IFUSCO lii hävskis konferens uáppei várás, Tomi Koivunen

IFUSCO lii hävskis konferens uáppei várás

Tekstâ: Tomi Koivunen Koveh: Tomi Koivunen, Santeri Junttila, Mervi de Heer já Lilja Lisztusz

Munjin oro, et hävskis konferens -ciälhástuvâst ij lah táválij ulmui mielâst mihheen jiermijd. Muu mielâst konferenseh láá távjá uáli jo häävskih, mut ohtâ eromâšávt hävski lii IFUSCO-nommâsâš konferens (tast ovdâskulij Ifusco). Uánádâs šadda eŋgâlâskielâlijn saanijn, moh merhâšeh suullân ‘Aalmugijkoskâsâš suomâ-ugrâlij amnâsij uáppei konferens’. Konferens lii uárnejum ihásávt ive 1984 rääjist, já vuossâmuu tove tot uárnejui Göttingenist. Muu vuossâmuš Ifusco lâi vyesimáánust 2013 Komieennâm Syktyvkarist, já tot muutij muu maailmkove viehânáál.

Tađe ovdil mun lijjim smiettâm, et konferenseh láá tagareh tilálâšvuođah, kost ränis mut olmâ totkeeh sárnuh ränis fáádáin, jis tyestih puáttiđ olgos kovjâttum totkeekáámmárstis. Muu amnâsservi Sugri lâi kuittâg meridâm vyelgiđ Ifuscon, já ton tuáimeeh koijâdii must, et vuálgám-uv mun-uv. Vistig mun ettim, et jiem tuođâigin vyelgi, ko eellimtile lâi meiddei váháš váádduh, mut tastmaŋa mun muttim mielân. Tääl mun puávtám jo ettâđ, et jiem talle tiättám ollágin, et mii konferens jiešalnees ubâ liigin. Ohtâ tergâdis suijâ vyelgiđ fáárun lâi tot, et mun jiem lamaš kuássin vala iällám Komienâmist.

Mondiet tot talle lâi nuuvt tehálâš tilálâšvuotâ munjin? Tobbeen mun äddejim, et muu kove konferensijn lâi lamaš aaibâs puástulágán. Vaarâ ton kován lâi vaiguttâm tot, magareh ulmuuh porgii mii oppâamnâsist Tuurku ollâopâttuvâst. Jyehi tábáhtusâst saajeest lijjii veikkâ mon ennuv nuorâ ulmuuh Ruošâ hyelkkiaalmugkuávluin já viestârlub Euroopist. Eromâšávt vááimun čyeccee äšši lâi tot, et motomeh Helsigist puáttám uáppeeh sarnuu taid kielâid: ohtâ sáárnui jyehi saajeest komikielâ, Komienâmist ko mij lâim, já aainâs-uv kyevtis tooláin oovdânpyehtimis udmurtkielân. Mun lijjim monnii suujâst jurdám, et jiem kuássin sárnuččii teikkâ puávtáččiigin kevttiđ taid uccâ kielâid kosten. Mon tuávkki puáhtágin olmooš leđe. Ifusco 2005 uárnejui Ižkarist, Udmurtenâmist, Ruošâst. Kove: Santeri Junttila

Ifusco 2013 uárnejui Syktyvkarist, Komienâmist, Ruošâst. Kooveest mun lam tolâmin jieččân vuossâmuu konferensoovdânpyehtim. Kove: Tomi Koivunen

Ifusco 2014 uárnejui Göttingenist, Saksaast. Kooveest mun lam tolâmin jieččân vuossâmuu konferensoovdânpyehtim ruošâkielân. Tot ij moonnâm meendu pyereest. Kove: Tomi Koivunen Ifusco 2019 uárnejui Wienist, Nuorttâriijkâst. Kooveest lii Ukraina puohâi aigij vuossâmuš Ifusco-delegaatio já tot, kote tom ornij toos, ađai mun. Kove: Lilja Lisztusz

Ifusco 2015 uárnejui Pécsist, Uŋgarist. Kove: Mervi de Heer

Ifusco 2022 uárnejui Prahast, Tšeekist. Kooveest lii uáinus Praha ollâopâttuv ađai Univerzita Karlova laasâst. Kove: Tomi Koivunen

Já magareh toh ulmuuh lijjii. Tot kove mii syergist, mon mun lijjim uážžum jieččân lájádâsâst, lâi lamaš viehâ ereslágán ko tuotâvuotâ, mon mun oinim Ifuscost. Mun jieš jiem tiättám talle masten maiden já lijjim ráhtám oovdânpyehtim tuše mastnii, et pesâččim fáárun, mut iärráseh sarnuu njyebžilávt jieijâs syergist veikkâ iiđeed räi siämmást, ko juhhii sääpi teikkâ maidnii eres. Taat lii-uv Ifusco jiäráskittee jiešvuotâ: Juáháš puáhtá sárnuđ mast peri, mii lohtâs suárgán eenâb teikkâ ucceeb, já veikkâ hárjuttâllâđ oovdânpyehtim toollâm. Illá puáhtá ettâđ, et oovdânpyehtim toollâm ličij taan konferens tehálumos äšši, tastko foorum-uv lii taggaar, et tobbeen ij veltihánnáá kannatkin čäittiđ maailm immâšumos puátusijd. Siämmáš vuáđujuurdâ lii lamaš Ifusco fáárust aalgâ rääjist, ađai tot, et tábáhtume ulme lii eenâb pyehtiđ ulmuid oohtân ko leđe puoh tuođâlumos tieđâtilálâšvuotâ.

Čuávuváá ive 2014 Ifusco nummeer XXX uárnejui Göttingenist Saksaast, já talle mun lijjim jo vises, et halijdâm fáárun. Göttingenist tot uárnejui talle tondiet, ko lâi juhleihe já et 30. Ifusco ličij siämmáá saajeest ko vuossâmuš-uv. Lii váhá väädis kuvâttâllâđ, et mii ovtâstittáččij Göttingen já Syktyvkar, mut ohtâ äšši lâi, nomâlâs ollâopâttâh, kost puáhtá luuhâđ fennougristiik. Meeinig lâi kuittâg viehâ siämmáálágán. Talle must-uv lâi oovdânpyehtim, mast lâi monnii verd jiermi, mut mun toollim tom ruošâkielân muuštončälimijttáá, amas eellim šoddâđ liijkás älkken. Ij tot lamaškin älkkee, já sáttá leđe, et kihheen ij iberdâm maiden. Nubbe suijâ porgâđ nuuvt lâi tot, et Ifuscost lii taggaar ulme, et juáhháást ličij kuulmâkielâsâš tutkâmuš nuuvt, et uásálistee sárnu ovttáin kieláin, čáittá diaid nubbijn kieláin já čáálá abstrakt kuálmádáin kieláin. Máhđuliih kielah láá puoh uralliih (ađai suomâ-ugrâliih) kielah já toi lasseen ruošâ- já eŋgâlâškielâ sehe motomin saksakielâ já uárnejeijee-eennâm jieijâs kielâ, jis tot lii mottoom eres. Na mij Tuurkust meridijm, et kihheen ij sáárnu suomâkielân. Mun kale sattim leđe áinoo, kote tuođâi poorgâi nuuvt, mut jiem innig mušte.

Tastmaŋa mun lijjim Ifuscost ive 2016 Helsigist. Tot koolgâi leđe Hanty-Mansijsk kaavpugist Hanti-Mansia kuávlust mut ij lamaškin, ko Ruošâst láá lamaš čuolmah jo kuhháá. Te uáli huápust konferens uárnejui Helsigân, ko aalgij leđe aaibâs čielgâs, et algâalgâlii vuáváámist ij šoodâ mihheen. Tot lâi puoh vädisvuođâin huolâhánnáá uáli šiev tábáhtume. Muu čuávuvâš Ifusco lâi Tarttoost ive 2018, mii lii vaarâ lamaš puoh pyeremus, mast mun lam lamaš fáárust. Mun lijjim Ifuscost meiddei ive 2019 Wienist já ive 2022 Prahast. Ive 2023 Ifusco ađai Ifusco nummeer XXXVIII lii mudoi Tuurkust. Tiervâpuáttim tohon, puoh sämikielâi uáppeeh já totkeeh še!