photo from; http://www.etsy.com/listing/91682717/butterfly-photo-lightblue-art-bedroom?utm_source=OpenGraph&utm_medium=PageTools&utm_ campaign=Share
¨´ËÁÒ¢‹ Ò Ç
¾ÄÉÀÒ¤Á 2557
ÊÒÃѵ¶Ð
www.thaiyogainstitute.com
ÊÒÃѵ¶Ð ÊÒÃºÑ Þ ¤Ø  ¡Ñ ¹ ¡‹ Í ¹
2
»¯Ô · Ô ¹ ¡Ô ¨ ¡ÃÃÁ
2
º·¡Å͹
4
ÇÔ ¶ Õ â ¤РOccupational Disease
5
7
9
µÓÃÒâÂ¤Ð´Ñ ้ § à´Ô Á นิ ย ามความหมายของอาสนะ
¡ÃÃÁ¡ÒÃ
กฤษณ ฟ ก น อ ย ชนาพร เหลื อ งระฆั ง ชุ ต ิ ม า อรุ ณ มาศ วรพจน คงผาสุ ข วรรณวิ ภ า มาลั ย นวล วิ ล ิ น ทร วิ ภ าสพั น ธ สมดุ ล ย หมั ่ น เพี ย รการ พรทิ พ ย อึ ง คเดชา วั ล ลภา ณะนวล สุ จ ิ ต ฏา วิ เ ชี ย ร
¡Í§ºÃÃ³Ò¸Ô ¡ ÒÃ
¾Ñ ² ¹Ò¨Ô µ เรากำลั ง ฝ ก อะไร
กวี คงภั ก ดี พ งษ แก ว วิ ฑ ู ร ย เ ธี ย ร ธี ร เดช อุ ท ั ย วิ ท ยารั ต น นพ.ยงยุ ท ธ วงศ ภ ิ ร มย ศ านติ ์ นพ.สมศั ก ดิ ์ ชุ ณ หรั ศ มิ ์
ÊÓ¹Ñ ¡ §Ò¹
àÃ× ่ Í §¨Ò¡à¾× ่ Í ¹ จิ ต ตนคร
·Õ ่ » ÃÖ ¡ ÉÒ
11
จิ ร วรรณ ตั ้ ง จิ ต เมธี ณั ต ฐิ ย า ป ย มหั น ต ณั ฏ ฐ ว รดี ศิ ร ิ ก ุ ล ภั ท รศรี ธนวั ช ร เกตน ว ิ ม ุ ต ธี ร ิ น ทร อุ ช ชิ น พรจั น ทร จั น ทนไพรวั น วิ ส าขา ไผ ง าม วี ร ะพงษ ไกรวิ ท ย ศั น สนี ย นิ ร ามิ ษ สุ จ ิ ต ฏา วิ เ ชี ย ร
ÈÔ Å »¡ÃÃÁ
กาญจนา กาญจนากร
ÊÒÃѵ¶Ð ¤Ø  ¡Ñ ¹ ¡‹ Í ¹ สวัสดีพฤษภาคม เดือนที่ความรอนแหงเมษายังคงอาลัย เดินไปทางไหนจึงยังไดยินเสียงบน “รอนๆ” ในขณะที่พฤติกรรมการบริโภคของเรายังคงเดิม บางคนบอกวาไมไดตัดไมทำลายปาสักหนอย แคเปดไฟทิ้งไวเอง แตหากสะสมนานวันเขาสิ่งเล็กๆ ที่อยูรอบตัวเราเหลานี้ก็อาจกลายเปนเรื่องใหญ ไดเชนกัน นึกถึงคำหนึ่ง “เด็ดดอกไมสะเทือนถึงดวงดาว” ฉันใดก็ฉันนั้นหากเรายังใชทรัพยากรอยาง ไมรูคา วันหนึ่งขางหนาภาวะโลกรอนอาจแสดงตัวอยางองอาจมากกวานี้ วาแลวก็ลองมองรอบๆ วันนี้คุณเหยียบดอกไมแมโดยไมไดตั้งใจไปบางหรือยัง
»¯Ô · Ô ¹ ¡Ô ¨ ¡ÃÃÁ â¤ÐÍÒÊ¹Ð¢Ñ ้ ¹ ¾× ้ ¹ °Ò¹à¾× ่ Í ¤ÇÒÁÊØ ¢ ÊÓËÃÑ º ¼Ù Œ à ÃÔ ่ Á µŒ ¹ ¨Ñ ´ ÇÑ ¹ ÍÒ·Ô µ  · Õ ่ 25 ¾ÄÉÀÒ¤Á 2557 àÇÅÒ 9.00 – 15.00 ¹.
ที่ชั้น 6 หอง 262 คณะมนุษยศาสตร มศว ประสานมิตรคาลงทะเบียน 650 บาท สนใจโทร.สอบถามรายละเอียดไดที่สถาบันโยคะวิชาการ â¤Ðã¹Êǹ¸ÃÃÁ ³ Ëͨ´ËÁÒÂà赯 ¾ Ø · ¸·ÒÊ ¿ÃÕ ·Ø ¡ àÂ็ ¹ ÇÑ ¹ ¾Ø ¸ áÅÐ ¾ÄËÑ Ê àÇÅÒ 17.00 – 18.30 ¹. ÇÑ ¹ àÊÒà · Õ ่ 24 ¾ÄÉÀÒ¤Á 2557
ลงทะเบียนรวมกิจกรรมไดหนางาน ไมมีคาใชจาย รวมสมทบคากิจกรรมไดดวยการบริจาค â¤ÐÊÃŒ Ò §ÊØ ¢ ³ ËŒ Í §ÍÒÈÃÁÊØ ¢ ÀÒÇÐ ÊÊÊ ·Ø ¡ ÇÑ ¹ ¾ÄËÑ Ê àÇÅÒ 17.00 – 18.30 ¹. áÅÐ ÇÑ ¹ àÊÒà àÇÅÒ 10.30 – 12.00 ¹.
สำรองที่เขารวมกิจกรรมไดที่ activity.thc@thaihealth.or.th หรือ โทร.02 343 1500 ตอ 2 และ 081 731 8270
photo from; http://24.media.tumblr.com/ bc3d27e35919f5b6f9a00fce1bac4f98/tumblr_ mjltpsxZlU1rtp2uuo1_500.png
2
ÊÒÃÑ µ ¶Ð ʶҺѹâ¤ÐÇÔªÒ¡Òà ÁÙŹԸÔËÁͪÒǺŒÒ¹ ËÇÁ¡Ñº ÀÒ¤ÇÔªÒ»ÃѪÞÒáÅÐÈÒÊ¹Ò ¤³ÐÁ¹ØÉÂÈÒʵà ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂÈÃÕ¹¤ÃÔ¹·ÃÇÔâò¨Ñ´ÍºÃÁ
¤ÃÙâ¤Ðà¾×่Í¡ÒþѲ¹Ò¨Ôµ »‚ 2557
໇ÒËÁÒ ศึกษาองคความรูโยคะตามตำราดั้งเดิม ซึ่งเปนไปเพื่อ การพัฒนาจิต ปฏิบัติเทคนิคโยคะเพื่อเขาถึงประสบการณ ตามที่ระบุไวในตำราดั้งเดิม นำไปประกอบการดำเนินชีวิต บนวิถีโยคะ และเผยแพรใหผูอื่นไดรูไดเขาใจโยคะ ตามตำราดั้งเดิม à¹×้ÍËÒÀÒ¤»®ÔºÑµÔ อาสนะ ตามหลักการที่ระบุไวในตำราดั้งเดิม ปราณายามะ + มุทรา พันธะ กิริยา สมาธิ วิถีและทัศนคติตอชีวิต ÀÒ¤·ÄÉ¯Õ สรีระวิทยา กายวิภาค ประวัติและพัฒนาการของโยคะ ตำราโยคะดั้งเดิม – ปรัชญาอินเดีย วิทยากร คณะครูจากสถาบันโยคะวิชาการ ผูเรียน จำนวนรุนละไมเกิน 24 คน ยิ่งเรียนรูเรื่องราวของโยคะมากขึ้น ก็ยิ่งตื่นตะลึง กับองคความรูที่มันเกี่ยวพันกันและ ตอยอดแตกแขนงออกไปเรื่อยๆอยางที่ไมเคยนึกคิด มากอนเลยวามันจะเปดโลกของเราออกไปไดกวาง ไกลขนาดนี้ทุกสิ่งทุกอยางที่ไดเรียนรูจากตำราจากครู จากการสังเกตตัวเอง ฯลฯมันจุดประกายไฟแหง ความอยาก เรียนรูใหเพิ่มมากขึ้นทุกขณะและอยาง ที่ไมเคยเปน มากอนตลอดชวงชีวิตที่ผานมาราวกับ วาเราเพิ่งจะ เริ่มตนชีวิตนักศึกษาอีกครั้ง เคยนึก เสียดายอยูบอยครั้งในชวงเวลาที่มาเรียนโยคะวาถา หากเราคนพบสิ่งนี้ไดเร็วกวานี้บางทีมันอาจจะพลิก เปลี่ยนชีวิตของเราไปกอนหนานี้นานมากแลว แตมาคิดอีกที...ความรูสึกที่วาสิ่งใดใชหรือไมใช สำหรับเรามันก็อาจ จะขึ้นอยูกับชวงเวลาและเหตุ ปจจัยตางๆที่มาพบเจอกันในเวลานั้นอาจเปนไดวา แมจะไดมาเรียนโยคะ ตั้งแตสิบปกอนแตเราอาจจะ ไมรูสึกกับมันเทากับที่เปนอยูตอนนี้ก็ได เพ็ญศิริ จันทรประทีปฉาย อบรมครูโยคะป2556
3
หลักสูตรระยะสั้น(106ชั่วโมง) รุนที่21 ระหวางวันที่ 26 เมษายน–26 มิถุนายน 2557 อบรมเปนคายโยคะ 4 ครั้ง ที่ศูนยอบรมในปริมณฑล เชน ปทุมธานี นครปฐม คายที่ 1 โยคะเพื่ออิริยาบถในชีวิตประจำวัน 26-29 เม.ย. คายที่ 2 โยคะเพื่อความสมดุลของอารมณ 19–21 พ.ค. คายที่ 3 โยคะเพื่อการพัฒนาจิต 6-8 มิ.ย. คายที่ 4 สอบ, ฝกสอน, นำเสนองานวิจัย 24-26 มิ.ย. คาลงทะเบียน 26,000 บาท หลักสูตรระยะยาว (230ชั่วโมง) รุนที่14 ระหวางวันที่16 กรกฏาคม–8 พฤศจิกายน 2557 อบรมประจำที่ มศว ประสานมิตร เขาคาย 2 ครั้ง คายที่ 1 วิถีโยคะ เรียนทุกเย็นวันจันทร พุธ พฤหัส เวลา 17.30-20.00 น. เรียนทุกวันเสาร เวลา 8.00-15.30 น. คายที่ 2 กิริยาโยคะ เดือนสุดทาย ฝกสอน, นำเสนองานวิจัย และสอบ คาลงทะเบียน 45,000 บาท
สนใจติดตอสำนักงานสถาบันโยคะวิชาการ รามคำแหง 36/1 โทร 02 732 2016 – 7 มือถือ 081-4017744 และ 091-0036063 เวบไซท www.thaiyogainstitute.com Facebook: www.facebook.com/thaiyogainstitute, อีเมล wanlapa.tyi@gmail.com
ÊÒÃѵ¶Ð
º·¡Å͹
¹้ Ó ã¹ÀÒª¹Ð·Õ ่ ¶ Ù ¡ à¢Â‹ Ò ÍÂÙ ‹ µ ÅÍ´àÇÅÒ äÁ‹ Á Õ Ç Ñ ¹ ãÊä´Œ © Ñ ¹ ã´ ËÑ Ç ã¨·Õ ่ à ่ Ó ÃŒ Í §à¾Õ  §¤ÇÒÁà¡ÅÕ Â ´ªÑ § ¡็ ä Á‹ Á Õ · ҧʧºÅ§ä´Œ © Ñ ¹ ¹Ñ ้ ¹
Í¹Ñ µ µÒ
4
ÊÒÃѵ¶Ð
ÇÔ ¶ Õ â ¤Ð
photo from; http://media-cache-ak0.pinimg.com/originals/10/71/7e/10717e36d8f5a3900a0df8043d282408.jpg
Occupational Disease วรรณวิภา มาลัยนวล
5
“รูสึกแย รูสึกผิด ถาวันนั้นเราฟงพอสักนิด พอก็อาจจะไมตาย” จบประโยคที่เลาใหพระคุณเจาฟง น้ำตาอาจารย ประจำคณะพยาบาลทานนั้นก็รวงพรูเสียงขาดหายไป สักครูจากนั้นเธอเลาตอวาพอบนเจ็บที่ตรงคอในเย็น วันกอนที่จะนำพอมาโรงพยาบาล เธอจึงใหยา บรรเทาอาการเจ็บคอ สักพักพอก็หลับไปเธอจึงนอน พักอยูที่ขางๆเตียงในใจคิดวาพอคงจะมีความกังวล เมื่อมาโรงพยาบาลตามหมอนัดในตอนเชา ก็พบวาอาการเจ็บที่คอคือการติดเชื้ออยางรุนแรง กอนที่คอมีขนาดใหญบวมแดงขึ้นจนเห็นไดชัดเจน เธอวิ่งวุนดวยความเปนหวง แตอาการเบาหวาน ของตัวเองก็กำเริบทำใหตองปลีกตัวชวงหนึ่งออกไป นั่งทานอาหารอยูหนาวอรด ครั้นกลับจากทาน อาหารเสร็จกลับเขามาพบวา พอจากไปแลวอยาง ไมมีวันกลับ เธอเลาทั้งน้ำตาวา“พออยูใกลแคเอื้อม แตเราไมมีโอกาสชวยนำทางใหพอเราแคออกไปกินขา วตรงหนาหองนั่นเอง ไปไมถึงสิบหานาที”นั่นคือ สิบหานาทีทองที่เธอรอคอยการไดทำหนาที่ แตวา ในความเปนจริงมันไมมีนาทีนั้น
ÊÒÃѵ¶Ð เธอเปนพยาบาลมานานมาก มีโอกาสชวยดูแลผูปวย ระยะสุดทายไดเต็มที่หลายตอหลายครั้งบางก็นั่ง จับมือผูปวยจนจบฉากชีวิตสุดทายอยางสงบบางก็ชวย สวดมนต บางก็ชวนใหคิดถึงสิ่งดีๆกอนจะจากโลกไป อามาบางคนญาติสั่งนักหนาวาใหใสเสื้อใหครบเจ็ดชั้น กระดุมเม็ดสุดทายตองติดตอนลมสุดทายเธอก็ทำไดมา แลว ใครตอใครที่ไมใชพอของเธอ กลับไดโอกาสชวยเหลือเต็มที่ แตนี่พอแทๆของตัวเอง เธอกลับไมมีโอกาสแมแตจะอยูเคียงขางในลมหายใจ สุดทายเธอเลาตอวา “ตั้งแตพอตายถามตัวเองมา ตลอดวา แลวจะใชชีวิตพยาบาลที่เหลือตอไปไดอยางไร ชวยพอตัวเองยังไมไดเลย ทำใหกำลังใจในการทำงาน ที่เคยมีหดหายไปหมด”กลุมที่รวมกิจกรรมเยียวยาผู สูญเสียในวันนั้นหลากหลายความคิดและการเรียนรู เรากลับพบวานี่ไมใชกรณีเดียวของเหลาพี่นองพยาบาล ที่ขาดโอกาสในการดูแลคนใกลชิด และกลายเปน ความรูสึกผิดที่ติดแนนอยูในใจแมเวลาจะผานไปนาน เพียงใดก็ตาม บางคนเปน 10-20 ปคิดถึงครั้งใด ความรูสึกผิดก็กลับมาวนเวียนดวยความหนักแนนเทา เดิมไมจางคลาย ฉันนั่งฟงเรื่องราวทำนองเดียวกันนั้นอีก 3-4 เหตุการณกับคุณพยาบาลอีกหลายทาน บางคน คุณแมจากไประหวางเดินทางบนรถฉุกเฉินและมีนาที สุดทายที่อยูกับใครที่ไมใชญาติ บางคนสามีจากไป ตอนที่ออกไปเก็บเสื้อผาที่บาน คนเรามีโอกาสทำ‘ภาพ’ อยางไรในชีวิตและภูมิใจกับ ‘ภาพ’ นั้นมาระยะเวลา หนึ่งก็ตั้งความหวังที่จะทำ ‘ภาพ’ ที่แสนดีนั้นให ดียิ่งขึ้น มี‘ภาพ’ นั้นอยูในใจเปนเปาหมายที่อยากทำ แตในความเปนจริงภาพนั้นกลับไมไดปรากฏดังที่หวังไว จึงเกิด‘ความทุกข’ ที่เกาะกินใจ อาจารยหมอทานหนึ่งใหความเห็นวา นี่จัดเปน Occupational Disease ไดเหมือนกัน Occupational Disease หรือ โรคเหตุอาชีพ, โรคที่เกิดขึ้นเกี่ยวเนื่องกับการทำงาน, โรคภัยเนื่องจากอาชีพ, หรือ โรคเกิดจากงาน ในทางการแพทยใชเรียกบรรดาโรคเรื้อรังอันมีสาเหตุม าแตการปฏิบัติงานหรือการดำเนินกิจกรรมอื่นใดซึ่งเกี่ ยวเนื่องกับอาชีพ เชน ตำรวจจราจรหูตึงเพราะ เสียงดังบนทองถนน กระเปารถเมลเปนโรคระบบ ทางเดินปสสาวะ เพราะกลั้นปสสาวะวันละหลายชั่วโมง เปนตน
คุณหมอทานบอกวา ในอาชีพพยาบาลดวย ความที่มีจิตใจตองการชวยเหลือเปนทุนเดิม และยิ่ง สามารถทำได ชวยไดก็คอยๆสะสมความภาคภูมิใจ ในอาชีพและการกระทำนั้นจนยึดติดไปวาตัวเองตองได ทำกับครอบครัวของตนเองใหดีกวานี้ไดอีก เพราะเปน พยาบาลจะมีโอกาสไดดูแลใกลชิดมากกวาอยูแลว เปนความรูสึกที่ติดอยูในจิตใจและคิดตลอดเวลาวาเมื่อ ถึงคราวพอแมของตนเองตองทำใหดีที่สุด ทำให เหมือนหรือทำใหดียิ่งกวาที่ทำใหกับคนอื่น คุณหมออธิบายไป ภาพก็ยิ่งชัดเจนแจมแจง มากขึ้น ‘จิตที่ยึดมั่นในอาชีพ’ วาเปนของตน กลับ กลายเปนตัวทำรายทำลายลาง ซึ่งมีไดทั้งสองแงมุม คือ 1)มั่นใจจนเกินไป และคิดวาคนอื่นทำไมได ดีเทาตนเองจนอาจจะมองคนอื่นต่ำกวามาตรฐาน ของตนหรือ 2)ความมั่นใจที่เคยมีมาหมดสิ้นไป เมื่อเหตุ การณพลิกผันตรงกันขาม ทั้งหมดนี้เกิดจาก ‘จิตที่ยึดมั่น’ นั่นเอง เรื่องราวของการเยียวยาจากกลุม ผานไปไดดวยดี แตสิ่งที่ไดแถมมาจากกิจกรรมนี้ก็คือ Occupational Disease ที่ทำใหตองกลับมาทบทวน คิดวา พวกเราที่สนใจฝกฝนร่ำเรียนเปนครูโยคะ มี Occupational Disease อะไรบางหรือเปลา เคยไดยินคำโบราณเขาวา “ทิฏฐิพระ มานะกษัตริย” คงไมตางกับ“ทิฏฐิโยคะ มานะครู”วาเปนสิ่งควรระวัง เปนอยางยิ่งเชนกัน เพราะนี่อาจจะเปนหนึ่งใน อันตรายมากที่ครูโยคะตองกาวใหผาน!
6
ÊÒÃѵ¶Ð
àÃ× ่ Í §¨Ò¡à¾× ่ Í ¹
photo from: http://media-cache-ec0.pinimg.com/originals/f8/31/90/f83190b0f856d5a7eef735a8711bba10.jpg
¨Ô µ µ¹¤Ã อนัตตา
“ รวมเปดประตูสูเมืองแหงจิตที่จะเผย ความลับของทุก(ข)ชีวิต ” ประโยคขางบนนั่นคือ คำโปรยเชิญชวนมารวมงานในงานวัดลอยฟา ญาณสังวร ๑๐๑ : จิตตนคร ที่จัดขึ้น ณ สยามพารากอน เมื่อวันที่๓-๗ เมษายนที่ผานมา แนนอนละวานอกจากฉันจะเขารวมงานในฐานะ จิตอาสาประจำบูธ ที่ปนี้สถาบันโยคะวิชาการ ไดพื้นที่เปดบูธเพื่อเผยแพรโยคะแลว ฉันยังเขารวม งานในฐานะปุถุชนคนหนึ่งผูซึ่งตองการจะเดินทางเขา ไปในจิตตนครของตัวเองดวยเชนกัน ภายในงานจัดแบงไวหลายโซน มีทั้งโซน จำหนายสินคา อาทิ หนังสือ อาหารสุขภาพ เสื้อผาฯลฯ มีเวทีการแสดงที่มีแขกรับเชิญหลาย ตอหลายทานที่นาสนใจรวมพบปะพูดคุย มีละครเวทีที่ชวนใหแงคิด เรียกไดวามีกิจกรรม มากมายใหผูเขาชมงานเขารวมกิจกรรมชนิดที่ใชเวลา ทั้งวันก็อาจไมพอ แตโซนที่ฉันโปรดปรานมากที่สุด เห็นจะเปนหองที่ชื่อวา ‘จิตตนิทัศน‘ ซึ่งแรกที่เดิน เขาไป ก็จะพบขอความหนึ่งเขียนไวที่ผนัง
7
“ ‘จิต’ของมนุษยเปนเมืองหนึ่งชื่อวา ‘จิตตนคร’ มีเจา ผูครองนครหรือ ‘นครสามี’ ภายในเมือง มีระบบสื่อสาร ทวารเขาออกทั้ง ๖ คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ มีคูหูของนครสามีคือ สมุทัย’ พรอมลูกสมุนหัวโจก ทั้งโลโภ โมโห โทโส กิเลสพันหา ตัณหารอยแปด อารมณ นิวรณ สังโยชน ที่รวมกันออกแบบและสรางไตรภูมิโลก ไวใหเพลิดเพลินวนเวียนอยูเปนวงวัฏฏะ ในขณะที่ ‘ฝายคูบารมี’ คอยชี้แนะการใชศีล หิริ โอตตัปปะ อินทรียสังวร สติสัมปชัญญะ สันโดษ บุญกิริยา จิตตภาวนา และสมถะวิปสสนา เฝาระวังมิใหสมุทัย ยึดครองไตรทวาร มีการตอสูรบชิงปฏิวัติรัฐประหาร กันบอยที่สุดจนตองเรียกรอง ‘กองทัพมรรค’ ออกมาสวนสนามแสดงกำลังตอสูกันดวยนานาวิธี จนกองทัพสังโยชนถูกเผาพินาศ ชาวจิตตนคร จึงตั้งในไตรสรณคมน ไดธรรมจักษุอพยพไปสูแดน เกษม ”แคอานยังรูสึกเราใจไดขนาดนี้ ไมรอชาฉันรีบรุดเขาสูประตูถัดไป
ÊÒÃѵ¶Ð ภายในหองจิตตนิทัศน ยังแบงใหเลือกชม ไวเปนสวนๆ มีทั้งสวนของวิดีโอ ที่บอกเลาเรื่องราว ชีวิตของใคร หลายคน เชน Nick Vujicic ชายผูเกิดมาไมมีแขนขา หากแตมีหัวใจที่แข็งแรงมาก เขาจึงออกเดินทางเพื่อสรางแรงบันดาลใจใหแกผูคน และอีกหลายสวนดวยกันที่ลวนแลวแตเปนการชวนกัน มาเรียนรูกระบวนการแหงจิต แตสวนที่ติด อยูในใจ ฉันมากที่สุดเห็นจะเปน ‘ธนาคารออมศีล’ ที่มีเจาหนาที่วางธนบัตรไวแทนบัตรผานประตูเพื่อเขา ชมหองหิริโอตตัปปะ อานไมผิดคะ มันคือธนบัตรจริงๆ มีทั้งแบงครอย แบงคยี่สิบ ใหผูที่จะเขาชมได เลือกหยิบ ฉันหยิบแบงคยี่สิบมาแบบงงๆ แลวเดินเขา ประตูไป ซึ่งเมื่อผานเขาไปแลวจึงพบทางเดินเปน ซอกมืดๆ แคบๆ ผนังทาดวยสีดำตลอดแนว และบน ผนังนั้นมีตัวหนังสือสีขาวเขียนไว “ หยิบไปเลยสิ ไมมีใครเห็นหรอก ” อานแลวอมยิ้มกับตัวเอง ฉันเริ่มเขาใจจุดมุงหมายของ กิจกรรมนี้แลวละเดินไปอีกหนอยก็มีตัวหนังสือแปะไว อีกวา “ ในนี้ไมมีกลองวงจรปดหรอก เอาใสกระเปาไปเลย ไดคารถกลับบานดวย” และอีกหลายตอหลายขอความ ที่ปรากฏขึ้นมา เปนระยะๆ เหมือนหลายๆ ขอความ ที่ปรากฏขึ้น ในใจเรา ยามที่พบเจอเหตุการณบางเหตุการณในชีวิต ขอความเหลานั้นเปรียบเสมือนสมุทัยที่เริ่มทำงานที่ คุนชินคือการเขาบุกรุกพื้นที่ในจิตตนครของเรา เพราะเมื่อเดินไปไดสุดทาง ทุกคนจะเห็นกลอง รับเงินวางไวตรงหนา ถึงตอนนั้นหากเราปลอย ใหสมุทัยชักจูงได เราก็อาจเดินผานเลยไปพรอมบัตร ผานประตูมีราคา แตหากสติมาทัน เราไมปลอยให ความโลภเขา ครอบครองจิตใจ อะไรที่ไมใชของเรา ก็จงอยาถือเอาออกไป จงวางไว.. ตรงนั้น แลวฉันก็เดินออกจากหองหิริโอตตัปปะ ดวยความสบายใจ สบายใจที่อยางนอยๆ สำหรับบางเรื่องในชีวิตหิริโอตัปปะยังคงงอกงามภายใ นใจฉันอยูบาง จึงมีความละอายตอบาปแมในที่ซึ่งไมมี ใครมองเห็น ขณะเดียวกันก็รูสึกทึ่งกับไอเดียของคน ที่คิดกิจกรรมนี้ วานอกจากจะเปนความคิดที่ดีมาก แลว ตองเรียกไดวา ‘ใจนักเลง’ มาก เพราะกอน ออกจากหองฉันเหลือบตามองปายที่ติดไวเหนือกลอง รับเงินมีขอความสี่บรรทัดเขียนไว
ยอดหิริโอตตัปปะของเมืองจิตตนคร ยอดเงินตั้งตน ๒๐๐,๐๐๐ บาท ยอดเงินคงเหลือ ๑๓๕,๒๐๐ บาท ( ณ วันที่ ๕ เมษายน ๒๕๕๗ ) ผลตางของตัวเลขที่ลดลงเสมือนตนทุน ที่เพิ่มขึ้นในการจัดงาน ขณะเดียวกันก็ฟองถึงชัยชนะของสมุทัย และความพายแพของคูบารมี ฉันรูสึกตกใจกับผลตางนั้นอยูบาง แตเมื่อนึกถึงหลายคราในชีวิตที่เราโดนสมุทัยพรอมลูก สมุนหัวโจกลอหลอกเพื่อเขายึดพื้นที่ครอบครองจิตตน คร เรื่องราวเหลานั้นนับวา นากลัวกวามาก เพียงแตผลลัพธที่เกิดขึ้นหลังจาก การยึดครองนั้นๆ ไมไดมีตัวเลขแสดงไวแคนั้นเอง
8
ÊÒÃѵ¶Ð
¾Ñ ² ¹Ò¨Ô µ
photo from; http://media-cache-ec0.pinimg.com/originals/c6/9d/6c/c69d6cd94bfc7514e2d3101e27baaf1e.jpg
àÃÒ¡ÓÅÑ § ½ƒ ¡ ÍÐäà กวี คงภักดีพงษ
9
เพิ่งกลับจากคายอบรมครูโยคะ เพื่อการพัฒนาจิต เปนครั้งที่1 จากทั้งหมด4ครั้ง คายแรกนี้ออกแบบวาจะเนนเรื่องทาโยคะอาสนะ คายที่สองจะเนนที่การฝกลมหายใจ ครั้งที่สาม เปนเรื่องของสมาธิอันเปนสวนยอดของการฝกโยคะ โดยคายสุดทายเปนการฝกสอนเปนการนำเสนอราย งานหนาชั้น นักเรียนทั้ง 25 ชีวิต อายุเฉลี่ย 40 ตนๆ สนใจเรื่องจิต สนใจเรื่องสมาธิมากจนทีมวิทยากร เองก็ประหลาดใจ เพราะที่ผานมาคายแรกมักจะเปน คายที่วิทยากรทำการโนมนาวความคิดปรับเปลี่ยน ทัศนะอางอิงตำราตางๆ เพื่อจะบอกนักเรียนวาโยคะ เปนศาสตรแหงการพัฒนาจิตนะจะ เรียกวาวิทยากร ปรับการสอนเปลี่ยนพาวเวอรพอยทกันวุนเลย โดยที่ลึกๆ ก็ดีใจที่พบคนรักโยคะที่สนใจเรื่องจิต มากกวาเรื่องกาย ในตอนสรุปปดคายแรก จึงลองวาดผังชวน กันคิดชวนกันพิจารณา คำถามแรกถามวาแกนของ ชีวิต ประกอบดวยอะไรบาง ก็ชวยกันคิดจดบน กระดานแลว จัดหมวดหมูออกมาไดเปน 4+1 แกน
ÊÒÃѵ¶Ð 1
2
3
4
วัตถุ สสาร อะตอม รวมถึงรางกาย เนื้อหนังกระดูก ฯลฯ
ความเปนชีวิต ความสามารถ ที่จะดำรงอยู ทั้งยังสืบเผาพันธุ ตอๆ ไป รวมถึงพลังชีวิต
จิต สิ่งๆ หนึ่ง ไมใชวัตถุ คลายพลังงาน แตก็ไมเหมือน พลังงานทั่วๆ ไป ทำหนาที่ “รู”
เจตนาหรือกรรม ความตั้งใจที่จะกระทำ ทั้งทางใจ (มโนกรรม) ทางคำพูด (วจีกรรม) และทางการกระทำ (กายกรรม)
โดยทั้งหมดอยูภายใตแกนที่ 5 อันไดแกกฎธรรมชาติ ที่ครอบคลุมแกนทั้ง 4 นี้ไว ซึ่งจริงๆ แลวก็คือหลักนิยาม 5 ของพุทธศาสนานั่นเอง หลังจากนั้นก็ชี้ชวนวิเคราะหกัน อยางเวลาเราพูดวา “ฉันฝกโยคะ” โดยแกนแลวฉันฝกอะไร และยิ่งเมื่อไดศึกษาพบวาโยคะก็มีอยูหลายแนวทาง แตละแนวทางเขากำลังฝกอะไรกัน? ก็มีขอคิดเห็นออกมาดังนี้ 1 คนหลายคนเวลาฝกโยคะมุงเนนไปที่ การบังคับ ควบคุมรางกาย กลามเนื้อ เสนเอ็น ขอตอ เพื่อหวังจะยืดอะตอมเหลานี้ใหยาวขึ้น ผลที่ไดรับ ก็คือสามารถปรับอิริยาบถใหอยูในรูปทรงที่แตกตาง ออกไปจากรูปทรงปกติมากขึ้น โดยเชื่อวาเปน สวนหนึ่งของการมีสุขภาพดี 2 ถาเปนพวกกลุมหฐโยคะ มุงเนนการ ควบคุมลมหายใจหรือที่เรียกวาปราณายามะ มีการ กดล็อคทองเพื่อเพิ่มแรงดันของพลังภายในหรือที่เรียก วามุทรา รวมถึงมีการชำระลางความสะอาดสวนตางๆ ภายในรางกายหรือที่เรียกวากริยา เพื่อบังคับพลัง ชีวิตใหเคลื่อนไปในทิศทางศีรษะ จนสามารถไปหลอม รวมกับธรรมชาติสูงสุดที่อยูเบื้องบน
3 ถาเปนพวกโยคะสูตร ตามคำสอนของ ษีปตัญชลี ก็มุงเนนการควบคุมจิต ตัดประสาท สัมผัสที่จะเขามาทั้งทางตา หู จมูก ลิ้น กาย จดจอจิต ฝกเขาฌาน จนจิตนิ่งปราศจากการรับรูใดๆ โดยสิ้นเชิง ปราศจากทุกขตราบเทาที่ยังอยูในกำลัง ของฌาน 4 พวกที่ทำตามคำสอนของพระศากยมุณี ซึ่งไมไดมุงไปที่การบังคับควบคุมจิต แตใหคอยระวัง คอยเฝาดูจิต สวนที่แนะนำใหบังคับควบคุมคือที่กรรม ใหควบคุมคำพูดและใหควบคุมการกระทำทางรางกาย แลวชี้ชวนผูเรียนวา ทุกวันที่พวกเรากำลังฝกโยคะ พวกเรากำลังบังคับควบคุมที่สวนไหน ผูปฏิบัติควร ตอบตัวเองใหได และฝากเปนคำถามสุดทาย กอนปดคายวา แกนทั้ง 4 ของชีวิตนั้น อะไรควบคุมงายที่สุด โยคี ผูชาญฉลาดนาจะใชทรัพยากรใหนอยที่สุด ขณะที่ สามารถรับประโยชนจากการฝกฝนของตนไดมากที่สุด นะ
10
ÊÒÃѵ¶Ð
¹Ô  ÒÁ¤ÇÒÁËÁÒ¢ͧÍÒʹРระพงษ ไกรวิทย และจิรวรรณ ตั้งจิตเมธี ใจความสำคัญตอนที่แลวพูดถึงผลของ การปฏิบัติอีศวรประณิธานะ หรือการบูชาดวยความ ออนนอมยอมจำนนตออีศวร(เทพเจาที่ผูปฏิบัตินับถือศ รัทธา) ซึ่งเปนสิ่งจำเปนที่ผูปฏิบัติตองทำรวมกับ อภยาสะ-ไวราคยะ(การเพียรปฏิบัติตอเนื่องและการ ละวางจากกิเลส) เพราะอีศวรประณิธานะรวมอยูทั้ง ในกริยาโยคะและในนิยมะอันเปนสวนประกอบที่สำคัญ ของระบบโยคะของปตัญชลี นอกจากนี้ผลจากการปฏิบัติ อีศวรประณิธานะ ยังทำใหผูปฏิบัติบรรลุถึงสภาวะขั้นสูงมากของ “สมาธิ”(มรรคขั้นที่ ๘ ของโยคะ) ได โดยไมเกิด อุปสรรคขัดขวางไมใหบรรลุถึงสภาวะไกวัลยะ(ความ หลุดพน) ประโยคตอมา “สถิระ-สุขัม-อาสนัม” – ๒:๔๖ แปลวา อาสนะ(การจัดทาของรางกาย แบบโยคะ) เปนไปดวยความมั่นคงและสบาย นี้คือนิยามและการอธิบายลักษณะของ อาสนะที่งายและกระชับ เปนทาทางที่เปนประโยชน สำหรับโยคะ จากคำอธิบายเชนนี้ การจัดทาทางของ รางกายใดๆ ที่สบาย
11
µÓÃÒâÂ¤Ð´Ñ ้ § à´Ô Á
photo from; http://media-cache-ak0.pinimg.com/originals/1f/93/f8 /1f93f8db5878aeb757ec329cc22c1355.jpg
สบาย และสงผลใหสามารถอยูในทานั้นๆ ไดอยาง มั่นคงเปนเวลานานพอควร สามารถเรียกไดวาเปน อาสนะ ตามความประสงคของระบบโยคะของปตัญชลี คำวา อาสนะ มีรากศัพทมาจาก “อาส” หมายถึง นั่ง ยังคงนั่ง เปนตน โดยปกติแลววัสดุ ตางๆ ที่ใชสำหรับนั่ง เชน เสื่อ ที่รองนั่งทำดวยไม ก็เรียกกันวา “อาสนะ” เปนคำที่มาจากรากศัพท เดียวกัน สวนวัสดุที่ตั้งใจจะใชเพื่อการนอน ยืน หรือ เดินจะไมเรียกวาอาสนะ ดังนั้นเราจึงสามารถชี้ชัด ไดวา การจัดทาของรางกายตามนิยามอาสนะ ที่พูดถึงอยูนี้ควรจะเปนทานั่งเทานั้น สวนการใช นิยามความหมายนี้กับทายืน หรือทานอนในสายของ หฐโยคะนั้นคอนขางเปนการใชผิดความหมายหรือใช เกินขอบเขตของความหมายของคำวาอาสนะ อยางไรก็ตามทาที่นิยามตามความหมาย ของอาสนะในระบบปตัญชลีจะตองเปนทานั่งเทานั้น เพราะดูจากวัตถุประสงคที่ใชทานั่งไปเพื่อการฝกมรรค ในลำดับที่สูงขึ้นไปคือ ปราณายามะ และสมาธิขั้น ตางๆ (ซึ่งตองทำในทานั่ง) ในประโยคนี้ไมไดกลาว อยางชัดเจนวา อาสนะคือทานั่ง และไมมีคำชี้แจงใด ที่บอกวาเปนเรื่องปกติที่รูกันตามธรรมเนียมเปนอยาง ดี
ÊÒÃѵ¶Ð แตผูปฏิบัติโยคะก็ยอมรับกันอยางเปนธรรมชาติวา ปตัญชลีอาจจะรูสึกวาไมจำเปนตองชี้ใหเห็นอยาง ชัดเจนในเรื่องนี้ ซึ่งก็คือการจัดทาของรางกายจะตอง เปนทานั่ง ทานั่งขัดสมาธิ ขาทั้งสองถูกพับวางซอนกัน และตรึงแนนอยูในบางลักษณะ เพื่อที่จะทำใหรางกาย ไมเคลื่อนไหว และกระดูกสันหลัง(หลังและคอ)ตั้งตรง แตปราศจากความตึงเครียดใดๆ แนวทางเชนนี้เปนที่ รูจักกันดีและปรากฏชัดอยูในคัมภีรภควัทคีตา (B.G.) และอุปนิษัททั้งหลาย ทาที่มั่นคงดวยขาที่พับและตรึง แนนนี้ชวยสนับสนุนใหรางกายสวนบนมั่นคงและหลัง กับคออยูในตำแหนงที่ตั้งตรง นับเปนทาของรางกาย ที่สามารถรักษาสภาวะผอนคลายไดนานที่สุดเปน ชั่วโมงๆ ได ในขณะเดียวกันมันก็ชวยรักษาจิตใหอยู ในสภาพตื่นตัว และชวยหลีกเลี่ยงแนวโนมที่จะเกิด ความงวงและการวูบหลับได สำหรับทานอนหงาย หรือทาศพในสายของหฐโยคะอาจจะเปนทาที่มั่นคงและ ผอนคลายเชนกัน แตในทานอนนี้มีแนวโนมสูง ที่จะนำไปสูความงวงหลับ สวนทายืนหรือทาอื่นๆ ในการฝกอาสนะของหฐโยคะนั้นจะไมมั่นคงและผอน คลายตามความประสงคเพื่อฝกสมาธิในขั้นที่สูงขึ้นไป เราจึงสรุปไดวา อาสนะของปตัญชลีตองเปนทานั่ง เทานั้นตามที่ไดอธิบายไวหลายประเด็นแลวขางตนและ ตามที่ปรากฏในภควัทคีตา (๖: ๑๑-๑๓) ไมไดมีการกลาวถึงระยะเวลา ของการคงตัว อยูในทาไวในตำราเลมใด แตก็เปนเรื่องที่เขาใจไดงาย เพราะจะตองมีการคงตัวอยูในทาอาสนะเพื่อการฝกขั้น สูงขึ้นไป ในประโยคที่ ๒:๔๙ บอกวา อาสนะเปน พื้นฐานที่จำเปนสำหรับการฝกปราณายามะ และก็เปน เรื่องที่มองเห็นไดโดยงายวา อาสนะก็เปนสิ่งจำเปน สำหรับการฝกธารณา ธยานะ และสมาธิดวย ดังนั้นจึงเปนที่ชัดเจนวาระยะเวลาที่คงตัวอยูในทาสอง สามนาทีหรือแมแตหนึ่งชั่วโมงจึงไมเพียงพอ โดยธรรมชาติแลวการที่จะมีความมั่นคงเปนเวลานาน พอจำเปนตองอยูในทาไดอยางสบายทีเดียว หากมี ความตึงเครียด ความกดดัน ความเจ็บปวด หรือความ ไมสบายอื่นใด ผูปฏิบัติจะขยับเคลื่อนไหวรางกาย ทั้งโดยตั้งใจหรือไมตั้งใจ ดังนั้น สุขะ หรือความสบาย จึงเปนสิ่งจำเปนอยางแรกซึ่งทำใหสิ่งจำเปนที่ตองมี อยางที่สองคือความมั่นคงเกิดขึ้นได ครูและผูเชี่ยวชาญโยคะจำนวนมาก ดูเหมือนจะเชื่อวา อาสนะของหฐโยคะรวมอยูในมรรค
ขออาสนะของปตัญชลี บางคนยังไดบอกวา หฐโยคะ หรืออยางนอยที่สุดก็สวนของ อาสนะและปราณายามะ ของหฐโยคะ เปนสวนตอขยายและอธิบายเพิ่มเติม มรรคขออาสนะและปราณายามะของปตัญชลี แตจริงๆ แลวเปนเรื่องที่ยากมากที่ความหมายและคำอธิบายลัก ษณะของอาสนะที่ปรากฏในประโยคนี้(๒:๔๖) และประโยคถัดไป(๒:๔๗) ของปตัญชลีจะสอดคลอง เหมาะสมกันกับอาสนะของหฐโยคะ เพราะอาสนะของ หฐโยคะโดยสวนมากไมคอยจะทำไดดวยความสบาย และไมสามารถคงตัวอยูในทาไดนานเกินกวา ๒-๓ นาทีโดยปราศจากการเคลื่อนไหว ครูโยคะบางคน จึงแปลความประโยคนี้ในวิธีการที่ตางออกไป พวกเขา กลาววา ประโยคนี้เปนผลของการฝกอาสนะ และถอดความวา อาสนะคือสิ่งซึ่งใหความมั่นคง (สถิรตวะ - sthiratva) และความสุข ความสบาย (สุขะ - sukha) แตในประโยคนี้ใชคำวา สถิระ ไมใช สถิรตวะ หรือ สไถรยะ ซึ่งมีความหมายแคความมั่นคง เทานั้น(ไมใชสิ่งซึ่งใหความมั่นคง) ยิ่งไปกวานั้นหาก ปตัญชลีกำลังชี้ถึงผลของอาสนะในประโยคนี้ เขาควรจะตองใชคำอยาง อาสนาต (1) (หมายถึง จากอาสนะ คำเชื่อมหรือบุพบทในลำดับที่ ๕ ซึ่งแปล วา จาก แต) หรือ อาสเนนะ (หมายถึง ดวยหรือ โดยอาสนะ เปนคำเชื่อมหรือบุพบทในลำดับที่ ๓ ซึ่งแปลวา ดวย โดย อยางที่ทานไดทำไวในประโยค ๒:๔๐ ถึง ๔๕, ๕๒, ๕๕, ๑:๑๒, ๒๓, ๒๙, ๓๓, ๓๙, ๓:๑๖ ถึง ๕๐, ๑:๓๔, ๒:๑๕ เปนตน) ความจริงแลวประโยคที่ ๒:๔๘ ซึ่งทานกลาวถึงผลของ การฝกอาสนะไวอยางชัดเจนนั้น ทานไดใชคำเชื่อม หรือบุพบทในลำดับที่ ๕ คือ ตตะห(จากนั้น) แทจริงแลวอาสนะของหฐโยคะ ไมใชสิ่งซึ่ง ปตัญชลีมีอยูในใจของทานเลยในตอนที่ทานใหคำ อธิบายลักษณะของอาสนะเชนนี้ ยกเวนแตกลุม อาสนะเพื่อสมาธิ เชน ปทมาสนะ(ทานั่งดอกบัว) เปนตน เนื่องจากนิยามความหมาย ในประโยคนี้แทบ จะไมสอดคลองกับอาสนะอื่นๆ ของหฐโยคะเลย มันแทบจะเปนไปไมไดเลยที่จะฝกการทรงตัวและแมแต (1) เปนการเปลี่ยนรูปคำศัพทจากคำวา อาสนะ เปนคำอื่นๆ เชน อาสนาต อาสเนนะ ฯลฯ ตามหลักไวยากรณของภาษาสันสกฤต (ผูแปล)
12
ÊÒÃѵ¶Ð อาสนะในทาที่ซับซอนและยากในทาอื่นๆ เชน มยูระ (นกยูง) วฤศจิกะ (แมงปอง) ทวิปาทะ-กันธระ (สองขาพาดคอ) ครรภะ (ทารกในครรภ) เปนตน โดยใชวิธีการฝกที่กลาวถึงในประโยคนี้ มีการคนพบวา (2) แมแตอาสนะทายากบางทาของหฐโยคะ เชน ปศจิมตานะ (เหยียดหลัง) หละ (คันไถ) มัตสเยนทระ และอรรถะ(ครึ่ง)มัตสเยนทระ ฯลฯ ซึ่งไมเกี่ยวของกับ การทรงตัว สามารถที่จะอยูในทาไดสบายอยาง เต็มที่ โดยปราศจากความตึงเครียดของกลามเนื้อใดๆ แตก็ ทำไดเปนเวลาเพียง ๒-๓ นาที ซึ่งอยูในทาไดไมนาน อยางที่มีการบอกเปนนัยไวในประโยคนี้ ไมตองสงสัยเลยวา อาสนะของหฐโยคะ เปนประโยชนสำหรับการฝกสมาธิ กลาวคือทาปทมะ (ดอกบัว) สิทธะ (สมบูรณ) สวัสติกะ (บุญกุศล) สมะ (ปรับสมดุล) ภัทระ (มงคล) วัชระ (เพชร) ฯลฯ ทาเหลานี้สามารถที่จะคงอยูในทาตามวิธีการของ ประโยคนี้ไดเปนเวลานานนับชั่วโมง อรรถกถาจารย หนังสือนี้เคยมีโอกาสทดลองกับคนๆ หนึ่งโดยใหเขา นั่งในทาปทมาสนะเปนเวลามากกวาเกาชั่วโมงเล็กนอย โดยไมเคลื่อนไหวเลยเหมือนกับรูปปน การทดลอง ของเขานี้มีการตรวจสอบโดยการเฝาดูอยางเขมงวด มากจากคนสองคนซึ่งมีการเปลี่ยนเวรกันทุกสองชั่วโมง ยิ่งไปกวานั้นมีอีกหลายคนที่ถูกสังเกตความสามารถใน การนั่งไดอยางสบายในทาปทมาสนะ หรือ สิทธาสนะ เปนเวลาสองชั่วโมงหรือมากกวา ซึ่งหลังจากนั้น พวกเขาก็สามารถเคลื่อนไหวไดงายมาก และไมมี ความเจ็บปวดหรือความไมสบายใดๆ ภายใน ๒-๓ นาทีหลังจากถอนออกจากทาอาสนะ ดังนั้น หฐอาสนะที่เหมาะสำหรับการฝกสมาธิเหลานี้จึงมี ความเหมาะสมอยางมากและสามารถใชฝกตามแนวคิด ของอาสนะของปตัญชลีในประโยคเหลานี้ได แตอาจจะ มีการชี้ใหเห็นวา ปตัญชลีไมไดยืนยันวาอาสนะใด อาสนะหนึ่งในกลุมอาสนะขางตนนี้เปนอาสนะที่จำเปน สำหรับระบบโยคะของปตัญชลี ตามคำอธิบายของทาน ทานั่งหลังตรงใดก็ตามที่ผูปฏิบัติสามารถคงอยูในทาได โดยไมตั้งใจเคลื่อนไหวและอยูไดอยางสบายเปนระยะ (2) ในหองทดลองของสถาบันไกวัลยธรรม อางถึง โยคะมีมางสา XII No. 1, pp. 1-13, 1959
13
เวลานานพอ ตามขอกำหนดของการนั่งฝกปราณายามะและสมาธิ ทานั้นก็จะเปนโยคาสนะที่นาพอใจ สำหรับผูปฏิบัติคนนั้น ดังนั้นหากคนใดไมสามารถ นั่งในทานั่งขัดสมาธิหรืออาสนะอยางเชน ปทมาสนะ บนพื้นได แตเขาสามารถนั่งไดอยางสบาย มั่นคงเปน เวลานับชั่วโมงบนเกาอี้ อาจเปนการนั่งหอยขาแต พักเทาไวบนพื้นหรือแทนวางเทา แมในทานี้ก็นับวา เปนโยคาสนะสำหรับคนผูนี้ได ดังนั้นขอกำหนด ที่สำคัญของอาสนะจึงไดแก ๑) ตัวทาควรจะเปนทานั่ง ๒) หลังและคอควรจะตั้งตรงโดยปราศจาก ความตึงเครียดและแข็งเกร็ง ๓) รางกายทั้งหมด ผอนคลายอยางสมบูรณ (ประโยค ๒:๔๗) เพื่อที่จะไมมี ความรูสึกเจ็บปวด กดดัน หรือไมสบายในสวนใด ของรางกาย ๔) ควรจะเปนทาที่สามารถคงตัวอยูได เปนระยะเวลานานและขยับเคลื่อนไหวนอยที่สุด อาจจะไมมีการตั้งใจเคลื่อนไหวเลยสักครั้งเดียวชั่วระยะ เวลาหนึ่งเพื่อที่จะฝกปราณายามะและสมาธิประจำวัน ใหเสร็จสมบูรณได อยางไรก็ตามอาจกลาวไดวา อาสนะเพื่อสมาธิของหฐโยคะที่คนพบและแนะนำใหฝก โดยหฐโยคีโบราณบางทีอาจเปนเพราะทาเหลานี้มี ประโยชนบางอยาง อรรถกถาจารยหนังสือนี้เคยมี ประสบการณสวนตัวจากการคอยๆ เพิ่มเวลาในการฝก นั่งสมาธิในทาปทมาสนะ และสามารถนั่งไดประมาณ สองชั่วโมงสิบหานาทีโดยปราศจากความตึงเครียดและ ความไมสบายใดๆ และไมจำเปนตองขยับเคลื่อนไหว ใดๆ ดวย ในทางตรงกันขามหากเพียงแคนั่งขัดสมาธิ พับขาธรรมดาซึ่งเปนทาที่รับมาจากชาวอินเดียสมัย กอนและมีความคลายคลึงกับทาอาสนะเพื่อสมาธิอยาง มาก เขาจะไมสามารถคงตัวอยูในทาไดนานเกินกวา ๒๐-๒๕ นาทีโดยไมขยับเคลื่อนไหว เนื่องจากขา ทั้งสองขางเริ่มจะรูสึกเจ็บปวด แมวาในความเปนจริง แลวเขาจะมีนิสัยความเคยชินตอการนั่งในทานี้ตั้งแตยัง เปนเด็กทุกๆ วันเปนเวลานานแลวก็ตาม แตทำดวย การขยับเคลื่อนไหวรางกาย ดังนั้นดูเหมือนวาหฐโยคี แนะนำทาอาสนะเพื่อสมาธิเหลานี้เปนพิเศษเพื่อใช สำหรับการฝกสมาธิ ก็เพราะทาเหลานี้สามารถที่ จะคงตัวอยูไดตามวัตถุประสงคนี้เปนระยะเวลานานดว ยคุณสมบัติอยางที่กลาวมาอีกจุดหนึ่งที่ตองพูดถึงก็คือ แมวาหฐอาสนะจะไมไดเขมงวดในมุมมองของอาสนะขอ งปตัญชลี และตำราหฐโยคะ
ÊÒÃѵ¶Ð ก็ไมไดใหคำแนะนำใดๆ เกี่ยวกับคุณสมบัติทั่วไป ของการฝกอาสนะ เหมือนกับที่แนะนำในประโยคนี้ หากหฐอาสนะสามารถที่จะคงตัวอยูในทาไดนานที่สุด สักระยะหนึ่งดวยความสบาย หรือปราศจากความ ตึงเครียด ความเจ็บปวด และนานเทาที่เปนไปไดโดย ปราศจากการตั้งใจเคลื่อนไหวใดๆ ทาอาสนะเหลานี้ ยอมใหผลดีโดยเฉพาะทางดานจิตใจและจิตวิญญาณ ทาเหลานี้จึงมีคุณคาเรียกไดวาเปน โยคาสนะ แมวาจะตองมีการเคลื่อนไหวบางอยางไมอาจหลีกเลี่ยง ไดทั้งตอนที่กำลังเขาสูทาในตำแหนงสุดทายและตอนที่ กำลังออกจากทาอาสนะ แตก็ควรจะเคลื่อนดวยความ ชาและราบรื่นมาก ปราศจากการกระตุกหรือการ บังคับมากเกินไป บอยครั้งที่สิ่งเหลานี้ไมไดรับความ ใสใจในขณะที่กำลังสอนหรือฝกปฏิบัติหฐอาสนะ มีการพบวา ครูโยคะที่มีชื่อเสียงมากสอนหฐอาสนะ เหลานี้ดวยการกระตุก บังคับ และกดดัน ในกรณี เชนนี้อาสนะไมไดเปน โยคาสนะ แตกลายเปนการ ออกกำลังกาย เพื่อเปาหมายทางรางกายไปไมมาก ก็นอย อาสนะของหฐโยคะที่ปฏิบัติในลักษณะเหมือน กับการออกกำลังกายนี้อาจใหประโยชนดานสุขภาพ กายบาง และอาจเปนประโยชนในการบรรเทาและ รักษา โรคบางอยางได แตจะไมสามารถสรางผลตอ จิตใจ และจิตวิญญาณไดในระดับเดียวกันหากฝก ตามวิธีการของปตัญชลีในประโยคที่ ๒:๔๖ และ ๔๗ ตามมุมมองของอรรถกถาจารยหนังสือนี้ แมวาสำนักหฐโยคะจะเปนอิสระอยางสมบูรณและเปน สิ่งแปลกแตกตางจากสำนักอัษฏางคะของปตัญชลี แตก็ไมมีอันตรายในการรับและผสมผสานการฝก หฐโยคะ เชน อาสนะ ปราณายามะ มุทรา และแมแต นาทานุสันธานะ เขาดวยกันกับการฝกอัษฏางคะ ของปตัญชลีหากผูปฏิบัติประสงคเชนนั้นและทำ ดวยความเหมาะสม เนื่องจากวาการฝกของสำนักโยคะ ทั้งสองนี้ไมตอตานกัน ในทางตรงขามเทคนิคของ หฐโยคะอาจชวยเรงใหเกิดความกาวหนาใหกับผูปฏิบัติ บนแนวทางของอัษฏางคะโยคะดวย เอกสารอางอิง : Karambelkar, P. V. (1986). PATANJALA YOGA SUTRAS Sanskrta Sutras with Transliteration, Translation & Commentary. Lonavla : Kaivalyadhama, p. 287-293.
14
ÊÒÃѵ¶Ð
ʶҺѹâ¤ÐÇÔªÒ¡ÒôÓà¹Ô¹¡ÒÃâ´ÂÁÕÃÒÂä´Œ¨Ò¡¤‹Òŧ·ÐàºÕ¹¡Ô¨¡ÃÃÁ ¨Ò¡¡ÒèÓ˹‹Ò¼ÅÔµÀѳ± µ‹Ò§æ Ê¶ÒºÑ¹Ï ÂÔ¹´ÕÃѺ¡ÒÃʹѺʹع¨Ò¡¼ÙŒÃ‹ÇÁʹã¨à¼Âá¾Ã‹à¾×่͹Óà§Ô¹ÁÒ㪌´Óà¹Ô¹¡ÒÃãËŒºÃÃÅØÇѵ¶Ø»ÃÐʧ¤ µÒÁ·Õ่µÑ้§äÇŒ àªÔÞºÃԨҤࢌҺÑÞªÕÍÍÁ·ÃѾ ¸¹Ò¤ÒÃä·Â¾Ò³ÔªÂ ÊÒ¢Òà´ÍÐÁÍÅÅ 3 ÃÒÁ¤Óá˧ ª×่ͺÑÞªÕ ÁÙŹԸÔËÁͪÒǺŒÒ¹ ʶҺѹâ¤ÐÇÔªÒ¡ÒÃàÅ¢ºÑÞªÕ 173-241-6858 ÊÓËÃѺà´×͹ àÁÉÒ¹ 2557 ÁÕ¼ÙŒºÃԨҤʹѺʹع¡Ò÷ӧҹ¢Í§Ê¶ÒºÑ¹Ï ´Ñ§¹Õ้ ¤Ø³¨ÇººØÞ ÃÑ¡Á¹ØÉ 750 µÙŒºÃÔ¨Ò¤Êӹѡ§Ò¹ à´×͹ àÁ.Â.. 435 ÃÇÁ 1,185 ºÒ·
ติดตอสถาบันโยคะวิชาการ โทร. 02-732 2016-7 หรือ 081-401 7744 , 091-003 6063 เวบไซต www.thaiyogainstitute.com เฟสบุค www.facebook.com/thaiyogainstitute
15
สถาบันโยคะวิชาการ มูลนิธิหมอชาวบาน 201 ซอยรามคำแหง 36/1 บางกะป กทม.10240 โทรศัพท 02 732 2016-7, 081 401 7744 โทรสาร 02 732 2811 อีเมล yoga.thaiyga@gmail.com เว็บไซท www.thaiyogainstitute.com