Soora August 2022 Edition

Name of Account: SO KAHIYAT HAI SOORA

Name of Bank: Bank of Baroda

Branch: Sector 59, Mohali. (Punjab)

Account No: 36770200000150

Swift Code: BARBINBBCHD

IFSC Code: BARB0SECMOH

Áܯն Ã ÇòÚ òÅåÅòðé

Áܯն Ã ÇòÚ òÅåÅòðé êzçÈôä çÅ òðåÅðÅ Ãî¹¼Ú¶ óÃÅð ñÂÆ ÇÚ³åÅ çÅ ÇòôÅ ìÇäÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ îé°¼ÖÆ ÜéóÇÖÁÅ ÇòÚ ñ×ÅåÅð òÅèÅ, À°çï¯Ç×Õ ÇòÕÅà çÆ åÆìð ×åÆ, ÇòÇ×ÁÅé Áå¶ åÕéÅñ½ÜÆ

çÆ ÁÅîç é¶ ÃÅⶠòÅåÅòðé Áå¶ Õ°çðåÆ Ã¯ÇîÁ» ç¶ ÁÅèÅð ù ò¼âÆ ãÅÔ ñÅÂÆ ÔËÍ íÅò¶ºÇÕ îé°¼Ö é¶ ÇòÇ×ÁÅéÕ À°µéåÆ ÃçÕÅ ÜÆòé ÇÜÀ±ä ñÂÆ Áé¶Õ êzÕÅð çÆÁ» ùÖ-ÃÔÈñå» ç¶ ÃÅèé ÇÃðÜ ñ¶ Ôé êð ÇÂÃ ç¶ ÃÅÕÅðÅåîÕ (À°ÃÅðÈ) êÇÔñÈÁ» çÆ ÇéÃìå éÕÅðÅåîÕ (ãÅÀ±) ê¼Ö» é¶ òÆ îÅéòÆ ÜÆòé çÆÁ» Ãî¼ÇÃÁÅò» ÇòÚ ò¼âÆ îÅåðÅ ÇòÚ òÅèÅ ÕÆåÅ ÔËÍ ÇòÇ×ÁÅé îÈñ ðÈê ÇòÚ îé°¼Ö çÆ ÇìÔåðÆ ñÂÆ ÂÆÜÅç ÕÆåÅ ÇòèÅé ÔË, ÇÜà ù îé°¼Ö é¶ ÁÅêä¶ ÃòÅðæ çÆ êÈðåÆ ñÂÆ öñå ÇçôÅ ÇòÚ ÇÂÃå¶îÅñ ÕðÇçÁ» îÅéòÆ ÇòéÅô çÅ ÁÅèÅð ìäÅ ÇñÁÅ ÔËÍ ÇòÇ×ÁÅé Áå¶ åÕéÅñ½ÜÆ ç¶ ÇòÕÅÃ é¶ îé°¼Ö ù Õ°çðåÆ Ã¯ÇîÁ» À°µêð ÁÅêäÅ öñìÅ

ÕÅÇÂî Õðé Áå¶ ÇÂé·» çÆ ÁÅêä¶ ÃòÅðæ» çÆ êÈðåÆ ÇÔ¾å òð寺 Õðé ñÂÆ À°ÕÃÅÇÂÁÅ ÔË ÇÜÃ

ÕÅðé Õ°çðå çŠóå°ñé Çò×óéŠùíÅÇòÕ ÃÆ

Áå¶ ÇÂÃ ç¶ îÅó¶ êzíÅò» é¶ ÜÆòé Áå¶ Õ°çðå ù ìÔ°å ò¼âÅ é°ÕÃÅé êÔ°³ÚÅÇÂÁÅ ÔËÍ òðåîÅé Ã ÇòÚ îé°¼Ö ÔòÅ-êzçÈôä, êÅäÆ-êzçÈôä, í±-êzçÈôä

ÁÅÇçÕ çðê¶ô Ãî¼ÇÃÁÅò» éÅñ ÜÈÞ ÇðÔÅ ÔËÍ

RNI NO: PUNPUN/2015/61118

Volume 8 Issue 08

ÃðêzÃå

ÃzÆ ×¹ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ ç¶ ÚñŶ

Çéðîñ ê¿æ çÆ ×¹ðîÇå ÇòÚÅðèÅðÅÍ

ÕÅðÜÕÅðÆ Ã§êÅçÕ

íÅÂÆ îéòÆð ÇÿØ

ÕÅùéÆ ÃñÅÔÕÅð

ÁËâò¯Õ¶à íÅÂÆ ÁîðÜÆå ÇçØ

Á§ÇîzåÃð

ÃñÅÔÕÅð ì¯ðâ

íÅÂÆ ÔðÇçÁÅñ ÇÃ¿Ø ×¹ðçÅÃê¹ð, íÅÂÆ í¹Çê¿çð ÇÃ¿Ø Á¿ÇîÌåÃð, íÅÂÆ Ôðî¯ÇÔ¿çðêÅñ ÇÃ¿Ø î¯ÔÅñÆ, íÅÂÆ Ç¿çðÜÆå ÇÃ¿Ø òËéÕ±òð¢

ÇÃ¼Ö ìÆìÆÁ» Õ¶ÃÕÆ ì¿é·ä×ÆÁ»

Ü» þñîà êÅÀ¹ä×ÆÁ»?

Ô¯ÂÆ å» À¹é·» ù þñîà êÅÀ¹äÅ êò¶×Å Ü» Çëð À°é·» çÅ àðËÇøÕ ê°Çñà òñ¯º ÚñÅé ÕÆåÅ ÜÅò¶×Å¢ ÇÂÔ øËÃñÅ Ú³âÆ×ó· ç¶ êzôÅÃÕ ç¶ ÃñÅÔÕÅð çÆ Á×òÅÂÆ Ô¶á Ô¯ÂÆ Ã±ìÅ ê¼èðÆ ð¯â öøàÆ Õ½ºÃñ çÆ îÆÇà³× ÓÚ ÇñÁÅ Ç×ÁÅ¢ ÇÂà 寺 ÕÂÆ ÃÅñ êÇÔñ» òÆ Ü篺 ÇÃ¼Ö ìÆìÆÁ» é¶ ÇÃ¼Ö èðî ç¶ Áññ» å¶

îðïÅçÅ Áé°ÃÅð à¯êÆ êÅÀ°ä Óå¶ îéÅÔÆ çÅ ÔòÅñÅ Çç³ÇçÁ» þñîà 寺 Û¯à

çÆ î³× ÕÆåÆ ÃÆ å» À°ç¯º òÆ ÁçÅñå é¶ òÔÆÕñ ðð¼ÇÖÁÅ ç¶ Áññ» Áå¶

ÇÃ¼Ö îðïÅçÅ çÅ ÇéÁ»Ã³×å å¶ åðÕó×å î°åÅÇñÁÅ ÕðÇçÁ» ÁÅÇÖÁÅ ÃÆ ÇÕ Ü¶Õð ÇÃ¼Ö ìÆìÆÁ» é¶ ÇÃð À°μêð Õ¶ÃÕÆ ì³é·Æ Ô¯ò¶×Æ å» À°Ô þñîà 寺 Û¯à çÆÁ» Ô¼ÕçÅð Ô¯ä×ÆÁ», éÔƺ å» À°é·» 鱿 þñîà êÅÀ°äÅ êò¶×Å¢ ÇÕÀ°ºÇÕ òÔÆÕñ ðð¼ÇÖÁŠ鱿 î°¼Ö ð¼ÖÇçÁ» ÇÂÕ¼ñÅ ÇÂÔ ÁÅèÅð òÅÜì éÔƺ ÃÆ ÇÕ Õ¯ÂÆ Á½ðå ÇÃ¼Ö Ô¯ä ÕÅðé þñîà éÔƺ êÇÔé¶×Æ¢ ÇÕö ÔÅçö çÆ Ã±ðå ÇòÚ Ã¼à ÇÂÔ ò¶Ö Õ¶ éÔƺ ñ¼×çÆ ÇÕ Õ½ä ÇÃ¼Ö ÔË Áå¶ Õ½ä ×Ëð-Çü֢ ÇÃð Óå¶ Ã¼à 寺 þñîà 寺 ÇÂñÅòÅ ÇÃð À°μêð ì³é·Æ Ô¯ÂÆ çÃåÅð ÔÆ ìÚÅÁ ÃÕçÆ ÔË¢ ÔÅñ»ÇÕ ÇÂÔ òÆ ò¶Öä ÇòÚ ÁÅÀ°ºçÅ ÇðÔÅ ÔË ÇÕ ÒÕ½ðÓ éÅò» òÅñÆÁ» ÇÜÔóÆÁ» Á½ðå» ÇÃ¼Ö èðî ç¶ Áññ» ç¶ À°ñà ÇÃð ç¶ Õ¶Ã Ü» íðò¼à¶ Õ¼àçÆÁ» Ôé, Ü» øËôé òܯº à¯êÆÁ» òÆ êÅ ñ˺çÆÁ» Ôé, À°Ô òÆ ÃóÕ Óå¶ ç¯-êÔÆÁÅ òÅÔé ÚñÅÀ°ºç¶ Ã þñîà 寺 Û¯à ñËä ñÂÆ ÇÃ¼Ö èðî ç¶ Áññ» çÅ ÃÔÅðÅ

ñ˺çÆÁ» ðÔÆÁ» Ôé, Ü篺ÇÕ Õ¶Ã» çÆ ì¶ÁçìÆ Õðé òÅñÅ îé¹¼Ö å» êÇÔñ» ÔÆ ÇüÖÆ å¯º êÇåå Ô¯ Ü»çÅ ÔË¢ ðÇÔåéÅÇîÁ» î¹åÅÇìÕ å» ÇÕö ÇÃ¼Ö é±¿ ÇÂÕ êñ

òÆ é³×¶ ÇÃð ðÇÔä çÆ ÁÅÇ×ÁÅ éÔƺ ÔË êð ìÔ°å ÃÅðÆÁ» ÇÃ¼Ö éÅò» òÅñÆÁ»

Ü» Á¿ÇîzåèÅðÆ (Õ¶ÃÕÆ çÆ ðÇÔå 寺 ÔÆäÆÁ») ìÆìÆÁ», ê¼ÛîÆ å¶ ÁÅè°ÇéÕåÅ

ç¶ ÁÃð ÕÅðé ÇÃð Õ¼Ü Õ¶ ð¼Öä çÆ êð³êðÅ Áå¶ ÁÅêä¶ ðòÅÇÂåÆ ÇñìÅà 鱿

Û¼â Ú°¼ÕÆÁ» Ôé¢

Ô°ä ÇÃ¼Ö éÅò» òÅñÆÁ» Ü» Õ¶ÃÕÆÔÆä Á¿ÇîzåèÅðÆ ìÆìÆÁ» 鱿 ÇÂÔ

ç¯×ñÅêä Û¼âäÅ êò¶×Å, Ü» å» ê±ðé ðÈê ÇòÚ ×¹ðÇüÖÆ ÇòÚ ÁÅ Õ¶ ÒÃÅìå

ñðÇå çÃåÅð ÇÃðÅÓ çÆ îðïÅçÅ èÅðé ÕðéÆ êò¶×Æ å¶ Ü» Çëð ÔËñîà êÅÀ°äÅ

êò¶×Å¢ ÇÕªÇÕ ÇÃ¼Ö ×°ð± ÃÅÇÔìÅé é¶ ÁÅêä¶ Çüֻ 鱿 Õ¯ÂÆ òÆ îðïÅçÅ Ü»

î¹¾Ö çøåð

îÕÅé é§ìð : ECB, ø¶÷-CìÆA, Á˵Ã.

¶.Á˵Ã. é×ð, (î¯ÔÅñÆ)

Çê¿é : 160059

ø¯é é§ìð : 93177-53202

e-mail : akjmagzine@yahoo.com

ÕÕÅð ÁÕÅðé éÔƺ Çç¼åÅ¢ ÇÂé·» çÅ Çüֻ ñÂÆ ÃðÆðÕ Áå¶ ÁÅåÇîÕ ð±ê ÇòÚ

ò¼âÅ îÔ¼åò ìäçÅ ÔË¢

ÔæñÅ îÅÇÃÕ ê¾åð Çéð¯ñ ×¹ðîÇå

ÃÅÇÔåÕ êðÚÅ þ Áå¶ ÇÂà ÇòÚ

ÜÅ ÕÀ¹ ÔÇð ð§×¹ ñÅׯ ÇÂù Ü¹× îÇÔ

Á§Õ : 08 ÃÅñ : 8 Á×Ãå

ÃÅòä-íÅ篺, 554 éÅéÕôÅÔÆ

çÆ êÈðé Õ¯Çôô ÕÆåÆ ÜÅò¶×Æ êð Çøð òÆ

ñÅ÷îÆ éÔƺ þ ÇÕ Ôð¶Õ ðÚéÅ éÅñ ÒçêÅçÕÆ

î§âñÓ Ü» Üæ¶ çÆ ÃîÈÇÔÕ ÇòÚÅðèÅðŠǧé-

Çì§é ÃÇÔîå Ô¯ò¶Í

ÇÕö òÆ Ö¶åð ÇòÚ ÇÕö òÆ ÇòòÅç çÆ ÃÈðå

ÇòÚ ÇéÁ»Ö¶åð ÇÃðø ÁÜÆå×ó· (î¹ÔÅñÆ)

Ô¯ò¶×Å Áå¶ ÇÕö òÆ ÇÂåðÅ÷ ù ç¯ îÔÆé¶ ç¶

Á§çð êz×à ÕðéÅ ÷ðÈðÆ Ô¯ò¶×ÅÍ

ñ¶ÖÕ» å¶ êÅáÕ» ñÂÆ

L ÁÖ¿â ÕÆðåéÆ Üæ¶ ç¶ îÅÇÃÕ

ê¾åð Òï ÕÔÆÁå þ ÃÈðÅÓ ñÂÆ

Çéð¯ñ ×¹ðîÇå ÁÅô¶ ç¶ Áé¹ÕÈñ, ðÈÔÅéÆ/ÁÇèÁÅåîÕ Áå¶ ×¹ðÇþÖÆ

Ãð¯ÕÅð» éÅñ Ãì§èå ÇéðÇòòÅç

ÇòÇôÁ» Óå¶ ñ¶ÖÕ» ù ðÚéÅò»

í¶Üä çÆ ÃÇéîð ì¶éåÆ þÍ

L ðÚéÅò» ÇòÚ ñ¶Ö, ÕÇòåÅò» Áå¶

Ô¯ð ×¹ðîÇå ÇòÚÅð» éÅñ Ãì§Çèå

Ãî¾×ðÆ ù ÕÅ×÷ Óå¶ ÃÅø-ùæð¶

Á¾Öð» ÇòÚ ÇñÖ Õ¶ Ü» Çøð àÅÂÆê

ÕðòÅ Õ¶ Ôð îÔÆé¶ çÆ A@ åðÆõ

寺 êÇÔñ»-êÇÔñ» í¶Üä çÆ

Ç´êÅñåÅ ÕðéÆ ÜÆÍ

L ñ¶Ö Ãî¾×ðÆ ç¶ éÅñ ×¹ðìÅäÆ

çÆÁ» å¹Õ» Áå¶ ÔòÅñ¶ Ç´êÅ

ÕðÕ¶ êÈðé ðÈê ÇòÚ Ã¯è Õ¶ í¶Ü¯

ÜÆÍ

L ÁÃƺ ÇÂà îÅÇÃÕ ê¾åð ù êÅáÕ

Üé» ñÂÆ Ô¯ð ñÅíçÅÇÂÕ, ÜÅäÕÅðÆ íðêÈð Áå¶ ×¹ðìÅäÆ

ÁÅô¶ å¶ ×¹ðîÇå ÇòÚÅð» çÅ òÅÔÕ

ìäÅÀ¹ä ñÂÆ ÁÖ¿â ÕÆðåéÆ

Üæ¶ ç¶ ÃÈÞòÅé å¶ Ú¶å§é î˺ìð»

ç¶ Ã¹ÞÅò» çÅ ÔÅðÇçÕ ÃòÅ×å

Õð»×¶Í

2022

Çéð¯ñ èÅðÇîÕ îÅÇÃÕ ê¾åð

ÃÇå×¹ð Çåé·» çÅ ÔÆ ÃÔÅÂÆ Ô¹§çÅ þ, ܯ ÃÇå×¹ðÈ ÃÈðî¶ ù ÃçÅ ÃÆà À¹å¶ ÕÅÇÂî

óåÕÆÇááÕÆÇëðËÇìÚÅðƨ2¨

óåíÅÇ×úÔêÅÛËêð˨ ×°ðêðÃÅçÆîÅðÔ°âð˨ ÃÅÕåÕÆúÔÇê³âêðÅÇÂÇä¨

ÔîÕÀ°ÇçzÃÇàêðËåzÇÖâÅÇÂÇä¨3¨

(ðÅ×¹ ×½â ìÅäÆ ÕìÆð ÜÆÀ¹ ÕÆ Øð¹ 2, Á§Õ : 871)

Áðæ ÇòÚÅð

(îÅÇÂÁÅ ç¶ ðÈê Áå¶ Ã¹íÅú ìÅð¶, í×å ÕìÆð ÜÆ é¶ ÇÂÃåzÆ çÅ Áñ§ÕÅð ì³é· Õ¶ ÃÅⶠå»Âƺ ÃîÞÅÀ°äÅ ÕÆåÅ ÔË ÇÕ ÇÂÕ ÁËÃÆ ÇÂÃåzÆ ÔË ÇÜÃçÅ) ÖÃî îð¶ å» éÅÇð éÔƺ ð¯ºçÆ (ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ã çÅ) êåÆ (ðÖòÅðÅ Ô°ä) Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ Ü篺 (ÇÂà éÅÇð ç¶) ðÖòÅð¶ çÅ ÇòéÅô Ô°³çÅ ÔË, íÅò À°Ô îð Ü»çÅ ÔË å» À°Ã ù (ÇÂà ñ¯Õ ÇòÚ ÇÂà éÅð óÇ×) í¯× ÇìñÅà (Õðé ÕðÕ¶) Á¾×¶ ÜÅ Õ¶ éðÕ ÇîñçÅ ÔËÍ1Í ÇÂÕ Ã¹ÔÅ×é (îÅÇÂÁÅ)

ÃÅð¶ Ü×å çÆ ÇêÁÅðÆ ÔË Áå¶ ÃÅð¶ ÜÆÁ Ü³å» çÆ êåéÆ ÔËÍ ðÔÅÀ°Í ÇÂà ùÔÅ×é ç¶ ×ñ ÇòÚ ÔÅð ïºÔçÅ ÔË (íÅò À°Ô Çô§×Åð ÕðÆ ìËáÆ ÔË)

Áå¶ À°Ã ù ç¶Ö Õ¶ ÃÅðŠóÃÅð ìÔ°å Çì×ÃçÅ (õ¹ô Ô°³çÅ) ÔË ÜçÇÕ Ã³å» ù À°Ô ÷ÇÔð ò»× ñ¾×çÆ ÔËÍ ò¶ôòÅò» (êÇÖÁÅðÆ) ò»× À°Ô Çô§×Åð

ÕðÕ¶ ìËáçÆ ÔË (ÜÆò» ù á¼×ä Áå¶ ðÆÞÅÀ°ä ñÂÆ) êð À°Ô Ã§å» ×°ðî¹Ö» çÆ ÇøàÕÅðÆ Ô¯ÂÆ ÇëðçÆ ÔËÍ2Í ×°ðî¹Ö» Ã³å» ç¶ î×ð À°Ô í¼Ü Õ¶ ê˺çÆ ÔË êð (×°ðî¹Ö» Óå¶) ×°ðÈ çÆ ÇÕðêÅ (Ô¯ä ÕðÕ¶) îÅð êË䯺 âðçÆ ÔË (ï çÈð ÔÆ ðÇÔ³çÆ ×°ðî¹Ö» 寺)Í ÃÅÕå» (ì¹ð¶ ê¹ðÖ») çÆ À°Ô Çܳç-ÜÅé (Çê³â êðÅÇÂÇä) ÔË ÜçÇÕ ÃÅù (í×å ÕìÆð ÜÆ ù) À°Ô êðå¼Ö âÅÇÂä ñ¾×çÆ ÔËÍ3Í ÁÃƺ (ÕìÆð ÜÆ é¶) À°Ã çÅ (îÅÇÂÁÅ çÅ) í¶å íñÆ-í»Çå

ÜÅä ÇñÁÅ ÔË Ü篺 ç¶ ÃÅù ÇÕðêÅñ Ô¯ Õ¶ ×°ðç¶ò Çîñ¶ ÔéÍ í×å ÕìÆð ÜÆ øðîÅÀ°ºç¶ Ôé, Ô°ä ÃÅⶠ寺 çÈð ìÅÔð ÚñÆ ×ÂÆ ÔË ÜçÇÕ À°Ô

óÃÅð ç¶ Á³Úñ (ê¼ñ¶) éÅñ ñ¾×Æ Ô¯ÂÆ ÔËÍ4Í

í×å ÕìÆð ÜÆ é¶ ÇÂà ôìç ÇòÚ îÅÇÂÁÅ ç¶ Ã¹íÅú Áå¶ ÇÂÃ ç¶ ÇÂñÅÜ ìÅð¶ ìÔ°å ×Èó· Ç×ÁÅé ìõÇôÁÅ ÔËÍ îÅÇÂÁÅ ÁËÃÆ î¯ÔäÆ ÔË

ÇÕ Ãí ڧ׶-î§ç¶ éð ÇÂà çÆ Ç×zøå ÇòÚ ÔéÍ íÅò¶º Õ¯ÂÆ îÅÇÂÁÅ ç¶ åî¯ ×°ä ÕðÕ¶ ì¹ð¶ Õðî ÕðçÅ ÔË; íÅò¶º Õ¯ÂÆ îÅÇÂÁÅ ç¶ Ãå¯ ×°ä ÕðÕ¶

é¶ÕÆ ç¶ Õ³î» ÇòÚ ñ¾Ç×ÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË; ç¯Ô» ÇÃÇðÁ» ç¶ îé°¼Ö îÅÇÂÁÅ çÆ ÔÆ Ç×zøå ÇòÚ ÔéÍ îÅÇÂÁÅ ç¶ åî¯ ×°ä Áå¶ ðܯ ×°ä ç¶ êz¶ð¶ ԯ¶

êÅÇêôà Õðî ÕðéÔÅð¶ îé°¼Ö ÁÅêä¶ Õðî» çÆ Ã÷Å í°×åä ñÂÆ î¹ó Õ¶ ÇÂà Ü×å ÇòÚ Üéî ñËºç¶ Ôé Áå¶ îÅÇÂÁÅ ç¶ Ãå¯ ×°ä ç¶ êz¶ð¶ ԯ¶ é¶ÕÆ òÅñ¶ Õðî ÕðéÔÅð¶ ê¹³éÆ Üé òÆ î¹ó Õ¶ ÇÂà ç¹éÆÁÅ ÇòÚ Üéî èÅðç¶ Ôé Áå¶ ÁÅêä¶ ô°í Õðî» ç¶ Ã¹øñ øñ í¯×ç¶ ÔéÍ êð

ç¯Ô» ÔÅñå» ÇòÚ êÅêÆ Áå¶ ê¹³éÆ ñ¯Õ îÅÇÂÁÅ çÆ Ç×zøå 寺 ìÅÔð éÔƺ Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ êÅêÆ Áå¶ ê¹§éÆ îé°¼Ö» çÅ ÁÅòÅ×À°ä 寺 Û°àÕÅðÅ éÔƺ

Ô°§çÅÍ îÅÇÂÁŠ寺 Û°àÕÅðÅ Õ¶òñ å¶ Õ¶òñ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ ç¶ Øð ç¶ ÁÇé§é ×°ðÇþֻ ù Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ ×°ðÈ ÜÆ é¶ ÔÆ Ã³ÃÅð ù îÅÇÂÁÅ ç ùíÅú Áå¶ ÇÂñÅÜ å¯º òÅÕø ÕðòÅÇÂÁÅ ÔË Áå¶ ÇÂà çÆ Ç×zøå 寺, ÃçÆÁ» 寺 øÃÆ Ô¯ÂÆ ñ¯ÕÅÂÆ ù, î¹Õå ÕðòÅÇÂÁÅ ÔËÍ ×°ðîÇå éÅî ç¶ ÇòèÆ-êÈðòÕ ÜÅê Áå¶ Á³Çîzå ×°ðìÅäÆ ç¶ îé ÕðÕ¶ êðÃé 寺 Çìé» Ô¯ð ÇÜ³é¶ òÆ Õðî Ôé, À°Ô Ãí îÅÇÂÁÅòÆ Õðî Ôé Áå¶ ÜÆò ù ÇÂö

óÃÅð ðÈêÆ Ü¶ñ· ÇòÚ ÕËç ð¼Öç¶ ÔéÍ ×°ðÈ-Øð ç¶ ×°ðî¹Ö» í×å» çÆ ÚÅñ óÃÅð 寺 ÇéðÅñÆ ÔËÍ ÇÜà îÅÇÂÁÅ ù ÔÅÃñ Õðé ñÂÆ Áå¶ ÔÅÃñ ÕðÕ¶ ÃçÅ ñÂÆ Õ¯ñ ð¾Öä

ñÂÆ Ã³ÃÅðÆÁ» çÅ ÃçÅ êzïÅà ðÇÔ³çÅ ÔË, À°Ã¶ îÅÇÂÁÅ ù ×°ðî¹Ö Üé ÷ÇÔð ÃîÞç¶ Ô¯Â¶ ÇåÁÅ× Çç§ç¶ ÔéÍ ×°ðî¹Ö çÆ ×°ðî¹ÖåÅÂÆ çÆ ÇÂÔ

ýÖÆ êðÖ ÔË ÇÕ À°Ã çÅ îÅÇÂÁÅ ò¾ñ ÇÕ§éÅ Õ° ð°ÞÅé ÔËÍ ÇܳéÆ ÇÕö ×°ðî¹Ö Üé çÆ îÅÇÂÁŠ寺 Áå¶ ÇÂÃ ç¶ Á×ðÕ» 寺 À°êðÅîåÅ ÔË, úéÅ ÔÆ

À°Ô ×°ðî¹Ö ÔË Áå¶ úéÅ ÔÆ À°Ã ÇòÚ éÅî ÃîÅÇÂÁÅ ÔËÍ éÅî Üê¶ çÆ, ×°ðîÇå çÆ ÕîÅÂÆ Õðé çÆ ÇéôÅéÆ ÇÂÔ ÔË ÇÕ À°Ã ×°ðî¹Ö ÇòÚ ðåÅ òÆ, Çåñ òÆ îÅÇÂÁÅ çÆ åî·Å éÔƺ Ô°³çÆÍ Ü¶Õð ÇÕö ×°ðî¹Ö ÇòÚ òÆ À°ÔÆ Ã³ÃÅðÆÁ» òÅñÆ îÅÇÂÁÅ ÇÂÕ¼åð Õðé çÆ, ôÅé ñÂÆ ÕÅð»-î¯àð»

çÆ, îÇÔñ-îÅóÆÁ» ìäÅÀ°ä çÆ, À°μÚ¶ ÁÔ°ÇçÁ» Óå¶ êÔ°§Úä çÆ, ñÆâðÆÁ» ÁÅÇç Õðé çÆ ñ¯ÚéŠǼÛÅ ÔË å» ÔÅñ¶ À°Ã ×°ðÇÃ¾Ö Óå¶ éÅî-×°ðìÅäÆ çÅ ÁÃð éÔƺ Ô¯ÇÂÁÅ òðéÅ ×°ðî¹°Ö Üé å» ÇÂé·» îÅÇÂÁÅòÆ êçÅðæ» ò¾ñ ÞÅÕç¶ ÔÆ éÔÆºÍ Ã³ÃÅð ÇòÚ ÇéðìÅÔ Õðé ܯ×Æ Ãî¼×ðÆ å¯º ò¼è À°Ô Õ°Þ éÔƺ ÚÅÔ°§ç¶Í ×°ðÈ ÃÅÇÔì ÇÕðêÅ Õðé, ÁÃƺ ×°ðî¹Ö» òÅñÆ ÕÇÔäÆ, ðÇÔäÆ, ÃÇÔäÆ Áå¶ ìÇÔäÆ ÕîÅ Õ¶ ×°ðÈ ÜÆ çÆÁ» õ¹ôÆÁ» êzÅêå ÕðƶÍ

◊πÓ«Â √æ⁄≈ Â∂ √Á∆Ú∆ ËÓ

◊πÓ«Â

-64

◊ΩÚÂ≈

◊πÓ«Â Óß‚È Â∂ ÓÈÓ«Â ÷ø‚È ‘À

73. ×¹ðÈ Øð ÇòÚ ÔÆ ÇéÃåÅðÅ þ

ÿå¯Ö¶ ܯ×Æ çÆ ÕÔÅäÆ

ÁÅê¶ ÃÅÃå¹ ÁÅê¶ ì¶ç¹¨ ÁÅê¶ ØÇà ØÇà ÜÅäË

í¶ç¹¨

ܯÇå ÃðÈê ÜÅ ÕÆ Ãí òû¨ Õðä ÕÅðä êÈðé

Ãîðû¨1¨ (¨4¨37¨50¨)

(íËðÀ¹ î. 5, ê¿éÅ: 1150) òÅÇÔ×¹ðÈ éÅî ç¶ ÇÃîðé ÇòÚ ì¶ç ôÅÃåz

çÅ òÅÚäÅ ÁÅê¶ ÔÆ ÁÅ Ü»çÅ þÍ òÅÇÔ×¹ðÈ

éÅî ÁÇíÁÅà ÕîÅÂÆ çÆ ÁËÃÆ ôÕåÆ þ ÇÕ

Øà Øà çÅ í¶ç ÁÅê¶ ÜÅä ñÂÆçÅ þ, õ¹ç

ìõ¹ç ÔÆ ÃÅð¶ Øà» çÆ Á¿åð×åÆ çÅ çÅéÆ

ìä ÜÅÂÆçÅ þÍ ðÈê òÅñÆÁ» òÃåÈÁ» çŠܯ

òÅÇÔ×¹ðÈ îÅñÕ þ, À¹Ô ÁÅê êzÕÅô ðÈê þ, À¹Ã çÅ Õ¯ÂÆ îÅçÆ ÃðÈê éÔƺÍ

Õ¯Çà ÇìÃé ÕÆé¶ ÁòåÅð¨ Õ¯Çà ìzÔî¿â ÜÅ Õ¶

èzîÃÅñ¨

Õ¯Çà îԶà À¹êÅÇ ÃîŶ¨ Õ¯Çà ìzÔî¶ Ü×¹

ÃÅÜä ñŶ¨1¨

ÁËï èäÆ ×¹Çò¿ç¹ ÔîÅðŨ ìðÇé é ÃÅÕÀ¹ ×¹ä

ÇìÃæÅðŨ1¨ðÔÅÀ¹¨…

Õ¯Çà åêÆÃð åê ÔÆ Õð嶨 Õ¯Çà î¹éÆÃð Çé

îÇÔ ðÔ嶨7¨

ÁÇò×å éÅû ÁׯÚð ùÁÅîƨ êÈÇð ðÇÔÁÅ

Øà Á¿åðÜÅîƨ

Üå Õå ç¶ÖÀ¹ å¶ðÅ òÅÃŨ éÅéÕ ÕÀ¹ ×¹Çð ÕÆú êz×ÅÃŨ8¨2¨5¨

(íËðÀ¹ î. 5, ê¿éÅ: 1156-57)

ÇÂà ׹ðòÅÕ ç¹ÁÅðÅ ÇÂÔ ×¼ñ Ãê¼ôà

ÇÃè Ô¹¿çÆ þ ÇÕ ×¹ðîÇå Áé¹ÃÅð ÇÂÕ¯ Çéð¿ÕÅð

×¹ðê¹ðòÅÃÆ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ

òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ À¹êÅôéÅ òÅñÅ ÇÃè»å î¿âé ðÈê þ, Ô¯ð ÁÅéîå ç¶ çðÃŶ ç¶òå¶ ÚÅÔ¶ Õ¯àÅé Õ¯à Ô¯ä, Ãí òÅÇÔ×¹ðÈ Çéð¿ÕÅð ÇÃðÜéÔÅð

çÆ ðÚÆ ðÚéÅ ç¶ ðÇÚå ÜÆò ÔÆ Ôé, ÇÜé·»

çÆ À¹êÅôéÅ ÁÅéîåÆ í¶ÖÆ ê¹ðô Õðç¶ Ôé, ï Ãí Ö¿âé ðÈê þÍ ïæÅ ÇòÁÅÇÖÁÅÇÜà Çòôù ç¶òåÅ çÆ À¹êÅôéÅ ÁÅéîåÆ

Üé î¹Ö ðÖ Õ¶ Õðç¶ Ôé, ÁÇÜÔ¶ Áé¶Õ» å¶ Õ¯zó» Çòôù Ôé, ܯ ÕðåÅð òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ

ÕÅÇÂéÅå ç¶ ÁèÆé ÁòåÅð èÅðç¶ Çëðç¶ ÔéÍ ÁÕÅñ ê¹ðÖ òÅÇÔ×¹ðÈ ÕðåÅð ç¶ ðÚ¶

ԯ¶ Õ¯àÅé Õ¯à ìzÔî¿â ÔéÍ ÇÜæ¶ Õ¯àÅé Õ¯à

èðî ÕîÅÀ¹ä çÆÁ» æÅò» ðÚÆÁ» Ô¯ÂÆÁ»

ÔéÍ ÁÅéîåÆ ñ¯Õ ÇÂÕ îÔ¶ôð (îÔ»ç¶ò) çÆ À¹êÅôéÅ ÇòÚ ¦êÅÇÂîÅé Ô¯ä ù ÔÆ ÁÅêä¶ èðîÆ Ô¯ä çÅ ìóÅ øõð ÃîÞç¶ Ôé, êz¿åÈ ×¹ðÈ ÕðåÅð ÇÃðÜéÔÅð òÅÇÔ×¹ðÈ ç¶ À¹êŶ ԯ¶ ´¯ó» ÔÆ îÔ¶ôð Ôé, ÇÜé·» ù êËçÅ Õð Õ¶ òÅÇÔ×¹ðÈ ÁÕÅñ ê¹ðÖ Çëð ÖË Õð ñ˺çÅ þÍ

ÇÔ¿çÈ ñ¯Õ ÇÂÕ¯ ìzÔîÅ çÆ êÈÜÅ ù î¹Ö ðÖç¶ Ô¯Â¶

èðîÆ ìä¶ Çëðç¶ Ôé, êð ÃÅⶠÁÕÅñ ê¹ðÖ òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ ðÚéÅ Á¿çð ÇÂ¼Õ éÔƺ, Õ¯zó» ÔÆ ìzÔî¶ ðÚ¶ ԯ¶ Ôé, ܯ ÇÃzôàÆ ðÚä ç¶ è¿è¶ ñŶ ðÖ¶ ÔéÍ ÁËÃÅ þ Ãíé» çÅ îÅñÕ ×¹ðÈ ×¯Çì¿ç, òÅÇÔ×¹ðÈ ÁÕÅñ ê¹ðÖ ÇÃðÜéÔÅð, ܯ Ãíé» ç¶òÇåÁ» çÅ ô¯zîäÆ Áå¶ î¹ÖÆ þ, ÇÜÃ ç¶ ×¹ä» çÅ ÇòÃæÅð òðéä ÔÆ éÔƺ Ô¯ ÃÕçÅÍ

À¹Ã òⶠÇÃðÜéÔÅð ÕðåÅð çÆ ðÚéÅ ÇòÚ ´¯ó» ÔÆ åêÆôð åê Õð ðÔ¶ Ôé, À¹Ô Ãí ÁÅéîå çÅ îé¯ îéÆ ÔÆ åê Õðç¶ Ôé, ´¯ó» ÔÆ î¹éÆ Üé î¹éÆôð Ôé ܯ ÁÅêäÆ îÇå îéîÇå çÅ À¹êÅÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ î¯é ÔÆ ÃÅèç¶ Ôé, êð À¹Ô Á×î ÁׯÚð ÁÇò×å ùÁÅîÆ ÇÂé·» Ãíé» çÅ ðÚéÔÅð, Ãí 寺 Çòñ¼Öä å¶ ÇéðÅñÅ ÔÆ ðÇÔ Ü»çÅ þÍ À¹Ô ÃÅÇðÁ» Øà» ÇòÚ êÈð ðÇÔÁÅ þ, Ãí çÅ Á¿åðïÅîÆ þÍ òÅÇÔ×¹ðÈ ç¶ òð¯ÃŶ ×¹ðî¹ÇÖ Üé, ÇÜé·» ù ×¹ð éÅéÕ ç¶ çòÅÇðúº, ×¹ðÈ Øð 寺 üÚÅ ÁÅåî-åê-Ç×ÁÅé êz×Åà ԯÇÂÁÅ þ, À¹Ô ÃÅð¶ ÔÆ ÇÂÕ¯ òÅÇÔ×¹ðÈ ù êðÆêÈðé òÇÃÁÅ

Ô¯ÇÂÁÅ êðå¼Ö ê¶Öç¶ ÔéÍ

îËñÅ ìzÔîÅ îËñÅ Ç¿繨 ðÇò îËñÅ îËñÅ þ

ڿ繨1¨

îËñÅ îñåÅ ÇÂÔ¹ ÿÃÅð¹¨

ÇÂÕ¹ ÔÇð Çéðî« ÜÅ ÕÅ Á¿å¹ é êÅð¹¨1¨ðÔÅÀ¹¨ (¨6¨3¨)

(íËðÀ¹ ÕìÆð ÜÆÀ¹, ê¿éÅ: 1158)

ÇÔ¿çÈÁ» ç¶ î¿é¶ êzî¿é¶ ç¶òå¶ Ãí îËñ¯ îËñ

ÔÆ íð¶ ÇÃè ÕÆå¶ ×¶ Ôé, Çåé·» çÆ À¹êÅôéÅ

Õðé òÅñ¶ íÆ îñÆé ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ ïæÅ

ÇòÁÅÇÖÁÅÇÔ¿çÈÁ» çÅ î¿ÇéÁÅ êzî¿ÇéÁÅ ç¶òåÅ

ìzÔîÅ ÔÆ îËñÅ (ÁêÇò¼åð) þ, Çåé·» çÅ Ç¿çð

ç¶òåÅ òÆ îñÆé ÔÆ þÍ í¶ÖÆ ÁÅéîåÆ Üé

ÃÈðÜ å¶ Ú¿é ù òÆ ç¶òå¶ ÃîÞ Õ¶ êÈÜç¶ Ôé, ×¹ðîÇå Áé¹ÃÅð ÃÈðÜ (ðÇò) òÆ îËñÅ þ Áå¶

Ú¿çðîÅ òÆ îËñÅ þÍ

ÇÂÔ ÃÅðÅ ðÇÚÁÅ Ô¯ÇÂÁŠÿÃÅð ÔÆ îËñÅ

å¶ îñÆé þÍ ÇÂÕ òÅÇÔ×¹ðÈ ÇÃðÜéÔÅð

ÕðåÅð ÔÆ îËñ 寺 ðÇÔå þ, ÇÜà çÅ êÅðÅòÅð

Á¿å éÔƺ êÅÇÂÁÅ ÜÅ ÃÕçÅÍ

ÔîðÅ Þ×ðÅ ðÔÅ é Õ¯ÀȨ ê¿Çâå î¹ñ» ÛÅⶠç¯ÀȨ1¨ðÔÅÀ¹¨…

ê¿Çâå î¹ñ» ܯ ÇñÇÖ çÆÁŨ ÛÅÇâ Úñ¶ Ôî ÕÛÈ

é ñÆÁŨ3¨

ÇðçË ÇÂÖñÅù ÇéðÇÖ ñ¶ îÆðŨ ÁÅê¹ Ö¯ÇÜ Ö¯ÇÜ

Çîñ¶ ÕìÆðŨ4¨7¨

(íËðÀ¹ ÕìÆð ÜÆÀ¹, ê¿éÅ: 1158-59)

ÇÂà ׹ðòÅÕ çÆÁ» ÇÂé·» å¹Õ» Á¿çð

ÃÅø å½ð å¶ ÇÔ¿çÈ å¹ðÕ ç¯Ô» î¼å» çÅ Ö¿âé

ÕÆåÅ Ç×ÁÅ þÍ ÒÒê¿Çâå î¹ñ» ÛÅⶠç¯ÀÈÓÓ

òÅñÆ ×¹ðòÅÕ-ê¿×åÆ ÃÅø ÇÃè ÕðçÆ þ

ÇÕ ×¹ðîÇå ç¶ å¼å ÜÅäÈÁ» ×¹ðî¹ÇÖ Üé»

é¶ ÇÔ¿çÈ î¼å ç¶ î¹Ö êzÚÅðÕ» ê¿Çâå» ù å¶

î¹ÃñîÅéÆ îå ç¶ î¯ÔðÆÁ» î¹ñÅÇäÁ» ù

Û¹àó ÃîÞ Õ¶ è¼Õ ÇçåÅ þ å¶ Þ×óÅ î¹ÕÅ

ÇçåÅ þÍ ×¹ðîÇå Áé¹ÃÅð é î¹ÃñîÅéÆ îå

çÆ À¹êÅôéÅ ÇÃè þ, é ÔÆ ÇÔ¿çòËäÆ î¼å çÆ

ÇÃÇÖÁÅ î¿éÆ ×ÂÆ þÍ ìñÇÕ ÇÔ¿çÈ î¹ÃñîÅé»

ÁÅ×ÈÁ» é¶ Ü¯ Õ¹Û ñ¯Õ» çÆ Á×òÅÂÆ ñÂÆ

ÇñÇÖÁÅ ÃÆ, ÁðæÅå, À¹é·» çÆÁ» ïòéÆ

îå çÆÁ» å¶ ÇÔ¿çòÅäÆ îå çÆÁ» ê¹ÃåÕ»

Á¿çð ܯ Õ¹Û ÇñÇÖÁÅ Ç×ÁÅ þ, À¹é·» ÇòÚ¯º

×¹ð éÅéÕ Øð ç¶ À¹êÅôÕ» ×¹ðî¹ÇÖ Üé» é¶

Õ¹Û òÆ éÔƺ ÇñÁÅ, À¹é·» ç¶ îå çÆ Õ¯ÂÆ ×¼ñ

òÆ èÅðé éÔƺ ÕÆåÆ, Ãí Õ¹Û øÅñåÈ ÃîÞ

Õ¶ Ûâ ÇçåÅ þÍ Õ¶òñ ×¹ðî¹ÇÖ Üé» ç¶ ÇÔðç¶

Á¿çð ÔÆ Ã¼ÚÆ êÇò¼åðåÅ îÂÆ Ö¹ñÅÃÅ-êé

êzܹñå Ô¹¿çÅ þ Áå¶ ÇÔðç¶ Á¿çð ÔÆ òÅÇÔ×¹ðÈ

Ãí 寺 òⶠîÆð ùñåÅé ù À¹Ô ÇéðÖ ÇéðÖ

Õ¶ Áé¿ç ðÇÔ¿ç¶ Ôé, òÅÇÔ×¹ðÈ éÅî ×¹ðî¿åð

çÆ ÁÇíÁÅà ÕîÅÂÆ çÆ ìðÕå éÅñ Á¿çð¯º

ÔÆ Ö¯Ü Ö¯Ü òÅÇÔ×¹ðÈ ù Çîñ¶ ÔéÍ ÇÂÔ ÕìÆð

ÃÅÇÔì çŠüÚÅ ÇÃè»å þ, ܯ ÁËé ×¹ðîÇå

ÁéÕÈñ ÇÃè»å þÍ

Õ¯Çà ÃÈð ÜÅ ÕË êð×Åè Õ¯Çà îÔÅç¶ò Áð¹ ÕÇìñÅè

ç¹ð×Å Õ¯Çà ÜÅ ÕË îðçé¹ Õð˨ ìzÔîÅ Õ¯Çà ì¶ç À¹Úð˨1¨

ÜÀ¹ ÜÅÚÀ¹ åÀ¹ Õ¶òñ ðÅî¨ ÁÅé ç¶ò ÇÃÀ¹ éÅÔÆ ÕÅî¨1¨ ðÔÅÀ¹¨ (¨8¨2¨18¨20¨)

(íËðÀ¹ ÕìÆð ÜÆÀ¹, ê¿éÅ: 1162)

ÇÔ¿çÈ îå òÅñ¶ å» ÇÂÕ¯ ÃÈðÜ ç¶òåÅ çÆ

À¹êÅôéÅ ù ñÂÆ Çëðç¶ ÔéÍ òÅÇÔ×¹ðÈ Á×î

ÁׯÚð êÅðìzÔî çÆ ÕÅÇÂéÅå Á¿çð Õ¯zó»

ÇÜà Çòôù ç¶òåÅ çÆ À¹êÅôéÅ ÁÅéîåÆ Üé î¹Ö ðÖ Õ¶

Õðç¶ Ôé, ÁÇÜÔ¶ Áé¶Õ» å¶ Õ¯zó» Çòôù Ôé, ܯ ÕðåÅð

òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ ÕÅÇÂéÅå ç¶ ÁèÆé ÁòåÅð èÅðç¶ Çëðç¶

ÔéÍ ÁÕÅñ ê¹ðÖ òÅÇÔ×¹ðÈ ÕðåÅð ç¶ ðÚ¶ ԯ¶ Õ¯àÅé Õ¯à

ìzÔî¿â ÔéÍ ÇÜæ¶ Õ¯àÅé Õ¯à èðî ÕîÅÀ¹ä çÆÁ» æÅò»

ðÚÆÁ» Ô¯ÂÆÁ» ÔéÍ ÁÅéîåÆ ñ¯Õ ÇÂÕ îÔ¶ôð (îÔ»ç¶ò)

çÆ À¹êÅôéÅ ÇòÚ ¦êÅÇÂîÅé Ô¯ä ù ÔÆ ÁÅêä¶ èðîÆ Ô¯ä

çÅ ìóÅ øõð ÃîÞç¶ Ôé, êz¿åÈ ×¹ðÈ ÕðåÅð ÇÃðÜéÔÅð

òÅÇÔ×¹ðÈ ç¶ À¹êŶ ԯ¶ ´¯ó» ÔÆ îÔ¶ôð Ôé, ÇÜé·» ù êËçÅ Õð

Õ¶ òÅÇÔ×¹ðÈ ÁÕÅñ ê¹ðÖ Çëð ÖË Õð ñ˺çÅ þÍ ÇÔ¿çÈ ñ¯Õ ÇÂÕ¯

ìzÔîÅ çÆ êÈÜÅ ù î¹Ö ðÖç¶ Ô¯Â¶ èðîÆ ìä¶ Çëðç¶ Ôé, êð

ÃÅⶠÁÕÅñ ê¹ðÖ òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ ðÚéÅ Á¿çð ÇÂ¼Õ éÔƺ, Õ¯zó»

ÔÆ ìzÔî¶ ðÚ¶ ԯ¶ Ôé, ܯ ÇÃzôàÆ ðÚä ç¶ è¿è¶ ñŶ ðÖ¶ ÔéÍ

ÃÈðÜ êzÕÅôå ÔéÍ ÇÔ¿çÈ ÁÅéîåÆ ñ¯Õ å»

ÇÂÕ¯ îÔ»ç¶ò çÆ À¹êÅôéÅ ÇÃè ðÖç¶ Ôé Áå¶

ÇÂÕ¯ ÕËñÅô êðìå ù î¿éç¶ Ôé, ×¹ðîÇå Áé¹ÃÅð ´¯ó» ÔÆ îÔ»ç¶ò Áå¶ Õz¯ó» ÔÆ ÕËñÅô

êðìå ÇÃè ÔéÍ ÇÔ¿çòËäÆ îå Á¿çð ÇÂÕ¯ ç¹ð×Å ç¶òÆ çÆ À¹êÅôéÅ ÇÃè Õð Õ¶ î¿éÆ

×ÂÆ þ, ×¹ðîÇå Á¿çð ÇÂÔ çðÃÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅ

þ ÇÕ ´¯ó» ÔÆ ç¶òÆÁ» ç¹ð×Åò» òÅÇÔ×¹ðÈ

ÁÕÅñ ê¹ðÖ ç¶ Úðé» ù Þ¼Ãä òÅñÆÁ» Ôé

Áå¶ Õ¯zó» ÔÆ ìzÔî¶ Õ¯zó» ì¶ç» ù À¹ÚÅðéÔÅð¶

ÔéÍ ÇÂæ¶ ÇÂÕ ìzÔîÅ å¶ ÚÅð ò¶ç» çÅ ÕÆ ñ¶ÖÅ

þ, ÇÜà ù ÇÕ ÇÔ¿çòËäÆ îå òÅñ¶ ìó¶ øõð

éÅñ êÈÇÜÁÅ ñ¯óç¶ ÔéÍ ×¹ðîÇå Á¿çð å»

Õ¶òñ ÇÂÕ¯ ðîå ðÅî òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ ïÅÚéÅ çÅ

ÇÃè»å êzÇüè þ, Ô¯ð ç¶òÇåÁ» çÆ À¹êÅôéÅ

çÅ ×¹ðîÇå Á¿çð Õ¯ÂÆ Õ¿î ÔÆ éÔƺÍ

çà Áá ñÆÖ¶ Ô¯òÇÔ êÅÇè ÚÅð¶ ì¶ç î¹ÖÅ×ð êÅÇá¨

ê¹ðìÆ éÅòË òðé» ÕÆ çÅÇå¨ òðå é¶î Õð¶ Ççé ðÅÇå¨2¨ ÕÅÜÆ î¹ñ» Ô¯òÇÔ Ã¶Ö¨ ܯ×Æ Ü¿×î í×ò¶ í¶Ö¨

Õ¯ Ç×ðÔÆ ÕðîÅ ÕÆ Ã¿Çè¨ Çìé¹ ìÈÞ¶ Ãí

ÖóÆÁÇà ì¿Çè¨3¨ (¨4¨3¨)

(ìÃ¿å¹ î. 1, ê¿éÅ: 1169)

íÅò¶º ÁáÅð·» ê¹ðÅé êÅà ÇñÖ¶ èð¶ Ô¯òä, ÚÅð¶ ì¶ç îÈ¿Ô-÷ìÅéÆ Õ¿á Ô¯òä, ÚÅÔ¶ õÅà ê¹ðì» (ÇåÀ¹ÔÅð») À¹å¶ ÃÅð¶ åÆðæ» å¶ éÔŪçÅ Çëð¶, ÖåðÆ ìzÅÔîä» ÁÅÇç òÖ¯ òÖðÅ òðé» ñÂÆ Ü¯ çÅé ÇñÇÖÁÅ þ À¹Ã ÇòèÆ Áé¹ÃÅð íÅò¶º ÇÕ¿é¶ çÅé ÕðçÅ Çëð¶, Áå¶ Ççé¶ ðÅå òðå é¶î òÅñ¶ í¶Ö èÅðçÅ Çëð¶; íÅò¶º ÕÅ÷Æ, î¹ñ», ô¶Ö Ô¯ä çÆ èå êÂÆ

Ô¯ò¶, Áå¶ í×ò¶ í¶Ã òÅñÅ ÇÕåé¶ ÔÆ Ü¯×Æ

Ü¿×î í¶ÖèÅðÆ ìÇäÁÅ Çëð¶Í ÕÂÆ Ç×zÔÃåÆ

Õðî-Õ»âÆ ìäé çÅ îÅä ñÂÆ Çëðç¶ ÔéÍ ÇÂÔ À¹êðñ¶ í¶ÖèÅðÆ ÃÅð¶ ÔÆ òÅÇÔ×¹ðÈ ×¹ðîÇå éÅî ù ì¹Þ¶ ç¶ Çìé» ì¿é· Õ¶ Öó¶

ÜÅä׶ (ÇñÜŶ ÜÅä׶)Í

ìÃåz À¹åÅÇð Çç׿ìð¹ ԯ׹¨ ÜàÅ èÅÇð ÇÕÁÅ ÕîÅòË Ü¯×¹¨…¨1¨...

ÇÃÇîzÇå ÃÅÃåz ÕðÇÔ òÇÖÁÅä¨ éÅçÆ ì¶çÆ êó©ÇÔ ê¹ðÅä¨ êÅÖ¿â ÇçzÃÇà îÇé Õê๠ÕîÅÇÔ¨ Çåé ÕË ðîÂÆÁÅ é¶Çó éÅÇÔ¨2¨ ܶ Õ¯ ÁËÊÿÜîÆ Ô¯Ç¨ Ç´ÁÅ ÇòöÖ

Õð¶Ç¨

Á¿åÇð ñ¯í¹ îé¹ ÇìÇÖÁÅ îÅÇÔ¨ úÇ Çéð¿Üé¹

ÕËö êÅÇÔ¨3¨…

ÇÜù ÜÆÀ¹ Á¿åð¹ îËñŠԯǨ åÆðæ íòË Ççÿåð

ñ¯Ç¨

éÅéÕ ÇîñÆÁË ÃÇå×¹ð ÿר åÀ¹ íòÜñ Õ¶

åÈàÇà ì¿è¨5¨4¨

(ìÃ¿å¹ î. 3 åÆÜÅ, ê¿éÅ: 1169) ÇòÁÅÇÖÁÅ- ìÔ¹å ÃÅð¶ í¶ÖÆ ñ¯Õ ÃÅð¶

Õêó¶ ñÅÔ Õ¶ é»×¶ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, ÁÅêä¶ ÁÅê

ù é»×¶ ÃÅèÈ ÁÖòÅªç¶ ÔéÍ À¹Ô ìÔ¹å

ÃÅð¶ í¶ÖÆ ¦îÆÁ» ñîÆÁ» Üà» òèÅ Õ¶ ܯ×

ÕîÅªç¶ Ôé Áå¶ ìÔ¹å ÃÅð¶ ÁÅéîåÆ í¶ÖÆ

Üé ÇÃÇîzåÆÁ» ôÅÃåz» ù êó· êó· ñ¯Õ» åÅÂƺ

ùäÅªç¶ ÔéÍ ÁËö í¶ÖÆ òÆ Ôé, ܯ À¹ÚÆ À¹ÚÆ

ÕÈÕä ù éÅçÆ ê¿æ ç¶ ìÕå¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÁÖòÅªç¶ ÔéÍ ì¶ç» ù êó·é òÅñ¶ ì¶çÆ

ÕÔÅªç¶ Ôé, ì¶ç» ê¹ðÅé» ù êó·é òÅñ¶ ìæ¶ð¶

Çëðç¶ ÔéÍ êz¿åÈ ÇÂÔ í¶ÖÆ ñ¯Õ ç¿í (êÅÖ¿â)

ÇçÖÅÇ ն ñ¯Õ» ù ðÆÞÅªç¶ Ôé å¶ îé

Á¿çð Õêà ÕîÅªç¶ ÔéÍ ÁÇÜÔ¶ êÅÖ¿âÆÁ», í¶ÖÆÁ» ç¶ é¶ó¶ òÅÇÔ×¹ðÈ éÔƺ ã¹ÕçÅÍ ÕÂÆ

Ç¿çzÆÁ» ù òÃ×Çå Õðé çÅ ÃÅèé Õðé

òÅñ¶ í¶ÖÆ ç¶ÖÆç¶ Ôé å¶ ÇÂà éÇîå õÅÃ

Ç´ÁÅ òÅñÅ Õêà ÕîÅªç¶ ÔéÍ õÅà êÈÜÅ ÔÆ

ÁÅêäÅ êÅÖ¿â í¶Ö ÇçÖÅÀ¹ä ñÂÆ Õðç¶ Ôé, À¹é·» ç¶ Á¿åð-ÁÅåî¶ ñ¯í òÇÃÁÅ Ô¹¿çÅ þ, îé À¹é·» çÅ Á¿åð×åÆ ÇìÇÖÁÅ çÅ ×zÇÃÁÅ

Ô¯ÇÂÁÅ Ô¹¿çÅ þÍ ÁËö í¶ÖÆ ñ¯Õ òÅÇÔ×¹ðÈ

Çéð¿Üé êðîÅåîÅ ù ÕËö êÅ ÃÕç¶ ÔéÍ ÇÜÃ

çÅ ÜÆò-ÁÅåîÅ Áå¶ Á¿çðñÅ ÇÔðçÅ Õêà

êÅÖ¿â éÅñ îËñÅ Ô¯ÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ Ô¯ò¶, À¹Ô

ÚÅÔ¶ ÃÅð¶ ç¶Ã»åð» Áå¶ ñ¯Á» Á¿çð í½ºçÅ Çëð¶

Áå¶ ÃÅð¶ åÆðæ ÕðçÅ Çëð¶, À¹Ã çÅ Õ¹Û éÔƺ

ìäçÅÍ ×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì ø¹ðîÅªç¶ Ôé ÇÕ

ÃÇå×¹ðÈ Ã¿× ÇîÇñÁ» ÔÆ íÀ¹Üñ ç¶ ì¿è à¹àç¶

Ôé Áå¶ êÅÖ¿â çÈð Ô¹¿ç¶ ÔéÍ

í×òË ò¶Çà ízÇî î¹ÕÇå é ԯǨ ìÔ¹ ÿÜÇî

ûÇå é êÅòË Õ¯Ç¨

×¹ðîÇå éÅî¹ êðÅêÇå ԯǨ òâíÅ×Æ ÔÇð

êÅòË Ã¯Ç¨2¨ (¨4¨12¨)

(ìÃ¿å¹ î. 3, ê¿éÅ: 1175)

ܯ ñ¯Õ í×òÅ í¶Ã ÕðÕ¶ ׶ðÈ éÅñ

Õêó¶ ð¿× ñËºç¶ Ôé Áå¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ù í¶ÖÆ

À¹çÅÃÆ ÃÅèÈ ÕÔÅªç¶ Ôé, ÁËÃÆ íðî í¶ÇÖ

Ç´ÁÅ éÅñ À¹é·» çÆ î¹ÕÇå ÕÇñÁÅä Õç¶ éÔƺ Ô¿¹çÆ, ÚÅÔ¶ ÇÕåé¶ òÆ Ã¿Üî Õðç¶ Çëðé, êð ÇÕö ù òÆ Ã¼ÚÆ ô»Çå êzÅêå éÔƺ Ô¹¿çÆÍ

ÇÜé·» òâíÅ׶ ×¹ðî¹ÇÖ Üé» ù ×¹ðîÇå

éÅî êzÅêå Ô¯ Ü»çÅ þ, À¹ÔÆ òâíÅ×Æ ÔéÍ

í¶ÖÆÁ» íðîÆÁ» ù Õç¶ éÔƺ Ô¯ ÃÕçÆÍ

éÀ¹ Ãå ÚÀ¹çÔ åÆÇé ÚÅÇð ÕÇð îÔñÇå ÚÅÇð

ìÔÅñƨ

ÚÅð¶ çÆò¶ ÚÔ¹ ÔÇæ çƶ ¶ÕŠ¶ÕÅ òÅðƨ1¨

ÇîÔðòÅé îè¹ÃÈçé îÅè½ ÁËÃÆ ÃÕÇå

å¹î©Åðƨ1¨ðÔÅÀ¹¨

ØÇð ØÇð ñÃÕð¹ êÅòÕ¹ å¶ðÅ èðî¹ Õð¶ ÇÃÕçÅðƨ

èðåÆ ç¶× ÇîñË ÇÂÕ ò¶ðÅ íÅ×¹ å¶ðÅ í¿âÅðƨ2¨

éÅ ÃÅìÈð¹ Ô¯òË ÇëÇð î¿×Ë éÅðç¹ Õð¶ Ö¹ÁÅðƨ

ñì¹ Áè¶ðÅ ì¿çÆÖÅéÅ ÁÀ¹×ä êËÇð «ÔÅðƨ3¨

êÈ¿ÜÆ îÅð êòË Çéå î¹ç×ð êÅê¹ Õð¶ Õ¹¯àòÅðƨ

íÅòË Ú¿×Å íÅòË î¿çÅ ÜËÃÆ éçÇð å¹î©Åðƨ4¨

ÁÅÇç ê¹ðÖ ÕÀ¹ ÁñÔ¹ ÕÔÆÁË Ã¶Ö» ÁÅÂÆ

òÅðƨ

ç¶òñ ç¶òÇåÁÅ Õð¹ ñÅ×Å ÁËÃÆ ÕÆðÇå

ÚÅñƨ5¨

ÕÈÜÅ ì»× ÇéòÅÜ î¹ÃñÅ éÆñ ðÈê ìéòÅðƨ

ØÇð ØÇð îÆÁÅ Ãíé» ÜÆÁ» ì¯ñÆ Áòð

å¹îÅðƨ6¨

ܶ åÈ îÆð îÔÆêÇå ÃÅÇÔì¹ Õ¹çðÇå ÕÀ¹ä

ÔîÅðƨ

ÚÅð¶ Õ¹¿à ÃñÅî¹ ÕðÇÔ׶ ØÇð ØÇð ÇÃëÇå å¹î©Åðƨ7¨

åÆðæ ÇÿÇîzÇå 깿é çÅé ÇÕÛ¹ ñÅÔÅ ÇîñË

ÇçÔÅóƨ

éÅéÕ éÅî¹ ÇîñË òÇâÁÅÂÆ î¶ÕÅ ØóÆ

Ãî©Åñƨ8¨1¨8¨

(ìÃ¿å¹ ÇԿ⯫ î.1 Øð¹ 2, ê¿éÅ: 1190)

ÇòÁÅÇÖÁÅ- òÅÇÔ×¹ðÈ Çéð¿ÕÅð

ÇÃðÜéÔÅð é¶ ÁÅêäÆ éÅéÅ êzÕÅðÆ ðÚéÅ

ðÚÆÍ é½ Ö¿â ðÚ¶, Ãå çÆê ðÚ¶, Ú½ç» íòé ðÚ¶, åÆé ñ¯Õ ðÚ¶, ÚÅð¶ Ü¹× Õð Õ¶ Ãí ù æŪ

æÅÂƺ ÇìáÅ ÇçåÅÍ ÚÔ¹¿Á» ܹ׻ ÇòÚ ÁÅêäÆ

ÁÅêäÆ òÅðÆ ÚÅð¶ ò¶ç ÿÃÅð ù Ç×ÁÅé ç¶ä

ñÂÆ çÆò¶ ìäŶ, êð À¹Ô ÁÇ×ÁÅé ÇòÚ ÔÆ

×Â¶Í ÇîÔðòÅé îè¹ÃÈçé îÅè¯ òÅÇÔ×¹ðÈ

ñÂÆ ÁÅê¯

ÁÅêäÅ èðî æÅê ìËáÅÍ å¶ Ô¶ ÕðåÅð! å˺

ÃÅðÆ èðåÆ ðÈêÆ ç¶× ÁËÃÆ ÚñÅÂÆ ÇÕ Ãí

ÜÆÁ-Ü¿å ù ÁÅê¯ ÁÅêäÅ Û»çÅ òðÇåÁÅ

òðåÅÇÂÁÅ Çîñ Ç×ÁÅ, êð ÇÂÔ ìê¹óÅ ÜÆò

éÅô¹ÕðÅ å¶ ì¶ÃìðÅ Ô¯ Õ¶ ë¶ð ë¶ð î¿×çÅ þÍ

À¹Ô çÅåÅð çÅå ÕðçÅ ÔÆ ðÇÔ¿çÅ þÍ ïæÅ ×¹ðòÅÕÁÅÖÇÔ î¿×ÇÔ ç¶ÇÔ ç¶ÇÔ çÅÇå Õð¶ çÅåÅ𹨠(Üê¹ ÜÆ, ê¿éÅ: 2)

ÚñÅÇÂîÅé îé éÅðç ðÈê Ô¯ Õ¶ Ö¹ÁÅðÆ ÕðçÅ ðÇÔ¿çÅ þ, ñ¯í ç¶ Á¿è¶ð¶ ì¿çÆõÅé¶ ÇòÚ ÁÀ¹×ä» ðÈêÆ ñ¯Ô¶ çÆ ì¶óÆ êËðƺ êÅÂÆ ÔÆ ðÖçÅ þÍ ñ¯íÆ î¿×å¶ ù ÇÂÔ ê¿ÈÜÆ ÇîñçÆ þ ÇÕ Á׶ ÜÅ Õ¶ Çéå î¹ç×ð» çÆ îÅð À¹Ã ù ê˺çÆ þ Áå¶ À¹Ã ç¶ ÇÚåð-×¹êåÆ Á¿Õ¹ð¶ ԯ¶ êÅê À¹Ã çÆ Õ¹åòÅñÆ Õðç¶ ÔéÍ òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ ÜËÃÆ éçð Ô¹¿çÆ ÔË, íÅä¶ Á¿çð å¶ Õðî» Áé¹ÃÅð Ôð¶Õ ÜÆò ù Ú¿×Å Ü» î¿çÅ ìäŠ綺çÅ ÔËÍ Ü篺 ô¶Ö» î¹ñÅÇäÁ» çÆ ÁîñçÅðÆ (ÔÕÈîå) Ô¹¿çÆ þ å» ÁÅÇç ê¹ðÖ òÅÇÔ×¹ðÈ çÅ éÅî À¹Ô Á¼ñÅ èð ñËºç¶ Ôé, ç¶òÇåÁ» ç¶ î¿çð» ù À¹Ô àËÕà ñÅ Çç¿ç¶ Ôé, ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ ÇðòÅÜ Úñ ê˺çÅ þÍ ÇéîÅ÷ êó·é ñÂÆ ñ¯àÅ ñË Õ¶ î¹ñÅä¶ êÇÔñ» ò¹÷È Õðç¶ Ôé, Çëð î¹Ã¼ñÅ ÇòÛÅªç¶ Ôé, ÇÂà êzÕÅð ç¶ ÇðòÅÜ ÚñÅ Õ¶ ÇÂÔ¯ çÃç¶ Ôé ÇÕ òÅÇÔ×¹ðÈ ìéòÅðÆ íÆ éÆñ¶ ìÅä¶ òÅñÅ þ, Øð Øð ÇòÚ îÆÁ»

îÆÁ» Ô¯ä ñ× ê˺çÆ þ Áå¶ ì¯ñÆ òÆ Ô¯ð Ô¯ð ì¯ñä ñ× êËºç¶ Ôé ÕÆ ÇÔ¿çÈ ÕÆ å¹ðÕÍ Ô¶ üڶ ÃÅÇÔìÅ! èðåÆ ç¶ êåÆ îÅñÕÅ! ܶ å˺ é¶ ÔÆ ÁËÃÅ íÅäÅ òðåÅÇÂÁÅ þ å» ÃÅâÅ

ÜÆò» çÅ ÕÆ ÷¯ð þ, ܯ ÁÃƺ ÇÂà ù ìçñ

ÃÕÆÂ¶Í Ü¶ íÅäÅ òðå¶×Å å» Øð Øð Á¿çð å¶ðÆ ÔÆ ÇÃøå ÃñÅÔ Ô¯ò¶×Æ, ÚÅð¶ Õ¹¿à å¶ð¶ Á׶ Çéòä×¶Í ×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì ø¹ðîÅªç¶ Ôé, ܶ éÅî ðÈêÆ òÇâÁÅÂÆ Çîñ ÜÅò¶ å» ÇÂÕ ØóÆ îÅåð éÅî ðÈêÆ Ã¹Ç´å ÕÅð ÕÆåÆ Ô¯ÂÆ êðòÅé êË Ü»çÆ þÍ ÇÔ¿çÈÁ» ç¶ åÆðæ

ÁÅÇç 寺 ܯ Õ¹Û ñÅí ñÅÔÅ ÇçÔÅóÆ (î÷çÈðÆ) ç¶ å½ð å¶ ÇîñçÅ ÃÆ, À¹Ô ØóÆ ç¶ ÇÃîðé éÅñ Çîñ ê˺çÅ þÍ ÁËÃÆ ×¹ðîÇå éÅî çÆ

òÇâÁÅÂÆ þÍ Ô¯ð Ãí í¶Ö ÕÆå¶ ø÷Èñ ÔéÍ (ìÅÕÆ Á×ñ¶ Á¿Õ ÓÚ…)

ê¿âå îÅé ÇÃ¿Ø ôÅÃåzÆ

çÆ ÕÔÅäÆ

ÇÂÕ òÅð çÅ Ç÷Õð þ ÇÕ éÅð¿×òÅñ

쿹׶ ÇòÚ êzÕÅô ÕÆå¶ Ô¯Â¶ ÃzÆ ×¹ðÈ ×z¿æ

ÃÅÇÔì ÜÆ ç¶ Ô÷Èð Á¿Çîzå ò¶ñ¶ ìËáÅ Ô¯ÇÂÁÅ

ÇÂÔ çÅÃðÅ éÅî ÁÇíÁÅà ÕîÅÂÆ Õð ÇðÔÅ

ÃÆ, ÇÕ Ççé Úó·ç¶ ÔÆ 25-30 Çÿػ çÅ

ÇÂÕ çðôé-çÆçÅðÆ ÜæÅ ÁÅÇ éîÈçÅð

Ô¯ÇÂÁÅÍ ÁÅªç¶ ÔÆ À¹Ô ÃzÆ ×¹ðÈ ×z¿æ ÃÅÇÔì

ÜÆ ç¶ Á¼×¶ î¼æÅ à¶Õ Õ¶ ÃÜ ×Â¶Í À¹é·» ÇòÚ¯º

×¹ðê¹ðòÅÃÆ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ

üڶ ÃÇå×¹ðÈ í¶ÇàÁ» ÔÆ Ã¼Ú¶ Ã¼Ú çÆ êzÅêåÆ Ô¹¿çÆ þÍ Ã¼Ú¶

ÃÇå×¹ðÈ ç¹ÁÅÇðúº ÔÆ, üÚÆ

çÆÇÖÁÅ ñË Õ¶ ÔÆ Ã¼ÚÅ éÅî

îé ÇòÖ¶ òÃçÅ þÍ ×¹ðÈ éÅéÕ

ÃÅÇÔì ø¹ðîÅªç¶ Ôé ÇÕ ÇÜé·»

À¹å¶ ÃÇå×¹ð çÆ ÁêÅð î¶Ôð

Ô¯ò¶, À¹Ô ÔÆ ÇÂà ׹ðçÆÇÖÁÅ

çÆ êzÅêåÆ Õð ÃÕç¶ ÔéÍ

ÁÅà Á¿ç¶Ã¶ òÅñÆ ÇÚ¿åÅ ù

Áå¶ ìêóÆ îîåÅ-îÂÆ ÔÀ¹îË

ù Õ¶òñ ×¹ð-ôìç-çÆÇÖÁÅ

ç¹ÁÅð¶ ÔÆ ÜñÅ ÃÕÆçÅ þÍ Â¶Ã¶, Õ¶òñ ¶ö ÇéÔÕ¶òñ êç êzÅêå

Ô¯ä êð ÔÆ ×Çå-ÕÇñÁÅä Ô¯

ÃÕçÆ þÍ ×¹ðîÇå 寺 Û¹à Ô¯ð

ÁÅéîåÆ í¶Ö-èÅðÆ êÅÖ¿â èÅðé

ÕÆÇåÁ» Õ¼Ö éÔƺ ìä ÃÕçÅÍ

ÇÂÕ ÇÃ¿Ø ìó¶ ÔÆ ÖÅñÃÂÆ Üì·¶ òÅñÅ Áå¶

Ö¹ñ·¶ çÅó·¶ òÅñÅ çÆçÅðÆ ÇÃ¿Ø ÃÆÍ

ÇÂà Üæ¶ ù ç¶Öç¶ ÔÆ çÅÃ é¶ ìó¶ ÁÅçð

ç¶ éÅñ Ãí ù ëÇåÔ ×ÜÅ Õ¶ Áå¶ Öñ¯ Õ¶ ì¶éåÆ ÕÆåÆ ÇÕ Á¿Çîzå ò¶ñ¶ ÔÆ ìóÆ ÇÕðêÅ

Ô¯ÂÆ þ, ÁÅê Çÿػ é¶ çÆçÅð ç¶ Õ¶ ÇéÔÅñ ÕÆåÅ þÍ çÅà çÅ ç¹Ö-çÇñ¼çð Ãí ÕÅøÈð Ô¯

Ç×ÁÅ þÍ çÅà ù çÅà ׯÚðÆ Õ¯ÂÆ Ã¶òÅ ç¼Ã¯, ÇÜÃ ç¶ Õðé ÇòÚ î˺ ååêð Ô¯ ÜÅò»Í

ÇÂé·» ÇòÚ¯º Üì·¶ òÅñÅ, çÆçÅð¶ òÅñÅ

Üæ¶çÅð ÇÃ¿Ø ì¯ÇñÁÅ ÇÕ ÇÜà öòÅ ñÂÆ

ÁŶ Ô», ìÃ, À¹Ô ÔÆ Ã¶òŠùä ñò¯, Ô¯ð öòÅ çÆ Õ¯ÂÆ ñ¯ó éÔÆºÍ çÅÃ é¶ ÃÇéîð

ì¶éåÆ ÕÆåÆ ÇÕ À¹Ô öòÅ íÆ ÇêÛ¯º ÕðÆ Ã¹äÆ

ÜŶ×Æ, êÇÔñ» ÁÅê ÛÕä ÛÕÅÀ¹ä òÅñÆ

öòÅ ç¼Ã¯, ÕÆ Õðƶ, ÇÜà ù Õð Õ¶ ÁÃƺ

ÇÕzåÅðæ Ô¯ ÃÕÆÂ¶Í À¹Ôé» ìÚé ÕÆåÅ ÇÕ

×¼ë¶ å» ÁÃƺ ÃÅð¶ ÔÆ ñÅ Õ¶ ÁŶ Ô» Áå¶

íðêÈð Ô¯ Õ¶ ÁŶ Ô»Í ÇòÚ¯º ÔÆ ×¼ñ à¹Õ Õ¶

çÅÃ é¶ ê¹ÇÛÁÅ ÇÕ Â¶åé¶ Ãò¶ð¶ ÔÆ ×¼ë¶ ÁÅê

ÇÕ毺 ñÅ ÁŶ? À¹Ôé» é¶ À¹Ã òÕå ÇÂÔ

À¹åð ÇçåÅ ÇÕ ÁÃƺ Õ¹àÆÁŠ寺 Ãí Õ¹Û

ÛÕ Õ¶ ÁŶ Ô»Í ðÅå ÁÃƺ Ãí Õ¹àÆÁÅ (ÃÅâ¶

Çê¿â éÅð¿×òÅñ 寺 ìÅÔð Õ¹Þ ì¹¼å ìä¶ Ô¯Â¶

ÔéÍ À¹Ã ç¶ À¹çÅñ¶ ÛêÅñ¶ ðÇÔä òÅñ¶ ì¹¼åêzÃå» çÆÁ» ܯ Þ¹¼×ÆÁ» Ôé, À¹Ô Õ¹àÆÁÅ ç¶ éÅî 寺 îôÔÈð ÔéÍ) ÇòÚ ÔÆ ðÔ¶ ûÍ

ÇÂÔ ìÚé ùä Õ¶ î˺ ìËá Ç×ÁÅ Áå¶ çÅÃ é¶ çÈÜÅ ÃòÅñ ÇÂÔ ÕÆåÅ ÇÕ ÁÅê

ðÅåÆ éÅð¿×òÅñ çÆÁ» Õ¹àÆÁ» ÇòÖ¶ ðÔ¶

Ô¯ å¶ Â¶ç¿È ÇêÛñÆ ðÅå ÁÅê Çê¿â ðÅÇÂê¹ð

ç¶òÆ ê¹ðÆ ÃÅè ç¶ â¶ð¶ ðÔ¶ Ô¯ò¯×¶? ùä Õ¶

À¹Ôé» é¶ ÇÕÔÅ, Ô», ÇìñÕ¹ñ áÆÕ þ, ÁÃƺ

ÃÅð¶ ÇêÛñÆ ðÅå ç¶òÆ-ê¹ðÆ ÃÅèÈ ç¶ â¶ð¶ ÔÆ

ðÔ¶ û Áå¶ À¹æ¶ ÔÆ ÇÂôéÅé ÕÆåÅ ÃÆ Áå¶

ÖÅä êÆä ÕÆåÅ ÃÆÍ À¹Ôé» çÆ ÇÂÔ ×¼ñ

ùä Õ¶ çÅà ÁÅêä¶ Ççñ¯º ÖÅñÃÂÆ ÃÇêðà

å¶ Ü¹¼Ã¶ ÇòÚ ÷ðÅ ÃõåÆ éÅñ ì¯ÇñÁÅ ÇÕ å¹Ãƺ ç¶Öä êÅÖä ù ×¹ðÈ çÃî¶ô ÜÆ ç¶ Øð

ç¶ ÃÜÆñ¶ Áå¶ ÇåÁÅð-ìð-ÇåÁÅð ÇÿØ

êzåÆå Ô¹¿ç¶ Ô¯, êð ÇÂÔ ×¼ñ ìóÆ ÔÆ Áï¯× þ ÇÕ ÒÒÜÅ Õ¯ áÅÕ¹ð¹ ÀÈÚÅ Ô¯Âƨ ï Üé¹ êð Øð ÜÅå é ïÔƨ1¨...¨5¨38¨ÓÓ (×À¹óÆ íÆ Ã¯ðÇá íÆ, ÕìÆð ÜÆ, ê¿éÅ: 330) å¹Ãƺ ¶ⶠÃÇå×¹ðÈ éÅéÕ çÃî¶ô ç¶ Ã¶òÕ Ô¯ Õ¶ ÇÂÔé» ÁÅéîåÆ í¶ÖÆÁ» ç¶ â¶ð¶ ÕÆ Ö¶Ô ÛÅéä ׶ ÃÆ? ÒÀ¹æ¶ ׶ ðÔ¶ å¹ÃƺÓ, ï îËù ÇÂÔ Ã¹ä Õ¶ ìóÆ ôðî ÁŪçÆ þÍ ÇÂÔ ×¼ñ ùä Õ¶ À¹Ô Üæ¶çÅð ÇÃ¿Ø ÇéÞÕ Ô¯ Õ¶ ì¯ÇñÁÅ ÇÕ ÇÃ¿Ø ÃÅÇÔì ÜÆ, íÅò¶º îÅð¯ íÅò¶º Ûâ¯, ÁÃƺ ׶ ÷ðÈð û ÇÂÔé» ç¯ò» æÅò» Óå¶, éÔƺ ìñÇÕ Áé¶Õ» ÁÇÜÔ¶ æÅò» å¶ Ø¹¿îç¶ ÁŶ Ô»Í ÁÅê ê¹Û¯×¶ ÇÕª? ï À¹Ã çÅ À¹åð ùä ñú: ÁÅê ç¶ êÅà ׹ðÈ ×z¿æ ÃÅÇÔì ÜÆ ç¶ ÔÅ÷ðÅ Ô÷Èð üگ Ã¼Ú ÔÆ çÃçÅ Ô», çÅà çÅ éÅî (ôÅÇÂç ÁÅê é¶ Ã¹ÇäÁÅ Ô¯ò¶) îÅé ÇÃ¿Ø þÍ î˺ ÇéðîñÅ Ô»Í î¶ð¶ í¶Ö å¶ é Çí¼Ü¯, î˺ ìóÅ ÃíÅ-Çܼå ÕÔŪçÅ Ô»Í ÕéÖñ ÁÅÇçÕ ÇÔ¿çÈ-åÆðæ» À¹å¶ ÔÆ Ø¹¿îçÅ ðÇÔ¿çÅ Ô»Í î¶ð¶ ÃÅÔîä¶ ìÇÔà ÇòÚ Õ¯ÂÆ éÔƺ ÁÇóÁÅÍ ìó¶ ìó¶ î¼å» ç¶ À¹Ø¶ ê¿âå» é¶ î¶ð¶ éÅñ ìÇÔà ÕÆåÆ Áå¶ Ãí ù î˺ ÔÅð ÇçåÆÍ ÃéÅåé èðîÆÁ», ÁÅðÆÁÅ ÃîÅÜÆÁ», ×¼ñ ÕÆ, Ãí îå-îå»åð» ç¶ òⶠòⶠìÇÔà Õðé òÅÇñÁ» ù î˺ ìÇÔà Õðé ÇòÚ ÔðÅ ÇñÁÅÍ î¶ð¶ Çüն ù Ôð Õ¯ÂÆ î¿éçÅ þÍ î˺ ÃzÆ ×¹ðÈ ×z¿æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÅ íÆ ô¹è ÁÖ¿âêÅáÆ Ô», î¶ð¶ ÃÅðÖÅ

ÃÕçÅ, éÅ ÔÆ ìÅäÆ êó· ÃÕçÅ þÍ ×¹ðìÅäÆ

çÆ ÕæÅ Õðé ÇòÚ î˺ êzìÆé Ô»Í ÇÂÔ ÃÅð¶

ÔÆ î¶ð¶ éÅñ Ú½òÆ-ê¼ÚÆ ÇòÇçÁÅðæÆ ìËá¶

ÔéÍ ÁÇÜÔ¶ ÇòÇçÁÅðæÆÁ» ç¶ êÈð» ç¶ êÈð

Ã˺Õó¶ ÇòÇçÁÅðæÆÁ» ù ÕæÅ ÇÃÖÅ ÇÃÖÅ

Õ¶ î˺ ÁÅÇÂÁÅ Ô»Í ÁÅê Ã¼Ú ÕðÕ¶ ÜÅä¯ ÇÕ

îËù Ôð êzÕÅð çÆ ×¹ðîÇå å¶ Ô¯ð ÇòÇçÁÅ

À¹å¶ ìóÅ îÅä þÍ êð ÇÂ¿é¶ îÅä ç¶ Ô¹¿ÇçÁ»

å¶ ÇÂåéÆÁ» êó·ÅÂÆÁ» çÅ êó·ÅÕÈ Ô¹¿ÇçÁ»

Ô¯ÇÂÁ» íÆ î˺ Á¿ç𯺠üÖäÅ Ô», î˺ üÚÆ ô»åÆ

ù êzÅêå éÔƺ Ô¯ÇÂÁÅÍ Ãî¼×ð ×¹ðìÅäÆ

ÇÜà éÅî ù Ççzó·ÅªçÆ þ À¹Ô ×¹ðîÇå éÅî

îËù À¹μÕÅ ÔÆ êzÅêå éÔƺ Ô¯ÇÂÁÅÍ Ô¹ä î˺

ÁÅêä¶ Á¿çð çÆ ÔÅñå ù ÇòÚÅð Õ¶ å¶

¬ÔðÆÁ» ñË Õ¶ ÇÂà Á¿çðñÆ ×¹êå ô»å ù

êzÅêå Õðé ñÂÆ, ܯ Õ¶òñ ×¹ðîÇå ç¹ÁÅðÅ

ÔÆ êzÅêå Ô¹¿çÆ þ, ÁÅêä¶ î¹ÕÅî èÅî 寺

ÚÇó·ÁÅ Ô» ÇÕ ÇÜæ¶ íÆ ÇÂÔ ô»åÆ Çîñ¶

å¶ ×¹ðîÇå éÅî êzÅêå Ô¯ò¶, À¹æ¯º ÔÆ ÇÂÔ

êzÅêåÆ ÕðÕ¶ ÛâäÆ þ, íÅò¶º ÇÕ寺 Ô¯ò¶Í ¶Ã

éÇîå î˺ ÇÕö íÆ ÃÅè ÿå ù éÔƺ ÛÇâÁÅ, ÇÕö íÆ í¶Ö í¶Ö-èÅðÆ â¶ð¶ å¶ ÜÅä 寺 ÿկÚ

éÔƺ ÕÆåÆÍ éÅîèÅðÆ, ÕÔ½åÆ Çéð¿ÕÅðÆ, ðÅèÅ ÃòÅîÆ ÁÅÇçÕ ÇÜ毺 íÆ Õ¯ÂÆ À¹μØÅ

ÃÅè ÿå ùÇäÁÅ À¹æ¶ ÔÆ î˺ êÔ¹¿ÇÚÁÅÍ ÇòÚ¯º

ÔÆ À¹Ã çÆ ×¼ñ à¹Õ Õ¶ î˺ ÁÅÇÖÁÅ, À¹æ¶ íÆ

åÈ¿ Ö¼Üñ Ö¹ÁÅð ÔÆ Ô¯ÇÂÁÅ, êzÅêåÆ ÕÆ Ô¯ÂÆ?

À¹åð ÇòÚ îÅé ÇÃ¿Ø é¶ ÇÕÔÅ ÇÕ êzÅêåÆ

ÕÆ Ô¯ÂÆ, Õ¹Þ íÆ éÔƺ Ô¯ÂÆ, î¶ðÆ Á¿çðñÆ

åêå, Áô»å åêå çÈð éÔƺ Ô¯ÂÆÍ Ôð ÇÂÕ

í¶ÖÆ ÃÅè ÿå é¶ ÇÜÃ ç¶ êÅà î˺ Ç×ÁÅ (ÁÅê

ç¶ ìÚé» î¹åÅìÕ) î˺ Ö¼Üñ Ö¹ÁÅð Ô¯ÇÂÁÅÍ

ÁÅê¯ ÁÅêä¶ î¼å, ÁÅêäÅ î¿åð ëÈÕ䯺 ÿկÚ

éÔƺ ÕÆåÅ Áå¶ î˺ ñË䯺 Ã¿Õ¯Ú éÔƺ ÕÆåÅ, êð î¶ðÅ ìÇäÁÅ Õ¹Û éÔƺÍ

ÇÂà êð çÅÃ é¶ ÁÅÇÖÁÅ ÇÕ Ü¶ å¶ðÅ Õ¹Þ

éÔƺ ìÇäÁÅ å» ÇÂé·» îÅÃÈî ÇÜ¿çóÆÁ» ù, ÇÜé·» ù å˺ ÁÅêä¶ ÇòÇçÁÅðæÆ ìäÅÇÂÁÅ

Ô¯ÇÂÁÅ þ, ÇÂé·» ù ÕæÅ-ÕÔÅäÆ ÇÃÖÅ Õ¶

À¹Õ¶ Õ¹ë¼Õó Ç×ÁÅéÆ ìäÅÀ¹ä ÇâÔÅ þºÍ

ÇÂé·» ù åÈ¿ ÇÕª Ö¼Üñ Ö¹ÁÅð ÕðçÅ þ?

å˺ îÔ» دð êÅê ÕÆåÅ þ ÇÕ ÇÂà ׼ñ ù

ÜÅäÇçÁ» Ô¯ÇÂÁ» ÇÕ åÈ¿ ÁÅê õ¹ç Á¿çð¯º

üÖäÅ þº, ÇÂé·» îÅÃÈî ÇÜ¿çóÆÁ» ù õÅÔîõÅÔ Ö¼Üñ Ö¹ÁÅð Õðé çÅ ÇÕª ÚÃÕÅ

ÇêÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ þ? åÈ¿ ÜÅÔ Â¶æ¯º ÔÆ ÇêÛ»Ô

î¹ó ÜÅÔ, Ô¯ð Ö¼Üñ Ö¹ÁÅð éÅ Ô¯Í ÇÜÔó¶ êÈð» ç¶ êÈð ÇòÇçÁÅðæÆÁ» ù å˺ ë¯ÕÆÁ»

êó·ÅÂÆÁ» êó·Å êó·Å Õ¶ Áå¶ Çé×¹äÆÁ»

ÕæÅò» ÇÃÖÅ ÇÃÖÅ Õ¶ Øð» 寺 ì¶Øð ÕÆåÅ

þ, À¹é·» ù êÇÔñ» ÁÅêä¶ ÁÅêä¶ Øðƺ ÜÅ

ÇìáÅÇ ÁÅ, ë¶ð åÈ¿ ÇÂÕ¼ñÅ ÔÆ ÁÅÂƺ, å¶ðÆ

ÔÅñå Óå¶ ðÇÔî Õð Õ¶ ÇÂà ׼ñ çÅ ÇÂÕðÅð

å¶ð¶ éÅñ ê¼ÕÅ Õðç¶ Ô» ÇÕ éÅî ÁÇíÁÅÃÆ

ܯÇå Çò×ÅÃÆ ê¿Ü» ÇêÁÅÇðÁ» çÅ ê¹¿Ü å¶ð¶

ñÂÆ ÇåÁÅð ðֻ׶, ÇÜé·» ×¹ðÈ ÃðÈê ê¿Ü»

ÇêÁÅÇðÁ» Õ¯ñ¯º ×¹ð-çÆÇÖÁÅ ñËºç¶ ÃÅð ÔÆ

å¶ðÆ ô»å-ÕÇñÁÅä Ô¯ ÜÅò¶×ÆÍ ÇÕªÇÕ

ÇÂà دð Õñܹ×Æ êÇÔð¶ Á¿çð çÃî¶ô ÇêåÅ

ÜÆ é¶ Ü¯Çå-ÕÇñÁÅäÆ Ã¼ÚÆ ×¹ð-çÆÇÖÁÅ ç¶

ÇòÖÅÀ¹ä çÅ ×¹ðÈ ÃðÈê îðåìÅ ÃzÆ ×¹ðÈ ×z¿æ

ÃÅÇÔì çÆ åÅÇìÁÅ ÇòÚ ê¿Ü» ÇêÁÅÇðÁ» ù ç¶ ÇçåÅ þ, Ô¯ð íÅò¶º Õ¯ÂÆ ÇÕåéÅ ÔÆ òⶠ寺 òâÅ í¶ÖèÅðÆ Ã¿å ÕÔŪçÅ Çëð¶, À¹Ô ÇÂÕ¼ñÅ ×¹ð-çÆÇÖÁÅ éÔƺ ç¶ ÃÕçÅ Áå¶ éÅ ÕÇñÁÅäÕÅðÆ Ô¯ ÃÕçÆ þÍ ÇÂÔ ÇìñÅà ùä Õ¶, Ãå ìÚé ÁÅÖ Õ¶ ÇêÛ¶ î¹óé ù ååÇÛé ÔÆ ÇåÁÅð Ô¯ Ç×ÁÅ å¶ ÕÇÔä ñ¼×Å, ÒÒî¶ð¶ è¿é íÅ× Ôé, î˺ Â¶æ¶ ê¹¼ÜÅ, ìÚé å¹ÔÅⶠíÅò¶º Õ¯ð¶ ÕðÅð¶ Áå¶ Ãõå Ôé, êð ìó¶ ÇêÁÅð¶ ñ×ç¶ ÔéÍ î˺ ÔÅñ¶º êåÅ éÔƺ ÇÕæ¶ ÇÕæ¶ ÜÅ Õ¶ Ö¼Üñ Ö¹ÁÅð

Ô¯äÅ ÃÆ, î˺ Ô¹ä Á×ÅÔ» Ô¯ð ÇÕå¶ éÔƺ

ÜÅò»×Å, ÁÅê ç¶ ÕÔ¶ Áé¹ÃÅð ÇÂé·» êÈð» ç¶

êÈð îÅÃÈî ÇÜ¿çóÆÁ» çÆ ìðÕðÅðÆ Õðé çÅ

êÈðÅ êÈðÅ Üåé Õð»×Å Áå¶ ×¼âÆÁ» çÆÁ»

×¼âÆÁ» ÇÜÔóÆÁ» ê¹ÃåÕ» î˺ ñ¼çÆ ÇëðçÅ

Ô», À¹Ô Ãí òÅêÃ ç¶ ÁÅò»×Å, å»ÇÕ î¶ðÅ

ÃíÅ-ÜÆå Ô¯ä çÅ ÕÈóÅòÅ îÅä À¹μÕÅ ÔÆ

î¹¼Õ á¹¼Õ ÜÅò¶ÍÓÓ ç¯ Çå¿é ÃÅñ åÅÂƺ ÁÃƺ À¹Ã ù ìÔ¹å

À¹âÆÇÕÁÅ, êð À¹Ô ìÔ¹ÇóÁÅ éÔÆºÍ ÇêÛ¯º

êåÅ ñ¼×Å ÇÕ À¹Ô Úó·ÅÂÆÁ» Õð Ç×ÁÅ

þÍ Ô¹ä å» Á×ñ¶ Üéî ÇòÚ ÔÆ À¹Ã çÅ

ÇéÃåÅðÅ Ô¯ò¶×ÅÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ñ¶Ö ÇñÖ Õ¶

êó·é òÅñ¶ Õ¶å¶ ÔÆ êó· êó· Õ¶, Õó· Õó· Õ¶

Úñ¶ ׶, ÒÒÇñÖ ÇñÖ êÇóÁÅ å¶åÅ ÕÇóÁÅÓÓ

òÅñÆ ÔÀ¹îË-îÂÆ ÞÅÖ

íò íò Õ¶ ìÔ¹åÅ ì¯ñä òÅñ¶, å¶ ìÔ¹åÅ í¶Ö

ÕðÕ¶ ç¶ÔÆ ù ç¹Ö ç¶ä òÅñ¶ êÅÖ¿âÆÁ» ù õÈì

çÅÖÈ çÅä¶ Ççå¶ Ôé, ÁÅêäÅ ÕÆåÅ ÕîÅÀ¹ä

Áå¶ êÅÀ¹ä×¶Í Á¿é éÅ ÖÅä òÅñ¶ Áå¶

Á¿é éÅ ÖÅ Õ¶ ÃòÅç ×òÅä òÅñ¶ í¶ÖÆÁ» ù íÆ ×¹ðÈ ÃÅÇÔì é¶ ÒÒìÔ¹ ç¹Ö¹ êÅÇÂÁÅ çÈÜÅ íÅÇÂÁÅÓÓ ç¶ ×¹ðòÅÕ çÆ Ã¼à îÅðÆ þÍ ×¹ðîÇå ù Ûâ Õ¶ Ãí «ÕÅÂÆ çÈܶ íÅò ÕÆ À¹êÅôéÅ ÇòÚ ÖÚå Ô¯ Õ¶ ç¹ÖÆ Ô¯ÂÆ ÇëðçÆ

þÍ ÇÜÔó¶ êÅÖ¿âÆ ìÃåð éÔƺ êÇÔéç¶ Áå¶

é¿×¶ ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, À¹Ôé» À¹μå¶ Ççé ðÅå

ÕÇÔð Õôà ÔÆ òðåçÅ ðÇÔ¿çÅ þÍ ÇÜÔó¶

î¯éèÅðÆ ÕÈóÅòÆ êÅÖ¿â-ÃîÅèÆ ñÅÀ¹ä ÇòÚ

Ö¹ÁÅð Ô¹¿ç¶ Ôé, À¹é·» ù Ãê¼ôà çÇÃÁÅ

Ç×ÁÅ þ ÇÕ ÒÒî¯Çé Çò×ÈåÅ ÇÕÀ¹ ÜÅ×Ë ×¹ð

Çìé¹ ÃÈåÅÓÓ ç¶ òÅÕ Áé¹ÃÅð Õç¶ íÆ ×¹ðÈ ìÅÞ¯º

ÇéÃåÅðÅ éÔƺ Ô¯ ÃÕçÅÍ Ü¹×» ܹ׿åð» ç¶ Ã¹¼å¶ ԯ¶, À¹Ô ×¹ðÈ ìÅÞ¯º Õç¶ íÆ ÜÅ× Ã¹ÜÅ׶ éÔƺ Ô¯ ÃÕç¶Í é¿×¶ êËðƺ Çëðé òÅñ¶ Áå¶ í¼Ö Áí¼Ö ÖÅä òÅñ¶ å¶ ÇÃð ÇòÚ ÃòÅÔ êÅ Õ¶ õÅÕ ÛÅéä òÅñ¶ í¶Ö-èÅðÆÁ» çÆ õÈì õìð ñÂÆ ×ÂÆ þÍ ÁËö îÈðÖ Á¿ÇèÁ» é¶ Â¶æ¶ íÆ

ÁÅêäÆ ê¼å ×òÅ ñÂÆ þ Áå¶ êzñ¯Õ ÇòÖ¶ íÆ ×òÅÀ¹ä×¶Í éÅî 寺 Çìé» ÇÂÔ êÅÖ¿â

òÅñÆ ÕÆåÆ Õ¯ÂÆ ×¼ñ íÆ ÇÕö æÅǺ éÔƺ

êËäÆ Áå¶ ÇÂÔ éÅî Õ¶òñ ×¹ðÈ ç¹ÁÅðÅ ÔÆ

ÇîñçÅ þÍ å» å¶ ×¹ðîÇå éÅî çÆ çÆÇÖÁÅ

ñ¶ Çìé» ÇÕö çÆ Ãç×åÆ éÔÆºÍ ì¶ìÅä», îóÆ îÃÅä» ÇòÚ ðÇÔä òÅÇñÁ» ù íÆ

â¹¼ìä òÅñ¶ í¶ÖèÅðÆ ç¼Ã Õ¶ ÔÆ îÔÅðÅÜ é¶ ç¼ÇÃÁÅ þ ÇÕ ÁÇÜÔ¶ Á¿é·¶ ñ¯Õ» ù ë¶ð êÛåÅÀ¹äÅ ÔÆ êò¶×ÅÍ

üڶ ÃÇå×¹ðÈ í¶ÇàÁ» ÔÆ Ã¼Ú¶ Ã¼Ú çÆ êzÅêåÆ Ô¹¿çÆ þÍ Ã¼Ú¶ ÃÇå×¹ðÈ ç¹ÁÅÇðúº ÔÆ, üÚÆ çÆÇÖÁÅ ñË Õ¶ ÔÆ Ã¼ÚÅ éÅî îé ÇòÖ¶ òÃçÅ þÍ

×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì ø¹ðîÅªç¶ Ôé ÇÕ ÇÜé·» À¹å¶ ÃÇå×¹ð çÆ ÁêÅð î¶Ôð Ô¯ò¶, À¹Ô ÔÆ ÇÂà ׹ðçÆÇÖÁÅ çÆ êzÅêåÆ Õð ÃÕç¶ ÔéÍ ÁÅà Á¿ç¶Ã¶ òÅñÆ ÇÚ¿åÅ ù Áå¶ ìêóÆ îîåÅ-îÂÆ ÔÀ¹îË ù Õ¶òñ ×¹ðôìç-çÆÇÖÁÅ ç¹ÁÅð¶ ÔÆ ÜñÅ ÃÕÆçÅ þÍ

¶ö, Õ¶òñ ¶ö ÇéÔÕ¶òñ êç êzÅêå Ô¯ä

åÆðæ» Óå¶ íÅñä òÅñ¶ Áå¶ åÆðæƺ

êð ÔÆ ×Çå-ÕÇñÁÅä Ô¯ ÃÕçÆ þÍ ×¹ðîÇå 寺 Û¹à Ô¯ð ÁÅéîåÆ í¶Ö-èÅðÆ êÅÖ¿â èÅðé ÕÆÇåÁ» Õ¼Ö éÔƺ ìä ÃÕçÅÍ

«¬«Â‘≈√-Óπ÷Â≈ Á∆ ÒØÛ

Çêz³ÃÆêñ Õ°ñçÆê ÇÃ³Ø ÔÀ°ðÅ

Õ½î» ç¶ ÇÂÇåÔÅà ÇñÖ¶ Ü»ç¶ Ôé

å¶ À°é·» ÇòÚ ðñ¶ òÆ êŶ Ü»ç¶ ÔéÍ

ÇÜÔó¶ ñ¯Õ ÜÅä-ì¹¾Þ Õ¶ ÇÕö Õ½î çÅ

ÇÂÇåÔÅà Çò×ÅóéÅ ÚÅÔ°ä, À°Ô À°Ã

ÇòÚ Ç×ä-Çî¼æ Õ¶ ðñÅ êÅªç¶ ÔéÍ êð

ÕÂÆ òÅðÆ Çéêà ôðèÅ ÕðÕ¶ ÔÆ ÁËÃÆÁ»

×¼ñ» ÇñÖ Çç¼åÆÁ» Ü»çÆÁ» Ôé, ܯ

ÇÃè»åÕ å½ð Óå¶ ÇÂÇåÔÅÃÕ ØàéÅò»

å¶ ÇòÁÕåÆÁ» éÅñ î¶ñ éÔƺ Ö»çÆÁ»Í

ÇñÖÅðÆ Õ¯ÂÆ ØàéÅ ÇÕö Ô¯ð æ» ÇÕö

õÅà ÔÅñå ÇòÚ òÅêðÆ êó· ñËºç¶ Ôé å¶

Ôé, ÇÜÔóÆÁ» ùÁÅðæÆ ñ¯Õ» é¶

ÁÅêäÆÁ» Õ¯Çôô» ç¹ÁÅðÅ ôÅîñ

ÕðòÅÂÆÁ» Ô°³çÆÁ» ÔéÍ ÇÂö åð·»

ÔÆ ÇÃ¼Ö ÇÂÇåÔÅà ÇòÚ òÆ ÕÂÆ

×¼ñ» ÇÃè»åÕ ê¼Ö 寺 ÁËé À°ñà

Õñî-ì³ç ÕÆåÆÁ» ×ÂÆÁ» Ôé,

ÇÜé·» ò¼ñ ÇèÁÅé ç¶ä çÆ ñ¯ó

ÔËÍ ÒÒ×°ðÈ-ÕÅñÓÓ À°Ô Ãî» ÃÆ Ü篺

î¹ÃñîÅé ÔÅÕî ôz¶äÆ èÅðÇîÕ

Õ¼àó·åÅ çÆ éÆåÆ ÁèÆé öËð-

î¹ÃñîÅé» À°µå¶ ÷°ñî ÕðçÆ ðÔÆÍ

î¹ÃñîÅé ÇÂÇåÔÅÃÕÅð» é¶ ÇüÖ

×°ðÈ ÃÅÇÔìÅé ìÅð¶ ÇñÖä ò¼ñ Ü»

å» ìÔ°åÅ ÇèÁÅé ÔÆ éÅ Çç¾åÅ å¶

ܶ Çç¼åÅ òÆ å» ê¼Ö-êÅå çÆ ÁËéÕ

ñ×Å Õ¶ ÇñÇÖÁÅÍ ×°ðÈ ÃÅÇÔìÅé

é¶ ÜÅå-êÅå çÆ êzæÅ, ì¹¼å êÈÜÅ

Áå¶ ø÷Èñ ðÃî»-ÇðòÅ÷» Óå¶

ÕðóÆ àÆÕÅ-Çà¾êäÆ ÕÆåÆÍ Çüà¶

òܯº ÇÔ³çÈ ê¹ÜÅðÆ ôz¶äÆ çÅ òÆ Çܾ毺

å¼Õ ò¼Ã Ú¾ÇñÁÅ, À°é·» é¶ ×°ðÈ

ÃÅÇÔìÅé ç¶ ÇÂÇåÔÅà ù ÜÅä-ì¾¹Þ

Õ¶ öñå ã³× éÅñ ÇñÇÖÁÅ å¶

ÇñÖòÅÇÂÁÅÍ

À°Ô À°Ã ù ÁÅêä¶ éÅÇÂÕ éÅñ ܯóé

ñÂÆ Â¶èð¯º-À°è𯺠ÕÂÆ Á»×ñÆÁ»Ã»×ñÆÁ» Øó ñËºç¶ ÔéÍ ÕÂÆ ÇòÁÕåÆ

ÇÕö îÔ»ê¹ðõ çÆ ò¼è ðÔÆ êzÇüèÆ ù

ÃÇÔä éÔƺ Õð ÃÕç¶ å¶ ç¯Ö-ò¼Ã, ÇÕö

ÇñÖÅðÆ êÅïº îÅÇÂÁÅ çÅ ñÅñÚ ç¶ Õ¶, ÁÇÜÔÆÁ» ×¼ñ» ÇñÖòÅ ñËºç¶ Ôé, ÇÜé·»

éÅñ éÅÇÂÕ çÆ ÇéÖ¶èÆ Ô¯ ÃÕ¶Í Ãî¹¼Ú¶

óÃÅð ç¶ ÇÂÇåÔÅà ÇòÚ ÁÇÜÔÆÁ»

ØàéÅò» Çîñ Ü»çÆÁ» Ôé, ÇÜÔóÆÁ»

ùÁÅðæÆ ñ¯Õ» é¶ ÁÅêäÆÁ» Õ¯Çôô»

ç¹ÁÅðÅ ôÅîñ ÕðòÅÂÆÁ» Ô°³çÆÁ» ÔéÍ

ÇÂö åð·» ÔÆ ÇÃ¼Ö ÇÂÇåÔÅà ÇòÚ òÆ

ÕÂÆ ×¼ñ» ÇÃè»åÕ ê¼Ö 寺 ÁËé À°ñà

Õñî-ì³ç ÕÆåÆÁ» ×ÂÆÁ» Ôé, ÇÜé·»

ò¼ñ ÇèÁÅé ç¶ä çÆ ñ¯ó ÔËÍ

ê³ÜÅì ç¶ 1469 寺 1708 å¼Õ ç¶

ÇÂÇåÔÅà ù ÒÒ×°ðÈ-ÇÂÇåÔÅÃÓÓ ÕÇÔäÅ

À°ÇÚå ÔÆ ÔËÍ ÇÂà Ã ÇòÚ ×°ðÈ ÃÅÇÔìÅé

é¶ ÇÃ¼Ö èðî çÅ ÇòÕÅà ÕÆåÅ å¶ À°Ã çÆ

Çéò¶ÕñÆ ðÈê-ð¶ÖÅ ÇåÁÅð ÕÆåÆÍ êð

ÒÒ×°ðÈ-ÕÅñÓÓ ç¶ ÇÂÇåÔÅà ÇòÚ ìÔ°å

ÔÆ ÕñÇêå ÕæÅò» ðñÆÁ» Ô¯ÂÆÁ» ÔéÍ

ÒÒ×°ðÈ-ÕÅñÓÓ À°Ô Ãî» ÃÆ Ü篺 î¹ÃñîÅé

ÔÅÕî ôz¶äÆ èÅðÇîÕ Õ¼àó·åÅ çÆ éÆåÆ

ÁèÆé öËð-î¹ÃñîÅé» À° μ å¶ ÷°ñî

ÕðçÆ ðÔÆÍ î¹ÃñîÅé ÇÂÇåÔÅÃÕÅð» é¶

ÇÃ¼Ö ×°ðÈ ÃÅÇÔìÅé ìÅð¶ ÇñÖä ò¼ñ Ü»

å» ìÔ°åÅ ÇèÁÅé ÔÆ éÅ Çç¾åÅ å¶ Ü¶

Çç¼åÅ òÆ å» ê¼Ö-êÅå çÆ ÁËéÕ ñ×Å

Õ¶ ÇñÇÖÁÅÍ

ÃzÆ ×°ðÈ ÔÇðׯÇì³ç ÃÅÇÔì ÜÆ ç¶

Ã 寺 Çüֻ ÇòÚ ðÅÜéÆåÕ Ú¶å§éåÅ

êËçÅ Ô¯ ×ÂÆ å¶ Çüֻ é¶ ÷Åìð ÔÅÕî»

ç¶ Á¾ÇåÁÅÚÅð» Çòð°¼è Çòçð¯Ô ÕÆåÅÍ

î¹ÃñîÅé ÇÂÇåÔÅÃÕÅð» é¶ Çüֻ ç¶ ÇÂÃ

óØðô ù ÇÂÃñÅî Çòð°¼è ÃîÞÇçÁ»

Ô¯ÇÂÁ» Çéðê¼ÖåÅ òÅñÅ ê¼ñÅ Û¼â Õ¶

ê¼Ö-êÅåÆ ÇçzôàÆÕ¯ä 寺 ØàéÅò» ù

åð¯ó-îð¯ó Õ¶ ê¶ô ÕÆåÅÍ ÇîÃÅñ ç¶ å½ð Óå¶ Ü¶ ÒÒå°÷ÇÕ ÜÔ»×ÆðÆU ÇòÚñÆ ×°ÁÅÔÆ î½ÜÈç éÅ Ô¯ò¶, ÇÜà ÇòÚ ÜÔ»×Æð é¶ ÁÅê ׯdzçòÅñ çÆ èÅðÅ å¶ ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ ìÅð¶ ÇñÇÖÁÅ ÔË, å» ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ çÆ ôÔÆçÆ çÅ ÕÅðé Õ¶òñ Øð¯×Æ å¶ Ú³çÈ çÆ ç¹ôîäÆ ÔÆ ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÇðÔÅ å¶ ôÔÆçÆ çÅ îÈñ ÁÃñ¯º ÔÆ ØàÅ Õ¶ çÇÃÁÅ Ü»çÅ ÇðÔÅ ÔËÍ

ÇÃ¼Ö èðî ÇÂÕ ÁÇÜÔÆ ñÇÔð ÃÆ, ÇÜà çÅ À°ç¶ô öñå ÃîÅÇÜÕ ÕÆîå» ù áÆÕ ÕðÕ¶ ÃîÅÜ ÇòÚ éò» À°åôÅÔ êËçÅ ÕðéÅ ÃÆÍ ÇÂà îé¯ðæ çÆ êzÅêåÆ ñÂÆ ÃÅð¶ ×°ðÈ ÃÅÇÔìÅé é¶ ÜÅå-êÅå çÆ êzæÅ, ì¹¼å êÈÜÅ Áå¶ ø÷Èñ ðÃî»ÇðòÅ÷» Óå¶ ÕðóÆ àÆÕÅ-Çà¾êäÆ ÕÆåÆÍ Çüචòܯº ÇÔ³çÈ ê¹ÜÅðÆ ôz¶äÆ ù ÇÂÔ ×¼ñ» éÅ íÅÂÆÁ» å¶ À°Ô òÆ ÇÃ¼Ö ×°ðÈÁ» çÅ Çòð¯è Õðé ñ¾×¶Í Çܾ毺 å¼Õ À°é·»

çÅ ò¼Ã Ú¾ÇñÁÅ, À°é·» é¶ ×°ðÈ ÃÅÇÔìÅé ç¶ ÇÂÇåÔÅà ù ÜÅä-ì¾¹Þ Õ¶ öñå ã³× éÅñ ÇñÇÖÁÅ å¶ ÇñÖòÅÇÂÁÅÍ ÇÃ¼Ö èðî éÅñ ÂÆðõÅ ð¼Öä òÅñ¶ ñ¯Õ» é¶ ÇÃ¼Ö ×°ðÈÁ» Ãì³èÆ òâî¹¼ñÆÁ» ÇÂÇåÔÅÃÕ Ã¾ÚÅÂÆÁ» ù ñ°ÕÅÀ°ä çÅ ïåé ÕÆåÅÍ (History of the Punjab, Page-15)

ÕìÆð-ê³æÆÁ» å¶ Ô§çÅñÆÁ» é¶ Üéî ÃÅõÆ ÇòÚ ÁÇÜÔÆÁ» ØàéÅò»

ÜÅä-ì¾¹Þ Õ¶ ÇîñÅ Çç¾åÆÁ», ÇÜé·» éÅñ Üéî-ÃÅõÆ çÆ ÇÂÇåÔÅÃÕ îÔ¼ååÅ ù üà ò¾ÜÆÍ Ã. Ö÷Åé ÇÃ³Ø ÇñÖçÅ ÔËÒÒÔ³çÅñÆÁ» é¶ ÁÃñÆ Üéî ÃÅõÆ êÅó Õ¶ çÇðÁÅ ÇòÚ Ã¹¼à Çç¾åÆ å¶ ø¶ð

ÁÇÜÔÆ Üéî ÃÅõÆ ÇñÖÆ ÇÜà 寺 Õ¶òñ

Ô³çÅñ çÆ òÇâÁÅÂÆ êz×à Ô°³çÆ

ç¶ Õ°Þ é÷çÆÕÆ Çðôå¶çÅð» é¶ ×¼çÆ-

êzÅêåÆ ñÂÆ Þ×ó¶ Öó·¶ ÕÆå¶Í ÇêzæÆ Ú³ç

é¶ ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ å¯º ×°ð-×¼çÆ

Ö¯Ôä ç¶ ÕîÆé¶ ïåé ÕÆå¶Í ðÅîðÅÇÂ

é¶ ÃzÆ ×°ðÈ ÔÇððÅÇ ÜÆ Çòð°¼è Þ×óÅ

ÕÆåÅÍ èÆð î¾ñ é¶ ÃzÆ ×°ðÈ å¶× ìÔÅçð

ÜÆ À° μ å¶ ôƺԶ îóç êÅïº ׯñÆ òÆ

ÚñòÅÂÆÍ Çòð¯èÆ Çèð ×°ðÈ ÃÅÇÔìÅé ç¶

×°ä» ù çìÅÀ°ä çÅ Ü» öñå ã³× éÅñ

ê¶ô Õðé çÅ ïåé ÕðçÆ ðÔÆÍ øñÃðÈê

×°ðÈ ÃÅÇÔìÅé ç¶ Ãì³è ÇòÚ ÕÂÆ

ÇÂÇåÔÅÃÕÅð» ù ÕÂÆ ØàéÅò» áÆÕ

êzÅêå éÅ Ô¯ ÃÕÆÁ» Ü» À°é·» ù àêñÅ

ñ¾×çÅ ÇðÔÅÍ Á½ð§×÷¶ì é¶ ÃðÕÅðÆ å½ð

Óå¶ ÇÂÇåÔÅà ÇñÖä çÆ îéÅÔÆ Õð ð¾ÖÆ

ÃÆÍ À°Ã Ã çÆÁ» ܯ ØàéÅò» ÇñÖåÆ

ðÈê ÇòÚ ÇîñÆÁ», À°Ô ÇñÖÅðÆÁ» é¶

ñ°Õ-ÇÛê Õ¶ ÇñÖÆÁ» Ãé, ܯ Á½ð³×÷¶ì

çÆ î½å Çê¾Û¯º êz×à Ô¯ÂÆÁ»Í ÇÂà Ã

ÇòÚ ÇÂÇåÔÅà ÇñÇÖÁÅ å» Ç×ÁÅ, êð

À°Ã ÇòÚ¯º ÁÃñÆ å¶ éÕñÆ ØàéÅò» ù

ÇéÖ¶óé çÆ ñ¯ó ÔËÍ

ÇÃ¼Ö ÇÂÇåÔÅÃ ç¶ Õ°Þ Ã¯î¶ Ô¶á ÇñÖ¶

Ôé, ÇÜé·» ç¶ ÁÅèÅð Óå¶ ÇÃ¼Ö ÇÂÇåÔÅÃ

ÇÃðÇÜÁÅ Ç×ÁÅ- ÁÅÇç ×z³æ å¶ çÃî

×z³æ, ìÇÚ¾åð éÅàÕ, íÅÂÆ ×°ðçÅà ÜÆ

çÆÁ» òÅð», ×°ð ïíÅ (ÃËéÅêå), ÜéîÃÅõÆÁ», Ç×ÁÅé ðåéÅòñÆ (íÅÂÆ îéÆ ÇóØ), êzÅÚÆé ê³æ êzÕÅô (íÅÂÆ ðåé ÇóØ), ì§ÃÅòñÆ éÅîÅ (íÅÂÆ Õ¶Ãð ÇóØ), ÃÈðÜ êzÕÅô (íÅÂÆ Ã³å¯Ö ÇóØ), å°÷ÇÕ-ìÅìðÆ å¶ å°÷ÇÕ-ÜÔ»×ÆðÆ, çÇìÃåÅé-¶-î÷ÅÔì (î¹ÔÃé øÅéÆ), î¹éåÇõì-À°ñ-ñìÅì (õÅøÆ õ»), ܳ×-éÅîÅ (ÕÅ÷Æ é±ð î¹Ô³îç), åòÅðÆõ

ê³ÜÅì (ìÈචôÅÔ), åòÅðÆõ-¶-Çüֻ (Ö¹ôò³å ðŶ)Í History of the origin and Progress of the Sikhs (Major James Brown), Sketch of the Sikhs (Malcom) ÁÅÇçÍ

êð ÇÃ¼Ö ÇÂÇåÔÅà ÇñÖä òÅÇñÁ»

ÇÂé·» ÇñÖÅðÆÁ» é¶ ÕÂÆ ×¼ñ» ÁÇÜÔÆÁ»

ÇñÖ îÅðÆÁ», ÇÜÔóÆÁ» ñÅí çÆ æ»

À°ñàÅ ÔÅéÆ êÔ°³ÚÅ ðÔÆÁ» ÔéÍ ÕÂÆ

æÅò» Óå¶ ÃîÅÇÜÕ éÆåÆÁ» å¶ èÅðÇîÕ

ÇòÇôÁ» ù ðñ-×¼â Õð Çç¼åÅ Ç×ÁÅ ÔË

å¶ ÇÂà åð·» éÅñ À°Ô ×°ðîÇå éÅñ î¶ñ

éÔƺ Ö»ç¶Í

ÇÂà éÅñ ÁÅî êÅáÕ ÁÇÜÔ¶ î½ÇÕÁ»

寺 öñå-øÇÔîÆ çÅ ÇôÕÅð Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ

ÇÃ¼Ö èðî å¶ ÇÃ¼Ö ÇÂÇåÔÅà ìÅð¶ ÇñÖÆÁ»

ê¹ÃåÕ» çÆ ÁÃñ ÕÃò¾àÆ ×°ðìÅäÆ ÔËÍ

ÇÜÔóÆ ×¼ñ ×°ðìÅäÆ ç¶ ÁÅô¶ Áé°ÃÅð

ÔË, À°Ô áÆÕ ÔË å¶ Ü¯ ×°ðìÅäÆ ÇÃè»å ç¶

À°ñà ÔË, À°Ô öñå ÔËÍ

íÅÂÆ ÕÅé· ÇÃ³Ø ÜÆ éÅíÅ Áé°ÃÅðÒÒÃÅⶠî¼å ç¶ ê¹ðÅä¶ Áå¶ éò¶º ñ¶ÖÕ»

é¶ ÁÅêäÆ ì¹¼èÆ Áå¶ ÇéôÚï Áé°ÃÅð, ÇÂÇåÔÅÃ, ðÇÔåéÅî¶ Áå¶ Ã³ÃÕÅð-ÇòèÆ

ÁÅÇçÕ Áé¶Õ ê¹ÃåÕ ðÚ¶ Ôé, ÇÜé·»

寺 ÃÅù ì¶Á³å ñÅí Áå¶ ÔÅéÆ Ô¯ ðÔÆ

ÔËÍ ÁðæÅå, ×°ðîÇå Áé°ÃÅð òÅÕ ñÅí

Áå¶ ×°ðîÇå Çòð¾°è ÔÅéÆ çÅ ÕÅðä ìä

ðÔ¶ ÔéÍ ÇÂé·» ×z³æ» çÆ â±³ØÆ Ö¯Ü å¯º

êzåÆå Ô°³çÅ ÔË ÇÕ ÃÅⶠî¼å ç¶ ÕòÆÁ»

é¶ ÁéÝîåÆ ×z³æÕÅð» çÆ éÕñ Õðç¶

ԯ¶ íÅðÆ í°ñ ÕÆåÆ ÔËÍ ÇìéÅ ÛÅä-ìÆé

ÕÆå¶ Áé¶Õ êzÃ³× ÁËö ÇñÖ¶ Ôé, ܯ îÈñ¯º

ÇéðîÈñ ÁæòÅ ×°ðîÇå 寺 çÈð ñË ÜÅä

òÅñ¶ ÔéÍ ...Üç ÁÃƺ ÁÅêä¶ î¼å ç¶

ê¹ÃåÕ» ÇòÚ Çòð¯è ç¶Öç¶ Ô» å» îé

ízî-Ú¼Õz ÇòÚ êË Ü»çÅ ÔË Áå¶ ÃÅù ÇÂÔ

ÇéðäÅ ÕðéÅ Á½ÖÅ Ô¯ºçÅ ÔË ÇÕ ×°ðîå

çŠüÚÅ À°êç¶ôÕ ÇÕÔóÅ ê¹ÃåÕ ÔË, êð Ü篺 ÁÃƺ... ÃÇå×°ð» çÆ ÃzÆ î¹ÖòÅÕ

ìÅäÆ çÆ ÕýàÆ éÅñ Ãí ÇÃÖ î¼å ç¶ ê¹ÃåÕ» çÆ êðÆÇÖÁÅ Õð Õ¶, ×°ðìÅäÆ

ç¶ Çéïî» å¯º Çòð°¼è òÚé» çÅ åïÅ×

Áå¶ Áé°ÕÈñ òÚé» çÅ ×zÇÔä Õðç¶

Ô», å» ÃÅðÆÁ» ÕÇáéÅÂÆÁ» ÇÛé ÇòÚ

Çîà Ü»çÆÁ» Ôé Áå¶ ÁÃƺ ×°ðîå çÅ

ÇüèÅ ðÃåÅ ñí ñËºç¶ Ô»ÍÓÓ (×°ðîå îÅðå³â, í±ÇîÕÅ, ê³éÅ À, Á)

ÁÅÃÅ çÆ òÅð ÇòÚ ÇÂÃåzÆ ìÅð¶ ÃzÆ

×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ çÅ ø°ðîÅé ÔË-

ï ÇÕÀ° î³çÅ ÁÅÖÆÁË ÇÜå° Ü³îÇÔ

éÅñ

ܯó Çç¼åÆÁ» ×ÂÆÁ» Ôé, ÇÜé·» ÇòÚ

ÇÂÃåzÆ-ÇåzÃÕÅð çÅ òðäé ÔË å» ÇÂÔ

ÃÅâÆ Áñê×åÅ ÔË Ü» ÜÅä-ì¾¹Þ Õ¶

ÕÆåÆ ×ÂÆ ôðÅðåÍ íÅÂÆ í×òÅé ÇóØ

ðÇÔåéÅîÆÁÅ, ðÇÚå ê¹ÃåÕ ÒÇòîñ

Çìì¶Õ òÅÇðÇèÓ ÇòÚ ÇñÇÖÁÅ ÇîñçÅ ÔË ÇÕ ×°ðÈ ×¯Çì³ç ÇÃ³Ø ÜÆ é¶ íÅÂÆ é§ç ñÅñ ù ÇÕÔÅÒÒíÅÂÆ! ÇÂÃåzÆ ÜÅî¶ ÕÅ ÇòôòÅà éÔƺ ÕðéÅ, Á³çð ÕÅ ÔÅñ ÇÂÃåzÆ ù éÔƺ ç¶äÅÍÓÓ (×°ðîå îÅðå³â, í±ÇîÕÅ, ê³éÅ Ô) ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÇòÚ ÕÂÆ æÅÂƺ ÒÃÆåñÅÓ ç¶ Ãì³è ÇòÚ ôìç À°ÚÅð¶ Çîñç¶ Ôé, ÇÜò¶º ÇÕ(1) é¶åz êz×Åù ÕÆÁÅ ×°ðç¶ò¨ íðî ׶ êÈðé íÂÆ Ã¶ò¨1¨ ðÔÅÀ°¨

ÃÆåñÅ å¶ ðÇÖÁÅ ÇìÔÅðƨ êÅðìzÔî êzí ÇÕðêÅ èÅðƨ1¨ (¨2¨103¨172¨)

(×À°óÆ îÔñÅ 5, Á§Õ: 200)

(2) ÃçÅ ÃçÅ ÔÇð ÜÅ궨 êzí ìÅñÕ ðÅÖ¶ ÁÅ궨

ÃÆåñÅ áÅÇÕ ðÔÅÂƨ ÇìØé ׶ ÔÇð

éÅÂƨ1¨ (¨2¨11¨75¨)

(ïðÇá î. 5, Á§Õ : 627)

ÃÅø ÔË ÇÕ ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ÃÅÇÔì

ÃÆåñÅ êÈÜä ÇòÚ ÇìñÕ°ñ ÇòôòÅà éÔƺ Ãé ð¼Öç¶, Ãׯº À°Ô å» ×°ðÈ éÅéÕ

ÃÅÇÔì ç¶ ìÚé» ç¶ éÅñ ÃÇÔîå Ãé ÇÕç¹ÇìèÅ é êóÀ°, ÔÇð Çìé° Ô¯ð° é êÈÜÀ°, îóË îÃÅÇä é ÜÅÂÆ...¨1¨ (¨8¨1¨)

(ïðÇá îÔñÅ 1 Øð° 1 ÁÃàêçÆÁÅ

ÚÀ°å°ÕÆ, Á§Õ: 634)

êð Û¶òƺ êÅÇåôÅÔÆ ç¶ ×°ð-ÇìñÅÃ

ç¶ çÈÃð¶ ÁÇèÁÅÇ ÇòÚ ÇñÇÖÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ

ÔË ÇÕ ÃzÆ ×°ðÈ ÔÇðׯÇì³ç ÃÅÇÔì

ÔË ÇÕ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ é¶ îð¶ ԯ¶

Çêåð» çÅ ÃðÅè ÕÆåÅÍ êð ×°ðÈ éÅéÕ

ÃÅÇÔì é¶ ÁÅêäÆ À°ÚÅðÆ ìÅäÆ ÇòÚ

ÃðÅè Õðé çÅ Ö³âé ÕÆåÅ ÔË-

ÁÅÇÂÁÅ ×ÇÂÁÅ î¹ÇÂÁÅ éÅÀ°¨ ÇêÛË

êåÇñ ÃÇçÔ° ÕÅò¨

éÅéÕ îéî¹ÇÖ Á³è¹ ÇêÁÅð°¨ ìÅÞ° ×°ðÈ

â°ìŠóÃÅð°¨2¨

(òÅð îÅÞ, î.1, Á§Õ: 138)

ÇÂÕ ñ¯ÕÆ Ô¯ð° ÛÇîÛðÆ, ìzÅÔîä° òÇà

Çê³â° ÖÅǨ

éÅéÕ Çê³â° ìÖÃÆà ÕÅ, ÕìÔȳ ÇéÖÈàÇà éÅÇÔ¨4¨2¨32¨

(ÁÅÃÅ îÔñÅ 1, Á§Õ : 358)

õÅñÃÅ ê³æ ÃÅÜä çÅ îé¯ðæ ×°ðÈ

ÕñöÆèð (êÅåôÅÔ) é¶ ÁÅê ÒìÇÚåz

éÅàÕÓ ÇòÚ ÒÁÕÅñ ê¹ðÖ ìÅÚÓ ÇòÚ

ÇñÇÖÁÅ ÔË-

îË ÁêéŠùå å¯ÇÔ ÇéòÅÜŨ ê³æ êzÚ¹ð

Õðì¶ ÕÔ° ÃÅÜŨ

ÜÅÇÔ åÔ» åË èðî¹ ÚñÅǨ Õì¹Çè Õðé

å¶ ñ¯Õ ÔàÅǨ29¨

(ÁÇèÁÅÇ 6)

êð Áøïà çÆ ×¼ñ ÔË ÇÕ ê³Çâå

åÅðÅ ÇÃ³Ø ÜÆ é¶ Ò×°ðîå Çéðäï

ÃÅ×ðÓ ÇòÚ õÅñÃÅ ÃÅÜä çÅ îé¯ðæ

×À± ìzÅÔîä çÆ ðÇÛÁÅ å¶ îñ¶Û»

(î¹ÃñîÅé») çÅ éÅà ÕðéÅ ç¼ÇÃÁÅ ÔË

å¶ Çóػ ù ç¹ð×Å çÆ êÈÜÅ Õðé çÅ

îôòðÅ Çç¼åÅ ÔË-

ׯ ìzÅÔîä ÇÔå ðÇÛÁÅ, éÅà îñ¶Ûé

Ô¶å¨

ÇÃ³Ø ò¶Ã êÇðÇòðÇåú êÈÜ ç¹ð×

ÁÃն尨

ÜÅå-êÅå ç¶ ê¼ÖÆÁ» é¶ ÇüÖÆ

ç¶ ì¹ÇéÁÅçÆ ÁÃÈñ» À° μ å¶ òÆ ÕðóÆ

üà îÅðÆ ÔËÍ ê³Çâå åÅðÅ ÇÃ³Ø é¶ ÔÆ

Ò×°ðîå Çéðäï ÃÅ×ðÓ ÇòÚ ÇñÇÖÁÅ

ÔË-ÒÒçÆÖïÅ ÕÅñ  Â¶Õ Ü×·Å í¯Üé

Õðé¶ Ã¶ ÜÅÇå éÅà éÔƺ Ô¯åÆ, ìzÅÔîä, Ö¼åzÆ, ìËÃï ÇüÖé ÕÆ ÜÅåÆ ò¯ÔÆ ðÔ¶ ÔË, Á½ ê¹åz ê¹¼åzÆ ÇòòÅÔéÅ ÜÅÇå  ðÔ¶ Ô˺, åËö Üé¶À± ÁÅÇçÕ ÇÚ³é· íÆ ðÔ¶º, ÇüÖÆ

 ÜËö ÜÅÇå éÔƺ ð¯ÕÆ, åËö Üé¶À±, ÇåñÕ, îÅñÅ íÆ éÔƺ ð¯Õ¶, ïÅ å¶ ð¼Öé¶ ï¯×ï ÔËÍÓÓ (À°ðîÆ 28)

ÇÃ¼Ö ÇÂÇåÔÅà ÇñÖä òÅñ¶ ìÔ¹å¶ ÇñÖÅðÆÁ» é¶ ÕÂÆ ×¼ñ»

ÁÇÜÔÆÁ» ÇñÖ îÅðÆÁ», ÇÜÔóÆÁ» ñÅí çÆ æ» À°ñàÅ

ÔÅéÆ êÔ°³ÚÅ ðÔÆÁ» ÔéÍ

ÇÂÇåÔÅà ÇòÚ ÇñÖÆÁ» Ô¯ÂÆÁ»

ìÔ¹å ÃÅðÆÁ» ÃÅõÆÁ» Áå¶

ØàéÅò» ×¹ðîÇå ÇÃè»å

çÆ ÕÃò¾àÆ Óå¶ êÈðÆÁ» éÔƺ

À¹åðçÆÁ»Í ÕÂÆ æÅò» Óå¶

ÃîÅÇÜÕ éÆåÆÁ» å¶ èÅðÇîÕ

ÇòÇôÁ» ù ðñ-×¼â Õð Çç¼åÅ

Ç×ÁÅ ÔË å¶ ÇÂà åð·» éÅñ À°Ô

×°ðîÇå éÅñ î¶ñ éÔƺ Ö»ç¶Í

ÇÂà éÅñ ÁÅî êÅáÕ ÁÇÜÔ¶

î½ÇÕÁ» 寺 öñå-øÇÔîÆ çÅ

ÇôÕÅð Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÃ¼Ö èðî

å¶ ÇÃ¼Ö ÇÂÇåÔÅà ìÅð¶ ÇñÖÆÁ»

ê¹ÃåÕ» çÆ ÁÃñ ÕÃò¾àÆ

×°ðìÅäÆ ÔËÍ

íÅÂÆ Ã¹¾ÖÅ ÇÃ³Ø ç¶ ×°ð-ÇìñÅà ÇòÚ

Áå¶ íÅÂÆ Ã³å¯Ö ÇÃ³Ø ç¶ Ò×°ð êzåÅê

ÃÈðÜÓ ÇòÚ ÃzÆ ×°ðÈ ×¯Çì³ç ÇÃ³Ø ÜÆ ù

ç¹ð×Å çÅ ê¹ÜÅðÆ Çüè Õðé çÅ ïåé

ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ

êð ÇÂé·» çÆÁ» ÇñÖå» çÅ ê¯ñ

À°Ã ò¶ñ¶ Ö¹¾ñ· Ü»çÅ ÔË Ü篺 ÁÃƺ ÃzÆ

ÕñöÆèð (êÅåôÅÔ ÜÆ) çÆ ÁÅêäÆ

À°ÚÅðé ÕÆåÆ ìÅäÆ ÇòÚ¯º ê³âå ù

Çç¼åÅ À° μ åð êó·ç¶ Ô» -

ܯ ÕÛ° ñ¶Ö ÇñÇÖú ÇìèéÅ, ïÂÆ

êÅÂÆïå ÇîÃð ÜÈ ô¯Õ ÇéòÅð¯¨1¨ (Ç×ÁÅé êzì¯è Á³å)

ÃÅⶠÇÂÇåÔÅÃÕÅð» é¶ æ»-êð-æ»

ÇÂÇåÔÅÃ ç¶ ê³ÇéÁ» ÇòÚ ×°ðÈ ÃÅÇÔìÅé

ù éÇôÁ» çŠöòé Õðé òÅñ¶ ÇñÇÖÁÅ

ÔË, ÇÜò¶º ÇÕ - ÒÒ×°ð-ÇìñÅà êÅåôÅÔÆ Û¶òƺÓÓ ÇòÚ ÇñÇÖÁÅ ÔË ÇÕ ÒÇåîðÓ

×âðƶ ù ×°ðÈ ÃÅÇÔì é¶ í³× ÇñÁÅÀ°ä

ñÂÆ ÇÕÔÅ å¶ À°Ã Õ¯ñ¯º üå Ỡí³× çÆÁ» ñË Õ¶, À°Ã ç¶ ìçñ¶ À°Ã ù üå

ê¹ôå» çÆ ìÅçôÅÔÆ ìõô Çç¼åÆÍ Üéî

ÃÅõÆ ÇòÚ ÇÂà ÕæÅ çÅ Ãì³è ìÅìð

éÅñ ܯÇóÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ÇÕ§éÅ îõ½ñ ÔË

ÇÃ¼Ö ÇÂÇåÔÅà éÅñÍ

ÒÒéÅî-Ö¹îÅðÆÓÓ éÅñ îÃå ðÇÔä

òÅñ¶ ìÅì¶ éÅéÕ ÜÆ ù í³× ÇêÁÅ Õ¶

îÃå ÕðéÅ ÒÒ×°ð-ÇìñÅÃÓÓ ç¶ ÁÖ½åÆ

Ö¯ÜÆ ÇñÖÅðÆ çÅ Áé±áÅ ÕÅðéÅîÅ ÔËÍ

ÇÂö ê¹ÃåÕ ç¶ Áá·Åðò¶º ÁÇèÁÅÇ ÇòÚ

ÃzÆ ×°ðÈ ÔÇðׯÇì³ç ÃÅÇÔì ÜÆ ù òÆ í³×

êÆºç¶ ÇòÖÅÇÂÁÅ ÔËÜìË ÜÅî Ççé ÁÅÇé ðÔÅï¯Í ÃzÆ ×°ð° ÇìÜÆÁÅ êÅé ÕðÅï¯Í (219) íÅÂÆ Ã¹¾ÖÅ ÇÃ³Ø çÃò¶º êÅÇåôÅÔ

ç¶ ×°ð-ÇìñÅà ÇòÚ ÇÂÕ Õçî Ô¯ð Á¾×¶ òÇèÁÅ å¶ À°Ã é¶ ÕñöÆèð êÅåôÅÔ ù í³× å¶ ÁøÆî ÁÅê ÖÅä òÅñ¶ å¶ çÈÃÇðÁ» ù Ö¹ÁÅÀ°ä òÅñ¶ ÇñÖ îÅÇðÁÅ - ÇÜò¶ºÇìÇÜÁÅ èðÛå Áîñ î³×Åò˨ ÁÅê ÛÕË ê¹Çé Áêð ÇçÁÅò˨ (136)

(ÇìÇÜÁÅ- í§×Í èðÛå- ÁøÆîÍ )

íÅÂÆ ÃÅÇÔì çÆ åüñÆ Áܶ òÆ

éÔƺ Ô¯ÂÆ å¶ À°é·» é¶ ôðÅì å¶ í³× çÅ

ÚðéÅÇîzå ç¶äÅ òÆ ÇñÖ îÅÇðÁÅ å¶

éÅñ ÔÆ ×°ðÈ ÃÅÇÔì ù ç¶òÆ çÅ ê¹ÜÅðÆ

òÆ Çüè Õð Çç¼åÅîÇçðÅ ÇìÇÜÁÅ Ö»â ÇîñÅÂƨ ÚðéÅÇîzå Çîñ ×Å×ð êÅÂƨ

ñË ÇéÜ í¶à ÕÅÇñÕÅ çÆ鶨 ÜË íòÅéÆ ÕÆ À°Úð êzìÆ鶨 (137)

íÅÂÆ Ã³å¯Ö ÇÃ³Ø é¶ Ò×°ð êzåÅê ÃÈðïÓ ÇòÚ òÆ ÁÇÜÔÆÁ» ×¼ñ» ÇñÖÆÁ»

Ôé-

ïÅ å¶ ÃzÆ î¹Ö ìÅÕ À°ÚÅðŨ Ô°Ç ù¼Ö¶ ÕÆ

ç¶× À°çÅðŨ

ÇÃ³Ø Ô¯Ç Üì ÁÅï°è èÅðƨ îÅçÕ ÚÔƶ

Áé§ç îÞÅðƨ (39)

Ô°ä ×°ðìÅäÆ ÇòÚ¯º éÇôÁ» ç¶ Ã¶òé

ç¶ Çòð¹¾è òÅÕ êó· Õ¶ øËÃñÅ Õðƶ ÇÕ

ÇÕÔóÆ ×¼ñ áÆÕ ÔË å¶ ÇÕÔóÆ öñå-

1. Á³Çîzå ÕÅ òÅêÅðÆ Ô¯òË ÇÕÁÅ îÇç ÛÈÛË íÅÀ° èð¶¨2¨ (4¨¨4¨38¨)

(ÁÅÃÅ îÔñÅ 1, Á§Õ: 360)

2. ÇÂå° îÇç êÆåË éÅéÕÅ ìÔ°å¶ ÖàÆÁÇÔ ÇìÕÅð¨...2¨ (¨3¨)

(îðçÅéÅ 1, Á§Õ : 553)

3. íÀ° å¶ðÅ í»× ÖñóÆ î¶ðÅ ÚÆå°

...¨1¨ (¨3¨1¨2¨)

(Çåñ§× îÔñÅ 1 Øð° 2, Á§Õ: 721)

×°ðîÇå Áé°ÃÅð ô×é, ÃÅÔÅ

ïèäÅ, îÔÈðå ÕãÅÀ°äÅ å¶ ×zÇÔêÈÜÅ ÁÅÇçÕ ÃÅð¶ Õðî ø÷Èñ Ôé, êð

ìÇñÔÅð¶ ÜÅÂƶ À°é·» èÅðÇîÕ ê¹ÃåÕ»

ÇñÖä òÅÇñÁ» ç¶, ÇÜé·» é¶ ÁÅêäÅ

îå Çüè Õðé ñÂÆ ÇÂÔ Ãí Õ°Þ ×°ðÈ

ÃÅÇÔìÅé éÅñ ܯó Õ¶ ×°ðÇüֻ ù

îéîÇå ò¾ñ è¾ÇÕÁÅ ÔËÍ

ÇîzåÕ êzÅäÆ Çê¾Û¶ ð¯äÅ-Çê¼àäÅ

×°ðîÇå Áé°ÃÅð ÇòòðÇ÷å ÔË, êð ÃzÆ

×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÃÅÇÔì ç¶ ÚñÅä¶ Óå¶

îÅåŠ׳×Å ÜÆ ù ×°ð-ÇìñÅà êÅ. 6

ÇòÚ ð¯ºçÅ å¶ ÇòðñÅê ÕðçÅ ÇòÖÅÇÂÁÅ

Ç×ÁÅ ÔËÍ ÇÂö åð·» çÆÁ» Ô¯ð Áé¶Õ»

öñå-ÇìÁÅéÆÁ» ÃÅⶠÇÂé·» ÇÂÇåÔÅû

ÇòÚ ò¶ÖÆÁ» Ü»çÆÁ» ÔéÍ

ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÃÅÇÔì é¶ êËçñ-

ïÅåðÅ ðÅÔƺ À°çÅÃÆÁ» ÕÆåÆÁ», êð

Ãî¹³çð çÅ Ãøð À°é·» é¶ îÛȶ íÅò

ì¶óÆ ðÅÔƺ ÕÆåÅ Ô¯ò¶×ÅÍ êð ÃÅâ¶

Üéî-ÃÅõÆÁ» ÇñÖä òÅñ¶ ÇòçòÅé»

é¶ ÒîÛÈÂ¶Ó ù î¼ÛÆ ìäÅ Õ¶ Ãî¹³çð ÇòÚ

×°ðÈ ÃÅÇÔì, íÅÂÆ ìÅñÅ å¶ îðçÅéÅ À°Ã

çÆ Çê¼á À° μ å¶ åðç¶ ÇòÖŶ ÔéÍ Ü篺ÇÕ

ÇÂÔ òÆ Çüè Ô¯ Ú¹¾ÕÅ ÔË ÇÕ íÅÂÆ ìÅñÅ

é» çÅ Õ¯ÂÆ ÇòÁÕåÆ À°çÅÃÆÁ» Ã

×°ðÈ ÃÅÇÔì ç¶ éÅñ éÔƺ Ç×ÁÅÍ

×°ðìÅäÆ ÇòÚ ÁŶ ÕÂÆ ôìç»

ç¶ ÃæÅéÕ Áðæ ÕðÕ¶ ÕæÅòÅÚÕ», àÆÕÅÕÅð» å¶ Üéî-ÃÅõÆÁ» ç¶ ÕðåÅ

é¶ ÁÜÆì ×¼ñ» ÇñÖÆÁ» ÔéÍ ÇÜò¶ºÕÆóÅ æÅÇê ç¶Ç êÅÇåÃÅÔÆ ñÃÕð Õð¶ ùÁÅÔ¨1¨ (¨14¨)

(Ãñ¯Õ îÔñÅ 1, Á§Õ: 144)

òÅñÆ å°Õ ìÅð¶ ÇñÇÖÁÅ Ç×ÁÅ ÔË ÇÕ ×°ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì ÒÕÆó é×ðÓ ÇòÚ

׶, À°æ¶ ÕÆóÆÁ» çÅ ÔÆ ðÅÜ ÃÆ, À°é·» ìÅð¶ ×°ðÈ ÃÅÇÔì é¶ ÇÂÔ ôìç À°ÚÅðé ÕÆåÅÍ

ÇÂö åð·» Ç÷Õð ÁÅÀ°ºçÅ ÔË ÇÕ ×°ðÈ ÜÆ å¯º Çüֻ é¶ Õ°³í ç¶ î¶ñ¶ çÅ îÔÅåî ê¹¾ÇÛÁÅ å» ×°ðÈ ÃÅÇÔì é¶ ôìç

À°ÚÅÇðÁÅ :-

Õ°³í¶ ìèÅ Üñ° ðÔË Üñ Çìé° Õ°³í° é ԯǠ¨5¨ (¨12¨)

(ÁÅÃÅ çÆ òÅð, Á§Õ: 469)

ÃzÆ ×°ðÈ ×¯Çì³ç ÇÃ³Ø ÃÅÇÔì ÁÅêä¶

ÜÆòé-ÕÅñ ç¶ Á³åñ¶ Ççé» ÇòÚ

é»ç¶ó Úñ¶ ׶ ÃéÍ À°æ¶ ÔÆ À°Ô ܯåÆ-ܯÇå ÃîÅ ×Â¶Í ÁÕÅñ ÚñÅä¶

çÅ Ç÷Õð ÕðÇçÁ» ÇÂÇåÔÅÃÕÅð» é¶ ÇñÇÖÁÅ ÇÕ ×°ðÈ ÃÅÇÔì é¶ êËºç¶ õÅé

ç¶ ê¯åð¶ å¶ ÃËç¶ õÅé êáÅä ç¶ ê¹¼åð

×°ñ õÅé ù ÁÅê êz¶ð Õ¶ ÁÅêä¶ À° μ å¶

Ö§÷ð çÅ òÅð ÕðòÅÇÂÁÅ å» ÇÕ ÃðÆð ÇåÁÅ× ÃÕäÍ Ò×°ð-ÇìñÅà êÅåôÅÔÆ

10òÆºÓ çÅ ÕðåÅ íÅÂÆ Ã¹¼ÖÅ ÇÃ³Ø å¶

Ò×°ð êzåÅê ÃÈðÜÓ ç¶ ÕðåÅ íÅÂÆ Ã§å¯Ö ÇÃ³Ø Áé°ÃÅð å» ×°ðÈ ÃÅÇÔì ÁÅê Ö¹çÕ¹ôÆ ÕðéÆ ÚÅÔ°§ç¶ ÃéÍ îÅåÅ, ÇêåÅ, ÚÅð¶ ÃÅÇÔì÷Åç¶ å¶ ÜÅé éÅñ¯º ÇêÁÅð¶ ÇÃ³Ø Õ°ðìÅé ÕðòÅ Õ¶ òÆ Úó·çÆ ÕñÅ ÇòÚ ðÇÔä òÅñ¶ ÕñöÆèð êÅÇåôÅÔ ù ãÇÔ³çÆ ÕñÅ ÇòÚ ÜÅ Õ¶ ÁÅåî-ØÅå Õðé å¾Õ ÜÅä òÅñÅ çðÃÅÀ°äÅ ÇÃ¼Ö ÇÂÇåÔÅà éÅñ ÃðÅÃð ì¶-ÇÂéÃÅøÆ ÔËÍ À°êð ÇñÖÆÁ» ÒÇÃ¼Ö ÇÂÇåÔÅÃÓ ÇòÚ¯º Õ°Þ À°çÅÔðä» Çüè ÕðçÆÁ» Ôé ÇÕ ÃÅⶠÇÂÇåÔÅà ÇòÚ ìóÆÁ» åð¾°àÆÁ» Ôé Áå¶ ÇÂà ÇòÚ Ã¹èÅð çÆ ñ¯ó ÔËÍ Ü¶ ÇÂà êÅö À°Ú¶ÚÅ å¶ ÜñçÆ ÇèÁÅé éÅ Çç¼åÅ Ç×ÁÅ å» Áéîåƶ ÇÂà çÅ ñÅí À¹áÅ Õ¶ ×°ðîÇå ç¶ ÇÃè»å» À° μ å¶ Ô¯ð üà îÅð ÃÕç¶ Ôé, ÇÃ¾Ö Çòð¯èÆ åÅÕå» Á¾×¶ ÔÆ ÕÂÆ ×ñå ×¼ñ» ÇñÖ-ÇñÖ Õ¶ Çüֻ ç¶ ÇÔðÇçÁ»

ù ÷õîÆ Õð ðÔÆÁ» Ôé Áå¶ ÇÃ¾Ö ÇÂÇåÔÅà çÅ ØÅä Õð ðÔÆÁ» ÔéÍ

íÅÂÆ í×Æðæ- êÇÔñÅ ÇêÁÅ êzíÅò Çêz§ÃÆêñ ÃÇåìÆð ÇçØ

ùñåÅéê¹ð 寺 îñÃÆÔ» 18 Õ° îÆñ

çÆ òÅà Óå¶ ÔËÍ À°Ã Çê³â ÇÂÕ Ã ×°ðÈ

éÅéÕ ÜÆ ÁÅ À°åð¶Í À°æ¯º ç¶ Ú½èðÆ

í×Æðæ é¶ ìóÆ àÇÔñ ÕÆåÆÍ ðÅå ù

ìÅìÅ À°Ã¶ é×ðÆ ðÇÔÁÅÍ

í×Æðæ òÆ Ã¶òÅ ÇÔå À°æ¶ ÔÆ ÇÜæ¶

ìÅìÅ ÇàÕ¶ Ãé, ýº Ç×ÁÅÍ Ü» ÇêÛñ

ðÅå ìÅìÅ À° μ ÇáÁÅ å» í×Æðæ ÕÆ

ç¶Ö¶ ÇÕ ÇÂÕ Á½ðå ÞÅóÈ êÂÆ ç¶ò¶Í

í×Æðæ ê¹¼ÇÛÁÅ ÇÕ å±³ Õ½ä Ô˺ å» À°Ã

ÇÕÔÅ: í×ÆðæÅ, å±³ êÛÅäçÅ éÔƺ, î˺ ÔÆ

ÒÕÅñÆÓ Ô»Í Ã¶òÅ ÕðçÆ Ô» å» î¶ð¶ ÇòÚ

ÇÂÔ ôÕåÆ Ô°³çÆ ÔËÍ

í×Æðæ ÜÅä Ç×ÁÅ ÇÕ :

öòÅ ÔÆ ôÕåÆ çÅ îÈñ ÔËÍ íñ¶ ê¹ðô»

çÅ Ã³× ÔÆ ÁÃñÆ çÆçÅð ÔËÍ Ã³×å Õð òÅÇÔ×°ðÈ ç¶ ×°ä ×Åä¶ ÔÆ ÃÔÆ ðÅÔ ÔËÍ

ÔËÍ

ð÷Å ÇòÚ ÇàÕäÅ ÔÆ, ÒØðÓ ê¹¼ÜäÅ

Ô°ä ÇÜò¶º ×°ðÈ éÅéÕ ÜÆ ÕÇÔ³ç¶, À°ò¶º í×Æðæ ÜÆ Õðç¶Í À°Ô ð¯÷ ùñåÅéê¹ð ÁÅÀ°ºç¶, ùìÔ ×°ð°È éÅéÕ

ÜÆ éÅñ ÔÆ ÇÂôéÅé Õðé Ü»ç¶, ó×å Õðç¶Í ÇÕö ñ¯óò³ç çÆ ñ¯ó, ÁÅêäÆ ñ¯ó ÜÅä êÈðÆ Õðç¶: ðÇÔå íÇÂú, çðôé Çéå ÕðÔÆÍ Úðé êÖÅð, ÔðÖ À°ð èðÔÆÍ

ÇÜÀ°º ÕðéÅÇéè, ç¶ÇÔ ðÜÅÇÂÍ åËö Õð¶, ÃçÅ îé íÅÇÂÍ

ÜÆòé ÁËÃÅ êñÇàÁÅ ÇÕ íÅÂÆ ×°ðçÅà ÜÆ ÇñÖç¶ Ôé ÇÕ Ü¯ Õç¶ ÕÅñÆ çÅ í×å ÃÆ, Ô°ä ÇÃòÅÇ òÅÇÔ×°ðÈ ç¶ ×°ä ×ÅÀ°ä 寺, îñÃÆÔ» ç¶ ðÇÔä

òÅñÅ í×Æðæ Õ¯ÂÆ Ô¯ð Õðî-êÈÜÅ-êÅá

éÔƺ ÕðçÅ: ÒîËñÃÆÔ» ÇòÚ ÁÅÖÆÁË, í×Æðæ ÕÅñÆ, ×°é ×ÅòËÍ14Í11Í

íÅÂÆ í×Æðæ ÜÆ çÅ ÔÆ ìéÅòà

ðÇÔå ÜÆòé ç¶Ö ñÅÔ½ð ç¶ íÅÂÆ îéù¼Ö

ÇÃ¼Ö ìä¶ å¶ Çëð êÇÔñ¶ êzÚÅðÕ, ÇÜé·» ñ§ÕÅ ÇòÚ ÜÅ ÇüÖÆ ëËñÅÂÆÍ

×¹ðÈ

éÅéÕ

ÃÅÇÔì çÆ ìÅäÆ ÇòÚ

òÅåÅòðé óíÅñ Ãì³èÆ Ú¶åéÅ

ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ çÆ ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ

ùÖç¶ò ÇóØ

×°ðÈ éÅéÕ êÅåôÅÔ çÆ ìÅäÆ

îÅéòÆ ÜÆòé, íÅò¶º À°Ô

ÁÇèÁÅåîÕ Ô¯ò¶ Ü» ÃîÅÇÜÕ, éÅñ ÁÇåÁ³å é¶óåÅ ð¼ÖçÆ

ÔËÍ ÇÂà ÇòÚ¯º ÜÆòé çÆ Ôð¶Õ

Ãî¼ÇÃÁÅ çÅ Ô¼ñ ÃÇÔñåÅ éÅñ

ñ¼ÇíÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ ÇÜÀ°º-ÇÜÀ°º

üÇíÁåÅ ÇòÕÅà Õð ðÔÆ ÔË Áå¶

îé°¼Ö ÇòÇ×ÁÅéÕ, êçÅðæÕ

À°µéåÆ çÆÁ» éòÆéåî

ì¹ñ§çÆÁ» ù Û¯Ô ÇðÔÅ ÔË ÇåÀ°º-

ÇåÀ°º ×°ðÈ éÅéÕ êÅåôÅÔ çÆ

ìÅäÆ çÆ êzó×ÕåÅ Ççzó· Ô¯

ðÔÆ ÔËÍ Ô¾æñ¶ Ö¯Ü-ê¼åð çÅ

Ãì³è òðåîÅé Ã çÆ î¹¼Ö

Ãî¼ÇÃÁÅ òÅåÅòðé çÆ Ã³íÅñ

Ãì³èÆ Ú¶å³éåÅ ç¶ Ãì³è ÇòÚ

×°ðÈ éÅéÕ ìÅäÆ çÆ êzó×ÕåÅ

ù òÅÚä éÅñ Ãì³èå ÔËÍ Ãðñ

Áðæ» ÇòÚ òÅåÅòðé 寺 íÅò

ÁÅñ¶-ç¹ÁÅñ¶ ÁæòÅ Ú½Ç×ðç¶ å¯º

ÇñÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ òÅåÅòðé 寺

íÅò Á³åð-ÇÕÇðÁÅ Õðç¶ À°é·»

ÇòÇí³é ֳ⻠寺 ÔË, ÇÜà ÇòÚ

ÁÃƺ ðÇÔ³ç¶ Ô»Í

ÃÅÇÔì ÇòÚ Ã³ÕÇñå ìÅäÆ ÇÃ¼Ö èðî çðôé

çÅ îÈñ ÁÅèÅð ÔËÍ ×°ðÈ éÅéÕ êÅåôÅÔ

çÆ ìÅäÆ çÅ Õ¶ºçðÆ Ãð¯ÕÅð ÁÇèÁÅåîÕ

ÇòÚÅðèÅðÅ ç¶ ÇéðÈêä éÅñ Ãì³èå ÔËÍ

çÅðôÇéÕ Ã³Õñê» ç¶ ÁÇí-ÇòÁ³Üé ðÅÔƺ

À°é·» é¶ ìzÔî éÅñ ÇÂÕùð Ô¯ Õ¶ î¹ÕåÆ

êzÅêå Õðé ç¶ ÇòèÆ-ÇòèÅé ù ÁÇíÇòÁÕå ÕÆåÅ ÔËÍ ×°ðÈ éÅéÕ êÅåôÅÔ

çÆ ìÅäÆ îé°¼Ö ç¶ ÁÇèÁÅåîÕ ÇòÕÅà çÆ ÁÇí-ÇòÁÕåÆ ÕðÇçÁ» À°Ã ù À°Ú¶ðÆÁ» ÁÇèÁÅåîÕ î³Ç÷ñ» À°μêð êÔ°³ÚÅÀ°ä ñÂÆ ðÅÔ-çöðÆ ìäçÆ ÔËÍ ÁÇèÁÅåîÕ ÇÚ³åé ç¶ ÃîÅé»åð îÅéòÆ ÜÆòé éÅñ Ãì³èå Ãð¯ÕÅð» éÅñ éÅåŠܯóé çÆ êzÇÕðåÆ

òÆ ×°ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì çÆ ìÅäÆ çÆ êzî¹¼Ö Çòô¶ôåÅ ÔËÍ À°é·» çÆ ìÅäÆ ÇòÚ ÁÅçðôÕ

îé°¼Ö Áå¶ Ã¹Ú¼Ü¶ ÃîÅÜ çÆ ÇÃðÜäÅ çÅ

Ãð¯ÕÅð òÆ êzî¹¼ÖåÅ ÃÇÔå ê¶ô Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ

×°ðÈ éÅéÕ êÅåôÅÔ çÆ ìÅäÆ îÅéòÆ

ÜÆòé, íÅò¶º À°Ô ÁÇèÁÅåîÕ Ô¯ò¶ Ü»

ÃîÅÇÜÕ, éÅñ ÁÇåÁ³å é¶óåÅ ð¼ÖçÆ ÔËÍ

ÇÂà ÇòÚ¯º ÜÆòé çÆ Ôð¶Õ Ãî¼ÇÃÁÅ çÅ Ô¼ñ

ÃÇÔñåÅ éÅñ ñ¼ÇíÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ ÇÂÃ

çÆ ÇÂö Çòô¶ôåÅ ÇòÚ ÇÂà çÆ ÃðìÕÅñÆ

êzó×ÕåÅ î½ÜÈç ÔËÍ ÇÜÀ°º-ÇÜÀ°º üÇíÁåÅ ÇòÕÅà Õð ðÔÆ ÔË Áå¶ îé°¼Ö ÇòÇ×ÁÅéÕ, êçÅðæÕ À°μéåÆ çÆÁ» éòÆéåî ì¹ñ§çÆÁ» ù Û¯Ô ÇðÔÅ ÔË ÇåÀ°º-ÇåÀ°º ×°ðÈ

éÅéÕ êÅåôÅÔ çÆ ìÅäÆ çÆ êzó×ÕåÅ

Ççzó· Ô¯ ðÔÆ ÔËÍ Ô¾æñ¶ Ö¯Ü-ê¼åð çÅ Ãì³è

òðåîÅé Ã çÆ î¹¼Ö Ãî¼ÇÃÁÅ òÅåÅòðé

çÆ Ã³íÅñ Ãì³èÆ Ú¶å³éåÅ ç¶ Ãì³è ÇòÚ ×°ðÈ éÅéÕ ìÅäÆ çÆ êzó×ÕåÅ ù òÅÚä éÅñ Ãì³èå ÔËÍ

Ãðñ Áðæ» ÇòÚ òÅåÅòðé 寺 íÅò ÁÅñ¶-ç¹ÁÅñ¶ ÁæòÅ Ú½Ç×ðç¶ å¯º ÇñÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ òÅåÅòðé 寺 íÅò Á³åðÇÕÇðÁÅ Õðç¶ À°é·» ÇòÇí³é ֳ⻠寺 ÔË, ÇÜà ÇòÚ ÁÃƺ ðÇÔ³ç¶ Ô»Í ÇÂÃ ç¶ Á³åð×å

í±-î³âñ, Üñ-î³âñ, òÅïÈ-î³âñ, ÜÆòî³âñ ÁÅÀ°ºç¶ ÔéÍ ÁÃñ ÇòÚ Ü¯ Õ°Þ òÆ ÁÅñ¶-ç¹ÁÅñ¶ ÇòÚ ÇòÁÅêå ÔË, òÅåÅòðé ÁÖòÅÀ°ºçÅ ÔËÍ í½ÇåÕ, ðÃÅÇÂÇäÕ Áå¶ ÜËÇòÕ å¼å» çÆ Ã¹î¶ñåÅ ÃçÕÅ ÔÆ òÅåÅòðé çÆ ÇÃðÜäÅ Ô°³çÆ ÔËÍ ÷îÆé, ÔòÅ, êÅäÆ, ìéÃêåÆ, ÇéðÜÆò òÃå±Á» ÁÅÇç Ãí Õ°Þ òÅåÅòðé çÅ Á³× ÔéÍ

Õ°çðåÆ ã³× éÅñ ÇÕÇðÁÅôÆñ óå°Çñå, ô°¼è òÅåÅòðé ÔÆ îÅéòÆ ÜÆòé ñÂÆ Ã¹Ú¼ÜÅ ðÇÔäï¯× ÃæÅé Ô°³çÅ ÔËÍ

Áܯն Ã ÇòÚ òÅåÅòðé êzçÈôä çÅ

òðåÅðÅ Ãî¹¼Ú¶ óÃÅð ñÂÆ ÇÚ³åÅ çÅ ÇòôÅ ìÇäÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ îé°¼ÖÆ ÜéóÇÖÁÅ ÇòÚ ñ×ÅåÅð òÅèÅ, À°çï¯Ç×Õ ÇòÕÅà çÆ

åÆìð ×åÆ, ÇòÇ×ÁÅé Áå¶ åÕéÅñ½ÜÆ

çÆ ÁÅîç é¶ ÃÅⶠòÅåÅòðé Áå¶ Õ°çðåÆ Ã¯ÇîÁ» ç¶ ÁÅèÅð ù ò¼âÆ ãÅÔ ñÅÂÆ ÔËÍ íÅò¶ºÇÕ îé°¼Ö é¶ ÇòÇ×ÁÅéÕ À°μéåÆ ÃçÕÅ ÜÆòé ÇÜÀ±ä ñÂÆ Áé¶Õ êzÕÅð çÆÁ» ùÖÃÔÈñå» ç¶ ÃÅèé ÇÃðÜ ñ¶ Ôé êð ÇÂÃ ç¶ ÃÅÕÅðÅåîÕ (À°ÃÅðÈ) êÇÔñÈÁ» çÆ ÇéÃìå éÕÅðÅåîÕ (ãÅÀ±) ê¼Ö» é¶ òÆ îÅéòÆ ÜÆòé çÆÁ» Ãî¼ÇÃÁÅò» ÇòÚ ò¼âÆ îÅåðÅ ÇòÚ òÅèÅ ÕÆåÅ ÔËÍ ÇòÇ×ÁÅé îÈñ ðÈê ÇòÚ îé°¼Ö çÆ ÇìÔåðÆ ñÂÆ ÂÆÜÅç ÕÆåÅ ÇòèÅé ÔË, ÇÜà ù îé°¼Ö é¶ ÁÅêä¶ ÃòÅðæ

çÆ êÈðåÆ ñÂÆ öñå ÇçôÅ ÇòÚ ÇÂÃå¶îÅñ ÕðÇçÁ» îÅéòÆ ÇòéÅô çÅ ÁÅèÅð ìäÅ

ÇñÁÅ ÔËÍ ÇòÇ×ÁÅé Áå¶ åÕéÅñ½ÜÆ ç¶ ÇòÕÅÃ é¶ îé°¼Ö ù Õ°çðåÆ Ã¯ÇîÁ» À°μêð ÁÅêäÅ öñìÅ ÕÅÇÂî Õðé Áå¶ ÇÂé·» çÆ ÁÅêä¶ ÃòÅðæ» çÆ êÈðåÆ ÇÔ¾å òð寺 Õðé ñÂÆ À°ÕÃÅÇÂÁÅ ÔË ÇÜà ÕÅðé Õ°çðå çŠóå°ñé Çò×óéŠùíÅÇòÕ ÃÆ Áå¶ ÇÂÃ ç¶ îÅó¶ êzíÅò» é¶ ÜÆòé Áå¶ Õ°çðå ù ìÔ°å ò¼âÅ é°ÕÃÅé êÔ°³ÚÅÇÂÁÅ ÔËÍ òðåîÅé Ã

ÇòÚ îé°¼Ö ÔòÅ-êzçÈôä, êÅäÆ-êzçÈôä, í±-êzçÈôä ÁÅÇçÕ çðê¶ô Ãî¼ÇÃÁÅò» éÅñ

ÜÈÞ ÇðÔÅ ÔËÍ ú÷¯é êðå ÇòÚ Ô¯Â¶ Û¶Õ»

(Black Holes) ç¶ ÕÅðé èðåÆ À°μêð îé°¼Ö

ù Áé¶Õ» î¹ÃÆìå» çÅ ÃÅÔîäÅ ÕðéÅ êË

ÇðÔÅ ÔËÍ ÇÂà 寺 ÇÂñÅòÅ èðåÆ çÅ ò¾èçÅ

åÅêîÅé (Global Warming) òÆ îé°¼ÖÆ

Ô¯ºç ñÂÆ õåð¶ çÆ Ø³àÆ ìÇäÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ

ÔËÍ Ãî¹¼Ú¶ ÇòÇ×ÁÅéÕ ÇÂà å¼æ Óå¶ ÇÂÕî¼å

Ôé ÇÕ èðåÆ çÅ åÅêîÅé ñ×ÅåÅð ò¾è

ÇðÔÅ ÔËÍ ÇÂÃ ç¶ Çüචòܯº Ãî¹³çð çÅ Ãåð

ò¾è ÇðÔÅ ÔË ÇÜÃ ç¶ êzåÆÕÈñ êzíÅò êËä¶

ïÕÆéÆ ÔéÍ ÇòÇ×ÁÅéÕ À°μéåÆ ÃçÕÅ

íÅò¶º ÜÆòé ùÖîÂÆ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË êð ÇÂÃ

ç¶ Çüචòܯº òÅåÅòðé çÆ ô°¼èåÅ ù Ú¯ÖÆ

÷ðì òÆ ñ¼×Æ ÔËÍ êÅäÆ ÜÆòé çÅ ÁÅèÅð-

Ãz¯å ÔËÍ îé°¼Ö çÆÁ» ì¹ÇéÁÅçÆ ñ¯ó» ÇòÚ

ô°¼è êÅäÆ ÁÇåÁ³å îÔ¼åò çÅ èÅðéÆ ÔËÍ

ÜÆòé ÇòÚ ÇÂà çÅ îÔ¼åò Á³Çîzå ÃîÅé

î³ÇéÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ îé°¼Ö çÅ êÅäÆ éÅñ ìóÅ

×Èó·Å ÇðôåÅ ÔËÍ Ôð¶Õ üÇíÁåÅ ÇÂà ìÔ°î¹¼ñ¶

ÜÆòéçÅÇÂÕ Ãz¯å ÃçÕÅ ÔÆ À°×îçÆ, Çò×ÃçÆ Áå¶ À°μéå Ô°³çÆ ÔËÍ êÆäï¯×

êçÅðæ ç¶ å½ð Óå¶ êÅäÆ ÇÜ¼æ¶ ÜÆòé çÅ

÷ðÈðÆ Á³× ÔË À°æ¶ Çé¾å çÆÁ» ñ¯ó» ÇòÚ

òÆ ÇÂà çÅ Ãí 寺 ò¼è îÔ¼åò ÔËÍ ð¯÷ÅéÅ

ÜÆòé ç¶ åÕðÆìé Ôð¶Õ Õ³î ÇòÚ ÇÂà çÆ

ôîÈñÆÁå Ô°³çÆ ÔËÍ ÇÂÃ ç¶ éÅñ ÔÆ ÇÂÃ

çÅ èÅðÇîÕ îÔ¼åò ÇÂà ù êÈÜäï¯× òÆ

ìäÅ Çç³çÅ ÔËÍ ÃçÆÁ» 寺 êÅäÆ çÆ îÔ¼ååÅ ù ÃîÞçÅ Áå¶ êzòÅéçÅ ÁÅÇÂÁÅ îé°¼Ö

ÇÂà հçðåÆ Ã¯î¶ çÆ Ã³íÅñ ñÂÆ Ôð óíò

À°êðÅñÅ ÕðçÅ ÃÆÍ êð Áܯն Ã ÇòÚ

îé°¼Ö ÔÆ ÇÂà ÜÆòéçÅÇÂÕ Õ°çðåÆ çÅå

çÅ Ãí 寺 ò¼âÅ ç¹ôîä ìÇäÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ

ÔËÍ êÅäÆ òð׶ Õ°çðåÆ Ã¯î¶ ç¶ ÇòéÅô

ò¼ñ ð°ÇÚå îé°¼Ö Ö¹ç ÁÅêä¶ õÅåî¶ çÅ

î³÷ð ÇÃðÜ ÇðÔÅ ÔËÍ êÅäÆ çÅ Çéð³åð Ô¯

ÇðÔÅ êzçÈôä îé°¼ÖÆ Ô¯ºç ñÂÆ ÇéôÚ¶ ÔÆ

õåðéÅÕ ÔËÍ êÅäÆ êzçÈôä 寺 íÅò À°Ã

ÇòÚ é°ÕÃÅéçÅÇÂÕ êçÅðæ» çÆ ò¼âÆ

îÅåðÅ ÇòÚ î½ÜÈç×Æ å¯º ÔËÍ À°çï¯Ç×Õ

ÇÂÕÅÂÆÁ» ÇòÚ¯º ÇéÕñä òÅñÅ ÔÅéÆÕÅðÕ

ðÃÅÇÂä, òÅëð (ëÅñå±) êçÅðæ, ÷ÇÔðÆñ¶

îÅç¶ ÁÅÇç ù é¶óñ¶ çÇðÁÅ, ÞÆñ, éÅñ¶

ÁÅÇçÕ êÅäÆ ç¶ Ã¯ÇîÁ» ÇòÚ êzòÅÇÔå

Õð Çç¼åÅ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂà åð·» êÅäÆ ç¶

ÇÂÔ Ã¯î¶ êzçÈÇôå Ô¯ Õ¶ îÅéòÆ ÜÆòé ñÂÆ

õåðéÅÕ ìä Ü»ç¶ ÔéÍ øÃñ» 寺 ò¼è ÞÅó

ñËä ñÂÆ òðå¶ Ü»ç¶ ÔÅéÆÕÅðÕ ðÃÅÇÂä», ÕÆó¶îÅð çòÅÂÆÁ» Áå¶ ÖÅç» ÁÅÇç çÆ

ÕÆåÆ Ü»çÆ Á³é·¶òÅÔ òð寺 òÆ èðåÆ Ô¶áñ¶ êÅäÆ ù çÈôå ÕðçÆ ÔË ÇÜà éÅñ Á³Çîzå

ðÈêÆ êÅäÆ ÷ÇÔð ÇòÚ åìçÆñ Ô¯ ÇðÔÅ

ÔËÍ ÁÅìÅçÆ ç¹ÁÅðÅ ð¯÷ÅéÅ ÇÕÇðÁÅò» ç¶

ÕÅðÜ ç¹ÁÅðÅ êzçÈôå êÅäÆ òÆ ÃÆòð¶Ü

ÇòòÃæÅ ðÅÔƺ êÅäÆ ç¶ Ã¯ÇîÁ» ÇòÚ ÇîñÅ

Çç¼åÅ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂà éÅñ òÆ Üñ-êzçÈôä

çÆ ÇÕÇðÁÅ òÅêðçÆ ÔËÍ ÇÂà êzÕÅð îé°¼Ö

ÇòÇí³é ÕÅðÜ» ç¹ÁÅðÅ ñ×ÅåÅð êÅäÆ

êzçÈôå Õð ÇðÔÅ ÔË Áå¶ ÇÂÃ ç¶ ÇüÇàÁ»

çÆ ÇòÕðÅñåÅ ù Á¼Ö¯º-êð¯Ö¶ Õð ÇðÔÅ ÔËÍ

×°ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì çÆ êÇò¼åð ìÅäÆ ÇòÚ

êÅäÆ ù ÜÆòé çÆ ô°ðÈÁÅå òܯº êzÇåÇì³ìå

ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ×°ðÈ ÃÅÇÔì é¶ ÜÆòé çÅ

êÇÔñÅ ÇÃðÜäÔÅð ÔÆ êÅäÆ ù î³ÇéÁÅ ÔËÍ

ÁÃñ ÇòÚ êÅäÆ ÃÜÆòåÅ çÅ ÁèÅð ÔËÍ

×°ð øðîÅé ÔË :

êÇÔñÅ êÅäÆ ÜÆÀ° ÔË ÇÜå° ÔÇðÁÅ Ãí° Õ¯Ç¨

(Ãñ¯Õ¹ î.1, Á§Õ : 472)

×°ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì é¶ êÅäÆ ù ÇêåÅ

çÅ çðÜÅ Çç³ÇçÁ» ÜÆòé ÇòÚ ÇÂà çÆ

ÁÇåÁ³å îÔ¼ååÅ ù îÈðåÆîÅé ÕÆåÅ ÔËÍ

×°ðÈ ÃÅÇÔì êÅäÆ ù ÇÃðÜäÅåîÕ ôÕåÆ

ð¼Öä ÕÅðé ÁÅêäÆ ìÅäÆ ÇòÚ òÇâÁÅÀ°ºç¶

Ôé :

êòä° ×°ðÈ êÅäÆ ÇêåÅ îÅåÅ èðÇå îÔå°¨

(Ãñ¯Õ¹, Á§Õ : 8)

êÅäÆ, ù¼ÚîåÅ çÅ êzåÆÕ ÔËÍ Çéðîñ

Üñ ÁÅêä¶ Ã³êðÕ ÇòÚ ÁÅÀ°ä òÅÇñÁ»

ÜÆò», òÃå», êçÅðæ» ÁÅÇç çÆ îËñ À°åÅð

Õ¶ À°é·» ù ô°¼è, êÇò¼åð ÕðçÅ ÔËÍ Õ¯ÂÆ òÆ

èÅðÇîÕ ÕÅðÜ Õðé ñ¾Ç×Á» ÇÂôéÅé Ü»

Ô¼æ ù¼Ú¶ Õðé çÆ ÇÕÇðÁÅ êÅäÆ ç¹ÁÅðÅ ÔÆ

ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔËÍ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ ç¶

ÜÆòé éÅñ Ãì³èå ò¶Âƺ êzò¶ô òÅñÆ ÃÅõÆ

ÇÜà ÃçÕÅ À°Ô ÁÕÅñ ê¹ðÖ ç¶ çðìÅð

ÇòÚ ÜÅ êÔ°³Úç¶ Ôé êÅäÆ çÆ Ã¹¼ÚîåÅ

ÔËÍ ×°ðòÅÕ ÔË : ×°ð° çðÆÁÅÀ° ÃçÅ Üñ° Çéðîñ° ÇîÇñÁÅ

ç¹ðîÇå îËñ° Ôð˨ (êzíÅåÆ îÔñÅ 1, Á§Õ : 1329)

êð Áܯն Ã ÇòÚ îé°¼Ö çÆ êÅäÆ êzåÆ

ÇéðçËÇÂåÅ Áå¶ ÁÃÇåÕÅð òÅñÆ êzÇòðåÆ

ÕðÕ¶ Õ°çðå ç¶ ÇÂà Áéî¯ñ ðåé çÆ

ç¹ðçôÅ Ô¯ ðÔÆ ÔËÍ îé°¼Ö ÁÅêäÆÁ» í½ÇåÕ, êçÅðæÕ ñ¯ó» Áå¶ ÃòÅðæ» ÕðÕ¶ ÜñêzçÈôä çÅ ÕÅðÜ åÆìðåÅ Áå¶ Çéð³åðåÅ

éÅñ Õð ÇðÔÅ ÔËÍ ÁÇÜÔÆ ÃÇæåÆ ÇòÚ

×°ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì çÆ ìÅäÆ çÆ ÃÅðÇæÕåÅ

ÃòËÇüè ÔËÍ Ü¶Õð ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ

çÆ êÅäÆ êzåÆ À°êð¯Õå êÔ°³Ú ù ÁêäÅ ÇñÁÅ ÜÅò¶ å» êÅäÆ çÆ Ô¯ ðÔÆ ç¹ðçôÅ ù

ð¯ÇÕÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ êÅäÆ ù ÇêåÅ, ×°ðÈ çÆ ÇéÁÅÂƺ ÃîÞ Õ¶ ÇÂà çÆ ç¹ðòð寺 ù

ð¯ÇÕÁÅ ÜÅò¶ å» ÇÂà ÜÆòéçÅÇÂÕ Ã¯î¶ ù

ìÚÅÇÂÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ

ÔòÅ îé°¼ÖÆ Ç÷³ç×Æ ù ÚñÅÀ°ä òÅñÅ

ÁÇÜÔÅ å¼å ÔË ÇÜà çÆ ÁäÔ¯ºç ÇòÚ ÜÆòé

çÆ ÕñêéÅ òÆ Áóíò ÔËÍ ÜÆò Ôð êñ

ÃÅÔ ñ˺çÅ ÔË Ü¯ ÔòÅ çÆ Ô¯ºç ÃçÕÅ ÔÆ

óíò ÔËÍ îé°¼ÖÆ ÜÆòé çÆÁ» Ô¯ð ì¹ÇéÁÅçÆ

÷ðÈðå» çÅ å» ôÅÇÂç Õ¯ÂÆ ìçñò» ðÈê

Ô¯ ÃÕçÅ ÔË êð ÔòÅ çÅ Õ¯ÂÆ ìçñò»

Ô¼ñ éÔƺ ÔËÍ êð ÁܯÕÅ ÃòÅðæÆ îé°¼Ö

ÇÂà ÜÆòéçÅÇÂÕ å¼å ù òÆ ÁÅêäÆÁ»

êçÅðæÕ ñ¯ó» çÆ êÈðåÆ ñÂÆ ×³èñÅ Õð鯺 ×°ð¶÷ éÔƺ Õð ÇðÔÅÍ òÅåÅòðéÆ êzçÈôä

ÇòÚ ÔòÅ-êzçÈôä òÆ ÁÇÔî ÃæÅé ð¼ÖçÅ ÔËÍ ÃÅⶠÁÅñ¶-ç¹ÁÅñ¶ çÆ òÅïÈî³âñÆ êðå ÇòÚ î½ÜÈç èÈó, èȳÁ», è¹³ç, ìçìÈ Áå¶ òÅôê ÁÅÇç çÆ À°Ô ÁäÀ°ÇÚå îÅåðÅ; ܯ îé°¼Ö», ê½ÇçÁ» Ü» ÜÆò» ñÂÆ é°ÕÃÅéç¶Ô êzíÅò» çÅ ÕÅðé ìäçÆ ÔË, ù ÔòÅ-êzçÈôä ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔËÍ À°çï¯×» ç¹ÁÅðÅ Û¾ÇâÁÅ Ü»çÅ ÷ÇÔðÆñÅ èȳÁ», òÅÔé» ç¹ÁÅðÅ ÕÆåÅ Ü»çÅ êzçÈôä Áå¶ ÇòÇí³é åðÆÇÕÁ» ç¹ÁÅðÅ ÔòÅ ù êzçÈÇôå ÕðÕ¶ îé°¼ÖÆ ÃðÆð»

ñÂÆ ÔÅéÆÕÅðÕ ìäÅÇÂÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ Áܯն

Ã ÇòÚ å» ìóÆ å¶÷Æ Áå¶ Çéð³åðåÅ éÅñ

ÔòÅ ù êzçÈÇôå ÕÆåÅ ÜÅ ÇðÔÅ ÔËÍ ×°ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì çÆ êÇò¼åð ìÅäÆ

ÇòÚ ÔòÅ ù Ò×°ðÈÓ çÅ çðÜÅ Çç¼åÅ Ç×ÁÅ

ÔËÍ Ãî¹¼Ú¶ óÃÅð ç¶ ÜÆò-ܳå±Á» ñÂÆ ÔòÅ

çÅ ÃæÅé ÇéôÚ¶ ÔÆ ×°ðÈ ÃîÅé ÔËÍ ÔòÅ ù

×°ðÈ ÇÂà ñÂÆ ÇÕÔÅ Ç×ÁÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÜÃ

êzÕÅð ÜÆò-ÁÅåîÅ ù ×°ðÈ çÆ ñ¯ó ðÇÔ³çÆ

ÔË À°Ã¶ åð·» ÔòÅ òÆ ÃðÆð ù ÃÜÆòåÅ

êzçÅé ÕðçÆ ÔËÍ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ çÅ

ÔòÅ ù ×°ðÈ ÕÇÔ Õ¶ ÃÇåÕÅð ç¶äÅ À°é·» ç¶

ÔòÅ çÆ îÔ¼ååÅ ù ÃîÞä çÅ ñÖÅÇÂÕ ÔË, ÇÜà êzåÆ ×°ðÈ ÃÅÇÔì øðîÅé Õðç¶ Ôé:

êòä° ×°ðÈ êÅäÆ ÇêåÅ îÅåÅ èðÇå îÔå°¨

(Ãñ¯Õ¹, Á§Õ : 8)

ÁÃñ ÇòÚ ÇÂÔ ÃðÆð êÅäÆ, ÔòÅ Áå¶

Á×éÆ çÆ Ã¹î¶ñåÅ çÅ éåÆÜÅ ÔË, ÇÜÃ

Ãì³èÆ ×°ðìÅäÆ ÇòÚ øðîÅé ÔË:

êÀ°äË êÅäÆ Á×éÆ ÕÅ î¶ñ°¨ (×À¹óÆ îÔñÅ

1, Á§Õ : 152)

À°êð¯Õå å¼å» ç¶ ÕðÕ¶ ÃðÆð çÆ Ô¯ºç

ÔËÍ ÇÂé·» ÇòÚ¯º Õ¯ÂÆ òÆ å¼å îéëÆ Õð

Çç¼åÅ ÜÅò¶ å» ÜÆòé çÆ Ô¯ºç õåî Ô¯

ÜÅò¶×ÆÍ ÇÂà åð·» ×°ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì çÆ

ìÅäÆ ÇòÚ ÔòÅ (êòä°) çÆ îÔ¼åòôÆñåÅ

ù Ççzó·åÅ éÅñ ê¶ô ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ Áܯն

Ã ÇòÚ îé°¼Ö ç¹ÁÅðÅ ô°¼è ÔòÅ çÆ îÔ¼ååÅ

ù ÇòÃÅð Õ¶ ÇÂà çÅ ÁÅêä¶ Çé¼ÜÆ ÃòÅðæ»

çÆ õÅåð ÕÆåÅ ÜÅ ÇðÔÅ êzçÈôä ÇéôÚ¶ ÔÆ

ÇÚ³åÅ çÅ ÇòôÅ ÔËÍ

òÅåÅòðéÆ êzçÈôä ç¶ Á³åð×å í±-

êzçÈôä òÆ ÇÂÕ ÁÇÔî ÕÅðÕ ÔËÍ í±îÆ ç¶

í½ÇåÕ, ðÃÅÇÂÇäÕ Ü» ÜËÇòÕ ×°ä» ÇòÚ

ÁÇÜÔÆ Õ¯ÂÆ òÆ îÅóÆ åìçÆñÆ ÇÜà çÅ

ÁÃð îé°¼Ö Áå¶ Ô¯ð ÜÆò» Óå¶ ê˺çÅ Ô¯ò¶

Ü» ÇÜà ÕðÕ¶ í±îÆ ç¶ Õ°çðåÆ ×°ä å¶ À°Ã

çÆ À°êï¯×åÅ õåî Ô°³çÆ Ô¯ò¶ í±îÆ êzçÈôä

ÕÔÅÀ°ºçÆ ÔËÍ Áܯն îé°¼Ö é¶ ÁÅêä¶ ÃòÅðæ»

çÆ õÅåð èðåÆ ù êñÆå Õð Çç¼åÅ ÔËÍ

Ö¶åÆìÅóÆ ÕÅðÜ» ÇòÚ ðÃÅÇÂÇäÕ ÖÅç», ÕÆó¶îÅð çòÅÂÆÁ» çÆ ì¶åÔÅôÅ òð寺 é¶

èðåÆ ù êñÆåä ÇòÚ éÕÅðÅåîÕ í±ÇîÕÅ

ÇéíÅÂÆ ÔËÍ

îé°¼Ö é¶ À°åêÅçé òèÅÀ°ä çÆ õÅåð

èðåÆ À°μêð Áé¶Õ» ÷°ñî ãÅÔ¶ Ôé ÇÜÃ

ÕðÕ¶ ÇÂÃ ç¶ À°êÜÅÀ±êä ÇòÚ Çéð³åð

Ç×ðÅòà ÁÅ ðÔÆ ÔËÍ ð¯÷ÅéÅ ÜÆòé ÇòÚ

À°åê³é Ô¯ä òÅñÅ ÕÈóÅ-ÕðÕà òÆ èðåÆ

ç¶ òÅåÅòðé ù ׳èñÅ Õðé ÇòÚ íðêÈð

ï¯×çÅé êÅÀ°ºçÅ ÔËÍ ð¯÷ÅéÅ ÜÆòé ÇòÚ

êñÅÃÇàÕ

ÇòÚ ÁæÅÔ òÅèÅ ÕÆåÅ ÔËÍ ÇÂà 寺 ÇÂñÅòÅ À°çï¯×» ç¹ÁÅðÅ êËçÅ Ô°³ç¶ ëÅñå±

ÕÈóÅ-ÕðÕà é¶ òÆ í±-êzçÈôä ÇòÚ ò¼âÅ

ð¯ñ ÁçÅ ÕÆåÅ ÔËÍ×°ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì çÆ

êÇò¼åð ìÅäÆ ÇòÚ èðåÆ ù ÒîÅåÅÓ òܯº

îÈðåÆîÅé ÕðÕ¶ ÃÇåÕÅð Çç¼åÅ Ç×ÁÅ

ÔËÍ èðåÆ çÆ êzÇÕðåÆ ÇéôÚ¶ ÔÆ îÅåÅ

òÅñÆ ÔËÍ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ ÔòÅ ù

×°ðÈ, êÅäÆ ù ÇêåÅ Áå¶ èðåÆ ù îÅåÅ

ç¶ å½ð Óå¶ îÈðåÆîÅé Õðç¶ ÔéÍ À°é·» çÆ

ìÅäÆ ÇòÚ èðåÆ ù ÇéîðåÅ, èÆðÜ òð׶

À°Ú¶ð¶ îÅéòÆ Ãç¹×°ä» ç¶ êzåÆÕ òܯº ê¶ô

ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ èðåÆ À°μêð Ôñ ÚñÅ Õ¶

ìÆÜ ìÆÇÜÁÅ Ü»çÅ ÔË, À°Ã ù êÅäÆ éÅñ

ÇóÇÜÁÅ Ü»çÅ ÔË ÇÜà éÅñ ÜÆòéçÅÇÂÕ

ÁéÅÜ çÆ À°åêåÆ Ô°³çÆ ÔËÍ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ

ç¶ò ÜÆ îé°¼Ö ù ÇÂà ÇÕÇðÁÅ çÅ ðÈê»åðé

ÁÅêä¶ ÜÆòé ÇòÚ Õðé ñÂÆ êz¶Çðå Õðç¶

Ôé ÇÜà ÃçÕÅ À°Ô êðîÅåîÅ çÅ éÅîÇÃîðé ÕðÕ¶ Çòô¶-ÇòÕÅð», òÅôéÅò» 寺

î¹Õå Ô¯ ÜÅò¶×Å:

ÇÂÔ° åé° èðåÆ ìÆÜ° ÕðîÅ Õð¯ ÃÇññ ÁÅ

êÅÀ° ÃÅÇð³×êÅäƨ

îé° ÇÕðÃÅä° ÔÇð ÇðçË Ü³îÅÇ ñË ÇÂÀ° êÅòÇÃ

êç¹ ÇéðìÅäƨ1¨

(ÇÃðÆðÅ×¹ îÔñÅ 1 Øð¹ 3, Á§Õ : 23)

×°ðìÅäÆ ÇòÚ èðåÆ ù ÃÇÔéôÆñåÅ ç¶

ÇÃÖðåî êzåÆÕ òܯº ÁÇí-ÇòÁ³Üå ÕÆåÅ

Ç×ÁÅ ÔËÍ ÇÜà À°μêð Ãî¹¼ÚÆ ÖñÕå çÅ íÅð

ÔË, íÅò ÇÜà èðåÆ é¶ Ãî¹¼ÚÆ ÖñÕå çÅ

íÅð ÁÅêä¶ À°μêð À°áÅÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, À°Ô è³é ÔËÍ À°Ã 寺 ìÇñÔÅð¶ ÜÅÇÂÁÅ ÜÅ

ÃÕçÅ ÔËÍ À°Ã çÅ ÁêîÅé Ü» ÇåzÃÕÅð å»

îé°¼Ö ñÂÆ ÁÇÕzåØäåÅ ÔËÍ ÇÂà êzÕÅð ÃzÆ

×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ èðåÆ çÆ ÃÇÔéôÆñåÅ, ÇéîðåÅ òÅñÆ êzÇÕðåÆ çðÃÅ Õ¶ îé°¼Ö ù

ÇÂà ù êzçÈÇôå éÅ Õðé, ÷°ñî éÅ Õðé

çŠóç¶ô Çç³ç¶ ÔéÍ

ð°¼Ö óå°Çñå

ÁÅÕÃÆÜé ÔòÅ ÇòÚ ÇîñÅÀ°ºç¶ ÔéÍ êzçÈôä-î¹Õå Áå¶ ô°¼è ÁÅÕÃÆÜé ï°Õå ÔòÅ ÃçÕÅ ÔÆ îÅéòÆ ÜÆòé çÆ Ô¯ºç ÔËÍ

íÅðå ÇòÚ Õ°çðåÆ ìéÃêåÆ ç¶ ÇòÇí³éåÅ

Áå¶ ÇòÁÅêÕåÅ ÃÇÔå øËñä ñÂÆ Áé°ÕÈñ

í±×¯ÇñÕ ÔÅñÅå ðÔ¶ ÔéÍ êð îé°¼ÖÆ ÇòÕÅÃ

ç¶ ñ§î¶ ç½ð ÇòÚ Ü³×ñ» ù ìóÆ ãÅÔ ñ¼×Æ

ÔËÍ îé°¼Ö é¶ ÁÅêä¶ ðÇÔä ñÂÆ, Ö¶åÆìÅóÆ, À°çï¯×» Áå¶ ÇòÕÅà ï¯ÜéÅò» ñÂÆ ð°¼Ö»

çÅ Á³é·¶òÅÔ ÇòéÅô ÕÆåÅ ÔËÍ òðåîÅé

Ã ÇòÚ îé°¼Ö ð°¼Ö» çÆ Á³èÅ-è¹³ç ÕàÅÂÆ

ÕðÕ¶ ô°¼è ÔòŠ寺 òÆ îÇÔðÈî Ô¯ ÇðÔÅ ÔËÍ ×°ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì çÆ ìÅäÆ ÇòÚ ð°¼Ö ù êðîÅåîÅ ç¶ Çì³ì òܯº ê¶ô ÕðÕ¶ ÇÂà çÆ

ÁÇåÁÇèÕ îÔ¼ååÅ ù îÈðåÆîÅé ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔË:

ÃÅÇÔì¹ ÃëÇñú ð°ÖóÅ Á³Çîzå° ÜÅ ÕÅ éÅÀ°¨ (ðÅ×¹ òâԧù îÔñÅ 1 Øð¹ 1, Á§Õ : 557)

ܶÕð ÁܯÕÅ îé°¼Ö ð°¼Ö» ç¶ îÔ¼åò ù ÃîÞ Õ¶ ÇÂé·» ç¶ ÇòéÅô çÆ æ» ÇòÕÅà ò¼ñ

ð°ÇÚå Ô¯ ÜÅò¶ å» ð°¼Ö» çÆ ÕàÅÂÆ ÃçÕÅ ò¾è ðÔ¶ ÔòÅ-êzçÈôä 寺 ÇéÜÅå êÅÂÆ ÜÅ ÃÕçÆ

ÔËÍ òðåîÅé Ã ÇòÚ ð°¼Ö» çÆ ÕàÅÂÆ ð¯Õä

ç¶ éÅñ-éÅñ íðêÈð îÅåðÅ ÇòÚ ð°¼Ö ñ×Å

Õ¶ èðåÆ ù î¹ó ÔÇðÁÅ-íÇðÁÅ Õðé çÆ

Ãõå ñ¯ó ÔËÍ ÇÂà åð·» ÇçzôàîÅé Ô°³çÅ ÔË ÇÕ

Áܯն îÅéò é¶ í½ÇåÕòÅçÆ, êçÅðæòÅçÆ ÃòÅðæ» çÆ õÅåð òÅåÅòðé ù ì¶Ç³åÔÅ

êzçÈôå ÕÆåÅ ÔË Áå¶ ÇÂÔ êzçÈôä Çéð³åð

ÜÅðÆ ÔËÍ îé°¼Ö é¶ ÁÅêä¶ Ã½ó¶ ÇÔ¼å» çÆ

êÈðåÆ ÖÅåð ÔòÅ, êÅäÆ, èðåÆ ù êzçÈôå ÕðÕ¶ ÇÂÕ åð·» éÅñ ð¯×Æ ìäÅ Çç¼åÅ ÔË : êÀ°ä° êÅäÆ ìËóåð° ð¯×Æ ð¯×Æ èðÇå Ãí¯×ƨ (íËðÀ¹ ÁÃàêçÆÁÅ îÔñÅ 1 Øð¹ 2, Á§Õ : 1153)

À°êð¯Õå ÇòÚÅð-ÚðÚÅ À°êð³å Çüචòܯº ÇÕÔÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË ÇÕ ôÇÔðÆÕðé Áå¶ À°çï¯×ÆÕðé ç¶ Áܯն ç½ð é¶ òÅåÅòðé ù ì¹ðÆ åð·» êzçÈôå ÕÆåÅ ÔËÍ ÁÇÜÔÅ êzçÈôå òÅåÅòðé îÅéòÆ ÜÆòé çÆ Ô¯ºç ñÂÆ êzåÆÕÈñ êzíÅò» òÅñÅ ÔËÍ Áܯն Ã ÇòÚ êzçÈôä 寺 ÇéÜÅå êzÅêå Õðé Áå¶ òÅåÅòðé ù ô°¼è, óå°Çñå ìäÅÂÆ ð¼Öä çÆ Ãõå ÷ðÈðå ÔËÍ ÁÇÜÔ¶ ÔÅñÅå ÇòÚ ×°ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì çÆ ìÅäÆ ÇéôÚ¶ ÔÆ ÇÂÕ îÅð×-çðôÕ çÆ Ã¹Ú¼ÜÆ í±ÇîÕÅ ÁçÅ Õð ÃÕçÆ ÔËÍ

õÅñö çÆ ÇÕðêÅé ù ò³×Åð

ÁÇÔîç ôÅÔ ç¹ðÅéÆ é¶ Áø×ÅÇéÃåÅé

寺 ÇÔ³ç¹ÃåÅé Óå¶ Úó·ÅÂÆ ÕÆåÆ å» À°Ã

é¶ ÁÅÀ°ºÇçÁ» ÔÆ 12 ÜéòðÆ 1748 ù

ñÅÔ½ð Óå¶ Õì÷Å Õð ÇñÁÅÍ Üñ·¶ õÅé

ÕÃÈðÆ êáÅä ù ñÅÔ½ð çÅ ÔÅÕî æÅÇêÁÅ, î¯îé õÅé ù À°Ã çÅ éÅÇÂì Áå¶ ñ¾ÖêÇå

ðŶ ù çÆòÅéÍ ÇÂÔ êzì³è ÕðÕ¶ À°Ã é¶

î¯îé õÅé é¶ ÇÂÔ Çî¾æ Õ¶ Áø×Åé ÁøÃð» òñ¯º Çóػ ù

ÇÂÕ ÇÚ¼áÆ ÇñÖòÅÂÆ ÇÕ ÒÒÁÃƺ

Áø×Åé ÁÇÔîç ôÅÔ ç¶ íÅÂÆ-

ì³ç Ô»Í å°Ãƺ òÆ ÜÔÅé ÇòÚ

ܳ×ÜÈ êzÇþè Ô¯Í ÁÃƺ å°ÔÅâ¶

éÅñ Ü³× ÇòÚ Ô¼æ ò¶Öä ÁŶ

Ã»Í êð å°Ãƺ å» Çìé-ñó¶ ÔÆ

ÕÅÇÂð» ò»× êÇÔñ» ÔÆ ç½ó

׶ Ô¯Í Ü¶ üÚî¹¾Ú ç¶ ÇÃ³Ø Ô¯

å» ÁÅú îËçÅé ÇòÚ åñòÅð»

éÅñ ñó¯ å¶ Ççñ» çÆÁ» þèð»

ñÅÔ ñÂÆÂ¶Í Ü¶ ÇÂà åð·» éÔƺ

ñóéÅ å» ÇÂÕ ç¹ðÅéÆ éÅñ ç¯-

ç¯ ÇÃ³Ø Ô¯ Õ¶ ñó ñúÍ ìÅÕÆ

ÃÅâÆ ÃÅðÆ ø½Ü çÈð Öó·Æ ç¶ÖçÆ

ðÔ¶×ÆÍ õ°çÅ ×òÅÔ ÔË, ÁÃƺ

ÁÅêä¶ Ôðø Óå¶ ÕÅÇÂî ðԻ׶, ÃÅⶠòñ¯º Õ¯ÂÆ çöÅ éÔƺ

Ô¯ò¶×ÅÍ Ü¶ ñó éÔƺ ÃÕç¶ å»

ÇÃ³Ø éÅî å¶ ôÃåð Û¼â Õ¶

Øð» ù ÜÅú, Ö¶åÆ òÅÔÆ Õð¯ å¶

ܼà ÃçòÅÀ°ÍÓÓ ç¹ðÅéÆÁ» çÆ

ÇÂÔ ò³×Åð Çóػ ÇòÚçÆ åÅð

ò»× Çøð ×ÂÆÍ

Çç¼ñÆ ù ïèä å¶ ñ¾°àä ñÂÆ ÚÅñ¶ êÅ Çç¾å¶, êð ðÃå¶ ÇòÚ é±ðçÆ Ãð» Áå¶ òËð¯òÅñ

â¶ðÅ ÕÆÇåÁ», ÇÃ³Ø ÁÚéÚ¶å ìÅ÷ ò»×

ÁÅ êÂ¶Í Ü³×Æ ÃÅîÅé Áå¶ Ô¯ð ܯ Õ°Þ À°é·»

ç¶ Ô¼æ ñ¾×Å, Ö¯Ô-ÇÖ³Ü Õ¶ Çå¾åð-Çì¾åð

Ô¯ ×Â¶Í ÁÇÔîç ôÅÔ À°Ã Ã Çóػ éÅñ

À°ñÞä ÇòÚ ÁÅêäÆ ôÕåÆ ÖÆé éÔƺ ÃÆ

ÕðéÅ ÚÅÔ°³çÅ Áå¶ À°Ô Çóػ çÆ ñ°¾à-Ö¯Ô

çÆ êzòÅÔ éÅ ÕðçÅ Ô¯ÇÂÁÅ Á×»Ô ÇéÕñ Ç×ÁÅÍ ÇÂà Ã íÅÂÆ Ã¹¾ÖÅ ÇóØ, ÃðçÅð Úó·å ÇÃ³Ø å¶ Õ°Þ Ô¯ð ÃðçÅð» é¶ ÁÅêä¶

ÃÅæÆ Çóػ Ãî¶å ÕñÅé½ð ÜÅ â¶ð¶ ñŶÍ

Çóػ ç¶ ÇÂé·» Ô¾ÇñÁ» çÆ õìð

ñÅÔ½ð ê¹¾Üä Óå¶ çÆòÅé ñ¾ÖêÇå ðŶ é¶

Çóػ ù ïèä ñÂÆ ñÅÔ½ð ç¶ ÔÅÕî ù

õÈì ÚîÕÅÇÂÁÅ Áå¶ î¯îé õÅé ÕÃÈðƶ

çÆ ÕîÅé Ô¶á ç¹ðÅéÆ Áå¶ ñÅÔ½ðÆ ø½Ü»

ÕñÅé½ð ò¾ñ Úó·Å í¶ÜÆÁ»Í

ÇÂà 寺 êÇÔñ» ÇÕ î¯îé õÅé çÆÁ»

ñÅÔ½ðÆ ø½Ü» å¶ ç¹ðÅéÆ ø½Ü» Çîñ Õ¶ Çóػ

ù ضð¶ ÇòÚ ñË ñËä, ÇÃ³Ø çÇðÁÅÀ°º êÅð

Ô¯ ×Â¶Í ÇÂÔ ç¹ðÅéÆ ø½Ü ñÅԽ𯺠îÅð¯-îÅð

ÕðçÆ ÁÅÂÆ ÃÆ ÇÕ ÇÂÕ å» ÇÃ¼Ö îÅðé

çÅ ÃòÅì Çîñ¶×Å å¶ çÈÃðÅ ñÅÔ½ðÆ ø½Ü

À°μå¶ ÁÅêäÆ åÅÕå å¶ ìðåðÆ çÅ ÇüÕÅ

ÇìáÅ ñò¶×ÆÍ êð ÇôÕÅð Ծ毺 ÇéÕñ

Ç×ÁÅ ò¶Ö Õ¶ Áø×Åé ìó¶ åðñ¯-î¼ÛÆ

ԯ¶, ç³ç êÆÔä ñ¼×¶Í êð Ô°ä ìä Õ°Þ

éÔƺ ÃÆ ÃÕçÅÍ î¯îé õÅé Çüֻ çÆ Ö¯Ô å¯º

òÅÕø ÃÆ Áå¶ ÃîÞçÅ ÃÆ ÇÕ Ü¶ ÇÂé·» çÆ

öËðå ù ò³×ÅÇðÁÅ ÜÅò¶ å» ÇÂÔ æ¯Çó·Á»

ìÔ°ÇåÁ» å¶ éø¶ é°ÕÃÅé çÆÁ» ïڻ

ÇòÚÅð» Û¼â Õ¶ îËçÅé ÇòÚ ÁÅ â¾àç¶ Ôé

å¶ ÁÅêäÆ Áäõ Óå¶ îð Çî¾àç¶ ÔéÍ

î¯îé õÅé é¶ ÇÂÔ Çî¾æ Õ¶ Áø×Åé

ÁøÃð» òñ¯º Çóػ ù ÇÂÕ ÇÚ¼áÆ

ÇñÖòÅÂÆ ÇÕ ÒÒÁÃƺ Áø×Åé ÁÇÔîç

ôÅÔ ç¶ íÅÂÆ-ì³ç Ô»Í å°Ãƺ òÆ ÜÔÅé

ÇòÚ Ü³×ÜÈ êzÇþè Ô¯Í ÁÃƺ å°ÔÅⶠéÅñ

Ü³× ÇòÚ Ô¼æ ò¶Öä ÁŶ Ã»Í êð å°Ãƺ

å» Çìé-ñó¶ ÔÆ ÕÅÇÂð» ò»× êÇÔñ» ÔÆ

ç½ó ׶ Ô¯Í Ü¶ üÚî¹¾Ú ç¶ ÇÃ³Ø Ô¯ å» ÁÅú

îËçÅé ÇòÚ åñòÅð» éÅñ ñó¯ å¶ Ççñ»

çÆÁ» þèð» ñÅÔ ñÂÆÂ¶Í Ü¶ ÇÂà åð·»

éÔƺ ñóéÅ å» ÇÂÕ ç¹ðÅéÆ éÅñ ç¯-ç¯ ÇÃ³Ø Ô¯ Õ¶ ñó ñúÍ ìÅÕÆ ÃÅâÆ ÃÅðÆ ø½Ü çÈð Öó·Æ ç¶ÖçÆ ðÔ¶×ÆÍ õ°çÅ ×òÅÔ ÔË, ÁÃƺ ÁÅêä¶ Ôðø Óå¶ ÕÅÇÂî ðԻ׶, ÃÅⶠòñ¯º Õ¯ÂÆ çöÅ éÔƺ Ô¯ò¶×ÅÍ Ü¶ ñó éÔƺ ÃÕç¶ å» ÇÃ³Ø éÅî å¶ ôÃåð Û¼â Õ¶ Øð»

ù ÜÅú, Ö¶åÆ òÅÔÆ Õð¯ å¶ Ü¼à ÃçòÅÀ°ÍÓÓ ç¹ðÅéÆÁ» çÆ ÇÂÔ ò³×Åð Çóػ ÇòÚçÆ åÅð ò»× Çøð ×ÂÆÍ Á¾×¯º Çóػ é¶ À°μåð í¶ÇÜÁÅ, å°ÔÅⶠÃÅâ¶ Ü³× çŠùÁÅç å» ÔË ÇÕ å°ÔÅⶠòñ¯º çà ç¹ðÅéÆ ì³çÈÕ» åñòÅð» ñË Õ¶ ÁÅÀ°ä, Ǿè𯺠նòñ ê³Ü í°Ü³×Æ ÇÃ³Ø ðÅî-ܳ׶ å¶ ãÅñ» åñòÅð»

ñË Õ¶ àÅÕð¶ ñÂÆ Çé¾åðé׶, ÇÕÀ°ºÇÕ ÃÅù ÃÅⶠÃÇå×°ðÈ ÜÆ çÅ Ô°Õî ÔË ÇÕ ÃòÅ ñ¾Ö å°ðÕ éÅñ ÇÂÕ ÇÃ³Ø ù ñóÅÀ°äÅ ÔË, êð À°Ô Ãî» Áܶ ÁÅÇÂÁÅ éÔƺÍÓÓ

Áø×Åé» é¶ Á¾×¯º À°μåð ؾÇñÁÅ ÇÕ ÃÅù ì³çÈÕ» çÆ ñóÅÂÆ êzòÅé éÔƺ, ÁÃƺ ÇÃðø ôîôÆð»-åñòÅð» éÅñ ÔÆ ñóéÅ

ÚÅÔ°³ç¶ Ô»Í

Çóػ òÆ Á¾×¯º ÜòÅì ØñÅÇÂÁÅ ÇÕ ÁÃƺ å» ì³çÈÕ» çÆ ñóÅÂÆ ñó»×¶Í å°Ã» ñóÅÂÆ çÆ õÅÇÔô ÷ÅÔð ÕÆåÆ ÔË, ÁÅú é÷Åð¶ ò¶Ö ñÂƶÍ

êð ×¼ñ ÇÕö ÇÃð¶ éÅ ñ¼×ÆÍ ÇóØ

ì³çÈÕ» çÆ ñóÅÂÆ Óå¶ Áó¶ ðÔ¶, å¶ ç¹ðÅéÆ ÇÃðø åñòÅð» éÅñ ñóéÅ ÚÅÔ°³ç¶ ÃéÍ ÇòÚ¯º ÁÃñ ×¼ñ ÇÂÔ ÃÆ ÇÕ Áø×Åé» ç¶ Çê³ÇâÁ» Óå¶ ÷ðÔ-ìÕåð» êÅÂÆÁ» Ô¯ÂÆÁ»

Ãé å¶ ÇÃð» Óå¶ ñ¯Ô¶ ç¶ Ö¯ç ÃéÍ å¶ó ñ¯Ô¶ çÆÁ» ùæäÆÁ» ÚÅó·ÆÁ» Ô¯ÂÆÁ» ÃéÍ À°Ô

ÇÃð» 寺 ñË Õ¶ êËð» å¾Õ ñ¯Ô¶ ÇòÚ îó·¶ Ô¯Â¶

ÃéÍ çÈܶ êÅö Çóػ ç¶ åé Óå¶ Õ¾êóÅ òÆ

êÈðÅ ÇÕö ç¶ ÔÆ ÃÆÍ Ã³Ü¯Á ÇÚñåÅ å¶ Ö¯ç

ôÅÇÂç ÇÕö ÇÂÕ Á¾è¶ êÅà ԯò¶Í

ç¹ðÅéÆ î¹ó-î¹ó åñòÅð» çÆ ñóÅÂÆ

Óå¶ ÷¯ð ç¶ ðÔ¶ ÃéÍ çÈܶ êÅö Çóػ ç¶

ì³çÈÕ» ç¶ ÇéôÅé¶ çÆ çÈð-çÈð å¾Õ è¹³î

êÂÆ Ô¯ÂÆ ÃÆ, ÇÜà çÅ Ç÷Õð üïç ×°ñÅî

ÁñÆ ÁÅêäÆ êzÇÃè ê¹ÃåÕ, ÒÒÇÂîÅç¹

ÃÁÅçåU ÇòÚ ÕðçÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÇñÖçÅ ÔË

ÇÕ ÒÒ......... À°é·» (Çóػ) çÆ ì³çÈÕ é½º

ý Õçî Óå¶ ÜÅ õìð ñ˺çÆ ÔËÓÓ Çóػ ç¶

ÇÂà òÃø é¶ ç¹ðÅéÆÁ» ç¶ Ççñ» Óå¶ ìÔ°å

çÇÔôå ÇìáÅÂÆ Ô¯ÂÆ ÃÆÍ ÇÂÔ¯ ÕÅðé ÃÆ

ÇÕ À°Ô ì³çÈÕ» éÅñ ñóÅÂÆ òÅñ¶ êÅö

éÔƺ Ãé ÁÅÀ°ºç¶Í

Á×ñ¶ Ççé ÇÂÕ Á¾Öó· ÇÜÔÅ ÔðÕÅðÅ

ÁÅÇÂÁÅ å¶ ìóÆ Õ°ð¼Öå ì¯ñÆ ÇòÚ ÕÇÔä

ñ¼×Å ÇÕ Ü¶ å°ÔÅⶠÇòÚ Õ¯ÂÆ çÅó·Æ-î¹¾Û

òÅñ¶ îðç Ôé å» ÇÂÕ¼ñÅ-ÇÂÕ¼ñÅ ÁÅ Õ¶

åñòÅð éÅñ Ô¼æ Õð ò¶Ö¯Í å°Ãƺ ×°ðÈ ç¶

ÇÃ³Ø ÁÖòÅÀ°ºç¶ Ô¯, å°ÔÅù ×°ðÈ çÆ ÃÔ§¹

ÔË Ü¶ å°Ãƺ ÃÅⶠéÅñ ÜòÅé» ò»× Ô¼æ

ÕðÕ¶ ÇéåÅðÅ éÅ Õð¯Í Çëð À°Ã é¶ ÇÂÕ¼ñ¶ÇÂÕ¼ñ¶ ÇÃ³Ø çÅ é»Á ñË Õ¶ è¹åÕÅðéÅ ô°ðÈ

Õð Çç¼åÅ ÇÕ ×°ðÈ ç¶ ÇÃ³Ø ìä Õ¶ ìÅä¶

ù ñÅÜ ñÅ ðÔ¶ Ô¯Í å°ÔÅâÆ ÇÂà ÃÈðî×åÆ

ֹ䯺 ÕÆ æ¹Çó·ÁÅ ÇêÁÅ ÔËÍ ôÃåð Û¼â Õ¶

Øð» ù å°ð ÜÅÀ°Í ÁÅêä¶ ê¹ðÇÖÁ» ç¶

é»Á ù ñÅÜ éÅ ñÅÀ°ÍÓÓ

ÇÂÔ Ã¹ä Õ¶ ÃðçÅð Úó·å ÇÃ³Ø ù

ð¯Ô Úó· Ç×ÁÅÍ À°Ã çÅ ÃðÆð å»ì¶ ò»×

í¾Ö À°ÇáÁÅÍ ì³çÈÕ êð·» ð¼Ö, Ö³âÅ ÃÈå

Õ¶ ç¹ðÅéÆÁ» ç¶ àÅÕð¶ ñÂÆ å°ð ÇêÁÅ å¶

ÔðÕÅð¶ ù ÁÅÇÖÁÅ, ÒÒÜÅÔ ÇñÁÅ ÁÅêäÆ

ø½Ü ÓÚ¯º, ÇÜà ù Ãí 寺 ò¾âÅ ÃÈðîÅ Çî¾æÆ

ìËᶠԯÍÓÓ

Üç íÅÂÆ Ã¹¼ÖÅ ÇÃ³Ø îÅóÆ Õ³ì¯ÕÆ òÅñ¶

é¶ ÃðçÅð Úó·å ÇÃ³Ø ù ç¹ðÅéÆÁ» ò¼ñ

ÇÂà åð·» ÇåÁÅð Ô¯ å°ÇðÁÅ ç¶ÇÖÁÅ å»

À°Ã é¶ Ø¯óÅ Û¶ó Õ¶ À°Ã ù ÜÅ ð¯ÇÕÁÅ

å¶ ÁÅÇÖÁÅ, ÒÒÇóØÅ, å±³ Áܶ Úó·çÆ À°îð

çÅ î¹³âÅ ÔËºÍ ð¯Ô, ìñ ç¶ éÅñ åÜðì¶ çÆ

òÆ ñ¯ó ÔËÍ ÇÂé·» ç¹ðÅéÆÁ» ÇòÚ¯º Ôð Õ¯ÂÆ

å¶ð¶ éÅñ¯º Ú½×¹äÆ åÅÕå çÅ îÅñÕ ÔËÍ Ôð

Õ¯ÂÆ Ã³Ü¯Á» ÷ðÔ ìÕåð» éÅñ îÇó·ÁÅ

Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ ÃðÆð çÅ Õ¯ÂÆ ÇÔ¼ÃÅ é§×Å

å¾Õ è¹³î êÂÆ Ô¯ÂÆ

ÃÆ, ÇÜà çÅ Ç÷Õð üïç ×°ñÅî

ÁñÆ ÁÅêäÆ êzÇþè ê¹ÃåÕ, ÒÒÇÂîÅç¹ ÃÁÅçåU ÇòÚ ÕðçÅ

Ô¯ÇÂÁÅ ÇñÖçÅ ÔË ÇÕ ÒÒ.........

À°é·» (Çóػ) çÆ ì³çÈÕ é½º ý

Õçî Óå¶ ÜÅ õìð ñ˺çÆ ÔËÓÓ

Çóػ ç¶ ÇÂà òÃø é¶ ç¹ðÅéÆÁ»

ç¶ Ççñ» Óå¶ ìÔ°å çÇÔôå

ÇìáÅÂÆ Ô¯ÂÆ ÃÆÍ ÇÂÔ¯ ÕÅðé ÃÆ

ÇÕ À°Ô ì³çÈÕ» éÅñ ñóÅÂÆ òÅñ¶

êÅö éÔƺ Ãé

éÔÆºÍ ôÅÇÂç ÇÂé·» çÆÁ» óܯÁ» çÆ å±³ ÇÂÕ ÕóÆ òÆ éÅ å¯ó ÃÕº¶Í ç¹ðÅéÆ ÇÃêÅÔÆ å» ÇÂÕ êÅö ðÔ¶, ÇÂé·» ç¶ Ø¯ó¶ òÆ ñ¯Ô¶ éÅñ îó·¶ Ô¯Â¶ ÔéÍ ÇÂà ìñ Óå¶ ÔÆ å» ÇÂÔ åñòÅð çÆ ñóÅÂÆ ñÂÆ ÷¯ð ç¶ ðÔ¶ ÔéÍ ÃÅⶠêÅà óܯÁÅ ÔË Õ¯ÂÆ éÔƺÍÓÓ ÃðçÅð Úó·å ÇÃ³Ø é¶ À°μåð Çç¾åÅ, ÒÒî˺ î³éçÅ Ô» ÇÕ î˺ ìÅñÕ Ô», îËù ìÔ°åÅ åÜðìÅ éÔƺ, ç¹ðÅéÆ åÕó¶ òÆ Ôé å¶ Ã³Ü¯Á» ÇòÚ â°¾ì¶ Ô¯Â¶ ÔéÍ êð î˺ ÜÆÀÈºç¶ ÜÆÁ ê³æ çÆ ÔÅéÆ òÅñ¶ ôìç ÁÅêä¶ Õ³é» éÅñ éÔƺ ùä ÃÕçÅÍ ê³æ çÆ ôÅé ñÂÆ ñó Õ¶ îð ÜÅäÅ î˺ Ú³×Å ÃîÞçÅ Ô»Í Çܾå-ÔÅð Ü» îðéÅ-îÅðéÅ ÃÇå×°ðÈ ç¶ Ô¼æ ÔË, êð ÃÅÔÃ å¶ À°μçî ÕðéÅ å» ÇÃ³Ø çÅ èðî ÔËÍ î˺ Çóػ ÇòÚ Ü³î-êñ Õ¶

ÇÃ³Ø ÃÇÜÁÅ Ô»Í Çóػ ù ò³×Åð Õ¶ ÇÂÔ

ç¹ðÅéÆ ÜÅä׶ ÇÕ¾æ¶ ? å°Ãƺ ÷ðÅ ÜñòÅ ò¶Ö¯Í ÃÇå×°ðÈ çÆ ÇÕðêÅ éÅñ î˺ àÅÕð¶ ñÂÆ ÁŶ ç¹ðÅéÆ ç¶ Ã³Ü¯Á» Ãî¶å ê¹ð÷¶ À°âÅ ÇçÁ»×ÅÍ íð¯ÃÅ ð¾Ö¯, î˺ ê³æ çÆ ôÅé ù ò¼àÅ éÔƺ ñ¾×ä 綺çÅÍÓÓ ÇÂÔ Ã¹ä Õ¶ íÅÂÆ Ã¹ÖÅ ÇÃ³Ø ×ç×ç Ô¯ Ç×ÁÅÍ ÁÅÇÖÁÅ, ÒÒî¹³ÇâÁÅ, åË毺 ìÇñÔÅð Ô»Í å±³ è³é ÔËºÍ êð å±³ Ô°ä Öó¯ Õ¶ é÷ÅðÅ å¼Õ Áå¶ ç¹ðÅéÆ éÅñ ÃÅâÆ ÚÅñ å¶ Ô¼æ ò¶ÖÍÓÓ íÅÂÆ Ã¹¾ÖÅ ÇÃ³Ø é¶ ÇÂ³Ü Úó·å ÇÃ³Ø ù ð¯Õ Õ¶

Áå¶ ø½ñÅçÆ çÃåÅé ÃÜÅÂ¶Í ÇÃð Óå¶ Ö¯ç

ÇàÕÅÂÆÍ

دó¶ Óå¶ À°Ô êÅÖð êÅÂÆ, ܯ

Ç×ñ÷ÂÆÁ» êÅïº Ö¯ÔÆ Ô¯ÂÆ ÃÆÍ ê¶ôÕì÷

å¶ ç¯ Ãð¯ÔÆÁ» ×Ååð¶ ÃÜÅ Õ¶ ãÅñ ñË Õ¶

ÇåÁÅð Ô¯ Ç×ÁÅÍ ê³Ü» Çóػ é¶ ÁðçÅÃ

ÕÆåÆÍ íÅÂÆ Ã¹¾ÖÅ ÇÃ³Ø é¶ î¼æÅ à¶Õ Õ¶ ÚÅñ¶

êÅ Çç¼å¶Í دóÅ Û¶ó Õ¶ Ã³é· òÅñÆ êÅäÆ

çÆ ëÅà ñ§Ø Õ¶ çÇðÁÅ çÆ ìð¶åÆ Óå¶ ÜÅ

ç¹ðÅéÆÁ» ù ññÕÅÇðÁÅÍ

Çî¾ÇæÁÅ ÇÂÔ Ç×ÁÅ ÃÆ ÇÕ ñóÅÂÆ

çÇðÁÅ ÇòÚÕÅð êÂÆ ìð¶åÆ À°μå¶ Ô¯ò¶×ÆÍ

ç¯ò¶º Çèð» Õ³ÇãÁ» Óå¶ Öó¯ Õ¶ ÁÅêä¶ÁÅêä¶ ÃÈðî¶ ù ñóçÅ ò¶Öä×ÆÁ»Í Õ¯ÂÆ

Á¼×¶ Ô¯ Õ¶ çõñ éÔƺ ç¶ò¶×ÅÍ Çܾå-ÔÅð

ÇÂÕ Çèð çÆ î½å éÅñ Ô¯ò¶×ÆÍ

ç¹ðÅéÆÁ» òÅñ¶ êÅÇÃúº ÇÂÕ î¹éÅð¶

òð×Å âÅãÅ ÜòÅé óܯÁ Ö¯ç éÅñ

ã¾ÇÕÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ, ÒÒïÅ ÁñÆ, ïÅ ÁñÆÓÓ, ç¶

éÅÁð¶ îÅðçÅ Ô¯ÇÂÁŠدóÅ íÜÅ Õ¶ ìð¶åÆ

Óå¶ ÁÅ Çé¾åÇðÁÅÍ å¶ ÁÅÀ°ºç¶ ÃÅð ÔÆ íÅÂÆ

ù¾ÖÅ ÇÃ³Ø À°μå¶ à¾°à ÇêÁÅÍ ñóÅÂÆ ô°ðÈ Ô¯ ×ÂÆÍ ç¯Ô» çÅ ìðÅìð çŠܯó ÃÆÍ òçÅé»

ò»× ãÅñ» À°μå¶ Ã¼à» êËä ñ¾×ÆÁ»Í Üç

ÇìÜñÆ ò»× ÇñôÕçÆÁ» å¶×» ÁÅê¯ ÇòÚ àÕðÅÀ°ºçÆÁ» å» Ú³Ç×ÁÅó¶ Þó-

Þó ê˺ç¶Í ñóç¶-ñóç¶ ç¯ò¶º ÃÈðî¶ ÷õîÆ

Ô¯ ×Â¶Í À°é·» ç¶ Ø¯ó¶ òÆ ÷õî» å¶ æÕ¶ò¶º

éÅñ ÚÈð Ô¯ Ú¹¾Õ¶ ÃéÍ

ÇÂÕ òÅð ñóç¶ Ô¯Â¶ ç¯ò¶º ï¯è¶ dzé¶

ñÅ׶ Ô¯ ׶ ÇÕ Ü¾ø¯-ܾøÆ Ô¯Â¶ ÷îÆé Óå¶

ÁÅ Çâ¾×¶Í ÇÂà ò¶ñ¶ íÅÂÆ Ã¾¹ÖÅ ÇÃ³Ø é¶

ç¹ðÅéÆ À°μå¶ ÇÂÕ çÅÁ íð ÇñÁÅÍ À°Ã é¶

ÁÅêäÆ Ç×¼ÚÆ À°áÅÂÆ å¶ ç¹ðÅéÆ çÆ Ã³Ü¯Á

Ú¹¾Õ Õ¶ ÕàÅð

åêË èðî¹ ÔÅÇðÁÅ

ׯdzçòÅñ ÃÅÇÔì ÇòÖ¶ Ü篺 ìÅÀ°ñÆ

ìä Õ¶ ÇåÁÅð Ô¯ ×ÂÆ å» òÅÇÔ×°ðÈ ç¶

ô°ÕðÅé¶ òܯº ò¼â¶ ê¼èð Óå¶ ÃÇåó×

ÃîÅ×î ÕÆåÅ Ç×ÁÅ, ÇÜà ÇòÚ çÈð¯º-çÈð¯º

ó×å» ÇÂÕ¼áÆÁ» Ô¯ÂÆÁ»Í

ó×å» ñÂÆ ×°ðÈ ÕÅ ñ§×ð å» ÃçÅ ÔÆ

ÚÅñÈ ðÇÔ³çÅ ÃÆÍ ÜÅÇå-ÁÇíîÅéÆÁ» çÅ

êÅÜ À°Ø¶óé ñÂÆ ÇÂà Ã ×°ðÈ ÁîðçÅÃ

ÜÆ òñ¯º ÇÂÕ Ã¹ÁÅçñÅ ã³× òðÇåÁÅ

Ç×ÁÅÍ ×°ðÈ ÜÆ òñ¯º Ö¹¾ñ•Æ ÃÈÚéÅ Çç¾åÆ

×ÂÆ ÇÕ ÇÜÔóÅ Õ¯ÂÆ ÇòÁÕåÆ ×°ðÈ Õ¶

ñ§×ð ÇòÚ¯º ÛÕ¶×Å À°Ã ù ÇÂÕ ð°ÇêÁÅ

(À°Ã Ã ð°ê¶ çÆ ìóÆ îÔÅéåÅ ÃÆ)

ç¼ÛäÅ òܯº Çîñ¶×ÅÍ ìÔ°å ÃÅð¶ À°μÚÆ ÜÅå

çÆÁ» àÅÔð» îÅðé òÅñ¶ êÅÖ³âÆ ÃòÅçñ¶

êçÅðæ» å¶ ç¼ÛäÅ çÆ î¯àÆ ðÕî ç¶ ñÅñÚ

ÇòÚ ÁÅ Õ¶ ñ§×ð ÇòÚ êzôÅçÅ ÛÕ ×¶Í

ׯdzçòÅñ ÇòÚ ÇÂÕ åêÅ ðÇÔ³çÅ ÃÆÍ À¹Ã

é¶ ÁÅêäÆ êzíÈåÅ çÅ ìóÅ êðê³Ú ðÇÚÁÅ

Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆÍ ñ¯Õ» ÇòÚ ÁÅêä¶ Ú¶ÇñÁ»

ç¹ÁÅðÅ ò¼âÅ ÕðÅîÅåÆ Ô¯äÅ è¹îÅ ð¾ÇÖÁÅ

ÃÆ, êð Á³ç𯺠þÖäÅ ÔÆ ÃÆÍ ×°ðÈ îÔÅðÅÜ

òñ¯º Ãðì¼å êzÅäÆ îÅåz

ÇÂÔ åêÅ ÜÅå-ÁÇíîÅéÆ ìzÅÔîä» Áå¶ Ö¾åðÆÁ» ù Ú¹¾Õ-Ú¹ÕÅÂÆ ÕðçÅ ðÇÔ³çÅ ÃÆÍ

åêÅ ñ¯Õ-ñÅÜ ÕÅðé ñ§×ð ÛÕä

éÅ ÁÅÇÂÁÅÍ ×°ðÈ êÅÇåôÅÔ é¶ ç¼ÛäÅ

çÆ ðÕî òèÅ Õ¶ ÇÂÕ î¯Ôð Õð Çç¼åÆ å»

åêÅ ñ¯í-ñÇÔð ÇòÚ òÇÔ Ç×ÁÅÍ ÁÅê

íÅò¶º éÅ ÁÅÇÂÁÅ, êð ÁÅêäÅ ê¾¹åð í¶Ü

Çç¾åÅÍ êð ÇÜà ò¶ñ¶ À°Ô ê¹¾ÜÅ, ê³×å»

ñ¾× Ú¹¾ÕÆÁ» Ãé å¶ çðòÅ÷¶ ì³ç ÃéÍ

ñ¯í ñÇÔð ÇòÚ ÔñÕŶ ԯ¶ é¶ ê¹¾åð ù

깼ᶠêÅÇÃúº Õ¯Çáúº àêÅ Õ¶ Á³çð í¶Ü

Çç¾åÅÍ ÇòÚÅð¶ çÆ Õ¯áÅ à¾êÇçÁ» ñ¼å

à°¾à ×ÂÆÍ ÇÂÔ ØàéÅ ÃÅð¶ é×ð ÇòÚ

è¹³î ×ÂÆÍ é×ð ç¶ î¹ÖÆ ñ¯Õ» ù Ü篺 êåÅ

ñ¾×Å å» åê¶ çÆ Õðå±å Óå¶ ìó¶ Ô¼Ã¶Í åê¶

çÆ ÁÃñÆÁå À°Øó ×ÂÆ å¶ ÃÅÇðÁ» é¶

À°Ã Óå¶ ÇøàÕÅð» êÅÂÆÁ»Í òÅð ×À°óÆ

ÇòÚ ×°ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ é¶ ÇÂà Çìðå»å ò¾ñ

ÇÂÀ°º óնå ÕÆåÅ ÔË-

åêÅ é Ô¯òË Á³çzÔ° ñ¯íÆ Çéå îÅÇÂÁÅ é¯ ÇëðË ÜÜîÅÇñÁŨ

Á×¯ç¶ ÃÇçÁÅ ÃåË çË ÇíÇÖÁÅ ñ¶ éÅÔÆ

ÇêÛ¯ç¶ êÛ°åÅÇ ÕË ÁÅÇä åêË ê¹å° ÇòÇÚ

ìÔÅÇñÁŨ

ÃÆ, ï Ãí í°¼ñ ×Â¶Í ÇÃ³Ø òÆ ÇåÁÅð-ìð-ÇåÁÅð Öó¶· Ãé, ÇÕÀ°ºÇÕ

À°Ô Ú³×Æ åð·» ÜÅäç¶ Ãé ÇÕ ÁøöÅé

ÁÅêä¶ ì¯ñ å¶ ÕÃî ç¶ ÇÕ³é¶ Õ° ê¼Õ¶ Ô°³ç¶

ÔéÍ

ÃðçÅð Úó·å ÇÃ³Ø Ø¯óÅ íÜÅ Õ¶

ÇìÜñÆ ò»× Ç×ÁÅ å¶ íÅÂÆ Ã¹¾ÖÅ ÇÃ³Ø ù

ìÅÔ¯º øó Õ¶ دó¶ Óå¶ Úó·Å À°ðÅð Çóػ êÅà ñË ÁÅÇÂÁÅÍ

ÇÜÔó¶ ç¹ðÅéÆ Ô¼ñÅ ÕðÕ¶ Á¾×¶ òè¶ Ãé, À°é·» éÅñ ÇÃ³Ø Ü°à ׶ å¶ îÅðîÅð Õ¶ À°é·» ù ÇêÛ»Ô ÔàÅ Çç¾åÅÍ (Ã. ðåé ÇÃ³Ø í³×È, êzÅÚÆé ê³æ êzÕÅô, ê³éÅ : 250-255) ç¹ðÅéÆÁ» çÅ ÁËÃÅ Ô³ÕÅð à°¼àÅ ÇÕ Çøð Õçƺ Çóػ ù ò³×Åð Õ¶ ÁËÃÆ

Ö¶â Ö¶âä çÅ À°é·» çÅ Ô½ºÃñÅ éÔƺ ÇêÁÅÍ

óé 1842 ÂÆÃòÆ å¾Õ ÇÃ³Ø å¶ êáÅä»

çÆ åñòÅÔÆ ÖÇÔ îÖÇÔ Ô°³çÆ ðÔÆÍ êð ÕÆ

îÜÅñ Ü° Çëð ÕçÆ ÇÂ³Ü ò³×Åðé çÅ ÇÕö

ù ùêéÅ òÆ ÁÅÇÂÁÅ Ô¯ò¶Í

íÅÂÆ Ü¯Ç׳çð ÇÃ³Ø ÜÆ åñòÅóÅ

ê³Ú ñ¯× ÃÇí ÔÃä ñ׶ åêÅ ñ¯Çí ñÔÇð ÔË ×ÅÇñÁŨ ÇÜæË æ¯óÅ èé° ò¶ÖË ÇåæË åêÅ ÇíàË éÅÔÆ èÇé

ìÔ°åË ÇâáË åêË èðî¹ ÔÅÇðÁŨ

íÅÂÆ Â¶Ô° åêÅ é Ô¯òÆ ì×°ñÅ ÔË ìÇÔ ÃÅè

ÜéÅ òÆÚÅÇðÁŨ

Ãå ê¹ðÖ ÕÆ åêÅ Çé§çÅ ÕðË Ã³ÃÅðË ÕÆ

À°ÃåÇå ÇòÇÚ Ô¯òË Â¶å° ç¯ÖË åêÅ çÇï

îÅÇðÁŨ

îÔÅ ê¹ðÖ» ÕÆ Çé§çÅ ÕÅ ò¶Ö¹ ÇÜ åê¶ é¯ ëñ°

ñ×Å Ãí° ×ÇÂÁÅ åê¶ ÕÅ ØÅÇñÁŨ ìÅÔÇð ìÔË ê³ÚÅ ÇòÇÚ åêÅ ÃçŶ¨ Á³çÇð

ìÔË åêÅ êÅê ÕîŶ¨

ÔÇð Á³çðñÅ êÅê¹ ê³ÚÅ é¯ À°ØÅ ÕÇð

ò¶ÖÅÇñÁŨ

èðîðÅÇ Üî Õ³ÕðÅ é¯ ÁÅÇÖ ÛÇâÁÅ

¶ù åê¶ é¯ ÇåæË ÖÇó êÅÇÂÁÔ° ÇÜæË îÔÅ îÔ»

ÔÇåÁÅÇðÁŨ

ÇëÇð ¶ù åê¶ çË î¹ÇÔ Õ¯ÂÆ ñ×Ô° éÅÔÆ Â¶Ô°

ÃÇå×°Çð ÔË ÇëàÕÅÇðÁŨ

ÔÇð ÕË çÇð òðÇåÁŠù éÅéÇÕ ÁÅÇÖ

ùäÅÇÂÁŨ

ï ìÈÞË Ü° çÇï ÃòÅÇðÁŨ1¨ (¨30¨)

(Ãñ¯Õ î. 4, Á§Õ : 315)

ûÞÆ ÇòÇçÁÅ ç¶ Á½×¹ä å¶ ÇêÁÅð-ÇòÁÅÔ» çÆ òìž

êåÅ éÔƺ ÁÇÜÔ¶ ÇÃÖ ÁÅôzî» çÆ

íðîÅð çÅ ÇÃÖ Õ½î ù ÕÆ øõð þ, ÇÜé·» ÇòÚ¯º éÅÃåÕ, çÇÔðÆÁå òÅñ¶

Çì×óôÕñƶ ì¶î¹Ö ÇÃÖ À¹åê¿é Ô¹§ç¶

ÔéÍ ÇÕª ê¿æ çÅ êËÃÅ ÁÇÜÔ¶ ÁÅôzî»

å¶ ê¹ÇàÁÅ Ü»çÅ þ, ÇÜé·» ÁÅôzî» ÇòÚ¯º

ÇÃÖ ôÕñ çÆ Áå¶ õÅñÃÂÆ ÃÆðå çÆ

ÇÃÖ êéÆðÆ ìä ìä Õ¶ éÔƺ ÇéÕñçÆÍ

ÇÂõñÅÕ, ÁÅÚÅð 寺 Ç×ð¶ ԯ¶ ×¹§ÇâÁ»

çÆ ì¶ô¹îÅðåŠܯ ÇÃÖ ê¿æ Á§çð ÇçÃçÆ

þ, ï ÇÃé¶îÅ æƶàð ç¶ «ÇàÁ» ê¹ÇàÁ»

×íðÈÁ» ×¹§ÇâÁ» çÆ þÍ âðÅÇîÁ» çÅ

ô½ºÕ å» Â¶Ôé» ù ÕÅñÜ» ÃÕÈñ» ÇòÚ

òóéÃÅð ÔÆ ÇÃðÖ¹îÅð êÅ×ñêé Ô¯

Ü»çÅ þÍ ë¶ð ¶Ôé» ÁÅôzî» ÇòÚ ÇçåÆ

ÁÇòÇçÁŠ¶Ôé» ç¶ ÇÃð ë¶ð Çç§çÆ þÍ

ÇÂÔ ÇòÇçÁÅ éÔƺ, ÇéðÆ ÁÇòÇçÁÅ þ, ܯ

ï¹òÕ ÇòÇçÁÅðæÆÁ» ç¶ Úñä íÆ áÆÕ

éÅ ðÖ ÃÕ¶Í ÇÃÖ ÁÅôzî» ÕÅñÜ» ÃÕÈñ»

ÇòÚ ÇòÇçÁÅ êó·é çÆ ÇÂÔ ÁÇÔîÆÁå

Ô¯äÆ ÚÅÔÆçÆ þ ÇÕ ÇòÇçÁÅðæÆÁ» ç¶

ÚÅñ Úñä å» Øà 寺 Øà ڧ׶ ðÇÔäÍ

ÁÃñ î¹Ö-ÁÅçðô å» èÅðîÕ ÁÅôzî»

çÅ ÇÂÔ Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ þ ÇÕ Â¶Ôé» ÇòÚ

ÇòÇçÁÅ êó·éÔÅð¶ ÇòÇçÁÅðæÆ ×¹ðîÇå

èðî Õðî ÇòÚ êðìÆé Ô¯ ÜÅä Áå¶

×¹ðîÇå ðÇÔå ìÇÔå ç¶ ÁËö ô½ÕÆé Ô¯

ÜÅä ÇÕ Ô¯ðå ô½Õ Õ¹ÚÃÕ¶ ëËôéìÅ÷Æ ç¶

À¹Ôé» ç¶ çÈð Ô¯ ðÇÔäÍ

Ô¹ä å» Ççé¯ Ççé Ãׯº À¹ñàÆ îÅð

ò×çÆ ÚñÆ Ü»çÆ þÍ êÛî-øËôéÆ

ÁÅ÷ÅçÆ òÅñÆ ÇòÇçÁÅ çÅ ÁËÃÅ

êðíÅò êË ÇðÔÅ þ ÇÕ Á§çðÈéÆ ÔÅñå

Ççé¯ Ççé Çì×óçÆ ÔÆ ÚñÆ Ü»çÆ þÍ

ñóÕ¶ ñóÕÆÁ» ù ÇÂվᶠÇÂÕ¯ ÁÅôzî

ÇòÚ ÇòÇçÁÅ êó·ÅÀ¹ä òÅñÆ Á÷ÅçÆ é¶

Ô¯ð òÆ Ø¯ð ìðìÅçÆ ìðêÅ Õð ÛâÆ þÍ

Ö¹ñ·ÆÁ» ïÅðÆÁ» ÕÈÇóÁÅðÆÁ» ñ×çÆÁ»

ÔéÍ Ö¹¾ñ·ÆÁ» ì¶ôÁÀÈð î¹Ô¾ìå» çÆÁ»

ôÅçÆÁ», îé-îð÷Æ çÆ ñò îËÇðÜ

(Love Marriages) ÁÅî å½ð å¶ îé-

ìÇÔäÆ

éÔƺ Ô¯ ÃÕçÆÍ Ü¯ ÇÃÖ ï¹òÕ

Áå¶ ï¹òåÆ Á§çðÈéÆ ÁÅåî

ÇìòÃæÅ Õð ×¹ðî¹Ö þ À¹Ã çÆ

ìÅÔð çÆ ôÕñ ÃÈðå íÆ ×¹ðî¹Ö»

òÅñÆ ÔÆ ðÔ¶×ÆÍ ×¹ðî¹Ö» òÅñ¶

ìÃÅðåÆ (ÇÖó¶) Ú¶Ôð¶ À¹Ôé» ç¶

é÷ð ÁÅÀ¹ä×¶Í À¹Ô Ú¶ÔÇðÁ»

寺 ÔÆ êÛÅä¶ ÜÅä׶ ÇÕ ×¹ðî¹Ö

õÅñÃÂÆ ì§ç¶ ÔéÍ õÅñÃÂÆ

ÇéðÅñÅ-êé À¹Ôé» ç¶, ìÃ

Ú¶ÔÇðÁ» 寺 ÔÆ àêÕ¶×ÅÍ ÇÜé·»

çÅ Á§çð ÁÅåîÅ Çì×ÇóÁÅ

Ô¯ÇÂÁÅ Ô¯ÀÈ À¹Ô ìÅÔ𯺠íÆ

ÁÅÚðé ðÇÔå ÕÇð Çì×ó¶ Çå×ó¶ ÔÆ é÷ð ÁÅÀ¹ä׶Í

êÇçç ܯóÆÁ» çÆÁ» Ô¯ä ñ× êÂÆÁ»

Ôé, éÅ ñóÕÆ éÅ ñóÕÅ ÁÅêä¶ î»

Çêú Ãéì§èÆÁ» ù ê¹Ûä çÆ ÷ÇÔîå

ÇòÚ ê˺çÅ þÍ îé-íŪçÆÁ» î¹Ô¾ìå», îé-íŪçÆÁ» Á÷Åç ôÅçÆÁ» ÔéÍ êð

ÇÂÔ ÃÅðÆÁ» Á÷ÅçÆÁ» Á§åÆ ÁÀ¹Ãð

Ö¶ÔÈ Ö¶Ô ÔÆ Ô¯ Ü»çÆÁ» Ôé, õÅÕ ÇòÚ

ðñ Ü»çÆÁ» ÔéÍ ÇÂÔé» ÁÅ÷ÅçÆÁ»

é¶ ìó¶ Øð ×Åñ¶ ÔéÍ õÅéçÅé» ç¶

õÅéçÅé ×Åñ Ççå¶ ÔéÍ î§é¶-ç§é¶

ÇÃÖ» ÁÅ×ÈÁ» çÆÁ» Ǿ÷å» ù ÖÜñ

Ö¹ÁÅð Õð ÇçåÅ þ, ÇÂÔé» ÁÅ÷ÅçÆÁ»

ìðìÅçÆÁ» é¶Í ÇÂà çÅ îÈñ ÕÅðé ÇÂÔ

þ ÇÕ å¾å ×¹ðÇÃÖ» òÅñÆ ðÇÔäÆ ìÇÔäÆ

ÕîÅÀ¹ä çÅ å¾å êðÚÅ, ÇÃÖ ÃçÅÀ¹ä

òÅñ¶ êðòÅð» ÇòÚ éÔƺ ÇêÁÅÍ êðòÅð»

ç¶ êðòÅð ÇþÖÆ çÆ ÇÂà å¾å ÕîÅÂÆ å¯º

ç¹ß¶ Áå¶ ÃÖä¶ (Çòðò¶) ê¶ ÔéÍ êðê¾Õ

ÜÆòé òÅñÆÁ» êéÆðÆÁ» À¹×ò䯺 ÔÆ

ðÇÔ ×ÂÆÁ» ÔéÍ ÇêÛñ¶ ÔÆ Ççé» ÇòÚ

ÁËé ç¹ÃÇÔð¶ çÆÁ» Û¹àÆÁ» ç¶ ÇêÛ¯º ç¯

ÇÃÖ êðòÅð» ÇòÚ ÇÂà éòÆé Á÷ÅçÆ

ìðìÅçÆ ç¶ ÇÂôÕ ê¹ÁÅÇóÁ» é¶ ç¯Ô»

êðòÅð» çÆ ÁËÃÆ Çî¾àÆ êñÆå ÕÆåÆ ÇÕ ì÷¹ð×òÅð ÇÃÖ Ã§ååÆ ÁÅ×ÈÁ» çÅ éÅî

íÆ ìçéÅî Õð ÇçåÅÍ êð ÁÃñ ×¾ñ

å» ÇÂÔÆ þ ÇÕ ÇÜÔ¯ ÇÜÔÆ ÃÆðå Ô¯ÀÈ ÇÂéÃÅé çÆ, ÇåÔ¯ ÇÜÔÆ À¹Ã çÆ ÃÈðå íÆ Ô¯ ÜÅÀÈÍ

Á§ç𯺠þڶ èðîÆ ê¹ðô» çÆ Õç¶

íÆ ×¹§ÇâÁ» òÅñÆ ðÇÔäÆ ìÇÔäÆ éÔƺ Ô¯ ÃÕçÆÍ Ü¯ ÇÃÖ ï¹òÕ Áå¶ ï¹òåÆ Á§çðÈéÆ ÁÅåî ÇìòÃæÅ Õð ×¹ðî¹Ö þ

À¹Ã çÆ ìÅÔð çÆ ôÕñ ÃÈðå íÆ ×¹ðî¹Ö» òÅñÆ ÔÆ ðÔ¶×ÆÍ ×¹ðî¹Ö» òÅñ¶ ìÃÅðåÆ (ÇÖó¶) Ú¶Ôð¶ À¹Ôé» ç¶ é÷ð ÁÅÀ¹ä׶Í

À¹Ô Ú¶ÔÇðÁ» 寺 ÔÆ êÛÅä¶ ÜÅä׶ ÇÕ ×¹ðî¹Ö õÅñÃÂÆ ì§ç¶ ÔéÍ õÅñÃÂÆ ÇéðÅñÅ-êé À¹Ôé» ç¶, ìà ڶÔÇðÁ» 寺 ÔÆ àêÕ¶×ÅÍ ÇÜé·» çÅ Á§çð ÁÅåîÅ Çì×ÇóÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ Ô¯ÀÈ À¹Ô ìÅÔ𯺠íÆ ÁÅÚðé ðÇÔå ÕÇð Çì×ó¶ Çå×ó¶ ÔÆ é÷ð ÁÅÀ¹ä×¶Í ×¹ðî¹ÖÆÁ» ðÈÔ» ç¶ îÈ§Ô Ã¯Ôä¶, çÅó·ÆÁ» ïÔäÆÁ», ×¹ðî¹ÖÆ çÅó·ÆÁ» Ô¯ä×ÆÁ», ×¹ðî¹ÖÆ Ú¶Ôé Ú¾Õð Ô¯ä׶, ܯ ÇéðÅñ¶ ÔÆ êÇÔÚÅä¶ ÜÅä×¶Í ×¹ðÇþÖÆ ç¶ ×¹ðî¹ÖÆ ÇéôÅé ÔÆ çÈ𯺠çà ç¶ä׶ ÇÕ ëñÅäÆ ï¹òÕ ï¹òåÆ ÇéðÅñÆ õÅñÃÅ Õ½î çÆ þÍ

ÇÃÖ ï¹òÕ» ÇòÚ ãÅÔ ñ¾×Æ þ å»

çÅó·¶ ç¶ ØÅචÕðÕ¶ Áå¶ ÇÃÖ ï¹òåÆÁ»

ÇòÚ ãÅÔ ñ×Æ þ å» Õ¶ÃÕÆ (çÃåÅð)

ÔÆäå Ô¯ä ÕðÕ¶Í ÇÂÔé» ç¯Ô» ÁËì» é¶

ÜË ÜË Ü× ÕÅðä ÃzÇÃÇà À°ìÅðä îî

êzÇåêÅðä ÜË å¶×³¨2¨

(Çåzí³×Æ Û³ç ìÇÚåz éÅàÕ êÅ. 10)

ÇÜå¶ ÃÃåz éÅ éîÃÕÅð åÅ

ÇÜå¶ ÁÃåz íËﳨ éîÃÕÅð å¶ï§¨ (ìÇÚåz

éÅàÕ êÅ. 10)

ÇÃÁÅä¶ ÕÇÔ³ç¶ Ôé ÇÕ ÔÇæÁÅð À°Ô

ÇÜÔóÅ Ã ÇÃð Õ³î ÁÅò¶Í ÃzÆ ÕñöÆèð

çÃî¶ô ÇêåÅ ÃÅÇÔì ÃzÆ ×°ðÈ ×¯Çì³ç ÇóØ

ÜÆ é¶ Çóػ ù Á³Çîzå çÆ çÅå ç¶ä Ã

ܯ ê³Ü ÕÕÅð êÇÔéŶ, À°é·» ÇòÚ¯º ÇÂÕ

ÕÕÅð ÇÕðêÅé ÔËÍ Ôð ò¶ñ¶ ÃðÆð éÅñ

ÕÕÅð èÅðé Õðé ÇÔ¼å ÇÂà çÆ ñ§ìÅÂÆ

Õ¯ÂÆ éÆïå å» éÔƺ, êð ÁÅî å½ð Óå¶

Û¯àÆ ×Ååð¶ ÇÕðêÅé E 寺 ñË Õ¶ A@, AB

ÇÂ³Ú å¼Õ èÅðé ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔËÍ

ÁéîåÆ ñ¯Õ Áå¶ ÕÂÆ í¶ÖÆ ÇÃ¼Ö òÆ

ÕÕÅð» ìÅð¶ àÆÕÅ-Çà¼êäÆ Õðç¶ ÕÇÔ³ç¶

Ôé ÇÕ Á¼Ü-Õñ· å» ì³ì, ì³çÈÕ», Ô˺â

×ðé¶â, ðÅÕà, ׯñ¶, ìÅðÈçÆ ÁÃñÅ

Ú¼ñçÅ ÔË, ÇÂé·» Á¼×¶ ÇÕðêÅé ÕÆ Õð

ÃÕçÆ ÔË? ÇÂé·» íÅÂÆÁ» ù ÇÂÔÆ À°μåð

ÔË ÇÕ ÁÃåz/ìðÈçÆ ÁÃñÅ Ôð Ã éÅñ

éÔƺ ð¼ÇÖÁÅ ÜÅ ÃÕçÅÍ ôÃåð ð¼Ö¶ ÜÅ

ÃÕç¶ ÔéÍ ÇÜò¶º ê¹ðÅ䶺 ÁòåÅðÆ ê¹ðô

Áå¶ ðÅܶ îÔ»ðÅܶ ð¼Öç¶ ÁŶ ÔéÍ ÖËð

çÅà ÇÂÔ òÅðåÅ ÇÂà ñÂÆ ÇñÖ ÇðÔÅ

ÔË ÇÕ ÇÂÔ Ô¼â-ìÆåÆ ØàéÅ î¶ð¶ éÅñ

òÅêðÆ ÃÆ Ü¯ ÇÕ ÇìñÕ°ñ üگ-Ã¼Ú ÔËÍ

çÅà Á×Ãå 1960 ÇòÚ êÇàÁÅñ¶

ÁÅÂÆ.àÆ.ÁÅÂÆ ÇòÚ î¯àð îÕËÇéÕ àð¶â

ÓÚ çÅõñ Ô¯ÇÂÁŠܯ ÇÕ øðòðÆ AIFB

ÇòÚ ÃîÅêå Ô¯ÂÆÍ ÇÂà àð¶â çÆÁ» ç¯

Çôøà» ÇæÀ±ðÆ Áå¶ êzËÕàÆÕñ òÅÃå¶

ñ¾×çÆÁ» ÃéÍ Ôð¶Õ àð¶â ÇòÚ Õ¯ÂÆ

AE-AF ÇþÇÖÁÅðæÆ ÃéÍ ÃÅâÆ ÇÂÃ

àð¶â ÇòÚ êÇàÁÅñÅ å¶ éÅí¶ ç¶ ÁÅÃ-

êÅÃ ç¶ é½ÜòÅé òÆ çÅõñ ÃéÍ Ú³×¶

åÕó¶ ÃðÆð» òÅñ¶ ÃéÍ êð Áøïà ÇÕ

ÇÂé·» ÇòÚ Ú³×¶-ڳ׶ ÃðçÅð» ç¶ î¹§â¶ ÇÃ×ðà», êÅé ÁÅÇç çÆ òð寺 Õðç¶

ÃéÍ Çܼ毺 å¼Õ îËù Áܶ ïÅç ÔË ÇÕ

ÃÅðÆ ÁÅÂÆ.àÆ.ÁÅÂÆ ÇòÚ Õ¶òñ î˺ ÔÆ

ÜË å¶×§

ÇÃÁÅä¶ ÕÇÔ³ç¶ Ôé ÇÕ

ÔÇæÁÅð À°Ô ÇÜÔóÅ Ã ÇÃð

Õ³î ÁÅò¶Í ÃzÆ ×°ðÈ ×¯Çì³ç

ÇÃ³Ø ÜÆ é¶ Çóػ ù Á³Çîzå çÆ

çÅå ç¶ä Ã ܯ ê³Ü ÕÕÅð

êÇÔéŶ, À°é·» ÇòÚ¯º ÇÂÕ

ÕÕÅð ÇÕðêÅé ÔËÍ ÁéîåÆ

ñ¯Õ Áå¶ ÕÂÆ í¶ÖÆ ÇÃ¼Ö òÆ

ÕÕÅð» ìÅð¶ àÆÕÅ-Çà¼êäÆ

Õðç¶ ÕÇÔ³ç¶ Ôé ÇÕ Á¼Ü-Õñ·

å» ì³ì, ì³çÈÕ», Ô˺â ×ðé¶â, ðÅÕà, ׯñ¶, ìÅðÈçÆ ÁÃñÅ

Ú¼ñçÅ ÔË, ÇÂé·» Á¼×¶ ÇÕðêÅé

ÕÆ Õð ÃÕçÆ ÔË? ÇÂé·»

íÅÂÆÁ» ù ÇÂÔÆ À°µåð ÔË ÇÕ

ÁÃåz/ìðÈçÆ ÁÃñÅ Ôð Ã

éÅñ éÔƺ ð¼ÇÖÁÅ ÜÅ ÃÕçÅÍ

ôÃåð ð¼Ö¶ ÜÅ ÃÕç¶ ÔéÍ

ÇòÚ ÇÂÕ Ô¯ð ÇòÇçÁÅðæÆ Ü¯ ÇÕ î¶ð¶

Õîð¶ ÇòÚ ÔÆ ðÇÔ§çÅ ÃÆ, ÁÖ³â ÕÆðåéÆ

Üæ¶ ÇòÚ¯º ÔÆ Á³Çîzå ÛÕ Õ¶ ÇåÁÅð

Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆÍ ÇÂé·» çÈܶ ÇòÇçÁÅðæÆÁ»

é¶ ÕñÅà ÇòÚ ìÇÔ Õ¶ Ü篺 ÇÂéÃàzÕàð

é¶ éÅ Ô¯äÅ, å» ìÔ°å ׳çÆÁ» ×¼ñ»

ÕðéÆÁ»Í ×°ðÈÁ»-êÆð», ÁòåÅð» ìÅð¶

ì¹ðÅ-íñÅ ÕÇÔäÅÍ ÇÂÕ Ççé ÇÂé·» ù

Ü篺 î˺ ÁÇÜÔÅ Õðé 寺 ð¯ÇÕÁÅ å»

ÇÂé·» é¶ îËù Õ°¼à Û¼ÇâÁÅÍ ç¯-Çå³é Ççé

î¶ð¶ Ô¼â-êËð ç¹Öç¶ ðÔ¶Í

À¹é·» é¶ ÇÂ¾æ¶ ÔÆ ì¼Ã éÔƺ ÕÆåÆ ÇÕ

ÁÃƺ ÃÅð¶ ÇòÇçÁÅðæÆ ÇÂÕ Ççé ÕñÅÃ

ðÈî ÇòÚ ìËᶠû, ÇÂéÃàzÕàð Áܶ å¼Õ

ÁÅÇÂÁÅ éÔƺ ÃÆÍ À°é·» ðñ Õ¶ ÃñÅÔ

ìäÅÂÆ ÇÕ Á¼Ü Ç×ÁÅéÆ ù ãÅÔ Õ¶ ÇÃ×ðà», êÅé ÁÅÇç ÇêñÅÂƶ, ÇÂÔ

ÃÅ毺 ÁñÇÔçÅ ÔÆ ðÇÔ³çÅ ÔËÍ çðòÅ÷¶ çÆ Á³ç𯺠հ³âÆ ñ×Å Çç¼åÆÍ î˺ À°é·»

ÃÅÇðÁ» ÇòÚ¯º ÃðÆð ÕðÕ¶ Õî÷¯ð ÃÆÍ î˺

ìÔ°å Ç÷ÁÅçÅ êz¶ôÅé Ô¯ Ç×ÁÅÍ ÇÕÀ°ºÇÕ À°é·» çÆ ÇÂà ÷ìðçÃåÆ ÕÅðòÅÂÆ

ÕðÕ¶ î˺ êÇåå Ô¯ ÜÅäÅ ÃÆÍ îËù Õ°Þ éŠù¾Þ¶Í ÁÚÅéÕ ÇÂÕ çî ÇõÁÅñ êËçÅ Ô¯

Ç×ÁÅ ÇÕ ÇÂÔ å» Ô°ä èðî 寺 êÇåå Ô¯ Õ¶ îðé òÅñÆ ×¼ñ ÔËÍ ÇÂÔ ìÔ°å¶ Ôé å¶ ÇÂé·» é¶ ÇÂÔ ÕðÕ¶ ÔÆ ðÇÔäÅ ÔËÍ ì¼Ã, î˺ À°é·» ù ÕÇÔ Çç¼åÅ ÇÕ å°Ãƺ îËù èðîÔÆé ÕðéÅ ÔË, ïÅç ð¼ÇÖú ÇÜÔóÅ î¶ð¶ é¶ó¶ ÁÅÇÂÁÅ, î˺ À°Ã ç¶ Çã¼â ÇòÚ ÇÂÔ ÇÕðêÅé (ܯ ÇÕ åÕðÆìé 7 ÇÂ³Ú çÆ ÃÆ,) îÅð ç¶äÆ ÔËÍ Ç§éÅ ÕÇÔ³ÇçÁ» ÔÆ À°Ô ÃÅð¶ áá§ìð ׶ Áå¶ ÇÕö çÅ Ô½ºÃñÅ î¶ð¶ ñÅ׶ ÁÅÀ°ä çÅ éÅ ÇêÁÅÍ Ø°Ãð-î¹Ãð ÕðÇçÁ» À°é·» çðòÅ÷¶ çÆ Õ°³âÆ Ö¯ñ· Çç¼åÆÍ î˺ ÁÅêä¶ ÇÂéÃàzÕàð å¶ Çêz§ÃÆêñ ÃÅÇÔì ù ÃÅðÆ ØàéÅ ìÅð¶ ç¼Ã Çç¼åÅÍ Çêz³ÃÆêñ ÃÅÇÔì (Ã. óêÈðé ÇóØ) íÅÂÆ îÇÔ³çð ÇóØ, ÁËÃ.âÆ.ú. ÃÅÇÔì çÅ ìÔ°å ÃÇåÕÅð Õðç¶ Ãé Áå¶ î¶ð¶ Á³ÇîzåèÅðÆ

Ô¯ä ÕðÕ¶ î¶ðÆ Ôð ×¼ñ Óå¶ ÇòôòÅà Õðç¶ ÃéÍ ÇÂà ñÂÆ À°é·» é¶ À°é·» ÃÅð¶ ÇòÇçÁÅðæÆÁ» ù ìÔ°å ÞÅó êÅÂÆÍ î¹ó

Õ¶ À°é·» Çëð Õç¶ òÆ ÁÇÜÔÆ ÔðÕå Õðé çÆ ÇÔ³îå éÔƺ ÕÆåÆ ìñÇÕ î¶ðÅ ìÔ°å ÃÇåÕÅð Õðé ñ¼× êÂ¶Í ò¶Öäùäé ÇòÚ ÇÂÔ ØàéÅ íÅò¶º Û¯àÆ ÔË êð î¶ð¶ òÅÃå¶ ìÔ°å ò¼âÆ ÔËÍ ÇÕÀ°ºÇÕ À°é·» çÆ ÇÂà ÕÅðòÅÂÆ éÅñ î¶ðÅ èðî í³× Ô¯ ÜÅäÅ ÃÆÍ è³é è³é ÃzÆ ×°ðÈ ×¯Çì³ç ÇóØ

ÜÆ îÔÅðÅÜ, ÇÜé·» çÅ ìõÇôÁÅ ôÃåð Çìé» ÚñÅÇÂÁ» ÔÆ Õ³î Õð Ç×ÁÅ Áå¶

î¶ðÅ èðî ìÚ Ç×ÁÅÍ

ÇÂÔ ÕËÃÆ ÁÅ÷ÅçÆ?

Á¼Ü 寺 100 ÃÅñ êÇÔñ» Õ¯ÂÆ òÆ

×°ðÇÃ¼Ö ÇÕö Çé×°ð¶ Լ毺 éÔƺ ÃÆ ÛÕçÅÍ

1947 ÇòÚ íÅðå ÁÅ÷Åç Ô¯ÇÂÁÅ

(ÇÃ¼Ö éÔƺ)Í êð ÁÃƺ Õ°Þ Ç÷ÁÅçÅ ÔÆ

ÁÅ÷Åç Ô¯ ×Â¶Í ðÇÔå ðÈêÆ Ã³×ñ ÁÃƺ

å°óòÅ ÇñÁÅ, íÅò ÔÅæÆ Õ°³â¶ 寺 ìÅÔðÅ

Ô¯ Ç×ÁÅ å¶ ÁÅêäÅ À°ÜÅóÅ ÁÅê Õðé

ñ¼× ÇêÁÅÍ ×°ðÈ ÃÅÇÔì çÆ ìõôÆ Ô¯ÂÆ

ðÇÔå ÔÆ ÃÅù í°¼ñ ×ÂÆÍ Á³×ð¶÷ íÅðå

òÅÃÆÁ» ç¶ Ô¼â» ÓÚ ÚÅÔ òð×Æ ÁñÅîå

êÇÔñ» ÔÆ òÅó ׶ Ãé, êð ÁÃƺ ÚÅÔ

çÆ îÇðïÅçÅ ù Ôð ×°ðç¹ÁÅð¶ ÓÚ ñÅ×È

ÕðéÅ ÁÅêäÅ Ãz¶ôà èðî ÃîÞ ÇñÁÅÍ

ÚÅÔ ÇÂÕ éôÅ ÔË å¶ ×°ðÈ Õ¶ ÇÃ¼Ö é¶ ÇÃðø

êzôÅç¶ çÅ ÔÆ Áîñ ð¼ÖäÅ ÔËÍ ÇÂÕ òÅðÆ

Çê³×ñòÅó¶ òÅñÅ òÆð Ô¼æ À°μÚÅ ÕðÕ¶

ÇÂÕ êðÚÅ ñÇÔðÅò¶ å¶ ÕÇÔ³çÅ ÇÕ ÇÂà ù

êó·¯, å°Ãƺ ÚÅÔ êÆäÆ Û¼â Ççú×¶Í ÁÃƺ

ì¶éåÆ ÕÆåÆ ÇÕ î˺ å» êƺçÅ ÔÆ éÔƺÍ

ÕÇÔ³çÅ ÇÕö Ô¯ð çÆ Û°âòÅ ç¶äÅÍ À°Ã

êðÚ¶ ù êÇó·ÁÅ å¶ òÅÕÂÆ Ü¯ ÇòÚÅð

âÅÕàð» Áå¶ ÃÅdzÃçÅé» ç¶ ÚÅÔ ìÅð¶

Ôé, êåÅ ñ¾×çÅ ÔË ÇÕ ÚÅÔ ÇÂÕ ÷ÇÔð

ÔËÍ ÁÃƺ íÅò¶º Á³ÇîzåèÅðÆ å» Ô¯ ׶ êð

ðÔ¶ ÚÅÔèÅðƶ ÔÆÍ

Ü篺 Õç¶ ÁÃƺ ìÅ÷Åð ò¼ñ ù ÇéÕñ¶

å» ÔñòÅÂÆ ù ðÃçÅð Üñ¶ìÆÁ» Õ¼ãç¶

ç¶Ö Õ¶ ÃÅⶠîÈ³Ô ÓÚ êÅäÆ ÁÅÀ°ä ñ¼×

ÇêÁÅÍ íÅò¶º À°Ã é¶ çÈܶ Ô¼æ ÇòÚ ìÆóÆ/

ÇÃ×ðà øóÆ Ô¯ÂÆ ÃÆÍ ôÅÇÂç ÃÅù

ñ¼×Å ÇÕ ÃÅⶠîÈ³Ô ç¶ êÅäÆ é¶ À°Ã çÆ

ùñö ðÔÆ ìÆóÆ ù á§âÅ Õð Çç¼åÅ ÔËÍ

Üñ¶ìÆÁ» ÛÕ Õ¶ ÁÃƺ ÇÂÕ Ô¯ð ø¹ðåÆ

òÅñÅ Õ³î ÕÆåÅ ÇÕ ÔñòÅÂÆ å¯º À°Ã

çÅ ø¯é é§ìð, ÁåÅ-êåÅ ÃÅðÅ é¯à Õð

ÇñÁÅ å» ÇÕ ÁÅÀ°ä òÅñ¶ ÃîÅ×î Óå¶

À°Ã ù ì¹¼Õ Õðé ñÂÆ î¹ôÇÕñ éÅ ÁÅò¶Í

Ü篺 ÁÃƺ æ¯ó·Å Ô¯ð Á¼×¶ ׶ å» ð¶ÔóÆ

òÅñ¶ ù ׯñ-×¼ê¶ å¯óçÅ ç¶Ö Õ¶ ÁÃƺ òÆ

ÁÅêä¶ Ô¼ç-ì³é¶ å¯ó ìËá¶ å¶ Ô¯ Ç×ÁÅ ô°ðÈ

ׯñ-×¼êÅ Õ³êÆàÆôéÍ Ü¶Õð ÃÅù ÇÕö

×°ðÈ-ÇêÁÅð¶ é¶ ÃîÞÅÇÂÁÅ ÇÕ Õ°Þ ÇÚð

êÇÔñ» å» íÂÆÁ» òÅñÆ Öñ (Ü×å ÜÈá)

îñ ÇðÔÅ ÃÆÍ ÁÃƺ ç¶Ö Õ¶ ÁäÇâ¼á Õðé

çÅ À°êç¶ô ùäÅ Çç¼åÅÍ

ܶÕð ÁÅêä¶ ÇéÁÅð¶êé ÓÚ

ðԻ׶ å» çÈܶ ñ¯Õ òÆ ÃÅâÆ

åÅðÆø Õðé×¶Í ÇéÁÅðÅêé

ð¼Ö»×¶ å» ÃÅâÆÁ» Á×ñÆÁ»

êÆó·ÆÁ» çÅ Õ°Þ Ãòð¶×Å, éÔƺ å» Ö¹ÁÅð ÔÆ Ô¯ò»×¶Í

ò¶çÆé» çÅ ÖÅò»×¶ å» ÃÅâÆÁ»

ÁÅÀ°ä òÅñÆÁ» éÃñ» òÆ À°Ã¶

åð·» çÆÁ»

Çøð ÇÂÕ Ççé ÇÂÕ ÃîÅ×î î½Õ¶ Ô¼ç

ÔÆ Ô¯ ×ÂÆ Ü篺 ÁÃƺ ôðî-èðî ç¯ò¶º ÔÆ

ñÅÔ Çç¼å¶ ÇÕ ×³ç øÈÕä¶ ÔñòÅÂÆÁ» çÅ

ÇåÁÅð ÕÆåÅ ìzÔî í¯Ü ×°ðÈ ÃÅÇÔì Á¼×¶

êð¯Ã Çç¼åÅ, ÁðçÅà ÕðÕ¶ ÇÕðêÅé òÆ

í¶à Õð Çç¼åÆÍ Ôé¶ð ûÂÆ çÅ, ÇÜà ÚÆ÷

ù ×°ðÈ ÃÅÇÔì é¶ òðåä Ü» Ô¼æ ñÅÀ°ä

Óå¶ ÇÃ¼Ö ù Õ°ðÇÔåÆÁÅ Ô¯ä çÅ ç¯ôÆ ÕÇÔ

Çç¼åÅÍ À°é·» ñ¯Õ» ç¶ ÇåÁÅð ÕÆå¶ êçÅðæ

ÔÆ ÁÃƺ ×°ðÈ ÃÅÇÔì ù í¶à ÕðÆ Ü»ç¶

Ô»Í À°Ã ×°ðÈ Á¼×¶, ÇÜÃ ç¶ Ø¯ó¶ é¶ òÆ

À°Ã Ö¶å ÇòÚ¯º ñ§Øä 寺 é»Ô Õð Çç¼åÆ

ÃÆ, ÇÜà ÇòÚ ç¯ ÃÅñ êÇÔñ» å³ìÅÕÈ çÆ

Ö¶åÆ ÕÆåÆ ×ÂÆ ÃÆÍ ÁÃƺ ØóÆ-ØóÅÂÆ

çñÆñ Çç³ç¶ Ô» ÇÕ Õ¯ÂÆ ×¼ñ éÔƺ

ÇÕðêÅé å» í¶à Ô¯ ×ÂÆ ÔË, ÒÃÇåéÅî¹Ó

ÕÇÔ Õ¶ ÛÕ ñúÍ í×å

ÔÇð êzåÅê ÇÃ³Ø õÅñÃÅ

ÁêÇò¼åð ÔÆ ðÇÔ³çÆ ÔËÍ Çøð çÈÜÆ çñÆñ

Ô°³çÆ ÔË ÇÕ Ç³éÆ Ã³×å òÅÃå¶ ñ§×ð ÇÕà åð·» ÇåÁÅð Õðƶ? êÇÔñÆ ×¼ñ å» ðÅå

ù ÁÃƺ ìÅð·» òܶ å¼Õ ÜÅׯ Õ¼ãä ù å»

ÇåÁÅð Ô» å¶ ç¯ òܶ å¼Õ Õ³÷ðÆ éÅÚ

ñÂÆ òÆ ÇåÁÅð Ô», êð ñ§×ð çÆ Ã¶òÅ

ñÂÆ ÃÅⶠԼæ Öó¶· ÔéÍ íÇñú ñ¯Õ¯!

ؼà¯-ؼà ×°ðÈ ÃÅÇÔì ñÂÆ å» ÚÅð êzôÅç¶ å¶ çÅñ å» ÁÅê ìäÅ ÇñÁÅ ÕðÆÂ¶Í ÃÅâ¶

Øð Õ¯ÂÆ ÃÅè ÁÅ ÜÅò¶ å» ÃÅðÅ êÇðòÅð ê¼ì» íÅð Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ

ÇÂÕ òÅðÆ ÁÃƺ ÇÂÕ ÇÃ³Ø çÆ ìðÅå¶ ×¶ å» À°æ¶ ÔñòÅÂÆ ñ¼×¶ ç¶Ö Õ¶ é¶ó¶ ç¶ ÇÂÇåÔÅÃÕ ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì ÇòÖ¶ êzôÅçÅ ÛÕ ÇñÁÅÍ À°Ã ÇÃ³Ø ù ÇÕå¶ êåÅ ñ¼× Ç×ÁÅ å¶ ñ¼×Å ÁÅêäÅ ìzÔîÇ×ÁÅé ÞÅóéÍ ÕÇÔ³çÅ, ÇÂÕ êÅö å» å°Ãƺ À°êç¶ô Õðç¶ Ô¯ ÒîÅéà ÕÆ ÜÅå ÃìË Â¶ÕË êÇÔÚÅéì¯Ó Çøð À°æ¶ ÇåÁÅð ìzÔî í¯Ü ÇÕÀ°º éÔƺ ÛÇÕÁÅÍ çÅÃ é¶ À°μåð Çç¼åÅ ÒîÅéà ÕÆ ÜÅåÓ À°ç¯º ç¶ÖäÆ ÃÆ Ü篺 ÇðôåÅ ÕÆåÅ ÃÆ, À°ç¯º ÇÕÀ°º ÕÇÔ³ç¶ Ô» ÇÕ Õ°óÆ ÃËäÆÁ»/ܼ໠çÆ ÔÆ Ô¯ò¶Í ÇÕå¶ ÚÈÔó¶-ÚîÅð ÔÆ éÅ Ô¯äÍ ÇÃ¼Ö é¶ å» ÇÃðø ç¶ÖäÅ ÔË ÇÕ Á×ñÆ Çèð ÇÃ¼Ö ÔÆ Ô¯ò¶Í ÜÆí ç¶ ÃòÅç ñÂÆ ÁÃƺ À°êç¶ô ùäÅÀ°ä ñ¼× êËºç¶ Ô»Í Ü¶Õð ÁÅêä¶ ÇéÁÅð¶êé ÓÚ ðԻ׶ å» çÈܶ ñ¯Õ òÆ ÃÅâÆ åÅðÆø Õðé×¶Í ÇéÁÅðÅêé ð¼Ö»×¶ å» ÃÅâÆÁ» Á×ñÆÁ» êÆó·ÆÁ» çÅ Õ°Þ Ãòð¶×Å, éÔƺ å» Ö¹ÁÅð ÔÆ Ô¯ò»×¶Í ò¶çÆé» çÅ ÖÅò»×¶ å» ÃÅâÆÁ» ÁÅÀ°ä òÅñÆÁ» éÃñ» òÆ À°Ã¶ åð·» çÆÁ» êËçÅ Ô¯ä×ÆÁ»Í ÇéÁÅð¶êé ù ÁÃƺ Õ¼àó·ê¹äÅ ÕÇÔ Çç³ç¶ Ô»Í ÇÂÔ Õ¼àó·ê¹äÅ éÔƺ Ãׯº ×°ðÈ êzåÆ êzê¼ÕåÅ ÔËÍ ÁÃƺ ÇÂ³é¶ òÆ ÁÅ÷Åç éÅ Ô¯Âƶ ÇÕ ÃÅù ×°ðÈ, Á§Çîzå ò¶ñÅ, ìÅäÆ-ìÅäÅ ÔÆ í°¼ñ ÜÅò¶Í ÁõÆð

ÇòÚ : ÇÜù ÇêÁÅð¶ ÇÃÀ° é¶Ô° Çåù ÁÅ×Ë îÇð ÚñÆÁ˨...2¨ (î. 2, Á§Õ : 83)

ø¯é : IHEEH-B@A@I.

å» òÆ À°Ô

ùøéÅ

îé¯ÇòÇ×ÁÅéÆÁ» çÆ Ö¯Ü î¹åÅÇìÕ

Ü篺 ÁÃƺ ðêé ÁòÃæÅ ÇòÚ Ô°³ç¶ Ô»

å» îé À°Ã Ã òÆ Õ³î Õð ÇðÔÅ Ô°³çÅ

ÔË¢ ÇÃ×î³â ëðÅÇÂâ Áå¶ ÕÅðñ Ü°³×

é¶ ÁÅêäÆ ÃÅðÆ Ç÷³ç×Æ Ã¹øÇéÁ» ç¶

òðåÅð¶ 鱿 ÃîÞä ÇòÚ ìåÆå ÕÆåÆ

Áå¶ ÇÂé·» ðøÇéÁ» ìÅð¶ ÇÂÔ ç¼ÇÃÁÅ

ÇÕ ÃÅⶠÁòÚ¶åé îé òñ¯º Õ°Þ Ã³Õ¶å

Çîñç¶ Ôé ܯ ÃÅâÆ ÁÇèÁÅåîÕ

ÁòÃæŠ鱿 À°å»Ô Ú°¼Õä ÇòÚ ÃÔÅÂÆ

Ô°³ç¶ Ôé Áå¶ ÇÂÔ Ã³Õ¶å îé çÆÁ»

Á³çðñÆÁ» ×ÇÔðÅÂÆÁ» ÇòÚ¯º ÇéÕñ Õ¶

ùøÇéÁ» ç¶ ð±ê ÇòÚ ÇçÃç¶ Ôé, Ü篺

ÁÃƺ ýº ðÔ¶ Ô°³ç¶ Ô»¢ ÇÂÔ Ö¯Ü íÅò¶º

ê¼Ûî çÆ Ô¯ò¶ Áå¶ ÇÂà çÅ ×°ðîÇå éÅñ

Ãì³è éÅ òÆ Ô¯ò¶ êð ÇÂà 鱿 ê±ðé å½ð

Óå¶ éÕÅÇðÁÅ òÆ éÔƺ ÜÅ ÃÕçÅ¢

î˺ ÁÕÃð ÁÅêä¶ Ã¹øÇéÁ» ÓÚ

ìÔ°å ÇçñÚÃêÆ ð¼ÖçÅ Ô» Áå¶ ïåé

ÕðçÅ Ô» ÇÕ ÇÂé·» 鱿 ÇñÖå ÇòÚ

ÇñÁÅÇÂÁÅ Õ𻢠ÇÂà ñ¶Ö ÇòÚ ÁÅêä¶

ÕÂÆ Ã¹øÇéÁ» ÇòÚ¯º ÁÇÜÔŠùøéÅ

ÇñÇÖÁÅ ÔË, ÇÜà ÇòÚ¯º ÕÆ ÇüÇÖÁÅ

ÇîñçÆ ÔË? êÅáÕ ÁÅêäÆ îÅéÇÃÕ

ÁòÃæÅ î°åÅÇìÕ ÃîÞ ÃÕç¶ Ôé¢ ÃÅñ

2007 ÇòÚ Á³Çîzå ÛÕä 寺 ìÅÁç Õ°Þ

ùøÇéÁ» ÇòÚ¯º ÇÂÕ Ã¹øéÅ ÇÂà åð·»

ÁÅÇÂÁÅ¢

ÚÅéäÆ ðÅå ÇòÚ ÇÂÕ êÔÅóÆ À°μå¶

ê¼èðÆ Ü×·Å ( Ridge ) ìäÆ Ô¯ÂÆ ÃÆ¢ ÇÂÃ

ê¼èð¶ ÁÃæÅé ç¶ Ö¼ì¶ êÅö ÇÂÕ â±³ØÆ

ÖÅÂÆ ÃÆ Áå¶ Ô¶á» ìÔ°å óØäŠܳ×ñ

ÇçÃçÅ ÃÆ¢ ÇÂà ê¼èðÆ Ü×·Å Óå¶ ÇÂÕ

êÔÅó Õ¼à Õ¶ ÇÜ¼ç» Õ¯ÂÆ ×°ëÅ ìäÅÂÆ

Ô¯ÂÆ ÃÆ Áå¶ ÇÂà װëÅ ÇòÚ ÃzÆ ×°ð±

×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÅ êzÕÅô ÃÆ¢ ÇÂà װëÅ

ç¶ Ã¼Ü¶ êÅö Õ°Þ ê½óÆÁ» À°å»Ô ò¼ñ 鱿

Ü»çÆÁ» Ãé Áå¶ Ö¼ì¶ êÅö ÇÂÕ çðòÅÜÅ

ÃÆ ÇÜà çÆ î˺ êÇÔð¶çÅðÆ Õð ÇðÔŠû¢

î˺ éÆñÅ ìÅäÅ êÇÔÇéÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ, ×ÿ

ÇòÚ ×Ååð¶ ò¼âÆ å¶ö Áå¶ Ô¼æ ÇòÚ

ìðÛÅ ëÇóÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆ¢ ×°ð± ÃÅÇÔì

ç¶ ÃÅÔîä¶ ÇڼචìÃåð êÇÔéÆ Õ°Þ ì³ç¶

Áå¶ Á½ðå» ìËᶠÃé¢ ÇÂÕ-ÇÂÕ ÕðÕ¶

ÇÂÔ ì³ç¶ Áå¶ Á½ðå» ÁÅÀ°ºç¶ Áå¶ î˺

çðòÅÜÅ Ö¯ñ· Çç³çÅ å¶ ÇÂÔ Á³çð Úñ¶

ܻ綢 îË鱿 ÇÂà ׼ñ çÅ Ç×ÁÅé éÔƺ

ÃÆ ÇÕ À°Ã çðòÅܶ 寺 êð·» ÕÆ ÔË¢ Õ°Þ

Ãî» ñ³ÇØÁÅ ÇÕ Õ¯ÂÆ éÔƺ ÁÅÇÂÁÅ¢

ÇÂåé¶ é±¿ ÇÂÕ ìÔ°å ñ³î¶ Õ¼ç çÅ ÇéÔ³×

ÇÃ³Ø À°Ã¶ ×°ëÅ ç¶ Ã¼Ü¶ êÅö òÅñÆÁ»

ê½óÆÁ» 寺 ԶỠÀ°åÇðÁÅ Áå¶ ÃÅÇðÁ»

é¶ À¹é·» ç¶ Õ¯ñ ÜÅ Õ¶ ëÇåÔ ì°ñÅÂÆ

Áå¶ ×°÷ÅÇðô ÕÆåÆ ÇÕ À°Ô Á³çð ÜÅäÅ

ÚÅÔ°³ç¶ Ôé Áå¶ ò¶ÖäÅ ÚÅÔ°³ç¶ Ôé ÇÕ

ÇÜà çðòÅܶ ç¶ ìÅÔð (î˺) êÇÔð¶çÅð

Öñ¯åÅ ÃÆ À°Ã ç¶ Á¿çð ÕÆ ÔË¢

êð À°Ã ÇéÔ³× ÇÃ³Ø é¶ ÇÕö 鱿

òÆ Á³çð ÜÅä çÆ ÇÂÜÅ÷å éÔƺ

Çç¼åÆ¢ ÇÂÔ Ãí îðç Áå¶ Á½ðå» ÇüÖ

Ãé Áå¶ ÇÂÔ ÇÂÕ ÕÚÇÔðÆ ÃÆ, Çܼæ¶

Çüֻ 鱿 ê³Ü í½ÇåÕ ÃðÆð ÇåÁÅ×ä 寺

ìÅÁç Ã÷Åò» Çç¼åÆÁ» Ü»çÆÁ» Ôé¢

ÇÂÔ ÇéÔ³× ÇÃ³Ø êåÅ éÔƺ ÇÕ ÁÕÅñ

ê¹ðÖ òñ¯º Õ¯ÂÆ æÅÇêÁÅ Üæ¶çÅð ÃÆ

Ü» èðîðÅÜ ÃÆ¢ ÇÂÔ ÇÂÕ ëðñ¶ òÅÿÅ

ÇéÔ³× ÇÃ³Ø ÃÆ, éÆñÅ ìÅäÅ êÇÔÇéÁÅ

Ô¯ÇÂÁÅ, ×ÿ ÓÚ ×Ååð¶ ò¼âÆ å¶ö, ð³× ûòñÅ, é¶åð ñÅñ Áå¶ Õ¼ç Õ¯ÂÆ 7

ë°¼à ç¶ ÕðÆì Ô¯ò¶×Å¢

î˺ òÆ Á×»Ô Ô¯ Õ¶ ÁÅê ÜÆ é±¿ ×¼Ü

Õ¶ ëåÇÔ ì°ñÅÂÆ Áå¶ Á³çð ÜÅä çÆ

ÇÂÜÅ÷å î³×Æ¢ ÁÅê ÜÆ çÅ ð±ê ìÔ°å

ÇíÁÅéÕ ÜÅêçÅ ÃÆ êð ÁÅê ÜÆ ì¶Ô¼ç

ÇéîðåÅ éÅñ íðê±ð Ãé¢ ÇéÔ¿× ÇÿØ

ÜÆ é¶ ÇéîðåÅ ÃÇÔå îË鱿 ÁÅÇÖÁÅ, ÒÔ»

ÜÆ, Ô» ÜÆ! Á³çð ÜÅäÅ ÚÅÔÆçË, ò¶ÖäÅ

ÚÅÔÆçË, Úñ¯ Á³çð Ú¼ñƶ¢Ó ÇÂåéÅ

ÕÇÔ³ç¶ ÁÅê ÜÆ é¶ î¶ð¶ üܶ î¯ã¶ Óå¶ ÁÅêäÅ Ô¼æ ð¼ÇÖÁÅ Áå¶ îË鱿 Á¿çð ñË

׶¢ Á³çð ÕÆ ò¶Öç¶ Ô» ÇÕ ÇÂÕ éðÕ ÔË, ÇÜ¼æ¶ Ö±é çÆÁ» éÅÿÆÁ» ò×çÆÁ» Ãé¢ Á³çð Õ¯ÂÆ éÔƺ ÇçÇÃÁÅ¢

î¶ð¶ üܶ êÅÇÃÀ°º ìÔ°å À°μÚÆ ÔÅÇÂ-

ÜÃîÆå ÇÃ§Ø ÕËé¶âÅ

À¹é·» ç¼ÇÃÁÅ ÇÕ, ÒÇÜÔó¶ Á³Çîzå ÛÕ

Õ¶ éÅî éÔƺ Üêç¶ À¹é·» 鱿 ÇÂÔÆ Õ°Þ

í°×åäÅ ê˺çÅ ÔË¢ Úñ¯ ÁÃƺ Á×»Ô

Ú¼ñƶ¢Ó Á¼×¶ ÇÂÕ Ã³×ÿ» çÅ ÇôÕ³ÜÅ

ÃÆ ÇÜÃ ç¶ éÅñ ÔÆ ìÔ°å ÇíÁÅéÕ ñ¯Ô¶

ç¶ Õ³ÇâÁ» òÅÿ¶ ôÃåð ê¶ Ãé¢ ÇéÔ¿× ÇÃ¿Ø ÜÆ îËù ÕÇÔä ñ¼×¶, ÒêËð ð¼Ö¯ Ô»

íñÅ (ÇôÕ³ÇÜÁ» ÓÚ)¢Ó î˺ êËð ð¼ÖÇçÁ»

ÃÅð ÔÆ ê°¼áÅ à³Ç×ÁÅ Ç×ÁÅ Áå¶ î¶ð¶

Ô¼æ Çê¼Û¶ îôÕ» Õ¼ÃÆÁ» ×ÂÆÁ»¢ ÇéÔ³× ÇÃ³Ø ÜÆ îËù ç¼Ãä ñ¼×¶ ÇÕ, ÒܶÕð Õ¯ÂÆ

Á³ÇîzåèÅðÆ ÇÃ³Ø í°¼ñ Õðé 寺 ìÅÁç ×°ð± Á¼×¶ Ãîðêä éÔƺ ÕðçÅ Áå¶ í°¼ñ

éÔƺ ìõôÅÀ¹ºçÅ, À°Ã 鱿 ÇÂö åð·» ê°¼áÅ

à³× Õ¶ ÇÃð ÇòÚ ôÃåð îÅð¶ Ü»ç¶ Ôé

Áå¶ Ã÷Å Çç¼åÆ Ü»çÆ ÔË¢Ó

À¹Ô îËù ê¹¼Ûä ñ¼×¶, ÒÇÔ¼ÇñÁÅ Ü»çÅ?Ó

î˺ ÁÅÇÖÁÅ, éÔƺ¢

ÁÅê ÜÆ ì¯ñ¶, ÒÚñ¯ ԶỠÁÅ ÜÅúÍÓ

Ç¿éÅ ÕÇÔ³ÇçÁ» ÔÆ î˺ Á¼Ö ÞêÕä

ÇÜ¿éÆ ç¶ð ÇòÚ Ô¶á» À¹ μ åð ÁÅÇÂÁÅ Áå¶ ÇéÔ¿× ÇÃ¿Ø ÜÆ ç¶ Õ¯ñ Öó·Å Ô¯ Ç×ÁÅ¢

ë¶ð î˺ ÇéÔ¿× ÇÃ¿Ø ÜÆ é±¿ ÁÅÇÖÁÅ, ÕÆ Ô°ä ÁÃƺ òÅêà ڼñƶ? å» À¹é·»

ÁÅÇÖÁÅ, Úñ¯ Ú¼ñƶ¢

ìÅÔð Ü»ÇçÁ» ÔÆ À°Ô ÇéÔ³× ÇÃ³Ø Áñ¯ê Ô¯ ׶ Áå¶ îË鱿 À°Ã¶ çðòÅܶ ç¶ ìÅÔð ÇڼචռêÇóÁ» ÇòÚ ÇÂÕ Á½ðå ÇòÖÅÂÆ Çç¼åÆ ¢ À°Ô îÅåÅ ×°ÜðÆ ÜÆ Ãé Áå¶ î˺ ÒîÅåÅ ÜÆÓ, ÒîÅåÅ ÜÆÓ ê°ÕÅðçÅ À°é·» ò¼ñ òÇèÁÅ¢ î¶ð¶ ìÅÔð ÇéÕñÇçÁ» ÔÆ À°Ô Áñ¯ê Ô¯ ׶ Áå¶ ÇÜ¿é¶ òÆ ìÅÔð ÇÃ¼Ö ìËᶠÃé À°Ô ÃÅð¶ çÆÇòÁ» ò»× ì°¼Þç¶ ÇÂÕ-ÇÂÕ ÕðÕ¶ Áñ¯ê Ô¯ ׶¢

À°Ã Ã î¶ðÆ Á¼Ö Ö°¼ñ·Æ å¶ î˺ ØìðÅÔà ÇòÚ À°μÇáÁÅ Áå¶ ÇüèÅ î˺ ÁÅêä¶ îÅåÅ ÜÆ Õ¯ñ Ç×ÁÅ, ܯ À°Ã Ã

ÇÂôÅðÅ ÕðÕ¶ ÁÅÇÖÁÅ, ÒÇÂ¼æ¶ ìÔ°å ÚÆÕ» çÆ ÁÅòÅ÷ ÁÅ ðÔÆ ÔË¢Ó

ðïÂÆ ÇòÚ í¯Üé ìäÅ ðÔ¶ Ãé¢ ÇÂÔ Ã¹øéÅ î˺ À°é·» 鱿 ç¼ÇÃÁÅ å» À°é·» é¶ ÇÕÔÅ ÇÕ ×°ð± òñ¯º óնå ÔË ÇÕ ÇÃîðé-í×åÆ ÇòÚ Ü°óéÅ ÚÅÔÆçÅ þ, ܯ ÃÅâŠóÃÅð Óå¶ ÁÅÀ°ä çÅ êzî°¼Ö îé¯ðæ ÔË¢

«√æ÷ Á≈ Óæπ„Ò≈ ’Ó Ï≈‰∆ ÍÛ∑È≈ ¡Â∂ «√ÓÈ ’È≈

íÅÂÆ ð¶ôî ÇóØ*

Á¼Ü òÆ Ü篺 ÁÃƺ êÅòé ×°ðìÅäÆ ç¶ À°êç¶ô» Óå¶

Áîñ Õðé òÅñ¶ ÇêÁÅð¶, í×å» Áå¶ ÇêÁÅð¶ ×°ðÇüֻ

ç¶ çðôé Õðç¶ Ô» å» ÃÅâ¶

îé Á³çð òÆ òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ ç¶

ÇÃîðé Õðé çÅ ìÔ°å ò¼âÅ

ÚÅÁ êËçÅ Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ êð

Áøïà ÔË ÇÕ Á¼Ü îÅÇÂÁÅ ç¶

ð°Þ¶ÇòÁ» ç¶ ò¾è ÜÅä ÕðÕ¶

Ç÷ÁÅçÅ ÇÃ¼Ö è³é è³é ÃÅÇÔì

ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ

ÃÅðÆ êÅòé ×°ðìÅäÆ ÇêÁÅð

éÅñ êó·é 寺 Áò¶Ãñ¶ Ô¯ ðÔ¶

Ôé Ü篺 ÇÕ ÇÃ¼Ö çÅ ÁÃñÆ

ÜÆòé ÔÆ ÃÇå×°ðÈ ÜÆ çÆ

êÅòé ìÅäÆ Áå¶ òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ

çÅ ÇÃîðé ÔËÍ

ÃzÆ Ã¹ÖîéÆ ÃÅÇÔì çÆ ÃîÈÔ êÅòé ìÅäÆ ù ìÔ°å ÔÆ ÇêÁÅð éÅñ êó· Õ¶ Áå¶ ÇòÚÅð Õ¶ ò¶Ö¯, å°ÔÅù Ôð êÅòé ê³ÕåÆ ÇòÚ¯º òÅÇÔ×°ðÈ

ÜÆ ç¶ ÇÃîðé Õðé ìÅð¶ ÔÆ êz¶ðéÅ ÁÅ ðÔÆ

Ô¯ò¶×ÆÍ è³é è³é ÃÅÇÔì ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò

ÜÆ é¶ Ü篺 ÇÂà êÅòé ìÅäÆ çÆÁ» ÇêÁÅðÆÁ»

ê¯æÆÁ» ÁÅêä¶ ÇêÁÅð¶ ×°ðÇüֻ Õ¯ñ¯º ÇñÖòÅ

Õ¶, ÇÃ¼Ö Ã³×å» ù åÅðé ñÂÆ, ó×å» ÇòÚ

ò³âÆÁ» Ãé å» À°Ã òÕå ç¶ ìÔ°å ÔÆ ÇêÁÅð¶ ×°ðÇüֻ é¶ Ü篺 ÇÂÔ êÅòé ìÅäÆ ìÔ°å ÔÆ

ÇêÁÅð éÅñ êó·Æ, ùäÆ Áå¶ ìÔ°å ÔÆ ×Ô°

éÅñ òÆÚÅðÆ å» ÇÂà êÇò¼åð ìÅäÆ é¶ À°é·»

ÇêÁÅð¶ ×°ðÇüֻ ç¶ ÇÔðÇçÁ» À°μå¶ òÅÇÔ×°ðÈ

ÜÆ ç¶ ÇÃîðé Õðé çÅ ìÔ°å ÔÆ ×ÇÔðÅ ÁÃð

êÅÇÂÁÅ, ÇÜà ÃçÕÅ À°é·» îÔÅé ×°ðÇüֻ ç¶

ÇÔðÇçÁ» Á³çð ÃÇå, óå¯Ö, çÇÂÁÅ, èðî

Áå¶ êz¶î çÅ ò¼âÅ õ÷ÅéÅ êËçÅ Ô¯ Ç×ÁÅÍ

À°é·» ê¹ðÅä¶ îÔÅé ×°ðÇüֻ çÅ ÇÂÇåÔÅà êó·

Õ¶ å» ò¶Ö¯ ÇÕ À°Ô Ôð ð¯÷ ÃzÆ Üê¹ÜÆ ÃÅÇÔì, ÃzÆ Ã¹ÖîéÆ ÃÅÇÔì Áå¶ Ô¯ð êÅòé ìÅäÆÁ»

ç¶ ÇÕ³é¶-ÇÕ³é¶ êÅá Õðç¶ Ô°³ç¶ ÃéÍ À°Ô ÇüÖ

ç¹ÇéÁÅòÆ îÅÇÂÁÅ ç¶ ð°Þ¶ÇòÁ» éÅñ¯º ÃÇå×°ðÈ

ÜÆ çÆ êÇò¼åð ìÅäÆ Áå¶ éÅî-ÇÃîðé ç¶

ÁÇíÁÅà ò¼ñ Ç÷ÁÅçÅ ÇèÁÅé Çç³ç¶ Ô°³ç¶

ÃéÍ ÇÂö ÕðÕ¶ ÔÆ À°é·» ÇêÁÅð¶ ×°ðÇüֻ é¶

ÁÅêä¶ îé çÆÁ» õÅÇÔô» Óå¶ ò¼âÅ ÕÅìÈ êÅ Õ¶, ÃçÅ ÔÆ ÃÅç¶ ÜÆòé çÅ ÁîñÆ Ú¯ñÅ êÅÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ Ô°³çÅ ÃÆÍ

Á¼Ü òÆ Ü篺 ÁÃƺ êÅòé ×°ðìÅäÆ ç¶ À°êç¶ô» Óå¶ Áîñ Õðé òÅñ¶ ÇêÁÅð¶, í×å» Áå¶ ÇêÁÅð¶ ×°ðÇüֻ ç¶ çðôé Õðç¶ Ô» å» ÃÅⶠîé Á³çð òÆ òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ ç¶ ÇÃîðé

Õðé çÅ ìÔ°å ò¼âÅ ÚÅÁ êËçÅ Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ êð Áøïà ÔË ÇÕ Á¼Ü îÅÇÂÁÅ ç¶ ð°Þ¶ÇòÁ» ç¶ ò¾è ÜÅä ÕðÕ¶ Ç÷ÁÅçÅ ÇÃ¼Ö è³é è³é ÃÅÇÔì ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ ÃÅðÆ êÅòé ×°ðìÅäÆ ÇêÁÅð éÅñ êó·é 寺 Áò¶Ãñ¶ Ô¯ ðÔ¶ Ôé Ü篺 ÇÕ ÇÃ¼Ö çÅ ÁÃñÆ ÜÆòé ÔÆ ÃÇå×°ðÈ ÜÆ çÆ

êÅòé ìÅäÆ Áå¶ òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ çÅ ÇÃîðé

ÔËÍ ×°ðÈ Õ¶ ÇêÁÅÇðú, Ôð ÇÃ¼Ö òñ¯º è³é è³é

ÃÅÇÔì ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ êÅòé ìÅäÆ ç¶ ÃÅèÅðé êÅá ç¶ í¯× ÁÅê¯-ÁÅêä¶ Øð» ÇòÚ êÅÀ°ºç¶ ÔÆ ðÇÔäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, êð ܶ Õ¯ÂÆ ÇÃ¼Ö ÇÂåéÅ À°μçî éÔƺ Õð ÃÕçÅ å» îÔÅé ÃÇå×°ð» é¶ ÇÂö ÕðÕ¶ ÔÆ ÃzÆ Ã¹ÖîéÆ ÃÅÇÔì, ÃzÆ Üê¹ÜÆ ÃÅÇÔì, ÃzÆ Áé§ç ÃÅÇÔì, ÃzÆ Ú½êÂÆ ÃÅÇÔì Áå¶ ÃzÆ ÜÅê¹ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆÁ» ÇêÁÅðÆÁ» ìÅäÆÁ» ðÚ Çç¼åÆÁ» Ãé, À°Ô ÇÂà ÕðÕ¶ ÇÕ ÇêÁÅð¶ ÇÃ¼Ö ÇÜ¼æ¶ Ôð ð¯÷ ÁÅêä¶ ÕÅð¯ìÅð, é½ÕðÆ, òÅêÅð, òÅÔÆ Ü» Ô¯ð è³ÇçÁ» ðÅÔƺ üÚÆ Áå¶ Ã¹¼ÚÆ ÇÕðåÕîÅÂÆ Õðé, À°æ¶ ÇÂÔ êÅòé å¶ êÇò¼åð ìÅäÆÁ» ÁÅêä¶ ÇÔðç¶ Á³çð Õ³á ÕðÕ¶ Áå¶ ìÅäÆ ç¶ À°êç¶ô» Óå¶ Áîñ ÕðÕ¶, Ôð òÕå ÒòÅÇÔ×°ðÈÓ ×°ðî³åz çÅ ÜÅê ìÔ°å ÔÆ ÇêÁÅð éÅñ Õðç¶ ÔÆ ÇðÔÅ ÕðéÍ

×°ðÈ Õ¶ ÇêÁÅÇðú! êÅòé ×°ðìÅäÆ

ùÖîéÆ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ Ô¯ò¶ Ü» Üê¹ÜÆ ÃÅÇÔì

ÜÆ çÆ, Ú½êÂÆ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ Ô¯ò¶ Ü» Áé§ç

ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ, ÃÅðÆ êÅòé ×°ðìÅäÆ òÅÇÔ×°ðÈ

ÜÆ ç¶ ÇêÁÅð¶ ÇÃîðé ç¶ ðà éÅñ ÔÆ íðÆ êÂÆ

ÔËÍ ÇîÃÅñ ç¶ å½ð Óå¶ ÇÜà åð·» îÔÅé ÃÇå×°ðÈ

ÜÆ é¶ ÃzÆ Ã¹ÖîéÆ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ êÇÔñÆ

ÁÃàêçÆ çÆ 5òƺ êÀ°óÆ ç¶ êÇò¼åð À°êç¶ô

ÇòÚ ÇÂÕ ×°ðÈ Õ¶ ÇêÁÅð¶ ÇÃ¼Ö ç¶ ÜÆòé çÆ

ìÔ°å ÔÆ Ã¯ÔäÆ ØÅóå ØóÆ ÔË ÇÕ î¶ðÅ ìÔ°å

ò¼â¶ èé òÅñÅ, Ǽ÷å òÅñÅ Áå¶ ðÅÜÅ ÇüÖ

ÇÕÔóÅ Ô¯ò¶×Å, ÁËö ÇÃ¼Ö ìÅð¶ ÃÇå×°ðÈ ÜÆ ÇÂÃ

êÅòé êç¶ ç¶ À°êç¶ô ÇòÚ ø°ðîÅ ðÔ¶ Ôé:

êzí ÕÀ° ÇÃîðÇÔ Ã¶ èéò³å¶¨ êzí ÕÀ° ÇÃîðÇÔ

ö êÇåò³å¶¨...¨5¨ (Á§Õ :263)

îÔÅé ÃÇå×°ðÈ ÜÆ ÇÃ¼Ö ù Ççzó· ÕðòÅ

ðÔ¶ Ôé ÇÕ ÃÅâÆÁ» é÷ð» ÇòÚ À°Ô ÇÃ¼Ö ÔÆ

ìÔ°å ò¼â¶ èé òÅñÅ Áå¶ ò¼âÆ Ç¼÷å òÅñÅ

Ô¯ò¶×Å, ܯ ÇÃ¼Ö ÁÅêä¶ î¹¼Ö ÇòÚ¯º Ôð ÃòÅÃ-

ÃòÅà éÅñ òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ çÅ ÇêÁÅðÅ ÇÃîðé

Õðé çÅ ê¼ÕÅ èÅðéÆ Ô¯ ÜÅò¶×Å:

êzí ÕÀ° ÇÃîðÇÔ Ã¶ Üé êðòÅé¨ êzí ÕÀ°

ÇÃîðÇÔ Ã¶ ê¹ðÖ êzèÅé¨...¨5¨ (Á§Õ :263)

îÔÅé ÃÇå×°ðÈ ÜÆ Á¼×¶ ø°ðîÅ ðÔ¶ Ôé

ÇÕ ÃÅⶠêÇò¼åð çð Óå¶ À°Ô ÇÃ¼Ö ÔÆ êzòÅé

Ô¯ò¶×Å Áå¶ À°Ô ÇÃ¼Ö ÔÆ ÃÅâÅ î¹ÖÆ ÇüÖ

Ô¯ò¶×Å, ÇÜÔóÅ ÇÃ¼Ö òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ ç¶ ×°ðî³åz

ù ÁÅêä¶ ÇÔðç¶ Á³çð êÈðÆ åð·» òÃÅ ñò¶×Å: êzí ÕÀ° ÇÃîðÇÔ Çà ì¶î¹ÔåÅܶ¨ êzí ÕÀ°

ÇÃîðÇÔ Çà Ãðì Õ¶ ðÅܶ¨...¨5¨ (Á§Õ :263)

îÔÅé ÃÇå×°ðÈ ÜÆ Á¼×¶ À°êç¶ô Õð ðÔ¶

Ôé ÇÕ ÃÅâÆÁ» é÷ð» ÇòÚ À°Ô ÇÃ¼Ö Õç¶

òÆ ÇÕö çÅ î¹ÔåÅÜ éÔƺ Ô¯ò¶×Å, Áå¶ ÃÅâÅ

ðÅÜÅ ê¹¼åð Ô¯ò¶×Å, ܯ ÇÃ¼Ö ÃÅⶠÇÂà êÅòé

ê³ÕåÆÁ» ç¶ À°êç¶ô ù êÈðÆ åð·» î³éçÅ

Ô¯ÇÂÁÅ Ôð òÕå òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ ç¶ éÅî ù

îÅñÅ ç¶ î¯åÆÁ» ò»×ȳ ÁÅêä¶ ÇÔðç¶ Á³çð êð¯

ñò¶×Å:

êzí ÕÀ° ÇÃîðÇÔ Ã¶ ùÖòÅÃƨ êzí ÕÀ° ÇÃîðÇÔ

ÃçÅ ÁÇìéÅÃƨ...¨5¨ (Á§Õ :263)

ÃÇå×°ðÈ ÜÆ Á¼×¶ ø°ðîÅ ðÔ¶ Ôé ÇÕ ÁÃƺ

À°Ã ÇÃ¼Ö ù ñ¯Õ Áå¶ êðñ¯Õ ç¯ò» æÅò» Óå¶

êÈðŠùÖÆ ð¼Ö Õ¶, ÇéÔÅñ-ÇéÔÅñ ÕðÕ¶ ð¼Ö»×¶

Áå¶ ÁËö ÇÃ¼Ö ù ÇÜÀ±ºçÅ ÔÆ î¹Õå Õð ç¶ò»×¶

ܯ ÇÃ¼Ö òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ ç¶ ÇÃîðé ù ÁÅêäÆ

Çܳç-ÜÅé 寺 òÆ ÇêÁÅðÅ ìäÅ Õ¶ ÃÅâÆÁ»

ò¼âÆÁ» Ö¹ôÆÁ» ñËä çÅ ÃçÅ ïåé ÕðçÅ ÔÆ

ðÔ¶×Å:

ÇÃîðé å¶ ñÅ׶ ÇÜé ÁÅÇê çÇÂÁÅñŨ éÅéÕ

Üé ÕÆ î³×Ë ðòÅñŨ5¨ (Á§Õ :263)

êÀ°óÆ ç¶ ÁõÆð ÇòÚ îÔÅé ÃÇå×°ðÈ ÜÆ

ÇÃ¼Ö ù Ççzó· ÕðòÅ ðÔ¶ Ôé ÇÕ ÇÜÔóÅ òÆ

ÇêÁÅðÅ ÇÃ¼Ö ÃÅⶠÇÂà êÇò¼åð À°êç¶ô Óå¶ Áîñ ÕðçÅ Ô¯ÇÂÁÅ òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ ç¶ ÇêÁÅð¶

ÇÃîðé éÅñ ÃçÅ-ÃçÅ ñÂÆ Ü°ó ÜÅò¶×Å, ÁËö ÇÃ¼Ö Óå¶ îÔÅé ÃÇå×°ðÈ ÜÆ ÃçÅ-ÃçÅ

ñÂÆ ìÇñÔÅð-ìÇñÔÅð Ü»ç¶ ÔéÍ

Ô°ä ÁÅê» ìÔ°å ÔÆ ×Ô° éÅñ ÇòÚÅð ÕðÕ¶

ò¶Öƶ ÇÕ è³é è³é ÃÅÇÔì ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì

ÜÆ çÆ ÃîÈÔ êÅòé ìÅäÆ ÇÃ¼Ö ù ÇÃîðé Õðé

ò¼ñ ÔÆ êz¶ð ðÔÆ ÔË ÇÕ ÁÃƺ îÔÅé ÃÇå×°ðÈ ÜÆ

ç¶ À°êç¶ô» Óå¶ Á¼Ü å¾Õ Áîñ ÕÆåÅ ÔË ÇÕ

éÔÆºÍ ×°ðÈ Õ¶ ÇêÁÅÇðú, îÔÅé ÃÇå×°ðÈ ÜÆ é¶ å» òÅð-òÅð êÇò¼åð ×°ðìÅäÆ ÇòÚ À°êç¶ô ÕÆåÅ ÔË ÇÕ ÇêÁÅÇðÁÅ! ïÅç ð¼Öƺ, À°Ã ð¼ì çÆ Ã¼ÚÆ çð×ÅÔ ÇòÚ òÅÇÔ×°ðÈ ç¶ ÇêÁÅð¶ ÇÃîðé é¶ ÔÆ å¶ðÅ Û°àÕÅðÅ ÕðòÅÀ°äÅ ÔËÍ Ã¯, ÇÜà òÆ ÇêÁÅð¶ ×°ðÇÃ¼Ö é¶ îÔÅé ÃÇå×°ðÈ è³é è³é ÃÅÇÔì ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ îÔÅé Ö¹ôÆ êzÅêå ÕðéÆ Ô¯ò¶, À°Ô ÇÃ¼Ö Á¼Ü ÔÆ ÁÅê¯-ÁÅêä¶ ÇÔðç¶ Á³çð ìÔ°å ÔÆ ÇêÁÅð éÅñ ÃÇå×°ðÈ ÜÆ ç¶ Úðé» ÇòÚ ç¯ò¶º Ô¼æ ܯó Õ¶ ÁðçÅà Õð¶ ÇÕ, ÃÇå×°ðÈ ÜÆ, î˺ Á¼Ü 寺 Ôð ð¯÷ ÇÜ¼æ¶ ÁÅê ÜÆ çÆ êÅòé å¶ êÇò¼åð ×°ðìÅäÆ ç¶ êÅá ìÔ°å ÔÆ ÇêÁÅð éÅñ Õð», ùä», À°æ¶ ÁÅê ÜÆ çÆ êÅòé ìÅäÆ ç¶ Ôð À°êç¶ô Óå¶ Áîñ ÕðçÅ Ô¯ÇÂÁÅ Ôð òÕå òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ çÅ ÇêÁÅðÅ ÇÃîðé Õðé çÅ ÃçÅ-ÃçÅ ñÂÆ ïåé ÕðçÅ ÔÆ ðÔ», îËù ÁËÃÅ ìñ ìõô¯ Áå¶ î¶ð¶ ÇÃð Óå¶ ÇîÔð íÇðÁÅ Ô¾æ ð¾Ö¯Í

ÜòÅé ÇÂÃåzÆÁ» ñÂÆ ×Ååð¶ ÇÕðêÅé å¶ ÇÃð Óå¶ çÃåÅð ÇÕª ÷ðÈðÆ?

î˺ ÇÂÕ ÇÔ§çÈ êÇðòÅð ÇòÚ êËçÅ

Ô¯ÇÂÁÅ Áå¶ ÇÂÃÆ êÇðòÅð ÇòÚ ç¶Ö-

íÅñ Ô¯ÂÆÍ î¶ð¶ Çê¿â ç¶ Ãí ÇÔ§çÈ íÆ

ê×óÆ ì§é·ç¶ ÃéÍ Õô¾åðÆÁ» Áå¶

ìzÅÔîä» ÇòÚ Ãí ñ¯Õ çÅó·Æ ð¾Öç¶ ÃéÍ

î¶ðÅ ÇÔ§çÈ ÇêåÅ ñÅñÅ Çô¾ìÈ î¾ñ íÆ çÅó·Æ

ð¾ÖçÅ ÃÆ Áå¶ ÇÃð À¹μå¶ ò¾âÆ ê×óÆ

ì§é·çÅ ÃÆÍ ìàòÅð¶ 寺 êÇÔñ» ê¿ÜÅì çÆ

ðÅÜèÅéÆ ñÅÔ½ð çÅ ÇÂÕ î§ÇéÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ

âÅÕàð ì¶ñÆ ðÅî ÇÂÔ À¹êç¶ô 綺çÅ

Ô¹§çÅ ÃÆ ÇÕ ÃðçÆÁ» ÇòÚ Ü¶Õð ×ñ¶ çÆÁ» ìÆîÅðÆÁ» 寺 ìÚäÅ ÚÅÔ§¹ç¶ Ô¯ å»

çÅó·Æ ð¾Ö¯Í ÇÜÔóÆ ìÆìÆ ×Ååð¶ òÅñÆ

ÇÕðêÅé êÇÔéçÆ Ô¯ò¶, À¹Ô ÚÅÔ¶ ÇÕåéÆ

íÆ ÖÈìÃÈðå Ô¯ò¶, ì¹ðÆ é÷ð ð¾Öä òÅñ¶ ÇÕÃÆ ÇòÁÕåÆ ù À¹Ã ç¶ ÃÅÔîä¶ ÜÅä

çÆ ÇÔ§îå éÔƺ êË ÃÕçÆÍ êð ܶÕð

ÖÈìÃÈðå 寺 ÖÈìÃÈðå ñóÕÆ é¶

òÅñÆ ÇÕðêÅé íÆ êÅÂÆ Ô¯ò¶ Áå¶

À¹μå¶ çÃåÅð íÆ êÇÔéÆ Ô¯ò¶ å»

ÇÕö ì¹ðÆ å¯º ì¹ðÆ é÷ð òÅñ¶ ÁÅçîÆ ç¶ Ççñ ÇòÚ À¹Ã ç¶ êzåÆ Ö¯àÆ íÅòéÅ éÔƺ êËçÅ Ô¯ ÃÕçÆ, ìñÇÕ À¹Ã ç¶ êzåÆ À¹Ã çÅ ÇÃð À¹ÃÆ åð·» éÅñ Þ¹Õ ÜÅò¶×Å, ÇÜà åð·» ÇÕö îÔ»ê¹ðô ç¶ çðôé Õðé éÅñ À¹Ã ç¶ ÃÇåÕÅð ÇòÚ Þ¹Õ Ü»çÅ þÍ Ã§ÃÅð ÇòÚ Ôð¶Õ ÇòÁÕåÆ ù Õ¯ÂÆ éÅ Õ¯ÂÆ ØÅà ÷ðÈð Ô¹§çÆ þ, ÇÜÃ ç¶ öî 寺 Û¹àÕÅðÅ êÅÀ¹ä ñÂÆ À¹Ã é¶ í×òÅé Õ¯ñ¯º ÁÅêäÆÁ» î§×» î§×äÆÁ» Ô¹§çÆÁ»

ÔéÍ ÇÕðêÅé Áå¶ çÃåÅð ÇÃ¾Ö ê¿æ çÆ ôÕåÆ, ÁÅé Áå¶ ôÅé ç¶ òËö ÔÆ ÇÚ§é· Ôé, ÜËö ÃðÕÅð çÆ ôÕåÆ, ÁÅé Áå¶ ôÅé ç¶ ÇÚ§é· ê¹Çñà Áå¶ ÇÃêÅÔÆ çÆ ê¶àÆ Ô¹§çÆ þÍ

(í×å êÈðé ÇÃ§Ø ÜÆ çÆ ê¹ÃåÕ

ÒÇÃ¾Ö ìÆìÆÁ» çÅ êÇÔðÅòÅÓ ÇòÚ¯º)

Çêz§ÃÆêñ ÃÇåìÆð ÇÃ§Ø ÜÆ êÅÇÕÃåÅé ìäÅÀ¹ä ìÅð¶ ÇÕÔÅ Ü»çÅ

þ ÇÕ ÇÂà çÆ ÷îÆé Ãð Ãïç ÁÇÔîç

ÖÅé é¶ ìäÅÂÆ, éÕôÅ Ãð î¹Ô§îç ÇÂÕìÅñ

é¶, éÆÔ» î½ñÅéÅ î¹Ô§îç ÁñÆ Ü½Ôð é¶ Áå¶

çÆòÅð» å¶ Û¾å» î¹Ô§îç ÁñÆ ÇÜéÅÔ é¶

êÅÂÆÁ»Í ìÅÕÆ ÇñÁÅÕå ÁñÆ å¶ çÈܶ å»

êÅÇÕÃåÅé çÆ ÷îÆé Ãð

Ãïç ÁÇÔîç ÖÅé é¶ ìäÅÂÆ, éÕôÅ Ãð î¹Ô§îç ÇÂÕìÅñ

é¶, éÆÔ» î½ñÅéÅ î¹Ô§îç

ÁñÆ Ü½Ôð é¶ Áå¶ çÆòÅð»

å¶ Û¾å» î¹Ô§îç ÁñÆ ÇÜéÅÔ

é¶ êÅÂÆÁ»Í ìÅÕÆ ÇñÁÅÕå

ÁñÆ å¶ çÈܶ å» ð§×-ð¯×é

ÔÆ Õðç¶ ðÔ¶Í ÇÂà åð·» íÅðå

çÆ ÁÅ÷ÅçÆ ìÅð¶ ÁÅÇÖÁÅ ÜÅ

ÃÕçÅ þ ÇÕ ÷îÆé ÒìÅÇìÁ»Ó

(1907 寺 1919) é¶ ÇåÁÅð

ÕÆåÆ, éÕôŠܾÇñÁ»òÅñ¶

ìÅö ÇòÚ ÇåÁÅð Ô¯ÇÂÁÅ, ÒéƺÔÓ ×¹ð± Õ¶ ìÅ× áÆÕ 15

Á×Ãå 1947 寺 ê¿ÜÆÔ òð·¶

êÇÔñ» 21 Á×Ãå 1922

駱 ð¾ÖÆ ×ÂÆ, çÆòÅð» ðÅòÆ

ç¶ ÇÕéÅð¶ 1930 駱, å¶ Û¾å

ÁÅ÷Åç ÇÔ§ç ø½Ü é¶ êÅÂÆÍ

ìÅÕÆ Ãí å» Õ±ÚÆÁ» ëó ð§×-

ð¯×é ÔÆ Õðç¶ ðÔ¶Í

ð§×-ð¯×é ÔÆ Õðç¶ ðÔ¶Í ÇÂà åð·» íÅðå çÆ ÁÅ÷ÅçÆ ìÅð¶ ÁÅÇÖÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ þ ÇÕ ÷îÆé ÒìÅÇìÁ»Ó (1907 寺 1919) é¶ ÇåÁÅð ÕÆåÆ, éÕôŠܾÇñÁ»òÅñ¶ ìÅö

ÇòÚ ÇåÁÅð Ô¯ÇÂÁÅ, ÒéƺÔÓ ×¹ð± Õ¶ ìÅ×

áÆÕ 15 Á×Ãå 1947 寺 ê¿ÜÆÔ òð·¶ êÇÔñ» 21 Á×Ãå 1922 駱 ð¾ÖÆ ×ÂÆ, çÆòÅð» ðÅòÆ ç¶ ÇÕéÅð¶ 1930 駱, å¶ Û¾å ÁÅ÷Åç ÇÔ§ç ø½Ü é¶ êÅÂÆÍ ìÅÕÆ Ãí å» Õ±ÚÆÁ» ëó ð§×-ð¯×é ÔÆ Õðç¶ ðÔ¶Í

ê¹ðÅä¶ õ¹øÆÁÅ ÇðÕÅðâ ×òÅÔ Ôé

ÇÕ Üç Õ¯ÂÆ ÒÁÅ÷ÅçÆÓ çÅ é»Á òÆ éÔƺ

ÃÆ ñ˺çÅ, À¹Ã ò¶ñ¶ ìÅÇìÁ» é¶ Òöçð çÆ

ק±ÜÓ êÅÂÆ, Çî¾áÆÁ» ñ¯ðÆÁ» ç¶-ç¶ ÃòŶ ÒÇÔ§ç¹ÃåÅé 駱 ØÇóÁÅñ çÆ ÁÅòÅ÷ éÅñ

Ü×ÅÇÂÁÅÍÓ Õç¶ Òê×óÆÓ Ã§íÅñ ÇÕÔÅ å¶

Õç¶ ÒÔ¯ô çíÅñÓ ÇñÖ Õ¶ ާܯÇóÁÅÍ ìÜìÜ

ØÅà Óå¶ òð·çÆÁ» ׯñÆÁ» çÅ ÃÅÔîäÅ

ÇÖó¶ î¾æ¶ ÔÆ éÔƺ, Ãׯº ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì

ÜÆ çÆ Á×òÅÂÆ ÇòÚ ÕÆåÅÍ ê¿ÜÅì ÇòÚ

ÔñÚñ î¾Ú ×ÂÆÍ ö¾çÅð Áñ¯ê Ô¯ ׶Í

Á§×ð¶÷» òñ¯º ÃõåÆÁ» çÅ íÅò¶º ç½ð

ÚñÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅ, êð ñÇÔð òèçÆ ÔÆ

×ÂÆÍ ç¶Öä 駱 ÷ð±ð ÁÅ×± êÕó¶ ׶ Áå¶

1915 鱧 ø»ÃÆ ç¶ ð¾ÇÃÁ» Óå¶ òÆ Úó·Å¶

׶, êð ÒÁÅ÷ÅçÆÓ ñÂÆ ÷îÆé ÇåÁÅð Ô¯

×ÂÆ ÃÆ å¶ ÇåÁÅð Õðé òÅñ¶ ÕñöÆèð

ç¶ ÇÃ§Ø ÃéÍ ÇÜé·» Ã¾å» é¶ Ãí 寺 êÇÔñ»

ø»ÃÆ ç¶ ð¾ÇÃÁ» 駱 Ú§¹ÇîÁ», À¹é·» ÇòÚ¯º Û¶

ÇÃ§Ø Ãé å¶ À¹é·» ç¶ é»Á ÃðçÅð ÕðåÅð

ÇÃ§Ø ÃðÅíÅ, íÅÂÆ ìõôÆô ÇÃ§Ø Ç×ñòÅñÆ (Á§ÇîzåÃð), ÃðçÅð Ü×å ÇçØ, íÅÂÆ

ÇìèÆ Ú§ç ÜÆ ç¶ Çê¿â ç¶ ÃðçÅð ùð ÇÃ§Ø å¶ ÃðËä ÇÃ§Ø é»Á ç¶ ç¯ Ã¾Üä ܯ Ç×ñòÅñÆ (Á§ÇîzåÃð) ç¶ Ãé, íÅÂÆ ÔðéÅî ÇçØ

í¾àÆ, ×¹ðÅïÅ (×¹ðçÅÃê¹ð) ÃéÍ

ǧçðÅ ×»èÆ é¶ ÇÕÔÅ ÇÕ ÒÁÅ÷ÅçÆ çÆ Ü§× ÇòÚ Ãí 寺 ò¾è ÇÔ¾ÃÅ À¹Ã ç¶ êz»å ï±.êÆ. é¶ êÅÇÂÁÅ, êð Á§Õó¶ Õ¹Þ Ô¯ð ì¯ñ ðÔ¶ ÔéÍ ê¹ðÅåé õ¹øÆÁÅ ÇðÕÅðâ ç¶ ÔòÅñ¶ éÅñ Ô¹ä Ãê¾ôà å½ð Óå¶ ÇÕÔÅ ÜÅ ÃÕçÅ þ ÇÕ ÇÜà ò¶ñ¶ ǧçðÅ ç¶ êz»å òÅñ¶ ÒÁÅ÷ÅçÆÓ ñÂÆ êÅÃÅ òÆ éÔƺ ÃÆ îÅð ðÔ¶, À¹Ã ò¶ñ¶ ÒÇþÖÓ å¶ Òê¿ÜÅìÓ Á§×ð¶÷» ç¶ êÅö í§é ðÔ¶ Ãé, ø»ÃÆ ç¶ ð¾Ã¶ Ú§¹î ðÔ¶ Ãé, ÕÅñ¶ êÅäÆ çÆÁ» Ã÷Åò» í¹×å ðÔ¶ ÃéÍ õ¹øÆÁÅ Çðê¯ðà î¹åÅìÕ ÇÔ§ç¹ÃåÅé ÇòÚ ø»ÃÆ Óå¶ ÚÅó·¶ ×¶ Ãé Õ¹¾ñ 47 ÁÅçîÆÍ À¹é·» ÇòÚ¯º 34 ÇÃ¾Ö ÃéÍ ÇÃðø À¹îð ÕËç 30 駱 Ô¯ÂÆ ÃÆ å¶ 27 ÇÃ¾Ö ÃéÍ ÕÅñ¶ êÅäÆ Õ¹¾ñ 29 ñðÇîÁ» 駱 í¶ÇÜÁÅ Ç×ÁÅ, À¹é·» ÇòÚ¯º 26 ÇÃ¾Ö ÃéÍ Ãõå Ã÷Åò» Õ¹¾ñ 47 駱 Ô¯ÂÆÁ» å¶ À¹é·» ÇòÚ¯º òÆ 38 ÇÃ¾Ö ÃéÍ ÇÂÔ ÇÃðø 1907 寺 1917 å¾Õ çÅ

ò¶ðòÅ þÍ Ã§ÃÅð ç¶ êÇÔñ¶ ï¹¾è ç¶ ÁÅð§í Ô¯ä éÅñ ÃÅð¶ ÁÅ×± îÔÅåîÅ ×»èÆ Ãî¶å Á§×ð¶÷» çÆ îçç Óå¶ ñ¾×¶ ðÔ¶ Áå¶ Çøð ܾÇñÁ»òÅñÅ ìÅö çÅ ÃÅÕÅ Ô¯ÇÂÁÅÍ Õ¹¾ñ

ôÔÆç 1035 ԯ¶, êð Çþֻ çÆ Ç×äåÆ

579 ÃÆÍ ÇÂÔ Õç¶ éÔƺ í¹¾ñäÅ ÚÅÔÆçÅ ÇÕ ÇÃ¾Ö ÃÅð¶ ÇÔ§ç¹ÃåÅé çÆ Ç×äåÆ çÅ Õ¶òñ

ÇÂÕ øÆÃçÆ Ôé å¶ ÒÁÅ÷ÅçÆÓ çÆ Ü§× ÇòÚ

ÇÔ¾ÃÅ 73 øÆÃçÆ ÜÅ ê˺çÅ þÍ ÃÅé§È ñ¶Ö¶ å»

éÔƺ ÁÅªç¶ å¶ éÅ ÔÆ Õðé¶ ÚÅÔ¹§ç¶ Ô», êð

Üç Õ¯ÂÆ ñ¶ÇÖÁ» çÆ ÔÆ ×¾ñ Õð¶, å» À¹Ã 駱 ؾà 寺 ؾà å» ÖÅåÅ å» áÆÕ ç¶ÖäÅ ÚÅÔÆçÅ þÍ

1921 çÆ 20 øðòðÆ é§± ééÕÅäÅ ÃÅÇÔì çÅ ÃÅÕÅ Ô¯ Ç×ÁÅÍ Ãî¹¾ÚÅ ÇþÖ

Ü×å ÔÆ ÁÅ÷ÅçÆ ñÂÆ À¹á ìËáÅ, ôÔÆç» é¶ ÁÅ÷ÅçÆ ñËä çÅ ðÅÔ çðÃÅ Çç¾åÅÍ

îÔÅåîÅ ×»èÆ Üç ÁÅê 3 îÅðÚ 1921 駱 ÃÅÕ¶ òÅñÆ æ» ééÕÅäÅ ÃÅÇÔì 깾ܶ, å» À¹é·» ÇÕÔÅ ÇÕ Üæ¶ òÅÇñÁ» ÕîÅñ Õð Çç¾åÆ þÍ À¹é·» Õ¯ñ ÔÇæÁÅð

ÔÇæÁÅð» À¹å¶ Ô¾æ éÅ ð¾ÇÖÁÅÍ Ãí í¹§é¶

׶, êð îÜÅñ ÕÆ, ÇÕö Ô¾æ ü¾ÇÕÁÅ

Ô¯ò¶Í ÁÕÅñÆÁ» é¶ ÁÅêä¶ Ç÷§î¶ ùèÅð çÅ

Õ§î ÇñÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ þ, ÇÂà ñÂÆ À¹é·» çÆ

Õ¹ðìÅéÆ ìÔ¹å îÔÅé Ô¹§çÆ þÍ

(The task of Akali is to reform work. That is why their sacrifice is very great)

Çøð ÇÂÕ òÅðÆ ÃÅðÅ ê¿ÜÅì ÔÆ ÜÅ×

ÇêÁÅÍ ê¿âå îçé î¯Ôé îÅñòÆÁÅ é¶ ÇÂÕ

òÅðÆ ×¾ñìÅå ç¶ ç½ðÅé ÇÕÔÅ ÃÆ ÇÕ, ÇþÖ

ÇÂÇåÔÅà òÅñ¶ ôÔÆç Çþֻ ç¶ éî±é¶ ÇÕ¾æ¶ Úñ¶ ׶? ì§ç-ì§ç ÕàòÅÀ¹ä å¶ Ö¯êðÆÁ»

À¹åðÅÀ¹ä òÅñ¶ ÇÃ¾Ö ÕÆ î¹¾Õ ×¶ Ôé? Õ½î

é¶ ÃÅðÅ ÇÂÇåÔÅà Çøð ç¹ÔðÅ Çç¾åÅÍ Ü§â

éÅñ ì§é· ôÔÆç ԯ¶, å¶ñ êÅ Õ¶ ÃÅó¶ ׶, ׯñÆÁ» éÅñ í¹§é¶ ×¶, êð ÃÆÁ ÇÕö éÅ

ÕÆåÆÍ ×¹ðÈ Õ¶ ìÅö é¶ å» Ãî¹¾Ú¶ ÇÔ§ç¹ÃåÅé

ÇòÚ Õ¹ðìÅéÆÁ» çÅ ÚÅÁ íð Çç¾åÅÍ 21

Á×Ãå 1922 éȧ Ççػ À¹å¶ Á¾ÇåÁÅÚÅð

ô¹ð± ԯ¶ Áå¶ 13 ççìð å¾Õ Ô¹§ç¶ ðÔ¶Í ìÆàÆ

çÆÁ» â»×» òð·çÆÁ» ÇÃ¾Ö Ô¾Ã-Ծà ޾ñç¶Í

ÕÂÆ ÇêzæÆêÅñ ÇÃ§Ø òðÇ×Á» é¶ â»×» ç¶

98-98 òÅð Þ¾ñ¶Í ÃðçÅð ÇêzæÆêÅñ ÇçØ

ôÔÆç å» Ô¯ ׶, êð ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ îÔ¾ñ

çÆ éÆºÔ ìÔ¹å â§ÈØÆ íð ×Â¶Í Üç ÜæÅ

ÃzÆ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì 寺 êzä ÕðÕ¶, ÇÕ

ô»åîÂÆ ðÇÔäÅ þ, Ò×¹¹ðÈ Õ¶ ìÅöÓ ò¾ñ

ôìç êó·ç¶ Ü»çÅ ÃÆ, å» ê¹ñÆ Óå¶ À¹Ã 駱

ð¯Õ ÇñÁÅ Ü»çÅÍ êËð» å¶ ×¯ÇâÁ» À¹êð

â»×» îÅð Õ¶ À¹é·» ù Ç×ðÅ ÇñÁÅ Ü»çÅ

ÃÆÍ ÇÃ§Ø ã¾á¶ ԯ¶ òÆ ÒÃÇåéÅî¹-òÅÇÔ×¹ð±Ó

À¹ÚÅðé ÕðÆ Ü»ç¶ ÃéÍ Çâ¾Ç×Á» Ô¯ÇÂÁ»

À¹å¶ òÆ â»×» çÆ ìÅÇðô Õð Çç¾åÆ Ü»çÆ

ÃÆ, ÇÜò¶º î¹§Ü Õ¹àƺçÆ þÍ À¹åéÆ ç¶ð å¾Õ

â»×» òð·çÆÁ» ðÇÔ§çÆÁ» Ãé, Üç å¾Õ

Üæ¶ ç¶ ÇÃ§Ø ì¶Ô¯ô éÔƺ Ãé Ô¯ Ü»ç¶Í ÷ðÅ

Õ¹ Ô¯ô ÁÅÀ¹ä Óå¶ ÜæÅ Á¾×¶ òèä çÅ

ïåé ÕðçÅ ÃÆ å» Çøð éò¶º ÇÃÇðúº ê¹ñÃ

Ô¾ñÅ ì¯ñ Õ¶ ๾à ê˺çÆ ÃÆÍ Üç ÒÁÕÅñÆÓ

ÇìñÕ¹ñ ÇéãÅñ Ô¯ Ü»ç¶ Ãé, å» À¹é·»

駱 Á˺ì±ñ˺à ÕÅð» ÇòÚ ñ¾ç Õ¶ ñ»í¶ Ü»

ÔÃêåÅñ ñË ÜÅÇÂÁÅ Ü»çÅ ÃÆÍ ÇÔ§ç¹ÃåÅé

ç¶ ÁÅ×ÈÁ» é¶ Üç ÇÂÔ Á¾Öƺ Çâ¾áÅ å» À¹Ô

åzÅÔ-åzÅÔ Õð À¹áç¶ ÃéÍ êð ÒÇçØÓ Ô¹Õî

ç¶ ì¾è¶ ô»å-ÇÚ¾å å¶ ô»å-îÂÆ ÃéÍ ÇÂÕ

òÅðÆ ÇÂÕ ìñ¯Ú ÇÃêÅÔÆ é¶ â»×» îÅðç¶

ԯ¶ ÇÂÕ ÒÇçØÓ é§±, éÅñ¶ ÔÆ ×Åñ·Æ ×ñ¯Ú

å¾Õ Ô¹§ç¶ ðÔ¶Í ìÆàÆ

çÆÁ» â»×» òð·çÆÁ» ÇÃ¾Ö Ô¾ÃԾà ޾ñç¶Í ÕÂÆ ÇêzæÆêÅñ ÇçØ

òðÇ×Á» é¶ â»×» ç¶ 98-98

òÅð Þ¾ñ¶Í ÃðçÅð ÇêzæÆêÅñ ÇçØ

ôÔÆç å» Ô¯ ׶, êð ÁÅ÷ÅçÆ

ç¶ îÔ¾ñ çÆ éÆºÔ ìÔ¹å â§ÈØÆ íð

×Â¶Í Üç ÜæÅ ÃzÆ ÁÕÅñ åõå

ÃÅÇÔì 寺 êzä ÕðÕ¶, ÇÕ ô»åîÂÆ

ðÇÔäÅ þ, Ò×¹¹ðÈ Õ¶ ìÅöÓ ò¾ñ

ôìç êó·ç¶ Ü»çÅ ÃÆ, å» ê¹ñÆ Óå¶

À¹Ã 駱 ð¯Õ ÇñÁÅ Ü»çÅÍ êËð» å¶

ׯÇâÁ» À¹êð â»×» îÅð Õ¶ À¹é·»

ù Ç×ðÅ ÇñÁÅ Ü»çÅ ÃÆÍ ÇçØ

ã¾á¶ ԯ¶ òÆ ÒÃÇåéÅî¹-òÅÇÔ×¹ð±Ó

À¹ÚÅðé ÕðÆ Ü»ç¶ ÃéÍ Çâ¾Ç×Á»

Ô¯ÇÂÁ» À¹å¶ òÆ â»×» çÆ ìÅÇðô

Õð Çç¾åÆ Ü»çÆ ÃÆ, ÇÜò¶º Ü

Õ¹àƺçÆ þÍ À¹åéÆ ç¶ð å¾Õ â»×»

òð·çÆÁ» ðÇÔ§çÆÁ» Ãé, Üç å¾Õ

Üæ¶ ç¶ ÇÃ§Ø ì¶Ô¯ô éÔƺ Ãé Ô¯

Ü»ç¶Í ÷ðÅ Õ¹ Ô¯ô ÁÅÀ¹ä Óå¶ ÜæÅ

Á¾×¶ òèä çÅ ïåé ÕðçÅ ÃÆ å»

Çøð éò¶º ÇÃÇðúº ê¹ñà ԾñÅ ì¯ñ

Õ¶ ๾à ê˺çÆ ÃÆÍ

Õðç¶, ÃÅÇÔì ÃzÆ ×¹ð± ׯÇì§ç ÇÃ§Ø ÜÆ ìÅð¶ Õ¹ì¯ñ ì¯ñ ÇÕÔÅ ÇÕ, Á¾Ü å¶ðÅ ×¹ð± ÇÕ¾æ¶ þ? ì¹ñÅ À¹Ã ù åËù ìÚÅÁ ñò¶... å»

æ¾ñ¯º À¹ÚÆ ÁÅòÅ÷ éÅñ ÇÃ§Ø é¶ ÇÕÔÅ ÇÕ

çÃ å» ÇçÁ» î¶ðÅ ×¹ð± ׯÇì§ç ÇÃ§Ø ÜÆ ÇÕæ¶ þ, êð Üæ¶çÅð çÅ Ô¹Õî þ, Ô¾æ éÔƺ À¹áÅÀ¹äÅÍ

ÃÆ.ÁËø.Á˺âðÆÀ±÷ é¶ Üç ÇÖó¶ î¾æ¶ Ççػ é§È â»×» Ö»ÇçÁ» ç¶ÇÖÁÅ, å» À¹Ã é¶ Ççػ 駱 ôðè»ÜñÆ ç¶ºç¶ Ô¯Â¶ ÇÕÔÅ ÇÕ ÇÂÕ

éÔƺ, À¹Ô ÁÅêä¶ ÃÅÔîä¶ Áé¶Õ ÔÆ ÒÂÆÃÅÓ

ÃÈñÆ Óå¶ Úó·¶ ç¶Ö ÇðÔÅ ÃÆÍ ÃzÆ Á˺âðÆÀ±÷

é¶ ÁÅêä¶ ÇñÖåÆ ÇìÁÅé ÇòÚ ÇÕÔÅ : ÒÒÇÂà ÇìÁÅé ðÅÔƺ î˺ ÇÃðø ÇÂÔ ÔÆ

ç¾Ãä çÆ Õ¯Çôô Õð»×Å, ܯ î˺ Á§ÇîzåÃð

ê¹Ü Õ¶ 12 Ãå§ìð 1922 駱 ÁÅêäÆ Á¾Öƺ

ç¶ÇÖÁÅÍ ÇÂÕ òܶ ç¹êÇÔð î˺ ×¹ð± Õ¶ ìÅö éÅñ

Ú¾ñ ÇêÁÅ, ðÅÔ ÇòÚ æ»-æ» Çê¿â» ç¶ îðç

å¶ Á½ðå» Öó·ÆÁ» Ãé, ÇÜé·» ÛìÆñ ñÅÂÆ

Ô¯ÂÆ ÃÆÍ å» ÇÕ ÁÅªç¶ Üæ¶ çÆ ðåÅ Õ¹

öòÅ Õð ÃÕäÍ Ãí 寺 ò¾è î˺ Á½ðå» çÆ

íðê±ð ôðèÅ ç¶ÖÆÍ À¹é·» ç¶ î¹ÖÇóÁ» 寺

Á¾×¶ ò¾èç¶ Üæ¶ ñÂÆ, ܯ èðî ÇÔ¾å ìçñ¶

çÆ íÅòéÅ ðÇÔå Õ¹ðìÅé Ô¯ä ÜÅ ðÔ¶ Ãé, îîåÅ à¾êÕçÆ ÃÆÍ

ÕÂÆ Á½Ö Þ¾ñ Õ¶ å¶ ìóÆ î¹ôÕñ éÅñ

ÁÅÖð ÁÃƺ Ò×¹ð± Õ¶ ìÅöÓ ê¹¾Ü¶Í ê¹¾Üç¶ ÃÅð

ÇÜà Óå¶ ÃÅâÆ Ãí 寺 êÇÔñÆ é÷ð êÂÆ, À¹Ô Á¾á î¯àð ñÅðÆÁ» Ãé, ܯ ÁÅî å½ð Óå¶ ÃòÅðÆÁ» ã¯ä ñÂÆ òðåÆÁ» Ü»çÆÁ»

ÃéÍ Ô¹ä À¹é·» 駱 Á˺ì±ñ˺à òË×é» ç¶ å½ð Óå¶ òðÇåÁÅ ÜÅ ÇðÔÅ ÃÆÍ ÇÜà ò¶ñ¶ î˺ ×¹ðÈ Õ¶ ìÅö ç¶ ×¹ðç¹ÁÅð¶ ê¹¾ÜÅ å» Ãí 寺 þðÅéÆ îËù ç×å» ÇòÚ ô»åÆ ç¶Ö Õ¶ Ô¯ÂÆÍ ÇÂåé¶ íÅðÆ ÇÂÕ¾á ÇòÚ ÒØìðÅÔàÓ é»Á òÅñÆ Õ¯ÂÆ ÚÆ÷ éÔƺ ÃÆÍ çðôéÆ Çâú¹ãÆ ç¶ éÅñ ÔÆ ÃÅÇÔì ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÅ êÅá Ô¯ ÇðÔÅ ÃÆ å¶ ìÔ¹å ÃÅðÆ Ã§×å ÇèÁÅé éÅñ ùä ðÔÆ ÃÆÍ ñÅ׶ ÔÆ Õ¹Þ Ã¶òÅçÅð ÁŶ ԯ¶ ïÅåðÆÁ» ñÂÆ Ú¾ÕÆ ÇòÚ ÁÅàÅ êÆÔ Õ¶, ðÅå ç¶ ¦×ð çÆÁ» ÇåÁÅðÆÁ» Õð ðÔ¶ ÃéÍ À¹æ¶ ÇÂà ׾ñ çÅ ðåÅ íð òÆ ÇÚ§é· éÔƺ ÃÆ ÇÕ Ô¹ä â»×» êË Õ¶ ÔàÆÁ» Ôé Ü» êË ðÔÆÁ» Ôé Ü» â»×» Þ¾ñ Õ¶ ÇÃ§Ø ÁŶ ÔéÍ Üç î˺ ÇÂÕ Õ¯ñ¯º ê¹¾ÇÛÁÅ, å» À¹Ã ç¾ÇÃÁÅ ÇÕ â»×» òð· ðÔÆÁ» ÔéÍ ÇÂÔ Ã¹äç¶ ÃÅð î˺ Á¾×¶ òÇèÁÅ, À¹æ¶ ÕÂÆ Ã˺Õó¶ ÇÃ§Ø ÖÅñÆ æ» ÷îÆé Óå¶ ìËᶠÃé å¶ íðÆÁ» Á¾Ö» éÅñ ç¶Ö ðÔ¶ Ãé ÇÕ À¹é·» ÃÅÔîä¶ ÕÆ Ô¯ ÇðÔÅ þÍ À¹é·» ç¶ ÇÚÔÇðÁ» ò¾ñ î˺ ×Ô¹ éÅñ ç¶Ö Õ¶, ÇÂÕ îÕÅé çÆ é¹¾Õð ÇòÚ, À¹Ã æ» Óå¶ Ô¯ Ç×ÁÅ, ÇÜ毺 ÃÅðÆ îÅð-Õ¹àÅÂÆ ç¶ÖÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÃÆÍ ç¶Öä òÅñÆÁ» ç×å» ÇòÚ¯º Õ¯ÂÆ òÆ ÚÆÕÇÚÔÅóÅ éÔƺ ÃÆ êÅ ÇðÔÅÍ ÇÃðø À¹é·» ç¶ ì¹¾ñ· øðÕ-øðÕ Õ¶ ÒÜÅêÓ

ÔçÅÇÂå Çç¾åÆ ×ÂÆ þ ÇÕ ÒòÅÇÔ×¹ðÈÓ

ÒòÅÇÔ×¹ð±Ó ÔÆ Õðé Áå¶ òÅÇÔ×¹ðÈ Á¾×¶

ÁðçÅà Õðé, ÇÕ À¹Ô øåÇÔ ìõô¶Í î˺

ÇÃðø ÇÂåéÅ ÔÆ ÕÇÔ ÃÕçÅ Ô» ÇÕ À¹é·»

çÅ ô»å ÇÚ¾å ðÇÔäÅ, ÁðçÅà ÕðéÅ Áå¶

î¹¾Ö¯º ÃÆÁ å¾Õ éÅ À¹ÚÅðéÅ, îËù ÒÂÆÃÅÓ çÆ

ÃÈñÆ ïÅç ÕðÅ ÇðÔÅ ÃÆÍ Ü¯ À¹é·» Óå¶ ìÆå

ðÔÆ ÃÆ, þÚ-î¹¾Ú ñ×í× Ô÷ðå ÂÆÃÅ çÆ

ÃÈñÆ Óå¶ Úó·ÅÂÆ ò»× ÃÆÍ (What was happening to them, what truli in some din was, a crucificatien)

Ô¹ä å¾Õ î˺ ܾëð ÜÅñç¶ Ççػ 駱

Á¾Öƺ éÔƺ ÃÆ ç¶ÇÖÁÅ, ÇÃðø çðôÕ» ç¶

ÇÚÔÇðÁ» 寺 Áé¹îÅé ñ×ÅÇÂÁÅ ÃÆÍ Üç

î˺ ò¾èçÆ çÆòÅð à¾ê Õ¶ Á¾×¶ òÇèÁÅ å¶

ÁÅõð íñÅÂÆ-ì¹ðÅÂÆ çÆ à¾Õð 駱 ÃÅÔîä¶

Ô¯ ç¶ÇÖÁÅ å» îË鱧 çðôÕ» çÆÁ» ÁðçÅû

å¶ î¹¾Ö» 寺 åäÅú çÆ ÃîÞ ÁÅÂÆÍ ÇÂÔ

ÁËÃÅ Ççzô ÃÆ, ÇÜà 駱 Õç¶ Õ¯ÂÆ Á§×ð¶÷

Ô¯äÅ î§é ÔÆ éÔƺ ÃÕçÅ å¶ êðîÅåîÅ

Çøð îËù Õç¶ éÅ ÇçÖÅò¶Í À¹æ¶ ÚÅð ÕÅñÆ

ê×óÆ ì§é·¶ ԯ¶ ÒÁÕÅñÆÓ ÇÃ¾Ö çðÜé Õ¹

ÇÃêÅÔÆÁ», ÇÜé·» ÇòÚ ç¯ Á§×ð¶÷ ÁøÃð

òÆ Ãé, ÃÅÔîä¶ Öñ¯å¶ ÃéÍ À¹Ô ôìç ÔÆ

êó·ç¶ ê¹ñà çÆ ÕåÅð å¾Õ 깾ܶ å¶ ÇÂÕ

×÷ ç¶ øÅÃñ¶ Óå¶ ÁÅ Õ¶ Öó·¶ Ô¯ ×Â¶Í À¹é·»

ç¶ ç¯ò¶º Ô¾æ ܹó¶ ԯ¶ Ãé å¶ ÇÂÔ êz×à Ô¯

ÇðÔÅ ÃÆ ÇÕ À¹Ô ÁðçÅà Õð ðÔ¶ ÃéÍ Çøð

ì×Ëð Õ¯ÂÆ Üæ¶ òñ¯º íóÕÅÔà ç¶ ôìç

ç¶, ÇÂÕ Á§×ð¶÷ ÁøÃð é¶ Ô¾æ ÇòÚ ëó¶

â§â¶ ù ÁðçÅà Õðç¶ ÇÂÕ ÇÃ§Ø çÆ Ô§ÃñÆ

(ÕÅñð) ì¯é Óå¶ ÷¯ð éÅñ îÅÇðÁÅÍ ÇÂÔ

Ãí 寺 Õ¹ÔÜÅ å¶ ì¹÷ÇçñÅéÅ òÅð ÃÆ, ܯ î˺ Ô¹§ç¶ ç¶ÇÖÁÅÍ î˺ ìóÆ î¹ôÇÕñ éÅñ

ÁÅêä¶ ÁÅê 駱 ÕÅìÈ ÕðÕ¶ ð¾Ö ÃÇÕÁÅ, ÁÅÀ¹ä 寺 êÇÔñ» ÔÆ î˺ ÇÂÔ ê¾ÕÅ îé ìäÅ

ÇñÁÅ ÃÆ ÇÕ Õ¹Þ òÆ Ô¯ò¶, î˺ ìÚé å¶ Õðî (ò¶ðâ å¶ íÆó) éÅñ çõñ éÔƺ ÇçÁ»×Å

Áå¶ ô»å ðò·»×Å å¶ À¹Ã¶ êzä Óå¶ î˺ òÆ

ÕÅÇÂî ðò·»×Å, ܯ Üæ¶ ç¶ ìÅÕÆ î˺ìð ÕðÕ¶

ÁÅªç¶ ÔéÍ Ã¯ î¶ðÆ îÈÕ ô»åÆ Áò¾ô ÃÆ êð

ÇÜé·» ÇÂÔ ÃÅÕÅ éÔƺ ç¶ÇÖÁÅ, À¹é·» ñÂÆ

ÃîÞäÅ ÕÇáé þ, ÇÕ ô»å ü¾ê ðÇÔäÅ

ÇÕåéÅ ÕÇáé ÃÆÍ

ÇÜÔóÆ Ô¹¾Þ ê˺çÆ î˺ Çâ¾áÆ ÃÆ, À¹Ô

ÁÕÅñÆ ÇÃ¾Ö é§± í¹§Ü¶ ù¾àä ñÂÆ ÕÅøÆ

ÃÆÍ À¹Ô æ¾ñ¶ Çâ¾× ÇêÁÅ å¶ Ô½ñ¶-Ô½ñ¶ Çøð

À¹ÇáÁÅ å¶ À¹Ã¶ åð·» çÆ Çøð ÷ðì ÇçØ

Óå¶ ÕÆåÆ ×ÂÆÍ ÚÅð» ÇòÚ¯º ÇÜÔóÅ ÇÂÕ

òÇèÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆ, À¹Ã 駱 ԶỠÇñàÅ Õ¶

À¹Ã Óå¶ ìÅð-ìÅð Õç¶ Á§×ð¶÷ òñ¯º å¶ À¹Ã

çÆ ÕîÅé Ô¶á ÇÃêÅÔÆ òñ¯º åÅìóå¯ó òÅð

ÕÆå¶ ×Â¶Í çÈܶ Çå§é» ù íðêÈð òÅð ÕðÕ¶

Û¶åÆ ÔÆ â¶× ÇñÁÅ Ç×ÁÅÍ ÇÂà î½Õ¶ Óå¶

ê¹ñà çÅ Á¾ÇåÁÅÚÅð òÇÔôÆÁ» 寺 ò¾è

ÃÆÍ î˺ ÁÅê Á¾Öƺ Çâ¾áÅ ÇÕ Á¾×¶ Öñ¯å¶ ÇþÖ

ç¶ ê¶à Óå¶ Õ¾Ã Õ¶ ê¹ñÃ é¶ ñ¾å îÅðÆÍ ÇÂÔ

ÇÂåéÆ ÇØzäÅÜéÕ éÆÚ ÷ðì ÃÆ ÇÕ î˺ òÆ

ÚÆõ¶ ì×Ëð ðÇÔ éÅ ÃÇÕÁÅ Áå¶ Á¾×¶ ç½ó

ÇêÁÅ, êð Çê¾Û¯º ÇÂà 寺 òÆ Õ¹ÔÜÆ ÷ðì

î˺ À¹Ã ò¶ñ¶ ç¶ÖÆ, Üç ÷îÆé Óå¶ ã¾á¶, Çé¾Ãñ ê¶ ÁÕÅñÆ ÇÃ¾Ö À¹å¶ ÇÂÕ ÇÃêÅÔÆ

é¶ ÁÅêä¶ ì±à» Ãî¶å, íÅðÆ êËð» éÅñ, î¯ã¶ å¶ ×ñ¶ ÇòÚÕÅð ÁÅêäÅ êÈðÅ ò÷é êÅ Õ¶

þà îÅðÆ, åÆÜÆ êÇÔñÆÁ» òð×ÆÁ» ÔÆ éÆÚ å¶ Õ¹ÔÜÆ ÷ðì À¹Ã ÁÕÅñÆ ÇÃ¾Ö é§±

îÅðÆ, Üç À¹Ô Çâ¾×¶ ÇÃ§Ø ù ãÅðà ç¶ä

ñÂÆ ð¹ÇÕÁÅ ÃÆÍ ÇÂà ÷ðì éÅñ À¹Ô ÇçØ

À¹Ã ÇéãÅñ å¶ ì¶Ô¯ô ê¶ ÇÃ§Ø Óå¶ Çâ¾× ÇêÁÅ, ÇÜà 駱 À¹áÅÀ¹ä ñÂÆ òË×é» å¯º ç¯

òðÕð òÆ ÁÅ ü¾Õ¶ ÃéÍ ÇÂà éÆÚ Õðî 駱 ð¯Õä ñÂÆ î˺ Á§×ð¶÷ ÁøÃð ù ÇÕÔÅ, êð

ÇÂÕ éŠùäÆ ×ÂÆÍ

ÇÂÔ òÇÔôÆê¹äÅ å¶ ×Ëð-ÇÂéÃÅéÆ

ÕðåÈå çÅ ÇìÁÅé ÕðéÅ Ô¯ð òÆ î¹ôÇÕñ

Ô¯ Ü»çÅ þ, Üç ÇÂà ׾ñ çÅ Ôð ÇÂÕ ù Ç×ÁÅé þ ÇÕ ÇÜé·» 駱 Õ¹¾ÇàÁÅ ÜÅ ÇðÔÅ þ, À¹Ô òÅÇÔ×¹ðÈ çÅ ÜÅê Õðç¶ ÁÅ ðÔ¶ Ãé

å¶ À¹é·» êzä ÕÆåÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆ ÇÕ ÒìÚé

å¶ ÕðîÓ éÅñ ô»å ðÇÔä׶ å¶ Ô¾æ éÔƺ

À¹áÅÀ¹ä׶Í

ÇÜé·» ÁÕÅñÆ Çþֻ é¶ êÇÔñ» ÔÇðî§çð

ÃÅÇÔì å¶ Çøð ×¹ðÈ Õ¶ ìÅö ÇòÚ ô»å

ðÇÔä çÅ êzä ÕÆåÅ, À¹Ô ìÔ¹å ÕðÕ¶ ø½ÜÆ

ÃéÍ À¹Ô ëñ¶âð÷, øð»Ã å¶ îËïê¯àÅîÆÁÅ

å¶ ÂÆÃà ÁøðÆÕÅ ç¶ î¹ÔÅ÷» Óå¶ ÜÈÞ ü¾Õ¶

ÃéÍ À¹Ô Ô¹ä À¹é·» Á§×ð¶÷» Ծ毺 ÔÆ îÅð¶

ÜÅ ðÔ¶ Ãé, íÅò¶º Ôð þà Ô¾åÕ íðÆ å¶

ÇéðÅçðÆ òÅñÆ ÃÆ, êð ÇÜò¶º À¹Ô ÇÖó¶

î¾æ¶ íÅäÅ î§é ðÔ¶ Ãé, Ôð Ú¯à øåÇÔ Ô¯ Çéìó ðÔÆ ÃÆÍÓÓ 13 Ãå§ìð 1922 ù Ãìð é¶ ÷ìð Óå¶

Çܾå êÅ ñÂÆÍ ÷ìð ÔÅð Ç×ÁÅ Áå¶ â»×»

ÜËå¯, ÇòÚ ÇÔ¾Õ âÅÔ Çç¾åÆÍ ×¯ñÆ ÚñçÆ ×ÂÆ êð ÇÃ§Ø Á¾×¶ òèç¶ ×Â¶Í ê¿çð» Çî§à» ÇòÚ 67 ÇÃ§Ø ôÔÆç Ô¯

×Â¶Í Ü¶ ×¹ðÈ Õ¶ ìÅö ÃÆ.ÁËø.Á˺âðÆÀÈ÷

Õ§ì À¹á¶ Ãé å» ÜËå¯ ç¶ ÃÅÕ¶ ùä Õ¶ ÒéÇÔðÈÓ ÜÆ íóÕ êÂ¶Í ÁÅ Õ¶ Ç×zøåÅðÆ Çç¾åÆÍ

Çøð 1947 ÇòÚ òÆ ÇÂÔ ÇÃ§Ø ÔÆ

Ãé, ÇÜé·» ÃçÕÅ Á¾èÅ ê¿ÜÅì å¶ Á¾èÅ

ì§×Åñ ìÇÚÁÅÍ î½ñÅéÅ ÁÅ÷Åç é¶ ÁÅêäÆ ê¹ÃåÕ ÒǧâÆÁÅ Çòé÷ øðÆâîÓ

ÇòÚ Ãê¾ôà Õð Çç¾åÅ þ ÇÕ Õ»×ðà å»

Ü¯é» ìäÅÀ¹äÆÁ» î§é Õ¶ ÃÅðÅ ê¿ÜÅì å¶ ÃÅðÅ ì§×Åñ, ÁÅÃÅî Ãî¶å î¹Ãñî ñÆ× ù ÔòÅñ¶ Õðé ñÂÆ ÇåÁÅð Ô¯ ×ÂÆ ÃÆÍ 2 îÅðÚ 1947 ù îÅÃàð åÅðÅ ÇçØ

é¶ éÅÁðÅ ñ×Å Õ¶ Á¾èÅ ê¿ÜÅì å¶ ÃÅðÅ ÕôîÆð ìÚÅÁ ÇñÁÅÍ ìÔ¹å ؾà ñ¯Õ» ù êåÅ þ ÇÕ ÃðçÅð ìñç¶ò ÇÃ§Ø é¶ ÁÕÅñ ÚñÅä¶ å¯º Õ¹Þ ÇÚð êÇÔñ» ÇôîñÅ Õñ¾ì ÇòÚ ñËÕÚð ÕðÇçÁ» ç¾ÇÃÁÅ ÃÆ ÇÕ Á§×ð¶÷ å¶ î¹Ô§îç ÁñÆ ÇÜéÅÔ, Çþֻ ù êÈðé ÇÂõÇåÁÅð» òÅñÆ Ãà¶à ç¶ä ñÂÆ ÇåÁÅð ÃéÍ À¹Ô ÇÃ¾Ö ÔÆ Ãé ÇÜé·» ÃÅø ÇÂéÕÅð Õð Çç¾åÅÍ Çøð ÇÂÕ ØàéÅ òÆ Ã¹äÅÂÆ, ÇÕ Üç ¦âé çÆ òÅðåÅ 1947 ÁêzËñ çÆ éÅ-ÕÅîïÅì Ô¯ ×ÂÆ å» éÇÔðÈ

ÜÆ À¹á Õ¶ Úñ¶ ׶, å» Õîð¶ ÇòÚ ÇÜéÅÔ ÃÅÇÔì å¶ î˺ ðÇÔ ×Â¶Í î¶÷ Óå¶ Ü¯ ê¶êð ò¶à ÇêÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆ ü¾Õ Õ¶ ÇÜéÅÔ é¶ ÇÕÔÅ, ìñç¶ò ÇÃ§Ø íÅò¶º ÇÂåéÅ ÔÆ Ô¯ò¶, êð ñËäÅ êÅÇÕÃåÅé þÍ îÅÀ±ºà ìËàé ù òÆ ÇÂÔ êåÅ ñ¾× Ç×ÁÅ ÃÆ ÇÕ êÅÇÕÃåÅé Çç¾å¶ ì×Ëð ×¾ñ ÇÃð¶ éÔƺ Úó·éÆ, Õ˺ìñ ÜÅéÃé é¶ Üç îÆÇà§× çÆ ÃîÅêåÆ À¹êð§å âÈâñ÷ (ÚÆÚ ØÚ¯ñÆÁ», ܯ îé¹¾Ö ÇòÔñ¶ ÕÅ×÷ Óå¶ ÇÖ¾ÚçÅ ðÇÔ§çÅ þ) ÇÂվᶠÕÆå¶ Ãé å» î¹Ô§îç ÁñÆ ÇÜéÅÔ é¶ ÇÂÕ îÅÔ½ñ ìäÅ Õ¶, À¹å¶ ÔñÅñÆ Þ§âÅ ñÇÔðÅÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆ, êÅÇÕÃåÅé Ç÷§çÅìÅçÍ Á¾Ü íÅò¶º Õ¯ÂÆ îð÷Æ ÇêÁÅ ÁÅÖ¶, êð ÇÂÔ Ã¾ÚÅÂÆ þ ÇÕ ÇÃ¾Ö ÁÅ×È Ü¶ ÇÃÁÅäê éÅñ î¯Ôð¶ Ö¶âç¶, å» Õ½î ñÂÆ Ç¾÷å òÅñÆ æ» êzÅêå ÕðòÅ ÃÕç¶ ÃéÍ

ÇÃÔå ÃÅð : ÁÅêä¶ Øð» ÓÚ¯º վ㯠ÚÅð ç¹ôîä» ù

ÃÅⶠÔð¶Õ ç¶ Øð ÇòÚ ÚÅð ÃÅⶠÜÅéÆ ç¹ôîä

ê¾Õ¶ î¯ðÚ¶ ×¾âÆ ìËᶠÔéÍ ÇÂé·» ÚÅð ç¹ôîä» ç¶

é»Á Ôé;

J ÁÅï¯âÆé éîÕ (ÃçðÆ éîÕ) : ÇÂà çÆ òð寺

ÕðéÆ Ôð ê¾Ö¯º îé¹¾ÖÆ ÇÃÔå ñÂÆ é¹ÕÃÅéç¶Ô þÍ

ÇÂÔ ìñ¾â êzËôð, æÅÇÂðÅÇÂâ Áå¶ éÅîðçÆ çÅ

êzî¹¾Ö ÕÅðé þÍ ÁÅï¯âÆé éîÕ çÆ æ» âñÆÁ»

òÅñŠöºèÅ éîÕ ÔÆ òðåäÅ ÚÅÔÆçÅ þÍ ÇÂÃ

ù Øð ÇòÚ ÇîÕÃÆ ÇòÚ êÆà ն òÆ òðÇåÁÅ

ÜÅ ÃÕçÅ þÍ

J ÇðøÅÂƺâ çÅ å¶ñ : ÇÂÃ ç¶ éÅñ éÅîðçÆ, ܯó»

ç¶ ð¯× Áå¶ Ççñ ç¶ ð¯× ñ¾×ç¶ ÔéÍ ÇðøÅÂƺâ

å¶ñ çÆ òð寺 Ü篺 寺 Øð» ÇòÚ Ô¯ä ñ¾×Æ þ, À¹ç¯º 寺 ÃÅⶠØð» ÇòÚ¯º å§çð¹ÃåÆ Ö¿í ñÅ Õ¶ À¹μâ

×ÂÆ þÍ ÇÂà òÅÃå¶ Øð» ÇòÚ Ã𷯺, ×øñÆ

Áå¶ Çåñ» ç¶ å¶ñ çÆ òð寺 ÕðéÆ ÚÅÔÆçÆ þÍ

Ôð çíò Õ¯Çôô Õð¯ ÇÕ å¶ñ Ö¹ç ÔÆ ÕãòÅ Õ¶ ÇñÁ»çÅ ÜÅò¶Í ÇÂÔ ìÔ¹å ñÅíÕÅðÆ Ô¹§çÅ þÍ

J Ö¿â (ÚÆéÆ) : Ö¿â/ ÚÆéÆ òð×Å ÷ÇÔð Ô¯ð

Õ¯ÂÆ éÔƺ þÍ ÃÅð¶ ÔÆ ñ¯Õ Ö¿â çÆ òð寺 Øð»

ÇòÚ Õðç¶ ÔéÍ Ö¿â ÇÕ§éÆ õåðéÅÕ þ, ÇÂà çÅ

Á§çÅ÷Å ÇÂà ׾ñ 寺 ñ×Å ÃÕç¶ Ô¯ ÇÕ ÇÂà ç¶

éÅñ 103 åð·» çÆÁ» ÇìîÅðÆÁ» ñ¾×çÆÁ» ÔéÍ

ÇÂà ÇòÚ Ãñøð, øÅðî¯Çñé Áå¶ øÅÃø¯ÇðÕ

ÁËÇÃâ Ô¹§çÅ þÍ Ö¿â ÁÇÜÔÅ ÷ÇÔð þ ÇÜà ù

Ôð Õ¯ÂÆ Øð çÆ òð寺 ÇòÚ ÁÅÀ¹ä òÅñÆ ìÔ¹å

ñ¯óƺçÆ ðÃç òܯº î¹¾ñ ÖðÆç Õ¶ Øð ÇñÁŪçÅ

þÍ ÇÂà ÕðÕ¶ Ö¿â ù ÁÅêäÆ Ç÷§ç×Æ ÇòÚ¯º

ÇìñÕ¹ñ ÁñÇòçÅ ÕÇÔä ÇòÚ ÔÆ å§çð¹ÃåÆ

çÅ ðÅ÷ «ÇÕÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ þÍ ÇÂà çÆ Ü×·Å Óå¶

ç¶ÃÆ ×¹ó·, ç¶ÃÆ Ö¿â Ü» ôÇÔç çÆ òð寺 ÕÆåÆ

ÜÅ ÃÕçÆ þÍ Ü¶Õð ç¶ÃÆ Ö¿â ÁÅð×ËÇéÕ Ô¯ò¶ å»

Ã¯é¶ Óå¶ Ã¹ÔÅ×Å þÍ

J ÁË«îÆéÆÁî : ÁËñ¹îÆéÆÁî ç¶ í»â¶ òðåä

éÅñ 48 åð·» çÆÁ» ÇìîÅðÆÁ» ñ¾×ä çÆ

çíÅòéÅ ìÔ¹å ò¾è Ü»çÆ þ, ÇÜé·» ÇòÚ¯º Õ˺Ãð

Áå¶ ôÈ×ð òð×ÆÁ» éÅî¹ðÅç ÇìîÅðÆÁ» å»

ÃÅⶠÃí ç¶ ÃÅÔîä¶ ÔÆ ÔéÍ íÅðå Óå¶ Ü篺

Á§×ð¶÷» çÅ ðÅÜ ÃÆ å» À¹Ã ò¶ñ¶ ܶñ·» ÇòÚ

ì§ç íÅðåÆ ÕËçÆÁ» ù ÁË«îÆéÆÁî ç¶ í»ÇâÁ»

ÇòÚ í¯Üé Çç¾åÅ Ü»çÅ ÃÆ, å» Ü¯ À¹é·» ù ÖÅèÅêÆåÅ í¯Üé ÀÈðÜÅ éÅ ç¶ò¶Í Á¾Ü ÃÅⶠØð» ÇòÚ

ÁË«îÆéÆÁî ç¶ í»ÇâÁ» çÅ êÈðÅ ðÅÜ þ, ÇÜà ÕðÕ¶ Ôð¶Õ Øð ÇòÚ ÇìîÅðÆÁ» é¶ ì¹ðÆ åð·» ÁÅêäÅ Õì÷Å ÕÆåÅ Ô¯ÇÂÁÅ þÍ Ã¯, ÇìîÅðÆÁ» 寺 ìÚä ñÂÆ ÁË«îÆéÆÁî ç¶ í»ÇâÁ» çÆ òð寺 ù ÇìñÕ¹ñ ÇåÁÅ× ç¶ò¯Í

-âÅ. ÁîðÆÕ ÇÃ§Ø Õ§âÅ, î¯×ÅÍ

òÅÇÔ×°ð± ÜÆ ÕÅ õÅñÃÅ£

òÅÇÔ×°ð± ÜÆ ÕÆ øåÇÔ£

Ôð êÇðòÅð Ü» óÃæÅ ÇòÚ ÇòÚÅð» çÅ

òÖð¶ò» Ô¯äÅ ñÅ÷îÆ ÔË¢ ÃÇåÕÅðï¯× íÅÂÆ

ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ¿Ø ÜÆ ç¶ ò¶ñ¶ òÆ ÕÂÆ

×°ðÇüֻ ç¶ ÁÅêà ÇòÚ òÖð¶ò¶º Ô°³ç¶ Ãé êð

ÃÅð¶ ×°ðÇÃ¼Ö ÇÂÕ-ç±Ãð¶ ç¶ Á½×°ä» 鱿 ÁäÇâ¼á

ÕðÕ¶, òÖð¶ò¶º í°ñÅ Õ¶ Õ¶òñ ×°ä» çÆ Ã»Þ ÔÆ

ð¼Öç¶ Ãé¢ ÇêÛñ¶ Õ°Þ Ã 寺 Õ°Þ Õ° ×°ðÇüֻ, õÅà Õð Çòç¶ô» ÇòÚ ìËá¶ Õ¹Þ é½ÜòÅé» òñ¯º

ïôñ îÆâÆÁÅ Óå¶ ×°³îéÅî å½ð Óå¶ ë¶Ãì°¼Õ Áå¶

ò¼àÃÁËê ×ð°¼ê» ÇòÚ ÁÖ¿â ÕÆðåéÆ Üæ¶ ÇòÚ

Ú¼ñ ðÔ¶ îåí¶ç» Áå¶ òÖð¶ÇòÁ» 鱿 À°ÛÅñ Õ¶

Üæ¶ ÇòÚ ç°ÇìèÅ Öó·Æ ÕÆåÆ ÜÅ ðÔÆ ÔË¢ ×¼ñ

ÇÃðø ÇÃè»åÕ î¼°ÇçÁ» Áå¶ òÖð¶ÇòÁ» å¼Õ

ÔÆ ÃÆîå éÔƺ ðÔÆ, ìñÇÕ ÇÃÁÅÃÆ ñ¯Õ» éÅñ¯º

òÆ éÆòƺ ê¼èð çÆ Õ¯ÞÆ íÅôÅ òðå Õ¶, Çé¼ÜÆ

ç±ôäìÅ÷Æ å¯º òÆ ×°ð¶÷ éÔƺ ÕÆåÅ ÜÅ ÇðÔÅ

Áå¶ Ç¼毺 å¼Õ ÇÕ ÇÕö çÆÁ» èÆÁ»-íËä» é±¿

òÆ éÔƺ ìõÇôÁÅ ÜÅ ÇðÔÅ¢ Üæ¶ ç¶ éÅî Ô¶á

ïè ðèÅÂÆ Ü» ðèÅð ñÇÔð» ìäÅ Õ¶ êåÅ éÔƺ ÇÕÔó¶ ê³æ çÆ Ã¶òÅ À°é·» òñ¯º ÕÆåÆ ÜÅ ðÔÆ ÔË?

çÅ ø¹ðîÅé ÔË: ÒÒÇé³çÅ íñÆ ÇÕÃË

éÅÔÆ îéî°Ö î°×è Õð³Çé£ î°Ô ÕÅñ¶ Çåé

Çé³çÕÅ éðÕ¶ دÇð êò¿Çé£6¨ÓÓ ÒÒÇÕÃË ÕÆ éÅÔÆÓÓ ôìç Ôð êzÅäÆ îÅåð Ãì³èÆ ÔË, ÚÅÔ¶

À°Ô ÇÕö òÆ èðî çÅ Ô¯ò¶ Ü» ÇÕö åð·» çÅ

òÆ Ú³×Å-îÅóÅ Ô¯ò¶¢ ÇÂö åð·» ×°ðìÅäÆ ÇòÚ

Çé³çÕ» ìÅð¶ ì¶Á³å êzîÅä Ôé ÇÕ Çé³çÅ Õðé

òÅñÅ ÇüèÅ éðÕ çÅ ÔÆ ÇéòÅÃÆ ìäçÅ ÔË

¢êåÅ éÔƺ, ÇÕö çÆ Çé³çÅ Õðé ò¶ñ¶ ÃÅ鱿 ÇÕÀ°º

éÔƺ íËÁ ÁÅÀ°ºçÅ ÇÕ ÃÅâÅ ÕÆ ÔÅñ Ô¯ò¶×Å?

ÇÕö òÆ ×°ðîÇå ÇÃè»å, îÃñ¶ Ü» Çòô¶ Óå¶ ×°ðìÅäÆ Ü» Ô¯ð á¯Ã çñÆñ» éÅñ ÁÅêä¶

ÇòÚÅð êz×à Õðé¶ îÅó¶ éÔƺ êð ÇÕö Óå¶

Çé¼ÜÆ ç±ôäìÅ÷Æ ÕðéÅ Ü» îÅóÅ-Ú³×Å ì¯ñäÅ

À°Ã çÆ Çé³çÅ Õðé ç¶ å°¼ñ ÔÆ ÔË¢ ܶÕð ÇÕö òñ¯º ÕÆåÆ Õ°ðÇÔå Ü» ڳ׶-îÅó¶ ÕÆå¶ Õ³î ìÅð¶

å°ÔÅⶠկñ á¯Ã Ãì±å Ôé å» À°Ã ç¶ íñ¶ ñÂÆ

êÇÔñ» À°Ã 鱿 Çé¼ÜÆ å½ð Óå¶ ê³Ú» Á¼×¶ ê¶ô Ô¯

Õ¶ í°¼ñ ìõôÅÀ¹ä ñÂÆ êz¶ð¯¢ ܶ éÔƺ ÃîÞçÅ

å» Ãì±å» Ãî¶å ê³Ú» Õ¯ñ îÃñÅ À°áÅÇÂÁÅ

ÜÅò¶ ܯ ÇÕ îðïÅçÅ Áé°ÃÅð ï¯× ÕÅðòÅÂÆ

Õðé ñÂÆ ÁÇèÕÅðå Ôé¢ ÇÂö åð·» Üæ¶ì³çÆ

éÅñ êzì³èÕÆ îÃñ¶ Ü» ÇÃè»åÕ òÖð¶ò¶º òÆ

ÃæÅéÕ êzì³èÕ» ðÅÔƺ Üæ¶ ç¶ î¹ÖÆ Ü» Õ¶ºçðÆ

Õî¶àÆ ç¶ î˺ìð» Õ¯ñ À°áŶ ÜÅä êð ÇÕö òÆ

ÔÅñå ÇòÚ ÁÇÜÔ¶ îÃñ¶ ïôñ îÆâÆÁÅ Óå¶ éÅ

À°ÛÅñ¶ ÜÅä¢ 5 ÜéòðÆ 1994 鱿 ñ°ÇèÁÅäÅ ÃîÅ×î

ç½ðÅé, Üæ¶ ÇòÚ êÂÆ ç°ÇìèÅ ç±ð Õðé Ãì³èÆ

ê³Ú» òñ¯º ÜÅðÆ ÕÆå¶ ÇÂÕ Ô°ÕîéÅî¶ Áé°ÃÅð

Üæ¶ Ãì³èÆ Õ¯ÂÆ òÆ õìð ÇÕö ÁõìÅð Ü»

ðÃÅñ¶ (ñðÅ îÅÇÃÕ ê¼åð 鱿 Û¼â Õ¶ ) ÇòÚ ç¶ä Óå¶ êÅì³çÆ ñÅÂÆ Ô¯ÂÆ ÔË¢ ÇÂÔ Ô°ÕîéÅîÅ Á¼Ü ç¶ Ã¯ôñ îÆâÆÁÅ Óå¶ òÆ ñÅ×± Ô°³çÅ ÔË¢ ï ÃÅ鱿 ê³Ú»

ç¶ Ô°Õî 鱿 ÇÃð î¼æ¶ î³é Õ¶ ÇÕö òÆ ÇòÁÕåÆ

çÆ Çé³çÅ Ú°×ñÆ, ç±ôäìÅ÷Æ å¶ îÅóÆ íÅôÅ òðåä 寺 ê±ðÆ åð·» ×°ð¶÷ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË å» ÔÆ ÃÅ鱿 ×°ð± çÆÁ» õ°ôÆÁ» êzÅêå Ô¯ä×ÆÁ»

Áå¶ ÃÅâÆ ÁÅåÇîÕ ÁòÃæÅ òÆ À°μÚÆ Ô¯ò¶×Æ¢ çÅà çÆ Üæ¶ ç¶ ÃÅð¶ ÃÇåÕÅðï¯× î˺ìð» 鱿 Ô¼æ

ܯó Õ¶ ì¶éåÆ ÔË ÇÕ Ü篺 Õ¯ÂÆ òÆ ÇòÁÕåÆ ë¶Ãì°¼Õ Ü» ò¼àÃÁËê ×ð°¼ê ÇòÚ ÇÕö òÆ î˺ìð Çòð°¼è Õ¯ÞÆ íÅôÅ òðå Õ¶ Çé¼ÜÆ çÈôäìÅ÷Æ ÕðçÅ ÔË

Üæ¶ì¿çÆ ç¶ Á¿çðÈéÆ îÃÇñÁ» Ãì¿èÆ Ã¯ôñ îÆâÆÁÅ Óå¶ éÆò¶º ê¼èð çÅ ÕÈó êzÚÅð ì¿ç Ô¯ò¶

Òï ÕÔÆÁå þ ÃÈðÅÓ ×¹ðîÇå îÅÇÃÕ ê¾åð Ô¹ä Çâ÷Æàñ ðÈê ÇòÚ ÁÅêäÅ ÇòÃæÅð Õðé

ÜÅ ÇðÔÅ þÍ Ã§ÃÅð ê¾èð Óå¶ òÅåÅòðé Çò×Åó ù ç¶ÖÇçÁ» ÕÅ×÷ çÆ ì¾Úå Õðé ÇÔ¾å, âÅÕØð» ðÅÔƺ Òï ÕÔÆÁå þ ÃÈðÅÓ ç¶ð éÅñ êÅáÕ» ù Çîñä Áå¶ ×¹ðìÅäÆ çÆ ì¶ÁçìÆ

ç¶ Öçô¶ ÁÅÇç êÇÔ¬Á» ç¶ î¾ç¶é÷ð ÁÃƺ Ô¹ä ÇÂà îÅÇÃÕ ê¾åð çÅ Çâ÷Æàñ ðÈê ÇòÚ ÇòÃæÅð Õðé çÅ øËÃñÅ ÕÆåÅ þÍ ÇÜÔó¶ î˺ìð Òï ÕÔÆÁå þ ÃÈðÅÓ âÅÕ ðÅÔƺ ÔÆ ñËäÅ

ÚÅÔ¹ä׶, À¹é·» ù îÅÇÃÕ

Ôð îÔÆé¶ Ã ÇÃð Òï ÕÔÆÁå þ ÃÈðÅÓ çÅ Çâ÷Æàñ Á§Õ òàÃÁËê ðÅÔƺ í¶ÇÜÁÅ ÜÅò¶, À¹Ô ÇÕðêÅ ÕðÕ¶ ÁÅê¯ ÁÅêä¶ òàÃÁËê é§ìð ÃÅⶠòàÃÁËê é§ìð: ICEGG-BCHGD Óå¶ í¶Üä çÆ ÇÕðêÅñåÅ Õðé ÜÆÍ

SO KAHIYAT HAI SOORA is Online available at:

1.www.akj.org

2.www.akjmagazine.com

3.Face book

4.Whatsapp ÕÇÔ³ç¶ Ôé ܶÕð ÇÕö Õ½î ù ÃðÆðÕ, îÅéÇÃÕ, ÁÅåÇîÕ å½ð Óå¶ åìÅÔ ÕðéÅ Ô¯ò¶ å» À°Ã Õ½î ç¶ é½ÜòÅé» ù éÇôÁ» ÓÚ ×zà ÇçÀ°, ÃÅÇÔå À°Ô À°é·»

àÆ.òÆ. ÇÂÕ ÇíÁÅéÕ ð¯×

ÇþÖÆ çÅ À°μÚÅ, þ¹ÚÅ ÁÅÚðé ÕÅÇÂî ÔËÍ ÇÂÔÆ ÕÅðé ÔË ÇÕ ÒÃðÕÅðÓ ê³ÜÅì Áå¶ ê³æ ç¶ ÒÔ¼ÕÓ ç¶ä ù íÆ ÇåÁÅð éÔÆºÍ ÁÇÕzåØä», ÇòôòÅÃ-ØÅåÆÁ» é¶ Ü¯ Çþֻ éÅñ

å¾Õ ê¹ÚÅò¯, ÇÜÔóÅ ÁôñÆñ Ô¯ò¶, íðî-í°ñ¶ÇÖÁ»

ÓÚ êÅÀ°ºçÅ Ô¯ò¶, èðî 寺 êð¶ ÇñÜ»çÅ Ô¯ò¶Í Áå¶

îÅà îÆâÆÁÅ (ÜéåÕ îÅÇèÁî) ðÅÔƺ é½ÜòÅé» çÆ

ÇòÚÅðèÅðÅ ù ìçñ Õ¶ ð¾Ö ÇçÀ°Í

ÒÒ¶ îé ÜËÊöòÇÔ åËÃÅ Ô¯òÇÔ å¶Ô¶ Õðî

ÕîÅǨ...¨7¨ÓÓ

(ðÅ×¹ ÃÈÔÆ îÔñÅ 3 Øð¹ 10, ê³éÅ : 755)

àÆ.òÆ. Óå¶ Ü¯ Á¾Ü-Õ¾ñ· Çøñî» ÇçÖÅÂÆÁ» Ü»çÆÁ»

Ôé, ×Åä¶ ×Ŷ Ü»ç¶ Ôé, À°Ô Ãí ÕÅî-À°ÕÃÅÀ± Áå¶

ÇÔ³ÃÅ-íóÕÅÀ± ÔéÍ ÇÜÔóÆÁ» ðîÅÇÂä Áå¶ îÔ»íÅðå

çÆÁ» ÃÆðÆ÷ ÃÅñ»-ì¾èÆ ÇçÖÅÂÆÁ» ×ÂÆÁ» Ãé, À°Ô

Ãí ÇÃ¾Ö Ã¾ÇíÁÅÚÅð çÆ æ» ê¹ðÅä¶ ÇîÇæÔÅÃÕ ÇÔ³çÈ

þÇíÁÅÚÅð ù ÔÆ À°ÜÅ×ð ÕðéÅ ÃÆÍ

À°Ã çÅ ÁÃð ÇÃ¾Ö ì¼ÇÚÁ», é½ÜòÅé», îÅÇêÁ» Óå¶

ìÔ°å ÇíÁÅéÕ êË Ú¹¾ÕÅ ÔËÍ À°Ã ç¶ êzíÅò Ô¶á ÇÃ¾Ö À°ÔÆ

Õ°Þ Õðé ñ¾× ê¶ Ôé Áå¶ À°Ô Çìêðé çÆÁ» ðÆå»

ÕðÆ Ü»ç¶ Ôé, ÇÜé·» 寺 ×°ðÈ ÃÅÇÔìÅé é¶ ÃÅù ð¯ÇÕÁÅ

Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ ÇÃ¾Ö ×°ðÈ òÅñÆ êzåÆå Ö¯ ìËᶠÔéÍ é»Á ç¶

ÔÆ í¶ÖÆ ÇÃ¾Ö ìä¶ Ô¯Â¶ ÔéÍ Õ¯ÂÆ Çòðñ¶ ÔÆ Ôé ÇÜé·» ÓÚ

ÇÂÕðÅð ÕÆå¶ Ãé, À°é·» ù íÆ í°ñÅ Û¼ÇâÁÅ ÔËÍ ×°ðìÅäÆ çÅ ÇòÀ°êÅð Ô¯ ÇðÔÅ ÔËÍ ÕÆå¶-ÕðŶ êÅá, Õ¾ã¶-ÕãŶ òÅÕ ò¶Ú¶ å¶ ÖðÆç¶ ÜÅ ðÔ¶ ÔéÍ

êÇååê¹äÅ ò¾èçÅ ÜÅ ÇðÔÅ ÔËÍ éÇôÁ» çÆ òð寺 ÁÅî

ÇÃ¼Ö Õðç¶ Ôé, ÔÅñ»ÇÕ ×°ðÈ ÃÅÇÔìÅé çÅ ë¹ðîÅé ÔËìÅìÅ Ô¯ð¹ ÖÅäÅ Ö¹ÃÆ Ö¹ÁÅð°¨ ÇÜå° ÖÅèË åé° êÆóÆÁË îé

îÇÔ ÚñÇÔ ÇòÕÅð¨1¨ ðÔÅÀ°¨

ìÅìÅ Ô¯ð¹ êËéä° Ö¹ÃÆ Ö¹ÁÅ𹨠ÇÜå° êËèË åé° êÆóÆÁË îé

îÇÔ ÚñÇÔ ÇòÕÅð¨1¨ ðÔÅÀ°¨ (ÇÃðÆðÅ×¹ îÔñÅ 1, ê³éÅ : 16)

Õ°ðÇÔå» çÆ ÇìîÅðÆ å» Ô°ä ÇíÁÅéÕ çôÅ ÓÚ

Á¾êó ×ÂÆ ÔËÍ Ã¾Ú Áå¶ À°μÚ¶ ÁÅÚÅð ù ÁêéÅÀ°ä çÆ

æ» Çðôòå» ì¶ÂÆîÅéÆ ù ÔÆ Ú³×Å ÃîÇÞÁÅ ÜÅ ÇðÔÅ ÔËÍ ì¹¾èÆÜÆòÆ, ê³æ-öòÕ» çÆ ÇÂÕ¼åzåÅ ÕðÕ¶ À°êÅÁ ïڶ/ ÕÆå¶ ÜÅä¶ ÚÅÔÆç¶ Ôé, ÇÂÔ òÕå çÆ ìÔ¹å ò¾âÆ ñ¯ó ÔËÍ ÇÕö é¶ Ã¼ÚÆ Ú¯í îÅðÆ ÔË ÇÕ ÇÃ¾Ö å» ô¶ð Ôé, êð À°é·» çÆ Á×òÅÂÆ Ö¯å¶ Õð ðÔ¶ ÔéÍ Çêz³ÃÆêñ ìÖåÅòð ÇÃ³Ø (Üñ§èð)

Avil Alh nUru aupwieAw kudriq ky sB bMdy] eyk nUr qy sBu jgu aupjiAw kaun Bly ky mMdy]1]