06/2014
İ
YENİ NESİL BULUT BİLİŞİM VİZYONU
Yeni Nesil Bulut Bilisim Vizyonu , Rekabette Öne Geçmenin Yolu İş Zekasından Geçiyor
Citrix Synergy 2014 İzlenimleri
Tablet PC Seçerken Nelere Dikkat Etmelisiniz?
editör
Mobil Cihazlar İnternet kavramını Değiştirecek İnternet deyince aklınıza ne geliyor? Bu sorunun cevabı kişiden kişiye farklılık gösterse de, benim aklıma “en yakın arkadaşım” geliyor.
Ali Yavuz ŞAHİN
Genel Yayın Yönetmeni yavuz@btgunlugu.com
İnternet üzerinde milyarlarca insan farklı veriler ile çalışmakta. Bazılarımız günlük gazeteleri okurken bazılarımız günde saatlerde bağlı kalıyor. İnternet kullanıcı tercihlerinden oluşan bir ağ ve kullanıcı tercihini sizin ürettiğiniz içerik yönünde kullanmıyor ise bu büyük mecrada barınmanız güç. Artık www kullanımı da yavaş yavaş düşmeye başladı. Mobil cihazlar üzerine kurulan uygulamalar web sayfalarının pabucunu dama atacak gibi duruyor. 2013 yılı sonu itibariyle 200 milyon olan hücresel M2M cihaz sayısının, 2019 yılına kadar 3 ila 4 kat arasında artması bekleniyor. Bu tahmin sayesinde www kullanımının önümüzdeki günlerde daha da düşeceğini söyleyebiliri. Çünkü mobil cihazlar üzerinde tarayıcı kullanım oranı oldukça düşük. Genellikle verilere uygulamalar üzerinden erişiliyor. Günlük gazetelere veya spor haberlerine ulaşmak için sitelerin mobil arayüzleri üzerinde cebelleşeceğinize uygulamalar içerisinde akan verilere erişmek daha kolay. Hem de süzgeçten geçmiş verilere erişerek değerli zamanınızı sizin için bir şey ifade etmeyen veriler için harcamamış oluyorsunuz. Bizi sosyal ağlara bağlayan veriler de bunlar değil mi? Facebook’daki arkadaşlarınız veya Twitter’daki takip ettiğiniz kişiler her gün sizin için verileri süzerek paylaşım yapıyor. Siz de aynı zamanda verileri süzerek arkadaşlarınız için paylaşıyorsunuz. Bir anlamda sosyal ağlar üzerinde kendi özel ağınızı oluşturarak süzülmüş veriler ile beslenip zamandan tasarruf ederken aynı zamanda iyi vakit geçirerek sosyalleşiyorsunuz. Ericsson Mobilite Raporu’na göre mobil cihaz aboneliği büyük bir hızla artıyor. 2015 yılında dünya üzerindeki mobil abonelik sayısı, dünya nüfusunu geçecek. Nitekim sadece mobil abonelik sayısı 2014’nın ilk çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 120 milyon artarak yüzde 7 büyüme kaydetti. 2019 yılında ise ağa bağlı olan mobil cihaz sayısının 9,2 milyar olması bekleniyor. Mobil genişbant aboneliklerinin de büyümeye devam ederek 2019 yılında 7,6 milyar adede ulaşması bekleniyor. Hal böyle olunca belki de 2020’li yıllarda www’ye elveda diyebiliriz. Eğer sizde yeni nesil internet üzerinde yerinizi sağlamlaştırmak istiyorsanız mobil cihazlar konusuna eğilmenizde fayda var. Şirketinizin mobil stratejisini belirlerken gelecek araştırmalarını dikkat alın. BT Günlüğü olarak geçtiğimiz ay dergimizde yayınladığımız ve halen http://btgunlugu.com.tr adresi üzerinden ulaşabileceğiniz “Güvenli ve Doğru Mobil Strateji İçin 10 Adım” isimli makalemize de göz atabilirsiniz.
3
içindekiler Kapak Konusu
eni esil Bulut Bilişim Vizyonu Rekabette Öne Geçmenin Yolu İş Zekasından Geçiyor Tablet PC Seçerken Nelere Dikkat Etmelisiniz?
Citrix Synergy 2014 İzlenimle i Ha ın a ilmeniz Ge e enle n n o le e nolo i en le i
06 14 20 24 26 28 30 34 42
Habe le
ö o ta
ua
ö o ta
oy aylo
n n o
4
Ali Yavuz ŞAHİN Genel Yayın Yönetmeni yavuz@btgunlugu.com
ze
le
cevit
e nolo i
en le i
ne Ge menin Yolu
e a ın an Ge iyo
yne gy Ha
G nl
İzlenimle i
ın a ilmeniz Ge e enle
ablet
e e en i
at tmeli iniz e t
Yayın
anı manı
ecevit@btgunlugu.com
me
A
Yazı İ le i ome @btgunlugu.com itö le
a e Ho izon it i
eati olution in o@c tv olution .com e lam
i
em
G N
cig em@btgunlugu.com
Yeni Ne il ulut ili im izyonu e abette
e ya İleti im
anı manlı A ına a ibi
evil anat
ö o ta
Nele e
60
yl l
a bel Antonio
ö o ta
İ
48 50 52 54
künye
ö o ta Şa in Şen
e ezi
abia ca aı an
lma lı it Ayte in e un an
in o@btgunlugu.com
A e İnön a e i No ulut İ e ezi . at ai e eli te e a ıt ane İ tanbul el a a ıtım etay a ıtım a ı ve ilt zg n et Ayte in o a no . event İ tanbul el 0212 280 00 09 a
haberler
eknolo i irketlerinin ıkarma ı
İ lerin venlik roblemlerine eni z m
r a
T N , aspersky ab, D ve Tunçmatik şirketlerinin işbirliği ile “Anadolu Teknoloji Günleri” etkinliğinin Bursa ayağı 2 Mayıs’ta yapıldı. Bursa Hilton tel’deki toplantıya bölgedeki teknoloji bayileri katıldı. T N lke Müdür ardımcısı Ali Dinçer, Anadolu Teknoloji Günleri etkinliğinin dördüncüsü Bursa’da gerçekleştirdiklerini belirterek, bayilerle kendi bölgelerinde bir araya gelmekten hoşnut olduklarını ve farklı illerde bu etkinlikleri devam ettireceklerini söyledi. Anadolu Teknoloji Günleri etkinliğinin hem katılımcılar hem de düzenleyiciler açısından çok verimli geçtiğini ifade eden Dinçer, “ atılımcı bayiler, BT projeleri için gerekli konularda ilk ağızdan ve tek bir etkinlikle bilgi sahibi olabiliyor. Aynı zamanda isteklerini, sorunlarını da doğrudan bizlere iletebiliyorlar. Düzenleyici rmalar olarak bizler de güçlerimizi birleştirerek daha fazla ilde, daha çok sayıda bayiye ulaşabiliyoruz” dedi.
eri güvenliği, her ölçekten kurumlar için büyük önem taşıyor. Ancak özellikle küçük işletmeler kısıtlı kaynakları nedeniyle bu konuda yeterli önlem alamayabiliyor. Dünyaca ünlü siber güvenlik şirketi Trend Micro, bu noktada yaşanan darboğazı aşmak için, yeni ürünü orry Free Business Security 9’u pazara sunuyor. orry Free Business Security 9, Bİ’lerin veri güvenliği konusunda yaşadığı kısıtlı imkanlar ve yetersiz teknik destek gibi problemleri ortadan kaldırıyor. orry Free Business Security 9.0 kurumların güvenlik ihtiyaçlarına göre “Advanced”, “Standard” ve “Services” olarak üç farklı sürümde kullanılabiliyor. Dünya çapında özellikle küçük işletmelerde satınalma maliyetlerinin azaltılmasını ve çalışanlara daha rahat edebilecekleri bir çalışma ortamı yaratılmasını sağlayan endi ihazını Getir B D akımı çeşitli güvenlik problemlerini de beraberinde getiriyor. Trend Micro orry Free Business Security 9.0 endi ihazını Getir uygulayıcıları için etkili güvenlik çözümleri sağlıyor.
en azla era ata z m Mimarı rki e e eli or Teradata’da görev yapan 00’den fazla Çözüm Mimarı, Türkiye’ye geliyor. 15 16 ve 17 Haziran tarihlerinde İstanbul’da gerçekleşecek toplantılarda bir araya gelecek Teradata Çözüm Mimarları, nanstan kamuya, telekomünikasyondan perakendeye kadar birçok farklı sektörde yeni veri ambarı teknolojileri geliştirecekler. Teradata Türkiye lke Müdürü Gamze Aydın konuyla ilgili yaptığı değerlendirmede şu bilgileri verdi: “Alanında lider bir şirketin Türkiye o si olarak, son dönemde müşterilerimiz için gerçekleştirdiğimiz başarılı projelerle, sadece bağlı bulunduğumuz EMEA bölgesinde değil, küresel çapta da dikkat çekiyoruz. 2012 yılında satış gelirlerimizde ve çalışan sayımızda kaydettiğimiz yüzde 400’lük büyüme ile Teradata Global tarafından dünya çapında başarı ödülüne layık görülmüştük. Şimdi de 77 farklı ülkede görev yapmakta olan 00’ü aşkın Teradata Çözüm Mimarı’nı ülkemizde ağırlayacak olmanın heyecanını yaşıyoruz. 3 gün devam edecek toplantıların ülkemizde gerçekleştirilecek olmasından büyük mutluluk duyuyoruz.”
6
haberler
Mobile ec rit nin eni r m n i a a a n ESET, cep telefonları ve tabletlere yönelik ESET Mobile Security’nin yeni sürümünü piyasaya sundu. Çalıntı ya da kayıp cihazların konumunu bulmayı sağlayan Anti Theft özelliği eklenen ESET Mobile Security sayesinde, telefonu bulan kişilere cihazın ekranı üzerinden mesaj gönderilebiliyor ve uzaktan bağlanılarak telefonun ön ve arka kamerası üzerinden görüntü alınabiliyor. ESET Mobile Security EMS , güçlü güvenlik özellikleriyle siber tehdit endişesi yaşamadan Android deneyiminin key ni sürdürebilmek üzere tasarlandı. cretsiz ve ücretli premium olmak üzere iki versiyona sahip olan EMS, ücretsiz versiyonda komple cihaz taraması ve indirilen uygulamaların taranması gibi temel özellikler sağlıyor. remium versiyonunda ise kullanıcılar zamanlanmış tarama, şarj halindeyken tarama, gelişmiş proaktif Anti Theft fonksiyonu, my.eset.com entegrasyonu, SMS Arama ltrelemesi ve güvenlik denetimi gibi özelliklerden yararlanabiliyorlar.
İ lerin klına İlk elen Marka am n Samsung Bİ’ler özelindeki kapsamlı araştırmanın sonuçlarını Samsung urumsal Forum 2014’te medya ve iş ortaklarıyla paylaştı. Samsung Electronics Türkiye urumsal Çözümler Direktörü Tansu eğen, Samsung tarafından mikro işletmeler ve Bİ’ler kapsamında yapılan araştırmanın sonuçlarını ve içeriğini şu şekilde değerlendirdi “SamsungTürkiye olarak bu araştırmayı, kurumsal pazardaki hede erimiz doğrultusunda Türkiye demogra sini de gözeterek hayata geçirdik. Toptan, perakende, imalat, inşaat ve ulaştırma sektörleri bu araştırmada öne çıkan sektörler oldu. Araştırmamızda çalışma ortamları, iş modelleri, liderlik algısı, teknoloji kullanımı, internet ve sosyal medya iletişimi gibi konular, yoğun olarak ölçüldü.” Bİ’lerin teknoloji rmalarına bakışını da bu araştırma ile daha net değerlendirdiklerinin altını çizen Tansu eğen “Araştırma çerçevesinde teknoloji denildiğinde ilk akla gelen rmanın Samsung olduğu sonucu net bir biçimde karşımıza çıkıyor. Bİ’ler teknoloji yatırımları için, yüzde 3 oranında teknoloji marketlerini tercih ediyor.
vr a Di ital a kı irliğin en ero a İki l ir en Avrupa Dijital Baskı Birliği European Digital ress Association tarafından verilen ED 2013/2014 ödülleri açıklandı. ero 2000, medya genişliği 1.6 m’ye kadar olan kategoride en iyi geniş format yazıcı, ero iGen 150 de en iyi yüksek kapasiteli tabaka renkli dijital baskı sistemi ödülünü aldı.Her yıl verilen ED ödülleri, dijital baskı dünyasının en prestijli ödüllerinden biri olarak kabul ediliyor. ED 2013’de incelenen ürünler yenilikçi ve çevreci özellikleri, yapılan işe sunduğu katma değer, hız, kalite, kullanım kolaylığı, getirdiği rekabet ve maliyet avantajları göz önüne alınarak konu uzmanı bağımsız editörler, danışmanlar, mühendisler ve gra k profesyonellerinden oluşan ödül jürisi tarafından değerlendiriliyor.
haberler
to bl e i i e M kemmellik Atos’un Nisan 2012’de bünyesine kattığı kurum içi sosyal ağlarda dünya lideri blue iwi ile birlikte geliştirdiği “Sıfır E posta” ero E mail programı, en yenilikçi sosyal ve işbirliği programlarını değerlendiren Forrester’ın Groundswell dülleri’nde, Sosyal İşbirliği ategorisi’nde “mükemmellik ödülü”ne layık görüldü. aratıcılık içermeyen, paylaşımdan uzak, tek yönlü iletişim kurmaya zorlayan geleneksel o s ortamları ve çalışma biçimlerinin geçmişte kalmasına öncülük eden “Sıfır E posta” programıyla Atos’un ön-
ce
l
celikli hede erinden biri, özellikle yaratıcı, yenilikçi, gelişmelere açık ve teknolojiyi yakından takip eden kuşağı için “en çok çalışmak istenilen” şirketlerden biri olmak Bu nedenle neredeyse yüzde 5’i gereksiz bilgi içeren ve çalışanları verimsiz kılan dahili e posta’ları sıfırlayarak , o slerde yeni bir çağ başlatmaya kararlı olan Atos, blue iwi’yle birlikte geliştirdiği bu uygulamayla zaman kaybı ve verimsizliği ortadan kaldırırken, çalışanlara daha fazla işbirliği ve ekip çalışması imkanları da sunuyor.
te De olama lanı rtık
Microsoft, Share oint nline ve f ce 365 ro lus hizmetlerini barındıran kurumsal f ce 365 abonelik paketlerinde abone başına ücretsiz dosya depolama alanın kapasitesini 25 GB’den 1 TB seviyesine çıkarıldığını duyurdu. apasite artışından tüm f ce 365 E planları E1, E3, E4 , f ce 365 Midsize Business rta lçekli İşletme , tüm Share oint nline planları Share oint nline lan 1 ve lan 2 , f ce 365 Small Business üçük İşletme ve f ce 365 Small Business remium üçük İşletme Ekstra paketi sahipleri faydalanabilecek.
ntel eni r e Merkezi ile rki e nin eleceğine atırım a ı or ntel, Türkiye’deki yüksek teknoloji yatırımları kapsamında ilk Ar Ge Merkezi’ni İT Arı Teknokent’te hizmete açtı. Ar Ge Merkezi, Türkiye, rtadoğu ve Afrika Bölgesi’nin önde gelen araştırma merkezlerinden biri olacak. lkemize yüksek teknoloji tasarımına yeni bir yaklaşım getiren merkez, Türkiye’nin ilk “kreatif Ar Ge merkezi” olma özelliğini taşıyor. Dünya üzerindeki 7 milyar insanın 7 milyar farklı beklentisini karşılayacak ürünler sunma amacıyla hareket eden ntel, bu girişimiyle Türkiye’de ilk defa “ ullanıcı deneyimi odaklı Ar Ge” faaliyetlerinin gerçekleştirilmesini sağlayacak. Günümüzde ülkelerin ekonomik kalkınmasında Ar Ge faaliyetlerinin büyük önemi olduğunu hatırlatan ntel Türkiye Genel Müdürü Burak Aydın, yeni açılan Ar Ge Merkezi ile hede erinin Türkiye’nin dünyada önemli bir teknoloji üssüne dönüşmesine katkıda bulunmak olduğunu vurguladı.
10
haberler
abri et ork vr a a ğ venliğini nlattı
Micro o t D namic a ınlan ı Microsoft Dynamics A 2012 R3, yeni ve dikkat çekici özellikleri içerisinde barındırıyor. Bunlar arasında yer alan depo ve lojistik yönetimi, sevkiyat zincirinde gerçek zamanlı ve uçtan uca öngörüler sunabiliyor. aşam döngüsü servisleri ifecycle Services , süreçleri standart hale getirerek ve basitleştirerek Microsoft Dynamics A uygulamalarının öngörülebilirliğini güçlendiriyor. Böylece hizmet ve destek anlamında sunulan inovatif ve bütünleşik deneyim daha da zenginleştiriliyor. Microsoft Türkiye urumsal İş Çözümleri Direktörü zan ncel, Microsoft Dynamics A 2012 R3’ün getirdiği yeniliklere dair şunları söyledi: “Teknoloji birbirimize ve müşterilerimize olan yaklaşımlarımızı, iletişim biçimlerimizi ve etkileşimimizi değiştiriyor. eni Microsoft Dynamics A 2012 R3 sürümüyle kurumlara yeni mobil senaryoları hayata geçirme, bulutun sunduğu olanakları stratejik avantaja dönüştürme, müşterilerle daha iyi etkileşim kurma ve mobil çalışanlar için çok daha verimli bir ortam kurgulama fırsatı sunuyoruz.”
iko
ana onic in
Doğu Avrupa’da telekomünikasyon sektörüne ve İnternet Servis Sağlayıcılar’a yönelik 2006 yılından beri düzenlenen ve bölgenin en büyük organizasyonu olan “Metro n ine İnternet Servis Sağlayıcılar Birliği Toplantısı”nın bu yılki etkinliği 20 Mayıs’ta gerçekleştirildi. Slovakya’nın en büyük İnternet servis sağlayıcısı olan Slovanet ev sahipliğinde düzenlenen ve abris Networks’ün ana sponsor olduğu etkinlikte konuşma yapan abris Networks Genel Müdür ardımcısı Baran Erdoğan şunları söyledi: “Tüm dünyada ekonomiyi ve düzeni tehdit eden siber saldırılar çok önemli bir sorun teşkil ediyor. Bu önemli sorun paralelinde global ölçekte yeterliliği bulunan 12 rmadan birisi olan abris Networks de önemli Ar Ge çalışmaları gerçekleştiriyor. Türk mühendisliğinin gücüyle kendi markamızla ürettiğimiz kurumsal ağ geçidi yazılım ve donanımları ile 2005 yılından bu yana 20 ülkede kamu, özel ve askeri alanda 3000’e yakın kurum ve kuruluşa hizmet veriyoruz. akın koruma anlayışıyla her ülkenin kendi regülasyon şartlarına uyum sağlayan, güvenliği global ölçekte kanıtlanmış organizasyona özel çözümler sunuyoruz”.
e e D n a i erliği
İ , apon teknoloji devi ANAS N ile iş birliğine giderek daha büyük hede er için yepyeni bir vizyon geliştirdi. 201 yılında 100. yılını kutlayacak olan ANAS N ’ın hede , elektrik anahtarı ve priz sektöründe İ ile birlikte dünya liderliğini ele geçirmek. onuyla ilgili açıklama yapan İ E ’su Nusret ayhan Apaydın, “ İ olarak İstanbul Sanayi dası’nın ilk 500 büyük sanayi kuruluşu listesinde 331’inci sıradayız. İhracatta 206’ncı, karlılıkta ise 120’nci sırada yer alıyoruz. 2013 ciromuz 32 milyon T , 2014 hedef ciromuz ise 3 5 milyon T ve yaklaşık 1 büyüme öngörüyoruz. ek çok ürün gamında, anahtar priz sektörü başta olmak üzere pazar lideriyiz.”
12
Ömer BALK
söyleşi
omer@btgunlugu.com
eknolo i i a ece aki en Değil lkemiz e nc l k en ir on ma ahibiz
a in en TTNET Teknoloji Genel Ya ımcı ı
da altya ısında önemi yeniliklere imza atan , bir ok yeni latformla kullanıcılarına farklı deneyimler sunuyor. in sa i oldu u yeni teknolo ilerin altya ıdaki rol n , teknolo i yatırımlarının oda ında angi konular yer aldı ını ve gelecek vizyonunu eknolo i enel d r ardımcısı a in en ile konuştuk. Son dönemde TTNET’in birçok platformu ve hizmeti devreye sokuldu. eni r n ve izmetlerin sunulmasında sa i olduunuz teknolo i altya ısı nasıl bir rol oynuyor? in teknolo i altya ısı ve bu alandaki yenilikleri akkında bize bilgiler verebilir misiniz? Şuanda sektörde hizmet veren operatörler içerisinde, sadece Türkiye değil küresel anlamda en güçlü altyapıya sahip operatörlerden biriyiz. Çok sayıda katma değerli ve dijital servisi sunabilmeniz için, çok güçlü bir teknoloji altyapınızın olması gerekiyor. TTNET olarak 2010 yılında yeni vizyonumuzu ortaya koymuş ve şöyle demiştik: TTNET sadece erişim hizmeti veren bir operatör olmayacak, müşterinin hayatına temas eden tüm noktalarda olmaya çalışan, sadece erişim değil eğlence ve iletişim hizmetlerini bir arada karşılayan rma olacak. Dolayısıyla teknoloji yatırımlarımızı bu doğrultuda yaptık. Tüm altyapımızı 2010 yılından başlamak üzere yeniledik ve bunu yaparken de kısa süreli bir vizyonla değil, bizi en az 10 yıl taşıyacak vizyonla hareket ettik. Bugün itibariyle, müşterilerimize hayatın her noktasında temas edebilecek birçok katma değerli servisi, çözüm ortaklarıyla birlikte çok rahat ve rekabet ortamında çok daha hızlı bir şekilde servis edebilecek teknoloji altyapısına kavuştuk. TTNET olarak 20’den fazla katma değerli servisi müşterilerimizle buluşturuyoruz ve her yıl bunun üzerine yenilerini de ekliyoruz. Teknolojiyi sadece takip eden değil, ülkemizde öncülük eden bir konuma sahibiz. Bunu da kuşkusuz şuan ki teknolojik altyapımıza borçluyuz.
Artık müşterilerimiz dünyadaki tüm servisleri, tüm yenilikleri takip eden bir grup. Dolayısıyla Amerika’da, Çin’de herhangi bir servis çıktığında, onu TTNET’den de en yüksek kalitede talep eden müşteri portföyüyle karşı karşıyayız. Bu müşteri grubunu memnun edebilmek için hem teknolojiyi yakından takip ediyor, hem de liderlik ediyoruz. Aynı zamanda bu teknolojiyi dünyayla eş zamanlı olarak yüksek kalitede verebiliyor olmanız da gerekiyor. eni teknolojileri sürdürüyor ve kaliteyi her zaman aynı çıtada tutturuyor olabilmeniz gerekli. Biz bu noktayı çok öncesinden gördüğümüz için, yatırımlarımızı hep bu doğrultuda yaptık. ngörümüzün de bugün gerçekleştiğini görüyoruz. Müşterilerimize, hayatınızın her noktasında olacağız, bunu yaparken de yüksek kalitede yapacağız, müşteri memnuniyetini en üst seviyede tutacağız sözüyle bu işe başladık ve teknoloji yatırımlarımızı da hep bu düşüncelere odaklanarak yaptık. Geçtiğimiz dönemde TM Forum tarafından en iyi operasyon ödülü aldık. Bu ödül eriştiğimiz kalite seviyesini de gösteriyor. E ticaretten, Tivibu’ya, TTNET Müzik’ten laystore’a kadar birçok dijital servisi de son 2 yılda devreye aldık. Bu sayede çok büyük bir platform oluşturduk ve bu platform sayesinde çok daha fazla dijital servisi, rakiplerimize göre çok daha hızlı bir şekilde devreye alabiliyoruz, müşterilerimizle buluşturabiliyoruz.
eknolo ik alt ya ı yatırımları konusunda raki lerinize göre nasıl farklılaşıyorsunuz ve bu konuda ya tı ınız alışmalar neler?
in iber internet alanındaki alışmaları neler? n m zdeki dönemde ber internetle mi devam etmeyi d ş n yorsunuz, yoksa yeni bir teknolo i gelecek mi?
Müşteri portföyümüz ve müşteri beklentileri değişiyor.
Fiber teknolojisi, tüm dünyada internet erimi için en yük-
14
sek hızlarda bant genişlikleri sağlayan bir teknoloji. Bugün ve gelecek 5 yıl içerisinde daha yüksek, daha iyi bir teknoloji gözükmüyor. TTNET olarak internetin lider rmasıyız. iderliğimizi ber alnında da sürdürüyoruz. Türkiye’de tüm alanlarda olduğu gibi ber alanında da liderliğimizi daha da pekiştirmek istiyoruz. Bu sene hedemiz, çok daha fazla abonemizi ber altyapısıyla buluşturmak. Fiberin bize başka getirileri de oluyor. Birçok katma değerli servis sunuyoruz, bunların başında Tivibu geliyor. ideo tüketimi Türkiye’de git gide yükseliyor ve Türkiye’deki internet veri kullanımının yüzde 40’ı videodan oluşuyor. Bu açıdan baktığımızda tüm bu saydığımız servisleri müşterilerimize kaliteli verebilmemiz için, çok yüksek hızları ve bant genişliklerini sağlayabiliyor olmamız gerekiyor. Bunlarda DS ve ber teknolojileriyle mümkün. Hede miz 2014 yılında ve sonraki yıllarda ber alt yapısını daha da genişletmek, daha çok abonemizi berle buluşturmak ve daha fazla sayıda katma değerli servisi de berle birlikte müşterilerimize sunabilmek. Önümüzdeki günlerde TTNET’in teknolo i yatırımlarının ve alışmalarının oda ında angi konular yer alacak? Bulut bilişimle ilgili yatırımlarımızı geçtiğimiz yıldan itibaren başlattık ama büyüyen veri ve teknoloji yatırımlarının artmasıyla birlikte burada bir optimizasyona ihtiyaç var. peratörler ve sektördeki rmalar bulut bilişime çok daha fazla yatırım yapmaya başladılar. Bizde yatırımlarımızı bu yönde arttırıyoruz. Biz Türkiye’de bulut bilişim hizmeti olarak ilk defa Netdisk’i devreye almıştık. Çok ciddi bir abone rakamına ulaştık. Bu hizmetimizi Bİ’lere de yaygınlaştırmaya başladık. Birçok servisimizi bulut üzerine taşımaya devam edeceğiz. Diğer bir yatırım alanımız büyük veri. eri kullanımı
inanılmaz ölçüde tüm dünya genelinde artıyor. Abonelerimizin de gerek bireysel, gerek kurumsal veri kullanımı ciddi oranda artıyor. Bu sene aylık kullanıcılarımızın ortalama veri kullanımı 40GB’lara ulaştı. Müşterilerinizi tanıyabilmeniz, onların veri kullanımını ölçebilmeniz, analizlerini yapabilmeniz ve müşterileri 360 derece tanıyabilmeniz, onlara daha iyi servisler verebilmeniz, problemleri zamanında ön görebilmeniz ve hızlı çözüm sunabilmeniz için güçlü bir veri işleme alt yapısına sahip olmanız gerekiyor. Büyük içerikli veriyi alıp inceleyebilmeniz önemli. Fakat veriyi bir yere taşıdıktan sonra inceleyip saklamak değil, veri sizin sistemlerinize akarken havada yakalayıp bunları analiz edebiliyor olmanız çok daha önemli. Geçtiğimiz yıldan itibaren bu alanda da yatırımlarımızı yaptık. Alt yapımızı bu alanda büyük ölçüde tamamladık. 2014’ü artık bu yatırımların meyvelerini alma yılı olarak planlıyoruz. Dijital servislerimiz TTNET Müzik, Tivibu, laystore, e ticaret alanında yatırımlar yapmıştık. nümüzdeki dönemde de dijital alandaki yatırımlara devam edeceğiz. Biz bu yatırımlara sadece TTNET içerisindeki kendi geliştirmelerimizle değil, sektörle birlikte yatırımlarımızı yapıyoruz. Teknoloji alt yapımızın en önemli özelliklerinden biri de, sektörde çözüm sağlayan rmaların kolaylıkla bizim sistemlerimize entegre olması. nlar için gerekli katmanları da geliştirdik.
için gerekli ortamları oluşturma şeklinde hareket ediyoruz. eriyi nasıl to lamayı d ş n yorsunuz ve veriden alaca ınız de erli bilgiler angi konuda işinize yarayacak? Müşterilerimiz artık dünyayla aynı anda hareket etmek, tüm dünyadaki gelişmeleri hayatında birebir görmek ve deneyimlemek, problem ya da arıza olduğunda, bu sorunlara anında çözüm bulabilmek, bir takım problemleri reaktif olarak değil, proaktif olarak hizmet aldığı rmanın çok önceden tahmin edip çözmesini, belirli servisler içerisinde de belli bir süre sonra yenilik istiyor. Dolayısıyla bu beklentileri doğru ölçebilmek müşterilerin memnuniyetini, şikayetini algılayabilmeniz ve ölçümleyebilmeniz için müşteriyle her alanda temas ediyor olmanız gerekli. Sosyal RM uygulamasını başlattık. Bunu Türkiye’de ilk defa TTNET olarak biz geliştirdik. Sosyal RM ile klasik satış kanalları, bayi veya o slerimizdeki RM sistemi üzerinden iletişime geçmiyoruz. Sosyal RM üzerinden, sosyal ağlar üzerinden müşterilerimiz şik yetlerini, yeni ürün ve servis taleplerini bizlere bildirebiliyorlar. Sosyal RM ile kanallarda kullandığımız RM’in entegrasyonunu da yaptık. Müşterilerimizle 360 derece iletişim kurabiliyoruz. öyleşimize aşa ıda bulunan ode sayesinde video olarak da ulaşabilirsiniz.
aratıcı kirler, her zaman rmaların içerisinden çıkmıyor. Daha doğrusu yüzde 90 oranında yeni girişimciler ve sektördeki yeni oyunculardan çıkıyor. Bu sene yatırımlarımızı platformları oluşturmak, sektörde çözüm üretecek yeni kirleri olan kişi ve kurumlara bizimle birlikte çalışabilme, kirlerini hayata geçirebilme karşılıklı kazan kazan kuşağında ilerleyebilmek
15
editör
itter ve o t be n r ın an rkiyenin son dönemde yaşadı ı yönetimsel sıkıntılar ve beraberinde yaşanan sans r, em kişisel ak ve rriyetler kısıtlanması em de kurumsal anlamda bir ok sıkıntının ortaya ıkmasına neden oldu.
Ömer BALK
Yazı İ le i omer@btgunlugu.com
Sosyal medya ve video paylaşım sitelerinden yayınlanan kasetlerle başlayan süreç, Twitter ve outube’un Türkiye’den erişimini engellenmesine neden oldu. Sosyal medyanın gücünün farkına varamayan siyasiler her ne kadar engellediklerini iddia etseler de yasak, ilk günden delik deşik oldu. Twitter kullanıcıları 1 saatlik zaman dilimi içerisinde Türkiye’den milyonlarca tweet atmayı ve trend topic olmayı başardı. DNS ve N gibi çözümler gündeme geldi. Sıradan kullanıcıların dikkatini çekmeyen bu uygulamalar, sansürle birlikte birçok kullanıcı tarafından öğrenilmiş oldu. TİB’in mahkeme kararlarına dayanan engelleme işlemleri hakkında çeşitli itirazlar yapılsa da değişen bir şey olmadı. apılan bu engellemelere karşı başta barolar olmak üzere birçok sivil toplum örgütü tepki göstererek yasağın kaldırılması amacıyla mahkemelere başvurdu. Tüm dünya çapında büyük yankı uyandıran bu gelişmeler devam ederken Türkiye’nin, İran, . ore ve Çin gibi yasakçı toplumlar içerisinde gösterilmesi ülke itibarını olumsuz etkiledi. Twitter ve outube erişime engellenmesinin ardından Türkiye, internet tarihinde bir ilki gerçekleştirerek DNS engelleyen ilk ülke olmayı başardı. . . . / . .4.4 olarak bilinen Google DNS’leri başta olmak üzere birçok DNS adresine erişim engellenmeye başlandı. Twitter ve outube yasağını diğer bir sosyal medya devi Facebook’un takip etmesi bekleniyordu. Ancak beklenen gelişme yaşanmadı. Bu gelişmeler yukarda da belirttiğimiz gibi kişisel hak ve hürriyetlerin engellenmesi, bireyin ve halkın haber alma özgürlüğünün kısıtlanmasının yanı sıra, Twitter ve ouyube üzerinden faaliyet gösteren birçok şirkete de darbe vurdu. Reklam, pazarlama, sosyal medya yönetimi, kurumsal iletişim gibi birçok faaliyet iş göremez hale geldi. outube üzerinden videolarını yayınlayan bizim gibi birçok şirket, dünyanın en büyük ve en popüler video paylaşım sitesi yerine farklı kanallara yönelmek zorunda kaldılar. outube ve Twitter üzerindeki erişim yasağı kaldırılmış olsa da yarın başka sitelere sansür gelmeyecek veya yasaklama yapılmayacak diye bir garanti yok. Bu konuda siyasilerimizin özgür internet ve toplum adına yeni ve farklı görüşlere saygı duyması ve hoşgörülü davranması gerekiyor. Eğer yasaklarla anılan bir ülke olmak istiyorsak yapılacak işlem basit, çek şi bitir işi. Bugün Twitter ve outube, yarın Facebook ve bir sabah kalktığınızda tüm internetin erişilemez olduğunu gördüğünüzde ne yapacağınızı düşünüp boşuna hayı anmayın.
1
Ali Yavuz ŞAHİN
söyleşi
yavuz@btgunlugu.com
azarını Değiştiren amleler a ı or z B in lkemizde d zenledi i etkinlikte o er teknolo isinin detaylarını, öne ıkan özelliklerini, di er sistemlerle uyumunu ve azardaki dengeleri nasıl de iştirece ini B las ystem rta o u, rkiye ve frika atış ideri arbel ntonios ile konuştuk.
Büyük veri çağına özel olarak tasarlanmış, ower teknolojisi BM Türk ev sahipliğinde gerçekleştirilen etkinlikle Türkiye’de de kullanıma sundu. BM tarafından Nisan ayında dünya tanıtımı yapılan ower teknolojisi, BM’in 3 yıl süren ve 2,4 milyar dolar bütçeli yeni ve yatay ölçeklenebilir ower Systems yatırımında BM’in yüzlerce inovasyon patentinden de yararlanıldı. Her tip ortam için uyumlu bir bilgi işlem platformu oluşturan BM’in ER mimarisi, 2013 yılında BM, Google, N D A, Mellano ve Tyan tarafından açık bir ekosistem oluşturmak üzere kurulan pen ER Foundation’ın inovasyon sürecinde de önemli bir aşamayı temsil ediyor. Sıra geldi BM FlashSystem rta Doğu, Türkiye ve Afrika Satış ideri harbel Antonios’a sorduğumuz soruların cevaplarını almaya. ncelikle kendinizden ve B deki görevinizden ba seder misiniz? akit ayırıp geldiğiniz için teşekkür ederim. BM’in geniş bir alanı kapsayan Flaş Sistemler konusunda satış lideri olarak çalışmaktayım. Türkiye, rta Doğu ve Afrika bölgelerinden sorumluyum. Sorumlu olduğum bölgede 60’dan fazla ülke bulunuyor. e ne kadar yolculuk yaptığımı tah-
20
min edebiliyorsunuzdur. Bu görevi 1 yıldır sürdürmekteyim. Bir anlamda BM Flash sistemi BM tarafından destek verilmeye başladığından bu yana görevimi yürütüyorum.
yatan teknoloji ve emeğin farkına varıyorsunuz.
B in yeni o er sistemini sormak istiyorum. B o er sistemi nedir ve nasıl alışıyor?
laş istemleri alanında uzmansınız. B in de olama öz mleri alanında, özellikle de laş sistemleri akkında neler söyleyebilirsiniz, B o er sistemi de olama öz mlerine nasıl katkılarda bulunacak?
BM ower sistemleri, sunucu alanına liderlik eden çözümler olarak tanımlayabiliriz. BM her zaman teknoloji inovasyonu konusunda ve özellikle ower sistemleriyle öncülük eden bir rma. BM ower sistemlerinin diğer çözümlere göre farklı endüstrilere odaklanmasından gurur duyuyoruz. Teknolojimizi marketin beklentilerine göre konumlandırıyoruz ve bu bizim için hem ürün geliştirme hem de konumlandırma konusunda çok önemli bir yer tutuyor. eni ve yatay ölçeklenebilir ower Systems sunucularının kullandığı yeni teknoloji BM’in 2,4 milyar dolarlık yatırımının ve 3 yılı aşkın süredir devam eden geliştirme sürecinin bir eseri olarak karşımızda. alnızca bu değil, BM ower sistemleri BM Flash sistemlerinin de teknoloji sağlayıcılığının sorumluluğunu üstleniyor. Dışarıdan batığınızda basit bir çözüm gibi gözükse de işin içine girdiğinizde arkasında
Açıkçası, BM Flaş sistemleri bugünlerde marketteki çok özgün teknoloji çözümlerinden bir tanesi olarak karşımıza çıkıyor. ullanıcılara böyle iyi bir patoloji sunduğumuz için gururlu ve mutluyuz. BM aş sistemleriyle ilgili pazarda yer alan kırılma noktasındayız ve bu sistemlerin yapabildiklerini keşfetme noktasında daha yapacak çok işimiz var. Geleneksel depolama sistemleri pazarda uzun süredir çözümü olarak sunuldu. Fakat bizim yeni nesil sistemlerimiz ile birlikte geleneksel sistemler üzerinde de değişikliğe gidildi. Bu değişim BM Flaş sistemlerini beklenmedik performans artışlarıyla karşımıza çıkartıyor. Bu sistemler BM sunucu tekli eriyle kombinasyon ya da entegre olarak sunuluyor. Aynı zamanda BM Flaş sistemi içerisinde güç işlem birimi içerdiği için rakiplerine göre büyük bir farklılık ve performans konusunda olumlu bir yansıma gösteriyor.
arbel ntonios la y tem ta o u iye ve A i a atı i e i
B o er in öne ıkan özellikleri neler ve o er azarı nasıl de iştirecek? Biz bir değişim geçiriyoruz ve Türkiye’deki yerel yöneticiler nasıl Avrupa’yla Asya’yı birbirine bağlayan bir köprü inşa ettiler ve vapur tra ğine alternatif üretebildiler. Biz de bugünlerde bilgisayar kullanımında olduğu gibi dönüşüyoruz. Değişim, bulut bilişim, büyük veri analizi, mobil, sosyal hem de güvenlik alanlarında. Bu değişim sürecinde BM gibi teknoloji geliştiricilere ihtiyaç var. azara geldiğimizde paydaşlar bize gerçekten olması gereken desteği ve değişimi, sonunda hayatımıza refah olarak dönüştüren yenilikleri kazandırıyorlar. Bu perspektiften baktığımızda BM, açık olmaya odaklanarak yine çok güçlü ower makinelerini kullanıma sundu. zellikle ower inu gibi alanlara odaklanılmış
durumda. Bunların hepsini önümüzdeki günlerde gerçekleştireceğimiz iletişimimiz ve pazar mesajlarında görebileceğiz. erformans perspekti nden baktığımızda, beklenmedik bir performans seviyesini yeni sunucu sistemimiz ower ile kullanıcılarımıza sunuyoruz. Bu bizim için büyük bir avantaj. o er sistemlerini ge ti imiz aziranda duyurdunuz. Ve sistem mimarisini nc arti reticilere a tınız. Bu durum kullanıcıların beklentilerini nasıl etkiledi ve kullanıcılar bu duruma nasıl te ki gösterdiler?
ğımızda, BM kendi içerisinde daha açık olmaya karar verdi. Bunu BM pen ower girişimi ve programıyla ile görüp emin olabilirsiniz. Bu sayede müşterilerin çevik, esnek ve ulaşılabilir olmalarını da taahhüt altına alıyoruz. öyleşimize aşa ıda bulunan ode sayesinde video olarak da ulaşabilirsiniz.
BM’de kullanıcılara seçenek sunmak bizim için çok önemli bir konu. Sektör içerisinde karşı karşıya olduğumuz yeni değişikliklerde müşterilerimiz ile iş birliği yapmak, onlara çeviklik ve esneklik kazandırmak gerekiyor. Bu bakış açısıyla yaklaştı-
21
haberler
a ch ve İM İşbirliği
an Dev
Merkezi Avusturya’da bulunan ve dünya çapında hizmet sunan apsch Business om ile Türkiye’nin en büyük sistem entegratörlerinden BİMSA, güç ve deneyimlerini birleştirip Türkiye genelinde bilgi teknolojileri BT hizmetleri sunmak üzere bir iş ortaklığına imza attı. Bu iş ortaklığı çerçevesinde, Türkiye’de aktif olarak faaliyet gösteren çok sayıda Avusturyal apsch müşterisine iki rma birlikte hizmet verecek ve yenilikçi ürün ve hizmetleri Türkiye pazarına sunacaklar. apsch’ın 100’ü aşkın Avusturyal müşterisi halen Türkiye’de de faaliyet gösteriyor. apsch, yaklaşık 150
ohn hom on İ tanb l a ı Bilişim dünyasının duayenlerinden ohn . Thompson irtual nstruments’ın Türkiye’deki ilk yetkili iş ortağı olan Data Market tarafından 2 haftalık bir dünya turu kapsamında İstanbul’da ağırlandı. Gerçek zamanlı alt yapı performans yönetimi çözümleri sağlayan irtual nstruments E ’su ohn . Thompson dünya turu kapsamında İstanbul’da müşterileri ve işortağı Data Market ile bir araya geldi. ohn . Thompson ’ Türkiye pazarının gelişmekte olan ve takip edilmesi gereken bir pazar olduğunu aynı zaman da burada yer almalarının kendileri için stratejik bir önem taşıdığını belirtti. ’ Türkiye’de tüketici teknolojilerine odaklanıyoruz. Tüketici odaklı teknolojinin en büyük kullanıcısı ve aynı zamanda en büyük özel bankası müşterimizlerden birisi. Müşterilerinize sürekli iyi hizmet verebilmek için sistemlerinizi iyi durumda tutmanız gerekiyor. Çalışma yöntemimiz Amerika ve Asya asi k’te işimize yaradı ve Türkiye’de de kesinlikle işimize yarayacak’’ dedi.
22
uzman danışmanın yer aldığı kadrosuyla Türkiye’nin en köklü sistem entegratörlerinden biri olan BİMSA ile yaptığı işbirliği çerçevesinde Türkiye’deki varlığını güçlendirmeyi hede iyor. apsch ve BİMSA’nın ürün ve çözüm portföyleri Danışmanlık, Sistem Entegrasyonu ve perasyon başlıklarından oluşuyor. Bu ortaklık kapsamındaki hizmetler, orta ve büyük ölçekli şirketlerin karşılaşabileceği bütün BT sorunlarına çözüm sunacak.
e
l
ran er
M. Göker SAR , Microsoft Gold İş rtağı olarak faaliyet gösteren ETG Danışmanlık’ta Satış Müdürü olarak göreve başladı. M. Göker SAR Microsoft Dynamics A ER , İnşaat Çözümü M, RM ve İş ek sı projeleri satış faaliyetlerinden sorumlu olacak. ETG Danışmanlık, Microsoft tarafından 2006, 200 ve 2011 yıllarında “ ılın Dynamics ER İş rtağı” seçilen ETG ayrıca 200 , 2010 ve 2011 yıllarında dünya çapında Dynamics A iş ortakları arasında 5’lik dilime girerek “ resident lub”a seçilmiştir. Ayrıca 200 yılında Microsoft EMEA Europe, Middle East, Africa bölgesinde Microsoft tarafından “Avrupa’nın en başarılı projesi” ödülü olan “ ustomer E cellence Award” ödülünü almıştır. 2011 yılında Microsoft MEA Middle East, Africa “Bölgede En İyi İş rtağı” nalisti olmuştur. 2012 yılında “İlk Bilişim 500 Şirketi” arasında ER azılımı sıralamasında 4. olmuştur. Son olarak 2013 yılında “Deloitte Teknoloji Fast50 Türkiye 2013” programında Türkiye’nin en hızlı büyüyen ilk 50 teknoloji rması ödülünü kazanmıştır, ayrıca EMEA Europe, Middle East, Africa Fast500 için aday gösterilmiştir.
Citri z ılın İlhamları on eran ı nı D zenle i itri , 29 Mayıs 2014 tarihinde Çırağan empinski’de itri 21. üzyılın BT İlhamları onferansı’nı düzenledi. arım gün süren etkinlikte katılımcılar BT operasyonlarını ygulama ve Masaüstü Sanallaştırma ve Mobilite alanında nasıl yapılandıracakları konusundaki yenilikleri ve yeni yol haritalarını öğrenme şansına eriştiler. Etkinlik süresince, 21. üzyıl BT’sinin giderek büyüyen iş beklentilerini karşılama gücünü desteklemeye yönelik inovasyon ve teknolojiler değerlendirildi.
Marka oni r b n n eni C İlker a ar l Türkiye’nin lider e ticaret markası ve bugün çokuluslu mültimedya devi Naspers ailesinin bir üyesi olan Markafoni grubunun yeni E ’su gelecekle ilgili dileklerini şöyle ifade etti: “Markafoni Grubu’nu daha da ileriye taşıyacak proje ve süreçlere imza atarak, şirketimizi hede erimiz doğrultusunda en üst noktalara ulaştıracağız. Dünyanın 129 ülkesinde faaliyet gösteren Naspers Grubu’nun Markafoni Grubu’na yaptığı yatırım, şirketler grubumuza ve ülkemiz piyasasına olan inancın bir göstergesidir. İlerleyen dönemlerde de büyüme hede erimiz devam edecektir.” Naspers Grubu’nun Global önetim Toplantısını bu sene 19 20 Haziran tarihleri arasında İstanbul’da gerçekleştireceğini ve Naspers’ın bu kararı almasının nedeninin grubun Türkiye’ye olan inancının bir göstergesi olduğunu dile getiren Markafoni Grubu E ’su İlker Baydar: “Bundan sonraki dönem için belirlediğimiz hede miz Türkiye’de online lider perakende rması olmak ve bu konumumuzu çalışan memnuniyeti ve müşteri deneyiminde liderlik ile desteklemek olacaktır” diyerek hede erini dile getirdi.
ronet ten irişimcilere en i İşini rma ır atı
ronet, Çözüm rtaklığı rogramı ile girişimcilere kendi işini kurma fırsatı sunuyor. rograma katılarak ronet Çözüm rtağı olan girişimciler, düşük maliyetle yüksek kazanç elde etme şansını yakalıyor. ronet anal Satış Genel Müdür ardımcısı M.Hakan Bescelioğlu, 2009 yılında başlayan Çözüm rtaklığı rogramı’nın geçen yıllar boyunca sürekli büyüme kaydettiğine dikkat çekti. 5 çözüm ortağı ile başlayan programda bugün Türkiye’nin 31 ilinde 4 çözüm ortağına ulaşıldığını belirten Bescelioğlu, “ ısa vadede gerek il sayısını gerekse çözüm ortağı sayısını artırmayı hede iyoruz. Bu amaçla, halen Çözüm rtaklarımızın bulunduğu illerdeki sayıyı yükseltirken, yeni illerde de yeni çözüm ortaklıkları açmayı planlıyoruz. ronet Çözüm rtağı olan girişimciler sadece kendi işlerine sahip olmakla kalmıyor, aynı zamanda kendi ekiplerini kurarak şehirlerindeki istihdama da katkıda bulunuyorlar” diye konuştu.
23
söyleşi
ir azıcı Marka ı larak erek iz a kı an ana Değiliz Baskı ve gör nt leme öz mleriyle uzun yıllardır rkiye de faaliyet gösteren azarın iddialı markası son, r n eşitlili ini arttırarak yoluna devam ediyor. son un rkiye deki faaliyetlerini, yazıcı ve ro eksiyon ci azları azarının durumunu ve son un gelecek lanlarını, son rkiye fis d r evil anat ile konuştuk. Epson Türkiye’de hangi alanlarda faaliyet gösteriyor? Epson 2000 yılından bu yana Türkiye’de faaliyet gösteriyor. Değişik teknolojilerde, nokta vuruşlu ve mürekkep püskürtmeli yazıcılarımız mevcut. Ayrıca bireysel kullanımdan profesyonel kullanıma doğru uzanan bir ürün ailemiz var. Son yıllarda büyük bir ihtiyaç haline gelen tarayıcılar bunuyor. zellikle tarayıcılar doküman arşivleme tarafında çok büyük bir ihtiyaç haline geldi. 3 D teknolojisinde Epson en büyük projektör üreticisi. Satış adedinde hem marka olarak hem de sağlayıcı olarak dünyada bir numarayız. Eğitim sektörü, o sler ve iş sektörü, eğlence sektörü dediğimiz bar, kafe ve restoranların projektöre ihtiyaçları arttı diyebilirim. Bu yüzdende yatırımlar da arttı. Son 3 senedir gerçek ev sinema sistemleri talepleri de ciddi oranda arttı. Biz televizyonla yarışmıyoruz, televizyonun yeri ayrı ama geniş ekranın, eğlencenin ve seyrettiğinden keyif almanın sınırı yok. Ekran ne kadar büyükse, izlediğinizden o kadar memnun oluyorsunuz. Dolayısıyla da video projektörlerimizle Türkiye pazarında aktif bir şekilde yol almaya devam ediyoruz.
fotoğraf baskısı gibi alanlarda, özellikle bireysel kullanıcılara yönelik pazarda beklenen yükselmeler olmadı gibi birçok ülkede düşüş var. Dijital depolama alanlarında fotoğra arınızı biriktirip, binlerce fotoğrafa ulaşabiliyorsunuz. Bunların birçoğunu basmıyoruz ama iş ortamını düşündüğünüz zaman birçok ülkede baskı azalmak yerine artıyor. Bir yazıcı markası olarak gereksiz baskıdan yana değiliz ama Türkiye gibi ülkelerde, her sene yoğunluk artıyor. Biz büyüyen bir ekonomiyiz ve her sene daha fazla müşterimiz, daha fazla yeni şirketimizi ekonomiye katılıyor. Dolayısıyla baskının yapılmaması mümkün değil. Daha çok teklif, daha çok fatura, daha çok promosyon dokümanı basıyorsunuz.
skiden yurtdışından tanklar alını yazıcılara takılıyordu. iz bu sektöre girdikten sonra neler de işti ve tanklı yazıcı kullanmak kullanıcılara nasıl faydalar sa lıyor?
Bundan yıl öncesinde e osta göndermeye, insanlara dok man göndermeye başladı ımızda yazıcılara yatırım ya mayın, yazıcılar bir s re sonra ölecek, baskı duracak deniliyordu. Bu işin merkezinde olan birisi olarak, ge mişe baktı ınızda yazıcı satışları ve i tiyaca yönelik öz mler nereye do ru gidiyor?
Son kullanıcı tarafında baskı sayısı özellikle o s tarafında arttığı için, bu tür çözümler gerekiyor. Tanklı yazıların amacı, çok sayıda baskıyı mümkün olduğunca ucuza yapmaktır. 5 6 yıl önce uzak doğuda kendi gösteren ve birçok ülkeye ve özellikle Türkiye gibi baskının çok olduğu ülkelere, hızlı sirayet eden merdiven altı yazıcıları modi ye edip mürekkepli yazıcılara kartuş yerine bir tank sistemi bağlama modeli gelişti. Bizde Epson olarak bunu gözledik ve nehrin akışını tersine çevirmek yerine aynı yönde düşünerek orijinal tanklı ürünlerimizi çıkardık. Çünkü bu yazıcılar fabrika ortamında, çok değişik S belgeleriyle serti kalandırılmış ürünler. Tüm Epson ürünlerinde olduğu gibi 2 yıl garantiye sahipler ve Epson’un yüzde yüz garantisi altında ürünlerdir.
etrolde bitecek deniyordu ama Bir gün bitecek mutlaka, ihtiyaçlar sürekli değişiyor ya da kaynaklar değişiyor. Hiçbir şey beklendiği yönde ve hızda değişmiyor. Çok farklı şekiller alabiliyor ama artık her şeyi ihtiyaç belirliyor. Araştırmalardan dünyada baskının arttığı sonucu çıkıyor. Mesela
Hem renkli hem de mono serimiz var. Mono serimizde 1000 sayfa siyah baskıyı 10T ’ye mal ediyoruz. Tanklı yazıcılar kendi kategorilerinde, Bİ’leri, kurumsal rmaların farklı departmanlarını hede eyen ürünler. endi kategorilerinde bu baskı maliyetlerinin başka bir rakibi ve örneği yok.
24
evil anat on iye i
2 yıldır Türkiye pazarında tanklı yazıcılarımızı satıyoruz. Şuan farklı kullanımlara hitap eden 9 ayrı modelimiz var. Giderek talebin arttığı ortamdayız. Çünkü o s ortamı ve Bİ’lerin günde 100 200, bazen haftada 1000 sayfalık ihtiyaçları var. Epson’un tanklı modelleri bu ihtiyacı karşılamak için, baskı maliyeti anlamında alternatifsiz.
on verilere göre ro eksiyon azarı ne durumda? Biz EMEA pazarının ilk 5’i içerisindeyiz. aman zaman değişiklik göstermekle birlikte çok önemli bir pazarız. Bunun en önemli sebebi eğitim sektörü ve ülkemizdeki sürekli devinim. rojektör bütün kurumların önemli bir parçası haline geldi. Eğitim sektörünün yaptığı yatırım çok önemli ve Fatih rojesi ardından ciddi anlamda Türkiye projektör pazarında düşüş oldu. Geçtiğimiz 2 sene içerisindeyse bir toparlanma oldu. Çünkü özel okullar ve özel üniversiteler bu kapsamın dışında yer alıyor ve her birinin yatırımları artıyor. rojektör markaları olarak biz ve rakiplerimiz yeni fırsatlara konsantre olduk. endiniz anlatabildiğiniz ve müşterinin ihtiyaçlarına yaklaşabildiğiniz ölçüde satış yapabiliyorsunuz. Biz de farklı kanallara yöneldik, o s ve ev kullanıcılarına yönelik satışlarımız ciddi anlamda artış gösterdi. rojektör pazarındaki önemli değişim adetten çok içeriğinin farklılaşması yönünde oldu. Nitelikleri daha iyi modeller piyasaya çıkmaya başladı. Sadece belli bir ışık gücünde bize görüntüler gösteren bir cihaz değil de, i Fi’ı olan, aydınlık ortamda çok daha iyi gösterebilen modelleri daha fazla satmaya başladık. Son 2 yıl içerisinde projektör pazarı biraz durağan ama, gelir bazında biraz büyüdüğünü söyleyebiliriz.
ektör n z n de nasıl olmasını bekliyorsunuz? Adet bazında çok fazla bir büyüme
tahmin etmiyoruz ama ev sinema sistemi tarafında çok ciddi gelişmeler var. 5.000 10.000 ANS lümen üstü modellerde büyüme olacağını söyleyebiliriz. Geçmişe baktığımızda bu modeller toplam pazarın çok küçük bir parçasıydı ama sonra 2 3 senede ciddi pay almaya başladılar. Müşteriler çok değişik projelerle bizlere geliyorlar ya da onlar gidip talebi doğuruyorlar. Adet bazında büyüme olmasa da, gelir bazında büyüme olma ihtimali var.
Epson Türkiye olarak 2014 beklentileriniz neler? Epson bir apon markası olduğu için mali yılı Nisan’da başlıyor. Dolayısıyla bütün hede erimiz, bütün yatırım ve planlarımızın başladığı takvim aslında 1 Nisandır. bakımdan biz mali yıl olarak birinci çeyreğimizdeyiz. endimizi çok taze hissediyoruz. Bizim için tabi ki takvim yılının önemi büyük ve planlarımızın birçoğu da ona bağlı.
birlikte perakende sektörü bahar döneminde çok istediğimiz gibi gitmiyor ama Bİ tarafında iyi gidişat var. Geçtiğimiz 2 senede tecrübe ettiğimiz üzere Eylül’den sonra çok büyük etkisini görüyoruz. 2014’de pazarın 2013 ile aynı seviyede kalacağı tahmin ediyoruz. Epson adına konuşmak gerekirse, adet bazına ne sattığımız değil, daha çok içerik önemli. Biz daha nitelikli ürün satmaya ve kendimizi daha fazla ifade etmeye odaklanmış durumdayız. ullanıcının daha uzun süre, daha mutlu kullanacağı ürünler satmayı hede iyoruz. öyleşimize aşa ıda bulunan ode sayesinde video olarak da ulaşabilirsiniz.
2014’ün yarısına gelmekteyiz ve pazarın zorlu olacağını yaşayarak görüyoruz. 200 yılından sonra Türkiye bahar dönemlerinde sıkıntılı. Bu dönemler özellikle eğitim sektöründe yatırım dönemleri değil. kulların kapanışıyla
25
söyleşi
Ömer BALK
omer@btgunlugu.com
ok arklı lanlar a tan ca İş re netimi izmetleri n or z fis donanım, yazılım ve sarf malzeme r nlerinin yanı sıra izmet sektör nde de faaliyet gösteren ero firmasının enel d r Burak zer ile keyifli bir so bet ger ekleştirdik.
Xerox Türkiye Genel Müdürü olmadan önceki iş yaşamınızdan kısa da olsa ba sedebilir misiniz? ero Türkiye Genel Müdürü olmadan önce ero rta ve Doğu Avrupa, Türkiye ve İsrail ülkelerinin içinde olduğu ero T Bölgesinin F ’luğu görevini ondra bölge merkez o sinden yürütüyordum. aklaşık 7 yıl aralıksız süren ikinci yurt dışı yöneticilik görevimin ardından ero Türkiye’ye Genel Müdür olarak atandım. Daha önce de ero ’un genel merkezi olan A.B.D ve Gelişen azarlar Bölgesi merkezi olan İngiltere’de yaklaşık 3 yıl süren Finansal ontrol ve lanlama alanında yöneticilik deneyimim olmuştu. ero ’ta 17 yıla ulaşan çalışma hayatım boyunca ero ’un faaliyet gösterdiği 160 ülkenin içinde farklı coğrafyalarda farklı nansal ve operasyonel görevler üstlenerek bugünlere kadar geldim. nümüzdeki dönemde de ero Türkiye’nin, daha da büyümesi ve Türkiye’de daha başarılı olmasına yönelik çalışmalar yapacağım. Xerox olarak Türkiye’de hangi alanlarda faaliyet gösteriyorsunuz? Burak zer Xerox Türkiye Genel Müdürü
26
ero , o s donanım, yazılım ürünleri ile sarf malzemeleri alanında farklı büyüklük ve özellikte ürünleri olan her ölçekten şirkete doküman yöne-
timi ve iş süreç yönetimi konusunda dış kaynak hizmetleri sunan bir şirket. Bu konularda dünyanın lider ve en geniş ürün portföyüne sahip şirketidir. Türkiye’de de bu pazarlarda bağımsız araştırma kuruluşlarının değerlendirmelerinde lider olarak tanımlanan bir şirkettir. ero u bir ok kişi baskı alanında ya tı ı alışmalar ile tanıyor, di er alanlarda gösterdi iniz faaliyetlerden ba sedebilir misiniz? ero birkaç yıl önce dünya çapında gerçekleştirdiği 6.4 milyar dolarlık bir şirket satın alması ile iş alanını genişletmiş ve bugüne kadar ero ile kimsenin ilişkilendiremeyeceği alanlarda hizmet sunan bir şirket haline gelmiştir. ero artık sadece yazıcı, fotokopi ürünleri ve yüksek kapasiteli dijital baskı sistemleri satan bir donanım rması değildir. Geçtiğimiz yıl itibarı ile 23 milyar dolarlık cirosunun yüzde 55’ini şirketlere sunduğu B Business rocess utsourcing hizmetlerinden kazanan bir servis şirketidir. ero artık sadece o s donanım ürünleri ile yüksek kapasiteli baskı sistemleri satışının yanında her sektörden ve her ölçekten şirkete network yönetimi, insan kaynakları, ulaşım, lojistik, bankacılık, çağrı merkezi gibi çok farklı alanlarda uçtan uca iş süreç yönetimi hizmetleri veren bir şirket haline gelmiştir. on dönemde Bulut Bilişim teknolo ileri fazlasıyla o ler. Bu alanda sundu unuz izmetler var mı? ero ’un yeni nesil o s ürünleri, teknolojinin ulaştığı en son seviyeyi üzerinde barındıran ürünlerdir. ero bulut bilişim ve mobilite gibi kavramları ilk oluştuğu dönemlerde yakalayan, geleceğin çalışma trendlerini ürün ve çözümlerine ilk uygulayan rmalardan biridir. rnek vermek gerekirse, ero ’un
onnect ey yazılım platformuna sahip çok fonksiyonlu o s makinelerinin hepsi bulut bilişim uygulamalarına bağlanabilen, arada herhangi bir bilgisayar ihtiyacı olmadan kurumsal dokümanların bulut bilişim ortamlarına gönderilmesini ve oradan çağrılarak basılmasına imk n veren, her türlü mobil çalışma biçimini destekleyen ürünlerdir. ero ’un yeni nesil o s ürünleri bu özellikleri ile akıllı telefon, tablet bilgisayar gibi kablosuz cihazlarla zaman ve mekandan bağımsız olarak kullanılabilmektedir. Mobil baskı, buluttan baskı, buluta tarama, buluttan bilgi paylaşımı gibi farklı çalışma şekillerini destekleyen, kişi ve kuruluşların iş süreçlerine göre özelleştirilerek kullanılabilen cihazlardır. ero o s ürünleri üzerlerinde Evernote, DropBo gibi popüler uygulamaları çalıştırabileceğiniz, Android ve Apple i S tabanlı uygulamalarla sorunsuz çalışan yeni nesil çalışma araçlarıdır. ero olarak rkiye de yılının kalan kısmında ve gelecekte nasıl bir strate iyle ilerlemeyi d ş n yorsunuz? Genel olarak sürdürülebilir ve her açıdan verimli bir büyüme stratejisi izlemeye çalışacağız. Bunu sağlayacak stratejileri uygulayarak gerekli aksiyonları devreye alacağız. Bu aksiyonlardan ilki mevcut iş ortaklarımızla çalışarak hem onların hem de bizim büyüyeceğimiz bir strateji izleyerek ulaştığımız son kullanıcı kişi ve kuruluş sayısını artırmak olacak. Bunların yanı sıra, sistemimize yeni iş ortakları kazandırmaya, sektöre ve müşteriye özel toplu çözüm paketleri geliştirmeye çalışacağız. Matbaa sektöründe dijitali daha da yaygın hale getirecek çalışmalar yapacağız. işiye özel baskı, değişken veri ve çeşitli RM analizlerine göre
geliştirilen uygulamaların kullanıldığı çalışmalara odaklanacağız. Bu konularda hem ilgili bölüm çalışanlarımızı hem de iş ortaklarımızı yoğun eğitimlerden geçireceğiz. Ayrıca ero iGen ve ero olor 1000 gibi yüksek kapasiteli dijital tam renkli baskı sistemlerimize ek olarak mpika ürünleri ve ersant 2100 gibi yeni ürünlerimizi de Türkiye pazarına getirerek, pazardaki rekabet gücümüzü artıracağız.
ok uluslu bir rmanın rkiye Genel Müdürü olarak ekonomik ve teknolo ik imkanlar a ısından rkiye yi vru a ve rta o u lkelerine göre nasıl gör yorsunuz? Türkiye, Avrupa ve rtadoğu ülkelerine göre daha dinamik, piyasa şartları çok hızlı değişebilen farklı ve esnek hareket etmeniz gereken bir pazar. Türkiye, rekabet koşulları standart olmayan ve düzenli olarak yeni yaklaşım ve stratejiler geliştirmenizi zorunlu kılan, yat odaklı ve servisin ikinci derece önemli olduğu bir pazar. Dolayısıyla çok uzun soluklu planlamalar yapmakta zorlanabileceğiniz, gerektiğinde anlık gelişmelere bağlı olarak taktikler geliştirmeniz gereken bir pazar. Aynı zamanda son teknolojinin kullanıldığı ama bilinçli kullanılmadığı tabiri caizse tüketildiği bir pazar. Türkiye’de teknolojinin getirdiği özelliklere sahip olmak, onları etkili ve verimli kullanmanın ötesine geçebiliyor. Avrupa ülkeleri teknolojinin nerelerde nasıl kullanılacağını çok iyi tanımlıyor. Avrupa pazarları daha çok ihtiyacın ne olduğunun bilindiği, gereksiz özelliklere yatırım yapılmayan, daha istikrarlı, uzun dönemli planlamalar yapabileceğiniz, yattan çok toplam satın alma maliyetinin ve servisin ön plana çıktığı pazarlardır.
27
Ömer BALK omer@btgunlugu.com
söyleşi A
oy aylor e el atı analla ın an o umlu a an Ya ımcı
Değişim a ınılmaz ve iz Değişimi caklı or z em işlemci em de grafik kartı azarında faaliyet gösteren yeni r nleriyle er iki azarda da liderli e oynamayı edefliyor. rk kullanıcılarının yanlış yönlendirildi ini söylen resel atış anallarından orumlum Başkan ardımcı oy aylor, adil test rogramlarıyla ger ekleştirilen testlerde bir ok modelle raki lerinin ön nde yer aldıklarını söyledi. oy aylor ile nin kendisini nasıl farklılaştırdı ını, yeni teknolo ilerini ve azardaki rekabeti konuştuk. B ve end strisinde derin bir ge mişiniz var. Bu uzun s re i erisinde sektör ve m şteri beklentiler nasıl de işti? AMD’de üresel Satış anallarından sorumlu Başkan ardımcısı olarak görev yapıyorum. Bütün dünyadaki AMD satışlarından sorumluyum. erakende, e ticaret, dağıtım ve satıcılarla ilgileniyorum. Gördüğünüz gibi çok genç değilim. Bu işi oldukça uzun bir süredir yapıyorum. AMD’ye 2013 cak ayında dahil oldum. Daha öncesinde, kurucularından biri olduğum N D A Avrupa’da çalışıyor-
2
dum. N D A’ya 199 ’de katıldım ve 12 yılı aşkın bir süre çalıştım. Bundan öncesindeyse BM, EM ve diğer birçok şirketin temsilciğini yapan kendi şirketimde çalışıyordum. Sektöre girdiğimden buyana birçok şey değişti, fakat bazı şeyler değişmedi. Açıkçası değişimin merkezinde teknoloji yer alıyor. Farklı noktalarda beni şaşırtmaya devam ediyor ve her zaman taze kalmayı başarıyor. Değişmeyen şeyse, insanların ortaya çıkan ürünlere karşı ilgisi. rünler hakkında bilgi istiyorlar, eğer onlara doğru yolu sunmayı başarırsak,
memnun oluyorlar ve kullanıyorlar. Sektörde büyük değişiklikler oldu. rneğin akıllı telefonlar ve tabletler sektörümüzü müthiş dağıttı. Bazı şirketler için tehditkar oldu ve bir sürü soruna sebep oldu. Nokia pazardaki dominant konumunu kaybetti, Motorola artık kendi akıllı telefonlarını üretmiyor. Başarılı şirketler değişimi kucakladı. Risk alanlar, başarısızlığı göze alanlar, kri olanlar korkmadı ve AMD’nin de bu pozisyonda olduğunu düşünüyorum. Akıllı telefon-
lardan korkmuyoruz. Tabletlerden korkmuyoruz. Biz değişimi kucaklıyoruz ve değişimi ilgi çekici buluyoruz. Değişimden yararlanarak ürünler geliştiriyoruz. İşinizde ok fazla rekabet var ve sektör n dengeleri de s rekli de işiyor. kendini nasıl farklılaştırıyor? Biz kendimizi birçok yokla farklılaştırıyoruz. ncelikle ilk noktaya değinmek istiyorum. Sadece işlemci ve gra k kartını bir arada üreten dünya üzerindeki tek şirketiz. Gra k kartlarında bir rakibimiz, işlemcilerde de farklı bir rakibimiz var. Biz ikisinde de iyiyiz ve neyi bir araya getireceğimiz konusunda da iyiyiz. Her iki alanda da liderlik için ses, ağ bağlantıları ve yüksek hızlı transfer alanlarında harika bir model portfolyomuz var. ARM konusunda çalışmaya başladık. Elimizdeki teknolojileri kullanarak bazı şirketler için mükemmel bir şekilde bir araya getireceğiz. Müthiş bir geleceği işaret ediyoruz. Çünkü bunu yapabilen tek şirket biziz. Geniş spektrumda ele aldığımızda rakiplerimize karşı kullanacağımız farklılığımız bu. e ti imiz ay nin B yol aritası duyuruldu. bit mimarili yeni i ler ve yeni sunucu işlemciler duyuruldu. nin yeni yol aritası akkında neler söyleyebilirsiniz ve yeni dönemde den neler beklemeliyiz.? Açıkçası ARM müthiş bir başarı yakaladı. İngiliz menşeili bir rma ve bende biz İngiliz olarak gurur duyuyorum. Hiç şüphe yok ki ARM tabanlı ürünlerden müthiş başarı yakaladılar ve başarıları inkar edilemez. Biz ARM çekirdeklerini ve ARM’ı başarılı yapan şeyleri alıp üretebileceğimize inandık. 12, ARM’ın bilgisi dışında üretilmedi. ARM ile anlaşma yaptık ve kendi ARM çekirdeklerimizi geliştirdik. AMD 64 bit’i dünyaya
sunmuştu, 12 içinde 64 bit uzmanlığımızdan faydalandık. 64 bit liderliğimiz, mühendislik uzmanlığımızı kimsenin daha önce görmediği bir şekilde 12’yi yapmak için ARM’a uyguladık. ro ect kyBridge akkında neler söyleyebilirsiniz? eni ci azları ve sektör nasıl etkileyecek? SkyBridge seçimler hakkında bir proje. İnsanlar seçimleri sever. Tercihler müşteriler için iyidir. SkyBridge, 6 ya da ARM tabanlı platformlar arasında basitçe tercih yapmanızı sağlıyor. SkyBridge’i geliştirirken, 6 ve ARM arasındaki seçimi kolaylaştırmayı mümkün kıldık. Bunu yaparken üretim maliyetlerini düşürmek ve pazarda kullanımı kolaylaştırmaktan faydalandık. Reaksiyonlara baktığımızda, sektörün içerisindeki kişiler ve müşterilerin mükemmel bir inovasyon olduğunu düşündüğünü görüyoruz. eatle tabanlı yeni teron serisi işlemciler akkında neler söyleyebilirsiniz? B sektör ne nasıl etkisi olacak? İnanılmaz etkisi olacak görüşündeyim. Sunuculardaki en büyük giderin elektrik olduğunu biliyorsunuz. Dünyamızı korumamız gerekiyor. eni ürünümüz dünya üzerindeki karbon ayak izlerini düşürüyor ve kaynakları daha iyi yönetiyor. Gelecekte harcanan güç hakkında daha çok düşünmeliyiz. rünlerimize gösterilen ilgide müthiş ve büyük bir patlama bekliyoruz.
baktığımda rakibimizin dominant pozisyonda olduğunu görüyorum ve eğer adil ve açık benchmark programlarıyla ürünlerimizi karşılaştırdığımızda tüketiciler daha iyi ve eşit ürünlere sahip olduğumuzu görecek. Türkiye’deki herkesi basını, endüstri analistlerimi, tüketicilerimizi cesur olmaya ve adil bir benchmark programıyla ürünlerin karşılaştırmalarını yapmaya davet ediyorum. Eğer Mark .2 kullanırsanız ev, iş ve ticari sürümü bulunuyor, göreceksiniz ki AMD A10 işlemcisi ntel’in i5 işlemcisinden daha hızlı. AMD’nin A işlemcisi ntel’in i3 işlemcisinden daha hızlı. AMD’nin 6 işlemcisi ntel entium Dual ore işlemcilerinden daha hızlı. Türkiye’deki birçok kişi bunu bilmiyor. Satın alma sonuçlarına bakıldığında rakibime oranla daha yüksek performansın daha uygun yatla AMD’de yer aldığını görebilirsiniz. Mark .2’nin ücretsiz kopyalarını basına ve müşterilerimize, Türk insanı ve Türk hükümeti bilgisayarlara daha yüksek performansa daha ucuz ulaşabilsin diye dağıtıyoruz. Basını ve tüketicileri teşvik etmek istiyorum çünkü AMD gerçekten çok iyi ürünlere sahip. Türk insanı ve Türk hükümeti AMD’nin daha iyi performanslı ürünlerini seçerek çok fazla tasarruf sağlayabilir. öyleşimize aşa ıda bulunan ode sayesinde video olarak da ulaşabilirsiniz.
Majör ürünlerin gerçek verilere dayalı yeteneklerinin sektörümüzde ve Türkiye’deki kullanıcılar için çok önemli olduğuna inanıyoruz. Benim eşim Türk, hafta sonu Türkiye’den bir ev alacağız ve büyük bir ihtimaller gelecekte Türkiye’ye taşınacağız. Türkiye’deki ve Türk insanındaki tutkuyu önemsiyorum. Etrafa
29
online Ecevit BIKTIM
ecevit@btgunlugu.com
2014’ün En Popüler Teknoloji Trendleri n m z n teknolo i trendleri bir ok alanda b y k etkiler yaratıyor. Bu trendleri baştan görmek, B yöneticilerinin işini inanılmaz derecede kolaylaştırıyor. Bu yazımızda n en önemli teknolo i trendlerini mercek altına alaca ız.
B
üyük Veri ve Bulut teknolojisi popüler trendlerin başında geliyor. Bunlar önümüzdeki yıllarda BT dünyasında önemli bir etkiye sahip olacak olan yeni teknoloji trendlerinden sadece ikisi. Mobilleşme, sosyal ticaret, dinamik mimariler ve siber güvenlik gibi başlıklar da en az Büyük eri ve Bulut teknolojisi kadar önemli. eni nesil teknoloji trendlerini bilmek, BT yöneticilerinin gelecekteki yatırımlarını kolaylaştırmak için olmazsa olmazlar arasında yer alıyor. BT yöneticileri bu trendler sayesinde, işletmelerini hızlıca yeniden şekillendirip, geleceğin ihtiyaçlarına hazır hale getiriyorlar. eki nedir bu yeni trendler? 2014’ün en önemli 10 trendine gelin hep birlikte kısaca göz atalım.
Bulut Bilişim Bulut Bilişim ya da namı diğer loud günümüzün en sıcak konularından biri. Bu yeni teknoloji, geleceğin BT mimarisini inanılmaz bir şekilde değiştireceği söyleniyor. Fakat BT organizasyonları bu teknolojiye hala kuşkucu yaklaşıyor. apalı, halka açık ve Hibrit mimariler derken güvenliğin sağlanması ve bu yapıları kontrol altında tutmak herkesi düşündürüyor. Fakat şöyle bir gerçek var ki, birçok yönetici ve işletme sahibi tüm BT ihtiyacını elektrik prizinden almak istiyor. Hiç kimse, sunucu sistemlerle, yazılımlarla ve sorunlarla uğraşmak istemiyor. Durum böyle olunca sunucu ve depolama sistemleri yeni bir serti kaya sahip olacaklar. Bulut Bilişim serti kalı sistemler sayesinde işletmeler Bulut Bilişimi tam olarak
30
işletmelerine entegre edecekler. Birçok geliştirme de özellikle bu alanda yapılacak.
ervis larak unulan azılım
aa
SaaS her ne kadar Bulut Bilişim’in bir parçası olsa da onu ayrı değerlendirmek istedik. SaaS, aaS’a göre daha kapsamlı ve daha ilgi çekici. aaS, işletmelerde video işlemi için yüksek performans ve “Modeling” gibi spesi k alanlarda kullanılmasına karşın, SaaS müşterinin işini kolaylaştıracak binlerce uygulamada yer alıyor. SaaS, gerek günümüzde gerekse de gelecekte büyük trend olarak görülmeli.
inamik B
imarileri
Dinamik BT mimarileri, Bulut Bilişim teknolojisinin en çok ihtiyaç duyduğu değişimler arasında sayılabilir. Buradaki değişim, veri merkezlerini Büyük eri, Bulut, akıllı cihazlar ve yeni nesil servislere hazır hale getirmek. Hedef, 2015 yılına kadar tüm veri merkezlerine her türlü ihtiyaçlarını karşılayabilecek bir esneklik kazandırmak. Böyle bir değişimde, işletmelerin kendi içinde barındırdıkları veri merkezlerine ne kadar ihtiyaçları var sorusu ortaya çıkıyor. İşletmeler, duygusal tarafı bir kenara bırakarak, stratejik kararlar almak zorunda kalacaklar. Dinamik mimari stratejileri oluşturan şirketler, ciddi bir avantaj sağlayacak. endi veri merkezlerini Hibrit loud teknolojisi ile birleştiren işletmeler domine çözümlere sahip olacaklar. rneğin günümüzde kullanılan rint Server ve File Server çözümlerine gerek kalmayacak. Bu sayede de BT maliyetleri inanılmaz derecede düşecek.
B y k eri Big Data ya da Büyük eri, bilgi ve haberleşme teknolojisinin iş çevrelerinin tüm iş alanlarına girmesinden dolayı, T dalının reddedemeyeceği en önemli gelişmelerinden biri. Çok yakın bir zamanda rmaların veri akışları Terabyte hatta etabyte mertebesine yükselmesinden dolayı, bu verileri işlemek için yeni algoritmalar ve iş modelleri geliştirilmesi şart. Ancak bu yapıldığında verinin işlenmesi, analiz edilmesi ve dağıtılması mümkün olacak. Durum böyle olunca, oluşturulan bu bilgiler de aklın alınmayacak büyüklükte bir veri okyanusuna dönüşecek. lasik iş analitiği uygulamaları, inanılmaz derecede artan kayıtlı bilgiler karşısında yetersiz kalacaklar. Görüntü ve ses verileri yeni veri kaynaklarının oluşumuna neden olacak. Bunun anlamı veri analiz uygulamaları düzenli ve düzensiz verilerle uğraşması gerekecek.
ve ER ve RM birçok işletmenin omurgası olmuş durumda. Büyük işletmelerin yaklaşık 90’ı kurumsal kaynak planlaması Enterprise Resource lanning, ER yazılı-
mını kullanıyorlar. Müşteri ilişkileri yönetimi ustomer Relationship Management, RM de oldukça fazla tercih edilen uygulamalar arasında. İşletmeler, oluşturdukları mimarilere göre bu uygulamaları kullanıyorlar. Buradaki amaç, yönetilebilen düzensizlikleri organize etmek ve miras kalmış sistemleri S B M gibi metotlarla esneklik kazandırmak. Bu yapıldığında, oldukça hızlı ve özgün süreç değişiklikleri çok düşük maliyetlerle gerçekleştirilebilecek. İşletmelerin en büyük sorunu ER ve RM’e ödedikleri yüksek ücretler. nceki zamanlarda işletmenin cirosunun 1’ini tutan ER yazılımı, günümüzde 0. ’e inmiş durumda. zmanlara göre 2017 yılında bu rakam 0.5’e kadar inecek. Maliyetin inmesi ile birlikte işletmeler, farklı projeler için ekstra para kaynaklarına sahip olacaklar. Benzer bir durum düşük insan kaynağı ile çalışan ve yüksek işlem yapan şirketler için de söylenebilir.
obil i az ntegrasyonu Apple, bilgisayar kavramını i hone’u piyasaya sürmesi ile birlikte yok etti. Apple, bu yeni ürün ile tüketici dünyasını fethetti ve dünyanın en pahalı markalardan biri oldu.
31
Google ve Microsoft, Apple’ın yolundan gitti ve ürünlerini tüketicileriyle buluşturdu. Hepsinin maksadı aynı aslında. Binlerce işletme ile iş yapmak yerine, dünya çapında milyarlarca son kullanıcıyı hedef aldılar. Milyarlarca mobil cihaz ve kullanılan uygulamalar rmaları ve T işletmelerini inanılmaz derecede değiştirdi. Mobil cihazlar artık işletmelerin bir parçası oldu. Mobil cihaz entegrasyonu ile verimlilik arttı ve BT maliyetleri düştü. rneğin ARM imited’in ARM Advanced R S Machine işlemcileri birçok akıllı telefon ve tabletlerde kullanılıyor. Bu işlemciler yüksek performanslı sunucu sistemlerinde de yer almaya başladı. Bu pazarın büyük oyuncusu ntel ilk kez ciddi ciddi endişelendi. Nedeni de, ARM işlemcilerinin oldukça düşük bir yata satılması ve esneklik, mobilite ile gelişen yenilikleri de beraberinde getirmesi.
obil alışma lanları ve ygulamalar BT organizasyonlarını yıllardır sürekli meşgul eden ve işyerindeki çalışma metodunu değiştiren en önemli faktörlerden biri kuşkusuz mobilite. Dizüstü sistemlerle başlayan, Tablet ve akıllı telefonlarla devam eden iş yapma şekilleri “kendi cihazını getir” B D akımının başlamasına neden oldu. 2014 yılında, çalışanlar o ste çalışabilecek bir yerden çok, iş yapabilecekleri bir çalışma alanının oluşturulmasını talep ediyor. İstenilen yerden işler takip edilip anında müdahale edilmesi şart. Durum böyle olunca, bu çalışma metodunu destekleyen tamamlayıcı mobil uygulamalar da ciddi bir rol oynuyor. Çalışanların buluşacağı ortamların yaratılması, çoklu işletim sistemi desteği, veri güvenliği ve önemli verilere erişim oldukça önemli. Bu da ancak profesyonel mobil cihaz yönetimi ve servislerin geliştirilmesiyle gerçekleşebiliyor.
osyal icaret
venlik
İnternet ağının sürekli büyümesi ve kişilerin nternet’e
32
Günümüzde, çalışanların işten ayrılması ve erişimlerin kısıtlanması inanılmaz karmaşık olabiliyor. Nerede ne hak verilmiş ve hangi bilgilere ulaşılabiliyor gibi sorular BT yöneticilerin işini zorlaştırıyor. Bu yüzden de Siber güvenlik önlemlerinin alınması şart. Siber güvenlik önlemleri ile şirketlerin güvenlik riskleri, güvenlik kontrollerin planlanması ve gerçekleştirilmesi, güvenlik raporunun tutulması ve risklerin sanal ortamda oluşturulması ve yönetilmesini sayabiliriz.
i italleşmek
Google, Facebook, Twitter ve ikileaks gibi sosyal paylaşım sitelerinin ulusları nasıl değiştirebildiklerini hepimiz gördük. Sosyal ağlar ve işbirlikleri bu yüzden her yerde tartışılıyor. Birçok işletme, bu haberleşme ağında çaresiz kalıyor ve bu sorunu çözmek için yeni metotlar geliştiriyo. Sosyal Ticaret denildiğinde, Facebook ve Twitter gibi bir yapıdan bahsedilmiyor. İşletmeler, Sosyal Ticaret adı altında Facebook’taki gibi proje grupları oluşturmak, yazıları ve verileri paylaşmak, Blog’lar oluşturmak ve aktivite günlükleri tutmak istiyorlar. Bu sayede insanların dışardan haberleşme yerine kendi iş yerlerinde haberleşerek işletmenin verimi artması planlanıyor.
imlik önetimi ve iber
oldukça rahat ulaşmaları nedeniyle gizlilik ve hatta kişilerin kimliklerinin bu alanlarda sergilemeleri büyük bir sorun olmaya başladı. Şirketlerin büyüklük oranına göre, kişilerin kimlikleri ve yetkileri çok daha dikkatli yönetilmesi gerekiyor. imlik yönetimi, erişim yönetimine çok benziyor. işiler, belli portallere giriş izni sağlandığı gibi, tek girişlik erişim Single Sign n, SS ve güvenlik poliçeleri oluşturuluyor. Bu yüzden bu işlem erişim yönetimi adını da alıyor. zellikle günümüzde kullanılan bulut bilişim ve SaaS çözümleri için, kimlik yönetimi olmazsa olmazlar arasında.
zel ve çalışma hayatımız ciddi bir dijitalleşme evrimi geçiriyor. ablosuz haberleşeme teknolojileri, nternet ağının büyümesi ve BT pazarının globalleşmesi kullanıcılara yeni imkanlar tanıdı. Değişim hiç bu kadar hızlı ve durdurulmaz olmamıştı. Makineler arası iletişimin uygulamalarının daha da gelişmesi ile birlikte yepyeni fırsatlar sunulacak. Bu alanda Büyük eri önemli bir rol oynuyor. Büyük eri sayesinde teknolojiler birbirleriyle haberleşebilecek ve bundan dolayı da yeni konseptler ve çözümler doğacak. ihazların ve makinelerin akıllanması yeni iş alanları yaratacak. Bunu gören işletmeler, gelecekte pazarın hakimi rolünü oynayacaklar. Bu sebepten iş süreçlerinin dijitalleşmesi ve ardından da otomasyona bağlanması şart.
33
kapak konusu
Yeni Nesil ulut ilişim izyonu Bulut Bilişim izmetleri sayesinde şirketler i tiya duydukları donanım veya yazılım teknolo i izmetleri i in kendi b nyelerinde altya ılarını bulundurma veya fazladan uzman alıştırmak zorunlulu unda de il. ullandı ın kadar öde mantı ıyla Bulut izmetleri em şirketlerin zerindeki iş y k n em de maliyetleri azaltma imkanı tanıyor.
34
B
ulut Bilişim teknolojisi deyince aklınıza ne geliyor? Bu sorunun cevabını vermek birçok kişi için zor olsa gerek. Bulut Bilişimi tanımlamak zor olsa da, ne olmadığını bilmek de önemli. Bulut Bilişim bir ürün değil hizmet olarak karşımıza çıkıyor. Bu hizmet türü geçmiş dönemlerde şirketlerin maliyetleri düşürmek için kullanırlardı fakat son dönemde bu teknolojilerin ucuzlamasıyla birlikte son kullanıcılar da bu tarz avantajlardan yararlanabiliyorlar. Bulut Bilişim Hizmetleri zaman veya mekandan bağımsız olarak verilebiliyor ve bu tarz servislerin genellikle bir depolama paylaşımı veya çoklu uygulama kullanımı sayesinde veri paylaşımı olarak karşımıza çıkabiliyor. Tabii ki bu tarz servislerin ucu kullanıcıya değdiği için görünen yüz olduğunu belirtmemizde fayda var. Buz dağının görünmeyen bölümünde ise kurumların yararlandığı ve dev bir bölüm var.
eden a a azla deyesiniz?
Ali Yavuz ŞAHİN
yavuz@btgunlugu.com
2010’lu yıllara doğru donanım ürünlerinin popülerliği yavaş yavaş azalmaya başladı buna karşın yazılım ile sistemlerin performansının arttırılabileceği fark edildi. e Bulut Bilişim’in büyük serüveni de böylece başlamış oldu. urumların artan eleman ihtiyacına karşın Bulut Bilişim hizmetlerinin sunduğu verilen hizmet kadar ödeme mantığı kurumların hoşuna gitti. Bu servislerin sadece intranetten değil de internet üzerinden kullanılabilir olması da şirketler için ekstra bir avantaj oldu. Bu sayede servisleri kullanmak için ekstra yatırım yapmak zorunda kalmadılar. Günümüzde kullandığımız Bulut Bilişim Hizmetlerinin bir tanımını yapmak gerekirse, “düşük yönetim çabası veya servis sağlayıcı etkileşimi ile hızlı alınıp verilebilen, ayarlanabilir bilişim kaynaklarının paylaşım havuzuna, istendiğinde ve uygun bir şekilde ağ erişimi sağlayan bir model” diye-
biliriz. Gelin isterseniz şimdi Bulut Bilişim Hizmetlerinin bizlere sunduğu yararlara bakalım.
vanta ları ve ezavanta lar Hizmetlerin avantajlarından ilki yüksek donanım ve yazılım maliyetlerinin ortadan kaldırılması olarak görülebilir. Çünkü Bulut Bilişim hizmetleriyle aldığınız servisler sizin bilgisayarınızda veya cihazınızda çalıştırılmıyor. Siz sadece kullanmanız gereken veriyi görüyor veya işliyorsunuz. Asıl iş hizmetin bulunduğu sunucular üzerinden gerçekleştiriliyor. Bu sayede Bulut Bilişm hizmetini kullanacak şirketlerin bilgisayarlarının düşük sabit diske, belleğe ve işlemciye sahip olması, performans kaybı yaşamasına neden olmuyor. Ayrıca kullanılan yeterli donanım firmalara maliyet avantajı olarak da yansıyor. Maliyet avantajı donanımın yanı sıra yazılım ihtiyacında da karşımıza çıkıyor. ullandığınız Bulut hizmeti sayesinde ayrı ayrı yazılım almanıza ihtiyacınız yok. Sadece ihtiyaç duyulan uygulamalara erişim sağlanarak yazılım maliyetleri de en aza indirgenebiliyor. Donanım ve yazılım maliyetlerinin yanı sıra bunlara bağlı olarak kurulum maliyetlerinin de azaldığını görüyoruz. Büyük şirketlerde yazılımların yüklenmesi ve yönetimi de ekstra bir maliyet oluşturuyor. Bu maliyet kaleminin de en aza indirgenmesi sayesinde şirket genel anlamda büyük bir maliyet avantajı sağlıyor. Bunlara ek olarak Bulut hizmetiyle birlikte kullandığınız yazılımın yeni sürümü çıktığında otomatik olarak siz de en güncel sürümü edinmiş olursunuz. Bunun için ayrıca ücret ödemenize gerek kalmıyor ve bu güncellemelerin yüklenmesi için herhangi bir kişiyi çalıştırmak zorunda da değilsiniz. erformansta Sınır ok Bulut Bilişim teknolojilerinin bir diğer avantajı ise yüksek performans. ygulama gereği yapılacak büyük
35
kapak konusu eh et
mr k allı
NetApp Türkiye Genel Müdürü
Günümüzde k r oranları üzerinde hiç olmadığı kadar yoğunlaşan veri baskısı ve son hızla değişen müşteri talepleri, son yıllarda satış ve pazarlama yöneticilerini daha fazla harekete geçirmeye başladı. nlar için artık daha yenilikçi ürünler geliştirmek, daha yaratıcı ve özgün metodlar bulmak ve daha fazla pazara ulaşmak, rekabet piyasası ile her geçen gün daha fazla kayganlaşan zeminde ayakta durmak anlamına geliyor. Bulut bilişim iş süreçlerine yeni yaklaşımlar kazandırırken, aynı zamanda yenilikçi çözümlerle rekabetçi koşulları oluşturuyor. urumların planlanmamış veri büyümeleri karşısında tek bir altyapı üzerinden gelişmesine yardımcı olan ve zengin veri yönetimini kümelenmiş cluster mimari avantajlarıyla birleştiren profesyonel bulut sistemleri, BT’nin akıllı, sürekli ve sınırsız hale getirilmesinde son derece etkili oluyor. Bulut ve büyük veri uygulamaları, performans ve süreklilikten feragat etmeden, maliyetleri de büyük ölçüde aşağıya çekerek sade arayüzler, tümleşik veri depolama ve mimari çözümleriyle birlikte kurumların yönetebilirliğini en üst seviyeye çıkarıyor. NetApp, inovatif çözümleri ile bulut ortamlarına yatay ölçeklendirme yapabilen bir tümleşik veri depolama platformu ile kurumsal kullanıcılarının karşısına çıkıyor. NetApp müşterileri, tümleşik depolama sistemi sayesinde tek bir platform üzerinden çok daha yüksek performanslı ve etkili bir biçimde verilerini yönetebilecekler.
36
Okan Gözütok
şen r etenci
Atos Yönetilen Hizmetler Direktörü
Double-Take Türkiye Ürün Yöneticisi
“Bilişim hizmetleri” denildiğinde akla gelen konuların başında artık “bulut bilişim” var. Bunun nedeni ise oldukça açık: Sosyal medyada paylaşılan verilerden elektronik postalara, fotoğra ar ve videolara kadar farklı kategorilerde pek çok veri, insanlık tarihinde eşi görülmemiş büyüklüğe ulaşmış durumda. Şirketler için de aynı durum geçerli. yle ki dünyanın en ünlü araştırma şirketlerinden Forrester’ın raporuna göre bulut bilişim pazarı tüm dünyada 10 milyar dolarlık büyüklüğü aşmış durumda. 2020’ye kadar ise pazarın 250 milyar dolara ulaşması öngörülüyor. 201 yılı itibarıyla ise e posta, veri depolama, iletişim gibi tüm genel uygulamaların 50’den fazlasının bulut tabanlı olacağı hesaplanıyor. Şirketlerin artık, T ilk yatırım ve maliyetlerini düşürmek adına daha sık dış kaynaklı bulut bilişim çözümlerinden faydalandığı biliniyor. Bu sistemler ayrıca rmaların hız, esneklik ve yenilikçilik beklentilerini de karşılayabiliyor. Bu nedenle ülkemizde bulut bilişim pazarının önümüzdeki 5 yıl içinde daha büyük hızda büyümesini öngörüyoruz. zellikle ilk yatırım maliyetlerini azaltmak isteyen farklı ölçekteki şirketler önümüzdeki dönemde dış kaynaklı bulut bilişim hizmetlerinden daha fazla faydalanmaya başlayacak.
Bulut uygulamaları öncelikle verilerinize her yerden ve pek çok farklı şekilde kolayca erişmenizi sağlar. Fiziksel bir veri depolama merkezine ihtiyacınız minimuma iner. Sadece kullandığınız kaynağın parasını ödersiniz. Bu şekilde sadece gerektiğinde ödeme yaparak önemli bir maliyet avantajı sağlayabilirsiniz. te yandan BT ekibine daha az yük getirerek, takımın daha verimli bir şekilde kullanılması sağlanır. ine önemli bir nokta da, bulutun ölçeklenebilir bir yapıya sahip olmasıdır. Dünyanın önde gelen iş sürekliliği ve felaket kurtarma yazılımlarını sunan Double Take de hizmetlerini bulut bilişim uygulamalarıyla bütünleştirmiş durumda. erilerin güvenle ve sıkıntısız şekilde bulut ortamına aktarılmasında önemli bir görev üstleniyoruz. e bu konuda dünyanın en büyük kuruluşlarıyla birlikte çalışıyoruz. rneğin dünyanın en büyük bulut bilişim hizmetlerinden birini sağlayan Microsoft’un indows Azure uygulaması, replikasyon ve iş sürekliliği çözümleri konusunda hem global hem de Türkiye’de Double Take ile işbirliği yapıyor. Double Take, donanımdan bağımsız olarak her hangi bir platformda bulunan verilerin indows Azure üzerine replikasyonunu gerçekleştirerek, iş sürekliliği ve erişebilirlik hizmeti sunuyor.
yükteki işlemler sunucuda yapıldığı için kullanıcı tarafında bilgisayarlar tam performans ile çalışabilecek ve tıkanmalar yaşanmayacak. Bu durumun başka uygulamaları çalıştırmanız için ortam yarattığını da düşünebilirsiniz. Aldığınız servisin durumuna göre kurum içerisindeki bilgisayarları başka uygulamaları çalıştırmak için de kullanarak elinizdeki gücün tamamını daha verimle kullanmanız mümkün kılınıyor. Bulut Bilişim hizmetlerini tanıma depolama teknolojileriyle başlamıştık. Bu yeni eğilim sayesinde verilerimize hemen hemen her erden veya her türlü cihazdan ulaşabilir hale geldik. erilere zaman ve mek ndan bağımsız olarak ulaşmak Bulut Bilişim hizmetlerinin ana avantajlarından bir tanesi olarak karşımıza çıkıyor.
venli i lden Bırakmayın Günümüzde hemen hemen tüm firmalar kullandıkları verileri dijitale geçirdi. Bu anlamda kullanılan teknolojilerin güvenliğin de hat safha da tutulması gerekiyor. Bulut Bilişim hizmetlerinde kullanılan veriler cihaz haricinde bir veya birçok alanda depolanabiliyor. Bu sayede kullandığınız cihaz çalıştığında veya kullanılamaz duruma geldiğinde verileriniz her zaman güvende bir yerlerde sizin kullanmanızı bekliyor olacak. Tüm bunların yanı sıra Bulut Bilişim hizmetleriyle birlikte cihaz ve işletim sistemi gereksinimi ortadan kalkmış durumda. Ağ üzerinden sunulan bir sistemi kullandığınız için ağ bağlantısı yapabileceğiniz herhangi bir cihaz veya üzerine kurulu herhangi bir işletim sistemiyle uygulamaya erişmeniz mümkün olacaktır. Gördüğünüz gibi Bulut Bilişim teknolojilerinin avantajları saymakla bit-
miyor. Fakat bu avantajların yanı sıra hizmetlerin dezavantajlarını olduğunu da belirtmemizde fayda var.
Buluta asıl rişmeyi ş n yorsunuz? Tabii ki Bulut Bilişim hizmetlerine ulaşmak için bir ağ bağlantısına ihtiyacınız var. Günümüzde en çok kullanılan ağ bağlantısının ise internet olduğu düşünülürse, eğer internet bağlantınız oksa bu tarz hizmetler kullanmanız mümkün değil. Ayrıca bağlantı hızının da hizmet kalitesi açısından büyük önem taşıdığını belirtmeliyiz. Eğer bağlantı hızınız yavaş ise size sunulan hizmetleri tam anlamıyla kullanamayabilirsiniz. Bunlar benim için sorun değil çok hızlı bir internet bağlantım var ben tam anlamıyla Bulut Bilişim hizmetlerini kullanabilecek bir yapıya sahibim diye kendinizi garanti altına aldığınızı düşünmeyin. ullandığınız uygulamalar internet üzerinden veri alış verişi yapacağı için saldırılar açık bir platform üzerinde çalıştığınız söylenebilir. Hacker’lar bulut sunucularına çeşitli saldırılar düzenleyip kişisel verilerinizi ele geçirebilir veya kullanılmaz hale getirebilirler. Bunun yanı sıra hali hazırda kurumların genellikle
özel Bulut kurulumu gerçekleştirerek verilerini kendi sunucularında bulundurduklarını görüyoruz. Eğer bir servis sağlayıcıdan Bulut Bilişim hizmeti alacaksanız firmanın güvenli bir sağlayıcı olduğundan da emin olmalısınız.
ski eriler ö e mi idecek? Tabii ki dezavantajlar bununla sınırlı değil. Bulut Bilişim hizmetleri teknolojinin kullanılmaya başladığı ilk günden bu yana kullanılmıyor. Bu sebepten eski verileriniz kullanılacak uygulamalar ile uyumlu olmayabilir. Bu verilerin çevirtilmesi sizin için ekstra bir maliyet kalemi daha oluşturacaktır. Dezavantajlar sunulan hizmetin yapısıyla ilgilidir ve servis sağlayıcının desteğine göre farklılık gösterebilir. Bu yüzden Bulut Bilişim servis sağlayıcınızı belirlemeden önce ince eleyip sık dokumanızda fayda var. ncelikle ihtiyaç kalemlerini belirleyip daha sonra sağlayıcının bu ihtiyaçlarınızın ne kadarını karşılayıp karşılayamayacağına bakmalısınız. Servis sağlayıcıların eski kullanıcılarına bu konuda size yardımcı olabilir. Firmanın yaptığı işlerle ilgili yorumlarına bakın ve bunları dikkatle inceleyin.
37
kapak konusu evki
l
li ılı
a in olakoğl
Millenicom Yönetim Kurulu Üyesi
Intelium Kurucu Ortak / Genel Müdür
Proline Sistem Çözümleri Yöneticisi
İşletmelerin, rekabet ortamında başarılı olabilmeleri için ileri bilişim çözümlerine daha çok ihtiyaç duyulacağı bir dönemdeyiz. Biz de Millenicom Türkiye olarak, müşterilerimize sabit telefon ve geniş bant internet hizmetlerimizin yanı sıra, Bulut Bilişim çözümlerimiz ile değişen iş dünyasında daha rekabetçi olmalarına katkı sağlamaktayız. Aslında Bulut Bilişim’i interneti kullanmaya başladığımızdan beri farkında olmadan kullanıyoruz. En basit anlamda, e posta hizmetini aldığımız gmail Gmail veya Hotmail bizlere bir Bulut Bilişim hizmeti vermektedir. Şu anda bireysel kullanıcıların çoğu zaman çok fark etmeden faydalandığı, iş dünyasının ise yavaş yavaş farkına vardığı Bulut Bilişimin ilerleyen günlerde yaşamımızın her noktasında bizlere daha da fazla kolaylık sağlayacağına eminiz.
Bilişim Teknolojileri BT sadece kurumların hede erine ulaşmalarına yardım etmekle kalmayan, aynı zamanda performans, kesintisizlik, güvenlik ve veri koruma gibi alanlardaki zor ihtiyaçlarını da karşılayan çözümler sunmaktadır. Her geçen gün değişen ve daha da karmaşık hale gelen iş süreçlerinin üstesinden gelmek için yeni çözümlere başvuruluyor. Bu çözümlerden biri olan bulut bilişim, bugünün ve geleceğin ana konu başlıklarından biri ve giderek artan bir talep görüyor. erimlilik artışı, enerji tüketiminde ve yer kullanımında azalma, yönetimin kolaylaşması gibi yararlarla bir çığır açan sanallaştırma çözümleri, bu eğilimleri destekleyen özellikleriyle içinde bulunduğumuz ekonomik koşullarda ciddi bir tercih konusu olmaya devam ediyor. Burada önemli olan, seçilecek olan bulut hizmetlerini doğru güvenlik, esneklik ve maliyet ile bir araya getirebilme yetisine sahip olmak.
Bulut bilişim toplam sahip olma maliyeti ve düşük güç kullanım verimi avantajlarıyla kurumların iş süreçlerini daha verimli hale getirmektedir. lçeği fark etmeksizin tüm kurumlar zorlu rekabet koşullarında büyümek ve k rlılıklarını koruyabilmek için işletme kaynaklarını en verimli şekilde kullanmak istemektedirler. roline olarak bulut bilişim hizmetlerimiz kapsamında veri merkezinin lokasyon seçimlerinden enerji ve BT alt yapısının belirlenmesine, soğutma ihtiyaçlarının analizinden veri merkezi ziksel güvenliğine ve son olarak da veri merkezi envanter yönetiminden, veri merkezi ortam ve enerji izleme sistemlerini birleştiren D M Data enter nfrastructure Management sistemine kadar danışmanlık, tasarım, uygulama alanlarında tüm şirketlere çözüm sunmaktayız.
ak
rekcioğl
Trend Micro Akdeniz Ülkeleri Genel Müdürü Bulut bilişim şirketlerin iş süreçlerini oldukça hızlandıran ve maliyet anlamında büyük faydalar sağlamalarına neden olan bir teknoloji. erilerinize her yerden kesintisiz ulaşabilmenizi sağlayan bu teknoloji yaygınlaşırken herkesin aklındaki en önemli sorulardan bir tanesi bulut bilişimin güvenli olup olmadığıydı. Biz de Trend Micro olarak olaya bu açıdan bakıyoruz. Bulut hizmeti alan kullanıcıların güvenliği bizim için ilk öncelik. Trend Micro olarak Secure loud, Trend Micro Hosted Email Security, orry Free Business Security Services, ç noktalar için eri Şifreleme, E posta Şifreleme, SafeSync for Business hizmetlerimiz ile kullanıcılarımızı koruyoruz. Bu konuda 25 yıllık tecrübemizle servis sağlayıcılarla ortaklaşa çalışarak A S ve BlackBerry Application servisleri korunmasında olduğu gibi toplam çözüm öneriyoruz.
3
vanta lar aymakla Bitmiyor B ’lerin Bulut Bilişim teknolojileri konusundaki en büyük faydalarından bir tanesi fiziksel altyapı bulundurma ve uzman kişi istihdam etme zorunluluğundan kurtulmaları olarak gösterilebilir. Buna ek olarak hizmetler için ödenecek miktarın B tarafından ayarlanabilir olması da cabası. Bunun yanı sıra yine gelişen teknolojiye ayak uydurabilmek için ekstra yatırım maliyetlerinden de kurtulmuş olunur. Çünkü Bulut üzerinden kullandığınız uygulama sürekli güncel olacaktır ve siz bunun için ekstra para ödemek zorunda kalmazsınız. Bunlarla birlikte depolama ve yedekleme maliyetleriniz de bir o kadar azalır. Ayrıca sürekli yön değiştirebilecek bir durumdasınızdır. Normalde bir sunucu ve yazılım aldığınızda şirketinize belli bri rota belirleyip yolunuza devam edersiniz. Bulut hizmetlerinde ise önemli olan servis sağlatıcınızın verdiği hizmetlerdir. Bu hizmetleri beğenmediyseniz hemen başka bri sağlayıcıya geçip farklı donanım veya yazılımlarla işlerinizi kolaylaştırabilirsiniz. Bir anlamda Bulut size esnek olma avantajını da getiriyor.
ilyar i az İnternete Ba lanıyor Nesnelerin İnterneti günlük yaşamda kullanılan milyarlarca nesneden oluşuyor. Bu nesnelerin özelliği her birinin özgün tanımlayıcılarla donatılmış olması ve verileri otomatik olarak kaydetme, raporlama ve alma yeteneğine sahip olması. Ayakkabınızın içinde ne kadar hızlı koştuğunuzu takip eden bir sensör ya da trafik akışını izleyen bir köprü, buna örnek olarak gösterilebilir. D ’ye göre internete bağlanabilen cihaz ya da nesne sayısı günümüzde 200 milyara ulaşıyor. Bunun 7’si 14 milyar halihazırda
internete bağlı durumda ve nternet üzerinden iletişim kuruyor. nternete bağlı bu cihazlar bugün dünyadaki veri miktarının 2’sini teşkil ediyor. D 2020 senesinde, internete bağlı cihaz sayısının 32 milyara ulaşacağını ve dünyadaki verilerin 10’unu teşkil edeceğini öngörüyor.
gizlilik konusunda önlemler, tamamen şifrelendirilmiş veriler vb gerektirdiğini tahmin ediyor. Ancak buna rağmen, gerçek anlamda korunan veri miktarı bu oranın yarısı yani 20 düzeyinde.
Nesnelerin İnterneti aşamı Etkiyecek Nesnelerin İnterneti dijital dünyada analiz edilebilir özellikte olan çok büyük miktarda “faydalı veri”yi de etkileyecek. 2013 senesinde dijital dünyadaki verilerin yalnızca 22’si faydalı veri olarak kabul edildi ve bu faydalı verilerin 5’inden azı gerçek anlamda analiz edildi geriye dijital dünyada karanlık madde olarak kaybolan çok miktarda veri kaldı. 2020 senesinde Nesnelerin nterneti’ne bağlı olarak artan veri miktarı sayesinde tüm verilerin 35’inden fazlası faydalı veri olarak kabul edilebilecek. Ancak bu verileri kullanıp kullanmamak işletmelerin takdirine kalacak. Bu olağanüstü durum müşterilerle iletişim kurmada radikal ve yeni yöntemler sunacak, ticaret döngülerini modernize edecek ve operasyonel maliyetleri azaltarak işletmeler için trilyonlarca dolar fırsat teşvik edecek. Buna karşılık, aynı zamanda işletmeler tüm bu verileri yönetmek, depolamak ve korumak için yöntemler arayışı içindeyken birtakım önemli zorluklar da teşkil edebilecek. rneğin D dijital dünyadaki verilerin 40’ının belli bir düzeyde koruma
Gelişmekte olan pazarlar daha fazla veri üretiyor. Şu an dijital dünyadaki verilerin 60’ını Almanya, aponya ve Amerika Birleşik Devletleri gibi gelişmiş pazarlar üretiyor. 2020 senesine gelindiğinde bu oranlar tersine dönecek ve Brezilya, Çin, Hindistan, Meksika ve Rusya gibi gelişmekte olan pazarlar verilerin çoğunluğunu üreten pazarlar olacak. eriler veri depolamayı geride bırakıyor. Dünyada tüm medya türleri arasında kullanılabilir durumda olan veri depolama kapasitesi örn kullanılmayan baytlar dijital dünyaya göre daha yavaş bir hızda artıyor. 2013 senesinde kullanılabilir veri depolama kapasitesi dijital dünyayı oluşturan verilerin yalnızca 33’ünü depolamaya yetiyordu. 2020 senesine gelindiğinde, bu oran 15’e düşecek. Neyse ki, dünyadaki verilerin çoğu geçici örn Netfli ya da Hulu, bo NE oyunlarındaki karşılıklı etkileşimler, Dijital T ve depolama gerektirmiyor. Bulutun “temas ettiği” veri miktarı iki katına çıkacak. 2013’te dijital dünyadaki veri miktarının 20 ’sinden azı bir şekilde bulut ile “temas etti”. 2020 senesinde bu oran iki katına çıkarak 40’a ulaşacak.
eri retiminin ön
e işiyor
39
iş e
s
Rekabette Öne Geçmenin Yolu İş Zekasından Geçiyor İş ekası Business ntelligence B , organizasyonların am verileri analiz etmek i in kullandıkları eşitli yazılım uygulamalarına verilen genel isimdir. enel olarak B , veri madencili i, evrimi i analitik işleme, sorgulama ve ra orlama da il olmak zere bir ok alanda kullanılmaktadır. utlu A
Ş Yavuz ŞAHİN
yavuz@btgunlugu.com
irketler B ’yı karar alma sürecini geliştirmek, masrafları kısmak ve yeni iş olanaklarını tanımlamak için kullanıyorlar. B genel olarak ele alındığında kurumsal raporlamadan ve koaksiyel veri alan bir dizi araçtan çok daha fazlasını sunan bir kültürdür. B , ’lar tarafından yeniden yapılanma sürecinde verimsiz iş süreçlerini belirlemek için de kullanılabilir. BT’nin karmaşık raporlarını çalıştırmayı beklemek yerine, bugünün B araçları ile çalışanlar veriyi kendileri analiz edebilirler. Bu bilgi erişimindeki demokratikleşme, kullanıcılara yedekleme konusunda yardım kolaylıklar sağlıyor. Eğer bu tarz bir yaklaşım olmasaydı iş kararları sadece içgüdüsel duygular ve anekdotlara dayalı olacaktı. B büyük umut vaat ediyor olsa da, uygulamalar, teknik ve kültürel zorluklar ile inatçı olabiliyor. Bu konuda yöneticilere çok fazla iş yükü düşüyor. öneticiler, kullanıcıların güven duy-
42
ması için B uygulamalarını besleyen verilerin temiz ve tutarlı olmasını sağlamak zorunda.
angi r irketler İş ekası ygulamalarını ullanıyor? Hardee’s, endy’s, Ruby Tuesday ve T.G. . Friday’s gibi yurt dışında faaliyet gösteren restoran zincirleri B ’nın en yoğun kullanıcılarından. Bu şirketler menülerine yeni ne gibi ürünler eklemeleri veya çıkarmaları gerektiği, düşük performansa sahip hangi mağazaları kapatmaları gerektiği hakkında stratejik kararlar vermek için B ’ı kullanıyor. Ayrıca gıda tedarikçileri ile sözleşmelerinin yeniden gözden geçirilmesi gibi taktiksel konularda verimsiz süreçleri geliştirmek için de B uygulamaları kullanılıyor. Çünkü restoran zincirleri operasyon odaklı ve B işlerini düzgün yönetmeleri için gerekli bir sistem. Bu tarz firmalar sistemlerden gerçek değer elde ediyor ve bu durum
sektör bağımsız olarak karşımıza çıkıyor. B geniş çaplı endüstrilerde, şirketlerin başarısı için hayati bir önem taşır. zellikle spor takımlarının mutlak başarısı için çok önemlidir. Mesela Amerika’da Boston Red So , akland A’s ve New England gibi profesyonel spor takımlarındaki gibi analitik yaklaşımla, atriots dört yılda üç defa SuperBowl’u kazanmayı başardı. Takım teoride ve pratikte, hem veri, hem de yoğun olarak analitik modeller kullanır. Derinlemesine analiz ile takım oyuncuları seçmek ve NF maaş sınırının altında kalmaya yardımcı olur. atriots antrenörleri ve oyuncuları, oyun filmi ve istatistiği hakkında kapsamlı çalışmalarıyla bilinirler ve oç Bill Belichick futbol sonuçlarının istatistiksel olasılıkları üzerine akademik iktisatçılar tarafından yazılan makaleleri okur. Sahanın dışındayken takım kendi sahasındaki
oyunlar için “toplam fan deneyimini değerlendirmek ve geliştirmek” için detaylı analitikler kullanır. rneğin, 20 ila 25 kişinin, stadyumda gıda, otopark, personel, banyo temizlik ve diğer faktörlerin nicel ölçümlerini yapmak için özel görevleri vardır. erakende sektöründe al Mart, hakimiyeti elinde tutmak için büyük miktarda veri ve kategori analizini kullanıyor. Harrah müşteri sadakati ve analitik hizmet çevresinde mega kumarhaneler inşa ederek oyun rekabetinin temelini değiştirdi. Amazon ve ahoo sadece e ticaret siteleri değil bunlar iş değişimlerinde son derece analitik ve bir “test ve öğrenme” yaklaşımını sergiliyorlar. apital ne, arzu edilen müşterilerine teklif götürmek için yılda 30.000 den fazla deney yapıyor.
olu im östermeli? B projelerinde paylaşım yapmak hayati bir önem taşıyor. Çünkü çalıştıkları yolları değiştirebilmek için bu süreçte bilgiye tam erişim sağlanmalıdır. B projeleri üst düzey yöneticilerle başlamalıdır ama sonraki kullanıcı grubu satış temsilcileri olmalıdır. Çünkü onların işi satışı arttırmak, buna yardımcı olacak herhangi bir aracı kullanmak ve bilgi güvenilirdir. B sistemleri sayesinde, çalışanlar bireysel ve takım çalışması uygulamalarını değiştirebilirler ki bu satış ekibinin performansını arttırmaya yöneltir. Satış müdürleri, satış ekiplerinin performansı arasında büyük bir fark görürse tembel ekiplerin bu konudaki başarısızlığının nedenlerini araştırarak performansı arttırmak için neler yapabileceği konusunda bilgi sahibi olabilir.
asıl Bir B
istemi ullanılmalı?
Şirketler B için bir grafik oluştururken öncelikle karar verme yollarını analiz etmelidirler, daha güvenli ve
daha hızlı karar vermeyi kolaylaştırmak için gerekenler dikkate almalıdır rneğin, bir rapor, bir çizelge, online veya basılı kopya . Bu konuda acele karar vermeden şirket departmanlarından görüş alınarak hareket edilmelidir. İyi B sistemlerinin içerik üretmesi gerekmektedir. Dün satış yaptık ve geçen yıl aynı gün kadar yapmıştık diye satış raporlarının verilmesi yeterli değil. Hangi faktörlerin bu satışların yapılmasına etki ettiğinin açıklanması gerekiyor. ek çok teknoloji projesi gibi B sistemleri de kullanıcılar tarafından şüpheyle yaklaşılan bir uygulama değildir. Stratejik noktalarda uygulanan ve temelde insanların kararlarını, şirketlerin nasıl faaliyet gösterdiğini, nasıl değişiklik yapmak gerektiğini gösteren B söz konusu olduğunda ’ların ekstra dikkatli olması gerekiyor. B sistemlerinden verim almak için gerekli adımlar: 1.
erinin temiz olduğuna emin olun. 2. ullanıcıları etkin biçimde eğitin.
3. Mükemmel raporu almak için uygulamanın ayarlamalarıyla boşuna zaman kaybetmeyin. Çünkü ihtiyaçlar iş gelişimiyle orantılı büyür. Hızla en yüksek değeri sağlayan raporlara odaklanın. 4. Başından itibaren veri ambarı oluşturmak için entegre bir yaklaşım oluşturun. endinizi yolda işlemeyen veri stratejisi içinde kilitlemediğinizden emin olmalısınız. 5. laşılması beklenen özgün yararlar için ortam oluşturun. Daha sonra belirli periyotlarda ortamınızın ilk gübki gibi olup olmadığını kontrol etmeniz gerekiyor. 6. İş hedeflerine odaklanın. 7. İhtiyacınız olduğunu düşündüğünüz için B ’ya yatırım yapmayın. Sayıların size yardımcı olacağınıza inandığınız için B yatırımına yönelin.
otansiyel roblemler ullanıcı direnci B başarısı için büyük bir engeldir. B ’dan doğru bakış açısı almanın anahtarı standart veridir. Herhangi bir B uygulaması içerisinde veri en temel bileşendir.
43
iş e
s
kusurlu iş süreçlerini ortaya çıkarmak için iş zek sını kullanan şirketler başarılı ve sadece neler olup bittiğini izlemek için iş zek sını kullanan şirketler rekabet etmek için çok daha iyi bir konumda yer alıyorlar.
Şirketlerin bilgi çıkarmak ve anlama üzerinde bir etkisi olmadan önce kendi veri depolarını ve veri ambarlarını iyi bir çalışma düzenine oturtmaları gerekiyor. Başka bir potansiyel tuzak B araçlarının kendileridir. Araçların eskisinden daha ölçeklenebilir ve kullanıcı dostu olmasına ve B ’nın özü, süreç yönetimi yapmak yerine hala raporlama yapmasına rağmen bu süreç yavaşça değişiyor. İş analitiği ile iş zekasını karıştırmamak konusunda dikkatli olun. İş süreçlerini dönüştürmek için B kullanmak üçüncü bir engel olarak karşımıza çıkıyor. Çoğu şirket kendisini geliştirmek için iş süreçlerini yeteri kadar iyi anlamıyor. Şirketler seçtikleri süreç konusunda dikkatli olmalıdır. Eğer sürecin gelir üzerinde doğrudan bir etkisi yoksa veya şirket iş sürecini standardize etmek ile ilgili değilse, tüm B çabası dağılabilir. Şirketlerin belirli bir iş sürecini oluşturan tüm faaliyetleri anlaması gerekir. Bilgi ve verilerin çeşitli süreçler arasında nasıl aktığını, verinin iş kullanımları arasında nasıl aktığını ve insanların sürecin kendilerine ait
44
olan belirli bölümünü yürütmek için kullanılmasını, şirketlerin anlaması gerekiyor. İnsanların çalışma şekilleri geliştirilmek isteniyorsa B projesine başlamadan önce bunları anlamlandırılması gerekiyor.
İş ekasının aydaları B uygulamalarının en büyük kazançlarından birisi yatırım getirisi miktarını ölçümlemesidir. Ayrıca iş zekası maliyeti düşürme konusunda da şirketlere yardımcı olur. Bunların yanı sıra iş fırsatları ortaya çıkarmak, ER verilerini eşleştirmek, perakende talebi ve fiyatları optimize etme konusunda hızlı tepki vermek de yine B ’nın faydaları arasında yer almaktadır. İşletmenin duvarları içinde, iş süreçlerini optimize ederek ve kararlara odaklanarak para kazanmak için birçok fırsat bulunuyor. rneğin, iş zekası yazılımını kullanan Albu uer ue kenti, çalışanlarından aldıkları veriler sayesinde fazla mesai ve diğer faaliyet giderleri üzerinden üç yılda 2 milyon dolar tasarruf ettirdi. Aynı şekilde, iş zekası araçlarının yardımıyla, Toyota 2000 yılında nakliyatçılara yapacağı 12 bin dolar çift ödemeden kurtuldu. Şunu belirtmeliyiz ki,
İş ekası uygulamaları, kurumun stratejik planlama sürecinde önemli bir rol oynamaktadır. Bu sistemler bir şirketin karar vermesinde yardımcı kurumsal verileri toplamak, depolamak, erişim ve analiz etmenize izin verir. Genellikle bu sistemler, müşteri profili, müşteri desteği, pazar araştırması, pazar bölümleme, ürün karlılığı, istatistiksel analiz, envanter ve dağıtım analizi gibi isimler takılmaktadır. Bu raporlar hiçbir zaman bir iş zekası uygulamasını tek başına açıklamayaz. Fakat raporların tamamı tarafından oluşturulan dokuman ve ortaya çıkan sonu İş ekası ürünüdür. Çoğu şirket iş operasyonlarından büyük miktarda veri toplar. Bu bilgileri takip etmek için E cel, Access gibi geniş çaplı yazılım programları kullanmalı ve organizasyon boyunca çeşitli departmanlar için farklı veritabanı uygulamaları gibi yazılım programlarını geniş bir yelpazede çalıştırmak gerekir. Birden fazla yazılım programı kullanarak veri analizini gerçekleştirmek zamanla bilgi almayı zorlaştırır. Bu konuda İş ekası yazılımları devreye girer.
İş ekası azılımı İş zekası yazılımı, bir işi yaparken daha hızlı ve daha doğru karar alma konusunda bilgiler ortaya çıkaran ve bir kuruluşun ham verilerden önemli
iş e
s
değerler elde etmesini sağlayan uygulamalar olarak karşımıza çıkıyor. azılım, genellikle işletme genelinde verileri entegre, self servis raporlama ve analiz ile yarar sağlar. İş zekası, yazılım istatistikleri dahil, analitik bir dizi özellik, veri ve metin madenciliğinde de kullanır.
B y k eri ve İş ekası Büyük eri, iş zekası ve analitik uygulamalar ile günümüzde yaygın olarak kullanılan bir dizi Hadoop destekleyen yeni araçları başlatmak için kullanıldı. rneğin, SA , Hadoop için iş zekası ve Business bjects bağlantıları sunuyor. apılan araştırmalara göre iş zekası satıcısı büyük veri için en az iki seçenekten biriyle destek olmakta: ■ Entegrasyon konnektörleri: verileri Hadoop’tan araçlarına taşımayı daha kolay hale getiriyor. ■ eri görselleştirme araçları: Hadoop’tan gelen verileri analiz etmeyi kolaylaştırıyor.
B y k eri naliti i Büyük veri analitiği, toplamak, düzenlemek, kalıpları ortaya çıkarmak ve diğer yararlı bilgileri bulmak için büyük veri kümelerinin analiz sürecini ifade ediyor. Büyük veri analitiği, içinde veri bulunan bilgileri anlamanıza yardımcı olmanın yanı sıra aynı zamanda iş ve gelecekteki iş kararları için en önemli verileri belirlemenize yardımcı oluyor.
B y k eri naliti inin ararları Şirketler giderek artan istekle kendi verilerine çözüm yaratıcı anlayışlar arıyor. Birçok büyük veri projeleri,
46
müşterilerin markaları hakkında gerçekten ne düşünüldüğü gibi özel iş soruları cevaplamak ihtiyacı kaynaklıdır ve satış zekasını nasıl yükseltip, nasıl daha fazla anlaşma yapabiliriz üzerinedir.Bir kuruluş, doğru büyük veri analitiği platformları sayesinde, satışlarını arttırabilir, verimliliği arttırabilir, operasyon, müşteri hizmetleri ve risk yönetimini geliştirebilir.
B y k eri naliti inin orlukları uruluşların çoğu için, büyük veri analizi sorunlu bir işlemdir. Büyük eri hacmi, tüm organizasyon genelinde toplanan verilerin farklı tipleri, kombine tezat desenleri ve diğer yararlı bilgileri bulmak için analiz edilebilir birçok farklı şekillerde birçok farklı biçimleri düşünün. İlk sorun, tüm verileri toplamak için farklı yerlerde ve genellikle farklı sistemlerdeki veri silolarını işlemek. İkinci büyük sorun, yapılandırılmış veri gibi kolayca yapılandırılmamış veri okuyabilen ve anlamlandırabilen platformlar oluşturmak. Bu muazzam veri hacmini geleneksel veritabanı ve yazılım yöntemleri kullanarak işleyemezsiniz. Bu tarz veri işleme için özel uygulamalar kullanmak şart.
Büyük veri analizleri bugünün araştırmacıları için DNA’yı bir dakikada çözmek, teröristlerin muhtemel saldırılarını tahmin etmek, hangi genin olası hangi hastalığa sebebiyet verdiğini belirlemek veya Facebook’ta en çok hangi reklama tepki verildiğini ölçmek için olanak sağlıyor. Şirketlerin ellerindeki verilerden değer elde etmesi de günümüzde çokça saat çalışmak anlamına geliyor. rneğin, Netfli abone verileri ile temel bileşenlerini yeni uygulaması House f ards ile birleştirdi. Bu sayede elindeki veriden abonelerine daha fazla değer yaratmak için bilgi topluyor. Başka bir örnek, Fransa’nın range şirketi, vory ıyısı müşterileri için Abone eri Geliştirme rojesi başlattı. Bu proje, anonim yapılan 2,5 milyar kayıt, 5 milyon kullanıcı arasında yapılan aramalar ve metin mesajları hakkında ayrıntıları kapsıyor. Araştırmacılar erişilen verinin halk sağlığını ve güvenliğini iyileştirmek için geliştirme projeleri temel alınarak nasıl hizmet verilebileceği önerilerini range’a göndermiş durumda. nerilen projelerden biri, güvenliği artırmak için, cep telefonu verilerini takip ederek insanların acil durumlardan sonra nereye gittiğini takip etmek.
Celal Dolkan
Turkcell Global Bilgi Kurumsal Çözümler ve İş Zekası Müdürü Artan rekabette avantaj sağlamak isteyen şirketlerin, iş zekası çözümlerinden elde ettikleri verileri operasyonel bakışın yanında, müşteriyi yakından tanıyabilecekleri bakış açısıyla anlamlandırmaları gerekmektedir. Turkcell Global Bilgi olarak bu konuda veriyi anlığa yakın analiz ediyor, ve bellek içi hafıza teknolojisi geliştirdiğimiz analitik uygulamalarla, veriyi değere dönüştürüyoruz. luşturduğumuz veri madenciliği programında, tahminsel modelleme ve tahminsel analizler gerçekleştirilebiliyor. asal regülatif perspektinde, kuruma özgü olan verileri kullanarak cross sell veya up sell iş fırsatları için kanallar yaratıyoruz. Geliştirdiğimiz mobil uygulamalar sayesinde saha satış ekiplerinin verimliliğini artıracak olan veriye her yerden ve anlık erişim imkanı sağlıyoruz. hat if analizleri ile müşteri sadakati, karlılığın ve aksiyonların nasıl etkileyeceği izlenebiliyor. Diğer bir uygulamamız ise, hizmet verdiğimiz R gibi pek çok kanalda, müşteri deneyimlerimizi analiz etmek, mevcut müşterilerimizi daha düşük maliyetle elde tutmaya ve kaybedilen karlılığa yönelik aksiyon planları oluşturmak. İş ekası açısından, verilerin hangi kapsam ve verimlilikte değerlendirildiğinin ölçümleneceği yol haritasının oluşturulması da elbette önem arz ediyor.
M
e şım
QlikView Genel Müdür Yardımcısı İşletmelerin günlük operasyonlarında her gün binlerce veri oluşuyor.. ER , RM gibi operasyonel sistemlerin kullanımı ile oluşan veri, çağrı merkezi verileri, sosyal medya verileri, iletişim verileri ve benzeri pek çok veri. İş zekası çözümleri bu “kurumsal hazine” olarak nitelendirilebilecek ham veriyi anlamlı bilgiye dönüştüren çözümlerdir. urumlar, iş zekası uygulamaları ile elde ettikleri bilgi ışığında, öncelikle içinde bulundukları döneme ait pozisyonlarını daha iyi anlayabilmekte, çok hızlı değişen piyasa koşullarına yine çok hızlı reaksiyon gösterebilmekte ve yapılan analizlere paralel olarak geçmişten çıkardıkları dersler doğrultusunda ileriki dönemlere ait tahminlerini daha güçlü temellere oturtabilmektedir. İş zekası, bilgiye önem veren, bilgiyi kullanarak pazarda kendini farklılaştırmaya çalışan, daha hızlı ve doğru aksiyonlar almak isteyen, iç süreçlerini izleyerek iyileştirmeye çalışan, kurumsal performansı proaktif olarak takip etmek isteyen, maliyetleri optimize etmeye, karlılığı arttırmaya, müşteri sadakat seviyesini yukarıda tutmaya çalışan ve tüm bunları hayata geçirirken bilgiyi etkili ve verimli kullanmaya çalışan tüm kurumlar için hayati bir önem taşıyor.
e at
k ek
Intelium Profesyonel Hizmetler Yöneticisi (Kıdemli Uzman BI/DWH) Günümüzde rekabet sınır tanımıyor. Rekabette başarıyı yakalamak için, değişen pazar koşullarına karşı anında tepki vermek gerekiyor. Bunun yanında bilgi, en önemli değer olmayı sürdürüyor. Şirketlere operasyonel sistemlerinden, bayilerinden, satış örgütlerinden, pazardan ve sosyal medyadan sayısız veri akıyor. Bu veriler genellikle farklı yazılımlarda üretildiğinden, yönetimi ve analizi zor ve zaman alıcı oluyor. Söz konusu bilgi sağanağı, şimdiki adıyla Büyük eri Big Data , şirketlerin bilgi teknolojileri ve raporlama departmanlarına ciddi bir iş yükü getirirken, yöneticilerin doğru bilgiye hızlı ulaşmalarını güçleştiriyor. Bugün şirketlerin, başarılarını artırmak için iş zek sı ve performans yönetimi çözümlerine ihtiyaçları var çünkü bu çözümler, daha akıllı ve daha çevik olunması, kaynakların daha uygun kullanılması gibi zorlu rekabet şartlarında şirketlere kritik avantajlar sağlıyor. Şirketlerin, başarılarını artırmak için, iş zek sı ve performans yönetimi çözümlerine ciddi derecede ihtiyaçları var. urumların bu tarz uygulamaları kullanmaları, çok daha etkili ve verimli iş süreçlerinin ortaya çıkmasını da beraberinde getiriyor. Bugün kurumlar, bilginin iş süreçlerine doğrudan entegrasyonu sayesinde daha isabetli kararlar alabilmektedirler.
47
bulut Mustafa HANLI
mustafa@btgunlugu.com
VMware’den Uygulama ve Sanal Masaüstlerine ek lat orm an rişim İ in eni z m
orizon
are, alışanlarının istedikleri ci azla istedikleri yerden kolay ve g venli erişimini sa lamak i in uygulamalarını ve şirket masa stlerini dön şt rmek isteyen kurumlar i in yeni öz m orizon yı azara sundu. orizon , geleneksel ve fiziksel masa stleriyle neredeyse aynı b t eye, alışanlara şirket uygulamaları ve masa stlerine kendi ci azlarından ulaşabilecekleri ve yönetebilecekleri ka samlı ve esa lı bir öz m sunuyor.
S
anallaştırma ve bulut altyapısında dünya lideri Mware, tek bir platform üzerinde yayınlanan uygulama ve masaüstlerine erişim sağlayan tümleşik çözümü Mware Horizon 6’yı duyurdu. Horizon 6, ziksel masaüstleri ve dizüstleri, sanal masaüstleri ve uygulamaları ve çalışanların ’leri de dahil olmak üzere her çeşit kurumsal uygulama ve masaüstünün merkezi yönetimini sağlayan sektörün en kapsamlı masaüstü çözümü. Mware Horizon 6’nın sahip olduğu uygulama tedarik yenilikleri, veri merkezinden cihaza yönetim, depolamayı en uygun hale getirme ve esnek melez tedariği şirketlerin masaüstlerinin ve uygulamalarının daha kolay ve hesaplı bir şekilde ulaştırılmasını, korunmasını ve yönetilmesini sağlıyor. aptop’lar, tabletler, akıllı telefonlar ve çalışanların sahip olduğu çeşitli cihazlar gibi farklı erişim noktaları, BT bölümleri üzerinde herhangi bir kayba uğramadan yüksek düzeyde hizmet ve erişim sağlamaları konusunda baskı yapıyor. Mware Horizon 6, indows uygulamaları ve masaüstlerini yönetmeyi kolaylaştırıcı bir yaklaşımla BT’yi güçlendirecek ve basit bir çözümle entegre edilecek yeni becerilerle tanıştırıyor. Horizon 6 ile şirket uygulamaları ve indows işletme sistemleri merkezi olarak yönetiliyor. Böylece güncellemeler hızlı ve öngörülebilir şekilde gerçekleştirilebiliyor. Ek olarak, Horizon 6 tüm masa-
48
üstlerinin ya da sadece uygulamaların son kullanıcılara esnek bir şekilde ulaştırılmasını sağlıyor: ■ Sanal olarak farklı yerlerden ve cihazlardan erişim ■ Fiziksel olarak online ve of ine erişim için tüm masaüstü imajını son kullanıcı laptoplarına senkronize etmek ■ Şirket uygulamalarının ve verilerinin güvenli konteynerler içinde, Bireysek ’lere dağıtımını sağlıyor Ayrıca Mware Horizon 6, merkezileştirilmiş kullanıcı arayüzünden, şirket uygulamalarına erişim için devamlı ve self servis kullanıcı deneyimi sağlıyor.
are orizon un yeni özellikleri şöyle ■ Tek latform zerinden laşılacak ygulamalar ve Sanal Masaüstü: Mware Horizon 6, cihazlar ve lokasyonlar üzerinden indows uygulamalarına, RDS tabanlı masaüstlerine ve sanal masaüstlerine çabuk ulaşımı, kolaylaştırılmış yönetimi ve son kullanıcı yetkilendirmesini sunuyor. Tüm bu yeni beceriler azar lideri D çözümünün geliştirilmiş versiyonu ve tek bir platform olan Mware Horizon iew üzerine inşa ediliyor. ■ Basitleştirilmiş Erişim İçin Birleşik Çalışma Alanı: Mware Horizon 6’le, son kullanıcılar tüm uygulamalara ve masaüstlerine tek bir birleşik çalışma alanı üzerinden erişebiliyorlar. Birleşik çalışma alanı, veri merkezleri üzerinde ya da cihazlarda, web, SaaS
uygulamalarında, RDS’teki uygulamalardaki sanallaştırılmış uygulamalara ve itri enApp gibi tek bir bağlantı deneyimiyle ulaşılabilecek üçüncü parti platformlarındaki uygulamalara ulaşabilmeyi destekliyor. ■ Mware irtual SAN ile Depolama ptimizasyonu ve SDD ’den laşım: Mware Horizon 6, SDD için uyumlu ve entegre hale getirilmiştir. Bu çözüm Mware irtual SAN’ın entegre yönetimini sağlıyor, bu da lokal depolama alanı kullanarak sanal masaüstlerinin depolama harcamalarını gözle görülür şekilde azaltıyor. Bu yenilikle Horizon 6’e sahip olan sanal masa üstlerinin harcaması ziksel masaüstleri kadar oluyor. ■ apalı Döngü önetimi ve tomasyonu: Mware Horizon 6, uçtan uca görünürlüğe ve veri merkezinden cihaza otomasyonu için yeni beceriler sunuyor. eni Mware v enter perations for iew tek konsol içinde sağlık ve risk taraması, proaktif son kullanıcı deneyimi taraması ve veri merkezinden cihaza derin teşhisi sunuyor. Horizon 6 ayrıca otomasyon ve self servisi destekliyor, BT’nin içerikteki iş akışını ve otomatikleştirilmiş altyapı tedariğini kullanarak masaüstleri ve uygulamaları isteyebilecek iş kolu kullanıcılarına sağlamasına izin veriyor. Bu kapalı döngü yönetimi ve otomasyon v loud Automation enter yönetim konsolu ile entegre durumda. Bu da v loud Suite sahibi olan kurumların Horizon 6 ile başlamasını kolaylaştırıyor. ■ Sanal, Fiziksel ve Çalışanların Sahip lduğu ’lerin Merkezi İmaj önetimi: Mware, tek ve entegre bir çözümden sanal, ziksel ve çalışanların sahip olduğu ’lerin merkezileştirilmiş imaj yönetimini sunuyor. BT yöneticileri, güncelleştirilmiş Mware Mirage kullanarak istenen işletme sistemi ve uygu-
lamalara sahip basit bir masaüstü tasarlayabiliyor, bunu son kullanıcı ihtiyaçlarını temel alan tüm organizasyona ya da bir departmandaki son kullanıcılara ulaştırabiliyor. ■ Melez Bulut Sağlanması: Mware Horizon 6, aynı üst düzey son kullanıcı deneyimiyle sahip olunan bulut üzerinde, hizmet sağlayıcı ortak bulutu üzerinde ya da Mware v loud Hybrid Service üzerinde çalışan sanal masaüstlerine ve uygulamalara sorunsuz bir şekilde bağlanan yeni bir istemci sunuyor. Bu esneklik kurumlara Horizon 6’i melez bulut üzerinden yükleme becerisi veriyor. Böylece ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşılayacak işletmenin sahip olduğu ve açık bulut tabanlı altyapı arasında dengeyi sağlıyor.
odern kleme odellerini estekleyecek eni r mler Mware müşterileri ihtiyaçları ve ortamlarındaki uygulamaları ve sanal masaüstlerine adapte olabiliyorlar. urumlara yönelik 3 sürüm bulunuyor: ■ Horizon iew Standart Sürüm: st düzey kullanıcı deneyimini sağlayacak basit, yüksek performanslı, D tabanlı sanal masaüstü sağlıyor. ■ Horizon Gelişmiş Sürüm: Tüm uygulamaları ve masaüstlerini yönetmek ve ulaşmak için Mware irtual SAN’daki optimize edilmiş depolama alanı kullanan ziki ve sanal uygulamalar ve masaüstleri için en düşük maliyetli çözümü, merkezi imaj yönetimini ve birleşmiş çalışma alanını sunuyor. ■ Horizon Şirket Sürüm: Melez bulut esnekliği için gelişmiş bulut benzeri otomasyon ve yönetim becerisine sahip masaüstleri ve uygulamaları için buluta hazır çözüm sunuyor.
49
Yavuz ŞAHİN
teknoloji
yavuz@btgunlugu.com
eni e il alışma lanına Merhaba Deyin! itri in yeni r nlerini tanıttı ı ve gelecekte neler ya mayı lanladı ını gösterdi i itri ynergy etkinli inde B nl olarak yerimizi aldık. na eim de ayıs arasında ger ekleştirilen oturumlarda mobil d nyanın tamamen de işti ine ve yolun da a ok başında oldu umuza şa it olduk.
E
limizle hissetmediğimiz, kokusunu duyamadığımız hatta ihtiyacımız olmadığı sürece varlığından dahi haberdar olmadığımız “veri” iş dünyasının en önemli konularından bir tanesi. eriden değer elde etme konusunda yenilikçi ve kullanıcı dostu olan rmalar başarıyı yakalama konusunda zorlanmıyor. Bu tarz rmalardan biri olan itri her yıl gelenekselleştirdiği Synergy etkinliğini geçtiğimiz günlerde Amerika’nın Anaheim şehrinde gerçekleştirdi. itri Synergy 2014 etkinliğinin ana teması “Mobil Çalışma Alanı” olarak belirlenmiş. itri şimdiye kadar geliştirdiği ürünlere ek olarak tanıttığı yeni ürünlerle birlikte kullanıcıların her türlü cihaz ve işletim sistemi üzerinden verilerine kolay erişim imkanı sunmayı amaçlıyor. itri Synergy 2014’ün açılış konuşmasını yapan itri E ’su Mark Templeton mobil dünyanın günden güne değiştiği ve artık kullanıcıların verilerine her yerden ulaşmak istediğinin altını çizdi. itri olarak ürettikleri ürünlerde kullanıcı deneyimini ön planda tuttuklarından bahseden Mark Templeton güvenlik ve yetkilendirme konusunda da yeni geliştirdikleri ürünlerden bahsetti. isco, H ve ntel ile yaptıkları partnerlik sözleşmesinden bahseden Templeton ardından her yıl düzenledikleri 2014 itri nnovation Award itri yenilikçilik ödülleri nalistlerini anons etti. Bu yılki nalistler BT, Taco, estpac Bank ve Autodesk. enilikçilik ödülünü kazanan rma ise Autodesk oldu. Autodesk üç boyutlu dizayn, mühendislik, eğlence yazılımları ve bu konularda servisler sunan dünyanın önde gelen rmalarından bir tanesi. itri ’in Bulut Bilişim platformunu üzerinden müşterilerine yenilikçi çözüler sunan rma bu sayede 2014 yılının itri enilikçilik dülünü aldı. Gelelim itri ’in geliştirdiği ve yeni özellikler eklediği ürünlerine. itri insanların mobil cihazlarıyla birlikte Tablet , akıllı telefon, dizüstü bilgisayar vs her yerden daha iyi çalışması için kolları sıvamış ve bu yolu kendine
50
vizyon olarak benimsemiş bir rma. itri Synergy 2014 etkinliğinde açıklanan yenilikler tamamen bu amaca yönelik. itri ’in açıkladığı yenilikler arasında sanallaştırma dayalı yeni özellikler, her yerde verilere erişim konusunda farklı deneyimler, gelişmiş ağ ve bulut teknolojileri yer alıyor. itri , 2014 yılı ile birlikte 25. kuruluş yılını kutluyor ve rmanın kurulduğu günden bu yana aynı odağa sahip olduğunu söylememde fayda var. Firmanın odağında, geliştirilen uygulamalar ile insanların verilerine kolay erişim sağlaması yer alıyor. Geçmişe baktığımızda rmanın yapılamaz denilen birçok projeyi hayata geçirdiğini ve engelleri yıkarak insanlara sunduğu yenilikçi teknolojiler ile başarılı olduğunu görüyoruz. Son dönemde mobil cihaz kullanımı fazlasıyla artmış durumda ve itri ’te uzmanlığı gereği mobil çalışma alanları üzerindeki deneyime odaklanmış. Şimdi rmanın bu konuda geliştirdiği ve itri Synergy 2014 etkinliği kapsamında tanıttığı ürünlere bakıyoruz:
ektör n n a samlı alıma lanı öz m
obil
Firmanın tanıttığı yeni uygulama itri orkspace Suite sayesinde çalışanlar şirketlerinin sunduğu veri ve hizmetlere anında erişim sağlayabilecek. Basit yönetim özellikleri sayesinde bilgi işlem departmanlarının işini kolaylaştıracak olan bu uygulama aynı zamanda gelişmiş güvenlik protokollerine de sahip. ullanıcı başına birden fazla şirket ya da kişisel cihaz desteği sunan uygulama esnek yapısı sayesinde her türden mobil kullanıcıya hizmet vermek için tasarlanmış. itri bu yeni platform ile uygulama ve masaüstü sanallaştırma, mobil uygulama ve aygıt yönetimi, yerel mobil verimlilik uygulamaları, kurumsal dosya eşitleme ve paylaşım, AN optimizasyonu ve kapsamlı uygulama yönetimi, masaüstü ve mobil altyapıların birleşmesini sağlayan erişim ağ geçidi dahil olmak üzere yeni-
likçi birçok çözümü tek bir çatı altında birleştirmiş durumda. Sonuç olarak işletmeler, itri ’in geliştirdiği orkspace Suite sayesinde çalışan verimliliğini arttıracak, karmaşık teknolojileri basitleştirecek, hızlı ve güvenli olarak kurumsal içerik paylaşımını gerçekleştirebilecek.
itri en ve itri en eskto da orks ace uite in İ inde itri yeni nesil uygulamaları ile indows kullanıcılarının her ne sektörde olurlarsa olsun D irtual Desktop nfrastructure, Sanal Masaüstü Altyapısı olarak kullanılabilecek ve rakiplerinde olmayan benzersiz özelliklerle sunuyor. 2014 yılının Mart ayında yeni itri enApp ve itri enDesktop sürümlerinin piyasaya sürülmesinden itibaren itri , sanal indows uygulamaları ve masaüstleri için sunduğu ileri seviye güvenlik ve başarılı kullanıcı deneyimi seviyesinde çıtayı bir üst kademeye taşımıştı. onferans kapsamında itri , müşteri odaklı ve gerçek zamanlı birçok özelliğin yanı sıra güvenlik özelliklerini daha da geliştiren, herhangi bir aygıt üzerinden yüksek performanslı HTM 5 tarayıcı tabanlı erişim olanağı sağlayan, hızlı oturum açma kolaylığı sunan, birden fazla cihaz üzerinde dolaşım uygulamalarını kolaylaştıran ve en yeni SB 3.0 çevre birimlerini destekleyen yeni nesil uygulamalarını da tanıttı. Bu yeni uygulamaları birebir yerinde test eden birisi olarak söyleyebilirim ki güvenlik ve hızın yanı
sıra itri sunduğu yeni nesil arayüzler sayesinde kullanıcıların yapacakları işi kısa süreler içerisinde bitirmesini sağlıyor. Firmanın kullanıcı deneyimi konusunda oldukça fazla çalıştığı belli.
et caler r n ilesine eni Bir ardeş a a eldi itri NetScaler ürün ailesi, uygulama ve cloud tabanlı hizmetleri yüksek erişebilirlik, performans ve güvenli bir şekilde çalıştırmayı sağlıyor. erformansı arttırmak için veriler sıkıştırılıyor ve önbellek kullanılıyor. NetScaler yük dağıtıcı olarak tanımlı olan sunucular arasında tra ği belirtilen kıstaslar ölçüsünde dağıtabiliyor. Ayrıca bir eb Application Firewall olarak S njectioni SS gibi saldırılara karşı koruyucu görevi görüyor. T Multiple ing kullanarak gelen onlarca HTT isteğini tanımlı sunuculara kurulu bir oturum üzerinden yollayarak sunucular üzerindeki yükü de azaltabiliyor. NetScaler ailesine eklenen MobileStream teknolojisi sayesinde hem kurum hem de son kullanıcılar için güvenlik bir kademe daha arttırılmış durumda. Ağ görünürlüğünün yanı sıra mobil ağ ve uygulama performansını da önemli ölçüde geliştirilmiş. itri ’in iddiasına göre NetScaler MobileStream, sektördeki en gelişmiş bulut ve mobil ağ özelliklerini sağlayarak veri güvenliğini ve mobilite desteğini artırıyor.
osyaların n İyi ostu itri are ile itri , kullanıcılar için en geniş depolama erişimini
ve BT için en fazla seçeneği sağlayan yeni itri ShareFile özelliklerini de Synergy 2014 etkinleri kapsamında tanıttı. itir ’in uygulamasına eklediği yeni özellikler kullanıcılara, kendi mobil cihazları üzerinde birden fazla veri kaynağından dosyalara erişim ve düzenleme becerisi, kurumlara ise kişisel veri hizmetlerindeki kurumsal verilerin kontrolünü yeniden kazanma becerisi vererek daha fazla verimlilik ve güvenlik sağlıyor. itri ayrıca, herhangi bir BT veya iş ortağı kurumunun herhangi bir kurumsal içerik yönetimi E M sistemi için konektörler geliştirmesine de olanak tanıyarak, ShareFile aracılığıyla hareket halindeyken bile erişim sağlayabilen ve düzenleme yapabilen veri kullanıcısı tiplerini çeşitlendiren bir ShareFile Storage one onnectors SD ’sını piyasaya sürdü. itri ağırlığını tamamen mobil uygulamalara kaydırmış durumda. ullanıcıların ve şirketlerin zaman kaybetmeksizin ister normal bir isterse mobil bir cihaz üzerinden verilerini yönetmesi gerekli işleri yapması gerektiğini düşünen itri yeni enMobile sürümünü de etkinlik kapsamında tanıttı. eni enMobile indows hone için ek destek ve operasyonel ve ölçeklendirilebilir geliştirmelerinin yanı sıra işletmeler ve son kullanıcılar için mobil iş akışını otomatikleştiren arka uç entegrasyonlarını içerisinde barındırıyor. Bu sayede kullanıcılar ve şirketler enMoble ile yaşadıkları deneyimi bir kademe daha üste taşıyor.
51
Ecevit BIKTIM
söyleşi
ecevit@btgunlugu.com
a ınlaştık a eni ır atlar rta a ıkacak on dönemin o ler konularından biri olan nternet temelli yayınlar akkında kafamıza takılanları erne i enel Başkanı tıf naldı ya sorduk. lkemiz i in erken ya ılmış bir yatırım mıdır?
tıf naldı e ne i Genel a anı
T tarafında erken bir yatırım demek çok mümkün değil. Bunun bir kaç sebebi var. Birincisi T teknolojisi aslında hepimiz için gerekli ve geçerli bir teknoloji, dolayısıyla ne kadar erken gelirse o kadar iyi olur. Teknoloji tarafından bakıldığı zaman da T ve devamında gelen diğer televizyon teknolojileri Türkiye tarafından aslında iyi sindirildi, iyi algılandı. Belki T ’yi gerçekleştiren şirket açısından bakıldığında abone kazanımı konusunda problemler yaşanıyor olabilir ama toplama bakıldığında T teknolojileri Türkiye’de çok kısa zamanda karşılık buldular. Hatta bunun iyi örneklerinden biri TTNet’in Tivibu’su dünyadaki Multiscreen T ödülünü kazandı. nin kullanımı i in gereken minimum geniş band ızı ne kadar olmalı? Bu çok sorulan bir soru aslında. Normal şartlarda SD kanallar için 2.4 megabitlik hat T ’yi taşımamıza yeterli oluyor. Ama SD kanal bizim için yeterli değil. HD kanallar için ise megabit yeterli deniliyor. Hatta devamında 4 için de bunun dört katı kadar bir bant genişliğine ihtiyacımız olduğu söylenebilir. Ancak burada birkaç tane çok önemli kural var. ani bir T görüntüsünün bir T kullanıcısına, yani settopbo ’una ulaşması aşamasında dikkat edilmesi gereken birden fazla kural var. Birincisi bant genişliği. İkincisi,
52
bant genişliğinin öneminin dışında her iki başta görüntülerin sıkıştırılmasını sağlayan algoritmaların kalitesi de çok önemli. çüncüsü de Türkiye’de çok fazla bilinmeyen, fakat çok önemli olan “ uality of service” yani “servis kalitesi” dediğimiz bir protokol var. Bu protokol bir taraftan yolladığınız paketlerin diğer taraftan ne kadar sağlık bir şekilde alındığını gösteriyor. Bantın içindeki parazit miktarını ortaya koyan bir teknoloji. Bu şu anlama geliyor, mesela bakır
kablolarla yani ADS , 2.4 megahertzlik bir hat üzerinde standart internet rooterlarıyla bir T görüntüsünü taşımaya kalkarsak bir taraftan hazırlanan 100 paketten öbür tarafa ancak 60 70 tanesi ulaşıyor. ani ciddi bir paket kaybı oluşuyor. Fakat ber optik söz konusu olduğunda buradaki paket kaybı oluşmuyor. Hatta orada kullanılacak rooterların kalitesi de paket kaybının oluşmamasını sağlıyor. İşte burada önemli olan şeylerden biri bant genişliğinden ziyade, toplamda
bantın üzerinde parazitsiz bir hattın olması ve rooterların çok kaliteli olmasıdır.
den de internet bağlantısı sağlanabilir ama i Fi’de de parazitler büyük problemlerden bir tanesi.
rkiye deki mevcut geniş band erişim ızıyla birlikte da a ileri göt r lebilir mi? nin arttırılması i in angi yatırımlar ya ılması gerekir?
ile birlikte ok da a net öl mlenebilecek bir altya ısında reklamın ve reklam verenlerin yaşayaca ı avanta ve dezavanta lar neler olabilir?
Burada önemli konularda bir tanesi T tarafında ver the Top teknolojosiyle birlikte neler geliştiği noktası. T için bir servis sağlayıcıya ihtiyacımız var. Bir servis sağlayıcısı ise ancak abonelerine T imk nı verebiliyor. Bunun da sebebi şu T platformu üzerinden bir lisanslama alıyorsanız, müşterinize vereceğiniz hattın kalitesinden sorumlusunuz. Dolayısıyla bu sorumluluğu kabul edebilmek için aradaki bütün servisin yani hattın kontrolü sizin elinizde olmalı ki, yüksek kalite bir görüntü karşı tarafa verebilesiniz. TT’de böyle bir şeyle karşılaşmıyorsunuz. utuyu müşteriye verdikten sonra içeriğe ulaşma kalitesi ona bırakılır. Ne kadar iyi internet bantın varsa, o kadar kaliteli yayın alacağı konusunda bilgilendiriliyor. T bu standartlarda incelendiği zaman ortaya şöyle bir şey çıkıyor eğer T aboneleri oluşmaya başlar ve bir servis sağlayıcı T abonelerine görüntü vermeye başlarsa ister istemez servis kalitesini yükseltmeye başlıyor. Servis kalitesinin yükselmesiyle parazitler azalıyor, hattının toplamdaki abonelere erişen kalitesi yükseliyor. Böyle olunca TT teknolojisi daha rahat çalışabilir hale geliyor. Bu tarafından bakıldığı zaman T ’nin daha sonra gelen TT gibi teknolojilere imk n sağlayan bir teknoloji olduğu görülüyor. Hatta öyle bir noktaya geldik ki, T teknolojisi işin gerisinde kaldı. Herkes şimdi TT’yle daha çok ilgilenmeye başladı. Tabi burada ber ağı olması kaliteyi son derece yükseltiyor. alite yükseldiği zaman da sorun olma olasılığı ortadan kalkıyor. Sadece ber değil, wireless kalitesi de önemli konulardan bir tanesi olabilir. i Fi üzerin-
T ortamı aslında size abonelerinizin anlık ne yaptığını verebilme imk nını sunuyor. Eğer bir T servis sağlayıcınız varsa abonelerinizin hangilerinin televizyonun açık olduğunu, hangi kanalı seyrettiğini görebilme imk nına sahipsiniz. Bu reytingin online, eş zamanlı alınabilmesi anlamına geliyor. T ortamı oluştuğu zaman kanal yöneticisi bu T bilgisine ulaşabiliyorsa, mesela kanalda o an seyredilmeyen bir programı anında yayından kesip, başka bir yayına geçebilmesi imk nı oluşturuyor. Bu bir avantaj sağlıyor, fakat bir de dezavantajı var. İşin dezavantaj kısmı, herkes bir parça korktu bundan çünkü bu bilgi gerçekten tehlikeli ve korkutucu bir bilgi. Şu anda RT Türkiye’deki T platformunun bu bilgiyi başkalarına vermesine ve hatta kendi içinde paylaşıyor olmasına izin vermiyor. Bana sorarsanız RT T ’nin bu özelliğini açarak insanların daha hızlı bilgi sahibi olmasını sağlayıp, televizyon programlarına biraz daha dinamizm kazandırabilir. rkiye deki aboneleri sayılarını, abone sayısı ile karşılaştırınca rakamların nereye gidece ini ön gör yorsunuz? Şu anki duruma bakarsak Türkiye’deki T abone sayısının T abone sayısına göre çok düşük olduğu görebiliriz. Fakat bu tip platformları göz önüne aldığımız zaman, platformların aslında yaşamasının sebebinin futbol lisansları olduğunu görüyoruz. Eğer Türkiye’deki tek T platformu Tivibu futbol ihalesini alırsa bir anda 50 900bin civarında aboneyi sistemine katmış oluyor. Bu da platform olarak
ikinci, hatta birinci platform olmasına sebep olabilecek bir durum. Dolayısıyla abone sayısını konuşmaktan ziyade bu kadar aboneyi sistem götürebilir mi, onu konuşmak gerekiyor. Çünkü broadcasting yapısıyla internet üzerindeki yayın yapısı birbirinden çok farklılık taşıyor. 1 milyon tane T abonesinin olabileceği bir servis olması durumunda o servisin işleyebilirliği ve teknik anlamda tra ğin idare edilebilmesi ciddi bir iş olmaya başlıyor. on olarak sektör ne yeni bir oyuncunun gelmesi rkiyenin i inde bulundu u azar koşulları baz alındı ında m mk n m d r? Bu yeni oyuncunun azarının b y mesine mevcut şartlarda nasıl bir katkısı olabilir? azar baktığımız zaman pazarın tam olarak oluşmadığını görüyoruz. T tarafında tek bir oyuncunun olduğunu, TT tarafında ciddi bir rakibin oluşmadığını görüyoruz. Dolayısıyla bana sorarsanız, T pazarı, TT pazarı ve A T pazarı da yeni oyunculara imk n veriyor. ani bu tara arda hala yapının ve pazarın tam olarak olgunlaştığı bir ortam söz konusu değil. Hatta şu anda bu üç yapıda da fırsatlar ve bu fırsatları iyi değerlendirmek mümkün olabilir. Ancak bu fırsatları değerlendirebilmek için o fırsatların farkında olabilen bir yapıya ihtiyaç var. Bu, şu anlama gelmesin. Buraya girmeyi planlayan her hangi birisi, kafayı gözü yararak burada başarılı olur, demiyorum. Çünkü bir parça yapılar oluşmaya başlıyor ama şu anda hala bir fırsat var. Doğru ve akıllı stratejilerle bu pazar da yeni oyuncuları görmemiz mümkün olacak. aten Türkiye’de televizyon pazarı çok da gerilerde duruyor. Geçenlerde bu konuda iddialı olduğunu söyleyen bir set top bo u deneme imk nım oldu. İnanın outube’a bile bağlanmakta zorluk çekiyor. Bu da şunu gösteriyor, hala akıllı platformlarda çok fazla imk n var.
53
tabletler
Ecevit BIKTIM
ecevit@btgunlugu.com
Tablet PC Seçerken Nelere Dikkat Etmelisiniz? Tablet PC almaya karar verdiniz fakat piyasada bulunan yüzlerce model zerinden kendinize uygun olanı se mekte zorlanıyorsunuz. erak etmeyin sizin i in azırladı ımız re ber sayesinde kendinize uygun ablet yi kolaylıkla se ebileceksiniz. 54
B
oyut ve fonksiyonlar açısından dizüstü bilgisayar ve akıllı telefon arasındaki boşluğu dolduran Tablet ’ler her geçen gün daha fazla tercih edilir oldu. nlarla web üzerinden kolaylıkla gezebileceğiniz gibi, ofis dokümanlarınıza ulaşabiliyor, e postalarını kontrol edebiliyor, oyun oynayabiliyor hatta semahatlarınız sırasında film veya dizi izleyebiliyorsunuz. Tablet ’ler üzerinde kullanmak istediğiniz uygulamalar için gerçekten yüksek performansa ihtiyacınız yok. Bu yüzden bir dizüstü bilgisayara neden daha fazla para ödeyesiniz. Tablet tercihinizi belirlemek için öncelikle ihtiyaçlarını sıraladığınız bir liste yapmalısınız. Ardından kritik öneme sahip boyut, ağırlık, ekran, çözünürlük, işletim sistemi, bağlantılar, batarya ömrü, işlemci ve depolama alanı gibi konularda karar vermeniz gerekli. istemizdeki ilk kriter ile rehberimize başlıyoruz. İlk ele alacağımız konu boyut ve ağırlık olacak.
Boyut ve
ırlık
Tablet seçerken ilk bakacağınız kriterlerden bir tanesi boyut ve ağırlık olmalı. Tablet ’ler dizüstü bilgisayarlar ve Akıllı Telefonlar arasında kaldığı için yapı açısından oldukça geniş bir yelpazede bulunmakta. ncelikle şu soruyu kendinize sorun. Tablet ’yi daha çok dikey mi yoksa yatay mı kullanacağım? Bu sorunun cevabı alacağınız Tablet ’nin boyutlarını etkileyecektir. Dikey Tablet kullananların genellikle 7 ve inç ekran boyutuna sahip ürünleri tercih ederken yatay Tablet kullananların çoğu 9, 10 ve üzeri inç ekranlı Tablet ’leri tercih ettiği görülmektedir. Bu ayrımın başlıca sebeplerinin başında küçük ekranlı Tablet ’ler ile e kitap ve web tarayıcı uygulamalarının dikey olarak daha yüksek performans gösterdiği, daha büyük ekranlı modellerde ise video izleme
ve bu tarz uygulamaların daha çok kullanıldığı görülmekte. Hemen belirtelim ekran boyutu büyüdükçe ürünün ağırlığı da artıyor. 7 ve inç Tablet ’ler günlük kullanımda sürekli cebinizde taşıyabileceğiniz boyut ve ağırlıkta. Fakat daha büyük ekrana sahip ürünler bir çanta içerisinde veya kılıf ile taşınmak zorundalar. Bu ayrıntı Tablet seçiminde unutulmaması gerekenler arasında yer alıyor. Tablet ’lerin genişliği ve yüksekliği üzerinde kullanılan ekran boyutlarına göre belirlenir. Fakat unutulmaması gereken bir diğer konu ise kalınlık. alın Tablet ’ler tek elle kullanım için yeterli bir çözüm sunmazlar. Daha ince modellerin tek elle kullanımının daha kolay olduğu geçtiğimiz dönemde kullanıcıların beğenisine sunulan Tablet ’ler üzerinde yapılan incelemeler ile ortaya çıkmıştır. Tabii ki Tablet ’nin kenar yapıları da kullanım kolaylığı açısından bakılacak detaylar arasında yer alıyor. Tablet ’yi teknik özelliklerindeki boyut değerlerine göre seçebilirsiniz fakat elinize alıp birkaç işlem yapmadan almanızı tavsiye etmem. En iyi seçim gerçek bir deneyim ile belli olur. Şunu da unutmamak gerekli. Tablet ’ler inceldikçe üzerinde kullanılan kaplama malzemeleri de incelmektedir. Bu da cihazın dış yüzeyinin daha kolay zarar görebileceği anlamına geliyor. Tablet seçiminde dış yapı malzemesi konusunda da detaycı olmakta fayda var. ihazın dış yapısında ekstra bir çerçeve var ise bu durum yapının daha sağlam olduğu anlamına gelir. ekpare dış kaplamalı Tablet ’lerin de sağlamlığı tartışılmaz fakat alüminyum tüm plastik malzemelerden daha dayanıklıdır. Alüminyum esneklik açısından sorun yaratsa da dıştan gelecek darbelere karşı plastik malzemeye göre dayanıklılığı tartışılmaz.
ırlık Tablet ne kadar ağırsa elde tutma süresi o kadar az olacaktır. Tablet ’nizi günde ne kadar kullanacaksınız ve kullanım durumunu ayakta, oturarak, stant üzerinde, masada, koltukta gibi iyice düşünmeli ve satın almadan önce ağırlık konusunda tercihinizi iyi belirlemelisiniz. Hafif bir dizüstü bilgisayara göre Tablet ’ler oldukça hafiftir. En düşük ağırlıktaki ltrabook’lar 1.3 kg civarındayken bugünlerde 10 inç bir Tablet yaklaşık 500 gram ağırlığında. Aradaki büyük farkın mobilite açısından büyük önem arz ettiğini anlamışsınızdır. Tablet seçiminde toplam ağırlığın önemi büyük fakat bu ağırlığın Tablet üzerindeki dağılımının önemi de unutulmamalı. Sağ ile kullanım rahat iken Tablet ’yi sol elinize aldığınızda rahatsız hissediyorsanız ortada yanlış giden bir şeyler var demektir. Her Tablet ’nin ağırlığı genel yüzeye göre doğru dağıtılmış olmayabilir. Markası bilinmeyen uzak doğu üretimi Tablet ’lerin çoğunda bu tür aksaklıklarla karşılaşılabiliyor. Bu durum da ağırlık konusunda dikkat edilmesi gerekenler arasında yer alıyor. Şimdiye kadar tercih satılan Tablet ’lere baktığımızda en çok tercih edilen modellerin 10 inç ekrana sahip olduğunu görüyoruz. Fakat son dönemde daha küçük ekrana sahip modellerin daha fazla tercih edildiğiniz gözlemlemeye başladık. Bunların başlıca sebepleri ise mobilite ve düşük fiyat stratejisi. üçük ekranlı ürünlerin fiyatları daha büyük ekranlı modellere göre daha uygun ve bu ürünler aynı zamanda taşıma özellikleri açısından da daha elverişli. Aşağıda ekran büyüklüklerine göre averaj ağırlık ve boyut değerleri bulunuyor. Bu değerler sizlere seçim konusunda yardımcı olacaktır. nutulmamalıdır ki bir
55
IDC orte A12: A9 benzer yapıdaki bu işlemci gelişmiş önbelleğe ve veri yoluna sahip. Dört çekirdekli 2 GHz frekansına kadar çıkabilen bu işlemci güç tüketimi konusunda ise cimri değil. orte A15: 32 bit tasarıma sahip işlemci çift veya dört çekirdekli 1 GHz ile 2 GHz frekansları arasında karşımıza çıkıyor. Bu işlemcinin örneklerini çok fazla görmüyoruz. orte A53: eni 64 bit desteği sunan bu işlemcilerin tek ve dört çekirdek arasında modelleri bulunuyor. Bu tarz işlemcileri çok fazla cihazlar üzerinde görmüyoruz. Tablet sadece bu boyutlarla sınırlı değildir. Bir de yanında bataryasının dolumunu gerçekleştirmek için şarj adaptörü bulunuyor. Bu şarj adaptörünün boyutu ve taşınabilirlik özellikleri de seçim sırasında unutulmamalıdır. 5-inç Tablet PC: 152 x 81 x 10 mm @ 227 gram 7-inç Tablet PC: 191 x 121 x 9 mm @ 318 gram 9 inç Tablet PC: 236 x 152 x 9 mm @ 386 gram 10 inç Tablet PC249 x 178 x 10 mm @ 544 gram
mobil tarafta kısa sürece epeyce yol aldılar. Düşük güç tüketimi parolası ile yola çıkan ARM şimdilerde rakipleri ile kıyasıya bir rekabete girmiş durumda. ntel’in son zamanlarda yaptığı atak hem performans hem de güç tüketimi açısından çıtayı bir kademe yukarı taşıdı. ARM’de bu konudaki çalışmalarını sürdürmekte. Aşağıda hali hazırda ARM’nin piyasada bulunan işlemcileri hakkında bilgi bulabilirsiniz.
13 inç Tablet PC: 305 x 203 x 10 mm @ 816 gram
Performans Çoğu insan bir Tablet 3nin içindeki işlemcinin yapısından habersiz. apı hakkında fazla derinlere girmeye gerek yok fakat işlemci Tablet ’nin kalbi olarak tabir edebileceğimiz bir organ. Eğer yetersizse Tablet ’den alacağınız verim o kadar düşecektir. Bu sebepten Tablet seçiminde işlemci konusunda azıcık da olsa bilgilenmeniz şart. İsterseniz ARM işlemciler ile başlayalım.
İşlemciler ARM’nin işlemci konusundaki geçmişi ntel ve AMD kadar olmasa da
56
orte A5: 300 ve 00 mhz arasında çalışan bu işlemci türü en düşük güç tüketimine sahip işlemci olarak dikkat çekiyor. Fakat performans günümüz uygulamalar için yetersiz. orte A : A5’e göre daha iyi bir medya performansı sunan bu işlemci genellikle tek veya çift çekirdekli, 600 Mhz ve 1.5 GHz arasındaki frekanslarda karşımıza çıkıyor. orte A9: Genellikle çift çekirdekli olarak karşımıza çıkan bu tür işlemciler 00 MHz ile 2 GHz arasında çalışıyor. 4 çekirdekli modellerini de gördüğümüz bu işlemciler özellikle akıllı telefonlar üzerinde popüler.
orest A57: Tüketici elektroniği ve tabletlerden daha çok bilgisayarlar için tasarlanmış yüksek performans sunmayı amaçlayan bu işlemci türü 64 bit desteğe sahip, tek ve dört çekirdekli işlemciyi kullanan bir cihaza daha rastlamadık. ARM işlemciler basit yapıya sahip işlemcilerdir. Tek bir silikon yonga içerisinde bellek ve entegre grafik ile birlikte çalışır. Bu tarz sistemlerde işlemcinin tek performansı kriter sayılamaz. Sistem üzerindeki grafik ve bellek performansı işlemciyle birlikte test edilerek cihazın genel performansı ele alınır. Hali hazırda ARM işlemci kullanan Tablet ’lerin çoğu 32 bit mimariye sahip. 64 bit işlemciye sahip modellerde yavaş yavaş gün yüzüne çıkmaya başladı. eni nesil 64 bit desteği ile sistemler daha da hızlanacak ve cihazların performansında gözle görülür bir artış olacak.
İşlemciler 6 işlemciler için birincil piyasa indows işletim sistemi. Microsoft ARM işlemciler üzerinde
çalışması için yeni bir sürüm olan indows RT işletim sistemini yayınlasa da 6 işlemciye sahip indows işletim sistemli Tablet ’lerin performansını yakalayamadı. Bu sebepten 6 işlemcilerin önemi gün geçtikçe artıyor. indows işletim sistemine sahip Tablet ’lerin yavaş yavaş satış rakamlarını arttırması ve sunulan performans çıtasının bir kademe daha yukarı çekilmesi gelecekte Tablet ’ler ile neler yapılabileceği konusunda bizlere ipuçları veriyor. Hemen belirtelim 6 mimarisi üzerinde Android işletim sistemi de çalışıyor. Bu tarz işlemciler sadece indows’a özel değil. Mobil cihazlar için 6 işlemci üreten firmalara baktığımızda karşımıza ntel ve AMD çıkıyor. AMD’nin işlemci üretim sayısı ise bu konuda tatminkar derecede değil ve performans açsından da rakiplerine göre biraz geride kalıyor. ntel yeni nesil işlemcileriyle birlikte bu kategoride lider ve her geçen gün ntel işlemcili Tablet sayısında artış görmekteyiz. ntel sadece Atom işlemcilerini bu kategoride kullanmıyor. Melez olarak adlandırılan ve ikisi bir arada ürünü olarak tabir ettiğimiz hem Tablet hem de dizüstü bilgisayar kategorisinde ore işlemcilerini de kullanıyor. Bu sayede iş dünyasına yönelik ürünlerin hem performans hem de uygulama kullanımı açısından uyumu sağlanmış oluyor. Aşağıda 6 mimariye sahip ve Tablet ’ler üzerinde kullanılan işlemcileri görebilirsiniz. ntel Atom 2700: ntel işlemcili Tablet ’ler üzerinde sıklıkla rastladığımız bu işlemci serisi özellikle pil tüketimi konusunda iyi sonuçlar elde ediyor. rün üzerin-
de Hyper Threading teknolojisi de bulunmakta. AMD Fusion : AMD’nin 2006 yılında çıkardığı Fusion markasının son örneklerinden biri olan işlemci 4.5 5.9 watt TD değerine sahip. erformans açısından yeni nesil ürünlere göre vasat seviyede kaldığı söylenebilir. ntel Atom 3700: 13 farklı model ile kullanıcılarla buluşan Bay Trail mimarisine sahip bu yeni nesil işlemci 1. 3 GHz frekans hızından 2.41 GHz’ye kadar frekans desteği sunuyor. zellikle multimedya performansı açısından öne çıkan bu işlemciler Android veya indows işletim sistemiyle tam uyumlu olarak çalışıyor. il tüketimi açısından da eski seriye göre bir hayli avantajlı olan ürünün üzerinde bulunan ntel teknolojileri birçok işleve iDi, uick S nc, D protection gibi kolaylıkla erişmeniz için biçilmiş bir kaftan. ntel’in daha yüksek performans sunmak için tasarladığı ntel ore i3 3217 , ntel ore i3 4005 , ntel ore i5 3317 , ntel ore i5 4200 serisi işlemciler de Tablet ’ler üzerinde kullanılmakta. Bu tarz işlemciler genellikle ikisi bir arada ürünler üzerinde ve büyük ekran desteğiyle hayat buluyor.
SnapDragon 800 vs Intel Atom Z3740 (Bay Trail) vs Apple A7 64-bit Tüm işlemcileri karşılaştırmamız ne yazık ki mümkün değil fakat tercihinizi yapma konusunda yardımcı olacak yüksek performansa sahip üç işlemci arasındaki bazı test sonuçlarını sizlerle paylaşmak istiyoruz. Bu sayede hangi işlemcinin daha yüksek performansa sahip oldu-
ğunu görebilir ve ona göre tercih yapabilirsiniz. Testimiz Geek Bench 3 Single ore ve Geek Bench 3 Multi ore benchmark’ı ile gerçekleştirildi. Testimize katılan işlemciler: SnapDragon 00 işlemci 2.15 GHz 4 çekirdekli, ntel Atom 3770 Bay Trail işlemci 1.46 ila 2.39 GHz arasında 4 çekirdekli, Apple A7 64 bit 1.3 GHz çift çekirdekli.
eek Benc
ingle ore testi
SnapDragon 800: 916 Intel Atom Z3740 (Bay Trail): 972 Apple A7 64-bit: 1414
eek Benc
ulti ore
SnapDragon 800: 2771 Intel Atom Z3740 (Bay Trail): 3095 Apple A7 64-bit: 2564
Test sonuçlarına baktığımızda ntel Atom 3740 Bay Trail işlemcisinin rakiplerine oranla daha iyi bir performans sunduğunu görüyoruz. Bu işlemci Tablet üzerinde 10 saatin üzerinde pil ömrü de sunuyor. erformans ve pil ömrü konusunda iyi bir uyum yakalayan ntel’in ntel Atom 3740 Bay Trail son dönemde çıkarılan Tablet işlemcileri arasında başarılı bir çözüm oluşturuyor.
ekirdek ve rekans armaşası Eskiden Tablet ’ler üzerinde tek çekirdekli işlemciler kullanılırdı ve uygulamalar buna göre yazılırdı. eni nesillerde ise çoklu çekirdek mimarisi kullanılıyor. Mimari detaylarına fazla girmeyeceğim çünkü her firmanın kendine özgü bir yapısı var. Fakat sonuçta bu mimariler performans konusunda belirleyici oluyor. Çekirdek konusunda karşılaştırma yapmak ol-
57
dukça güç fakat çekirdek sayısının performansı belirlemediğini belirtmeliyim. Son dönemde çekirdekli adı altında ürünler piyasaya sürülmekte. Bu ürünler gerçek anlamda çekirdekli işlemciye sahip değil. 4 çekirdekli iki set ile üzerinde çekirdeği barındıran ürünler aynı anda çekirdeğin performansını ise kullanamıyor. Bir anlamda cihaz üzerinde çekirdek bulunsa da iş performansa geldiğin çekirdek performansı yok. ARM ile ntel arasındaki mimari farkı, hem çekirdek hem de frekans konusunda farklılıklar yaşanmasına neden oluyor. ARM işlemciler frekans ve çekirdek açısından daha yüksek değerlere sahip olsa bile ntel aynı performansı daha düşük frekans ve çekirdek sayısı ile verebiliyor. Bu durum tamamen ntel2in farklı ve ARM’nin farklı mimariler kullanmasından kaynaklanıyor. ARM son dönemde bu konuyu fark etti fakat bu durumu aşmak için mimari konusunda yenilikler yapması gerekiyor. Çünkü çekirdek arttırınca performans artıyor fakat buna bağlı olarak güç tüketimi ve ortaya çıkan ısı da artıyor ve cihaz kullanım süreleri düşüyor. Bu olumsuz durum karşısında ntel’in sunduğu efektif çözümler ön plana çıkıyor. Son dönemde özellikle Bay Trail kod adına sahip işlemcileriyle birlikte atağa kalkan ntel performans konusunda da kullanıcılara tatmin edici çözümler sunuyor. İşlemci, bir Tabet ’nin en önemli kriterlerinden bir tanesidir. Bu konuda yapacağınız bir hata Tablet ’den alacağınız verimi düşürecektir. Bu sebepten seçim konusunda ince eleyip sık dokumalısınız. Frekans ve çekirdek konusunda kafanız karışabilir, fakat genel performans skorlarına bakarsanız doğru
5
seçim yapmış olursunuz.
kran e imi Ekran boyutunun Tablet ’nin genel boyutuna etkisi tartışılmaz bir gerçek. Ekran büyüdükçe Tablet ’nin boyutu da buna bağlı olarak büyüyecektir. Ekran büyüdükçe okumak veya ekran üzerinde kullanım kolaylaşır fakat taşıma işlemi boyutlar yüzünden olumsuz etkilenir. Ekran boyutu küçüldükçe mobilite artar fakat okuma ve ekran üzerinde çalışma deneyimi bundan olumsuz şekilde nasibini alır. Tablet ’lerin en yayın ekran büyüklükleri 7 ila 10 inç arasındadır. Fakat hali hazırda kullanıcıların beğenisine sunulan 10 inç ve 5 inç ekrana sahip ürünler de bulunmaktadır. Tablet ’nin ekran seçiminde en boy oranı da düşünülmelidir. Hali hazırda Tablet ’lerde kullanılan en boy oranına baktığımızda 16/10 olduğunu görüyoruz. Bu tarz ekranlar dikey kullanımda web sayfası gösterimi ve e kitap okuma konusunda başarılı çözümler sunuyorlar. Bunun yanı sıra Tablet ’nin yatay durumda video izleme deneyiminin de iyi olduğunu belirtelim. 16/102un yanı sıra 16/9 ve 4:3 orana sahip ekranlarda mevcut. 4/3 orana sahip ekranlar akağıt oranına yakın bir en boy oranı sunuyor. Fakat bu tarz ekranlara Apple dışında çok fazla rastlamıyoruz.
kran öz n rl Ekran çözünürlüğü ne kadar yüksek olursa Tablet ’nin ekranında o kadar ayrıntılı görüntüler izleyeceksiniz anlamına geliyor. Çözünürlüğün yüksek olması küçük ekranlar için ise sorun çıkartabiliyor. azılarda ve çizgilerde bozulmalar görülebilir. Bunun yanı sıra dokun-
ma konusunda da sorunlar yaşayabilirsiniz. Bu sebepten çözünürlük seçiminde ekran boyutunun önemi büyüktür. Aşağıda tablet ’ler üzerinde bulunan ekran çözünürlüklerini görebilirsiniz. WVGA: 800x600 WSVGA: 1024x600 XGA: 1024x768 WXGA: 1280x800 or 1366x768 WXGA+: 1440x900 WSXGA+: 1600x900 WUXGA: 1920x1080 or 1920x1200 QXGA: 2048x1536 WQHD: 2560x1440 or 2560x1600 UHD: 3180x2160
Eğer Tablet ’niz üzerinde video izlemeyi düşünüyorsanız kesinlikle yüksek çözünürlüklü modelleri tercih etmelisiniz. Çünkü videolar genellikler 720p ve 10 0p çözünürlükte sunuluyor. Çözünürlükten bahsetmişten bu konuyu da unutmamak gerekli.
PPI bilmecesi Retina ekranlar ile birlikte çıkan i els per inch tartışması konusu başlayınca bitmeyecekmiş gibi gözüküyor. Hali hazırda Tablet ’ler üzerinde kullanılan ekranlardan iyi sonuç almak istiyorsanız 200 ile 250 değerine sahip ürünleri tercih etmelisiniz. Sanıyorum bu bilgi işinize fazlasıyla yaracak ve size saman kazandıracak. Ekranların görüntü açısı da seçim konusunda öne çıkan özellikler arasında yer alıyor bu konuda da sizlere tavsiyem 1 0 dereceye en yakın özellikteki ürünleri tercih etmeniz. Son dönemde beğenimize sunulan ekranların çoğunda 17 derece görüntü açısı bulunuyor. Bu oldukça sevindirici.
Ekranların dayanıklılıkları da son dönemde kullanıcılar tarafından fazlasıyla dikkat edilen konuların başında geliyor. Bu konuda Gorilla Glass olarak tabir edilen ve panellerin üzerinde kullanılan dayanıklı camların başarısı tartışılmaz. Eğer dayanıklı bir ekrana sahip Tablet ’ye sahip olmak istiyorsanız Gorilla Glass’dan şaşmayın.
İşletim istemi e imi Tablet ’ler üzerinde bulunan İşletim sistemlerine baktığımızda karşımıza i S, Android ve İndow .1 RT işletim sistemi de bulunuyor çıkıyor. Bunun dışında eb S’da var fakat onun kullanım oranı oldukça düşük. Bu işletim sistemleri arasında seçim yaparken uygulama mağazası, uygulama kullanılabilirliği ve kalitesine bakmanız gerekiyor. Mağazalarda yer alan uygulamaların aşağı yukarı birbirini yansıttığını söyleyebilirim. Bir mağazada olan uygulama diğer mağazalarda olmayabilir fakat muadil uygulamalar genellikle oluyor. Bunların dışında kullanacağınız uygulamaların listesini daha önceden yapmıştınız. Bu listeyi işletim sistemi seçiminde de kullanabilirsiniz. ygulama listenizdekilerin uygulama mağazalarında olup olmadığını kontrol etmeniz yeterli. Burada tamamen kişisel duygularınız ile hareket etmeli ve başkalarının sözlerine inanmamalısınız. Çünkü kimse sizin zevklerinizi ve isteklerinizi tahmin edemez.
Batarya
mr
alanları
Tablet hakkındaki yorumlara bakmanız daha doğru olacaktır. Tablet ’lerin batarya gücü ne kadar yüksek olursa ürünün ağırlığı da o kadar artacaktır. Bu konuda üreticiler yeni nesil piller çıkana kadar orta yolu bulmaya çalışıyorlar. Eğer Tablet üzerinde 3G veya 4G bağlantı varsa ve internet çıkışı bu bağlantılar üzerinden kullanılırsa pil tüketimi artacaktır. Bunun yanı sıra, oyun oynamak, video izlemek ve tarayıcı kullanmak pil tüketimi arttıracak uygulamalar arasında yer alıyor. ısacası Tablet ’yi ne kadar kullanırsanız o kadar fazla pil tüketimi gerçekleşecektir. Şimdiye kadar pili bitmeyen bir Tablet üretilmedi, gelecekte de üretilmeyecek gibi gözüküyor, en azından biz görmeyiz.
e olama lanı Depolama alanı kullanıcıların Tablet seçerken çok fazla dikkate almadığı konular arasında yer alıyor. Bu özelliğin önemi Tablet ’nin kullanıma başlanmasından birkaç ay sonra ortaya çıkıyor. Çünkü günlük kullandığımız fotoğraf ve video uygulamaları o kadar kaliteli kayıt imkanı sunuyor ki, veya 16 GB’lık alan günler içerisinde dolabiliyor. Eğer Tablet ’nizin bellek kartı yuvası yoksa depolama alnını da büyütemiyorsunuz ve sınırlı sayıda işlem yapabiliyor veya uygulama yükleyebiliyorsunuz. Tabii ki depolama alanı küçük olan Tabletlerin fiyatları daha uygun oluyor. Fakat ileride işinize yaramayacak
bir Tablet ’nin fiyatı ucuz olsa ne olacak? nemli olan en efektif kararı verebilmek. Şimdilerde en popüler Tabletlerin ila 64 GB arasında değişen depolama alanları bulunuyor. Bu alanlar arasında kendinize en uygun olanı seçmek için fazlasıyla düşünün. Hemen şunu da belirteyim, günümüzde Tablet üzerinde oynayacağınız profesyonel oyunlar 1.5 GB hatta 2 GB boyutlara sahip olabiliyor. Bu sebepten veya 16 GB’lık bir alan size yetmeyecektir, Ayrına 2 ila 3 GB depolama alnını da işletim sistemi kullanıyor. Bunu da aklınızın bir kenarında unutmadan saklayın. 32 veya 64 GB modellerin tercih açısından daha iyi sonuçlar doğuracağını siz de anlamışsınızdır. Genel olarak yazımızda değindiğimiz maddelere dikkat ederseniz kendinize en uygun Tablet ’yi seçebilirsiniz. Hemen belirteyim teknik servis ve garanti konusunda da aklınızda bir soru işareti oluşmaması için bilindiğiniz ve güvendiğiniz markaların dışına çıkmayın. Eğer dışına çıkacaksanız bu kriterleri de iyice araştırın. Şimdiden kolay gelsin.
Batarya ömrü konusunda söylenen her şeye ve üreticilerin verdiği teknik özellik değerlerine çok fazla itibar etmemenizi tavsiye ederim. Asıl test günlük kullanımlar sonucunda belli olur. Bu sebepten alacağınız
59
B nl est erkezi, bundan böyle er ay yeni ıkan r nleri mercek altına alıyor. eneyimli bir kadro ile özellikle mobil ayatın inceliklerine armak basacak olan B nl , sunuculardan tutunda basit bir ce telefonuna kadar d ş nebilece iniz er t rden r n sizlere anlatmak ve a ıklamak i in abalayacak. skiden kurumsal ve son kullanıcı olarak iki ayrı r n grubu azarı bulunuyordu, fakat son yıllarda bu azar ayrımı yavaş yavaş ortadan kalkıyor. urumsal azara ita eden r nlerin alışan kullanıcılar i in tasarlandı ı bir ger ek. ma şunu da unutmamamız gerekiyor er kurumsal kullanıcı aynı zamanda bir son kullanıcı ve bir ok alışan kendi özel teknolo ik ci azını aynı zamanda işyerinde de kullanıyor. a aca ımız r n incelemelerindeki amacımız ise siz de erli okuyucularımıza satın alma kararı konusunda yardımcı olmak. Bu konuda aklınıza gelebilecek er angi bir soruyu istedi iniz zaman bizlere sorabilirsiniz. osta adresimiz info btgunlugu.com. 60
Acer Aspire P3
Tablet Görünümlü Ultrabook cer, s ire ile, kullanıcılara indo s işletim sistemini em ablet em de ltrabook ta sunmak istiyor. Bir ltrabook tan ok ablet özelliklerini zerinde barındıran bu yeni ci az uygun fiyatı ile göz doldurabilecek mi? indows Tablet’lerin en büyük sorunu kolay kullanım özellikleri sunmayışıydı. Fakat Metro arayüz ile artık birçok uygulamayı rahatlıkla çalıştırmanız mümkün. Ama işin içine profesyonel olarak yazı yazmak girdiğinde Tablet kullanmak zaman zaman tam bir eziyet haline geliyor. Acer, yeni ürünü Aspire 3 adlı ürünü ile bu sorunu çözmek istiyor. ntel ore i3 işlemcili, 2 GB bellek ve 60 GByte kapasiteli 11.6 inç’lik ekrana sahip bir ürün olan Aspire 3, mekanik yerine oldukça ince ve kablosuz olarak çalışabilen aynı zamanda da ekranını da koruyabilen bir klavye ile birlikte geliyor. Acer bu sayede, benzer ürünlerle kıyasla, cihazın maliyetini düşürmek istiyor. İlk bakışta bu oldukça iyi bir kir. Fakat Tabletin sadece belli bir açıda klavyenin üzerine oturması ve bu açının değiştirilmemesinin çok da kullanışlı olmadığını söylemeliyiz. Bluetooth teknolojisine sahip olan bu klavye, Micro
eknik zellikler İ lemci o e i . GHz elle G a a ite G an . in . i oyut mm A ı lı g
el
SB arabirimden şarj ediliyor. Beğenmediğimiz bir özellik ise klavyenin Touchpad’e sahip olmaması. Dolaysıyla ürün ile birlikte imleci hareket ettirmek için ya bir fare ya da dokunmatik ekranı kullanmak gerekiyor. Neyse ki ürünün ekranında bulunan dokunmatik teknolojisi oldukça iyi çalışıyor. aptığımız testlerde herhangi bir gecikme yaşamadığımızı söylemeliyiz. Buna karşın ekranın 1366 76 çözünürlüğüne sahip olması, benzer ürünlerle kıyaslandığında dezavantaj olarak karşımıza çıkıyor. Acer bu dezavantajı parlak ve rengi doygun bir ekran seçerek tela etmeye çalışmış. rünün performansına gelince, beklentimizin üzerinde olduğunu belirtmeliyiz. Birçok temel ihtiyacı elbette ki rahatlıkla çalıştırabilirsiniz. Ama indows ’li bir ürün kesinlikle daha güçlü donanım birleşenlere sahip olmalı. Buna ek olarak 4.5 saatlik pil kullanım süresi ortalamanın biraz üstünde. Fakat çok daha yüksek performanslı ve daha uzun süre çalışan ltrabook’lar gördüğümüzü söylemeden edemeyeceğiz. ründe beğendiğimiz bir özellik de 5 GHz frekansına kadar çıkabilen kablosuz teknolojisi. Buna karşın ürünün klavye ile birlikte toplam ağırlığı 7 0 500 gram gibi yüksek bir değer. Ayrıca 60 GB’lık depolama kapasitesinden kurulumun ardından sadece 26 GB’lık bir boş alanın kalması oldukça yetersiz. aldı ki kart okuyucunun olmaması, kapasitenin artamayacağı anlamına da geliyor.
61
Asus Z97I-PLUS
Yüksek er rmanslı Mini Asus, Mini T formatında yüksek performanslı bir sistem toplamak isteyen kullanıcılar için 97 S’u geliştirdi. 02.11ac, Bluetooth ve M.2 teknolojisi ile donatılmış olan bu ürün inceleme altında. Eskiden Mini T formatındaki anakartlar, genelde yapı olarak küçük ve temel ihtiyaçları karşılayabilen, daha doğrusu düşük performansa sahip olan sistemler için kullanılırdı. Günümüzde teknolojisinin inanılmaz evrimi, küçük yapılı sistemlerinin de artık yüksek bir performans sergileyebileceklerini söyleyebiliriz. Bunun en güzel örneği kuşkusuz Asus’un bu alan için geliştirdiği yeni nesil anakartı. 97 S olarak adlandırılan bu yeni nesil anakart ntel’in en son nesil işlemcilerini destekleyebilen ve üzerinde bulunan donanım birleşenleri ile ilgi çeken bir ürün. Mini T form faktörüne sahip olan Asus 97 S, Gigabit Ethernet, 10 Gb/s’lik
veri aktarım hızına ulaşan M.2, SB 3.0, en son kablosuz standardı eknik zellikler Yonga eti ntel 02.11ac ve İ lemci Yuva ı oc et elle Bluetooth Yuva ı e . . gibi özelliko m a tö ini leri üzerinde i e luetoot . an . ac barındırıyor. apon menşeili kondansatör kullanan Asus, bu sayede ses kalitesinde de kullanıcıları üst seviyelere taşıyor. üksek bir ses gücüne sahip olan 97 S, sesteki cızırtı ve gürültüleri de ltreleyebiliyor. Asus’un yeni anakartının birçok kullanıcıyı fazlasıyla şaşırtacağına inanıyoruz. Anakartın küçük yapısı, kaliteli donanım birleşenleri, dayanıklılık ve stabilite ile birlikte yüksek bir performans sergilemesi gerçekten sevindirici.
Microsoft Sculpt Mobile Mouse Wind ws
i in zel larak asarlanmış
indows işletim sistemi ile birlikte farklı donanımlar da kullanıcıların beğenisine sunuldu. Bunlardan biri olan Microsoft Sculpt Mobile Mouse’u bu ay inceleme fırsatımız oldu. indows ’in gelmesi ile birlikte, donanım üreticileri bu yeni işletim sistemi ile çalışabilen çevre birimlerini geliştirdiler. Bu ay inceleme fırsatı bulduğumuz Microsoft Sculpt Mobile Mouse bu çevre birimlerinden sadece biri. Mouse denildiğinde, teknolojisi çok gelişmemiş ucuz ürünler aklımıza gelir. ysa günümüzdeki bilgisayar fareleri bunun tam tersi. Ergonomisinden tutun, kablosuz haberleşme ve kullanılan hassas teknolojiler bu ürünleri boylarından büyük işler yapmaya zorluyor. Micrososft Sculpt Mobile Mouse, 1000 dpi tarama hızı, 2.4 GHz kablosuz haberleşme ve Blue Track teknolojisi ile kendisini benzer ürünlerden farklılaştırıyor. Bu yeni ürün 1 adet kalem pil ile çalışan yaklaşık 11 ay kesintisiz çalışabiliyor. rüne genel olarak baktığımızda ekstra tuş sayısının olmadığını görürüz. Bu model kolaylıkla taşınabilen ve ha f olan, ayrıca hem sağ hem de sol el ile kullanılabilen bir ürün. Daha fazlasını isteyen kullanıcılar bu ürünün gelişmiş modelini tercih edebilirler. Microsoft Sculpt Mobile Mouse, her ne kadar da indows için geliştirilmiş olsa da indows RT, Mac 10.7 ve Android 3.2 ve üstü işletim sistemlerinde de rahatlıkla çalışabiliyor.
62
eknik zellikler İ letim i temi e nolo i i ic o o t lue A abi im . . GHz ablo uz a ama ızı i G i tiyacı A et AA il oyut mm A ı lı g am
ac
Samsung Galaxy Note Pro 12.2 Bir a le
den Da a azlası
amsung, ala y ote ailesinin yeni tableti ala y ote ro . g l donanımı, sundu u özellikler ve gelişmiş aksesuarlarıyla diz st bilgisayar i tiyacını kaldırarak, kullanıcısını mobil d nyanın bir aydaşı aline getiriyor. Şık tasarımıyla dikkat çeken Note ro 12.2’nin ön bölümünde 12.2 inç boyutunda, 2560 1600 piksel çözünürlüğünde Super lear D ekran bulunuyor. Ekranın üst bölümünde 2 megapiksel çözünürlüğünde 10 0p 30fps video kaydı yapabilen ön kamera yer alıyor. n kamerayla görüntülü görüşme ve video konferans gerçekleştirebiliyorsunuz. Ekranın alt bölümündeyse Samsung’un diğer modellerinden tanıdığımız ziksel “home” tuşu ve 2 adet kapasitif dokunmatik fonksiyon tuşları bulunuyor. 32 GB dahili depolama alanına sahip olan Gala y Note ro 12.2’nin sağ tarafından microSD kart girişi bulunuyor. 64 GB’a kadar depolama alanını arttırabileceğiniz microSD kart girişinin üzerinde SB 3.0 bağlantı noktası bulunuyor. Hem şarj işlevini hem de kablolu veri aktarımını SB 3.0 bağlantı noktası üzerinde yapabiliyorsunuz. Tabletin sağ ve sol bölümlerinde hoparlörler bulunuyor. Sağ bölümdeki hoparlörün üzerinde konumlandırılan S en stylus kalem, Air ommand özellikleriyle birlikte tablet kullanımını ve özellikle not alma işlemini kolaylaştırıyor. Action ommand içerisinde, Action Memo not defteri, Screen rite ekran görüntüsü alma, üzerine not tutma gibi birçok özellik bulunuyor. Samsung Gala y Note ro 12.2’nin üst bölümündeyse R bağlantı noktası, ses ve güç tuşları konumlandırılmış. Ayrıca R üzerinden R destekli cihazları uzaktan kontrol edilebiliyorsunuz. Gala y Note ro’nun arkasında, Gala y Note 3 modelinde olduğu gibi deri görünümlü plastik malzemeye yer verilmiş. aplamayla zarif bir görünüm kazanan tabletin arka üst bölümünde yer alan megapiksel çözünürlüğündeki kamerayla, 3264 244 piksel
eknik zellikler an . in u e lea i el İ lemci am ung yno cta e i e li G a i İ lemci i ali elle G e olama G mic o G a a a ame a a a ön İ letim i temi An oi . it at am ung ouc ata ya mA oyutla . . mm A ı lı g am
iz a a y z yle
çözünürlüğünde fotoğraf, 10 0p 30fps video kaydı yapılabiliyorsunuz. Android 4.4 it at işletim sistemini kullanan Gala y Note ro 12.2, Samsung’un Touch iz ara yüzünü kullanıyor. Tablet içerisinde E ynos 5 cta 5420 çipseti görev yapıyor. çekirdekli işlemcinin 4 çekirdeği 1.9 GHz orte A15, diğer 4 çekirdeğiyse 1.3 GHz orte A 7 mimarisini kullanıyor. Mali T62 M 6 gra k işlemcisi ve 3 GB belek ile desteklenen Tabletin, Android işletim sistemli en güçlü tabletlerden biri olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. engin içeriği ve ekstradan sahip olabileceğiniz kılıf, Bluetooth fare ve klavyeyle dizüstü bilgisayarla tablet konforunu bir arada sunana Samsung Gala y Note ro 12.2 hem günlük işlerinizde kullanabileceğiniz hem de o s işlerini yapabileceğiniz bir Tablet .
63
Nokia X
kia nın İlk ndr idli ele nu
Nokia’nın Android işletim sistemli ilk akıllı telefonu olan Nokia , Nokia’nın akıllı telefon pazarındaki yeni stratejisinin bir ürünü. indows hone latformuyla üst seviyemodellere yoğunlaşan Nokia, bütçe dostu sınıfta Android işletim sistemli serisi ve Asha modelleriyle rekabete dahil olmayı planlıyor. Standart Android işletim sistemli modelden oldukça farklı bir yapıya sahip olan Nokia , Android elly Bean sistemi üzerine geliştirilen Nokia platformunu kullanıyor. 4 inç boyutunda ve 00 4 0 piksel çözünürlüğündeki ekranın görev yaptığı Nokia , tek elle rahat bir kullanım imkanı sunuyor. Telefonda çift çekirdekli 1GHz frekans hızında çalışan Snapdragon S4 lay işlemcisi, Adreno 203 gra k yongası, 512 MB bellek ve 4 GB dahili depolama alanı bulunuyor. microSD kart desteğine sahip olan telefonun hafızası 32 GB’a kadar arttırılabiliyor. Nokia ’in ön bölümünde kamera bulunmuyor
eknik zellikler an in i el İ lemci i t e i e li GHz na agon lay G a i İ lemci i A eno elle A e olama G mic o G a a a ame a . ön ame a yo İ letim i temi An oi . . elly ean tabanlı No ia ata ya mA oyutla . mm A ı lı g am
ancak arka bölümde 3.15 megapiksel çözünürlüğünde kamera mevcut. amerayla 4 0p 30fps video kaydı yapılabiliyor. Fastlane sayesinde tüm bilgi akışını ve bilgilendirmeleri takip edebileceğiniz Nokia çok farklı bir Android deneyimi sunuyor. Google lay yerine Nokia’nın kendi mağazasını kullanan Nokia , Nokia’nın izin verdiği uygulamaların yer aldığı mağazada zengin içerikleri kullanıcısıyla buluşturuyor.
Vodafone Smart 4 Mini ari enize k
den Başla an i a larla kıllı ele n
eknik zellikler an in i el İ lemci i t e i e li . Hz e ia e elle e olama G a ili mic o G a a a ame a . a a ame a İ letim i temi An oi . . elly ean oyutla . . . mm A ı lı g am
64
peratörlerin kendi markaları altında ürettikleri akıllı telefon modelleri, son dönemde oldukça popüler oldu. odafone’un ülkemizde satışa sunduğu yeni modeli odafone Smart 4 Mini uygun yatıla dikkat çeken ürünler arasında yer alıyor. Bütçe dostu sınıfta yer alan Smart 4 Mini sunduğu özellikleri ve avantajlı kampanyalarıyla, yeni bir akıllı telefon sahibi olmak isteyen ya da şirket hattı kullanan odafone müşterilerinin değerlendirmeye alabileceği bir model. Telefonda 4 inç boyutunda 00 4 0 piksel çözünürlüğünde dokunmatik ekran görev yapıyor. Çift çekirdekli MediaTek MT6572 işlemcisini kullanan Smart 4 Mini, 512 MB bellek ve 4GB dahili depolama alanıyla desteklenmiş. microSD kart desteğine sahip olan telefonun hafızası 32 GB’a kadar arttırılabiliyor. n kameraya sahip olmayan telefonun arka bölümündeyse 3.15 megapiksel çözünürlüğünde kamera bulunuyor. Android elly Bean işletim sistemini kullanan odafone Smart 4 Mini G RS, EDGE, i Fi 02.11 b/g/n, Bluetooth 4.0 kablosuz bağlantı teknolojilerini bünyesinde barındırıyor. odafone’un dahili yazılımlarıyla birlikte gelen Smart 4 Mini, kullanıcılarına zengin bire içerik sunuyor. odafone’un cazip tekli eriyle Smart 4 Mini modeline, tarifenize ek 1 T ’den başlayan yatlarla sahip olabiliyorsunuz.
Asus Transformer Book TX201LA a le Dizüs ü ve Masaüs ü ek Bir i azda
ndroid ablet, indo s li diz st sistemi ve bu da yetmiyormuş gibi aynı zamanda da bir masa st bilgisayar. lmaz demeyin. sus ransformer Book t m bu özellikleri tek bir ci azda birleştirmeyi başardı. Asus Transformer Book, üç cihazı tek bir yapıda toplayan ve ergonomisi ile ilgi çeken bir ürün. zaktan bakıldığında bir dizüstü sistemine benzeyen bu ürün, klavyeden ayrılarak bir Tablet’e dönüşüyor. İşin ilginç tarafı dizüstü görünümde tek bir tuş ile hem Android hem de indows arasında geçiş yapabilmesi, Tablet modunda da sadece Android işletim sistemini çalıştırması. Tabi ki ürünün marifeti bununla sınırlı değil. lavye olarak adlandırdığımız parça aslında bir masaüstü sistemi. Bu cihaz sahip olduğu ntel ore i5 işlemci, 4 GB bellek ve 500 GB diski ile bağımsız olarak çalışabiliyor. apmanız gereken tek şey HDM çıkışına bir monitör bağlamak.
İki İşlem iye Sa i Asus Transformer Book, hem ntel Atom 2560 hem de ntel ore i5 işlemcisine sahip. Atom işlemcisi ile Adroid işletimini çalıştıran Asus, ntel ore i5 ile indows işletimini aynı anda hazır hale getirebiliyor. Bu ürünün günümüzün dizüstü sistemleri ile kıyasladığımızda özel-
eknik zellikler İ lemci ntel o e i Atom elle G a a ite G an . in ull H İ letim itemi in o An oi A ı lı g am alvye g am
ablet
likle indows modunda biraz daha yavaş çalıştığını söylemeliyiz. Bunun en büyük nedeni ise SSD teknolojisinin kullanılmaması. Buna karşın Android modunda durum çok farklı. Burada ürünün yüksek performansını anında hissedebiliyorsunuz. 11.6 inç büyüklüğündeki Full HD çözünürlüklü ekranın oldukça keskin ve renkleri doygun olarak verdiğini söylemeliyiz. Asus Transformer Book, indows modunda yaklaşık 6 saat kesintisiz çalışabiliyor. Bu oldukça iyi bir süre. Fakat Android modunda 3 saatlik bir çalışma tam bir hayal kırıklığı. Buna ek olarak yük altında soğutucu fanların ses çıkartması da zaman zaman sinir bozucu olabiliyor. Asus’un bu ürün ile oldukça sıra dışı bir konsept oluşturduğunu söylemeliyiz. Fakat bu konsept birbirleriyle tam uyumlu olarak çalışmıyor. SSD yerine klasik bir disk kullanılması performansı önemli ölçüde etkiliyor. Dizüstü modunda indows ile Android geçişleri arasında zaman zaman sorun yaşadığımızı söylemeden edemeyeceğiz. Buna ek olarak Tablet modunda indows işletim sistemini de kullanmayı çok isterdik.
65
editör
D n a ı arano ak
l
z n en
merikan k metinin da a do rusu nın d nyasına olan m da alesi artık ciddi anlamda sıkıntı yaratmaya başladı. Bir ok retici, ulusal g venlik ile özg rl k arasındaki dengenin artık var olmadı ından şik yet i. T üreticileri, Birleşik devletlerinin ulusal güvenlik örgütü olan NSA’ya ciddi tepkililer. NSA, ithalatı yapılan birçok T ürününü sevkiyat sırasında durdurup, ürünleri modi ye etmiş Backdoor yükleyip . T üreticileri, hükümetlerinin belirlediği standartlarına göre üretim yapıp ithalat yapıyorlar. itabına göre yapılan üretimin Amerikan gizli serisi tarafından gizlice değiştirilmesi ve ardından ithalatına izin verilmesi T şirketlere olan güven duygusunu sıfıra indirdiği gibi ulusal anlamda insanların kişisel haklarını da hiçe sayıyor. Birçok kuruluş bu nedenlerden dolayı artık Amerikalı T üreticilerine güvenmiyor. Bu konuda en çok zarar gören rma ise kuşkusuz isco. zellikle çok büyük bir pazar olan Çin’de alıcılar isco ürünlerinin siparişlerini iptal etmiş durumdalar. Brezilya ve Meksika’da da durum çok farklı değil. Durum böyle olunca, isco cephesinde sene başından bu yana 10’luk bir gerileme yaşanıyor. Birçok yerde siparişler 7 civarında düşmüş durumda. BR ülkelerinde ise 13’lük bir iptal söz konusu. isco yaptığı açıklamada, Birleşik Devletler de olmak üzere, hiçbir devlet kuruluşu ile ortak bir ürün geliştirmediğini üstüne basa basa söylüyor. rünlerinde herhangi bir açık keşfedildiğinde bunu ilk müşteriye söyledikleri ve bu açığı hemen kapatmaya çalıştıklarını özellikle belirtiyorlar. isco, müşterilerinin güvenini kaybetmemek istemiyor. Bu yüzden de Amerika Birleşik Devletlerinin kuruluşlarının bu güveni sarsacak hareketler yapmamasını ve yaptıkları işe saygı duymalarını istiyor. Ancak bu tür kurallar geldiğinde ulusal güvenlik ciddi bir güç kazanır. Aksi takdirde müşterinin farklı güvenlik çözümlerinin peşine düşmesi an meselesi. Böyle bir durumda da açık nternet kavramı tarih olur. Hükümetler veri tra ğini kontrol eder ve kir özgürlüğü yok olur. Şeffaf internet tamamen kapalı bir kutu olur ve bu olaydan dolayı da dünyadaki ekonomik büyüme de ciddi bir darbe alır.
i reli nternet tra i arttı Edward Snowden’in ifadeleri ve NSA’nın yaptığı işlerin ortaya çıkması sonucu internet dünyasında ciddi bir paranoyaklık oluştu. yle ki dünya genelinde şifreli SS veri tra ği bir yıl içinde 1.5’dan 6’ya çıktı. Güney Amerika’da 2.3’den 3. ’lik bir artış gözlemlendi. atin Amerika ülkelerinde veri tra ği 11’e kadar yükseldi. ahoo, Facebook ve Twitter bile veri tra ğini şifreli olarak yapmaya başladı. Fakat Heartbleed açığının ortaya çıkması ile birlikte, SS şifrelemenin de bazı zayıf noktalarının olduğu ortaya çıktı. yle ki gizli servislerin bu açığı en az iki yıldır bildiği ve seslerini çıkarmadan şifreli verileri çözmeye çalıştığı artık biliniyor.
66
Ecevit BIKTIM
Yayın anı manı ecevit@btgunlugu.com