Εκπαιδευτική Κοινότητα Ι arnos.gr
ΕΛΠ 21 ΓΡΑΜΜΑΤΑ Ι: ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑ ΤΟΜΟΣ Γ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΡΗΤΟΡΙΚΗ
Τι ονομάζουμε «ρητορική» και για ποιους λόγους καλλιεργήθηκε στο Βυζάντιο; Με τον όρο «ρητορική» εννοούμε τη διαμόρφωση του γραπτού ή προφορικού λόγου με βάση κάποιους κανόνες και με στόχο ένα υψηλού επιπέδου αποτέλεσμα. Η ρητορική που ως λογοτεχνικό είδος καλλιεργήθηκε ήδη από την αρχαιότητα, αναπτύχθηκε τόσο για λόγους αγάπης προς την καλλιέργεια, όσο και για λόγους που σχετίζονταν με την ανάγκη να πεισθεί ή να εντυπωσιαστεί ένα κοινό. Τα τρία είδη στα οποία διαχωρίστηκε, ήδη από την αρχαιότητα, η ρητορική
1
είναι: •
Το συμβουλευτικό
•
Το δικανικό και
•
Το πανηγυρικό Αυτά τα τρία είδη της ρητορικής αναλογούν προς τα τρία μέρη της ψυχής (το λογικό, το θυμικό και το επιθυμητικό). Έτσι:
➢ Το συμβουλευτικό είδος της ρητορικής αναλογεί προς το λογικό μέρος της ψυχής ➢ Το δικανικό αναλογεί προς το θυμικό και ➢ Το πανηγυρικό αναλογεί προς το επιθυμητικό Κατά τη βυζαντινή περίοδο καλλιεργήθηκε τόσο η θεωρία, όσο και η πρακτική της ρητορικής για τους εξής λόγους: •
Υπήρχε η επιθυμία ή και η ανάγκη απαγγελίας των λογοτεχνικών κειμένων και του επεξεργασμένου ρητορικού λόγου σε ένα μορφωμένο ακροατήριο
•
Το τελετουργικό της αυτοκρατορικής αυλής και η γενικότερη πολιτική δραστηριότητα παρείχε πολλές ευκαιρίες για τη χρήση ρητορικών λόγων
•
Η λαϊκή έκφραση μέσω των δήμων προσέφερε τις κατάλληλες συνθήκες για H Γνώση με τρόπο απλό και κατανοητό!
Σολωμού 29 Αθήνα I τηλ: 210 38 22 157 I info@arnos.gr Ι www.arnos.gr