Εκπαιδευτική Κοινότητα Ι arnos.gr
ΕΛΠ21 Επίλυση θεμάτων Τελικών Εξετάσεων 2018-2019
1. Σχολιάστε το παρακάτω απόσπασμα του Αλκαίου (απόσπ. 326 Lobel-PageΕγχειρίδιο Α΄ τόμος, σελ. 134) σε σχέση με τη θεματολογία του και το είδος της ποίησης που αυτός συνέθεσε (περίπου 10 σειρές) Τι ανέμων ταραχή είν’ αυτή δε νιώθω· κυλάει το κύμα δώθε, κείθε, ολούθε,
κι εμάς, στη μέση, με το μαύρο πλοίο μακριά μας σέρνει· τ΄ αγριοκαίρι βαριά μας πολεμάει
μες στης σεντίνας τα νερά είν΄ η βάση του καταρτιού, και το πανί, σκισμένο, κουρέλι είν΄ όλο· τα σκοινιά έχουν λασκάρει.... (3 μονάδες)
Εκπαιδευτική Κοινότητα Ι arnos.gr
1. Σχολιάστε το παρακάτω απόσπασμα του Αλκαίου (απόσπ. 326 Lobel-PageΕγχειρίδιο Α΄ τόμος, σελ. 134) σε σχέση με τη θεματολογία του και το είδος της ποίησης που αυτός συνέθεσε (περίπου 10 σειρές)
Το ποίημα περιγράφει ένα πλοίο που βρίσκεται σε τρομερή θαλασσοταραχή με αποτέλεσμα το νερό να έχει σκεπάσει τη βάση του καταρτιού και τα πανιά του έχουν γίνει κουρέλια: Όμως οι αρχαίοι είχαν αποδώσει στο ποίημα αλληγορικό χαρακτήρα, θεωρώντας ότι αναφέρεται στο κράτος.
Για το κράτος-πλοίο μετά τον Αλκαίο θα μιλήσουν οι Αισχύλος στο Επτά επί Θήβας, ο Σοφοκλής στην Αντιγόνη, ο Οράτιος στην ωδή 114 και ως μοτίβο στην Αντιγόνη του Ζαν Ανούιγ.
(3 μονάδες)
1. Σχολιάστε το παρακάτω απόσπασμα του Αλκαίου (απόσπ. 326 Lobel-PageΕγχειρίδιο Α΄ τόμος, σελ. 134) σε σχέση με τη θεματολογία του και το είδος της ποίησης που αυτός συνέθεσε (περίπου 10 σειρές) Χαρακτηριστικά της ποίησης του Αλκαίου: Έζησε σε εποχή μεγάλων πολιτικών αναστατώσεων. Ήταν αριστοκράτης, εξορίστηκε. Έγραψε στασιωτικά (πολιτικά) ποιήματα, εμπνευσμένα από την καθημερινή πολιτική πραγματικότητα της εποχής του: έχθραμίσος-χαρά για τη νίκη, απογοήτευση και μεγάλη απελπισία για την ήττα, και ο λόγος του προειδοποιητικός κατά των τυράννων. Έχει, επίσης, γράψει ερωτικά τραγούδια και ύμνους σε θεούς και ήρωες. Ελάχιστα αποσπάσματα της ποίησής του σώζονται έως σήμερα-τα εξέδωσε ο Αριστοφάνης ο Βυζάντιος σε 10 τόμους.
Η γλώσσα του (αιολική διάλεκτος) απλή, αλλά το μέτρο ποιημάτων του περίτεχνο ( αλκαϊκή στροφή ).
(3 μονάδες)
2. Να εντάξετε τους όρους και τα ονόματα που θα διαβάσετε παρακάτω σε μια δική σας παράγραφο (5-8 σειρές) που θα βγάζει νόημα και θα αντιστοιχεί στα ιστορικά και γραμματολογικά δεδομένα:
Θουκυδίδης: Γεννήθηκε στην Αθήνα περίπου το 460 π.Χ. Από το προοίμιο του έργου του μαθαίνουμε ότι έγραψε την ιστορία του Πελοποννησιακού πολέμου, γιατί προέβλεψε ότι θα
ήταν ο σπουδαιότερος από αυτούς που προηγήθηκαν. Στόχος του η κριτική επεξεργασία και αξιολόγηση των γεγονότων... Ο Θουκυδίδης μένει προσηλωμένος στα γεγονότα της
πολιτικής και στρατιωτικής ιστορίας και δεν παρεκκλίνει σχεδόν ποτέ από τη συνεχή εξιστόρησή τους. Το αποκλειστικό θέμα του έργου του είναι ο πόλεμος. (2,5 μονάδες)
2. Να εντάξετε τους όρους και τα ονόματα που θα διαβάσετε παρακάτω σε μια δική σας παράγραφο (5-8 σειρές) που θα βγάζει νόημα και θα αντιστοιχεί στα ιστορικά και γραμματολογικά δεδομένα:
Δημηγορίες: Στόχος της ιστοριογραφίας του είναι: όχι η απλή παρουσίαση γεγονότων, αλλά η ταυτόχρονη ερμηνεία τους και ανάδειξη της πραγματικής ιστορικής τους σημασίας.
Ο στόχος αυτός εξυπηρετείται από τους λόγους που παρεμβάλλονται στο έργο, τις δημηγορίες. Συνήθως έχουμε ζεύγη αντίθετων δημηγοριών ( ξεκάθαρη επιρροή από σοφιστικές αντιλογίες), όπου αντιπαρατίθενται οι απόψεις, τα κίνητρα, οι εκτιμήσεις, η πολιτική οπτική των ρητόρων, πολιτικών ή στρατιωτικών.
(2,5 μονάδες)
2. Να εντάξετε τους όρους και τα ονόματα που θα διαβάσετε παρακάτω σε μια δική σας παράγραφο (5-8 σειρές) που θα βγάζει νόημα και θα αντιστοιχεί στα ιστορικά και γραμματολογικά δεδομένα 2,5 μονάδες)
Επιτάφιος λόγος: Στο 2ο βιβλίο ξεχωρίζει ο Επιτάφιος λόγος του Περικλή για τους νεκρούς του πρώτου έτους του πολέμου. Ο Επιτάφιος εκφωνείται σε μια χρονική καμπή για την ιστορία της πόλης, και εκφωνείται από μια ξεχωριστή προσωπικότητα που αναφέρεται στα επιτεύγματα της πόλης. Στον Επιτάφιο λόγο παρουσιάζεται μια εξιδανικευμένη εικόνα της Αθήνας και δημιουργεί μια
εύγλωττη αντίθεση με την περιγραφή του λοιμού που περιγράφεται αμέσως μετά, o οποίος θα οδηγήσει σε καταστροφικές συνέπειες στο ηθικό και τη συμπεριφορά των Αθηναίων.
2. Να εντάξετε τους όρους και τα ονόματα που θα διαβάσετε παρακάτω σε μια δική σας παράγραφο (5-8 σειρές) που θα βγάζει νόημα και θα αντιστοιχεί στα ιστορικά και γραμματολογικά δεδομένα 2,5 μονάδες)
Ο Θουκυδίδης στην ουσία στον Επιτάφιο , συνθέτει ένα εγκώμιο της Αθήνας και του Περικλή και είναι μία από τις ελάχιστες φορές στην ιστορία του που είναι ιδιαίτερα υποκειμενικός. Για τον Θουκυδίδη, ο Περικλής ήταν πρότυπο πολιτικού άνδρα. Ο θάνατός του αλλά και η εγκατάλειψη των συμβουλών του σήμαναν την αρχή του τέλος για την Αθήνα.
2. Να εντάξετε τους όρους και τα ονόματα που θα διαβάσετε παρακάτω σε μια δική σας παράγραφο (5-8 σειρές) που θα βγάζει νόημα και θα αντιστοιχεί στα ιστορικά και γραμματολογικά δεδομένα:
αιτίες πολέμου: Ως άμεσες αιτίες του πολέμου ο Θουκυδίδης εκθέτει τα γεγονότα των τριών προηγούμενων ετών που όξυναν τις σχέσεις μεταξύ Αθήνας και Κορίνθου (συμμάχου της Σπάρτης). Πρόκειται α) σύγκρουση Κέρκυρας με Ποτίδαια Β) αποσιωπά το Μεγαρικό ψήφισμα [απαγόρευση στους Μεγαρείς να εμπορεύονται στα λιμάνια της
αθηναϊκής συμμαχίας] -το οποίο άλλες πηγές θεωρούν βασική αιτία της σύγκρουσης.
2. Να εντάξετε τους όρους και τα ονόματα που θα διαβάσετε παρακάτω σε μια δική σας παράγραφο (5-8 σειρές) που θα βγάζει νόημα και θα αντιστοιχεί στα ιστορικά και γραμματολογικά δεδομένα:
Η βαθύτερη αιτία όμως, λέει, ήταν η αύξηση της αθηναϊκής ισχύος μετά τους περσικούς πολέμους και ο φόβος της Σπάρτης για τη διατάραξη της ισορροπίας μεταξύ μεταξύ των ελληνικών πόλεων-κρατών.
3. Να αναφέρετε ποιες από τις παρακάτω φράσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες. Σε όσες κρίνετε λανθασμένες, εντοπίστε και διορθώστε (επιγραμματικά) το λάθος.
Α. Οι «νουβέλες» αποτελούν χαρακτηριστικό του έργου του Ηροδότου.
Σωστό Β. Οι ψυχωφελείς διηγήσεις αποτελούν είδος της βυζαντινής μυθιστορίας. Λάθος. Ανήκουν στη βυζαντινή αγιογραφία, σύντομα κείμενα σχετικά με τη ζωή των αναχωρητών που ασκήτευσαν μεταξύ 4ου-6ου αι. (2, μονάδες)
3. Να αναφέρετε ποιες από τις παρακάτω φράσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες. Σε όσες κρίνετε λανθασμένες, εντοπίστε και διορθώστε (επιγραμματικά) το λάθος.
Γ. Ο όρος «Δεύτερη Σοφιστική» αναφέρεται στην πνευματική κίνηση της ελληνιστικής εποχής.
Λάθος: ανήκει στην Αυτοκρατορική εποχή-άκμασε μεταξύ 1ου και 3ου μ.Χ. αι. με κύρια περίοδο ακμής τον 2ο αιώνα. Όρος που χρησιμοποίησε πρώτη φορά ο Φιλόστρατος Β.
Δ. Ο όρος «σπουδογέλοιος» συνδέεται με το έργο του Λυσία. Λάθος: συνδέεται με τον Λουκιανό. (2, μονάδες)
3. Να αντιστοιχίσετε τους παρακάτω συγγραφείς με τα έργα τους και να αναφέρετε σε ποιο λογοτεχνικό είδος ανήκει το καθένα.
Ανδρέας Κρήτης, Ησίοδος, Ισοκράτης, Καλλίμαχος, «Όμηρος». Θηβαΐδα, Θεογονία, Μέγας Κανόνας, Εκάλη, Πανηγυρικός. (2, 5 μονάδες)
3. Να αντιστοιχίσετε τους παρακάτω συγγραφείς με τα έργα τους και να αναφέρετε σε ποιο λογοτεχνικό είδος ανήκει το καθένα.
Ανδρέας Κρήτης- Μέγας Κανόνας Ησίοδος- Θεογονία Ισοκράτης- Πανηγυρικός Καλλίμαχος- Εκάλη «Όμηρος» - Θηβαΐδα (2, 5 μονάδες)