ปีที่ 13 ฉบับที่ 147 มีนาคม 2559
มูลนิธิสร้างสุขมุสลิมไทย (สสม.)
Contents
หน้าปก :
หน้าร้อน 7 โรคต้องระวัง...(หน้า 12) ปีท่ี 13 ฉบับที่ 147 มีนาคม 2559
วารสารสุขสาระ เป็นจดหมาย ข่าวรายเดือนของมูลนิธิสร้างสุขมุสลิม ไทย (สสม.) องค์กรไม่แสวงหาผลก�ำไร (Non-Profit Organization) จัดท�ำขึ้น เพื่อเผยแพร่กิจกรรมของมูลนิธิ ที่ได้รับ การสนับสนุนจากองค์กร พันธมิตร และ การบริจาคจากพี่น้องมุสลิม และเพื่อให้ ผู้อ่านได้รับประโยชน์สูงสุด วารสารสุข สาระ ยังได้แทรกบทความและข่าวสาร ที่เป็นประโยชน์ต่อสังคม ให้ตระหนักถึง ปัญหาทางด้านสุขภาวะ เพื่อจักได้เตรียม ตัวป้องกัน มูลนิธสิ ร้างสุขมุสลิมไทย (สสม.) มุ่งเน้นในการส่งเสริมและสนับสนุนการ สร้างจิตส�ำนึกในเรื่องของสุขภาวะและ การพัฒนา มีเป้าหมายที่จะร่วมพัฒนา สังคมมุสลิมไทยให้มีสุขภาวะที่ดี ทั้งทาง กายและใจ ให้มีชีวิตอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ ดี ชุมชนมุสลิมสามารถเป็นตัวอย่างหรือ ต้นแบบแก่สังคมไทย สนับสนุนและส่ง เสริมให้มุสลิมไทยมีความรู้รอบด้าน มี ศักยภาพ สามารถด�ำรงชีวิตอยู่ในโลก ที่ก�ำลังเปลี่ยนแปลงได้อย่างมีความสุข ร่วมสร้างความเข้าใจอันดีระหว่างสังคม มุ ส ลิ ม และสั ง คมไทยทั่ ว ไป ทั้ ง นี้ ก าร ท�ำงานทั้งหมดของมูลนิธิฯ ใช้หลักการ ของศาสนาอิสลามเป็นทางน�ำ
5 ลา คอมรฺ 6 ริมคลอง 8 เก็บมาฝาก 12 สาระสุขภาพ 14 ห้องข่าว สสม. 16 สาระน่ารู้ ผู้หญิงกับสุรา ต้นไม้ไล่ยุง
19 สาระสุขภาพ 21 บุคลากรมุสลิมดีเด่น ไข้ซิกา (Zika Fever)
ประจ�ำปี 2559
เรื่องของกาแฟ
หน้าร้อน...7 โรคต้องระวัง เรื่องราวดีๆ จาก สสม.
ส�ำนักงานวารสารสุขสาระ มูลนิธสิ ร้างสุขมุสลิมไทย (สสม.) เลขที่ 1 หมู่ 13 แขวง/เขตมีนบุรี กทม. 10510 โทรศัพท์ 02-517-1309 พิมพ์ที่ : บริษทั แอ๊ดวานซ์ อินเตอร์ พริน ติง้ จ�ำกัด เลขที่ 45 ม.1 ซ.เพชรเกษม 69 ถนนเพชรเกษม แขวงหลักสอง เขตบางแค กรุงเทพฯ 10160 โทร. 0-2444-0245-7, 0-2808-6130-4 โทรสาร 0-2444-2490
ยาฆ่าหญ้า อันตราย
รูปเล่ม : ดลรอฮีม พันหวัง
จดหมายข่าววารสารสุขสาระ
3
WWW.Muslim4health.or.th เรื่อ งไม่ เ ป็ น เรื่อ งเกิด ขึ้น ง่า ยๆ ที่ ไทยแลนด์ แดนเห่อของนอก รายงานจาก มาสเตอร์การ์ด เผยผลส�ำรวจคู่รกั ไทย 80% เห่อวันวาเลนไทน์มากที่สุดใน 17 ประเทศ เอเชียแปซิฟิก มากกว่าคู่รกั ชาวจีนทีใ่ ห้ความ ส�ำคัญเป็ นอันดับสอง 72% ฮ่ องกง 65% ฟิ ลิป ปิ น ส์ 62% มาเลเซีย 61% ไต้ห วัน 59% รวมถึงมากกว่าคู่ รกั ชาวออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ สิงคโปร์ดว้ ย ส่วนประเทศทีใ่ ห้ความส�ำคัญต่อวัน วาเลนไทน์นอ้ ยทีส่ ุด คือ คู่รกั ศรีลงั กาที่ 9% อินเดีย 10% และอินโดนีเซีย 18% นอกจาก นี้มาสเตอร์การ์ดยังได้สำ� รวจการใช้จ่ายของ คนไทยพบว่าได้ตงั้ งบประมาณส�ำหรับใช้จดั กิจกรรมและซื้อของวันวาเลนไทน์ประมาณ คนละ 4,850 บาท โดยของขวัญที่นิยมยัง เป็ นดอกไม้และเครื่องประดับ ที่สำ� คัญคู่รกั ชาวไทยกว่า 50% เห็นว่าวันแห่งความรัก เป็ นช่วงทีเ่ หมาะสมส�ำหรับการขอแต่งงานซึง่ ถือว่าเป็ นการสวนกระแสคู่รกั ในภูมภิ าคเอเชีย แปซิฟิก ที่ส่วนใหญ่ใช้เงินเพื่อซื้อของขวัญ ประเภทดอกไม้และการ์ดวาเลนไทน์นอ้ ยลง ดู เหมือนว่าเราจะนิยมวัฒนธรรม ทีม่ าจากตะวันตกมากกว่าวัฒนธรรมอืน่ หรือ ว่าเรานิยมใครก็ได้ทด่ี ูดี ดูทนั สมัยกว่าเรา จะ เรียกว่าเห่อความทันสมัย ความเป็ นอิสระ ของ
ผูค้ นในดินแดนนัน้ ๆ ก็วา่ ได้ ทัง้ ทีเ่ ราควรจะเห่อความขยัน ความซือ่ สัตย์ ความมุง่ มันในการ ่ ท�ำงานของคนเกาหลีและญี่ป่ นุ ซึง่ เป็ นความเห่อทีน่ ่าเลียนแบบทีส่ ุด แต่ก็แปลกเราไม่ทำ � เรา กลับเห่อความขาวแบบเกาหลี เห่อความทันสมัยของญีป่ ่ นุ เห่อความเป็ นเจ้าโลกของชาติตะวัน ตกจนสบประมาท ผูค้ นทีใ่ ช้ภาษาถิน่ คุยกันในร้านอาหารฟาสต์ฟ้ ูดแห่งหนึ่ง ว่าไม่สมควรมานัง่ คุยด้วยภาษาถิน่ ในร้านเช่นนี้ อาจเป็ นเพราะว่าเราขาดความภาคภูมใิ จ หรือขาดอะไรต่อมิอะไร จนถึงขัน้ พยายาม หลอกตัวเองว่าเราก็ไม่แตกต่างไปกับพวกเขา ด้วยการพยายามเฉลิมฉลองเหมือนพวกเขา พยายามเดินตามรอยของพวกเขา อย่างไม่เลือกทีเ่ ลือกทาง ไม่คำ� นึงถึงความเหมาะสม ...ก็ไม่รูว้ า่ เมือ่ ใดทีเ่ ราจะเห่อให้เป็ น.. เท่านัน้ เอง!
ศิลัตฮารีเมา มหกรรมอาหารและ วัฒนธรรมมุสลิมไทย ครั้งที่ 6 4
มูลนิธิสร้างสุขมุสลิมไทย (สสม.)
ผู ้ ห ญิ ง กั บ
สุ ร า
อย่างทีท่ ราบกันดีอยูแ่ ล ้วว่าผูช้ ายมักจะดืม่ เหล ้ามากกว่าผูห้ ญิง แต่ทน่ี ่าตกใจ เมือ่ ผลการศึกษาใหม่ของ สถาบันสุขภาพแห่งชาติสหรัฐอเมริกา พบว่าตอนนี้ช่องว่างระหว่างการ ดืม่ เหล ้าของผูห้ ญิง และผูช้ ายในสหรัฐอเมริกา ก�ำลังขยับแคบเข้ามาเรื่อยๆ โดยจากข้อมูลทีท่ มี งานของสถาบันสุขภาพแห่งชาติ ท�ำการศึกษาในช่วงเวลา 1 เดือน หรือ 30 วันพบว่าเปอร์เซ็นต์ของผูห้ ญิงชาวอเมริกนั ทีด่ ม่ื เหล ้า ได้เพิม่ ขึ้นจาก 44.9% เมือ่ ปี 2545 มาอยู่ท่ี 48.3% ในปี 2555 ขณะทีผ่ ูช้ ายกลับมีตวั เลขเปอร์เซ็นต์ลดลง จาก 57.4% เมือ่ ปี 2545 มาอยู่ท่ี 56.1% เมือ่ ปี 2555 นอกจากนี้ยงั พบความถีข่ องพฤติกรรมในการดืม่ ภายในเวลา 1 เดือน ในกลุม่ ผูห้ ญิง พบว่าผูห้ ญิงดืม่ เหล ้าโดยเฉลีย่ จาก 6.8 วันต่อเดือน เพิม่ ขึ้นเป็ น 7.3 วันต่อ 1 เดือน ส่วนผูช้ าย ดืม่ เหล ้าโดยเฉลีย่ ลดลงจาก 9.9 วันต่อเดือน อยู่ท่ี 9.5 วันต่อเดือน ส�ำหรับประเทศไทย รายงานการส�ำรวจพฤติกรรมการสูบบุหรี่และการดืม่ สุราปี 2557 โดยส�ำนักงานสถิตแิ ห่งชาติระบุวา่ ชายไทยมีการดืม่ สุราสูงกว่าผูห้ ญิงประมาณ 4 เท่า พบว่าสาเหตุสำ� คัญทีเ่ ริ่มดืม่ สุรา ทีเ่ ป็ นสาเหตุหลักๆ มีดว้ ยกัน 3 สาเหตุ อันดับหนึ่ง คือเพือ่ เข้าสังคม/การสังสรรค์ (ร้อยละ 41.9) อันดับสองคือตามอย่างเพือ่ น/เพือ่ นชวนดืม่ (ร้อย ละ 27.3) และอันดับสามคืออยากทดลองดืม่ (ร้อยละ 24.4) ทัง้ เพศชายและเพศหญิงมีอนั ดับส�ำคัญของสาเหตุทเ่ี ริ่มดืม่ 3 อันดับแรกเหมือนกัน แต่แตกต่างกันในสัดส่วน โดยเพศชายทีเ่ ริ่มดืม่ เพราะตามอย่างเพือ่ น/เพือ่ นชวนดืม่ และเพราะ อยากทดลองดืม่ สูงกว่าเพศหญิง ตามอย่างเพือ่ น/เพือ่ นชวนดืม่ (ร้อยละ29.8 และ19.8 ตามล�ำดับ) อยากทดลองดืม่ (ร้อยละ 26และ 17.2 ตามล�ำดับ) ทุกวันนี้นารีข้เี มามีให้เห็นอยู่เสมอ ทัง้ หญิงชาวบ้านทีเ่ มายาดองและผูห้ ญิงชาวกรุงที่ เมาเหล ้าฝรัง่ ราคาแพง งานวิจยั จากสหรัฐอเมริกา ซึง่ ให้ชายและหญิงดืม่ เหล ้าในปริมาณทีเ่ ท่า
ลา คอมรฺ ฮามิด
กัน แล ้ววัดปริมาณแอลกอฮอล์ในเลือด พบ ว่าผูห้ ญิงมีปริมาณแอลกอฮอล์มากกว่า แต่ถ ้า ฉีดแอลกอฮอล์เข้าไปในเลือดโดยตรงคลา้ ย กับให้นำ�้ เกลือ แอลกอฮอล์ไม่ผ่านกระเพาะ อาหาร ผูห้ ญิงและผูช้ ายมีปริมาณแอลกอฮอล์ ในเลือดเท่ากัน หากผู ช้ ายกิ น เหล า้ เป็ น เวลานาน หลายปี สมรรถภาพการเผาผลาญแอลกอฮอล์ ในกระเพาะอาหารจะลดน้อยลง ดังเช่ นที่ พบในผูช้ ายเป็ นโรคพิษสุราเรื้อรัง กินเหลา้ เพียงเล็กน้อยก็เมามาก แต่สำ� หรับผูห้ ญิงที่ เป็ นโรคพิษสุราเรื้อรัง อาจไม่สามารถก�ำจัด แอลกอฮอล์ในกระเพาะอาหารได้เลย พิษของ แอลกอฮอล์จงึ มีผลต่อผูห้ ญิงมากกว่าผูช้ าย เช่นเดียวกับพิษของนิโคตินในบุหรี่ ทีม่ ผี ลใน การท�ำลายปอด ผูห้ ญิงมากกว่าผูช้ าย ทัง้ บุหรี่และเหลา้ ลว้ นมีพษิ แต่ทงั้ หญิงและชายต่ างก็ยงั ยอมจมพิษกันอยู่ ... ยอมให้พษิ ร้ายท�ำลายร่างกาย..ท�ำไม..ท�ำไม หนอ?
จดหมายข่าววารสารสุขสาระ
5
ริมคลอง
สมุย
กรณี ก ารเสีย ชี วิ ต ของดาราน�้ ำ ดี ด ว้ ย สาเหตุจากไข้เลือดออก เป็ นเหตุให้เกิดกระแสตืน่ ตัวในเรื่องสุขภาพ กันมากขึ้น โดยเฉพาะในเรื่อง ของการป้ องกันภัยยุงลาย ซึ่งปัจจุบนั ไม่ได้เป็ นแค่ พาหะน�ำโรคไข้เลือดออกแต่เพียงอย่างเดียว ยัง เป็ นพาหะน�ำโรคไข้ซิกาอีกด้วย “สุขสาระ” เดือน นี้ จึงขอน�ำเสนอเครื่องมือป้ องกันยุงใกล้ตวั ด้วย การใช้ “ต้นไม้ไล่ยุง” ที่จะท�ำให้เจ้ายุงร้ายถอย ห่างออกไปจากบ้านของเรา และจะช่ วยให้พวก เราปลอดภัยจากโรคติดต่อได้มากยิ่งขึ้น นอกจาก นี้ ยังไร้สารเคมีท่คี อยท�ำลายสุขภาพอีกด้วย ต้นไม้ไล่ยุงจะมีอะไรบ้าง ขอเริ่มต้น ด้วย 1. ตะไคร้หอม พืชชนิดนี้มกี ลิน่ เป็ น อาวุธ เมื่อยุงได้กลิน่ อันเป็ นเอกลักษณ์ของ ตะไคร้มนั ก็มกั จะทนไม่ได้เสมอ ทัง้ นี้กเ็ พราะ ยุงไม่ถูกกับน�ำ้ มันหอมระเหยที่อยู่ในตะไคร้ นัน่ เอง และเพราะตะไคร้เป็ นต้นไม้ทไ่ี ม่ค่อย สูงมากนัก ปลูกง่าย ขยายพันธุส์ ะดวก การ ปลูกตะไคร้ใส่กระถางแลว้ วางไว้ริมระเบียง หรือสวนในบ้าน ก็น่าจะช่วยป้ องกันเจ้ายุงร้าย ให้มนั อพยพหนีออกไปได้เป็ นอย่างดี 2. แคทนิ ป หรือ กัญชาแมว เป็ น พืชตระกูลเดียวกับสะระแหน่ ต้นกัญชาแมว สามารถขยายพันธุง์ า่ ย ๆ ด้วยการเพาะเมล็ด ในดินร่วนปนทรายทีร่ ะบายน�ำ้ ได้ดี มีแสงแดด ส่องถึง ซึง่ เมือ่ ต้นไม้ชนิดนี้เติบโต สารเนเปทา แลคโตน (Nepetalactone) ทีอ่ ยู่ในกัญชา แมวจะท�ำให้นอ้ งแมวมีความสุขคล ้ายกับสาร เสพติด และยังเป็ นสารช่วยป้ องกันยุงและ แมลงที่ได้ผลมากกว่ายาฆ่ าแมลงซะอีก ที่ ส�ำคัญคือไม่เป็ นอันตรายต่อมนุษย์ดว้ ย 3. โหระพา สุดยอดพืชสวนครัวพื้น บ้าน ที่นอกจากจะน�ำมาเป็ นวัตถุดิบในการ ประกอบอาหารรสจัดจ้านได้แล ้ว โหระพายัง
6
มูลนิธิสร้างสุขมุสลิมไทย (สสม.)
ต้นไม้
ไล่ยุง
ช่วยป้ องกันยุงได้เป็ นอย่างดีอกี ด้วย กลิน่ หอมเฉพาะตัวของโหระพาจะส่งผลเสียต่อยุงและแมลง และเมือ่ พวกมันไม่สามารถทนทานต่อกลิน่ ฉุนของโหระพาได้ มันก็จะเข้ามาท�ำร้ายเราได้ยากขึ้น ในทีส่ ุด 4. สะระแหน่ อี ก หนึ่ ง พื ช ผัก สวนครัว ตัว ดี ท่ี ยุ ง เห็ น แล ว้ ต้อ งส่ า ยหน้า ก็ คื อ “สะระแหน่”เพราะภายในใบสะระแหน่จะมีนำ�้ มันหอมระเหยทีย่ ุงไม่ชอบเอามากๆ เลย หาก ใครต้องการกันยุง ให้นำ� ใบสะระแหน่มาขยี้แล ้วทาลงบนผิวโดยตรงได้เลย รับรองว่ายุงขยาด แน่นอน 5. กระเทียม เพราะกระเทียมมีฤทธิ์เป็ นเบสต่อการท�ำอาหารแทบทุกชนิด และกลิน่ ของกระเทียมก็รุนแรงจนช่วยกันยุงไม่ให้บนิ เข้ามาหาเราได้งา่ ยๆ การปลูกกระเทียมจึงเหมาะ สมเป็ นอย่างมากส�ำหรับคนทีอ่ ยากมีสุขภาพดี เพราะนอกจากจะกันยุงได้แล ้ว การรับประทาน กระเทียมยังช่วยลดคอเลสเตอรอลในกระแสเลือดได้อกี ด้วยนะ (นอกจากจะป้ องกันผีดูดเลือด แล ้ว ยังป้ องกันยุงอีกด้วย..ฮา..) 6. ต้นกระเพรา เป็ นพืชผักสวนครัวชนิดหนึ่งทีม่ ปี ระสิทธิภาพในการขับไล่ยุง ดังนัน้ คุณอาจน�ำมาปลูกไว้บริเวณขอบหน้าต่างบ้าน รับรองยุงหนีเรียบ 7. เจอราเนียม ไม้ประดับสุดสวย ลักษณะพิเศษของ “เจอราเนียม” คือใบจะมีสรรพคุณ สามารถกันยุงได้อกี โดยผูข้ ายบอกว่า ตัง้ แต่ช่วงพลบค�ำ่ เป็ นต้นไป ใบจะขับกลิน่ น�ำ้ มันหอม ระเหยโชยออกมาตามธรรมชาติ เป็ นกลิน่ หอมคล ้ายกลิน่ ตะไคร้ ถ้าปลูกจ�ำนวนหลายๆต้นแล ้วผู ้ ปลูกยืนใกล ้ๆ จะได้กลิน่ ดังกล่าวทันที ท�ำให้ยุงไม่บนิ เข้าไปใกล ้ จึงท�ำให้ตน้ “เจอราเนียม” นิยม ปลูกเพือ่ ไล่ยุงกันอย่างแพร่หลายอยู่ในเวลานี้ 8. มะกรูด ใครๆ ก็เอามะกรูดไปหมักผม แต่นอกจากความสามารถในการบ�ำรุงเส้นผม และหนังศีรษะแล ้ว มะกรูดก็ยงั ใช้ไล่ยงุ ได้เป็ นอย่างดีดว้ ย ทัง้ นี้เพราะน�ำ้ มันหอมระเหยในมะกรูด จะช่วยส่งกลิน่ ฉุนไปรบกวนและป้ องกันยุงไม่ให้บนิ เข้ามายุ่งในบ้านได้นนั ่ เอง 9. มอสซี่ บัสเตอร์เป็ นผลพวงจากการผสมพันธุร์ ะหว่างเจอราเนียมและตะไคร้หอม ท�ำให้มลี กั ษณะใบหยักคล ้ายเจอราเนียม และสามารถส่งกลิน่ คล ้ายกลิน่ ตะไคร้หอม ซึง่ มีฤทธิ์ไล่
ยุงได้ไกลถึง 9 เมตร แนะน�ำให้ปลูกไว้ทร่ี มิ รัว้ ทีห่ ่างจากตัวบ้านสักหน่อย เพราะในขณะทีก่ ำ� ลัง เจริญเติบโตและมีขนาดเล็กมันจะมีสารทีด่ งึ ดูดยุง แต่เมือ่ มันโตเต็มที่ สารนัน้ ก็จะเปลีย่ นเป็ น สารไล่ยุงแทน 10. หม้อข้าวหม้อแกงลิง พืชชนิดนี้เป็ นไม้เลื้อยชนิดกินเนื้อทีจ่ ะกินเฉพาะแมลงเท่านัน้ มีลกั ษณะคล ้ายคลึงกับรูปร่างลิง ภายในเป็ นหม้อทีม่ ขี องเหลวไว้ลอ่ แมลง และค่อยกลืนแมลง ลงไปอย่างช้า ๆ คราวนี้ไม่วา่ จะยุงหรือแมลงไหน ๆ ทีบ่ นิ มาติดกับก็จะโดนงับจนหายหมดสิ้น 11. จิงจูฉ่าย ต้นจิงจูฉ่าย ถูกรูจ้ กั กันดีในนามของสมุนไพรจีนต้านมะเร็ง แต่นอกจาก การเป็ นต้นไม้รักษาโรคแล ้ว ต้นไม้ชนิดนี้ยงั เป็ นต้นไม้ทีม่ กี ลิน่ หอมทีย่ งุ ไม่ชอบและไม่กล ้าบินเข้า มาใกล ้ด้วย เมือ่ น�ำมาบดขยี้แล ้วทาทีผ่ วิ หนัง ก็จะสามารถกันยุงได้เป็ นอย่างดี 12. ต้นไหมจุรี เป็ นไม้ดอกสวยงามอีกชนิดหนึ่งทีส่ ามารถช่วยไล่ยุงได้ โดยบริษทั ผู ้ ผลิตสเปรย์ไล่ยุงนิยมน�ำดอกไม้ชนิดนี้เป็ นส่วนผสมในการผลิตสเปรย์ไล่ยุง 13. ดอกโรสแมรี่ นอกจากมันจะช่วยไล่ยุงแลว้ มันยังสามารถไปผสมกับดอกไม้ ประเภทอืน่ เพือ่ ช่วยดูแลผิวพรรณของเราได้ดว้ ย 14. ดอกดาวเรือง กลิน่ ของดอกดาวเรืองอาจไม่ค่อยถูกใจทัง้ คนและแมลง โดยเฉพาะ ยุงนัน้ เรียกว่าเกินจะทนเลย 15. ลาเวนเดอร์ เป็ นทีท่ ราบกันดีวา่ น�ำ้ มันลาเวนเดอร์นนั้ สามารถช่วยไล่ยุงได้ โดย เฉพาะเมือ่ มันบาน สวนของคุณก็จะมีดอกไม้สวยๆ ทีข่ บั ไล่ยุงได้เป็ นอย่างดี ถ้าปลูกต้นไม้เหล่านี้เอาไว้ภายใต้ชายคาบ้านเรา ยุงร้ายตัวไหนก็คงไม่กลา้ บินเข้ามา ท�ำร้ายเราได้งา่ ยๆ แน่ๆ ต้นไม้ไล่ยุงยังมีอกี หลากหลาย โอกาสหน้า จะน�ำเสนอต่อคุณผูอ้ ่านอีก วันนี้ขอให้ทกุ คนปลอดภัยจากยุงร้ายนะครับ
ตะไคร้หอม
กัญชาแมว
โหระพา
ข้อมูล kapook.com ThaiJobsGov.com http://www.thairath.co.th/content/229107 http://home.sanook.com/5861/
สาระแหน่
จดหมายข่าววารสารสุขสาระ
7
เก็บมาฝาก
รุ่งเรือง
รู้จักกาแฟ กาแฟถูกค้นพบครัง้ แรกโดยเด็กเลี้ยง แพะชาวอาบิสซีเนี ย (ประเทศเอธิโอเปี ย ในปัจจุบนั ) ชื่ อคาลดี จากการสังเกต พบว่า แพะดู กระปรี้กระเปร่าขึ้นเมื่อ กินผลไม้สแี ดงของต้นไม้ตน้ หนึ่ ง ซึ่งก็ คือต้นกาแฟนัน่ เอง ก่อนศตวรรษที่ 16 กาแฟถูกปลูกโดยชาวอาหรับเท่านั้น ค�ำ ว่ากาแฟ เป็ นค�ำที่มาจากค�ำว่า “เกาะหฺ วะหฺ” ในภาษาอาหรับ แล้วเพี้ยนเป็ น กาห์เวห์ ในภาษาตุรกี ก่อนที่จะกลาย เป็ น คอฟฟี ในภาษาอังกฤษ และกาแฟ ในภาษาไทย
ชาวอาหรับ หวงแหนพัน ธุ ์ก าแฟ มาก จึงส่งออกเฉพาะเมล็ดกาแฟที่ควั ่ สุ ก แล ้วเท่านัน้ แต่ในทีส่ ุดเมล็ดกาแฟก็ออกมาสู่ โลกกว้าง โดยการลักลอบน�ำออกมาโดยชาว อินเดียทีไ่ ปแสวงบุญทีเ่ มกกะ และก็ได้แพร่ ขยายไปยังชวา เนเธอร์แลนด์ และทัว่ ยุโรป ในทีส่ ุด ส�ำหรับทวีปอเมริกานัน้ ต้นกาแฟถูก น�ำไปอย่างยากล�ำบาก โดยทหารเรือฝรัง่ เศส ในต้นศตวรรษที่ 18 ในครัง้ แรกนัน้ มีตน้ กาแฟทีเ่ หลือรอดชีวติ บนเรือมาขึ้นฝัง่ อเมริกา ได้เพียง 1 ต้น และก็ได้แพร่ขยายเพิม่ ขึ้น จน ปัจจุบนั ดินแดนแห่งนี้ ได้กลายเป็ นดินแดนที่ ปลูกกาแฟมากทีส่ ุดในโลก บราซิลกาแฟมีมากกว่า 6,000 พันธุ ์ แต่พนั ธุห์ ลักๆ ทีไ่ ด้รบั ความนิยมมี 2 พันธุ ์
8
มูลนิธิสร้างสุขมุสลิมไทย (สสม.)
เรื่ อ งของ ก
ได้แก่ อาราบิกา้ (Arabica) ทีเ่ ป็ นกาแฟแบบดัง้ เดิม มีรสชาติดี และ โรบัสต้า (Robusta) ซึง่ มี ปริมาณกาเฟอีนสูง และสามารถปลูกในทีท่ ป่ี ลูกอาราบิกา้ ไม่ได้ (ค�ำว่า robust ในภาษาอังกฤษ แปลว่า ทนทาน) ด้วยความทีม่ คี วามทนทานมากกว่านี้เอง จึงท�ำให้กาแฟโรบัสต้ามีราคาถูกกว่า แต่ผูค้ นนิยมดืม่ ไม่มากนักเนื่องจากมีรสขมและเปรี้ยว ส่วนโรบัสต้าทีม่ คี ณ ุ ภาพดีมกั ถูกน�ำไปใช้ เป็ นส่วนผสมของเอสเพรสโซ่ แบบผสม (เอสเพรสโซ่มสี องแบบใหญ่ๆ คือแบบทีเ่ ป็ นอาราบิกา้ แท้ๆ กับแบบทีผ่ สมกาแฟชนิดอืน่ ๆ) จุดเด่นของกาแฟอาราบิกา้ คือ มีกลิน่ หอม ดืม่ แล ้วรูส้ กึ ได้ถงึ ความกระปรี้กระเปร่า มี ชีวติ ชีวา โดยกาแฟชนิดนี้จะมีปริมาณของกาเฟอีนต�ำ ่ เป็ นกาแฟทีม่ คี ุณภาพสูง มีความหอมไม่ เป็ นรองใคร ในประเทศไทยมีการปลูกกาแฟชนิดนี้กนั มากทางภาคเหนือบนดอยสูง กาแฟโรบัสต้าที่มมี ูลค่ าสู งที่สุดชนิดหนึ่งได้แก่ โกปิ ลูวคั (Kopi Luwak) ของ อินโดนีเซีย เมล็ดของกาแฟชนิดนี้ถกู เก็บขึ้นมาจากมูลของชะมด (ตระกูล Paradoxirus) ซึง่ กระบวนการย่อยภายในร่างกายชะมดท�ำให้ได้รสชาติทด่ี เี ป็ นพิเศษ เรียกเป็ น ภาษาไทยว่า กาแฟขี้ชะมด กาแฟโรบัสต้าน�ำมาผลิตเป็ นกาแฟส�ำเร็จรูป หรือน�ำมา ผสมกับกาแฟอาราบิกา้ บางส่วน เพือ่ ผลิตเป็ นกาแฟคัว่ บดให้ มีรสชาติทแ่ี ตกต่างออกไป ส�ำหรับกาแฟโรบัสต้านัน้ มีจดุ เด่นในเรือ่ งของบอดี้ เมือ่ ดืม่ แล ้วจะรูส้ กึ ได้ถงึ ความ นุ่ม ชุ่มคอ กาแฟชนิดนี้จะมีปริมาณของกาเฟอีน สูงกว่ากาแฟอาราบิกา้ เป็ น 2 เท่า กาแฟโรบัสต้า ในประเทศไทยจะมีการปลูกกันมากทางภาคใต้ บนพื้นที่ราบ เช่นที่จงั หวัดนครศรีธรรมราชและ จังหวัดชุมพร ปริมาณกาเฟอีนทีป่ ลอดภัย : สภาพร่างกาย ของแต่ละคนมีความไวต่อปริมาณกาเฟอีนทีแ่ ตกต่างกัน
ง กาแฟ
บางคนดืม่ กาแฟ 1 ถ้วยก็อาจท�ำให้มอี าการใจสัน่ นอนไม่หลับได้ แต่อาจจะไม่มผี ลกับอีกคน หนึ่งทีม่ คี วามทนทานมากกว่า อย่างไรก็ตามองค์การอาหารและยาของสหรัฐอเมริกาก็ได้กำ� หนด ปริมาณกาเฟอีนทีไ่ ม่เป็ นอันตรายต่อสุขภาพ นัน่ ก็คอื ไม่เกิน 300 มิลลิกรัมต่อวัน หรือเทียบได้ กับการดืม่ กาแฟไม่เกิน 3 ถ้วยต่อวัน กาแฟเป็ นสารเสพติดหรือไม่? : การดืม่ กาแฟเป็ นความชินมากกว่า สิง่ ทีจ่ ะเรียกว่า ติดได้ คือ จะต้องได้รบั เป็ นประจ�ำและปริมาณต้องเพิม่ ขึ้น แต่กาแฟไม่ได้ทำ� ให้มคี วามต้องการ เพิม่ ขึ้น ส่วนในกรณีของสารเสพติดนัน้ หากไม่ได้รบั จะมีอาการลงแดงหรือทนไม่ไหว แต่การดืม่ กาแฟจะไม่ให้ผลอย่างนัน้ การดืม่ กาแฟจึงไม่ใช่การติด แต่เป็ นนิสยั มากกว่า อีกทัง้ สารเสพติด จ�ำพวกแอมเฟตามีน มอร์ฟีน นิโคติน จะมีคุณสมบัตใิ นการกระตุน้ การหลังของสารโดพามี ่ น ซึง่ เป็ นสารสือ่ ประสาททีเ่ กี่ยวข้องกับอาการเสพติด แต่กาเฟอีนจะไม่มคี ุณสมบัตเิ ช่นนัน้ กรณีโฆษณาสรรพคุณ “กาแฟกินแล ้วผอม” ทีพ่ บเห็นกันในปัจจุบนั นี้ ถือเป็ นการกล่าว อ้างเกินจริง ซึง่ ตามพระราชบัญญัตอิ าหาร พ.ศ.2522 มาตรา 40 ห้ามมิให้ผูใ้ ดโฆษณาคุณ ประโยชน์ คุณภาพ หรือสรรพคุณของอาหารอันเป็ นเท็จ หรือเป็ นการหลอกลวงให้ เกิดความหลงเชื่อโดยไม่สมควร เนื่องจากโดยปกติกาแฟไม่มคี ุณสมบัตใิ นการ ควบคุมน�ำ้ หนัก อีกทัง้ ผลิตภัณฑ์ไม่เข้าข่ายเป็ นอาหารส�ำหรับผูท้ ต่ี อ้ งการ ควบคุมน�ำ้ หนัก และถือว่าเป็ นอาหารไม่ใช่ยา จึงไม่มสี รรพคุณตามที่ กล่าวอ้าง การโฆษณากล่าวอ้างดังกล่าวจึงถือเป็ นการลวงให้ผูบ้ ริโภค เข้าใจผิดในสรรพคุณอาหาร ต้องระวางโทษจ�ำคุกไม่เกินสามปี หรือ ปรับไม่เกินสามหมืน่ บาท หรือทัง้ จ�ำทัง้ ปรับ ดืม่ กาแฟให้ได้ประโยชน์มากกว่าโทษ ดืม่ กาแฟ เพียงวันละ 1-2 ถ้วย ควรดืม่ กาแฟด�ำและไม่ใส่นำ�้ ตาล แต่ให้ใช้สารให้ความหวานแทนการใส่นำ�้ ตาล ใช้นมสดจืดแทนครีม เทียม ดืม่ กาแฟร้อนแทนกาแฟเย็น โดยลดขนาดแก้วให้เล็กลง ไม่ เพิม่ วิปปิ้ งครีม- งดกาแฟปัน่
กาแฟมีประโยชน์ นะจะบอกให้ ประโยชน์ของการดื่มกาแฟในปริมาณ ที่เหมาะสมในแต่ละวัน (ขึ้นอยู่กบั อายุ และสภาพร่างกายของแต่ละคน)
1. กาเฟอีน ในกาแฟมีฤ ทธิ์ข ยาย หลอดเลือด จึงช่วยระงับอาการปวดได้เช่น เดียวกับยาแก้ปวด กาแฟยังช่วยละลายไข มันในเส้นเลือด บรรเทาอาการปวดศี รษะ เนื่ อ งจากการเมาสุ ร า อาการปวดศี ร ษะ เนื่องจาก เส้นประสาท รวมถึงอาการปวด ศีรษะข้างเดียวหรือไมเกรน อีกทัง้ ยังช่วยลด ความเครียด 2. ช่วยเพิม่ ระดับฮอร์โมน GCSF ให้แก่ผูท้ ม่ี อี ายุลว่ งเข้าสูว่ ยั กลางคน เนื่องจาก ฮอร์โมนชนิดนี้สามารถช่วยลดความเสีย่ งของ การเกิดโรคอัลไซเมอร์ได้ 3. ช่วยลดโอกาสเกิดโรคพาร์กนิ สัน (แต่สำ� หรับกาแฟชนิดทีส่ กัดเอากาเฟอีนออก จะไม่ช่วยลดความเสีย่ งของโรคนี้) 4. ช่วยลดความเสี่ยงของการเกิด โรคมะเร็งล�ำไส้ มะเร็งล�ำไส้ใหญ่ มะเร็งต่อม ลูกหมาก ช่วยยับยัง้ การแพร่กระจายของเซลล์ มะเร็งได้ 5. ผู ท้ ่ีด่ื ม กาแฟเป็ น ประจ�ำ จะมี โอกาสรอดพ้นจากโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ได้ถงึ 50% เนื่องจากกาแฟมีกาเฟอีนทีม่ คี ุณสมบัติ ในการยับยัง้ hIAPP และโพลีเปปไทด์ ทีเ่ ป็ น จดหมายข่าววารสารสุขสาระ
9
อาระบิกา
โรบัสต้า ตัวการก่อให้เกิดโปรตีนผิดปกติ ซึง่ เป็ นสาเหตุ ของโรคเบาหวานชนิดที่ 2 6. ช่วยลดความเสี่ยงของการเกิด โรคหัวใจให้นอ้ ยลงได้ ผลการศึกษากับนาง พยาบาลจ�ำนวน 83,000 คน ทีไ่ ม่เคยสูบบุหรี่ และดื่มกาแฟพบว่า กาแฟสามารถลดความ เสีย่ งของการเกิดการอุดตันในเส้นเลือดได้ถงึ 43% 7. กาแฟท�ำให้โอกาสเสี่ยงเป็ นโรค นิ่วในถุงน�ำ้ ดีลดลงประมาณ 25% 8. ยังมีงานวิจยั ที่ได้พสิ ู จน์แลว้ ว่า กาแฟมีประโยชน์ในการช่วยป้ องกันโรคไวรัส ตับอักเสบบี ช่วยลดการเกิดโรคตับจากสุรา จากการส�ำรวจพบว่ากาแฟสามารถช่วยลดผล ร้ายทีม่ ตี ่อตับได้ แต่ในส่วนนี้ยงั ต้องมีการวิจยั ต่อไปว่าสารชนิดใดทีเ่ ป็ นสารออกฤทธิ์ และมี ผลต่อสาเหตุอน่ื ทีท่ ำ� ให้เกิดโรคตับแข็งหรือไม่ นอกจากแอลกอฮอล์ 9. มีฤทธิ์ขบั ปัสสาวะ ดังนัน้ ในขณะ ออกก�ำลังกายหรือหลังออกก�ำลังกาย จึงไม่ ควรดื่มกาแฟในปริมาณมาก เพราะจะท�ำให้ ร่างกายขาดน�ำ้ ได้ 10. ช่ วยลดอาการปวดกลา้ มเนื้อ หลังการออกก�ำลังกายได้ถงึ 58% จึงท�ำให้ ยาแก้ปวดหลายประเภทนัน้ มีส่วนผสมของ กาเฟอีนอยู่ดว้ ย 65 มิลลิกรัม (เช่น aspirin, ibuprofen เป็ นต้น) นอกจากนี้กาเฟอีนยัง สามารถช่วยบรรเทาอาการปวดได้ถงึ 40%
10
มูลนิธิสร้างสุขมุสลิมไทย (สสม.)
11. ช่วยลดโอกาสเป็ นโรคเก๊าต์ ส�ำหรับผูท้ ม่ี คี วามเสีย่ งเป็ นโรคเก๊าต์ โดยเฉพาะผูท้ ่ี มีอายุ 40 ปี ข้นึ ไป เพราะจากผลการวิจยั ของสถาบันการแพทย์แห่งหนึ่ง ทีไ่ ด้ยนื ยันว่ากาเฟอีน มีส่วนช่วยบรรเทาอาการอักเสบของข้ออันเนื่องมาจากกรดยูรกิ ทีเ่ กินขนาดอย่างได้ผล 12. กลิน่ ของกาแฟสามารถช่วยลดอาการอยากอาหารและช่วยฟื้ นฟูประสาทรับกลิน่ ได้ และทฤษฎีดงั กล่าวยังสามารถใช้ได้กบั สัตว์ทดลองอีกด้วย 13. เมล็ดกาแฟ ช่วยท�ำให้ลมหายใจหอมสดชื่นได้ เพียงอมเมล็ดกาแฟไว้ชวั ่ ครู่ ลม หายใจของคุณก็จะมีกลิน่ สะอาดและสดชื่นอีกครัง้ เมล็ดกาแฟเพียงเล็กน้อยก็สามารถช่วย ก�ำจัดกลิน่ อาหารแรงๆ ทีไ่ ม่พงึ ประสงค์ได้ โดยเทเมล็ดกาแฟลงบนมือแล ้วถูเข้าด้วยกันสักครู่ แล ้วน�ำ้ มันจากเมล็ดกาแฟจะช่วยดูดซับกลิน่ ออกไป หลังจากนัน้ ก็ให้ล ้างมือด้วยน�ำ้ อุ่นและสบู่ ให้สะอาดอีกครัง้ 14. ประโยชน์ของกาแฟยังมีอกี มาก ผูส้ นใจสามารถสืบค้นได้ตามแหล่งข้อมูลต่างๆ และส�ำหรับคอกาแฟ สมควรอย่างยิง่ ทีจ่ ะมองถึงโทษของกาแฟมาประกอบเป็ นข้อมูลเชิงสุขภาพ
คอกาแฟอย่าคะนอง... ระวังเรื่องโทษของกาแฟไว้บ้าง! เมื่อรูจ้ กั ประโยชน์ของกาแฟกันแล้ว ต่อไปนี้ จะขอน� ำเสนอในเรื่องโทษของกาแฟ
1. กาเฟอีนมีคณ ุ สมบัตคิ ล ้ายยาเสพติดอย่างอ่อน ผูท้ ด่ี ม่ื กาแฟจึงมักต้องดืม่ เป็ นประจ�ำ หรือทีเ่ รียกว่า “ติดกาแฟ” จึงเป็ นสาเหตุหนึ่งทีท่ ำ� ให้มผี ูด้ ม่ื กาแฟกันมาก และจากผลส�ำรวจพบ ว่าผูท้ ด่ี ม่ื กาแฟในปริมาณ 235 มิลลิกรัมต่อวันขึ้นไป พบว่าผูต้ อบแบบสอบถามจ�ำนวน 10% จะรูส้ กึ มีความทุกข์มากขึ้นเมือ่ ร่างกายขาดกาเฟอีน 2. กาแฟเพียงถ้วยเดียวก็สามารถเพิม่ ระดับน�ำ้ ตาลในเลือดได้ มีคำ� แนะน�ำว่าผูท้ ม่ี คี วาม ดันโลหิตสูง ควรหลีกเลีย่ งการดืม่ กาแฟในปริมาณสูง เพราะจากการศึกษาพบว่า กาเฟอีน 250 มิลลิกรัม สามารถท�ำให้ความดันโลหิตสูงขึ้นทัง้ ตัวบนและตัวล่างในทุกกลุม่ ส่วนอีกข้อมูลหนึ่งได้ ระบุวา่ การดืม่ กาแฟเป็ นประจ�ำในปริมาณน้อยๆ ผลกระทบทีเ่ กิดขึ้นนัน้ ยังไม่แน่นอน เนื่องจาก มีการศึกษาติดตามผลในพยาบาล 155,000 คน ทีด่ ม่ื กาแฟมานาน 10 ปี พบว่าไม่ทำ� ให้ความดัน โลหิตเพิม่ ขึ้น ซึง่ สอดคล ้องกับงานวิจยั ของ Johns hopkins ทีไ่ ด้ทำ� การศึกษาในกลุม่ ตัวอย่าง จ�ำนวน 1,000 ราย โดยติดตามผลเป็ นเวลา 33 ปี ทีพ่ บว่ากาเฟอีนมีผลต่อความดันโลหิตน้อย มาก 3. หากร่างกายได้รบั กาเฟอีนสูงกว่า 150 มิลลิกรัมต่อวัน กาเฟอีนจะไปแทรกแซงการ นอนหลับ ท�ำให้นอนหลับยาก หลับไม่สนิท ท�ำให้ช่วงเวลาทีห่ ลับนัน้ สัน้ ลง ซึง่ อาจท�ำให้ร่างกาย ไม่ได้พกั ผ่อนอย่างเต็มที่ 4. ผูท้ ด่ี ม่ื กาแฟเป็ นประจ�ำ หากหยุดดืม่ กะทันหันจะท�ำให้มอี าการปวดศีรษะ กระสับ กระส่าย ร่างกายอ่อนเพลีย และง่วงนอนได้ 5. การดื่มกาแฟอาจท�ำให้หวั ใจเต้นเร็วกว่าปกติหรือเต้นไม่เป็ นจังหวะได้ เนื่องจาก กาเฟอีนในกาแฟมีฤทธิ์กระตุน้ กลา้ มเนื้อหัวใจโดยตรง จึงส่งผลให้อตั ราการบีบตัวของหัวใจ และปริมาณของเลือดทีส่ ูบฉีดต่อนาทีเพิม่ ขึ้น สาร theobromine ในกาแฟอาจท�ำให้มอี าการ ปวดแสบทีล่ ้นิ ปี่ ได้ 6. การดืม่ กาแฟหลายถ้วยต่อวัน จะลดความสมบูรณ์แข็งแรงของร่างกายลงได้ โดย เฉพาะอย่างยิง่ ในสตรี
7. กาเฟอีนมีฤทธิ์กระตุน้ การหลังของกรด ่ pepsin และ gastrin ซึง่ อาจท�ำให้โรคแผล ในกระเพาะอาหารและล�ำไส้รุนแรงขึ้นได้ 8. กาแฟมีฤทธิ์ลดการดูดซึมของธาตุเหล็กได้ คุณจึงควรระมัดระวังในการดืม่ กาแฟ ในขณะท้องว่าง อีกทัง้ การดื่มกาแฟในขณะท้องว่างกาเฟอีนยังไปเร่งการหลังกรดในกระเพาะ ่ อาหารอีกด้วย 9. เนื่องจากกาแฟมีฤทธิ์ในการขับปัสสาวะ โดยไปลดการดู ดกลับของโซเดียม โพแทสเซียม และแคลเซียมออกจากไต จึงท�ำให้แร่ธาตุเหล่านี้ถกู ขับออกมาพร้อมปัสสาวะ ถ้า หากร่างกายสูญเสียแคลเซียมออกจากร่างกายบ่อยๆ ในปริมาณมาก อาจเป็ นการเพิม่ ปัจจัยเสีย่ ง ต่อการเกิดโรคกระดูกพรุนในหญิงวัยหมดประจ�ำเดือนได้ 10. การดืม่ กาแฟมากกว่าวันละ 1 แก้ว จะมีโอกาสเกิดการเป็ นหมันมากขึ้น ก่อนหน้า นี้มขี ้อถกเถียงกันว่าการดืม่ กาแฟอาจส่งผลเสียต่อการตัง้ ครรภ์ของสตรีได้ แต่จากหลักฐานยังไม่ พบผลเสียดังกล่าว นักวิจยั จึงแนะน�ำว่าให้ดม่ื กาแฟปริมาณน้อยๆในขณะตัง้ ครรภ์จงึ จะไม่เกิด ผลเสีย (แต่หากงดได้กค็ วรจะงด) ส่วนการศึกษาในประเทศเดนมาร์กทีไ่ ด้ทำ� การศึกษากับสตรี จ�ำนวน 18,478 คน ทีด่ ม่ื กาแฟปริมาณมากในระหว่างการตัง้ ครรภ์ พบว่ามันส่งผลท�ำให้อตั รา เสีย่ งของการตายของทารกหลังคลอดเพิม่ มากขึ้น แต่ไม่มผี ลกระทบต่ออัตราการตายในปี แรก ของทารก จากผลการศึกษานี้จงึ ท�ำให้รูว้ า่ สตรีตงั้ ครรภ์ควรเพิม่ ความระมัดระวังในการดืม่ กาแฟ ในปริมาณทีม่ ากเกินไป 11. กาแฟก็ทำ� ให้ร่างกายอ่อนเพลียได้เช่นกัน : จากการส�ำรวจพบว่าผูป้ ่ วยทีม่ อี าการ อ่อนเพลียไม่มแี รงจากการดืม่ กาแฟ พบว่าแทบทุกคนดืม่ กาแฟวันละ 10 กว่าถ้วย โดยผูป้ ่ วย เหล่านี้คดิ ว่าการดืม่ กาแฟหลายถ้วยจะท�ำให้มแี รงท�ำงาน แต่ในความเป็ นจริงแลว้ ยิง่ ดืม่ กาแฟ มากเท่าไร กาเฟอีนในร่างกายก็ยง่ิ เพิม่ มากขึ้นเท่านัน้ ก็เท่ากับว่าเป็ นการดึงพลังงานออกจากตัว มากเท่านัน้ เมือ่ ยิง่ ดืม่ จึงยิง่ อ่อนเพลีย เมือ่ เพลียก็ยง่ิ ดืม่ มากขึ้น หมุนเวียนเป็ นวงจรเช่นนี้เรื่อย ไป และเพือ่ เป็ นการแก้อาการอ่อนเพลีย ควรงดดืม่ กาแฟโดยเด็ดขาดเป็ นเวลา 2-3 เดือน และ หากท�ำได้อย่างเคร่งครัดอาการอ่อนเพลียก็จะหายไป 12. กาแฟกับโรคกระดูกพรุน ยังมีรายงานทัง้ สนับสนุนว่าการดืม่ กาแฟท�ำให้เกิดโรค กระดูกพรุน บางรายงานก็กล่าวว่าไม่เกิดโรค ผูท้ เ่ี กิดโรคกระดูกพรุนมักจะได้รบั แคลเซียมไม่ พอ แนะน�ำว่าควรจะดืม่ นมเพิม่ ส�ำหรับผูท้ ด่ี ม่ื กาแฟวันละ 2 แก้วขึ้นไป
13. กาเฟอีนในกาแฟสามารถถูก ดู ดซึมได้หมดและรวดเร็วในระบบทางเดิน อาหาร โดยเฉพาะอย่างยิง่ ตอนท้องว่างจะยิง่ ดูดซึมเร็วขึ้น ภายหลังการดืม่ กาแฟประมาณ 30-60 นาที ความเข้มข้นของกาเฟอีนในเลือด จะขึ้นสู่ระดับสูงสุด และหลังจากกาเฟอีนถูก ดูดซึมก็จะกระจายตัวไปยังส่วนต่างๆ ของ ร่างกาย โดยเฉพาะอวัยวะที่มเี ลือดไปเลี้ยง มาก เช่น สมอง หัวใจ ตับ และไต นอกจากนี้ กาเฟอีนยังสามารถกระจายไปสูร่ กและน�ำ้ นม ได้บา้ งประมาณ 0.06% ส่วนการขับกาเฟอีน ออกจากร่างกายก็จะแตกต่างกันออกในแต่ละ บุคคล โดยขึ้นอยู่กบั อายุและสภาพร่างกาย ซึ่งโดยทัว่ ไปแลว้ ผูใ้ หญ่จะใช้เวลาประมาณ 5-6 ชัว่ โมง ในการจับกาเฟอีนปริมาณครึ่ง หนึ่งทีไ่ ด้รบั ออกจากร่างกาย 14. โทษของกาแฟยังมีอกี มาก ผู ้ สนใจสามารถสืบค้นได้ตามแหล่งข้อมูลต่างๆ ทีม่ า : -http://www.thaigoodview.com/node/164028 -http://www.trueplookpanya.com/true/ blog_diary_detail.php?diary_id=2904 http://www.anatomy.dent.chula.ac.th/ coffee.html -ส�ำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา
จดหมายข่าววารสารสุขสาระ
11
สาระสุขภาพ
อะหมัดซอและห์
หน้าร้อน...
มักจะไม่มไี ข้และไม่ปวดท้อง โรคนี้เป็ นโรคทีค่ ่อนข้างรุนแรง ดังนัน้ ในการรับประทานอาหารทุก ครัง้ จะต้องระมัดระวังเป็ นพิเศษ โดยเฉพาะในหน้าร้อน ควรรับประทานอาหารทีส่ ะอาด ปรุงสุก ใหม่ๆ รวมทัง้ ล ้างมือให้สะอาดอยู่เสมอ โดยเฉพาะหลังการเข้าห้องน�ำ ้ เพราะในห้องน�ำ้ มักเป็ น แหล่งรวมเชื้อโรค ซึง่ อาจจะมีเชื้อ Vibrio cholerae ด้วยก็เป็ นได้ 4. โรคไข้ไทฟอยด์ เป็ นโรคทีม่ สี าเหตุมาจากการทีร่ ่างกายได้รบั เชื้อแบคทีเรีย Sal 1. โรคอุจจาระร่วง เป็ นโรคทีเ่ กิดขึ้น จากเชื้อแบคทีเรีย ไวรัส โปรโตชัว ปรสิตและ monella Typhi ทีม่ กั จะเจือปนหรือปนเปื้ อนอยู่ในน�ำ้ และอาหาร โดยโรคนี้จะเริ่มแสดงอาการ หนอนพยาธิท่ปี ะปนมากับอาหารและเครื่อง หลังจาก 1-2 สัปดาห์ ซึง่ จะท�ำให้มอี าการปวดศีรษะ ปวดตามตัว มีไข้สูง มีอาการท้องร่วง บาง ดื่ม ท�ำให้อุจจาระมีลกั ษณะเหลว และถ่าย รายอาจมีอาการแน่นท้อง หรือ ผืน่ ขึ้นตามตัว ถ้าหากใครทีเ่ ป็ นโรคนี้กม็ กั จะหายเองภายใน 3-4 สัปดาห์ แต่แนะน�ำให้ไปหาหมอดีกว่า โดยไปท�ำการรับการฉีดวัคซีนป้ องกันไทฟอยด์ไข้ Avoid เป็ นมูกเลือด 2. โรคอาหารเป็ นพิษ จัด อยู่ในกลุม่ risky foods and drinks 5. โรคบิด เป็ นโรคทีม่ สี าเหตุมาจากการติดเชื้อแบคทีเรียชนิดบาซิลลัส (บิดไม่มตี วั ) โรคติดต่อในระบบทางเดินอาหาร ซึ่งพบได้ มากในช่วงหน้าร้อน สาเหตุสำ� คัญเกิดจาก และ เชื้อโปรโตซัวชนิดอะมีบา (บิดมีตวั ) ถ้าหากติดเชื้อแบบบิดไม่มตี วั ในช่วงแรกอาจมีอาการ การทานอาหารทีม่ กี ารปนเปื้ อนของสารพิษที่ ไม่สบายท้องบ้าง ถ่ายเหลวเป็ นมูกเลือดและปวดบิดแต่ไม่มาก แต่ในช่วงทีม่ อี าการรุนแรงจะ เกิดจากเชื้อบิด เชื้อสแตปฟิ โลคอคคัส และ ท�ำให้ปวดบิดอย่างรุนแรง มีไข้สูง อาเจียน ถ่ายเป็ นมูกเลือดและอาจมีหนองปน ถ่ายน้อยแต่ เชื้อบาซิลลัส ซึง่ มักเป็ นสารทีท่ นต่อความร้อน ถ่ายบ่อยมาก ถ้าปล่อยให้ร่างกายอ่อนแอก็อาจจะท�ำให้เกิดอาการชักได้ ส่วนหากติดเชื้อแบบบิด พบบ่อยในอาหารประเภทไส้กรอก กุนเชียง มีตวั ส่วนใหญ่มกั ไม่ปรากฏอาการในช่วงแรก แต่จะมีอาการบิดแบบเฉียบพลัน มีไข้สูง หนาว ข้าวผัดต่ างๆ ถึงว่าพยายามจะกินอาหารที่ สัน่ อุจจาระร่วง เชื้อแพร่ไปตามกระแสโลหิต ซึง่ อาจท�ำให้เกิดก้อนฝี ทต่ี บั ปอดหรือสมอง ใน สุกร้อนแลว้ แต่หากส่วนผสมก่อนน�ำมาปรุง การป้ องกันโรคนี้นนั้ ควรให้รบั วัคซีนป้ องกันโรคอุจจาระร่วงอย่างรุนแรงและดูแลสุขอนามัยให้ อาหารเกิดบูดเสียก่อน ก็จะเกิดอาการเป็ นพิษ สะอาด 6. โรคพิษสุนขั บ้า เป็ นโรคทีเ่ กิดขึ้นจากเชื้อไวรัสทีช่ ่อื ว่า เรบีส ์ ไวรัส ในประเทศไทยมี ได้ เช่น คลืน่ ไส้ อาเจียน ปวดท้อง มีไข้ หรือ ปวดเมือ่ ย อ่อนเพลีย จนถึงท้องร่วงจากสาร รายงานการเป็ นโรคพิษสุนขั บ้าจากการทีส่ ุนขั กัดเป็ นสาเหตุหลัก หากเป็ นโรคนี้จะท�ำให้มอี าการ พิษทีท่ นความร้อน ถ้าเกิดในทารก เด็กเล็ก สมองอักเสบ ปวดเมือ่ ยตามตัว มีไข้ คันและปวดบริเวณทีถ่ กู กัด หงุดหงิด กระสับกระส่าย ตื่น และผูส้ ูงอายุ อาจท�ำให้เสียชีวติ ได้ 3. โรคอหิวาตกโรค มีสาเหตุมาจาก เชื้อแบคทีเรีย Vibrio cholerae เข้าสูร่ ่างกาย ซึง่ มักเกิดขึ้นจากการรับประทานอาหาร เชื้อ ดังกล่าวจะเข้าไปอยู่บริเวณล�ำไส้และสร้าง สารพิษขึ้นมาท�ำปฏิกิริยากับเยื่อบุผนังล�ำไส้ ท�ำให้เกิดอาการถ่ายออกมาเป็ นน�ำ้ จ�ำนวนมาก มีเนื้ออุจจาระน้อย และจะท�ำให้ร่างกายขาดน�ำ้ อย่างรวดเร็วและรุนแรง บางครัง้ อาจมีอาการ คลืน่ ไส้ อาเจียน และส่วนใหญ่คนทีเ่ ป็ นโรคนี้
ประเทศไทยมีสภาพอากาศอยู่ 3 ฤดู แต่ฤดูท่ีรุนแรงและยาวนานที่สุดคือ ฤดูรอ้ น ซึ่งส่งผลกระทบต่อสุขภาพ โดย เฉพาะ 7 โรคที่ตอ้ งเฝ้ าระวังดังต่อไปนี้
12
มูลนิธิสร้างสุขมุสลิมไทย (สสม.)
7 โรค ต้องระวัง
เต้น ไวต่อสิง่ เร้ารอบตัว ไม่ชอบแสง ลม มีนำ�้ ลายไหล กล ้ามเนื้อเกร็งและกระตุก ต่อมาจะเริ่ม เพ้อ คลัง่ ชัก กลัวน�ำ ้ ผูป้ ่ วยบางรายอาจจะเป็ นอัมพาต หมดสติ และเสียชีวติ ในทีส่ ุดเนื่องจาก สมองถูกท�ำลายไปจนหมด การป้ องกันโรคนี้ทด่ี ที ส่ี ุด คือ การป้ องกันไม่ให้ถกู สุนขั กัด เนื่องจาก สุนขั เป็ นพาหะหลักของโรคนี้ 7. โรคลมแดด (โรคฮีทสโตรก) เป็ นโรคทีห่ ลายคนอาจจะเคยได้ยนิ มาบ้างแล ้ว ปัจจุบนั พบว่ามีอบุ ตั กิ ารณ์เพิม่ มากขึ้น ซึง่ เกิดจากการทีร่ ่างกายอยูใ่ นสิง่ แวดล ้อมทีอ่ ณ ุ หภูมสิ ูงและได้รบั ความร้อนมากเกินไปท�ำให้เกิดการท�ำงานทีผ่ ดิ ปกติของสมองในส่วนการควบคุมอุณหภูมขิ อง ร่างกายท�ำให้มอี ณ ุ หภูมใิ นร่างกายสูงเกิน 40 องศาเซลเซียส ซึง่ ส่งผลต่อระบบไหลเวียนโลหิต และระบบสมอง สัญญาณเตือนทีส่ ำ� คัญของโรคฮีทสโตรก คือไม่มเี หงือ่ ออก แม้จะอากาศร้อน หน้า แดง ตัวร้อนจัดขึ้นเรื่อยๆ รูส้ กึ กระหายน�ำ้ มาก วิงเวียน ปวดศีรษะ คลืน่ ไส้ หายใจเร็ว อาเจียน เกร็งกล ้ามเนื้อ ชัก มึนงง สับสน รูมา่ นตาขยาย ความรูส้ กึ ตัว ลดน้อยลง อาจหมดสติ หัวใจ เต้นเร็วแต่แผ่วเบา ถ้าไม่ได้รบั การแก้ไขอย่างถูกต้องและทันเวลา อาจท�ำให้หวั ใจหยุดเต้น และ ถึงแก่ชวี ติ ได้ ซึง่ แตกต่างจากอาการเพลียแดดทัว่ ๆ ไปทีจ่ ะมีเหงือ่ ออกด้วย ส�ำหรับผูท้ ม่ี ี ความเสีย่ งในการเกิด โรคฮีทสโตรก คือ ผูส้ ูงอายุ เด็ก ผูท้ อ่ี ดนอน ผูท้ ่ี ดืม่ เหล ้าจัด ผูท้ ท่ี ำ� งานในสภาพอากาศทีร่ อ้ นชื้น และผูท้ เ่ี ป็ นโรคเรื้อรัง เช่น โรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน โรคหัวใจ และโรคอ้วน รวมถึงนักกีฬา และทหารทีเ่ ข้ารับการฝึ ก โดยไม่มกี ารเตรี ยมสภาพร่างกายให้พร้อมทีจ่ ะเผชิญกับสภาพอากาศร้อนจัด ข้อแนะน�ำในการปฏิบตั ติ วั ส�ำหรับหน้าร้อนนี้ 1. ทานอาหารและน�ำ้ ทีส่ ุกสะอาด อาหารไม่บูดเสียสภาพก่อนน�ำมาปรุง งดเครื่องดืม่ ผสมแอลกอฮอล์ทกุ ประเภท เพราะยิง่ อากาศร้อนมาก การดูดซึมแอลกอฮอล์จะสูง ร่างกายจะ
สามารถซึมผ่านแอลกอฮอล์เข้าสูก่ ระแสเลือด ได้รวดเร็ว ท�ำให้ร่างกายปรับตัวไม่ทนั จนปวด ศีรษะ ความดันโลหิตสูงขึ้น ปัสสาวะบ่อย ขาด น�ำ ้ และน�ำ้ ตาลในกระแสเลือดต�ำ่ ได้ 2. หมันออกก� ่ ำลังกายสม�ำ่ เสมอ พัก ผ่อนให้เพียงพอ ดืม่ น�ำ ้ 6-8 แก้วต่อวัน ปรับ สภาพบ้านให้เหมาะกับฤดู เช่น เปิ ดหน้าต่าง ปลูกต้นไม้ให้ร่มเงา ฝึ กสมาธิ หางานอดิเรก ท�ำ ก็จะช่วยลดความเครียดและหงุดหงิดลง ได้ หากเลี้ยงสัตว์ควรพาไปรับวัคซีน เพือ่ ลด ความเสีย่ งของตนเองและผูอ้ น่ื 3. เลือกเสื้อผ้าที่สวมใส่ให้เหมาะ สม เช่น ผ้าฝ้ ายทีร่ ะบายความร้อนได้ดี สีอ่อน โทนเย็นๆ ช่วยให้จติ ใจสบาย 4. อย่าทา “ครีมกันแดด” อย่างเร่ง รีบ ควรทาให้ทวั ่ ถึง แม้แต่ในร่มผ้าด้วย โดย ทาซ�ำ้ ทุก 2 ชัว่ โมง ควรเลือกทีม่ สี ่วนผสมของ Mexoryl และ Tinosorb เพราะสามารถกรอง รังสียูวเี อและยูวบี ไี ด้ดี รู ถ้ ึงสาเหตุและวิธีการป้ องกันโรค ที่มากับหน้าร้อนกันไปแลว้ ว่ามีความน่ากลัว ขนาดไหน ใครทีม่ แี นวโน้มหรือมีพฤติกรรม เสี่ยงก็ควรทีจะระวังกันไว้ก่อน เพราะหาก พลาดไปแล ้วไม่แน่อาจจะถึงชีวติ เลยทีเดียว ทีม่ า http://siamhealth.net http://www.dailynews.co.th/article/308958 http://gotensum.blogspot.com/2015/03/summer-diseases.html http://rss.shareinformation.info/rss/view. asp?nid=10307 http://www.shawpat.or.th จดหมายข่าววารสารสุขสาระ
13
ห้องข่าว สสม. มูลนิธิสร้างสุขมุสลิมไทย (สสม.) มอบทุนการศึกษาแก่ นกั เรียนยากจน ภาค เรียนที่ 2 ปี การศึกษา 2558 เมือ่ วันที่ 24 มกราคม 2559 นายอาศิ ส พิทกั ษ์คุมพล จุ ฬ าราชมนตรี เป็ น ประธานมอบทุ น การ ศึกษาแก่นกั เรียนทุนในเขตภาคกลาง ในงาน มหกรรมอาหารและวัฒนธรรมมุสลิมไทย ครัง้ ที่ 6
ก่อนหน้านัน้ ในวันที่ 13 มกราคม 2559 นายสุรินทร์ เหมนุ กูล รองประธาน มูลนิธสิ ร้างสุขมุสลิมไทย (สสม.) มอบทุนการ ศึกษาแก่นกั เรียนทุน ในเขตพื้นทีภ่ าคใต้ตอน กลาง ทัง้ นี้ทุนการศึกษาของมูลนิธิสร้าง สุขมุสลิมไทย (สสม.) เป็ นทุนให้เปล่าไม่มี ภาระผูกพันต้องใช้คนื และเป็ นทุนการศึกษา ต่อเนื่องตัง้ แต่ระดับมัธยมศึกษา อาชีวศึกษา จนถึงระดับปริญญาตรี
14
มูลนิธิสร้างสุขมุสลิมไทย (สสม.)
การคัดเลือก “นักเรียนทุน” จะพิจารณาจากรายได้ของครอบครัว จ�ำนวนพีน่ อ้ ง ปัญหา ของครอบครัว และการขาดผูอ้ ปุ การะส่งเสียเล่าเรียน ผลการเรียนพอใช้ มีความประพฤติดี และ มีความมุง่ มันตั ่ ง้ ใจ ในการศึกษาเล่าเรียน โดยนักเรียนผูผ้ ่านการคัดเลือก จะได้รบั การสนับสนุนทุนการศึกษาแบ่งได้ดงั นี้ ระดับ ทุนละ (บาท/ปี) จำ�นวนทุนปัจจุบัน มัธยมศึกษา 8,000.00 23 อาชีวศึกษา 10,000.00 6 อุดมศึกษา (ปริญญาตรี) 12,000.00 18 หมายเหตุ จำ�นวนทุนอาจเปลี่ยนแปลงได้ตามความเหมาะสม
ห้องข่าว สสม. เมือ่ วันที่ 8 กุมภาพันธ์ 2559 ศูนย์ กิจกรรม สสม.ภาคใต้ตอนกลาง ร่ วมกับ ชุมชนบ้านทอนตรน อ.กงหรา จ.พัทลุง ขับ เคลื่อนโครงการชุมชนรัก ษ์สุขภาพภายใต้ แนวคิดเลิกบุหรี่บา้ นละคน ผลักดันให้เป็ น ชุมชนต้นแบบด้านสุ ขภาวะ ประกอบด้วย กิจกรรมที่หลากหลายและสอดคลอ้ งกับวิถี ชีวติ ของผูค้ นในชุมชนอาทิ กิจกรรมหน้าบ้าน น่ ามอง การปลูกผักสวนครัวรัว้ กินได้ ผัก
ปลอดสารพิษ การส่งเสริมอาชีพ การส่งเสริมการจัดตัง้ กองทุนชุมชน ระบบการบริหารจัดการ ขยะในชุมชน (ธนาคารขยะชุมชน) รวมไปถึงการส่งเสริมกิจกรรมด้านสุขภาวะในชุมชน เช่น ส่ง เสริมการออกก�ำลังกาย การเล่นกีฬา การให้ความรูเ้ รื่องโภชนาการ การอบรมให้ความรูเ้ กี่ยวกับ พิษภัยบุหรี่ การให้ความรูเ้ กี่ยวกับการเลิกบุหรี่เป็ นการสร้างรากฐานความมันคงให้ ่ กบั ผูค้ นใน ชุมชน ต่อมาในวันที่ 11 กุมภาพันธ์ 2559 จัดกิจกรรมส่งเสริมการปลูกผักสวนครัวปลอด สารพิษ โดยได้รบั เกียรติจากนายสุกรี หรีมหนก นายกเทศบาลต�ำบลชะรัตเป็ นประธานเปิ ดงาน และได้รบั การสนับสนุนวิทยากรจากสภาเกษตรกรแห่งชาติ จ.พัทลุง โดย นายก้อหลัด บุญมี มา ให้ความรูก้ ารปลูกพืชแบบปลอดสารพิษและสาธิตการท�ำปุ๋ยหมักจากเศษใบไม้
นายสุกรี หรีมหนก นายกเทศบาลต�ำบลชะรัต ประธานเปิดงาน
เมื่อ วัน ที่ 13 กุ ม ภาพัน ธ์ 2559 ศูนย์กจิ กรรมภาคใต้ตอนบน มูลนิธสิ ร้างสุข มุสลิมไทย (สสม.) โดยมีนางสาวกรรณทิมา หมืน่ ระย้า รองผูอ้ ำ� นวยการศูนย์กจิ กรรมภาค ใต้ตอนบน ได้จดั เวทีสร้างความเข้าใจการ พัฒ นาอาชี พ โดยภายใต้โ ครงการชุม ชน รักษ์สุขภาวะ ณ มัสยิดดะอฺวะตุล้ มุสลิมนี ต.ราชกรู ด อ.เมือง จ.ระนอง ซึ่งมีแกนน�ำ กลุ่มเข้าร่วมรับฟังรายละเอียดในการจัดท�ำ โครงการในครัง้ นี้ดว้ ยความสนใจ จดหมายข่าววารสารสุขสาระ
15
สาระน่ารู้
ราไว
ปัจจุบนั สารเคมี ทัง้ ยาฆ่าหญ้าและ ยาฆ่าแมลงได้เข้ามาเป็ นส่วนส�ำคัญของการ ท�ำเกษตรกรรมส่วนใหญ่ และใช้กนั อย่างแพร่ หลายในประเทศไทย โดยเฉพาะยาฆ่าหญ้า เช่น ไกลโฟ เซต มีสารเคมีทม่ี พี ษิ ต่อสุขภาพร่างกายมนุษย์ นี้ ล่าสุดองค์การสหประชาชาติได้ระบุวา่ ไกล โฟเซตอาจก่อให้เกิดมะเร็งได้ ไกลโฟเซต หรือทีเ่ รารูจ้ กั กันในชื่อ ทางการค้าว่า “Roundup” เป็ นสารก�ำจัดศัตรู พืชที่ถูกน�ำเข้ามาในประเทศไทยสู งสุดเป็ น อันดับ 1 ในปี 2557 สารชนิดนี้สามารถปน เปื้ อนสู่แหล่งน�ำ้ ได้ หมายความว่าไม่ใช่เพียง เกษตรกรเท่านัน้ ทีเ่ สีย่ งต่อการรับสารพิษชนิด นี้ คนทัว่ ไปก็ตกอยู่ในความเสีย่ งเช่นกัน
16
มูลนิธิสร้างสุขมุสลิมไทย (สสม.)
ยาฆ่าหญ้า องค์การสหประชาชาติ (UN) ได้เปิ ดเผยผลการวิจยั ว่า ไกลโฟเซต เป็ นสาเหตุทำ� ให้เกิด มะเร็ง หากรับประทานอาหารทีม่ สี ารไกลโฟเซตปนเปื้ อนเข้าไป โดยเฉพาะผูห้ ญิงจะมีความเสีย่ ง เป็ นมะเร็งเต้านมมากขึ้น นอกจากนี้ไกลโฟเซต จะเข้าไปยับยัง้ การท�ำงานของต่อมไร้ท่อ และ รบกวนการท�ำงานของยีนทีค่ วบคุมการสร้างเอสโตรเจน นอกจากนี้ยงั พบว่า ไกลโฟเซต เป็ นองค์ประกอบหลักสามารถท�ำลายดีเอ็นเอ ท�ำให้เกิด การกลายพันธุแ์ ละเป็ นอันตรายต่อเซลล์สบื พันธุอ์ กี ด้วย ยังพบว่าปริมาณสารเคมีกำ� จัดศัตรูพชื ในปัสสาวะของเด็กทีม่ ผี ูป้ กครองเป็ นเกษตรกรสูงกว่าเด็ก ๆ ทีม่ ผี ูป้ กครองประกอบอาชีพอืน่ ไกลโฟเซตมีฤทธิ์ทำ� ให้แมลงทีเ่ ป็ นประโยชน์ต่อพืชและสัตว์ครึ่งบกครึ่งน�ำ้ ตาย กบบาง ชนิดเกือบสูญพันธุ ์ เมือ่ ผูถ้ กู ล่าลดจ�ำนวนลง ก็ส่งผลกระทบต่อผูล้ า่ เป็ นทอดๆ ต่อกันไปเรื่อยๆ นอกจากนี้ ไกลโฟเซตยังมีผลกระทบต่อสัตว์นำ�้ เช่น ปลา เพราะเมือ่ ปลาได้รบั สารเคมีชนิดนี้เข้าไป จะมีผลกระทบต่อการว่ายน�ำ ้ ความเสียหายของเหงือก และโครงสร้างตับทีเ่ ปลีย่ นไป แม้แต่ผกั ทีป่ ลูกก็ได้รบั ผลกระทบจากสารเคมีน้ อี กี ด้วย ไกลโฟเซตสามารถปนเปื้ อนลงสู่ ดิน น�ำ ้ และแหล่งน�ำ้ ใต้ดนิ โดยเฉพาะดิน ทีส่ ารเคมี ดังกล่าวจับได้แน่นกับอนุภาคดิน ผลคือ ไกลโฟเซตอยู่ในดินได้นานกว่า 170 วันหรือเป็ นเวลา กว่า 5 เดือน และมีโอกาสปนเปื้ อนออกสู่สง่ิ แวดล ้อมสูง ในประเทศสหรัฐอเมริกาได้เกิดปัญหา “Super Weed” ขึ้นจากการใช้ยาฆ่าหญ้าอย่าง ต่อเนื่องเป็ นเวลานาน จนกระทังวั ่ ชพืชเหล่านัน้ สามารถปรับตัวให้ตา้ นทานต่อไกลโฟเซตได้ การ ก�ำจัดวัชพืชจึงกลายเป็ นเรื่องยาก เกษตรกรจึงต้องก�ำจัดด้วยการพลิกหน้าดินซึง่ จะส่งผลเสีย ต่อคุณภาพดินในระยะยาวท�ำให้ปริมาณผลผลิตลดลงเรื่อยๆ ส�ำหรับในบ้านเราปัญหาดินเสือ่ ม สภาพนัน้ เชื่อมโยงกับการย้ายทีท่ ำ� การเกษตร หรือแม้แต่บกุ รุกป่ าเพือ่ ท�ำไร่เลือ่ นลอย อาการพิษเฉียบพลันจากยาฆ่าหญ้า มักจะเกิดขึ้นกับผูท้ ท่ี ำ� งานหรืออยู่ใกล ้ชิดกับสาร เคมีกำ� จัดศัตรูพชื (โดยเฉพาะอย่างยิง่ เกษตรกร หรือคนงานในร้านขายสารเคมีการเกษตร) ซึง่ มีโอกาสทีจ่ ะได้รบั สารเคมีการเกษตรจากการสูดดมหรือสัมผัสโดยตรง ซึง่ อาการอาจมีได้หลาย ลักษณะ ขึ้นอยู่กบั ชนิดของสารเคมีวา่ เป็ นสารพิษต่อระบบประสาท ระบบกล ้ามเนื้อ หรือระบบ การท�ำงานอืน่ ของร่างกาย พิษอย่างอ่อน วิงเวียน ปวดศีรษะ หมดเรี่ยวแรง ตาพร่า กระสับกระส่าย เหงือ่ ออก คลืน่ ไส้ ท้องเดิน เบือ่ อาหาร น�ำ้ หนักลด กระหายน�ำ ้ ปวดตามข้อ มีผน่ื คันตามผิวหนัง เคืองตา
อ
ญ้า
อันตราย
แสบตา ระคายจมูก ระคายคอ พิษปานกลาง คลืน่ ไส้ ท้องเดิน น�ำ้ ลายฟูมปาก กระเพาะอาหารบีบเกร็ง เหงือ่ ออกมาก มือสัน่ กล ้ามเนื้อท�ำงานไม่ประสานกัน กล ้ามเนื้อบิดเกร็ง ตาพร่าจัด หายใจล�ำบาก ชีพจรเต้น เร็ว ผิวหนังร้อนแดง หรือเป็ นสีเหลือง พิษรุนแรง หายใจถีเ่ ร็ว อาเจียน กล ้ามเนื้อบิดเกร็ง บังคับไม่ได้ ม่านตาหรี่เล็ก ชัก หายใจไม่ออก หมดสติ ผูป้ ่ วยจากการได้รบั สารพิษทางการเกษตรแบบเฉียบพลัน โดยส่วนใหญ่จะเป็ นการได้ รับพิษอย่างอ่อน ซึง่ อาจมีอาการทางสุขภาพเล็กน้อย และไม่ได้ใส่ใจว่า เป็ นผลกระทบจากความ เป็ นพิษของสารเคมีการเกษตร เลยท�ำให้ไม่ได้ระมัดระวังตัว ส่งผลให้เกิดการสะสมสารพิษ และ มีการเจ็บป่ วยทีเ่ กิดจากพิษสะสมได้อกี อาการพิษสะสม เมือ่ ได้รบั สารเคมีการเกษตรไปแล ้วระยะหนึ่ง (อาจนานหลายเดือน หรือปี กไ็ ด้) หรือได้รบั เพียงเล็กน้อย ต่อเนื่องกัน ท�ำให้เกิดการ สะสมของสารเคมีในร่างกาย ถึง จุดๆ หนึ่ง สารพิษเหล่านัน้ อาจท�ำให้เกิดการเปลีย่ นแปลงในร่างกาย (โดยตรง หรือโดยอ้อม) ที่ เป็ นปัญหาสุขภาพได้ เช่น 1. การเปลีย่ นแปลงพันธุ กรรมของเซลล์ โดยสารเคมีกำ� จัดศัตรู พชื หลายชนิดถูก
ออกแบบให้รบกวนต่อพันธุ กรรมของเซลล์ ส่งผลให้เกิดเนื้องอกหรือมะเร็ง หรือท�ำให้การ พัฒนาร่างกายของเด็กทารกในครรภ์แม่ผดิ ปกติไป ซึง่ รวมไปผลกระทบต่อเซลล์สบื พันธุ ์ 2. เนื้องอกและมะเร็ง กระบวนการ ที่สารเคมีการเกษตรท�ำให้เกิดเนื้องอกและ มะเร็งนัน้ ยังเป็ นสิง่ ทีไ่ ม่สามารถบ่งชี้ได้ชดั เจน แต่สามารถยืนยันผลได้ในสัตว์ทดลอง ซึง่ พบ ว่า เมือ่ สัตว์ทดลองได้รบั สารเคมีเหล่านี้แลว้ เกิดเนื้องอกหรือมะเร็งขึ้น 3. การเปลี่ยนแปลงของเซลล์ตวั อ่อนทีอ่ ยูใ่ นครรภ์แม่ ซึง่ ท�ำให้ลูกทีค่ ลอดออก มามีร่างกายผิดปกติ หรือแม่แท้งลูก
การแก้พิษ จาก ยาฆ่าหญ้า จดหมายข่าววารสารสุขสาระ
17
การปฐมพยาบาลต้องพิจารณาเป็ น อันดับแรกว่า ได้รบั พิษเข้าไปโดยทางใด ถ้า สงสัยว่า โดยการกิน ต้องน�ำผูไ้ ด้รบั พิษมาก ระตุน้ ให้อาเจียนก่อน ด้วยการลว้ งคอหรือ กรอกนม ไข่ เพือ่ ช่วยให้ผูป้ ่ วยอาเจียนออก มา และจะต้องท�ำโดยเร็วทีส่ ดุ เพราะการท�ำให้ อาเจียนสามารถก�ำจัดสารพิษออกได้ดที ส่ี ุด ส�ำหรับสารกลุม่ พาราควอตหรือกรัม ม็อกโซน เพราะสารพิษตัวนี้เป็ นเหตุของการ เกิดพิษโดยการกินถึงตายมากที่สุด ทันทีท่ี พบนอกจากให้ผูป้ ่ วยอาเจียนออกมาโดยเร็ว ทีส่ ุดแล ้ว ก็ให้เขาดืม่ น�ำ้ โคลนเข้าไปจนเต็มที่ น�ำ้ โคลนนี้เอามาจากท้องร่องในสวนหรือเอา ดินเหนียวละลายน�ำ้ ให้กนิ ทันที น�ำ้ โคลนจะท�ำ
ปฏิกริ ยิ ากับพาราควอต ท�ำให้พษิ หมดไปในเวลาอันรวดเร็ว วิธนี ้ ชี ่วยผูท้ ถ่ี กู พิษปลอดภัยดีกว่า ส่งมาโรงพยาบาลโดยไม่ทำ� อะไร ซึง่ วิธนี ้ ใี ช้ได้กบั ทุกกรณีของสารเคมีทม่ี พี ษิ อืน่ ๆทีเ่ ข้าสู่ร่างกาย ถ้าสารพิษเข้าสูร่ ่างกายโดยทางอืน่ จะปฏิบตั อิ ย่างไร กรณีทส่ี ารพิษเข้าทางผิวหนัง เช่น นัง่ ทับก็ตอ้ งรีบถอดเสื้อผ้าออกช�ำระล ้างฟอกสบูใ่ ห้เรียบร้อย เปลีย่ นเสื้อผ้าชุดใหม่ อย่าปล่อย ให้มาเหม็นๆ ทัง้ ทีม่ สี ารเคมีตดิ อยู่บนร่างกาย เพราะสารเคมีจะซึมเข้าไปเรื่อยๆ เป็ นอันตราย รุนแรงได้ ส่วนทีไ่ ด้รบั พิษโดยการหายใจเข้าไป วิธปี ้ องกันก็คอื ดึงผูป้ ่ วยออกจากสภาพแวดล ้อม นัน้ ไปอยู่ในทีส่ ะอาด แล ้วน�ำส่งโรงพยาบาลก็เป็ นการช่วยเหลือผูป้ ่ วยเบื้องต้นทีด่ ที ส่ี ุด ส�ำหรับผูไ้ ด้รบั พิษเข้าไปโดยการประกอบอาชีพ เช่น พวกเกษตรกรจะได้รบั สารพิษใน กลุม่ ออร์กะโนฟอสเฟต หรือพาราไทออนขณะท�ำการฉีดพ่นยาฆ่าแมลงในชีวติ ประจ�ำวัน ฤทธิ์ จะสะสมในร่างกายมากขึ้นจนกระทัง่ มีอาการอ่อนเพลีย กล ้ามเนื้ออ่อนแรง เมือ่ ปฏิบตั งิ านต่อ ไปอีก อาการพิษจะรุนแรงมากขึ้น ถึงขัน้ ซึมลง หมดสติ น�ำ้ ลายฟูมปากและตายได้ ผูท้ ช่ี อบกินผักทุกวันอาจได้รบั อันตรายจากพิษตกค้างได้ เช่น กินผักคะน้าวันละ 2 ต้น แต่ละต้นมีพษิ ตกค้างอยูเ่ ล็กน้อย กินครัง้ เดียวไม่ทำ� ให้ร่างกายเกิดอาการผิดปกติแต่อย่างใด แต่ ถ้ากินทุกวันนานเข้าก็อาจเกิดอาการจากพิษได้ มีตวั อย่างเกิดขึ้นแล ้วกับคนกินก๋วยเตีย๋ ว ราดหน้าผักคะน้า เพียงจานเดียวก็เกิดอาการคลืน่ ไส้ อาเจียน หมดสติ น�ำ้ ลายฟูม ปาก ต้องน�ำส่งโรงพยาบาลเกือบเป็ นอันตรายถึงชีวติ ได้ ในต่างประเทศเกษตรกรจะฉีดพ่นยาฆ่าแมลงหรือยาปราบศัตรูพชื และเก็บ เกี่ยวผลผลิตตามทีม่ าตรฐานก�ำหนด เช่น ในฤดูรอ้ นเก็บผลผลิตภายหลัง 7 วัน ฤดูฝน 3 วัน ฤดูหนาว 10 วัน โดยจะจัดท�ำตารางศึกษาไว้อย่างดีและก�ำหนด ให้เกษตรกรผูผ้ ลิตปฏิบตั ติ ามก่อนจะเก็บเกีย่ วผลผลิตในแต่ละฤดู ตามชนิด ของสารเคมีทใ่ี ช้ในผักทุกชนิด ส�ำหรับประเทศไทย แล ้วแต่ผู ้ผลิตจะมีความรับผิดชอบมากน้อยแค่ ไหน บางรายกลัวผักไม่สวยก็ฉีดพ่นยาฆ่าแมลงลงไปตามความพอใจ บางที ฉีดพ่นยาวันนี้พรุ่งนี้กเ็ ก็บไปขาย ผูบ้ ริโภคผลผลิตของรายนี้กน็ บั ว่าเคราะห์ ร้ายอย่างช่วยไม่ได้ ในภูมปิ ญั ญาดัง้ เดิมของการท�ำเกษตรกรรมของไทยก็มวี ธิ ีกำ� จัด วัชพืชทีเ่ ป็ นมิตรต่อสิง่ แวดล ้อมอยู่แล ้ว เช่น การเลี้ยงห่านเพือ่ กินหญ้า หรือ การเลี้ยงไก่เพือ่ กินแมลงทีเ่ ป็ นศัตรูพชื เราไม่จำ� เป็ นต้องพึง่ พาสารเคมีทเ่ี ต็ม ไปด้วยพิษต่อสุขภาพร่างกายและสิง่ แวดล ้อมเลย นอกจากจะท�ำให้เกษตรกร ปลอดภัยจากสารพิษที่ตกค้างอยู่ในร่ างกายแลว้ ผู บ้ ริโภคก็ได้รบั ความ ปลอดภัยจากการรับประทานผักทีป่ ลอดสารพิษ และยังมันใจได้ ่ อกี ว่า เรา ไม่ได้บริโภคอาหารบนความเสีย่ งของเกษตรกรอีกด้วย ข้อมูลhttp://www.greenpeace.org/seasia/th/news/blog1/blog/53150/ http://www.doctor.or.th/article/detail/5592 https://www.facebook.com/smatrixcenter/posts/506077462858902 https://www.gotoknow.org/posts/530867
18
มูลนิธิสร้างสุขมุสลิมไทย (สสม.)
ท่องโรค ฮากีม
ไข้ซิกา (Zika Fever) โรคไข้ซิกา (Zika fever) เกิดจากการติดเชื้อไวรัสซิกา (Zika Virus-ZIKV) ไข้สมองอักเสบ โรคไข้เหลือง และโรคไข้เลือด มีลกั ษณะคล้ายคลึงกับ ไวรัสไข้เหลือง ไวรัสเดงกี,ไวรัสเวสต์ไนล์ และไวรัสไข้สมอง ออก เป็ นต้น โดยมีอาการไข้ มี ผืน่ แดง เยือ่ บุ ตาอักเสบ ปวดกล ้ามเนื้อ ปวดข้อ อ่อนเพลีย อักเสบเจอี มียุงลายเป็ นพาหะน�ำโรค โรคไข้ซกิ า พบมีการติดต่อในคนตัง้ แต่ พ.ศ. 2495 ในประเทศยูกานด้า สาธารณรัฐ แทนซาเนีย และมีรายงานพบการระบาดของโรคไข้ซิกาในพื้นทีข่ องทวีปแอฟริกา เอเชีย หมูเ่ กาะ แปซิฟิกและอเมริกา ทัวโลกมี ่ แนวโน้มการระบาดของโรคจะแพร่กระจายไปยังประเทศใหม่ ๆ เนื่องจากการ เดินทางทีส่ ะดวกและรวดเร็ว นอกจากนัน้ ยุงลายซึง่ เป็ นพาหะน�ำโรคยังมีกระจายอยูใ่ นหลายทวีป ทัว่ โลก ระยะฟักตัวของโรคไข้ซกิ า ใช้เวลาประมาณ 3 - 12 วัน อาการของโรคไข้ซกิ าคล ้าย กับโรคทีเ่ กิดจากอาร์โบไวรัส (Arbovirus) ซึง่ เป็ นเชื้อไวรัสทีม่ แี มลงเป็ นพาหะน�ำโรค เช่น โรค
ปวดศีรษะ ปัจจุบนั ในประเทศบราซิล เจ้าหน้าที่ ได้พบว่ามีการติดเชื้อโรคไข้ซิกาเพิ่มขึ้นใน ประชาชนทัวไป ่ และในขณะเดียวกันพบว่าใน ภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศบราซิล มีการเพิ่มขึ้นของภาวะศีรษะเล็กแต่ กำ� เนิด (Microcephaly) ในเด็กแรกเกิด ในส่วนของเอเชียมีรายงานพบใน
จดหมายข่าววารสารสุขสาระ
19
ประเทศอินเดีย, มาเลเซีย, ฟิ ลปิ ปิ นส์, ไทย, เวียดนามและอินโดนีเซีย ล่าสุดในปี พ.ศ. 2550 ได้รายงานการระบาดของไข้ซกิ าในหมู่ เกาะแยป ในประเทศไทย มีผูร้ ายงานว่าตรวจ พบแอนติบอดีชนิดท�ำลายล ้างไวรัสซิกา ในผู ้ ทีอ่ าศัยในประเทศไทยเมือ่ ปี พ.ศ.2506 และ ล่าสุด มีรายงาน ผูป้ ่ วยหญิงนักท่องเทีย่ วจาก แคนาดา ซึ่งเดินทางมาประเทศไทยในช่วง เวลา 21 มกราคม-2 กุมภาพันธ์ 2556 และ มีอาการภายหลังจากเดินทางกลับถึงประเทศ แคนาดาเป็ นเวลา 4 วัน โดยเริ่มป่ วย วันที่ 5 กุมภาพันธ์ 2556 มีอาการไข้ อ่อนเพลีย ปวดศีรษะ กระสับกระส่าย หนาวสัน่ คลืน่ ไส้ อาเจียน ปวดหลัง และปวดข้อ ได้รบั การตรวจ ทางห้องปฏิบตั กิ ารยืนยันการติดเชื้อไวรัสซิกา (Zika virus) ล่าสุด ผูเ้ ชี่ยวชาญด้านสาธารณสุข หลายคน รวมทัง้ ดร.วิลเลียม ชาฟฟ์ เนอร์ จากโรงพยาบาลมหาวิทยาลัยแวนเดอร์บลิ ต์ ในเมืองแนชวิลล์ สหรัฐอเมริกา ออกมาเตือน ว่า เรื่องทีน่ ่ากังวลไม่ใช่ผูห้ ญิงติดเชื้อซิกา แต่ เป็ นผูช้ ายทีต่ ดิ เชื้อต่างหาก เนื่องจากมีการพบ หลักฐานเมือ่ ไม่นานมานี้วา่ ไวรัสซิกาอยูใ่ นเชื้อ อสุจขิ องผูช้ ายทีต่ ดิ เชื้อด้วย และไม่รูว้ า่ เชื้อจะ อยู่ในอสุจไิ ปนานเท่าไร ดร.ชาฟฟ์ เนอร์ ระบุว่า หากผูช้ าย ติดเชื้อไวรัสซิกาจากยุง เขาก็มโี อกาสที่จะ ถ่ายทอดเชื้อไปสู่ผูห้ ญิงที่มเี พศสัมพันธ์กบั เขา และท�ำให้ทารกที่ยงั ไม่เกิดมีความเสี่ยง ทีจ่ ะเกิดภาวะศีรษะเล็กได้ ทีน่ ่าเป็ นห่วงกว่า นัน้ คือ นักวิทยาศาสตร์ยงั ไม่รูว้ ่าไวรัสชนิด นี้สามารถอยู่ในน�ำ้ อสุจไิ ด้นานเท่าใด รวมทัง้ ไม่มวี ธิ กี ารตรวจแบบง่ายๆ ท�ำให้ไม่อาจรูไ้ ด้ เลยว่า ผูช้ ายทีต่ ดิ โรคจะต้องกังวลว่าอาจจะ ท�ำให้คู่ครองติดเชื้อไปจนถึงเมือ่ ไร ซึง่ อาจจะ ป้ องกันโดยใช้ถงุ ยางอนามัย การรัก ษาโรค-ผู ป้ ่ วยโรคไข้ซิก า ส่วนใหญ่มอี าการไม่รุนแรง จึงสามารถรักษา ตัว ได้โ ดยการพัก ผ่ อ นให้เ พีย งพอ ดื่ม น�ำ้
20
มูลนิธิสร้างสุขมุสลิมไทย (สสม.)
มากๆ รักษาตามอาการ เช่น ใช้ยาลดไข้ หรือยาบรรเทาอาการปวด แนะน�ำให้รบั ประทานยา พาราเซตามอล ห้ามรับประทานยาแอสไพริน หรือยากลุม่ ลดอักเสบทีไ่ ม่ใช่สเตียรอยด์ (NSAIDs) เพราะมียาบางชนิดทีเ่ ป็ นอันตรายส�ำหรับการเป็ นโรคนี้อาจท�ำให้เลือดออกในอวัยวะภายในได้ ง่ายขึ้น หากอาการไม่ดขี ้นึ ผูป้ ่ วยควรปรึกษาและท�ำตามค�ำแนะน�ำของแพทย์ การป้ องกัน-ส�ำหรับประชาชน • การก�ำจัดแหล่งเพาะพันธุย์ ุงลาย รวมถึงการป้ องกันตนเองไม่ให้โดนยุงกัด ซึง่ สิง่ นี้ สามารถท�ำได้โดย - ใช้ยาก�ำจัดแมลง หรือ ยาทาป้ องกันยุง - การสวมใส่เสื้อผ้าเนื้อหนาสีอ่อนๆ ทีส่ ามารถคลุมผิวหนังและร่างกายได้ - อาศัย และนอนในห้องปรับอากาศ ใช้ฉากกัน้ การปิ ดประตู ปิ ดหน้าต่าง การใช้มงุ ้ - การก�ำจัดแหล่งเพาะพันธุย์ ุงลาย โดย การท�ำความสะอาด การเทน�ำ้ ทิ้ง หรือครอบ ฝาภาชนะทีส่ ามารถบรรจุนำ �้ เช่น กระถางต้นไม้ เพือ่ ไม่ให้มนี ำ�้ ขังเป็ นแหล่งเพาะพันธุย์ ุง • ถ้ามีอาการไข้ ออกผืน่ ตาแดง หรือปวดข้อ อาจมีโอกาสทีจ่ ะเป็ นโรคนี้ได้ โดยเฉพาะ หญิงตัง้ ครรภ์ให้ปรึกษาแพทย์ ส�ำหรับผูเ้ ดินทางทีจ่ ะเดินทางไปประเทศทีม่ กี ารระบาดของโรคไข้ซิกา-ค�ำแนะน�ำส�ำหรับ ผูเ้ ดินทางไปประเทศทีม่ กี ารระบาดของโรคไข้ซิกา ขอให้ผูเ้ ดินทางระมัดระวังป้ องกันไม่ให้ยุงกัด โดยสวมเสื้อแขนยาว กางเกงขายาวให้มดิ ชิด และใช้ยาทาป้ องกันยุงกัด หากเป็ นหญิงตัง้ ครรภ์ ควรหลีกเลีย่ งการเดินทางไปยังประเทศทีม่ รี ายงานการระบาด แต่หากจ�ำเป็ นต้องเดินทางไป ประเทศดังกล่าวควรปรึกษาแพทย์ และระมัดระวังมิให้ถกู ยุงกัด หากมีขอ้ สงสัย สอบถามข้อมูลเพิม่ เติมได้ท่ี เบอร์โทรศัพท์ 1422 หรือเว็บไซต์ ส�ำนัก โรคติดต่ออุบตั ใิ หม่ ทีม่ า http://www.mamaexpert.com/topic/16068 สถาบันวิจยั วิทยาศาสตร์สาธารณสุข กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ http://beid.ddc.moph.go.th http://www.thairath.co.th/content/579494
บุคลากรมุสลิมดีเด่น บุคลากรมุสลิมดีเด่น เป็ นหนึ่ งในกิจกรรมที่จดั ขึ้นใน สังคม ประเทศชาติ และในการจัดงานมหกรรมอาหารและ งานมหกรรมอาหารและวัฒนธรรมมุสลิมไทย ทุกครัง้ ที่ผ่านมา วัฒนธรรมมุสลิมไทยครัง้ ที่ 6 ที่ผ่านมา มีบคุ ลากรมุสลิมดีเด่น เพื่อส่งเสริม และประกาศเกียรติคุณ ของมุสลิมที่ท�ำงานเพื่อ ในด้านต่างๆ ที่ได้รบั การคัดเลือกไว้ 5 ด้านดังต่อไปนี้ บุคลากรมุสลิมดีเด่นด้านการรณรงค์และต่อต้านบุหรี่ คุณวีระ มินสาคร อดีตผูอ้ ำ� นวยการศูนย์ กิจกรรมภาคกลาง ผูร้ ่วมก่อตัง้ และบุกเบิกการท�ำงานของแผนงานสร้างสุขมุสลิมไทย ตัง้ แต่ยุคเริ่มแรก จนถึงนาทีสุดท้ายของชีวติ ท่านมุง่ มันที ่ จ่ ะรณรงค์ให้มสุ ลิมและทุกชุมชนโดยเฉพาะในพื้นทีท่ ท่ี ่านรับผิด ชอบปลอดควันบุหรี่ เพือ่ สุขภาพทีด่ ที งั้ ของผูส้ ูบเองและบุคคลใกล ้ชิด คุณวีระ เคยกล่าวทีเล่นทีจริงว่า เมือ่ ท�ำงานต้านบุหรี่ในชุมชน ขณะเดินเข้ามัสยิด นักสูบในพื้นทีห่ ลายคนเมือ่ เห็นท่าน จะรีบดับบุหรี่ทนั ที ทัง้ นี้คุณโฉมยา มินสาคร (ภรรยา : คนแรกจากซ้าย) เป็ นตัวแทนขึ้นรับโล่ประกาศเกียรติคุณบุคลากร มุสลิมดีเด่นด้านการรณรงค์และต่อต้านบุหรี่ บุคลากรมุสลิมดีเด่นด้านการศึกษา รศ.ดร.อิบรอฮีม ณรงค์รกั ษาเขต ด้วยความมุง่ มันที ่ จ่ ะท�ำให้ สังคมมุสลิมไทยตระหนักถึงการสร้างเสริมสุขภาวะผ่านการจัดท�ำแบบเรียนวิชา สุขศึกษาและพลศึกษา แบบบูรณาการวิถอี สิ ลาม โดยเริม่ ให้เยาวชนในพื้นทีส่ ามจังหวัดชายแดนภาคใต้ได้ทดลองใช้และเพือ่ ตอบ สนองผูป้ กครองทีต่ อ้ งการให้บตุ รหลานได้มโี อกาสเรียนรูท้ งั้ วิชาการศาสนาและวิชาการสามัญทีส่ อดคล ้อง กับวัฒนธรรมและความเชื่อของท้องถิน่ บุคลากรมุสลิมดีเด่นด้านสร้างเสริมสันติภาพ อ.อัฮหมัดสมบูรณ์ บัวหลวง นักวิชาการอิสระด้าน สันติวธิ ี และนักคิดผูไ้ ด้รบั การยอมรับอย่างกว้างขวางในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ ท่านได้ท่มุ เทท�ำงาน เพือ่ สร้างสันติภาพให้เกิดขึ้นในพื้นทีจ่ นถึงวาระสุดท้ายของชีวติ ท่านได้จดั ท�ำรายงานเรื่อง ปัญหาความ ไม่สงบในจังหวัดชายแดนภาคใต้ : บทวิเคราะห์และแนวทางการแก้ปญั หาเชิงรุกทีย่ งั ่ ยืนด้วยสันติวธิ ี ใน นามนักศึกษาหลักสูตรประกาศนียบัตรชัน้ สูง “การเสริมสร้างสังคมสันติสุข” รุ่นที่ 1 ส�ำนักสันติวธิ แี ละธร รมาภิบาล สถาบันพระปกเกล ้า ทีไ่ ด้รบั การยอมรับอย่างกว้างขวาง ทัง้ นี้คุณไลลา บัวหลวง (ภรรยา : คน ทีส่ องจากขวา) เป็ นตัวแทนขึ้นรับโล่ประกาศเกียรติคุณด้านสร้างเสริมสันติภาพ
21
บุคลากรดีเด่นด้านสือ่ สารมวลชน (รางวัลราชัน ฮูเซ็น) คุณมูฮำ� มัดอายุบ ปาทาน มีบทบาท ส�ำคัญในการกระตุน้ ให้มสุ ลิมไทยและสังคมไทยได้รบั รูข้ อ้ เท็จจริงเกี่ยวกับสถานการณ์ทเ่ี กิดขึ้นในสาม จังหวัดชายแดนภาคใต้ ซึง่ เป็ นประโยชน์ต่อสังคมในการอยู่ร่วมกันด้วยความเข้าใจ และรูเ้ ท่าทันปัญหา ทีเ่ กิดขึ้น ท่านได้นิยามค�ำว่าสือ่ มืออาชีพไว้วา่ อันดับแรก คนท�ำงานสือ่ ต้องมีความน่าเชื่อถือ ทีส่ ำ� คัญสือ่ จะถูกปิ ดกัน้ ไม่ได้ กล่าวคือการสือ่ สารเพือ่ แก้ปญั หาความขัดแย้งจะต้องไม่ทำ� ให้พ้นื ทีใ่ นการสือ่ สารแคบ ลง ซึง่ จะส่งผลให้ความคิดของคนแคบลงไปด้วย จดหมายข่าววารสารสุขสาระ
บุคลากรดีเด่นด้านสังคมสงเคราะห์ อ.จิตรา นุ ชมี ด้วยความทุ่มเทท�ำงานด้านสังคมสงเคราะห์ ตัง้ แต่สมัยเมือ่ ยังรับราชการในกระทรวงศึกษาธิการ จนปัจจุบนั ท่านยังร่วมหาช่องทางเพือ่ ให้นกั เรียนที่ มีฐานะยากจนได้มโี อกาสศึกษาต่อในระดับทีส่ ูงขึ้น เพือ่ น�ำความรูไ้ ปประกอบอาชีพ ท่านเป็ นผูร้ ่วมผลัก ดันกองทุนการศึกษาของ สสม. เพือ่ ต่อยอดการศึกษาแก่นกั เรียนยากจน และด้วยการทุ่มเทท�ำงานเพือ่ สังคมมาอย่างต่อเนื่องยาวนาน สภาสตรีแห่งชาติ ในพระบรมราชินูปถัมภ์ จึงได้คดั เลือกให้ท่านเป็ นสตรี ไทยดีเด่น ประจ�ำปี 2558 ทีผ่ ่านมา
อานสุขสาระที่บาน งายๆ
โดย โอนเงินเขาบัญชี “วารสารสุขสาระ” บัญชีเลขที่ 403-514520-1 ธนาคารไทยพาณิชย สาขา จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย พรอมสำเนาใบโอน มาที่ มูลนิธิสรางสุขมุสลิมไทย (สสม.) เลขที่ 1 หมู 13 แขวง/เขตมีนบุรี กทม.10510
ุน น ส บ ั น ส น า เพียงท ัดสง คาจ ท า บ ปละ
200
สมาชิกที่ชำระคาจัดสงแลว หากยังไม ไดรับหนังสือ กรุณาแจงที่อยู ใหมพรอมรายละเอียด มาที่ โทรศัพท. 02-218-6193
พื้นที่
โฆษณา
ธนาคารอิสลาม สาขารามค�ำแหง 87 บัญชีเลขที่ 109-1-03034-0
ติดต่อ 08-7290-2680 e-mail : hidayahdesign@gmail.com www.facebook.com/hidayahdesignHD Line id : ar-ie-cha
สนับสนุ น “สุขสาระ” โดยการลงโฆษณา 22
มูลนิธิสร้างสุขมุสลิมไทย (สสม.)