Εκπαιδευτική Κοινότητα Ι arnos.gr
11. Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος Γαγανάκης Κ., Κοινωνική και Οικονομική Ιστορία της Ευρώπης, εκδ. ΕΑΠ, Πάτρα 1999
Κεφάλαια Οι δύο φάσεις τους ναζιστικού σχεδιασμού .......................................................................... 1 Α΄Φάση Ναζιστικού Σχεδιασμού ............................................................................................ 2 Β΄Φάση Ναζιστικού Σχεδιασμού ............................................................................................ 3 Τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια (11.4.) ................................................................................ 4
Οι δύο φάσεις τους ναζιστικού σχεδιασμού Την παραμονή του Β' Παγκοσμίου πολέμου ένα μεγάλο μέρος του ευρωπαϊκού πληθυσμού είχε απομακρυνθεί από τον κοινοβουλευτισμό (την αστική κοινοβουλευτική δημοκρατία) και τον οικονομικό φιλελευθερισμό Είχαν επηρεαστεί από το κραχ του 1929, το οποίο είχε επηρεάσει το χαμηλότερα στρώματα που είχαν συσπειρωθεί κατά του συστήματος laissez-faire H ταχύτατη γερμανική ανάκαμψη οδηγούσε σχολιαστές να θεωρούν ως διέξοδο από την κρίση του Μεσοπολέμου την υπαγωγή των ευρωπαϊκών οικονομιών υπο γερμανικό έλεγχο. Η κατάκτηση του Βελγίου οδήγησε μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης του να σχηματίσουν την πεποίθηση πως η οικονομία τους μπορεί να ανορθωθεί υπό γερμανική καθοδήγηση, ενώ η κατάληψη της Γαλλίας υπήρξε ταχύτατη επισημαίνοντας και το έλλειμμα ισχύος της αστικής τάξης αλλά και την κοινοβουλευτική ανεπάρκεια Η πολιτική της Γερμανίας στις κατεχόμενες χώρες έδειξε ότι στόχος της ήταν η υποταγή των οικονομιών των ευρωπαϊκών χωρών για την εξυπηρέτηση των γερμανικών συμφερόντων Η Ευρώπη ως ενιαία οικονομική οντότητα στηρίχθηκε στην έννοια της περιφερειακής οικονομίας με επίκεντρο τη Γερμανία. Ο οικονομικός της σχεδιασμός προέβλεπε: οικονομική ενοποίηση της Δ. H Γνώση με τρόπο απλό και κατανοητό! Σολωμού 29 Αθήνα I τηλ: 210 38 22 157 I info@arnos.gr Ι www.arnos.gr
Εκπαιδευτική Κοινότητα Ι arnos.gr
Ευρώπης, δημιουργία ζώνης συναλλαγών ελεύθερης από δασμούς, επένδυση κεφαλαίων σε λιγότερο ανεπτυγμένες οικονομίες της Ανατολικής Ευρώπης και των Βαλκανίων. Έτσι η Ευρώπη θα αποκτούσε μια ενιαία οικονομία απαλλαγμένη από το σύστημα του laissez-faire και του διεθνούς χρυσού κανόνα.
Α΄Φάση Ναζιστικού Σχεδιασμού Στα πλάνα των Ναζί ήταν η δημιουργία μίας ζώνης αυτόνομης και ενιαίας (πλην Βρετανίας). Προβλεπόταν λοιπόν η ενοποίηση της Δυτικής Ευρώπης σε οικονομικό επίπεδο και η δημιουργία ζώνης ελεύθερης από δασμούς, με παράλληλη επένδυση κεφαλαίων στις λιγότερο αναπτυγμένες περιοχές και σύναψη προνομιακών εμπορικών συμφωνιών με τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Η παραγωγή θα ελεγχόταν κεντρικά πλέον.
Η δύσκολη οικονομική κατάσταση στην οποία είχε βρεθεί κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου η Γερμανία, η υψηλή ανεργία και το χαμηλό εισόδημα, δημιούργησαν μια πολιτική προς όφελος του H Γνώση με τρόπο απλό και κατανοητό! Σολωμού 29 Αθήνα I τηλ: 210 38 22 157 I info@arnos.gr Ι www.arnos.gr
Εκπαιδευτική Κοινότητα Ι arnos.gr
γερμανικού λαού και εις βάρος των συμμάχων (κατεχόμενοι λαοί) κάτι που οδήγησαν σε νέα «φεουδαρχοποίηση» της Ευρώπης. Επίσης στις κατεχόμενες χώρες ιδιοποιούνταν τις εβραϊκές επιχειρήσεις και έθεταν τις υπόλοιπες υπό άμεσο γερμανικό έλεγχο. Έτσι, η βαριά βιομηχανία στην πλειοψηφία της όπως και τα ορυχεία που βρίσκονταν στην Κεντρική Ευρώπη ενσωματώθηκε στην γερμανική «εθνική βιομηχανία», ενώ τα παραγόμενα σιδηρομεταλλεύματα & ορυκτά απορροφούνταν ως επί το πλείστον από τα γερμανικά εργοστάσια. Σε Ανατολική Ευρώπη & Βαλκάνια οι φυσικοί πόροι λεηλατήθηκαν– κάτι που είχε επιπτώσεις στις αγροτικές οικονομίες της Ρωσίας & των Βαλκανίων. Το φυσικό επακόλουθο τέτοιων πρακτικών ήταν η λιμοκτονία των τοπικών πληθυσμών, αλλά και όσοι ακόμα επιβίωναν υποχρεώνονταν σε καταναγκαστική εργασία, δίχως καμία αντιπαροχή, γεγονότα που εκτόξευσαν κατακόρυφα τους δείκτες θνησιμότητας.
Β΄Φάση Ναζιστικού Σχεδιασμού Ολοκληρωτικός πόλεμος: Κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες, ακόμα και κάποιοι Γερμανοί παρατηρητές αμφέβαλαν για τη δυνατότητα επιβίωσης των τοπικών πληθυσμών – όπως και για την οικονομική ορθότητα της ναζιστικής πολιτικής λεηλασίας. Από τις αρχές του 1942 η ναζιστική Γερμανία εγκαταλείπει τα σχέδια ενοποιημένης ευρωπαϊκής αγοράς θέτοντας σε εφαρμογή τον «ολοκληρωτικό πόλεμο» που πρακτικά μεταφράστηκε σε εντατικοποίηση καταλήστευσης των φυσικών πόρων των κατεχόμενων χωρών. Ρατσισμός: Η γερμανική πολιτική διαχείρισης των ευρωπαϊκών οικονομιών και κοινωνιών, επηρεάστηκε από το γερμανικό ρατσισμό, ο οποίος τελικά αναδείχτηκε ως η μόνη «οργανώτρια αρχή» για το μέλλον της Ευρώπης.
H Γνώση με τρόπο απλό και κατανοητό! Σολωμού 29 Αθήνα I τηλ: 210 38 22 157 I info@arnos.gr Ι www.arnos.gr
Εκπαιδευτική Κοινότητα Ι arnos.gr
Στην ιεραρχικά δομημένη βιολογική κλίμακα των λαών της Ευρώπης, στην κεφαλή τοποθετούνταν η γερμανική φυλή ως ανώτερη όλων, ακολουθούσαν φυλές στην μέση της κλίμακας που είχαν δεσμούς με τα γερμανικά φύλα και είχαν κάπως ευνοϊκότερη αντιμετώπιση, όπως: Βέλγοι, Ολλανδοί, Γάλλοι, Άγγλοι ενώ στη βάση έρχονταν οι φυλές όπως: Εβραίοι, Τσιγγάνοι, Σλάβοι. Η διεύρυνση του λεγόμενου «ζωτικού χώρου», απαραίτητου για την ελεύθερη και απερίσπαστη ανάπτυξη της γερμανικής φυλής προϋπόθετε αφενός την πύκνωση των εκτός Γερμανίας γερμανικών πληθυσμών, στις κεντρικές & ανατολικές μεθοριακές περιοχές, με μετακινήσεις πληθυσμών και αφετέρου την εφαρμογή της πολιτικής που ονομάστηκε «τελική λύση». Η τελευταία δεν ήταν άλλη από την γενοκτονία που εφάρμοσαν οι ναζί στα στρατόπεδα συγκέντρωσης για την εξαφάνιση της απειλής των μη "καθαρών φυλετικών" ανθρώπων.
Τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια (11.4.) Σε αρκετές χώρες της Ευρώπης, η παρουσία συνεργατών των Γερμανών προκαλούσε το κοινό αίσθημα. Σε αρκετές χώρες, της Δυτικής Ευρώπης λιντσάρισμα των δωσίλογων. Σε χώρες που η Συμφωνία της Γιάλτας έθεσε της περιοχές αυτές εκτός της επιρροής της ΕΣΣΔ, ο σιναπισμών των συντηρητικών δυνάμεων οδήγησε σε μετριοπαθή αντιμετώπιση των δωσίλογων. Οι λίγες θανατικές καταδίκες θα οδηγήσουν από τα μέσα της δεκαετίας του 1950 σε συγχώρεση. Στην Ανατολική Ευρώπη οι διώξεις των συνεργατών των κατακτητών υπήρξαν μαζικές και οι αντιφασιστικές εκστρατείες περιλάμβαναν πέρα από τα μέλη των ναζιστικών/ φασιστικών ομάδων τα μέλη της παλαιάς φεουδαρχικής τάξης. Στη Ρουμανία τα μέλη της γερμανόφωνης μειονότητας εκτοπίστηκαν στη σοβιετική ένωση. Πέρα από τα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα είχαν και οικονομικά. Ο πόλεμος προκάλεσε απώλειες στους οικονομικούς πόρους. H Γνώση με τρόπο απλό και κατανοητό! Σολωμού 29 Αθήνα I τηλ: 210 38 22 157 I info@arnos.gr Ι www.arnos.gr
Εκπαιδευτική Κοινότητα Ι arnos.gr
Το 25% του κεφαλαιουχικού εξοπλισμού της ΕΣΣΔ είχε καταστραφεί. Υψηλά ποσοστά είχαν και άλλες χώρες όχι όμως τόσο όσο η ΕΣΣΔ. Από τον πόλεμο ωφελημένη βγήκε η Αμερική (Η.Π.Α.) H επόμενη του πολέμου θα επιφέρει σχίσμα ανάμεσα σε ανατολή δύση εδραιώνοντας την ψυχροπολεμική εποχή και επηρεάζοντας την πολιτική των χωρών ανάλογα με το στρατόπεδο όπου βρισκόντουσαν. Επίσης θα αποφευχθεί η εκδικητική λογική με την οποία είχαν αντιμετωπιστεί οι ηττημένοι μετά τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο. Κατά τη διάρκεια του πολέμου οι Η.Π.Α χορήγησαν (όχι δάνεια) κάποιες συμμαχικές χώρες ενώ μετά τον πόλεμο, η εξωτερική βοήθεια έγινε δανειοδότηση που εξαιτίας του σοβιετικού κινδύνου απέκτησε μονιμότερο χαρακτήρα, σχέδιο Μάρσαλ.
H Γνώση με τρόπο απλό και κατανοητό! Σολωμού 29 Αθήνα I τηλ: 210 38 22 157 I info@arnos.gr Ι www.arnos.gr