ÿå ÔË

ÔÆ ×¹ðÈ éÅéÕ Ã¼ÚÅ êÅåôÅÔÍ Ô¯ð Õ¯ÂÆ íÆ

ÿå ×¹ðÈ, ×¹ðÈ éÅéÕ ìÅÞ¯º ÔË ÔÆ éÔÆºÍ éÅ

Õç¶ Ô¯ÇÂÁÅ éÅ Õç¶ Ô¯ò¶×ÅÍ î¹¼ã-ÕçÆî

寺 Ãç-ÃçÆò ñÂÆ Á÷ñÆ, ÁìçÆ ×¹ðÈ, üÚÅ ÃÇå×¹ðÈ, ×¹ðÈ ÃðÈê ÿå ×¹ðÈ ÔË å»

×¹ðÈ éÅéÕ ÔÆ ÔËÍ Â¶Ã¶ ×¹ðÈ éÅéÕ ç¶ çÃ

×¹ðÈ ÜÅî¶ úÇå ê¯Çå ÇÂÕ¯ ×¹ðÈ ÃðÈê-îÂÆ

üڶ ÿå ÔéÍ ×¹ðÈ éÅéÕ å¯º êÇÔñ» éÅ

Õ¯ÂÆ Ã¼ÚŠÿå Ô¯ÇÂÁÅ éÅ ÇêÛ¯º Ô¯ò¶×ÅÍ

ܶÕð Ô¯ºçÅ å» íÅÂÆ ÃÅÇÔì ×¹ðçÅà ÜÆ

ÇÂÀ¹º ÇÕÀ¹º À¹ÚÅðé Õðç¶ ÇÕ :

æ¿î¶ կǠé ÃÅè¹ Çìé ÃÅè¹ é ÇçÃË ÜÇ×

ÇòÚ Õ¯ÁŨ...¨22¨

(íÅÂÆ ×¹ðçÅà ÜÆ, òÅð 1, êÀ¹óÆ 22)

×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì ÔÆ Ã¼Ú¶ ÃÅè êz×à

ԯ¶ å¶ Ü¹×¯ Ü¹× Ô¹¿ç¶ ðÇÔä×¶Í Õ¶òñ

ç¹ÇéÁÅòÆ î³âñ» ÇòÖ¶ ÔÆ éÔƺ, ìñÇÕ

Ô¹¿ç¶ ðÔ¶ Áå¶ Áé¶Õ» ÜÆò» ù åÅÇðÁÅ å¶ åÅðç¶ ðÔ¶Í Ã¼ÚÅ ÇéÃåÅðÅ, ÕÇñÁÅäîÂÆ Ã¼ÚÅ À¹èÅðÅ ÃÅð¶ ìzÇÔî³â» ç¶ êzÅäÆÁ» çÅ Õ¶òñ ×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì ç¶ ðÅÔƺ ÔÆ Ô¯äÅ ÔË Áå¶ Ô¹¿çÅ ðÇÔÁÅ ÔËÍ Á¼Ü

Õ¼ñ· å» Ôð¶Õ Çâ§íÆ Çâ§íèÅðÆ (êÖ³âÆ)

ç¶ÔèÅðÆ Ã¿å ×¹ðÈ ìÇä ìÇä ìÇÔ³çÅ ÔËÍ

íÅÂÆ ×¹ðçÅà ÜÆ çÆ À¹êðñÆ

îÔ»òÅÕ-ê³ÕåÆ å¯º ÇÂÔ Çüè Ô¯ÇÂÁÅ ÇÕ ÃÅð¶ Ü×å ù æ¿îä-ÔÅð, üÚÅ êzîÅðæ ìÖô Õ¶ ÇéÃåÅðéÔÅð, üڶ ×¹ðîÇå îÅð× ù çðÃÅ Õ¶ üÚÅ ÇéÃåÅðÅ ÕðéÔÅð Ô¯ÇÂÁÅ å» ×¹ðÈ éÅéÕ ðÈê ÔÆ Ã¼ÚÅ ×¹ðÈ ÃÅè êz×à Ô¯ÇÂÁÅÍ Ü×å ×¹ðÈ éÅéÕ îÂÆ Ã¼Ú¶ ×¹ðÈ-ÃÅè ÇìÔÈä Ü×å ù æ¿îäÔÅðÅ, æ¿î Õ¶ Á׿îÆ ×¹ðîÇå îÅð× ç¼ÃäÔÅðÅ ÁÅÇç Á§Çå éÅ Õ¯ÂÆ Ô¯ÇÂÁÅ éÅ Ô¯ò¶×ÅÍ ÃÅÇðÁ» ܹ׻ ÇòÖ¶ ÔÆ è¹Çð è¹ð¿çðÆ ÃÅð¶ Ü×å ù ÇéÃåÅðéÔÅðŠüÚÅ ÃÇå×¹ðÈ ðÈêÆ ÃÅè Ô¯ÇÂÁÅ å» ×¹ðÈ éÅéÕ Ã¼ÚÅ êÅåôÅÔ ÔÆ Ô¯ÇÂÁÅÍ ÃÅð¶ Ü×å ù ÕÆ, ÇÂà îÅå-ñ¯Õ-îÂÆ Ü×å ù ÕÆ, ìñÇÕ ÃÅð¶ ֳ⻠ìzÇÔî³â» ù ÇéÃåÅðéÔÅðÅ Ô¯ÇÂÁÅ å» Ã¼ÚÅ ×¹ðÈ ÃÅè ×¹ðÈ éÅéÕ ÇêÁÅðÅ ÔÆ Ô¯ÇÂÁÅÍ Â¶Ã¶ ×¹ðÈ éÅéÕ ðÈêÆ ÃÅè é¶ çà ׹ðÈ ÜÅî¶ èÅð Õ¶ üÚÅ ×¹ðîÇå îÅð×Æ ×¹ðÈ ÃÅèê¹äÅ êz×àÅÇÂÁÅÍ çÃò¶º ×¹ðÈ ÜÅî¶ ÇòÚ ×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì ÇåzÕÅñ-çðôÆ ÃÇå×¹ðÈ é¶ ÇÂÔ ÇòÚÅð Õ¶ ÇÕ ×¹ðÈ éÅéÕ ðÈêÆ Ã¼Ú¶ ÃÅè ÃÇå×¹ðÈ Çìé» ÇÂà Ü×å ù ÇéÃåÅðéÔÅðÅ æ¿îäÔÅðÅ Ô¯ð Õ¯ÂÆ éÔƺ Ô¯ ÃÕçÅ, ìñÇÕ Á×ÅÔ» ù ÁÅÀ¹ä òÅñ¶ ÕñÆÕÅñ ÇòÖ¶ : Øð Øð ԯǠìËá Ô˺ ðÅîŨ Çåé å¶ Ãð¶ é Õ¯ÀÈ ÕÅîŨ12¨ (çÃî ×z¿æ, ÇéÔÕ¦Õ ÁòåÅð)

îÔ»òÅÕ Áé°ÃÅð Õ¼Ú¶ ÇêÚ¶ Çâ¿íÆ ×¹ðÈ, ×¹ðÈ Øð ÇòÖ¶ Ö¹¿ì» ò»×È¿ À¹×ò Öñ¯ä׶, êð¿å± Ü×å-ÇéÃåÅð¶ çÅ À¹é·»

ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ

寺 Õ¯ÂÆ Õ¿î éÔƺ Ãð¶×ÅÍ Ü×å-ÇéÃåÅðÅ

å» ÕÆ ÕðéÅ ÃÆ, À¹Ô ÁÅêä¶ ÁÅê çÅ

À¹èÅð-ÇéÃåÅðÅ éÔƺ Õð ÃÕä×¶Í ÇÂÃ

ÕðÕ¶ ÁÅêäÆ êðî Á³åðÜÅîåÅ îÂÆ

×¹ð-Ãîð¼æåÅ òÅñÆ ôÕåÆ ç¹ÁÅðÅ, üڶ

×¹ðÈ ÃÅè òÅñÆ Ã¼ÚÆ ÇéÃåÅðÕ êÆó·Æ ¶æ¶

ÔÆ î¹ÕÅ Çç¼åÆÍ Áå¶ ÇÂÔ Áñ½ÇÕÕ ÕñÅ

òðåÅ Çç¼åÆ ÇÕ ×¹ðÈ éÅéÕ ðÈêÆ çö ×¹ðÈ

ÃÅè ÜÅÇîÁ» ÇêÛ¯º Ô¯ð Õ¯ÂÆ òÆ Ü×å

ÇéÃåÅðÕ ×¹ðÈ ÃÅè éÔƺ À¹êܶ×ÅÍ ×¹ðÈ

Øð ÇòÖ¶ ×¹ðÈ éÅéÕ ç¶ åÅð¶ ÇéÃåÅð¶ ԯ¶

×¹ðî¹Ö ×¹ðÇüֻ ç¶ ê³Ü» ç¶ ê¹¿Ü å» Ô¯ä׶

êð À¹é·» ÇòÚ¯º Õ¯ÂÆ òÆ ÇÂÕ ÇÃ¼Ö ×¹ðÇéÃåÅÇðÁÅ ÇÃÖ ×¹ðÈ éÔƺ Ãçž ÃÕ¶×Å, éÅ ÔÆ ×¹ðÈ ðÈê ÃÅè ÕÔÅ ÃÕ¶×Å, ìñÇÕ

¶à îÔ»òÅÕ Áé°ÃÅð, ÒÒÇÂÕ¹ ÇÃÖ¹ ç¹ÇÂ

ÃÅè ÿ׹ ê³Üƺ êðî¶Ã𹨠(íÅÂÆ ×¹ðçÅÃ

ÜÆ, òÅð 13, êÀ¹óÆ 19) ×¹ðÈ éÅéÕ

çÅ ÇéÃåÅÇðÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÇüÖ, ÇÃ¼Ö ÔÆ

ðÔ¶×ÅÍ ÇÂ¼Õ ÇÃ¼Ö ×¹ðÈ ÃðÈê ÃÅè Õç¶ éÔƺ

ìä ÃÕ¶×ÅÍ ÁÇÜÔ¶ ×¹ð-ÇéÃåÅð¶ ԯ¶

ê³Ü» Çüֻ ç¶ ê³¹Ü ÃîÈÔ ÇòÚ ÃzÆ ×¹ðÈ ×z¿æ

ÃÅÇÔì ÜÆ ç¶ åÅì¶ ×¹ð¼ååÅ òÅñÆ Ã¼ÚÆ

ÕñÅ òðå¶×Æ å¶ ÃÆéÅ-ìÃÆéÅ òðåçÆ

ðÔ¶×ÆÍ ÇÂÔ è¹ð-è¹ð¿çðÆ Ã¼ÚŠùîÅð×Æ

×¹ðîÇå îÅð× ÚñÅ Õ¶ üÚÅ è¹ðòÅ ì¿é·

Çç¼åÅÍ Â¶Ã ì¼Þ¶ ԯ¶ è¹ðò¶ 寺 ÁÇ×ÁÅå

ÁéîåÆ ÁÇ×ÁÅéÆ í¶ÖèÅðÆ ÁÅê¶ ìä

ìËᶠÃÅè» é¶ å» ÕÆ ÃìÕ ñËäÅ ÃÆ, ìñÇÕ ×¹ðÈ Øð ÇòÖ¶ ÔÆ Áé¶Õ» Çâ¿í-

èÅðÆ ×¹ðÈ, ×¹ðÈ éÅéÕ Ãç¼ðô ÃÅè-×¹ðÈ

Ô¯ä çÆ ÔîÅÕå Õð ìËá¶ å¶ ÕðÆ Ü»ç¶

ÔéÍ ÔÅñ»ÇÕ ×¹ðÈ éÅéÕ çà ÜÅî¶ô

ÃÇå×¹ðÈ ìÅÞ¯º Ô¯ð ÇÕö ù íÆ ÇÂÔ Ã¼ÚÆ

×¹ð¼ååÅ òÅñÆ êçòÆ êzÅêå éÔÆºÍ Ô¯ðé»

ܹ׻ ÇòÖ¶ å» àÅòƺ àÅòƺ ×¹ð¼ååÅ

òÅñÆ êçòÆ ôÕåÆ ×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì

òðåç¶ ðÔ¶, êz¿å± ÕñÜ¹× ÇòÖ¶ å» êz×à

êÔÅð¶ ÇÂÔ ôÕåÆ ×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì é¶

òðåÅÂÆ, ÜËö ÇÕ íÅÂÆ ×¹ðçÅà ÜÆ çÅ

îÔ»òÅÕ ÔË:

×¹ðî¹ÇÖ ÕÇñ ÇòÇÚ êð×๠ԯÁŨ27¨

(íÅÂÆ ×¹ðçÅà ÜÆ, òÅð 1, êÀ¹óÆ 27)

íÅò î¹ÖÆ ×¹ðÈ, Ãí 寺 Ãz¶ôà ×¹ðÈ, üÚÅ ÃÇå×¹ðÈ, üÚÆ æ¿îäÔÅð ÇéÃåÅðéÔÅð ôÕåÆ òÅñÅ ÃÅè ×¹ðÈ, ×¹ð éÅéÕ

Ãçž ÃÕ¶×Å, éÅ ÔÆ ×¹ðÈ ðÈê ÃÅè ÕÔÅ ÃÕ¶×Å, ìñÇÕ Â¶Ã îÔ»òÅÕ Áé°ÃÅð, ÒÒÇÂÕ¹ ÇÃÖ¹ ç¹Ç ÃÅè ÿ׹ ê³Üƺ êðî¶Ãð¹¨

(íÅÂÆ ×¹ðçÅà ÜÆ, òÅð 13, êÀ¹óÆ 19) ×¹ðÈ éÅéÕ çÅ

ÇéÃåÅÇðÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÇüÖ, ÇÃ¼Ö ÔÆ ðÔ¶×ÅÍ Ç¼Õ

ÃÅð¶ ÔÆ ç¶Ã Õ¯ ç¶ÇÖ ðÇÔú îå Õ¯ÀÈ é ç¶ÖÆÁå êzÅéêåÆ Õ¶¨

ÃzÆ í×òÅé ÕÆ íÅÇ ÇÕzêÅ ÔÈ å¶ Â¶Õ ðåÆ

Çìé° Â¶Õ ðåÆ Õ¶¨1¨21¨

(ÁÕÅñ À¹ÃåÇå, åÉêzÃÅç ÃòËï¶)

¶à çÅ íÅò ÔÆ Ãî¹¼Ú¶ å½ð Óå¶ ÁÅê¯

ÁÅêä¶ îé ç¶ îå¶ Áé°ÃÅð ÁÅ꯺ ìä ìËá¶

Çâ¿íÆ ×¹ðÈÁ» ç¶ êÖ³â çÅ Ö³âä ÕðçÅ

ÔËÍ íÅò ÇÂà ÃòËï¶ çÅ ÇÂÔ ÔË ÇÕ ×¹ðÈ ÃÅÇÔì é¶ ÁÅêäÆ ÇåzÕÅñ-çðÃåŠÿê³é

Á³åð-ÜÅîåÅ ç¹ÁÅðÅ Á¼ÛÆ åð·» Ø¯Ö Õ¶ ç¶Ö ÇñÁÅ ÇÕ ÇÂÔ Ü¯ Ãz¶òó¶ ÃzÅò×Æ ÜËé

îå òÅñ¶ Õ¶òñ ÁÅêäÆ ô¹è êÇòåzåÅ

òÅñÆ ÇÕzÁÅ ÕðÕ¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÃÅè

ÕÔÅÀ¹ºç¶ Ôé Áå¶ ÃÅð¶ ÁÅéîåÆ í¶ÖèÅðÆ Çüè ܯ×Æ ÜåÆ ÜàÅèÅðÆ Áå¶ ÃÈðî¶ ÕÔÅÀ¹ä òÅñ¶ ùð, éð, î¹é Üé, Áé¶Õ» ÁéîåÆ Ã¿å» ç¶ ÃÅð¶ ÇøðÕ¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÿå ìäÅÂÆ Çëðç¶ Ôé, ×¼ñ ÕÆ ÃÅð¶ ÔÆ ÕÅÇÂéÅå ç¶ô ç¶ ÁéîåÆ îå-îå»åð» òÅñ¶ õ¹ç-ÃÅõåÅ, (ÁÅ꯺ ìä ìËá¶) ÃÅè ÿå ÕÔÅÀ¹ºç¶ Ôé, ¶鷻 ÇòÚ¯º ÇÕö é¶ òÆ ÁÅêäÆ êÖ³â-ÇÕzÁÅ ç¹ÁÅðÅ òÅÇÔ×¹ðÈ êzÅäêåÆ ç¶ çðôé éÔƺ ç¶Ö¶Í ÇÂÔ òÅÇÔ×¹ðÈ êzÅéêåÆ çÅ çðôé å» Õ¶òñ À¹ÔÆ òÅÇÔ×¹ðÈ òð¯ÃŶ, è¹ð¯º òÅÇÔ×¹ðÈ

çÆ çð×ÅÔ¯º êáŶ ԯ¶ ×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅðÖ¶ ÃÅè ×¹ðÈ ÔÆ êðå¾Ö ç¶Ö ÃÕç¶ Ôé, ÇÜé·»

ç¶ À¹êð ÃzÆ í×òÅé òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ õÅÃ

ÇÕðêÅ éÅ÷ñ Ô¹¿çÆ ÔËÍ

ÃÅÇÔì êz×à-êÔÅð¶ ÃÅð¶ Ü×å ç¶ ÜÆò»

çÅ ÇéÃåÅðéÔÅðÅ À¹åê³é Ô¯ÇÂÁÅÍ ×¹ðÈ

éÅéÕ ðÈêÆ Ã¼Ú¶ ÃÅè ×¹ð Ãç¼ðô Ô¯ð Õ¯ÂÆ

×¹ðÈ éÔƺ Ô¯ ÃÕçÅÍ ×¹ðÈ éÅéÕ Ã¼ÚÅ

êÅåôÅÔ ÃÚ î¹¼Ú î¹ÖÆ ×¹ðÈ òÅÇÔ×¹ðÈ

ÃîÅé ÔÆ òÅÇÔ×¹ðÈ ÃðÈêÅ ×¹ðÈ ÔËÍ ÇÜåé¶

òÆ ÁéîåÆ ÃÅèó¶ ÁÅê ÁÅêäÆ îå

Áé°ÃÅð ×¹ðÈ ìä ìËᶠÔé, Ãí Çâ¿íÆ Áå¶

í¶ÖèÅðÆ ×¹ðÈ ÔéÍ ÇòÚ¯º Õ¯ÂÆ íÆ Ã¼ÚÅ ×¹ðÈ

éÔƺ ÕÔÅ ÃÕçÅÍ

×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì é¶ ÁÅêä¶

¶à õÅà îõÃÈÃÆ ÇÕðêÅ ÇìÔÈä Áå¶

òÅÇÔ×¹ðÈ ÜÆ Ç¼կ üÚÆ êzÆåÆ Çìé» (Ã¼Ú êz¶î Çìé») À¹êð ç¼Ã¶ ԯ¶ Áé¶Õ» îåîå»åðÆ Çâ¿íÆ ÃÅèÈ ÇÂÕ Õ½âÆ ç¶ Õ¿î ç¶

òÆ éÔÆºÍ ÃÅⶠÔÆ ×¹ðÈ Øð ÇòÖ¶ Áé¶Õ»

ÁÇÜÔ¶ Çâ¿íÆ å¶ êÖ³âÆ ÃÅèó¶ ìä¶ ìËᶠÔé ܯ ÁÅêäÆ îé¯ðæ-ÇüèÆ ñÂÆ Áé¶Õ»

ÜÇ×ÁÅÃÈÁ» ù Õ±ó Õ¶ æÅêó¶ ç¶ ç¶ Õ¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ×¹ðÈ ÃÅè

ÕÔÅÀ¹ºç¶ ÔéÍ ÇÂà ÇìÇè ×¹ðÈ éÅéÕ ðÈêÆ

Á÷ñ¯º Áî𯺠êáŶ üڶ ÃÅè ×¹ðÈ çÆ ðÆÃ

Õð Õ¶ ÁÅêäÅ ñ¯Õ êðñ¯Õ Çò×Åó ìËáç¶

ÔéÍ

×¹ðÈ éÅéÕ ìÅÞ¯º éÅ Õ¯ÂÆ Ã¼ÚÅ ×¹ðÈ

ÃðÈê ÃÅè Ô¯ÇÂÁÅ å¶ éÅ Ô¯ò¶×ÅÍ

íÅÂÆ Õ¹ñìÆð ÇçØ, à¯ð»à¯

ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ çÅ ÕÇñÜ°×

ÇòÚ ÁÅ×îé ÇÂÕ îÔÅé ØàéÅ ÔË Ü¯

ÇÕ ÁÅåîÕ ç¹éÆÁÅ ÇòÚ å» ö÷ì

ìðêÅ ×ÂÆ ÃÆ êð ÇÂà ÇçzôàîÅé óÃÅð

ç¶ ñ¯Õ» é¶ ÔÅñ¶ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ

çÆ ÕÆîå êÈðÆ åð·» éÔƺ ÜÅäÆÍ ÇÂö

ÕðÕ¶ ÔÆ ÁÅéîåÆÁ» ç¶ îé» ÇòÚ ÔÆ

éÔƺ, ìñÇÕ ÇÃ¾Ö ÇòçòÅé» ç¶ îé»

ÇòÚ òÆ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ ç¶

ÃzÆ î¹ÖòÅÕ Áå¶ í¼à» ç¶

Ãò¾ÂÆÁ» ÇòÚ Ãí 寺 êÇÔñ»

å» ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÃÅÇÔì

ÜÆ ù òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ ç¶ çð Óå¶

êðòÅé Ô¯ÇÂÁÅ Òí×åÓ ç¾ÇÃÁÅ

Ç×ÁÅ ÔË, ë¶ð ÒÃÇå×°ðÈÓ ÕÇÔ

Õ¶ òÇâÁÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅ ÔË Áå¶

ÁÖÆð ÇòÚ ÒÒÁÅÇê éÅðÅÇÂä°ÓÓ

ÔÆ ç¾ÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ Ã¯ ÃzÆ

×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÃÅÇÔì ÜÆ Çܾæ¶

òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ ç¶ Òôz¯îäÆ í×åÓ

Ôé, À°æ¶ ÒÃÇå×°ðÈÓ òÆ Ôé

Áå¶ ÕîÅñ çÆ ×¼ñ ÔË ÇÕ À°Ô

Ö¹ç ÒòÅÇÔ×°ðÈÓ çÅ ðÈê òÆ ÔéÍ

ÇÂÔ ÇÕà åð·» î¹îÇÕé ÔË, ÇÂÔ

ÃÅⶠòÅÃå¶ ÃîÞäÅ î¹ôÇÕñ ÔË

ÇÕÀ°ºÇÕ ÃÅâÆ Ã¹ðÇå ÔÅñ¶ À°µÚÆ

éÔƺ À°áÆ êð ÇÂÃ ç¶ ìÅòÜÈç

ÃÅù ×°ðìÅäÆ ç¶ ë¹ðîÅé»

Óå¶ ïÕÆé ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË

ÇÕÀ°ºÇÕ ×°ðìÅäÆ ÔÆ å¼å-üÚ

ÔËÍ ÃÇÚÁÅð ×°ðÇÃ¾Ö À°Ô ÔË Ü¯

×°ðìÅäÆ ç¶ Ô°Õî» Áå¶ ìÚé»

Óå¶ êÈðÅ ïÕÆé ð¾Ö¶Í

ÃÔÆ îðåì¶ ìÅð¶ í°ñ¶Ö¶ ÔéÍ ÁÅåîÕ

ÜÆòé 寺 Çòðò¶ ÕÂÆ ÇòçòÅé ÃzÆ ×°ðÈ

éÅéÕ ç¶ò ÜÆ ù ÒÇÂÕ îÔÅé îé°¼ÖÓ

ÕÇÔä ÇòÚ ÔÆ ×°ðÈ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ

ìÔ°å òÇâÁÅÂÆ ÃîÞç¶ Ôé, ÜçÇÕ Ô¯ð ÕÂÆ ÇòçòÅé ×°ðÈ ÃÅÇÔì ù ÇðëÅðîð

(ùèÅðÕ) ÔÆ çÃç¶ ÔéÍ ÕÂÆ ôðèÅ

ð¼Öä òÅñ¶ ×°ðÇþÖ, ×°ðÈ ÃÅÇÔì ù

ìÔ°å ò¾â¶ í×å ÃîÞç¶ Ôé ܯ ÇÕ áÆÕ

ÔË êð ÇÂÔ êÈðÅ Ã¾Ú éÔƺ ÔËÍ ×¾ñ ÕÆ, ÇÜ§é¶ çÅé¶, úéÆÁ» ÔÆ À°é·» çÆ î¼å»

êð ÇÂé·» ÇòÚ¯º Õ¯ÂÆ òÆ ×°ðÈ ÃÅÇÔì

çÆ ÔÃåÆ ìÅð¶ ÃÔÆ ÇìÁÅé Õðé 寺

ÁÃîð¾æ ÔÆ ÇðÔÅ ÔËÍ ÁÃñ ×¾ñ ÇÂÔ

ÔË ÇÕ ÷îÆé Óå¶ ð¶º×ä òÅñÆ ÕÆóÆ

ù ܶÕð Õ¯ÂÆ ê¹¾Û¶ ÇÕ À°µÚ ÁÃîÅé

Óå¶ À°âÅðÆÁ» îÅðé òÅñ¶ ê³ÖÆÁ» çÆ

×Çå ÇîÇå ÕÆ ÔË? å» ç¾Ã¯ À°Ô ÕÆóÆ

ÕÆ ÇìÁÅé Õð ÃÕçÆ ÔËÍ ÇìñÕ°ñ

ÇÂÔ¯ ÔÆ ÔÅñå ÇÂà åzË×°äÆ îÅÇÂÁÅ

éÅñ Çñ¾ìóÆ Ô¯ÂÆ Ô¯ÛÆ îÇå òÅÇñÁ»

çÆ ÔËÍ ÁÃƺ Áñê¼× ÜÆò, Ãðì¼×

ÃÇå×°ð» ìÅð¶ ÕÆ ÕÇÔ ÃÕç¶ Ô»Í ÇÂÃ

ñÂÆ çðÕÅð ÔË ÇÕ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò

ÜÆ ìÅð¶ Áå¶ À°é·» ç¶ îðåì¶ ù ÃîÞä

ñÂÆ ×°ðìÅäÆ çÆ Ã¶è ñÂÆ ÜÅò¶Í

Ãî¼×ð ìÅäÆ ÇòÚ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò

ÜÆ ìÅð¶

ÃÅÇÔì ÜÆ ù òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ ç¶ çð

êðòÅé Ô¯ÇÂÁÅ Òí×åÓ ç¾ÇÃÁÅ

ÔË, ë¶ð ÒÃÇå×°ðÈÓ ÕÇÔ Õ¶ òÇâÁÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅ ÔË Áå¶ ÁÖÆð ÇòÚ ÒÒÁÅÇê éÅðÅÇÂä°ÓÓ ÔÆ ç¾ÇÃÁÅ Ç×ÁÅ

ÔËÍ Ã¯ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÃÅÇÔì ÜÆ

ÇÜ¾æ¶ òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ ç¶ Òôz¯îäÆ í×åÓ

Ôé, À°æ¶ ÒÃÇå×°ðÈÓ òÆ Ôé Áå¶ ÕîÅñ

çÆ ×¼ñ ÔË ÇÕ À°Ô Ö¹ç ÒòÅÇÔ×°ðÈÓ çÅ

ðÈê òÆ ÔéÍ ÇÂÔ ÇÕà åð·» î¹îÇÕé ÔË, ÇÂÔ ÃÅⶠòÅÃå¶ ÃîÞäÅ î¹ôÇÕñ ÔË

ÇÕÀ°ºÇÕ ÃÅâÆ Ã¹ðÇå ÔÅñ¶ À°µÚÆ éÔƺ

À°áÆ êð ÇÂÃ ç¶ ìÅòÜÈç ÃÅù ×°ðìÅäÆ

ç¶ ë¹ðîÅé» Óå¶ ïÕÆé ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ

ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ ×°ðìÅäÆ ÔÆ å¼å-Ã¼Ú ÔËÍ

ÃÇÚÁÅð ×°ðÇÃ¾Ö À°Ô ÔË Ü¯ ×°ðìÅäÆ

ç¶ Ô°Õî» Áå¶ ìÚé» Óå¶ êÈðÅ ïÕÆé

ð¾Ö¶Í Ǿ毺 å¼Õ ïÕÆé ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ

ܶÕð ×°ðÇÃ¾Ö ç¶ Ç×ÁÅé dzçð¶ ÇÜò¶º ÇÕ Á¼Ö», Õ³é, é¼Õ ÁÅÇç Õ°Þ Ô¯ð

ôÅÔçÆ íðç¶ Ô¯ä Áå¶ ×°ðìÅäÆ çÅ ë¹ðîÅé Õ°Þ Ô¯ð Ô¯ò¶ å» ×°ðÇÃ¾Ö ù ÁÅêä¶ Ç×ÁÅé dzçÇðÁ» ù Û¼â Õ¶ ×°ðÈ ÃÅÇÔì ç¶ ë¹ðîÅé» Óå¶ ÇÂåîÅå¯ÇÂåìÅð ð¼ÖäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ

ÇÂÔ Ü¯ ÇÃzôàÆ çÆ ðÚéÅ ÔË, À°Ô òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ é¶ Ö¹ç ÕÆåÆ ÔË Áå¶ ÁÇåÁ³å çÅéÅÂÆ (ÇÃÁÅäê) éÅñ ÕÆåÆ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ å» Çìì¶Õ Áå¶ ÇòÚÅð ç¶ ÃÅ×ð ÔéÍ ÇÂÔ À°åêåÆ òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ çÅ ÇÂÕ Ö¶ñ ÔË Áå¶ ÇÂà ֶñ ÇòÚ ÃÅðÆ ç¹éÆÁÅ ù îÅÇÂÁÅ ðÅÔƺ À°é·» é¶ íðîÅ Û¾ÇâÁÅ ÔËÍ Ü¯ òÆ Üé ÚÅÔ¶ îÅóÅ, Ú³×Å, À°µÚÅ, éÆò», êÅêÆ, ê¹³éÆ ÁÅÇç ÇçÃçÅ ÔË, Ãí îÅÇÂÁÅ Áå¶ ÔÀ°îË ç¶ ×¶ó ÇòÚ ÔËÍ ò¼â¶-ò¼â¶ î÷·ì Áå¶ èðî òÆ ÔÀ°îË çÅ ÔÆ êÃÅðÅ Ôé, ÇÜà ÕðÕ¶ ÇÂé·» ç¶ Áé°ïÅÂÆ Ú¹ðÅÃÆ ÇòÚ ÔÆ ëö ðÇÔ³ç¶ Ôé, Õç¶ òÆ î¹Õå éÔƺ Ô°³ç¶Í

ÇÂÔ îÅÇÂÁÅ ÁÇå-êzìñ ÔË Áå¶ ÇÂÃ

îÅÇÂÁŠ寺 ÇéÕñä ñÂÆ òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ

é¶, ÁÅêäÅ ÔÆ ×°ðÈ ðÈê ÁÃæÅêå ÕÆåÅ

ÔË Áå¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÁÅêä¶ ÇÂà װðÈ

ðÈê ç¶ êzÅÇÂä Õð Çç¾åÅ ÔË; ÇÂö ÕðÕ¶

ÔÆ òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ çÅ ÇÂÕ À°µåî ×°ä

ÔË ÇÕ À°Ô ÒÒ×°ðêzÃÅÇçÓÓ Ôé íÅò ×°ðÈ

ÜÆ çÆ ÇÕðêÅ ç¹ÁÅðÅ Çîñç¶ ÔéÍ ÇÂÔ

ܯ òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ çÅ ×°ðÈ ðÈê ÔË, ÇÂö ù

ÔÆ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ ÕÇÔ³ç¶ ÔéÍ

ÇÕÀ°ºÇÕ ×°ðÈ ÜÆ é¶ ç¹éÆÁÅ çÅ À°èÅð

Õðé çÅ Çîôé ÁÅêä¶ ÇÃð ÇñÁÅ ÔË

Áå¶ ÇÂÔ Çîôé ÃÇåéÅî ç¹ÁÅðÅ êÈðÅ

ÕÆåÅ ÜÅäÅ ÔË, ÇÂà ÕðÕ¶ ÇÂÔ ñÅ÷îÆ

ÃÆ ÇÕ ×°ðÈ ÃÅÇÔì Ö¹ç éÅî éÅñ íðêÈð

Áå¶ ÃðôÅð Ô¯äÍ íÅò¶ºÇÕ ÃÇå×°ðÈ, éÅîÆ òÅÇÔ×°ðÈ Áå¶ ×°ðîÇå éÅî ÇòÚ

Õ¯ÂÆ ëðÕ éÔƺ ÔË êð ë¶ð òÆ ÇÂà óÃÅð

çÆ ðÆå ð¾ÖÇçÁ» Ô¯ÇÂÁ» ÇÂà óÃÅð Óå¶

ÁòåÅð èÅðé 寺 ìÅÁç, êÇÔñ» ×°ð»

é¶ ÁÅê éÅî çÆ ÁæÅÔ ÕîÅÂÆ ÕÆåÆÍ

Ô¯ð ÜÆò» ù éÅî çÅ ðÃåÅ ÇçÖÅÀ°äÅ

åç ÔÆ Ã³íò ÃÆ Ü¶Õð ×°ðÈ ÃÅÇÔì é¶

ì÷Åå¶ Ö¹ç éÅî çÅ ðÃåÅ åËÁ ÕÆåÅ

Ô°³çÅÍ ÇÂà ç¹éÆÁÅ ÇòÖ¶ ÁòåÅð èÅðé

寺 ìÅÁç, êÇÔñ» ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò

ÜÆ é¶ ÁæÅÔ ÕîÅÂÆ éÅî çÆ ÕÆåÆ Áå¶

ÇÂö ÕðÕ¶ ÔÆ Ç÷³ç×Æ ç¶ Ú½æ¶ çÔÅÕ¶

ÇòÚ ÜÅ Õ¶ ç¹éÆÁÅ ÇòÚ ×°ðîÇå çÅ

êzÚÅð ÁÅð³í ÕÆåÅÍ ÇÂà ìÅð¶ íÅÂÆ

×°ðçÅà ÜÆ é¶ ìÔ°å ÖÈìÃÈðå ÇñÇÖÁÅ

ÔË :

êÇÔñÅ ìÅì¶ êÅïÅ ìÖù çÇð ÇêÛ¯ ç¶

ÇëÇð ØÅÇñ ÕîÅÂƨ

ð¶å° ÁÕ° ÁÅÔÅð° ÕÇð ð¯óÅ ÕÆ ×°ð ÕðÆ

ÇòÛÅÂƨ

íÅðÆ ÕðÆ åêÇÃÁÅ òⶠíÅ×° ÔÇð ÇÃÀ°

ìÇä ÁÅÂƨ

ìÅìÅ êËèÅ ÃÚÖ³Çâ éÀ° ÇéÇè éÅî¹

×ðÆìÆ êÅÂƨ

(íÅÂÆ ×°ðçÅà ÜÆ, òÅð 1, êÀ°óÆ 24)

ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ é¶ ÁòåÅð

èÅð Õ¶ êÇÔñ» ÁÅê éÅî çÆ ÁæÅÔ

ÕîÅÂÆ ÕÆåÆÍ ìÖô° (ìÖÇôô) å»

çð 寺 êÇÔñ» ÔÆ ÃÆ íÅò êÇÔñ» ÔÆ

òÅÇÔ×°ðÈ ÃðÈê Ãé, êð ÇÂà ç¹éÆÁÅ

ÇòÚ ÁÅ Õ¶ ÇÂà ç¹éÆÁÅ òÅñÆ ðÆÇå

ÁêéÅÀ°ºÇçÁ» Ô¯ÇÂÁÅ êÇÔñ» ÁÅê

éÅî çÆ ÕîÅÂÆ ÕðÕ¶ Áå¶ ÒÒð¶å° ÁÕ°

ÁÅÔÅð°ÓÓ ÕÆåÅ íÅò ð°¼ÖŠù¼ÕÅ ÖÅ

Õ¶, ð¯ó» çÆ ÇòÛÅÂÆ ÕÆåÆ íÅò ýäÅ

ÕÆåÅ ÔÆ éÔƺ ìñÇÕ ÃçÅ ÜÅ×ç¶ ÔÆ

ðÔ¶ Áå¶ éÅî çÆ ÕîÅÂÆ Õðé ÇòÚ ÔÆ

ñ¾×¶ ðÔ¶ ÇÜà ÕðÕ¶ ÇÂà ç¹éÆÁÅ ÇòÚ

ØÅñÆ Ô¯ÂÆ ÕîÅÂÆ ÕðÕ¶ ÔðÆ òÅÇÔ×°ðÈ

ÇÃÀ°º À°é·» çÆ ìÇä ÁÅÂÆ Áå¶ ë¶ð Ǿ毺

ÃÚÖ³Çâ ÇòÖ¶ À°é·» çÆ ×³îåÅ Ô¯ÂÆ íÅò

òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ ç¶ çð Óå¶ ÜÅ Õ¶ ÕìÈñåÅ

ÔÅÃñ ÕÆåÆ Áå¶ À°æ¯º Ô°Õî ñË Õ¶ ë¶ð

èðÇå ñ°ÕÅÂÆ ù ïèäÅ ÕÆåÅÍ íÅò¶º ÃzÆ

×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ å» ×¯Çì³ç ðÈê Ôé

Áå¶ ÁÅÇç 寺 ÔÆ òÅÇÔ×°ðÈ ÇòÚ ñÆé

Ôé êð ÇÂà óÃÅð ç¶ ñ¯Õ» ù åÅðé

ñÂÆ ÇÂà óÃÅð Óå¶ ×°ðîÇå éÅî çÆ

ÕîÅÂÆ ÕðÕ¶ ÃÚÖ³Çâ ÇòÖ¶ ׳îåÅ

ÕÅÇÂî ÕðéÆ ÷ðÈðÆ ÃÆ å» ÇÕ ñ¯Õ»

çÅ ÃÚÖ³Çâ ÇòÖ¶ ÜÅä çÅ ðÃåÅ Ö¹¾ñ·

ÃÕ¶Í ÇÂà ÁòåÅð ÇòÚ ÕîÅÂÆ ÕðÕ¶

ÔðÆ ÇÃÀ°º ìÇä ÁÅÀ°ä çÅ ÇÂÔ íÅò

éÔƺ ÔË ÇÕ êÇÔñ» ÔðÆ éÅñ À°é·» çÆ

éÔƺ ÃÆ ìäÆ Ô¯ÂÆ ìñÇÕ ÇÂÔ íÅò ÔË

ÇÕ ÇÂ¾æ¶ ÇÂà ç¹éÆÁÅ ÇòÚ ÁòåÅð

èÅð Õ¶ ×°ð» é¶ éò¶º ÇÃÇðúº éÅî çÆ

ÇÃèÆ ÕÆåÆ; ç¹éÆÁÅ ù öè ç¶ä ñÂÆÍ

ìÅÕÆ ç¶ òñÆ, ÁÀ°ñƶ, êÆð, êËö³ìð, ÁòåÅð ÁÅÇç å» Ã³ÃÅðÆ è³ÇèÁ» ÇòÚ

ñ¾×¶ ðÔ¶ Áå¶ ÁÚÅéÕ ÇÂÕ Ççé À°é·»

é¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÁòåÅð Ü» êËö³ìð

ÁËñÅé Õð Çç¾åÅÍ çÈܶ êÅö ÃzÆ ×°ðÈ

éÅéÕ ç¶ò ÜÆ é¶ Ç÷³ç×Æ ç¶ ÕÂÆ

çÔÅÕ¶ íÅðÆ åê¾ÇÃÁÅ ÕÆåÆ Áå¶ ë¶ð

òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ ç¶ Ô°Õî éÅñ ÇÂà ç¹éÆÁÅ

ÇòÚ ÃÇåéÅî çÅ Ú¼Õð ë¶ÇðÁÅÍ Ô¯ð

ç¶Ö¯, Ô¯ð Õ¯ÂÆ òÆ êËö³ìð Ü» ÁòåÅð

ÁÅêä¶ Üéî ÁÃæÅé 寺 ìÅÔð ÜÅ Õ¶

êzÚÅð Õðé éÔƺ Ç×ÁÅ ÇÜà 寺 Çþè

ÔË ÇÕ À°Ô Ãî¹¼Ú¶ Ü×å òÅÃå¶ éÔƺ

Ãé ÁŶ ÜçÇÕ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò

ÜÆ é¶ éÀ°º Ö³â ÇêzæòÆ ÇòÖ¶ ÜÅ Õ¶ þڶ

èðî çÅ Ô¯ÕÅ ç¶ Õ¶ ñ¯Õ» ù ×°ðîÇå ç¶

ÁÅ×îé çÆ ÃÈÚéÅ Çç¾åÆ Áå¶ ÃÅðÆ ÔÆ

寺 êÇÔñ» ÁÅê ×°ðîÇå í×åÆ ÕÆåÆ

Áå¶ ×°ðîÇå éÅî ù ÇÃè ÕÆåÅÍ À°é·»

é¶ ÒÒíÅðÆ ÕðÆ åêÇÃÁÅÓÓ ÇÜà ÕðÕ¶ À°Ô

Ãí 寺 ò¾â¶ í×å ÔéÍ À°Ô ÃÇå×°ðÈ

ÇÂà ÕðÕ¶ Ôé ÇÕ À°é·» ù ÃÚÖ³Çâ 寺

òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ òñ¯º æÅêóÅ ç¶ Õ¶ èðÇå

ñ¯ÕÅÂÆ ù ïèä ñÂÆ ÒÃÇå×°ðÈÓ æÅÇêÁÅ

Ç×ÁÅ ÔËÍ À°Ô òÅÇÔ×°ðÈ ÇÂà ÕðÕ¶ Ôé

ÇÕ òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ é¶ ÁÅê ÔÆ, ÁÅêäÅ ×°ðÈ ðÈê ðÇÚÁÅ ÔË Áå¶ ÇÂÔ ×°ðÈ ðÈê êÈðÆ åð·» òÅÇÔ×°ðÈ éÅñ úÇå ê¯Çå ÔË; ÇÂà åð·» úÇå ê¯Çå ÔË ÇÕ Õ¯ÂÆ À°é·» ù Çí³é éÔƺ Õð ÃÕçÅÍ Ô¯ð å» Ô¯ð, ×°ðî¹Ö ÇêÁÅð¶ ê³Çâå ÕðåÅð ÇÃ³Ø ÜÆ çÅÖÅ ç¶ Õæé Áé°ÃÅð, òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ é¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÁÅêä¶ ×°ðÈ ðÈê ç¶ êðå³åz íÅò ÁèÆé ð¾ÇÖÁÅ ÔË, ÇÜà ÕðÕ¶ òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ çÅ ÇÂÕ ×°ä ÔË ÇÕ À°Ô ÒÒ×°ðêzÃÅÇçÓÓ ÔéÍ òÅÇÔ×°ðÈ

ÜÆ À°Ã ù Çîñç¶ Ôé ÇÜà Óå¶ ÃzÆ ×°ðÈ

éÅéÕ ç¶ò ÜÆ çÅ îé ìÆà ÇìÃò¶ î³é¶ Áå¶ éÅ å» òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ ÇÃ¾è¶ ÇÕö ù Çîñç¶ Ôé Áå¶ éÅ ÔÆ ÇÕö Ô¯ð ðÇÔìð çÆ ÇòÚ¯ñ×Æ ðÅÔƺ Çîñç¶ ÔéÍ Õ¶òñ Áå¶ Õ¶òñ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ çÃî¶ô ÜÆ çÆ ÇÕðêÅ éÅñ ÔÆ ÇÕö ÜÆò ù Çîñç¶ ÔéÍ

Ô°ä ÇòÚÅð Õðç¶ Ô» ×°ðìÅäÆ ç¶ Õ°Þ Õ° ôìç» çÆ, ÇÜé·» 寺 ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ çÆ ÔÃåÆ ìÅð¶ ÃÔÆ Áå¶ êzîÅäÆÕ ÜÅäÕÅðÆ ÇîñçÆ ÔË: Üé° éÅéÕ° í×å° çÇð å°Çñ ìzÔî ÃîÃÇð Â¶Õ ÜÆÔ ÇÕÁÅ ìÖÅé˨ Ô» ÇÕ ìÇñ ìÇñ ìÇñ ìÇñ Ãç ìÇñÔÅÇð¨1¨

(Ãòï¶ ÃzÆ î¹ÖìÅÕ· îÔñÅ 5, ê³éÅ: 1385)

(×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ, òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ ç¶ çð Óå¶ êðòÅé ԯ¶ í×å Üé Ôé, Áå¶ ìzÔî òÅÇÔ×°ðÈ ç¶ ÔÆ å°¼ñ ÃîÃÇð Ôé, ÇÂà ÕðÕ¶ ÇÂÕ ÜÆí À°é·» ìÅð¶ ÕÆ ìÖÅé¶ íÅò ÕÔ¶Í ìà հðìÅé, Õ°ðìÅé, Õ°ðìÅé, Õ°ðìÅé Áå¶ ÃçÅ Õ°ðìÅé ÔÆ ÜÅÂƶ)Í

À°êðñ¶ ×°ðòÅÕ å¯º Çþè ÔË ÇÕ ×°ðÈ

ïèé

ÜÆ Õ¶òñ í×å ÔÆ éÔƺ Ôé ìñÇÕ

ìzÔî òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ ç¶ ÃîÃÇð íÅò À°é·»

çÅ ÔÆ ðÈê ÔéÍ ÇÂà ìÅäÆ ÇòÚ Á¾×¶ ÜÅ

Õ¶ Ô÷Èð ÃzÆ ê³Úî¶ô ÇêåÅ ÜÆ ë¹ðîÅÀ°ºç¶

Ôé ÇÕ ÔðÆ ðÈê ×°ðÈ éÅéÕ ù ÇÜà é¶

òÆ êðÇÃÁÅ ÔË, À°Ô ܳîä îðé 寺

ðÇÔ Ç×ÁÅ ÔË, íÅò À°Ã çÅ Üéî îðé

ÇéòÅÇðÁÅ Ç×ÁÅ ÔË:

ÔÇð ×°ð° éÅéÕ° ÇÜé êðÇÃÁÀ° Çà Üéî

îðä ç¹Ô æ¶ ðÇÔú¨5¨

(Ãòï¶ ÃzÆ î¹ÖìÅÕ· îÔñÅ 5, ê³éÅ: 1386)

ÇÂé·» ÃòÂÆÁ» çÆ ÁÖÆðñÆ êÀ°óÆ

ÇòÚ Ô÷Èð ÃzÆ ×°ðÈ ê³Úî êÅÇåôÅÔ

ë¹ðîÅÀ°ºç¶ Ôé ÇÕ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò

ÜÆ çÅ ÁÅ×îé ÇÂà åð·» Ô¯ÇÂÁÅ ÇÜò¶º

Ôé¶ð¶ ÇòÚ å¶Ü ÇÚðÅö Ü× ÇêÁÅ Ô¯ò¶

Áå¶ Ãí ÕÇñÜ°× çÆ ñ°ÕÅÂÆ À°èð ×ÂÆ

ÔËÍ ÃÅð¶ óÃÅð ÇòÚ êz×à Ô¯ Ç×ÁÅ ÔË

ÇÕ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ Üé òÆ Ôé,

ÃÇå×°ðÈ òÆ Ôé Áå¶ êÅðìzÔî òÆ ÔéÍ

ìÇñú ÚðÅ×° Á³è·Åð îÇÔ Ãí ÕÇñ

À°èðÆ ÇÂÕ éÅî èðî¨

êz×à° Ã×ñ ÔÇð íòé îÇÔ Üé° éÅéÕ°

×°ð° êÅðìzÔî¨9¨

(Ãòï¶ ÃzÆ î¹ÖìÅÕ· îÔñÅ 5, ê³éÅ : 1387)

ÕËÃÅ ÖÈìÃÈðå ×°ðòÅÕ ÔË Ü¯ ÇÕ ×°ðÈ

ÃÅÇÔì ÜÆ ù Üé, ×°ðÈ Áå¶ êÅðìzÔî

çðÃÅ ÇðÔÅ ÔËÍ Ü¶Õð ÇèÁÅé éÅñ

ÇòÚÅÇðÁÅ ÜÅò¶ å» ÇÂÔ À°êð¯Õå

×°ðòÅÕ ÇÂÕ íÇò¾Öå òÅÕ ÔËÍ ×°ðÈ

ÃÅÇÔì ë¹ðîÅÀ°ºç¶ Ôé ÇÕ ÒÒÃí ÕÇñ

À°èðÆÓÓÍ ÒÒÀ°èðÆÓÓ í±åÕÅñ çÆ ÇÕÇðÁÅ

ÔË, ÇÜà çÅ íÅò ÔË ÇÕ ÃÅðÆ ÕÇñÜ°×

çÆ ñ°ÕÅÂÆ À°èð ×ÂÆ ÔË, íÅò ÃÅðÆ

ñ°ÕÅÂÆ çÅ À°èÅð Ô¯ Ç×ÁÅ ÔË, Ô¯

Ú¹¾ÇÕÁÅ ÔËÍ ôðèÅòÅé ×°ðÇþֻ ù å»

ÇÂÔ ê³ÕåÆ Á¾Ü òÆ Ã¼Ú êzåÆå Ô°³çÆ ÔË

êð Ô¯ð ñ°ÕÅÂÆ ù ÇÂà ê³ÕåÆ çÆ ÕÆîå

À°Ã ò¶ñ¶ êåÅ ñ¾×¶×Æ Ü篺 íÇò¾Ö ÇòÚ

ÃÅðÆ ñ°ÕÅÂÆ çÅ À°èÅð Ô¯ Ç×ÁÅÍ

ÁÇçzôà ÁÅåÇîÕ ç¹éÆÁÅ ÇòÚ å» ×°ðÈ

ÃÅÇÔì ç¶ ÁÅ×îé Óå¶ ÔÆ ×°ð» çÆ ç¯ÔÆ

Çëð ×ÂÆ ÃÆ ÇÕ ÃÅðÆ ç¹éÆÁÅ çÅ À°èÅð

Ô¯ Ç×ÁÅ ÔË êð ÇÂÃ

Õ¶, Ô¯ðé» ù êzì¯èé ïèé

寺 êÇÔñ» ÁÅê ×°ðîÇå

í×åÆ ÕÆåÆ Áå¶ ×°ðîÇå

éÅî ù ÇÃè ÕÆåÅÍ À°é·» é¶

ÒÒíÅðÆ ÕðÆ åêÇÃÁÅÓÓ

ÇòÚ ðÅÜ Ü¯× îÅÇäÁÅ ÔËÍ ÇÂà ÇÖÁÅñ

ù ÃÅìå ÕðçÆÁ» Õ°Þ Õ° ê³ÕåÆÁ»

ê¶ô Ôé ÜÆ, êð êÈðÆ åëÃÆñ ñÂÆ êÈð¶

ÃòÂƶ êó·é¶ Áå¶ ÇòÚÅðé¶ ñ¯óƺç¶

Ôé :

×ÅòÇÔ Ç³çzÅÇç í×å êzÇÔñÅÇçÕ

ÁÅåî ðù ÇÜÇé ÜÅÇäú¨...2¨ (ê³éÅ: 1389)

×ÅòÇÔ ÕÇêñÅÇç ÁÅÇç ܯ׶ùð

Áêð³êð ÁòåÅð òð¯¨

×ÅòË Üîç×Çé êðÃðÅî¶Ã¹ð Õð Õ°áÅð°

ðØ° å¶Ü° ÔÇðú¨

À°è½ ÁÕzÈð° Çìçð° ×°ä ×ÅòË ÃðìÅåî¹

ÇÜÇé ÜÅÇäú ¨

ÕÇì Õñ ùÜù ×ÅòÀ° ×°ð éÅéÕ ðÅÜ°

ܯװ ÇÜÇé îÅÇäú¨4¨ (ê³éÅ: 138990)

Ô¯ð å» Ô¯ð, ÕÇñÜ°× ç¶ êzÇþè

êð ×°ðÇþֻ ç¶ íÅ çÆ å» ÇÂà ê³ÕåÆ çÅ Ã¼Ú òÅêð Ú¾¹ÇÕÁÅ ÔË ìà ÇÂà óÃÅð ÇòÚ êz×à ÔÆ éÔƺ Ô¯ÇÂÁÅ êð ÇÂÕ

Ççé Áò¾ô êz×à Ô¯ ÜÅäÅ ÔËÍ

Ü篺 ÃòÂƶ îÔñ¶ êÇÔñ¶ Õ¶ ÇòÚÅðç¶ Ô» å» ì¹èÆ ÚÇÕzå ðÇÔ Ü»çÆ

ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂé·» ÃòÂÆÁ» ÇòÚ ÁÇÜÔ¶

ÁÅåÇîÕ Ã¼Ú Ççzó·Å¶ ׶ Ôé ܯ ÇÕ

ÃÅⶠòñ¯º ÇüÖÆ Ô¯ÂÆ ÇòÇçÁÅ ç¶ À°ñà

ÔËÍ ÁÃƺ ÃÅð¶ ÇÂÔ¯ ÔÆ êó·ç¶ ÁŶ Ô»

ÇÕ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ å» Ã§é

1469 ÇòÚ êz×à ԯ¶ Ôé, Áå¶ À°é·»

寺 êÇÔñ» ÕÂÆ Ô¯ð í×å ԯ¶ Ôé ܯ

ÇÕ Ã¼Ú ù êzÅêå Õð Ú¾¹Õ¶ Ôé êð Ü篺

ÇÂé·» ÃòÂÆÁ» ù êó·ç¶ Ô» å» êó· Õ¶

ÔËðÅéÆ Ô°³çÆ ÔË ÇÕ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò

ÃÅÇÔì ÜÆ ç¶ ÁÅ×îé 寺 êÇÔñ» ԯ¶

í×å ÇÕò¶º ×°ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì ÜÆ çÅ

×°ä×Åä Õð ðÔ¶ ÔéÍ ÇÂé·» ÃòÂÆÁ»

ÇòÚ çðÃÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅ ÔË ÇÕ ê¹ðÅä¶

í×å, ÕìÆð ÜÆ, ðÇòçÅà ÜÆ, éÅîç¶ò ÜÆ Áå¶ ì¶äÆ ÜÆ, ÇÜé·» ù ÃÅⶠÇòçòÅé ìó¶ íÅò¹Õ Ô¯ Õ¶ ÇÂÔ ÃÅìå ÕðéÅ ñ¯Úç¶ Ôé ÇÕ À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê ÔÆ, ÃÇå×°ðÈ ÜÆ çÆ ÃÔÅÇÂåŠ寺 ìöËð ÔÆ, òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ å¼Õ êÔ°³Ú ׶ Ãé, òÆ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ çÅ Üà ×ÅÀ°ºç¶ ç¾Ã¶ ׶ Ôé: ×°ä ×ÅòË ðÇòçÅù í×å° ÜËç¶ò Çåzñ¯Úé¨ éÅîÅ í×å° ÕìÆð° ÃçÅ ×ÅòÇÔ Ãî ñ¯Úé¨...¨8¨ (ê³éÅ: 1390)

î½ÜÈçÅ ÇòçòÅé» çÅ ÇòÚÅð ÔË ÇÕ í×å ÕìÆð ÜÆ, í×å éÅîç¶ò ÜÆ Áå¶ Ô¯ð í×å ÃÅÇÔìÅé ÇÜé·» çÆ ìÅäÆ ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ ÇòÚ çðÜ ÔË, ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ å¯º êÇÔñ»

ԯ¶ Ôé êð À°Ô ÇÂÔ éÔƺ ÃîÞç¶ ÇÕ

ܶÕð ÇÂÔ í×å êÇÔñ» ԯ¶ Ô°³ç¶ å»

ÇÂÔ è¹ð ÃÚÖ³Çâ ÇòÖ¶, Çܾ毺 ÇÂÔ è¹ð

ÕÆ ìÅäÆ ÇñÁŶ Ãé, ÇÕò¶º êÔ°³Ú ׶Í

ÃÇå×°ðÈ å» ÇÂÕ ÔÆ ÔË Áå¶ À°Ô ÃzÆ ×°ðÈ

éÅéÕ ç¶ò ÜÆ ÔËÍ Ô¯ð Õ¯ÂÆ ÃÇå×°ðÈ éÅ

Ô¯ÇÂÁÅ ÔË éÅ Ô¯ò¶×Å ÇÕÀ°ºÇÕ Ã¾Ú å»

ÇÂÕ ÔÆ Ô°³çÅ ÔËÍ ÁÕÅñ ê¹ðÖ òÆ

í×å À°Ã ×°ðÈ éÅéÕ

Üà ×Å ðÔ¶ Ôé ÇÜÃ é¶ ÇÂà óÃÅð

ÇÂÕ ÕîÅñ çÆ ê¹ÃåÕ ÔËÍ Ç×ÁÅéÆ

ÜÆ ù íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇóØ

ÜÆ çÅ ÁôÆðòÅç êzÅêå ÃÆ Áå¶ À°é·»

é¶ íÅÂÆ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ Ã¯Ú î¹åÅìÕ ÔÆ

ÇÂÔ îÔÅé Ö¯Ü ÕðÕ¶ ÃÅìå ÕÆåÅ ÔË

ÇÕ Ãí í×å ÃÅÇÔìÅé, ÇÜé·» çÆ ìÅäÆ

ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÇòÚ çðÜ ÔË, éÅ

ÇÃðë ×°ðÈ ÃÅÇÔì ç¶ ÃîÕÅñÆ Ô¯Â¶ Ôé

ìñÇÕ À°é·» ç¶ ÇÃ¾Ö ÃéÍ ×°ðìÅäÆ çÅ

ë¹ðîÅé ÔË ÇÕ í×å À°Ô Ô°³çÅ ÔË Ü¯

×°ðî¹Ö Ô¯ò¶ Áå¶ ×°ðî¹Ö À°Ô Ô°³çÅ ÔË

ÇÜà çÅ ×°ðÈ, ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ Ô¯ò¶:

ï í×å° Ü¯ ×°ðî¹ÇÖ Ô¯òË ÔÀ°îË ÃìÇç

ÜñÅÇÂÁÅ ðÅî¨...¨1¨ (¨4¨1¨2¨)

(ðÅ×° ÃÈÔÆ îÔñÅ 3, ê³éÅ: 768)

ÇÂà ìÅð¶ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð

ÇÃ³Ø ÜÆ, Ç×ÁÅéÆ ÇéÔÅñ ÇÃ³Ø ÃÈðÆ

Áå¶ ê³Çâå ÕðåÅð ÇÃ³Ø çÅÖÅ é¶ òÆ

ÇñÇÖÁÅ ÔË ÇÕ ÃÅð¶ í×å ×°ðÈ ÃÅÇÔì

ÜÆ ç¹ÁÅðÅ ÔÆ êzòÅé Ô¯Â¶Í ÃÅâÅ ê¹ðÅäÅ

Üéî ÃÅÖÆÁ» òÅñÅ ÃÅÇÔå òÆ ÇÂÔ¯

çðÃÅÀ°ºçÅ ÔË ÇÕ ×°ðÈ ÃÅÇÔì í×å» ù

Çîñ¶ Ãé Áå¶ À°é·» ù À°êç¶ô Çç¾åÅ

ÃÆÍ ÇÂÔ ÇÂÕ Á¼â ÇòôÅ ÔË Áå¶ ÇÕö

Ô¯ð ñ¶Ö ÇòÚ ÇÂà ìÅð¶ î÷Æç ÇòÚÅð

ÕÆåÆ ÜÅò¶×Æ êð Ô°ä dzéÅ ÃîÞ ñËäÅ

÷ðÈðÆ ÔË ÇÕ ÃÅð¶ í×å ÃÅÇÔìÅé Õ¶òñ

í×å Ôé, ×°ðÈ éÔƺ Ôé Áå¶ ÃzÆ ×°ðÈ

éÅéÕ ç¶ò ÜÆ í×å òÆ Ôé Áå¶ Ô¯ðé»

ù ÜÆÁ çÅé ç¶ Õ¶ í×å ìäÅÀ°ä òÅñ¶

ÃÇå×°ðÈ òÆ ÔéÍ

Ô¶á ÇñÖ¶ ×°ðòÅÕ å¯º í×å» Áå¶

×°ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì çÅ ëðÕ êåÅ ñ¾×

Ü»çÅ ÔË:

ÕìÆÇð ÇèÁÅÇÂú Â¶Õ ð³×¨

éÅîç¶ò ÔÇð ÜÆÀ° ìÃÇÔ Ã³Çר

ðÇòçÅà ÇèÁŶ êzí Áé±ê¨

×°ð éÅéÕ ç¶ò ׯÇò³ç ðÈê¨8¨1¨

(ìÃ³å° îÔñÅ 5 Øð° 1 ç¹å°ÕÆÁÅ, ê³éÅ: 1192)

Ô÷Èð ë¹ðîÅÀ°ºç¶ Ôé ÇÕ (í×å)

ÕìÆð é¶ ÇÂÕ ð³× ÇèÁÅÇÂÁÅ, éÅîç¶ò

ç¶ éÅñ ÔðÆ ÜÆ ò¼Ãç¶ Ôé, ðÇòçÅÃ

é¶ Ã¯Ôä¶ êzí± ÜÆ ÇèÁŶ ÜçÇÕ ×°ðÈ

éÅéÕ ç¶ò å» ×¯Çò³ç ðÈê ÔéÍ ÇÂÃ

ÃÅð¶ ôìç ÇòÚ ÕÂÆ í×å» çÅ Ç÷Õð

ÔË Áå¶ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ çÅ Ç÷Õð

Õðç¶ Ô¯Â¶, ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ é¶

ÇÃðÅ ÔÆ ñÅ Çç¾åÅ þ ÇÕ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ

ç¶ò ÜÆ ìÅð¶ ÕÆ ÇÕÔÅ ÜÅò¶, À°Ô å»

ׯÇò³ç ðÈê ÔéÍ

êÇÔñ¶ í×å ܯ Ô°ä ÃzÆ ×°ðÈ

éÅéÕ ç¶ò ÜÆ çÅ Üà ×ÅÀ°ºç¶ í¼à» ç¶ ÃòÂÆÁ» ÇòÚ çðÃŶ ׶ Ôé, ÇÂà ÕÇñÜ°× ÇòÚ Üéî ñË Õ¶ ×°ðÈ Õ¶ ÇþÖ

ԯ¶ Áå¶ ÇÂà ÇìÇè À°é·» çÅ À°èÅð

Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ êÇÔñ¶ ÜÅÇîÁ» ÇòÚ òÆ Ü¯ À°é·» í×å» é¶ ÕñÅ ÇÕzôîÆ Õ½åÕ ÕÆå¶

Ãé, ï Ãí, òÅÇÔ×°ðÈ ÇòÚ ñÆé ԯ¶ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ çÆ ÇîÔð çÅ ÔÆ

ÃçÕÅ ÃéÍ ÁòåÅð» ç¶ ÕÅðéÅÇîÁ»

Áå¶ Ô¯ð ÚîåÕÅð» ç½ðÅé, êðç¶ Çê¾Û¶

ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ ÔÆ Õ³î Õð ðÔ¶

ÃéÍ ÚÅÔ¶ ê³ÚÅñÆ çÆ ñ¼ÜÅ ð¼Öä çÅ

î¶ðÅ ÃÇå×°ð ç¹ÖçÅðÆ, ÔÀ°îË ð¯× Ãí ÇéòÅðÆ, Çìì¶ÕÆ ì⯠ÃÈÚÅÚÅðÆ, ×°ðÈ éÅéÕ Çéð³ÕÅðÆÍ1Í

Ãí ç¹éÆ ÇÜé åÅðÆ, À°êîÅ ÜÅÇ éÅ ÕæÅðÆ, åÜÆ Ãí ñ¯ÕÅÚÅðÆ, ÇÂÕ éÅî çÆ ×¼ñ ÃÅðÆÍ2Í

Õîñ ÜÆÔç¶ ÚðéÅðÆ, î¹ÖóÅ ìÔ°å ð¯ôéÅðÆÍ

ÕÅÇÂÁÅ— ïéÅ Õ³ÚéÅðÆ, ×°ðÈ Ãí 寺— ÇéÁÅðÆÍ3Í

éÅî ñ¶ ܯ ÇÂÕ òÅðÆ, åð ÜÅò¶ íòÜñ íÅðÆÍ

ÕÆîå Õ¯ ÕÇÔ é ÃÕÅðÆ, ×°ðÈ éÅéÕ Çéð³ÜéÅðÆÍ4Í

Õ½åÕ ÃÆ Ü» éðÇÃ³Ø ð¼Ú Õ¶ éÖ» éÅñ ÔðäÅÖô ù îÅðé çÅ ÚîåÕÅð ÃÆ, ÚÅÔ¶ ùçÅî¶ çÅ çÅÇñçð ÇéòÅðé çÅ

î½ÁÜ÷Å ÃÆ, Õ¶òñ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ çÆ Ü¯Çå ÔÆ Ãí Ü°×» ÇòÚ ÃÇå×°ðÈ ðÈê Ô¯ Õ¶ Õ½åÕ ðÚçÆ ðÔÆ ÔË, ÜËÃÅ ÇÂÃ

×°ðòÅÕ å¯º Çþè ÔË:

å± ÃÇå×°ð° ÚÔ° Ü°×Æ ÁÅÇê ÁÅê¶ êðî¶Ãð°¨...¨2¨60¨

(ÃòÂƶ îÔñ¶ ÚÀ¹æ¶ Õ¶ 4, ê³éÅ: 1406)

×°ðìÅäÆ çÅ ë¹ðîÅé ÔË ÇÕ ÃÇå×°ðÈ

ù ò¾âÅ ÕðÕ¶ ÃñÅÔ°äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ ÃÇå×°ð» çÆ îÇÔîÅ Õ¼æé 寺 ìÅÔð ÔËÍ

çðÁÃñ, ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ å»

Ö¹ç éÅðÅÇÂä ðÈê ÔÆ Ôé, ÇÂà 寺 ò¼è Ô¯ð ÕÆ ÇÕÔÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË: ÁÅÇê éðÅÇÂä° ÕñÅ èÅÇð Ü× îÇÔ êðòÇðïÀ°¨

Çéð³ÕÅÇð ÁÅÕÅð° ܯÇå Ü× î³âÇñ ÕÇðïÀ°¨...¨2¨16¨

(ÃòÂƶ îÔñ¶ åÆܶ Õ¶ 3, ê³éÅ: 1395) ×°ðÈ ÃÅÇÔì ÇÕðêÅ Õðé, ÁÅê» ×°ðìÅäÆ ðÅÔƺ ×°ðÈ ÜÆ çÅ Üà Õðƶ Áå¶ À°é·» çÆ À°µÚÆ òÇâÁÅÂÆ îé ÇòÚ òÃÅ Õ¶ ÁÅêäÅ ÁÅåÇîÕ ÜÆòé À°µÚÅ ÕðÆÂ¶Í ÇÂà ÕÅðÜ ñÂÆ ðÅîÕñÆ ÕÆ

òÅð Áå¶ í¼à» ç¶ Ãò¾ÂÆÁ» çÅ êÅá

ìÅð³-ìÅð ÕðéÅ ìÔ°å ÃÔÅÇÂÕ Áå¶

ÁÇå-ùÖçÅÇÂÕ ÔËÍ

Email : xkulbirsingh@outlook.com

À°êîÅ ìÔ°å ÇìÃæÅðÆ, åzË×°ä»— 寺— Áêð³êÅðÆÍ

ìÅäÆ Çî¼áÆ Á³ÇîzåèÅðÆ, ×°ðÈ éÅéÕ ×°äÕÅðÆÍ5Í

ÕÇñÜ°× ÷¯ð ñÅò¶ íÅðÆ, îÅÇÂÁÅ òÆ æ¼Õ ÔÅðÆÍ Þ¼Öó òⶠ寺— òâÅðÆ, ×°ð éÅéÕ î¶ð ÁêÅðÆÍ6Í

Õ°ñìÆð

◊πÓßÂz ¡Â∂ ◊πÏ≈‰∆

ÃÅðÆ ×¹ðìÅäÆ ×¹ð-À¹êç¶ô ðÈê ÔË

å¶ ×¹ðìÅäÆ Á³çð ÁŶ ÃîÈÔ ×¹ð-ôìç

×¹ðê¹ðòÅÃÆ íÅÂÆ ÃÅÇÔì

íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ³Ø ÜÆ

×¹ðÈ î¹Ö¯º À¹ÚÅðé Ô¯ÇÂÁÅ è¹ð

Ô¹Õ À¹åÅðé Ô¯ÇÂÁÅ Ôð ÇÂÕ

ôìç ×¹ðìÅäÆ ðÈê ÔËÍ ×¹ðìÅäÆ

Áå¶ ×¹ðìÅäÆ ç¶ ôìç ÇÂÕ õÅÃ

×¹ð-ôìç, ×¹ðî³åz, ÁðæÅå

×¹ðîÇå éÅî ù Ççzó·ÅÀ¹ºç¶ Ôé, ܯ Ãî¼×ð ìÅäÆ çÅ ååÃÅð

ÔË, ܯ ×¹ð-ôìç ÇÕ Á³Çîzå

ÛÕÅÀ¹ä Ã ×¹ðî³åz òܯº ê³Ü»

ÇêÁÅÇðÁ» ç¶ î¹Ö¯º ÃÆz ×¹ðÈ ×z¿æ

ÃÅÇÔì çÆ åÅì¶ Á³Çîzå ÁÇèÕÅðÆ

ù Ççzó·ÅÇÂÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂÔ¯

×¹ðî³åz ×¹ðîÇå éÅî ÔË, ÇÜÃ

ç¶ Ã¹ÁÅà ùÁÅà ÁÇíÁÅà çÅ

Ãî¼×ð ìÅäÆ Ô¹Õî ðÈêÆ å¼å

À¹êç¶ô Çç³çÆ ÔËÍ ÇÜà ׹ðî³åz

ù ÇÕö ÜÇ×ÁÅÃÈ åÅÂƺ ç¶ä

ïÅ Ççzó·ÅÀ¹ä çÅ ÇÕö ÇÂÕ¼ñ¶

ç¶ÔèÅðÆ ù ÁÇèÕÅð éÔÆºÍ êð

ÇÂÔ éÔƺ ÕÇÔ ÃÕç¶ ÇÕ ×¹ðìÅäÆ

寺 òÖðÅ Õ¯ÂÆ ÇÂÕ ×¹ð-ôìç

éÔÆºÍ ×¹ðìÅäÆ å¯º òÖðÅ éÔƺ, ×¹ðìÅäÆ ç¶ ÇòÚ¶ ÔÆ ÔË, êð

Á³Çîzå ìÅäÆ çÅ å¼å-ÃÅð,

êðî Á³Çîzå å¼å, ÇÜà ù ÃÅðÆ

Ççzó·ÅÀ¹ºçÆ ÔËÍ

íÆ ×¹ð-À¹êç¶ô ðÈê Ôé Áå¶ ×¹ðìÅäÆ

Á³çðñ¶ Ãî¹Ú¶ ôìç ×¹ðìÅäÆ ðÈê ÔéÍ

éÅî (×¹ðî³åz) íÆ ×¹ðìÅäÆ ðÈê ÔËÍ ×¹ðÈ

î¹Ö¯º À¹ÚÅðé Ô¯ÇÂÁÅ è¹ð Ô¹Õ À¹åÅðé

Ô¯ÇÂÁÅ Ôð ÇÂÕ ôìç ×¹ðìÅäÆ ðÈê ÔËÍ ×¹ðìÅäÆ õ¹ç íÆ ×¹ð-ôìç ðÈê ÔËÍ Ôð

ÇÂÕ ×¹ð-ôìç íÆ ×¹ðìÅäÆ ðÈê ÔËÍ êz¿å±

ÃîÈÔ ×¹ðìÅäÆ Áå¶ ×¹ðìÅäÆ ç¶ ôìç

ÇÂÕ õÅà ׹ð-ôìç, ×¹ðî³åz, ÁðæÅå

×¹ðîÇå éÅî ù Ççzó·ÅÀ¹ºç¶ Ôé, ܯ Ãî¼×ð

ìÅäÆ çÅ ååÃÅð ÔË, ܯ ×¹ð-ôìç ÇÕ

Á³Çîzå ÛÕÅÀ¹ä Ã ×¹ðî³åz òܯº ê³Ü»

ÇêÁÅÇðÁ» ç¶ î¹Ö¯º ÃÆz ×¹ðÈ ×z¿æ ÃÅÇÔì

çÆ åÅì¶ Á³Çîzå ÁÇèÕÅðÆ ù Ççzó·ÅÇÂÁÅ

Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂÔ¯ ×¹ðî³åz ×¹ðîÇå éÅî ÔË, ÇÜÃ ç¶ Ã¹ÁÅà ùÁÅà ÁÇíÁÅà çÅ Ãî¼×ð

ìÅäÆ Ô¹Õî ðÈêÆ å¼å À¹êç¶ô Çç³çÆ ÔËÍ

ÇÜà ׹ðî³åz ù ÇÕö ÜÇ×ÁÅÃÈ åÅÂƺ ç¶ä

ïÅ Ççzó·ÅÀ¹ä çÅ ÇÕö ÇÂÕ¼ñ¶ ç¶ÔèÅðÆ ù

ÁÇèÕÅð éÔƺÍ

êð ÇÂÔ éÔƺ ÕÇÔ ÃÕç¶ ÇÕ ×¹ðìÅäÆ

寺 òÖðÅ Õ¯ÂÆ ÇÂÕ ×¹ð-ôìç éÔƺÍ

×¹ðìÅäÆ å¯º òÖðÅ éÔƺ, ×¹ðìÅäÆ ç¶ ÇòÚ¶

ÔÆ ÔË, êð Á³Çîzå ìÅäÆ çÅ å¼å-ÃÅð, êðî Á³Çîzå å¼å, ÇÜà ù ÃÅðÆ ×¹ðìÅäÆ

Ççzó·ÅÀ¹ºçÆ ÔË å¶ ÇÜà Á³Çîzå å¼å-ÃÅð-

ôìç ù ÃÅðÆ ìÅäÆ ç¶ ôìç Çòñ¼Öä ðÈê

ÇòÚ ñÖÅÀ¹ºç¶ ÔéÍ

×¹ðî³åz çÅ Çòñ¼Öä ðÈê-

×¹ðìÅäÆ ç¶ êÅá 寺 ÃÅø êåÅ ñ×

Ü»çÅ ÔË ÇÕ ×¹ðìÅäÆ ç¶ ôìç, ×¹ðìÅäÆ

å¶ ×¹ðôìç çÆ îÇÔîÅ å¶ îÔ¼ååÅ òÖ¯

òÖ çðÃÅÀ¹ºç¶ å¶ ×¹ðôìç (×¹ðî³åz) ù

ÇéÁÅðÅ Õð Õ¶ ñÖÅÀ¹ºç¶ Ôé:-

(1) ÜÆòé î¹ÕÇå ×¹ð Ãìç¹ ÕîŶ...

9¨ (¨16¨5¨14¨)

(îÅðÈ îÔñÅ 3, ê³éÅ : 1058)

ÇÂæ¶ ×¹ð-ôìç çÆ ÕîÅÂÆ Çòñ¼Öä

ðÈê òå ÔËÍ ×¹ð-ôìç 寺 íÅò ×¹ðî³åz

×¹ðîÇå éÅî ÔËÍ ÒÒéÅéÕ ×¹ðìÅäÆ ÔÇð

êÅÇÂÁÅ ÔÇð Üê¹ ÜÅÇê ÃîÅÔÅ Ô¶¨16¨ÓÓ (¨5¨14¨) (îÅðÈ îÔñÅ 3, ê¿éÅ : 1058)

Â¶æ¶ íÆ ×¹ðìÅäÆ å¶ éÅî çÆ îÔ¼ååÅ

ÇéÁÅðÆ ÔË, ÁðæÅå ×¹ðìÅäÆ ç¹ÁÅðÅ êzîÅåîÅ çÆ êzÅêåÆ ÔË, ÇÕÀ¹ºÇÕ ×¹ðìÅäÆ ÔÆ ÒÒÔÇð Üê¹ ÜÅÇê ÃîÅÔÅ Ô¶ÓÓ çÆ Ü¹×åÆ çÃçÆ ÔËÍ (2) îÅÇÂÁÅ î¯Ô¹ ÃìÇç ÜñŶ¨ îé¹ åé¹ ÔÇðÁÅ ÃÇå×¹ð íŶ¨ ÃëÇñú¹ ÇìðÖ¹ ÔÇð ÕË ç¹ÁÅÇð¨ ÃÅÚÆ ìÅäÆ éÅî ÇêÁÅÇð¨1¨

(¨4¨6¨)

(ìÃ¿å¹ îÔñÅ 3, ê³éÅ : 1173-74)

ÇÂæ¶ ôìç 寺 íÅò éÅî ×¹ðî³åz çÅ ÔË ÇÕ éÅî ç¹ÁÅðÅ, ×¹ð-ôìç ç¹ÁÅðÅ

îÅÇÂÁÅ î¯Ô ÜñÅÂÆçÅ ÔË Áå¶ ÒÒ ÃëÇñú¹ ÇìðÖ¹ ÔÇð ÕË ç¹ÁÅÇð¨ÓÓ çÆ ÇÕà ÇìÇè ÇìÀ¹ºå ìä ÁÅÀ¹ºçÆ ÔË- ÒÒÃÅÚÆ ìÅäÆ éÅî ÇêÁÅÇð¨ÓÓ ÁðæÅå üÚÆ ìÅäÆ Áå¶ éÅî ç¶ ÇêÁÅð (êz¶î-ÕîÅÂÆ) ç¹ÁÅðÅÍ

(3) ÔÇð ÔÇð éÅî¹ ÇèÁÅÇ ׹ðìÅäÆ Çéå Çéå ÚòÅ ìÇñðÅî ÜÆÀ¹...¨1¨

(¨4¨1¨)

(ðÅ×¹ ÃÈÔÆ îÔñÅ 4 Û¿å Øð¹ 1, ê³éÅ : 773)

¶à ׹ð êzîÅä Á³çð íÆ éÅî (×¹ðôìç) Áå¶ ìÅäÆ çÆ Çí¿é Çí¿é îÇÔîÅ

òðéä ÔË, ÒÒÔÇð ÔÇð éÅî¹ ÇèÁÅÇÂÓÓ

Áå¶ ÒÒ×¹ðìÅäÆ Çéå Çéå ÚòÅÓÓ çÅ òÖ¯ òÖ íÅò éÅî ÇèÁÅÀ¹äÅ, ÁðæÅå ×¹ðôìç ×¹ðî³åz çŠùÁÅà ùÁÅà ÁÇíÁÅà ÕðéÅ Áå¶ ÇéåÅêzÇå ×¹ðìÅäÆ ×ÅòäÅ ÔËÍ ×¹ðìÅäÆ Ã¹ÁÅà ùÁÅà éÔƺ ×ÅÂÆ ÜÅ ÃÕçÆ, ÃÅà ×zÅà նòñ ×¹ðî³åz çÅ ÁÇíÁÅà ÔÆ Ã¿íò ÔËÍ ÒÒÕÅÇÂÁÅ Ã¶Ü ×¹ð ÃìÇç ùÖÅñÆ...¨4¨1¨ÓÓ (ðÅ×¹ ÃÈÔÆ îÔñÅ 4 Û§å Øð¹ 1, ê¿éÅ : 773) ÁðæÅå ÕÅÇÂÁÅ ðÈêÆ Ã¶Ü ù ÃçÅ Ã¹Ö ×¹ð-ôìç, íÅò éÅî ÁÇíÁÅà ç¹ÁÅðÅ ÔÆ êzÅêå Ô¹¿çÅ ÔË, ÇÕÀ¹ºÇÕ êÅðÃ-éÅî ç¶ ÁÇíÁÅà Á³çð Á³Çîzå-ÕñÅ ÔËÍ ÇÂà Á³Çîzå-ÕñÅ ç¹ÁÅðÅ Øà Á³åð Á³Çîzå ðà Çò×ÅÃçÅ

ÔË, ÇÜà ù éÅî ç¶ ÁÇíÁÅÃÆ ÔÆ ÜÅäç¶

ÔéÍ

×¹ðìÅäÆ ç¶ êÅá çÅ ñÅí:

(4) ÃÅÚÆ ìÅäÆ îÆáÆ Á³Çîzå èÅð¨

ÇÜÇé êÆåÆ Çåù î¯Ö ç¹ÁÅð¨5¨ (¨8¨1¨4¨)

(îñÅð îÔñÅ 1 ÁÃàêçÆÁÅ Øð¹ 2, ê³éÅ : 1275)

íÅò Ãê¼ôà ÔËÍ ×¹ðìÅäÆ íÆ Á³Çîzå

ðÈê ÔËÍ ÒÒìÅäÆ ×¹ðÈ ×¹ðÈ ÔË ìÅäÆ ÇòÇÚ

ìÅäÆ Á³Çîzå¹ ÃÅð¶¨...¨5¨ÓÓ (¨8¨4¨)

(éà îÔñÅ 4, ê¿éÅ : 982) ×¹ðìÅäÆ

ç¶ êáé îÅåð (êó·é îÅåð) éÅñ ÔÆ

Á³Çîzå-ÕñÅ òðå Ü»çÆ ÔËÍ Çéà Ççé

×¹ðìÅäÆ çÅ ÁÖ³â êÅá ÕðÆ ÜÅäÅ å»

Á×Åè Á§Çîzå-ÕñÅ òðåŪçÅ ÔËÍ ÇÜé·»

×¹ðìÅäÆ ç¶ êÅá çÆ ÁÖ³â ÕîÅÂÆ ÕÆåÆ

ÔË, Çåé·» é¶ ×àÅÕ ðÃ, Á³Çîzå çÅ ðÃ

êÆåÅ ÔË Áå¶ ÇÜÀ¹º-ÇÜÀ¹º ×¹ðìÅäÆ çÆ

ÁÖ³â-êÅðÃ-ÕñÅ òðåÆ ÔË, ÇåÀ¹º ÇåÀ¹º

éÅî çÅ Ö³âÅ ÁÇíÁÅÃÆ Üé» ç¶ Øà Á³åð

Ô¯ð íÆ ÷¯ð¯ ÷¯ð ÁÅêä¶ ÁÅê ÖóÕçÅ

ÔË, ïæÅ ×¹ðòÅÕ- ÒÒ×¹ðî¹ÇÖ ìÅäÆ éÅç¹

òÜÅò˨...¨2¨ÓÓ (¨16¨1¨15¨) (îÅðÈ

îÔñÅ 3, ê¿éÅ : 1058 ) éÅî Á³Çîzå ç¶

Öó׶ôÆÁ» ù ×¹ðìÅäÆ Ô¯ð íÆ ÁÇå ÇîáÆ

å¶ ÇêÁÅðÆ ñ×çÆ ÔËÍ éÅî ç¶ ðÇÃÕ-

ìËðÅ×ÆÁ» ù Á³Çîzå ìÅäÆ çÅ Á³Çîzå-ðÃ

Ô¯ð òèÆÕ ÁÅÀ¹ºçÅ ÔËÍ Á¼ñ·ó ÜÇ×ÁÅÃÈ

íÆ Ü¶ ×¹ðìÅäÆ ç¶ êÅá ÇòÚ Ü¹à ÜÅä

åç íÆ Á³Çîzå ìÅäÆ çÅ ÁÃð ÁÅÔñÅ

éÔƺ Ü»çÅ; êÅðà ìÅäÆ ÜÈ Ô¯ÂÆ, À¹Ã

é¶ êÅðÃ-ÕñÅ ÷ðÈð òðåÅÀ¹äÆ ÔËÍ Â¶æ¶

Ã¯Ú ÇòÚÅð ÁæòÅ ìÅäÆ çÆ ÁðæÅì¿çÆ

çÆ ñ¯ó éÔƺ, è¹ð çÆ ìÅäÆ çÆ ÁðæÅì¿çÆ

ÔÆ ÕÆ? Ãðì¼×Ý îÔ» ê¹ðÖ» çÆ ìÅäÆ çÅ

Áðæ Áñê¼× îÅä±Á» é¶ ÁÅêäÆ îé

çÆ îÇå Áé°ÃÅð ÔÆ ñÅÀ¹äÅ Ô¯ÇÂÁÅ, ܯ

×¹ðîÇå 寺 կïº çÈð ðÇÔ Ü»çÅ ÔËÍ å»å¶

×¹ðìÅäÆ çÅ êáé îÅåz ÔÆ çðÕÅð ÔËÍ

êÅðÃ é¶ ÁÅêäÆ êÅðÃ-ôÕåÆ ç¹ÁÅðÅ

ÕñÅ òðåÅÀ¹äÆ ÔÆ ÔË, Õ¶òñ À¹Ã ù

êðÃä çÆ ÔÆ ñ¯ó ÔËÍ ðÃéÅ å¶ ÁÅÂÆ

×¹ðìÅäÆ Á³Çîzå ÕñÅ êz×àÅÇÂÕ ÔËÍ î¹Ö

ðÃéÅ ç¹ÁÅðÅ À¹ÚÅðé ÕÇð ÔÆ ×¹ðî³åz

×¹ðî³åz ù Çêzæî ðÃéÅ ç¹ÁÅðÅ ÔÆ

ðàé ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔËÍ ðàé îÅåz ÕÇð

×¹ðî³åz Øà Á³åð Á³Çîzå-ðà À¹êÜÅÇÂÕ

ÔËÍ ÇÂÔ ×¹ðî³åz ×¹ðìÅäÆ çÆ Á³ÇîzåׯÞ-ÕñÅ ÇøñÅÃøÆ ÔËÍ ÇÂÔ éÅî

ÁÇíÁÅÃÆ ÃÅdzÃ, ÇøñÅÃøÆÁ» éÅñ¯º ÇéðÅñÆ å¶ Çòñ¼ÖäÆ ÔËÍ

(5) ×¹ð ÕÆ ìÅäÆ ÇÃÀ¹ ñÅÇ ÇêÁÅð¹¨

ÁËæË úæË Â¶Ô¹ ÁèÅð¹¨...¨3¨

(¨4¨7¨17¨7¨24)

(êzíÅåÆ îÔñÅ 3, ê³éÅ : 1335)

Â¶æ¶ ×¹ð ÕÆ ìÅäÆ çÅ íÅò Ò×¹ð

ÕÆ ìÅäÆ ÃìÇç òÖÅäÆÓ çÅ ÔËÍ Çéð¯ñ

×¹ðìÅäÆ çÅ ÇêÁÅð íÆ ÁÇÔÇéà ׹ðìÅäÆ

çÅ òÖÅéäÅ ÁæòÅ ×¹ðìÅäÆ ç¹ÁÅðÅ

Ççzó·Å¶ éÅî çÅ ÁÖ³â ÜÅê ÁÇíÁÅÃ

ÕðéÅ ÔËÍ

(6) ×¹ð¹ êÈðÅ êÈðÆ åÅ ÕÆ ÕñŨ

×¹ð ÕÅ Ãìç¹ ÃçÅ Ãç ÁàñŨ

×¹ð ÕÆ ìÅäÆ ÇÜù îÇé òÃ˨

çÈÖ¹ çðç¹ Ãí¹ åÅ ÕÅ éÃ˨1¨ (¨4¨8)

(êzíÅåÆ îÔñÅ 5, ê³éÅ : 1339-40)

Â¶æ¶ ×¹ð ÕÅ ôìç 寺 íÅò ×¹ð-ôìç

ÁðæÅå ×¹ðî³åz ×¹ðîÇå éÅî ÔËÍ ÇÂÃ

ÇòÚ êÈðÆ Á³Çîzå-ÕñÅ ÃçÅ Ãç Áà¼ñ

ðÇÔä òÅñÆ Á³Çîzå-ðÃ-À¹êÜÅÇÂÕ Áå¶

ÁÅåÇîÕ çðÃÅÇÂÕ, êzîÅåî ñÖÅÇÂÕ, ûׯ ê»× Ãéî¹Ö ðÖÅÇÂÕ ÕñÅ ÔËÍ ÒÒ×¹ð

ÕÆ ìÅäÆ ÇÜù îÇé òÃËÓÓ å¯º íÅò ÇÂÔ ÔË

ÇÕ ×¹ðìÅäÆ Ã¶åÆ ÇÜà çÅ îé îÅÇéÁÅ

ÔË, ÇÜà çÆ Ã¼ÚÆ ôðèÅ ×¹ðìÅäÆ À¹êð

ÁÅÂÆ ÔË, ÇÜà ù ×¹ðìÅäÆ Çî¼áÆ ñ×Æ

ÔË, ÇÜÃ é¶ ÃÇå×¹ðÈ çÆ ìÅäÆ ÃÇå ÃÇå

ÕÇð î³éÆ ÔË, ç¹Ö çðç Çåà çÅ Ãí ÔÆ

éá Ü»çÅ ÔË, ÇÕÀ¹ºÇÕ ×¹ðìÅäÆ ç¶ îé

Á³çð òÃä ÕðÕ¶ ÔÆ éÅî Ççzó· Ô¹¿çÅ ÔËÍ

×¹ðìÅäÆ çÆ êðî ÁÅÇ×ÁÅ, ×¹ðìÅäÆ çÅ

êðî å¼å-ÃÅð ÒéÅî ÜêäÅÓ ÔËÍ Çåé·» é¶

ÔÆ ×¹ðìÅäÆ ÃÇå ÃÇå ÕÇð î³éÆ ÔË, ÇÜé·»

é¶ ×¹ðìÅäÆ ç¶ éÅî Üêä ðÈêÆ Ô¹Õî À¹å¶

êÇÔðÅ Çç¼åÅ ÔË, ÁðæÅå ÇÜé·» ù éÅî

ÜêäÅ Ççzó· Ô¯ Ç×ÁÅ ÔËÍ ×¹ðìÅäÆ Áå¶ ×¹ð-ôìç (×¹ðî³åz éÅî) çÅ êÅðÃ-ÕñÅ ñÖÅÇÂÕ íÅò ÇÂÕ¯ ÔÆ ÔË, êz¿å± çÅÇå ܯÇå ñÖÅÀ¹äÆ Ü¹×å

ÇòÚ Çí¿éåÅ ÔËÍ ×¹ðìÅäÆ Õ¶òñ ìËÖðÆ

ìÅäÆ ÁðæÅå î¹Ö Áå¶ ðÃéÅ ÕðÕ¶ ÔÆ

ðàÆ ÜêÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÔË, êz¿å± ×¹ð-ôìç

çÅ ÁÇíÁÅà ðÃéÅ ç¹ÁÅðÅ íÆ Ô¯ ÃÕçÅ

ÔË, ùÁÅû å¶ Ã¹ðåÆ ç¹ÁÅðÅ íÆ Ô¯ ÃÕçÅ

ÔËÍ ×¹ð-ôìç ç¶ ÁÇíÁÅà ç¹ÁÅðÅ ÃÅÃ

ÃÅà ñ¶Ö¶ ñ× Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂÕ Ã¹ÁÅà òÆ

ÇìðæÅ éÔƺ Ü»çÅ, ÇÕÀ¹ºÇÕ ×¹ðî³åz

ÁðæÅå ×¹ðîÇå éÅî ÁÇíÁÅà ÀÈáå

ìËáå ïòå ÜÅ×å ÃÅà ×zÅà ԯ ÃÕçÅ

ÔË, ðÃéÅ ç¹ÁÅðÅ, ÁæòŠùÁÅû ç¹ÁÅðÅ

ïŠùðåÆ ç¹ÁÅðÅÍ

Áá-êÇÔðÆ Õ°¿ÜÆÁ³Çîzå ò¶ñ¶ çÆ ÇÂÕ-êÇÔðÆ

ÃÅòèÅéåÅ ÃÇÔå éÅî ÁÇíÁÅà ÕÆåÅ

Ô¯ÇÂÁÅ îÅé¯ Áá-êÇÔðÆ Õ°¿ÜÆ ñ×

Ü»çÆ ÔË, ÇÜÃ ç¶ åÅä Ã¹å¶ Ã¹íÅò ÔÆ

éÅî ÁÇíÁÅÃÆ çÆ Ã¹ÁÅû ðÈêÆ ØóÆ çÅ

ê˺â¬î ê³Ú-çÈå-çîéÆ Ö³â¶ çÆ ÖóÕÅð òÅñÆ ÃÇÔÜ ðøåÅð ÇòÚ ÚñçÅ ðÇÔ³çÅ ÔËÍ õÅà Õð ÇÜé·» ×¹ðîÇå ÜÇ×ÁÅÃÈÁ» ù Ö³â¶ ç¶ Á³Çîzå-ÇóÚÅð (ÛÕä) Ã ×¹ðÈ ×z¿æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ åÅÇìÁÅ éÅî çÆ ÕîÅÂÆ òÅñ¶ ê³Ü» ÇêÁÅÇðÁ» ç¹ÁÅðÅ éÅî ÁÇíÁÅà Ççzó· Ô¯ Ú¹¼ÕÅ Ô¯ò¶, À¹é·» ç¶ Øà Á³åð åÅ À¹Ã¶ Ççé çÆ ÁÖ³â ÚÅìÆ ñ× ×ÂÆ ÜÅä¯Í À¹é·» ñÂÆ Á³Çîzå ò¶ñ¶ çÆ

éÅî ÁÇíÁÅà ÕîÅÂÆ Ã¯é¶ å¶ Ã¹ÔÅ׶ çÅ ð¿× Çç³çÆ ÔËÍ

éÅî ç¶ ÁÇíÁÅà Ãì¿èÆ ×¹ðìÅäÆ ç¶ êÅá çÅ ÁÃðéÅî ç¶ ÁÇíÁÅÃÆÁ» ñÂÆ ×¹ðìÅäÆ çÆ Ãz¯å ÁæòÅ êÅá-ÕîÅÂÆ íÆ éÅî ç¶ ð¿×» ù ÁÕÇÔ Ü¯Çå-ðÇÃÕ-ÜñÇòÁ»

ÇòÚ êzÜÉñå ÕðÅÀ¹ºçÆ ÔËÍ éÅîÔÆä ïÅ éÅî-ÕîÅÂÆ-ÔÆä ×¹ðîÇå ÜÇ×ÁÅÃÈÁ»

ç¶ Ã¹ÁÅû ù ×¹ðìÅäÆ À¹åéÅ ÇÚð ÔÆ

Ãëñ ÕðÅÀ¹ä ÇòÚ ÃÔÅÂÆ ÔË, ÇÜåéÅ ÇÚð

ÇÕ ×¹ðìÅäÆ çÅ ðàé ÁæòÅ Ãzòä êzÅêå ÔËÍ ÇÜÀ¹º ÇÜÀ¹º å¶ ÇÜåéÅ ÇÚð ×¹ðìÅäÆ çÅ Ãzòä, êáé ðÈêÆ Ãê¼ðô Ô¹¿çÅ ðÇÔ³çÅ ÔË, ÇåÀ¹º ÇåÀ¹º ÜÇ×ÁÅÃÈ çÆ ì¹¼èÆ Ô¯ð å¶ Ô¯ð ÃËÕñ Ô¹¿çÆ ðÇÔ³çÆ ÔËÍ ×¹ðìÅäÆ êÅðà ðÈê ܹ Ô¯ÂÆ, êð¿å± Ãî¹¼Ú¶ ùÁÅà ñ¶Ö¶ éÔƺ ñ×ç¶, ÁðæÅå ùÁÅà ùÁÅà ìÅäÆ çÅ

ÁÇíÁÅà Áÿíò ÔËÍ ×¹ðìÅäÆ çÅ íÅò

ÇÔðç¶ ÇòÚ À¹åéÅ ÇÚð ÔÆ êzìñ ðÇÔ³çÅ

ÔË ÇÜåéÅ ÇÚð ×¹ðìÅäÆ çŠöòé Ô¹¿çÅ

ðÔ¶Í ÇÂà Áðö ÇòÚ îé îË×ñ (ÔÅæÆ

ðÈê îé) Á½Þó ê˺çÅ ðÇÔ³çÅ ÔËÍ ÇÂÃ

îé-îË×ñ À¹å¶ ÇÖé ÇÖé ×¹ð-ôìç ðÈê

ÁÇíÁÅÃ ç¶ Á³Õà çÆ Ã¼à ê˺çÆ ðÔ¶ åç¶

ÔÆ ÇÂÔ òÃ×Çå Ô¹¿çÅ ÔËÍ ×¹ðìÅäÆ çÆÁ»

Á³Çîzå-êÅðÃ-ü໠íÆ ÇÂà ù ÃËÕñ Õðé

ÇÔå ìÔ¹å Õ°Û ÃÔÅÂÆ ÔéÍ Áå¶ ×¹ðìÅäÆ

çÅ íÅò Ôð òÕå ÇÔðç¶ Á³çð Á³ÇÕå

éÔƺ ðÇÔ ÃÕçÅÍ ÇÂà ÕðÕ¶ Á³Çîzå-

ìÅäÆ ÁÅêä¶ Á³Çîzå-Ãë¹à-å¼å, ÁðæÅå

×¹ðîÇå éÅî ù ܯ Ççzó·ÅÀ¹ºçÆ ÔË À¹Ã å¶

Áîñ ÕÆÇåÁ» ÔÆ Ã¹ÁÅà ÃëñÅ Ô¯ ÃÕçÅ

ÔËÍ éÅî çÆ ðÇÃÕ Ü¯Çå êzÜÉñå Ô¯ä åÕ

ÇÃñ Á¬äÆ Ú¼àäÆ ñ×çÆ ÔËÍ Ü篺 ܯÇå

ðà êzÜÉñå Ô¯ Ç×ÁÅ, ë¶ð ÇÂà ܯÇå-ðà ç¶

ÁÅÃð¶ éÅî-é°îÅ ðà ÒÒÛ¯ÇóÁÅ éÅ ÜÅÇÂÓÓ

çÆ ÇìòÃæÅ ÇòÚ ÁÅ Õ¶ îé-îË×ñ ù

íñÆ Çìè òÃ×Çå Õð ñ˺çÅ ÔË Áå¶ Ã¹ðÇå

ùÁÅà çÆ ê¼ÕÆ ÇÂÕÅ×zåÅ ÃÇÔÜ îå¶ ÔÆ

ÁÅä êzÅêå Ô¹¿çÆ ÔËÍ î¹ã-êzíÅò-å°øËñÆ

ìðÕå Ãí ×¹ðìÅäÆ çÆ ÔËÍ Áå¶ ë¶ð íÆ

×¹ðìÅäÆ çÆ ÃçÅ ÃÔÅÇÂåÅ ÕîÅÂÆ çðÕÅð

ÔËÍ ÒÒ×¹ðìÅäÆ ×ÅòÔ íÅÂƨ úÔ Ãëñ

ÃçŠùÖçÅÂƨ...¨2¨17¨81¨ÓÓ(ïðÇá

îÔñÅ 5, ê¿éÅ : 628) ×¹ðìÅäÆ çÅ

ÕÆðåé éÅî ÁÇíÁÅà ù çÈä-ÃòŶ ð¿×

ÇòÚ ÇéåÅêzå òèÅÀ¹ºçÅ ðÇÔ³çÅ ÔËÍ éÅî

ð¿× çÆ Áå¶ éÅî-ܯÇå ðà ÇìòÃæÅ çÆ

æÅÔ Ôç Õ°Û éÔƺ, êð¶ å¶ êð¶ ñÆñ·Å ÔËÍ

(7) í×å ÜéÅ ÕÆ ÀÈåî ìÅäÆ Ü¹Ç× Ü¹Ç×

ðÔÆ ÃîÅÂƨ20¨

ìÅäÆ ñÅ×Ë Ã¯ ×Çå êŶ Ãìç¶ ÃÇÚ

ÃîÅÂƨ21¨ (¨27¨2¨11¨)

(ðÅîÕñÆ îÔñÅ 3, ê³éÅ : 909-10)

ÒÒí×å ÜéÅ ÕÆ ÀÈåî ìÅäÆÓÓ å¯º íÅò

è¹ð ÕÆ ìÅäÆ ×¹ðìÅäÆ ÔÆ ÔË, ܯ ×¹ðÈ ðÈêÆ

í×å» (ÔðÆ Üé») ç¹ÁÅðÅ ÁòåðÆ ÔËÍ

çÈÜÆ å°Õ Á³çð çÇÃÁÅ ÔË ÇÕ ÇÜÔó¶ ÇÂÃ

êÅðà ðÈêÆ ×¹ðìÅäÆ éÅñ Ãê¼ðô ԯ¶ Ôé

(ìÅäÆ ñÅ×Ë Ã¯ ×Çå êŶ) À¹é·» çÆ êðî

×åÆ Ô¯ ×ÂÆ ÔËÍ ×¹ðìÅäÆ ç¹ÁÅðÅ Ççzó·Å¶

ôìç ç¶ å°ëËñ À¹Ôé» çÆ Ã¼Ú ÇòÖ¶ ÃîÅÂÆ

Ô¯ÂÆ ÔËÍ Ã¼Ú å¯º íÅò éÅî-éÅîÆ Áí¶ç

寺 ÔËÍ ÒÒÕÅÇÂÁÅ é×ðÆ Ãìç¶ Ö¯Ü¶ éÅî¹ éò¿ÇéÇè êÅÂƨ22¨ÓÓ (¨27¨2¨11¨)

(ðÅîÕñÆ îÔñÅ 3, ê¿éÅ : 910) ÇÂÃ

çÅ êzîÅðæÆ íÅò ×¹ð-ôìç ×¹ð-î³åz ç¶

ÁÇíÁÅà ç¹ÁÅðÅ Øà Á³åð Øà êz×ÅÃ

Ô¯ä 寺 ÔËÍ úÔÆ éÅî Õ¯Çà ܯÇå Ü׿éÅ, ÔÆðÅ ðåé îäÆÁÅ Ô¯ Õ¶ ÁÅôÕÅðÅ Ô¹¿çÅ

ÔËÍ ÇÂà ܯÇå-êzÕÅôÆ-éÅî ç¶ êzíÅò

ÕðÕ¶ 齺 ÇéèÆÁ» Áå¶ ÇðèÆÁ» ÇÃèÆÁ»

êðÛÅò¶º çÆ ÇéÁÅÂƺ ÁÇíÁÅÃÆ Üé» ç¶

î×ð ñ×ÆÁ» ÇëðçÆÁ» ÔéÍ êð À¹Ôé»

ÒÇåñ é åîÅÇÂÓ Ü¯Çå-êzÕÅôÆ-éÅî å°ñ

Ô¯ð ÇÕÔóÆ ÇéèÆ ÔË, Ãðì ÇéèÆÁ» çÅ

ÇéèÅé éÅî ÔË, ܯ Á³åð-ÁÅåî¶ ÁÅä

(À¹ç¯å) êz×à Ô¯ÇÂÁÅÍ ×¹ð-î³åz-ðÈêÆ

éÅî ôìç çÆ ÁÇíÁÅà ÕîÅÂÆ Õð Õ¶ ÇÂÔ Ü¯Çå-êzÕÅôÕ-ÇòÃîÅçÆ-ÁÅé§ç ð¿×

ìÞç¶ ÔéÍ Â¶Ã çôÅ Á³çð íÆ ÁÇíÁÅÃÆ

çÅ éÅî ÁÇíÁÅà ùðåÆ ç¹ÁÅðÅ ÜÅðÆ

ðÇÔ³çÅ ÔË Áå¶ Ü¯Çå-ðÇÃÕ ð¿×» ÇòÚ

ÇÃè¿éÅ (ÃèÅÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ) éÅî Á×Åè

Áé§ç, êðî Áé§ç ÇòÖ¶ ÜÅ ÃîÅèÆ

ÕðÅÀ¹ºçÅ ÔË, ÇÜà çÆ æÅÔ Õ¯ÂÆ éÔÆºÍ éÅ

ÔÆ ÁÇíÁÅà çÅ Ô¼ç-ì¿éÅ Õ¯ÂÆ ÔË, éÅ ÔÆ

ܯÇå î³åz Áé§ç çÆ ÁÃÇæðåÅ çÆ Õ¯ÂÆ

æÅÔ ÔËÍ ÇÂà ÇìòÃæÅ Á³çð ñÆä Ô¯ÇÂÁÅ

ÒÒîéÃÅ îÅÇð îé° ÃÔÇÜ ÃîÅäÅ Çìé° ðÃéÅ

À¹ÃåÇå ÕðÅÂƨ23¨ÓÓ (¨27¨2¨11¨)

(ðÅîÕñÆ îÔñÅ 3, ê¿éÅ : 910) òÅñÆ

ÃÇÔÜ ÁòÃæÅ ìÞçÆ ÔË Áå¶ ÒÒñ¯ÇÂä ç¶ÇÖ

ðÔ¶ ÇìÃîÅçÆ ÇÚå° ÁÇçÃÇà ñ×ÅÂƨ24¨ÓÓ (¨27¨2¨11¨) (ðÅîÕñÆ îÔñÅ 3, ê¿éÅ : 910) òÅñ¶ Ççì-ܯåÆ ñ¯ÇÂä úæ¶

ÜÅ Õ¶ ÔÆ Ö¹ñ·ç¶ Ôé Áå¶ ÒÒÁÇçÃ๠ÃçÅ

ðÔË ÇéðÅñî¹ Ü¯åÆ Ü¯Çå ÇîñÅÂƨ25¨ÓÓ (¨27¨2¨11¨) (ðÅîÕñÆ îÔñÅ 3, ê¿éÅ : 910) òÅñÆ ÜÆòé-î¹Õå ܯåÆ Ü¯Çå

ÃîŶ ðÇÔä, ÃçÅ ÃîŶ ðÇÔä òÅñÅ À¹Ú

î¶ÁðÅÜ êzÅêå Ô¹¿çÅ ÔËÍ

(8) ÁÅòÔ¹ ÇÃÖ ÃÇå×¹ðÈ Õ¶ ÇêÁÅÇðÔ¯ ×ÅòÔ¹ ÃÚÆ ìÅäƨ ìÅäÆ å ×ÅòÔ¹ ×¹ðÈ Õ¶ðÆ ìÅäÆÁÅ ÇÃÇð ìÅäƨ...23¨ (¨40¨1¨)

(ðÅîÕñÆ îÔñÅ 3 Áé§ç¹, ê³éÅ : 920)

¶à ÒÒìÅäÆÁÅ ÇÃÇð ìÅäÆÓÓ ×¹ðìÅäÆ

çÆ ÕÆðåé-ÕñÅ ç¹ÁÅðÅ éÅî-Á³Çîzå ç¶

ð¿× ìÞç¶ Ôé Áå¶ ÁÜêÅ ÜÅê çÅ ÁÃñ Áé§ç Â¶æ¶ ÔÆ ì¼Þ Ô¹¿çÅ ÔËÍ

(9) ìÅäÆ ÇìðñÀ¹ ìÆÚÅðÃÆ Ü¶ Õ¯ ×¹ðî¹ÇÖ Ô¯Ç¨

ÇÂÔ ìÅäÆ îÔÅ ê¹ðÖ ÕÆ ÇéÜ ØÇð òÅÊԯǨ40¨ (¨54¨1¨)

(ðÅîÕñÆ îÔñÅ 1 çÖäÆ úÁ³ÕÅð¹, ê³éÅ : 935)

ÇÂà ׹ð-êzîÅä Á³çð ÇéðÈêé ÕÆåÅ ÔË ÇÕ îÔ»-ê¹ðÖ» çÆ ìÅäÆ À¹êð ÇÕö Çòðñ¶ ×¹ðî¹Ö Üé çÆ ÔÆ Ã¼ÚÆ ôðèÅ-íÅòéÆ ÁÅÀ¹ºçÆ ÔËÍ ÇÜé·» çÆ ôðèÅ-íÅòéÆ ì¼ÞÆ À¹Ôé» é¶ ÇÂà ìÅäÆ ÇòÚ¯º ÔÆ Ãí Õ°Þ êÅÇÂÁÅ ÔË Áå¶ ÇÂà ìÅäÆ ç¶ êðåÅê ÕÇð ÔÆ ÇéÜ Øð òÅÃÅ êzÅêå ÕÆåÅ ÔËÍ

(10) êzí ì¶Á³å ×¹ðîÇå Õ¯ êÅòÇÔ¨ ×¹ð ÕË ÃìÇç îé ÕÀ¹ ÃîÞÅòÇÔ¨...14¨ (¨17¨2¨8¨)

(îÅðÈ îÔñÅ 1, ê³éÅ : 1028)

Â¶æ¶ çÇÃÁÅ ÔË ÇÕ ÁÕÅñ ê¹ðÖ ì¶Á³å ÔËÍ ÁËö ì¶Á³å êðîÅåîÅ ù ×¹ðîÇå ç¹ÁÅðÅ ÔÆ Õ¯ÂÆ ×¹ðî¹Ö Üé êÅÀ¹ºçÅ ÔË Áå¶ ×¹ðÈ ç¶ ôìç ç¹ÁÅðÅ ÔÆ îé ù êÇåÁÅÀ¹ºçÅ ÔËÍ ×¹ð-ôìç ×¹ðî³åz Çìé» îé éÔƺ êåÆÜçÅ, îé ì¶ÃîÞ ÃîÞçÅ éÔÆºÍ ×¹ð ÕÆ ìÅäÆ ÃÇå ÃÇå ÕÇð î³éä éÅñ ÔÆ ÁÅåîÅ êzîÅåîÅ ÇòÚ ñÆé Ô¹¿çÅ ÔË, éÔƺ å» ÁËò¶º éÅî ×¹ðî³åz ×¹ð ÕË ôìç À¹µêð ôðèÅ ÔÆ éÔƺ ÁÅÀ¹ºçÆÍ ×¹ðìÅäÆ çÆ íËíÅòéÆ Áå¶ ÃÇå ÃÇå ÕÇð î³éä òÅñÆ ×¹ðî¹ÖåÅÂÆ ×¹ð-ôìç éÅî ù ×¹ðî³åz êÅðà ðÈêÆ ÃðÈê ÇòÚ Ççzó·ÅÀ¹ºçÆ Áå¶

ñÖÅÀ¹ºçÆ ÔË Áå¶ ÇÂö ×¹ðìÅäÆ å¯º ÔÆ éÅî êÅÂÆçÅ ÔË:×¹ð öòÅ å¶ ÕðäÆ ÃÅð¨ ðÅî éÅî¹ ðÅÖÔ¹ À¹ÇðèÅð¨

×¹ðìÅäÆ òðåÆ Ü× Á§åÇð ÇÂù ìÅäÆ å¶

ÔÇð éÅî¹ êÅÇÂçŨ3¨ (¨16¨8¨22¨)

(îÅðÈ îÔñÅ 3, ê¿éÅ : 1066 )

ÇÂà ìÅäÆ å¶ ÒÔÇð éÅî¹ êÅÇÂçÅÓ òÅñ¶ ×¹ð-êðîÅä é¶ å» Ãê¼ôà å½ð

Óå¶ ÔÆ ×¹ðìÅäÆ Áå¶ éÅî çÆ Çí¿é Çí¿é Çòñ¼ÖäåÅ Çéðä¶ Õð ÇçåÆ ÔËÍ Ô¹ä

ÇÂà ÇòÚ Õ¯ÂÆ Ã¿ç¶Ô éÔƺ ðÇÔ Ç×ÁÅ ÇÕ

×¹ðìÅäÆ Áå¶ éÅî ç¶ Çí¿é Çí¿é ÃðÈê

ÔéÍ

éÅéÕ êÆð-1

Çêz¿ÃÆêñ ×°ðî°Ö ÇóØ, êÇàÁÅñÅ

Ãî°¼Ú¶ ×°ð-ÇÂÇåÔÅÃ ç¶ Ãì³è ÇòÚ ÇÂÔ

ÃòÅñ ÕðéÅ ÜÅÇÂ÷ Ô¯ò¶×Å ÇÕ ÃzÆ ×°ð±

éÅéÕ ç¶ò ÜÆ ù êÆð Õ篺 ÃòÆÕÅð ÕÆåÅ

Ç×ÁÅ? ÇÂÇåÔÅÃÕ Ççé Ü» ÃÅñ Çî¼æäÅ

ôÅÇÂç óíò éÅ Ô¯ò¶, êð ÇÂÔ ×¼ñ ×°ð±

ÃÅÇÔì ç¶ ÜÆòé éÅñ Ãì³èå ØàéÅò» 寺

ÜÇ×ÁÅÃÈÁ» ù ìÔ°å Û¶åÆ Ãêôà Ô¯ä ñ¼×

êÂÆ ÃÆ ÇÕ À°Ô ÇÂÕ ÁÅ÷Åç ÇòÚÅð» ç¶

èÅðÇîÕ ðÇÔìð Ôé¢ ÃéÅåéÆ ÇÔ¿çÈ ÕçÆ

ÃzÆ ×°ð± éÅéÕ ç¶ò ÜÆ é¶ ÕÅ÷Æ

éÅñ éîÅ÷ êó·é 寺 Õ¯ÂÆ

Ã³Õ¯Ú éÔƺ ÕÆåÅ¢ î¼Õ¶ òÆ ×¶, ìöçÅç ç¶ êÆð» 鱿 òÆ Çîñ¶, ÇÔ¿ç°ÃåÅé ç¶ î¯îé êÆð»-

ëÕÆð» éÅñ òÆ ð¼ì ç¶ Ãì³è

ÇòÚ ÇòÚÅð-òà»çðÅ ÕÆåÅ, ÇÜà Óå¶ î¯îé êÆð ÁÅê ç¶

ÇòÚÅð» 寺 ìÔ°å êzíÅÇòå ԯ¶

å¶ À°é·» é¶ ÃÇåÕÅð òܯº ÁÅêä¶

òð×Å çðÜÅ ç¶ Çç¼åÅ¢ ÁÅê 鱿

ÒéÅéÕ êÆðÓ ÕðÕ¶ ê°ÕÅÇðÁÅÃÇåÕÅÇðÁÅ Ü»çÅ ÃÆ¢ Ãî°¼Ú¶

×°ð-ÇÂÇåÔÅÃ ç¶ Ãì³è ÇòÚ ÇÂÔ

ÃòÅñ ÕðéÅ ÜÅÇÂ÷ Ô¯ò¶×Å ÇÕ

ÃzÆ ×°ð± éÅéÕ ç¶ò ÜÆ ù êÆð

Õ篺 ÃòÆÕÅð ÕÆåÅ Ç×ÁÅ?

ÇÂÇåÔÅÃÕ Ççé Ü» ÃÅñ Çî¼æäÅ

ôÅÇÂç óíò éÅ Ô¯ò¶, êð ÇÂÔ

×¼ñ ×°ð± ÃÅÇÔì ç¶ ÜÆòé éÅñ

Ãì³èå ØàéÅò» 寺 ÜÇ×ÁÅÃÈÁ»

ù ìÔ°å Û¶åÆ Ãêôà Ô¯ä ñ¼×

êÂÆ ÃÆ ÇÕ À°Ô ÇÂÕ ÁÅ÷Åç

ÇòÚÅð» ç¶ èÅðÇîÕ ðÇÔìð Ôé¢

îÃÆå¶ éÔƺ Ü»çÅ, êð ÃzÆ ×°ð± éÅéÕ ç¶ò

ÜÆ é¶ ÕÅ÷Æ éÅñ éîÅ÷ êó·é 寺 Õ¯ÂÆ

Ã³Õ¯Ú éÔƺ ÕÆåÅ¢ î¼Õ¶ òÆ ×¶, ìöçÅç ç¶ êÆð» 鱿 òÆ Çîñ¶, ÇÔ¿ç°ÃåÅé ç¶ î¯îé êÆð»-ëÕÆð» éÅñ òÆ ð¼ì ç¶ Ãì³è ÇòÚ ÇòÚÅð-òà»çðÅ ÕÆåÅ, ÇÜà Óå¶ î¯îé êÆð ÁÅê ç¶ ÇòÚÅð» 寺 ìÔ°å êzíÅÇòå ԯ¶ å¶ À°é·» é¶ ÃÇåÕÅð òܯº ÁÅêä¶ òð×Å çðÜÅ ç¶ Çç¼åÅ¢ ÁÅê 鱿 ÒéÅéÕ êÆðÓ ÕðÕ¶ ê°ÕÅÇðÁÅ-ÃÇåÕÅÇðÁÅ Ü»çÅ ÃÆ¢

ò¶Âƺ éçÆ å¯º ìÅÔð ÁÅÀ°ä 寺 Çê¼Û¯º

ÁÅê é¶ Ã°ñåÅéê°ð ñ¯èÆ ÇòÖ¶, ÇÜæ¶ ç½ñå

ÖÅé ñ¯èÆ ÔÅÕî ÃÆ, ÇÂÔ Ö°ñ·-î-Ö°¼ñ·Å

ÕÇÔäÅ ô°ð± Õð Çç¼åÅ ÃÆ ÇÕ ÇÂ¼æ¶ éÅ Õ¯ÂÆ

ÇÔ³ç± ÔË, éÅ Õ¯ÂÆ î°ÃñîÅé:

ÜÅäÔ° ܯÇå é ê±ÛÔ° ÜÅåÆ ÁÅ×Ë ÜÅÇå é

Ô¶£1£ ðÔÅÀ°£ (¨4¨3¨)

(ÁÅÃÅ î: 1, Á¿×: 349)

ÁÅê ç¶ éò¶º ÁËñÅééÅî¶ çÅ ÁÅèÅð

ÇÂÔ¯ ÃÆ ÇÕ ÇÂÕ é±ð 寺 ÃÅðŠóÃÅð ìÇäÁÅ

ÔË¢ ÇÂÔ À±Ú-éÆÚ, ÇÂÔ ÜÅå-êÅå, ÇÂÔ ÇÔ³ç±-î°ÃÇñî çÅ ÇòåÕðÅ ÇÂÕ øܱñ

Áå¶ Ã¼ÚÅÂÆ çÅ êz×àÅòÅ ÃÆ À°Ã 寺 Áé°îÅé ñ×ÅÇÂÁÅ

ÜÅ ÃÕçÅ ÔË ÇÕ À°Ô ÁÅî ÇÔ³ç± èÅðÇîÕ ÁÅ×±Á» éÅñ¯º Çòñ¼Öä Ãé å¶ À°é·» 鱿 ç±Ü¶ èðî òÅÇñÁ» éÅñ ×¼ñìÅå Õðé ÇòÚ éÅ Õ¯ÂÆ âð ñ¼×çÅ ÃÆ, éÅ Õç¶ Ã³Õ¯Ú Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆ¢ íÅÂÆ ×°ðçÅà ÜÆ ç¼Ãç¶ Ôé ÇÕ Ü篺 ÃzÆ ×¹ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ Õ¯ñ¯º ê°¼ÇÛÁÅ Ç×ÁÅ ÇÕ Õ½ä ò¼âÅ ÔË- ÇÔ³çÈ ÇÕ î°ÃñîÅé? å» ×°ð± ìÅì¶ é¶ ÔÅÜÆÁ» 鱿 À°µåð Çç¼åÅ ÇÕ ô°í Áîñ» ìÅÞ¯º ç¯ò¶º ÇÕÃî ç¶ îé°¼Ö Á³å 鱿

Ö°ÁÅð Ô°³ç¶ Ôé¢ ÇÔ³ç± Ü» ÇÂÃñÅîÆ ñ¶ìñ ñ×ÅÀ°ä éÅñ Õ¯ÂÆ òÆ ÇòÁÕåÆ ò¼âÅ éÔƺ Ô¯ Ü»çÅ¢

ìÅìÅ ÁÅÖ¶ ÔÅÜÆÁŠðÇí ÁîñÅ ìÅÞÔ° ç¯é¯

ð¯ÂÆ ¢ (òÅð 1, êÀ¹óÆ 33)

ÇÂÀ°º ÃzÆ ×°ð± éÅéÕ ç¶ò ÜÆ êÇÔñ¶

êÆð ԯ¶ Ôé, íÅò¶º ÇÃ¼Ö ÇÂÇåÔÅÃ é¶ ÇÂÔ¯ ÇÂÇåÔÅÃÕ Ã¼ÚÅÂÆ î³éÆ ÔË ÇÕ îÆðÆ-êÆðÆ ç¶ îÅñÕ ÃzÆ ×°ð± ÔÇðׯÇì³ç ÃÅÇÔì ÜÆ ÔÆ Ãé¢ ÁÅî ç°éÆÁÅ ç¶ Ã¿ÃÅðÆ ÇçzôàÆ òÅñ¶ ñ¯Õ» çÆÁ» é÷ð» ÇòÚ ÃÅÇÔì ÃzÆ ×¹ðÈ ÔÇðׯÇì¿ç ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ îé¹¼ÖÆ ÜÅî¶ çÆ À°îð Õ¶òñ 11 ÃÅñ çÆ ÃÆ, Ü篺 À°Ô ÇêåÅ ÃzÆ ×°ð± ÁðÜé ç¶ò ÜÆ çÆ

×°ð×¼çÆ Óå¶ ÇìðÅܶ Ãé¢ Ã¿ÃÅðÕ ÇçzôàÆ å¯º 11 ÃÅñ çÅ ì¼ÚÅ ÁéÜÅä Ô°³çÅ ÔË¢ ÇÂÇåÔÅÃÕÅð ÇÂö é¹Õå¶ é±¿ ÃîÞ éÔƺ ÃÕ¶ ÇÕ ÃzÆ ×°ð± ÔÇðׯÇì³ç ÃÅÇÔì ÜÆ é¶ ÇÕò¶º ìÅñ ÁòÃæÅ ÇòÚ ÔÆ ÇÂåéÆ îÔÅé ØàéÅ Õð ÇòÖÅÂÆ¢ À°é·» 鱿 ôÅÇÂç ÇÂÔ ×¼ñ Áܶ ÃîÞ éÅ ÁÅò¶ ÇÕ ÁÅê Á³çð ܯ ×°ð-ܯÇå Ü×î×Å ðÔÆ ÃÆ, À°Ã çÆ À°îð îé°¼ÖÆ ÕÅñ-îÅê Áé¹ÃÅð 137 òð·¶ ÃÆ, êð ÁÃñ¯º À°Ô ÁÕÅñÆ Ü¯Çå ÁÅÇçÜ°×ÅçÆ ÃÆ¢ ÇÃ¼Ö ÇÂÇåÔÅÃ ç¶ ÇñÖÅðÆÁ» é¶ ×°ð± ÃÅÇÔìÅé 鱿 ÁÅî ÃÅèÅðé ê¿Ü-í±åÕÆ Çî¼àÆ çÅ ê¹åñÅ î³é Õ¶ ØàéÅò» ܯóé-

å¯óé çÅ ïåé ÕÆåÅ ÔË¢ çà êÅåôÅÔÆÁ»

ê³Ü-í±åÕÆ ÃðÆð ÇòÚ ÇòÚðÇçÁ» Ô¯ÇÂÁ»

òÆ Ü×å-éÈð éÅñ ÃðôÅð Ãé¢ íÅÂÆ

×°ðçÅà ÜÆ ÇÂà í¶ç 鱿 ÜÅäç¶ Ãé, å» ÔÆ

À°é·» é¶ Ã³Õ¶å Çç¼å¶ Ôé:

J ÃÇå×¹ð Á×î Á×ÅÇè ê¹ðÖ¹ Õ¶ÔóÅ Þñ¶

×¹ðÈ çÆ ÞÅñÅÍ (òÅð 1, êÀ¹óÆ 31)

J ÇÂÕ ìÅìÅ ÁÕÅñ ð±ê¹ ç±ÜÅ ðìÅìÆ

îðçÅéÅÍ (òÅð 1, êÀ¹óÆ 35)

ÃzÆ ×°ð± éÅéÕ ç¶ò ÜÆ çÆ ÇÂö Á×î

Á×ÅÇè ܯÇå 鱿 ÇÔ³ç± å¶ î°ÃñîÅé» é¶

×°ð±-êÆð ÕðÕ¶ ÃÇåÕÅÇðÁÅ¢ éÅéÕ êÆð

Ãí ç¶ ÇêÁÅð¶ Ãé¢ À°Ô å» À°êç¶ô ÔÆ ÇÂÔ

Õðç¶ Ãé ÇÕ ì³ÇçÁ» ç¶ ÃðÆð» ò¼ñ éÅ

ò¶Ö¯, ÃðÆð çÆ ÃÆîŠ寺 À°êð À°áä çÅ

ïåé Õ悁ÇÂà 寺 À°êð ܯÇå ÔË, é±ð ÔÆ

é±ð ÔË¢

Ãí îÇÔ Ü¯Çå ܯÇå ÔË Ã¯Ç£ Çåà çË ÚÅéÇä

Ãí îÇÔ ÚÅéä° Ô¯Ç£…¨3¨ (¨4¨3¨)

(ðÅ×¹ èéÅÃðÆ î. 1, Á¿×: 13)

À°êðñ¶ ×°ðòÅÕ» Óå¶ ÕÆåÆ ×ÂÆ

ÇòÚÅð 寺 ÇÜ¼æ¶ ÇÂÕ ÁÇèÁÅåîÕ Ã¼ÚÅÂÆ

çŠóնå ÇîñçÅ ÔË, À°æ¶ ç±ÜŠÿնå ÇÂÔ

òÆ ÇîñçÅ ÔË ÇÕ ÃÇå×°ð± éÅéÕ ç¶ò ÜÆ

ÇÔ³ç±-î°ÃñîÅé ç¯Ô» Õ½î» ç¶ Ã»Þ¶ êÆð Ãé

¢ ÁÅê ÇÂé·» ç¯Ô» Õ½î» ç¶ îé°¼ÖÆ ÇòåÕð¶

íð¶ èÅðÇîÕ å¶ Ã¼ÇíÁÅÚÅðÕ Ø¶ð¶ 寺 À°µÚ¶

À°á Ú°¼Õ¶ Ãé¢ À°é·» å» Õ¶òñ ÇÂÕ ÁÕÅñ

ê°ðÖ çŠóç¶ô ç¶ä ñÂÆ ÒéÅéÕ ×°ð±Ó Ü»

ÒéÅéÕ êÆðÓ çÅ í¶Ö èÅðé ÕÆåÅ ÃÆ ¢

éÅéÕ êÆð çÆ êzí±Ã¼åÅ (Sovereignty) è°ð 寺 ìÖÇôô Ô¯ÂÆ ÃÆ¢ ÁÅê Ôî¶ôÅ

ðå³åð Ô¯ Õ¶ ÇòÚð¶ Ôé¢ î¼Õ¶ ò¼ñ êËð

êÃÅð Õ¶ ñ¶àäÅ î°ÃñîÅéÆ êð³êðŠ鱿 Ö°¼ñ·Æ

ò³×Åð ÃÆ¢ üå ÁÅÕÅô å¶ Ã¼å êÅåÅñ çÆ

ÇæÀ±ðÆ À°ÔÆ ð¼ç Õð ÃÕçÅ ÔË, ÇÜà çÆ

ÇçzôàÆ ñ¼Ö ÁÅÕÅô» å¶ êÅåÅñ» 鱿 ò¶Ö

ÃÕçÆ Ô¯ò¶¢ ××é 鱿 æÅñ å¶ Ú³ç ñðÜ é±¿

ÁÅðåÆ ñÂÆ ÃçÅ Ü×ç¶ çÆò¶ Ççì-ÇçzôàÆ

óê³é ÃzÆ ×°ð± éÅéÕ ç¶ò ÜÆ ÔÆ ÕÇÔ

ÃÕç¶ Ãé¢ Çܼæ¶-ÇÜ¼æ¶ òÆ ÁÅê ׶, ôìç

ç¶ å¶ÜîÂÆ êzÕÅô ÃçÕÅ ÁÕÅñ ê°ðÖ ç¶

å¼å-Ç×ÁÅé ðÅÔƺ Ãí 鱿 é±ð¯-é±ð Õðé

çÅ ïåé ÕÆåÅ ÔË :

îÅÇðÁÅ ÇÃÕÅ Ü×Çåz ÇòÇÚ éÅéÕ

Çéðîñ ê³æ ÚñÅÇÂÁŨ (òÅð 1, êÀ¹óÆ 45)

ÇüÕÅ ÚñÅÀ°äÅ Á¼Ü òÆ êzí±Ã¼åÅ çÅ

êzåÆÕ ÔË¢ éÅéÕ êÆð çÅ ÇüÕÅ ÕÆ ÃÆ?

ÇÂÔ À°é·» çÆ èðî ç¶ Ö¶åð ÇòÚ îÅäÆ

×ÂÆ Ã°å³åðåÅ ÃÆ¢ ÁÅê ÇÕö ç°ÇéÁÅòÆ

ØðÅä¶, îá Ü» óêðçÅ ç¶ òð¯ÃŶ ԯ¶ éÔƺ

Ãé¢ ÁÕÅñ ê°ðÖ çÆ ìÖÇôô 寺 ìÅÁç

ÃÇå×°ð» ù üÚÖ³â 寺 éÀ°ÇéÇè éÅî å¶

öðÆìÆ çÆ çÅÇå êzÅêå Ô¯ÂÆ¢ ÇüèÆ è°ð¯º ÔÆ

ìÖÇôô Ô¯ÂÆ, ÇÕö îé¹¼Ö êÅïº éÔƺ ÇîñÆ, ÇÕö îé°¼Ö é±¿ ×°ð± èÅðé éÔƺ ÕÆåÅ¢ íÅðå

ç¶ í×åÆ ñÇÔð éÅñ Ãì¿èå ÃÅð¶ í×åðÅîÅé°Ü, ðÅîÅ é³ç, ÕìÆð, éÅîç¶ò, ðÇòçÅÃ å¶ ç¼Öä ç¶ ÁñòÅð í×å ÇÕö éÅ ÇÕö îé°¼Ö ç¹ÁÅðÅ çÆÇÖÁå Ô°³ç¶ ðÔ¶

êð Ò×À°óÆ ðÅ×Ó ÇòÚ ÃzÆ ×¹ðÈ éÅéÕ ç¶ò

ÜÆ ÁÅê øðîÅªç¶ Ôé:

ÃÇå×°ð° ç¶ÇÖÁÅ çÆÇÖÁÅ ñÆéÆ£ îé¹ åé°

ÁðÇêú Á³åð×Çå ÕÆéÆ£

×Çå ÇîÇå êÅÂÆ ÁÅåî° ÚÆéÆ£4£

(¨9¨15£)

(×À°óÆ î. 1, ê¿éÅ: 227)

ÇÂÀ°º ÇÕö ì³ç¶ 寺 çÆÇÖÁå éÅ Ô¯äÅ

ÃÇå×°ð» ñÂÆ ÁÅêä¶ ÁÅê ÇòÚ ÇÂÕ ìÔ¹å

ò¼â¶ îÅä òÅñÆ ×¼ñ ÔË¢ ç¶ÇÖÁÅ ÜŶ å»

èðî» ç¶ ÇÂÇåÔÅà ÇòÚ èðî ç¶ Ã¿ÚÅñÕ»

鱿 êzíÈ êðîÅåîŠ寺 çÆÇÖÁå î³ÇéÁÅ

Ü»çÅ ÇðÔÅ ÔË, ÇÜò¶º ïÔ±çÆÁ» çÅ î±ÃÅ, ÂÆÃÅÂÆÁ» çÅ ÂÆÃÅ, î¯îé» çÅ î¹Ô³îç, ÇÔ³ç±Á» ç¶ 24 ÁòåÅð è¹ð¯º ÔÆ òð¯ÃŶ

׶ î³é¶ ׶ Ôé¢ ÇÂà ÇÔÃÅì éÅñ

ÃÇå×¹ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ é±¿ Õ¶òñ êÆð çÅ

çðÜÅ ç¶äÅ À°é·» çÆ ð¼ìÆ ôÅé ÇòÚ øðÕ

êÅÀ°äÅ ÔË¢ êð ÇÜà Ã ÇòÚ À°é·» 鱿 êÆð

ÕðÕ¶ ÇéòÅÇÜÁÅ Ç×ÁÅ ÃÆ, À°Ô ÇÂÃñÅîÆ

ôð·Å ç¶ âȿض êzíÅò Ô¶á ÃÆ¢

À°Ô ÁÅêäÆ èÅðÇîÕ

ðÅõòƺ ÃÆ¢ êð

ÃÇå×¹ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ çÆ òÇâÁÅÂÆ

ÇÕ À°é·» é¶ ÇÂà î°ÃñîÅéÆ êð³êðŠ鱿

Õ¶ Ãí Õ¯ñ¯º

ÇòÚ ÇñÖ¶ üå ÁÅÕÅô

Á¼á éÔƺ ÕÇÔ ÃÕçÅ; íÅò¶º À°Ã 鱿

éÅñ ÇÂà 寺 ò¼è ÁÅÕÅô òÆ

Ô¯ä¢ êð À°Ô À°îÇå ù Õ°ðÅé 寺 ì¶î°Ö éÔƺ Õð ÃÕçÅ¢ À°Ô ÷ÅÔð ÇçÃç¶ Ã¼Ú å¯º Á¼Ö» îÆÚä ñÂÆ ÇåÁÅð ÔË- ܶÕð À°Ã Ã¼Ú çÅ Õ°ðÅé ç¶ ÇÕö ÁÅÇÂå éÅñ î¶ñ éÔƺ ìäçÅ¢ êÆð ÕËçÆ ÔË ÁÅêä¶ î÷·ì çÅ¢ À°Ã 鱿 êåÅ ÔË ÇÕ õÅñÕ çÆ ÃÅðÆ õñÕå ÇÕö éÅ ÇÕö éÅî éÅñ À°Ã 鱿 ïÅç Õð ÃÕçÆ ÔË, êð ôð·Å À°Ã 鱿 çòËå íÅòéÅ ìäÅÂÆ ð¼Öä ñÂÆ êz¶ðçÆ ÔË¢ ÇÂà ñÂÆ À°Ô ÃÅðÆ À°îð çÆ Á½ÖÆ èÅðÇîÕ ÃÅèéŠ寺 ìÅÁç òÆ çÈÂÆ éÔƺ ÇîàÅ

ÃÕçÅ¢ À°Ã ñÂÆ î¯îé 寺 Û°¼à ÃÅð¶ ð¼ì 寺 ì¶î°Ö ÒÕÅøðÓ ÔÆ Ôé¢ òñÆ Õ³èÅðÆ é¶ íÅÂÆ îðçÅé¶ é±¿ êÅäÆ ç¶ä 寺 ÇÂö ÕðÕ¶ ÇÂéÕÅð Õð Çç¼åÅ ÃÆ ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô ÃzÆ ×°ð± éÅéÕ ç¶ò ÜÆ é±¿ ÁÅêäÅ ×°ð±-êÆð î¿éçÅ ÃÆ¢ òñÆ Õ¿èÅðÆ ñÂÆ ÒÒ×°ð± éÅéÕ ×¯Çì³ç ð±êÓÓ éÔƺ ÃÆ, À°Ã ñÂÆ À°Ô ÕÅøð ÃÆ¢ ÇÂÃñÅî çÆ ÁÅêäÆ ÇÂÕ îÜì±ðÆ ÔË, ÁÅêäÆ ÇÂÕ ÃÆîÅ ÔË, ÇÂÕ ÁÅêäÆ ôð·Å ÔË, ÇÜÃ é¶ ÇÂÃñÅîÆ ÜÇ×ÁÅñ 鱿 ÒÒÃðì îË ê¶ÖË í×òÅé°¨ÓÓ (ê¿éÅ: 274) ç¶ ÇòôÅñ ÁÅÕÅô ÇòÚ À°âÅðÆÁ» ñÅÀ°ä 寺 ð¯ÕÆ ð¼ÇÖÁÅ ÔË¢ À°Ã ç¶ êËð ÃçÅ ñÂÆ ôð·Å çÆ ÇÕ¼ñÆ éÅñ ì³é· Çç¼å¶ ׶ Ôé¢ À°Ô ÃçÅ ñÂÆ ÕËçÆ ìä Ç×ÁÅ¢ Á¼Ü ç¶ ÇòçòÅé ÁÇÜÔ¶ ÇÃÁÅÃÆ èðî» é±¿ ÿÕÆðä èðî ÕÇÔ³ç¶ Ôé¢ Ã±øÆ Ã³å-ëÕÆð» 鱿 ÚÅéä Çç¼Ãä ñ¼× ÇêÁÅ ÃÆ¢ ÇÜé·» çÆÁ» ì¶óÆÁ» Ö¹¼ñ· ×ÂÆÁ» Ãé, À°Ô êÆð éÅ ðÔ¶, ÃÈøÆ ìä ׶, À°Ô ÃÅÂƺ ñ¯Õ ìä ׶¢ À°é·» Çëð ÔÇðî¿çð ÃÅÇÔì çÅ éƺÔ-ê¼æð ð¼Öä ÇòÚ Ã³Õ¯Ú éÔƺ ÕÆåÅÍ À°é·» Çëð ÁÅêä¶ ê°¼åð å¶ À°îÇå ù í¿×ÅäÆ ç¶ ï°¼è ÇòÚ ×°ðÈ-Úðé» å¯º òÅðé ÇòÚ ð¼åÆ íð òÆ Õ»ê éÔƺ ÖÅèÆ¢

éÅéÕ êÆð é¶ ÇÕö ÕËçÆ êÆð (çÆ ìÅäÆ) çÅ ÕñÅî ÃzÆ ×°ð± ׿zæ ÃÅÇÔì ÇòÚ çðÜ éÔƺ ÕÆåÅ¢ ÇÂà ìÅäÆ-ì¯ÇÔæ ÇòÚ À°é·» éÅñ Ã»Þ êÅÂÆ ÔË, ÇÜé·» îé°¼ÖÆ ÃðÆð å¶ èðî çÆ ôð·Å-ôðÆÁå çÆ ÕËç 寺 À°êð À°á Õ¶ Õ¶òñ ܯÇå ù ÃÅÇÖÁÅå Õð ÇñÁÅ ÃÆ¢ (ìÅÕÆ Á×ñ¶ Á¿Õ ÓÚ…)

Á¾Ü ÁÖ¿â ÕÆðåéÆ ÜæÅ ÇÃ¾Ö ê¿æ çÆ ÁÇé¾Öóòƺ Áå¶ ÇÃðî½ð Üæ¶ì§çÆ òܯº ê¿æ ÇòÚ ÇòÚð ÇðÔÅ þÍ ÃzÆ ÁÕÅñ åõå

ÃÅÇÔì òñ¯º ê¿æ çÆ ÒÃ¯é¶ çÆ ÇÚóÆÓ ç¶ ÇõåÅì éÅñ ÇéòÅܶ ׶ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ òñ¯º ñ×í× 1900

çé 寺 ÚñÅÂÆ ×ÂÆ ÇÂà Üæ¶ì§çÆ é¶ Ã-Ã ê§æ öòÅ ç¶ ò¾Ö¯-ò¾Öð¶ Ö¶åð» ÇòÚ ÁÇÔî ï¯×çÅé êÅÇÂÁÅ þ êð Õñ-

åÅåÆ ç¶ ÇÂÃ ï¹¾× ÇòÚ ÇÂà Üæ¶ çÅ î¹¾Ö îÕÃç ÒÒÕñÜ¹× îÇÔ ÕÆðåé¹ êðèÅéÅ...ÓÓ ç¶ îÔ»òÅÕ Áé¹ÃÅð ÇéðìÅä ÁÖ¿â

ÕÆðåé ç¹ÁÅðÅ ê¿æ çÆ Ã¶òÅ ÕðéÅ þÍ ÇêÛñ¶ Õ¹Þ Ã 寺 ÁÖ¿â ÕÆðåéÆ Üæ¶ ÇòÚ ÇéðìÅä ÕÆðåé ÷ðƶ ÁÅåî êzì¯èé

çÆ æ» ÕÆðåéƶ Ççػ ÇòÚ êzÇþèÆ Áå¶ îÅÇÂÁÅ çÆ êzÇòðåÆ íÅðÈ Ô¯ ðÔÆ þ Áå¶ ÕÆðåé Ãð¯ÇåÁ» ÇòÚ ÁÅåî-ðà çÆ æ»

Õ§é-ðà çÆ ð¹ÚÆ ò¾è ðÔÆ þÍ ×¹ðîÇå ÇòÚ ÇéðìÅä ÕÆðåé çÅ ÕÆ øñÃøÅ þ Áå¶ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ ç¶

ÇòÚÅð» Áé¹ÃÅð ÇéðìÅä

òâíÅ×Æ ÔÇð ÕÆðåé° ×ÅÂÆÁË ¨

êÅðìzÔî å§È ç¶ÇÔ å êÅÂÆÁ˨1¨ ðÔÅÀ¹¨ (¨4¨84¨153¨)

(×À¹óÆ î. 5, Á§× : 196)

ÔÇð-ÕÆðåé ×Åòä çÆ ÁËÃÆ

Áî¯ñÕ çÅÇå þ ܯ Õ¶òñ Çåé·»

òâíÅ×Æ Üé» ù ÔÆ êzÅêå Ô¹§çÆ þ,

ÇÜé·» ù ÁÅÇê å¹á Õ¶ ×¹ðÈ ÕðåÅð ç¶ò¶Í

ÃÇå×¹ð éÅéÕ Ã¾ÚÅ êÅåôÅÔ Áû

Õñܹ×Æ ÜÆò» Óå¶ å¹¾áÅ å» ÇÂÔ ð¾ìÆ

çÅÇå ÕÆðåé çÆ Áû ù êzÅêå Ô¯ÂÆÍ

êð ÁÃÅ毺 ÇÂÔ Ãî·ÅñÆ éÅ ×ÂÆÍ

ÔÇð ÕÆðåé ÇÂÕ ð¾ìÆ çÅÇå þ, ܯ

è¹ð ÕðåÅð ç¶ çðìÅ𯺠Õñܹ×Æ ÜÆò»

ç¶ À¹èÅð ñÂÆ ÃÇå×¹ð éÅéÕ ÃÅÇÔì ÜÆ

ç¹ÁÅðÅ ÇÂà çÃÅð ÇòÖ¶ ÁÅä Õ¶ êzò¶ô

Ô¯ÂÆÍ ÃÇå×¹ð éÅéÕ ç¶ò ÜÆ îÔÅðÅÜ

þڶ êÅåôÅÔ ç¹ÁÅðÅ è¹ð¯º ÁÅÂÆ Ã¾ÚÆ

çÅÇå Ò×¹ðìÅäÆÓ ÁðæÅå è¹ð çÆ ìÅäÆ

þÍ å»å¶ Õ¶òñ ×¹ðìÅäÆ ù ×ÅòäÅ ÔÆ

ÔÇð-ÕÆðåé þÍ ×¹ðÈ ÃÅÇÔìÅé ç¹ÁÅðÅ

è¹ð¯º ÁòåðÆ ìÅäÆ, Áî¯Ø ìÅä îÂÆ

Á§Çîzå ìÅäÆ þ, ÇÜÃ ç¶ ×Åòä ùäé

ÕÇð ÔÆ ×Åòä ùäéÔÅð¶ êz¶îÆ Üé»

çÆÁ» ÇìðåÆÁ» À¹êð êÅðÃ-ÕñÅ òðå Ü»çÆ þÍ å»å¶ ×¹ðìÅäÆ çÅ ÕÆðåé ÔÆ ÔÇð-ÕÆðåé þÍ ïæÅ ×¹ðòÅÕêÅðìzÔî¹ Ô¯ÁÅ ÃÔÅÂÆ ÕæÅ ÕÆðåé¹ Ã¹ÖçÅÂƨ ×¹ð êÈð¶ ÕÆ ìÅäÆ ÜÇê Áéç¹ ÕðÔ¹ Çéå

êzÅäƨ1¨ (¨4¨16¨ 27¨)

(ïðÇá î. 5, Á§× : 616)

åæÅ - ×¹ð êÈð¶ ÕÆ ìÅäƨ êÅðìzÔî îÇé íÅäƨ

éÅéÕ çÅÇà òÖÅäƨ Çéðîñ ÁÕæ ÕÔÅäƨ 2¨ 18¨82¨

(ïðÇá î. 5, Á§× : 629)

ê¹éÅ- ÜÇ× Ã¹Ç´å¹ ÕÆðÇå éÅî¹ þ î¶ðÆ Çܧç¹óƶ ÔÇð ÕÆðÇå ÔÇð îÇé èÅð¶ ðÅî...1¨ (¨4¨3¨) (ÇìÔÅ×óÅ î. 4, Á§× : 539)

åæÅ – ÃÅ ðÃéÅ èé¹ è§é¹ þ î¶ðÆ Çܧç¹óƶ ×¹ä ×ÅòË ÔÇð êzí Õ¶ð¶ ðÅî¨

å¶ Ãzòé íñ¶ ïíéÆÕ ÔÇÔ î¶ðÆ Çܧç¹óƶ

ÔÇð ÕÆðåé¹ Ã¹äÇÔ ÔÇð å¶ð¶ ðÅî...2¨ (¨4¨4¨)

(ÇìÔÅ×óÅ î. 4, Á§× : 540)

ÔÇð-ÕÆðåé çÅ ÁÃð å¶ øñ

ÕÆðåé ÕñÜ¹× çÆ ÃîÅèÆ þÍ Ú§Úñ

îé ܶ ÇÕö ÇìÇè íÆ òÃ×Çå éÅ ÁÅò¶

å» ÕÆðåé çÆ ÁÅÕðÖä ÕñÅ ç¹ÁÅðÅ

Áò¾ô ÁÃÇæð Ô¯ Ü»çÅ þÍ ×¹ðìÅäÆ

çÅ êÅá îÅåð íÆ êÅðà ðÈêÆ þ, êð

×¹ðìÅäÆ çÅ ÕÆðåé å» ååÕÅñ ÔÆ

Á×Åè êÅðÃ-ÕñÅ òðåÅÀ¹ä ù Ãîð¾æ

þÍ ÁÃƺ ÇÂà êÅðà ù ÇÛé í§×ð îÅåð

ÔÆ êðÃç¶ Ô»Í ×¹ðìÅäÆ ç¶ êÅá Áå¶

ÕÆðåé éÇîå Ççé ðÅå ÇòÚ¯º Ã çÅ

çýºè (çÃò» ÇÔ¾ÃÅ) íÆ Áðêé éÔƺ

Õðç¶Í úÔ íÆ Ü¯ ÇÛ§é í§×ðÆ Ãî» ÇÂå

òñ Áðêé Õðç¶ Ô» ï ìè¶ Ú¾àÆ ÔÆ

íðç¶ Ô»Í ÇÜé·» òâíÅ׶ ×¹ðî¹Ö Üé»

ù :

ÜËï ×¹Çð À¹êç¶ÇÃÁÅ îË åËï ÕÇÔÁÅ

ê¹ÕÅÇð¨

éÅéÕ¹ Õþ ùÇé ð¶ îéÅ ÕÇð ÕÆðåé¹ Ô¯ÇÂ

À¹èÅð¹¨4¨1¨158¨

(ðÅ×¹ ×½óÆ îÅñòÅ î. 5, Á§× : 214)

ðÈêÆ ×¹ðòÅÕ À¹å¶ þڶ Çþֻ òÅñÆ

ôðèÅ-íÅÀ¹ íÅòéÆ þ, úÔ ÕÆðåé ù

À¹èÅð çÅ îÆÁÅð ÃîÞ Õ¶ Õðç¶ ÔéÍ

À¹èÅð ÇÔå ÕÆðåé ÕðéÔÅÇðÁ» ù

ÕÆðåé ÇÂÕ ÁÅèÅð Áå¶ ÁÔÅð ðÈê Ô¯

Ü»çÅ þÍ úæ¶ ÕÆðåé éÇîå Ã çÆ

ûó¯º òÅñÆ ì§èéÅ éÔÆºÍ ì§èé úæ¶ Ãí

à¹à Ü»ç¶ ÔéÍ ÕÇñÁÅé-ÁÇíñÅÖÆÁ»

çÆ î¹Ö ÕÅð ÔÆ ÕÆðåé ìä ÁŪçÆ þÍ

úÔ õ¹ôÆ Ã¶åÆ ÇÂà ÕÆðåé ðÈêÆ ÕÅð ù

Ãî·Åðç¶ Ôé, ìè¶ Ú¾àÆ éÔƺ íðç¶Í

×¹ðìÅäÆ ç¶ ð¾ìÆ ÕÆðåé ÇòÇÚ

ÁÕÇÔ ðà þÍ Çܪ Çܪ ÕÆðåé-

ÕîÅÂÆ òèçÆ þ, Çåª Çåª ÕÆðåéÕñÅ-ðà çÅ Çò×Åà íÆ òèçÅ Ü»çÅ þÍ

À¹Ô ÕÆðåé Õðç¶ ÁÕç¶ æÕç¶ ÔÆ éÔƺÍ

Á¾á¶ êÇÔð Ççé ðÅå íÆ Ü¶ À¹Ô ÕÆðåé

Õðç¶ ðÇÔä å» òÆ áñ· éÔƺ ê˺çÆÍ

ÕÆðåé-êÅðÃ-ðÃ-Çò×Åà À¹Ôé» å¯º

ÁÅ꯺ ÔÆ ÕÆðåé ÕðŪçÅ þÍ À¹Ôé»

ù ÕÆðåé çÅ ð¾Ü ÔÆ éÔƺ ÁŪçÅÍ

ÕÆðåé-ÁÔÅðÆÁ» çÅ ÁÔÅð ÔÆ Ü¹

ÕÆðåé ÕñÜ¹× çÆ ÃîÅèÆ

þÍ Ú§Úñ îé ܶ ÇÕö ÇìÇè

íÆ òÃ×Çå éÅ ÁÅò¶ å»

ÕÆðåé çÆ ÁÅÕðÖä ÕñÅ

ç¹ÁÅðÅ Áò¾ô ÁÃÇæð Ô¯

Ü»çÅ þÍ ×¹ðìÅäÆ çÅ êÅá

îÅåð íÆ êÅðà ðÈêÆ þ, êð

×¹ðìÅäÆ çÅ ÕÆðåé å»

ååÕÅñ ÔÆ Á×Åè êÅðÃÕñÅ òðåÅÀ¹ä ù Ãîð¾æ

þÍ ÁÃƺ ÇÂà êÅðà ù ÇÛé

í§×ð îÅåð ÔÆ êðÃç¶

Ô»Í ×¹ðìÅäÆ ç¶ êÅá Áå¶

ÕÆðåé éÇîå Ççé ðÅå

ÇòÚ¯º Ã çÅ çýºè (çÃò»

ÇÔ¾ÃÅ) íÆ Áðêé éÔƺ Õðç¶Í

úÔ íÆ Ü¯ ÇÛ§é í§×ðÆ Ãî»

ÇÂå òñ Áðêé Õðç¶ Ô» ï

ìè¶ Ú¾àÆ ÔÆ íðç¶ Ô»Í

ÕÆðåé Ô¯ÇÂÁÅÍ ×¹ðìÅäÆ çÅ ÇÂñÅÔÆ

ÕÆðåé Ççñ ÇçîÅö ÇòÖ¶ Á§Çîzå-ÕñÅ

òðåŪçÅ þÍ ÕÆðåé çÅ ðÃÆÁÅ ÇÂÃ

ðÃ-Çò×Åà êzÅÇÂä Ô¯ Õ¶ ÔÆ ÇÂà ÇìÇè

ÕÆðåé-òñòñ¶ ÁÅêä¶ Á§åÇð À¹êܶ

Ôðçî îÇÔÃÈà ÕðçÅ ðÇÔ§çÅ þÍ ïæÅ

×¹ðòÅÕ :

ÔÀ¹ ÁéÇçé¹ ÔÇð éÅî¹ ÕÆðåé¹ ÕðÀ¹¨

ÃÇå×¹Çð î¯ ÕÀ¹ ÔÇð éÅî¹ ìåÅÇÂÁÅ

ÔÀ¹ ÔÇð Çìé¹ ÇÖé¹ ê« ðÇÔ é ÃÕÀ¹¨1¨

ðÔÅÀ¹¨

ÔîðË Ãzòä¹ ÇÃîðé¹ ÔÇð ÕÆðåé¹

ÔÀ¹ ÔÇð Çìé¹ ðÇÔ é ÃÕÀ¹ ÔÀ¹ ÇÂÕ¹ ÇÖé¹...¨2¨14¨66¨)

(ðÅ×¹ ÁÅÃÅòðÆ... î. 4, Á§× : 369)

åæÅ- ÕÆðåé éÅî¹ ÇÃîðå ðÔÀ¹ Üì ñ×¹

ØÇà ÃÅù¨1¨ ðÔÅÀ¹¨ (¨2¨7¨71)

(ÇìñÅò« î. 5, Á§× : 818)

ê¹éÅ – ÔÇð ×¹ä ×ÅòË ÃçÅ Ççé¹ ðÅåÆ

îË ÔÇð Üù ÕÔå¶ Á§å¹ é ñÔÆÁÅ...¨5¨

(¨8¨1¨4¨)

(ÇìñÅò« î. 4, ÁÃàêçÆÁÅ..., Á§× : 833)

åÅÔƺ å¶ ÕÆðåé ç¶ ðÃƶ ×¹ðî¹Ö

çå ÇÃÖ í×å Üé» ç¶ ÃÇåç×-î§âñ

ÇòÖ¶ ÁᯠêÇÔð ÕÆðåé çÅ ÔÆ êzòÅÔ ÚÇñÁÅ ðÇÔ§çÅ þÍ ÜËö ÇÕ ×¹ðòÅÕ çÅ

íÅò ÔË :

çåé ÕË Ã¹éÆÁå êzí ÕÆ ìÅå¨

ÕæÅ ÕÆðåé¹ ÁÅé§ç î§×ñ è¹Çé

êÈÇð ðÔÆ Ççéù Áð¹ ðÅÇå¨1¨ ðÔÅÀ¹¨ (¨2¨4¨84)

(ÇìñÅò« î. 5, Á§× : 820)

ÁÖ¿â ÕÆðåé¹ ÇåÇé í¯Üé¹ ÚÈðŨ ÕÔ¹ éÅéÕ ÇÜù ÃÇå×¹ð¹ êÈðŨ8¨2¨ (×À¹óÆ î. 5, Á§× : 236)

êÈð¶ ÃÇå×¹ðÈ ç¶ ÃÇÚÁÅð ÇÃÖ çÅ ÁÔÅð (í¯Üé ÚÈðÅ) ÔÆ ÁÖ¿â ÕÆðåé þÍ Õ¾ÚÆ ìÅäÆ çÅ ×ÅÀ¹äÅ ÔÇð-ÕÆðåé éÔƺ

×¹ðÈ Øð ÇòÖ¶ ×¹ðîÇå Áé¹ÃÅð ×¹ðìÅäÆ çÅ ÇÂÕ-ðà ÁÖ¿â Áå¶

ÇéðìÅä ÕÆðåé ÔÆ êðòÅä þÍ

×¹ðìÅäÆ ç¶ Çéð¯ñ ÕÆðåé ÇòÖ¶ Õ¾ÚÆ

ìÅäÆ ù ðñÅÀ¹äÅ ÕÆðåé çÆ ÁÖ¿âåÅ ù Ö¿âå ÕðéÅ þ Áå¶ ÇéðìÅä ÕÆðåé ç¶ ÇÂÕ-ðà ÁÅé§ç ÁÇÔñÅç ù ì¶ðà ÕðéÅ þÍ

Á§Çîzå ìÚé ÃÇå×¹ð ÕÆ ìÅäÆ

ܯ ì¯ñË Ã¯ î¹ÇÖ Á§Çîzå¹ êÅò˨2¨ (¨4¨6¨) (×ÈÜðÆ î. 4, Á§× : 494)

×¹ðòÅÕ ç¶ íÅò Áé¹ÃÅð Õ¶òñ ×¹ðìÅäÆ çÅ êÅá ÕÆðåé ÔÆ Á§Çîzå ðÃÅÇÂä êÅðÃ-ðà À¹êÜÅÇÂÕ þÍ

ÔÇð-ÕÆðåé ×¹ðìÅäÆ çÅ ÔÆ Ô¯ ÃÕçÅ þ

Õ¶òñ ×¹ðìÅäÆ ç¶ ÕÆðåé ù ÔÆ

ÒÒÔÇð ÕÆðåéÓÓ çÆ êçòÆ êzÅêÇå þÍ

ÔðÆ ÁÕÅñ ê¹ðÖ ÇÃðÜéÔÅð ÕðåÅð ç¶

Ôðçî ÃÅÖôÅå çÆçÅð ÕðéÔÅð¶ ×¹ðÈ

ÃÅÇÔìÅé é¶ Ãéî¹Ö ûׯ ê»× çðÃ

êðà ն ÔÆ ×¹ðìÅäÆ ðÈêÆ ÔÇð ×¹ä ×Ŷ À¹Úð¶ ÔéÍ å» ÔÆ ÇÂÔé» ×¹ä» çÅ

×ÅòäÅ ÔÇð-ÕÆðåé

ÔÇð-ÕÆðåé çŠù¾ÚŠç×Æå-Çò×Åà éÅî ìÅäÆ çÆ ÕîÅÂÆ òÅñ¶

×¹ðî¹Ö Üé» ç¶ ÇÔðç¶ Á§çÇð Ã¹å¶ ÃÇÔÜ ÔÆ Ô¯Ç ÁÅò§çÅ þÍ

ùð åÅñ è¹éÆÁ» úæ¶ ÁÅê ÇêÛ¶ ñ×ÆÁ» ÇëðçÆÁ» ÔéÍ ê¿Úî»

íÆ úæ¶ îÅå êË Ü»çÆÁ» ÔéÍ ×¹ðîÇå éÅî çÆ ÁÇíÁÅà ÕîÅÂÆ

ç¹ÁÅðÅ ðÃ-ܯÇå-êzÕÅô Çðç§åÇð À¹ç¶ Ô¯ÇÂÁ» ÕÆðåé-ÕñÅ ç¶ ÇÕòÅó Áק ÁÅ Ö¹ñ·ç¶ Ôé Áå¶ ðÅ× ðåé êðòÅð êðÆÁ»

ôìç Ãð¯ç çÆ Ø¹îð ÇòÇÚ åÅñ êÈðé ç¶ åðñ¶ ñËäÅ ÁÅêäÅ

øõð ÃîÞçÆÁ» ÔéÍ

çÆ ÕîÅÂÆ òÅñ¶ ×¹ðî¹Ö Üé» çÅ ÔÇð

×¹ä ×ÅòäÅ íÆ ÃçÅ ÔÇð-ÕÆðåé

ÕðéÅ þÍ ×¹ð-í×Çå-ÕîÅÂÆ Õ¶òñ

ÔÇð ×¹ä À¹Úð¶ ×Ŷ ×¹ä» ç¹ÁÅðÅ ÔÆ

çíò þÍ Ã¹ä¶ Ã¹äŶ ׯÇì§ç ×¹ä» ù

Õñêå ÕæéÆ ç¹ÁÅðÅ ×¹§ë Õ¶ ×Æå» çÆ

ôÕñ ç¶ ç¶äÅ, Áå¶ ÇÂÔé» ×¾á-å¹ê

ÕÆå¶ ×Æå» ù ×ÅòäÅ ÔðÇ×÷ ÔðÇ×÷

Ôð-ÕÆðåé éÔƺ Ô¯ ÃÕçÅÍ ÒÒÁäâÆáÅ

ÇÕÛ¹ ÕÔä¹ é ÜÅǨ (îñÅð î. 1, Á§×

: 1256) ç¶ ×¹ðòÅÕ Áé¹ÃÅð ÇÜé·» é¶

ÃzÆ ÁÕÅñ ê¹ðÖ Çéð§ÕÅð ù ûׯ ê»×

ê¶ÇÖÁÅ ÔÆ éÔƺ, À¹Ô À¹Ã çÆ ÇÃëÇå

ÃÅñÅÔ ÔÆ ÕÆ ÕÇð ÃÕç¶ ÔéÍ

çåé ÕÆ Ã¹Çä ÃÅÚÆ ÃÅÖƨ ï ì¯ñÇÔ Ü¯

ê¶ÖÇÔ ÁÅÖÆ...¨ 4¨25¨36¨

(ðÅîÕñÆ î. 5 , Á§× : 894)

ç¶ ×¹ðòÅÕ Áé¹ÃÅð ÃÅñÅÔÆ çÆ

×¹ð-ÃÅÖÆ ÇÃëå ÃÅñÅÔ ÔÆ ÔÇð-ÜÃ

ÁæòÅ ÔÇð-ÕÆðåé ìä ÃÕçÆ þÍ

Áñê¾× ê¹ðô» çÆ ìäÅÂÆ ×ÆåÅòñÆ

ïÅ ÕÇì¾åÅòñÆ ÕçÅÇÚå ÔÇð-ÕÆðåé

ç¶ ñò¶ éÔƺ ñ× ÃÕçÆÍ ÁÅî ×Æå» ù

ðÅ×» ÇòÚ êÅ Õ¶ ×ÅòäÅ Áå¶ ðÅ×ÇòÇçÁÅ Ø¯Ö Ø¯Ö Õ¶ ×ÅòäŠç×Æå å»

Ô¯ ÃÕçÅ þ, êð ÇÂà ç×Æå ù ÔÇðÕÆðåé ÁÅÖäÅ îÔ» í¹ñ þÍ

î¶ð¶ î¯Ôé ÃzòéÆ ÇÂÔ é ùéŶ¨

ÃÅÕå ×Æå éÅç è¹Çé ×Åòå ì¯ñå ì¯ñ ÁÜŶ¨1¨ ðÔÅÀ¹¨ (¨4¨1¨81¨)

(ðÅ×¹ ÇìñÅò« î. 5..., Á§× : 820)

×¹ðòÅÕ ç¶ íÅò Áé¹ÃÅð ×¹ð

Ç×ÁÅé êzÚ§âéÆ çÆçÅð Çéð§ÕÅð ç¶

ÃÅÖôÅåÕÅðÆ Üñò¶ 寺 Ø¹æ¶ Á§èñ¶

ÁÇ×ÁÅéÆ ÃÅÕå ê¹ðô» ç¶ Õæ¶ Ã¹ä¶

ìäŶ Çìªå¶ ðÅ× éÅç ×Æå» çÅ

×ÅòäÅ Òì¯ñå ì¯ñ ÁÜÅÂ¶Ó òÅñÅ ÔÆ

չýçÅ þÍ ÇÂÔé» ÕÚ-Çê¾Ú¶ ì¯ñ-Áì¯ñÆ

ðÅ×-éÅçÆ ×Æå» ù ÃzòäÆ Ã¹äéÅ

ùäÅòäÅ îÔ» îéîÇå þÍ ×¹ðìÅäÆ

ðÈêÆ Ã¹Ú¶ ðåé» ÇòÖ¶ îé-Øóå à¾ê¶ ì¯ñÆÁ» ù ܯó Õ¶ ðñÅòäÅ íÆ ÔÇðÕÆðåé çÆ Ã¹ÚÆ êÅðÃ-ÕñÅ ù Õ¦Õå

ÕðéÅ þÍ ÁËö Çîñ×¯í¶ ÕÆðåé ù

ÇéðìÅä ÁæòÅ ÁÖ¿â ÕÆðåé éÔƺ

ÇÕÔÅ ÜÅ ÃÕçÅÍ ×¹ðìÅäÆ çÆÁ» ç¯ ÚÅð

å¹Õ» çÅ ÁÅÃðÅ ñË Õ¶ îé-À¹Õå à¾ê¶

ܯÇó ܯÇó ÚÅÔ¶ ÃÅðÆ ðÅå ÔÆ ÇÕª éÅ

åÅñ êÈÇð êÈÇð ÇÚîචìÜŶ ÜÅä, Áå¶ Çéð¶ ðÅ×-éÅçÆ ×Æå ×ÅÇ ×ÅÇ íÅò¶º

ÇÕåéÅ ÔÆ ÇÃð ÇÕª éÅ ÖêÅÇÂÁÅ ÜÅò¶, ÕçÅÇÚå íÆ ÇÂà ù ÁÖ¿â ÕÆðåé éÔƺ ÕÇÔ ÃÕç¶Í ÕÆðåé çÆ ÇéðÖ¿âåÅ Áå¶ ÇéðìÅäåÅ Õ¶òñ Çéð¯ñ ×¹ðìÅäÆ ç¶ ÇÂÕ-ðà ÕÆðåé ÇòÚ þÍ

ÔÇð ÕÆðåé çŠç×Æå ÔÇð-ÕÆðåé çŠù¾ÚŠç×ÆåÇò×Åà éÅî ìÅäÆ çÆ ÕîÅÂÆ òÅñ¶ ×¹ðî¹Ö Üé» ç¶ ÇÔðç¶ Á§çÇð Ã¹å¶ ÃÇÔÜ ÔÆ Ô¯Ç ÁÅò§çÅ þÍ Ã¹ð åÅñ è¹éÆÁ» úæ¶ ÁÅê ÇêÛ¶ ñ×ÆÁ» ÇëðçÆÁ» ÔéÍ ê¿Úî» íÆ úæ¶ îÅå êË Ü»çÆÁ» ÔéÍ ×¹ðîÇå éÅî çÆ ÁÇíÁÅà ÕîÅÂÆ ç¹ÁÅðÅ ðÃ-ܯÇå-êzÕÅô Çðç§åÇð À¹ç¶ Ô¯ÇÂÁ» ÕÆðåé-ÕñÅ ç¶ ÇÕòÅó Áק

ÁÅ Ö¹ñ·ç¶ Ôé Áå¶ ðÅ× ðåé êðòÅð êðÆÁ» ôìç Ãð¯ç çÆ Ø¹îð ÇòÇÚ

åÅñ êÈðé ç¶ åðñ¶ ñËäÅ ÁÅêäÅ øõð ÃîÞçÆÁ» ÔéÍ ðÅ× åÅñ ùð çÆ Ã¯ÞÆ ôìç-Çò×ÅÃÆÁ» ñÂÆ ÇÂÕ Ö¾ì¶ Ô¾æ çÆ Ö¶â þÍ

ðÅ×-ùð-åÅñƶ Ãå¶ ìñò§â Ô¯ðÆ ÁÅêäÆ åðì åÅéÅðÆðÆ ç¶ Ô¹éð çÆ þºÕó ÇòÇÚ ÃÇå×¹ðÈ å¯º ÁÅÕÆ Ô¯ ìËá¶Í ÃÇå×¹ðÈ é¶ úÔé» çÅ Ô§ÕÅð çîé Õðé ñÂÆ ÁÅêä¶ ÃÈè¶ ÃÅç¶ Çþֻ ÇÔå Ãð¯ç-ÁקîÆ Ãð§ç¶ çÅ éò-åð§×Æ ÃÅÜ ÂÆÜÅç Õð ÇçåÅ Áå¶ ÁÅêä¶ ÇÂÕ¯ éçð-Õð§îÆ-ÕàÅÕô ç¹ÁÅðÅ ôìç-ܯÇå-Çì×ÅÃÆ

×¹ðÇÃÖ»

ù Ãð¯çÃð§çÆ-ÕÆðåé-ÕñÅ çÅ îÅÔð ìäÅ

ÕÆðåé êÅðà ÕñÅ çÅ ÇÂÕ ÁÃÚðÜ-Õ½åÕ

Ã¾Ú î¹¾Ú Õ¶òñ ôìç-åð§×Æ ðÃ-ܯÇå-Çò×ÅÃÆ

×¹ðî¹Ö Üé» ç¶ ð¯î ð¯î Á§çÇð ÔÆ ÔÇð-ÕÆðåé çŠïîÅ

Ãë¹à Ô¹§çÅ þÍ êz¶îÅ í×åÆ ç¶ ð§×» ÇòÇÚ òÅÇÔ×¹ðÈ Çéð§ÕÅð

ç¶ ×¹ä ×ÅÀ¹äÔÅð¶ ×¹ðÈ ÇéòÅܶ ×¹ðî¹Ö» ç¶ Á׶ ÇêÛ¶ ðÅ×

éÅç Ô¾æ ì§é·Æ Çëðç¶ ÔéÍ Üç ð¾ìÆ ð§×» ÇòÇÚ ÁÅÂÆçÅ þ

Áå¶ ÇÂÔé» ð§×» ÇòÇÚ ÕÆðåé Áð§í Ô¹§çÅ þ å» Á÷öËìÆ

ðÅ× ÁÅê¶ ÔÆ ÁÅ Ãë¹ðé Ô¹§ç¶ ÔéÍ À¹çÅÔðé å» Ô¾âìÆåÆ

ÕÆðåé ÕÔÅäÆ ç¶ ìÔ¹å Ôé, êð ÇÂæ¶ ÇÂÕ Á¾è Ô¾â

òðÇåÁÅ ÕÆðåé-Ú¯Ü çÆ êÅðÃ-ÕñÅ çÅ é÷ÅðÅ ÔÈ-ì-ÔÈ

çÃäÅ ÁÅåî Áé§ç 寺 õÅñÆ éÔƺ Ô¯ò¶×ÅÍ

ÇÂÕ òÅð çÅ Ç÷Õð þ ÇÕ ÁÃƺ ÃÈè¶ ÃÅç¶ ÕÆðåé ç¶

ÚÅÀ¹ ÚÂÆñ¶ ÃîÈÔ ÕÆðåéÆ Ççػ çï¹Õå Çê¿â è»çð¶

Ç÷ñ·Å «ÇèÁÅäÅ ÇòÖ¶ ôìç ÁÇíÁÅà ÁÅé§ç îÃå ԯ¶

ÕÆðåé Õð ðÔ¶ ÃÆ ÇÕ Ü¯óÆ ìÜÅòäÔÅðÅ ðÅ× ÇòÇçÁÅ

çÅ êðìÆé ÃÈðîÅ ÇÃ§Ø ÇÕè𯺠ÁÅ Õ¶ ܯóÆ ìÜÅÀ¹ä ñ¾×

×ÇÂÁÅÍ ÁÃƺ ú篺 ã¯ñÕÆ éÅñ ÔÆ Õ§î ÃÅð ñËºç¶ Ã» Áå¶

Ô¹ä íÆ Â¶ò¶º ÔÆ ÃÅð ñËºç¶ Ô»Í ðÅ× ç¶ Øð çÆ ÃÅù Õ¹Û ÃÈÞ ìÈÞ éÔƺ ÃÆ Áå¶ éÅ ÔÆ Ô¹ä ÔËÍ ÁËò¶º ò¶ÔñÆ âƺ×

îÅðƶ å» ÕÆ øÅÇÂçÅÍ ÕÆðåé ç¶ ìÅñ-ùíÅÂÆ ÚÅÀ¹ ÇòÇÚ ×¹ðìÅäÆ ×ÅòäÆ ÁÅêäŠùíÅ× ÃîÞç¶ Ã»Í Áå¶ Çéð¯ñ ×¹ðìÅäÆ çÅ ÕÆðåé ÔÆ î¹ã 寺 î¹Ö ðÇÖÁÅÍ ×¹ðÈ îÔÅðÅÜ çÆ ÇÕðêÅ ç¹ÁÅðÅ ÁËéÅ îÇÔÃÈà ÷ðÈð Ô¯ Ü»çÅ ÇÕ ÕÆðåé

çÅ ðà ìÞ ×ÇÂÁÅÍ ðà ìÞ¶ çÅ ÁÇÔÃÅà êzåÆå ԯ¶ Çìé·»

ÁÃƺ ÕÆðåé ñ¶Ö¶ ñÇ×ÁÅ éÔƺ û ÃîÞç¶Í Áå¶ ÕÆðåé

Õðç¶ íÆ ÁÅåî ðà ñËä ñÂÆ, ñ¯Õ» ù ÇçÖÅòä ðÆÞÅòä

çÅ Õ¯ÂÆ åÅåêðÜ éÔƺ ÃÆ Ô¹§çÅ, éÅ ÁÜ åÕ Ô¯ÇÂÁÅ þÍ

ðà êzÅÇÂä Ô¹§ç¶ Ô¯ÇÂÁ» Ø¿ÇàÁ» ìèÆ Áå¶ ÕÂÆ ÕÂÆ êÇÔð

ÕÆðåé ÕðÆ ÜÅäÅ, æÕäÅ ÔÆ éÅÍ ÕÆðåé ç¶ ð§× çÈä-

ÃòŶ ÇÖóÆ ÜÅä¶Í ¶à ÇÖóÅÀ¹ çÆ àÆÃÆ ÇòÚ ÕÆðåéÆ

ܾæÅ ÞÈî ÞÅî Õ¶ ÕÆðåé Õð ðÇÔÁÅ ÃÆ Üç úÔ ðÅ×-

êðìÆé ܯóÆ òÜÅÀ¹ä òÅñÅ ÃÈðîÅ ÁÅÇÂÁÅÍ õÈì ÕÆðåé

Ô¯ÇÂÁÅ Áå¶ À¹Ã é¶ Ü¯óÆ íÆ ìóÆ ìó· Úó· Õ¶ òÜÅÂÆÍ À¹Ã

çÆ þðÅéÆ çÆ Õ¯ÂÆ Ô¾ç éÅ ðÅÔÆ, Üç À¹Ã é¶ Ü¾æ¶ ù ùð

ÇçåÅÍ ×¹ðÈ å¶ ì¶-î¹Ö Ô¯ä ÕÇð þå¶

ìñò§â çÅ ÕÆðåé-ÕîÅñ Ö¹¾Ã Ç×ÁÅÍ

Çéð¶ ðÅ× ÔÆ ðÅ× çÆ æ¯æÆ åÅéÅðÆðÆ

ðÇÔ ×ÂÆÍ ×¹ð-Çëà-ÕÅÇðÁ» çÅ ðÅ×åðì-åðÅéÅ íÆ ÇëàÕÅÇðÁÅ Ç×ÁÅÍ

ÁÇé§é ×¹ðÇÃÖ íÅÂÆ ñè¶ êðÀ¹êÕÅðÆ

ç¶ êðÀ¹êÕÅð ç¶ êðåÅê ÕÇð Ü篺 Ãå¶

ìñò§â À¹êð ìÔ¹Çó ÃÇå×¹ðÈ çÆ ðÇÔîå

íðÆ ìÖôô Ô¯ÂÆ åç Ã¾å¶ ìñò§â çÆ

åÅñ ç¶ êÈð¶ ç¶ÇÖÁÅÍ ÕÆðåé ÃîÅêå Ô¯ä êÃÚÅå À¹Ã é¶

ÇÂÕ ðÅ× ç¶ ÜÅäÈ ÕÆðåé Ãð¯å¶ éÅñ ÕÆðåé çÆ ôñÅØÅ

ÕðéÆ Áð§íÆÍ À¹Ã ù ÇÂÔ êåÅ éÔƺ ÃÆ ÇÕ Ü¾æ¶ ÇòÚ¯º

Õ¯ÂÆ ÕÆðåéÆÁÅ ÃÜä À¹Ã çÆ ÇÂÔ ÕÆðåé-ôñÅØÅ òÅñÆ

×¾ñ ùÇä ðÇÔÁÅ þÍ ìóÆ þðÅé Õðé òÅñÆ ×¾ñ À¹Ã é¶

ÇÂÔ ÕÔÆ ÇÕ ðÅ×-ÇòÇçÁÅ Ô§ÕÅðÆ ÕÂÆ ðÅ×ÆÁ» 寺 ÇÂÔ

ùÇäÁÅ ×ÇÂÁÅ ÃÆ ÇÕ ÇÂÔ Ü¾æÅ Ã§Ø êÅóé ÔÆ ÜÅäçÅ

þ, ðÅ× ç¶ Øð çÆ ÇÂÔé» ù Õ¯ÂÆ ÃÈÞ ìÈÞ éÔƺ, êð ÁÜ

ÇìñÅòñ ðÅ× ç¶ ôìç ÇìñÅòñ ðÅ× ç¶ åz§×-åzÅÇéÁ»

ÇòÚ ÇÂÃ Ü¾æ¶ å¯º ùä Õ¶ À¹Ô ÁÅé§ç ÁÅÇÂÁÅ, ÇÜÔóÅ Á׶

Õç¶ ÇÕö ðÅ×Æ å¯º ùä Õ¶ éÔƺ ÁÅÇÂÁÅÍ ìóÆ õÈìÆ ÇÂÔ ÇÕ

òÕå ò¶ñÅ íÆ ÇìñÅòñ ðÅ× ç¶ ÁñÅê çÅ ÃÆÍ Ã¹ä ùä

Õ¶ ÁÅêä¶ îé ÔÆ îé Á§çð ÁÃƺ ÔÃƶ Áå¶ þðÅé Ô¯Âƶ, ÇÕªÇÕ ÃÅù å» ÇÂÔ íÆ êåÅ éÔƺ ÃÆ ÇÕ ÇìñÅòñ ðÅ× ÇÕÔóÅ þ Áå¶ ÇÕò¶º ×ÅÂÆçÅ þ Áå¶ ÇÕà ò¶ñ¶ ×ÅÂÆçÅ þÍ ÁÃƺ ÇÕö é¶ íÆ ÇÕö ðÅ× ÇòÇçÁÅ çÆ àÕÃÅñ 寺 ðÅ× ÁñÅêäÅ íÆ éÔƺ ÇÃÇÖÁÅ ÃÆÍ À¹Ã é¶ ê¹Ü Õ¶ ðÅ×êzìÆéåÅ çÆ ôñÅØÅ ÕÆåÆÍ À¹Ã ç¶ íÅÁ çÅ ÃÅðŠܾæÅ ÇÕö õÅà ðÅ× êzìÆé ðÅ× ÇòÇçÁÅ àÕÃÅñ ÇòÖ¶ ðÅ× ÇòÇçÁÅ ÇÃÖ Õ¶ ÁÅÇÂÁÅ þÍ ÁÃƺ À¹Ã çÆÁ» ÇÂÔ ×¾ñ» ×¹êå¯ ×¹êå ÔÆ Ã¹äÆÁ» Áå¶ À¹Ã ù ÜäÅÇÂÁÅ åÕ òÆ éÔƺ ÇÕ ÁÃƺ Õ¹Û Ã¹ÇäÁÅÍ êð ÃÅù ÇÂÔ êÈðÅ ïÕÆé ÃÆ ÇÕ ÁÃÅⶠÇòÇÚ ðÅ× ÇòÇçÁÅ çÅ Õ¯ÂÆ íÆ ×¹ä éÔƺ ÃÆ (éÅ ÔÆ Ô¹ä þ), Ãׯº ÃÅù ÇÂÔ ÇéÃÇÚå Ô¯ÇÂÁÅ Áå¶ êÇÔñ¶ Ççé ÇÂà ׾ñ À¹å¶ íð¯ÃÅ ìÞÅ ÇÕ ÁÅêäÅ ÕÆðåé ÃÇå×¹ðÈ ÁÅê ÕñÅ òðåÅÇ ն ÕðŪçÅ þÍ êz¶î-ðÃÕ-òËðÅ×ÆÁ» ç¶ ÕÆðåé ÇòÚ ÃÇå×¹ðÈ ÁÅÇê ÃÔÅÂÆ Ô¹§çÅ þÍ Áå¶ ÁéÅÇÚå ÔÆ ðÅ×» éÅç» çÆ Ç×ÁÅå Ãë¹ð ÁŪçÆ þÍ ñÖ ñÖ ô¹Õð þ ×¹ðÈ Á§åðïÅîÆ çÅ ÇÕ ÁÅêä¶ Ã¶òÕ» 寺 ÁÅê¶ ÔÆ ÕñÅÕÆðåéÆ-öòÅ ñ˺çÅ þÍ ÁÃƺ îÈðÖ î¹×è ÁÜÅä íÆ éçð Ççzôà ç¶ êÅåð Ô¯ ×Â¶Í è§Çé ÃÇå×¹ð éÅéÕ Çéð§ÕÅðÆ è§é !

ÕÆðåé-ÕñŠùðÜÆå Ô¯ÂÆÍ ðÅ× çÅ ÕîÅñ íÆ ÁÅ Ãë¹ðé Ô¯ÇÂÁÅÍ

Çéð§ÕÅðÆ ×¹ðÈ ìÅì¶ çÆ ÁקîÆ ÃÅÜéÅ çÅ ðìÅì Çéð§ÕÅðÆ ÕÆðåé

ç¶ Ãð¯ç-åðì» éÅñ Ã¹å¶ Ã¹ð Ô¯ÇÂÁÅ

ê˺çÆÁ» ÃéÍ îðçÅéÅ ÇòÚÅðÅ æ¯æÅ

ÚäÅ ÔÆ ÃÆÍ éÅ À¹Ô ðÅ×-ÇòÇçÁÅ çÆ ÇÕö àÕÃÅñ ÇòÚ êÇó·ÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ, éÅ À¹Ã ù îÀ¹ðÈÃÆ îÆðÅÃÆÁ» òÅñÆ Ô¹éð

òðÅÃå êzÅêÇåÍ çð-ÔÕÆÕå îÆðÅÃÆ

ÜÅåÆ Á§çð îðçÅéÅ ÜÆ å¯º êÇÔñ»

í§âê¹ä¶ 寺 Çìé» ðÅ× î¹ÔÅðå çÅ Ô¹éð

ÔÆ îÅÁçÈî (ק¹î) ÃÆÍ ðÅ× ÇòðÅÃå ç¶

ÕÆðåé-è¹éÆÁ» ÃÇÔÜ Ã¹íÅò ÔÆ ÇÛó

êÇÔñ¶ ÇòðöçÅð îðçÅéÅ ÜÆ Ô¯Â¶Í Õ¹Û

ÔÇð-ÕÆðåé çÆ êz¶îÅ í×åÆ Ûâ Õ¶ Õ¶òñ ðÅ×» ÇêÛ¶ ÔÆ

ðÆÞäÅ ×¹ðîÇå êzÇåÕÈñ þÍ ðÅ×-êðìÆéåÅ ÇÜÃ é¶ êzÅêå

ÕðéÆ Ô¯ò¶ ï ÇêÁÅ Õð¶Í êð ÔÇð-ÕÆðåé ç¶ Üé Çéð¶ ðÅ×» ç¶

ÖñÜ×ä ÇòÚ ÖÚå Ô¯äÅ ÁËÃÅ ÔÆ ÔÅéÆÕÅðÕ ÜÅäç¶ Ôé, ÜËÃÅ

ÇÕ ÇòÇçÁÅ ç¶ ô½ÕÆé» ù êzÅÚÆé Ã Áéî¾å ÇòÇçÁŠدÖä

éÇîå Õ»ôÆ ÜÅ Õ¶ ÇòÇçÁÅ ÁåÆ îÇÔ§×Æ êÂÆÍ Â¶Ã¶ êzÕÅð

êz¶îÅ í×åÆ å¯º ÃÖäÆ ÇéðÆ ðÅ× ÇòÇçÁÅ ð¯× ðÈê þ, ܯ ðÅ×

ÁÇíîÅéÆ ìäÅ Çç§çÆ þÍ

ÕÅñ ðÅ× ÇòðÅÃå çÆ êÆó·Æ îðçÅéÅ ÜÆ

çÆ Ã§åÅé ÇòÖ¶ ÚñÆ Áå¶ õÈì ÚñÆ, êð

×¹ðÈ ìÅì¶ çÆ ÚñÅÂÆ ÚñÆÍ ÃÅç-î¹ðÅçÅ

îðçÅéÅ å» Ô¾æ ÇòÚ ðìÅì ëóé íÆ

éÔƺ ÜÅäçÅ ÃÆ, ðÅ× ÁñÅêäÅ å» ÇÕå¶

ÇðÔÅÍ Çéð§ÕÅðÆ ðìÅì ç¶Öä ÃÅð ÔÆ

áá§ìð ×ÇÂÁÅÍ ×¹ðÈ ìÅì¶ é¶ éçð î¶Ôð

çÆ ÇÕzôî-ÕÀ¹åÕÆ-ÕñÅ òðåÅÂÆ, å»

ÇÛé îÅåð ÇòÇÚ î¹Øè ÁÜÅä îðçÅéÅ

ÇÂÕ Ã¹Øó ùÜÅä ðÅ×-êðìÆé Á×îåz§×-Ãð¯çÆ-ÕÆðåéÆÁÅ ìä ×ÇÂÁÅÍ

ÕÆðåé Ãí 寺 Ãz¶ôà Õðî þ

×¹ðìÅäÆ çÅ ×ÅòäÅ, ÁðæÅå

ÔÇð-ÕÆðåé ÕðéÅ ÃçÅ ÔÆ Ãëñ Áå¶

ùÖçÅÂÆ þÍ ïæÅ ×¹ðòÅÕ :

×¹ðìÅäÆ ×ÅòÔ íÅÂƨ úÔ Ãëñ ÃçÅ

ùÖçÅÂÆ...¨ 2¨17¨81¨

(ïðÇá î. 5, Á§× : 628)

ÃÇåÃ§× ÃîÅ×î ÇòÚ ÔÇð-ÕÆðåé

ÁæòÅ ×¹ðìÅäÆ ðÈêÆ ÔÇð ×¹ä ×ÅÀ¹ä

çÅ ñÅÔÅ Áêð ÁêÅð þÍ ïæÅ ×¹ðòÅÕ :

ÃÅèç×Çî ×¹ä ×ÅòÔ ÔÇð Õ¶ ðåé Üéî¹

éÔÆ ÔÅÇðú¨

êzí ×¹é ×ÅÇ ÇìÖË ìé¹ åÇðÁÅ Õ¹ñÔ

ÃîÈÔ À¹èÅÇðú¨1¨ (¨2¨4¨30)

(ç¶òקèÅðÆ î. 5, Á§× : 534)

åæÅ – ÔÇð ×¹ä ×ÅÇ êðî êç¹ êÅÇÂÁÅ

êzí ÕÆ ÀÈåî ìÅäƨ

ÃÔÜ ÕæÅ êzí ÕÆ ÁÇå îÆáÆ ÕæÆ ÁÕæ

ÕÔÅäÆ...¨1¨ (¨4¨4¨7¨)

(ÃÈÔÆ î. 5, Á§× : 781)

Á׶ ë¶ð ×¹ðìÅäÆ ×Åòä çÆ êÅðÃ-

ÕñÅ ×¹ð-ôìç-êzîÅä ÇÂà ÇìÇè

ÇéðÈêä ÕðÅªç¶ Ôé : çÈÖ íÈÖ Ã§ÃÅ ÇîÇàÁÅ ×Åòå êzí éÅî¨ ÃÔÜ ÃÈÖ ÁÅé§ç ðà êÈðé ÃÇí ÕÅî¨1¨ ðÔÅÀ¹¨ (¨2¨11¨75)

(ÇìñÅò« î. 5, Á§× : 819)

ÔÇð-ÕÆðåé ×¹ðìÅäÆ ×Åòä çÆ êÅðÃ-ÕñÅ ç¶ Áé¶Õ À¹çÅÔðéÆ ×¹ð êzîÅä ×¹ðìÅäÆ Á§çÇð ÁÅªç¶ Ôé, ÇÜé·» 寺 ÇÃè Ô¹§çÅ þ ÇÕ ÔÇð-ÕÆðåé

ÔÆ ÇÃð Õðîé Õ¶ ÕðîÅ þ Áå¶ Õñܹ×Æ

ÜÆò» ç¶ À¹èÅð çÅ ÃÇÔÜ òÃÆñÅ Õ¶òñ

ÔÇð-ÕÆðåé ÔÆ þÍ ÇÜÔÅ ÇÕ : ÔÇð ÕÆðÇå ÃÅèç×Çå þ ÇÃÇð Õðîé ÕË

ÕðîŨ

ÕÔ¹ éÅéÕ Çåù íÇÂú êðÅêÇå ÇÜù ê¹ðì

ÇñÖ¶ ÕÅ ñÔéŨ8¨ (¨1¨3¨)

(ïðÇá î. 5..., Á§× : 642)

ÔÇð ÕÆðåé å¶ ðÅ× çÅ øðÕ

ÔÇð-ÕÆðåé çÆ êz¶îÅ í×åÆ

Ûâ Õ¶ Õ¶òñ ðÅ×» ÇêÛ¶ ÔÆ ðÆÞäÅ

×¹ðîÇå êzÇåÕÈñ þÍ ðÅ×-êðìÆéåÅ

ÇÜÃ é¶ êzÅêå ÕðéÆ Ô¯ò¶ ï ÇêÁÅ

Õð¶Í êð ÔÇð-ÕÆðåé ç¶ Üé Çéð¶

ðÅ×» ç¶ ÖñÜ×ä ÇòÚ ÖÚå Ô¯äÅ

ÁËÃÅ ÔÆ ÔÅéÆÕÅðÕ ÜÅäç¶ Ôé, ÜËÃÅ ÇÕ ÇòÇçÁÅ ç¶ ô½ÕÆé» ù êzÅÚÆé Ã

Áéî¾å ÇòÇçÁŠدÖä éÇîå Õ»ôÆ ÜÅ

Õ¶ ÇòÇçÁÅ ÁåÆ îÇÔ§×Æ êÂÆÍ ÇòÇçÁÅ

دÖä ׶ ÇòÇçÁÅ é¶ ÔÆ ×zà ñ¶ Áå¶

çÃÇ´å ÁÅÇçÕ ÇòÇçÁÅ ç¶ ÁÇíîÅéÆ

Ô¯ Õ¶ Õ¹êÆ ÇòÇÚ ð¯ó ÖóÕÅÀ¹ä ܯ׶ ÔÆ

ðÇÔ ×¶ Áå¶ ×¹ðîÇå ç¶ ååÃÅð éÅî ÁÇíÁÅà 寺 ÇéÕ¯ð ÃÖä ÔÆ ðÇÔ ×¶; îÅé¯ À¹Õå ÇòÇçÁÅ ÁÇòÇçÁÅ Ô¯ Õ¶

ÇÚîó ×ÂÆÍ Â¶Ã¶ êzÕÅð êz¶îÅ í×åÆ å¯º

ÃÖäÆ ÇéðÆ ðÅ× ÇòÇçÁÅ ð¯× ðÈê þ, ܯ ðÅ× ÁÇíîÅéÆ ìäÅ Çç§çÆ þÍ Áå¶ ðÅ× Áé¹ðÅ×Æ ð¯×ÆÁ» ù ÕÇñÁÅä îÅð× å¯º

ìÔ¹å êz¶â¶ ðÖçÆ þÍ

ÕÆðåé ÇéÔÚñ å¶ ÃÚÖ¿â ÇòÚ Üî·Å Ô¹§çÅ þ

Õ¶òñ ÔÇð-ÕÆðåé ÔÆ ÕÇñÁÅäÕÅðÆ þÍ ÔÇð ÕÆðåé çÆ îÇÔîÅ Áêð

ÁêÅð þÍ ×¹ðìÅäÆ Á§çÇð ÕÆðåéîÇÔîÅ ÁÇéÕ í»å Õð ×ÅÂÆ ×ÂÆ þ : ðåé Üò¶Ôð éÅî¨ Ãå¹ Ã§å¯Ö¹ Ç×ÁÅé¨

ÃÈÖ ÃÔÜ çÇÂÁÅ ÕÅ ê¯åŨ ÔÇð í×åÅ

ÔòÅñË Ô¯åŨ1¨

î¶ð¶ ðÅî Õ¯ í§âÅ𹨠ÖÅå ÖðÇÚ ÕÛ¹ å¯Çà é ÁÅòË

Á§å¹ éÔÆ ÔÇð êÅðÅòÅð¹¨1¨ ðÔÅÀ¹¨ ÕÆðåé¹ Çéðî¯ñÕ ÔÆðŨ ÁÅé§ç ×¹äÆ ×ÔÆðŨ ÁéÔç ìÅäÆ êȧÜƨ çåé ÔÇæ ðÅÖÆ

ÕȧÜƨ2¨ (¨4¨24¨35¨)

(ðÅîÕñÆ î. 5, Á§× : 893-94)

ÔÇð-ÕÆðåé ÁËÃÅ ÇéÔÚñ èé êçÅðæ þ, ܯ ÁËæ¶ úæ¶ ñ¯Õ êðñ¯Õ ÇòÖ¶ ÃçÅ Ã§× ÃÔÅÂÆ ðÇÔ§çÅ þ : ðÅܹ îÅ« ܧÜÅ« ÕÅÇÜ é ÇÕåË ×鹯¨ ÔÇð ÕÆðåé¹ ÁÅèÅð¹ ÇéÔÚ« ¶Թ è鹯¨2¨ (¨4¨9¨111¨)

(ÁÅÃÅ î. 5, Á§× : 398)

ÃçÅ ÇéÔÚñ ðÇÔä òÅñ¶ êçÅðæ» ÇòÚ¯º ÇÂÕ Áî¯ñÕ êçÅðæ ÔÇð-ÕÆðåé

þÍ À¹Õå ÇéÔÚñ ðÇÔä òÅñ¶ êçÅðæ ×¹ðìÅäÆ Á§çð ÇÂà ÇìÇè ÇéðÈêä ԯ¶

ÔéÍ ïæÅ ×¹ðòÅÕ : ÇéÔÚ« ¶չ éðÅÇÂä¯ ÔÇð Á×î

Á×ÅèŨ

ÇéÔÚ« éÅî¹ ÇéèÅé¹ þ ÇÜù ÇÃîðå ÔÇð

ñÅèŨ

ÇéÔÚ« ÕÆðåé¹ ×¹ä ׯÇì§ç ×¹ðî¹ÇÖ

×ÅòÅèŨ

Ãü èðî¹ åê¹ ÇéÔÚñ¯ Ççé¹ ðËÇé ÁðÅèŨ

çÇÂÁÅ èðî¹ åê¹ ÇéÔÚñ¯ ÇÜù ÕðÇî

ÇñÖÅèŨ

ÇéÔÚ« îÃåÇÕ ñ¶Ö¹ ÇñÇÖÁÅ

àñÅèŨ ÇéÔÚñ ç×Çå ÃÅè Üé ìÚé ÇéÔÚ«

×¹ð ÃÅèŨ

ÇÜé ÕÀ¹ êÈðÇì ÇñÇÖÁÅ Çåé ÃçÅ ÃçÅ

ÁÅðÅèŨ19¨

(îÅðÈ òÅð î. 5, âÖä¶ î: 5, Á§× : 1101)

ÇÂà ׹ðòÅÕ Á§çÇð ÒÒÇéÔÚ«

ÕÆðåé¹ ×¹ä ׯÇì§ç ×¹ðî¹ÇÖ ×ÅòÅèÅÓÓ

òÅñÆ å¹Õ Ãê¾ôà ÇÃè ÕðçÆ þ ÇÕ

×¹ðî¹Ö» éÅî-ðÃÆÁ» çÅ ×ÅÇòÁÅ

Ô¯ÇÂÁÅ ×¹ä-ׯÇò§çÆ-ÕÆðåé ÃçÅ

ÃçÅ ÇéÔÚñ ðÇÔ§çÅ þÍ ÇÂà ÇéÔÚñ

ÕÆðåé çÆÁ» 蹧éÆÁ» ÃÚÖ¿â ÇòÖ¶ òÆ

ÇéÔÚñ ðÇÔ§çÆÁ» ÔéÍ ïæÅ ×¹ðòÅÕ :

ÃÔÜ ÇÃëÇå í×Çå åå¹ Ç×ÁÅéŨ

ÃçÅ Áé§ç¹ ÇéÔÚ« Ãü æÅéŨ

åÔŠç×Çå ÃÅè ×¹ä ðÃ˨

ÁéíÀ¹ é×ð¹ åÔÅ Ãç òÃ˨6¨

åÔ íÀ¹ íðîŠï׹ é ÇÚ§åŨ

ÁÅòä¹ ÜÅòä¹ Çîðå¹ é Ô¯åŨ

åÔ ÃçÅ Áé§ç ÁéÔå ÁÅÖÅð¶¨

í×å òÃÇÔ ÕÆðåé ÁÅèÅð¶¨7¨ (¨8¨4¨)

(×À¹óÆ î. 5, Á§× : 237)

×¹ðìÅäÆ-ÕÆðåé-蹧éÆÁ» çÆ

Á§Çîzå ìðÖÅ éÅî-ðÃ-ܯÇå-Çò×ÅÃƶÕÆðåéÆ Üé» ç¶ éí éÅí Õ§òñ Á§çð ÁÇÔÇéà Թ§çÆ ðÇÔ§çÆ þÍ ÁÖ¿â ÕÆðåé ç¶ ÁéÔç ÁÅÖÅó¶ ÔÇð-ÕÆðåéƶ

×¹ðî¹Ö Üé» ç¶ çÃî ç¹ÁÅð¶ ÇòÖ¶ ÃçÆòÕÅñ ÔÆ Ö¹ñ·¶ ðÇÔ§ç¶ Ôé, ܯ Ôð ÇÛé Çåé·» í×å Üé» ù ÁÅé§ç î×é ðÖç¶ ÔéÍ ÀÈáå ìËáå ïòå ÜÅ×å Çåé·»

çÆ ÇñòåÅð-â¯ðÆ ÇÂö çÃî ç¹ÁÅðÆ

ÁÖ¿â Áå¶ Á×î ÕÆðåé ç¹ÁÅðÅ ÇÛé

ÇÛé ׯÇì§ç Úðéé çÇ× Ü¹óÆ ðÇÔ§çÆ

þÍ ÇÂÔ ×¹ðìÅäÆ çÅ ÁÖ¿â ÕÆðåé ÔÆ

þ, ܯ ×¹ðî¹Ö» ù ÜÆòé-î¹Õå ÇìòÃæÅ

ÇòÖ¶ ååêð Áå¶ ÁÃÇæð ðÖçÅ þÍ

ÇÂÔ ÔÇð-ÕÆðåé ÔÆ þ ܯ ×¹ðÇÃÖ» ù

þÚÅ ÃÇÔÜ Ü¯× êzòÅä Ç×zÔÃå À¹çÅÃ

ÇéðìÅä êç êzÅêå ÕðÅÀ¹ä ù Ãîð¾æ

þÍ ïæÅ ×¹ðòÅÕ :

ðÅÜ ñÆñÅ å¶ðË éÅÇî ìéÅÂƨ

ܯ׹ ìÇéÁÅ å¶ðÅ ÕÆðåé¹ ×ÅÂƨ1¨

(¨4¨6¨57)

(ÁÅÃÅ î. 5, Á§× : 385)

Áå¶ ÕÆðåé-ðÃ

ðà íñÅ éÔƺÍ

è§é ×¹ð éÅéÕ, ÇÜÇé ÇÂÔ ÔÇðÕÆðåé çÅÇå ×¹ðÇÃÖ» ù ìÖôÆÍ ÇÂÃ

ÔÇð-ÕÆðåé çÆ ìç½ñå ×¹ðÈ éÅéÕ ÜÆ

ÃÅÇÔì þڶ êÅåôÅÔ é¶ ÇÂà îÅå ñ¯Õ

ÇòÖ¶ ÔÆ ðÇÔ§ç¶ Ô¯ÇÂÁ» ìËÕ¹§á èÅî ÁÅé§ç

ÁÖÅó¶ ìäÅ Çç¾å¶Í ïæÅ ×¹ðòÅÕ : î¹ÕÇå í¹×Çå ܹ×Çå å¶ðÆ Ã¶òÅ ÇÜù åȧ ÁÅÇê ÕðÅÇÂÇÔ¨

åÔÅ ìËÕ¹§á¹ ÜÔ ÕÆðåé¹ å¶ðÅ åȧ ÁÅê¶ ÃðèÅ ñÅÇÂÇÔ¨2¨ (¨4¨8¨55¨) (ÃÈÔÆ î. 5, Á§× : 749)

è§é þº åȧ ôðèÅ ñÅòä-ÔÅÇðÁÅ, þÇÚÁÅ ÃÅÇÔìÅ! è§é þº åȧ ÕÆðåé ÕðÅòä-ÔÅÇðÁÅ, ×¹ðÈ éÅéÕ êÅåôÅÔ!

è§é þº åȧ ÕÆðåé-Ç´ôî-ÕñÅ

òððÅòä-ÔÅÇðÁÅ, Ú¯ÜÆ ÃÇå×¹ðÈ!

ܯ ÔîðÆ ÇìÇè Ô¯åÆ î¶ð¶ ÃÇå×¹ðÅ ÃÅ ÇìÇè å¹î ÔÇð ÜÅäÔ¹ ÁÅ궨

Ôî ð¹ñå¶ Çëðå¶ Õ¯ÂÆ ìÅå é êÈÛåÅ

×¹ð ÃÇå×¹ð çÇ× ÕÆð¶ Ôî æÅ궨 è§é¹ è§é¹ ×¹ðÈ éÅéÕ Üé Õ¶ðÅ ÇÜå¹ ÇîÇñÁË ÚÈÕ¶ ÃÇí Ã¯× Ã§åÅ궨4¨5¨11¨49¨ (×À¹óÆ ìËðÅ×Çä î. 4, Á§× : 167)

ÃíéÅ ðÅ×» ÇòÇÚ Ã¯ íñÅ íÅÂÆ ÇÜå° òÇÃÁÅ îÇé ÁÅǨ

ðÅ×° éÅç¹ Ãí° ÃÚ¹ ÔË ÕÆîÇå ÕÔÆ é ÜÅÇÂ...¨ 24¨ (¨30¨)

(Ãñ¯Õ î. 4, òÅð» å¶ òèÆÕ, Á³× : 1423)

ï ÁËÃÅ ðÅ× ïŠó×Æå Õ¶òñ ÔÇð-ÕÆðåé ÔÆ ÔËÍ ôìç

ÇòÇôÁ» òÅñ¶ ðà 寺 À°Ú¶ðÅ éÔƺ ñË ÜÅ ÃÕçÅ Áå¶ ÃæÈñ

ðû 寺 òËðÅ×îÅé éÔƺ ÕðÅÀ°ºçÅ, Ãׯº òè¶ð¶ ÖÇÚå

ÕðÅÀ°ºçÅ ÔË, ÜËö ÇÕ æƶàð ðû ç¶ éÅàÕÆ Ú¶àÕÆ Ú³×Æ

åð·» ÜÅäÈ ÔéÍ ÃæÈñ ðû 寺 À°ÇÚÁŠüڶ ÇòÃîÅç ðû

ÇòÚ ñË ÜÅä òÅñÅ Õ¶òñ ÕÆðåé-Áé§ç ðà ÔË, ó×Æå

ðà éÔƺÍ

×°ðìÅäÆ çÅ ÕÆðåé ÇòÃîÅç ð³×» ÇòÚ À°âÅðÆ ç¶ä ù

Ãîð¼æ ÔËÍ Ã¯ ÔÇð-ÕÆðåé ù ÁÅî ó×Æå êç éÅñ å°ñéÅ

éÔƺ Çç¼åÆ ÜÅ ÃÕçÆÍ Ã¹³çðåÅ ç¶ ÁÚÅéÕ ÞñÕÅ ò¼Üä 寺, ÁæòÅ ÇÕö åð·»

ðû ç¶ À±ðè-×ÅîÆ Ô¯ ÜÅä 寺 ïŠó×Æå ÁÅÇç ç¶

寺 ×°ðîÇå ÇòÃîÅç ðà éÔƺ À°êÜçÅÍ ÁÅî ðÅ×»

ÁæòÅ ôìç ÕÆðåé òÅñ¶ ðÅ×, ÁðæÅå ôìç ç¹ÁÅðÅ

ÕÆå¶ ðÅ× éÅç ÔÆ Ã¯Ôä¶ Ôé :

ðÅ× éÅç ÃìÇç ïÔä¶ ÜÅ ñÅ×Ë ÃÔÇÜ ÇèÁÅé°¨

ðÅ× éÅç Û¯Çâ ÔÇð öòÆÁË åÅ çð×Ô êÅÂÆÁË îÅé°...¨2¨

(î. 3, òÅð ÇìñÅòñ, Á§× : 849)

ê¹éÅ - é íÆÜË ðÅ×Æ éÅçÆ ì¶Çç¨2¨

(î. 1, òÅð ÃÅð³×, Á³× : 1237)

ï ê³Úî êÅåôÅÔ ÜÆ é¶ ×°ðìÅäÆ çÅ À°ÚÅðé ÇÂñÅÔÆ

ÕÆðåé éÅç çÆ è¹ð¯º ìäÆ-ìäÅÂÆ ÇòÀ°ºå ÇòÚ

ÕÆðåé å¶ ×¹ðî¿åð çÆ è¹éÆ

ÃÅñ 1994 ÇòÚ âÅ. Ãðìܯå Õ½ð

«ÇèÁÅäÅ é¶ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð

ÇÃ¿Ø ÜÆ çÆ Çéò¶ÕñÆ ÕÆðåé ôËñÆ Ãì¿èÆ

ÒÃÈðÅÓ ðÃÅñ¶ ÇòÚ ÇÂÕ ñ¶Ö ÇñÇÖÁÅ ÃÆ, ÇÜà ÇòÚ À¹é·» é¶ ÇÂÔ çÅÁòÅ ÕÆåÅ ÇÕ

íÅÂÆ ÃÅÇÔì ç¶ ÕÆðåé çÆ Çòô¶ôåÅ ÇÂÔ òÆ

ÃÆ ÇÕ À¹Ô ÕÆðåé ÇòÚ ×¹ðî¿åð çÆ è¹éÆ

ñ×Åªç¶ ÃéÍ îÅÃàð ÜÃò¿å ÇÃ¿Ø ÜÆ ÃzÆ

Á¿ÇîzåÃð òÅÇñÁ» é¶ ÇÂÔ ñ¶Ö êó· Õ¶ âÅ.

Ãðìܯå Õ½ð «ÇèÁÅäÅ ù ÇÂÕ ÇÚ¼áÆ ÇñÖÆ

ÃÆ Áå¶ íÅÂÆ ÃÅÇÔì òñ¯º ÕÆðåé ÇòÚ éÅî

çÆ è¹éÆ ñ×ÅÀ¹ä Ãì¿èÆ ÕÆå¶ çÅÁò¶ çÅ

Ö¿âé ÕÆåÅÍ ÇÂà 寺 ìÅÁç âÅ. Ãðìܯå

Õ½ð é¶ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ¿Ø ÜÆ

ç¶ Ãê¹¼åð íÅÂÆ ìñìÆð ÇÃ¿Ø ÜÆ éÅñ ÇÂÃ

Ãì¿èÆ ×¼ñìÅå ÕÆåÆ Áå¶ íÅÂÆ ìñìÆð

ÇÃ¿Ø ÜÆ é¶ òÆ îÅÃàð ÜÃò¿å ÇÃ¿Ø ÜÆ ÃzÆ

Á¿ÇîzåÃð òÅÇñÁ» ç¶ ÇòÚÅð» éÅñ ÃÇÔîåÆ

êz×à ÕÆåÆ, ÇÕ íÅÂÆ ÃÅÇÔì ÕÆðåé ÇòÚ

éÅî çÆ è¹éÆ éÔƺ ñ×Åªç¶ ÃéÍ âÅ.

Ãðìܯå Õ½ð é¶ îÅÃàð ÜÃò¿å ÇÃ¿Ø ÜÆ

Ô¯ð» ù ÜòÅìÆ ÇÚ¼áÆ ÇñÖÆ, ÇÜà ÇòÚ À¹é·»

é¶ ÁÅêäÆ öñåÆ çÅ ÁÇÔÃÅà ÕðÇçÁ»

ÇñÇÖÁÅ ÇÕ, ÒÒÀ¹ç¯º î˺ ôÅÇÂç ç¯-ÚÅð ÃÅñ

çÆ ÃÆ, Ü篺 íÅÂÆ ÃÅÇÔì ×¹ðê¹ðÆ ÇêÁÅéÅ

Õð ×Â¶Í îËù å» íÅÂÆ ÃÅÇÔì ç¶ çðôé

Õðé çÅ òÆ Ã¹íÅ× éÔƺ êzÅêå Ô¯ÇÂÁÅÍ Üæ¶

ÇòÚ êzÚÇñå ÒòÅÇÔ×¹ðÈÓ è¹éÆ çÅ ñ×ÅÀ¹äÅ

î˺ Á¼Ü å¼Õ íÅÂÆ ÃÅÇÔì ÜÆ å¯º ÔÆ ô¹ðÈ Ô¯ÇÂÁÅ

ÃîÞçÆ ðÔÆ Ô»Í ìÔ¹å Ú¿×Å Ô¯ÇÂÁÅ ÁÅê é¶

î¶ðÆ öñåÆ çÅ ÁÇÔÃÅà ÕðÅÇÂÁÅÍ ÇÖîÅ çÆ ÜÅÚÕ Ô»Í ì÷¹ð× Ô¯, ÁÅà þ ÇÕ îÅø Õð Ççú×¶Í Ü¶ ÃñÅÔ Ççú å» î˺ ÇÂà çÆ ÇñÖåÆ îÅøÆ ÒÃÈðÅÓ ÇòÚ í¶Üä ñÂÆ ÇåÁÅð Ô»ÍÓÓ

ÁÖ¿â ÕÆðåéÆ Üæ¶ ù Á¾Ü-Õ¾ñ· ÁÅî ñ¯Õ ÒòÅÇÔ×¹ðÈ-òÅÇÔ×¹ðÈÓ òÅÇñÁ»

çÅ ÜæÅ ÁÅÖ Õ¶ òÆ ÜÅäç¶ ÔéÍ Üæ¶ çÆ ÇÜ¼æ¶ ÇþèÆ ÃÅçÆ Áå¶ Ã§×åÆ ðÈê

ÇòÚ ÕÆðåé Õðé çÆ ÕñÅ-Ç´ôîÆ ôËñÆ þ À¹µæ¶ ÕÆðåé ç½ðÅé ÒòÅÇÔ×¹ðÈÓ

×°ðî³åð ç¶ éÅî çÆ è¹éÆ ñ×ÅÀ¹ä ÕðÕ¶ òÆ ÜæÅ Á¾âðÆ êÛÅä ð¾ÖçÅ þÍ

À¹ºÜ ÇêÛñ¶ ÃÇîÁ» ç½ðÅé ÕÂÆ òÅðÆ Üæ¶ ç¶ ÃÈÞòÅé å¶ éÅî-ð¾å¶ ×¹ðî¹Ö-

Üé ÁÖ¿â ÕÆðåéÆ Üæ¶ ÇòÚ ÕÆðåé ç½ðÅé ×¹ðî¿åð çÆ è¹éÆ ñ×ÅÀ¹ä

ù ÇéðìÅä ÕÆðåé Áå¶ ÁÖ¿â ÕÆðåé çÆ î½ÇñÕ îðïÅçÅ ç¶ À¹ñà ç¾Ãç¶

ÁÅ ðÔ¶ Ôé, êð ÇÂÃ ç¶ ìÅòÜÈç Üæ¶ ç¶ ÃîÅ×î» ç½ðÅé ÕÆðåéƶ Ççػ

òñ¯º ×¹ðî¿åð çÆ è¹éÆ ñ×ÅÀ¹ä çÆ ðòÅÇÂå Øàä çÆ æ» Ô¯ð Ç÷ÁÅçÅ

êzÚÇñå Ô¯ÂÆ þÍ ÇÂà ð¹ÞÅé ç¶ ÔîÅÇÂåÆ ìÔ¹Ç×äåÆ ÇÃ§Ø ÇÂÔ ÃîÞç¶ Ôé

ÇÕ ÕÆðåé ç½ðÅé éÅî çÆ è¹éÆ ñ×ÅÀ¹ä çÆ ðòÅÇÂå íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ

ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ ç¶ ò¶ñ¶ 寺 ÚñÆ ÁÅ ðÔÆ þ Ü篺ÇÕ íÅÂÆ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆÁ»

ÇñÖå» ç¶ ÁÅèÅð Óå¶ Áå¶ À¹é·» ç¶ Ã§×Æ-ÃÅæÆ ðÔ¶ ×¹ðî¹Ö Üé» Õ¯ñ¯º ÇÕèð¶

òÆ ÁÇÜÔÅ Õ¯ÂÆ Ãêôà êzîÅä éÔƺ ÇîñçÅ, ÇÜà ÇòÚ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ

ðäèÆð ÇÃ¿Ø ÜÆ é¶ ÇéðìÅä ÕÆðåé ç½ðÅé ôìç ù ÇòÚÅñ¶ ð¯Õ Õ¶ ¦ìÅ-

¦ìÅ Ãî» Áܯն Ã ò»× Ö¹¼ñ·î-Ö¹¼ñ·Å

(Á×ñ¶ ê¿éÅ Óå¶ ò¶Ö¯: ÇÚ¼áÆ çÆ éÕñ)

íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ

é¶ ÇÜ¼æ¶ ÁÅêäÆ ÁÅïÈ êzï§å ×¹ðìÅäÆ ç¶

ÁÖ¿â å¶ ÇéðìÅä ÕÆðåé çÆ Ã¾ÚÆ ì§ç×Æ

ÕÆåÆ À¹µæ¶ À¹é·» é¶ ×°ðî³åð éÅî çÆ Áå¹¾à

ÁÇíÁÅà ÕîÅÂÆ òÆ ÕÆåÆÍ ×¹ðìÅäÆ ç¶ øñÃø¶ Áå¶ íÅÂÆ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆÁ» ÇñÖå»

Áé¹ÃÅð éÅî å¯ô¶õÅé¶ ÇòÚ ð¼Öä òÅñÅ ÇÂÕ ×¹¾ÞÅ å¶ Çéðî¯ñÕ ðåé þÍ ÜËåÃðÆ ðÅ× ÓÚ ÃzÆ ×¹ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ ×¹ðî¿åð éÅî çÆ ×¹êååÅ çÅ Ç÷Õð Ǫ Õðç¶ Ôé: ÔÀ¹ ìÇñÔÅðÆ ÃÇå×¹ð Áê¹é¶ ÇÜÇé ×¹êå¹ éÅî¹ êð×ÅÞŨ2¨ (¨4¨5¨) (ÜËåÃðÆ î: 4, Á¿×: 697)

íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ¿Ø ÜÆ ÒܯÇå Çò×ÅÃÓ ê¹ÃåÕ ÇòÚ Ò×¹ðîÇå éÅî×¯Þ ÇÕª ðÇÖÁÅ Ç×ÁÅÓ ÇÃðñ¶Ö Ô¶á ÕÅÇò ôËñÆ ÇòÚ ìó¶ éøÆà ôìç» ÇòÚ ×¹ðî¿åð ç¶ ×¯ÔÜ Áå¶ Çéðî¯ñÕ ÔÆðÅ Ô¯ä ìÅð¶ Ç÷Õð Õðç¶ ÔéÍ

ÒÒ×¹ðî¹ÇÖ éÅç þ, ×¹ðî¹ÇÖ ÔÆ ì¶ç ÜÅä¯, ×¹ðî¹ÇÖ ðîÆÁóÅ Ã×ñ ÇÃzôà¯ÇñÁ» çÅÍ

×¹ðÈ ìÅäÆ ÇòÖ¶ ÁÅò¶ ìÔ¹å æÅÂƺ, Ãz¶ôà ôìç ×¹ðî¹ÇÖ Ãz¶ôà¯ÇñÁ» çÅÍ

×¹ðîÇå éÅî¹ ×¹ð î¿åz êðæÅÇ ¶ԯ, ×¹ðî¹ÇÖ ôìç þ ×Èó· îðî¯ÇñÁ» çÅÍ

ÜÅäÆ ÜÅä ÃÇå×¹ð» é¶ ÜÅä Õ¶ ÂÆ, ×¹¼ÞÅ ð¼ÇÖÁÅ í¶ç¹ ×¹ðúÔÇñÁ» çÅÍ112ÍÓÓ

ÁÖ¿â ÕÆðåé ç½ðÅé òÅÇÔ×¹ðÈ ×¹ðî¿åð çÆ è¹éÆ éÅ ñ×ÅÀ¹ä ç¶ ÔÅîÆ ×¹ðÇüֻ

Áé¹ÃÅð ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ ×¹ðìÅäÆ

ÇòÚ í¾à» ç¶ Ãò¾ÂÆÁ» 寺 ÇÂñÅòÅ Ô¯ð ÇÕèð¶

òÆ òÅÇÔ×¹ðÈ ×°ðî³åð çÅ Ö¹¾ñ·¶ÁÅî Ç÷Õð éÔƺ ÕÆåÅ Ç×ÁÅÍ éÅî ù ×¹êå ÔÆ ð¾ÇÖÁÅ

Ç×ÁÅ þ Ü» çնåÕ éÅò» éÅñ çì¯Çèå

ÕÆåÅ Ç×ÁÅ þÍ

Ò×¹ðîÇå ñ¶ÖÓ ê¹ÃåÕ ÇòÚ Ò×¹ðî¿åz Áå¶ ×¹ðìÅäÆÓ ÇÃðñ¶Ö Ô¶á çðÜ ñ¶Ö ÇòÚ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ¿Ø ÜÆ ÇñÖç¶ Ôé:

ÒÒ…ÃîÈÔ ×¹ðìÅäÆ Áå¶ ×¹ðìÅäÆ ç¶ ôìç

ÇÂÕ õÅà ׹ð-ôìç, ×¹ðî³åz, ÁðæÅå ×¹ðîÇå éÅî ù Ççzó·ÅÀ¹ºç¶ Ôé, ܯ Ãî¼×ð ìÅäÆ çÅ ååÃÅð ÔË, ܯ ×¹ð-ôìç ÇÕ Á³Çîzå

ÛÕÅÀ¹ä Ã ×¹ðî³åz òܯº ê³Ü» ÇêÁÅÇðÁ»

ç¶ î¹Ö¯º ÃÆz ×¹ðÈ ×z¿æ ÃÅÇÔì çÆ åÅì¶ Á³Çîzå

ÁÇèÕÅðÆ ù Ççzó·ÅÇÂÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂÔ¯

×¹ðî³åz ×¹ðîÇå éÅî ÔË, ÇÜÃ ç¶ Ã¹ÁÅÃ

ùÁÅà ÁÇíÁÅà çÅ Ãî¼×ð ìÅäÆ Ô¹Õî ðÈêÆ

å¼å À¹êç¶ô Çç³çÆ ÔËÍ ÇÜà ׹ðî³åz ù ÇÕö

ÜÇ×ÁÅÃÈ åÅÂƺ ç¶ä ïÅ Ççzó·ÅÀ¹ä çÅ ÇÕö

ÇÂÕ¼ñ¶ ç¶ÔèÅðÆ ù ÁÇèÕÅð éÔƺÍÓÓ

ÇÂà åð·» Çëð Õ¶ºçðÆ ÁÖ¿â ÕÆðåé

ÃîÅ×î» çÆÁ» ò¼âÆÁ»-ò¼âÆÁ» Ãà¶Ü» Óå¶

×¹ðìÅäÆ ÕÆðåé ç½ðÅé Ö¹¼ñ·¶ÁÅî, ÇÜ¼æ¶ ÇÕ

ÿ×å ÇòÚ ìÔ¹å ÃÅð¶ ÃðÆð Çé×¹ð¶ òÆ ìËá¶

Ô¹¿ç¶ Ôé, À¹æ¶ éÅî çÆ è¹éÆ ñ×Å Õ¶ éÅî

ç¶ ×¯ÔÜ ðåé çÆ Ö¹¾ñ·î-Ö¹¾ñ·Æ Ö¶â ðÚÅÀ¹äÆ

ÇÕà åð·» ×¹ðîÇå Ô¯ ÃÕçÆ þ?

Ô¹ä Üæ¶ ÇòÚ ÁÖ¿â ÕÆðåé ç½ðÅé éÅî

çÆ è¹éÆ ñ×ÅÀ¹ä çÆ åðøçÅðÆ Õðé òÅñ¶

×¹ðî¹Ö üÜä íÅÂÆ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ ê¹ÃåÕ

Ò×¹ðîÇå ñ¶ÖÓ ç¶ ÔÆ Ò×¹ðîÇå-ðî÷»Ó ÇÃðñ¶Ö

Ô¶áñ¶ ñ¶Ö ÇòÚ çðÜ ÔòÅñ¶ ù ÁÅêä¶ ê¼Ö

ÇòÚ òðåç¶ Ôé ÇÕ:

ÒÒ×¹ð-À¹êç¶ô¶ Ô¹Õî» ÇòÚ¯º Ãz¶ôà Ô¹Õî

éÅî ÁÇíÁÅà ÿÇ× ×¹ðìÅäÆ çÅ ÕÆðåé

ÕðéÅ þÍ éÅî ÁÇíÁÅà ÇòÚ¯º Ô¼à Õ¶ éÔƺ, ìñÇÕ ÇÂà ÇòÚ ñ׶ ðÇÔ Õ¶ ÔÆ ÕÆðåé

ÕðéÅ þÍ éÅî êzæÅÇÂ å» Ô¹Õî þ ÒÒÔÇð ÕÅ

éÅî¹ ÜêÔ¹ ÜÆÁ ÃçÅÓÓ ÃçÅ ÃçÅ ñÂÆ ÜêÆ

Úñ¯, ÇÃîðÆ Úñ¯, ùÁÅà ùÁÅà ÇÃîðÆ Úñ¯:

ÇÃîðÔ¹ ÇÃîðÔ¹ ÃÅÇà ÃÅÇà îå Çìñî Õð¶Ô¨...2¨ (¨4¨17¨47¨)

(ÇìñÅò« î: 5, ê¿éÅ: 812)

ÕÆðåé ÕðÇçÁ» íÆ éÅî ÜêäÅ þ, å¶

éÅî ÜêÇçÁ» íÆ ÕÆðåé ÕðéÅ þÍ ÇÂÔ

Çòªå ÇÕò¶º ìä ÁÅò¶, ¶à ðî÷ ù éÅî

ÁÇíÁÅà ÕîÅÂÆ òÅñ¶ ÁÇíÁÅÃÆ Üé ÔÆ

ÜÅäç¶ ÔéÍÓÓ

íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ¿Ø ÜÆ ç¶

ÇÂà Õæé ÇÕ,ÒÒ×¹ð-À¹êç¶ô¶ Ô¹Õî» ÇòÚ¯º

Ãz¶ôà Ô¹Õî éÅî ÁÇíÁÅà ÿÇ× ×¹ðìÅäÆ çÅ

ÕÆðåé ÕðéÅ þÍ éÅî ÁÇíÁÅà ÇòÚ¯º Ô¼à

Õ¶ éÔƺ, ìñÇÕ ÇÂà ÇòÚ ñ׶ ðÇÔ Õ¶ ÔÆ

ÕÆðåé ÕðéÅ þÍÓÓ Áå¶ ÒÒÕÆðåé ÕðÇçÁ»

íÆ éÅî ÜêäÅ þ, å¶ éÅî ÜêÇçÁ» íÆ

ÕÆðåé ÕðéÅ þÍÓÓ ù ÁÖ¿â ÕÆðåé ÇòÚ

×¹ðî¿åð çÆ è¹éÆ ñ×ÅÀ¹ä òÅñ¶ ×¹ðî¹Ö

üÜä ÇÂà ׼ñ çÆ ê¯zó·åÅ òܯº å» ç¶Öç¶

âÅ. Ãðìܯå

Ôé ÇÕ íÅÂÆ ÃÅÇÔì é¶ ÇÂà åð·» ÁÖ¿â ÕÆðåé ç½ðÅé ×¹ðî¿åð ç¶ ÜÅê ù ×¹ðîÇå Áé¹ÃÅðÆ áÇÔðÅÇÂÁÅ þ êð ÇÂö À¹êð¯Õå Õæé çÆ Á×ñÆ Ãåð ÇòÚñ¶ òÅÇÔ×¹ðÈ éÅî ç¶ ÇÃîðé ç¶ ×¯ÔÜ å¶ Á³åðÆò íÅò ù Á¼Ö¯ºêð¯Ö¶ Õð Çç¼åÅ Ü»çÅ þ ÇÕ, ÒÒ…ÇÂÔ Çòªå ÇÕò¶º ìä ÁÅò¶, ¶à ðî÷ ù éÅî ÁÇíÁÅÃ

ÕîÅÂÆ òÅñ¶ ÁÇíÁÅÃÆ Üé ÔÆ ÜÅäç¶ ÔéÍÓÓ

íÅÂÆ ÃÅÇÔì ÜÆ é¶ éÅî ÁÇíÁÅà ÿÇ×

×¹ðìÅäÆ ÕÆðåé Õðé çÆ ÇÕÔóÆ ÇòèÆ çÆ

×¼ñ ÕÆåÆ þ, ÇÂÔ ÇéÃåÅðÅ òÆ íÅÂÆ ÃÅÇÔì

ÜÆ çÆÁ» ÇñÖå» Á¿çð ÔÆ çðÜ þÍ ÇÂÃ

ÿçðí ÓÚ Ò×¹ðîÇå ñ¶ÖÓ ê¹ÃåÕ ç¶ Ò×¹ðî¿åz

Áå¶ ×¹ðìÅäÆÓ ñ¶Ö ÇòÚ çðÜ Ô¶á» Çç¼å¶

Õæé ÇèÁÅé î¿×ç¶ Ôé:

ÒÒ×¹ðìÅäÆ Áå¶ ×¹ð-ôìç (×¹ðî³åz éÅî)

çÅ êÅðÃ-ÕñÅ ñÖÅÇÂÕ íÅò ÇÂÕ¯ ÔÆ ÔË, êz¿å±

çÅÇå ܯÇå ñÖÅÀ¹äÆ Ü¹×å ÇòÚ Çí¿éåÅ ÔËÍ

×¹ðìÅäÆ Õ¶òñ ìËÖðÆ ìÅäÆ ÁðæÅå î¹Ö

Áå¶ ðÃéÅ ÕðÕ¶ ÔÆ ðàÆ ÜêÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÔË, êz¿å± ×¹ð-ôìç çÅ ÁÇíÁÅà ðÃéÅ ç¹ÁÅðÅ

íÆ Ô¯ ÃÕçÅ ÔË, ùÁÅû å¶ Ã¹ðåÆ ç¹ÁÅðÅ íÆ

Ô¯

ÁðæÅå ×¹ðîÇå éÅî ÁÇíÁÅà ÀÈáå ìËáå ïòå ÜÅ×å ÃÅà ×zÅà ԯ ÃÕçÅ ÔË, ðÃéÅ ç¹ÁÅðÅ, ÁæòŠùÁÅû ç¹ÁÅðÅ ïŠùðåÆ ç¹ÁÅðÅÍÓÓ

ÇÜÔó¶ ×¹ðî¹Ö üÜä ÁÖ¿â ÕÆðåé ç½ðÅé ×¹ðî¿åð çÆ è¹éÆ ñ×ÅÀ¹ä ù òÅÜì ç¼Ãä ñÂÆ íÅÂÆ ÃÅÇÔì ÜÆ ç¶ ÇÂà Õæé ç¶ ôÅìÇçÕ å¶ ÃåÔÆ Áðæ ù ÁÅêäÆ çñÆñ

çÅ ÁÅèÅð ìäÅªç¶ Ôé ÇÕ, ÒÒ×¹ð-À¹êç¶ô¶ Ô¹Õî» ÇòÚ¯º Ãz¶ôà Ô¹Õî éÅî ÁÇíÁÅà ÿÇ× ×¹ðìÅäÆ çÅ ÕÆðåé ÕðéÅ þÍ éÅî

ÁÇíÁÅà ÇòÚ¯º Ô¼à Õ¶ éÔƺ, ìñÇÕ ÇÂà ÇòÚ ñ׶ ðÇÔ Õ¶ ÔÆ ÕÆðåé ÕðéÅ þÍÓÓ À¹é·» ×¹ðî¹Ö» ñÂÆ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ¿Ø ÜÆ çÆ ê¹ÃåÕ Òð¿×ñ¶ üÜäÓ ÇòÚ ÒíÅÂÆ Ãðòä ÇÃ¿Ø ÜÆ (ë¼ñ¶òÅñ)Ó ç¶ éÅîÁÇíÁÅÃÆ À¹µÚ åð¿×Æ ÁÅåî ÇìðåÆ ÜÆòé ìÅð¶ çðÜ Á×ñ¶ Õæé ÇèÁÅé ç¶ä ï¯× Ôé: ÒÒíÅÂÆ Ãðòä ÇÃ¿Ø ÜÆ çÅ ÜÆòé ÇÂÕ Áñ½ÇÕÕ ÇüÖÆ ÜÆòé Ô¯ ×¹÷ÇðÁÅ þÍ… À¹é·» ç¶ ÁÖ¿â êÅá ç¶ ò¶× çÆ ÇÂÕ ÇòÃîÅçÜéÕ Áñ½ÇÕÕåÅ ÇÂÔ ÃÆ ÇÕ î¹ÖÅðÇì¿ç 寺 ÃÅð¶ ÷¯ð éÅñ ìËÖðÆ ìÅäÆ çòÅðÅ ðÃéÅ ðÅÔƺ ÁÖ¿â êÅá À¹ÚÆ è¹éÆ ÇòÚ ÕðéÅ Áå¶

éÅñ ç¶ éÅñ ÔÆ ÃòÅÃ-ÃòÅà ðÅÔƺ ÁÖ¿â êÅá À¹ÚÆ è¹éÆ ÇòÚ ÕðéÅ Áå¶ éÅñ ç¶ éÅñ ÔÆ ÃòÅÃ-ÁÇíÁÅÃÆ-ôìç ùðåÅÃÆéÅî çÅ Ö¿âÅ íÆ ÖóÕÅÂÆ Úñ¶ ÜÅäÅÍÓÓ

Ô¹ä ÇÂ¼æ¶ ÕÆ ÇÕÔÅ ÜÅò¶ ÇÕ ÃzÆ ×¹ðÈ ×z¿æ ÃÅÇÔì ÜÆ ç¶ ÁÖ¿â êÅá ç½ðÅé òÆ ìËÖðÆ ìÅäÆ (î¹Ö Áå¶ ðÃéÅ ç¹ÁÅðÅ) ×¹ðî¿åð çÅ

ÁÇíÁÅà Õð ñËäÅ ÚÅÔÆçÅ þ? ÇìñÕ¹ñ

éÔƺ! ÇÂà åð·» Õðé éÅñ å» ÁÖ¿â êÅá

Ö¿âå Ô¯ ÜÅò¶×ÅÍ ÇÜò¶º íÅÂÆ ÃÅÇÔì ×¹ðìÅäÆ Áå¶

×¹ðî¿åð çÆ ÒçÅÇå ܯÇå ñÖÅÀ¹äÆ Ü¹×å

ÇòÚ Çí¿éåÅÓ çÅ ÇéåÅðÅ ÕðÇçÁ» ÇñÖç¶

Ôé, ÒÒ×¹ðìÅäÆ Õ¶òñ ìËÖðÆ ìÅäÆ ÁðæÅå

î¹Ö Áå¶ ðÃéÅ ÕðÕ¶ ÔÆ ðàÆ ÜêÆ ÜÅ ÃÕçÆ

ÔË, êz¿å± ×¹ð-ôìç çÅ ÁÇíÁÅà ðÃéÅ

ç¹ÁÅðÅ íÆ Ô¯ ÃÕçÅ ÔË, ùÁÅû å¶ Ã¹ðåÆ

ç¹ÁÅðÅ íÆ Ô¯ ÃÕçÅ ÔËÍÓÓ ÇÂà åð·» ×¹ðìÅäÆ

å» Õ¶òñ î¹Ö Áå¶ ðÃéÅ ÕðÕ¶ ÔÆ ÜêÆ Ü»

×ÅÂÆ ÜÅ ÃÕçÆ þ êð ÇÂÃ ç¶ éÅñ-éÅñ

ÔÆ íÅÂÆ ÃÅÇÔì ç¶ Õæé, ÒÒéÅî ÁÇíÁÅÃ

ÇòÚ¯º Ô¼à Õ¶ éÔƺ, ìñÇÕ ÇÂà ÇòÚ ñ׶ ðÇÔ

Õ¶ ÔÆ ÕÆðåé ÕðéÅ þÍÓÓ Áå¶ ÒÒÕÆðåé

ÕðÇçÁ» íÆ éÅî ÜêäÅ þ, å¶ éÅî

ÜêÇçÁ» íÆ ÕÆðåé ÕðéÅ þÍÓÓ çÆ Ü¹×å

ÇÂÔÆ ÜñòÅ×ð Ô¹¿çÆ þ ÇÕ î¹ÖÅðÇì¿ç 寺

×¹ðìÅäÆ çÅ ÁÖ¿â ÕÆðåé Ü» ÁÖ¿â êÅá

ÕðÇçÁ» òÆ Ã¹ðåÆ ç¹ÁÅðÅ Ü» éÅíÆ ÇòÚ

Ú¼ñç¶ ×¹ðî¿åð ç¶ ÇÃîðé ÕðÕ¶ ùÁÅû ù

Ãëñ ÕðéÅ, ×¹ðîÇå ÇòÚ ×¹ðî¹Ö Üé» çÆ

Çòô¶ô ÁÅåÇîÕ ÕîÅÂÆ Áå¶ éÅî ÁÇíÁÅÃÆ

ÁÅåî ÇìðåÆ çÆ Áñ½ÇÕÕåÅ çÅ ñÖÅÇÂÕ

þÍ ÇÂÔ ÃÇæåÆ ìÔ¹å Á×»Ô çÆ þÍ ÁÅåÇîÕ

ÜÆòé ç¶ ÇÂà êóÅÁ Óå¶ Çòðñ¶ ×¹ðÇÃ¼Ö ÔÆ

êÔ¹¿Ú¶ Ô¹¿ç¶ ÔéÍ ÒÃÈðÅÓ îÅÇÃÕ ê¼åð ç¶ Ü¹ñÅÂÆ

1979 Á¿Õ ÇòÚ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ

ðäèÆð ÇÃ¿Ø ÜÆ ç¶ ò¶ñ¶ ç¶ ÕñÅ-Ç´ôîÆ

ÁÖ¿â ÕÆðåé å¶ ðËÇä ÃìÅÂÆ ÃîÅ×î»

çÅ Áñ½ÇÕÕ òðäé ÒéÅð§×òÅñ ç¶ ÕñÅÇ´ôîÆ ÃîÅ×î» çÆÁ» Çî¾áÆÁ» ïÅç»Ó

ÇÃðñ¶Ö Ô¶á ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÃÆÍ ÇÂÔ ñ¶Ö ÒÃÈðÅ

êÇðòÅðÓ ç¶ é»Á Ô¶á ÛÇêÁÅ ÃÆ Áå¶ À¹Ã

ò¶ñ¶ ÒÃÈðÅÓ ç¶ Ã¿êÅçÕ íÅÂÆ Ã¶òÅ ÇÃ¿Ø ÜÆ

Áå¶ Ã¿êÅçÕÆ ì¯ðâ ÇòÚ íÅÂÆ Ü¯Ç׿çð

ÇÃ¿Ø ÜÆ, íÅÂÆ ðÅî ÇÃ¿Ø ÜÆ, êz¯. ×¹ðî¹Ö

ÇÃ¿Ø ÜÆ, Ç×ÁÅéÆ ×¹ðìÚé ÇÃ¿Ø ÜÆ Áå¶

íÅÂÆ Ã¶òÅ ÇÃ¿Ø ÜÆ ÃéÍ Ãêôà þ ÇÕ À¹Ô

ñ¶Ö ÿêÅçÕ Áå¶ Ã¿êÅçÕÆ ì¯ðâ ÇòÚñ¶

ÃÅð¶ ×¹ðî¹Ö ÇêÁÅÇðÁ» Õ¯ñ î½ÜÈç íÅÂÆ

ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ¿Ø ÜÆ ç¶ ÜÆòé éÅñ

Ãì³Çèå ÜÅäÕÅðÆ Áå¶ ïÅç» Óå¶ ÁÅèÅðå

ÔÆ ÇñÇÖÁÅ Ç×ÁÅ Ô¯ò¶×ÅÍ À¹Ã ñ¶Ö ÇòÚ

íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ¿Ø ÜÆ ç¶ ò¶ñ¶

ç¶ ðËÇä ÃìÅÂÆ ÕÆðåé ÃîÅ×î» ç½ðÅé òðåçÆÁ» ðÔÆÁ» Á׿îÆ ÕñÅò», ÕÆðåé

çÆ ôËñÆ Áå¶ ÕÆðåéÆ Çÿػ ç¶ À¹µÚ ÿÜîÆ

ÜÆòé çŠܯ Ç÷Õð ÁŪçÅ þ, À¹Ô Á¼Ü

Üæ¶ ÇòÚñÆ ÕÆðåé çÆ ìçñ ðÔÆ ôËñÆ Áå¶

ÔÀ¹îË ò¼Ã ÕÆðåé çÆÁ» òÅðÆÁ» ñËä ñÂÆ

ÁÕÃð Ãà¶Ü» Óå¶ ÔÆ ÁÃÇÔÜ Ô¯ Õ¶ Ú¿ÚñåÅ

çÅ î¹÷ÅÔðÅ Õðç¶ ÕÆðåéƶ Çÿػ ñÂÆ

ÃìÕ þ:

ÒÒðËä ÃìÅÂÆ ÕÆðåé ÇòÚ Ü¯ ÕñÅ

òðåçÆ, À¹Ô Á§Çîzå ò¶ñ¶ ç¶ ÕÆðåé» å¯º òÆ

ò¾è Áçí¹¾å Ô¹§çÆÍ ñ×ÅåÅð êÇÔñ¶ ÃîÅ×î»

ç¶ ÕÆðåé-ð§×» Áå¶ ×¹ðìÅäÆ çÆ êÅðÃÕñÅ çÅ êzíÅò êz¶îÆ ÜÆÀÈÇóÁ» Óå¶ Ô¯ð-Ô¯ð

×Èó·Å Ô¹§çÅ Ü»çÅÍ ÕÂÆ ðÈÔ» å» Ç§éÆÁ»

ÇìÔìñ Ô¯ Ü»çÆÁ» ÇÕ éÅî ç¶ Ö¿â¶, ØóÆ

ù ÚÅìÆ ñ¾× ÜÅä ò»×, ÇÂÕ ðà ÖóÕÆ

Ü»ç¶ Áå¶ À¹é·» çÅ ÁàÕÅÁ Ü» áÇÔðÅÁ éÅ

Ô¹§çÅÍ ÇìÔìñ çôÅ ÇòÚ À¹Ô ÁËö ì¶Ã¹è Ô¯-Ô¯

êËºç¶ ÇÕ ÃÅæÆ ÜÆÀÈÇóÁ» ù òÆ ð§× ÇòÚ ð§×Æ

Ü»ç¶Í ÕÆðåé ÁÅêä¶ Ú¬ñ¶ ð§×» ÇòÚ ÜÅðÆ

ðÇÔ§çÅÍ ÃÅð¶ ÕÆðåéƶ ×¹ðî¹Ö òÆð-íËä»

î¹¾ã 寺 ñË Õ¶ ÃîÅêåÆ å¾Õ ÕÆðåé-ð§×»

ÇòÚ ÕÆðåé-ÁÖÅó¶ ÇòÚ ÇòÃîÅçå ԯ¶

Áé§ç îÅäç¶ ðÇÔ§ç¶Í ÕÆðåé çÆÁ» òÅðÆÁ»

ñËä çÅ ÇÕö ù ë¹ðéÅ ÔÆ éÔƺ ÃÆ Ô¹§çÅÍÓÓ

À¹êð¯Õå Õæé» å¯º ÇÂÔ Ãêôà Ô¹¿çÅ

þ ÇÕ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ

ç¶ Ã¾ÚÖ¿â ÇêÁÅéÅ Õðé 寺 êÇÔñ» ÁÖ¿â

ÕÆðåéÆ Üæ¶ ÇòÚ ÕÆðåé ç½ðÅé éÅî çÆ

è¹éÆ ñ×ÅÀ¹ä çÆ ðòÅÇÂå éÔƺ ÃÆÍ Õç¶ÕçÅÂƺ ÁÖ¿â ÕÆðåé çÆÁ» ÛÇÔìð» ç½ðÅé

ÕÆðåéÆ Ççػ ç¶ Çê¾Û¶ ìËᶠéÅî ð¾å¶ ð§× Ú¬ñ¶ ×¹ðÈ Õ¶ ñÅñ ÁÅê-î¹ÔÅð¶ ì¶ò¾Ã Ô¯ Õ¶

éÅî Üêä ñ¾× Ü»ç¶ Ãé, éÅ Õ¶ Çî¾æ Õ¶, êð ÕÆðåéƶ Ççػ òñ¯º éÅî çÆ è¹éÆ ñ×ÅÀ¹ä

çÅ Õ¯ÂÆ ÇòèÅé éÔƺ ÃÆÍ ÕÆðåé ì¶ð¯Õ ÜÅðÆ

ðÇÔ¿çÅ ÃÆÍ ÒéÅð§×òÅñ ç¶ ÕñÅ-Ç´ôîÆ

ÃîÅ×î» çÆÁ» Çî¾áÆÁ» ïÅç»Ó ñ¶Ö ÇòÚ ÔÆ

Á¼×¶ ÜÅ Õ¶ Ãêôà ÕÆåÅ Ç×ÁÅ þ:

ÒÒéÅð§×òÅñ ÃîÅ×î ÇòÚ éÅî-ðÃƶ

òÆð-íËä» ÔÆ ìÔ¹å¶ ÕðÕ¶ 깾ܶ Ô¹§ç¶ Ãé Áå¶

é¹îÅÇÂôÆ å¶ Ú§Úñ êÇÔðÅÇòÁ» å¶ À¹ÖóÆÁ»

ÇìðåÆÁ» òÅñ¶ ÃðÆð ò¶Öä ÇòÚ éÔƺ

ÁÅªç¶ ÃéÍ Çé×¹ÇðÁ» å¶ ÃÅÕå» ê¹ðô» çÅ

À¹æ¶ ÕÆ Õ§î? êð ÇÂÃ ç¶ ìÅòÜÈç ×¹ðî§åz

ÜÅê çÆ Ö¹¾ñ·-Ö¶â éÔƺ ÃÆ Ô¹§çÆ, Ãׯº ܶ

Õ¯ÂÆ ðÈÔ ÇìðÔ¯º ðÃ-ìÆèÆ Ü»çÆ Áå¶ À¹Ã

çÅ éÅî-ÁÇíÁÅÃÆ Ö¿âÅ ÷¯ð¯-÷¯ð Ú¾ñ ê˺çÅ

å» À¹Ô ÁÅêä¶ ÔÅñ, ÃÅðÆ-ÃÅðÆ ðÅå À¹Ã

ÇìÔìñ ÁòÃæÅ ÇòÚ ð§× îÅäçÆ ðÇÔ§çÆ

Áå¶ ÕÆðåé ÁÅêäÆ æ» ÜÅðÆ ðÇÔ§çÅÍ ×§íÆð ÁòÃæÅ òÅñ¶ ÃÈÞòÅé þÜä À¹é·» ù

òÆ ÇêÁÅð éÅñ ÔàÕç¶ Ô¯óç¶ Áå¶ ÕÇÔ§ç¶ ÇÕ ×¹êå òðå¯, ÇÔðç¶ ÇòÚ ÇÃîð¯ÍÓÓ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ¿Ø ÜÆ ç¶ ÇéÕàòðåÆ ðÔ¶ ×¹ðê¹ðòÅÃÆ ìÅêÈ

ÁÅåîÅ ÇÃ§Ø ÜÆ ê¿Ü¯ÖðÅ ÃÅÇÔì òÅñ¶ ç¾Ãç¶

Ô¹§ç¶ Ãé ÇÕ ÇÂÕ òÅð ÕÆðåé ÃîÅ×î

ç½ðÅé ÇÕö ÕÆðåéƶ ÇÃ§Ø é¶ éÅî çÆ

è¹éÆ ñ×Å Çç¾åÆÍ Ô½ñÆ-Ô½ñÆ ÃÅð¶ Ççػ é¶

è¹éÆ ù À¹µÚÅ ü¾Õ Çç¾åÅÍ íÅÂÆ ÃÅÇÔì ÜÆ

Õ¹Þ Ãî» ç¶Öç¶ ðÔ¶, Ü篺 ÕÆðåéƶ ÇÃ§Ø é¶ éÅî çÆ è¹éÆ ñ×ÅåÅð ÜÅðÆ ð¾ÖÆ å» íÅÂÆ ÃÅÇÔì ÜÆ ìÆð ðà ÇòÚ ÁÅ Õ¶ ܯóÆ òÜÅÀ¹ä

òÅñ¶ ù ÁÅÖä ñ¾×¶- ÒÒå¯óÅ ç¶ ç¶ÍÓÓ íÅò; ܯóÆ òÜÅÀ¹äÆ ì§ç Õð ç¶Í ܯóÆ òÜÅÀ¹ä òÅñ¶ ÇÃ§Ø é¶ Ü¯óÆ ù å¯óÅ ç¶ Çç¾åÅ Áå¶ ÕÆðåéƶ é¶ è¹éÆ ñ×ÅÀ¹äÆ ì§ç Õð Çç¾åÆÍ ÕÂÆ ÃÅñ êÇÔñ» íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ

ÜÆòé ÇÃ¿Ø ÜÆ à¯ð»à¯ (ÕËé¶âÅ) ç¶ úñâ òËÃàé ×¹ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì ÇòÖ¶ Üæ¶ ç¶ Çÿػ ÇòÚ Á¿Çîzå ò¶ñÅ Õðé ñÂÆ êÔ¹¿Ú¶ ÃéÍ À¹æ¶ Çé¼åé¶î 寺 ìÅÁç à¯ð»à¯ ç¶ Õ¹Þ Çÿػ, ÇÜé·»

ÇòÚ íÅÂÆ Ü×åÅð ÇÃ¿Ø ÜÆ, íÅÂÆ ÜÃìÆð ÇÃ¿Ø ÜÆ, íÅÂÆ Õ¹ñìÆð ÇÃ¿Ø ÜÆ Áå¶ íÅÂÆ

ÜÃêzÆå ÇÃ¿Ø ÜÆ ÁÅÇç é¶ íÅÂÆ ÜÆòé ÇÿØ

ÜÆ Õ¯ñ¯º Õ¹Þ ÃòÅñ ê¹¼Û¶, ÇÜé·» ÇòÚ¯º êÇÔñÅ

ÇÂÔ ÇÕ, ÕÆ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÿØ

ÜÆ ç¶ ò¶ñ¶ å¹Ãƺ ÕÆðåé ç½ðÅé ×¹ðî¿åð çÆ

è¹éÆ ñÅªç¶ ÃÆ? å» À¹é·» ÜòÅì Òé»ÔÓ ÇòÚ

Çç¼åÅÍ çÈÜÅ ÃòÅñ ÇÂÔ ÇÕ, ÕÆ íÅÂÆ ÃÅÇÔì

Áå¶ À¹é·» ç¶ Ã¿×Æ-ÃÅæÆÁ» ÇòÚ¯º Õ¯ÂÆ òÆ

ÕÆðåé ç½ðÅé è¹éÆ ñŪçÅ ÃÆ? å» ÇÂÔ

ÜòÅì òÆ À¹é·» Òé»ÔÓ ÇòÚ Çç¼åÅÍ åÆÜÅ

ÃòÅñ ÇÂÔ ÃÆ ÇÕ, å» Çëð å¹Ãƺ è¹éÆ ÇÕò¶º

ñ×ÅÀ¹ä ñ¼× ê¶? À¹é·» ÜòÅì Çç¼åÅ, ÁÃƺ ç¶ÖÅç¶ÖÆ ñÅÀ¹ä ñ¼× ê¶Í

íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ

ܶÕð ÁÖ¿â ÕÆðåé ç½ðÅé éÅî

éÅñ ×¼ñìÅå Õðé 寺 îÇÔÃÈà Թ¿çÅ þ ÇÕ

çé 1961 寺 ìÅÁç íÅÂÆ îÇÔ§çð ÇçØ

Á˵Ã.âÆ.ú. Ü篺 ÁÖ¿â ÕÆðåéÆ Üæ¶ ÇòÚ

ÕÆðåé Õðé ñ¾×¶ å» À¹é·» é¶ éÅî çÆ

è¹éÆ ñ×ÅÀ¹ä çÅ êzÚñä ô¹ðÈ Õð Çç¾åÅÍ

Ô½ñÆ-Ô½ñÆ ç¶ÖÅ-ç¶ÖÆ ÇÂÔ ðòÅÇÂå ìÔ¹å

å¶÷Æ éÅñ êzÚÇñå Ô¯ ×ÂÆ Áå¶ Çëð ÃÅð¶

ÕÆðåéƶ ÇÃ§Ø ÔÆ ÕÆðåé ç½ðÅé è¹éÆ

ñ×ÅÀ¹ä ñ¾× êÂ¶Í ÇÂà åð·» Ô½ñÆ-Ô½ñÆ

Üæ¶ Á¿çð ÁÖ¿â ÕÆðåé ç½ðÅé ×¹ðî¿åð

çÆ è¹éÆ ñ×ÅÀ¹ä çÆ êðêÅàÆ ê˺çÆ ×ÂÆÍ

ÕÆðåé ç½ðÅé ¦ìÅ-¦ìÅ Ãî» éÅî çÆ

è¹éÆ ñ×ÅÀ¹ä ÕÅðé, ÁÖ¿â ÕÆðåé çÆ

íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ¿Ø ÜÆ ç¶

ò¶ñ¶ 寺 Üæ¶ Á¿çð Ú¼ñÆ ÁÅ ðÔÆ Áñ½ÇÕÕ

îðïÅçÅ çÅ ÃðÈê Çò×óçÅ ç¶ÖÇçÁ» ÔÆ

ܹñÅÂÆ 1968 ÇòÚ «ÇèÁÅäÅ ÃîÅ×î

ç½ðÅé ê¿Ü-ÇêÁÅÇðÁ» é¶ (ÇÜé·» ÇòÚ

îÅäï¯× ìÅìÈ î¾ñ ÇÃ§Ø ÜÆ, Õðéñ

çñÜÆå ÇÃ§Ø ÜÆ, îÅÃàð ÜÃò§å ÇçØ

ÜÆ ÃzÆ Á§ÇîzåÃð òÅñ¶, ìÅêÈ ÁÅåîÅ ÇçØ

ÜÆ ê¿Ü¯ÖðÅ ÃÅÇÔì òÅñ¶, îÅÃàð í¹Çê¿çð

ÇÃ§Ø ÜÆ Áå¶ ÃzÆ ×¹ðÈ ×§zæ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ

åÅÇìÁÅ âÅ. ùÇð§çð ÇÃ§Ø ÜÆ ôÅîñ Ãé)

Üæ¶ ç¶ ÕÆðåéÆÁ» ù ÇÂÕ Ô¹Õî ÜÅðÆ

ÕÆåÅ ÃÆ ÇÕ, ÒÒÕÆðåé ÇòÚ ×¹ðôìç

(×¹ðî¿åz) çÅ ÁñÅê æ¯ó·Å ÕÆåÅ ÜÅò¶ÍÓÓ

êð ÇÂÃ ç¶ ìÅòÜÈç ÇêÛñ¶ Ã 寺 ÁÖ¿â ÕÆðåéÆ Üæ¶ ç¶ Õ¶ºçðÆ ÃîÅ×î»

ç½ðÅé ÕÆðåé ÁÖÅó¶ îÇÔ÷ Ãà¶ÜÆ

×¹ðìÅäÆ çÅ êó·éÅ å» ê¯æÆ À¹µê𯺠ò¶Ö Õ¶ ÜÅÇÂ÷ þ, êð ÕÆðåé ×ÅÀ¹äÅ Ü» ×¹ðìÅäÆ î¯ìÅÇÂñ ø¯é Ü» ê¯æÆ

ÃÅÇÔì 寺 ò¶Ö Õ¶ ×ÅÀ¹äÆ éÔƺ þÍ òËö íÆ î¯ìÅÇÂñ ø¯é çÆ

òð寺 Ôð æ» Óå¶ ÔÆ ÕÆåÆ ÜÅ ðÔÆ þ, ܧ×ñ-êÅäÆ Ü»ÇçÁ»

íÆ î¯ìÅÇÂñ ø¯é ܶì ÇòÚ ÔÆ Ô¹§ç¶ ÔéÍ ÇÂà ÕðÕ¶ ÇÂà ù¾Ú

ðÇÔå òÃåÈ çÆ òð寺 ×¹ðìÅäÆ ×ÅÀ¹ä òÅÃå¶ Ü» êó·é

òÅÃå¶ çð¹Ãå éÔƺ þÍ ÇÂÕ Ô¯ð ÕÅðé ÇÂÔ ÇÕ î¯ìÅÇÂñ

ø¯é Óå¶ ÁÃƺ Ô¯ð òÆ ç¹éÆÁÅçÅðÆ çÆÁ» ÕÂÆ êzÕÅð çÆÁ»

×¾ñ»-ìÅå» Õðç¶ Ô» Áå¶ ÇÂà ù Áé¶Õ» ÇòÁÕåÆÁ» ç¶

Ô¾æ òÆ ñ¾×ç¶ ÔéÍ ÇÂà ÕðÕ¶ ×¹ðìÅäÆ ÇÂà ÇòÚ¯º ç¶Ö Õ¶

×ÅÀ¹äÆ ×¹ðìÅäÆ çÅ ÃÇåÕÅð éÔƺ þ ÜÆÍ ×§íÆðåÅ éÅñ

ïÚä 寺 Çìé» ÇÂÔ ÃÅâÅ Õðî ÔÆ ÁËÃÅ þ, ÇÜò¶º ÇÕ ×¹ðòÅÕ

ÔË ÒÒîÇå æ¯óÆ Ã¶ò ×òÅÂÆÁ˨10¨ÓÓ (ðÅ×¹ ÁÅÃÅ îÔñÅ 1, ê¿éÅ : 468)

×¹ðÈ îÔÅðÅÜ ÜÆ çÅ Ô¹Õî þ ÒÒÁÕñÆ ÃÅÇÔì¹ Ã¶òÆÁË

ÁÕñÆ êÅÂÆÁË îÅ鹨...¨1¨ (Ãñ¯Õ îÔñÅ 1, ê¿éÅ : 1245)

Ô¯ð Ô¹Õî þ ÒÒìÅäÆ å ×ÅòÔ¹ ×¹ðÈ Õ¶ðÆ ìÅäÆÁÅ ÇÃÇð ìÅäƨ

ÇÜé ÕÀ¹ éçÇð Õðî¹ Ô¯òË ÇÔðçË ÇåéÅ ÃîÅäƨ...¨23¨ (ðÅîÕñÆ îÔñÅ 3 Áé§ç¹, ê¿éÅ : 920) (î¹ÖÔ¹ ÔÇð ÔÇð Ãí¹

Õ¯ ÕðË ÇòðñË ÇÔðçË òÃÅÇÂÁŨ éÅéÕ ÇÜé ÕË ÇÔðçË òÇÃÁÅ

î¯Ö î¹ÕÇå Çåé© êÅÇÂÁŨ8¨2¨) (òâԧù îÔñÅ 3, ê¿éÅ : 565)

ÇêÁÅð¶ òÆðé¯ ÕÆðåéÆ Ççد Áå¶ íËä¯! ÁÅê ÜÆ ç¶

Úðé» ÇòÚ ìó¶ ÇêÁÅð ÃÇåÕÅð éÅñ Ô¾æ ܯó Õ¶ ÃÇéîð

ì¶éåÆ þ ÇÕ ÕÆðåé Õðé òÅÃå¶ ×¹ðìÅäÆ ç¶ ôìç ÇÔðç¶

ÇòÚ òÃÅú, Çëð À¹é·» ÇÔðç¶ ÇòÚ ò¾Ã¶ ôìç» çÅ ÕÆðåé

ÕðÕ¶ ò¶Ö¯ ÇÕ ÃÅⶠîé-ÁÅåîÅ ù ÕËÃÅ Áçí°å Áé§ç ðÃ

ÁŪçÅ þ Áå¶ Ã¹éäÔÅðÆ Ã§×Çå íÆ ÇÕò¶º ÇéÔÅñ¯-ÇéÔÅñ

êzçðôé ìäç¶ ÜÅ ðÔ¶ ÔéÍ Õ³é êÅóÈ ÃÅÀȺâ ÇÃÃàî, òÆâÆú ÇðÕÅðÇâ¿× Õðé

òÅñ¶ ÕËîÇðÁ» çÆÁ» å¶÷ ð½ôéÆÁ» Áå¶

ÕÆðåé ç½ðÅé ¦ìÅ-¦ìÅ Ãî» åìÇñÁ»

çÆÁ» گ໠Óå¶ Ö¹¼ñ·¶ÁÅî À¹µÚÆ- À¹µÚÆ

×¹ðî¿åð çÆ è¹éÆ ñ×ÅÀ¹ä çÆ ðòÅÇÂå

ì¶ð¯Õ òèçÆ ÜÅ ðÔÆ þ, ܯ ÇÕ ÁÖ¿â

ÕÆðåé ÃîÅ×î» ç¶ ê¹ðÅåé ò¶ÇñÁ»

òÅñ¶ ÕñÅ-Ç´ôîÆ ðÈÔÅéÆ îÅÔ½ñ ù

õåî Õð ðÔÆ þÍ ÇÂÔ ðòÅÇÂå ÇÂÕ

×ñËîð ò»× Ôðîé-ÇêÁÅðÆ Ô¯ ×ÂÆ þÍ

ÿ×å» òÆ ÇÂÔÆ ÃîÞä ñ¼× êÂÆÁ» Ôé

ÇÕ ×¹ðî¿åð çÆ è¹éÆ ñ×ÅÀ¹ä 寺 ì×Ëð

ÁÖ¿â ÕÆðåé ÔÆ éÔƺ Ô¹§çÅÍ ç¶ÖÅ-ç¶ÖÆ

ÇÂÃ åð·» ÕðÕ¶

Ô¹§çÆ þ ÜÆÍ ÃÅù ÇÂÔ Ã¯ÚäÅ ÚÅÔÆçÅ þ ÇÕ ê¹ðÅåé ÇÃ§Ø Ç×zÔÃæÆ ÇçØ, ÕÅð¯ìÅðÆ Ô¹§ç¶ ԯ¶ íÆ Õ§á ÕÆðåé Õðç¶ Ô¹§ç¶ ÃéÍ ÕÂÆ Ççػ ç¶ å» ÇÂåéÆ ìÅäÆ Õ§á Ô¹§çÆ ÃÆ ÇÕ ÃÅðÆ ðÅå ÇÂÕ¾ñ¶ ÔÆ ÕÆðåé ÕðÆ Ü»ç¶ ÃéÍ Ü¶ ÇÕå¶ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ Ãî» Ü» î½ÕÅ ÁÅ Ç×ÁÅ ÇÕ À¹ç¯º ÃÅù å» ê¯æÆÁ» Áå¶ éÅ î¯ìÅÇÂñ ø¯é ÔÆ êzÅêå ԯ¶ å» À¹µæ¶ ÁÃƺ ÕÆðåé 寺 ÔÆ ò»Þ¶ ðÇÔ ÜÅò»×¶ ÜÆÍ

ÃzÆ ×°ð± ׯÇì³ç ÇÃ³Ø ÜÆ êÅòé ðÇÔåéÅÇîÁ» ÇòÚ òÆ

ÃÅù Ô°Õî Õð ׶ Ôé ÒÒç°Ô± ×z³æ îË ìÅäÆ Ü¯ÂÆ¢¢Ú°é Ú°é

Õ³á Õð¶ Çéå ïÂÆ¢¢ÓÓ (ðÇÔåéÅî¶ íÅÂÆ ç¶ÃÅ ÇÃ³Ø ÜÆ) å» ÕÆ ×¹ðìÅäÆ Õ¿á ÕðÕ¶ ×ÅÀ¹äÆ, ÃÅⶠñÂÆ ÃÇå×¹ð» ç¶ Ô¹Õî ù

ÕîÅÀ¹äÅ ÷ðÈðÆ éÔƺ þ?

ÇÂÕ ç¹ÇéÁÅòÆ ÁÖÅä íÆ ÔË ÇÕ ÒÒêËÊ׳Çá å¶ ìÅäÆ

Õ§áÓÓ Ü¯ ìÅäÆ ÃÅⶠէá Ô¯ò¶×Æ À¹ÔÆ ÃÅⶠéÅñ Á¾×¶ ÜÅò¶×Æ

å¶ ÇÂÔ î¯ìÅÇÂñ ø¯é» òÅñÆ ìÅäÆ ÇÂ¼æ¶ ÔÆ ðÇÔ ÜÅäÆ þÍ

ÇÂà ÕðÕ¶ ÇÂà ÇêÀ¹-çÅç¶ ç¶ õ÷Åé¶ ù ÁÅêä¶ ÇÔðç¶ ÇòÚ

ÇàÕÅ-òÃÅ ñÂƶ ÜÆÍ ×¹ðòÅÕ þ ÒÒÕ¶òñ éÅî¹ Çðç¶ îÇÔ

çÆÜ˨4¨26¨77¨ÓÓ (ÁÅÃÅ îÔñÅ 5, ê¿éÅ : 389) ï éÅî

ìÅäÆ å» ÔÆ ÃÅⶠéÅñ ÜÅò¶×Æ Ü¶Õð ÃÅⶠîé-ÁÅåîÅ ÇòÚ

ò¾ÃÆ Ô¯ò¶×ÆÍ Ô¯ð ×¹ðòÅÕ þ ÒÒÇÂÔ ìÅäÆ Ü¯ ÜÆÁÔ¹ ÜÅäË Çåù

Á§åÇð ðòË ÔÇð éÅîŨ1¨ ðÔÅÀ¹¨ÓÓ (ÇìñÅò« îÔñÅ 3, ê¿éÅ : 797 ) ÇÂà ÕðÕ¶ ÇÂà ׹ðìÅäÆ ðÈêÆ Á§Çîzå çÆÁ» üñÆÁ»

ÔÆ éÅ Õð Û¾ÇâÁÅ Õðƶ, Õ¯ÂÆ Ø¼°à Á§çÇð íÆ ¦ØÅÂƶ ÜÆÍ

å» ÔÆ ÇÂà Á§Çîzå Á½ôèÆ çÅ ÁÃð ÃÅⶠÜéî Üéî ç¶ êÅê

ÕîÅå¶ ÔÀ¹îË ð¯× ù Õ¾à¶×Å ÜÆÍ ÇÂà ÕðÕ¶ ç¹ìÅðÅ ÁðܯÂÆ þ

ÇÕ ì¶ô¾Õ

ÕÇòåÅ

ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ

ÇÂÔ ð³× Çìð³×Æ ç¹éÆÁÅ ð³× î³Ú ÔË Ã¼Ú¶ êðòðç×Åð çÅÍ

÷¾ð¶ ÷¾ð¶ ÇòÚ Ôð æ» òÃçÅ ÇÕÔÅ ÇÕzôîÅ ÔË Çéð³ÕÅð çÅÍ

îé ë°àìÅñ çÆ ÇéÁ»Âƺ ÇòÚð ÇðÔÅ ÔÀ°îË ç¶ êÇðòÅð ÓÚ

Õ¯ÂÆ ÇòðñÅ ÔÆ íÅ×» òÅñÅ çð Ö¯ñ•çÅ ÔË çÃî ç¹ÁÅð çÅÍ

îé îé°¼Ö ÔÀ°îË ÇòÚ ×zÇÃÁÅ åé Çå³é» ×°ä» ÇòÚ ðÇîÁÅ, ÁÇåÁ³å êÚÆçÅ îÅÇÂÁÅòÆ Ö¶ñ• åîÅôÅ ÔË Áêð ÁêÅð çÅÍ

ÃÇåï°× åz¶åÅ ç¹ÁÅêð ÁŶ Çéð³ÕÅð é¶ ÁòåÅð ÇíÜòŶ, Õñï°× çÆ å¼åÆ í¼áÆ ù òÆ Ç³å÷Åð ÃÆ ÇÕö ÁòåÅð çÅÍ

ܯ óÃÅð íð ç¶ ÕðÈê ÁÇ×ÁÅé Ôé¶ð¶ çÅ ÇòéÅô ÕðçÅ, Ôð æ» Ç×ÁÅéîÂÆ ç¹¼è ÇÚ¼àÅ ÚÅéä ÔÆ ÚÅéä êÃÅðçÅÍ

ìzÅÔîäòÅç é¶ ÇÔ³çÈ èðî ù ÁÇå ×°³ÞñçÅð ÃÆ ìäÅ Çç¼åÅ, Õ½ä ÜÇàñ ×°³Þñ» ùñÞ»çÅ îÅó¶ öîöÆé ÔÅñÅå ùèÅðçÅÍ

Çòôò íð À°å¶ Õñï°× Áêä¶ êÈð¶ ܯìé ÇòÚ îçîÃå ÃÆ, ñ¯ó ÃÆ ÇÕö çÆ ÁÅ Õ¶ îÅÇÂÁÅòÆ Ø°³îäضðÆÁ» ù êÛÅóçÅÍ

Á½ðå» ù îÅä Ççñò»çÅ À°é•» ç¶ Ô¼Õ ÇòÚ ÁÅòÅ÷ À°á»çÅ, Á½ðå êzåÆ ÇìñÕ°ñ òÆ Ú³×Å é÷ðÆÁÅ éÔƺ ÃÆ Ã³ÃÅð çÅÍ

Õ¯ÂÆ Ã¼ÚÅ îÅÂÆ ìÅê ìä Õ¶ ×°îðÅÔ» çÆ Á×òÅÂÆ ÕðçÅ, À±Ú éÆÚ çÅ í»ìó ì¹Þ»çÅ â°¼ì¶ ù åÅðçÅ å¼ê¶ ù áÅðçÅÍ

1469 ù ðÅÇ í¯Ç çÆ åñò³âÆ ÇòÚ ÃÇå×°ð» é¶ êz×à Ô¯, éÅî èðÅ Õ¶ ×°ðÈ éÅéÕ ìÆóÅ Ú¹ÇÕÁŠóÃÅð ç¶ À°èÅð çÅÍ è³é òâíÅ×Æ çÅÂÆ ÇÜà Ãí 寺 êÇÔñ» é±ðÆ ÜñÅñ Çâ¼áÅ, Ú½åðøÆ ÚÅéä Ô¯ Ç×ÁÅ ò¶Öä ï¯× ÜñòÅ ÃÆ ÚîåÕÅð çÅÍ

ÚîåÕÅðÆ ÃÇå×°ð» é¶ Ã¹å¶ Çüè ÔÆ ÕÆå¶ Áé¶Õ» ÚîåÕÅð, ×°êÅñ çÅà ÇìzÜñÅñ å¶ Õ°åìçÆé ù êó•ÅÇÂÁÅ êÅá Ã¾Ú çÅÍ

çà ÃÅñ ç¶ Ô¯Â¶ ÇêåÅ é¶ Üé¶À± çÆ ðÃî çÅ êzì³è ðÚÅÇÂÁÅ, Üé¶À± êÅä 寺 î¹éÕð Ô¯ ׶ ܯ ÇÔ¼ÃÅ ÃÆ ÇÔ³çÈ Ã³ÃÕÅð çÅÍ

ê³Çâå ÔðÇçÁÅñ êÅà á¯Ã ÜòÅì éÔƺ ÃÆ ÁÅê ç¶ êzôé» çÅ, ÁÅê êÅà üÚÅ å¶ åüñÆìõô ÜòÅì ÃÆ Áêä¶ ÇÂéÕÅð çÅÍ

ÁäÇòÁÅÔÆ ñóÕÆ Áå¶ ôÈçð òÆ Ü¶ Õð éÔƺ êÅ ÃÕç¶ Üé¶À±, ÁÇÜÔÅ Õ¼ÚÅ å¶ ÞÈáÅ èÅ×Å Ö¼åðÆ ñÂÆ òÆ éÔƺ ÇÕö ÕÅð çÅÍ

ÇÂò¶º ÃÆ êÅåôÅÔ» ç¶ êÅåôÅÔ é¶ ÇÃ¼Ö èðî çÅ î¹ã ì³Çé•ÁÅ, ܯ Ãðì Ãz¶ôà Ãí 寺 ò¼ÖðÅ å¶ ÇñÖÅÇÂÕ ÔË Ã¼Ú¶ ÇÕðçÅð çÅÍ

ÇêåÅ çÅ Ô°Õî î³é î¼Þ» ÚðÅÀ°ä ׶ Üç ×ÈóÆ éƺç ýº ׶, øéÆÁð üê é¶ ÁÅ Û» ÕÆåÆ Ü¯ ÕçÆ øȳÕÅð¶ ÃÆ ÇêÁÅ îÅðçÅÍ

ðÅî í×å é¶ Ö¶å À°ÜÇóÁÅ ò¶Ö ô¯ð êÅÇÂÁÅ ÇôÕÅÇÂå ÕÆåÆ, î×𯺠ֶå ÔðÅ íðÅ ò¶ÇÖÁÅ å» ÇÃð Þ°Õ Ç×ÁÅ ôðîÃÅð çÅÍ

20 ð°êÂƶ ç¶ ÇêåÅ é¶ î¹éÅø¶ çÅ ÇòÀ°êÅð Õðé ñÂÆ í¶ÇÜÁÅ, ñ¯óò³ç» ù í¯Üé ÛÕÅ Õ¶ ýçÅ ÃÆ Õð ÇñÁÅ Öð¶ ÇòÀ°êÅð çÅÍ

ÇÂ³Þ ×°ðÈ Õ¶ ñ§×ð çÆ êzæÅ çÅ ÁÅð³í ÃÆ Ô¯ÇÂÁÅ ÁÅê çòÅðÅ, ×°ðÈ çÆ ÇÂÔ ì¶ÇîÃÅñ ç¶ä Á¼Ü å¼Õ ÇÔ¼ÃÅ ÔË ×°ð êÇðòÅð çÅÍ

ì¶ì¶ éÅéÕÆ Áå¶ ðÅÇ ì¹ñÅð 篺ò¶º Ççñ¯º ÁÅê ÜÆ ç¶ í×å Ãé, ç¯Ô» ç¶ Á³çð òÖðÆ åð•» çÅ Ü÷ìÅ ÃÆ ÁÅê ñÂÆ ÇêÁÅð çÅÍ

ùñåÅéê¹ð çÆ éçÆ ÇòÚ Çå³é Ççé» ñÂÆ Áñ¯ê Ô¯ä î×ð¯º, ìÅÔð ÁÅÀ°ä å¶ ñ¯¯ÕÅÂÆ ù ÜÅê ÕðÅÇÂÁÅ ÇÂÕ úÁ³ÕÅð çÅÍ

ç½ñå Ö» ñ¯èÆ ç¶ î¯çÆÖÅé¶ ÇòÚ ÜÆÁ ÜÅé ç¶ éÅñ Õ³î ÕÆåÅ, å¶ðÅ å¶ðÅ ÕÇÔ ÁéÅÜ ò³â Çç¾åÅ Ú¶åÅ é ÇðÔÅ ç¹éÆÁÅçÅð çÅÍ

ÇÔÃÅì Õðé å¶ ÇéÕÇñÁÅ ìÕÅÇÂÁÅ ç½ñå Ö» ò¼ñ ÁÅê çÅ, ÔËðÅé ðÇÔ Ç×ÁÅ éòÅì Ö»é ÁÜÆì Ççzô ç¶Ö ÚîåÕÅð çÅÍ

×°îðÅÔ Ô¯ÂÆ ñ°ÕÅÂÆ ù åÅðé õÅÇåð Øð ìÅð ÇêÛ¶ Û¼â Õ¶, ÚÅð À°çÅÃÆÁ» ðÅÔƺ À°èÅð ÕÆåÅ ÃÅð¶ ÔÆ êÆóå óÃÅð çÅÍ

ÇÂÕ ìÅìÅ ÁÕÅñ ðÈê çÈÜÅ ðìÅìÆ îðçÅéÅ ×Èó¶ Çîåð Ãé, ÇÔ³çÈ î¹ÃÇñî ÇòÚ ð¼åÅ òÆ í¶ç éÔƺ ÕÆåÅ ÇÕö êzÕÅð çÅÍ

êÇÔñÆ À°çÅÃÆ Çò¼Ú êÛÅó Çç¼åÅ Ô³ÕÅð öá îñÕ íÅׯ çÅ, ë¶ð åÅðäÔÅð é¶ åÅÇðÁŠüÜä á× Ü¯ á×ÆÁ» ÃÆ îÅðçÅÍ

ÔÇðçòÅð ÇòÖ¶ ÇÔ³çÈÁ» ù ÃÈðÜ òñ êÅäÆ ç¶ºÇçÁ» ò¶ÇÖÁÅ, êÛî ò¼ñ ù êÅäÆ ç¶ êðçÅ øÅô ÕÆåÅ íðî» ç¶ í³âÅð çÅÍ

ׯðÖ îå¶ ÇòÖ¶ í¶ÖÆ êÖ³âÆ Áâ³ìðÆ

ì¶Á³å ÔÆ í°ñ¶ íàÇÕÁ» å¶ Õ°ðÅÔÆÁ» ù ÇÃ¼è¶ ðÅÔ êÅÇÂÁÅ, Øð Øð ÜÅ Õ¶ ìÈÔÅ ÖóÕÅ Õ¶ ÇðÔÅ ìÅìÅ Ãíé» ù åÅðçÅÍ

åÆÜÆ À°çÅÃÆ ÇòÚ ÕËñÅô êðìå À°å¶ éÅæ» éÅñ ׯôàÆ ÕÆåÆ, ÇÂÕ òÆ éÔƺ ÃÆ ÚÇñÁÅ ÜÅçÈÂÆ åÆð í³×ðéÅæ ç¶ òÅð çÅÍ

ÇÂæ¶ ÔÆ ÁÅê ÜÆ é¶ ôìç ù ×°ðÈ å¶ Ã¹ðå ù Ú¶ñÅ òÖÅÇäÁÅ, ×°ð» üڶ ôìç ù ×°ðÈ òÅñÅ À°µÚÅ çðÜÅ Çç¼åÅ ÃÇåÕÅð çÅÍ

÷°ñîÆÁ» ù ÷°ñî Õð鯺 ð¯ÇÕÁÅ í¶ÖÆÁ» ù í¶Ö» 寺 òðÇÜÁÅÍ

ÕðÅîÅå ÇòÖ»ç¶ çÆ â³â ñÅÔÆ êzï¯× Õð Ç×ÁÅé ÔÇæÁÅð çÅÍ

ÕôîÆð ç¶ ìzÔîçÅà ìÅ•îä À°å¶ òÆ ÇîÔð íðÆ é÷ð ÇàÕÅÂÆ, ÇîáÅà ÔñÆîÆ ÇéîðåÅ ÇÃÖÅÂÆ Áå¶ å¯ÇóÁÅ íðî Ô³ÕÅð çÅÍ

Ú½æÆ À°çÅÃÆ ÇòÚ Üç ÁÅê ÜÆ ÇÂÃñÅîÆ ôÇÔð ì×çÅç êÔ°³Ú¶, òÇÔî» íðî» çÅ éÅô ÕÆåÅ â³ÕÅ òÜÅÇÂÁÅ Ã¼Ú ç¶ êzÚÅð çÅÍ

êÆð çÃå×Æð ç¶ ê¹¼å ù ÇÛé ç¶ Çò¼Ú ñ¼Ö» ìzÇÔî³â ÇòÖÅ Çç¼å¶, è³é Ãé ÇÜé•» ç¶ ÇðÔÅ ìÅìÅ íðî í°ñÅò¶ å¯óçÅ ô³Õ¶ ÇéòÅðçÅÍ

ÇÜæ¶ ÃÅÜ ù Ú³Úñ åð³×» çÅ çÅåÅ ÜÅä îéÅÔÆ ÃÆ òÜÅä çÆ, À°æ¶ ÃÇåéÅî òÅÇÔ×°ðÈ çÆ è¹³é ÚñÅÂÆ òÜÅ Õ¶ ÃÅÜ ðìÅì çÅÍ

ÁñÅÔ Õ¶òñ ê¼Ûî ÇòÚ ÔÆ éÔƺ À°Ô å» Ôð æ» ÇòÁÅêÕ ÔË, ñ¶à î¼Õ¶ òñ êËð» ù êÃÅð íðî î¶ÇàÁÅ À°ðòÅð å¶ êÅð çÅ Í

ÕÂÆ ç¶ô» 寺 ÇòÚðç¶ íÅÂÆ ñÅñ¯ ù Çîñ¶ å¶ ìÅìð ç¶ ÕËçÆ Ô¯Â¶, Ú¹¼ê ÚÅê ìËáÅ ìÅìÅ éÅéÕ ÇÕò¶º çÆé ç¹ÖÆ çÅ Õôà ÃÔÅðçÅÍ

ÇÂìðÅÔÆî ñ¯èÆ ù ÔðÅ Õ¶ ìÅìð ÇÔ³ç À°å¶ ÕÅì÷ ÃÆ Ô¯ Ç×ÁÅ, ïîçÈå» ç¶ òà êË Ú¹ÕÆ ÃÆ ñ¯ÕÅÂÆ îÅóÅ ÔÅñ ÃÆ ÃðÕÅð çÅÍ

ÇÔ³çÈ èðî ÛÈÁÅ ÛÅå ÇòÚ ×ñåÅé ÃÆ Üç ÃÆ ìÅìð ÁÅÇÂÁÅ, ð¼ì ÕñÅ èÅð Õ¶ êÇÔñ» ÃÆ ÁÅ Ç×ÁÅ ò¶Ö¯ íÅäÅ ÕðåÅð çÅÍ î¹öñ ìÅçôÅÔ ìÅìð ÁÅÇÂÁÅ íÅðå ñÂÆ éðÕ ÇñÁÅÇÂÁÅ, Õ¯ÂÆ îð ÇðÔÅ Õ¯ÂÆ Ç÷³çÅ Ãó ÇðÔÅ ÃÆ ÚÆÕ ÇÚÔÅó¶ îÅðçÅÍ

Ö¶ðȳ Ö¶ðȳ Ô¯ Ú¹Õ¶ ÇÔ³çÈ èðî À°å¶ î¹öñ ÔÕÈîå ÔÅòÆ Ô¯ ×ÂÆ, ìóÅ îÅóÅ ÔÅñ ÃÆ ÇÔ³çÈÁ» ÇòÚñÆ ÛÈÁÅ ÛÅå çÆ íðîÅð çÅÍ

ÔÕÈîå ç¶ îÅä é¶ ÇÂÃñÅî ù òè¶ð¶ ÔÆ ÜùéÆ ÃÆ ìäÅ Çç¼åÅ, ÇÕÃçÆ îÜÅñ ܯ åÅé»ôÅÔÆ î¹öñ ðÅÜÃÆ åÅÕå ù ò³×ÅðçÅÍ

îÈðÖ Á³é•¶ ìÅìð ÷Åìð é¶ Üç êðî ê¹ðÖ å¯º Ú¼ÕÆ ÇêÃòÅÂÆ, ò¶Öäï¯× òðÇåÁÅ ð¼ìÆ íÅä» îÃñÅ éÔƺ ÃÆ Çܼå ÔÅð çÅÍ

ÇÚð» 寺 Ú¼ÕÆ êÆà ðÔ¶ ÕËçÆÁ» çÆ å» ð¼ì é¶ ê¹ÕÅð ùä ñÂÆ, Ú¼ÕÆÁ» ÁÅê¶ Ú¼ñä ñ¼×ÆÁ» ÇÜÀ°º ÇÜÀ°º ìÅìÅ ìÅäÆ À°ÚÅðçÅÍ

îðçÅé¶ ù êÅäÆ ç¶ä çÆ æ» êÆð òñÆ é¶ êÔÅó Üç ð¯Çó•ÁÅ, ê³Ü¶ éÅñ ð¯Õ Õ¶ êÔÅó ìÅì¶ é¶ îÅä å¯ÇóÁÅ òñÆ Õ³èÅð çÅÍ

êÔÅó ÇòÚ è¹ð Á³çð å¼Õ Ö¹í ׶ ìÅì¶ ç¶ ê³Ü¶ ç¶ ÇéôÅé, ÁÜ òÆ ôðèÅñÈ ò¶Öä Ü»ç¶ Ôé ÇÂÕ¼á Ô°³çË ÕÂÆ Ô÷Åð çÅÍ

ÁÅêä¶ ×°ðÈ å¯º ÇéÛÅòð ÁÅêäÅ ÁÅê í»ò¶º ñ¼ÖòÅð Õðƶ, éÔƺ ç¶ ÃÕçÅ Õ¯ÂÆ ç¶äÅ êÈðé ÃÇå×°ðÈ ç¶ Çé¼Ø¶ ÇêÁÅð çÅÍ

À°Ã îé°¼Ö ç¶ Ã¹å¶ íÅ× ÜÅ׶ À°Ô Çéðîñ À°Üòñ Ô¯ Ç×ÁÅ, ÇÜÃ å¶ òÅð Ô¯ÇÂÁÅ ×°ð» çÆ ÇîÔð íðÆ é÷ð åñòÅð çÅÍ

÷°ñîÆÁ» ÜùéÆÁ» ù Ã¼Ú ç¶ À°êç¶ô éÅñ ÇÕzåÅðæ ÕÆåÅ, ìÅìð òÆ Úðé» ÇòÚ Çâ×Å é¶ó¶ ÁÅ Ç×ÁÅ Ãî» Ã¹èÅð çÅÍ

ÁËö üڶ ×°ð» ç¶ î¹¼Ö å¯º À°ÚÅðÆ ìÅäÆ ÇÔðç¶ ÇòÚ òÃÅ Õ¶, ×ðí Á³çð ð¼ì éÅñ ÕÆåÅ òÚé ÇéíÅÂƶ Õ½ñ ÕðÅð çÅÍ

ÚÅð À°çÅÃÆÁ» î×𯺠ÃÇå×°ð» ÕðåÅðê¹ð ÜÅ ÇàÕÅäÅ ÕÆåÅ, êÇðòÅð òÆ À°æ¶ ÔÆ ÃçÅ ÇñÁÅ Ãî» ìÆÇåÁŠdzå÷Åð çÅÍ

×°ðìÅäÆ å¯º êz¶Çðå Ô¯ Õ¶ ñÇÔäÅ ÜÆ ÇÂö æ» ÃÆ ÁÅê ù Çîñ¶, Á³× ñ×Å Õ¶ Á³×ç ÕÆåÅ ×°ð×¼çÆ Ã½ºêÆ Çç¼åÅ Ô¼Õ ÔÕçÅð çÅÍ

è³é ñ¯ÕÅÂÆ ÇÜà ùñ¼ÖäÆ ÜÆ ù ÇòÁÅÔ°ä ÁÅÇÂÁÅ ìÅìÅ Çâ¼áÅ, ìàÅñ¶ çÆ Õ¼ÚÆ Çî¼àÆ çÆ Õ³è ԶỠìËáÅ ÁÚðÜ ðÈê ÁÕÅñ çÅÍ

ܰׯ Ü°× Áà¼ñ ðÔ¶×Æ ÇÂÔ Õ³è ×°ð» é¶ ÃÆ ìÚé øðîÅÇÂÁÅ, ÁÜ òÆ ÃÇåÕÅð éÅñ ó×å» çðôé ÕðçÆÁ» À°Ã çÆòÅð çÅÍ

ôzÆ Ú³ç Áå¶ ñ¼ÖîÆ çÅà ÜÆ ÁÅê ÜÆ ç¶ ç¯ øð÷§ç Ãé, êð ×°ðåÅ×¼çÆ ñÇÔäÅ ÜÆ ù ç¶ Õ¶ øðÜ ÇéíÅÇÂÁÅ Ç÷³î¶òÅð çÅÍ

ÁÅê ÜÆ é¶ 19 ðÅ×» ÇòÚ 974 ôìç» çÆ Áç¹¼åÆ ðÚéÅ ÕÆåÆ, ÃÅð¶ ÔÆ ðÅ× Ãz¶ôà Ôé ×ÈóÅ ð³× ÇéÖÇðÁÅ ðÅ× îñÔÅð çÅÍ

ÁËö Çéð³ÕÅð ÃðÈê üڶ êÅåôÅÔ å¯º òÅðÆ ìÇñÔÅðÆ ÜÅÂƶ, ÇÜé•» Áé¯ÖÅ èðî ÚñÅÇÂÁÅ ìçÇñÁÅ ÇÂÇåÔÅà óÃÅð çÅÍ

è³é Ôé À°Ô ×°ðÈ ÇêÁÅð¶ ÇÜ黕 ç¶ ×°ðÈ êzåÆ ÁæÅÔ êz¶î é¶, ×°ðìÅäÆ ÓÚ¯º â±³ØÅ Áé§ç îÅÇäÁÅ ÁÅê ç¶ çðôé çÆçÅð çÅÍ

ÁÅú ÃÅð¶ ðñ Çîñ Õ¶ è³é è³é ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ ÕÔƶÍ

òÚéì¼è Ô¯ Õ¶ Áéî¯ñ ÜÆòé ù ×°ð° ÃÅÇÔì ç¶ ñ¶Ö¶ ñÅÂƶÍ

æ¯ó•Å ÕÔƶ æ¯óŠýºÂƶ ÖÅÂƶ Ú³×Æ ÜÆòé Ü°×å ìäÅÂƶÍ

Ôð Õçî ×°ðÈ å¯º ê¹¾Û Õ¶ Ú¼ñƶ, Ôð çî îé ù ÃîÞÅÂƶÍ

×°ðÈ î³åð çÅ À°ÚÅðä Õðƶ, ×°ðìÅäÆ ÇÔðç¶ Çò¼Ú òÃÅÂƶÍ

×°ðÈ À°êç¶ô ù Ø°¼à Õ¶ ê¼ñ¶ ì³é•Æ¶ éÅéÕ ñ¶òÅ éÅî èðÅÂÆÂ¶Í -×°ðÜÆå Õ½ð