So Kahiyat Hai Soora
1
Volume 2 | Issue 8 | August 2016 | S.A.S. Nagar (Mohali)
So Kahiyat Hai Soora
Volume 2 | Issue 8 | August 2016 | S.A.S. Nagar (Mohali)
2
Volume 2 | Issue 8 | August 2016 | S.A.S. Nagar (Mohali)
So Kahiyat Hai Soora
√ßÍ≈Á’∆
SO KAHIYAT HAI
SOORA
(Monthly)
RNI NO: PUNPUN/2015/61118 Volume 2
Issue 8
ÃðêzÃå
ÃzÆ ×¹ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ ç¶ ÚñŶ Çéðîñ ê¿æ çÆ ×¹ðîÇå ÇòÚÅðèÅðÅÍ
î¹¾Ö Ã§êÅçÕ
åñÇò§çð ÇÃ§Ø ì¹¾àð
ÃñÅÔÕÅð ì¯ðâ
íÅÂÆ ìõôÆô ÇÃ§Ø ø×òÅóÅ íÅÂÆ Ü¯è ÇÃ§Ø Çç¾ñÆ íÅÂÆ ÁÜÆå ÇÃ§Ø «ÇèÁÅäÅ íÅÂÆ Õ¹ñçÆê ÇÃ§Ø îåòÅñÅ
ÕÅùéÆ ÃñÅÔÕÅð
ÁËâò¯Õ¶à íÅÂÆ ÁîðÜÆå ÇÃ§Ø Á§ÇîzåÃð
î¹¾Ö çøåð
îÕÅé é§ìð : ECB, ø¶÷-CìÆA, Á˵Ã.¶.Á˵Ã. é×ð, (î¯ÔÅñÆ) Çê¿é : 160059 ø¯é é§ìð : 93177-53202
ðÚéÅò» í¶Üä çÅ êåÅ
îÅðøå åñÇò§çð ÇÃ§Ø ì¹¾àð ôÔÆç ìÅìÅ çÆê ÇÃ§Ø ÜÆ Õñ¯éÆ, ÃzÆ çÃî¶ô ÁÕËâîÆ ð¯â, ÃzÆ Áé§çê¹ð ÃÅÇÔìÍ Çê¿é : AD@AAH e-mail : akjmagzine@yahoo.com ø¯é é§ìð : +IA-IHGH@-G@@@H +IA-IDFDI-DDDD@ (Õ¶òñ çêÅçÕÆ îÅîÇñÁ» ñÂÆ)
Printed & published by Satinder Pal Singh on behalf of Satinder Pal Singh, Printed at Majestic Printing Press Bay Shop No.7, Near Chawla Nursing Home Phase 7, S.A.S. Nagar Mohali and published from H. No 532, Phase-3B1, S.A.S. Nagar, Mohali. EDITOR: TALWINDER SINGH BUTTAR
3
ö¹ñÅîÆ çÅ çðç
íÅðå çÆ ÁÃñ ÁÅ÷ÅçÆ çÆ ñóÅÂÆ ç¶ êÇÔñ¶ éÅÇÂÕ ÃzÆ ×¹ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ Ãé, ÇÜé·» é¶ ñ¯èÆ ÔÅÕî» ù ÒðÅܶ ÃÆÔ î¹Õçî հ嶨 ÜÅÇ Ü×ÅÇÂÇé© ìËá¶ Ã¹å¶¨Ó ÁÅÖ Õ¶ Áå¶ ìÅìð Áå¶ À¹Ã çÆÁ» ø½Ü» ù ÒêÅê ÕÆ Ü³ßÓ ÕÇÔ Õ¶ À¹Ã دð Ôé¶ð-×ðçÆ ç¶ ï¹¾× ÓÚ ÇÂÕ ñÅ-ÇîÃÅñ ìöÅòå çÅ Ô¯ÕÅ Çç¾åÅ ÃÆÍ êzÇþè ôÅÇÂð ÇÂÕìÅñ é¶ ÇÂà ÔÕÆÕÆ Ã¾Ú ù ìó¶ íÅòêÈðå ôìç» ÇòÚ ÇìÁÅé ÕÆåÅ þ: Çøð À¹áÆ ÁÅÇÖð ÃçÅÁ, å½ÔÆç ÕÆ ê¿ÜÅì Ã¶Í ÇÔ§ç Õ¯ ÇÂÕ îðç-¶-ÕÅÇîñ é¶ Ü×ÅïÅ õÅì Ã¶Í ÃzÆ ×¹ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÃÅÇÔì Áå¶ ÃzÆ ×¹ðÈ å¶ö ìÔÅçð ÃÅÇÔì ÜÆ çÆÁ» ôÔÅçå» îé¹¾ÖåÅ çÆ ÁÅ÷ÅçÆ ÇÔ¾å Áñ½ÇÕÕ Õ¹ðìÅéÆÁ» ÔéÍ ÇÂà 寺 î×𯺠çÅ ÇÃ¼Ö ÇÂÇåÔÅà ôÔÆçÆÁ» å¶ Õ°ðìÅéÆÁ» éÅñ íÇðÁÅ ÇêÁÅ ÔË, ÇÜé·» çÅ Á³åî À°ç¶ô î¹¼Ö å½ð Óå¶ ñ¯ÕÅÂÆ ù ÁÅåÇîÕ Áå¶ ÃðÆðÕ ö¹ñÅîÆ ç¶ ìÔ°êzÕÅðÆ ì³èé» å¯º î¹Õå ÕðéÅ ÃÆÍ Á³×ð¶÷» Çòð°¼è ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ Ã§Øðô ù Çò¼ãä ÇòÚ Çüֻ çÅ ÇÔ¼ÃÅ ìóÅ íðêÈð Áå¶ ïÅç×ÅðÆ ÔËÍ íÅðå çÆ ÁÅìÅçÆ çÅ îÇÔÜ â¶ã øÆÃçÆ ÇÔ¾ÃÅ Ô¯ä ç¶ ìÅòÜÈç Çþֻ òñ¯º ÁÅ÷ÅçÆ çÆ ñóÅÂÆ ÇòÚ 80 øÆÃçÆ å¯º ò¾è Õ¹ðìÅéÆÁ» ç¶ä çÅ ÇÂÇåÔÅà ñÅÃÅéÆ þÍ Á§×ð¶÷ ÃðÕÅð ç¶ Ö¹øÆÁÅ ÇðÕÅðâ Áé¹ÃÅð ÔÆ 1907 寺 1917 å¾Õ ÇÔ§ç¹ÃåÅé ÇòÚ ø»ÃÆ Óå¶ ÚÅó·¶ ×¶ Õ¹¾ñ 47 ôÔÆç» ÇòÚ¯º 34 ÇÃ¾Ö ÃéÍ À¹îð ÕËç òÅñ¶ 30 عñÅàÆÁ» ÇòÚ¯º 27 ÇÃ¾Ö ÃéÍ ÕÅñ¶ êÅäÆ Õ¹¾ñ 29 ñðÇîÁ» 駱 í¶ÇÜÁÅ Ç×ÁÅ, À¹é·» ÇòÚ¯º 26 ÇÃ¾Ö ÃéÍ Ãõå Ã÷Åò» Õ¹¾ñ 47 駱 Ô¯ÂÆÁ» å¶ À¹é·» ÇòÚ¯º òÆ 38 ÇÃ¾Ö ÃéÍ ÇòÃæÅÇðå Á§Õó¶ ç¶Ö¶ ÜÅä å» íÅðå ç¶ ÁÅ÷Åç Ô¯ä å¾Õ Á§×ð¶÷ ÔÕÈîå Çòð¹¾è Ü§× ç½ðÅé Õ¹¾ñ 121 ôÔÆç» é¶ ø»ÃÆ ç¶ ð¾Ã¶ ü§î¶, ÇÜé·» ÇòÚ¯º 93 ÇÃ¾Ö ÃéÍ À¹îð ÕËç Õ¾àä òÅñ¶ 2646 عñÅàÆÁ» ÇòÚ¯º 2147 ÇÃ¾Ö ÃéÍ Ü¾Çñ·Á»òÅñ¶ ìÅö ç¶ ÃÅÕ¶ ç¶ 1300 ôÔÆç» ÇòÚ¯º 799 ÇÃ¾Ö ÃéÍ ìÜìÜ-ØÅà ç¶ ÃÅÕ¶ ÇòÚ ôÔÆç Ô¯ä òÅñ¶ 113 ÇòÚ¯º 67 ÇþÖ, ÕÈÕÅ ñÇÔð ç½ðÅé 91 ç¶ 91 Áå¶ ÁÕÅñÆ ñÇÔð ç½ðÅé ôÔÆç Ô¯ä òÅñ¶ 500 ÇÃ¾Ö ÔÆ ÃéÍ ÇÂé·» Á§ÕÇóÁ» çÆ ê¹ôàÆ î½ñÅéÅ ÁÅ÷Åç é¶ òÆ ÕÆåÆ ÃÆÍ íÅðå çÆ ÁÅ÷ÅçÆ çÅ Õ¯ÂÆ òÆ ÁÇÜÔÅ î¹ÔÅÜ éÔƺ ÃÆ, ÇÜà Óå¶ ÇÃ¾Ö Õ½î é¶ ÁÅìÅçÆ ç¶ Áé¹êÅå éÅñ ç¶ô çÆÁ» ìÅÕÆ Õ½î» éÅñ¯º Ãí 寺 Á¾×¶ Ô¯ Õ¶ ÇÔ¾ÃÅ éÅ êÅÇÂÁÅ Ô¯ò¶Í íÅðå ÁÅ÷Åç Ô¯ä Óå¶ íÅðå-êÅÇÕ ò§â çÅ Ãí 寺 ò¾è çåÅê òÆ Çþֻ ù ÔÆ í¯×äÅ ÇêÁÅÍ ÁÅ÷ÅçÆ å¯º êÇÔñ» Áå¶ íÅðå-êÅÇÕ ò§â ò¶ñ¶ å¾Õ Çþֻ éÅñ íÅðåÆ é¶åÅò» òñ¯º ç¶ô ÇòÚ ÃòËîÅä Áå¶ ×½ðòîÂÆ ÃæÅé ç¶ä ç¶ ÷¹ìÅéÆ ÔÆ éÔƺ, Ãׯº ÇñÖåÆ å½ð Óå¶ òÆ Áé¶Õ» òÅðÆ ÒÕ½ñ-ÕðÅðÓ ÕÆå¶ Ü»ç¶ ðÔ¶Í êð ÁÅ÷ÅçÆ å¯º ìÅÁç úÔÆ ÁÅ×È ÁÅêä¶ òÅÁÇçÁ» Áå¶ ÖÅèÆÁ» ÃÔ¹§Á» 寺 í¾Ü ×Â¶Í Ã§ÇòèÅé ÇÂé·» çÆ îð÷Æ éÅñ å» ÕÆ ìäéÅ ÃÆ Ãׯº Á¾Ü å¾Õ çÇòèÅé é¶ Çþֻ ù ÇÂÕ ò¾ÖðÆ Õ½î òÆ éÔƺ î§ÇéÁÅÍ Ã§ÇòèÅé ØÅóéÆ Õî¶àÆ ÇòÚ ÇÃ¾Ö êzåÆÇé¾è» çÆ ÃÇÔîåÆ ñËäÆ òÆ ÷ðÈðÆ éÔƺ ÃîÞÆ ×ÂÆÍ ÇÂö ÕÅðé ÔÆ Ôð ÃÅñ Ü篺 15 Á×Ãå ù êÈðÅ íÅðå ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ Üôé îéŪçÅ þ å» Çþֻ ñÂÆ ÇÂÔ Ççé è¯Ö¶ Áå¶ ö¹ñÅîÆ çÅ ÁÇÔÃÅà ñË Õ¶ ÁŪçÅ þÍ
ì¶éåÆ ÔæñÅ îÅÇÃÕ ê¾åð Çéð¯ñ ×¹ðîÇå ÃÅÇÔåÕ êðÚÅ þ Áå¶ ÇÂà ÇòÚ ×¹ðìÅäÆ çÆÁ» Áé¶Õ» å¹Õ» ÇñÖÆÁ» Ô¯ÂÆÁ» Ôé Ç´êÅ ÕðÕ¶ ÇÂà ù êÈðé ÃÇåÕÅð ÃÇÔå ð¾ÇÖÁÅ ÜÅò¶ Áå¶ ð¾çÆ ÇòÚ éÅ ò¶ÇÚÁÅ ÜÅò¶ ÜÆÍ
򤍁
íÅðå : ÃÅñÅéÅ B@@ ð¹ê¶, Çå§é ÃÅñ E@@
ð¹ê¶, ê¿Ü ÃÅñ H@@ ð¹ê¶, À¹îð íð ñÂÆ B@@@ ð¹ê¶ Çòç¶ô» ñÂÆ : ÃÅñÅéÅ B@@@ ð¹ê¶, À¹îð íð ñÂÆ AE,@@@ ð¹ê¶ 򤍦 ÁÅêä¶ é¶óñ¶ ÃÅⶠêzåÆÇé¾è Ü» ÃÅâ¶ î¹¾Ö çøåð ÓÚ Üî·» ÕðòŶ ÜÅ ÃÕç¶ Ôé ÜÆÍ
Volume 2 | Issue 8 | August 2016 | S.A.S. Nagar (Mohali)
So Kahiyat Hai Soora
ÜÅ ÕÀ¹ ÔÇð ð§×¹ ñÅׯ ÇÂù Ü¹× îÇÔ Á§Õ : 8
ÃÅñ : 2
Á×Ãå 2016
ÃÅòä-íÅ篺 548 éÅéÕôÅÔÆ Çéð¯ñ èÅðÇîÕ îÅÇÃÕ ê¾åð Òï ÕÔÆÁå þ ÃÈðÅÓ ÇòÚ Çéð¯ñ ×¹ðîÇå ÇòÚÅðèÅðÅ ç¶ Áé¹ÕÈñ ÔÆ ðÚéÅò» ÛÅêä çÆ êÈðé Õ¯Çôô ÕÆåÆ ÜÅò¶×Æ êð Çøð òÆ ñÅ÷îÆ éÔƺ þ ÇÕ Ôð¶Õ ðÚéÅ éÅñ ÒçêÅçÕÆ î§âñÓ Ü» Üæ¶ çÆ ÃîÈÇÔÕ ÇòÚÅðèÅðŠǧéÇì§é ÃÇÔîå Ô¯ò¶Í ÇÕö òÆ Ö¶åð ÇòÚ ÇÕö òÆ ÇòòÅç çÆ ÃÈðå ÇòÚ ÇéÁ»Ö¶åð ÇÃðø ÁÜÆå×ó· (î¹ÔÅñÆ) Ô¯ò¶×Å Áå¶ ÇÕö òÆ ÇÂåðÅ÷ ù ç¯ îÔÆé¶ ç¶ Á§çð êz×à ÕðéÅ ÷ðÈðÆ Ô¯ò¶×ÅÍ
ÇÜà սî å¶ Õ½îÆÁå Á§çð ðÈÔÅéÆÁå òÅñÆ ÜÆòé-ÕäÆ éÔƺ, ÁËö Çéð¶ ðÅÜ-ÃÅÜ çÆ Ç¾ÛÅ òÅÇñÁ» é§È ç¶òé¶å éÅñ ðÅÜ-ÃÅÜ Çîñ òÆ ÜÅò¶ å» ÇÂà ìÅå çÆ ÕÆ ×ð§àÆ þ ÇÕ À¹é·» çÅ ì¹ñ-ÔòÃÆ-ðÅÜ ÇÕö êÇÔñ¶ ÕÅÇÂî ô¹çÅ ðÅÜ éÅñ¯º ڧ׶ðÅ å¶ êðÜÅ ñÂÆ ÁÇèÕ íñ¶ðÅ Ô¯ò¶×ÅÍ -×¹ðê¹ðòÅÃÆ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ
ñ¶ÖÕ» å¶ êÅáÕ» ñÂÆ L ÁÖ¿â ÕÆðåéÆ Üæ¶ ç¶ îÅÇÃÕ ê¾åð Òï ÕÔÆÁå þ ÃÈðÅÓ ñÂÆ Çéð¯ñ ×¹ðîÇå ÁÅô¶ ç¶ Áé¹ÕÈñ, ðÈÔÅéÆ/ÁÇèÁÅåîÕ Áå¶ ×¹ðÇþÖÆ Ãð¯ÕÅð» éÅñ Ãì§èå ÇéðÇòòÅç ÇòÇôÁ» Óå¶ ñ¶ÖÕ» ù ðÚéÅò» í¶Üä çÆ ÃÇéîð ì¶éåÆ þÍ L ðÚéÅò» ÇòÚ ñ¶Ö, ÕÇòåÅò» Áå¶ Ô¯ð ×¹ðîÇå ÇòÚÅð» éÅñ Ãì§Çèå Ãî¾×ðÆ ù ÕÅ×÷ Óå¶ ÃÅø-ùæð¶ Á¾Öð» ÇòÚ ÇñÖ Õ¶ Ü» Çøð àÅÂÆê ÕðòÅ Õ¶ Ôð îÔÆé¶ çÆ A@ åðÆõ 寺 êÇÔñ»-êÇÔñ» í¶Üä çÆ Ç´êÅñåÅ ÕðéÆ ÜÆÍ L ñ¶Ö Ãî¾×ðÆ ç¶ éÅñ ×¹ðìÅäÆ çÆÁ» å¹Õ» Áå¶ ÔòÅñ¶ Ç´êÅ ÕðÕ¶ êÈðé ðÈê ÇòÚ Ã¯è Õ¶ í¶Ü¯ ÜÆÍ L ÁÃƺ ÇÂà îÅÇÃÕ ê¾åð ù êÅáÕ Üé» ñÂÆ Ô¯ð ñÅíçÅÇÂÕ, ÜÅäÕÅðÆ íðêÈð Áå¶ ×¹ðìÅäÆ ÁÅô¶ å¶ ×¹ðîÇå ÇòÚÅð» çÅ òÅÔÕ ìäÅÀ¹ä ñÂÆ ÁÖ¿â ÕÆðåéÆ Üæ¶ ç¶ ÃÈÞòÅé å¶ Ú¶å§é î˺ìð» ç¶ Ã¹ÞÅò» çÅ ÔÅðÇçÕ ÃòÅ×å Õð»×¶Í
óå êç ÇÃÖ êzæÅÇÂ- 17
6
×¹ðê¹ðòÅÃÆ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ
Çüֻ ù ÇüÖÆ çÅé
9
âÅÕàð ÜÃò¿å ÇÃ³Ø é¶ÕÆ
ÇÃ¼Ö çÅ î¹¾ãñÅ Õðî
11
×¹ðîÇå ç×Æå çÆ ÇÃè»åÕ ÃæÅêéÅ
13
íÅðå çÆ ÁÅ÷ÅçÆ ÇòÚ Çþֻ çÅ ï¯×çÅé
15
1857 çÅ öçð å¶ ÇüÖ
18
ÁÅ÷ÅçÆ çÅ ø³çÅ
22
ð¾ÖóÆ å¶ õÅñö çÅ ÁÅçðô
25
ÁÅ÷ÅçÆ çÆ êÇÔñÆ Ü³×
27
íÅÂÆ ð¶ôî ÇÃ³Ø âÅ. ×°ðéÅî ÇóØ
Çêz§ÃÆêñ ÃÇåìÆð ÇÃ§Ø ÜÆ
ÁÜî¶ð ÇóØ
íÅÂÆ ×¹ðÇçÁÅñ ÇçØ, Á§ÇîzåÃð âÅ. ÇÕðêÅñ ÇóØ
4
So Kahiyat Hai Soora
Volume 2 | Issue 8 | August 2016 | S.A.S. Nagar (Mohali)
ׯºâ¨ ÖÃî¹îðËåÀ°éÅÇðéð¯ò˨ À°Ã¹ðÖòÅðÅÁÀ°ð¯Ô¯ò˨ ðÖòÅð¶ÕÅÔ¯ÇÂÇìéÅè ÁÅ×ËéðÕ°ÂÆÔÅí¯×ÇìñÅè1¨ ¶ÕùÔÅ×ÇéÜ×åÇêÁÅðƨ Ã×ñ¶ÜÆÁܳåÕÆéÅðƨ1¨ ðÔÅÀ°¨ ïÔÅ×Çé×ÇñïÔËÔÅ𰨠óåÕÀ°ÇìÖ¹Çì×ÃËóÃÅð°¨ ÕÇðÃÆ×Åð°ìÔËêÇÖÁÅðƨ óåÕÆÇááÕÆÇëðËÇìÚÅðƨ2¨ óåíÅÇ×úÔêÅÛËêð˨ ×°ðêðÃÅçÆîÅðÔ°âð˨ ÃÅÕåÕÆúÔÇê³âêðÅÇÂÇä¨ ÔîÕÀ°ÇçzÃÇàêðËåzÇÖâÅÇÂÇä¨3¨ ÔîÇåÃÕÅìÔ°ÜÅÇéÁÅí¶À°¨ ÜìÔȶÇÕzêÅñÇîñ¶×°ðç¶À°¨ ÕÔ°ÕìÆðÁììÅÔÇðêðƨ óÃÅðËÕËÁ³ÚÇññðƨ4¨4¨7¨ (ðÅ×¹ ×½â ìÅäÆ ÕìÆð ÜÆÀ¹ ÕÆ Øð¹ 2, Á§Õ : 871)
Áðæ ÇòÚÅð (îÅÇÂÁÅ ç¶ ðÈê Áå¶ Ã¹íÅú ìÅð¶, í×å ÕìÆð ÜÆ é¶ ÇÂÃåzÆ çÅ Áñ§ÕÅð ì³é· Õ¶ ÃÅⶠå»Âƺ ÃîÞÅÀ°äÅ ÕÆåÅ ÔË ÇÕ ÇÂÕ ÁËÃÆ ÇÂÃåzÆ ÔË ÇÜÃçÅ) ÖÃî îð¶ å» éÅÇð éÔƺ ð¯ºçÆ (ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ã çÅ) êåÆ (ðÖòÅðÅ Ô°ä) Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ Ü篺 (ÇÂà éÅÇð ç¶) ðÖòÅð¶ çÅ ÇòéÅô Ô°³çÅ ÔË, íÅò À°Ô îð Ü»çÅ ÔË å» À°Ã ù (ÇÂà ñ¯Õ ÇòÚ ÇÂà éÅð óÇ×) í¯× ÇìñÅà (Õðé ÕðÕ¶) Á¾×¶ ÜÅ Õ¶ éðÕ ÇîñçÅ ÔËÍ1Í ÇÂÕ Ã¹ÔÅ×é (îÅÇÂÁÅ) ÃÅð¶ Ü×å çÆ ÇêÁÅðÆ ÔË Áå¶ ÃÅð¶ ÜÆÁ Ü³å» çÆ êåéÆ ÔËÍ ðÔÅÀ°Í ÇÂà ùÔÅ×é ç¶ ×ñ ÇòÚ ÔÅð ïºÔçÅ ÔË (íÅò À°Ô Çô§×Åð ÕðÆ ìËáÆ ÔË) Áå¶ À°Ã ù ç¶Ö Õ¶ ÃÅðŠóÃÅð ìÔ°å Çì×ÃçÅ (õ¹ô Ô°³çÅ) ÔË ÜçÇÕ Ã³å» ù À°Ô ÷ÇÔð ò»× ñ¾×çÆ ÔËÍ ò¶ôòÅò» (êÇÖÁÅðÆ) ò»× À°Ô Çô§×Åð ÕðÕ¶ ìËáçÆ ÔË (ÜÆò» ù á¼×ä Áå¶ ðÆÞÅÀ°ä ñÂÆ) êð À°Ô Ã§å» ×°ðî¹Ö» çÆ ÇøàÕÅðÆ Ô¯ÂÆ ÇëðçÆ ÔËÍ2Í ×°ðî¹Ö» Ã³å» ç¶ î×ð À°Ô í¼Ü Õ¶ ê˺çÆ ÔË êð (×°ðî¹Ö» Óå¶) ×°ðÈ çÆ ÇÕðêÅ (Ô¯ä ÕðÕ¶) îÅð êË䯺 âðçÆ ÔË (ï çÈð ÔÆ ðÇÔ³çÆ ×°ðî¹Ö» 寺)Í ÃÅÕå» (ì¹ð¶ ê¹ðÖ») çÆ À°Ô Çܳç-ÜÅé (Çê³â êðÅÇÂÇä) ÔË ÜçÇÕ ÃÅù (í×å ÕìÆð ÜÆ ù) À°Ô êðå¼Ö âÅÇÂä ñ¾×çÆ ÔËÍ3Í ÁÃƺ (ÕìÆð ÜÆ é¶) À°Ã çÅ (îÅÇÂÁÅ çÅ) í¶å íñÆ-í»Çå ÜÅä ÇñÁÅ ÔË Ü篺 ç¶ ÃÅù ÇÕðêÅñ Ô¯ Õ¶ ×°ðç¶ò Çîñ¶ ÔéÍ í×å ÕìÆð ÜÆ øðîÅÀ°ºç¶ Ôé, Ô°ä ÃÅⶠ寺 çÈð ìÅÔð ÚñÆ ×ÂÆ ÔË ÜçÇÕ À°Ô óÃÅð ç¶ Á³Úñ (ê¼ñ¶) éÅñ ñ¾×Æ Ô¯ÂÆ ÔËÍ4Í í×å ÕìÆð ÜÆ é¶ ÇÂà ôìç ÇòÚ îÅÇÂÁÅ ç¶ Ã¹íÅú Áå¶ ÇÂÃ ç¶ ÇÂñÅÜ ìÅð¶ ìÔ°å ×Èó· Ç×ÁÅé ìõÇôÁÅ ÔËÍ îÅÇÂÁÅ ÁËÃÆ î¯ÔäÆ ÔË ÇÕ Ãí ڧ׶-î§ç¶ éð ÇÂà çÆ Ç×zøå ÇòÚ ÔéÍ íÅò¶º Õ¯ÂÆ îÅÇÂÁÅ ç¶ åî¯ ×°ä ÕðÕ¶ ì¹ð¶ Õðî ÕðçÅ ÔË; íÅò¶º Õ¯ÂÆ îÅÇÂÁÅ ç¶ Ãå¯ ×°ä ÕðÕ¶ é¶ÕÆ ç¶ Õ³î» ÇòÚ ñ¾Ç×ÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË; ç¯Ô» ÇÃÇðÁ» ç¶ îé°¼Ö îÅÇÂÁÅ çÆ ÔÆ Ç×zøå ÇòÚ ÔéÍ îÅÇÂÁÅ ç¶ åî¯ ×°ä Áå¶ ðܯ ×°ä ç¶ êz¶ð¶ ԯ¶ êÅÇêôà Õðî ÕðéÔÅð¶ îé°¼Ö ÁÅêä¶ Õðî» çÆ Ã÷Å í°×åä ñÂÆ î¹ó Õ¶ ÇÂà Ü×å ÇòÚ Üéî ñËºç¶ Ôé Áå¶ îÅÇÂÁÅ ç¶ Ãå¯ ×°ä ç¶ êz¶ð¶ ԯ¶ é¶ÕÆ òÅñ¶ Õðî ÕðéÔÅð¶ ê¹³éÆ Üé òÆ î¹ó Õ¶ ÇÂà ç¹éÆÁÅ ÇòÚ Üéî èÅðç¶ Ôé Áå¶ ÁÅêä¶ ô°í Õðî» ç¶ Ã¹øñ øñ í¯×ç¶ ÔéÍ êð ç¯Ô» ÔÅñå» ÇòÚ êÅêÆ Áå¶ ê¹³éÆ ñ¯Õ îÅÇÂÁÅ çÆ Ç×zøå 寺 ìÅÔð éÔƺ Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ êÅêÆ Áå¶ ê¹§éÆ îé°¼Ö» çÅ ÁÅòÅ×À°ä 寺 Û°àÕÅðÅ éÔƺ Ô°§çÅÍ îÅÇÂÁŠ寺 Û°àÕÅðÅ Õ¶òñ å¶ Õ¶òñ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ ç¶ Øð ç¶ ÁÇé§é ×°ðÇþֻ ù Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ ×°ðÈ ÜÆ é¶ ÔÆ Ã³ÃÅð ù îÅÇÂÁÅ ç¶ Ã¹íÅú Áå¶ ÇÂñÅÜ å¯º òÅÕø ÕðòÅÇÂÁÅ ÔË Áå¶ ÇÂà çÆ Ç×zøå 寺, ÃçÆÁ» 寺 øÃÆ Ô¯ÂÆ ñ¯ÕÅÂÆ ù, î¹Õå ÕðòÅÇÂÁÅ ÔËÍ ×°ðîÇå éÅî ç¶ ÇòèÆ-êÈðòÕ ÜÅê Áå¶ Á³Çîzå ×°ðìÅäÆ ç¶ îé ÕðÕ¶ êðÃé 寺 Çìé» Ô¯ð ÇÜ³é¶ òÆ Õðî Ôé, À°Ô Ãí îÅÇÂÁÅòÆ Õðî Ôé Áå¶ ÜÆò ù ÇÂö óÃÅð ðÈêÆ Ü¶ñ· ÇòÚ ÕËç ð¼Öç¶ ÔéÍ ×°ðÈ-Øð ç¶ ×°ðî¹Ö» í×å» çÆ ÚÅñ óÃÅð 寺 ÇéðÅñÆ ÔËÍ ÇÜà îÅÇÂÁÅ ù ÔÅÃñ Õðé ñÂÆ Áå¶ ÔÅÃñ ÕðÕ¶ ÃçÅ ñÂÆ Õ¯ñ ð¾Öä ñÂÆ Ã³ÃÅðÆÁ» çÅ ÃçÅ êzïÅà ðÇÔ³çÅ ÔË, À°Ã¶ îÅÇÂÁÅ ù ×°ðî¹Ö Üé ÷ÇÔð ÃîÞç¶ Ô¯Â¶ ÇåÁÅ× Çç§ç¶ ÔéÍ ×°ðî¹Ö çÆ ×°ðî¹ÖåÅÂÆ çÆ ÇÂÔ Ã½ÖÆ êðÖ ÔË ÇÕ À°Ã çÅ îÅÇÂÁÅ ò¾ñ ÇÕ§éÅ Õ° ð°ÞÅé ÔËÍ ÇܳéÆ ÇÕö ×°ðî¹Ö Üé çÆ îÅÇÂÁŠ寺 Áå¶ ÇÂÃ ç¶ Á×ðÕ» 寺 À°êðÅîåÅ ÔË, úéÅ ÔÆ À°Ô ×°ðî¹Ö ÔË Áå¶ úéÅ ÔÆ À°Ã ÇòÚ éÅî ÃîÅÇÂÁÅ ÔËÍ éÅî Üê¶ çÆ, ×°ðîÇå çÆ ÕîÅÂÆ Õðé çÆ ÇéôÅéÆ ÇÂÔ ÔË ÇÕ À°Ã ×°ðî¹Ö ÇòÚ ðåÅ òÆ, Çåñ òÆ îÅÇÂÁÅ çÆ åî·Å éÔƺ Ô°³çÆÍ Ü¶Õð ÇÕö ×°ðî¹Ö ÇòÚ òÆ À°ÔÆ Ã³ÃÅðÆÁ» òÅñÆ îÅÇÂÁÅ ÇÂÕ¼åð Õðé çÆ, ôÅé ñÂÆ ÕÅð»-î¯àð» ñËä çÆ, îÇÔñ-îÅóÆÁ» ìäÅÀ°ä çÆ, À°µÚ¶ ÁÔ°ÇçÁ» Óå¶ êÔ°§Úä çÆ, ñÆâðÆÁ» ÁÅÇç Õðé çÆ ñ¯ÚéŠǼÛÅ ÔË å» ÔÅñ¶ À°Ã ×°ðÇÃ¾Ö Óå¶ éÅî-×°ðìÅäÆ çÅ ÁÃð éÔƺ Ô¯ÇÂÁÅ òðéÅ ×°ðî¹°Ö Üé å» ÇÂé·» îÅÇÂÁÅòÆ êçÅðæ» ò¾ñ ÞÅÕç¶ ÔÆ éÔÆºÍ Ã³ÃÅð ÇòÚ ÇéðìÅÔ Õðé ܯ×Æ Ãî¼×ðÆ å¯º ò¼è À°Ô Õ°Þ éÔƺ ÚÅÔ°§ç¶Í ×°ðÈ ÃÅÇÔì ÇÕðêÅ Õðé, ÁÃƺ ×°ðî¹Ö» òÅñÆ ÕÇÔäÆ, ðÇÔäÆ, ÃÇÔäÆ Áå¶ ìÇÔäÆ ÕîÅ Õ¶ ×°ðÈ ÜÆ çÆÁ» õ¹ôÆÁ» êzÅêå ÕðƶÍ
5
So Kahiyat Hai Soora
Volume 2 | Issue 8 | August 2016 | S.A.S. Nagar (Mohali)
√ß ÍÁ «√÷ ÍzÊ≈«¬-17 (ñóÆ Ü¯óé ñÂÆ ÇêÛñÅ Á§Õ ç¶Ö¯...)
éÅî çÅ ÜêäÅ å¶ ×°ðìÅäÆ çÅ ×ÅÀ°äÅ êó·éÅ
×¹ðê¹ðòÅÃÆ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ
éÅî ç¶ òÜç ÇòÚ, éÅî ç¶ ÁîÆ ðà ð³×» ÇòÚ îõîÈð Ô¯ Õ¶, éÅî ç¶ îÔ» ðÃ ç¶ Á÷öËìÆ ÃðÈð ÇòÚ ÚÈð ÚÈð Ô¯ Õ¶ ܯ ÔðÆ Üé éÅî ÁÇíÁÅà îÂÆ ÇéðåÕÅðÆ Õðç¶ Ôé, Çåé•» ÁËö ×°ðÈ Øð ç¶ Ã³å» îÃå°ñ îÃå éÅî éô×Æ Çüֻ Ã³× Çîñ¶ ðÇÔä ñÂÆ, Çåé•» ç¶ Úðé è¯ä ñÂÆ ×°ðÈ ÃÅÇÔì ÁÅê À°åÅòñ¶ ðÇÔ³ç¶ ÔéÍ ÔÇð ÔÇð ÇèÁÅÇ ÇèÁÅÇÂ, ÔÇð ÔÇð éÅÚéÆ îÂÆ ÁÅåî ÇéðåÕÅðÆ çÆ ÃÅð úÔÆ ÜÅäç¶ Ôé ÇÜé•» À°å¶ ÇÂÔ çôÅ òÅêðÆ Ô¯ÂÆ Ô°³çÆ ÔËÍ çÈÇÜÁ» õ°ôÕ ÇøñÅÃøð» ù ¶à çôÅ çÆ ÕÆ ÃÅð? ÇÕ ÇÕò¶º éÅî ÁÇíÁÅÃ-ÇêÁÅñ¶ êÆ Õ¶ Á׳îÆ ÃðÈð úÔé» ù îåòÅñ¶ Õðç¶ Ôé Áå¶ ÇÕò¶º ÇÂà îåòÅñÅêé ÇòÚ úÔ Ô¯ô-îÃåÆ ÇòÚ î¶Ôñç¶ Ôé Áå¶ î¶Ôñ î¶Ôñ ÁÅåîÇéðåÕÅðÆ Õðç¶ Ôé å¶ ÇèÁÅéÇñò-èÅðÆÁÅ éÅÚ éÚç¶ ÔéÍ
(248) ÔÇð Üé éÅÚÔ° ÔÇð ÔÇð ÇèÁÅǨ ÁËö óå ÇîñÇÔ î¶ð¶ íÅÂÆ Ôî Üé Õ¶ è¯òÔ êÅǨ1¨ðÔÅÀ°¨ (¨4¨11¨63¨) (ÁÅÃÅ î. 4, ê³éÅ :368) éÅî ç¶ òÜç ÇòÚ, éÅî ç¶ ÁîÆ ðà ð³×» ÇòÚ îõîÈð Ô¯ Õ¶, éÅî ç¶ îÔ» ðÃ ç¶ Á÷öËìÆ ÃðÈð ÇòÚ ÚÈð ÚÈð Ô¯ Õ¶ ܯ ÔðÆ Üé éÅî ÁÇíÁÅà îÂÆ ÇéðåÕÅðÆ Õðç¶ Ôé, Çåé·» ÁËö ×°ðÈ Øð ç¶ Ã³å» îÃå°ñ îÃå éÅî éô×Æ Çüֻ Ã³× Çîñ¶ ðÇÔä ñÂÆ, Çåé·» ç¶ Úðé è¯ä ñÂÆ ×°ðÈ ÃÅÇÔì ÁÅê À°åÅòñ¶ ðÇÔ³ç¶ ÔéÍ ÔÇð ÔÇð ÇèÁÅÇ ÇèÁÅÇÂ, ÔÇð ÔÇð éÅÚéÆ îÂÆ ÁÅåî ÇéðåÕÅðÆ çÆ ÃÅð úÔÆ ÜÅäç¶ Ôé ÇÜé·» À°å¶ ÇÂÔ çôÅ òÅêðÆ Ô¯ÂÆ Ô°³çÆ ÔËÍ çÈÇÜÁ» õ°ôÕ ÇøñÅÃøð» ù ¶à çôÅ çÆ ÕÆ ÃÅð? ÇÕ ÇÕò¶º éÅî ÁÇíÁÅÃ-ÇêÁÅñ¶ êÆ Õ¶ Á׳îÆ ÃðÈð úÔé» ù îåòÅñ¶ Õðç¶ Ôé Áå¶ ÇÕò¶º ÇÂà îåòÅñÅêé ÇòÚ úÔ Ô¯ô-îÃåÆ ÇòÚ î¶Ôñç¶ Ôé Áå¶ î¶Ôñ î¶Ôñ ÁÅåî-ÇéðåÕÅðÆ Õðç¶ Ôé å¶ ÇèÁÅé-Çñò-èÅðÆÁÅ éÅÚ éÚç¶ ÔéÍ ÁÅî óÃÅðÆÁ» çÆ ÕðÈð ÇçzôàÆ ù å» Çéð³ÕÅð ç¶ ÔÇð Üé» çÅ ÁÜêÅ ÜÅêÆ éÅî ÁÇíÁÅà ÔÆ éÔƺ íÅÀ°ºçÅ, Ãׯº éÅî Üêä òÅÇñÁ» çÆ À°ñàÆ Çé§ÇçÁÅ Õðç¶ ÔéÍ éÅî çÅ Ö³âÅ ÖóÕÅÀ°ä òÅÇñÁ» 寺 ÇØzäÅ Õðç¶ ÔéÍ ÇÜÀ°º ÇÜÀ°º ÔÇð Üé ×°ðÈ-ìÅäÆ çÅ À°µÚÆ À°µÚÆ ÕÆðåé Õðç¶ Ôé Áå¶ À°µÚÆ À°µÚÆ éÅî çÅ ÁÇíÁÅà Õðç¶ Ôé ÇåÀ°º ÇåÀ°º éð Çé§çÕ» ù â³× ñ×çÅ ÔËÍ ïæÅ: ÔÇð Õ¶ ñ¯× ðÅî Üé éÆÕ¶ íÅ×ÔÆä é ùÖÅǨ ÇÜÀ° ÇÜÀ° ðÅî ÕÔÇÔ Üé À±Ú¶ éð Çé§çÕ â³Ã¹ ñ×ÅǨ3¨ (¨5¨2¨) (ðÅîÕñÆ î. 4, ê³éÅ :881) íÅ×ÔÆä» ù ÔÇð Üé À°µÚÆ éÅî Üêç¶ ÔÆ éÔƺ ùÖÅÀ°ºç¶, ÇÜÀ°º ÇÜÀ°º
ÔÇð Üé À°µÚÆ À°µÚÆ ÔÇð Üà Õðç¶ Ôé, ×°ðìÅäÆ À°µÚÆ À¹µÚÆ ×ÅÀ°ºç¶ Ôé ïÅ À°µÚÆ ÁÅñÅê éÅñ ÔÇð-Üê ÁñÅÀ°ºç¶ Ôé, Çåé·» ù úÔé» çÅ ÇÂà ÇìÇè À°µÚÆ ÔÇð Üù ×ÅÀ°äÅ å¶ ÜÅê¹ ÁñÅÀ°äÅ â³× ñ׶ ò»×ȳ Ú¹íçÅ ÔËÍ ÇÂÔ úÔé» çÆ îÇÔ÷ íÅ×ÔÆäåÅ ÔË Áå¶ îÔ» Çé§çÕê¹äÅ ÔËÍ ×°ðî¹ÇÖ ÔÇð Üé» ù ÁÇÜÔ¶ Ô¯Û¶ Çé§çÕ» çÆ êðòÅÔ éÔƺ ÕðéÆ ÚÅÔÆçÆÍ ÁÅêäÆ Áé§ç ñËÁ ÇòÚ ÜÅê ÁñÅÂÆ ÜÅäÅ ÔÇð Üà ×ÅÂÆ ÜÅäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ úÔ ñ¯Õ» çÆ õÅåð æ¯ó¶ ×ÅÀ°ºç¶ ÁñÅÀ°ºç¶ Ôé; ÃÇå×°ðÈ çÅ Ô°Õî ÕîÅÀ°ºç¶ ÔéÍ ×°ðÔ°Õî ÕîÅÀ°ºÇçÁ» Ô¯ÇÂÁ» íÅò¶º Õ¯ÂÆ ÇÕÔ° ÁÅÖ¶, À°Ã çÆ Õ¼Ö êðòÅÔ éÔƺ ÕðéÆ ÚÅÔÆçÆÍ Çåé·» ÇìÚÅÇðÁ» ù êåÅ ÔÆ Õ°Û éÔƺ, Çåé·» ç¶ íÅ× è¹Çð î³ç¶ ÔéÍ åðà ï¯× ÔÅñå ÔË Çåé·» çÆ, ܯ ÁäÔ¯ÂÆ Çé§ÇçÁÅ ç¶ íÅ×Æ ìäç¶ ÔéÍ ×°ðîÇå ×°ðìÅäÆ å¯º ì¶î¹Ö» ÃÅÕå îéî¹Ö» çÆ ÔÅñå å¶ å» ÕÆ Áøïà ԯ ÃÕçÅ ÔË, ÁÃÅⶠØð ç¶ ÔÆ ÇÃÖ ÕÔÅÀ°ä òÅñ¶ ìÔ°å ÃÅð¶ ÃÜä ÁËö Ôé ÇÜé·» ù ¶à ׼ñ À°å¶ ôðèÅ ÔÆ À°µÕÆ ÔË éÔƺ ÇÕ ×°ðìÅäÆ å¯º òÖðÅ éÅî ÜêäÅ íÆ ×°ðÈ ÕÅ Ô°Õî ÔË ÇÕ éÔƺ; ÔÅñ»ÇÕ ÃÅðÆ ×°ðìÅäÆ éÅî çÆ îÇÔîÅ ÔÆ ÁñÅÀ°ºçÆ ÔËÍ ÇÂÕ ÇÂÕ ×°ðòÅÕ ÇòÖ¶ éÅî çÆ îÇÔîÅ çÅ ÔÆ À°ÚÅðé ÔËÍ ÃÇå×°ðÈ çÅ Ô°Õîé ÇÃð Ô°Õî ÔË éÅî ÜêäÅ Áå¶ éÅî çÅ ÜêäÅ ðÃéÅ å¶ î¹Ö ç¹ÁÅðÅ ÔÆ Ô¯ ÃÕçÅ ÔËÍ Ã¯ éÅî ÜêÇçÁ» Ô¯ÇÂÁ» î¹Ö ðÃéŠ寺 ÜÅê ÁñÅê çÆ ÁÅòÅ÷ ÷ðÈð ÇéÕñ¶×ÆÍ ÇÂÔ ÁÅòÅ÷ Çé§çÕ» ù ùÖÅÀ°ºçÆ ÔÆ éÔÆºÍ ÚÅÔ¶ Õ¯ÂÆ Ô½ñÆ Ô½ñÆ Üê¶ ÚÅÔ¶ À°µÚÆ À°µÚÆ ÁñÅò¶Í Ô½ñÆ Üêä òÅÇñÁ» ù å» Çé§çÕ Üé ì¼ÕðÆ ò»×ȳ îÈ³Ô îÅðç¶ çÃç¶ ÔéÍ À°µÚÆ éÅî Üêä òÅÇñÁ» ù å¶ ×°ðìÅäÆ À°µÚÆ ðàä òÅÇñÁ» ù Çé§çÕ Üé Ã³Ø êÅóéÅ çÃç¶ ÔéÍ ÇÂÕ ÁËö Ôé ܯ ÕÇÔ³ç¶ Ôé, ìÅäÆ ç¶ êó·é çÆ ÔÆ ñ¯ó éÔƺ, îÇÔ÷ Áðæ ÇòÚÅðé çÆ ÔÆ ñ¯ó ÔËÍ î¹Çó
6
So Kahiyat Hai Soora î¹Çó À°Ã¶ ìÅäÆ ù ðàé ÕðÆ ÜÅäÅ Áå¶ Áðæ éÅ òÆÚÅðéÅ úÔ ÕÇÔ³ç¶ Ôé ÇÕ ì¶øÅÇÂçÅ ÔËÍ êð ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ ìÅð³ìÅð ø°ðîÅÀ°ºç¶ å¶ ÇÂà êzÕÅð ç¶ Ô°Õî ÁñÅÀ°ºç¶ Ôé ÇÕ ÒÒ×°ðìÅäÆ ×ÅòÔ íÅÂƨ úÔ Ãëñ ÃçŠùÖçÅÂƨÓÓ (ïðÇá î. 5, ê³éÅ : 628) ìÃ, ×°ðìÅäÆ ×ÅÂÆ Úñ¯Í ÇÂà çÅ ×ÅòäÅ ÔÆ ÃëñÅ ÔËÍ ×°ðìÅäÆ ×ÅÂÆ Ô¯ÂÆ ÔÆ ÃçŠùÖçÅÂÆ ÔËÍ ×°ðìÅäÆ êÅðà ðÈê ÔËÍ ×°ðìÅäÆ Á³çð Á³Çîzå ÕñÅ ÔË, ÇÜÃ ç¶ êðÇÃÁ» ÔÆ êðÃéÔÅðÅ ÃëñÜé§îÅ Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂà ù ìÅð³ìÅð êó·é ×Åòä ùäéÔÅðÅ êÇòåz êÅòé Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ ÒÒùäå¶ ê¹éÆå ÕÔå¶ êÇòå°U, ÒÒçÈÖ ð¯× óåÅê À°å𶶠ùäÆ ÃÚÆ ìÅäƨÓÓ ðÈêÆ Áé¶Õ» ×°ðòÅÕ ðÈêÆ Ô°Õî ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ ìÅäÆ Á³çð îÀ°ÜÈç Ôé, ÇÜé·» 寺 Ãê¼ôà ÇÃè Ô°³çÅ ÔË ÇÕ ×°ðìÅäÆ çÅ îÇÔ÷ êó·éŠùäéÅ ÔÆ Ã¹ÖçÅÇÂÕ ÔË, ×°äÕÅðÆ ÔËÍ Â¶Ã¶ êzÕÅð ÁÇÜÔ¶ ÁäÇ×äå ×°ðòÅÕ íÆ Ôé ÇÜé·» 寺 éÅî çÅ ÜêäÅ ðÃéÅ å¶ î¹Ö ÕðÕ¶ (íÅò¶º éÆòƺ, íÅò¶º À°µÚÆ Ã¹ð éÅñ) êÅðà ÕñÅ òðåÅòäÔÅðÅ ÔËÍ éÅî çÆ êÅðà ÕñÅ îÂÆ îÇÔîÅ çÅ Á³åzÆò í¶ç å» ÇòðÇñÁ» ù ÔÆ ÔËÍ êð ÃÅÇðÁ» ù ÇÂà í¶ç çÅ êåÅ éÅ Ô¯äÅ ÇÂà ׼ñ çÅ ÃìÈå éÔƺ ÇÕ éÅî Üêä Á³çð êÅðÃ-ÕñÅ ÔÆ éÔÆºÍ Ã¹ÁÅû Áå¶ Ã¹ðåÆ éÅñ éÅî Üêä çÆ Ç×ÁÅå å» ìÔ°ÇåÁ» ÔÆ æ¯ÇóÁ» Áå¶ ÇòðÇñÁ» ù ÔËÍ ÇÂà װðîÇå Á³åzÆòÆ í¶ç 寺 ÁÇ×ÁÅå ìÔ°å ÃÅð¶ ÁÇ×ÁÅéÆ Üé ÁËö ÔÆ Ôé, ܯ ùÁÅû ç¹ÁÅðÅ éÅî Üêä òÅÇñÁ» ù ç¶Ö Õ¶ ÔËðÅé Ô°³ç¶ Ôé Áå¶ ÕÇÔ³ç¶ Ôé ÇÕ ÇÂÔ êÅÖ³â Õðç¶ ÔéÍ ìñÇÕ ÁË毺 åÅÂƺ íÆ øåòÅ ç¶ä çÆ ÔîÅÕå Õðç¶ Ôé ÇÕ ÇÂÔ Ã¹ÁÅû òÅñÅ ÇÃñÇÃñÅ ÔÆ îéîÇå ÔËÍ îÅé¯ úÔ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÁÃñ ×°ðîÇå ç¶ á¶Õ¶çÅð ÃîÞÆ ìËᶠÔéÍ éÅî ç¶ Ã¹ÁÅÇà ÁÇíÁÅÃÆÁ» ù ç¶Ö ùä Õ¶ úÔ ÕÇÔ³ç¶ Ôé ÇÕ Â¶Ôé» é¶ éò» ðÅÔ ÚñÅÇÂÁÅ ÔËÍ ×°ðîÇå çÆ å¼å Ö¯Ü å¯º å» úÔ õ°ç ÁÇ×ÁÅå (ÁÇ×ÁÅéÆ) Ôé, å¼å ×°ðîÇå Óå¶ ÚñäÔÅÇðÁ» çÆ Ô°Õî ðÜÅÂÆ ÇÕÇðÁÅ ù úÔ îéîÇå ÕÇÔ ÕÇÔ Õ¯Ãç¶ ÔéÍ Â¶çȳ Ç÷ÁÅçÅ Çé§çÅ Ô¯ð
7
Volume 2 | Issue 8 | August 2016 | S.A.S. Nagar (Mohali)
Á³Çîzå óÚÅð Ã ÁðæÅå Á³Çîzå ÛÕÅÀ°ä ç¶ ×°ðîÇå óÃÕÅð Ã ê³Ü» ÇêÁÅÇðÁ» ç¹ÁÅðŠܯ ×°ðîÇå éÅî Á³Çîzå ÛÕäÔÅÇðÁ» ù Ççzó•ÅÇÂÁÅ Ü»çÅ ÔË À°Ã Á³Çîzå ðÃÅÇÂäÆ éÅî êðò¶ô Õðé çÆ ÁÅÕðÖä ÕñŠ寺 íÆ Áé¶Õ» ï ÕÅñâ (So Called) ÇÃÖ Õ¯ð¶ ÁÇ×ÁÅå ÔéÍ À°Ã éÅî êzò¶ôéÆ ×°ðîÇå Ü°×åÆ ù (ܯ ÇÕ ÃÆéÅ ìÃÆéÅ ×°ðÈ Õñ×Æèð ç¶ Ã ×°ðÈ ê³æ ç¶ Ú¹ä-Õ㶠ñè¯òÅÇðÁ» ê³Ü ÇêÁÅÇðÁ» Á³çð ÚñÆ ÁÅÀ°ºçÆ ÔË) íÆ îȳÔ-ëà ï ÕÅñâ õ°ôÕ Ç×ÁÅéÆ, îéîÇå ìñÇÕ îÔ» îéîÇå ÕÇÔ Õ¶ Çé§çç¶ ÔéÍ ÕÆ Ô¯ ÃÕçÆ ÔËÍ ÁÅéîåÆ Çé§çÅ Õðé å» Õ¯ÂÆ ò¼âÆ ×¼ñ éÔƺ, ÇÃÖ Ô¯ Õ¶ ܯ ÇÂà êzÕÅð Çé§çÅ ìðîñÅ Õðç¶ Çëðç¶ Ôé, úÔé» ù ã¯ÂÆ ÇÕæ¶ ÇîñäÆ ÔËÍ Á³Çîzå óÚÅð Ã ÁðæÅå Á³Çîzå ÛÕÅÀ°ä ç¶ ×°ðîÇå óÃÕÅð Ã ê³Ü» ÇêÁÅÇðÁ» ç¹ÁÅðŠܯ ×°ðîÇå éÅî Á³Çîzå ÛÕäÔÅÇðÁ» ù Ççzó·ÅÇÂÁÅ Ü»çÅ ÔË À°Ã Á³Çîzå ðÃÅÇÂäÆ éÅî êðò¶ô Õðé çÆ ÁÅÕðÖä ÕñŠ寺 íÆ Áé¶Õ» ï ÕÅñâ (So Called) ÇÃÖ Õ¯ð¶ ÁÇ×ÁÅå ÔéÍ À°Ã éÅî êzò¶ôéÆ ×°ðîÇå Ü°×åÆ ù (ܯ ÇÕ ÃÆéÅ ìÃÆéÅ ×°ðÈ Õñ×Æèð ç¶ Ã ×°ðÈ ê³æ ç¶ Ú¹ä-Õ㶠ñè¯òÅÇðÁ» ê³Ü ÇêÁÅÇðÁ» Á³çð ÚñÆ ÁÅÀ°ºçÆ ÔË) íÆ îȳÔ-ëà ï ÕÅñâ õ°ôÕ Ç×ÁÅéÆ, îéîÇå ìñÇÕ îÔ» îéîÇå ÕÇÔ Õ¶ Çé§çç¶ ÔéÍ ÇÂÔ úÔé» ç¶ ÁíÅ× Ôé, îÔ» ÁíÅ× ÔÆ ÔéÍ Ô¯ð ÕÆ Ô¯ ÃÕçÅ ÔËÍ ÃÅù ÇÂÔ ×¼ñ Ô°ä êðî ñÅ÷îÆ êzåÆå Ô¯ ðÔÆ ÔË ÇÕ À°Ôé» çÆ ÇÂÔ ÁÇ×ÁÅé îÂÆ íz»åÆ çÈð Õðé ñÂÆ ÒÒÁ³Çîzå óÚÅð çÆ êÅðà ÕñÅÓÓ ç¶ Çòô¶ À°å¶ ÇòÃæÅð ÃÇÔå òÖðÅ î÷îÈé ïÅ ÖðóÅ ÇñÇÖÁÅ ÜÅò¶Í
ÃÇå×°ðÈ ù îé÷Èð Ô¯ÇÂÁÅ å» ÇÂÔ êðî öòÅ íÆ ÁÅê¶ ÔÆ ÁÅêä¶ ÇÂà ì³ç¶ ìËõðÆç 寺 ñËä×¶Í Ü¶ ÁËÃÆ Ã¶òÅ çÅ ÁòÃð éÅ éÃÆì Ô¯ÇÂÁÅ å» ÃÇå×°ðÈ ÁÅê¶ ÔÆ å¼å ×°ðîÇå 寺 í°¼ñ¶ ԯ¶ ÁÅêä¶ ÇÃÖ ù ùî¼å ìõôä! ÇÂÔ¯ ÃÇå×°ðÈ Á׶ ÇÜ×ðÆ íÅòéÅ òÅñÆ ÁðçÅà ÔËÍ Òóå êç Çéðä¶Ó òÅñÅ ÇÂÔ ÖðóÅ íÆ Â¶Ã¶ ØÅචù êÈðÅ Õðé ñÂÆ ÃÇå×°ðÈ é¶ êz¶ð Õ¶ ÁÅêä¶ ÇÂà Áèî öòÕ êÅïº ÇñÖÅÇÂÁÅ ÔË, ÇÕÀ°ºÇÕ Áé¶Õ» ÇÃÖ ÁËö Ôé ܯ ÒóåÓ êç ù Õ¶òñ ÃÇå×°ðÈ ÃÅÇÔìÅé À°å¶ ÔÆ ØàçÅ ÇéÃÚ¶ ÕðÆ ìËᶠÔéÍ À°Ôé» ç¶ ÇéÕà ÇÂÔ Ã³å êç ×°ðÇüֻ êzæÅÇ À°µÕÅ ÔÆ éÔƺ ØàçÅÍ Ã¯ ÇÂà Öðó¶ Á³çð Áé¶Õ» ÔÆ ×°ð êzîÅä ç¶ Õ¶ Áå¶ ×°ð êzîÅä» çÆ ×°ðîÇå ÇòÁÅÇÖÁÅ Õð Õ¶ ÃÅìå ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔË ÇÕ ×°ðìÅäÆ Á³çð ÒóåÓ êç ×°ðÇüֻ êzæÅÇ íÆ ØàçÅ ÔË Áå¶ ÇÂÔ ×¼ñ íÆ íñÆ êzÕÅð ÇÂà Öðó¶ Á³çð Ãê¼ôàÅÂÆ ×ÂÆ ÔË ÇÕ Ü¯ ÇÃÖ ÇÂà óå êç ù ÁÅêä¶ À°å¶ ØàÅ Õ¶ ×°ðÇüÖÆ å¯º À°µÚÆ êçòÆ ù ܼëÅ êÅÀ°ä çÆÁ» ñÈÔðÆÁ» ñËºç¶ Ôé, úÔ êðî êÅÖ³âÆ Ôé Áå¶ ê¯Ú óå â³î ç¶ Ô¯Û¶ ÔÅîÆ ÔéÍ Çåé·» ç¶ Ô¯Û¶ê¹ä¶ ù Ô¯ô ÇòÚ ÇñÁÅÀ°ä ñÂÆ íÆ ÇÂÔ ÖðóÅ ÇñÇÖÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ êð Çòô¶ô ÕðÕ¶ Çåé·» ×°ðîÇå êðÚÅð ç¶ Ô¯Û¶ çÅÁò¶çÅð» å¶ á¶Õ¶çÅð» ù ïÞÆ ÕðÅÀ°ä ñÂÆ ÇÂà ê¹ÃåÕ ç¶ ÇñÖä çÆ Ã¶òÅ ÕÆåÆ ×ÂÆ ÔË Ü¯ ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ ç¶ åÅÇìÁÅ ìËá Õ¶ ìÅÔ» À°ñÅð À°ñÅð Õ¶ ÕæÅ ÕðÇçÁ» Ô¯ÇÂÁ» ÇÂà ׼ñ å¶ ÷¯ð ç¶äÅ ìóÅ øõð ÃîÞç¶ Ôé ÇÕ ÒóåÓ êç ×°ðÇüֻ êzæÅÇ À°µÕÅ ÔÆ ØàçÅ éÔÆºÍ ×°ðîÇå çÆ Ö¯Ü å» úÔé» çÆ â±³ØÆ Ô°³çÆ éÔƺ, êð çÅÁòÅ êÈð¶ Ö¯ÜÆ Ô¯ä çÅ ì³é· ìËáç¶ Ôé Áå¶ ÁÅêä¶ Ô¯ÛÅêä ÇòÚ ×°ðÇÃÖ ×°ðî¹ÇÖ í×å» ù ÁäÔ¯ÇÂÁÅ ÔÆ Õ¯Ãä ñ× êËºç¶ ÔéÍ ÇÂà ê¹ÃåÕ Á³çð úÔé» ù åð-ìåð ïÞñÅ ÇçòÅÀ°ä ñÂÆ ÔÆ ×°ð êzîÅä» çÆ ÇòÁÅÇÖÁÅ çÅ ñ¯ó¯º òè ìÔ°ñåÅ ÇòÚ ÇòÃæÅð ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔË, å»ÇÕ òÅçÆ Üé» ù ÇÕö ôÕ çÆ ×°³ÜÅÇÂô éÅ ðÇÔ ÜÅò¶Í ìÔ°å å¶ó íÅñä çÅ ðÖäÅ éÅ ðÇÔ ÜÅò¶Í ÇÃçÕò³å
So Kahiyat Hai Soora Ö¯ÜÆÁ» ù å» ÇÂà ÇòÃæÅð 寺 ÁÕñÕÅä éÔƺ À°êܶ×Æ, Ãׯº úÔ ÇÂà ê¹ÃåÕ ù êó· Õ¶ êðî êzóé Ô¯ä×¶Í ÕÂÆ Á¼ñ·ó Áå¶ ÃÈè¶ ×°ðîÇå êz¶îÆÁ» ù å» ÇÂà ê¹ÃåÕ çÅ î÷îÈé ÁÕÃÆð Ô¯ Õ¶ íÅö×Å, ÇÕÀ°ºÇÕ úÔé» ù òÅçÆÁ» ç¶ òÅç» íðÆÁ» ÕæÅò» ùä Õ¶ ÕÂÆ òÅð ÁËö ÇòÃÇòö À°êÜ Öó¯ºç¶ Ãé ÇÕ ×°ðîÇå Á³çð ôÅÇÂç ÒóåÓ êç çÆ òð寺 ÔÕÆÕå Á³çð Ô¯ò¶ ÔÆ éÅÍ Áܶ Ô¯ð ìÔ°å ÃÅð¶ ×°ð êzîÅä ÁÃÅⶠêÅà îÀ°ÜÈç Ôé, êð ê¹ÃåÕ òèä ç¶ ÇèÁÅé 寺 ìÔ°åÅ ÇòÃæÅð ç¶äÅ Ã³Õ¯Ú ÔÆ ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ñ¯ó êÂÆ å» Á×ñ¶ ÁËâÆôé ÇòÚ Ô¯ð íÆ ÇòÃæÅð ÕÆåÅ ÜÅò¶×ÅÍ êð üڶ î¹Ô¼ÕÕ» ù å» ÇÂåé¶ ÇòÚ ÔÆ Ã³êÈðé ñÅí ñÅÔÅ Çîñ ÜŶ×ÅÍ ÇÜÀ°º ÇÜÀ°º À°Ô ×°ðîÇå Ççzó·ÅÂÆ íÅÀ° í×åÆ ÇòÚ ÁðÈó· Ô¯ä׶, ÇåÀ°º ÇåÀ°º Ô¯ð éÆò¶º ÇéîðÆí±å Ô°³ç¶ ÜÅä׶, íÅò¶º À°Ôé» ù Õ¯ÂÆ ÇÕåéÅ ÔÆ Ã³å í×å ÕÔ¶Í ÕìÆð Ã³å¹ é ÛÅâË Ã³åÂÆ ÜÀ° Õ¯ÇàÕ ÇîñÇÔ ÁÃ³å¨ îÇñÁÅ×ð° í°ï³×î ì¶Çãú å ÃÆåñåÅ é åܳå¨174¨ (Ãñ¯Õ ÕìÆð ÜÆÀ°, ê³éÅ :1373)
Volume 2 | Issue 8 | August 2016 | S.A.S. Nagar (Mohali) ÔÇð Üé° ðÅî éÅî ×°é ×Åò˨ ܶ Õ¯ÂÆ Çé§ç Õð¶ ÔÇð Üé ÕÆ Áê¹éÅ ×°é° é ×òÅò˨1¨ðÔÅÀ°¨ (¨2¨3¨) (ìËðÅóÆ î. 4, ê¿éÅ : 719-20) ×°ðòÅÕ ç¶ íÅò Áé°ÃÅð üÚÆ Ã³ååÅÂÆ, Çéð¯ñ êÅÖ³â ðÇÔå ×°ðÇüֻ òÅñÆ Ã³ååÅÂÆ ×°ðî¹ÖåÅÂÆ Óå¶ å¾åêð Ô¯ Õ¶ âචðÇÔäÍ úÔé» ù íÅò¶º Õ¯ÂÆ ñ¼Ö î¶Ôä¶ îÅð¶ óåê¹ä¶ ç¶, êð úÔ ×°ðîÇå Ççzó·ÅÂÆ í×åÆ ç¶ îÅð× å¯º ÇéîÖ íÆ ñ»í¶ éÅ ÔàäÍ ìÃ, âàä ÔÆ âàäÍ ×°ðîÇå øÕÆðÆ òÅñÆ Ã³å×ÆðÆ ù éÅ Û¼âä êð éÅ Û¼âä, êð ÇÕö Á׶ ë¯×-ÁÅÜ÷Æ çÅ ê¼ñÅ íÆ éÅ Á¼âä; î鯺 ÁÅÇÜ÷ ÇéðîÅä, êð ×°äÆ ×ÔÆð ×°ðÇÃÖ Ã¶òÕ í×å ìä¶ ðÇÔäÍ ÒÒÕ¯ÂÆ íñÅ ÕÔÀ° íÅòË ì¹ðÅ ÕÔÀ° Ôî åé° çÆú ÔË ãÅÇð¨1¨ÓÓ (ç¶ò׳èÅðÆ î. 4, ê³éÅ : 528) òÅñ¶ ×°ðòÅÕ ç¶ íÅò ç¶ èÅðéÆ ðÇÔäÍ ÁÅêä¶ í×å-òÛñ áÅÕð çÆ í×åÆ ÇòÚ å鯺 î鯺 ×ñåÅé ԯǠðÇÔäÍ ÇÕÀ°ºÇÕ Ã¼ÚÆ í×åÆ Çåé·» Ã³å» í×å» ù ×°ðÇüֻ ù ÔÆ Ã¹ÖÅÀ°äÆ ÔË, ÇÜé·» ç¶ ÇÔðç¶ Á³çð üÚÆ í×åÆ íÅÀ° òà ðà ÜÅäÅ ÔËÍ éÔƺ å» Ô¯ð ×ÅòäÔÅðÆ ñ°ÕÅÂÆ ìæ¶ð¶ í×åÆ ç¶ ×Æå ×ÅÀ°ºçÆ ÇëðçÆ ÔËÍ À°èÅð Çåé·» çÅ ÔÆ Ô°³çÅ ÔË
ÇÜÔé» ç¶ ÇÔðç¶ Á³çð üÚóÆ ×°ðîÇå çðÃÅÂÆ í×åÆ òÃçÆ ÔËÍ í×åÆ ç¶ í¯Üé éÅñ ïÂÆ ðÜç¶ ÁØÅÀ°ºç¶ ÇåzêÅÀ°ºç¶ Ôé ܯ Ã¼Ú î¹¼Ú í×åÆ çÅ í¯Üé í°³Úç¶ ÛÕç¶ ÔéÍ Ã¾Ú¶ ×¹ðî¹ÇÖ í×å Üé Çܪ Õ¶ Çåª Á§ç𯺠ìÅÔ𯺠ÇÂÕ-ÃîÅé ÔÆ ÃçŠüÚí×åÆ ÇòÚ Çí¼Ü¶ ðÇÔ³ç¶ ÔéÍ éÔƺ å» Ã¹Á»×Æ í×åÆ òÅñ¶ Áé¶Õ ùÁ»× Õ¼Û Õ¼Û Õ¶ íÆ Ã¹Á¼ÛåÅ ù êzÅêå éÔƺ Ô°³ç¶Í ÕÔé ÕÔÅòé òÅñÆ í×åÆ Ãí êÅÖ³â êÅ×ñ ðÈê ÔËÍ ÃÚ¹ ÕðäÆ ÃÅð òÅñÆ Ã¼ÚÆ í×åÆ Õ¶òñ ×°ðî¹ÇÖ í×å» ù ÔÆ ìä ÁÅÂÆ ÔË: í×Çå í×åé Ôȳ ìÇé ÁÅÂƨ åé îé ×ñå í¶ áÅÕ°ð ÇÃÀ° ÁÅêé ñƶ ÇîñÅÂƨ1¨ ðÔÅÀ°¨ ×ÅòéÔÅðÆ ×ÅòË ×Æå¨ å¶ À°èð¶ ìö ÇÜÔ ÚÆå¨1¨ ê¶Ö¶ Çì³Üé êð¯ÃéÔÅð˨ ÇÜÔ í¯Üé¹ ÕÆé¯ å¶ ÇåzêåÅð˨2¨ ÁÇéÕ ÃÉ»× ÕÅÛ¶ í¶ÖèÅðƨ ÜËï ÃÅ åËï ÇçzÃàÅðƨ3¨ ÕÔé ÕÔÅòé Ã×ñ ܳÜÅð¨ éÅéÕ çÅà ÃÚ¹ ÕðäÆ ÃÅð¨4¨5¨ (ÕÅéóÅ î. 5, ê³éÅ : 1299) (ÃîÅêå)
ÜòÅé ÇÂÃåzÆÁ» ñÂÆ ×Ååð¶ ÇÕðêÅé å¶ ÇÃð Óå¶ çÃåÅð ÇÕª ÷ðÈðÆ? î˺ ÇÂÕ ÇÔ§çÈ êÇðòÅð ÇòÚ êËçÅ Ô¯ÇÂÁÅ Áå¶ ÇÂÃÆ êÇðòÅð ÇòÚ ç¶ÖíÅñ Ô¯ÂÆÍ î¶ð¶ Çê¿â ç¶ Ãí ÇÔ§çÈ íÆ ê×óÆ ì§é·ç¶ ÃéÍ Õô¾åðÆÁ» Áå¶ ìzÅÔîä» ÇòÚ Ãí ñ¯Õ çÅó·Æ ð¾Öç¶ ÃéÍ î¶ðÅ ÇÔ§çÈ ÇêåÅ ñÅñÅ Çô¾ìÈ î¾ñ íÆ çÅó·Æ ð¾ÖçÅ ÃÆ Áå¶ ÇÃð À¹µå¶ ò¾âÆ ê×óÆ ì§é·çÅ ÃÆÍ ìàòÅð¶ 寺 êÇÔñ» ê¿ÜÅì çÆ ðÅÜèÅéÆ ñÅÔ½ð çÅ ÇÂÕ î§ÇéÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ âÅÕàð ì¶ñÆ ðÅî ÇÂÔ À¹êç¶ô 綺çÅ Ô¹§çÅ ÃÆ ÇÕ ÃðçÆÁ» ÇòÚ Ü¶Õð ×ñ¶ çÆÁ» ìÆîÅðÆÁ» 寺 ìÚäÅ ÚÅÔ§¹ç¶ Ô¯ å» çÅó·Æ ð¾Ö¯Í ÇÜÔóÆ ìÆìÆ ×Ååð¶ òÅñÆ ÇÕðêÅé êÇÔéçÆ Ô¯ò¶, À¹Ô ÚÅÔ¶ ÇÕåéÆ íÆ ÖÈìÃÈðå Ô¯ò¶, ì¹ðÆ é÷ð ð¾Öä òÅñ¶ ÇÕÃÆ ÇòÁÕåÆ ù À¹Ã ç¶ ÃÅÔîä¶ ÜÅä çÆ ÇÔ§îå éÔƺ êË ÃÕçÆÍ
êð ܶÕð ÇÕÃÆ ÖÈìÃÈðå 寺 ÖÈìÃÈðå ñóÕÆ é¶ ×Ååð¶ òÅñÆ ÇÕðêÅé íÆ êÅÂÆ Ô¯ò¶ Áå¶ ÇÃð À¹µå¶ çÃåÅð íÆ
êÇÔéÆ Ô¯ò¶ å» ÇÕö ì¹ðÆ å¯º ì¹ðÆ é÷ð òÅñ¶ ÁÅçîÆ ç¶ Ççñ ÇòÚ À¹Ã ç¶ êzåÆ Ö¯àÆ íÅòéÅ éÔƺ êËçÅ Ô¯ ÃÕçÆ, ìñÇÕ À¹Ã ç¶ êzåÆ À¹Ã çÅ ÇÃð À¹ÃÆ åð·» éÅñ Þ¹Õ ÜÅò¶×Å, ÇÜà åð·» ÇÕö îÔ»ê¹ðô ç¶ çðôé Õðé éÅñ À¹Ã ç¶ ÃÇåÕÅð ÇòÚ Þ¹Õ Ü»çÅ þÍ Ã§ÃÅð ÇòÚ Ôð¶Õ ÇòÁÕåÆ ù Õ¯ÂÆ éÅ Õ¯ÂÆ ØÅà ÷ðÈð Ô¹§çÆ þ, ÇÜÃ ç¶ öî 寺 Û¹àÕÅðÅ êÅÀ¹ä ñÂÆ À¹Ã é¶ í×òÅé Õ¯ñ¯º ÁÅêäÆÁ» î§×» î§×äÆÁ» Ô¹§çÆÁ» ÔéÍ ÇÕðêÅé Áå¶ çÃåÅð ÇÃ¾Ö ê¿æ çÆ ôÕåÆ, ÁÅé Áå¶ ôÅé ç¶ òËö ÔÆ ÇÚ§é· Ôé, ÜËö ÃðÕÅð çÆ ôÕåÆ, ÁÅé Áå¶ ôÅé ç¶ ÇÚ§é· ê¹Çñà Áå¶ ÇÃêÅÔÆ çÆ ê¶àÆ Ô¹§çÆ þÍ (í×å êÈðé ÇÃ§Ø ÜÆ çÆ ê¹ÃåÕ ÒÇÃ¾Ö ìÆìÆÁ» çÅ êÇÔðÅòÅÓ ÇòÚ¯º)
8
So Kahiyat Hai Soora
Volume 2 | Issue 8 | August 2016 | S.A.S. Nagar (Mohali)
«√æ÷ª ˘ «√æ÷∆ Á≈È âÅÕàð ÜÃò¿å ÇÃ³Ø é¶ÕÆ ÁÕÅñ ê¹ðÖ çÆ êz¶ðéÅ ÃçÕŠܯ èðî ÃzÆ ×¹ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ é¶ êzÚÇñå ÕÆåÅ, À¹Ã çÅ éÅî ÇÃ¼Ö èðî ÔËÍ ÇÂà èðî çÆ ðÔ¹ðÆÇå çÅ éÅî ÇüÖÆ ÔËÍ ÇÂà éÅå¶, ÇüÖÆ ×¹ðÈÕðåÅð çÆ ÇþÇÖÁÅ Áé°ÃÅð ÜÆòé ÇìåÆå Õðé çÆ ÇòèÆ ÔËÍ ×¹ðÇÃÖÆ çÅ Õðî¹ Â¶Ô¹ ×¹ð ë¹ðîŶ ×¹ðÇÃÖ ÕðäŨ (íÅÂÆ ×¹ðçÅà ÜÆ, òÅð 28, êÀ¹óÆ : 10) ÿÃÅð ÇòÚ, Çòô¶ô Õð íÅðå ç¶ô ÇòÚ Û¶ ôÅÃåz» çÅ ìóÅ ì¯ñ-ìÅñ ÃÆÍ êð ×¹ðÈ çÅ ôÅÃåz (èðî) ÃzÆ ×¹ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ Áé°ÃÅð ÇÛÁ» çðôé» å¯º À¹µÚÅ å¶ Áç¹¼åÆ ÔË, ÇÕÀ¹ºÇÕ ÇÂà ðÅÔƺ ÕðåÅð îé Á³çð ÁÅ òÃçÅ ÔË å¶ ÇÂÀ¹º ÇÂÔ î¹ÕåÆ çÅ ÃÅèé ìäçÅ ÔËÍ Ö๠çðÃé¹ òðåË òðåÅðŨ ×¹ð ÕÅ çðÃé¹ Á×î ÁêÅðŨ1¨ ×¹ð ÕË çðÃÇé î¹ÕÇå ×Çå ԯǨ ÃÅÚÅ ÁÅÇê òÃË îÇé ïǨ1¨ ðÔÅÀ¹¨ (¨4¨1¨40¨) (ðÅ×¹ ÁÅÃÅ Øð¹ 2 îÔñÅ 3, ê¿éÅ : 360) ÁËö ÒÒ×¹ðî¹Ö ×ÅâÆ ðÅÔÓÓ çÅ éÅî ÇüÖÆ ÔËÍ ÇÂÔ îÅð× ÇÕö ÇÂÕ ÜÅåÆ Ü» ôz¶äÆ ñÂÆ éÔƺ, Ãî¹¼Ú¶ îé°¼Ö îÅåz òÅÃå¶ ÔËÍ Ü¯ òÆ êzÅäÆ ÃÇå×¹ð» ç¶ À¹êç¶ô ù ×zÇÔä ÕðçÅ ÔË, À¹Ô ÇÂà èðî ÇòÚ ÃÔ¯çð íÅÂÆ çÅ çðÜÅ ð¾ÖçÅ ÔËÍ ÃÅð¶ îé°¼Ö îÅåz ù ÇÂà åð·» ç¶ éÅå¶ ÇòÚ ì¿é· Õ¶ ÁÅê¯ ÇòÚ Ü¯ó ç¶äÅ ÔÆ ÃÇå×¹ð» çÅ À¹ç¶ô ÃÆÍ éÅéÕ ÃÇå×¹ð¹ ÁËÃÅ ÜÅäÆÁË Ü¯ ÃíÃË ñ¶ ÇîñÅÇ ÜÆÀ¹¨10¨ (¨24¨1¨) (ÇÃðÆðÅ×¹ îÔñÅ 1 Øð¹ 3, ê¿éÅ : 72) í×å ðåéÅòñÆ ÇòÚ íÅÂÆ Çëðä¶ å¶ Ü¯è ù ÃzÆ ×¹ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ çÅ À¹êç¶ôÒÒîé éÆò¶º Õð ÇÃÖÆ êzÅêå Ô¹¿çÆ ÔË, ܯ å°ÃÅⶠÃðÆð êÅïº öòÅ ÇÃÖ» çÆ Ô¯Ç ÁÅòË Ã¯ ÕðéÆ å¶ ÇêÛñÆ ðÅå À¹á Õ¶ ÁÃéÅé Õð Õ¶ ôìç çÅ ÁíïÅÁ ÕðéÅ å¶ òÅÇÔ×¹ðÈ ù ÃÉÅîÆ Áå¶
9
ÁÅê ù öòÕ ÜÅäéÅ å¶ ÃÅè¹ Ã¿×Çå ÇòÚ ÜÅÇÂÕË êzÆÇå Õð Õ¶ ×¹ðÈ ÕÅ ôìç ùäéÅ å¶ ÁÅêà ÇòÚ ìÅäÆ çÅ î³éä ÕðéÅÍÓÓ (í×å ðåéÅòñÆ, àÆÕÅ 14òƺ ê½óÆ çÅ) ÇÂ毺 ÇÂÔ Ãê¼ôà Ô¹¿çÅ ÔË ÇÕ ÇüÖÆ ÇéîzåÅ, öòÅ, ÇÃîðé ÁÅÇç ÜÔ¶ ×¹ä» å¯º À¹êÜçÆ å¶ ízÅåÆ íÅòéÅ éÅñ ÃÅè ÿ×å ÇòÚ êzê¼Õ Ô¹¿çÆ ÔËÍ ÇüÖÆ ç¶ Â¶Ô¯ ÜÔ¶ ÔÆ ñ¼Ûä ÃzÆ ×¹ðÈ ÔÇðׯÇì³ç ÃÅÇÔì ÜÆ é¶ íÅÂÆ ÚÈÔó ù Ççzó· ÕðòŶ ÃéÍ ìÚé Ô¯ÁÅ-ÒÒîé éÆò», öòÅ àÔñ, ÃÅè¹ Ã§×Çå ÕŠç×, ôìç ÕÅ ÁÇíÁÅÃ, ÃîÞ (×ïÅé), ÇÜÃ é¶ Ü×å Õ¯ ÞÈá Áå¶ êðîÅåîÅ Õ¯ þÇå ÜÅåÅ þ ï ÇÃÖ þÍ å¹Ã» ÃÅð¶ ÇÂÕ òÅÇÔ×¹ðÈ é¯ ÜÅäéÅÍÓÓ (í×å ðåéÅòñÆ àÆÕÅ 31òƺ ê½óÆ çÅ) íÅÂÆ ÚÀ¹êÅ ÇÃ³Ø ç¶ ðÇÔåéÅî¶ ÇòÚ ÇüÖÆ çÅ ÇÂÕ ÃÇòÃæÅð ÇÚåzä ÔË, ܯ ÇÂà êzÕÅð ÔË: ÇüÖÆ Õ¶Ã» ÃÉÅû Õƨ ÚðÚÅ ôìç ÕŨ ëñ ÿ×Çå ÕŨ ìÆÜ Õðî» ÕŨ ìÆÚÅð ×¹ðîÇå ÕŨ ÇÕðå èðî Õƨ ÔÇæÁÅð Üå ÕŨ òÅÕ Ãå ÕŨ íÅ× êÈðì ÕŨ Üà ç¶× ÕŨ êÈÜÅ ÁÕÅñ Õƨ çÈÜÅ, ôÃåz Õƨ ÃÅÖ ê¹¿é Õƨ Ö¹ôì¯ÂÆ ÇÃÖÆ Õƨ ïíŠöòÅ Õƨ ôÆðƺ ìÚé Õƨ ñÅÜ éËä Õƨ ÔïÅ ÁÖƺ Õƨ ع¿â êðÜÅÇð
ÕŨ ×zÔÃå íñÆ éÅÇð ÕŨ ðÇÔäÅ ÔÜÈðÆ ÕŨ î³éäÅ Õ°ñ ÕŨ Ô¹Õî ×¹ðÈ ÕŨ öòÕÆ ÇÃÖ Õƨ ÁÅÇ×ÁÅ ×z¿æ Õƨ çÆçÅð õÅñö ÕŨ ÜÅ×äÅ ÔÇðÜà ÕŨ ÇÂÃéÅé նû ÕŨ ÇåÁÅ×äÅ ÇòÕÅð» ÕŨ òðåä ùڶåÆ Õƨ ì¯ñäÅ ÇîðÜÅçÅ ÕŨ ðÇÔå ÇðçË Õƨ Çìì¶Õ î³éä ÕŨ öòÅ ÇÃÖ Õƨ ÇÃÖ ×¹ðÈ ÕŨ êzÆå ×¹ð-íÅÂÆ Õƨ àÇÔñ îÅåÅ ÇêåÅ Õƨ êó·éÅ ô½Õ ÕŨ ×ÅòäÅ Õ¿á ÕŨ ÜÆåäÅ îé ÕŨ ÇÃðçÅðÆ àÇÔñ Õƨ íÅÀ¹ Á³çð ÕŨ ò¿â ÖÅäÅ Ô¯ºç¶ çŨ ÇÚåòäÆ íÇñÁÅÂÆ çƨ îÅðéÅ êÅê» çŨ òðåä ܹ×Çå çƨ Áîñ êzÃÅç çŨ ܹ¼è ܹචÕŨ ìñ ôìç ÕŨ òÅèÅ èðî ÕŨ éÅåÅ ÇÃÖÆ ÕŨ ÇåzôéÅ íÜé Õƨ ¶ⶠò¶ðò¶ ÇòÚ¯º ܯ ×¼ñ» Çé¾åð Õ¶ ÁÅÀ¹ºçÆÁ» Ôé, À¹Ô ÇÂÔ Ôé : 1 ÇþÖÆ : նû ÃÉÅû çÆ ÔË, ÁæòÅ ðÇÔå ù Ç÷¿ç×Æ éÅñ¯º ÇêÁÅðÅ î³éä çÆ ÔËÍ ðÇÔå òÆ ÇòÖÅò¶ çÆ éÔƺ, Çðç¶ çÆ ÔË, Á³çð ç¶ íÅÀ¹ çÆ, î³éä ç¶ Çìì¶Õ çÆ, ÇÜà ÇòÚ¯º ùڶåÆ çÆ òðåä, 깿é çÆ ÃÅÖ, Ãå ìÚé» çÆ Çî¼áå å¶ íÇñÁÅÂÆ çÆ Ú¶åéÅ À¹îñ·çÆ ÔËÍ 2 êÈÜÅ : ÇÂÕ ÁÕÅñ çÆ, çÈÜÅ ôÃåz çÆ, ܯ À¹Ã¶ ÁÕÅñ-ê¹ðÖ çÆ Ãðì-ôÕåÆîÅéåÅ ç¶ êzåÆÕ ÔéÍ ÇÂÔ í×åÆ å¶ ôÕåÆ çÆ ðñòƺ êÈÜÅ ÔËÍ í×åÆ À¹Ô ÔË Ü¯ ÇòÔÅð ÇòÚ ×¹ðîÇå çÅ òÆÚÅð, ôìç çÅ ÚðÚÅ, ×¹ðÈ çÅ Ô¹Õî å¶ ×z¿æ çÆ ÁÅÇ×ÁÅ Ô¯ Õ¶ òðåçÆ ÔËÍ ôÕåÆ À¹Ô ÔË Ü¯ ܹ¼è ÇòÚ ÜÈÞä çÅ ÚÅÀ¹ Ô¯ Õ¶ òðåçÆ, îé ù ÇܾåçÆ å¶ ÇòÕÅð» çÅ Ö³âé ÕðçÆ ÔËÍ 3. À¹êÜÆòÕÅ : èðî çÆ ÇÕðå ðÅÔÆºÍ Çìé» êzÃÅç ç¶ Ô¯ð Áîñ éÅ ð¾ÖäÅÍ ØÅñ ÕîÅÂÆ ÓÚ¯º ñ¯óò¿ç» éÅñ ò¿â Õ¶ ÛÕäÅ, å¶ ç¶× çŠܼà ÕÅÇÂî ÕðéÅÍ ÁŶ ׶ çÆ Ã¶òÅ ÕðéÆÍ ç¶ Õ¶ Ö¹ô Ô¯äÅ, î³×ä 寺 ñ¼ÜÅäÅÍ Ã¶òÅ çÆ Ã¯íÅ å¶ àÇÔñ çÆ ÇÃðçÅðÆ ÃæÅÇêå ÕðéÆÍ
So Kahiyat Hai Soora 4. éÅåÅ : ÇüÖÆ çÅÍ ×zÔÃå ÇòÚ ÇòÚðéÅ, êð-éÅðÆ çÅ ÇåÁÅ× ÕðéÅÍ ×¹ð-íÅÂÆÁ» éÅñ êzÆå ÇêÁÅð òèÅÀ¹äÅÍ õÅñö ÇòÚ¯º ÃÇå×¹ðÈ çÅ, å¶ Ã¿×å ÇòÚ¯º êðî¶ôð çÅ çÆçÅð êzÅêå ÕðéÅÍ ÁËÃÆ ÜÆòé-ܹ×å éÅñ èðî çÅ òÅèÅ ÕðéÅ å¶ ÇüÖÆ çÆ îÇÔÕ ÇÖñÅðéƶԯ ÇüÖÆ çÆ êÇðíÅôÅ ÔËÍ Ã§Ö¶ê ÇòÚ ÇþÖÆ çÆ êÇðíÅôÅ ×¹ðÈ ç¶ ÇòÚÅð Áé¹ÃÅð ÇþÇÖÁÅ ÇþÖäÆ þ : ÇÃÖÆ ÇÃÇÖÁÅ ×¹ð òÆÚÅÇð¨2¨ (ÁÅÃÅ çÆ òÅð, îÔñÅ 1, ê¿éÅ : 465) íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ Ã¿å¯Ö ÇÃ³Ø é¶ ÇüÖÆ ê³Ü êzÕÅð çÆ ç¼ÃÆ ÔË : è¿è¶ ÕÆ, ÇÂÕ ç¶ÖÅ ç¶ÖÆÍ ÇÔðÃÆ åzË, ÇÃçÕÆ Áòð¶ÖÆÍ ê³Úî ÁÔË íÅò ÕÆ íñ¶Í... (×¹ð êzåÅê ÃÈðÜ, ð¹å 3, Á³ÃÈ 34) ÇÂé·» ê³Ü» êzÕÅð» çÆ ÇòÁÅÇÖÁÅ ÇÂà êzÕÅð ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔË : 1. è¿è¶ çÆ : ÇÂî ÇÜî, Çé×¹ðÆ, îåñì çÆÍ 2. ç¶ÖÅ ç¶ÖÆ çÆ : í¶â ÚÅñ çÆ, ôìç ç¶ êÇðÚË ÇìéÅ çÈÇÜÁ» ù ò¶Ö ò¶Ö, ÇÜò¶º Ô¯ð ÇÃ¾Ö Õðé À¹ò¶º ÕðÆ ÜÅäÅÍ 3. ÇÔðÃÆ : êçÅðæ» ç¶ ñ¯í ÇòÚ ÖÇÚå, ÁÅê¶ çÆ Ã¯ÞÆ å¯º ÖÅñÆ, ×¹ðîÇå çÆ ÇþÇÖÁŠ寺 ÇòÔÆéÍ 4. ÇÃçÕÆ : ×¹ðÈ Óå¶ ÁÇé§é ÇòôòÅà òÅñÆ, ÿÕà ò¶ñ¶ òÆ ÇÃçÕ ÕÅÇÂî ð¾Öä òÅñÆ, ÃðÆð ù ÇîÇæÁÅ ÜÅä Õ¶ ÁÅçðô» 寺 ÇéÛÅòð Õðé òÅñÆÍ 5. íÅòéÅ òÅñÆ : Ôð ò¶ñ¶ Çñò-åÅð ÇòÚ Ü¹óÆ Ã¹ðÇå òÅñÆÍ ÃÇå×¹ð» çÆ ÇÃëåÃñÅÔ òÅñÆÍ ×¹ð-íÅÂÆÁ» éÅñ êz¶î-íÅò òÅñÆÍ ÁðçÅà ÇòÚ ÇÜà ÇüÖÆ çÆ î³× ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔË, À¹Ô ÇÃçÕ Áå¶ íÅòéÅ òÅñÆ ÇüÖÆ ÔË- ÇüÖÆ ÇÃçÕ ù նû-ÃòÅû éÅñ ÇéíÅÀ¹ä çÆÍ ÁËÃÆ À¹µÚåî ÇüÖÆ çÅ çÅé Õ¶òñ ÁÅêä¶ ñÂÆ ÔÆ éÔƺ, ÁðçÅà ÇòÚ ÃÅð¶ Çüֻ ñÂÆ î³Ç×ÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ ×¹ðÇüÖÆ ìóÆ ÕÇáé ØÅñéÅ ÔËÍ ÇÂà ù ֳⶠçÆ èÅð Óå¶ å°ðé éÅñ À¹êîÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅ ÔË : Ö³ÇéÁÔ¹ ÇåÖÆ òÅñÔ¹ ÇéÕÆ Â¶å° îÅðÇ× ÜÅäŨ...¨14¨
Volume 2 | Issue 8 | August 2016 | S.A.S. Nagar (Mohali) (ðÅîÕñÆ îÔñÅ 3 Áé§ç¹, ê¿éÅ : 918) ×¹ðÇÃÖÆ ìÅðÆÕ ÔË Ö³â¶ èÅð ×ñÆ ÁÇå íÆóƨ úæË ÇàÕË é í¹äÔäÅ ÚÇñ é ÃÕË À¹êÇð ÕÆóƨ (íÅÂÆ ×¹ðçÅà ÜÆ, òÅð : 11, êÀ¹óÆ :5) ÇÂà ֳâ¶èÅð îÅð× Óå¶ îÅé, î¯Ô, î¶ð å¶ð, Ãí òðÇÜå ÔËÍ ïæÅ ×¹ðòÅÕ – îÅé î¯Ô î¶ð å¶ð ÇììðÇÜå ¶Թ îÅð×¹ Ö¿â¶èÅð¨3¨ (¨4¨1¨31¨) (ðÅ×¹ ç¶òקèÅðÆ îÔñÅ 5 Øð¹ 4, ê¿éÅ : 534) ÇÂæ¶ îé çÆ îå ÇåÁÅ× Õ¶, çÈÜÅ íÅÀ¹ ÇòÃÅð Õ¶ ×¹ðÈ çÆ î¼å Áé°ÃÅð Úñä çÅ ÁÅç¶ô ÔË : ÇÂå° îÅðÇ× Úñ¶ íÅÂÆÁó¶ ×¹ð¹ ÕÔË Ã¹ ÕÅð ÕîÅÇ ÜÆÀ¹¨ ÇåÁÅ׶º îé ÕÆ îåóÆ ÇòÃÅ𶺠çÈÜÅ íÅÀ¹ ÜÆÀ¹¨...¨3¨ (ÃÈÔÆ îÔñÅ 5, ê¿éÅ : 763) ÇÂÇåÔÅà ÇòÚ ÁÅÀ¹ºçÅ ÔË, íÅÂÆ ÚÈÔó ÃzÆ ×¹ðÈ ÔÇðׯÇì³ç ÃÅÇÔì ÜÆ ç¶ çðìÅð ÔÅ÷ð Ô¯ÇÂÁÅ å¶ Áð÷-×¹÷ÅðÆ, ÒÒüڶ êÅåôÅÔ, ÇüÖÆ ç¶ ìÈචçÆ Ã¯ÞÆ ìõô¯ÍÓÓ ×¹ðç¶ò ì¯ñ¶, ÒÒÇüÖÆ çÆ Üó· ÇéîzåÅ ÔËÍ Ü¶ ÇéîzåÅ éÔƺ å» ÇüÖÆ çÅ ìÆÜ êzë¹ñå éÔƺ Ô¹¿çÅÍ Ã¶òÅ àÇÔñ ÇüÖÆ çÅ àÅÔä ÔËÍ À¹çî éÅñ, À¹îÅÔ, éÅñ ÇÕzÁÅôÆñ Ô¯ Õ¶ öòÅ ÕðéÆÍ ÇÜò¶º íÅÂÆ î³Þ é¶ ÕÆåÆ, íÅÂÆ ìÇÔñ¯ é¶ ÕÆåÆ, íÅÂÆ ÃÅÔñ¯ é¶ ÕÆåÆÍ (íÅÂÆ î§Þ çÆ Ã¶òŠ寺 êzçé Ô¯ Õ¶ ÃzÆ ×¹ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ é¶ ÇÕÔÅ ÃÆ : ÒÒî§Þ ÇêÁÅðÅ ×¹ðÈ Õ¯ ×¹ð î§Þ ÇêÁÅðÅÍ î§Þ ×¹ðÈ ÕÅ ì¯ÇÔæÅ Ü× ¦ØäÔÅðÅÍÓÓ íÅÂÆ ìÇÔñ¯ çÆ Ã¶òŠ寺 êzçé Ô¯ Õ¶ ê¿Úî êÅåôÅÔ ÜÆ é¶ ÇÕÔÅ ÃÆ : ÒÒíÅÂÆ ìÇÔñ¯, Ãí 寺 êÇÔñ¯ºÍÓÓ Áå¶ íÅÂÆ ÃÅÔñ¯ ù ÃzÆ ×¹ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ é¶ ÒÇþÖÆ çÅ Õ¯åòÅñÓ çÅ ÇÖåÅì Çç¾åÅ ÃÆÍ ÒÒÇÂÔ ×¹ðÇÃÖÆ ÕÅ Õ¯åòÅñÍ Ö¯à¶ Öð¶ ÕÆ Õð¶ çíÅñ (×¹ð êzåÅê ÃÈðÜ)) ê¼åð ÃÅè ÿ×å ÔË- ÇÂà çÆ ØäêåðÆ Û» ÇòÚ ÔÆ á§ãÕ ÔËÍ ë¹¼ñ ôìç çÆ Ã¯ÞÆ ÔË- ÇÂà 寺 ÔÆ Á³çðñÅ ÇÖóçÅ ÔË, ÜÆòé îÇÔÕçÅ ÔËÍ ëñ, ç¶Ô ÇòÚ Çòç¶Ô
çÆ êzÅêåÆ ÔËÍÓÓ êÈðÅ ×¹ðÇÃÖ Ô¯äÅ ÇÕåéÅ ÕÇáé ÔË, ÇÂÔ ÃzÆ ×¹ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ é¶ ç¼ÇÃÁÅÍ À¹é·» ç¶ çðìÅð ÇòÚ ÇÂÕ ò¶ð» êzôé Ô¯ÇÂÁÅ, ÒÒüڶ êÅåôÅÔ, ÁÅê çÆ Çé×ÅÔ ÇòÚ êÈðé ×¹ðÇÃÖ ÇÕåé¶ Ôé?ÓÓ ×¹ðÈ ÜÆ À¹µåð Çç¼åÅ, ÒÒÃÅ㶠ÚÅð!ÓÓ Çëð êÇÔñ¶ ÚÔ¹¿Á» ×¹ðÈ ÃÅÇÔì» çÅ éÅî ñË Õ¶ ì¯ñ¶, ÒÒÇÂÔ ÚÅð å¶ Á¼èÅ-ÁèÈðÅ î˺, ܯ Áܶ òÆ êÈðÅ ÇÃ¾Ö ìäé ñÂÆ ïåé-ôÆñ Ô»ÍÓÓ ÇüÖÆ ÇòÚ ÇÂÕ Áñ½ÕÅð êð¿êðÅ ÔË : ÇÂæ¶ Ü篺 ÇÃ¾Ö êÈðéåÅ çÆÁ» ÇÃÖð» ù Û§ÈÔçÅ ÔË å» À¹Ô ×¹ðÈ Ô¯ ÇéìóçÅ ÔËÍ ÁËö ÇÃ¾Ö ù ÁÅêäÅ À¹µåð ÁÇèÕÅðÆ ×¹ðÈ æÅê Õ¶ êÇÔñÅ ×¹ðÈ ÁÅê À¹Ã çÆ ÇüÖÆ ÇòÚ ôÅîñ Ô¯ Õ¶ öò ÕîÅÀ¹ºçÅ ÔËÍ ÃzÆ ×¹ðÈ Á³×ç ç¶ò ÃÅÇÔì ù ×¹ð-×¼çÆ ç¶ä À¹êð¿å ×¹ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ é¶ ðÇÔ³çÆ À¹îð ÇÃ¾Ö ìä Õ¶ À¹é·» çÆ Ã¶òÅ ÇòÚ ìåÆå ÕÆåÆÍ Á¼×¯º ÃzÆ ×¹ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ ù ×¹ðåÅ-×¾çÆ ç¶ Õ¶, ÃzÆ ×¹ðÈ Á³×ç ç¶ò ÃÅÇÔì ÜÆ é¶ À¹é·» çÆ ÇüÖÆ ÕìÈñÆÍ ÇÂö åð·» ÃzÆ ×¹ðÈ ×¯Çì³ç ÇÃ³Ø ÜÆ é¶ õÅñÃÅ ÃÅÜ Õ¶ Çëð ÁÅê À¹Ã êÅïº Á³Çîzå çÆ ïÅÚéÅ ÕÆåÆÍ Õç¶ Õç¶ êÈðéåÅ çÆ ÇÃÖð ÛÈ§Ô Õ¶ òÆ ÇÃ¾Ö é¶ ×¹ðåÅ éÅñ¯º ÇüÖÆ ù ÔÆ åðÜÆÔ Çç¼åÆÍ íÅÂÆ êÅð¯ ܹñÕÅ ÃzÆ ×¹ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ çÅ æÅÇêÁÅ êzÚÅðÕ ÃÆ, ÇÜÃ é¶ ÇüÖÆ çÅ ìóÅ êzÚÅð ÕÆåÅÍ ÃzÆ ×¹ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ À¹Ã çÆ Ã¶òÅ ØÅñäŠ寺 ìó¶ êzÿé Ô¯ ÕÇÔä ñ¼×¶, ÒÒå°ÔÅâÆ Ã¶òÅ Óå¶ ÁÃƺ ìó¶ Ö¹ô Ô»Í ÜÆ Õð状 ×¹ÇðÁÅÂÆ å°ÔÅù ç¶ ç¶ÂƶÍÓÓ åç íÅÂÆ êÅð¯ ì¯ñ¶, ÒÒüڶ êÅåôÅÔ, îËù ÇüÖÆ ÔÆ Ú¿×Æ ñ¾×çÆ ÔËÍ ×¹ðåÅ å» ÃÇå×¹ðÈ ù ÔÆ Ã¯íçÆ ÔËÍÓÓ î¯ ÕÀ¹ ×¹ð ÇÃÖÆ îé íÅò˨ ×¹ÇðÁÅÂÆ ÃÇå×¹ðÈ Ã¹ÔÅò˨ ÇÂÔ ÕÇÔ Õ¶ Úðéé Ç×ð êÇÂÁŨ î¯Ô¹ ÇÃÖ ðÖÔ¹ ÃÇå×¹ð Õð îÇÂÁŨ ÇüÖÆ ÁÅêä¶ ÁÅê, Ü» ÁÅêä¶ À¹µçî ÁÅÃð¶ éÔƺ êzÅêå Ô¹¿çÆÍ ÇÂÔ å» ÃÇå×¹ðÈ çÆ ÇÕðêÅ éÅñ ÔÆ êzÅêå Ô¹¿çÆ ÔËÍ ÇÂö ñÂÆ ÁðçÅà ÇòÚ ÃÇå×¹ð» êÅïº ÇÂà çÆ À¹Ú¶ðÆ ïÅÚéÅ ÕÆåÆ ×ÂÆ ÔËÍ
10
So Kahiyat Hai Soora
Volume 2 | Issue 8 | August 2016 | S.A.S. Nagar (Mohali)
«√æ÷ Á≈ Óæπ„Ò≈ ’Ó Ï≈‰∆ ÍÛ∑È≈ ¡Â∂ «√ÓÈ ’È≈ íÅÂÆ ð¶ôî ÇóØ*
Á¼Ü òÆ Ü篺 ÁÃƺ êÅòé ×°ðìÅäÆ ç¶ À°êç¶ô» Óå¶ Áîñ Õðé òÅñ¶ ÇêÁÅð¶, í×å» Áå¶ ÇêÁÅð¶ ×°ðÇüֻ ç¶ çðôé Õðç¶ Ô» å» ÃÅⶠîé Á³çð òÆ òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ ç¶ ÇÃîðé Õðé çÅ ìÔ°å ò¼âÅ ÚÅÁ êËçÅ Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ êð Áøïà ÔË ÇÕ Á¼Ü îÅÇÂÁÅ ç¶ ð°Þ¶ÇòÁ» ç¶ ò¾è ÜÅä ÕðÕ¶ Ç÷ÁÅçÅ ÇÃ¼Ö è³é è³é ÃÅÇÔì ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ ÃÅðÆ êÅòé ×°ðìÅäÆ ÇêÁÅð éÅñ êó·é 寺 Áò¶Ãñ¶ Ô¯ ðÔ¶ Ôé Ü篺 ÇÕ ÇÃ¼Ö çÅ ÁÃñÆ ÜÆòé ÔÆ ÃÇå×°ðÈ ÜÆ çÆ êÅòé ìÅäÆ Áå¶ òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ çÅ ÇÃîðé ÔËÍ
11
ÃzÆ Ã¹ÖîéÆ ÃÅÇÔì çÆ ÃîÈÔ êÅòé ìÅäÆ ù ìÔ°å ÔÆ ÇêÁÅð éÅñ êó· Õ¶ Áå¶ ÇòÚÅð Õ¶ ò¶Ö¯, å°ÔÅù Ôð êÅòé ê³ÕåÆ ÇòÚ¯º òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ ç¶ ÇÃîðé Õðé ìÅð¶ ÔÆ êz¶ðéÅ ÁÅ ðÔÆ Ô¯ò¶×ÆÍ è³é è³é ÃÅÇÔì ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ é¶ Ü篺 ÇÂà êÅòé ìÅäÆ çÆÁ» ÇêÁÅðÆÁ» ê¯æÆÁ» ÁÅêä¶ ÇêÁÅð¶ ×°ðÇüֻ Õ¯ñ¯º ÇñÖòÅ Õ¶, ÇÃ¼Ö Ã³×å» ù åÅðé ñÂÆ, ó×å» ÇòÚ ò³âÆÁ» Ãé å» À°Ã òÕå ç¶ ìÔ°å ÔÆ ÇêÁÅð¶ ×°ðÇüֻ é¶ Ü篺 ÇÂÔ êÅòé ìÅäÆ ìÔ°å ÔÆ ÇêÁÅð éÅñ êó·Æ, ùäÆ Áå¶ ìÔ°å ÔÆ ×Ô° éÅñ òÆÚÅðÆ å» ÇÂà êÇò¼åð ìÅäÆ é¶ À°é·» ÇêÁÅð¶ ×°ðÇüֻ ç¶ ÇÔðÇçÁ» À°µå¶ òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ ç¶ ÇÃîðé Õðé çÅ ìÔ°å ÔÆ ×ÇÔðÅ ÁÃð êÅÇÂÁÅ, ÇÜà ÃçÕÅ À°é·» îÔÅé ×°ðÇüֻ ç¶ ÇÔðÇçÁ» Á³çð ÃÇå, óå¯Ö, çÇÂÁÅ, èðî Áå¶ êz¶î çÅ ò¼âÅ õ÷ÅéÅ êËçÅ Ô¯ Ç×ÁÅÍ À°é·» ê¹ðÅä¶ îÔÅé ×°ðÇüֻ çÅ ÇÂÇåÔÅà êó· Õ¶ å» ò¶Ö¯ ÇÕ À°Ô Ôð ð¯÷ ÃzÆ Üê¹ÜÆ ÃÅÇÔì, ÃzÆ Ã¹ÖîéÆ ÃÅÇÔì Áå¶ Ô¯ð êÅòé ìÅäÆÁ» ç¶ ÇÕ³é¶-ÇÕ³é¶ êÅá Õðç¶ Ô°³ç¶ ÃéÍ À°Ô ÇÃ¼Ö ç¹ÇéÁÅòÆ îÅÇÂÁÅ ç¶ ð°Þ¶ÇòÁ» éÅñ¯º ÃÇå×°ðÈ ÜÆ çÆ êÇò¼åð ìÅäÆ Áå¶ éÅîÇÃîðé ç¶ ÁÇíÁÅà ò¼ñ Ç÷ÁÅçÅ ÇèÁÅé Çç³ç¶ Ô°³ç¶ ÃéÍ ÇÂö ÕðÕ¶ ÔÆ À°é·» ÇêÁÅð¶ ×°ðÇüֻ é¶ ÁÅêä¶ îé çÆÁ» õÅÇÔô» Óå¶ ò¼âÅ ÕÅìÈ êÅ Õ¶, ÃçÅ ÔÆ ÃÅç¶ ÜÆòé çÅ ÁîñÆ Ú¯ñÅ
êÅÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ Ô°³çÅ ÃÆÍ Á¼Ü òÆ Ü篺 ÁÃƺ êÅòé ×°ðìÅäÆ ç¶ À°êç¶ô» Óå¶ Áîñ Õðé òÅñ¶ ÇêÁÅð¶, í×å» Áå¶ ÇêÁÅð¶ ×°ðÇüֻ ç¶ çðôé Õðç¶ Ô» å» ÃÅⶠîé Á³çð òÆ òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ ç¶ ÇÃîðé Õðé çÅ ìÔ°å ò¼âÅ ÚÅÁ êËçÅ Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ êð Áøïà ÔË ÇÕ Á¼Ü îÅÇÂÁÅ ç¶ ð°Þ¶ÇòÁ» ç¶ ò¾è ÜÅä ÕðÕ¶ Ç÷ÁÅçÅ ÇÃ¼Ö è³é è³é ÃÅÇÔì ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ ÃÅðÆ êÅòé ×°ðìÅäÆ ÇêÁÅð éÅñ êó·é 寺 Áò¶Ãñ¶ Ô¯ ðÔ¶ Ôé Ü篺 ÇÕ ÇÃ¼Ö çÅ ÁÃñÆ ÜÆòé ÔÆ ÃÇå×°ðÈ ÜÆ çÆ êÅòé ìÅäÆ Áå¶ òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ çÅ ÇÃîðé ÔËÍ ×°ðÈ Õ¶ ÇêÁÅÇðú, Ôð ÇÃ¼Ö òñ¯º è³é è³é ÃÅÇÔì ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ êÅòé ìÅäÆ ç¶ ÃÅèÅðé êÅá ç¶ í¯× ÁÅê¯-ÁÅêä¶ Øð» ÇòÚ êÅÀ°ºç¶ ÔÆ ðÇÔäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, êð ܶ Õ¯ÂÆ ÇÃ¼Ö ÇÂåéÅ À°µçî éÔƺ Õð ÃÕçÅ å» îÔÅé ÃÇå×°ð» é¶ ÇÂö ÕðÕ¶ ÔÆ ÃzÆ Ã¹ÖîéÆ ÃÅÇÔì, ÃzÆ Üê¹ÜÆ ÃÅÇÔì, ÃzÆ Áé§ç ÃÅÇÔì, ÃzÆ Ú½êÂÆ ÃÅÇÔì Áå¶ ÃzÆ ÜÅê¹ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆÁ» ÇêÁÅðÆÁ» ìÅäÆÁ» ðÚ Çç¼åÆÁ» Ãé, À°Ô ÇÂà ÕðÕ¶ ÇÕ ÇêÁÅð¶ ÇÃ¼Ö ÇÜ¼æ¶ Ôð ð¯÷ ÁÅêä¶ ÕÅð¯ìÅð, é½ÕðÆ, òÅêÅð, òÅÔÆ Ü» Ô¯ð è³ÇçÁ» ðÅÔƺ üÚÆ Áå¶ Ã¹¼ÚÆ ÇÕðå-ÕîÅÂÆ Õðé, À°æ¶ ÇÂÔ êÅòé å¶ êÇò¼åð ìÅäÆÁ» ÁÅêä¶ ÇÔðç¶ Á³çð Õ³á ÕðÕ¶ Áå¶ ìÅäÆ ç¶ À°êç¶ô»
Volume 2 | Issue 8 | August 2016 | S.A.S. Nagar (Mohali)
So Kahiyat Hai Soora Óå¶ Áîñ ÕðÕ¶, Ôð òÕå ÒòÅÇÔ×°ðÈÓ ×°ðî³åz çÅ ÜÅê ìÔ°å ÔÆ ÇêÁÅð éÅñ Õðç¶ ÔÆ ÇðÔÅ ÕðéÍ ×°ðÈ Õ¶ ÇêÁÅÇðú! êÅòé ×°ðìÅäÆ Ã¹ÖîéÆ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ Ô¯ò¶ Ü» Üê¹ÜÆ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ, Ú½êÂÆ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ Ô¯ò¶ Ü» Áé§ç ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ, ÃÅðÆ êÅòé ×°ðìÅäÆ òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ ç¶ ÇêÁÅð¶ ÇÃîðé ç¶ ðà éÅñ ÔÆ íðÆ êÂÆ ÔËÍ ÇîÃÅñ ç¶ å½ð Óå¶ ÇÜà åð·» îÔÅé ÃÇå×°ðÈ ÜÆ é¶ ÃzÆ Ã¹ÖîéÆ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ êÇÔñÆ ÁÃàêçÆ çÆ 5òƺ êÀ°óÆ ç¶ êÇò¼åð À°êç¶ô ÇòÚ ÇÂÕ ×°ðÈ Õ¶ ÇêÁÅð¶ ÇÃ¼Ö ç¶ ÜÆòé çÆ ìÔ°å ÔÆ Ã¯ÔäÆ ØÅóå ØóÆ ÔË ÇÕ î¶ðÅ ìÔ°å ò¼â¶ èé òÅñÅ, Ǽ÷å òÅñÅ Áå¶ ðÅÜÅ ÇÃ¼Ö ÇÕÔóÅ Ô¯ò¶×Å, ÁËö ÇÃ¼Ö ìÅð¶ ÃÇå×°ðÈ ÜÆ ÇÂà êÅòé êç¶ ç¶ À°êç¶ô ÇòÚ ø°ðîÅ ðÔ¶ Ôé: êzí ÕÀ° ÇÃîðÇÔ Ã¶ èéò³å¶¨ êzí ÕÀ° ÇÃîðÇÔ Ã¶ êÇåò³å¶¨...¨5¨ (Á§Õ :263) îÔÅé ÃÇå×°ðÈ ÜÆ ÇÃ¼Ö ù Ççzó· ÕðòÅ ðÔ¶ Ôé ÇÕ ÃÅâÆÁ» é÷ð» ÇòÚ À°Ô ÇÃ¼Ö ÔÆ ìÔ°å ò¼â¶ èé òÅñÅ Áå¶ ò¼âÆ Ç¼÷å òÅñÅ Ô¯ò¶×Å, ܯ ÇÃ¼Ö ÁÅêä¶ î¹¼Ö ÇòÚ¯º Ôð ÃòÅÃ-ÃòÅà éÅñ òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ çÅ ÇêÁÅðÅ ÇÃîðé Õðé çÅ ê¼ÕÅ èÅðéÆ Ô¯ ÜÅò¶×Å: êzí ÕÀ° ÇÃîðÇÔ Ã¶ Üé êðòÅé¨ êzí ÕÀ° ÇÃîðÇÔ Ã¶ ê¹ðÖ êzèÅé¨...¨5¨ (Á§Õ :263) îÔÅé ÃÇå×°ðÈ ÜÆ Á¼×¶ ø°ðîÅ ðÔ¶ Ôé ÇÕ ÃÅⶠêÇò¼åð çð Óå¶ À°Ô ÇÃ¼Ö ÔÆ êzòÅé
Ô¯ò¶×Å Áå¶ À°Ô ÇÃ¼Ö ÔÆ ÃÅâÅ î¹ÖÆ ÇÃ¼Ö Ô¯ò¶×Å, ÇÜÔóÅ ÇÃ¼Ö òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ ç¶ ×°ðî³åz ù ÁÅêä¶ ÇÔðç¶ Á³çð êÈðÆ åð·» òÃÅ ñò¶×Å: êzí ÕÀ° ÇÃîðÇÔ Çà ì¶î¹ÔåÅܶ¨ êzí ÕÀ° ÇÃîðÇÔ Çà Ãðì Õ¶ ðÅܶ¨...¨5¨ (Á§Õ :263) îÔÅé ÃÇå×°ðÈ ÜÆ Á¼×¶ À°êç¶ô Õð ðÔ¶ Ôé ÇÕ ÃÅâÆÁ» é÷ð» ÇòÚ À°Ô ÇÃ¼Ö Õç¶ òÆ ÇÕö çÅ î¹ÔåÅÜ éÔƺ Ô¯ò¶×Å, Áå¶ ÃÅâÅ ðÅÜÅ ê¹¼åð Ô¯ò¶×Å, ܯ ÇÃ¼Ö ÃÅⶠÇÂà êÅòé ê³ÕåÆÁ» ç¶ À°êç¶ô ù êÈðÆ åð·» î³éçÅ Ô¯ÇÂÁÅ Ôð òÕå òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ ç¶ éÅî ù îÅñÅ ç¶ î¯åÆÁ» ò»×ȳ ÁÅêä¶ ÇÔðç¶ Á³çð êð¯ ñò¶×Å: êzí ÕÀ° ÇÃîðÇÔ Ã¶ ùÖòÅÃƨ êzí ÕÀ° ÇÃîðÇÔ ÃçÅ ÁÇìéÅÃƨ...¨5¨ (Á§Õ :263) ÃÇå×°ðÈ ÜÆ Á¼×¶ ø°ðîÅ ðÔ¶ Ôé ÇÕ ÁÃƺ À°Ã ÇÃ¼Ö ù ñ¯Õ Áå¶ êðñ¯Õ ç¯ò» æÅò» Óå¶ êÈðŠùÖÆ ð¼Ö Õ¶, ÇéÔÅñ-ÇéÔÅñ ÕðÕ¶ ð¼Ö»×¶ Áå¶ ÁËö ÇÃ¼Ö ù ÇÜÀ±ºçÅ ÔÆ î¹Õå Õð ç¶ò»×¶ ܯ ÇÃ¼Ö òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ ç¶ ÇÃîðé ù ÁÅêäÆ ÇܳçÜÅé 寺 òÆ ÇêÁÅðÅ ìäÅ Õ¶ ÃÅâÆÁ» ò¼âÆÁ» Ö¹ôÆÁ» ñËä çÅ ÃçÅ ïåé ÕðçÅ ÔÆ ðÔ¶×Å: ÇÃîðé å¶ ñÅ׶ ÇÜé ÁÅÇê çÇÂÁÅñŨ éÅéÕ Üé ÕÆ î³×Ë ðòÅñŨ5¨ (Á§Õ :263) êÀ°óÆ ç¶ ÁõÆð ÇòÚ îÔÅé ÃÇå×°ðÈ ÜÆ ÇÃ¼Ö ù Ççzó· ÕðòÅ ðÔ¶ Ôé ÇÕ ÇÜÔóÅ òÆ ÇêÁÅðÅ ÇÃ¼Ö ÃÅⶠÇÂà êÇò¼åð À°êç¶ô Óå¶ Áîñ ÕðçÅ Ô¯ÇÂÁÅ òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ ç¶ ÇêÁÅð¶ ÇÃîðé éÅñ ÃçÅ-ÃçÅ ñÂÆ Ü°ó ÜÅò¶×Å,
ÁËö ÇÃ¼Ö Óå¶ îÔÅé ÃÇå×°ðÈ ÜÆ ÃçÅ-ÃçÅ ñÂÆ ìÇñÔÅð-ìÇñÔÅð Ü»ç¶ ÔéÍ Ô°ä ÁÅê» ìÔ°å ÔÆ ×Ô° éÅñ ÇòÚÅð ÕðÕ¶ ò¶Öƶ ÇÕ è³é è³é ÃÅÇÔì ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ ÃîÈÔ êÅòé ìÅäÆ ÇÃ¼Ö ù ÇÃîðé Õðé ò¼ñ ÔÆ êz¶ð ðÔÆ ÔË ÇÕ ÁÃƺ îÔÅé ÃÇå×°ðÈ ÜÆ ç¶ À°êç¶ô» Óå¶ Á¼Ü å¾Õ Áîñ ÕÆåÅ ÔË ÇÕ éÔÆºÍ ×°ðÈ Õ¶ ÇêÁÅÇðú, îÔÅé ÃÇå×°ðÈ ÜÆ é¶ å» òÅð-òÅð êÇò¼åð ×°ðìÅäÆ ÇòÚ À°êç¶ô ÕÆåÅ ÔË ÇÕ ÇêÁÅÇðÁÅ! ïÅç ð¼Öƺ, À°Ã ð¼ì çÆ Ã¼ÚÆ çð×ÅÔ ÇòÚ òÅÇÔ×°ðÈ ç¶ ÇêÁÅð¶ ÇÃîðé é¶ ÔÆ å¶ðÅ Û°àÕÅðÅ ÕðòÅÀ°äÅ ÔËÍ Ã¯, ÇÜà òÆ ÇêÁÅð¶ ×°ðÇÃ¼Ö é¶ îÔÅé ÃÇå×°ðÈ è³é è³é ÃÅÇÔì ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ îÔÅé Ö¹ôÆ êzÅêå ÕðéÆ Ô¯ò¶, À°Ô ÇÃ¼Ö Á¼Ü ÔÆ ÁÅê¯-ÁÅêä¶ ÇÔðç¶ Á³çð ìÔ°å ÔÆ ÇêÁÅð éÅñ ÃÇå×°ðÈ ÜÆ ç¶ Úðé» ÇòÚ ç¯ò¶º Ô¼æ ܯó Õ¶ ÁðçÅà Õð¶ ÇÕ, ÃÇå×°ðÈ ÜÆ, î˺ Á¼Ü 寺 Ôð ð¯÷ ÇÜ¼æ¶ ÁÅê ÜÆ çÆ êÅòé å¶ êÇò¼åð ×°ðìÅäÆ ç¶ êÅá ìÔ°å ÔÆ ÇêÁÅð éÅñ Õð», ùä», À°æ¶ ÁÅê ÜÆ çÆ êÅòé ìÅäÆ ç¶ Ôð À°êç¶ô Óå¶ Áîñ ÕðçÅ Ô¯ÇÂÁÅ Ôð òÕå òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ çÅ ÇêÁÅðÅ ÇÃîðé Õðé çÅ ÃçÅ-ÃçÅ ñÂÆ ïåé ÕðçÅ ÔÆ ðÔ», îËù ÁËÃÅ ìñ ìõô¯ Áå¶ î¶ð¶ ÇÃð Óå¶ ÇîÔð íÇðÁÅ Ô¾æ ð¾Ö¯Í *îÜÆáÅ ð¯â, ÃzÆ Á³ÇîzåÃðÍ
ÁÖ¿â ÕÆðåéÆ Üæ¶ çÆ îÅñÅ çÅ ÇÂÕ Ã¹¾ÚÅ î¯åÆ ÃÆ
íÅÂÆ ÃÅÇÔì çðôé ÇÃ§Ø ÜÆ, Á§ÇîzåÃð íÅÂÆ ÃÅÇÔì çðôé ÇÃ§Ø çÅ Üéî 3 ÁêzËñ 1940 ù Ã. Áîð ÇÃ§Ø ÜÆ ç¶ ×zÇÔ îÅåÅ ÇéÔÅñ Õ½ð ÜÆ çÆ Õ¹¾Ö¯º Çê¿â ò¾âÆ ññ寺 Õñ» («ÇèÁÅäÅ) ÇòÖ¶ Ô¯ÇÂÁÅÍ îÅåÅ ÜÆ ×¹ðîÇå ç¶ êzê¾Õ èÅðéÆ Áå¶ êzìÆé ÁÖ¿â êÅáÆ ÃéÍ îÅåÅ ÜÆ éÅñ Ç÷ÁÅçÅ Ãé¶Ô Ô¯ä ÕÅðé ÁÅê ù ìÚêé 寺 ÔÆ èÅðÇîÕ ð§× ñ¾× Ç×ÁÅÍ ÃÕÈñÆ Çò¾ÇçÁŠ寺 ìÅÁç îÕËéÆÕñ ǧÜÆéÆÁÇð§× ÇòÚ Çâêñ¯îÅ ÕÆåÅ Áå¶ 1961 ÇòÚ éÇÔðÆ Áå¶ ÇçÚÅÂÆ ÇòíÅ× ÇòÚ ìå½ð úòðÃÆÁð íðåÆ Ô¯ ×Â¶Í Ã§é 1962 ÇòÚ ÁÅê ÜÆ çÅ Áé§ç ÕÅðÜ ìÆìÆ ÜÃò§å Õ½ð éÅñ Ô¯ÇÂÁÅÍ ÁÅê ÜÆ ç¶ ç¯ ê¹¾åð Áå¶ ç¯ èÆÁ» ÔéÍ ×¹ðÈé¶å Áé¹ÃÅð ÁÅê ÜÆ çÆ Ã»Þ ÁÖ¿â ÕÆðåéÆ Üæ¶ ç¶ Ççػ éÅñ êË ×ÂÆÍ Ã§é 1963 ÇòÚ ê¿Ü ÇêÁÅÇðÁ» Õ¯ñ¯º Á§Çîzå çÆ çÅå ÔÅÃñ ÕðÕ¶ ÇåÁÅð-ìð-ÇåÁÅð ÇÃ§Ø ÃÜ ×Â¶Í Ã§é 1982 ÇòÚ ÁÅê åð¾ÕÆ Çîñ Õ¶ ÁËÃ.âÆ.ú. ìä ×Â¶Í 1999 ÇòÚ é½ÕðÆ å¯º
ðäÜÆå ÃÅ×ð âËî 寺 öòÅî¹Õå Ô¯Â¶Í ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ Ã§êÈðé çÇæÁÅ ÁÅê é¶ Ç×ÁÅéÆ í×òÅé ÇÃ§Ø ÜÆ Á§ÇîzåÃð, ÁÖ¿â ÕÆðåéÆ Üæ¶ òÅÇñÁ» êÅïº êzÅêå ÕÆåÆÍ ÁÅê é¶ íÅÂÆ Ü¯Çקçð ÇÃ§Ø ÜÆ ÒåñòÅóÅÓ ù ×¹ðìÅäÆ ç¶ ×Èó· Çéïî» çÆ Ö¯Ü Õðé ÇòÚ ìÔ¹å ÃÇÔï¯× Çç¾åÅÍ ÇÂÕ ÃÈÞòÅé å¶ êzìÆé ÁÖ¿â êÅáÆ, ðÇÃÕ ìËðÅ×Æ ÕÆðåéƶ, ×¹ðìÅäÆ ç¶ ×Èó· Çéïî» ç¶ Ö¯ÜÆ, çðçî§ç» ç¶ çðçÆ, Çî¾á ì¯ñó¶ Áå¶ ÇîñäÃÅð íÅÂÆ çðôé ÇÃ§Ø ÜÆ ÁÕÅñ ê¹ðÖ å¯º è¹ð¯º ÇñÖòŶ ùÁÅû çÆ êȧÜÆ ù í¯×ÇçÁ» ÇêÛñ¶ Ççéƺ ê¿Ü íÈåÕ ÃðÆð ÇåÁÅ× ×Â¶Í òÅÇÔ×¹ðÈ êÅà ÁðçÅà þ ÇÕ íÅÂÆ çðôé ÇÃ§Ø ÜÆ çÆ ÁÅåîÅ ù ÃçÆò ÁÅêä¶ Úðé» ÇòÚ ÇéòÅà ìõô¶ Áå¶ Çê¾Û¶ êÇðòÅð ù íÅäÅ î§éä çÅ ìñ ìõÇôô Õð¶ Áå¶ ÇÃð Óå¶ ÇîÔð íÇðÁÅ Ô¾æ ð¾Ö¶Í - Õ¹ñçÆê Ç Ã§Ø îåòÅñÅ
12
So Kahiyat Hai Soora
Volume 2 | Issue 8 | August 2016 | S.A.S. Nagar (Mohali)
◊πÓ«Â √ß◊∆ Á∆ «√˪’ √Ê≈ÍÈ≈ ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ ç¶ ï¯×çÅé ç¶ Ã³çðí ÇòÚ
âÅ. ×°ðéÅî ÇóØ*
ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ é¶ ×°ðîÇå ó×Æå ÇòòÔÅðÕ ÃæÅêåÆ êzåÆ Ã¹Ú¶å ÕðÇçÁ» Ãðì-êzæî 1604 ÂÆÃòÆ ÇòÚ ÃzÆ ÔÇðî³çð ÃÅÇÔì ç¶ êÅòé ÃæÅé Óå¶ ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ç¶ êzÕÅô éÅñ Çéð³åð óÚÅð ÇÔ¾å ôìç-ÕÆðåé çÆ êð³êðÅ ÚñÅÂÆÍ ÕÆðåé çÆ ÇÂÔ êð³êðÅ òðåîÅé Ã å¾Õ Çéð³åð êzÚÇñå ÔËÍ ìÅÁç ÇòÚ ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ å¯º ìÅÁç üå ðÅ×ÆÁ» Áå¶ Á¼á ðìÅìÆÁ» çÆÁ» ÕÆðåé-Ú½ÕÆÁ» òܯº ÃzÆ ÔÇðî³çð ÃÅÇÔì ÇòÖ¶ ÇòÕÃå å¶ êzÚÇñå ÇÂà êð³êðÅ é¶ ôìç-ÕÆðåé çÆ ÇòÇôôà ÕÆðåé ×ÅÇÂÕÆ ù î½ÇñÕ å¶ Çòñ¼Öä ÇòòÔÅðÇÕåÅ êzçÅé ÕÆåÆÍ
13
×°ðîÇå ó×Æå, ÇÃ¼Ö èðî ç¶ ôìç-ÕÆðåé çÆ ÃæÅêå ó×Æå ê¼èåÆ ÔËÍ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ é¶ ÇÂà ó×Æå-ê¼èåÆ çÅ ÁÅ×Å÷ íÅÂÆ îðçÅéÅ ÜÆ ç¶ ðìÅì ç¶ òÅçé ó×Æå çÆ ÇòçîÅçÆ è¹é Ã³× ÒÖÅñÕ ÕË ÁÅç¶ÃÓ ðÈêÆ ÒÖÃî¹ ÕÆ ìÅäÆÓ ç¶ Ã³Úðä ñÂÆ ôìç ÕÆðåé ç¶ êzòÅÔ ç¹ÁÅðÅ ÕÆåÅÍ À°çÅÃÆ çÆ ðÆå ç¹ÁÅðÅ ×°ðîÇå ó×Æå çÅ ÇÂÔ ôìç ÕÆðåé-êzòÅÔ Ãðì ñ¯ÕÅÂÆ å¾Õ óÚÇðå Ô¯ÇÂÁÅÍ ÇÂà êð³êðÅ ù ÃîÈÔ ×°ðÈ ÃÅÇÔìÅé å¶ ÇÃ¼Ö Ã³×å» é¶ êzÚñå ÕðÇçÁ» ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔìÅé çÆ îðïÅçÅ Áå¶ Ãî¹¼ÚÆ Ã³êÈðé ÇüÖÆ ÜÆòé çÅ ÁÇé¼Öó Á³× ìäÅÇÂÁÅÍ ôìç-ÕÆðåé ÇÔ¾å ×°ðîÇå çÆ Áé°ÃÅðÆ ÇÂà ó×Æå-êð³êðÅ çÅ î¹¼ã ÇÜ¼æ¶ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ å¯º ì¼ÞÅ À°æ¶ ÃzÆ ×°ðÈ Á³×ç ç¶ò ÜÆ, ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ, ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ é¶ ðÅ×, ÕÆðåé, ×ÅÇÂé-ôËñÆÁ», ÕÆðåé-Ú½ÕÆÁ», ÕÆðåé-ÃÅ÷» çÅ êzï¯× å¶ êzÚñé ÁÅêäÆ ìÅäÆ ç¶ ôìç ÕÆðåé ÇÔ¾å ÕÆåÅÍ ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ ù ÇÂÔ îÔÅé êð³êðÅ ÇòðÅÃå ðÈê ÇòÚ êzÅêå Ô¯ÂÆÍ ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ ç¶ ï°¼× ç¶ Ã³×Æå ÕËéòà À°µå¶ ÞÅå îÅðƶ å» ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ ç¶ ÕÅñ å¾Õ íÅðåÆ Ã³×Æå çÆÁ» ç¯ò¶º ó×Æå ê¼èåÆÁ» ÇÔ³ç¹ÃåÅéÆ Ã³×Æå-ê¼èåÆ (À°µåðÆ íÅðåÆ Ã³×Æå ê¼èåÆ) Áå¶ ÕðéÅàÕÆ Ã³×Æåê¼èåÆ (ç¼ÖäÆ íÅðåÆ Ã³×Æå-ê¼èåÆ) ÁÅê¯ÁÅêä¶ Ãê¼ôà òÖð¶ÇòÁ» çÆ êÛÅä-ÃæÅêåÆ
À°êð³å ÁÅê¯-ÁÅêä¶ òÇÔä çÆ êÈðé ÃæÅêéÅ Õð Ú¹¼ÕÆÁ» ÃéÍ íÅðåÆ Ã³×Æå ç¶ ×z³æÕÅð Ô°ä ÇÔ³ç¹ÃåÅéÆ Ã³×Æå çÆ Ã¹å³åð ÔÃåÆ åÃñÆî Õð, ÇÂÃ ç¶ ÇÃè»åÕ ÁÅèÅð» ç¶ Çòôñ¶ôä ÇòÚ êË Ú¹¼Õ¶ ÃéÍ íÅðåÆ Ã³×Æå ç¶ Ã³çðí ÇòÚ ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ îÔÅðÅÜ ç¶ ÕÅñ çÆ Çê¼áí±îÆ À°µå¶ ó×Æå ÇÂÇåÔÅà çŠùéÇÔðÆ ï°¼× ÇçzôàÆׯÚð Ô°§çÅ ÔË ÇÜà ÇòÚ ÁÇèÁÅåîÕ Ã³×Æå ç¶ ê»èÆ Ã³å-í×å ÕòÆÁ» çÅ í×åÆ- ó×Æå, åÅéöé, ìËÜÈ ìÅòðÅ òð׶ ó×ÆåÕÅð çÅ çðìÅðÆ Ã³×Æå (ôÅÃåðÆ Ã³×Æå), ôÅÔ Ô°ÃËé òð׶ ÃÈøÆ çðò¶ô» çÅ ÃÈøÆ Ã³×Æå Áå¶ ê³ÜÅìÆ ñ¯Õ ó×Æå çÆ ÇÂÕ ÇòôÅñ êð³êðÅ ÇòçîÅé ÔËÍ Ã³×Æå çÆ ÁÇÜÔÆ ×ȳÜÅð ç¶ ÃîÅé»åð ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ é¶ ÁÅêä¶ å¯º êÈðìñ¶ ×°ðÈ ÃÅÇÔìÅé ç¹ÁÅðÅ êzÚÇñå ×°ðîÇå ó×Æå-êð³êðÅ ù ÇÃè»åÕ å¶ ÇòòÔÅðÕ ðÈê ÇòÚ ÃæÅÇêå Õðé ñÂÆ Çòô¶ô í±ÇîÕÅ ÇéíÅÂÆÍ
×°ðîÇå ó×Æå çÆ ÇÃè»åÕ ÃæÅêåÆ êzåÆ ï¯×çÅé
ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ ç¹ÁÅðÅ ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì çÅ Ò׶ï ðÚéÅÓ ç¶ å½ð Óå¶ ðÅ×ÅåîÕ Ã³×ÆåÕ Ã³Õñé ×°ðîÇå ó×Æå ç¶ ÇÃè»åÕ ÁÅèÅð òܯº ÇçzôàîÅé Ô°³çÅ ÔËÍ ìÅäÆ ù ò¼Öò¼Ö ðÅ×», ÕÆðåé ×ÅÇÂé ðÈê», Øð°, ÜÇå, è¹éÆ, ùè³× ÁÅÇç òð׶ ó×Æå óնå», ÇÃðñ¶Ö» ÁèÆé Çéì¼è ÕðÇçÁ» ÇòÇôôà ó×Æå êzì³è ÇÃðÇÜÁÅ
So Kahiyat Hai Soora Ç×ÁÅ ÔË Ü¯ ×°ðîÇå ó×Æå çÅ ÒÇîÀ±÷ÆÕÅñ¯ÜÆÓ òܯº êz×à Ô°³çÅ ÔËÍ ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ é¶ 30 î¹¼Ö ðÅ× Áå¶ 15 ðÅ× êzÕÅð ÇòÚ ìÅäÆ çÅ À°ÚÅðé ÕÆåÅÍ ÇÂé·» ðÅ×» ÇòÚ¯º îÅÞ, ×À°óÆ îÅÞ, ç¶ò׳èÅðÆ, ÇìñÅòñ å¶ å°ÖÅðÆ ÁÅÇç ðÅ× ÃðÈê ê¼Ö¯º Çòñ¼Öä å¶ ÇòÇôôà ÔéÍ ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ é¶ ÁôàêçÆÁ», êç¶, êóåÅñ òð׶ ÃéÅåéÆ ìÅäÆ ðÈê» Áå¶ òÅð», Û³å ÁÅÇç ìÅäÆ ñ¯Õ-ìÅäÆ ðÈê» òܯº êzï¯× ÕÆå¶Í ÇÂÃ ç¶ éÅñ ÔÆ ÁÅÃÅ, èéÅÃðÆ, ÃÈÔÆ, ÇìñÅòñ, ðÅîÕñÆ, íËðò, ÃÅð³×, êzíÅåÆ å¶ îñÅð ðÅ×» ÇòÚ 36 êóåÅñ» ìÅäÆ ðÚéÅò» Õ¶òñ å¶ Õ¶òñ ×°ðîÇå ó×Çå çÆ î½ÇñÕ ×ÅÇÂé-ôËñÆ ÔËÍ ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ çÆ êÅòé ìÅäÆ ÇòÚ ÒðÔÅÀ°Ó ç¶ Ã³Õ¶å çÅ ÇòÇòèåÅ éÅñ êzï¯× Ô¯ÇÂÁÅ ÔË ÇÜò¶º ÇÕ ÒðÔÅÀ°Ó ÇòÚ ôìç çÅ Õ¶ºçðÆ íÅò ÇòçîÅé Ô°³çÅ ÔË Ü¯ ôìç ÕÆðåé çÆ Ã³×Æå ðÚéÅ ÇòÚ ÒÃæÅÂÆÓ òܯº ÕÅðÜôÆñ ðÇÔ³çÅ ÔËÍ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ ç¹ÁÅðÅ ÒðÔÅÀ°Ó ç¶ ÇòÇòèê¼ÖÆ êzï¯× çÆ êð³êðÅ ù Á×»Ô å¯ðÇçÁ» ÚÅð å¾Õ ÒðÔÅÀ°Ó êzï¯× ÕÆå¶ ÔéÍ ÁÅê ÜÆ çÆ êzÇüè ìÅäÆ ðÚéÅ ÇòÚ ÇÂÃ ç¶ çÆçÅð ÕÆå¶ ÜÅ ÃÕç¶ ÔéÍ ÒðÔÅÀ°Ó 寺 ÇÂñÅòÅ òÅð» À°µêð ÇÃðñ¶Ö è¹éÆÁ» çÅ Á³Õä òÆ Ã³×Æå ç¶ ÇÃè»åÕ ê¼Ö 寺 Çòô¶ô îÔ¼åò ð¼ÖçÅ ÔË ÇÜà Áé°ÃÅð ðÅ×, Ãì³èå òÅð Áå¶ êð³êðÅ×å îÈñ è¹éÆ çÅ Á³åðÆòÆ Ã³×ÆåÕ Ãì³è ù ×°ðîÇå ó×Æå å¶ ÇÔ³ç¹ÃåÅéÆ Ã³×Æå ç¶ ðÅ×» ç¶ ÇòÕÅà Ãì³èÆ îÈñ-Ãz¯å òܯº ÁÅèÅð ìäÅ ÃÕç¶ Ô»Í ÇÂà óçðí ÇòÚ ÁÃƺ Ãê¼ôà å½ð Óå¶ ðÅ× ÁÅÃÅ, ళⶠÁÃðÅܶ ÕÆ è¹éÆ Áå¶ ÁÅÃÅ ÕÆ òÅð çÆ êÀ°óÆ ù ÁÇèÁËé çÅ ÇòôÅ ìäÅ ÃÕç¶ Ô»Í ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì çÅ ðÅ×ÅåîÕ Ã³×ÆåÕ Ã³Õñé Áå¶ ðÅ×, ×ÅÇÂé ðÈê, ó×Æå Ã³Õ¶å» ç¹ÁÅðÅ ÇÃðÜå ó×Æå-êzì³è ÔÆ ×°ðîÇå ó×Æå çÆ ÇîÀ±÷ÆÕÅñ¯ÜÆ ç¶ ðÈê ÇòÚ êz×à Ô¯ÇÂÁŠܯ òðåîÅé Ã ×°ðîÇå ó×Æå ù çÈÃðÆÁ» ó×Æå-êð³êðÅò» éÅñ¯º ÇéÖ¶óé ñÂÆ ÁÅèÅð ðÈê ÇòÚ ÃÔÅÂÆ Ô¯ ðÔÆ ÔËÍ ×°ðîÇå ó×Æå çÆ ÇòòÔÅðÕ ê¼èåÆ êzåÆ ï¯×çÅé ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ é¶ ×°ðîÇå ó×Æå ÇòòÔÅðÕ ÃæÅêåÆ êzåÆ Ã¹Ú¶å ÕðÇçÁ» Ãðì-êzæî 1604 ÂÆÃòÆ ÇòÚ ÃzÆ ÔÇðî³çð ÃÅÇÔì ç¶ êÅòé ÃæÅé Óå¶ ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ç¶ êzÕÅô éÅñ Çéð³åð óÚÅð ÇÔ¾å ôìç-ÕÆðåé çÆ êð³êðÅ ÚñÅÂÆÍ ÕÆðåé çÆ ÇÂÔ êð³êðÅ òðåîÅé Ã å¾Õ Çéð³åð êzÚÇñå ÔËÍ ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ ç¶ ÕÅñ å¾Õ ÁÅÃÅ ÕÆ òÅð çÆ ÕÆðåé-Ú½ÕÆ, Úðé-Õòñ çÆ Ú½ÕÆ, ïçð çÆ Ú½ÕÆ, ÕñïÅé çÆ Ú½ÕÆ çÅ
Volume 2 | Issue 8 | August 2016 | S.A.S. Nagar (Mohali) êÈðé ðÈê ÇòÚ êzÚñé Ô¯ Ú¹¼ÕÅ ÃÆÍ Ôð ÕÆðåéÚ½ÕÆ ÇòÚ ôÅé, î³×ñÅÚðé, èð°êç Á³× ç¶ ôìç ×ÅÇÂé, ôìç ðÆå Áå¶ êÀ°óÆ òð×ÆÁ» Á³× çÆÁ» ÃæÅêå ×ÅÇÂé-ôËñÆÁ» ÇÂà êð³êðÅ ÇòÚ ÔÆ ÃîÈðå Ô¯ÂÆÁ»Í ÇÂé·» ÕÆðåé-Ú½ÕÆÁ» ç¶ Á³åð×å Ã Áé°ÃÅð ðÅ×» ç¶ êzÚñé ù òÆ ìñ ìÖÇôÁÅÍ ÇÂà åð·» ×°ðîÇå ó×Æå çÆ ÇÂÕ Ã³êÈðé ÕÆðåé êzÃå°åÆ òܯº ÕÆðåé-Ú½ÕÆ çÅ êzÚñé å¶ ÃæÅêéÅ ê¶ôÕÅðÆ ç¶ ê¼èð À°µå¶ ×°ðîÇå ó×Æå-ê¼èåÆ ñÂÆ Çòô¶ô îÔ¼åò ð¼ÖçÅ ÔËÍ ìÅÁç ÇòÚ ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ å¯º ìÅÁç üå ðÅ×ÆÁ» Áå¶ Á¼á ðìÅìÆÁ» çÆÁ» ÕÆðåéÚ½ÕÆÁ» òܯº ÃzÆ ÔÇðî³çð ÃÅÇÔì ÇòÖ¶ ÇòÕÃå å¶ êzÚÇñå ÇÂà êð³êðÅ é¶ ôìç-ÕÆðåé çÆ ÇòÇôôà ÕÆðåé ×ÅÇÂÕÆ ù î½ÇñÕ å¶ Çòñ¼Öä ÇòòÔÅðÇÕåÅ êzçÅé ÕÆåÆÍ ÕÆðåé-Ú½ÕÆ çÆ ÇÂÔ¯ êð³êðÅ ÇÔ³ç¹ÃåÅéÆ î½ÃÆÕÆ ç¶ ðÅ×ÅåîÕ å¶ ×ÅÇÂéÅåîÕ êzÚÅð ñÂÆ Çòô¶ô ÃÅðæÕ ÁÅèÅð ìäÆ ÇÜÃ ç¶ å°ñ Õ¯ÂÆ Ô¯ð ÇîÃÅñ éÔƺ ÇîñçÆÍ ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ é¶ ×°ðîÇå ó×Æå ÇòÚ ÃÅð³çÅ ÃÅ÷ çÅ Çòô¶ô ÇòòÔÅðÕ êzÚñé ÕðÕ¶ å³åÆ ÃÅ÷» çÆ òÅçé-êð³êðÅ ù À°åôÅÇÔå ÕÆåÅÍ å³åÆ ÃÅ÷» çÆ ÇÂÔ êð³êðÅ ìÅÁç ÇòÚ ÃÅð³çÅ, åÅÀ±Ã, Ççñð°ìÅ, ÇÂÃðÅÜ, å³ìÈðÅ òð׶ ÃÅ÷» çÆ òð寺 ç¶ ðÈê ÇòÚ ÇòÕÇÃå Ô¯ÂÆÍ ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ å¾Õ ÃîÈÔ ×°ðÈ ÃÅÇÔìÅé é¶ ÁÅêä¶ ×°ð-çðìÅð ÇòÚ ðìÅìÆ ÕÆðåéÕÅð» ù Çòô¶ô ÃðêzÃåÆ Çç¼åÆ ÇÜà ç¹ÁÅðÅ ÕÆðåéÕÅð» çÆ ÇÂÕ Çòô¶ô ôz¶äÆ Ô¯ºç ÇòÚ ÁÅÂÆÍ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ ç¶ ÕÅñ ÇòÚ íÅÂÆ îðçÅéÅ ÜÆ, íÅÂÆ ìÅñÅ ÜÆ, ÃzÆ ×°ðÈ Á³×ç ç¶ò ÜÆ ç¶ ÕÅñ ÇòÚ íÅÂÆ ÃÜÅçÅ, íÅÂÆ ÃÅçÈ, íÅÂÆ ìÅçÈ, íÅÂÆ ðÜÅçÅ, íÅÂÆ ìñò³â, ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ ç¶ Ã íÅÂÆ Ã¼åÅ, íÅÂÆ ìñò³â, íÅÂÆ ê»èÅ Áå¶ ìÈñÅ ðìÅìÆ Áå¶ ÃzÆ ×°ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ ç¶ Ã ÇòÚ íÅÂÆ Ã¼åÅ, íÅÂÆ ìñò³â ÕÆðåéƶ ×°ðÈ-Øð çÆ Ã¶òÅ Õðç¶ ðÔ¶Í ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ ç¶ çðìÅð ÇòÚ ðìÅìÆ íÅÂÆ Ã¼åÅ-ìñò³â ç¶ ð°¼Ã ÜÅä çÆ ØàéÅ é¶ ×°ðîÇå ó×Æå ç¶ êzÚÅð, êzÃÅð ù éò» î¯ó Çç¼åÅ ÇÜà ç¹ÁÅðÅ ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ é¶ ÇÃ¼Ö Ã³×å» ù ÕÆðåé Õðé ÇÔ¼å À°åôÅÇÔå ÕÆåÅÍ ÇÂà ùڶå ïåé ÁèÆé ÇÃ¼Ö Ã³×å» ÇòÚ ÕÆðåé ×ÅÇÂé, ÃÅ÷» çÆ ÇÃÖñÅÂÆ Áå¶ ÕÆðåé ×ÅÇÂé ç¶ ñ¯Õ ó×ÆåÕ êzòÅÔ çÅ êzÅð³í Ô¯ÇÂÁÅÍ ÇÂé·» ÇéôÕÅî ÕÆðåéÆÁ» ÇòÚ¯º íÅÂÆ çÆêÅ, íÅÂÆ ð°ñÅ, íÅÂÆ éÅðÅÇÂä çÅÃ, íÅÂÆ À°×ðÃËé, íÅÂÆ ÞÅÜÈ, íÅÂÆ î¹Õ³ç, íÅÂÆ Õ¶çÅðÅ ÁÅÇç À°Ã Ã ç¶ ÇÂÇåÔÅÃÕ å½ð Óå¶ òðäéï¯× ÕÆðåéƶ ÔéÍ
ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ ç¶ çðìÅðÆ ÕÆðåéƶ íÅÂÆ Ã¼åÅ-ìñò³â ÜÆ ç¶ ð°¼Ã ÜÅä ç¶ Õ½åÕ é¶ ×°ðîÇå ó×Æå ÇòòÔÅðÕ ÇòÕÅà ÇòÚ Çòô¶ô ï¯×çÅé êÅÇÂÁÅÍ ÇÂà ØàéÅ À°êð³å ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ é¶ ÃÅèÅðé ÇÃ¼Ö Ã³×å» ù ÕÆðåé Õðé å¶ ÕÆðåé ÇüÖä çÆ êz¶ðéÅ ÕðéÅ ÕÆðåé ù êÈðé å½ð Óå¶ ðìÅìÆ çÆ ÇòòÃÅÇÂÕ êÕó 寺 î¹Õå ÕðÕ¶ ÃÅèÅðé ÇÃ¼Ö Ã³×å» ÇòÚ êzò¶ô ÕðòÅÇÂÁÅÍ ÇÂà Õz»åÆÕÅðÆ ï¯×çÅé ÃçÕÅ ÔÆ ðÅ×ÆÁ» çÆÁ» üå ÕÆðåé-Ú½ÕÆÁ» êzÚÅð ÁèÆé ÁÅÂÆÁ» ÇÜÃ ç¶ ëñÃðÈê ò³â 寺 ìÅÁç ÇÃ¼Ö ÕÆðåéÕÅð ÁÅêäÆ ÕÆðåé ÇòðÅÃå ù ùð¼ÇÖÁå ð¼Öä ÇòÚ ÕÅîïÅì Ô¯Â¶Í Çéðóç¶Ô ðìÅìÆ çÆ ÕÆðåé ×ÅÇÂÕÆ À°µêð ÃÈøÆ Ã³×Æå çÅ êzíÅò ÇðÔÅÍ ÇÂÃ ç¶ ÃîÅé»åð ðÅ×Æ Çóػ ç¶ ÕÆðåé ÇòÚ êzò¶ô ç¹ÁÅðÅ Çéð¯ñ ×°ðîÇå ÕÆðåé ×ÅÇÂÕÆ Ô¯ºç ÇòÚ ÁÅÂÆ ÇÜà çÅ îÈñ ðÅ×ÅåîÕ å¶ Ã³×ÆåÕ ÁÅèÅð ê³ÜÅìÆ îÈñ çÆÁ» ó×Æå-êð³êðÅò» ÃéÍ ÇÂÃ ç¶ éÅñ ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ ç¹ÁÅðÅ ÕÆðåé ÇÃÖñÅÂÆ ç¶ êzÅð³í éÅñ ×°ðîÇå ó×Æå êð³êðÅ ç¶ ÁÇèÁËé ÁÇèÁÅêé çÆ êzæÅ ÁÅð³í Ô¯ÂÆ ÇÜÃ ç¶ ÁÅèÅð Óå¶ ÕÆðåé àÕÃÅñ» Ô¯ºç ÇòÚ ÁÅÂÆÁ»Í Çéðóç¶Ô ×°ðîÇå ó×Æå çÆ òðåîÅé ÁÕÅçÇîÕåÅ çÅ ÁÅð³í ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ ç¹ÁÅðÅ Ô¯ÇÂÁÅÍ À°Õå óֶê ÇòÚÅð Áé°ÃÅð Ãê¼ôà ÔË ÇÕ ×°ðîÇå ó×Æå çÆ ÇÃè»åÕ å¶ ÇòòÔÅðÕ ÃæÅêåÆ ÇòÚ òâî¹¼ñÅ ï¯×çÅé êÅÀ°ºÇçÁ» ÕÆðåé ×ÅÇÂÕÆ çÆ êð³êðÅ ù Á¼×¶ å¯ÇðÁÅÍ ÇÃ¼Ö èðî ç¶ ÇÂÇåÔÅÃÕ ÇòÕÅÃ ç¶ Ã³çðí ÇòÚ ò¶Öƶ å» ×°ðîÇå ó×Æå çÆ ÃæÅêéÅ ÇòÚ ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ çÆ Õ¶ºçðÆ í±ÇîÕÅ ðÔÆÍ ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ç¶ Ã³×ÆåÕ Ã³Õñé 寺 ×°ðîÇå ó×Æå çÆ Ã³×ÆåÕ êzÅêåÆ, ðÅ×, ×ÅÇÂé ôËñÆÁ», å³åÆ ÃÅ÷» çÅ ÇòÇòèÕÅðÆ êzÚñé, ôìç ÕÆðåé ×ÅÇÂÕÆ çÆ Çéð³åð êzòÅÔ ÃæÅêåÆ ÇÔ¾å ôìç ÕÆðåé Ú½ÕÆÁ» çŠóÃæÅ×å êzÚñé Áå¶ ×°ðîÇå ó×Æå çÆ ÁÇèÁËé ÁÇèÁÅêé ç¹ÁÅðÅ ÁÕÅçÇîÕ êÇðê¶Ö çÅ ÁÅð³í, ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ çÆ ìÖÇôô ÔËÍ ×°ðîÇå ó×Æå ç¶ Ã³çðí ÇòÚ ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ ç¶ ï¯×çÅé çÅ ÇÂÔ ÇÂÕ êÇÔñÈ Ö¯Ü å¶ Çòôñ¶ôä ÇÔ¾å ùå³åð ðÈê ÇòÚ ÇòôÅñ óíÅòéÅò» ð¼ÖçÅ ÔËÍ ÇÂé·» çÆ î½ÇñÕåÅ çÆ Ã³íÅñ ç¹ÁÅðÅ ÁÃƺ ×°ðîÇå ó×Æå çÆ ÇòôÅñ ó×Æå êð³êðÅ ù Ô¯ð ùÇçzó· Õð ÃÕç¶ Ô»Í *î¹ÖÆ, ×°ðîÇå ó×Æå ÇòíÅ×, ê³ÜÅìÆ ïÈéÆòðÇÃàÆ, êÇàÁÅñÅÍ
14
So Kahiyat Hai Soora
Volume 2 | Issue 8 | August 2016 | S.A.S. Nagar (Mohali)
íÅðå çÆ ÁÅ÷ÅçÆ ÇòÚ Çþֻ çÅ ï¯×çÅé
Çêz§ÃÆêñ ÃÇåìÆð ÇÃ§Ø ÜÆ
êÅÇÕÃåÅé çÆ ÷îÆé Ãð Ãïç ÁÇÔîç ÖÅé é¶ ìäÅÂÆ, éÕôÅ Ãð î¹Ô§îç ÇÂÕìÅñ é¶, éÆÔ» î½ñÅéÅ î¹Ô§îç ÁñÆ Ü½Ôð é¶ Áå¶ çÆòÅð» å¶ Û¾å» î¹Ô§îç ÁñÆ ÇÜéÅÔ é¶ êÅÂÆÁ»Í ìÅÕÆ ÇñÁÅÕå ÁñÆ å¶ çÈܶ å» ð§×-ð¯×é ÔÆ Õðç¶ ðÔ¶Í ÇÂà åð·» íÅðå çÆ ÁÅ÷ÅçÆ ìÅð¶ ÁÅÇÖÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ þ ÇÕ ÷îÆé ÒìÅÇìÁ»Ó (1907 寺 1919) é¶ ÇåÁÅð ÕÆåÆ, éÕôŠܾÇñÁ»òÅñ¶ ìÅö ÇòÚ ÇåÁÅð Ô¯ÇÂÁÅ, ÒéƺÔÓ ×¹ð± Õ¶ ìÅ× áÆÕ 15 Á×Ãå 1947 寺 ê¿ÜÆÔ òð·¶ êÇÔñ» 21 Á×Ãå 1922 駱 ð¾ÖÆ ×ÂÆ, çÆòÅð» ðÅòÆ ç¶ ÇÕéÅð¶ 1930 駱, å¶ Û¾å ÁÅ÷Åç ÇÔ§ç ø½Ü é¶ êÅÂÆÍ ìÅÕÆ Ãí å» Õ±ÚÆÁ» ëó ð§×ð¯×é ÔÆ Õðç¶ ðÔ¶Í
15
êÅÇÕÃåÅé ìäÅÀ¹ ä ìÅð¶ ÇÕÔÅ Ü»çÅ þ ÇÕ ÇÂà çÆ ÷îÆé Ãð Ãïç ÁÇÔîç ÖÅé é¶ ìäÅÂÆ, éÕôÅ Ãð î¹ Ô § î ç ÇÂÕìÅñ é¶ , éÆÔ» î½ñÅéÅ î¹ Ô § î ç ÁñÆ Ü½ Ô ð é¶ Áå¶ çÆòÅð» å¶ Û¾ å » î¹ Ô § î ç ÁñÆ ÇÜéÅÔ é¶ êÅÂÆÁ»Í ìÅÕÆ ÇñÁÅÕå ÁñÆ å¶ çÈ Ü ¶ å» ð§×-ð¯×é ÔÆ Õðç¶ ðÔ¶ Í ÇÂà åð· » íÅðå çÆ ÁÅ÷ÅçÆ ìÅð¶ ÁÅÇÖÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ þ ÇÕ ÷îÆé ÒìÅÇìÁ»Ó (1907 寺 1919) é¶ ÇåÁÅð ÕÆåÆ, éÕôŠܾ Ç ñÁ»òÅñ¶ ìÅö ÇòÚ ÇåÁÅð Ô¯Ç ÂÁÅ, ÒéƺÔÓ ×¹ð ± Õ¶ ìÅ× áÆÕ 15 Á×Ãå 1947 å¯ º ê¿ Ü ÆÔ òð· ¶ êÇÔñ» 21 Á×Ãå 1922 駱 ð¾ÖÆ ×ÂÆ, çÆòÅð» ðÅòÆ ç¶ ÇÕéÅð¶ 1930 é§ ± , å¶ Û¾å ÁÅ÷Åç ÇÔ§ç ø½Ü é¶ êÅÂÆÍ ìÅÕÆ Ãí å» Õ±ÚÆÁ» ëó ð§ × -ð¯ × é ÔÆ Õðç¶ ðÔ¶ Í ê¹ðÅä¶ õ¹ø ÆÁÅ ÇðÕÅðâ ×òÅÔ Ôé ÇÕ Üç Õ¯ÂÆ ÒÁÅ÷ÅçÆÓ çÅ é»Á òÆ éÔƺ ÃÆ ñ˺çÅ, À¹Ã ò¶ñ ¶ ìÅÇìÁ» é¶ Òöçð çÆ ×§±ÜÓ êÅÂÆ, Çî¾ á ÆÁ» ñ¯ ð ÆÁ» ç¶ - ç¶ ÃòŶ ÒÇÔ§ç¹ÃåÅé é§ ± ØÇóÁÅñ çÆ ÁÅòÅ÷ éÅñ Ü×ÅÇÂÁÅÍÓ Õç¶ Òê×óÆÓ Ã§ í Åñ ÇÕÔÅ å¶ Õç¶ ÒÔ¯ô ç í ÅñÓ ÇñÖ Õ¶ Þ§ Ü ¯ Ç óÁÅÍ ìÜìÜ ØÅà Óå¶ òð· ç ÆÁ» ׯ ñ ÆÁ» çÅ ÃÅÔîäÅ ÇÖó¶ î¾ æ ¶ ÔÆ éÔƺ, Ãׯ º Ãz Æ ×¹ ð È ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ Á×òÅÂÆ ÇòÚ ÕÆåÅÍ ê¿ÜÅì ÇòÚ ÔñÚñ î¾ Ú ×ÂÆÍ ö¾ ç Åð Áñ¯ê Ô¯ ×Â¶Í Á§× ð¶÷ » òñ¯º ÃõåÆÁ» çÅ íÅò¶º ç½ð ÚñÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅ, êð ñÇÔð òèçÆ ÔÆ ×ÂÆÍ ç¶Ö ä 駱 ÷ð±ð ÁÅ×± êÕó¶ ׶ Áå¶ 1915 é± § ø»ÃÆ ç¶ ð¾ Ç ÃÁ» Óå¶ òÆ Úó·Å¶ ׶, êð ÒÁÅ÷ÅçÆÓ ñÂÆ ÷îÆé ÇåÁÅð Ô¯ ×ÂÆ ÃÆ å¶ ÇåÁÅð Õðé òÅñ¶ ÕñöÆèð ç¶ ÇÃ§Ø ÃéÍ ÇÜé·» Ã¾å» é¶ Ãí 寺 êÇÔñ» ø»ÃÆ ç¶ ð¾ Ç ÃÁ» é§ ± Ú§ ¹ Ç îÁ», À¹é·» ÇòÚ¯º Û¶ Çç Ø Ãé å¶ À¹ é · » ç¶ é»Á ÃðçÅð ÕðåÅð Çç Ø ÃðÅíÅ, íÅÂÆ ìõôÆô ÇÃ§Ø Ç×ñòÅñÆ (Á§ Ç îz å Ãð), ÃðçÅð Ü×å ÇçØ, íÅÂÆ ÇìèÆ Ú§ ç ÜÆ ç¶ Çê¿ â ç¶ ÃðçÅð ù ð Çç Ø å¶ ÃðË ä Çç Ø é»Á ç¶ ç¯ Ã¾Üä ܯ Ç×ñòÅñÆ (Á§ Ç îz å Ãð) ç¶ Ãé, íÅÂÆ ÔðéÅî ÇÃ§Ø í¾à Æ, ×¹ð ÅïÅ
(×¹ð çÅÃê¹ð ) ÃéÍ Ç§ ç ðÅ ×»èÆ é¶ ÇÕÔÅ ÇÕ ÒÁÅ÷ÅçÆ çÆ Ü§ × ÇòÚ Ãí å¯ º ò¾ è ÇÔ¾ à ŠÀ¹ Ã ç¶ êz » å ï± . êÆ. é¶ êÅÇÂÁÅ, êð Á§ Õ ó¶ Õ¹Þ Ô¯ð ì¯ñ ðÔ¶ ÔéÍ ê¹ð Ååé õ¹ø ÆÁÅ ÇðÕÅðâ ç¶ ÔòÅñ¶ éÅñ Ô¹ ä Ãê¾ ô à å½ ð Óå¶ ÇÕÔÅ ÜÅ ÃÕçÅ þ ÇÕ ÇÜà ò¶ñ ¶ ǧçðÅ ç¶ êz»å òÅñ¶ ÒÁÅ÷ÅçÆÓ ñÂÆ êÅÃÅ òÆ éÔƺ ÃÆ îÅð ðÔ¶ , À¹ à ò¶ ñ ¶ ÒÇþ Ö Ó å¶ Òê¿ Ü ÅìÓ Á§ × ð¶ ÷ » ç¶ êÅö í§ é ðÔ¶ Ãé, ø»ÃÆ ç¶ ð¾ à ¶ Ú§ ¹ î ðÔ¶ Ãé, ÕÅñ¶ êÅäÆ çÆÁ» Ã÷Åò» í¹× å ðÔ¶ ÃéÍ õ¹ø ÆÁÅ Çðê¯ðà î¹ å ÅìÕ ÇÔ§ ç ¹ à åÅé ÇòÚ ø»ÃÆ Óå¶ ÚÅó·¶ ×¶ Ãé Õ¹¾ñ 47 ÁÅçîÆÍ À¹é·» ÇòÚ¯º 34 Çþ Ö ÃéÍ ÇÃðø À¹ î ð ÕË ç 30 é§ ± Ô¯ÂÆ ÃÆ å¶ 27 ÇÃ¾Ö ÃéÍ ÕÅñ¶ êÅäÆ Õ¹¾ñ 29 ñð ÇîÁ» 駱 í¶Ç ÜÁÅ Ç×ÁÅ, À¹é·» ÇòÚ¯º 26 Çþ Ö ÃéÍ Ãõå Ã÷Åò» Õ¹ ¾ ñ 47 駱 ԯ ÆÁ» å¶ À¹é·» ÇòÚ¯º òÆ 38 ÇÃ¾Ö ÃéÍ ÇÂÔ ÇÃðø 1907 å¯ º 1917 å¾ Õ çÅ ò¶ð òÅ þÍ Ã§ÃÅð ç¶ êÇÔñ¶ ï¹¾è ç¶ ÁÅð§í Ô¯ ä éÅñ ÃÅð¶ ÁÅ×± îÔÅåîÅ ×»èÆ Ãî¶å Á§ × ð¶ ÷ » çÆ îçç Óå¶ ñ¾ × ¶ ðÔ¶ Áå¶ Çøð ܾ Ç ñÁ»òÅñÅ ìÅö çÅ ÃÅÕÅ Ô¯ Ç ÂÁÅÍ Õ¹¾ñ ôÔÆç 1035 Ô¯  ¶ , êð Çþ Ö » çÆ Ç×äåÆ 579 ÃÆÍ ÇÂÔ Õç¶ éÔƺ í¹ ¾ ñ äÅ ÚÅÔÆçÅ ÇÕ Çþ Ö ÃÅð¶ ÇÔ§ ç ¹ à åÅé çÆ Ç×äåÆ çÅ Õ¶òñ ÇÂÕ øÆÃçÆ Ôé å¶ ÒÁÅ÷ÅçÆÓ çÆ Ü§ × ÇòÚ ÇÔ¾ à Š73 øÆÃçÆ ÜÅ êË º çÅ þÍ ÃÅé§ È ñ¶ Ö ¶ å» éÔƺ ÁÅªç¶ å¶ éÅ ÔÆ Õðé¶ ÚÅÔ¹ § ç ¶ Ô», êð Üç Õ¯ Â Æ ñ¶ Ç ÖÁ» çÆ ÔÆ ×¾ ñ Õð¶ , å» À¹ Ã é§ ± ؾ à å¯ º ؾ à å» ÖÅåÅ å» áÆÕ ç¶Ö äÅ ÚÅÔÆçÅ þÍ 1921 çÆ 20 øðòðÆ é§± ééÕÅäÅ ÃÅÇÔì çÅ ÃÅÕÅ Ô¯ Ç×ÁÅÍ Ãî¹ ¾ Ú Å ÇÃ¾Ö Ü×å ÔÆ ÁÅ÷ÅçÆ ñÂÆ À¹ á ìË á Å, ôÔÆç» é¶ ÁÅ÷ÅçÆ ñËä çÅ ðÅÔ çðÃÅ Çç¾åÅÍ îÔÅåîÅ ×»èÆ Üç ÁÅê 3 îÅðÚ 1921 駱 ÃÅÕ¶ òÅñÆ æ» ééÕÅäÅ ÃÅÇÔì 깾ܶ, å» À¹é·» ÇÕÔÅ ÇÕ Üæ¶ òÅÇñÁ» ÕîÅñ Õð Çç¾ å Æ þÍ À¹ é · » Õ¯ ñ ÔÇæÁÅð Ãé, êð ÇÜÔóÅ ÇÕ À¹ Ô êz ä Õð ü¾ Õ ¶ Ãé, À¹ é·»
So Kahiyat Hai Soora ÔÇæÁÅð» À¹å ¶ Ô¾æ éÅ ð¾ÇÖÁÅÍ Ãí í¹§é¶ ×¶, êð îÜÅñ ÕÆ, ÇÕö Ô¾æ ü¾ÇÕÁÅ Ô¯ò¶Í ÁÕÅñÆÁ» é¶ ÁÅêä¶ Ç÷§î¶ ùèÅð çÅ Õ§î ÇñÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ þ, ÇÂà ñÂÆ À¹é·» çÆ Õ¹ð ìÅéÆ ìÔ¹å îÔÅé Ô¹§ç Æ þÍ (The task of Akali is to reform work. That is why their sacrifice is very great) Çøð ÇÂÕ òÅðÆ ÃÅðÅ ê¿ÜÅì ÔÆ ÜÅ× ÇêÁÅÍ ê¿âå îçé î¯Ôé îÅñòÆÁÅ é¶ ÇÂÕ òÅðÆ ×¾ñìÅå ç¶ ç½ðÅé ÇÕÔÅ ÃÆ ÇÕ, ÇÃ¾Ö ÇÂÇåÔÅà òÅñ¶ ôÔÆç Çþֻ ç¶ éî±é¶ ÇÕ¾æ¶ Úñ¶ ׶? ì§ç -ì§ç ÕàòÅÀ¹ä å¶ Ö¯ê ðÆÁ» À¹åðÅÀ¹ä òÅñ¶ ÇÃ¾Ö ÕÆ î¹¾Õ ×¶ Ôé? Õ½î é¶ ÃÅðÅ ÇÂÇåÔÅà Çøð ç¹Ô ðÅ Çç¾åÅÍ Ü§â éÅñ ì§é· ôÔÆç ԯ¶, å¶ñ êÅ Õ¶ ÃÅó¶ ׶, ׯñÆÁ» éÅñ í¹§é¶ ×¶, êð ÃÆÁ ÇÕö éÅ ÕÆåÆÍ ×¹ðÈ Õ¶ ìÅö é¶ å» Ãî¹¾Ú¶ ÇÔ§ç¹ÃåÅé ÇòÚ Õ¹ðìÅéÆÁ» çÅ ÚÅÁ íð Çç¾åÅÍ 21 Á×Ãå 1922 éȧ Ççػ À¹å¶ Á¾ ÇåÁÅÚÅð ô¹ð ± ԯ¶ Áå¶ 13 ççìð å¾Õ Ô¹§ç¶ ðÔ¶Í ìÆàÆ çÆÁ» â»×» òð·çÆÁ» ÇÃ¾Ö Ô¾Ã-Ծà ޾ñç¶Í ÕÂÆ ÇêzæÆêÅñ Çç Ø òðÇ×Á» é¶ â»×» ç¶ 98-98 òÅð Þ¾ñ¶Í ÃðçÅð ÇêzæÆêÅñ ÇÃ§Ø ôÔÆç å» Ô¯ ׶, êð ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ îÔ¾ñ çÆ éÆºÔ ìÔ¹å â§ÈØÆ íð ×Â¶Í Üç ÜæÅ ÃzÆ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì 寺 êzä ÕðÕ¶, ÇÕ ô»åîÂÆ ðÇÔäÅ þ, Ò×¹¹ðÈ Õ¶ ìÅöÓ ò¾ñ ôìç êó·ç¶ Ü»çÅ ÃÆ, å» ê¹ñÆ Óå¶ À¹Ã 駱 ð¯Õ ÇñÁÅ Ü»çÅÍ êËð» å¶ ×¯ÇâÁ» À¹êð â»×» îÅð Õ¶ À¹é·» ù Ç×ðÅ ÇñÁÅ Ü»çÅ ÃÆÍ Çç Ø ã¾á¶ ԯ ¶ òÆ ÒÃÇåéÅî¹-òÅÇÔ×¹ð±Ó À¹ÚÅðé ÕðÆ Ü»ç¶ ÃéÍ Çâ¾Ç×Á» Ô¯ÇÂÁ» À¹å¶ òÆ â»×» çÆ ìÅÇðô Õð Çç¾åÆ Ü»çÆ ÃÆ, ÇÜò¶º î¹§Ü Õ¹àƺçÆ þÍ À¹åéÆ ç¶ð å¾Õ â»×» òð·çÆÁ» ðÇÔ§çÆÁ» Ãé, Üç å¾Õ Üæ¶ ç¶ ÇÃ§Ø ì¶Ô¯ô éÔƺ Ãé Ô¯ Ü»ç¶Í ÷ðÅ Õ¹ Ô¯ô ÁÅÀ¹ä Óå¶ ÜæÅ Á¾×¶ òèä çÅ ïåé ÕðçÅ ÃÆ å» Çøð éò¶º ÇÃÇðúº ê¹ñà ԾñÅ ì¯ñ Õ¶ ๾à ê˺çÆ ÃÆÍ Üç ÒÁÕÅñÆÓ ÇìñÕ¹ñ ÇéãÅñ Ô¯ Ü»ç¶ Ãé, å» À¹é·» 駱 Á˺ ì±ñ˺à ÕÅð» ÇòÚ ñ¾ç Õ¶ ñ»í¶ Ü» ÔÃêåÅñ ñË ÜÅÇÂÁÅ Ü»çÅ ÃÆÍ ÇÔ§ç¹ÃåÅé ç¶ ÁÅ×ÈÁ» é¶ Üç ÇÂÔ Á¾Öƺ Çâ¾áÅ å» À¹Ô åzÅÔ-åzÅÔ Õð À¹áç¶ ÃéÍ êð ÒÇçØÓ Ô¹Õî ç¶ ì¾è¶ ô»å-ÇÚ¾å å¶ ô»å-îÂÆ ÃéÍ ÇÂÕ òÅðÆ ÇÂÕ ìñ¯Ú
Volume 2 | Issue 8 | August 2016 | S.A.S. Nagar (Mohali)
21 Á×Ãå 1922 éȧ Ççػ À¹å¶ Á¾ÇåÁÅÚÅð ô¹ð± ԯ¶ Áå¶ 13 ççìð å¾Õ Ô¹§ç¶ ðÔ¶Í ìÆàÆ çÆÁ» â»×» òð·çÆÁ» ÇÃ¾Ö Ô¾ÃԾà ޾ñç¶Í ÕÂÆ ÇêzæÆêÅñ ÇÃ§Ø òðÇ×Á» é¶ â»×» ç¶ 98-98 òÅð Þ¾ñ¶Í ÃðçÅð ÇêzæÆêÅñ ÇÃ§Ø ôÔÆç å» Ô¯ ׶, êð ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ îÔ¾ñ çÆ éÆºÔ ìÔ¹å â§ÈØÆ íð ×Â¶Í Üç ÜæÅ ÃzÆ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì 寺 êzä ÕðÕ¶, ÇÕ ô»åîÂÆ ðÇÔäÅ þ, Ò×¹¹ðÈ Õ¶ ìÅöÓ ò¾ñ ôìç êó·ç¶ Ü»çÅ ÃÆ, å» ê¹ñÆ Óå¶ À¹Ã 駱 ð¯Õ ÇñÁÅ Ü»çÅÍ êËð» å¶ ×¯ÇâÁ» À¹êð â»×» îÅð Õ¶ À¹é·» ù Ç×ðÅ ÇñÁÅ Ü»çÅ ÃÆÍ ÇÃ§Ø ã¾á¶ ԯ¶ òÆ ÒÃÇåéÅî¹-òÅÇÔ×¹ð±Ó À¹ÚÅðé ÕðÆ Ü»ç¶ ÃéÍ Çâ¾Ç×Á» Ô¯ÇÂÁ» À¹å¶ òÆ â»×» çÆ ìÅÇðô Õð Çç¾åÆ Ü»çÆ ÃÆ, ÇÜò¶º î¹§Ü Õ¹àƺçÆ þÍ À¹åéÆ ç¶ð å¾Õ â»×» òð·çÆÁ» ðÇÔ§çÆÁ» Ãé, Üç å¾Õ Üæ¶ ç¶ ÇÃ§Ø ì¶Ô¯ô éÔƺ Ãé Ô¯ Ü»ç¶Í ÷ðÅ Õ¹ Ô¯ô ÁÅÀ¹ä Óå¶ ÜæÅ Á¾×¶ òèä çÅ ïåé ÕðçÅ ÃÆ å» Çøð éò¶º ÇÃÇðúº ê¹ñà ԾñÅ ì¯ñ Õ¶ ๾à ê˺çÆ ÃÆÍ ÇÃêÅÔÆ é¶ â»×» îÅðç¶ Ô¯Â ¶ ÇÂÕ ÒÇÃ§Ø Ó é§±, éÅñ¶ ÔÆ ×Åñ· Æ ×ñ¯ Ú Õðç¶ , ÃÅÇÔì Ãz Æ ×¹ð± ׯÇì§ç Çç Ø ÜÆ ìÅð¶ Õ¹ ì ¯ ñ ì¯ ñ ÇÕÔÅ ÇÕ, Á¾Ü å¶ð Å ×¹ð ± ÇÕ¾æ ¶ þ? ì¹ñ Å À¹Ã ù åËù ìÚÅÁ ñò¶. .. å» æ¾ñ ¯º À¹ÚÆ ÁÅòÅ÷ éÅñ ÇÃ§Ø é¶ ÇÕÔÅ ÇÕ çÃ å» ÇçÁ» î¶ ð Å ×¹ð± ׯÇì§ç Çç Ø ÜÆ ÇÕæ¶ þ, êð Üæ¶ ç Åð çÅ Ô¹Õî þ, Ô¾æ éÔƺ À¹áÅÀ¹ä ÅÍ ÃÆ.ÁËø.Á˺âðÆÀ±÷ é¶ Üç ÇÖó¶ î¾æ ¶ Ççػ é§È â»×» Ö»ÇçÁ» ç¶Ç ÖÁÅ, å» À¹Ã é¶ Ççػ 駱 ôðè»ÜñÆ ç¶ºç¶ Ô¯Â ¶ ÇÕÔÅ ÇÕ ÇÂÕ éÔƺ, À¹Ô ÁÅêä¶ ÃÅÔîä¶ Áé¶Õ
ÔÆ ÒÂÆÃÅÓ ÃÈñ Æ Óå¶ Úó·¶ ç¶Ö ÇðÔÅ ÃÆÍ ÃzÆ Á˺âðÆÀ±÷ é¶ ÁÅêä¶ ÇñÖåÆ ÇìÁÅé ÇòÚ ÇÕÔÅ : ÒÒÇÂà ÇìÁÅé ðÅÔƺ îË º ÇÃðø ÇÂÔ ÔÆ ç¾Ãä çÆ Õ¯Ç ôô Õð»×Å, ܯ î˺ Á§Ç îzåÃð ê¹ Ü Õ¶ 12 Ãå§ ì ð 1922 é§ ± ÁÅêäÆ Á¾Ö ƺ ç¶Ç ÖÁÅÍ ÇÂÕ òܶ ç¹ê ÇÔð î˺ ×¹ð ± Õ¶ ìÅö éÅñ Ú¾ ñ ÇêÁÅ, ðÅÔ ÇòÚ æ»-æ» Çê¿â» ç¶ îðç å¶ Á½ð å» Öó·Æ Á» Ãé, ÇÜé·» ÛìÆñ ñÅÂÆ Ô¯ Â Æ ÃÆÍ å» ÇÕ ÁÅªç¶ Üæ¶ çÆ ðåÅ Õ¹ ö ò Å Õð ÃÕäÍ Ãí å¯ º ò¾è îË º Á½ ð å» çÆ íðê± ð ôðèÅ ç¶ Ö ÆÍ À¹ é · » ç¶ î¹Ö ÇóÁ» 寺 Á¾× ¶ ò¾è ç¶ Üæ¶ ñÂÆ, ܯ èðî ÇÔ¾å ìçñ¶ çÆ íÅòéÅ ðÇÔå Õ¹ð ìÅé Ô¯ä ÜÅ ðÔ¶ Ãé, îîåŠྠê ÕçÆ ÃÆÍ ÕÂÆ Á½Ö Þ¾ñ Õ¶ å¶ ìóÆ î¹ô Õñ éÅñ ÁÅÖð ÁÃƺ Ò×¹ ð ± Õ¶ ìÅöÓ ê¹ ¾ Ü ¶ Í ê¹ ¾ Üç¶ ÃÅð ÇÜà Óå¶ ÃÅâÆ Ãí å¯ º êÇÔñÆ é÷ð êÂÆ, À¹Ô Á¾á î¯à ð ñÅðÆÁ» Ãé, ܯ ÁÅî å½ ð Óå¶ ÃòÅðÆÁ» 㯠ä ñÂÆ òðåÆÁ» Ü»çÆÁ» ÃéÍ Ô¹ ä À¹ é · » é§ ± ÁË º ì± ñ˺à òË × é» ç¶ å½ ð Óå¶ òðÇåÁÅ ÜÅ ÇðÔÅ ÃÆÍ ÇÜà ò¶ ñ ¶ îË º ×¹ ð È Õ¶ ìÅö ç¶ ×¹ ð ç¹ ÁÅð¶ ê¹¾Ü Å å» Ãí 寺 þðÅéÆ îËù Ã§× å» ÇòÚ ô»åÆ ç¶Ö Õ¶ ԯ ÆÍ ÇÂåé¶ íÅðÆ ÇÂÕ¾á ÇòÚ ÒØìðÅÔàÓ é»Á òÅñÆ Õ¯Â Æ ÚÆ÷ éÔƺ ÃÆÍ çðôéÆ Çâú¹ ã Æ ç¶ éÅñ ÔÆ ÃÅÇÔì ÃzÆ ×¹ð È ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÅ êÅá Ô¯ ÇðÔÅ ÃÆ å¶ ìÔ¹å ÃÅðÆ Ã§× å ÇèÁÅé éÅñ ù ä ðÔÆ ÃÆÍ ñÅ׶ ÔÆ Õ¹ Þ Ã¶ ò ÅçÅð ÁŶ Ô¯  ¶ ïÅåðÆÁ» ñÂÆ Ú¾ Õ Æ ÇòÚ ÁÅàÅ êÆÔ Õ¶, ðÅå ç¶ ¦×ð çÆÁ» ÇåÁÅðÆÁ» Õð ðÔ¶ ÃéÍ À¹ æ ¶ ÇÂà ׾ ñ çÅ ðåÅ íð òÆ ÇÚ§ é · éÔƺ ÃÆ ÇÕ Ô¹ ä â»×» êË Õ¶ ÔàÆÁ» Ôé Ü» êË ðÔÆÁ» Ôé Ü» â»×» Þ¾ñ Õ¶ ÇÃ§Ø ÁŶ ÔéÍ Üç î˺ ÇÂÕ Õ¯ñ ¯º ê¹ ¾ Ç ÛÁÅ, å» À¹ Ã ç¾ Ç ÃÁÅ ÇÕ â»×» òð· ðÔÆÁ» ÔéÍ ÇÂÔ Ã¹ ä ç¶ ÃÅð îË º Á¾ × ¶ òÇèÁÅ, À¹æ¶ ÕÂÆ ÃË º Õó¶ Çç Ø ÖÅñÆ æ» ÷îÆé Óå¶ ìËᶠÃé å¶ íðÆÁ» Á¾Ö » éÅñ ç¶Ö ðÔ¶ Ãé ÇÕ À¹ é · » ÃÅÔîä¶ ÕÆ Ô¯ ÇðÔÅ þÍ À¹ é·» ç¶ ÇÚÔÇðÁ» ò¾ ñ îË º ×Ô¹ éÅñ ç¶ Ö Õ¶, ÇÂÕ îÕÅé çÆ é¹¾Õð ÇòÚ, À¹Ã æ» Óå¶ Ô¯ Ç×ÁÅ, ÇÜæ¯ º ÃÅðÆ îÅð-Õ¹ à ÅÂÆ ç¶ Ö Æ ÜÅ ÃÕçÆ ÃÆÍ ç¶Öä òÅñÆÁ» Ã§× å» ÇòÚ¯º Õ¯ Â Æ òÆ ÚÆÕ-ÇÚÔÅóÅ éÔƺ ÃÆ êÅ ÇðÔÅÍ ÇÃðø À¹é·» ç¶ ì¹¾ñ · øðÕ-øðÕ Õ¶ ÒÜÅêÓ
16
So Kahiyat Hai Soora å¶ ÒÁðçÅÃÓ Õð ðÔ¶ ÃéÍ ÇÂÔ ÃÅø ÇçÃçÅ ÃÆ ÇÕ À¹é·» ù ÔçÅÇÂå Çç¾å Æ ×ÂÆ þ ÇÕ ÒòÅÇÔ×¹ðÈÓ ÒòÅÇÔ×¹ð±Ó ÔÆ Õðé Áå¶ òÅÇÔ×¹ðÈ Á¾×¶ ÁðçÅà Õðé, ÇÕ À¹Ô øåÇÔ ìõô¶Í î˺ ÇÃðø ÇÂåéÅ ÔÆ ÕÇÔ ÃÕçÅ Ô» ÇÕ À¹é·» çÅ ô»å ÇÚ¾å ðÇÔäÅ, ÁðçÅà ÕðéÅ Áå¶ î¹¾Ö¯º ÃÆÁ å¾Õ éÅ À¹ÚÅðéÅ, îËù ÒÂÆÃÅÓ çÆ ÃÈñÆ ïÅç ÕðÅ ÇðÔÅ ÃÆÍ Ü¯ À¹ é·» Óå¶ ìÆå ðÔÆ ÃÆ, þÚ-î¹¾Ú ñ×í× Ô÷ðå ÂÆÃÅ çÆ ÃÈñ Æ Óå¶ Úó·ÅÂÆ ò»× ÃÆÍ (What was happening to them, what truli in some din was, a crucificatien) Ô¹ä å¾Õ î˺ ܾëð ÜÅñç¶ Ççػ 駱 Á¾Öƺ éÔƺ ÃÆ ç¶ÇÖÁÅ, ÇÃðø çðôÕ» ç¶ ÇÚÔÇðÁ» 寺 Áé¹î Åé ñ×ÅÇÂÁÅ ÃÆÍ Üç îË º ò¾è çÆ çÆòÅð à¾ê Õ¶ Á¾×¶ òÇèÁÅ å¶ ÁÅõð íñÅÂÆ-ì¹ð ÅÂÆ çÆ à¾Õð 駱 ÃÅÔîä¶ Ô¯ ç¶ÇÖÁÅ å» îË鱧 çðôÕ» çÆÁ» ÁðçÅû å¶ î¹¾Ö» 寺 åäÅú çÆ ÃîÞ ÁÅÂÆÍ ÇÂÔ ÁË ÃÅ Ççzô ÃÆ, ÇÜà 駱 Õç¶ Õ¯ÂÆ Á§×ð¶÷ Ô¯ äÅ î§é ÔÆ éÔƺ ÃÕçÅ å¶ êðîÅåîÅ Çøð îËù Õç¶ éÅ ÇçÖÅò¶Í À¹æ¶ ÚÅð ÕÅñÆ ê×óÆ ì§é·¶ ԯ ¶ ÒÁÕÅñÆÓ ÇÃ¾Ö çðÜé Õ¹ ÇÃêÅÔÆÁ», ÇÜé·» ÇòÚ ç¯ Á§×ð¶÷ ÁøÃð òÆ Ãé, ÃÅÔîä¶ Öñ¯å¶ ÃéÍ À¹Ô ôìç ÔÆ êó·ç¶ ê¹ñà çÆ ÕåÅð å¾Õ 깾ܶ å¶ ÇÂÕ ×÷ ç¶ øÅÃñ¶ Óå¶ ÁÅ Õ¶ Öó·¶ Ô¯ ×Â¶Í À¹é·» ç¶ ç¯ò ¶º Ô¾æ Ü¹ó ¶ Ô¯Â ¶ Ãé å¶ ÇÂÔ êz×à Ô¯ ÇðÔÅ ÃÆ ÇÕ À¹Ô ÁðçÅà Õð ðÔ¶ ÃéÍ Çøð ì×Ëð Õ¯Â Æ Üæ¶ òñ¯º íóÕÅÔà ç¶ ôìç ç¶, ÇÂÕ Á§×ð¶÷ ÁøÃð é¶ Ô¾æ ÇòÚ ëó¶ â§â¶ ù ÁðçÅà Õðç¶ ÇÂÕ ÇÃ§Ø çÆ Ô§ÃñÆ (ÕÅñð) ì¯é Óå¶ ÷¯ð éÅñ îÅÇðÁÅÍ ÇÂÔ Ãí 寺 Õ¹Ô ÜÅ å¶ ì¹÷ÇçñÅéÅ òÅð ÃÆ, ܯ îË º Ô¹§ç¶ ç¶ÇÖÁÅÍ î˺ ìóÆ î¹ôÇÕñ éÅñ ÁÅêä¶ ÁÅê 駱 ÕÅìÈ ÕðÕ¶ ð¾Ö ÃÇÕÁÅ, ÁÅÀ¹ä 寺 êÇÔñ» ÔÆ î˺ ÇÂÔ ê¾ÕÅ îé ìäÅ ÇñÁÅ ÃÆ ÇÕ Õ¹Þ òÆ Ô¯ò¶, î˺ ìÚé å¶ Õðî (ò¶ð â å¶ íÆó) éÅñ çõñ éÔƺ ÇçÁ»×Å Áå¶ ô»å ðò·»×Å å¶ À¹Ã¶ êzä Óå¶ î˺ òÆ ÕÅÇÂî ðò·»×Å, ܯ Üæ¶ ç¶ ìÅÕÆ îË ºìð ÕðÕ¶ ÁÅªç¶ ÔéÍ Ã¯ î¶ðÆ îÈÕ ô»åÆ Áò¾ô ÃÆ êð ÇÜé·» ÇÂÔ ÃÅÕÅ éÔƺ ç¶ Ç ÖÁÅ, À¹é·» ñÂÆ ÃîÞäÅ ÕÇáé þ, ÇÕ ô»å ü¾ê ðÇÔäÅ ÇÕåéÅ ÕÇáé ÃÆÍ ÇÜÔóÆ Ô¹¾Þ ê˺çÆ î˺ Çâ¾áÆ ÃÆ, À¹Ô ÁÕÅñÆ ÇÃ¾Ö é§± í¹§Ü¶ ù¾àä ñÂÆ ÕÅøÆ
17
Volume 2 | Issue 8 | August 2016 | S.A.S. Nagar (Mohali) ÃÆÍ À¹Ô æ¾ñ ¶ Çâ¾ × ÇêÁÅ å¶ Ô½ ñ ¶ - Ô½ ñ ¶ Çøð À¹ÇáÁÅ å¶ À¹ à ¶ åð· » çÆ Çøð ÷ðì Çç Ø Óå¶ ÕÆåÆ ×ÂÆÍ ÚÅð» ÇòÚ¯º ÇÜÔóÅ ÇÂÕ òÇèÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆ, À¹ Ã é§ ± Ô¶ á » ÇñàÅ Õ¶ À¹Ã Óå¶ ìÅð-ìÅð Õç¶ Á§ × ð¶ ÷ òñ¯ º å¶ À¹Ã çÆ ÕîÅé Ô¶ á ÇÃêÅÔÆ òñ¯ º åÅìóå¯ ó òÅð ÕÆå¶ ×Â¶Í çÈÜ ¶ Çå§é» ù íðêÈð òÅð ÕðÕ¶ Û¶åÆ ÔÆ â¶ × ÇñÁÅ Ç×ÁÅÍ ÇÂà î½Õ¶ Óå¶ ê¹ñ à çÅ Á¾ Ç åÁÅÚÅð òÇÔôÆÁ» 寺 ò¾è ÃÆÍ îË º ÁÅê Á¾ Ö Æº Çâ¾ á Å ÇÕ Á¾ × ¶ Öñ¯å¶ ÇÃ¾Ö ç¶ ê¶à Óå¶ Õ¾Ã Õ¶ ê¹ñ Ã é¶ ñ¾å îÅðÆÍ ÇÂÔ ÇÂåéÆ ÇØzä ÅÜéÕ éÆÚ ÷ðì ÃÆ ÇÕ î˺ òÆ ÚÆõ¶ ì×Ë ð ðÇÔ éÅ ÃÇÕÁÅ Áå¶ Á¾×¶ ç½ó ÇêÁÅ, êð Çê¾Û ¯º ÇÂà 寺 òÆ Õ¹ÔÜÆ ÷ðì î˺ À¹Ã ò¶ñ ¶ ç¶Ö Æ, Üç ÷îÆé Óå¶ ã¾ á ¶ , Çé¾ Ã ñ ê¶ ÁÕÅñÆ Çþ Ö À¹å¶ ÇÂÕ ÇÃêÅÔÆ é¶ ÁÅêä¶ ì± à » Ãî¶ å , íÅðÆ êËð» éÅñ, î¯ ã ¶ å¶ ×ñ¶ ÇòÚÕÅð ÁÅêäÅ êÈðÅ ò÷é êÅ Õ¶ þ à îÅðÆ, åÆÜÆ êÇÔñÆÁ» òð×ÆÁ» ÔÆ éÆÚ å¶ Õ¹ Ô ÜÆ ÷ðì À¹Ã ÁÕÅñÆ Çþ Ö é§ ± îÅðÆ, Üç À¹ Ô Çâ¾×¶ ÇÃ§Ø ù ãÅðà ç¶ä ñÂÆ ð¹Ç ÕÁÅ ÃÆÍ ÇÂà ÷ðì éÅñ À¹ Ô Çç Ø À¹ à ÇéãÅñ å¶ ì¶Ô¯ô ê¶ Çç Ø Óå¶ Çâ¾ × ÇêÁÅ, ÇÜÃ é§ ± À¹á ÅÀ¹ä ñÂÆ òË× é» å¯º ç¯ òðÕð òÆ ÁÅ ü¾Õ¶ ÃéÍ ÇÂà éÆÚ Õðî 駱 ð¯Õä ñÂÆ î˺ Á§× ð¶÷ ÁøÃð ù ÇÕÔÅ, êð ÇÂÕ éŠùäÆ ×ÂÆÍ ÇÂÔ òÇÔôÆê¹ ä Å å¶ ×Ë ð -ÇÂéÃÅéÆ ÕðåÈå çÅ ÇìÁÅé ÕðéÅ Ô¯ ð òÆ î¹ ô ÇÕñ Ô¯ Ü»çÅ þ, Üç ÇÂà ׾ñ çÅ Ôð ÇÂÕ ù Ç×ÁÅé þ ÇÕ ÇÜé·» 駱 Õ¹¾Ç àÁÅ ÜÅ ÇðÔÅ þ, À¹Ô òÅÇÔ×¹ ð È çÅ ÜÅê Õðç¶ ÁÅ ðÔ¶ Ãé å¶ À¹é ·» êzä ÕÆåÅ Ô¯Ç ÂÁÅ ÃÆ ÇÕ ÒìÚé å¶ ÕðîÓ éÅñ ô»å ðÇÔä׶ å¶ Ô¾æ éÔƺ À¹áÅÀ¹ ä ׶ Í ÇÜé· » ÁÕÅñÆ Çþ Ö » é¶ êÇÔñ» ÔÇðî§ ç ð ÃÅÇÔì å¶ Çøð ×¹ ð È Õ¶ ìÅö ÇòÚ ô»å ðÇÔä çÅ êzä ÕÆåÅ, À¹Ô ìÔ¹å ÕðÕ¶ ø½ Ü Æ ÃéÍ À¹ Ô ëñ¶ â ð÷, øð»Ã å¶ îËà ¯ ê ¯ à ÅîÆÁÅ å¶ ÂÆÃà ÁøðÆÕÅ ç¶ î¹ÔÅ÷» Óå¶ ÜÈÞ ü¾Õ¶ ÃéÍ À¹Ô Ô¹ä À¹é·» Á§×ð¶÷» Ô¾æ ¯º ÔÆ îÅð¶ ÜÅ ðÔ¶ Ãé, íÅò¶º Ôð þà Ô¾åÕ íðÆ å¶ ÇéðÅçðÆ òÅñÆ ÃÆ, êð ÇÜò¶º À¹ Ô ÇÖó¶ î¾ æ ¶ íÅäÅ î§ é ðÔ¶ Ãé, Ôð Ú¯à øåÇÔ Ô¯ Çéìó ðÔÆ ÃÆÍÓÓ 13 Ãå§ ì ð 1922 ù Ãìð é¶ ÷ìð Óå¶ Çܾå êÅ ñÂÆÍ ÷ìð ÔÅð Ç×ÁÅ Áå¶ â»×» çÆ îÅð-Õ¹à ÅÂÆ ì§ç Ô¯ ×ÂÆÍ ÇÂÕ òÅðÆ Ãí Óå¶ êz× à Ô¯ Ç×ÁÅ ÇÕ ÇÃ¾Ö À¹Ô
ÔÆ ÔéÍ ×»èÆ é¶ åÅð òÆ í¶Ü Çç¾åÆ ÇÕ Ü§ × -¶ - ÁÅ÷ÅçÆ çÆ êÇÔñÆ ô»åîÂÆ ñóÅÂÆ Çܾ å Æ ×ÂÆ, òèÅÂÆÁ»Í â»×» å¯ º ìÅÁç ׯ ñ ÆÁ» çÆ òÅðÆ ÁÅÂÆÍ Çç Ø » ÜË å ¯ , ÇòÚ ÇÔ¾ Õ âÅÔ Çç¾ åÆÍ ×¯ ñ Æ ÚñçÆ ×ÂÆ êð Çç Ø Á¾ × ¶ òèç¶ ×Â¶Í ê¿çð» Çî§à » ÇòÚ 67 ÇÃ§Ø ôÔÆç Ô¯ ×Â¶Í Ü¶ ×¹ð È Õ¶ ìÅö ÃÆ.ÁËø .Á˺âðÆÀÈ÷ Õ§ ì À¹ á ¶ Ãé å» ÜË å ¯ ç¶ ÃÅÕ¶ ù ä Õ¶ ÒéÇÔðÈ Ó ÜÆ íóÕ ê¶ Í ÁÅ Õ¶ Ç×z ø åÅðÆ Çç¾ å ÆÍ Çøð 1947 ÇòÚ òÆ ÇÂÔ ÇÃ§Ø ÔÆ Ãé, ÇÜé· » ÃçÕÅ Á¾ è Å ê¿ Ü Åì å¶ Á¾èÅ ì§ × Åñ ìÇÚÁÅÍ î½ ñ ÅéÅ ÁÅ÷Åç é¶ ÁÅêäÆ ê¹ÃåÕ ÒǧâÆÁÅ Çòé÷ øðÆâîÓ ÇòÚ Ãê¾ôà Õð Çç¾åÅ þ ÇÕ Õ»×ðÃ å» Ü¯ é » ìäÅÀ¹ ä ÆÁ» î§ é Õ¶ ÃÅðÅ ê¿ Ü Åì å¶ ÃÅðÅ ì§× Åñ, ÁÅÃÅî Ãî¶å î¹Ãñî ñÆ× ù ÔòÅñ¶ Õðé ñÂÆ ÇåÁÅð Ô¯ ×ÂÆ ÃÆÍ 2 îÅðÚ 1947 ù îÅÃàð åÅðÅ ÇÃ§Ø é¶ éÅÁðÅ ñ×Å Õ¶ Á¾ è Å ê¿ Ü Åì å¶ ÃÅðÅ ÕôîÆð ìÚÅÁ ÇñÁÅÍ ìÔ¹å ؾà ñ¯Õ» ù êåÅ þ ÇÕ ÃðçÅð ìñç¶ ò Çç Ø é¶ ÁÕÅñ ÚñÅä¶ å¯ º Õ¹ Þ ÇÚð êÇÔñ» ÇôîñÅ Õñ¾ì ÇòÚ ñËÕÚð ÕðÇçÁ» ç¾Ç ÃÁÅ ÃÆ ÇÕ Á§ × ð¶ ÷ å¶ î¹ Ô § î ç ÁñÆ ÇÜéÅÔ, Çþֻ ù êÈð é ÇÂõÇåÁÅð» òÅñÆ Ãà¶à ç¶ä ñÂÆ ÇåÁÅð ÃéÍ À¹ Ô Çþ Ö ÔÆ Ãé ÇÜé·» ÃÅø ÇÂéÕÅð Õð Çç¾ å ÅÍ Çøð ÇÂÕ ØàéÅ òÆ Ã¹ ä ÅÂÆ, ÇÕ Üç ¦âé çÆ òÅðåÅ 1947 Áêz Ë ñ çÆ éÅ-ÕÅîïÅì Ô¯ ×ÂÆ å» éÇÔðÈ ÜÆ À¹ á Õ¶ Úñ¶ ׶ , å» Õîð¶ ÇòÚ ÇÜéÅÔ ÃÅÇÔì å¶ î˺ ðÇÔ ×Â¶Í î¶÷ Óå¶ Ü¯ ê¶ê ð ò¶à ÇêÁÅ Ô¯Ç ÂÁÅ ÃÆ ü¾Õ Õ¶ ÇÜéÅÔ é¶ ÇÕÔÅ, ìñç¶ò ÇÃ§Ø íÅò¶º ÇÂåéÅ ÔÆ Ô¯ò¶, êð ñËä Å êÅÇÕÃåÅé þÍ îÅÀ±ºà ìËà é ù òÆ ÇÂÔ êåÅ ñ¾× Ç×ÁÅ ÃÆ ÇÕ êÅÇÕÃåÅé Çç¾ å ¶ ì×Ëð ×¾ ñ ÇÃð¶ éÔƺ Úó· é Æ, ÕË º ìñ ÜÅéÃé é¶ Üç îÆÇà§× çÆ ÃîÅêåÆ À¹ê ð§å âÈâñ÷ (ÚÆÚ ØÚ¯ñ ÆÁ», ܯ îé¹¾Ö ÇòÔñ¶ ÕÅ×÷ Óå¶ ÇÖ¾ÚçÅ ðÇÔ§çÅ þ) ÇÂվᶠÕÆå¶ Ãé å» î¹Ô §îç ÁñÆ ÇÜéÅÔ é¶ ÇÂÕ îÅÔ½ñ ìäÅ Õ¶ , À¹ å ¶ ÔñÅñÆ Þ§ â Å ñÇÔðÅÇÂÁÅ Ô¯ Ç ÂÁÅ ÃÆ, êÅÇÕÃåÅé Ç÷§ ç ÅìÅçÍ Á¾Ü íÅò¶ º Õ¯ Â Æ îð÷Æ ÇêÁÅ ÁÅÖ¶ , êð ÇÂÔ Ã¾ Ú ÅÂÆ þ ÇÕ Çþ Ö ÁÅ×È Ü¶ ÇÃÁÅäê éÅñ î¯ Ô ð¶ Ö¶ â ç¶ , å» Õ½ î ñÂÆ Ç¾ ÷ å òÅñÆ æ» êz Å êå ÕðòÅ ÃÕç¶ ÃéÍ
So Kahiyat Hai Soora
Volume 2 | Issue 8 | August 2016 | S.A.S. Nagar (Mohali)
1857 çÅ öçð å¶ ÇüÖ
ÇÂÔ ÇÂÕ ÇÂÇåÔÅÃÕ Ã¾ÚÅÂÆ
ÔË ÇÕ 1857 ç¶ Çòçð¯Ô ÇòÚ
ê³ÜÅìÆÁ» Áå¶ ÖÅà ÕðÕ¶ Çüֻ é¶ À°Ã åð·» çÅ ï¯×çÅé éÔƺ
êÅÇÂÁÅ, ÇÜà åð·» ç¶ À°åôÅÔ å¶ Õ°ðìÅéÆ ñÂÆ À°Ô îôÔÈð ÔéÍ
ÇÂÃ ç¶ ÕÂÆ ÕÅðé ÔéÍ ÇÜÔó¶
ÇÂÇåÔÅÃÕÅð ê³ÜÅìÆÁ» Áå¶ Çüֻ ù ÇÂà öçð ÇòÚ éÅ ôÅîñ
Ô¯ä çÅ ÇîÔäÅ îÅðç¶ Ôé, ÁÃñ ÇòÚ À°é·» ù Ü» å» ÇÂÇåÔÅà çÆ
ÜÅäÕÅðÆ ÔÆ éÔƺ ÔË Ü» Çëð Çüֻ Áå¶ ê³ÜÅì ç¶ Çòð¯è íÅòÆ ÔéÍ
ÇÂÔ ÇÂÕ ÇÂÇåÔÅÃÕ Ã¾ÚÅÂÆ ÔË ÇÕ
1857 ç¶ öçð ù À°Ã ò¶ñ¶ ÇÕö é¶ òÆ ÒÁÅ÷ÅçÆ çÆ ñóÅÂÆÓ éÔƺ ÁÅÇÖÁÅÍ Ãí 寺 êÇÔñ» òÆ.âÆ. ÃÅòðÕð é¶ 1857 ÂÆÃòÆ çÆ 50òƺ òð·¶×³ã ù ÃîðÇêå
ÇñÖå ÇòÚ ÇÂà ù ÁÅ÷ÅçÆ çÆ ñóÅÂÆ çÅ é»Á Çç¼åÅ À°Ã 寺
ìÅÁç ÔÆ ÇÂà Òܳ×-¶- ÁÅ÷ÅçÆÓ ç¶ éÅÇÂÕ ñ¼íä¶ ô°ðÈ Ô¯Â¶Í
1857 çÅ öçð ÇÕà ù í°¼ÇñÁÅ Ô¯ò¶×Å? ÇÂÇåÔÅà éÅñ ÇÂôÕ ð¼Öä òÅÇñÁ» ù Çìé» ô¼Õ ÇÂÔ Ãî» ïÅç Ô¯ò¶×ÅÍ 1849 ÇòÚ ðÅÜ-¶-õÅñÃÅ â¯×ÇðÁ» Áå¶ êÈðìÆÁ» (å¶ÜÅ ÇÃ³Ø å¶ ñÅñ ÇóØ) çÆÁ» Õêà Áå¶ ÁÇÕzåØä ÚÅñ» ç¶ Ú¼ñÇçÁ» Ô¯ÇÂÁ» Á³×ð¶÷» çÆ í¶à Úó· Ç×ÁÅ å» úà 寺 ñ×í× 8 ÃÅñ ìÅÁç Á³×ð¶÷» ç¶ ÇõñÅø ÇÂÕ Çòçð¯Ô À°µá Öó·Å Ô¯ÇÂÁÅÍ ÇÂö ù ÔÆ 1857 ç¶ öçð çÅ é»Á Çç¾åÅ Ç×ÁÅÍ ÇÂÔ Á³×ð¶÷» ç¶ ÇõñÅø Õ¯ÂÆ êÇÔñÆ ìöÅòå éÔƺ ÃÆÍ ÇÂö åð·» çÆÁ» Ô¯ð ìöÅòå» ÇÜò¶º ÇÕ 1764 ÂÆÃòÆ ÇòÚ ìÕÃð (ïÈ.êÆ.) 1806 ÂÆÃòÆ ÇòÚ òËñÈð (ÕðéÅàÕ) 1824 ÂÆÃòÆ ù ìËðÕê¹ð (ì³×Åñ) Áå¶ 1840 ÂÆÃòÆ ÇòÚ Ü篺 Çóè ù Á³×ð¶÷Æ ðÅÜ ÇòÚ ÇîñÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅ, ú篺 òÆ Ô¯ÂÆÁ» Ãé êð ÇÂé·» ìöÅòå» ù ÇÕö é¶ òÆ ÁÅ÷ÅçÆ Ã³Øðô çÅ é»Á éÔƺ Çç¼åÅÍ ÇÂö åð·» 1857 ç¶ Çòçð¯Ô ù òÆ ò¼Ö-ò¼Ö ÇÂÇåÔÅÃÕÅð» é¶ ÇÂÕ ìöÅòå ÔÆ î³ÇéÁÅ ÔË, ܯ ÇÕ èðî ç¶ é»Á Óå¶ ÕÆåÆ ×ÂÆ ÃÆÍ 1857 ç¶ Çòçð¯Ô çÆ ÇÚ³×ÅðÆ ÁÃñ ÇòÚ î³×ñ ê»â¶ 寺 29 îÅðÚ 1857 ÂÆÃòÆ ù ô°ðÈ Ô¯ÂÆÍ î³×ñ ê»â¶ 34òƺ ðËÜî˺à ì³×Åñ é¶Çàò ÇÂéë˺àðÆ çÅ ÇÃêÅÔÆ ÃÆÍ î³×ñ ê»â¶ À°µåð êzç¶ô ç¶ Çê³â é×òÅ çÅ ðÇÔä òÅñÅ ÃÆÍ 22 ÃÅñ çÆ À°îð ÇòÚ À¹Ã é¶ ÂÆÃà dzâÆÁÅ Õ³êéÆ ÇòÚ é½ÕðÆ ô°ðÈ ÕÆåÆÍ ÁËÃ.ÁËÃ. À°ìðŶ ç¶ î¹åÅìÕ 29 îÅðÚ ù À°Ã é¶ êz¶â ç½ðÅé ÇîÁÅé ÇòÚ¯º åñòÅð Õ¼ãç¶ Ô¯Â¶ ÁÅêä¶ ÃÅæÆÁ» ù ò³×ÅðÇçÁ» Ô¯ÇÂÁ» ÇÕÔÅ, ÒÒÁÅú ìÅÔð ÁÅú Çøð³×Æ å°ÔÅⶠÃÅÔîä¶ Ôé, ÕÅðå±Ã» ù îÈ³Ô éÅñ Õ¼àä éÅñ ÃÅâÅ èðî Çízôà Ô°³çÅ ÔË å¶ å°Ãƺ Õ°Þ òÆ Õðé ñÂÆ ÇåÁÅð éÔƺÍÓÓ ÇÂÔ ÕÇÔ³ç¶ Ô¯Â¶ À°Ã é¶ ç¯ Á³×ð¶÷ ÁøÃð» Óå¶ ÔîñÅ Õð Çç¼åÅÍ Ü篺 À°Ã ù ëóé çÆ Õ¯Çôô ÕÆåÆ ×ÂÆ å» À°Ã é¶
ÁÅåî-Ô¾ÇåÁÅ Õðé çÆ Õ¯Çôô ÕÆåÆ, êð ìÚ Ç×ÁÅÍ 10 Ççé î¹Õ¾çîÅ Ú¼ñä 寺 ìÅÁç À°Ã ù ÇÂÕ ì¯Ôó ç¶ çð¾Öå éÅñ ñàÕÅ ç¶ ø»ÃÆ ç¶ Çç¼åÆ ×ÂÆÍ À°ìðŶ ç¶ ÇñÖä î¹åÅìÕ î¹Õ¾çî¶ ç½ðÅé À°Ã é¶ ÕìÈÇñÁÅ ÇÕ À°Ô í³× çÅ éôÅ ÕðçÅ ÃÆ å¶ ØàéÅ òÅñ¶ Ççé òÆ À°Ã é¶ í³× êÆåÆ Ô¯ÂÆ ÃÆÍ ð°çðÁ»×»ôÈ î¹ÕðÜÆ (ì³×ÅñÆ ÇÔÃà¯ðÆÁé) òÆ î³×ñ ê»â¶ ù ÇÂÕ ÇÂåøÅÕÆÁÅ éÅÇÂÕ ÔÆ î³éçÅ ÔËÍ î³×ñ ê»â¶ çÆ ø»ÃÆ å¯º ìÅÁç 10 îÂÆ 1857 ù î¶ðá çÆ ÛÅÀ°äÆ ÇòÚ ÕÅðå±Ã ç¶ î¹¼ç¶ ù ÁÅèÅð ìäÅ Õ¶ ÇÔ³ç¹ÃåÅéÆÁ» é¶ Çòçð¯Ô Õð Çç¼åÅ å¶ Çç¼ñÆ ò¼ñ ù Ú¼ñ êÂ¶Í Çç¼ñÆ êÔ°³Ú Õ¶ 11 îÂÆ 1857 ÂÆÃòÆ ù ìÅöÆ ÇÃêÅÔÆÁ» é¶ î¹öñ ÃîðÅà ìÔÅçð ôÅÔ ÷øð ù ÁÅêäÅ é¶åÅ ìäÅ ÇñÁÅÍ À°Ã ò¶ñ¶ ç¶ ×òðéð Üéðñ ñÅðâ ÕËÇé§× ù ìÔ°å ÇøÕð Ô¯ÇÂÁÅ ÇÕ Ô¯ò¶ éÅ ÇÕå¶ ÇÂÔ öçð ê³ÜÅì ÇòÚ òÆ øËñ ÜÅò¶ ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô ÜÅäçÅ ÃÆ ÇÕ õÅñÃÅ ðÅÜ ù ìðåÅéÆÁÅ ðÅÜ ç¶ ÁèÆé ÕÆÇåÁ» Áܶ ñ×í× 8 ÃÅñ çÅ ÔÆ Ãî» Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ î¶ðá çÆ ØàéÅ é¶ ×òðéð Üðéñ ç¶ îé ÇòÚ ÇÂÔ âð êËçÅ Õð Çç¼åÅ ÇÕ Ü¶Õð ռ㶠ԯ¶ ÇÃ¼Ö ÇÃêÅÔÆ öçðÆÁ» ç¶ éÅñ Çîñ ׶ å» ÇÂÕ åÈøÅé ÁÅ ÜÅò¶×Å, ÇÜà ù Á³×ð¶÷» ç¶ ñÂÆ Ã»íäÅ î¹ôÇÕñ ÔÆ éÔƺ, éÅ î¹îÇÕé Ô¯ò¶×ÅÍ ÇÂÔ Ã¯ÚÇçÁ» Ô¯ÇÂÁ» Á³×ð¶÷» é¶ ê³ÜÅì ÇòÚ Û¶åÆ å¯º Û¶åÆ ê¹ÖåÅ êzì³è Õðé¶ ô°ðÈ Õð Çç¼å¶Í Ü篺 12 îÂÆ 1857 ù ÇÂà öçð çÆ õìð ñÅÔ½ð êÔ°³ÚÆ, À°Ã ò¶ñ¶ ܽé ñÅð˺à ðÅòñÇê³âÆ ÇòÚ ÃÆ, À°Ã 寺 Á×ñÅ ÁøÃð ðÅìðà àׯîðÆ ÔÆ ñÅÔ½ð ÇòÚ ÃÆÍ î½ºàׯîðÆ é¶ À°Ã¶ ò¶ñ¶ ÇÂÕ ÇÃòñ å¶ ø½ÜÆ ÁøÃð» çÆ îÆÇà³× ì¹ñÅÂÆ ÇÜà ÇòÚ îËÕÇëðÃé, â½éÅñâ îËÕÇñÀ±â Áå¶ ðÅìðàà òð׶ ÇÃð Õ¼ãò¶º ÁøÃð ôÅîñ Ô¯Â¶Í ñÅÔ½ð ÇòÚ ÇÂà ò¶ñ¶ ÚÅð êÈðìÆ ç¶ÃÆ
18
So Kahiyat Hai Soora êñàä» åÅÇÂéÅå Ãé å¶ ×¯ÇðÁ» çÆ ÇÃðø ÇÂÕ êñàäÍ ÇÂà îÆÇà³× ç½ðÅé ÇÂÔ øËÃñÅ ÇñÁÅ Ç×ÁÅ ÇÕ ÚÅð¶ ç¶ÃÆ êñàä» å¯º ÔÇæÁÅð ðÖòÅ ñ¶ ÜÅäÍ Çìz׶âÆÁð ÁËà ðÅìðà À°Ã ò¶ñ¶ îÆÁ» îÆð ÛÅÀ°äÆ çŠǧÚÅðÜ ÃÆÍ Ãð ðÅìðà àׯîðÆ é¶ Ô½ºÃñÅ ÕÆåÅ å¶ ÇÂÕ ðÅå ñÂÆ õåðÅ î¹¼ñ ñËä çÅ øËÃñÅ ÕÆåÅÍ êð À°Ã é¶ ÇÕö ÇÕÃî çÆ ØìðÅÔà êz×à éÔƺ Ô¯ä Çç¼åÆ å¶ ÁÅî ò»× ÁÅêä¶ ð¯÷ îð·Å ç¶ Õ³î-ÕÅÜ ÇòÚ îôðÈë ÇðÔÅÍ 13 îÂÆ çÆ Ãò¶ð ù êð¶â ò¶ñ¶ Á³×ð¶÷ Õî»âð é¶ ÚÅð¶ ç¶ÃÆ êñàä» å¯º Ô°ÇôÁÅðÆ éÅñ ÔÇæÁÅð ðÖòÅ ñ¶ Áå¶ Á³×ð¶÷ ÁøÃð» é¶ Á×ñÅ Õçî ê¹¼àÇçÁ» Ô¯ÇÂÁ» Á³×ð¶÷ êñàä ù ÁÃñÅõÅÇéÁ» å¶ ø½ÜÆ ÇçzôàÆ å¯º îÔ¼åòêÈðé æ»ò» Óå¶ ñÅ Çç¼åÅÍ 14 îÂÆ Á³ÇîzåÃð ÇòÖ¶ åÅÇÂéÅå 59òÆ êÈðìÆ êñàä 寺 ÁÃñÅ Ö¯Ô ÇñÁÅ Ç×ÁÅÍ ÇÂö åð·» ÇÕñ·Å ׯÇì³ç×ó· òÆ Á³×ð¶÷» ç¶ êÈðÆ åð·» Õì÷¶ ÇòÚ ÁÅ Ç×ÁÅ ÃÆ, êð ÇÂÃ ç¶ ìÅòÜÈç ê³ÜÅì ÇòÚ Çøð¯÷ê¹ð, Á³ìÅñÅ, ñ°ÇèÁÅäÅ, Üñ§èð, Ô°ÇôÁÅðê¹ð, æÅé¶Ãð, ÇÃÁÅñÕ¯à, Ô¯åÆ, îðçÅé, ÇêôÅòð, Çëñ½ð ÁÅÇçÕ ôÇÔð Ãå³ìð 1857 å¾Õ è¾¹Öç¶ ðÔ¶Í ê³ÜÅì ÇòÚ ÃÅðÆÁ» ÔÆ ç¶ÃÆ êñàä» å¯º ÚÅÔ¶ À°é·» é¶ ìöÅòå ÇòÚ ÇÔ¼ÃÅ ÇñÁÅ ÃÆ Ü» éÔƺ, ÔÇæÁÅð ùàòÅ ñ¶ ×Â¶Í ÇÂÔ ÇÂÕ ÇÂÇåÔÅÃÕ Ã¾ÚÅÂÆ ÔË ÇÕ 1857 ç¶ Çòçð¯Ô ÇòÚ ê³ÜÅìÆÁ» Áå¶ ÖÅà ÕðÕ¶ Çüֻ é¶ À°Ã åð·» çÅ ï¯×çÅé éÔƺ êÅÇÂÁÅ, ÇÜà åð·» ç¶ À°åôÅÔ å¶ Õ°ðìÅéÆ ñÂÆ À°Ô îôÔÈð ÔéÍ ÇÂÃ ç¶ ÕÂÆ ÕÅðé ÔéÍ ÇÜÔó¶ ÇÂÇåÔÅÃÕÅð ê³ÜÅìÆÁ» Áå¶ Çüֻ ù ÇÂà öçð ÇòÚ éÅ ôÅîñ Ô¯ä çÅ ÇîÔäÅ îÅðç¶ Ôé, ÁÃñ ÇòÚ À°é·» ù Ü» å» ÇÂÇåÔÅà çÆ ÜÅäÕÅðÆ ÔÆ éÔƺ ÔË Ü» Çëð Çüֻ Áå¶ ê³ÜÅì ç¶ Çòð¯è íÅòÆ ÔéÍ À°é·» ñ¯Õ» çÅ ÇÂé·» ×¼ñ» ù ÃîÞäÅ ìÔ°å ÷ðÈðÆ ÔËÍ ÇÂÔ ÇÂÕ ÇÂÇåÔÅÃÕ Ã¾ÚÅÂÆ ÔË ÇÕ 1857 ç¶ öçð ù À°Ã ò¶ñ¶ ÇÕö é¶ òÆ ÒÁÅ÷ÅçÆ çÆ ñóÅÂÆÓ éÔƺ ÁÅÇÖÁÅÍ ÇÂÔ ÇòÚÅð ìÔ°å Çê¼Û¯º çÆ À°êÜ ÔËÍ Ãí 寺 êÇÔñ» òÆ.âÆ. ÃÅòðÕð é¶ 1857 ÂÆÃòÆ
19
Volume 2 | Issue 8 | August 2016 | S.A.S. Nagar (Mohali) çÆ 50òƺ òð·¶×³ã ù ÃîðÇêå ÇñÖå ÇòÚ ÇÂà ù ÁÅ÷ÅçÆ çÆ ñóÅÂÆ çÅ é»Á Çç¼åÅ À°Ã 寺 ìÅÁç ÔÆ ÇÂà Òܳ×-¶ÁÅ÷ÅçÆÓ ç¶ éÅÇÂÕ ñ¼íä¶ ô°ðÈ Ô¯Â¶Í ÇÜé·» ñ¯Õ» é¶ ÇÂÔ öçð ô°ðÈ ÕÆåÅ À°Ô ÇìñÕ°ñ Üæ¶ì³çÕ éÔƺ Ãé å¶ éÅñ ÔÆ ÇÕö é¶åŠ寺 ðÇÔå òÆ ÃéÍ ÇÜé·» ù ìÅöÆ ÇÃêÅÔÆÁ» é¶ ìöÅòå 寺 Á×ñ¶ Ççé 11 îÂÆ 1857 ÂÆÃòÆ ù ÁÅêäÅ é¶åÅ ÁËñÅÇéÁÅ ÁÃñ ÇòÚ À°Ô ÇÂà öçð çÆ Á×òÅÂÆ ÕðéÅ ÔÆ éÔƺ ÚÅÔ°³çÅ ÃÆ, À°Ô ÃÆ ìÔÅçð ôÅÔ ÷øðÍ ÇÂÔ À°Ô ôõà ÃÆ ÇÜÃ é¶ ÁÅêäÅ ðÅÜ íÅ× Ö¹ç Á³×ð¶÷» ç¶ ÔòÅñ¶ ÕÆåÅ ÃÆÍ À°Ã çÅ ÁÅêäÅ ÜÆòé À°Ã ç¶ ÁÅêä¶ éÅî 寺 ÇìñÕ°ñ À°ñà ÃÆ éÅ å» À°Ô ÒìÔÅçðÓ ÃÆ å¶ éÅ ÒôÅÔÓ å¶ éÅ ÔÆ Ò÷ëðÓ (ÇòܶåÅ) ÃÆÍ À°Ô ÃÆ å¶ Õ¶òñ Õñî çÅ èéÆ ÇÂÕ ôÅÇÂðÍ ÇÂà 寺 ò¾è Õ¶ À°Ã ç¶ ê¼ñ¶ Õ°Þ éÔƺ ÃÆÍ À°Ô ÇÂà Çòçð¯Ô çÆ Á×òÅÂÆ Õðé ç¶ ÇìñÕ°ñ ï¯× éÔƺ ÃÆÍ î½ñÅéÅ Áìç¹ñ ÕñÅî Á÷Åç òÆ ÇÂà ׼ñ éÅñ ÃÇÔîå ÔéÍ À°Ã Ã ç¶ Ô¯ð é¶åÅ ÇÜò¶º ÇÕ ÒéÅéÅ ÃÅÇÔìÓ å¶ ðÅäÆ Þ»ÃÆ òÆ ÇÜé·» ù ìÅÁç ÇòÚ Òܳ×-¶-ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ éÅÇÂÕÓ ÕðÕ¶ À°íÅÇðÁÅ Ç×ÁÅÍ À°Ô òÆ ÇÂà Çòçð¯Ô çÆ Á×òÅÂÆ éÔƺ Ãé Õð ðÔ¶Í À°Ô å» ÁÅêä¶ Ô¼Õ» À°µå¶ ÒÇîÔðìÅéÆ éÅñ ÇòÚÅð ÕðéÓ ñÂÆ Á³×ð¶÷ ÃðÕÅð ù ÇÃðø å¶ ÇÃðø Õ°Þ ÁÅêä¶ ñÂÆ ÒÇðÁÅÇÂå» ñËäÓ ÇÔ¾å Áð÷¯ÂÆÁ» Õð ðÔ¶ ÃéÍ ÇÂà Ãî¹¼Ú¶ òðåÅð¶ ìÅð¶ ÜÅäÕÅðÆ ñËä ñÂÆ ðÅäÆ Þ»ÃÆ çÆÁ» ÇñÖÆÁ» ÇÚ¼áÆÁ» ñ§âé ÇòÚ Ã»íÆÁ» êÂÆÁ» Ôé, À°é·» ù ò¶ÇÖÁÅ å¶ òÅÇÚÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ Þ»ÃÆ çÆ ðÅäÆ ñÕôîÆ ìÅÂÆ òñ¯º ÁÖÆð ÇòÚ Ç¼毺 å¾Õ òÆ Áð÷Æ Çç¼åÆ ×ÂÆ ÇÕ Ü¶ Á³×ð¶÷ ÃðÕÅð À°Ã ç¶ î¹åì³é¶ ê¹¼åð ù ×¼çÆ Óå¶ ÇìáÅÀ°ä ñÂÆ ðÅ÷Æ Ô¯ ÜÅò¶ å» À°Ô ìÅöÆÁ» ç¶ ÇõñÅø ÁÅêäÆ ø½Ü í¶Ü Õ¶ À°é·» çÆ îçç Õð ÃÕçÆ ÔËÍ Ã¯ ÇÂà Çòçð¯Ô ÇòÚ ôÅîñ é¶åÅ ÁÅêäÆ-ÁÅêäÆ êzí±Ã¼åÅ ñÂÆ ñó ðÔ¶ Ãé éÅ ÇÕ íÅðå çÆ ÁÅ÷ÅçÆ ñÂÆÍ Õ¶òñ ê³ÜÅì ÇòÚ ÔÆ éÔƺ, ìñÇÕ ÇÔ³ç¹ÃåÅé ÇòÚ ìÔ°å ÕðÕ¶ ÇÕö ù ÇÂÔ ÇõÁÅñ òÆ
éÔƺ ÃÆ ÇÕ ÇÂÔ Õ¯ÂÆ ðÅÜÃÆ Ã³Øðô ÔË å¶ ÇÂà ÇòÚ ôÅîñ éÅ Ô¯ä òÅÇñÁ» å¶ Çê¼Û¯º çÈôä ñÅÇÂÁÅ ÜÅò¶×Å Áå¶ Òö¼çÅðÓ ôìç çÅ ÇÂÃå¶îÅñ ÕÆåÅ ÜÅò¶×ÅÍ ÇÂ¼æ¶ Ç÷Õðï¯× ÔË ÇÕ ÇÂÔ Çòçð¯Ô À°Ã Ã çÆ ÇÔ³ç¹ÃåÅé çÆ Õ°¼ñ èðåÆ ç¶ 20% ÇԼö Óå¶ ÔÆ ñÇóÁÅ Ç×ÁÅ ìÅÕÆ ÃÅðÅ ÇÔ³ç¹ÃåÅé ÇÂà 寺 Çéðñ¶ê ÇðÔÅÍ ÇÂà Çòçð¯Ô ÇòÚ Çüֻ òñ¯º Üæ¶ì³çÕ ï¯×çÅé éÅ êÅÀ°ä ç¶ ÕÅðé» ù ÃîÞä ñÂÆ À°Ã Ã ç¶ ê³ÜÅì ù Áܯն íÅðå éÅñ¯º Áñ¼× ÕðÕ¶ ç¶ÖäÅ ÷ðÈðÆ ÔËÍ Çüֻ çÆ ìÔ°-Ç×äåÆ À°Ã Ã ç¶Ã ê³ÜÅì 寺 Çìé» Ô¯ð ÇÕö í±-Ö³â ù ÁÅêäÅ ç¶ô î³éä ñÂÆ ÇåÁÅð éÔƺ ÃÆÍ Òç¶Ã ê³ÜÅìÓ îÅðÚ 1849 ÂÆÃòÆ ù ÇìzÇàô ðÅÜ ÇòÚ ÇîñÅ ÇñÁÅ Ç×ÁÅÍ ÇÃ¼Ö ðÅÜ ç¶ ÇÕñ·¶ ìÔ°å ÕðÕ¶ ãÇÔ-ã¶ðÆ Õð Çç¼å¶ ׶ å¶ ÇÃ¼Ö ø½ÜÆÁ» ù Øð¯-ØðÆ å¯ð Çç¾åÅ Ç×ÁÅÍ ÇÃ¼Ö ÜðéËñ Ü» å» ôÔÆç Ô¯ Ú¾¹Õ¶ Ãé å¶ Ü» Á³×ð¶÷Æ ÃðÕÅð é¶ ÇÕÇñ·Á» ÇòÚ ÕËç Õð Çç¼å¶ Ãé, ÇÂà Ã 8000 ç¶ ñ×í× ÇÃ¼Ö ø½ÜÆ Á³×ð¶÷» çÆ Ü¶ñ· ÇòÚ ÃéÍ ÇÜÔó¶ ÇÃ¼Ö ø½ÜÆ ìÚ¶ Ãé À°Ô õÅñÆ Ô¼æ ñóé çÆ ÃÇæåÆ ÇòÚ éÔƺ ÃéÍ õÅñÃÅ ø½Ü ç¶ îÔÅé ÜðéËñ ðÅÜÅ ô¶ð ÇÃ³Ø ÁàÅðÆ Çòçð¯Ô ç¶ Ã ÇÂñÅÔÅìÅç ç¶ ÇÕñ·¶ ÇòÚ ÕËç ÃéÍ ÇÂÔ À°Ô ÔÆ ÇÃ¼Ö ÜðéËñ ÃÆ ÇÜÃ é¶ ÒðÅî é×ðÓ å¶ ÒÚ¶ÇñÁ» òÅñÆÓ çÆ ñóÅÂÆ ÇòÚ Á³×ð¶÷» ù é¼Õ éÅñ Úä¶ ÚìŶ Ãé, ÇÜÃ ç¶ ÕÅðé ÇìzÇàô êÅðñÆî˺à Õ°ðñÅ À°µáÆ ÃÆ å¶ À°Ã Ã ç¶ îôÔÈð Á³×ð¶÷Æ ÜðéËñ Üðéñ ÇÔÀ± ×ë ù ÁÃåÆøÅ ç¶äÅ ÇêÁÅ ÃÆÍ ÇÂö ÔÆ Çòçð¯Ô ÇòÚ ÁÅ÷ÅçÆ Ã³×ðÅîƶ ç¶ å½ð Óå¶ À°íÅð¶ ׶ ÒéÅéÅ ÃÅÇÔìÓ çÅ ÇÂñÅÔÅìÅç Áå¶ ÕÅé·ê¹ð ç¶ ôÇÔð» Óå¶ Õì÷Å ÃÆ, éÅéÅ ÃÅÇÔì é¶ ÇÂà îÔÅé ÇÃ¼Ö ÜðéËñ ù ÁÅêä¶ éÅñ ðñÅÀ°ä çÆ Õ¯Çôô ÔÆ éÔƺ ÕÆåÆÍ
ÇÂÔ ×¼ñ ÕÆ çðÃÅÀ°ºçÆ ÔË?
ÕÆ ÒéÅéÅ ÃÅÇÔìÓ çÆ ÇÂÔ ÁÇ×ÁÅéåÅ ÃÆ Ü» À°Ô ÇÃ¼Ö Õ½î ù ÇÂà Çòçð¯Ô ÇòÚ ôÅîñ ÔÆ éÔƺ ÕðéÅ ÚÅÔ°³çÅ ÃÆ? ܶÕð ÇÂÔ ÇÂÕ ÁÇ×ÁÅéåÅ ÃÆ å» ÇÂà Çòçð¯Ô çÆ òÅ×-â¯ð ÇÂà åð·» ç¶ ÁéÜÅä é¶åÅò»
So Kahiyat Hai Soora ç¶ Ô¼æ ÇòÚ éÔƺ Ô¯äÆ ÚÅÔÆçÆ ÃÆÍ Ü¶Õð ÇÂÔ é¶åÅ ÇÃ¼Ö Õ½î å¶ ÇÃ¼Ö ÜðéËñ» ù ÇÂà Çòçð¯Ô ÇòÚ ôÅîñ ÔÆ éÔƺ ÕðéÅ ÚÅÔ°³ç¶ Ãé å» Çüֻ ù ÇîÔäÅ ç¶ä 寺 êÇÔñ» Ü» Òö¼çÅðÓ ÕÇÔä 寺 êÇÔñ» ÇÂÔ ÷ðÈð ïÚäÅ ìäçÅ ÔË ÇÕ ÁÃñ ÇòÚ ç¯Ô» Çèð» ÇòÚ¯º ÇÕà çÆ ÇÂîÅéçÅðÆ Óå¶ ô¼Õ ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ ÇÂ¼æ¶ ÁÅêä¶ êÅáÕ» ù ç¼ÃäÅ ÷ðÈðÆ ÃîÞç¶ Ô» ÇÕ ÇÂö ÒéÅéÅ ÃÅÇÔìÓ é¶ ÇÂÕ ÁËñÅé Õð Çç¼åÅ ÃÆ ÇÜ Ü¶Õð À°Ã çÆÁ» ÁÅêäÆÁ» î³×» î³é ñÂÆÁ» ÜÅä å¶ À°Ô Á³×ð¶÷» éÅñ ÃîÞ½åÅ Õðé ñÂÆ ÇåÁÅð ÔËÍ ÇÂö åð·» ÔÆ çÈÃð¶ ÇÃ¼Ö é¶åÅ ìÅìÅ ÇìÕðî ÇÃ³Ø éÅñ òÅêÇðÁÅÍ õÅñÃÅ ðÅÜ ç¶ õÅåî¶ Çê¼Û¯º Á³×ð¶÷» ÇõñÅø óØðô ù ÜÅðÆ ð¼Öä òÅÇñÁ» ÇòÚ À°é·» çÅ é»Á êzî¾¹ÖåÅ éÅñ ÇñÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÃ¼Ö ê³æ ç¶ ÇÂÔ ìÔÅçð ÜðéËñ 1853 ÂÆÃòÆ ÇòÚ Ç×zøåÅð Õð ñ¶ ׶ ÃÆ å¶ Á³ÇîzåÃð ÇòÚ ÇÂé·» ù é÷ðì³ç Õð Çç¾åÅ Ç×ÁÅ ÃÆÍ ÇÂé·» ñÂÆ Ø¯ó¶ À°µå¶ Úó·é À¹µå¶ êÅì³çÆ ñÅ Çç¼åÆ ×ÂÆ å¶ Á³×ð¶÷Æ ø½Ü çÅ êÇÔðÅ ñÅ Çç¼åÅ Ç×ÁÅÍ ìÅöÆ ÇÃêÅÔÆ Ü¶ñ· » ÁÅÇçÕ À°µêð Ôîñ¶ ÕðÕ¶ ÁÅêä¶ ÃÅæÆÁ» ù å» Û°âÅÀ°ºç¶ ðÔ¶ êð ÇÕö é¶ òÆ ìÅìÅ ÇìÕðî ÇÃ³Ø ù òÆ ðÅÜÅ ô¶ð ÇÃ³Ø çÆ åð·» Û°âÅÀ°ä çÆ Õ¯Çôô éÔƺ ÕÆåÆÍ ÇÂà Ãí ù ÕÆ ÃîÇÞÁÅ ÜÅò¶? ÇÕö òÆ ÇÂÕ Çòçð¯ÔÆ é¶åÅ é¶ Ü» êÈðìÆ ÇÃêÅÔÆ é¶ Çüֻ ç¶ é¶åÅ Ü» ÇÃ¼Ö Õ½î ù ÇòôòÅà ÇòÚ éÔƺ ÇñÁÅ å¶ éÅ ÔÆ ÇÕö ÇÃ¼Ö ÇÃêÅÔÆ ù ܶñ· ÇòÚ¯º Û°âÅÇÂÁÅÍ ÇÂà ÃÅð¶ ØàéÅÕzî ù ÇÕà óçðí ÇòÚ ò¶ÇÖÁÅ ÜÅäÅ ìäçÅ ÔË? êÅáÕ ÁÅê ÔÆ ÇéðäÅ ÕðéÍ ÇÂà 寺 Á×ñÆ îÔ¼åòêÈðé ×¼ñ ÇÂÇåÔÅÃ ç¶ ÃÇøÁ» ÇòÚ¯º ÇÂÔ ñ¼íçÆ ÔË À°Ã ìÅð¶ ÃÅð¶ ÇÂÇåÔÅÃÕÅð (âÅ. ׳âÅ ÇóØ, ÇÕzêÅñ ÇÃ³Ø éÅð³× Ãî¶å) ÇÂÕî¼å ÔéÍ ÇÜà ÕðÕ¶ ê³ÜÅì, å¶ ÖÅà ÕðÕ¶ ÇÃ¼Ö ÇÂà öçð 寺 çÈð ðÔ¶, À°Ô ÔË êÈðìÆ ÇÃêÅÔÆÁ», Þ¼Üð ç¶ éòÅì Áå¶ ìÔÅçð ôÅÔ ÷øð òñ¯º Á³×ð¶÷» å¶ Çüֻ çÆÁ» ñóÅÂÆÁ» ÇòÚ Á³×ð¶÷» çÆ á¯Õ Õ¶ ÕÆåÆ îçç ÃÆÍ ÇÂé·» êÈðìÆ ÇÃêÅÔÆÁ» çÆÁ» 10
Volume 2 | Issue 8 | August 2016 | S.A.S. Nagar (Mohali) ðÜî˺໠(2, 16, 24, 26, 41, 42, 45, 47, 48 Áå¶ 73) Çüֻ ç¶ ÇõñÅø î¹¾çÕÆ Áå¶ ÃíðÅò» çÆ Ü³× ÇòÚ ñóÆÁ» ÃéÍ ÇÂé·» êÈðìÆÁ» ìÅð¶ Çüֻ ç¶ îé» ÇòÚ ìÔ°å Õ½óÆÁ» ïÅç» ÕÅÇÂî ÃéÍ êÈðìÆ ÁæòÅ ÇìÔÅðÆ ðÅÜêÈå å¶ êÈðìÆ ÃÈÇìÁ» ÇÜà åð·» ì³×Åñ Áå¶ ïÈ.êÆ. ÁÅÇçÕ ÃÈÇìÁ» ç¶ ÇÃêÅÔÆ íÅðå ç¶ ÇÂÕ¯-ÇÂÕ Ã¹å³åð ðÅÜ Òç¶Ã ê³ÜÅìÓ ù Á³×ð¶÷» çÅ ö°ñÅî ìäÅÀ°ä ñÂÆ Çüֻ ç¶ Çòð¯è Çò¼Ú ñó¶ ÃéÍ ÇÂÔ êÈðìƶ Çüֻ éÅñ ìÔ°å éøðå Õðç¶ Ãé å¶ ÁÕÃð ÇÂÔ ÕÇÔ³ç¶ Ãé ÇÕ Çüֻ ù ÇÔ³ç¹ÃåÅé ç¶ çÈÃð¶ íÅ×» ÇòÚ éÔƺ ÜÅä Çç¼åÅ ÜŶ×Å, ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂà éÅñ ÇÔ³ç¹ÃåÅé çÆ èðåÆ Çízôà Ô¯ ÜÅò¶×ÆÍ êÈðìÆ ðÜî˺໠òÅñ¶ ê³ÜÅì ÇòÚ ÁÅêä¶ ÁÅê ù À°µÚÆÁ» ÜÅå» òÅñ¶ å¶ Çüֻ ù éÆòƺÁ» ÜÅå» òÅñ¶ ÃîÞ Õ¶ éøðå Õðç¶ ÃéÍ Çüֻ Áå¶ Á³×ð¶÷» ç¶ ÇòÚÕÅð Ô¯ÂÆÁ» ñóÅÂÆÁ» 寺 ìÅÁç ÇÂé·» êÈðìÆÁ» ç¶ ê³ÜÅì ÇòÚ ÕÆå¶ òðåÅÀ° é¶ Çüֻ ç¶ Ççñ» ÇòÚ â±³Ø¶ ÷õî ÕÆå¶ Ô¯Â¶ Ãé ܯ ÇÂ³é¶ æ¯ó·¶ Ã ÇòÚ éÔƺ íð ÃÕç¶ ÃéÍ ÇÂ¼æ¶ ç¼ÃäÅ Õ°æ»ò¶º éÔƺ Ô¯ò¶×Å ÇÕ Çüֻ Áå¶ Á³×ð¶÷» ÇòÚÕÅð Ô¯ÂÆÁ» ñóÅÂÆÁ» ÇòÚ ö¼çÅð ñÅñ ÇÃ³Ø Áå¶ ö¼çÅð å¶ÜÅ ÇÃ³Ø Ü¯ ÇÕ õÅñÃÅ ðÅÜ ç¶Ã ê³ÜÅì ÇòÚ êzèÅé î³åðÆ å¶ ø½Ü» ç¶ Õî»âð ÇÂé-ÚÆë ÇçÁ» ÁÔ°ÇçÁ» Óå¶ åÅÇÂéÅå Ãé, êÈðìÆ ÔÆ Ãé ܯ ÇÕ õÅñÃÅ ø½Ü» ÇòÚ ÇÃêÅÔÆ ç¶ å½ð Óå¶ íðåÆ Ô¯Â¶ Ãé å¶ ÁÅêäÆÁ» Õêà ÚÅñ» ç¶ éÅñ ÇÂé·» ÁÔ°ÇçÁ» å¾Õ êÔ°³Ú¶ ÃéÍ ÇÂé·» é¶ ÇÃ¼Ö Õ½î, ÇÃ¼Ö ðÅÜ éÅñ ö¼çÅðÆ ÕÆåÆ å¶ Á³×ð¶÷» ù ÇÜåÅÀ°ä ÇòÚ î¹¼Ö í±ÇîÕÅ ÇéíÅÂÆ ÃÆ, ÇÂà ÕðÕ¶ Çüֻ ç¶ îé» ÇòÚ òÆ ÇÂé·» êÈðìÆÁ» êzåÆ ìÔ°å ÔÆ ÇØzäÅ íðÆ Õ°ó¼åä ÃÆÍ ÇÂÕ Ô¯ð ØàéÅ ÇÜÔóÆ Çüֻ ù ÇÂà Çòçð¯Ô 寺 çÈð Õðé Áå¶ êÈðìÆ ÇÃêÅÔÆÁ» çÆ îÅéÇÃÕåÅ, ùÁÅðæ» Áå¶ ÇÃ¼Ö Çòð¯èÆ Ô¯ä çÆ éÆÁå ù é§Ç×Á» ÕðçÆ ÔËÍ ÇÂÔ ØàéÅ ÇÂñÅÔÅìÅç Áå¶ ÕÅéê¹ð ÇòÚÕÅð ÇÂÕ ÕÃì¶ ÒøÇåÔ×ó·Ó çÆ ÔËÍ ÇÂö ÕÃì¶ ÇòÚ Çüֻ ç¶ ÁÖÆðñ¶ îÔÅðÅÜÅ ÒîÔÅðÅÜÅ
çñÆê ÇóØÓ çÅ ðËä-ìöðÅ ÃÆÍ 1850 ÂÆÃòÆ ÇòÚ îÔÅðÅÜÅ ÃÅÇÔì ù ÜìðÆ ç¶ô ÇéÕÅñÅ ç¶ Çç¼åÅ Ç×ÁÅ å¶ îÔÅðÅܶ ÃÅÇÔì çÆ ÇðÔÅÇÂô Á³×ð¶÷» òñ¯º ÇÂà ÕÃì¶ ÇòÚ ð¼ÖÆ ×ÂÆ ÃÆÍ îÔÅðÅÜÅ ÃÅÇÔì ù ÇÂÔ Ü×·Å ìÔ°å ÔÆ Ú³×Æ ñ¼×ÆÍ À°é·» é¶ ÇÂÔ Ü×·Å î¹¼ñ õðÆç Õ¶ ÇÂ¼æ¶ ìÔ°å ÁÅñÆôÅé îÔ¼ñ çÆ À°ÃÅðÆ ÕðòÅÂÆ å¶ ÁÅêäÅ ì¶ôÕÆîåÆ ÃîÅé ñÅÔ½ð 寺 ÇÂ¼æ¶ î³×òÅ ÇñÁÅÍ îÔÅðÅÜÅ çñÆê ÇÃ³Ø ÜÆ é¶ ÇÂ¼æ¶ ñ×í× 4 ÃÅñ ÇðÔÅÇÂô ð¼ÖÆÍ 1854 ÂÆÃòÆ ç¶ ô°ðÈ ÇòÚ îÔÅðÅÜÅ ÃÅÇÔì ù ÜìðÆ Ç³×ñ˺â í¶Ü Çç¾åÅ Ç×ÁÅÍ ÜÅä 寺 êÇÔñ» îÔÅðÅÜÅ ÃÅÇÔì çÅ ÃîÅé åÇÔõÅé¶ ÇòÚ ø½ÜÆ êÇÔð¶ Ô¶á ð¼Ö Çç¾åÅ Ç×ÁÅÍ Ü篺 1857 çÅ öçð ô°ðÈ Ô¯ÇÂÁÅ å» ÇÜà åð·» êÇÔñ» Ç÷Õð ÕÆåÅ ÜÅ Ú¹¼ÕÅ ÔË ÇÕ ÇÂÔ ÇÂñÅÕÅ ÒéÅéÅ ÃÅÇÔìÓ ç¶ Õì÷¶ ÇòÚ ÃÆ, Ǽ毺 ç¶ ìöÅòåÆ ÇÃêÅÔÆÁ» é¶ øÇåÔ×ó· çÆ ÛÅÀ°äÆ ÇòÚ åÅÇÂéÅå Á³×ð¶÷ ÁøÃð Áå¶ ÇÃêÅÔÆ Ü» å» îÅð Çç¾å¶ Ü» À°Ô ÁÅêäÆ ÜÅé ìÚÅÁ Õ¶ ÇÂñÅÔÅìÅç å¶ ÕÅéê¹ð ç¶ ÇÕÇñ·Á» ÇòÚ êÔ°³Úä ÇòÚ Ãøñ ðÔ¶Í ÇÂ¼æ¶ åÅÇÂéÅå êÈðìÆ ÇÃêÅÔÆÁ» é¶ îÔÅðÅÜÅ ÃÅÇÔì ç¶ ÃÅð¶ ÃîÅé ù ñ°¼à ÇñÁÅ å¶ îÔ¼ñ ù Á¼× ñÅ Çç¼åÆÍ ìÜŶ ÇÂÃ ç¶ Õ¶ À°Ô ÁÅêä¶ ÔÆ ç¶ô ç¶ îÔÅðÅܶ çÆ ÜÅÇÂçÅç ù îÇÔøÈ÷ ð¼Öä ñÂÆ Õ¯ÂÆ Õçî Ú¹¼Õç¶, À°é·» é¶ ÇÂÃ ç¶ À°ñà ÕÅðòÅÂÆ ÕðÇçÁ» Ô¯ÇÂÁ» ÃÅðÆ ÜÅÇÂçÅç ñ°¼à ñÂÆ, ÇÂÔ ÜÅäç¶ Ô¯Â¶ òÆ ÇÂÔ ÇÂÕ ê³ÜÅìÆ Áå¶ ÇÃ¼Ö îÔÅðÅܶ çÆ ÜÅÇÂçÅç ÔËÍ Ü篺 ÇÂà ØàéÅ çÅ êåÅ Çüֻ ù ñ¼×Å å» À°é·» ç¶ ÇÔðç¶ òñȳèð¶ ׶ å¶ ÇÃ¼Ö ÇÂà Çòçð¯Ô 寺 Ô¯ð êð·» Úñ¶ ×Â¶Í Á×ñÅ ÕÅðé ÇÂÇåÔÅà çÆ ì¹¼Õñ ÇòÚ¯º ÇÂÔ ÇéÕñçÅ ÔË ÇÕ êÈðì ç¶ î¹ÃñîÅé ÇÃêÅÔÆ ÇÜé·» é¶ ÇÂà öçð ÇòÚ ÇÔ¾ÃÅ ÇñÁÅ ÃÆ À°Ô ÇÂà îé¯ðæ éÅñ ñó¶ Ãé ÇÕ À°Ô î¹ó î¹öñ ðÅÜ ÕÅÇÂî Õð ñËä×¶Í ÇÂö ñÂÆ ÔÆ À°Ô ìÔÅçð ôÅÔ ç¶ Þ³â¶ Ô¶á ÇÂռᶠԯ¶ å¶ À°Ã ù ÁÅêäÅ é¶åÅ ÁËñÅÇéÁÅÍ ÇÃ¼Ö Õç¶ òÆ î¹öñ ðÅÜ ù ùðÜÆå Õðé ç¶ îé¯ðæ çÆ ÔîÅÇÂå
20
So Kahiyat Hai Soora éÔƺ Õð ÃÕç¶ Ãé ÇÜà ù ÇÕ öçðÆ òÅêà ÇñÁÅÀ°ä ñÂÆ ÇòÀ¹ºå» ìäÅ ðÔ¶ ÃéÍ ÇÃ¼Ö ç¯ Ã½ ÃÅñ ç¶ ñ×í× î¹öñ ðÅÜ ç¶ Á¼ÇåÁÅÚÅð Çòð°¼è ÖÈé â¯ñ·òƺ ñóÅÂÆ ñó¶ Ãé Áå¶ À°Ô Õç¶ òÆ ÁÇÜÔ¶ ×áܯó çÆ ÔîÅÇÂå éÔƺ Õð ÃÕç¶ Ãé, ÇÜà éÅñ ÇÕ Çëð À°ÔÆ î¹öñ ÇÃåî À°é·» ç¶ ÇÃð Çëð ØÈÕä ñ¼× êÂ¶Í ÇÂÔ î¹öñ ôÅÃÕ ÔÆ Ãé ÇÜé·» é¶ Òê³Üò¶º Áå¶ é½ºò¶º êÅåôÅÔÓ Áå¶ ÒÃzÆ ×°ðÈ ×¯Çì³ç ÇÃ³Ø ÜÆÓ ç¶ ÒñÅñ»Ó ù ÃðÇÔ³ç ÇòÚ ÇíÁ³Õð åÃÆÔ¶ ç¶ Õ¶ ôÔÆç ÕðòÅÇÂÁÅ ÃÆ å¶ ÇÃ¼Ö ðÅÜ ù â¯ìä ñÂÆ Á³×ð¶÷» çÅ ÃÅæ Çç¼åÅ ÃÆ, ÇÜà çÅ Ç÷Õð êÇÔñ» ÕÆåÅ ÜÅ Ú¹¼ÕÅ ÔËÍ Á³×ð¶÷» é¶ òÆ Çüֻ ù öçð ò¶ñ¶ ÇÂé·» ÇÂÇåÔÅÃÕ ØàéÅò» ç¶ ðÈ-ìðÈ ÕðÇçÁ» î¹öñ» éÅñ ê¹ðÅä¶ òËð ù 򦌦 ÕðòÅÇÂÁÅ ÃÆÍ À°Ã Ã Çç¼ñÆ ôÇÔð çÆÁ» çÆòÅð» Óå¶ Õ°Þ ÇÂà åð·» ç¶ ÇÂôÇåÔÅð òÆ ñŶ ׶ Ãé ÇÜé·» ÇòÚ î¹öñ ìÅçôÅÔ» ç¶ Ô°Õî ÇÕ ÒÒÇÜ¼æ¶ òÆ ÇÃ¼Ö ñ¼íä À°é·» ù Õåñ Õð Çç¼åÅ ÜÅò¶ÓÓ ÁÅÇçÕ ù çðÃÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅ ÃÆÍ Õ°Þ òÆ Ô¯ò¶, ÇÃ¼Ö Õç¶ òÆ ÁÅêä¶ ÁÅê ù î¹öñ ìÅçôÅÔ ìÔÅçð ôÅÔ çÆ ÃÔÅÇÂåÅ ñÂÆ ÇåÁÅð éÔƺ Õð ÃÕç¶, éÅ Õç¶ Çüֻ é¶ Ã¯ÇÚÁÅ ÃÆ ÇÕ ìÔÅçð ôÅÔ ÇÕö ùå³åðåÅ çÆ Ü³× çÆ Á×òÅÂÆ Õð ÇðÔÅ ÔË Áå¶ À°Ã çÆ ÔîÅÇÂå ÕðéÅ À°é·» çÅ øð÷ ÔË, Ãׯº Çüֻ é¶ ÁÅêäÅ ÷¯ð î¹öñ ðÅÜ ç¶ î¹ó éÅ ÁÅÀ°ä Óå¶ ñÅÇÂÁÅÍ ÇÂÕ ÕÅðé ÇÂÔ òÆ ìäçÅ ÔË ÇÕ ÔËéðÆ ñÅðËºÃ å¶ Ü½é ñÅð˺à (ç¯ò¶º íðÅ) é¶ ÁÅêä¶ ðÅÜ êzì³è» ÕðÕ¶ Çüֻ ÇòÚ Ú³×Æ æ» ìäÅ ñÂÆ ÃÆÍ ×°ðç¹ÁÅÇðÁ» å¶ èðî ç¶ Õ³î» ñÂÆ Çüֻ ÇòÚ ÇÕö ÇÕÃî çÆ çõñ-Á³çÅ÷Æ éÔƺ ÕÆåÆ, Ãׯº ÇÂÕ ÕÅùé êÅà Õð Çç¼åÅ Ç×ÁÅ ÇÜÃ ç¶ åÇÔå ÇÃ¼Ö ÇÃêÅÔÆÁ» ñÂÆ ÇÃ¼Ö èðî Áé°ÃÅð çÅó·Å նà ð¼ÖäÅ Áå¶ Á³Çîzå ÛÕä ù ÷ðÈðÆ Õð Çç¼åÅ Ç×ÁÅÍ ÇÂà éÅñ ÇÂÔ Ô¯ð Çüֻ ÇòÚ Ôðîé-ÇêÁÅð¶ Ô¯ ×Â¶Í ×½ðâé áÆÕ ÕÇÔ³çÅ ÔË ÒÒÇÂÔ ÇÂÕ åÕóÆ éÆºÔ ÃÆ ÇÜà À°µå¶ ê³ÜÅì ç¶ ðÅÜ êzì³è çÆ À°ÃÅðÆ ÕÆåÆ ×ÂÆ ÃÆ ÇÜÃ
21
Volume 2 | Issue 8 | August 2016 | S.A.S. Nagar (Mohali) é¶ Á³×ð¶÷» ù 1857 ÇòÚ ÇÂà èðåÆ À°µå¶ ÁÅÂÆ Ôé¶ðÆ çÅ àÅÕðÅ Õðé ç¶ ï¯× ìäÅ Çç¼åÅÍÓÓ ÇÂÕ ÕÅðé ÇÂÔ òÆ ÔË ÇÕ Ô¯ðé» ÃÈÇìÁ» ÇòÚ Á³×ð¶÷ ñ§ì¶ Ã 寺 ðÅÜ Õð ðÔ¶ Ãé Áå¶ ê³ÜÅì À°µå¶ À°é·» çÅ Õì÷Å Ô°ä¶-Ô°ä¶ ÔÆ Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆ, ÇÜà ÕðÕ¶ Çòç¶ôÆ ðÅÜ çÆÁ» ì¹ÇðÁÅÂÆÁ» éÅñ Çüֻ çÅ Áܶ òÅÔ-òÅÃåÅ éÔƺ ÃÆ ÇêÁÅ Üç ÇÕ çÈÃð¶ ÃÈÇìÁ» ÇòÚ ñ¯Õ ÕÅøÆ ÇÚð 寺 Á³×ð¶÷» çÆ ö°ñÅîÆ í¯× ðÔ¶ ÃéÍ ÇÂà ñÂÆ Ü¶ öçð Õ°Þ Ã ìÅÁç Ô°³çÅ å» Çüֻ é¶ Çìé» ô¼Õ À°Ã¶ À°åôÅÔ Áå¶ ñ×é éÅñ ÇÔ¼ÃÅ êÅÀ°äÅ ÃÆ, ÇÜÃ ç¶ ñÂÆ À°Ô îôÔÈð ÔéÍ ÇÂÔ å¼æ îȳԯº ì¯ñç¶ Ôé ÇÕ ÇÃ¼Ö å¶ ê³ÜÅì öçð ÇòÚ ÇÂé·» ÕÅðé» ÕðÕ¶ çÈð ðÔ¶ Ü» çÈð Õð Çç¼å¶ ×Â¶Í Ã§é 1947 çÆ ò³â 寺 êÇÔñ» Çüֻ çÆÁ» Á³×ð¶÷» ÇõñÅø êÈð¶ íÅðå ÇòÚ¯º Ãí 寺 Ç÷ÁÅçÅ Õ°ðìÅéÆÁ» Ôé, ÇÂé·» ù ïÅç ð¼ÖäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ ÇÂÃ ç¶ éÅñ ×¼ñ ÕðéÆ ÚÅԻ׶ ÇÕ Á×ð ÇÂÔ íÅðå çÆ ÁÅ÷ÅçÆ çÆ êÇÔñÆ ñóÅÂÆ ÃÆ ÇÜà åð·» ÇÕ Õ°Þ îÃé±ÂÆ ÇòçòÅé» òñ¯º êzÚÅÇðÁÅ Ç×ÁÅ ÔË (ÁÃñ ÇòÚ ÇÃðø öçð) ܯ ÇÃðø ÇÔ³ç¯ÃåÅé çÆ 20% èðåÆ (âÅ. ׳âÅ ÇÃ³Ø Áé°ÃÅð) Óå¶ ñÇóÁÅ Ç×ÁÅ, ÇÕà åð·» êÈð¶ ÇÔ³ç¹ÃåÅé çÆ é°îÅdzç×Æ Õð ÃÕçÅ ÔË? ÁÅÇÖð ù ÕÆ êËîÅéÅ ÔË ÇÜà éÅñ ÇÕö òÆ ØàéÅ Ü» Çòçð¯Ô ù ÇÂÔ ñ¯Õ ÒÁÅ÷ÅçÆ çÆ Ü³×Ó çÅ é»Á Çç³ç¶ Ôé? ܶÕð ÇÂÔ ÁÅ÷ÅçÆ çÆ ñóÅÂÆ ÃÆ å» ìÅìÅ ì³çÅ ÇÃ³Ø ìÔÅçð çÅ î¹öñ» éÅñ ñóÅÂÆÁ» ÕðéÅ å¶ ÁÅÖð ù ôÔÆçÆ êŶ ÜÅä ù ÕÆ ÕԻ׶? ÕÆ ÕÈÕÅ ñÇÔð ÇÂà ÇÔ§ç¯ÃåÅé çÆ ÁÅ÷ÅçÆ çÆ ñóÅÂÆ éÔƺ ÃÆ? Ü» Çøð Çüֻ òñ¯º Á³×ð¶÷» Çòð¾°è ñóÆÁ» ܳ׻ ÁÅ÷ÅçÆ çÆÁ» ܳ׻ éÔƺ ÁÖòÅ ÃÕçÆÁ»? ÇÕÀ°º êÈð¶ ÇÔ³ç¹ÃåÅé çÆÁ» ç¶ÃÆ êñàä» ìËðÈéÆ åÅÕå» ç¶ éÅñ Ü» Á³×ð¶÷» Áå¶ î¹öñ ÃÅîðÅÜ ç¶ éÅñ Ô¯ Õ¶ Çüֻ ç¶ ÇõñÅø ñóÆÁ»? ÇÂà ìÅð¶ ×½ð Áå¶ Ö¯Ü Õðé çÆ ñ¯ó ÔËÍ ÁÅÖðÆ ×¼ñ ÕðéÆ ÚÅԻ׶ ÇÕ ì¶ô¼Õ
Üæ¶ì³çÕ å½ð Óå¶ ÇÃ¼Ö ÇÂà öçð 寺 çÈð ðÔ¶ Ôé êð ܶ ÇÂ¼æ¶ À°é·» òÆð» çÆ ×¼ñ éÅ ÕÆåÆ ÇÜé·» é¶ ÁÅêä¶ å½ð Óå¶ ÇÂà Çòçð¯Ô ÇòÚ ÇÔ¼ÃÅ ÇñÁÅ Õ°Þ ôÔÆç ԯ¶ å¶ Õ°Þ ÜÆòé íð ñÂÆ ÕÅñ Õ¯áóÆÁ» ÇòÚ â¼Õ Çç¾å¶ ׶ å» Çìé» ô¼Õ À°é·» éÅñ ì¶ÇÂéÃÅøÆ Ô¯ò¶×ÆÍ ð¯êó ôÇÔð ÇòÖ¶ ÇÂÕ ÇÃ¼Ö ÃËÇéÕ à°ÕóÆ ÇÜà çÆ Á×òÅÂÆ ÃðçÅð î¯Ôð ÇÃ³Ø Õð ðÔ¶ Ãé, é¶ õÅñÃÂÆ ÇéôÅé ÃÅÇÔì ñÇÔðÅ Õ¶ ìöÅòå çÅ ÁËñÅé Õð Çç¼åÅÍ ìÅÁç ÇòÚ ÃðçÅð î¯Ôð ÇÃ³Ø å¶ À°Ã ç¶ 5 ÃÅæÆÁ» ù Ç×zøåÅð ÕðÕ¶ Á³ìÅñ¶ ÇòÚ ôð¶-ìÅ÷Åð ø»ÃÆ Óå¶ ñàÕÅ Çç¾åÅ Ç×ÁÅÍ (Ã. ÁÜî¶ð ÇóØ) Á³ìÅñ¶ ç¶ ÇâêàÆ ÕÇîôéð àÆ.âÆ. ë¯ðÇÃæ é¶ ÇñÇÖÁÅ ÔË ÇÕ ÒêÈð¶ À°åðÆ íÅðå ÇòÚ ÇÜà êÇÔñ¶ ì³ç¶ ù ÇÂà ìöÅòå Ü» öçð ÇòÚ ÇÔ¾ÃÅ ñËä ÕðÕ¶ ø»ÃÆ Çç¾åÆ ×ÂÆ À°Ô ÇÂÕ ÇÃ¼Ö ÃðçÅð î¯Ôð ÇÃ³Ø ÃÆÍÓ 3 ÜÈé 1857 ù 37òƺ ç¶ÃÆ êñàä ÇÜà ù ÇÕ Òñ°ÇèÁÅäÅ ÇüÖÓ ÕðÕ¶ òÆ ì¹ñÅÇÂÁÅ Ü»çÅ ÃÆ, é¶ ìéÅðà ÇòÚ ìöÅòå çÅ Þ³âÅ Öó·Å Õð Çç¼åÅÍ ÇÂé·» ÃÅð¶ ÇÃ¼Ö ÃðçÅð» ÇÃêÅÔÆÁ» ù Ü» å» ×¯ñÆ îÅð Çç¼åÆ ×ÂÆ Ü» Ç×zøåÅð ÕðÕ¶ ø»ÃÆ ç¶ åõå¶ Óå¶ ñàÕÅ Çç¾åÅ Ç×ÁÅÍ 400 ç¶ ÕðÆì ÇÃ¼Ö ÇÃêÅÔÆ ìð¶ñÆ å¯º Ç×zøåÅð ÕÆå¶ ×¶ å¶ À°é·» ù ÜÆòé íð ñÂÆ ÕÅñ-Õ¯áóÆÁ» ÇòÚ â¼Õ Çç¾åÅ Ç×ÁÅÍ Þ»ÃÆ çÆ 12òÆ ðÜî˺à ç¶ 21 Çóػ ù ׯñÆÁ» éÅñ À°âÅ Çç¼åÅ Ç×ÁÅÍ î¼è êzç¶Ã ç¶ îÅú ôÇÔð çÆ ø½ÜÆ ÛÅÀ°äÆ ÇòÚ¯º 80 ÇÃ¼Ö ÇÃêÅÔÆÁ» ù Ç×zøåÅð ÕðÕ¶ ÁÅ×ð¶ çÆ Ü¶ñ· ÇòÚ â¼Õ Çç¾åÅ Ç×ÁÅÍ ÇÂö åð·» Ô¯ð òÆ ìÔ°å ÃÅð¶ ÇÃ¼Ö ÇÃêÅÔÆ Ô¯ä׶ ÇÜé·» é¶ ÇÂà Çòçð¯Ô ÇòÚ íÅ× ÇñÁÅ Áå¶ ÁÅêÅ Õ°ðìÅé ÕÆåÅ Ô¯ò¶×ÅÍ ÇÃ¼Ö Çòð¯èÆ ñ¯Õ» çÆÁ» Õêà ÚÅñ» çÆ èÈó À°é·» çÆÁ» Õ°ðìÅéÆÁ» Óå¶ Ü³îÆ Ô¯ÂÆ Ô¯ò¶×Æ, À°Ã ù ÃÅø Õðé ñÂÆ ÇÃ¼Ö ÇòçòÅé» ù Á¼×¶ ÁÅÀ°äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË å» Ü¯ ÇÂé·» ÇÃ¼Ö ÇÃêÅÔÆÁ» çÆ Õ°ðìÅéÆ çÆ ñ¯Á ç¹éÆÁÅ ç¶ ÇÂÇåÔÅà ÇòÚ ÚÅéä Õð ÃÕ¶, ÁÃƺ ÇÂé·» ôÔÆç» ù ÇÃÜçÅ Õðç¶ Ô»Í
So Kahiyat Hai Soora
Volume 2 | Issue 8 | August 2016 | S.A.S. Nagar (Mohali)
¡≈˜≈Á∆ Á≈ ¯ßÁ≈ ÁÜî¶ð ÇóØ
Áäò³â¶ ê³ÜÅì Á³çð ÇÃ¼Ö Õ½î çÆ ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ ðÅÔ çÆ î¹¼Ö Á½Õó ÇòÔÅð éÔƺ, Ãׯº ÇÃ¼Ö ñÆâðÇôê çÆ ÇÃè»åÕ Õî÷¯ðÆ ÃÆÍ ò³â 寺 ìÅÁç òÆ ÇÃ¼Ö ñÆâðÇôê çÆ ÇÂÔ ÇÃè»åÕ îð÷ ÇÜÀ°º çÆ ÇåÀ°º ÕÅÇÂî ÃÆÍ À°Ô ÇÃ¼Ö îÃñ¶ ù âÅ. íÆî ðÅú Á³ì¶çÕð éÅñ¯º ÁÃñ¯º ÔÆ ò¼Öð¶ ÇçzôàÆÕ¯ä 寺 ç¶ÖçÆ ÃÆÍ À°Ô ÒÇÃ¼Ö Õ½îÓ çÆ ×¼ñ ÕðçÆ Ô¯ÂÆ òÆ ÁîñÆ å½ð Óå¶ ÇÃ¼Ö ê³æ ù ÇÂÕ Ø¼à-Ç×äåÆ èÅðÇîÕ òð× î³é Õ¶ Ú¼ñçÆ ÃÆ Áå¶ ÁÅ÷Åç íÅðå Á³çð ÇÃ¼Ö Õ½î ç¶ ÇÂÕ Ø¼à-Ç×äåÆ òð× òܯº Ô¼Õ»-ÇÔ¼å» çÆ Ã¹ð¼ÇÖÁÅ ÔÆ À°Ã çÅ î¹¼Ö Ãð¯ÕÅð ÃÆÍ ÁÅî ÇÃ¼Ö ÜéåÅ ò»× ÔÆ ÇÃ¼Ö ñÆâðÇôê Á³çðñ¶ Õ°Þ ÇÔ¼ÇÃÁ» Á³çð òÆ ÇÃ¼Ö Õ½î çÆ ÁÅ÷ÅçÆ çÆ å»Ø å¶ Ü÷ìÅ å» ÃÆ, êð À°é·» Á³çð ÇÃè»åÕ Ãê¼ôàåÅ å¶ ÇéôÚÅ çÆ ðóÕòƺ ØÅà ÃÆÍ
15 Á×Ãå 1947 ù Üç íÅðå çÆ ÁÅ÷ÅçÆ çÅ ÁËñÅé Ô¯ Ç×ÁÅ Áå¶ ÇÂà ù ÇÔ³çÈ ìÔ°-òïº å¶ î¹ÃÇñî ìÔ°-òïº òÅñ¶ ç¯ Áñ¼×-Áñ¼× ÁÅ÷Åç ç¶ô» ÇòÚ åÕÃÆî Õð Çç¼åÅ Ç×ÁÅ å» ÇÃ¼Ö ÁÅ×ÈÁ» é¶ ÁÅêä¶ Õ°çðåÆ Þ°ÕÅÁ î¹åÅìÕ ÇÃ¼Ö Õ½î çÆ Ô¯äÆ çÅ ÇÔ³çÈ ìÔ°-òïº òÅñ¶ ðÅÜ íÅðå éÅñ Ã³Ü¯× Õðé çÅ ÇéðäÅ Õð ÇñÁÅÍ ÇÃ¼Ö ñÆâðÇôê é¶ òÆÔÇòÁ» 寺 ܯ ÇòÚÅðèÅðÕ Ã¶è ÁõÇåÁÅð Õð ñÂÆ Ô¯ÂÆ ÃÆ, À°Ã ÓÚ¯º ÇÂà 寺 ò¼ÖðÅ Ô¯ð Õ¯ÂÆ ÇéðäÅ Ô¯ ÔÆ éÔƺ ÃÆ ÃÕçÅÍ ì¶ô¼Õ ÇÃ¼Ö ÁÅ×ÈÁ» òñ¯º ìðåÅéòÆ ÁÇèÕÅðÆÁ» éÅñ òÅðåÅñÅê» ç½ðÅé òÅð-òÅð ÇÂÔ ê¹ÜÆôé êz×àÅÂÆ ÜÅ ðÔÆ ÃÆ ÇÕ À°Ô íÅðå çÆ åÕÃÆî ç¶ ÔÅîÆ éÔƺ Áå¶ Ü¶Õð ÇÃ¼Ö ê³æ çÆ Ç¼ÛÅ ç¶ À°ñà ç¶ô çÅ ìàòÅðÅ ÕðéÅ ÔÆ ÔË å» ÇÔ³çÈÁ» å¶ î¹ÃñîÅé» ò»× Çüֻ çÅ òÆ ÁÅ÷Åç ðÅÜ ÕÅÇÂî ÕÆåÅ ÜÅò¶Í êð ÁÃƺ ç¶Ö ÁŶ Ô» ÇÕ ÇÃ¼Ö ÁÅ×ÈÁ» çÆ ÇÂà ê¹ÜÆôé ÇòÚ ìÔ°åÅ çî éÔƺ ÃÆÍ ÁÃñÆÁå ÇòÚ ÇÃ¼Ö ñÆâðÇôê Á³çðñ¶ ÒéËôéÇñÃàÓ ÇԼö Çã¼â¯º ÇÃ¼Ö ðÅÜ ç¶ ÔÅîÆ éÔƺ ÃéÍ À°Ô ÇÜà ÇòÚÅðèÅðÅ çÅ ñó ëó Õ¶ Ú¼ñ ðÔ¶ Ãé, À°Ô À°é·» ù ÁÇÜÔÆ Ã¯Ú ç¶ ðÅÔ êËä 寺 ÃõåÆ éÅñ îé·» ÕðçÆ ÃÆÍ Ô», ÇÃ¼Ö ðÂÆà òð×» Á³çðñ¶ ÕÅøÆ ÇԼö ÷ðÈð ÁÅ÷Åç ÇÃ¼Ö ðÅÜ çÆ ÕÅÇÂîÆ çÆ ÚÅÔéÅ ð¼Öç¶ ÃéÍ ÇÂà î³åò ñÂÆ À°Ô ìðåÅéòÆ ÔÅÕî» çÆ ÔîÅÇÂå å¶ ÃçíÅòéÅ ÁÅÃð¶ î¹ÃÇñî ÁÅ×ÈÁ» éÅñ ñË-ç¶ Õðé ç¶ ð½ºÁ ÇòÚ ÃéÍ êð À°Ã î½Õ¶ ÇÂà òð× çÆ ÇÃ¼Ö ê³æ Á³çð ìÔ°åÆ ê¹¼×å éÔƺ ÃÆ ðÔÆÍ ÁÅî ÇÃ¼Ö ÜéåÅ òÆ ÒéËôéÇñÃàÓ ÇòÚÅðèÅðÅ ç¶ ÜÅçÈ ÁÃð Ô¶á ÃÆÍ ÇÂà ÕðÕ¶ ÇÃ¼Ö Õ½î ç¶ ÇÔ³çÈ íÅðå éÅñ ðñ¶ò¶º çÆ ×¼ñ ÃÇÔܶ ÔÆ êzòÅé Ô¯ ×ÂÆÍ ÇÂÔ ÕÇÔäÅ ÇÕ ÒéËôéÇñÃàÓ ÇÃ¼Ö ÁÅ×ÈÁ» é¶ ÇÂÔ ÇéðäÅ Õðé ñ¼Ç×Á» ÇÃ¼Ö Õ½î ç¶ ÇÔ¼å» çÆ Õ¯ÂÆ êzòÅÔ éÔƺ ÕÆåÆ, À°é·» éÅñ ì¶ÇÂéÃÅøÆ Ô¯ò¶×ÆÍ ì¶ô¼Õ ÇÂÔ ×¼ñ áÆÕ ÔË ÇÕ ÒéËôéÇñÃàÓ ÇÃ¼Ö ñÆâðÇôê
Á³çð Õ°Þ ÁÇÜÔ¶ å¼å òÆ Ãé, ÇÜé·» ù ÇÃ¼Ö ê³æ ç¶ ÇÔ¼å» éÅñ¯º ÁÅêä¶ Çé¼ÜÆ î¹øÅç ò¼è ÇêÁÅð¶ ÃéÍ À°é·» òñ¯º ÇÃ¼Ö ê³æ ç¶ ÇÔ³çÈ òð× éÅñ ×¼áܯó çÆ òÕÅñå Õðé çÆ î¹¼Ö òÜ·Å ÇòÚÅðèÅðÅ éÔƺ, Ãׯº Çé¼ÜÆ ×ð÷» å¶ ñÅñÃÅò» ÃéÍ ÃðçÅð ìñç¶ò ÇÃ³Ø ù ÁÇÜÔ¶ å¼å» çÅ Ãð×äÅ î³ÇéÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ ÃðçÅð ÔðéÅî ÇÃ³Ø ÁËâò¯Õ¶à, âÅ. ׯêÅñ ÇÃ³Ø å¶ ÃðçÅð éÇð³Üä ÇÃ³Ø Ç×¼ñ òð׶ ñ¯Õ» ù òÆ ÇÂö ôz¶äÆ ÇòÚ ô°îÅð ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ êz³å± ÒéËôéÇñÃàÓ ÇÃ¼Ö ñÆâðÇôê ìÅð¶ æ¯Õ ðÈê ÓÚ ÇÂÔ ×¼ñ ÕÇÔäÆ áÆÕ éÔƺ Ô¯ò¶×ÆÍ À°Ã ò¶ñ¶ ç¶ Ç÷ÁÅçÅåð ÇÃ¼Ö ÁÅ×ÈÁ» òñ¯º ñ¶ ׶ öñå ëËÃÇñÁ» çÆ î¹¼Ö òÜ·Å À°é·» çÆ Çé¾ÜêzÃåÆ éÔƺ, Ãׯº À°é·» çÆ ÇÃè»åÕ éÅ-ÃîÞÆ ÃÆÍ Õ½îÆ ÃòÅñ ìÅð¶ ÇÃè»åÕ ê¼Ö 寺 Õ¼Ú¶ Ô¯ä ÕÅðé À°Ô ÇÃ¼Ö Õ½î ç¶ îÃñ¶ ù Õ½îÆ ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ ê˺åó¶ 寺 î¹õÅåì Ô¯ä ç¶ Ãîð¼æ éÔƺ ÃéÍ À°é·» çÆ Ã¯Ú çÆ À°âÅä ìóÆ ÃÆîå ÃÆÍ À°Ô ÇÔ³çÈ ÁÅ×ÈÁ» ç¶ îé¯ðæ» å¶ À°é·» çÆÁ» ÚÅñ» ù ÃîÞ ÃÕä çÆ ì½ÇèÕ ÕÅìñÆÁå 寺 À±ä¶ ÃéÍ ÁÅêä¶ ÇÂà ÁéÅóÆê¹ä¶ ÕðÕ¶ À°é·» ù ÁÅ÷Åç íÅðå Á³çð ÇÃ¼Ö Õ½î éÅñ ÇÕö òèÆÕÆ Ü» ì¶ÇÂéÃÅøÆ çÆ åò¼Õ¯ éÔƺ ÃÆÍ Ü¶Õð Õ»×ðÃÆ ÁÅ×ÈÁ» òñ¯º Á¼â-Á¼â î½ÇÕÁ» Óå¶ ÇÃ¼Ö Õ½î éÅñ ÕÆå¶ Õ½ñ-ÕðÅð» À°å¶ ÇÂÕ åËðòƺ ÇÜÔÆ é÷ð îÅðÆ ÜÅò¶ å» ÇÃ¼Ö ñÆâðÇôê ç¶ ÇÂà ÇòôòÅà çÅ ðԼà ÃÇÔܶ ÔÆ ÃîÞ ÓÚ ÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ 1. çóìð 1929 ÇòÚ Õ»×ðà êÅðàÆ ç¶ ñÅÔ½ð ÃËôé ÇòÚ ÇÂÔ îåÅ êzòÅé ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÇÕ ÒÒÕ»×ðà êÅðàÆ Çüֻ, î¹ÃñîÅé» å¶ Ô¯ðé» Ø¼à-Ç×äåÆÁ» ù ÇÂÔ íð¯ÃÅ ç¹ÁÅÀ°ºçÆ ÔË ÇÕ íÅðå ç¶ ÇÕö íÅòÆ Ã³ÇòèÅé ÇòÚ Õ»×ðà ù ÁÇÜÔÅ Ô¼ñ îé÷Èð éÔƺ Ô¯ò¶×Šܯ Ãì³èå Çèð» çÆ êÈðé åüñÆ éÅ ÕðÅÀ°ºçÅ Ô¯ò¶ÍÓÓ 2. 16 îÅðÚ 1931 ù îÔÅåîÅ ×»èÆ ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÆÃ ×³Ü ÃÅÇÔì (Çç¼ñÆ) ç¶ ÇÂÕ Çòô¶ô çÆòÅé ÇòÚ Ç×ÁÅ, ÇÜæ¶ À°Ã ù
22
So Kahiyat Hai Soora ÇÃ¼Ö Ã³×å òñ¯º À°Ú¶ÚÅ îÅä-ê¼åð Çç¼åÅ Ç×ÁÅÍ Üç À°Ã Õ¯ñ¯º ê¹¼ÇÛÁÅ Ç×ÁÅ ÇÕ Ü¶Õð Õ»×ðà Çüֻ éÅñ ÕÆå¶ Õ½ñ-ÕðÅð» 寺 î¹¼Õð ×ÂÆ å» Çüֻ çÅ ÕÆ ìä¶×Å? å» ×»èÆ çÅ À°åð ÃÆ ÇÕ, ÒÒíðÅò¯, Õ»×ðÃ é¶ ñÅÔ½ð ÇòÚ îåÅ êÅà Õð Çç¼åÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË ÇÕ À°Ô Õ¯ÂÆ ÁÇÜÔÅ ÇòèÅé éÔƺ ìäŶ×Æ, ÇÜà ù ÇÃ¼Ö êzòÅé éÅ ÕðéÍ îËù ÃîÞ éÔƺ ÁÅÀ°ºçÆ ÇÕ ÇÂà éÅñ¯º Ô¯ð ò¼è íð¯ÃÅ î˺ Çüֻ ù ÕÆ ç¶ò»..Í ...î˺ Çüֻ ù ÁÅÖç» Ô» ÇÕ À°Ô î¶ð¶ ìÚé» Óå¶ ÇòôòÅà Õðé Áå¶ Õ»×ðÃ ç¶ îå¶ À°å¶ íð¯ÃÅ ð¼Öä ÇÕ Õ»×ðà ÇÃ¼Ö íÅÂÆÚÅð¶ éÅñ å» ÕÆ, ÇÕö ÇÂÕ ÇòÁÕåÆ éÅñ òÆ ÇòôòÅÃØÅå éÔƺ Õð¶×ÆÍ Ü¶ À°Ã é¶ ÁÇÜÔÅ ÕÆåÅ å» À°Ô ÁÅêäÆ î½å ÁÅê ÔÆ îð ÜÅò¶×ÆÍ Çü֯, íÅÂÆú å¶ íËä¯, î¶ðÆ ì¶éåÆ ÔË ÇÕ å°Ãƺ ÃÅð¶ ô¼Õ å¶ Ã³Ã¶ ÇåÁÅ× Ççú...ÇÂà 寺 ò¼è î˺ Ô¯ð ÕÆ ÁÅÖ»? êðîÅåîÅ ÃÅÖÆ ÔË ÇÕ î˺ ܯ ìÚé Õð ÇðÔÅ Ô», À°é·» 寺 î˺ å¶ Õ»×ðà Õç¶ éÔƺ Çëð»×¶...ÍÓÓ 3. ÜòÅÔð ñÅñ éÇÔðÈ é¶ 6 Ü°ñÅÂÆ 1946 ù ÕñÕ¼åÅ ÇòÖ¶ ÇÂÕ êzËà ÕÅéëð³Ã ÇòÚ ÇÂÔ ×¼ñ ÁÅÖÆ ÇÕ, ÒÒê³ÜÅì ç¶ ìÔÅçð ÇÃ¼Ö Çòô¶ô ÃñÈÕ ç¶ Ô¼ÕçÅð ÔéÍ îËù ÇÂà ÓÚ Õ¯ÂÆ öñå ×¼ñ éÔƺ ñ¼×çÆ ÇÕ ÇÔ³ç¹ÃåÅé ç¶ À°åð ÇòÚ ÇÂÕ ÁÇÜÔÅ ÇÂñÅÕÅ ÕÅÇÂî ÕÆåÅ ÜÅò¶, ÇÜ¼æ¶ ÇÕ ÇÃ¼Ö òÆ ÁÅ÷ÅçÆ çÅ Çé¼Ø îÅä ÃÕäÍÓÓ 4. 10 Á×Ãå 1946 ù Õ»×ðà òðÇÕ³× Õî¶àÆ é¶ ÇÂÕ ìÕÅÇÂçÅ îåÅ êÅà Õð Õ¶ Çüֻ ù ÇÂÔ íð¯ÃÅ ÇçòÅÇÂÁÅ ÇÕ, ÒÒÕ»×ðà À°é·» çÆÁ» òÅÜì ÇôÕÅÇÂå» ù çÈð Õðé Áå¶ ê³ÜÅì Á³çð À°é·» ç¶ ÇÔ¼å» çÆ Ã¹ð¼ÇÖÁÅ ñÂÆ ã°¾Õò¶º À°êÅÁ Õðé ÇòÚ Ôð óíò ÃÔÅÇÂåÅ Õð¶×ÆÍÓÓ 5. 9 çóìð 1946 ù Üç íÅðå çÆ ÇòèÅé ÇåÁÅð Õðé òÅñÆ êzÆôç çÆ êÇÔñÆ ìËáÕ Çç¼ñÆ ÇòÚ Ô¯ÂÆ, å» À°Ã Ã ìÅìÈ ðÅÇܳçð êzôÅç çÆ êzèÅé×Æ Ô¶á» ê³âå ÜòÅÔð ñÅñ éÇÔðÈ é¶ Õ°¼ñ 寺 êÇÔñ» ܯ îåÅ ê¶ô ÕÆåÅ À°Ã ÇòÚ ÇÂÔ ÇÕÔÅ Ç×ÁÅ ÇÕ ÒÒؼà-Ç×äåÆÁ» ç¶ ðÅÜÃÆ ÁÇèÕÅð» çÆ Ã¹ð¼ÇÖÁÅ ñÂÆ êÈðé êzì³è ÕÆå¶ ÜÅä×¶Í ÇÂÔ ÃÅâÅ ÁËñÅé ÔË, ÇÂÔ ÃÅâÅ êzä ÔË å¶ ÇÂÔ ÁÃÅâÅ ìÚé ÔË, ܯ ÁÃƺ ÃÅð¶ óÃÅð ç¶ Ãéî¹¼Ö ÇÔ³ç¹ÃåÅé
23
Volume 2 | Issue 8 | August 2016 | S.A.S. Nagar (Mohali) ç¶ Õð¯ó» éÅ×ÇðÕ» ù Çç³ç¶ Ô»Í ÇÂà ñÂÆ ÇÂÔ ÇÂÕ êÇò¼åð ÃÔ°³ ÔË, ÇÜà çÅ êÅñä ÕðéÅ ÃÅâÅ êðî-èðî ÔËÍÓÓ ÒéËôéÇñÃàÓ ÇÃ¼Ö ñÆâðÇôê çÆ ÇÂÔ ÒéËôéÇñÃàÓ ÇòÚÅðèÅðÅ ÔÆ ÃÆ, ܯ À°Ã ù Õ»×ðÃÆ ÁÅ×ÈÁ» òñ¯º ÇòÛŶ ÇÂà ÜÅñ ò¼ñ èðÈÔ Õ¶ ñË ×ÂÆÍ ÇòÚÅðèÅðÕ À°ñÅðê¹äÅ, îé°¼Ö çÆ Ø¯Ö êóåÅñ çÆ Ãîð¼æÅ ù ì¶Ô¼ç ÇéåÅäÅ ìäÅ Õ¶ ð¼Ö Çç³çÅ ÔËÍ ÇÂÔÆ òÜ·Å ÃÆ ÇÕ ÇÃ¼Ö ñÆâðÇôê é¶ Õ»×ðÃÆ ÁÅ×ÈÁ» ç¶ ÇÂé·» òÅÁÇçÁ» å¶ íð¯ÇÃÁ» ù دÖòƺ Çé×·Å éÅñ ÜÅÚäêðÖä çÆ æ» ÇÂé·» À°å¶ Á³é·Å ÇòôòÅà Õð ÇñÁÅÍ òðéÅ ÇÂÔ ×¼ñ ì¹¼ÞäÆ ìÔ°åÆ Á½ÖÆ éÔƺ ÃÆ ÇÕ ÇÂÕ å» ÇÂé·» òÅÁÇçÁ» Á³çð á¯Ã ×¼ñ Õ¯ÂÆ éÔƺ ÃÆ ÕÆåÆ ×ÂÆ, ÇÃðø Õ»×ðÃÆ ÁÅ×ÈÁ» ç¶ ìÚé» Óå¶ ÇòôòÅà Õðé çÆ ÔÆ ×¼ñ ÕÆåÆ ×ÂÆ ÃÆÍ çÈÜÅ, ܶÕð À°µêð ÇìÁÅé¶ ê³Ü» ÔÆ òÅÁÇçÁ» ç¶ Ã å¶ ÃÇæåÆ çÅ Çòôñ¶ôä ÕÆåÅ ÜÅò¶ å» ÇÂÔ Ã¼ÚÅÂÆ ÃÅø À°ÜÅ×ð Ô°³çÆ ÔË ÇÕ ÇÂÔ òÅÁç¶ À°ç¯º ÔÆ ÕÆå¶ ×¶, Üç Õ»×ðÃÆ ÁÅ×ÈÁ» ù ÇÃ¼Ö ñÆâðÇôê çÆ ÔîÅÇÂå å¶ ÃÇÔï¯× çÆ íÅðÆ ñ¯ó ÃÆÍ Ã¯, ÇÃ¼Ö ñÆâðÇôê ܶÕð æ¯ó·Æ ÇܳéÆ òÆ êóÚ¯ñ å¶ Çòôñ¶ôä çÆ ÇìðåÆ ð¼ÖçÆ Ô°³çÆ å» À°Ã ù Õ»×ðÃÆ ÁÅ×ÈÁ» ç¶ ÇÂé·» òÅÁÇçÁ» Áå¶ À°é·» ç¶ ÔÕÆÕÆ ÇÂðÅÇçÁ» ÓÚ ò¼â¶ êÅó¶ çÆ ÔÕÆÕå êÛÅäé ÇòÚ ìÔ°åÆ î¹ôÇÕñ éÔƺ ÃÆ ÁÅÀ°äÆÍ âÅ. Á³ì¶çÕð çÅ òâî¹¼ñÅ îôòðÅ ê³ÜÅì ç¶ ìàòÅð¶ éÅñ êÈðìÆ ê³ÜÅì Á³çð Á¼â-Á¼â òð×» çÆ ò¾Ã¯º ç¶ Áé°êÅå Á³çð ÁÇÔî åìçÆñÆ ÁÅ ×ÂÆ ÃÆÍ ê¼ÛîÆ ê³ÜÅì Áå¶ À°åð-ê¼ÛîÆ ÃðÔ¼çÆ ÃÈì¶ çÆ ÇÔ³çÈ å¶ ÇÃ¼Ö ò¾Ã¯º ù ÁÅêä¶ Øð-ìÅð Û¼â Õ¶ ÕÅøÇñÁ» ç¶ ðÈê ÓÚ ÃðÔ¼ç êÅð Õðé ñÂÆ î÷ìÈð Ô¯äÅ êË Ç×ÁÅÍ ÇÂèð¯º, êÈðìÆ ê³ÜÅì ÓÚ¯º î¹ÃÇñî òïº ê¼ÛîÆ ê³ÜÅì Á³çð åìçÆñ Ô¯ ×ÂÆÍ ñÅÇÂñê¹ð, Çî³à×°îðÆ å¶ ô¶ÖÈê¹ðÅ çÆÁ» ìÅð» ÓÚ¯º À°Üó¶ ÇÃ¼Ö êÇðòÅð Ç÷ÁÅçÅ Õð Õ¶ Üñ§èð ÇâòÆ÷é Á³çð ÁÅêä¶ Ü¼çÆ Ç÷Çñ·Á» ÇòÚ ÁÅ ò¾Ã¶Í êÅÇÕÃåÅé ÓÚ¯º À°ÜóÆ ÇÔ³çÈ ò¾Ã¯º ç¶ ò¼â¶ ÇԼö ؼ×ð êÅð ç¶ ÇÂñÅÇÕÁ» Á³çð ÜÅ ÇàÕ¶Í ÁÅìÅçÆ ç¶ ÇÂà åìÅçñ¶ é¶ ÇÔ³çÈ å¶ ÇüÖ, ç¯é¯º íÅÂÆÚÅÇðÁ» çÆ ê¹ÜÆôé
ù ÁÇÔî ðÈê ÓÚ êzíÅÇòå ÕÆåÅÍ êÈðìÆ ê³ÜÅì çÆ Õ°¼ñ ÇÂÕ Õð¯ó ê³ÞÆ ñ¼Ö òïº ÇòÚ ÇÔ³çÈÁ» çÆ Ç×äåÆ 62 øÆÃçÆ åÕ Á¼êó ×ÂÆ, Üç ÇÕ Çüֻ çÆ 35 ëÆÃçÆ ç¶ ÕðÆì Ô¯ ×ÂÆÍ ÇÂÀ°º ÇÔ³çÈ òð× ù ÇÂÇåÔÅà Á³çð êÇÔñÆ òÅð ê³ÜÅì Á³çð ìÔ°Ç×äåÆ éÃÆì Ô¯ ×ÂÆÍ éÅñ ÔÆ ÇÂÇåÔÅà Á³çð êÇÔñÆ òÅð ÇÃ¼Ö íÅÂÆÚÅð¶ ù ÇÂÕ ì¼Þò¶º ÇÂñÅÕ¶ (ðÅòÆ å¶ Ø¼×ð ç¶ ÇòÚÕÅðñ¶ ÇÖ¼å¶) Á³çð ÁÅêäÆ ìÔ°Ç×äåÆ ÔÅÃñ Ô¯ ×ÂÆÍ ì¶ô¼Õ ê³ÜÅì ç¶ ìàòÅð¶ éÅñ ÇÃ¼Ö Õ½î ù ÜÅéÆ å¶ îÅñÆ, ç¯é¯º ÔÆ ê¼Ö» 寺 ì¶ÇÔÃÅìÅ é°ÕÃÅé Þ¼ñäÅ ÇêÁÅÍ êð ÇÂà åìÅÔÆ é¶ À°Ã çÆ ðÅÜÃÆ Ô¯äÆ ç¶ Ü¯ éò¶º çð Ö¯ñ·¶, À°Ã çÅ ÃÔÆ Áé°îÅé âÅ. íÆî ðÅú Á³ì¶çÕð òð×Å êzÇåíÅôÆñ îé ÔÆ ñ×Å ÃÕçÅ ÃÆÍ øðòðÆ 1948 ÇòÚ Üç ÇÂÕ ÇÃ¼Ö âËêÈà¶ôé é¶ ç¶ô ç¶ ìàòÅð¶ ÃçÕÅ ÇÃ¼Ö Õ½î ù Þ¼ñäÆÁ» êË ðÔÆÁ» î¹ôÕñ» 寺 ÜÅäÈ ÕðòÅÀ°ä ñÂÆ âÅ. Á³ì¶çÕð éÅñ Çòô¶ô î¹ñÅÕÅå ÕÆåÆ å» ÇÃ¼Ö î¹ñÅÕÅåÆÁ» çÆ ×¼ñ ùäé 寺 ìÅÁç âÅ. Ô°ð» ܯ ׳íÆð Áå¶ ×Èó· Ü°ÁÅì Çç¼åÅ, À°Ô ÇÂà åð·» ÃÆ : ÒÒû޶ ê³ÜÅì Á³çð å°ÔÅâÆ ÁÅìÅçÆ 13 øÆÃçÆ ÃÆÍ ÇÂà åð·» å°Ãƺ À°Ã ðÅÜ Á³çð òÆ, ÇÜæ¶ å°ÔÅâÆ ò¾Ã¯º òè¶ð¶ ì¼Þòƺ ÃÆ, ÇÂÕ Ø¼à-Ç×äåÆ òð× òܯº ç¯ íÅÂÆÚÅÇðÁ», ÇÔ³çÈÁ» å¶ î¹ÃñîÅé» ç¶ ðÇÔî¯-Õðî À°å¶ Ã¯Í å°Ãƺ ÁÅêäÆ Üî»çðÈ ôÕåÆ, ×åÆôÆñåÅ, À°çî Áå¶ Ãõå ØÅñäÅ ÃçÕÅ, Ç×äåÆ ÓÚ ÁÅêä¶ éÅñ¯º ÇÕå¶ ò¼â¶ ÇÂé·» ç¯é¯º íÅÂÆÚÅÇðÁ» ç¶ ìðÅìð îÇóÕç¶ ðÔ¶Í êz³å± ðÅÜÃÆ å½ð Óå¶ å°ÔÅⶠê¼ñ¶ Õ¼Ö éÔƺ ÃÆÍ ì¶ô¼Õ ìàòÅðÅ ç¶ô ñÂÆ ÇÂÕ ò¼âÆ åðÅÃçÆ Ô¯ ÇéìÇóÁÅ ÔË, ÇÜà éÅñ îÅñÆ é°ÕÃÅé 寺 ÇÂñÅòÅ ñ¯Õ» ù ò¼â¶ çýºà¶ Þ¼ñä¶ ê¶ Ôé, êz³å± ÇÂà ÁÅìÅçÆ ç¶ åìÅçñ¶, íÅò¶º ÇÂÔ Üìðé ÔÆ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, éÅñ å°Ãƺ ÇÃ¼Ö ñ¯Õ» é¶ Á¼Ü ðÅÜÃÆ å½ð Óå¶ Ãí 寺 ò¼è éøÅ Ö¼ÇàÁÅ ÔË Áå¶ ÇÂà 寺 ìÅÁç ÁÅðÇæÕ å½ð Óå¶ òÆ Ãí 寺 ò¼è éø¶ ÓÚ ðÔ¯×¶Í Ü¯ î˺ ùä å¶ ç¶Ö ÇðÔÅ Ô», À°Ã ÇÔÃÅì éÅñ å°ÔÅâÅ íÅÂÆÚÅðÅ ìÅð» Ô÷Åð òð× îÆñ ç¶ ÇÂñÅÕ¶ òÅñÆÁ» Û¶ ÇÃ¼Ö ÇðÁÅÃå» ÇòÚ ìÔ°Ç×äåÆ ÔÅÃñ Õð Ú¹¼ÕÅ ÔËÍ Üñ§èð ÇâòÆ÷é ç¶ Û¶ Ç÷Çñ·Á»
So Kahiyat Hai Soora Á³çð òÆ å°ÔÅâÆ ìÔ°Ç×äåÆ ìä ÜÅò¶×ÆÍ ÇÂà åð·» Üç ÇÂÔ ÜìðÆ åìÅçñ¶ çÅ Áîñ êÈðÅ Ô¯ ÜÅò¶×Å å» å°ÔÅâÆ ê³ÜÅÔ Ô÷Åð òð×îÆñ ç¶ ÇÂñÅÕ¶ Á³çð ìÔ°Ç×äåÆ ÃæÅêå Ô¯ Ú¹¼ÕÆ Ô¯ò¶×ÆÍ ÚÅð ý ÃÅñ» 寺 ò¼è ñ§î¶ ÇÂÇåÔÅà Á³çð å°ÔÅⶠíÅÂÆÚÅð¶ ù êÇÔñÆ òÅð ÁÇÜÔÅ Øð (Ô¯îñ˺â) éÃÆì Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, ÇÜà ù å°Ãƺ ÁÅêäÅ ÕÇÔ ÃÕç¶ Ô¯Í Ô°ä å°ÔÅⶠկñ ÇÂÕ ÁÇÜÔÅ ÇÖ¼åÅ ÔË, ÇÜæ¶ å°ÔÅâÆ ìÔ°Ç×äåÆ ÔËÍ å°ÔÅⶠկñ ÇÂÕ èðî ÔË, ܯ å°ÔÅù ÁÅêà ÇòÚ Ü¯óçÅ ÔË Áå¶ Õ½îÆÁå ç¶ ÃÅð¶ îÅé-ç³â» Áé°ÃÅð å°Ãƺ ÇÂÕ ÁÇÜÔÆ Õ½î ìä ׶ Ô¯, ÇÜé·» çÅ ÁÅêäÅ Øð ÔË Áå¶ Áܶ å°Ãƺ îËù ç¼Ãç¶ Ô¯ ÇÕ å°ÔÅâÅ Á³å» çÅ é°ÕÃÅé Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ ÇÂÇåÔÅà çðÃÅÀ°ºçÅ ÔË ÇÕ ÁÇÜÔ¶ î³åò ñÂÆ Ôî¶ôÅ ÔÆ ò¼â¶ Õôà Þ¼ñä¶ ÇêÁÅ Õðç¶ ÔéÍ Ô°ä Ü篺ÇÕ å°ÔÅⶠկñ ÁÅêäÅ ÇÂÕ ÁÇÜÔÅ ÇÂÕ ÇÖ¼åÅ ÔË, ÇÜ¼æ¶ å°Ãƺ, Ã å¶ ÔÅñÅå ç¶ åÕÅ÷¶ Áé°ÃÅð, ÁÅêÅ-Çéðä¶ ç¶ êzòÅéå Çéïî» î¹åÅìÕ ò¼Ö Ô¯ä ç¶ ÁÇèÕÅð çÆ òð寺 Õð ÃÕç¶ Ô¯ å» íÅðå ÇòÚ Õ¯ÂÆ çñ å°ÔÅù Õ°Úñä ÇòÚ Ü» å°ÔÅⶠéÅñ ì¹ðÅ ÃñÈÕ Õðé ÓÚ ÇÕ³éÅ Õ° ÇÚð Ãøñ Ô¯ ÃÕ¶×Å?ÓÓ âÅ. Á³ì¶çÕð ç¶ ÇÂà Õæé ÓÚ¯º Çå³é ×¼ñ» Ãê¼ôà Ô°³çÆÁ» ÔéÍ ÇÂÕ ÇÂÔ ÇÕ À°Ô ÇÃ¼Ö íÅÂÆÚÅð¶ ù îÇÔÜ èÅðÇîÕ Ø¼à-Ç×äåÆ òð× òܯº ÔÆ éÔƺ Ãׯº ÒÕ½îÆÁå ç¶ ÃÅð¶ îÅé-ç³â» Áé°ÃÅðÓ ÇÂÕ Õ½î òܯº êzòÅé Õðç¶ ÃéÍ çÈÜÅ, ÇÂÔ ÇÕ À°Ô ÁÅêÅ-Çéðä¶ ç¶ ÁÇèÕÅð ù Ôð Õ½î çÅ Üéî-Çüè ÁÇèÕÅð ÃîÞç¶ Ãé Áå¶ éÅñ ÔÆ À°é·» çÆ ÇÂÔ Ççzó· èÅðéÅ ÃÆ ÇÕ ÒÁÅêÅ-Çéðä¶ ç¶ êzòÅÇéå Çéïî» Áé°ÃÅðÓ Õ¯ÂÆ òÆ Õ½î Ã å¶ ÔÅñÅå çÆ î³× Áé°ÃÅð ò¼Öð¶ Ô¯ä çÅ Ô¼Õ ð¼ÖçÆ ÔËÍ åÆÜÆ ×¼ñ, ÇÃ¼Ö Õ½î ò¼ñ¯º ÇÂÕ ì¼Þò¶º ÇÖ¼å¶ Á³çð ìÔ°Ç×äåÆ ÔÅÃñ Õð ñËä 寺 ìÅÁç, À°Ô ÇÂà ÇÖ¼å¶ Á³çð ÇÃ¼Ö Õ½î òñ¯º ÁÅêäŠùå³åð íÇò¼Ö À°ÃÅðé çÅ çÅÁòÅ å¶ Ô¼Õ åÃñÆî Õðç¶ ÃéÍ âÅ. Á³ì¶çÕð ç¶ ÇçzôàÆÕ¯ä 寺 ç¶ÇÖÁ» óé óåÅñÆ çÅ À°ÜÅóÅ ÇÃ¼Ö Õ½î ñÂÆ ÇÂÕ òðçÅé ÃÅìå Ô¯ ÃÕçÅ ÃÆ, ìôðå¶ ÇÕ ÇÃ¼Ö ñÆâðÇôê ÇÂà ìÅð¶ Ú¶å³é Áå¶ Áâ¯ñ
Volume 2 | Issue 8 | August 2016 | S.A.S. Nagar (Mohali) ÇÚ¼å Ô°³çÆÍ Áäò³â¶ ê³ÜÅì Á³çð ÇÃ¼Ö Õ½î ù ÁÅêäÆ Õ½îÆ ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ ðÅÔ çÆ ÇÜà ò¼âÆ ÁîñÆ Á½Õó çÅ ÃÅÔîäÅ ÕðéÅ êË ÇðÔÅ ÃÆ, ê³ÜÅì ç¶ ìàòÅð¶ éÅñ À°Ô Á½Õó ÁÅêä¶ ÁÅê çÈð Ô¯ ×ÂÆ ÃÆÍ êð ÇÜò¶ºÇÕ ÁÃƺ ÚðÚÅ Õð Ú¹¼Õ¶ Ô» ÇÕ Áäò³â¶ ê³ÜÅì Á³çð ÇÃ¼Ö Õ½î çÆ ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ ðÅÔ çÆ î¹¼Ö Á½Õó ÇòÔÅð éÔƺ, Ãׯº ÇÃ¼Ö ñÆâðÇôê çÆ ÇÃè»åÕ Õî÷¯ðÆ ÃÆÍ ò³â 寺 ìÅÁç òÆ ÇÃ¼Ö ñÆâðÇôê çÆ ÇÂÔ ÇÃè»åÕ îð÷ ÇÜÀ°º çÆ ÇåÀ°º ÕÅÇÂî ÃÆÍ À°Ô ÇÃ¼Ö îÃñ¶ ù âÅ. íÆî ðÅú Á³ì¶çÕð éÅñ¯º ÁÃñ¯º ÔÆ ò¼Öð¶ ÇçzôàÆÕ¯ä 寺 ç¶ÖçÆ ÃÆÍ À°Ô ÒÇÃ¼Ö Õ½îÓ çÆ ×¼ñ ÕðçÆ Ô¯ÂÆ òÆ ÁîñÆ å½ð Óå¶ ÇÃ¼Ö ê³æ ù ÇÂÕ Ø¼àÇ×äåÆ èÅðÇîÕ òð× î³é Õ¶ Ú¼ñçÆ ÃÆ Áå¶ ÁÅ÷Åç íÅðå Á³çð ÇÃ¼Ö Õ½î ç¶ ÇÂÕ Ø¼à-Ç×äåÆ òð× òܯº Ô¼Õ»-ÇÔ¼å» çÆ Ã¹ð¼ÇÖÁÅ ÔÆ À°Ã çÅ î¹¼Ö Ãð¯ÕÅð ÃÆÍ ÁÅî ÇÃ¼Ö ÜéåÅ ò»× ÔÆ ÇÃ¼Ö ñÆâðÇôê Á³çðñ¶ Õ°Þ ÇÔ¼ÇÃÁ» Á³çð òÆ ÇÃ¼Ö Õ½î çÆ ÁÅ÷ÅçÆ çÆ å»Ø å¶ Ü÷ìÅ å» ÃÆ, êð À°é·» Á³çð ÇÃè»åÕ Ãê¼ôàåÅ å¶ ÇéôÚÅ çÆ ðóÕòƺ ØÅà ÃÆÍ ÇÂà սîÆ Ú¶åéåÅ çÆ ØÅà ÕðÕ¶ À°Ô ÇÃ¼Ö Õ½î ç¶ ÇÔ¼å» å¶ î³×» ù Õ½îÆ ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ ê˺åó¶ 寺 éÇܼáä çÆ æ» ÇÂÕ Ø¼à-Ç×äåÆ òð× ç¶ ÇçzôàÆÕ¯ä 寺 ç¶Öä çÆ Õð°ÚÆ çÅ ÇôÕÅð Ô°³ç¶ ðÔ¶Í ÒÜ÷ì¶Ó å¶ ÒÚ¶åéÅÓ Á³çð ÇÂÕ ò¼â¶ êÅó¶ ÕÅðé À°Ô ÁÕÃð ÕÂÆ ÁÅòÅ÷» Õ¼ãç¶ Áå¶ ÇæóÕòÆÁ» ê¹ÜÆôé» ñËºç¶ ðÔ¶Í ÇÂà ÇÃè»åÕ ð¯× 寺 ܶÕð Õ¯ÂÆ ÇòÁÕåÆ Ãí 寺 ò¼è êÆó·å ÃÆ å» À°Ô îÅÃàð åÅðÅ ÇÃ³Ø Ô°ðƺ ÃéÍ îÅÃàð åÅðÅ ÇÃ³Ø òñ¯º üá ÃÅñ» ç¶ ñ§î¶ ðÅÜÃÆ ÕËðÆÁð ç½ðÅé Á¼â-Á¼â î½ÇÕÁ» Óå¶ ÁêäŶ éÆåÆ ê˺åÇóÁ» Áå¶ Áñ¼×-Áñ¼× î½ÇÕÁ» Óå¶ À°Ú¶ð¶ Õæé» å¶ ÇìÁÅé» çÆ ÃðÃðÆ ê¹äÛÅä ÕÆÇåÁ» ÔÆ ÇÂÔ ×¼ñ Þ¼à êÛÅäÆ Ü»çÆ ÔË ÇÕ À°é·» çÅ Ççñ (Ü÷ìÅ) ÇÕö Ô¯ð Ü×·Å Ô°³çÅ ÃÆ å¶ ÇçîÅö (Ú¶åéÅ) ÇÕö Ô¯ð Ü×·ÅÍ ÁÅêä¶ ÃîÕÅñÆ ÒéËôéÇñÃàÓ ÇÃ¼Ö ÁÅ×ÈÁ» ÇòÚ¯º À°ÔÆ ÇÂÕ îÅåð ÁÇÜÔ¶ ñÆâð Ãé, ÇÜé·» çÅ ÒÇçñÓ ô°ðÈ å¯º ñË Õ¶ ÁÖÆð å¾Õ ÇÃ¼Ö Õ½î çÆ ÁÅ÷ÅçÆ çÆ ÔÅîÆ íðçÅ ÇðÔÅ êð ÒÇçîÅöÓ Ççñ éÅñ òøÅ
êÅñä 寺 ñ×ÅåÅð ÇÂéÕÅð ÕðçÅ ÇðÔÅÍ Ã§é 1937-38 ÇòÚ íÅðå çÆ ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ Ã³×ðÅî ç½ðÅé À°é·» òñ¯º ÇÃ¼Ö Õ½î çÆ ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ îÃñ¶ ìÅð¶ êz×àŶ Ô¶á ÇñÖ¶ ÇòÚÅð ÇÂà Á³åð-Çòð¯è çÅ Çüնì³ç éîÈéÅ ê¶ô Õðç¶ Ôé : ÒÒî˺ ÷ðÈð ÇÃ¼Ö ðÅÜ ÚÅÔ°³çÅ Ô» å¶ ÃòðÅÜ ÁæòŠû޶ ðÅÜ ç¶ òÆ Ô¼Õ ÇòÚ Ô»Í êð î˺ ÁÇÜÔÅ îÈðÖ éÔƺ Ô» ÇÕ ÇÂÔ éÅ ÃîÞçÅ Ô¯ò» ÇÕ ÇÃ¼Ö ðÅÜ çÆ Õ¯ÂÆ Ã³íÅòéÅ éÔƺ ÔËÍ ....Õ¶òñ ÃòðÅÜ çÆ Ü» û޶ ðÅÜ çÆ Ã³íÅòéÅ ÔËÍ ÇÂö ñÂÆ ÔÆ Ç¼ÛÅ å¶ ïåé ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË...ÍÓÓ Ãê¼ôà ÔË ÇÕ îÅÃàð åÅðÅ ÇÃ³Ø Çã¼â¯º ÇÃ¼Ö Õ½î çÆ ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ ÇÂ¼Û°Õ ÃéÍ À°é·» çÅ ÇÂÔ ê¼Ö À°é·» ù Ô¯ðé» ÒéËôéÇñÃàÓ ÇÃ¼Ö ÁÅ×ÈÁ», ܯ ÇÃ¼Ö Õ½î çÆ ÁÅ÷ÅçÆ çÆ ÚÅÔ ÔÆ éÔƺ Ãé ð¼Öç¶ Áå¶ Ü¯ îÅéÇÃÕ å½ð Óå¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÇÔ³çÈ-èÅðÅ çÅ ÔÆ Á³× î³é Õ¶ Ú¼ñç¶ Ãé, éÅñ¯º ÇéÖ¶óçÅ ÔËÍ êð ÇÕÀ°ºÇÕ îÅÃàð ÜÆ Ô°ð» ù ÁÅêä¶ ÇÃè»åÕ é÷ðƶ çÆ ×óìó ÕÅðé, ÇÃ¼Ö Õ½î çÆ ÁÅ÷ÅçÆ çÆ Õ¯ÂÆ Ã³íÅòéÅ é÷ð éÔƺ ÃÆ ÁÅÀ°°ºçÆ, ÇÂà ÕðÕ¶ À°é·» çÆ ÇòÔÅðÕ ì¹¼èÆ À°é·» ù ÇÂà ðÅÔ êËä 寺 òð÷çÆ ÃÆÍ Ã³é óåÅñÆ å¯º ìÅÁç òÆ À°é·» ù ÇÂà Á³åð-Çòð¯è çÅ ñ×ÅåÅð óåÅê Þ¼ñäÅ ê˺çÅ ÇðÔÅÍ Üç Ü÷ìÅåÆ òÔÅÁ ÓÚ ÁÅ Õ¶ À°Ô Ççñ çÆ ×¼ñ Õðç¶ Ãé å» ÇÔ³çÈ ÁÅ×ÈÁ» ù üåƺ Õ¼êóÆ Á¼× ñ¼× À°áçÆ ÃÆ Áå¶ À°é·» ù ÒÇøðÕÈê¹ä¶Ó ç¶ ç¯ô» éÅñ ÇéòÅÇÜÁÅ Ü»çÅ ÃÆÍ ÇÃè»åÕ Ãê¼ôàåÅ çÆ ØÅà Õðé, Üç îÅÃàð åÅðÅ ÇÃ³Ø ù ÇÂà ÇÔ³çÈòÅçÆ Ô¼ñ¶ ç¶ Ãéî¹¼Ö ìÚÅÀ° ç¶ ê˺åó¶ Óå¶ ÜÅäÅ ê˺çÅ ÃÆ Áå¶ òÅðòÅð Ãê¼ôàÆÕðé å¶ ÃøÅÂÆÁ» ç¶äÆÁ» ê˺çÆÁ» Ãé å» ÇÂà éÅñ ÇÂÕ å» À°é·» çÅ ÁÅåÇîÕ å½ð Óå¶ ÁÅêäÅ ÔÆ ØÅä Ô¯ Ü»çÅ ÃÆ Áå¶ çÈÜÅ, À°é·» ù ÁÅî ÇÃ¼Ö ÜéåÅ å¶ ÁÅêä¶ ÔÆ ÃÅæÆÁ» çÆÁ» é÷ð» ÓÚ Ç×ðéÅ ê˺çÅ ÃÆÍ òÅð-òÅð Þ¼ñäÆ ê˺çÆ ðÔÆ ÇÂà ÷ñÅñå é¶ îÅÃàð ÜÆ çÆ ôõÃÆÁå Á³çð ׳íÆð îé¯ÇòÇ×ÁÅéÕ À°ñÞä» êËçÅ Õð Çç¼åÆÁ»Í ÇÜà ÃçÕÅ À°é·» ù ÇܳéÆ ×Ëð» çÆ êóÚ¯ñ Þ¼ñäÆ êÂÆ, úé¶ ÔÆ ÁÅêÇäÁ» ò¼ñ¯º åÅÁé¶-ÇîÔä¶ Ã¹äé¶ êËºç¶ ðÔ¶Í
24
So Kahiyat Hai Soora
Volume 2 | Issue 8 | August 2016 | S.A.S. Nagar (Mohali)
ð¾ÖóÆ å¶ õÅñö çÅ ÁÅçðô íÅÂÆ ×¹ðÇçÁÅñ ÇçØ, Á§ÇîzåÃð*
õÅñö ù ðÇÔå ìÇÔå ÇòÚ ç¾ÇÃÁÅ Ü»çÅ þ ÇÕ Á¾Ü 寺 åȧ ðÅÜÅ å¶ ï¯×Æ þÍ ÇÜò¶º ðÅܶ çÅ øð÷ þ ÇÕ êðÜÅ çÆ ðÅõÆ ÕðéÅ Áå¶ ×ÀÈ ×ðÆì, ç¹ÖÆ çÆ ð¾ÇÖÁÅ ÕðéÅ, ÇÂö åð·» åȧ òÆ ç¹ôà-çîé ×¹ðÈ ÃzÆ çÃî¶ô ÜÆ çÅ ÇÃ§Ø (ô¶ð) Ô¯ä ç¶ éÅå¶ ç¹ÖÆ ñ¯óò§ç çÆ ðÖòÅñÆ åé, îé, èé éÅñ ÕðéÆ þÍ åËù ç¹ôà» ù çØÅðé ñÂÆ ÃzÆ ÃÅÇÔì (ÇÕðêÅé) ìõÇôô ÕÆåÆ ×ÂÆ þÍ êðçÅ ã¾Õä òÅñÆ Õ¾Û åËù ÃÆñ-Üå ñÂÆ ìõôÆ þÍ Ô¾æ ù Õó¶ çÅ ì§èé êÅÇÂÁÅ þ ÃçÅ ñÂÆ, ÇÕ ÇÂÔ å¶ð¶ Ô¾æ ÇÕö çÅ ì¹ðÅ Õðé ñÂÆ éÅ À¹µáä, ÇÂé·» éÅñ ÃçÅ êðÀ¹êÕÅð ÕîÅÀ¹äÅ þÍ
25
ð¾ÇÖÁÅ ì§èé Òð¾ÖóÆÓ çÅ ÇåúÔÅð ÃÅð¶ íÅðå ÇòÚ ìó¶ ÚÅò» å¶ Ö¹ôÆÁ» éÅñ îéÅÇÂÁÅ Ü»çÅ þÍ ÇÂà ÇòÚ Õ¯ÂÆ ô¾Õ éÔƺ ÇÕ Òð¾ÖóÆÓ íÅðåÆ Ã¾ÇíÁÅÚÅð çÅ ÇÂÕ ÁÇÔî ÇåúÔÅð þ êð ÇÃ¾Ö Ã¾ÇíÁÅÚÅð Áå¶ ÇþÖÆ êð§êðÅò» ÇÂà ÇåúÔÅð çÆ îÔ¾ååÅ ù ÕìÈñ éÔƺ ÕðçÆÁ»Í ðòÅÇÂå Áé¹ÃÅð, ð¾ÖóÆ òÅñ¶ Ççé íËä» ÁÅêä¶ íðÅò» ù ð¾ÖóÆ ì§é·çÆÁ» Ôé Áå¶ íðÅ À¹é·» ù ÁÅêä¶ Çò¾å Áé¹ÃÅð êËö, å¯Ôø¶ Ü» ìÃåð Çç§ç¶ ÔéÍ ÇðòÅ÷ ÇÂÔ òÆ þ ÇÕ ÜéîÁôàîÆ òÅñ¶ Ççé ð¾ÖóÆ ñÅÔ Õ¶ Üñ ÇòÚ êzòÅÔ Õð Çç¾åÆ Ü»çÆ þÍ Ôð¶Õ ÃÅñ çÆ å𷻠çé 1973 ÇòÚ òÆ çÅà ù ò¾âÆ íËä é¶ ð¾ÖóÆ í¶ÜÆ, êð î¶ð¶ îé ÇòÚ Õ¹Þ ÇòÚÅð êËçÅ Ô¯ä¶ ô¹ðÈ Ô¯ ׶ ÇÕ ì§é·» Ü» éÅ ì§é·»? ÕÆ ×¹ðîÇå Áé¹ÃÅð õÅñö ù ð¾Öó·Æ ì§é·äÆ ï¯× þ Ü» éÔÆºÍ ÇÂÔ øËÃñÅ ç¹ÇìèÅ ÇòÚ Ô¯ä ÕðÕ¶ À¹Ã Ã éÅ Õð ÃÇÕÁÅÍ ð¾ÖóÆ êzÚÇñå ÇðòÅ÷ Áé¹ÃÅð ×¹¾à ù Û¹ÔÅ Õ¶ ð¾Ö Çç¾åÆÍ êÇÔñ» çÆ åð·» ì§é· Õ¶ ìÅÔð éÔƺ Ç×ÁÅÍ ÇÕªÇÕ ÇòÚÅð Áܶ Á§çð Ú¾ñ ðÔ¶ ÃéÍ êÇÔñ» éÅ î˺ Õç¶ ÇÂà ìÅð¶ ïÇÚÁÅ ÃÆ å¶ éÅ Õç¶ ÇÕö ×¹ðÇÃ¾Ö ù ê¹¾ÇÛÁÅ ÃÆ ÇÕ ð¾ÖóÆ ì§é·äÅ ×¹ðîÇå þ Ü» îéîÇåÍ ÃÇå×¹ðÈ çÆ ìõôÆ îÇå Áé¹ÃÅð ܯ øËÃñÅ êzÅêå Ô¯ÇÂÁÅ, À¹Ô ÇÂÔ ÃÆ ÇÕ ð¾ÖóÆ ì§é·äÅ ×¹ðîÇå éÔƺ þ, Ãׯº ÇÂÕ ñ½ÇÕÕ ðÆå þÍ Ã§ÃÅð Á§çð, õÅà ÕðÕ¶ ÇÔ§çÈÁ» Á§çð ìÔ¹å¶ ÇðòÅ÷ ÁËö êzÚÇñå ԯ¶ Ôé, ÇÜé·» çÅ Õ¯ÂÆ õÅà îé¯ðæ éÔƺ þÍ ç¶ÖÅ-ç¶ÖÆ ðÆå Ú¾ñçÆ þ å¶ Á¾×¶ À¹Ã çÅ Õðî-Õ»âÆ ÇòÃæÅð Ô¯ Ü»çÅ þÍ ÇÜò¶º ð¾ÖóÆ ê¹ðÅåé Ã ÇòÚ Õ¯ÂÆ ÇÂÃåzÆ ÇÕö êðŶ ê¹ðô ù Ü篺 ì§é·çÆ ÃÆ, À¹ç¯º À¹Ã ê¹ðô ç¶ ÇÃð ÇÂÔ Ç÷§î¶òÅðÆ êË Ü»çÆ ÃÆ ÇÕ À¹Ã é¶ À¹Ã ÇÂÃåzÆ ù íËä ÃîÞ Õ¶ Á¾×¶ 寺 Ôð Á½Ö¶ Ã À¹Ã çÆ îçç ÕðéÆ þÍ ÇÂÔ ÇðòÅ÷ ÃÅèÅðé êðÜŠ寺 Û¹¾à ðÅÇÜÁ» îÔÅðÅÇÜÁ» ÇòÚ òÆ êzÚÇñå ÃÆÍ Á¾Ü ç¶ Ã ÇòÚ ÇÂà çÅ À¹Ô Áðæ íÅò éÔƺ ÇðÔÅÍ Á¾Ü-Õ¾ñ· íËä», íðÅò» 寺
ÇÂñÅòÅ åÅÇÂÁ»-ÚÅÇÚÁ» ù å¶ Ô¯ð ò¾è 寺 ò¾è Çðôå¶çÅð» ù ð¾ÖóÆÁ» ì§é·çÆÁ» Ôé Áå¶ îé¯ðæ Õ¶òñ îÅÇÂÁÅ å¾Õ ÔÆ ÃÆîå Ô¹§çÅ þÍ ªÜ íÅò¶º çÃÅðÆ ðÆå Áé¹ÃÅð íËä» íðÅò» ÇòÚ ñËä-ç¶ä ìÇäÁÅ þ êð ܯ ÇåúÔÅð ÕðÕ¶ þ, ÇÂà çÅ ÃÔÆ ÁðæíÅò Õ¯ÂÆ éÔƺ ÃîÞçÅ å¶ ÃÅðÅ Ü×å í¶âÚÅñ ÚñÆ ÜÅ ÇðÔÅ þÍ Ô¹ä ÇÂÔ ç¶ÖäÅ þ ÇÕ ÇÂà ÇåúÔÅð ù ×¹ðÇÃ¾Ö òÆ ÁêéÅÀ¹ä Ü» éÅÍ ×¹ðîÇå îÅð×, ×¹ðÇþÖÆ èðî ÇÂÕ ÁÇåÁ§å êðî êÇò¾åð èðî þÍ Õðî-Õ»â», ø÷Èñ ðÃî»ÇðòÅ÷» å¶ òÇÔî-íðî» å¯º Õ¾ã Õ¶ ÃzÆ ×¹ðÈ éÅéÕ çÃî¶ô ÜÆ é¶ ÇÂÔ À¹µÚ ÁÅçðôÆ èðî ÃæÅêé ÕÆåÅ þÍ ÇÂÔ Çéðîñ å¶ õÅñÃ, ô¹¾í ìÅð·»-ò§éÆ Õ§Úé çÆ åð·» þÍ ÇÂà ÇòÚ Õ¯ÂÆ òÆ ÇÕÇðÁÅ-Õðî Ü» îÇðïÅçŠçÃÅðÆ îé¯ðæ» ñÂÆ, ñ½ÇÕÕ ÇçÖÅò¶ õÅåð, êÅÖ¿â çÆ õÅåð ôÅîñ éÔƺ ÕÆåÆ ÜÅ ÃÕçÆÍ ÇÂà ׹ðîÇå îÅð× ÇòÚ ×zÇÔÃæÆ Ô¯ò¶, ðÅÜÅ Ô¯ò¶, ð§Õ Ô¯ò¶, èðî ç¶ ÁèÆé ÚñçÅ Ô¯ò¶ å» Ãí¶ ÕÅðÜ ÕðÇçÁ» êzòÅé þÍ èðî ù ÁÅêäÆ îÇå ÁèÆé ÕðÕ¶ Õ¯ÂÆ òÆ Õðî ÕðéÅ îéîÇå ÇéðÆ îéîÇå þÍ ×¹ðÈ ç¶ õÅñö ù ð¾ÖóÆ ÃçÆò ÕÅñ ñÂÆ À¹ç¯º ÔÆ ì§é· Çç¾åÆ Ü»çÆ þ, Ü篺 À¹Ô ÁÅêäÅ åé, îé, èé ÃÇå×¹ðÈ ù Áðêé ÕðÕ¶ À¹é·» 寺 Ö¿â¶-ìÅà¶ ç¶ Á§Çîzå çÆ çÅå êzÅêå ÕðçÅ þÍ À¹Ã ù À¹Ã¶ Ççé 寺 ðÇÔå îÇðïÅçÅ ç¶ ì§èé ÇòÚ ì§Çé·ÁÅ Ü»çÅ þ, å» ÇÕ À¹Ô ÁÅêä¶ ô¹íÅ×ƺ êzÅêå îé¹¾ÖÆ ÜÆòé ù ÇÕö é¶î ÇòÚ ð¾Ö Õ¶ ÚñÅ ÃÕ¶Í ÇÜà îé¹¾Ö çÅ Õ¯ÂÆ é¶î Õðî éÔƺ, À¹Ô Ö¹¾ñ·¶ ÇòÚðé òÅñ¶ êôÈ-ê¿ÛÆÁ» çÆ ÇéÁÅÂƺ þ, æ»-æ» îÅð, ÇÞóÕ» ÖÅä òÅñ¶ ÕÈÕð» çÆ åð·» þÍ À¹Ô ì¶Øð¶ îé¹¾Ö ò»× þÍ õÅñö ù ðÇÔå ìÇÔå ÇòÚ ç¾ÇÃÁÅ Ü»çÅ þ ÇÕ Á¾Ü 寺 åȧ ðÅÜÅ å¶ ï¯×Æ þÍ ÇÜò¶º ðÅܶ çÅ øð÷ þ ÇÕ êðÜÅ çÆ ðÅõÆ ÕðéÅ Áå¶ ×ÀÈ ×ðÆì, ç¹ÖÆ çÆ ð¾ÇÖÁÅ ÕðéÅ, ÇÂö åð·» åȧ òÆ ç¹ôà-çîé ×¹ðÈ ÃzÆ çÃî¶ô ÜÆ çÅ ÇÃ§Ø (ô¶ð) Ô¯ä ç¶ éÅå¶ ç¹ÖÆ ñ¯óò§ç çÆ ðÖòÅñÆ åé, îé, èé
Volume 2 | Issue 8 | August 2016 | S.A.S. Nagar (Mohali)
So Kahiyat Hai Soora éÅñ ÕðéÆ þÍ åËù ç¹ôà» ù çØÅðé ñÂÆ ÃzÆ ÃÅÇÔì (ÇÕðêÅé) ìõÇôô ÕÆåÆ ×ÂÆ þÍ êðçÅ ã¾Õä òÅñÆ Õ¾Û åËù ÃÆñ-Üå ñÂÆ ìõôÆ þÍ Ô¾æ ù Õó¶ çÅ ì§èé êÅÇÂÁÅ þ ÃçÅ ñÂÆ, ÇÕ ÇÂÔ å¶ð¶ Ô¾æ ÇÕö çÅ ì¹ðÅ Õðé ñÂÆ éÅ À¹µáä, ÇÂé·» éÅñ ÃçÅ êðÀ¹êÕÅð ÕîÅÀ¹äÅ þÍ Á¾Ü 寺 åËù ÇÂÔ õÅÃî-õÅà ÔçÅÇÂå þ ÇÕ ÒÒç¶ÇÖ êðÅÂÆÁ» Ú§×ÆÁ» îÅò» íËä» èÆÁ» ÜÅäËÓÓ (òÅð 29, êÀ¹óÆ 11, íÅÂÆ ×¹ðçÅà ÜÆ) Áå¶ ÒÒÇéÜ éÅðÆ Õ¶ Ã§× é¶Ô å¹î Çé¾å ìãËïÔ¹¨ êðéÅðÆ ÕÆ Ã¶Ü íÈÇñ ùêé¶ Ô§È é ÜËïÔ¹¨51¨ÓÓ (êÅåôÅÔÆ 10) ÁæòÅ ÒÒêð ì¶àÆ Õ¯ ì¶àÆ ÜÅé˨ êð ÇÂÃåzÆ Õ¯ îÅå ìÖÅé˨ ÁêéÆ ÇÂÃåzÆ Ã¯ ðå Ô¯Âƨ ðÇÔåòÅé ×¹ð¹ ÕÅ ÇÃ§Ø Ã¯ÂƨÓÓ (ðÇÔåéÅîÅ íÅÂÆ ç¶ÃÅ ÇçØ) ï ÁËÃÅ ÁÅçðô õÅñö ù ÇîÇñÁÅ þ, ÇÜà ù Á¾á¶ êÇÔð ÇÂÃ é¶ ÁÅêä¶ Ãéî¹Ö ð¾ÖäÅ þÍ ÕÆ ÇÂà ù Ô¹ä Ô¯ð ÇÕö Õ¾Ú¶ èÅ׶ çÆ ð¾ÖóÆ çÆ ñ¯ó þ, Ü篺ÇÕ ÇÂÃ é¶ ÁÅêäÅ ÇÃð ×¹ðÈ ù Áðêä ÕðÕ¶ ×¹ðîÇå-ì§è¶Ü ù ÁêäÅ ÇñÁÅ þÍ Ü篺 ÇÂÃ é¶ Ôð¶Õ ÇÂÃåzÆ ù À¹êð¯Õå ø¹ðîÅé» Áé¹ÃÅð îÅåÅ, íËä, èÆ ìðÅìð ÜÅéä çÅ ìÚé ×¹ðÈ-Ãéî¹Ö ÔÆ Õð ÇñÁÅ þ å» Çøð ÃÅñ î×𯺠ܻ Ô¯ð ÇÕö åðÆÕ¶ éÅñ ÒÕ½ñ-ÕðÅðÓ ÕðÕ¶ Ü» ð¾ÖóÆ ì§é· Õ¶ íËä ìäÅÀ¹äÅ Õ¾Ú ØðóåÅ þ, ×¹ðÈ å¯º ì¶î¹ÖåÅÂÆ þÍ ×¹ðÈ ÕÅ ÇÃ¾Ö ìä Õ¶ ×¹ðÇÃ¾Ö é¶ ÁÅêä¶ ÜÆòé çÅ ÁÅçðô, ×¹ðÈ ÃðÈê ê¿Ú êðòÅä Òê¿Ü ÇêÁÅÇðÁ»Ó 寺 ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ Ô÷ÈðÆ ÇòÚ Ççzó· Õð ÇñÁÅ Ô¹§çÅ þÍ ÇÂà ù ÇòòðÇ÷å Õðî åæÅ, èÅðé Õðé ï¯× ÃÅð¶ Õðî ç¾Ã¶ Ü»ç¶ ÔéÍ Çøð ÁÅé-îå Õðî» ÇòÚ êðÇòðå Ô¯äÅ, ×¹ðîÇå èðî
寺 ì¶î¹ÖåÅÂÆ ÔÆ þÍ ê¿Ü ÕÕÅðÆ ðÇÔå çÆ èÅðéÅ, ÚÅð ì¾Üð Õ¹ðÇÔå» çÅ ÇåÁÅ×, ×¹ðÈ Ô¹Õî» çÆ êÅñäÅ ×¹ðÇÃ¾Ö ñÂÆ ÜÆòé ÇòÚ ÇÂÕ Ã§¹çð ð¾ÖóÆ ì§é·ä ÇéÁÅÂƺ ÔÆ þÍ Ô¯ð ð¾ÖóÆÁ», Üé¶ÀÈ ç¶ Õ¾Ú¶ èÅ׶ ò»× Õ¾ÚÆÁ» ð¾ÖóÆÁ» ÔéÍ Ôð¶Õ ×¹ðÇÃ¾Ö îÅÂÆ-íÅÂÆ çÅ ÁÅÃðÅ êðéÅ Ôð Ã ×¹ðÈ ÕðåÅð ÔÆ þÍ îé¹¾Ö çÆ à¶Õ ÇìðæÆ þÍ õÅñÃÅ òÅÇÔ×¹ðÈ ÜÆ çÅ þ Áå¶ òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ úà ÔÆ ð¾ÖäÆ ÚÅÔÆçÆ þÍ ÷¹ñî-×ðçÆ Ã Ü篺 Ô÷Åð» çÆ åÅçÅç ÇòÚ ÇÔ§çÈ ÇÂÃåzÆÁ» ×¾ÇâÁ» ÇòÚ ì§é· Õ¶ îñ¶Û ÁÅêä¶ ç¶ô ×÷éÆ ù ñË Õ¶ ÜÅ ðÔ¶ Ãé å» õÅñÃÅ, ܯ À¹ç¯º ܧ×ñ» çÅ òÅÃÆ ÃÆ, À¹é·» ÁìñÅò» çÅ ì§çÆ-Û¯ó ìÇäÁÅÍ Ô÷Åð» ð¯ºçÆÁ»-Õ¹ðñŪçÆÁ» ÁìñÅò» ù ç¹ôà» ÷Åñî» çÆ ì§çÆ å¯º Û¹âÅ Õ¶ À¹é·» ù Øð¯ ØðÆ êÔ¹§ÚÅÇÂÁÅÍ ÇÂÇåÔÅà ÇòÚ ÁÇÜÔ¶ ÕÂÆ òÅÇÕÁŠԯ¶ ÔéÍ ÕÆ õÅñö é¶ À¹é·» íËä» å¯º ð¾ÖóÆÁ» ì§é·òÅÂÆÁ» Ô¯ÂÆÁ» Ãé? éÔƺ, Ãׯº õÅñö çÅ ÁÅçðô þ ÒÁêéÅ Çì×ÅÇð Çìð»éŠûãË¨Ó ÁÅêäÅ ÁÅê ×¹ÁÅ Õ¶ êðÀ¹êÕÅð ÕðéÅÍ Á¾Ü çÅ õÅñÃÅ ÇÂà ÁÅçðô ù í¹¾ñ ÇðÔÅ þÍ ê¹ðÅåé ×¹ðÇþֻ ç¶ åê çÅ ÇþàŠܯ ÁËôòðÜ ÃÅù êzÅêå Ô¯ÇÂÁÅ þ, ÁÃƺ À¹Ã ÁËôòðÜ ç¶ Ã¾¹Ö ÇòÚ øà ն ÁÅêäÆ ðÇÔåðÇÔäÆ Áå¶ À¹µÚ ÁÅçðô» ù í¹¾ñ ìËᶠԻ å¶ Ã§ÃÅð çÆÁ» çÈÜÆÁ» Õ½î» ÇòÚ î¹ó ÇîñׯíÅ Ô¹§ç¶ ÜÅ ðÔ¶ Ô»Í Õñï¹¾× ÁÅêäÆ ìóÆ å¶÷ ðøåÅð ÇòÚ ÁÅêäÆ îÔÅé ÃËéÅ (ÕÅî, Õð¯è, Çé§ÇçÁÅ, ü×ñÆ, ø¹¾à, ÞÈá, ÁÅñà ÁÅÇçÕ) éÅñ îÅð¯ îÅð ÕðçÅ ÁÅêäÅ ê¿è î¹ÕÅ ÇðÔÅ þÍ ÃzÆ ×¹ðÈ éÅéÕ çÃî¶ô ÜÆ ç¶ ÁÃƺ ÇÃ¾Ö ÕÔÅÀ¹ä òÅñ¶ òÆ ÇÂà çÆ ì¹ðÆ
åð·» ñê¶à ÇòÚ ÁÅ ðÔ¶ Ô»Í ÃzÆ ×¹ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ ç¶ Ô¹Õî» Óå¶ Ú¾ñä òÅñ¶ õÅñÃÅ ÜÆ ç¶ é¶ó¶ Õñï¹× øàÕ òÆ éÔƺ ÃÕçÅ, êð ×¹ðÈ ç¶ Ô¹Õî» å¯º ÇòÛó Õ¶ ÁÃƺ õÅñÃÅ ÃçÅÀ¹ä òÅñ¶ Á¾Ü Õñï¹×Æ êzíÅò Ô¶á Çé¾å éò¶º ÇðòÅ÷», éò¶º øËôé», éò¶º ÖÅÇäÁ», éòƺ Çò¾ÇçÁÅ Áå¶ éò¶º ÇòÚÅð» Ô¶á ð¹ó·¶ ÜÅ ðÔ¶ Ô»Í ÃÅù ÇÂà Ã Õ¶òñ ×¹ðîÇå ðÇÔå ÁêéÅÀ¹äÆ ÚÅÔÆçÆ þ Áå¶ ×¹ðîÇå Áé¹ÃÅð ÖÅäÅ Áå¶ ×¹ðîÇå Áé¹ÃÅð êÇÔéäÅ ÚÅÔÆçÅ þÍ ÃÅù ×¹ðîÇå ÇòÚÅð ÔÆ ìÚÅÁ ÃÕç¶ ÔéÍ ÇÂà ñÂÆ ÃÅù ÁÅêä¶ ð¯÷ÅéÅ ÜÆòé çÅ ÇòÔÅð ×¹ðÇþֻ, ðÇÔåòÅé Çìì¶ÕÆ õÅñÃÅ Üé» òÅñÅ ð¾ÖäÅ ÚÅÔÆçÅ þÍ ÃzÆ ×¹ðÈ çÃî¶ô ÜÆ çÅ ÁÇÔî Ã ×¹ðÇþֻ êzåÆ ÇÂÔ À¹êç¶ô ÃÆ ÇÕ : 1. ÁðÅèéÅ Õ¶òñ ÁÕÅñ ê¹ðÖ ÜÆ ÕÆ 2. êÈÜÅ, ÁðÚÅ, ÁÅÇ×ÁÅ ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ ÕÆ 3. çÆçÅð õÅñö çÅ (ÖÅñÃÅ î¶ð¯ ðÈê þ ÖÅÃ) 4. êðÚÅ ôìç ÕÅ ( éÅî ìÅäÆ) 5. Áîñ êzôÅç¶ çÅ (í¯Üé 寺 ÇÃòÅÇ ԯð ÇÕö êzÕÅð çÅ éôÅ éÔƺ ð¾ÖäÅ) ÇÂé·» ê¿Ü é¹ÕÇåÁ» ÇòÚ õÅñö çÅ îÔÅé ÁÅçðô þÍ Ã¯, ÁÅú õÅñÃÅ ÜÆ ÁÃƺ Çøð ÕîðÕ¾ÃÅ Õðƶ å¶ ÃÇå×¹ðÈ ÜÆ çÆ úà ñË Õ¶ ×¹ðÈ ê§æ Á§çð Øð Õð ðÔ¶ îéîåÆ ðÃî» ÇðòÅ÷» ù À¹ÖÅó Õ¶ ð¾Ö ç¶ÂÆÂ¶Í ÃzÆ ×¹ðÈ ÁÕÅñ ê¹ðÖ Ãðì¾å õÅñö çÅ ÃÔÅÂÆ Ô¯ò¶Í *ÇðàÅÇÂðâ ÁÇÃÃà˺à, îÕÅé é§: BCCD, ×ñÆ é§: B, èðîê¹ðŠܽóÅ øÅàÕ, ÃzÆ Á§ÇîzåÃðÍ
ÒùÖîéÆÓ ç¶ òêÅðÆ
îé òÆ ÇÂà ÇîÕÅéÕÆ Áîñ éÅñ ô¹¾è Ô¯ Ü»çÅ þÍ îÇÔÃÈà ÕðçÅ Ô» ÇÕ Ü篺 ÁÃƺ ùÖîéÆ êó·ç¶ Ô», ×¹ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ é¶ ô»åÆ-çÅÇÂÕ ìÅäÆ ìõôÆ þÍ ÁÚ¶å ÔÆ ÃÅⶠîé» Óå¶ Õ¯ÂÆ ÁÜÆì ÇÜÔÅ êzíÅò ê˺çÅ ÇÂÔ ô»åÆ ç¶ ÇÂÕ çÇðÁÅ òð×Æ þ, ÇÜà ÇòÚ ÁÃƺ þ Áå¶ ÃðÆð Óå¶ À¹Ã çÅ êzÇåì§ì ÇçÃçÅ þÍ îé ÇÕö ÁÅêäÆ ðÈÔ ù é¹ÔÅ ÃÕç¶ Ô»Í ÇÂôéÅé ÇÂÕ ÇîÕÅéÕÆ Áé§çîÂÆ Ô¹ñÅà ÇòÚ À¹ÚÅ À¹áçÅ þ, ÃðÆð ÔñÕÅ ÕÅðÜ þ, ÕÂÆ òÅð ÁÃƺ éÔƺ òÆ éÔÅÀ¹äÅ ÚÅÔ¹§ç¶Í ë¹ñ Ô¯ Ü»çÅ þ Áå¶ À¹ÚÆ À¹âÅðÆ îÅðé ñ× ê˺çÅ þÍ êð ÁÃƺ Ü篺 òÆ éÔÅªç¶ Ô», åð¯åÅ÷Å Ô¯ Ü»ç¶ Ô»Í ÁÃƺ ìç¶ÔÆ Ô¯ Ü»ç¶ Ô»Í ÃÅù Ôð ð¯÷ ô»å ç¶ ÇÂà éò¶º-éð¯Â¶ Ô¯ Ü»ç¶ Ô»Í ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÇêÁÅð Õðé çÇðÁÅ ÇòÚ ÛÅñ îÅðäÆ ÚÅÔÆçÆ þÍ ñ× êËºç¶ Ô»Í ÃðÆð ç¶ ì§ç ð¯î ÃÅø Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ - êz¯. êÈðé ÇÃ§Ø ÜÆ
26
So Kahiyat Hai Soora
Volume 2 | Issue 8 | August 2016 | S.A.S. Nagar (Mohali)
ÁÅ÷ÅçÆ çÆ êÇÔñÆ Ü³× âÅ. ÇÕðêÅñ ÇóØ*
10 îÂÆ, 2007 ù êÅðñÆî˺à ÇòÚ íÅðå ç¶ êzèÅé î³åðÆ Áå¶ Ô¯ð ÁÔ°ç¶çÅð» é¶ Çîñ Õ¶ 1857 ç¶ öçð çÆ â¶ã ý ÃÅñÅ ìðÃÆ îéÅÂÆ ÃÆÍ ÇÂà Ã êÅðñÆî˺à ç¶ ÇâêàÆ ÃêÆÕð Ã. ÚðéÜÆå ÇÃ³Ø ÁàòÅñ å¶ Ô¯ð Õ°Þ î˺ìð» é¶ êÅðñÆî˺à ÇòÚ ç¼ÇÃÁÅ ÇÕ íÅðå çÆ ÁÅ÷ÅçÆ çÆ êÇÔñÆ Ü³×, êÇÔñÆ ê³ÜÅì çÆ Ü³× ÃÆ êð À°Ô ÇÂà çÅ ÇòÃæÅð éÔƺ Õð ÃÕ¶ ÇÕ ÇÂÔ ÇÕò¶º ÁÅ÷ÅçÆ çÆ êÇÔñÆ Ü³× ÔËÍ ê³ÜÅì çÆ Ü³× ù Á³×ð¶÷» é¶ öñå éÅî ç¶ Õ¶ êÇÔñÆ Á³×ð¶÷»-Çüֻ çÆ ñóÅÂÆ ÇÕÔÅ ÔËÍ ÇÂÃ Ü³× ù ÇÂà ñÂÆ íÅðå çÆ ÁÅ÷ÅçÆ çÆ êÇÔñÆ Ü³× ÕÇÔ ÃÕç¶ Ô» ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂÃ Ü³× ÇòÚ êÇÔñÆ òÅðÆ ÇÔ³ç¹ÃåÅéÆÁ» é¶ Á³×ð¶÷» çÅ â¼à Õ¶ î¹ÕÅìñÅ ÕÆåÅ ÃÆ å¶ Â¶ôÆÁÅ ÇòÚ ÇÂÔ êÇÔñÆ Ü³× ÃÆ ÇÜà ÇòÚ Á³×ð¶÷» ù ÔÅð Ô°³çÆÍ å¶Ü ÇóØ, ñÅñ ÇÃ³Ø çÆ ö¾çÅðÆ ÕðÕ¶ Á³×ð¶÷ ìÚ ×¶ ÃéÍ ÇÂà ñóÅÂÆ é¶ ÃÅìå Õð Çç¼åÅ ÇÕ Á³×ð¶÷Æ ø½Ü ÁÇܼå éÔƺ, ÇÔ³ç¹ÃåÅéÆ ë½Ü» òÆ ÇÂà ù ÔðÅ ÃÕçÆÁ» ÔéÍ ÇÂÔ ×¼ñ ÇÔ³ç¹ÃåÅéÆ ë½Ü» òÅÃå¶ ìóÆ À°åôÅÔÜéÕ ÃÆÍ ÇÂÃ Ü³× å¯º À°åôÅÔå Ô¯ Õ¶ ÇÔ³ç¹ÃåÅéÆ ÇÃêÅÔÆ 1857 ç¶ öçð ÇòÚ Á³×ð¶÷» ç¶ Çòð°¼è À°µá¶Í ÇÂÃ Ü³× å¯º êÇÔñ» ÇÔ³ç¹ÃåÅéÆÁ» ÇòÚ ÁÅêäÆ ÔÆäåÅ ç¶ Áé°íò ÕðÕ¶ Á³×ð¶÷» ç¶ Çòð°¼è ñóé çÆ Ãîð¼æÅ éÔƺ ÃÆÍ ÇÂÔ ÁÃñ ÇòÚ íÅðå ç¶ ÇÂÕ¯ ÁÅ÷Åç ÇÂñÅÕ¶ ÃÅð¶ ê³ÜÅì çÆ Á³×ð¶÷» Çòð°¼è ñóÅÂÆ ÃÆ, Õ¶òñ Çüֻ å¶ Á³×ð¶÷» çÆ ñóÅÂÆ éÔÆºÍ ÇÂà ÇòÚ ê³ÜÅì ç¶ ÇüÖ, î¹ÃñîÅé å¶ ÇÔ³çÈ ÃÅð¶ ê³ÜÅìÆ ôÅîñ Ãé ÇÕÀ°ºÇÕ îÔÅðÅÜÅ ðäÜÆå ÇÃ³Ø çÆ Ã³×Çáå ÕÆåÆ ø½Ü ÇòÚ ÃÅð¶ ê³ÜÅìÆ Ãé å¶ õÅà ÕðÕ¶ ê³ÜÅìÆ î¹ÃñîÅé» ç¶ ÁèÆé ñÅÔ½ð çðìÅð çÅ å¯êÖÅéÅ ÃÆÍ ê³ÜÅìÆ î¹ÃñîÅé» çÅ ÇÂà ÇòÚ òè¶ð¶ ôÅîñ Ô¯äÅ ôÅÔ î¹Ô³îç é¶ Ãê¼ôà ÇñÇÖÁÅ ÔËÍ À°Ã çÅ 60ò» ì³ç ÇÂà åð·» ÔË: î÷Ôð ÁñÆ å¶ îÅض Ö» ÕÈÚ ÕÆåÅ,
27
å¯ê» ôÇÔð æƺ ìÅÔð ÇéÕÅñÆÁ» éÆÍ ì¶óÅ ÚÇó·ÁŠùñåÅé îÇÔîÈç òÅñÅ, å¯ê» éÅñ ÇÂîÅî ôÅÔ òÅñÆÁ» éÆÍ ÇÂñÅÔÆ ìõô êà¯ñÆ é¶ î»Ü Õ¶ ÜÆ, èÈê ç¶Ç ն åõå ìÔÅñÆÁ» éÆÍ ôÅÔ î¹Ô³îçÅ ÁËÃÆÁ» ÇñôÕ ÁÅÂÆÁ», ÇìÜñÆ ò»× ܯ ç¶ä òÖÅñÆÁ» éÆÍ Õ¶òñ ×°ñÅì ÇÃ³Ø ÇÂà ê³ÜÅì çÆ Ü³× ÇòÚ ôÅîñ éÔƺ Ô¯ÇÂÁÅ Áå¶ À°Ã ç¶ ò¼Öð¶ Çòô¶ô ÕÅðé ÃéÍ Ôð òð× ç¶ ñ¯Õ ÇÂÃ Ü³× ÇòÚ ôÅîñ Ô¯Â¶Í Ü篺 ÇòÃÕÅÀ°ºà ÔÅðÇâ³× ×òðéð Üéðñ ìä Õ¶ 1844 ÇòÚ ÕñÕ¼å¶ ÁÅÇÂÁÅ å» ×°ñÅì ÇÃ³Ø ÕñÕ¼å¶ ÜÅ Õ¶ À°Ã ù ÇîÇñÁÅ å¶ À°Ã é¶ À°Ã ù ê³ÜÅì Óå¶ ÔîñÅ Õðé ñÂÆ êz¶ÇðÁÅ ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô Á³×ð¶÷» éÅñ ÇîÇñÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆÍ ÇÂÃ Ü³× çÆÁ» ÚÅð Çòô¶ô ñóÅÂÆÁ» î³éÆÁ» Ü»çÆÁ» Ôé- î¹¼çÕÆ, ë¶ðÈôÅÔ, ÁñÆòÅñ å¶ ÃíðÅÀ°º çÆ ñóÅÂÆÍ ÁÅõðÆ ñóÅÂÆ ÃíðÅÀ°º çÅ ÔÅñ Á³×ð¶÷ ÇñÖÅðÆÁ» é¶ å¶ Ô¯ð ÇñÖÅðÆÁ» é¶ ìÔ°å ÇòÃæÅð éÅñ ÇñÇÖÁÅ ÔËÍ î¹Ô³îç ñåÆø ÇñÖçÅ ÔË: ÒÒì¹¼ãÅ ÃðçÅð ôÅî ÇÃ³Ø ÁÅêäÆ ñ§îÆ ç¹¼è-ÇÚ¼àÆ (ìðøÅñÆ) çÅó·Æ òð×Æ ÃøËç ê¹ôÅÕ êÅÂÆ, ÁÅêäÆ ÚÆéÆ Ø¯óÆ ù Ãðêà ç¹óÅÀ°ºÇçÁ» å¶ ÁÅêä¶ Ü°ôÆñ¶ ÃÅæÆÁ» ù Ô¼ñÅô¶ðÆ Çç§ÇçÁ» Á¼×¶ òÇèÁÅ å¶ Á³å å¾Õ î½å ù Çà¼Ú ÜÅäçÅ Ô¯ÇÂÁÅ (ç¶ô çÆ ÁÅ÷ÅçÆ çÆ õÅåð) ôÔÆçÆ êzÅêå Õð Ç×ÁÅÍÓÓ À°Ã çÆ ôÅéçÅð ÇîÃÅñ 1846 寺 ñË Õ¶ 1947 å¾Õ Á³×ð¶÷» ç¶ Çòð°¼è ñóé òÅñ¶ Ô÷Åð» ùå³åðåŠó×ðÅîÆÁ» ñÂÆ ÚÅéä-î¹éÅðÅ å¶ êz¶ðéÅ çŠïîÅ ìä ×ÂÆÍ ÃðçÅð ôÅî ÇÃ³Ø ç¶ ÁËñÅé çÅ ñ¯óƺçÅ ÁÃð ÇêÁÅÍ ÁñÆòÅñ çÆ ÔÅð ç¶ ÕÅðé ÇÃ¼Ö Ççñ Û¼â ìËᶠÃéÍ ÃðçÅð ôÅî ÇÃ³Ø çÆ ôÅéçÅð ÇîÃÅñ é¶ À°é·» ù éò» ܯô, À°åôÅÔ å¶ êz¶ðéÅ Çç¼åÆÍ ÕÇé§Øî é¶ ÇÂà ÔÅñå ù ÔÈ-ì-ÔÈ ÇìÁÅé ÕðÇçÁ» Ô¯ÇÂÁ» ÇÂÀ°º ÇñÇÖÁÅ ÔË: ÒÒÇÜé·» õåÇðÁ» ÇòÚ ÇÃ¼Ö Õ½î ÇØðÆ Ô¯ÂÆ ÃÆ, À°Ô À°é·» ç¶ Ççñ-ÇçîÅö Óå¶ ÛŶ ԯ¶ Ãé å¶ À°é·» ù Çòç¶ôÆ ö°ñÅîÆ
寺 Û°àÕÅðÅ êÅÀ°ä çÅ Õ¯ÂÆ ðÅÔ éÔƺ ù¼Þ ÇðÔÅ ÃÆÍ Çìðè ÃðçÅð ôÅî ÇÃ³Ø ÁàÅðÆ òÅñ¶ é¶ ÁÅêäÆ Õ½î ç¶ ç¹ôîä» éÅñ à¼Õð ÇòÚ ôÔÆç Ô¯ä å¶ ÇÂà åð·» (×°ðÈ) ׯÇì³ç (ÇóØ) çÆ ÃÇêðà å¶ À°Ã ç¶ ðÔ¼ÃòÅçÆ ê³ÚÅÇÂåÆ ðÅÜ ù ÇðÞÅÀ°ä ñÂÆ ÁÅêäÆ Õ°ðìÅéÆ ç¶ä çÅ øËÃñÅ Õð ÇñÁÅÍÓÓ Á³×ð¶÷» ç¶ êÇÔñ¶ Ôîñ¶ Ã ÃðçÅð ôÅî ÇÃ³Ø ñ×í× Ôð¶Õ æ» î½ÜÈç Çç¼ÃçÅ ÃÆÍ À°Ô ÇÂÕ çÃå¶ å¯º çÈܶ ò¼ñ Ü»çÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÜòÅé» ù âà Õ¶ ñóé ñÂÆ Ô¼ñÅô¶ðÆ ç¶ä å¶ À°é·» çÅ Ô½ºÃñÅ ÕÅÇÂî ð¼Öä ÇòÚ êÈðÆ åð·» Ãøñ Ô¯ ÇðÔÅ ÃÆÍ À°Ã ç¶ ÇÂà Õðå¾ò é¶ ÇÃ¼Ö ø½Ü ù òè¶ð¶ ܯô éÅñ ñóé ñÂÆ À°íÅÇðÁÅ å¶ Á³å ÇòÚ Á³×ð¶÷» ù êÛÅó Çç¼åÅ Ç×ÁÅÍ ÇòñÆÁî ÁËâòðâ, ܯ ÇÂà Ôîñ¶ Ã À°æ¶ î½ÜÈç ÃÆ, é¶ ÇÂà Ã çÅ ÔÈ-ì-ÔÈ Ççzô ÇÂ³Ü ÇñÇÖÁÅ ÔË: ÒÒÇ×ñìðà ç¶ âòÆïé é¶ Çüֻ ç¶ Õ¶ºçðÆ î¯ðÚ¶ À°µå¶ åÆÜÅ ÔîñÅ ÕÆåÅÍ ÇÂÕ çÈܶ ç¶ î¯ÇãÁ» À°µå¶ Úó·ç¶ ԯ¶ À°Ô Çüֻ ç¶ î¯ðÇÚÁ» À°µå¶ êÔ°³Ú ׶ å¶ ÇÜà ò¶ñ¶ À°é·» çÆ Ç×äåÆ ìÔ°å ò¾è ×ÂÆ, À°é·» é¶ Þêà Õ¶ Çüֻ çÆÁ» å¯ê» Óå¶ Õì÷Å Õð ÇñÁÅÍ Û¶åÆ ÔÆ ÇÂÔ õìð ÃÅðÆ ÇÃ¼Ö ø½Ü ÇòÚ ÇÖ¼ñð ×ÂÆ ÇÕ ç¹ôîä çÆÁ» ø½Ü» Çüֻ ç¶ î¯ðÇÚÁ» ÇòÚ è¼Ã ÁÅÂÆÁ» ÔéÍ Üç ÃðçÅð ôÅî ÇÃ³Ø é¶ ÁÅêäÆ ø½Ü çÆ ÔÅð Ô°³çÆ ç¶ÖÆ, å» À°Ã é¶ Á³åî îÅðÈ Õçî Ú¹¼Õä çÅ øËÃñÅ ÕðÕ¶ ÁÅêäÆ Ø¯óÆ ù Á¼âÆ ñÅÂÆ å¶ À°Ô åñòÅð Ø°îÅÀ°ºçÅ å¶ îÅð¯-îÅð ÕðçÅ Ô¯ÇÂÁÅ ê³ÜÅÔòƺ ÇêÁÅçÅ ø½Ü ÇòÚ ÜÅ Ø°¼ÇÃÁÅÍ éÅñ çÆ éÅñ À°Ã é¶ ÜòÅé» ù ò³×ÅÇðÁÅ ÇÕ Õ¯ÂÆ îËçÅé Û¼â Õ¶ éÅ í¼Ü¶Í Üç À°Ã çÆ ÛÅåÆ Ã¼å ׯñÆÁ» éÅñ Çò³é·Æ ×ÂÆ å» À°Ô ôÔÆç Ô¯ Õ¶ دóÆ å¯º Çâ¼× ÇêÁÅÍÓÓ ÃðçÅð ôÅî ÇÃ³Ø çÆ çñ¶ðÆ Áå¶ Ççzó·åÅ é¶ ÃíðÅÀ°º ù íÅðå çÅ òÅàðñÈ ìäÅ Çç¼åÅÍ ÜÆ.ìÆ. éËñÃé é¶ ÇñÇÖÁÅ ÔË: ÒÒܶÕð ÇÃ¼Ö ÇÂæ¶ Çܼå Ü»ç¶ å» íÅðå Á³×ð¶÷» Լ毺 ÇéÕñ ÜÅäÅ ÃÆÍÓÓ
So Kahiyat Hai Soora ÃÅðÆ ×¹ðìÅäÆ ×¹ð-À¹êç¶ô ðÈê ÔË å¶ ×¹ðìÅäÆ Á³çð ÁŶ ÃîÈÔ ×¹ð-ôìç íÆ ×¹ð-À¹êç¶ô ðÈê Ôé Áå¶ ×¹ðìÅäÆ Á³çðñ¶ Ãî¹Ú¶ ôìç ×¹ðìÅäÆ ðÈê ÔéÍ éÅî (×¹ðî³åz) íÆ ×¹ðìÅäÆ ðÈê ÔËÍ ×¹ðÈ î¹Ö¯º À¹ÚÅðé Ô¯ÇÂÁÅ è¹ð Ô¹Õ À¹åÅðé Ô¯ÇÂÁÅ Ôð ÇÂÕ ôìç ×¹ðìÅäÆ ðÈê ÔËÍ ×¹ðìÅäÆ õ¹ç íÆ ×¹ð-ôìç ðÈê ÔËÍ Ôð ÇÂÕ ×¹ð-ôìç íÆ ×¹ðìÅäÆ ðÈê ÔËÍ êz¿å± ÃîÈÔ ×¹ðìÅäÆ Áå¶ ×¹ðìÅäÆ ç¶ ôìç ÇÂÕ õÅà ׹ð-ôìç, ×¹ðî³åz, ÁðæÅå ×¹ðîÇå éÅî ù Ççzó·ÅÀ¹ºç¶ Ôé, ܯ Ãî¼×ð ìÅäÆ çÅ ååÃÅð ÔË, ܯ ×¹ð-ôìç ÇÕ Á³Çîzå ÛÕÅÀ¹ä Ã ×¹ðî³åz òܯº ê³Ü» ÇêÁÅÇðÁ» ç¶ î¹Ö¯º ÃÆz ×¹ðÈ ×z¿æ ÃÅÇÔì çÆ åÅì¶ Á³Çîzå ÁÇèÕÅðÆ ù Ççzó·ÅÇÂÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂÔ¯ ×¹ðî³åz ×¹ðîÇå éÅî ÔË, ÇÜÃ ç¶ Ã¹ÁÅà ùÁÅà ÁÇíÁÅà çÅ Ãî¼×ð ìÅäÆ Ô¹Õî ðÈêÆ å¼å À¹êç¶ô Çç³çÆ ÔËÍ -×¹ðê¹ðòÅÃÆ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ
çï¯× ÃÅÔÅ
n Á§ÇîzåèÅðÆ ×¹ð Çþ Ö , Çç Ø BH, EÓ-AAÓÓ, ìÆ.¶., ÁË ñ .ÁË ñ .ìÆ., Ú§âÆ×ó· ÃËàñâ Çì÷éË Ã øË Ç îñÆ ñÂÆ, Á§ÇîzåèÅðÆ, Õ¶ÃÕÆèÅðÆ, ؾ à ¯ -ؾ à ×ðËÜ È¶à, EÓ-DÓÓ, ×¹ ðÇþ Ö ìÆìÆ ç¶ Çðôå¶ çÆ ñ¯óÍ Ã§ê ðÕ : @HGBHIGGHDH. n Amritdhari boy 27, 5’10”, B.Com, MBA, own business with good Income, required only well Educated Gursikh Keskidhaari Girl. Contact: 084375-75575. n For Amritdhari, Dastardhari Girl, DOB 23/08/1993, Height 5’5”, pursuing M.Com from MJP Rohilkhand University Bareilly. She knows household work, Seeking well qualified settled Gursikh match. e-mail: akjmagzine@yahoo.com
Volume 2 | Issue 8 | August 2016 | S.A.S. Nagar (Mohali)
Òï ÕÔÆÁå ÔË ÃÈðÅÓ ìÅñ êzôé¯åðÆ êzåÆï¯×åÅ ÁçÅðÅ Òï ÕÔÆÁå þ ÃÈðÅÓ òñ¯º Çå§é ÃÅñ êÈð¶ Ô¯ä Óå¶ ×¹ðÇÃ¾Ö ì¾ÇÚÁ» ñÂÆ ÒìÅìÅäÆÁÅ ÕÔÅäÆÁÅ ê¹å Ãê¹å Õð¶ÇéÓ ç¶ ×¹ð øðîÅé î¹åÅìÕ ×¹ðìÅäÆ, ×¹ðÈ ÇÂÇåÔÅÃ, ×¹ðÈ ÇÃè»å Áå¶ ×¹ðÈ Ã§Õñê éÅñ Ã»Þ Ççzó· Õðé Áå¶ ì¾ÇÚÁ» çÆÁ» ×¹ðîÇå Áé¹ÃÅð ÇÃðÜäÅåîÕ ð¹ÚÆÁ» ù À¹åôÅÇÔå Õðé ñÂÆ ÇÂÕ ìÅñ êzôé¯åðÆ ô¹ðÈ ÕÆåÆ ÜÅ ðÔÆ þ, ÇÜà ÇòÚ Ôð îÔÆé¶ ç¶ Òï ÕÔÆÁå ÔË ÃÈðÅÓ ÇòÚ Çå§é ÃòÅñ ê¹¾Û¶ ÜÅä׶, ܯ ×¹ðìÅäÆ Áå¶ ÇÃ¾Ö ÇÂÇåÔÅà ÇòÚ¯º Ô¯ä×¶Í ÇÂé·» ÃòÅñ» ç¶ ÜòÅì í¶Üä çÆ ÁÅõðÆ ÇîåÆ À¹Ã îÔÆé¶ çÆ C@ åÅðÆõ Ô¯ÇÂÁÅ Õð¶×ÆÍ ÇÂà êzåÆï¯×åÅ ÇòÚ Õ¶òñ H ÃÅñ 寺 ñË Õ¶ AE ÃÅñ å¾Õ çÆ À¹îð ç¶ ì¾Ú¶ ÇÔ¾ÃÅ ñË ÃÕç¶ ÔéÍ êzôé¯åðÆ ç¶ ÃÔÆ ÜòÅì í¶Üä òÅñ¶ ì¾ÇÚÁ» ÇòÚ¯º âðÅÁ ðÅÔƺ Çå§é ì¾ÇÚÁ» ù ÇÂéÅî ñÂÆ üÇäÁÅ ÜÅò¶×ÅÍ êÇÔñÅ ÇÂéÅî = A@@@ ð¹ê¶+àËìñ¶à çÈÜÅ ÇÂéÅî = E@@ ð¹ê¶+àËìñ¶à åÆÜÅ ÇÂéÅî = àËìñ¶à êzôé¯åðÆ çÅ ÜòÅì í¶Üä çÅ åðÆÕÅ : Õ¯ÂÆ òÆ H ÃÅñ 寺 AE ÃÅñ å¾Õ çÅ ×¹ðÇÃ¾Ö ì¾ÚÅ ÃòÅñ» ç¶ ÜòÅì ԶỠÇç¾å¶ ÕÈêé ÇòÚ íð Õ¶ ÇÂà ù ÃÅⶠÂÆ-î¶ñ êå¶ Ü» òàÃÁËê é§ìð Óå¶ í¶Ü ÃÕçÅ ÔËÍ ÂÆ-î¶ñ êåÅ : akjmagzine@yahoo.com òàÃÁËê é§ìð : +IA HFII@-BCHGD
ÕÈêé é§ìð- E éÅî : ............................................................................ À¹îð :................. ÕñÅÃ/ÃÕÈñ çÅ éÅî : .................................................................................. ................................................................................................................ êåÅ : ....................................................................................................... ................................................................................................................ î¯ìÅÇÂñ ø¯é é§ìð : ................................... ÃÈðÅ ÇÚ¾à é§ìð : ............................ ÜòÅì A : ................................................................................................. ............................................................................................................... ÜòÅì B : .................................................................................................. ................................................................................................................ ................................................................................................................ ÜòÅì C : ................................................................................................... ................................................................................................................
Á×Ãå îÔÆé¶ çÆ êzôé¯åðÆ
A. çà ׹ðÈ ÃÅÇÔìÅé ÇòÚ¯º ÇÕ§é¶ ×¹ðÈ ÃÅÇÔìÅé ÒôÔÆçÓ Ô¯Â¶? B. ÒôÔÆç» ç¶ ÇÃðåÅÜÓ ÇÕÔó¶ ×¹ðÈ ÃÅÇÔì ù ÇÕÔÅ Ü»çÅ þ? C. À¹Ô ÇÕÔó¶ ×¹ðÇÃ¾Ö ôÔÆç Ôé, ÇÜé·» ù ÁÅð¶ éÅñ ÚÆð Çç¾åÅ Ç×ÁÅ ÃÆ? ÜÈé îÔÆé¶ çÆ êzôé¯åðÆ çÅ ÃÔÆ ÜòÅì ç¶ä òÅÇñÁ» ÇòÚ¯º âðÅÁ ðÅÔƺ ÇÂéÅî ܶåÈ Çå§é ì¾ÇÚÁ» ç¶ éÅò» çÅ åÃòÆð» ÃÇÔå ò¶ðòÅ ÁõÆðñ¶ ð§×çÅð Ãø¶ Óå¶ ç¶Ö¯Í
28
Volume 2 | Issue 8 | August 2016 | S.A.S. Nagar (Mohali)
So Kahiyat Hai Soora
ÇÃÔå ÃÅð : ÁÅêä¶ Øð» ÓÚ¯º վ㯠ÚÅð ç¹ôîä» ù ÃÅⶠÔð¶Õ ç¶ Øð ÇòÚ ÚÅð ÃÅⶠÜÅéÆ ç¹ôîä ê¾Õ¶ î¯ðÚ¶ ×¾âÆ ìËᶠÔéÍ ÇÂé·» ÚÅð ç¹ôîä» ç¶ é»Á Ôé; J ÁÅï¯âÆé éîÕ (ÃçðÆ éîÕ) : ÇÂà çÆ òð寺 ÕðéÆ Ôð ê¾Ö¯º îé¹¾ÖÆ ÇÃÔå ñÂÆ é¹ÕÃÅéç¶Ô þÍ ÇÂÔ ìñ¾â êzËôð, æÅÇÂðÅÇÂâ Áå¶ éÅîðçÆ çÅ êzî¹¾Ö ÕÅðé þÍ ÁÅï¯âÆé éîÕ çÆ æ» âñÆÁ» òÅñŠöºèÅ éîÕ ÔÆ òðåäÅ ÚÅÔÆçÅ þÍ ÇÂà ù Øð ÇòÚ ÇîÕÃÆ ÇòÚ êÆà ն òÆ òðÇåÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ þÍ J ÇðøÅÂƺâ çÅ å¶ñ : ÇÂÃ ç¶ éÅñ éÅîðçÆ, ܯó» ç¶ ð¯× Áå¶ Ççñ ç¶ ð¯× ñ¾×ç¶ ÔéÍ ÇðøÅÂƺâ å¶ñ çÆ òð寺 Ü篺 寺 Øð» ÇòÚ Ô¯ä ñ¾×Æ þ, À¹ç¯º 寺 ÃÅⶠØð» ÇòÚ¯º å§çð¹ÃåÆ Ö¿í ñÅ Õ¶ À¹µâ ×ÂÆ þÍ ÇÂà òÅÃå¶ Øð» ÇòÚ Ã𷯺, ×øñÆ Áå¶ Çåñ» ç¶ å¶ñ çÆ òð寺 ÕðéÆ ÚÅÔÆçÆ þÍ Ôð çíò Õ¯Çôô Õð¯ ÇÕ å¶ñ Ö¹ç ÔÆ ÕãòÅ Õ¶ ÇñÁ»çÅ ÜÅò¶Í ÇÂÔ ìÔ¹å ñÅíÕÅðÆ Ô¹§çÅ þÍ J Ö¿â (ÚÆéÆ) : Ö¿â/ ÚÆéÆ òð×Å ÷ÇÔð Ô¯ð Õ¯ÂÆ éÔƺ þÍ ÃÅð¶ ÔÆ ñ¯Õ Ö¿â çÆ òð寺 Øð» ÇòÚ Õðç¶ ÔéÍ Ö¿â ÇÕ§éÆ õåðéÅÕ þ, ÇÂà çÅ Á§çÅ÷Å ÇÂà ׾ñ 寺 ñ×Å ÃÕç¶ Ô¯ ÇÕ ÇÂÃ ç¶ éÅñ 103 åð·» çÆÁ» ÇìîÅðÆÁ» ñ¾×çÆÁ» ÔéÍ ÇÂà ÇòÚ Ãñøð, øÅðî¯Çñé Áå¶ øÅÃø¯ÇðÕ
ÁËÇÃâ Ô¹§çÅ þÍ Ö¿â ÁÇÜÔÅ ÷ÇÔð þ ÇÜà ù Ôð Õ¯ÂÆ Øð çÆ òð寺 ÇòÚ ÁÅÀ¹ä òÅñÆ ìÔ¹å ñ¯óƺçÆ ðÃç òܯº î¹¾ñ ÖðÆç Õ¶ Øð ÇñÁŪçÅ þÍ ÇÂà ÕðÕ¶ Ö¿â ù ÁÅêäÆ Ç÷§ç×Æ ÇòÚ¯º ÇìñÕ¹ñ ÁñÇòçÅ ÕÇÔä ÇòÚ ÔÆ å§çð¹ÃåÆ çÅ ðÅ÷ «ÇÕÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ þÍ ÇÂà çÆ Ü×·Å Óå¶ ç¶ÃÆ ×¹ó·, ç¶ÃÆ Ö¿â Ü» ôÇÔç çÆ òð寺 ÕÆåÆ ÜÅ ÃÕçÆ þÍ Ü¶Õð ç¶ÃÆ Ö¿â ÁÅð×ËÇéÕ Ô¯ò¶ å» Ã¯é¶ Óå¶ Ã¹ÔÅ×Å þÍ J ÁË«îÆéÆÁî : ÁËñ¹îÆéÆÁî ç¶ í»â¶ òðåä éÅñ 48 åð·» çÆÁ» ÇìîÅðÆÁ» ñ¾×ä çÆ Ã§íÅòéÅ ìÔ¹å ò¾è Ü»çÆ þ, ÇÜé·» ÇòÚ¯º Õ˺Ãð
Áå¶ ôÈ×ð òð×ÆÁ» éÅî¹ðÅç ÇìîÅðÆÁ» å» ÃÅⶠÃí ç¶ ÃÅÔîä¶ ÔÆ ÔéÍ íÅðå Óå¶ Ü篺 Á§×ð¶÷» çÅ ðÅÜ ÃÆ å» À¹Ã ò¶ñ¶ ܶñ·» ÇòÚ ì§ç íÅðåÆ ÕËçÆÁ» ù ÁË«îÆéÆÁî ç¶ í»ÇâÁ» ÇòÚ í¯Üé Çç¾åÅ Ü»çÅ ÃÆ, å» Ü¯ À¹é·» ù ÖÅèÅêÆåÅ í¯Üé ÀÈðÜÅ éÅ ç¶ò¶Í Á¾Ü ÃÅⶠØð» ÇòÚ ÁË«îÆéÆÁî ç¶ í»ÇâÁ» çÅ êÈðÅ ðÅÜ þ, ÇÜà ÕðÕ¶ Ôð¶Õ Øð ÇòÚ ÇìîÅðÆÁ» é¶ ì¹ðÆ åð·» ÁÅêäÅ Õì÷Å ÕÆåÅ Ô¯ÇÂÁÅ þÍ Ã¯, ÇìîÅðÆÁ» 寺 ìÚä ñÂÆ ÁË«îÆéÆÁî ç¶ í»ÇâÁ» çÆ òð寺 ù ÇìñÕ¹ñ ÇåÁÅ× ç¶ò¯Í -âÅ. ÁîðÆÕ ÇÃ§Ø Õ§âÅ, î¯×ÅÍ
Òï ÕÔÆÁå þ ÃÈðÅÓ ç¶ îÔÆé¶òÅð õðÇÚÁ» çÅ ò¶ðòÅ A. çêÅçÕÆ / Õ§ê¯Ç÷§×/ àÅÂÆÇê¿× ÖðÚÅ B. ÕÅ×÷ å¶ ÇñøÅÇøÁ» çÅ õðÚÅ C. ÛêÅÂÆ ÖðÚ¶ D. ÃÇà¾Õð» ç¶ ÖðÚ¶ E. âÅÕ/ Õ¯ðÆÁð ç¶ ÖðÚ¶ F. ø¹àÕñ õðÚ¶ Õ¹¾ñ ܯó
= AE,@@@ = AE,@@@ = I,@@@ = A,@@@ = F,@@@ = D,@@@ = E@,@@@
ð¹ê¶ ð¹ê¶ ð¹ê¶ ð¹ê¶ ð¹ê¶ ð¹ê¶ ð¹ê¶
J ÕÅ×÷ å¶ ÇñøÅÇøÁ» çÆ Ã¶òÅ Ôð îÔÆé¶ âÅÇÂî§â ÕÅêÆ ÔÅÀÈà ڧâÆ×ó· òñ¯º ÕÆåÆ Ü»çÆ þÍ
î¾è êzç¶ô çÆ ðîäÆÕ é×ðÆ í¯êÅñ ÇòÖ¶
’∂∫Á∆ √≈Ò≈È≈ ¡÷ø‚ ’∆ÂÈ √Ó≈◊Ó
AC Á×Ãå B@AF, Ççé ôÇé¾ÚðòÅð 寺 AE Á×Ãå B@AF, Ççé ïîòÅð å¾Õ ÃîÅ×î çÅ ò¶ðòÅ
AC Á×Ãå B@AF, ôÇé¾ÚðòÅð, Ãò¶ð¶ @F:@@ òܶ 寺 @A:C@ òܶ ìÅÁç ç¹êÇÔð å¾Õ : Ú½ºÕÆ ÁÅÃÅ çÆ òÅð Áå¶ ÁÖ¿â ÕÆðåé ×¹ðç¹ÁÅðÅ éÅéÕÃð ÃÅÇÔì, ÔîÆçÆÁÅ ð¯â, í¯êÅñÍ AC Á×Ãå B@AF, ôÇé¾ÚðòÅð, ôÅî @F:@@ òܶ 寺 ðÅå @I:C@ òܶ å¾Õ : ïçð¹ çÆ Ú½ºÕÆ Áå¶ ÁÖ¿â ÕÆðåé ×¹ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì ê¿ÜÅìÆ ìÅ×, í¯êÅñÍ AD Á×Ãå B@AF, ÁËåòÅð, Ãò¶ð¶ @F:@@ òܶ 寺 ìÅÁç ç¹êÇÔð
@A:C@ òܶ å¾Õ : Ú½ºÕÆ ÁÅÃÅ çÆ òÅð Áå¶ ÁÖ§â ÕÆðåé ×¹ðç¹ÁÅðÅ ×¹ðÈ éÅéÕ à¶ÕðÆ ÃÅÇÔì, í¯êÅñÍ ðËÇä ÃìÅÂÆ ÕÆðåé AD Á×Ãå B@AF, ÁËåòÅð, ôÅî @F:C@ òܶ 寺 AE Á×Ãå B@AF, ïîòÅð, Ãò¶ð @D:@@ òܶ å¾Õ ×¹ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì ìÆ.Á˵Ú.ÂÆ.ÁËñ., ÇêêñÅéÆ, í¯êÅñÍ Á§Çîzå çÚÅð : AD Á×Ãå B@AF, ÁËåòÅð, ôÅîƺ @D:@@ òܶ 寺 ×¹ðç¹ÁÅðÅ éÅéÕÃð ÃÅÇÔì, ÔîÆçÆÁÅ ð¯â, í¯êÅñÍ
L ìÅÔ𯺠ÁÅÀ¹ä òÅñÆÁ» ç×å» çÆ ÇðÔÅÇÂô çÅ êzì§è å¶ ¦×ð çÅ ÃÅðÅ êzì§è ×¹ðç¹ÁÅðÅ éÅéÕÃð ÃÅÇÔì, ÔîÆçÆÁÅ ð¯â ÇòÖ¶ Ô¯ò¶×ÅÍ L ×¹ðç¹ÁÅðÅ éÅéÕÃð ÃÅÇÔì, ÔîÆçÆÁÅ ð¯â, ì¾Ã Á¾â¶ Áå¶ ð¶ñò¶ Ãà¶ôé 寺 ÇÃðø Á¾èÅ ÇÕñ¯îÆàð çÈðÆ Óå¶ ÃÇæå þÍ L ÃîÅ×î» çÅ Ãî¹¾ÚÅ êzì§è ÁÖ¿â ÕÆðåéÆ ÜæÅ ç¹ÁÅðÅ Çòôò íð ÇòÚ ò¾Ã ðÔÆÁ» ÁÖ¿â ÕÆðåéÆ Üæ¶ éÅñ Ãì§èå ç×å» ç¶ ÃÇÔï¯× éÅñ ÕÆåÅ ÜÅò¶×ÅÍ
çÅÃð¶ ÁÖ¿â ÕÆðåéÆ ÜæÅ, í¯êÅñÍ
çêðÕ : @IHBGC-IFAHA, @IHIIC-HIEAD, @HAC@D-BBDEE, @IC@@F-HBHBF, @IHBG@-IC@CH, @GGGAH-E@B@B.
29
Volume 2 | Issue 8 | August 2016 | S.A.S. Nagar (Mohali)
So Kahiyat Hai Soora
×¹ðç¹ÁÅðŠׯÇì§ç é×ð, Á§ìÅñÅ ÛÅÀ¹äÆ ÇòÖ¶
’∂∫Á∆ √≈Ò≈È≈ ¡÷ø‚ ’∆ÂÈ √Ó≈◊Ó ÇîåÆ AA Á×Ãå B@AF 寺 AD Á×Ãå B@AF å¾Õ
×¹ðÈ ÇêÁÅðÆ ÃÅè ç×å ÜÆú, Ôð ÃÅñ çÆ åð·» ÇÂà ÃÅñ òÆ ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ ÃîÈÔ ôÔÆç» çÆ ïÅç ÓÚ Á§ìÅñÅ ÛÅÀ¹äÆ ÇòÖ¶ ÃÅñÅéÅ ÁÖ¿â ÕÆðåé ÃîÅ×î Ô¶á ÇñÖ¶ êz¯×ðÅî Áé¹ÃÅð Ô¯ ðÔ¶ ÔéÍ ÇÂà ÃîÅ×î ÇòÚ ç¶ô-Çòç¶ô 寺 ÕÆðåéÆ Üæ¶ ÔÅ÷ðÆ íðé×¶Í ÁÅÇ çÆçÅð¶ ìõô¯ ÜÆÍ
ÃîÅ×î çÅ ò¶ðòÅ
AA Á×Ãå B@AF, Ççé òÆðòÅð : Á§Çîzå ò¶ñ¶ ÕÆðåé ÁÅÃÅ çÆ òÅð, À¹êð§å Áð§í ÃzÆ ÁÖ¿â êÅá ÃÅÇÔì @H:@@ òܶ Ãò¶ð¶, ×¹ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì ׯÇì§ç é×ð, Á§ìÅñÅ ÛÅÀ¹äÆ ÇòÖ¶Í ôÅî ù ÁÖ¿â ÕÆðåé @G:@@ òܶ 寺 ðÅå A@:@@ òܶ å¾Õ Õ¯áÆ é§: A, ׯÇì§ç é×ð, Á§ìÅñÅ ÛÅÀ¹äÆ ÇòÖ¶Í AB Á×Ãå B@AF, Ççé ô¹¾ÕðòÅð : ÁÖ¿â ÕÆðåé Ãò¶ð¶ @H:@@ òܶ 寺 ìÅÁç ç¹êÇÔð @A:@@ òܶ å¾Õ Õ¯áÆ é§ìð EG-ÃÆ, êÅñî ÇòÔÅð, ôÅî ù ÕÆðåé @G:@@ òܶ 寺 ñË Õ¶ A@:@@ òܶ ðÅå å¾Õ
ðÅÜ îÔ¾ñ, ðÅÜÅ êÅðÕ, Á§ìÅñÅ ÛÅÀ¹äÆ ÇòÖ¶Í AC Á×Ãå B@AF, Ççé ôÇé¾ÚðòÅð : Ãò¶ð¶ í¯× ÃzÆ ÁÖ¿â êÅá ÃÅÇÔì å¶ ÕÆðåé, Ççòà ùԶñÅ ìÅÁç ç¹êÇÔð @B:@@ òܶ å¾Õ ×¹ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì ׯÇì§ç é×ð, Á§ìÅñÅ Õ˺à ÇòÖ¶Í AC Á×Ãå : ôÅî ù ðËÇä ÃìÅÂÆ ÕÆðåé Áð§í @G:@@ òܶ Áå¶ AD Á×Ãå B@AF, Ççé ÁËåòÅð ù Ãò¶ð¶ @E:@@ òܶ ÃîÅêåÆÍ Á§Çîzå çÚÅð : AC Á×Ãå, ôÇé¾ÚðòÅð ù ôÅîƺ @H:@@ òܶ, Õ¯áÆ é§. A, ׯÇì§ç é×ð, Á§ìÅñÅ ÛÅÀ¹äÆ ÇòÖ¶Í
ì¶éåÆ : ¦×ð Áå¶ ÇðÔÅÇÂô ç¶ êzì§è ×¹ðç¹ÁÅðŠׯÇì§ç é×ð, Á§ìÅñÅ ÛÅÀ¹äÆ ÇòÖ¶ ÔÆ Ô¯ä׶Í
çÅÃð¶ : ÁÖ¿â ÕÆðåéÆ ÜæÅ, Á§ìÅñÅ ÛÅÀ¹äÆÍ
ÃÇÔï¯×Æ : ×¹ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì êzì§èÕ Õî¶àÆ ×¯Çì§ç é×ð, Á§ìÅñÅ ÛÅÀ¹äÆÍ ê¹¾ÛÇ×¾Û : @IDAF@-IDA@C, @IDAFA-EG@CC, @IIIFB-C@EB@.
√≈Ò≈È≈ À«¬ √Ï≈¬∆ √Ó≈◊Ó ‹◊≈¿π∫
ÇîåÆ B@ Á×Ãå B@AF, Ççé ôÇé¾ÚðòÅð ù ×¹ðÈ ÇêÁÅðÆ ÃÅè ç×å ÜÆ, ÃÇåÕÅð ÃÇÔå ì¶éåÆ ÕÆåÆ Ü»çÆ þ ÇÕ ÃÇå×¹ð» çÆ ÁêÅð ìõÇôô ç¹ÁÅðÅ ×¹ðç¹ÁÅðÅ íÜé×ó· ÃÅÇÔì, Õ¾ÚÅ îñÕ ð¯â ×ñÆ é§: C, î¯åÆ ìÅ×, Ü×ðÅÀ¹º ÇòÖ¶ ÃÅñÅéÅ ðËÇä ÃìÅÂÆ ÕÆðåé ÃîÅ×î ÇîåÆ B@ Á×Ãå B@ AF, Ççé ôÇé¾ÚðòÅð ù ÕðòŶ ÜÅ ðÔ¶ Ôé, ÇÜé·» ÇòÚ ÃzÆ ×¹ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ çÆ Õ¯îñ ë¹ñòÅóÆ ÇòÚ¯º ç¶ô íð 寺 ÁÖ¿â ÕÆðåéÆ Üæ¶ êÔ¹§Ú Õ¶ Á§ÇîzåîÂÆ ÇÂñÅÔÆ ×¹ðìÅäÆ ç¶ ÕÆðåé éÅñ ç×å» ù ÇéÔÅñ Õðé×¶Í Ã¶òÕ» òñ¯º Ô¾æ ܯó Õ¶ Ãðì¾å ç×å» ç¶ Úðé» ÇòÚ ÇéîðåÅ ÃÇÔå ì¶éåÆ þ ÇÕ çðôé çÆçÅð¶ ìõô¯ ÜÆ Áå¶ ×¹ðìÅäÆ ç¶ ñÅÔ¶ êzÅêå Õð¯ ÜÆÍ
çÅÃð¶ : ÁÖ¿â ÕÆðåéÆ ÜæÅ Ü×ðÅÀ¹º, «ÇèÁÅäÅ Áå¶ î¯×ÅÍ
çêðÕ : @IIHHA-EIAIB, @IGGI@-@B@DB, @IIAEAACACA, @IHHHA-FB@FI, @IEIB@-CC@@@.
30
So Kahiyat Hai Soora
31
Volume 2 | Issue 8 | August 2016 | S.A.S. Nagar (Mohali)
So Kahiyat Hai Soora
Volume 2 | Issue 8 | August 2016 | S.A.S. Nagar (Mohali)
32