Soora September 2022 Edition

Name of Account: SO KAHIYAT HAI SOORA

Name of Bank: Bank of Baroda

Branch: Sector 59, Mohali. (Punjab)

Account No: 36770200000150

Swift Code: BARBINBBCHD

IFSC Code: BARB0SECMOH

ìÿå ÇÜæ¶ ÇÕæ¶ òÅÇÔ×¹ðÈ çÅ òÅÃÅ þ À¹æ¶ ìÿå ÇÖóÆ þÍ Õ¹çðå ÕÅÇÂéÅå

ÇòÚ òÅÇÔ×¹ðÈ çÅ òÅÃÅ ×¹ðî¹ÇÖ Üé»

ù êzܹñå Ô¯ Õ¶ ÇçÃçÅ þ, À¹æ¶ òÆ

Õ¹çðå ç¶ ð¿× Çåé·» ù ÇçÖÅÂÆ Çç¿ç¶

ÔéÍ ÁÕÅô ìzÔî¿â ÇòÖ¶ ×¹ðî¹ÇÖ Üé» ù ÁÕÅñ ê¹ðÖ òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ Ü¯Çå ÔÆ êÃðÆ é÷ð ÁŪçÆ þÍ Ãíé» ÇòÖ¶

ÕÂÆ ð¿×» ÇòÚ òÅÇÔ×¹ðÈ ÇÖÇóÁÅ

êz×à Ô¹¿çÅ þÍ ÇÜæ¶ ç¶Öƶ Çåæ¶ ÔÆ ÃîÅÇ ðÇÔÁÅ þÍ çÈÜÆ ×¼ñ ÇÂÔ þ ÇÕ

ÁÅêä¶ î¼å ç¶ î¼å¶ ԯ¶ ÚÅð¶ ò¶ç òÆ êz×àŶ, ÇÔ¿çÈÁ» çÆÁ» èðî ê¹ÃåÕ» (ÇÃÇîzåÆÁ»), î¹ÃñîÅéÆ èðî ê¹ÃåÕ» (Õå¶ì») Ãî¶å íÆ ÁÅê¯ ÁÅêä¶ î¼å»

ÇòÚ î¼å¶ ԯ¶ À¹×ò À¹á¶Í êð À¹é·» 寺

Õ¹Û é ÃÇðÁÅ, é ÇÕö çÅ ÃÅÇðÁÅÍ

ô¿Õð (Çôò ÜÆ) ܯ×-ÁÅÃä ÜîÅ Õ¶ ÔÆ

ÁÅêä¶ îé-À¹Õå ÇèÁÅé-èðéÆ èð

Õ¶ îÀ¹ñä (ÇÖóé) ñ× ÇêÁÅÍ

RNI NO: PUNPUN/2015/61118

Volume 8 Issue 09

ÃðêzÃå

ÃzÆ ×¹ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ ç¶ ÚñŶ

Çéðîñ ê¿æ çÆ ×¹ðîÇå ÇòÚÅðèÅðÅÍ

ÕÅðÜÕÅðÆ Ã§êÅçÕ

íÅÂÆ îéòÆð ÇÿØ

ÕÅùéÆ ÃñÅÔÕÅð

ÁËâò¯Õ¶à íÅÂÆ ÁîðÜÆå ÇçØ

Á§ÇîzåÃð

ÃñÅÔÕÅð ì¯ðâ

íÅÂÆ ÔðÇçÁÅñ ÇÃ¿Ø ×¹ðçÅÃê¹ð, íÅÂÆ í¹Çê¿çð ÇÃ¿Ø Á¿ÇîÌåÃð, íÅÂÆ Ôðî¯ÇÔ¿çðêÅñ ÇÃ¿Ø î¯ÔÅñÆ, íÅÂÆ Ç¿çðÜÆå ÇÃ¿Ø òËéÕ±òð¢

ÃÆÍ ×°ðÈ éÅéÕ éÅî-ñ¶òÅ ÇÃ¼Ö Ã³×å ù ÇÂÕ ÁÇÜÔÅ Áç¹¼åÆ èðî×z³æ êzÅêå Ô¯ÇÂÁŠܯ ÇòôÅ-òÃå± Áå¶ Ãð³ÚéÅ çÆ é÷ð 寺 ÁÅêäÆ ÇîÃÅñ ÁÅê ÔÆ ÔËÍ ÇÃ¼Ö ê³æ çÅ èðî ×z³æ Ô¯ä ç¶ éÅñ-éÅñ ÇÂÔ èðî ×z³æ ÃÅðÆ îé°¼ÖåÅ çÅ Ãðì-ûÞÅ ×z³æ òÆ ÔË, ÇÕÀ°º ܯ ÇÃðë ÇÂÔÆ èðî ×z³æ ÔË ÇÜà ÇòÚ ÃÅðÆ îé°¼ÖåÅ çÆ ðÈÔÅéÆ, ÃîÅÇÜÕ Áå¶ Ã¾ÇíÁÅÚÅðÕ íñÅÂÆ çÅ À°ç¶ô ÃÅÔîä¶ ð¼ÇÖÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ Ãðì-ûÞŠþÚÖ¿â ÃzÆ ÔÇðî³çð ÃÅÇÔì Áå¶ Ãðì-ûÞÅ èðî ×z³æ-ÇÂÔ ÃÅðÆ ç¹éÆÁÅ ç¶ èðî» ç¶ ÇÂÇåÔÅà ÇòÚ ÇÃðë çà ÇÃ¼Ö ×°ðÈ ÃÅÇÔìÅé ç¹ÁÅðÅ çðÃŶ èðî-îÅð× ÇÃ¼Ö èðî ç¶ ÔÆ ÇԼö ÁÅÇÂÁÅ ÔËÍ ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ å¯º ò¼è 寺 ò¼è ÁÅåîÕ Áå¶ ÇòÔÅðÕ ñÅÔÅ ñËä òÅÃå¶ ÃÅðÆ ç¹éÆÁÅ ç¶ ê¼èð Óå¶ ÇÂÕ éòƺ Ú¶åéÅ é÷ð ÁÅ ðÔÆ ÔËÍ ÃÈÞ-ìÈÞ òÅñ¶ ñ¯Õ ÇÂà êÅòé ìÅäÆ À°µêð Áîñ å¶ ÇòÔÅð ÕðÇçÁ» ÁÅêäÅ ñ¯Õ-êðñ¯Õ ùÁÅð ðÔ¶ Ôé, ÁËêð ÇÜÔóÅ î¹ñÕ ÇÃ¼Ö ×°ðÈ ÃÅÇÔìÅé çÆ Üéî í¯Ç³ Áå¶ òè¶ð¶ ÕðÕ¶ Õðî-í±îÆ ÇðÔÅ, À°æ¶ ÇÂà Ãì³è ÇòÚ ÔÅñÅå Õ°Þ ÇÂÕ ÕîÆÁ» ÃÇÔå êÈðÆ å𷻠ǼÛå Ü» ñ¯óÆºç¶ ðÈê ÓÚ é÷ð éÔƺ ÁÅ ðÔ¶Í ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÅ Ü篺 þÚÖ¿â ÃzÆ ÔÇðî³çð ÃÅÇÔì ÇòÖ¶ êzÕÅô ÕÆåÅ Ç×ÁÅ, å篺 ×°ðÈ-Øð ç¶ éÅñ ìóÆ ç¶ð 寺 îé-Á³åð 寺 Ü°ó¶ ìó¶ ÇòÁÅêÕ Áé°íò å¶ å÷ðì¶ òÅñ¶ ìÅìÅ ì¹¼ãÅ ÜÆ ù ÇÂÃ ç¶ êÇÔñ¶ ×z³æÆ Ô¯ä çÅ ÃéîÅé ê³Úî êÅåôÅÔ ÜÆ é¶ ìÖÇôÁÅÍ ìÅìÅ ÜÆ é¶ ÇÂÔ îÔÅé Ç÷³î¶òÅðÆ êÈð¶ Ãîðêä íÅò éÅñ ÇéíÅÂÆÍ ÁÇÜÔÅ ÕðÕ¶ ÁÅê é¶ ÇÂÕ À°µÚÅ å¶ Çéðîñ éîÈéÅ ê¶ô ÕÆåÅ ÇÕ ôðèÅ-íÅòéÅ ÇÂà åð·» êz×àÅÀ°äÆ ÔË, ÃÇåÕÅð ÇÂà êzÕÅð ÕðéÅ ÔËÍ ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ îðïÅçÅ ÃÔÆ Ã¼Ú¶ ðÈê ÓÚ ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì ÇòÖ¶ ÔÆ ÇéíÅÂÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÔËÍ çÃî êÅåôÅÔ é¶ ÃÅù ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ç¶ ñó ñÅÇÂÁÅÍ ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÃÅⶠÔÅ÷ð-éÅ÷ð ×°ðÈ ÔéÍ ÇÃ¼Ö ê³æ ñÂÆ ÔÅ÷ð-éÅ÷ð ×°ðÈ, ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì çÅ À°µÚÅ-ù¼ÚÅ ÃÇåÕÅð ì¶Ô¼ç ÷ðÈðÆ ÔËÍ ÇÂà ÇòÚ ÷ðÅ ÇܳéÆ òÆ Çã¼ñ ÃÅⶠñÂÆ îÅóÆ ×¼ñ ÔËÍ ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ êÅòé-ìÅäÆ ù êó·é, ùäé, ÃîÞä å¶ ÜÆòé ÇòÚ Áîñ ÓÚ ÇñÁÅÀ°ä çÆ À°î³× Ôð ÇÃ¼Ö ç¶ Ççñ ÇòÚ Ô¯äÆ ÚÅÔÆçÆ ÔËÍ ÇÂà À°î³× ù êÈÇðÁ» Õðé òÅÃå¶ ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ Ãî¹¼ÚÆ ìÅäÆ Ã˺ÚÆÁ» ÇòÚ À°êñìè ÔËÍ ÇÜÔóÆÁ» íËä», ÇÜÔó¶ òÆð ÁÅêä¶ ÁÅê ù Øð» ÓÚ ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì çÅ êzÕÅô Áå¶ Ã¹ÖÁÅÃä Õðé, Ô°ÕîéÅîÅ ñËä Áå¶ Ô¯ð îðïÅçÅ ÇéíÅÀ°ä 寺 À±ä¶ îÇÔÃÈà Õðç¶ Ôé, À°é·» òÅÃå¶ ñóÆçÅð óÇæÁÅ Ã˺ÚÆÁ» çÅ ñÅÔÅ ñËäÅ ÇìÔåð ÔËÍ ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì êzåÆ ôðèÅ ÃÇåÕÅð êz×à Õðé ÇÔ¾å À°é·» ù ÁÅêä¶ Øð» ç¶ ñÅ×ñ¶ ÇÕö ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì

î¹¾Ö çøåð

îÕÅé é§ìð : ECB, ø¶÷-CìÆA, Á˵Ã.

¶.Á˵Ã. é×ð, (î¯ÔÅñÆ)

Çê¿é : 160059

ø¯é é§ìð : 93177-53202

e-mail : akjmagzine@yahoo.com

ÜÅä çŠóÕñê Ççzó· ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ ÃÅù ×°ðìÅäÆ ç¶ ×°àÇÕÁ» Áå¶ Áðæ» Ãî¶å ÃàÆÕ ê¯æÆÁ» 寺 ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì çÆÁ» êÅòé ìÅäÆÁ» ù êó·éÅ, ÇòÚÅðéÅ Áå¶ Áîñ ÓÚ ÇñÁÅÀ°ä òÅÃå¶ ïåéôÆñ ðÇÔäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ

ÔæñÅ îÅÇÃÕ ê¾åð Çéð¯ñ ×¹ðîÇå ÃÅÇÔåÕ êðÚÅ þ Áå¶ ÇÂà ÇòÚ

ÜÅ ÕÀ¹ ÔÇð ð§×¹ ñÅׯ

Á§Õ : 09 ÃÅñ : 8 Ãå§ìð

íÅ篺-Á¾ÃÈ, 554 éÅéÕôÅÔÆ

ÛÅêä

çÆ êÈðé Õ¯Çôô ÕÆåÆ ÜÅò¶×Æ êð Çøð òÆ

ñÅ÷îÆ éÔƺ þ ÇÕ Ôð¶Õ ðÚéÅ éÅñ ÒçêÅçÕÆ

î§âñÓ Ü» Üæ¶ çÆ ÃîÈÇÔÕ ÇòÚÅðèÅðŠǧé-

Çì§é ÃÇÔîå Ô¯ò¶Í

ÇÕö òÆ Ö¶åð ÇòÚ ÇÕö òÆ ÇòòÅç çÆ ÃÈðå

ÇòÚ ÇéÁ»Ö¶åð ÇÃðø ÁÜÆå×ó· (î¹ÔÅñÆ)

Ô¯ò¶×Å Áå¶ ÇÕö òÆ ÇÂåðÅ÷ ù ç¯ îÔÆé¶ ç¶ Á§çð êz×à ÕðéÅ ÷ðÈðÆ Ô¯ò¶×ÅÍ

ñ¶ÖÕ» å¶ êÅáÕ» ñÂÆ

L ÁÖ¿â ÕÆðåéÆ Üæ¶ ç¶ îÅÇÃÕ

ê¾åð Òï ÕÔÆÁå þ ÃÈðÅÓ ñÂÆ

Çéð¯ñ ×¹ðîÇå ÁÅô¶ ç¶ Áé¹ÕÈñ, ðÈÔÅéÆ/ÁÇèÁÅåîÕ Áå¶ ×¹ðÇþÖÆ

Ãð¯ÕÅð» éÅñ Ãì§èå ÇéðÇòòÅç

ÇòÇôÁ» Óå¶ ñ¶ÖÕ» ù ðÚéÅò»

í¶Üä çÆ ÃÇéîð ì¶éåÆ þÍ

L ðÚéÅò» ÇòÚ ñ¶Ö, ÕÇòåÅò» Áå¶

Ô¯ð ×¹ðîÇå ÇòÚÅð» éÅñ Ãì§Çèå

Ãî¾×ðÆ ù ÕÅ×÷ Óå¶ ÃÅø-ùæð¶

Á¾Öð» ÇòÚ ÇñÖ Õ¶ Ü» Çøð àÅÂÆê

ÕðòÅ Õ¶ Ôð îÔÆé¶ çÆ A@ åðÆõ

寺 êÇÔñ»-êÇÔñ» í¶Üä çÆ

Ç´êÅñåÅ ÕðéÆ ÜÆÍ

L ñ¶Ö Ãî¾×ðÆ ç¶ éÅñ ×¹ðìÅäÆ

çÆÁ» å¹Õ» Áå¶ ÔòÅñ¶ Ç´êÅ

ÕðÕ¶ êÈðé ðÈê ÇòÚ Ã¯è Õ¶ í¶Ü¯

ÜÆÍ

L ÁÃƺ ÇÂà îÅÇÃÕ ê¾åð ù êÅáÕ

Üé» ñÂÆ Ô¯ð ñÅíçÅÇÂÕ, ÜÅäÕÅðÆ íðêÈð Áå¶ ×¹ðìÅäÆ

ÁÅô¶ å¶ ×¹ðîÇå ÇòÚÅð» çÅ òÅÔÕ

ìäÅÀ¹ä ñÂÆ ÁÖ¿â ÕÆðåéÆ

Üæ¶ ç¶ ÃÈÞòÅé å¶ Ú¶å§é î˺ìð»

ç¶ Ã¹ÞÅò» çÅ ÔÅðÇçÕ ÃòÅ×å

Õð»×¶Í

2022

ÇéðèéÁÅçð°Õ¯ÂÆéç¶Ç¨ ñÅÖÜåéÕðËúÔ°ÇÚÇåéèð¶Ç¨1¨

ðÔÅÀ°¨

ÜÀ°Çéðèé°ÃðèéÕËÜÅǨ ÁÅ׶ìËáÅêÆÇáÇëðÅǨ1¨

ÜÀ°Ãðèé°ÇéðèéÕËÜÅǨ çÆÁÅÁÅçð°ñÆÁÅì¹ñÅǨ2¨

Çéðèé°Ãðèé°ç¯éÀ°íÅÂƨ êzíÕÆÕñÅéî¶àÆÜÅÂƨ3¨

ÕÇÔÕìÆðÇéðèé°ÔËïÂƨ ÜÅÕ¶ÇÔðçËéÅî¹éÔ¯Âƨ4¨8¨ (ðÅ× íËðÀ°, ÕìÆð ÜÆÀ° Øð° 1, Á§Õ: 1159)

í×å ÕìÆð ÜÆ ñ¯í éÅñ îñÆé Ô¯ÂÆ îÇå òÅñ¶ çÃÅðÆ ñ¯Õ» ç¶ òðåÅð¶ ù êð×à Õðç¶ Ô¯Â¶ øðîÅÀ°ºç¶ Ôé ÇÕ öðÆì (Çéðèé) ù Õ¯ÂÆ ÁÅçð éÔƺ Çç³çÅ Áå¶ íÅò¶º À°Ô ñ¼Ö ïåé Õð ñò¶, ÁîÆð ì³çÅ À°Ã ù (öðÆì ù) ÇÚ¾å ÇòÚ éÔƺ èðçÅ, íÅò À°Ã çÅ ÃÇåÕÅð éÔƺ ÕðçÅÍ (ðÔÅÀ°)Í Ü篺 öðÆì, ÁîÆð ç¶ Øð Ü»çÅ ÔË å» ÃÅÔîä¶ ìËáÅ ÁîÆð ì§çÅ À°Ã ò¼ñ ù Çê¾á Õð ñ˺çÅ ÔËÍ êð Ü篺 ÁîÆð, öðÆì ç¶ Øð Ü»çÅ ÔË å» À°Ô ÁîÆð ì§ç¶ ù ÁÅçð Çç§çÅ ÔË Áå¶ (ÁÅçð ÃÇÔå) ì¹ñÅÀ°ºçÅ ÔËÍ (åÆܶ ì³ç ÇòÚ Ô÷Èð ç¾Ãç¶ Ôé ÇÕ) öðÆì Áå¶ ÁîÆð ç¯ò¶º ÁÃñ ÇòÚ íÅÂÆ íÅÂÆ Ôé (ÇÕÀ°ºÇÕ ç¯Ô» ÇòÚ ÇÂÕ¯ êzí± çÆ Ü¯Çå ÔË) Áå¶ êzí± çÆ ÕñÅ (ÇÜÃ

ÕðÕ¶ ÜÆò ÁîÆð Áå¶ öðÆì Ô°³ç¶ Ôé) Õ¯ÂÆ î¶à éÔƺ ÃÕçÅ (íÅò Õ¯ÂÆ òÆ ÁÅêäÆ îð÷Æ î¹åÅìÕ ÁîÆð öðÆì éÔƺ ÔË)Í ÁÖÆð ÇòÚ

ôz¯îäÆ í×å ÃzÆ ÕìÆð ÃÅÇÔì ÜÆ ×°ðîÇå çÅ øËÃñÅ øðîÅÀ°ºç¶ Ôé ÇÕ (ÁÃñ ÇòÚ) öðÆì À°ÔÆ ÔË ÇÜÃ ç¶ ÇÔðç¶ ÇòÚ éÅî éÅ Ô¯ò¶Í ×°ðìÅäÆ åzËÕÅñ ÃÇå ÔË Áå¶ ÇÂö ÕðÕ¶ ÔÆ í×å ÕìÆð ÜÆ òñ¯º Á¾Ü 寺 Ã˺Õó¶ ÃÅñ êÇÔñ» À°ÚÅÇðÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÇÂÔ ôìç Á¼Ü òÆ úéÅ ÔÆ Ã¼ÚÅ ÔË ÇܳéÅ À°ç¯º üÚÅ ÃÆÍ Ã³ÃÅðÆ î³âñ» ÇòÚ ÇòÚð ðÔ¶ ñ¯Õ ÇÂÕ çÈܶ éÅñ ÃÇåÕÅð ÇêÁÅð À°é·» çÆ Ã§ÃÅðÆ ÔËÃÆÁå î¹åÅìÕ Õðç¶ ÔéÍ íÅò¶º öðÆì ì³ç¶ ÇòÚ ñ¼Ö ×°ä Ô¯ä êð À°Ã çÆ Õ¯ÂÆ Ã¹äòÅÂÆ éÔƺ Ô°³çÆ Áå¶ éÅ ÔÆ À°Ã çÅ ÃîÅÜ ÇòÚ Õ¯ÂÆ ÁÅçð Ô°³çÅ ÔË Áå¶ çÈܶ êÅö ÁîÆð ìÅê çÅ ì¶àÅ íÅò¶º ÁÕñ¯º Á§é·Å Ô¯ò¶ ë¶ð òÆ À°Ã çÅ ÃîÅÜ ÇòÚ ÃÇåÕÅð Ô°³çÅ ÔËÍ Ú¾ñ¯ óÃÅðÆ

ñ¯Õ å» ñ¯í ñÇÔð ç¶ ×zö ԯ¶ Ôé, ÇÂà åð·» Õðé å» Õ¯ÂÆ ÔËðÅéÆ òÅñÆ ×¾ñ éÔƺ ÔË, êð Á¼Ü ÇþÖÆ î³âñ» ÇòÚ òÆ îÅÇÂÁÅòÆ

ð°åÇìÁ» î¹åÅìÕ ÇÂéÃÅé éÅñ ÃñÈÕ Ô°³çÅ ÔËÍ ê³×å ÇòÚ ìðÅìð ìËá ñ§×ð ÛÕä çÅ Ô°Õî Ãí ñÂÆ ÔË ÇÜà 寺 ÃÅìå Ô°³çÅ ÔË ÇÕ ÁîÆð Áå¶ öðÆì ñÂÆ ×°ðÈ Øð ÇòÚ Á¼â ÃñÈÕ çÆ ÇòòÃæÅ éÔƺ ÔË êð ÇÜò¶º ×°ðç¹ÁÅÇðÁ» ÇòÚ Áå¶ Ã³×å» ÇòÚ ò¾â¶ ð°åÇìÁ»

òÅÇñÁ» Áå¶ èé ç½ñå òÅÇñÁ» çÆ Ú¾ñçÆ ÔË, ÇÂà 寺 Õ¯ÂÆ ô¾Õ éÔƺ ðÇÔ Ü»çÅ ÇÕ ìÔ°å¶ ÇÃ¾Ö Á¾Ü îÅÇÂÁÅ ç¶ ö°ñÅî ìä¶ Ô¯Â¶ Ôé, éÔƺ å» ÁÕÅñ ê¹ðÖ çÅ õÅñÃÅ ÇÕ¾æ¶ ÇÕö ÁîÆð Ü» ÖÅé ùñåÅé çÆ êðòÅÔ ÕðçÅ ÔËÍ ê§æÕ Ãø» ÇòÚ Áå¶ ÇþÖÆ î³âñ» ÇòÚ å» ×°ðîÇå ÕîÅÀ°ä òÅÇñÁ» çÆ òÇâÁÅÂÆ ÔË Áå¶ ×°ðÈ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ ÇîÔð íðÆ é÷ð À°é·» ×°ðÇþֻ Óå¶ Á³Çîzå òðÖÅ ÕðçÆ ÔË Ü¯ ×°ðîÇå Óå¶ Ú¾ñç¶ Ôé, íÅò ÃzÆ ×°ðÈ çÃî¶ô ÜÆ çÆ ðÇÔå ÇòÚ êÈðé å½ð Óå¶ êðê¼Õ Ô¯ Õ¶, Á³Çîzå ò¶ñ¶ çÆ Ã³íÅñ Õðç¶ Ô¯Â¶ éÅî ìÅäÆ ç¶ ÁÅÔð ÇòÚ ÃçÅ ñ¾×¶ ðÇÔ§ç¶ ÔéÍ ×°ðÈ ÃÅÇÔì Õç¶ ÇÕö çÆ ÁîÆðÆ Ü» Àµ°ÚÅ ð°åìÅ ç¶Ö Õ¶ éÔƺ êÃÆÜç¶ ÜËÃÅ ÇÕ ×°ðìÅäÆ çÆÁ» Áé¶Õ» ê³ÕåÆÁ» 寺 Áå¶ ÇÂÇåÔÅÃÕ ÃÅÖÆÁ» 寺 Çþè Ô°³çÅ ÔËÍ ë¶ð òÆ ñ¯Õ ×°ðÈ Øð» ÇòÚ òÆ ÁÅêÇäÁ» ð°åÇìÁ» çÆ é°îÅÇÂô Áå¶ ÁîÆðÆ çÆ êzçðôéÆ Õðé 寺 ìÅÜ éÔƺ ÁÅÀ°ºç¶, éÔƺ å» ×°ðÈ Øð» ÇòÚ éò¶º 寺 éò¶º øËôé òÅñ¶ Õ¾êó¶ êÅ Õ¶ ÁÅÀ°ä çÆ ÕÆ ñ¯ó ÔË? ܶÕð ÇÕö ×°ð ÁÃæÅé, ó×å Ü» Üæ¶ ÇòÚ ×°ðîÇå çÆ ìÜÅÇÂ, ÁîÆð», ÷¯ðÅòð» Ü» ð°åÇìÁ» òÅÇñÁ» çÆ Ú¾ñ¶ å» ÃîÞ¯ À°µæ¶ ×°ðîÇå çÆ ÁäÔ¯ºç ÔËÍ ÇÜò¶º ×°ðÈ ÃÅÇÔì óÃÅðÆ îðåÇìÁ» Áé°ÃÅð ÇÃ¾Ö Óå¶ éÔƺ êÃÆÜç¶ À°ò¶º ÔÆ ×°ðÈ Õ¶ ÇÃ¾Ö òÆ, ÇÜé·» ù ×°ðîÇå çÆ Ã¯ÞÆ Ô°§çÆ ÔË, ÇÕö ÇÂéÃÅé çÆ Ã³ÃÅðÆ ÔËÃÆÁå, êÔ°§Ú, Ü» ÁÅðÇæÕ ÔÅñå Áé°ÃÅð À°Ã éÅñ éÔƺ òðåç¶Í ×°ðÈ Õ¶ þڶ-þ¹Ú¶ ÇÃ¾Ö ÃçÅ ÔÆ, ÁÅêä¶ ÃÇå×°ðÈ ÜÆ ç¶ êŶ êÈðÇéÁ» Áé°ÃÅð îÇñÕ íÅׯÁ» ù Çê¼á Çç³ç¶ ÁŶ Ôé Áå¶ íÅÂÆ ñÅñ¯Á» ù ×ñ ñÅÀ°ºç¶ ðÔ¶ ÔéÍ ×°ðÈ Øð» ÇòÚ íÅÂÆ ñÅñ¯ ÃÅðÖ¶ ÇéîÅä¶ ×°ðîÇå Óå¶ Ú¾ñä òÅñ¶ Çþֻ çÆ òÇâÁÅÂÆ Ô¯äÆ ÔÆ Ã¯íçÆ ÔË Áå¶ îÇñÕ íÅׯÁ» ù ×°ðÈ-Øð» ÓÚ¯º Áå¶ Çþֻ çÆÁ» ÇÃÁÅÃÆ ÜîÅå» ÇòÚ¯º Õ¼ãä

ê³æ Óå¶ ÇÕðêÅ éÔƺ Õðé׶ Áå¶ ÁÃƺ À°ç¯º å¼Õ õ¹ÁÅð ÔÆ Ô°³ç¶ ðÔ»×¶Í ×°ðÈ ÃÅÇÔì ÁÅê ÔÆ ÇÕðêÅ Õðé Áå¶ íÅÂÆ ñÅñ¯ òð׶ ×°ðîÇå Áé°ÃÅðÆ ×°ðÇþֻ çÅ Ãí êÅö ì¯ñ-ìÅñÅ Õðé å» ÇÕ Ã³ÃÅð ÇòÚ õÅñÃÅ ÜÆ ç¶ ÃÔÆ Áðæ» ÇòÚ ì¯ñ-ìÅñ¶ Ô¯ ÃÕäÍ

◊πÓ«Â √æ⁄≈ Â∂ √Á∆Ú∆ ËÓ

-65

◊πÓ«Â ◊ΩÚÂ≈

◊πÓ«Â Óß‚È Â∂ ÓÈÓ«Â ÷ø‚È ‘À

(ñóÆ Ü¯óé ñÂÆ ÇêÛñÅ Á§Õ ç¶Ö¯...)

73. ×¹ðÈ Øð ÇòÚ ÔÆ ÇéÃåÅðÅ þ

ÿå¯Ö¶ ܯ×Æ çÆ ÕÔÅäÆ

îÀ¹ñÆ èðåÆ îÀ¹ÇñÁÅ ÁÕÅù¨

ØÇà ØÇà îÀ¹ÇñÁÅ ÁÅåî êz×Åù¨1¨

ðÅÜÅ ðÅî¹ îÀ¹ÇñÁÅ Áéå íÅǨ

ÜÔ ç¶ÖÀ¹ åÔ ðÇÔÁÅ ÃîÅǨ1¨ðÔÅÀ¹¨

ç¹åÆÁÅ îÀ¹ñ¶ ÚÅÇð ì¶ç¨ ÇÿÇîzÇå îÀ¹ñÆ

ÇÃÀ¹ Õå¶ì¨2¨

ÿÕð¹ îÀ¹Çñú Ü¯× ÇèÁÅé¨ ÕìÆð Õ¯

ùÁÅîÆ Ãí ÃîÅé¨3¨1¨

(ìÃ¿å¹ ÕìÆð ÜÆ, ê¿éÅ: 1193)

ÇÜæ¶ ÇÕæ¶ òÅÇÔ×¹ðÈ çÅ òÅÃÅ þ

À¹æ¶ ìÿå ÇÖóÆ þÍ Õ¹çðå ÕÅÇÂéÅå

ÇòÚ òÅÇÔ×¹ðÈ çÅ òÅÃÅ ×¹ðî¹ÇÖ Üé» ù

êzܹñå Ô¯ Õ¶ ÇçÃçÅ þ, À¹æ¶ òÆ Õ¹çðå

ç¶ ð¿× Çåé·» ù ÇçÖÅÂÆ Çç¿ç¶ ÔéÍ

ÁÕÅô ìzÔî¿â ÇòÖ¶ ×¹ðî¹ÇÖ Üé» ù

ÁÕÅñ ê¹ðÖ òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ Ü¯Çå ÔÆ êÃðÆ

é÷ð ÁŪçÆ þÍ Ãíé» ÇòÖ¶ ÕÂÆ ð¿×»

ÇòÚ òÅÇÔ×¹ðÈ ÇÖÇóÁÅ êz×à Ô¹¿çÅ þÍ

ÇÜæ¶ ç¶Öƶ Çåæ¶ ÔÆ ÃîÅÇ ðÇÔÁÅ þÍ

çÈÜÆ ×¼ñ ÇÂÔ þ ÇÕ ÁÅêä¶ î¼å ç¶ î¼å¶

ԯ¶ ÚÅð¶ ò¶ç òÆ êz×àŶ, ÇÔ¿çÈÁ» çÆÁ»

èðî ê¹ÃåÕ» (ÇÃÇîzåÆÁ»), î¹ÃñîÅéÆ

èðî ê¹ÃåÕ» (Õå¶ì») Ãî¶å íÆ ÁÅê¯

ÁÅêä¶ î¼å» ÇòÚ î¼å¶ ԯ¶ À¹×ò À¹á¶Í

êð À¹é·» 寺 Õ¹Û é ÃÇðÁÅ, é ÇÕö çÅ

ÃÅÇðÁÅÍ ô¿Õð (Çôò ÜÆ) ܯ×-ÁÅÃä

ÜîÅ Õ¶ ÔÆ ÁÅêä¶ îé-À¹Õå ÇèÁÅé-

×¹ðê¹ðòÅÃÆ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ

èðéÆ èð Õ¶ îÀ¹ñä (ÇÖóé) ñ×

ÇêÁÅÍ êz¿åÈ ÕìÆð ÃÅÇÔì çÅ î¿ÇéÁÅ

ç¿ÇéÁÅ ×¹ðîÇå îÅð× çÅ Ççzó·ÅÇÂÁÅ

Ô¯ÇÂÁÅ òÅÇÔ×¹ðÈ ×¹ðî¹ÇÖ Üé» ù ÃÅð¶

ÔÆ ÇÂÕ-ÃÅð êzë¹ñå Ô¯ÇÂÁÅ ÇçÇÃÁÅÍ

Á×ñÅ ×¹ðòÅÕ ÇÂö íÅò çÆ õÈì

êz¯ó·åÅ ÕðçÅ þ ÇÕ ê¿Çâå Üé (ê¹ðô)

ê¹ðÅé êó· Õ¶ ÔÆ î¼å¶ ׶, ܯ×Æ Üé

ܯ×-ÇèÁÅé ç¶ ÇòÚ ÔÆ îç-î¼å¶ Ô¯

׶, ÿÇéÁÅÃÆ í¶ÖÆ ÁÅêä¶ åê ç¶ í¶Ö

ÇòÖ¶ ÔÆ îç-î¼å¶ Ô¯ ×Â¶Í À¹êðñ¶ ÃÅð¶

í¶Ö îç-îÅå¶ Ô¯ ׶ Áå¶ ÁÅê¯ ÁÅêä¶

îç ÇòÚ îåòÅñ¶ Ô¯ Õ¶ êzîÅðæ òñ¯º

À¹µÕ¶ ÔÆ Ã½º ׶, Õ¯ÂÆ òÆ ÜÅ×çÅ éÅ

ÇðÔÅÍ ÕÅî ÁÅÇçÕ Ú¯ð» é¶ Çåé·» ù

ù¼ÇåÁ» ÇêÁ» ÔÆ é¼ê ÇñÁÅ, À¹Ô ÇÂé·»

ù¼ÇåÁ» îé-îÇåÁ» çÅ Øð «àä ñ×

êÂ¶Í ïæÅ ×¹ðòÅÕ-

ê¿Çâå Üé îÅå¶ êÇó© ê¹ðÅé¨ Ü¯×Æ îÅå¶

Ü¯× ÇèÁÅé¨

ÿÇéÁÅÃÆ îÅå¶ ÁÔ¿î¶ò¨ åêÃÆ îÅå¶ åê

ÕË í¶ò¨1¨

Ãí îç îÅå¶ Õ¯ÀÈ é ÜÅר Ã¿× ÔÆ Ú¯ð

Øð¹ î¹Ãé ñÅר1¨ðÔÅÀ¹¨ (¨3¨2¨)

(ìÃ¿å¹ ÕìÆð ÜÆÀ¹, ê¿éÅ: 1193) ÃéÕ Ãé¿çé ÇÃò ùÕÅÇç¨ éÅÇí Õîñ

ÜÅé¶ ìzÔîÅÇç¨

ÕÇì Üé ܯ×Æ ÜàÅèÅÇð¨ Ãí ÁÅêé

ÁÀ¹Ãð Úñ¶ ÃÅÇð¨2¨

åÈ ÁæÅÔ¹ î¯ÇÔ æÅÔ éÅÇÔ¨ êzí çÆéÅ éÅæ ç¹Ö¹ ÕÔÀ¹ ÕÅÇÔ¨…3¨5¨

(ìÃ¿å¹ ÕìÆð ÜÆÀ¹, ê¿éÅ: 1194)

ìzÔîÅ ç¶ ê¹¼åð ÃéÕ Ãé¿çé, Çôò

ÜÆ Áå¶ Ã¹Õç¶ò ÁÅÇçÕ ÇÔ¿çÈ ç¶òå¶, í×å Áå¶ Õîñ çÆ éÅíÆ ÇòÚ¯º êËçŠԯ¶ ìzÔîÅ ÁÅÇçÕ, Ô¯ð ÕòÆ Üé, ܯ×Æ, ÜàÅ-èÅðÆ í¶ÖÆ ñ¯Õ ÃÅð¶ ÁÅê¯ ÁÅêäÅ Ãî» (ÁÀ¹Ãð) ÇìåÅ ÇìåÅÇ ն ñ¼ç ׶ (Çåé·» îéîåÆÁ» ç¶ Ô¼æ Õ¹Û òÆ é ÁÅÇÂÁÅ)Í òÅÇÔ×¹ðÈ ÁæÅÔ çÆ æÅÔ Õ¯ÂÆ é êÅ ÃÇÕÁÅÍ òÅÇÔ×¹ðÈ çÆéÅ éÅæ Çìé» Çåé·» ç¶ Üéî îðé çÅ ç¹Ö Õ¯ÂÆ é ÇîàÅ ÃÇÕÁÅÍ

ì¶ç ê¹ðÅé Ãí ç¶Ö¶ ܯǨ ÀÈÔ» åÀ¹ ÜÅÂÆÁË ÜÀ¹ ÂÆÔ» é ԯǨ2¨

ÃÇå×¹ð îË ìÇñÔÅðÆ å¯ð¨ ÇÜÇé ÃÕñ

ÇìÕñ ízî ÕÅචî¯ð¨…3¨1¨

(ìÃ¿å¹ ðÅîÅé¿ç ÜÆ, ê¿éÅ: 1195)

ÇÔ¿çòÅäÆ ê¹ÃåÕ» ì¶ç ê¹ðÅé ÁÅÇçÕ Ãí êóåÅñ Õ¶ ç¶Ö ñ¶, À¹é·»

ÇòÚ êzîÅðæ ÿì¿èÆ Õ¹Þ òÆ èÇðÁÅ

ÇêÁÅ é ñÇíÁÅ, å» å¶ À¹æ¶ ÜÅä çÆ

(Çåé·» ê¹ÃåÕ» ù ãÈ¿ãä çÆ) ñ¯ó éÔƺ

ðÔÆÍ À¹æ¶ å» íàÕƶ ܶ Â¶æ¶ ÇÔðç¶

Á¿çð òÅÇÔ×¹ðÈ é Ô¯ò¶Í ÃÇå×¹ðÈ é¶

êðî ÇÕðêÅñåÅ Õð Õ¶ ÇÔðç¶ Á¿çð ÔÆ

òÅÇÔ×¹ðÈ ù ÇçÖÅ ÇçåÅ, ÇìÕñ Õðé

òÅñ¶ (íàÕä òÅñ¶) ÃÅð¶ íðî Õà ùà¶Í

ÁËö òÅÇÔ×¹ðÈ ÇòàÔ¹¿ òÅðé¶ ìÇñÔÅðé¶

ÜÅÂƶÍ

Çìé¹ ÃåÃ¿× Ã¹Ö¹ ÇÕéË é êÅÇÂÁÅ ÜÅÇÂ

êÈÛÔ¹ ì¶ç ìÆÚÅð¹¨3¨ (¨4¨6¨)

(ÃÅð× î: 4, ê¿éÅ: 1200)

íÅò, ÃåÃ¿× å¯º Çìé» Ã¼ÚÅ êzîÅðæÆ

Ã¹Ö ÇÕö ù éÔƺ ñ¼íÅ, ÇéÃ¿× ì¶ç» çÅ

ìÆÚÅð ÜÅ Õ¶ ê¹Û¯ å» ÃÔÆ? (Ãåÿ×

Çìé» Ãí æ¯æ¶ ÔÆ ðÇÔ ×¶) ÃåÃ¿× Çìé»

ÇÕö ù Ã¹Ö éÔƺ ÇîÇñÁÅÍ

ÔÇð çðÃé ÕÀ¹ ÔÇð çðÃé ÕÀ¹ Õ¯Çà

Õ¯Çà å¶åÆà ÇÃè ÜåÆ Ü¯×Æ åà åÆðæ

êðíòé Õðå ðÔå ÇéðÅÔÅðƨ

Çåé Üé ÕÆ Ã¶òÅ æÅÇ êÂÆ ÇÜé

ÕÀ¹ ÇÕðêÅñ Ô¯òå¹ ìéòÅðƨ1¨

(¨2¨4¨11¨)

(ÃÅð× îÔñÅ 4, ê¿éÅ: 1201)

ÁÅêä¶ îé-À¹Õå À¹ÕåÆ-ܹ×åÆ

ç¹ÁÅðÅ ÇÔ¿çÈÁ» ç¶ îéîåÆ å¶åÆ ´¯ó

ç¶òå¶, ÜåÆ, ܯ×Æ åÆðæ» Óå¶ ìæ¶ð¶

Çëðç¶ ðÔ¶ (êzíòé Õðç¶ ðÔ¶) Áå¶ Çìé»

Õ¹Û ÖÅä êÆä ç¶ (ÇéðÅÔÅðÆ) ðÇÔ Õ¶

òÆ Çåé·» ç¶ÇÖÁÅ, êz¿åÈ òÅÇÔ×¹ðÈ çÅ

çðôé Çåé·» í¶ÖÆÁ» ù éÅ ÔÆ Ô¯ÇÂÁÅÍ

Çåé·» òð¯ÃŶ ×¹ðî¹ÇÖ Üé» çÆ Ã¶òÅ

æÅǺ êÂÆ, Çåé·» ×¹ðî¹ÇÖ Üé» ù ÔÆ

òÅÇÔ×¹ðÈ ç¶ çðôé êzÅêå ԯ¶, ÇÜé·»

ç¶ À¹å¶ òÅÇÔ×¹ðÈ ÇÕðêÅñ Ô¯ Õ¶ å¹ÇáÁÅ

(íÅò, ÇÜé·» ù üڶ ÃÇå×¹ðÈ çÅ ÇîñÅê

ìõÇôÁÅ Áå¶ ÇÂà ÇîñÅê çòÅðÅ ×¹ðî¿åð çÆÇÖÁÅ çÆ çÅÇå ìõôÆÍ)Í

ÕðÇÔ Ã¯îêÅÕ¹ ÇÔðÇÔ êð çðìÅ Á¿åÇð

ÞÈá ×¹îÅé¨

ÃÅÃåz ì¶ç ÕÆ ÇìÇè éÔÆ ÜÅäÇÔ ÇìÁÅê¶

îé ÕË îÅé¨2¨

ÿÇèÁÅ ÕÅñ ÕðÇÔ ÃÇí òðåÅ ÇÜÀ¹

ÇÜæ¶ ÇÕæ¶ òÅÇÔ×¹ðÈ çÅ òÅÃÅ þ À¹æ¶ ìÿå ÇÖóÆ þÍ Õ¹çðå

ÕÅÇÂéÅå ÇòÚ òÅÇÔ×¹ðÈ çÅ òÅÃÅ ×¹ðî¹ÇÖ Üé» ù êzܹñå

Ô¯ Õ¶ ÇçÃçÅ þ, À¹æ¶ òÆ Õ¹çðå ç¶ ð¿× Çåé·» ù ÇçÖÅÂÆ

Çç¿ç¶ ÔéÍ ÁÕÅô ìzÔî¿â ÇòÖ¶ ×¹ðî¹ÇÖ Üé» ù ÁÕÅñ ê¹ðÖ

òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ Ü¯Çå ÔÆ êÃðÆ é÷ð ÁŪçÆ þÍ Ãíé» ÇòÖ¶

ÕÂÆ ð¿×» ÇòÚ òÅÇÔ×¹ðÈ ÇÖÇóÁÅ êz×à Ô¹¿çÅ þÍ ÇÜæ¶ ç¶Öƶ

Çåæ¶ ÔÆ ÃîÅÇ ðÇÔÁÅ þÍ çÈÜÆ ×¼ñ ÇÂÔ þ ÇÕ ÁÅêä¶

î¼å ç¶ î¼å¶ ԯ¶ ÚÅð¶ ò¶ç òÆ êz×àŶ, ÇÔ¿çÈÁ» çÆÁ» èðî

ê¹ÃåÕ» (ÇÃÇîzåÆÁ»), î¹ÃñîÅéÆ èðî ê¹ÃåÕ» (Õå¶ì»)

Ãî¶å íÆ ÁÅê¯ ÁÅêä¶ î¼å» ÇòÚ î¼å¶ ԯ¶ À¹×ò À¹á¶Í êð

À¹é·» 寺 Õ¹Û é ÃÇðÁÅ, é ÇÕö çÅ ÃÅÇðÁÅÍ ô¿Õð (Çôò

ÜÆ) ܯ×-ÁÅÃä ÜîÅ Õ¶ ÔÆ ÁÅêä¶ îé-À¹Õå ÇèÁÅé-èðéÆ

èð Õ¶ îÀ¹ñä (ÇÖóé) ñ× ÇêÁÅÍ

ÃëðÆ ç¿ëÅé¨

êzíÈ í¹ñŶ ÀÈÞÇó êŶ ÇéÔëñ ÃÇí ÕðîÅé¨3¨ (¨5¨2¨)

(ÃÅð× î: 5, ê¿éÅ: 1203)

Ô¶ êÅÖ¿âÆ í¶ÖÆ! åÈ¿ ïîêÅÕÆ ìðå

ðÖ Õ¶ ìæ¶ð¶ êÅÖ¿â ÕðçÅ þº, êð å¶ðÅ ìäçÅ Õ¹Û éÔÆºÍ ÁËö ìzå ðÖä çÅ øÅÇÂçÅ ÕÆ? ܶ åÈ¿ ìzå òÆ ðÖçÅ þº å¶ ÁÅêä¶ ÜÅä¶ ÁÅêäÆ Ôæƺ í¯Üé ìäÅ Õ¶ Ö»çÅ þº, êz¿åÈ êðÅÇÂÁÅ çðì (îÅñ èé) üÕä 寺 ÿ×çÅ éÔƺ, îéîÇå çÅ ×zÇÃÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ Ã¼Ú òÃåÈ ×zÇÔä éÔƺ Õð ÃÕçÅÍ å¶ð¶ ÇÔðç¶ Á¿çð ïî-êÅÕÆ ìäé çÅ ÞÈáÅ ÔÆ ×¹îÅé þÍ ôÅÃåz ì¶ç çÆ ÇìÇè åËù ÁŪçÆ ÔÆ éÔÆºÍ ÇÂÔ ê¹ÃåÕ ôÅÃåz ì¶ç îé çÅ îÅä ÔÆ òèÅªç¶ Ôé, ï åÈ¿ À¹Ã îÅä ÇòÚ ÔÆ ÇìÁÅÇêÁÅ (×zÇÃÁÅ) Ô¯ÇÂÁÅ þºÍ éÅî

ðÈêÆ Ã¼Ú¶ ì¶ç ôÅÃåz çÅ åËù êåÅ ÔÆ éÔƺÍ

ÇÔ¿çÈ îå Áé¹ÃÅð ÿÇèÁÅ Ã

×ÅÇÂåzÆ ÁÅÇçÕ Áå¶ òðå» Ãî¶å Ãí

ÇÕÛ Õð状ºÍ ÇÂÔ Ãí ÇÕÇðÁÅ åÈ¿

ñ¯Õ» ç¶ ÇòÖÅò¶ òÅÃå¶ îçÅðÆ ç¶ êÅÖ¿â ò»× Õð状ºÍ ÇÂÔ å¶ð¶ ÃÅð¶ Õðî

Õðé¶ ÇéÔëñ Ôé, ÇÕªÇÕ åÈ¿ êzíÈ çÅ

í¹ñÅÇÂÁÅ å¶ À¹Þó êÅÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ þºÍ

ï Ç×ÁÅéÆ Ã¯ ìËÃé½ êÇóÁÅ ÇÜù ÕðÆ

Ç´êÅ í×òÅé¨

ú¹Çé ÃÇå×¹ð¹ öÇò êðî êç¹ êÅÇÂÁÅ À¹èÇðÁÅ Ã×ñ ÇìÃÉÅé¨4¨ (¨5¨2¨)

(ÃÅð× î: 5, ê¿éÅ: 1203)

üÚÅ Ç×ÁÅéÆ Ã¯ þ Áå¶ ìËÃé¯ òÆ

üÚŠïÂÆ þ, üÚÅ êÇó·ÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ òÆ

ïÂÆ þ, ÇÜà À¹êð òÅÇÔ×¹ðÈ í×òÅé

é¶ Ã¼ÚÆ ÇÕðêÅ ÕÆåÆ þÍ À¹Ã ê¹ðô é¶

ÃÇå×¹ð çŠöòÕ ÇÃÖ ìä Õ¶ êðî êç

êÅÇÂÁÅ þÍ ÃÇå×¹ðÈ Ã¼Ú¶ êÅåôÅÔ çÆ

ÇÃÇÖÁÅ ×¹ð-çÆÇÖÁÅ ÃÅð¶ ÔÆ Ã¿ÃÅð ç¶ åÅðé ñÂÆ þÍ Ã¯ÂÆ À¹èÇðÁÅ þ ÇÜà ù

üڶ ÃÇå×¹ð é¶ í¶ÇàÁÅ þÍ

î¯ÔéÆ î¯Ôå ðþ é Ô¯ðƨ

ÃÅÇèÕ ÇÃè Ã×ñ ÕÆ ÇêÁÅðÆ å¹àË é ÕÅÔÈ

å¯ðƨ1¨ðÔÅÀ¹¨

Ö๠ÃÅÃåz À¹Úðå ðÃéÅ×ð åÆðæ ×òé

é æ¯ðƨ

êÈÜÅ Ú´ ìðå é¶î åêÆÁÅ ÀÈÔÅ ×ËÇñ é

Û¯ðƨ1¨

Á¿è ÕÈê îÇÔ êÇåå Ô¯å Ü×¹ ÿåÔ¹ ÕðÔ¹

êðî ×Çå î¯ðƨ

ÃÅè ÿ×Çå éÅéÕ¹ íÇÂú î¹ÕåÅ çðÃé¹

ê¶Öå í¯ðƨ2¨37¨60¨

(ÃÅð× î: 5, ê¿éÅ: 1216)

ÇÂÔ îÅÇÂÁÅ ìóÆ î¯ÔéÆ þ, å¶

îé¹¼Ö ù ÔçÆ ÔÆ ðÇÔ¿çÆ þÍ îé¹¼Ö ç¶

ÁÅêä¶ ïåé ç¹ÁÅðÅ ÇÂÔ îÅÇÂÁÅ Õç¶

òÆ Ô¯óÆ éÔƺ ðÇÔ¿çÆ (ð¯ÕÆ ð¹ÕçÆ éÔƺ)

Í îé-À¹Õå ÃÅèé» ç¶ Õðé òÅñ¶ ÃÅð¶

ܯ×ÆÁ», ÇÃè-ñ¯Õ» çÆ ÇÂÔ ÇêÁÅðÆ þ, íÅò, ÃÅÇèÕ ÇÃè ñ¯Õ ÇÂà ù ÇêÁÅð

Õðç¶ Ôé, À¹Ô òÆ ÇÂà î¯ÔäÆ îÅÇÂÁÅ

ç¶ î¹á¶ ԯ¶ ÔéÍ ÇÕö çÆ å¯óÆ Ô¯ÂÆ ÇÂÔ

à¹àçÆ éÔƺ, îéîåÆ îéî¹Ö» í¶ÖÆÁ»

íðîÆÁ» ù ÇÚîóÆ ÔÆ ðÇÔ¿çÆ þÍ Ü¶Ôó¶

îéîåÆ ñ¯Õ ÇÛÁ» ôÅÃåz» ù ÷ìÅéÆ

(ðÃéÅ ÕðÕ¶) À¹Úðç¶ Áå¶ ðàç¶ Ôé

Áå¶ åÆðæ» å¶ ×òé Õðç¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, Çåé·» Õðî-Õ»âÆÁ» 寺 òÆ ÇÂÔ Û¹àçÆ

éÔƺ, Ãׯº À¹Õå Õðî-Õ»âÆ ÇÂÃ

îÅÇÂÁÅ ÇòÚ òè¶ð¶ Ö¼Úå ðÇÔ¿ç¶ Ôé, ÁÅî îÅÇÂÁÅ-èÅðÆÁ» éÅñ¯º Õ¯ÂÆ æ¯óÆ

ÇÖÚ éÔƺ ðÖç¶Í

ܶÔó¶ êÅÖ¿âÆ ê¹ðô ÇçÖÅò¶ çÆ êÈÜÅ

Õðç¶ Ôé å¶ ÃðÆð À¹å¶ ÇÚÔé Ú´

ñÅÂÆ Çëðç¶ Ôé Áå¶ ìðå é¶îÆ åêÆÁÅ

ÃçÅªç¶ Ôé, À¹é·» çÅ òÆ ÇÂÔ Çê¼ÛÅ

éÔƺ ÛâçÆÍ ÃÅðÅ Ü× ×¹ðîÇå 寺 عæÅ

Ô¯ÇÂÁÅ Á¿è ÕÈê ðÈêÆ ÖÅå¶ ÇòÚ ÔÆ

ÇâÇ×ÁÅ ÇêÁÅ þ, ÇÂà î¯ÔäÆ îÅÇÂÁÅ

çÅ êÇåå ÕÆåÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔÆ ðÇÔ¿çÅ þÍ

ÃÇå×¹ðÈ ç¶ åÅð¶ ԯ¶ ×¹ðî¹ÇÖ Üé» çÆ

ÃÔÅÇÂåÅ éÅñ ÔÆ êÇåå ê¹ðô» çÆ

êðî×åÆ Ô¯ ÃÕçÆ þÍ ×¹ðÈ éÅéÕ ç¶ò

ÜÆ ç¶ Øð çÆ, íÅò, ×¹ðÈ Øð çÆ ÃÅè

ÿ×å ç¶ å¹øËñ ÔÆ ÇÂà 寺 Û¹àÕÅðÅ å¶

î¹Õå ÕÇñÁÅé Ô¯ ÃÕçÆ þÍ ×¹ðÈ ðÈêÆ

ÃÅè Üé» çÅ í¯ðÆ îÅåð çðôé ÔÆ

êÅÇêôà ÜÆò» çÅ ÇéÃåÅðÅ Õð ÃÕçÅ

þÍ ÁËò¶º ÇáÕÅäÅ ÔÆ Õ¯ÂÆ éÔÆºÍ Õðî-

Õ»âÆÁ» ù À¹é·» ç¶ Õðî Õ»â é¶ Õç¶

éÔƺ åÅðéÅÍ

ÔÇð Õ¶ éÅî ÕÆ ×Çå á»ãƨ

ì¶ç ê¹ðÅé ÇÿÇîzÇå ÃÅèÈ Üé Ö¯Üå Ö¯Üå ÕÅãƨ1¨ðÔÅÀ¹¨

ÇÃò Çìð¿Ú Áð¹ Ç¿çz ñ¯Õ åÅ îÇÔ Üñå½ ÇëÇðÁŨ

ÇÃîÇð ÇÃîÇð ùÁÅîÆ í¶ ÃÆåñ çÈÖ¹ çðç¹ ízî¹ ÇÔÇðÁŨ1¨

ܯ ܯ åÇðú ê¹ðÅåé¹ éòåé¹ í×Çå íÅÇÂ

ÔÇð ç¶òŨ

éÅéÕ ÕÆ ì¶é¿åÆ êzí ÜÆÀ¹ ÇîñË Ã¿å Üé öòŨ2¨52¨75¨

(ÃÅð× î: 5, ê¿éÅ: 1219) ×¹ðîÇå éÅî òÅÇÔ×¹ðÈ å¯º Çìé», òÅÇÔ×¹ðÈ ù Çîñä çÅ Ô¯ð Õ¯ÂÆ ðÅÔ éÔƺ, Á׶ òÆ Áå¶ Ô¹ä òÆ ÇÂÕ¯ ÔÆ ×¹ðîÇå éÅî ðÈêÆ í×åÆ Ã¼ÚÅ ÃÅèé þ, Ô¯ð ÁÅéîå ÃÅèé Ãí êÅÖ¿â ðÈê Áå¶ Ö¿âå ÔéÍ ïæÅ ÇòÁÅÇÖÁÅÇÂÕ¯ á¿ãÕ êÅä òÅñÆ ÕÇñÁÅéÕÅðÕ ×åÆ òÅÇÔ×¹ðÈ ç¶ éÅî çÆ ÔÆ þ, ÇÂÔ¯ üÚŠùîÅð× òÅÇÔ×¹ðÈ ÁÕÅñ ê¹ðÖ

ç¶ Çîñä çÅ þÍ ×¹ðî¹ÇÖ ÃÅèÈ Üé» é¶

ì¶ç ê¹ðÅé ÇÃÇîzåÆÁ» ù ïè Õ¶ ÇÂÔ¯

å¼å ÕÇãÁÅ þ ÇÕ Á¿ç𯺠ÔÆ Ö¯Ü Ö¯Ü

Õ¶ ×¹ðîÇå éÅî çÆÇÖÁÅ ðÈêÆ ×¹ðî¿åð çÅ ÁÇíÁÅà Õð Õð Õ¶ òÅÇÔ×¹ðÈ

ù ÇÔðç¶ Á¿ç𯺠ñíäÅ þÍ ò¶ç» ê¹ðÅé»

ÇÃÇîzåÆÁ» ÇòÚ Õ¹Û íÆ éÔƺ èÇðÁÅ

ÇêÁÅÍ êzîÅðæ ÿì¿èÆ ÇÂé·» ÁÅéîå

ê¹ÃåÕ» çÅ êó·éÅ ÇìñÕ¹ñ ë¯Õà þÍ

ÁÅéîå Ö¯ÜÆ ê¹ðô ÁËò¶º ÔÆ Çôòê¹ðÆ, ìzÔîê¹ðÆ Áå¶ Ç¿çðê¹ðÆ ù åÅîà ԿÕÅð

ÇòÖ¶ ÔÆ Ö¯ÜçÅ Ö¯ÜçÅ ÜñçÅ ÇëðçÅ

ÇðÔÅ, À¹Ã çÅ Õ¹Û é ìÇäÁÅÍ ×¹ðî¹ÇÖ

Üé ×¹ðîÇå éÅî ×¹ð-î¿åð òÅÇÔ×¹ðÈ

ùÁÅîÆ ù ÇÃîð ÇÃîð Õ¶ á¿â¶ áÅð Ô¯

׶, Çåé·» çÅ ç¹Ö çðç íðî Ãí çÈð

Ô¯ Ç×ÁÅÍ ê¹ðÅä¶ Ü» éò¶º ÷îÅé¶ ÇòÚ

ܯ Õ¯ÂÆ íÆ Õç¶ åÇðÁÅ þ, òÅÇÔ×¹ðÈ

üڶ ×¹ðç¶ò çÆ íÅÀ¹ í×åÆ ç¹ÁÅðÅ ÔÆ

åÇðÁÅ þ, ÁðæÅå, ÇÂÔ ìÅå ÇìñÕ¹ñ

öñå þ ÇÕ ×¹ðîÇå 寺 ë¯Õ¶ Áå¶ Ö¯à¶

ô¹ôÕ ÁÅéîå Ç×ÁÅé éÅñ òÅÇÔ×¹ðÈ

ÇîñçÅ þÍ Üê, åê, ÿÜî ×¹ðîÇå 寺

Ç×ð¶ ԯ¶ ë¯Õà Ç×ÁÅé í×åÆ òÅñ¶ ÇõÁÅñÅå Ãí ÇéÃøñ ÔéÍ Ü¶ òÅÇÔ×¹ðÈ

ÇîñçÅ þ Ü» Õç¶ Á׶ òÆ ÇîÇñÁÅ þ

å» Õ¶òñ ×¹ðîÇå Ç×ÁÅé ðÈêÆ Ã¼ÚîÅð×Æ-í×åÆ çòÅðÅ ÔÆ ÇîÇñÁÅ þÍ

×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì ø¹ðîÅªç¶ Ôé ÇÕ

×¹ðÈ Øð ç¶ Ã¿å» ×¹ðî¹ÇÖ Üé» çŠüÚÅ

Ã¿× Õð Õ¶ Áå¶ Ã¶òÅ îÅð× èÅðé Õð Õ¶

ÔÆ òÅÇÔ×¹ðÈ çÅ ÇîñÅê Ô¹¿çÅ þÍ

ÃéÕÅÇçÕ ìzÔîÅÇçÕ ×Åòå ×Åòå ùÕ

êzÇÔñÅç¨

êÆòå ÁÇîÀ¹ îé¯Ôð ÔÇð ðù ÜÇê éÅéÕ

ÔÇð ÇìÃîÅç¨2¨80¨103¨

(ÃÅð× î: 5, ê¿éÅ: 1224)

×¹ðÈ Øð ÇòÖ¶ ÔÆ òÅÇÔ×¹ðÈ éÅî ðÈêÆ Ã¼ÚÅ Á¿Çîzå ðà êzÅêå Ô¹¿çÅ þÍ ×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì ç¶ Øð ÇòÖ¶ ÔÆ Ã¼ÚÅ ÇìÃîÅçÆ ðà òÅÇÔ×¹ðÈ éÅî çÅ êzÅêå þ, Ô¯ð ÇÕå¶ éÔÆºÍ ÃéÕÅÇçÕ, ìzÔîÅÇçÕ, ùÕç¶ò, êzÇÔñÅç ÁÅÇçÕ í×å» çÅ ×¹ä ×ÅòäÅ åç¶ ÔÆ æŪ ê˺çÅ þ ܶÕð À¹Ô Çéð¯ñ ×¹ðîÇå Áé¹ÃÅðÆ Ô¯Ç ն òÅÇÔ×¹ðÈ éÅî ç¶ ÁÅèÅðÆ ìäéÍ

ì¶ç ê¹ðÅé ÇÃÇîzÇå ÃÅèÈ Üé ÇÂÔ ìÅäÆ

ðÃéÅ íÅÖƨ

ÜÇê ðÅî éÅî¹ éÅéÕ ÇéÃåðÆÁË Ô¯ð¹

ç¹åÆÁÅ ÇìðæÆ ÃÅÖƨ2¨98¨121¨

(ÃÅð× î: 5, ê¿éÅ: 1227)

×¹ðÈ Øð ç¶ ×¹ðî¹ÇÖ ÃÅèÈ Üé éÅî ÇÃîðé Õðç¶ Áå¶ ×¹ðìÅäÆ À¹Úðç¶ ÔéÍ ×¹ðìÅäÆ ðÈêÆ éÅî ÇÃîðé ÔÆ ×¹ðî¹Ö» ñÂÆ ì¶ç ê¹ðÅé ÇÃÇîzåÆÁ» çÅ ÇÃîðé þÍ íÅò, ×¹ðìÅäÆ Áå¶ ×¹ðîÇå éÅî ìÅÞ¯º ×¹ðî¹Ö» Üé» ç¶ ÇéÕà é Õ¯ÂÆ ì¶ç þ, é Õ¯ÂÆ ê¹ðÅé å¶ é Õ¯ÂÆ ÇÃÇîzåÆ þÍ ×¹ðî¹ÇÖ Üé ðÃéŠ寺 ܯ À¹ÚÅðé Õðç¶ Ôé, ×¹ðìÅäÆ å¶ ×¹ðîÇå éÅî

ÔÆ À¹ÚÅðé Õðç¶ ÔéÍ Õ¶òñ ×¹ðîÇå ðîå ðÅî òÅÇÔ×¹ðÈ ÔÆ ×¹ðÈ éÅéÕ

ÃÅÇÔì ÜÆ ç¶ À¹êç¶ô Áé¹ÃÅð üڶ ÇéÃåÅð¶ çÅ ÕÇñÁÅé-îÂÆ îÅð× þÍ ×¹ðîÇå îÅð× ìÅÞ¯º Ô¯ð ÁÅéîå îÅð×Æ Õ¼ÚÆÁ» ìÅäÆÁ» çÅ êó·éÅ ÇìðæÆ ÃÅÖÆ À¹ÚÅðéÅ ÔÆ þÍ

(ìÅÕÆ Á×ñ¶ Á¿Õ ÓÚ…)

◊πÓßÂz ¡Â∂ ◊πÏ≈‰∆

ÃÅðÆ ×¹ðìÅäÆ ×¹ð-À¹êç¶ô ðÈê ÔË å¶

×¹ðìÅäÆ Á³çð ÁŶ ÃîÈÔ ×¹ð-ôìç íÆ

×¹ð-À¹êç¶ô ðÈê Ôé Áå¶ ×¹ðìÅäÆ Á³çðñ¶

Ãî¹Ú¶ ôìç ×¹ðìÅäÆ ðÈê ÔéÍ éÅî (×¹ðî³åz)

íÆ ×¹ðìÅäÆ ðÈê ÔËÍ ×¹ðÈ î¹Ö¯º À¹ÚÅðé

Ô¯ÇÂÁÅ è¹ð Ô¹Õ À¹åÅðé Ô¯ÇÂÁÅ Ôð ÇÂÕ

ôìç ×¹ðìÅäÆ ðÈê ÔËÍ ×¹ðìÅäÆ õ¹ç íÆ

×¹ð-ôìç ðÈê ÔËÍ Ôð ÇÂÕ ×¹ð-ôìç íÆ ×¹ðìÅäÆ ðÈê ÔËÍ êz¿å± ÃîÈÔ ×¹ðìÅäÆ Áå¶

×¹ðìÅäÆ ç¶ ôìç ÇÂÕ õÅà ׹ð-ôìç, ×¹ðî³åz, ÁðæÅå ×¹ðîÇå éÅî ù Ççzó·ÅÀ¹ºç¶

éÅî (×¹ðî³åz) íÆ ×¹ðìÅäÆ ðÈê

ÔËÍ ×¹ðÈ î¹Ö¯º À¹ÚÅðé Ô¯ÇÂÁÅ è¹ð

Ô¹Õ À¹åÅðé Ô¯ÇÂÁÅ Ôð ÇÂÕ

ôìç ×¹ðìÅäÆ ðÈê ÔËÍ ×¹ðìÅäÆ

õ¹ç íÆ ×¹ð-ôìç ðÈê ÔËÍ Ôð ÇÂÕ

×¹ð-ôìç íÆ ×¹ðìÅäÆ ðÈê ÔËÍ

êz¿å± ÃîÈÔ ×¹ðìÅäÆ Áå¶ ×¹ðìÅäÆ

ç¶ ôìç ÇÂÕ õÅà ׹ð-ôìç, ×¹ðî³åz, ÁðæÅå ×¹ðîÇå éÅî ù

Ççzó·ÅÀ¹ºç¶ Ôé, ܯ Ãî¼×ð ìÅäÆ

çÅ ååÃÅð ÔË, ܯ ×¹ð-ôìç ÇÕ

Á³Çîzå ÛÕÅÀ¹ä Ã ×¹ðî³åz

òܯº ê³Ü» ÇêÁÅÇðÁ» ç¶ î¹Ö¯º ÃÆz

×¹ðÈ ×z¿æ ÃÅÇÔì çÆ åÅì¶ Á³Çîzå

ÁÇèÕÅðÆ ù Ççzó·ÅÇÂÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ

ÇÂÔ¯ ×¹ðî³åz ×¹ðîÇå éÅî ÔË, ÇÜÃ ç¶ Ã¹ÁÅà ùÁÅà ÁÇíÁÅÃ

çÅ Ãî¼×ð ìÅäÆ Ô¹Õî ðÈêÆ å¼å

À¹êç¶ô Çç³çÆ ÔËÍ ÇÜà ׹ðî³åz

ù ÇÕö ÜÇ×ÁÅÃÈ åÅÂƺ ç¶ä ïÅ

Ççzó·ÅÀ¹ä çÅ ÇÕö ÇÂÕ¼ñ¶ ç¶ÔèÅðÆ

ù ÁÇèÕÅð éÔÆºÍ êð ÇÂÔ éÔƺ

ÕÇÔ ÃÕç¶ ÇÕ ×¹ðìÅäÆ å¯º òÖðÅ

Õ¯ÂÆ ÇÂÕ ×¹ð-ôìç éÔƺÍ

Ôé, ܯ Ãî¼×ð ìÅäÆ çÅ ååÃÅð ÔË, ܯ ×¹ðôìç ÇÕ Á³Çîzå ÛÕÅÀ¹ä Ã ×¹ðî³åz òܯº

ê³Ü» ÇêÁÅÇðÁ» ç¶ î¹Ö¯º ÃÆz ×¹ðÈ ×z¿æ ÃÅÇÔì

çÆ åÅì¶ Á³Çîzå ÁÇèÕÅðÆ ù Ççzó·ÅÇÂÁÅ

Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂÔ¯ ×¹ðî³åz ×¹ðîÇå éÅî ÔË, ÇÜÃ ç¶ Ã¹ÁÅà ùÁÅà ÁÇíÁÅà çÅ Ãî¼×ð

ìÅäÆ Ô¹Õî ðÈêÆ å¼å À¹êç¶ô Çç³çÆ ÔËÍ

ÇÜà ׹ðî³åz ù ÇÕö ÜÇ×ÁÅÃÈ åÅÂƺ ç¶ä

ïÅ Ççzó·ÅÀ¹ä çÅ ÇÕö ÇÂÕ¼ñ¶ ç¶ÔèÅðÆ ù

ÁÇèÕÅð éÔƺÍ

êð ÇÂÔ éÔƺ ÕÇÔ ÃÕç¶ ÇÕ ×¹ðìÅäÆ å¯º

òÖðÅ Õ¯ÂÆ ÇÂÕ ×¹ð-ôìç éÔÆºÍ ×¹ðìÅäÆ

寺 òÖðÅ éÔƺ, ×¹ðìÅäÆ ç¶ ÇòÚ¶ ÔÆ ÔË, êð Á³Çîzå ìÅäÆ çÅ å¼å-ÃÅð, êðî Á³Çîzå å¼å, ÇÜà ù ÃÅðÆ ×¹ðìÅäÆ Ççzó·ÅÀ¹ºçÆ ÔË å¶

ÇÜà Á³Çîzå å¼å-ÃÅð-ôìç ù ÃÅðÆ ìÅäÆ

ç¶ ôìç Çòñ¼Öä ðÈê ÇòÚ ñÖÅÀ¹ºç¶ ÔéÍ

×¹ðî³åz çÅ Çòñ¼Öä ðÈê×¹ðìÅäÆ ç¶ êÅá 寺 ÃÅø êåÅ ñ×

Ü»çÅ ÔË ÇÕ ×¹ðìÅäÆ ç¶ ôìç, ×¹ðìÅäÆ

å¶ ×¹ðôìç çÆ îÇÔîÅ å¶ îÔ¼ååÅ òÖ¯ òÖ

çðÃÅÀ¹ºç¶ å¶ ×¹ðôìç (×¹ðî³åz) ù ÇéÁÅðÅ

Õð Õ¶ ñÖÅÀ¹ºç¶ Ôé:-

(1) ÜÆòé î¹ÕÇå ×¹ð Ãìç¹ ÕîŶ...

9¨ (¨16¨5¨14¨)

(îÅðÈ îÔñÅ 3, ê³éÅ : 1058)

ÇÂæ¶ ×¹ð-ôìç çÆ ÕîÅÂÆ Çòñ¼Öä ðÈê òå

ÔËÍ ×¹ð-ôìç 寺 íÅò ×¹ðî³åz ×¹ðîÇå éÅî

ÔËÍ ÒÒéÅéÕ ×¹ðìÅäÆ ÔÇð êÅÇÂÁÅ ÔÇð Üê¹

ÜÅÇê ÃîÅÔÅ Ô¶¨16¨ÓÓ (¨5¨14¨) (îÅðÈ

îÔñÅ 3, ê¿éÅ : 1058) Â¶æ¶ íÆ ×¹ðìÅäÆ

å¶ éÅî çÆ îÔ¼ååÅ ÇéÁÅðÆ ÔË, ÁðæÅå ×¹ðìÅäÆ ç¹ÁÅðÅ êzîÅåîÅ çÆ êzÅêåÆ ÔË, ÇÕÀ¹ºÇÕ ×¹ðìÅäÆ ÔÆ ÒÒÔÇð Üê¹ ÜÅÇê ÃîÅÔÅ Ô¶ÓÓ çÆ Ü¹×åÆ çÃçÆ ÔËÍ

(2) îÅÇÂÁÅ î¯Ô¹ ÃìÇç ÜñŶ¨ îé¹ åé¹ ÔÇðÁÅ ÃÇå×¹ð íŶ¨ ÃëÇñú¹ ÇìðÖ¹ ÔÇð ÕË ç¹ÁÅÇð¨ ÃÅÚÆ ìÅäÆ éÅî ÇêÁÅÇð¨1¨ (¨4¨6¨) (ìÃ¿å¹ îÔñÅ 3, ê³éÅ : 1173-74)

ÇÂæ¶ ôìç 寺 íÅò éÅî ×¹ðî³åz çÅ ÔË ÇÕ éÅî ç¹ÁÅðÅ, ×¹ð-ôìç ç¹ÁÅðÅ îÅÇÂÁÅ î¯Ô ÜñÅÂÆçÅ ÔË Áå¶ ÒÒ ÃëÇñú¹ ÇìðÖ¹ ÔÇð ÕË ç¹ÁÅÇð¨ÓÓ çÆ ÇÕà ÇìÇè ÇìÀ¹ºå ìä ÁÅÀ¹ºçÆ ÔË- ÒÒÃÅÚÆ ìÅäÆ éÅî ÇêÁÅÇð¨ÓÓ

ÁðæÅå üÚÆ ìÅäÆ Áå¶ éÅî ç¶ ÇêÁÅð (êz¶î-ÕîÅÂÆ) ç¹ÁÅðÅÍ

(3) ÔÇð ÔÇð éÅî¹ ÇèÁÅÇ ׹ðìÅäÆ Çéå Çéå ÚòÅ ìÇñðÅî ÜÆÀ¹...¨1¨ (¨4¨1¨) (ðÅ×¹ ÃÈÔÆ îÔñÅ 4 Û¿å Øð¹ 1, ê³éÅ : 773)

¶à ׹ð êzîÅä Á³çð íÆ éÅî (×¹ðôìç) Áå¶ ìÅäÆ çÆ Çí¿é Çí¿é îÇÔîÅ òðéä ÔË, ÒÒÔÇð ÔÇð éÅî¹ ÇèÁÅÇÂÓÓ Áå¶ ÒÒ×¹ðìÅäÆ Çéå Çéå ÚòÅÓÓ çÅ òÖ¯ òÖ íÅò éÅî ÇèÁÅÀ¹äÅ, ÁðæÅå ×¹ðôìç ×¹ðî³åz çŠùÁÅà ùÁÅà ÁÇíÁÅÃ

ÕðéÅ Áå¶ ÇéåÅêzÇå ×¹ðìÅäÆ ×ÅòäÅ ÔËÍ ×¹ðìÅäÆ Ã¹ÁÅà ùÁÅà éÔƺ ×ÅÂÆ ÜÅ ÃÕçÆ, ÃÅà ×zÅà նòñ ×¹ðî³åz çÅ ÁÇíÁÅà ÔÆ Ã¿íò ÔËÍ ÒÒÕÅÇÂÁÅ Ã¶Ü ×¹ð ÃìÇç ùÖÅñÆ...¨4¨1¨ÓÓ (ðÅ×¹ ÃÈÔÆ îÔñÅ 4 Û§å Øð¹ 1, ê¿éÅ : 773) ÁðæÅå ÕÅÇÂÁÅ ðÈêÆ Ã¶Ü ù ÃçÅ Ã¹Ö ×¹ð-ôìç, íÅò éÅî ÁÇíÁÅà ç¹ÁÅðÅ ÔÆ êzÅêå Ô¹¿çÅ ÔË, ÇÕÀ¹ºÇÕ êÅðÃ-éÅî ç¶ ÁÇíÁÅà Á³çð Á³Çîzå-ÕñÅ ÔËÍ ÇÂà Á³Çîzå-ÕñÅ ç¹ÁÅðÅ Øà Á³åð Á³Çîzå ðà Çò×ÅÃçÅ ÔË, ÇÜà ù éÅî ç¶ ÁÇíÁÅÃÆ ÔÆ ÜÅäç¶ ÔéÍ ×¹ðìÅäÆ ç¶ êÅá çÅ ñÅí: (4) ÃÅÚÆ ìÅäÆ îÆáÆ Á³Çîzå èÅð¨ ÇÜÇé êÆåÆ Çåù î¯Ö ç¹ÁÅð¨5¨ (¨8¨1¨4¨)

(îñÅð îÔñÅ 1 ÁÃàêçÆÁÅ Øð¹ 2, ê³éÅ

×¹ðê¹ðòÅÃÆ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ

: 1275)

íÅò Ãê¼ôà ÔËÍ ×¹ðìÅäÆ íÆ Á³Çîzå

ðÈê ÔËÍ ÒÒìÅäÆ ×¹ðÈ ×¹ðÈ ÔË ìÅäÆ ÇòÇÚ ìÅäÆ

Á³Çîzå¹ ÃÅð¶¨...¨5¨ÓÓ (¨8¨4¨) (éà

îÔñÅ 4, ê¿éÅ : 982) ×¹ðìÅäÆ ç¶ êáé

îÅåð (êó·é îÅåð) éÅñ ÔÆ Á³Çîzå-ÕñÅ

òðå Ü»çÆ ÔËÍ Çéà Ççé ×¹ðìÅäÆ çÅ

ÁÖ³â êÅá ÕðÆ ÜÅäÅ å» Á×Åè Á§ÇîzåÕñÅ òðåŪçÅ ÔËÍ ÇÜé·» ×¹ðìÅäÆ ç¶ êÅá

çÆ ÁÖ³â ÕîÅÂÆ ÕÆåÆ ÔË, Çåé·» é¶ ×àÅÕ

ðÃ, Á³Çîzå çÅ ðà êÆåÅ ÔË Áå¶ ÇÜÀ¹º-ÇÜÀ¹º

×¹ðìÅäÆ çÆ ÁÖ³â-êÅðÃ-ÕñÅ òðåÆ ÔË, ÇåÀ¹º ÇåÀ¹º éÅî çÅ Ö³âÅ ÁÇíÁÅÃÆ Üé»

ç¶ Øà Á³åð Ô¯ð íÆ ÷¯ð¯ ÷¯ð ÁÅêä¶ ÁÅê

ÖóÕçÅ ÔË, ïæÅ ×¹ðòÅÕ- ÒÒ×¹ðî¹ÇÖ ìÅäÆ

éÅç¹ òÜÅò˨...¨2¨ÓÓ (¨16¨1¨15¨)

(îÅðÈ îÔñÅ 3, ê¿éÅ : 1058 ) éÅî Á³Çîzå

ç¶ Öó׶ôÆÁ» ù ×¹ðìÅäÆ Ô¯ð íÆ ÁÇå

ÇîáÆ å¶ ÇêÁÅðÆ ñ×çÆ ÔËÍ éÅî ç¶ ðÇÃÕìËðÅ×ÆÁ» ù Á³Çîzå ìÅäÆ çÅ Á³Çîzå-ðÃ

Ô¯ð òèÆÕ ÁÅÀ¹ºçÅ ÔËÍ Á¼ñ·ó ÜÇ×ÁÅÃÈ íÆ

ܶ ×¹ðìÅäÆ ç¶ êÅá ÇòÚ Ü¹à ÜÅä åç íÆ

Á³Çîzå ìÅäÆ çÅ ÁÃð ÁÅÔñÅ éÔƺ Ü»çÅ;

êÅðà ìÅäÆ ÜÈ Ô¯ÂÆ, À¹Ã é¶ êÅðÃ-ÕñÅ

÷ðÈð òðåÅÀ¹äÆ ÔËÍ Â¶æ¶ Ã¯Ú ÇòÚÅð ÁæòÅ

ìÅäÆ çÆ ÁðæÅì¿çÆ çÆ ñ¯ó éÔƺ, è¹ð çÆ

ìÅäÆ çÆ ÁðæÅì¿çÆ ÔÆ ÕÆ? Ãðì¼×Ý îÔ»

ê¹ðÖ» çÆ ìÅäÆ çÅ Áðæ Áñê¼× îÅä±Á»

é¶ ÁÅêäÆ îé çÆ îÇå Áé°ÃÅð ÔÆ ñÅÀ¹äÅ

Ô¯ÇÂÁÅ, ܯ ×¹ðîÇå 寺 կïº çÈð ðÇÔ Ü»çÅ

ÔËÍ å»å¶ ×¹ðìÅäÆ çÅ êáé îÅåz ÔÆ çðÕÅð

ÔËÍ êÅðÃ é¶ ÁÅêäÆ êÅðÃ-ôÕåÆ ç¹ÁÅðÅ

ÕñÅ òðåÅÀ¹äÆ ÔÆ ÔË, Õ¶òñ À¹Ã ù êðÃä

çÆ ÔÆ ñ¯ó ÔËÍ ðÃéÅ å¶ ÁÅÂÆ ×¹ðìÅäÆ

Á³Çîzå ÕñÅ êz×àÅÇÂÕ ÔËÍ î¹Ö ðÃéÅ

ç¹ÁÅðÅ À¹ÚÅðé ÕÇð ÔÆ ×¹ðî³åz ìÅäÆ ðÈê

ÔËÍ

×¹ðî³åz çÅ ÁÇíÁÅÃ×¹ðî³åz ù Çêzæî ðÃéÅ ç¹ÁÅðÅ ÔÆ ðàé

ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔËÍ ðàé îÅåz ÕÇð ×¹ðî³åz

Øà Á³åð Á³Çîzå-ðà À¹êÜÅÇÂÕ ÔËÍ ÇÂÔ

×¹ðî³åz ×¹ðìÅäÆ çÆ Á³Çîzå-ׯÞ-ÕñÅ

ÇøñÅÃøÆ ÔËÍ ÇÂÔ éÅî ÁÇíÁÅÃÆ ÃÅdzÃ, ÇøñÅÃøÆÁ» éÅñ¯º ÇéðÅñÆ å¶ Çòñ¼ÖäÆ ÔËÍ

(5) ×¹ð ÕÆ ìÅäÆ ÇÃÀ¹ ñÅÇ ÇêÁÅð¹¨

ÁËæË úæË Â¶Ô¹ ÁèÅð¹¨...¨3¨

ÇÜà çÅ îé îÅÇéÁÅ ÔË,

çÆ Ã¼ÚÆ ôðèÅ ×¹ðìÅäÆ À¹êð ÁÅÂÆ ÔË, ÇÜà ù

òÃä ÕðÕ¶ ÔÆ éÅî Ççzó· Ô¹¿çÅ ÔËÍ ×¹ðìÅäÆ çÆ êðî ÁÅÇ×ÁÅ, ×¹ðìÅäÆ çÅ êðî å¼å-ÃÅð ÒéÅî ÜêäÅÓ

ÔËÍ Çåé·» é¶ ÔÆ ×¹ðìÅäÆ ÃÇå ÃÇå ÕÇð

î³éÆ ÔË, ÇÜé·» é¶ ×¹ðìÅäÆ ç¶ éÅî Üêä ðÈêÆ Ô¹Õî À¹å¶ êÇÔðÅ Çç¼åÅ ÔË, ÁðæÅå ÇÜé·» ù éÅî ÜêäÅ Ççzó· Ô¯ Ç×ÁÅ ÔËÍ ×¹ðìÅäÆ Áå¶ ×¹ð-ôìç (×¹ðî³åz éÅî)

çÅ êÅðÃ-ÕñÅ ñÖÅÇÂÕ íÅò ÇÂÕ¯ ÔÆ ÔË, êz¿å± çÅÇå ܯÇå ñÖÅÀ¹äÆ Ü¹×å ÇòÚ

Çí¿éåÅ ÔËÍ ×¹ðìÅäÆ Õ¶òñ ìËÖðÆ ìÅäÆ

ÁðæÅå î¹Ö Áå¶ ðÃéÅ ÕðÕ¶ ÔÆ ðàÆ ÜêÆ

ÜÅ ÃÕçÆ ÔË, êz¿å± ×¹ð-ôìç çÅ ÁÇíÁÅà ðÃéÅ ç¹ÁÅðÅ íÆ Ô¯ ÃÕçÅ ÔË, ùÁÅû å¶

(¨4¨7¨17¨7¨24)

(êzíÅåÆ îÔñÅ 3, ê³éÅ : 1335)

Â¶æ¶ ×¹ð ÕÆ ìÅäÆ çÅ íÅò Ò×¹ð ÕÆ ìÅäÆ

ÃìÇç òÖÅäÆÓ çÅ ÔËÍ Çéð¯ñ ×¹ðìÅäÆ çÅ

ÇêÁÅð íÆ ÁÇÔÇéà ׹ðìÅäÆ çÅ òÖÅéäÅ

ÁæòÅ ×¹ðìÅäÆ ç¹ÁÅðÅ Ççzó·Å¶ éÅî çÅ

ÁÖ³â ÜÅê ÁÇíÁÅà ÕðéÅ ÔËÍ

(6) ×¹ð¹ êÈðÅ êÈðÆ åÅ ÕÆ ÕñŨ

×¹ð ÕÅ Ãìç¹ ÃçÅ Ãç ÁàñŨ

×¹ð ÕÆ ìÅäÆ ÇÜù îÇé òÃ˨

çÈÖ¹ çðç¹ Ãí¹ åÅ ÕÅ éÃ˨1¨ (¨4¨8)

(êzíÅåÆ îÔñÅ 5, ê³éÅ : 1339-40)

Â¶æ¶ ×¹ð ÕÅ ôìç 寺 íÅò ×¹ð-ôìç

ÁðæÅå ×¹ðî³åz ×¹ðîÇå éÅî ÔËÍ ÇÂà ÇòÚ êÈðÆ Á³Çîzå-ÕñÅ ÃçÅ Ãç Áà¼ñ

ðÇÔä òÅñÆ Á³Çîzå-ðÃ-À¹êÜÅÇÂÕ Áå¶

ÁÅåÇîÕ çðÃÅÇÂÕ, êzîÅåî ñÖÅÇÂÕ, ûׯ ê»× Ãéî¹Ö ðÖÅÇÂÕ ÕñÅ ÔËÍ ÒÒ×¹ð

ÕÆ ìÅäÆ ÇÜù îÇé òÃËÓÓ å¯º íÅò ÇÂÔ ÔË ÇÕ

×¹ðìÅäÆ

ùðåÆ ç¹ÁÅðÅ íÆ Ô¯ ÃÕçÅ ÔËÍ ×¹ð-ôìç ç¶ ÁÇíÁÅà ç¹ÁÅðÅ ÃÅà ÃÅà ñ¶Ö¶ ñ× Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂÕ Ã¹ÁÅà òÆ ÇìðæÅ éÔƺ Ü»çÅ, ÇÕÀ¹ºÇÕ ×¹ðî³åz ÁðæÅå ×¹ðîÇå éÅî ÁÇíÁÅà ÀÈáå ìËáå ïòå ÜÅ×å ÃÅà ×zÅà ԯ ÃÕçÅ ÔË, ðÃéÅ ç¹ÁÅðÅ, ÁæòŠùÁÅû ç¹ÁÅðÅ ïŠùðåÆ ç¹ÁÅðÅÍ Áá-êÇÔðÆ Õ°¿ÜÆÁ³Çîzå ò¶ñ¶ çÆ ÇÂÕ-êÇÔðÆ ÃÅòèÅéåÅ ÃÇÔå éÅî ÁÇíÁÅà ÕÆåÅ Ô¯ÇÂÁÅ îÅé¯ Áá-êÇÔðÆ Õ°¿ÜÆ ñ× Ü»çÆ ÔË, ÇÜÃ ç¶ åÅä Ã¹å¶ Ã¹íÅò ÔÆ éÅî ÁÇíÁÅÃÆ çÆ Ã¹ÁÅû ðÈêÆ ØóÆ çÅ ê˺â¬î ê³Ú-çÈåçîéÆ Ö³â¶ çÆ ÖóÕÅð òÅñÆ ÃÇÔÜ ðøåÅð ÇòÚ ÚñçÅ ðÇÔ³çÅ ÔËÍ

õÅà Õð ÇÜé·» ×¹ðîÇå ÜÇ×ÁÅÃÈÁ» ù Ö³â¶ ç¶ Á³Çîzå-ÇóÚÅð (ÛÕä) Ã ×¹ðÈ ×z¿æ

ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ åÅÇìÁÅ éÅî çÆ ÕîÅÂÆ òÅñ¶ ê³Ü» ÇêÁÅÇðÁ» ç¹ÁÅðÅ éÅî ÁÇíÁÅà Ççzó· Ô¯ Ú¹¼ÕÅ Ô¯ò¶, À¹é·» ç¶ Øà Á³åð åÅ

À¹Ã¶ Ççé çÆ ÁÖ³â ÚÅìÆ ñ× ×ÂÆ ÜÅä¯Í

À¹é·» ñÂÆ Á³Çîzå ò¶ñ¶ çÆ éÅî ÁÇíÁÅà ÕîÅÂÆ Ã¯é¶ å¶ Ã¹ÔÅ׶ çÅ ð¿× Çç³çÆ ÔËÍ éÅî ç¶ ÁÇíÁÅà Ãì¿èÆ ×¹ðìÅäÆ ç¶ êÅá çÅ ÁÃðéÅî ç¶ ÁÇíÁÅÃÆÁ» ñÂÆ ×¹ðìÅäÆ çÆ Ãz¯å ÁæòÅ êÅá-ÕîÅÂÆ íÆ éÅî ç¶ ð¿×» ù ÁÕÇÔ Ü¯Çå-ðÇÃÕ-ÜñÇòÁ» ÇòÚ êzÜÉñå ÕðÅÀ¹ºçÆ ÔËÍ éÅîÔÆä ïÅ éÅî-ÕîÅÂÆ-ÔÆä ×¹ðîÇå ÜÇ×ÁÅÃÈÁ» ç¶ Ã¹ÁÅû ù ×¹ðìÅäÆ À¹åéÅ ÇÚð ÔÆ Ãëñ

×¹ðìÅäÆ çÅ ðàé ÁæòÅ Ãzòä êzÅêå ÔËÍ

ÇÜÀ¹º ÇÜÀ¹º å¶ ÇÜåéÅ ÇÚð ×¹ðìÅäÆ çÅ

Ãzòä, êáé ðÈêÆ Ãê¼ðô Ô¹¿çÅ ðÇÔ³çÅ ÔË, ÇåÀ¹º ÇåÀ¹º ÜÇ×ÁÅÃÈ çÆ ì¹¼èÆ Ô¯ð å¶ Ô¯ð

ÃËÕñ Ô¹¿çÆ ðÇÔ³çÆ ÔËÍ ×¹ðìÅäÆ êÅðà ðÈê

ܹ Ô¯ÂÆ, êð¿å± Ãî¹¼Ú¶ ùÁÅà ñ¶Ö¶ éÔƺ ñ×ç¶, ÁðæÅå ùÁÅà ùÁÅà ìÅäÆ çÅ ÁÇíÁÅÃ

Áÿíò ÔËÍ ×¹ðìÅäÆ çÅ íÅò ÇÔðç¶ ÇòÚ

À¹åéÅ ÇÚð ÔÆ êzìñ ðÇÔ³çÅ ÔË ÇÜåéÅ ÇÚð

×¹ðìÅäÆ çŠöòé Ô¹¿çÅ ðÔ¶Í ÇÂà Áðö

ÇòÚ îé îË×ñ (ÔÅæÆ ðÈê îé) Á½Þó ê˺çÅ

ðÇÔ³çÅ ÔËÍ ÇÂà îé-îË×ñ À¹å¶ ÇÖé ÇÖé

×¹ð-ôìç ðÈê ÁÇíÁÅÃ ç¶ Á³Õà çÆ Ã¼à

ê˺çÆ ðÔ¶ åç¶ ÔÆ ÇÂÔ òÃ×Çå Ô¹¿çÅ ÔËÍ

×¹ðìÅäÆ çÆÁ» Á³Çîzå-êÅðÃ-ü໠íÆ ÇÂÃ

ù ÃËÕñ Õðé ÇÔå ìÔ¹å Õ°Û ÃÔÅÂÆ ÔéÍ

Áå¶ ×¹ðìÅäÆ çÅ íÅò Ôð òÕå ÇÔðç¶ Á³çð Á³ÇÕå éÔƺ ðÇÔ ÃÕçÅÍ ÇÂà ÕðÕ¶

Á³Çîzå-ìÅäÆ ÁÅêä¶ Á³Çîzå-Ãë¹à-å¼å, ÁðæÅå ×¹ðîÇå éÅî ù ܯ Ççzó·ÅÀ¹ºçÆ ÔË

À¹Ã å¶ Áîñ ÕÆÇåÁ» ÔÆ Ã¹ÁÅà ÃëñÅ Ô¯

ÃÕçÅ ÔËÍ éÅî çÆ ðÇÃÕ Ü¯Çå êzÜÉñå Ô¯ä

åÕ ÇÃñ Á¬äÆ Ú¼àäÆ ñ×çÆ ÔËÍ Ü篺

ܯÇå ðà êzÜÉñå Ô¯ Ç×ÁÅ, ë¶ð ÇÂà ܯÇå-

ðÃ ç¶ ÁÅÃð¶ éÅî-é°îÅ ðà ÒÒÛ¯ÇóÁÅ éÅ

ÜÅÇÂÓÓ çÆ ÇìòÃæÅ ÇòÚ ÁÅ Õ¶ îé-îË×ñ

ù íñÆ Çìè òÃ×Çå Õð ñ˺çÅ ÔË Áå¶

ùðÇå ùÁÅà çÆ ê¼ÕÆ ÇÂÕÅ×zåÅ ÃÇÔÜ îå¶

ÔÆ ÁÅä êzÅêå Ô¹¿çÆ ÔËÍ î¹ã-êzíÅò-å°øËñÆ

ìðÕå Ãí ×¹ðìÅäÆ çÆ ÔËÍ Áå¶ ë¶ð íÆ

×¹ðìÅäÆ çÆ ÃçÅ ÃÔÅÇÂåÅ ÕîÅÂÆ çðÕÅð

ÔËÍ ÒÒ×¹ðìÅäÆ ×ÅòÔ íÅÂƨ úÔ Ãëñ ÃçÅ

ùÖçÅÂƨ...¨2¨17¨81¨ÓÓ(ïðÇá îÔñÅ

5, ê¿éÅ : 628) ×¹ðìÅäÆ çÅ ÕÆðåé éÅî

ÁÇíÁÅà ù çÈä-ÃòŶ ð¿× ÇòÚ ÇéåÅêzå

òèÅÀ¹ºçÅ ðÇÔ³çÅ ÔËÍ éÅî ð¿× çÆ Áå¶

éÅî-ܯÇå ðà ÇìòÃæÅ çÆ æÅÔ Ôç Õ°Û

éÔƺ, êð¶ å¶ êð¶ ñÆñ·Å ÔËÍ

(7) í×å ÜéÅ ÕÆ ÀÈåî ìÅäÆ Ü¹Ç× Ü¹Ç×

ðÔÆ ÃîÅÂƨ20¨

ìÅäÆ ñÅ×Ë Ã¯ ×Çå êŶ Ãìç¶ ÃÇÚ

ÃîÅÂƨ21¨ (¨27¨2¨11¨)

(ðÅîÕñÆ îÔñÅ 3, ê³éÅ : 909-10)

ÒÒí×å ÜéÅ ÕÆ ÀÈåî ìÅäÆÓÓ å¯º íÅò è¹ð

ÕÆ ìÅäÆ ×¹ðìÅäÆ ÔÆ ÔË, ܯ ×¹ðÈ ðÈêÆ í×å»

(ÔðÆ Üé») ç¹ÁÅðÅ ÁòåðÆ ÔËÍ çÈÜÆ å°Õ

Á³çð çÇÃÁÅ ÔË ÇÕ ÇÜÔó¶ ÇÂà êÅðà ðÈêÆ

×¹ðìÅäÆ éÅñ Ãê¼ðô ԯ¶ Ôé (ìÅäÆ ñÅ×Ë

ï ×Çå êŶ) À¹é·» çÆ êðî ×åÆ Ô¯ ×ÂÆ

ÔËÍ ×¹ðìÅäÆ ç¹ÁÅðÅ Ççzó·Å¶ ôìç ç¶ å°ëËñ À¹Ôé» çÆ Ã¼Ú ÇòÖ¶ ÃîÅÂÆ Ô¯ÂÆ ÔËÍ Ã¼Ú å¯º

íÅò éÅî-éÅîÆ Áí¶ç 寺 ÔËÍ ÒÒÕÅÇÂÁÅ

é×ðÆ Ãìç¶ Ö¯Ü¶ éÅî¹ éò¿ÇéÇè êÅÂƨ22¨ÓÓ (¨27¨2¨11¨) (ðÅîÕñÆ îÔñÅ 3, ê¿éÅ : 910) ÇÂà çÅ êzîÅðæÆ íÅò ×¹ð-ôìç ×¹ð-î³åz ç¶ ÁÇíÁÅà ç¹ÁÅðÅ Øà Á³åð

Øà êz×Åà ԯä 寺 ÔËÍ úÔÆ éÅî Õ¯Çà ܯÇå

Ü׿éÅ, ÔÆðÅ ðåé îäÆÁÅ Ô¯ Õ¶ ÁÅôÕÅðÅ

Ô¹¿çÅ ÔËÍ ÇÂà ܯÇå-êzÕÅôÆ-éÅî ç¶ êzíÅò

ÕðÕ¶ 齺 ÇéèÆÁ» Áå¶ ÇðèÆÁ» ÇÃèÆÁ»

êðÛÅò¶º çÆ ÇéÁÅÂƺ ÁÇíÁÅÃÆ Üé» ç¶

î×ð ñ×ÆÁ» ÇëðçÆÁ» ÔéÍ êð À¹Ôé»

ÒÇåñ é åîÅÇÂÓ Ü¯Çå-êzÕÅôÆ-éÅî å°ñ Ô¯ð ÇÕÔóÆ ÇéèÆ ÔË, Ãðì ÇéèÆÁ» çÅ ÇéèÅé éÅî ÔË, ܯ Á³åð-ÁÅåî¶ ÁÅä (À¹ç¯å)

êz×à Ô¯ÇÂÁÅÍ ×¹ð-î³åz-ðÈêÆ éÅî ôìç çÆ

ÁÇíÁÅà ÕîÅÂÆ Õð Õ¶ ÇÂÔ Ü¯Çå-êzÕÅôÕÇòÃîÅçÆ-ÁÅé§ç ð¿× ìÞç¶ ÔéÍ Â¶Ã çôÅ Á³çð íÆ ÁÇíÁÅÃÆ çÅ éÅî ÁÇíÁÅÃ

ùðåÆ ç¹ÁÅðÅ ÜÅðÆ ðÇÔ³çÅ ÔË Áå¶ Ü¯ÇåðÇÃÕ ð¿×» ÇòÚ ÇÃè¿éÅ (ÃèÅÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ)

éÅî Á×Åè Áé§ç, êðî Áé§ç ÇòÖ¶ ÜÅ

ÃîÅèÆ ÕðÅÀ¹ºçÅ ÔË, ÇÜà çÆ æÅÔ Õ¯ÂÆ éÔƺÍ

éÅ ÔÆ ÁÇíÁÅà çÅ Ô¼ç-ì¿éÅ Õ¯ÂÆ ÔË, éÅ

ÔÆ Ü¯Çå î³åz Áé§ç çÆ ÁÃÇæðåÅ çÆ Õ¯ÂÆ

æÅÔ ÔËÍ ÇÂà ÇìòÃæÅ Á³çð ñÆä Ô¯ÇÂÁÅ

ÒÒîéÃÅ îÅÇð îé° ÃÔÇÜ ÃîÅäÅ Çìé° ðÃéÅ

À¹ÃåÇå ÕðÅÂƨ23¨ÓÓ (¨27¨2¨11¨)

(ðÅîÕñÆ îÔñÅ 3, ê¿éÅ : 910) òÅñÆ

ÃÇÔÜ ÁòÃæÅ ìÞçÆ ÔË Áå¶ ÒÒñ¯ÇÂä ç¶ÇÖ

ðÔ¶ ÇìÃîÅçÆ ÇÚå° ÁÇçÃÇà ñ×ÅÂƨ24¨ÓÓ

(¨27¨2¨11¨) (ðÅîÕñÆ îÔñÅ 3, ê¿éÅ : 910) òÅñ¶ Ççì-ܯåÆ ñ¯ÇÂä úæ¶

ÜÅ Õ¶ ÔÆ Ö¹ñ·ç¶ Ôé Áå¶ ÒÒÁÇçÃ๠ÃçÅ

ðÔË ÇéðÅñî¹ Ü¯åÆ Ü¯Çå ÇîñÅÂƨ25¨ÓÓ (¨27¨2¨11¨) (ðÅîÕñÆ îÔñÅ 3, ê¿éÅ : 910) òÅñÆ ÜÆòé-î¹Õå ܯåÆ Ü¯Çå

ÃîŶ ðÇÔä, ÃçÅ ÃîŶ ðÇÔä òÅñÅ À¹Ú

î¶ÁðÅÜ êzÅêå Ô¹¿çÅ ÔËÍ

(8) ÁÅòÔ¹ ÇÃÖ ÃÇå×¹ðÈ Õ¶ ÇêÁÅÇðÔ¯ ×ÅòÔ¹

ÃÚÆ ìÅäƨ

ìÅäÆ å ×ÅòÔ¹ ×¹ðÈ Õ¶ðÆ ìÅäÆÁÅ ÇÃÇð

ìÅäƨ...23¨ (¨40¨1¨)

(ðÅîÕñÆ îÔñÅ 3 Áé§ç¹, ê³éÅ : 920)

¶à ÒÒìÅäÆÁÅ ÇÃÇð ìÅäÆÓÓ ×¹ðìÅäÆ çÆ ÕÆðåé-ÕñÅ ç¹ÁÅðÅ éÅî-Á³Çîzå ç¶ ð¿×

ìÞç¶ Ôé Áå¶ ÁÜêÅ ÜÅê çÅ ÁÃñ Áé§ç

Â¶æ¶ ÔÆ ì¼Þ Ô¹¿çÅ ÔËÍ

(9) ìÅäÆ ÇìðñÀ¹ ìÆÚÅðÃÆ Ü¶ Õ¯ ×¹ðî¹ÇÖ Ô¯Ç¨

ÇÂÔ ìÅäÆ îÔÅ ê¹ðÖ ÕÆ ÇéÜ ØÇð òÅÃÅ

ԯǨ40¨ (¨54¨1¨)

(ðÅîÕñÆ îÔñÅ 1 çÖäÆ úÁ³ÕÅð¹, ê³éÅ : 935)

ÇÂà ׹ð-êzîÅä Á³çð ÇéðÈêé ÕÆåÅ

ÔË ÇÕ îÔ»-ê¹ðÖ» çÆ ìÅäÆ À¹êð ÇÕö

Çòðñ¶ ×¹ðî¹Ö Üé çÆ ÔÆ Ã¼ÚÆ ôðèÅíÅòéÆ ÁÅÀ¹ºçÆ ÔËÍ ÇÜé·» çÆ ôðèÅ-íÅòéÆ

ì¼ÞÆ À¹Ôé» é¶ ÇÂà ìÅäÆ ÇòÚ¯º ÔÆ Ãí Õ°Þ êÅÇÂÁÅ ÔË Áå¶ ÇÂà ìÅäÆ ç¶ êðåÅê ÕÇð ÔÆ ÇéÜ Øð òÅÃÅ êzÅêå ÕÆåÅ ÔËÍ

(10) êzí ì¶Á³å ×¹ðîÇå Õ¯ êÅòÇÔ¨

×¹ð ÕË ÃìÇç îé ÕÀ¹ ÃîÞÅòÇÔ¨...14¨

(¨17¨2¨8¨)

(îÅðÈ îÔñÅ 1, ê³éÅ : 1028)

Â¶æ¶ çÇÃÁÅ ÔË ÇÕ ÁÕÅñ ê¹ðÖ ì¶Á³å ÔËÍ ÁËö ì¶Á³å êðîÅåîÅ ù ×¹ðîÇå ç¹ÁÅðÅ ÔÆ Õ¯ÂÆ ×¹ðî¹Ö Üé êÅÀ¹ºçÅ ÔË Áå¶ ×¹ðÈ ç¶ ôìç ç¹ÁÅðÅ ÔÆ îé ù êÇåÁÅÀ¹ºçÅ ÔËÍ ×¹ð-ôìç ×¹ðî³åz Çìé» îé éÔƺ êåÆÜçÅ, îé ì¶ÃîÞ ÃîÞçÅ éÔÆºÍ ×¹ð ÕÆ ìÅäÆ ÃÇå ÃÇå ÕÇð î³éä éÅñ ÔÆ ÁÅåîÅ êzîÅåîÅ ÇòÚ ñÆé Ô¹¿çÅ ÔË, éÔƺ å» ÁËò¶º éÅî ×¹ðî³åz ×¹ð ÕË ôìç À¹µêð ôðèÅ ÔÆ éÔƺ ÁÅÀ¹ºçÆÍ

×¹ðìÅäÆ çÆ íË-íÅòéÆ Áå¶ ÃÇå ÃÇå ÕÇð î³éä òÅñÆ ×¹ðî¹ÖåÅÂÆ ×¹ðôìç éÅî ù ×¹ðî³åz êÅðà ðÈêÆ ÃðÈê ÇòÚ Ççzó·ÅÀ¹ºçÆ Áå¶ ñÖÅÀ¹ºçÆ ÔË Áå¶ ÇÂö ×¹ðìÅäÆ å¯º ÔÆ éÅî êÅÂÆçÅ ÔË:×¹ð öòÅ å¶ ÕðäÆ ÃÅð¨ ðÅî éÅî¹ ðÅÖÔ¹ À¹ÇðèÅð¨ ×¹ðìÅäÆ òðåÆ Ü× Á§åÇð ÇÂù ìÅäÆ å¶ ÔÇð éÅî¹ êÅÇÂçŨ3¨ (¨16¨8¨22¨) (îÅðÈ îÔñÅ 3, ê¿éÅ : 1066 )

ÇÂà ìÅäÆ å¶ ÒÔÇð éÅî¹ êÅÇÂçÅÓ òÅñ¶ ×¹ð-êðîÅä é¶ å» Ãê¼ôà å½ð Óå¶ ÔÆ ×¹ðìÅäÆ Áå¶ éÅî çÆ Çí¿é Çí¿é Çòñ¼ÖäåÅ Çéðä¶ Õð ÇçåÆ ÔËÍ Ô¹ä ÇÂà ÇòÚ Õ¯ÂÆ Ã¿ç¶Ô éÔƺ ðÇÔ Ç×ÁÅ ÇÕ ×¹ðìÅäÆ Áå¶ éÅî ç¶ Çí¿é Çí¿é ÃðÈê ÔéÍ

Á∂‘Ë≈∆ ◊π± Á∆

√∂Ú≈ «È√ÎÒ ‘À

ܯ îÅé°Ö° îÅé°Ö ÕÆ Ã¶òÅ

úÔ° Çåà ÕÆ ñÂÆ ñÂÆ ë°Çé ÜÅÂÆÁ˨

éÅéÕ ÃðÇé ÃðÇä Ã°Ö ÃÅ×ð

î¯ÇÔ à¶Õ å¶ð¯ ÇÂÕ éÅÂÆÁ˨2¨6¨92¨

(ÇìñÅò« î. 5, Á§× : 822)

ÇÂà ç¯-å¹ÕÆ çòÅðÅ ç¶ÔèÅðÆ îé¹¾Ö» ù ×¹ðÈ

Õð Õ¶ î§éä òÅñ¶ îé½å çÅ Ö¿âé ÖÈì-Çþè Ô¹§çÅ

þ Áå¶ ×¹ðîÇå çòÅðÅ ÇÂÕ¯ ÁÕÅñ ê¹ðÖ çÅ

×¹ðê¹ðòÅÃÆ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ

ÇÜÔó¶ Áñê¾× ì¹¾èÆ òÅñ¶ îé¹¾Ö

ç¶ÔèÅðÆ îé¹¾Ö» ù ×¹ðÈ Õð Õ¶

î§éä çÆ Ã¶òÅ Õðç¶ Ôé, À¹é·»

çÆ îé¯-ÕÅîéÅ îé¹¾Ö ù ×¹ðÈ

Õð Õ¶ î§éä òÅñÆ Õç¶ êÈðÆ

éÔƺ Ô¹§çÆÍ ÁÅéîåÆ îé¹¾Ö

駱 ç¶ÔèÅðÆ îé¹¾Ö çÆ Ã¶òÅ çÆ

íÅòéÅ ÔÆ ÇîñçÆ þ, ܯ ÁËò¶º

ÁÜÅÂƺ Ü»çÆ þÍ Áñê¾×

îé¹¾Ö» çÆ Ã¶òÅ Áñê¾× îÅéòÆ

îé¯ðæ» ñÂÆ ÔÆ Ô¹§çÆ þ, ¶ö

ñÂÆ À¹Ô À¹é·» çÆ ×¹ðÈ-â§îÆ

öòÅ ÕÆåÆ ÇìðæÅ Ü»çÆ þÍ ×¹ðÈ

éÅéÕ ÜÆ ç¶ Øð ç¶, ×¹ðÈ éÅéÕ

ÃðäÅ×Çå ÁŶ ×¹ðî¹ÇÖ Üé

ùÖ-ÃÅ×ð òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ ÔÆ ôðé

ñËºç¶ Ôé Áå¶ ×¹ðîÇå éÅî çÅ

ÔÆ ÇÂÕ ÁÅÃðÅ å¾Õç¶ ÔéÍ

À¹êÅôéÅ Áå¶ ×¹ðÈ ù òÅÇÔ×¹ðÈ Õð Õ¶ î§éä çÅ ÇÃè»åÆ î§âé ÖÈì Çþè Ô¹§çÅ þÍ ïæÅ ÇòÁÅÇÖÁÅ : ÇÜÔó¶ Áñê¾× ì¹¾èÆ òÅñ¶ îé¹¾Ö ç¶ÔèÅðÆ îé¹¾Ö» ù ×¹ðÈ Õð Õ¶ î§éä çÆ Ã¶òÅ Õðç¶ Ôé, À¹é·» çÆ îé¯-ÕÅîéÅ îé¹¾Ö ù ×¹ðÈ Õð Õ¶ î§éä òÅñÆ Õç¶ êÈðÆ éÔƺ Ô¹§çÆÍ ÁÅéîåÆ îé¹¾Ö é§± ç¶ÔèÅðÆ

îé¹¾Ö çÆ Ã¶òÅ çÆ íÅòéÅ ÔÆ ÇîñçÆ þ, ܯ ÁËò¶º ÁÜÅÂƺ Ü»çÆ þÍ Áñê¾× îé¹¾Ö» çÆ Ã¶òÅ Áñê¾× îÅéòÆ îé¯ðæ» ñÂÆ ÔÆ Ô¹§çÆ þ, ¶ö ñÂÆ À¹Ô À¹é·»

çÆ ×¹ðÈ-â§îÆ Ã¶òÅ ÕÆåÆ ÇìðæÅ Ü»çÆ þÍ ×¹ðÈ

éÅéÕ ÜÆ ç¶ Øð ç¶, ×¹ðÈ éÅéÕ ÃðäÅ×Çå ÁŶ ×¹ðî¹ÇÖ Üé ùÖ-ÃÅ×ð òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ ÔÆ ôðé ñ˺ç¶

Ôé Áå¶ ×¹ðîÇå éÅî çÅ ÔÆ ÇÂÕ ÁÅÃðÅ å¾Õç¶

ÔéÍ å» å¶ ÇÂÔ ÇÃîðé îÂÆ Ã¶òÅ ÕÆåÆ À¹é·» çÆ

æÅǺ êË Ü»çÆ þ, Õç¶ ÇìðæÆ éÔƺ Ü»çÆÍ

ÔÇð Õ¶ éÅî ÇìéÅ ç¹Ö¹ êÅò˨

í×Çå ÇìéÅ ÃÔÃÅ éÔ ÚÈÕË

×¹ð¹ ÇÂÔ í¶ç¹ ìåÅò˨1¨ ðÔÅÀ¹¨

ÕÔÅ íÇÂú åÆðæ ìzå Õƶ

ðÅî ÃðÇé éÔÆ ÁÅò˨

Ü¯× Ü× ÇéÔëñ ÇåÔ îÅéÀ¹

ܯ êzí¹ Üù ÇìÃðÅò˨1¨

îÅé î¯Ô ç¯é¯ ÕÀ¹ êðÔÇð

ׯÇì§ç Õ¶ ×¹é ×Åò˨

ÕÔ¹ éÅéÕ ÇÂÔ ÇìÇè Õ¯ êzÅéÆ

ÜÆòé î¹Õå ÕÔÅò˨2¨2¨

î. 9, Á§× : 830)

çÈð éÔƺ Ô¹§çÅ, Õ¶òñ þÚÅ ×¹ðÈ ÔÆ ÇÂÔ í¶ç ç¾ÃçÅ þÍ ÕÆ Ô¯ÇÂÁŠܶ ÁÅéîå èðî ÕðîÆ åÆðæ ìðå ÁÅÇçÕ Õð ñ¶, ÇÂÔ ÁÅéîå èðî åÆðæ ìðå ÁÅÇçÕ Õðé ÕðÕ¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ ÜÆò òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ

ôðé éÔƺ ÁÅ ÃÕçÅ, À¹Ã ç¶ ÕÆå¶ Ü¯× ÃÅèé Áå¶ ÜÅ× ÁÅÇçÕ ÁÅéîå Õðî Ãí ÇéÔëñ Ü»ç¶ ÔéÍ

ܯ Üé òÅÇÔ×¹ðÈ ç¶ Üà ù ÇìÃðŶ Çç§çÅ þ, À¹Ã çÅ ÕÆåÅ Õ¯ÂÆ òÆ ÁÅéîå Õðî ÃëñÅ éÔƺ Ô¹§çÅÍ

ÇÂé·» Ü¯× Ü× ÁÅÇçÕ ÁÅéîå Õðî» ç¶ ÕÆÇåÁ» îÅé î¯Ô ÔÆ òèçÅ þÍ îÅé î¯Ô ç¯Ô» ù çÈð Õð Õ¶ (êðÔð Õ¶) ÔÆ Ã¾ÚÅ ×¹ðîÇå êzîÅðæÆ îÅð× ÇîñçÅ þÍ òÅÇÔ×¹ðÈ ç¶ ×¹ä ×ÅòäÔÅðÅ ×¹ðîÇÖ Üé ÇÂÃ

ù¾Ú¶ ×¹ðîÇå îÅð× Óå¶ Ú¾ñäÔÅðÅ Ô¹§çÅ þÍ ÇÂà êzÕÅð çŠܯ êzÅäÆ ÜÇ×ÁÅÃÈ Üé þ, ܯ Ç×zÔÃå

èðî ÇòÖ¶ ðÇÔ Õ¶ ÔÆ îÅé î¯Ô ÁÅÇçÕ å¯º Áñ¶ê

ðÇÔ§çÅ þ, À¹ÔÆ ÜÆòé î¹Õå ÕÔŪçÅ þÍ

ÜÅ îË íÜé° ðÅî Õ¯ éÅÔÆ ¨

ÇåÔ éð Üéî° ÁÕÅðæ° Ö¯ÇÂÁÅ

ïÔ ðÅÖÔ° îé îÅÔƨ1¨ ðÔÅÀ°¨

åÆðæ ÕðË ìzå ë°Çé ðÅÖË éÔ îé±ÁÅ ìÇà ÜÅ Õ¯¨

ÇéÔëñ èðî° åÅÇÔ å°î îÅéÔ°

ÃÅÚ° ÕÔå îË ïÅ ÕÀ°¨1¨

ÜËö êÅÔé° Üñ îÇÔ ðÅÇÖú

í¶çË éÅÇÔ ÇåÔ êÅéƨ

åËö ÔÆ å°î åÅÇÔ êÛÅéÔ°

í×Çå ÔÆé ܯ êzÅéƨ2¨

Õñ îË î°ÕÇå éÅî å¶ êÅòå ×°ð° ïÔ í¶ç° ìåÅò˨

ÕÔ° éÅéÕ Ã¯ÂÆ éð° ×ð±ÁÅ

ܯ êzí Õ¶ ×°é ×Åò˨3¨3¨ (ÇìñÅò« î. 9, Á§× : 831)

ÇÂà ׹ðòÅÕ çòÅðÅ íÆ Õ¶òñ ×¹ðîÇå 寺

ÔÆä¶ åÆðæ ìzå ÁÅÇçÕ ÁÅéîå Õðî» çÅ Ö¿âé

×¹ðîÇå éÅî í×åÆ ÕÆå¶ Çìé» Ã§ÃÅ

ÇÃè»å ÔÆ Çþè Ô¹§çÅ þÍ ïæÅ ÇòÁÅÇÖÁÅ : ÇÜà ê¹ðô Á§çð òÅÇÔ×¹ðÈ çÅ íÜé éÔƺ þ, ÇÜÃ ç¶ Á§çð ×¹ðîÇå éÅî ÇéÔÕÅî çÅ éîÈç éÔƺ, Çåà éð çÅ Üéî ÇìðæÅ ÔÆ Ö¯ÇÂÁÅ Ü»çÅ þÍ ÇÂà ׾ñ ù Ççzó· ÕðÕ¶ ÇÔðç¶ Á§çð èÅðé Õð ñËäÅ ÚÅÔÆçÅ þÍ ÚÅÔ¶ ÇÕåé¶ ÔÆ ÁÅéîåÆ åÆðæ Õ¯ÂÆ Õð ñò¶ Áå¶ ÇÕåé¶ ÔÆ ìðå ð¾Ö ñò¶, Ãí

ÔÆ þÍ

îé ÕÅ ÕÇÔÁÅ îéÃÅ Õð˨

ÇÂÔ° îé° ê°§é° êÅê° À°Úð˨

îÅÇÂÁÅ îÇç îÅå¶ ÇåzêÇå é ÁÅò˨

ÇåzêÇå î°ÕÇå îÇé ÃÅÚÅ íÅò˨1¨

åé° èé° Õñå° Ãí° ç¶Ö° ÁÇíîÅéŨ

Çìé° éÅòË ÇÕÛ° çÇ× é ÜÅéŨ1¨ ðÔÅÀ°¨

ÕÆÚÇÔ ðà í¯× Ö°ÃÆÁÅ îé Õ¶ðƨ

èé° ñ¯Õ» åé° íÃîË ã¶ðƨ

ÖÅÕ± ÖÅÕ° ðñË Ãí° ëËñ°¨

Çìé° ÃìçË éÔÆ À°åðË îËñ°¨2¨

×Æå ðÅ× Øé åÅñ Çà ձð¶¨

ÇåzÔ° ×°ä À°êÜË ÇìéÃË ç±ð¶¨

ç±ÜÆ ç°ðîÇå çðç° é ÜÅǨ

Û±àË ×°ðî°ÇÖ çÅð± ×°ä ×ÅǨ3¨

è¯åÆ À±Üñ ÇåñÕ° ×Çñ îÅñŨ

Á§åÇð Õz¯è° êóÇÔ éÅà ÃÅñŨ

éÅî° ÇòÃÅÇð îÅÇÂÁÅ îç° êÆÁŨ

Çìé° ×°ð í×Çå éÅÔÆ Ã°Ö° æÆÁŨ4¨

ñÕð ðÁÅé ×ðèí î§ÜÅðŨ

êñ îñ¶Û éÆÚ Ú§âÅñŨ

×°ð å¶ î°Ô° ë¶ð¶ Çåé© Ü¯Çé íòÅÂÆÁ˨

ì§èÇé ìÅÇèÁÅ ÁÅÂÆÁË ÜÅÂÆÁ˨5¨

×°ð öòÅ å¶ ñÔË êçÅðæ°¨

ÇÔðçË éÅî° ÃçÅ ÇÕðåÅðæ°¨ ÃÅÚÆ çð×Ô ê±Û é ԯǨ îÅé¶ Ô°Õî° ÃÆÞË çÇð ïǨ6¨

ÃÇå×°ð° ÇîñË å Çåà ÕÀ° ÜÅä˨

ðÔË ðÜÅÂÆ Ô°Õî° êÛÅä˨

Ô°Õî° êÛÅÇä ÃÚË çÇð òÅð¨

ÕÅñ ÇìÕÅñ ÃìÇç í¶ éÅð¨7¨

ðÔË ÁåÆå° ÜÅäË Ãí° Çåà ÕŨ

åé° îé° ÁðêË ÔË ÇÂÔ° ÇÜà ÕŨ

éÅ úÔ° ÁÅòË éÅ úÔ° ÜÅǨ

éÅéÕ ÃÅÚ¶ ÃÅÇÚ ÃîÅǨ8¨2¨

(ÇìñÅòñ° îÔñÅ 1, Á§× : 832)

ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ ôìç» ÇòÚ

îÇÔîÅ ÕðéÆ Á½ÖÆ ÔÆ éÔƺ ìñÇÕ Áóíò ÔËÍ

ò¼Ö-ò¼Ö ÇòçòÅé» é¶ ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ

ìÅð¶ ÇÂà åð·» ÇñÇÖÁÅ ÔË: â³Õé ×zÆéñÆ÷ ÇñÖç¶ Ôé: ÒÒç¹éÆÁÅ çÆ

ôÅÇÂç ÔÆ ÇÕö Ô¯ð èðî ê¹ÃåÕ ù ÁÇÜÔÆ

Çéð³åð À°ÚÅÂÆ êzÅêå Ô¯ ÃÕÆ ÔËÍ ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ

ÃÅÇÔì çÆ èÅðÇîÕ îÔ¼ååŠ寺 ÇÂñÅòÅ ÇÂÔ

ÇéôÇÚå å½ð Óå¶ Çòôò ÕÅÇò Ö¶åð ç¶ ôÅÔÕÅð»

ÇòÚ¯º ÇÂÕ ÔéÍÓÓ

é¯ìñ êzÅÂÆ÷ êzÅêå Õðé òÅñÆ Çîà êðñ

ì¼Õ é¶ ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÅ Á§×ð¶÷Æ

Áé°òÅç êó· Õ¶ ÁÅêä¶ ÇòÚÅð ÇÂ³Ü êz×à ÕÆå¶

Ôé: ÒÒÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì íÅò» å¶ ÇòÚÅð» çÅ

îÈñ ïîÅ ÔËÍ ÇÂà ÇòÚ îé°¼Ö çÆ ðÈÔ çÆ ÇÂÕ¼ñåÅ

çÅ À°Ã çÆÁ» è¹ð Á³çð çÆÁ» ñ¯ÚÅò» å¶ å»Ø»

çÅ, À°Ã çÆ ð¼ì ò¼ñ ÞÆäÆ ê¹ÕÅð çÅ À°Ã çÆ

êðîÅåîÅ éÅñ ÇÂÕùð Ô¯ä çÆ ñ×é Áå¶ í°¼Ö

çÅ êz×àÅòÅ ÔËÍ î˺ Ô¯ð èÅðÇîÕ ×z³æ òÆ êó·¶

Ôé êð î¶ð¶ Ççñ Áå¶ ÇçîÅ× Óå¶ Ü¯ ôÕåÆôÅñÆ

êzíÅò ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì é¶ êÅÇÂÁÅ ÔË, À°Ô

îËù ÇÕèð¶ Ô¯ð éÔƺ ÇîÇñÁÅÍ ÇÂà çÅ ÁÕÅð

íÅò¶º ìÔ°å ò¼âÅ ÔË êð ÇÂà ÇòÚ íÅò çÆ Â¶ÕåÅ

ÔË Áå¶ À°Ã çÆ ÇòôÅñåÅ çÆ èÅð ê˺çÆ ÔË Ü¯

ð¼ì ç¶ êÇò¼åð Á׳î 寺 Á׳î ÇÚ¼åð 寺 ñË Õ¶

îé°¼ÖÆ ÃðÆð çÆÁ» òÕåÆ ñ¯ó» å¾Õ Ãí Õ°Þ ù

ÁÅêä¶ ÕñÅò¶ ÇòÚ ñÂÆ ìËáÅ ÔËÍÓÓ ÃzÆ Çéðîñ Õ°îÅð ÜËé ÁÅÂÆ.¶.ÁËÃ. dzÜ

ÇñÖç¶ Ôé ÇÕ ÒÒÇÃ¼Ö èðî Ôð î½ÇñÕ èðî ò»×

ÇüèÅ Áå¶ êzÕÅô çÆ À°êÜ ÔËÍ À°Ô ÇÕö èðî

ê¹ÃåÕ Ü» ò¶ç Õå¶ì Óå¶ ÁÅèÅðå éÔƺ ÇÜò¶º

ÇÂÔ ÇÕö òÆ ÃæÅêå èðî çÆ À°êÜ

ÇñÖç¶ Ôé, ÒÒç¹éÆÁÅ ÇòÚ Ô¯ ×°÷ð¶ îÔÅé À°êç¶ôÕ» Áå¶ èðî óÚÅñÕ»

ÇòÚ¯º ìÔ°å ÃÅð¶ ÁÅêäÆ ðÚéÅ çÆ ÇÂÕ êÅñ òÆ

Çê¼Û¶ éÔƺ Û¼â Õ¶ ×Â¶Í ÁÃƺ À°é·» çÆ ÇüÇÖÁÅ

Áå¶ À°êç¶ô ù ùäÆ-ùäÅÂÆ ÜÅäÕÅðÆ ç¶

ÁÅèÅð Óå¶ Õ¶òñ ðòÅÇÂå» ðÅÔƺ ÔÆ ÜÅäç¶ Ô»Í

êð ÇÃ¼Ö ×°ðÈÁ» çÆÁ» ÇÕzå» ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì

ÇòÚ Ç³é-Çì³é ùð¼ÇÖÁå Ôé Áå¶ À°é·» çÆ

ÇüÇÖÁÅ Áå¶ À°êç¶ô À°é·» ðÅÔƺ ÁÃñ ðÈê ÇòÚ

êzÅêå ÔéÍ ÇÂà 寺 òè¶ð¶ ÇÕö Ô¯ð èðî Ü» ÇÂÃ

寺 òè¶ð¶ ÇòÁÅêÕ ÇÕö Ô¯ð éËÇåÕ ÇÃÃàî çÆ

ç¼Ã êÅÀ°äÆ î¹ôÇÕñ Ô¯ò¶×ÆÍÓÓ

âÅ. ÂÆôòðÆ êzÃÅç ÇñÖç¶ Ôé, ÒÒÃzÆ ×°ðÈ

×z³æ ÃÅÇÔì êÇÔñÅ èÅðÇîÕ ×z³æ ÔË ÇÜà ÇòÚ

ç¶ô, éÃñ» çÆÁ» ÃÅðÆÁ» Çò¼æ» î¶à Õ¶ ÇÔ³çÈ

î¹ÃñîÅé Áå¶ í×å» ç¶ êÇò¼åð ðÈÔÅéÆ ôìç»

ù ÇÂÕ¼åð ÕðÕ¶ ÇÂÕ ÃîÅé ÃÇåÕÅð Çç¼åÅ Ç×ÁÅ ÔËÍÓÓ

ÜéÅì ÇÂÖñÅÕ Ô°ÃËé ÇçÔñòÆ ÇñÖç¶ Ôé, ÒÒÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì Õ¶òñ ÇÃ¼Ö èðî çÅ ÔÆ ÇÂÕ ÃÇåÕÅðï¯× èðî ×z³æ éÔƺ; ÇÂÔ íÅðå çÅ ÔÆ

éÔƺ ìñÇÕ Ã³ÃÅð çÅ êzæî ÃËÕÈñð ×z³æ ÔËÍÓÓ

âÅÕàð ïÈÃë ÁìÅÃÆ é¶ ÇÕÔÅ, ÒÒÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì óÃÅð ç¶ ÃîÈÔ èðî» çÅ õ÷ÅéÅ ÔË, ×°ðìÅäÆ å» Ãî¹³çð ÔË ÇÜ¼æ¶ Ôð ÇÕö ÁÇíñÅÖÆ ù îéíÅÀ°ºç¶ ðåé, ÔÆð¶, ê³é¶, î¯åÆ, ÜòÅÔð Çîñ ÃÕç¶ ÔéÍÓÓ âÅ. ðÅèÅ ÇÕzôéé íÅðå ç¶ ðÅôàðêåÆ é¶ ÇÂ³Ü ÇÕÔÅ, ÒÒÁå°¼à í×åÆ ç¶ ÃÅÔîä¶ Ãî¹³çð», êÔÅó» ç¶ Ô¼ç-ì³é·¶ ܯ ÇÂÕ ç¶ô ù çÈܶ ç¶ô éÅñ¯º

ò¼Ö Õðç¶ Ôé, õåî Ô¯ ÜÅä׶ÍÓÓ êz¯øËÃð ÁÅðéñâ àÅÇÂéìÆ ÇñÖç¶ Ôé, ÒÒñ¯Õ» ç¶ ÁÅêÃ ç¶ ÇòÚÅð» å¶ ×¼ñìÅå ÇòÚ ÇÃ¼Ö èðî Áå¶ èðî ×z³æ ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ

ìÅÕÆ ç¹éÆÁÅ ù ÇÂÕ ÖÅà òâî¹¼ñÆ ÚÆ÷ í¶àÅ Õð¶×Å, ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂà çÅ õ÷ÅéÅ ÁÅåÇîÕ ô»åÆ çÅ Áî¹¼Õ Ã¯îÅ ÔËÍÓÓ Çîà âð¶ìÆ ëÆñâ çÅ ÕÇÔäÅ ÔË, ÒÒÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì çÆ ÇòÚÅðèÅðŠ寺 ÇÂÕ ×¼ñ ê¼ÕÆ åð·» Çüè Ô¯ Ü»çÆ ÔË ÇÕ ÇÃ¼Ö èðî ç¹éÆÁÅ ÇòÚ ÇÂÕ éò» å¶ ÇìñÕ°ñ ò¼ÖðÅ èðî ÔË ÇÜÔóÅ ê¼ÛîÆ îé°¼Ö» ç¶ Ã¹íÅÁ ç¶ Áé°ÕÈñ ÔË Ü¯ ÇÕ ÁîñÆ Ç÷³ç×Æ ÇòÚ¯º ýÖÆ åð·» òð寺 ÇòÚ ÇñÁÅÇÂÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ îé°¼ÖÆ ÜÆòé ù èðî 寺 ò¼è 寺 ò¼è ñÅí êÔ°³ÚÅÀ°ä ç¶ é°Õå¶ ê¼Ö¯º ç¶ÇÖÁÅ ÜÅò¶ å» ÇÂÔ èðî ÃÅð¶ óÃÅð ÇòÚ åÕðÆìé ÇÂÕ¯ ÇÂÕ ÁÇÜÔÅ À°µÚÅ èðî ÔËÍÓÓ

íÅðå ç¶ ÃÅìÕÅ ðÅôàðêåÆ ÜéÅì Áìç¹ñ ÕñÅî é¶ ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ ç¶ 400 ÃÅñŠóêÅçéÅ Ççòà Óå¶ ÇÕÔÅ, ÒÒÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÁÇÜÔÅ ×z³æ ÔË ÇÜà ÇòÚ ò¼Ö-ò¼Ö èðî» éÅñ Ãì³èå óå», í×å» çÆ ìÅäÆ ôÅîñ ÕðÕ¶ À°é·»

ù ÃÇåÕÅÇðÁÅ å¶ èðî Çéðê¼ÖåÅ, ìðÅìðÆ, íðÅåðÆ íÅò çÅ À°êç¶ô Çç¼åÅÍÓÓ

íÅðå ç¶ ÃÅìÕÅ êzèÅé î³åðÆ âÅ. îéî¯Ôé ÇÃ³Ø é¶ ÇÕÔÅ ÔË ÇÕ, ÒÒÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÇòÚ Çç¼å¶ ׶ À°êç¶ô» ù Ãî¹¼Ú¶ óÃÅð ÇòÚ êzÚÅðé Áå¶ Áîñ çÆ ñ¯ó ÔË å» ÇÕ ñóÅÂÆ-Þ×ó¶ õåî Ô¯ä å¶ Çòôò ÇòÚ ô»åÆ ÃæÅêå Ô¯ò¶ å¶

Ôð ÇÂÕ Á÷ÅçÆ çÅ ÁÅé§ç îÅä ÃÕ¶ÍÓÓ

ÁîðÆÕÅ ç¶ ÃÅìÕÅ ðÅôàðêåÆ ÜÅðÜ ì¹ô é¶ 400 ÃÅñŠóêÅçéÅ Ççòà Ãì³èÆ ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ îÔ¼ååÅ ÃîÞç¶ Ô¯Â¶ òÅ·Æà ÔÅÀ±Ã ÇòÖ¶

êz¯. ÔÇð§çð ÇÃ§Ø îÇÔìÈì

ÇÕö òÆ èðî ×z§æ é¶ ×¹ðÈ

×z§æ ÃÅÇÔì 寺 êÇÔñ» èð¹ò

åÅð¶ ò»× Áâ¯ñ éò¶ñÆ Çç¾Ö

èÅðé éÔƺ ÃÆ ÕÆåÆ, ÇÕªÇÕ

ÇÂé·» ô¯zîäÆ èðî ×z§æ» ç¶

çËòÆ ð¹åì¶ ÇòÚ ÕÂÆ æÅÂƺ

ÁðçÅà çÆ ×ÇÔð קíÆðåÅ

寺 ÀÈä¶ á§ã¶ çÃÅðÆ ÇÃè»å»

çÅ çõñ ÇÂé·» çÆ ìäåð

ÇòÚ ì¶åÅñ×Æ òÆ À¹åê¿é

Õð Çç§çÅ ÃÆÍ Õ¯ÂÆ Çéðñ¶ê

ùÇÔðçåÅ ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì

ÜÆ çÆ ÇÂñÅÔÆ Çç¾Ö ÇòÚ ¦î¶

ÇÂÇåÔÅÃÕ ÕÅñ, îé¹¾Ö çÆ

ÃçÅ åÅ÷Å Ú¶åéÅ, åÆìð þÚ

Áå¶ ÁÅÇç ÕÅñ 寺 ÃîÕÅñÆ

ÜÆòé å¾Õ çÆ ò§é-ùò§éåÅ

ÁËÃÆ Çé깧éåÅ ÃÇÔå Ãâ½ñçÆ

þ ÇÕ ÇÂÔ èðî ×z§æ (ÃzÆ ×¹ðÈ

×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ) Ãí ï¹¾×

Á§çð Áâ¯ñ ÇÃÖð èÅðé Õð

ñ˺çÅ þÍ ÇÂ§Þ çÈܶ èðî ×z§æ»

ç¶ î¹ÕÅìñ¶ ÇòÚ Áå¶ îÔ»

ÕÅñ ç¶ ÇåñÕç¶ ì¶òøÅ ð§×»

ÇòÚ ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ

çÆ Çòñ¾ÖäåÅ ÚÅð êÇÔ¬Á»

寺 ÃæÅÇêå Ô¹§çÆ þÍ

ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ ç¶ ÁÅ×îé

寺 êÇÔñ» òÆ Ü篺 îé¹¾Ö Á§åî Çéðîñ

ÁòÃæÅ ÇòÚ Ô¹§çÅ ÃÆ, Ü篺 À¹Ã çÆ ÃÈÖî

çñÆñ Áå¶ âȧض Áé¹íò Ç×ÁÅé çÆ ÇÂÕ

Çòô¶ô î§Ç÷ñ À¹å¶ Áí¶ç Ô¯ Ü»ç¶ Ãé, å»

À¹Ã ÁקîÆ ÇÛé À¹å¶ À¹Ô î¹¾Ö èðî ×z§æ»

ÇÜò¶º êÇÔñ¶ Çå§é ò¶ç», ç¯ò¶º ìÅÂÆìñ», À¹êÇéôç» Áå¶ Õ¹ðÅé îÜÆç ù ïÕÆéé

ñ¯óƺçÅ ÃÇåÕÅð Çç§çÅ ÃÆ, ÇÕªÇÕ ÇÂé·»

Á§çðñÆÁ» ìÔ¹å ÃÅðÆÁ» ÇÂñÅÔÆ ðî÷»

À¹Ã ù ïÚ, ÇÃçÕ Áå¶ ÃÕÈé ç¶ éò¶ºéò¶ñ¶ ðÅÔ» À¹å¶ ÇñÜ»çÆÁ» ÃéÍ íÅò¶º

ô¹¾è îÅéä ÇçzôàÆ ñÂÆ ÇÂÔ çËòÆ Áé¹íò

Áéî¯ñ Ãé, êð ÇÂé·» ÇòÚ¯º ÇÕö òÆ èðî

×z§æ é¶ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì 寺 êÇÔñ» èð¹ò

åÅð¶ ò»× Áâ¯ñ éò¶ñÆ Çç¾Ö èÅðé éÔƺ

ÃÆ ÕÆåÆ, ÇÕªÇÕ ÇÂé·» ô¯zîäÆ èðî ×z§æ»

ç¶ çËòÆ ð¹åì¶ ÇòÚ ÕÂÆ æÅÂƺ ÁðçÅÃ

çÆ ×ÇÔð קíÆðåŠ寺 ÀÈä¶ á§ã¶ çÃÅðÆ

ÇÃè»å» çÅ çõñ ÇÂé·» çÆ ìäåð ÇòÚ

ì¶åÅñ×Æ òÆ À¹åê¿é Õð Çç§çÅ ÃÆÍ Õ¯ÂÆ

Çéðñ¶ê ùÇÔðçåÅ ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì

ÜÆ çÆ ÇÂñÅÔÆ Çç¾Ö ÇòÚ ¦î¶ ÇÂÇåÔÅÃÕ

ÕÅñ, îé¹¾Ö çÆ ÃçÅ åÅ÷Å Ú¶åéÅ, åÆìð

Ã¾Ú Áå¶ ÁÅÇç ÕÅñ 寺 ÃîÕÅñÆ ÜÆòé

å¾Õ çÆ ò§é-ùò§éåÅ ÁËÃÆ Çé깧éåÅ

ÃÇÔå Ãâ½ñçÆ þ ÇÕ ÇÂÔ èðî ×z§æ (ÃzÆ

×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ) Ãí ï¹¾× Á§çð Áâ¯ñ

ÇÃÖð èÅðé Õð ñ˺çÅ þÍ

ÇÂ§Þ çÈܶ èðî ×z§æ» ç¶ î¹ÕÅìñ¶ ÇòÚ

Áå¶ îÔ» ÕÅñ ç¶ ÇåñÕç¶ ì¶òøÅ ð§×»

ÇòÚ ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ Çòñ¾ÖäåÅ

ÚÅð êÇÔ¬Á» 寺 ÃæÅÇêå Ô¹§çÆ þÍ

ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì

çÆ ÁðçÅà î½ÜÈç ÃÆ, êð À¹ç¯º å¾Õ Áקî

ÁׯÚð ÇåzÖÅ Áå¶ îé¹¾Ö çÆÁ» ñ¯ó»

ÇòÚÕÅð ÃÈÖî çå¹ñé Áå¶ î¹Õ§îñ ÁÅêÃÆ

ùðåÅñ Ô¯ºç ÇòÚ éÔƺ ÃÆ ÁÅÇÂÁÅÍ ê¾å

ûíä çÆ ÁÞ¹¾Ö Ççzó·åÅ (ܶ ÜÆòË êÇå

ñæÆ ÜÅǨ Ãí¹ ÔðÅî¹ Ü¶åÅ ÇÕÛ¹ ÖÅǨ)

Áå¶ Õç¶ Çë¾ÕÅ éÅ ì¯ñ ÃÕä òÅñÆ ÇîáÅà (éÅéÕ ÇëÕË ì¯ÇñÁË åé¹ îé¹ ÇëÕŠԯǨ) ×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì çÆÁ» ÇÂÔ ç¯ ÇÂñÅÔÆ ðî÷» ù ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ îÔ»ÁðçÅÃ é¶ ê¿çð» í×å» Áå¶ é½ò¶º ×¹ðÈ ÃÅÇÔì çÆ ìÅäÆ å¾Õ ÇÂà åð·» Ãî¯ÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ þ ÇÕ ÇÂé·» çËòÆ ÔÃåÆÁ» ç¶ Áקî ùÖé» Á§çð îÃéÈÂÆ ÜÅå-êÅå 寺 À¹Ú¶ð¶ îé¹¾ÖÆ Ô¯ºç ç¶ ÜñÅñ Áå¶ Ú¶åéÅ çÆ ô¹¾è î½ÇñÕ ÇîáÅÃ ç¶ éîÈé¶ îÔ» åÅñ çÅ ðÈê èÅð Õ¶ øËñç¶ ÔéÍ ÃzÆ ×¹ðÈ å¶× ìÔÅçð ÃÅÇÔì (íË ÕÅÔÈ ÕÀ¹ ç¶å éÇÔ éÇÔ íË îÅéå ÁÅé¨), ô¶Ö ëðÆç (ëðÆçÅ ìÅÇð êðÅÇÂÁË ìËÃäŠûÂÆ î¹ÞË é ç¶ÇÔ¨) í×å ÕìÆð Áå¶ í×å ðòÆçÅà ÜÆ çÆ Á×òÅÂÆ ÇòÚ Ãí í×å ÃòËîÅä çÆ ÇÃõð êËçÅ Õðç¶ Ôé Áå¶ Ççñ çÆ ÃçÆòÆ ÇîáÅà çÅ Áé¹íò ìõôç¶ ÔéÍ ÇÂÃ ç¶ éÅñ ÔÆ ÒÂ¶Õ éÈðÓ, ÒÇÂÕ ÇëÕÅ é ×ÅñÅÇÂÓ Áå¶ Òç¹ôîäÓ, ÒìËðÅÂÆÓ å¯º Çéðñ¶ê ÁòÃæÅ çÆ õÅñà (ÇéÔÕ¦Õ) ÇîáÅà ÕÅñ (Ãî») Áå¶ î½å/ÜÆòé çÆÁ» Ãí Õ¹§à» ÇòÚ ÇÂÕÃÅð æðÕçÆ þÍ ÁðçÅà çÆ Áé§å øðÅÖÇçñÆ çÅ ÇÂÔ ÚîåÕÅð ÇÂÕ å» ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ ù Ôî¶ôÅ Ö¶ó¶ ÇòÚ ðÇÔä òÅñÆ Çòñ¾ÖäåÅ êzçÅé ÕðçÅ þ, çÈÃð¶ ÇÂÔ ð¾ìÆ ÇîÔð (Õðî, éçð) çÅ Áêä¾å

íÇðÁÅ Áîð ÇÃçÕ À¹êÜŪçÅ þ : Ü×å¹ Ü¦çÅ ðÇÖ ñË ÁÅêäÆ ÇÕðêÅ èÅÇð¨ ÇÜå¹ ç¹ÁÅðË À¹ìðË ÇååË ñËÔ¹ À¹ìÅÇð¨ (Ãñ¯Õ î. 3, Á§× : 853)

ðÈê ÇòÚ îé¹¾Ö

çÈÃðÅ ÕÅðé ÇÂÃ ç¶ ôÕåÆôÅñÆ Ã§Õñê» Á§çð ÁËö ÇéðÇòØé ÇêÁÅð çÅ ÃîÅÇÂÁÅ Ô¯äÅ þ, ÇÜà çÅ ÃÅæ ÇÃ¾Ö éÅñ

ÃçÆòÆ ðÈê ÇòÚ è¹ð åÕ Çéí¶×ÅÍ èðåÆ

寺 çÈð Áקî å¾Õ êÔ¹§ÚçÅ ÇÂÔ ÇÂñÅÔÆ

ÇêÁÅð ê¿çð» í×å» éÅñ Ôð ê¾Ö 寺

ÇÂÕùð þÍ ÇÂ§Þ Ç×ÁÅé ÇèÁÅé ç¶ Áé¶Õ

òÅåÅòðä» éÅñ ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ

çÆ ÃÇÔÜ Ã»Þ À¹êÜçÆ þ, ÇÜé·» ðÅÔƺ

ÜÆòé ç¶ éò¶º 寺 éò¶º ÁÃîÅé ÇÂà ç¶

ÔîÃøð ìä¶ ðÇÔ§ç¶ ÔéÍ Üê¹ÜÆ ÃÅÇÔì

ÚÅð ï¹¾×» çÆ ÁÅðÜÅ Áå¶ é½ Ö¿â» çÆÁ»

ÃðçÅðÆÁ» ç¶ ÁðæÔÆä Ô¯ä çÆ ÇéðíËÁ

×ÅæÅ ÇìÁÅé ÕðçÅ þ, êð éÅñ ÔÆ À¹Ã

ÇòÚ ÒÁÅÖÇÔ î§×ÇÔ ç¶ÇÔ ç¶ÇÔ çÅÇå Õð¶

çÅåÅð¹ÓÓ çÅ ÇÃçÕ í¹§ÇÚÁÅ ÇÂÕðÅð òÆ

þ Áå¶ ÒùÇäÁËÓ Áå¶ Òî§é¶Ó çÆÁ» ÁæÅÔ

ìðÕå» ç¶ çð òÆ Ö¹¾ñ· ðÔ¶ ÔéÍ Ã¯ Üê¹ÜÆ

ÇòÚ î½å, Ú¶åéÅ çÆÁ» âȧØÅä», ïڻ ç¶

ÁðæÔÆä ÖñÅò» Áå¶ éÅÃåÕåÅ çÆÁ»

òÆðÅéÆÁ» ç¶ Áî¹¾Õ æñ» çÆ Á§åî ÇÂÕ¾ñ

ÇòÚ ì»Ô ëóé òÅñÆ Ã¹¾ÚÆ Çñò (éÅî)

çÅ Ç÷Õð Çéð§åð Ú¾ñçÅ þÍ ×¹ðÈ éÅéÕ

ÃÅÇÔì é¶ éÆÚ» (ì¶ÃÔÅð¶ ÇÂÕ¾ñ¶ éÅî

ê»èÆ) çÆ ì»Ô ëóé çÆ (Çåé Õ¶ çÇ×

ÃÅæ) ÇÜà êðìñ ðî÷ ù Üéî Çç¾åÅ,

À¹Ã çÅ èðòÅà չçðå (ÁÅÃÅ çÆ òÅð),

Ãî¹¾Ú¶ ìzÇÔî§â Áå¶ îÅéò-ùðå çÅ ÇÔ¾ÃÅ

þ :

ÜÔ îÔÅ íÇÂÁÅé çÈå Üî çñ˨

åÔ Õ¶òñ éÅî¹ Ã§Ç× å¶ðË

Úñ˨...1¨...2¨

(×À¹óÆ Ã¹ÖîéÆ î. 5, Á§× : 264)

×¹ðÈ ÃÅÇÔìÅé Áå¶ í×å ÇÂö ÃçÅ

Çò×ÅÃÆ éçð Ô¶á ÇòÚðç¶ Ôé :

åÈ éçðÆ Á§çÇð å¯ñÇÔ

å¯ñ¨...3¨...4¨30¨

(ÇÃðÆðÅ×¹ î. 1, Øð¹ 4, Á§× : 25)

åÆÃðÅ ÕÅðé ÇÂÔ þ ÇÕ ÇÂà çÆ

ÇÃðÜäÅ ÇÃ¾è¶ ×¹ðÈ-ðÈê (×¹ðÈ ÁðÜé

ÃÅÇÔì Áå¶ ×¹ðÈ ×¯Çì§ç ÇÃ§Ø ÜÆ) ðÅÔƺ

Ô¯ÂÆÍ ÇÂÔ êzÇÕÇðÁÅ ÁÇÜÔÅ ÇéðÇòØé

çËòÆ êzÕÅô ÃÆ ÇÜà ÇòÚÅð êð§êðÅ, ÇòÁÕåÆ Áå¶ ÕÅñ çÆ Çò¾æ ÇÕèð¶ òÆ

éÔƺ êÂÆÍ çÈܶ êÅö ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì

寺 êÈðìñ¶ Ãí ôz¯îäÆ èðî ×z§æ êð§êðÅò»

Áå¶ ïÅççÅôå» ÇòÚ¯º ÕôÆç¶ ×¶ ÃéÍ

ò¶ç Áå¶ À¹êÇéôç» À¹é·» ç¶ ðÚéÔÅð

ÇðôÆÁ» ç¶ çËòÆ ÁÅò¶ô çÅ ÇþèÅ êzÃÅðä

éÔƺ Ãé, Ãׯº ¦îÅ Ãî» ìÆåä Çê¾Û¯º

ÃîÈÇÔÕ Ú¶åéÅ ç¶ ¦ì¶ Ú½ó¶ êÅÃÅð» ÇòÚ¯º

ì¹èÆîÅé» é¶ ÇÂé·» ù åðåÆì Çç¾åÆÍ

Òê¹ðÅåé ìÅÂÆìñÓ Ø¾à¯-ؾà 38 çêÅçÕ»

çÆ ÇðäÆ þ, ÇÜé·» ÇòÚ ÁÇéôÇÚå ¦î¶

ÕÅñ ÇòÚ ëËñ¶ ÇÂÇåÔÅÃÕÅð, ÕòÆ

Áå¶ ÕÂÆ åð·» ç¶ ÇÃè»åÕÅð ôÅîñ

ÔéÍ îÅðÕà Áå¶ ëðËâÇðÕ Á˺ÇÜñ çÆ

êzîÅÇäÕ Ö¯Ü Áé¹ÃÅð éòƺ ìÅÂÆìñ çÆ

êzÇþè ÁÅÖðÆ ê¹ÃåÕ ÒêzÕÅôÓ (Revelation) Ô÷ðå ÂÆÃÅ ç¶ ÃÈñÆ Úó·é 寺 300

ÃÅñ Çê¾Û¯º ð¯îé ÃÅîðÅÜ çÆÁ» ÇÃÁÅÃÆ

ǾÛÅò» Áé¹ÃÅð Ô¯ºç ÇòÚ ÁÅÂÆÍ Õ¹ðÅé

îÜÆç ù Ô÷ðå î¹Ô§îç ç¶ ç¶Ô»å 寺 6@

ÃÅñ Çê¾Û¯º õñÆøÅ À¹ÃîÅé ç¶ ÃÇîÁ»

ÇòÚ î¯îé», ÁÅÇðø» Áå¶ î¹÷ÅÇÔç» çÆ

êÇò¾åð ïÅççÅôå Áé¹ÃÅð çêÅÇçå

ÕÆåÅ Ç×ÁÅÍ ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ

çêÅçéÅ çÅ ðÅÜ Ô¹ä¶ ÕÇæå ×z§æ» éÅñ¯º

òè¶ð¶ âȧØÅ Áå¶ êzîÅÇäÕ þÍ ÃzÆ ×¹ðÈ

ÁðÜé ç¶ò ÃÅÇÔì é¶ ×¹ðÈ éÅéÕ-Çñò

Áé¹ÃÅð ×¹ðÈ ÃÅÇÔìÅé Áå¶ í×å» çÆ

õÅñà ìÅäÆ ù ò¾Ö-ò¾Ö ïÇîÁ» 寺 ÇéÖÅð

Õ¶ êzæî ìÆó çÆ Ã§êÅçéÅ ÕÆåÆÍ Çëð ý

ÃÅñ ìÆåä À¹å¶ êÇò¾åð ìÆó» ç¶ ÃðÃÅ

ÇòÚ ð¹ó· ÜÅä Çê¾Û¯º çÃî ×¹ðÈ ÜÆ é¶

ÁÅêä¶ ÜÆòé ÇòÚ çÈÃðÆ Áå¶ Á§åî òÅð

åñò§âÆ ÃÅì¯ ÇòÖ¶, ÇÜò¶º êz¯. êÈðé ÇÃ§Ø é¶

Òçà ׹ðÈÓ (Ten Masters) ÇòÚ ÇÕÔÅ þ ÇÕ

×¹ðÈ å¶× ìÔÅçð ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ ìÅäÆ éÅñ

êzæî ìÆó ù ÁÅêä¶ ÃÅìå ÁÅò¶ô ðÅÔƺ

齺 îÔÆé¶, 齺 Ççé» ÇòÚ ÇÂÃ ç¶ Ô¹ä òÅñ¶

×¹ðÈ ðÈê ÇòÚ êz×à ÕÆåÅÍ ÇÂ§Þ ×¹ðÈ-Çñò

çÆ ÇþèÆ Û¯Ô ÇÂà ù çÈܶ èðî ×z§æ» éÅñ¯º

ò¾ÖÇðÁŪçÆ þÍ

ô¯zîäÆ èðî ×z§æ» ÇòÚ¯º ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ

ÃÅÇÔì ÜÆ ç¶ Áç¹¾åÆ Ô¯ä çÅ Ú½æÅ ÕÅðé ñ¾Ö» êËð¯ÕÅð» ñÂÆ ÇÂà çÆ ÃçÆòÆ ×¹ðÈðÈê çðÜÅ êzÅêå ÕðéÅ þÍ ÇÂà êzç×

ÇòÚ ÁÇÜÔ¶ Áîð çðܶ çÅ

ìäÅÇÂÁÅÍ ×¹ðÈ ðÈê ðÇÔìð» é¶ åðÕôÆñ

Áå¶ ÕðÅîÅåÆ Ü¯×ÆÁ», ìðÆÕ é÷ð òÅñ¶ ò¶ç»åÆÁ», ô¯zîäÆ ÇÔ§çÈ èðî-Õ¶ºçð» ç¶ ÁÅ×ÈÁ», ò§é-ùò§éÆÁ» òÜç-åð§×»

òÅñ¶ ÃÈøÆÁ», ÇÂÃñÅî ç¶ í×å» Áå¶ ÁÅÃåÕ-éÅÃåÕ î¾å» ç¶ ÇÚ§åÕ» éÅñ ç¯ ÃçÆÁ» å¾Õ ÁÅåîÕ Ã§êðÕ ÕÆå¶, çòÅç ðÚŶ Áå¶ À¹é·» éÅñ Áé¹íòÆ Ã»Þ» ç¶ ÁÅçÅé-êzçÅé ÕÆå¶Í ×¹ðÈ ÃÅÇÔìÅé ç¶ ò¾Ö-ò¾Ö èðî» éÅñ çêðÕ Áå¶ àÕðÅÀ¹ ÇòÚ¯º ÇéåÅð¶ ÁÅåîÕ Üñ½ ù ÇÂÇåÔÅÃÕ ÇçzôàÆ ê¾Ö¯º ìÅìð 寺 Á½ð§×÷¶ì (Áå¶ ìÔÅçðôÅÔ) å¾Õ ÇòôÅñ î¹öñ ð§× î§Ú ÇîÇñÁÅ, ÇÜà À¹å¶ î÷·ì» Áå¶ Çí§éÇí§é þÇíÁÅÚÅð» çÆÁ» ÖÈìÃÈðåÆÁ» Áå¶ ÕÇÔð éÅñ¯ éÅñ ÁÅêäÅ ÕÅðÜ Õðç¶ ÃéÍ íÅÂÆ é§ç ñÅñ ׯïÅ é¶ ÁÅêäÆÁ» ×÷ñ» Áå¶ Ü¯å Çì×Åà (øÅðÃÆ) ÇòÚ ç¹éÆÁÅ ç¶ ôÇÔéôÅÔ» çÆ ôÅé¯-ô½Õå, ð§×Æé îÅéÇÃÕåÅ Áå¶ ÞÈᶠÇÕìð ç¶ ÇÜé·» ÕÅÇò-Ççzôà»å» çÆ ÇÕå¶-ÇÕå¶ Ã§Õ¶åÕ êð íÅò êÈðå ê¶ôÕÅðÆ ÕÆåÆ þ, À¹Ã 寺 ÃîÕÅñÆ î¹öñ ìÅçôÅÔ» çÆ À¹Ã ÜÆòé ÇòèÆ Áå¶ îÅéÇÃÕåÅ ç¶ ÃÈÖî, ÃèÅðä çÃÅðÆ Áå¶ ÕðÈð ÇÂÕ¯ æ» Çîñç¶ ðÈê òÆ ìÅÔð éÔƺ Ôé, ÇÜé·» çÆ Çê¾á íÈîÆ ù î¹Õ§îñ ðÈê ÇòÚ ÃîÞ¶ Çìé» ×¹ðÈ ÃÅÇÔìÅé ç¶ îÅéò ÜÅåÆ éÅñ òøÅ êÅñç¶ ÁÇèÁÅåîÕ Ã§Øðô çÆ Á§Çåî ÇòÜË ù éÔƺ ÃîÇÞÁÅ ÜÅ ÃÕçÅÍ ÇÂ§Þ ÇÂÇåÔÅÃÕ/ÁÅåîÕ Ã§×î À¹å¶ ×¹ðÈÁîñ» çÅ ÇÂÕ îÔÅé Ççzô À¹êÇÜÁÅ, ÇÜà çÆ ×òÅÔÆ ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ ç¶ Ã§ï¹Õå ðÈê íÅò çËòÆ ôìç é¶ ñ×ÅåÅð Çç¾åÆÍ Ã¯ ÇÂà ç×ÆåÕ ÇÂÕùðåÅ òÅñÆ ðÔ¾ÃîÂÆ êzÇÕÇðÁÅ ÇòÚ¯º ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ é¶ ×¹ðÈ-ð¹åìÅ êzÅêå ÕÆåÅ, ÇÜÃ ç¶ éÅñ ×¹ðÈ ×¯Çì§ç ÇÃ§Ø ÜÆ çÆ ÁÃÆÃ, òðçÅé Áå¶ êzòÅé×Æ ÕòÆ àËׯð ç¶ Çòð¯è ç¶ ìÅòÜÈç ﹾׯ-ï¹¾× êÈðé ÇÃçÕ ÃÇÔå Úñç¶ ðÇÔä׶Í

ÃÆ

À¹êð¯Õå ò¶ðòÅ ÃÈðå ç¶ ðÅ÷çÅé» ù ÇÂÔ ç¾Ãä ñÂÆ ÕÅøÆ þ ÇÕ èðî ×z§æ» ç¶ ÁÃîÅé ÇòÚ ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ ÇÕª èð¹ò åÅð¶ òð×Æ Áâ¯ñ Çç¾Ö éÅñ ÇñôÕ ÇðÔÅ þÍ

ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ

ÃÅÇÔì ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ çÆ

ôõÃÆÁå ¶éÆ îÔÅé ÔË ÇÕ ÁÅê ÜÆ ç¶

Ãðì-×°ä òðéä ÕÆå¶ ÜÅä¶ Áóíò

íÅÂÆ Ü¯Ç׳çð ÇÃ³Ø ÜÆ åñòÅóÅ (×¹ðê¹ðòÅÃÆ)

ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ îÅé¯

ÇÂÕ î½ñÃðÆ çÅ Ãz¶ôà ð°¼Ö

Ôé, ÇÜà çÆÁ» ôÅÖ» ÇÖ¾ñð Õ¶

Ü×å ÇòÚ ðÃ-Çí³éÆ Ã¹×³èÆ

ÇÖñÅð ðÔÆÁ» ÔéÍ ÁÅê

ÜÆ îÅé¯ ÃÈðÜ ÔéÍ ÁÅê ÜÆ

çÆÁ» ÕÆðåÆ ðÈê ÇÕðé» ÃÅð¶

óÃÅð ÇòÚ êÃð Õ¶ ÜÆò» ù

ÚÅéäÅ ìõô ðÔÆÁ» ÔéÍ ÇÂÃ

À°êÕÅð òܯº êÈðì, ê¼Ûî,

À°µåð å¶ ç¼Öä ÚÔ°§ ÇçôÅò»

ÇòÚ ñ¯Õƺ ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅÃ

ÜÆ çÆ ÜË ÜË ÕÅð Õð ðÔ¶ ÔéÍ

ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ Ã¼Ú ù

ÇÔðç¶ ÇòÚ èÅðé Õðé òÅñ¶

ÃÈðî¶ ÔéÍ Çî¼á¶ å¶ ô»å ùíÅÀ°

ÕðÕ¶ ÁÅê ìñòÅé ÔéÍ ÁÅê

çÆÁ» ó×å» ì¶Á³å ÔéÍ ÁÅê

ÜÆ ×³íÆð îÇå ç¶ Ã¹ÁÅîÆ Ôé

å¶ ÇéðòËð ÔðÆ ÇòÚ Ôðçî

ÇñòñÆé ðÇÔä òÅñ¶ ÇéðòËð

ÃÇå×°ðÈ ÜÆ ÔéÍ ÁÅê ÜÆ çÅ

èÆðÜ-ðÈê Þ³âÅ, è¹ð çð×ÅÔÆ

Ô°Õî ÁèÆé ìËÕ°³á ç¶ ê¹ñ Óå¶

ìÇäÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ

ÔéÍ

ê³ÜÅì ç¶ í¼à, ܯ ÜÅÇå ç¶ ÃÅðùå

ìzÅÔîä Ãé, å¶ ìó¶ ÇòçòÅé å¶

ÁÇèÁÅåîÕ Ö¯ÜÆ Ãé, Çëðç¶ ã±³âç¶

×°ðÈ çðìÅð ÔÅ÷ð Ô¯Â¶Í ×°ðÈ ç𯺠װð

çÆÇÖÁå Ô¯ Õ¶ ôìç çÆ ØÅñ-ÕîÅÂÆ

ÕÆåÆ å¶ ×°ðÈ ÇîÔð ÃçÕÅ êzòÅé Úó·¶Í

À°é·» çÆ ìÅäÆ ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò

ÜÆ é¶ ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÇòÚ çðÜ

ÕÆåÆÍ

í¼à» é¶ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ å¯º

ñË Õ¶ ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ å¾Õ ê³Ü»

ÔÆ ÃÇå×°ð» çÆ ÕÆðåÆ ÕÆåÆÍ À°é·»

òñ¯º ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ çÆ ÕÆåÆ

×ÂÆ À°ÃåÇå ç¶ ÁÅèÅð Óå¶ ÃÇå×°ðÈ

ÁîðçÅà ÜÆ çÅ ôìçÆ-ÇÚ¾åð êÅáÕ»

çÆ Ã¶òÅ ÇòÚ ê¶ô ÔË : ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ îÅé¯ ÇÂÕ

î½ñÃðÆ çÅ Ãz¶ôà ð°¼Ö Ôé, ÇÜà çÆÁ»

ôÅÖ» ÇÖ¾ñð Õ¶ Ü×å ÇòÚ ðÃ-Çí³éÆ

ù׳èÆ ÇÖñÅð ðÔÆÁ» ÔéÍ ÁÅê ÜÆ

îÅé¯ ÃÈðÜ ÔéÍ ÁÅê ÜÆ çÆÁ» ÕÆðåÆ

ðÈê ÇÕðé» ÃÅð¶ óÃÅð ÇòÚ êÃð Õ¶

ÜÆò» ù ÚÅéäÅ ìõô ðÔÆÁ» ÔéÍ

ÇÂà À°êÕÅð òܯº êÈðì, ê¼Ûî, À°µåð

å¶ ç¼Öä ÚÔ°§ ÇçôÅò» ÇòÚ ñ¯Õƺ ÃzÆ

×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ çÆ ÜË ÜË ÕÅð Õð ðÔ¶

ÔéÍ (1)

ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ Ã¼Ú ù ÇÔðç¶

ÇòÚ èÅðé Õðé òÅñ¶ ÃÈðî¶ ÔéÍ Çî¼á¶

å¶ ô»å ùíÅÀ° ÕðÕ¶ ÁÅê ìñòÅé ÔéÍ

ÁÅê çÆÁ» ó×å» ì¶Á³å ÔéÍ ÁÅê ÜÆ

׳íÆð îÇå ç¶ Ã¹ÁÅîÆ Ôé å¶ ÇéðòËð

ÔðÆ ÇòÚ Ôðçî ÇñòñÆé

ÇòÚ êçî ÔË, ÇüèÆ ÁÅê ÜÆ ç¶ çðôéêðÃé ñÂÆ ÃçÅ Ãéî¹Ö Öó·Æ ÔËÍ Ö¼ì¶

Ô¼æ ÇòÚ Çð¼èÆ ò¾ÃçÆ ÔË, ܯ Çå³é» ÔÆ

ñ¯Õ» ç¶ îé» ù î¯Ôä òÅñÆ ÔËÍ

ÁÅê ç¶ ÇÔðç¶ ÇòÚ ÁÕ¼æ ÔðÆ çÅ ÇéòÅà ÔË å¶ ÔðÆ ç¶ ÇêÁÅð ÇòÚ ð¾å¶ ԯ¶ ÁÅê î¹ÖÅð-Çì³ç 寺 êzí± í×åÆ

À°ÚÅð ðÔ¶ ÔéÍ ÁÅê ÜÆ ç¶ îÃåÕ Óå¶

üڶ êzí± çÆ Ã¼ÚÆ ìÖÇôô çÅ éÆôÅé ô¯í

ÇðÔÅ ÔËÍ ÁÅê ÜÆ ç¶ çÆçÅð ÕÆÇåÁ»

Ãðì îé¯-ÕÅîéÅò» þ¹å¶ ÔÆ êÈðÆÁ» Ô¯ Ü»çÆÁ» ÔéÍ (9)

êËð À°Ô ÃÕÅðæ¶ Ôé ܯ ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ ç¶ ðÅÔ Óå¶ å°ðç¶ ÔéÍ

Ô¼æ À°Ô Ãøñ¶ Ôé ܯ ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅÃ

ÜÆ ç¶ Úðé» Óå¶ ñ¾×ç¶ ÔéÍ ÜÆí À°Ô

ÃÕÅðæÆ ÔË Ü¯ ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ çÆ

ÇÃøÇå ÃñÅÇÔ ÕðçÆ ÔËÍ é¶åð À°Ô

Ãøñ¶ Ôé ܯ ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ ç¶

çðôé êðÃç¶ ÔéÍ Õ³é À°ÔÆ Ãøñ¶ Ôé

ÇÜé·» ç¹ÁÅðÅ ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ çÅ

Üà ùÇäÁÅ ÜÅò¶Í À°Ô ÇÔðçÅ î¹ìÅðÕ

ÔË ÇÜà ÇÔðç¶ ÇòÚ Ü×å çÅ ÇêÁÅðÅ

ÇêåÅ ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ ò¾ÃçÅ ÔËÍ

ÇÃð À°ÔÆ Ãøñ ÔË Ü¯ ÇÃð ÃçÅ ÃzÆ ×°ðÈ

ÁîðçÅà ÜÆ Á¾×¶ éîÃÕÅð ÕðçÅ ÔËÍ

ÜÅñê í¾à êÈð¶ åÅä éÅñ ÇÂÔ Ã¼ÚÅÂÆ

òðéä ÕðçÅ ÔËÍ (1¨10)

ÇÜé·» îé°¾Ö» Óå¶ ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅÃ

ÜÆ êzóé Ô¯ ÜÅä À°Ô îé°¼Ö ÇÕö ç¶

î¹æÅÜ éÔƺ Ô°³ç¶ Ãׯº çÅå¶ ìä Ü»ç¶

Ôé, À°Ô ×ñÆÇÚÁ» Óå¶ ìËá Õ¶ ðÅÜ

Õðç¶ Ôé å¶ ôÕåÆ å¶ Ãîð¼æÅ ç¶ Ã¹ÁÅîÆ Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ À°Ô îé°¼Ö Ã³ÃÅð

ÇòÚ ÃçŠùÖÆ ðÇÔ³ç¶ Ôé å¶ òËðÆÁ»

ÇòÚ ÇéðíË Ô¯ Õ¶ ÇòÚðç¶ ÔéÍ ÁÇÜÔÅ

êzåÅê ÔË ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ çÆ

êzóéåÅ çÅÍ (2¨11)

Ô¶ ÃÇå×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ! å°Ã» ÇÂÕ

ÔËÍ (7)

ìÇäÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ

ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ ç¶ Ã¼Ü¶ Ô¼æ

ÁÕÅñ ê¹ðÖ ù êÇó·ÁÅ ÔË, ÇÂÕ ù ÔÆ

êÛÅÇäÁÅ ÔË Áå¶ îé ÇòÚ À°Ã ÇÂÕ

ù ÔÆ ÇàÕÅÇÂÁÅ ÔËÍ ÁÅê ÜÆ ç¶ éËä»

ÇòÚ, ìÚé» ÇòÚ å¶ ÁÅê ÜÆ çÆ ðÃéÅ

À°µå¶ ÇÂÕ ÁÕÅñ ê¹ðÖ ÔÆ ÁÕÅñ ê¹ðÖ

ÔËÍ çÈܶ-êé ù ÁÅê ÜÆ é¶ ÇÔðç¶ ÇòÚ

æ» éÔƺ Çç¼åÆÍ Ô¶ ÃÇå×°ðÈ ÁîðçÅÃ

ÜÆ! ÁÅê ÜÆ Ã½ºç¶ ԯ¶ å¶ ÜÅ×ç¶ Ô¯Â¶,

ÇÂÕ ÁÕÅñ ê¹ðÖ ÇòÚ ÔÆ ñÆé ðÇÔ³ç¶

Ô¯Í å°Ãƺ À°Ã Áç¹¼åÆ ÁÕÅñ ê¹ðÖ ù ÔÆ

î³éç¶ å¶ òÇÖÁÅéç¶ Ô¯ å¶ ÃçÅ À°Ã çÆ

ÔÆ ÜÅÚéÅ Õðç¶ Ô¯ ܯ ÇÂÕ å¯º ÇòÃÇåzå

Ô¯ Õ¶ ñ¾Ö» ÇòÚ ÔÆ ÔñÈñ Ô¯ÇÂÁÅ ÇêÁÅ

ÔË å¶ ñ¾Ö» (ÜÆò») çÆ ÃîÞ å¯º òÆ êð¶

ÔËÍ (3¨12)

ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ ÁÕÅñ ê¹ðÖ

ç¶ ÇêÁÅð¶ í×å Ôé, ÇÜÃ ç¶ çÆçÅð

êðÇÃÁ» îé¾°Ö ÜÆòé-î¹Õå ÁòÃæÅ

ù êzÅêå Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅÃ

ÜÆ ç¶ çÆçÅð êðÃä ï¯× Ôé, ÇÜé·»

ñÂÆ Çþè ÃÅÇèÕ åðÃç¶ ÔéÍ ÁÅê ÜÆ

ç¶ çðôé êðÇÃÁ» ÇêzæòÆ ç¶ êÅê Çîà

Ü»ç¶ Ôé, ùðåÆ êzí± ÇòÚ Ü°ó Ü»çÆ

ÔË å¶ îé çÆ íàÕäÅ î¹¾Õ Ü»çÆ ÔËÍ

Áà¾ñ êzí± Çîñ ê˺çÅ ÔË å¶ Üéî îðé

ç¶ ×¶ó î¹¼Õ Ü»ç¶ ÔéÍ ÇÂÕ êzí± çÆ

êÛÅä Ô¯ ÁÅÀ°ºçÆ ÔË å¶ çÈÜÅ íÅÀ° Çîà

Ü»çÅ ÔËÍ Â¶é¶ êçÅðæ ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅÃ

ÜÆ ç¶ çÆçÅð êðÇÃÁ» êzÅêå Ô°³ç¶ ÔéÍ

(5¨14) -ÜÅñê ÜÆ ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ À°Ã éÅðÅÇÂä

êzí± çÅ ÃðÈê ÔË ÇÜÔóÅ ÁÅêäÆ Ã¾åÅ

ç¹ÁÅðÅ Ü×å ÇòÚ êðÇòðå ÔËÍ

Çéð³ÕÅð é¶ ÁÕÅð ðÈê Ô¯ Õ¶ Ü×å ÇòÚ (×°ðÈ ÁîðçÅà ðÈêÆ) ܯÇå êz×àÅÂÆ

ÔË å¶ ÇÂà ܯÇå çÆò¶ ðÅÔƺ ôìç ù

À°ÜÅ×ð ÕÆåÅ ÔËÍ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò

ÜÆ çÆ Õ°ñ ÇòÚ ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅÃ

ÜÆ çÅ Çéðîñ ÁòåÅð Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ (2¨16)

í¾ÇñÁ» çÆ Õ°ñ ç¶ ôz¯îäÆ, ÃzÆ å¶Ü

íÅé ÜÆ ç¶ é½ÇéÔÅñ ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅÃ

ÜÆ é¶ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ çÆ æÅêäÅ

ç¹ÁÅðÅ ÁÅùðÆ Ã³êçÅ À°å¶ ÇòÜË êzÅêå

ÕÆåÆ ÔËÍ ÇÂà èðî-ï°¼è ñÂÆ ÁÅê ÜÆ

é¶ ÃîÅèÆ ðÈê óܯÁ êÇÔéÆ, Ç×ÁÅé-

دó¶ Óå¶ ÁÅÃä ÜîÅÇÂÁÅ, èðî-èé°Ö

Ô¼æ» ÇòÚ ëó Õ¶ í×å» òÅñ¶ ÃÆñ

ùíÅÁ ðÈê åÆð» çÆ òð寺 ÕÆåÆÍ

ÇòÚ À°Ã ÇÂÕ ù

ÔÆ ÇàÕÅÇÂÁÅ ÔËÍ ÁÅê ÜÆ

ç¶ éËä» ÇòÚ, ìÚé» ÇòÚ å¶

ÁÅê ÜÆ çÆ ðÃéÅ À°µå¶ ÇÂÕ

ÁÕÅñ ê¹ðÖ ÔÆ ÁÕÅñ ê¹ðÖ

ÔËÍ çÈܶ-êé ù ÁÅê ÜÆ é¶

ÇÔðç¶ ÇòÚ æ» éÔƺ Çç¼åÆÍ

Ô¶ ÃÇå×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ!

ÁÅê ÜÆ Ã½ºç¶ ԯ¶ å¶ ÜÅ×ç¶

ԯ¶, ÇÂÕ ÁÕÅñ ê¹ðÖ ÇòÚ

ÔÆ ñÆé ðÇÔ³ç¶ Ô¯Í å°Ãƺ À°Ã

Áç¹¼åÆ ÁÕÅñ ê¹ðÖ ù ÔÆ

î³éç¶ å¶ òÇÖÁÅéç¶ Ô¯ å¶ ÃçÅ

À°Ã çÆ ÔÆ ÜÅÚéÅ Õðç¶ Ô¯ ܯ

ÇÂÕ å¯º ÇòÃÇåzå Ô¯ Õ¶ ñ¾Ö»

ÇòÚ ÔÆ ÔñÈñ Ô¯ÇÂÁÅ ÇêÁÅ ÔË

å¶ ñ¾Ö» (ÜÆò») çÆ ÃîÞ å¯º òÆ

êð¶ ÔËÍ ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ

ÁÕÅñ ê¹ðÖ ç¶ ÇêÁÅð¶ í×å

Ôé, ÇÜÃ ç¶ çÆçÅð êðÇÃÁ»

îé¾°Ö ÜÆòé-î¹Õå ÁòÃæÅ ù

êzÅêå Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ

ÇéðíË êzí± çÅ íÀ° èÅðé ÕÆÇåÁ»ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ ÇéðíÀ° Ô¯ ׶ ÔéÍ ÁÅê ÜÆ é¶ Áà¾ñ ÔðÆ ù îé ÇòÚ Ççzó· ÕðÕ¶ ÇàÕÅÁ ÇñÁÅ ÔËÍ ×°ðôìç ç¹ÁÅðŠùðåÆ ÇòÚ é¶ÜÅ ×¾ÇâÁÅ

ÔËÍ ÁÅê ÜÆ é¶ ÕÅî, Õz¯è, ñ¯í, î¯Ô Áå¶ Ô³ÕÅð ÁÅÇç ê³Ü» òËðÆÁ» çÅ êÈðé å½ð Óå¶ éÅà Õð Çç¾åÅ ÔËÍ (1¨21) - Ãñ ÜÆ ì¾çñ çÆÁ» ìȳç», èðåÆ çÆ ìéÃêåÆ, ìóå ð°¾å ç¶ ë¹¼ñ, ÃÈðÜ çÆÁ» ÇÕðé», Ãî¹³çð çÆ â±³ØÅÂÆ,

׳×Å çÆÁ» ñÇÔð», ÇÂé·» ÃÅÇðÁ» çÆ

Ç×äåÆ éÔƺ Ô¯ ÃÕçÆ, Á³å éÔƺ êË

ÃÕçÅÍ Ç×ÁÅé, ÇèÁÅé çÆ ìðÕå

éÅñ À°êð¯Õå êçÅðæ» çÆ Ç×äåÆ

íÅò¶º óíò Ô¯ ÃÕ¶, êð Ô¶ ÃzÆ ×°ðÈ

ÁîðçÅà ÜÆ! ÁÅê ÜÆ ç¶ ×°ä òðéä

ÕÆå¶ ÜÅä 寺 ìÅÔð ÔéÍ ÁÅê ÜÆ çÆ

ïíÅ çÆ Ô¯ð ÇîÃÅñ éÔÆºÍ (1¨22) - íñ ÜÆ

×°ðî¹ÇÖ ì¹ã¶ Õç¶ éÅÔÆ

ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ çÅ ÃðÆð íÅò¶º

ÕÅøÆ Çìðè Ô¯ Ç×ÁÅ ÃÆ Áå¶ ÁÅê ÜÆ

çÆ Ã§ÃÅðÆ À°îð ñ×í× êÚ»éò¶º ÃÅñ»

çÆ Ô¯ Ú¹¼ÕÆ ÃÆ, êð Á³çð ôìç-ܯÇå

ñà-ñà Ü× ðÔÆ ÃÆ å¶ ÇÂà çÆ ìðÕå

ç¹ÁÅðÅ ÁÅê ÜÆ çÆ Ã¹ðåÆ ÁÅåî-ð³×»

ç¶ Úó·Å ÇòÚ éòñ-éò¶ñ ÃÆÍ

Üì ÕÆ À°êÜÆ åì ÕÆ åËÃÆ ð³×°ñ íÂÆ

îÇé íÅÂƨ5¨ (¨8¨1¨)

(ðÅ×° ÃÅð× ÁÃàêçÆÁÅ îÔñÅ 1 Øð° 1, Á§Õ : 1232)

éÅî ð¾åÆ Ã¹ðåÆ À°µå¶ ì¹ã¶ê¶ çÅ ÕåÅÂÆ ÁÃð éÔƺ Ô°³çÅÍ éÅî ÇòÚ ñÆé ð¼Öä éÅñ ùðåÆ ÃçÅ Ö¶ó¶ å¶ Çò×Åà ÇòÚ ðÇÔ³çÆ ÔËÍ êz¶î çÆ ñ×é

ÃçÕÅ îé°¼Ö ÃçÅ À°åôÅÔ À°îÅÔ ÇòÚ

ðÇÔ³çÅ ÔË Áå¶ ÃçÅ Úó·çÆ ÕñÅ ÇòÚ

ååêð ÇòÚðçÅ ÔËÍ íÅò¶º ÃðÆð ì¹¼ãÅ Ô¯ Õ¶ ÜðÜðÅ ÔÆ ÇÕÀ°º éÅ Ô¯ ÜÅò¶, êz¶î-ñ×é å¶ À°åôÅÔ À°îÅÔ ÇòÚ

ØÅà éÔƺ òÅêðçÆÍ

ÕÔÅ íÇÂú ÜÀ° åé° íÇÂú ÇÛé° ÇÛé°¨

êz¶î¹ ÜÅÇ åÀ° âðêË å¶ð¯ Üé°¨1¨

(¨3¨4¨)

(ÁÅÃÅ ðÇòçÅà ÜÆ, Á§Õ : 486)

ìñòÅé ùðåÆ ç¶ ÇÃð ÃçÕ¶ ÔÆ

72 ÃÅñ çÆ Ã§ÃÅðÆ À°îð ÇòÚ ÃzÆ ×°ðÈ

ÁîðçÅà ÜÆ é¶ ÁÅêä¶ ÇÂôà ÃzÆ ×°ðÈ

Á³×ç ç¶ò ÜÆ ç¶ çðìÅð ÇòÚ ÇçéðÅå ÇÂÕ ÕðÕ¶ ÁÇå ÕðóÆ ØÅñäÅ

ØÅñÆÍ Ã³ÃÅð ù ÇÂÔ øñÃøÅ Ççzó· ÕðòÅÇÂÁÅ

×°ðî¹ÇÖ ì¹ã¶ Õç¶ éÅÔÆ ÇÜé©Å Á³åÇð

ùðÇå Ç×ÁÅé°¨

ÃçÅ ÃçÅ ÔÇð ×°ä ðòÇÔ Á³åÇð ÃÔÜ

ÇèÁÅé°¨

úÇ ÃçÅ Áé§Çç Çìì¶Õ ðÔÇÔ ç¹ÇÖ Ã¹ÇÖ

Â¶Õ ÃîÅÇé¨

ÇåéÅ éçðÆ ÇÂÕ¯ ÁÅÇÂÁÅ Ãí° ÁÅåî

ðÅî¹ êÛÅé°¨44¨ (¨67¨)

(Ãñ¯Õ î. 3, Á§Õ : 1418)

ÇÂÔ ÇÂÕ ðԼà ÔË ÇÜà ù îÅçÅêzÃå îé°¼Ö ÇìñÕ°ñ éÔƺ ÃîÞ ÃÕç¶Í

À°é·» ç¶ íÅä¶ ÃðÆð ÔÆ Ãí Õ°Þ Ô°³çÅ ÔË

å¶ À°Ô ÃçÅ ç¶Ô-ÁÇèÁÅà ÇòÚ À°ñÞ¶

ðÇÔ³ç¶ ÔéÍ

×°ð¹ ÜÅÇ ÔÇð êzí êÅÇà ÜÆÀ°

ÃÇå×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ é¶ ÇÂÔ ç¶Ö

Õ¶, ÇÕ ÁÕÅñ ê¹ðÖ òÅÇÔ×°ðÈ òñ¯º

ÃçÆòÆ ÇîñÅê çŠüçÅ ÁÅ Ç×ÁÅ ÔË

å¶ ê³Ü í±åÕ ÃðÆð ù Û¼â Õ¶ ÁÅêäÆ

ܯÇå ù êðî ܯÇå ÇòÚ ñÆé Õðé çÅ

ùíÅ×Å ÁòÃð ÁÅ Ü°ÇóÁÅ ÔË, ÁÅêä¶

ÇÃ¼Ö êÇðòÅð ù ì¹ñÅòÅ í¶ÇÜÁÅ Áå¶

ÁÅêä¶ Ã¾ÚÖ³â ÇêÁÅé¶ çŠùé¶ÔÅ

ùäÅÇÂÁÅÍ ÃÅð¶ Ãé¶ÔÆÁ» ÇòÚ ÇÂÃ

éÅñ ô½Õ çÆ ñÇÔð ç½ó ÜÅäÆ Ã¹íÅòÕ

×¼ñ ÃÆÍ ÃÇå×°ð» é¶ Çüֻ ÇòÚ ÇÂÃ

ÃÈÚéÅ éÅñ ô¯Õ òÅêð ÜÅäÅ Áé°íò

ÕðÕ¶ À°é·» ù ÇÂà Ãì³èÆ ×°ðîÇå-

À°êç¶ô ÕÆåÅ, ܯ ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì

ÇòÚ ÒÃçÓ ç¶ ÇÃðñ¶Ö æ¼ñ¶ ìÅìŠù³çð

ÜÆ ç¶ éÅî Ô¶á ðÅîÕñÆ ðÅ× ÇòÚ

Á³ÇÕå ÔËÍ ÇÂà çÅ ÃÅð³ô ÇÂà êzÕÅð

ÔË :

1. ÃÇå×°ðÈ ù ÁÅêä¶ îÅñÕ ÁÕÅñ

ê¹ðÖ òñ¯º ÃçÆòÆ ÇîñÅê çŠüçÅ ÁÅ

Ç×ÁÅ ÔËÍ ÁÕÅñ ê¹ðÖ çÅ ÇÂÔ íÅäÅ

×°ðÈ ù ÇêÁÅðÅ ñ¼×Å ÔËÍ ÁÕÅñ ê¹ðÖ ù

úÔÆ ÇòÁÕåÆ ÇêÁÅðÅ ñ¾×çÅ ÔË ÇÜÃ

ù À°Ã çÅ íÅäÅ Ú³×Å ñ¾×¶Í

2. ÁÕÅñ ê¹ðÖ éÅñ ÃçÆòÆ ÇîñÅê

ôìç ç¹ÁÅðÅ Ô°³çÅ ÔË, ÇÂà ñÂÆ ÃzÆ ×°ðÈ

ÁîðçÅà ÜÆ ôìç ÇòÚ ÃîÅ ðÔ¶ ÔéÍ

3. ôìç çÅ ÃçÆòÆ ÇîñÅê ÔÆ

êðî êçòÆ çÆ êzÅêåÆ ÔË, ܯ ÃzÆ ×°ðÈ

ÁîðçÅà ÜÆ ù ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò

ÃÇå×°ðÈ ÁîðçÅÃ

×°ðîÇå ÔËÍ Ô¯ð ÇÕö ê¹ðÅä ÁÅÇç êó·é

çÆ ñ¯ó éÔÆºÍ ÃÅè ó×å ÔðÆ çÅ êÅòé

Ãð¯òð ÔË ÇÜà ÇòÚ ÇéòÅà ð¼Öä éÅñ

îé°¼Ö êÇò¼åð Ô¯ Ü»çÅ ÔË å¶ À°Ã ç¶ Á³çð

Õ¶ ÁÅêäÆ Ü¯Çå ù

êðî ܯÇå ÇòÚ ñÆé Õðé çÅ

ùíÅ×Å ÁòÃð ÁÅ Ü°ÇóÁÅ ÔË, ÁÅêä¶ ÇÃ¼Ö êÇðòÅð ù ì¹ñÅòÅ

í¶ÇÜÁÅ Áå¶ ÁÅêä¶ Ã¾ÚÖ³â

ÇêÁÅé¶ çŠùé¶ÔŠùäÅÇÂÁÅÍ

ÃÅð¶ Ãé¶ÔÆÁ» ÇòÚ ÇÂà éÅñ

ô½Õ çÆ ñÇÔð ç½ó ÜÅäÆ Ã¹íÅòÕ

Ç×ÁÅé çÅ êzÕÅô Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ À°Ã ñÂÆ çÆòÅ ÕðéÅ, Çê³â íðÅÀ°ä¶, ÇÕÇðÁÅ ÕðéÆ, ë¹¼ñ êzòÅÔ°ä¶ ÁÅÇç ðÃî» ø÷Èñ

Ô°³çÆÁ» ÔéÍ Ã¯ ÃÅè ó×å ÇòÚ ÇÂÕÅ×ð îé éÅñ éÅî ÇÃîðé ç¹ÁÅðÅ, ÕÆðåé ç¹ÁÅðÅ, ÔðÆ çÆ ÇêÁÅð éÅñ ÇÃëÇå ÃÅñÅÇÔ ÕðéÆ îÅé¯ ÇÂÕ Ã¹³çð ììÅä ÔË, ܯ ×°ðÈ ç¶ îé ù íÅÀ°ºçÅ ÔËÍ

ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ é¶ Ãðì¼å ó×å êzåÆ ìÚé ÕÆåÅ ÇÕ À°é·» çÆ æÅò¶º Ô°ä

ÃzÆ ðÅîçÅà ÜÆ (íÅÂÆ Ü¶áÅ ÜÆ) ó×å»

çÆ Á×òÅÂÆ Õðé׶ å¶ ÒÒêÅðìzÔî

çÅ ê³æ ÕðéU çÆ è¹ð¯º ýºêÆ Ç÷³î¶òÅðÆ ÇéíÅÀ°ä×¶Í ÁÅêäÆ î½ÜÈç×Æ ÇòÚ ÃzÆ

ðÅîçÅà ÜÆ ù ×°ð×¾çÆ Óå¶ ÇìðÅÜîÅé

ÕÆåÅ å¶ ÁÅê À°é·» çÆ êðÕðîÅ ÕðÕ¶ î¼æÅ à¶ÇÕÁÅÍ ÇÂà 寺 î×𯺠ÃÅðÆ Ã³×å é¶ À°á Õ¶ ÃzÆ ×°ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ Á¾×¶ î¼æÅ

ÜÆ, ÃzÆ ×°ðÈ Á³×ç ç¶ò ÜÆ çÆ ÇÕðêÅ ç¹ÁÅðÅ Çîñ ðÔÆ ÔËÍ

4. î¶ð¶ ÃðÆð Û¼âä Ã Áå¶

ÇÂà 寺 î×𯺠ð°çé éÔƺ ÕðéÅÍ Ü¯

ÁÇÜÔÅ Õð¶×Å À°Ô î¶ðÅ ÇêÁÅðÅ éÔƺ, ÇÕÀ°ºÇÕ ê³Ü í±åÕÆ ÃðÆð å» Ôð¶Õ é¶

ÔÆ Û¼âäÅ ÔËÍ ÇÂÔ Ãî» ÃÇå×°ðÈ ÃzÆ

×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ ñÂÆ Ö¹ôÆ çÅ î½ÕÅ

ÔË, ÇÕÀ°ºÇÕ òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ À°é·» ù ÁÅêä¶

×ñ ÇòÚ ÇîñÅ Õ¶ ÃçÆòÆ ÇîñÅê ìõôä

ñ¾×¶ ÔéÍ Ã¯ ÃÇå×°ðÈ ñÂÆ ÇÂÔ ØóÆ

ÇòÛ¯ó¶ çÆ éÔƺ, ÇîñÅê çÆ ÔË Áå¶ ÇÂà åð·» ÇÂÔ õ°ôÆ çÅ ÁòÃð ÔËÍ Ã¯ ×°ðÈ Õ¶ Çüֻ, ê¹¼åð» ù òÆ ÇÂà Ã Ö¹ô Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ 5. î¶ð¶ ÃðÆð Û¼âä Çê¾Û¯º ×°ðìÅäÆ

çÅ ÇéðìÅä ÕÆðåé ÕðéÅÍ Õ¶Ã¯ ׯêÅñ (òÅÇÔ×°ðÈ) ç¶ ê³Çâå» (×°ðÇþֻ) ù üçÅ

ç¶äÅ ÇÕ À°Ô ÔÇð ÔÇð ÕæÅ êó·é, íÅò

ÇÃøÇå ÃÅñÅÇÔ ÕðéÍ ÁÇÜÔÅ ÕðéÅ å¼å

à¶ÇÕÁÅÍ ÃÇå×°ðÈ êðåÇÖ Ô¯çË ìÇÔ ðÅÜ° ÁÅÇê ÇàÕÅÇÂÁŨ ÃÇí ÇÃÖ ì³èê ê¹å íÅÂÆ ðÅîçÅà êËðÆ êÅÇÂÁŨ4¨...

Ãí êòË êËðÆ ÃÇå×°ðÈ Õ¶ðÆ ÇÜæË ×°ðÈ ÁÅê¹ ðÇÖÁŨ

Õ¯ÂÆ ÕÇð ìÖÆñÆ ÇéòË éÅÔÆ ÇëÇð ÃÇå×°ðÈ

ÁÅÇä ÇéòÅÇÂÁÅ...¨6¨1¨

(ðÅîÕñÆ Ãç¹, Á§Õ : 923)

ÒÃçÓ ÇòÚ¯º ×°ðÈ Ãê¹¼åð ìÅìÅ î¯ÔðÆ

ÜÆ ç¶ ÇêåÅ-×°ðÈ ç¶ Ô°Õî çÆ êÅñäÅ

Õðé çÅ êzîÅä ÇîñçÅ ÔË : î¯ÔðÆ ê¹å° Ãéî¹Ö¹ Ô¯ÇÂÁÅ ðÅîçÅÃË êËðÆ êÅÇ ÜÆÀ°¨...¨6¨1¨

(ðÅîÕñÆ Ãç¹, Á§Õ : 923)

ÇéðìÅä ÕÆðåé ÁÅð³í Ô¯ Ç×ÁÅÍ

ÇÂà åð·» ÇÃëÇå ÃÅñÅÇÔ ðÈêÆ ð¼ìÆ-ð³× çÅ ì¶ìÅä ÇåÁÅð Ô¯ Ç×ÁÅÍ ÃÇå×°ðÈ ÜÆ

é¶ ÇÚ¼àÆ ÚÅçð úã ñÂÆ å¶ ôìç-ÃîÅèÆ

ÇòÚ ñÆé Ô¯ ׶ :

ܯåÆ Ü¯Çå ðñÆ Ã³êÈðé° æÆÁÅ ðÅî¨...¨4¨2¨

(ÇìñÅòñ¹ î. 5, Á§Õ : 846)

Çêz§ÃÆêñ ÃÇåìÆð ÇçØ

ÞÈá é ì¯ñ¶Í Ü×å Õ¶ êçÅðæ»

Õ¯ ÞÈáÅ ÜÅäËÍ ÕÅî çÅ ÷¯ð

é êËä ç¶ò¶Í ÇÖîÅ ðÖ¶Í Õ¯ÂÆ

ÕÀ°óÅ ìÚé ÕÔ¶ å» ÃÇÔ ÜÅò¶Í

dzçzÆÁ» ò¼Ã ð¼Ö¶Í ç¹Öƶ å¶ í°¼Ö¶, é§×¶ ÇåÔŶ ù ò¶Ö ܶ Õ°Þ ç¶ä

Ü¯× éÔƺ å» èÆðÜ ÷ðÈð ç¶ò¶Í

Õ¯îñ ÇÚå ðò·¶Í ÁÔÅð í¯Üé

îðïÅçÅ çÅ ÖÅò¶Í ÃðÆð çÆ

ìäÅòà ÇòÚ ÔÆ éÅ ðò·¶Í éÅî

Üê¶, óå¯ÖÆ Ô¯ò¶, ÁÅÃåÕ ì¹èÆ

ðÖ¶Í ð¯÷ Õ°Þ ç¶ò¶ íÅò¶º ÇÂÕ ì¹¼Õ

ÁÅàÅ ÔÆ Ô¯ò¶Í ÇÂà å𷻠ùíÅÁ

ìÇäÁÅ ðÇÔ³çÅ ÔËÍ ÇÚ¼å À°çÅð

Ô°³çÅ ÔËÍ êðî¶ôð çÆ ÇÕzêÅ Ô°³çÆ

ÔËÍ ÕÆðåé ÕæÅ ÷ðÈð ùäéÅ, êð À°Ã êÅïº ܯ ê¼Ö Çìé» Ô¯ò¶, Çé§îzåÅòÅé Ô¯ò¶, Çîá-ì¯ñÅ Ô¯ò¶, êÅÖ³âÆ éÅ Ô¯ò¶Í ÇéôÚÅ ÇÂÕ

æ» ÔÆ ðÖ¶Í îé À°é-îÇé ðÖ¶Í

À°é-îÇé çÆ ÇòÁÅÇÖÁÅ Õðç¶

ÇÕÔÅ ÇÕ Ôá ï¯×Æ À°é-îÇé ù

ÇÂÕ î¹çðÅ ÔÆ ÜÅäç¶ Ôé, êð

À°é-îÇé À°Ã ð½ çÅ éÅî ÔË Ü篺

ÇÃîðé ÇÂÕ åÅð-ÃÇÔÜ Ã¹íÅ

à°ð¶Í

íÅÂÆ í×Æðæ çÆ ìäÅòà ðÔå ÕðäÆ

å¶ ÜÆòé ç¶Ö íÅÂÆ îéù¼Ö ÇÃ¼Ö Ô¯ÁÅ å¶

ñÅԽ𯺠à°ð ùñåÅéê¹ð ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ

ç¶ çðôé» ù ÁÅÇÂÁÅÍ À°Ã ì¶éåÆ ÕÆåÆ ÇÕ

ÇÕzêÅ Õð ç¼Ã¯ ÇÕ îé çŠù¼Ö ÇÕò¶º Çîñ¶?

îÔÅðÅÜ é¶ ÇÕÔÅ : îé çÅ Ã¹Ö ÔË îîåÅ

×òÅÇÂÍ

À°Ã ÁËÃÅ ÔÆ ÕÆåÅ Áå¶ Ãí êÕó»

×òÅ Çç¼åÆÁ» Áå¶ Çëð ÁÅÇÂÕË ì¶éåÆ

ÕÆåÆ ÇÕ Ã¶òÅ ñ×ÅúÍ

×°ðÈ ÜÆ é¶ ñ§ÕÅ òêÅð Õðé ñÂÆ ÇÂÔ

ÕÇÔ Õ¶ í¶ÇÜÁÅ :

èðî ÕÆ ÇÕðå Õð¯ ÇìòÔÅðÍ

À°é·» çÆ ÇÕðå-ÕðäÆ ç¶Ö ñ¯Õƺ ÇÖÚ¶ ÁŶÍ

ç¯ÖÆÁ» ÜÅ ÇôÕÅÇÂå» ÕÆåÆÁ» ÇÕ ÇÂÔ

ðÅÜ èðî Áå¶ ìzå èðî éÔƺ Áêä»çÅ, ï

ç³â çÅ íÅ×Æ ÔËÍ

ÁÅê ÜÆ çÅ À°µåð ÃÆ :

ܯ ÇêÛñ ðÅå À°áå¶ Ô˺, éÅî Üêå¶ Ô˺, ïæÅ ôÕå çÅé Õðå¶ Ô˺

Çåé Õ¯ Áé¶Õ ×ÅÇÂåzÆ Õ¶ êÅá ÕÅ ëñ ÔËÍ

Áð ܯ Ãí  Â¶Õ êzî¶ôð ÜÅä Õ¶ ðÅ×

ç¯Ö å¶ ðÔå Ô¯å¶ Ô˺, Çåé·» ÇôòÇñ§× Õ¯

ÇÕÁÅ êÈÜäÅ ÔËÍ

îÇÔîÅ êzÕÅô ç¶ ÇñÖ¶ Áé°ÃÅð ì³çÆ êÅ

åÃÆÔ¶ òÆ Çç¼å¶, êð íÅÂÆ ÜÆ é¶ ÇÕÔÅ:

ùé ðÅÜÅ! î˺ ÇéÜ îå ÕÔ¯º ÇòÚÅð Õ¶Í

ܯ ÃÇå×°ð ÕÆÀ° À°êç¶ô ܯ Ôƶ èÅð Õ¶Í

î˺ ìÅéÆ ×°ð ÕÆ êó¯º, òÔÆ ìzå é¶î ÔËÍ

×°ð ìÚéé Õ¶ êzåÅê, Õ°Ãñ îé Ö¶î ÔËÍ

ðÅÜÅ Úðéƺ ñ¼×Å å¶ ×°ðÈ éÅéÕ ÜÆ çÆ

îÇÔîÅ ñ¼×Å ×ÅÀ°äÍ À°Ú¶Ú¶ ùé¶Ô¶ í¶Ü¶ ÇÕ

ñ§ÕÅ ÷ðÈð Úðé êÅÀ°ä¶Í

×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ êÇÔñÆ À°çÅÃÆ

ç½ðÅé ÔÆ ñ§ÕÅ ê¹¼Ü¶Í ÇÜà ìÅö áÇÔð¶, À°Ô ÔðÅ íðÅ Ô¯ÇÂÁÅÍ îÔÅðÅÜ é¶ ÒîËºÓ ù Û¼âä ñÂÆ ÇÕÔÅÍ ÇÂÔ ÒîËºÓ ÔÆ ÔË Ü¯ êzí± Á³çð éÔƺ ÇàÕä 綺çÆÍ

ðÅÜÅ é¶ ÇðçŠùè ÕËö ԯ¶ ê¹ÇÛÁÅ å»

îÔÅðÅÜ é¶ ø°ðîÅÇÂÁÅ : ÇðçŠùè Ô¯ò¶ ܶ îé Õð Õ¶ ÇÕö çÅ ì¹ðÅ

é ÇÚåò¶Í

åé Õð Õ¶ òÆ ÇÕö Õ¯ é ç¹ÖÅò¶Í

ç¹¼Ö Ã¹¼Ö ÇòÚ èÆðÜ ðÖ¶, ÇÚ³åÅ ñÅÇÂÕË ç¹ÖÆ é Ô¯òË, Ã¹Ö Ã Ô³ÕÅðÆ é ԯ¶, èÆðÜÆ Ô¯òËÍ

ÞÈá é ì¯ñ¶Í Ü×å Õ¶ êçÅðæ» Õ¯ ÞÈáÅ

ÜÅäËÍ ÕÅî çÅ ÷¯ð é êËä ç¶ò¶Í ÇÖîÅ

ðÖ¶Í Õ¯ÂÆ ÕÀ°óÅ ìÚé ÕÔ¶ å» ÃÇÔ ÜÅò¶Í

dzçzÆÁ» ò¼Ã ð¼Ö¶Í

ç¹Öƶ å¶ í°¼Ö¶, é§×¶ ÇåÔŶ ù ò¶Ö ܶ Õ°Þ

ç¶ä Ü¯× éÔƺ å» èÆðÜ ÷ðÈð ç¶ò¶Í Õ¯îñ

ÇÚå ðò·¶Í ÁÔÅð í¯Üé îðïÅçÅ çÅ ÖÅò¶Í

ÃðÆð çÆ ìäÅòà ÇòÚ ÔÆ éÅ ðò·¶Í éÅî

Üê¶, óå¯ÖÆ Ô¯ò¶, ÁÅÃåÕ ì¹èÆ ðÖ¶Í ð¯÷ Õ°Þ ç¶ò¶ íÅò¶º ÇÂÕ ì¹¼Õ ÁÅàÅ ÔÆ Ô¯ò¶Í ÇÂà åð·»

ùíÅÁ ìÇäÁÅ ðÇÔ³çÅ ÔËÍ ÇÚ¼å À°çÅð Ô°³çÅ ÔËÍ êðî¶ôð çÆ ÇÕzêÅ Ô°³çÆ ÔËÍ êðî¶ôð çÅ

ܼà ÷ðÈð ÕðéÅÍ ÕÆðåé ÕæÅ ÷ðÈð ùäéÅ, êð À°Ã êÅïº ܯ ê¼Ö Çìé» Ô¯ò¶, Çé§îzåÅòÅé Ô¯ò¶, Çîá-ì¯ñÅ Ô¯ò¶, êÅÖ³âÆ éÅ Ô¯ò¶Í ôðî êÅñäÆÍ Çéå é¶î éÅñ ÜÅê Õð¶Í ÇéôÚÅ ÇÂÕ æ» ÔÆ ðÖ¶Í îé À°é-îÇé ðÖ¶Í À°é-îÇé çÆ ÇòÁÅÇÖÁÅ Õðç¶ ÇÕÔÅ ÇÕ Ôá ï¯×Æ À°é-îÇé ù ÇÂÕ î¹çðÅ ÔÆ ÜÅäç¶ Ôé, êð À°é-îÇé À°Ã ð½ çÅ éÅî ÔË Ü篺 ÇÃîðé ÇÂÕ åÅð-ÃÇÔÜ Ã¹íÅ à°ð¶Í ÇÚå ÇÖÇóÁÅ ðÇÔ³çÅ ÔËÍ ÁÅêäÅ ÁÅê À°µÚÅ, ÇÖÇóÁÅ, ðà íÇðÁÅ, êð ÔÀ°º 寺 ðÇÔåÍ ì¶õ°çÆ, ùÁÅç, Ö¶ó¶, ÃðÈð, ÇÖ¼Ú, ðÃ, ïÅç» ÇêÁÅð çÆÁ» çÅ ÇÂÕ¯ æÅò¶º ÇàÕÅäÅ Ô°³çÅ ÔË, êð ð³× Ô°³çÅ ÔË ñ°íÅÁ ð¼Öä òÅñÅÍ

ÒêzÅé ó×ñÆÓ Ü¯ ñ§ÕŠ寺 ×°ðÈ ÁðÜé

ç¶ò ÜÆ é¶ ÇÂÕ ÇÃ¼Ö ù í¶Ü î³×òÅÂÆ ÃÆ, À°Ã ç¶ î¹¼ã ç¶ ôìç ÇÂà êzÕÅð Ôé : À°é îÇé ù³é, ù³é Ãí ÕÔÆÁËÍ

À°é îÇé ÔðÖ Ã¯× éÔƺ ðÔÆÁËÍ

À°é îÇé ÁÅÃÅ Á³ç¶ÃÅ éÔƺ ÇìÁÅêåÍ

À°é îÇé òðé ÇÚÔé° éÔƺ ÜÅêåÍ

À°é îÇé ÕæÅ ÕÆðå éÔƺ ìÅéÆÍ

À°é îÇé ðÔåŠùé ÇèÁÅéÆÍ

À°é îÇé ÁêéÅ ÁÅê éÅ ÜÅÇäÁÅÍ

íÅÂÆ îéù¼Ö- ÇÃ¼Ö èðî çÅ êÇÔñÅ êzÚÅðÕ

õÅñÃÅ ðÅÜ çÅ ìÔÅçð ï¯èÅ : ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ§Ø é¬ÁÅ

ìÆìÆ ðÜò³å Õ½ð

çÃÅð ÇòÚ Ãí 寺 ò¼è ìÔÅçð å¶

ôÔÆç êËçÅ Õðé çÅ îÅä õÅñÃÅ ê¿æ ù

êzÅêå ÔË Áå¶ ÇÂé·» ìÔÅçð» å¶ ôÔÆç» çÅ

ÜÆòé-ÇÂÇåÔÅà õÅñÃÅ ê¿æ çÆ ÇܳçÜÅé ÔËÍ îÔÅðÅÜÅ ðäÜÆå ÇÃ³Ø ç¶ ÕÅÇÂî

ÕÆå¶ ÒÒõÅñÃÅ ðÅÜÓÓ ÇòÚ Áé¶Õ» ô¶ð-Ççñ, ÇÃð-ñ¼æ, ìÔÅçð, çñ¶ð, ÃÈðÇîÁ» çÆ ×¼ñ

Õðƶ å» ÃÅð¶ ÇÂÕ å¯º ÇÂÕ ò¼è Õ¶ Ôé, ÇÜé·»

ÃÈðÇîÁ» é¶ ç¹ôîä çÆ ÃËéÅ ÇòÚ ÇÂÕ¼ñ¶ ðÇÔ

ÜÅä Óå¶ òÆ îËçÅé éÔƺ Û¼ÇâÁÅ, Ãׯº ç¹ôîä

çÅ ìÔÅçðÆ éÅñ âà Õ¶ î¹ÕÅìñÅ ÕÆåÅ å¶

õÅñÃÅ ðÅÜ ç¶ ÇÂÇåÔÅà ù ÁÅêä¶ ñÔÈ éÅñ

ÇÃ³Ü Õ¶ êzë¹Çñå ÕÆåÅÍ ÇÂé·» ìÔÅçð ï¯ÇèÁ»

çÅ Ç÷Õð Ôî¶ô» Ô°³çÅ ðÔ¶×Å å¶ ÇÃ¼Ö Õ½î ù

ÇÂé·» Óå¶ ÃçÅ îÅä òÆ ðÔ¶×ÅÍ îÔÅðÅÜÅ

çÆ ø½Ü ÇòÚ ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø éñÈÁÅ ÇÂÕ

ÁÇÜÔÅ ï¯èÅ ÃÆ Ü¯ Ôî¶ô» ÇÃ¼Ö ÇÂÇåÔÅÃ

ÇòÚ ÚîÕçÅ ÔÆðÅ ìä Õ¶ ê¶ô Ô°³çÅ ðÔ¶×ÅÍ

ÕÅçðïÅð ÁÅêäÆÁ» ÒÒÃÆÔðëÆÁ»ÓÓ ÇòÚ

ÇñÖçÅ ÔË :

ðäÜÆå ÇÃ³Ø ÃðçÅð ç¶ ÁëÃð» ù, Çâ¼áÅ é÷ð î˺ êÅ Õ¶ ÃÅÇðÁ» ÇòÚÍ

ÕÅçðïÅð ìÔÅçð» ÇòÚ ÚîÕ¶, ÔðÆ ÇÃ³Ø ÇÜÀ°º Ú³é åÅÇðÁ» ÇòÚÍ

ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø éñÈÁÅ çÅ Üéî

ô°ÕðÚ¼ÕÆÁÅ ÇîÃñ ç¶ Õ°î¶çÅé ÃðçÅð

×°ðÇçÁÅñ ÇÃ³Ø (À°µêñ Ö¼åðÆ) ç¶ Øð

îÅåÅ èðî Õ½ð çÆ Õ°¼Ö¯º 1791 ÂÆÃòÆ ù

×°Üð»òÅñÅ ÇòÚ Ô¯ÇÂÁÅÍ ÁÅê ÜÆ ÁÅêä¶

îÅåÅ ÇêåÅ ç¶ ÇÂÕñ½å¶ ê¹¼åð ÃéÍ Ã³é

1798 ÂÆÃòÆ ÇòÚ ÁÅê üå ÃÅñ ç¶ Ãé ÇÕ

ÁÅê ÜÆ ç¶ ÇêåÅ çÅ ç¶Ô»å Ô¯ Ç×ÁÅÍ ÁÅê

ÜÆ çÆ îÅåÅ èðî Õ½ð ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø ù

éÅñ ñË Õ¶ ÁÅêä¶ íðÅ Õ¯ñ Úñ¶ ׶ å¶ À°µæ¶

ÁÅê ÜÆ çÆ êðòÇðô Ô¯ÂÆÍ êzÇüè ÃîÕÅñÆ

ñ¶ÖÕ ÔîÆç¹¼ñÅ ôÅÔìÅçÆ ÒÕôîÆðÆÓ ÁÅêäÆ

ê¹ÃåÕ ÒÒÁÕìðéÅîÅÓÓ ÇòÚ ÇñÖç¶ Ôé ÇÕ

ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø éñÈÁÅ ôÕñ¯º ïÔäÅ, Ççñ

çÅ çñ¶ð, ñÅÃÅéÆ ôõÃÆÁå çÅ îÅñÕ å¶

Áç¹¼åÆ ð½Áì òÅñÅ ÃÆÍ ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø ç¶

÷ÅåÆ ×°ä, Õðî å¶ Ã¹íÅÁ ìÅð¶ ÇñÖç¶ Ôé

ÇÕ Çå¼Ö¶ éËä éÕô, ð³× ׯðÅ, Õ¼ç Ãî¼èð,

éÅ ìÔ°åÅ À°µÚÅ å¶ éÅ Û¯àÅ, ÃðÆðÕ å½ð Óå¶ ë¹ðåÆñÅ, ÁÕñ çÅ å¶÷ å¶ ÇÂñî-Ô°éð çÅ èéÆ, ôÃåð-ÁÃåð Çò¼ÇçÁÅ ÇòÚ êÈðÆ åð·» Çéê¹³é, ÁÅÚðé çÅ À°µÚÅ-ù¼ÚÅ, ÃÇåó×Æ, ÇòçòÅé» çÅ êz¶îÆ, ç¶ô-Çòç¶ô çÆ ÇÃÁÅÃÆ ÔÅñå 寺 ÜÅäÈ, ç¶ô-Õ½î çÆ Ã¶òÅ ç¶ Ü÷ì¶ òÅñÅ, ðÅÜéÆåÕ Õ³î» çÅ îÅÔð, îȳԯº ì¯ñ Õ¶ ç¹ôîä çÆ ÜÅé Õ¼ã ñËä òÅñÅ, ÜÆòé ç¶ Ôð ê¼Ö 寺 êÈðÅ, ڳ׶ دó¶ çÅ ôÅÔ-ÃòÅð, Çî¼á ì¯ñóÅ å¶ ÇÃ¼Ö ðÅÜ çÅ ÇÂÕ òëÅçÅð

ï¯èÅ ÜðéËñ ÃÆÍ

14-15 ÃÅñ çÆ À°îð ÇòÚ À°Ã é¶ ÃÅð¶

ܳ×Æ Õðåì» ÇòÚ êÈðÆ ÜÅäÕÅðÆ êzÅêå Õð

ñÂÆ ÃÆÍ ÇÜ¼æ¶ À°Ô é¶÷ÅìÅÜÆ å¶ ôîô¶ðÜéÆ

ÇòÚ ÁÅêäÆ é÷Æð ÁÅê ÃÆ, À°µæ¶ À°Ô åÆð

å¶ ì³çÈÕ éÅñ ׯñÆ çÅ ÃÔÆ ÇéôÅéÅ ñÅÀ°ä

ÇòÚ òÆ ìÔ°å îÅÔð ÃÆÍ õÅñÃÅ çðìÅð, ñÅÔ½ð ç¶ ÃðçÅð» ç¶ î¹ÕÅìñ¶ ÃðçÅð ÔðÆ ÇóØ

ê³ÜÅìÆ, À°ðçÈ, øÅðÃÆ å¶ êôå¯ íÅôÅò» ÇòÚ

Çéê¹³é ÃÆÍ ÇÂö ÇÂñîÆÁå å¶ õÅéçÅéÆ õÈìÆ

ç¶ ÕÅðé ô¶ð-¶-ê³ÜÅì îÔÅðÅÜÅ ðäÜÆå

ÇÃ³Ø ÁÅê çÆ Ççñ¯º Õçð Õðç¶ ÃéÍ Üç

Õç¶ òÆ ñÅÔ½ð çðìÅð òñ¯º Á³×ð¶÷ ÃðÕÅð

êÅà կÂÆ Çîôé ÜÅ âËñÆ׶ôé í¶ÇÜÁÅ Ü»çÅ

å» ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø ù êzî¹¼Ö ÁÅ×È Çéï°Õå

ÕÆåÅ Ü»çÅ ÃÆÍ Ã³é 1831 ÂÆÃòÆ ÇòÚ

ð¯êó î¹ñÅÕÅå ç¶ Ã ìÅð¶ ÇÂÇåÔÅà ÇòÚ¯º

ÕÂÆ ÔòÅñ¶ Çîñç¶ ÔéÍ ðÅÜÅ ÇèÁÅé ÇóØ

å¶ ×°ñÅì ÇÃ³Ø â¯×ð¶ ؼà êó·¶ ÇñÖ¶ Ô¯ä ÕðÕ¶

ÁÇÜÔ¶ Õ³î» ñÂÆ éÔƺ Ú¹ä¶ Ü»ç¶ ÃéÍ ÁÅê

çÆ ï¯×åÅ å¶ ÕÅðÜ-êzÅÇÂäåÅ ç¶ ÕÅðé ÔÆ

îÔÅðÅÜÅ ÁÅê çÆ Ççñ¯º Õçð Õðç¶ ÃéÍ

õÅñÃÅ Õ½î ç¶ ì¼ÇÚÁ» çÆ À°µéåÆ å¶

é½ÜòÅé» ç¶ Ççñ òèÅÀ°ä ñÂÆ îÔÅðÅÜÅ

ô¶ð-¶-ê³ÜÅì, ê³ÜÅì çÆ ðÅÜèÅéÆ ñÅÔ½ð

ÇòÚ ìóå ê³ÚîÆ Óå¶ çà Ççé» çÅ çðìÅð

ñ×ÅÇÂÁÅ Õðç¶ Ãé, ÇÜà ÇòÚ ÃÅð¶ ê³ÜÅì

ç¶ é½ÜòÅé ìÔÅçðÆ ç¶ Õðåì å¶ ÇÜÃîÅéÆ

åÅÕå ç¶ ÕîÅñ ê¶ô Õðç¶ ÃéÍ ÕÅîïÅì Ô¯ä

òÅÇñÁ» ù éÕç ÇÂéÅî 寺 ÇÂñÅòÅ ÁÅêäÆ

ë½Ü çÆ

ìó¶ êzíÅÇòå ԯ¶ å¶ ÁÅêä¶ Õ¯ñ ì¹ñÅ Õ¶ ÁÅêäÅ ìÔ°î¹¼ñÅ Õ˺áÅ ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø ç¶ ×ñ ÇòÚ êÅ Çç¼åÅÍ Ü篺 îÔÅðÅÜÅ é¶ ØðÅä¶ çÆ ê¹¼Û-Ç×¼Û ÕÆåÆ å» ÁÇÔñÕÅð» é¶ ç¼ÇÃÁÅ ÇÕ ÇÂÔ é½ÜòÅé ìÔÅçð ô°ÕðÚ¼ÕÆÁÅ ÇîÃñ

ç¶ Õ°î¶çÅé ÃðçÅð ×°ðÇçÁÅñ ÇÃ³Ø (À°µêñ)

çÅ ê¹¼åð ÔËÍ ÇÂÔ Ã¹ä Õ¶ îÔÅðÅÜÅ ù ìóÆ Ö¹ôÆ

Ô¯ÂÆÍ À°Ã¶ òÕå ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø ù ÁÅêäÆ

Ô÷ÈðÆ Çõçîå×Åð Çéï°Õå Õð ÇñÁÅÍ

õÅñÃÅ çðìÅð ÇòÚ Õ°Þ îÔÆÇéÁ»

ìÅÁç ÁÅê ÇÂÕ Ççé îÔÅðÅÜÅ éÅñ ÇôÕÅð

Ö¶âä ×Â¶Í ÇôÕÅð×ÅÔ ÇòÚ òó·ÇçÁ» ÔÆ

ÇÂÕ ô¶ð Ûñ»× ñ×Å Õ¶ ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø ò¼ñ ñêÕ Ç×ÁÅÍ ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø é¶ Ççzó·

ÇÂðÅç¶ éÅñ ç¯Ô» Ô¼æ» éÅñ ô¶ð ù ÜìÅó¶ 寺 ëó Õ¶ çÈð í°ÁÅàäÆ ç¶ Õ¶ ù¼ÇàÁÅ å¶ Þ¼à

éÅñ ÁÅêäÆ ÇÕðêÅé ÇîÁÅé ÇòÚ¯º Õ¼ã Õ¶ ô¶ð çÅ ÇÃð èó· éÅñ¯º ò¼Ö Õð Çç¼åÅÍ ÇÂà Ã îÔÅðÅÜÅ éÅñ ê³âå ÇìÔÅðÆ çðìÅðÆ ÇÚ¼åðÕÅð òÆ î½ÜÈç ÃÆÍ À°Ã é¶ îÔÅðÅÜÅ ç¶ Ô°Õî éÅñ ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø çÆ ô¶ð éÅñ ñóÅÂÆ çÆ åÃòÆð ÇåÁÅð ÕÆåÆ, ÇÜÃ ç¶ ç¯ À°åÅð¶ ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø ù îÔÅðÅÜÅ é¶ Çç¼å¶Í ÇÂé·» ÇòÚ¯º ÇÂÕ ÇÚ¼åð ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø é¶ Ü×å êzÇüè ïÅåðÆ ìËðé ÔÈ×ñ ù 8 ÜéòðÆ, 1821 ÂÆÃòÆ ù Çç¼åÅ, ÇÜà ù ç¶Ö Õ¶ À°Ô ìóÅ êzóé Ô¯ÇÂÁÅÍ îÔÅðÅÜÅ é¶ Ö¹ô Ô¯ Õ¶ ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø ù ÒÒéñòÅÓÓ çÆ À°êÅèÆ Çç¼åÆ å¶ ÁÅêäÆ ô¶ð-Ççñ ðÜî³à çÅ ÒÒÃðçÅð-¶-ÁÅÔñÅÓÓ î¹Õ¼ðð ÕðÕ¶ Á¼á ý ÃòÅð å¶ êËçñ ÃËéÅ çÅ ÁøÃð Çéï°Õå Õð Çç¼åÅÍ ÁÅê ÁÅêäÆ ï¯×åÅ å¶ Áç¹¼åÆ ÕÅðé» ÕðÕ¶ éÅ-Õ¶òñ õÅñÃÅ ø½Ü ç¶ ÒÒÕî»âð-ÇÂé-ÚÆøÓÓ ç¶ îÔÅé À°µÚ¶ ÁÔ°ç¶ Óå¶ êÔ°³Ú¶, ìñÇÕ ÕôîÆð, Ô÷ÅðÅ å¶ ÇêôÅòð ç¶ ×òðéð òÆ ìä¶Í ÃðçÅð éñòÅ é¶ ÇêôÅòð å¶ ÕôîÆð 寺 ÁÅêä¶ éÅî ç¶ ÒÒÔðÆ ÇóØƶ ÇüնÓÓ ÜÅðÆ ÕÆå¶, ܯ õÅñÃÅ ðÅÜ çÆ

ÃîÅêåÆ å¯º ÕÂÆ òð·¶ ìÅÁç å¾Õ òÆ Ú¼ñç¶ ðÔ¶Í 1807 ÂÆÃòÆ ÇòÚ ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø éñÈÁÅ é¶ ÕÃÈð çÆ Ü³× ÇòÚ ìÔÅçðÆ å¶ Ü³×Æ ÚÅñ» éÅñ Çܼå êzÅêå ÕÆåÆÍ ÕÃÈð çÅ éòÅì

Õ°åìçÆé ÖÅé ÕÃÈðÆÁÅ, éòÅì î¹÷ëð ÖÅé

éÅñ Çîñ Õ¶ õÅñÃÅ ðÅÜ Çòð°¼è ܳ×Æ ÇåÁÅðÆ

Õð ÇðÔÅ ÃÆÍ îÔÅðÅÜÅ ç¶ ÕÇÔä Óå¶ ëÕÆð

ÁÜÆÜÈçÆé å¶ Ã. ëÇåÔ ÇÃ³Ø ÕÅÇñÁ» òÅñ¶

ù Ü³× ç¶ õÈé-ÖðÅì¶ ìÅð¶ ÃîÞÅÇÂÁÅ êð³å±

À°ñàÅ À°Ã é¶ ìçÃñÈÕÆ ÕÆåÆÍ îÔÅðÅÜÅ é¶

ø½Ü ù ÕÈÚ Õðé çÅ Ô°Õî Çç¼åÅÍ ÃðçÅð ÔðÆ

ÇÃ³Ø éñÈÁÅ ÁÅêäÆ ô¶ð-Ççñ ðÜî˺à Ãî¶å

é½ôÇÔð¶ êÔ°³Ú Ç×ÁÅÍ 10 ëðòðÆ, 1807

ÂÆÃòÆ ù ÔîñÅ ÕÆåÅ Ç×ÁÅÍ 27 ëðòðÆ

å¾Õ ÁÅêÃÆ ×¯ñÅìÅðÆ Ô°³çÆ ðÔÆÍ ÁÖÆð 27

øðòðÆ ù ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø é¶ ÇÕñ·¶ çÆÁ»

Õ³è» Ô¶á ìÅðÈç íð Õ¶ Á¼× ñ×Å Çç¼åÆÍ ×Å÷Æ

ÃËéÅ ÇÕñ·Å Û¼â Õ¶ é¼Ã ×ÂÆ å¶ õÅñÃÅ ø½Ü é¶

ÇÕñ·¶ Óå¶ Õì÷Å Õð ÇñÁÅÍ

28 ëðòðÆ ù îÔÅðÅÜÅ é¶ çðìÅð

ñ×Å Õ¶ ÕÃÈð çÆ øÇåÔ ÇòÚ êzçðôé Õðé

òÅÇñÁ» ù ÜÅ×Æð» å¶ åð¼ÕÆÁ» Çç¼åÆÁ»Í

ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø éñÈÁÅ çÆ ìÔÅçðÆ çÆ

íð¶ çðìÅð ÇòÚ êzô³ÃÅ ÕðÇçÁ» åÆÔ Ô÷Åð

ð°ê¶ ÃÅñÅéÅ ÜÅ×Æð ìõô Õ¶ 800 ÃòÅð» çÅ

Õî»âð î¹Õ¼ðð Õð Çç¼åÅÍ Ã³é 1810 ÂÆÃòÆ

ÇòÚ ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø é¶ î¹ñåÅé ç¶ ôÅÃÕ

éòÅì î¹÷¼ëð ÖÅé ù ÔðÅ Õ¶ î¹ñåÅé Óå¶ Çܼå

êzÅêå ÕÆåÆÍ ÇÂÃ Ü³× ÇòÚ ÃðçÅð ÇéÔÅñ

ÇÃ³Ø ÁàÅðÆ å¶ ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø ì¹ðÆ åð·»

Á¼× éÅñ Þ°ñà ×Â¶Í Ü篺 ÕÂÆ îÔÆé¶ ÇÂñÅÜ

Ú¼ñä 寺 ìÅÁç å³çð°Ãå ԯ¶ å» îÔÅðÅÜÅ é¶

çðìÅð ñ×Å Õ¶ ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø éñÈÁÅ çÆ

ìÔÅçðÆ çÆ ôñÅØÅ ÕðÇçÁ» 20 Ô÷Åð ð°ê¶

ÃÅñÅéÅ çÆ Ô¯ð ÜÅ×Æð ÇÂéÅî Çç¼åÆÍ

1812 ÂÆÃòÆ ÇòÚ ô¶ð-¶-ê³ÜÅì é¶

ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø Áå¶ ÃðçÅð çñ ÇÃ³Ø ð³èÅòÅ

ù ÇàòÅÇäÁ» ù ïèä çÅ Ô°Õî Çç¼åÅÍ ÇÂé·»

ç¯Ô» ÃðçÅð» é¶ 7 ëðòðÆ, 1812 ÂÆÃòÆ ù

ÔîñÅ ÕÆåÅ å¶ ÁÇÔîç ïÅð ÖÅé ù ÔðÅ Õ¶

Çî¼áÆ ÇàòÅä¶ çÆ ×ó·Æ À°µêð õÅñÃÅ ðÅÜ çÅ

Þ³âÅ Þ°ñÅÇÂÁÅÍ 1813 ÂÆÃòÆ ÇòÚ ÁàÕ

çÆ Çܼå êzÅêå ÕÆåÆÍ îÔÅðÅÜÅ ðäÜÆå

ÇÃ³Ø ù êåÅ ÃÆ ÇÕ ÁàÕ ç¶ ÇÕñ·¶ ù Çܼåä

寺 Çìé» ê³ÜÅì ÇòÚ Áîé éÔƺ Ô¯ ÃÕçÅ

ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÜ³é¶ òÆ ÔîñÅòð ê³ÜÅì À°µå¶ ÔîñÅ

Õðç¶ Ãé À°Ô ÇÂö ðÃå¶ ÁÅÀ°ºç¶ ÃéÍ çÆòÅé

î¯ÔÕî Ú³ç å¶ ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø é¶ ÁàÕ Óå¶

Úó·ÅÂÆ ÕðÕ¶ ç¯Ãå î¹Ô³îç ÖÅé ù î½å ç¶

ØÅà À°åÅð Çç¼åÅ å¶ ÁàÕ ç¶ ÇÕñ·¶ Óå¶ Õì÷Å

Õð ÇñÁÅÍ ÇÂà Çܼå 寺 Áø×Åé» ç¶ Ççñ»

ÇòÚ õÅñö çÆ ìÔÅçðÆ ç¶ âð çŠdzéÅ ÇüÕÅ

ìËáÅ ÇÕ Áø×ÅéÆ ÇÂÃåzÆÁ» ÁÅêä¶ ì¼ÇÚÁ»

ù ÃðçÅð éñÈÁÅ çÅ éÅî ñË Õ¶ âðÅÀ°ºçÆÁ»

ÃéÍ ÇÂà ìÅð¶ üïç î¹Ô³îç ñåÆë ÇñÖçÅ ÔË

ÇÕ À°Ã çÅ çìçìÅ Áø×Åé» ç¶ Ççñ» ÇòÚ

ÁËÃÅ ìËá Ç×ÁÅ ÇÕ Á¼Ü å¾Õ îÅò» ÒÒÔðÆÁÅ

ð»×ñ¶ÓÓ ÕÇÔ Õ¶ âðÅÀ°ºçÆÁ» ÔéÍ

Ã. ôîô¶ð ÇÃ³Ø Áô¯Õ é¶ òÆ ÁÅêäÆ

ÇñÖå ÒÒòÆð éÅÇÂÕ ÔðÆ ÇÃ³Ø éñòÅÓÓ ÇòÚ

ÇñÇÖÁÅ ÔË ÇÕ êáÅäÆÁ» ÁÅêä¶ ÇéÁÅä¶

ê¹¼åð» ù ÇÂÔ ÕÇÔ Õ¶ Ú¹¼ê ÕðÅÀ°ºçÆÁ» ÃéÒÒÚ¹ê ôÅ, ÔðÆÁÅ ð»×ñ¶!ÓÓ

î¹ñåÅé ç¶ éòÅì î¹÷ëð ÖÅé ù ïèä

ñÂÆ ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø é¶ 15 ëðòðÆ, 1818

ÂÆÃòÆ ù î¹ñåÅé ôÇÔð Óå¶ Úó·ÅÂÆ ÕÆåÆ å¶ ôÇÔð çÅ ñÅÔ½ðÆ çðòÅ÷Å À°âÅ Õ¶ ÁÅêäÆ

ðÜî˺à ÃÇÔå ôÇÔð ÇòÚ çÅõñ Ô¯ Ç×ÁÅÍ

Çå³é îÔÆé¶ Ü³× Ú¼ñçÆ ðÔÆÍ ÁÖÆð ÁÕÅñÆ

øÈñÅ ÇÃ³Ø çÆ îçç éÅñ ÇÕñ·¶ ç¶ çðòÅ÷¶ çÅ

ì¹ð÷ â¶× Çç¼åÅ å¶ õÅñÃÅ ø½Ü ÇÕñ·¶ ç¶ Á³çð

çÅõñ Ô¯ ×ÂÆÍ 23 îÂÆ, 1818 ÂÆÃòÆ ù

õÅñÃÅ ø½Ü çÅ î¹ñåÅé Óå¶ Õì÷Å Ô¯ Ç×ÁÅÍ

îÔÅðÅÜÅ é¶ çðìÅð ñ×Å Õ¶ ÃðçÅð ÔðÆ

ÇÃ³Ø çÆ ÜÅ×Æð ç¹×äÆ Õð Çç¼åÆÍ îÔÅðÅÜÅ

é¶ 20 ÁêzËñ, 1819 ÂÆÃòÆ ù ôÇÔ÷ÅçÅ

Öó× ÇóØ, ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø éñÈÁÅ å¶

ÁÕÅñÆ øÈñÅ ÇÃ³Ø ù ÕôîÆð Óå¶ Úó·ÅÂÆ

Õðé ñÂÆ ðòÅéÅ ÕÆåÅÍ ÇÂé·» ÃðçÅð» é¶

ðÅܽðÆ, ê¹³Û å¶ ÃzÆé×ð ù Çܼåä 寺 ìÅÁç 3

Ü°ñÅÂÆ, 1819 ÂÆÃòÆ ù ÕôîÆð Óå¶ ÔîñÅ

ÕÆåÅÍ ÁÅÔî¯-ÃÅÔîä¶ åñòÅð» Ú¼ñÆÁ» å¶

ÃÅðÅ Ççé ׯñÅìÅðÆ Ô°³çÆ ðÔÆÍ ÕôîÆð çÅ

×òðéð éòÅì ÜìÅð ÖÅé ÁÚéÚ¶å ÃðçÅð

ÔðÆ ÇÃ³Ø ç¶ ÃÅÔîä¶ ÁÅ Ç×ÁÅÍ ÃðçÅð

éñȶ é¶ ìóÆ ë¹ðåÆ éÅñ À°Ã çÆ ì»Ô ò¼ã

Çç¼åÆ ÇÜà ÇòÚ À°Ã é¶ åñòÅð ëóÆ Ô¯ÂÆ

ÃÆÍ ØìðÅ Õ¶ éòÅì í¼Ü ÇéÕÇñÁÅÍ À°Ã ù

í¾ÜçÅ ò¶Ö Õ¶ À°Ã çÆ ë½Ü òÆ Çå¼åð Ô¯ ×ÂÆÍ

õÅñÃÅ ø½Ü é¶ ÕôîÆð Óå¶ Õì÷Å Õð ÇñÁÅÍ

Á¼á» êÆó·ÆÁ» 寺 Ú¼ñç¶ ÁÅ ðÔ¶ ÇÂÃñÅîÆ ðÅÜ

çÅ Á³å Ô¯ Ç×ÁÅÍ

ÇÂà Çܼå 寺 Ö¹ô Ô¯ Õ¶ îÔÅðÅÜÅ é¶

ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø ù ÃÅðÆ ø½Ü çÅ Çé×ðÅé

Çéï°Õå

1820 ÂÆÃòÆ ù

ÕôîÆð çÅ ×òðéð Çéï°Õå ÕÆåÅ, ÇÕÀ°ºÇÕ

îÔÅðÅÜÅ ÜÅäçÅ ÃÆ ÇÕ ÕôîÆð ç¶ Çò×ó¶ ÔÅñÅå Óå¶ ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø å¯º Çìé» ÕÅìÈ êÅÀ°äÅ î¹ôÕñ ÔËÍ î½ñòÆ î¹Ô³îç çÆé ÇÂÃ

ìÅð¶ ÇñÖçÅ ÔË : ÒÒÕôîÆð ç¶ ÁëïÃÜéÕ ÔÅñÅå ö ÁÅ×ÅÔ Ô¯ Õð îÔÅðÅÜÅ é¶ çÆòÅé î¯åÆ ðÅî Õ¯ òÔ» ö ì¹ñòÅ í¶ÜÅ, Á½ð ÕôîÆð ÕÆ Çé÷Åîå êð ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø éñòÅ Õ¯ éÅî÷ç ÕÆÁÅÍÓÓ ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø é¶ ÕôîÆð ÇòÚ Áîé ìÔÅñ ÕÆåÅ å¶ ÕÂÆ ÇÂÇåÔÅÃÕ øËÃñ¶ òÆ ÕÆå¶, ÇÜà éÅñ ÕôîÆð Çëð 寺 Ö¹ôÔÅñ Ô¯ Ç×ÁÅÍ ×òðéðÆ ç½ðÅé ÕÅðÆ×ð» ù õ÷Åé¶ ÇòÚ¯º êËö ç¶ Õ¶ çÃåÕÅðÆ çÅ Õ³î, ܯ åÕðÆìé ì³ç Ô¯ Ú¹¼ÕÅ ÃÆ, À°Ã ù Çëð 寺 ô°ðÈ ÕðòÅÇÂÁÅÍ ôÅñ», ç¹ôÅñ¶, êôîÆé¶ å¶ ð¶ôî çÅ òêÅð ô°ðÈ Ô¯ Ç×ÁÅÍ Õ¶Ãð çÆ øÃñ, ܯ éÅ-îÅåð ðÇÔ ×ÂÆ ÃÆ, À°Ã çÅ ÁÅð³í ÕðòÅÇÂÁÅÍ ÇÕÃÅé» ù üç Õ¶ À°é·» çÆÁ» î¹ôÕñ» Ô¼ñ ÕÆåÆÁ»Í

îÔÅðÅÜÅ çÆ ÃñÅÔ éÅñ 1 çóìð, 1821 ÂÆÃòÆ ù ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø 6500 ø½Ü ñË Õ¶ ضð çÅ ÇÕñ·Å øÇåÔ Õðé ñÂÆ å°ð ÇêÁÅÍ Çå³é Ççé» ÇòÚ Ã¼å ÇÕñ·¶ Çܼå ñ¶ ×Â¶Í Á³å 21 çóìð ù ضð ç¶ êzî¹¼Ö ÇÕñ·¶ Óå¶ ëÇåÔ êÅÂÆÍ î¹³Ø¶ð çÆ Çܼå ç¶ Üôé» ç½ðÅé ÔÆ Ô÷Åð¶ ÇòÚ ì×Åòå Ô¯ ×ÂÆÍ ì×Åòå ù çìÅÀ°ä ÇòÚ Ã. Áîð ÇÃ³Ø îÜÆáÆÁÅ ôÔÆç Ô¯ Ç×ÁÅ, ÇÜà çÅ îÔÅðÅÜÅ ù ìÔ°å ç¹Ö ñ¼×Å, ÇÕÀ°ºÇÕ îÔÅðÅÜÅ Ã. Áîð ÇÃ³Ø ù Ççñ¯º ÚÅÔ°³çÅ ÃÆÍ Ô÷Åð¶ çÆ ì×Åòå ù çìÅÀ°ä ñÂÆ îÔÅðÅÜÅ é¶ Ôð ê¼Ö 寺 ïÚ

Õ¶ ÃÅð¶ éÅîÆ ÃðçÅð» ÇòÚ¯º ÃðçÅð ÔðÆ ÇóØ

ù ï¯× ÃîÞÇçÁ» Ô÷Åð¶ çÅ ×òðéð æÅê Õ¶ ìóÆ Ç¼÷å å¶ ÃéîÅé éÅñ Ô÷Åð¶ ù ÇòçÅ

ÕÆåÅÍ ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø é¶ ÁÅêäÆ ÁÕñî³çÆ

éÅñ Ô÷Åð¶ ÇòÚ Áîé ìÔÅñ ÕÆåÅÍ ÁÅêä¶ éÅî Óå¶ ÇÂÕ ôÇÔð òÃÅÇÂÁÅ, ÇÜà çÅ é» ÔðÆê¹ð ð¼ÇÖÁÅÍ À°µæ¶ Ô¯ð ÇÕñ·¶ å¶ èÅðÇîÕ ïÅç×Åð» çÅ ÇéðîÅä òÆ ÕðòÅÇÂÁÅÍ

îÔÅðÅÜÅ é¶ ÁÅêä¶ çðìÅðÆÁ» éÅñ ÇòÚÅðòà»çðÅ ÕðÕ¶ øËÃñÅ ÕÆåÅ ÇÕ ÁàÕ å¯º êÅð ÇêôÅòð å¶ ÜñÅñÅìÅç ç¶ ÇÂñÅÇÕÁ» ù õÅñÃÅ ðÅÜ ÇòÚ ôÅîñ ÕÆåÅ ÜÅò¶Í ÃðçÅð

ÔðÆ ÇÃ³Ø ù ÃÅðÆ ø½Ü çÅ Õî»âð-ÇÂé-

ÚÆø î¹Õ¼ðð ÕðÕ¶ ÇêôÅòð ò¼ñ ÕÈÚ Õðé

ñÂÆ å¯ÇðÁÅÍ 20 ÁêzËñ, 1834 ÂÆÃòÆ ù

ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø Ô÷Åð¶ çÅ êzì³è ÁÅêä¶

êÅÇñå ê¹¼åð ÃðçÅð îÔ» ÇÃ³Ø îÆðê¹ðƶ

ù ýºê Õ¶ Õ³òð é½ÇéÔÅñ ÇÃ³Ø çÆ ë½Ü Ãî¶å

ÁàÕ êÔ°³Ú ×Â¶Í õÅñÃÅ ø½Ü î³Ç÷ñ» åËÁ

ÕðçÆ Ô¯ÂÆ ÚîÕéÆ êÔ°³ÚÆ, å» êåÅ ñ¼×Å

ÇÕ Ã¹ñåÅé î¹Ô³îç ÖÅé Áå¶ ïÅð î¹Ô³îç

ÖÅé òÆ õÅñÃÅ ë½Ü ç¶ àÅÕð¶ ñÂÆ î¯ðÇÚÁ»

ÇòÚ ÇåÁÅð ìËᶠÔéÍ õÅñÃÅ ë½Ü» ÚîÕéÆ

寺 æ¯ó·Å Á¼×¶ ×ÂÆÁ» ÔÆ Ãé ÇÕ ÇêôÅòð ç¶

ïÅð î¹Ô³îç ÖÅé Áå¶ Ã¹ñåÅé î¹Ô³îç ÖÅé é¶

õÅñÃÅ ë½Ü» Óå¶ ÔîñÅ Õð Çç¼åÅÍ ØîÃÅé çÅ

ï°¼è Ô¯ÇÂÁÅ, êð Çܼå õÅñö çÆ Ô¯ÂÆÍ 7 îÂÆ, 1834 ÂÆÃòÆ ù ÃðçÅð éñÈÁÅ é¶ ÇêôÅòð

ù õÅñÃÅ ðÅÜ ÇòÚ ôÅîñ ÕðÕ¶ ôÇÔð ÇòÚ

ÇÕñ·¶ î÷ìÈå Õðé çÅ Ô°Õî Çç¼åÅÍ îÔÅðÅÜÅ

ðäÜÆå ÇÃ³Ø Çܼå çÆ Ö¹ôÆ ÇòÚ ÇêôÅòð

êÔ°³Ú¶ å¶ ÃðçÅð éñÈÁÅ ù òèÅÂÆ Çç¼åÆÍ

ÇêôÅòð ÇòÚ ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø é¶ ê¼Õ¶ ÇÕñ·¶ å¶

ÛÅÀ°äÆÁ» ìäÅÀ°ä çÅ Ô°Õî Çç¼åÅÍ ÇêôÅòð

ç¶ ÇÔ³çÈÁ» 寺 Ü÷ÆÁÅ ÔàÅÇÂÁÅ, Ç÷îƺçÅð»

çÆÁ» ÃÔÈñå» ñÂÆ éÇÔð» ÕãòÅÂÆÁ» å¶

ÕÂÆ ÖÈÔ ñ×òÅÂ¶Í îÔÅðÅÜÅ ÁÅê ç¶ êzì³è 寺

ìó¶ Ö¹ô ԯ¶ å¶ ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø ù ÁÅêä¶ é»

Óå¶ ÇüÕÅ ÚñÅÀ°ä çÅ ë¹ðîÅé ÜÅðÆ ÕÆåÅÍ

ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø é¶ ÒÒÜîð½çÓÓ ç¶ éÅî

éÅñ êzÇüè ÇÂÕ ÇÕñ·Å ìäÅÀ°ä çÅ øËÃñÅ

ÕÆåÅÍ ÇÂà ÇÕñ·¶ ç¶ ÇéðîÅä 寺 ìÅÁç Ô¯ð

ۯචÇÕñ·¶ ì¹ðÜ ÔðÆ ÇóØ, ÇÕñ·Å ìÅóÅ, ÇÕñ·Å ÇîÚéÆ å¶ ÕÂÆ Ô¯ð ÇÕñ·¶ ìäòŶÍ

ÇÂé·» ÇÕÇñ·Á» çÆ ÇéðîÅä Õðé çÆ

ÇòÀ°ºå ù Áë×ÅéÆ ÔÕÈîå Ú³×Æ åð·» ÃîÞ

×ÂÆ ÇÕ ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø ÜñÅñÅìÅç

å¶ ÕÅìñ ù õÅñÃÅ ðÅÜ ÇòÚ ÇîñÅÀ°äÅ

ÚÅÔ°³çÅ ÔËÍ ç¯Ãå î¹Ô³îç ÖÅé é¶ ÃÈÞ å¯º Õ³î

ñ˺ÇçÁ» ܶÔÅç çÅ ÁËñÅé Õð Çç¼åÅ Áå¶

À°Ô 15 ÁêzËñ, 1837 ÂÆÃòÆ ù õÅñö Óå¶

Úó·ÅÂÆ Õðé ñÂÆ å°ð ÇêÁÅÍ ÃðçÅð ÔðÆ

ÇÃ³Ø ÇÕÇñ·Á» çÆ ÇåÁÅðÆ ÇòÚ ðÅå-Ççé

çÆ ÇîÔéå å¶ æÕ¶ò¶º ÕÅðé ìÆîÅð Ô¯ ׶,

ÇÜà ÕÅðé À°é·» ù òËç» é¶ ÁðÅî Õðé

ñÂÆ ÇÕÔÅ ÃÆÍ çÈÜÅ ÇÂÔ ÇÕ ôÇÔ÷ÅçÅ Õ³òð

é½ÇéÔÅñ ÇÃ³Ø çÆ ôÅçÆ ç¶ Ã ÇêôÅòð

çÆ ø½Ü çÅ Ç÷ÁÅçÅ ÇÔ¼ÃÅ îÔÅðÅÜÅ é¶

ì¹ñÅ ÇñÁÅ ÃÆ, ÇÕÀ°ºÇÕ Á³×ð¶÷» òñ¯º Ãð

ÔËéðÆ ëËé Õî»âð-ÇÂé- ÚÆø Áå¶ Ô¯ð ðÅܶ,

îÔÅðÅܶ Áå¶ éòÅì êÔ°³Ú¶ ԯ¶ ÃéÍ îÔÅðÅÜÅ

ÚÅÔ°³ç¶ Ãé ÇÕ õÅñÃÅ ø½Ü çÆ êÈðÆ-êÈðÆ

é°îÅÇÂô ÕÆåÆ ÜÅÂ¶Í Ü³× çÆÁ» ÇåÁÅðÆÁ»

ìÅð¶ Çðê¯ðà îÔÅðÅÜÅ ù 26 ÁêzËñ å¾Õ êÔ°³ÚÅ

Çç¼åÆ ×ÂÆ, êð ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË ÇÕ ÇèÁÅé

ÇÃ³Ø é¶ ÇÂÔ Çðê¯ðà ô¶ð-¶-ê³ÜÅì ù éÔƺ

Çç¼åÆ, ÇÜà ÕðÕ¶ 30 ÁêzËñ å¾Õ ñÅÔ½ð 寺

Õ¯ÂÆ À°µåð éÔƺ ÇîÇñÁÅÍ

Áë×Åé 27 ÁêzËñ ù ñ§âÆÖÅé¶ å¯º ÕÈÚ

ÕðÕ¶ çðÅ ÖËìð Óå¶ êÈðìÆ ÇÃð¶ Óå¶ êÔ°³Ú ׶Í

Áø×Åé» çÆ ë½Ü 30 Ô÷Åð ÃÆ å¶ õÅñÃÅ ë½Ü

ÃðçÅð îÔ» ÇÃ³Ø çÆ Á×òÅÂÆ ÇòÚ Õ¶òñ

ÇÂÕ Ô÷Åð ÃÆÍ Ü篺 Áø×Åé» ù êåÅ ñ¼×Å

ÇÕ ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø ÇÕñ·¶ ÇòÚ î½ÜÈç éÔƺ, å» À°é·» å¯ê» ç¶ îÈ³Ô ÇÕñ·Å Üîð½ç ò¼ñ Çüè¶

Õð Çç¼å¶Í ÃÅðÅ Ççé å¯ê» å¶ ì³çÈÕ» éÅñ

àÅÕðÅ Ô°³çÅ ÇðÔÅÍ Á×ñ¶ Ççé Áø×Åé» é¶ êÅäÆ ç¶ Ãð¯å Óå¶ Õì÷Å Õð ÇñÁÅ Áå¶ ÇÕñ·¶

çÆ ìÅÔð òÅñÆ ìÅÔÆ òÆ å¯ê» éÅñ Ç×ðÅÀ°ä

ÇòÚ ÕÅîïÅì Ô¯ ׶ êð³å± ÇÕñ·¶ ÇòÚ òóé

çÆ ÇÔ³îå éÅ Ü°àÅ ÃÕ¶, ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô ïÚç¶

Ãé ÇÕ êÅäÆ Óå¶ Õì÷Å Ô¯ä ÕðÕ¶ õÅñÃÅ

ø½Ü» ÇêÁÅà éÅñ åðÃçÆÁ» ÔÇæÁÅð ù¼à

ç¶ä×ÆÁ»Í 29 ÁêzËñ çÅ Ççé ×°÷ð Ç×ÁÅÍ

ÃðçÅð îÔ» ÇÃ³Ø é¶ ÁÅêä¶ Çóػ ù ÇÂÕ¼áÅ

ÕðÕ¶ îôòðÅ Çç¼åÅ ÇÕ Õ³è ç¶ êÅó ù íð Õ¶

ì³ç ÕÆåÅ ÜÅò¶Í Õ°Þ ìÔÅçð Çóػ é¶ êÇÔð

ðÅå ðÇÔ³çÆ å¾Õ Õ³è ù î÷ìÈå Õð Çç¼åÅ å¶

ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø ù ùé¶ÔÅ êÔ°³ÚÅÀ°ä çÅ Õ³î

ìÆìÆ Ôðôðé Õ½ð é¶ êÈðÅ ÕÆåÅÍ ÇÂÔ õå 30

ÁêzËñ, 1837 ÂÆÃòÆ ù Ãò¶ð¶ ç¯ òܶ å¾Õ

êÔ°³ÚÅ Çç¼åÅÍ

ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø é¶ ÁÅêäÆ ÇìîÅðÆ çÆ

êðòÅÔ éÅ ÕðÇçÁ» ÇêôÅòð çÆ î½ÜÈçÅ çÃ

Ô÷Åð ë½Ü, 6000 êËçñ, 1000 ÕòÅÇÂççÅé

ÃòÅð, 18 å¯ê» å¶ 3000 دó-ÃòÅð» éÅñ

Üîð½ç ù ÕÈÚ Õð Çç¼åÅ å¶ ÁÅêä¶ ÁÖÆðñ¶

õå ÇòÚ îÔÅðÅÜÅ ù Üîð½ç çÆ éÅ÷°Õ

ÔÅñå çÅ Ç÷Õð å¶ Ô°ä å¾Õ ñÅÔ½ð 寺 ø½Ü

éÅ ê¹¼Üä çÆ ÔËðÅé×Æ êz×à ÕÆåÆ å¶ Çëð 寺

ø½Ü í¶Üä çÆ î³× ÕÆåÆÍ ÃðçÅð ÔðÆ ÇóØ

îÈ³Ô Ôé·¶ð¶ ÔÆ Üîð½ç ÜÅ êÔ°³Ú¶ å¶ Áø×Åé»

ܯô éÅñ ÕÆåÅ ÇÕ òËðÆ çÆ ë½Ü

ÇÂà åð·» À°µÖóÆ ÇÜò¶º Ôó· Á¼×¶ ìÈð ð°óçÅ

ÔËÍ òËðÆÁ» ÇòÚ åðæ¼ñÆ î¼Ú ×ÂÆÍ Ü篺 À°é·»

ù êåÅ ñ¼×Å ÇÕ ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø ÁÅê ñó

ÇðÔÅ ÔË, å» Áø×ÅéÆ ë½Ü êËð ÇÃð Óå¶ ð¼Ö Õ¶

ÁÅêäÆ ÜÅé ìÚÅÀ°ºçÆ í¼Ü ÇéÕñÆÍ ÃðçÅð

ÔðÆ ÇÃ³Ø é¶ Áø×Åé» çÆÁ» 14 ò¼âÆÁ»

å¯ê» Óå¶ Õì÷Å Õð ÇñÁÅÍ Áø×Åé çðÅ

ÖËìð ÇòÚ òó ×Â¶Í ÃðçÅð Áø×Åé» î×ð

ÜÅäÅ éÔƺ ÚÅÔ°³ç¶ Ãé, êð ÃðçÅð ÇéèÅé ÇÃ³Ø 1500 ÇÃêÅÔÆÁ» éÅñ Áø×Åé» çÆ

ò¼âÆ ë½Ü ç¶ î×ð ÜÅ ÇðÔÅ ÃÆÍ ÃðçÅð éñÈÁÅ ÇÂÔ ò¶Ö Õ¶ À°Ã çÆ ÃÔÅÇÂåÅ ñÂÆ

çð¶ Á³çð ÚñÅ Ç×ÁÅÍ ÃðçÅð ÔðÆ ÇóØ

À°Ã æ» Óå¶ ÃÆ ÇÜà ù ÒÒÃðÕîðÓÓ (ð¶åñÆ

Ú¼àÅé) ÁÅÖç¶ ÔéÍ ÇÂà ڼàÅé Á³çð ×°ëÅ

ÇòÚ Õ°Þ òËðÆ ÇÛê¶ ìËᶠÃéÍ Ü篺 ÃðçÅð

ÔðÆ ÇÃ³Ø Á¼×¶ òÇèÁÅ å» Á³çð ìËᶠòËðÆÁ» é¶ ç¯ ×¯ñÆÁ» ÚñÅÂÆÁ»Í ÇÂÕ ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø çÆ ÛÅåÆ ÇòÚ å¶ çÈÜÆ ò¼ÖÆ ÇòÚ ñ¼×ÆÍ ÃðçÅð ç¶ éÅñ òÅñ¶ ÃòÅð» é¶ À°é·» ù

ìÅÔð Õ¼ã Õ¶ à¯à¶-à¯à¶ Õð Çç¼åÅ êð ÇÜÔóÅ Õ³î À°Ô Õð Ú¹¼Õ¶ Ãé, ÇÂà åð·» ç¶ Ô÷Åð ÕÅåñ» çÆ î½å òÆ À°Ô ØÅàÅ êÈðÅ éÔƺ ÃÆ Õð ÃÕçÆÍ ÷õîÆ ÃðçÅð é¶ Ø¯óÅ Üîð½ç ç¶ ÇÕñ·¶ ò¼ñ î¯ó ÇñÁÅ å¶ ÇÕö ù òÆ êåÅ éÅ ñ¼×ä Çç¼åÅ ÇÕ ÃðçÅð ÷õîÆ ÔËÍ ÇÂà ò¶ñ¶ ìÅð¶ ÕòÆ ÕÅçðïÅð ÇñÖçÅ ÔË : é¼á ÇéÕñ Úñ دÇóÁÅ, ÇÕñ·¶ ç¶ ò¼ñ, ÁÃƺ êÅòäÅ éÔƺ çÈÜÆ òÅð ë¶ðÅÍ

ׯñÆ ñ¼×Æ Â¶ ÕÇÔð Õñ¯ð òÅñÆ, ØÅÇÂñ Ô¯ÇÂÁŠ¶ Á¼Ü ÃòÅð å¶ðÅÍ

ÕÅçðïÅð ܶ ñË Úñ¶º Á¼Ü â¶ð¶, å¶ðÅ ÕçÆ éÅ

í°ñÃÆ ÇêÁÅð ô¶ðÅÍ

ÃðçÅð ÔðÆ ÇÃ³Ø ù ÃðçÅð îÔ» ÇóØ

é¶ ç¯ Ô¯ð Çóػ çÆ ÃÔÅÇÂåÅ éÅñ دó¶ 寺

À°åÅÇðÁÅ å¶ À°Ã¶ òÕå ë¼à ì³é· ù ì¹ñÅ

Õ¶ ë¼à ì³é·¶ ׶, êð çðç å¶÷ Ô¯ ÇðÔÅ ÃÆÍ

ÃðçÅð é¶ ÁÅêäÅ Á³å Ãî» é¶ó¶ ÁÅÀ°ºçÅ

ò¶Ö Õ¶ ÃðçÅð îÔ» ÇÃ³Ø å¶ ðÜîËºà» ç¶ î¹ÖÆ

ÃðçÅð» ù ì¹ñÅ Õ¶ ÇÕÔÅ ÇÕ ÒÒÃÅðÆ ë½Ü

ÃðçÅð çÆ êÈðÆ òøÅçÅð å¶ éîÕ-ÔñÅñ

ìä Õ¶ ðÔ¶ Áå¶ î¶ðÆ î½å çÆ õìð ñÅÔ½ð 寺

îçç ÁÅÀ°ä å¾Õ ×°êå ð¼ÖÆ ÜÅò¶ÍÓÓ ÇÂÔ

ÕÇÔ Õ¶ õÅñÃÅ ðÅÜ çÅ ÇÂÕ ìÔÅçð ï¯èÅ, ÜðéËñ ÇÂà ÜÔÅé 寺 ÕÈÚ Õð Ç×ÁÅÍ

ÁÅêä¶ Á§å ò¾ñ ò¾è ðÔÆ ÔË îé¹¾ÖÆ Ã¾ÇíÁåÅ!

ê§ÜÅì ÇòÚ òÆ À°µíð ðÔ¶ Ôé ÇÚ§åÅÜéÕ ð°ÞÅé

âÅ. ÃòðÅÜ ÇçØ

Ô°ä¶-Ô°ä¶ ìÆ.ìÆ.ÃÆ. é¶ ÇÂÕ ìÔ°å ÔÆ

ÇòÃæÅðå ñ¶Ö Òê¾ÛîÆ Ã¾ÇíÁåÅ ÇÕò¶º

ãÇÔ ÃÕçÆ ÔËÓ ÛÅÇêÁÅ ÔË¢ ÇÂÔ ñ¶Ö ìÔ°å

ÃÅð¶ ê¾ÛîÆ ÇòçòÅé» éÅñ ×¾ñìÅå

Óå¶ ÁÅèÅðå ÔË¢ ÇÂÕ Ô¯ð ñ¶Ö Ô°ä¶-Ô°ä¶

ìÆ.ìÆ.ÃÆ. é¶ ÛÅÇêÁÅ ÔË¢ ÇÂÔ ÔË Òؾà ðÔÆ

ô°ÕðÅä± Ç×äåÆ îé°¾ÖÆ éÃñ çÅ õÅåîÅ

Õð ÃÕçÆ ÔË¢Ó ÷ÅÔð ÔË ÇÕ ê¾ÛîÆ Ã¾ÇíÁåÅ

çŠçÕà ¶éŠⱧØÅ Ô¯ ÇðÔÅ ÔË ÇÕ ÇÂÃ

þÇíÁåÅ ç¶ Á§å ìÅð¶ òÆ ÇòçòÅé Áå¶

ÃÅǧÃçÅé ïÚä ñ¾× ê¶ Ôé¢ Õ¯ÂÆ 20

ÃÅñ êÇÔñ» î˺ ÇÂÕ ÇÕåÅì ÇñÖÆ ÃÆ Ü¯

ê§ÜÅìÆ Ã¾ÇíÁÅÚÅð çÅ ÁÅèÅð

ÇÃ¾Ö èðî é¶ ìäÅÇÂÁÅ ÔË Áå¶

Á¾Ü ê§ÜÅìÆ ÃÅîðÅÜÆ ÖêåÕÅðÆ

þÇíÁÅÚÅð çÅ ÇôÕÅð Ô¯ Õ¶ ÇþÖ

þÇíÁÅÚÅð òñ¯º çðÃŶ îÅð×

寺 À°ñà Ú¾ñ ðÔ¶ Ôé¢ ò¾è ÇðÔÅ

îÅéÇÃÕ åäÅÁ, ÇåóÕ ðÔ¶

ÃîÅÇÜÕ Áå¶ êÇðòÅðÕ Çðôå¶,

êÅäÆ çÅ ê¾èð éÆò» Ô¯äÅ Áå¶

êÅäÆ çÆ ØÅà Áå¶ òÅåÅòðé

êzç±Çôå Ô¯äÅ, ÇÂé·» Ãí

Ãî¾ÇÃÁÅò» é¶ ê§ÜÅì 鱧 ê±ðÆ åð·»

ضð ÇñÁÅ ÔË¢ Á¾Ü ê§ÜÅì Áå¶

çÃÅð 鱧 ÁÅêäÆ Ã§íÅÇòå åìÅÔÆ

Áå¶ õÅåî¶ å¯º ìÚä ñÂÆ ÇÂÕ

ìçñò¶º ñ¯Õ-ê¾ÖÆ Áå¶ Õ°çðå-

ê¾ÖÆ ÇòÕÅà îÅâñ çÆ ñ¯ó ÔË¢

ÃzÆ ×°ð± ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ ÃÅ鱧 ÇÂÕ

ÁÇÜÔÅ ìçñò» ÇòÕÅà çÅ éî±éÅ

êzçÅé Õðé ç¶ Ãîð¾æ Ôé¢

ÇÕ ÁîðÆÕÅ ÇòÚ ÛêÆ ÃÆ ÒþÇíÁåÅ çÅ

çÕà ÇÂÕ ÇÃ¾Ö ê¾Ö¢Ó ÇÂà ê°ÃåÕ ÇòÚ î˺

ÇÂÔ çÅÁòÅ ÕÆåÅ ÃÆ ÇÕ ê¾ÛîÆ Ã¾ÇíÁåÅ

ÇÂÕ â±§Ø¶ çÕà ÇòÚ¯º ñ§Ø ðÔÆ ÔË Áå¶

ܶ À°é·» îÃÇñÁ» 鱧 çì¯Çèå Ô¯ Õ¶ Õ¯ÂÆ

Ô¾ñ Õ¾ãä çÆ Õ¯Çôô éÅ ÕÆåÆ ×ÂÆ å»

ÇÂà þÇíÁåŠ鱧 çÕà ÇòÚ¯º Õ¾ãäŠçíò

éÔƺ ðÔ¶×Å Áå¶ ð¯î çÆ Ã¾ÇíÁåÅ ò»×

ÇÂà çÅ òÆ Á§å Ô¯ ÃÕçÅ ÔË¢ þÇíÁåÅ

çŠçÕà ÇÂà ñÂÆ ×§íÆð ÔË ÇÕ ÇÂÕ êÅö

å» ÁÅðÇæÕ Ã§Õà ⱧØÅ Ô¯ÂÆ ÜÅ ÇðÔÅ ÔË

Áå¶ ç±Ü¶ êÅö éËÇåÕ Áå¶ Ã¾ÇíÁÅÚÅðÕ

çÕà òÆ ×§íÆð ð±ê èÅðé ÕðÆ ÜÅ ÇðÔÅ

ÔË¢ ÁÃñ ÇòÚ å» ÁÅè°ÇéÕ ê¾ÛîÆ

þÇíÁåÅ, þÇíÁåÅ çÆ êzÆíÅôÅ Óå¶ ê±ðÆ

éÔƺ À°åðçÆ, ÇÕÀ°ºÇÕ Ô°ä å¾Õ ÁÅÀ°ä

òÅñÆÁ» ÃÅðÆÁ» þÇíÁåÅò» îé°¾Ö é±§

Ô¶áñ¶ Õ¶ºçð» 寺 À°êðñ¶ Õ¶ºçð» ò¾ñ ñË Õ¶

×ÂÆÁ», íÅò, Üó· 寺 Ú¶åéÅ ò¾ñ¢ Ô¶áñ¶

Õ¶ºçð îé°¾Ö çÆ ÇÜÃîÅéÆ Ô¯ºç 鱧 ÕÅÇÂî

ð¾Öä å¾Õ ÔÆ ÃÆîå Ôé, Ü篺ÇÕ À°êðñ¶ Õ¶ºçð» çÅ Ãì§è îé°¾Ö çÆ Ú¶åéÅ éÅñ ÔË¢

þÇíÁÕ Ô¯ä çÅ Áðæ ÔÆ Ô¶áñ¶ Õ¶ºçð»

Çç¾åÅ ÔË¢ ÇÂà åð·» îé°¾Ö À°êðñ¶ (Ú¶åé)

寺 Üó· ò¾ñ è¾ÇÕÁÅ Ç×ÁÅ ÔË¢ ÁܯÕŠçÃÅðÆÕðé ÇÃðë ÁÅðÇæÕ Ã§ÃÅðÆÕðé ÔË

Áå¶ ÇÂÔ éËÇåÕåŠ寺 þÖäÅ ÔË¢

î˺ ÁÅêäÆ ê°ÃåÕ ÇòÚ ÇÂÔ çÅÁòÅ

ÕÆåÅ ÃÆ ÇÕ ÇÂÃÅÂÆ èðî é¶ ÔÆ ê¾ÛîÆ Ã¾ÇíÁåÅ çÆ éÆºÔ ð¾ÖÆ ÔË êð Áܯն

çÃÅðÆÕðé çÅ ÖêåÕÅðÆ Ã¾ÇíÁÅÚÅð ÇìñÕ°ñ ÁÅêäÆ ì°ÇéÁÅç Ü» ÁÅèÅð ç¶

À°ñà ÜÅ ÇðÔÅ ÔË¢ ÇÂÃÅÂÆ èðî é¶ Ã§Üî, ÇéîðåÅ, Ãîðêä, ÇÖî» Áå¶ êz¶î òð׶ îé°¾ÖÆ ×°ä À°íÅðé çÆ êz¶ðéÅ Çç¾åÆ ÔË êð Áܯն çÃÅðÆÕðé çÅ ÖêåÕÅðÆ Ã¾ÇíÁÅÚÅð îé°¾Ö é±§ ÇÂà 寺 ÇìñÕ°ñ À°ñà ÇçôÅ ò¾ñ ÜÅä ñÂÆ À°å¶Üå Õð ÇðÔÅ ÔË, íÅò îé°¾Ö ÇòÚ ÇçÖÅòÅ, Ô§ÕÅð, õ°ç×ð÷Æ, ñ¯í å¶ ìçñÅñÀ± íÅòéÅò» À°ÕÃÅ ÇðÔÅ ÔË¢ ÇÂÃÅÂÆ èðî îé°¾Ö é±§ Õ°çðå 寺 ÇÃðë ÁÅêäÆÁ» ñ¯ó» Áé°ÃÅð ÔÆ òÃÆÇñÁ» çÆ òð寺 çÆ êz¶ðéÅ Çç§çÅ ÔË

Ü篺ÇÕ ÖêåÕÅðÆ Ã¾ÇíÁÅÚÅð îé°¾Ö çÆÁ»

ÖÅÇÔô» 鱧 À°ÕÃÅ Õ¶ À°Ã 鱧 Õ°çðå ç¶ òÃÆÇñÁ» çÆ ç°ðòð寺 ñÂÆ À°ÕÃÅÀ°ºçÅ

ÔË¢ ÁܯÕÅ îé°¾Ö èðåÆ ç¶ òÃÆÇñÁ» 鱧

èðåÆ çÆ À°é·» 鱧 ìÔÅñ Õðé çÆ Ãîð¾æŠ寺 Ç÷ÁÅçÅ (ñ×í× 120 øÆÃçÆ)

òðåä ñÂÆ À°å¶Üå Õð ÇðÔÅ ÔË¢ ÷ÅÔð

ÔË ÇÕ Ü¶ ÇÂÔ êzÇÕÇðÁÅ ÜÅðÆ ðÔÆ å» ÇÂÕ

Ççé Õ°çðåÆ òÃÆñ¶ õåî Ô¯ ÜÅä׶¢ ÇÂÕ ò¾âÅ õåðÅ ÇÂÔ ÔË ÇÕ Ã§ÃÅð ÇòÚ

êÅäÆ çÆ ÔÆ ØÅà Ô¯ ÜÅò¶×Æ¢ èðåÆ å¯º

Ç÷ÁÅçÅ êËçÅòÅð ñËä ñÂÆ ðÃÅÇÂäÕ

ÖÅç» å¶ ÕÆó¶îÅð çòÅÂÆÁ» çÆ ç°ðòð寺 èðåÆ é±§ êzç±Çôå Õð ðÔÆ ÔË¢ ÇÂö åð·»

À±ðÜÅ ç¶ À°Ô Ã¯î¶ ÇòÕÃå éÔƺ ÕÆå¶

׶ ܯ ÇÕ ÔòŠ鱧 ؾà êzç±Çôå Õðç¶

Ôé ÇÜò¶º ÇÕ Ã±ðÜ çÆÁ» ÇÕðé», ÔòÅ

鱧 ÁîñÆ

å½ð Óå¶ ÇÃðë ÖêåÕÅðÆ å¾Õ ÔÆ ÃÆîå Õð

Áå¶ Ãî°§çð çÆÁ» Û¾ñ» 寺 À±ðÜÅ ÔÅÃñ

ÕðéÅ ÁÅÇç, ÕÅðé ÇÂÔ ÃÆ ÇÕ å¶ñ éÅñ

Ãì§èå ÕÅðê¯ð¶ôé» ìçñò¶º À±ðÜÅ ç¶

Ãð¯å ÇòÕÃå éÔƺ Ô¯ä ç¶äÅ ÚÅÔ°§çÆÁ»

Ãé å» Ü¯ À°é·» çÅ î°éÅøÅ éŠؾà ÜÅò¶¢

ÇÂà éÅñ ÔòÅ ÇòÚ ÕÅðìé çÆ îÅåðÅ

ò¾è ×ÂÆ Áå¶ Ã§ÃÅðÕ åêô òð×ÆÁ»

Ãî¾ÇÃÁÅò», ×ñ¶ôÆÁð» çÅ Ö°ðéÅ Áå¶

Ãî°§çð ç¶ êÅäÆ çÅ ê¾èð À°µÚÅ Ô¯äÅ Áå¶

Ãî°§çð ç¶ Õ§ã¶ ò¾Ã¶ ÇÂñÅÇÕÁ» ç¶ êÅäÆ

ÇòÚ â°¾ìä çÆÁ» Ãî¾ÇÃÁÅò» êËçÅ Ô¯

×ÂÆÁ» Ôé ܯ ÇÂà þÇíÁåŠ鱧 ÁÅêä¶

Á§å ò¾ñ è¾Õ ÃÕçÆÁ» Ôé¢

þÇíÁÅÚÅðÕ, éËÇåÕ Áå¶ òÅåÅòðé

ç¶ êzç±ôä òð×ÆÁ» Ãî¾ÇÃÁÅò» ç¶ éÅñ-

éÅñ ÃîÅÇÜÕ Ãî¾ÇÃÁÅò» òÆ ñ×ÅåÅð

òèÆ ÜÅ ðÔÆÁ» Ôé¢ ÃîÅÜ ÇòÚ ÁîÆð

Áå¶ öðÆì çÅ êÅóÅ òèä éÅñ ÃîÅÇÜÕ

ÁÃÇæðåÅ òèçÆ ÔË¢ î¯à¶ å½ð Óå¶ Á¾Ü

À°êðñÅ 10 øÆÃçÆ åìÕŠçÃÅð ç¶ 90

øÆÃçÆ å¯º ò¾è òÃÆÇñÁ» Óå¶ ÕÅì÷ ÔË

Ü篺ÇÕ Ô¶áñ¶ 90 øÆÃçÆ ñ¯Õ» ç¶ ÇԾö

ÇÃðë 10 øÆÃçÆ òÃÆñ¶ ÔÆ ÁÅÀ°ºç¶ Ôé¢

ÃîÅÇÜÕ ÁÃÇæðåÅ Áå¶ Áðð¾ÇÖÁÅ çÆ

íÅòéÅ éÅñ îÅéÇÃÕ åäÅÁ òèçÅ ÔË¢

ÇÜ¾æ¶ îÅéÇÃÕ åäÅÁ ÃÅ鱧 îÅéÇÃÕ Áå¶

ÇÜÃîÅéÆ ÇìîÅðÆÁ» ò¾ñ è¾Õ ÇðÔÅ ÔË,

À°µæ¶ ÇÂÔ ÃÅâÆ êzÜäé ôÕåÆ é±§ òÆ ì°ðÆ

åð·» êzíÅÇòå Õð ÇðÔÅ ÔË¢

îÅéÇÃÕ åäÅÁ ç¶ éÅñ ò¾è ÇðÔÅ

êzç±ôä òÆ êzÜäé ôÕåÆ é±§ ØàÅÀ°ºçÅ

ÔË¢ ÇêÛñ¶ 30 ÃÅñ» ÇòÚ ô°ÕðÅä±Á» çÆ

Ç×äåÆ 50 øÆÃçÆ å¯º òÆ ò¾è ؾà ×ÂÆ

ÔË¢ ܶ ÇÂÔ ÇÃñÇÃñÅ ÇÂö åð·» Ú¾ñçÅ

ÇðÔÅ å» À°Ô Ççé Ç÷ÁÅçÅ ç±ð éÔƺ Ü篺

îé°¾ÖÆ éÃñ Á¾×¶ òèä 寺 ð°Õ ÜÅò¶×Æ å¶

õåî Ô¯ ÜÅò¶×Æ¢

íÅò¶ºÇÕ ÇÂÔ ñ¶Ö Áå¶ Ãðò¶Öä ê¾ÛîÆ

þÇíÁåÅ ç¶ Ã§çðí ÇòÚ ÇñÖ¶ ׶ Ôé

êð ÁÃƺ ÇÂÔ Ãí Ãî¾ÇÃÁÅò» ê§ÜÅì ÇòÚ

òÆ ò¶Ö ÃÕç¶ Ô»¢ ÇÜò¶º ê¾ÛîÆ Ã¾ÇíÁåÅ

çÅ ÁÅèÅð ÇÂÃÅÂÆ èðî é¶ ìäÅÇÂÁÅ ÃÆ

- ÜÃÇò§çð ÇÃ§Ø ÕÅÔîÅ

è§é è§é ÃzÆ ×¹ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ ç¶ Ã Ü篺 ÃzÆ çðìÅð ÃÅÇÔì, ÃzÆ Á§ÇîzåÃð ÇòÖ¶ êÇò¾åð Ãð¯òð çÆ ÕÅð-öòÅ Ú¾ñ ðÔÆ ÃÆ, À¹ç¯º ìÔ¹å ÃÅðÆ Ã§×å çÈð¯º-çÈ𯺠ÁÅ Õ¶ öòÅ Õð ðÔÆ ÃÆÍ Ã§×å

ÇòÚ ÇÂÕ ìÔ¹å ÔÆ é¶Õ ùíÅÁ òÅñÆ ÇÂÃåzÆ ð¯÷ÅéŠöòÅ Õðé

ñÂÆ ÁŪçÆ ÃÆÍ Ãò¶ð¶ À¹Ô ÁÅ Ü»çÆ, Çëð ÃÅðÅ Ççé à¯ÕðÆ

ñË Õ¶ Çî¾àÆ ã¯ºÔçÆÍ Ã¶òÅ Õðç¶-Õðç¶ Ççé ÇòÚ ÕÂÆ òÅð ç¯ò»

Ô¾æ» éÅñ Ô¹ñÅðÅ îÅðçÆ ç¶ÖÆ Ü»çÆ, ÇÜò¶º ÇÕö ê¿ØÈó¶ ù Ô¹ñÅðÅ

ç¶ÂÆçÅ þÍ ôÅî Ô¹§ç¶ ÔÆ Áñ¯ê Ô¯ Ü»çÆÍ Ãò¶ð¶ Çëð êz×à Ô¯ Ü»çÆÍ

ôðèŬÁ» é¶ þðÅé Ô¯ Õ¶ ÃÅðÆ ×¾ñ ÃzÆ ×¹ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ ù

ç¾ÃÆ å» ×¹ðÈ ÜÆ é¶ À¹Ã ìÆìÆ ù þç Õ¶ ç×å ç¶ ÃÅÔîä¶ ê¹¾ÇÛÁÅ

ÇÕ, ÒÒÁÅê Çվ毺 ÁÅªç¶ Ô¯, Ççé ÇòÚ ÕÂÆ ò¶ð» Ô¾æ» éÅñ Ô¹ñÅðÅ

ÇÕª Õðç¶ Ô¯ Áå¶ Çëð ôÅî ç¶ Ã Áñ¯ê ÇÕ¾æ¶ Ô¯ Ü»ç¶ Ô¯?ÓÓ À¹Ã

é¶ À¹µåð Çç¾åÅ, ÒÒî˺ ÁÅêä¶ êåÆ-ç¶ò ÜÆ ù í×òÅé î§é Õ¶

À¹Ã çÆ Ã¶òÅ ÕðçÆ Ô», ÇÜà ÕÅðé î¶ðÆ Ôð ǾÛÅ êÈðÆ Ô¹§çÆ þÍ

î¶ðÅ Øð ÕÅìñ (Áë×ÅÇéÃåÅé) ÇòÚ þÍ î¶ðÅ ÇÂÕ ì¾ÚÅ þ ܯ

î˺ ÁÅêä¶ Øð ê¿ØÈó¶ ÇòÚ Ã¹ñÅ Õ¶ ÁŪçÆ Ô»Í î˺ Ôð ð¯÷ Ãò¶ð¶

ÜñçÆ ÔÆ ÁÅêä¶ êåÆ-ç¶ò ÜÆ ù êzôÅçÅ ÛÕÅ Õ¶ Áå¶ ì¾Ú¶ ù

ç¹¾è ÇêñÅ Õ¶ ê¿ØÈó¶¶ ÇòÚ Ã¹ñÅ Õ¶ ÇÂ¾æ¶ ÁÅÀ¹ä ñÂÆ Á¾Ö» ì§ç

ÕðÕ¶ ÁÅêä¶ êåÆ-ç¶ò ÜÆ çÅ ÇèÁÅé ÕðÕ¶ ç¯ò» Ô¾æ» éÅñ ì¾Ú¶ çÅ ê¿ØÈóÅ Þ¹ñŪçÆ Ô»Í ôÅî ç¶ Ã Çëð êåÆ ÜÆ çÅ ÇèÁÅé

ÕðÕ¶ ÁÅêä¶ Øð ÕÅìñ êÔ¹§Ú Ü»çÆ Ô»ÍÓÓ

Áå¶ Ô°ä À°Ô À°Ã ç¶ À°ñà Ú¾ñ ðÔÆ ÔË¢ ÇÂö åð·» ê§ÜÅìÆ Ã¾ÇíÁÅÚÅð çÅ ÁÅèÅð

ÇÃ¾Ö èðî é¶ ìäÅÇÂÁÅ ÔË Áå¶ Á¾Ü

ê§ÜÅìÆ ÃÅîðÅÜÆ ÖêåÕÅðÆ Ã¾ÇíÁÅÚÅð

çÅ ÇôÕÅð Ô¯ Õ¶ ÇÃ¾Ö Ã¾ÇíÁÅÚÅð òñ¯º

çðÃŶ îÅð× å¯º À°ñà Ú¾ñ ðÔ¶ Ôé¢

ò¾è ÇðÔÅ îÅéÇÃÕ åäÅÁ, ÇåóÕ ðÔ¶ ÃîÅÇÜÕ Áå¶ êÇðòÅðÕ Çðôå¶, êÅäÆ çÅ ê¾èð éÆò» Ô¯äÅ Áå¶ êÅäÆ çÆ ØÅà Áå¶ òÅåÅòðé êzç±Çôå Ô¯äÅ, ÇÂé·»

Ãí Ãî¾ÇÃÁÅò» é¶ ê§ÜÅì 鱧 ê±ðÆ å𷻠ضð ÇñÁÅ ÔË¢ Á¾Ü ê§ÜÅì Áå¶ Ã§ÃÅð 鱧 ÁÅêäÆ Ã§íÅÇòå åìÅÔÆ Áå¶ õÅåî¶ å¯º ìÚä ñÂÆ ÇÂÕ ìçñò¶º ñ¯Õ-ê¾ÖÆ Áå¶ Õ°çðå-ê¾ÖÆ ÇòÕÅà îÅâñ çÆ ñ¯ó ÔË¢

ÃzÆ ×°ð± ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ ÃÅ鱧 ÇÂÕ ÁÇÜÔÅ ìçñò» ÇòÕÅà çÅ éî±éÅ êzçÅé Õðé ç¶ Ãîð¾æ Ôé¢

ø¯é: IHAEC-@HDF@.

ÇÂÔ Ã¹ä Õ¶ ç×å Áå¶ ×¹ðÈ ÜÆ ìÔ¹å Ö¹ô ԯ¶ Áå¶ ÕÇÔä ñ¾×¶ ÇÕ å¶ðÆ Ã¶òÅ êzòÅé Ô¯ ×ÂÆ þ Áå¶ À¹Ã çÆ Ã¶òŠ寺 Ö¹ô Ô¯ Õ¶ ÃzÆ çðìÅð ÃÅÇÔì ç¶ ÃÅÔîä¶ òÅñ¶ ìÅ÷Åð çÅ é»Á À¹Ã ìÆìÆ ç¶ é»Á À¹µå¶ ÒîÅÂÆ Ã¶ò» ìÅ÷ÅðÓ ð¾ÇÖÁÅ Ç×ÁÅÍ Á¾Ü òÆ À¹Ã ìÅ÷Åð çÅ é»Á ÒîÅÂÆ Ã¶ò» ìÅ÷ÅðÓ îôÔÈð þÍ ÇÂà åð·» ÇÂÃ

ìÆìÆ é¶ ÁÅêä¶ êåÆ ù ×¹ðîÇå Áé¹ÃÅð êðî¶ôÉð ðÈê î§é Õ¶ öòÅ

Õðé éÅñ ÁÅêäÅ Áå¶ ÁÅêä¶ êåÆ çÅ ÇÂÔ ñ¯Õ Áå¶ êzñ¯Õ

ç¯ò¶º ùèÅð ñ¶Í

ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ ÇòÚ ÒÃåÆÓ À¹Ã ÇÂÃåzÆ ù î§ÇéÁÅ

Ç×ÁÅ þ, ܯ ÁÅêä¶ êåÆ-ç¶ò ù êðî¶ôÉð î§é Õ¶ À¹Ã çÆ Ã¶òÅ

ÕðçÆ þÍ ÇÂà Ãì§è ÇòÚ ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ ÇòÚ ×¹ðÈ

À¹êç¶ô ÇÂà êzÕÅð þ:

ÜñË é êÅÂÆÁË ðÅî Ãé¶Ôƨ ÇÕðÇå çܯÇ× ÃåÆ À¹Çá Ô¯Âƨ1¨

ðÔÅÀ¹¨

ç¶ÖÅ ç¶ÖÆ îéÔÇá ÜÇñ ÜÅÂÆÁ˨ ÇêzÁ ç׹ é êÅòË ìÔ¹ ܯÇé

íòÅÂÆÁ˨2¨

ÃÆñ çÜÇî ÇêzÁ ÁÅÇ×ÁÅ îÅé˨ Çåù éÅðÆ ÕÀ¹ ç¹Ö¹ é ÜîÅé˨3¨

ÕÔ¹ éÅéÕ ÇÜÇé ÇêzÀ¹ êðî¶Ãð¹ ÕÇð ÜÅÇéÁŨ è§é¹ ÃåÆ çð×Ô êðòÅÇéÁŨ4¨30¨99¨ (×À¹óÆ ×¹ÁÅð¶ðÆ î: 5, Á§×: 185)

ÕÅìñ çÆ êåÆìzå ìÆìÆ- îÅÂÆ Ã¶ò»

ÇÜé·» Ççػ é¶ ê¹¼áÆÁ» Ö¼ñ» ñ°ÔÅÂÆÁ»

ÇÃ¼Ö ÇÂÇåÔÅà ç¹éÆÁÅ çÆÁ» ÃÅðÆÁ»

Õ½î», èðî» Áå¶ ç¶ô» ç¶ ñ¯Õ» ç¶ ÇÂÇåÔÅÃ

éÅñ¯º Çéò¶ÕñÅ, Çòñ¼Öä, ÁÃÚðÜîÂÆ, ñÅ-ÇîÃÅñ Áå¶ ÔËðå-Á³×¶÷ ÔËÍ ×°ðÈ

ÃÅÇÔìÅé, ×°ðÇÃ¼Ö ï¯ÇèÁ», ÁäÖÆ

ÃÈðìÆð», îÔÅé Çòð»×ä», Õ°ðìÅéÆ ç¶

î¹Ü¼ÃÇîÁ», îÔÅé Áå¶ Áñ½ÇÕÕ ôÔÆç

Çóػ-ÇóØäÆÁ» Áå¶ í°Þ§×ÆÁ» çÅ, À°îð

ÇòÚ ÃÅðÆÁ» Õ½î» å¯º Û¯àÆ, êð³å± îé°¼ÖÆ

ÁÕñ ù ÔËðÅé Õð ç¶ä òÅñ¶ ñÅÇîÃÅñ

ÕÅðéÅÇîÁ» ÕÅðé À°µÚåî Áå¶ ôÅéÅî¼åÅ

ÇÂÇåÔÅà ÔË ÇÜÃ ç¶ îÔ¼åòêÈðé êÇÔñÈÁ»

ù Ôð ×°ðÇÃ¼Ö Ãò¶ð¶-ôÅî ÁðçÅà ç½ðÅé

ïÅç ÕðçÅ ÔË Áå¶ À°é·» îÔÅé ôÔÆç»

çÅ ÇèÁÅé èðçÅ ÔËÍ ×°ðîÇå ÇòÚÅðèÅðÅ

ÒÒÁêéÅ Çì×ÅÇð Çìð»éŠûãËÓÓ Ô¼Õ-üÚ

ñÂÆ èðî-ï°¼è Õðé, êðÀ°êÕÅð, ÇåÁÅö

Áå¶ Õ°ðìÅéÆ çÆ îÔÅé ÇøñÅÃøÆ ÔËÍ ÃzÆ

×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ é¶ îé°¼ÖåÅ ÇòÚ Ô¯

ðÔ¶ Áèðî, Üìð, ÷°ñî, è¼Õ¶ôÅÔÆ, ì¶ÇÂéÃÅøÆ Áå¶ Á³é·Æ ñ°¼à-Öù¼à Çòð°¾è ÜÈÞä

ñÂÆ ÇÂÀ°º êz¶ÇðÁÅ:

ÜÀ° åÀ° êz¶î Ö¶ñä ÕÅ ÚÅÀ°¨ ÇÃð° èÇð åñÆ

×ñÆ î¶ðÆ ÁÅÀ°¨...¨20¨ (¨27¨)

(Ãñ¯Õ òÅð» å¶ òèÆÕ, î: 1, Á§×: 1412)

ÇÂà îÅð× ç¶ ê»èÆ ñÂÆ êÅÇåôÅÔ é¶

êz¯. ÇÕðêÅñ ÇóØ

ôðå ÇÂÔ ð¾ÖÆ:

ÇÂå° îÅðÇ× êËð° èðÆÜ˨ ÇÃð° çÆÜË ÕÅÇä é ÕÆÜ˨20¨ (¨27¨)

(Ãñ¯Õ òÅð» å¶ òèÆÕ, î: 1, Á§×: 1412)

ÇÂà ÇòÚÅðèÅðÅ ù ñ¯Õ» ÃÅÔîä¶ ÁîñÆ

ðÈê ÇòÚ êz×à Õðé ÇÔ¾å ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ

ç¶ò ÜÆ é¶ ìÅìðÆ Üìð, ÷°ñî, ì¶ÇÂéÃÅøÆ, ñ°¼à-Öù¼à Áå¶ ðÅÜÕÆ è¼Õ¶ Çòð°¼è ÁÅòÅ÷

ì¹ñ§ç ÕÆåÆÍ ìÅìð ù ÜÅìð ÇÕÔÅÍ íÅðå

À°µå¶ À°Ã ç¶ Ôîñ¶ çÅ â¼à Õ¶ Çòð¯è ÕÆåÅÍ

¶îéÅìÅç ç¶ Õåñ¶ÁÅî çÆ Ãõå ÁÅñ¯ÚéÅ ÕðÇçÁ» î¹öñ» ù ÒÜîÓ ×ðçÅÇéÁÅ Áå¶

êðîÅåîÅ ù òÆ À°ñ»íÅ Çç¾åÅÍ ×°ðÈ ÜÆ é¶

øðîÅÇÂÁÅ :

ÁÅêË ç¯Ã¹ é ç¶ÂÆ ÕðåÅ Üî¹ ÕÇð î¹×ñ°

ÚóÅÇÂÁŨ

¶åÆ îÅð êÂÆ ÕðñÅä¶ å˺ ÕÆ çðç¹ é

ÁÅÇÂÁŨ1¨ (¨3¨5¨39¨)

(ÁÅÃÅ î: 1, Á§×: 360)

ìÅìð çÆÁ» ܶñ·» Õ¼àÆÁ», Ú¼ÕÆÁ»

êÆÃÆÁ»Í ÇÂà åð·» ÕðÕ¶ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ

ç¶ò ÜÆ é¶ ñ¯Õ» ù ÒÒíË ÕÅÔÈ ÕÀ° ç¶å éÇÔ

éÇÔ íË îÅéå ÁÅé¨ÓÓ çÅ ðÃåÅ Ççzó·

ÕðÅÇÂÁÅÍ ÇÂö åð·» ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò

ÜÆ é¶ å¼åÆÁ» åòÆÁ» À°µå¶ ìËá ÒÒå¶ðÅ

ÕÆÁÅ îÆáÅ ñÅ×˨ ÔÇð éÅî¹ êçÅðæ¹ éÅéÕ°

î»×˨ÓÓ ù ÇÚåòÇçÁ» ÒÒåêÇå îÅÇÔ áÅÇã

òðåÅÂƨÓÓ çÅ íÅäÅ òðåÅÇÂÁÅ Áå¶

Áâ¯ñ-ÇÚå ðÇÔ§ÇçÁ» ôÔÆçÆ êÅ ñÂÆÍ

çÈÃÇðÁ» ç¶ èðî ù ìÚÅÀ°ä ÇÔ¾å ÃzÆ ×°ðÈ

å¶× ìÔÅçð ÃÅÇÔì ÜÆ é¶ ç¹éÆÁÅ ÇòÚ ÇÂÕ

Áé¯ÖÆ ÇîÃÅñ ÕÅÇÂî Õð Çç¼åÆÍ ÒÒÇåñÕ

ܳßÈ ðÅÖÅ êzí åÅ ÕŨ ÕÆé¯ ì⯠ÕñÈ îÇÔ

ÃÅÕŨÓÓ ÔÅñ»ÇÕ ÇåñÕ-ܳÞÈ ù å» ÃzÆ

×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ é¶ îÅéåÅ ÔÆ éÔƺ ÃÆ

Çç¼åÆÍ êz³å± ÇÕö ù èðî ç¶ ÁÅèÅð À°µå¶

åÃÆÔ¶ ç¶ä¶, åô¼çç ÕðéÅ, ÷¯ð-ÜìðÆ

èðî-åìçÆñÆ ÕðÅÀ°äÅ Áå¶ Õåñ¶ÁÅî

ÕðéÅ Õ°çðåÆ Çéïî» Çòð°¼è ÃÆ, ÇÜÃ

ÕðÕ¶ ×°ðÈ ÃÅÇÔì é¶ ÇÂà Üìð çÅ â¼à Õ¶

Çòð¯è ÕÆåÅ Áå¶ ô»åÇÚ¾å ôÔÆçÆ êÅ ñÂÆ

Áå¶ èðî çÆ ðÅÖÆ ÇÔ¾å ÁÅêäÆ îÔÅé

Õ¹ðìÅéÆ ç¶ Çç¾åÆÍ ÃzÆ ×°ðÈ ×¯Çì³ç ÇÃ³Ø ÜÆ

é¶ å» ÁÅêäÅ Ãðì³Ã ÔÆ Õ°ðìÅé Õð Çç¼åÅÍ

ÇÂà Çê¼Û¯º Çóػ-ÇóØäÆÁ» Áå¶ í°Þ³×ÆÁ»

çÆÁ» Áé¶Õ» ôÔÆçÆÁ» Ô¯ÂÆÁ», ÇÜé·» ù

êÈðÆ ôðèÅ, ÃÇåÕÅð Áå¶ ÇéîðåÅ ÃÇÔå

Ôð ð¯÷ ç¯ò¶º Ã ÁðçÅà ÇòÚ ÇÂÕ îé-

ÇÚ¾å Ô¯ Õ¶ ïÅç Õðç¶ Ô»Í ÇÂà ñ¶Ö ÇòÚ

íÅÂÆ ÜË ÇÃ³Ø Çê³â ìÅðé Ç÷ñ·Å êÇàÁÅñÅ

ìÅð¶ ÇòÚÅð Õð ðÔ¶ Ô»Í

ç¹éÆÁÅ ç¶ ÇÂÇåÔÅà ÇòÚ ÚÅð ÁÇÜÔ¶

ôÔÆç ԯ¶ Ôé, ÇÜé·» ù Ã çÆÁ» ÃðÕÅð»

é¶ ê¹¼áÆ Ö¼ñ ñÅÔ Õ¶ ôÔÆç ÕÆåÅÍ êÇÔñÅ

ôÔÆç Òôîà åìð¶÷Ó ÇÜà çÅ êÈðÅ éÅî

ÒîÖçÈî ôÅÔ ôîùçÆéÓ ÃÆÍ ÇÂÔ ×÷éÆ ç¶

ÇÂñÅÕ¶ Ãì÷Åð ç¶ òÃéÆÕ ÃéÍ Ç¾毺 ÇÂÔ

À°ç¯º ç¶ íÅðåÆ ôÇÔð î¹ñåÅé ÇòÚ ò¼Ã¶Í

ÇÂÔ ÃÈøÆ øÕÆð íÜé-ì³ç×Æ Õðé òÅñ¶

ÃéÍ î÷·ìÆ î½ñÅÇäÁ» é¶ î¹ñåÅé ç¶ ÔÅÕî

ù ÇôÕÅÇÂå Õð Çç¼åÆ ÇÕ ôîùçÆé ÒÁ¼é

Á¼ñ Ô¼ÕÓ ÁÅÖçÅ ÔË ÇÜà ÕÅðé Ã ç¶

ÔÅÕî ç¶ Ô°Õî éÅñ ÇÂé·» çÆ ê¹¼áÆ Ö¼ñ ñÅÔ

Õ¶ ôÔÆç Õð Çç¼åÅ Ç×ÁÅÍ

çÈܶ ôÔÆç ÒôîùçÆé î¹Ô³îçÓ Ô¯Â¶ Ôé

ܯ åðì¶÷ ç¶ òÃéÆÕ ÃéÍ ÇÂÔ õ¹çÅ-êzÃå

óå ÃéÍ ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË ÇÕ ÇÂÕ Ççé ÇÂé·»

é¶ ÕðÅîÅåÆ ã³× ðÅÔƺ ÇÂÕ î¹ðç¶ ù ÁÅç¶ô

ÕðÕ¶ Öó·Å Õð Çç¼åÅ Áå¶ î¹ðçÅ ÇÜÀȺçÅ Ô¯

Ç×ÁÅÍ ÇÂà ÁêðÅè ÕÅðé òÕå ç¶ ÔÅÕî

ÁñÅÀ°çÆé î¹Ô³îç é¶ ÇÂé·» çÆ ê¹¼áÆ Ö¼ñ

À°åÅðé çÅ Ô°Õî Çç¼åÅÍ Ô°Õî çÆ åÅîÆñ

ÕðÇçÁ» ê¹¼áÆ Ö¼ñ ñÅÔ Õ¶ ÇÂé·» ù ÖÈÔ ÇòÚ

ù¼à Çç¼åÅÍ êzÇüè ÕòÆ î½ñÅéÅ ðÈîÆ ÇÂö

óå çÅ Ú¶ñÅ ÃÆÍ (îÔÅé Õ¯ô, ê³éÅ: 158)

åÆÜÅ îÔÅé ôÔÆç íÅÂÆ ×°ñ÷Åð ÇÃ³Ø Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, ÇÜé·» ù íÅÂÆ îéÆ ÇÃ³Ø ÜÆ çÆ

ôÔÆçÆ À°êð³å Ô¯ð ÕÂÆ Çóػ Ãî¶å ÔÅó

ùçÆ ê³ÚîÆ ÃåÅð» ï ÇÂÕÅéò¶º (1791) ù

ê¹¼áÆ Ö¼ñ ñÅÔ Õ¶ ôÔÆç ÕÆåÅ Ç×ÁÅÍ ÇÂé·»

ôÔÆçÆÁ» ìÅð¶ ÇÂÀ°º ÇìÁÅé ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔË:

êÇÔñ¶ îéÆ ÇÃ³Ø Õ¶ åÅÂƺ, ÕÅ÷Æ ëåòÅ çƶ

ùäÅÂÆÍ

Çåö ×Ëðî ÜñÅÇç ÁÅÇÂ, ì³ç ì³ç çƶ Ü°çÅ

ÕðŶÍ

êÆÛ¶ ÇÃ³Ø ×°ñÜÅð¶ Õ¶ðÆ, ê¹áÆ Ö¼ñ ñÅÔÆ Çìé

ç¶ðÆÍ

Ú½æ¶ ñÅÃÅéÆ ôÔÆç ԯ¶ Ôé íÅÂÆ ÜË

ÇÃ³Ø ÜÆ òÅÃÆ Çê³â ìÅðé é¶ó¶ êÇàÁÅñÅÍ

ÇÂà Çê³â çÅ é»Á À°Ã Ã î¹öñ îÅÜðÅ

ÃÆÍ ÇÂ¾æ¶ Ç÷ÁÅçÅ ò¼Ã¯º î¹öñ» ÁðæÅå

î¹ÃñîÅé» çÆ ÃÆÍ Õ°Þ Øð ðÅîçÅÃƶ

Çóػ ç¶ Ãé Áå¶ íÅÂÆ ÜË ÇÃ³Ø çÅ Ãì³è òÆ

×°ðÇÃ¼Ö ðÅîçÅÃƶ êÇðòÅð éÅñ ÃÆÍ

ÁÅê ÜÆ çÅ ÃÅðÅ êÇðòÅð Á³ÇîzåèÅðÆ

êÈðé ×°ðÇÃ¼Ö ÇÕðåÆ êÇðòÅð ÃÆÍ íÅÂÆ ÜË

ÇÃ³Ø é¶ Ãî¶å êÇðòÅð ôÔÆçÆ ç¶ Õ¶ ÇüÖÆ

ÇÃçÕ, Ççzó·åÅ å¶ Áâ¯ñåÅ çðÃÅÀ°ºÇçÁ»

ÕæéÆ Áå¶ ÕðéÆ ç¶ êÈð¶-ÃÈð¶ Ô¯ä çÅ ÃìÈå

Çç¼åÅÍ

ÇÂÕ ÕòÆ é¶ ÇÂà ìÅð¶ ÇÂÀ°º ÇìÁÅé

ÔË:

À°é ÇóØé Õ¶ ÇÜé Õð ÃÅÕÅ åܶ êðÅéÍ

éÅî ÇÂà Õðî ÕÅ ÔË Ü¼× ÁÅòé ÜÅéÍ ôÔÆç ÜË ÇÃ³Ø ÖñÕ¼à ԰¶ ò¯Ô Ô˺ îÔ» îÔÅéÍ

îÔÅé ôÔÆçÆ ç¶ Õ¶ íÅÂÆ ÜË ÇÃ³Ø ÜÆ é¶ èðî À°µå¶ êÈðÅ êÇÔðÅ Çç¼åÅ Áå¶ í×å ÕìÆð ÜÆ ç¶ îÔÅé À°êç¶ô ù Ü×å ÃÅÔîä¶ ÁîñÆ ðÈê ÇòÚ ÇéíÅÇÂÁÅÍ í×å ÕìÆð ÜÆ çÅ øðîÅé ÔË: ÃÈðŠï êÇÔÚÅéÆÁË Ü° ñðË çÆé Õ¶ Ô¶å¨

ê¹ðÜÅ ê¹ðÜÅ ÕÇà îðË ÕìÔÈ é ÛÅâË

ֶ尨2¨2¨

(Ãñ¯Õ ÕìÆð, Á§×: 1105)

íÅÂÆ ÜË ÇÃ³Ø ÜÆ ç¶ ÇêåÅ ÜÆ é¶ çÃî¶ô ×°ðÈ ÜÆ êÅïº Á³Çîzå êÅé ÕÆåÅ ÃÆÍ íÅÂÆ

ÜË ÇÃ³Ø òÆ ìÚêé 寺 ÔÆ ÁÅêä¶ ÇêåÅ

ÜÆ éÅñ ÃzÆ Áé§çê¹ð ÃÅÇÔì ÜÅä ñ¼×¶Í íÅÂÆ ÜË ÇÃ³Ø ×°ðîÇå ç¶ èÅðéÆ, ×°ðÈ-Øð

êzåÆ êÈð¶ ÃîðÇêå, ×°ðìÅäÆ ç¶ ð³× ÇòÚ ð³×¶, ðÇÔåòÅé Áå¶ ÇåÁÅ× çÆ îÈðå Á³ÇîzåèÅðÆ êÈðé ×°ðÇÃ¼Ö ÃéÍ ÁÅê üÚÆù¼ÚÆ ÇÕðå ÕðÕ¶ ÃÇå×°ð» éÇîå çÃò³è

Õ¼ãÇçÁ» ÁÅêä¶ êÇðòÅð çÅ ÇéðìÅÔ Õðç¶ ÃéÍ íÅÂÆ ÃÅÇÔì ç¶ ç¯ Ãê¹¼åð Ãé- íÅÂÆ ÕóÅÕÅ ÇÃ³Ø Áå¶ íÅÂÆ ÖóÕ ÇóØÍ ÁÅê çÆ èðî êåéÆ çÅ éÅî ìÆìÆ è³é Õ½ð ÃÆÍ íÅÂÆ ÜË ÇÃ³Ø ù ÇÕÀ°ºÇÕ çÃî¶ô ÇêåÅ ÃzÆ ×°ðÈ ×¯Çì³ç ÇÃ³Ø ÜÆ çÆ Ã³×å îÅéä çŠùíÅ× êzÅêå Ô°³çÅ ÇðÔÅ ÃÆ, À°é·» é¶ ÁÅêä¶ Ãê¹¼åð» ù ÃzÆ çÃî¶ô ÜÆ ìÅð¶ ÕæÅò» ùäÅùäÅ Õ¶ ç¯Ô» Ãê¹¼åð» Á³çð êÈðÅ õÅñÃÂÆ Ü¯ô Áå¶ Ü÷ìÅ íð Çç¼åÅ ÃÆÍ ç¯ò¶º ÔÆ Á³ÇîzåèÅðÆ, Çé¾åé¶îÆ, ÁÅÚÅð-ÇòÔÅð å¶ ÇòÚÅð ç¶ êÈð¶-ÃÈð¶ ðÇÔåòÅé õÅñö ÃéÍ çÃî êÅÇåôÅÔ çÅ øðîÅé ÒÒÇÂé ×ðÆì ÇÃÖé ÕÀ° ç¶À±º êÅåôÅÔƨ ïÔ ïÅç ÕðÇÔº ÔîðÆ ×°ÇðÁÅÂƨÓÓ ç¯Ô» Ãê¹¼åð» ù ùäÅ Õ¶ À°é·» Á³çð Çé¾å éò» ܯô, Ü÷ìÅ, ×°ðÈ ÇòÚ ÇòôòÅà Áå¶ Ççzó·åÅ íðç¶Í Çç¼ñÆ ç¶ ìÅçôÅÔ î¹Ô³îç ôÅÔ ð³×Æñ¶ çÆ î½å Áå¶ ò÷Æð Õðî çÆé ç¶ îÅð¶ ÜÅä çÆ õìð ùäÇçÁ» ÔÆ ÁÇÔîç ôÅÔ ÁìçÅñÆ é¶ Áø×ÅÇéÃåÅé 寺 Çç¼ñÆ ç¶ åõå À°µå¶ Õì÷Å Õðé çÆ éÆïå éÅñ Ç×ñÇÜÁ», ×Å÷ÆÁ» Áå¶ ÜÔÅçÆÁ» çÆ

ø½Ü ñË Õ¶ óé 1753 ÇòÚ íÅðå À°µå¶ çÈÜÅ ÔîñÅ Õð Çç¼åÅÍ ÇÂà åð·» êÇÔñ» ñÅÔ½ð Áå¶ Çëð ÃðÇÔ³ç À°µå¶ Õì÷Å Õð ÇñÁÅÍ ÁìçÅñÆ é¶ ÁÅêä¶ ÜðéËñ Áìç¹Ã Ãî¹ç õÅé ù ÃðÔ³ç çÅ ø½ÜçÅð Çéï°Õå Õð

Çç¼åÅÍ Áìç¹Ã Ãî¹ç õÅé ÁÇå çðܶ çÅ

ÜùéÆ, ÷Åñî Áå¶ ÇéðçÂÆ ÔÅÕî ÃÆÍ

ÇÂà çÆÁ» ÷ÅñîÅé» Õðå±å» Áå¶ ðÅÜÕÆ

Á¾ÇåÁÅÚÅð» 寺 å³× ÁÅ Õ¶ ìÔ°å ÃÅð¶ ÇÔ³çÈ

ÃðÔ³ç Û¼â Õ¶ ç¹ð¶â¶ ÜÅ ò¼Ã¶Í Çüֻ ù òÆ

ÇÂÃ é¶ ÁÅêä¶ ÷°ñî çÅ ÇéôÅéÅ ìäÅÇÂÁÅÍ

À°êð³å ÇÂÔ ÷Åñî ÃðÔ³ç çÅ ÃÈì¶çÅð ìä

Ç×ÁÅÍ Ú¶å ùçÆ çÃòƺ óé 1753 ù ÇÂÔ

ÁÅêä¶ Õ¯åòÅñ é÷ÅîÀ°çÆé ù éÅñ ñË Õ¶

ÇÔ³çÈÁ» Áå¶ Çüֻ çÆ Õåñ¯×Åðç ÕðçÅ

î¹öñ îÅÜðÅ ê¹¼Ü Ç×ÁÅÍ ÁÅð÷Æ ÕÚÇÔðÆ

ñÅ ñÂÆ Áå¶ Ô°Õî ÕÆåÅ ÇÕ Ü¶Õð Çê³â

ÇòÚ Õ¯ÂÆ ÇÃ¼Ö Ô¯ò¶ å» À°Ã ù ÃÈì¶çÅð çÆ

ÕÚÇÔðÆ ÇòÚ ê¶ô ÕÆåÅ ÜÅò¶Í íÅÂÆ ÜË ÇóØ

ÁÅêä¶ ÖÈÔ À°µå¶ ÁÅêäÆ ÇÕðå ÇòÚ ð°¼Þ¶

ԯ¶ ÃéÍ êáÅé ÇÃêÅÔÆÁ» é¶ íÅÂÆ ÃÅÇÔì

ù ëó Õ¶ ÃÈì¶çÅð ç¶ Á¾×¶ ê¶ô Õð Çç¼åÅÍ

Áìç¹Ã Ãî¹ç õÅé Á³ÇîzåèÅðÆ ÇÃ³Ø ù ò¶Ö

Õ¶ ÇÖóÇÖóÅ Õ¶ Ô¼ÇÃÁÅ Áå¶ Çëð êÈð¶ ð¯Ôì

Áå¶ Õz¯è éÅñ ÕóÇÕÁÅ ÇÕ ÁÃƺ å°ÔÅâ¶

êÅïº çÆ ñ§Ø Õ¶ ÁŶ å» å°Ãƺ ÃÅù ÃñÅî

ÇÕÀ°º éÔƺ ÕÆåÆÍ íÅÂÆ ÃÅÇÔì é¶ À°µåð

Çç¼åÅ ÇÕ À°é·» ù å» ø½Ü ç¶ ñ§Øä çÅ

êåÅ ÔÆ éÔƺ ñ¼×Å ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô å» ÁÅêäÆ

ÇÕðå ç¶ éÅñ-éÅñ ìÅäÆ êó·é ÇòÚ ñÆé

ÃéÍ íÅÂÆ ÃÅÇÔì é¶ ÇÕÔÅ ÇÕ Ü篺 Õ¯ÂÆ

ÇÃ¼Ö ÇÂÕ-îé ÇÂÕ-ÇÚ¾å Ô¯ Õ¶ ÁÅêä¶ ×°ðÈ

ç¶ Úðé» éÅñ Ü°óçÅ ÔË å» À°Ã ù ÁÅêä¶

ÁÅñ¶-ç¹ÁÅñ¶ çÆ Ã¯ÞÆ éÔƺ ðÇÔ³çÆÍ ÇÂà Óå¶

ÃÈì¶çÅð é¶ ÔÕÈîåÆ Ô§ÕÅð ÇòÚ ÇÕÔÅ ÇÕ

Ú³×Å, î˺ êÇàÁÅñÅ ÜÅ Õ¶ å¶ðÆ å¶ð¶ ×°ðÈ-

Úðé» éÅñ Ü°óÆ ÇìðåÆ ò¶Ö»×Å Áå¶ åËù

Ãî¶å êÇðòÅð Ã÷Å ç¶ò»×ÅÍ êÇÔñ» 屧

î¶ðÅ ÇÂÔ æ¯ó·Å ÃÅîÅé-ÁÃìÅì ÇÃð À°µå¶

Ú¹¼Õ Õ¶ êÇàÁÅñ¶ êÔ°³ÚÅÍ À°é·» Ççé» ÇòÚ

ÁÅòÅÜÅÂÆ Áå¶ ã¯ÁÅ-ã°ÁÅÂÆ ç¶ ÃÅèé ÇÂÃ

åð·» ç¶ ÔÆ Ô°³ç¶ ÃéÍ Õ¯åòÅñ Çé÷ÅîÀ°çÆé

ù Ô°Õî çÆ åÅîÆñ ÕðÅÀ°ä çÅ ÁÅç¶ô

Ô¯ÇÂÁÅÍ íÅÂÆ ÜË ÇÃ³Ø é¶ ê¹¼ÇÛÁÅ ÇÕ êÇÔñ»

ÇÂÔ ç¼Ã¯ ÇÕ ÇÂà ÁÃìÅì ì¯Þ¶ ÇòÚ ÔË ÕÆ?

À°é·» ÇÕÔÅ ÇÕ î˺ ÇÂÕ Á³ÇîzåèÅðÆ ÇÃ¼Ö Ô», ÁËÃÅ éÅ Ô¯ò¶ ÇÕ Õ¯ÂÆ ÇÂåðÅ÷ï¯× ÃÅîÅé

ÇÃð À°µå¶ Ú¹¼Õä éÅñ î¶ð¶ èðî ù Á»Ú

ÁÅò¶Í Õ¯åòÅñ íÅÂÆ ÃÅÇÔì çÅ ÜòÅì ùä

Õ¶ Õ¼êÇóÁ» 寺 ìÅÔð Ô¯ Ç×ÁÅÍ Á¼×-ììÈñÅ

Áå¶ ñÅñ-êÆñÅ Ô¯ Õ¶ ì¯ÇñÁÅ ÇÕ åËù ÇÂÔ

ê¹¼Ûä çÅ ÁÇèÕÅð éÔƺ ÔËÍ íÅÂÆ ÃÅÇÔì ç¶ Ç÷¼ç Õðé À°µå¶ Õ¯åòÅñ é¶ ç¼ÇÃÁÅ ÇÕ ÇÂÃ

ì¯Þ¶ ÇòÚ ÃÈì¶çÅð çÅ Ô°¼ÕÅ ÔËÍ íÅÂÆ ÃÅÇÔì

é¶ êÈð¶ ÃÇÔÜ êð Ççzó·åÅ éÅñ ÇÕÔÅ ÇÕ

ÇÜé·» նû ÇòÚ çÃî êÅÇåôÅÔ çÅ Á³Çîzå

Ú¯ÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, À°é·» À°µå¶ î˺ Ô°¼ÕÅ éÔƺ

ð¼Ö»×ÅÍ ÜòÅì ùä Õ¶ Õ¯åòÅñ ç¶ Ã¼åƺ

Õ¼êóƺ Á¼× ñ¼× ×ÂÆ Áå¶ À¹Ã é¶ Ô°Õî

Çç¼åÅ ÇÕ ÇÂà çÆ ÛîÕ» îÅð-îÅð Õ¶ ÖñóÆ

À°è¶ó ÇçúÍ ÷Åñî ÇÃêÅÔÆÁ» é¶ íÅÂÆ

ÃÅÇÔì ù ãÅÔ ÇñÁÅ Áå¶ ÛîÕ» îÅð-îÅð

Õ¶ À°é·» çÅ ÃðÆð ñÔÈ-ñ°ÔÅé Õð Çç¼åÅÍ

ÃÈì¶çÅð é¶ íÅÂÆ ÃÅÇÔì ù Çëð ÇÕÔÅ ÇÕ

À°Ô Ô°¼ÕÅ ÇÃð À°µå¶ Ú¹¼Õä ñÂÆ î³é ÜÅä, éÔƺ å» À¹é·» ù Õåñ Õð Çç¼åÅ ÜÅò¶×ÅÍ

íÅÂÆ ÃÅÇÔì ù î½å çÅ âð éÔƺ ÃÆÍ À°é·» ù

ÁÅêä¶ ÃÇå×°ð» çÅ À°êç¶ô Ççzó· ÃÆÍ ×°ðÈ

ÃÅÇÔì çÅ øðîÅé ÔË:

îðä° î¹äÃÅ ÃÈÇðÁÅ ÔÕ° ÔË Ü¯ ԯǠîðÇé êðòÅ䯨

ÃÈð¶ öÂÆ ÁÅ×Ë ÁÅÖÆÁÇÔ çð×Ô êÅòÇÔ ÃÅÚÆ îÅ䯨...¨3¨ (¨4¨2¨)

(òâԧù î:1, Á§×: 579)

íÅÂÆ ÃÅÇÔì é¶ êÈðÆ Ççzó·åÅ éÅñ

Ü°ÁÅì Çç¼åÅ ÇÕ À°é·» é¶ ÁÅêäÅ åé, îé

Áå¶ èé Ãí Õ°Þ ÃÇå×°ð» ù Áðêä ÕÆåÅ

Ô¯ÇÂÁÅ ÔË Áå¶ ÃÇå×°ð» ç¶ Ô°Õî ÇòÚ Ú¼ñä

çÅ ÁÇÔç ÕÆåÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ À°Ô ÃÇå×°ð»

ç¶ Ô°Õî çÆ ÁçÈñÆ éÔƺ Õð ÃÕç¶Í íÅÂÆ

ÃÅÇÔì ç¶ ì¯ñ Ãé, ÒÒî¶ð¶ êzÅä» çÆ ÃÇå×°ð»

ç¶ Ô°Õî ç¶ ìðÅìð Õ¯ÂÆ ÁÇÔîÆÁå éÔƺ

ÔËÍÓÓ

è³é ×°ðÇüÖÆ!

íÅÂÆ ÃÅÇÔì é¶ ç¼ÇÃÁÅ ÇÕ ÃÇå×°ð» çÅ

À°êç¶ô ÔË:

Õ°¼áÅ, Ô°¼ÕÅ, ÚðÃ, å³ìÅÕÈ, ×»ÜÅ, à¯êÆ, åÅóÆ, ÖÅÕÈÍ

ÇÂé ÕÆ úð é ÕìÔȳ ç¶Ö¶, ðÇÔåò³å ï ÇóØ

òöֶÍ

Çëð ÃÈì¶çÅð é¶ ê˺åóÅ ìçñÇçÁ»

ðÅ綨

óåé ç¯À±

Ôî ÕÅÔÈ ÕÆ ÕÅÇä é Õãå¶ Áêé¶ ×¹ð êðÃÅ綨5¨ (¨6¨3¨)

(ðÅîÕñÆ ìÅäÆ í×åÅ ÕÆ, ÕìÆð ÜÆÀ¹, Á§×: 969)

íÅÂÆ ÃÅÇÔì é¶ ÇÕÔÅ ÇÕ Ü¶Õð çÆé

î¹Ô³îçÆ ÕìÈñ Õðé À°êð³å î½å éÔƺ

ÁÅÀ°ºçÆ å» î˺ Ã¯Ú ÃÕçÅ Ô» êð³å± Ü篺 Ôð

èðî ÇòÚ î½å Áà¼ñ ÔËÍ î½å çÅ Ãî» ÃæÅé

Áå¶ ÕÅðé éÆïå ÔËÍ ×°ðòÅÕ ÔË: ÒÒîðä° ÇñÖÅÇ î³âñ îÇÔ ÁŶ¨ÓÓ å»

Çëð î˺ ÁÅêä¶ ×°ðÈ å¯º ì¶î¹Ö ÇÕÀ°º Ô¯ò»?

íÅÂÆ ÃÅÇÔì é¶ á¯Õ Õ¶ ÜòÅì Çç¼åÅÍ ÁÅê

ÁðçÅà ÇòÚ ñÆé Ô¯ ׶ ÇÕ, Ô¶! üڶ êÅÇåôÅÔ! öòÕ çÆ ìÔ°óÆ Õð¯ å» Ü¯ î˺ ×°ðÇüÖÆ Õ¶Ã»-ùÁÅû éÅñ ÇéíÅÁ ÃÕ»Í

ÕìÆð ÜÆ çÅ øðîÅé ÔË, ÒÒîé¹ é Çâ×Ë

åé¹ ÕÅÔ¶ ÕÀ¹ âðÅǨÓÓ íÅÂÆ ÃÅÇÔì Ççzó· Áå¶ Áâ¯ñ ÃéÍ Ôð ×°ðÇÃ¼Ö ç¶ ÃÅÔîä¶ ×°ð-À°êç¶ô ÔË: êÇÔñÅ îðä° ÕìÈÇñ ÜÆòä ÕÆ ÛÇâ ÁÅè

Ô¯Ô° ÃíéÅ ÕÆ ð¶ä°ÕÅ åÀ° ÁÅÀ° ÔîÅðË êÅÇè1¨

(Ãñ¯Õ î: 5, Á§×: 1102)

ÃÈì¶çÅð é¶ ìÔ°å ñÅñÚ Áå¶ âðÅò¶ Çç¼å¶ êð íÅÂÆ ÃÅÇÔì êÈðÆ åð·» Ççzó· Áå¶ Áâ¯ñ ðÔ¶Í Á³å ù ÃÈì¶çÅð é¶ Ô°Õî Çç¼åÅ ÇÕ ÒÃîôçÆé î¹Ô³îç åìð¶÷Ó ò»× ÇÂà ù ê¹¼áÅ à³× Õ¶ ê¹¼áÆ Ö¼ñ ñÅÔ Õ¶ Õåñ Õð ÇçúÍ íÅÂÆ ÃÅÇÔì é¶ Ô¼Ã Õ¶ ÇÕÔÅ ÇÕ ÇÂà 寺 Ú³×Å Ãî» î¶ð¶ ñÂÆ Ô¯ð Õ篺 Ô¯ò¶×Å, Ü篺 î˺ ÁÅêä¶ ÃÇå×°ðÈ ç¶ çðÃŶ îÅð× À°µå¶ Ú¼ñÇçÁ» ×°ð-Úðé» ÇòÚ ÜÅ ÇìðÅÜ»Í ÜñçÆ Õð¯Í ÇÜà װðÈ ÃÅÇÔì é¶ ÁÅêäÅ çÅçÅ, ÇêåÅ, îÅåÅ, îÅî¶, êzÅä» å¯º ÇêÁÅð¶ ÇÃ³Ø Áå¶ ÁÅêä¶ ñÖå¶-ÇÜ×ð ìÅìÅ ÁÜÆå ÇÃ³Ø ÜÆ, ìÅìÅ Ü°ÞÅð ÇÃ³Ø ÜÆ ÚîÕ½ð çÆ ×ó·Æ ÇòÚ, ìÅìÅ ÷¯ðÅòð ÇÃ³Ø ÜÆ Áå¶ ìÅìÅ

ÇòèÅåÅ ÇÃ³Ø åÆð é¶ ÇÂà ØàéÅ ù ÇÂÀ°º

ÇìÁÅé ÕÆåÅ ÔË:

çÆé î³é, ë¶ð òÆ Á³å îðéÅ, ë¶ð ÇÕÀ°º Ô¯Âƶ

èðîÔÆé ôÅÔÅ!

å±³ å» ÷Åñî ç¶ Ø¯ó¶ ÃòÅð Ô¯ÇÂúº, À°µå¶ ù¼à

Õ¶ êÅê çÆ ÷Æé ôÅÔÅ!

ÃÅâÆ Á¼Ö ç¶ ÇòÚ éÅ ÚÆ÷ Õ¯ÂÆ, ÇÂÔ Ü¯ ÷ð, ÷¯ðÈ, ÷îÆé ôÅÔÅ!

î½å çÅ îÈñ é íËÁ ÇðÔÅ, Ô°³ç¶ î½å Óå¶ éÔƺ

×î×Æé ôÅÔÅÍ

Ü篺 ÃÈì¶çÅð é¶ ò¶ÇÖÁÅ ÇÕ ÇóØ

â¯ñçÅ éÔƺ Áå¶ Ççzó· çÕñê ÔË å» À°Ã

é¶ Ô°Õî Çç¼åÅ ÇÕ î¹öñ îÅÜðÅ ÇòÚ¯º ÔÆ ç¯

ÕÃÅÂÆ î³×òÅ Õ¶ Çê³â ç¶ ì¯Ôó Áå¶ Çê¼êñ

ç¶ ÇòÚÅñ¶ íÅÂÆ ÜË ÇÃ³Ø ù ê¹¼áÅ ñàÕÅ

Õ¶ êËð ç¶ Á³×Èᶠ寺 ñË Õ¶ ÇÃð åÆÕ ê¹¼áÆ

Ö¼ñ ñÅÔ ÇçúÍ ÇÂà åð·» ÔÆ ÕÆåÅ Ç×ÁÅÍ

è³é ×°ðÇüÖÆ Áå¶ è³é ÃÇå×°ðÈ êÅÇåôÅÔ!

ÇÃ³Ø Áâ¯ñ ÇðÔÅ, ÃÆÁ å¾Õ éÔƺ À°ÚÅðÆ

Áå¶ Ö¹ôÆ-Ö¹ôÆ ôÔÆçÆ ÜÅî êÆ ÇñÁÅÍ ÃðÆð

á§ãÅ Ô¯ Ç×ÁÅ Áå¶ Ã¹ðåÆ ÁÅêä¶ ÃÇå×°ð»

ç¶ Úðé» ÇòÚ ÜÅ ÇìðÅÜÆÍ íÅÂÆ ÃÅÇÔì ÜÆ

çÆ ôÔÆçÆ Ú¶å ùçÆ çÃòƺ, óîå 1810 ù

Ô¯ÂÆÍ À°êð³å íÅÂÆ ÃÅÇÔì çÅ ÃÅðÅ êÇðòÅð

òÆ ôÔÆç Õð Çç¼åÅ Ç×ÁÅÍ ÇÕö ÕòÆ é¶

ÁÇÜÔ¶ ñÅÃÅéÆ ÃÈðÇîÁ» Çóػ ôÔÆç» ìÅð¶

ÇÂÀ°º ÇìÁÅé ÕÆåÅ ÔË:

Ü°× Ü°× ÇÜÀ°ºç¶ é¶ À°Ô ì³ç¶, ÁäÖ ñÂÆ Ü¯ îðç¶Í

ÃÈñÆ, ÚðÖóÆ, ë»ÃÆ Úó· òÆ, ÇÖó ÇÖó ê¶

é¶ Ô¼Ãç¶Í

ÁÅêäÅ î¹ðôç îéÅòä ÖÅåð, í¶à ÇÃð» çÆ Õðç¶Í

åæÅ ×°ðòÅÕ ÔË:

ÃÇå×°ð ÁÅ×Ë ÃÆù í¶à ç¶À° ܶ ÃÇå×°ð ÃÅÚ¶

(å¹ÖÅðÆ Û§å î: 4, Á§×: 1114)

ÃÈì¶çÅð

ç¹éÆÁÅ

çÅ ÇØéÅÀ°äÅ ÷°ñî

ÕðÕ¶ êÇàÁÅñ¶ ò¼ñ ù ðòÅéÅ Ô¯ Ç×ÁÅÍ

î×𯺠Çê³â ç¶ ñ¯Õ» é¶ ÇÂռᶠԯ Õ¶ ÃÅð¶

ôÔÆç» çŠóÃÕÅð Õð Çç¼åÅÍ ÇÜ¼æ¶ À°é·»

çÆ ïÅç ÇòÚ ïÅç×Åð ÃîÅè ìäÅÂÆ ×ÂÆ

À°êð³å ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì çÆ À°ÃÅðÆ ÕÆåÆ ×ÂÆ, ÇÜ¼æ¶ Ôð ÃÅñ ôÔÆç» çÆ ïÅç ÇòÚ

ܯó-î¶ñÅ ñ¼×çÅ ÔË Áå¶ Áé¶Õ» ó×å» ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ Á¼×¶ éåîÃåÕ Ô¯

Õ¶ ôÔÆç» ù ÁÅêäÆ ôðèÅ Áå¶ ÃÇåÕÅð

í¶à ÕðçÆÁ» ÔéÍ ÁËö ôÔÆçÆ ÁÃæÅé

îÔÅé êÇò¼åð ÁÃæÅé Ô°³ç¶ Ôé, ܯ ÃÅù òÆ ×¹ðÇþÖÆ ù նû-ùÁÅû Ã§× ÇéíÅÀ¹ä

çÆ êz¶ðéÅ Çç§ç¶ ÔéÍ ÇÕö ôÅÇÂð é¶ çð°Ãå øðîÅÇÂÁÅ ÔË:

íÅò˨

ÁÅê¶ çÇÂÁÅ ÕðÔ° êzí çÅå¶ éÅéÕ Á³ÇÕ

ÃîÅò˨4¨1¨

ôÔÆ篺 ÕÆ Õåñ×ÅÔ Ã¶, ÇÕÁÅ ì¶Ôåð ÔË ÕÅìÅ, ôÔÆ篺 ÕÆ õÅÕ ê¶ å¯ Ö¹çÅ íÆ Õ°ðìÅé Ô¯åÅ þÍ -ùÖçÆê ÇçØ

î˺ ÁÅêä¶ Çòô¶ çÅ é»Á Òê§Ü ÇòÕÅðÇÂÕ Ø°äÓ ÇÂà ñÂÆ ð¾ÇÖÁÅ ÔË, ÇÕªÇÕ Ü篺

ÇÂÕ ñ¼ÕóÆ ù Ø°ä ñ¼× Ü»çÅ ÔË å» À°Ô

Á§çð¯ êÈðÆ åð·» Ö¯ÖñÆ Ô¯ Ü»çÆ ÔË, ܯ ìÅÁç

ÇòÚ ÇÕö Õ§î éÔƺ ÁÅÀ°ºçÆÍ êÇÔñ» ñ¼ÕóÆ

ìÔ°å î÷ìÈå Ô°§çÆ ÔË å¶ Ôð æ» òðåÆ Ü»çÆ

ÔË, êð Ü篺 À°Ô Ø°ä çÅ ÇôÕÅð Ô¯ Ü»çÆ ÔË

å» À°Ô ñ¼ÕóÆ ù Á§çð¯º- Á§çð Ö¯ÖñÅ Õð

Çç§çÅ ÔËÍ ÇÂà åð·» ÔÆ ê§Ü ÇòÕÅð» (ÕÅî, Õz¯è, ñ¯í, î¯Ô, Ô³ÕÅð) ÇòÚ¯º Ü篺 îé°¼Ö ÇÕö

ÇÂÕ çÅ ÇôÕÅð Ô¯ Ü»çÅ ÔË å» ÇÂÔ îé°¼Ö

ç¶ ÃðÆð ù ÇÂÕ Ø°ä ò»× ñ¼× Ü»çÅ ÔËÍ

ÇÜà éÅñ ÇÂÔ îé°¼Ö ç¶ ÃðÆð ù Ö¯ÖñÅ Õð

Çç§çÅ ÔËÍ ÇÜà éÅñ À°Ã ç¶ ÃðÆð çÅ éÅÃ

Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ

ÕÅî: ×°ðìÅäÆ ÇòÚ øðîÅé ÁŪçÅ

ÔËÕÅî¹ Õz¯è¹ ÕÅÇÂÁÅ ÕÀ° ×Åñ˨

ÇÜÀ° Õ§Úé ïÔÅ×Å ãÅñ˨...¨18¨

(¨54¨1¨)

(ðÅîÕñÆ î: 1 çÖäÆ úÁ§ÕÅð¹, Á§×: 932)

ܶÕð ÕÅî çÆ íÅòéÅ ÇÂéÃÅé Óå¶

íÅðÈ Ô¯ ÜÅò¶ å» À¹Ô ÇÂéÃÅé 寺 ÔËòÅé

çÆ êzÇòðåÆ èÅðé Õð ñ˺çÅ ÔËÍ ÇÂÔ î§çÆ

íÅòéÅ À°Ã çÆ ÕÅÇÂÁÅ çÅ éÅà Õð Çç§çÆ

ÔËÍ ÕÅî çÆ íÅòéÅ çÆ ç¹ðòð寺 ç¹ÁÅðÅ

ÃîÅÜ ÇòÚ ÁêÇò¼åðåÅ çÆ íÅòéÅ

À¹êÜçÆ ÔËÍ

Õz¯è: Õz¯è çÅ êzÕ¯ê îé çÆ Áô»åÆ çÆ

Ãî¼ÇÃÁÅ ù À°åê³é Õð Çç§çÅ ÔËÍ Õz¯è-

ò¼Ã ÁÅÇÂÁÅ ÁÅçîÆ ÁÅêäÅ òÆ é°ÕÃÅé

ÕðçÅ ÔË å¶ çÈÃð¶ çÅ òÆ é°ÕÃÅé ÕðçÅ ÔËÍ

ÁÇÜÔ¶ Õz¯èÆ å¯º çÈðÆ ìäÅÂÆ ð¼Öä çÆ ñ¯ó ÔËÍ ×°ðìÅäÆ ÇÂà çÆ êzz¶ðéÅ Çç§çÆ ÔË: úéÅ êÅÇà ç¹ÁÅÇà é ÇíàÆÁË ÇÜé Á§åÇð Õz¯è¹ Ú§âÅñ¨3¨ (¨4¨2¨66¨)

(ÇÃðÆðÅ×¹ î: 4, Á§×: 40)

ñ¯í: ñ¯í çÆ ñÅñÃÅ ç¶ éÅñ îé°¼Ö òÅèÈ ñ¯ó» ù Üéî Çç§çÅ ÔËÍ ÇÜà éÅñ À°Ã çÆ ÇåzôéÅ ò¼èçÆ Ü»çÆ ÔËÍ ÇÜÃ ç¶ ëñÃðÈê

À¹Ã ç¶ Á§çð ÇàÕÅú éÔƺ ÁŪçÅÍ å¶ Ôî¶ôÅ íàÕäÅ ÇòÚ ÇêÁÅ ðÇÔ§çÅ ÔËÍ ñ¯íÆ éð ðÔ¶ ñêàÅǨ ÔÇð Õ¶ éÅî Çìé¹ çð×Ô ÇîñË ÃÜÅǨ12¨ (¨13¨1¨2¨)

(íËðÀ¹ î: 3 Øð¹ 2, Á§×: 1155)

î¯Ô: î¯Ô çÆ íÅòéÅ é¶ îé°¼Ö ÇòÚ¯º ÇòôÅñåÅ õåî ÕðÕ¶ õ¹ç×ð÷Æ çÆÁ» Õ§è»

À¹ÃÅð Õ¶ À¹Ã ù Çé¼ÜÆ çÅÇÂÇðÁ» å¼Õ ÃÆîå Õð Çç¼åÅ ÔËÍ î¯Ô çÆ êzÇòðåÆ òÅñ¶ îé°¼Ö Õ¯ñ ìÔ°å Õ°Þ Ô°§ç¶ ԯ¶ òÆ À°Ô Ô¯ð òÃå» çÆ ñÅñÃÅ ÇòÚ ðÇÔ§çÅ ÔË, ÇÜà éÅñ À°Ô ì¹ðÅ Õ§î Õðé 寺 òÆ ×°ð¶÷ éÔƺ ÕðçÅÍ

èÇé ܯìÇé Ü×¹ áÇ×ÁÅ ñÇì ñ¯Çí ÁÔ§ÕÅÇð¨ î¯Ô á×À¹ñÆ ÔÀ¹ î¹ÂÆ ÃÅ òðåË Ã§ÃÅÇð¨1¨

(¨9¨13¨)

(ÇÃðÆðÅ×¹ î: 1, Á§×: 61)

Ô§ÕÅð: ÒÔÀ¹îËÓ ÁèÆé ÁÅÇÂÁÅ îé°¼Ö ÁÅêä¶ ÁÅê ù êðî ÔÃåÆ éÅñ¯º å¯ó Õ¶ ÇÂÕ ò¼ÖðÆ ÔÃåÆ òܯº ÃæÅêå ÕðçÅ ÔËÍ ×°ðîÇå Áé°ÃÅð ÇÂÔ ÁÇÔÃÅà çÃÅð çÆÁ» ÃîÈÔ Ãî¾ÇÃÁÅò» çÆ Üó· ÔËÍ

Ô§À¹îË Á§çÇð ÖóÕ¹ þ ÖóÕ¶ ÖóÇÕ ÇòÔÅǨ

Ô§À°îË òâÅ ð¯×¹ ÔË îÇð ܧîË ÁÅòË ÜÅǨ...¨2¨

(òâԧà ÕÆ òÅð..., î: 3, Á§×: 592)

ÇÂÔ Ü¯ ÕÅîÅÇçÕ êzÇòðåÆÁ» Ôé, Ü篺 îé°¼Ö ÇÂé·» ç¶ ò¾Ã ÁÅ Ü»çÅ ÔË å» À°Ô

ÁÅêäÅ ÁÅê éÔƺ êÛÅäçÅ å¶ Ôî¶ôÅ ÇÕö

éÅ ÇÕö ñÅñÃÅ ÇòÚ ðÇÔ§çÅ ÔËÍ ÇÜà ÕÅðé

À°Ô ÁÅêä¶ åé å¶ îé ç¯ò» çÅ éÅà Õð

ìËáçÅ ÔËÍ

# ÇéôÅé-¶-ÇüÖÆ, Öâ±ð ÃÅÇÔìÍ

ê§Ü ÇòÕÅð- ÇÂÕ Ø°ä