Εκπαιδευτική Οικογένεια Ι arnos.gr
Ιστορική διαδρομή Αρχαιολογίας 1 Αρχαιολατρεία: Αρχαιοδιφία και αρχαιοδίφες κατά τον 15ο – 17ο αι ▪
Ουμανιστικό κίνημα – Αναγέννηση στις τέχνες: μελέτη της κλασικής αρχαιότητας (ελληνρωμαϊκή) / αναδίφηση και αναζήτηση των αυθεντικών κειμένων
▪
Ρώμη: υφιστάμενα μνημεία (Brunelleschi: μαθηματική προοτική)
▪
Κατοχή αρχαίων και έργων τέχνης της αρχαιότητας ένδειξη δύναμης (μαικήνες της τέχνης)\
▪
Η «ανακάλυψη» τω αρχαίων γραμμάτων γέννησε την ανάγκη για διερεύνηση του παρελθόντος κάθε τόπου – τις ιστορικές καταβολές κάθε πόλης
▪
16ος / 17ος αι: οι πρώτες συλλογές και οι πρώτοι συλλέκτες: πολιτισμικά προϊόντα από διαφορετικά είδη και και διαφορετικούς λαούς: χαρακτήρας συλλέκτη: πλούσιοι αστοί/ αριστοκράτες / υψηλόβαθμοι κληρικοί
▪
Αρχαιοδίφης: ερευνητές της αρχαιότητας, ανήκουν στους κύκλους των Ουμανιστών / εκτός από τη κλασσική αρχαιότητα ενδιαφέρονται και για την τοπική Ιστορία κάθε τόπου αλλά και μακρινών πολιτισμών
-
Αφήνουν μαρτυρίες
-
ενδιαφέρονται για τον τρόπο κατασκευής και την μικρή ιστορία του κάθε αντικειμένου ( δεν είναι απλοί συλλέκτες) – άλλωστε κάθε αντικείμενο «ψιθυρίζει» την ιστορία αυτού που το δημιούργησε
-
Robert le Prevot: ίσως ο πρώτος ου διεξήγαγε μια συνειδητή ανασκαφή (1685)
▪
Στη πλειοψηφία τους οι αρχαιοδίφες θα αποτελέσουν τυχοδιώκτες που επιζητούν να ικανοποιήσουν την ματαιοδοξία τους
Η εποχή του κλασικισμού: 18ο αι.
1
▪
Η γέννηση της επιστήμης της Αρχαιολογίας γεννιέται μέσα από τη αγάπη για το κλασσικό παρελθόν της Μεσογείου (ελληνορωμαϊκή αρχαιολογία και ιστορία) / βλ. Ουμανισμός - αρχαιολατρία
▪
Η Αρχαιολογία ως όρος εμφανίζεται τον 17ο αι σε αρχαιογνωστικό σύγγραμμα του 1685 (Jacques Spon) σε αντιδιαστολή τω όρων αρχαιολογία και αρχαιοδιφία (antiquaria)
▪
Ειδικότερα για τον αρχαιολογία στη Ελλάδα ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει το έργο των James Stuart & Nicolas Revett (1751-1753) κατέγραψαν – σχεδίασανσχολίασαν αρχαιτεκτονικά λείψανα της Αθήνας, πολλά από τα οποία σήμερα δεν σώζονται / την ίδια περίοδο ξεκινά το ίδιο ενδιαφέρον γι ατη ανακάλυψη και την καταγραφή των αρχιτεκτονικών λειψάνων των πολιτισμών της Μεσογείου (Ελλάδα, Ιταλία, Μ. Ασία)
Τυπικά
H Γνώση με τρόπο απλό και κατανοητό! Σολωμού 29 ΑθήναIτηλ: 210 38 22 157Iinfo@arnos.grΙwww.arnos.gr
Εκπαιδευτική Οικογένεια Ι arnos.gr ▪
Γενικότερα: νεαροί ευκατάστατοι ευρωπαίοι – συνήθως αρχιτέκτονες- οι οποίοι κατακλύζουν τα παράλια της Μεσογείου : εμπνέονται τα σύγχρονα οικοδομήματα στις φόρμες και στις αναλογίες των αρχαίων: κλασικιστική αρχιτεκτονικής
▪
Οι πρώτες μεγάλες ανασκαφές : Ηράκλειο και Πομπηία (Καμπανία / Ν. Ιταλία, 18ος αι)
-
Ιδρύονται αρχαιολογικές εταιρείες για την παρακολούθηση των ανασκαφικών εργασιών
▪
Εγγύς Ανατολή: Παλμύρα, Ηλιούπολη (ελληνιστικές πόλεις)
▪
Αίγυπτος: Ναπολέοντας (1797-1801) / συνοδεία επιστημόνων: J.F. Champollion, αποκρυπτογράφηση ιερογλυφικών
Johann Joachim Winckelmann (1717-1768) ▪
Θεωρείτε ο πατέρας της κλασικής Αρχαιολογίας: θεμελιώνει την επιστημονική σκέψη γύρω από την αρχαία ελληνική κλασική τέχνη
▪
Το κορυφαίο έργο του Ιστορία της τέχνης της Αρχαιότητας (1764 Δρέσδη)
-
εισαγωγή της στιλιστικής (τεχνοτροπικής) εξέλιξης στην τέχνη της αρχαίας Ελλάδας (διάκριση του «αρχαίου « από το «αρχαϊκό» , το μεγαλοπρεπές ων κλασικών αιώνων , το «ωραίο» του 4ου αι. η μίμηση και η παρακμή που ακολούθησε με την ρωμαϊκή κατάκτηση.
▪
Επομένως: προσέφερεε στις κλασικές σπουδές το βασικό εργαλείο – αντίληψη για ην μελέτη της αρχαίας τέχνης που είναι μι συνολική θεώρηση των δημιουργιών της αρχαίας τέχνης
Τα κινήματα του Ρομαντισμού 19ος αι ▪
Ο Ρομαντισμός ως καλλιτεχνικό κίνημα «ενδιαφέρθηκε» για το παρελθόν με μελαγχολικό στοχασμό – επίκληση στο συναίσθημα: ειδυλλιακά τοπία μαζί με αρχαία ερείπια – εδιαφέρον για αρχαιότητες / άνοδος του εξωτισμού ΄: διαφορετικές εποχές και τόποι.
▪
Σχετικά με την αρχαιολογίας ξεκινάει το ενδιαφέρον για την αναζήτηση/ ανασύσταση των αρχέγων δομών των ανθρώπινων κοινωνιών – συμβολικές προεκτάσεις της μυθολογίας / μυστηριακές λατρείες / τελετουργίες: το Θετικό αντίκτυπο η άνοδος του ενδιαφέροντος για τους αρχαίου πολιτισμού συνολικά, μεταξύ των οποίων και του ελληνορωμαϊκού – κι όχι το περιορισμένο ενδιαφέρον μοναχά για την τέχνη. Αρνητικό αντίκτυπο, ερμηνεία της ελληνορωμαϊκής τέχνης μέσο του συμβολισμού, αλλά και το φαινόμενο του «πανιωνισμού», δηλαδή τη πρωτοπορία του της ιωνικής τέχνης έναντι όλων των άλλων
▪
Εθνικισμός: Η άνοδος του φαινομένου της δημιουργίας των εθνικών κρατών στην Ευρώπη θα δημιουργήσει την ανάγκη για την ίδρυση των αρχαιολογικών σχολών: ανάγκη σύνδεσης του παρόντος με το απότερο παρελθόν κάθε λαού – την ιστορία των «επιτευγμάτων» του.
H Γνώση με τρόπο απλό και κατανοητό! Σολωμού 29 ΑθήναIτηλ: 210 38 22 157Iinfo@arnos.grΙwww.arnos.gr
Εκπαιδευτική Οικογένεια Ι arnos.gr ▪
Ο επιστημονικός χαρακτήρας της Αρχαιολογίας τονίζεται πλέον με την διεξαγωγή ανασκαφών – μελέτη αρχαιολογικών ευρημάτων – πάνω στη βάση της γνώσης των κλασικών σπουδών και κατηγοριοποίηση των ευρημάτων σε κατηγορίες, η οποία οδήγησε και στην διαίρεση της ιστορίας σε εποχές και στην αναθεώρηση συμπερασμάτων του παρελθόντος (βλ. το παράδειγμα της Ετρουρίας)
Τα κινήματα Θετικισμού: ▪
Οι θετικιστικές τάσεις που αναπτύσσονται στο τέλος του 19ου αι θα επηρεάσουν την αρχαιολογία σχετικά με την στιλιστική ανάλυση, τη γραπτή παράδοση που συνόδευε ειδικότερα τα έργα τέχνης – τα έργα υποβάλλονταν σε κριτική προσέγγιση: εφαρμογή των μεθόδων των θετικών επιστημών στην αρχαιολογία για εξαγωγή συμπερασμάτων. Η ανασκαφή ανάγεται στη θέση τυ πειράματος για τους θετικούς επιστήμονες
▪
Σχολή της Βιέννης: εισγωγή των εννοιών της «καλλιτεχνικής βούλησης» και του «καλλιτεχνικού γούστου» όμως δεν εντάχθηκαν έννοιες που αφορούν την κοινωνική αποδοχή τυ έργου τέχνης
▪
Συλλογές εκμαγείων; Πιστά αντίγραφα των πρωτοτύπων χρησιμοποιούνται ως εργαλεία άσκησης των νεαρών σπουδαστών: επαφή με το πρωτότυπο, δεν υπάρχει η φωτογραφία
▪
Ανάπτυξη επιμέρους κλάδων της αρχαιολογίας: σπηλαιολογία, παλαιοντολογία, νομισματική επιγραφική… Πλέον ενδιαφέρει η ολιστική προσέγγιση ενός αρχαίου πολιτισμού κι όχι η μελέτη μεμονωμένων έργων τέχνης.
Η γέννηση της Προϊστορική Αρχαιολογία: ▪
Η εξελικτική οπτική της ανθρώπινης ιστορίας προήλθε από την αλλαγή σκέψης της περίοδο του Διαφωτισμού (βλ. σχετ. Δαρβίνος , Βολταίρος, Τζον Λοκ, Ντέιβιντ Χιουμ) όπού έθεσαν τις βάσεις για τη θέση του ανθρώπου στο πολιτισμό, την οικονομία, την κοινωνία
▪
Ο Διαφωτισμός θα επηρεάσει άμεσα και τη στάση του ανθρώπου απέναντι στο παρελθόν του: Δημιουργία μια εξελικτικής θεωρίας του ανθρώπινου είδους, αλλά και της ιστορίας του. / ορθολογιστική σύλληψη της ιστορίας.
▪
19ος αι: η Αρχαιολογία ως εννοιολογική επιστήμη με την εξελικτική οπτική της ανθρώπινης ιστορίας: οι τρεις εποχές: Λίθου, Χαλκού, Σιδήρου (Δανία) και η μελέτης της Παλαιολιθικής εποχής με την συνεισφορά της Γεωλογίας.
▪
ChristianThomsen : ο εισηγητής των τριών εποχών, Jens Jacob Worsaae : σημασία συνφυραμάτων , Oskar Montelius: τυπολογική μέθοδος.
▪
Γεωλογία: διάταξη στρωμάτων (στρωματογραφία),
▪
προσδιορισμός αρχαιότητας του ανθρώπινου είδους – μελέτη Παλαιολιθικής εποχής
H Γνώση με τρόπο απλό και κατανοητό! Σολωμού 29 ΑθήναIτηλ: 210 38 22 157Iinfo@arnos.grΙwww.arnos.gr
Εκπαιδευτική Οικογένεια Ι arnos.gr ▪
Η δημιουργία του κλειστού συνόλου συνευρημάτων με τυπολογική εξελιξη εξέλιξη της εννοιολογικής βάσης της Αρχαιολογίας.
▪
Δαρβίνος εξελικτική πορεία του ανθρώπου Descent of the Man
Οι μεγάλες ανασκαφές – η πολιτική των μεγάλων ανασκαφών ▪
Ιταλία, 19ος αι: Ετρουσκικό παρελθόν / Πομπηία – ιρύυονται αρχαιολογικά ινστιτούτα – εκδίδονται επιστημονικά περιοδικά / ανασύσταση ιστορικού παρελθόντος – θέμα ενοποίσης της χερσονήσου σε ενιαίο κράτος, αλλά και Ελλάδα και Ανατολική Μεσόγειο
▪
19ος αι: τοα μεγαλύτερο μέρος βρίσκεται υπό Οθωμανική κατοχή – πολλές ανασκαφές δεν γίνονται με αυστηρά επιστημονικά κριτήρια και μεθόδους – αρχική επιδίωξη η εξεύρεση θησαυρών προς εκμεττάλλευση σε αντίθεση με Ελλάδα και Ιταλία (ως επίσημα κράτη)
▪
Ανασκαφή πολυδάπανη επιχείρηση – δημιουργούναι δι΄΄αφοροι σύλλογοι υοστήριξης (π.χ. Εταιρεία εξερεύνηση της Αιγύπτου ή Ετιαρεία της Ανατολής) συμβάλλον και κρατικοι οργανισμοί των ευρωπαϊκών κρατών όπως τα υπουργεία των εξωτερικών : επομένως, οι χορηγοι περιμένουν την αντμοιβή τους, θεωρώντας τις περισσότερες φορές αυτονόητη την μεταφορά των αρχαίων στη χώρα τους: ΜΟΥΣΕΙΑ
Πιθανά θέματα ερωτήσεων ▪
Τι γνωρίζεται για την αρχαιοδιφία και τους αρχαιοδίφες; Θα μπορούσαμε , κατά την γνώμη σας να τους θεωρήσουμε ως «εισηγητές» της επιστήμης της Αρχαιολογίας;
▪
Μπορείτε να περιγράψτε τη σχέση της κλασικιστικής αρχιτεκτονικής με την επιστήμη της Αρχαιολογίας;
▪
Ποια είναι η προσφορά του Winckelmann στην αρχαιολογική επιστήμη;
▪
Περιγράψτε τη συμβολή του Ρομαντικού κινήματος αλλά και της ανόδου του εθνικισμού στη διαμόρφωση της επιστήμης της Αρχαιολογίας κατά τον 19ο αι
▪
Εξηγήστε με ποιο τρόπο ο Διαφωτισμός επηρέασε την εξέλιξη της Αρχαιολογίας σε ενοιολογική επιστήμη. Ή περιγράψτε με ποιο τρόπο αναπτύχθηκε η εννοιολογική βάση της Αρχαιολογίας ως επιστήμης.
▪
Περιγράψτε τις σκοπιμότητες των μεγάλων ανασκαφών του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα.
H Γνώση με τρόπο απλό και κατανοητό! Σολωμού 29 ΑθήναIτηλ: 210 38 22 157Iinfo@arnos.grΙwww.arnos.gr