NMV Feitschrift 2014 - 2015

Page 1

5 ;Ļũ ĸļɦ ne de rl an ds e m on te ss or i ve re ni gi ng

`įŔĽ\ ]ŜļŘ

Feitschrift voor Montessori-professionals

ǦǪǴ Ǭǧǫ#

I 8447_V01_fc.indd 1

06-10-14 09:28

Talent groeit in goede handen

Wij geloven dat iedereen met talent is geboren. Op zijn of haar niveau. Dat elk kind een eigen verantwoordelijkheid heeft voor dat talent. en groeien. late Maar we geloven ook dat talent gekoesterd moet worden om het te laten n laten groeien moet je talent kennen. Om talent te koesteren, te kunnen kennen. herk herkennen. te en Om daarna te erkennen

2

Entree

DĂŠ online methode voor LOB brugkklas tot en met de brugklas Voor de LOB. Voor de aan voor LOB. hod meth nline methode on herente online coh compllete en coherente dt een complete bied MN biedt AMN A g. De grote vervolgopleidin een voor keuze bewuste en onderzochte V or een Vo de examenklas. Voor n en waar ze vinden belangrijk ze wat op zicht leerlingen de geven testen en hoeveelheid opdrachten en er over in en reflecteren te daarop doen, te op ervaringen mogelijkheid de goed in zijn. Entree geeft doende, met al en werken te zelfstandig om mogelijkheid e de leerlingen dialoog te gaan. Entree biedt op de h zich leerlingen ontwikkelen groeit, portfolio het rwijl T Te Terwijl kennen. uw hulp, zichzelf te leren een ze maken Zo opgesteld. zijn Kuijpers inka r Mar Marinka door die loopbaancompetenties zoals rnvakken. kernvakken. S voor de ker LLVS g. Entree bevat tevens een LV eiding. vervolgopleidin onderbouwde keuze voor een vervolgople

/ wo. Inclusief didactische handleiding en havo/v Voor vmbo ĂŠn havo/vwo. introductietraining. magiie. in magie. Niett in den. Niet hand de handen. goed in goede tallentt in In talent tallentt. In in talent. gelloven in Wijij geloven W Daarom geloven wij in meten en begeleiden van start tot finish.

Meer weten: info@amn.nl of 026 3557333

8447_V01_fc.indd 2

06-10-14 09:28

DċČĖEċČĖ2

( Montessori, met de ramen open

3

8447_V01_fc.indd 3

Wij mogen worden gezien en wij worden gezien! Steeds meer timmert het montessorionderwijs aan de weg. De luiken en ramen gaan open. Gewoon omdat het voor kinderen mooi, stimulerend en uitdagend is om zichzelf te kunnen en mogen ontwikkelen en om daarbij te worden begeleid en ondersteund door professionals met deskundigheid, ambitie en passie. Met dit verslag legt de Nederlandse Montessori Vereniging (NMV) verantwoording af over het gevoerde beleid in het verslagjaar 2013-2014. Dat doen wij op de eerste plaats naar onze leden, waarop de vereniging steunt. Maar wij zijn ook transparant naar buiten. Sinds vorig jaar werken wij niet meer met een ‘formeel’ jaarverslag maar met een meer eigentijds Feitschrift. Veel leden hebben hun waardering laten blijken voor deze nieuwe opzet en meer aansprekende inhoud. Daar gaan wij dit jaar mee verder. De NMV is een levende vereniging. Dat blijkt ook uit dit Feitschrift, waarin teruggekeken wordt op het afgelopen verslagjaar en dat steeds met een blik vooruit. Het Ambitiedocument 2012-2016 vormt daarbij de rode draad. De NMV staat voor kwaliteit. Inmiddels zijn de visitaties in alle secties in volle gang. Deze vorm van interne en professionele kwaliteitsbewaking wordt inmiddels door de overheid en de inspectie met belangstelling gevolgd, zo blijkt uit de contacten bij de Samenwerkende organisaties voor onderwijsvernieuwing (SOVO). Op het terrein van de opleidingen heeft de NMV het voortouw genomen om bij te dragen aan voldoende opleidingen en nascholingen. Er ligt inmiddels een Herontwerp montessoriopleiding primair onderwijs. Het Montessori Kenniscentrum (MKC) is - met de Montessori Academie - bezig om te voorzien in voldoende nascholingen, al dan niet in samenwerking met externe partners. Kern van de beweging in ‘opleidingsland’ is het verbinden van flexibilisering, maatwerk en ‘levenslang leren’. Binnen alle secties wordt samen met het vernieuwde MKC in werkgroepen hard gewerkt aan inhoudelijke thema’s zoals rekenen, taal, kindvolgsysteem, materiaalontwikkeling, kosmische educatie en dergelijke. Nieuw voor de komende jaren is dat daarbij meer resultaatgericht wordt gewerkt, met duidelijke opbrengsten per schooljaar. De ramen open betekent vooral dat de NMV steeds meer ook actief naar buiten treedt. Omdat wij veel te bieden hebben, zijn kleine

scholen in Nederland benaderd met een aanbod tot ondersteuning als zij zich omvormen tot montessorischool. De NMV zorgt daarbij voor eventuele ondersteuning. Ditzelfde gebeurt op het terrein van de kindcentra. Ook de commissie Communicatie timmert aan de weg. De landelijke Montessoridag in maart 2014 werd door veel scholen gebruikt om de deuren open te zetten. De scholen kregen daarvoor beschikking over ondersteunende materialen en mogelijkheden zich via social media te presenteren. De samenwerking tussen de NMV-website en Montessorinet is in de loop van het jaar geïntensiveerd. Inmiddels is overeengekomen dat beide websites in de komende periode worden geïntegreerd. Ook op andere gebieden liggen er initiatieven. Ik denk daarbij aan het informatieboekje ‘Kiezen voor montessori’ en aan het onderbrengen en borgen van archieven en materialen van montessori (onder andere in samenwerking met het onderwijsmuseum). En – als klap op de vuurpijl – is een grootschalige nationale Montessoriconferentie georganiseerd in Noordwijk met ruim 700 deelnemers. Bij al deze positieve ontwikkelingen blijft de NMV ook kritisch kijken naar de eigen effectiviteit en efficiëntie. Dat heeft geleid tot voornemens van het bestuur de organisatie aan te passen aan ontwikkelingen in de maatschappij en in de vereniging. Een en ander is vastgelegd in een structuurnotitie die in uitvoering zal worden genomen. Uitgangspunt daarbij is overlappingen in de organisatie weg te halen. Zo zal de sectie Opleiding, begeleiding en ontwikkeling (Obo) structureel nauwer worden verbonden met het Kenniscentrum (en de secties). De samenwerking tussen de sectie Het jonge kind en de sectie Basisonderwijs zal leiden tot samenvoeging. Het MKC krijgt een meer coördinerende (en aansturende) rol bij werkgroepen en sectieoverstijgende activiteiten. Tot slot laat de NMV op financieel gebied opnieuw een positief resultaat zien. Er wordt zorgvuldig gewaakt over de gelden van onze leden. Daarbij zijn de eerste stappen gezet om te komen tot een sluitende planning- en controlfunctie en meer planmatig werken. Het bestuur van de NMV ziet terug op een geslaagd verenigingsjaar. Ik wens u veel leesplezier. Cor Hoffmans, voorzitter

06-10-14 09:28

4

8447_V01_fc.indd 4

06-10-14 09:28

5

;ĻũɦRĻɥ `įŔĽ\ ]ŜļŘ Feitschrift voor Montessori-professionals

6ċČò2ėěğ9ɤǪ 6ċČò2ėěğ9ɤǭ

=

;

8447_V01_fc.indd 5

Deskundig

0 $

6ċČò2ėěğ9ɤǰ 6ċČò2ėěğ9ɤdz

Ambitie

Onderzoek & vernieuwing

Ondernemend

I 06-10-14 09:28

6ċČò2ėěğ9ɤǪ

=

Ambitie

6įİŤ űŚś`ĸļŘ dįŗɦbřļŘ źňŌ\ɤ RĻɥʼnRĻļÐ\ɤůı\ɤ RĻɥǮ ĻɥĽSūŲ

6

8447_V01_fc.indd 6

06-10-14 09:28

AMBITIEDOCUMENT 2012 - 2016

Vol Ambities De NMV heeft als missie: het bevorderen en (doen) ontwikkelen van opvoeding en onderwijs volgens de beginselen en werkwijzen van Maria Montessori en het bevorderen en bewaken van de kwaliteit van montessori opvoeding en onderwijs.

7

De NMV is een vereniging voor en van de leden. De vereniging organiseert zaken voor de leden. Tegelijkertijd zijn de leden de dragers van de vereniging. Wij verwachten dat de leden actief een bijdrage willen leveren, ieder met zijn eigen ervaring, kennis en kunde en ieder vanuit zijn of haar mogelijkheden en interesses. De vraag is niet alleen ‘wat kan de vereniging voor mij betekenen’ maar ook ‘wat kan ik voor de vereniging betekenen’. De ambities 2008-2012 waren gericht op het leggen van een stevige basis voor een eigentijdse vereniging. Wij zetten deze ontwikkeling door en willen uitgroeien tot een actieve, moderne en vernieuwende organisatie die van zich doet spreken. Opbrengstgericht werken en passend onderwijs staan hoog op de agenda van het politieke en beleidsmatige debat over onderwijs. Over deze onderwerpen zijn inmiddels de eerste notities verschenen. Deze actuele thema’s gaan in samenhang deel uitmaken van het visiedocument ‘Het Montessorionderwijs in de 21e eeuw’. Dit wordt herschreven en uitgewerkt voor de verschillende doelgroepen in eigentijdse taal en terminologie. De kwaliteitsbewaking- en borging door de NMV door middel van visitaties worden hierop aangepast. Kwaliteit komt in de visie van de overheid en de

8447_V01_fc.indd 7

inspectie op de eerste plaats tot uitdrukking in de prestaties van leerlingen op examens en toetsen. De NMV denkt daar genuanceerder over en staat daarin niet alleen. Vooral in het basisonderwijs sluit de verenging van kwaliteit tot rekenen/wiskunde en taal/lezen niet aan bij onze ontwikkelingsdoelen, die overigens ook zijn vastgelegd in de wet, en ook niet altijd bij de individuele ontwikkeling van kinderen. De bestaande ambitie, namelijk het onderzoeken van de behoeften en mogelijkheden voor de ontwikkeling van ‘alternatieve’ toetsen en instrumenten om opbrengsten op einden tussenmomenten in het basisonderwijs te meten, blijft ook in de komende periode een actiepunt. Wij zoeken daarbij actief de samenwerking met vernieuwingsbewegingen zoals de Samenwerkende organisaties voor onderwijsvernieuwing SOVO). Verder groeit vanwege de krimp van leerlingenaantallen in het basisonderwijs het aantal kleine tot zeer kleine scholen die een oplossing proberen te zoeken voor het geven van onderwijs in combinatiegroepen. De NMV heeft kleine scholen benaderd die mogelijk willen overschakelen naar het concept montessorionderwijs en daarbij ondersteuning aangeboden, zoals een stappenplan. Deze activiteiten worden de komende periode voortgezet.

06-10-14 09:28

?ĝӬA DŇŦʼnbĻŬŤaɤijĽeįŎĽ\ɤŗı[Ļŗŧ RĻɥĊ;ĠɥĺSɤŎųOŐňŪSŇũɦdįŗɦVĻũɦ [řŗŪSťŦś`ŇŚŘRĻţųWŊŦ Մ ĈňĽcűŦĴ`Ňļŀ ťļŞbĻŔĴSŢɥǮ ǩǰ 2ĻɥŒSŇĹŧbĻţɦTūŗķbŇŚŘSĻţŪ OŐŦɦaŜňĽUĻZ Մ ǯǼ !

8

;řŗŪSťŦś`ŇɥʼnaɤļĽ\ɤŔĽ\ŨİŒWŨļʼnbɤĹʼnSɤz OįŗŧZūňŪ řŝɦXĻɥŏOŢİŏbĻţ 4ĻőʼnfɤĕśbŨļŘPĻţŃ Մ ǯǼ "

8447_V01_fc.indd 8

06-10-14 09:28

9íĉþ3ĚȋĄ:íĉ Ontwikkeling leerlingaantallen

50000

2000

800

20000

700 40000

1500

600

15000

500

30000

‘09-’10

œ10-’11

100

‘11-’12

6ßĀ

200

‘12-’13

0

300

2013-2014

‘09-’10

œ10-’11

‘11-’12

0

400

‘12-’13

5000

2013-2014

‘09-’10

œ10-’11

0

‘11-’12

‘09-’10

œ10-’11

‘11-’12

10000

10000

‘12-’13

2013-2014

20000

‘12-’13

500

2013-2014

1000

0

0ČŠÄŒ

7ÄˆĂŤĂťDÚÍÄ&#x;3Ä‚ĂŽ :Ă­ĂŤĂŻ<

DÄ‹

DĂšÄ˜ĂťBȊěÝ3Ä—ÉĽÇŽ ÇŠÇ­ ÇŚÇŞÇą ÚĉɌ0ČŠÄŒ Uitstel naar volgend jaar

7

Afkeuring

In het basisonderwijs zijn 43 scholen gevisiteerd en 16 gehervisiteerd. Uiteindelijk zijn dit jaar 26 scholen volledig gecertificeerd, 8 scholen kwamen in aanmerking voor een hervisitatie.

Opzegging lidmaatschap

Hervisitatie na 2 jaar

ÇŠ

Visitaties

9 Hervisitatie na 3 jaar

!Dz

2

Č

Certificeren voor 5 jaar

DĂšÄ˜ĂťBȊěÝ3Ä—ÉĽÇŽ ÇŠÇ° ÇŚÇŞÇ´ ÚĉɌ0ČŠÄŒ ÇŻ

Uitstel naar volgend jaar

Hervisitaties Hervisitatie na 2 jaar Hervisitatie na 3 jaar

6 7

Visitaties

"ÇŻ Certificeren voor 5 jaar

Ǹ

Ǹ Hervisitaties

8447_V01_fc.indd 9

06-10-14 09:28

1Ă­Ä•Äœ7ðúÊ3ĔúĊ5ɤČ‹Ä„5íĆï3ÄˆÉĽ 7ÄˆÉĽĂŚ/Ä‹ÉĽy ÇŹ z ÇŻ Scholen in hervisitatietraject (2jr) Scholen in hervisitatietraject (3jr)

6

1Ă­Ä•Äœ7ðúÊ3ĔúĊ5ɤČ‹Ä„5íĆï3ÄˆÉĽ 7ÄˆÉĽĂŚ/Ä‹ÉĽy ÇŻ z Dz Scholen in hervisitatietraject (2jr) Scholen in hervisitatietraject (3jr)

ÇŚ

#

ÇŻ

DzǪ

Dzǚ

Scholen volledig gecertificeerd (5jr)

Scholen volledig gecertificeerd (5jr)

In het voortgezet montessorionderwijs (VMO) worden ieder jaar volgens planning twee tot vier scholen gevisiteerd.

1Ă­Ä•Äœ7ðúÊ3ĔúĊ5ɤČ‹Ä„5íĆï3ÄˆÉĽ 7ĈɼĢ;Ä‹ÉĽy ÇŹ z ÇŻ Scholen in hervisitatietraject

1Ă­Ä•Äœ7ðúÊ3ĔúĊ5ɤČ‹Ä„5íĆï3ÄˆÉĽ 7ĈɼĢ;Ä‹ÉĽy ÇŻ z Dz Scholen in hervisitatietraject

2

Dz

Dz

Scholen volledig gecertificeerd

Scholen volledig gecertificeerd

De sectie Het Jonge Kind (HJK) kent vele aspirant leden die ook reeds lang de status van aspirant hebben. In de ambitie 20122016 heeft de sectie uitgesproken jaarlijks actief Montessori kinderdagverblijven,

1Ă­Ä•Äœ7ðúÊ3ĔúĊ5ɤČ‹Ä„5íĆï3ÄˆÉĽ 7Ĉɼø8ÿɼy ÇŹ z ÇŻ Instellingen volledig gecertificeerd

peutergroepen en BSO locaties te zullen benaderen om tot visitatie en daarmee erkenning over te gaan. Dit jaar hebben twee instellingen de certificering met succes doorlopen.

1Ă­Ä•Äœ7ðúÊ3ĔúĊ5ɤČ‹Ä„5íĆï3ÄˆÉĽ 7Ĉɼø8ÿɼy ÇŻ z Dz Instellingen volledig gecertificeerd

6

8

!Č Instellingen aspirant

8447_V01_fc.indd 10

ÇŚ

2

!Çť Instellingen aspirant

06-10-14 09:28

9ÄŁČ‹Ä„7ĚÎÝBÄ—Ă´ĂŻ5Ă­ÄĄĂŻ<Ä—ÉĽÄ?<ĂŞĂŽÄ–EÚýÄ™7ĈĘÄ?3çěÝ3 De Onderwijsinspectie beoordeelt de scholen op de onderwijsopbrengsten.

AíèÄœ7Ă­ÉĽĂŚ/ėúę=ÄˆĂŤĂŻ@ģúÞAɤ BÄ‹ĂŽÄŽ7çáÄœAÿȋÏ3ĔɼÄ?<ĂŞĂŽÄ–EÚýÄ™7ĈĘÄ?3çěÝ3 9ÄŁČ‹Ä„7ĚÎÝBÄ—Ă´ĂŻ5Ă­ÄĄĂŻ<Ä—ÉĽÄ?<ĂŞĂŽÄ–EÚýÄ™7ĈĘÄ?3çěÝ3ɤy ÇŹ z ÇŻ Montessorischolen met een Toezichtsarrangement

Landelijk percentage scholen met een toezichtsarrangement

9ÄŁČ‹Ä„7ĚÎÝBÄ—Ă´ĂŻ5Ă­ÄĄĂŻ<Ä—ÉĽÄ?<ĂŞĂŽÄ–EÚýÄ™7ĈĘÄ?3çěÝ3ɤy ÇŻ z Dz

ÇŠ % !

Landelijk percentage scholen met een toezichtsarrangement

Montessorischolen met een Basisarrangement

Ǿǿ 'ǯ Ǿǿ 'ǯ

Montessorischolen met een Basisarrangement

ÇŠ

BÄ‹ĂŽÄŽ7çáÄœAÿȋÏ3Ĕɼę3çěÝ3ɤĥć= DÄ…ÄŒ AçáÄ?:íĉ Ä…ĂŽÄœ Ä…ĂŽĂŻ@ĂŞĂŽÄ–3 /Ă°ĂŤĂŻ:Úĉþ3ÄˆÉĽ DÄ…ĂĽÄ? ÜȋĢ= Ä Ä¤Ä? DÄ…ÄŒ AçáÄ?:íĉɌ;íěɌBÄ‹ĂŽÄŽ7çáÄœA /Ä”Ä•ČŒ<óÎć3ÄˆÄ›ÉŚ7ÄˆÉĽČŒ0ėČĄCĚÎɌ5Ă­Ä›ČŒ:Ä‚ĂŽÄŠ :ȊĉÏ3Ä‚úÞ9ɤÄ?ĂŻ@çÎÄŠBČŠĂ´ĂŻ Ä—èø=Ä‚ĂŽÄŠ ;íěɌ3íĉɌBÄ‹ĂŽÄŽ7çáÄœAČŠÄ•Ä–/ÄˆĂ´ĂŻ;Ă­Ä‰Äœ

8447_V01_fc.indd 11

ǏǧǍ! njǪǴ ǪǺ

ǏǧǍ njǪǹ NJǚ

Ä Ä†ĂŚ=ɤǭ Ä Ä¤Ä? ÇŠ

DÄ…ĂĽÄ? ÇŹ ĢEÄ‹ÉĽÇŤ

Ä Ä†ĂŚ= ÇŞÇŽ & Ä Ä¤Ä? ÇŠÇ°

Ä Ä†ĂŚ= ÇŞÇŽ # Ä Ä¤Ä? ÇŠÇł

06-10-14 09:28

/ČŠÄ‰Äœ/Ä‚ÉĽĂť<ėěï:Ä‚ÄƒĂť<óÎÄŠ Aspirant leden

2

6

Ǹǟ

!Č Aspirant leden

6ßĀ njǪǎ njǪǹ

0ČŠÄŒ ÇŚÇŞÇŽ ÇŚÇŞÇą

Ǹ

DÄ…ÄŒ ÇŚÇŞÇŽ ÇŚÇŞÇą

Aspirant leden

3

8

!ÇŻ

Ǹdz Aspirant leden

6ßĀ njǪǹ njǪǴ

8447_V01_fc.indd 12

0ČŠÄŒ ÇŚÇŞÇą ÇŚÇŞÇ´

Ǹ

ÇŹ

DÄ…ÄŒÉŚ ɤɼɌ ɤ ÇŚÇŞÇą ÇŚÇŞÇ´

06-10-14 09:28

ǯ

EDUscope én MKVS-Digitaal Met EDUscope® én MKVS-Digitaal heeft uw school een volwaardig integraal leerling-administratie en leerling-volgsysteem. U combineert hiermee de MKVS-registraties en beslissingen met de overige zorggegevens uit EDUscope tot een compleet groepsoverzicht. Leerlingen kunnen vanuit dat overzicht digitaal ingedeeld worden in subgroepen van het groepsplan. Kortom: De combinatie EDUscope en MKVS-Digtaal biedt een krachtig hulpmiddel om écht Passend Onderwijs te kunnen bieden. Wilt u meer weten over de mogelijkheden van EDUscope én MKVS-digitaal, neem dan een kijkje op onze website: www.eduscope.nl of bel naar 046-4571830.

8447_V01_fc.indd 13

06-10-14 09:28

AMBITIEDOCUMENT 2012 - 2016

De verenigingsstructuur: knelpunten en herijking Het bestuur van de NMV heeft de structuur van de vereniging tegen het licht gehouden. Aanleiding hiervoor is dat het Montessori Kenniscentrum (MKC) nu enige jaren bestaat en met de ervaringen van de afgelopen jaren een herijking van het MKC gewenst is. Op weg naar een meer professionele organisatie doen zich knelpunten in de structuur van de vereniging voor en zijn, binnen en buiten het bestuur, een aantal kritische kanttekeningen geplaatst: We noemen er een paar: ɟ de communicatie mankeert; er wordt soms langs elkaar heen gewerkt. ɟ de opbrengsten van het Montessori Kenniscentrum sluiten niet altijd aan bij de verwachtingen van leden en secties. ɟ de verantwoordelijkheidsverdeling tussen secties, bestuur en Kenniscentrum is niet altijd duidelijk. Soms wordt op diverse plekken over hetzelfde gesproken. ɟ het planningsproces van diverse organen wordt gekenmerkt door ‘werkende weg werken’ zonder systematische planningen met doelen, resultaten, termijnen, evaluatiemomenten e.d. ɟ hiermee samenhangend mankeert het aan verantwoording en ‘afrekenen’ Wij zijn meer proces- dan resultaatgericht. Soms duren trajecten daardoor te lang en ‘blijven

8447_V01_fc.indd 14

Dz

slepen’ bij gebrek aan tussenopbrengsten. De begrotings- en verantwoordingsfunctie loopt nog niet. ɟ de positie van de nieuwe sectie Opleiding, begeleiding en ontwikkeling (Obo) is onduidelijk in relatie tot het Kenniscentrum en de overige secties. Naar aanleiding van de geplaatste kanttekeningen zijn er de nodige gesprekken geweest. Het heeft opgeleverd dat de secties het MKC kunnen benutten voor coördinerende taken. Betreft het echter de specifieke projectactiviteiten voor de secties (zoals het herontwerp van de opleiding in het basisonderwijs), dan levert de betreffende sectie daar ook de middelen bij. Door middel van “plan, do, act, check” bewaakt het MKC de voortgang en rapporteert hierover aan de secties. Voor de hoofdtaken van het MKC resulteert dit in de vierslag: coördineren, projecten uit (laten) voeren, servicepunt zijn voor de leden en het beheren van de Montessori Academie.

06-10-14 09:28

AMBITIEDOCUMENT 2012 - 2016

ǵ Het NMV-bestuur heeft besloten de sectie OBO structureel meer te laten samenwerken met het MKC. De opleiders, begeleiders en ontwikkelaars krijgen een rol in een of meerdere kenniskringen. Het bestuur is ervan overtuigd met deze maatregelen de hierboven genoemde knelpunten weg te kunnen nemen. Een andere ontwikkeling betrof de sectie Het jonge kind (Hjk). De NMV kent voor de kinderen van 0-12 jaar nog altijd twee secties: de sectie Basisonderwijs (Bao) en de sectie Hjk. In een wereld waarin we in de praktijk meer vormen van verbinding krijgen tussen de voornoemde leeftijdsgroepen (integrale kindcentra) biedt dit ook kansen om in de bestuurlijke geledingen tot integratie over te gaan. Daarom is het plan dat de huidige sectie Hjk samen gaat met de huidige sectie Bao, waarna de nieuwe sectie zich richt op de doelgroep 0-12 jaar. (Deze verbinding sluit vooruitstrevend aan bij een eventuele toekomstige Wet op Kindontwikkeling, waarbij primair onderwijs en kinderopvang

8447_V01_fc.indd 15

mogelijk samengevoegd worden in een wettelijk kader als basisvoorziening voor alle kinderen.) In het afgelopen verenigingsjaar heeft de voorzitter van de sectie Hjk, Petra Janssen, deelgenomen aan de vergaderingen van de sectie Bao. Ook is er een gezamenlijke visitatie uitgevoerd bij Kindcentrum de Plotter in Zutphen. De secties ontwikkelen in schooljaar 2014-2015 een stappenplan, waarin een nadere verbinding tussen beide secties wordt uitgewerkt en er mogelijk daadwerkelijk tot realisatie van een nieuwe sectie kan worden overgegaan.

06-10-14 09:28

<ĻũųSŢŎɦAįŔĽ\űļŤYĻŗĺSɤŚŤUįŗʼnaįũʼnSťɥŰ]řţɦ]ŖĹĽ`űňŌaŮļŤ\ŇļŭeŇŗŃ

A=Ġ= Het netwerk SOVO is een samenwerkingsverband van organisaties op het gebied van vernieuwingsonderwijs, met vertegenwoordigers uit onder meer de Freinetbeweging, de Nederlandse Dalton Vereniging (NDV), de Nederlandse Jenaplan Vereniging (NJPV), de Vrije Scholen, OOGO (Op Ontwikkeling Gericht Onderwijs) en natuurlijk de NMV. De deelnemers spraken het afgelopen jaar over een gezamenlijk lectoraat en over de verplichte eindtoets in het basisonderwijs. Een gezamenlijk lectoraat voor vernieuwingsonderwijs kwam er uiteindelijk niet van. Niet alleen omdat dat voor een aantal verenigingen financieel niet haalbaar was, maar ook de enige haalbare mogelijkheid een voortzetting van het lectoraat van één van de andere verengingen was. De NMV vond dat er daardoor te weinig inhoudelijk voordeel kon worden geboekt. Ten aanzien van de verplichte eindtoets in het basisonderwijs leidde de samenwerking binnen de SOVO wel tot een gezamenlijke aanpak. Het wetsvoorstel centrale eindtoets en leerling- en onderwijsvolgsysteem primair onderwijs legt vast dat leerlingen aan het eind van de basisschool een centrale eindtoets afnemen. Daarnaast wordt het gebruik van leerling- en onderwijsvolgsystemen voorgeschreven. Het Toetsbesluit PO bevat op enkele onderwerpen de verdere uitwerking van het wetsvoorstel.

8447_V01_fc.indd 16

Richting de politiek heeft het SOVO hierop gereageerd, met de volgende statements: 1ɟ het is onjuist om middels het gebruik van toetsuitkomsten de kwaliteit van een school te meten; ook het CITO is de mening toegedaan dat daar soms misbruik van gemaakt wordt; 2ɟ door overmatige aandacht voor taal en rekenen treedt een versmalling op van het curriculum - zie ook de bezwaren van de Onderwijsraad in de opmerkelijke brochure ‘Een smalle kijk op onderwijskwaliteit’;

Ǹ

3ɟ onderzoek naar de kwaliteit van een school dient betrekking te hebben op het geheel van de vastgelegde onderwijsinhouden zoals in de kerndoelen en de domeinen beschreven; 4ɟ er is een veel breder toetsingskader nodig, waarbij de eigen onderwijsvisie nadrukkelijk wordt meegenomen. SOVO nodigde verder vertegenwoordigers van Boom-uitgeverijen en Diataal uit, om zich laten informeren over alternatieve eindtoetsen voor die van het CITO. Met name Boom-uitgeverijen gaf aan dat er toetsing bestaat die beter past bij het montessorisysteem en die voldoet aan de wettelijke (COTAN)eisen. In schooljaar 2014-2015 wil de NMV met SOVO het toetsingskader weer als een prioriteit oppakken.

06-10-14 09:28

AMBITIEDOCUMENT 2012 - 2016

Montessorikarakteristieken in het voortgezet montessorionderwijs (vmo) 퓨

Vmo-scholen werken allen met de montessorikarakteristieken. De vraag is hoe ze dit doen, hoe bijvoorbeeld leerlingen en docenten die werkwijze herkennen en waarderen. In het kader van een academische master zijn vragenlijsten ontworpen om de tevredenheid in kaart te brengen van leerlingen en docenten rond het gebruik van de karakteristieken. De vragenlijsten zijn uitgezet, de resultaten zijn in een overzicht verwerkt en teruggekoppeld naar de scholen. Er is ook een benchmark gemaakt. Als een school meer wil weten over het werken met een bepaalde karakteristiek, is vrij eenvoudig te achterhalen welke school goed scoort. Vervolgens is het zaak een afspraak te maken en te onderzoeken hoe die zuster-vmoschool vorm heeft gegeven aan de bewuste karakteristiek. Op die wijze maken we tevens een meerwaarde zichtbaar van het vmo. Het gaat om de volgende zes karakteristieken: 1. Hoofd, hart en handen: montessorionderwijs biedt een bredere vorming aan dan alleen gericht op cognitieve doelen en streeft naar verdieping van leren door integratie van hoofd, hart en handen. 2. Leren kiezen: het is een voorwaarde voor de ontwikkeling van de zelfstandigheid dat leerlingen leren om keuzes te maken.

8447_V01_fc.indd 17

3. Reflecteren: reflectie op het leren vormt voor de leerkracht en leerlingen de basis om vast te stellen waar een leerling staat in zijn of haar ontwikkeling en daarnaar te handelen. 4. Sociaal leren: leerlingen zijn in de leeftijdsfase van het voortgezet onderwijs erg gericht op het sociaal functioneren met leeftijdsgenoten. Het van en met elkaar leren is een belangrijke karakteristiek van vmo-scholen. 5. Samenhang in leerstof: de nota 'het Montessorionderwijs in de 21e eeuw' geeft aan dat leerlingen werkelijkheidsgebieden moeten onderzoeken. Daarmee worden de grenzen tussen de traditionele vakken overschreden. 6. Binnen en buiten school: het leren van bekwaamheden en het verwerven van een maatschappelijke rol vindt in en buiten school plaats. Analoog aan de 'oefeningen voor het dagelijks leven' van de montessori basisschool, schenken vmo-scholen aandacht aan oefeningen voor het maatschappelijk leven.

06-10-14 09:28

Ǿ

8447_V01_fc.indd 18

06-10-14 09:28

AíèĜ7íɥæ/ėúę=Ĉëï@ģúþA( 2ĝĕĢ3Ĉɥć3íôȌ/Ĉɥć3Ěɥì3ɤěû8ê Ongeveer zes keer per jaar komt de sectie Basisonderwijs bij elkaar in Utrecht. Nederland is verdeeld in tien regio’s en elke regio heeft een vertegenwoordiger in de sectie. Naast deze vertegenwoordigers zitten ook de voorzitter van de commissie Kwaliteit en erkenning en een medewerker van het MKC bij de vergaderingen. Op deze manier houdt de sectie contact met het land en kunnen secties en commissies elkaar voeden en voorzien van vragen uit het veld.

ȁ

Het hoofddoel van de sectie is om samen te werken aan goed montessorionderwijs. Het afgelopen jaar besteedde de sectie aandacht aan Triband verantwoorden, herstructurering van de opleiding, de fusie tussen de sectie Het jonge kind en de sectie Basisonderwijs, digitalisering van het montessorionderwijs en aan visitatierapporten. De NMV en de sectie Bao willen montessorionderwijs graag uitdragen als oplossing voor kleine scholen. Het pedagogisch concept is sterk en ook het organisatorisch plan. De sectie Bao heeft een honderdtal kleine scholen een folder gestuurd waarin het concept en de werking van de NMV worden uitgelegd.

kan tevreden vaststellen dat de school voldoet aan de montessori-indicatoren van de NMV en de visiteurs keren huiswaarts met nieuwe ideeën. Soms constateert de visitatiecommissie dat er aan bepaalde voorwaarden niet is voldaan. Dan krijgt de school de mogelijkheid om binnen twee jaar zo’n onderdeel weer op orde te hebben. Dat lukt in bijna alle gevallen. Soms merkt de sectie Bao dat een indicator op meerdere scholen als onvoldoende wordt gescoord. Dan kan de sectie het MKC een opdracht verstrekken om naar die indicator onderzoek te doen en aansluitend met aanbevelingen te komen. Montessorionderwijs blijft in beweging. Dat willen de vereniging en de sectie Bao blijven uitdragen. Niet star blijven vasthouden aan het oude, maar kijken naar nieuwe ontwikkelingen en durven meegaan met de tijd. Als de zelfstandigheid van het kind en de verantwoordelijkheid voor zijn eigen leren maar gewaarborgd blijven in ons onderwijs. En dan kan het wel eens zo zijn dat de vereniging in de toekomst sommige onderdelen van het visitatietraject moet aanpassen. Geen waarheid is voor eeuwig.

Over de montessorikwaliteit heeft de sectie Bao met de NMV afgesproken dat elke montessoribasisschool eens in de vijf jaar een visitatiecommissie op bezoek krijgt. Vaak is het in orde en dan snijdt het mes aan twee kanten: het schoolteam

8447_V01_fc.indd 19

06-10-14 09:28

Schoolvaardigheidstoetsen: kies voor het andere leerlingvolgsysteem

Ǧ en aand Alle m ar af te et ja van h n! neme

ș "-"/( 24 1,"10( )"+!"/ 1,1 0)" %10 ćć+ (""/ -"/ 0 %,,)' / ș ,"10 4 ++""/ !" )""/)&+$ "/ + 1," &0 ș 2 ,,( $,"!$"("2/! 3,,/ 3"/ +14,,/!&+$ 3 + !" 200"+,- /"+$01"+

Bestel een gratis informatiepakket op www.boomtestuitgevers.nl Krijgt u onze nieuwsbrief? Schrijf u in op de website!

8447_V01_fc.indd 20

info@boomtestuitgevers.nl (020) 524 45 14

06-10-14 09:28

PABO De Haagse Hogeschool verzorgt in de avonduren een montessori opleiding voor het primair onderwijs Wij verzorgen op de dinsdagavond een tweejarige cursus die opleidt tot het montessoridiploma. De opleiding is modulair opgezet. De cursist kan naar keuze beginnen met de pedagogiek en didactiek van het jonge kind of die van het oude(re) kind. De opleiding besteedt aandacht aan:

ÇŠ

Q de theorie achter het montessori-concept; Q de methodiek van het werken in een montessori-groep; Q de didactiek van de verschillende montessori-werkvormen in onder-, midden- en bovenbouw; Q kosmische opvoeding en kosmisch onderwijs. Desgewenst kunnen we de cursisten ook begeleiden in de (eigen) praktijk, zodat na afronding een volledig diploma wordt verworven. Ook degenen die al in het bezit zijn van een montessori-diploma, maar hun kennis willen verdiepen of het werken in hun groep willen verbreden, kunnen losse modulen volgen. Zij ontvangen een certificaat. Voor inlichtingen en inschrijvingen: Haagse Hogeschool Sector Onderwijs, Sport en Talen, PABO Johanna Westerdijkplein 75 Postbus 13336 2501 EH Den Haag Telefoon: (070) 445 86 30

8447_V01_fc.indd 21

CoĂśrdinator nascholing: W.F.J. de Looze wfjdelooze@planet.nl Telefoon: 06 28911156

06-10-14 09:29

ԏ:êîĊ ӛ3Ĉ

Voorwaarden voor basisscholen ter verkrijging van de erkenning. Voorwaarden waaraan een basisschool* moet voldoen om erkenning als montessorischool van de NMV te krijgen/behouden:

De werkwijze van de school is gebaseerd op de antropologie en het pedagogisch en didactisch concept van dr. Maria Montessori, waarin kosmisch onderwijs en opvoeding, opvoeding tot onafhankelijkheid en tot sociaal verantwoordelijk gedrag een belangrijke plaats innemen. In de schoolgids beschrijft de school hoe deze werkwijze wordt vormgegeven.

3

De vastbenoemde onderwijsgevenden hebben naast onderwijsbevoegdheid een door de NMV erkend Montessoridiploma of zijn studerende daarvoor. De school houdt door professionalisering de Montessoribekwaamheid op peil. die de school bezoeken.

De functionarissen die verantwoordelijkheid dragen voor het personeelsbeleid of voor het onderwijsinhoudelijk beleid hebben een door de NMV erkend Montessoridiploma of zijn studerende daarvoor. Zij houden door professionalisering hun Montessoribekwaamheid op peil.

4 8447_V01_fc.indd 22

2

De werkwijze en de uitgangspunten van de school (zie 1) worden onderschreven door het bevoegd gezag van de school en alle personeelsleden die aan de school zijn verbonden en deze worden gerespecteerd door de ouders van de kinderen die de school bezoeken.

Ǭ

#

De school is lid of aspirant lid van de NMV en de school werkt mee aan de kwaliteitstoetsing die leidt tot erkenning door de NMV. Voorafgaand aan deze kwaliteitstoetsing voert de school een zelfevaluatie uit in het kader van hun eigen systeem van kwaliteitszorg.

06-10-14 09:29

Voldaan wordt aan de eisen ten aanzien van het gebruik van ontwikkelingsmaterialen en de inrichting van de klaslokalen als uitgebreide voorbereide en uitnodigende omgeving, zodat kinderen zich zelfstandig en zelfverantwoordelijk kunnen ontwikkelen.

6

De kinderen van 4 t/m 12 jaar worden ingedeeld in heterogene leeftijdsgroepen (bij voorkeur 4-6 jr. / 6-9 jr. / 9-12 jr.).

7

ÇŻ

8

Er is vrije werkkeuze door vrijheid van lesrooster, door het creĂŤren van een ruime vrije werkperiode en door adequaat klassenmanagement, zodat kinderen ruim de gelegenheid krijgen eigen keuzes te maken in hun ontwikkeling en hun eigen ontwikkeling kunnen volgen.

De school heeft een adequaat kindvolgsysteem en een adequate groepsadministratie waarin de observatiegegevens van de individuele ontwikkeling van het kind en de groepsactiviteiten geregistreerd staan. Per bouw bestaat uniformiteit, tussen de bouwen is aansluiting zichtbaar. Het kindvolgsysteem bevat in elk geval ook pedagogische en sociale gegevens.

9

8447_V01_fc.indd 23

ÇŚ

Over de ontwikkeling van het kind wordt, op initiatief van de school, regelmatig overleg gevoerd tussen ouders en de leraren. Er wordt zowel schriftelijk als mondeling aan de ouders gerapporteerd. De rapportage bevat in elk geval ook pedagogische en sociale gegevens.

06-10-14 09:29

Uitgeverij De Toor ts Haarlem Pia de Blok

Onbeperkt ontspannen voor jongeren Ruim 140 korte en lange ontspanningsoefeningen voor in de klas Ook voor individueel gebruik 160 pagina’s / prijs: u 24,isbn 978 90 6020 836 6

Hans Lonnee Ans van Trierum

De zorgwijzer Praktische gids voor leerlingenzorg in het primair onderwijs

540 pagina’s / prijs: u 20,isbn 978 90 6020 820 5

Voor bondige informatie per titel en bestellen: Natuurlijk ook verkrijgbaar in de boekhandel!

20, 20,-

r

Voor het nderwijs passend o

www.toor ts.nl

MSA (met winkelwagen)

Dz

hap hap ee engemeensc sorii Scholengem Mo essor Mont am dam msterda Amster Ams Eigen-wijs

& BETROKKEN

Montessori Lyceum Amsterdam Montessori College Oost IVKO school Metis Montessori Lyceum

vmbo | mavo | havo | vwo | gymnasium & atheneum

msa.nl

8447_V01_fc.indd 24

06-10-14 09:29

?ĝӬA EĻɥŧbįţŪ ĻĹŭQįũʼn]ŖɥŀOŢɥŪ]řɥŒOŨļ břļŃSťĶņ`ĻůĽ\ɤİı\ɤĆı`Ňİɦ;řŗŪSťŦś`Ň Մ ǯǼ "

Aċġč ŮňŘRŨɥņSŨɥś\ŊŬʼnaŨɥś[ɤŔʼnRĸļŒaɤŅĽbɤ ǵ UĻijŤcŇŎɦdįŗɦbřļŪaūňŪYřŔŧbĻŗɦRĻɥ YűİŒWŨļʼnbɤůı\ɤļĽ\ɤŦķVřŚŒ Ũļɦ[ĻũĽ\) řŚŏ VĻũɦ1ùěč ŇŦɦRĻɥŕSŖňŘUɤũśSŁļĺOįŗɦRįũɦRįİŤ dįŗɦ[ŇŦĴ`ūňŏ ťŝŤOōļɦWť eee []\bSaa]`W \Z

8447_V01_fc.indd 25

06-10-14 09:29

6ċČò2ėěğ9ɤǭ

;

Deskundig

BńļɦQńňŒRɤňŧ Přũņ įɥņ]Ŝļɦ OŖĹɦOɤŝŤ]œňŧSɤ Třţɦ[įŗŏWŖĹ 8447_V01_fc.indd 26

Ǹ

06-10-14 09:29

AMBITIEDOCUMENT 2012 - 2016

ǻ

Wij staan voor deskundig Montessori-personeel In 2016 beschikken alle montessori-instellingen die lid zijn van de NMV over personeel dat beschikt over montessorideskundigheid. Voor personeel zijn er mogelijkheden voor permanente deskundigheidsbevordering. Schoolbesturen zijn verantwoordelijk voor het personeelsbeleid, waaronder de professionalisering. De overheid faciliteert besturen om de deskundigheid van personeel op peil te houden en te verhogen. Naast de afspraken in cao’s wat betreft de inzet van middelen zijn er de afgelopen jaren door de overheid diverse initiatieven op dit gebied genomen, van lerarenbeurs en promotiebeurs tot maatregelen in het kader van het lerarenbeleid. Aanvullend op dit overheidsbeleid heeft de NMV de afgelopen periode geïnvesteerd op het terrein van de montessorideskundigheid door het (laten) ontwikkelen van opleidingstrajecten. Daarbij is geconstateerd dat vanwege marktwerking en wijzigingen in de recente extra eisen die aan initiële opleidingen voor

8447_V01_fc.indd 27

het primair onderwijs worden gesteld, er in toenemende mate sprake is van verschraling van het opleidingsaanbod.1 Het is de ambitie van de NMV dat in 2016 alle montessori-instellingen die lid zijn van de NMV personeel in dienst hebben dat beschikt over montessorideskundigheid, overeenkomstig de eisen van de commissie Toelating en erkenning. In 2016 functioneert het Montessori Kenniscentrum als een ontmoetingsplaats voor praktijk, kennis, opleiding en onderzoek. Het bestuur van de NMV heeft de ambitie dat het MKC de komende jaren uitgroeit tot een ontmoetingsplaats voor praktijk, kennis, opleiding en innovatie.

1 Onder opleidingen wordt verstaan initiële opleidingen en post initiële opleidingstrajecten, nascholings-en bijscholingscursussen.

06-10-14 09:29

?ĝӬA 7ōɥųWŐɥŰSŢijʼn\ĸňŘUɤőĽUŁļŘ ŨŬŧaĻŗɦOŐőĽ [řŗŪSťŦś`ŇİŘSŖ /ŖŗĽbŨļɦRĻɥìSōļŘ Մ ǯǼ 3ĻŗɦUĻĿŤcťũĽSŢĹɦdřŚŤ\įİŕeřŚŤR ĸİı`ɤ VĻļŀbɤĆś\Ũļŧařţʼn řůĽ`ɤŗıUĻĹıQńũ 1ńţʼnaŨňıOŖɥĥWŐőĽ[ťļŘ Մ ǯǼ

Ǿ

5ĻĹŤSŮļŘVĻňĺ Ļŗɦ^ŢŚŀSťŦʼn]ŖİŒWŨļʼnb Մ ǯǼ !

8447_V01_fc.indd 28

06-10-14 09:29

AíèĜ7íɥč0ċ( 7Ĉ÷čCêîĄ7üĀï ǥúþ2Ĕȋõ3ĈɥȌ/ĈɥĢ3Ĕĉû3ĝĤû<óîĊ ĠČč@ĚĭïBĚîĊ De sectie Opleiden, begeleiden en ontwikkelen (Obo) heeft zich tot doel gesteld in 2014-2015 de montessoriopleidingen en -begeleiding te stroomlijnen en onderwijsproducten te certificeren. Opleiders, begeleiders en ontwikkelaars zijn van grote betekenis, zeker omdat inhoudelijke vernieuwingen in het onderwijs doorlopend aan de orde zijn. Montessoriinstellingen kunnen een beroep doen op trainers, opleiders en begeleiders, die kunnen garanderen dat ze van de laatste ontwikkelingen terdege op de hoogte zijn.

ȁ

Obo-leden kunnen in discussies binnen de NMV een inhoudelijke bijdrage leveren aan vernieuwingen, en concrete bijdragen leveren aan vernieuwingsprojecten en cursussen. Dat gaat in nauwe samenwerking met het MKC. Recente onderzoeken met betrouwbare gegevens over het onderwijs in de 21e eeuw vormen de basis voor de gesprekken en vernieuwingen.

Allereerst in het discussiëren over de vormgeving van een vernieuwde nascholing die leidt tot het NMV-montessoridiploma. De concretisering ervan is gestart en de insteek is om met ingang van augustus 2015 te starten met een vernieuwd opleidingstraject voor de nascholing. Verder zocht de sectie Obo het afgelopen jaar leden om als sectie volwaardig in het NMV-bestuur te kunnen participeren. Oboleden zijn montessoriopleiders, begeleiders met montessorispecialisatie en ontwikkelaars van montessoriproducten. Daarnaast sluiten zich zelfstandig ondernemers bij deze sectie aan, die werkzaam zijn als trainer voor Kindcentra en andere cursussen verzorgen in het belang van moderne ontwikkelingen.

In de tijd van Maria Montessori ging de discussie vooral over de natuurlijke ontwikkeling van kinderen, in onze tijd zijn we met name gericht op de invloed van de leraar op deze ontwikkeling en hoe we voldoende balans kunnen bewerkstelligen tussen het kind enerzijds en het onderwijs anderzijds. Afgelopen schooljaar heeft de sectie Obo veel tijd en energie gestoken in twee zaken.

8447_V01_fc.indd 29

06-10-14 09:29

2íɥć=ĈěïAėČĖ7ɤȋé/êîć7í De Montessori Academie maakt onderdeel uit van het MKC. De beschikbare cursussen zijn het afgelopen jaar alleen door de sectie VMO afgenomen: ɟ Basiscursus montessori pedagogiek en didactiek 21e eeuw voor beginnende docenten. ɟ Basiscursus montessori pedagogiek en didactiek 21e eeuw voor ervaren docenten. ɟ Verdiepingscursus montessori pedagogie ɟ Mentor in een montessorischool. ɟ Leerdialogen en gesprekstechnieken tijdens proces- en produktbegeleiding

ɟ Sociaal en actief leren ɟ Basiscursus Montessori (onderwijs) voor het Onderwijs ondersteunend personeel ɟ Conferentiedag: ‘Het oop centraal’ Voor het basisonderwijs is er de cursus voor leidinggevenden en intern begeleiders in het basisonderwijs en de training Isb (Intern schoolbegeleider). Een knelpunt is het kleine aantal cursisten. Dat maakt de continuïteit van opleidingen wankel en voor de cursisten is het onzeker of elke cursus wel ieder jaar wordt aangeboden.

!Ǧ

/ȊĉĜ/Ăăï<ɤôï2ùďĄ=ąîï@êîĊ ċďĄ3ùëû<óîĊ ȊȋĊBȊăɦ AĚĞì3Ĉěï< ċďĄ3ùëû<óĘĜ@Ȋýï1ĚîĊ ąČĊBíĘę=Ĕúɦ/çȋì3ąúï BĝĘę3Ĉɥø/ȊĀþ3ėɥȌ/ĈěȌ:ĂîĊ Ǭǧǫ!

=Ďăï7êúĊ5íĉɦ ǦǪǴ ǥîø/Ȋăì3ɤëû>ĂČć/ A 1íĕĜ7ðúé/ĚîĊ 7ŖňŪWĻőĽ řŝŒSŇĹʼn\Ł

DĻţŏ]ŢũĽ Ňŗ řŝŒSŇĹʼn\Ł 2ūİŒSɤőĽSŢŲĽU

!ȁɥ Ǹ

ȁ

>ŢİŏbŇŋŏPĻłĽZĻňĺWŖł

2įłś^ŐļʼnRŇŗŃSŖ 1Ĉȋ 6Ġȋ /ŢŗņSœ

Ǿ

AŨļŘRĻŗɦ6ėɥȌaťļŘ

!ɤ "

4řŗŪgťɥïWŖĹņ]ŮļŘ

ǩ

6įİŃaĻɥøA

8

"ǯ

Dzɥ $Ǧ

ɤ '

ǩ

6

7 #

BńŚŕOťɥć]Ţļ 6Ůĕ Aįŵʼn]ŖɥøSŖłĽZř

8447_V01_fc.indd 30

6ėɥğbŢļķVŨ

ǵ

"

BřũıOŐ

%ǻɥ ǩdz

!ǵɥ $ǻ

6 Dzɥ #

06-10-14 09:29

De NMV-cursussen vallen onder de verantwoordelijkheid van het MKC. De uitvoering (docenten) kan jaarlijks wisselen. De NMV blijft zo eigenaar van de inhoud. Naar aanleiding van evaluaties kan het curriculum worden aangepast. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de ‘know how’ van de opleiders.

1Ä?Ä•Ä™CÄ—Ä˜ĂŻ<ɤĆÄ?<ĚÎęAÄ‹Ä•Ăť ČŠèČŒ2íĆÝ3ɤÍï3Ăĉï;Ă­Ä•Ä™ íĉɌ/Ă°Ä•Ä?<êúĊ5 1Ä?Ä•Ä™CÄ—Ä˜ĂŻ<ɤČ‹Ä„5íĆï3Ĉ

!ÇŠ

QōţŧcĹĽÉĽĹ’SŇĚʼn\Ĺ Ĺ‚Ä˝dĝŗĺSĹ–

ɤ nj

bŢİʼn\Ĺ‡Ĺ—Ĺƒ ÚŌĴ

ɤ NJ

YřŌŕWżĜņSɤğĺcľİŪWÄť 9řŚ

ɤ '

[Ĺ?ůŧ ĸİĹƒ

ÇŠÉĽ ÇŠ

DÄ…ÄŒ :ÄŻĹ—ÄşSĹ?ĹˆĹŒYĝɼġ]Ĺ–ĿĽ`ĝŗŪWĝɼĹ›YŨŚĴSŢɼǎ ÇŠÇ°

!Ǹɼ !Ǹ

1ōţŧcżŌĽ\

2ĝğĹ’\ĝŔĽ`ĹĽ 1ĝţŪWÄžĹˆġOÄŻĹŠ

/( ǼİŧWżĜŭ`żŏŧ Ĺ“ĹšĹ˜bĝŌŧ]ŢĹˆÉŚ^ĝĚĹUřłʼnSĹ?ÉĽÄ˝\ɤĚʼnRįĜŪWĝŎɌ NJğɌSĝŏų dřŚŤ IJğĹƒWĹ–Ĺ—Ä˝\ĸğɌRĹ™ĜĽ\ŨğĹ˜

ÇŻÉĽ ÇŠ

ÇŹÉĽ Çž

0( ǼİŧWżĜŭ`żŏŧ Ĺ“ĹšĹ˜bĝŌŧ]ŢĹˆÉŚ^ĝĚĹUřłʼnSĹ?ÉĽÄ˝\ɤĚʼnRįĜŪWĝŎɌ NJğɌSĝŏų dřŚŤ ĝţŰOŢğĹ˜ ĹĽĹŠĹ­RĝŗŪSĹ–

ǯɼ Ǹ

Ǐɼ Dz

1( Ä ÄźĹ¤RŇğŞWĹ–Ĺ‚ŧQōţŧcĹĽÉĽĹ•]Ĺ–ĹŠÄ˝aĹĽĹšŤWɤĹ?Ä˝RÄŻĹ‚Ĺ›UŇğɌWŖɼņSŨɼŰ]řţŪUĝŝĽbɤ ]Ĺ–ĚĽ`ĹąĹˆĹŒa

ÇŻÉĽ ÇŚ

ÇŻÉĽ '

0ĝŲʼnXĹĽÉĽĹ°OĹ–ÉĽÄşSÄťĹ‘Ĺ˜OĹ“Äź

ɤ

2( Ä…ÄźĹ˜břţɌWĹ–ÉĽÄ˝SĹ–ÉĽĹ•]Ĺ–ĹŠÄ˝aĹĽĹšŤWɤŌġVřŚŒ

&ɤ ǯ

%ɤ ǯ

ɤ

3( Ä‚ğĽ`ĸĹˆÄąZřłĽ\ɤğĹ˜ Šğŧ^ŢğĹ?aŨğġVĹ–ĹˆÄ˝YĝŗɌbŇŋĺSĹ–ĹŚÉŚ^ŢĹšġSĹĽ ĝŗɌ ^ŢŚĺcľŊĴSŠğŒSŇĚʼn\Šɼʼn\ɤĹ…Ä˝bɤůĹ›]ŢŊĹƒSźğŪ Ĺ“ĹšĹ˜bĝŌŧ]ŢĹˆĹ›\ĸğŤeŇŋŧ

ÇŻÉĽ Çľ

ÇŻÉĽ ÇŠ

ɤ

4( Ä—ĹšġWÄŻÄ°Ĺ’ ĝŗɌOľŊʼnSĞɼĹ’SŢğĹ˜ ŇŗɌVĝŊɌdřŚŤbŠğşSŨɼ [řŗŪSĹĽĹŚĹ›`Ĺ‡ĹšĹ˜RĝţųWĹŠĹŚ

&ɤ Dz

$ɤ %

ɤ "

5( Ä…ĹšĹ˜bĝŌŧ]ŢĹˆÉŚ ]Ĺ–ĚĽ`ĹąĹˆĹŒa ĝŗɌVĝŊɌ]Ĺ–ĚĽ`ĹąĹˆĹŒaɤĹšĹ˜RĝţŧbĝŏĹ˜SĹ–ĚɌ ^ĝţŧ]Ĺ–ğĽZɤ ]Ĺ™Ĺ?

ǝɼ Ǹ

NJǟɌ

ɤ Ǹ

6( çĹšĹ˜TĝţĽ\ŨĹˆÄ˝RÄŻĹ‚ÉŚ6ĝŊɌ]Ĺ™Ĺ?ÉŚQĝŗŪ`ÄŻÄ°Ĺ’

ÇŠÉĽ

NJǧɌ

8447_V01_fc.indd 31

06-10-14 09:29

Montessori College Nijmegen – Groesbeek

Het Montessori College ziet onderwijs als deel van de totale ontwikkeling van de leerling. Een ontwikkeling naar zelfstandigheid en zelfredzaamheid. De school stimuleert die ontwikkeling bij al haar activiteiten. In de klas en daarbuiten. Voor meer informatie: www.montessoricollege.nl

!ÇŹ

wij weten de weg... E Media Connecting Business B.V. | Keizelbos 1 | 1721 PJ Broek op Langedijk Tel. +31 (0)226 33 16 00 | www.elma.nl | info@elma.nl

8447_V01_fc.indd 32

06-10-14 09:29

!年

Vereniging Openbaar Onderwijs

8447_V01_fc.indd 33

06-10-14 09:29

2Ă­Ä˜Ä CÄˆĂŤĂť5ÜÎÝ2ɤ 0ÚĉĊ3ÄˆÉĽĂŹ3ɤÄ˜ĂŻ1Äšúï ĂśĂ˝Ä De sectie Het jonge kind (Hjk) kent vele kinderdagverblijven en peuterspeelgroepen die reeds lang de status van aspirant hebben. In onze ambitie 2012-2016 is uitgesproken dat we jaarlijks actief montessorikinderdagverblijven, peutergroepen en locaties voor buitenschoolse opvang (bso-locaties) zullen benaderen om over te gaan tot visitatie en erkenning. De economische recessie heeft grote gevolgen gehad (en nog) voor de sector kinderopvang. Tevens zijn er ingrijpende gevolgen door gemeentelijk beleid inzake de montessoripeutergroepen. Een structurele afname van beschikbare budgetten en onduidelijkheid over de toekomst, maakt aspirant-leden van de sectie Hjk huiverig om de procedure van erkenning in te gaan. Dat leidde ertoe dat er in 2013-14 slechts twee kinderdagverblijven bezocht, gevisiteerd en erkend.

In 2013-2014 heeft Korein, samenwerkingspartner van de NMV, voor de sectie Hjk in het land opleidingen en trainingen aangeboden. Met Korein werkt de sectie hard aan het verbeteren van de professionele kwaliteit van medewerkers in de montessorikinderopvang, peuterwerk en buitenschoolse opvang. Middels scholing en professionele ontwikkeling van medewerkers kan een bijdrage geleverd worden aan het realiseren van een doorgaande pedagogische montessorilijn in samenwerking met het primair onderwijs. Ook het inzichtelijk maken van de opbrengsten van de montessoripedagogiek krijgt in toenemende mate een plaats binnen de opleiding. Tenslotte is inzake opleidingen gewerkt aan het ontwikkelen van een montessoritraject voor vroeg- en voorschoolse educatie (vveeducatie) om de toegevoegde waarde van de montessoripedagogiek ook voor de vveonderwijsinspectie inzichtelijk, toetsbaar en meetbaar te maken.

ÇŚÇŞÇą Dz =ĹœĹ‘Ä˝WĸĹˆĹ˜UɤůĹ›]ŢɼĹžSĸİĹƒ]Ĺ ĹˆŧQĹ„ÉĽĹ•]Ĺ–ĹŠÄ˝aĹĽĹšŤWĹ“ğĺSŹğŤYĝţŧ !Ǟɼ WĹ–ÉĽÄşSɤŎʼn\ĸğŤ]ĹœĹŻÄą\ŠɼǨ "ɤĹ‹ÄąOŢ IJŌĹ› ĹœĹšÉŚSĹ–ÉĽĹžSĹŤĹŠÄ˝`ŹğŤYɤ

8447_V01_fc.indd 34

!Dz

ÇŚÇŞÇŽ ÇŻ $Č

06-10-14 09:29

Om tegemoet te komen aan de vraag naar opleidingen en met name het coachen van medewerkers, is er een opleiderspool gerealiseerd. Ook voor de opleiderspool is gekeken naar een verbinding tussen ervaren mensen uit het montessoribasisonderwijs en de montessorikinderopvang. Inmiddels bestaat de opleiderspool uit vijf opleiders, die afkomstig zijn uit het basisonderwijs en uit kinderopvang/peuterwerk.

!ǵ

Voor 2013-14 had de sectie Hjk de ambitie om een kwaliteitssysteem (kwaliteitskring) te ontwikkelen met bijbehorende formuleren die de opgedane kennis van de opleiding zou moeten borgen. Dit kwaliteitssysteem is in concept klaar en kan na accordering door het NMV-bestuur in de praktijk worden gebracht. De sectie Hjk is vaak benaderd met de vraag of er ook een erkend montessori vveprogramma is. Als antwoord op die vraag heeft Korein, samenwerkingspartner van de NMV, een montessoritraining ontwikkeld die aansluit bij het wettelijke kader van vve. De training sluit aan bij de vve-indicatoren zoals die door de minister zijn bepaald.

8447_V01_fc.indd 35

Deze behelzen met name: ɟ een beredeneerd aanbod voor de ontwikkelgebieden: taal, sensomotoriek en cognitieve ontwikkeling ɟ doorlopend kindvolgsysteem ɟ doorgaande pedagogische en didactische lijn met het primair onderwijs ɟ oudercommunicatie en ouderbetrokkenheid In een pilot is de training aangeboden en geëvalueerd. Op basis van bijstellingen worden op meerdere plaatsen in het land opleidingen gegeven aan medewerkers in peutergroepen en de onderbouw om tot een sluitend aanbod te komen binnen de voor-en vroegschool. Naast de vve-indicatoren zijn de 21 century skills leidraad voor het programma van de opleiding.

06-10-14 09:29

?ĝӬA 2ĻɥŒSŢİı`ɤňŧ ńļŪ œİŪSŢňıOŐ Մ ǯǼ ! 7ŖɥŪSŁļŘaŨļŒZŇŗŃ ŨŚŪ ŁļŤcĵŅŪSŖɥĺWĻɥĺSɤ `řŗĺSɤĹśSŖɥŏOŖɥų]ŢĹĽ\ɤijĽdĻŦŪWŁĹɦRįũɦ <ùîĜ ŇŦɦ]ľɥų]ŢĹŪ ŁļŧbřŝŪ œļŪ ĸļɦ ]ŖũųWōŎĽZŇŗŃ ŮİŘ ńļŪ œŚŘbĻŦŧ]Ţň YŇŗĺdřőŃaŷŦŪSĻŔɦ[ōůŧ eee []\bSaa]`W \Z

8447_V01_fc.indd 36

!Ǹ

06-10-14 09:29

Bekijk on vernieu ze wde web www.a site! lles-in-1 .org

Alles-in-1

Dé methode voor samenhangend onderwijs

b it! boeit! d boeit le en, dat leren h leren, sch h Themati Ontdek hoe logisch, motiverend en flexibel een geïntegreerde lesmethode kan zijn!

5 plussen van Alles-in-1 + + + + +

bijna alle vakken in één projectboek uitdaging en afwisseling binnen een methode alle vakken, elke les op zes niveaus motiverend voor leerling en leerkracht flexibel in te zetten

Persoonlijk contact? info@alles-in-1.org

0224 - 214 745

!ǻ KINDEROPVANG

]HOI WH GRHQ +HOS PLM KHW ]HOI WH GRHQ HQ DDQGDFKW 'RRUJDDQGH OLMQ HQ DDQGDFKW Wij werken met een doorgaande lijn van 3 maanden tot 12 jaar gebaseerd op de filosofie van dr. Maria Montessori. In een voorbereide en stimulerende omgeving worden kinderen uitgedaagd en begeleid in hun ontwikkeling. Alle begeleid(st)ers delen de pedagogische visie. Wij werken met een ruime kind/leid(st)er ratio. Op die manier is het mogelijk meer aandacht te hebben voor het individu en in te spelen op zijn of haar behoeften. Wij willen een verlengstuk zijn van de belangrijkste leefomgeving van het kind, namelijk thuis.

8447_V01_fc.indd 37

OHQ 6DPHQ PHW VFKROHQ Montessori kinderopvang streeft naar een goede samenwerking met Montessorischolen. Bijvoorbeeld door samen een Integraal Montessori Kindcentrum (IMKC) te realiseren. Wij nodigen u van harte uit om één van onze IMKC’s te bezoeken en kennis te maken met elkaar. Onze kinderopvang hoopt aan te sluiten bij alle Montessorischolen in Nederland om elkaar te helpen het zelf te doen.

QO ZZZ PRQWHVVRULNLQGHURSYDQJ QO

06-10-14 09:29

0

6ċČò2ėěğ9ɤǰ

Onderzoek & vernieuwing

4Ţļĺ ÿļŒ^ŇŗŃ ;ąɥDZ% "

HřŗĺSŢɥ ;įţʼn]ɤĆś\Ũļŧařţʼn eįŦɦRĻɥŕ]ŖũĽaťŚŤW ]ŜůśSĸňŘUɤĉĽRĻţŒOŖĹɦ ]ŜɥĺSɤŎŒWŜŝĽ\ɤłĽZřŝĽ\ 8447_V01_fc.indd 38

!Ǿ

06-10-14 09:29

AMBITIEDOCUMENT 2012 - 2016

!Č

Zelf verantwoordelijk Besturen van montessori-instellingen zijn zelf verantwoordelijk voor de kwaliteit van het onderwijs. De NMV heeft de ambitie dat in 2016 alle montessori instellingen in Nederland die lid zijn van de NMV voldoen aan de kwaliteitseisen van de NMV en aan de eisen van de inspectie voor een basisarrangement. Om deze ambitie verder te realiseren zal de NMV in 2016 alle scholen, peuterspeelzalen, kinderdagverblijven, bso-instellingen en instellingen, organisaties en personen voor opleiding, begeleiding en ontwikkeling volgens de geldende procedures hebben beoordeeld in het kader van erkenning en certificering. Instrumenten voor zelfevaluatie en kwaliteitszorgsystemen die beschikbaar zijn, zullen zijn gecertificeerd.

8447_V01_fc.indd 39

De NMV wil iedereen kwaliteit tonen. In 2016 wil de NMV inzicht hebben geboden in de sterke en zwakke kanten van montessorischolen op basis van de eigen eisen van de NMV en op basis van de indicatoren van de inspectie. De opbrengsten van montessoriopvoeding en -onderwijs worden in kwantificeerbare gegevens vertaald en ter beschikking gesteld aan de leden. Ook zullen scholen, op initiatief van het MKC, beschikken over handvatten om te voldoen aan de normen van de NMV en de normen van de inspectie.

06-10-14 09:29

"Ǧ

8447_V01_fc.indd 40

06-10-14 09:29

;ċĉĜ3ėĘč@ùɥā3ĈĉûAçîĊBĔĞć( >íĕę=ĈîĄ3ɤîĊ ùĉø=ĝëï:ùýā3ɤ =Ĉěĥ7ÿĀï:ùĉõ3Ĉ >íĕę=Ĉîï:

"ǩ

Het MKC nam in schooljaar 2013-2014 afscheid van alle vertrouwde medewerkers. Nieuwe medewerkers moesten zich inwerken en de vacature voor een medewerker voor de sectie Vmo staat nog open. De wijziging in de personeelssamenstelling was voor het bestuur tevens een aanleiding opnieuw naar de structuur van onze vereniging te kijken (zie elders in dit Feitschrift) en dat leidde tot aanpassing van de taakomschrijving van de medewerkers. Dat alles had zijn weerslag op de resultaten van het MKC. Inmiddels werken Annette de Deken, Debbie van der Burgh en Martine Lammerts ieder een dag in de week voor het MKC.

6íĕč<ĚĤï@Ďɥč>Ăîû2ùĉõ3Ĉ Het MKC heeft zich het afgelopen jaar gericht op een opdracht van de sectie Bao om een voorstel te doen voor een andere opbouw van de montessoriopleiding. Een andere opbouw werd noodzakelijk omdat de sectie Bao de duur en de zwaarte van de opleiding niet langer passend vond, omdat de opleidingen te weinig aanmeldingen kregen en omdat het PABO-curriculum zodanig veranderde dat de montessoriopleiding in de knel kwam. Zo kwam de wens om te komen tot een verandering van de opleiding in het Ambitiedocument 2012-2016 terecht. De verandering is van start gegaan met de notitie De toekomst van het opleiden van leraren in het montessoribasisonderwijs’. In 2013 is hier een vervolg op gekomen met de door een projectmedewerker geschreven notitie ‘Voorstel herontwerp montessoriopleiding primair onderwijs’,

8447_V01_fc.indd 41

afgerond in maart 2014. De nadere uitwerking van het herontwerp vindt plaats in schooljaar 2014-2015.

Eíĕā5ĔČï>íĉɦ Het MKC coördineert de werkgroepen voor het montessorikindvolgsysteem (mkvs), kosmische educatie, taal, montessorionderwijs in de 21e eeuw en wiskunde montessoribasisonderwijs (wmbo). De werkgroep Mkvs (montessorikindvolgsysteem) is een zelfregulerende groep die vooral bezig is met het borgen van het kindvolgsysteem. Zij organiseert landelijke dagen waarbij gebruikers uitgenodigd worden. De laatste keer werd er, op verzoek uit het veld, in verschillende groepen gewerkt op basis van de ervaringen met het mkvs. Ook is een oproep gedaan voor nieuwe expertleden. Het laatste jaar zijn er geen nieuwe gebruikers van het mkvs bijgekomen. Op dit moment gebruiken maximaal 25 montessorischolen het mkvs. Elk jaar speelt de vraag wat er moet gebeuren om dit aantal te verhogen. Unilogic (de beheerder van het mkvs in Nederland) heeft een zorgmodule ontwikkeld die naadloos aansluit bij het mkvs. De werkgroep Kosmische educatie heeft het afgelopen jaar de naam ‘kosmisch onderwijs en opvoeding’ gewijzigd in ‘kosmische educatie’. De werkgroep ontwikkelt een raamwerk waarbij de grenzen en contouren van kosmische educatie worden geformuleerd. Zij gaat inventariseren welke materialen dit doel ondersteunen. De werkgroep Taal heeft voor het aanvankelijk en voortgezet lezen een leerlijn opgezet, met didactische bijsluiters die geënt

06-10-14 09:29

zijn op de referentieniveaus. In samenwerking met het MKC zet de werkgroep de laatste puntjes op de i en als het resultaat daar is, zal dit naar de scholen gecommuniceerd worden. De werkgroep Montessorionderwijs in de 21e eeuw kwam door de personele wisselingen binnen het MKC nagenoeg stil te liggen. Inmiddels is er een coördinator ingewerkt die de draad weer oppakt. Er ligt nu een matrix die qua inhoud dicht aan ligt tegen de drie doelen van montessorionderwijs zoals geformuleerd in de notitie ‘Het Montessorionderwijs in de 21e eeuw’. In de matrix zijn de begrippen geclusterd naar ɟ Ontwikkeling ɟ Leren en organiseren ɟ Onderwijsorganisatie ɟ Rol van de leraar De werkgroep Wmbo (wiskunde montessori basisonderwijs) werkt gestaag door aan didactische bijsluiters bij de ontwikkelde leermiddelen. Dit gebeurt door schrijvers die door de specifieke leden uit de projectgroep worden aangestuurd. De bijsluiters zijn allemaal bekeken op ‘het dekken van de kerndoelen’ en de kleine aanvullingen worden aankomende periode gedaan. De begeleidersgroep wordt aangestuurd door een specifiek lid vanuit de projectgroep. Punt van aandacht is hoe scholen te begeleiden bij de invoering van dit traject en hoe de opleidingen een en ander kunnen integreren in hun aanbod. Het MKC gaf daarom twee begeleiders de opdracht om een traject te beschrijven waarin het voor scholen duidelijk wordt wat zij minimaal nodig hebben aan begeleiding om het wmbo goed in te voeren. Ook zal dit traject duidelijkheid geven aan begeleiders waartoe zij in staat moeten zijn om het wmbo op scholen te begeleiden. Het wiskundemateriaal is al besteld door 28 montessorischolen, waarvan er zeventien frequente afnemers zijn.

1ċĉò3ĔîĊBùîɦ Dzɥę3Ďěï;ǥîĖ Ǭǧǫ" De commissie Communicatie heeft vertegenwoordigers uit haar midden en uit het MKC de opdracht gegeven een conferentie te organiseren in het kader van 100 jaar

8447_V01_fc.indd 42

montessorionderwijs in Nederland. De conferentie vond plaats in Noordwijk. Tijdens de conferentie stond het emancipatorisch onderwijs centraal. Medewerking was er van prof. Jelle Jolles, Claire Boonstra en, vanuit de Verenigde Staten, Judi Orion. Op de boulevard stond een ‘glass class room’ (vrij naar de glass class room op de Wereldtentoonstelling in San Francisco in 1915, speciaal voor die gelegenheid door Maria Montessori ingericht) en er was een Montessorionderwijstentoonstelling. Meer dan zevenhonderd mensen bezochten de conferentie, voor montessoribegrippen een ongekende hoeveelheid. De conferentie werd mede georganiseerd door de AMI (Association Montessori Internationale). De NMV is de AMI zeer erkentelijk voor de enthousiast verleende medewerking.

>ĔČþ3çě( ĠîĖ0ùĉì7ĈôɦEíĕā5ĔČï>íĉɦ 3Ĉɥ{6íěɦDíăì|

"Ǭ

In januari 2013 stelde het NMV-bestuur projectmedewerker Debbie van der Burgh aan, om voor de leden van de NMV in het basisonderwijs te inventariseren welke werkgroepen aan het werk zijn binnen de NMV, wat zij voor doelen hebben en wat de leden daar mee zouden kunnen. De projectmedewerker liet zich informeren over de bestaande werkgroepen, vertelde bij regiovergaderingen wat er gaande was en nam in alle regio’s enquêtes af. De resultaten geven duidelijkheid over de behoeften in het veld en over ervaringen met de werkgroepen. In januari 2014 is de opdracht voor een half jaar verlengd. In deze tijd heeft de projectmedewerker een ‘routeboekje’ ontwikkeld en gepresenteerd aan de sectie Basisonderwijs. Dit routeboekje wordt leidraad voor ontwikkelgroepen binnen de NMV. Het biedt opdrachtgevers en andere externen duidelijkheid op een aantal fronten: hoe communiceert deze groep intern en extern, wat is hun begroting en wat zijn de in de tijd uitgezette doelen. Na goedkeuring door de sectie Basisonderwijs komt het routeboekje op de website van de NMV.

06-10-14 09:29

?ĝӬA 2ĻɥĊ;ĠɥʼnaɤŦŪSŢŎɦWŖɥś\ŨŲʼnYōļŒWŖłɦSŖɥ hřļŏbɤŔś\Ũļŧařţʼn SŇłĽ\ɤİŘbűŚś`ĸļŘ ]ŜɥĽWŁļŘbŇŋĺaĻɥŰ`įłĽ\ Մ ĈňĽcűŦĴ`Ňļŀ řŎŪ]IJļŤ Ǭǧǫ! "ǯ

6Ļũɦ[řŚʼnaŨļɦWŖɥņSŨɥŕ]ŖũĽaťŚŤWřŗĺSŢŲʼnXťɥ dŇŗĺ ŇŎɦVĻũɦSŖũņ]ūŦʼnOťŔĽ ĻŗɦRĻɥŞOťŦʼnSɤ dįŗɦVĻũɦ^Ļţŧ]ŖļĽZɤ 4ŢİŘYɤĤʼnXŖļŘ Մ ǯǼ DřŚŤ œňŌ\ɤőĽSŢőʼn\ŁļŘ œŚŘbĻŦŧ]ŢňŕOŨļŤWįőĽ\ɤ [įŎĽ\ȇɥĮSŐĿȉ Մ ǯǼ :įŗĺSŐňŌYĻɥć]ŖũĽaťŚŤWĸİŃ ťőıOŨɥıOŖ Մ ǯǼ !

8447_V01_fc.indd 43

06-10-14 09:29

"Dz

8447_V01_fc.indd 44

06-10-14 09:29

2ùġï@ėîɦ=Ĉěĥ7ÿĀï:ùĉõ3Ĉɥæ7Ĉĉï<ɤ 2íɥę3çěû3ɤġć= =Ĉëï@ĬČï9 Het is nodig om meer houvast te hebben ten aanzien van de gewenste scholing op het gebied van de montessorididactiek en -pedagogiek in het voortgezet onderwijs. De sectie Vmo beschikt nu over de basiscursus voor nieuwe docenten en een aantal vervolgcursussen, bijvoorbeeld om een leerdialoog te kunnen voeren en een cursus voor mentoren (zie elders in dit Feitschrift). De sectie is op zoek naar een set met criteria voor het geheel aan professionalisering op dit terrein. Een werkgroep is onlangs met deze opdracht van start gegaan.

"ǵ

;Ȋěï@ùȋȌ:ċĉĜEùĀā3ĂúĊ5 De materiaalcoördinatoren leggen de laatste hand aan de publicatie van de criteria voor goed vmo-materiaal. Het boek komt uit in de loop van 2015 en bevat niet alleen de set van criteria, maar ook een beschrijving van het proces van selectie en vaststelling. Het is verluchtigd met interviews met docenten en leerlingen. Hiermee wordt een ontwikkeling van vier jaar afgerond. De oorspronkelijke doelstelling om ook te komen tot een database van materiaal dat aan die criteria voldoet, is niet gerealiseerd. Docenten die participeerden op de landelijke materiaaldagen dachten en werkten actief mee in het onderzoeken en ontwerpen van de criteria, maar deinsden ervoor terug om eigen materiaal op de site van Wikiwijs te plaatsen. Allerlei verklaringen werden hiervoor aangeleverd. Zeker in de beginfase was het technisch lastig om materiaal op te laden. Na diverse aanpassingen door Wikiwijs werd dit steeds makkelijker, maar werd er nog steeds vrijwel geen materiaal aangeleverd. We beschikken derhalve straks wel over de criteria, maar niet over een corpus van materiaal dat voldoet aan die criteria.

8447_V01_fc.indd 45

0Ĕîì3ɤČĊBģúā9íăì=íăï< Nu steeds meer nadruk gelegd wordt op de opbrengsten van het onderwijs, is het zaak niet alleen de smalle definitie van de overheid te hanteren, maar de eigen brede montessoridoelen zichtbaar te maken. Alle vo-scholen in Nederland publiceren hun opbrengsten in ‘vensters voor verantwoording’, dat zijn de standaard getallen van onvertraagde doorstroom, slagingspercentages, rendement onderen bovenbouw, gemiddelde cijfers bij het centraal examen etc. Vmo-scholen doen meer dan leerlingen een diploma bezorgen. In 2012 hield professor Sjoerd Karsten een lezing over de brede montessori doelen in het vmo. Hij definieerde ze als zelfstandigheid, creativiteit (oorspronkelijkheid en kunstzinnigheid) en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Die brede montessoridoelen zijn op te vatten als aspecten van persoonlijkheidsvorming en levenskunst. In 2013 sprak hoogleraar Joep Dohmen over dit thema tijdens de schoolleidersconferentie. In het schooljaar 2013/2014 heeft Marieke Klein Gunnewiek een inventarisatie gemaakt in vmo-scholen, wat zij zoal op dit terrein in huis hebben. Zij presenteerde de resultaten en haar aanbevelingen op de vmo-conferentie in september 2014.

06-10-14 09:29

?ĝӬA HĻůĽ\ɤijĽZřĿŪSťɥıOŖɥŏWŖĹĽ`Ļŗɦdįŗɦ [řŗŪSťŦś`ŇijıaŇŦŧQńŚŒSŖ( ùŎɦRřļɦSŢɥŪ]Ļȅ ùŎɦYįŗɦYŇļżSŖȅ ùŎɦhřļŏ řŝŒ]ťŦʼn\ŁļŘ ùŎɦeĻļŪ űİŪ ŇŎɦeŇőȆ ùŎɦPŐňŌTɤŗʼnSūŲŧUŇļŤWŁȅ ùŎɦPĻŲʼnXťɥĺOŨɥʼnYɤŅĽbɤŎı\Ȅ ùŎɦeĻļŪ űİı`ɤňŏ ŁŚĽRɤňŘ IJļŘ Մ ǯǼ

8447_V01_fc.indd 46

"Ǹ

06-10-14 09:29

Regionale Scholengemeenschap Wageningen, Rhenen, Kesteren

H WDOHQW 2QWGHN W M

g h, Logisc leerzaam en leuk! Leren met Bokabox Verkeer gaat effectiever! volgens Universiteit van Utrecht

"ǻ

www.pantarijn.nl

AVE.IK VOOR MODERN MONTESSORI ONDERWIJS.

Gecertificeerd door de NMV

www.bokabox.nl

¹-QOMVTQRS _QT RM VWO UIIZ uuV LQVO" UIIZ uuV LQVO" UMMZ 5WV\M[[WZQ º UMMZ 5WV\M[[WZQ º -QOMVTQRS _QT RM VWO UIIZ uuV LQVO" UMMZ 5WV\M[[WZQ º )>- 13 ZMQS\ RM LM )>- 13 ZMQS\ RM LM [TM]\MT IIV RM LWM\ LM LM]Z bMTN WXMV )>- 13 ZMQS\ RM LM [TM]\MT IIV RM LWM\ LM LM]Z bMTN WXMV ¹7VbM UWV\M[[WZQ _MZS_QRbM Q[ ^MZLMZ IIVOM[KPMZX\ ¹7VbM UWV\M[[WZQ ,M WXJZMVO[\MV bQRV _MZS_QRbM Q[ ^MZLMZ PWOMZ º IIVOM[KPMZX\ ,M WXJZMVO[\MV bQRV PWOMZ º ik l www.ave-ik.nl 06 449 08 449 06 434 45 092 ___ I^M̉QS VT ! !

8447_V01_fc.indd 47

06-10-14 09:29

6ċČò2ėěğ9ɤdz

$

Ondernemend

EŇŋɦeŇŦŪSŖɥıZɤ RįũɦeĻɥŃ]ĻĹɦ ]ŖĹĽ`űňŌaɤ UĻůĽ\

"Ǿ

;ąɥĊWĻŬųaIJţʼnSľɥśYŨŚĴSŢɥǮ ǩǰ

8447_V01_fc.indd 48

06-10-14 09:29

AMBITIEDOCUMENT 2012 - 2016

"Č

Wij zijn ondernemend In 2016 is de NMV een ondernemende, actieve en groeiende vereniging met de blik naar buiten gericht.

Op grond van de feitelijke leerlingenaantallen is de vereniging min of meer stabiel. Tegelijkertijd moeten wij constateren dat er mogelijkheden liggen om verder te groeien (vanwege onder andere passend onderwijs en daarmee gepaard gaande ruimte voor individuele trajecten ). Behalve de beperkte mogelijkheden door het stichten van nieuwe scholen, liggen er kansen die in de komende periode zullen worden opgepakt.

8447_V01_fc.indd 49

06-10-14 09:29

e en kunststof i Bit Bitumineuze daken kunststof daken O O

dingen leidingen Lerareenopleid Lerarenop o engelo Hengelo nter en H Deventer Deven Voor al uw professionaliseringswensen, onder andere: t .POUFTTPSJ PQMFJEJOH /.7 EJQMPNB PPL JO DPNQBOZ PQ NBBU WPPS VX UFBN t .BTUFS -FSFO *OOPWFSFO t .BTUFS &EVDBUJPOBM -FBEFSTIJQ "OEFSF TDIPMJOHTWSBHFO PQ NPOUFTTPSJ PG BOEFS HFCJFE .BBUXFSL JT POT TQFDJBMJTNF

VD[LRQ QO DSR

15 jaar verzekerde dakgarantie dakgarantie O O

Interlight polycarbonaat lichtstraten lichtstraten O O

daken Veiligheid op dake daken V C A VCA** GECERTIFICEERD BEDRIJF

SEDUM GROEN DAKEN, LIGHTCATCHERS Marconiweg 5, 4207 HH Gorinchem Steenhouwer 21b, 9502 EV Stadskanaal Tel. (0599) 41 30 19 Tel. (0183) 62 10 00, T T Email mail@intercoating.nl www.intercoating.nl

#ÇŚ

MONTESSORI

Open Dag Donderdag 12 februari 15.30 - 17.30 en 19.30 - 21.30 uur

www.kika.nl Giro 8118

Voorlichtingsavond Dinsdag 13 januari (voor ouders) 19.30 uur

Open lesmiddagen Woensdag 28 januari 14.00 - 16.00 uur Woensdag 18 februari 14.00 - 16.00 uur

Kijk ook eens op onze site www.rml.nl

8447_V01_fc.indd 50

06-10-14 09:29

1ċĆć7ėĘû3ɤèč;ąĞĊ7çȋĜ7í Binnen de NMV zijn veel groepen en individuen actief om het montessorionderwijs tot een succes te maken en het gedachtengoed te verspreiden. Het bestuur van de NMV ontwikkelt overkoepelend beleid en stemt alle activiteiten op elkaar af. De commissie Communicatie is binnen de vereniging verantwoordelijk voor marketing en mediabeleid.

;Ȋĕā3ĚúĊ5

#ǩ

In 2014 heeft de commissie de landelijke Montessoridag op 14 maart gestimuleerd en ondersteund met een promotiepakket met flyers, pennen en vlaggen. Leden van de commissie organiseerden, samen met partners in Noordwijk en de AMI, de landelijke Montessoriconferentie die in het kader van 100 jaar montessori in Nederland op 24 september plaats heeft gevonden. De commissie heeft in de aanloop naar de Montessoridag en naar de Montessoriconferentie gebruik gemaakt van social media, zoals Twitter en Facebook. Ook zijn ‘oude’ media benaderd: kranten, radio en televisie. Voor de Montessoridag kwam de website Kiezenvoormontessori.nl in de lucht. De commissie werkt nu aan een boekje ‘Kiezen voor montessori’ voor professionals en aan een versie voor geïnteresseerde ouders. In de media komt het – zeker voor onderwijsinstituten - slordig over als er intern verschillende schrijfwijzen gehanteerd worden. Schrijf je nu montessorionderwijs of Montessorionderwijs? Om duidelijkheid te scheppen heeft de commissie Communicatie een NMV-schrijfwijzer vastgesteld.

8447_V01_fc.indd 51

;íëû/ǥîĄ3ùë De commissie streeft ernaar de om media binnen en buiten de NMV in samenhang met elkaar in te zetten. Voor de media binnen de vereniging heeft zij hiermee een begin gemaakt. Vanuit het Montessori Magazine zijn verwijzingen naar de digitale media en andersom: vanuit de MM-nieuwsbrief en montessorinet.nl zijn verwijzingen naar het magazine. Er zijn plannen om de informatie op montessori.nl en het platform montessorinet.nl beter op elkaar af te stemmen. De naamswijziging van het verenigingsblad van MM naar Montessori Magazine, begin 2014, gaat samen met de wens om in het blad meer groepen, NMV-leden en montessorileraren aan het woord te laten komen. Uitingen hiervan zijn de nieuwe rubrieken Parel (een mooi moment inde onderwijssituatie) en Piazza (klim op de zeepkist en vertel aan de lezers wat u kwijt wilt over uw onderwijs of de vereniging). En op montessorinet worden leraren uitgenodigd om mee te denken over het thema van het komende magazine.

06-10-14 09:29

#Ǭ

8447_V01_fc.indd 52

06-10-14 09:29

<ùîĜ ĚîɦAĚĞûBíĉ( ÿúĊ2çîĊBĔȋ

#ǯ

Sinds het begin van dit millennium zoeken onderwijs en kinderopvang steeds meer aansluiting met elkaar. Ze ontdekken elkaar als welkome partner. Het belang van het kind staat voorop in de samenwerking: een gezamenlijke en eenduidige pedagogische visie draagt positief bij aan de opvoeding en ontwikkeling van kinderen. In het land doen zich vele vormen van kindcentra voor: van brede school (bedrijfsverzamelgebouw ) tot volledig geïntegreerde kindcentra (ikc: een front office voor alle vragen en stroomlijning in de back office). Een voorbeeld van dit laatste is Mondomijn in Helmond. Schoolbestuur Qliq en kinderopvangorganisatie Korein Groep realiseren daar een centrum waar onderwijs, kinderopvang en buitenschoolse opvang vervlochten zijn. Mondomijn werkt volgens de montessoripedagogiek. Het werken in heterogene groepen sluit uitstekend aan bij het principe van de doorgaande ontwikkelingslijn. De medewerkers van Mondomijn zijn geschoold en opgeleid in de traditie van montessori en ze benaderen de kinderen vanuit dezelfde pedagogische visie. Naast een inhoudelijke eenheid kent Mondomijn een organisatorische vervlechting, waarbij hard wordt gewerkt aan het ontschotten van onderwijs en kinderopvang – ook in juridisch opzicht.

AȊĆï<ɤåïAĚĞĖ3Ĉ Ook landelijk komen samenwerkingsverbanden tot stand: in 2014 hebben drie grote kernpartners, de Pettelaargroep namens het onderwijs, KINDwijzer en KIK namens de kinderopvang en de koplopersgroep Wethouders, zich verbonden en is een regiegroep geformeerd. Deze

8447_V01_fc.indd 53

regiegroep gaat de mogelijkheden onderzoeken om tot een verandering van wet- en regelgeving te komen voor de partners die zich richten op kindontwikkeling voor kinderen 0-13 jaar.

DĔȋõ3Ĉɥğ7Ěɥø3ĚɥĢ3Ăë In de periode 2013-2014 is de sectie Hjk meerdere malen benaderd om met scholen en kinderopvangorganisaties in gesprek te gaan over ontwikkeling van kindcentra. De vraag naar advies had diverse oorzaken: a. Eigen initiatief van betrokken partners (primair onderwijs en kinderopvang/ peuterwerk) om tot verdere samenwerking te komen. Vragen kwamen onder andere uit de regio Leusden, Maastricht, Amsterdam en Rotterdam. b. Opheffen peuterspeelzalen in diverse gemeentes (waaronder Roozendaal en Doesburg) met daarbij de opdracht om peuterwerk te integreren in de school. c. Eigen initiatief van de basisschool om de positie te versterken door bijvoorbeeld zelf het dienstenpakket, naast basisonderwijs, uit te breiden met bijvoorbeeld buitenschoolse opvang of een 0-groep 3-jarigen (onder andere in Castricum en Helmond). d. Vragen vanuit de kinderopvangorganisatie die zich graag wil verbinden met de montessoribasisschool om tot verdere ontwikkeling doorgaande lijn te komen (Den Haag en Amsterdam) Voor de NMV een duidelijk signaal dat er bij de leden behoefte is aan ondersteuning en begeleiding met betrekking tot ikcontwikkeling.

06-10-14 09:29

?ĝӬA 2ĻɥĊ;ĠɥʼnaɤļŘbńŚŭaŇİŧbɤŚŰSŢɥ ;řŗŪSťŦś`ŇŗĽb Մ ĈňĽcűŦĴ`Ňļŀ řŎŪ]IJļŤ Ǭǧǫ! 8Ļɥŕ]ĻũɦbŇŋĺ ĸŬŤdĻŗɦdĻţŒWĻŻĽ\ɤŚŕ ŐİŪSŢɥŪWŊĹɦ bĻɥųWŖŗĽ\ ;įİŤbĻŗɦAŨŬʼnTIJļŤUĻŗ Մ ǯǼ #Dz

8447_V01_fc.indd 54

06-10-14 09:29

<íëï@ĂȋĊ2ɤ 3Ĉɥì3ɤúĊBíĕĊ/Ěúč<Ȋăï ՃӕAėČԝEíĕï:ê

#ǵ

Nederland is natuurlijk maar een klein land, maar neemt in de internationale montessoriwereld toch een bijzondere plaats in. Dat heeft deels historische redenen: Maria Montessori heeft in Nederland gewoond en gewerkt en is hier ook begraven. Het hoofdkantoor van de Association Montessori Internationale (AMI), de vereniging die waakt over het erfgoed van Montessori, is nog steeds gevestigd in het oude woonhuis van Montessori aan de Koninginneweg in Amsterdam. Nederland speelt een actieve rol in de internationale montessori vereniging, Montessori Europe. Deze vereniging, niet zozeer ideologisch georiënteerd maar veeleer een netwerk van Europese montessorischolen en –verenigingen en lobbyist van montessorionderwijs, heeft al vanaf de oprichting Nederlanders in het bestuur. De NMV is als organisatie ook lid van Montessori Europe. Nederlandse leden van Montessori Europe leveren geregeld een bijdragen met workshops tijdens het jaarlijkse congres in een Europese stad.

aantal montessorischolen in Nederland), dat montessorionderwijs als normaal onderwijs wordt gezien en dat het juist een voordeel is dat Nederlandse montessorischolen een eigen gezicht hebben. Nederlandse montessorischolen beklagen zich soms over de worsteling tussen enerzijds het moeten voldoen aan overheidseisen en anderzijds het willen voldoen aan de theorie en praktisch uitwerking van montessorionderwijs. Buitenlandse scholen hebben vaak met veel zwaardere problemen te kampen als het gaat om hun bestaansrecht. Voor enig gezond relativeringsvermogen is het dan ook een aanrader voor Nederlandse montessorianen om de internationale contacten aan te halen. Dat levert niet alleen plezierige contacten op en een nieuwe blik op de eigen situatie, maar er valt ook wel degelijk iets te leren van de manier waarop buitenlandse montessorischolen (als parapluterm – het kunnen ook leraren en opleiders zijn) bezig zijn met hun onderwijsontwikkeling.

Nederlandse opleiders en begeleiders worden veel gevraagd in het buitenland. Dat geldt met name voor Oost-Europa (Rusland en Polen bijvoorbeeld in het afgelopen jaar), maar ook recent nog voor Duitsland. Komend jaar zijn er bijvoorbeeld ook opleidingsactiviteiten in Italië en Turkije. In het buitenland heerst het gevoel dat montessorionderwijs in Nederland vaste voet aan de grond heeft gekregen (dat heeft te maken met de wijze waarop ons onderwijs gefinancierd wordt en met het

8447_V01_fc.indd 55

06-10-14 09:29

>ĂȋĊ;Ȋěû5ɤĤï@ÿîĊ( 6ċîɦ:ùôĜ êȋĜ ǥúþ êîɦ<ąġȉ Iedere zichzelf respecterende organisatie, dus ook de NMV, dient planmatig te werken. Een organisatie waar jaarlijks meer dan € 400.000 in omgaat kan zich het niet veroorloven om ongestructureerd te werken. Bovendien zijn we dat verplicht aan onze leden waar we jaarlijks contributiegeld ophalen. We dienen aan te geven waarvoor we het geld willen gebruiken en hier achteraf verantwoording over af te leggen: hoe is het besteed en zijn de doelstellingen gerealiseerd. Dat wil zeggen dat ook binnen de NMV doelstellingen moeten worden geformuleerd (waar willen we naar toe); bij voorkeur voor een wat langere termijn. Vervolgens moeten we bepalen langs welke weg we die doelstellingen willen bereiken (welke activiteiten zijn daar voor nodig) en wanneer. Daarnaast moet worden vastgesteld welke personen of groepen van personen deze activiteiten gaan oppakken en tenslotte welke middelen nodig zijn om deze activiteiten te realiseren. Als slotstuk wordt de voortgang bewaakt en verantwoording afgelegd aan de algemene ledenvergadering van de vereniging.

8447_V01_fc.indd 56

6ċîɦ:ùôĜ êȋĜ ĈĞɦ0ùýɦ2íɥĊ;ĠȈ In eerste instantie ligt in de statuten vast waartoe de vereniging is opgericht. Dat is evenwel op een hoog abstractie niveau. In het ambitiedocument, dat jaarlijks wordt geactualiseerd, is die doelstelling verder uitgewerkt in subdoelen, die van een tijdlijn zijn voorzien. De secties en commissies worden vervolgens geacht hun ambities verder invulling te geven en hier mensen en middelen aan te koppelen. Dit deel van de planningscyclus heeft nog niet die vorm gekregen die we willen bereiken. We hebben dan ook in het ambitiedocument geformuleerd dat de plannings- en budgetcyclus verder moet verbeteren. Dit jaar is een eerste stap in de goede richting gezet. Niet alleen is niet een budget opgesteld door alleen wat cijfers door te trekken, maar is eerst inhoud gegeven aan het formuleren van de activiteiten die worden opgepakt, door wie en wanneer. Vervolgens zijn als slotstuk de benodigde middelen toegevoegd. Kortom, er is een meer afgewogen begroting opgesteld en na goedkeuring door de Algemene Ledenvergadering wordt het budget vastgesteld. Maar dan zijn we er nog niet. In de loop van het jaar zullen we geregeld moeten nagaan of we de voornemens ook realiseren en binnen het budget blijven. Waar nodig moeten we bijsturen. Natuurlijk wijkt de werkelijkheid af van de voornemens. Dat is niet zo erg, als het maar niet gebeurt zonder dat we het in de gaten hebben en waar mogelijk hebben bijgestuurd. Voorkomen moet worden dat we achteraf tot de ontdekking komen dat het bij plannen maken is gebleven of dat zaken uit de hand zijn gelopen die we hadden kunnen voorkomen.

#Ǹ

06-10-14 09:29

?ĝӬA 6řļɦRĻɥĢ0ėɥņSĻĿŪ IJňŌUĻĹŤOŁļŘ įİŘ ĸļɦ UŢŚĽWɤůı\ɤŅĽbɤŔś\Ũļŧařţʼn]ŖĹĽ`űňŌa Մ ǯǼ " 7ŖɥĺSɤyYŐļʼn\ĻɥŧQńŚŒSŖz RŇŦķcťŦʼnSɤŲʼnZɤĹĽ <ąġɦSĻŗɦPŇŋĺ`įłĽ ŐļŰSŢļŘ eee []\bSaa]`W \Z #ǻ

8447_V01_fc.indd 57

06-10-14 09:29

@Ă­Ä˜Ä&#x;:ÄšČ‹Äœ3ÄˆÄ•ĂŻ9íĉÝ<óɼǎ ÇŠÇ° ÇŚÇŞÇ´ íĉɌ0Ă­Ă´Ä–=ĚúĊ5ɤǭǨ Dz njǪǡ BÄ‹Ä›ČŒ/Ä‚ÉĽÄ?DĂ­Ä•ÄŽ7çáÄœ 2014-2015 Begroot

0Ȋěï< A. B. C. D. E.

Contributies Montessori Mededelingen Cursussen en conf. Diversen (oa wiskunde BAO) Financieel resultaat

â‚Ź 359.550 â‚Ź 5.000 â‚Ź 126.500 â‚Ź 7.550 â‚Ź 5.200

Totaal

â‚Ź 503.800

Kantoorbehoeften Algemene kosten Cursussen en conf. Activiteiten Montessori Mededelingen

â‚Ź 6.500 â‚Ź 172.750 â‚Ź 152.000 â‚Ź 239.500 â‚Ź 23.500

Totaal

â‚Ź 594.250

3ÄŚÄ?Ä„=ĂšÄ›ČŒBÚÎÄ–3ėĞĄBČŠČ‹Äœ

-â‚Ź 90.450

:ČŠÄ˜Äœ3Ĉ H. I. J. K. L.

F/M

#Çž

Mutatie publicatiefonds mutatie MKVS fonds SMOO fonds Resultaat jaarrekening Publicatiefonds (beginstand) Verkopen boeken Productiekosten Publicatiefonds (eindstand)

â‚Ź 4.000 â‚Ź 4.000

MKVS (beginstand) besteding MKVS verkoop MKVS (eindstand)

8447_V01_fc.indd 58

06-10-14 09:29

2013-2014 Begroot

#ȁ

2012-2013 Werkelijk elijk

Begroot

Werkelijk elijk

€ 355.900 € 5.200 € 109.982 € 600 € 9.000

€ 358.559 € 4.961 € 144.062 € 9.775 € 5.773

€ 373.000 € 5.500

€ 380.564 € 5.239

€ 900 € 9.300

€ 2.218 € 9.290

€ 370.700

€ 489.050

€ 388.700

€ 541.373

€ 6.500 € 125.100 € 1.000 € 258.400 € 13.500

€ 8.452 € 121.903 € 93.590 € 237.299 € 20.822

€ 9.500 € 129.650 € 2.000 € 249.500 € 14.100

€ 7.445 € 121.125 € 133.648 € 239.931 € 12.999

€ 404.500

€ 482.066

€ 404.750

€ 515.148

-€ 33.800

€ 6.984

-€ 16.050

€ 26.226

€ 3.799 -€ 200

€ 814 € 1.135 € 22.400

€ 10.583

€ 50.575

€ 27.090 € 3.799

€ 26.276 € 3.283 € 2.469

€ 30.889

€ 27.090

€ 11.086 € 3.427 € 3.227

€ 9.951 € 1.675 € 2.810

€ 10.886

€ 11.086

€ 10 10.583 5

w

8447_V01_fc.indd 59

06-10-14 09:29

$Ǧ

8447_V01_fc.indd 60

06-10-14 09:29

1ċăč4ċĉ $ǩ

Montessori Feitschrift is een uitgave van de Nederlandse Montessori Vereniging (NMV), bestemd voor montessori-leden en andere montessori-professionals. Dit jaarverslag is een overzicht, financiële verantwoording en tegelijkertijd een scherpe blik op de toekomst.

<íëï@ĂȋĊ2ėîɦ;ċĉĜ3ėĘč@ùɥĢ3ĔîĊ7óúĊ5 Bezuidenhoutseweg 251-253 2594 AM Den Haag T 070 - 331 52 82 www.montessori.nl

1ċĉé3Ďěɦ3ĈɥĢ3ĔġȌ/Ĕëû5ùĉõ ðîûBėèø@ùñĜ Elma Media

6ċČò2Ĕîì/çěû3

0íîĄ2ĚȋȌ: De tekeningen in deze uitgave zijn van de leerlingen van KBS De Kleine Prins (Rotterdam). Onze speciale dank gaat uit naar directeur Wilke Vos en docent Daniëlle Degenkamp die deze beeldbijdrage coördineerden en uiteraard de leerlingen die talloze inzendingen instuurden.

AȊăïAĔîõ7í Ellen Dekker Elma Media Keizelbos 1 1721 PJ Broek op Langedijk

2ĔĞāEíĕā Elma Media

Cor Hoffmans (voorzitter NMV) Peter Warnders (ambtelijk secretaris NMV)

@íëȌ1Ěúï Dick Beijer Wiebe Brouwer Annette de Deken Petra Janssen Walther Kahn Els Mattijssen Bob Molier Michael Rubinstein Mirjam Stefels Wilke Vos

8447_V01_fc.indd 61

06-10-14 09:29

es ies sseries Na de ser en!,, en anssen! dansen!, terss d te ter P Pe Peu Peuters en rd nseen en t rd ute leeuterda Kle Kleuterdansen ng ng Kring K liiijjkkee Kri Vr lij Vro D Vrolijke De eeen on een v oon vof N Nevofoon g Ne brengt br bre brengt it uit m u mma gramma progra programma uw pro nieuw nie de op de n op teen cten ect oject rroj pro or projecten oor oo voo voor h ol: isscho aasiss basisschool: b ba bas

Kijk, een bij! O O O

nu selen knut gen,, knutselen z gen zin zi n, zingen, sen, nse daanse d aall,l dansen, iccal, ussic usic mu m Minimu Minimusical, Minimu ie tiie uc ttie uca duc educatie uur ed uur uu aatttuu Natuur N Nat Na ng iin rin l rri le ule mulerin ttiim nsstim n ekeens ek rekenstimulering re n rek aal-- en TaalT Taa

Wil jij het montessoridiploma halen? Dat kan op pabo de Eekhorst, Stenden hogeschool Assen.

muziek mett muziek VD met DV oeekk op DVD oek bo nb p eenttenb pr al prentenboek al aal iittaaa git ig diigit d n digitaal en Een en je jes en dje i d llie e liedjes met CD met eeen CD e , een den, lld beeeeld de beelden, de nd gende ge eeg wege eew bew b be n bewegende en jee. ek ekjje. oek o eboe iieb ccttie uct u stttrruc instr in n instructieboekje. eeeeen een O

0 9,50 229 j € 29,50 Prijs Prijs vo oon Nevof Ne Stichting Nevofoon n h rn dh dho oordhorn oor Noordho RP Noordhorn 988 4 RP 980 gweeg 1 - 9804 Bor Bo Borgweg 0 4 - 50 55 40 0594 Tel.l. 0594 T Te Tel 4 7788 0 224 60 18 - 6 0118 .g.g.. 01 b.g.g. b b.g .nl et.nl net.n andnet an eland eelan @zeel n@z n@ on@z oo fo ofoo evo n nevofoon@zeelandn ail: nevo mail -m ee-mail: e-m nll oon.nl vofoon .nevof www.ne www.nevofoon.nl si e: www website: websit web

www.stenden.com assen@stenden.com 0592 853300

$Ǭ

ŝŐĞ ĞŶ ŽĞůŵĂƚŝŐĞ ĞŶ ͊ ďĞƚĂĂůďĂƌĞ ƐƉƌĂĂŬƐŽĨƚǁĂƌĞ͊ x x xx x x xx xx

ĚLJƐůĞdžŝĞ K͘Ă͘ ǀŽŽƌ ůĞĞƌůŝŶŐĞŶ ŵĞƚ ĚLJƐůĞdžŝĞ Ŷ ĞŶ KŶĚĞƌƐƚĞƵŶƚ ďŝũ ŚĞƚ ůĞnjĞŶ ĞŶ ƐĐŚƌŝũǀĞŶ ƐĐŚƌŝũǀĞŶ ŚĞŝĚ sĞƌŐƌŽŽƚ ĚĞ njĞůĨƌĞĚnjĂĂŵŚĞŝĚ ƵůĞ DĞƚ ^ŬĂŶZĞĂĚ ƐĐĂŶŵŽĚƵůĞ ŚŝŬďĂĂƌ ĞĚŝĐŽŶͲďĞƐƚĂŶĚĞŶ ďĞƐĐŚŝŬďĂĂƌ

ŽƉ sƌĂĂŐ ŶƵ ĞĞŶ ŐƌĂƚŝƐ ƉƌŽĞĨƉĞƌŝŽĚĞ ĂĂŶ ŽƉ ǁǁǁ >Ϯ^ Ŷů ǁǁǁ͘>Ϯ^͘Ŷů

ƌ ĚŽĞƚ͊ >Ϯ^͗ ĂůƐ ũĞ ŚĞƚ ƐůŝŵŵĞƌ ĚŽĞƚ͊

8447_V01_fc.indd 62

06-10-14 09:29

$年

8447_V01_fc.indd 63

06-10-14 09:30

Verkeerslessen waar iedereen blij van wordt Ruim 1,3 miljoen kinderen, ruim 3.000 scholen en een gemiddelde waardering van 8,4: dat is ANWB Streetwise, hèt verkeerseducatieprogramma van de ANWB.

Winteractie

Bespaar € 225,Wanneer uw school deelneemt aan Streetwise in de periode van 1 december 2014 t/m 28 februari 2015 dan berekenen wij geen kosten voor de instructeur voor het onderdeel Toet toet t.w.v. € 225,-*.

Kijk op onze website voor meer informatie en mogelijkheden voor subsidie vanuit gemeenten en provincies.

twise anwb nl/streetwise > anwb.nl/stree * Dit aanbod geldt niet op andere lopende acties.

8447_V01_fc.indd 64

06-10-14 10:00

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.