I HENRYKA WERESZYCKIEGO

CONVENTIONESCONVENTIONES 11grudnia 2020 ogłoszono wyniki dorocznego konkursu o Nagrodę im. Wacława Felczaka i Henryka Wereszyckiego. To zaszczytne wyróżnienie, przyznawane za publikacje w obszarze badań dziejów Europy Środkowo-Wschodniej, otrzymali: Na20. EDYCJA NAGRODY IM. WACŁAWA FELCZAKA I HENRYKA WERESZYCKIEGO grodę Główną – prof. Maciej Czerwiński zUniwersytetu Jagiellońskiego, Nagrodę Honorową – prof. Tomasz Stryjek zwarszawskiego Collegium Civitas. Wyniki obrad jury ogłosił tradycyjnie jego przewodniczący prof. Michał Pułaski. Zuwagi na obowiązujące obostrzenia sanitarne związane z pandemią koronawirusa SARS-CoV-2, po raz pierwszy whistorii, uroczystość odbyła się wtrybie on-line. Za pośrednictwem platformy MS Teams w spotkaniu – oprócz nagrodzonych autorów – udział wzięli, między innymi, rektor UJ prof. Jacek Popiel, redaktor naczelna Wydawnictwa Literackiego Jolanta Korkuć, Uczestnicy uroczystości zorganizowanej w trybie on-line dziekan Wydziału Historycznego UJ prof. Stanisław Sroka oraz – w roli moderatora Nagrodzona w konkursie głównym tury i idei Chorwacji. Jest to zadanie, które spotkania – prof. Krzysztof Zamorski, prezes publikacja filologa slawisty prof. Macie- byłoby trudne do podjęcia dla niejednego krakowskiego oddziału Polskiego Towa- ja Czerwińskiego nosi tytuł Chorwacja. historyka. Przedstawia bardzo wnikliwe rzystwa Historycznego. Zgodnie z tradycją Dzieje, kultura, idee. W uzasadnieniu portrety ludzi kultury, poetów, pisarzy, dzień wcześniej pod tablicami upamięt- nagrody podkreślono, że jest to książka ludzi sztuki. Przedstawia idee XIX wieku, niającymi profesorów Wacława Felczaka szczególna, która na siedmiuset stronach i Henryka Wereszyckiego w Collegium przedstawia skomplikowane, bardzo trudWitkowskiego złożono kwiaty. ne dzieje Chorwacji, które wymagają –mimo wielkiej uwagi poświęcanej Chorwacji przez Polaków w ostatnich latach – poznania, dlatego że ciągle wydaje się, że za mało o tym wiemy. Dodatkowo wskazano, że autor nagrodzonej publikacji nie jest zaFot. Rita Pagacz-Moczarska wodowym historykiem, wobec czego jego sposób patrzenia na historię trochę różni się od metodologii historycznej. Idodano: Niemniej [...] ilość wiedzy, którą nam przekazuje, jest doprawdy imponująca. Przedstawia nam Laureat Nagrody Głównej prof. Maciej Czerwiński syntezę tysiąca lat polityki kul-

tworzenie się państw narodowych, a później wynikające z tego konflikty, w tym nawet konflikty zbrojne.

Autor publikacji, prof. Maciej Czerwiński, jest absolwentem filologii słowiańskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zawodowo od wielu lat związany z Instytutem Filologii Słowiańskiej UJ, pełni obecnie funkcję jego dyrektora. Profesor podziękował za uhonorowanie nagrodą, mówiąc: Nie potrafię wyrazić swojego wzruszenia i radości z powodu przyznania mi tej nagrody. [...] Trochę brawurowo wkroczyłem na to pole. [...] Nie jestem historykiem, jestem filologiem [...] i mam do tego głębokie przywiązanie. [...] Dziękuję Państwu za to zaufanie dla mnie jako filologa. Podziękował również wydawnictwu MCK za doskonałą współpracę, podkreślając, że książka jest pięknie wydana i posiada znakomitą oprawę edytorską. Pogratulował prof. Tomaszowi Stryjkowi, laureatowi Nagrody Honorowej, iwyraził radość z faktu, że Jugosławia cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem wśród badaczy, i dla nas, slawistów, którzy mamy problemy z naborem na niektóre nasze kierunki, to być może dobrze wróży.

Laureat Nagrody Honorowej, prof. Tomasz Stryjek zCollegium Civitas, otrzymał wyróżnienie za publikację Współczesna Serbia i Chorwacja wobec własnej historii. Jak podkreślono, autor jest historykiem ipolitologiem, a jego praca jest wielką analizą polityki pamięci Chorwacji i Serbii w kontekście ich historycznego rozwoju. Profesor Stryjek wserdecznych słowach podziękował kapitule. Podkreślił wyjątkowość nagrody iprzypomniał: Wziąłem szturmem Zagrzeb,

wziąłem szturmem Belgrad, i tam napisałem tę pracę z innego obszaru niż ten mój podstawowy. [...] Bardzo się cieszę, że Państwo to docenili. Odniósł się też do nagrodzonej publikacji prof. Macieja Czerwińskiego, jako niekwestionowanego znawcy tematu, stwierdzając: Pilnie czytałem pracę prof. Czerwińskiego. [...] Jestem bardzo głęboko wdzięczny prof. Czerwińskiemu za to, że mogę te rzeczy przemyśleć od nowa. Na koniec nawiązał do niepowtarzalnych okoliczności przyznania nagrody, żałując, że, niestety, nie może dotknąć tego klimatu krakowskiego, w jakim pracujecie. [...] Rita Pagacz-Moczarska W tym klimacie, którego nam, warszawianom, bardzo brakuje, a którego jesteście strażnikami i dysponentami [...]. W swoim wystąpieniu podczas uroczystości rektor UJ prof. Jacek Popiel zaznaczył, że o wielkości uniwersytetu decydują uczeni, którzy zostawiają nam swoje dzieła. Jednak pamięć o wybitnych profesorach stopniowo odchodzi wraz z ich kolegami i studentami. O ich obecności przypominają tablice, imiona nadawane salom wykładowym. [...] Ale najtrwalszym sposobem podtrzymywania tej pamięci jest ustanawianie nagród naukowych. To, co dla mnie jest najbardziej istotne, to fakt, że ta nagroda upamiętnia nie tylko patronów, naszych byłych profesorów, ale tak naprawdę jest także nagrodą, która podkreśla wspólne dziedzictwo i tradycję tej części Europy. Myślę, że jest to niesłychanie ważne także w dzisiejszych czasach. Nagroda im. Wacława Felczaka i Henryka Wereszyckiego ustanowiona została w 2001 roku przez krakowski oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego, Wydział Historyczny Uniwersytetu Jagiellońskiego i Wydawnictwo Literackie. 11 grudnia 2020 odbyła się jej jubileuszowa, dwudziesta, edycja. Jest to jedyna w Krakowie nagroda hiPatroni nagrody: prof. Henryk Wereszycki storyczna, przyznawana co i prof. Wacław Felczak roku w uznaniu wybitnych

Laureat Nagrody Honorowej prof. Tomasz Stryjek

osiągnięć naprzemiennie polskiemu lub zagranicznemu badaczowi, zajmującemu się dziejami Europy Środkowo-Wschodniej i jej relacji zPolską od średniowiecza do współczesności. Konkurs obejmuje publikacje, które ukazały się w ostatnich trzech latach. Prawo rekomendacji do nagrody mają uczelnie, instytucje naukowe oraz wydawnictwa, a wyboru laureatów dokonuje kapituła. Fundatorami nagrody wynoszącej 20 tysięcy złotych są po połowie Wydawnictwo Literackie i Wydział Historyczny UJ.

Patroni Nagrody im. Wacława Felczaka iHenryka Wereszyckiego to wybitni historycy związani z Uniwersytetem Jagiellońskim, cieszący się ogromnym autorytetem wśrodowisku akademickim. Jak zaznaczył w swoim wystąpieniu prof. Stanisław Sroka, byli to ludzie honoru, dla których prawda była najważniejszym punktem odniesienia. Ich prace naukowe wypełniały luki w polskich badaniach historycznych, zaś oni sami wyrażali bezkompromisową i godną najwyższego uznania postawę w trudnych latach komunizmu. Profesor Wacław Felczak zajmował się badaniem historii Węgier, Europy Środkowej i Słowiańszczyzny południowej w XIX i XX wieku, natomiast prof. Henryk Wereszycki był znawcą dziejów Polski porozbiorowej, historii dyplomacji europejskiej wXIX wieku i monarchii habsburskiej oraz autorem wielu dzieł fundamentalnych dla polskiej historiografii.

Alicja Bielecka-Pieczka